PULMONER EMBOLİDE "RADYOLOJİK BULGULAR"

WELL’SSKORU

Pulmoner emboli(PE); pulmoner arter ve dallarının değişik nitelikteki maddelerle (yağ damlacıkları, neoplastik hücreler, hava, amniyon sıvısı ya da yabancı maddeler) tıkanması ile ortaya çıkan klinik tablodur. Pulmoner embolinin en sık nedeni alt ekstremitelerin derin venleri, özellikle iliak, femoral ve popliteal venlerde oluşan ve daha sonra koparak venöz kan akımı ile akciğere ulaşan trombüslerdir. Tanı: Birden başlayan nefes darlığı, takipne PE yi düşündürmelidir. Özellikle risk faktörleri olan hastalarda açıklanamayan solunum sistemi semptom ya da bulguları varlığında, açıklanamayan radyoloji ya da kan gazı değişikliklerinde PE öncelikle akla gelmelidir.

Hampton’s hump

Diyafragmada yükselme

lineeratelektazi

Sosis bulgusu

Sağparankimdedamarlanmavarkensoltaraftaoligemi(Westenmarkbulgusu) Akciğer Grafisi

%20-25’inde radyoloji normal olabilir, radyolojik bulgular ise nonspesifiktir. Klinikle beraber değerlendirmek gerekir. Radyolojik olarak ana pulmoner arter ve sağ alt inen pulmoner arterde genişleme, kardiyomegali (sağ vent dilatasyonu), mozaik perfüzyon, oligemi-poligemi(Westenmark), sosis bulgusu(ana pulmoner arterde akım kesilmesi), plevra sıvısı, atelektaziye sekonder olarak fissürlerin yer değiştirmesi, kotların arasının daralması, diyafragmada yükselme, hilus, mediasten, trakea ve kalpte çekilmeler), Hampton hörgücü (atelektazi/infarkt) görülebilir.

Dispne (en sık) Plöretik Ağrı Hemoptizi Öksürük Çarpıntı Wheezing Senkop/presenkop Bacakta şişme

SEMPTOM Bulgu

Pulmoner Emboli

Takipne(en sık) Taşikardi Raller 4.Kalp Sesi DVT Bulguları Ateş Plevral Frotman Siyanoz Triküspit yetersizliği üfürümü

diyafragmadayükselme

Plevralyüzeyedayalı,apexihilumabakankabacaüçgenşeklindeyoğunlukartışları(Hamptonhörgücü)

Mozaik perfüzyon patern

Mozaik(siyah-beyaz görünüm) atenüasyonda ayırıcı tanı •  Pulmoner Emboli •  Obstrüktif Akciğer Hastalıkları •  Alveolit

Westermark bulgusu (oligemi, poligemi) Emboliden dolayı damarlanmanın azalması(x) ve emboli olmayan alanlardaki kan akımının artmasından dolayı damarlarda (*)belirginleşme

PE Klinik şüphesi Wells skoru kullanılarak hafif orta ve yüksek olarak gruplandırılabilinir.

WELL’S SKORU

Klinik olarak PE şüphesi düşük ya da orta olsılıklı ise negatif D-dimer testi PE’yi %95 dışlamaktadır. N:<500ng/mg)

D-dimer Spiral CT

V/Q Sintigrafi

İnvazif Pulmoner Anjiyografi

BT ANJİYOGRAFİ

Ana pulmoner arterde genişleme ( N<29 mm)

Saddle (eğer) PE .Embolinin sağ ve sol pulmoner arterlerin ikisinde birlikte bulunması

Subsegmental emboli

Segmental emboli

*Sağ ventrikül , genişlemesi.

PTE tanısı hala doğrulanmamış veya dışlanamamış ise pulmoner anjiyografi ve venografi gibi “altın standart “ testlere başvurulur. BT anjiyodan sonra kullanımı yok denecek kadar azalmıştır.

Duyarlılığı ve özgüllüğü yüksektir

-Böbrek yetmezliği ya da eğilimi varsa ya da kontrast alerjisi BT anjio yerine varsa kullanılır -Akciğer parankimde kronik değişiklikler varsa sintigrafi yerine BT anjio kullanılmalıdır

KAYNAKÇA

Plevral efüzyon

*:perfüzyonda azalma

plevral sıvı atelektazi atelaktaZİ

RV/LV>1 N:RV/LV=1

sağ alt inen pulmoner arter çapında artma

Ana pulmoner arterde genişleme

Sol diyafragmada yüjkselme

Akciğer parankiminde Mozaik perfüzyon patern ve Westenmark bulgusu (oligemi, poligemi) görünmektedir.

*:perfüzyonda artma

*

Plevraya dayalı üçgenimsi atelektazik alan (hampton)

*

•  Hutchinson BD, Navin P, Marom EM, Overdiagnosis of Pulmonary Embolism by Pulmonary CT Angiography. AJR Am J Roentgenol 2015;205:271-7

•  Tapson V. N Engl J Med 2008;358:1037-1052 (Lynne M. Hurwitz Koweek, M.D., Duke University Medical Center) •  American Thorasic Society Journal https://www.atsjournals.org/journal/ajrccm •  Atikcan Ş, Atalay F, Turgut D, Ünsal E.,Pulmoner Tromboemboli: 42 Olgunun

Retrospektif Değerlendirilmesi,Solunum Hastalıkları 2002; 13: 87-93 •  ARSEVEN Orhan , ‘Venöz Tromboembolizm’ ,Temel Akciğer Sağlığı Ve

Hastalıkları ,Türk Toraks Derneği,2015,s.229-231

Dr FATMA ÖZER, Prof Dr SAİT KARAKURT MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ, 2018

Akciğer alanlarında mozaik perfüzyon görülmektedir

*

*

*

* *

*

* *

*

N:<16 mm (kadın) <17 mm (erkek)

**

Perikard sıvısı

Perikard sıvısı