tarİhø r rnekt · 2020. 7. 18. · yumuşama dönemi ve sonrası 291 küreseleşen dünya 295...

TARİH

ÖRNEKTİR

Dizgi - Grafik

MU BA Yayıncılık Dizgi - Grafik Birimi

Baskı

Koza Yayın Dağıtım A.Ş. • Tel: 0.312 385 91 91 Matbaa Sertifika No: 12385

Öneri ve düşünceler için

[email protected] • 0.312 504 64 41

Yayın ve Dağıtım

MU BA Yayıncılık Ltd. Şti.Ostim (OSB) Mahallesi 1203. Cadde No: 38/1/2 Yenimahalle - ANKARA

Tel: 0.312 504 64 41 • Faks: 0.312 232 26 69www.mubayayinlari.com

ISBN: 978-605-7509-65-9T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bandrolü ile satılmaktadır.

Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını rica ederiz.

Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları MU BA YAYINCILIK LTD. ŞTİ.’ne aittir.Hangi amaçla olursa olsun, yayınların tamamının veya bir bölümünün, şirketin yazılı izni olmadan kopya

edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması yasaktır.MU BA bir Murat Yayınları Ltd. Şti. markasıdır.

“Bu kitapta yer alan çıkmış sınav sorularının her hakkı ÖSYM’ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM’nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Yayınevimiz telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.”

ÖRNEKTİR

SUNUSevgili Öğrenciler,

Murat Yayınları’nın yıllara dayanan tecrübesinin ve vizyonunun bir sonucu olarak yayın çalışmalarını sürdüren MUBA, ortaokul, lise ve üniversiteye ha-zırlık yardımcı kaynaklarını öğrencileriyle buluşturmanın kıvancını duymak-tadır.

Alanında uzman yayın kadromuz tarafından hazırlanan kitaplarımızda, uy-gulamada olan sınav dahil test teknikleri dikkate alınarak kapsamlı bir çalış-ma yürütülmüş, siz değerli öğrencilerimizin hazırlık sürecindeki yükünü hafif-letmeyi amaçlayan bir yol izlenmiştir.

MEB’in güncel eğitim programı ve kazanımlarını gözeterek oluşturduğumuz bu yayınımızda klasik çoktan seçmeli, örnek çözümlü, kısa cevaplı sorular ve et-kinlikler, amaca uygun kısa notlar, sınav odaklı özet bilgiler ve doğrudan sınavı hedefleyen mantık ve muhakeme soruları akılda kalıcı bir yöntemle verilmiştir.

Gireceğiniz tüm sınavlarda başarılar diler, yaşamınızda sağlık ve mutluluklartemenni ederiz.

MU BA YAYINLARIÖRNEKTİR

İÇİNDEKİLER

TARİH SORU BANKASI SAYFA

GENEL TARİH 1

Tarih Bilimi ve Tarih Öncesi Çağlar 3

İlkçağ Uygarlıkları 11

İslamiyet Öncesi Türk Tarihi 19

İslam Medeniyetinin Doğuşu 29

Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve Türk - İslam Devletleri 37

Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi 47

OSMANLI VE AVRUPA TARİHİ 57

Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302 - 1453) 59

Devletleşme Sürecinde Savaşçılar ve Askerler 69

Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti 75

Dünya Gücü Osmanlı (1453 - 1595) 83

Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı 95

Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni 101

Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774) 109

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı 117

Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774 - 1914) 129

Devrimler Çağında Değişen Devlet - Toplum ilişkileri 143

Sermaye ve Emek 165

XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Günlük Hayat 171

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 175

Mustafa Kemal’in Hayatı 177

XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya (II. Meşrutiyet, Trablusgarp ve Balkan Savaşları) 183

XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya (I. Dünya Savaşı) 191

XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya (Mondros Anlaşması) 197

İşgallerin Başlaması ve Millî Mücadeleye Hazırlık 203

Millî Mücadele (Büyük Millet Meclisinin Açılması 23 Nisan 1920) 217

Milli Mücadelede Cepheler 223

Mudanya’dan Lozan’a 231

Atatürkçülük ve Türk İnkılabı (Atatürk İlkeleri) 235

Atatürkçülük ve Türk İnkılabı (Siyasal Alanda İnkılaplar) 241

Atatürkçülük ve Türk İnkılabı (Hukuk, Eğitim, Sosyal ve Ekonomik Alanda İnkılaplar) 245

İki Savaş Arası Dönemde Türkiye ve Dünya (İç Politikadaki Gelişmeler) 253

İki Savaş Arası Dönemde Türkiye ve Dünya (Dış Politikadaki Gelişmeler) 255

II. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye ve Dünya 261

II. Dünya Savaşı Sonrasında Türkiye ve Dünya 265

Toplumsal Devrim Çağında Dünya ve Türkiye 269

XXI. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Dünya 273

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 277

İki Küresel Savaş Arasında Dünya 279

II. Dünya Savaşı 283

Soğuk Savaş Dönemi 287

Yumuşama Dönemi ve Sonrası 291

Küreseleşen Dünya 295

ÖRNEKTİR

GENEL TARİHÖRNEKTİR

TarihBilimiveTarihÖncesiÇağlar

İlkÇağUygarlıkları

İslamiyetÖncesiTürkTarihi

İslamMedeniyetininDoğuşu

Türklerinİslamiyet’iKabulüveTürk-İslamDevletleri

YerleşmeveDevletleşmeSürecindeSelçukluTürkiyesi

ÖRNEKTİR

33

ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ

TARİH BİLİMİ VE TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR

ÇIKMIŞSORU

Bir tarihî olayın geçtiği döneme ait her çeşit bulgu ve belgelere birinci el kaynak denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı Devleti’nde Lale Devri ile ilgili birinci el kaynaklardan biri olamaz?

A) Ahmet Refik Altınay’ın Lale Devri isimli eseri

B) Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın Evkâfı Muhasebe Defteri

C) Yirmisekiz Mehmet Çele-bi’nin Paris Sefaretnamesi

D) Sultan III. Ahmet Dönemi’ne ait fermanlar

E) Nedim’in Divan’ı

LYS - 2014

ÇÖZÜM

“Bir tarihi olayın geçtiği döneme ait her çeşit bulgu ve belgelere birinci el kaynak denir.”

Soru kökündeki açıklamadan da anlaşılacağı üzere bir eserin bi-rinci el kaynak olabilmesi için o döneme ait olması gerekir. Lale Devri XVIII. yüzyıla tekabül et-mektedir. Oysa A seçeneğinde verilen Ahmet Refik Altınay Lale Devri adlı eserini XX. yüzyılda yazmıştır.

Doğru Cevap A

TEST • 1

1. Tarih bilimi araştırma ve öğrenmeyi kolay-laştırmak için nasıl bir yöntem kullanmış-tır?

A) Karşılaştırma yapmıştır.B) Sınıflandırma yapmıştır.C) Kesin yargılarda bulunmuştur.D) Olayları günümüzün değer yargıları ile in-

celemiştir.E) Sadece evrensel olayları incelemiştir.

2. Anadolu’da tarih öncesi döneme ait ilk in-san izleri aşağıdaki hangi merkezde bu-lunmuştur?

A) HacılarB) Yarımburgaz MağarasıC) ÇatalhöyükD) KültepeE) Hattuşaş

3. Aşağıdaki sınıflandırmalardan hangisi za-mana göre sınıflandırma değildir?

A) Lale DevriB) Osmanlı Kuruluş DönemiC) Osmanlı siyasi olaylarıD) Tanzimat DönemiE) II. Mahmut Dönemi

4. Tarihsel verilerin zamana, mekana ve konu-ya göre bölümlere ayrılarak düzenlenmesine ---- denir.Boş bırakılan yere, aşağıdakilerden han-gisi getirilmelidir?

A) Tahlil B) Tenkit C) TasnifD) Tarama E) Terkip

5. Tarihe yardımcı bilimlerden eski parala-rı inceleyen nümizmatik ile bir toplumun aşağıdaki etkinliklerinden hangisi hakkın-da yargıya varılamaz?

A) Ekonomi B) Siyasi C) ZanaatD) Askeri E) Kültürel

6. Aşağıda verilenlerden hangisi zamana göre sınıflandırma değildir?

A) Fetret DevriB) YakınçağC) III. Selim DevriD) XX. yüzyıl Avrupa TarihiE) Tıp Tarihi

7. Tarihe yardımcı bilimlerden filolojinin ilgi alanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Olayların gerçekleşme zamanıB) Eski mezarlarC) İnsan topluluklarının dilleriD) Toplumların gelenek görenekleriE) Eski yazılar

8. Aşağıda verilenlerden hangisini işlemek için ateşe ihtiyaç duyulmaz?

A) Altın B) GümüşC) Obsidyen Taş D) BakırE) Demir

9. Bir olayın tarihi olay sayılabilmesi için aşa-ğıdakilerden hangisi zorunlu değildir?

A) Geçmişe ait olmasıB) Sebep–sonuç ilişkisine dayanmasıC) Belgelerle açıklanmasıD) Evrensel nitelikte olmasıE) Yerinin ve zamanının bilinmesi

10. Kalkolitik Çağ’da avcılık önemini kaybederken tarımsal faaliyetin önemi artmış, bakır işlen-meye ve çok sert olan çakmak taşından alet-ler yapılmaya başlanmıştır.Buna göre, aşağıdakilerden hangisi söy-lenemez?

A) El becerisi gelişmiştir.B) Yönetim biçimleri değişmiştir.C) Yerleşik yaşam tarzı pekişmiştir.D) Üretim yapılmıştır.E) İhtiyaçların karşılanmasında madenden

de yararlanılmıştır.

ÖRNEKTİR

44



ÇIKMIŞSORU

İnsan topluluklarını ve toplum-lar arasında geçmişte meydana gelen olayları, yer göstererek in-celeyen ve bu olaylar arasında neden - sonuç ilişkilerini kay-naklara dayanarak araştıran bi-lim dalına “Tarih” denir.

Bu tanımda Tarih Biliminin han-gi özelliği yoktur?

A) Eski devirleri aydınlatması

B) Kronolojiye yer vermesi

C) Olayların analizini yapması

D) Belgelerden yararlanması

E) Olayların geçtiği yeri belirt-mesi

ÖYS - 1992

ÇÖZÜM

Soru kökünde tarih biliminin ta-nımında olayların ne zaman ya-şandıkları yani kronolojiye yer verme gibi önemli bir özellik ve-rilmemiştir.

Doğru Cevap B

11. Aşağıdakilerin hangisi bilgi birikiminin ak-tarılmasını ve kültürel etkileşimin hızlan-masını sağlamıştır?

A) Yazının icadıB) Madenden araç–gereç yapılmasıC) Savaş teknolojisinin hızlanmasıD) İklim değişiklikleriE) İmparatorlukların kurulması

12. Aşağıda verilenlerden hangisi yeni bir ça-ğın başlamasına neden olan olay olarak kabul edilmektedir?

A) Sanayi Devrimi B) Fransız DevrimiC) I. Dünya Savaşı D) Kurtuluş SavaşıE) Körfez Savaşı

13. Eski bir yerleşim yerinde yapılan kazılar sonucu ortaya çıkarılan aşağıdaki bulun-tulardan hangisi, tarih öncesine ait değil-dir?

A) Taş anıtlar B) Bakır kaplarC) Tekerlekler D) MühürlerE) Mağara resimleri

14. Tarih çağlarında meydana gelen bir olayın araştırılmasında aşağıdaki belgelerden hangisi daha doğru bilgilere ulaşılmasını sağlar?

A) Süs eşyalarB) Sanat eserleriC) Mezarlardan çıkan aletlerD) Yazılı belgelerE) Hayvan ve insan kemikleri

15. İnsanların doğa karşısındaki tüketici ko-numları aşağıdaki tarih öncesi dönemle-rin hangisinde üretici konuma dönüştüğü savunulabilir?

A) Kabataş B) Cilalı Taş C) DemirD) Bakır E) Yontma Taş

16. Aşağıda verilen kaynaklardan hangisi ya-zılı kaynaklar arasında gösterilemez?

A) Menkıbeler B) GazetelerC) Tuğralar D) DergilerE) Mühürler

17. Bir tarih araştırması yapılırken izlenen yol, aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) Kesin hükümlerde bulunmakB) Kaynak aramakC) Buluntuları sınıflandırmakD) Belgeleri çözümlemekE) Kaynaklardan elde edilen bilgilerin doğru-

luğunu kanıtlamak

18. I. Tarımsal üretimin başlamasıII. Madenlerin işlenmesiIII. Toplumsal iş bölümünün başlamasıYukarıda verilenlerden hangisi Cilalı Taş Çağı’nın özellikleri arasında yer almaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) II ve III

19. Aşağıdaki sınıflandırmalardan hangisi mekâna göre sınıflandırma değildir?

A) Asya Tarihi B) Mısır TarihiC) Anadolu Tarihi D) Avrupa TarihiE) İlkçağ Tarihi

20. Aşağıda verilen tarihe yardımcı bilim dal-ları ve araştırdıkları konular eşleştirmesin-den hangisi yanlıştır?

A) Kronoloji: Tarihsel olayların zamanını be-lirler ve tarihsel olayları sıraya koyar.

B) Antropoloji: Dilleri inceleyerek insanlık ta-rihinin aydınlatılmasına hizmet eder.

C) Paleografya: Eski toplumlara ait yazıları inceler.

D) Nümizmatik: Paraların gelişimini ve eko-nomik faaliyetlere katkılarını inceler.

E) Etnografya: İnsan topluluklarının örf, adet, gelenek ve göreneklerini inceler.

Yanıtlar1234567891011121314151617181920BBCCDECCDBABDDBAABEB

ÖRNEKTİR

55


ÇIKMIŞSORU

Heredotos’tan önce tarihi olay-ların oluşuna ilişkin bir takım listeler, kronoloik cetvelleri ve yıllıklar düzenlenmiş olduğu hal-de, tarih biliminin öncüsü olarak Heredotos gösterilmektedir.

Herodotos’un tarih biliminin öncüsü olarak kabul edilme-sinde, aşağıdakilerden en çok hangisinin etkili olduğu savu-nulabilir?

A) Araştırarak ve yansız olmaya çalışarak yazması

B) Pek çok tarihi olayı bizzat ya-şamış olması

C) Tarihi olayların kimler arasın-da ve ne zaman olduğunu be-lirtmesi

D) Tarihi olayları kronolojik sıra-ya göre vermesi

E) Olayların geçtiği yerleri gezip görmesi

ÖSS - 2000

ÇÖZÜM

Antik Yunan tarihçisi olan ve ta-rih yazıcılığının ilk adımı olan hi-kayeci tarih yazıcılığının öncüsü olarak kabul edilen Herodotos’un tarih biliminin öncüsü olarak ka-bul edilmesinde olayları araştıra-rak ve tarafsız olmaya çalışarak aktarması belirleyici rol oynar.

Doğru Cevap A


TEST • 2

1. “Tarih Öncesi Devirler’in en eskisi ve insan soyunun çocukluk çağı” olarak adlandırılan dönem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Paleolitik B) MezolitikC) Neolitik D) KalkolitikE) Tunç Devri

2. Tanım: Tarih, geçmişte yaşamış insan toplu-luklarının her türlü faaliyetlerini yer ve zaman göstererek, neden-sonuç ilişkisi içerisinde, belgelere dayanarak inceleyen bir bilimdir.Durum: XIII. yüzyılın ikinci yarısında Ana-dolu’da; Anadolu Selçuklu Devleti yıkılma sürecine girmiş ve Moğol baskısında kaçan Türkmenler Batı Anadolu’da beylikler kurmuş-lardırTanımda yer alan unsurlardan hangisine durumda değinilmemiştir?

A) ZamanB) YerC) BelgeD) İnsanlar arasındaki ilişkilerE) Neden–sonuç

3. Maden Çağları’na geçildiğinde ilk kez yay-gın olarak kullanılan maden aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Bakır B) Tunç C) DemirD) Kalay E) Krom

4. Bir tarihçi, “Hiçbir kuşak bir önceki kuşağı, tarih de kendisini, kesinlikle tekrarlamaz.” der-ken, tarihsel olayların hangi özelliğini vur-gulamıştır?

A) Aynı şart ve koşulların yaratılamayacağınıB) Olayların oluştuğu şartların göz önüne

alınmasınıC) Belgelere dayanmasınıD) Tarih biliminin toplumsal olmasınıE) Tarihsel olaylar arasında neden–sonuç

ilişkisini

5. Aşağıdakilerin hangisi, Cilalı Taş Çağı’na (Neolitik) ait bir özellik değildir?

A) Hayvanlar evcilleştirilmiştir.B) Yerleşik hayata geçilmiştir.C) Seramikten eşyalar yapılmıştır.D) Madeni para kullanılmıştır.E) Tarımsal üretime geçilmiştir.

6. Yontma Taş Çağı’nın sonlarında insanlar ate-şi kullanmaya başladılar. Cilalı Taş Çağı’nda ise tarım yapılarak yerleşik yaşama geçildi ve hayvanlar evcilleştirildi.Bu bilgiye dayanarak, aşağıdaki yargılar-dan hangisine varılabilir?

A) Avcılık ve toplayıcılık en önemli geçim kayna ğıdır.

B) İnsanlar mağaralarda yaşamaktadır.C) Ok ve yay kullanılmıştır.D) İnsanların yaşamı zaman içerisinde değiş-

meye başla mıştır.E) Yazı kullanılmaya başlanmıştır.

7. Tarih bilimi, geçmişte yaşanan olayları ince-lediği için belgelere ihtiyaç duyar. Yeni bel-gelerin bulunması tarihi bilgilerde değişikliğe yol açar.Buna göre,

I. Belgeler sayesinde elde edilen sonuçlar hiçbir zaman değişmez.

II. Tarihi olaylar belgelere dayanarak açık-lanır.

III. Tarih biliminin kesin yasa ve kuralları yok-tur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


8. Tarihi olayları kaynaklara dayalı olarak araştıran, olayların gelişimi, yeri, zamanı, sebep ve sonuçları ve konular arasında-ki ilişkileri bir bütün olarak değerlendiren tarih yazım tarzı aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Genel Tarih B) Hikâyeci TarihC) Ulusal Tarih D) Öğretici TarihiE) Araştırmacı Tarih

ÖRNEKTİR

66



ÇIKMIŞSORU

Aşağıdakilerden hangisi tarihi olayların araştırılmasında baş-vurulan yollardan biri olamaz?

A) Kronoloji ve coğrafyadan ya-rarlanma

B) Kaynak taraması yapma

C) Buluntuları inceleme

D) Deney yapma

E) Olaylar arasında ilişki kurma

ÖSS - 1988

ÇÖZÜM

Tarih bilimi geçmişte yaşanmış bir daha yaşanması (tekrarlan-ması) mümkün olmayan olayları araştırdığı için deney metodunu kullanamaz.

Doğru Cevap A

9. Tarih bilimini pozitif bilimlerden ayıran te-mel fark aşağıdakilerden hangisidir?

A) Olayın geçtiği zamanın koşullarını değer-lendirmesi

B) Neden–sonuç ilişkisine dayanmasıC) Deney ve gözlem yöntemlerinin kullanıla-

mamasıD) Araştırmalarda değişik kaynaklardan ya-

rarlanılmasıE) Diğer yardımcı bilimlerden yararlanılması

10. MÖ MS–I–––––––I––––––I–––––––I––––––I– 265 126 0 327 848Yukarıdaki verilere göre:

I. MÖ 265 yılı MÖ 3. Yüzyıla aittir.II. MÖ 126 yılı ile MS. 327 yılı arasında 453

yıl vardır.III. MS 848 yılı MS 8. Yüzyıla aittir.IV. MÖ 126 yılı ile MS 327 yılı arasında 350

yıl vardır.yargılarından hangilerine varılamaz?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

11. Tarih Öncesi Devirlerde,

• İnsanların tarım ürünlerini saklamak ama-cıyla topraktan seramik kaplar yapması,

• Hayvanların evcilleştirilmesidurumları dikkate alınırsa, Tarih Öncesi in-sanları ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Ateşi kullandığınaB) Tarım ürünlerini depoladıklarına C) Ticari faaliyet içinde olduklarınaD) Doğaya egemen olmaya başladıklarınaE) Yaşam biçimlerinin değiştiğine

12. I. Tarihin en kapsamlı sınıflandırılması za-mana göre yapılan sınıflandırmadır.

II. Tarihi olaya en yakın ya da bu olayı belgele-yen kaynaklara ana kaynak denir.

III. Ana kaynaktan yararlanarak yazılan eserlere ikinci el kaynak denir.

IV. Tarihi olayların özelliği tekrarlanabilmesidir.V. Tarihi olaylar süreklidir, kesintisiz şekilde de-

vam eder.Tarih biliminin yöntemi ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

13. Yontma Taş Çağı insanı, ilkel bir şekilde ma-ğara ve ağaç kovuklarında yaşayıp besinlerini avcılık ve toplayıcılıkla sağlamıştır.Aşağıdakilerden hangisi bu dönem hak-kında bilgi edinilen kaynaklar arasında gösterilemez?

A) Mağara resimleriB) Taştan yapılmış araçlarC) Kesici aletlerD) Tarım araçlarıE) İnsan ve hayvan kemikleri

14. Aynı zaman dilimi içinde yaşanmasına rağ-men,• Anadolu’da yapılan kazıda topraktan yapıl-

mış eşyalara,• Mezopotamya’da yapılan kazıda ise madeni

eşyalara rastlanmıştır.Bu bilgiye dayanarak aşağıdaki yargılar-dan hangisine ulaşılabilir?

A) Tarih öncesi uygarlıklarda ticaret gelişme-miştir.

B) Uygarlıklar birbirini etkilemiştir.C) Mezopotamya’da daha ileri bir uygarlık ku-

rulmuştur.D) Anadolu uygarlığı özgün bir uygarlıktır.E) Uygarlıkların oluşumunda ulaşımın etkisi

yoktur.

Yanıtlar1234567891011121314ACAADDEECECDDC

ÖRNEKTİR

77


ÇIKMIŞSORU

Tarihi çağlara ayırmanın ama-cı aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?

A) Tarihe yardımcı bilimlerden yararlanılmasını sağlamakla

B) İktisadi faaliyetlerin gelişimi-ni kontrol etmekle

C) Olayları sınıflandırarak öğre-nimini kolaylaştırmakla

D) Dönemin koşullarını yargıla-makla

E) Toplumların coğrafi koşulla-rını belirlemekle

ÖYS - 1993

ÇÖZÜM

Tarih, geçmişten günümüze ke-sintisiz yaşanan süreçtir. Ko-nusu da yüzbinlerce yılın ve bu uzun süreçte yaşanan olaylar-dır. Bu kadar uzun ve karmaşık sürecin araştırılmasını ve öğre-nilmesini kolaylaştırma ihtiyacı tarihçilerin bu süreci çağlara (za-mana), konuya ve mekana göre, sınıflandırmalarına yol açtı.

Doğru Cevap C


TEST • 3

1. Tarihsel gelişmede hayatın büyük ölçüde de-ğişmesine neden olan buluşlardan biri de pa-radır.Aşağıdakilerden hangisi paranın kullanı-mının bir sonucu değildir?

A) Ticaretin başlamasına neden olmasıB) Ekonomiye canlılık getirmesiC) Değiş tokuşa dayalı ticareti azaltmasıD) Malların satışını kolaylaştırmasıE) Tüccar sınıfının güç kazanması

2. İnsan topluluklarının doğanın egemenli-ğinden kurtulup, kendi yaşamlarını sür-dürebilecek duruma, yani üretici duruma gelmeleri aşağıdaki çağların hangisinde gerçekleşmiştir?

A) Neolitik Çağ B) Paleolitik ÇağC) Kalkolitik Çağ D) OrtaçağE) İlkçağ

3. Bir olayın sonucu, daha sonraki bir olayın ne-denini oluşturur.Aşağıdakilerin hangisinde böyle bir ilişki yoktur?

A) Kavimler Göçü – Batı Roma İmparatorlu-ğu’nun yıkılması

B) Haçlı Seferleri – Pusula, barut ve matba-anın Avrupa’ya geçmesi

C) Coğrafi keşifler – Dünya’da ilk sömürgeci-lik hareketlerinin başlaması

D) Fransız Devrimi – İmparatorlukların parça-lanması

E) I. Dünya Savaşı – Anadolu’nun işgal edil-mesi

4. Tarih, insanlığın gelişim sürecini inceleyen ve toplum hayatı ile ilgilenen bir sosyal bilimdir. Bu nedenle oluşumunda insanın yer almadığı olaylar tarihin konusu olamaz.Bu tanıma göre aşağıdaki olaylardan han-gisi tarihin konusu olamaz?

A) Yazının bulunmasıB) Doğal afetlerin oluş şekliC) Yerleşik hayata geçişD) Kavimler GöçüE) Savaşlar

5. Dünya’nın Güneşin etrafındaki bir dönüş sü-resine güneş yılı denir.Bu durumun tespit edilmesi aşağıdakiler-den hangisinin ortaya çıkmasını sağlamış-tır?

A) Miladi takvimin B) YazınınC) Geometrinin D) MatematiğinE) Tarih biliminin

6. Alişar’da yapılan kazılar sonucunda kerpiç ev-lere, altın, gümüş ve kurşundan yapılmış eş-yalara rastlanmış; hayvanların evcilleştirildiği, tarımın yapıldığı ve dini inançların geliştiği an-laşılmıştır.Buna göre, Alişar’da yaşayan insanlar hakkında aşağıdakilerden hangisi söyle-nemez?

A) Madeni kullanmayı bildikleriB) Ateşi kullandıklarıC) Toprağı işleyebildikleriD) Tek tanrı inancının geliştiğiE) Yerleşik yaşama geçildiği

7. I. Yer ve zaman belirtmesiII. Neden–sonuç ilişkisi kurulmasıIII. Yazılı olan belgelerin kullanılmasıIV. Geçmiş zaman hakkında yorum yapılmasıV. Uzmanların görüşlerine başvurulması

Yukarıda verilenlerden hangisi Tarih bili-minin doğru bilgi elde etmede kullandığı en etkili yöntemdir?


8. Tarih öncesi çağlara bakıldığında her çağın bir önceki çağdan daha kısa yaşandığı görül-müştür.Bu durumun nedeni aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Madenlerin dayanıklılık ve sertliğinin farklı olması

B) Önceki bilgilerden yararlanılmasıC) Yazının kullanılmasıD) İklim koşullarının değişmesiE) Kullanılan araç ve gereçlerin aynı olması

ÖRNEKTİR

88



ÇIKMIŞSORU

Kayseri yakınlarındaki Külte-pe’de yapılan kazılarda, Asurlu tüccarlara ait karum adı verilen bir pazar yeri ve çivi yazısıyla ya-zılmış ticari ve hukuki içerikli kil tabletler bulunmuştur.

Tarih biliminde bu bilgilere,

I. paleografi,

II. arkeoloji,

III. antropoloji

bilimlerinin hangilerinden ya-rarlanılarak ulaşıldığı savunu-labilir?

A) Yalnız III B) Yalnız I

C) I, II ve III D) I ve II

E) Yalnız II

YGS - 2011

ÇÖZÜM

Kayseri yakınlarıki Kültepe adlı tarihi çevrede kazı çalışma-sı yapılması arkeoloji, bu ça-lışmaların sonucunda ulaşılan tabletlerin çözümlenebilmesi de paleografya bilim dallarından ya-rarlanıldığının göstergesidir.

Doğru Cevap D

9. Tarihsel olaylar arasındaki neden–sonuç ilişkisini ortaya çıkarmak için öncelikle aşağıdakilerden hangisi dikkate alınma-lıdır?

A) Olayların nedenleri arasındaki benzerlikB) Bir olayın nedeninin önceki olayın sonuç-

ları arasında olmasıC) Olayların aynı bölgede yaşanıp yaşanma-

dığınaD) Olayların geçtiği zamanın koşullarıE) Olaylara kimlerin katkıda bulunduğu

10. Bir bölgede yapılan arkeolojik kazılarda, ev kalıntıları, çanak–çömlek parçaları, oraklar, el değirmenleri, dokuma tezgâhları ve hayvan koşumları bulunmuştur.Bu buluntulara bağlı olarak araştırılan dö-nem için aşağıdakilerden hangisi söyle-nemez?

A) Tarih devirlerine geçildiğiB) Tarımsal üretimin olduğuC) Ateşin kullanıldığıD) Hayvanlardan yararlanıldığıE) Yerleşik yaşamın olduğu

11. Tarihin mitolojiden ayrılarak bir bilim kimliği kazanması eski Yunan’da Herodot’la başlar. Heredot, tanrıların savaşlarını değil Pers Sa-vaşları’nı yazmıştır.Bu bilgilere bakılarak tarihe bilim olma özelliğini kazandıran olgu aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Olabilecek olayları konu edinmesiB) Olayların tarihini belirtmesiC) Yaşanmış olayları belgelere dayandırmasıD) Günümüzün koşullarını göz önünde tut-

masıE) Geleceğe ışık tutması

12. Tarih öncesi çağlarda,

I. köylerin oluşturulması,II. toplayıcılık yapılması,III. madenlerin işlenmesigelişmelerinden hangileri insanların do-ğaya egemen olmaya çalıştığını kanıtlar?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IID) I ve III E) II ve III

13. Tarihi olaylar incelenirken insanların bıraktık-ları her türlü araç, gereç veya yazılı belgelere başvurulur. Ancak deney veya gözlem yön-temlerinden yararlanılamaz.Bu durum tarih biliminin hangi özelliğin-den kaynaklanmaktadır?

A) Toplumların farklı coğrafyalarda yaşama-larından

B) Uzun bir zamanı kapsamasındanC) Uygarlıkların farklı özelliklerinin olmasın-

danD) Yaşanmış olayları incelemesindenE) İncelenen konuların yoğun olmasından

14. I. Mesleklerin oluşmasıII. Ticaretin başlamasıIII. Çanak–çömlek yapılmasıTarih öncesi dönemlerde yaşanan bu ge-lişmelerden hangileri “insanların kendi ge-reksinimlerinden daha fazla mal ürettiklerini” gösterir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I,II ve III

15. Tarih öncesi dönemin başlangıcındaki aletler basit ve hemen hemen aynı biçimdeyken, İlk-çağ’dan itibaren çeşitlenip, daha ayrıntılı hale getirilmiştir.Araç gereçlerde değişikliğe gidilmesinde aşağıdakilerden hangisinin bir etkisi ol-mamıştır?

A) Geçmişten taşınılan kültürel birikimlerinB) Toplumda iş bölümünün ortaya çıkmasınınC) Kullanılan aletlerin ihtiyacı karşılamama-

sınınD) Toplayıcılık yapmalarınınE) Toplulukların birbirlerini etkilemesinin

Yanıtlar123456789101112131415AACBADCBBACDDED

ÖRNEKTİR

99


ÇIKMIŞSORU

Tarihte sürekli görülen hiçbir şey değişikliğin etkisinden kur-tulamaz. Ne kadar birdenbire ve şiddetli olursa olsun hiçbir deği-şiklik de dün ile bugün arasında-ki sürekliliği bozmaz.

Yalnız bu görüşe dayanarak,

I. Tarih kanıtlayabildiği olayları anlatır.

II. Tarihte hiçbir olay aynen tek-rarlanmaz.

III. Tarihi bir olay, kendinden sonraki tarihi olayı etkiler.

yargılarından hangilerine ula-şılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) Yalnız III D) I ve II

E) II ve III

ÖSS - 2007

ÇÖZÜM

“Tarihte, sürekli görülen hiçbir şey değişikliğin etkisinden kur-tulamaz. Hiçbir değişiklikte dün ile bugün arasındaki sürekliliği bozamaz.” sözü, tarihte hiçbir şeyin aynen tekrarlanamayaca-ğı, olaylar arasında da neden so-nuç ilişkisinin olduğu yargılarını destekler.

Doğru Cevap E


TEST • 4

1. Hiçbir kuşak bir önceki kuşağı, tarihi olaylar da kendisini tekrar etmez. Yukarıdaki yargı ile aşağıdakilerden han-gisi vurgulanmak istenmiştir?

A) Olayların oluştuğu dönemin gözüne alın-ması gerektiği

B) Olayların tekrar yaşanamayacağıC) Olayların kaynaklara dayandırılması zo-

runluluğuD) Olayların yer ve zamanının bilinmesi ge-

rektiğiE) Tarihi olayların neden-sonuç ilişkisine

göre değerlendirilmesi zorunluluğu

2. Tarih öncesi çağlarda,I. toplayıcılık ve avcılık yapılması,II. tarımın yapılmaya başlanması,III. ticaretin gelişmesigelişmelerinden hangileri üretici yaşama geçildiğini gösterir?


3. Anadolu’da tarih çağlarının Mezopotam-ya’dan daha geç başladığına, aşağıdaki-lerden hangisi kanıt oluşturur?

A) Yerleşik yaşama geç geçilmesiB) Toplayıcı toplum olmasıC) Tarımın daha geç yapılmasıD) Yazının daha geç kullanılmasıE) Madenlerin daha geç kullanılması

4. Tarih öncesi çağların sırasıyla yaşanmış olduğu saptanan bir bölgede yapılan ka-zıda ilk ve son ele geçen kalıntı aşağıda-kilerden hangisi olmalıdır?

A) Taş – maden B) Toprak – madenC) Taş – toprak D) Maden – taşE) Maden – toprak

5. Aşağıdakilerden hangisi Mezolitik Ça-ğı’nın özelliklerinden biri değildir?

A) Mağara duvarlarına resimler yapılmasıB) Avcılık yapılmasıC) Tarımsal üretime geçilmesiD) Taş ve kemikten araçlar yapılmasıE) Göçebe ve tüketici toplumun olması

6. Tarihçiler araştırma yaparken yararlandıkları kaynaklara dikkat etmelidir. Bu anlamda hatı-ratlar pek güvenilmeyen kaynaklardır. Hatırat-larda yazarlar daha çok kişisel düşüncelerini ön plana çıkarırlar.Buna göre tarih biliminin aşağıda verilen özelliklerinden hangisinin önemi üzerinde durulmuştur?

A) Objektif olunmasıB) Geçmiş olayların incelenmesiC) Diğer bilimlerden yararlanmasıD) Neden–sonuç ilişkisi kurulmasıE) Toplumsal olayları incelemesi

7. Tarihsel geçmiş, tarih öncesi ve tarih çağları olarak ikiye ayrılır.Bu ayrımın yapılmasında aşağıdakilerden hangisi temel alınmaktadır?

A) Tarımın başlamasıB) Yerleşik yaşama geçilmesiC) Yazının kullanılmasıD) Ticaretin başlamasıE) Kanunların yapılması

8. Aşağıdakilerden hangisi günümüze en uzak tarihtir?

A) MÖ 500 B) MÖ 1280 C) MÖ 30D) MS 1453 E) MS 476

9. Tarihsel bir olayın doğruluğunun ispatlan-masında,

I. deney ve gözleme yer verme,II. belgelere dayanma,III. olayın olduğu dönemin koşullarını dikkate

alma yöntemlerinden hangileri kullanılamaz?


ÖRNEKTİR

1010



ÇIKMIŞSORU

Tarihe yardımcı bilimlerden “Kronoloji’nin” ilgi alanı aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) İnsan topluluklarının dilleri

B) Eski paralar ve bunlar üzerin-deki damgaların anlamları

C) Eski yazılar

D) Toplumların gelenek ve göre-nekleri

E) Olayların gerçekleşme zama-nı

ÖYS - 1991

ÇÖZÜM

Kronoloji zaman bilimidir. Olay-ların gerçekleşme zamanını bil-dirir.

Doğru Cevap E

10. Yerleşik hayatın başlaması ve uygarlığın gelişebilmesi için öncelikle aşağıdaki han-gi koşulun olması gerekir?

A) Maden kaynaklarının zengin olmasıB) Ticaretin gelişmesiC) Savunabilecek bir yerin olmasıD) İklim ve coğrafi koşulların elverişli olmasıE) Önemli uygarlık merkezlerine yakın olması

11. Tarih öncesi çağlarda yaşayan insanların her türlü ilişkileri hakkında kesin ve net bilgi edinilememesinin nedeni aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Toplayıcı ve avcı olarak yaşamalarıB) Ticaretin gelişmemiş olmasıC) Yazılı belgenin olmamasıD) Uygarlığın savaşlarla yok edilmesiE) Yerleşik yaşama geçilmemesi

12. Tarih öncesi devirler ile tarih devirlerinin çağ-lara bölünmesinde, insanların yaşamını etki-leyen çok önemli gelişmeler ve olaylar temel alınmıştır.Aşağıdakilerden hangisi bu olaylardan biri değildir?

A) Yazının bulunmasıB) Kavimler göçüC) İstanbul’un fethiD) Fransız DevrimiE) Osmanlı Devleti’nin kurulması

13. Bir olayın tarih biliminin konusu olabilme-si için aşağıdaki koşullardan hangisi aran-maz?

A) Olayın milattan sonra yaşanmasıB) Toplumu etkilemesiC) İnsanların meydana getirdiği bir olay olma-

sı D) İnsanların yaşamını etkilemiş olmasıE) Belgelerle kanıtlanması

14. İnsanların yerleşik yaşama geçmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

A) Devletlerin askeri gücüB) Devletlerin nüfusuC) Bölgenin coğrafi özellikleriD) Madenlerin kullanılmasıE) Ticaretin gelişmesi

15. Tarihin tüm konuları insanların toplumsal et-kinliklerinden meydana gelmiştir.Buna göre aşağıdakilerden hangisi tarihin konusu olamaz?

A) SavaşlarB) Ekonomik ilişkilerC) Dinsel faaliyetlerD) Jeolojik hareketler oluşumuE) Antlaşmalar

16. Tarihi çağlara ayırmanın amacı aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Olayların kahramanlarının karıştırılmasını engellemek

B) Olayların araştırılmasını ve öğrenilmesini kolaylaştırmak

C) Olayları yer adlarına göre adlandırmakD) İnsanların geçmişten ders almasını sağla-

makE) Olayların gözlemini yapmak

17. Aşağıdaki olaylardan hangisinin oluş za-manı diğerlerine göre daha belirgindir?

A) Tarihte ilkyazı MÖ 4. bin yılda yazılmıştır.B) Ulusal mücadele 19 Mayıs’ta başlamıştır.C) Atatürk XIX ve XX. yüzyılda yaşamıştır.D) Cumhuriyet 1923’te ilan edilmiştir.E) Yüzyıl Savaşları XIV ve XV. yüzyılda ol-

muştur.

Yanıtlar1234567891011121314151617BEDDCACBADCEACDBD

ÖRNEKTİR

1111


İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI

ÇIKMIŞSORU

Aşağıdakilerden hangisi, Ana-dolu medeniyetinin Kuzey Su-riye ve Mezopotamya’dan etkilenmesinde ve Anadolu kül-türünün çeşitli alanlarda büyük gelişmeler göstermesinde etki-li olmuştur?

A) Asurlular B) Akadlar

C) Elamlılar D) Babilliler

E) Persler

LYS - 2014

ÇÖZÜM

Mezopotamya’da kurulan Asur-luların kuruldukları bölge, dağlık olduğu için hayvancılık ve ticaretle uğraşmışlardır. Ticaret sonucun-da Mezopotamya kültürünü ve çivi yazısını Anadolu’ya taşımışlardır. Böylece Anadolu Medeniyetleri Kuzey Suriye ve Mezopotamya kültüründen etkilenmişler ve An-adolu kültürü de gelişmiştir.

Doğru Cevap A

TEST • 1

1. Tarihte bilinen ilk kütüphane aşağıdakiler-den hangisidir?

A) İskenderiye KütüphanesiB) Ninova KütüphanesiC) Bergama KütüphanesiD) Atina KütüphanesiE) Roma Kütüphanesi

2. Yunan uygarlığının ticari ilişki sayesinde öğrendiği alfabenin temelini oluşturan al-fabe, hangi uygarlığa aittir?

A) Fenike B) Mısır C) GiritD) Sümer E) Babil

3. İlkçağ’da İyon ve Yunan uygarlığında mer-keziyetçi devlet anlayışının olmaması, ticaretin gelişmesi ve dinsel baskının ol-maması, aşağıda verilenlerin hangisi üze-rinde doğrudan bir etki yaratmıştır?

A) Kanunların yazılı hale gelmesiB) Bilim ve kültürün gelişmesiC) Sınıfsal ayrımın ortaya çıkmasıD) Kralların güçlenmesiE) Kısa sürede yıkılmaları

4. Perslerin Sus’tan Sardes’e kadar uzanan Kral Yolu’nu yapmalarının amacı aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Anadolu’yu ele geçirmekB) Ege uygarlıklarını sömürmekC) Ticareti geliştirmekD) Bilim ve sanatı geliştirmekE) Göçleri kolaylaştırmak

5. Mezopotamya’daki Asurların kolonicilik fa-aliyetleri doğrultusunda Anadolu’da ticari üsler oluşturmaları, aşağıdakilerden han-gisinin göstergesi olamaz?

A) Bazı malların ihtiyaçtan fazla üretildiğininB) Mezopotamya’da gelişmiş uygarlıkların ol-

duğununC) Sanayi faaliyetlerinin başladığınınD) Tüccar sınıfının oluştuğununE) Medeniyetler arası ilişkilerin geliştiğinin

6. Aşağıda verilen kanunların hangisinde ce-zalar hapis veya öldürme yerine para ile ödenmiştir?

A) Urgakina KanunlarıB) Asur KanunlarıC) Hammurabi KanunlarıD) Drakon KanunlarıE) On İki Levha Kanunları

7. Roma uygarlığı, aşağıdakilerden hangisini geliştirerek günümüzde kullanılacak hale getirmiştir?

A) Sümer Takvimi B) Fenike AlfabesiC) Babil Kanunları D) SilahlarıE) Tarım aletleri

8. • Tarih yazının icadı ile başlar.• Yazıyı bulan ilk kavim Sümerlerdir.Yukarıda verilen bilgilerle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Tarih çağlarına giren ilk devlet Sümerler-dir.

B) Sümerler Mezopotamya havzasını, sula-ma kanalları ile tarıma açtılar.

C) Sümerler yazıya en son şeklini verdiler.D) Arkeolojik bulgular tarih için yeterli değil-

dir.E) Anadolu’da Sümer çivi yazısı kullanıldı.

9. Sümerler aşağıdaki hangi alanda bir çalış-ma yapmamıştır?

A) Hukuk B) MatematikC) Geometri D) Güneş takvimiE) Mimari

10. İlkçağ’da Akdeniz ve Ege ticaretinin geliş-mesine aşağıdaki uygarlıklardan hangisi-nin katkısı olmamıştır?

A) Asurlular B) Fenikeliler C) İyonlarD) Yunanlar E) Frigler

ÖRNEKTİR

1212



ÇIKMIŞSORU

Bir turist rehberinin, Anado-lu’da kurulmuş ilk devletler hakkında bilgi verirken aşağı-dakilerden hangisini söylemesi beklenmez?

A) İlk defa parayı kullandıklarını

B) Bereket tanrıçalarına Kibele adını verdiklerini

C) Çok tanrılı inanışlardan dola-yı Anadolu’ya “Bin Tanrı İli” dediklerini

D) Ziggurat adlı tapınaklar yap-tıklarını

E) Anal adlı yıllıklar tuttuklarını

LYS - 2014

ÇÖZÜM

Yedi katlı inşa edilen okul, tarım ambarı ve rasathane olarak kullanılan Ziggurat adı verilen yapılar Sümerlere aittir. Sü-merler Anadolu Devleti değil Mezopotamya’da kurulmuş bir devlettir.

Doğru Cevap D

11. Mısır uygarlığına ait birçok eser günümüze kadar gelebilmiş olmasına karşılık, Mezopo-tamya uygarlıklarından günümüze fazla eser ulaşmamıştır.Aşağıdakilerden hangisi bu durumu daha iyi açıklar?

A) Mısır kültürünün Mezopotamya’dan daha ileri olması

B) Mezopotamya ile Mısır arasındaki iklim farkı

C) Mezopotamya’nın çok sık istilaya uğrama-sı

D) Mezopotamya uygarlığının Mısır uygarlı-ğından da eski olması

E) Mısır’da yapılarda taş kullanılırken, Mezo-potamya’da kerpiç kullanılması

12. Sümer sitelerini yöneten krallara ne ad ve-rilirdi?

A) Firavun B) Satrap C) PatesiD) Sultan E) İmparator

13. Aşağıdaki destanlardan hangisi Sümerle-re aittir?

A) Alp–Er Tunga B) ErgenekonC) Şu D) GılgamışE) Oğuz Kağan

14. İlkçağ’da İyonya’da,

• Şehir devletlerinin kurulması• Demokratik bir yönetim oluşturulmasıaşağıdaki gelişmelerden hangisini sağla-mıştır?

A) Sınıflı toplumun oluşmasınıB) Özgür düşüncenin gelişmesiniC) Çok tanrılı inancının yayılmasınıD) Ticaretin gelişmesiniE) Savunmanın güçlü olmasını

15. Aşağıdaki devletlerden hangisi İlkçağ’da Anadolu’yu hâkimiyet altına almamıştır?

A) Romalılar B) SümerlerC) Persler D) HititlerE) İskender İmparatorluğu

16. Mısırlıların ölümden sonraki hayata inan-maları aşağıdaki hangi alanda çalışma yapmalarında etkili olmamıştır?

A) Ölüleri mumyalamalarıB) Tıp bilimini geliştirmeleriC) Piramitler yapmalarıD) Astronomi ile uğraşmalarıE) Eczacılık bilimini geliştirmeleri

17. Sümerlerdeki zigguratlar aşağıdaki hangi alanda bir işlev görmüştür?

A) Meclis B) Müze C) KonutD) Rasathane E) Mahkeme binası

18. “İlkçağ’da yazının geliştirilmesinde atılan önemli adımlardan biri de alfabenin (harf ya-zısının) bulunmasıdır.”Alfabenin bulunması, geliştirilmesi ve bu-gün kullandığımız Latin Alfabesi’ne dö-nüştürülmesinde etkisi olan devletler sırasıyla hangi seçenekte verilmiştir?

A) Fenike – Hitit – SümerB) Sümer – Fenike – YunanC) Fenike – Yunan – RomaD) Babil – Yunan – RomaE) Sümer – Hitit – Helen

19. Mısır’da halk, köleler, çiftçiler, tüccarlar, rahip-ler, askerler olmak üzere sınıflara ayrılmıştır. Piramidin en üstünde de Firavun bulunurdu.Bu durum İlkçağ Mısır toplumu için aşağı-dakilerden hangisini gösterir?

A) Demokratik yönetim olduğunuB) Soyluların seçimle belirlendiğiniC) Adalet anlayışının geliştiğiniD) Halk arasında eşitsizlik olduğunuE) Herkesin özgür olduğunu

20. İlkçağ’da Anadolu’da feodal beyliklerden oluşan birimleri birleştirerek siyasal birlik kuran devlet, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Urartular B) Hititler C) FriglerD) Lidyalılar E) Asurlar

Yanıtlar1234567891011121314151617181920BABCCABADEECDBBDDCDB

ÖRNEKTİR

1313



ÇIKMIŞSORU

Fırat ve Dicle nehirleri arasındaki verimli tarım havzasını içine alan Mezopotamya’da çok önemli si-yasal ve kültürel gelişmelere neden olan uygarlıklar kurul-muştur.

Bu bölgede kurulan uygarlık-ların kronolojik sıralaması aşağıdakilerin hangisinde ve-rilmiştir?

A) Sümer-Akad-Elam-Babil-Asur

B) Akad-Sümer-Asur-Elam-Ba-bil

C) Babi l -Akad-Asur-Sümer-Elam

D) Asur-Elam-Babi l -Sümer-Akad

E) Elam-Asur-Akad-Babil-Sü-mer

LYS - 2015

ÇÖZÜM

Mezopotamya uygarlıklarından;

Sümerler: MÖ 4000 - MÖ 2350

Akadlar: MÖ 2350 - MÖ 2100

Elamlar: MÖ 3000 - MÖ 640

Babiller: MÖ 2100 - MÖ 539

Asurlar: MÖ 2000 - MÖ 609

yıllarında hüküm sürmüşlerdir.

Bu durumda doğru seçenek A seçeneğidir.

Doğru Cevap A

TEST • 2

1. İlk Çağ’da Mısır ve Hitit devletleri arasında Suriye’nin hâkimiyeti için yapılan mücadele-de galip gelen olmamıştır. Yapılan mücadele Mısır kaynaklarında kendi lehlerine abartılır-ken, Hitit Analları’nda daha tarafsız olarak ele alınmıştır. Buna göre, Hitit Analları, Tarih biliminin aşağıda verilen hangi özelliğine daha çok uygunluk gösterir?

A) Objektiflik (Nesnellik)B) Yer ve zaman bildirmeC) Neden - Sonuç ilişkisiD) İnsan topluluklarının ilişkileriE) Kaynaklardan yararlanması

2. Nil Nehri’nin akışının düzensiz, taşma zamanlarının belirsiz olması, aşağıdaki-lerden hangisine ortam hazırladığı söyle-nemez?

A) Su kanalları ve setlerin yapılmasınaB) Geometri biliminin geliştirilmesineC) Yazının bulunmasınaD) Güneş yılına dayalı takvimin bulunmasınaE) Astronomi ile uğraşılmasına

3. Asurlulardan aldıkları çivi yazısını kullanan Urartular, kale ve sur mimarisinde de çok gelişmişlerdir. Tarıma elverişli arazilerin az olması ticaret, hayvancılık ve maden işletme-ciliğinin temel ekonomi biçimi haline gelmesi-ne neden olmuştur.Verilen bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisinin doğru olduğu söylenemez?

A) Toplumların ekonomik yaşam biçimi coğ-rafi koşullarla yakından ilgilidir.

B) Ticari faaliyetler tarımın gelişmesini en-gellemiştir.

C) Yerleşik yaşam ve savunma ihtiyacı mi-marinin gelişmesine katkıda bulunmuştur.

D) Toplumlar arasında etkileşim yaşanmıştır.E) Tarım gelirlerinin olmaması başka ekono-

mik uğraşların gelişmesinde önemli rol oy-namıştır.

4. İlk Çağ uygarlıklarından Yunanistan’da bi-limsel ve kültürel gelişmelerin yaşanma-sında,

I. özgür düşünce ortamı,II. demokratik yönetim anlayışı,III. kentler arasındaki savaşlardurumlarından hangileri etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve IID) I ve III E) II ve III

5. Hititlerde, devletin yasama gücünü elinde bulunduran kralların yanında, soylulardan oluşan Pankuş adı verilen meclisler de bulu-nuyordu.Hititlerdeki bu gelişmenin aşağıdaki du-rumlardan hangisinin bir göstergesi oldu-ğu söylenebilir?

A) Laik bir devlet yapısınınB) Merkeziyetçi devlet anlayışınınC) Soylu sınıfın yönetimde söz sahibi oldu-

ğununD) Tarımsal üretimin gelişmesininE) Hititlerde siyasi birliğin sağlanmasının

6. Mezopotamya uygarlıklarından Sümerlerde; Lagaş tanrısının kendisini görevlendirdiğine inanan Kral Urgakina tarihin bilinen ilk yazı-lı yasalarını hazırlayarak kişisel mülkiyeti gü-vence altına almıştır.Buna göre,

I. kralların, egemenlik hakkını tanrıdan aldığı,II. sosyal sınıf farklılığına son verildiği,III. özel mülkiyet anlayışının olduğuyargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IID) I ve III E) I, II ve III

7. Aşağıdakilerden hangisi Hititlerde merke-ziyetçi devlet yapısının güçlenmesini sağ-lamıştır?

A) Tavananna’nın da yönetime katılmasıB) Medeni Kanunun ilk örneklerini hazırla-

malarıC) Kralın yetkilerini sınırlayan bir meclis kur-

malarıD) Krala kendisinden sonra gelecek kişiyi

seçme yetkisini vermeleriE) Feodal beyliklerin ortadan kaldırılması

ÖRNEKTİR

1414



ÇIKMIŞSORU

Aşağıdaki İlkçağ uygarlıkların-dan hangisi çivi yazısını kullan-mamıştır?

A) Fenikeliler B) Asurlular

C) Urartular D) Hititler

E) Sümerler

LYS - 2015

ÇÖZÜM

İlkçağ uygarlıklarından Asurlu-lar, Urartular, Hititler, Sümerler çivi yazısı kullanırken Fenikeliler günümüzdeki Latin alfabesinin de temelini oluşturan 22 harften meydana gelen Fenike alfabesini oluşturmuş ve kullanmışlardır.

Doğru Cevap A

8. İlk Çağ’da, aşağıdaki gelişmelerden han-gisi uygarlıkların kuruldukları coğrafyala-rın uğraş alanlarını da etkilediği yargısına ters düşer?

A) Maden bölgelerinde yerleşmiş olan Lidya-lıların kuyumculukta ileri gitmesi

B) Ticaret yolları üzerinde uygarlık kurmuş olan Frigyalıların tarımla uğraşması

C) Nil Havzası’nda yaşayan Mısırlıların tarım-la uğraşması

D) Dicle-Fırat ırmağının bulunduğu bölge olan Mezopotamya’da tarımın başlaması

E) Van Gölü çevresinde bulunan Urartuların tarımsal üretim yapması

9. İlk Çağ’da İyonyada önemli bilimsel çalışma-lar yapılmıştır.Buna göre,

I. deniz ticaretinin yapılması,II. Pisagor’un Dünya’nın yuvarlak olduğunu

ileri sürmesi,III. Tales’in Güneş tutulmasını hesaplamasıgelişmelerinden hangileri bu duruma doğ-rudan bir örnek olarak gösterilemez?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve IID) II ve III E) I, II ve III

10. I. Haçlı savaşları yaşanmıştır.II. İlk yazılı kanunlar yapılmıştır.III. Çok tanrılı dinler yaygındır.IV. Köle emeği kullanımı yaygındır.V. Bilimin temelleri atılmıştır.

Yukarıda verilenlerden hangisi İlk Çağ’a ait bir özellik değildir?


11. Anadolu uygarlıklarının Mezopotamya ve Mısır uygarlıklarından etkilendiğine aşa-ğıdakilerden hangisi kanıt olarak gösteri-lebilir?

A) Friglerde madenciliğin gelişmesiB) Lidyalıların parayı kullanmasıC) Hititlerde çok tanrılı dinlerin varlığıD) Hititlerin Hiyeroglif ve Çivi yazısının kul-

lanmasıE) İyonların doğrudan demokrasi yönetimini

uygulaması

12. • Mezopotamya’da taş az olduğu için yapılar kerpiçten yapılmıştır.

• Çin’de maden azlığı seramik işçiliğini geliş-tirmiştir.

• Fenikelilerde toprağın verimsizliği deniz ti-caretinin gelişmesini sağlamıştır.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Uygarlıkların oluşması ve gelişiminde böl-gelerin coğrafi özelliğinin etkili olduğu

B) Uygarlığı yaratan topluluklar aynı ilgi alan-larına yöneldiği

C) Her bölgede mimarinin geliştiğiD) Uygarlıkların birbirinden etkilendiğiE) Yerleşik yaşama geç geçildiği

13. MÖ 900- 600 yılları arasında Doğu Anadolu ve İran’da yaşayan Urartular hayatın ölümden sonra da devam ettiğine inanıyorlardı.Aşağıdakilerden hangisi bu durumun bir göstergesidir?

A) Asurlularla mücadele halinde bulunmalarıB) Birden fazla tanrıya inanmalarıC) Değiş - tokuş usulüne göre ticaret yapma-

larıD) Mezarlarına çeşitli eşyalar koymalarıE) Dinsel törenler yapmaları

14. Tanrı Krallar tarafından yönetilen eski Mısır’da yüksek bir uygarlık kurulmuş olup bu uygarlık eğitim-öğretim, yazı, mimari, matematik, tıp ve astronomi gibi pek çok alanlarda gelişmiştir. Buna rağmen, uzun süre yazılı hukuk kuralla-rı oluşmamıştır.Bu durumun nedeni aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Toplumda eşitliğin olmasıB) Sınıfların olmamasıC) Firavunun sözlerinin kanun sayılmasıD) Diğer medeniyetlerle etkileşimin az olmasıE) Bilimsel gelişmelerin yetersiz kalması

Yanıtlar1234567891011121314ACBCCDEBAADADC

ÖRNEKTİR

1515



ÇIKMIŞSORU

İnsanlar tarihin akışı içinde za-man ölçüsü olarak çeşitli tak-vimler kullanmıştır.

Takvimin kullanılmasına öncü-lük eden medeniyetler aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Hititler - Romalılar

B) Sümerler - İbraniler

C) Mısırlılar - İbraniler

D) Sümerler - Mısırlılar

E) Asurlular - Romalılar

LYS - 2015

ÇÖZÜM

Takvimin kullanılmasına öncül-ük eden devletlerden biri Sü-merler diğeri ise Mısırlılar’dır. Sümerler Ziggurat adı verilen tapınakların en üst katını ra-sathane olarak kullanmış ayın ve yıldızların hareketlerin inceleyip ay yılı takvimi hazırlamışlardır. Mısırlıların ise Nil Nehri’nin taşma zamanlarını önceden he-saplama isteği güneş yılı takvi-mini yapmalarını sağlamıştır.

Doğru Cevap D

TEST • 3

1. I. İvriz KabartmalarıII. Aspendos TiyatrosuIII. Avgustus TapınağıYukarıda verilen İlkçağ’a ait Anadolu’daki eserlerden hangileri, Romalılar dönemine aittir?


2. Anadolu’da bulunan ilk yazılı kaynaklar, aşağıdakilerden hangisidir?

A) İvriz YazıtlarıB) Yazılıkaya YazıtlarıC) Kültepe TabletleriD) Kadeş AntlaşmasıE) Urartu Çivi Yazısı

3. İlkçağ uygarlıklarından hangisi hiyeroglif yazı kullanmıştır?

A) İyonlar B) Frigler C) FenikelilerD) Lidyalılar E) Hititler

4. Altın ve gümüş işçiliğinde ileri gitmeleri nedeniyle “bozkırların kuyumcuları” olarak anılan Türk devleti, aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Urartu B) İskit C) PersD) Hitit E) Sümer

5. Giriş kapısında “bütün tanrılar adına kurul-muş bu kutsal yere, yalnız ölüm tanrısı Ha-des giremez” yazılan sağlık merkezinin adı nedir?

A) Asklepion B) BozdoğanC) Avgustus D) EfesE) Hattuşaş

6. Mezopotamya’da ortaya çıkan ve ölümsüz-lüğü arayan bir kralın öyküsünü anlatan, tarihte bilinen ilk destan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gılgamış B) ErgenekonC) Şu D) TüreyişE) Alp-Er Tunga

7. Aşağıdaki eserlerden hangisi Roma Döne-mi’ne ait değildir?

A) Agustus TapınağıB) Roma HamamıC) Aspendos TiyatrosuD) Valens (Bozdoğan) Su KemeriE) Efes Antik Tiyatrosu

8. Aşağıdaki buluşlardan hangisi Çin uygar-lığına ait değildir?

A) Mürekkep B) PusulaC) Kâğıt D) ÇıkrıkE) Matbaa

9. Aşağıdaki eserlerden hangisi, Doğu Roma (Bizans) Dönemi’ne ait eserlerden biri de-ğildir?

A) AyasofyaB) Aya İriniC) Yerebatan SarnıcıD) Efes Meryem Ana KilisesiE) Topkapı Sarayı

10. • Demokratik rejimin ilk örnekleri görüldü.• Bilimsel düşüncenin temelleri atıldı.• Tek tanrılı dinler doğmaya başladıYukarıda belirtilen gelişmeler tarih çağla-rından hangisinin özelliğidir?

A) Ortaçağ B) Yakınçağ C) İlkçağD) Yeniçağ E) Cilalı Taş Çağı

11. Mezopotamya’da,

I. toprağın işlenmeye başlanması,II. hayvanların evcilleştirilmesi,III. yazının kullanılması gelişmelerinden hangileri insanların yer-leşik yaşama geçmelerinin nedenleridir?


ÖRNEKTİR

1616



ÇIKMIŞSORU

Aşağıdakilerden hangisi Zig-gurat’ın kullanım amaçların-dan biri değildir?

A) Rasathane B) Okul

C) Tapınak D) Saray

E) Tahıl ambarı

LYS - 2016

ÇÖZÜM

Sümerlerde tapınak olarak kuru-lan Zigguratlar yedi katlı olup aynı zamanda tahıl ambarı, rasathane ve okul olarak da kullanılmıştır.

Doğru Cevap D

12. Aşağıdakilerden hangisi Mezopotamya’ya ait mimari eserlerden biri değildir?

A) ZigguratlarB) İskenderiye FeneriC) Babil KulesiD) Babilin Asma BahçeleriE) Ninova Kütüphanesi

13. İlkçağ’da Atina’da Klistenes halk meclisini önemli bir kurum haline getirmiş ve sınıf fark-lılığını ortadan kaldırmaya çalışmıştır.Klistenes bu çalışmalarıyla, aşağıdakiler-den hangisini amaçlamıştır?

A) Şehir devletlerini birleştirmeyiB) Demokratik yönetimi güçlendirmeyiC) Monarşik yönetimi güçlendirmeyiD) Laik yönetimi güçlendirmeyiE) Soyluları yönetime katmayı

14. İlkçağ’da İyonya ve Yunanistan’da monarşik yönetimler yıkılarak doğrudan demokrasi yö-netimi uygulanmıştır. Fakat köleler ile kadınla-ra oy kullanma hakkı tanınmamıştır.Bu bilgilere göre,

I. İyonya ve Yunanistan bir süre krallıkla yö-netilmiştir.

II. Halkın bir kısmı yönetime katılmıştır.III. Halk arasında eşitlik vardır.yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I, II ve III

15. Anadolu uygarlıklarından biri olan Frigler’de öküz öldürmenin ve saban kırmanın cezası ölümdür.Friglerin bu gibi suçlara ağır cezalar ver-melerinin amacı aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Halkın güveninin kazanmakB) Devletin devamlılığını sağlamakC) Tarımı ve hayvancılığı korumakD) Ekonomiyi canlandırmakE) Ticareti teşvik etmek

16. • İnsan doğa ilişkisinde insan baskındır.• Şehir devletleri kurulmuştur.• Yazılı döneme geçilmiştir.Yukarıda sözü edilen dönem aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Kalkolitik Çağ B) Neolitik ÇağC) Mezolitik Çağ D) Tunç ÇağıE) İlkçağ

17. Efes’ten başlayıp Sard’dan geçerek Mezopo-tamya’nın önemli ticaret merkezlerine giden ünlü “Kral Yolu” üzerinde kurulan Lidyalılar, Doğu ile Batı arasındaki ticaretin gelişmesini sağlamışlardır. Böylece Lidya çok zengin bir ülke olmuştur.Bu durumun yol açtığı sonuçlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Lidya Devleti’nin bilimsel gelişmelerin ön-cüsü olmasına

B) Tarihte ilk defa paranın bastırılmasınaC) Ticareti korumak amacıyla sigortacılığın

gelişmesineD) Ticaretin değiş–tokuş esasına dayanmak-

tan çıkmasınaE) Toplumlar arasında kültürel ilişkinin geliş-

mesine

18. İyonların Ön Asya’dan gelen ticaret yollarının bitiş noktasında olması, İyonya’da demokra-sinin ortaya çıkmasında önemli rol oynamıştır.Yalnız bu bilgiye bakarak,

I. Demokratik bir yönetim vardır.II. Laik bir yönetim vardır.III. Ticari ilişkiler düşünce hayatının değişme-

sinde etkili olmuştur.Yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) I,II ve III

19. Bir bölgede yapılan kazılarda,

I. tarım araçlarının bulunması,II. tabletlerin bulunması,III. antlaşma metinlerinin bulunmasıdurumlarından hangileri tarih devirlerine geçildiğini kanıtlar?


Yanıtlar12345678910111213141516171819ECEBAAEDECABBCCEADE

ÖRNEKTİR

1717



ÇIKMIŞSORU

476 yılında Batı Roma Devle-ti’nin yıkılmasıyla son bulduğu kabul edilen İlkçağ’da; Sümer, Mısır, Hint, Çin ve Doğu Akdeniz medeniyetlerinin katkılarıyla bir-çok icat yapılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu dö-nemdeki icatlardan biri değil-dir?

A) Kâğıt B) Yazı

C) Takvim D) Para

E) Barut

LYS - 2016

ÇÖZÜM

Kağıt, yazı, para, takvim İlkçağ uygarlıkları tarafından bulunmuş ancak barut daha sonra Çin’liler tarafından bulunmuştur.

Doğru Cevap E

TEST • 4

1. İlkçağ’da İyonya ve Yunanistan’da demokra-si yönetimi uygulanmıştır. Fakat kadınlar ve köleler yönetime katılamamıştır. Ayrıca bütün soylular seçme hakkına sahipken, seçilme hakkına en zenginler sahip olmuşlardır.Bu bilgilere göre,

I. İnsanlar arasında sınıf farklılığı vardır.II. Bütün insanlar eşit haklara sahiptir.III. Yönetme hakkı zenginlere aittir.yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) II ve III

2. Mezopotamya’da yazı MÖ 3200 yıllarında kul-lanılmıştır. Mezopotamya Anadolu’ya çok ya-kın olmasına rağmen yazı Anadolu’ya bin yıl sonra gelmiştir.Buna göre İlkçağ ile ilgili olarak;

I. Toplumlar arasında etkileşim çok zayıftır.II. Toplumlar kültürel yönden birbirlerinden

hiç etkilenmemiştir.III. Anadolu’da tarih devirleri Mezopotam-

ya’ya göre daha geç başlamıştır.yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IIID) II ve III E) I, II ve III

3. Sümerlerde ibadethanelere gelen ürünlerin kayıtlarının tutulması,

I. yazının ortaya çıkması,II. sosyal sınıfların ortaya çıkması,III. devlet yapısının oluşmasıgelişmelerinden hangilerine yol açmıştır?


4. • Sümerlerin çivi yazısını kullanmaları,• Fransız Devrimi’nin ulusçuluk düşüncesini

başlatmasıgelişmelerinin ortak özelliği aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Tüm insanlığı etkilemeleriB) İki olayın da oluştuğu mekânda etkili olma-

sıC) Her iki olayın nedenlerinin benzerlik gös-

termesiD) Yazının toplumların hayatında önemli de-

ğişiklikleri başlatmasıE) Mezopotamya kültürünün tüm dünyayı et-

kilemesi

5. Anadolu uygarlıklarından İyonlar ve Lidyalılar Fenike Alfabesini kullanmışlardır.Bu durum aşağıdakilerden hangisini ka-nıtlar?

A) Yazının ilk kez Anadolu’da bulunduğunuB) Anadolu’da çivi yazısının kullanılmadığınıC) Toplumlar arasında kültürel etkileşim ya-

şandığınıD) Latin Alfabesine son şeklini Anadolu uy-

garlıklarının verdiğiniE) Anadolu uygarlıklarının Fenikelileri ege-

menlik altına aldığını

6. İlkçağ’da,

• Dünya’da ilk yazılı kanunları Sümerlerde Lagaş Kralı Urgakina yapmıştır. Bu kanun-larda ağır cezalar öngörülmemiş; güçsüzle-rin hakları ve özel mülkiyet korunmuştur.

• Babil Kralı Hammurabi kısasa kısas esası-na dayanan kanunları yapmıştır.

• Yunanistan’da ilk kanun yapıcısı olan Dra-kon çok ağır cezalar öngörmüştür.

• Yunanistan’da Klistenes yaptığı kanunlarla, sosyal sınıf ayrımına son vermeyi amaçla-mıştır.

Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdaki-lerden hangisine ulaşılamaz?

A) Dünya’da ilk yazılı kanunların Sümerlere ait olduğuna

B) Klistenes Kanunlarının demokratik oldu-ğuna

C) Hammurabi Kanunlarında suç işleyene aynı cezanın verildiğine

D) Yunanistan’da yapılan kanunların tümü-nün eşitlikçi olduğuna

E) Yunanistan’da sosyal sınıfların olduğuna

7. Aşağıdakilerden hangisi İlkçağ’da Anado-lu’da kurulan uygarlıklarla ilgili değildir?

A) Pankuş MeclisiB) Ana Tanrıça KibeleC) Milet Felsefe OkuluD) Ziggurat TapınağıE) İvriz Kabartmaları

ÖRNEKTİR

1818



ÇIKMIŞSORU

Anadolu; göç ve ticaret yolları-nın üzerinde bulunması, iki kıta-yı birbirine bağlaması, ikliminin elverişli ve topraklarının verim-li olması gibi nedenlerden dolayı tarih boyunca birçok kültüre ev sahipliği yapmıştır.

Bu bilgiye göre Anadolu ile ilgi-li olarak aşağıdakilerden han-gisi söylenemez?

A) Yerleşmeye uygun olduğu

B) Zengin yer altı kaynaklarına sahip olduğu

C) Kültür etkileşimin yoğun ol-duğu

D) Tarıma elverişli olduğu

E) Jeopolitik konumunun önem-li olduğu

LYS - 2016

ÇÖZÜM

Soru kökünden yola çıkacak olursak; Anadolu’nun ikliminin elverişli, topraklarının verim-li olması yerleşmeye ve tarıma uygun olduğunu, göç ve ticaret yolları üzerinde bulunması kültür etkileşiminin yoğun olduğunu, iki kıtayı birbirine bağlaması jeo-politik konumunun önemli oldu-ğunu gösterir. Ancak paragrafta verilen bilgilerde zengin yer altı kaynaklarının varlığından bahse-dilmemektedir.

Doğru Cevap B

8. Aşağıdakilerden hangisi İlkçağ’daki Ana-dolu uygarlıklarıyla ilişkilendirilemez?

A) AnallarB) İvriz KabartmalarıC) TapatesD) Kadeş AntlaşmasıE) Ninova Kütüphanesi

9. İlkçağ’da Batı Anadolu’da kurulan medeni-yetlerden İyonların uygarlık yönünde daha ileri olmalarında aşağıdakilerden hangisi-nin etkisi görülmez?

A) Ön Asya’dan gelen ticaret yollarının birleş-me yolu üzerinde olması

B) Laik yönetimin olmasıC) Halk egemenliğinin olmasıD) Pers hâkimiyetine girmeleriE) Demokrasinin gelişmesi

10. Aşağıdaki uygarlık alanlarının hangisinde yazının kullanılması diğerlerinden önce başlamıştır?

A) Orta Asya B) MezopotamyaC) Mısır D) AnadoluE) Güney Avrupa

11. Aşağıdakilerden hangisi Sümerlere ait bir özellik sayılamaz?

A) İlk şehir devletlerini kurmalarıB) Tarihin ilk yazılı kanunlarını düzenlemeleriC) Anadolu’da ticaret kolonileri kurmalarıD) İlk edebiyat ürünlerini meydana getirmeleriE) Matematik ve astronominin temellerini at-

maları

12. Aşağıdaki yerleşim yerlerinin hangisi Ana-dolu’nun yazılı tarihini aydınlatır?

A) Hacılar B) Çayönü C) HattuşaşD) Çatalhöyük E) Alişar

13. Aşağıdakilerden hangisi Mezopotamya Uygarlıklarında devleti yöneten kralların yetkilerinden biri değildir?

A) Savaşa karar vermekB) Vergi koymakC) Başrahiplik yapmakD) Meclise başkanlık yapmakE) Barışa karar vermek

14. Aşağıdakilerden hangisi Sümerlerin özel-liklerinden biri değildir?

A) Ay yılına dayanan takvimi oluşturmalarıB) İlk yazılı kanunları yapmalarıC) Tek tanrı düşüncesine sahip olmalarıD) Site adında şehir devletleri kurmalarıE) Ziggurat adında tapınaklar yapmaları

15. • Harf yazısını ilk kullanan uygarlıktır.• Doğu–Batı arasında ticari etkinlikte bulun-

muşlardır.• Gemicilik sanatında ileri gitmişlerdir.Yukarıdaki bilgiler aşağıdaki İlkçağ devlet-lerinden hangisine aittir?

A) Romalılar B) Sümerler C) HititlerD) Fenikeliler E) Mısırlılar

16. İlk uygarlıkların Anadolu, Mısır ve Mezo-potamya’da kurulmasında aşağıdakiler-den hangisi etkili olmamıştır?

A) Yerleşmeye uygun olmasıB) Geçiş yolları üzerinde olmasıC) İklim şartlarının yaşamaya uygun olmasıD) Tarıma uygun alanların olmasıE) Tek tanrılı dinlerin ortaya çıkması

17. Aşağıdaki İlkçağ uygarlıklarından hangi-si diğerlerine göre daha özgün bir kültür olma özelliğine sahiptir?

A) Anadolu UygarlığıB) Mezopotamya UygarlığıC) Ege UygarlığıD) Helenizm UygarlığıE) Mısır Uygarlığı

Yanıtlar1234567891011121314151617DCAACDDEDBCCDCDEE

ÖRNEKTİR

1919


İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ

ÇIKMIŞSORU

Aşağıdaki Türk devletlerin-den hangisi; Çin, Hint ve İran kültürlerinin de etkisiyle İsla-miyet öncesi Türk tarihinin kül-türel etkinlikler ve gelişmeler yönünden en parlak dönemini oluşturur?

A) Göktürk B) Uygur

C) Hun D) Avar

E) Hazar

LYS - 2014

ÇÖZÜM

Yerleşik yaşama geçmeleri, Mani dinini öğrenmeleri için çok sayıda kitap basmaları (matbaa) kurmaları gibi nedenlerle Türk tarihinin kültürel etkinlikler ve gelişmeler yönünden en parlak dönemini Uygurlar oluşturur.

Doğru Cevap B

TEST • 1

1. Maveraünnehr’de fetihlerde bulunan İslam ordularının ilerleyişlerini durdurarak Orta Asya Türklerinin İslamlaşmasını önleyen Türk Devleti, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Türgişler B) Karluklar C) KırgızlarD) Kimekler E) Sabirler

2. Türklerde ilk heykel sanatına - - - - döneminde rastlanır. Öldürülen düşmanları temsil eden balballar ve diğer heykeller bulunmuştur.Yukarıda verilen bilgide yer alan boşluğa, aşağıdaki devletlerden hangisinin getiril-mesi doğru olur?

A) Büyük Hun B) UygurC) Kıpçak D) OğuzE) Göktürk

3. İslamiyet’ten önce Orta Asya’da kurulan Türk devletlerinin siyasi, sosyal ve eko-nomik hayatları hakkında bilgi veren kay-naklar arasında, aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Türklere ait destanlarB) Yazılıkaya ve İvriz KabartmalarıC) Çin kaynaklarıD) Orhun AbideleriE) Bizans kaynakları

4. I. Yenisey YazıtlarıII. Karabalasagun YazıtlarıIII. Dede Korkut HikayeleriIV. Sine–Uşi YazıtlarıV. Orhun Kitabeleri

Yukarıda verilen eserlerden hangisi Kır-gızlara aittir?


5. İslamiyet’ten önceki Türk devletlerinde Hakan’ın devleti yönetme yetkisini, aşağı-dakilerin hangisinden aldığına inanılırdı?

A) Ordu B) Gök Tanrı C) TöreD) Şaman E) Kurultay

6. İslamiyet’ten önceki Türk devletlerinin kısa ömürlü olmalarında,

I. ikili teşkilat,II. veraset sistemi,III. kut anlayışıunsurlarından hangileri etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve IIID) II ve III E) I,II ve III

7. İslamiyet’ten önceki Türklerde ilk düzenli orduyu kuran devlet–hükümdar eşleştir-mesi, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Asya Hun – Mete HanB) Göktürk – Bumin KağanC) Avrupa Hun – AtillaD) II. Göktürk – Kutluk KaanE) Asya Hun – Teoman

8. Aşağıda verilen Türk devletlerinden han-gisinin benimsediği din yanlış verilmiştir?

A) Göktürkler – İslamiyetB) Uygurlar – ManiheizmC) Hunlar – ŞamanizmD) Karluklar – İslamiyetE) Hazarlar – Musevilik

9. “Batı Hunlarının neden olduğu Kavimler Göçü Ortaçağ Avrupa tarihinde önemli olayların başlangıcını belirlemiş, özellikle feodalitenin oluşumuna neden olmuştur.”Buna göre, Kavimler Göçü Avrupa toplum-larını hangi alanda etkilemiştir?

A) Ticaret B) Tarım C) YönetimD) Mimari E) Hukuk

10. Orta Asya Türk devletlerinde sözlü edebi ürünler gelişmiştir.Aşağıdakilerden hangisi bu sözlü ürünler arasında yer almaz?

A) Sav B) Yuğ C) KoşukD) Sagu E) Destan

ÖRNEKTİR

2020



ÇIKMIŞSORU

Türkler, 751 yılında Semer-kant’ta bir kâğıt yapımevi kur-muşlardır. Burada ipek liflerini tokmaklayarak hamur hâline ge-tirip onu düz yapraklara dönüş-türmüşler ve kakat (kakaç) adını vermişlerdir. Bu sözcük, Arap-ça ve Farsçaya kâğıt olarak geç-miştir.

Bu bilgilere göre aşağıdakiler-den hangisine ulaşılabilir?

A) İpeğin sadece Türkler tara-fından üretildiğine

B) Türkçenin farklı alfabelerle etkileşim içinde olduğuna

C) Türklerin Araplardan önce kâğıt yaptıklarına

D) Türk şehirlerinde mimari ör-neklerin çok olduğuna

E) Türklerin kitap basmaya 751 yılında başladıklarına

LYS - 2014

ÇÖZÜM

Soru kökünün son cümlesin-de “Bu sözcük, Arapça ve Fars-ça’ya kağıt olarak geçmiştir.” denilmiştir. Buradan da anlaşı-lacağı üzere Türkler Araplardan önce kağıt yapmışlardır.

Doğru Cevap C

11. İslamiyet öncesi Türk devletlerinin fede-rasyon şeklinde örgütlenmeleri, aşağıdaki sonuçlardan hangisine ortam hazırladığı söylenemez?

A) Boyların geniş yetkilere sahip olmasınaB) Merkezi otoritenin zayıf olmasınaC) Parçalanma riskinin artmasınaD) Hükümdarın mutlak egemenliğinin azal-

masınaE) Sınırların genişlemesine

12. Uygurların,

• Hayvansal gıdalardan uzaklaşıp tarıma yö-nelmeleri

• Savaşçı özelliklerini kaybetmelerigelişmeleri aşağıdakilerden hangisinden kaynaklanmıştır?

A) Maniheizm ve Budizm’i benimsemeleriB) Yazılı hukuka geçmeleriC) Mimaride gelişmeleriD) Vakıf anlayışını geliştirmeleriE) Matbaayı kullanmaya başlamaları

13. I. Hayvan üslubunun etkili olmasıII. Taşınabilir malzeme kullanmalarıIII. Kurganlarda eşyalara rastlanmasıİlk Türk devletlerine ait yukarıda verilen özelliklerden hangisi, göçebe yaşamın sa-nat anlayışına yansımasının sonucu ola-rak ortaya çıkmıştır?


14. Orta Asya Türk devletlerini inceleyen bir tarihçi, hangi devletin kendi yazılı kaynak-larından yararlanabilir?

A) Hun İmparatorluğuB) Avrupa HunlarıC) II. GöktürklerD) AvarlarE) I. Göktürkler

15. I. Hayvancılık,II. ipek ticareti,III. tarımfaaliyetlerinden hangileri ilk Türk devlet-lerinin ekonomik uğraşları arasında gös-terilir?


16. Mete Han, “Ben Türk oymakları birleştirip, bü-yük bir devlet ve imparatorluk kurdum. Ordu-yu onluk sisteme göre düzenledim. Ordum, sayesinde Çin’i vergiye bağladım” demiştir.

Mete Han’ın bu sözlerine bakarak, aşağı-dakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Demokratik bir yönetim kurduğunaB) Düzenli ordu oluşturduğunaC) Toplumun savaşçı özelliklerini geliştirdiği-

neD) Türklerin birliğini sağladığınaE) Çin’in Türkler karşısında boyun eğdiğine

17. Aşağıdaki İslamiyet’ten önceki Türk dev-letlerinden hangisi, sosyal yaşam açısın-dan diğerlerinden farklılık gösterir?

A) Asya Hun B) Avrupa HunC) Uygurlar D) GöktürklerE) II. Göktürkler

18. I. Yazısız hukuk kuralıdır.II. Gelenek–göreneklerden oluşur.III. Uygulaması kadılar tarafından yapılır.Bu bilgilerden hangisi töre ile ilgili doğru bir bilgi değildir?


Yanıtlar123456789101112131415161718AEBABEAACBEADCEACC

ÖRNEKTİR

2121



ÇIKMIŞSORU

İlk Türk devletlerinde toy adı verilen meclislerde; devlet me-seleleri görüşülür, dinî tören, yarışma ve çeşitli eğlenceler ya-pılır, toyların sonlarında da hal-kın katıldığı şölenler, ziyafetler düzenlenirdi.

Buna göre toylarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ula-şılamaz?

A) Boylar arasında kaynaşma-nın amaçlandığına

B) Sosyal ve kültürel konuların karara bağlandığına

C) Hükümdar kararlarının bağ-layıcı olduğuna

D) Devletin üst düzey yöneticile-rinin de katıldığına

E) İnanç sistemlerini olumlu et-kilediğine

LYS - 2016

ÇÖZÜM

Kurultay (toy) kararları hüküm-darın onayına sunulur ve hüküm-dar onayladıktan sonra yürürlüğe girerdi. Fakat soruda böyle bir bilgi verilmemiştir.

Doğru Cevap C

TEST • 2

1. Aşağıdakilerden hangisi Hunların özellik-lerinden biri değildir?

A) Orta Asya’daki Türkleri ilk kez bir çatı al-tında toplanmaları

B) Çin’i vergiye bağlamalarıC) Avrupa’da ve Asya’da devlet kurmalarıD) Türkleri siyasi ve askeri alanlarda kurum-

sallaştırdıklarıE) Türk tarihini aydınlatan ilk yazılı belgeleri

bırakmaları

2. Uygurlar, Şamanizm inancını terk edip Ma-niheizm ve Budizm dinlerini benimsemeleri sonucunda, birçok şehirde manastırlar yap-mışlardır.Buna göre Uygurlarla ilgili,

I. dinlerini değiştirdikleri,II. yerleşik yaşama geçtikleri,III. Türklük özelliklerini kaybettiklerideğerlendirmelerden hangileri söylene-mez?


3. Orta Asya Türklerinin kullandığı takvim, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Celali Takvim B) Miladi TakvimC) Rumi Takvim D) Hicri TakvimE) On İki Hayvanlı Takvim

4. Türk devletlerinde ülke Doğu–Batı diye ikiye ayrıldı. Hakan ülkenin Doğu bölümünde otu-rurdu. Batı’yı da “yabgu” unvanıyla hükümda-rın kardeşi yönetirdi.Türk devletlerinde görülen bu sistem, aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) İkili Teşkilat B) Onlu sistemC) Veraset sistemi D) İkta sistemiE) Tımar sistemi

5. İlk Türk devletleriyle ilgili,

I. Kurultay,II. Töre,III. Atalar kültügibi durumlardan hangileri devlet yöneti-miyle ilgilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) I ve III

6. İslamiyet öncesi Türk devletlerinin kısa za-manda yıkılmasında, aşağıdakilerden han-gisi etkili olmamıştır?

A) Taht kavgalarıB) Çin baskısıC) Merkezi yapının zayıf olmasıD) Boylar federasyonu halinde örgütlenmesiE) Askeri alanlarda gelişmemiş olmaları

7. • Hz. Osman Dönemi’nde, İslam orduları ile savaştılar.

• Kafkaslarda kürk, balmumu ve ipek ticareti ile uğraştılar.

Sözü edilen Orta Asya Türk boyu, verilen-lerden hangisidir?

A) Avarlar B) Türgişler C) KarluklarD) Hazarlar E) Sabarlar

8. İlk Türk devletlerindeki hukuk sistemi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Siyasi konularda yargu denilen bir yüksek mahkeme bakardı.

B) Suçlar, ağır ve hafif olmak üzere ayrılırdı.C) Hapis cezaları kısadır.D) Yazılı hukuk Uygurlarda gelişmiştir.E) Hukuk dine dayanır.

9. Aşağıdakilerden hangisi, Töre hakkında doğru bir bilgi değildir?

A) Kurultay kararıyla değiştirilebilir.B) Kağan dahil herkes uymak zorundadır.C) Zamana ve çevre şartlarına göre yeni dü-

zenlemeler yapılabilir.D) Eski Türk örf ve geleneklerinden oluşur.E) İslamiyet’ten sonra tamamen ortadan

kalkmıştır.

ÖRNEKTİR

2222



ÇIKMIŞSORU

İlk Türk devletleri konusunun işlendiği derste Erhan Öğret-men öğrencilerine şu bilgileri vermiştir:

• Kırgızların saldırısı üzerine Ötüken’i terk edip güneye göçtüler.

• Bögü Kağan Dönemi’nde Maniheizm dinini kabul etti-ler.

• Matbaanın Avrupa’ya gidi-şinde rol oynadılar.

Buna göre Erhan Öğretmen, öğrencilerine aşağıdaki Türk devletlerinin hangisi hakkında bilgi vermiştir?

A) Uygurlar B) Göktürkler

C) Kumanlar D) Karahitaylar

E) Hazarlar

LYS - 2016

ÇÖZÜM

Karluk ve Basmil Türkleriyle it-tifak kuran Uygurlar II. Göktürk Devleti’ni yıkmış ve önce Ötü-ken sonra da Karabalasagun’u başkent yaparak devletlerini kurmuşlardır. Bilinen ilk hüküm-darları Kutluk Bilge Kül Kağan olan Uygurlar Bögü Kagan tara-fından düzenlenen Tibet Seferi ile Maniheizm’le tanışmış ve yine Bögü Kağan zamanında bu dini devletin resmi dini yapmışlar-dır. 14 - 18 harflik alfabe ve tah-ta kalıplar oluşturarak matbaa yapmışlar ve bunun Avrupa’ya gidişinde rol oynamışlardır. 840 yılında Kırgız saldırıları sonu-cunda Ötüken’i terk etmek zo-runda kalan Uygurlar yıkılmıştır.

Doğru Cevap A

10. Orta Asya Türk devletlerinde görülen ge-leneksel göçebelik ve hayvancılık, yaşam biçimine ters düşen devlet hangisidir?

A) Göktürkler B) UygurlarC) Avarlar D) KarahanlılarE) Hunlar

11. I. Ekonominin hayvancılığa dayanması,II. Konargöçer bir yaşam sürdürmeleri,III. Sürekli Çin ve Moğol baskılarıyla karşılaş-

malarıOrta Asya Türk devletlerinin yukarıdaki özelliklerinden hangilerinin, iklim şartları ile ilişkilendirilebilir?


12. İlk Türk devletlerinde,

I. Boyların kendi beylerinin başkanlığında sosyal, ekonomik ve idari bir teşkilata sa-hip olması,

II. Devletin, Doğ–Batı diye ikiye ayrılarak yö-netilmesi,

III. Kurultayın Kağan’ı seçme ve denetleme yetkisinin olması

gibi özelliklerden hangileri merkeziyetçi yapının zayıf olduğunu gösterir?


13. İslamiyet’ten önceki Türk devletlerinin,

I. taşınabilir eşyalardan sanat eseri bırak-maları,

II. tarım ürünleri ve giyim eşyası satın alma-ları,

III. İpek Yolu için savaşmalarıgibi özelliklerden hangileri bu devletlerin göçebe bir hayat sürdüklerinin gösterge-si olabilir?


14. Aşağıda verilen yerlerden hangisi Orta As-ya’da Türklerin yaşadığı kültür merkezle-rinden biri değildir?

A) Anav kültürü B) Kültepe kültürüC) Karasuk kültürü D) Andronova kültürüE) Afenesyevo kültürü

15. Türklerin Orta Asya’dan çeşitli yerlere göç etmelerinde,

I. iklim koşullarının elverişsizliği,II. İslamiyet’i geniş coğrafyalara yaymak is-

temeleri,III. Türklerin ticaret yollarını ele geçirme istek-

leridurumlarından hangileri etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IID) I ve III E) I,II ve III

16. XIII. yüzyılın başlarında, Moğollara boyun eğerek siyasi egemenliğini kaybeden, XIX. yüzyılda Rusların egemenliğine giren, dünyanın en uzun destanı olarak bilinen Manas Destanı’na sahip olan Orta Asya Türk Devleti, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kumanlar B) MacarlarC) Kırgızlar D) SibirlerE) Peçenekler

17. İslamiyet öncesi Türklerde boyların olma-sı, Türk devletlerinin,

I. federatif,II. merkeziyetçi,III. demokratiközelliklerinden hangisine sahip olduğunu gösterir?


18. I. Köleliğin olmaması,II. Ekonominin hayvancılığa dayanması,III. Uzun süreli hapis cezalarının uygulanma-

masıYukarıda verilenlerden hangisi, İslamiyet öncesinde Türklerin toprağa bağlı olma-malarının sonucunda ortaya çıkmıştır?


Yanıtlar123456789101112131415161718ECEADEDEEBDCCBACAE

ÖRNEKTİR

2323



ÇIKMIŞSORU

Orhun Yazıtlarındaki Türkçede yabancı dil öğelerinin oranı çok azken Uygurlar Dönemi metin-lerinde bu oranın arttığı görül-müştür.

Bu durumda aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söyle-nemez?

A) Kültürel ilişkilerin artmasının

B) Türkçe kurallar çerçevesinde sözcükler türetilmesinin

C) Farklı dinlerin benimsenme-sinin

D) Yabancı dillerin Uygur Türk-çesine çevrilmesiyle yeni te-rimlerin girmesinin

E) Uygur ülkesinde ticaretin art-masının

YGS - 2012

ÇÖZÜM

Uygurlar’ın Maniheizm ve Bu-dizm dinlerini benimsemeleri farklı kültürlerle etkileşim ya-şadıklarını gösterir. Ayrıca ticari ilişkiler de farklı kültürlerle et-kileşime neden olmuştur. Farklı kültürlerle etkileşim yaşanması dilde de değişime ve etkileşime neden olur ve dolayısıyla fark-lı dillerde sözcüklerin kullanımı artar.

Doğru Cevap B

TEST • 3

1. Bugün Türkmenistan, İran, Irak, Suriye, Azerbaycan, Türkiye, Kıbrıs ve Balkan-larda yaşayan Türklerin ataları olan Orta Asya Türk topluluğu aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Avarlar B) Oğuzlar C) TürgişlerD) Kıpçaklar E) Kırgızlar

2. Orta Asya’da Kutluk Devleti’ne son ve-rerek 745’de devlet kuran Türk topluluğu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uygurlar B) Hunlar C) AvarlarD) Karahanlılar E) Gazneliler

3. İslamiyet öncesi Türklerin en önemli geçim kaynağı hayvancılıktır.Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ne-denlerinden biridir?

A) Çin ile mücadele etmeleriB) Taşınabilir sanat eserleri yapmalarıC) Tarım alanlarının sınırlı olmasıD) Ticareti bilmemeleriE) Yarı göçebe yaşamaları

4. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde ülke-nin hanedan üyelerinin ortak malı sayıl-ması ve konar–göçer yaşam, Türklerde aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıkma-sını engellemiştir?

A) Hayvancılığın gelişmesininB) Boylar halinde örgütlenmeninC) Sınıf farklılıklarınınD) Savaşçı özelliklerininE) Dini inançların

5. Hazarlar diğer Türk devletlerinden farklı ola-rak bir dönem paralı askerlerden oluşan bir ordu kurmuşlardır.Hazarlardaki bu uygulama,

I. ticari ilişkiler sonucu zenginleşme,II. Türklük özelliklerini kaybetme,III. İslamiyet’in etkisinde kalmadurumlarından hangileriyle doğrudan il-gilidir?


6. Aşağıdakilerden hangisi yerleşik yaşamın Uygurlara getirdiği sonuçlardan biri değil-dir?

A) Taht kavgalarının artmasıB) Ticaretin gelişmesiC) Büyük şehirlerin kurulmasıD) Mimari esereler yapılmasıE) Tarıma önem verilmesi

7. Uygurların,

I. mimari,II. yazı,III. matbaaalanlarının hangilerinde bir çalışma yaptı-ğı söylenebilir?


8. Kök Türk Devleti, Sasanilere karşı Bizans ile ittifak kurmuş, Akhunların yıkılışında etkili ol-muş, Çin ile mücadele etmişlerdir.Göktürk Devleti’nin bu politikasının amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tarımsal üretimi artırmakB) Türk birliğini sağlamakC) Türk kültürünü başka toplumlara benim-

setmekD) İslamiyet’i yaymakE) İpek Yolu’nun denetimini sağlamak

9. Orta Asya Türk toplumlarında sosyal dü-zen ve yaşayışı düzenleyen kanunlar, aşa-ğıdakilerden hangisine dayanmaktadır?

A) Dinsel kurallaraB) Hükümdarların buyruklarınaC) Toplumun törelerineD) Kurultay’ın kararlarınaE) Boy beylerinin kararlarına

10. Orta Asya Türklerinin çoğu yarı göçebe bir ya-şam tarzı sürdürmüşlerdir.Bu durumun nedeni aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Hayvancılıkla uğraşmalarıB) Boy örgütlenmesinin olmasıC) Ülkenin hükümdar ailesinin ortak malı ol-

masıD) Mimari eserler yapamamalarıE) Çin ile mücadele halinde olmaları

ÖRNEKTİR

2424



ÇIKMIŞSORU

Ticaret yollarından biri olan İpek Yolu’nun tarih boyunca farklı güzergâhlar izlemesinde aşağıdakilerden hangisinin et-kisi olduğu savunulabilir?

A) Egemen güçlerin değişmesi-nin

B) Kabileler arasında kültür farklılıkları olmasının

C) İpeğin ticari bir değişim aracı olarak kullanılmasının

D) Ticari malların Avrupa’ya gö-türülmesinin

E) Kervan ticareti yapılmasının

ÖSS - 2007

ÇÖZÜM

İpek Yolu’na hakim olan dev-letler ekonomik olarak güçlenip Orta Asya siyasetinde de söz sa-hibi olmuştur. O nedenle birçok devlet İpek Yolu’na hakim olma-ya çalışmış ve bazen de güven-lik ve ticareti kolaylaştırmak için güzergah değiştirmişlerdir. Böylece İpek Yolu zaman zaman farklı güzergahlar izlemiştir.

Doğru Cevap A

11. Orhun Kitabeleri’nde, “Hükümdarların halka hesap verdiği ve halkın istemeyeceği herhan-gi bir şeyin hükümdarlar tarafından yapılmadı-ğı” belirtilmektedir.

Bu durum aşağıdakilerden hangisini kanıt-lar niteliktedir?

A) Kut inancının varlığınıB) Demokratik yönetim anlayışının olduğunuC) Federal yönetim olduğunuD) Halkın hükümdarı seçebildiğiniE) Ülkenin yönetim birimlerine ayrıldığını

12. Uygurlarda,

I. tarım araçlarının yapılması,II. sulama kanallarının yapılması,III. el değirmenlerinin yapılmasıçalışmalarından hangileri yerleşik yaşama geçtiklerinin doğrudan kanıtı olamaz?


13. Yapılan kazılarda Orta Asya Türklerine ait mezarlarda (kurganlarda) altın ve gümüşten yapılmış süs eşyalarıyla, bakır ve demirden yapılmış silahlara rastlanmıştır.Buna göre,

I. Ölümden sonra yaşama inanmışlardır.II. Madenleri işlemeyi öğrenmişlerdir.III. Tek tanrı anlayışı vardır.yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


14. Kök Türklere kadar Türkler hakkındaki bilgiler Çin kaynaklarından elde edilmektedir.Bu durumun temel nedeni aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Yerleşik yaşama geçmemeleriB) Tarımla uğraşmamalarıC) Çin ile savaş halinde olmalarıD) Kendi yazılarını geç oluşturmalarıE) Siyasi birliğin olmaması

15. Orhun Kitabeleri’nde “Bizler Çin egemenli-ğine girmektense ölmeyi yeğleriz” denilmek-tedir.

Bu durum Türklerle ilgili aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

A) Dayanışmanın olduğununB) Siyasi birliğin sağlanamadığınınC) Bağımsız yaşamayı her şeyden üstün tut-

tuklarınınD) Veraset anlayışının olmadığınınE) Çin ile asla dostluk kurulamayacağının

16. Aşağıdakilerden hangisi Türk toplulukla-rından biri değildir?

A) Peçenekler B) OğuzlarC) Hazarlar D) FranklarE) Avarlar

17. Orta Asya’da Türk devletlerinde boy beylerinin de katıldığı Kurultay Meclisi bir karar organı olmaktan çok danışma organı görünümünde-dir.Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ka-nıtıdır?

A) Toplantılara hükümet üyelerinin de katıl-ması

B) Hükümdarın başkanlığında toplanmasıC) Kararlarının hükümdar tarafından onay-

lanmadan yürürlüğe girmemesiD) Hükümdarın eşinin de Kurultay’a katılmasıE) Savaş ve barış kararı olması

18. İslamiyet’ten önceki Türklerde Kut inancı vardır. Bu inanca göre, “Gök Tanrının Türk hükümdarlarına bütün dünyayı yönetme” gö-revi verdiğine inanılırdı.

Aşağıdakilerden hangisi bu inancın bir so-nucudur?

A) Boylar halinde yaşamalarıB) Egemenlik alanlarını genişletmeleriC) Kurultay meclisinin olmasıD) Türk devletlerinin çabuk yıkılmasıE) Hükümdarın yetkilerinin törelerle sınırlan-

dırılması

Yanıtlar123456789101112131415161718BACCAAEECABCDDCDCB

ÖRNEKTİR

2525



ÇIKMIŞSORU

Selenga Nehri ile Baykal Gölü kıyılarında yapılan kazılarda, Hunlar döneminde yapılmış;

I. Sulama kanalları

II. Tahıllarını saklamak için özel olarak açılmış çukurlar

III. Tahılları öğütmek için kulla-nılan taşlar

IV. Saban demirleri ve oraklar bulunmuştur.

Bu buluntulardan hangileri, Hunlar döneminde tarım yapıl-dığının doğrudan kanıtıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) I ve III D) I ve IV

E) II, III ve IV

ÖSS - 2001

ÇÖZÜM

İnsanlar başka bölgelerden tahıl ürünleri alıp çukurlarda - depo-larda saklayabilir, değirmenler-de öğütebilirler. O nedenle II ve III. öncülde verilenler ticari iliş-kilerin sonucu da olabilir. Ama sulama kanalı ve tarım aletleri tarımın yapıldığının doğrudan kanıtıdır.

Doğru Cevap D

TEST • 4

1. Orhun Kitabeleri’nde yer alan “Açları doyur-dum, çıplakları giydirdim, halkımı kimseye muhtaç etmedim” ifadesi Kök Türklerle ilgili,

I. sosyal devlet anlayışı,II. egemenliğin tanrısal nitelikli olması,III. toplumsal disiplinin töreyle sağlanmasıdurumlarından hangilerinin varlığını ka-nıtlar?


2. MÖ VIII. yüzyıla ait olan Kök Türklerin Orhun yazıtları, Türk tarihine ait Türkçe yazılmış ilk yazılı edebi eserlerdir.Bu durum aşağıdakilerden hangisini gös-terir?

A) Kök Türklerin ulusal özelliklerini ve dillerini koruduklarını

B) Türklerin kendi alfabelerinin olmadığınıC) Türklerin Müslümanlığı geç benimsediğiniD) Türk edebi eserlerinin Çin’den alındığınıE) Türk kültürünün diğer kültürlerden etkilen-

diğini

3. Aşağıda verilen Türk devletleri incelen-diğinde, hangisinin Türk dilinde yazılmış kaynaklara rastlamak mümkün değildir?

A) Hunlar B) GöktürklerC) Uygurlar D) KarahanlılarE) Selçuklular

4. Orta Asya Türlerinde hükümdar ailesini bütün erkek üyelerinin hükümdar olma hakkı vardır.Bu durum,

I. taht kavgalarının yaşanması,II. güçlü olanın tahta geçmesi,III. Türk devletlerinin kısa sürede parçalan-

masıdurumlarından hangilerine neden olduğu söylenebilir?


5. Uygurlar değişik dinlere mensup insanları iba-detlerini yerine getirmede özgür bırakmışlar-dır.Buna göre,

I. şehirlerde Mani, Budha, Hristiyan mabet ve manastırların yan yana olması,

II. tek tanrı inancında olanların sayısının az olması,

III. mimarlık sanatının gelişmesiolgularından hangileri bu durumu kanıtla-yan bir örnek olabilir?


6. Orta Asya’da kurulan ilk Türk devletlerinde, ülke hükümdar ailesinin ortak malı sayılırdı. Hükümdarın ölümü durumunda aileden kimin hükümdar olacağı belli olmadığından taht kav-gaları yaşanırdı.Bu durum aşağıdakilerden hangisine ne-den olmuştur?

A) Devletlerin parçalanmasınaB) Ülke ekonomisinin güçlenmesineC) Fetihlerin artmasınaD) Dış saldırıların durmasınaE) Merkezi yönetimin güçlenmesine

7. I. Budizm’i benimsemişlerdir.II. Ondört harften oluşan alfabeleri vardır.III. Yerleşik yaşama geçip mimari eserler yap-

mışlardır.Temel özellikleri verilen Türk topluluğu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Göktürkler B) KırgızlarC) Uygurlar D) HunlarE) Hazarlar

8. Uygurlardan önce kurulmuş olan Türk devlet-lerinde tarım fazla gelişmemiş, mimari eser yapılmamıştır.Bu durumun nedeni aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Fetihçi politika izlenmesiB) Ekonomilerinin hayvancılığa dayanmasıC) Gök Tanrı inancının var olmasıD) Veraset sisteminin uygulanmasıE) Federatif yönetimin olması

ÖRNEKTİR

2626



ÇIKMIŞSORU

Aşağıdakilerden hangisi, İs-lamiyet öncesi Türklerde gök bilimi alanında bilgi birikimi olduğuna kanıttır?

A) On iki hayvanlı takvimin oluş-turulması

B) Tötö Kanalı’nın açılması

C) Balbalların dikilmesi

D) Orhun Kitabelerinin yazılması

E) Balık adı verilen şehirlerin ku-rulması

LYS - 2001

ÇÖZÜM

On iki hayvanlı takvim güneş yılı temel alınarak hazırlanmış, bir yıl 12 aya bölünmüştür. Bu da İslamiyet öncesi Türklerin as-tronomi-gök bilimi alanında ça-lışma yürüttüğünü gösterir.

Doğru Cevap A

9. Eski Türklerde sözlü edebiyat ürünleri ola-rak,• ölen büyükler için “sagular”,• savaşlarda ve avlarda müzik eşliğinde söy-

lenen “koşuklar”,• yaşanılan olaylardan çıkarılan dersler nite-

liğindeki “savlar” görülmektedir.Buna göre İslamiyet öncesi Türk Edebiya-tı’nın aşağıdakilerden hangisini yansıttığı söylenebilir?

A) İmparatorluk anlayışının üstünlüğününB) Yaşam tarzlarınıC) Bireyselliğin önemli olduğununD) Dinsel esasların geçerliliğininE) Yazılı hukukun varlığını

10. Türklerde ölülerin gömüldüğü mezarlara kur-gan denilmiştir. Kurganlardan kılıç, süngü, bı-çak ve balta gibi kişisel silahlar çıkmaktadır. Bunun yanında atların sahibiyle, kağanların da cariyeleriyle birlikte gömüldüğü bilinmek-tedir.Buna göre,

I. ölümden sonra yaşam (ahiret) inancının olduğu,

II. madeni eşyalar kullanıldığı,III. demokratik bir yönetim olduğuyargılarından hangilerine ulaşılamaz?


11. Hazar Türkleri, Budizm, Şamanizm, Hristiyan-lık gibi birçok dini benimsemişlerdir.Hazarların farklı dinleri benimsemelerine rağmen halkın barış içinde bir arada yaşa-ması aşağıdakilerden hangisini gösterir?

A) Kültürel etkileşime kapalı olduklarınıB) Ticarete önem verdikleriniC) Toleranslı bir yönetimin uygulandığınıD) Egemenlik alanlarının genişlediğiniE) Devletin resmi dininin Hristiyanlık olduğu-

nu

12. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdarlara verilen unvanlardan biri değildir?

A) Yabgu B) Hakan C) HanD) Sultan E) Kağan

13. Uygurların,

I. mimari eserler yapmaları,II. Uygur Alfabesini kullanmaları,III. Budizm ve Maniheizm dinine ait terimlerin

Türkçe karşılığını kullanmalarıdurumlarından hangileri milli benliklerini koruduklarının göstergesidir?


14. Dünya’da ilk yazı MÖ 3500 yıllarında kullanıl-mışken, Türklerin ulusal alfabeleriyle yazdık-ları ilk belge MS VIII. yüzyılda yazılan Orhun Yazıtları’dır.Bu durum Türklerle ilgili aşağıdakilerden hanisini kanıtlar?

A) Bilimsel çalışmalar yaptıklarınıB) Gök Tanrıya inandıklarınıC) Yazıyı diğer uygarlıklardan sonra kullan-

dıklarıD) Çinin egemenliğinde yaşadıklarınıE) Diğer toplumları kültürel yönde etkiledikle-

rini

15. Aşağıdaki terimlerden hangisi Orta Asya Türk topluluklarının özellikleri için kulla-nılmaz?

A) Putperestlik B) Göçebe yaşamC) Kurultay D) Bozkır kültürüE) Hayvancılık

16. Orta Asya Türk devletlerinde askeri bir disiplin egemendir. Bunun sonucu olarak ordu-millet anlayışı oluşmuştur. Her erkek ve kadın asker sayılır, toplumda her an savaşa hazır bir ordu özelliği taşırdı.Buna göre Orta Asya Türk devletleri için,

I. Askeri temellere dayanmıştır.II. Paralı ordu oluşturulmuştur.III. Halk ülke savunmasına katılmıştır.yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


Yanıtlar12345678910111213141516AAAEAACBBCCDECAD

ÖRNEKTİR

tarİhø r rnekt · 2020. 7. 18. · yumuşama dönemi ve sonrası 291 küreseleşen dünya 295...

Documents