Vlora në Verë

ÇMIMI (KOSOVË) REVISTË KULTURORE - INFORMATIVE ÇMIMI (PËRENDIM)

1 euro Shtator 2008 - Viti I - Numri 3. 2 euro Kontakt: //revistalibertas@yahoo.de www.revistalibertas.net

Fjala Jonë

PPËËRRIIOODDIIKKUU II PPAATTRRIIOOTTIIZZMMIITT SSEEZZOONNAALL

Stina e vaposur edhe këtë verë u kujdesë për supriza senzacionale, të grupeve të ndryshme në shoqërinë tonë që e rriti dëshiren për relaks dhe rekreacion, ndërsa të një pjesë nëvojën për të mbijetuar.

Si njëri ashtu edhe tjetri grup bëjnë pjesë në sistemin periodik të patriotizmit tonë sezonal. Derisa këta të fundit nuk mund të ndahen në nën grupe , të parët e kanë pivilegjin të pjesëtohen edhe disa herë; nga grupe në nën grupe, nën grupet prap në nën grupe e këto prap në të tjera gjerësa të bëhen qesharake dhe të padurueshme.

Grupet më neverike të patrioteve sezonal i përbëjnë shtresa e politikaneve, intelektualeve të politizuar dhe e këshilltareve të tenderizuar , të cilet më eskortat e tyre të përbërë më këshilltar e këshilltare më sekretar e sekretaresha më jarana e jaranesha duke mos harruar as familjen e tyre të dashur të cilat për shkaqe ,, sigurie “i dislokojnë në vënde të veqanta jashtë kuartit zyrtar. Këta për të mbushur akumulatoret e energjisë fiziko-mendore ,, për të miren e popullit” vërshojnë plazheve dhe qëndrave rekreative të vëndeve regjionale sipas bindjëve patriotike dhe nostalgjisë për të kaluaren.

Nostalgjiket e social internacionalizmit ja mësyjen hoteleve dhe casinove të Bullgarisë dhe Greqisë, Ata të vëllazërim – bashkimit, brigjeve të sllavizuara të Ilirikut, ka edhe të tjerë që i gdhinë dita kthinave të bordellove private të serbosllavisë. Kurse ata tek të cilet nuk vdes kurrë bindja e

përtrirjes së përandorisë së baba douletit ja mësyjnë mrekullive haremjane të orientit. Patriotet tanë liberalist nuk kanë vend të percaktuar, ata mund ti gjesh në Itali, Spanje, Monako,Dubaj etj, aty ku paraja ka vlerë letre, aty ku oligarket dhe sheiket lahen më shampanjë.

Po patriotet e vertetë, ata më të sertë? Ky grup ja mësynë ku tjeter pos dheut të shqipeve, aty ku ne ndiheshim krenar kur e thërrisnim shteti amë të cilin po ky grup i patriotve tanë na obligon ta quajmë shtet dhe komb fqinjë. Të shpresojmë se i gjith sistemi periodik i patrioteve tanë të fitoj ngjyrën e dëshiruar, të duken sa më ekzotik e tu ngjajnë në maksimum minoritarve tanë.

Augsburg, shtator 2008

Linda kur lypsej të vdisja. F.T.

2

Shkruan: Fran Tanushi

DDIIPPLLOOMMAACCIIAA KKUUSSHHTTeeZZUUEESSEE

Pavarsia e Kosovës

pos popullit të saje gëzojë edhe miqet e këtij projekti madhor i cili u ndertua në bazën e sakrifikicave dhe viktimizimeve shekullore. Ashtu sikurse i gezojë atë pjesën e botës demokratike –përparimtare të globit, një pjesë e deshëproj, ndersa atë botën e mbetur, atë skeptiken e vuri para një prove të paqartësive për interesat personale në perfitime diplomatike por edhe teritoriale për strategjitë dominuese regjionale, pse jo edhe globale. Më njohjen e Kosovës si shtet nga shtetet kryesore të botës, vendet e dëshperuara dhe kundershtare të botës demokratike moren turne diplomatike gjerë edhe në krijim të blloqeve anti Kosove, të cilat falë edhe neglizhences, apo edhe paaftësisë së politikës tonë foshnjore arriten që të stopojnë atë vruall të pranimit fillestar. Diplomacisë tonë të përgjumur, pos këshillave të miqeve që të jetë më aktive, arriten edhe oferta nga të tjerët si nga jo miqet tanë, por edhe nga pseudo miqet,. me kushtëzime bajate dhe injorante. Por shtrohet pyetja; Kush vënë kushtezime njohjes së shtetit të Kosovës?

Kushtëzime vëjnë ato shtete që janë të stërmbushura më probleme të natyres ekonomike dhe politike, ato shtete ku dominojnë analfabetarizmi, dhuna, terrori dhe primitivizmi, ato shtete ku akoma nuk e kanë të percaktuar emërin dhe kartën e teritorit të vet, ato pseudoshtete të ndara në minivilajete, por edhe të tilla që ishin krijuar në toka të huaja, nacionin e të cilave lirisht mund ti vendosin në ndonjë hotel të perandorisë së se keqës. Prandaj diplomacia jonë që të mos bie në margjinat e vazalitetit, injorances dhe amatorizmit politik duhet të dalë nga gëzhoja heremetikë e vetëknaqësisë dhe të veprojë politikisht në mënyrë autonome, por në bashkpunim të ngushtë më miqët e vertetë të Kosovës dhe më përbuzje ndaj atyre që dëshirojnë ta orientojnë kahëjeve të horizontit, andej nga erdhen barbaret, në të kundertën do të mbetet bashkelaboruese e aparaturave të tilla .Kosova ka emër dhe identitet, ka drejtimin dhe vendqëndrimin, ajo në aspektin kulturor dhe gjeopolitikë është oksidente, i takon vetvetes dhe së ardhemes, nuk ka asgjë të perbashket më ata që vëjnë kushtëzime, pos të së

kaluares së hidhur. Në historinë e saj të re, për ti kujtuar vëndet dhe regjimet e tilla do të shkruhet;këndej kaluan barbaret . Sa i përket orientimit politikë shqiptaret kaherë e kanë percaktuar fatin e vet. Rilindasit tanë shekuj më parë na kanë lënë porosi; ndërsa Naim Frasheri është edhe më konkret kur citon: Dielli lind në përendim. Kurse kallauzet tanë që janë edhe urdherdhënsit e diplomateve tanë voglush, mund të heqin secilën fotografi pas skamlisë së vetë dhe të vëjnë të tjera; mund të heqin edhe flamuj e të vëjnë simbole , mund ti urdherojnë edhe diplomatet që në realitet janë sherbëtor të tyre, që të pranojnë kushtezimet dhe përqmimet e pseudomiqeve (në mos financuesve të fushatave të tyre elektorale) por një gjë nuk do të kenë sukses . të na tjetersojnë sdo të munden; shqiptaret kudo qofshin janë ata që janë; ju edhe mund të nënshkruani kontrata dhe marraveshtje kompenzuese, ndoshta edhe provokuese mes civilizimeve, por do të bëheni gazi dhe turpi i botës. Din Mehmeti thotë : “Fatin tim nuk e nënshkruaj”. Po ju?

3

Pieter Feith

PAVARËSIA E KOSOVËS ËSHTË E PAKTHYESHME

Përfaqësuesi Civil Ndërkombëtar i Kosovës thotë se deri në fund të vjeshtës Zyra Civile Ndërkombëtare dhe EULEX-i pritet të arrijnë kapacitet të plotë. Piter Feith, tha në një takim në Fakultetin e Studimeve Ndërkombëtare të Universitetit Johns Hopkins se sfida më e madhe për Kosovën është krijimi i një shoqërie shumë etnike. Përfaqësuesi Civil Ndërkombëtar i Kosovës e bënë të qartë se Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara janë të përkushtuara për sukses në Kosovë, megjithatë nuk e fsheh se ka konfuzion mes pranive të ndryshme ndërkombëtare. "Ne duhet të vazhdojmë të përmirësojmë bashkërendimin e përpjekjeve tona, që të mund të kemi një bashkëpunim më të efektshëm brenda organizatave tona ndërkombëtare dhe mes tyre".

Ai tha se dislokimi i shpejtë i EULEX-it në gjithë territorin për të siguruar një hapësirë të vetme ligjore, do

të jetë kritik gjatë muajve të ardhshëm. "Sfida më e madhe është integrimi i komunitetit serb të Kosovës në gjithë drejtimet e jetës në Kosovë. Instrumentet më të rëndësishme për ta realizuar këtë janë decentralizimi - një alternativë për strukturat paralele – dhe shteti ligjor".

Zoti Feith thekson se në këtë kontekst është e rëndësishme që të gjithë faktorët të angazhohen për shtrirjen e aktivitetit të EULEX-it në veri. Zoti Feith e pranon se vendosja e autoritetit të organizatave ndërkombëtare ka nevojë për bashkëpunimin e Beogradit, por problemi qëndron tek vetë sjellja e Beogradit, përfshirë kërkesën që të shqyrtohet ligjshmëria e Kosovës në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë. Përfaqësuesi ndërkombëtar i Kosovës mendon se një kërkesë e tillë është në dëm të aspiratave të Serbisë për anëtarësim në Bashkimin Evropian, në dëm të përparimit të Kosovës dhe e dëmshme në shkallë globale

pasi i hap rrugën analogjive të panevojshme me situata të tjera ndërkombëtare. Por ai thekson se në çfarëdo përfundimi të arijë gjykata, rezultati nuk do të ketë vlerë praktike. "Çfarëdo që të ndodhë me referimin e çështjes së Kosovës në Gjykatën Ndërkombëtare, pavarësia e saj është e pakthyeshme. Të gjitha vendet që mbështesin organizatën time, të gjitha vendet që kanë njohur Kosovën, janë të një mendimi, se cilido qoftë përfundimi i shqyrtimit nga ana e Gjykatës nuk do të ketë ndikim tek akti i njohjes së saj".

Por për situatën afatshkurtër ai paralajmëron se megjithëse ajo ka qenë e qetë që pas shpalljes së pavarësisë në shkurt, ekziston ende mundësia e paqendrueshërisë dhe dhunës, prandaj nuk duhet hequr vëmendja nga ngjarjet atje për të mirën e së ardhmes së Kosovës, stabilitetit të rajonit dhe integrimit të tij në Bashkimin Evropian.

4

LIRIA NË KORNIZË

KOHA NUK E NDRYSHON

KARAKTERIN E PUSHTETIT

Teki DËRVISHI.

Në një rast gazmendi

më ra pranë tavolinës së

dasmës një djal i ri, nuk kishte

më shum se 25 vjet, dhe më

shikonte me admirim

kurtuaziteti që krijon

atmosfera e dehur e

gazmendi. Pas dy tri replikave

rutinore më tha se punonte

(komisar civil), a në MPB, a

në Policinë e Kosovës, s'ia

vura veshin bash mirë. Që ke

probleme, më tha, paraqitu!

Jo moti, egzistone një

kohë, kur individë „nga

rrathët e popullit“ paraqitnin

raste „delikti politik“ në

komisaret e policisë (së huaj)

me kombësi shqiptare. Kështu

në Kosovë, po në Shqipëri? A

ka qënë e huaj policia e

Enverit, apo shqiptarët nuk

persekutuan shqiptarë? Dikur

të paraqitnin në policin (e

huaj, shqipfolëse) tash ne

mund „të paraqitemi“ edhe

vetë për të pirë kafe me miqtë

tanë policë shqiptarë.

Ndërrojn kohërat, ndryshon

karakteri nacional i policisë,

destinacioni mbetet i njëjtë në

çdo vend, në çdo kohë! E po

ku shihet dallimi sot?

Dallimin e gjen në

faktin se sot nuk egziston më

„delikti politik“. Shkruaj,

anatemo Zotin... liri e fjalës i

thonë, s'ka në delikt verbal,

politik!

C'është e vërteta, deliktet

vazhdojnë të egzistojnë, por

jo më – politik.

Delikti politik është qëndrim

konceptual, protestë pa armë,

shpërfaqje ideore, por që nuk

e rrezikon më „shoqërinë“ e

klasës politike, dalin në dritë

likuidimet politike, fizike ose

morale, varet nga rëndesia e

deliktit, janë modalitete të

sofiskuara, modele të

moderuara sipas nevojës së

kohës. Koha nuk e ndryshon

karakterin e pushtetit,

hierarkinë e enklavës,

oktopodin, klanit, grupit të

interesit idealist. E vranë

Xhemail Mustafën. Në kohën

e lirisë. Po egëziston atëherë

„delikti politik“ në vend sa ta

vrasin, do ta dënonin me burg,

ose do ta paraqitnin para

popullit, dhe ai tashmë do të

ishte i gjallë, i lire dhe i

përbuzur nga ata që e vranë.

Po ku ta di unë cka është me

mirë? A më mirë është të

ishte hero i vdekur, apo i

gjallë dhe i përbuzur?

„Delikti politik“ shhet si një

fenomen i shoqërive

totalitare, shtetit policor. Do

të na duhet shum kohë të na

mësohet trupi me bindje se

5

policia nuk shërben popullit,

si thoshin komunistët, po i

shërben një klase politike,

pushtetit (si përfaqësi e ligjit)

dhe klerit (si „përfaqësi e

Zotit) pushteti është i yni, ne

jemi në dorë të Zotit! Përseri,

komunistet do të thoshnin, por

policia vjen nga „radhët“ e

popullit! Nejse!

Por ndodh që, pa

ndonjë arsye konkrete, njeriu

sëmuret nga fobiet. Çka pata

unë që për dy-tri sekonda

replikë me djaloshin komisar,

ndjeva një frikë, deri sa me ra

ndërmend se ai ishte i ri dhe

shprehet dashamirësi të

sinqert ndaj meje. Ç'ti thosha

për vete, se jam gjallë, ai e

shihte. A t'i tregoj për ata që i

vrau policia serbe, apo për ata

që na e sollën lirinë, dhe tash

janë eprorë të komisarit të ri!?

Bëntë muzikë shurdhuese

tallava!

Duhet libër të më kuptonte, le

që bën kohë zhurma pa

esencë!

Ka nëntë vjet që

rekrutojnë djem e vajza të reja

në mbrojtje të lirisë, kualitetit

të ri të saj. Nuk ka më as

censurë, pasi s'ka delikt

verbal, po çka i nëntokësor,

pra kontradiktat „ideore“ kur

më askush sakënd nuk e

degjon dhe të gjithë flasin në

kor? Mbase kontradiktat

(shoqërore) mbesin vetëm

etike, jo më politike. Etika

cka kultivohet në një vend

mentaliteti pa mini-kulturë!

Ideorja në provincën e thellë

të shpirtit si „koncepcion

estetik“. Këta nuk të

paraqesin në polici, avangarda

e pashpallur, si kipcat e tyre të

paraluftës, por duke marrë

rolin e policisë, të paraqesin

në ministri, ministria në

popull. Ani se nuk të vrasin

fizikisht, le ta shohë populli

kush je, mjafton, se tashmë

jemi të pavarur dhe të lirë.

Kush tha, Andre Freno... „i

lirë si i vdekur“!

Pse u frikova dy-tri

sekonda nga komisari i ri që

më shikonte me admirim dhe

më ofroi ndihmë (në rast

nevoje)? I rekujtojnë të rinj,

se ata nuk të njohin dhe nuk

dinë cka bëjnë, marrin urdhra

nga eprorët. „A nuk tha

Krishti: Zot fali, se nuk dinë

cka po bëjnë“! dhe nuk dinë,

se janë të rinj dhe të pastërt,

sinqerisht i shërbejnë lirisë

dhe atëdheut. Ndaj, kot e ke ti

fobien, ajo nuk t'uka krijuar

për një ditë, sot për sot, e ke

të vjetër ti sëmundjen e frikës!

Fobia krijohet nga përvoja. Të

flesh me drita ndezur. Ta

shohësh vetën në ënderr si te

fusin në kazanin e madh dhe

aty të bëjn të zihesh pa t'u

djegur lëkura aspak. Vetëm

djersin, përfundësisht djersin

dhe ke te ftohte. Të kap për

fyti fobia porsa të bie

ndërmend pushteti, policia e

uniformuar, ajo civile

tiranase, ndonjë ministër

mistrec dhe i pashpirt,

kriminel dhe injorant dhe të

nevojiten së paku dy sekonda

ta marrësh veten në dorë, e të

kujtohët se nuk ke pse

frikohesh, jo, kjo polici është

shqiptare, ky minister është

shqiptar dhe tash ti je i lirë, i

lirë... „i lirë si i vdekuri“!

6

BBiibblliiootteekkaa ddiiggjjiittaallee

134 MILIONË ARTIKUJ, MBLEDHUR PËR 2 SHEKUJ, JANË NË BIBLIOTEKËN E KONGRESIT. NË 1990-N, BIBLIOTEKA NISI SHPËRNDARJEN E VERSIONEVE DIGJITAL TË SAJ

Biblioteka e Kongresit

në Uashington, një nga

bibliotekat më të mëdha dhe

më të rëndësishme të botës,

është përgatitur për epokën

digjitale që në vitet ’60. Kjo

ndodhi që nga koha kur ky

institucion, i fi nancuar nga

qeveria federale, filloi

përdorimin e teknologjive të

reja kompjuterike për

konvertimin e katalogut të saj

të gjerë në formatin

elektronik, në mënyrë që ai të

mund të shfrytëzohet nga një

rrjaet i gjerë përdoruesish.

Në vitet 1990 biblioteka fi lloi

shpërndarjen e versioneve

digjitale të thesareve të saj

nëpër shkolla dhe biblioteka

në mbarë Shtetet e Bashkuara.

Tani ka me dhjetëra miliona

artikuj të digjitalizuar, gazeta,

libra, imazhe dhe materiale të

tjera, që mund të shfrytëzohen

në faqen kompjuterike të

bibliotekës nga njerëzit në

mbarë botën. Sot, në kushtet e

teknologjive të reja, të

kompjuterëve të fuqishëm të

teknologjisë së lartë,

nevojiten vetëm rreth 15

minuta për të krijuar një arkiv

digjital të barabartë me 134

milionë artikujt analogë apo fi

zikë që ndodhen në fondin e

Bibliotekës së Kongresit, për

grumbullimin e të cilave janë

dashur mbi dy shekuj.

BIBLIOTEKA E KONGRESIT,

NJË KUJTESË E KOMBIT

AMERIKAN

Por nevojiten burime

dhe fonde të mëtejshme për

konvertimin e fondit ekzistues

të Bibliotekës në formatin

digjital dhe për ruajtjen e

përmbajtjes së saj digjitale në

web. Chris Murphy është

drejtori Divizionit të Lindjes

së Afërme në Bibliotekën e

Kongresit: “Biblioteka i filloi

përpjekjet e digjitalizimit

rreth 15 vite më parë dhe

projekti i saj i parë i madh u

quajt ‘American Memory’, ku

dokumentet rreth historisë së

Amerikës, fotografi të, hartat

dhe shumë artikuj të tjerë

ishin të digjitalizuara. Kjo

ishte përpjekja jonë e parë dhe

ishte një projekt i vërtetë

demonstrimi, për të treguar se

si bota digjitale mund t’u vijë

në ndihmë studiuesve, madje

edhe shkollave tetëvjeçare

dhe të mesme.

Zoti Murphy thotë se

programi i digjitalizuar i

Bibliotekës deri tani ka

prodhuar rreth 14 milionë

dokumente dhe imazhe të

digjitalizuara dhe i ka bërë ato

të vlefshme për mbarë botën

nëpërmjet internetit. Zoti

Murphy thotë se ka kufi zime

ligjore për këtë përpjekje,

veçanërisht

kur është fjala për

digjitalizimin e librave,

muzikës, videos dhe fi lmave.

7

“Zakonisht ne nuk i

digjitalizojmë librat nëse ato

nuk janë për përdorim publik,

që do të thotë, të jenë pa

pengesa për sa i përket të

drejtës së autorit.

Ne gjithashtu kemi

digjitalizuar muzikë dhe fi

lma dhe ngaqë ato janë nën të

drejtën e autorit, ne duhet të

marrim leje nga autori për

digjitalizimin e tyre”.

Pavarësisht nga këto kufi

zime, digjitalizimi i

Bibliotekës së Kongresit po e

transformon koleksionin e vet

impresionues në një magazinë

për ruajtjen e informacionit

elektronik global.

Një nga njerëzit që ka

ndihmuar në zgjerimin e

mundësisë së shfrytëzimit të

saj është Mary Jane Deeb,

drejtoresha e Divizionit të

Afrikës dhe Lindjes së

Mesme të Bibliotekës.

NJË BIBLIOTEKË PËR TË

GJITHË

“Biblioteka është zgjeruar

jashtëzakonisht shumë, duke

përfshirë jo vetëm njerëzit që

shkojnë atje fizikisht për të

shfrytëzuar fondin e saj, por

edhe për njerëzit që jetojnë në

Kinë, në Indi, në botën arabe,

në Rusi; të gjithë banorët e

këtyre vendeve mund t’i

shfrytëzojnë materialet që

janë në faqen kompjuterike të

bibliotekës”.

Zonja Deeb thotë se ndërsa

misioni i Bibliotekës për të

siguruar dhe ruajtur

shkëmbimin e njohurive nuk

ka ndryshuar në epokën

digjitale, mjetet për dhënien e

informacionit po ndryshojnë

me shpejtësi.

Deeb shpjegon se një projekt

bashkëpunimi, me përfshirjen

e Organizatës Edukative,

Shkencore dhe Kulturore të

Kombeve të Bashkuara, apo

UNESCO, po ndihmon në

digjitalizimin dhe publikimin

në internet jo vetëm të

koleksioneve të Bibliotekës së

Kongresit, por edhe të

bibliotekave të tjera në vende

të ndryshme të botës.

Biblioteka e Kongresit ka fi

lluar një bashkëpunim me

UNESCO-n, një projekt të

madh global, të njohur si

Biblioteka Digjitale e Botës.

Ajo është në fakt, një

bibliotekë virtuale, ku vendet

e ndryshme të botës do të jenë

në gjendje t’i digjitalizojnë

koleksionet e tyre dhe t’i

publikojnë ato në web, për të

krijuar kështu bibliotekën

kompjuterike. Në bibliotekën

digjitale njerëzit do të mund

të zhvillojnë kërkime në 7

gjuhë të ndryshme të botës të

Kombeve të Bashkuara, plus

portugalisht. Me fjalë të tjera,

fondi i Bibliotekës do të mund

të shfrytëzohet në ato gjuhë,

në mënyrë që njerëzit nga

vende të ndryshme të botës të

mund të zhvillojnë kërkime

për këto materiale të

digjitalizuara. Biblioteka e

Digjitalizuar e Botës është

ende në fazën e provës, por

ajo është në plan të bëhet e

shfrytëzueshme për publikun

si një faqe kompjuterike me të

gjitha instrumentet e

nevojshme të kërkimit, deri në

fillim të 2009-s.

8

NË 135 VJETORIN E LINDJES DHE 75 VJETORIN E VRASJES

H A S A N P R I S H T I N A

PRANOJ MA MIRË ME VDEKË NËPËR MALET E KOSOVËS, SE SA KOLLTUKUN E TURPIT NË NJË MINISTRI NË STAMBOLL

Mue n’idenë teme patriotike nuk ka mujtë as nuk do të mujë me më shtrue ari i të tanë botës, por as mënia e të tanë armiqve! Ka me më shtrue vetëm vdekja

Hasan Prishtina ka

qenë një nga personalitetet

dhe figurat më të shquara të

Lëvizjes sonë Kombëtare.

Ideolog i shquar, dhe

udhëheqës i palodhur i

kryengritjes së

përgjithshme për

pavarësinë e tokave

shqiptare,i cili tërë dijen ,

forcën dhe pasurinë e dha

për çështjën kombëtare

shqiptare.

Lindi më 1873 në

Vushtrri në një familje

patriote, të ardhur nga

Polaci i Drenices. u Ishte

patriot e demokrat

revolucionar i shquar që

luftoi për lirinë e pavarësinë

e atdheut, për

demokratizimin e jetës së

vendit, për çlirimin e

Kosovës nga zgjedha

serbomadhe dhe bashkimin e

saj me shtetin

shqiptar.Studimet e larta i

kreu në Stamboll për

shkencat politiko-juridike.

Në vitet 1908-1912 u zgjodh

tri herë deputet në

parlamentin osman, të cilin e

përdori si tribunë për

mbrojtjen e të drejtave

kombëtare të shqiptarëve.Në

fillim të vitit 1912 së bashku

me Ismail Qemalin ishte

ndër nismëtarët për

organizimin e Kryengritjes

së Përgjithshme të

Armatosur në Shqipëri ku u

shqua si udhëheqësi

kryesor. Në vitin 1913 u

ngarkua me detyrën e

ministrit në qeverinë

kombëtare të Vlorës. Me

themelimin e komitetit

"Mbrojtja Kombëtare e

Kosovës" u zgjodh

anëtar i tij, ndërsa në

dhjetor të vitit 1919

komiteti e ngarkoi si

kryetar të delegacionit të tij

në Konferencën e Paqes në

Paris ku do të kërkonte

bashkimin e Kosovës e të

viseve të tjera shqiptare në

Jugosllavi me shtetin

Shqiptar.Mori pjesë aktive

9

në përgatitjen dhe

organizimin e Kongresit të

Lushnjës

1920 dhe në prill të vitit

1921 u zgjodh deputet i

Dibrës në parlamentin

shqiptar. Në dhjetor të vitit

1921 kryesoi një ndër

qeveritë më demokratike të

vendit. Hasan Prishtina ishte

një nga drejtuesit e

organizatorët kryesorë të

lëvizjes antizogiste të shkurt-

marsit 1922. Gjatë viteve

1922 dhe 1923 u shqua si

kundërshtar i vendosur i

reaksionit të brendshëm.

Shquhet si luftëtar për

mbrojtjen e "Zonës neutrale"

të Junikut nga forcat serbe

dhe ato zogiste, si udhëheqës

i lëvizjes nacionalçlirimtare

dhe i çetave kryengritëse në

Kosovë kundër sundimit

serb. Hasan Prishtina mori

pjesë aktive në përgatitjen e

Revolucionit Demokratiko-

borgjez të qershorit të vitit

1924, luftoi për vënien në

jetë të programit të qeverisë

demokratike të dalë nga ky

revolucion. Në shtator të vitit

1924 në krye të një

delegacioni në emër të

komitetit "Mbrojtja

Kombëtare e Kosovës" shkoi

në Lidhjen e Kombeve në

Gjenevë ku protestoi kundër

barbarizmave mbi popullsinë

shqiptare të qarqeve

shoviniste serbe në Kosovë.

Pas dështimit të revolucionit

të 1924-ës u largua jashtë

atdheut. Gjatë tërë kohës në

mërgim (1925-1933) qëndroi

në krahun më të përparuar të

Lëvizjes Kombëtare

Shqiptare. E vazhdoi luftën

kundërregjimeve diktatoriale

dhe monarkofashiste,kundër

tiranisë zogiste në Shqipëri

dhe zgjedhës shoviniste

serbomadhe në Kosovë. Nën

drejtimin e tij, u themelua

"Komiteti i Çlirimit të

Kosovës" i cili veproi jashtë

vendit krahas Komitetit të

Çlirimit Nacional. Hasan

Prishtina luftën çlirimtare në

Kosovë u përpoq ta lidhë e ta

bashkërendojë edhe me

luftën e popujve të shtypur

ballkanikë.. Hasan Prishtina

kërkonte respektimin e të

drejtave kombëtare të të

gjithë popujve ballkanikë gjë

që do të arrihej sipas tij me

krijimin e shteteve

kombëtare në bazë të parimit

të vetëvendosjes, duke

përjashtuar çdo formë të

hegjemonisë së njërit ndaj

tjetrit. Katër herë armiqtë

organizuan kundër tij

atentate me armë. Dy herë e

burgosën pushtuesit serbë e

bullgarë. Gjashtë herë e

dënuan me vdekje

xhonturqit, feudali e vegla e

Serbisë Esat Toptani, qarqet

shoviniste serbomadhe dhe

tri herë qeveria e Ahmet

Zogut. Më 14 gusht 1933 u

vra në Selanik me atentat

nga agjentët e Ahmet Zogut

në bashkëpunim me qeverinë

jugosllave. Hasan Prishtina

ka lënë një varg artikujsh si

edhe kujtimet e tij për

kryengritjen antiosmane të

1912 që kanë vlerë për

historinë e lëvizjes sonë

kombëtare e demokratike.

Në vitin 1977 eshtrat e tij u

sollën nga Selaniku në

Shqipëri.

10

LUSH CULAJ

ZEF GJIDODA LUFTËTAR I DEKADAVE

1878 -1948 Populli shqiptar

përjetoi një histori të trazuar, e cila ka kaluar nëpër kapercej të ndryshëm kohor. Atë e kanë përshkruar momente të hidhura të jetës dhe veprimtarisë. Shprehja e ndjenjave dhe frymimit të lirshëm ka munguar në të dy anët e kufirit. Vendin e personazheve të historisë shqiptare e kishin zënë personazhet e historisë joshqiptare. Ato qasje, si të tilla ndrydhnin vullnetet e kalluara për liri dhe të drejtën njerëzore. Një ndër personazhet historike që nuk e kanë zënë vendin e merituar në historinë tonë kombëtare është Zef Gjidoda. I lindur me 1878 në fshatin Plankçor të Gjakovës, në kohën e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, Zefi qe në moshën fëminore e skaliti shtatin nëpër fusha të fshatrave të Gjakovës. Kënga baritore i dhuroi ëmbëlsinë shpirtërore, forcën, etjen dhe dëshirën për liri. Edukata e shëndoshë kombëtare që e mori nga babai Marku dhe axhallarët ndikoi tek ai që të

bëhet pjesë e kryengritjeve të shumta shqiptare, frymëzues dhe udhëheqës i tyre së bashku me shokë që e kishin ideal lirinë dhe pavarësinë. Lufta e tij fillimisht nis me turkun kur ishte në moshë fare të re, por tek ai ishte skalitur tani me urrjetja ndaj armikut.

Përkrah Isa Boletinit, Bajram Currit dhe Sadik

Ramës Sipas të dhënave të gazetës “Vardar” të Shkupit të datës 18 janar 1909 dhe 11 mars 1909 Zef Gjidoda së bashku me Çelin e Lukës gjendën në ballë të njësitit me rreth 400 luftëtarve të besimit katolik qe atdhetari Atë Engjëll Palaj i kishin përgatitur dhe dorëzuar në komandën supreme të Isa Boletinit. Në Kuvendin tek Verrat e Llukës u mblodh paria e Kosovës dhe Kuvendi e zgjodhi kryetar të forcave të armatosura Isa Boletinin. Ai e dha kushtrimin e Kosova u ngrit në këmbë me armë në dorë të çlirojë atdheun. Ne këtë kuvend ishte edhe Zef

Gjidoda me trimat e tij. Këtë e dëshmon edhe revista “Leka” botuar në Shkodër ku ndër të tjera thekson: “Fandsit e nahijës së Gjakovës, të Pejës e Prizrenit nuk iu ndanë Bajram Beg Currit. Zef Gjidoda, Pjetër Çeli e Zefi i Vogël nuk largohën kurrë, janë gjitherë të gatshëm për shkado dhe bajnë kudo trimërira të mëdha.” E njëjta revistë në artikullin “Vllaznimi i elementave” thekson se: “Fandsit e Kosovës nën prije të Zef Gjidodës, Pjetër Çelit e të Zefit të Vogël trima me za luftuan përherë e luftojën përkrah Bajram Currit.” Këta kryengritës u dhanë konzujve të Fuqive të Mëdha në Shkup një memorandum. ”Gjatë periudhës së sundimit tëAustrohungarisë 1915-1918 Zef Gjidoda u shpërngul nga fshati Plankçor i Gjakovës dhe u vendos në fshatin Videjë në afërsi të Klinës. Arsyet për shpërngulje ishin kryesisht ekonomike. Pas humbjes së luftës nga Austro-Hungaria filloi rezistenca e

11

shqiptarëve kundër vendosjes së pushtetit serb. Pushteti serb filloi ndjekjet kundër prijësve shqiptarë, të njohur edhe më parë si luftarë të dalluar të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare. Në mesin e tyre padyshim që edhe Zef Gjidoda, i cili u detyrua që së bashku me familje ta braktis fshatin Vedejë. Gjatë kryengritjes së vitit 1919 Zef Gjidoda ishte zëvendës i Sadik Ramës dhe ishte udhëheqës i çetës së Lugut të Drinit e për këtë kënga popullore thotë: “Bash si llava tue shkue pas tij Lugu i Drinit treqind shtëpi Zef Gjidoda tu u pri.” Pas shuarjes së kësaj kryengritje Zefi vepron vazhdimisht me shokët kurse familjen i kishte të vendosur në Laç të Shqipërisë së bashku me një pjesë të familjes Gjidoda. I bindur se çmimi më i lartë ai i lirisë, Zefi do të jetë përkrah shokëve në Zonën neutrale të Junikut dhe do të qëndrojë me armë në dorë gjer në shuarjën e lëvizjes çlirimtare. Zefi fjalën e drejtë e kishte metodë mbi metodat. Kishte qëndrim konsekuent e të barabartë për të gjithë, për të mëdhenj e të vegjël, të pasur e të varfër, për treva e konfeksione. Këtë e dëshmojnë më së mirënjerëzit

që e njohën në të dy anët e kufirit. Rikthimi në Kosovë Me dhimbje në zemër dhe mall Kosove Zefi do të qëndroi i vendosur në Laç gjer në vitin 1941. Kthimi ishte i pamundur, sepse patriotizmi i tij dhe familjes së tij nuk kishte si të mos ngjallte urrjetjen ndër sllavë. Gjatë qëndrimit në Shqipëri vazhdimisht fliste rreth mundësisë së çlirimit të Kosovës, kurse në një rast një Laçjan i thotë: “Ti Zef kokën në Shqipëri e trupin në Serbi”, ndërsa Zefi i përgjigjet: “Me trup zemër e kokë jam në Kosovë, e as në Serbi e as në Shqipëri njëherë”. E ardhja e vërtetoi qëndrimin e Zefit, ngase vërtet, u kthye në Kosovë në vitin 1941, në periudhën e sundimit italian. E ardhmja e hapi një epokë tjetër të ndritshme të këtij luftëtari të shquar në favor të çlirimit të atdheut. Ai u kthye prapë në Kosovën e tij të dashur dhe u vendos me familje në fshatin Vedejë. Si zakonisht tashmë Zefin do të gjejmë me pushkë në dorë përkrah Ndue Perlleshit, prof. Ymer Berishës, Ukë Sadikut, të cilët i kishin rrokur armët në dorë kundër pushtuesit serbo-malazez. Në takimin e madh të ilegalës shqiptare që filloi punën më 24 gusht të vitit 1945 në

fshatin Dobërdol të Klinës në mesin e krerëve të lëvizjes ndodhej edhe Zef Gjidoda.

Nga ky takim ku u vendos që Ukë Sadiku ta udhëheqte sektorin ushtarak, kurse profesor Ymer Berisha atë politik i cili ishte iniciator ideor dhe krijues i organizatës “Besa kombëtare” Organizata politike-patriotike “Besa Kombëtare” kishte një strukturë organizative që iu kishte përshtatur kushteve dhe rrethanave në të cilat vepronte. Ishte bërë prezentimi i udhëheqësve politikë e ushtarak në 15 rrethe, gjersa Zef Gjidoda dhe Ndue Perlleshi ishin caktuar për rrethin e Pejës. Më 22 tetor 1945 profesor Ymer Berisha në emër të organizatës “Besa Kombëtare” i dërgon gjeneralit anglez Hadsonit një letër ku e informon mbi situatën e rëndë në Kosovë dhe masakrimet e bëra nga ana e serbëve. Si anëtar i këshillit të kësaj organizate kjo letër do të nënshkruhet ndër të tjerë edhe nga Zef Gjidoda.

12

Nderohej nga të gjithë veteran i lëvizjes

Në mbarë lëvizjen çlirimtare Zefi gëzonte autoritet të jashtëzakonshëm. E nderonin të gjithë si veteranin e lëvizjes i cili me dekada kishte qëndruar me armë në dorë në kërkim të lirisë dhe bashkimit kombëtar. Dallohej për tolerancë në bashkëbisedime, por për çështjen kombëtare ishte shumë këmbëngulës dhe nuk bënte asnjë lëshim.Nderohej dhe ndihmohej posaçërisht nga trimi i Lugut të Drinit Ndue Perlleshi. Tani më tek udhëheqësi luftarak që kishte qëndruar në ballë të shumë betejave përkrah krerëve më të shquar të kombit kishte filluar të rëndonte pleqëria. E kishte shumë të vështirë në moshë të thyer t’u përballonte kushteve të vështira tëluftës. Përkundër dëshirës që të qëndronte përkrah shokëve në ballë të luftës mundësitë e tij shëndetësore ishin të kufizuara. I këshilluar nga shokët e tij e sidomos nga Ndue Perlleshi, Zefi vendosi të largohet nga Kosova për në Shqipëri. Vdiq në fund të tetorit të vitit 1948. Reputacioni i tij në masë ishte shumë i madh. Këtë e ka dëshmuar masiviteti i njerëzve gjatë ndarjes së

fundit nga ai, edhe pse për pushtetin ishte i padëshirueshëm. Vepra e tij do të jetësohet vetëm me ngadhnjimin e demokracisë. Raspodi popullor në të dy anët e kufirit do t’i këndojë këngë për veprat madhore.Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Z. Sali Berisha, në janar të vitit 1993, do ta dekorojë Zef Gjidodën me urdhër për veprimtari patriotike të klasit të parë (I) si:

“Udhëheqës, propagandues e luftëtar për mbrojtjen e trojeve nga pushtuesit,

ripushtuesit, duke qenë shembull në

luftën për pavarësi e çlirim”.

Andaj nëse nisemi nga

thënja e Pitagorës se: “nga 1-20 vjet njeriu është fëmijë, nga 20-40 i ri, nga 40-60njeri i vërtetë, dhe nga 60-80 plak” atëherë lirisht mund të konkludojmë se Zef Gjidoda tërë jetën e tij nga fëmijëria gjer në pleqëri e kaloi në mbrojtje të idealeve kombëtare dhe të Kosovës me armë në dorë, pa pasur kohë për të shijuar fëmijërinë, rininë, pjekurinë e pleqërinë.

P.S.

Duke kujtuar bëmat dhe sakrificat e këtij luftëtari, që dekadave u dha emër dhe zemër, dhe Kosovës forcë qëndrese. Duke kujtuar përvjetorin e dyfisht të tij, të 130 te lindjes dhe të 60 e pavdekësisë. Ne të revistës Libertas vendosëm ta perkujtojmë përmes shkrimit të Dr Culajt më shpresë që të zgjojmë ndërgjegjen e fjetur të institucioneve të Kosovës e posaqerisht të komunes së Klines dhe Gjakovës, që me emërimin e ndonjë rruge, shkolle apo institucioni më emërin e këtij kolosi të lufterave për liri, ta vazhdojnë, rrugën e vlersimit që e bënë institucionet dhe qeveria Shqiptare 15 vite më parë. Në kohën kur kemi buste edhe të meritorve minor . Një lapidar për Zef Gjidodën do të ishte nder dhe krenari për secilin qytet.

13

Shkruan: Valentin TANUSHI

SISTEMI ARSIMOR DHE GJASAT PËR PUNËSIM

Paslufta në Kosovë

sjelli shumë gjera interesante, investime të pa kontrolluara nga askush që më tepër orientoheshin për shperlarje parash se sa për biznes të mirfillt.Vitet e para ishin në hov pompat e benzines, pastaj restaruantet me leje e pa leje dhe para tri viteve për çudi Kosova lulezoj me 30 universitete, ku nuk mbeti kush pa u regjistrua.

Se regjistrimi ishte i pakontrolluar ka shkruar shumë edhe shtypi i kohës, dhe tash pas perfundimit të studimeve, gjeneratat e para kanë diploma më bollek dhe janë të gatshem për punë. Nuk janë vetem këto universitete që prodhojnë të diplomuar si të ishte fabrika e qipsave, një gjë të tillë e bënë edhe Universiteti i Prishtines ku prodhohen mjaft ekonomista, jurista, gazetar, politikan etj etj, por çudia më e madhe është se shumica nga këta të diplomuar sot më së miri po e gjëjn veten si kamarier, apo shites në ndonje qënder tregtare ,dhe nuk është

çudi pse shumë lehtë vëndin e punës së tyre e nxën një i ri që ka përfunduar ndonje trajnim profesional.

Këto trajnime që në vëndet e zhvilluara janë mjaft të përhapura e që në zhargonin popullorë njifen si shkolla të zanatit ,dhe shumë më shumë preferohen ato se sa universitetet, sepse përmes tyre je gjithmonë më afer tregut të punës dhe kualifikohesh për punë më konkrete. Për të thjeshtësuar edhe më shumë këtë mund të përmëndim raste më bollek këtu në Kosovë.

Para ca kohësh deri sa bisedoja më një ish kolegë më tregojë se ishte certifikuar nga një shoqatë kontabilistesh, po pa dashur të ofendoj askënd do të thoja “qka i duhet një ekonomisti të diplomuar në drejtimin e Bankave, një kurs kontabiliteti? Sikur të kishte

diplomuar para 20 apo 30 vitesh do ta arsyetoja, kjo ndodhë mënjëher pas diplomimit, apo ndonjë letrari të vazhdojë kurse për drejtshkrim, po ndoshta fajin e kanë edhe planprogramet të cilat edhe pse po i ndërrojën ç`do ditë prap se prap nuk levizin nga teoritë e kota, por sdo fajsuar vetëm ato, fajin kryesorë e kemi ne vetë. Një menagjer i një ndermarrje privatë pasi kishte hapur konkursin për menagjer shitje kishte seleksionuar 27 ekonomista të diplomuar në menaxhment, dhe për çudi

14

asnjëri nga ta se kishte pasur fatin të dinin formulen e llogaritjes se %, dhe ajo më e keqe akoma se vetem njeri ja kishte qelluar se çfardo numri qe shumëzohet më Zero e ka atë vlerë.

Një zyrë për patundshmeri kishte nevojë për punëtor administrativ , në shpallje kishte kërkuar jurist të diplomuar, por për fatin e keq asnjë nga aplikuesit se kishte arritur që në mënyren më të thjeshtë të përpilonte një kontratë apo një autorizim , “arsyeja” kishte pasuar mënjëher, “profesorat nuk na kanë mësuar për këtë. Pronari i ishte drejtuar një qëndre profesionale dhe për çudi kishte gjetur mjaft persona që i plotesonin të gjitha kushtet pos diplomës.

Diku në literature qysh më heret kisha lexuar për dy tipe të njerzve. Të diplomuarit që fshihen prapa diplomës, ( ku diplomen e përdorin si mburojë) dhe ata që kryejn punën dhe diplomen e kanë në punë konkrete.

Si duket shumë nga kjo valë e të diplomuarve janë në tipin e parë të njerzve, por koha po ju tregon se do e kenë të vështirë sigurimin e vëndit të punës nëse pas diplomës nuk „fshehet“ dija e tyre.

Nuk është qudi nëse ka edhe nga ata që fakultetin e regjistrojë edhe për të dalur nga monotonia e rrethit ku jetojnë, apo edhe për të siguruar fatin e jetës, qoftë duke u „shitur“ si studentë, si arsyetim për të siguruar një vajzë apo djalë me vizë. Dikush mundë të thotë se kjo ka qënë strategji e qeverisë që të regjistrohen sa më shumë të rinjë dhë nga ta mund të dal ndonjë i hajrit apo edhe një formë që mos te ikin rinia nga Kosova, por për fatin e keq kjo po tregon më shumë trend negativ se sa pozitiv.

Më të drejtë Këshilli Britanik për Akreditim shumë „universitetve“ ju rekomandoj që të kalojën në Shkolla Profesionale, dhe sigurisht se kjo do të ishte forma më e mirë që një i ri të mos i „humbë“ 3 apo 4 vite sepse nuk mund të jenë studime nëse një provim pergaditet nga një skriptë 10 fletëshe, dhe kjo pastaj mund të jetë arsyeja pse shumë të diplomuar nga fakulteti i arteve, juridik, ekonomikë apo edhe ai filologjik mund të jenë kamarjera, shitës apo edhe sigurim „të suksesëshem“ por jo kurrë artistë, menagjer, apo gazetarë profesional.

Derisa mos të profilizohemi secili në një lami të kërkuar nga tregu, dhe secili profilizim të jetë kompetent për atë punë, punët dhe problemet e papunësisë do të jenë mjaft evidente. Kosova ka nevojë për specialist të mirëfillt në të gjitha fushat, por jo në tituj „të blerë“specialistesh, magjistrash, doktoresh e prite zotë edhe akademikësh.

Për ta përmbyllur ketë shkrim do ta merrja shëmbullin nga qeveria Gjermane ku me ligjin për të huajit që deshirojnë të bashkohën më familjen e kanë vënë kusht testimin në gjuhën gjermane. Askush nuk pyet nëse ke një, diplomë apo një certifikatë, a keni mësuar në ketë apo atë shkollë, e vetmja gjë që ju interesonë është njohuria.

Le të shpresojmë që qeveria të merr hapa konkret në orjentimin e rinisë, të hartojë politika adekuate por edhe rinia të jetë më serioze në zgjedhjen e problemit të punësimit, diploma pa njohuri është leter e pa vlerë, le ti japim vlerën që e meriton më punën tonë konkrete.

15

ARISTOKRACIA FEUDALE - SHQIPTARE NË MESJETË ( I I I ) Familja Muzaka

Familja Muzaka sundoi perreth dy periudha kohore: E para zgjati në vitet 1286-1343, ndersa e dyta ne vitet 1374-1417. Pushtetin e saj politik dhe administrativ ajo e shtriu kryesisht në Muzaki(Myzeqe) dhe në Toskëri, më qender Beratin. Mbi origjinen e emërit Muzak ekzistojne disa mendime. Dy autore franceze Pukevili dhe Dezerti4 mendojne se, ky emër vjen nga qyteti MUSEION i cili ndodhej ne jug te lumit Devoll. Ai përmendet në shekullin e VI në kohën e sundimit të perandorit Bizantin Justinian. Albanologu kroat Milan Shuflai thotë se, origjina e familjes Muzaka është nga rrethinat e Vlorës. Fillimisht zoterimet e tyre në shekullin e XIII shtriheshin në Myzeqe, ndersa më vonë u shtrinë në Selenicë, Tomorricë, Korçë, Sovjan, Skrapar, Opar, Kostur, etj. Me këtë derë, sipas tij u shkrinë edhe Matreget e Karavastase. Gjon Muzaka njeri nga pinjollet e kësaj familje, në librin e tij “Breve memorja de li descendenti de nostra casa Musachi”, botuar ne Romë në vitin 1510 thotë se: “Atdheu i parë i Muzakajve ishte malesia e Oparit, ku te parët e

kësaj familje zoteronin fshatrat Voskop, Lavdar, Marjan, Peshtan, Mazrek. Këtu në kishën e Shën Merisë së Oparit prehen eshtrat e Muzakeve të parë”. Në dokumentat historike Muzakajt permenden qysh në vitin 1081 ku njeri prej tyre, bënte pjesë në rrethin e ushtarakeve të perandorit bizantin Aleksi I Komnen. Pas vitit 1274 Muzaket përmenden vazhdimisht në burimet historike. Dy figurat më të shquara të shtepise Muzaka gjatë shekujve XIII - XIV qenë Gjoni dhe Andrea. Gjon Muzaka në vitet 1279-1280 do të luaje rolin e drejtuesit të feudaleve shqiptare në lufte kunder anzhuineve te Napolit. Gjatë luftimeve diku pran Durresit, Gjon Muzaka kapet rob dhe burgoset në kështjellen e Brindizit Andrea Muzaka I (1279-1319) është figura më e shquar, dal prej pinjolleve të kësaj familje. Në kohën e tij, Muzakajt i zgjeruan shumë kufijte e tyre si në: Tomorrië, Berat, Kelcyrë, Skrapar, dhe fushën bregdetare, që prej tyre filloi të quhej qysh atëherë, Muzakie(Myzeqe). Me Andrean e II ata e shtrine pushtetin edhe në fushen e Korçës deri në Kostur. Në

këtë qytet Andrea dhe bijet e tij, ngriten në vitin 1370 kishën e Shën Athanasit, në të cilen gjëndet sot ky mbishkrim: “Te ndertuar nga themelet dhe të pikturuar nga zoterit shumë fisnik Stoje dhe Theodhor Muzaka”. Andrea Muzaka I, mori nga Karli I Anzhu titullin: “Marshall i Mbreterisë së Arberisë”, dmth mëkëmbës i Mbretit të Napolit në Shqiperi. Ndersa Perandori bizantin Androniku II Paleolog i akordoi atij titullin e lartë të despotit(princit). Me këtë pozitë politike dhe duke e ndjerë veten të fuqishem Princi Andrea Muzaka ju vu punës për t’u shkeputur nga fuqit e huaja dhe për të krijuar Principatën e tij. Kryengritja e vitit 1335 qe organizoi në Toskëri deshtoi dhe ai vet u strehua në Durres tek Anzhuinet. Nderkohe qe në vitet 1346-1355 vendoset në Shqiperi pushteti serb. Por diku rreth vitit 1350 Despoti Andrea ja merr me luftë Beratin Jovan Komnenit, i cili therret për ndihmë në vitin 1355 kunatin e tij Perandorin Serb Stefan Dushanin.

Trupat serbe do të nisin marshimin drejt Beratit. Fushata e tyre deshtoi sepse gjatë kalimit të Devollit, Stefan Dushani vdes dhe

16

bashk më te, merr rrokullimen edhe perandoria e tij: Një vit më vonë pasardhesi I Stefanit, Uroshi organizoi fushaten e dytë serbe, për të marr nën kontroll Beratin. Nga një shenim historik për këtë fushatë thuhet se: “Serbet erdhen nga Tomorrica, duke sulmuar Beratin më egersi, sa qe i varnin njerezit në të dyja anët e rrugës jashtë kalasë”. Nderkohë serbet pasi dogjen lagjet e jashtme të qytetit dhe nuk moren dot kalanë, u larguan pa arritur qellimin, duke lënë pas vetem “tokë të djegur”. Koha i krijoi mundesi Andrea Muzakes që të zgjeronte principaten e tij. Në vitin 1365 ai mori edhe Vlorën, duke u bërë zoterues i territoreve të trapezit Durres-Oher-Kostur-Himarë. Këto vende ai i mori duke luftuar me serbet, të cilet i kishte armiqt e tij tradicionale. Në vitin 1365 Andrea theu Jovan Asen Komnenin, ndersa, në aleancë me Balshajt mundi mbretin Serb Vukashinin. Pak kohë më vonë Despoti Andrea goditi edhe të birin e tij,Mark Krajleviçin. Pas kësaj fitore të bujshme, perandori bizantin Joani..V.Paleolog, i rinjohu princit shqiptar titullin e despotit dhe i dergoi si dhuratë stemën perandorake

bizantine, të përbërë nga shqiponja me dy krerë dhe më një yll gjashtë cepesh në krye. Despoti Andrea Muzaka e forcoi sundimin e tij edhe nëpërmjet lidhjeve martesore dhe miqesore me familjet feudale të fuqishme si: Zenebishet, Arianitet, Balshaj,

Kalaja e Beratit dhe me të tjera familje fisnike me pozitë më të vogel. Me zgjuarsi ai veproi kur, martoi te bijën, Komnenen(Komiten) me Balshen e dytë, njeriun që bashkoi nën pushtetin e tij territoret shqiptare nga Tivari në veri e deri në vijën Himarë-Kostur në jug. Nga kjo martesë Balsha II mori si prike dy pika strategjike si: Vloren dhe Kaninen. Pas vdekjes se Despotit Andrea, zoterimet e Muzakajve u ndan midis tre djemve të tij: Stoja mori Kosturin më rrethinën, Theodhori mori Beratin dhe Myzeqenë, ndersa Gjini mori pjesën tjetër të shtetit. Në

qershor të vitit 1389 Theodhor Muzaka më trupat e tij, të rekrutuara në Berat dhe Myzeqe mori pjesë në Betejën Fushë Kosovës, ku mbeti i vrar prej turqeve. Kjo ishte humbja e dytë tragjike për të, sepse kater vjet më parë në Saver(Lushnje) ai kishte

përjetuar humbjen dhe vdekjen e kunatit të tij, Balshës II. Pas kësaj ngjarjeje territoret e Muzakajve nisen të binin njera pas tjetres nën sundimin osman. Me rifillimin e sulmeve osmane zotërimi i Muzakajve u prek rëndë. Më 1417, njëherësh më Vlorën,

ra edhe Berati. Teodor Koron Muzaka dhe Gjin Muzaka morën pjesë në Lidhjen e Lezhës, më 1444. Gjin Muzaka ka qënë bashkëpunëtor i ngushtë i Skënderbeut. Teodor Muzaka u kthye nga ajo kohë në vasal të sulltanit dhe pasardhësit e tij me përkrahjen e osmanëve apo të Venedikut, mbajtën një minimum të principatës së dikurshme derisa pas rënies së Shkodrës, më 1478, i fundi i Muzakajve të krishterë, Gjon Muzaka, autori i njohur i Gjenealogjisë së shtëpisë Muzaka (1510), e la vendin dhe u vendos në Mbretërinë e Napolit.

17

Familja e Balshajve PËRPJEKJET PËR NJË SHTET TË BASHKUAR SHQIPTAR

Rreth origjinës së

familjes Balsha si njëra ndër

familjet më të njohura të kësaj

pjese të ilirikut, janë bërë

shumë studime dhe vlersime

jo vetem shqiptare por edhe

të studiuesve regjional dhe

evropian ,ku nuk kanë

munguar vlersimet, por as

intrigat, shpifjet dhe trillimet

gjerë në pervetsim të

perkatsisë së tyre

kombtare.Por kjo familje në

zë e aristokracisë shqiptare

më bëmat dhe perpjekjet për

bashkimin e dheut të shqipeve

këtyre pseudo studiuseve ju

jep pergjigjen më të sakt të

origjinës së vetë shqiptare.

Familja Balshaj ishte me

origjinë nga qyteza e

Balëz,(Balessium) në afërsi të

qytetit të Shkodrës. Edhe kjo

familje ka qenë e shpronësuar

dhe e keq trajtuar gjatë

sundimit sllav. Gjithsesi, pas

mesit të shek. XIV, Pas

vdekjes së Stefan Dushanit,

Balsha I plaku, i ndihmuar

prej tre të bijevet, Strazimiri,

Gjergji I dhe Balsha II, e

spastroi vendin nga zhupanët

serbë, i shtroi nën vehte krerët

e tjerë të Shqipërisë së Veriut

dhe të krahinavet të sotshme

të Malit të Zi dhe formoi

kështu një principatë të

fuqishme me qendër

Shkodrën, Strazimiri, Gjergji

I dhe Balsha II, e vunë këtë

familje në ballë të politikës

dhe të proceseve

shtetformuese shqiptare, duke

shfrytëzuar edhe momentin e

përshtatshëm që pasoi

vdekjen e car Stefan

Dushanit. Me shthurjen e

Perandorisë së tij, vëllezërit

Balshaj iu vunë punës për ta

kthyer Gentën (Zetën), ashtu

si Dioklenë e dikurshme, në

një shtet të pavarur nga

mbretëria serbe.

Principata vazhdoi

të zgjerohej me

Gjergjin I duke

arritur deri në

Bosnje, nga anë e

veriut dhe, nga

lindja, deri në

Maqedoni. Për të

këputur çdo lidhje

me Sllavët dhe për t'u afruar

me Perëndimin, Balshajt, nga

orthodokës që ishin, u kthyen

katolikë.Për këtë qëllim, ata

prenë çdo lidhje me oborrin e

carit të ri serb, Stefan Uroshit,

i cili i konsideronte Balshajt

“rebelë” dhe i trajtonte si

kundërshtarë të papajtueshëm

të tij. Me zotërimin e Ulqinit,

të Tivarit e të vetë Shkodrës

dhe të skelës së Shirgjit, si

dhe me shtënien në dorë

përfundimisht të Budvës më

1367, Balshajt ishin në

gjendje të kontrollonin

lëvizjet tregtare nëpër

Adriatik. Në duart e tyre

ndodheshin rrugët tregtare që

zgjateshin prej bregdetit drejt

viseve të brendshme. Më e

18

rëndësishmja prej tyre ishte

rruga që fillonte në pikën

doganore të Dejës, ku

bashkoheshin rrugët që vinin

nga portet e Shëngjinit, të

Ulqinit e të Tivarit, dhe

vazhdonte nëpër luginën e

Drinit për të arritur në

Rrafshin e Dukagjinit, nga ku

degëzohej në qendërbanimet

kryesore të Kosovës. Balshajt

shtrin sundimin e tyre deri në

Vlorë. Zotërimi i

Balshajve në Vlorë u bë nyja

e një aleance të sundimtarëve

shqiptarë të viseve të Vlorës,

të Beratit, të Përmetit, të Ohrit

e të Korçës në luftë me

princërit e fundit sllavë,

trashëgimtarë të Perandorisë

së dikurshme të Dushanit, në

radhë të parë me mbretin

Vukashin, sundimtar i viseve

të Kosovës e të Maqedonisë

deri poshtë në Kostur. Pas

vrasjes së këtij të fundit,

koalicioni i krerëve shqiptarë,

të drejtuar nga Balsha II dhe

nga Andre Muzaka, i mori

Mark Krajleviçit, të birit të

Vukashinit, qytetin e Kosturit

(1372). Një përpjekje e Mark

Krajleviçit, më 1375, për ta

rimarrë qytetin dështoi.

Kosturi mbeti edhe për disa

vjet të tjerë nën qeverisjen e

vëllezërve Muzaka, djem të

despot Andresë dhe kunetër të

Balshës II. Tashmë jo vetëm

Muzakajt, por edhe familje të

tjera fisnike të trevave të

Shqipërisë së Poshtme kishin

hyrë nën sovranitetin e

Balshajve. Këta arritën, po në

fillim të viteve 70, të shtrijnë

sundimin e tyre deri në

rrjedhën e lumit Mat, dhe në

Kosovë, prej Prizreni dhe Peje

deri pranë Novobërdës. Në

këtë mënyrë, përveç zotërimit

të tyre të parë të Gentës,

vëllezërit Balsha kishin

bashkuar atë kohë, nën

sundimin e tyre, viset e

Lezhës, Matit, Kosovës,

Dibrës, Ohrit e Kosturit.

Autoriteti i tyre shtrihej në

Vlorë dhe, nëpërmjet lidhjeve

të vasalitetit apo aleancave

familjare, në mbarë

Shqipërinë e Poshtme.

Ndikimi i tyre shtrihej te

Zenebishtët e Gjirokastrës apo

te Shpatajt e Çamërisë e të

Artës. Në këtë mënyrë,

vëllezërit Balsha për herë të

parë kishin bashkuar në një

zotërim të vetëm pjesën më të

madhe të trojeve shqiptare.Në

vitin 1385, pas njëdepërtimi të

ushtrisë osmane në krye me

Hajredin Pashën, territori i

Kosovës, në pjesën më të

madhe, ra në dorë të princërve

sllavë, vasalë të sulltanit. Për

rrjedhojë, princi shqiptar u

afrua me Republikën fqinje të

Raguzës, që i rikonfirmoi

qytetarinë raguzane, dhe me

princ Llazarin e Rashës.

Vajza e këtij të fundit u bë

gruaja e Gjergjit. Në betejën e

Fushë-Dardanisë, më 1389,

Gjergji II Balsha mori pjesë

krahas krerëve të tjerë

shqiptarë e ballkanas. Një

ushtëri turke, nën kumandën e

Hajredin Pashës, hyri në

Shqipëri më 1385, pushtoi

Kosturin, Beratin, dhe u

ndesh me fuqitë e Balshës II

në fushën e Savrës, afër

Lushnjës. Shqiptarët u thyen

dhe Balsha II u vra. Gjergj II

Balsha, që erdhi pas tij, nuk

ishte në lartësinë e duhur dhe

principata e Balshajve filloi të

dobësohej dhe të çthurej.

Sundimtari i fundit i kësaj

dinastie ishte Balsha III.

Nga: Lekë Topia

19

Nexhmija para mikrofonit

NJERIU DHE ARTISTI

NNEEXXHHMMIIJJEE PPAAGGAARRUUSSHHAA PRIMADONA E KOSOVËS

Nexhmije Pagarusha, legjenda e gjallë e këngës shqiptare, u lind më 7 maj të vitit 1933 në Pagarushë. Babai i Nexhmijes Veseli, mësues, siç thotë Nexhmija, është më meritori që nuk e la këtë yll të shuhet, po na e dhuroi të gjithëve deri në shkallë krenarie. Dikush e quajti Bilbili i Kosovës, dikush Mbretëresha e Këngës Shqipe, dikush tjetër Primadona e Melosit Popullor, Ema Sumak Shqiptare, Madam Baterflaj, Fyti i Kristaltë, e të tjera, e të tjera.

Të gjitha këto epitete janë bërë sinonim për emrin e Nexhmije Pagarushës dhe mbase të gjithë kanë të drejtë sepse të gjithë gjejnë diçka të veçantë në zërin e saj magjik. Nuk pretendojmë t’i themi të gjitha në një intervistë, me hapësirë të kufizuar, kur bëhet fjalë për një kolos siç është Nexhmija. Rëndësia dhe vlera e veprës ë Nexhmijes është çmuar e vlerësuar nga kompetentët dhe njohësit e artit he kjo siç e dimë është bërë në superlativ.

Nexhmija dhe kënga ishin një, këtu mbase e ka shpjegimin fakti se ajo as që ka mbajtur ndonjë evidencë për koncertet as për këngët e kënduara. Opusi i këngëve të Nexhmijes ishte shumë i gjerë dhe ajo ka shkëlqyer në të gjitha zhanret. Shumë artdashës edhe sot e kujtojnë një koncert të Nexhmijes me ariet operistike të Bethovenit, të Puçinit, Verdit …të përkthyera shqip. Është për të ardhur keq që ky koncert nuk është regjistruar. Majat më të larta Nexhmija i arriti me “Bareshën”, kështu mendojmë ne, ndërsa ajo mendon ndryshe.

Nexhmija me sukses e provoi veten edhe si aktore filmi e teatri. ”Dasma e përgjakur”; “Tre vetë

kapërcejnë malin”; ”E kafshoja terrin”; ”Lepuri me pesë këmbë”; ”Fluturimi i Micakut”; ”Daullet e të çmendurve”, ”Rexha i nënës në grazhd të kalit” etj., etj., janë disa nga projektet ku interpretoi rolet kryesore. Në jetën artistike Nexhmija mori shumë çmime të cilat ajo nuk mund t’i veçojë. Ne po e veçojmë çmimin – titullin “Këngëtare e Shekullit “ e këtë e meriton padyshim. Nexhmije Pagarusha vulosi me emrin e saj shekullin e XX-të.

Nga: Flora Durmishi

20

Nga: Nikë Bunjaj

„„ZZËËMMRRAA EE NNËËNNËËSS““ Tregim

Një nënë kishte një djalë të vetëm, 19 vjeçar. Nuk kishte

femijë të tjer. I shoqi i kishte vdekur aksidentalisht në

mërgim, 18 vjet të shkuara. Nëna e shkretë e kishte rritur të

birin me shumë mundime, meqë edhe ana ekonomike

ndodhej ngushtë.

Dritani u rrit në një ambient rrethues tepër të keq. Ai filloi të

mos përfillte as nënën e vet, që ajo e donte si sytë e ballit, si

djalë të vetëm që e kishte rritur me thonjtë e duarve.

Djali i saj s'po pyste më për të. Tërë ditën, nga mengjesi deri

në orët e vona të mbrëmjes, ai rrinte duke pirë nëpër lokale

me një shoqëri tepër të keqe, bastarde, me të rinj që u

përkisnin nacionaliteteve të tjera.Vinte në shtepi i dehur,

shante me fjalë më të fëlliqura deri edhe nënën e vet! Kurse e

shkreta nëna përpiqej ta qortonte, t'ia thoshte ndonje fjal që ta

prekte thellë në shpirt e të largohej nga ajo rrugë por...

Një ditë, Dritani, teksa sillej sa nga nje lokal në tjetrin, një

njeri aq as emrin nuk ia dinte, e kishte ftuar në tavolinën e

tij.Ç'far punë bën ti, Dritan? – e kishte pytur i panjohuri.

Unë nuk bëj asnjë punë. Jam djalë i vetëm dhe më mban

nëna.Dëshiron të të gjej punë që ti të marresh aq para sa as në

ëndërr nuk i ke parë?! – ia bëri tjetri propozimin e

beftë.Dritani, pak nga avujt e alkoolit që kish pirë, pak nga

dritëshkurtësia, pa një ë pa dy iu përgjigj:Unë dëshiroj, por

nuk di nëse mundëm ta bëj... – dhe sakaq në imagjinatën e tij

nisen të enden kartmonedhat si pulëbardha.

E bën, e bën, - nxitoi t'i thoshtë i panjohuri, që ndërkohë

kishte bërë edhe një porosi të dytë një kamarieri të veshur fin.

– Edhe pse ti nuk më njeh, unë t'ë kam studiuar prej kohësh

dhe kam krijuar bindjen se je djal i shkathët dhe i zoti.

Dritani, nën trysninë e uiskit dhe të propozimit

marramendës, mezi mundi të shqiptojë gati i dorëzuar:

Po ju, zotëri, kush jeni që interesoheni kaq shumë për mua?

Doli nga lokali. Se si hodhi syte nga qoshja e rrugicës. Vërtetë

atje ndodhej një veturë dhe tre halabakë, sigurisht serbe, që

pinin cigare të qetë. Vetja i dukej midis dy zjarresh, dhe

ashtu, si sonambul, ai eci drejt shtëpisë.

E ëma, si ç`do nënë, i doli përpara që ta priste. Nuk pati

kurajo që të shikonte në sy, vec i tha:Kam diçka të

rëndësishme për të biseduar me ty.Po biro, erdha.Ulu këtu,

në minder! – i tha ia, edhe si me të lutur, edhe si në formë

urdhëri!Ajo u ul e tronditur nga një gjëndje krejt e vecantë e

birit në fytyrë. Sytë që i leviznin dhe ajo ngjyrë e verdhë që i

kishte rënë flisnin për një: dicka që ai i kishte ndoshur dhe për

këtë zëmra e nënës rrahu fort. Mbase i biri që ish edhe në

moshë për nuse...Fol, Dritan, mos kij turp nga nëna, mos

ndoshta ke rënë në dashuri me ndonjë vajzë, - tha ajo më

shumë me gëzim se sa frikë, e bindur se po t'ë lidhej i biri me

ndonje moshatare të tij, me siguri që do të largohej edhe nga

rruga, nga klubet e nga pija.Dritani, pa i kthyer asnje

përgjigje, hoq thikën nga këllefi dhe ia ngul nënës së tij në

zemër. Ajo, që me goditjen e parë, mbeti pa ndjenja, e

mbytur në një plleg gjaku, me një lot që zbriste nga faqja e

fishkuar dhe me një pytje që kishte mbetur pa u bërë, „Përse e

bëre këtë, o bir?“. Vrasësi i nënës tashmë duhej ta qonte

krimin deri në fund, pa shpirt dhe pa asnje ndjenjë njerzore,

ia çau krahrorin më dysh, atë krahrorë që me vite qe

mbeshtetur, dhe ashtu, me duart e përgjakura ia hoqi edhe

zemrën, e futi në kuti dhe me një prymë u nis drejt padronit

që e priste me trimat e tij që qoshën e rrugës. Errësira e

trebte, i dukej se dikush e ndiqte, ndofta edhe mallkimi i

nënës, ndofka... prandaj nga hapa të nxituar, ia dha me vrap.

Por diku këmba i has në një gur dhe... rrëzohet... E zemra e

nënës, që nga kutia që mbante në duar, i thotë: „Ruaju se u

vrave, o bir!“.Dritani u ngrit i trenbur, dëgjonte të qeshurat e

trimave të padronit, që sigurisht e kishin parë, fshiu gjakun

dhe ia dorëzoi kryemafiozit zëmrën e nënës së tij.

Ai e pa në dritën e makinës, pastaj duart e përgjakura e

fytyrën e zbehtë si meiti të Dritanit dhe iu drejtua të tjerëve:

- Jepjani dorën, është shoku jujaj!Kështu, pas atij akti të

shëmtuar e të padëgjuar, Dritani u bë antëtar i një zbulimi të

huaj, grup i cili kishte plane tepër të rrezikshme për

Shqipërin, për Kosovën.

21

KËNDI POETIK Fran TANUSHI

RRAPI I TEMALIT Martin Camajt Pluhuri mbi kreshta themel nuk ka Erërat kohore e hudhin në rrepinë Lisat i rrah era majave kur prekin Ti kandil i pashuar Ushtar i kohës së pritur trasant për brezin tim

München 1992

Dritero Agolli

PERNDJEKURI I DASHURISË Une jam i burgosuri yt Rroj me prangat qe ti me ke vëne Po çudi as qelia s'me mbyt Dhe s'me mbyt as dritarja e zezë Kur ti prangat m'i hodhe në mish Une i putha duart e tua Eshte rast i pashembullt ta dish Qe xhelatin ta puth a ta dua I perndjekuri yt erotik I perndjekur te mbetet gjithmon Erotim i mire a i lig Hidhmi duart në fyt, torturomë Ky burgim sa do zgjase s'e di I perjetshem do kisha deshirë Veç ti eja me shih në qeli Të perndjekurit tënd i vjen mirë.

Gothe

POHIM

C´është e vështirë që të fshihet? Zjarri Mes ditës një rremb tymi e tradhton E natës flaka, ç´përbindësh llahtari Larg zor të fshihet malli që mundon Dhe pse rri heshtas dhe i qetë Nga sytë e dallom qartë e lehtë Më të vështirë s´ka se poezia Atë s´e fsheh sënduku, as qelia Sa del nga buzët e poetit, Vrapon me vrap tek zemra e rrëmetit Dhe sa u hodh polt pursh në letër Ky dhé e do mbi çdo gjë tjetër! Kushdo me gaz zë e lexon Dhe në mundon a në gëzon

FranTanushi ( pa titull) - Agua color

22

SHËNDETSI

KKoollllaa kkrroonniikkee,, mmuunnggeessëë hheekkuurrii Kolla e vazhdueshme mund

të lidhet me mungesën e

hekurit në gjak. Të paktën

kjo është hipoteza e një

studimi të kryer nga

Universitetit i Torinos. Në

studim është parë se trajtimi

i mungesës së hekurit ka

zhdukur dhe kollën që

shfaqnin prej kohësh grupi i

grave që trajtoheshin për

anemi.

Rezultatet janë prezantuar

në "Chest 2007", kongresi i

përvitshëm të "Ammerican

College of Chest

Physicians" të kryer në

Çikago. Mungesa e hekurit

mund të shpjegojë pse disa

persona të shëndetshëm që

nuk pinë duhan vazhdojnë

të kenë kollë të

vazhdueshme. Në veçanti

gratë janë më të

predispozuara të vuajnë nga

kolla kronike e

pashpjegueshme. Te seksi

femër është më e shpeshtë

anemia nga hekuri, për

shkak të shtatzënisë dhe

ciklit menstrual.Ndërkohë

anemia e shkaktuar nga

mungesa e hekurit mund të

ndikojë negativisht në

sistemin imunitar mbrojtës.

Disa studiues, të drejtuar

nga Caterina Buça, kanë

dashur të verifikojnë nëse

zgjidhja e problemit të

anemisë ka efekt në gratë

që vuanin nga kolla

kronike: përkundër

shenjave klinike, të gjitha

gratë kishin një funksion

normal të mushkërive, dhe

asnjë shenjë të sëmundjes të

frymëmarrjes apo të astmës,

as të refluksit gastro-

esofagial që mund të shfaqë

kollën. Ato shfaqnin vetëm

ënjtje dhe skuqje të

mukozës së faringut apo të

gojës, dhe një

hiperndjeshëmri të kordave

vokale, të afta që të

shpërthenin lehtë "atak"

kolle (për shembull, pas të

qeshurave të forta).

Veçse të gjitha shfaqnin

anemi të shkaktuar nga

mungesa e hekurit dhe për

këtë kanë nisur të marrin

suplemente të këtij metali.

Kur pas dy muajsh trajtimi

ka arritur të normalizojë

depozitat e hekurit në

organizëm, shenjat e

inflamacionit të gojës dhe

fytit, ndjeshmëria e lartë

dhe kolla, ishin përmirësuar

ndjeshëm, madje në disa

raste u zhdukën plotësisht.

Nga momenti që hekuri

ndikon në rregullimin e

prodhimit të proteinave

imunitare që kontrollojnë

inflamacionin, sipas

autorëve të studimit një

mungesë e hekurit mund të

ndikojë në rritjen e

ndjeshmërisë së rrugëve të

frymëmarrjes, për pasojë

shfaqjen e kollës.

23

THËNJE NGA MËNDIMTAR SHQIPTAR FAFARONI PËRGJIGJET

Lirinë nuk ju solla unë, atë e gjeta në mesin tuaj. Gjergj Kastrioti

Po ta kishem ne, nuk do pritnim të na çliroje ti.

Dashuria ndaj Atdheut është më e madheja, ajo i tejkalon të gjitha . Marin Barleti

Spiunet dhe kurvanët thonë ndryshe. Dielli lind andej nga përëndon. Naim Frasheri

Shqiptarve duke perciellë diellin, ju janë bërë sytë rrotë mulliri

Ne Shqiprinë e bëmë ashtu si ditem dhe mundem, kurse At Preng Doçi do ta bënte më mirë.

Ismail Qemali

Për atë duan ta heqin emrin Vlonjatet nga Univerziteti. Udha që shpie në nder në liri e shpetim, nuk është e shtruar me lule, por më ferra.

Faik Konica Sala po na e bëne autostradë, të tjerat na fal, Shqiptar jemi.

Rrnoft Shqipnia edhe pa Franqeskan. At Anton Harapi

Me spiun e bashibuzuk. Për grua dhe tokën e lë kokën. Dritoro Agolli

Për dashnore të dyja. Zoti nuk u fali shqiptarve as bar. Gjelosh Gjokaj

Bar ju fali, por atë e hëngren kuqloshet tanë. Na vrasin të na bëjnë të pavdekshem. Ali Podrimja Nëse shpetojmë pavdeksia është e garantuar.

24

impressum

LIBERTAS

Revistë Kulturore-Informative

Del në çdo tre muaj Boton

I T B Redakton kolegjiumi

Editor & Përgjegjës

Fran Tanushi

Kontakt revistalibertas@yahoo.de

www.revistalibertas.net

Fax + 49 / 821 2193 748 Tel + 49 / 17 624 413 073

+38/64 93 38 806

KKUURRIIOOZZIITTEETTEE Gruaja mbylli në banjo për 3 vjet burrin e saj. Kjo ka ndodhur në Turqi, ku një grua, duke qënë e nervozuar nga mania e të shoqit për t'u larë 5 herë në ditë, e mbylli të shoqin e saj në banjo. Gjatë te 3 vjeteve gruaja kishte frekuentuar burra të tjerë. GAZMORE Tre budallët

Në qytetin tim ku intelegjëncia nuk ka munguar asnjëherë ishin edhe tre budallë. Nuk është thënë kot, trego me kënd rri të kuptoj kush je. Pra secili e gjënë shokun e vetë. Ata si budallë që ishin, zakonisht rrinin tërë kohën së bashku, dhe secili nga ta kishte shprehinë e vet. I pari thoshte: Na na na . I dyti, për qef për qef, kurse i treti, na ka marrë malli se moti nuk jem kanë.

Duke shetitur nëpër qytet shofin një dyqan të thyer dhe ndalen, e shiqojnë nga kurreshtja. Andej pari kalon një polic dhe i pyet, se kush e ka thyer

dyqanin ? I pari thotë na na na, polici i pyet përse? I dyti thotë për qef për qef.

Polici i kërcnon se tani do tu dërgoj në burg, kurse i treti si prej gjylës së topit pergjigjet: na ka marrë malli moti nuk jemi kanë.Dhe të tre perfunduan aty ku nuk duhet. Përgaditi: fafaroni