seramİk kaplamali alÜmİnyum firin tepsİsİnİn transİent isil gerİlme analİzİ
DESCRIPTION
SERAMİK KAPLAMALI ALÜMİNYUM FIRIN TEPSİSİNİN TRANSİENT ISIL GERİLME ANALİZİTRANSCRIPT
-
T.C. DOKUZ EYLL NVERSTES
MHENDSLK FAKLTES MAKINA MHENDISLIGI BLM
SERAMK KAPLAMALI ALMNYUM FIRIN
TEPSSNN TRANSENT ISIL GERLME
ANALZ
BTRME PROJES
Samet ARIKI
Projeyi Yneten Prof. Dr. Mehmet Zor
Ocak, 2013 ZMR
-
T.C. Dokuz Eyll niversitesi, Mhendislik Fakltesi Makina Mhendislii Blm
Form BP-F1: Bitirme Projesi Teklif ve Eitim Planna Uygunluk Bildirimi Formu
Proje Teklifini Veren retim yesi : Proje Ad : Proje rencisinin, Ad, Soyad, Numaras : B1. Projenin kategorisi: Bu Proje, Mekanik Tasarm Projesidir. Isl Tasarm Projesidir. B2. Projenin zellii:
Proje disiplin-ii bir proje olacaktr. Proje bir disiplinde, tek bir alt dal kapsayan bir proje olacaktr. Proje ayn disiplinde, fakat birden fazla alt dallar kapsayan bir proje olacaktr.
Proje disiplinler-aras bir proje olacaktr. Katkda bulunacak olan disiplinler: B3. Projenin MDEK lt 5.5 ile uyumluluu (Bu blmden toplan en az 5 puan bildirilmelidir.): Proje aada verilen konu balklarnn hangilerini, ne lde ierecektir* (0: Hi, 3: Tam anlamyla). 1.) Ekonomi 0 1 2 3 2.) evre sorunlar 0 1 2 3 3.) Srdrlebilirlik 0 1 2 3 4.) retilebilirlik 0 1 2 3 5.) Mesleki ve Etik Sorumluluk Bilinci 0 1 2 3 6.) Salk 0 1 2 3 7.) Gvenlik 0 1 2 3 8.) Sosyal ve Politik Sorunlar 0 1 2 3 9.) Gerek Yaam Kstlarn Dikkate Alma 0 1 2 3
10.) Dier (Belirtiniz) 0 1 2 3 * Belirtilen konu ve kstlarn ierii iin MDEK lt 5.5.i inceleyiniz. Belirtilen kriterlerin proje almasnda kapal olarak salanmas yeterli deildir. Konularn Bitirme Projesi Tezi ierisinde ak bir ekilde yer almasn salaynz.
-
T.C. Dokuz Eyll niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Makina Mhendislii Blm
Form BP-F2: Bitirme Projesi Bilgi Formu Bitirme Projesi Numaras : Proje Ad : Proje Danman, nvan, Ad, Soyad : Prof.Dr. Mehmet Zor Proje rencisinin Ad, Soyad, Numaras : Samet ark - 2005485014 Proje zeti (Trke) (Enok 300 kelime) : Bu projede seramik i yzeyi seramik kaplama bir alinyum frn tepsisinin, seilen bir scaklktan doal tanmla oda scaklna soumas esnasnda belirli bir anda oluan gerilmeler ANSYS Workbench program ile transient sl analiz yaplarak elde edilmitir. Bu ilem seramik kaplamann sl genleme katsays deitirlerek tekrarlanmtr. hacimleri eit, toplamda farkl geometriye sahip modellerden elde edilen sonular karlatrlm ve gerilme oluumu bakmndan en avantajl model seilerek daha hzl soumaya neden olan mermer ile temas halindeyken souma durumunda da gerilmeler bulunmutur. Anahtar Kelimeler (Enok 5 adet) : Isl Gerilmeler, Seramik, Aluminyum Project Summary (English) (Max 300 words): In this project, an ANSYS transient thermal - stress analysis has been run on a ceramic coated aluminum cookware to determine the stresses that occur on the bodies in the natural cooling process in room temperature. This analysis has been repeated with changing CTEs on ceramic coating. In total, same analysis setup have been run on three different models with equal usable inner volume and the most beneficial geometry has been determined. After that, this geometry was used in a situation, where the cookware is put on a relatively cold marble surface and cooled naturaly through convection and also conduction. Then the stresses that occur in this situation have been determined and compared with previous results. Keywords (Max 5 items) : Transient Thermal Stresses, Ceramics, Aluminum
-
TEZ SINAV SONU FORMU
Bu alma / / gn toplanan jrimiz tarafndan BTRME PROJES olarak
kabul edilmitir / edilmemitir.
Yaryl iin baar notu 100 (yz) tam not zerinden ..() dir.
Bakan ye ye
Makine Mhendislii Blm Bakanlna,
. Numaral .. jrimiz tarafndan / .. / .. gn saat da
yaplan snavda 100 (yz) tam not zerinden .. almtr.
Bakan ye ye
ONAY
-
TEEKKR
Bitirme projem sirasinda deerli zamann esirgemeyen danman hocam Prof. Dr.
Mehmet ZORa, ve desteklerinden dolay aileme teekkr ederim.
Samet ARIKI
-
ZET
Bu almada, seramik kapl alminyum alamdan yaplm bir frn tepsisinin, seilen bir kullanm scaklndan balayarak, doal tanm ile oda scaklna soumas esnasnda,
yine seilen bir zamanda model zerinde oluan gerilmeler, ANSYS Workbench program
ile transient sl gerilme analizi yaplarak elde edilmitir.
almada i hacimleri eit, geometrileri farkl model zerinde, seramik kaplamann
sl genleme katsays deitirilerek analiz tekrarlanm ve sl genleme katsaysndaki
deiime bal olarak modelde souma esnasnda 2000. saniyede oluan azami gerilmeler
elde edilmitir. Daha sonra farkl modellerden ayn artlar altnda elde edilen bu veriler
karlatrlarak grafik olarak sunulmutur.
Modellerin arasndan, gerilmeler bakmndan en avantajl olanyla, yine oda scaklnda
bir mermer zerine soumaya brakld durumda oluan gerilmeler incelenmi ve
karlatrmas yaplmtr.
-
Projede lleri Kullanlan Tepsi
-
1
NDEKLER
Sayfa
indekiler.................................................................................................................. ................1
Tablo Listesi..............................................................................................................................3
ekil Listesi...............................................................................................................................4
BLM BR
GR
1.1 Seramiin Tanm, Tarihi ve Mhendislikteki Yeri............................................................6
BLM K
MODELN OLUTURULMASI VE ANALZ
2.1 Modelleme...........................................................................................................................7
2.2 Malzeme Ayarlar................................................................................................................9
2.3 Model Ayarlar ve Mesh....................................................................................................10
2.4 Isl Analiz Snr artlar.....................................................................................................11
2.5 Adm Says ve Adm Zamanlar.......................................................................................12
2.6 Transient Termal Analizden Static Yapsal Analize Gei...............................................13
2.7 Statik Yapsal Analiz Ayarlar..........................................................................................14
2.8 Statik Yapsal Analizde Yk ve Desteklerin Uygulanmas...............................................16
-
2
BLM
SONULAR
Sayfa
3.1 Seramik Kaplama seramik = 1 Durumunda Sonular........................................................18
3.2 Seramik Kaplama seramik = 2 Durumunda Sonular........................................................20
3.3 Seramik Kaplama seramik = 3 Durumunda Sonular........................................................21
3.4 Seramik Kaplama seramik = 4 Durumunda Sonular........................................................23
3.5 Seramik Kaplama seramik = 5 Durumunda Sonular........................................................24
3.6 Seramik Kaplama seramik = 6 Durumunda Sonular........................................................26
3.7 Seramik Kaplama seramik = 7 Durumunda Sonular........................................................27
3.8 Analiz Sonularnn Modellere Gre Kyaslanmas..........................................................29
3.9 Silindirik Model, 23oC Mermer zerinde Souduu Esnada Oluan Gerilmeler.............29
BLM DRT
SONULARIN DEERLENDRLMES
4.1 Deerlendirme...................................................................................................................38
-
3
TABLO LSTES
Sayfa
Tablo 2.1 Kullanlan Malzemelerin zellikleri........................................................................9
Tablo 2.2 Seramik Kaplama iin Kullanlan Isl Genleme Deerleri......................................9
-
4
EKL LSTES
Sayfa
ekil 2.1 Dikdrtgen Prizma Model..........................................................................................8
ekil 2.2 Kesik Konik Model....................................................................................................8
ekil 2.3 Silindirik Model.........................................................................................................8
ekil 2.4a SolidWorks Programndan ANSYS Workbenche Gei........................................10
ekil 2.4b Aktarlan Geometrinin (A), Bir Analizde (B) Kullanlmas..................................10
ekil 2.5 Yklerin 1. Saniyeden tibaren Etkisiz Hale Getirilmesi.........................................11
ekil 2.6 Silindirik Modelin 1.Tr Analiz Koullarnda Transient Scaklk Dalm............12
ekil 2.7 Silindirik Modelin 2.Tr Analiz Koullarnda Transient Scaklk Dalm............13
ekil 2.8 Transient Isl Analizden, Statik Yapsal Analize Gei...........................................14
ekil 2.9 Yapsal Analiz Mesh Ayarlar..................................................................................15
ekil 2.10 Gvde ve Kaplamann Mesh Kesiti.......................................................................16
ekil 2.11 Alnan Veri Zamanlar(sol) Analiz Adm Zamanlar (sa).................................17
ekil 3.1.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (1) Von Mises Gerilmeleri....................................18
ekil 3.1.2 Silindirik Modelde (1) Von Mises Gerilmeleri....................................................19
ekil 3.1.3 Kesik Konik Modelde (1) Von Mises Gerilmeleri..............................................19
ekil 3.2.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (2) Von Mises Gerilmeleri....................................20
ekil 3.2.2 Silindirik Modelde (2) Von Mises Gerilmeleri....................................................20
ekil 3.2.3 Kesik Konik Modelde (2) Von Mises Gerilmeleri..............................................21
ekil 3.3.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (3) Von Mises Gerilmeleri....................................21
ekil 3.3.2 Silindirik Modelde (3) Von Mises Gerilmeleri....................................................22
ekil 3.3.3 Kesik Konik Modelde (3) Von Mises Gerilmeleri..............................................22
ekil 3.4.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (4) Von Mises Gerilmeleri....................................23
ekil 3.4.2 Silindirik Modelde (4) Von Mises Gerilmeleri....................................................23
ekil 3.4.3 Kesik Konik Modelde (4) Von Mises Gerilmeleri..............................................24
ekil 3.5.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (5) Von Mises Gerilmeleri....................................24
ekil 3.5.2 Silindirik Modelde (5) Von Mises Gerilmeleri....................................................25
-
5
Sayfa
ekil 3.5.3 Kesik Konik Modelde (5) Von Mises Gerilmeleri..............................................25
ekil 3.6.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (6) Von Mises Gerilmeleri....................................26
ekil 3.6.2 Silindirik Modelde (6) Von Mises Gerilmeleri....................................................26
ekil 3.6.3 Kesik Konik Modelde (6) Von Mises Gerilmeleri..............................................27
ekil 3.7.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (7) Von Mises Gerilmeleri....................................27
ekil 3.7.2 Silindirik Modelde (7) Von Mises Gerilmeleri....................................................28
ekil 3.7.3 Kesik Konik Modelde (7) Von Mises Gerilmeleri..............................................28
ekil 3.8 Modellerde Oluan, Azami Gerilme-CTE Grafii...................................................29
ekil 3.9.1a seramik=1 Durumu ...............................................................................................30
ekil 3.9.1b 1 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi..........................30
ekil 3.9.2a seramik=2 Durumu................................................................................................31
ekil 3.9.2b 2 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi .........................31
ekil 3.9.3a seramik=3 Durumu................................................................................................32
ekil 3.9.3b 3 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi..........................32
ekil 3.9.4a seramik=4 Durumu................................................................................................33
ekil 3.9.4b 4 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi..........................33
ekil 3.9.5a seramik=5 Durumu................................................................................................34
ekil 3.9.5b 5 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi..........................34
ekil 3.9.6a seramik=6 Durumu................................................................................................35
ekil 3.9.6b 6 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi..........................35
ekil 3.9.7a seramik=7 Durumu................................................................................................36
ekil 3.9.7b 7 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi..........................36
ekil 3.9.8 I.Tr (Normal) ve II.Tr Analiz Sonularnn Kyaslamas..................................37
-
6
BLM BR
GR
1.1 Seramiin Tanm, Tarihi ve Mhendislikteki Yeri
Seramik inorganik, ametal bir materyaldir. Yapsal olarak kristal, ksmi kristal veya amorf
bir yapya sahip olabilir. Tarih boyunca eitli trleri ss eyas ve sanatsal eserlerin
yapmnda kullanlmtr.
Seramiin mhendislik alanndaki hikayesi 1709 ylnda Abraham Darbynin dkm
verimini artrmak iin kok kmr kullanmasyla balar. Kok gnmzde karbr
seramiklerinin yapmnda kullanlyor. 1888 ylnda Avusturyal kimyager Carl Josef Bayer
boksitten alminay ayrmak iin gerekli ilemi bulur. Gnmzde de ayn ilem hem
seramik hem de alminyum endstrisi iin, alminann arndrlmasnda kullanlmaktadr.
Yine 1880 dolaylarnda Pierre ve Jacques Curie piezoelektriklii kefeder. Piezoelektriklik
elektroseramiklerin en nemli zelliklerindendir. 1893te Edward G. Acheson kok ve kili sl
ortamda kartrp karburundum, yani sentetik silikon karbr kefeder. Ayn zamanda,
Henri Moissan sentetik SiC ve tungsten karbr retir. 1923te Karl Shrter likit faz
sinterlemeyle, Moissann tungsten karbrn kobalt ile birletirmeyi baarr. Metale
birletirilen karbrler sayesinde metal ilemede kullanlan sert eliklerin mr kayda deer
bir biimde artm olur.
Seramik trleri; yksek sertlik, yksek scaklklara dayanm, yksek elektriksel
yaltkanlk, sl yaltkanlk ya da iletkenlik vb. zellikleri nedeniyle bilinenden ok daha
fazla alanda kullanlmaktadr. Mhendislik alannda ekstrim noktalarda adeta mecbur
kalnan bu malzemenin en nemli dezavantaj ise gevrek bir malzeme olmasdr.
Seramik trleri trbin yataklarndan, uzay aralar nozzle larna kadar birok gelimi
uygulamada kullanld gibi gnlk hayatta daha fazla rastlayabileceimiz aydnlatma,
mutfak aletleri, medikal aletler vb. alanlarda da kullanlmaktadr.
-
7
Seramik geleneksel olarak yemek takmlarndaki kullanm alann korumakta, ve yemek
piirme alannda da yapmaz ve izilmez seramikler olarak yerini almaya balamaktadr.
zellikle, frnlarda yemek piirme/stma scaklklar olan, 120-250 C derece arasnda
birok materyalin insan salna zararl salnmlar yapt yaplan testlerde ortaya km,
bu da piirme esnasnda i yzeylerde yeni materyallerin kullanma sunulma ihtiyacn
artrmtr. Yapmazlar alanndaki lider TEFLONda da retim ve kullanm esnasnda
ortama kanserojen, perfluorooktanik asit (PFOA) salndnn ortaya kmasndan sonra
sekiz byk retici bu retimi durduracaklarn aklamtr[1]. Bu alanda termal oklara
dayankl, gzeneksiz ve gda standartlarna uygun seramiklerin pazar payn artrmas
kanlmaz olacaktr.
Seramiklerin yapmazlk, izilmezlik ve termal ok dayanm alanndaki byk
avantajlar olmasna ramen, sl iletim alanndaki dezavantaj(en azndan uygun fiyatl ve
gda alannda kullanma uygun olanlarnda) byktr. Bu yzden daha ok atele direkt
temas olmayan, nm ile snmaya dayal frn tepsisi gibi mutfak aletlerinde
kullanlmaktadr. Bu analizde de seramik kapl frn tepsisinin transient sl gerilmeleri
incelenmitir.
BLM K
MODELNN OLUTURULMASI VE ANALZ
2.1. Modelleme
Firin tepsisi; i boyutlar 308x195x78 mm olan dikdrtgen prizma eklinde tasarlanmtr.
Taban ve yanal alanlarn birleim yerleri 5mm, yanal alanlarn birleim yerleri ise 18mm
rads verilmek suretiyle i hacim oluturulmutur.
Et kalnl toplamda 5mm olup, bunun 3 mm lik ksm dta alminyum alam gvde, ve
ite seramik kaplamadr. Ayn i hacime, derinlie ve et kalnlklarna sahip bir silindirik ve
bir kesik konik biimli model de karlatrma amal olarak hazrlanmtr.
-
8
308x195x78 mm i hacim temel boyutlar.
tAl= 3 mm, tSer= 2 mm.
Tm radsler(fillet) e merkezli. Taban
radsleri iten da: 5mm, 7mm, 10 mm
eklindedir. Yanal alan radsleri ise iten da
18 mm, 20 mm ve 23 mm eklindedir.
ekil 2.1. Dikdrtgen Prizma Model
Eitliinden d=130x2 mm ve h=78 mm olacak
ekilde i hacimleri eitlediimizde b= 146 mm
buluruz. Yani tabandan itibaren 120 ayla
alarak 78 mm ykselen bir ekil.Taban rads
yine 5, 7, 10 mm eklindedir .
ekil 2.2 Kesik Konik Model
hacmi r=138 mm, h= 78 mm temel
llerinde olacak ekilde hazrlanm model.
Taban radsleri yine iten dar 5, 7, 10 mm
eklindedir.
ekil 2.3 Silindirik Model
-
9
2.2. Malzeme Ayarlar
Simulasyonlarda kullanlan malzemeler; gda standartlarna uygunluu nedeniyle
Aluminyum alam AA3003, pyroceram seramik, mermer ve yiyecek olarak da buday
unuyla yaplm kektir.
Tablo 2.1 Kullanlan Malzemelerin zellikleri
AA3003[3]
Seramik[4],[b]
Kek[2]
Mermer
(kg/m3) 2730 2550 600 2600
(1/oC) 2,32x10-5
.............. 10-4
-
E (GPa) 70 95 0,01 -
0,33 0,25 0,3 -
k (W/m.oC) 210
[a] 3,64 0,3 2,5
cp (J/kg.oC) 893 800 2600 880
[a] : Kabul [b]: Baz Deerler Kabul
Tablo 2.1 deki zellikler Engineering Data hcresine girilir. Tabloda seramik sl
genleme katsays girilmemitir. nk seramikte dier zellikleri sabit tutarak yedi adet
sl genleme katsays kullanlmtr. Mermerin ise gerilmeleri incelenmeyeceinden
yanlzca sl zelliklerin deerleri girilmitir. Ayrca kekin de zerinde oluacak gerilmeler
nemsiz olduundan elastik yapsal zellikleri olduka kk alnarak sonular etkilemesi
engellenmitir.
Tablo 2.2 Seramik Kaplama iin Kullanlan Isl Genleme Deerleri
1[4] 2 3 4 5 6 7
106x seramik 1,98 4 8 12 16 17 18
Tablo 2.1 deki deerler sabit tutuldu ve Tablo 2.2 deki deerler girilerek yedi adet
seramik malzeme datas oluturuldu. Bu ekilde simlasyon tekrarlar daha seri bir ekilde
yapld.
-
10
2.3. Model Ayarlar ve Mesh
Model Solidworksde hazrlandktan sonra Ansys Workbenche aktarld. Aktarma
esnasnda tm temas yzeyleri de Workbenchde otomatik olarak tanmland. Bu yeni
srmlerde olan bir zellik. Eski srmlerde yine model dosyas uygun formatta
kaydedildikten sonra Ansys arayznden alabilir.
ekil 2.4a SolidWorks Programndan ANSYS Workbenche Gei
ekil 2.4b Aktarlan Geometrinin(A), Bir Analizde(B) Kullanl
Aktarlan model alan Transient Thermal grubunun Geometri hcresiyle paylald.
Daha sonra geometri hcresinin hemen altndaki model hcresinden, son ayarlara geildi.
Model ksmna girdiimizde simlasyon ncesi ekil zerinde tm ayarlar
yapabilmekteyiz. lk nce tm malzemeler paralara atand. Alminyum gvde ile kaplama
aras temas yzeyleri bonded olarak ayarland. Daha sonra kaplama ile kek aras balant
da bonded olarak ayarland.
Transient termal analizlerde mesh yaplrken dikkat edilmesi gereken unsur, elemanlarn
tercihen (mmkn olduunca) lineer olmasdr. Bu ekilde fizik kurallarna aykr sonular
-
11
alma olasl minimize edilmi olur[7]. Lineer elemanlardan olumas iin details of mesh
> advanced sekmesinden element midside nodes = dropped olarak seildi. Bu ekilde
ortalama hassasiyette, ancak termal simlasyon iin ideal bir mesh oluturulmu oldu.
2.4. Isl Analiz Snr artlar
alma esnasnda iki tr analiz art uyguland. lkinde (ekil 2.6), farkl geometri
niform 200 oC scaklktan 23 oC durgun hava ile tanm yoluyla soumaya brakld ve
2000. saniyedeki gerilmeleri incelendi.
Bu analizler arasndan, 2000. saniyede en dk azami Von Mises gerilmesine sahip olan
geometri, 200 oC niform scaklktan 23 oC mermer zerine braklarak; 23 oC durgun hava
ile tanm yoluyla ve ayn anda mermer yzeyle iletim yoluyla s transferi yapacak ekilde
soumaya brakld.
Birinci durumda tek bir scaklk deeri(200 oC) olduundan yanlzca initial
temperature(balang scakl) 200 oC girildi. Hava ile temas eden yzeyler iin ise her iki
durumda da tanm katsays convection database ten stagnant air simplified case
seildi. kinci durumda ise paralarn analiz balang scaklklar farkl olduu iin, bu
farkn programa tantlmas belli sreli termal ykler uygulanmak suretiyle yapld. Yani;
mermer modele, tepsi modeline( paradan oluuyor: alminyum gvde, seramik kaplama,
kek) birer scaklk yk (temperature load) uyguland ve bu yklere srasyla 23 oC ve 200
oC deerleri verildi. Ykler ilk admdan sonra iptal edilecek ekilde ayarland(ekil 2.5).
Yani ilk adm bittii andan itibaren (1. saniyeden sonra) 23 oC ve 200 oC lik scaklk ykleri
etkisiz hale geldi ve sonrasnda tm elemanlarn scaklklar s transferleri ile belirlendi.
ekil 2.5 Yklerin 1. Saniyeden Sonra Etkisiz Hale Getirilmesi
-
12
2.5. Adm Says ve Adm Zamanlar
Eer transient termal analiz, tek bir niform scaklk deerinden balyorsa zm tek bir
adm ile yaplabilir. Ancak, yaplan analizlerden birinde iki farkl niform scaklk
olduundan ve 2.4 numaral balk altnda akland zere 0-1 sn aras scaklklar sabit
tutulacandan, en az iki adm gereklidir. ekil 2.5 te gsterilen rnekte ise analiz 3 admda
zlmtr(0-1sn aras 1.adm, 1-20sn aras 2.adm 20-2000sn aras 3.adm).
Admlarn da kaa blneceini, yani adm iindeki admlar da zaman olarak veya alt-
adm(substep) says olarak ayarlayabiliyoruz. Burada da admn tm sresine gre uygun
incelikte adm veya zaman seimi yapld. zellikle balang zaman(initial time step)
nemli olduundan, bu deer 0,25 sn seildi.
Bu ekilde ayarlanan analiz, mmkn olan en hassas seviyede transient scaklk
dalmn buldu (ekil 2.6 ve 2.7)
ekil 2.6 Silindirik Modelin 1. Tr Analiz Koullarnda Transient Scaklk Dalm
-
13
ekil 2.7 Silindirik Modelin 2. Tr Simlasyonda Transient Scaklk Dalm
2.6. Transient Termal Analizden Statik Yapsal Analize Gei
zm esnasnda analizini yaptmz 2000 saniyelik sre iinde setiimiz admlar
dnda program, 2.5 balnda anlatld ekilde, ayarlara gre ok sayda zamanda
modelin scaklk zamann bulur ve kaydeder.
Genel proje ekrannda Transient Thermal grubunun yanna bamsz bir Static-
Structural grubu ald(Ancak istenirse tamamen baml da alabilir.). Burada bamsz
almasnn nedeni, yanlzca istenen hcrelerin paylalacak olmasdr. Bu ekilde yanlzca
geometriler ve transient termal sonular paylalmtr. Bu sayede sl ve gerilme
analizlerinin modelleri ve materyalleri ayr olmu, sonu olarak da seramik kaplamann
deiik sl genleme katsaylarna gre simulasyonun yanlzca static structural blm
tekrar edilmi, ve iki ayr simlasyonun doalarna uygun iki farkl mesh oluturma ihtimali
domutur (ekil 2.8).
Daha nce 2.3 bal altnda anlatld gibi termal sistemlerde lineer elemanlar(orta
nokta nodelar olmayan elemanlar) daha isabetli sonular vermektedir. Buna karn
-
14
structural sistemlerde non-lineer elemanlar(orta nokta nodelar olan elemanlar) isabetli
sonular vermektedir, ayn isabeti yakalamak iin (zellikle modelin kvrml blgelerinde)
lineer elemanlarn saysnn ok fazla olmas gerekmektedir. Bu sebeple, iki farkl mesh
oluturulmutur.
ekil 2.8 Transient Isl Analizden, Statik Yapsal Analize Gei
2.7 Statik Yapsal Analiz Ayarlar
kinci tr simlasyonlarda gerilmesi bulunmak istenmeyen mermer para bastrld
(supress). Her iki simlasyon tipinde de structural analiz iin ortak olan mesh ayarlar yapld
(ekil 2.9). Burada mesh metodu tm paralar iin tetrahedral olarak seildi. nk
hexagonal mesh, eimli yzeylerin tanmlanmasnda ok iyi sonular vermedi. Daha sonra
Details of Mesh sekmesinde Relevance -25 , Sizing alt sekmesinde Use Advanced
Size Function On: Curvature olarak, ve Span Angle Centre Fine olarak ayarland. Bu
sayede hem eimli yzeyler baarl bir ekilde tanmlanm oldu hem de kat cisimlerinin
ortalarnda gereksiz fazlalkta eleman oluturulmam oldu (ekil 2.10).
-
15
ekil 2.9 Yapsal Analiz Mesh Ayarlar
-
16
ekil 2.10 Gvde ve Kaplamann Mesh Kesiti
Static Structural penceresinde en nemli ayrntlardan birisi de sl gerilmelerin sfr
olduu referans scakl (TREF) ayardr. Bu, gerilme analizi yaplan tm modeller
balangta 200 oC de olduundan, 200 oC olarak ayarland (Static Structural > Options >
Environment Temperature= 200 o
C). Gerilme analizi yaplacaklar arasnda balang
scaklklar farkl olan modeller olsayd, o zaman referans scaklk deeri Geometry >
Options > Referance Temp. > By Body > Deer eklinde teker teker tanmlanrd.
2.8. Statik Yapsal Analizde Yk ve Desteklerin Uygulanmas
ekil 2.8 de grld gibi transient sl analizin sonular gerilme analizinin setup ile
paylald iin gerilme analizi ana penceresinde imported body temperature olarak
dardan alnan scaklk ykleri hazr halde grlr. Burada belirtilmesi gereken hangi
zamanlarda yk alnmak(source time) ve alnan verinin hangi zamanda kullanlmak(analysis
time) istendiidir. Hesaplamalarda 30 adet noktadan veri alnd.
-
17
Bir dier nemli nokta da; veri kullanm zamanlarnn(analysis time), gerilme
analizinin(static structural) adm zamanlaryla bire bir uyum gstermesi gerekliliidir. ekil
2.11de bu aka gsterilmitir.
ekil 2.11 Alnan Veri Zamanlar (sol) Analiz Adm Zamanlar (sa)
Bu art salanmad zaman, program hata verip ilemi sonlandracaktr.
Destek(support) olarak da modelin taban alanna displacement eklendi ve tabann
normali ynndeki eksene 0 mm girildi. Dier eksenler serbest brakld. Bu destek ile
model, taban alan normali ynnde (yukar-aa) hareket edemez hale getirilmi oldu.
Bu ilemlerden sonra Solve tuuna baslarak zm gerekletirildi.
-
18
BLM
SONULAR
Bu blmde; geometrik olarak farkl, ancak i hacim olarak eit iki tepsi modelinin,
seramik kaplamalarna ayr ayr, yedier deiik sl genleme katsays (her seferinde gvde
malzemesinin sl genleme katsaysna yaklaarak) verilerek yaplan transient sl gerilme
analizi sonular yer aliyor. Malzemelerin zellikleri Tablo 2.1 ve 2.2 de verilmitir.
3.1. Seramik Kaplama seramik = 1 Durumunda Sonular
3.1.1 Dikdrtgen Prizma Model (1):
ekil 3.1.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (1) Von Mises Gerilmeleri
-
19
3.1.2. Silindirik Model (1):
ekil 3.1.2 Silindirik Modelde (1) Von Mises Gerilmeleri
3.1.3 Kesik Konik Model (1):
ekil 3.1.3 Kesik Konik Modelde (1) Von Mises Gerilmeleri
-
20
3.2. Seramik Kaplama seramik = 2 Durumunda Sonular
3.2.1 Dikdrtgen Prizma Model (2):
ekil 3.2.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (2) Von Mises Gerilmeleri
3.2.2 Silindirik Model (2):
ekil 3.2.2 Silindirik Modelde (2) Von Mises Gerilmeleri
-
21
3.2.3 Kesik Konik Model (2):
ekil 3.2.3 Kesik Konik Modelde (2) Von Mises Gerilmeleri
3.3 Seramik Kaplama seramik = 3 Durumunda Sonular
3.3.1 Dikdrtgen Prizma Model (3):
ekil 3.3.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (3) Von Mises Gerilmeleri
-
22
3.3.2 Silindirik Model (3):
ekil 3.3.2 Silindirik Modelde (3) Von Mises Gerilmesi
3.3.3 Kesik Konik Model (3):
ekil 3.3.3 Kesik Konik Modelde (3) Von Mises Gerilmeleri
-
23
3.4 Seramik Kaplama seramik = 4 Durumunda Sonular
3.4.1 Dikdrtgen Prizma Model (4):
ekil 3.4.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (4) Von Mises Gerilmeleri
3.4.2 Silindirik Model (4):
ekil 3.4.2 Silindirik Modelde (4) Von Mises Gerilmeleri
-
24
3.4.3 Kesik Koni Model (4):
ekil 3.4.3 Kesik Koni Modelde (4) Von Mises Gerilmeleri
3.5 Seramik Kaplama seramik = 5 Durumunda Sonular
3.5.1 Dikdrtgen Prizma Model (5):
ekil 3.5.1 Dikdrtgen Prizma Modelde (5) Von Mises Gerilmeleri
-
25
3.5.2 Silindirik Model (5):
ekil 3.5.2 Silindirik Modelde (5) Von Mises Gerilmeleri
3.5.3 Kesik Koni Model (5):
ekil 3.5.3 Kesik Koni Modelde (5) Von Mises Gerilmeleri
-
26
3.6 Seramik Kaplama seramik = 6 Durumunda Sonular
3.6.1 Dikdrtgen Prizma Model (6):
ekil 3.6.1 Dikdrtgen Prizmatik Modelde (6) Von Mises Gerilmeleri
3.6.2 Silindirik Model (6):
ekil 3.6.2 Silindirik Modelde (6) Von Mises Gerilmeleri
-
27
3.6.3 Kesik Koni Model (6):
ekil 3.6.3 Kesik Koni Modelde (6) Von Mises Gerilmeleri
3.7 Seramik Kaplama seramik = 7 Durumunda Sonular
3.7.1 Dikdrtgen Prizma Model (7):
ekil 3.7.1 Dikdrtgen Prizma Model (7)de Von Mises Gerilmeleri
-
28
3.7.2 Silindirik Model (7):
ekil 3.7.2 Silindirik Modelde (7) Von Mises Gerilmeleri
3.7.3 Kesik Konik Model (7):
ekil 3.7.3 Kesik Konik Modelde (7) Von Mises Gerilmeleri
-
29
3.8 Analiz Sonularnn Modellere Gre Kyaslanmas
Seramik iin seilen sl genleme katsaylarnn tmnde, analiz sonularnda grlen
azami Von Misses gerilmeleri MS Excel ile grafik olarak elde edildi.
ekil 3.8 Modellerde Oluan, Azami Gerilme CTE Grafii
3.9 Silindirik Model 23 oC Mermer zerinde Souduu Esnada Oluan Gerilmeler
Bu analizde ise ayn modele bir adet de 1x0,5 metre boyutlarnda 23oC mermer zerine
bonded olarak yerletirilmi. Yine 23oC durgun hava ile tanm ayarlar yaplmtr.
Gerilmeler yine, 2000.saniyede yanlzca alminyum gvde ve seramik kaplama iin
incelenecektir.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
130
140
0,00E+00 4,00E-06 8,00E-06 1,20E-05 1,60E-05 2,00E-05
Mo
del
de
Olu
an
Aza
mi V
on
Mis
ses
Ge
rilm
esi
[M
Pa]
Isl Genleme Katsays (CTE) [1/oC]
Prizmatik
Silindirik
Konik
-
30
ekil 3.9.1a seramik=1 Durumu
ekil 3.9.1b 1 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi
20.sn de ani zirve oluuyor. (205 MPa)
-
31
ekil 3.9.2a seramik=2 Durumu
ekil 3.9.2b 2 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi
20.sn de ani zirve oluuyor. (187 MPa)
-
32
ekil 3.9.3a seramik=3 Durumu
ekil 3.9.3b 3 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi
20.sn de ani zirve oluuyor. (158 MPa)
-
33
ekil 3.9.4a seramik=4 Durumu
ekil 3.9.4b 4 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi
20.sn de ani zirve oluuyor. (128 MPa)
-
34
ekil 3.9.5a seramik=5 Durumu
ekil 3.9.5b 5 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi
20.sn de ani zirve oluuyor. (99 MPa)
-
35
ekil 3.9.6a 6 Durumu
ekil 3.9.6b 6 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi
20.sn de ani zirve oluuyor. (92 MPa)
-
36
ekil 3.9.7a seramik=7 Durumu
ekil 3.9.7b 7 Durumu Azami Gerilim Deerinin Zamana Bal Deiimi
20.sn de ani zirve oluuyor. (84 MPa)
-
37
ekil 3.9.8 I.Tr(Normal) ve II.Tr Analiz Sonularnn Kyaslanmas
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220
240
0,0E+00 4,0E-06 8,0E-06 1,2E-05 1,6E-05 2,0E-05
Mo
del
de
Olu
an
Aza
mi V
on
Mis
ses
Ger
ilme
si
(MP
a)
CTE (1/oC)
Mermer zerindeNormal
-
38
BLM DRT
SONULARIN DEGERLENDIRILMESI
4.1 Deerlendirme
farkl geometriye sahip modelin, ayn evresel koullarda, yanlzca 23 oC durgun hava
ile temas halinde soumas srasnda oluan gerilmeler, ANSYS analizleriyle bulundu.
Analiz; modellerin her biri iin, dier tm zellikler sabit tutularak, seramik kaplamann
yedi farkl sl genleme katsaysyla tekrarland (toplam 21 analiz). Sonular grafik haline
getirildi(ekil 3.8).
ekil 3.8 den de aka grld zere radyal yapdaki modellerde oluan gerilmeler
prizmatik modele nazaran olduka azdr. Ayn ilevi grecek olan bu seramik kapl tepsilerin
retiminde, silindirik modelin tercih edilmesi ANSYS transient sl stress analizinden alnan
sonulara gre, daha uygun olacaktr. Ayrca, burada seilecek kaplamann sl genleme
katsaysnn, alminyum alamn sl genleme katsaysndan farknn 6.2x10-6 civarnda
olmas gerektii anlalyor.
Yanlzca 23 oC hava ile temas halinde soumann, 23 oC mermere temas ederken ayn
anda hava ile soumaya gre kyaslanmas ekil 3.9.8 de yaplmtr. Aka grlecei
zere; 2000. saniyede her sl genleme deerinde, model zerinde ulalan azami gerilme
deeri mermere temasl durumda daha fazla olmutur. Bu; ok ani ve daha hzl souma ile
aklanabilir. ekil 3.9.1b ila 3.9.7b aralndaki grafikler ok ksa srede modelde i
scaklk farklarnn yksek olmas nedeniyle gerilmelerde u noktalar olutuunu ortaya
koymaktadr. Yani; tepsinin frndan karld an (kendisine kyasla) olduka dk
scaklktaki mermer bir yzeye konulmas durumunda, kaplamada atlak oluma olasl,
daha dzenli ve yava souma gerekletii duruma gre olduka yksektir.
-
KAYNAKLAR
[1] www.washingtonpost.com/wpdyn/content/article/2006/01/25/AR2006012502041.html
[2] BAIK O. D., SABLANI S. S., MARCOTTE M. ve CASTAIGNE F. Modeling the
Thermal Properties of a Cup Cake During Baking Journal of Food Science, Volume 64,
Issue 2, pages 295299, March 1999
[3] http://www.efunda.com/
[4] HOWIE J.R. - US Patent 3869596, Column 2, Row 59, 1975
5 MOAVENI S. Finite Element Analysis-Theory and Application with ANSYS, Prentice-
Hall Inc., 1999
6 http://www.figes.com.tr
[7] http://www.simutechgroup.com/FEA/fea-tips-tricks-ansys-thermal-non-physical-
results.html