olgu sunumu - nefrom.org · olgu sunumu ankara Üniversitesi tıp fakültesi Çocuk romatoloji...

48
Dr.Semanur ÖZDEL OLGU SUNUMU Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Romatoloji Bilim Dalı Ocak 2016

Upload: others

Post on 20-Oct-2020

15 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Dr.Semanur ÖZDEL

    OLGU SUNUMU

    Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Romatoloji Bilim Dalı

    Ocak 2016

  • Olgu

    5,5 aylık kız, Ankara

    Başvuru tarihi: 03/11/2015

    Yakınma:Tekrarlayan ateş

  • Öykü

    Postnatal 24.saat ateş

    DMYenidoğan YB sevk

    21 gün yatış

    AFR yüksek

    IV Vanko-meronem

    cipro-triflucan

    Haftada bir,39ºC ↑3 gün süren ateş

    Kan kx(-)İdrar kx(-)BOS kx(-)

  • Öykü

    22 günlük• 1 kez 38,5 ºC ateş

    2 aylık

    • Aşı sonrası

    • 3 gün, 39ºC ↑ ateş

    2,5 aylık • 2 haftada bir, 39ºC ↑, 3 gün süren ateş

  • Öykü

    Ateş 1.gün

    Huzursuzluk

    1-2 kez fışkırır kusma

    Yatağa yatmak istememe

    DM’e başvuru

    İmmünoloji-Romatoloji danışımı

    Ig’ler :N

    Lenfosit alt grup analizi:N

    Metabolik tetkikler: s

    MEFV gen analizi: M680I/-

  • Öykü

    4 aylıkken başlayan

    Ateşli dönemlerde belirgin

    Kollarda flexör yüzeylerde ve boyun altında

    Egzematöz döküntüler

  • Öykü

    03/11/2015 5,5 aylık

    2 gündür ateş, öksürük, burun akıntısı

    AÜTF enfeksiyon başvurusu

    03-10/11/2015 arasında yatış

    Romatoloji danışımı

  • Olgu

    Özgeçmiş:

    Postnatal 24.saatinde ateş, 21 gün DM’de yatış

    Soygeçmiş:Akraba evliliği yok

    Kardeş: 4 y kız SS (kreşten sonra çok sık grip)

    Özellik yok

  • Fizik Muayene

    VA:6,5 kg (10P)

    BOY:63 cm (50-75.P)

    Ateş: 39 KTA: 160/dk TA:90/NBZ

    Genel durumu orta, ajite ve huzursuz

    OF:Hiperemik, aftöz lezyonu yok

    Boyun altında, her iki kol antekübital flexör yüzeylerde

    egzematöz döküntüler

    Tüm vücut cilt kuru

    Sağ submandibular 1 adet mm’lik LAP

    HSM yok

  • Laboratuar

    Hbg/dL

    WBCX10˄9/L

    PLTX10˄9/L

    ESRmm/saat(0-20)

    CRPmg/L(0-5)

    03.11.15 7,4 61,000 879,000 52 143

    BUN Kre T.Prot Albümin ALT AST LDH ÜA

    03.11.15 5 0,19 7 4,4 12 32 471 3,1

  • Laboratuar

    Boğaz/İdrar/kan kültürü EBV/CMV/HBV/HIV

    03.11.15 Negatif Negatif

    C3(0,56-1,35)

    C4(0,1-0,25)

    ANA Anti-dsDNA(0-40)

    IgA IgM IgG

    03.11.15 1,1 0,2 (-) 25,9 0,214 0,791 8,1

    MEFV gen analizi: M680I/- (DM)

  • Görüntüleme

    EKO:Normal

    Transfontanel USG: Normal

    Abdomen USG: Normal (HSM yok, LAP yok)

    Göz muayenesi: Papil ödem yok, korneal tutulum yok,

    üveit açısından değerlendirilememiştir (yaş küçük)

    Hematoloji konsültasyonu: PY değerlendirmesi:atipik hücre yok

  • İzlem

    Ateş 39ºC ↑

    Ateş↑ Döküntü

  • WBC X10˄9/L

    Hbg/dL

    PLTX10˄9/L

    CRP(0-5)

    26.06.151 günlükAteş

    23,100 12,5 333,000 50

    04.07.159 günlükAteş

    22,300 11,5 399,000 306

    10.07.1515 günlükAteş

    25,550 10,5 394,000 216

    15.07.15Ateş yok

    14,900 11,6 261,000 34,1

    17.07.1522 günlükAteş yok

    1,2

    11.09.1575 günlükAteş

    30,500 9,3 600,000 177

    02.10.15Ateş yok

    11,400 8,8 540,000 2,1

  • Laboratuar

    Ateşliyken

    • 27.10.15 (DM)

    • İç standardın 1/4 katı kadar mevaloniklakton

    • 04.11.15 (AÜTF)

    • İç standardın 2/3 katı kadar mevaloniklakton

    • IgD

  • Ateş atakları (PN 1.gün)

    AFR yüksekliği, anemi, trombositoz

    Egzematöz döküntüler (4 aylık)

    Kusma

    Ajitasyon ve huzursuzluk

    Gözlerde kızarıklık

    Mevalonikasitüri

    Genetik:+/+

    HIDS

  • Kolşisin

    Ataklar aynı şekilde devam

    Anakinra

    İzlem

  • Mevalonat kinaz eksikliği hastalığı (MKD)

    HIDS(Hiperimünglobulin D Sendromu)

  • MKD

    MVA

    Ağır Form

    Mevalonat kinazaktivitesi yok

    Mentalretardasyon

    Büyüme-gelişme geriliği

    Dismorfizm

    Nörolojik semptomlar

    HIDS

    Hafif Form

    Mevalonat kinaz aktivitesi %1,8-28

    İlk vaka 1984

    Gen 1999

    Nat Genet -1999

  • HIDS

    Nadir

    Herediter otoinflamatuar sendrom (OR)

    Sıklıkla Hollanda/Fransa

    MVK geni 12q24 (80 mutasyon)

    Patofizyolojisi ?

    Tipik ataklarda proinflamatuar sitokin artışı

    IL-1, IL-6 ve TNF-alfa artışı

    Ann Hum Genet 2015

  • Ort.başlangıç yaşı: 4 ay (1 gün-20 y)

    % 60’ında ilk atak İlk 6 ay

    % 92’si < 5 yaş

    Geç tanı (ort:10 yıl)

    Yaş ↑ atak sıklığı ↓

    Pediatrics-2011

    HIDS

  • HIDS-Patogenez

    Sterol biyosentez yolunda mevalonat fosforilasyonu olmaz

  • HIDS-Genetik

    En sık görülen 4 mutasyon (%70)

    V377I (%50)

    I268T (%15)

    H20P/N (%5)

    P167L (%2,5)

    %1,5 H380R, R215Q, W188X

  • Bebeklik döneminde başlayan

    Ataklarla seyreder

    Fiziksel stres

    Emosyonel stres Atakları tetikleyebilir

    Aşı

    % 63 hastada ilk atak aşı sonrası

    Curr Rheumatol Rep-2010

    HIDS-Klinik

  • Rekürren ateş

    LAP

    GİS tutulumu (karın ağrısı,

    ishal, kusma)

    Myalji/artralji

    Splenomegali

    Deri döküntüsü

    Aftöz ülser

    Baş ağrısı

    2-8 haftada bir3-7 gün

    Ataklarda AFR↑

    Curr Rheumatol Rep-2010

    HIDS-Atak

  • HIDS-Klinik

    Tipik atak: prodromal semptomlarla başlar

    Baş ağrısı, halsizlik

    Ani ateş 40 ºC

    Soğuk terleme (2/3 hasta)

    Pediatrics-2011Curr Rheumatol Rep -2010

    Medicine-2008

  • LAP/Splenomegali

    LAP: % 71 (en sık eşlik eden bulgu)

    Ağrılı

    Özellikle servikal bölge

    Axiller ve inguinal LAP daha nadir

    Splenomegali: %63

    Pediatrics-2011

  • GİS

    İshal: %69

    Karın ağrısı: % 63

    Akut abdomen

    Apendektomi

    Abdominal yapışıklıklar (tekrarlayan steril

    peritonit)

    Kusma

    Pediatrics-2011Curr Rheumatol Rep -2010

    Medicine-2008

  • Eklem

    Artralji: % 67

    Artrit: % 50

    Özellikle periferik büyük eklemler

    MCP / PİP

    Pediatrics-2011Curr Rheumatol Rep -2010

    Medicine-2008

  • Cilt

    Cilt bulguları (%67)

    Makülopapüler raş

    Ürtikeryal raş

    Purpura

    Eritema nodozum

    Oral aft (%50)

    Pediatrics-2011Curr Rheumatol Rep -2010

    Medicine-2008

  • HIDS-Laboratuar

    ATAKLARDA

    ESR, CRP, BK ↑ (%100)

    Ağır hastalarda Atak arası ↑

    IgD ↑

    %22 normal -özellikle < 1 yaş

    IgA ↑ (Ig D ↑ ile)

    %64 Ig A yüksek

    Mevalonik asit ↑

    Rheumotology (Oxford)-2007

  • Laboratuar

    Ig D ↑ ↑

    Mevalonik asit ↑ ↑

    Rheumotology (Oxford)-2007

    HIDS’e spesifik değil

    Ig D yüksekliği

    Diğer otoinflamatuar hastalıklar

    (TRAPS, AAA)

    Enfekiyonlar

    Maligniteler

    İdrarda mevalonik asit yüksekliği

    Diğer metabolik hastalıklar

    Serebrotendinozus ksantomatozis

    Abetalipoproteinemi

  • Laboratuar-Ig D

    Rheumotology (Oxford)-2007

    Paris, prospektif

    Serum Ig D HİDS tanısındaki yeri

    n=144 Klinik olarak HİDS

    MVK geni (klinik ve IgD düzeyine bakmaksızın)

    (IgD’ye bakılmayan ve MVA fenotipi olan hastalar dışlanmış)

    n= 50

    Sensitivite : 0,79 (0,63-0,95)

    Spesifite : 0,27 (0,1-0,22)

    PPV : 0,50 NPV: 0,58

    MVK mutasyonu olan 5 hastada IgD düzeyi normal

    Mutasyon +/+ Mutasyon yok Total

    Yüksek Ig D 19 19 38

    Normal Ig D 5 7 12

    Total 24 26 50

  • Laboratuar-Mevalonik asit

    JIMD Reports-2015

    Sensitivite: % 92

    Spesifite: % 90

    PPV : % 71 NPV: % 98

    Mutasyon +/+ Mutasyon yok Total

    Yüksek mevalonik asit

    12 5 17

    Normal mevalonik asit

    1 43 44

    Total 13 48 61

    MKD’de normal mevalonik asit çok olası değil

    Ama tamamen de dışlamaz

    Hollanda, tek merkez, n=61

  • Tanı KriterleriTekrarlayan ateş atakları (> 6 ay, 3-7 gün)

    +

    1/4 kriter

    1. Kardeşlerde genetik olarak gösterilmiş HİDS

    2. Serum Ig D yüksekliği (>100 IU/L)

    3. Aşılama sonrası ilk atak

    4. Atak sırasında 3/6 kriter

    Servikal LAP

    Karın ağrısı

    Kusma veya ishal

    Artralji veya artrit (periferik büyük eklemlerde)

    Aftöz ülser

    Cilt lezyonuMedicine-2008

    Textbook Pediatric Rheumotology 7.Edition-2016

    Genel konsensus

    MVK: 2 mutasyon+/-

    Atakta idrar mevalonik asit ↑

  • Ciddi/Tekrarlayan bakteriyel enfeksiyonlar

    Pnömokok sepsisi, meningokok sepsisi

    Otoimmün sitopeni/Trombositopeni

    Hipogammaglobulinemi

    MAS (%6)

    Fatal iskemik stroke/serebral hemoraji (erişkin)

    Kresentik GN/MPGN

    Amiloidoz (%2,9)

    Komplikasyonlar

    Medicine-2008Pediatrics-2011

  • 1. Azatiopürin

    2. Kolşisin

    3. Dapson

    4. Siklosporin/Takrolimus

    5. Metotreksat

    6. Montelukast

    7. Salazoprin, ranitidin, Ig’ler

    8. Parasetamol

    9. NSAİİ

    10. KS’ler

    Yanıt ᴓ

    Atak süresi ↓

    Çelişkili çalışmalar?

    HIDS-Tedavi

    Eur J Pediatr-2015Ann Rheum Dis-2015

  • HMG-CoA redüktaz inhibitörü

    Teorik olarak etkili

    MVK yolunu bloke eder

    Mevalonat sentezi ↓

    Erişkin HİDS (n=6) simvastatin Kısmi yanıt (n=5)

    Pediatrik MVA (n=2) lovastatin Alevlenme

    HIDS-Statinler

    Clin Pharmacol Ther-2004Medicine-2008 Pediatrics-2011

  • Anakinra

    Kanakinumab

    Etanercept

    Adalimumab

    Tocilizumab

    HIDS-Biyolojikler

  • n=2 MA (devamlı anakinra 1-2 mg/kg/gün)1 hasta parsiyel remisyon

    1 hasta cevap yok

    n=9 HİDS (1 mg/kg/gün 5-7 gün veya 100 mg/gün)

    1 hasta Devamlı tedavi Tam remisyon

    7 ay sonra yan etki atak sırasında

    8 hasta Atak sırasında anakinra

    12 atağın 8’inde >% 50 atak süresi ↓

    Ann Rheum Dis-2011

  • Etki Yok Kısmi cevap İyi cevap Yan Etki

    Statin (n=8) 8 0 0 0

    Kolşisin (n=10) 8 1 1 0

    Anakinra (n=11) 2 3 6 2

    Kanakinumab (n=3) 0 1 2 0

    Etanercept (n=9) 5 2 2 0

    Adalimumab (n=3) 1 1 1 0

    Bazı hastalar 1’den fazla tedavi almıştır

    n=50 (K=29, E=21)Hastalık başlangıcı median:4 ay (1 gün-20 yaş)

    %60’ında yakınma ilk 6 ayda

    Pediatrics-2011

  • n=67 (K=35, E=32)

    Hastalık başlangıcı median:0,44 y (00-11,5)

    58’inde 2 mutasyon

    9’unda 1 mutasyon

    Etki Yok Kısmi cevap Tam cevap

    NSAİİ (n=39) 9 25 5

    KS (n=33) 3 22 8

    Anakinra (n=27) 3 18 6 (%22) % 89 etkin

    Kanakinumab (n=11) 0 0 11

    Etanercept (n=17) 6 10 1 (%6) %65 etkin

    Ann Rheum Dis-2013

  • 13 y kız

    Yakınma başlangıcı: Bebeklik dönemi

    Ateş, baş ağrısı, ağız ülseri, artralji, karın ağrısı, servikal LAP

    Gen analizi:V377I/H380R

    Kolşisin ve oral STR Yanıt yok

    9 hafta etanercept+ataklarda anakinra (5 gün)

    Atak süresi uzamış Yanıt yok

    2 haftada bir atak, okula gidemiyor

    TCZ 8 mg/kg 4 haftada bir

    Tam remisyon (1 yıl)

    J Clin Rheumatol-2014

  • Biyolojikler

    Etki Yok Kısmi cevap Tam cevap Yan Etki

    Anakinra (n=21)(4 hasta atak sırasında)

    1 15 4 1 (semptomlarda kötüleşme)TCZ ile tam iyileşme

    Kanakinumab (n=5) 0 3 2 0

    Etanercept (n=16)(4 hastada etki?)

    4 5 3 0

    Adalimumab (n=1) 1 0 0 0

    İnfliximab (n=2) 0 2 0 0

    Bazı hastalar 1’den fazla tedavi almıştır

    n=33

  • HIDS-Tedavi

    NSAİİ (3C,%100) Atak şiddetini azaltabilir

    Kısa süreli KS (3C, %100) Atak şiddetini azaltabilir

    Kolşisin/Statin (3C, %100) Etkili değil, önerilmiyor

    Kısa süreli IL-1 blokörleri(2B, C, %100)

    Atakları sonlandırabilirSTR yan etkilerini azaltır

    Sık ataklarda ve/veyaSubklinik inflamasyonda(2B-3, D, %93,3)

    Ana tedavi: IL-1 blokajı veya etanerceptKS etkisi az

    IL-1 blokörüne yanıtsız veya tolere edemiyorsa diğer IL-1 blokörüne geçilebilir veya IL-6 blokörü/etanercepte geçilebilirTam tersi de geçerlidir (4, D, %100)

    Seçili olgularda KİT (dirençli-ağır olgularda) (3, D, %100)

    Ann Rheum Dis-2015

  • Sadece otoinflamatuar bir hastalık değil

    Multisistemik hastalık

    İmmünyetmezlik!

    Son söz

    Pediatrics-2011

  • TEŞEKKÜRLER