salınımlı ve titreşimli konveyör
TRANSCRIPT
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
1/14
BLM 10.
SALINIMLI VE TTREMLKONVEYRLER
10.1. GR
Bir salnml konveyr (ekil 10.1) balca u paralardan meydana gelir: (1) tekne, (2) ubuk,makara veya bilyal destekleri ya da tekne iin ask dzeni, (3) dndrme sistemi ve tekne ile
sistemi birbirince balyan (4) krank mekanizmas.
Dndrme sistemi tekneye gidi geli hareketi verir. Tekne gidip geldike, malzeme istenennoktada ona doldurulur. Malzeme, srtnme yoluyla tekneden kinetik enerji alr ve teknenin
her stokunda bir tama hareketi yapar. Bylece, yk boaltma ucuna doru adm adm ilerler.
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
2/14
Srekli Transport Sistemleri162
ekil 10.1 Salnml konveyrn ematik ve kinematik diyagram
Ykn ileri doru hareketi, ancak gidip gelen teknenin malzeme zerinde dourduusrtnme kuvvetleri, teknenin ileri hareketinde daha yksek olduu zaman mmkndr. Bu,bir ya da iki yolla gerekletirilebilir:
Tekne, uzun ekseni dorultusunda (bilya ve rulo destekler iin ekil 10.1a), zerindekiyk basnc sabit kalacak, ancak kinematik kuvvetler ileri ve geri hareketler iin farkl
olacak biimde hareket eder (ekil 10.2a). Bu durum; srtnme kuvvetini, tekneninileri geri stoklarnda deiik olmasna neden olur.
Tekne dey dzlemde, konveyrn boyuna ekseni ile akmayan bir parabolikyrnge boyunca hareket edecek biimde yaplr (ekil 10.2b). Kinematik kuvvetler,her iki yndeki hareket iin eit iken tekne zerindeki yk basnc ve dolaysylasrtnme kuvvetlerinin yk zerindeki etkisi ileri-geri stroklar iin deiik olur.
(a) (b)
ekil 10.2 Salnml konveyr eitleri
Boyuna bileen ykn bir dorultudaki hareketini kolaylatrlp br dorultudaki hareketiniengellediinden; tekneye bir eim verilerek yk, tek dorultuda hareket ettirilir. Ancak,
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
3/14
Salnml ve Titreimli Konveyrler163
eimli konveyrler yatay olanlardan daha seyrek kullanlrlar. Bylece tekne yrngesininboyuna eksenle akp akmadna bal olarak; salnml konveyrler, tekne zerindekiyk basncsabitya da deiken diye ayrlr.
Salnml konveyrler genellikle ksa uzaklklar veya orta tama kapasitelerinde kullanrlar.
Balca stnlkleri basitlikleridir. Konveyrn kendisi, herhangi bir mekanik parasolmayan bir teknedir. Yalnzca altrma birimi karmaktr ve bakm ister. Salnmlkonveyrler yksek scaklklara stlm ykleri tamaya elverilidirler ve yk teknenin,herhangi bir noktasndan kapaklar araclyla boaltlabilir. Yapkan malzemelerintanmasnda ise kullanlmazlar.
Salnml konveyrlerin g tketimi, bantl ve helezon konveyrlerden birka kez daha
byktr. Ykn mekanik etkilerle paralanmas bakmndan bu konveyrler, bantl ve
helezon konveyr trlerinin arasnda saylrlar. Salnml ve titreimli konveyrlerin bellitrlerinin balca zayf yanlar grltl olulardr.
Tayc yaplarn, daima maruz kalacaklar darbeli yklere gre tasarlanmalar gerekir.Dinamik ykleri dengeleyerek tayc yap zerindeki ters etkisini nemli lde azaltmakmmkndr.
10.2. TEKNE ZERNDE SABT YK BASINLI KONVEYRLER
Bu tr konveyrler iin kullanlan dndrclere ilikin bir ema ekil 10.1adagrlmektedir. Mekanizmas, drt mafsall bir ubuk sisteminden oluur. OA krank, birelektrik motoru tarafndan dzgn olarak deiir. AA mafsal yardmyla birinci krankabalanm olan ikinci O1A1krank ise dzgn olmayan bir hzla dner ve (4) ubuu aracylatitreimli gidi-geli hareketin, (2) bilye ya da masura destekleri zerine yerletirilmi (2)teknesine iletir. Tekne, uzun (boyuna) ekseni boyunca hareket eder.
Yatay teknenin hareketinin bir kinematikemasekil 10.1bde verilmitir. Tekne hareketinintevrim zamanx ekseninde; vhz ve j ivmesi ise y ekseni zerinde gsterilmitir. TekneninvhzOABCDEizgisi ile gsterilmektedir. OCperiyodu ileri hareketi, CFise geri hareketitemsil etmektedir.
Tekne artan bir hzla hareket ederken ivme artdr (OA blm), fakat hz A da maksimumdeerine vardnda sfra dner. Bu noktadan sonra hz azalmaya balayarak C noktasndasfr olur. Daha sonra eksi olur ve D noktasna kadar mutlak deeri artar. vme btn bu
periyot boyunca eksi kal
r ve h
z erisinin yatayla en byk eimini yapt
anda maksimumdeerine varr. D noktasndan itibaren hz mutlak deerce azalr (deeri eksidir), ivme detekrar art deer kazanr.
Bir ykn yatay bir konveyr boyunca hareketini incelenirse. EerG ykn tekne zerindekibasnc (arl), o yk ile tekne arsndaki statik srtnme katsays ise yk ile teknearasndaki srtnme kuvveti,
oGF =max (10.1)
dir. Teknenin yk ile birlikte hareketleri srasnda, yke ilettii maksimum ivme ise
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
4/14
Srekli Transport Sistemleri164
gG
gG
m
Fj o
o=== maxmax (10.2)
dir. Burada g, yerekimi ivmesi [m/s2] dir.
Denklem (10.2), yk ve teknenin birlikte hareket etmeleri iin, j g o olmas gerektiinigsterir. Buradan tekne ivmesinde, yukardaki deerin zerinde bir kazan olduu zamanykn kayaca anlalr.
y ekseninin art ve eksi blmlerinde g o deeri ivme lei ile iaretlendiinde; OBperiyodu iin, tekne ivmesinin godan kk olduu grlr (ekil 10.1b). Bu durum, tekneve ykn birlikte hareket ettiklerini ve OB erisinin teknenin vhzn deil fakat ykn vhzn da temsil ettiini gsterir. B noktasnda teknenin j ivmesinin deeri negatif olupmutlak deer bakmndan go deerini aar. Bylece yk tekneden kopar ve biriken kuvvetinetkisiyle bamsz harekete zorland iin tekneyle aralarnda bir aralk meydana getirir. Buperiyot sresince negatif deerli sabit bir G 1 srtnme kuvveti, ykle tekne arasna etkiyapar. Burada 1, kinetik kayma srtnmesi katsaysdr. Bundan dolay ykn ivmesi
sbtgG
gGj o === 1
(10.3)
olacaktr. Diyagramda yk hzBEeik izgisiyle temsil edilir. Enoktasnda tekne ile yknhzlar birbirine eit olur ve bu andaki tekne ivmesinin deeri godan daha dk olur vetekne ile ykn birlikte hareketi yenilenir.
v - t diyagramnda BDE alan, ykn tekneye gre bal hareketi temsil eder. Bu alan
nceden saptanm lekte ve planimetre ile lerek ykn tam bir evrimdeki s yerdeitirmesini [m] ve ortalama iletme hz
60
snvort = [m/s] (10.4)
olarak hesaplanr. Burada; n, teknenin dakikada salnm evrimi saysdr.
Mafsall altrma birimli konveyrlerde (ekil 10.1) tekne salnmlar olduka yksek (150 -300 [mm]) ve krank hzlar ise dktr (srasyla n = 100 - 150 [d/dak]).
Konveyrn kapasitesi (3.7) denkleminden hesaplanr. Bir salnml konveyr iin gerekli
gler, uygulanan kuvvetler ve g diyagramlarnn yardmyla bulunur.
Tekne zerinde sabit yk basnl konveyrler eskiden yer alt maden kmr ocaklarnda,
kmrn duvar boyunca tanmasnda kullanlrlard. Ancak, imdi bunlarn yerini dahayksek verimli krekli konveyrler almtr.
Baz tasarmlarda konveyr teknesi birbirinden bamsz hareketli ayr blmlerden oluur(ekil 10.3). altrma dzenei, kapal bir kutu iinde bulunur ve ift aln dili ile mafsalsisteminden oluur. Son milin ular kutu dna kadar uzatlm olup bir ift d yrek profili
ta
rlar ve bunlar da iki biyel arac
yla tekneye balanm
lard
r. Bu biyeller, kutu zerindekibilyal yatakl iki yan payanda iinde hareket ederler.
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
5/14
Salnml ve Titreimli Konveyrler165
ekil 10.3 Tekne zerinde sabit yk basnl salnml konveyrn altrma dzenei
ekil 10.4ada gsterilen salnml konveyr, birbirinden ayr ve birbiriyle a yapan vekebentlerle birletirilmi blmelerden de meydana gelebilir.
ekil 10.4 Salnml konveyr ve paralar
Bu tr konveyr, tek bir altrma birimi tarafndan altrlr. Konveyrn ucunu bir dipteleskop ile kepe blmesi yerletirilmesi olabilir. Teknenin enine hareketini kolaylatrmakiin destekler genellikle kzaklar zerine yerletirilirler. Kzaklar zerindeki makaral birdestek ekil 10.4bde gsterilmitir. Makaralarnn zel biimi, teknenin yanal yer
deitirmesine engel olur ve tanan malzemesi ile skmasn nler.
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
6/14
Srekli Transport Sistemleri166
10.3. TEKNE ZERNDEK DEKEN YK BASINLI KONVEYRLER
10.3.1. Sarsak Konveyrler
Sarsak trden bir konveyrn emasekil 10.5de verilmitir. Eimli yayl ya da mafsall (2)
destek ubuklar zerine yerletirilmi olan (1) teknesi, ubuklarn taban mafsallarna gresalnm yapar. altrcnn verdii hareket ve krank biyel aracyla tekneye iletilir. (3)kranknn yarap, (4) bilyenin boyuna gre ok kktr. Bu nedenle, teknenin v hz
deiimi, sinzoit saylabilecek bir eri gsterir. (3) krankn yan ap, (2) destek ubuklarnnboyuna nazaran da kktr. Bundan dolay, teknenin hareketi virtel olarak dorusaldr veyatayla yat a, ubuklarn meydana getirdii asna eittir.
ekil 10.5 Krankbiyel altrc salnml konveyrn dzenlenmesi
Bir krank-biyel altrma dzenekli konveyrn salnm genlii (ekil 10.5) 30 - 40 [mm], nfrekans ise 400 - 300 [evrim/dak] civarndadr. Teknenin v hzlarnn diyagram ekil10.5te gsterilmitir. eklin alt blmnde, hzn ilk trevi olan j ivmesini temsil edenkosins erisi grlmektedir.
ekil 10.6 Sarsak konveyrlerin kinematikemas
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
7/14
Salnml ve Titreimli Konveyrler167
Teknenin jivmesini yatay ve dey bileenlerine ayrldnda, G arlnda bir ykn teknezerindeki dikey basncn hesaplamaya yarayan sinj dey bileenini elde edilir.
sinjg
GGN += (10.5)
(10.5) denkleminin ikinci taraf, ykn dikey basncnn deiken bileenini (arln) ve jile orantl olan deimelerini gz nne alr; yani kuvvetler leinde ayn eri ile gsterilirve gG /)sin( ise sabit arpandr.
G deeri ayn kuvvetler leinde OO izgisinin altna tandnda, tekne zerinde Garlndaki bir ykn N normal basncn elde etmek zere, O1O1 izgisinden balayarakayn eri izlenir.
Teknenin hz ve ivmesi, ykn sramasn nlemek iin N deeri hibir zaman sfr
olmamak zere ayarlanmaldr. En dkNdeerinde sfra yaklar. Byle bir ayarlamanntemel koulu:
0sinmax > jg
GG (10.6)
veya
sinmax
gj (10.9)
elde edilir. Bu koul salandnda, yk derhal tekneden ayrlacak ve ondan ayr olarakhareket edecektir. Ykn tekne tarafndan tanmas srasnda etkiyen Nosrtnme kuvveti,tekne zerinde artan yksek basn nedeniyle ( N > G ) oransal olarak yksektir. Ykn I.drtten birindeki (ekil 10.5 ve ekil 10.6), ekil 10.6nn stnde gsterildii gibi hzlaartar. II. drtte birindeki srtnme kuvveti azalr ( N < G ) ve hz daha yava olarak artar. Anoktasnda ykn hz, teknenin hzna eittir. Ancak bu noktadan balayarak teknenin hz,ykn hzndan daha dk olmaya balar. Srtnme kuvveti, ykn hareketine kar koyar vedolaysyla ykn hz dmeye balar. Ancak III. drtte birinde tekne zerindeki yk basnc
dk olduundan, yk ivmesinin dmesi yava olur. IV. blmde normal basn ykselir,hz hzla der ve Onoktasnda sfr olur.
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
8/14
Srekli Transport Sistemleri168
Diyagramn ykn v hzn temsil eden eri ve x ekseniyle snrlanm alan, teknenin bir tamevrimi boyunca ykn S yrngesine karlktr. Ykn ortalama hz vort, bu alana gre(10.4) denkleminden hesaplanr.
Bu tr bir konveyrn teknesi vhzyla basit harmonik hareket diyagramna uygun hareket
(ekil 10.6) yapt zaman, yk de v hzyla hareket eder. Tekne zerindeki Nalternatif ykbasnc, teknenin tama hareketi ile v hzn belirler. Ykn hareket yn, teknenin mafsallayaklarn eilme yndr. Yk kart yne doru hareket ettirmek iin mafsall ayaklar diertarafa eilirler.
10.3.2. Titreimli Konveyrler
Titreimli konveyrler, tasarm ve iletme grevleri bakmndan sarsak konveyrlerdenayrlrlar (ekil 10.7). Sarsak konveyrlerde, yk tayc elemanlarn hareketi altrmadzeneinin kinematiince belirlenir. Titreimli konveyrlerde ise bu hareket; titreenktlelerin arlna, yaylanma mafsallarnn karakteristiklerine, uyarma (ikaz) kuvvetinin ve
direnlerin deerine baldr.
ekil 10.7 Titreimli konveyr
Bir titreimli konveyr boyunca hareket eden yk, periyodik olarak srar. Yksek hzlmodern tasarmlarda yk, konveyrn byk bir blmnde taycya dokunmadan hareketeder. ekil 10.6da gsterildii gibi istenen ynde, bir seri mikro aralklarla hareket eder. Budurum tama gcnde ekonomi salar, yk taycdaki anmay nemsiz klar ve tananmalzemedeki frenlemeyi kk deerlere drr.
Genlii A ve frekans n olan ve aadaki denklemlere uygun dorusal teleme titreimleriyapan bir titreimli konveyrde, malzeme tabakasnn yk tayc eleman boyunca hareketi
incelenirse:
( ) ntnAj
ntnAv
ntAx
2cos2
2sin2
2cos
2=
=
=
(10.10)
Teknenin hareket ivmesinin dey bileeni, yerekimi ivmesiyle orantl bir deere eitolduu zaman yk yukarya doru frlatlr ve tekne ile temas kesilir. Bu durum bir bakayoldan da ifade edilebilir:
( ) gntnAj o == 2cossin2sin 2 (10.11)
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
9/14
Salnml ve Titreimli Konveyrler169
dir. Burada
Titreim as (titreim dzlemi ile tama dorultusu arasndaki a) Tanan ykn trne bal olan srama katsays ( > 1 )
Ykn bir parabolik yrnge boyunca srama yapt an
=
Lnto
cos
2
1(10.12)
ile ifade edilir. ( ) gnAL /sin2 2 = dir ve (10.11) denkleminden belirlenir. Ykn yukaryadoru frlatld to anndaki hz, yk taycnn oo ntnAv 2sincos2= hzna eit
olduundan ve yk, serbest hareketi srasnda yalnzca yer ekimi kuvvetinin etkisindebulunduundan; ykn tayc zerine dt tf ann ve serbest hareketinde izlediiyrnge belirlenebilir. Yk yere indikten sonra tayc ile birlikte ve taycnn hz ilehareket eder. Ykn tama blmnn tm boyunca ortalama hz
tan2
2
kn
gpv = [m/s] (10.13)
eklinde yazlabilir. Burada,
p Ykn ve yk tayc elemann titreim periyodu ile birlikte serbest hareketperiyodunun okluu belirten boyutsuz parametre
k Yk hareketinin, yk tayc elemann titreim periyodu ile birlikte tam evrimsaysnn okluunu belirten say (k, p deerine en yakn tam saydr)
Titreimli tamann koulunu belirten p boyutsuz parametresi ile titreen konveyrn iletmekoullarna bal olan L boyutsuz parametresi arasndaki ba
12sin2
12cos22
22
+
+=
pp
ppL
(10.14)
ile ifade edilir. (10.13) denklemi, iletme koullarn belirleyen A, n ve ana parametrelerinindeiik birleimlerinin titreimle iletim iin gerekli hz saladklarn gstermektedir.Titreimli konveyrler tasarlanrken bu parametrelerin deerleri makina paralar en azdinamik yklemelerin etkisinde kalacakekilde seilmelidir.
( )g
nAD
22
=
minimum olmaldr. Titreimli konveyrlerin optimum iletme koullarn veren A, n, deerleri ekil 10.8de gsterilmitir. eitli malzemelerin 0,1-1,0 [m/s] hzlar arasndakititreimle tamadaki erileri ekil 10.8de grlmektedir. katsaysnn byk deerleri,tanmas g malzemeler ve olduka kaln tabakalar iin kullanlr. Bir klavuz olarak'nnaadaki deerleri verilmitir: Byk paral malzemeler iin 1.1 1.2; taneli malzemeler
iin 1.3 1.4; imento gibi dalan malzemeler iin 1.5 - 1.6. Alt snr deerler, tabakakalnl 200 - 250 [mm] yi gemeyen yklerin tanmasnda kullanlr.
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
10/14
Srekli Transport Sistemleri170
ekil 10.8 Titreimli konveyrler iin optimum parametreler
Bir titreimli konveyr en basit biimde bir yk tayc eleman, altrma birimi ve gerigelme balantlarndan meydana gelir. Ayrca atalet kuvvetlerini dengelemek ve titreimiyaltmak amacyla ek ktleler de kullanlrlar. Reaktif ktleleri ve darbe yutucular ieren
titreim yaltc dzenekler de kullanlr. altrmann trne bal olarak titreimli
konveyrler atalet (reaksiyon-tr), merkezka ve elektro-manyetik trden dzenlereayrlrlar.
Atalet trnde altrma sistemi ile titreimli konveyrlerde titreim kuvveti, bir ya da fazlasaydaki dengelenmemi ktlenin dnmesiyle yaratlr. En basit vibratr tr, bir dneluyarma kuvveti yaratan (ekil 10.9a) bu dengelenmemi trdr. Kendiliinden dengeli (ekil10.9b) ve sarka tr (ekil 10.9c) vibratrler, belli bir ynde bir uyarma (ikaz) kuvvetiyarattklarndan, daha ska kullanlrlar.
a
(b) (c) (d) (e)
ekil 10.9 Vibratrlerin emas
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
11/14
Salnml ve Titreimli Konveyrler171
Merkezka vibratrlerde bir krank mekanizmas, pozitif mafsallama yoluyla titreim kuvvetidourur. lk hareketi kolaylatrmak zere merkezka vibratrler bir geri getirme yay veyadamperle donatlmlardr.
Elektromanyetik konveyr armatr, elektromanyet ve geri getirme dzeninden (ekil 10.9e)
oluur. Elektromanyetik vibratrdeki titreim kuvveti, armatrn elektromanyet tarafndantekrarlanan ekilmesinden doar.
Armatr, geri getirme sisteminin etkisinde ilk durumuna dner. Elektromanyet alternatif
akmla beslendii zaman, vibratr ift frekansla titreir. Titreim frekansn azaltmak iinelektromanyet doru akmla beslenir. Uyarma iin de doru akm kullanlabilir. Moderntitreimli gtrcler bir ya da iki ykte alrlar: Rezonans ya da rezonans st noktada.
Uyarma kuvvetinin frekans, konveyrn frekans ile alt zaman rezonans vardr denir.Rezonans annda, titreen ktlelerin atalet kuvvetleri geri getirme sisteminin geri getirmekuvveti ile dengelenir. Bu olay konveyr zerindeki dinamik ykleri kaldrr ve yenilmesi
gerekli tek kuvvet olarak sisteme etkiyen direnler kalr. Rezonansl titreimli konveyrlergenellikle rezonans noktasnn stnde alan titreimli konveyrlerden daha az gharcarlar. Rezonans konveyrlerinin balca sakncas, yk tayc elemann genliininzellikle besleme akmnn dzgn olmad zamanlarda azalmasdr, bu durum dagvenilmez iletme sonucunu dourur. Geri getirme mafsal sistemi rijit olduundan, rezonanskonveyrleri tayc yap zerinde nemli dinamik ykler doururlar. Bu nedenle bu trlerinzel bir titreim yaltmyla donatlmalar gerekmektedir. Bu da genellikle karmak birtasarm sonucunu verir. Dzgn bir besleme ile orta kapasitede alan ar titreimlikonveyrlerde genellikle rezonans koullar uygulanr.
Rezonans noktasnn stnde alan konveyrlerde uyarma kuvvetinin frekans, konveyrntitreimlerinin 2 - 3 katnn stndedir. Geri getirme mafsallarnn rijitlii dk olduundan;tayc yapya etki eden dinamik ykler nemsizdir. Titreim yaltmna gerek yoktur vebundan dolay tasarm basittir.
Bu tip konveyrlerin en nemli stnl, uygulanan yksek gc faydal ie evirmeyeteneidir. Ancak titreim ktlelerinin atalet kuvvetleri dengelenmemi olduundan,altrma dzenei yksek dinamik yklere maruzdur. Bu da alma mrn azaltr vealma biriminin kinematik iftindeki srtnmeyi yenmek iin yksek g harcanmasnaneden olur. Rezonans noktasnn stnde alan titreimli konveyrler genellikle deikenyklerde kullanlrlar. Bugn kullanlan balca titreimli gtrcler ekil 10.10da
gsterilmitir.
Merkezka altrma birimli titreimli konveyrler arasnda en ok kullanlanlar, rezonansadengelenmi olanlardr. Bu tip konveyrlerde birbiri zerine yerletirilmi iki yk tayceleman vardr (ekil 10.10a). yk tayc elemanlar birbirlerine yaylarla veya lastik vemadenden yaplm geri getirme mafsallaryla ve oynak yerlerinde lastik bulunan balamaubuklaryla balanmlardr. Titreen sistemin tm, balama ubuunun ortasnayerletirilmi bir lastik conta yardmyla tayc yap zerine tutturulur. Bu conta titreimsrasnda sabit kaldndan, dinamik ykler tayc yapya gemezler. Genellikle altrmabiriminin merkezka mili bir yk taycya, balama ubuu ise dierine tespit edilmitir.
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
12/14
Srekli Transport Sistemleri172
(a) (b)
(c) (d)
ekil 10.10 Titreimli konveyrlerin prensip emalar
ekil 10.10bde gsterilen yapsal ema, derli toplu tasarml konveyrler iin kullanlr.emada gsterildii gibi, konveyrn yk tayc elemanlar tek bir yatay dzlemdebulunurlar ve kar fazda, titreim hareketine girerler. Atalet tr bir altrma dzenei iledonatlm titreimli konveyrler genellikle ekil 10.10cde grlen emaya uygun olarakimal edilirler. Konveyr, damper ile birlikte titreimi yaltan geri getirme elemanlaryardmyla tayc yap zerine yerletirilmi bir yk tayc elemandan oluur. Vibratrler,tayc yap veya yk tayc eleman zerine yerletirilmilerdir.
Tasarm bakmndan en basit bir elektromanyetik konveyrdr. Bu tarz konveyr, yapma bir
geri getirme dzenei ile elektrodinamik vibratre balanm olan bir yk tayc elemandanoluur (ekil 10.10d). Tayc yapdan, bir seri amortisr yardmyla yaltlmtr.
Bu, geri getirme mafsallarnn reaksiyonlarnn yatay bileenlerini dengeler. Bu emaya uygunolarak yaplm 100 [t/saat] kapasiteli bir titreimli gtrc ekil 10.11de grlmektedir.Bu konveyr, tayc asiye balanm burulma tr geri getirme elemanlarnn zerineyerletirilmi bir tekneli yk taycdan olumaktadr. Konveyr, yk tayc elemannnaltna yerletirilmi bir merkezka vibratrle altrlmaktadr.
ekil 10.11 Burulma tr geri getirme dzenei ve titreimli konveyr
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
13/14
Salnml ve Titreimli Konveyrler173
Titreimli konveyrlerin yk tayc elemanlar, tanan yke uygun olarak tekne veya borutarznda tasarmda yaplrlar. Tama ve teknolojik amalar iin kullanlan birimlerde zel yktayc elemanlar yaplr. Bunlarn iinde malzeme snflandrlr, kurutulur veya soutulur.Titreimli dey tama iin spiral tler (salyangozlar) kullanlr (ekil 10.12).
ekil 10.12 Titreimli helisel salyangoz
10.4. TTREML TEKNE TAHRK SSTEMLER
Titreimli teknelerde sistemleri olarak elektrikli vibratrler, dengesizlik motorlar veya krankbiyel mekanizmalar kullanlmaktadr. Tm ileticilerin hepsi tahrik sistemleri ne olursa olsun
dorusal harmonik titreim meydana getirmekte olup titreim yn at as zerinden yatayagetirilmitir. Bu ekilde atalet kuvvetlerine ek olarak mikro at kuvvetleri de domaktadr.
10.4.1. Elektromanyetik Tahrikle Titreimli letim
Bir elektro-manyetik vibratrn kesit ekli ekil 10.13de gsterilmitir. Elektromanyetiktahrik sistemi; tekne arl, kar arlk ve vibratr ile yaylar beraberce iki ktleli titreimsistemini meydana getirmekte olup elektro-mknatslarla rezonans yaknnda altrlr. Yayolarak genellikle helisel bas yay veya yaprak yaylar kullanlr.
zin verilen elektrik
akm ATip Arlkkg Faydal
yk, kg220 V 330 V 500 V
Tesirli
g~ W
RMA 45
RMA70RMA160
RMA225
70
130258
325
35-60
60-90140-190
200-250
9.4
17.529.5
29.5
5.4
10.017.0
17.0
4.2
7.7513.0
13.0
125
260470
520
ekil 10.13 Elektro-manyetik vibratr (Rhewum)
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri
-
8/7/2019 salnml ve titreimli konveyr
14/14
Srekli Transport Sistemleri174
10.4.2. Dengesizlik Motorlar
Tu tip konveyrlerde kullanlan dengesizlik motorlar genellikle drt kutuplu, ender olarak da
iki veya alt kutuplu asenkron motorlar olup olduka kuvvetlendirilmi yataklar mil ularnayerletirilmi dengesizlik disklerinden meydana gelir (ekil 10.14).
ekil 10.14 Dengesizlik motoru
Bir titreimli motor elastik bir kavrama ile motora balanr; ya da birbirlerine ters yndednen iki dengesizlik motorlar at as tekneye doru olacak biimde dzenlenir.
10.4.3. Krank Biyel Mekanizmalletim
Bu titreimli ileticiler orta ve byk iletim glerinde kullanlrlar. letim hzlar oldukayksektir. Artan iletim hz ile kesit azaltlabilir. Yani yksek hzlardaki ileticiler kk
boyutlarda imal edilerek daha ekonomik olarak kullanlabilirler. letim teknesi ok kereyaprak yaylarla veya lastik elemanlarla ar kar ereve ile balanr. Tahrik sistemlerigerekli olan kalk momentine gre hesaplanr (ekil 10.15).
ekil 10.15 Sarsan ematik olarak gsterilii
Dr smail [email protected] MAK534 - Srekli Transport Sistemleri