rebazi azadi 679

ەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتیالیستە حزبی سۆس سیاسییەکی هەفتەنامەیەری کوردستان ڕۆژنامەی جەماوwww.jamawarnews.com ڕەپە 12 • 31 • ساڵی679 • ژمارەینیی زای2011/11/29 کوردی •2711/رماوهز/سه08 مە سێشەم دا~ دارێکیبا لە دیی کارە وەزیرى کوردستان:مان یهکێتى کهم ئهندا سکرتێرىهیهزار کەم ئەندام هه ه100 زیاتر لهندا له کوردستاوچۆ:رى هاتوزا له بوا، شارههڵکهوت عهبدوڵ ه له ڕووىوهه کوردستانهه دێنن ئهو ئۆتۆمۆبیاکرێن جدى ننترۆڵىوه کۆ کواڵێتییهنی عێراق:می پەرلەما ئهندانه محهمهد، ی دژی ئافرەتانندوتیژەی توونەورەنگار بو بۆ بە تاک، پێش یاسایهاری هۆشیى کوردستان:هى دیموکراتى نهتهوێرى یهکێت سکرتى کورد ناکاتد له عێراق خزمهتدنى کێشهکانى کور نهکرسهر چاره پەرلەمانتارێک: مینرمەندانی ئەگەر خزمەتی کاتوەرکەو دە سودانستان و بۆ ئەفغان دەڕۆنەکەین ن لە کوردستان: مینبێژی دەزگای وتەە لە رووی زۆریم ناوچەیردستان دووە کووە مینە ژمارەی پهرلهمانى ئهندامى نهجیب، شلێرگهیاند ڕا~ ک�وردس�ت�ان ب�ههیهنسیقى ه مین خۆى ته گشتى دهزگاىهیهتى لهگهڵ ه ئهو یاسایهى که به پێىیوهستنت و فهرمانگانهى پهو وهزاره ئهیان کردووه پرۆژهن کاربهته، ئهوا بهو بایه بهڕاستىوهسته ده یاسایهکى تریان بهندا گفتوگۆى لهسهر ئهیانهوێت له پهرلهما بکرێت.کهین لهوهڕوان دهو وتیشى چ��اوبرا نایه ئ�ەو پرۆژه ک�ار لهسهروداه��ات��و دا له مهترسىه چۆن گوندان بکرێت، ئهوربکرێت کاری باشتزین، دهبێت مین بپارێندا، بۆوڵهتییهکاه نێوده لهگهڵ ڕێکخراوهى که مینى ئهو ناوچانوهکردنه پاک ڕێژکراون. وهکوه دهکاتێما بۆ ئهجیب ه شلێر نه ڕێکخراوهلهکردووه نهیانن، داوا پهرلهماتییان بدهن تا بێن یارمهوڵهتییهکان نێودهن، وتیاوچه کان لهمیوهى نکردنه له پاکومهت کارى زۆردارم، حکوهندهى ئاگا ئهو کۆنفراسههمو هى لهوه بۆ ئه کردووهون. بهشدار بونداانییهکا جیه کوردستان پهرلهمانى ئهندامهى ئهو ئهو تیمانهى خزمهتىشی دهبێت وتی لهمیناوچهکان ن که بکهین خۆمانین لهگیان پێبدهوه و گرنکهنه پاک دهه له ڕاستیدا�دا، لهوانهی�ی ب��وارى داراین داوا و ئهفغانستاشورى سۆدان له باوەتورکەویهکى باش، دە پاره بکرێن بهەکەین ن مینرمەندانی ئەگەر خزمەتی کا سودان لهبهرستان و بۆ ئەفغان دەڕۆنهتى ئهو تیمانهه خزموه دهبێت ئێم ئهوهىکردنهستن به پاکڵدهه ههین که بکدهستمانى لهوه لهمین بۆ ئه خاکهکهمانهچن. ن ڕهسمى�ی�ران ئ�هح�م�هد، وت�هب�ێ�ژى م ک��اروب��ارى مین بهب�هرای�هت�ىڕێ�وه ب�ه��هرێ��م��ىه« گ��هی��ان��د ڕا~ م ناوچهى پیسدووه کوردستان که ب�هندا جیها و تهقهمهنى لهو به مین بو مینى ملیۆن7 تا6 نزیکهى دادهنرێت،دا چێنراوه تیاى ئهوژماره« وه دهکاتێما بۆ ئهوبراو ه ناژراون وه کوۆى مینهو هتیانهى که به هاوکهس،14200 گاته نزیکهىون دهینداربو برهید یان شه6000 یهش زیاتر لهو ڕێژه لهون وینداربو یش بر8000 ون و زیاتر له بویهکىوهش ڕێژهون که ئه کەم ئەندام بوشدایهردهوامیو له به زۆره کابینهىهیدانى شه وهزی��رى وتیشىنانى ئهون به داهڵسارێم ههوى ه پێشوى مینداوهکانێکخراى که له ریدهه شه18 یدى سهنگهر،هست به شهدهیان له گیانشمانک�هی�ن و داواوه داوادهشه لێرهوهوهکانمهندى ڕێکخرا کار64 که کردووهوه کەم ئەندام و تهقهمهنیههۆى مین که به3» ئەندامى سهنگهر.رێنه کەمون، بک بو ب�هڕێ�زى�هران�ىدارى خ�وێ�ن ئ���اگ���اک��هی��ن ک��ه بهم��ان ده رۆژن��ام��هک��هونى دووساڵ بهسهر بۆنهى تێپهڕبواسین یزیار ئهنداونىهکاربو دهستب وهزی��رىبەکر م�اوهت�ى شێخ ئەبو شهشهمىب��ا ل��ه ک�اب�ی�ن�هى ک��ارههرێمى کوردستان. لهتى ه حکومهندا رۆژنامهکهماوىهاتو دا ژم�ارهى دهربارهىایبهت ت چاوپێکهوتنێکى ماوهى له وهزارهتکییهکانى چانها پروههاب�ردوو، ه دوو ساڵى روى وهزارهته�ات�ونى دا و پرۆژهکاوه.خوێنیته ده یهکێتى سکرتێرى حسێن، سامان به�ى ک�وردس�ت�انم�ان ک��هم ئ�هن�داندا جیهاله« گهیاند ڕا~ لیۆن کهسى کەم م600 زیاتر لهى کۆى%10 کاته دههیه، که ئەندام هیهشو ڕێژهان، له دانیشتوانى جیهی�هک�ى زۆر ک��ەم ئ�ەن�دام له ژم�ارهوهىهیه، به حوکمى ئه کوردستان ه7 ڕووخاو زیاتر له که ڕژێمى بهعسی چاندووهندا مینى له کوردستا ملیۆن شهڕى عێراق –ئێرانوهش جگه لهوخۆى عێراق و شهڕى نادین و چهنن و سهدانرێمى کوردستان دهیاه هوه ئهندامى لێکهوتۆته کهمه سلێمانىنها لته« وبراو وتیشى ناهزار ه48 ى زیاتر لهوروب��هر و ده�هی�ه، ل�ه کۆى�م�ان ه ئ�ەن�دام ک��ەمهزار ه100 زیاتر لهنیشدا کوردستاهیه ک�ه ئهمهشم�ان ه ک�ەم ئ�ەن�دا بچوکى کوردستان بۆ سێ ش�ارى داواىکجار زۆره،ندا یهچاو جیها لهدا ئهنادمیش له ئێستاکى کهمره سهچ یاسایهکا ئێستا هییه که توه ئهستهکانى خوا و م��اف ک��ه نییه بکات،همراه بۆفهمان ئەندا ک�ەممان ئەندا کەم دیکهىهکی کێشهیهیان موچهى مانگانتیه لهکهمى بری و ناگاتهر دیناره�هزاه150 که بڕىو بڕهمانهیش بهى که کەم ئەنداوه ئهێکى شایسته بۆخۆیانیه ژیان پاره6» ستهبهربکهن دهزا له، ش����اره�هڵ�ک�هوت ع��هب��دوڵ��ا هرێکى تایبهتىیداوچۆ له درى هاتو بواوه دهک��ات ب���ه ئ��ام��اژه~ مۆڵهت شۆفێرهکان زۆربهشێکى« ، چونکه بهینم شۆفێر نستن بهده بهرێکىهکراون که شۆفێک ئاماده نیه شێوه له سهر شهقامهکان بن لێزانئ�هو« وه دهک��اتێما ب�ۆ ئ��هوب�را ه ن�اوه کوردستانه دێنهنهى ئۆتۆمبیوروپ�اوه ئ�ه ل�ه بهشێکیان تێکهڵن،وه خلیجه لهشیان بهشێتریوه ه�ات�وهندێک لهو ه وایکردووهون، ئهمه هاتوگهى کوردستانه لهگهڵ ژینن ئۆتۆمبی وهرزىه تایبهتى ل�هجێن، ب نهگونویندا هازا له بوارى، شارههڵکهوت عهبدوڵا هگهیاند ئهو ڕا~ وچۆ به هاتو لهوهه کوردستانههى که دێنن ئۆتۆمۆبییان بۆنترۆڵى جدیوه کۆى کواڵێتییه ڕووهم بهشێکى، یهک دوو ڕووهوه ناکرێت له زۆر ئێستانهى ئۆتۆمبی ئهو زۆرىوچۆداکانى هاتو ڕووداوهسکن، واته له ناوه،کهوێته لێدهورهیان گه کارهساتىندوتۆڵهنده توبێت ئهوا دهاتێکد له کر ڕووداوی�ش ڕووى دا ڕێژهى بن ئهگه�ا ڕێ�ژهىهروه�ه هوه�ردن ک�هم بێته مون، ڕادهى ئیفلیج بو نهگاتهرهکان برینداندوتۆڵى ئهو تورێت پێى دهگوت ئهمهوهکانوه ڕوودانه که بهداخه ئۆتۆمبی شهستىدات له س�هرووى نیشانى دهندوتۆڵىنه مهرجى تو ئهو ئۆتۆمۆبی شۆفێرهکانى وشین سهرنراستنى پا تێدا نییه.یستهمهى کهئهو س« و براو وتیشى ناندا له کوردستایڕهو دهکرێت ئێستا په شۆفێرىگ��رت��ن��ى م�ۆڵ�هت�ى ب��ۆ وهر6» انییهمێکى جیهیسته سمى پهرلهمانى، ئهندانه محهمهد گ�هی�ان�د ڕا~ ع�ێ�راق ب�هور ڕێگهیان پێ دهستو به ئافرهتان،16 ،14 پێى مادهکانى به پێدراوهوان له پیا، شانبهشانی20 ،18 ندا بهشداریزهکاواره جیا بواوهمو هور ئهور دهستوتا ئهگهر بکهن، وا کاویسته ئێمه دا بێت پیرفهتهی دهی ئهووه زیاتر بکهین بۆ ئه کاریوه.ان بگهڕێته بۆ ئافرهت مافهوه دهک��اتێما ب��ۆ ئ��هوب��راو ه ن��اانهی یاسای ئهووهیکردنهکچا« ون، ل�ه گهڵ��هب��و�ا ئێستا ه ک�ه تانهی که ڕێگری ئهو یاساینانی دایهکان بۆزادیهمکردنى ئاراه له فهکهن ئافرهتان دهمى پهرلهمانى، ئهندانه محهمهد گ�هی�ان�د ڕا~ ع�ێ�راق ب�هی کراوه که دیارهفتهیهداو ها لهنه تهوهیونهرهنگاربو بههفتهی ه ب�هکی تێدادهنرێت چایه داژیندوتی تو ئێمه پێویستمانم دەکرێت، ب�ه�ی ساڵهکههیه به درێ�ژای هوه ب��ههنگاو، سێ هار بکهین بهین ک بتوان کردن، چاودێریبهجێان، جێندان پنهاهیه تههفتم هت��ا ئ�ه ک��ردن، واکانی ئهودن بێت بۆ کارههڵسهنگان هوهی بۆ ئه چیمان کردووه ساڵهی که نهکوه،همبکهینه کژیندوتی تویهکوهه بیرخستنههفتهیو ها ئهنه تهرێت پێدهوتهفتهیهو ه بێت که ئهه�اروه�ه�ژی. هن�دوت�یهی ت�وهفت ههکان جدیتر و باشتر کارنگیهک کۆده ئافرهتانیش، ئهبێت خودی دهکات بکهنندا شۆڕشێک خۆیا له ناخی جدی بکهنارێکین کهى بتوان بۆئهوزێک، هێبنهوی دههمو ه که ئهمانههکی ئهو کاته پرۆسهکهش پرۆسهیهندروست تهاروهه هوتو سهرکهو5» دهبێت.ى، سکرتێرى�هخ�م�ور غ�هف�ور م دیموکراتىوهى ن�هت�ه یهکێتىرێکى تایبهتىیدا کوردستان له دوه ب��ه ئ��ام��اژه دا~ وهى ک��ش��ان��هدواى« دهک����اتۆمهڵێک ک ئهمریکاێزهکانى ه،یهک لهوانههنناریۆ ههوڵ و سی ها بێت لهدانى کودهت ئهگهرى ڕوو عێراقداله« وه دهکاتێما بۆ ئهوبراو ه ناۆمهڵێکى کبردوو مالیکوهى ڕا ماو ئهو��هم��و، هن�گ�اوى ن���اوه�ه ه بۆ لێدانى دهیکردرانهشى که کاویهکانى کورد بورژهوهندی بهشیرى وتی��هخ��م��و غ��هف��ور م عێراق حکومهتى ئێستات��ا« یست له ڕووىهک پێوه وتوانیو نهیى له عێراقوه پارێزگار ئهمنییهوە دەک�ات هێما بۆ ئ��ە» بکات کێشهکانى نهکردنىسهر چارهاق خزمهتى کوردد له عێر ک�ور3» ناکات.ن میسی یانهى ئهی11 » 10» ینى کوردڵ میتیران، دۆستى دێرنیا دا کورد دهکات پشتیوانى له چین8» » 5 » 4 ی ئافرتان:ک له بوار زکیه سهعید، چاوشیار نهبێتڵگا ه تا کۆمهردهوام دهبێت؟ژیهکان بهندوتی تواسیکام وهرزى سی کورد لهکهى خۆیدایه؟ دۆزهەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایب

Upload: rebazi-azadi-newspaper

Post on 07-Mar-2016

251 views

Category:

Documents


10 download

DESCRIPTION

Rebazi Azadi ,679

TRANSCRIPT

Page 1: Rebazi Azadi 679

هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

ڕۆژنامەی جەماوەری کوردستان

www.jamawarnews.com

سێشەممە 08/سه رماوه ز/2711 کوردی • 2011/11/29 زایینی • ژمارەی 679 • ساڵی 31 • 12 الپەڕە

وەزیری کارەبا لە دیدارێکی ~ دا

سکرتێرى یه کێتى که م ئه ندامانى کوردستان: له کوردستاندا زیاتر له 100 هه زار کەم ئەندام هه یه

هه ڵکه وت عه بدوڵاڵ، شاره زا له بوارى هاتووچۆ:

ئه و ئۆتۆمۆبیالنه دێنه کوردستانه وه له ڕووى کواڵێتییه وه کۆنترۆڵى جدى ناکرێن

النه محه مه د، ئه ندامی پەرلەمانی عێراق:بۆ بەرەنگار بوونەوەی توندوتیژی دژی ئافرەتان

هۆشیاری تاک، پێش یاسایه

سکرتێرى یه کێتى نه ته وه ى دیموکراتى کوردستان:

چاره سه ر نه کردنى کێشه کانى کورد له عێراق خزمه تى کورد ناکات

پەرلەمانتارێک: دەرکەوتوە ئەگەر خزمەتی کارمەندانی مین

نەکەین دەڕۆن بۆ ئەفغانستان و سودان وتەبێژی دەزگای مین لە کوردستان:

کوردستان دووەم ناوچەیە لە رووی زۆری ژمارەی مینەوە

په رله مانى ئه ندامى نه جیب، شلێر ڕاگه یاند ~ ب��ه ک��وردس��ت��ان ده زگاى گشتى مین خۆى ته نسیقى هه یه به پێى ئه و یاسایه ى که هه یه تى له گه ڵ ئه و وه زاره ت و فه رمانگانه ى په یوه ستن به و بابه ته ، ئه وان کاریان کردووه پرۆژه یاسایه کى تریان به ده سته وه یه به ڕاستى ئه یانه وێت له په رله ماندا گفتوگۆى له سه ر

بکرێت.له ده که ین چ��اوه ڕوان وتیشى ناوبراو پرۆژه یه ئ��ەو له سه ر ک��ار داه��ات��وودا بکرێت، ئه و گوندانه چۆن له مه ترسى مین بپارێزین، ده بێت کاری باشتربکرێت بۆ نێوده وڵه تییه کاندا، ڕێکخراوه له گه ڵ مین که ناوچانه ى ئه و پاککردنه وه ى

ڕێژکراون. شلێر نه جیب هێما بۆ ئه وه ده کات وه ک په رله مان، داوایان نه کردووه له ڕێکخراوه

نێوده وڵه تییه کان تا بێن یارمه تییان بده ن له پاککردنه وه ى ناوچه کان له مین، وتی ئه وه نده ى ئاگادارم، حکومه ت کارى زۆر کۆنفراسه هه موو له ئه وه ى بۆ کردووه

جیهانییه کاندا به شدار بوون.کوردستان په رله مانى ئه ندامه ى ئه و تیمانه ى ئه و خزمه تى ده بێت وتیشی له مین ناوچه کان که بکه ین خۆمان له پێبده ین گرنگیان و ده که نه وه پاک ڕاستیدا له له وانه یه دارای��ی��دا، ب��وارى داوا ئه فغانستان و سۆدان باشورى له دەرکەوتووە باش، پاره یه کى به بکرێن ئەگەر خزمەتی کارمەندانی مین نەکەین له به ر سودان و ئەفغانستان بۆ دەڕۆن تیمانه ئه و خزمه تى ئێمه ده بێت ئه وه پاککردنه وه ى به هه ڵده ستن که بکه ین خاکه که مان له مین بۆ ئه وه ى له ده ستمان

نه چن.ڕه سمى وت��ه ب��ێ��ژى ئ��ه ح��م��ه د، م��ی��ران به مین ک��اروب��ارى ب��ه ڕێ��وه ب��ه رای��ه ت��ى

»ه��ه رێ��م��ى ڕاگ���ه ی���ان���د ~پیس ناوچه ى ب��ه دووه م که کوردستان جیهاندا له ته قه مه نى و مین به بوو داده نرێت، نزیکه ى 6تا 7 ملیۆن مینى

تیادا چێنراوه «.ناوبراو هێما بۆ ئه وه ده کات »ژماره ى ئه و هاواڵتیانه ى که به هۆى مینه وه کوژراون و برینداربوون ده گاته نزیکه ى 14200که س، له و ڕێژه یه ش زیاتر له 6000 یان شه هید بوون و زیاتر له 8000 یش برینداربوون و کەم ئەندام بوون که ئه وه ش ڕێژه یه کى

زۆره و له به رده وامیشدایه «.کابینه ى شه هیدانى وه زی��رى وتیشى ئه و دانانى به پێشووى هه رێم هه ڵسان 18 شه هیده ى که له رێکخراوه کانى میندا گیانیان له ده ست به شه هیدى سه نگه ر، داواشمان و داواده ک��ه ی��ن لێره وه شه وه ڕێکخراوه کان کارمه ندى که 64 کردووه که به هۆى مین و ته قه مه نیه وه کەم ئەندام

بوون، بکرێنه کەم ئەندامى سه نگه ر.«3

ئ���اگ���ادارى خ��وێ��ن��ه ران��ى ب��ه ڕێ��زى رۆژن��ام��ه ک��ه م��ان ده ک��ه ی��ن ک��ه به به سه ر دووساڵ تێپه ڕبوونى بۆنه ى یاسین ئه ندازیار ده ستبه کاربوونى وه زی��رى م��اوه ت��ى ئەبوبەکر شێخ شه شه مى ک��اب��ی��ن��ه ى ل��ه ک��اره ب��ا له کوردستان. هه رێمى حکومه تى رۆژنامه که ماندا داهاتووى ژم��اره ى ده رباره ى تایبه ت چاوپێکه وتنێکى ماوه ى له وه زاره ت چاالکییه کانى پالن هه روه ها راب��ردوو، ساڵى دوو وه زاره ت داه��ات��ووى پرۆژه کانى و

ده خوێنیته وه .

یه کێتى سکرتێرى حسێن، سامان ک��ه م ئ��ه ن��دام��ان��ى ک��وردس��ت��ان به جیهاندا »له ڕاگه یاند ~کەم که سى ملیۆن 600 له زیاتر ئەندام هه یه ، که ده کاته 10%ى کۆى ڕێژه یه ش له و جیهان، دانیشتوانى له ئ��ەن��دام ک��ەم زۆر ژم��اره ی��ه ک��ى کوردستان هه یه ، به حوکمى ئه وه ى که ڕژێمى به عسی ڕووخاو زیاتر له 7

ملیۆن مینى له کوردستاندا چاندووه –ئێران عێراق شه ڕى له وه ش جگه و عێراق ناوخۆى شه ڕى چه ندین و و سه دان ده یان کوردستان هه رێمى

که م ئه ندامى لێکه وتۆته وه «.سلێمانى له »ته نها وتیشى ناوبراو هه زار 48 له زیاتر ده وروب���ه رى و ک��ەم ئ��ەن��دام��م��ان ه��ه ی��ه ، ل��ه کۆى هه زار 100 له زیاتر کوردستانیشدا ئه مه ش ک��ه هه یه ئ��ەن��دام��ان ک��ەم کوردستان بچوکى ش��ارى سێ بۆ

له چاو جیهاندا یه کجار زۆره ، داواى سه ره کى که م ئه نادمیش له ئێستادا یاسایه ک هیچ ئێستا تا که ئه وه یه خواسته کانى و م���اف ک��ه نییه بکات، بۆفه راهه م ئەندامان ک��ەم ئەندامان کەم دیکه ى کێشه یه کی مانگانه یان موچه ى له که مى بریتیه ناگاته و دیناره 150ه��ه زار بڕى که ئه وه ى که کەم ئەندامانه یش به و بڕه بۆخۆیان شایسته ژیانێکى پاره یه

ده سته به ربکه ن«. «6

ه��ه ڵ��ک��ه وت ع��ه ب��دوڵ��ا، ش����اره زا له تایبه تى دیدارێکى له هاتووچۆ بوارى ~ ئ��ام��اژه ب���ه وه ده ک��ات مۆڵه ت شۆفێره کان زۆر »به شێکى به ده ستن به اڵم شۆفێر نین، چونکه به شێوه یه ک ئاماده نه کراون که شۆفێرێکى

لێزان بن له سه ر شه قامه کان«.ن��اوب��را هێما ب��ۆ ئ��ه وه ده ک��ات »ئ��ه و کوردستانه وه دێنه ئۆتۆمبیالنه ى ئ��ه وروپ��اوه ل��ه به شێکیان تێکه ڵن، خلیجه وه له به شێتریشیان ه��ات��ووه له و هه ندێک وایکردووه ئه مه هاتوون، کوردستان ژینگه ى له گه ڵ ئۆتۆمبیالنه وه رزى ل��ه تایبه تى به نه گونجێن،

هاویندا«.

بوارى له شاره زا عه بدوڵا، هه ڵکه وت ئه و ڕاگه یاند ~ به هاتووچۆ ئۆتۆمۆبیالنه ى که دێنه کوردستانه وه له ڕووى کواڵێتییه وه کۆنترۆڵى جدییان بۆ ناکرێت له دوو ڕووه وه ، یه که م به شێکى زۆر ئێستا ئۆتۆمبیالنه ى ئه و زۆرى ناسکن، واته له ڕووداوه کانى هاتووچۆدا لێده که وێته وه ، گه وره یان کاره ساتى توندوتۆڵ ئه وه نده ده بێت کاتێکدا له ڕێژه ى دا ڕووى ڕووداوی��ش ئه گه ر بن ڕێ��ژه ى ه��ه روه ه��ا بێته وه ک��ه م م��ردن برینداره کان نه گاته ڕاده ى ئیفلیج بوون، ئه و توندوتۆڵى ده گوترێت پێى ئه مه ڕووداوه کان به داخه وه که ئۆتۆمبیالنه شه ستى س��ه رووى له ده دات نیشانى توندوتۆڵى مه رجى ئۆتۆمۆبیالنه ئه و شۆفێره کانى و سه رنشین پاراستنى

تێدا نییه .که وتیشى »ئه و سیسته مه ى براو ناو کوردستاندا له ده کرێت په یڕه و ئێستا شۆفێرى م��ۆڵ��ه ت��ى وه رگ��رت��ن��ى ب��ۆ

سیسته مێکى جیهانییه «. «6

په رله مانى ئه ندامى محه مه د، النه ع��ێ��راق ب��ه ~ ڕاگ��ه ی��ان��د ئافره تان به پێ ده ستوور ڕێگه یان پێدراوه به پێى ماده کانى 14، 16، له پیاوان شانبه شانی ،20 ،18هه موو بواره جیاوازه کاندا به شداری کار بکه ن، واتا ئه گه ر ده ستوور ئه و ئێمه پیویسته بێت دا ده رفه ته ی ئه و ئه وه ی بۆ بکه ین زیاتر کاری

مافه بۆ ئافره تان بگه ڕێته وه . ده ک��ات ئ���ه وه ب��ۆ هێما ن��اوب��راو یاسایانه ی ئه و »چاالککردنه وه ی گه ڵ ل��ه ه��ه ب��وون، ئێستا ت��ا ک��ه ڕێگری که یاسایانه ی ئه و دانانی بۆ ئازادییه کان فه راهه مکردنى له

ئافره تان ده که ن«.په رله مانى ئه ندامى محه مه د، النه

ع��ێ��راق ب��ه ~ ڕاگ��ه ی��ان��د ته نها له و هه فته یه دا که دیاری کراوه به ره نگاربوونه وه ی هه فته ی ب��ه تێدا چاالکی داده نرێت توندوتیژییه پێویستمان ئێمه ب��ه اڵم دەکرێت، ساڵه که درێ��ژای��ی به هه یه ب��ه وه بتوانین کار بکه ین به سێ هه نگاو، پالندانان، جێبه جێ کردن، چاودێری ته نها هه فته یه ئ��ه م وات��ا ک��ردن، هه ڵسه نگاندن بێت بۆ کاره کانی ئه و ساڵه ی که چیمان کردووه بۆ ئه وه ی نه ک که مبکه ینه وه ، توندوتیژی ته نها ئه و هه فته یه بیرخستنه وه یه ک پێده وترێت هه فته یه ئه و که بێت ه��ه روه ه��ا ت��ون��دوت��ی��ژی. هه فته ی کۆده نگیه ک کاره کان جدیتر و باشتر ئافره تانیش خودی ئه بێت ده کات، بکه ن شۆڕشێک خۆیاندا ناخی له بۆئه وه ى بتوانن کارێکی جدی بکه ن

هێزێک، ده بنه هه مووی ئه مانه که پرۆسه یه کی پرۆسه که ش کاته ئه و ته ندروست هه روه ها سه رکه وتوو

ده بێت. «5

سکرتێرى م��ه خ��م��ورى، غ��ه ف��ور دیموکراتى ن��ه ت��ه وه ى یه کێتى تایبه تى دیدارێکى له کوردستان ب��ه وه ئ���ام���اژه دا ~ک��ش��ان��ه وه ى »دواى ده ک����ات کۆمه ڵێک ئه مریکا هێزه کانى

هه وڵ و سیناریۆ هه ن،یه ک له وانه ئه گه رى ڕوودانى کوده تا بێت له

عێراقدا«.ناوبراو هێما بۆ ئه وه ده کات »له ماوه ى ڕابردوو مالیکى کۆمه ڵێک ه��ه ن��گ��اوى ن���اوه ، ه��ه م��وو ئه و لێدانى بۆ ده یکرد که کارانه شى

به رژه وه ندییه کانى کورد بوو«.

وتیشی م��ه خ��م��ورى غ���ه ف���ور عێراق حکومه تى ئێستا »ت��ا نه یتوانیوه وه ک پێویست له ڕووى عێراق له پارێزگارى ئه منییه وه دەک��ات ئ��ەوە بۆ هێما بکات« کێشه کانى نه کردنى چاره سه ر کورد خزمه تى عێراق له ک��ورد

ناکات. «3

یانه ى ئه یسی میالن…

11» 10»

دانیاڵ میتیران، دۆستى دێرینى کورد چین پشتیوانى له کورد ده کات

»5

»زکیه سه عید، چاالک له بواری ئافرتان:4

تا کۆمه ڵگا هوشیار نه بێت توندوتیژیه کان به رده وام ده بێت؟

کورد له کام وه رزى سیاسی دۆزه که ى خۆیدایه ؟

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

Page 2: Rebazi Azadi 679

www.jamawarnews.com هەواڵ و ڕاپۆرت2 سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود به بۆنه ى ساڵى نوێى کۆچییه وه

بروسکه یه کى پیرۆزبایى ئاراسته ى سه رجه م مسوڵمانان کرد

وه فدێکى مه کته بى سیاسى و ئه نجوومه نى سه رکردایه تى )حسدک( سه ردانى مه ڵبه ندى قه اڵدزه و رانییه یان کرد

بە رێز محه مه دى حاجى مه حمود بروسکه یه کى سه ره خۆشى ئاڕاسته ى بنه ماڵه ى خاتوو میتران کرد

وه فدێکى مه کته بى سیاسى و ئه نجوومه نى سه رکردایه تى سه ردانى مه ڵبه ندى چه مچه ماڵى )حسدک(یان کرد

به رپرسى مه ڵبه ندى سلێمانى )حسدک( له گه ڵ ژماره یه ک له کارگێڕو ئه ندام مه ڵبه ند کۆبوویه وه

به م نزیکانه بودجه ى 2012 ئاراسته ى په رله مانى کوردستان ده کرێت

مه حمود حاجى محه مه دى ب��ه ڕێ��ز سکرتێرى گشتى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان به بۆنه ى هاتنى بروسکه یه کى کۆچى نوێى ساڵى پ��ی��رۆزب��ای��ى ئ��اڕاس��ت��ه ى س��ه رج��ه م مسوڵمانانى جیهان و کوردستان کرد

که ئه مه ده قه که یه تى: کۆچى ساڵى سه رى هاتنى به بۆنى له سه رجه م پیرۆزبایى یه وه )1433(به گشتى ج��ی��ه��ان م��س��وڵ��م��ان��ى به تایبه تى کورد گه لى ومسوڵمانانى هاتنى ئ��ه وه ى به هیواى ده ک��ه ی��ن، مایه ى ببێته کۆچى نوێى ساڵى جیهان سه رجه م بۆ خۆشى خێرو و عێراق گه النى و ک��ورد گه لى و ده سته به رکردنى ئاشته وایى نیشیمانى بنه ماى ل��ه س��ه ر پ��ێ��ک��ه وه ژی��ان و ک��ردن، قبوڵ یه کتر و راستگۆیى له خواى گه وره ش داواکارین که ئارامى و سه قامگیرى بۆ سه رجه م جیهان و

ده سته به ربێت کوردستان و عێراق دروستکردنى بۆ ده ربێت یارمه تى و به خێربێت ئاسوده ، دووباره ژیانێکى

ساڵى نوێى کۆچى 1433.

محه مه دى حاجى مه حمود

30ى زى لحجه ى 1432ى کۆچى به رامبه ر به

2011/11/26ى میالدى

رزگار هەڤااڵن 2011/11/28 رۆژی غه فور ئه ندامى مه کته بى سیاسى و به ختیار که ریم ئه ندامى ئه نجومه نى مه ڵبه ندى سه ردانى سه رکردایه تى سۆسیالیست ح��زب��ى ق��ه اڵدزێ��ى ک��ردو کوردستانیان دیموکراتى به رپرسى هه مزه مامۆستا له الیه ن ل��ه ک��ادرو ژم��اره ی��ه ک و مه ڵبه ند پێشوازییان مه ڵبه ند ئه ندامانى

لێکرا. به رپرسى غه فور رزگ��ار سه ره تا ناوه ندى رێکخستنى ئه نجومه نى گرنگى س���ه ر خ��س��ت��ه ت��ی��ش��ک��ى ناوچه که له رووى جوگرافیاو فراوانى به ناوچه یه کى س��ن��وره ک��ه ی��ه وه و کرد وه سف وشۆرشگێرى خه بات پشتیوانى باسى به گرنگییه وه خ��ه ڵ��ک��ى ئ���ه م ن��اوچ��ه ی��ه ى ک��رد ل��ه س��ه رج��ه م ش��ورش��ه ی��ه ک ل��ه دوا پاشان نه ته وه که مان، یه که کانى تێکۆشانى و خه بات به ئاماژه ى دیموکراتى سۆسیالیست حزبى ک��وردس��ت��ان و ئ��ه و م��ێ��ژووه پر س��ه روه ری��ی��ه ى ک��رد ک��ه ل��ه م��اوه ى ت��ۆم��ارى دا ت��ه م��ه ن��ى س��اڵ��ى 35

باسى وه به گرنگییه وه ک���ردووه . حزبى هه وڵى و خه بات و له رۆڵ کوردسان دیموکراتى سۆسیالیست ناویه تى هه نگاوانه ى ئه و بۆ کرد ئارامى و ئاشتى چه سپاندنى بۆ ه��ه روه ه��ا ک��وردس��ت��ان له هه رێمى ک��ۆب��وون��ه وه ى ل��ه جه ختکرایه وه ب��ازن��ه ک��ان و ش��ۆرب��وون��ه وه ی��ان بۆناوجه ماوه ر پاشان هه ڤاڵ به ختیار رێکخراوه مه کته بى به رپرسى کریم پیشه یى وجه ماوه رییه کان له به شێکى تیشکى ک���ۆب���ون���ه وه ک���ه دا ت���رى و رێکخراوه کان رۆڵ��ى خسته سه ر زۆرتر زیاترو که زانى به پێوستى گرنگى به تواناو به هره کانى الوان و باسى هه روه ها بدرێت خوێندکاران کرد خوێندکارانى هه ڵبژاردنه کانى ناوه نده کانى که بریاره له سه رجه م خوێندن ئه نجام بدرێت وه به پێویستى زانى که خوێندکارانبه باشى خۆیانى سه رکه وتنى بۆ بۆئاماده بکه ن خوێندندا له ناوه نده کانى پرۆسه که غه فور رزگار هه ڤااڵن دوێنێ هه ر ئ��ه ن��دام��ى م��ه ک��ت��ه ب��ى س��ی��اس��ى و به ختیار که ریم ئه ندامى ئه نجومه نى

مه ڵبه ندى سه ردانى سه رکردایه تى سۆسیالیست ح��زب��ى ران��ی��ی��ه ى ک��ردو کوردستانیان دیموکراتى به رپرسى ئه حمه د ق��ادر له الیه ن ل��ه ک��ادرو وژم���اره ی���ه ک مه ڵبه ند پێشوازیان مه ڵبه ند ئه ندامانى

لێکرا. خرایه تیشک ل��ه وک��ۆب��ون��ه وه ی��ه دا جێهان کۆرانکارییه کانى دواین سه ر باس پاشان ون��اوچ��ه ک��ه وع��ێ��راق له رۆڵ و خه باتى حزبى سۆسیالیست دیمکراتى کوردستان کرا له ئێستاو ترى له ته وه رێکى راب�����ووردوودا خرایه سه ر تیشک کۆبوونه وه که دا رۆڵى گه نجان و الوان ئافره تان له کۆمه ڵگه ى کوردیدا و رێکخراوه کانى پاراستنى بۆ مه ده نى گۆمه ڵگاى ئافره تان رۆڵى دواتر مافه کانیان زانرا به پێویست وه نرخێنرا به رز که زیاتر هه وڵ بدرێت بۆ پاراستنى مافى ئافره تان و هۆشیار کردنه وه ى کاته دا ل��ه م به تایبه تى کۆمه ڵگا ب��ه ره ن��گ��ارب��وون��ه وه ى هه فته ى ک��ه

توندوتیژى دژى ئافره تانه له کۆتایدا جه خت له سه ر کۆبونه وه ى به رێوه چونى وچۆنیه تى بازنه کان ک��ۆب��وون��ه وه ک��ان وش��ۆرب��ون��ه وه ى ناوجه ماوه رو بۆ بازنه کان ئه ندامانى په یامى وب��اوک��ردن��ه وه ى گه یاندن سۆسیالیست ح��زب��ى ب��ه رن��ام��ه ى به سه ره جه م کردستان دیموکراتى

چین وتوێژه کانى کۆمه ڵگا .به چرى ئه ندامانه وه له الیه ن دواتر میکانیزمى ل��ه س��ه ر گ��ۆک��را گفتو و مه کته ب سه رجه م له کارکردن .هیواشیان ح��زب��دا ئۆرگانه کانى ب��ه رده وام سه ردانانه ئه م خواست به گڕو ئ��ه وان��ی��ش ب��ۆئ��ه وه ى بێت تینێکى نوێوه خزمه ت به جه ماوه رى سۆسیالیست حزبى و کوردستان

دیمکراتى کوردستان بکه ن .

خاتوو دوای���ى کۆچى به بۆنه ى دێرینى دۆستى میتران، دان��ی��اڵ نه ته وه ى کورد و هاوسه رى فرانسوا پێشووى کۆمارى سه رۆک میتران حاجى محه مه دى به ڕێز فه ره نسا، حزبى گشتى سکرتێرى مه حمود کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست بروسکه یه کى مانکه ، ل��ه 22ىئ��ه م ماته مینى ئاڕاسته ى گه لى فه ره نسا

کرد که ئه مه ده قه که یه تى:

میتران خ��ات��وو ک��ه س��وک��ارى / ب��ۆ وگه لى فه ڕه نسا

بروسکه ى ماته مینى به داخ و په ژاره یه کى زۆره وه هه واڵى کۆچى دوایى خاتوو دانیاڵ میتران کوردمان گه لى دێرینى دۆستى پرسه و ب��ۆن��ه ی��ه وه ب��ه و بیست، ه��اوخ��ه م��ى خ��ۆم��ان ئ��اراس��ت��ه ى که سوکارى خ��ان��ه واده و و خۆمان گه لى و میتران دان��ی��ال خ��ات��وو فه ره نسا ده که ین، جێگاى خۆیه تى شاژنه ئ��ه م وهه وڵه کانى خه بات ژێر گه النى کردنى پشتیوانى بۆ به به رده وامى ولێقه وماوان ده ست پیشان بدرێت و بوترێته وه ، چونکه

سومبولى ک��ۆچ��ک��ردو خ��ات��وون��ى پاراستنى مافه کانى مرۆڤ بوو بۆیه گه وره ى خاتونێکى ده ستدانى له وه ک مادام میتران به زیانێکى گه وره له رۆژانى سه خت و چونکه ده زانین، خه مخۆرى پ��ش��ت��ی��وان و دژواردا له مافى داکۆکى بووه و کورد گه لى

گه له که مان و دیموکراسى کردووه .دڵسۆزتان

محه مه دى حاجى مه حمود

ئه ڵمانیا2011/11/22

ڕۆژى2011/11/26 س��ه رل��ه ب��ه ی��ان��ى ه��ه ڤ��ااڵن رزگ����ار غ��ه ف��ور ئ��ه ن��دام��ى که ریم به ختیار و سیاسى مه کته بى سه رکردایه تى ئه نجومه نى ئه ندامى سه ردانى مه ڵبه ندى چه مچه ماڵى حزبى کوردستانیان دیموکراتى سۆسیالیست به رپرسى عه لى خالید له الیه ن کردو ئه ندامانى له کادرو وژماره یه ک مه ڵبه ند

مه ڵبه ند پێشوازیان لێکرا سه ره تا هه ڤاڵ رزگار غفور به رپرسى ئه نجومه نى رێکخستنى ناوه ندى تیشکى ل��ه رووى ناوچه که خسته سه رگرنگى .وه سنوره که یه وه فراوانى جوگرافیاو به ناوچه یه کى خه بات وشۆرشگێرو خاوه ن ئه نفال وه سف کرد.پاشان ئاماژه ى به خه بات وتێکۆشانى حزبى سۆسیالیست مێژووه ئه و و کوردستان دیموکراتى 35 له ماوه ى که کرد سه روه ریه ى پر

ک��ردووه . تۆمارى دا ته مه نى ساڵى خه بات و له رۆڵ باسى وه به گرنگییه وه وهه وڵى حزبى سۆسیالیست دیمکراتى هه نگاوانه ى بۆئه و ک��رد کوردسانى ئاشتى چه سپاندنى ب��ۆ ن��اوی��ه ت��ى له هه رێمى کوردستان هه روه ها وئارامى میکانیزمه ى و ئه وشێواز له باسى کارکردنه ى رێکخستنه کان کردکه بریارى له جه ختکرایه وه دواتر دراوه له سه ر کۆبوونه وه ى بازنه کان که له سه ر بنه ماى

ناوچه و بازنه کان دابه شکراوه ..پاشان به ختیار کریم به رپرسى مه کته بى وجه ماوه رییه کان پیشیه ى رێکخراوه تیشکى کۆبونه وه که دا ترى له به شێکى خسته سه ر هه ڵبژاردنه کانى خوێندکاران ناوه نده کانى ک��ه ب��ری��اره ل��ه س��ه رج��ه م خوێندن ئه نجام بدرێت وه به پێویستى خۆیانى خوێندکارانبه باشى که زانى

بۆئاماده بکه ن بۆ سه رکه وتنى پرۆسه که وکۆتایدا لە خوێندندا له ناوه نده کانى بازنه کان کۆبونه وه ى له سه ر جه خت کۆبوونه وه کان به رێوه چونى وچۆنیه تى بۆ بازنه کان ئه ندامانى وشۆربونه وه ى وباوکردنه وه ى گه یاندن ناوجه ماوه رو سۆسیالیست حزبى به رنامه ى په یامى دیموکراتى کردستان به سه ره جه م چین

وتوێژه کانى کۆمه ڵگا .به چرو ئه ندامانه وه ل��ه الی��ه ن دوات��ر و میکانیزم له سه ر گۆکرا گفتو پرى ده زگاو سه رجه م له کارکردن شێوازى خواست حزبدا.هیواشیان ئۆرگانه کانى ئه م سه ردانانه به رده وام بێت بۆئه وه ى ئه وانیش به گڕو تینێکى نوێوه خزمه ت حزبى و ک��وردس��ت��ان ب��ه ج��ه م��اوه رى کوردستان دیمکراتى سۆسیالیست

بکه ن.

)2011/11/25( ن��ی��وه رۆى پێش حسن( تۆفیق )م.فه رهاد هه ڤاڵ سلێمانى مه ڵبه ندى ب��ه رپ��رس��ى ژماره یه ک و کارگێر به ئاماده بوونى کۆبوونه وه یه کى مه ڵبه ند ئه ندام ف���راوان���ى ک��ادی��ره چ��االک��ه ک��ان��ى ساز سلێمانى مه ڵبه ندى سنورى کوبوونه وه که ش س��ه ره ت��اى ک��راو پاکى بۆگیانى وه ستان به ساتێک دوات��ر پێکردو ده ستى شه هیدان )م.فه رهاد(ده ستخۆشى هه ڤاڵ له کادره کان کرد به رامبه ر ئه وچاالکى که له ئه رکه کانیاندا گه شه کردنه ى و گه شه سه ندنه ى ئه و ئه نجامیانداوه و

له سنورى رێکخستنى ریزه کانى ل��ه دواى ده وروب���ه رى و سلێمانى ک���ۆن���گ���ره ى ش���ه ش���ه م���ى ح��زب سه رجه م ماندوبوونى و به ئه رک کادره کانى و چاالکه کان ک��ادره جیاجیاکان له ناوچه ح��زب ت��رى ل��ه ق��ه ڵ��ه م��دا ل��ه ت��ه وه رێ��ک��ى ت��رى ک���ۆب���وون���ه وه ک���ه دا ب��ه رپ��رس��ى به رنامه ى سلێمانى مه ڵبه ندى بۆ مه ڵبه ندى ئاینده ى کارکردنى که خۆى روونکرده وه ئاماده بووان له پاراستنى به رده وامى له پشتگیرى شه هیدان خوێنى ده ستکه وته کانى و گ��ه ل��ه ک��ه م��ان��دا ده ب��ی��ن��ى ی��ه وه

وکارکردن خۆئاماده کردن له گه ڵ ب��و ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ى ن��وێ��ن��ه رای��ه ت��ى ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ى و خ��وێ��ن��دک��اران ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ى پ���ارێ���زگ���اک���ان و ئاماده کردنى ئامار و داتاکان بۆ ئه و مه به سته له گه ڵ دانانى به رنامه یه کى بۆ زانستى و م��ودێ��رن و واق��ع��ى هه ڵبژاردنه کان له گه ڵ کاندیدى لێهات و به توانا بۆخوێندکاران و پسپۆڕێ و خاوه ن ئه زموون له بواره جیاجیاکاندا ب��ۆ ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ى پ��ارێ��زگ��اک��ان، راو و گفتوگۆ ئاماده بووان دوات��ر سه ره نجى خۆیان له سه ر ته وه ره کانى

کۆبوونه وه که خسته روو.

له گه ڵ ئه وه ى ته نها نزیکه ى یه ک مانگى داهاتوو ساڵى ن��او چوونه بۆ م��اوه هه رێمى بودجه ى ئێستا هه تا به اڵم ئاراسته ى 2012 ساڵى بۆ کوردستان پ��ه رل��ه م��ان��ى ک��وردس��ت��ان ن��ه ک��راوه ، به رپرسى راگه یاندنى وه زاره تى دارایى کوردستانیش هه رێمى حکومه تى راگه یاند: جه ماوه رنیوزى به سایتى نزیکانه به م کۆتاییدایه و قۆناغى له بودجه که ئاراسته ى په رله مان ده کرێت.راگه یاندنى به رپرسى ت��ارق tدلێر هه رێمى حکومه تى دارای��ى وه زاره ت��ى ک��وردس��ت��ان رای��گ��ه ی��ان��د: ئیش و قۆناغى گه شتۆته بودجه کاره کانى کۆتایى و ئێستا له قۆناغى یه کخستن نزیکدا کاتێکی له کۆکردنه وه دایه و و ئاراسته ى ئه نجوومه نى وه زیران ده کرێت په رله مانى ده نێردرێته له وێشه وه و

کوردستان.

هه موو ئێستا هه رچه نده وتیشى: به اڵم خه مڵێنراوه عێراق بودجه ى کاتێک نه کراوه و په رله مان ئاراسته ى ئه و کرا عێراق په رله مانى ئاراسته ى رێژه که له گۆڕانکارییه ک هه ر کاته

بکرێت ئه و ئه و گۆڕانکارییه له هه رێمى ئه نجام ده درێت و هه تا کوردستانیش به ب��ه راورد به ئایا نازانین ئێستاش ساڵى پار بودجه که زیادى کردووه یان

که م.

Page 3: Rebazi Azadi 679

سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679 3 www.jamawarnews.comدیدار

کاریگه رى ئه مریکا کشانه وه ى *ده بێت له سه ر خراپ بوونى ڕه وشى

ئه منى ناوچه دابڕاوه کان؟ئه مریکا کشانه وه ى من ڕاى به زۆرى کاریگه رێکى قۆناغه دا له م ده بێت بۆ سه ر ئه و ناوچانه ى که تا ئێستا نه گه ڕاونه ته وه سه ر هه رێمى ک��وردس��ت��ان ل��ه چ���وار چ��ێ��وه ى 140دا م���ادده ى جێبه جێکردنى ماونه ته وه ، له به ر ئه وه گه ر تێبینى بکه ین تائێستا ئه وه ى که ڕووده دات بریتین به شێکیان که ناوچانه له و ده گه ڕێته وه تیرۆرستى کارى له ناوچانه که ئه و شۆڤێنێتیه کانى بۆ وله هه وڵى ماونه ته وه ئێستا تا ترساندن به ئامانجى به رده وامدان ناوچانه ئه و ک��وردى تۆقاندنى و ک��ش��ان��ه وه ى دواى ل��ه وڕه ن��گ��ه هێرشانه ئ��ه و له وانه یه ئه مریکا زی���اد ب��ک��ه ن، ه��ه روه ه��ال��ه وان��ه ی��ه

سه ر بکه وێته خراپتر کاریگه رى ده بێت ب��اوه ڕه دام له و ناوچه کان، بکشایه ته وه ئه مریکا ئه وه ى پێش ڕووه ل��ه و ئه مریکییه کان له گه ڵ ئه وه مان هه وڵى بکردایه ، قسه مان بدایه و قه ناعه تمان پێبکردنایه بۆ قۆناغه دا له و ئه مریکا کشانه وه ى ئه منییه وه ڕووى له ناوچانه ئه و تا خ��ۆم��ان ژێ��رده س��ت��ى بخرێنه به اڵم لێبکردنایه ، پارێزگاریمان نه کرا، ئ��ه وه تائێستا ب��ه داخ��ه وه حکومه تى له گه ڵ ئێمه ده کرێت ڕێکبکه وین ڕووه وه له و عێراقی یان ئه و کاته ى سه یرمان کرد ئه و هه ڕه شه ى ژێر ده که ونه ناوچانه ک��ارى ئێمه شۆڤێنییه کانه وه ، له ڕووى ئه منییه وه خۆمان بکه ین

پارێزگارى له و ناوچانه بکه ین.* ئ���ه گ���ه رى ڕوودان�����ى ک��وده ت��اى ک��ش��ان��ه وه ى دواى ل��ه س���ه رب���ازى ه����ێ����زه ک����ان����ى ئ����ه م����ری����ک����ا ل��ه

عێراقداهه یه ؟عێراقى ح��ک��وم��ه ت��ى ئێستا ت��ا له پێویست وه ک نه یتوانیوه له پارێزگارى ئه منییه وه ڕووى دواى له ته ئکید به بکات، عێراق ئه مریکا هێزه کانى ک��ش��ان��ه وه ى هه ن سیناریۆ و هه وڵ کۆمه ڵێک ئه گه رى ل��ه وان��ه ی��ه ک ل��ه وان��ه ی��ه عێراق، له بێت کوده تا ڕوودان��ى به عسییه کانیشه وه له الیه ن ئه گه ر تریشه وه خه ڵکى له الیه ن نه بێت

بێت.مالیکى له ئێستا به ر ماوه یه ک *به گرت ئه فسه رانى له ژماره یه ک بیانى ئه وه ى هه وڵى کوده تا ده ده ن دواکه وتنى بۆ ئه مه وانییه پێتان

چاره سه رنه کردنى کێشه کانى کورده له عێراقدا؟

مالیکى ڕاب������ردوو م����اوه ى ل��ه هه موو ناوه ، هه نگاوى کۆمه ڵێک ئه و کارانه ى که ده یکرد بۆ لێدانى بوو ک���ورد ب��ه رژه وه ن��دی��ی��ه ک��ان��ى کردنى دژایه تى بۆ زیاتریش وه شێوه یه کى ب��ه ی��ان ب��وو، ک��ورد بوو ئ��ه وه بۆ لێکیبده ینه وه تر شتێک ک�����ورده وه ل��ه الی��ه ن ک��ه خۆمانه وه له الیه ن ئێمه بکات، ئه ویش هه یه خوێندنه وه یه کمان ئ���ەوه ی���ه ک��ه م��ال��ی��ک��ى ب��ه پێى ئه وده سه اڵته ى که هه یه تى هه وڵى ڕێگه دایه له که ئه وپرۆژانه ى داوه ڕاى من به به اڵم هه ڵیانپه سێرێت، بکات کارانه ئه و ناتوانێت مالیکى له به رئه وه داه��ات��وودا قۆناغى له تێبینى گ��ه ر تائێستا مالیکى بپارێزێت، به غداد ناتوانێت بکه ین حکومه تێکى عێراقدا له تائێستا نوێنه رایه تى که نییه نیشتمانى له بکات عێراق خه ڵکى هه موو الیه نێکى چه ند ه��ه رن��اوچ��ه ی��ه ک

سیاسى ده سه اڵتدارن.نه کردنى چاره سه ر دواکه وتنى *ک��ێ��ش��ه ک��ان��ى ک�����ورد ل���ه ع��ێ��راق پێتانوانییه تا دوابکه وێت کێشه کان

چاره سه ره که ى قورستر ده بێت؟له م بابه تانه ئ��ه و دواک��ه وت��ن��ى ق��ۆن��اغ��ه دا ب��ه ه��ی��چ ش��ێ��وه ی��ه ک خزمه تى ئێمه ناکات، چونکه ئێمه حکومه ته له گه ڵ هه یه ئه زمونمان عێراقدا، دوایه که کانى له ی��ه ک ئ��ه و ک��ات��ان��ه ى ک��ه ده س��ه اڵت��ی��ان نه بووه ئاماده بوون شته کانمان بۆ ده سه اڵتیان که به اڵم بسه لمێنن،

پ��ه ی��دا ک����ردووه و ت��وان��ی��وی��ان��ه دژى ب��ک��ه ن، شتێک ب��ه شتێک وه ستاونه ته وه . ئێمه خواسته کانى ئ��ه و ئێمه م��ێ��ژوو درێ����ژاى ب��ه یه ک حکومه ته له گه ڵ ئه زمونه مان هه بووه ، عێراقدا دوایه که کانى له ده ک��رێ��ت تێبینى ئ���ه وه ى ب��ۆی��ه له عێراقى حکومه تى ئێستاش

بکات کارێک که ئه وه دایه هه وڵى کات شێوه کان له شێوه یه ک به ئه وه ى ده گاته تا بدات فیڕۆ به کات ئه و بکات په یدا ده سه اڵتێک عێراق، گه النى وێزه ى بکه وێته وه به سه ر سه رده مه ش ئه و ڕاموایه چووه که کێشه کان له ڕێگاى شه ڕ به کارهێنانى و گرفت ڕێگاى له و

له گه ڵ بکرێت چ��اره س��ه ر هێز حکومه تى بۆیه عێراق، حکومه تى عێراقى ئه وه ى تێبینى ده که م سود له و هه اڵنه ى ماوه ى ڕبردووى خۆى بکات که کردوێتى به شێوازێکى تر کوردستان خه ڵکى له گه ڵ مامه ڵه نه ته وانه ئه و هه موو له گه ڵ بکات

بکات که له عێراقدا ده ژین.*تا چه نده گرنگه دوو هه رێمى تر له کوردستان هه رێمى هاوشێوه ى

عێراقدا دروست ببێت؟هاوکارى تابتوانین ئه وه دام له گه ڵ که بکه ین خه ڵکانه ئ��ه و هه موو چه ند ب��وون��ى ه��ه رێ��م ب��ه داواى پێچه وانه ى ده که ن،به پارێزگایه ک هه رێم ب��ه داوای ئ��ه والی��ه ن��ان��ه ى من دەک��ەن پارێزگاکان بوونى ده که م پشتگیرى ده که مه وه ڕه تی له پارێزگایه ک چه ند له بیرۆکه ى ببن بکه ن ئه وه داواى ناوچه یه ک ئه وه م مه ترسى به اڵم هه رێمێک به هه یه له سه ر بنه ماى به پارێزگا بوون ئیحتیماله ڕابگه یه نن، هه رێمه کان له سه ر کاریگه رى داه��ات��وودا له بۆ بێت ئامانجێک هه بێت، ئێمه ش هه ڵوه شاندنه وه ى هه رێمه که ى ئێمه ، دووره ، ئه گه رێکى ئه وه هه رچه نده ئه بێت هه موو ئه و ئیحتیماالتانه له به رچاو بگرین، له به ر ئه وه ده بینین مه ترسیداره ، زۆر ئێمه ڕه وش��ى کاریگه ریه کى ناوچه که واڵت��ان��ى عێراقى حکومه تى له سه ر زۆری��ان له وه بۆیه ده بێت پشتگیرى هه یه ، ده وڵه تێکى ببێته عێراق بکه ین، هه رێم پێویسته ئه وه بۆ فیدراڵى پارێزگایه ک ببێت،چه ند دروس��ت

ببنه هه رێمێک.

که ڕێکخراوانه ى ئ��ه و *کامانه ن کارى هه ڵگرتنه وه ى مین دەکه ن ؟

کاروبارى گشتى به ڕێوه به رایه تى مین که سه ر به حکومه تى هه رێمه و سه رپه رشتى داراى وه زاره ت�����ى بۆ بودجه مان و ده کات کاره کانمان دابین ده کات، له هه ولێریش ده زگاى گشتى کاروبارى مین هه یه که تا ئێستا ئه و دوو ده زگایه یه کیان نه گرتۆته وه یه کگرتنه وه یان بڕیارى هه رچه نده هه یه تا کاتى یه کگرتنه وه ى هه ردوو کاروبارى سه رپه رشتى دامه زراوه که له سلێمانى و هه ولێر، مین ده کات به ڕێوه به رایه تى گشتى کاروبارى مین سه رپه رشتى سه رجه م ڕێکخراوه کان و کۆمپانیاکان ده کات که له بوراى

هه ڵگرتنه وه ى میندا کارده که ن .*ڕێژه ى زه وى به مین ڕێژکراوه کانى هه رێمى کوردستان چه نده و چه ندى

لێ پاکراوه ته وه ؟سلێمانى پ��ارێ��زگ��اى س��ن��ورى ل��ه و گ��ه رم��ی��ان ل��ه و ن��اوچ��ان��ه ى که به ڕێوه به رایه تى کاروبارى مین کارى تیادا ده که ن )2823( ناوچه ى پیس بوو به مین هه بووه که 985 ناوچه ى

ناوچه ى 1838 و پاکراوه ته وه لێ ده کاته که م��اوه ت��ه وه ب��وو پیس ڕووبه ره ى ئه و مین کێڵگه ى 1835گه رمیان و سلێمانى له پێشتر که پاککردنه وه یان. بۆ خه مڵێنرابوون 293ملیۆن و 446 هه زار و 238 مه تر هه یه . بوومان پیس زه وى دووج��ا که مین و ته قه مه نیان تیادایه ، له و ڕێژه یه 67 ملیۆن و 100هه زار مه تر 2525 که واته پاکراوه ته وه دووجاى دووجاى مه تر 350ه��ه زار و ملیۆن ماوه پاک بکرێته وه که ئه م ڕێژه یه ش پاک له 77% که بۆ ده کاته %76

بکرێته وه .*ه�����ۆک�����ارى س��س��ت��ى پ���رۆس���ه ى پ������اک������ردن������ه وه ى زه وی����ه م����ی����ن

ڕێژکراوه کان چییه ؟ هه رێمى کوردستان دووه م ناوچه یه له جیهاندا بۆ پیس بوون به مین به ده خه مڵێنرێت که ته قه مه نى و تیادا مینى ملیۆن 7 6تا نزیکه ى چێنرابێت که زۆربه ى ناوچه کانیش

سنوریه کان ناوچه نزیک ده که ونه ش��ه ڕه ک��ان م��ه ی��دان��ى پێشتر ک��ه و شاخاوین به شێکیان بووه ،که نییه ، ئاسان تیایاندا ک��ارک��ردن کاریگه رى ک��ە گ��ه رم��ا و س��ه رم��ا نه بوونى تریش هۆکارى هه بووه ، نه بوونى بودجه و پێویستى بڕی بتوانێت تا و ش��اره زا کارمه ندى روپ��ێ��وی ئ��ه و ه��ه م��وو ڕووب���ه ره نه کراوه ئیش ناڵێین ئێمه بکات ب��ه اڵم ڕووب��ه ره ک��ان ئیش ک��راوه ، ئ��ه وه ن��ده ى بۆیه زۆرن ئ��ه وه ن��ده ڕێژه یه ش ئه و پاککراوه ته وه لێ ئه وه ده رده خات که ئێمه له هه ره له کارمان که باشه کانین واڵت��ه پاکردنه وه ى و مین هه ڵگرتنه وه ى ڕێ��ژک��راوه ک��ان��دا مین ب��ه زه وی���ه

کردبێت.*س������ن������وورى چ���االک���ی���ه ک���ان���ى مین ک��اورب��ارى به ڕێوه به رایه تى ناوچه دابرێنراوه کان ده گرێته وه ؟چ��االک��ی��ه ک��ان��ى س����ن����وورى -

مین ک��اروب��ارى به ڕێوه به رایه تى پارێزگاى سلێمانى به هه موو قه زاو ناحیه کانیه وه له گه رمیان و خانه قین و چه مچه ماڵ و داقوق و دبس و و که رکوک ده وروب���ه رى و ک��ه الر به سه باره ت ده گرێته وه ، کفرى ناوچه دابڕێنراوه کانیش له هه ندێک شوێن نه مان توانیوه کارى پاکژیان ڕێگه ى ل��ه ب��ه اڵم بکه ین، ت��ی��ادا مینیه کان کێڵگه کردنى دی��ارى سه مپل و کردن سه رپه رشتی و ڕێکخراوى بۆ کێڵگه کان کردنى MAG ده که ین و ئێمه ئه نجامى ک��اره ک��ان��ى ئ��ه وان وه رده گ��ری��ن و ده که ینه وه حکومه تى ڕاده ستى به اڵم له ناوچه کانى شوان و دبس و له یالن که سه ربازگه ى گه وره یان تیادا بووه ، ئێمه نه مان توانیوه زۆر دابڕێنراوه کاندا ناوچه قواڵوى به بچینه ناوه وه و کاریان تیادا بکه ین

.قوربانیه کانى ژم����اره ى *ئ��ای��ا

هه ڵگرتنه وه مین ڕێکخراوه کانى چه ندن؟

بکه ین قسه دات��ا پێی به ئه گه ر ژماره ى ئه و هاواڵتیانه ى که به هۆى برینداربوون و ک��وژراون مینه وه بونه ته 14200ک�����ه س ن��زی��ک��ه ى له زیاتر ڕێژه یه ش له و قوربانى، 6000 یان شه هید بوون و زیاتر له 8000 یش برینداربوون و کەم ئەندام ڕێژه یه کى زۆره و ئه وه ش بوون که به رامبه ر له به رده وامیشدایه ، له ئه و مه ترسیانه شدا ئێمه له رێگه ى خوێندن و ڕاگه یاندن که ناڵه کانى ب��ه رده وام ک��ردن��ه وه وه هۆشیار و مه ترسیه کانى له هاواڵتیه کانمان کردۆته وه ئاگادار وته قه منى مین و داوامان کردووه که هاواڵتیان له ناوچه یه کدا له هه ر و هه ر شوێنێک کرد به دى ته قه مه نیان یان مین لێ هه ڵگرتنه وه ى مین تیمه کانى دوور خۆیان و بکه نه وه ئاگادار ساڵى له لوشوێنانه دووربخه نه وه . شه هیدمان 18 ئێستا تا 1992وه بریندار که سیش 64 ه��ه ب��ووه و مین ڕێکخراوه کانى له که ب��وون هه ڵگرتنه وه و کۆمپانیاکان کاریان

ده کرد .*به و پێیه ى که کوردستان دووه م پیس ڕووى ل��ه جیهانه واڵت���ى بوونى به مین، هیچ داواکاریه کتان نێوده وڵه تیه کان ڕێ��ک��خ��راوه ب��ۆ

به رزکردۆته وه ؟عێراق ئه فغانستان، دواى ل��ه ڕووى ل��ه جیهانه واڵت��ى دووه م پیس بوون به مین و ته قه مه نیه وه کۆنگره ى ئۆتاواش په یماننامه یه کى قه ده غه کردنى ب��ۆ نێوده وڵتیه مینى چ��ان��دن��ى و ب��ه ک��اره��ێ��ن��ان ئ��ه و ع��ێ��راق��ی��ش ک��ه س��ی، دژه وهه ر واژۆک��ردووه په یماننامه یه ى کردبێت واژۆ ئ��ه وه ى واڵتێکیش هاوکات پێوه ی، پابه ندبێت ده بێ خۆت کێشه کانى ت��ۆش ده ب��ێ��ت شه ش ه��ه ر ئێمه ش ڕوو بخه یته خۆمان ڕاپۆرته کانى جارێک مانگ

نێوه ده وڵه تیه کان ڕێکخراوه بۆ ده نێرین، له کۆنگره ى کۆتادا به رز ده کرێنه وه که هه ر دوو ساڵ جارێک کۆبوونه وه جیهاندا واڵتێکى له ده کات، ئێمه ش وه کو ڕێکخراوه کانى مین هه ڵگرتنه وه و به ڕێوه به رایه تى کۆبونه وه یه دا له و به شدارى مین نه ته وه بۆ ڕاپۆرتمان و ده که ین ب��ه رزک��ردۆت��ه وه ، یه کگرتووه کان هه ڵبه ته ڕێکخراوه نێوده وڵه تیه کان داواکارییان له ئێمه ئه وه بووه که چوینه 2008ه وه ساڵى له ئێمه ناو په یماننامه ى ئۆتاواوه ده بێ تا له کوردستان هه موو 2018 ساڵى مین پاک بکه ینه وه ، به اڵم ئێمه به کارکردن قورسی و داتاکان پێی له کێڵگه کاندا پێمان ووتوون ئێمه کوردستان ماوه یه دا له و ناتوانین له وانه یه و بکه ینه وه پاک مین له هاوکاریمان ڕووه وه له و ئه وانیش بۆ واده که شمان له وانه یه و بکه ن

درێژ بکه نه وه .له مین قوربانیانى ئێستا *تا ک��ارم��ه ن��دان��ى ڕێ��ک��خ��راوه ک��ان چۆن

مامه ڵه یان له گه ڵ کراوه ؟ به سوپاسه وه ، وه زیرى شه هیدانى هه ڵسان هه رێم پێشووى کابینه ى که شه هیده ى 18 ئه و دانانى به گیانیان میندا رێکخراوه کانى له سه نگه ر، شه هیدى به له ده ست ل���ێ���ره وه ش���ه وه داواده ک����ه ی����ن و داواشمان کردووه که 64 کارمه ندى و مین به هۆى که ڕێکخراوه کان ته قه مه نیه وه که م ئه ندام بوون بکرێنه کارمه ندانى سه نگه ر، ئەندامى کەم له مین کاروبارى به ڕێوه به رایه تى کوردستانه وه کردنى ڕزگ��ار دواى له پێشمه رگه داب��ه زی��ن��ى ل��ه گ��ه ڵ ئ��ه وان ش��اره ک��ان ب��ۆ چیاکانه وه پێشمه رگه بونه ته چیاکان چونه ته له که ئه وانه ى ده که ین داوا بۆیه زۆره خزمه تیان ڕێکخراوه کاندا و بکرێت ئه ژمار بۆ خزمه ته کانیان پاداشت بکرێن له کاتى په ککه وتن

و بێ توانایدا خانه نشین بکرێن .

غه فور مه خمورى، سکرتێری یەکێتی نەتەوەیی دیموکراتی کوردستان:

چاره سه ر نه کردنى کێشه کانى کورد له عێراق خزمه تى کورد ناکات

میران ئه حمه د، وته بێژى ڕه سمى به ڕێوه به رایه تى کاروبارى مین:

هه رێمى کوردستان دووه م ناوچه ى پیس بووه به مین و ته قه مه نى له جیهاندا

دیمانه : عومه ر غوالمى

دیمانه : ~

یەکێتی سکرتێری مه خمورى، غه فور له کوردستان دیموکراتی نەتەوەیی دا ~ تایبه تى دی��دارێ��ک��ى ئاماژه به وه ده کات » دواى کشانه وه ى هه وڵ کۆمه ڵێک ئه مریکا هێزه کانى ئه گه رى له وانه هه ن،یه ک سیناریۆ و

ڕوودانى کوده تا یه له عێراقدا«.ئ��ه وه ده ک���ات که ب��ۆ ن��اوب��راو هێما مالیکى » له ماوه ى ڕابردوو کۆمه ڵێک هه نگاوى ناوه ، هه موو ئه و کارانه ى که به رژه وه ندییه کانى لێدانى بۆ ده یکرد

کورد بوو«.

ئ��ه ح��م��ه د، وت��ه ب��ێ��ژى ڕه سمى م��ی��ران له مین ک��اروب��ارى ب��ه ڕێ��وه ب��ه رای��ه ت��ى ئاماژه ~ تایبه تى دیدارێکى به وه ده کات »هه رێمى کوردستان دووه م ناوچه ى پیس بووه به مین و ته قه مه نى جیهاندا که به پێى داتاکان، نزیکه ى 6تا

7 ملیۆن مینى تیادا چێنرابێت«.»ژماره ى ده کات ئه وه بۆ هێما ناوبراو مینه وه هۆى به که هاواڵتیانه ى ئه و نزیکه ى ب��ری��ن��دارب��وون و ک����وژراون 14200که س ده بن، له و ژماره یه ش، زیاتر له زیاتر و بوون یان شه هید له 6000 ئەندام کەم و برینداربوون یش 8000له زۆره و ڕێژه یه کى ئه وه ش که بوون

به رده وامیشدایه «.

Page 4: Rebazi Azadi 679

www.jamawarnews.com 4 سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679

عێراقی له سیاسی مه هزه له ى نوێدا و سه رهه ڵدانى چه ندان کێشه ى ناوچه پرسی تایبه ت به و ن��وێ دووب��اره و هه رێم له داب��ڕاوه ک��ان کردنى داگیر مه ترسی ده رکه وتنى دوونانى ڕاوه و گرتن و )که رکوک( و )سه عدیه ( له ک��ورد هاواڵتیانى ناوچه کانى وه زع��ی و )ج��ه ل��ه وال( له که . ده وروب��ه رى و )که رکوک( قه یرانێکى زۆر خراپ دایه . گه رهه ر خراپتریش بڕوات شێوازه به و وه ها . ناوچانه دایه ئه و چ��اوه ڕوان��ى له بابه ته ش ئه و دروستى و ڕاستى بۆ هه ر له گه ڵ کشانه وه ى به شێکى زۆر و ش��ار له )ئه مه ریکا( هێزه کانى شارۆچکه کانى عێراق، به تایبه تیش له )مطار( کردنى داگیر و )که رکوک(

له الیه ن سوپاى نوێ ئه و شاره ى ئه و ڕاستیدا له که عێراقه وه ى سوپایه له سه ر ئه ساسی مه زهه بی و تائیفی و خێڵه کى دامه زراوه ، نه ک له ڕووانگه ى سوپایه کى نه ته وه یی و ئه وه شه له به ر هه ر . نیشتمانییه وه باش ئاینده یه کى و ئومێد هیچ و نوێ عێراقى حوکمڕانانى له نه ده کرێت، چ��اوه ڕوان��ى سوپاکه شی سه رکردایه تییه و ک��ورد ده ب��وو که و کات له و زووتر سیاسییه که شی ڕاستییه به و درکیان خۆیدا ساتى بکردایه و چۆن سوودمان له ڕاپه ڕین وه رگرت و چوینه قۆناغێکى نوێوه . ئازادى پرۆسه ى دواى له پاشانیش عێراق و نه مانى ڕژێمه که ى )صدام( و دار و ده سته که ى چوینه قۆناغێکى ن��وێ ت����ره وه ، ده ب���وو ب��ه هه مان گۆڕانکاریه له و سوودمان شێوه ش زێڕینمان هه لی و وه رگرتایه گه وره له ده س��ت ن��ه دای��ه . ده ک��را ک��ورد و سه رکردایه تى یه سیاسى یه که ى له و سنورى جیاکردنه وه ى داواى کاته دا کوردستانیان هه رێمى جوگرافیاى ب��ک��ردای��ه ، ن��ه ک دووب����اره ب��ه ره و که بگه ڕاینایه ته وه عێراق باوه شی به ! ده ده ی��ن��ه وه باجه که ى ئێستا )8( تێپه ڕبوونى دواى داخ���ه وه به عس ڕژێمى به سه ر ڕووخانى ساڵ هه رچه نده ده سته که ى، و دار و و سیاسی ملمالنێى له نه مانتوانى نوێیشدا عێراقی ن��او کێبڕکێکانى میلله ته که مان ئامانجى و مافه کان له ئ��ه وه ش نازانم ؟ بهێنین ب��ه دى

نه زانینمان بووه یان له نه توانینمان ؟ له دواى ڕووخانى ڕژێمى به عس و له دووباره یشه وه )صدام( نه مانى کورد له سه ر سه عدیه ( و )جه له وال بوون له و ناوچانه هاواڵتیان )ته رحیل و ته عریب(، ده کرێن بۆ ئه و مه به سته کورد دژی تیرۆر و تیژی و توند پرۆسه ى ئه م ئایا ده درێت؟ ئه نجام )ت��ه ع��ری��ب( و پ��اک��ت��اوى ڕه گ���ه زى ته عریبه که ى ش��ێ��وه ى ه��ه م��ان ی��ه )صه دام( و ڕژێمه که ى نى یه ؟ گه ر وانییه ، ئه ى ئه م )ته عریب و ته رحیل( ه له ژێر سێبه رى چی الیه ک و چی ئه زمونى )90( . ده کرێت دا ناوێک ساڵی حوکمڕانانى سه رانى حوکمه تى )ص���ه دام( دواى ب���ه وه ى عێراقی و ده ڵێن پێ ئ��ه وه م��ان . میشه وه له ئه و ڕاستییه ى سه لماندووه کورد سایه ى ده وڵه تى عێراقی یه کگرتوودا مافه کانى خاوه نى بێته ناتوانێت و خۆى که سایه تى خاوه ن و خۆی مافه کانى وه ک خۆى سه لمێنراو بێت؟ ئازادى له گه ڵ پرۆسه ى ده بوو کورد و ناوچانه ئه و ئازادکردنى و عێراق کار له سه ر و به عس ڕژێمى نه مانى و )ئه مه ریکا( الی��ه ن له بردنى ال به و درکى زووتر هاوپه یمانه کانه وه ڕاستیه بکردایه ، نه ک به ره و عێراقی بوون و هه وڵی بنیاد نانى ده وڵه تى ئه وه ش . بداته وه عه ره بی عێراقی تا ده یزانین هه مووان که ڕاستیه که داخوازى بێت یه ک عێراقی ناوماڵی به جێ کورد جێ داواکارییه کانى و ناکرێت ؟ نمونه ى ئه و کار و دیارده

دزێوانه ى سه رانى حوکمه تى عێراق و خاڵه و بڕگه نه کردنى به جێ جێ ى نوێ حوکمه تى ده ستورییه کانى عێراق و خۆ دزینه وه ى لێی شاهیدى حه شا هه ڵنه گرى ئه و ڕاستیه ؟ گه ر بۆیان بلوێت و بۆیان بکرێت . هه مان بیرکردنه وه ى هه مان و سیاسه ت و دار و به عس ڕژێ��م��ى س��ه ران��ى ده سته که ى ئه ویان هه یه به رامبه ر به گه لی کورد و هه رێمى کوردستان . گه ر وا نییه ئه ى بۆچی له دواى پرۆسه ى )4300( ئێستا تا عێراقه وه ئازادى خێزانى عه ره ب له ناوچه کانى دیکه ى و )جه له وال( هێنراونه ته عێراقه وه کراون نیشته جێ وله وێ ده وروبه رى ؟ به پێچه وانه وه کورد له دواى ساڵی )2003( ێ به دواوه به پێی لێدوانى به رپرسانى ئه و ناوچانه و حوکمه تى هه رێمى کوردستان )1400( بنه ماڵه ى و جێهێشتووه خۆیان زێدى کورد )450( هاواڵتى کوردى ئه و ناوچانه ش و تیرۆر بونیانه وه ک��ورد به هۆى شه هید کراون ؟ ئه وه ش ڕاستییه که الى هه مووان ڕوونه که سوپاى عێراق هاواڵتیانى ماڵی و س��ه ر ناتوانێ ناوچه کانى دان��ی��ش��ت��وى ک���وردى )جه له وال و سه عدیه ( و )قه ره ته په ( هه رێمى دابڕاوه کانى ناوچه باقی و کوردستان بپارێزێت، بگره به شێک یاریده ده رى و هاوکار هێزانه له و تێکده ره کانن و تیرۆرست گروپه کردنى شه هید و دون��ان ڕاوه بۆ .که ناوچانه ، له و کورد هاواڵتیانى عه ره به نوێى شێوازێکى ئ��ه وه ش

دووب��اره بۆ ه )شۆفێنیسته کان( )ته عریب( و ڕه گ���ه زى پ��اک��ت��اوى کردنه وه ى ئه و ناوچه کورد نشینانه سه رکردایه تیه و کورد ده بێکه لى ؟ ده ستانى به کار و سیاسییه که ى حوکمه تى هه رێم چاوێک به و هه ل و و ناوچانه دابخشێننه وه ئه و مه رجى باز به سه ر هه ڵه کانى پێشوودا نه ده ن )2008( ساڵی شێوه ى به هه مان و بڕیارى کشانه وه ى هێزى پێشمه رگه ى به شێک ناوچانه ، چونکه له و نه دا به ده ستانى ک��ار و حوکمڕانان له که ده که نه وه بیر وا نوێ عێراقی به کارهێنانیه وه و هێز ڕووانگه ى له ده ت��وان��ن ده س���ه اڵت پ���اوه ن بکه ن سیاسه ته کانى هه مان به درێ��ژه و بده ن، عێراق پێشووی ڕژێمه کانى سیاسه ته که ى ل��ه س��ه روش��ی��ان��ه وه که ده سته که ى، دارو و )صدام( و هه ڵه ڕێگایه کى چ��ه ن��ده ه��ه ر ن��ه خ��وازراوی��ش��ه چ ل��ه ڕووان��گ��ه ى ل��ه ڕووان��گ��ه ى چ و ن��اوخ��ۆی��ی��ه وه ده یانه وێت ب��ه اڵم ده ره کیشه وه ، بیسه پێنن واق��ی��ع ئ��ه م��رى وه ک به سه ر کورد دا .بۆیه ده بێت کورد سیاسییه که ى سه رکردایه تیه و به رنامه کوردستان هه رێمى له هه بێت پێشوه ختیان پ��الن��ى و بۆ بگۆڕن کردنیان کار ئادائی و به ئه گینا ناکۆکه کان جێ ناوچه باجى ئه مجاره یان پێچه وانه شه وه ئه وه شى و ده ده ی���ن ب��ۆ ق��ورس��ی بۆمان ئاسانى به دا ده ستمان له

ناگه ڕێته وه .

راپ����ه ڕی����ن����ه و ش��������ۆرش عه ره ب دنیاى ناو جه ماوه رییه کانى و که وتنى چه ند رژێمێکى دکتاتۆرى بۆ سیاسى به هارێکى ناوچه که گ��ه الن��ى ع��ه ره ب��ى خ��وڵ��ق��ان��دووه و خۆیان و به شێکى زۆرى چاودێرانى ئ��ه وان وای��ه پێیان ب��ارودۆخ��ه ک��ه سیاسییان ک��ڕێ��وه ى زستانێکى نوێى پڕ له وه رزێکى به جێهێشتووه و هه ستانه وه دا بوژاندنه وه و له گه شه و ده ژی����ن ک��ه ب���ه ئ���ازادى ده ت��وان��ن له م ده ره وه و بێنه له ماڵه کانیان ئ��ازادى ه��ه واى ن��اوازه ی��ه دا به هاره

هه ڵمژنه وه .ده رهاوێشته ى عه ره بى به هارى له عه قڵى ریشه ییه گ��ۆڕان��ک��ارى ب��ارى کۆمه ڵگه و ده سته جه معى هۆشیارى شه قام که جاران ته نها حزب و نوخبه سیاسییه که ده یجواڵندن و ئاراسته کراویشیان جوڵه یه کى هیچ و ده سه اڵت ئیحراجکردنى له ئاستى

رژێمه کان که نه بووه فشاره دا ئه و بهێنێت، ئ��ه وان ب��ه ره و هه نگاوێک پێشترى ئاراسته کراوى نمایشى شه قام ته نها پیاده کردنى رۆتینێکى باوى ناو کایه سیاسییه که و گه مه ى ئۆپۆزسیۆنه ئ��ه و ناجه ریئانه ى بۆ زۆربه یان که بوو رێگه پێدراوانه دکتاتۆرانه ى رووى ئارایشتکردنى بزاوتى خۆسه پێنه کان ده سه اڵته

سنوورداریان پێ ئه دا ده کرا.گ���ه وره و رووداوه ئ���ه م ل��ه ن��او ده کرێت پێشبینى که گرنگانه دا له نه خشه ى ب��ه رچ��او گ��ۆڕان��ک��ارى خۆیدا ب��ه دواى ناوچه که دا سیاسى بهێنێت و هه موو چه مکه کالسیکییه ده سه اڵت و ده وڵه ت سیاسییه کانى ئاوه ژوو نیشتیمانییه کان قه واره و بخوڵقێنێت، نوێ واقیعى بکاته وه و هێشتا دیار نییه کورد له کام وه رزى رووداوه ک��ان��ى له کوێى و سیاسى

ناوچه که دایه .بشێوییه ى هه موو ئ��ه و له گه ڵ ل��ه ع��ێ��راق��دا ه���ه ی���ه و س�����ه ره راى

ئه منى و سیاسى ناسه قامگیرى ده وڵ��ه ت ل��ه رزۆک��ان��ه ى حاڵه تى و عێراقى ته قلیدییه که ى ق��ه واره و له م ک��ورد حسه ین، س��ه دام دواى له بارێکى کوردستاندا پارچه یه ى خۆى ب��زاوت��ى چه قبه ستوودایه و راگرتووه و ئه وه ى هه یه ئه م هه رێمه ئایینده نادیاره و ئه و بوونه سنوورداره

بێ کاریگه ره مانه له به غدا.له و و ع��ه ره ب��ى ب��ه ه��ارى پێش ناوچه که گه النى که س��ه رده م��ه دا ل���ه ده س���ه اڵت���ه دک���ت���ات���ۆره ک���ان ن���ه وروژاب���وون، ل��ه پ��ه ن��اى ش��ه ڕى ئه مریکا ستراتیژیه تى و گه وره کان ل��ه م ن��اوچ��ه ی��ه داو دواج���ار ش��ه ڕى به رووخاندنى که که نداودا دووه مى کورد هات، کۆتایى به عس رژێمى سه ربه خۆیه ى شێوه ق��ه واره ئ��ه م بنیات ناو ئه و ده رفه ته ى قۆسته وه و و ئیقلیمى له هه لومه رجه س��وودى

نێوده وڵه تییه که وه رگرت.پێشهات و رووداوه هه نووکه ییه کان ناوچه که ى س��اڵ ئ��ه م ت��ه واوى که

زیاتره کاریگه رییه که ى هه ژاندووه که نداوى شه ڕى هه لومه رجه ى له و رژێمى که وتنى ته نانه ت و دووه م کورد کاته دا له و سه دامیش،بۆچى به هارى قۆسته وه و ده رفه ته کانى خوڵقاندو 1991ى ساڵى ئازادیى نا بنیات خۆى بۆ نوێى واقیعێکى سه ره تابێت ده ک��را چ���اوه ڕوان که دۆزه ته واوى یه کالییکردنه وه ى بۆ

سیاسى و نه ته وه ییه که مان.ئه مریکا له وانه یه گڵۆپى سه وزى کوردى الیه نى جموجووڵه کانى بۆ به م رووداوه ک���ان ئارسته کردنى و بکرێته دا رووى ک��ه شێوه یه ى پاساو بۆ قۆستنه وه ى هه لى زێرینى ئه وکاته و نه بوونى ئه و هه لومه رجه ش ک��ورد، نه بزاوتنى بۆ له ئێستادا هه یه بیرورایه ش ئه و هه رچه نده سه رکردایه تى کاته شدا ل��ه و که ک���ورد ب���ه ت���ه واوى س��وودی��ان له جیهانییه که و و ئیقلیمى ره وش��ه رژێمى رووخ��ان��دن��ى ب���ارودۆخ���ى وه رنه گرتووه ، به عس دکتاتۆرى

گێڕانه وه ى له مه سه له ى به تایبه تى به دیاریکراوى و دابڕاوه کان ناوچه

که رکوک.هه لى زێڕینترى سیاسى بۆ کورد له ئێستادا خوڵقاوه که له سه ر ئاستى بزاوتى چاالکانه عێراق دۆخه که بۆ و جمووجووڵ مۆدیلى له ئارادایه و بێ ڕاده ی��ه ک تا و شه قام فشارى له هه ر هێزه کانیش گ��ه وره ده نگى پێشه وه به ره و گه الن هه نگاوێکى ئه وانیشدا سیاسه ته کانى له گه ڵ با بۆ له خیارێکى زیاتر نه بێت ته با ک��ردووه ده س��ت��ه ب��ه ر ک��ورد گه لى ک��ه ده ک��رێ��ت ئ��ه م ق��ۆن��اغ��ه ى پێ ئێستا ت��ا ب���ه اڵم تێپه ڕێنرێت، کورد سیاسى سه رانى نییه دیار رووداوه کانه وه له کوێى ده یانه وێت ئه م ناو ئاوێته ى گه له که یان دۆزى و بکه ن گۆڕانکاریانه و پێشهات کوردستانیش خه ڵکى ئێمه ى بۆ وه رزى له کام ئێستا که ده رکه وێت چه نده و دۆزه که مانداین سیاسى

له به هارى کوردییه وه نزیکین؟

جێهێشتنی ته رابلوسده ڵ��ێ��ت: زه و م��ه ن��س��ور ع��ه ق��ی��د کۆمه ڵێک له گه ڵ موعه ممه رقه زافیی له وکاته ی ه��ه اڵت بچوک ئۆتۆمبیلی نزیکبوویه وه ، گرتن له ته رابلوس رۆژی 21ی ئاب، هیچ پاره و پولێکیش به خێرای ن��ه ب��وو، جانتاکانیدا ل��ه ئ��ه وه ی به جێهێشت، ته رابلوسمان خۆمان له گه ڵ هه ڵیبکرین توانیمان بردمان، له وکاته دا قه زافیی هه ستی به ترسێکی زۆر ده کرد له په یمانی باکوری به له شۆرشگێره کان، ئه تڵه سی،نه ک له پاسه واون ک��ه س ده ی���ان ی���اوه ری ش��اری ب��ه ه��ه ردوو و ونزیکه کانیی و تێپه رین، وه لید« به نی »ته رهونه و »سرت« شاری روویانکرده له وێشه وه 36( ک��وری موعته سه می ول��ه وێ��دا ساڵ( � بریاریداوه شاری سرت دوایین

په ناگه یان بێت. گۆشه گیری

بیر هێنایه وه که ئه وه ی ژه نرال زه و له ناوچه یه کی وک��وره ک��ه ی قه زافیی چه په ک له ناوه راستی سرت، که ته نها چه ند سه د که سێک له شوێنکه وتووانی پارێزگارییان لێئه کرد نیشته جێ بوون، قه زاقی تاراده یه ک له دنیا دابرا بوو« زۆربه ی النه بوو، کۆمپیوته ری ئامێری کات بێ ئاو وکاره باو له و گۆشه گیریه دا،

قورئانی ده خوێند، که م قسه ی ده کرد، له رێی مانگی جگه له ته له فۆنێک که به کاری ده ک��رد، ئیشی ده ستکرده وه بۆ وت��اره ک��ان��ی ن��اردن��ی ب��ۆ ده هێنا ته له فۆنه که ش ئه لره ئی« ته له فزیۆنی زۆرجار داخرابوو، تاوه کو ئه مریکییه کان هه ڵنه گرن، پێی شوێن رێ��ی��ه وه له عه قید زه و ئه وه ده گێرێته وه که چۆن: قه زافیی به قه ناعه ت داب��وو هه وڵی شۆرشگێره کان بهێنێت،بۆئه وه ى نه کات، وه سف مورته زه قه به جرج و ناویان ئاسایی به خه ڵکی به ڵکو به رێت وده ڵێ : هه وڵمدا رازیبکه م واز له ده سه اڵت بهێنێ یان لیبیا جێبهێڵێ، ب��ه اڵم قه زافی وه اڵم��ی دای��ه وه : ئه مه واڵتی منه ، ته ئکیدی له وه کرده وه ئه و

پێشه وای رزگاریخوازی گه لی لیبیایه .راکردن

ته ئکیدی زه و مه نسور ه���ه روه ک کرده وه ، الیه نگرانیی قه زافیی ده ستیان و یه ک ل��ه دوای یه ک به پاشه کشه کرد له قه زافی چۆڵکرد، سرتیان شاری نزیکه ی ده که س بوو، دوایین ماڵیدا مایه وه ، له گه ڵیدا شوێنکه وتوانی له پێنه بوو پێویستیان خ��وارده م��ه ن��ی نان وئاو وشه کریان ته نها وهه موویان

ده خوارد. شۆرشگێره کان کاتێک : وتی زه و ناوه راستی شاری سرت بچنه توانیان له سه ره تای ئۆکتۆبه ردا، له وێدا قه زافیی تێگه شت واده ى که وتنی نزیکبۆته وه .

ئه وه شی وت که قه زافی له وساته دا له ژێر بۆردومانی هاوه ن وگوله بارانێکی زۆردا بوو، له وێدا »هه موو شتێک ته واو

بووبوو، له چاوه روانی مردندا بوو« به هۆی ئه وه ی شۆرشگێره کان زۆرله نزیکبوونه وه ، قه زافیی په ناگه که ی ب��ری��اری ه��ه اڵت��ن وخ��ۆش��اردن��ه وه ی��دا که به نزیکه کانیدا له ماڵی له یه کێک 19ی رۆژی له ب��ووه ، هاوریی مناڵی ئۆکتۆبه ر »موعته سه می کوری« هه ندێ پر چه ک ئ��اب(ى ئۆتۆمبیلی )پیک له شه ودا بریاربوو هێنا، وسوته مه نی به جێبهێڵن، ئ��ه وێ قافڵه یه ک ب��ه 8ی سه عات تا مه وعیده که ب��ه اڵم

به ره به یانی20ی مانگ دواکه وت.ئۆتۆمبیله کان که وتنه ژێر بۆردومانی ب��ه ره و له وکاته ی ناتۆ فرۆکه کانی وتی: ژه نراڵه که ده رۆیشتن، خۆرئاوا ده سبه جێ ئه و پشت وقۆڵی برینداربووه که برینداربوو سه ری قه زافیی به اڵم نه یده توانی بروات بۆیه یارمه تی داوه بۆ رۆیشتن تاوه کو گه یشتونه ته بۆرییه کی حه شارداوه تێدا خۆی قه زافیی ئاو، به اڵم شۆرشگێره کان گه یشتنه سه ری، ک��وری موعته سه می ل��ه وک��ات��ه ش��دا که وته ده ست به اڵم راکردنیدا هه وڵی

شۆرشگێره کان.قه زافیی بۆچی لیبیای

جێنه هێشت؟ده ک��ات: ل��ه وه ب��اس زه و مه نسور قه زافیی پیی باش بوو له »سرت«بکوژرێت

تاوانی دادگای بچێته به رده م تاوه کو یاداشتنامه ده رکردنى نێوده وڵه تیی، بۆ ده سگیرکردنی قه زافیی وکوره کانی له الیه ن دادگای تاوانی نێوده وڵه تییه وه ، وای���ک���رد ب���ری���اری ئ����ه وه ب����ده ن له »سه یفولئیسالم بمێننه وه ، لیبیا باوکیان ئه یانویست ومه عته سه م« سه یفولئیسالم به تایبه ت بمێنێته وه فشاری سه نوسی عه بدواڵ له کاتێکدا جێبهێڵن. لیبیا تا ئه خستنه سه ری قه زافیی ئه وکاته زانیی هه موو شتێک ته واو بووه که که تیبه کانی له میسراته له و ئه پریل 25ی له ده ره وه ، کرانه کاته وه زیاتر تووره بوو، به تایبه ت که هاورێ نزیکه کانی پشتیان لێکرد وه ک »سیلفیۆ برلسکۆنی ونیکۆال سارکۆزی وئه ردوگان وتۆنی بلێر« ئه مه ش هه ستی تێکشکانی ال زیاد کرد چونکه ئه و به نزیکه کانی خۆی حسابی بۆکردبوون.

کوژرانی قه زافییبه وه ئاماژه زه و مه نسور عه قید ده دات: موعته سه م ئیداره ی شه ره که ی شاری سرتی ده کرد به اڵم سه یفولئیسالم هه رگیز له وشاره نه بوو، به ڵکو له 27ی ئۆگه سته وه له به نی وه لید ماوه ته وه که پێش شاری سرت گیرا، زۆربه ی چه کداره یه ک دوای یه ک ئه زموونه کان خاوه ن سێرتیش خۆبه خشه کانی ده ک��وژران و، که ئه هاتن بۆ یارمه تیمان بی ته دریب وئه زموون بوون، قه زافی ده یخوێنده وه و وتا ده ن��وس��ی��ی زۆری تێبینیگه لی

هه رگیز قه زافیی ده مایه وه ، به ره به یان به شداری هیچ شه رێکی نه کردووه ، ئه و 19ى له بوو، پیر پیاوێکی ئه و رۆژه بێئومێدکه ر ته واو ب��ارودۆخ ئۆکتۆبه ر سرت 2ی ژماره گه ره کی بوو،پاشان که دوایین په ناگه ی قه زافیی بوو، که وته شۆرشگێران وناتۆ، ب��ۆردوم��ان��ی ژێ��ر له وکاته دا قه زافیی بریاریدا به ره و باشور بۆ دۆڵی جه رف بروات که نزیک بووله شوێنی له دایکبوونی، زه و وتی » ئه وه ئه وه ش ب��وو« گ��ه وره زۆر هه ڵه یه کی بوو، ئه وکاته 45 بیرۆکه ی موعته سه م بۆ 160 سه ربازییونزیکه ى ئۆتۆمبیلی هه ندێکیان بوو له گه ڵ که سمان 180 3:30 سه عات بریاربوو برینداربوون، ئۆکتۆبه ر 20ی به ره به یانی خوله کی برۆن، به اڵم 4 بۆ 5 سه عات دواکه وتن له به رئه وه ی خۆبه خشه کانی موعته سه م دوایی قافڵه که رێکنه خستبوو، خۆیان به یانی ئه و رۆژه به رێکه وت، هێزه کانی هه ڵبگرن پێیان شوێن توانیان ناتۆ ودواتریش بۆردومانیانبکه ن فرۆکه وبه نیشتیمانی ئه نجومه نی هێزه کانی ه��ات��ن ب��ۆ ت��ه واوک��ردن��ی پ��رۆس��ه ک��ه ، بۆکوشتنی زیندوه کان وئه سیرکردنیان، ئ��اوه ڕۆدا خۆی بۆریه کی له ناو قه زافی چه کداره کانی وکاته ى ئه حه شاردابوو میسراته گرتیان، که وته ژێر ئه شکه نجه و جنێوپێدان وسوکایه تی پێکردن دوای 2 سه عات به گولله بارانکردن له سه ری و

سنگی قه زافیی کوژرا .

هه ڵه ی کوشنده ی پارته سیاسییه کوردییه کان!

به پێ ڕه وت و ئه زموونه کانی مێژوو، دروستبوون و ده رکه وتنی پارتی سیاسی پێویستییه کی مێژوویی بووه ، بووه ، ئاسایی دیارده یه کی له الیه ک قبوڵکردنی بۆیه له الیه کی دیکه وه ڕۆڵی خۆی له سه ر ڕووداوه کانی دوای سه رجه م پێودانگه شه وه له م هه ر گێڕاوه . ده رکه وتنی یان النی که م زۆربه ی کاروباره کانی هه ر دامه زراوه یه کی پرسیاری به ستراوه ته وه . سیاسی پارتی به حکومی دروستبوون ئه گه ر که ئه وه یه ، باسه ش ئه م سه ره کی مێژوویی پێویستییه کی سیاسی پارتی ده رکه وتنی و بووبێت و له الیه ن زۆربه ی ئه ندامانی هه ر کۆمه ڵگایه که وه به حه سره ته وه قبوڵ کرابێت، بۆ دواتر یاخیبوون یان جیابوونه وه له پارتی سیاسی ڕوویداوه و هه زارانی له ئه و دیدا دیوێکی به یان قوربانی؟ کردۆته پێناویدا هۆکارانه چی بوون، که پارتی سیاسیان به الڕێدا بردووه ، تا ئه و په رته وازه یی و جیابوونه وه یه ی لێبکه وێته وه ؟ یان خراپ و ناشیرین تاکدا چه ندین له به رچاو که م النی بووبێت؟ ئه مه و به دیوێکی تردا ئه و هه ڵه کوشنده یه چی بووه ، که پارتی سیاسی به پارته سیاسییه کوردییه کانی به ره و هه ڵدێر و دابڕان و په رته وازه یی بردووه ، تا دواجار

دووچاری بێ متمانه ى خۆی و هاواڵتییه کانی بێت؟ جارێک به ر له وه ی وه اڵمی ئه و پرسیاره بده ینه وه ، جێگای خۆیه تی له رێگای بیره وه رییه کی مێژووییه وه بۆ سه ره تای وه اڵمه که بگه ڕێن. سه رچاوه مێژووییه کان ئاماژه به وه ده که ن، که ’’جارێکیان )حه جاجی کوڕی یوسفی )عه بدولمه لیکی سه رده می له عێراق والی سه قه فی( کوڕی مه روان(ی پێنجه مین خه لیفه ی بنه ماڵه ی ئومه وی، وویستی یه کێک له نزیکترین که سه کانی خۆی دادگایی بکات، چونکه به کۆسپی سه ڕێگه ی ده زانی. سه ره تاش که هێنرایه به رده می ڕووی تێکرد و ووتی: ها پیاو تۆش بووی به و قاره مانه ی که به ڕووی مندا هه ڵگه ڕێته وه ؟ پیاوی ده که یت؟ سیاسی پارتی کام بۆ کار تۆ بۆ پالنه که ی ئ��اگ��اداری کاته ئه و تا که بێچاره که ش، حه جاجی گه وره ی نه بوو، ڕووی تێکرد و ووتی: گه وره م فه رمووت چی؟ کار بۆ کام پارتی سیاسی ده که م؟ بۆ ئه ی گه وره مان تا ئێستا ناوی پارتی سیاسیت له من بیستووه ، تا بزانم کار بۆ کامیان ده که م؟ )حه جاج(یش، که زۆر به و وه اڵمه توڕه بوو، ڕووی تێکرد ووتی: ها پیاوبه نیازى به و قسه پووچانه هه ڵم خه ڵه تێنیت، خێرا پێم بڵێ، کار بۆ کامیان ده که یت؟ ئه ویش له وه اڵمدا و به بێ چاره یی ووتی: قوربان مادام وایه که یفی خۆته ئه و پێباشه چۆنت بۆیه ناکه یت، پێ باوه ڕم تۆ خۆ پارته دیاری بکه ، که کاری بۆ ده که م، تا به توندترین شێوه سزام بده یت. ئه ویش، به و وه اڵمه زیاتر توڕه بوو، بکه م؟ دیاری بۆت من نیازیت به قوربان بۆ ووتی: خۆمدا به سه ر تاوانه که ت ملی ده ته وێت جه نابت یان بسووم؟ پیاوه بێچاره که ش ووتی: ئاخر قوربان خۆ تۆ باوه ڕم پێناکه یت، بۆیه چه ند پاساوت بۆ بهێنمه وه ولێت بپارێمه وه تۆ هه ر به ڵگه یه کی تاوانباریم بۆ ده هێنیته وه لێم ده دەیت، بۆیه چۆنت پێخۆشه ئه وا بکه . له دواجاردا

لێیدا و کوشتی‘‘. له په راوێزی ئه و بیره وه رییه مێژووییه دا ده گه ینه به پارته سیاسییه کان کوشنده ی هه ڵه ی که ئه وه ی، که ئه وه یه ، تابیه تی به کوردستان ئه وانه ی و گشتی بێ هیچ لێکۆڵینه وه یه کی زانستی و سیاسی یه کسه ر و تاوانبارێتی ده ده ن به سه ر ئه و ڕاسته وخۆ خه سڵه تی که سه نزیکانه ی خۆیان، که مه به ستیانه لێی بده ن، یان به کۆسپی سه ر ڕێگایانی ده زانن، بێئه وه ى بچووکترین که سانه ی ئ��ه و ئایا که کردبێت، ل��ه وه پرسیاریان پارته که یان ئاینده ی سه ر بۆ کۆسپ یان تاوانبار به تاوانبار ڕاستی به ده زان��ن نیشتمانه که یان و خاک و به رده وام لێره وه شه وه ئا نه خێر. بێگومان ڕێگرن؟ و یاخبوون و په رته وازه یی له نێو سه رجه م پارت و الیه نه سیاسییه کاندا ڕوویداوه و ڕووده دات، که دیاره ئامانجی

هه ریه که یان گه یشتن بووه به ده سه اڵت و هیچی دی.

د. كەیوان ئازاد

[email protected]

پرسی که رکوک و ناوچه جێ ناکۆکه کان

کورد له کام وه رزى سیاسی دۆزه که ى خۆیدایه ؟

دوایین رۆژه کانی ژیانی قه زافیی

محەمەد حمه حسن

کامیل مه حمود

دانا ساڵح

بیروڕا

Page 5: Rebazi Azadi 679

سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679 5 www.jamawarnews.com

چۆن ت��ۆ و چییه توندوتیژی ئه و ه��ۆک��اری ده ک���ه ی؟ پێناسه ی هه رێمی له که توندوتیژیانه ی بوونه زی��اد ل��ه روو ک��وردس��ت��ان

بۆچی ده گه ڕێنیته وه ؟کارێکی ت��ون��دوت��ی��ژی دی����اره هەر ب��ه ده رح���ه ق نامرۆڤانه یه مرۆڤێک ه��ه ر ی��ان ه��اواڵت��ی��ه ک به به رامبه ر به تایبه ت بکرێت، ئ��اف��ره ت��ان، ج��ارێ��ک ئ��ه و ک��اره له وانه یه جار هه ندێک نامرۆییه بێت، ده رون���ی ی��ان جه سته یی هه ندێک جار له وانه یه یاسایی بێت له بواره جیاجیاکاندا، کۆمەاڵیه تی، رۆشنبیری، ئابووری یان سیاسیش که ک��اران��ه ن ل��ه و ئه مانه بێت، ده کرێت، ئافره تان به به رامبه ر به نیسبه ت کار کردنیش ئافره تان پێدراوه رێگه یان ده ستور پێ به ،18 ،16 ،14 ماده کانى پێى به له هه موو 20، شانبه شانی پیاوان کار به شداری جیاوازه کاندا بواره

ئه و ده ستور ئه گه ر وات��ا بکه ن، ئێمه پیویسته بێت دا ده رفه ته ی ئه و ئه وه ی بۆ بکه ین زیاتر کاری مافه بۆ ئافره تان بگه ڕێته وه ، ئه م کاره ش به چه ند رێگایه ک ده بێت، باوکردنه وه ی کارانه له و یه کێک نێوان له هۆشیارییه رۆشنبیری ئ��اف��ره ت��ان وپ��ی��اوان��دا، ب��ۆ ئه م به کاری پێویستیمان مه به سته ش و حکومه ت الی��ه ن ل��ه جه دییه مه ده نی کۆمه ڵگای رێکخراوه کانی که که سانه ی و دۆس��ت ئ��ه و و ئافره تان له مافه کانی پشتیوانى ده که ن، و هه روه ها پێویستیشمان ب��ه راگ��ه ی��ان��دن��ه ک��ان ده ب��ێ��ت. له که مکرنه وه ی بۆ تریشه وه الیه کی ده سته به رکردنى و توندوتیژی پێویستیمان ئافره تان، مافه کانی چه ند ک���ردن���ه وه ی ه��ه م��وار ب��ه ی��اس��ای��ه ک ی���ان چ��االک��ک��ردن��ی ئاماژه ی یاسایانه ی له و هه ندێک ده بێت، ئافره تان مافه کانی به یاسایه ک چه ند دانانی هه روه ها که رێگری له توندوتیژی به رامبه ر ئه مانه ش که بکات، ئافره تان به هه یه جدی کاری به پێویستییان که په رله مانتاره کانه وه الیه ن له و جه ماوه ر پشتیوانی به ئه مه ش رۆشنبیرکردنی کۆمه ڵگاش ده بێت. به ئه گه ر کارکردنانه جۆره ئه م بڵێن دەتوانیین بێت به رده وامی کارێکی ده ت��وان��رێ��ت و ده ک��رێ��ت جدی بکرێت بۆ که مکردنه وه ی ئه و ئازارانه ی به رامبه ر به بوونه وه رێک ده کرێت که نیوه ی کۆمه ڵه و کاری

پێده به خشرێت. مرۆڤانه ی هه ر توندوتیژیه کان ئاستی

ئ��ام��اژه ی م��ی��دی��اک��ان��دا ل��ه وه ک پ��ێ��دراوه روو ل��ه زی���اد ب��وون��ه ، هۆکاره که ی بۆچی ده گه ڕێنیته وه ؟

پرسیاره ئه م بڵێین دەتوانین له رێژه ییه دان���ه وه ی وه اڵم بۆ کردنه وه ی هۆشیار تره وه الیه کی نابێت رازی ئیتر که ئافره تانه ، به وه ی چیتر ئه و ستمکاریه له الیه ن کۆمه ڵگاکه مانه وه که کۆمه ڵگایه کی بکرێت ده رح��ه ق��ی پیاوساالرییه ک��ه ئ��ای��ا ب��ه ه��ۆک��اری ئ��اب��ووری تر، هۆکارێکی هه ر یان بووبێت تۆ کاتێک که ئ��ه وه ی وه ک هه ر و داده نێت زیندانێکدا له یه کێک ده که ێته وه بۆ رێگایه کی دوات��ر بێته زی��ن��دان��ه دا ل��ه و ئ��ه وه ی بۆ ده ره وه ، لێره دا کاری حکومه ت و مه ده نی کۆمه ڵگای رێکخراوه کانی ده رگایه ی ئه و ئه وه یه و...هتد، ک��ه ب��ۆ ئ��اف��ره ت��ان ک���راوه ت���ه وه شێوازێکی به بدرێت یارمه تی بێنێت ک���اری ب��ه ت��ه ن��دروس��ت بێت کار به شێوازه ی به و نه ک ناته ندروستانه رێگایه کی به که ئ��ه وه ب��ه ر ل��ه کاربهێنرێت، ب��ه پرسیاره ئه م وه اڵمی بۆ ئەتوانم ئه و رێژه ییه کیان رێژه ییه ، بڵێم کراوه ته وه ، بۆی که ده رگایه یه تا که ئازادیه کانی خۆیه تی مافی فه راهه م ک��راوه زه وت لێ ئێستا خۆیه تی مافی دووه���ه م بکات، الیه کی له بکات. جێبه جی که ئازادییانه ئه و ئه بێت تریشه وه واتا بێت گه ڵدا له هۆشیاریشی ئاراسته که دا ه��ه ردوو به ئه بێت نامرۆڤانه ک��ه ئ���ه وه ی ب��ۆ بێت نه بێت که کاریگه ری سلبی هه بێت

له سه ر کۆمه ڵگاکه مان.ئێستادا له رێوشوینانه ی ئه و له الیه ن حکومه ت و رێکخراوه کان و که سایه تی و...هتد، گیراونه ته باردۆخی کردنی باشتر بۆ ب��ه ر کاریگه ری وای��ه پێت ئافره تان

خۆی هه بێت له ناو کۆمه ڵگادا؟پێش هۆشیاری پێموایه م��ن واش ئافره تی چونکه یاسایه ، ه��ه ی��ه ئ���ه گ���ه ر ی��اس��اک��ه ش له هۆشیاری ب��ه اڵم بێت به رده میدا به کار یاساکه ناتوانێت نه بوو گه ڵ له پێویسته که واتا بێنێت، کار به زیاتر هۆشیاری ئه مه شدا یاساش ئه گه ر دوه��ه م بهێنرێت، ئامانجى که یه کاربهێنرێت باش مافه کانی پاراستنی راسته قینه ى گه ڵیشیدا ل��ه ب��ێ��ت، ئ��اف��ره ت��ان خۆیان ئافره تانیش و میدیاکان هه موو بڵێم دەتوانم بن، هاوکار باشتر هه نگاوێکی چه ند پێکه وه

دەتوانین بچینه پێشه وا.کێشانه ئه م بۆ چاره سه ره کان

له چیدا ده بینیته وه ؟چ��اره س��ه ره ک��ان ی��ه ک��ه م شت باسمان ک��ه م��اده ک��ان پیێ ب��ه ل��ێ��وه ک���رد، ئ���ه وه ده س��ت��ور له ده دات ئافره ت به رێگا الیه که وه بێت، پ��ی��اوان شانبه شانی ک��ه هۆشیاری باوکردنه وه ی دووهه م، الیه ن له ئه مش که رۆشنبیری مه ده نی کۆمه ڵگای رێکخراوه کانی له گه ڵ میدیاکان و ئه و که سانه ی ئافره تانن، مافی الیه نگه ری که بکرێت، سه ر له ک��اری ده کرێت ئه مه ش به هۆشیار کرنه وه ده بێت که ئه ویش خۆی سێ جۆره ، هۆشیار به به رامبه ر ئافره تان کرنه وه ی به به رامبه ر پیاوان یان پیاوان، به به رامبه ر ئافره تان و ئافره تان ئافره تان، له هه مانکاتدا هۆشیاری و رۆشبیر کردنی خودی ئافره ت تا رێره وانه ئه و چۆن بتوانێت خۆی ببڕێت، سێهه م، هه موار کردنه وه ی ئه و چاالککردنه وه ی یان یاساکان هه بوون، ئێستا تا که یاسایانه ی یاسایانه ی ئ��ه و دانانی گ��ه ڵ له فه راهه مکردنى ل��ه رێ��گ��ری ک��ه

ئازادییه کان بۆ ئافره تان ده که ن.ئ��اف��ره ت��ان ک��ه نییه وا پ��ێ��ت ک��ه م��ت��ه رخ��ه م��ن ل���ه ب��ه رام��ب��ه ر

ک��ێ��ش��ه ک��ان��ی خ���ۆی���ان، ی����ان بۆ ک��ۆده ن��گ��ی��ه ک ن��ی��ی��ه ل���ه ن��ێ��وان ئ���اف���ره ت���ان���دا س�����ه ب�����اره ت ب��ه

کێشه کانی خۆیان؟وه کوو رای شه خسی خۆم ده ڵێم مه سه له کانی ن��اک��ات پیویست توندوتیژی ته نها له و هه فته یا دیاری بکه ین که هه فته ی به ره نگاربوونه وه ی ئێمه ب��ەڵ��ک��و ت��ون��دوت��ی��ژی��ی��ه ، درێژایی به هه یه به وه پێویستمان ساڵه که دەتوانین کار بکه ین به سێ هه نگاو، پالندانان، جێبه جێ کردن، ته نها هه فته یه ئه م واتا موتابعه ، هه ڵسه نگاندن بێت بۆ کاره کانی ئه و ساڵه ی که چیمان کردووه بۆ ئه وه ی نه ک که مبکه ینه وه ، توندوتیژی ته نها ئه و هه فته یه بیرخستنه وه یه ک پیده وترێت هه فته یه ئه و که بێت ه��ه روه ه��ا ت��ون��دوت��ی��ژی. هه فته ی کۆده نگیه ک کاره کان جدیتر و باشتر ئافره تانیش خودی ئه بێت ده کات، بکه ن شۆڕشێک خۆیاندا ناخی له بۆئه وه ى بتوانن کارێکی جدی بکه ن هێزێک، ده بنه هه مووی ئه مانه که پرۆسه یه کی پرۆسه که ش کاته ئه و ته ندروست هه روه ها سه رکه وتوو

ده بێت.

ت���ون���دوت���ی���ژی���ی چ��ی��ی��ه ل��ه ک��وردس��ت��ان��دا و پ��ێ��ن��اس��ه ی تۆ

چییه بۆ ئه م مه سه له یه ؟به رته سک من الی توندوتیژی کردنه وه ی ئازادییه کانه ، نه بوونی خه ڵک، بۆ کاره ده رفه تی کارو له خه ڵک، بۆ بژێویه نه بوونی ئاستی هه مووشیانه وه سه رووی

هوشیاری خه ڵکه .ب����اردۆخ����ی ئ���اف���ره ت���ان له ه��ه رێ��م��ی ک���وردس���ت���ان���دا چ��ۆن زیادبوونی هۆکاری و ده بینیت ت����ون����دوت����ی����ژی����ه ک����ان ب��ۆچ��ی

ده گه ڕێنیته وه ؟شتێک به ئاماژه ده که م حه ز بده م، توندوتیژی به شێوه یه کی به هه یه کوردستادا له گشتی له ئافره تان، سه ر له تایبه تی له زۆر زه ختێکی ئ��ه وه ی ب��ه ر له چ خه ڵکه کۆمه اڵنی س��ه ر

که می هه روه ها و بێکاری رووی جگه خه ڵک، بۆ کار ده رفه تی له خێزانی توندوتیژی ل��ه وه ش ئافره تان سه ر له بنه ماڵه دا ناو هه یه ، هۆکاری بوونی توندوتیژیه له م کوردستاندا، هەرێمی له 2011 ساڵی ل��ه س��ه رده م��ش��دا ش ب��ه پ��ی ئ��ام��اره ک��ان ک��ه له و ده بێته وه ، ب��ه اڵو میدیاکان رێژه که که ده که وێت به رگوێمان

به رز بۆته وه .ئ���ای���ا ئ����ه و رێ��وش��وێ��ن��ان��ه ی گیراونه ته به ر دەتوانن رۆڵیان ه��ه ب��ێ��ت ل���ه ک���ه م���ک���ردن���ه وه ی ت��ون��دوت��ی��ژی��ه ک��ان��دا، وه ک���وو دام��ه زران��دن��ی رێ��ک��خ��راوه ک��ان��ی هه روه ها و ئافره تان و ژن��ان رێ���ک���خ���راوه ک���ان���ی ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای دەتوانن یا ...هتد؟ و مه ده نی

کاری باش بکه ن له م بواره دا؟

شێوه یه کی ب��ه ده ڵ��ێ��م م��ن جوزئییه ، تا راده یه کی زۆر که م دەتوانن، به اڵم هوشیارکردنه وه ی کۆمه ڵگا له ئه مڕۆدا زه رووره بۆ که م کردنه وه ی توندوتیژییه کان، نه بێت، هوشیار کۆمه ڵگا تا پێموایه کێشه کان به شێوه یه کی ئه وا بکرێت، چ��اره س��ه ر کاتی چه ند یا مانگێک چه ند توانیت بده یت، په نا خه ڵک ساڵێکیش ه���ه ر ن��ات��ۆات��ێ��ت ت��ا ک��ۆت��ای��ی ئه وه به ر له بێت، ب���ه رده وام دووباره ی ده که مه وه تا کۆمه ڵگا توندوتیژیه کان نه بێت هوشیار

به رده وام ده بێت.له چاره سه رییه کان ک��ه وات��ا

چیدا ده بینن؟چ��اره س��ه ری��ی��ه ک��ان ل��ه ب��ه رز هوشیاری ئاستی ب��وون��ه وه ى

کۆمه ڵگادا ده بینم.

ئا: ژاڵه

النه محه مه د، ئه ندامی پەرلەمانی عێراق:بۆ بەرەنگار بوونەوەی توندوتیژی دژی ئافرەتان هۆشیاری تاک، پێش یاسایه

زکیه سه عید، چاالک له بواری ئافرتان:

تا کۆمه ڵگا هوشیار نه بێت توندوتیژیه کان به رده وام ده بێت

ئافرةتان

ئافره ت کۆیله ی ده ستی پیا وە

توێژێکى ئ��اف��ره ت ئه گه رچى سه رجه م کۆمه ڵگایه گرنگى م���رۆڤ���ه ک���ان���ه و خ��ه م��خ��ۆرى ه��ه م��ووگ��رف��ت��ه ک��ان��ه ل��ه ن��ا و به داخه وه ب��ه اڵم کۆمەڵگادا، به و خۆیه و بایه خی به ها و له و ئ��ه وه ، شیاویی که ش��ێ��وازه ی ناکرێت و مامه ڵه گه ڵیدا ل��ه وه ک که مافانه ی ئه و هه موو جیهانه دا له م ئ��ازاد مرۆڤێکی بهێنێت، ده س��ت��ی ب��ه ئه بێت کۆیله ی وه ک ک��راوه و لێزه وت ژێر ده ستی پیا و ژیانی به سه ر ب��ردووه ، س��ه ره ڕای هه موو ئه و شۆڕشانه ی که بۆ به ده ستهێنانی به اڵم ک��راوه ئافره تان مافی توانیوه ن��ه ی ئافره ت هێشتا وه ک پیا و، شان به شانی ئه وان ژیاندا ب��واره ک��ان��ی هه موو له بیسه لمێنێت ده ربخات و خۆی ک���ه ئ���ه وی���ش ب��ون��ه وه رێ��ک��ی جارێک ه��ه م��وو ب��ه ت��وان��ای��ه و ک��راوه ، زه وت لێ مافه ی ئه و شێوازه کانی له شێوازێک به بنه ماڵه الیه ن له توندوتیژی، دژی که که سانه ی ئ��ه و ی��ان ده بێ� مرۆڤن، مافی سه لماندنی بکرێت. به رامبه ر توندوتیژی به رامبه ر توندوتیژی دی���اره که دیارده یه که ئافره تان به کۆمەڵگایه کی هه موو ن��او له جیهاندا باوه ، به اڵم به شێوازی توندوتیژیانه ئه م جۆراوجۆر، کاریگه ری ه��ه ری��ه ک��ه زۆرن و خۆیی هه یه له سه ر ئافره ت، له واڵتی ئێمه دا و له نا و کۆمەڵگه ی هه موو له ئافره ت کورده واریدا بووه و چه وساوه سه رده مێکدا ده ستی کۆیله ی کاتێک هه موو ئه م س���ه ره رای ب���ووه ، پیا و هه موو رێکخراوانه ی که داکۆکی ده ک��ه ن و ئ��اف��ره ت��ان مافی ل��ه که بانگه وازانه ی ئه و هه روه ها ب��ۆ م��اف��ی ئ��اف��ره ت ده ک��رێ��ت، له جیهاندا و سه رتاسه ری له ئێستاش ک��وردس��ت��ان��ی��ش��دا، ئ����ه و ک��ۆی��ل��ه ب���وون���ه ه��ه ر خۆی کاریگه ری ب��ه رده وام��ه و ل��ه س���ه ر ئ��اف��ره ت��ان ه��ه ی��ه ، ئه و راستیه ش ئه م سه لمێنه ری الیه ن له سااڵنه که ئامارانه یه باو ده بێته وه راگه یاندنه کانه وه توندوتیژیه کان ب��ه رۆژ رۆژ که له وانه شه و بوونه زیاد له روو ئ����ه م ت��ون��دوت��ی��ژی��ان��ه ه��ه ر هۆی به ئێستا به اڵم بووبێت خه ڵکه وه هۆشیاری ئاستی ئه م ناشاردرێته وه .گرنگترینی کۆیله ییه ش، و ت��ون��دوت��ی��ژی لێدانه ، سووکایه تی پێکردنه ، چ له بواری رۆحی و جه سته یی که زۆر باوه و پیاوان هه موو کاتێک وه ک گورزی ده ستیان به رامبه ر ئه هێنن، کاری به ئافره تان به و جه سته یی ک��اری��گ��ه ری ک��ه به ئافره ت سه ر له ده روون��ی که شێوازه ی به و جێده هێلێت حه زوو ئه و هه موو له ئافره ت خواستانه ی که هه یه تی پاشگه ز به ئومێدێکی هیچ ده بێته وه و لێدان جار زۆر نامێنێت، ژیان ئه بێته هۆی رق وکینه هه ڵگرتن باوکه که به رامبه ر، که سی له یان برایه یان هاوسه ری ژیانه ، و له ئاکامدا ده بێته هۆی ئه وه ی که ئافره ت بیر له خۆکوشتن یا بکاته وه و وهتد… خۆسوتاندن ئه م که بینیومانه جاریش زۆر

کاره ساته رووی داوه .

بەندی کەالری

پەرلەمانی ئه ندامی محه مه د، النه هاوپه یمانی سه رلیستی له عێراق، توندوتیژی پیوایه ک��وردس��ت��ان، ک��ارێ��ک��ی ن��ام��رۆڤ��ان��ه ی��ه ده رح���ه ق ب��ه ه��ه م��وو ه��اواڵت��ی��ه ک ی��ان هه ر به رامبه ر به تایبه ت بکرێت مرۆڤێک پرسه به م سه باره ت ئافره تان، به ساز ناوبراودا گه ڵ له دیدارێکمان

کرد.

له ئافره تان به به رامبه ر توندوتیژی کۆمه ڵگاکاندا ناو له بوار ێکدا هه موو کۆمه ڵگای ن���او ل��ه و گ ش��ت��ی ب��ه کوردیشدا به تایبه ت به رده وامه ، رۆژانه زۆرێک رووب��ه ڕووی ئافره تان ده بینین له وانه یه ده بنه وه ، توندوتیژیه کان له توندوتیژیانه له و کۆمەڵیک ئاماره کان له و تری کۆمەڵێکی به اڵم ده ربخه ن ماڵدا چوارچێوه ی له توندوتیژیانه ده مێنه وه و به بیانوی ئه وه ی گوایه ئابڕومان ده چێت و زۆر شتی تر ئاشکرا نابێت، زکیه سه عید، چاالک له بواری و توندوتیژیی به سه باره ت ئافرتان هۆکاره کانی له ناو کۆمەڵگادا هه روه ها خسته تیشکی زیاتر چاره سه رییه کان له خه ڵک هوشیاری ئاستی س��ه ر

کۆمه ڵگادا.

هه فته ی به ره نگاربوونه وه ی توندوتیژی یان ئه و رۆژه ،

ته نها هه ڵسه نگاندن بێت بۆ کاره کانی ئه و ساڵه ی که چیمان کردووه بۆ ئه وه ی توندوتیژی که مبکه ینه وه

ئا: نینا

Page 6: Rebazi Azadi 679

www.jamawarnews.com راپۆرت6 سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679

یه کێتى سکرتێرى حسێن، سامان که م ئه ندامانى کوردستان ئاماژه به وه کانوونى ڕۆژى 3ى له ده کات »که یه که مى هه موو ساڵێکدا که م ئه ندامانى و ده ی��ان ڕێگه ى له جیهان هه موو سه دان ڕێکخراوى تایبه ت به خۆیانه وه کارو چاالکیه کانیان پێشکه ش ده که ن ب��ه رز یشیان داواک��اری��ه ک��ان��ی��ان و و په یوه ندیدار الیه نى بۆ ده که نه وه حکومه ت و ده وڵه ته کانیان و جه خت ئەندامان ک��ەم مافه کانى ل��ه س��ه ر ئه و ڕۆژه شدا له و هه ر و ده کرێته وه کەم ه��ۆى بونه ته که ه��ۆک��اران��ه ى مین وه ک��و خه ڵک ئ��ەن��دام��اب��وون��ى سروشتیه کان ڕووداوه و وته قه مه نى

و ئه وانیش باس ده کرێت«.ئه ندامانى که م یه کێتى ڕێکخراوى گرفته کانیان کێشه و کوردستانیش

زۆرن، من ده مه وێ ئاماژه به وه بکه م ملیۆن 600 له زیاتر جیهاندا له که ده کاته که هه یه ئەندام کەم که س له و دانیشتوانى جیهان، 10%ى کۆى رێژه یه ش ژماره یه کى زۆر کەم ئەندام هه یه له کوردستان به حوکمى ئه وه ى که رژێمى به عسی رووخاو زیاتر له 7 ملیۆن مینى له کوردستاندا چاندووه –ئێران عێراق شه ڕى له وه ش جگه و عێراق ناوخۆى شه ڕى چه ندین و سه دان و ده یان کوردستان هه رێمى لێکه وتۆته وه ،هه روه ها ئەندامى کەم بونه ته ه��ات��وچ��ۆش رووداوه ک���ان���ى ک��وژران و مه ترسیدار دیارده یه کى خه ڵکى ب��وون��ى ئ���ەن���دام ک���ەم و له ته نها ئێمه ل��ێ��ده ک��ه وێ��ت��ه وه ، 48 له زیاتر ده وروبه رى و سلێمانى هه زار کەم ئەنداممان هه یه ، له کۆى هه زار 100 له زیاتر کوردستانیشدا بۆ ئه مه ش که هه یه ئەندامان کەم له چاو سێ شارى بچوکى کوردستان جیهاندا یه کجار زۆره ، داواى سه ره کى کەم ئەندام له ئێستادا ئه وه یه که تا ئێستا هیچ یاسایه ک نییه که ماف و فه راهه م ئەندامان کەم خواسته کانى ئەندامان کەم ترى کێشه ى بکات، موچه ىمانگانه یان له که مى بریتییه ناگاته و دیناره 150ه��ه زار بڕى که به و ئه ندامانیش ک��ه م که ئ��ه وه ى خۆیان شایسته ژیانێکى پاره یه بڕه 2011دا بودجه ى له ده سته به ربکه ن. هیچ بڕه پاره یه ک بۆ هیچ پرۆژه یه کى به ن��ه ک��راوه ، خ��ه رج که مئه نادامان به به رامبه ر ناحه قیه ئه مه ڕاستی ڕێزم له گه ڵ ده کرێت ئه ندامان که م مامۆستایه ک یان پۆلیسێک بۆیان، 150ه���ه زار چ��رک��ه دا ساته ی��ه ک له زیاده ده چێته سه ر موچه که ى دینار موچه که مان هه موو ئێمه کاتێکدا له 150هه زار دیناره که له ڕاستیدا ئه مه موچه نیه به ڵکو هاوکاریه و ده کرێت و بێت ڕۆژێ��ک��دا ه��ه ر له حکومه ت بیبڕێت، چونکه هیچ یاسایه ک نیه که حکومه ت په یوه ست بکات به پێدانى ئه و بڕه پاره یه وه له م ڕۆژه دا که ئێمه

که مئه نداین. یادى به ندى و له سه ر که بڵێین ده توانین ئێمه داخه وه به هه موو ئه و به ڵێنانه ى که حکومه ت پێی داوین وه ک خۆیان ماونه ته وه و نه چونه ته قاڵبى جێبه جێکردنه وه ، بۆ که پێداوین ئه وه یان به ڵێنى نمونه ئەندامان کەم بۆ تایبه ت ئۆتۆمبێلى جێبه جێنه کرا، ب��ه اڵم بکه ن، دابین هه روه ها به ڵێنیان پێداوین که شارى هیوا یان پرۆژه ى هیوامان بۆ جێبه جێ هیچ نه کراوه ، ئه ویش به اڵم بکرێت، پرۆژه یه کى نیشته جێبوون له هه رێمى ناگونجێ ئەندام کەم بۆ کوردستاندا نیشته جێبوونه وه شوێنى ڕووى له ده ک��ه ی��ن حکومه ت ل��ه داوا ب��ۆی��ه بکات دابین ئەندامان کەم بۆ زه وى بێت عه قاره ش خۆش سلفه ى له و و کردنى ت��ه واو بۆ ده ماندرێتێ که زه واج که یان سولفه ى خانوه کانمان بۆ کوڕ و کچی شه هیدان و قوربانیانى له ده با وه رناگیرێته وه لێیان ئه نفال

کەم ئەندامانیش وه رنه گیرێته وه .ن��اوب��رو ئ��ه وه ش��ى ب��ه ~ ئه ندام جاف ئه شواق که ڕاگه یاند کردوون عێراق سه ردانى په رله مانى پرۆژه که به نیازن پێداون به ڵێنى و یاسایه ک سه باره ت به کەم ئەندامان

به ڵێنی په رله مان، ب��ه رده م بیخه نه پێداین هه ر کاتێک پرۆه یاساکه که وته بوارى کارکردنه وه هه وڵ ده ده ین ڕاو سه رنجى کەم ئەندامانى کوردستانیشى جارێکیش .چه ند جێبه که نه وه تیادا په رله مانى ئ��ه ن��دام��ان��ى س��ه ردان��ى عێراقمان کردوه و داوامان لێکردوون که یاسایه ک ده ربکه ن قه ره بووى ئه و کەم ئەندامانه بکرێته وه که به هۆى که مئه نادام عێراقه وه ئێران شه ڕى بوون، دواتر ئێمه په یوه ندیمان هه یه له گه ڵ کۆمه ڵه ى کەم ئەندامانى عێراق هه وڵیان و ئێمه ن میوانى ئێستا که بۆ کارمان یاساییه وه ڕووى له داوه بکه ن، به اڵم له ڕووى هاوکارى موچه ڕێکخراوه که مان کردنى هاوکارى یان

هیچ هاوکاریه کمان پێنه گه شتووه .ئه منى ب��اودۆخ��ى ده ڵ��ێ��ن ئ���ه وان کوردستان و بارى ئابوورى کوردستان حکومه تى ب��اش��ت��ره ئێمه ه��ى ل��ه هاوکارى پێویست پێی به عێراقیش نه کردووه ، عێراقى ئەندامانى کەم بۆیه ده توانم بڵێم بارى ئێمه له هى

ئه وان باشتره .ده سته ى ئه ندامى ئه حمه د، ڕێ��زان ئەندامانى ک��ەم یه کێتى کارگێڕى ژنان به شی به رپرسی و کوردستان

ب��ه ~ ڕاگ��ه ی��ان��د: دی��اره به کورده واریدا، کۆمه ڵگه ى له ژنان شێوه یه کى گشتى مافه کانیان پێشێل بێت ئەندامیش ئه گه ر کەم ده کرێت، ده بێت، زیاتر گرفته کانى کێشه و ئەندام ک��ەم ژنێکى بڵێم ده ت��وان��م رۆژانه تووشی ده یان جۆر توندوتیژى ده بێته وه هه ر له توندوتیژى خێزانه وه تاوه کو ده گاته کۆمه ڵگا و حکومه تیش مافه کانیان الی��ه ک��ه وه ه��ه م��وو ل��ه ئاوڕیان نییه که سیش و ده خورێت لێبداته وه ،بۆیه من لێره وه ڕووده که مه ڕێکخراوه کانى داکۆکى کردن له ژنان ژنانى مافى ڕاده یه ک تا ئه وانیش و کەم ئەندامیان پشت گوێ خستووه و ئێش بزانن نه هاتن ڕۆژان له ڕۆژێک ئەندام ک��ەم ژن��ان��ى ئ��ازاره ک��ان��ى و مافه کانى له داکۆکى ئ��ه وان چین؟ ژنان ده که ن به اڵم تا ئێستا هیچیان ن��ه ک��ردووه ، ئ��ەن��دام ک��ەم ژنانى بۆ ئومێده وارم ڕه وتى ژنانى کەم ئەندام له کوردستان به ره وه باشتر بڕوات و گوێمان کورده واریشمان کۆمه ڵگه ى

لێ بگرێ .م��وه ف��ه ق خ��ه ف��اج��ى، س��ه رۆک��ى عێراق ئه ندامانى که م کۆمه ڵه ى له باره ى سه ردانه که یان بۆ سلێمانى

هاوکات ڕاگه یاند ~ به هاوکارى و په یوه ندى ئه و له گه ڵ کەم نێوان له که هه ماهه نگیه ى و باشوورى و ناوڕاست ئەندامانى عێراق و کوردستاندا و به تایبه تیش کردن به شدارى و هه یه سلێمانیدا کەم به تایبه تن که بۆنانه ى له و له که ئێستاشدا له و ئەندامان ئەندامان کەم جیپهانى سالڕۆژى بوو پێمان خۆش ده بینه وه ، نزیک و بکه ین سلێمانى شارى سه ردانى کوردستاندا ئەندامانى کەم له گه ڵ له و ئاهه نگه دا به شدار بین که له 3ى ده درێت، ئه نجام داهاتوودا مانگى تاپێکه وه ئاهه نگێکى نیشتمانى ساز ئەندامانى کەم هه موو که بکه ین بگرێته وه عێراقیش و کوردستان شایسته شارستانیانه و ڕوویه کى و نیشان عێراق ئەندامانى کەم به بده ین، نیشانى بده ین که چۆن کەم ئەندامان هه ست و سۆزى خۆى بۆ ئەندامانى برایه تى کەم هاوکارى و ج��ی��ه��ان��ى ده رده ب���ڕێ���ت ک��ه چ��ۆن نێوده وڵه تى ڕێکه وتنامه یه کى جه خت که تیایدا ده کاته وه کۆمان ئەندامان کەم که ده کاته وه له وه پێویسته یه کترین براى هه موویان بکه ن یه کتر هاوکارى هه موویان به دیبهێنن، مافه کانیان ئه وه ى بۆ نه ته وه و فره عێراقێکى له ئێمه ش په ره له سه ر سوورین پێکهاته دا هاوکارى و برایه تى گیانى پێدانى و ڕێگه ش ناده ین هیچ الیه نێک ئه و تێکبدات، یه کێتیه مان و هاوکارى و سلێمانى ه��ات��وی��ن��ه ت��ه و ئێمه کەم یه کێتى ب��اره گ��اى س��ه ردان��ى ک��ردووه کوردستانمان ئەندامانى ب��ه ش��دارى ئ���ه وان ک��ه زانیمان و ده که ن نێوده وڵه تى پێشانگایه کى ئه وه ش به ڵگه یه که کەم ئەندامانى جیهان ئاستى له سه ر کوردستان چاالکیان هه یه و خواست و هیواى و پێشکه وتن ب��ۆ ه��ه ی��ه خ��ۆی��ان ئاستى باشترین بگه نه هیوادارین

خۆیان.

وه رگرتنه ى مۆڵه ت سیسته مى *ئه و که تۆ هێنات، تا چه نده سه رکه وتوو ڕووداوه کانى که مکردنه وه ى له بووه

هاتووچۆ له کوردستاندا؟سیسته مه ئ���ه و ب��م��ان��ه وێ��ت گ���ه ر که م��اوه ی��ه ى ل��ه و هه ڵبسه نگێنین له دامه زراندنى پێى به خۆى وه ک لیوا سه رپه ره شتى ب��ه س��ه ره ت��ادا الیه ن له پشتیوانیکردنى و عومه ر وه زی��رى مه حمود حاجى عوسمانى ڕوانگه وه له و ئه بێت، ناخۆ پێشووى له سه نگێنین،له وکاته وه ى هه ڵى ده ستیپێکراوه ،ڕێژه ى 2005 ساڵى قوربانییه کانى ڕووداوه کان به به راورد هاتۆته زۆر پێشوتر، سااڵنى له گه ڵ )150( نزیکه ى بۆنمونه خ��واره وه ، مردن قوربانیانى له ته نها ک��ه س

له به اڵم بووه ته وه ، که م ساڵه دا له و ورده ورده سیسته مه ، ئه و دا دواى :وه ک نمونه ب��ۆ ک��را، ده س��ت��ک��ارى ئه نجام تاقیکردنه وه کان پێویست نه دراوه ،له ڕووى پراکتیکییه وه مۆڵه ت شۆفێر ئه وه ى به بێ خه ڵک دراوه ته له هه ندێک له الیه ن گه نده ڵى بێت، )400( ته نها هه بووه نوسینگه کان له به ر فێرخواز به پرسیاره که یان چونه ته ئ���ه وه وه دواى له ک���ردووه له ئه نجامدا23 له تاقیکردنه وه وه له ڕووى ئه وه ى به بێ 25یان هێناوه

هاتووچۆ یاساکانى له نه زه رییه وه ، چۆنێتى هاتووچۆ مانۆڕه کانى و شه قامه کان له سه ر ک��ردن ڕه ف��ت��ار ئه م و بێت ئه گه ر تێگه یشتبێتن، خۆى س��ه رده م��ى وه ک سیسته مه تۆکمه بکرێته وه پشتى پێببه سترێت، دڵنیام له وه ى که کاریگه رییه کى زۆرى ڕێژه ى که مکردنه وه ى له سه ر ده بێت قوربانیانى ڕووداوه کانى هاتووچۆ،، له به ڕێوه به ریه تییه کانى کاتیشدا هه مان چاودێریکردن سیسته مى هاتووچۆ شه قامه کان له سه رپێچییه کان و

ت��ون��دت��ر ب��ک��ه ن، ه���ه روه ه���ا ب��ڕى ئه و ئه وه ى بۆ بکرێت زیاد سزاکان هاتووچۆ سه رپێچى که که سانه ى ڕێنماییه کانى به پلبه ندبکرێن ده که ن

هاتووچۆوه .*س��ی��س��ت��ه م��ه ک��ه دان��ی��م��ارک��ی��ی��ه ی��ان

سویدییه ؟له ئه وسیستمه مم م��ن ئ��ه گ��ه رچ��ى وه رمگێڕاوه ته دانیمارکییه وه زمانى خۆشم و ک����وردى زم��ان��ى س���ه ر به اڵم ک��ردن��ى، ئ��ام��اده به هه ستام هاتووچۆ سیسته مى ڕاس��ت��ی��دا ل��ە جیهانییه ، جیهانداسیسته مێکى له له که بکه ب��ه راورد سیسته مه ئه م سوید له ئه وه ى به هه یه کوردستان یه که ، وه ک ئه ڵمانیا هه یه ، هه موو و هه بێت بچوک تایبه تى هێماى مه گه ر هى ئه م واڵت و ئه و واڵت له وانه یه له بۆیه نه هێنرێت، به کار تر شوێنێکى

ئه م دانیمارکى نییه .*له م ڕۆژانه دا ده نگۆیه ک باڵو کرایه وه په یڕه و ب��اش��وور ک��ۆری��اى سیسته مى کاتێکدا له کوردستان، له ده کرێت ئه م سیسته مى مۆڵه ت پێدانى شۆفێریه ڕێ��ژه ى ت��اق��ی��ک��راوه ت��ه وه جێهانییه قوربانیان له کوردستان که مده کاته وه ؟له زیاتر نییه ، ئێستا ده نگۆى ئه مه سێ ساڵه باس له وه ده کرێت مه یدانێک مه دیدانێکه کۆریا، ئه وه ى وه ک هه یه خه ڵک ده چێته ژوره وه به ئۆتۆمۆبیل له و مه یدانه دا ده بێت هه موو مانۆڕه کان و یاساکان جێبه جێ بکات، چه ند ساڵ به ر له ئێستا ئه و بیرۆکه یه ته رحکرا من ده به یته خه ڵکێک که باسکرد ئه وه م تێوه رى تاقیکردنه وه ى مه یدانه وه ناو ن��ه زه رى کتێبێکى ئه بێت پێده که ى که سه ى ئه و که پشته وه له هه بێت

ناو چ��ووه که بکه یت پ��ه روه رده پێ به والیه نه ئه ستور پشت شه قامه که مانۆڕه کانى بتوانێت نه زرییه عه مه لى جێبه جێبکات، مه یدانه دا له و خۆى به داخه وه له هه ولێر شتێک نییه ناوى سیسته مى نه زه رى بێت، به بڕواى من نییه ، کۆرى سیسته مى هێنانى ئه وه ڕووى له ده بێت ک��ۆرى سیسته مى نه یهێنیت تاقیکردنه وه وه مه یدانى ئه بێت له ڕووى نه زه ریشه وه بیهێنیت.

پێشنیارى ئه وه ده که م له سه رتاسه رى ک��وردس��ت��ان ب��وون��ى م��ه ی��دان��ێ��ک��ى با به اڵم باشه ، کارێکى تاقیکردنه وه ئێمه که نه زه رییه ى کتێبه ئه م بێن ئه مه با لێره بناغه یه ک به کردومانه له سه ر و نه زه رییه که کتێبه بکه نه کوریدا مه یدانى ناو له ئه مه بنه ماى

تاقیان بکه نه وه .*هۆکاره کانى زیاد بوونى ڕووداوه کانى

هاتووچۆ بۆچى ده گه ڕێته وه ؟زۆره ، هۆکارى هاتووچۆ ڕوداوه کانى له هۆکاره سه ره کییه کان که یه کێک به رێوه به رایه تییه کانى هاتووچۆ باسى پابه ند مه سه له ى له ده که ن،بریتیه نه بوونه به یاساکانى هاتووچۆوه ، من ده ڵێم ته نها پابه ند بوون به س نییه به یاساکانى هاتووچۆوه ، به ڵکو به شێکى به ده ستن مۆڵه ت شۆفێره کان زۆرى ئاماده شێوه یه ک به نین، شۆفێر و نه کراون که شۆفێرێکى لێزان بن له

سه ر شه قامه کان.س��ه روه رن��ه ب��وون��ى تریش خاڵێکى زۆر خه ڵکێکى به ڕاستى یاسایه ، سه رپێچى یاسا ده که ن، له به ر ئه وه ى ئه وانیش چاوو له خه ڵکانى به رپرس واڵته دا له م که ده که ن ده س��ه اڵت و پابه ند نابن به یاساکانى هاتووچۆ وه .

ڕه چاوى شۆفێریه دا سیسته مه *له و ژینگه کراوه ؟

ئۆتۆمۆبیل کتێبى ڕێبه رى ن��او له له سه ر تێدایه به شێکى لێخوڕین ئه و ب��ه داخ��ه وه ژینگه ، مه سه له ى کوردستانه وه که دێنه ئۆتۆمبیالنه ى تێدایه ، س��ه ره ک��ی��ان خ��ه وش��ى دوو که ئۆتۆمۆبیل هه میشه یه که میان ده بێت واڵتێک هه ر بۆ دینێردرێت له گه ڵ که ش و هه واى گه رما و سه رما دابگونجێت، واڵت��ه ئ��ه و ل��ه گ��ه ڵ و ئۆتۆمۆبیل گه رمه واڵته ى ئه و واته دروستکردن بۆ ئه و واڵته جیاوازه له واڵتێکى ئه وروپى، ئه و ئۆتۆمۆبیالنه ى دێنه کوردستانه وه تێکه ڵن، به شێکى له ئه وروپاوه هاتووه به شێکى تریشى له خلیجه وه هاتوون، ئه مه وایکردووه له گه ڵ ئۆتۆمبیالنه ئ��ه و هه ندێک به نه گونجێن، کوردستان ژینگه ى

تایبه تى له وه رزى هاویندا.خ��اڵ��ک��ىت��ری��ش ئ���ه وه ی���ه ک��ه ئ��ه و کواڵێتییه وه ڕووى له ئۆتۆمۆبیالنه کۆنترۆڵى جدییان بۆ ناکرێت، له دوو ئه و زۆرى به شێکى یه که م ڕووه وه ئۆتۆمۆبیالنه ى ئێستا زۆر ناسکن، واته له ڕووداوه کانى هاتووچۆدا کاره ساتى کاتێکدا له لێده که وێته وه ، گه وره یان ئه گه ر بن توندوتۆڵ ئه وه نده ده بێت ڕووداویش ڕووى دا ڕێژه ى مردن که م بێته وه ، هه روه ها ڕێژه ى برینداره کان ئه مه ب��وون، ئیفلیج ڕاده ى نه گاته ئه و توندوتۆڵى ده گ��وت��رێ��ت پێى ڕووداوه ک��ان به داخه وه ئۆتۆمبیالنه نیشانى ده دات له سه رووى شه ستى ئه و ئۆتۆمۆبیالنه مه رجى توندوتۆڵى شۆفێره کانى و سه رنشین پاراستنى

تێدا نییه .

سکرتێرى یه کێتى که م ئه ندامانى کوردستان:

لە کوردستاندا زیاتر له 100 هه زار که م ئه ندام هه یه

هه ڵکه وت عه بدوڵاڵ، شاره زا له بوارى هاتووچۆ:

ئه و ئۆتۆمۆبیالنه ى ده هێنرێنه کوردستان له ڕووى کواڵێتییه وه کۆنترۆڵى جدیان بۆ ناکرێت

ئا: عومه ر عه بدوڵاڵ

دیمانه : ~

هه موو یه که مى کانونى ى3 ڕۆژى له به جیهان ئەندامانى کەم ساڵێکدا، کوردستان ئه ندامانى که م و گشتى به تایبه تى له ڕێگه ى چه ندین چاالکى ئه و کۆبونه وه وه و کۆڕ و جۆراوجۆر بوونه وه ى نزیک گه ڵ له ی��اده ی��ان، ساڵڕۆژى کەم ئەندامانى جیهان پیرۆز

ده که ن.سامان حسێن، سکرتێرى یه کێتى کەم ئەندامانى کوردستان به ~ ڕاگه یاند »له جیهاندا زیاتر له 600 ملیۆن ده کاته که هه یه ئەندام کەم که س ڕێه ى10% کۆى دانیشتوانى جیهان، له و ئەندام کەم زۆر ژماره یه کى رێژه یه ش هه یه له کوردستان به حوکمى ئه وه ى که رژێمى به عسی رووخاو زیاتر له 7 چاندووه کوردستاندا له مینى ملیۆن –ئێران عێراق ش��ه ڕى ل��ه وه ش جگه و عێراق ناوخۆى ش��ه ڕى چه ندین و سه دان و ده ی��ان کوردستان هه رێمى

کەم ئەندامى لێکه وتۆته وه «.

بوارى له عه بدوڵا، شاره زا هه ڵکه وت تایبه تى دی��دارێ��ک��ى ل��ه ه��ات��ووچ��ۆ، ئاماژه به وه ده کات »به شێکى زۆر له به اڵم به ده ستن مۆڵه ت شۆفێره کان شێوه یه ک ب��ه نین،چونکه شۆفێر سه ر له بن لێزان تا نه کراون ئاماده

شه قامه کان«.که »ئه و ده کات ئه وه بۆ هێما ناوبرا ئۆتۆمبیالنه ى که ده هێنرێنه کوردستان ئه وروپاوه له به شێکیان جۆراوجۆرن، له تریشیان وبه شێکى ده ه��ێ��رێ��ن وایکردووه ئه مه هێنراون، خلیجه وه له گه ڵ ئۆتۆمبیالنه له و هه ندێک که به نه گونجێن، کوردستاندا ژینگه ى

تایبه تیش له وه رزى هاویندا«.

Page 7: Rebazi Azadi 679

سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679 7 www.jamawarnews.comخوێندن والوان

په یوه ندنى هاوڕێیایه تى له زانکۆ زیاتر له نێوان کوڕاندا ده بینرێت

خوێندکارى ک��وڕه ئه حمه د ک��ازم زانکۆ، به بڕوای ئه و مرۆڤ که دێته دنیاوه پێویستی به وه هه یه مرۆڤه کانی ده وروبه ری بناسێت ئه مه ش بێگومان ده بێت، هاوڕێیه تیه وه ڕێگه ی له هه ر گرنگی به شێکی به هاوڕێیه تی مرۆڤێک داده نێت. وتیشى« هاوڕیێه تی

له ناو زانکۆ دا به شێوه یه کی گشتیی ب��وون��ی ه��ه ی��ه ، ب���ه اڵم زی��ات��ر ئه م هاوڕێیه تیه له نێوان کوڕان و کوڕان زیاتر ده بینرێت« کازم هێما بۆ ئه وه نه بوونی متمانه و جیاوازی ده کات کۆمه اڵیه تی کلتووری و ناوچه گه ری به هۆکارێکی گرنگی که می هاوڕێیه تی داده نێت و ده ڵێت که ئه و وه کو خۆی به شێوه یه کی ناوچه گه رایی جیاوازی

زۆر فراوان ده بینێت. هه ندێک که س جیاوازى له

هاوڕێیه تى ده کاتو هه رکه سه ده ڵێت تاقانه ، هه نسک هاوڕێیه تی، سه ر له هه یه ڕایه کی هاوڕێیه تی ل��ه ب��اش ب��ه هه ندێک به خراپ، هه ندێکیش و تێده گه ن وتیشی ئه و هاوڕێیه تی به شێوه یه کی که م له زانکۆدا ده بینێت ئه وه شی بۆ نه بوونی متمانه له نێوان خوێندکاران گ���ه ڕان���ده وه ،وه ک���و خ��ۆى وت��ی که هه ردوو له هه یه زۆرى هاوڕێیه کى جیاوازیه کیان هیچ و ڕه گ��ه زه ک��ه ن وت ئ��ه وه ش��ی و ناکات نێواندا له کچه له کوڕه کانی هاوڕێیه تی که

هاوڕێکانی زیاتره .هه نسک ووتی که ئه و هیچ جیاوازیه ک ده ره وه هاوڕێکانی نێو له نابینێت به اڵم خۆی، ناوچه که ی ن��اوه وه ی و هه ندێک که س ئه و جیاوازیه ده که ن. نه بوونى متمانه بووه ته هۆى الوازى

هاوڕێیه تىزانکۆ، خوێندکارى سه باح ک��ارزان »هاوڕێبه تى ده ک��ات ب��ه وه ئ��ام��اژه و گ���ه وره له پێداویستیه یه کێکه مرۆڤێک هه موو ژیانى بنه ڕه تیه کانى کاته ئه و هاوڕێیه تى ئه و به بڕواى ماناى هاوڕێیه تى هه یه که مرۆڤه کان زاڵ کۆمه ڵگه کلتوورى و ئازادبن

نه بێت به سه ر تاکه کاندا .متمانه نه بوونى خۆى وه کو کارزان له نێوان تاکه کاندا به هۆکارێکى گرنگ و هاوڕێیه تى ب���ۆالوازى داده ن��ێ��ت له نێوان خوێندکارانى زانکۆدا متمانه ده کات، وه سف الواز به شێوه یه کى ده ڵێت نه بوونى متمانه بووه ته هۆى

الوازى هاوڕێیه تى .به شتێکى ناوچه یى جیاوازى کارزان ناوچه گه رایى نازانێت و ده ڵێت باش گ��رن��گ ن��ی��ی��ه ل��ه درووس��ت��ک��ردن��ى هاوڕێیه تیدا ئه وه ى گرنگه تاچه ند ئه و بۆهاوڕێبیه تى هه ڵیده بژێرى که سه ى و ده گونجێت تۆدا له گه ڵ که سێکه

تاچه ند سود له یه کتر ده بینن .هاوڕێیه تى کچان و کوڕان له زانکۆ

له ئاستێکى الوازدایه زانکۆ خوێندکارى سیروان، جوان که سه ى »ئه و ده کات ئه وه بۆ هێما هه ڵیده بژیرى بۆهاوڕێى خۆى پێویسته

ئه و که سه له ناخه وه بناسێت«.ناوبراو وتیشى هاوڕێیه تى نێوان کوڕان

و کچان به شێوه کى زۆر کاڵ و الواز بۆکلتورى ئه مه شى زانکۆدا له هه یه ک��ۆم��ه ڵ��گ��ه و خ��ێ��زان ده گ��ه ڕێ��ت��ه وه که هاوڕێیه تى نێوان کچان و کوڕان و

به شێوه یه کى باش نییه .هاورێیه تى کردن له زانکۆ کارێکى

باشه زانکۆ، خوێنکارى که ریم سه رخێڵ

ده ڵێت: هاوڕێیه تى نێوان خوێندکاران ک��ارێ��ک��ى ب��اش��ه و ب��ۆڕاپ��ه ڕان��دن��ى هه ندێک کارى ڕۆژانه ، له هه مان کاتدا به شتێکى الوازیشى داده نێت له نێوان و کچان به تایبه ت خوێندکاراندا

کوڕان.زانکۆى خوێندکارى ع��ه ل��ى، الن��ه ده ڵێت هاوڕێیه تى به شتێکى پێویست

و گرنگ داده نێم له ژیانى هه رتاکێکدا خوێندکارانى له نێوان به تایبه ت

زانکۆدا.ه��ه روه ه��ا ئ��ام��اژه ش ب��ه وه ده ک��ات هه یه زۆر ک��ه س��اردوس��ڕی��ی��ه ک��ى نێوان ه��اوڕێ��ی��ه ت��ى ل��ه پ��ه ی��وه ن��دى خوێندکاران به شێوه یه کى گشتیى له

زانکۆدا.

مامۆستا لێدانى ن��ه م��اوه زۆرى حاله ته وه له خوێندکاره وه له الیه ن دژى هه موومان دی��ارده ، به ببێت له الیه ن خوێندکاربووین لێدانى به ڕه فتارێکى چونکه مامۆستاوه ێشکه وتنه کانى له گه ڵ نه گونجاو ئه مرۆمان ده زانى، دواجار توانرا به دیارده یه ئه م جۆره کان له جۆرێک ئێستا ئ��ه وه ى به اڵم بکرێت، بنبڕ خوێندندا اوه نده کانى له خه ریکه س���ه ر ه���ه ڵ���ده دات پ��ێ��چ��ه وان��ه ى هێرش واته پێشووه ، دیارده که ى الی��ه ن ل��ه مامۆستا س��ه ر ک��ردن��ه به کارهێنانى ی��ان خوێنکاره وه ، له الیه ن ناشرین و ناخۆش قسه ى مامۆستا، به رامبه ر خوێنکاره وه په رله مانه سه ره کى ئه رکى لێره دا ڕه ف��ت��اران��ه ئ��ه و دژى ی��اس��ای��ه ک ب��ه ن���اوى ی��اس��ای )پ��اراس��ت��ن��ى ده رب��ک��ات، مامۆستا( ک��ه رام��ه ت��ى ئه مه جا بپرسن خه ڵکانێک ڕه نگه یاساش پێی به چییه بۆ یاسای تاکێکى هه ر که رامه تى پێویسته

که سه ئه و جا بپارێزرێت کۆمه ڵگه به اڵم من هه بێت، پیشه یه کى هه ر واى ده بینم که ئه م یاسایه پێویست وده زگاکانى دام له چونکه بێت که هه یه پۆلیس حکومه تدا ترى بۆ درێژیه ک ده ست هه ر له ڕێگره

داموده زگایه ، ئه و کارمه ندانى سه ر یاساکه ى جێبه جێکردنى پاشان ناکرێت حکومه ته ئه رکى په رله مان مه ده نیدا کۆمه ڵگایه کى له ئێمه کۆمه ڵگه په روه رده که ى به اڵم بژین لێدان و سوکایه تى له ژێر ڕه حمه تى

ڕێکخراوه کانى ئه رکى بێت، کردندا م��ام��ۆس��ت��ای��ان��ه ک��ه ب��ه ج��دى له که بکۆڵنه وه پێشلکاریه ک ه��ه ر ئه مه بکرێت مامۆستایان به رامبه ر مامۆستا ک��ه نییه م��ان��ای��ه ب��ه و نه کات، خوێندکار به رامبه ر هه ڵه

هه ر له توند لێپێچینه وه ى ب��ه اڵم که کراوه و ده کرێت مامۆستایه ک پێشێلى مافى خوێندکارى کردبێت، ڕه ن��گ��ه ی��اس��ا ن��اس��ه ب��ه ڕێ��زه ک��ان مامۆستا سه ر کردنه هێرش بڵێن )هێرش یاساى چ��وارچ��ێ��وه ى له

ده وڵ��ه ت فه رمانبه رانى س��ه ر ب��ۆ بۆ جێگاى ک��اره ک��ه ی��دا( کاتى له کراوه ته وه به اڵم دادوه ره به ڕێزه کان خوێندکار بارودۆخى جار هه ندێ قورسی بڕیارى و هه ڵده سه نگێنن ئێمه ئ��ه وه ى ناسه پێنن، به سه ردا ئه مانه وێت نه هێرشی مامۆستایه بۆ سه ر خوێندکار، نه ک پێچه وانه که ى ه��ه ردووک��ی��ان ده م��ان��ه وێ��ت به ڵکو و ماف یاسایه ک چوارچێوه ى له پارێزراوبێت، که رامه تیان و ئه رک بۆ خوێندکارێک هێرشی ناکرێت چوارچێوه ى له مامۆستاکه ى سه ر بنه ڕه تیه کان خوێندنگا )سیسته مى ک���ورت ) ئ���ام���اده ی���ی���ه ک���ان -ده ره وه ى ل��ه ده ب��ێ��ت بکرێته وه ، له تر سزاى په روه رده ییه کان سزا که سانه ئه و ڕووب��ه ڕووى دادگاکان گرنگ ترى الیه نێکى بکرێته وه ، ئه وه یه که که س و کارى خوێندکار و مامۆستا س��ه ی��رى ڕێ���زه وه ب��ه پیشه که ى بکه ن من دڵنیام که ئه م هێرش کردنه بۆ سه ر هه ر چینێکى ده نگدانه وه ى بوایه کۆمه ڵگه ترى

زیاترى ده بوو.

نوێى سیسته مى ل��ه ئ��ه گ��ه رچ��ى وانه یه کى وه ک وه رزش خوێندن به اڵم ده ک��رێ��ت، ئه ژمێر بنه ڕه تى پیچنه دراوه گرنگى پێویست وه کو به سه ر خوێندنى ناوه نده کانى له

وه زاره تى په روه رده .ژماره یه کى ئێستادا له ده بینین له هه یه شیاو یاریگاى که م زۆر پێى به که خوێندن ناوه نده کانى خواستى ئاست له نییه ، پێویست

خوێندکاران مامۆستایاندا نییه .وه رزش وانه ى ڕابردوودا له سااڵنى به ته واوه تى فه رامۆشکرابوو، زۆر له پڕکردنه وه ى بۆ ته نها خوێندنگاکان له ده ن��ا دای��ان وان��ه ک��ان خشته ى ده وترایه وه ، تر وانه ى وه رزش برى له زۆر ل��ه ئێشتا ت��ا ئ��ه م��ه ش پێده کرێت ک��ارى خوێندنگاکان شوێنى و یاریگا ئ���ه وه ى ل��ه ب��ه ر یان نییه ، وه رزشکردنیان تایبه تى نییه وه رزشیان تایبه تى مامۆستاى تر یه کێکى بخوێنن، وانه یه ئه و تا وانه ى نه خوێندنى گرفته کانى له پراکتیکى شێوه یه کى به وه رزش نه بوونى خوێندن، ناوه نده کانى له

له خوێندکاران بۆ داخ��راوه هۆڵى زۆرجار بۆیه زستان وه رزى کاتى خوێندکار له پۆله که یدا ده مێنێته وه ، به ناخوێنێت گرنگه وان���ه ئ��ه و

پراکتیکى. شێوه یه کى یاریگاکانى به ى زۆر ئێستادا له ئه مه که کۆنکریته خوێندنگه کان یان وه رزش��ک��ردن بۆ نییه شیاو یاریگاکان یاساى نین، بۆیه پێویسته گرنگى په روه رده وه زاره تى له سه ر ناوه نده کانى له ب��دات وه رزش به و زی��ره ک نه وه یه کى تا خوێندندا له ش ساغ وته ندروستى باش دروست گرنگى وه رزش ئاینده دا. له ببیت ناوه نده کانى له پێبدرێت تایبه تى

خوێندندا.له بێبه شکراوه زۆر ک��ه ئ���ه وه ى کچانن، خوێندکارانى وه رزشکردن وه رزش��ى مامۆستاى ئ��ه وه له به ر وایکردووه ئه مه ش که مه ، زۆر کچ وه رزش وانه ى کچان خوێندنگاکانى ل��ه الی��ه ن ی��ان بخوێنن ک��ه م��ى ب��ه مامۆستاى پسپۆرى تره وه وه رزشیان دواج���ار ئ��ه م��ه ش ک��ه پێبکرێت وه ک نابێت باشى زۆر ئه نجامێکى پسپۆڕى مامۆستایه کى که ئه وه ى

وه رزش ئه و وانه یه بڵێته وه .

تایبه تى پ��رۆگ��رام��ى ئێستادا ل��ه له دان����راوه وه رزش وان���ه ى ب��ۆ ن��اوه ن��ده ک��ان��ى خ��وێ��ن��دن، ب��ه اڵم که دان���راوه به شێوه یه ک ئه مه ش خوێندکاراندا ت��وان��ى ئ��اس��ت ل��ه ئ��ه وه ل��ه ب��ه ر وه رگ��رت��ن��ى ب��ۆ نییه کۆلیژى له دانراوه پرۆگرامه ى ئه و ده خوێنرێت، وه رزش پ��ه روه رده ى هه یه ئ��ه وه ده نگۆى ئێستا بۆیه

چاوى وه رزش��ه پرۆگرامى ئه و که پێدابخشێنرێته وه وئاسان تر بکرێت

تا له توانى خوێندکاراندا بێت.خوێندنى وه زاره تى کوردستاندا له کۆلیژى سااڵنه که هه یه بااڵمان به شى و وه رزش پ������ه روه رده ى وه رزش���ى زان��ک��ۆک��ان ژم��اره ی��ه له وه رده گیرێن به شه له خوێندکاران نمره ، و ئیختیبارات به ئه ویش

په روه رده وه زاره تى پێویسته بۆیه به بدات گرنگى تر وانه کانى وه ک وه رزش بۆ ئه وه ى خوێندکار ئاماده دواج��اردا له کۆلیژه کان بۆ بکات دروست لێ کارامه ى مامۆستایه کى

بێت.پێویسته بوترێت گرنگه ئ��ه وه ى حکومه ت وه زاره تى په روه رده یاریگاى شیاو بۆ خوێندنگاکان دروست بکات

خوێندنگایانه ى ئ��ه و ه��ه روه ه��ا و یاریگاى دروستده کرێت ت��ازه که ت��ێ��دا دروس��ت��ب��ک��رێ��ت ب��ۆ ئ��ه وه ى وه رزش وه ک وانه یه کى پراکتیکیش

بخوێنرێت.مامۆستاى پسپۆڕى وه رزش دابنرێت بۆ وتنه وه ى وانه ى وه رزش، هه روه ها که وه رزش بۆ دابنرێت پرۆگرامێک له ئاست توانى خوێندکاراندا بێت.

خوێندکارێک: هاوڕێیه تى کچان و کوڕان له زانکۆ له ئاستێکى الوازدایه

تکایه سنورێک بۆ ده ست درێژى کردنه سه ر مامۆستایان دابنێن

پێویسته وانه ى وه رزش گرنگى پێبدرێت له ناوه نده کانى خوێندندا

ئا:محه مه د عوسمان

م. ستار قادر

سه رهه نگ که مال

و بێت ئه گه ر ئێمه له یه کێک هه ر منداڵی ته مه نی به بگێڕینه وه چاوێک خۆیدا ده بینێت که کۆمه ڵێک هاوڕێی گه وره بوونی له گه ڵ هاوکات هه بووه مرۆڤدا و گه وره بوونی عه قڵی مرۆڤه کان و تێگه یشتنی له که سانی ده وروبه ر ڕای ئه م مرۆڤه گۆڕانکاری به سه ردا دێت، هاوڕێیه تی دروستکردنی له هاوکات له گه ڵ مرۆڤه کانی ده وروبه ر گۆڕانکاری کاتێک نێوه نده دا له م دێت به سه ردا خوێندن قۆناغه کانی مرۆڤه کان که زانکۆ قۆناغی ده گه نه و تێده په ڕێنن کۆمه اڵیه تی کلتوری و ناوچه گه رایی وکۆمه ڵێک شتی تر ده که وێته مێشکی خوێندکارانه وه له باره ى به هاوڕێیه تى.

Page 8: Rebazi Azadi 679

www.jamawarnews.com 8 سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679

رۆژنامه نووس و ئه لبونس(ى )بنگت ن���وس���ه رى ن����اس����راوى س��وی��دى، رۆژن���ام���ه ى ب��ۆ نوسینێکیدا ل��ه )Dagens Nyheter(ى له عیراق و سویدى، کێشه کانى کورد سوننه ى شیعه و ک��وردو ملمالنێى

خستۆته به رباس.ل�����ه م ن���وس���ی���ن���ه دا ه����ات����ووه : باڵه ه��ه رس��ێ »سیاسه تمه دارانى گرنگه که ى خه ڵکى عیراق واتا عه ره به سوننیه کان و ع��ه ره ب��ه شیعه کان، کورده کان کێشه ى به رده وامیان له گه ڵ یه کتردا هه یه ، گه شبینن که له ڕێگه ى په رله مانى عیراقه وه بگه نه ڕێککه وتن چونکه بکه ن، پراکتیزه ده ستور تا یه کالنه کراوه ى کێشه ى گرنگترین نه بوونى عیراق باڵه که ى سێ نێوان جێبه جێ میکانیزمێکى ج��ۆره هیچ کردنى مادده کانى ده ستوره ، به تایبه ت ده ره وه ى له تائه ندازه یه ک کورد که ده سه اڵتى سیاسه تمه دارانى عیراقدایه هێزێکى سیاسى بۆ ناکه ن ملکه چ و

که ناوه نده که ى له به غداد بێت«.هه روه ها له باره ى ناکۆکییه کانى کورد سوننه کانه وه شیعه و عه ره به له گه ڵ زمانیشدا، له بوارى نوسیویه تى:« ناکۆکییان کورده کان عه ره به کان و هه یه ، چونکه کورده کان له وبڕوایه دان ک���وردى ده ب��ێ هاوتاى ک��ه زم��ان��ى ئه نجامه ى ئه و بێت. عه ره بى زمانى زمانى ئه وه یه ده کرێ چاوه ڕوانیش عیراق نیشتمانى زم��ان��ى ع��ه ره ب��ى بێت جگه له ناوچه ى کوردستان که کورده کان ده بێت. زمانه که هه ردوو کوردنشینه کاندا ناوچه له ده ڵێن ره سمى زمانێکى وه ک ع��ه ره ب��ى له ب��ه اڵم ده خوێندرێت، ن��اس��راوه و زمانى عه ره بنشیندا ناوچه یه کى هیچ

هیچ و نه ناسراوه به ڕه سمى کوردى نازانێت و ک��وردى زمانى عه ره بێک ته نانه ت به شێکى زۆرى سه رکرده کانى کوردى زمانى نین ئاماده ع��ه ره ب بخه نه هاوتاى زمانه که ى خۆیانه وه .

ک����ورده ک����ان ده ی���ان���ه وێ���ن ئ��ه و له م��اوه ی��ه ک��ه ک��ه سه ربه خۆییه ى ناوچه که ى خۆیاندا به ده ستیانهێناوه ، سیسته مى هه ربۆیه شه بیپارێزن. ک���ردووه ، پێشنیاز فیدرالیزمیان تائێستا گفتوگۆیانه ى ئ��ه و ب��ه اڵم پێده چێ دراوه ئه نجام له باره یه وه ڕێ��ک��ک��ه وت��ن ل���ه س���ه رى ب��ه گ��رف��ت یان فیدراڵیزم ه��ه رچ��ه ن��ده بێت. کۆنفیدراڵیزم باشترین ڕێگاچاره سه ره بۆ کێشه نه ته وه ییه کانى عیراق، به اڵم ناوه نده وه له ده یانه وێ عه ره به کان ده س���ه اڵت���ى ت��ه واوه ت��ی��ان ب��ه س��ه ر پرۆژه ى له گه ڵ بۆیه هه بێت، کورد

فیدراڵیزه کردنى عیراقدا نین. پشتیوانى ک��ورده ک��ان ب���واره دا ل��ه م سه ختیان له الیه ن شیعه کانى عیراقه وه لێده کرێت، چونکه ئه وانیش خوازیارى که عیراقن باشورى کۆنترۆڵکردنى شیعه ن. دانیشتوانه که ى زۆرینه ى ناوه ڕاستى له که سوننه کان به اڵم به سیسته مى دژ زۆرینه ن، عیراقدا ترسانه فاکته ره که شى فیدراڵیزمن و هۆکاره به اڵم عیراق، له دابه شبوونى دژایه تیکردنه ، ئه م سه ره کییه که ى ئه وه یه که سه رچاوه سروشتییه کانى له ه��ه ر ن��ه وت به تایبه تى ع��ی��راق هه یه . ع��ی��راق��دا ب��اک��ورى ب��اش��ور و ڕه نگیشه سازشێک له سه ر به خشینى پشکێک له داهاتى نه وت بۆ عه ره به ده یه وێ کورد بکرێت. سوننییه کان له نێوان ئه م مشتومڕه دا، سه ربه خۆیى

خۆى بپارێزێت.

دادگاى سه ربازى سوریابه شێوه یه کى له ک����وردى )49( ی��ه ک��الی��ه ن��ان��ه )کوردستانى رۆژئ���اوا کوردستانى س���وری���ا(س���زادا ک��ه ب��ه ت��ۆم��ه ت��ى ڕێپێوانه کانى له به شداریکردنیان قامیشلى ڕووداوه کانى دواییه و ئه م

ده ستگیر کرابوون.راپۆرته له )فرانکفۆرت( ئاژانسى هه واڵێکدا رایگه یاند:« هیچ بیانوییه ک نییه ، دادگاییه ب��ه م درێ���ژه دان بۆ به تایبه تى دواى ده رچوونى مه رسومى ئازادکردنى بۆ سورى سه رۆکایه تى

ل��ه ڕووداوه ک��ان��ى هه موو ئ��ه وان��ه ى قامیشلى ده ستگیر کرابوون«.

دروستبوونى له ترسى بوترێت ده بێ له ک��ورد ڕێپێوانى خۆپیشاندان و دادگایکردنه پرۆسه ى ئه م قامیشلى، گوازرابۆوه بۆ )دیمه شق(ى پایته خت.

رۆژنامه ى )میللیه ت(ى چاپى تورکیا سه روتارێکى له باره ى گۆڕانکارییه کانى مافه کانى له باره ى تورکیا سیاسه تى نه ته وه ى کورد له باکورى کوردستان تورکیا( خ��ۆره��ه اڵت��ى )ب��اش��ورى

باوکرده وه . له م سه روتاره ى رۆژنامه ى )میللیه ت(دا هاووه : ئێستا چیتر هه لومه رجه کانى ئ��ارادا له )1998-1984( سااڵنى هێرش و له ئیتر مه سه له که نه ماوه ، تێپه ڕیوه . )PKK( چاالکییه کانى گه یشتۆته مه سه له که ڕه هه نده کانى ئاستێک که گرتنه به رى پالنى ئابورى-

چه ند ئه نجامدانى ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ى و ڕووناکبیریى ڕواڵه تیانه ى هه نگاوێکى

به س نییه .پێشنیاز )5( س���ه روت���اره دا ل��ه م

خراونه ته ڕوو که بریتین له : شێوازێک ب��ه ه��ه م��وو 1-پێویسته لێبوردنى به ڕاگه یاندنى )ته نانه ت شاخه کان ل��ه )PKK( گشتى( الیان تیرۆر له خ���واره وه و بهێنینه بده ین. پێویسته هه نگاوى ده ستوریانه

له و پێناوه دا بنێین. 2-پێویسته ڕێگه ى چاالکى سیاسیانه کورد به ڕه گه ز سیاسه تمه دارانى به

بده ین و بچنه ئه نجومه نى نه ته وه ییه وه .3-نابێ ناسنامه ى ئاشکراى کورده کان و ڕه ت کلتوره که یان به رده وامبوونى پێویسته به پێچه وانه وه بکه ینه وه ،

باوه شیان بۆ بکه ینه وه .4-ن���اب���ێ ح��ی��زب ل��ه ک��ۆم��ه ڵ��گ��اى ده ره وه ى بخه ینه دی��م��وک��راس��ی��دا

سیاسه ت.عیراق باکورى کوردستانى 5-نابێ به پێچه وانه وه دابنێین، ب��ه دوژم��ن بگرین و ل��ه ب��اوه ش��ی��ان پێویسته بیانخه ینه ژێر پشتگیریى و پارێزگاریى

خۆمانه وه .

The Heritage( ده زگ����اى به تایبه ت Foundotion(ى لێکۆڵینه وه ى ئه کادیمى له واشنتۆنى ده رباره ى لێکۆڵینه وه یه کى ئه مریکا، چین- حکومه تى په یوه ندییه کانى رۆژنامه ى له تورکیادا حکومه تى ب��اوک��رده وه و پۆست(دا )واشنتۆن تیایدا ئاماژه بۆ ئه وه کراوه : هه رێمى فاکته رێکى بۆته عیراق کوردستانى نێوان په یوه ندى پرۆسه ى له گرنگ ئه گه ر چونکه حکومه ته ، دوو ئه م ده وڵه تى تورکیا پشتیوانى له که مینه چین واڵتى له )ئۆیگۆر( نه ته وه ى بکات، ئه وا ده وڵه تی چینیش له هه مبه ر دژایه تیکردنى بۆ سیاسه ته دا ئه م هاریکاریى ئاماده یه تورکیا ده وڵه تى

عیراق و باشورى کورده کانى له گه ڵ باشورى رۆژهه اڵتى تورکیادا بکات.

ئه م سیاسه ته نوێیه ى چین له و کاته وه تورکیا ده وڵه تى که سه ریهه ڵداوه هه ندێ مه عنه وى ماددى و پشتیوانى له که سایه تییه دیاره کانى ناو که مینه له تاوه کو )ئۆیگۆر(داوه نه ته وه ى هه ربۆیه شه جیاببنه وه ، چین واڵتى تورکیا، دژای��ه ت��ی��ک��ردن��ى ب��ۆ چین پشتیوانى هاندان و ک��ردووه ده ستى ئه و گروپه کوردییانه ى دژ به تورکیا خه بات ده که ن، هه روه ها واڵتى چین پێشکه شى زۆریشى یارمه تییه کى حکومه تى هه رێمى کوردستان کردووه تا په ره به خوێندن و نوسین به زمانى

چینى بدرێت.

رۆژنامه ى )ڕادیکاڵ (ى تورکى ڕاپۆرته ده رباره ى زانیاریى له پڕ هه واڵێکى بۆسه ر تورکیا حیزبه کانى تێڕوانینى

کوردسانى عیراق باوکرده وه .هاتووه : ڕاپۆرته دا ئه م له سه ره تاى جێگرى ش��ه ن��ه رى ع��ه ب��دول��ه ت��ی��ف داواى تورکیا وه زی��ران��ى س���ه رۆک ئه و نهێنى ک��ۆب��وون��ه وه ى چه ندین پارته تورکییانه کردووه که ده یانه وێ که بچنه وه مه ترسییانه دا ئه و به گژ سه رهه ڵده ده ن. عیراقه وه باکورى له پێشووى سه رۆکى بایکاڵ (ى )ده نیز

خه ڵکیش ک��ۆم��اری��خ��وازى حیزبى تا ک��رد پێشنیازه ل��ه م پشتیوانى بۆ سوپا ناردنى به سه باره ت بڕیار بدرێت، عیراق باکورى ناوچه کانى ڕاستییه وه ل��ه و پێشنیازه ش ئ��ه م کورده کانى که گرتووه سه رچاوه ى هه ڕه شه بوونه ته عیراق ب��اک��ورى عیراق و خاکى یه کپارچه یى بۆسه ر کرێکارانى پارتى تیرۆریسته کانى خۆیان ناوچانه دا له و کوردستانیش سه رۆکى ه��ه روه ه��ا داوه . ح��ه ش��ار )میت(، تورکیا زانیاریى ڕێکخراوى

جه ختى له سه ر ئه وه کرده وه که تورکیا له خۆیدا ده ره وه ى سیاسه تى له بارودۆخى به رگریکاریى بچێته ده ره وه و ببێته هێرشکار، به تایبه تى ده رباره ى کێشه ى که رکوک که کورده کان چاوى هه زاران تائێستا تێبڕیوه و ته ماعیان خێزانى کورد له شاره کوردنشینه کانی تره وه به ره و که رکوک کۆچیان کردووه و بۆیه کراون، نیشته جێ شاره که دا له ده بێ وه ک ده وڵه تى تورکیا توندترین هه ڵوێست وه ربگرین تا ده گاته هێرشى

سه ربازیى.«

کورده کان ده یانه وێ سه ربه خۆیى خۆیان بپارێزن

ده یان کورد به تۆمه تى ڕێپێوان سزا ده دات

پێنج پێشنیاز بۆ چاره سه رکردنى کێشه ى کورد ده خرێته ڕوو

چین پشتیوانى له کورد ده کات

حیزبه کانى تورکیا حه ز به هێرشى سه ربازى ده که ن

کورد لە میدیاکانەوە

Page 9: Rebazi Azadi 679

سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679 9 www.jamawarnews.com

ترس له خۆشه ویستى کوڕان و کچان هه یه

سێکسى چه پێنراو له کۆمه ڵگایه کى چه پێنراو

شمه کى سۆپه رمارکێته کانى کوردستان بۆ گرانه ؟

کۆمەاڵیەتی

باخان سەالح

فه رمان هیدایه ت

هه وراز زایر

ڕه نگه له داهاتوودا خۆشه ویستى کوڕان و کچان ئاساى بێته وه

سه رهه نگ براهیم، گه نجیکى ته مه ن 23 ساڵ خۆشه ویستى به کارێکى گونجان ده زانێت له نێوان ڕه زگه زى نێر و مێ، ئه و نه گه شتۆته کۆمه ڵگاکه مان به اڵم بابه ته ئه و ئاسانى به که قۆناغه ى هه زم بکات، ڕه نگه له داهاتوودا ئه م بابه ته زۆر ئاساى بێته وه ، له ئێستادا مه ترسى داره له کۆمه ڵگاکه مان،چونکه خۆشه ویستى له سه ر کچ چه ندین له بونه ته وه توندوتیژى ڕووب��ه ڕووى

الیه ن خێزانه کانیان.له داهاتودا به هۆى له یه ک

نه گه شتنیان له یه ک جیا ده بنه وه چیمه ن تۆفیق، ته مه ن21 ساڵ، ساڵ به ساڵ کۆمه ڵگاکه مان به ره و پێشه وه

ئێستادا ل��ه ئ��ه گ��ه ر چ��ى ده چ��ێ��ت، خۆیان خواستى به کچان له زۆر پێکده هێنن، هاوسه رگیرى پرۆسه ى هێشتا خێزانه کان له هه ندێک به اڵم کچه کانیان به خواستى خۆیان ناچنه وات��ه هاوسه رگیرییه وه ، پ��رۆس��ه ى خێزانه کانیان هاوسه رى پێکه وه ژیانى داهاتوو بۆ کچه کانیان دیارى ده که ن، کچه کانیان به زیانى زۆرج��ار ئه مه ش خۆیان خواستى به که ده شکێته وه پرۆسه ى هاوسه رگیرى ئه نجام ناده ن، چونکه ئه گه رى ئه وه ده بێت له داهاتودا له یه ک هۆى به ببنه وه جیا له یه ک

نه گه شتنیان. ئه وانه ى که له سه ر بنه ماى

خۆشه ویستى هاوسه رگیریان ئه نجام داوه گرفتیان که متره

گۆران کاوه ، ته مه ن 26 ساڵ ده ڵێت لێک بۆ هه نگاوێکه خۆشه ویستى کچاندا و کوڕان نێوان له تێگه شتن له سه ر خۆیان ئاینده ى ئ��ه وه ى بۆ ڕاستى بنیاد بنێن، که سیان په شیمان له به رئه وه داهاتوویان له نه بنه وه بنه ماى له سه ر که ئه وانه ى جار زۆر ئه نجام هاوسه رگیریان خۆشه ویستى

داوه گرفتیان که متره .ناوبرا وتى: ئیستا کوڕان و کچان به ئاسانى ده توانن له یه ک بگه ن به هۆى ته کنه لۆژیاوه ئامیره کانى بونى په یدا له ڕێچگه ى خۆشه ویستییه ئه م بۆیه نییه ، مه ترسى ج��اران وه ک ئێستا کوڕان و کچان ده توانن به یه ک بگه ن و ژیانى ئاینده یان له سه ر بنیاد بنێن.ڕاگه یاندنه کان ڕۆڵیان هه یه له

هۆشیار کردنه وه ى خێزانه کانڕۆژگار که ریم، ته مه ن 21ساڵ ده ڵێ: له ڕۆژگارى ئه مڕۆدا به هۆى به شداریکردنى به شداریکردنیان و کارکردن له کچان په یمانگاکان و زانکۆ له خوێندن له هۆشیارى ئاستى ب��ه رزب��وون��ه وه ى ک���وردى، کۆمه ڵگاى خێزانه کانى خۆیان ویستى به ده ت��وان��ن کچان

بده ن ئه نجام هاوسه رگیرى پرۆسه ى ڕاگه یاندن ناوه نده کانى له وپێناوه شدا له ببینن گرنگ ڕۆلێکى ده ت��وان��ن که ئه وخه ڵکانه ى هۆشیارکردنه وه ى کچه کانیان به خواستى خۆیان ده ده ن خواستى به کچان به ڵکو ش��وو به بده ن ئه نجام هاوسه رگیرى خۆیان و بێت خۆش داهاتوویان ئه وه ى بۆ

دووربن له کێشه ى خێزانى. ترس له خۆشه ویستى کوڕان و کچان

هه یه سه یوان ڕه حمان، ته مه ن 25، ئێستاش ترس له خۆشه ویستى کوڕان و کچان زۆر ک��اره س��ات��ى ئ��ه وه ل��ه ب��ه ر هه یه کوڕان خۆشه ویستى له له ناخۆش بۆته ئه مه ش داوه ، ڕووى کچان و

و کوڕان له زۆر ئه وه ى بۆ هۆکارێک کچان ڕووبه رووى خۆشه ویستى نه بنه وه دوربخه ونه وه ، مه سه له یه له و وخویان بۆیه زۆر جار به قه زا و قه ده ر چ کوڕان چ کچان پرۆسه ى هاوسه رگیرى ئه نجام ده ده ن، به مه ش ماوه ى یه کتر ناسین گونجاندن پێکه وه ده بێت، که م زۆر

ده ده نه ده ست قه ده ر.

کۆمه ڵگاى چه پێنراکه وا کۆمه ڵگایه یه ئه و مه به ستم ده سه پێنێ خ���ۆى ن��ه ری��ت��ه ک��ان گه شه کردنى ڕێگرله به رده م وده بێه سروشتى، شێوه یه کى بە کۆمه ڵگا ه��ه م��ووش��ت��ه ک��ان ده ب��ه س��ت��ن��ه وه ل��ه س��ه رووى ئ��ه و و به نه ریته کان جار هه ندێک ته نانه ت و یاساکان ده بێت، ئاینیشیه وه ل��ه س��ه رووى نه ریته کان کۆمه ڵگا ده مکوت ده کات و مرۆڤه کان به قاچاغ ئاره زووه کانى ده یکردارێنێ، ساغه یا که خۆى سیکس نه ک ئێمه دا کۆمه ڵگاى له بوونى، تێکه ڵ به ڵکو چه پێنراوه زۆر جێگه )عه یب(ه له نێر و مێ و شه رمێکى گه وره یه ، له قوتابخانه سه ره تاییه کان لێک جیاده کرێنه وه ، منداڵ، کچێکى ئه گه ر ته نانه ت بکات، منداڵ کوڕێکى له گه ڵ یارى له کاتێکدا ده ناسرێت، به کوڕانى له جیهانه هێشتا ئ���ه وزارۆک���ه چه پێنراوه که ى نێرو مێ نه گیشتوه ، تێگه یشتنى پێش کۆمه ڵگا به اڵم ئه و ده که وێ، ئه مه ش واده کات نێر سێکس ئامرازێکى وه ک هه میشه مرۆڤ، وه ک نه ک مێ، بنواڕێته ئه م ئێمه دا، له کۆمه ڵگاى ته نانه ت الدان��ى شێوازى زۆر توشى ب��اره

سیکسى کردووین، بۆنمونه سێکس گوێدریژه کان له گه ڵ نێر کردنى بازى ڕه گه ز یان به گشتى وئاژه ڵ نه خۆشى چ��ه ن��دان ئ��ه م��ان��ه و و کۆمه اڵیه تى تر که وا ناخى کۆمه ڵگا سێکس داڕزان���دووه ، ئێمه ى که ى له کۆمه ڵى چ��ه پ��ێ��ن��راوه ئ��ه وه ن��ه کۆمه ڵه ئ��ه م تاکه کانى ئێمه دا، نییه ئ��وت��ۆى، هوشیارییه کى ته نانه ت کاتێک نێر یان مێ ده بنه چۆن ن��ازان��ن کتر ی��ه ه��اوس��ه رى ئه نجامده ن، ته ندروست سێکسێکى یه کتر، ببه خشنه موچێژ تا یان له سه ر ه��اوس��ه ره مافى ک��ه ئ��ه وه ب��ه زوو زوو ه��ه ر ب��ه اڵم یه کترى، له یه کتر جێگاکانیان هاوسه ره کان ب��ه ه���ۆى پشت ج��ی��اده ک��ه ن��ه وه جار زۆر یه کتره وه ، خستنى گوێ به ر ده ب��ه ن��ه په نا ه��اوس��ه ره ک��ان به ئه مه ش له یه کتر کردن ناپاکى یان جیابوونه وه لێک یان کوشتن ناوزڕاندنى یه کتر یان خێزانه کانیان کۆتایى دێت ومنداڵه بێنازه کانیش

سه رگه ردان ده بن، .هه نگاوێک بۆهۆشیارى

ب��اش��ت��ری��ن ه��ه ن��گ��اوى ک����ردارى تایبه ت وان��ه ی��ه ک��ى ک��ه ئ��ه وه ی��ه ب���ه س��ێ��ک��س ب���ۆ خ��وێ��ن��دک��اران

زانستى به شێوه یه کى هه بێت، له سه ره تاییه وه فێرکرێن، خوێندکار ش��اره زاى زانستى به شێوازێکى ئه ندامه سێکسیه کانى بێت، هه روه ها )مه م وه ک چیرۆکه ئه ڤیندارییه کان وخوسره و،خه جه شیرین وزی��ن، وس��ی��ام��ه ن��د،خ��ورش��دو خ����اوه ر( بخوێندرێن به رفراوانتر به شێوازێکى بۆ خوێندن، ئاسته کانى گشت له خاوه ن بزانێت خوێندکار ئ��ه وه ى چ��ى ف��ه ره��ه ن��گ��ێ��ک��ه ، ه��ه روه ه��ا بیستراو، ڕاگه یاندنى پێویسته به ڕۆشنبیرى په ره بینراو،خوێنراو، چونکه زای��ه ن��د)س��ێ��ک��س(ب��ده ن، ل��ه ک��وردس��ت��ان،ئ��ه و ک��ه ئێستا بۆکرد، ئاماژه م که وا ناوه ندانه ى له سه ر هه یه کاریگه ریان ڕۆڵ��ى ت��اک��ى ک��ۆم��ه ڵ��گ��اى ک��وردس��ت��ان، له ته ندروست چونکه خێزانێکى نێۆان نێر و مێ نایه ته بوون، به بێ

سێکسى. ڕۆشنبیرییه کى سێکس گرنگى خۆى هه یه

م��ان��ه وه ى گرێنتى ب���وون���ه وه ران کردارى ئه گه ر سێکسه ، ڕه گه زیان سێکسى نێوان ڕه گه زى مێ و نێرى ئه وه نه بێت، ب��وون��ه وه ران نێوان وه چه ناتوانێ بوونه وه رێک هیچ زینده وه ران سه رئه نجام بخاته وه ،

زه وى و ده چ��ن له ناوچون ب��ه ره و ل��ه زی���ن���ده وه ران خ��اڵ��ى ده ب��ێ��ت، سێکس، له گرنگى الیه نێک ئه مه سێکس ت��رل��ه ک��ردارى الیه نێکى به ئه ندازه ى که ئه وه یه له مرۆڤدا سێکسى ک���ردارى ک��ردن وه رزش هاوسه نگى م��رۆڤ��ه ک��ان، ن��ێ��وان ده روونى ده به خشێت، ئه مه جگه له که تر، پزیشکى سوودى چه ندان ئه وه به کارى پزیشکه کانى ده زانم ڕوون کۆمه ڵگاى تاکه کانى ب��ۆ ڕێنماییان بکه ن، چونکه که نه وه و ڕێنماییانه ئ��ه وج��ۆره پێویسته تاکى به بدرێن پزیشکه وه له الیه ن

ناو کۆمه ڵ.مرۆڤ وئاژه ڵ

ج��ی��اوازى ن��ێ��وان م��رۆڤ وئ��اژه ڵ ماوه یه ش ئ��ه و که مه ماوه یه کى ئه مه ئاوه زا، )ئه قڵ( پێده گوترێت ک��ردووه ،ب��ت��وان��ێ��ت ل��ه م��رۆڤ واى له بکات، غه ریزه کانى کۆنترۆڵى له وغه ریزانه ، یه کێکه سێکسیش که ى بۆداناوه ، سنورێکى که مرۆڤ وچۆن وله کوێ، له گه ڵ کێ سێکس وخۆشک بۆنمونه )دایک بکات؟، وکچوکوره زا(،چه ندخزم وپوروکچ له هه مووجیهان تر وخۆیششێکى گه ڵ ل��ه سێکس ڕێ��پ��ێ��ن��ه دراوه ،

جار هه ندێک بکه ن،به اڵم یه کتردا کردارى سێکسى ڕووده دات له نێوان ئ���ه م ج���ۆره خ��زم��ان��ه دا،ئ��ه وه ش ت��اوان��ه وه ، چوارچێوه ى ده چێته ب��ۆ ن��م��ون��ه پ��ێ��اوێ��ک ل��ه ئ��وردن برازایه کى له گه ڵ 2005داسێکسى خۆى کردبوو، دادگاى ئه م واڵته ش سزاى له سێداره دانى به سه رئه وپیاوه دا س��ه پ��ان��د، ن��م��ون��ه ى ئ���ه م ج��ۆره قه ده غه کراوانه سێکسیه ک���رداره هه مووکۆمه ڵگایه ک له ک��ه ڕووده ده ن مامه له ى ج��ۆرى ب��ه اڵم ڕووده دات، ئه و به گشتى جیاوازه ، کۆمه ڵگاکان شانازى جێگه ى سێکسیانه کرداره به کورتییه که ى ناوکۆمه ڵگانین کارانه جۆره ئه م ئه وه یه ، پرسیار هۆکارى وای��ه پێم ب����ۆڕووده ده ن؟ ده گه ڕیته مرۆڤ ئه وه یه سه ره کى، خۆى سه ره تاییه که ى ب��اره س��ه ر ئاژه اڵیانه یه ،چونکه ک��ه ڕه ف��ت��ارى ب��ه ه��ۆى ئ���ه وه ى ئ���اژه ڵ ئ���اوه زاى غه ریزه ى کۆنترۆڵى نییه )ئه قلى( خۆى، بکات یان سنوورێک بۆکردارى مرۆڤ به اڵم دابنێت، کردن سێکس ده زانێت، سنورێک بۆ سێکس دابنێت، چونکه خاوه ن ئاوه زه )ئه قڵه (هه ربۆیه کۆدى غه ریزه کان کردنى کۆنترۆڵ

ئاوه زه )ئه قڵه (الى مرۆڤ.

له )سوپه رمارکێت( لێکدراوى وشه ى دوو له و وه رگیراوه بیانییه وه زمانێکى له )سوپه ر( پێکدێت، ساده ووشه ى ب��ه راوردى پله ى بۆ ئینگلیزیدا زمانى )زۆرب��اش( وات��ه به کارده هێنرێت ب��ااڵ هه ردوو به بازاڕ واته )مارکێت(یش و زۆرب��اش( )بازاڕێکى ماناى ووشه که له باس ده مه وێت لێره وه ده به خشن، ماوه ى بۆ که بکه م کوردستان ب��ازاڕى له )سوپه رمارکێت( ساڵێکه چه ند به کاربه ران و په یدابووه کوردستان سه ردانى ئه و بازاڕانه ده که ن بۆ پڕکردنه وه به اڵم پێداویستییه کانیان، تێرکردنى و جێگه ى بووه ته هه ندێکجار نرخ گرانى سه رنجى ڕاکێشان وتێرامانى به کاربه رانى ک���وردس���ت���ان، چ��ون��ک��ه ل��ه واڵت��ان��ى سۆپه رمارکێته کان له شمه ک جیهان

ئاساییه کان، بازاڕه له وه ک هه رزانتره ده گه ڕێته وه ئ��ه وه بۆ هۆکاره که شى خاوه نى خۆیان سۆپه رمارکێته کان که چه نده ها و په له وه ر و ئاژه ڵ و کێڵگه مارکه ى تایبه ت به خۆیانن و ڕاسته وخۆ شمه که کان ب��ه ره��ه م��ه��ێ��ن��ان��ى دواى و سۆپه رمارکێته کانه وه ناو ده هێنرێنه ئاسایى بازاڕى ناو دووکانه کانى ئه گه ر ده بێت بفرۆشن شمه کانه ئه و بیانه وێت و بیکڕن سۆپه رمارکێته کان له سه ره تا خۆیان دووکانه کانى له بیبه نه وه دواتر گرانترده بێت نرخه که ى بۆیه بیفرۆشن، وه ک له سۆپه رمارکێته کان، به اڵم ئه وه ى له بازاڕه کانى کوردستان ده بینرێت ته واو باسمان که مامه ڵه یه یه ئه و پێچه وانه ى له هه یه سۆپه رمارکێت چه نده ها کرد، له کااڵکانیان 60%ى له که کوردستان بازاڕى ئاسایى ده کڕن به نرخێکى گرانتر ته واو بۆ فرۆشتن، بۆ ده که ن نمایشى

ڕونکردنه وه ى ئه م په یوه ندیانه پشت به )قازانج که ده به ستین قازانج یاساى ئه گه ر نموونه بۆ ،) =داهات-تێچون بلوسێک له بازاڕ به 5000 دینارى عێراقى به و بازاڕ له سۆپه رمارکێته کان و بێت گواستنه وه کرێى دواتر و بیکڕن نرخه زه ریبه ى و کارمه نده کانیان کرێى و بخه نه سه ر ئه وانرخى ئه و بلوسه ڕه نگه بگاته 6000 دینارى عێراقى، بۆ ئه وه ى تووشى و تێچوون له زیاتربێت داهاتى زه ره ر نه بێت نرخى بلوسه که بۆ فرۆشتن ئه و عێراقى دینارى 6500 به ده ک��ات سه ره وه هاوکێشه یه ى ئه و به پێى کاته فرۆشیاره که و ق��ازان��ج=6000-6500( (ب��ه اڵم ده ب��ێ��ت، دی��ن��ار 500 قازانجى کڕیاره که ده بێت 1500 دینار زیاتربدات به به راورد له گه ڵ بازاڕى ئاساییدا بۆ ئه وه ى پڕ سۆپه رمارکێت. له پێداویستییه کانى

بکاته وه

کچان و ک��وڕان نێوان خۆشه ویستى بکرێت لێوه باسى نیه ئاسان هینده و کچ کۆمه ڵگا، خۆشه ویستى زۆر له شیکردنه وه ى کۆمه ڵگاکه ماندا له کوڕ ترى بۆ ده کرێت زۆر جار کاره سات به دواى خۆیدا ده هێنێت چ بۆ کچ چ بۆ کوڕ له به ر ئه وه کارێکى شیاو نییه له کۆمه ڵگاکه مان بۆیه زۆر که س ناتوانێت به رانبه ر ده رب��ڕێ��ت. خ��ۆى هه ستى خۆشم بڵێت به رانبه رى ڕه گه زه که ى ده وێت، به تایبه تى الى کچان ئاسان

نییه بڵێت کوڕێکم خۆش ده وێت.

ژی��رل��ه ب��ون��ه وه رێ��ک��ى وه ک م���رۆڤ ته نها ب��ه ه���ه رخ���ۆى س��روش��ت��دا، ته نها سێکسى که وا ئه وبوونه وه ره یه نه هێناوه ب��ه ک��ار ک���ردن ب����ۆزاوزێ لێکوه رگرتنى وچێژ ب��ۆت��ام به ڵکو سێکسیش به کارى دێنێ، له سه رده مى شارستانیه تى سۆمه رى بابلى وئاشورى و کۆڕ شوێنى وفیرعه ونى وکه نعانى ڕابواردن وخواردنه وه ى ڕووحى به زمى جمه ى ده هات له وژنه نیمچه ڕووتانه ى خۆیان قژى جۆراوجۆر به گوڵى که وا بۆنى به خۆشترین و ده ڕازان�����ده وه گوڵى سروشتى خۆیان بۆندار ده کرد، زۆر سۆمه رییه کان له الى به تایبه تى یان هه بوو،)هارپ به رزیان زه وقێکى قیساره ( ژه نین، کارى کچه جوانه کانى س��ۆم��ه رب��وو، ب��ه ش��ێ��وازی��ک ئ���اوازى سروشتى به بۆنى تێکه ڵ هارپه کان ده ب���وو، سۆمه رییه کان کچه ق��ژى سروشتى به ده رمانى خۆیان ڕوومه تى کاتانه شدا له و ده ک��رد، ڕه نگاوڕه نگ کیژه سۆمه رییه کان جلى ڕه نگاوڕه نگى ناسک و ته نکیان ده پۆشى بۆ ئه وه ى خۆیاندا ب��ه الى پیاوه کان سه ره نجى

رابکێشن.

Page 10: Rebazi Azadi 679

www.jamawarnews.com 10 سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679

زانستى نوێى توێژینه وه یه کى ده رخ��س��ت��ووه ئ���ه وه ى به ریتانى ئافره تان ل��ه الى زڕان��دن خه و که ئه مه ش پیاوان، الى وه ک زیاتره توێژینه وه یه ک. ئه نجامدانى دواى توێژه ران ئه وه یان روون کرده وه که ئافره تان به رێژه ى 75% ڕووبه رووى کیشه ى خه وزڕان ده بنه وه به رامبه ر به رێژه ى 25% له پیاوان، هه روه ها

که م که کرده وه روون ئه وه یان ئافره تانه وه له الیه ن خ��ه وى کردنى دروست هۆى ئه بێته

بۆ ته ندروستى کێشه ى له مه ش جگه ئافره ته که ، ئاماژه یان به وه دا که که م ئ��اف��ره ت��ان الى خ���ه وى ده بیت کاریگه رى خراپى

بۆ سه ر الیه نى هه ڵسوکه وتى ئافره ته که .

کورد دێرینى دۆستى میتیران، دانیاڵ لە ساڵیدا )87( له ته مه نى پاریس له کرد. دوایى کۆچى 2011/11/22 ڕۆژی سه رنجڕاکێشى رۆڵى به ته نها میتیران نه بوو، رازى فه ره نسا یه که مى خانمى به ڵکو داکۆکى له چه ندین که یس ده کرد، ک��ورده ک��ان پشتگیریکردنى ل��ه وان��ه ش ڤیدڵ کوبى سه رۆکى و تبتییه کان و ک��اس��ت��رۆ و داواک���ردن���ى داب��ه ش��ک��ردن��ى و ئ��او سه رچاوه کانى دادپ��ه روه ران��ه ى ره خنه گرتن له کۆیالیه تی. دانیاڵ میتیران له )29(ى تشرینى یه که مى ساڵى 1924 له دایکبووه ، )ڤێردون( شارۆچکه ى له باوکى مامۆستایه کى سۆسیالیست بووه . 1944 ساڵى ئۆکتۆبه رى )27(ى له ئه وکاته که میتیران، فڕانسوا له گه ڵ ئه ویش ئه ندامێکى هێزى به رگریى بووه ، هاوسه رگیریى ئه نجامداوه و دوو کوڕیان جین و گیلبه رت ناوه کانى به ب��ووه -1981( سااڵنى له نێوان کریستۆف. یه که مى خانمى میتیران دانیاڵ )1995

خۆى هه وڵیداوه به اڵم بووه ، فه ره نسا دووربخاته وه له رێوڕه سمى پێشوازییه کان له )کۆشکى ئێلیزێ( و پرۆتۆکۆڵه کان و خۆى بۆ ئیشوکاره کانى مافه کانى مرۆڤ چاوپێکه وتنێکدا له و بکات، ته رخان خۆى وه کو که سێکى ساده وه سفکردووه . فرانس »رێکخراوى 1986دا له ساڵى لیبه رتی« بۆ داکۆکیکردن له مافه کانى که مینه کان م��اف��ه ک��ان��ى و م���رۆڤ دامه زراندووه . له ساڵى 1992 له میانه ى سه ردانێک بۆ هه رێمى کوردستان له گه ڵ ته ندروستى وه زیرى کۆشنه ر، بێرنارد هه وڵێکى له فه ره نسا، کاته ى ئ��ه و فرانسوا ب��ووه . رزگ���ارى تیرۆرکردن نه خۆشى به 1996 له ساڵى میتیران به اڵم ک��رد، دوای��ى کۆچى شێرپه نجه کارى له به رده وامبوو میتیران دانیاڵ سیاسى و کارکردن له بوارى مافه کانى و دژه جیهانگیرى کۆڕه کانى و مرۆڤ به رگریکردن له گروپه کانى که مینه کان، له سااڵنى دواییدا خۆى دوورخسته وه له

پارتى سۆسیالیستى مێرده که ی. دانیاڵ نووسیوه ، کتێبێکى چه ند میتیران و یاخیبوون له باره ى کتێبێک له وانه شۆڕش له هه رێمى چیاپاسى مه کسیک

و یاده وه رییه کانى خۆی.

به دابه شکردنى خه اڵته کان ته وار، له هۆڵى بۆ شیعرو چیرۆک و لێکۆڵینه وه ، کۆتایى هات. گه الوێژ فیستیڤاڵى پانزه هه مین به گۆرانییه ک به فیستیفاڵ رۆژى کۆتایى ده ستى وان« بۆ »شیوه نێک ناوى له ژێر

له الیه ن سه رپه رشتیارى دواتریش پێکرد، وتارى به ختیار مه ال گه الوێژ فیستیفاڵى کۆتایى خوێندرایه وه . دوا به دواى ئه ویش له الیه ن تیپى موزیکى سه نته رى هاوبه شى کران، پێشکه ش به رهه مێک چه ند لوڕ،

فیستیفاڵى پانزه هه مین خه اڵته کانى بوو. خ��واره وه شێوه ى به م گه الوێژیش خه اڵتى یه که م بۆ شیعر به خشرایه »به شدار خه اڵتى نه جمه دین«، س��واره و سامى فه رهادى »فاتمه به خشرایه دووه میش سێیه میش خه اڵتى به هین«، ئ���ازاد و پشتیوان و ئه حمه د »رێبین به خشرایه به چیرۆکیش یه که مى خه اڵتى عه لی«. به دووه میش خه اڵتى و حه بیب ش��ااڵو سێیه میش خه اڵتى و عوسمان ئومێد به شى خه اڵتى به خشرا. ئه مین توانا به خه اڵتى بوو، شێوه یه به م لێکۆڵینه وه ش خه اڵتى که مانگه ر، گواڵڵه بۆ یه که م خه اڵتى و ئه حمه د س��ۆران بۆ دووه م عوسمان.جێگای موحسین بۆ سێیه میش ئاماژەیە فستیڤاڵی گەالوێژ لە رۆژانی 22-2011/11/25 لە هۆڵی تەوار بەڕێوە چوو.

»ت��ا« ی��ان ب��ه رزب��وون��ه وه ى پله ى گ��ه رم��ى ل���ه ش خ���ۆى ل��ه خ��ۆی��دا نیشانه یه . به ڵکو نییه ، نه خۆشى له شه ب��ه رگ��رى گرنگى هێڵێکى سیستمى و هه وکردنه کان دژى ده کاته وه چ��االک ل��ه ش به رگرى خڕۆکه دروستکردنى زیاتر بۆ دژه ته نه کان و خوێن سپییه کانى ترى فاکته رى و Antibodies)تا( سووککردنى بۆ ب��ه رگ��ری. ئه م په یڕه وى یان چاره سه رکردنى نموونه : بۆ بکه ، هه نگاوه چه ند له سه ر زیاد به تانى و زیاد جلى ده وروبه ریان با الب��ه ره . نه خۆش

نه ک بێت فێنک ژوور ه���ه واى به کاربێنه شله تێن ماده ى گه رم. به حه مامێک ن��ه خ��ۆش ب��ا ی��ان وه ربگرێت گ��ه رم نیمچه ئاوێکى به کارهێنانى له پاش به تایبه تى ده رمان ئه گینا پله ى گه رمى له ش دووباره به خێرایى به رز ده بێته وه . بده یته س��ارد شله ى ب��ده ه��ه وڵ بۆ به رگه گرتن. به پێى نه خۆش له ش، گه رمى پله ى دابه زاندنى یان ئه ستامینۆفین وه کو ده رمانى بروفین یارمه تى نه خۆش ده ده ن تا چاره سه رى ته واو ده کرێت له الیه ن

دکتۆر.

کرم نزیکه ى 2000 ماسولکه ى هه یه .زه ڕاف��ه ملى جومگه کانى ژم���اره ى یه کسانه به ژماره ى جومگه کانى ملى

مرۆڤ.ووریاترین باشترین و ترین خێرا درێ��ژو گ��وێ بیستن ب��ۆ گ��ی��ان��ه وه ر

گورگه . 3000 رۆژێ��ک هه موو هه نگ شاژنى

هه زار گه را دائه نێت.هه ستى دلۆپه ى م��رۆڤ12000 زمانى ناوه راستى له سه ره .به س تامکردنى ناکات. تامێک به هیچ هه ست زمان به هه ردوو الیى زمانى هه ست به تامى

خ�����واردن ده ک����ات.ب���ه زم���ان���ى

تاڵ خ��واردن��ى به هه ست دواوه ش ده کات.

خوله ک 7 ت��ا 3 ئ��ه ت��وان��ێ م��رۆڤ بمێنێته وه بێ هه ناسه دان.

له 16 م��رۆڤ پێکه نین کاتى ل��ه ماسولکه کانى ئه جوڵێته وه .

برژانگى چاوى مرۆڤ ناگاته 150 رۆژ نوێ ده بێته وه .

جه سته ى مرۆڤ ته نها 6لیتر خوێنى تێدایه .

م��اس��ول��ک��ه ک��ان��ى ل��ه ش��ى م���رۆڤ 639ماسولکه یه .

گه رمى سه ر خۆر 6000هه زار پله یه .

ئه گه ر له پاداشت کردن ده ستت کورت بوو، با له سوپاس کردندا

زمانت درێژ بێت*****

ناوبانگى چاک له ڕوخسارى جوان چاکتره

*****زانا ئه و که سه یه له نه زانه وه

فێرى شت ئه بێت

له په نده کانی ژیان

ئافره تان زیاتر توشى که م خه وى ده بن وه ک له پیاوان

دانیاڵ میتیران، دۆستى دێرینى کورد

پانزه هه مین فیستیڤاڵى گه الوێژ

چۆن چاره سه رى )تا( ده که یت؟ ئایا ده زانیت؟

هەمەڕەنگ

Sudoku سودۆکو

کــاوڕ4/20-3/21

دووانه6/20-5/21

قرژاڵ7/20-6/21

شێر8/20-7/21

فه ریک9/20-8/21

ره ن���گ���ه ده س���ت له کارێک هه ڵبگریت به رژه وه ندى له گه ڵ نه گونجانى هۆى به تایبه تى کاروبارى به بایه خ خێزانیت، خۆت ده ده یت و خۆشک و براکه ت کێشه ت بۆ دروس��ت ده ک��ه ن به هه ڵه راى خۆت ده بێت، چاره سه ر کێشەکه ده رمه بڕه ،

هه وڵ بده دڵیان نه ڕنجێنیت .

ماوه یه چاودێرى ئه م رووداو و پێشهاته کان ده که یت، ئه گه ر ده توانى خۆتى تێوه مه گلێنه ، له هه ندێ ده ست هه یه ، به سازش پێویستیت و کێش له سه ر خۆت هه ڵبگره خۆت مه رجى له به دووربگره ، بوارێکدا له هه موو وه به رهێنان کۆتایی هه فته دوخه که هێور ده بێته وه ، باشترین

رۆژی ئه م هه فته یه بۆتۆ چوارشه ممه یه .

زۆرباشه ماوه یه ئه م ب���ۆ س��ه رخ��س��ت��ن��ى پالنه کانت، سه ره ڕاى نهێنى به هه وڵبده دارایى نیگه رانى هه ندێ کار بکه یت و خۆت نه خه یته به رچاو، زمانت ئاگات مه که که س ئاڕاسته ى ره خنه بگره و به ده بیت دڵخۆش بێت، ته ندروستیت له دیارییه ک که له خۆشه ویستێکه وه بۆت دێت.

خ����ۆت ل���ه ه��ه م��وو ک�����ێ�����ش�����ه ی�����ه ک به ب���ه دوورب���گ���ره ، هه ڵچوونه وه ره فتار ده که یت و تووشی ئاڵۆزی ده بیت و هه وڵبده دیبلۆماسیانه ره فتار بکه یت، بۆیه پێویستت به ئارامی و دان به خۆداگرتن له مه نێ، بنه ڕه تی هه نگاوێکی هیچ هه یه ،

کۆتایی هه فته هه موو شتێک باش ده بێت .

ئ��ه م رۆژی ی��ه ک��ه م ه��ه ف��ت��ه ی��ه ت��ووش��ی هه راسان و دڵه ڕاوکێ خێزانی کێشه ی له بۆیه خۆت ده بیت، بوون گۆڕانی داراییت ده ستکه وتی بگره ، دوور به هه ندێ له زۆرده بێت، چاالکیت به سه ردادێ یاوه رت ده بێت، خۆشه ویسیتێک به خت بواردا دێته ژیانته وه هه وڵ بده به باشی لێی تێبگه ی .

خ����������ۆت ل���ه ق��ه ره ب��اڵ��غ��ى و په یوه ندى ئاڵۆز دووربخه ره وه و بێ پێچ و په نا قسه کانت بکه ، که شه که گونجاوه یارمه تى و رۆمانسیه ت سه رگه رمىو بۆ هه ندێ که س ده ده یت یان کارێکى مرۆیى هه فته رۆژی باشترین بکه یت، گ��ه وره

بۆتۆ دووشه ممه یه .

گـــــا5/20-4/21

کارێکی له وانه یه ب���اش ه��ه ب��ێ��ت، ورده ک��اری��ی��ه ک، له هه موو ئ��اگ��ادارب��ه له وانه یه رووبه ڕووى گۆڕانکارى ببیته وه باری پره نسیپدا، یاساو له هه ندێک له ئاگات نابێت، باش ته ندرو ستیت خۆت بێت تاکوو ژیانه ت گورانکاریی به

سه ردا دێت.

ته رازوو10/20-9/21

ه��ه وڵ��ب��ده ژی��ان��ى به روپێش خێزانى بارودۆخه که به ری، ئاڵۆزه و رێگر ده بێت له به رده م به دیهێنانى دڵه راوکێ به هه ست یان حه زه کانتدا له ده که یت و حه وسه ڵه ت خراپ ده بێت تر، بۆ شوێنێکى گۆاستنه وه ت ئه نجامى باشتر وایه به خۆتدا بچیته وه ، باشترین

رۆژی ئه م هه فته یه بۆتۆ دووشه ممه یه .

که وان12/20-11/21

به هێز ه��ه س��ت��ت کارێک هیچ ده بێت م���ه ک���ه ک���ه دڵ��ت هه ستیاره و ماوه یه کى نه بێت، رازی��ى یان بێ ئاشکرا نهێنیت هه ندێ له وانه یه هیچ مه سه له یه کى کۆن سه رهه ڵبداته وه و پرۆسه یه کى کڕین و فرۆشتن ئه نجام مه ده ، باشترین رۆژی هه فته بۆتۆ دووشه ممه یه ، وا باشتره سه فه رێک بکه یت بۆ هه نده ران.

گیسک1/20-12/21

ل��ه س��ه ره ت��ای ئه م ه��ه ف��ت��ه ی��دا،ت��وش��ى کۆسپ و ه��ه ڵ��چ��ون ده بى، هه وڵ ده ده یت داواى یارمه تى له هه ندێ چاره سه رى دۆزی��ن��ه وه ى بۆ بکه یت ک��ه س کێشه یه ک، به ئاگابه له قسه کردن، سه باره ت هه ندێ له وانه خێزانى، مه سه له ى به هه ندێ باشترین بکات، ت��ووڕه ت پێشهات رووداوو

رۆژی ئه م هه فته یه بۆتۆ یه ک شه ممه یه .

سه تڵ2/20-1/21

ل���ه م ه��ه ف��ت��ه ی��ه دا هه وڵبده بارودۆخى به زوویى کاره که ت یه کالیى بکیته وه ، به ئاگابه له توڕه بوون، و خێزانى و دارای��ى ئاڵۆزى دۆخى له له که سانى ده وروبه رت ره خنه مه گره ، به مه که ، ئاڵۆز دۆخه که بچۆره وه و خۆتدا ده بێته که ده به ستیت خوشه ویستی

مایه ی ئارامی له ژیانتدا.

نه هه نگ3/20-2/21

که سێکى دی���داری ده س���ه اڵت���دارت بۆ ئه دا یارمه تیت دواتر که ده ڕه خسێت، ویستى به بارودۆخه که ده که یت هه ست ئه وه ى پێش بواره کاندا له هه موو تۆیه دۆخى به بنێیت نوێ هه نگاوێکى هه ر هه فته رۆژی باشترین بچۆره وه ، دارایدا

بۆتۆ سێشه ممه یه .

دووپشک11/20-10/21

Page 11: Rebazi Azadi 679

سێشەممە 2011/11/29 ● ساڵی 31 ● ژماره 679 11 www.jamawarnews.com

ڕۆبێرتۆ دێ ئاسیس مۆرێرا که هاوکات یاریزان براى و کاره کان به ڕێوبه رى دووپاتى لێدوانێکدا له ڕۆناڵدینهۆیه له دڵخۆشه زۆر ڕۆنیێ ک���رده وه ، ده مێنێته وه یانه که ى له و فالمینگۆ گریبه ستێکى چه ند ڕۆناڵدینهۆ .له پێگه یشتووه ، ئ��ه وروپ��اوه ل��ه س���ه رووی���ان���ه وه ل���ه الی���ه ن ی��ان��ه ى پاناسیناکۆسى یۆنانى، ئه وه ى زیاتر هه واڵى ڕۆیشتنى ڕۆناڵدینهۆى وروژاند له وه باسیان که بوو ڕاپۆرتانه ئه و گرێبه ستى ده یه وێت فالمینگۆ ده کرد به اڵم هه ڵبوه شێنێته وه . یاریزانه که ڕۆبێرتۆ له وباره یه وه وتی من قسه م له گه ڵ هیچ که سێکدا نه کردووه سه باره ت به گواستنه وه ى ڕۆناڵدینهۆ، ئه و زۆر هه مووکات که فالمینگۆ له دڵخۆشه ئه و ببینێت، هاوڕێکانى ده توانێت هێشتا ناوێکى گه وره یه له تۆپى پێى جیهان . ئه نجامه کانى باشن لێره ، 50 20 و ئه نجامداوه فالمینگۆ بۆ یارى گۆلیشى تۆمارکردووه ، ئه مه سه ره ڕاى ئه وه ى بانگهێشتى هه ڵبژارده ى به ڕازیل کرایه وه . ئه و زۆر دڵخۆشه لێره و ته نیا یانه که ى یارییه کانى له بیر ده یه وێت

بکاته وه و هیچى تر .

ڕاه���ێ���ن���ه رى ی���ان���ه ى ی��ۆڤ��ان��ت��ۆس یانه ى وای��ه پێى کۆنتى ئه نتۆنیۆ بۆ سه ره کییه پ��اڵ��ێ��وراوى ناپۆلى به ده ستهێنانى نازناوى خولى ئیتاڵى لێدوانه ى ئه م . بیانکۆنێرى نه ک یانه که ى که کاتێکدایه له کۆنتى پله ى له خاڵ 25 کۆکردنه وه ى به له خاڵ 16 به ناپۆلیش و یه که مه

پله ى هه شته مه . کوڕانى کۆنتى ڕۆژى یارییه کى له 2011/11/29 سێشه مه دواخ�����راوى ه��ه ف��ت��ه ى ی��ان��زه ه��ه م��دا رووبه ڕووى ناپۆلى ده بنه وه . کۆنتى :تاقیکردنه وه یه کى وتی له وباره یه وه یارییه که ى بۆ له پێشه زه حمه تمان تیمێکن ئ��ه وان ناپۆلى، به رامبه ر یه که من پاڵێوراوى به دڵنیاییه وه

هه ردوو له سکودیتۆ بردنه وه ى بۆ و یاریزانه کان تایبه تمه ندى ڕووى . یاریکردنیان شێوازى تایبه تمه ندى به الزیۆ له بردنه وه ى به یۆڤانتۆس به درێژه ى پیپى گۆڵێکى سیمۆنى ئه مساڵیدا وه رزى به رزه که ى ئاسته که تاکه یانه که تووشى هیچ شکستێک

نه هاتووه .

ئیتاڵى ئه زموونى به ڕاهێنه رى جیۆڤانى تراپاتۆنى ڕه زامه ندى خۆى گرێبه سته ى ئه و له سه ر نیشاندا یه کێتى تۆپى پێى کۆمارى ئێرله ندا مانه وه ى بۆ کردبوو پێشکه شى . هه ڵبژارده که ڕاهێنه رى وه ک تراپاتۆنى توانى ئێرله ندا بگه یه نێته یه که م پاڵه وانێتى فه رمى له وه ته ى به کاتێک ،2002 جیهانى جامى بردنه وه له ئه ستۆنیا له پاشکۆکان کۆتاییه کانى گه یانده ئێرله نداى ج��ام��ى ن��ه ت��ه وه ک��ان��ى ئ��ه وروپ��اى له واى ئه مه ش . داهاتوو ساڵى کرد ئێرله ندا کۆمارى به رپرسانى ڕاهێنه ره که گرێبه ستى به په له که

ت��ازه ب��ک��ه ن��ه وه . ت��راپ��ات��ۆن��ى بۆ :ڕه زامه ندیم وتی ڕۆژنامه نووسان گرێبه سته ى ئه و له سه ر نیشانداوه ب��ه اڵم هێشتا ئ��ام��اده ک��راوه ب��ۆم واژوون����ه ک����راوه .س���ه ب���اره ت به جامى کۆمه ڵه کانى تیروپشکى ڕاهێنه ره ئ��ه وروپ��ا، نه ته وه کانى خ��واس��ت ه��ی��واى س��اڵ��ه ک��ه 72نه که وێت ه��ه ڵ��ب��ژارده دوو ب��ه ر ئه ڵمانیا کۆمه ڵه ى له نامه وێت به هێزترین له یه کێکن ئه وان بین، هه ڵبژارده کانى جیهان . هه روه ها بین ئینگلته را له گه ڵ ناشمه وێت له باشه ى په یوه ندییه ئه و به هۆى

نێوان هه ردوو واڵت هه یه .

ئاریێن ڕۆبن بیر له واژۆ کردنى ناکاته وه ن��وێ گرێبه ستێکى له میونیش بایێرن ل��ه گ��ه ڵ وه رزه دا له م ڕۆب��ن ئێستادا. ه��ه ب��ووه ، پێکانى ب����ه رده وام ب���ه م دوای���ی���ه ش گ���ه ڕای���ه وه به رانبه ر و ک��ردن یاریى بۆ به شداریى دۆرتمۆند بۆروسیا دۆڕا. 0-1 تیمه که ى که کرد گرێبه سته که ى ئێستاى یاریزانه 2013 هاوینى له هۆڵه ندییه که له گه ڵ یانه باڤارییه که کۆتاییى په یڤینێکیدا له ب��ه اڵم دێ��ت، له گه ڵ TZ، ڕۆبن دانى به وه دا واژۆ له بیر ئێستادا له که نا نوێ گرێبه ستێکى ک��ردن��ى

ناکاته وه له گه ڵ بایێرن.“ی��ان��ه ک��ه ده زان���ێ���ت ک��ه من

چه نده ئه وان به رانبه ر هه ستم باشه و، ئه وانیش باوه ڕیان پێم هه یه . به اڵم من ته نیا ده مه وێت یارییکردن سه ر بده مه سه رنج

له م ساته دا.”ئه م گوتوومه ” چه ندان جار یانه یه که شێکى خێزانیى هه یه نییه ، دیکه یانه کانى وه کو و، بۆ نموونه ، ڕیاڵ مه درید. لێره هه مووان له یه ک شوێن دا کار پته وت په یوه ندییه کى ده که ن، هه یه له گه ڵ خه ڵک دا، ته نانه ت

له گه ڵ هانده رانیش دا.”“به اڵم تۆ هه رگیز نازانیت چیى ڕوو ده دات له تۆپى پێ-دا. من داهاتوویه کى سه یرى نامه وێت

زۆر دوور بکه م.”

گرێبه سته که ى ئ��ه وه ى س��ه ره ڕاى به سه رده چێت دوان��زه دا مانگى له ڕیزه کانى زۆره ئ��ه وه ئه گه رى و گاالکسى ئه نجلس ل��ۆس ی��ان��ه ى بێکهام ده ی��ڤ��د به جێبهێڵێت، بۆ کرایه وه یانه که ى بانگهێشتى به رامبه ر دۆستانه یارییه که ى له ئوستراڵى ڤیکتۆرى میڵبۆرن 6/12 ..لۆس ئه نجلس دواى ئه و یارییه به مه به ستى چه ند یارییه که ى و ئه نده نوزیا ڕووده ک��ات��ه دیکه له بانگهێشتکردنى . فیلیپین یارى له یاریزانه که که کاتێکدا تووشى ئه مریکیدا خولى کۆتایى پێکان هات و تا ئێستا له قۆناغى زه حمه ته و چ��اک��ب��وون��ه وه دای��ه

چاکببێته وه ، 6/12 بۆ بتوانێت ئاماژه یه ک ئه مه پێده چێت به اڵم

بۆ ئه مریکییه که یانه له الیه ن بێت هێشتنه وه ى بێکهام له یانه که یان.

ڕۆژنامه ى میره رى ئینگلیزى باوى سان پاریس یانه ى که ک��رده وه جێرمانى دووه مى ڕیزبه ندى خولى فه ڕه نسى ده یه وێت له ماوه ى کڕین گرێبه ستێک زستانه دا فرۆشى و به ئارسیناڵ سه باره ت یانه بداته

مه غریبى شه ماخى مه روان کڕینى میره ر یانه یه . ئه و هێرشبه رى و یانه که کردووه ئاشکرا ئه وه شى له به رامبه ر ده یه وێت فه ڕه نسیه که خزمه ته کانى شه ماخى دا 10 ملیۆن . له نده نیه که یانه بداته پاوه ند

جێگاى باسه له وه ته ى له سه ره تاى وه رزى پێشوه وه له یانه ى بۆردۆوه ڕوى کردوه ته ئارسیناڵ هێرشبه ره نه بوه س��ه رک��ه وت��وو مه غریبیه له وه ى جێگه ى خۆى له پێکهاته ى

سه ره کى ئارسیناڵ دا بکاته وه .

ل���ه دوای�����ن ی�����ارى ه��ه ف��ت��ه ى سیانزه ى خولى ئیتاڵیدا، یانه ى یاریگاى ل��ه س��ه ر میالن ئه یسى س��ان س��ی��رۆ م��ی��وان��دارى یانه ى سه رکه وتنێکى و ک��رد کیڤۆى به .میالن ده سته به رکرد گه وره ى ئیبراهیمۆڤیج زاڵتان سه رکردایه تى یارییه دا به ئاستێکى به رزه وه له م به تایبه ت له نیوه ى یه که مدا که چوار گۆڵى یه ک له دواى یه کییان خوله کى له .ه���ه رزوو تۆمارکرد به رگرى هێڵى ئه ستێره ى هه شت به یانه که ى سیلڤا تیاگۆ میالن پ��اش��ان ، پێشخست گ��ۆڵ��ێ��ک هێنده ى نه برد زاڵتان ئیبراهیمۆڤیج

خوله کى له ج��وان لێدانێکى به پاشان . هێنا دووه میشى 16ئه لیکسه نده ر پاتۆ که زیاد له دوو یاریگاکان له پێکان به هۆى مانگه دوورکه وتۆته وه و یه که م یارى خۆى ئه نجامدا سه ره کى یاریزانى وه ک هێڵى هه ڵه یه کى له گۆڵى سێهه م خوله کى له گۆڵپارێز و به رگرى له هه ر پاشان .. تۆمارکرد 33خوله کى له و یه که مدا نیوه ى 44 ناوبژیوان لێدانێکى سزاى بۆ ئیبراهیمۆڤیج و ئه ژمارکرد پاتۆ کرد جێبه جێى سه رکه وتوویى به له یارییه که مسۆگه رکردنى .دواى نیوه ى یه که مدا، یاریزانانى میالن

پاشه کشه یان دووه مدا نیوه ى له به سه ربردنى ب��ۆ ته نیا و ک��رد یارییان دووه م نیوه ى کاته کانى ده کرد . ئاماش وایکرد له نیوه ى ئه نجامى له شتێک هیچ دووه م کیڤۆش و نه گۆڕدرێت یارییه که نه یتوانى مه ترسییه کى ئه وتۆ بخاته گۆڵپارێز ئامێلیاى گۆڵى س��ه ر ئه نجامه ب��ه و ه��ه ر یارییه که و میالن شێوه یه .ب��ه م به کۆتاهات وه رگرت الزیۆ دۆڕانى له سوودى به دووه م پله ى بۆ سه رکه وت و که ئۆدێنزى له گه ڵ گۆڵ جیاوازى خاوه نى هه ریه که یان میالن له گه ڵ

24 خاڵن .

به ڕێوه به رى کاره کانى: ڕۆناڵدینۆ فالمینگۆ به جێ ناهێڵێت

کۆنتى : ناپۆلى پاڵێوراوه بۆ به ده ست هێنانى خولى ئیتاڵى نه ک یوڤی

تراپاتۆنى بۆنده که ى له گه ڵ هه ڵبژارده ى ئیرله ندا نوێ کرده وه

ڕۆبن نایه وێت بۆنده که ى له گه ڵ باڤاریا نوێ بکاته وه

ئه گه رى هه یه بێکهام لۆس ئه نجلس گاالکسی به جێ نه هێڵێت

پاریس سان جێرمان چاوى بڕیوه ته تواناکانى شه ماخ

یانه ى ئه یسی میالن سه رکه وتنێکى گه وره ى به ده ست هێنا

وةرزش

Page 12: Rebazi Azadi 679

ئه وه له دیمانه یه کیدا کریستاڵ کارێکى هه موو که ده خاته ڕوو و ده کرێت له سه ر قسه ى باش ڕه خنه ى لێده گیرێت، پێشى وایه هه رده بێت هونه رى غیره ى که ئه و بێت، هونه رمه ندا له ناخى چه ند له باس هونه رمه نده کچه هونه رى به تایبه ت پرسێکى خ��ۆى و ک��اره ک��ان��ى ده ک���ات و به مشێوه یه وه اڵمى پرسیاره کانى

داوه ته وه .س��ه ب��اره ت ب��ه ب��او ب��وون��ه وه ى پێشوازى و ب��ه ره��ه م��ه ک��ان��ی زاهیر، هه ڵکه وت وتی: جه ماوه ر سه رکه وتنم بۆیه بۆکردم کارى م��س��ۆگ��ه رب��وو، ج��گ��ه ل��ه م��ه ش به باشى تێکست موزیک ک��ارى ئاماده کرابوو، هه روه ها متمانه و بڕوا بوون به خۆشم ئه و دڵنیایه ى کاردینای ده رب����اره ی پ��ێ��دام.

شیعردا ب��ورای له که خوشکی تاچه ند و هه یه بااڵی ده ستێکی له سوود داهاتوو بۆ توانیویه وتی: وه ربگریت؟ تێکسته کانى هه وڵ باشه و تواناى بێگومان داهاتووم کاره کانى له ده ده م وه اڵم��ی ل��ه ببینم. ل��ێ س��ودى گۆڕینى ئایا، پرسیاره ی ئ��ه و ده رخستنى هۆى ده بێته ستایل زی��ات��ر ب��ۆ ه��ون��ه رم��ه ن��د؟ وت��ی: ستایل به په یوه سته هه رکه سه و به شێوه یه کى ده رک��ه وت��ن��ى و تایبه ت به خۆیه تی، به اڵم به ڕاى من پێویسته هونه رمه ند هه میشه هه وڵ بدا خۆى نۆێ بکاته وه له کار و ستایلیش. سه باره ت به وه ی کریستاڵ چ ئافره تێکی ال جوانه ؟ له ناخه وه که که سه ى ئه و وتی: هونه رمه ندى هه روه ها جوانه ،

گه وره سوعاد حوسنی.

ساڵ 35 پ��اش ئێرانى هاوواڵتێکى داب���ڕان ودوورک��ه وت��ن��ه وه ل��ه دایکى توانى به دیدارى شاد ببێته وه و دایکى »مه شهه د« شارى له خۆى ونبووى ئه و بدۆزێته وه . ئێران رۆژهه اڵتى له ئێران پۆسته ى یارمه تى به ئافره ته توانى دایکى خۆى بدۆزێته وه . فاتیمه پاش که ئێرانییه هاوواڵتییه ئ��ه و جیابوونه وه ى دایک و باوکى له ته مه نى دایکى له به زۆره ملى ساڵیدا ی��ه ک شارى له ئێستا و ده کرێته وه جیا »تاکستان« ده ژى و خاوه ن هاوسه ر و منداڵه و دواى ئه و هه موو ساڵه ویستى ئافره ته ئه و بدۆزێته وه . خۆى دایکى تا ده کات پۆسته رێکخراوى له داوا دایکى بدۆزنه وه و پاش هه وڵێکى فراوان توانیان ئافره تێکى به سااڵچوو بدۆزنه وه که 35 ساڵ پێش له هاوسه ره که ى جیا بووه ته وه و ئێستا له شارى »مه شهه د« ده ژی. دوای لێکۆڵینەوە دەرکەوت کە

ئەو دووانە دایک و کچن ئه و دایک و کچه پاش 35 ساڵ دوورى به دیدارى یه ک شاد ده بن هه رچه نده بارودۆخى

نییه باش فاتیمه دایکى ته ندروستى به اڵم ئه م دیداره گه شى و ته ندروستى

دایکى فاتیمه ى به دواوه بوو.

کچێکى ئه مه ریکى له پێشبڕکێیه کى ق���ه ل خ���واردن���دا ک��ه ل��ه ش��ارى نیویۆرک ئه نجامدرا، به سه ر چه ند توانى و سه رکه وت رکه به رێکیدا قه لێک خوله کدا 10 م��اوه ى له ته مه ن تۆماسى سونیا بخوات. 47 له شى کێشى که س��اڵ 42پێشبڕکێیه کى له توانى کیلۆیه ق��ه ل خ��واردن��دا ب��ه س��ه ر شه ش رکه به ریدا سه ربکه وێت و له ماوه ى که بخوات قه لێک خوله کدا 10

کێشه که ى 2.3 کیلۆ بووه .

به سه خه وتن: خوێندکارێک له زانکۆى بێرمینگهام به ناوى رۆیزین مادیکان که ته مه نى 22 ساڵه له کۆمپانیاى سیمون هۆرن به موچه ى مانگانه ى 1000 یۆرۆ دامه زرا، تاکه ئیشیشى ئه وه یه هه موو ڕۆژێک له سه عات10ى به یه نى تا 6ى ئێواره له سه ر سیسه مێک پاڵده که وێت

وه ک نمایشکردنێک بۆ کڕیاره کان.که ویلشه ر هارى شیرینکه : ده مت کۆمپانیایه ک له خوێندکاره هێشتا ئ��ێ��واره ت��ا به یانى ل��ه دام�����ه زراوه ده خه نه شیرینى ئه وه یه ئیشه که ى به رده ستى و لێیان ده خوات بۆ ئه وه ى بزانێت تامه که یان باشه ..ڕۆژانه ده یان

شیرینى تاقى ده کاته وه .به دڵى خۆت یارى بکه : کۆمپانیایه کى بوارى به رهه مهێنانى یارى کۆمپیوته ر به ئ��ه وه ى بۆ ده وێ��ت فه رمانبه رى کۆمپیوته رێک له سه ر ڕۆژ درێژایى ئه و له گه ڵ پێشبڕکێ و دابنیشێت یاریکردن ب��ۆ ک��ه ب��ک��ات که سانه تاکه ده که ن ماڵپه ڕه که ى سه ردانى که سه ئه و ئه وه یه وه رگرتن مه رجى

شاره زابێت له یاریکردندا.ته مه ن پیاوێکى خ��ۆش��ه : م��ه ل��ه ش و ده ستکه وتوه کارێکى س��اڵ 29مانگانه بڕێک پاره ى باش وه رده گرێت

هه فته یه ه��ه ر ئ��ه وه ی��ه کاره که شى ئه و تاقیکردنه وه ى بۆ واڵتێک بچێته یاریه ئاویانه ى له الیه ن کۆمپانیه که وه له سه ر یارییان بچێت خۆى داندراوه بکات بۆ ئه وه ى دڵنیا بێت له باشى

جۆره که یان.وێنه بگره : کۆمپانیاى گۆگڵ کۆمه ڵێل ئیشیان ته نها دام��ه زران��دوه خه ڵکى که لێبخوڕن پایسکیلێک ئ��ه وه ی��ه پێوه یه GPSى ئامێرى کامیراو بسوڕێنه وه جینهادا شاره کانى له و به رنامه ى ب��ۆ کۆبکه نه وه وێنه و

. GOOGLE MAPSله ناو باکنگهام: کۆشکى پاسه وانى به پیشه یه ئه م به ریتانیادا سوپاى کاره که ت ناسێنراوه پیشه خراپترین جوڵه به بێ ڕۆژ درێژایى به ئه وه یه کۆشکه که ده رگاى له به ر پێکه نین و بوه ستیت و ئه گه ر خه ڵکیش ده ستیان ده بێت نه جولێیت ه��ه ر تێوه دایت شێوه جوانترین به جارێکیش هه مو

ده ربکه ویت.به شێکى زێ����راب: پ��اک��ک��ردن��ه وه ى به مانگانه هیندستان کرێکاره کانى ئه که ن، ک��اره ئه م دۆالر سه د بڕى ه��ه م��وو ڕۆژێ���ک ده چ��ن��ه ن��او ب��ۆرى تا که مه ریان ئه و واڵته و زێرابه کانى

پاشه ڕۆى کاتێک پیسیه دایه ل��ه و پاک ئاوه ڕۆکان و ده رده هێنن مااڵن

ده که نه وه .زانایه کى چه ند مێشه وه : ب��ه دی��ار ئ��ه م��ه ری��ک��ى ت��وێ��ژی��ن��ه وه ل��ه س��ه ر مه الریا مێشوله ى هه ڵسوکه وتى مێشه یان ئه و زۆرى بڕێکى ده ک��ه ن چه ند له سه ر ڕۆژانه و کۆکردوه ته وه شوێنێکى پێستى خۆیان دایده نێن و بۆ ئه وه ى پێوه یان بدات و توێژینه وه ى سه عاتێک ه��ه م��وو ب��ک��ه ن ل��ه س��ه ر

3000مێش پێوه یان ده دات.ڕاوى مه یمون: له باخچه یه کى ئاژه اڵنى والتى که نه دا چه ند کارمه ندێک داندراون مه یمونه ئه و ئه وه یه پیشه یان ته نها باخچه که وه که له ده ره وه ى بنێن ڕاو دێته ناوه وه ، بۆئه ومه به سته ش هه موو ڕۆژێک ده بێت بچنه سه ر شه قامه کان مه یمون سه عاتێک چه ند بۆئه وه ى

ڕاوبنێن .کۆمپانیایه کى بکه : ناخۆش بۆنى چه ند بۆنبڕه به رهه مهێنانى ب��وارى فه رمانبه رێکى دامه زراندووه بۆ ئه وه ى که بکه ن که سانه ئه و بنباڵى بۆنى ده ربڕیوه ئاماده ییان وه ک خۆبه خش بۆ تاقیکردنه وه ى بۆنبڕه کان تا بزانن

به رهه مه که یان کاریگه ره .

ک��چ��ى ب��اس��ک��ه ی��ى ن��ازن��اوی��ک��ه هوگیان( )کیان به که خه ڵکى چینیه و کچێکى ک��ه ده ڵ��ێ��ن له شى داپۆشینى ج��وڵ��ه و ب��ۆ یارمه تى باسکه تۆپێکى ل��ه ته مه نى له کیان وه رده گ��ری��ت. ڕووداوی��ک��ه وه به هۆى 3ساڵیدا پێگه یشتووه سه ختى ئازارێکى پزیشکه کان ئ���ه وه ش ل��ه ب��ه ر و ب���ۆ زی����ن����دوو ه��ێ��ش��ت��ن��ه وه ى پاشان بڕییه وه . هه ردووقاچیان کارێکیان باسکه تۆپێکى به نیوه

دوودارده س��ت له گه ڵ کردووه بۆ ک���ه ت����وان����اى ج���وڵ���ه ى پ��ێ گوندێکى له کیان ئه به خشێت. باوکى و دایک و ئه ژی بچووک جوڵه ى ئامێرى کڕینی تواناى کچه که یان. بۆ نیه مۆدێڕنیان نه یتوانیوه ڕووداوه ش ئ���ه م ئ���ه و ک��چ��ه ل��ه ئ��اره زووه ک��ان��ى به ڵکو دوورب��خ��ات��ه وه وه رزش���ى مه له وانیه وه وه رزش��ک��ارى ئ��ه و مه دالیاى چه ندین تائێستاش

به ده ست هێناوه .

چاره نووسی هه رێمه کان له عێراقدا

ن��ه ت��ه وه و لکاندنى زۆر ب��ه دواى بۆ ت��وان��را ع��ێ��راق پێکهاته کانى ماوه یه کى زۆر به رده وام بێت، به اڵم چاوه ڕوانکراوبوو سه رئه نجامه که شی الى هه موو الیه ک که سه ر له نوێ بۆ گه ڕانه وه یه هه ڵوه شاندنه وه یه و یه کێک بۆیه مه سه له که ، ئه صڵى کردنى ڕزگار پێش ئه گه رانه ى له و هه ڵوه شاندنه وه ى 2003دا له عێراق ب��ه چه ند ب��وون��ى وه ب��وو ع��ێ��راق سروشتى پ��ێ��ی ب��ه پ��ارچ��ه ی��ه ک پێشبینى ئ��ه م��ه ش پێکهاته که ى که ناوچه که واڵتانى بۆیه ده ک��را و ڕه سمی دانیشتنه له هه میشه ناڕه سمیه کانیاندا باسی یه کپارچه یى سیاسیى وه الى ده ک��رد عێراقیان بوو ڕوون ئه وه عێراق هاواڵتى و المه رکه زیه ت به عێراق ده بێت که یا فیدڕاڵى یاخود به ڕێوه بچێت هاوتایه ئ��ه م��ه ش ک��ۆن��ف��ی��دڕاڵ��ى، عێراقدا، له کورد ئامانجى له گه ڵ که واقیعه ى ئ��ه و پاراستنى ب��ۆ ئاراوه که بوونى هه رێمێکى هاتۆته سه ربه خۆ له ڕووى ئیدارى و ته نانه ت کوردستانه ، هه رێمى که سیاسیش یاساییان شه ڕى کوردیه کان الیه نه ده ست پێکرد بۆ به یاسایى کردنى و هێنانه کایه ى سیسته مى فیدڕاڵى که ته نها کورده کان بانگه شه یان بۆ له سه ر خه ته رى ئه مه ش ده ک��رد، گوتاره قۆناغه دا له م ئێستا بوو جیاوازه و عێراق ناو سیاسیه کانى سوونه کان پێکهاته ى ت��ه ن��ان��ه ت ئه مه ش که ده ک��ه ن بۆ بانگه شه ى الیه نى ئیجابی و سلبی خۆى هه یه :بکه ین سه یرى الیه نه وه له و ئه گه ر که له عێراقدا بوونى چه ند هه رێمێک واقیعه ى ئ��ه و ئ��ه وا بێت دروس��ت تر چه سپاو کوردستان هه رێمى ده بێت و له تاقانه ى و هه ڕه شه به بڕوانینه ئه گه ر به اڵم ده بێت دوور هۆى ده بێته ئه وا ترى، دیوه که ى 140ل��ه الی��ه ک م���ادده ى نه هێشتنى زۆرى به شێکى نه گه ڕاندنه وه ى و ده که وێته که کوردستان خاکى الیەکی لە سوونه کانه وه سنوورى ئه و بکه وینه ئ��ه وه ى پێش ت��رەوە بۆ هه وڵ کورد پێویسته حاڵه ته وه کوردستان سنوورى کردنى دیارى دروست له پشتگیرى پاشان بدات بکات سه ربه خۆ هه رێمى بوونى ک��وردان خاکى حسابی له سه ر تا

نه بێت.گوتارانه ئ��ه و زۆرب���ه ی چ��ی گ��ه ر ده ک��ه ن ف��ی��دڕاڵ��ى ب��اس��ی ئێستا گۆڕانکاریه کانى ب��ه په یوه ستن ناوخۆین فشارى یاخود ناوچه که ب��ه اڵم م��ه رک��ه زى، حکومه تى ب��ۆ سه رئه نجام واقیعه و ده بێت ڕووبدات له سه ر کارى ده ره کیش الیه نى و ده که ن که م تا زۆر چونکه ده زانین هه رچی ن��اوڕاس��ت رۆژه��ه اڵت��ى له به رژه وه ندى له ڕووبدات گۆڕانکارى چه وساوه کانه ده سته و ژێر گه النى چونکه زۆربه ى واڵتانه له الیه ن یه ک ئێستا کراون حکومڕانى نه ته وه وه ناوچه که له ئاراوه هاتۆته دۆخێک مه حاڵه به ئاسانى کۆنتڕۆڵ بکرێت ڕووب��دات سه قامگیرى و ئارامى و پێکهاته و نه ته وه و هه ر واڵتانه له و ئاینێک داواى مافى خۆى ده کات و ده شگه نه ئامانج، کوردیش به پێی ئاماده کارى ده توانێت بارودۆخه که چه ندین و گۆڕانکاریه کان بۆ بکات

هه رێم له عێراقدا دێنە ئاراوه .

ڕزگار غەفور

کورده واری نامه ی شانۆ دوو مێژوونوس شانۆنامه کانی له دووهه می به رگی »ل��ه ی��الن« خوێنه ران، دیدی به ر که وته ئه م شانۆنامه یه که پێشکه ش کراوه به کچه کوردی قاره مان فه یلی، خ��ێ��ر«ی »ق����ه ده م له پ��ڕ م��ێ��ژووی��ی رووداوی ئافره تی و سه روه ری شانازی کورده ، که باس له قه ده م خێر و له یال قاسم که هه ردووکیان

سه ربه خۆیی پێناو له ئ����ازادی ک��وردس��ت��ان فیدا خ��وی��ان گیانی

کرد، ده کات.

کریستاڵ: غیره ى هونه رى هه رده بێت له ناخى هونه رمه ندا بێت

دایک و کچێک پاش 35 ساڵ به دیدارى یه ک شاد ده بن

له 10 خوله کدا قه لێکى خوارد

سه یرترین 10 پیشه ى جیهان

کچى باسکه یی

دوو شانۆ نامه ی کورده واری

خاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحموددیزاین

سەعید ئەحمەد

سەرنووسەر

پشدەر بابەکرجێگری سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

[email protected] www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ریعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«