powerpoint sunusu - gelisim

8
1.03.2019 1 MEDİKAL MUHASEBE (3) Öğr. Gör. Handan ÇETİNKAYA İstanbul Gelişim Üniversitesi TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI Toplam Maliyet Sağlık kuruluşu tarafından gerçekleştirilen giderlerin toplamı birbirine ilave edildiğinde toplam maliyet hesaplanır. Toplam Maliyet = Değişken Gid. + Sabit Gid. +Yarı Değişken Gid.+ Yarı Sabit Gid. Değişken Giderler (DG)=Değişim Oranı (a1)*İş Hacmi (x)=a1x Sabit Giderler (SG) = b1 Yarı Değişken Giderler (YDG) = Değişken Kısım + Sabit Kısım = a2x + b2 Yarı Sabit Giderler (YSG) = Sabit Kısım + Değişken Kısım = b3 + a3x TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI Toplam Maliyet (TM) Toplam Maliyet = Değişken Gid. + Sabit Gid. +Yarı Değişken Gid.+ Yarı Sabit Gid. (DG) + (SG) + (YDG) + (YSG) Toplam Maliyet = (a1x) + (b1) + (a2x+b2) + (b3+a3x) X= İş hacmi olduğuna göre Toplam Maliyet = (a1+a2+a3)x + (b1+b2+b3) a = a1+a2+a3 b = b1+b2+b3 TM = ax+b TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI SORU Bir Görüntüleme Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu görüntüleme merkezinde görüntüleme sayısının aylık olarak 1.000 adet olduğunda toplam maliyet fonksiyonunu oluşturarak görüntüleme merkezi için toplam maliyeti hesaplayınız? Değişken Giderler Gider Türü Gider İlk Madde 2 TL/adet Direkt İşçilik 6TL/adet Enerji Gideri 3TL/adet Tıbbı Sarf Malzemesi 3TL/adet Toplam 14 Sabit Giderler Gider Türü Gider Amortismanlar 65.000 TL Yönetici Maaşları 40.000 TL Kira Giderleri 14.000 TL Toplam 119.000 Yarı Değişken Giderler Gider Türü Aylık Sabit Değişken Bakım Onarım 63.000 TL 5 TL/adet Su 31.000 TL 5 TL/adet Temizlik 3500 TL 1 TL/adet Toplam 97500 11 Yarı Sabit Giderler Gider Türü Aylık Sabit Değişken Kalite Kontrol Uzmanı 5.000 TL Kalite Kontrol Gid. 6 TL/adet TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI SORU Bir Görüntüleme Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu görüntüleme merkezinde görüntüleme sayısının aylık olarak 2.000 adet olduğunda toplam maliyet fonksiyonunu oluşturarak toplam maliyeti hesaplayınız? Değişken Giderler Gider Türü Gider İlk Madde 2 TL/adet Direkt İşçilik 4 TL/adet Enerji Gideri 1 TL/adet Tıbbı Sarf Malzemesi 1 TL/adet Toplam 8 TL/adet Sabit Giderler Gider Türü Gider Amortismanlar 5.000 TL Yönetici Maaşları 10.000 TL Kira Giderleri 4.000 TL Toplam 19.000 TL Yarı Değişken Giderler Gider Türü Aylık Sabit Değişken Bakım Onarım 3.000 TL 5 TL/adet Su 1.000 TL 3 TL/adet Temizlik 500 TL 1 TL/adet Toplam 4.500 TL 9 TL/adet Yarı Sabit Giderler Gider Türü Aylık Sabit Değişken Kalite Kontrol Uzmanı 2.000 TL Kalite Kontrol Gid. 1 TL/adet Toplam 2.000 TL 1 TL/adet Toplam Maliyet (TM) Toplam Maliyet = (DG) + (SG) + (YDG) + (YSG) TM = (8*2.000)+(19.000)+(9*2000+4.500)+(2000+1*2000) X = İş hacmi olduğuna göre Toplam Maliyet = (8+9+1)x + (19.000+4.500+2.000) TM Fonksiyonu = (18)x+25.500 = (18)*2.000+25.500=36.000+25.500 = 61.500 TL BİRİM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI Birim Maliyet (TM) Bir sağlık kuruluşunda toplam maliyetin iş hacmine (üretim miktarı) bölünmesi sonucunda elde edilen tutar iş hacmi başına birim maliyettir. Aşağıdaki formül ile hesaplanır Birim Maliyet (BM)= Toplam Maliyet./İş Hacmi (x) BM = TM/x BM = (ax+b)/x BM= a+ (b/x) Birim Maliyet Fonksiyonu = BM = a + (b/x)

Upload: others

Post on 23-Oct-2021

17 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: PowerPoint Sunusu - Gelisim

1.03.2019

1

MEDİKAL MUHASEBE (3)Öğr. Gör. Handan ÇETİNKAYA

İstanbul Gelişim Üniversitesi

TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

Toplam Maliyet

Sağlık kuruluşu tarafından gerçekleştirilen giderlerin toplamı birbirine ilave edildiğinde

toplam maliyet hesaplanır.

Toplam Maliyet = Değişken Gid. + Sabit Gid. +Yarı Değişken Gid.+ Yarı Sabit Gid.

Değişken Giderler (DG)=Değişim Oranı (a1)*İş Hacmi (x)=a1x

Sabit Giderler (SG) = b1

Yarı Değişken Giderler (YDG) = Değişken Kısım + Sabit Kısım = a2x + b2

Yarı Sabit Giderler (YSG) = Sabit Kısım + Değişken Kısım = b3 + a3x

TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

Toplam Maliyet (TM)

Toplam Maliyet = Değişken Gid. + Sabit Gid. +Yarı Değişken Gid.+ Yarı Sabit Gid.

(DG) + (SG) + (YDG) + (YSG)

Toplam Maliyet = (a1x) + (b1) + (a2x+b2) + (b3+a3x)

X = İş hacmi olduğuna göre

Toplam Maliyet = (a1+a2+a3)x + (b1+b2+b3)

a = a1+a2+a3

b = b1+b2+b3 TM = ax+b

TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

SORU

Bir Görüntüleme Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu görüntüleme merkezinde

görüntüleme sayısının aylık olarak 1.000 adet olduğunda toplam maliyet fonksiyonunu oluşturarak görüntüleme merkezi için

toplam maliyeti hesaplayınız?

Değişken Giderler

Gider Türü Gider

İlk Madde 2 TL/adet

Direkt İşçilik 6TL/adet

Enerji Gideri 3TL/adet

Tıbbı Sarf Malzemesi 3TL/adet

Toplam 14

Sabit Giderler

Gider Türü Gider

Amortismanlar 65.000 TL

Yönetici Maaşları 40.000 TL

Kira Giderleri 14.000 TL

Toplam 119.000

Yarı Değişken Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Bakım

Onarım

63.000 TL 5 TL/adet

Su 31.000 TL 5 TL/adet

Temizlik 3500 TL 1 TL/adet

Toplam 97500 11

Yarı Sabit Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Kalite Kontrol

Uzmanı

5.000 TL

Kalite Kontrol

Gid.

6 TL/adet

TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

SORUBir Görüntüleme Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu görüntüleme merkezinde

görüntüleme sayısının aylık olarak 2.000 adet olduğunda toplam maliyet fonksiyonunu oluşturarak toplam maliyeti

hesaplayınız?

Değişken Giderler

Gider Türü Gider

İlk Madde 2 TL/adet

Direkt İşçilik 4 TL/adet

Enerji Gideri 1 TL/adet

Tıbbı Sarf Malzemesi 1 TL/adet

Toplam 8 TL/adet

Sabit Giderler

Gider Türü Gider

Amortismanlar 5.000 TL

Yönetici Maaşları 10.000 TL

Kira Giderleri 4.000 TL

Toplam 19.000 TL

Yarı Değişken Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Bakım Onarım 3.000 TL 5 TL/adet

Su 1.000 TL 3 TL/adet

Temizlik 500 TL 1 TL/adet

Toplam 4.500 TL 9 TL/adet

Yarı Sabit Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Kalite Kontrol Uzmanı 2.000 TL

Kalite Kontrol Gid. 1 TL/adet

Toplam 2.000 TL 1 TL/adet

Toplam Maliyet (TM)

Toplam Maliyet = (DG) + (SG) + (YDG) + (YSG)

TM = (8*2.000)+(19.000)+(9*2000+4.500)+(2000+1*2000)

X = İş hacmi olduğuna göre

Toplam Maliyet = (8+9+1)x + (19.000+4.500+2.000)

TM Fonksiyonu = (18)x+25.500 = (18)*2.000+25.500=36.000+25.500 =

61.500 TL

BİRİM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

Birim Maliyet (TM)

Bir sağlık kuruluşunda toplam maliyetin iş hacmine (üretim miktarı) bölünmesi sonucunda

elde edilen tutar iş hacmi başına birim maliyettir. Aşağıdaki formül ile hesaplanır

Birim Maliyet (BM)= Toplam Maliyet./İş Hacmi (x)

BM = TM/x

BM = (ax+b)/x

BM= a+ (b/x) Birim Maliyet Fonksiyonu = BM = a + (b/x)

Page 2: PowerPoint Sunusu - Gelisim

1.03.2019

2

BİRİM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

SORU

BirTahlil Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu tahlil merkezinde tahlil sayısının aylık

olarak 1.000 adet olduğunda birim maliyet fonksiyonunu oluşturarak tahlil merkezi için birim maliyeti hesaplayınız?

Değişken Giderler

Gider Türü Gider

İlk Madde 5 TL/adet

Direkt İşçilik 3 TL/adet

Enerji Gideri 1 TL/adet

Tıbbı Sarf Malzemesi 2 TL/adet

Toplam 11 TL/adet

Sabit Giderler

Gider Türü Gider

Amortismanlar 3.000 TL

Yönetici Maaşları 15.000 TL

Kira Giderleri 5.000 TL

Toplam 23.000 TL

Yarı Değişken Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Bakım Onarım 2.000 TL 4 TL/adet

Su 2.000 TL 2 TL/adet

Temizlik 1.000 TL 1 TL/adet

Toplam 5.000 TL 7 TL/adet

Yarı Sabit Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Kalite Kontrol Uzmanı 1.000 TL

Kalite Kontrol Gid. 2 TL/adet

Toplam 1.000 TL 2 TL/adet

Birim Maliyet (BM)= Toplam Maliyet./İş Hacmi (x)

BM = TM/x

BM = (ax+b)/x

BM= a+ (b/x) BM = a+(b/X)

BİRİM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

SORU

BirTahlil Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu tahlil merkezinde tahlil sayısının aylık

olarak 1.000 adet olduğunda birim maliyet fonksiyonunu oluşturarak tahlil merkezi için birim maliyeti hesaplayınız?

Değişken Giderler

Gider Türü Gider

İlk Madde 5 TL/adet

Direkt İşçilik 3 TL/adet

Enerji Gideri 1 TL/adet

Tıbbı Sarf Malzemesi 2 TL/adet

Toplam 11 TL/adet

Sabit Giderler

Gider Türü Gider

Amortismanlar 3.000 TL

Yönetici Maaşları 15.000 TL

Kira Giderleri 5.000 TL

Toplam 23.000 TL

Yarı Değişken Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Bakım Onarım 2.000 TL 4 TL/adet

Su 2.000 TL 2 TL/adet

Temizlik 1.000 TL 1 TL/adet

Toplam 5.000 TL 7 TL/adet

Yarı Sabit Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Kalite Kontrol Uzmanı 1.000 TL

Kalite Kontrol Gid. 2 TL/adet

Toplam 1.000 TL 2 TL/adet

Birim Maliyet (BM)= Toplam Maliyet./İş Hacmi (x)

BM = TM/x

BM = (ax+b)/x

BM= a+ (b/x)

a= 11+7+2=20TL

b= 23.000+5.000+1000=29.000 BM=20+(29.000/1000)=49TL

X=1.000 TM =(20*1000)+29000= 49.000TL

MALİYET HESAPLAMA YÖNTEMLERİ

Maliyet analizi ile ilgili ilk başlangıç noktası amacın belirlenmesiydi. Bundan sonra giderlerin

belirlenmesi, gider merkezlerinin belirlenmesi ve giderlerin bu gider merkezleri ile

uyumlaştırılması gerekmektedir. Bu aşamadan sonra giderlerin dağıtılması için sağlık

kurumundaki toplam ve birim maliyetin hesaplanmasında kullanılacak maliyet yönteminin

belirlenmesi gerekmektedir. Maliyet analizi yapacak muhasebecinin bu maliyet yöntemini

seçerken aşağıdaki sorulara cevap araması gerekmektedir.

• Giderlerin tamamı dikkate alınacak mıdır? Alınmayacak ise hangi gider türleri hesaplamaya

dahil edilecektir?

• Gerçekleşmiş giderler mi yoksa tahmini giderler mi hesaplamada kullanılacaktır

• Genel üretim giderleri ile üretilen hizmetlerin nasıl ilişkilendirilecektir?

• Birim maliyet belirlenirken hangi yöntem kullanılacaktır?

MALİYET HESAPLAMA YÖNTEMLERİ

Maliyet analizi için bu soruların cevaplarının bulunmasıyla birlikte uygulanacak maliyet yöntemini de seçmiş olacaktır.

Maliyet yöntemlerine bakıldığında temelde 4 sınıfa ayrılmaktadır.

1- Maliyetlerin kapsamına göre maliyet yöntemleri

- Tam MaliyetYöntemi

- Kısmi MaliyetYöntemi

- Değişken MaliyetYöntemi

- Normal MaliyetYöntemi

- Asal (Direkt) MaliyetYöntemi

2- Maliyetlerin saptanma zamanına göre maliyet yöntemleri

-Fiili MaliyetYöntemi

-Tahmini MaliyetYöntemi

-Standart MaliyetYöntemi

3-Maliyetlerin saptanma şekline göre maliyet yöntemleri

-Sipariş MaliyetYöntemi

-Evre (Safha) MaliyetYöntemi

-İşlem Maliyeti (Karma)Yöntemi

4-Giderlerin dağıtımına göre maliyet yöntemleri

-FaaliyetTabanlı MaliyetYöntemi

-HacimTabanlı MaliyetYöntemi

MALİYETLERİN KAPSAMINA GÖRE MALİYET YÖNTEMLERİ

Maliyetlerin kapsamına göre maliyet yöntemlerinde maliyetlere dahil edilecek giderlerin türü

seçimi esası vardır. Giderlerin türü belirlenirken giderlerin faaliyet hacmi ile olan ilişkisi ve

yüklenme şekline göre sınıflandırmalar dikkate alınır.

1- Giderlerin Faaliyet Hacmine Göre Sınıflandırması

- Değişken Giderleri

- Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri

- Direkt İşçilik Giderleri

- Değişken Genel Üretim Giderleri

- Sabit Giderler

- Sabit Genel Üretim Giderleri

2- GiderlerinYüklenme Şekline Göre Sınıflandırması

-Direkt (Dolaysız) Giderler

-Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri

-Direkt İşçilik Giderleri

-Endirekt (Dolaylı) Giderler

- Genel Üretim Giderleri

MALİYET HESAPLAMA YÖNTEMLERİ

1- Maliyetlerin kapsamına göre maliyet yöntemleri

- Tam MaliyetYöntemi

- Kısmi MaliyetYöntemi

- Değişken MaliyetYöntemi

- Normal MaliyetYöntemi

- Asal (Direkt) Maliyet Yöntemi

Page 3: PowerPoint Sunusu - Gelisim

1.03.2019

3

MALİYETLERİN KAPSAMINA GÖRE -TAM MALİYET YÖNTEMİ

Tam maliyet yöntemi en çok uygulanan maliyet yöntemidir. Bu yöntemde maliyet

hesaplaması yapılırken maliyet unsurlarının tamamı herhangi bir ayrım olmaksızın maliyet

hesabına dahil edilir. Yani direkt ilk madde malzeme, direkt işçilik ve genel üretim gideri

içerisinde yer alan sabit ve değişken olup olmadığına bakılmadan üretilen hizmetin maliyetine

aktarılır ve maliyet buna göre hesaplanır

Toplam Maliyet = Sabit Giderler + Değişken Giderler

Toplam Maliyet = Direkt Giderler + Endirekt Giderler

Toplam Maliyet = Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri + Direkt İşçilik Giderleri + Genel Üretim Giderleri

MALİYETLERİN KAPSAMINA GÖRE -TAM MALİYET YÖNTEMİ

SORU

Bir hastanenin dahiliye polikliniğinde yıllık toplam direkt ilk madde malzeme giderleri 750.000 TL, direkt işçilik giderleri

850.000 TL ve genel üretim giderleri 100.000 TL sabit ve 300.000 TL değişken olmak üzere toplam 400.000 TL’dir. Bu

poliklinikte hizmet sayısı 100.000 ise tam maliyet yöntemine göre toplam maliyeti ve birim maliyeti hesap ediniz. Soruyu

giderlerin faaliyet hacmi ilişkisi ve giderlerin yüklenme biçimine göre iki farklı şekilde çözünüz

1- Giderlerin Faaliyet Hacmine Göre Sınıflandırması

- Değişken Giderleri

- Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri

- Direkt İşçilik Giderleri

- Değişken Genel Üretim Giderleri

- Sabit Giderler

- Sabit Genel Üretim Giderleri

2- GiderlerinYüklenme Şekline Göre Sınıflandırması

-Direkt (Dolaysız) Giderler-Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri

-Direkt İşçilik Giderleri

-Endirekt (Dolaylı) Giderler

- Genel Üretim Giderleri

MALİYETLERİN KAPSAMINA GÖRE -TAM MALİYET YÖNTEMİ

SORU

a)Tam maliyet yönteminin giderlerin faaliyet hacmine ilişkisine göre çözümü

Faaliyet Hacmi ile İlişkisine Göre

Giderler

Gider Türü Tutar (TL)

Değişken Giderler Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 750.000

Direkt İşçilik Giderleri 850.000

Değişken Genel Üretim Giderleri 300.000

Sabit Giderler Sabit Genel Üretim Giderleri 100.000

Toplam 2.000.000

Toplam Maliyet = Değişken Giderler+Sabit Giderler

TM=1.900.000+100.000=2.000.000

Birim Maliyet (BM)= TM/x

BM = 2.000.000/100.000

BM = 20 TL

MALİYETLERİN KAPSAMINA GÖRE -TAM MALİYET YÖNTEMİ

SORU

b) Tam maliyet yönteminin giderlerin yüklenme biçimine göre çözümü

Yüklenme Biçimine Göre Giderler Gider Türü Tutar (TL)

Direkt Giderler Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 750.000

Direkt İşçilik Giderleri 850.000

Endirekt Giderler Değişken Genel Üretim Giderleri 400.000

Toplam 2.000.000

Toplam Maliyet = Direkt Giderler+Endirekt Giderler

TM=1.600.000+4.000=2.000.000

Birim Maliyet (BM)= TM/x

BM = 2.000.000/100.000

BM = 20 TL

MALİYETLERİN KAPSAMINA GÖRE -TAM MALİYET YÖNTEMİAVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI

AVANTAJLAR

• Her türlü giderleri yansıtan bir maliyetinhesaplanması sağlanır

• Kar /zarar hesaplanmasında tüm giderler

dikkate alınır

DEZAVANTAJLAR

• Endirekt giderlerin maliyetlereyüklenmesinde dağıtım anahtarların

seçimi kolay değildir

• Dağıtım anahtarlarının seçiminde

sübjektif unsurlar rol oynayabilir

• Sabit giderlerin birim maliyetlere

yansıtılması nedeniyle dönemlere göre

maliyetler dalgalanabilir

KISMİ MALİYET - DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİ

Değişken maliyet yönteminde maliyet hesaplanmasında sadece değişken giderler dikkate

alınır. Bu nedenle maliyet hesaplarında sabit ve değişken giderlerin tanımlanması ve ayrılması

gerekir.

Toplam Maliyet = Değişken Giderler

Toplam Maliyet = Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri + Direkt İşçilik Giderleri + Değişken Genel Üretim

Giderleri

Page 4: PowerPoint Sunusu - Gelisim

1.03.2019

4

KISMİ MALİYET - DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİ

SORU

Bir sağlık kurumunun kardiyoloji polikliniğinin yıllık toplam direkt ilk madde malzeme giderleri

650.000 TL, direkt işçilik giderleri 1.050.000 TL, genel üretim giderleri 250.000 TL sabit,

100.000 değişken olmak üzere 350.000 TL’dir ve poliklinik sayısı 55.000’dir. Değişken maliyet

yöntemine göre toplam maliyet ve birim maliyeti hesaplayınız

1- Giderlerin Faaliyet Hacmine Göre Sınıflandırması

- Değişken Giderleri

- Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri

- Direkt İşçilik Giderleri

- Değişken Genel Üretim Giderleri

- Sabit Giderler

- Sabit Genel Üretim Giderleri

2- GiderlerinYüklenme Şekline Göre Sınıflandırması

-Direkt (Dolaysız) Giderler-Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri

-Direkt İşçilik Giderleri

-Endirekt (Dolaylı) Giderler

- Genel Üretim Giderleri

KISMİ MALİYET - DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİ

SORU

Faaliyet Hacmi ile İlişkisine Göre

Giderler

Gider Türü Tutar (TL)

Değişken Giderler Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 650.000

Direkt İşçilik Giderleri 1.050.000

Değişken Genel Üretim Giderleri 250.000

Sabit Giderler Sabit Genel Üretim Giderleri 100.000

Toplam 2.050.000

Toplam Maliyet = Değişken Giderler

TM=650.000+1.050.000+250.000=1.950.000

Birim Maliyet (BM)= TM/x

BM = 1.950.000/55.000

BM = 35,45TL

DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİAVANTAJLARI VE

DEZAVANTAJLARI

AVANTAJLAR

• Kara geçiş noktasının belirlenmesinde

etkilidir.

• Değişken giderlerle ilgili alınacak kararlarda

etkilidir.

• Sabit giderlerin dağıtımı ile ilgili sorunları

ortadan kaldırmaktadır.

DEZAVANTAJLAR

• Sabit giderler dikkate alınmadığından birim

maliyet hesaplamaları düşük çıkar ve kar

zarar hesaplarında sonuçlara dikkat etmek

gerekir.

KISMİ MALİYET - NORMAL MALİYET YÖNTEMİ

Normal maliyet yönteminde değişken giderlerin tamamı ve sabit giderler ise kapasite

kullanım oranına göre maliyetlere yansıtılması söz konusudur. Sabit giderlerin boş kapasiteye

düşen kısmı sonuç hesaplarına aktarılır

Toplam Maliyet = Değişken Giderler + (Sabit Giderler * Kapasite Kullanım Oranı)

Toplam Maliyet = Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri + Direkt İşçilik Giderleri + (Değişken Genel Üretim

Giderleri ) + (Sabit Genel Üretim Giderleri * Kapasite Kullanım Oranı)

KISMİ MALİYET - NORMAL MALİYET YÖNTEMİ

SORU

Bir sağlık kurumunun dahiliye polikliniğinin yıllık toplam direkt ilk madde malzeme giderleri

350.000 TL, direkt işçilik giderleri 880.000 TL, genel üretim giderleri 100.000 TL sabit, 225.000

değişken olmak üzere 325.000 TL’dir ve poliklinik sayısı 52.000’dir. Kapasite kullanım oranının

%50 olması durumunda normal maliyet yöntemine göre toplam maliyet ve birim maliyeti

hesaplayınız

Toplam Maliyet = Değişken Giderler + (Sabit Giderler * Kapasite Kullanım Oranı)

Toplam Maliyet = Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri + Direkt İşçilik Giderleri + (Değişken Genel Üretim

Giderleri ) + (Sabit Genel Üretim Giderleri * Kapasite Kullanım Oranı)

KISMİ MALİYET - NORMAL MALİYET YÖNTEMİ

SORU

Faaliyet Hacmi ile İlişkisine Göre

Giderler

Gider Türü Tutar (TL)

Değişken Giderler Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 350.000

Direkt İşçilik Giderleri 880.000

Değişken Genel Üretim Giderleri 225.000

Sabit Giderler Sabit Genel Üretim Giderleri 100.000

Toplam 1.555.000

Toplam Maliyet = Değişken Giderler+(Sabit Giderler*Kapasite Kullanım Oranı)

TM=350.000+880.000+225.000+(100.000*%50)=1.505.000

Birim Maliyet (BM)= TM/x

BM = 1.505.000/52.000

BM = 28,94TL

Page 5: PowerPoint Sunusu - Gelisim

1.03.2019

5

KISMİ MALİYET - NORMAL MALİYET YÖNTEMİAVANTAJLARI

AVANTAJLAR

• Hizmet hacmine bağlı olarak ortaya çıkan

maliyet dalgalanmalarını önler

• Dönemler arasında karşılaştırma imkanı

tanımaktadır.

KISMİ MALİYET - ASAL (DİREKT) MALİYET YÖNTEMİ

Asal (direkt) maliyet yönteminde sadece direkt giderler dikkate alınır. Yani direkt ilk madde

malzeme ve direkt işçilik giderleri maliyetlere yüklenirken genel üretim giderleri maliyetlere

yüklenmemektedir. Endirekt giderler dönem gideri olarak dikkate alınır.

Toplam Maliyet = Direkt Giderler

Toplam Maliyet = Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri + Direkt İşçilik Giderleri

KISMİ MALİYET - ASAL (DİREKT) MALİYET YÖNTEMİ

SORU

Bir sağlık kurumunun kadın doğum polikliniğinin yıllık toplam direkt ilk madde malzeme

giderleri 425.000 TL, direkt işçilik giderleri 750.000 TL, genel üretim giderleri 120.000 TL sabit,

300.000 değişken olmak üzere 420.000 TL’dir ve poliklinik sayısı 54.575’dir. Kapasite kullanım

oranı %40’dır. Asal (Direkt) maliyet yöntemine göre toplam ve birim maliyet hesaplamasını

gerçekleştiriniz.

Toplam Maliyet = Direkt Giderler

Toplam Maliyet = Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri + Direkt İşçilik Giderleri

KISMİ MALİYET - ASAL (DİREKT) MALİYET YÖNTEMİ

SORU

Yüklenme Biçimine Göre Giderler Gider Türü Tutar (TL)

Direkt Giderler Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 425.000

Direkt İşçilik Giderleri 750.000

Endirekt Giderler Genel Üretim Giderleri 420.000

Toplam 1.595.000

Toplam Maliyet = Değişken Giderler

TM=425.000+750.000=1.175.000

Birim Maliyet (BM)= TM/x

BM = 1.175.000/54.575

BM = 21,53TL

MALİYETLERİN SAPTANMA ZAMANINA GÖRE MALİYET

YÖNTEMLERİ

2- Maliyetlerin saptanma zamanına göre maliyet yöntemleri

-Fiili MaliyetYöntemi

-Tahmini MaliyetYöntemi

-Standart MaliyetYöntemi

MALİYETLERİN SAPTANMA ZAMANINA GÖRE - FİİLİ MALİYET

YÖNTEMİ

Fiili maliyet yönteminde maliyetler faaliyetler yapıldıktan sonra giderlerin gerçekleşen

rakamları üzerinden hesaplanmaktadır. Bu yöntemde maliyetler gerçek verilere

dayanmaktadır. Fiili maliyetler gerçekleri yansıttığı için yönetim için önem arz etmektedir.

Page 6: PowerPoint Sunusu - Gelisim

1.03.2019

6

MALİYETİN SAPTANMA ZAMANINA GÖRE - FİİLİ MALİYET

YÖNTEMİSORU

Bir sağlık kurumunun görüntüleme merkezinde 2016 yılındaki toplam 40.000 adet tomografi

çekilmiştir. Bu merkezde 2016 yılında Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 300.000 TL,

Direkt İşçilik Giderleri 130.000 TL ve Genel Üretim Giderleri 200.000 TL ise tam maliyet

yöntemine göre fiili toplam ve birim maliyet hesaplamasını yapınız?

Toplam Maliyet = Direkt Giderler + Endirekt Giderler

Toplam Maliyet = Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri + Direkt İşçilik Giderleri + Genel Üretim Giderleri

MALİYETLERİN SAPTANMA ZAMANINA GÖRE - FİİLİ MALİYET

YÖNTEMİSORU

Yüklenme Biçimine Göre Giderler Gider Türü Tutar (TL)

Direkt Giderler Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 300.000

Direkt İşçilik Giderleri 130.000

Endirekt Giderler Genel Üretim Giderleri 200.000

Toplam 630.000

Toplam Maliyet = Direkt Giderler + Endirekt Giderler

TM=300.000+130.000+200.000=630.000

Birim Maliyet (BM)= TM/x

BM = 630.000/40.000

BM = 15,75TL

MALİYETLERİN SAPTANMA ZAMANINA GÖRE -TAHMİNİ MALİYET

YÖNTEMİ

Tahmini maliyet yönteminde maliyetler geçmiş tecrübelerden ve güncel girdi fiyatlarından

istifade edilerek maliyetler tahmin edilerek kayıtlar da bu tahminlere göre maliyetler

tutulmaktadır.

MALİYETLERİN SAPTANMA ZAMANINA GÖRE - STANDART MALİYET

YÖNTEMİ

Bu maliyet yönteminde faaliyetler yapılmadan önce bilimsel yöntemlerle saptanmakta ve

maliyet kayıtları buna göre tutulmaktadır. Standart maliyet yönteminde giderler önceden

standartlara göre maliyetlere yansıtılır. Fiilen gerçekleşme ile standartlar arasındaki fark ayrı

olarak hesaplarda takip edilir. Vergi mevzuatımız gereğince fiili ve standart maliyetler

arasındaki fark maliyet hesaplarına devredilerek kapatılmak zorundadır.

Standart maliyet yönteminde giderlerin standardı önceden belirlendiğinden fiili gerçekleşen

rakamlarla karşılaştırılması sağlanarak, bu maliyet yöntemi kontrol aracı olarak kullanılır.

MALİYETLERİN SAPTANMA ZAMANINA GÖRE - STANDART MALİYET

YÖNTEMİ

SORUBir sağlık kurumunun 2016 yılında 2017 yılı maliyetleri için departman bazında tahmin etmeye çalışmaktadır.

Radyoloji biriminin 2017 yılında toplam olarak 75.000 adet röntgen çekeceği tahmin edilmektedir. Radyoloji

biriminin 2017yılında %70 kapasite ile çalışacağı öngörülmektedir. Bu bilgiler çerçevesinde normal maliyet

yöntemine göre standart maliyeti ve birim maliyeti hesaplayınız.

Toplam Maliyet = Değişken Giderler + (Sabit Giderler * Kapasite Kullanım Oranı)

Toplam Maliyet = Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri + Direkt İşçilik Giderleri + (Değişken Genel Üretim

Giderleri ) + (Sabit Genel Üretim Giderleri * Kapasite Kullanım Oranı)

MALİYETLERİN SAPTANMA ZAMANINA GÖRE - STANDART MALİYET

YÖNTEMİSORU

Faaliyet Hacmi İlişkisine Göre

Giderler

Gider Türü Tutar (TL)

Değişken Giderler Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 300.000

Direkt İşçilik Giderleri 400.000

Değişken Genel Üretim Giderleri 100.000

Sabit Giderler Sabit Genel Üretim Giderleri 100.000

Toplam 900.000

Toplam Maliyet = Değişken Giderler+(Sabit Giderler*Kapasite Kullanım Oranı)

TM=300.000+400.000+100.000+(100.000*%70)=870.000

Birim Maliyet (BM)= TM/x

BM = 870.000/75.000

BM = 11,60TL

Page 7: PowerPoint Sunusu - Gelisim

1.03.2019

7

STANDART MALİYET YÖNTEMİAVANTAJLARI VE

DEZAVANTAJLARI

AVANTAJLAR

• Maliyet öğeleri etkili bir şekilde kontrol

edilir.

• Mamul maliyetinin hesaplanmasında hız ve

kolaylık meydana getirir.

• Planlama ve kontrol sayesinde üretim

faktörlerinin verimliliği artar

DEZAVANTAJLAR

• Standartlar iyi belirlenmemiş ise analize

için yanıltıcı sonuçlar meydana gelebilir.

• Standartlara fazla önem verilirse fiili

maliyetlerde ihmale neden olabilir.

• Standartlar çalışanlar üzerinde baskı

meydana getirebilir.

• Bu yöntemin uygulanmasında iyi bir bilgi

sistemi gerekir.

MALİYETLERİN SAPTANMA ŞEKLİNE GÖRE MALİYET

YÖNTEMLERİ

3-Maliyetlerin saptanma şekline göre maliyet yöntemleri

-Sipariş MaliyetYöntemi

-Evre (Safha) MaliyetYöntemi

-İşlem Maliyeti (Karma)Yöntemi

MALİYETLERİN SAPTANMA ŞEKLİNE GÖRE - SİPARİŞ MALİYET YÖNTEMİ

Bu maliyet yönteminin kullanıldığı işletmelerde üretilen ürün veya hizmetler birbirinden

farklı niteliktedir. Her ürün ve hizmette farklı maliyet özellikleri vardır. Bu nedenle bu

yöntemin esası her bir ürün ve hizmetin maliyetinin ayrı ayrı hesaplanmasıdır.

Direkt İlk Madde ve

Malzeme Gid.

Direkt İşçilik Gid.

Genel Üretim Gid.

A Hizmeti

B Hizmeti

C Hizmeti

A Birim

Maliyeti

B Birim Maliyeti

C Birim

Maliyeti

MALİYETLERİN SAPTANMA ŞEKLİNE GÖRE – EVRE (SAFHA) MALİYET

YÖNTEMİ

Bu maliyet yönteminin kullanıldığı işletmelerde üretilen ürün veya hizmetler birbirine

benzerdir. Safhanın maliyetinin belirlenmesi önemlidir.

Direkt İlk Madde ve

Malzeme Gid.

Direkt İşçilik Gid.

Genel Üretim Gid.

1. Safha Maliyeti

2. Safha Maliyeti

3. Safha Maliyeti Toplam Maliyeti Birim Maliyeti

MALİYETLERİN SAPTANMA ŞEKLİNE GÖRE – KARMA MALİYET

YÖNTEMİ

Bu maliyet yönteminin kullanıldığı işletmelerde üretilen ürün veya hizmetler birbirine

benzerdir. Ancak belirli bir aşamadan sonra özelleşir örneğin araç aksesuarlarının değişmesi

neticesinden tüketiciye özel üretilmesi

Direkt İlk Madde ve

Malzeme Gid.

Direkt İşçilik Gid.

Genel Üretim Gid.

1. Safha Maliyeti

2. Safha Maliyeti

3. Safha MaliyetiB. Sipariş

Maliyeti

B. Birim

Maliyeti

A. Sipariş

Maliyeti

A. Birim

Maliyeti

GİDERLERİN DAĞITIMINA GÖRE MALİYET YÖNTEMLERİ

4-Giderlerin dağıtımına göre maliyet yöntemleri

-FaaliyetTabanlı MaliyetYöntemi

-Hacim Tabanlı MaliyetYöntemi

Page 8: PowerPoint Sunusu - Gelisim

1.03.2019

8

Hacim Tabanlı Dağıtım Yöntemi; geleneksel dağıtım yöntemidir. Hacim tabanlı dağıtım

yönteminde, genel üretim giderlerinin mamullere dağıtımında işletmede gerçekleşen hacim

kıstasları göz önünde bulundurulur. Örneğin genel üretim giderleri poliklinik sayısı, yatan

hasta sayısı, ameliyat sayısı, muayene süresi, hizmet süresi, direkt işçilik saati gibi gider dağıtım

kıstasları kullanılabilir.

Faaliyet Tabanlı Dağıtım Yöntemi; önce genel üretim giderlerinin meydana gelmesine neden

olan faaliyetlere dağıtılıp sonrasında faaliyetler bazında toplanan giderler hizmete

dağıtılmaktadır. Burada iki aşamalı bir dağıtım süreci söz konusudur. Birinci aşamada

maliyetler farklı havuzlarda toplanır ve ikinci aşamada dağıtım faaliyetler bazında maliyet

unsurlarına dağıtılır.

GİDERLERİN DAĞITIMINA GÖRE MALİYET YÖNTEMLERİ