pefni t16 june august 2010

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ (Π.Ε.Φ.Ν.Ι.)περίοδος Β’ • Τεύχος 16 • Ιούνιος - Ioύλιος - Αύγουστος 2010

Πρόσφατοι νόμοι - εγκύκλιοι

Παρεμβάσεις Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών «Evidence - Based Medicine»

περιεχόμενα

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ (Π.Ε.Φ.Ν.Ι.)

περίοδος Β’ • Τεύχος 16 • Ioύνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2010

Εditorial Νόμοι - Εγκύκλιοι Ν. 3846/2010: Εγγυήσεις για την εργασιακή ασφάλεια και άλλες διατάξεις (άρθρο 24) Κριτήρια έγκρισης μεγεθών συσκευασίας φαρμακευτικών

προϊόντων Άμεσες οδηγίες για τις Προμήθειες και την Οικονομική Διαχείριση Νοσοκομείων ΕΣΥ Λειτουργία / Σύνθεση Νοσοκομειακής Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης Ζητούνται στοιχεία για φάρμακα σοβαρών ασθενειών από το Υπουργείο Θεώρηση συνταγών φαρμάκων Κοινοποίηση διατάξεων του Ν. 3846/2010 Οδηγίες Γ.Γ. ΥΥΚΑ επί της εγκυκλίου της Υπουργού για τα φάρμακα Θέσεις - Παρεμβάσεις Η λειτουργία της Επιτροπής Φαρμάκων Νόμοι - Εγκύκλιοι Οδηγίες Γ.Γ. ΥΥΚΑ επί της εγκυκλίου της Υπουργού για τα φάρμακα (ορθή επανακοινοποίηση) Κατάλογος μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων Μη αποζημίωση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Σχετικά με τη μη αποζημίωση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Υπενθύμιση για την εφαρμογή διατάξεων του Π.Δ. 121/2008 σχετικά με τη συνταγογράφηση φαρμάκων για μηνιαία θεραπεία Δελτίο τιμών φαρμάκων 4ο/2010 (ορθή επανάληψη) Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη χορήγηση των 89 φαρμάκων Ν. 3868/2010 (άρθρα: 5, 8 - παρ. 4 & 5 και 35) Θέσεις - παρεμβάσεις Αίτημα για επιπλέον προσωπικό στα φαρμακεία των νοσοκομείων

Ενημέρωση συναδέλφων Βιβλιάρια απόρων Απάντηση του Υ.Υ.Κ.Α. σχετικά με το ζήτημα των βιβλιαρίων απόρων Διαδικασίες εκλογής των Υπηρεσιακών Συμβουλίων των νοσοκομείων Διευκρινίσεις χρεώσεων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων από τα νοσοκομεία Απάντηση της Γ.Γ. Κοινωνικής Ασφάλισης σχετικά με την εφαρμογή Φ.Π.Α. σε παροχή ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης Συγκέντρωση διαμαρτυρίας των νοσοκομειακών φαρμακοποιών την Τρίτη 29 Ιουνίου 2010 στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Καθορισμός τιμής πώλησης και δωρεάν διάθεση του DVD-ROM του 4ου Συμπληρώματος Έκδοσης V Ελληνικής Φαρμακοποιίας, από τον Ε.Ο.Φ. Αλληλογραφία συναδέλφων Συνέδρια - σεμινάρια Μετεκπαιδευτικό σεμινάριο νοσοκομειακών φαρμακοποιών «Evidence - Based Medicine» Πρόγραμμα Σεμιναρίου Καλωσόρισμα στο Μετεκπαιδευτικό σεμινάριο

νοσοκομειακών φαρμακοποιών «Evidence- Based Medicine» Διερεύνηση της πληροφοριακής συμπεριφοράς των Ελλήνων Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών Κλινική διαχείριση προβλημάτων Σύνδεση συστημάτων ποιότητας και ασφάλειας με την πληροφόρηση στο σύγχρονο νοσοκομείο Ο ρόλος του νοσοκομειακού φαρμακοποιού στην EBM Επίσκεψη στα νοσοκομειακά φαρμακεία Ευρωπαϊκή Ένωση Γενική Σύνοδος ΕΑΗP (Λουγκάνο, 10-13 Ιουνίου 2010) Ενημέρωση για προσεχή σεμινάρια

Ι ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Ι

Ι ΓΡΑΦΕΙΑ Π.Ε.Φ.Ν.Ι. ΙΜιχαλακοπούλου 99, 115 27 Αθήνα τηλ./fax: 210 7753104 e-mail: pefni@ ath.forthnet.gr http://www.pefni.gr

Ι ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Ι Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων

Ι ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Π.Ε.Φ.Ν.Ι. Ι

Πρόεδρος: Τσικαλάκη Ειρήνη / Ν. “Α. Συγγρός” Αντιπρόεδρος: Τσιατά Αικατερίνη / Π.Γ.Ν. “Πατρών - Ρίο”Γεν. Γραμματέας: Μακριδάκη Δέσποινα / Γ.Ν. “Σισμανόγλειο”Ταμίας: Βαϊόπουλος Απόστολος / Γ.Ν. “Βόλου”Μέλη: Αυγερινός Νίκος / Γ.Ν. “Κέρκυρας”, Γεννηματά Δήμητρα / Γ.Ν. “Σωτηρία”, Περίκος Νίκος / Γ.Ν. “Χίου

Ι ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ι Τσικαλάκη Ειρήνη

Ι ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ι Αυγερινός Νίκος, Βαϊόπουλος Απόστολος, Γεννηματά Δήμητρα, Γούλας Βασίλης, Δέδε Ζωή, Διαμαντοπούλου Γλυκερία, Ιωακειμίδου Άννυ, Λάκκας Νίκος, Μακριδάκη Δέσποινα, Περλαντίδης Ευριπίδης, Τσιατά Αικατερίνη, Τσικαλάκη Ειρήνη, Τζίμης Λεωνίδας

Ι ΕΚΤΥΠΩΣΗ Ι Βιβλιοσυνεργατική Α.Ε.Π.Ε.Ε.

editorial

Αγαπητοί συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι ομιλητές, αγαπητοί φίλοι και συνεργάτες, κυρίες και κύριοι.

Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων, θα ήθελα να σας καλωσορίσω και να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας σε αυτήν εδώ την εκδήλωση.

Η οργάνωση του δορυφορικού σεμιναρίου για την Ιατρική Βασισμένη σε Τεκμήρια που μόλις ολοκληρώθηκε και αυτού που θα ακολουθήσει με περιεχόμενο γενικότερο, γύρω από τις συνθήκες, τους όρους και τις προοπτικές άσκησης της νοσοκο-μειακής φαρμακευτικής στη χώρα μας, χρόνο με το χρόνο έχουν εξελιχθεί σε έναν ισχυρό θεσμό επιμόρφωσης, γεγονός που αποδεικνύεται με τη συμμετοχή όλων σας αλλά και τη θεματολογία με την οποία ασχολείται αυτό το σεμινάριο.

Πριν αναφερθώ σε οτιδήποτε άλλο, θα ήθελα να κάνω μία αδρή περιγραφή για το τι κάνει ο νοσοκομειακός φαρμακοποιός σήμερα στο νοσοκομείο και να καταθέσω μερικά στοιχεία που έχουν σχέση με αυτή τη δραστηριότητα.

Στα 132 νοσοκομεία της χώρας μας υπηρετούν σήμερα περίπου 280 φαρμακοποιοί, αριθμός που υπολείπεται κατά πολύ όχι μόνο από τις προβλεπόμενες οργανικές θέσεις αλλά και από όσους υπηρετούσαν μέχρι πριν από ένα χρόνο. Στα μισά απ’ αυτά τα νοσοκομεία υπηρετεί μόλις ένας φαρμακοποιός, ενώ υπάρχουν και αρκετά τα οποία δεν έχουν κανέναν, παρόλο που υπάρχει και λειτουργεί νοσοκομειακό φαρμακείο.

Το 48% των οργανικών θέσεων των φαρμακοποιών (περίπου 270) είναι κενές και άλλες τόσες είναι οι κενές οργανικές θέσεις των βοηθών φαρμακείου.

Όσον αφορά τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, με στοιχεία πρώτου τετραμήνου του 2010, τρέχει με ρυθμούς που ξεπερνούν τα 110 εκατ. € το μήνα (μόνο για φάρμακα συμπεριλαμβανομένης και της μείωσης τιμών), ενώ κατά την τελευταία δεκαετία αυξάνεται ετησίως με ρυθμούς της τάξης του 20 και 25%.

Αν συνυπολογίσουμε και την ετήσια δαπάνη που αφορά και το υγειονομικό υλικό που διακινείται από τα περισσότερα νοσο-κομειακά φαρμακεία και τα αντιδραστήρια, τότε μιλάμε για μία συνολική δαπάνη της τάξης του 2,8 δισ. € την οποία καλού-νται να διαχειριστούν αυτοί οι 280 περίπου νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί, δηλαδή 10 εκατ. € ο καθένας σε ετήσια βάση. Το 20% της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, δηλαδή ένα ποσό της τάξης των 300-350 εκ. € αφορά τα φάρμακα που χορηγούνται προς τους εξωτερικούς ασθενείς, κυρίως των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία αποκομίζουν ένα καθαρό όφε-λος περίπου 130 εκ. € ετησίως από τη χαμηλότερη τιμή χορήγησης και από την εργασία των νοσοκομειακών φαρμακοποιών. Αυτό το δραματικό σενάριο το ζήσαμε το τελευταίο διάστημα με ασθενείς να περιφέρονται από νοσοκομείο σε νοσοκομείο και συναδέλφους να εργάζονται πέρα από κάθε όριο και κυρίως χωρίς καμία πρόσθετη αμοιβή.

Γίνεται νομίζω αμέσως αντιληπτό και το μέγεθος της ευθύνης και ο όγκος εργασίας αλλά και οι απαιτήσεις οι οποίες υπάρ-χουν για το φαρμακοποιό του νοσοκομείου.

Ο νοσοκομειακός φαρμακοποιός σήμερα ασχολείται με τα πάντα, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η νοσοκομειακή φαρμα-κευτική είναι η επιστήμη, η τέχνη και η πρακτική παροχής υπηρεσιών υγείας και υγειονομικής περίθαλψης, ώστε να καταστεί δυνατή η επιλογή, η προετοιμασία, η μορφοποίηση, η αποθήκευση και η διάθεση φαρμάκων, μέσα από τη συνεργασία και την ενημέρωση των υπόλοιπων επαγγελματιών υγείας αλλά και των ασθενών, για την ασφαλή, αποτελεσματική και ανταπο-δοτική χρήση τους.

Αν κάνουμε έναν αδρό απολογισμό της τελευταίας διετίας, θα διαπιστώσουμε με λύπη μας ότι σήμερα δεν μπορεί να αντα-ποκριθεί ένας φαρμακοποιός απέναντι σε τέτοιου είδους απαιτήσεις, όταν στις περισσότερες των περιπτώσεων εργάζεται με μειωμένο και όχι καλά εκπαιδευμένο προσωπικό, σε ένα περιβάλλον με υποβαθμισμένες τις κτιριακές και τις υλικοτεχνικές υποδομές, με διοικήσεις αδιάφορες ή αδύναμες και την πολιτεία πολλές φορές αμήχανη να ασχοληθεί σε βάθος και με ταχύ-τητα με τα προβλήματα τα οποία υπάρχουν στη νοσοκομειακή φαρμακευτική περίθαλψη.

Παρατίθεται η ομιλία της κας Τσικαλάκη Ειρήνης, Προέδρου της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. στο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο της Πάτρας (17 & 18 Ιουνίου 2010).

editorial

Αν κοιτάξουμε γύρω μας στις χώρες της Ευρώπης, θα διαπιστώσουμε ότι τέτοιου είδους προβλήματα λύθηκαν εδώ και δεκα-ετίες, με ισχυρούς θεσμούς αλλά και με κριτήριο την επιστήμη και τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και με γνώμονα το κοινωνικό συμφέρον πρωτίστως. Η σημερινή οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας ανέδειξε περίτρανα ότι σε τέτοιου είδους θέματα εκείνο που προέχει είναι όχι η ευκαιριακή αντιμετώπιση αλλά η θεσμική θωράκιση, ώστε να δρομολογηθούν και να καθιερωθούν τέτοιες διαδικασίες που να αντέχουν και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της κοινωνίας.

Τρεις είναι, κατά την άποψή μου, οι βασικές προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει σήμερα ο νοσοκομειακός φαρμακοποιός:

Η πρώτη είναι η επιστημονική. Όταν λέμε «επιστημονική» εννοούμε αυτό το σύνολο των σύγχρονων επιστημονικών απαιτήσεων που υπάρχει σήμερα για την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών νοσοκομειακής φαρμακευτικής.

Είναι σαφές ότι ο νοσοκομειακός φαρμακοποιός, έτσι όπως έχουν τα πράγματα, δεν μπορεί να ανταποκριθεί απέναντι σε αυτές τις απαιτήσεις. Η συνεχής εκπαίδευση και εξειδίκευση είναι ο μόνος δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε.

Η δεύτερη πρόκληση είναι η οργανωτική. Το πλαίσιο λειτουργίας του νοσοκομειακού φαρμακείου, όπως γνωρίζετε, καθορίζεται από το Π.Δ. 108/93, ήδη σήμερα ξε-περασμένο, που δεν αφήνει περιθώρια για την εξέλιξη της νοσοκομειακής φαρμακευτικής με τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα και τις επίκαιρες απαιτήσεις.

Οι σύγχρονες αυτές απαιτήσεις επιβάλλουν τη λειτουργική αναδιάρθρωση του νοσοκομειακού φαρμακείου και την εξέλιξή του σε Φαρμακευτικό Τομέα. Ένα φαρμακευτικό τομέα στα πρότυπα των ήδη υπαρχόντων ιατρικών τομέων, ο οποίος θα περιλαμβάνει πλέον αυτόνομα τμήματα που θα παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας.

Η τρίτη πρόκληση είναι η διαχειριστική.Ο φαρμακοποιός, ως υπόλογος διαχειριστής, διαχειρίζεται δημόσιο χρήμα και η Πολιτεία απαιτεί την απόλυτη τήρηση των κανόνων διαχείρισης και καλά κάνει.

Η εφαρμογή του ενιαίου μηχανογραφικού συστήματος για όλα τα νοσοκομειακά φαρμακεία και η εισαγωγή σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης και χορήγησης φαρμάκων είναι αίτημα πολλών χρόνων που θα πρέπει επιτέλους να γίνει η πρώτη προτεραιότητα της πολιτείας.

Σήμερα στα νοσοκομεία της χώρας υπάρχουν 20 τουλάχιστον διαφορετικά μηχανογραφικά συστήματα. Τη στιγμή αυτή υπάρχει σε εξέλιξη το πρόγραμμα εγκατάστασης επτά νέων συστημάτων, όσες δηλαδή και οι υγειονομικές περιφέρειες, αλλά με πολλά νοσοκομεία να εξαιρούνται.

Ως Π.Ε.Φ.Ν.Ι. έχουμε κάνει πολλές προσπάθειες προς την Ευρωπαϊκή Ένωση νοσοκομειακών Φαρμακοποιών και θέλω να πιστεύω, επειδή οι συνθήκες έχουν ωριμάσει, ότι θα εφαρμοσθεί ένα ενιαίο πλαίσιο άσκησης της νοσοκομειακής φαρμακευ-τικής και σε επίπεδο Ε.Ε.

Η θέση αυτή θα ισχυροποιήσει και τη δική μας θέση απέναντι στα θεσμικά όργανα της χώρας μας.

Θέλω να πιστεύω επίσης ότι η Πολιτεία σε πολλά από αυτά θα ανταποκριθεί και θα κατανοήσει το σημαντικό ρόλο του νο-σοκομειακού φαρμακοποιού στο σύστημα υγείας, στην οργάνωση και παροχή υπηρεσιών νοσοκομειακής φαρμακευτικής περίθαλψης υψηλής ποιότητας.

Για μια ακόμη φορά θέλω να σας ευχαριστήσω όλους σας για την παρουσία σας εδώ σήμερα, να ευχαριστήσω τους ομιλη-τές μας, το Υπουργείο Υγείας και τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων, να ευχαριστήσω το Πανεπιστήμιο της Πάτρας για τη φιλοξενία και την ενεργό συμμετοχή του, τους χορηγούς και τους υποστηρικτές αυτής της προσπάθειας και να ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες του σεμιναρίου.

Η πρόεδρος Ειρήνη Τσικαλάκη

νόμοι - εγκύκλιοι

Δημοσιεύουμε τους παρακάτω νόμους, εγκυκλίους προς ενημέρωσή σας.

[...]

Άρθρο241. Μετά το τέλος του άρθρου 3 του ν. 3580/2007 προστίθε-

ται άρθρο 3Α με το κάτωθι περιεχόμενο:«Άρθρο 3Α

Η ενοποιημένη καταγραφή των βεβαιωμένων απαιτήσεων των νομικών προσώπων του άρθρου 9 παρ. 1 του παρόντος ανά ασφαλιστικό οργανισμό, η είσπραξη των οφειλόμενων ποσών, η σύναψη των συμβάσεων προμηθειών προϊόντων και παροχής υπηρεσιών του άρθρου 10, παράγραφοι 1, 2, 4 και 5 του παρόντος, καθώς και η εκτέλεση των πληρωμών των προμηθευτών ή των παρόχων υπηρεσιών, σύμφωνα με τις συναφθείσες συμβάσεις, ανατίθενται στα νομικά πρόσω-πα του άρθρου 9, παρ. 1 του παρόντος.»Οι υποπεριπτώσεις αα’, ββ’ και γγ’ της περίπτωσης ε’ του άρ-θρου 3 του ν. 3580/2007 καταργούνται και οι υποπεριπτώ-σεις δδ’ και εε’ αναριθμούνται σε αα’ και ββ’ αντίστοιχα. 2. Στο τέλος του άρθρου 3 του ν. 3580/2007 προστίθεται πε-

ρίπτωση ιζ’ ως εξής:ιζ. Η δημιουργία βάσης δεδομένων παρατηρητηρίου τι-

μών για τον έλεγχο των τιμών όλων των ειδών που ανα-φέρονται στο άρθρο 10 του ν. 3580/2007 με βάση τις τιμές των χωρών της Ε.Ε. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζονται οι όροι και οι κανόνες λειτουργίας του και οι προϋποθέ-σεις δημοσιότητάς του.»

3.Στο άρθρο 6, παρ. 1 του ν. 3580/2007 προστίθεται υποπα-ράγραφος γ’ ως εξής:«γ) Η Ε.Π.Υ., οι Υ.Πε, όπως και τα Νοσοκομεία και οι λοιποί

εποπτευόμενοι φορείς από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κατά το ανωτέρω δύνανται

να προβαίνουν σε διεξαγωγή διαγωνισμών του άρ-θρου 10 του ν. 3580/2007 με τη μέθοδο ηλεκτρονικών διαγωνισμών προμηθειών και υπηρεσιών, καθώς και ηλεκτρονικών δημοπρασιών, όπως οι εκάστοτε ισχύ-ουσες διατάξεις ορίζουν.»

4.Στην αρχή της παραγράφου 7 του άρθρου 6 του ν. 3580/ 2007 προστίθεται εδάφιο με το εξής περιεχόμενο:«7. Η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας με αιτιολογημένη από-

φασή της, κατόπιν εγκρίσεως του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δύναται να διενεργεί δια-γωνισμούς, που έχουν εγκριθεί από το Πρόγραμμα Προ-μηθειών Υπηρεσιών Υγείας, με ενιαίες προδιαγραφές για τις ανάγκες των φορέων ευθύνης του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή να αναθέτει κατ’ εξαίρεση την υλοποίηση ενιαίων διαγωνισμών του Προ-γράμματος Προμηθειών Υπηρεσιών Υγείας στις Υ.Πε., για τις ανάγκες των φορέων ευθύνης τους, κατόπιν σχε-τικής εισήγησης της αρμόδιας Υ.Πε.»

5.Στην παρ. 3 του άρθρου 10 του ν. 3580/2007 προστίθεται περίπτωση γ’ ως εξής:

«γ. Καθορίζεται η εφαρμογή νοσοκομειακής συσκευασί-ας, καθώς και η δυνατότητα διενέργειας διαγωνισμών για την προμήθεια φαρμακευτικών σκευασμάτων με βάση τη δραστική ουσία ή ομάδα δραστικών ουσιών ίδιας φαρμακολογικής κατηγορίας. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορί-ζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής των ανωτέρω.»

6.Ποσοστό 2% επί των τιμολογίων των συμβάσεων προμη-θειών και υπηρεσιών υγείας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 του ν. 3580/2007 (ΦΕΚ 134 Α’), καθώς και της υπ’ αριθμ. ΔΥ6α/οικ.36932/17.3.2009 κοινής υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 545 Β’), παρακρατείται και αποδίδεται από τους φορείς που εκτελούν τις σχετικές συμβάσεις.

ΤΕΥΧΟΣΠΡΩΤΟ Αρ.Φύλλου66

11 Μαίου 2010

N. 3846/2010Εγγυήσεις για την εργασιακή ασφάλεια και άλλες διατάξεις


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΘΗΝΑ 25/6/2010ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΑΡ. ΠΡΩΤ.: οικ. 62374ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΠΡΟΣ: κ.κ. ΔιοικητέςΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Νοσοκομείων ΕΣΥ

ΘΕΜΑ: Άμεσες οδηγίες για τις Προμήθειες καιτην Οικονομική Διαχείριση Νοσοκομείων ΕΣΥ

Αξιότιμοι κ.κ. Διοικητές,Όπως γνωρίζετε, και από την ανάλυση των στόχων που σας έγινε, οι Προμήθειες και η Οικονομική Διαχείριση των Νοσο-κομείων και των Κέντρων Υγείας ευθύνης σας, είναι άμεσης προτεραιότητας. Στα πλαίσια αυτά και σε συνεννόηση με την

κ. Υπουργό και τους Διοικητές των ΥΠε σάς μεταφέρω τις πα-ρακάτω άμεσες οδηγίες: α) προσαρμογή τιμών υλικών σας κάτω από τις ανώ-

τατες τιμές του Παρατηρητηρίου της ΕΠΥ (όπως έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα αυτής), και σχετική εντο-λή προς τις υπηρεσίες σας για έγκριση (και παρακο-λούθηση) από σας για κάθε είδος κάθε ιατρικής πρά-ξης στα προσθετικά υλικά σύμφωνα με τα ανωτέρω. Η προσαρμογή των τιμών δεν σημαίνει και υπογρα-φές συμβάσεων, οι οποίες υπογράφονται μόνο με τις νόμιμες διαδικασίες προμηθειών.

β)αποστολή βεβαίωσης στις Διοικήσεις των ΥΠε ότι τα ανω-τέρω τηρούνται, όπως και οι πρόσφατες εγκύκλιοι για

Άμεσες οδηγίες για τις Προμήθειες και την Οικονομική Διαχείριση Νοσοκομείων ΕΣΥ

Εγκύκλιος-απόφαση40538/14/06/10ορθήεπανάληψηΘέμα: Κριτήρια έγκρισης μεγεθών συσκευασίας φαρμακευτικών προϊόντωνΈχοντας υπόψη:1. Το Νόμο 1316/1983 (ΦΕΚ 3Α/11-01-1983) «Ίδρυση, οργάνωση

και αρμοδιότητες του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων της Εθνι-κής Φαρμακοβιομηχανίας και Εθνικής Φαρμακαποθήκης και συμπλήρωση της Φαρμακευτικής Νομοθεσίας», όπως ισχύει.

2. Την Κοινή Υπουργική Απόφαση Φ80000/ΟΙΚ.8755/892/ 09-04-2010 «Καθορισμός εφαρμογής αντικειμενικών κριτη-ρίων για την κατάρτιση, αναθεώρηση και συμπλήρωση του καταλόγου συνταγογραφούμενων φαρμάκων βάσει των δια-τάξεων του άρθρου 12 παρ. 1 περ. β του νόμου 3816/2010 (ΦΕΚ 6 Α΄)» (ΦΕΚ 417/12-04-2010 Τεύχος Β΄).

3. Την Εγκύκλιο του Ε.Ο.Φ. 3480/18-01-2010 «Συσκευασίες φαρ-μακευτικών προϊόντων που ακολουθούν αμοιβαία/αποκε-ντρωμένη διαδικασία έγκρισης».

4. Την Εγκύκλιο του Ε.Ο.Φ. 38548/10-06-2008 «Ορθή Διαχείριση Φαρμακευτικών προϊόντων στα νοσοκομεία».

ΣκοπόςΕκδίδουμε την παρούσα Εγκύκλιο με σκοπό τη θέσπιση αντικει-μενικών κριτηρίων για την έγκριση μεγεθών συσκευασίας φαρ-μακευτικών ιδιοσκευασμάτων που θα κυκλοφορήσουν στην ελληνική αγορά, λαμβάνοντας υπόψη και την εναρμόνιση με τα κριτήρια για την κατάρτιση, αναθεώρηση και συμπλήρωση

του καταλόγου συνταγογραφούμενων φαρμάκων, όπως αυτά καθορίζονται στο άρθρο 12 παρ. 1 περ. β του νόμου 3816/2010 (ΦΕΚ 417/12-04-2010 Τεύχος Β΄).Ορίζουμεότι:Ο Ε.Ο.Φ. θα εγκρίνει συσκευασίες οι οποίες καλύπτουν τη μη-νιαία θεραπεία (28 ή 30 μονάδες δόσης) ή ακέραιο υποπολλα-πλάσιο αυτής, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποκλίνει από το θεραπευτικό σχήμα.Τα γενόσημα φάρμακα υποχρεούνται να έχουν ως αναφορά το πρωτότυπο ιδιοσκεύασμα.Για χρόνιες ασθένειες μπορεί μεν να συνταγογραφείται τρίμηνη θεραπεία, η οποία όμως θα εκτελείται σε μηνιαία βάση. Κατά συνέπεια δεν κρίνεται απαραίτητη η διαφοροποίηση από τα ανωτέρω ούτε για τις χρόνιες ασθένειες.Συσκευασίες υπερδιπλάσιες της μηνιαίας θεραπείας και έως 500 μονάδες δόσης μπορούν να εγκρίνονται μόνο ως νοσοκο-μειακές συσκευασίες, για λόγους καθαρά χρηστικούς.Για τα φαρμακευτικά προϊόντα τα οποία ακολουθούν αμοιβαία ή αποκεντρωμένη διαδικασία, θα ακολουθούνται τα αναφερόμενα στις Εγκυκλίους 348/18-01-2010 και 24754/15-04-2010 του Ε.Ο.Φ.Κάθε προηγούμενη εγκύκλιος που αντίκειται στην παρούσα κα-ταργείται από την έκδοση της παρούσης.

Ο Πρόεδρος Ε.Ο.Φ. Καθηγητής. Ιωάννης Τούντας

Κριτήρια έγκρισης μεγεθών συσκευασίας φαρμακευτικών προϊόντων


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝΜεσογείων 284, 155 62 Χολαργόςwww.eof.grΔιεύθυνση: Φαρμακευτικών Μελετών & ΈρευναςΠληροφορίες: Τμήμα Ανεπιθύμητων ΕνεργειώνΤηλέφωνο: 210 - 6507380Fax: 210 - 6549585e-mail: [email protected] ME AΠΟΔΕΙΞΗ

Χολαργός, 26/5/2010Αρ. Πρωτ.: 34955

Προς: Πίνακα ΑποδεκτώνΘΕΜΑ: Λειτουργία / Σύνθεση Νοσοκομειακής Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης

Αξιότιμοι κύριοι/κυρίες, Σε συνέχεια προηγούμενων σχετικών εγγράφων του Ε.Ο.Φ. (αρ. πρωτ. 35796/2-6-2006, 52195/7-9-2005, 25706/5-5-2004), σχετικά με τη «Λειτουργία Επιτροπής Φαρμακοε-παγρύπνησης Νοσοκομείων» και σύμφωνα με την ισχύου-σα νομοθεσία (Υπουργική Απόφαση Υ4α/4271/1996, ΦΕΚ 457/17-6-96, Άρθρο 47 Ν. 2519/ΦΕΚ 165/21-8-1997) ζητού-με να μεριμνήσετε άμεσα για την αποτελεσματική λειτουρ-γία της Νοσοκομειακής Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης στο Νοσοκομείο σας.Υπενθυμίζεται ότι σκοπός της Επιτροπής είναι:1) Η ενθάρρυνση και η συνεχής ενημέρωση των γιατρών

και των άλλων επιστημόνων υγείας του Νοσηλευτι-κού Ιδρύματος να αναφέρουν ΑΜΕΣΩΣ στην Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης τις ανεπιθύμητες ενέργειες που εντοπίζουν κατά την άσκηση των καθηκόντων

Λειτουργία / Σύνθεση Νοσοκομειακής Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης

φαρμακεία, ιατρικούς επισκέπτες και γραφεία υποδοχής-επικοινωνίας με τον πολίτη.

γ)αποστολή στις ΥΠε ή/και στην ΕΠΥ όλων των διαγωνι-σμών –προδιαγραφών του ενιαίου προγράμματος προ-μηθειών, όπου αυτό δεν έχει γίνει.

δ)αποστολή όλων των απαιτήσεων που αφορούν νοσήλια κ.λ.π. στα ασφαλιστικά ταμεία (τουλάχιστον προς ΙΚΑ, ΟΠΑΔ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ) έως 31-3-2010 (και ανάλογη προσπά-θεια είσπραξης τουλάχιστον του 90% έως τον Ιούλιο 2010).

ε)η επερχόμενη ρύθμιση χρεών θα αφορά υποχρεώσεις για αγορές φαρμάκων, υγειονομικού υλικού, ορθοπεδι-κού υλικού, χημικών-αντιδραστηρίων, που έγιναν έως το 2009, συνεπώς οι πληρωμές που μπορείτε να πραγματο-ποιήσετε αφορούν υποχρεώσεις σας για τα ανωτέρω του 2010 και γενικώς για υλικά και υπηρεσίες που δεν προ-αναφέρθηκαν. Όλες θα πρέπει να γίνουν κατά χρονική προτεραιότητα και ιεράρχηση.

στ) έγκαιρη καταβολή πρόσθετων αμοιβών προσωπικού, τουλάχιστον έως 31-3-2010 (έχουν εγκριθεί για το 2010 όλου του προσωπικού, ενώ τα επιπρόσθετα των ιατρών του Μαρτίου εγκρίθηκαν και αποστέλλονται).

ζ)βεβαιώσεις σας, μέσω των αρμόδιων οικονομικών στελεχών σας, για όλα τα στοιχεία (οικονομικά κ.λ.π.) που έχουν δοθεί στις ΥΠε και στο Υ.Υ.Κ.Α. έως 30/4/2010 (το ίδιο θα επανα-λαμβάνεται μηνιαία για τα οικονομικά κ.λ.π. στοιχεία).

η) ολοκλήρωση οικονομικών κ.λ.π. διδικασιών (Διεύθυνση Διοικητικού ή/και Υποδιεύθυνση Οικονομικού, Τμήματα Οικονομικού, Προμηθειών-Διαχείρισης, Γραφείο Κίνησης-Λογιστήριο Ασθενών, Φαρμακείου και Πληροφορικής), με στόχο το επόμενο δίμηνο να γίνει η εφαρμογή μηχανο-γραφημένου διπλογραφικού στα ανωτέρω (με ίδια μέσα ή/ και με βοήθεια, που δεν θα προκαλεί δαπάνη εγκρινό-μενη μέσω Ε.Π.Υ.).

θ) μηνιαία περιληπτική έκθεση για όλα τα ανωτέρω εντός του μήνα (Μαΐου - Ιουνίου - Ιουλίου), που θα διαβιβάζε-ται έγκαιρα στις αρμόδιες ΥΠε, οι οποίες με τη σειρά τους θα ελέγχουν αρμοδίως και θα ενημερώνουν το Υ.Υ.Κ.Α. με βάση και τους στόχους που δόθηκαν.

Οι Διοικήσεις των ΥΠε, η ΕΠΥ και οι υπηρεσίες του Υ.Υ.Κ.Α εί-ναι στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω βοήθεια.

Με εκτίμησηΟ Γενικός Γραμματέας

Νίκολαος Πολύζος

Κοινοποίηση: 1. Διοικητές ΥΠε2. Υποδιοικητές ΥΠε και Νοσοκομείων (μέσω των Διοικητών)3. ΕΠΥ4. Γραφείο κ. Υπουργού Υ.Υ.Κ.Α.5. Γραφείο κ. Υφυπουργού Υ.Υ.Κ.Α.


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΠΕΙΓΟΝΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΘΗΝΑ 28/5/2010ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Αρ. Πρωτ.: ΔΥΓ3(α)/οικ.63578ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΣ: 1. Διοικητές ΥΠΕΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ 2. Διοικητές ΝοσοκομείωνΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝΤΜΗΜΑ Α’Ταχ. Διεύθυνση: Αριστοτέλους 17Ταχ. Κώδικας: 101 87Τηλέφωνο: 210 5237483

ΘΕΜΑ: Ζητούνται στοιχεία

Μετά την εφαρμογή της Κ.Υ.Α. Φ80000/οικ. 11385/1394/30-4-2010, σχετικά με τη διάθεση των φαρμακευτικών ιδιο-σκευασμάτων για τη θεραπεία σοβαρών ασθενειών, πα-ρακαλούμε όπως μας γνωρίσετε από τα φαρμακεία των νοσοκομείων, εντός του πρώτου δεκαημέρου του μηνός Ιουνίου, τα κάτωθι στοιχεία:1) Πόσες συνταγές ασφαλιστικών ταμείων εξωτερικών ασθε-

νών (όχι των βιβλιάριων απόρων - ανασφάλιστων) που αφορούσαν τα συγκεκριμένα φάρμακα εκτέλεσε το φαρ-μακείο κάθε νοσοκομείου από 1-3-10 έως και 31-3-10.

2) Πόσες συνταγές ταμείων των ίδιων φαρμάκων εκτέλεσε το φαρμακείο από 1-5-10 έως και 31-5-10.

3) Κατάσταση με τα εν λόγω φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα (ονομασία, μορφή, περιεκτικότητα, ποσότητα) που δια-τέθηκαν από το φαρμακείο του νοσοκομείου προς τους δικαιούχους εξωτερικούς ασθενείς από 1-5-10 έως και 31-5-10, όπως επίσης και κατάσταση από την οποία θα προκύπτει ενδεικτικά το καθημερινό απόθεμα του φαρ-μακείου στα συγκεκριμένα φάρμακα.

Ο Γεν. Γραμματέας Δημ. Υγείας

Α. Δημόπουλος

Εσωτερική Διανομή:1. Γρ. Γεν. Γραμματέα Δημ. Υγείας2. Γρ. Γεν. Δ/ντριας Δημ. Υγείας3. Δ/νση Φαρμάκων & Φαρμακείων

Ζητούνται στοιχεία για φάρμακα σοβαρών ασθενειών από το Υπουργείο

τους, ακόμα και αν δεν είναι βέβαιοι για τη συσχέτιση.2) Η συλλογή των αναφορών των ανεπιθύμητων ενεργειών ή

και η καταγραφή τους, σε συνεργασία με το θεράποντα ια-τρό, στο ειδικό έντυπο του Ε.Ο.Φ. την ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ.

3) Η ΑΜΕΣΗ και με τρόπο ΑΣΦΑΛΗ, ως προς την παραλαβή τους, αποστολή των ΚΙΤΡΙΝΩΝ ΚΑΡΤΩΝ στην Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης του Ε.Ο.Φ.

Διευκρινίζεται ότι η Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης συστήνεται με απόφαση του Δ.Σ. του Νοσηλευτικού Ιδρύματος ή αν δεν υπάρχει, από το αντίστοιχο Διοικη-τικό όργανο του Ιδρύματος μετά από υπόδειξη της Επι-στημονικής Επιτροπής, όπου υπάρχει. Η Επιτροπή Φαρ-μακοεπαγρύπνησης αναφέρεται απευθείας στον Ε.Ο.Φ. Η επιτροπή αποτελείται από τέσσερα μέλη, από τα οποία τα τρία είναι ιατροί (εφόσον υπάρχει κλινικός φαρμακολόγος με αποδεδειγμένη εμπειρία συμμετέχει) και το τέταρτο εί-ναι ο φαρμακοποιός που προΐσταται της Φαρμακευτικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου.Παρακαλούμε να ενημερώσετε γραπτώς, εντός 15 ημερών από την παραλαβή του εγγράφου το Τμήμα Ανεπιθύμητων Ενεργειών του Ε.Ο.Φ. στο fax 210 - 6549585 ή το e-mail: adr @eof.gr ή μέσω πρωτοκόλλου) σχετικά με:

την τρέχουσα στελέχωση της Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύ-πνησης του Νοσηλευτηρίου σας καθώς και

τα στοιχεία επικοινωνίας των μελών (θέση, διεύθυνση, τηλέ-φωνο, fax, e-mail).

Eπίσης στο μέλλον θα πρέπει να ενημερώνετε αντίστοιχα τον Ε.Ο.Φ. για κάθε περίπτωση μεταβολών στη σύνθεση της Επι-τροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης. Αποδέκτες: Πρόεδροι των 7 Δ.Υ.ΠΕ. για Κοινοποίηση στους Διοικητές των Νοσοκομείων της Περιφέρειάς τους.

Ο Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΟ.Φ.

Ι. ΤούνταςΑν. Καθηγητής Ιατρικής

Πίνακας αποδεκτών:1η Δ.Υ.ΠΕ. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ζαχάρωφ 3, 11521, Αθήνα2η Δ.Υ.ΠΕ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ & ΑΙΓΑΙΟΥ: Θηβών 46-48, 18543, Πειραιάς3η Δ.Υ.ΠΕ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ: Αριστοτέλους 16, 54623, Θεσ/νίκη4η Δ.Υ.ΠΕ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ: Αριστοτέλους 16, 54623, Θεσ/νίκη5η Δ.Υ.ΠΕ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ: Νικηταρά 18, 41221, Λάρισα6η Δ.Υ.ΠΕ. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ, ΗΠΕΙΡΟΥ & ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ: Ν.Ε.Ο. Πατρών - Αθηνών & Υπάτης 1, 264417η Δ.Υ.ΠΕ. ΚΡΗΤΗΣ: Σμύρνης 26, 71291, Τ.Θ. Ηράκλειο


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΗΣΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΗΣΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ & ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣΤΜΗΜΑ Α΄& Β’Ταχ. Δ/νση: Σταδίου 29, ταχ. κώδικας: 10110 Πληροφορίες: A. ΚαραμπλιάνηΤηλέφωνο: 210 - 3368161, Fax: 210 - 3368186Email: [email protected]

Αθήνα, 15/6/2010Αριθ. Πρωτ.: Φ. 42000/οικ.15230/1824

ΠΡΟΣ: Ως πίνακα ΔιανομήςΚΟΙΝ.: 1. Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο Πειραιώς 134, 118 54, Αθήνα 2. Φαρμακευτικό Σύλλογο Αττικής Μυλλέρου 1 & Αγησιλάου, 104 36 Αθήνα 3. Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο Πλουτάρχου 3, 10675, Αθήνα

ΘΕΜΑ: Σχετικά με τη θεώρηση συνταγών φαρμάκων

Σας γνωρίζουμε ότι στο ν. 3846/2010 (ΦΕΚ Α’ 66) περιλαμβά-νονται και οι διατάξεις του άρθρου 32, με τις οποίες ρυθμίζο-νται θέματα ελέγχου ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από τους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς.Ειδικότερα από την παρ. 2 του άρθρου 32 και στο πλαίσιο της λήψης μέτρων για τον εξορθολογισμό των δαπανών φαρμα-κευτικής περίθαλψης, καθιερώνεται η υποχρέωση θεώρησης των συνταγών. Συνταγές φαρμάκων η αξία των οποίων υπερ-βαίνει τα 150,00 €, δεν εκτελούνται από τον φαρμακοποιό, εφόσον δεν είναι θεωρημένες και σε περίπτωση εκτέλεσής τους δε δικαιολογείται η αξίωση του σχετικού ποσού από τον ασφαλιστικό φορέα.Παρακαλούμε για την άμεση ενημέρωση των αρμόδιων υπη-

ρεσιών σας, διοικητικών και υγειονομικών, καθώς και των συνεργαζόμενων με οποιαδήποτε σχέση με το φορέα σας ια-τρών, ελεγκτών ιατρών, φαρμακοποιών, για την πιστή εφαρ-μογή των παραπάνω.Θεωρούμε επιβεβλημένο στην παρούσα φάση και για την καλύ-τερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων σας και την αποφυγή τα-λαιπωρίας αυτών και μάλιστα σε απομακρυσμένες, ορεινές και νησιωτικές περιοχές, οι διοικήσεις των φορέων σας να συνεργα-σθούν, ώστε να δοθεί η δυνατότητα να ελέγχονται οι συνταγές φαρμάκων φορέων που δε διαθέτουν ελεγκτές γιατρούς από ελεγκτές άλλου φορέα που διαθέτει αντίστοιχους γιατρούς.Ακόμη μπορεί να εξετασθεί η δυνατότητα αποστολής με ΦΑΞ της συνταγής στην κεντρική υπηρεσία του φορέα, να γίνεται η θεώρηση από τον αρμόδιο ελεγκτή γιατρό και στη συνέχεια να επιστρέφεται, με φαξ, και να επισυνάπτεται στην πρωτό-τυπη συνταγή, η οποία εκτελείται από το φαρμακοποιό.Επισημαίνεται ότι, για τις συνταγές που περιέχουν φάρμακα που αναφέρονται στην ΚΥΑ Φ.80000/οικ.11385/1394/ΦΕΚ 569/Β/2010 και τα οποία προμηθεύονται οι ασφαλισμένοι από τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων ή τα ιδιωτικά φαρμακεία με τη διαδικασία του «στερείται», δεν απαιτείται θεώρηση.Επίσης, δεν απαιτείται θεώρηση για τα φάρμακα που χορη-γούνται μέσω του φαρμακείου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.Παρακαλούμε για την πιστή εφαρμογή των παραπάνω ανα-φερομένων.

Η Γενική ΓραμματέαςΑθηνά Δρεττά

Εσωτερική Διανομή1. Γραφείο κ. Υπουργού2. Γραφείο κ. Υφυπουργού3. Γραφείο κ. Γεν. Γραμματέα4. ΥΠΕΔΥΦΚΑ Α) Δ/νση Κεντρική Υπηρεσίας Β) Δ/νση Περιφέρειας Αττικής

5. Δ/νση Ασφαλ. Ασθένειας & Μητρότητας / Τμήμα A΄ & Β

Θεώρηση συνταγών φαρμάκων

ΔΙΟΙΚΗΣΗ / ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ / ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣΤαχ. Δ/νση: Αγ. Κων/νου 8Πληροφορίες: Ε. ΑλεξοπούλουΑριθμ. τηλ.: 210 - 5213670, αριθ. φαξ: 210 5221649

Αθήνα, 18 Ιουνίου 2010Αριθ. Πρωτ.: Γ55/778

ΠΡΟΣ: 1. Νομαρχιακές και Τοπικές Μονάδες Υγείας ΙΚΑ-ΕΤΑΜ2. Περιφερειακά και Τοπικά Υποκ/τα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (Υγειονομικές και Φαρμακευτικές Υπηρεσίες)

Κοινοποίηση διατάξεων του Ν. 3846/2010 (ΦΕΚ 66/Α/11-05-2010)


3. Νοσοκομεία ΙΚΑ-ΕΤΑΜ4. Υγειονομικές Περιφέρειες Υ.Π.Ε. (πίνακας διανομής)5. Υ.Π.Ε.Δ.Υ.Φ.Κ.Α., Σταδίου 29, 10110 Αθήνα6. Τους Διοικητές των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων: - Στρατιωτικό Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών (401 Γ.Σ.Ν.Α.) Μεσογείων και Κανελλοπούλου 1, 11525 ΑΘήνα - Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας - 251 (Γ.Ν.Α.) Κανελλοπούλου 3, 11525 Αθήνα - Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών (Ν.Ν.Α.) Δεινοκράτους 70, 11521, Αθήνα - Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού

(Ν.Ι.Μ.Ι.Τ.Σ.) Μονής Πετράκη 10, 11521 Αθήνα - Στρατιωτικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος 414 Ταξιάρχου Βέλλιου 6, 15236, Παλαιά Πεντέλη

ΘΕΜΑ: «Κοινοποίηση διατάξεων του Νόμου 3846/2010 (ΦΕΚ 66/Α/11-05-2010)»Σχετικά: 1. Έγγραφα υπ. αριθμ. Φ.42000/οικ. 15230/1824/15-06-2010

& Φ. 42000/οικ.14609/1757/3-6-1010 του Υπουργείου Ερ-γασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

2. Έγγραφό μας υπ’ αριθμ. Γ55/773/4-6-2010.Σε συνέχεια στο ανωτέρω σχετικό (2) έγγραφό μας σας επι-συνάπτουμε:Α) το υπ’ αριθμ. Φ. 42000/οικ.14609/1757/3-6-2010 έγγρα-

φο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλι-σης με το οποίο επίσης κοινοποιούνται οι διατάξεις του Ν. 3846/2010 που αφορούν στα ακόλουθα:- στην προθεσμία προσαρμογής των ιδιωτικών κλινικών

στις διατάξεις του Προεδρικού Διατάγματος 235/00- στην προθεσμία προσαρμογής των ιδιωτικών κλινικών

ως προς την ίδρυση φαρμακείου και ως προς τη χρέωση των φαρμάκων.

Β) το Φ. 42000/οικ.15230/1824/15-06-2010 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με το οποίο δίδονται διευκρινήσεις σχετικά με την υποχρέ-ωση θεώρησης των συνταγών και παρέχονται οι εξής δυνατότητες:- θεώρησης των συνταγών σε απομακρυσμένες, ορεινές

και νησιωτικές περιοχές και από ελεγκτές ιατρούς άλλου φορέα, εάν το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δε διαθέτει ελεγκτές στην περι-οχή και, αντιστρόφως, θεώρηση συνταγών ασφαλισμέ-νων άλλων ταμείων σε περιοχές που μόνο το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ διαθέτει ελεγκτές ιατρούς

- αποστολής με τηλεομοιότυπο (fax) της συνταγής στην Νομαρχιακή ή Τοπική Μονάδα Υγείας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

προκειμένου να θεωρηθεί από ελεγκτή ιατρό και να επι-στραφεί με τον ίδιο τρόπο, έτσι ώστε να μπορεί ο φαρ-μακοποιός να επισυνάπτει την τηλεομοιοτυπία στην πρωτότυπη συνταγή.

Τονίζεται ότι δεν απαιτείται θεώρηση:- για τα φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα που χορηγούνται

από τα φαρμακεία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ- για συνταγές που περιέχουν φάρμακα που αναφέρονται

στην Φ. 80000/οικ.1385/1394/ΦΕΚ 569/Β/2010, τα οποία προμηθεύονται οι ασφαλισμένοι από τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων ή τα ιδιωτικά φαρμακεία με τη δια-δικασία του «στερείται».

Σύμφωνα με το Ν. 3846/2010 είναι πλέον υποχρεωτική η συμπλήρωση όλων των πεδίων της συνταγής, συμπερι-λαμβανομένου του Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφά-λισης (ΑΜΚΑ) του ιατρού που συνταγογραφεί. Κατόπιν αυτού θα πρέπει όλοι οι ιατροί του Ιδρύματος να συμπλη-ρώνουν από 1ης Ιουνίου 2010 σε κάθε συνταγή που εκδί-δουν τον προσωπικό τους Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης, όπως ρητά προβλέπεται στον ανωτέρω Νόμο. Η χρήση σφραγίδας στο πεδίο «ΑΜΚΑ Ιατρού» είναι επι-τρεπτή με την προϋπόθεση να μην επικαλύπτονται άλλα πεδία του εντύπου της συνταγής. Σε περίπτωση που οι ια-τροί δεν προχωρήσουν στην άμεση αναγραφή του ΑΜΚΑ τους, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ θα αναγκαστεί να προχωρήσει στην επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων. Οι Διευθυντές των Μονάδων Υγείας του Ιδρύματος να μεριμνήσουν άμεσα προκειμένου να ορίσουν, όπου δεν υπάρχουν ήδη, ελεγκτές ιατρούς με γνώμονα τη διευκό-λυνση των ασφαλισμένων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Με ευθύνη τους να δοθεί από ένα αντίγραφο του εγγράφου αυτού στους ιατρούς της μονάδας τους, που συνταγογραφούν, καθώς και από ένα αντίγραφο στους ιατρους των Κ.Υ. και Π.Ι. της ασφαλιστικής τους περιοχής, εφόσον εκδίδουν συνταγές ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, οι οποίοι θα το παραλάβουν ενυπόγραφα. Τα Υποκαταστήματα να επιδώσουν το παρόν έγγραφο με απόδειξη παραλαβής στους συνεργαζόμενους φαρμακο-ποιούς.

Η Γενική Διευθύντρια Υπηρεσιών Υγείας

Ε. Αντωνοπούλου

Κοινοποιήσεις:1. Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης2. Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΘΗΝΑ, 30-6-2010ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΑΡ. ΠΡΩΤ.: οικ79709ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΠΡΟΣ: κ.κ. ΔιοικητέςΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Νοσοκομείων ΕΣΥ

ΘΕΜΑ: Οδηγίες Γ.Γ. ΥΥΚΑ επί της εγκυκλίου της Υπουργού για τα φάρμακα

Σε συνέχεια της εγκυκλίου με Αρ. Πρωτ. Οικ. 39372/1-3-2010 διευκρινίζονται τα εξής:1. Σε κάθε νοσοκομείο Ε.Σ.Υ.Κ.Α. συνιστάται η δημιουργία

τριμελούς (κάτω των 200 κλινών) ή πενταμελούς (200 κλινών και άνω) Επιτροπής Φαρμάκων (Ε.Φ.), με απόφα-ση του Διοικητή, μετά και από εισήγηση του Επιστημονι-κού Συμβουλίου, που αποτελείται από: Α) Το Δ/ντη του φαρμακευτικού τμήματος ή (αν δεν

υπάρχει) άλλο νοσοκομειακό φαρμακοποιό, με τον αναπληρωτή του,

Β) Τα υπόλοιπα 2-4 μέλη είναι γιατροί διαφορετικής ειδι-κότητας, με τους αναπληρωτές τους (συνιστάται ένας από τον Παθολογικό ή Εργαστηριακό Τομέα, με εξειδί-κευση στις λοιμώξεις, ένας από το Χειρουργικό Τομέα και, όπου υπάρχει, ένας από Ψυχιατρικό Τομέα, σε νο-σοκομεία 200 κλινών και άνω.

Γ) Ο Πρόεδρος της Επιτροπής εκλέγεται, στην πρώτη συ-νεδρίαση αυτής, με τον αναπληρωτή του. Ένας εκ των δύο είναι ο (α) που εισηγείται και τα θέματα.

Δ) Κατά περίπτωση μπορεί να συμμετέχει (μετά από πρό-σκληση) και γιατρός ειδικότητας, πέραν αυτών που με-τέχουν στη σύνθεση της Ε.Φ., αν εξετάζονται φάρμακα της ειδικότητάς του.

2.Η Ε.Φ. συνεδριάζει τακτικά μέχρι δύο φορές το χρόνο (μία ανά εξάμηνο) για να εξετάσει περιπτώσεις εισαγω-γής νέων φαρμάκων, καθώς και εκτάκτως, αν υπάρχει έκδοση νέου δελτίου τιμών ή κάτι συναφές. Η Ε.Φ. συ-νεδριάζει, επίσης, τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο για να εξετάσει οικονομικά και λειτουργικά στοιχεία της ανά

3μηνο κατανάλωσης προϊόντων φαρμακείου ανά κλινική, εργαστήριο ή μονάδα. Η θητεία της Ε.Φ. είναι διετής. Στις συνεδριάσεις της Ε.Φ. τηρούνται πρακτικά σε ειδικό βι-βλίο, χειρόγραφα ή σε ηλεκτρονική μορφή. Η γραμματει-ακή υποστήριξη ανατίθεται στη γραμματεία του Επιστη-μονικού Συμβουλίου ή όπου ο Διοικητής αποφασίσει.

3.Η Ε.Φ. γνωμοδοτεί για κάθε θέμα που σχετίζεται με την παροχή φαρμακευτικής περίθαλψης στους νοσηλευόμε-νους και τους εξωτερικούς ασθενείς του Νοσοκομείου.

Στις αρμοδιότητες της Ε.Φ. ενδεικτικά περιλαμβάνονται: Α) η εξέταση και η εισήγηση προς το Διοικητή του Νο-

σοκομείου των αιτημάτων εισαγωγής ή διαγραφής φαρμάκων από το νοσοκομειακό συνταγολόγιο. Στην περίπτωση εισαγωγής, το αίτημα υποβάλλεται από Δ/ντή κλινικής ή το φαρμακοποιό, αφού συμπληρωθεί συγκεκριμένη φόρμα.

Β) Η δημιουργία νοσοκομειακού συνταγολογίου φροντίζο-ντας για την τακτική ανανέωσή του με κριτήριο την κλινι-κή αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια και το κόστος.

Γ) Η εισήγηση και κατάρτιση κανόνων ορθής συνταγο-γράφησης εντός του νοσοκομείου.

Δ) Η εισήγηση της επωφελέστερης για τον ασθενή και οι-κονομικά συμφέρουσας φαρμακευτικής πολιτικής για το νοσοκομείο.

Ε) Η οργάνωση επιστημονικών και επιμορφωτικών εκδη-λώσεων με συμμετοχή ειδικών επιστημόνων για θέμα-τα νοσοκομειακής φαρμακευτικής περίθαλψης κ.λ.π) και κάθε άλλο σχετικό που ανατίθεται από τη διοίκηση του νοσοκομείου.

Ο Γενικός Γραμματέας ΥΥΚΑ

Νίκος Πολύζος

Κοινοποίηση:1. Γραφείο κ. Υπουργού Υ.Υ.Κ.Α.2. Διοικητές ΥΠε3. Δ/νση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας ΥΥΚΑ4. Δ/νση Φαρμάκων και Φαρμακείων ΥΥΚΑ5. ΣΕΥΥΠ

Οδηγίες Γ.Γ. ΥΥΚΑ επί της εγκυκλίου της Υπουργού για τα φάρμακα

θέσεις - παρεμβάσεις

H άμεση απάντηση της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. στην επιστολή του Γενικού Γραμματέα του ΥΥΚΑ κ. Ν. Πολύζου προς τους Διοικητές των Νοσοκομείων ΕΣΥΚΑ με αρ. πρωτ. οικ. 79709/30-6-2010 είναι η ακόλουθη επιστολή.

Η λειτουργία της Επιτροπής Φαρμάκων

Αθήνα 08-07-2010

Αρ. Πρωτ.: 249

Προς: Γ.Γ. Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής

Αλληλεγγύης κο. Ν. Πολύζο

ΘΕΜΑ: Οδηγίες Γ.Γ. Υ.Υ.Κ.ΑΛ επί της εγκυκλίου

της Υπουργού για τα φάρμακα

Σχετ.: Το με αριθμ. οικ79709/30-6-2010 έγγραφό σας

Σχετικά με το παραπάνω σχετικό έγγραφο με το οποίο

δίδονται οδηγίες για τη λειτουργία της επιτροπής φαρμά-

κων, σας επισημαίνουμε τα παρακάτω:

Α) Σε αρκετά νοσοκομεία της χώρας έχουν ήδη συσταθεί

και λειτουργούν επιτροπές φαρμάκων σύμφωνα με

την πρόταση της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. όπως σας έχει σταλεί με το

με αριθμ. 232/4-5-2010 έγγραφό μας.

Β) Σχετικά με την επιτροπή φαρμάκων η πρόταση της

Π.Ε.Φ.Ν.Ι. είναι:

Η επιτροπή φαρμάκων αποτελείται:

«α) Από το Δ/ντή του φαρμακευτικού τμήματος ή άλλο

νοσοκομειακό φαρμακοποιό στη θέση του Προέ-

δρου της Ε.Φ., με τον αναπληρωτή του.

β) Τα υπόλοιπα 2-4 μέλη μπορεί να είναι ιατροί διαφο-

ρετικής ειδικότητας ή φαρμακοποιοί με τους ανα-

πληρωτές τους.

γ) Κατά περίπτωση μπορεί να συμμετέχει (μετά από

πρόσκληση) και γιατρός ειδικότητας πέραν αυτών

που μετέχουν στη σύνθεση της Ε.Φ., αν εξετάζονται φάρμακα της ειδικότητάς του».

Γ) Όσον αφορά την παράγραφο (γ) του εγγράφου σας

σύμφωνα με την οποία:

«γ) Ο Πρόεδρος της Ε.Φ. εκλέγεται στην πρώτη συνεδρί-αση αυτής με τον αναπληρωτή του...»

Σας πληροφορούμε ότι έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το

Ν2690/1999 «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασί-

ας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 45/9-3-1999) και ως εκ τού-

του πάσχει νομιμότητας.

Συγκεκριμένα το Άρθρο 13 παράγραφος 3 του Ν.

2690/1999 αναφέρει:

«3. Ο πρόεδρος και ο γραμματέας του συλλογικού ορ-γάνου ορίζονται, μαζί με τους αναπληρωματικούς τους, με την πράξη συγκρότησής του. Αν το συλλο-γικό όργανο συγκροτείται αποκλειστικώς από αι-ρετά μέλη, ο πρόεδρος, ο γραμματέας και τα λοιπά μέλη στα οποία ανατίθεται συγκεκριμένο αξίωμα, μαζί με τους αναπληρωματικούς τους, εκλέγονται, με μυστική ψηφοφορία, από τα μέλη του συλλογι-κού οργάνου».

Παρακαλούμε για την τροποποίηση του σχετικού εγγρά-

φου σύμφωνα με τα παραπάνω.

Με τιμή

Για το Δ.Σ. Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Ειρήνη Τσικαλάκη, MSc Δέσποινα Μακριδάκη, MSc


Μετά την παρέμβαση της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. (αρ. πρωτ.: 249) εστάλη ορθή επανακοινοποίηση από τον Γενικό Γραμμα-τέα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κου Ν. Πολύζου.

Οδηγίες Γ.Γ. ΥΥΚΑ επί της εγκυκλίου της Υπουργού για τα φάρμακα

ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Αθήνα, 9/7/2010ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Αρ. πρωτ.: 79709ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣΤαχ. Δ/νση: Αριστοτέλους 19Ταχ. Κώδικας: 10187Τηλέφωνο: 210 5202310 ΠΡΟΣ:Φαξ: 210 5202075 Διοικητές Νοσ/μείων ΕΣΥΚΑ

Θέμα: Οδηγίες Γ.Γ. Υ.Υ.Κ.ΑΛ επί της εγκυκλίου της Υπουργού για τα φάρμακα

Σε συνέχεια της εγκυκλίου με Αρ. Πρωτ. οικ. 39372/31-3-2010 διευκρινίζονται τα εξής:1.Σε κάθε νοσοκομείο Ε.Σ.Υ.Κ.Α. συνιστάται η δημιουργία τρι-

μελούς (κάτω των 200 κλινών) ή πενταμελούς (200 κλινών και άνω) Επιτροπής Φαρμάκων (Ε.Φ.), με απόφαση του διοι-κητή, μετά και από εισήγηση του Επιστημονικού Συμβουλί-ου, που αποτελείται από: α) Το διευθυντή του φαρμακευτικού τμήματος ή (αν δεν

υπάρχει) άλλο νοσοκομειακό φαρμακοποιό, με τον ανα-πληρωτή του.

β) Τα υπόλοιπα 2-4 μέλη είναι γιατροί διαφορετικής ειδι-κότητας, με τους αναπληρωτές τους (συνιστάται ένας από τον Παθολογικό ή Εργαστηριακό Τομέα, με εξει-δίκευση στις λοιμώξεις, ένας από το Χειρουργικό Το-μέα και, όπου υπάρχει, ένας από Ψυχιατρικό Τομέα, σε νοσοκομεία 200 κλινών και άνω) ή φαρμακοποιοί με τους αναπληρωτές τους.

γ) Ο Πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται, με τον αναπληρωτή του, από το Διοικητή του νοσοκομείου.

δ) Κατά περίπτωση μπορεί να συμμετέχει (μετά από πρό-σκληση) και γιατρός ειδικότητας πέραν αυτών που με-τέχουν στην σύνθεση της Ε.Φ., αν εξετάζονται φάρμακα της ειδικότητάς του.

2.Η Ε.Φ. συνεδριάζει τακτικά μέχρι δύο φορές το χρόνο (μία ανά εξάμηνο) για να εξετάσει περιπτώσεις εισαγωγής νέων φαρμάκων, καθώς και εκτάκτως αν υπάρχει έκδοση νέου δελτίου τιμών ή κάτι συναφές. Η Ε.Φ. συνεδριάζει, επίσης, τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο για να εξετάσει

οικονομικά και λειτουργικά στοιχεία της ανά 3μηνο κατα-νάλωσης προϊόντων φαρμακείου ανά κλινική, εργαστήριο ή μονάδα. Η θητεία της Ε.Φ. είναι διετής. Στις συνεδριάσεις της Ε.Φ. τηρούνται πρακτικά σε ειδικό βιβλίο, χειρόγραφα ή σε ηλεκτρονική μορφή. Η γραμματειακή υποστήριξη ανατίθεται στη γραμματεία του Επιστημονικού Συμβουλί-ου ή όπου ο Διοικητής αποφασίσει.

3. Η Ε.Φ. γνωμοδοτεί για κάθε θέμα που σχετίζεται με την πα-ροχή φαρμακευτικής περίθαλψης στους νοσηλευόμενους και τους εξωτερικούς ασθενείς του νοσοκομείου. Στις αρμοδιότητες της Ε.Φ. ενδεικτικά περιλαμβάνονται: α) Η εξέταση και η εισήγηση προς το διοικητή του νο-

σοκομείου των αιτημάτων εισαγωγής ή διαγραφής φαρμάκων από το νοσοκομειακό συνταγολόγιο. Στην περίπτωση εισαγωγής το αίτημα υποβάλλεται από διευθυντή κλινικής ή το φαρμακοποιό, αφου συμπλη-ρωθεί συγκεκριμένη φόρμα.

β) Η δημιουργία νοσοκομειακού συνταγολογίου φροντίζο-ντας για την τακτική ανανέωσή του με κριτήριο την κλι-νική αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια και το κόστος.

γ) Η εισήγηση και κατάρτιση κανόνων ορθής συνταγο-γράφησης εντός του νοσοκομείου.

δ) Η εισήγηση της επωφελέστερης για τον ασθενή και οικονομικά συμφέρουσας φαρμακευτικής πολιτικής για το νοσοκομείο.

ε) Η οργάνωση επιστημονικών και επιμορφωτικών εκδη-λώσεων με συμμετοχή ειδικών επιστημόνων για θέμα-τα νοσοκομειακής φαρμακευτικής περίθαλψης.

στ) Η εφαρμογή των κειμένων-διατάξεων (νομοθεσίας, εγκυκλίων, κ.λ.π.), και κάθε άλλο σχετικό που ανατίθεται από τη διοίκηση του νοσοκομείου.

Ο Γενικός Γραμματέας ΥΥΚΑ

Νίκος ΠολύζοςΚοινοποίηση:1. Γρ. Υπουργού ΥΥΚΑ2. Διοικητές ΥΠε3. Δ/νση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας ΥΥΚΑ4. Δ/νση Φαρμάκων και Φαρμακείων ΥΥΚΑ5. ΣΕΥΥΠ


Εγκύκλιοι από ΙΚΑ και ΟΓΑ σχετικά με τη συνταγογράφηση φαρμάκων.

Κατάλογος μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.)ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 26-7-2010ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Αρ. πρωτ.: ΔΥΓ3γ/οικ.93266ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣΔ/ΝΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝΤΜΗΜΑ Α’Ταχ. Δ/νση: Αριστοτέλους 17Ταχ. Κώδικας: 10187 ΠΡΟΣ:Τelefax: 210 5227360 1) Διοικητές ΥΠΕΤηλέφωνο: 210 5237483 2) Διοικητές νοσοκομείων

(Μέσω αυτών τα αρμόδια τμήματα)

Θέμα: Κατάλογος μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.)

Σχετ.: 1. Η υπ’ αριθμ. ΔΥΓ3α/Γ.Π.63696/27-5-10 Υπουργική Απόφαση

2. Τα άρθρα 15 και 120 του Π.Δ. 95/2000, ΦΕΚ 76/Α/10-3-2000 «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας»

Σας γνωστοποιούμε ότι στο ΦΕΚ 740/β/28-5-10 δημοσιεύθηκε η ανωτέρω (1) σχετική Υπουργική Απόφαση που αφορά κατά-λογο φαρμακευτικών προϊόντων για τη χορήγηση των οποίων δεν απαιτείται ιατρική συνταγή (Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων - ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.) και τα οποία δεν θα αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Διευκρινίζουμε ότι η μη αποζημίωση των εν λόγω φαρμακευ-τικών ιδιοσκευασμάτων ισχύει τόσο για τους ασφαλισμένους ασφαλιστικών ταμείων όσο και για τους οικονομικά αδυνάτους, οι οποίοι βάσει ειδικών διατάξεων δικαιούνται φαρμακευτικής περίθαλψης από τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων.

Ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας ΥγείαςΑ. Δημόπουλος

ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ: ΦΕΚΕσωτερική διανομή: 1. Γρ. Γεν. Γραμματέα κο Ν. Πολύζο2. Γρ. Γεν. Δ/ντριας Δημ. Υγείας3. Γρ. Γεν. Δ/ντριας Υγείας4. Δ/νση Ανάπυξης Μονάδων Υγείας5. Δ/νση Υγειονομικής Περίθαλψης Ασφαλισμένων του Δημοσίου6. Δ/νση Φαρμάκων & Φαρμακείων

Μη αποζημίωση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων από το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ Αθήνα, 28 Ιουνίου 2010ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αριθ. Πρωτ. Γ55/780ΙΔΡΥΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝΕΝΙΑΙΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝΔΙΟΙΚΗΣΗΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΤΜΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣΤαχ. Δ/νση: Αγ. Κων/νου 16, 102 41, ΑθήναΑριθ. τηλ.: 210 5221605 Αριθ. fax: 210 5221649 Θέμα: «Μη αποζημίωση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδεί-ξεων, όπως αυτές ορίζονται στην εκδοθείσα από τον Ε.Ο.Φ. Περίληψη Χαρακτηριστικών του ΦαρμακευτικούΠροϊόντος, από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ»

Σχετικά:1. Νόμος 3816/26.01.2010 (ΦΕΚ Α’ 6) άρθρο 12 με τίτλο «Επανα-

εισαγωγή καταλόγου συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών

ιδιοσκευασμάτων και εξορθολογισμός πλαισίου χορήγησης ιδι-οσκευασμάτων για σοβαρές ασθένειες».

2. Το Γ55/737/16.02.2010 έγγραφο του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τίτλο: «Συντα-γογράφηση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων» (αντικα-θίσταται).

3. Το Γ55/640/24.07.2008 έγγραφο του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τίτλο: «Ενδεί-ξεις για τις οποίες η δαπάνη φαρμάκων δεν καλύπτεται από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς».

4. Το Γ55/645/02.09.2008 έγγραφο του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τίτλο: «Ενδεί-ξεις για τις οποίες η δαπάνη φαρμάκων δεν καλύπτεται από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς».

5. Το Γ55/719/21.09.2009 έγγραφο του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τίτλο: «Σχετικά με τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τα Φαρμακευτικά Ιδι-οσκευάσματα που εξετάζονται από την Ειδική Επιτροπή φαρμά-κων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ» (τροποποιείται).

6. Το Γ55/619/22.04.2008 έγγραφο του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τίτλο: «Σχετικά με τη χορήγηση του θεραπευτικού ραδιοφαρμακευτικού ιδιο-σκευάσματος Octreoscan» (αντικαθίσταται).

Σύμφωνα με την παρ.1α του αρ.12 του Ν.3816/26.01.2010 (ΦΕΚ


Α’ 6) αναφέρεται ότι: «Το Δημόσιο, οι οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης και κάθε φορέας και κλάδος ασφάλισης δικαιούχων περίθαλψης εγκρίνουν και εξοφλούν ιατρικές συνταγές μόνο εφόσον αυτές περιλαμβάνουν φάρμακα που περιέχονται σε κατάλογο συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών ιδιοσκευα-σμάτων και μόνο για τις εγκεκριμένες ενδείξεις, όπως αυτές καθορίζονται στην περίληψη χαρακτηριστικών του φαρμα-κευτικού προϊόντος».Περαιτέρω το αρ. 8 παρ. 4. του Ν.3457/2006 (ΦΕΚ Α’93) ρητά ορίζει ότι: «Απαγορεύεται, με ευθύνη του θεράποντος ιατρού, η συνταγο-γράφηση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων και δοσολογί-ας, όπως αυτά καθορίζονται στην Περίληψη Χαρακτηριστικών του Προϊόντος». Συνεπώς, για τη συνταγογράφηση, ουσιώδης είναι εκ μέρους του θεράποντος ιατρού, η γνώση της εγκεκριμένης «Περί-ληψης Χαρακτηριστικών του Προϊόντος».Κατά συνέπεια το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δεν αποζημιώνει πλέον συνταγές που περιέχουν φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα εκτός εγκεκριμένων εν-δείξεων, όπως αυτές καθορίζονται στην Περίληψη Χαρακτηριστι-κών του φαρμακευτικού Προϊόντος που εκδίδεται από τον Ε.Ο.Φ. Εξυπακούεται ότι δεν συνταγογραφούνται φαρμακευτικά ιδιο-σκευάσματα βάσει βιβλιογραφικών αναφορών.Διευκρινίζεται ότι το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δεν θα αποζημιώνει συνταγές για

φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων, ακόμα και εάν συνοδεύονται από έγκριση ατομικής παρηγορητι-κής θεραπείας Ε.Ο.Φ.Το Ίδρυμα θα προβεί σε επιβολή των αντίστοιχων πειθαρχικών κυρώσεων και καταλογισμών σε ιατρούς του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που θα εκ-δώσουν συνταγή με φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα εκτός εγκεκρι-μένων ενδείξεων Ε.Ο.Φ.Η Ειδική Επιτροπή φαρμάκων θα δέχεται δικαιολογητικά για εγκε-κριμένες ενδείξεις για τα φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα που ανα-φέρονται στα Γ55/703/24.06.2010 και Γ55/702/ 18.06.2009 έγγρα-φα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Σημειώνεται ότι η μη χορήγηση φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων αφορά και σε νοσηλευόμενους ασθενείς.Με ευθύνη των Διευθυντών των Μ.Υ. και Π.Υ.Υ. να δοθεί από ένα αντίγραφο του εγγράφου αυτού στους ιατρούς της μονάδας τους, που συνταγογραφούν, καθώς και από ένα αντίγραφο στους ιατρούς των Κ.Υ. και Π.Ι. της ασφαλιστικής τους περιοχής, εφόσον εκδίδουν συνταγές ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, οι οποίοι θα το παραλάβουν ενυπόγραφα. Τα Υποκαταστήματα να επιδώσουν το παρόν έγγραφο με απόδειξη παραλαβής στους συνεργαζόμενους φαρμακοποιούς.

Η Γενική Διευθύντρια Υπηρεσιών ΥγείαςΕ. Αντωνοπούλου

Σχετικά με τη μη αποζημίωση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων από το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ

Αθήνα, 22 Ιουλίου 2010Αριθ. Πρωτ. Γ55/784

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝΘέμα: «Σχετικά με τη μη αποζημίωση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων, όπως αυτές ορίζονται στην εκδοθείσα από τον Ε.Ο.Φ. Περίληψη Χαρακτηριστικών του Φαρμακευτικού Προϊόντος, από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ»Σχετικά:1. Το Φ.40021/19208/2263/20.07.2010 έγγραφο του Υπουργείου

Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με τίτλο: «Σχετικά με τη μη αποζημίωση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων»

2.Το Γ55/780/28.06.2010 έγγραφο του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τίτλο: «Μη αποζημίωση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων, όπως αυτές ορίζονται στην εκδοθείσα από τον Ε.Ο.Φ. Περίληψη Χαρα-κτηριστικών του Φαρμακευτικού Προϊόντος». (τροποποιείται)

Σε συνέχεια του ανωτέρω σχετικού 1, σας ενημερώνουμε ότι για αποφυγή της ταλαιπωρίας των ασφαλισμένων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξεύρεσης τρόπουαντιμετώπισης του θέματος της χορήγησης σκευασμάτων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων από τον Ε.Ο.Φ., συνεχίζεται η αποζημί-

ωση φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων που χορηγούνται εκτός ενδείξεων, είτε μετά από έγκριση της Επιτροπής του Ιδρύματος (Αθήνας - Θεσσαλονίκης) είτε μετά από προσκόμιση έγκρισης ατομικής παρηγορητικής θεραπείας Ε.Ο.Φ. (ή πρώιμης πρό-σβασης σε φάρμακα ανθρώπινης χρήσης όπως ορίζεται με την ΔΥΓ3α/Γ.Π.86209/02-10-2009).Σημειώνεται ότι το παραπάνω αφορά σε ασθενείς που είναι ήδη σε θεραπεία με φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα για μη εγκεκριμέ-νες ενδείξεις και έχουν έγκριση παρηγορητικής θεραπείας Ε.Ο.Φ. ή έγκριση της Επιτροπής Φαρμάκων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (Αθήνας - Θεσ-σαλονίκης), όπου θα επιτρέπεται η συνταγογράφηση και η αποζη-μίωση των ανωτέρω ιδιοσκευασμάτων μέχρι νεωτέρας οδηγίας. Εξαιρετικές δε περιπτώσεις θα εξετάζονται από την Επιτροπή Φαρ-μάκων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κατά τη μεταβατική περίοδο.Ως εκ τούτου, οι γιατροί του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μπορούν να συνταγογρα-φούν φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα εκτός εγκεκριμένων ενδεί-ξεων Ε.Ο.Φ., όπως αναφέρθηκε έως την τελική ρύθμιση και οδηγία από τα συναρμόδια Υπουργεία και τον Ε.Ο.Φ.

Η Γενική Διευθύντρια Υπηρεσιών ΥγείαςΕ. Αντωνοπούλου


Υπενθύμιση για την εφαρμογή διατάξεων του Π.Δ. 121/2008 σχετικά με τη συνταγογράφηση φαρμάκων για μηνιαία θεραπεία

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝΔΙΟΙΚΗΣΗΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣΚΛΑΔΟΣ: ΙΑ’ ΦΑΡ/ΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ

Θέμα: «Υπενθύμιση για την εφαρμογή διατάξεωντου Π.Δ. 121/2008 σχετικά με τη συνταγογράφησηφαρμακευτικών προϊόντων για μηνιαία θεραπεία».Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το Π.Δ. 121/2008 άρθρο 2 παρ. 1 εδάφ. ζ΄, θ΄, ι΄ και παρ. 2 και 3, οι θεράποντες ιατροί υποχρεούνται:Άρθρο2«παρ.1[...]ζ. Να μην επαναλαμβάνουν τη συνταγή φαρμάκων, εφόσον

από τη δοσολογία που υποχρεωτικά αναγράφεται στη συ-νταγή και το χρόνο λήψης, δεν δικαιολογείται η ανάλωση των χορηγηθέντων με την προηγούμενη συνταγή».

θ. Να αναγράφουν μόνο μία μονάδα ιδιοσκευάσματος στις περιπτώσεις οξέων περιστατικών, όταν εκτιμούν ότι η δι-άγνωση δεν είναι απόλυτα ασφαλής και κρίνουν ότι για το λόγο αυτό δεν υπάρχει βεβαιότητα για την αποτελεσματι-κότητα της θεραπείας.

Περισσότερα της μίας μονάδας ιδιοσκευάσματος και μέχρι δύο συνταγογραφούνται μόνο εφόσον κρίνεται απολύτως αναγκαίο να συνεχιστεί συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή του ασθενούς για χρονικό διάστημα, για το οποίο δεν επαρκεί η μία μονάδα και πάντως για χρονικό διάστημα όχι περισσότερο του ενός (1) μηνός, σύμφωνα με τη δοσολογία του γιατρού.Τα ανωτέρω δεν ισχύουν για τις συσκευασίες που περιέχουν μία δόση, για συσκευασίες ιδιοσκευασμάτων απαραιτήτων για φαρμακοτεχνικές εργασίες, για τις επαναλαμβανόμενες συνταγές και τις συνταγές με θεραπεία μέχρι μήνα.ι. Να χορηγούν «επαναλαμβανόμενη συνταγή» τρίμηνης

διάρκειας μόνο για παθήσεις της ειδικότητάς τους στους ασθενείς ασφαλισμένους που πάσχουν από χρόνιες παθή-σεις και ακολουθούν σταθερή θεραπευτική αγωγή.

Για την εν λόγω συνταγή χρησιμοποιούνται τρία συνεχή φύλ-λα του συνταγολογίου.Το κάθε φύλλο εκτελείται χωριστά ανά μήνα από το φαρ-μακοποιό. Το δεύτερο ή τρίτο φύλλο της «επαναλαμβανό-μενης συνταγής μπορεί να προσκομίζεται στο φαρμακείο για εκτέλεση και μέχρι 5 ημέρες νωρίτερα ή αργότερα

από την αναγραφόμενη στο κάθε φύλλο ημερομηνία.παρ.2Οι αγροτικοί ιατροί υποχρεούνται να συνταγογραφούν μόνο μία μονάδα ιδιοσκευάσματος. Εξαιρετικά και μόνο σε πε-ρίπτωση χορήγησης ενεσίμων διαλυμάτων μιας δόσης εκά-στου, ο αγροτικός ιατρός δύναται να αναγράφει πέραν της μίας μονάδας ιδιοσκευάσματος, όση ποσότητα απαιτείται για την κάλυψη θεραπείας.Επίσης συνταγογραφούν για χρονίως πάσχοντες ασφαλισμέ-νους συνταγή για θεραπεία μέχρι ενός (1) μηνός, καθώς και «επαναλαμβανόμενη συνταγή» τρίμηνης διάρκειας, μόνο βάσει γνωμάτευσης του ιατρού ειδικότητας. Η γνωμάτευση ισχύει για όσο χρόνο έχει καθορίσει ο γιατρός ειδικότητας και πάντως όχι πέραν της διετίας από την έκδοσή της. [...]παρ.3Η μη τήρηση των υποχρεώσεων που αναφέρονται στο παρόν άρθρο, ανεξάρτητα τυχόν ποινικών ευθυνών, αποτελεί:Για τους ιατρούς του ΕΣΥ καθώς και τους ιατρούς, μονίμους ή επί συμβάσει των ασφαλιστικών οργανισμών, πειθαρχικό πα-ράπτωμα, για το οποίο επιβάλλονται κυρώσεις, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για κάθε κατηγορία».Μετά τα ανωτέρω παρακαλούμε όταν οι γιατροί συνταγο-γραφούν για ασφαλισμένους μας, που πάσχουν από χρό-νιες παθήσεις και ακολουθούν σταθερή φαρμακευτική αγωγή, φαρμακευτικά προϊόντα των οποίων η συσκευασία ή οι συσκευασίες που συνταγογραφούνται για μηνιαία θε-ραπεία δεν καλύπτουν με ακρίβεια τη θεραπεία μηνός (30 ημέρες), αλλά λιγότερο, π.χ. 4 εβδομάδες (28 ημέρες), να μη συνταγογραφούν επιπλέον εμβαλλάγια για να καλύψουν το υπολειπόμενο διάστημα των 2-3 ημερών του μήνα (γιατί με αυτόν τον τρόπο γίνεται υπέρβαση της θεραπείας μηνός), αλλά να συνταγογραφούν για διάστημα μέχρι θεραπεία μη-νός (δηλαδή για διάστημα που πιθανόν να υπολείπεται του μήνα κατά 2-3 ημέρες), σύμφωνα με το δοσολογικό σχήμα και τη συσκευασία του φαρμάκου· π.χ. συσκευασία φαρμά-κου με 28 tb και δοσολογικό σχήμα 1x1 (για χρόνια αγωγή), θα πρέπει να συνταγογραφείται μόνο ένα εμβαλλάγιο για μηνιαία θεραπεία (θεραπεία τεσσάρων εβδομάδων).Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων οι για-τροί μπορούν να εκδίδουν, ως αναφέρεται ανωτέρω, «τρί-μηνη επαναλαμβανόμενη συνταγή».

Η Προϊσταμένη του ΚλάδουΓεωργία Γεωργιάδου


Αρ. Πρωτ.: A3- 2374ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥΔ/ΝΣΗ ΤΙΜΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΩΝΤΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΩΝΔΕΛΤΙΟ ΤΙΜΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ 04/2010 ΚΟΙΝ.: - ως Π.Δ.Πληροφ.: Ν. ΔημητρακόπουλοςΤαχ. Δ/νση: Πλ. Κάνιγγος Τηλέφωνο: 210 3840153FAX: 210 3805009

Θέμα: «Δελτίο Τιμών Φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης»

Έχοντας υπόψη:- Τις διατάξεις του άρθρου 90 του κώδικα Νομοθεσίας για την Κυ-

βέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Π.Δ. 63/2005 (ΦΕΚ98Α)

- Το Ν.Δ. 96/73 «Περί εμπορίας φαρμακευτικών προϊόντων κλπ.», όπως τροποποιήθηκε με τους Νόμους 784/78, 1316/83, 1965/91, 1969/91, 2992/02, 3408/05, Ν. 3790/09 και Ν.3840/2010.

- Το άρθρο 45 παρ. 12 του Ν. 2992/2002 «Μέτρα για την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ 54/Α/20-3-2002).

- Το Ν. 3842/2010 (ΦΕΚ 58A/23-04-2010). - Το Ν.Δ. 136/46 «Περί Αγορανομικού Κώδικα», όπως τροποποιή-

θηκε και ισχύει.- Το Π.Δ. 185/09 (ΦΕΚ213/Α/09) «Ανασύσταση του Υπουργείου

Οικονομικών, συγχώνευση του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών με τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Εμπορικής Ναυ-τιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και μετονομασία του σε Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, μετατροπή του Υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης σε Γενική Γραμματεία Μακεδονίας-Θράκης και υπαγωγή στο Υπουργείο Εσωτερικών της Γενικής Γραμματείας Μακεδονίας-Θράκης και της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής».

- Το Π.Δ. 187/09 (ΦΕΚ214/Α/09) «Διορισμός Υπουργών και Υφυ-πουργών».

- Την αριθ. 26689 ΔΙΟΕ 1135 (ΦΕΚ 891Β/21.6.2010) «Καθορισμός αρμοδιοτήτων του Υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότη-τας & Ναυτιλίας Μάρκου Μπόλαρη».

- Την Α.Δ. 07/2009 (ΦΕΚ1388/Β/09) «Τροποποίηση και νέα Κωδι-κοποίηση, Αγορανομικών Διατάξεων εκδοθεισών μέχρι και την 14.5.09», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

- Τα από 31/08/2010 Πρακτικά της Επιτροπής Τιμών Φαρμάκων.- Τη Σχετική Γνωμοδότηση του Ε.Ο.Φ.- Τη σύμφωνη γνώμη της Υπουργού Υγείας & Κοινωνικής Αλλη-

λεγγύης.ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ:Άρθρο1Καθορίζουμε τις ανώτατες τιμές πώλησης των παρακάτω φαρμά-κων ανθρώπινης χρήσης, που θα ισχύσουν σε όλη την Επικράτεια σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Α.Δ. 7/2010 και 8/2010, ως εξής: Άρθρο2Στις Χονδρικές και Νοσοκομειακές τιμές δεν περιλαμβάνεται Φό-ρος Προστιθέμενης Αξίας.Στις Λιανικές τιμές έχει συμπεριληφθεί και ο αναλογούν ΦΠΑ 11%.Στις περιοχές που ισχύουν μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ, τα φάρμα-κα θα πωλούνται σε λιανικές τιμές μειωμένες κατά 2,70%.Άρθρο3[...]Υπέρβαση των ανωτάτων τιμών που καθορίζονται, διώκεται και τι-μωρείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.Δ. 136/46 περί Αγορανο-μικού Κώδικα και της ισχύουσας Αγορανομικής Νομοθεσίας.

ΟΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ,ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ&ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ

ΜΑΡΚΟΣΜΠΟΛΑΡΗΣΗΥΠΟΥΡΓΟΣΥΓΕΙΑΣ&ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

ΜΑΡΙΑΕΛΙΖΑΞΕΝΟΓΙΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Δελτίο τιμών φαρμάκων 4ο/2010 (ορθή επανάληψη)

Με την υπ’ αριθμ. πρωτ. Φ80000/ΟΙΚ.22101/2493 (ΦΕΚ 1326 Β΄/27-8-2010) απόφαση των Υπουργών Οικονομίας Ανταγω-νιστικότητας & Ναυτιλίας Λούκας Κατσέλη, Εργασίας & Κοινω-νικής Ασφάλισης Ανδρέα Λοβέρδου και Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου, οι εξωτερικοί ασθενείς ασφαλισμένοι του ΟΠΑΔ και των ασφαλιστικών ορ-

γανισμών αρμοδιότητας Γ.Γ.Κ.Α. ή οι δικαιούμενοι περίθαλψης, δυνάμει ειδικών διατάξεων για τη θεραπεία σοβαρών ασθε-νειών, μπορούν πλέον να προμηθεύονται τα φάρμακά τους χωρίς συμμετοχή, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 3816/2010, τόσο από τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκο-μείων όσο και από τα ιδιωτικά φαρμακεία.

Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη χορήγηση των 89 φαρμάκων


Προς ενημέρωσή σας δημοσιεύουμε τον παρακάτω νόμο, που αφορά στο επικουρικό προσωπικό στα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΓ’ΡΥΘΜΙΣΕΙΣΓΙΑΤΟΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟΚΑΙΛΟΙΠΟ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ-ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟΕΠΑΓΓΕΛΜΑ

Άρθρο5

1. Στο τέλος του άρθρου 10 του ν. 3754/2009 (ΦΕΚ 43 Α’), όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 4 του άρ-θρου 2 του ν. 3812/2009 (ΦΕΚ 234 Α’) προστίθεται παρά-γραφος 3, ως εξής:

«3. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλλη-λεγγύης θεσπίζεται καθηκοντολόγιο του νοσηλευτικού και παραϊατρικού προσωπικού των νοσοκομείων και των λοιπών νοσηλευτικών ιδρυμάτων του Ε.Σ.Υ.».

2. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 10 του ν. 3329/2005 (ΦΕΚ 81 Α’) μετά τις λέξεις «ΔΕ Θεραπευτών Παιδαγωγών» προστίθενται τα εξής: «ΠΕ Φαρμακοποιών Ε.Σ.Υ.», ΠΕ Βιο-χημικών, ΠΕ Βιολόγων, ΠΕ Ψυχολόγων, ΔΕ Βοηθών Φαρ-μακείου, ΠΕ ή ΤΕ Πληροφορικής, ΠΕ ή ΤΕ Διαιτολόγων, ΠΕ Ακτινοφυσικών, ΤΕ Μαιών - Μαιευτών, ΔΕ Βρεφονηπιο-κόμων και ΠΕ Κοινωνικής Εργασίας.»

3. Στην παράγραφο 8 του άρθρου 10 του ν. 3329/2005 (ΦΕΚ 81 Α’) προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Για την κάλυψη αναγκών των Μονάδων Κοινωνικής Φροντί-δας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ν.Π.Δ.Δ. αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης επιτρέπεται η σύναψη συμβάσεων με επικουρικό προσωπικό, η αμοιβή του οποίου καλύπτεται από πόρους των ιδρυμάτων, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ιδίως επιχορηγήσεις, δωρεές, χορηγίες, ίδιοι πόροι και έσοδα. Για τις προσλήψεις αυτές δεν ισχύει ο περιορισμός της επόμενης παραγράφου. »

ΚΕΦΑΛΑΙΟΔ’ΡΥΘΜΙΣΕΙΣΓΙΑΤΗΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΚΑΙΤΗΔΙΟΙΚΗΣΗ

ΤΩΝΦΟΡΕΩΝΠΟΥΕΠΟΠΤΕΥΟΝΤΑΙΑΠΟΤΟΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥΓΕΙΑΣΚΑΙΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Άρθρο8ΔιοίκησηΥγειονομικώνΠεριφερειών

καιΝοσοκομείωνΕ.Σ.Υ.

4. Το εδάφιο α’ της παραγράφου 8 του άρθρου 7 του ν. 2889/2001 (ΦΕΚ 37 Α’), όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 21 του άρθρου 2 του ν. 3204/2003, αντικα-θίσταται ως εξής:«Σε κάθε τμήμα προΐσταται ιατρός αντίστοιχης ειδικό-τητας, που κατέχει θέση Συντονιστή Διευθυντή ή ο μο-ναδικός Διευθυντής ή άλλος επιστήμονας της Ιατρικής Υπηρεσίας με βαθμό Διευθυντή.»

5. Το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 7 του ν. 2889/2001 (ΦΕΚ 37 Α’) αντικαθίσταται ως εξής:«Ως Διευθυντής τομέα ορίζεται ιατρός με θέση Συντονι-στή Διευθυντή ή ο μοναδικός Διευθυντής που προΐστα-ται τμήματος, εργαστηρίου ή μονάδας».

Άρθρο35

Δεν αναζητούνται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα τα ποσά που έχουν χορηγηθεί, ως επίδομα μεταπτυχιακών σπουδών, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, στους αποφοιτήσαντες από την Υγειονομική Σχολή Αθη-νών και στους αποφοιτήσαντες από την Εθνική Σχολή Δη-μόσιας Υγείας μέχρι τις 16.7.2008, ημερομηνία ισχύος του ν. 3685/2008 (ΦΕΚ 139 Α’).

ΤΕΥΧΟΣΠΡΩΤΟ Αρ.Φύλλου6611 Μαΐου 2010

N. 3868/2010 [άρθρα: 5, 8 (παρ. 4 & 5) και 35]

Στο ΦΕΚ 129 03-08-2010 «Αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης» αναφέρονται τα ίδια άρθρα.


Σχετικά με τα θέματα των νοσοκομειακών φαρμακοποιών η Π.Ε.Φ.Ν.Ι. έστειλε επιστολές σε κάθε αρμόδιο φορέα. Δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί καμία πρόταση και δεν έχει δοθεί καμία λύση, παρ’ όλες τις υποσχέσεις που εδόθησαν.

Αίτημα για επιπλέον προσωπικό στα φαρμακεία των νοσοκομείων

Αθήνα 27/5/2010Αρ. Πρωτ.: 236

Προς: Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Μ. Ξενογιαννακοπούλου

Κυρία Υπουργέ,

Στην εγκύκλιο ΥΥΚΑΛ με αρ.πρ. οικ.39372/31-3-10 περί ορθολογικοποίησης της κατανάλωσης φαρμάκων στα νο-σοκομεία και συγκεκριμένα στην τελευταία παράγραφο, αναφέρεστε προς τους Διοικητές των νοσοκομείων να συν-δράμουν με κάθε τρόπο τα Φαρμακευτικά Τμήματα, ώστε να ανταποκριθούν στο έργο τους. Εν τούτοις μέχρι σήμερα κανένας Διοικητής δεν έχει βοηθήσει κανένα νοσοκομείο. Ούτε ένα άτομο δεν έχει διατεθεί στα Φαρμακεία.Στη δύσκολη αυτή ώρα ήρθε να προστεθεί η Κοινή Υπουρ-γική Απόφαση για τη διάθεση των φαρμάκων υψηλού κό-στους αποκλειστικά από τα φαρμακεία των νοσοκομείων.Έτσι τον τελευταίο μήνα η δουλειά μας έχει ξεπεράσει κάθε ανεκτό όριο. Οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί ουδέποτε αρνήθηκαν να κά-νουν κάθε δυνατή προσπάθεια εξοικονόμησης δαπανών ούτε

να εξυπηρετήσουν τους ασθενείς των ασφαλιστικών ταμείων, που στη συγκεκριμένη περίπτωση πάσχουν από πολύ σοβα-ρές παθήσεις. Ωστόσο και οι ανθρώπινες αντοχές έχουν όρια. Θα θέλαμε να απευθυνθείτε άμεσα στους Διοικητές των ΥΠΕ και στους Διοικητές των νοσοκομείων να μας διαθέσουν πρό-σθετο προσωπικό οποιασδήποτε κατηγορίας και για χρονικό διάστημα λίγων μηνών, μέχρι της οριστικής ρύθμισης και πρόσληψης είτε Επικουρικού Προσωπικού είτε μόνιμου. Μια άμεση λύση θα ήταν επίσης η πρόσληψη μιας Επικουρικής νοσηλεύτριας (που καλύπτεται από τον ισχύοντα νόμο) για κάθε νοσοκομείο και άμεσης διάθεσής της στο φαρμακείο. Ευελπιστούμε στην ανταπόκρισή σας.

Με τιμή




Κοινοποίηση:- Γ.Γ. ΥΥΚΑΛ κ. Ν. Πολύζο- Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας κ. Α. Δημόπουλο- Όλες τις Υ.ΠΕ. της χώρας

Ενημέρωση συναδέλφων

Αθήνα 1-6-2010Αρ. Πρωτ.: 237

Στις 31-5-2010 πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εργασίας ευρεία σύσκεψη των φορέων, που ασχολούνται με το φάρ-μακο. Παρευρέθησαν οι τρεις αρμόδιοι Υπουργοί (κ. Λοβέρ-δος, κ. Κατσέλη, κ. Ξενογιαννακοπούλου), ο Υφυπουργός

Εργασίας (κ. Κουτρουμάνης) και οι Γενικοί Γραμματείς των Υπουργείων (κ.κ. Δρέττα, Κομνηνός, Δημόπουλος). Το θέμα που απασχόλησε τη σύσκεψη ήταν η μείωση της φαρμακευ-τικής δαπάνης.Η συνάντηση διήρκησε τέσσερις ώρες.Την προηγούμενη εβδομάδα είχε πραγματοποιηθεί η πρώ-τη από μια σειρά συνεδριάσεων που θα ακολουθήσουν.


Την Π.Ε.Φ.Ν.Ι. εκπροσώπησε η πρόεδρος.Περιληπτικά, ο Υπουργός κ. Λοβέρδος αναφέρθηκε στα εξής: Επιστροφή rebate από φαρμακευτικές εταιρείες Αγορα-νομική διάταξη Παράλληλη εξαγωγή ΑΜΚΑ ιατρών στη συνταγή Μείωση κέρδους στα ιδιωτικά φαρμακεία Ψηφι-ακή λειτουργία.Η Υπουργός Οικονομικών κ. Κατσέλη: Μείωση φαρμακευτικής δαπάνης στα ασφαλιστικά ταμεία Στήριξη της επιχειρηματικότητας Τιμολόγηση Δελτίο τιμών την 1-9-2010 Διαρροές στον Τύπο για απόσυρση φαρμάκων Μείωση ποσοστού κέρδους στα ιδιωτικά φαρ-μακεία κλιμακωτά ανάλογο με τον τζίρο.Η Υπουργός ΥΥΚΑ κ. Ξενογιαννακοπούλου: Λίστα φαρμάκων, έτοιμη το Σεπτέμβριο Νοσοκομεια-κή συσκευασία Διαγωνισμοί με βάση τη δραστική ουσία Προσλήψεις φαρμακοποιών Ιδιωτικές κλινικές Ακριβά

φάρμακα (ταλαιπωρία ασθενών - αύξηση χρεών στα νοσο-κομεία).Μετά πήραν το λόγο οι εκπρόσωποι των φορέων.Η πρόεδρος της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. στην πρώτη συνάντηση είχε τονί-σει το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού (φαρμακοποιοί και βοηθοί) στα νοσοκομεία και της μηχανογράφησης.Στη χθεσινή σύσκεψη αναφέρθηκε στην εξοικονόμηση δα-πανών στα νοσοκομεία: Ατομική συνταγή - ημερήσια δόση Μηχανογραφικά συστήματα Νοσοκομειακή συσκευασία Άποροι - ανα-σφάλιστοι Ξεχωριστή διαχείριση Υγειονομικού Υλικού Αντι-δραστήρια Ακριβά φάρμακα (έμφραγμα στα φαρμακεία, αύξηση χρεών νοσοκομείων) Θεώρηση συνταγών Θερα-πευτικά πρωτόκολλα. (προτάθηκε και από άλλους φορείς).

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΙΚΑΛΑΚΗ MSc

Βιβλιάρια απόρων

Αθήνα 14-6-2010Αρ. Πρωτ.: 242

Προς: Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Μ. Ξενογιαννακοπούλου

Κυρία Υπουργέ,

στο πλαίσιο της μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης στα νο-σοκομεία, σας επισημαίνουμε ότι στα φαρμακευτικά τμήματα των νοσοκομείων του ΕΣΥ, εκτός των άλλων, εκτελούνται συ-νταγές των οικονομικά αδυνάτων και ανασφάλιστων.Η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο, ο οποίος στην κυριολεξία δεν πραγματοποιείται.1. Ποιος εγκρίνει και ανανεώνει αυτά τα βιβλιάρια; 2. Ποια είναι τα σχετικά δικαιολογητικά; Το τελευταίο διάστημα έχουν πολλαπλασιαστεί, χωρίς εμείς να ξέρουμε την πηγή δημιουργίας τους (υπάρχουν Επιμελη-τήρια, τα οποία χορηγούν στα μέλη τους, βιβλιάρια απορίας). Η Π.Ε.Φ.Ν.Ι., συμβάλλοντας στο έργο οικονομίας που προ-σπαθεί το Υπουργείο σας, προτείνει:1. Επανέλεγχο από τα τμήματα της Πρόνοιας όλων των βι-

βλιαρίων με στοιχεία που δικαιολογούν την κατάσταση του ασθενούς (πολλοί είναι ασφαλισμένοι σε άλλα ταμεία και όμως χρησιμοποιούν τα βιβλιάρια αυτά).

2. Να υπάρξει η σχετική μέριμνα από τις Διοικήσεις των Νο-σοκομείων, ώστε να εφαρμόζεται η σχετική νομοθεσία που αναφέρει ότι: i) Σε κάθε νοσοκομείο ορίζεται για συγκεκριμένο χρόνο

ένας γιατρός, ο οποίος θεωρεί τις συνταγές πρόνοιας ii) Να συνταγογραφούνται μέχρι τρία (3) φάρμακα σε

κάθε συνταγήiii) Στις χρόνιες ασθένειες να συνταγογραφείται θεραπεία

μηνός και στις υπόλοιπες μόνο για 15 ημέρες.3. Με απόφαση του ΥΥΚΑΛ, να μη συνταγογραφούνται τα

ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. όπως και στους ασφαλισμένους άλλων τα-μείων.

Με τιμή




Κοινοποίηση:- Υφ. Πρόνοιας ΥΥΚΑ κ. Φ. Γεννηματά- Γ.Γ. Πρόνοιας ΥΥΚΑ κ. Γ. Κατριβάνο- Γ.Γ. ΥΥΚΑΛ κ. Ν. Πολύζο- Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας κ. Α. Δημόπουλο


Στην επιστολή με τις προτάσεις μας για τα βιβλιάρια οικονομικά αδυνάτων απάντησε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας κ. Γ. Κατριβάνος με την υπ’ αριθ. 675/14-7-2010 επιστολή.

Απάντηση του Υ.Υ.Κ.Α. σχετικά με το ζήτημα των βιβλιαρίων απόρων

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΡΟΝΟΙΑΣΓΡΑΦΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΤαχ. Δ/νση: Αριστοτέλους 17 Τηλ.: 210 5231193

Αθήνα 14-6-2010Αρ. Πρωτ.: 675

Προς: την Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων Μιχαλακοπούλου 99, 11527 Αθήνα

Θέμα: «Δίδονται πληροφορίες»

Σχετ.: Το έγγραφό σας με αριθμό 242/14-6-2010

Σε συνέχεια του ανωτέρω εγγράφου σας, σας γνωρίζουμε ότι με το Ν.Δ. 57/73 έχει τεθεί η βάση για την παροχή δω-ρεάν ιατροφαρμακευτικής και νοσηλευτικής περίθαλψης των οικονομικά αδυνάτων και ανασφαλίστων πολιτών της χώρας. Σε εφαρμογή αυτού του διατάγματος έχουν εκδοθεί Υπουργικές Αποφάσεις, οι οποίες καθόρισαν τις κατηγορίες των δικαιούχων πολιτών, τις προϋποθέσεις για την παροχή δωρεάν περίθαλψης, καθώς και τις παροχές του βιβλιαρίου οικονομικής αδυναμίας.

Επειδή από την εφαρμογή αυτών των αποφάσεων έχουν προκύψει προβλήματα και η ανάγκη τροποποίησής τους, ώστε να καταστεί η Απόφαση σαφής χώρις περιθώρια πα-ρερμηνείας, με Απόφαση της Υπουργού Υγείας έχει συγκρο-τηθεί επιτροπή με εκπροσώπους όλων των εμπλεκόμενων φορέων (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, Συνήγορος του Πολί-τη, Υπουργείο Εσωτερικών, Διεύθυνση Αλλοδαπών, ΣΕ.Υ.Υ.Π. κλπ.) με έργο: α) την επανεξέταση των δικαιούχων αλλά και των παροχών

του βιβλιαρίου απορίαςβ) την εξέταση της δυνατότητας δημιουργίας κοινής βάσης

δεδομένων με τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις για την καλή λειτουργία του προγράμματος αλλά και τη δυνατό-τητα άμεσου ελέγχου διασταύρωσης στοιχείων κτλ.

O ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Γ. Κατριβάνος

Εσωτερική διανομή:- Γραφείο Υπουργού - Γραφείο Υφυπουργού- Γραφείο Γενικού Γραμματέα Πρόνοιας- Δ/νση Κοινωνικής Αντίληψης και Αλληλεγγύης

Διαδικασίες εκλογής των Υπηρεσιακών Συμβουλίων των νοσοκομείων

Αθήνα 06-07-2010Αρ. Πρωτ.: 248

Θέμα: Διαδικασίες εκλογής των Υπηρεσιακών Συμβουλίων των νοσοκομείων

Σας ενημερώνουμε ότι: Οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί δεν συμμετέχουν στις διαδικασίες εκλογής των Υπηρεσιακών Συμβούλων των Νοσοκομείων (ούτε ως υποψήφιοι ούτε ως ψηφοφόροι).

Τα Υπηρεσιακά Συμβούλια δεν κρίνουν ούτε αποφασίζουν σε οποιαδήποτε μεταβολή (αποσπάσεις, μετατάξεις) των νοσο-κομειακών φαρμακοποιών. Όλα τα παραπάνω στους Νοσοκο-μειακούς Φαρμακοποιούς ρυθμίζονται με ειδικές διατάξεις.

Με τιμήΓια το Δ.Σ. Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Ειρήνη Τσικαλάκη, MSc Δέσποινα Μακριδάκη, MSc


Διευκρινίσεις χρεώσεων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτωναπό τα νοσοκομεία

Αθήνα 08-07-2010Αρ. Πρωτ.: 250

Προς: Γ. Γ. Υπουργείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων κα Δρέττα Αθηνά

ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις χρεώσεων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων από τα Νοσοκομεία

Κα Δρέττα,

Βάσει των διατάξεων της § 2 του άρθρου 12 του Ν. 3816/2010 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 6), η χρέωση των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμά-των στον Ο.Π.Α.Δ και στους ασφαλιστικούς οργανισμούς για την κάλυψη της δαπάνης αγοράς τους από τα νοσοκομεία

γίνεται στην επίσημη χονδρική τιμή προσαυξημένη κατά 3% πλέον των νόμιμων επιβαρύνσεων.Παρακαλούμε να μας διευκρινίσετε τι σημαίνουν «νόμιμες επιβαρύνσεις», γιατί πολλά νοσοκομειακά φαρμακεία χρεώ-νουν στα ασφαλιστικά ταμεία και Φ.Π.Α.

Με τιμή




Κοινοποίηση:- Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας Υ.Υ.Κ.ΑΛ., κο. Α. Δημόπουλο

- Γ.Γ. Υπουργείο Εμπορίου, κο Κομνηνό

Απάντηση της Γ.Γ. Κοινωνικής Ασφάλισης σχετικά με την εφαρμογήΦ.Π.Α. σε παροχή ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ & ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣΤΜΗΜΑ Α & Β’Ταχ. Δ/νση: Σταδίου 29, 10110, ΑθήναΤηλ.: 210 - 33.68.161-164, Fax: 210 - 33.68.186Email: [email protected]

Αθήνα, 21/7/2010Αριθ. Πρωτ.: Φ80000/15978/1896

Προς: Ασφαλιστικοί οργανισμοί Ως πίνακας διανομήςΚοινοποίηση:1. Πανελλήνια Ένωση Ιδιωτικών Κλινικών Ελλάδος Ιουστινιανού 28-30, 546 31, Θεσσαλονίκη2. Υπουργείο Υγείας & Κοιν. Αλλ. Δ/νση Ανάπτυξης Μον. Υγείας Δ/νση Φαρμάκων και Φαρμακείων Αριστοτέλους 19, Αθήνα

Θέμα: Σχετικά με την εφαρμογή Φ.Π.Α. σε παροχή υπηρεσι-ών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης.

Σχετ.: α) Αρθρο 22 παρ. 1 δ και ε του ν. 2859/2000 (Α,248) β) Αρθρο 62 παρ. 2 & 3 του ν. 3842/2010 (Α,58) γ) ν. 3846/2010 (Λ,65)

Με τις διατάξεις του άρθρου 62 του ν. 3842/2010, τροποποι-ήθηκαν ορισμένες διατάξεις του Κώδικα Φ.Π.Α. και ειδικότε-ρα στις διατάξεις των παρ. 2 και 3, οι οποίες ισχύουν από 1-7-2010, ορίζεται ότι:α) η απαλλαγή της νοσοκομειακής και ιατρικής περίθαλ-

ψης και διάγνωσης καθώς και των στενά συνδεομένων με αυτές παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών περιορίζεται μόνο στην περίπτωση που οι εν λόγω πρά-ξεις πραγματοποιούνται από οργανισμούς δημοσίου δικαίου και λοιπούς οργανισμούς ιδιωτικού δικαίου με την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι επιμέρους οριζόμενες προϋποθέσεις (μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα) και


Συγκέντρωση διαμαρτυρίας των νοσοκομειακών φαρμακοποιών την Τρίτη 29 Ιουνίου 2010 στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Στο πλαίσιο του 3ου Επιμορφωτικού Σεμιναρίου Νοσοκο-μειακής Φαρμακευτικής στην Πάτρα, πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής 20 Ιουνίου 2010 συνάντηση με τους συναδέλφους φαρμακοποιούς που παρακολούθησαν το σεμινάριο και ενημέρωση για τα τρέχοντα θέματα του κλάδου. Μετά από πρόταση του Δ.Σ., αποφασίστηκε να προγραμματιστεί άμεσα συνάντηση με την ηγεσία του Υ.Υ.Κ.ΑΛ., ώστε να πραγματοποιηθεί μαζική διαμαρτυρία για την κατάσταση που επικρατεί, σήμερα, στα νοσοκο-μειακά φαρμακεία.Στις 25-6-2010 ακολούθησε τηλεφωνική και ηλεκτρονική ενημέρωση των συναδέλφων για συνάντηση την Τρίτη 29 Ιουνίου 2010 στις 13.30, στην είσοδο του Υ.Υ.Κ.ΑΛ, Αρι-στοτέλους 17 στην Αθήνα, με σκοπό την επίσκεψη στην ηγεσία του Υ.Υ.Κ.ΑΛ.Το Δ.Σ. της Π.Ε.Φ.Ν.Ι και όλοι οι συνάδελφοι, που προσήλ-θαν εκείνη την ημέρα, έγιναν δεκτοί από τους Γενικούς Γραμματείς του Υ.Υ.Κ.ΑΛ. κ.κ. Α. Δημόπουλο και Ν. Πολύ-ζο, με τους οποίους συζήτησαν τα φλέγοντα ζητήματα τόσο της έλλειψης προσωπικού, υποδομών και πόρων στα φαρμακεία των δημόσιων νοσηλευτικών ιδρυμάτων του Ε.Σ.Υ., όσο και της ανάγκης αναγνώρισης, προάσπι-σης και καταβολής της αποζημίωσης των εφημεριών των νοσοκομειακών φαρμακοποιών.Οι Γενικοί Γραμματείς ανέφεραν και ταυτόχρονα δεσμεύ-τηκαν, για μια ακόμη φορά, ότι: Έχει ενταχθεί στο σχέδιο νόμου για την υγεία η πρό-

σληψη τουλάχιστον 100 υπαλλήλων (φαρμακοποιοί και βοηθοί φαρμακείου), ως επικουρικό προσωπικό στα

φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων και ότι μέχρι το τέλος του 2010 θα έχει ολοκληρωθεί η έκδοση του Π.Δ. που αφορά την πρόσληψη και εξέλιξη των νοσοκομεια-κών φαρμακοποιών.

Σύντομα θα υπάρξει συμφωνία με τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο, ώστε τα 89 φάρμακα υψηλού κόστους, που σήμερα θεωρούνται κρατικά, να χορη-γούνται για τα ασφαλιστικά ταμεία και από τα ιδιωτικά φαρμακεία.

Θα γίνουν τροποποιήσεις στο Π.Δ. 108, μέσα από το υπό κατάθεση σχέδιο νόμου για την υγεία, ώστε να αποδε-σμευτούν τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων από τη διαχείριση και διακίνηση υλικών που δεν εμπί-πτουν στην κατηγορία του φαρμακευτικού υλικού (π.χ. υγειονομικό υλικό και χημικά-αντιδραστήρια), ώστε να ενισχυθεί ο κλινικός ρόλος του νοσοκομειακού φαρμα-κοποιού στη φαρμακευτική υποστήριξη του ασθενή και Έλληνα πολίτη.

Θα υποστηρίξουν κάθε προσπάθεια διασφάλισης της αποζημίωσης για τις υπηρεσίες που προσφέρουν οι φαρμακοποιοί στις εφημερίες τους στα δημόσια νοση-λευτικά ιδρύματα της χώρας.

Η Π.Ε.Φ.Ν.Ι., τόσο το Δ.Σ. όσο και τα παρόντα μέλη, δήλω-σαν ότι αναμένουν την άμεση υλοποίηση των παραπάνω δεσμεύσεων, ώστε να καταστεί εφικτή η υλοποίηση μιας ανταποδοτικής φαρμακευτικής πολιτικής και να διασφα-λιστεί το υψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών υγείας στον Έλληνα πολίτη, που σήμερα είναι υπό αμφισβήτηση.

Το Δ.Σ.

β) συνεχίζουν να απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α. οι παροχές ιατρικής περίθαλψης, οι οποίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της άσκησης των ιατρικών επαγγελμάτων.

Για πληρέστερη ενημέρωσή σας, σας επισυνάπτουμε την αριθ. ΠΟΛ.1100/24.6.2010 σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, Γεν. Δ/νση Φορολογίας, από την οποία μπορεί-τε να ζητάτε οποιεσδήποτε συμπληρωματικές πληροφορίες.Κατόπιν των ανωτέρω, σαφώς προκύπτει ότι δεν επιβάλλε-ται Φ.Π.Α. από τα νοσοκομεία και τα ιδρύματα μη κερδο-σκοπικού χαρακτήρα ούτε και κατά τη χρέωση των φαρμά-

κων, που χορηγούν από τα φαρμακεία τους σε εξωτερικούς ασθενείς-ασφαλισμένους των ασφαλιστικών οργανισμών. Η χρέωση των φαρμάκων γίνεται στην επίσημη χονδρική τιμή προσαυξημένη κατά 3% (κυα Φ.80000/οικ.11385/1394/10 (Β 569) και άρθρο 27 παρ. 2 ν. 3846/2010). Παρακαλούμε για την ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών του φορέα σας και την ορθή εφαρμογή των ανω-τέρω αναφερομένων.

Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Αθηνά Δρεττά


O E.O.Φ. διαθέτει δωρεάν στα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων το DVD-ROM του 4ου Συμπληρώματος Έκδοσης V Ελληνικής Φαρμακοποιίας.

Καθορισμός τιμής πώλησης και δωρεάν διάθεσης του DVD-ROM του 4ου Συμπληρώματος Έκδοσης V Ελληνικής Φαρμακοποιίας, από τον Ε.Ο.Φ.

ΑΠΟΦΑΣΗΑριθ. Πρωτ.: ΔΥΓ3α/Γ.Π.65462/30-6-2010

Θέμα: «Καθορισμός τιμής πώλησης και δωρεάν διάθεσης του DVD-ROM του 4ου Συμπληρώματος Έκδοσης V Ελληνικής Φαρμακοποιίας, από τον Ε.Ο.Φ.».

Έχοντας υπόψη:1. Τις διατάξεις των άρθρων 5 και 6 του ν.1316/83 (ΦΕΚ

Α’ 3), όπως αντικαταστάθηκαν από το άρθρο 25 του ν. 3730/2008 (ΦΕΚ Α’ 262).

2. Τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ.1 του ν.1579/85 (ΦΕΚ Α’ 217), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 46 παρ. 4β του ν.2519/97 (ΦΕΚ Α’165).

3. Το π.δ. 418/1998 (ΦΕΚ Α’ 292) «Περί κυρώσεως και θέση σε ισχύ της Ελληνικής Φαρμακοποιίας έκδοση V».

4. Το π.δ. 123/2009 (ΦΕΚ Α’ 170’) «Περί κυρώσεως και θέση σε ισχύ του 4ου Συμπληρώματος της έκδοσης V της Ελλη-νικής Φαρμακοποιίας».

5. Την 35854/2.6. 2010 πρόταση του Δ.Σ./Ε.Ο.Φ.6. Ότι από τις διατάξεις της παρούσης απόφασης έχει προ-

κληθεί δαπάνη 35.090€ και βαρύνει τον προϋπολογισμό εξόδων του Ε.Ο.Φ. οικονομικού έτους 2010 στον ειδικό φορέα 4120 και ΚΑΕ 4127.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ

Α. Το DVD-ROM με την ύλη του 4ου Συμπληρώματος της έκ-δοσης V της Ελληνικής Φαρμακοποιίας να διατεθεί στην τιμή των 200€ ανά τεμάχιο.

Β. Να διατεθεί δωρεάν στους παρακάτω:1. Στην κα. Υπουργό και στην κα. Υφυπουργό Υγείας και

Κοινωνικής Αλληλεγγύης.2. Στα μέλη της Επιτροπής της Ελληνικής Φαρμακοποιίας.3. Στις Γραμματείες των Εθνικών Επιτροπών Φαρμακοποι-

ίας των Κρατών-Μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης με βάση πίνακα που θα συνταχθεί από την Επιτροπή της Ελληνικής Φαρμακοποιίας.

4. Σε όλους όσους συμμετείχαν στην επεξεργασία της ύλης (εξωτερικούς επιστημονικούς συνεργάτες και υπαλλήλους του Ε.Ο.Φ.) με βάση πίνακα της Επιτρο-πής της Ελληνικής Φαρμακοποιίας.

5. Στα εργαστήρια και τις κλινικές των Τμημάτων των Φαρμακευτικών, Χημικών και Ιατρικών Σχολών μετά από αίτηση των Διευθυντών τους.

6. Στα Ερευνητικά Κέντρα με συναφές προς το περιεχό-μενο της Φαρμακοποιίας αντικείμενο.

7. Στα φαρμακεία των Κρατικών Νοσοκομείων της χώ-ρας, από ένα (1) τεμάχιο, μετά από αίτηση των Διευ-θυντών τους.

8. Στις Δ/νσεις Δημόσιας Υγείας και Φαρμάκων και Φαρ-μακείων και στη Βιβλιοθήκη της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, από δύο (2) τεμάχια αντίστοιχα.

9. Στους Φαρμακοποιούς και Ιατρούς που υπηρετούν στις παραπάνω Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στους Φαρμακοποιούς του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοι-ας (Σ.Ε.Υ.Υ.Π.) καθώς και στους Φαρμακοποιούς των Δ/νσεων Υγείας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων.

10. Στο επιστημονικό προσωπικό του Ε.Ο.Φ. (Φαρμακο-ποιούς, Χημικούς, Βιολόγους, Κτηνιάτρους).

11. Στις Δ/νσεις του Ε.Ο.Φ. από ένα (1) τεμάχιο, στη βιβλι-οθήκη του Ε.Ο.Φ. τρία (3) τεμάχια και ειδικά στη Δ/νση Εργαστηρίων είκοσι (20) τεμάχια.

12. Στα μέλη του Δ.Σ./Ε.Ο.Φ.13. Στη διάθεση του κ. Προέδρου 70 αντίτυπα.

Η προμήθεια του DVD-ROM θα γίνεται από τις εγκαταστά-σεις του Ε.Ο.Φ.Η απόφαση αυτή να δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυ-βερνήσεως.

Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Μαρία-Ελίζα Ξενογιαννακοπούλου

αλληλογραφία συναδέλφων@

ΠΡΟΣ Δ.Σ. ΤΗΣ Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

Αναγκάστηκα να σας γράψω για ένα σοβαρό πρόβλημα που μου έχει προκύψει στο νοσοκομείο Άμφισσας. Πρόκειται για τη διαδικασία προμήθειας του Υγειονομικού που «ανήκει» στο φαρμακείο, παρόλο που έχει προηγηθεί συζήτηση στη συνάντησή μας στο 3ο Σεμινάριο στην Πάτρα την περασμένη Κυριακή.

Όπως είναι ήδη γνωστό, μετά την εγκύκλιο της ΕΠΥ για την προμήθεια του εξωσυμβατικού υλικού, χρειάζεται να ακο-λουθηθεί νέα διαδικασία με ζήτηση προσφορών για να γίνει η διαπραγμάτευση τιμών. Κατόπιν να συλλεχθούν αυτά τα στοιχεία, να συμπληρωθεί μια φόρμα που έχει επισυναφθεί στις οδηγίες της ΕΠΥ, να σταλούν αυτά στις ανάλογες ΔΥΠΕ (εδώ είναι η 5η ΔΥΠΕ) και κατόπιν αυτές να τα προωθήσουν στις ΕΠΥ προς έγκριση. Όπως προκύπτει, πρόκειται για μια χρονοβόρα διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις υλικού. Βέβαια, αν κάτι είναι επείγον, γίνεται η παραγγελία και στέλνεται αμέσως η φόρμα ανάλογα συμπληρωμένη προς την ΕΠΥ για να την εγκρίνει αμέσως...

Εδώ, λοιπόν, καλείται το φαρμακείο –γνωρίζοντας πως δεν είναι αρμόδιο αλλά λόγω ελλιπούς προσωπικού στο αντίστοιχο τμήμα προμηθειών– να κάνει τη συλλογή προσφορών (που μέχρι τώρα έκανε και κατόπιν έστελνε σε κατάσταση στην ΕΠΥ σύμφωνα με τον παλιό τρόπο) αλλά και να διαπραγματευθεί τις τιμές και τέλος να συμπληρώσει τις φόρμες με όλα τα στοιχεία για να τα στείλει ανάλογα στη ΔΥΠΕ ή στην ΕΠΥ απευθείας.

Ερωτήθηκα από τη Διοίκηση πόσο προσωπικό έχω και η απάντησή μου ήταν: 2 βοηθοί, εκ των οποιών η μία είναι Πρό-εδρος του Σωματείου Εργαζομένων (με ό,τι αυτό συνεπάγεται) καθώς και 2 άτομα stage (των οποίων η σύμβαση λήγει τέλος Ιουνίου) για τη γραμματειακή υποστήριξη. (Επιπλέον υπάρχει και μια τρίτη βοηθός που απουσιάζει με άδεια μη-τρότητας). Η Διοίκηση θεωρεί πως είμαστε αρκετοί, οπότε μπορεί κάποιος να αναλάβει το κομμάτι αυτό της προμήθειας βοηθώντας έτσι και το τμήμα προμηθειών.

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, κατά πόσο είναι πρέπον να αποδυναμωθεί το φαρμακείο προκειμένου να γίνει η δουλειά του τμήμα-τος προμηθειών; H Διοίκηση επικαλείται πως αφού θα «φύγει» αυτό το «βάρος» της προμήθειας από το φαρμακείο μπορεί να φύγει και ένα άτομο από αυτό!!!

Το φαρμακείο που πρέπει να ασχοληθεί με την εγκύκλιο των φαρμάκων δεν έχει ανάγκη από προσωπικό, όταν μάλιστα η εγκύκλιος αναφέρει πως πρέπει η Διοίκηση να συνδράμει;

Ειλικρινά είμαι σε απόγνωση και ζητώ τη βοήθεια και τη συμβουλή σας για τον τρόπο χειρισμού της κατάστασης!!!

Σας ευχαριστώ

Η φαρμακοποιός του νοσοκομείου ΆμφισσαςΚούτρα Ευγενία

αλληλογραφία συναδέλφων@

ΠΡΟΣ Δ.Σ. Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

ΘΕΜΑ:«ΗΔιάλυσηφαρμάκωνχημειοθεραπείας»

Σας παρακαλώ για άλλη μια φορά να κάνετε παρέμβαση στο Διοικητή του νοσοκομείου μου, γιατί πλέον δεν εισακούομαι εγώ. Θα ήθελα να πιστέψει ότι η δουλειά μου δεν είναι να «ανακατεύω τα μπουκάλια της χημειοθεραπείας», επειδή δεν υπάρχει προσωπικό στο νοσοκομείο και να εκθέτω την υγεία μου σε κίνδυνο από πενταετίας σε ένα μηχάνημα 20ετίας. Παρά τις αντιδράσεις μου και παρά την απάντηση του Κ.Ε.Σ.Υ., όντας μόνη μου στο τμήμα, δεν έχω εισακουσθεί.

Ευχαριστώ,

Βεντούρα ΦερενίκηΦαρμακοποιός

Γ.Ν. «Αργοστολίου»

Αθήνα, 05/07/2010Αρ. Πρωτ.: 247

Προς τον Διοικητή του νοσοκομείου Αργοστολίου

ΘΕΜΑ:Διάλυσηκυτταροστατικώνφαρμάκωναπότηφαρμακοποιό

Κύριε Διοικητά,

Στο Διοικητικό Συμβούλιο της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. ελήφθη αναφορά συναδέλφου μας από το νοσοκομείο Αργοστολίου σχετικά με τη διάλυση κυτταροστατικών φαρμάκων από τη φαρμακοποιό.Θεωρούμε ότι το θέμα της διάλυσης των κυτταροστατικών είναι πολυσύνθετο και πολύπλευρο και θα πρέπει να αντιμετωπι-στεί με ιδιαίτερη προσοχή, ώστε και τα μέγιστα επιστημονικά δεδομένα να ικανοποιεί και τη συναίνεση να εξασφαλίζει.Το φαρμακευτικό τμήμα του νοσοκομείου μέσω των εργαστηρίων του έχει, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, την αρμοδιότητα της επίβλεψης (φαρμακοποιός) και της παρασκευής φαρμάκων (παρασκευαστές) και κάτω από συγκεκρι-μένες προϋποθέσεις (ειδικός χώρος, μηχάνημα «νηματικής ροής» , παρασκευαστής ή νοσηλευτής για την παρασκευή των διαλυμάτων κ.λ.π. )Το προσωπικό χρειάζεται εκπαίδευση και πρέπει να εξασφαλισθεί χώρος όπου θα εγκατασταθεί το μηχάνημα.Επαναλαμβάνουμε ότι ο φαρμακοποιός είναι υπεύθυνος για την επίβλεψη της διάλυσης των κυτταροστατικών και σε καμία περίπτωση δεν εκτελεί τη διάλυση των κυτταροστατικών φαρμάκων.

Με τιμή



ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΙΚΑΛΑΚΗ MSc ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗ MSc

συνέδρια - σεμινάρια

Πάτρα 17 & 18 Ιουνίου 2010

Υπο την αιγίδα της Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

μετεκπαιδευτικό σεμινάριονοσοκομειακών φαρμακοποιών

Evidence - Based Medicine

EvidenceBasedMedicine:When best evidence from research meets clinical information and patient values, optimal decisions are possible. MedPie.com

Patient Values

Research Evidence

Clinical Data

Optimal Decision


Πέμπτη17/6/2010

Ώρα Θέμα Ομιλητής

12.30 Καλωσόρισμα Πρόεδρος Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

12.45 Σκοπός - στόχος σεμιναρίου Β. Αγγελοπούλου Η εμπειρία της Ευρώπης Β. Γούλας

13.15 Γνωριμία της ομάδας

13.30 Εισαγωγή στη ΕΒΜ πρακτική. Έννοιες, ορισμοί και αναγκαιότητα σ’ ένα μεταβαλλόμενο σύστημα υγείας Χ. Λιονής

14.30 Γεύμα

15.30 Πηγές τεκμηρίωσης. Η διαμόρφωση του κλινικού ερωτήματος. Μέθοδοι αναζητήσεων. Δ. Τσιργής

17.30 Βιβλιογραφική αναζήτηση στην ΕΒΜ πρακτική A. Τατσιώνη

19.00 Διάλειμμα

19.15 Ανάλυση και λήψη της κλινικής απόφασης με βάση την ΕΒΜ. Πρακτική ή ουτοπία; Χ. Λιονής

20.30 Τέλος 1ης ημέρας

Παρασκευή18/6/2010

Ώρα Θέμα Ομιλητής

09.00 Συστήματα ποιότητας και ασφάλειας στην αναζήτηση της πληροφορίας σε επίπεδο νοσοκομείου Π. Κωσταγιόλας

10.00 Ο ρόλος της ΕΒΜ στη Φαρμακοοικονομία B. Φραγκουλάκης

11.00 Case - studies Χ. Λιονής, Δ. Τσιγρής Α. Τατσιώνη14.00 Γεύμα

15.00 Παρουσίαση αποτελεσμάτων - Βραβεύσεις

16.00 Πληροφοριακές ανάγκες Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών & ΕΒΜ Β. Αγγελοπούλου

16.30 Σύνοψη του ρόλου του Νοσοκομειακού Φαρμακοποιού στην ΕΒΡ - Στόχοι για το μέλλον Β. Γούλας

17.00 Τέλος σεμιναρίου

Σεμινάριο «Εvidence - Based Medicine» (17 & 18 Iουνίου 2010)

πρόγραμμα

Ακολουθούν περιλήψεις ομιλιών των Ε. Τσικαλάκη, Β. Αγγελοπούλου, Χ. Λιονή, Π. Κωσταγιόλα και Β. Γούλα. Οι υπόλοιπες ομιλίες θα δημοσιευθούν στα επόμενα τεύχη.


Καλωσόρισμα στο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών «Evidence - Based Medicine»

Η συνεχιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση των νοσοκομει-ακών φαρμακοποιών της Ευρώπης ήταν πάντα ανάμεσα στα πιο σημαντικά ζητήματα της σύγχρονης φαρμακευτικής πρακτικής και έπρεπε να προσεγγιστεί μέσω αξιόπιστων και έγκυρων διαδικασιών. Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Νοσοκομειακής Φαρμακευτικής (EurAHP) από την Ευρωπαϊκή Ένωση Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών (EAHP), τον Ιούλιο του 2007, αποτέλεσε ακρογωνιαίο λίθο στη διασφάλιση της ποιότητας της δια βίου παρεχόμενης εκπαίδευσης των φαρμακοποιών, που υπηρετούν στα νο-σηλευτικά ιδρύματα της Ευρώπης, παρέχοντας τα πρότυπα και πιστοποιώντας τις απαραίτητες ενέργειες εκπαίδευσης και κατάρτισης (www.eurahp.eu). Αρχικά, κρίθηκε απαραίτητο να εξασφαλιστεί εκπαίδευση σε τέσσερις βασικούς τομείς, οι οποίοι δεν καλύπτονται επαρκώς κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών προγραμμά-των σπουδών στα ευρωπαϊκά φαρμακευτικά πανεπιστημια-κά τμήματα: Βιοτεχνολογία, Ιατρική Βασισμένη σε Τεκμήρια, Στοιχεία Μορφοποίησης και Διαχείρισης (Biotechnology, Evidence-based medicine, Aspects of Compounding & Management ή BEAM, για συντομία).Η εκπαίδευση βασίζεται σε διαδικασίες «Εκπαίδευσης του Εκπαιδευτή», όπου εθνικοί αντιπρόσωποι εκπαιδεύονται από τους ακαδημαϊκούς της EurAHP, με πρότυπα του ACPE (Συμβούλιο Πιστοποίησης για τη Φαρμακευτική Εκπαίδευ-ση / Accreditation Council for Pharmacy Education) και στη συνέχεια αναλαμβάνουν να διοργανώσουν αντίστοιχες ενέργειες κατάρτισης, σε εθνικό επίπεδο, σε συνεργασία με εθνικούς ακαδημαϊκούς φορείς και με την υποστήριξη των εθνικών ενώσεων.Η πρώτη ευρωπαϊκή ενέργεια κατάρτισης (Βιοτεχνολο-γία), πιστοποιημένη από το ACPE, υλοποιήθηκε στη Μάλτα, 3-5 Οκτωβρίου 2007 και την παρακολούθησαν 37 εκπρόσω-ποι 18 ευρωπαϊκών χωρών, με την υποχρέωση να επιμεληθούν αντίστοιχων ενεργειών με την επιστροφή στις χώρες τους.Στην Ελλάδα, η πρώτη αυτή ενέργεια κατάρτισης πραγμα-

Eιρήνη Τσικαλάκη, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

τοποιήθηκε στην Κέρκυρα, στις 15-17 Οκτωβρίου 2008, με τη συμμετοχή 19 νοσοκομειακών φαρμακοποιών από Αττι-κή (10), Μακεδονία (3), Δυτική Ελλάδα (3), Πελοπόννησο (1), Εύβοια (1) και Κυκλάδες (1). Επταμελής ομάδα εκπαιδευτών, υπό την καθοδήγηση του Α.Σ. Τσιφτσόγλου, καθηγητή Φαρ-μακολογίας και πρόεδρο του Τμήματος Φαρμακευτικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, διευκόλυνε την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων, αναλύοντας τόσο βασικά όσο και εξειδικευμένα θέματα βιοτεχνολογίας με διαδραστι-κές παρουσιάσεις και ενεργό συμμετοχή όλων.Η Νοσοκομειακή Φαρμακευτική παρακολουθεί τις εξελίξεις στο χώρο της Υγείας και καλείται να τις ενσωματώσει στην επι-στήμη, την τέχνη και την πρακτική της προς όφελος του πο-λίτη. Η κοινωνία απαιτεί τεκμήρια στη λήψη αποφάσεων και την επιλογή διαδικασιών που αφορούν την υγεία. Η δεύτερη ευρωπαϊκή ενέργεια κατάρτισης, Ιατρική Βασισμένη σε Τεκμή-ρια που μετασχηματίζεται σε Πρακτική Βασισμένη σε Τεκμήρια για εμάς τους νοσοκομειακούς φαρμακοποιούς, διοργανώθη-κε στις 15-17 Μαΐου 2009 στο Ηνωμένο Βασίλειο και σήμερα η Π.Ε.Φ.Ν.Ι. υλοποιεί τη μεταφορά της στη χώρα μας.Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του σεμιναρίου και πε-ριμένουμε από εσάς να γίνετε μεταλαμπαδευτές της γνώ-σης και εμπειρίας που σας παρέχεται απλόχερα αυτό το διήμερο.

Στο βήμα η Ειρήνη Τσικαλάκη καλωσορίζει τους συμμετέχοντες στο σεμινάριο


Διερεύνηση της πληροφοριακής συμπεριφοράς των Ελλήνων Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών

Π.Α. Κωσταγιόλας, Λέκτορας, Τμήμα Αρχειονομίας και Βιβλιοθηκονομίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Βασιλική Αγγελοπούλου, Διευθύντρια Φαρμακοποιός Ε.Σ.Υ., Γ.Ν.Α. «Πολυκλινική»

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Υπόβαθρο και στόχοι: Οι Νοσοκομειακοί Φαρμακοποιοί προκειμένου να επικαιροποιούν διαρκώς τις επιστημονικές τους γνώσεις και να βελτιώνουν τις δεξιότητες τους επιζη-τούν την πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας πληροφορία. Η ανάπτυξη κατάλληλων υπηρεσιών πληροφόρησης και βιβλιοθήκης, για τους φαρμακοποιούς θα πρέπει να γίνει στην βάση της κάλυψης των αναγκών τους, και να είναι συμ-βατή με την πληροφοριακή συμπεριφορά τους . Ο Νοσοκο-μειακός Φαρμακοποιός, μέσα από τον νέο αναθεωρημένο του ρόλο, καλείται να ανταποκριθεί στις τρεις προκλήσεις της εποχής του: την επιστημονική, την οργανωτική και την διαχειριστική. Έτσι η αναπροσαρμογή του ρόλου του κρί-νεται απαραίτητη προκειμένου να αποκτήσει την αρμόζου-σα θέση μέσα στην επιστημονική κοινότητα του ελληνικού νοσοκομείου καθώς και του Ελληνικού Συστήματος Υγείας. Αρωγός στην προσπάθεια αυτή αποτελούν υπηρεσίες Συ-νεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης. Η παρούσα εργα-σία έχει ως σκοπό την εμπειρική διερεύνηση των πληρο-φοριακών αναγκών των Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών, η κάλυψη των οποίων θα τους βοηθήσει να ανταποκριθούν στις αυξημένες προσδοκίες της σύγχρονης κοινωνίας.

Μέθοδος: Μια εμπειρική έρευνα διεξήχθη μεταξύ Ιανουαρί-ου και Φεβρουαρίου 2010, με την ανάπτυξη και διανομή ενός ημι-δομημένου ερωτηματολόγιου. Το δείγμα των ερωτηθέ-ντων αποτελούνταν από 88 Νοσοκομειακούς Φαρμακοποιούς από τα 132 Νοσοκομεία της χώρας.

Aποτελέσματα: Οι Νοσοκομειακοί Φαρμακοποιοί αναζητούν όχι μόνο επιστημονική πληροφόρηση (αν και η συγκεκριμένη, κυριαρχεί) αλλά και πληροφόρηση σχετική με διοικητικά, νο-μικά και ασφαλιστικά θέματα.Στις γενικές πηγές πληροφόρη-σης κυριαρχούν τα επιστημονικά περιοδικά και οι σύμβουλοι

των Φαρμακευτικών εταιρειών ενώ αντίθετα στις ειδικές πη-γές πληροφόρησης κυριαρχούν οι βάσεις δεδομένων καθώς και οι βιβλιογραφικές υπηρεσίες του Διαδυκτίου.

Συμπεράσματα: Η συνεχιζόμενη επαγγελματική ανάπτυξη με τη δημιουργία ενός οργανισμού που θα συμμετέχουν κρατικοί φορείς, φαρμακευτικοί σύλλογοι, πανεπιστήμια και βιβλιοθή-κες με τη συνεργασία ιδρυμάτων και εταιρειών, θα προσδώσει στο φαρμακοποιό ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στο χώρο της απόκτησης πληροφορίας, και θα καταστήσει το νοσοκομεια-κό φαρμακείο “κέντρο πληροφόρησης”.


Κλινική διαχείριση προβλημάτωνΛήψη κλινικών αποφάσεων με βάση τις ενδείξεις (Evidence - Based Practice)

Στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και στο μάθη-μα «Σχέση γιατρού - ασθενούς», οι φοιτητές εκτίθενται στους διάφορους τύπους της αλληλεπίδρασης γιατρού-ασθενούς και συχνά διαπιστώνουν ότι η πατερναλιστική προσέγγιση ή ο τύ-πος «πατέρας-παιδιού» κυριαρχεί την καθημερινή ιατρική πρα-κτική. Οι Coulter και Ellis (2007) υπογραμμίζουν ότι «οι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται βοήθεια για να καταλάβουν τις θεραπευτι-κές επιλογές και τις πιθανότητες των εκβάσεων και ότι ο κλινικός oφείλει να κατανοεί την έννοια του κινδύνου αποτελεσματικά και να εκμαιεύει αλλά και να σέβεται τις προτιμήσεις του ασθενούς». Οι ίδιοι χρησιμοποιούν τον όρο «πληροφορημένη λήψη από-φασης» (informed decision-making, evidence-based patient choice or concordance) ή αλλιώς «αμοιβαία λήψη της απόφα-σης» (shared decision-making). Το United States Preventive Services Task Force ονομάζει ως πληροφορημένη λήψη της απόφασης τη «συνολική διαδικασία με την οποία ένα άτομο συλ-λέγει σχετικές πληροφορίες για την υγεία του από τον προσωπικό του υγειονομικό, αλλά και από άλλες πηγές, με ή χωρίς ανεξάρτητη αποσαφήνιση της αξίας της πληροφορίας» (Sheridan et al, 2004). Η ίδια επιτροπή ορίζει ότι ως αμοιβαία λήψη της απόφασης ορίζεται «η συγκεκριμένη διαδικασία λήψης της απόφασης από τον ασθενή και τον υγειονομικό κατά την οποία ο ασθενής: (1) αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο ή τη σοβαρότητα της ασθένειας ή

της κατάστασης που πρέπει να αντιμετωπισθεί ή προληφθεί (2) αντιλαμβάνεται την υπηρεσία πρόληψης και ειδικότερα τον

κίνδυνο, τα οφέλη, τις εναλλακτικές δυνατότητες και την αβε-βαιότητα

(3) ζυγιάζει τις αξίες του/της με τα πιθανά οφέλη ή τις ζημιές που απορρέουν από την υπηρεσία

(4) δεσμεύεται στη διαδικασία αυτή στο βαθμό που επιθυμεί και αισθάνεται βολικά».

Οι Sheridan et al (2004) ορίζουν την αμοιβαία λήψη απόφα-σης ως «τη διαδικασία στην οποία οι ασθενείς εμπλέκονται ως ενεργείς συμμέτοχοι μαζί με τον κλινικό ιατρό που τους εξηγεί τις

αποδεκτές ιατρικές απόψεις και επιλέγει τo προτιμώμενο είδος κλινικής φροντίδας». Είναι αντιληπτό ότι και οι δύο διαδικασίες λήψης της από-φασης προϋποθέτουν έναν καλά πληροφορημένο ασθενή, ο οποίος μπορεί να ενημερώνεται από πολλές πηγές, αλλά μόνο η δεύτερη διαδικασία της αμοιβαίας απόφασης απαιτεί μια δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ υγειονομικού - ασθε-νούς. Αρκετή συζήτηση διεξάγεται στη διεθνή βιβλιογραφία για το ποια διαδικασία συνεπάγεται περισσότερα οφέλη για τον ασθενή και αξίζει να διαβάσετε το άρθρο σύνταξης του Robert Kaplan με τίτλο «Shared Medical Decision making: A New Tool for Preventive Medicine» στο Αmerican Journal of Preventive Medicine (2004) στο οποίο συνοψίζονται τα πλεο-νεκτήματα των δύο προσεγγίσεων και ιδιαίτερα η δυνατότητα εφαρμογής της αμοιβαίας λήψης της απόφασης στη συνήθη κλινική πρακτική. Ο όρος αυτός είναι ακριβώς ο ίδιος τύπος με αυτόν της ώριμης ανταλλαγής που αναφέρεται στις σημει-ώσεις του Μαθήματος «Σχέση γιατρού - ασθενούς» στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης (http://vml.med.uoc.gr/doctor-patient). Στο πλαίσιο του μαθήματος αυτού οι φοιτητές ιατρικής διδάσκο-νται τη σημασία συμμετοχής του ασθενούς στη λήψη της από-φασης και ασκούνται σε ασκήσεις κατά τις οποίες υποδύονται ρόλους. Στην αναγκαιότητα της ενημέρωσης του ασθενούς, ως βασικό συστατικό της λήψης της απόφασης αναφέρεται και ο κώδικας ιατρικής δεοντολογίας που ψηφίστηκε πρόσφα-τα στη χώρα μας (μπορείτε να τον διαβάσετε στην ιστοσελίδα: http://vml.med.uoc.gr/doctorpatient).Επίσης στο Ν. 2071/ΦΕΚ 123/92 Α΄ (άρθρο 47: παρ. 3,4,5) με-ταξύ άλλων αναφέρονται ότι: «ο ασθενής έχει το δικαίωμα να συγκατατεθεί ή να αρνηθεί κάθε διαγνωστική ή θεραπευτική πρά-ξη που πρόκειται να διενεργηθεί σε αυτόν (παρ. 3). Δικαιούται να ζητήσει να πληροφορηθεί ό,τι αφορά στην κατάστασή του (παρ. 4) και η πληροφόρηση του ασθενούς πρέπει να του επιτρέψει να σχη-

Χρήστος Λιονής, Αναπληρωτής Καθηγητής Διευθυντής Κλινικής, Κοινωνικής & Οικογενειακής Ιατρικής, Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστημίου Κρήτης

Σε συνεργασία με τους συνεργάτες της Κλινικής, Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής: Δημήτριο Τσιργή, Επισκέπτη Υγείας, MSc στη Σχεδίαση Διαδραστικών και Βιομηχανικών Προϊόντων και Συστημάτων και Ηλία Γραμματικόπουλο, ειδικευόμενο στην Ψυχιατρική, κάτοχο του μεταπτυχιακού διπλώματος για τη Δημόσια Υγεία και τη Διοίκηση των Υπηρεσιών Υγείας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης


ματίσει πλήρη εικόνα των ιατρικών, κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων της καταστάσεώς του και τη δυνατότητα να λαμβάνει αποφάσεις ο ίδιος ή να μετέχει στη λήψη αποφάσεων, που είναι δυ-νατόν να προδικάσουν τη μετέπειτα ζωή του (παρ. 5).»

Ο όρος Εvidence - Βased Μedicine (ΕΒΜ) μεταφράζεται συχνά στη χώρα μας ως «ιατρική με βάση τις ενδείξεις», αλλά εξακολου-θεί να αποτελεί έναν όρο, του οποίου η απόδοση στα Ελληνικά δεν έχει συμφωνηθεί ακόμα. Ο όρος αυτός οφείλεται στον Κανα-δό David Sackett και στην ομάδα του στο Πανεπιστήμιο Ontario του Καναδά. Αυτοί όρισαν την ιατρική με βάση τις ενδείξεις ως την πρακτική «που ενσωματώνει τις καλύτερες ενδείξεις που πηγά-ζουν από την έρευνα με την κλινική εμπειρία και τις αξίες του ασθε-νούς, ώστε να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση του ασθενούς» (Sackett et al, 2000). Οι εκπαιδευόμενοι προσκαλούνται να επισκεφθούν τις παρακάτω ηλεκτρονικές διευθύνσεις και να διαβάσουν σχετικά με τον ορισμό και το περιεχόμενό της.Το έδαφος είχε προετοιμάσει αρκετά χρόνια πριν ο Alchibar Cochrane, ο οποίος είχε ουσιαστικά προδιαγράψει το μέλλον των τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών και της συστηματικής ανάγνωσης της αποτελεσματικότητας των διαφόρων κλινικών παρεμβάσεων (1972). Ο ίδιος o Cochrane είχε υπογραμμίσει ότι ο όρος «ισότητα» στις υπηρεσίες υγείας μένει μια λέξη κενή χωρίς τη μελέτη της αποτελεσματικότητας και αποδοτι-κότητας που τη συνοδεύουν.Ένας πιο σαφής ορισμός της EBM θα περιελάμβανε τον τρόπο με τον οποίο ο γιατρός ή ο υγειονομικός αναζητά, διασταυ-ρώνει και τελικώς εφαρμόζει μια κλινική διαγνωστική ή θερα-πευτική πράξη. Πρόκειται ουσιαστικά για τη διαδικασία της συστηματικής ανεύρεσης των πληροφοριών, την αξιολόγησητης εγκυρότητάς τους και την εφαρμογή των ευρημάτων αυ-τών για κάθε περίπτωση σε κάθε ασθενή με τον οποίο ο υγει-ονομικός έρχεται σε επαφή.

Evidence - Based Practice

Η βασισμένη σε ενδείξεις πρακτική (EBP) περιλαμβάνει τη διαδι-κασία «σύνθετης και ευσυνείδητης λήψης αποφάσεων που είναι βασισμένες όχι μόνο στα διαθέσιμα στοιχεία αλλά και στα χα-ρακτηριστικά των ασθενών, τις καταστάσεις και τις προτιμήσεις τους». (Buysse, V., & Wesley, P.W., 2006; Gambrill, E., 2003). Αυτή αναγνωρίζει ότι η παροχή υγειονομικής φροντίδας είναι εξατομικευμένη και συνεχώς μεταβαλλόμενη. Ουσιαστικά πρόκειται για μια ιατρο-φιλοσοφική προσέγγιση που έρχεται σε αντίθεση με την άκριτη εφαρμογή των πρακτικών και μεθόδων που δεν τεκμηριώνο-νται επαρκώς και οι οποίες δεν έχουν ανανεώσει το περιεχόμενό τους με τις σύγχρονες εξελίξεις. (Duffy et al, 2008; Gibbs, 2003).

Οι γιατροί και οι επαγγελματίες υγείας που ασκούν τη βα-σισμένη σε ενδείξεις πρακτική προσδιορίζουν και εφαρμό-ζουν αποτελεσματικές επεμβάσεις για να μεγιστοποιήσουν την ποιότητα του παραγόμενου αποτελέσματος. Είναι δε-δομένο ότι η ιατρική φροντίδα δεν μπορεί να βασίζεται σε εκπτώσεις, άποψη που, όταν υιοθετείται και εφαρμόζε-ται στην πράξη, συχνά επιφέρει αύξηση του κόστους της φροντίδας υγείας. Από την άλλη πλευρά όμως, το γεγονός αυτό δεν αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα ανάπτυξης των πολιτικών συγκράτησης του κόστους και αξιολόγησης των δεικτών κόστους - αποτελέσματος» (Τσιργής_., 2006).Σε αντίστοιχες περιπτώσεις επίσης είναι δυνατόν η ΕΒΜ να συνδέεται με την εφαρμογή μεθόδων συγκράτησης του οικονομικού κόστους και την εκ προοιμίου διατήρηση των υψηλών επιπέδων ποιότητας ως προς το παραγόμενο απο-τέλεσμα. Η αντικατάσταση δε πιθανών “δαπανηρών δαπα-νών” με λιγότερο δαπανηρές (όχι σε βάρος του παραγόμε-νου αποτελέσματος), λογική που υπακούει στις αρχές των τεκμηριωμένων ενδείξεων, είναι δυνατό να υπηρετεί τις αρχές της μικρο- και μακρο-οικονομικής αποδοτικότητας με θετικές συνέπειες ως προς την ανταποδοτικότητα του υγειονομικού πλαισίου (Τσιργής_., 2008).Η εξοικείωση με την προσέγγιση και πρακτική που βασίζεται στις ενδείξεις ουσιαστικά ενσωματώνει και γνώσεις που έχουν αποκτηθεί από την προπτυχιακή εκπαίδευση στην κλινική πρακτική και αυτό γίνεται καλύτερα κατανοητό μέσω της εξέ-τασης μιας σειράς θεμελιωδών ερωτήσεων, σύμφωνα με τους DiCenso et al (http://www.cebm.utoronto.ca/syllabi/nur/):1. Είναι η μαρτυρία (ένδειξη) που πηγάζει από τη συστηματική

ανάγνωση της βιβλιογραφίας (ή και μιας μελέτης) έγκυρη (valid);

2. Αν είναι έγκυρη, είναι πράγματι σημαντική (important);3. Αν είναι και σημαντική, μπορεί αυτή να εφαρμοστεί στις

υπηρεσίες φροντίδας που παρέχονται στον ασθενή;H ΕΒP (Sackett et al 2000) χρησιμοποιεί μια σειρά 5 σταδίων που έχουν την έναρξή τους στη σύλληψη του κλινικού ερωτή-ματος και φθάνουν μέχρι την αξιολόγηση της αποτελεσματι-κότητας και αποδοτικότητας της κλινικής πράξης.Τα στάδια αυτά κατά Sackett et al (2000) είναι: Στάδιο 1: Η μετεγγραφή της κλινικής ανάγκης σε πληροφο-

ρία − Ο καθορισμός του προβλήματος. Αυτό περιλαμβάνει τη διαμόρφωση ενός κλινικού ερωτήματος που αναζητά απαντήσεις από την ΕΒP.

Στάδιο 2: Η αναζήτηση της καλύτερης ένδειξης όσον αφορά τα αποτελέσματα (εκβάσεις) που βρίσκονται διαθέσιμα στη


βιβλιογραφία και στις πηγές (βάσεις δεδομένων, συστηματι-κές ανασκοπήσεις κ.ά.).

Στάδιο 3: Η κριτική αποτίμηση της εγκυρότητας αλλά και της δυνατότητας εφαρμογής των ενδείξεων που μας δίνει η βι-βλιογραφία στο συγκεκριμένο κλινικό περιβάλλον.

Στάδιο 4: Η εφαρμογή αυτή της αποτιμηθείσας πληροφο-ρίας/ενδείξεων στο κλινικό περιβάλλον που εργάζεται ο επαγγελματίας υγείας αλλά και στις μοναδικές συνθήκες του ασθενούς.

Στάδιο 5: Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας/αποδο-τικότητας όλης της διαδικασίας που προηγήθηκε (βήματα 1-4), η αναζήτηση τρόπων βελτίωσής της και ο επανακαθο-ρισμός του προβλήματος.

Η εφαρμογή των πέντε προαναφερόμενων σταδίων βασίζεται πρωτίστως στη σαφή διατύπωση του κλινικού ερωτήματος. Για τη διατύπωσή του είναι προφανές ότι απαιτείται η χρήση του διαδικτύου και των online ηλεκτρονικών ιατρικών και υγειονομικών βιβλιοθηκών και για το λόγο αυτό ο κλινικός ια-τρός ή ερευνητής θα πρέπει να διαθέτει, ως προϋπόθεση, ιδι-αίτερες δεξιότητες όσον αφορά τη χρήση του και να είναι σε θέση να χρησιμοποιεί με επάρκεια ειδικά λογισμικά εργαλεία και στατιστικά πακέτα.Έτσι, θεμελιώδεις προϋποθέσεις καθίστανται η γνώση της αγγλικής γλώσσας, της επιδημιολογικής έρευνας και του σχεδιασμού, της διαχείρισης και της αξιολόγησης ερευνών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων.

Μοντέλο PICO

Στη διεύθυνση: http://www.biomed.lib.umn.edu/learn/ebp/ δίνεται η ευκαιρία στον απλό χρήστη του διαδικτύου να αποκτή-σει μια πρώτη επαφή με το διαδραστικό αυτό εργαλείο. Σημειώ-νεται ότι το μοντέλο αυτό «κυκλοφορεί» στο εμπόριο ως κατάλ-ληλο ειδικό λογισμικό υλικό στο πεδίο εφαρμογής της ΕΒP.Η χρήση του μοντέλου είναι απλή. Ο ερευνητής θέτει το ερώτη-μα σε ειδικά διαμορφωμένο πεδίο και οδηγείται στο πεδίο εν-δεδειγμένης αναζήτησης βάσεων δεδομένων. Στη συνέχεια, με βάση το περιεχόμενο του ερωτήματος, προτείνεται η αναζήτη-ση συγκεκριμένων βάσεων δεδομένων ή ηλεκτρονικών βιβλι-οθηκών (filtered resources, unfiltered resources, background information). Το μοντέλο αυτό πήρε το όνομά του από τα αρχικά: P (Problem - Population)I (Ι/Ε) (Ιntervention / Εxposure)C (Comparison) και O (Outcome)

δηλαδή: Πρόβλημα/Πληθυσμός: Το πρόβλημα διατυπωμένο ως κλι-

νικό ερώτημα και ο πληθυσμός πάνω στον οποίο αναζητού-με την απάντησή του.

Παρέμβαση / Έκθεση: Το μέσο παρέμβασης με το οποίο επι-θυμείται η αλλαγή της υφιστάμενης κατάστασης.

Σύγκριση: Το μέσο ή κατάσταση με το οποίο συγκρίνουμε αυτό που εφαρμόστηκε στην παρέμβαση.

Αποτέλεσμα: Η έκβαση, οι δείκτες πάνω στους οποίους αξι-ολογούμε την παρέμβαση.

Ως πηγές αναζήτησης της πληροφορίας για την απάντηση του κλινικού ερωτήματος που, ως αναφέρθηκε, αποτελεί το πρώτο βήμα στην EBM μπορούν να χρησιμοποιηθούν βάσεις δεδο-μένων, ηλεκτρονικές υπηρεσίες, ηλεκτρονικά περιοδικά, ενώ λαμβάνονται επίσης υπόψη οι συστηματικές ανασκοπήσεις (systematic reviews), οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμα-σίες (RCTs), οι μετα-αναλύσεις (meta-analysis) και οι μελέτες κοορτής (cohort studies) (Goudava, E. and Lappa, E., 2005).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ:

Coulter Α. and Ellins J. (2007). Effectiveness of strategies for informing, educating, and involving patients. BMJ 335: 24-27.

Duffy F.D., Lynn L.A., Didura H., Hess B. Caverzagie K., Grosso L., Lipner R.A., Holmboe E.S. (2008). Development of the ABIM practice improvement.

Gambrill, E., (2003). Evidence - Βased Practice: Implications for knowledge development and use in social work, in Rosen, A. & Proctor, Ε. (Eds.), «Developing practice guidelines for social work intervention» (pp. 37-58). New York: Columbia University Press.

Gibbs, L., (2003). Evidence-based practice for the helping professions. New York: Wadsworth.

Goudava, E. and Lappa, E., (2005). Η Τεκμηριωμένη Πρακτική σαν μέθοδος δια-χείρισης της γνώσης στο Goudava, E. and Lappa, E., «14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών». Αθήνα: 1-3 _εκ 2005

Kaplan R.M. (2004). Shared Medical Decision Making: A New Tool for Preventive Medicine. Am J Prev Med 26: 81-83. Lindsay Glynn. A critical appraisal tool for library and information research MLIS Health Sciences Library, Memorial University of ewfoundland, St John’s, Canada διαθέσιμο στο www.emeralbinsight.com (πρόσβα-ση στις 18 Ιανουαρίου 2009).

Sackett D.L., Strauss S.E., Richardson W.S., Rosenberg W., Haynes R.B. (2000). Evidence-Based Medicine: How to practice and Teach EBM. Churchill Livingstone, Second Edition, Edinburgh, London, New York, Philadelphia, St. Louis, Sydney, Toronto 2000.

Sheridan S.L., Harris R.P., Woolf S.H., (2004). Shared decision making about screening and chemoprevention. a suggested approach from the U.S. Preventive Services Task Force. Am J Prev Med. 26:56-66.

Τσιργής, _., (2006). Εισαγωγικά στοιχεία στην ανάλυση δεικτών οικονομικής απο-δοτικότητας στην «Έκθεση πεπραγμένων Α΄ _ΥΠΕ Νοτίου Αιγαίου», Ειδική έκδο-ση: Α΄ _ΥΠΕ Ν. Αιγαίου, Ερμούπολη, Σύρος, τ.Β΄ σελ. 14-15.

Τσιργής, _., (2008). Λήψη κλινικών αποφάσεων με βάση τις ενδείξεις και οικονομική αποδοτικότητα. Κείμενο παρουσίασης και σημειώσεις στα πλαίσια διεξαγωγής του συγκεκριμένου σεμιναρίου κατάρτισης της ΕΣ_Υ, Μέτρο 2.5 «Κλινική διαχείριση προβλημάτων. Λήψη κλινικών αποφάσεων με βάση τις ενδείξεις (Evidence based Practice)», Επιστημονική επιμέλεια: Λιονής, Χ., Θεσσαλονίκη 15-17/12/2008.

Wesley, P.W., Buysse, V. (2006). Ethics and evidence in consultation. Topics in Early Childhood Special Education 26: 131-141.


Σύνδεση συστημάτων ποιότητας & ασφάλειας με την πληροφόρηση στο σύγχρονο νοσοκομείο

Τα σύγχρονα συστήματα διοίκησης εμπεριέχουν την

έννοια της πληροφόρησης αλλά και τη διαχείριση της

γνώσης. Η διαπίστωση αυτή μάλλον δε θα πρέπει να εκ-

πλήσσει. Στο χώρο των υπηρεσιών υγείας, η χρήση του

διαδικτύου και των σύνθετων τηλεπικοινωνιακών εφαρ-

μογών, παράλληλα με τις εξελίξεις στη βιοτεχνολογία και

τη γενετική, διευρύνουν ολοένα και περισσότερο το πε-

ριεχόμενο αλλά και τη μορφή των υπηρεσιών υγείας. Οι

υπηρεσίες υγείας δεν παράγονται κατ΄ ανάγκην στο ση-

μείο κατανάλωσής τους, και το προϊόν «υπηρεσία υγείας»

δεν αποτελεί αποτέλεσμα ενεργειών ενός παραγωγού.

Παραδείγματα δύνανται να αποτελέσουν οι εφαρμογές

τηλεϊατρικής, υπηρεσίες με βάση τον ενιαίο ηλεκτρονι-

κό φάκελο του ασθενή, αλλά και άλλες «νέες», σύνθετες

και καινοτόμες εισροές επιστημονικής και εξειδικευμένης

γνώσης. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η κοινωνία της

γνώσης είναι και η κοινωνία των οργανισμών, διότι η εξει-

δικευμένη γνώση δεν παράγει από μόνη της τίποτα, εάν

δεν ενταχθεί σε ένα κοινό έργο.

Πριν προχωρήσουμε, καλό θα ήταν να προσδιορίσουμε

εννοιολογικά την επιστήμη της πληροφόρησης, η οποία

αφορά στο συστηματικό τρόπο μελέτης της λογικής,

της μεθοδολογίας, των στόχων, των εργαλείων και των

υπηρεσιών μιας οργανωμένης παρέμβασης στα θέματα

παραγωγής, αξιολόγησης, διακίνησης, διαχείρισης και

διάθεσης της πληροφορίας, με στόχο την ανάπτυξη τε-

Δρ Π. Κωσταγιόλας, Λέκτορας - Ιόνιο Πανεπιστήμιο, [email protected]


χνολογικών υποδομών αποτελεσματικής πρόσβασης και επιχειρησιακής εκμετάλλευσής της. Η θεωρητική αλλά και εφαρμοσμένη επιστήμη της πληροφόρησης καλύπτει τις σημερινές ανάγκες υποστήριξης, έρευνας και ανάπτυ-ξης της Κοινωνίας της Πληροφορίας. Η επιστήμη της πλη-ροφόρησης, καθώς και οι υπηρεσίες πληροφόρησης, αλ-ληλεπιδρούν με τις σύγχρονες διοικητικές τάσεις για την ποιότητα. Οι προαναφερθείσες διαπιστώσεις παράγουν επιστημονικές υποθέσεις για τη διοίκηση της ποιότητας στις υπηρεσίες υγείας, σε δύο τουλάχιστον κατευθύνσεις, ως προς: α. την τεχνολογία και την πληροφορική β. τη διοίκηση και τις υπηρεσίες πληροφόρησης.

Η υλοποίηση της ποιότητας, στο πλαίσιο υπαρχόντων συ-στημάτων διασφάλισης ή/και διοίκησης ολικής ποιότητας, μπορεί να υποστηριχθεί με την ανάπτυξη και εφαρμογή κατάλληλων συστημάτων πληροφόρησης για την υποστή-ριξη διοικητικών ενεργειών αλλά και τη λήψη αποφάσε-ων. Η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας συνδέεται δηλαδή με τη σωστή αντιμετώπιση των απειλών ασφαλείας, όπως η πλαστοπροσωπία, η μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, η αλλοίωση πληροφοριών, η παραβίαση του απορρήτου των πληροφοριών, η άρνηση ευθύνης για πράξεις που έχουν συντελεστεί (non-repudiation) και η άρνηση εξυ-πηρέτησης από το σύστημα (denial of service). Το δεύτε-ρο ζήτημα αφορά, για παράδειγμα, στην αβεβαιότητα για την ποιότητα διεξαγωγής ιατρικών διαγνωστικών και πα-ρεμβατικών πράξεων με την υποστήριξη του διαδικτύου. Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι εν πολλοίς το καθεστώς της «αβεβαιότητας» για την ποιότητα δεν αφορά μόνο στις ψηφιακές υπηρεσίες, αλλά μπορεί να αφορά και στις «συμβατικές» υπηρεσίες υγείας και δύναται να οφείλεται στην έλλειψη πληροφόρησης. Η πληροφόρηση, λοιπόν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο ενδυναμώνει το χρήστη, οδηγώντας τον σε περισσότερο ενημερωμένες επιλογές. Η πληροφόρηση απαιτεί την «επικοινωνία», η οποία είναι συγγενής έννοια και πρέπει να διεξάγεται χωρίς θορύβους και με αποτελεσματικό τρόπο (για παράδειγμα, η απο-στολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων για την πληροφόρηση σχετικά με χρόνια νοσήματα σε συγκεκριμένες ηλικιακές

κατηγορίες μάλλον δημιουργεί αβεβαιότητα παρά ενδυ-ναμώνει τους ασθενείς).

Η ανάλυση του γνωστικού (cognitive) περιεχομένου των διοικητικών συστημάτων για την ποιότητα μπορεί να υποστηρίξει την ποιότητα με τη διερεύνηση των δομι-κών στοιχείων της γνώσης, δηλαδή των δεδομένων και της πληροφορίας. Για παράδειγμα, η ανάλυση των απαι-τήσεων των διεθνών προτύπων ποιότητας, αλλά και των κριτηρίων των βραβείων ποιότητας ως προς τις ανάγκες τους σε δεδομένα και πληροφορίες, δύναται να ενισχύσει την εφαρμογή διοικητικών μοντέλων για την ποιότητα στις υπηρεσίες υγείας (Kostagiolas, 2006). Η πληροφορια-κή υποστήριξη για τη διοίκηση της ποιότητας, με βάση τη γνωστική διαδικασία, αποτελεί ένα συνεχές αλληλεπίδρα-σης επιμέρους δομικών ενεργειών από το χαμηλότερο προς το υψηλότερο επίπεδο:

Δεδομένα Πληροφορία Γνώση

Τα δεδομένα αποτελούν τα βασικά κωδικοποιημένα, κα-ταγεγραμμένα και σαφή διακριτά στοιχεία στη γνωστική διαδικασία, που αναδομούνται συσχετιζόμενα στο επόμε-νο επίπεδο, την «πληροφορία». H παραγωγή και παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης εξαρτάται από την ποιότητα των δεδομένων, των πληροφοριών και της γνώσης. Για παράδειγμα, η ποιότητα των δεδομένων μιας αιματολογι-κής εξέτασης επιδρά στην ικανότητα για διάγνωση και συ-νολικά στην ποιότητα της υπηρεσίας υγείας. Περαιτέρω, η αναπαράσταση της ιατρικής πληροφορίας (π.χ. ιατρικές εικόνες ή/και κείμενα κ.ά.) δίδει τη δυνατότητα βελτίωσης της διαγνωστικής ικανότητας των παραγωγών των υπηρε-σιών υγείας σε μια μονάδα υγείας.

Η πληροφορία δεν είναι παρά δεδομένα, στα οποία έχει αποδοθεί συγκεκριμένο νόημα που μπορεί να είναι ή να μην είναι χρήσιμο. Η ποιότητα των δεδομένων (data quality) αποτελεί αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για την ποιότητα της πληροφορίας (quality of information). H χρήσιμη επιχειρησιακά πληροφορία εξαρτάται από την ποιότητα των δεδομένων κυρίως σε ό,τι αφορά στα ηλε-κτρονικά αρχεία ασθενών. Από εκεί και πέρα, η ποιότητα της πληροφορίας πρέπει να διασφαλιστεί μέσα από τεχνι-κές και μεθόδους, οι οποίες αντιμετωπίζουν την πληρο-


φορία ως μια ομοιογενή οντότητα και όχι ως μια συλλογή διακριτών δεδομένων. Συνεχίζοντας την αφαιρετική θεώ-ρηση, η γνώση ορίζεται από τον Ackoff ως «η κατάλληλη συλλογή πληροφοριών, έτσι ώστε να μπορεί κανείς να την εκμεταλλευτεί στη λήψη αποφάσεων».

Η «γνώση» είναι μια ντετερμινιστική διαδικασία. Πράγματι, κάποιος που συλλέγει πληροφορίες έχει τη δυνατότητα να τις συνδυάσει και, με αυτόν τον τρόπο, να «κατέχει» γνώση. Για παράδειγμα, μια ντετερμινιστική διαδικασία στο νοσο-κομείο μπορεί να αποτελεί η «διάγνωση» από ιατρό βασι-κής για συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας ειδικότητας, στην περίπτωση εξωτερικού ασθενή, ο οποίος «επισκέπτεται» πρωθύστερα ιατρούς αρκετών ειδικοτήτων, αλλά και διε-ξάγει αιματολογικές ή/και ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις. Τελικά, όπως στη σχέση δεδομένων και πληροφορίας, έτσι και στη σχέση πληροφορίας και γνώσης ισχύει ότι η ποιό-τητα της πληροφορίας (information quality) αποτελεί ανα-γκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για τη διασφάλιση της ποιό-τητας της γνώσης (quality of knowledge). Προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα της γνώσης, απαιτείται η θεώρη-σή της ως μια οντότητα, η οποία έχει το δικό της ρόλο στη λήψη αποφάσεων στο χώρο του παραγωγού των υπηρε-σιών υγείας. Η πληροφοριακή υποστήριξη της διοίκησης της ποιότητας σχετίζεται με τις ενέργειες διασφάλισης της ποιότητας σε κάθε διακριτό επίπεδο της γνωστικής διαδι-κασίας (ποιότητα δεδομένων, πληροφοριών και γνώσης) για την κάλυψη των πληροφοριακών απαιτήσεων των χρη-στών, των επαγγελματιών και των συστημάτων διοίκησης της ποιότητας. Οι υπηρεσίες πληροφόρησης προσθέτουν αξία στη διοίκηση βελτιώνοντας, το λόγο κόστους–οφέ-λους από την εφαρμογή συστημάτων ποιότητας. Ο σχεδι-ασμός υπηρεσιών πληροφόρησης για την υποστήριξη της διοίκησης της ποιότητας αποτελεί μια ενδιαφέρουσα προ-σέγγιση για τις υπηρεσίες υγείας.

Οι βασικές πληροφοριακές απαιτήσεις κατά το πρότυπο ISO 9001:2000 στο νοσοκομείο αφορούν: α) στη διαχείριση των σχέσεων οργανισμού με τους χρή-

στες και στη διακίνηση των ασθενών (εσωτερικών και εξωτερικών) στο νοσοκομείο

β) στη διαχείριση αποθηκών και φαρμακείου γ) στη διαχείριση σχέσεων με τους προμηθευτές δ) στη διοίκηση ανθρώπινων πόρων και ε) στη συντήρηση του εξοπλισμού.

Ειδικότερα, όσες αφορούν στην υλοποίηση της υπηρεσί-ας υγείας, συμπεριλαμβάνουν διεργασίες για την έκδοση εισιτηρίου και εξιτηρίου ασθενών, τη νοσηλεία, τα εξω-τερικά ιατρεία και τον εργαστηριακό τομέα, τα χειρουρ-γεία, τις μονάδες και τα κλειστά τμήματα, τη διαχείριση παραπόνων, τις μετρήσεις του βαθμού ικανοποίησης των χρηστών, την επικοινωνία με ασφαλιστικούς οργανισμούς και την επικοινωνία με το χρήστη (τηλεφωνικό κέντρο και ηλεκτρονικές πύλες), όπως επίσης και τις ενέργειες διόρ-θωσης και πρόληψης μη συμμορφώσεων (έλεγχος και πρόληψη ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων κ.ά.).

Η διαχείριση των πληροφοριακών αναγκών των εμπλεκόμε-νων μερών στις υπηρεσίες υγείας προϋποθέτει οι νοσοκομεια-κές βιβλιοθήκες να διαθέτουν υβριδικές συλλογές (συμβατικό και ψηφιακό υλικό). Ο δυναμικός χαρακτήρας διαχείρισης της ψηφιακής πληροφορίας απαιτεί τη διαμόρφωση συλλογών, καθώς και περιγραφής περιεχομένου συλλογών (collection description) σε μια συνολική υβριδική διαχείριση. Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί μεθοδολογίες για την αποτελεσματική διε-ξαγωγή ερευνών από επιστήμονες της πληροφόρησης στον τομέα των υπηρεσιών υγείας. Το τελευταίο σημείο αφορά κυ-ρίως στις υπηρεσίες πληροφόρησης, που παρέχονται με άξο-να το διαδίκτυο, με τη χρήση ψηφιακών βάσεων δεδομένων, όπως οι MEDLINE, Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature, Emerald Management Reviews, EMBASE, Library & Information Science Abstracts–LISA, Library Lite- rature & Information Science Index. Σε αυτό το πλαίσιο, μπο-ρεί να επανεξεταστεί η χρησιμότητα των θεσμοθετημένων υπηρεσιών πληροφόρησης (νοσοκομειακή βιβλιοθήκη ή/και αρχείο νοσοκομείου) εντός του συστήματος παραγωγής υπηρεσιών υγείας.

Το κείμενο έχει ως αναφορά το βιβλίο των Π. Κωσταγιόλας, Δ. Καϊτελίδου & Μ. Χατζοπούλου (2008), «Βελτιώνοντας την Ποιότητα στις Υπηρεσίες Υγείας», Αθήνα: Εκδόσεις Παπασωτηρίου, ISBN: 978-960-7182-10-4.


Ο ρόλος του Νοσοκομειακού Φαρμακοποιού στην Evidence - Based Medicine (ΕΒΜ)Στόχοι για το μέλλον

Τα τελευταία χρόνια τα επιτεύγματα της σύγχρονης Ιατρικής και η τεκμηριωμένη φροντίδα υγείας συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας των υπηρεσιών υγείας και εξοικονομούν πόρους. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ιδιαίτερη ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο για τη συχνή αναποτελεσματικότητα της ιατρικής φροντίδας και την ιατρογενή νοσηρότητα. Ένα μέρος αυτών των προβλημάτων πηγάζουν από την έλ-λειψη τεκμηρίωσης της αποτελεσματικότητας πολλών παρε-χόμενων ιατρικών μέτρων και προγραμμάτων υγείας αλλά και την προβληματική διάδοση της ιατρικής πληροφόρησης. Και αυτό συμβαίνει γιατί δυστυχώς υπάρχει ένα μεγάλο κενό με-ταξύ εκείνου που γνωρίζουμε από την έρευνα και εκείνου που κάνουμε στην καθημερινή πράξη.Η αναποτελεσματικότητα στο χώρο της υγείας οφείλεται αφε-νός στη χρήση αναποτελεσματικών θεραπειών και αφετέρου στη χρήση αποτελεσματικών θεραπειών σε λάθος χρόνο.(1)Στατιστικά στοιχεία από τις Η.Π.Α. δείχνουν ότι ο αριθμός των σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών από χρήση φαρμάκων στις Η.Π.Α. έχει υπερδιπλασιαστεί κατά την περίοδο 1998-2005.(2) Για το ίδιο χρονικό διάστημα ο αριθμός των θανάτων από λαν-θασμένη χρήση φαρμάκων αυξήθηκε από 5.519 σε 15.107, μία αύξηση 270%.(3)Η λανθασμένη φαρμακευτική αγωγή, η οποία εμφανίζει τη μεγαλύτερη συχνότητα ανάμεσα στα ιατρικά λάθη, προκαλεί βλάβες σε περισσότερα από 1.500.000 άτομα ετησίως.(4)Αλλά και στην Ελλάδα, τα ιατρικά λάθη –μόνο στα νοσοκο-μεία– προκαλούν βλάβες σε 400.000 άτομα κατ’ έτος. Περισ-σότερα από 7000 άτομα χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους λόγω κάποιου ιατρικού λάθους (19 άτομα την ημέρα).Ποιες είναι οι αιτίες αυτών των λαθών;Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει τις παρενέργειες των ια-τρικών παρεμβάσεων, την αμέλεια, την έλλειψη προσοχής, τις ανεπαρκείς οδηγίες χρήσης στη συνταγή, τις συσκευα-

σίες φαρμάκων που μοιάζουν μεταξύ τους, την κακή συνεν-νόηση για φάρμακα με παρόμοια ονόματα, το λανθασμένο δοσολογικό σχήμα ή ετικέτα, το άγχος, την πίεση και άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι λειτουργοί υγείας.Κύριες όμως αιτίες είναι η ανικανότητα, η έλλειψη βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων, η πλημμελής ιατρική εκπαίδευση, η ανεπαρκής ιατρική πληροφόρηση.Από το 1972 ο Βρετανός ερευνητής-επιδημιολόγος Archie Cochrane αναγνώρισε ότι οι λειτουργοί υγείας δεν είχαν άμε-ση πρόσβαση σε αξιόπιστη και τεκμηριωμένη βιβλιογραφία. Πέρασαν δέκα ολόκληρα χρόνια μέχρι να πεισθούν οι ερευνη-τές και οι λειτουργοί υγείας για το όφελος της εφαρμογής της Evidence Based Medicine (ΕΒΜ) στην καθημερινή πρακτική.Στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών ξεκίνησε το 2007 ένα πενταετές πρόγραμμα εντατικής εκπαίδευσης των φαρ-μακοποιών (ΒΕΑΜ). Η λέξη προέρχεται από τα αρχικά των: Biotechnology (το μετεκπαιδευτικό σεμινάριο πραγματο-

ποιήθηκε το 2007). Evidence - based medicine (το μετεκπαιδευτικό σεμινάριο

πραγματοποιήθηκε το 2009). Aspect of compounding (το σεμινάριο έχει προγραμματι-

στεί για το 2010). Management (το σεμινάριο έχει προγραμματιστεί για το

2011).Η ΕΒΜ αποτελεί μια επιστημονική προσπάθεια, μια ερευνητι-κή και πολιτική τάση στην υγεία για συστηματική αξιολόγηση των ιατρικών μέτρων και προγραμμάτων υγείας, προετοιμα-σία των επαγγελματιών και των υπηρεσιών υγείας για να εν-σωματώνουν στην καθημερινή τους πράξη την εμπειρία που προκύπτει από την αυστηρή επιστημονική έρευνα, να λαμβά-νουν κλινικές αποφάσεις και να εφαρμόζουν μεθοδολογίες προσαρμοσμένες σε κάθε ασθενή ξεχωριστά.Συνεισφέρει στη μείωση του υποκειμενισμού (στην άσκηση

Βασίλης Γούλας, Pharm D, M. Ph, M Sc. Δ.Μ.Υ., Δ/ντής Φαρμακοποιός Ε.Σ.Υ.

της ιατρικής-φαρμακευτικής κτλ.), στη βελτίωση της αποτε-λεσματικότητας και της ασφάλειας των ιατρικών πράξεων (και όχι μόνο), των υπηρεσιών υγείας αλλά και στην εξοικο-νόμηση πόρων.Είναι η συνειδητή, δημόσια και συνετή χρήση των καλύτερων σύγχρονων ερευνητικών δεδομένων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τη φροντίδα υγείας.Το συγκεκριμένο σεμινάριο έχει ως σκοπό την ενίσχυση της έρευνας και της εκπαίδευσης των Νοσοκομειακών Φαρμα-κοποιών σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, προκειμένου να συμμε-τάσχουν ενεργά στην προώθηση της δημόσιας υγείας τόσο των χωρών τους όσο και ολόκληρης της Ευρώπης γενικό-τερα. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να βελτιωθεί η παρεχό-μενη φαρμακευτική φροντίδα σε επίπεδο νοσοκομείου, παρέχοντας στους φαρμακοποιούς τα απαραίτητα εφόδια, ώστε να διεκδικήσουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο οποίος δικαιωματικά τους ανήκει, σε ό,τι αφορά στο φάρμακο. Οι συμμετέχοντες νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί εμβαθύνουν στην επιστήμη της ΕΒΜ, μαθαίνουν να διαμορφώνουν κλι-νικά ερωτήματα, εξασκούνται στη συστηματική βιβλιογρα-φική αναζήτηση, αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα της κριτικής αποτίμησης της βιβλιογραφικής πληροφορίας και ανακαλύπτουν τη σχέση μεταξύ Evidence Based Medicine και Φαρμακο-οικονομίας. Η εφαρμογή της ΕΒΜ από το νοσοκομειακό φαρμακοποιό στην καθημερινή πρακτική ενισχύει την επιστημονική του ιδιότητα, τον αναδεικνύει στην επιστημονική κοινότητα ως ειδικό σύμ-βουλο (ως προς τον ασθενή, τον ιατρό και τους υπόλοιπους λειτουργούς υγείας) και αναδεικνύει τον ιδιαίτερο ρόλο του στη νοσοκομειακή κοινότητα.Άλλωστε, η ικανότητα… είναι αυτό που μπορείς να κάνεις.Το κίνητρο… προσδιορίζει αυτό που κάνεις.Η συμπεριφορά και η στάση σου… προσδιορίζει πόσο καλά το κάνεις.

(1) Cochrane «Effectiveness and efficiency: Random reflections on health services», (Nuffield Provincial Hospitals Trust London, 1972).

(2) U.S. Food and Drug Administration has more than doubled between 1998 and 2005. (Archives of Internal Medicine, 2007).

(3) Institute of Medicine, 2006.(4) Archives of Internal Medicine, 2007.


Αγαπητοί συνάδελφοι,

επειδή θεωρώ πολύ σημαντική και την προσωπική ανθρώπινη επαφή, πέρα από τη συνδικαλιστική υποχρέω-ση, επισκέφτηκα μερικά νοσοκομειακά φαρμακεία και σας καταθέτω αυτή την εμπειρία.Πρόκεται για ένα οδοιπορικό που δεν ολοκληρώνεται εδώ, καθώς πρόκειται να συνεχιστεί και σε άλλα νοσο-κομεία εντός και εκτός Αθηνών, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Τσικαλάκη Ειρήνη

επίσκεψη στα νοσοκομειακά φαρμακεία

Οδοιπορικό στα νοσοκομειακά φαρμακεία

Γ. Ν. «Ευαγγελισμός» / 984 κλίνες

Υπηρετούν 6 νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί, 5 βοηθοί φαρ-μακείου, 8 διοικητικοί υπάλληλοι.

Υπάρχουν 15 οργανικές θέσεις φαρμακοποιών, 11 οργανι-κές θέσεις βοηθών φαρμακείου.

Με ατομικό συνταγολόγιο χορηγούνται αντιβιοτικά, τα εκτός κλειστού νοσηλίου και τα ηρεμιστικά. Με γενικό συ-νταγολόγιο χορηγούνται όλα τα υπόλοιπα.

Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή: εκτελούν ατομικά συντα-γολόγια. Τρίτη και Πέμπτη: γενικά συνταγολόγια.

Μηχανογραφικό Σύστημα ΚΗΥΚΙ: σύντομα θα γίνει ηλε-κτρονική συνταγή.

Η κατανάλωση όλων των υλικών υπολογίζεται ανά τμήμα και ανά ασθενή.

Τα Αντιδραστήρια παραγγέλνονται από το φαρμακείο. Το εξωσυμβατικό υλικό παραγγέλνεται με την υπογραφή του Διοικητή.

Ο κ. Γ. Πόρτολος στο Γ. Ν. «Ευαγγελισμός»

Οι παραγγελίες γίνονται κάθε μήνα. Η Επιτροπή Φαρμάκων είναι 5μελής (φαρμακοποιός, χει-

ρούργος, γαστρεντερολόγος, οφθαλμίατρος, πνευμονο-λόγος) και συνεδριάζει κάθε 2 μήνες.

Το φαρμακείο διαθέτει έως 4 φάρμακα της ίδιας δραστικής ουσίας. Αν είναι παραπάνω, τα αφαιρούν ανάλογα με την κατανάλωση.

Πιλοτικά λειτουργούν δύο κλινικές για ατομικές συνταγές (παθολογική και καρδιολογική).

Προσεχώς καταργούν το γενικό συνταγολόγιο και γίνεται σύνδεση on line με τις κλινικές.

Ο έλεγχος των ενδείξεων γίνεται λόγω φόρτου εργασίας μόνο για τις συνταγές των ασφαλιστικών ταμείων.

Οι εξωτερικοί ασθενείς είναι 115-130 την ημέρα. Η κατανάλωση κάθε μηνά ανέρχεται στα 4 εκατομμύρια.

Αποψη του Γ.Ν. «Ευαγγελισμός»

επίσκεψη στα νοσοκομειακά φαρμακεία

Γ. Ν. Τρικάλων / 350 κλίνες

Δεν υπηρετεί κανένας φαρμακοποιός. Υπηρετούν 3 βοη-θοί φαρμακείου, 2 νοσηλεύτριες, 3 διοικητικοί υπάλληλοι.

Υπάρχουν 4 οργανικές θέσεις φαρμακοποιών. Ατομικό συνταγολόγιο έχει μόνο η καρδιολογική κλινική

πιλοτικά. Η Επιτροπή Φαρμάκων είναι 3μελής (1 βιολόγος και 2

γιατροί). Οι εξωτερικοί ασθενείς είναι 80-100 την ημέρα. Γενικά συνταγολόγια εκτελούν κάθε μέρα. Μηχανογραφικό σύστημα: Computer team. Αντιδραστήρια και υγειονομικό υλικό παραγγέλονται

από το φαρμακείο κατόπιν εγκρίσεως του Διοικητή. Ναρκωτικά χορηγεί η βιολόγος. Εξωτερική άποψη του Γ.Ν. Τρικάλων

Εξωτερική άποψη του Γ.Ν. Θήβας

Η κα Ολ. Σπυράτου στο Γ.Ν. Θήβας

Γ. Ν. Θήβας / 100 κλίνες

Υπηρετούν 1 φαρμακοποιός, 2 βοηθοί φαρμακείου (με σύμβαση -stage- μέχρι το τέλος του 2010).

Υπάρχει 1 οργανική θέση φαρμακοποιού. Η φαρμακοποιός δεν μπορεί να πάρει άδεια εδώ και 2

χρόνια λόγω φόρτου εργασίας. Πρέπει να προσληφθούν 2 βοηθοί φαρμακείου. Αρχείο απόρων: 2500 (πολλοί αθίγγανοι). Εκτελούνται

700-800 βιβλιάρια απορίας το μήνα. Η Επιτροπή Φαρμάκων (και επιτροπή φαρμακοεπαγρύ-

πνησης) είναι 3μελής (φαρμακοποιός, γιατρός Δ. Παθο-λογικής, γιατρός Δ. Χειρουργικής). Εκτελούν ατομική συνταγή για εσωτερικούς ασθενείς και

χρησιμοποιούν barcode για τους εξωτερικούς ασθενείς. Μηχανογραφικό σύστημα: Computer team. Το φαρμακείο διακινεί υγειονομικό υλικό μόνο αποστει-

ρωμένο. Παραγγέλλουν αντιδραστήρια εξωσυμβατικά με από-

φαση Δ.Σ. Έχουν να πληρωθούν εφημερίες από το Νοέμβριο του

2009. Υπάρχει όριο ασφάλειας για τις παραγγελίες.

ευρωπαϊκή ένωση

Γενική Σύνοδος ΕΑΗP (European Association of Hospital Pharmacists)Λουγκάνο, 10-13 Ιουνίου 2010

Προς: Τα μέλη του Δ.Σ. της Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

Έκθεση

Θέμα: Γενική Σύνοδος ΕΑΗΡ (European Association of Hospital Pharmacists)Λουγκάνο, 10-13 Ιουνίου 2010

18-06-2010Αγαπητοί συνάδελφοι,

Μετά από τη Γενική Σύνοδο των εκπροσώπων στην European Association of Hospital Pharmacists που πραγματοποιήθηκε στο Λουγκάνο, 10-13 Ιουνίου 2010, έχω να σας ενημερώσω τα παρακάτω:Όλα τα θέματα που συζητήθηκαν σας έχουν κοινοποιηθεί σε προηγούμενο e-mail μου μαζί με τις αναφορές των κρατών μελών και του προεδρείου.

Πέμπτη 10 Ιουνίου Καλωσόρισμα από το προεδρείο. Δεξίωση υποδοχής στο χώρο του ξενοδοχείου.

Παρασκευή 11 Ιουνίου Καλωσόρισμα, εισαγωγή και συγνώμη για τους απόντες. Θέματα ημερήσιας διάταξης, σειρά με θέματα της ημε-

ρήσιας διάταξης, κοινοποίηση οποιασδήποτε άλλης συ-ζήτησης.

Έγκριση των πρακτικών της Γενικής Συνέλευσης του 2009 (ψηφοφορία).

Έκθεση του Προέδρου: δραστηριότητες της EAHP, έλεγ-χος των έργων και υπηρεσιών.

Οικονομική έκθεση. Έκθεση για την οικονομική κατάσταση λόγω της λήξης

σχέσης με PPME και αλλαγή στο BMJ. Επανεξέταση των προϋπολογισμών. Επανεξέταση των προτάσεων για τους προϋπολογι-

σμούς. Ψηφοφορία επί της οικονομικής έκθεσης και τους προ-

ϋπολογισμούς. Έκθεση της EAHP από τους ελεγκτές και ψηφοφορία.

Διάλειμμα για καφέ

Στρατηγική έκθεση: επισκόπηση και αξιολόγηση των προ-τεραιοτήτων για το μέλλον.

Έκθεση σχετικά με την αλλαγή του εκδότη του περιοδικού: Επιχειρηματικό μοντέλο, οι επιλογές εκτύπωσης / ηλε-

κτρονικό περιοδικό / απαιτούμενος αριθμός αντιτύπων. Αλλαγή του ονόματος του περιοδικού / πρόταση. Σύνταξη στα μελλοντικά τεύχη και ανταποκριτές κάθε

χώρας. Χρονοδιάγραμμα για το χειρισμό του εκδότη PPME.

Γεύμα

Ανανεώσεις μέλους / εκλογή για τα νέα μέλη του Διοικητι-κού Συμβουλίου (ψηφοφορία). Ανανέωση θέσης αντιπροέδρου: Elfriede DOLINAR. Ψηφοφορία επί νέου μέλους του Διοικητικού Συμβουλί-

ου ως Διευθυντή της Επαγγελματικής Ανάπτυξης. Συνέχιση της μετάβασης από την έδρα της EAHP στην Ολ-

λανδία προς το Βέλγιο. Οι λόγοι που καθιστούν απαραίτητη τη μετάβαση. Ψηφοφορία.

Επανεξέταση και ψηφοφορία επί του εσωτερικού κανονι-σμού της EAHP.


Έκθεση για τα εκπαιδευτικά ζητήματα: Δραστηριότητες στο Κογκρέσο. Σεμινάριο Ακαδημίας Νοσοκομειακής Φαρμακευτικής.

Τέλος της 1ης ημέρας

Σάββατο 12 Ιουνίου Εκθέσεις - Έργα και ομάδες εργασίας.

Barcodes, κωδικοποιημένες unit- doses/GS1. IHE και εξελίξεις. PHARMINE. EUNetPaS. PHIS. Ανακοίνωση WorkingGroup. EDQM. FIP Δηλώσεις από το Συνέδριο της Βασιλείας. Ιστοσελίδα EAHP: παρουσίαση από τον Λεωνίδα Τζίμη,

με την ιδιότητα του μέλους του Workgroup.


Παρουσίαση από την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Γενεύης Samia Hurst για τις ηθικές σχέσεις με τους χορη-γούς.


Γεύμα

Κατάσταση της Πανευρωπαϊκής Έρευνας 2010. Αναφορές από τη Σύνταξη του περιοδικού EJHP.


Δραστηριότητες και σχέδια αναθεώρησης, με βάση τις εκθέσεις των χωρών. Ακολουθεί συζήτηση σχετικά με τον καλύτερο τρόπο που η EAHP μπορεί να στηρίζει τα μέλη της σε εθνικό επίπεδο.

Ορισμός της επόμενης γενικής συνέλευσης: Δουβλίνο Ιρ-λανδίας, Ιούνιος 2012.

Τελικές παρατηρήσεις / κλείσιμο της Γενικής Συνέλευσης.

EAHP Διοικητικό Συμβούλιο

Πρόεδρος Roberto Frontini (Γερμανία)

Άμεση προηγούμενη Πρόεδρος Jacqueline Surugue (Γαλλία)

Αντιπρόεδρος Elfriede Dolinar (Αυστρία)

Διευθυντής Οικονομικών Tony West (UK)

Διευθυντής Επιστημονικής Εκπαίδευσης και Έρευνας Vagn Handlos Neerup (Δανία)

1ος Διευθυντής της Επαγγελματικής Ανάπτυξης Tajda Gala Miharija (Σλοβενία)

2ος Διευθυντής της Επαγγελματικής Ανάπτυξης Juraj Sykora (Σλοβακία)

Η EAHP θερμά ευχαριστεί την Ελβετική Ένωση Νοσοκομεια-κών Φαρμακοποιών για τη φιλοξενία και τη διοργάνωση της 40ής Γενικής Συνέλευσης της EAHP.

Η επόμενη ΣύνοδοςΔουβλίνο Ιρλανδίας, Ιούνιος 2012

Κυριότερες επισημάνσεις

Πρακτικά Συνόδου 2009Εγκρίθηκαν τα πρακτικά της συνόδου του Ντουμπρόβνικ.

Αναφορές μελών Προεδρείου

Αναφορά Προέδρου (σας έχει κοινοποιηθεί)Σημαντική δραστηριότητα της Συνόδου ήταν οι συζητήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Ειδικότητα της Νοσοκο-μειακής Φαρμακευτικής με όλα τα μέλη του Κοινοβουλίου.

Αναφορά Διευθυντή Οικονομικών (σας έχει κοινοποιηθεί)

Έγινε συζήτηση για τον προϋπολογισμό και για το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθούν καλύτερα τα έσοδα από το συνέδριο. Οι εκπρόσωποι της Αυστρίας και της Ολλανδίας έλεγξαν τα βιβλία και ανέφεραν ότι ήταν όλα σε τάξη.Τα έσοδα προέρχονται από συνδρομές μελών και από τα κέρδη του συνεδρίου. Οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν επι-χορηγούν πλέον τα συνέδρια και οι σύνεδροι μειώνονται, άρα μειώνονται και τα έσοδα.

Αναφορά Διευθυντή Εκπαίδευσης και Επιστήμης (σας έχει κοινοποιηθεί)

Δεν υπάρχουν κέρδη – έσοδα από το περιοδικό και ζητάει να αναθεωρηθεί η σύμβαση έκδοσής του.

Αναφορά Διευθυντή Επαγγελματικών θεμάτων (σας έχει κοι-νοποιηθεί)

Αναφέρει ότι προετοιμάζεται η νέα πανευρωπαϊκή μελέτη για την κατάσταση της νοσοκομειακής φαρμακευτικής στην Ευρώπη το 2010 (η προηγούμενη είχε γίνει το 2005). Το 1995 η συμμετοχή στη συμπλήρωση των ερωτηματολο-γίων ήταν 28%.Το 2000 η συμμετοχή στη συμπλήρωση των ερωτηματολο-γίων ήταν 27%. Το 2005 η συμμετοχή στη συμπλήρωση των ερωτηματολο-γίων έφτασε το 28%.

Σχέσεις με άλλες οργανώσειςΗ ΕΑΗΡ έχει συνεργασία με τις παρακάτω οργανώσεις: PGEU (Pharmaceutical Group of European Union) EIPG (European Industry Pharmaceutical Group) ISMP (Institute for Safe Medication Practice) ASHP (American Society of Heath System Pharmacists) ESCP (European Society of Clinical Pharmacy) HOPE (Standing Committee of the Hospitals of the

European Union)

Το Συνέδριο του 2009Το Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Νοσοκομειακής Φαρμακευτι-κής που έγινε στη Βαρκελώνη είχε τα ακόλουθα οικονομικά στοιχεία: Έσοδα = 2.386.965 € Έξοδα = 1.511.328 €

Το νέο slogan της ΕΑΗΡ«Hospital Pharmacists making the difference in medication use»

Το Συνέδριο του 2010Το Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Νοσοκομειακής Φαρμακευ-


τικής έγινε στη Νίκαια. Το παρακολούθησαν περισσότεροι από 3000 σύνεδροι και ξεπέρασε κάθε προηγούμενο αριθ-μό προσέλευσης. 12 Σεμινάρια 3 workshops Συνεργασία με την ESCP

Τα επόμενα συνέδρια έχουν προγραμματιστεί για: 2011: Βιέννη 2012: Μιλάνο 2013: Λισαβώνα ή Βαρκελώνη ή Μαδρίτη ή Βαλέντσια 2014: Βερολίνο 2015: Παρίσι

Ομάδες εργασίαςΜε την ιδιότητα του μέλους της ομάδας εργασίας για την ιστοσελίδα της ΕΑΗΡ έκανα παρουσίαση με τα νέα δεδο-μένα που μπορεί να βρει στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.eahp.eu.

PharmineΥπεύθυνος είναι ο Σλοβάκος Jurai Sykora, μέλος του Δ.Σ. της EAHP. Η συνάντηση θα γίνει στην Κατάνια τον Ιούνιο 2010.

Το περιοδικό EJHP (European Journal of Hospital Pharmacy)-To αφιέρωμα για την Ελλάδα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό EJHP (Eurοpean Journal of Hospital Pharmacy) και απέσπασε θετικές κριτικές. Άποψη αρκετών εκπροσώπων είναι (όπως φάνηκε από τις συζητήσεις) να εκδίδεται το περιοδικό μόνο στην αγγλική για λόγους και οικονομικούς μεταξύ άλλων.Από τους υπευθύνους του περιοδικού EJHP (Eurοpean Journal of Hospital Pharmacy) ζητήθηκε να στέλνουμε κάθε χρόνο την ανανεωμένη λίστα των διευθύνσεων των συναδέλ-φων - μελών (σε μορφή Excel), ώστε να τους αποστέλλεται το περιοδικό.

Εκλογές ΑντιπροέδρουΓια τη θέση εκλέχθηκε η εκπρόσωπος της Αυστρίας.

Ακαδημία Νοσοκομειακής ΦαρμακευτικήςΤα επόμενα σεμινάρια θα πραγματοποιηθούν στη Χάγη της Ολλανδίας, 23-26 Σεπτεμβρίου 2010. Έχουμε 2 συνα-δέλφους που θα το παρακολουθήσουν. Θα περιλαμβάνει 15 διαλέξεις και 8 ομάδες εργασίας που θα δουλέψουν η κάθε μία σε ένα project με θέμα «Aspects of compounding».

Το Ερωτηματολόγιο για το 2010Συντονίστρια για την Ελλάδα είναι η συνάδελφος Δ. Μα-κριδάκη. Θα πρέπει να οριστούν και υπο-συντονιστές ανα γεωγραφική περιφέρεια για να βοηθήσουν το έργο της συντονίστριας.Το ερωτηματολόγιο θα περιέχει 87 ερωτήσεις σε 14 τομείς και θα μπορεί να συμπληρωθεί και ηλεκτρονικά στο ίντερνετ.

Γενική Σύνοδος Εκπροσώπων ΕΑΗΡ για το 2011 Μετά από πρόταση της ιρλανδικής αντιπροσωπείας που έγι-νε ομοφώνως αποδεκτή, η επόμενη Γενική Σύνοδος θα γίνει στο Δουβλίνο, τον Ιούνιο 2011.

Γενικές επισημάνσεις

Παρακαλώ το Δ.Σ. της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. να ορίσει την τριμελή αντιπρο-σωπεία για τη διαχείριση της Γενική Συνόδου του 2012, προ-κειμένου να ξεκινήσει από τώρα την προετοιμασία. Στην τρι-μελή εκπροσώπηση ΔΕΝ είναι αναγκαίο να συμμετέχει μέλος του Δ.Σ. Η εμπειρία όμως έχει δείξει ότι ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΧΡΗΣΙΜΟ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ ΣΤΗΝ ΤΡΙΜΕΛΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΚΑΙ ΕΝΑ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΗΣ Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

Οι προηγούμενες αναφορές μου (από τη Σύνοδο του 1997 και μετέπειτα) είναι όλες κατατεθειμένες στο Δ.Σ. της Π.Ε.Φ.Ν.Ι., φυλάσσονται στα γραφεία της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. και είναι στη διάθεση κάθε συναδέλφου.

Ευχαριστώ για τη συνεργασία

Λεωνίδας Τζίμης[email protected]

ENHMEΡΩΣΗΓΙΑΠΡΟΣΕΧΗΣΕΜΙΝΑΡΙΑ

ΕΘΝΙΚΟΚΑΙΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΑΘΗΝΩΝ/ΤΜΗΜΑΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ«Ενημερωτικέςδιαλέξειςσεφαρμακοποιούς».Επιστημονικός Υπεύθυνος: Ομ. Καθηγητής Γεώργιος Θ. Παπαϊωάννου

Κατά το Ακαδημαϊκό Έτος 2010-2011, θα διεξαχθεί μια σειρά από 48 διαλέξειςπου θα αρχίσουν τηνΤετάρτη6Οκτωβρίου2010και θα ολοκληρωθούν τηνΤετάρτη13Απριλίου2011.Πληροφορίες: Στη Γραμματεία του Τομέα Φαρμακευτικής Τεχνολογίας (κα Τζένη Κυρίτση) τηλ. 210 7274932, fax: 210 7274027 και 210 7274395 και ηλεκτρονικά: http://users.uoa.gr/˜gpapaio/main.htm

8thBalkanCongressofRadiology/29-31Οκτωβρίου2010/ΞενοδοχείοΑΣΤΗΡ,ΑλεξανδρούποληΟργανωτικήΓραμματεία:PRC CONGRESS & TRAVELΤηλ.: 210 7711673 & 210 7756336, Fax: 210 7711289, E-mail: [email protected]

pefni t16 june august 2010

Documents