rebazi azadi 773

www.jamawarnews.com 773 : ژمارهڕەپە 8 32 ساڵینیی زای2013/11/26 کوردی2713/رماوهز/سه5 مة سێشەمەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتیالیستە حزبی سۆس سیاسییەکی هەفتەنامەیای ئیتاڵیانەکانی یۆڤانتۆس پێشەنگی ی7 لگرتکی کاتی وەریەشێوە بە5ـــە ســـوریـــا لکـــانـــى جـــەنـــگ ل هــــۆکـــارە زیانەترین گەوروە دۆخى کورد بتەقێتە4 لگەیەنێى تورکیادەوهاتو بە دا»یدایههرێم له قۆناغی کۆتایهودجهئامادهکردنی بو« 4 ل3 ل3 لەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایب چلهىهراسیمىود مهحم حاجى م بهڕێز محهمهدىونى ئامادهبو بهوڕێوهچو به) شێرهوهندىشێروان( پێشمهرگهى کوردستان ماتهمینى محهمهدى بهڕێزونى ئامادهبو به چلهىهراسیمى مهحمود م حاجى کوردستان پێشمهرگهى ماتهمینىهکانڵى بۆن لهھۆ) شێرهوهندىشێروان( و.ڕێوهچور به لهشارى کهیهکى ژماره کههراسیمهدا م ل�هو ب��هرچ��او ل��ه دۆس���ت و ھ��هڤ��اڵ وکردهى پێشمهرگه ھاوخهباتهکانى سهرشێروان« هى رزگ�ارى کوردستان رێگون، بهڕێز ئ�ام�ادهى ب��و» شێروهندى وتهیهکىهحمود م حاجى محهمهدىنى درود بۆى گهیاندهش کردو وێرا پێشکشه زیندوهرگهى ھهمی گیانى پاکى پێشمندى و سهرجهمک شێروان شێروه کاهى رزگارى کوردستان،کۆشهرانى رێگ تێیهکانى لهگهڵهوهریهکى له بیر کورتهی پێشمهرگهى ش�ێ�روهن�دى ش��ێ��روان دیموکراتىیالیست ریزهکانى حزبى سۆسوان کرد.شى ئامادهبووردستان پێشکه کهحمود له حاجى م بهڕێز محهمهدى و نهبهردىزایهتى باسى له ئا وتهکهیداۆچکردو پێشمهرگهى کگریهکانى و خۆرایگهیانددو را شێروهندى کرک شیروان کارهو لهو تێکۆشهێک بووبراو یهک که ناه ش�ان�ازى به گ��هوران��هى که ھهمیشکرد که لهپێناووه ده چهکهکهى شانیهو،ان ھهڵیگرتبو کوردستردوزادى کو ئا ھهرگیز ک�هگهیاند راشی ب�هڕێ�زی�انف : ئەندامی ئەنجومەنیق جا ئەشوارێکى تایبەتىیداانی عێراق لە دوێنەر نوە دەکات بۆ ئ�ە ئاماژە~ ن لە عێراقدا پێویستە لە ھەڵبژارد« و ناکرێت و ئهنجام بدرێ خۆیدا کاتییەک دوابخرێت ، ھیچ شێوە نابێت بەاسی سی لە پرۆسەیوەم بەداخە بەوەڕوانو حاڵەتێکی چ�ا عێراقدا ھەمو ئەمنیت و ئەگەر باریکراو ڕوودەدا نەدن دوادەخرێتێکبچێت ئەوا ھەڵبژار ت« وە دەکات بۆ ئەو ئاماژەوبرا نا لەسەرورە گ��ە کێشەی ئەمساڵیشب��ێ��ت، چونکە دروس���ت دە ب��ودج��ە ھێنا لە سەرفەیانەکان فەشەلییەن کردنی بودجەداف، ئەندامی ئەنجومەنیق جا ئەشوا شهھیدانی ک��اروب��اری وهزی��ری ھهرێمی کوردستانلکراوان وئهنفار وپێی دهستویگهیاند که به ڕا عێراق پێویستهاسا حکومهتی یوهیبوکردنهره بهقه پابهندبێتکانی ئهنفالوهنی شاتوا زیانلێکهون لهھهرێمی کوردستان.را و کیمیابای کاروبارید وهزیر ئهحمهرام ئال�ک�راوان�ی و ئ�هن�ف�ا ش��هھ��ی��دانان وتیی ھهرێمی کوردست حکومهترانیرۆک وهزیئهوان لهگهڵ سه« ت بهوبارهیان سهراق ڕێکهوتن عێ کوالێتی بهشی ئامارێکی بهپێیماوهیی مهقان، لهنتڕۆڵی دهرمانی بان کۆ دهستگیراوهاب����ردوودا ر مانگی10 رمان لهجۆری تۆن ده10 بهسهر بڕی�ت کهسیشک�ان و ھ�هشره ھ�ۆش�ب�هانی بهکارھێن بهتۆمهتی بازرگانی ون دهستگیرکراون.رهکا ھۆشبه مادهوێنهری ن محهمهد دڵشاد دکتۆرێگرتن ر بۆهندروستی ت وهزارهت���ی ب��هس��هرچ��و دهرم���ان���ی م����اوه ل��ههمچهماڵ،ک�ان ل�ه چس�ی�داره م�هت�رماوهی لهیگهیاند: راوهی�هوب�اره ل�ه~ ان�ی ع��ێ��راق ب��ە�وێ�ن�ەر ندنیش بکرێتند ئەگەر ھەڵبژارگەیا ڕاسی عێراق سیاعی ئەوا ھیچ لە واقیینە و ئەو ناگۆڕێت ، چونکە ھەمو حوکمی عێراقانەی کە ئێستا سیاسی ئەنجومەنی لە ناو ئەکەن و خۆیانکانی ئەنجومەنین و کارەەرانداوێن ن ھەر ئەوانەوەیان پەک خستوەرانوێن نڵێک و تەنها چەند شکوەرئەچنە دەزعەیو وە ھەمان ئەگۆڕێت کە دڵنیام دەدا کەتێکنکە لە وا ئەبێت، چو ئێست نەگیرا ئەواور و یاسا دەستو ڕێز لەرەو دواوەت�ە ب�ەو کات ئەو و ھەمویدا بەرقەرار تیاموکراسیەت ئەڕوات و دی عێراقێکی ئەو کاتەیەکو ھەتاو نابێتاسەری دێتە بەرھەماسی سەرت دیموکر سیاسیەکانر حوکمی ھێزەو دەستو کەەکان حوکمیوەک ھێزە سیاسی بکات نەهکیش ک�ردوه و بۆ ماوهی بابهته بهغدا حکومهتیوهڕوان���ی چ���ازامهندیندانی ڕه بۆ نیشاکهن ده ،ئهگینا یاساکه پ��ڕۆژه لهسهریهکانیسته دارایاسای شا ی بهپێییهو پارهھاتی نهوتی ھهرێم ئه لهدا دهبڕنوهیب��وک��ردن��هره پ��رس��ی ق��ه عێراق حکومهتیتوانی زیانلێکهو که لهکاتی خاڵهی7 لهوێک بو یهکرزانی باێچیرڤان ن سهردانهکهیهتی ھ�هرێ�م بۆ�ی حکوم س�هرۆک کوالێتی بهشی لهرێگهیڵدا ئهمسای مهقان ونتڕۆڵی دهرمانی بان کۆانراوه سلێمانی تووایشی رۆژئا ئاسای تۆن10 ێت بهسهر بڕی دهست بگیررهکان .رمان لهجۆری ھۆشبه دهرمانانهیو دهو ئهشی: ھهمو وتیوبراوهو لهناداگیراوه بهسهر دهستی�ی�ش دراونرم�ان�هک�ان خ��اوهن��ی دهدگا. بهدا لهو زۆر بهشێکیونیشکردهوه رکان دهستیرمانه لهرێگهی قاچاخه دهداگیراوه. بهسهروەی ئێستاکو ئ�ەن وەور بکە دەستوین .بین ئەیودج��ەى ع�ێ�راق ئەوب��ارەى ب��و ل��ەانى عێراقوێنەر ئەنجومەنى ن ئەندامەى ساڵی بودجەی« ى خستەڕوووە ئەستی ئەنجومەنی دەۆتە نەگەشتە2014 دەستیە بگاتەزی�ران کە پێویست وەی ئەوان ئینجا وەزیران ئەنجومەنی بنیرێتە پاشان و بکرێت پەسەندوەی�ەران ب�ۆ ئ��ە�وێ�ن ئەنجومەنی نکەن ، پێمباشە لەوێش پەسەندی ب لەراون پێکهێن ک�ەژنانەی لی ئ��ەوردستان وەتی ھەرێمی کوێوان حکوم ن ئەکتیڤ ئێستاوەند لەتی ناوە حکومەوەیاری جدی بکەن بۆ ئەرێن و ک بکو ھەماننی پێشو ئەو کێشانەی کە ساوە .ەبنەوە دووبارە ن بوورە کێشەی گەى ئەمساڵیش وتیشی سهرۆک لهگهڵ نوری مالک بهغدااق لهسهری ڕێکهوتن.راتی عێر وهزی وهزارهتیاساکهی پڕۆژه ی بهپێی کهلهژێرهھیدانیش ش ک�اروب�اریدهکراوههوتنهکه ئاما ڕیکی ڕۆشنایر دهکات ملیار دۆ384 ھهرێم داوایتوان. زیانلێکهورهبویک قه وهستی لیهکیکردهی سهر پێشترهیاند که ئهگهر ڕایگ یاساوڵهتی دهیهبکاتو بڕه پاره ھهرێم داوای ئهغداوه لهبه بهشهبودجهکهی ئهوا دهبڕن. دروس���ت دەب�ێ�ت، ل��ەس��ەر ب��ودج��ە ھێناەیان فەشەلیەکانیەن چونکە وە ھۆکاریف کردنی بودجەدا لە سەروەی بۆ ئەوە ئەگێڕنە فەشەلیەکەشیان ئەو لەرێمی کوردستان زۆرە بەشی ھە بۆ ھەرێمی کوردستان. زۆرەیە%17 ک شێروان و خۆشهویستى کاهوهرى بیر لهوهیان ساڵ پێکه ده لهبیر ناکات کهى کوردستان له شاخ و دۆڵ و چیاکانونهدا بوونهوبوکانى رووبهرووره سهنگه رژێمى بهعسى رووخاو. ھهر لهو دژىکهشدین وتهى تر پێشهراسیمهدا چهن م کرا. پێشمهرگهىی�ه ئ�ام�اژه جێگاىن ش�ێ�روان�ۆش�هرى ک��وردس��ت��ا ت�ێ�کساڵح« وى ت��هواوى ن�ا شێرهوهندى» عوسمان کاکه خان بهگلهر شهفى شێروهندى له دێى1946 یهو له ساڵىو ھهر لهووه لهدایک بوى بنگوره ناوچهواو کردووه،ی تهرهتایێیه خوێندى سه دونى حزبىستبو ھهر زوو له دواى درو کوردستان دیموکراتىیالیست سۆسکانى ئهو ریزه بهى ک�ردووهیوهند پهدراوهوێشپێردین پلهى پ حزبهو چهن وەزارەت�یق، وتەبێژی تاری دلێری ھەرێمی کوردستانی حکومەت دارای وەزارەتی« گەیاند ڕا~ بەدار ھەرێم ھیچ ئاگا حکومەتیی و دارای گشتی عێراق بودجەینانی نییە لە دام بێتت پشکی ھەرێدەبێ%17 کە لەھەر« وە دەکاتو ھێما بۆ ئەوبرا ناد ک�را ئەواق زی�ا موچەیەک لە عێراى پابەندمى کوردستانیش پێوە ھەرێ دەبێ وەزارەت��ی وتەبێژی تاریق، دلێری ھەرێمی کوردستانی حکومەت دارای ئامادە کردنیگەیاند ڕا~ بەوەیە داراین وەزارەت��ییە بودجە لەە، بەشە بودجەییدای لە قۆناغی کۆتا و تەواون ڕێکخراوەرهتەکاو وەزا ھەمو بودجەش لە قۆناغیاسایوە وە ی بوای ئامادە دەکرێت . کۆتەی کەو بڕە پارەیوبراو وتیشى ئە ناتی وەزارەتی بە ئێمە لە تموحا دەدرێت18 ئ�ەوان لە ئێستامترە�ی کە دارای ئەمەن�اوەن دااریا ملی800 ترلیۆن وبەرىڕێوەەندى، بە نەقشب مەریوانت�����ى ئ�ەوق�اف�ىن��دى وەزارەگ��ەی��ا ڕا بە ک�وردس�ت�ان ھەرێمى حکومەتىزیاتر لە سەد« گهیاند ~ را بە ناوىرى کوردستانو گەنجى باشویا کردووەوریان لە سو جیهادەوە ڕوو ە« وە دەکاتو ھێما بۆ ئەوبرا نا فکرىۆرى ت�ی�ر کوردستان ھەرێمى ھەیەکردووەمان دەر زۆر بە ڕوونى بەیانو بە ھەموت���ى ئەوقاف و وەزارە لە لەوەت��و ویمان ئاین مامۆستایانى لە ئەووەى تەئکید بکەنە وتارى ھەینرى کوردستانو گەنجانەى لە ب�اش�وهاد بۆ سوریا بە بە ناوى جی دەڕۆن چوارچێوەىیەک ناچێتە ھیچ شێوەادهوه. جیه لە ڕاستەقینە جیهادى وتیشىیە خزمەت بەوە ھەرێمى کوردستان ئەرێ و ئەو خاکەیشتمان بک گەل و ننێکە بە کە ساوەدان بکرێتە ئ��اوەکەن، ئێمە بەوە وێرانى دە ناوى ئەنفالەین کەوڵ دەدەایەکمان ھە توانو ھەموجەکانى گەن لە ڕۆشتن ڕێگرى بکەین ئەسەفى زۆریشمانری�ا وە ب�ۆ س�و بۆ ئەو گەنجانى ئێمە کەاردووە خ��و ناوى جیهادەوە.ژراون بە لە سوریا کومى مهکتهبى سیاسىر بۆته ئهنداجا دوا دواۆچکردو کیالیست، سۆس حزبىامهدهرى من�ى ی��اری��دک�رد پلهى ک�ارى چاودێرى ووه بۆ کاروبارل بو جهنێیهکىلم، دواى م پشکینینى گشتى ل��هبهروارى نهخۆشى لهگهڵ زۆرکهى له لێدانوره دڵه گه2013-10-10 ی لهوای ک�هوت و به یهکجارى ماڵئانى کرد. ھهڤاندا،تەکار وەزارە بەسەش کراوە دابە ئێمە لە داواکردنی ئەو بەشەدا ھەرچەند24 و ئێمە داوایا کردبون داو زیاترماە ئەگەر حکومەتیو کمان کردبو ترلیۆن بە ھەرێمی بودجەی بەشە ناوەند29 وا دەیکردەردایە ئەوەتی بنا تەواوند ھەموتی ناوەە حکومە ترلیۆن کوەادیە سی خهرجیوی ساڵێک بە بیانووە.کاتەم دە بەشە بودجەی ھەرێم کەشى خستەڕوو لەوە تارق ئە دلێری ھەموار عێراق پ��رۆژەدا لە ئێستا ھەیەیانوچەکان موو ھەمو کردنی کرد تەنهاق زیادیان لە عێراوەی پار ئە ڕەسمیو ئەگەر ئەوانیش بە کاتی بو ئێمەش پابەندن ک�رد ئ��ەوا زی�ادی�ان پێوەی. دەبیەکان پێشینردەوام�ى ب�ەبارەى لە�ى وتى ھیچ وەزارەت��ى دارای وتەبێژىەکان پێشین بڵێت کە نییە یاسایەردەوامەکان ب��ەت و پێشین ڕادەگیرێ600 بڕی��ی دارای دەب�ن و وەزارەت��یەکان لە ڕێگەیاوە بۆ پێشینری دان ملیاتیان .درێت بەھاووە دەەکانە بانکوەشى ئە نەقشبەندى مەریوانىرى مامۆستایان بەشى زۆ« خستەڕووجان کە گەنوە ڕوونکردۆتە ئەو بابەتەیان ناوى جیهادەوە وەچنە سوریا بە ن ناچێتەوە ئەوەشیان کردۆتەدی تەئکی لە ھەرێمىمى جیهاد، بە چوارچێوە ھەیە گوشارێکىوردستان گوشارێک کتییەکانرا دەزگا ئیستخبا ھەرێمى ھەیەاوان لە ھەرێمىیەکى ف��ر شێوە بە ک��وردس��ت��ان ک��اری��گ��ەری��ان ھ�ەی�ە.ندنى وەزارەت��ىگەیاب�ەرى ڕاڕێ�وە ب�ەى فکرى ھەیەۆر ئەوقاف وتیشى تیرجەکان گەنوڵ دەدەن لە کوردستان ھەادهوه. بە ناوى جیهستخەڕۆ بکەن دەوەەندى ھێماى بۆ ئە نەقشب مەریوانورى زیاتر لە سەد گەنجى باشو« کردریایە لە ناوتا لە سوتان ئێس کوردسدان.رەکان گروپە چەکداێوانژنانهی لهنسته ئهو لی پێویانی عێراق:وێنەر ئەندامێکی ئەنجومەنی نا بکرێنون ئێستا کارغدا پێکهێنراهولێر و به هتى ئەوقاف:ندنى وەزارەگەیابەرى ڕاڕێوە بەرى کوردستان بەو سەد گەنجى باشو یا کردووە یان لە سور ناوى جیهاد ڕوووت دهیبڕیناتی نهداهو نهدات لهرهبوی قه پارهیدان: بهغداهری شه وهزیدا گیراوهۆشبهررمانی ه تۆن ده10 ست بهسهر ده

Upload: rebazi-azadi-newspaper

Post on 23-Mar-2016

261 views

Category:

Documents


6 download

DESCRIPTION

rebazi azadi 773

TRANSCRIPT

Page 1: rebazi azadi 773

www.jamawarnews.com № 773 :هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات № سێشەممة № 5/سه رماوه ز/2713 کوردی № 2013/11/26 زایینی № ساڵی 32 № 8 الپەڕە № ژماره

یۆڤانتۆس پێشەنگی یانەکانی ئیتاڵیای بەشێوەیەکی کاتی وەرگرت ل7

هــــۆکـــارەکـــانـــى جـــەنـــگ لـــە ســـوریـــا ل5

دۆخى کورد بتەقێتەوە گەورەترین زیان بە داهاتووى تورکیادەگەیەنێ ل4

»ئاماده‌کردنی‌بوودجه‌ی‌هه‌رێم‌له‌‌قۆناغی‌کۆتایدایه‌«

ل4 ل3

ل3

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

به ئاماده بوونى به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود مه راسیمى چله ى ماته مینى پێشمه رگه ى کوردستان )شێروان شێره وه ندى( به ڕێوه چوو

محه مه دى به ڕێز ئاماده بوونى به چله ى مه راسیمى مه حمود حاجى کوردستان پێشمه رگه ى ماته مینى )شێروان شێره وه ندى( له ھۆڵى بۆنه کان

له شارى که الر به ڕێوه چوو.ژماره یه کى که مه راسیمه دا ل��ه و ب���ه رچ���او ل���ه دۆس����ت و ھ���ه ڤ���اڵ و سه رکرده ى ھاوخه باته کانى پێشمه رگه »شێروان کوردستان رزگ��ارى رێگه ى به ڕێز ب��وون، ئ��ام��اده ى شێروه ندى« وته یه کى مه حمود حاجى محه مه دى پێشکه ش کردو وێراى گه یاندنى درود بۆ گیانى پاکى پێشمه رگه ى ھه میشه زیندو سه رجه م و شێروه ندى شێروان کاک تێکۆشه رانى رێگه ى رزگارى کوردستان، له گه ڵ بیره وه رییه کانى له کورته یه کى پێشمه رگه ى ش��ێ��روه ن��دى ش��ێ��روان ریزه کانى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان پێشکه شى ئاماده بووان کرد.له به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود وته که یدا باسى له ئازایه تى و نه به ردى و خۆراگریه کانى پێشمه رگه ى کۆچکردو کاک شیروان شێروه ندى کردو رایگه یاند تێکۆشه ره له و بوو یه کێک ناوبراو که به ش��ان��ازى ھه میشه که گ��ه وران��ه ى له پێناو که ده کرد چه که که ى شانیه وه ھه ڵیگرتبوو، کوردستان کوردو ئازادى ھه رگیز ک��ه راشیگه یاند ب��ه ڕێ��زی��ان

ئەشواق جاف : ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە دیدارێکى تایبەتى دەکات ئ��ەوە بۆ ئاماژە ~لە پێویستە عێراقدا لە ھەڵبژاردن «کاتی خۆیدا ئه نجام بدرێ و ناکرێت و ، دوابخرێت شێوەیەک ھیچ بە نابێت سیاسی پرۆسەی لە بەداخەوە بەاڵم چ��اوەڕوان حاڵەتێکی ھەموو عێراقدا نەکراو ڕوودەدات و ئەگەر باری ئەمنی تێکبچێت ئەوا ھەڵبژاردن دوادەخرێت«. « دەکات ئەوە بۆ ئاماژە ناوبراو لەسەر گ��ەورە کێشەی ئەمساڵیش چونکە دەب��ێ��ت، دروس����ت ب��ودج��ە الیەنەکان فەشەلیەیان ھێنا لە سەرف

کردنی بودجەدا«.ئەشواق جاف، ئەندامی ئەنجومەنی

شه ھیدان ک��اروب��اری وه زی���ری کوردستان ھه رێمی وئه نفالکراوانی و ده ستور به پێی که ڕایگه یاند پێویسته عێراق حکومه تی یاسا به قه ره بوکردنه وه ی پابه ندبێت زیانلێکه وتوانی شااڵوه کانی ئه نفال و کیمیاباران له ھه رێمی کوردستان.ئارام ئه حمه د وه زیری کاروباری ئ��ه ن��ف��ال��ک��راوان��ی و ش��ه ھ��ی��دان حکومه تی ھه رێمی کوردستان وتی وه زیرانی سه رۆک له گه ڵ »ئه وان به و سه باره ت ڕێکه وتنیان عێراق

کوالێتی به شی ئامارێکی به پێی کۆنتڕۆڵی ده رمانی بانی مه قان، له ماوه ی ده ستگیراوه راب����ردوودا مانگی 10له جۆری ده رمان تۆن 10 بڕی به سه ر که سیش ھ��ه ش��ت و ھ��ۆش��ب��ه ره ک��ان به کارھێنانی و بازرگانی به تۆمه تی

ماده ھۆشبه ره کان ده ستگیرکراون.نوێنه ری محه مه د دڵشاد دکتۆر رێگرتن بۆ ته ندروستی وه زاره ت���ی ل���ه ده رم���ان���ی م����اوه ب��ه س��ه رچ��و چه مچه ماڵ، ل��ه م��ه ت��رس��ی��داره ک��ان له ماوه ی رایگه یاند: ل��ه وب��اره ی��ه وه

ن��وێ��ن��ەران��ی ع��ێ��راق ب��ە ~ بکرێت ھەڵبژاردنیش ئەگەر ڕاگەیاند عێراق سیاسی واقیعی لە ھیچ ئەوا الینە ئەو ھەموو چونکە ، ناگۆڕێت عێراق حوکمی ئێستا کە سیاسیانەی ئەنجومەنی ناو لە خۆیان و ئەکەن ئەنجومەنی کارەکانی و نوێنەراندان نوێنەرانیان پەک خستووە ھەر ئەوانە شکڵێک چەند تەنها و دەرئەچنەوە دەگۆڕێت کە دڵنیام ھەمان ئەو وەزعەی کە واڵتێکدا لە ئەبێت، چونکە ئێستا ئەوا نەگیرا یاسا و دەستوور لە ڕێز دواوە ب��ەرەو واڵت��ە ئەو کات ھەموو ئەڕوات و دیموکراسیەت تیایدا بەرقەرار نابێت ھەتاوەکو ئەو کاتەی عێراقێکی دیموکراسی سەرتاسەری دێتە بەرھەم کە دەستوور حوکمی ھێزە سیاسیەکان بکات نەوەک ھێزە سیاسیەکان حوکمی

ماوه یه کیش بۆ و ک��ردوه بابه ته به غدا حکومه تی چ���اوه ڕوان���ی ڕه زامه ندی نیشاندانی بۆ ده که ن ،ئه گینا یاساکه پ��ڕۆژه له سه ر داراییه کان یاسای شایسته به پێی له داھاتی نه وتی ھه رێم ئه و پاره یه

ده بڕن«.پ��رس��ی ق���ه ره ب���وک���ردن���ه وه ی عێراق حکومه تی زیانلێکه وتوانی یه کێک بو له و 7 خاڵه ی که له کاتی بارزانی نێچیرڤان سه ردانه که ی بۆ ھ��ه رێ��م حکومه تی س��ه رۆک��ی

کوالێتی به شی له رێگه ی ئه مساڵدا و مه قان بانی ده رمانی کۆنتڕۆڵی توانراوه ئاسایشی رۆژئاوای سلێمانی تۆن 10 بڕی به سه ر بگیرێت ده ست

ده رمان له جۆری ھۆشبه ره کان .ده رمانانه ی ئه و ھه موو وتیشی: له ناوبراوه و به سه رداگیراوه ده ستی دراون ده رم��ان��ه ک��ان��ی��ش خ��اوه ن��ی

به دادگا.له و زۆر به شێکی رونیشکرده وه ده رمانه له رێگه ی قاچاخه کان ده ستی

به سه رداگیراوه .

ئێستا ئ��ەوەی وەکو بکەن دەستوور ئەیبینین .

ل��ەب��ارەى ب��وودج��ەى ع��ێ��راق ئەو ئەندامەى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق ساڵی بودجەی « خستەڕوو ئەوەى 2014ە نەگەشتۆتە دەستی ئەنجومەنی دەستی بگاتە پێویستە کە وەزی��ران ئەوان الی ئینجا وەزیران ئەنجومەنی بنیرێتە پاشان و بکرێت پەسەند ئ��ەوەی ب��ۆ ن��وێ��ن��ەران ئەنجومەنی پێمباشە ، بکەن پەسەندی لەوێش لە پێکهێنراون ک��ە لیژنانەی ئ��ەو نێوان حکومەتی ھەرێمی کوردستان و حکومەتی ناوەند لە ئێستاوە ئەکتیڤ بکرێن و کاری جدی بکەن بۆ ئەوەی ئەو کێشانەی کە سااڵنی پێشوو ھەمان

بووە دووبارە نەبنەوە .گەورە کێشەی ئەمساڵیش وتیشى

به غدا له گه ڵ نوری مالکی سه رۆک وه زیراتی عێراق له سه ری ڕێکه وتن.به پێی پڕۆژه یاساکه ی وه زاره تی که له ژێر شه ھیدانیش ک��اروب��اری ئاماده کراوه ڕیکه وتنه که ڕۆشنایی ھه رێم داوای 384 ملیار دۆالر ده کات

وه ک قه ره بوی زیانلێکه وتوان.لیستی سه رکرده یه کی پێشتر ده وڵه تی یاسا ڕایگه یاند که ئه گه ر پاره یه بکات بڕه ئه و داوای ھه رێم له به غداوه به شه بودجه که ی ئه وا

ده بڕن.

ل��ەس��ەر ب��ودج��ە دروس����ت دەب��ێ��ت، ھێنا فەشەلیەیان الیەنەکان چونکە لە سەرف کردنی بودجەدا وە ھۆکاری فەشەلیەکەشیان ئەگێڕنەوە بۆ ئەوەی بەشی ھەرێمی کوردستان زۆرە ئەو لە

17%یە زۆرە بۆ ھەرێمی کوردستان.

بیره وه رى و خۆشه ویستى کاک شێروان له بیر ناکات که ده یان ساڵ پێکه وه له له کوردستان و چیاکانى دۆڵ و شاخ بوون رووبه رووبوونه وه دا سه نگه ره کانى له و ھه ر رووخاو. به عسى رژێمى دژى مه راسیمه دا چه ندین وته ى تر پێشکه ش

کرا.پێشمه رگه ى ئ��ام��اژه ی��ه جێگاى ت��ێ��ک��ۆش��ه رى ک��وردس��ت��ان ش��ێ��روان

»ساڵح ت��ه واوى ن��اوى شێره وه ندى شه فى« به گله ر خان کاکه عوسمان یه و له ساڵى 1946 له دێى شێروه ندى ناوچه ى بنگوره له دایک بووه و ھه ر له و دێیه خوێندى سه ره تایی ته واو کردووه ، دروستبوونى حزبى دواى له زوو ھه ر کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست ئه و ریزه کانى به ک��ردووه په یوه ندى پێشپێردراوه و پله ى چه ندین حزبه و

وەزارەت��ی وتەبێژی تاریق، دلێر کوردستان ھەرێمی حکومەتی دارایی وەزارەتی « ڕاگەیاند ~ بە دارایی و حکومەتی ھەرێم ھیچ ئاگادار نییە لە دانانی بودجەی گشتی عێراق کە لە 17%دەبێت پشکی ھەرێم بێت«.ناوبراو ھێما بۆ ئەوە دەکات »ھەر ئەوا ک��را زی��اد عێراق لە موچەیەک پابەند پێوەى کوردستانیش ھەرێمى

دەبێ«.وەزارەت��ی وتەبێژی تاریق، دلێر کوردستان ھەرێمی حکومەتی دارایی بە ~ ڕاگەیاند ئامادە کردنی داراییەوە وەزارەت��ی لەالیەن بودجە بودجەی بەشە کۆتایدایە، قۆناغی لە ھەموو وەزاره تەکان ڕێکخراوە و تەواو قۆناغی لە بودجەش یاسای وە بووە

کۆتای ئامادە دەکرێت .ناوبراو وتیشى ئەو بڕە پارەیەی کە دەدرێت بە ئێمە لە تموحاتی وەزارەتی 18 ئ��ەوان ئێستا لە کەمترە دارای��ی ئەمە دان��اوە ملیاریان 800 و ترلیۆن

بەڕێوەبەرى نەقشبەندى، مەریوان ڕاگ��ەی��ان��دى وەزارەت������ى ئ��ەوق��اف��ى بە ک��وردس��ت��ان ھەرێمى حکومەتى ~‌راگه‌یاند »زیاتر لە سەد ناوى بە کوردستان باشوورى گەنجى جیهادەوە ڕوویان لە سووریا کردووە«.ە « دەکات ئەوە بۆ ھێما ناوبراو فکرى ت��ی��رۆرى کوردستان ھەرێمى

ھەیە«.بەیانمان دەرکردووە بە ڕوونى زۆر ھەموو بە و ئەوقاف وەزارەت���ى لە لە وت���ووە ئاینیمان مامۆستایانى وتارى ھەینى تەئکید بکەنەوە لە ئەو کوردستان ب��اش��وورى لە گەنجانەى بە سوریا بۆ جیهاد ناوى بە دەڕۆن چوارچێوەى ناچێتە شێوەیەک ھیچ

جیهاده وه .لە ڕاستەقینە جیهادى وتیشى ھەرێمى کوردستان ئەوەیە خزمەت بە خاکە ئەو و بکرێ نیشتمان و گەل بە سااڵنێکە کە بکرێتەوە ئ��اوەدان ناوى ئەنفالەوە وێرانى دەکەن، ئێمە بە کە دەدەین ھەوڵ توانایەکمان ھەموو گەنجەکان ڕۆشتنى لە بکەین ڕێگرى زۆریشمان ئەسەفى وە س��وری��ا ب��ۆ کە ئێمە گەنجانى ئەو بۆ خ��واردووە لە سوریا کوژراون بە ناوى جیهادەوە.

دواجار بۆته ئه ندامى مه کته بى سیاسى دوا کۆچکردو سۆسیالیست، حزبى مام ی��اری��ده ده رى ک��ارک��ردن��ى پله ى و چاودێرى کاروبارى بۆ بووه جه الل ملمالنێیه کى دواى گشتى، پشکینینى ل��ه به روارى نه خۆشى له گه ڵ زۆر لێدان له گه وره که ى دڵه 2013-10-10له ماڵئاوایی یه کجارى به و ک��ه وت

ھه ڤااڵنى کرد.

وەزارەتەکاندا، بەسەر کراوە دابەش ھەرچەند ئێمە لە داواکردنی ئەو بەشەدا 24 داوای ئێمە کردبوو داوا زیاترمان ترلیۆنمان کردبوو کە ئەگەر حکومەتی بە ھەرێمی بودجەی بەشە ناوەند 29 دەیکردە ئەوا بناردایە تەواوەتی ھەموو ناوەند حکومەتی کە ترلیۆن ساڵێک بە بیانووی خه رجی سیادیەوە

بەشە بودجەی ھەرێم کەم دەکاتەوە.لە خستەڕوو ئەوەشى تارق دلێر ھەموار پ��رۆژەی عێراق لە ئێستادا ھەیە مووچەکانیان ھەموو کردنی ئەوەی پار لە عێراق زیادیان کرد تەنها ڕەسمی بە ئەوانیش ئەگەر بوو کاتی پابەند ئێمەش ئ��ەوا ک��رد زی��ادی��ان

دەبین پێوەی.پێشینەکان ب��ەردەوام��ى لەبارەى ھیچ وتى دارای��ى وەزارەت��ى وتەبێژى پێشینەکان بڵێت کە نییە یاسایە ب��ەردەوام پێشینەکان و ڕادەگیرێت دەب��ن و وەزارەت���ی دارای��ی بڕی 600 ملیاری داناوە بۆ پێشینەکان لە ڕێگەی

بانکەکانەوە دەدرێت بەھاواڵتیان .

ئەوەشى نەقشبەندى مەریوانى خستەڕوو » بەشى زۆرى مامۆستایان ئەو بابەتەیان ڕوونکردۆتەوە کە گەنجان و جیهادەوە ناوى بە سوریا نەچنە ناچێتە ئەوە کردۆتەوە تەئکیدیشیان لە ھەرێمى بەاڵم چوارچێوەى جیهاد، کوردستان گوشارێک ھەیە گوشارێکى ھەرێمى ھەیە دەزگا ئیستخباراتییەکان ھەرێمى لە ف���راوان شێوەیەکى بە ک��وردس��ت��ان ک��اری��گ��ەری��ان ھ��ەی��ە. وەزارەت��ى ڕاگەیاندنى ب��ەڕێ��وەب��ەرى ھەیە فکرى تیرۆرى وتیشى ئەوقاف لە کوردستان ھەوڵ دەدەن گەنجەکان

دەستخەڕۆ بکەن بە ناوى جیهاده وه .مەریوان نەقشبەندى ھێماى بۆ ئەوە کرد » زیاتر لە سەد گەنجى باشوورى ناو لە سوریایە لە ئێستا کوردستان

گروپە چەکدارەکاندان.

ئەندامێکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق: پێویسته ئه و لیژنانه ی له نێوان هه ولێر و به غدا پێکهێنراون ئێستا کارا بکرێن

بەڕێوەبەرى ڕاگەیاندنى وەزارەتى ئەوقاف:سەد گەنجى باشوورى کوردستان بە ناوى جیهاد ڕوویان لە سوریا کردووە

ده ست به سه ر 10 تۆن ده رمانی هۆشبه ردا گیراوه وه زیری شه هیدان: به غدا پاره ی قه ره بوو نه دات له داهاتی نه وت ده یبڕین

Page 2: rebazi azadi 773

www.jamawarnews.com 2 | ساڵی 32 | ژماره 773 | 2013/11/26 | سێشەممەهەواڵ و ڕاپۆرت

وه زیرى کاره با پێشوازى له کونسوڵى رۆمانیا کرد

ساڵی داهاتوو دراوی نوێ کە بە هەردوو زمانی عەرەبی و کوردی لەسەری دەنووسرێت دەخرێتە بازاڕەوە

به یاننامه ى رێکخراوى گه شه پێدانى ئافره تان به بۆنه ى ساڵرۆژى به ره نگاربونه وه ى

توندوتیژى دژ به ئافره تان په ره پێدانى زی��ات��ر به مه به ستى په یوه ندیه کانى وه زاره تى کاره با له گه ڵ رۆژی ، رۆمانیا واڵتى کۆمپانیاکانى وه زی��رى 2013/11/20 چوارشه ممه خۆى تایبه تى نوسینگه ى له کاره با کونسوڵى ئه نا( )میهه یتا پێشوازى

گشتى رۆمانیا له ھه ولێر کرد.له م کۆبوونه وه یه دا که به ئاماده بوونى وێڕاى به رێوه چوو، وه زاره ت ڕاوێژکارى به خێرھاتنى کونسوڵى گشتى رۆمانیا له ھه ولێر وه زیرى کاره با باسى له ڕه وشى به و ئ��ام��اژه ى ک��رد، ھه رێم ک��اره ب��اى وه به رھێنانه ش کرد که له سێکته ره کانى گواستنه وه و دابه شکردن که له ھه رێمى ھاتنى و ده درێ��ت ئه نجام کوردستان به تایبه ت ڕۆمانیاى کۆمپانیاکانى بوارى کاره باش بۆ ھه رێمى کوردستان به ھه نگاوێکى گرنگ دانا ووتى وه زاره تى بۆ کارى ھه لى جیاوازى به بێ کاره با سه رجه م کۆمپانیا بیانى و ناوخۆییه کان بۆ تێدایه ئاماده یى و ڕه خساندووه و کارئاسانى ھه موو پێشکه شکردنى

رۆژی عێراقی، ناوەندیی بانکی ھەینی رابردوو 2013/11/22 ئاشکرای کرد کە نیازی وایە بۆ ساڵی داھاتوو، دراوی نوێی کانزایی وردە کە بە ھەردوو لەسەری ک��وردی و ع��ەرەب��ی زمانی دەنوسرێت و دراوی 50 ھەزار دیناری،

بخاتە بازاڕەوە. عێراقی ناوەندیی بانکی پارێزگاری بە تورکی، عەبدولباسیت وەکالەت، بە ئاژانسی ھەواڵی مەدای ڕاگەیاندووە، بانکی چاودێریی بە و بەرنامە بەپێی ناوەندی و دەرک���ردن ھەوڵی لە پسپۆڕ لیژنەی

خستنە بازاڕی دراوی بەھا بەرزەوەن.

دوێنێ ساڵرۆژى به ره نگاربوونه وه ى بوو ئافره تان به دژ توندوتیژى ل��ه س��ه رت��اس��ه رى ج��ی��ه��ان��داو به و گه شه پێدانى رێکخراوى بۆنه یه وه به یاننامه یه کى کوردستان ئافره تانى ب���اوک���رده وه و رای��گ��ه ی��ان��د: وێ��راى بۆ ده درێ��ت سااڵنه ھه واڵنه ى ئه و به اڵم دی��ارده ی��ه ، ئ��ه و بنبڕکردنى ھێشتا نه توانراوه به ر به توندوتیژى دژ به ئافره تان بگیرێت و داوا ده کات به گژا بۆ بکرێنه وه چڕ ھه وڵه کان ئه مه ى دی��ارده ی��ه ، ئه و چوونه وه ى

خواره وه ده قى به یاننامه که یه :به ڕێزان / ئافره تانى جیهان،ژنانى دایکانى و کوردستان،خوشکان

خۆشه ویستساوى یه کسانى و ژیاندۆستى ...ب���ه روارى ل��ه و سالێک ھ��ه م��وو تر جارێکى ،جیهان )11/25(دا ئ��ه م��ه ک و وه ف���ا ده رده ب��ڕێ��ت��ه وه له و ) ڕه گه زى )مێ به به رامبه ر ئاست ھه موو ئه و توندوتیژیانه ى که له ده کرێت ڕه گ��ه زه ئه و به رامبه ر گشت جیهان دا ھه ڵوستى جۆراوجۆر و چ��االک��ى ک���ار و وه رده گ��ی��رێ��ت شه رمه زار مه به ستى به ھه مه جۆر کردنى ئه و کاره و بکه ره کانیان، ساز ده کرێت . چه ندین پڕۆژه و پێشنیار ئاسایشى و یاسایى ڕێوشوێنى و چوارچێوه ى و چاو پێش ده خرێنه ئه و بنه بڕکردنى پێناو له ک��اره وه ، ناشارستانیانه و مرۆڤانه نا دیارده و به سزا گه یاندنى بکه ر و قه ره بوو کردنه وه ى قوربانیه کان.خۆشبه ختانه له ھه رێمى کوردستانیشدا و له دواى ڕاپه ڕینه مه زنه که ى گه له که مانه وه و دواى له یه ک کابینه سایه یى له و دا ھه رێم حکومه تى یه که کانى ڕێکخراوه کانى ھیمه تى و ھه وڵ به ئافره تان و ڕێکخراوه کانى کۆمه ڵگه ى مه ده نى و که سانى خه م خۆر و ژیان دۆست ،توانراوه ھه نگاوى باش بنرێت پرسه ئه و بۆ کار و مه به سته به و کراوه ،ھه رچه نده ئێمه له )رێکخراوى

سه ربه خۆی ب��ااڵی کۆمسیۆنی ھ���ه ڵ���ب���ژاردن���ه ک���ان رای��گ��ه ی��ان��د چاوه ڕوانکراوه که ی له ھه ڵبژاردنه ق��ه واره ی 250 عێراق په رله مانی سیاسی به شداری ده که ن و کێبڕکێ په رله مانی کورسییه کانی له سه ر

کوردستان په رله مانتارێکی بۆ زۆر ھەوڵ��دان��ی دوای ده ڵ��ێ��ت: زەرەرمەندبوونی قه ره بووکردنه وه ی دەرھێنانی ب��ەھۆی کۆیه سنووری نەوت، حکومەتی ھەرێم لەبوودجەی لە زی��ات��ر ن��ەوت پ���ارەی تایبەتی بۆ کرد تەرخان دیناری ملیار سی

سنووره که . کوردستان، پەرلەمانی ئەندامی گ�����ۆران ئ�����ازاد وت����ی: ب���ە ھۆی

وەزارەت����ی ب��ازرگ��ان��ی ھەرێ��م گرێبەستی راپەڕین ئیدارەی و دروس���ت���ک���ردن���ی س��ای��ل��ۆی��ەک��ی دوو ل���ەگ���ەڵ پ��ێ��ش��ک��ەوت��وی��ان کە کرد واژۆ تورکی کۆمپانیای یەکساڵدا لە گرێبه سته که به پێی

پڕۆژه که تەواوی ده کرێت. س��ەرپ��ەرش��ت��ی��اری ئ��ی��دارەی راپ��ەڕی��ن، ح��ەم��دی ع��ەب��دواڵ لە لێدوانێکدا وتی: ئەو سایلۆیە بڕی دیناری ملیۆن 500 و ملیار 20الی ئێمەش ت��ەرخ��ان��ک��راوەو ب��ۆ بۆی زەویمان دۆنم 44 خۆمانەوە

دابین کردوە.

واڵتى کۆمپانیاکانى که ھاوکارییه ک ڕۆمانیا بۆ جێبه جێکردنى پرۆژه کانیان له ھه رێمى کوردستان پێویستیانه . له الیه ن خۆشیه وه کونسوڵى ڕۆمانیا خۆشحاڵى و پێشوازیکردنى بۆ ده رب���ڕى خ��ۆى وه زاره ت��ى بۆ سه ردانه که ى ئامانجى نزیکه وه ل��ه ک��ه ک��اره ب��ا خ��س��ت��ه ڕوو، کاره کانى و پ��ڕۆژه له بوونه ئاگادار ده کرێت ب��واران��ه ى ئ��ه و و وه زاره ت وه به رھێنانى واڵته که یان کۆمپانیاکانى تێدا ئه نجامبده ن، ھه روه ھا ده ستخۆشى له وه زاره تى کاره با کرد له به رامبه ر ئه م به ره و پێشچوونه فراوانه ى که له بوارى به خۆیه وه کوردستان ھه رێمى کاره بادا

بینیوه .وه زیرى کۆبونه وه که شدا له کۆتایى واڵت��ى کونسوڵى ل��ه داواى ک��اره ب��ا رۆمانیا کرد ھانى زیاترى کۆمپانیاکانى له به شداریکردن بۆ بده ن واڵته که یان ھه رێمى ئاوه دانکردنه وه ى و بنیاتنان

کوردستان.به سه رپه رشتى رۆژ ھه مان ھ��ه ر

ترکی گوتیشی، بەرزترین بەھای دراو بازاڕە 25ھەزار دیناریی لە کە ئێستا 23دۆالری بە بەرانبەر کە عێراقییە پێشنیاز ئ��ەوە لەبەر ئەمەریکاییە، ناوەندییەوە کە ھەیە لە الیەن بانکی دراوی بە بەھاتر لەوەی ئێستا بخرێتە خستنەڕووی ن��م��وون��ەی ب����ازاڕەوە،

50ھەزار دیناری.ترکی ھاوکات دەڵێت، بانکی ناوەندی به نیازه دراوی کانزایی بەھا کەم)دراوی بازاڕەوە، بیانخاتە و دەرباکات وردە( مامەڵەکردن وردە دراوەی ئەو چونکە ب��ازاڕەک��ان��ی ل��ە شتومەک کڕینی و

عێراقدا بۆ ھاوواڵتیان ئاسانتر دەکات. گوتیشی کە دراوە وردە کانزاییەکە بە

ھەردوو زمانی عەرەبی کوردی لەسەری دەنووسرێت.

کوردستان( ئافره تانى گه شه پێدانى پێمان وایه تاکو ئیستا له سه ره تاى ڕێگاداین و پرسى به ره نگار بوونه وه ى مێیینه ڕه گ��ه زى به دژ توندوتیژى و ده وێ��ت ووچانى بێ و زۆر کارى پرسى زۆر له سه ر ک��ار پێویسته ڕاسته خۆ په یوه ندى که بکرێت تر له سه ر ھه یه ناڕاسته خۆیان ی��ان ئاستى به رزبونه وه ى یان دابه زاندن له کۆمه ڵگادا،له وانه ش توندوتیژى ڕۆشنبیرى ئاستى )به رزکردنه وه ى بژێوى ئاستى باشکردنى و کۆمه ڵ کورد ژنانى تر. پرسى چه ندین )مێژه سه لماندویانه که وا ھه رکات له ده ورى ئه وا ڕه خسابیت بۆ ھه لیان ک��اری��گ��ه ری��ان ب��ی��ن��ی��وه ل��ه گشت سه رده مى له داو ژی��ان بواره کانى دا گه له که مان ڕزگاریخوازى خه باتى شانبه شانى و داوه زۆریان قوربانى پیاوان به گژ داگیرکه راندا چونه ته وه ئازایه تیه وه به ره و ڕووى و به وپه ڕى ئه رکى به بونه ته وه .بۆیه م��ه رگ ھه موو الیه کى ده زانین که وا له پێناو به ره نگاربوونه وه ى توندوتیژى دژ به ئافره تان دا ھه وڵه کان چڕ بکرێنه وه بۆ به ر بگیرێته یاسایى ڕێکارى و له دی��ارده ی��ه ئه و به گژداچونه وه ى کۆمه ڵگایه کى به دیهێنانى پێناو

ھاوچه رخ و ته ندرستدا.)نا( بۆ هه موو جۆره کانى توندووتیژى... ڕێکخراوى گه شه پێدانى ئافره تانى کوردستان2013/11/25

عێراق ده که ن.ئه ندامی م��وس��ه وی موحسین ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ی ک��ۆم��س��ی��اران له س��ه رب��ه خ��ۆی ب���ااڵی کۆمسیۆنی ھ��ه ڵ��ب��ژاردن��ه ک��ان ب��ه رۆژن��ام��ه ی راگه یاند عێراقی ی )س��ه ب��اح(

کۆیەو شارۆچکەی زەرەزمەندبوونی شارەدێکان و دەوروبەری لە پرۆسەی ھاتووچۆی و نەوت ھێنانەدەرەوەی به پێی سنوورەداو بەو تانکەرەکان گرێبەستە و گاز و ن��ەوت یاسای پابه ند کۆمپانیاکان نەوتیەکان، ده ک���ات ب��ه ق��ەرەب��ووک��ردن��ه وه ی نه وتی سنوورانه ی ئەو زیانەکانی لێده رده ھێنرێت، بۆیە دوای ھەوڵێکی لەگەڵ ھەمەالیەنە بەردەوامی زۆرو

گرێبەستەکە بەپێی گوتیشی: پێویستە سایلۆکە، گۆڕەپان، پێنج پێویستیەکانی و قەپان کۆگاو لەماوەی و تێدابێت سایلۆی تری

370 رۆژیشدا تەواو بکرێت.ھه روه ھا ئاماژه یدا، سایلۆکە 40

ھەزار تۆن دانەویڵە دەگرێت.ب��ه ب��ۆچ��وون��ی س��ه رپ��ه رش��ت��ی ئیداره ی راپه ڕین، به که وتنه کاری گرفتی تەواوەتی بە سایلۆیه ئه و بێ شوێنی و چۆنیه تی گلدنه وه ی چارەسەر سنوره که لە دانەوێلە دەبێت کە سااڵنی رابردوو کێشه ی

زۆری ناوه ته وه .

وه زیرى کاره با و ئاماده بوونى ھه ریه ک و دی����وان گشتى ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى ل��ه کۆبوونه وه یه کى وه زاره ت، ڕاوێژکارى تایبه ت به ھه ڵسه نگاندنى زانیاریه کانى کارگێرى بۆ به رێوه به رایه تییه کانى سه ر و ھه ولێر گشتى به رێوه به رایه تى به کۆبوونه وه یه دا ل��ه م س���ازدرا، دھ��ۆک

فه رمیى وته بێژى دزه ی��ى سه فین ح��ک��ووم��ه ت��ى ھ��ه رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان ڕه خنه ى له سیاسه ته کانى حکوومه تى بودجه دابه شکردنى ده رباره ى عیراق گرت و ڕایگه یاند له کاتێکدا که ده بێ ھه رێمى بۆ عیراق بودجه ى ى %17به اڵم بکرێت، ت��ه رخ��ان کوردستان عیراقدا ى 2014 ساڵى بودجه ى له

که متر له 11% ى بۆ ته رخان کراوه .ڕایگه یاند: له مباره یه وه دزه ی��ى که 2014 ساڵى بۆ عیراق بودجه ى نزیکه ى 175 تریلیۆن دینار له خۆى دینار تریلیۆن 18 ته نیا ده دات،

سیاسیانه ی ق��ه واره ئه و ژم��اره ی ل���ه ک��ۆم��س��ی��ۆن ن����اوی خ��ۆی��ان ھاتنی کۆتایی دوای تۆمارکردووه بیستی له خۆتۆمارکردن واده ی 250 گه یشتووه ته مانگه دا ئ��ه م

قه واره ی سیاسی.

ی )7 و 6( کابینەی ھەردوو خۆشبەخاتنە ، ھەرێم حکوومەتی لەسەر دا ڕەزام��ەن��دی حکومەت 113 ملیارو 30 بڕی تەرخانکردنی ملیون و شه ش سه د و په نجاو چوار ھه زار دینار بۆ شارۆچکەی کۆیەو

شارەدێ و دەوروبەری.ڕێگەیەک پارەیە بەو گوتیشی: تەق شەقامی لە دەکرێت دروس��ت بۆ ک��ۆی��ە دەرەوەی ب��ۆ ت��ەق��ەوە

له کۆمسیۆن وت��ی ھ��ه روه ھ��ا ده رگای راب��ردوه وه چوارشه ممه ی ھاوپه یمانێتییه ت��ۆم��ارک��ردن��ی و ک���ردووه ت���ه وه سیاسییه کانی کانونی پێنجی ل��ه پ��ڕۆس��ه ک��ه

یه که می داھاتوو کۆتایی دێت.

ھاتووچۆ تانکەرەکان چیتر ئەوه ی ب��ە ن��او ش���اردا ن��ەک��ەن ، ھاوک��ات ھه شت نزیکەی بڕی تەرخانکردنی ڕاستەوخۆی پارەی لە دینار ملیار کۆمپانیای )TTOPKO( کە ئەمە حیسابی کردنەوەی گرفتی پێشتر بانکی ھەبوو ئەمەش دوای ھەوڵ و پەیوەندیکردنی زۆر چارەسەر کراوە لە نزیکترین کاتدا ھەردوو بودجەی

دەچێتە خزمەتی ھاوواڵتیانەوە.

پێشکه وتنه له و باسى کاره با وه زیرى کارگێرى سیسته مى له بوارى که کرد بینیوه به خۆیه وه وه زاره ت ئه لیکترۆنى و رۆتین که مکردنه وه ى له رۆڵ��ى و و ھه یه وه زاره ت کاره کانى له خێرایى جێبه جێکردنى چۆنیه تى به ئاماژه ى

رێنماییه کانیش کرد.

کوردستان ھه رێمى بۆ بودجه یه له و %11 له که متر ده کاته که دانراوه ، سااڵنه ى زیادبوونى ھۆى به ئه مه ش الیه ن له که سیادییه کان خه رجییه ح��ک��ووم��ه ت��ى ع��ی��راق��ى ف��ی��درال��ه وه

ده کرێت.حکوومه تى وتى ھه روه ھا دزه یى خۆى مافى به کوردستان ھه رێمى ده زانێت که ھه موو رێکارێکى یاسایى ڕێژه ى به ده ستهێنانى بۆ به ر بگرێته عیراق ب��ودج��ه ى 17%ى دروس��ت��ى ده ستووریى و یاسایى مافێکى که

ھه رێمى کوردستانه .

له بودجه ى 2014 عێراق له %11 ده داته هه رێمى کوردستان

کۆمسیۆن: 250 قه واره به شداری هه ڵبژاردنی په رله مانی عێراق ده که ن

زیاتر لە 30 ملیار دینار لە پارەی نەوت بۆ پڕۆژەکانی سنوری کۆیە ته رخان دەکرێت

سایلۆیەکی پێشکەوتوو لە رانیە دروست ده کرێتئەنجومەنی س��ەرۆک��ی ج��ێ��گ��ری تەیفور ع���ارف ع��ێ��راق ن��وێ��ن��ەران��ی کەرکوک ش��اری لەسەر پەرلەمانتار ڕایگەیاند: کە میلەتی کورد لەچاوەڕوانی حکومەتی عێراقن داوای لێبوردنیان لێ نا ک��ردەوە ھەموو ئەو بەھۆی بکات

مرۆڤانەی دژ بەکورد کردووە. لەنووسینگەی کە لەبەیاننامەیەکدا ع���ارف ت��ەی��ف��ور ج��ێ��گ��ری س��ەرۆک��ی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق کە وێنەیەکی وتێدا کەوتووە ‌~ دەستی کورد میللەتی زەمانەوە لەدێر ھاتووە. کاری ک��ردووە بۆ ئ��ازادی دادپ��ەروەری

داوە کوژراوی ھەزار بەدەیان وھەروەھا خۆی مافی ھێنانی بەدەست لەپێناو عێراق پێشووی رژێمی لەکاتی ئەویش ھەمان عێراقیش کردنی ئازاد ولەدوای ناشرین کردەوەی بەدەیان کورد شێوە ونامرۆڤانەی دژی ئەنجام دراوە ومیللەتی حکومەتی لەچاوەڕوانی ئێستا ک��ورد عێراقین بۆ ئەوەی داوای لێبوردنیان لێ بکات وپێویستە حکومەت بیر لەو کارانە لەکاتی کراوە بەکورد دژ کە بکاتەوە رژێم ولەدوای رژێم چونکە میللەتی کورد کاری وبەبردەوام دادپەروەر میللەتێکی

کردووە بۆ ئازادی کورد

عارف تەیفور: لەچاوەڕوانی حکومەتداین داوای لێبوردن لە میللەتی کورد بکات

Page 3: rebazi azadi 773

www.jamawarnews.com3 | 32 سێشەممە | 2013/11/26 | ژماره 773 | ساڵی

دیدار

ئەندامێکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق:

پێویسته ئه و لیژنانه ی له نێوان هه ولێر و به غدا پێکهێنراون ئێستا کارا بکرێن

وتەبێژی وەزارەتی دارایی حکومەتی ھەرێمی کوردستان:

پێشینه کان به به رده وامی ده درێن به هاواڵتیان و راناگیرێن

دیمانە: ~

دیمانە: ~

ئه گه ر بودجه ی ماده ی 140 بکرێته شه ش سه د ملیار دینار ئه وا ماده که کاراتر ده بێ و زوتر

جێبه جێ ده کرێت

وه زاره تی دارایی هه رێم ئاگای له دانانی بودجه ی گشتی عیراق نییه که ده بێت له 17%ی بۆ هه رێمی

کوردستان بێت

ئ��ەن��دام��ی : ئ���ەش���واق ج���اف لە عێراق نوێنەرانی ئەنجومەنی ~ تایبەتى دی��دارێ��ک��ى ئاماژە بۆ ئەوە دەکات » ھەڵبژاردن لە عێراقدا پێویستە لە کاتی خۆیدا ئه نجام بدرێ و ناکرێت و نابێت بە بەاڵم ، دوابخرێت شێوەیەک ھیچ پ��رۆس��ەی سیاسی ل��ە ب��ەداخ��ەوە عێراقدا ھەموو حاڵەتێکی چاوەڕوان باری ئەگەر و ڕوودەدات نەکراو ھەڵبژاردن ئەوا تێکبچێت ئەمنی

دوادەخرێت«.ناوبراو ئاماژە بۆ ئەوە دەکات » لەسەر گەورە کێشەی ئەمساڵیش چونکە دەب��ێ��ت، دروس��ت بودجە لە ھێنا فەشەلیەیان الیەنەکان

سەرف کردنی بودجەدا«.

ئەنجومەنی ئەندامێکی وەکو *دەڕوانیتە چۆن عێراق نوێنەرانی پرۆسەی ھەڵبژاردن ئایا ھەڵبژاردن ئایا ؟ دەک��رێ��ت خۆیدا کاتی لە لە سیاسی پ��رۆس��ەی ھەڵبژاردن

عێراقدا دەگۆڕێت؟عێراقدا لە ھەڵبژاردن بەڵێ، ئه نجام خۆیدا کاتی لە پێویستە ھیچ بە نابێت و ناکرێت و بدرێ ش��ێ��وەی��ەک دواب��خ��رێ��ت ، ب��ەاڵم پ��رۆس��ەی سیاسی ل��ە ب��ەداخ��ەوە عێراقدا ھەموو حاڵەتێکی چاوەڕوان باری ئەگەر و ڕوودەدات نەکراو ھەڵبژاردن ئەوا تێکبچێت ئەمنی ڕێککەوتنی ئەگەر و دوادەخ��رێ��ت ھەمان بە ئ��ەوا نەبێت سیاسیش ، دەخرێت دوا ھەڵبژاردن شێوە ئەگەر کە باوەڕەدام لەو من بەاڵم لە ھیچ ئەوا بکرێت ھەڵبژاردنیش ناگۆڕێت عێراق سیاسی واقیعی ، چ��ون��ک��ە ھ��ەم��وو ئ���ەو الی��ه ن��ە

دلێر تاریق، وتەبێژی وەزارەتی دارای�����ی ح��ک��وم��ەت��ی ھ��ەرێ��م��ی ک���وردس���ت���ان ب���ە ~ و دارای��ی وەزارەت��ی « ڕاگەیاند حکومەتی ھەرێم ھیچ ئاگادار نییە عێراق گشتی بودجەی دانانی لە ھەرێم پشکی 17%دەبێت لە کە

بێت«.دەکات ئەوە بۆ ھێما ناوبراو زیاد عێراق لە موچەیەک ھەر «کوردستانیش ھەرێمى ئەوا کرا

پێوەى پابەند دەبێ«.

ھەرێمی بودجەی کەی *ئایا ئەنجومەنی لەالیەن کوردستان و دەکرێت پەسەند وەزی��ران��ەوە

دەنێرێتە پەرلەمان ؟بودجە کردنی ئامادە ئێستا ل��ەالی��ەن وەزارەت����ی دارای��ی��ەوە وەکو و کۆتایدایە قۆناغی لە کە ڕامانگەیاندبوو پێشتریش وەزاره تە ھەموو بودجەی بەشە ک��ان ڕێ��ک��خ��راوە و ت���ەواو ب��ووە قۆناغی لە بودجەش یاسای وە پاشان و دەکرێت ئامادە کۆتای ئەنجومەن ڕەوانەی ڕاپۆرتێک بە ب��ودج��ەی��ەی ئ���ەو دەک���رێ���ت ، ئەمساڵ، چونکە وەکو ھەموومان ئەزانین ئێستا الیەنە سیاسیەکان کابینەی پێکهێنانی خەریکی بە ب��ودج��ەی��ەش ئ���ەو و ن���وێ پەسەند نوێ کابینەی دەستی

ھەموار بودجە سیستەمی کە ھەر وە و عێراق لە دەکرێتەوە دارایی وەزارەت��ی کە بڕیارێکیش وەزیرانی ئەنجومەنی و عێراق ع��ێ��راق پ��ەس��ەن��دی ب��ک��ات ئ��ەوا ، پێوەی دەبین پابەند ئێمەش نەکەوتۆتە ئ��ەوە ھێشتا ب��ەاڵم بواری جێبەجێ کردنەوە لە عێراق ھەر کات کە کرا پاش ئەوەی کە لە ئ��ەوا دەرک��رد ڕێنماییەکانی پەسەند کوردستانیش ھەرێمی

دەکرێت و جێبەجێ دەکرێت .2014دا ل����ە ئ����ای����ا *خانەنشینانیش 100ھ��ەزارەک��ەی

جێبەجێ دەکرێت ؟ ل���ە ئ��ێ��س��ت��ادا ل���ە ع��ێ��راق ھەموو کردنی ھەموار پ��رۆژەی مووچەکانیان ھەیە ئەوەی پار لە کاتی تەنها کرد زیادیان عێراق ڕەسمی بە ئەوانیش ئەگەر بوو زیادیان کرد ئەوا ئێمەش پابەند

دەبین پێوەی .

ئ��ەوان��ی��ش ڕەوان����ەی دەک���رێ���ت و پەرلەمانی دەکەن کە پێموایە کەمێک الیەنە ھێشتا چونکە دوادەکەوێت، لەسەر ڕێککنەکەوتون سیاسیەکان پەرلەمان، و حکومەت پێکهێنانی بەندە کردنیشی پەسەند کاتی کە کەلەسەر پەرلەمان گفتوگۆکانی بە 13 س��اڵ پ��ار کە دەک��رێ��ت بودجە

دانیشتنی لەسەر کرا .دەبن بەردەوام پێشینەکان *ئایا تاوەکو حکومەی ئایندە و پەرلەمانی

ئایندە بودجە پەسەند دەکات؟ وەکو ووتومانە ھیچ یاسایە نییە ڕادەگیرێت پێشینەکان بڵێت کە و دەب��ن ب����ەردەوام پێشینەکان و ملیاری 600 بڕی دارای��ی وەزارەت��ی ڕێگەی لە پێشینەکان بۆ دان���اوە

بانکەکانەوە دەدرێت بەھاواڵتیان .دەبێت کورتهێنان کە *دەوترێت

داوا زیاترمان بەشەدا ئەو داواکردنی ترلیۆنمان 24 داوای ئێمە کردبوو ناوەند حکومەتی ئەگەر کە کردبوو تەواوەتی بە بودجەی ھەرێمی بەشە ترلیۆن 29 دەیکردە ئەوا بناردایە ساڵێک ھەموو ناوەند حکومەتی کە بیانووی خه رجی سیادیەوە بەشە بە

بودجەی ھەرێم کەم دەکاتەوە.لە نوێنەر نەبوونی *مەسەلەی کێشەی ع��ێ��راق دارای���ی وەزارەت����ی دروست نەکردووە بۆتان؟وە ئایا ئێوە کە لیژنانەی ئەو کە وانییە پێتان پێکهێنراون لە نێوان حکومەتی ناوەند کارا و حکومەتی ھەرێمی کوردستان بەشە ئەوەی بۆ ئێستادا لە بکرێن بنێرێت خۆی وەکو ھەرێم بودجەی و ئەو کێشانەی کە کورد ھەیەتی لە بودجەدا ھەمووی چارەسەر بکرێت ؟لە نوێنەر داواکردنی نسبەت بە لە ساڵێک ھەموو دارای��ی وەزارەت��ی ئێمە بوودجەدا ئامادەکردنی کاتی ئەوە و ک��ردووە نوێنەرمان داوای

لە بودجەی ئایا لە بودجەی عێڕاقدا ھەرێمی کوردستاندا کورتهێنان ئەبێت ؟ ئایا بە ھەمان بەشە بودجەی پار

بوجه تان خه ماندووە ؟ بەشە بودجەی ھەرێم ئێمە پاش وەزارەتەکان مناقەشەی کە ئەوەی بودجەی بەشە ئ��ەوەی بۆ دەکەین بێگومان بڵێن پ��ێ پێویستیمان داوا دەکەن زیاتر بڕە لەو ھەموویان وەک��و چونکە دان���راوە، ب��ۆی��ان ک��ە خزمەتگوزاری کە ئەزانین ھەموومان بەرەو لە زۆر کوردستان ھەرێمی لە بە پێویستیان و چووندایە پێش پارەیەی بڕە ئەو وە زیاترە داھاتی تموحاتی لە ئێمە بە دەدرێ��ت کە ئێستا لە کەمترە دارای��ی وەزارەت��ی ملیاریان 800 و ترلیۆن 18 ئ��ەوان بەسەر ک��راوە داب��ەش ئەمە دان��اوە لە ئێمە ھەرچەند وەزارەت��ەک��ان��دا،

چونکە ک��ردووە، دروس��ت کێشەشی ھەرێم حکومەتی و دارایی وەزارەتی دانانی بودجەی لە نییە ئاگادار ھیچ دەبێت %17ى لە کە عێراق گشتی بەو سەبارەت ، بێت ھەرێم پشکی نەکراون کارا ھێشتا بەڵێ لیژنانەش کە من پێم باش لە ئێستاوە کارابکرێن میدیاکانیشەوە ل��ە وەک��و چونکە دەیبیستین و دەیبینین کە غەدرێکی ئەمساڵیش دەکرێت کورد لە گەورە لە بودجەدا و ھەموومان دەزانین کە مووچەی پ��ارەی 2007ەوە لە ئەوە حکومەتی پێویستە کە پێشمەرگە کرێی و ن��ەی��داوە ب��ی��دات ن��اوەن��د بەشە و نادەن نەوت کۆمپانیاکانی بودجەی ھەرێم بە تەواوەتی نانێرن .*م���ووچ���ەی ف��ەرم��ان��ب��ەران لە ئایا زی��ادەک��رێ��ت 1\1\2014ەوە خشتەکەی بۆ ئێوەش نێردراوە و ئایا دەبن پابەند ب��ەروارەوە لەو ئێوەش

پێوەی ؟ئەوەی دەوترێت ئێستا ئ��ەوەی

حوکمی ئێستا ک��ە سیاسیانەی ع��ێ��راق ئ��ەک��ەن و خ��ۆی��ان ل��ە ناو ئەنجومەنی نوێنەراندان و کارەکانی پەک ن��وێ��ن��ەران��ی��ان ئەنجومەنی خستووە ھەر ئەوانە دەرئەچنەوە و کە دەگۆڕێت شکڵێک چەند تەنها ئێستا وەزعەی ئەو ھەمان دڵنیام ئەبێت چونکە لە واڵتێکدا کە ڕێز لە دەستوور و یاسا نەگیرا ئەوا ھەموو کات ئەو واڵتە بەرەو دواوە ئەڕوات بەرقەرار تیایدا دیموکراسیەت و ن��اب��ێ��ت ھ��ەت��اوەک��و ئ���ەو ک��ات��ەی سەرتاسەری دیموکراسی عێراقێکی حوکمی دەستوور کە بەرھەم دێتە ن��ەوەک بکات سیاسیەکان ھێزە ھێزە سیاسیەکان حوکمی دەستوور بکەن وەکو ئەوەی ئێستا ئەیبینین

.*دەوترێت ھاوپەیمانی شیعەکان بەردەوامە 2003ەوە ساڵی لە کە لەم ھەڵبژاردنەدا لێک ھەڵدەوەشێت ج��ۆرە ل��ەو شتێکی ئ��ەگ��ەر ئ��ای��ا ھیچ سیاسی پ��رۆس��ەی ڕووب���دات

گۆڕانی بەسەردا دێت ؟

ئەنجومەنی دەستی نەگەشتۆتە وەزیران کە پێویستە بگاتە دەستی الی ئینجا وەزی���ران ئەنجومەنی پاشان و بکرێت پەسەند ئ��ەوان بۆ نوێنەران ئەنجومەنی بنیرێتە ، بکەن پەسەندی لەوێش ئەوەی کە لیژنانەی ئەو باشە پێم وە من حکومەتی نێوان لە ھێنراون پێک حکومەتی و کوردستان ھەرێمی بکرێن ئەکتیڤ ئێستاوە لە ناوەند ئ��ەوەی ب��ۆ بکەن ج��دی ک��اری و پێشوو سااڵنی کە کێشانەی ئەو ، نەبنەوە دووب���ارە ب��ووە ھەمان لە ساڵێک ھەموو ئەزانین ئێمە بودجە و کێشەی بودجەدا کێشەی کێشەی و پێشمەرگە م��ووچ��ەی چەندان نەوت کۆمپانیاکانی کرێی ھەموو کە ھەیە ترمان کێشەی ساڵێک خۆیان دووبارە ئەکەنەوە و پێویستە لە ئێستاوە چارەسەربکرێن کە ئەزانین ھەموومشمان وە ،ھەموو و ھەڵبژاردنە پێش ئێستا ھ��ەوڵ��دەدەن سیاسیەکان الیەنە دەستکەوتێکی وەک��و بودجە کە لە ئەگەر و بەکاربهێنن سیاسی ئێستادا ئەو پرۆژەیە بێتە پەرلەمان ئەوا لە بابەتی خەڵک دەردەچێت و

دەبێتە بابەتی سیاسی .کە دەک��ەی��ت پێشبینی *ئایا لە بودجەدا دووبارە سیناریۆی پار

ڕاستیە ئ��ەو ھەموومان ئێمە ئ��ەزان��ی��ن ک��ە ش��ی��ع��ەک��ان ڕاس��ت��ە یەک و ھەیە جیاوازیان بۆچوونی مەرجەعیەتیان ئەوان بەاڵم ، نین ئەو گرنگەکاندا کاتە لە کە ھەیە ئەمریان پێدەکات دەبێت جێبەجێی بکەن ، ھەموومان ئەوەمان بینی کە بودجەی کردنی پەسەند کاتی لە بەبێ سیاسی پارتی دوو 2013دا کورد بودجەیان پەسەند کردو کە بڕیاریش بوو بە بێ کورد پەسەندی ناتوانین ئێمە ب��ۆی��ە ، ن��ەک��ەن گریمانه ی ئەوە بکەین کە شیعەکان ڕیز یەک داھاتوودا ھەڵبژاردنی لە چونکە دەب��ن��ەوە، جیا و نامێنن گرنگە زۆر ئەوان الی مەرجەعیەت و وە ھەمووشمان ئەوە ئەزانین کە و دین ھەموو بە ع��ەرەب ھەموو بە بەرامبەر مەرجەعیەتەکانەوە و دەوەستنەوە یەکڕیز بە ک��ورد

پشتی یەک دەگرن .کردنی پەسەند مەسەلەی *ئایا بودجەی عێراق بە کوێ گەشتووە ؟2014ە ساڵی بودجەی ھێشتا

بودجە ک��ورد بەبێ وات��ە بێتەوە پەسەند بکرێت؟

ئەمساڵیش پێموایە ب��ەڵ��ێ بودجە ل��ەس��ەر گ���ەورە کێشەی الیەنەکان چونکە دەبێت، دروست فەشەلیەیان ھێنا لە سەرف کردنی بودجەدا وە ھۆکاری فەشەلیەکەشیان ئەگێڕنەوە بۆ ئەوەی بەشی ھەرێمی %17ی��ە لە ئ��ەو زۆرە کوردستان بۆیە کوردستان ھەرێمی بۆ زۆرە بەخۆیەوە پێشکەوتنی کوردستان بۆیە کەمە ئەوان بەشی و بینیوە ئ��ەوان کەمە گ��وزاری��ان خ��زم��ەت کردووە گەندەڵیمان ئێم کە ناڵێن خزمەتگوزاری نەماتوانیووە بۆیە لەو م��ن وە . بکەین پێشکەش بەبێ بودجە ئەمساڵیش بڕوایەدام کورد بڕوات چونکە ھەمووتاوانەکانی خۆیان ئەخەنە پاڵ بەشە بودجەی

ھەرێمی کوردستان .ساڵی ب��ودج��ەی ئێستا *ت��ا ناو نەھاتۆتە ڕەسمی بە 2014لێرەو ب��ەاڵم وزی��ران ئەنجومەنی ل���ەوێ ب��اس��ی ھ��ەن��دێ��ک ژم���ارە ئەوەنە ئەڵێن نمونە بۆ دەکرێت ئەو ئایا ھەرێمە بودجەی بەشە

زانیاریانە لە کوێوە دێن ؟ مەسەلەی بودجە مەسەلەیەکی گرنگە و مەسەلەی میللەتێکە ئەو ژمارانە لەالیەن نوێنەرانی کورد لە

وەزارەت��ی و پالندانان وەزارەت��ی دارای����ی����ەوە دەگ���ات���ە دەس��ت��ی ، نوێنەران ئەنجومەنی ئەندامانی لەالیەن بودجە دڵنیایەوە بە کە پالندانانەوە و دارای��ی وەزارەت��ی ئینجا دەک���رێ���ت ب��ەج��ێ ج���ێ و وەزی��ران ئەنجومەنی دەنێرێتە دەنێرێتە کردنی پەسەند پ��اش

ئەنجومەنی نوێنەران .ھاوپەیمانی وەک���و *ئ��ێ��وە ملیار 600 داوای ک��وردس��ت��ان 140 ماددەی بۆ کردووە دینارتان 140 ماددەی ئەتوانێت ئەمە ئایا

کارا بکات ؟داوای کە ئێمە دڵنیایەوە بە -ئەو برەمان کردووە پێمان وایە کە ئەو برە پارەیە ئەتوانێت ئە مادەیە کارا بکات و زوو جێبەجێ بکرێت .من چەند پەیامێکم ھەیە تکامان پێکهێنراوە کە لیژنانە ئەو وای��ە ئێستاوە لە بودجە مەسەلەی بۆ ھەموو ئێمە چونکە بکرێن ک��ارا لەگەڵ نەفسیمان ش��ەڕی ساڵێک پێم من کە بودجە لەسەر دەکەن کە پێشکەوتنەی ھەموو ئەو وایە سایەی لە تیاین ئێمەی ئێستا من کە ھەرێمەوەیە بودجەی بەشە کار ئێستاوە لە پێویستە وایە پێم لەسەر بەشە بودجەی ھەرێم بکرێت

نەوەوکو لە دوایدا .

Page 4: rebazi azadi 773

www.jamawarnews.com 4 | ساڵی 32 | ژماره 773 | 2013/11/26 | سێشەممەڕاپۆرت

ڕەوا حاجى، شارەزا لە کاروبارى تایبەتى دی��دارێ��ک��ى ل��ە ت��ورک��ی��ا ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات » دەنگى بەدەپە لە تورکیا دەنگى قاعیدەى پێدەگوترێ قاعیدەیەکە شێوەیەک ھیچ بە ئەمە پۆاڵین ل��ەب��ەرام��ب��ەر ھ��ەر ک��ردەوەی��ەک��ى ئ��ەردۆغ��ان ل��ەس��ەر پ��رس��ى ک��ورد ئامادەنین دەنگى خۆیان لە بەدەپەوە

بده نه ئەردۆغان«.ئ��ەوە دەک��ات بۆ ن��اوب��راو ھێما »پرسی کورد لە تورکیا پەیوەستە بە پرسی کورد لە سوریا لە ئێستادا ئەوەى دەبینرێ دەسەاڵت لە تورکیا کورد مافى پێدانى به بووه ڕازى

لەسوریا«.ئەردۆغان توانى ئەو دەنگانە

بۆخۆى بهێنێتەوەدەنگى بەدەپە لە تورکیا دەنگى قاعیدەى پێدەگوترێ قاعیدەیەکە شێوەیەک ھیچ بە ئەمە پۆاڵین ل��ەب��ەرام��ب��ەر ھ��ەر ک��ردەوەی��ەک��ى ئ��ەردۆغ��ان ل��ەس��ەر پ��رس��ى ک��ورد ئامادەنین دەنگى خۆیان لە بەدەپەوە کۆمەڵێک بەاڵم ئەردۆغان، بده نه دەنگانەى ئ��ەو لەسەر کاریگەرى کە پشتبەست و بە گۆڕانکاریەکانى پارتى کوردا لەبەرامبەر ئەردۆغان

مەریوان نەقشبەندى، بەڕێوەبەرى ئەوقافى وەزارەت�����ى ڕاگ��ەی��ان��دى بە کوردستان ھەرێمى حکومەتى لە زیاتر « راگ��ه‌ی��ان��د ‌~سەد گەنجى باشوورى کوردستان بە سووریا لە ڕوویان جیهادەوە ناوى

کردووە«.ناوبراو ھێما بۆ ئەوە دەکات »لە فکرى تیرۆرى کوردستان ھەرێمى

ھەیە«.زۆر بە ڕوونى بەیانمان دەرکردووە ھەموو بە و ئەوقاف وەزارەت��ى لە لە وت��ووە ئاینیمان مامۆستایانى وتارى ھەینى تەئکید بکەنەوە لە ئەو کوردستان باشوورى لە گەنجانەى دەڕۆن بە ناوى جیهاد بۆ سوریا بە چوارچێوەى ناچێتە شێوەیەک ھیچ

جیهاده وه .لە ڕاستەقینە جیهادى وتیشى خزمەت ئەوەیە کوردستان ھەرێمى ئەو و بکرێ نیشتمان و گ��ەل بە خاکە ئاوەدان بکرێتەوە کە سااڵنێکە دەکەن، وێرانى ئەنفالەوە ناوى بە ھەوڵ توانایەکمان ھەموو بە ئێمە

قاعیدەى کۆمەڵێک دادوگەشەپێدان ماوەیەدا لەم ئ��ەوەى بۆ ھەیە خۆى کۆمەڵێک گۆڕانکارى کراوە ھەوکاتیش لەسەر نیگەتیڤ خاڵى کۆمەڵێک ئەردۆغان ھەیە، لەکاتێکدا سەردانێکى ئەو پێدەچێت ئامەد بۆ شێوەیە لەو ئەردۆغان قاعیدەى کوردانەى دەنگە لەدەستبچوایە و بچوایە بۆ بەدەپە بەو ھەنگاوە ئەردۆغان توانى ئەو دەنگانە

بۆخۆى بهێنێتەوە.سەردانى بارزانى و ئەردۆغان

زیندوبونەوەیەکى بەخشییەوە بە پرۆسەى ئاشتى

پرۆسەى ئاشتى بە دانانى »جەمیل

دەرچ��وان��ى خەونەکانى ھەموو زانکۆ و پەیمانگا بووە بە دامەزراندن و و لە ئێستادا خواستەکانى خۆیان کە دەبیننەوە ل��ەوەدا داھاتوو بۆ ج��ک��وم��ەت��ى ھ��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان لە بکات دابین بۆ ک��اری��ان ھەلى بەاڵم گشتییەوە، کەرتى ڕێگەى کە نەشاردۆتەوە ئەوەى حکومەت دەرچ��وان ھەموو خواستى ناتوانى کەرتى ل��ە ک��ە و بهێنێت دى ب��ە ئەو بکات دابین بۆ کاریان گشتیدا بوودجەى کەلە سەلما ڕاستیەش

پارتى دادوگەشەپێدان لەوە تێگەشتووە دەبێت ئەو کێشانە چارەسەر بکرێت.هەرێمى کوردستان ببێتە تەرەفى

سێهەمل��ەب��ەردەم بەربەست گ��ەورەت��ری��ن قۆناغى ئاشتیدا نەبونى تەرەفى سێهەمە لەسەره تادا نێوەدەوڵەتى الیەنى وەک یەکەم الیەنى ھەبوو دووالی��ەن تەنها دەوڵەتى تورکیا و الیەنى دووەم کورد تەرەفى نێوەندەدا لەو تورکیا لە بوو ناو بۆ بارزانی چونى نەبوو، سێهەم ھەرێمى خوازراوە ئەویش ھاوکێشەکە سێهەم ت��ەرەف��ى ببێتە ک��وردس��ت��ان دووب��ارە غیابەئەمەش تاڵەبانى کە

داھاتوو بۆ پالن وەزارەتەکانیەوە ماوەیەکى لە بتوانێ و داب��ڕێ��ژێ ک��ەم��دا ھ��ەل��ى ک���ار ب��ۆ س��ەرج��ەم نمونە بۆ بڕەخسێنێت، توێژەکان بااڵو خوێندنى وەزارەتى ڕێگەى لە گۆڕانکارى زانکۆ پرۆگرامەکانى بڕوانامەى و بهێنرێ بەسەر تێدا خوێندکاران وا لێبکات لە دواى تەواو لە دامەزراندن بۆ پەنا زانکۆ بوونى بڕوانامەکەیان نەبن و کەرتى گشتى خواستى و بێتەوە ب��ازاڕدا لەگەڵ بازاڕى لەسەر بێت و دەرچوو زانکۆ کارى تایبەتدا کەرتى لە بتوانى

دەست بکەوێ.

ئاستى تا و بڕوانامەیەکە جۆرە خوێندنى تاکەکانى کۆمەڵگە بەرز نیشاندەرى کۆمەڵگەیە ئەو بێ ھۆشیاریەتى،بۆیە گرنگە حکومەت لەسەر موچەکانیش ڕیزبەندى موچەکان کادیرەکانى ئاستى دی���ارى ب��ک��ات، ب��ۆ ئ���ەوەى ئەو ک��ەس��ان��ەى ک��ە دام������ەزراون لە جیاوازى لەبەر گشتیدا کەرتى موچەکانیان ئاراستەى کارەکانیان

نەگۆڕن.دەرفەتى حکومەت کاتێک بۆیە کارى ڕەخسان بۆ تاکەکانى کۆمەڵگە لە کەرتى گشتى و تایبەتدا و ڕەچاوى موچە پێدانى لە کرد ئاستەکانى خوێندن بە درێ��ژەدان کاتەش ئەو کەس کەمترین و دەب��ێ ب���ەردەوام کۆمەڵگە و خوێندن لە دادەب���ڕێ ھەنگاوى زیاتر دەنێ بەرەو پێشەوە.

ئەوەى بۆ ناکات چارەسەر کێشەکە بە ئەگەر نێودەوڵەتى پەیماننامەى پەیماننامە ئەو نێودەوڵەتى ئاگادارى دواج��اری��ش و بکرێ واژۆ ئاشتییە پرسى ک��ورد ل��ە ڕێ��گ��ەى وەرەق���ەوە ڕێگەى لە تەنها نەک پێدابنرێ دانى دەستوریشەوە، ئەگەر کێشەى سااڵنى ڕابردوو کێشەى دەستوورى بوبێت، لە ئێستادا زینیەتى تورکى گۆڕابێ، بەاڵم پێویست ھەبێت، دەستوورى کێشەى ڕەدى پەیماننامەیەک بە دەکات بەوە لە کە بدرێتەوە ل��ۆزان پەیماننامەى کورد مافى پەیماننامەوە ئەو ڕێگەى

پێشێل کراوە.

تر وەزارەتەکانى ترەوە لەالیەکى بەڕێوەبەرایەتیەکانیانەوە ڕێگەى لە بۆ بکەنەوە پیشە ڕاھێنانى خولى لە بتوانێ کەس ترین زۆر ئ��ەوەى پیشە فیرى خوالنەوە ئەو ڕێگەى

ببێت.بەردەوامى کار درێژەدانە بە

خوێندندەرچووى کە گەنجێک کاتێک ناکەوێ دەست کارى و زانکۆیە دەب��ێ��ت��ە ھ��ۆى س��اردب��وون��ەوەى لە ئێستا کە خوێندکارانەى ئەو گەرچى خوێندنن ناوەندەکانى ھەموو ب��ە پێویستى کۆمەڵگە

گەنجان لە چاوەڕوانیدان

دەرچ���ووى گەنجان زۆرب���ەى لە بۆیە پەیمانگان، و زان��ک��ۆ ھەلى تا حکومەتدان چاوەڕوانى بڕیارى و بکات دابین بۆ کاریان دام��ەزران��دن��ەک��ە پلەى 15ھ���ەزار جێبەجێکردنەوە ب��وارى بخاتە لە گەنجان لە ژمارەیەک بەوەش

بێکارى ڕزگاریان دەبێ.ب����ۆئ����ەوەى ح��ک��وم��ەت ئ��ەم سااڵنى لە دەرچوانى چاوەڕوانەى خەم پێویستە نەمێنێت ئایندە ئایندەى سااڵنى دەرچوانى لەو شێوازێک چى بە ئاخۆ بخوات ئەوانیش دەخاتە سەر کار و دەبێ بەرنامەى تۆکمە دابڕێژێ بۆ ئایندە تا بێکارى لە واڵت که مبکرێته وه .

تورکیا مەرجى دەبێت بۆ دروستکردنى هەرێمى خۆسەرى

پرسی کورد لە تورکیا پەیوەستە بە پرسی کورد لە سوریا لە ئێستادا ئ���ەوەى دەب��ی��ن��رێ دەس����ەاڵت لە مافى پێدانى به بووه ڕازى تورکیا ڕکێفى ژێر لە بەاڵم لەسوریا کورد پەیەدەدا نا، گەر تورکیا ڕازى بێت خۆسەرى ھەرێمى دروستکردنى بە ئەو مەرجەى ھەیە سەرکردایەتێکى دادوگەشەپێدانەوە، پارتى لە نزیک مەترسى نەبێتە کە سەرکردایەتێک بۆ تورکیا لەو ناوچانەدا بااڵ دەست دەوڵەتى ئێستاى کێشەى بێت، تورکیا لەگەڵ ئەم ناوچەیەدا لەگەڵ پارتى کرێکارانى کوردستان ئەوەیە تورکیا خوازیار نیە پارتى کرێکاران ئێستا سێ لقى » پەژاک و پەیەدە و پەکەکە«ى ھەیە لە دواى دروست بونى سێ ھەرێم بۆ ھەریەکە لە کورد لە واڵتانى تورکیا و سوریا و ئێران بااڵ دەست بن لە دواى دروستبونى پارتى واڵت��ان��ە ئ��ەو ب��ۆ ئەتنۆمى کرێکاران بااڵ دەست دەبێ خوازیارە لەناو بێت دروس��ت تر بەدیلێکى نزیک کە بێ دروس��ت کوردەکاندا دادوگەشەپێدانەوە، پارتى لە بێت زۆر سوریا لە کورد کێشەى بۆیە لە ک��ورد کێشەى بە وابەستەیە

تورکیا.

ن��اوى ب��ە س��وری��ا نەچنە گەنجان کردۆتەوە تەئکیدیشیان و جیهادەوە جیهاد، چوارچێوەى ناچێتە ئ��ەوە بەاڵم لە ھەرێمى کوردستان گوشارێک ھەیە گوشارێکى ھەرێمى ھەیە دەزگا شێوەیەکى بە ئیستخباراتییەکان ف����راوان ل��ە ھ��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان ک��اری��گ��ەری��ان ھ��ەی��ە. ب��ەڕێ��وەب��ەرى

کەجەکە ھ��اوس��ەرۆک��ى ب��ە ب��ای��ک« زەرب��ەی��ەک��ى گ����ەورەى ب��ەرک��ەوت، ئەردۆغان و بارزانى سەردانى بەاڵم بە بەخشییەوە زیندوبونەوەیەکى ئێستا تورکیا، لە ئاشتى پرۆسەى قۆناغەکە ناتوانێ سەرکردەیەک تەنها زۆر ژمارەیەکى چونکە ڕاوەستێنێ، لەگەڵ پرۆسەى ئاشتیدایە و خوازیارن پرۆسەکە بە چارەسەر بگات لە ڕێگەى گفتوگۆوە، بۆیە پارتى دادوگەشەپێدان لە بکات ب��ەرق��ەرار ئاشتى ن��اچ��ارە تورکیا، لە ئان و ساتدایە دۆخى کورد گەورەترین بتەقێتەوە تورکیا ناو لە دەگەیەنێ، تورکیا داھاتووى بە زیان

کوردستان ھەرێمى 2013 حکومەتى 15ھ������ەزار پ��ل��ەى دام���ەزران���دن���ى )3500(پ��ل��ەى ئێستا تا ڕاگەیاند ئەویش راگ��ەی��ان��دووە دام��ەزران��دن��ى خەریکى بوو، پ��ەروەردە کەرتى بۆ ھەر دەرچ��وان دێتەوە نوێ ساڵى پێویستە بۆیە چ��اوەڕوان��ی��دان، لە گشتى کەرتى لە جگە حکومەت دەرچوان بۆ بکات دابین کار ھەلى کوردستان ھەرێمى ھاواڵتیانى و و نەبێتەوە بەرز بێکارى ڕێژەى تا ھاواڵتیان بگەن بە خواستەکانیان. حکومەت پالن بۆ داهاتوو دابنێ

گ��رن��گ��ە ح��ک��وم��ەت ل��ە ڕێ��گ��ەى

دەدەین کە ڕێگرى بکەین لە ڕۆشتنى ئەسەفى وە سوریا بۆ گەنجەکان زۆریشمان خواردووە بۆ ئەو گەنجانى ئێمە کە لە سوریا کوژراون بە ناوى

جیهادەوە.ئەوەشى نەقشبەندى مەریوانى خستەڕوو » بەشى زۆرى مامۆستایان کە ڕوون��ک��ردۆت��ەوە بابەتەیان ئ��ەو

ڕاگەیاندنى وەزارەتى ئەوقاف وتیشى کوردستان لە ھەیە فکرى تیرۆرى دەستخەڕۆ گەنجەکان دەدەن ھەوڵ

بکەن بە ناوى جیهاده وه .ھێماى نەقشبەندى م��ەری��وان ب��ۆ ئ���ەوە ک��رد » زی��ات��ر ل��ە سەد گ��ەن��ج��ى ب���اش���وورى ک��وردس��ت��ان گروپە ن��او لە سوریایە لە ئێستا

چەکدارەکاندان.ناوبراو وتیشی زۆر الیەن بەرپرسە لەوەى کە نەھێڵێت گەنجانى ھەرێمى بە بکەن سوریا لە ڕوو کوردستان مەبەستى جیهاد پێش ھەموو شتێک ڕووى لە ئاینى مامۆستایانى دەبێت ئەوە بکەنەوە ڕوون��ى شەرعیەوە

گەنجانەى دەڕۆن بە ناوى جیهادەوە ئاینییەوە الیەنى لە دەبێت دەڕۆن کار بکرێت و چ وەک یەکێتى زانایان لە تایبەتى بە ئەوقاف وەزارەت��ى و وتارى ھەینیدا چەند بارە بکرێتەوە و ئەبێت حکومەتى ھەرێمى کوردستان ناو لە فکرى چاکسازى ھەندێک ئەنجامبدات کوردەواریدا کۆمەڵگەى لە کوردستان چەندین ناوەندى فکرى ھەیە لە کوردستاندا چەندین ڕێکخراو ھەیە ھەست ناکەم کاریگەریان ھەبێ وەزارەتى دەبێت گەنجەکان، لەسەر ناوخۆ کارى جدى تر بکات بۆ ئەوەى دەرەوە دەچنە گەنجانەى ئەو بزانێ دەرەوە، دەچنە مەبەستێک چى بە

ئاوارانەش ئەو چاودێرى ھەروەھا ھەرێم دێنە ڕۆژئ����اواوە ل��ە بکرێ کوردستان زیاتر لە 200ھەزار ئاوارەى ڕۆژئاواى کوردستان و عەرەبى سوریا ئەوانە پێویستیان بە چاودێرى ھەیە و لە ھەموو دونیادا ئەو کەسانەى کە

دێن دەبێت چاودێرى بکرێن.وەزارەتى ڕاگەیاندى بەڕێوەبەرى دەکەم واھەست رایگه یاند ئەوقاف ئ��اب��وورى و سیاسى سەقامگیرى ترە ھۆکارێکى کوردستان ھەرێمى گەر ن��ەڕۆن گەنجەکان دەک��ات وا ھەرێمى لە سیاسیەکان الیەنە بێت ک��وردس��ت��ان زی��ات��ر ت��ەب��اب��ن ب��ارى

ئابووریش باشتر بکرێ.

ئا: ~

بەڕێوەبەرى ڕاگەیاندنى وەزارەتى ئەوقاف:سەد گەنجى باشوورى کوردستان بە ناوى جیهاد ڕوویان لە سوریا کردووە

شارەزایەکى کاروبارى تورکیا:

دۆخى کورد بتەقێتەوە گەورەترین زیان بە داهاتووى تورکیا دەگەیەنێ

گەنجان لە چاوەڕوانى حکومەتدان

ئا: ~

تیرۆرى فکرى هەیە لە کوردستان هەوڵ دەدەن گەنجەکان دەستخەڕۆ بکەن بە ناوى

جیهاده وه

سەنگەر عەبدوڵاڵ

Page 5: rebazi azadi 773

www.jamawarnews.com5 | 32 سێشەممە | 2013/11/26 | ژماره 773 | ساڵی

کورد لە میدیاکانەوە

سوید پ��ەن��اب��ەران��ى دەزگ�����اى لە )migrationsverke(بەیاننامەیەکدا کە کۆپییەکى دەست رۆژنامەی میترۆى سویدى کەوتووە، نزیکدا ئایندەیەکى لە کە ڕایگەیاند عیراق ک��وردى ھ��ەزار )2( لە پتر ئەو بڕیاریشە دەک��ات��ەوە، دیپۆرت پایتەخت ب��ەغ��داى بۆ پەنابەرانە

بنێردرێنەوە.ئانێت بەکلۆندى وتەبێژى دەزگاى بەیاننامەیەدا لەو سوید پەنابەرانى

گ��روپ��ى ق��ەی��ران��ى ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ى )International Crisis Group(چ��ارەس��ەرى داواى راپ��ۆرت��ێ��ک��دا ل��ە بۆ دەک��ات، تورکیا لە ک��ورد پرسی پێشنیاز )11( م��ەب��ەس��ت��ەش ئ��ەو ڕێکخراوە و تورکیا ب��ەردەم دەخاتە

نێودەوڵەتییەکان.ئ��ەم گ��روپ��ە ک��ە ب��ارەگ��اک��ەى لە برۆکسلە، لە راپۆرتە ھەواڵێکدا کە لە باوکراوەتەوە، )گاردیان( رۆژنامەى تورکیا لە ک��ورد پرسی رایگەیاند: ئاشتیانە چ��ارەس��ەرى بە پێویستى بەخشینى لەڕێگەى ئەویش ھەیە، ماف بە کورد و بەشداریی کاراى ئەم نەتەوەیە لە بەڕێوەبردنى واڵتەکەدا، بۆ ئەو مەبەستەش پرۆژە چارەسەرێک بۆ

ھەردووال دەخەینەڕوو.گ��روپ��ەک��ە ئ��اش��ک��راى ک���رد: ئەو کۆتایى دەتوانن ڕێگاچارەسەرانەى تورکیا و ک��ورد ن��ێ��وان بەکێشەى ئەم جێبەجێکردنى لە خۆى بهێنن، لە بریتین کە دەبینێتەوە مەسەالنەدا دایک، زمانى بە بەخوێندن ڕێگادان ،%10 ھەڵبژاردنى یاساى الب��ردن��ى

سوریا لە خۆرئاواییەکان ئێمەى پێى ئەمریکا سەرۆکى بکەین؟ چی تیرۆریزمە نوێى مۆدیلێکى ئەمە وایە قەیرانى و توندڕەوەکان ئیسالمییە و دۆخەى ئەم ھۆکارى بە مرۆڤایەتی

سوریا دەزانێت. ھۆکارى بەریتانییەکانەوە بەالى ئەم شەڕە، ملمالنێ نەتەوەییەکانە، لە ڕوانگەى یەکێتى ئەوروپاوە )قەیرانى دیموکراسی( ھۆکارى جەنگە لە سوریا. ب���ەڕواڵ���ەت، ئ���ەم ب��ارودۆخ��ان��ە ساڵ پێنج دەگۆڕێن. رۆژێک ھەموو خۆرئاواییەکان ئێمەى لەمەوپێش، ھەبوو، دیاریکراومان ئامانجى یەک ب��ەدواى ئێمە وادێتەبەرچاو ئەمرۆ لە دەگ��ەڕێ��ی��ن، دژی��ەک��دا ئامانجى بگرە ئاژاوەگێڕییەکانەوە دژە کردەوە تا دەگاتە پرۆسەى دیموکراتیزەکردن و

گەشەپێدان لە خۆرھەاڵتى ناوەڕاستبزانن دەیانەوێ سوریا کوردەکانى ئێمە بەم )10( ساڵەى دوایی چیمان بۆ دیموکراسى کردووە، لە ماوەى ئەم )4( ساڵەى دوایى سەدان ملیۆن دۆالر بۆ رێکخراوە ناحکومییە دیموکراسییەکان لە پێکەوەژیان رۆحى پتەوکردنى و سەرفمان سوریاش لە و خۆرھەاڵت

ئەردۆغانى لەمەوپێش دووس��اڵ لە کە تورکیا وەزی��ران��ى س��ەرۆک یەکەمین ھەنگاوى دواى ھەڵبژاردنیدا، بە سیاسى بەشداربوونی ڕێگەى ڕکەبەرە کوردەکاندا. لە دیدى زۆرینەى نیشانەیەکییترى ئەمە چاودێرانەوە لە بوو سیاسی ئاڵوگۆڕى گ��ۆڕان و جیهان ناوچەى نادیموکراسیترین واتا خۆرھەاڵتى ناوەڕاست. بەوجۆرە سەرەنجام گواستنەوەى دیکتاتۆری و فەرمانڕەوا لە تورکیا رەگەزپەرستى قۆناغى ب��ەرەو ئەتاتورکەکانەوە پێکردووە، دەس��ت��ى دیموکراسى تورکیا ناڕازییەکانى کوردە چونکە وەک نێودەوڵەتى ئاستى لەسەر ھاتبووەئارا. ھەستیار مەسەلەیەکى بەھاری لە تەنانەت کەس ھەندێ

دیموکراسیش دەدوان.دیموکراسیش نیشانەکانیتری ھەندێ ھەڵبژاردنی دەرکەوتبوون، شارە شارەوانى وەک سەرۆک کورد کۆتایى بووەمایەى کە کوردییەکان ھەندێ بەرپرسى تورک لەو واڵتەدا، بوون، ئازاد تاڕادەیەک ھەڵبژاردنە سیاسى ژینگەى کرانەوەى تورکیا بەخۆوەبینی، ئاستدا چەندین لە کە پەکەکە دەن��گ��ى وردە وردە نەیارى ئەنقەرەن لە ماس میدیاکان و تەلەفزیۆنییە کەناڵە لە بەتایبەت بەرزتر ب��ەرزت��رو ئاسمانییەکانەوە بۆ ھ��ەم��ووان گ���وێ ى دەگەیشتە یەکێتی ن��ێ��وان��ەدا ل��ەم گفتوگۆ، ئەوروپاش ھێشتا دیموکراتیزەکردنى لەھەمبەر پاڵپشتى باشترین وەک تورکیا ئەوروپیبوونى بۆ داخ��وازى

دەخستەڕوو.لە ھەنوکە ئ��اڵ��وگ��ۆڕ گ����ۆڕان و ھەندێ ب��ەاڵم ب��ەردەوام��ن، تورکیا ئاراستەى تورکەکان فەرمانڕەوا لە کردۆتەوە. پێچەوانە پرۆسەکەیان مەسەلەى دوو تا ی��ەک لە ب��ەدەر جیاواز، پرۆسەى گشتى ئاشتەوایى لە ئەنقەرەوە تا ئیمڕاڵی لەالیەن تورکە تێکەوتووە، تەگەرەى توندڕەوەکان دەسەاڵتى بەھێزترکردنى بۆنمونە ئازادییە س��ن��وردارک��ردن��ى س��وپ��ا، ئاشتى کاڵکردنەوەى گشتییەکان و خوڵقاندنى و تورکیا و کورد نێوان

)2( لە »پتر ک���ردووە: ئاشکراى لەالیەن کە عیراق ک��وردى ھ��ەزار داواک��اری��ى پەنابەرانەوە، دەزگ��اى کراوەتەوە، ڕەت پەنابەرێتیان مافى لە ئایندەیەکى نزیکدا بەرەو بەغداى پ��ای��ت��ەخ��ت دەن��ێ��ردرێ��ن��ەوە. ئ��ەم پەنابەرێتیان داواى پێشتر کوردانە لیژنەى ل��ەالی��ەن ب���ەاڵم ک����ردووە، بەتەواوەتى پەنابەرانەوە وەرگرتنى ک��راوەت��ەوەو ڕەت داواکارییەکیان

دۆسییەکانیشیان داخراوە.«ھەروەھا دەزگاى پەنابەرانى سوید ل��ەب��ارەى ئ��ەو ڕەخ��ن��ان��ەى ک��ە ئەم

بڕیارە بە نامرۆڤانە وەسف کردووە، دەڵێت: بەیاننامەکەیدا بەشێکى لە یاساییان مەرجى داواک��اران��ە »ئەم تێدا نەبووە، ئێستاش باکورى عیراق ناوچەکانیترى لەگەڵ ب��ەب��ەراورد عیراقدا ئارامییەکى باشى تێدایەو بارى ئابوریى ئەو ھەرێمە بوژاندنەوەیەکى بەرچاوى بەخۆوەبینیوە. ھەربۆیەشە دەزگاکەمان کار بۆ ئەوە دەکات کە لەگەڵ ئارامبوونەوەى بارودۆخەکەدا، مافى پەنابەرانەى ئ��ەو زۆری��ن��ەى وەرگ��رت��ووە، مرۆییان پەنابەرێتى بەرەو واڵتەکەى خۆیان بنێردرێنەوە.«

عەبدواڵ لەگەڵ بەگفتوگۆ درێ��ژەدان پارلەمانتارانى گێڕانەوەى ئۆجەالن، بۆ دی��م��وک��راس��ى و ئاشتى پ��ارت��ى لە ڕێگاگرتن ت��ورک��ی��ا، پارلەمانى ھاواڵتیانى دژى پۆلیس توندوتیژى شارە شارەوانی چاالککردنى ک��ورد، ھێرشە ڕاوەس��ت��ان��ى ک��وردی��ی��ەک��ان، ھەنگاونانى و پەکەکە سەربازییەکانى

ئەنقەرە بۆ چارەسەرى ڕیشەیى پرسی کورد.

شایانى باسە گروپى قەیرانى نێودەوڵەتى لە برۆکسە، لە سەرەکییەکەى بارەگا کە ھەریەک لە شارەکانى نیویۆرک، واشنتۆن، مۆسکۆ و لەندەن بارەگاى ھەیە و تایبەتە بەو گرفتە سیاسیانەى ھەڕەشە لە ئاشتى

جیهانى دەکەن.

و داوە ئەنجام کارێکمان چ کردووە، ھەمان ب��ووە؟، چى کاریگەرییەکەى پرسیار الى ھەندێ لە رۆژنامەنوسانى

سوریایش لەئارادایە.ئەو ک��ورد گوندنشینانى کاتێک تا کە دەبینن عەرەبیانە سەربازە ئەوە بانگەشەى پڕچەکە و ددانیان بەشار پارێزگارى بۆ تەنها دەک��ەن ئ��ەس��ەد ل��ەم ن��اوچ��ەی��ەدان، ب��اوەڕ

بەقسەکانیان ناکەن.لەوبڕوایەدان کوردەکان زۆرینەى ک��ە ئ��ێ��م��ەى ئ���ەوروپ���ی س��ەرق��اڵ��ى تێڕوانینى ب��ە مەزنین، پیالنێکى ئەو ناتوانێ ھۆکارێک ھیچ ئ��ەوان جیاوازییە ڕوون بکاتەوە کە لە نێوان دەبێ ھەیە. ئێمەدا قسەى و ک��ار بیخەینەوەیاد کە ئێمە لەسەرەتادا بۆ ھێرشە لەھەمبەر خۆمان پارێزگاریى ئەفغانستان ھاتینە تیرۆریستییەکان پەى دەتوانن ک��وردەک��ان عیراق، و بکەن، ئێمە ھاریکاریى ببەن و بەمە چەمکى بەماناى دژەتیرۆریزم بەاڵم دژە دیکتاتۆرى نییە، ئەگەرنا دەبوایە کێشەى لەھەمبەر ئەوروپا یەکێتى کە ھەبێ ھەڵوێستى ھەمان سوریا عیراق دیکتاتۆرەکەى سەدامى بە دژ

نواندی.دوادواییەدا لەم ئەمەشدا، لەگەڵ

ڕێکخراوى ناتۆ دەستى بە چاالکییەکى کردووە دیبلۆماسی بەرفراوانى زۆر کورد سەرکردەى چەندین تیایدا کە چاالکییانە، ل��ەم ئامانج ب��ەش��دارن. گوندنشینەکانی ناوچە پاراستنى توندڕەوەکان، ئاژاوەگێڕە لە کوردە دژ کە کەسانەى ئەو زۆرینەى بەاڵم بە کورد دەجەنگن، ئامانجى سیاسیان بە پ��ەی��وەن��دی��ان نمونە ب��ۆ ھ��ەی��ە ئەلقاعیدە ھەیە یاخود بەرژەوەندییان بەشار رژێمەکەى مانەوەى بە بەندە ئەوروپا یەکێتى پێویستە ئەسەد. بارودۆخەکە لە زیاتر لێکۆڵینەوەى بکات تا رەفتارێکى ماقواڵنە لەھەمبەر کۆمەڵگاى سوریا بنوێنێ، زانیارییەکى دوژمنە دەرب���ارەى ڕاست ودروستتر ڕاستەقینەکانیشمان بە ئێمە دەدات. بەرپرسیارێتییەکى ئاشکرایە دژە چاالکییەکى بۆ درێژخایەنمان ئەستۆدایە، لە سوریا لە دیکتاتۆرى ئەمە ھێزە کوردییەکان نین کە بتوانێ چونکە ب��دات، ئەنجام ئەرکە ئ��ەم تواناى و مەدەنین خەڵکى زۆربەیان شەڕى دیکتاتۆریان نییە، ئەولەوییەتى ئەم کارە دەبێ بە پشتیوانى یەکێتى

ئەوروپا و ئەمریکا ئەنجام بدرێت.کۆنفرانسەکان و ل��ە ک��وردەک��ان بوون و وەڕەس بێگانەکان ڕاوێژکارە

دەگەڕێنینەوە، دەڵێن:عەرەبەکان ئەوان الیەنى کەم دەست بە کوشتارى

کورد دەکەنەوە. س��ەرل��ەن��وێ ى ڕاکێشکردنى ب��ۆ دەب��ێ ئێمە ک��وردەک��ان، متمانەى ئاشکرا و ب��ەرف��راوان چاالکییەکى بتوانن کوردەکان تا بکەین پراکتیزە ھەر س��اڵ )50( دواى ت��ەن��ان��ەت ستایشى بکەن، وەک پرۆژەى بەرگرى ھاوکارى و کوردەکان مەدەنییە لە گرنگتر ھەمووشیان لە و ئاوارەکان بەشار بۆ سور ھێڵى داگیرساندنى سیمبولێکى دەب��ێ ئێمە ئ��ەس��ەد،. میللەتە یارمەتیدانى ھەمیشەیى یادگار بە خۆمان بۆ چەوساوەکان

جێبهێڵین.ڕوونمان تێڕوانینێکى ئێمە کاتێک خۆمانەوە بەرژەوەندییەکانى لەبارەى ئەوکاتە بەدەستهێنا، س��وری��ا ل��ە سێیەم ئەولەوییەتى لە بیر دەتوانین ژیانى باشترکردنى ک��ە بکەینەوە لەڕێگەى ئەویش بەگشتى، سوریایە پراکتیزەکردنى پرۆژەکانى گەشەپێدان و ڕاوەستاندنى پەالمارەکانى دیکتاتۆر.ھەڕەشەش دەبێ کاتیش ھەندێ ئەگەر کوردییەکان ھێزە بکەین، نەبێ، ئەسەد بەرامبەر کاردانەوەیان سودى ئیسالمییەکان چەکدارە ئەوا

نیگەتیڤانە لە ناوچەکە وەردەگرن. لە ئاشتەوایى سەقامگیرکردنى بەتایبەت و کوردنشینەکان ناوچە ئەوروپایە. یەکێتى ئەرکى سوریا، ئاسایش ئ��ەن��ج��وم��ەن��ى پێویستە خۆى رەسمییەکانى پەیوەندییە سور گڵۆپى ببڕێ، دیمەشق لەگەڵ و ت��ەن��ان��ەت ھ��ەڕەش��ەى پ��ەالم��ارى سەربازیش دەرھەق بە بەشار ئەسەد بین، بێدەنگ ئێمە تا بدات. نیشان سوریا لە جەنگ ھۆکارەکانى ئ��ەوا وەک کوردیش پەرەدەستێنێ، زیاتر ب��ەردەم دەکەوێتە زیاتر میللەتێک ھ��ەڕەش��ەى ل��ەن��اوب��ردن��ەوە ک��ە بۆ ش��ەرم. پەڵەى دەبێتە مرۆڤایەتى مەیدانى لە تۆپەکە ئێستا کەواتە ئەو ھەموو و ئاسایش ئەنجومەنى داکۆکیکارى بە خۆیان واڵتانەشدایە دیموکراسى و مافى مرۆڤ لە جیهاندا

دەزانن.

نوسینى: ڕۆرتى ستڤارتسەرچاوە: هەفتەنامەى جون ئەفریک.

ئاشتیخوازە ئاڵوگۆڕە بۆ گرفت پەیامەکانى دیموکراسییەکان. نمونەیەکى وەک ئۆجەالن عەبدواڵ ئاشتەوایی، بۆ داخ���وازی ت��ەواوى نمونەیەکى گونجاوى ئەم مەسەلەیەیە کە کورد داواى ئاشتى دەکات، بەاڵم تورکیا نییەتێکى راستەقینەى نییە، ھەنگاویشى کە دیموکراسییەى ئەو بۆ دەنرێ، لەژێر فشارى ئەوروپادایە

نەک خواستى ئەنقەرە.پاشەکشێ ی پ��رۆس��ەى ھ��ەم��ان ئاشتى بە ئاشکرا دەبینرێت، پارلەمانى تورکیا دواى مشتومڕێکى درێژخایەن ئەوە بەپێ ى کە دان��اوە یاسایەکى دەتوانرێ ھەندێ مافى گچکە بە کورد دەوڵەتى تائێستاش بەاڵم بدرێت، ئەنقەرە ھەموو جۆرە ناڕەزایەتییەک بەتوندى سەرکوت دەکەن، بەاڵم ئەو گۆڕانکاریى بەڵێنى کە بەرپرسانەى ڕێگادا لەنیوەى داب��وو پۆزەتیڤیان ڕاوەس����ت����ان. ب��ۆ ڕێ��گ��ەگ��رت��ن لە دیموکراسى ڕەوت���ى پێشکەوتنى کۆمەڵە ئ���ەردۆغ���ان ت��ورک��ی��ا، ل��ە دۆزییەوەتەوە، باشی بەھانەیەکى ھەڵسەنگاندنەکانی ھ��ەڵ��ب��ەت��ە ڕەوتى بۆ دەرەنجامەکانى ئەردۆغان جێگەى تورکیا ل��ە دیموکراسى دوای��ی��ەى ئ��ەم ڕاپ��ۆرت��ى گومانە، ڕێکخراوەکانى مافى مرۆڤیش لەبارەى تورکیاى م��رۆڤ، مافى ب��ارودۆخ��ى مرۆڤەوە مافى پێشێلکردنى بەھۆى بەاڵم سەرزەنشتەوە، ژێ��ر خستە دیموکراسیخوازەکانیش دورشمەکانى بوون. نەرمونیانتر پێشوو لە زۆر و ک��ورد ب��ارودۆخ��ى بۆ نیگەرانى تورکە لەالیەن کە ھەڕەشانەى ئەو پێدەکرێت، ھەستى توندڕەوکانەوە ڕێکخراوە خۆشەویستى زیادبوونى رۆژ ئۆپۆزسیۆنەکان، ک��وردی��ی��ە تورکیاى دەرەوەى سیاسەتى بەرۆژ خستۆتە ئاستەنگەوە کە دوور نییە دەستکەوتە تورکیا ئ��ەم��ج��ارەش و بدۆڕێنێ دیموکراسییەکانى گچکە پرۆسەى ئاشتەوایى لەگەڵ کوردیش ھێشتا تورکیا چونکە بخات، پەک و نامۆیە تیادا دیموکراسى کلتورى قبوڵ ناتورک نەتەوەى نییە ئامادە

بکات.سەرچاوە: سایتى ئیکۆنۆمیست

وه رگێڕانی: ~

وه رگێڕانی: ~

وه رگێڕانی: ~

وه رگێڕانی: ~

دەستکەوتە بچوکە هــــۆکـــارەکـــانـــى جـــەنـــگ لـــە ســـوریـــادیموکراسییەکان لە تورکیا

2 هەزار پەنابەرى کورد دیپۆرت دەکرێنەوە

پێشنیازەکانی گروپى قەیرانى نێودەوڵەتى بۆ پرسی کورد

Page 6: rebazi azadi 773

www.jamawarnews.com 6 | ساڵی 32 | ژماره 773 | 2013/11/26 | سێشەممە

ک��ۆم��ەڵ��گ��ەی م��رۆڤ��ای��ەت��ی بە ئاستێکی لە گشتی شێوەیەکی ترسناکی توندو تیژی نزیک دەبێتەوە ، ژمارەى قوربانیەکان زۆر و زۆرتر دەبن ، چەوساندنەوەکان فرەرەنگتر و گشتگیرتر لەو الشەوە کۆمەڵگەی ، دەستەوستانتر ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی بێدادی ئ��ەو ھەموو بەرامبەر لە لە ھەیە کە دادپ��ەروەری��ەی نا و و ھ��ەژاری و نەخۆشی بەرامبەر شەر و کوشتن و ئاژاوە و بازرگانی ھۆشبەرەکان م��ادە و م��رۆڤ بە ، دەبن فراوانتر رۆژ دوای لە رۆژ بیکەمە دەمەوێت من ئەوەى بەاڵم توندو بابەتە ئەو نوسینی خامەى لە ئەمە کە ئافرەتانە دژی تیژی ئاستی تا دواکەوتووەکاندا واڵتە حاڵەت لە واتا ، رۆشتووە دیاردە

کورد بۆ نزیک بوونەوە لە تورکمان تورکمانەکان پشتیوانى ئەوەی بۆ و جێبەجێکردنى بۆ بهێنێت دەست بە خاکە گ��ەڕان��ەوەى و 140 م���اددەى سەر بۆ کوردستان کراوەکانى داگیر ھەرێمى کوردستان، پۆستى سەرۆکى تورکمان بە دا پارێزگاى ئەنجومەنى

لە کەرکوکدا. سیاسەتێکى گونجاوە

ھەرێمى حکومەتى سیاسەتى کوردستانییەکان حزبە و کوردستان وایکردووە لە کەرکوکدا بتوانن کوتلەى بۆ ڕابکێشن بەالى خۆیاندا تورکمانى ئەمەش 140 ماددەى جێبەجێکردنى

گرنگییەکى زۆرى ھەیە.کەرکوکدا ش��ارى ن��او ل��ە ک��ورد بە ئازادییدا پرۆسەى لەسەرەتاى دەکرد مامەڵەى جیاواز سیاسەتێکى کە بوو وایلێکرد تورکماندا لەگەڵ بەرەیەک وەک تورکمانەکان جار زۆر کورد،تەنانەت دژى لە دەرب��ک��ەون وایلێهاتبوو کوتلەى تورکمان و کوتلەى لە تایبەت کوتلەیەکى ببونە عەرەب لەگەڵ ب��وون پێچەوانە بڕیارەکاندا سەرکردایەتی ک��وردا،ب��ەاڵم بڕیارى ک��ورد ت��وان��ى ئ��ەو ھ��ەن��گ��اوە ڕاس��ت بکاتەوە سیاسەتى حکومەتى ھەرێمى کوردستانییەکان حزبە و کوردستان وایکردووە لە شارەکەدا بتوانن کوتلەى تورکمانى بەالى خۆیاندا ڕابکێشن،ئەم س��ی��اس��ەت��ەش وای��ک��رد س��ەرۆک��ى بدرێت کەرکوک پارێزگاى ئەنجومەنى کوتلەى تورکمانەکان،ئێستا ب��ە سیاسى ب��وارە ھەموو لە تورکمانى کوتلەى ل��ەگ��ەڵ ب��ڕی��اردان��ەک��ان��دا و کوردستانیدان کە زۆرینەى ئەنجومەنى پێکدەھێنن، ک��ەرک��وک پ��ارێ��زگ��اى لەسەرەتاوە عەربى کوتلەى ب��ەاڵم بەشدار دانیشتنێک چەند ماوەى بۆ نەدەبوون لە دانیشتنەکانى ئەنجومەنى بەھۆى کەرکوکدا،ئەویش پارێزگاى تورکمانەکان و ک��وردەک��ان ئ��ەوەى ڕووى ھ��ەن��دێ��ک ل��ە ت��وان��ی��وی��ان��ە سیاسییەوە ڕێککەون ،بەمەش دەنگى کرد ھەستیان و کەمیکرد ع��ەرەب

شێوەیەکى ب��ە ئ��ەگ��ەرچ��ى بەرچاو دیاردەی چەک ھەڵگرتن نەتوانراوە بەاڵم کەمبووەتەوە، ب��ە ت���ەواوەت���ى ب��ن��ب��ڕب��ک��رێ و بگەڕێنرێنەوە چەکەکان ھەموو ب��ۆ دەس��ت��ی ح��ک��وم��ەت، ی��ان ھەڵگرتنی بۆ سنور بەشێوەیەک ھەرێمى ھاواڵتیانى الى چ��ەک

بیرو ڕا

نا بۆ توندوتیژی دژی ئافرەتان

چاره نوسی ناوچه کوردستانییه کانی ده ره وه ی هه رێم له چاوه ڕوانی جێبه جێکردنی ماده ی 140دا

چەکەکان نەبرێنەوە ماڵەوە

[email protected]

لێکدانەوە بۆ پێکهێنانی کابینەی هەشتەمی حکومەتی

هەرێمی کوردستان کابینەیەکی نزیکانە بەم بڕیارە وا کوردستان ھەرێمی حکومەتی نوێی بەمەش سەرکار. بکەوێتە و پێکبهێنرێت ژمارەی کابینەکانی ئەو حکومەتە دەگاتە )ھەشت(. پرسیاری یەکەم و سەرەکی ئەم ووشەی ئایا کە ئەوەیە، لێکدانەوەیەش و حکومەت گ��ۆڕان��ک��اری ب��ۆ )کابینە( پێکهێنانی پێکهاتەیەکی نوێ ڕاستە؟ ئەگەر واش بێت ئەو ووشە لە چییەوە ھاتووە؟ یان ئایا ووشەکە ھەمان ووشەی )کابینە(ی خانووی بچووک و گەشتیارییە، کە سااڵنێکە بۆ خانووی کۆمەڵگا گەشتیارییەکان بەکار مەبەستی ئەوە یان نە؟ یان دەھێنرێت، دیارە حەوانەوەیە؟ تری شوێنێکی ھەر ڕۆدەچین، ووشەکە ڕیشەی بۆ کاتێک دەگەینە ئەوەی، کە ووشەکە لە بنەڕەتدا ھاتووە )Cabena( لە و ئینگلیزی واش ئەگەر بچووک. خانووی مانای بە پێکهاتەی بۆ ووشەیە ئەو ھەڵەیە بێت وەک بەکاربهێنرێت ن��وێ حکومەتێکی پێکهاتەی ھەمیشە چونکە بەکارھێنراوە، بووە گەورەترە زۆر حوکمڕانی قۆناغێکی حەوانەوانەی و گەشتیاری کابینە لەو کۆمەڵگاکان و خێزان و تاک ژیانی لە بەکارھاتووە. دیارە ئەگەر شوبهاندنەکەش ئەوەی کە گرتبێت، سەرچاوەی ل��ەوەوە لە ھەیە گەشتیاریدا کابینەییەکی لە خزمەتگوزاری، شێوەکانی و جۆر ھەموو ھەر ب��ووە، حکومەتدا لە ئ��ەوەش ئ��ەوا ھەڵەیە، چونکە لە ھیچ کابینەیەکدا تەنیا یان س��اوای��ان، باخچەی بۆ ژوورێکیش و بنکە و زانکۆ و پەیمانگا و خوێندنگا نییە، و نەبووە تەندروستی مەڵبەندی و گەیاندن ھۆیەکانی و باخچە ئەگەرچی بۆ خوداپەرەستی و شوێنێک گواستنەوە بوونی بووە. ئەمەو نابێت ئەوەش نادیدە کابینە ووشەی بەکارھێنانی کە بگرین، پێکهێنانی سەردەمێکی بۆ خانوو وەک ھەمیشە ھەربۆیە بووە، ھەڵە حکومەت و سەخت نوێ حکومەتێکی پێکهێنانی

ئاڵۆز و کاری سەخت بووە.بۆ خوێندنەوە ت��رەوە لەالیەکی کارێکی ھەشتەم کابینەی پێکهێنانی ئ��ەوەی دوای بەتایبەت نییە، ئ��اس��ان و )شەشەم کابینەی ھ��ەردوو سەردەمی حەوتەم( کاری کابینەی ھەشتەمی قورس کرد، بەوەی )چوار( الیەنی سیاسی وەک حکومەتی بە نەیار و ئۆپۆزسیۆن ھێزی )ب��زووت��ن��ەوەی لە کوردستان ھەرێمی گۆڕان و یەکگرتووی ئیسالمی کوردستان و کۆمەڵی ئیسالمی لە کوردستانی ئێراق و حیزبی ئایندەی کوردستان( دروستبوون. )2009ز( ساڵی گ��ۆڕان( )ب��زووت��ن��ەوەی کوردستان( نیشتمانیی )یەکێتیی لە لە ئیسالمی )کۆمەڵی ج��ی��اب��ووی��ەوە. لە )2000ز( ساڵی ئێراق( کوردستانی )بزووتنەوی ئیسالمی لە کوردستانی ئێراق( ئایندەی )حیزبی ھەرچی جیابوویەوە. کوردستان(ە، بەھۆی جیابوونەوەی باڵێکی زەحمەتکێشانی )حیزبی لە سەرەکی دوای ئ��ەوەش دروستبوو. کوردستان( حیزبەکە ناوی توانیان باڵە ئەو ئەوەی سکرتێرەکەی بۆیە ب���ەرن، خۆیان بۆ )قادر عەزیز( بۆ مانەوەی ھێزی خۆی و ھەوادارەکانی توانی پارتێکی نوێ بە ناوی دروست کوردستان( ئایندەی )حیزبی پێشووی حیزبەکەی پێیەشی بەو بکات. دەسەاڵتدار الیەنی ھ��ەردوو پاڵ چوونە )پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی بەشداریان و ک��وردس��ت��ان( نیشتمانیی بە حەوتەمدا و شەشەم کابینەکانی لە وەزیرێک کرد، بۆیە پارتە نوێیەکە چووە سەرجەم بەوەش ئۆپۆزسیۆنەوە. بەرەی ئەو ھێزە نەیار بەیەکانە بوونە ئۆپۆزسیۆن و وەک ڕکەبەری الیەنی ھێزە دەسەاڵتدار و کابینەکانی شەشەم لە بەشداربووان و پێودانگەشەوە ب��ەم وەس��ت��ان. حەوتەم و ق��ورس ھەشتەم کابینەی پێکهێنانی گران دەکەوێتەوە، چونکە دواجار ئەستەمە ھەموو ئەو ھێزە نەیار بەیەکانە لە )کابینە(یەکدا ئەگەر کابینەیەکی گەشتیاریش بێت پرسەکەش ئەگەر بەتایبەت کۆبکرێنەوە.

لەسەر پارە و دەسەاڵت بێت؟

لێکدانەوەکانی مێژوو

د. کەیوان ئازاد

تیژی و توند ھەڵبەتە ، دەرچووە تیژی و توند تەنها ئافرەتان دژی خێزانی نیە ) واتا لە چوارچێوەی توند تری جۆری بەڵکو ) خێزاندا دەرەوەى ل��ە ک��ە ھەیە تیژی و دەکرێت ئافرەتان بەرامبەر خێزان ، ھەروەک توند وتیژی تەنها لێدان بەڵکو ناگرێتەوە ئەشکەنجە و رێگایانە ئەو ھەموو تیژی و توند بۆ دەگیرێتەبەر کە دەگ��رێ��ت��ەوە ئازاردانی دەروونی یان جەستەى یان کەمکرنەوەى بەمەبەستی ئابووری ب��ەھ��ا و ق��ورس��ی��ای م��رۆڤ��ێ��ک و ھەوڵدان یان کەسایەتی شێواندنی پێوەرانە و بە ، لەکەدارکردنی بۆ کوردیدا کۆمەڵگەی لە توندوتیژی ھەیە و پێویستی بە بنبرکردن ھەیە ، بەاڵم ئەمە ئەرکێکی فرە رەھەند چین سەرجەم ئەرکی گشتگیرە و بۆ بەیەکەوە کاربکەن توێژەکانە و

فەرامۆش داواکاریەکانیان ھەندێکجار الیەنە سیاسییەوە دەکرێت،لەڕووى کەرکوک کوردییەکانی سیاسییە تورکمانى ک��وت��ل��ەى توانییویانە بۆ ڕابکێشن،ئەمە خۆیاندا ب��ەالى گرنگێکى 140 مادەى جێبەجێکردنى الیەنى و بێت ئەگەر ، ھەیە زۆرى تورکمان ھاوپەیمان بێت لەگەڵ الیەنە کوردییەکاندا ئەتوانن ئەو بارودۆخەی مادەیەکى پاڵپشتی بە ک��ەرک��وک دەس��ت��وری��ی ی��ەک��الی ب��ک��رێ��ت��ەوە و دواجار ئەتوانرێت ئەو ھاوپەیمانیەتیە بقۆزرێتەوە لەبەرژەوەندى ئەوەدا بێت ھەرێمى س��ەر بگەڕێتەوە کەرکوک

کوردستان.لە بەغدادەوە کارى جدى ناکرێ بۆ

جێبەجێ کردنى ماددەى 140 نەیارانى کورد بە تایبەتى عەرەبە بەرھەڵەستى ھەمیشە شۆڤێنیەکان 140دەک��ەن م��اددەى جێبەجێکردنى قەیران جار زۆر ئەوەشدا لەگەڵ و لەبیر بۆ دەک��رێ دروس��ت ک��ورد بۆ بردنەوەى ماددەى 140وەک ناردنى ھێز دەرەوەى کوردستانیەکانی ناوچە بۆ

ئاسایشی کە دابنرێت کوردستان ، ، مەترسیەوە نەخاتە ھاواڵتیان سەر دەکرێتە توندوتیژى بەردەوام و ڕەگ��ەزى جیاوازى بێ مرۆڤەکان ئاینی و نەتەوەى و تەمەن بە ھۆى چەکەوە قوربانیەکان ژمارەیان زیاتر کەمکردنەوەى بۆ ، دەبێت زیاتر و ھەرێمى ل��ە چ��ەک ڕووداوەک���ان���ى وەزارەت���ى پێویستە ک��وردس��ت��ان پێشمەرگەى وەزارەت����ى و ناخۆ

سیاسى چاودێرانى لە ھەندێک و ک��ەرک��وک گ��ەڕان��ەوەى پێیانوایە ناوچە دابڕێنراوەکان بۆ سەر ھەرێمى ماددە و یاسا بە گوێرەى کوردستان بردنە بەسەر تەنها کات مادەکارى و لە بەرژەوەندى کوردا نیە و پێویستە لە بکات دروست فشار کارتى کورد لەو تا عێراق دەس��ەاڵت��داران��ى س��ەر ڕێگەیەوە ماددەى 140 جێبەجێبکرێ.

بەدیلى مادەى 140لە ڕووى یاساییەوە ھیچ بەدیلێکى تر نییە بۆ ماددەى 140کە بەشێوەیەک لە شێوەکان تا ڕادەیەک گونجاوە بۆ بەاڵم ناوچانە، ئ��ەو گ��ەڕان��دن��ەوەى بۆ ناکرێ عێراق دەستوورى بە کار گەراندنەوەى ئەو خاکانەى کوردستان گرنگیەکەى م��اددەی��ە ئ��ەو کاتێک ب���وارى بخرێتە ک��ە دەردەک������ەوێ بوترێ تەنها نەوەک جێبەجێکردنەوە ماددەیەک ھەیە بۆ گەراندنەوەى ناوچە

کوردستانیەکانی دەرەوەى ھەرێم .کارى داهاتوو بۆ گەڕاندنەوەى خاکى

کوردستانسیاسییە حزبە بەغداد لە گرنگە

کۆمەڵگەماندا لە نەخوازراو روداوی کەمبکرێتەوە.

ڕاگەیاندنەکان تریشەوە لەالیەکى پەروەردە و ئاینى مامۆستایانى و کردنەوەى ھۆشیار بۆ ڕۆڵبگیڕێ دوور تیژى توندو لە تا کۆمەڵگە

بکەنەوە.پ��ەرل��ەم��ان��ى ک��وردس��ت��ان��ی��ش دەربکات گونجاو و نوێ یاسایەکى کە چەک ھەڵنەگرتنى لەبەرامبەر

نەھێشتنی توند و تیژی جا بەرامبەر ئافرەتێک ی��ان بکرێت پیاوێک ، مندالێک ی��ان بەسااڵچویەک ،و م��رۆڤ��ەک��ان رێزگرتنی چونکە مافەکانیان ن��ەک��ردن��ی پێشێل گرنگ یارمەتیدەرێکی دەبێتە گەشی رووی پێشاندانی بۆ لە دەرەوە دونیای بە کورد جۆرە ئەو تریشەوە الیەکی کۆمەاڵیەتیەی شڵەژاویە لە ب��ە ھ��ۆی ت��ون��دوت��ی��ژی دژی ئ��اف��رەت��ان��ەوە ھ��ەن��دێ��ک لە گرتۆتەوە کوردی خێزانەکانی ئ��ەوەى س��ەرب��اری ، نامێنێت

بەھا بۆ مرۆڤەکان دەگەرێتەوە و بەھۆی مرۆڤ بوونەوە رێز لەیەکتر دەگرین . ھیوادارم ئەزمونێکی جوان لە بواری مافەکانی مرۆڤدا پیشانی ھەرێمەکەمان دەرەوەى و ن��اوەوە

بدەین .

بوودجە ، ھەروەھا کێشەى ھەرێم و ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەش��دا دەس��ەاڵت��دارى بەغداد لە نوێنەرایەتییەکەى و کورد چارەنوسی نەیانتوانیوە تائێستا ئەو و بکەنەوە یەکالی ناوچانە ئەو و جوگرافی راستی بەپێی ناوچانە مێژووی بگەرێنرێنەوە بۆ سەر ھەرێمی رێگری نەچێت بیریشمان کوردستان دەکرێت دروس��ت بەغداوە لە گ��ەورە ئێستا وەک ناوچانە ئەو ئ��ەوەى بۆ

بمێننەوە . پێویستە دەسەاڵتدارانى کورد کار لەسەر ئەوە بکەن لە عێراق و دەرەوە بۆ بکەن پەیدا ھاوپەیمان و دۆست خاکە گەڕانەوەى لەسەر کار ئەوەى

داگیر کارەوەکان بکەن. کورد فشار دروست نەکات کەرکوک

وەک خۆى دەمێنێتەوەبەئاسانی عێراق ھیچ دەسەاڵتێکى ئامادە نییە مادەى 140 جێبەجێبکات، جێبەجێنەکردنى ت��رەوە لەالیەکى شێوەیەک بە 140ھۆکارەکەى مادەى ئەستۆى دەک��ەوێ��ت��ە ش��ێ��وەک��ان ل��ە

ئەمریکا و بەریتانیا

حکومەتى ھەرێمى کوردستان و ئەو حکومەتى بە سەر کە ھێزانەشى کوردستانن ھەرێمى لە عێراقین خۆیان ئاسایى دەوام���ى کاتێک لەگەڵ چەکەکانیان دەبێت ت��ەواو خ��ۆی��ان ن��ەھ��ێ��ن��ن��ەوە ب��ۆ م��اڵ��ەوە ک��ارەک��ان��ی��ان شوێنى ل��ە بەڵکو دایبنێن، بۆ ئەوەى ڕێگرى لە کارى چەک بوونی و بکرێ توندوتیژى تا کەمبکرێتەوەتەوە، مااڵندا لە

نەخوێننەوە حزبایەتى کوردییەکان ت��ەن��ه��ا ک���ار ب���ۆ ک����ورد ب��ک��ەن و بخەنە نەتەوەییەکان ب��ەرژەوەن��دی��ە پێش ھەموو بەرژەوەندیە تایبەتیەکان و 140 م��اددەى جێبەجێکردنى بۆ و مافە دەستووریەکانى بە دەستهێنانى بە و پێویستە کەسانى شارەزا کورد لەو تا بکرێ بەغداد ڕەوان��ەى توانا ڕێگەیەوە ئەوەی دەکرێت بۆ ئەو پرسە

یەکالیی بکرێتەوە . قەرەبووکردنەوەى دەرفەتەکان

ئ���ەو ھ���ەل و دەرف���ەت���ان���ەى بۆ کوردستانیەکانی ناوچە گێڕانەوەى لە دەستچووە لە ھەرێم دەرەوەى ترەوە ڕێگەى لە پێویستە عێراقدا، ق��ەرب��ووى سیاسى س��ەرک��ردای��ەت��ى بەر بگرێتە نوێ ھەنگاوى و بکاتەوە تا قەرەبووى ئەو دەرفەتانە بکرێتەوە کە لە ڕابردوودا کورد لە دەستى چووە، کورد ھێزێکى کاریگەرە لە عێراقدا و عێراق گرنگەکانى کۆڵەکە لە یەکێکە پرۆسەى سیاسى بەبێ کورد لە عێراقدا تەواوەتی نیمچە یان ت��ەواوەت��ى بە ئیفلیج دەبێ، بۆیە پێویستە کورد بە شوێن ھاوپەیمانێکدا بگەڕێ لە عێراقدا و بکات جێبەجێ 140 م��اددەى کە بهێنێ، وەدى ک��ورد خواستەکانى بۆیە بڕیارە 4/30/ 2014 ھەڵبژاردنى ئەنجام عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى کار ک��ورد وە ئێستا لە ھ��ەر ب��درێ بە ھاوپەیمانێکى کە بکات ئەوە بۆ ھێز بدۆزێتەوە تا لەو ڕێگەیەوە خاکە بۆیە بگەڕێنرێتەوە، کراوەکانی داگیر کارتە ک��ورد کە ھاتووە ئ��ەوە کاتى بۆ و کار بخاتە بەھێزەکەى فشارە بە 140و م���اددەى جێبەجێکردنى چونکە ماددەیە ئەو جێبەجێکردنى بە عێراق لە ک��ورد ترى کێشەکانى

ئاسانی تر کۆتایان پێدێت.دۆخێکى بە عێراق ئێستادا لە الی��ەن��ە و دەڕوات ھ���ەم���واردا ن��ا سیاسیەکانى عێراق لە ھەموو کاتێک بۆ دەبێ کورد بە پێویستیان زیاتر و عێراق یەکپارچەى ھێشتنەوەى درێژەدان بەو فیدراڵیە یەک ھەرێمیەی

کە ھەیە.

بگونجێ قۆناغەدا ئەم لەگەڵ خۆیان ڕۆڵ��ى دادگ��اک��ان��ی��ش و بگێڕن لە سزادانى ئەو کەسانەى بەکار م��ۆڵ��ەت ب��ێ چەکى ک��ە دەزگاکانى کاتێک ھەر دەھێنن کاریان پێکەوە کۆمەڵگە ن��او ک��رد ل��ەم پ��رس��ەدا ئ��ەو ک��ات کۆمەڵگەدا لە چەک ھەڵگرتنى کاڵ دەبێتەوە و لەگەڵ ئەوەشدا قوربانیەکانى کۆتایان پێدێت.

چرۆ فایه ق

ئا: عومەر غواڵمى

شاخەوان غەریب

Page 7: rebazi azadi 773

www.jamawarnews.com7 | 32 سێشەممە | 2013/11/26 | ژماره 773 | ساڵی

وەرزش

ع��ەدن��ان ح��ەم��ەدى ع��ێ��راق��ى و ھەڵبژاردەى پێشووى ڕاھێنەرى ئوردن پێى وایە ھەڵبژاردەى عێڕاق لەتوانایدا ھەیە لە ھەڵبژاردەى چین بباتەوە و سەرکەوێت بۆ کۆتاییەکانى )2015( ئاسیاى نەتەوەکانى جامى ئوستڕالیا وواڵت��ى لە ب��ڕی��ارە کە لە حەمەد عەدنان بەڕێوەبچێت. پالنى بێ : ووت��ى دا لێدوانێکى بارودۆخى و نزمى ئاست ھۆکارى ، عێڕاقە پێشکەوتنى ھەڵبژاردەى تازە و الوان ھەڵبژاردەکانى بەاڵم پێگەیشتوان توانیان ناوبانگى تۆپى لەیارى . بکەن ڕزگار عێراقى پێى یارییە چارەنوسازەکەى ھەڵبژاردەى عێڕاق بەرامبەر چین لە پااڵوتنەکانى حەمەد ، ئاسیا نەتەوەکانى جامى ھ��ەڵ��ب��ژاردەى وای���ە پێم : ووت���ى لە ھەیە بەتواناى یاریزانى عێراق

کۆڵۆمبى فالکاوى ڕادام��ێ��ل مۆناکۆى یانەى ھێرشبەرى و ب��ەوە ب��ڕوا ئێستاش فەڕەنسى تەواوبوونى پێش کاتێک ناکات بەرامبەر یانەکەیان یارییەکەى فەڕەنسى خولى لە نانت یانەى ل����ەالی����ەن ک����الودی����ۆ ڕان���ێ���رى ڕاھێنەرەکەى گۆرانکارى پێکراوە. یارییەکە بەبێ گۆڵ بوو تا نزیکەى خولەکى )60( یارییەکە ، بەھۆى ، ھەلەکان لەدەستدانى زۆرى مۆناکۆ یانەى ڕاھێنەرى ڕانێرى فالکاو دەرەوەى بەکردنە ھەڵسا دیکە ھێرشبەرێکى ئ��ەوەى بۆ لەکۆتاییدا و ئەو شوێنى بخاتە عبادى منیر لە خولەکى )70( و تاکە گۆڵ و گۆڵى پێشکەوتنى بۆ بوونە و تۆمارکرد مۆناکۆ یانەى . گرینگەکە خاڵە سێ خاوەنى

و پێکهاتووە ئەزمون بە و الوان بۆ سەرکەون ھەیە پێیان متمانەم کۆتاییەکانى و بەرەو سیدنى ھەنگاو ئاشکراى عەدنان لەکۆتاییدا بنێن.

سەیر ئەوەى دواى فالکاو ئەمەو دەکات داواى گۆرانکارى لێدەکرێت دەھێنێت چاوەکانى بە دەسێتک ژمارە دەڕوانێتە بە سەیرییەوە و

کرد : من ھەمیشە ئامادەم خزمەتى ھەڵبژاردەى وواڵتەکەم بکەم و ئەگەر داوام لێ بکرێت مەشقى ھەڵبژاردەى

عێراق وەربگرم ئەوا من ئامادەم.

ناوبژیوانەوە ل��ەالی��ەن کە )9(ئێستاش : دەڵێت بەرزکراوەتەوە داواى ڕاھێنەر کە ناکەم ب��ڕوا

گۆڕانکارى منى کردووە

فالکاو : ئێستاش بڕوا ناکەم کە ڕاهێنەر نمی لە یاریگا هێنایە دەرەوەلەبارەى هەڵبژاردەى عێراقەوە عەدنان حەمەد قسە دەکات

لە ئیسپانى ئاسى ڕۆژن��ام��ەى ماڵپەرى فەرمى خۆى لەسەر تۆرى باو ڤیدیۆیى گرتەیەکى ئینتەرنێت ئابڕوچوونى بە سەبارەت دەکاتەوە

دەستى ل��ەژێ��ر " پیکێ ج��ی��راد " " مەغریبی و غەرناتە یانەى یاریزانى یوسف ئەلعەرەبى " کاتێک لەھێرشێکى بوەستێنێت ناوبراو ناتوانێت پێچەوانە و تۆپەکە لەژێر قاچەکانى تێپەر دەبێت. ڕۆژنامەکە ئاشکراى کردووە پیکێ ئاستى ناتوانێت و ک��ردووە دابەزین لە ڕووى

ھێرشە پێچەوانەکان بوەستێنێت .

جەولەى یارییەکانى لە نایابەکانى یانە خولى )12(کاردیف ی��ان��ەى ئینگلتەرا سیتى توانى یانەى مانچستەر و بکات ش��ەرم��ەزار یونایتد و وەرب��گ��رێ��ت ل��ێ خالێکى بوون بەرامبەر بە یارییەکە )2 – 2( ئ��ەن��ج��ام��ى ب��ە یانەى . بهێنێت پێ کۆتایى لە توانى یونایتد مانچستەر واین لەڕێگاى )15( خولەکى بکات دەستپێشخەرى ڕۆن��ى لە تۆمارکردنى گۆڵى یەکەم ، فرێزەر کامبڵ توانى بە گۆڵى مان وەاڵم��ى ب��وون بەرامبەر خولەکى لە بداتەوە یونایتد )45( یارییەکە پاتریس ئێڤرا پێشکەوتنى و دووەم گۆڵى لەدواخولەکى ، ت��ۆم��ارک��رد توانى کیم بۆیۆنگ یارییەکە گ��ۆڵ��ى ی��ەک��س��ان ب���وون بۆ ی��ان��ەک��ەى ت��ۆم��ار ب��ک��ات و یانەى ل��ە گرینگ خالێکى مانچستەر یونایتد وەربگرێت .

ئابڕوچونێکی جیراد پیکی لە ڕۆژنامەى

ئاسی ئیسپانی

باڵودەبێتەوە

شەرمەزار بوونی مانچستەر یونایتد لەالیەن کاردیف سیتی

یانەى و ئیسپانى ڕاھێنەرى پیپ م��ی��ون��خ ب���ای���رەن ئاشکراى گ���واردی���ۆال کرد دواى ئەو پێکانەى ی��اری��زان��ى ف��ەڕەن��س��ى لەیارى ڕیبێرى فرانک بەرامبەر یانەکەى ب�����روس�����ی�����ا دۆرت���م���ۆن���د ھات تووشى بۆماوەیەکى درێ�������ژ ل��ە ی��اری��گ��اک��ان دادەب����ڕێ����ت گ���واردی���ۆال .دڵ����خ����ۆش����ى بەئەنجامى خ��ۆى یاریەکە دەربڕى و لە نیگەرانى کاتدا ھەمان پێکانەکەى لە نەشاردەوە خۆى یاریزانى فەڕەنسى و دەڵێت : ڕێبێرى دادەبڕێت ئێمە لەگەڵ درێژ بۆماوەیەکى لەبارەى کردنەوەیەکى ڕوون ھیچ گ��واردی��ۆال .پێکانەکەى و ماوەى دابڕانەکەى ڕێبێرى ئاشکرا نەکردووە تەنیا ئەوەى درکاند بۆماویەکى درێژ جێگەى . دەکەوێتەوە دوور لەیاریگاکان سى بەئەنجامى میونخ بایرەن ئاماژەیە بەسەر سەرکەوتن توانى خاوێن گۆڵى یانەى بروسیا دۆرتمۆند بەدەست بهێنێت.

بۆماوەیەکی درێـــژ ڕیبێری لـــەیــاریــگـــاکــان دوور

دەکــەوێــتـــەوە

یۆڤانتۆس پێشەنگی یانەکانی ئیتاڵیای بەشێوەیەکی کاتی وەرگرت

ڕۆژنامەوانییەکانى ڕاپ��ۆرت��ە ئ��ی��س��پ��ان��ی��ا ئ��اش��ک��رای��ان ک��رد ھ��ەروەک ڕۆن��اڵ��دۆ پێکانەکەى سووکە. دەکرا چ��اوەڕوان پێشتر بە پێى زانیارییەکانى ڕۆژنامەکانى پزیشکى ژوورى لە کە ئیسپانیا ، باوبۆتەوە مەدرید ڕیاڵ یانەى داھاتوو لەیارى دەتوانێت ڕۆناڵدۆ بەرامبەر یانەى گاالتەسەراى یارى

بکات .

)13( جەولەى لەیارییەکانى یانەى ئیتاڵیا یانەکانى خولى بە دا درێ����ژەى ی��ۆڤ��ان��ت��ۆس ئەنجامە باشەکانى و پێشەنگى یانەکانى ئیتاڵیای بەشێوەیەکى کاتى لە یانەى ڕۆما وەرگرت و یەکسان بە ئینتەرمیالن یانەى یارییەکەى بە کۆتایى ب��وون بە یۆڤانتۆس یانەى . ھێنا یانەى لە )0 – 2( ئەنجامى لیڤۆرنۆى بردەوە ، گۆڵەکان " کارلۆس و لیۆرێنتى فێرناندۆ تێڤێز " تۆماریان کرد ، یانەى دەرەوەى لە ئینتەرمیالنیش ئەنجامى ب��ە خ��ۆى ی��اری��گ��اى )1 – 1( لەگەڵ یانەى بۆلۆنیا

یەکسان بوو.

زانیاری تازە لەسەر پێکانەکەی ڕۆناڵدۆ باڵودەبێتەوە

Page 8: rebazi azadi 773

№ خاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود

№ هونه ریی

توانا عومه ر

№ سەرنووسەر

پشدەر بابەکر

№ جێگری سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

[email protected] www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ریعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

کەى کابینە نوێیەکە، پێکدەهێندرێت ؟

راب��ردوەوە، ھەفتەى لەناوەڕاستى گفتوگۆکانى پێکهێنانى کابینەى نوێى نێچیرڤان لەالیەن ھەرێم حکومەتى پارتى راسپێردراوى کاندیدى بارزانى بەمەبەستى کوردستان، دیموکراتى گ��ف��ت��وگ��ۆک��ردن و ئ��اڵ��وگ��ۆرک��ردن��ى حکومەتى لەسەر بیروڕاکان سەرنج و چ���اوەڕوان���ک���راو دەس��ت��ی��پ��ێ��ک��ردووە. میدیاکان و لەرێى تائێستا ئ��ەوەى سیاسیەکان ل��ەس��ەرچ��اوە بەشێک گقتوگۆکان رێ��ڕەوى دەستکەوتوون، ناوە، ھەنگاوى باشدا بەئاڕاستەیەکى زووە ھێشتا دەوت��رێ��ت وەک ب��ەاڵم دڵنیایی دڵخۆشکەر بۆ زوو پێکهێنانى سۆز و بنەماى لەسەر نوێ حکومەتى سیاسیەکانى الی��ەن��ە ھەڵوێستى چونکە دەربڕین، کوردستان ھەرێمى الیەنە ئیستیحقاقاتى تەماشاى ئەگەر ئەیلولى 21ى ھەڵبژاردنى براوەکانى رابردووى پەرلەمانى کوردستان بکەین، ھیچ ک��ە ئ���ەوەى ل��ەگ��ەڵ تێدەگەین نییە ئەوەى تواناى ئەمجارە الیەنێک بەتەنیا کلیلى باڵەخانەى سەرۆکایەتى دەست، بگرێتە وەزی��ران ئەنجومەنى ل��ەھ��ەم��ان��ک��ات��ی��ش��دا ھ���ەر الی��ەن��ێ��ک خاوەنى کە ئ��ەوان��ەى بەتایبەتیش خولى کورسیەکانى خەڵک و دەنگى و ئاسایی مافى پەرلەمانن، چوارەمى یاسایی خۆیانە لەکابینەى ھەشتدا ببنە خاوەنى پۆستە وەزارى و ئیدارییەکان، ئەو لەئێستاوە ھ��ەر دەب��ێ��ت ب��ەاڵم راستیە الى ھەموو الیەنێکی سیاسى و ش��ەق��ام رای��گ��ش��ت��ى و بەتایبەتیش لە100%ى نییە مەرج کە بێت، روون ھەموو خەونەکان لەسەر گەیشتن بەو پۆستانە بینا بکرێت، چونکە لەئێستادا چاوەڕوانى ھەرێمە ئەم دانیشتوانى چوونە بەرھەمى کە دەک��ەن ئ��ەوە رۆژى دەن��گ��دان و سەرسندوقەکانى دەنگدانیان بەنوێنەرەکانیان لەکورترین ئەوان لەبەرئەوەى بچننەوە، ماوەدا ھەرێمەکەمان ئانیدەى دەیانەوێت بەرەو ئەو پەڕى ئارامى و خۆشگوزەرانى بۆ ھەمووان بڕوات، نەک گەڕانەوە بۆ کۆمەڵێک لەپێناوى سەرەتا خاڵى تایبەتى دەس��ت��ک��ەوت��ى م��ەب��ەس��ت و کەسەکان بگەڕێینەوە، لێرەدا پێشنیاز الیەنەکان زووە ھ��ەرچ��ى دەک���ەم، دەس��ت��ب��ک��ەن ب��ەق��ۆن��اغ��ى دووەم���ى لەقۆناغى بریتیە ک��ە گفتوگۆکان ئاماژەدان وردەکارییەکان و باسکردنى بەرێکەوتنێک گەیشتن بەھەنگاوەکانى ئەو چ��ۆن ئایا ک��ە ئ���ەوەى ل��ەس��ەر بەشداربن، نوێدا لەحکومەتى الیەنانە ئایا بەشداری بوونەوەکەیان لەسەر چى دەبێت، مەبەستێک بۆچى بنەمایەک و الیەنەکان، ھەموو پێویستە بێگومان کۆمەاڵیەتى و سیاسى و لەژیانى بیر ئ��اب��وورى ج���ەم���اوەرى ک��وردس��ت��ان لەکۆمەڵێک بهێنن واز ب��ک��ەن��ەوە و پڕکردنەوەى بۆ تەنیا کە داواک��ارى بێت، مادى دەستکەوتى پۆستەکان و ل��ەب��ەرئ��ەوە راس��ت��ی��ەک ئ��ەوەی��ە کە ناکرێت بێدەنگ بین بەرامبەرى و نکۆڵى ئەوەى کە ل��ەوەى بریتیە لێبکرێت، رۆژنامەوانییەکانى کۆنگرە لەمیانى وەفدى دانوستانکارى پارتى و الیەنەکان جەختیان تەنیا ھ��ەم��وان بینیمان، نیەتیان کە دەک��ردەوە ئ��ەوە لەسەر بنکە لەحکومەتێکى بەشدارى ھەیە فراواندا بکەن، واتا ھێشتا ئەو مەیلەیان عەمەلیەوە، چ��وارچ��ێ��وەى نەچۆتە بە تارادەیەک لەئێستادا ئەوەش کە ناوى ھەستیار کەمێک ھەنگاوێکى الیەنە کاتێک ھ��ەر وات��ە دەب��رێ��ت، سیاسیەکان توانیان بەسەر ئەو پردەدا بپەڕنەوە، ھەر ئەو کاتەش دەتوانرێت قورسەکە ھ��ەن��گ��اوە س��ەرەت��اى ک��ە لەئێستادا چونکە ببڕدرێت، بەئاسانى پرسەکانى بودجە و دەستوور و چەندین بوارى تر لەچاوەڕوانى سوێند خواردنى کابینەى ھەشتى حکومەتى ھەرێمدا، نزیکیان پەیوەندییەکى ئ��ەوان��ەش

بەژیانى خەڵکیەوە ھەیە.

رێبین حەسەن

ڕەنجبەر قادر، شانۆکار لە دایک بووى ھەڵەبجەى شەھیدە، تا قۆناغى ناوەندى خەریکى 1994وە ساڵى لە خوێندووە،

کارى شانۆیە«.تایبەتى دی��دارێ��ک��ى ل��ە ن���اوب���راو ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات » بۆ

گۆرانى وتن دەستبەرداری شانۆ نابم«.لە 1994وە کار دەکەم

لەساڵى 1994وە خەریکى کارى شانۆم و لەگەڵ کۆمەڵێک مامۆستاى بە ئەزمون

یەکێک لەوانە مامۆستا ئازاد فەوزا.لە شارەکەم وەزرش زۆر گرنگی پێدراوە

وەک کەسێکى کە دیراسەیەکى زۆرم دەرھێنانى سەر لە شانۆ لەسەر ھەیە شانۆ، بەاڵم قسەى من لە سەر شارەکەمه کەسى کۆمەڵێک ت��ازە ھەڵەبجەى کە باشمان ھەیە لە ھەڵەبجەى تازە ڕەنگە ھێشتا دەرنەکەوتبن بۆ ئەوەى ئێش بکەن، لە شارەکەم وەزرش زۆر گرنگ پێدراوە، بەاڵم دەبێت لە دواى وەرزش ئیش لەسەر

شارەکەم پێشوازى لێنەکردم ئەمە زۆر لەگەڵدا بووم بەشدار گەنجى کێشەیە، ئوتێل ھەموو شەوێک لە بووە شەوانە بۆ ن���اردووە بۆ پ��ارەی��ان ملیۆن دوو ئەوەى بیدات بە وه حدە بینێرێ بە نامە بۆ ئەوەى دەربچێت لە بەرنامەکەدا، من پێویستم بەوە نییە خەڵک دەستخۆشیم مندا ڕۆحى لە ھەیە شتێک لێبکات، بەشدارى ئ��ەوەى پێش ھونەرە ناوى بەرنامەى دەنگ خۆشى بکەم خەریکى شارەکەم ئەوەى پێش ، بووم ھونەر بۆ ک��ردووە خۆمم ئیشى جێبهێڵم بە

شارەکەم.گرنگە الى من گەنجێکى زۆر ھەیە لە شارەکەم دەستیان بگرى و بێنە پێشەوە

کار بکەن.واز لە شانۆ ناهێنم

دەنگ بەھرەى ناھێنم، شانۆ لە واز گۆرانیم تازەى ھەیە،بەرھەمى خۆشیم دەب��ێ��ت ل��ە داھ��ات��وودا کلیپ دەک��ەم، ھەیە، کۆنسێرتم دوان���زەدا مانگى لە

بڕیارمداوە ھونەر بکەم .

ھونەرى شانۆ و گۆرانى و مۆسیقا بکەین، یە الوانى شارەکەم ئەوە خەمەکەى من

بیریان لە شانۆ نەکردۆتەوە.شانۆ پەیوەندى بە پەروەردەوە نییە

کارکردن لە بوارى شانۆ فەرامۆشکردنى نییە، پ��ەروەردەوە بە پەیوەندى شانۆ مرۆڤەوە زەوق��ى بە پەیوەندى ئ��ەوە ھەیە، کەسانێکى کەم لەم شارەدا بوارى ئەمانە کاتێک ک��ردووە تەواو ھونەریان کەم بوو کەواتە کێشەیە و پەیوەندى بە

پەروەردەوە نییە.دەبێت کارێک بکەین خەڵک بەشدارى یان و بنوسێ شیعر و بکات ڤیستڤاڵ جوانەکان، ھونەرە پەیمانگاى بچێتە وەرزش��دا لە ت��ازە ھەڵەبجەى گەنجى

زیندووە، بەاڵم لە ھونەردا الوازه .پێویستم بەوە نییە دەستخۆشیم لێبکەن

دەستبەردارى وتن گۆرانى لەبەر تەلەفزیۆنێ ھیچ تائێستا نابم، شانۆ داواى لێنەکردووەم کە کلییپم بۆ تۆمار 400کەس 4 کەس ماینەوە بۆ بکات،لە فیناڵ له به رنامه ی خۆشترین ده نگ من

لوبنانی ناسراوی ھونه رمه ندی خانمه ھه یفا وه ھبی میوانداری بنه ماڵه ی ھاوسه ری پێشووی قبوڵکردو ئاماده ی ئاھه نگێک بوو

له گه ڵیاندا .خێزانی بنەماڵەو ڕۆژه دا چه ند لەم ئه حمد ئەبو ھەشیمەی بازرگانی میسری و ھاوسەری پێشووی ھونه رمه ند ھەیفا وەھبی میوانداری ھەیفایان کرد بۆ ئاماده بوون له ئاھەنگی برا بچوکی ئه حمد ئەبو ھەشیمە

لە قاھیرەی پایته ختی میسر. قبوڵکردو میواندارییه ی ئه و ھەیفاش لەو ئاھەنگەدا ئامادەبوو بەشداری تێدا کرد و خۆی لەنێوان بمێنێ پەیوەندی تاوەکو و پێشووی ھاوسەرەکەی و بنەماڵەکەیان

رێزی یەکتری بگرن.

زوو له خه و هه سته کاریگه ریان رۆڵی که که سانه یه ئه و باوی خوویه کی له خه وھه ستان زوو

له کۆمه ڵگه کانیاندا ھه یه وه کو گه وره به رپرس و به ڕێوه به رو لێپرسراو..ھتد.بۆ نموونه مارگرێت تاچه ری سه رۆک وه زیرانی کۆچکردووی به ریتانی به وه ناسراوه که سه عات پێنجی به یانی له خه و ھه ڵده ستا، به پێی گۆڤاری )ئینک(ی ئه مریکی ئه وانه ی زوو له خه و ھه ڵده ستن که سانی سه رکه وتووترو به به رھه مترن چۆن ده وام چوونه پێش سه عاتانه ی ئه و ئه وه یه گرنگتر له وه ش له وانیتر، به کاردێنرێت و چۆن سوودی لێوه رده گیرێت، بۆ نموونه باشتروایه ئه و سه عاتانه به شێکی بۆ وه رزشکردن به کاربهێنرێت، چونکه وه رزشکردن پێش چوونه ده وام

وره و توانا ده به خشێت.گۆڤاره که ئامۆژگاری ئه وه ش ده کات که خشته یه ک دابنرێت بۆ رێکخستنی کاره کان و کامیان له وانی تر گرنگترو له پێشتره ، دوا شتیش داواده کات، ھه موو به یانییه ک پێش چوونه سه رکار یه ک ده قیقه بیر له چۆنێتی به ده ستهێنانی له بیرکردنه وه ی ده قیقه یه ک چونکه بکه ینه وه ، سه رکه وتن پۆزه تیڤانه ده بێته ھۆی ئه وه ی ھه موو رۆژه که

میزاجمان باش بێت.

له که نوێدا لێکۆلینه وه یه کى له ئه مه ریکى لویسى سانت زان��ک��ۆى ئه نجام دراوه ، ده رکه وتوه که نه عنا له به ھێزکردنى تواناى بیروھۆش وتواناى ب��ه رچ��اوى رۆل��ى م��رۆڤ فێربوونى له سه ره کیشه ھۆکارێکى و ھه یه که ئه گه رانه ى ئ��ه و که مکردنه وه ى زه ھایمه ر نه خۆشى دووچارى مرۆڤ

ده که ن .لەخۆدەگرێت کەم وزەیەکی نەعناع بەسوودی خۆراکی ماددەی چەندین و ڤیتامین ،C ڤیتامین وەک��و: تێدایە

لە بەرپرسیارە کە بەکتریایەی ئ��ەو کولبوونی گەدە و دوازدەگرێ.

تێدایە گرنگی ماددەیەکی نەعناع دەکات س��ووک رەب��ۆ نیشانەکانی کە ھەروەھا تەنگی، ھەناسە تایبەتی بە س��وودب��ەخ��ش��ە ب��ۆ ک��ەم��ک��ردن��ەوەی و ل���ووت ھ��ەس��ت��ەوەری نیشانەکانی حاڵەتەکانی لە ھەناسە خۆشکردنی

ھەاڵمەت و ئەنفلوەنزادا.زانایانى ئوستورالیا ئاشکرایان کردووه که مکردنه وه ى یارمه تى نه عنا که ،ده دات ده ماره کان و قۆلۆن ئازاره کانى

ساڵیدان 20 تەمەنی لە کچانەی ئەو ماکیاژ بەکارھێنانی بە پێویستیان کەمی زۆر حاڵەتی لە تەنیا نییە بۆنەیەکی یان ئاھەنگێک وەک چوون

تایبەتدا نەبێت. دکتۆر ئەحمەد سامح پزیشکی ھۆی دەبێتە ماکیاژ دەڵێ پێست چەندین نەخۆشیی پێست، بەھۆی دروستکردنیدا لە م��ادان��ەی ئ��ەو مادانەش ئەو و بەکاردەھێنرێن پێست ریشاڵەکانی بە زۆر زیانی جیا ئەمە دەگەیەنن، خانەکان و ھەیە زیانی و کاریگەریی لەوەی و زراو و گورچیلە و خوێن بۆ لەش لە ئاسانی بە مادانە ئەم ھەندێکیان لەوانەیە و دەرناچن

ببنە ھۆی شێرپەنجە.بەرکەوتنی دەڵ��ێ پزیشکە ئەو م��اک��ی��اژ و گ��ەرم��ا دەب��ێ��ت��ە ھ��ۆی تێچکوونی ھاوسەنگیی ھۆرمۆنەکان و ئەو روونیدەکاتەوە کە توێژینەوەیەکی 16 ماکیاژ ئەمەریکی سەلماندوویەتی لەسەر کاریگەری کە تێدایە مادەی دروست لەش ھۆرمۆنەکانی سیستمی

دەکەن.بەرکەوتنی روونیدەکاتەوە ئەو ماکیاژ و مادە کیمیاوییەکان لە پاش بەرکەوتنی ھۆی دەبێتە نیوەڕواندا تیشکی سەروو بنەوشەیی بە پێست و بەوەش ھەستەوەری و سووتان لەسەر پێست دروست دەکات و پەڵەی لەسەر

دروست دەبێت.

حه فتا ساڵه ئاوی نه خواردوه ته وه

پ��ی��اوێ��ک��ی ته مه ن ھیندی ساڵ، ھه شتا حه فتا ماوه ی بێ ب��ه ساڵه خ��واردن��ه وه ی ئ����او ژی��ان��ی گوزه راندووه و له تائێستاش

ژیاندا ماوه .مرۆڤ به تێکڕا سێ بۆ چوار رۆژ ده توانێت به بێ ئاو و خواردن زیندوو ھیندییه پیاوه ئه و ب��ه اڵم بمێنێت، حه فتا ساڵی به بێ ئاو تێپه ڕاندووه و

زیندووش ماوه ته وه .

A، مەگنسیۆم، ماددە کارۆتینۆیدەکان کۆلکە دژی گرنگانە م���اددە ئ��ەم ،سەربەستەکان دەوەستنه وه ، ئەم کۆلکە ک��رداری ئەنجامی لە سەربەستانەش ئۆکسان لە لەشدا پەیدا دەبن و ھۆکارن

بۆ شێرپەنجە. نەعناع خانەکانی لەش دەپارێزێت لە گۆڕان بۆ خانەی شێرپەنجەیی بەتایبەتی جگەر، مەمک، پەنکریاس، خانەکانی ھەروەھا سییەکان. پێست، قۆڵۆن، خواردنی نەعناع گەشەی گەلێک جۆری بەکتریا و کەڕوو رادەگرێت، بۆ نموونە

پێست پزیشکانی و ش��ارەزای��ان راستەوخۆ مەترسییەکی بە ماکیاژ لەسەر پێستی مرۆڤ دادەنێن بە تایبەت لە دەکەوێت خۆر تیشکی بەر کاتێک پاشنیوەڕۆدا، ئەمەش لەبەرئەوەی ماکیاژ لەگەڵ کارلێک و تێدایە کانزای چەندین تیشکی خۆردا دەکات و دەبێتە ھۆی تێکچوونی پێست، بە تایبەت بۆ شێوەیەکی بە کە ئافرەتان دەرەوە دەچ��ن��ە رۆژان���ە و ک��ار و خوێندن ب��ۆ ئ�����ەوەش چ��ەن��دی��ن کێشەیان بۆ دروست

دەکات. دەڵێن پسپۆران

، که له ئه نجامى ھه وکردنى کۆئه ندامى ھه رسه وه تووشی مرۆڤ ده بێت .

م��اوه ى »نه عنا ده ل��ێ��ن ت��وێ��ژه ران ک��ارى به مه به ستى ساڵه ھ��ه زاره ھ��ا پزیشکى به کارھێنراوه ، به الم تا ئێستا کاریگه رى له سه ر پزیشکى به لگه یه کى ک��ه م��ک��ردن��ه وه ى ئ���ازاره ک���ان ل��ه الی��ه ن

نه عناه وه نییه .که ، به وه ده که ن ئاماژه توێژه ران نه عنا له رێگه ى که نارێکى تایبه تى دژه ئازاره کان، ھه ڵده ستێت به که مکردنه وه ى

ئازاره کانى قۆلۆن و چاره سه رکردنى .

ڕنجبەر قادر: شارەکەم پێشوازیان لێنەکردمئا: ~

هه یفا ده بێته میوانی هاوسه ره

کۆنه که ی

نه عنا تواناى بیروهۆشى مرۆڤ به هێز ده کات

ماکیاج مەترسیدارە بۆ پێست