H e r y ö n ü y l e

P E R İ F E R İ K Y A Y M A

Prof Dr Ö Devecioğlu

2011 Adana

PERİFERİK YAYMANedir ?

Laboratuvar yöntemidir.

Sihirli küredir.

Piyango biletidir.

Kurşundur.

Altın bileziktir.

PERİFERİK YAYMA kullanım alanları

Hematoloji

Onkoloji

İnfeksiyon

Allerji

Metabolizma

Yenidoğan

Hepatoloji,nefroloji,nöroloji,……… hepsi.

PERİFERİK YAYMA’nınhazırlanışı

Metod

Kan

Açı

Yayma hareketi

Kurutma

Boyama

PERİFERİK YAYMANINHAZIRLANMASI

PERİFERİK YAYMA Olası hatalar

Kirli lam

Kısa veya uzun yayma

Su partikülleri

Az veya çok boya

Boya artıkları

Beklemiş EDTA’lı kan:a.aggregasyon

b.toksik granülasyon

c.lob anomalileri

Periferik yaymada hatalar I

Periferik yaymada hatalar II

PERİFERİK YAYMAdeğerlendirme

İmersiyon

Kan hücreleri : eritrositler

lökositler

trombositler

yabancı hücreler

Hücre olmayanlar

PERİFERİK YAYMAEritrositler

Normal

Renk farklılıkları

Şekil “

Boyut “

Yerleşme “

PERİFERİK YAYMA Eritrosit renk farklılıkları

Normokrom: Santral solukluk 1/3’ten az

Hipokromi : Fe eksikliği

Kronik hastalık

Sideroblastik

Kurşun zehirlenmesi ….

Hiperkromi : H.Sferositoz

Polikromazi : Kanama

Hemolitik anemi

NormokromiNormal eritrositte santral solukluk totalin 1/3’ünden azdır

Normal eritrositler

HİPOKROMİ

Normal ve HipokromEritrositler

HİPERKROMİ

POLİKROMAZİ I

Hafif mavimtrak tonlamalar içeren eritrositler dikkati çeker.Bunların çoğu retikülositveya genç hücrelerdir.Kemik iliği aktivitesine işaret eder.Kanamaya cevap,hemolize cevap tedaviye cevap anlamına gelir.

POLİKROMAZİ II

Hemolitik kriz

Tedaviye cevap

Tx sonrası

İyileşme dönemi

POİKİLOSİTOZÇeşitli şekildeki hücrelerin varlığına işaret eder.

1. Targosit 8.Drepanosit

2. Sferosit 9.Dakriosit

3. Akantosit 10.Nüveli eritrosit

4. Ekinosit 11.Benekli eritrositler

5. Şistosit a.Howel-Jolly

6. Elliptosit b.Bazofilik noktalanma

7. Stomatosit c. Cabot halkası

d. Heinz cisimcikleri

HEDEF HÜCRESİ I(Target cell)

Talassemi

Fe eksikliği

LCAT eksikliği

Hemoglobinopatiler

Tıkayıcı sarılık

Postsplenektomi

HEDEF HÜCRESİ II(Target cell)

Talassemi

Fe eksikliği

LCAT eksikliği

Hemoglobinopatiler

Tıkayıcı sarılık

Postsplenektomi

SFEROSİT

Herediter sferositoz

AHA

Transfüzyon sonrası

Kc hastalıkları

Yanık

İlaçlar

AKANTOSİTDeğişik çap ve uzunlukta çıkıntılar

Karaciğer hastalıkları

Abetalipoproteinemi

Postsplenektomi

Malabsorbsiyon

EKİNOSİTAynı çap ve uzunlukta çıkıntılar

Böbrek yetmezliği

Peptik ülser

Mide kanseri

PK eksikliği

İlaçlar

Beklemiş kanla tx

ŞİSTOSİTMiğfer hücresi

Mikroanjiopatik anemi

DİK

Akciğer embolisi

Malign hipertansiyon

Protez kapakçıklar

Vaskülit

Glomerülonefrit

ELLİPTOSİT

Herediter elliptositoz

Megaloblastik anemi

Fe eksikliği

Talassemi

STOMATOSİTAĞIZ veya KAHVE HÜCRESİ

Normal (küçük sayı)

Herediter stomatositoz

Artefakt

Talassemi

Akut alkolizm

Rh null hastalığı

Karaciğer hastalığı

Maligniteler

DREPANOSİTorak hücre

SS hastalığı

S-trait

SD

Sickle-talassemi

GÖZYAŞI HÜCRESİTear drop cell

Normal yenidoğan

Demir eksikliği

Talassemi

Miyelofibroz

KABARCIKLI ERİTROSİTBlister cells

G6PD eksikliği

Kabarcıklı hücreG6PD eksikliği

NÜVELİ ERİTROSİT(Hayatın ilk haftasından sonra normal değil)

Aşırı k.iliği uyarısıhipoksi

akut kanama

ağır hemolitik anemi

Konj. İnfeksiyonlarsepsis

sifiliz

CMV

rubella

Howel Jolly cisimcikleri(yuvarlak,düzgün kontürlü çekirdek artığı)

Hemolitik anemiler

Megaloblastik anemi

Orak hücre hastalığı

Postsplenektomi

Bazofilik noktalanma(Ribozom ve mitokondrilerden oluşur)

Kurşun zehirlenmesi

MDS

Talassemi

Ağır pernisiyöz anemi

Hemolitik anemi

G-6-PD eksikliği

Bazofilik noktalanmaToksik hasar: Kurşun zehirlenmesi,

Ciddi anemi

CABOT HALKASI(Mitoz iği veya çekirdek artığı)

Displazi bulgusudur.

Megaloblastikanemi

lerde görülür.

HEİNZ CİSİMCİKLERİ(Denatüre olmuş hemoglobin çökeleğidir)

G-6-PD eksikliği

ERİTROSİT YERLEŞİMFARKLILIKLARI

Rulo formasyonu Otoagglutinasyon

PERİFERİK YAYMAlökositler

Sağlıklı lökositler

Patolojik lökositler

Lökosit gibi algılanan hücreler

NORMAL LÖKOSİTLER

Nötrofil

Lenfosit

Monosit

Eozinofil

Bazofil

Çomak

NÖTROFİLLERİN SAYISAL

DEĞİŞİKLİKLERİNötrofili Nötropeni

Fizyolojik koşullar

İnfeksiyonlar

Metabolik ortamlar

Hücre yıkımı

Zehirlenmeler

Kanama

Miyeloproliferatif h.

Kollajen doku h.

Neoplazmalar

Konjenital

Edinselİlaçlar

İnfeksiyonlar

RT

LÖKOSİTOZ

SOLA KAYMA

Akut bakteryel inf.

Band yüzdesi

Band nötrofil oranı

Toksik granülasyon

Vakuolizasyon

Döhle cisimcikleri

LÖKOMOİD REAKSİYONNötrofilik

Kanama

Hemoliz

İnfeksiyonlar

Yanık

Hodgkin

Eklampsi

LÖKOMOİD REAKSİYONLenfositik

Viral infeksiyonlar

İnfeksiyöz Mononukleoz

CMV

Hepatit A

Kızamık

Boğmaca

Tüberküloz

Toxoplazmoz

LENFOSİTLERİN SAYISALDEĞİŞİKLİKLERİ

Lenfositoz Lenfopeni

Fizyolojik

İnfeksiyonlar

Neoplastik h.

Hormonal nedenler

Hematolojik h.

İmmün yetersizlik

İnfeksiyonlar

Hormon kullanımı

MONOSİTLERİN SAYISALDEĞİŞİKLİKLERİ

Monositoz

İnfeksiyonlar

Neoplastik h.

Kollajen doku h.

EOZİNOFİLLERİN SAYISALDEĞİŞİKLİKLERİ

Eozinofili

Allerjik h.

Parasitozlar

İlaçlar

Neoplastik h.

Deri h.

Ailevi

İdiopatik

Hipereozinofilik s.

BAZOFİLLERİN SAYISALDEĞİŞİKLİKLERİ

Bazofili

Neoplastik h.

Urtikariapigmentoza

Mastositoz

PATOLOJİK LÖKOSİTLERMalign Selim

ALL

AML

KML

Plazma hücreli l.

Eozinofilik l.

Bazofilik l.

MDS

İnfeksiyozmononukleoz

HLH

Chediak-Higashi s.

LE hücresilökosit gibi:normoblast

trombosit

Akut lenfoblastik lösemi

L1

Akut lenfoblastik lösemi

L2

Akut lenfoblastik lösemi

L 3

Akut miyeloblastik lösemi

M1

Akut miyeloblastik lösemi

M 2

Akut promiyelositik lösemi

M 3

Akut miyelomonositik lösemi

M 4

Akut monoblastik lösemi

M 5

Eritrolösemi

M 6

Akut megakaryositik lösemi

M 7

Kronik miyeloid lösemi

CML

Akut plazmositik lösemi

plazma hücreli lösemi

Tüylü hücreli lösemi

Hairy cell leukemia

Miyelodisplastik sendrom

Displazi

Makroovalositoz

Apoptotik hücreler

Miyelodisplastik sendrom

Şistositler

Target hücreleri

Makroovalositoz

SELİM LÖKOSİT PATOLOJİLERİ

İnfeksiyöz mononukleoz

Niemann-Pick hastalığı

Pelger-Huet anomalisi

May-Hegglin anomalisi

Chediak-Higashi hastalığı

Lupus Eritematozus

Fagositoz

Postslenektomi

Sıtma

Apoptosis

İnfeksiyöz mononukleoz

Downey hücreleri

İnfeksiyöz mononukleoz

Virüsit

Reaktif lenfosit

Downey hücresi

Niemann-Pick hastalığı

Vakuollü lenfositler

Pelger - Huet anomalisi

Konjenital

Edinsel Lösemi

MDS

Miyelofibroz

May Hegglin anomalisi

Trombositopeni

İnfeksiyonlara eğilim

Chediak - Higashi Sendromu

Tipik kaba granüller

Lupus Eritematozus

L E hücresi

Yabancı cisim fagositozu

Candida sepsisinden

Drumstick

Sıtma

Hematologun şansı

Postsplenektomi

Howell-Jolly

Target

Şistosit

Apoptosis

programlı hücre ölümü

Lökoeritroblastozis

Kemik iliği invazyonu

İnfeksiyonlar

Depo,osteopetroz

Miyeloproliferatif h.

Hematolojik hastalıklar

Hipoksi siyanotik konj. kalp hastalığı

konjestif kalp yetersizliği

akciğer hastalığı

Lökoeritroblastozis

NÖTROPENİK FORMÜL

Lösemi ?

Aplastik anemi ?

Kostmann sendromu ?

Ağır kemik iliği baskısı?

Dismorfik bulgular ?

Konjenital benign ?

Siklik ?

Nötropeni algoritması

TROMBOSİTLER3. şekilli hücre

Sayıları

Kümeleşme özelliği

Boyut farkları

Boya alma özelliği

Dev trombositler

Konjenital trombositopeniler

Trombositofagositoz

TROMBOSİTLERDeğişik görüntüler

Dev trombosit

Bernard-Soulier sendromu

Trombosit satellitizmi

Düşük trombosit sayısı

SONUÇolarak

Bizlerde yaşam davasının hakimi değiliz.

Kimseyi bir hastalığa mahkum etmek istemeyiz.

Ancak Yüce Tanrı öyle takdir etmiş ve bir kuluna doğumsal veya edinsel bir hastalık vermişse

PERİFERİK YAYMA’ya

bakar, ne görürsek söyleriz.

Tabii daha önceden bunu görmüş ve öğrenmiş olmak kaydıyla ………

Prof Dr Ömer Devecioğlu