วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล

ปรญญานพนธ ของ

ปารค เกยง อน

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย

มนาคม 2549

วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล

บทคดยอ ของ

ปารค เกยง อน

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย

มนาคม 2549

ปารค เกยง อน. (2549). วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล ปรญญานพนธ ศศ.ม.(ภาษาไทย) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: รองศาสตราจารยอครา บญทพย, อาจารยพธน โชตกเสถยร, อาจารยสทธน ธรรมชย.

การวเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล มความมงหมายเพอใหเหนวถชวต ประเพณ แนวคด และความเชอของชาวเกาหล ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบนทานพนบาน ภาพสะทอนสงคม และวฒนธรรมเกาหลเพอเปนแนวทางในการศกษาคนควา อกทงศกษานทานพนบานเกาหลจากหนงสอรวบรวมนทานพนบานทงสน 9 เลม คดเลอกเฉพาะเรองทมเนอหาสะทอนภาพสงคมเกาหลเดนชดจานวน 100 เรอง จากนน วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานทคดเลอกไวดงกลาว และเสนอผลการศกษาคนควาแบบพรรณนาวเคราะห

ผลการวเคราะหปรากฏวา ดานวถชวต นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพการประกอบอาชพ อาหารการกน การสรางบาน

เครองมอเครองใช การศกษา การคมนาคม และยาพนบาน ดานประเพณ นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพประเพณการเกด ประเพณการสมรส ประเพณ

การตาย และประเพณการเซนไหวบรรพบรษ ดานแนวคด นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพแนวคดเรองความกตญ แนวคดเรองความ

เมตตากรณา แนวคดเรองความเฉลยดฉลาด แนวคดเรองความซอสตย แนวคดเรองการเชอฟง แนวคดเรองการเสยสละ แนวคดเรองความกลาหาญ แนวคดเรองความขยนหมนเพยร แนวคดเรองความพอเพยง แนวคดเรองการมมารยาท แนวคดเรองความบรสทธของสตร แนวคดเรองการรกพนอง แนวคดเรองความเปนแมบาน แนวคดเรองความอดทนของสตร และแนวคดเรองการยดถอความถกตอง

ดานความเชอ นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพความเชอเรองโลก ความเชอเรองผ ความเชอเรองเลข 3 ความเชอเรองพระเจาฮานอนม ความเชอเรองเทพเจาซนซน ความเชอเรองฮวงซย ความเชอเรองเจาท ความเชอเรองขอหาม ความเชอเรองการพยากรณ และความเชอทางศาสนา

สรปไดวา นทานพนบานสะทอนใหเหนสงคมเกาหลในสมยโบราณโดยเฉพาะสงคมชนชนสามญเปนอยางด ซงมวถชวต ประเพณ แนวคด และความเชอหลายอยางนนยงคงมอทธพลตอการดาเนนชวตของชาวเกาหลยคปจจบน

AN ANALYSIS OF SOCIAL REFLECTIONS SHOWN IN KOREAN FOLKTALES

AN ABSTRACT BY

PARK KYUNG EUN

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Arts degree in Thai at Srinakharinwirot University

March 2006

Park Kyung Eun. (2006). An Analysis of Social Reflections Shown in Korean Folktales. Master thesis, M.A. (Thai). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee: Assoc. Prof. Akkara Buntip, Ms. Phattanee Chotikasatian, Ms. Sitthinee Thammachai.

To provide understanding on Korean ways of living, customs, traditional values and beliefs,

this thesis analyzes Korean folktales which reflect social aspects. I, as a researcher, have studied documents and papers on folktale, social reflection and Korean culture as a guideline. In addition, I chose 100 folktales out of 9 folktale books which reflect social aspects. Then I examined those 100 folktales for several different social aspects by using descriptive analysis and construed the results from there.

The analysis results are as follows : In the aspect of living, Korean folktales show Koreans’ occupations, eating habits,

residence style, tools, education, transportation and folk remedies. On customs, Korean folktales reflect each rite in occasion of birth, marriage, death and

funeral. In the matter of traditional values, Korean folktales contain Korean’s sense of values in

filial duty, gratitude, mercy, wisdom, honesty, trust, obedience, sacrifice, bravery, diligence, contentment, courtesy, women’s virginal purity, brotherliness, housewives’ duty, women’s endurance and social justice.

In respect to traditional beliefs, Korean folktales implicate Koreans’ view of the world, belief in ghosts, special number ‘3’, ‘Haneunim’ the heavenly god, ‘Sanshin’ the god of mountain, ‘Jeeshin’ the god of land, feng-shui, taboos, fortune telling and other religious matters.

In conclusion, I will mention how Korean folktales give us good ideas of especially commoners’ life, not just that of peers. And then I would put those ideas that I gained from the research together and construe how those traditional aspects still influence Koreans’ life in the modern times.

วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล

ปรญญานพนธ ของ

ปารค เกยง อน

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย

มนาคม 2549 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ปรญญานพนธ

เรอง

วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล

ของ ปารค เกยง อน

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

.....................................................................คณบดบณฑตวทยาลย

(ผชวยศาสตราจารย ดร.เพญสร จระเดชากล) วนท .......... เดอนมนาคม พ.ศ .2549

..........................................................ประธานควบคมปรญญานพนธ

(รองศาสตราจารยอครา บญทพย)

........................................................กรรมการควบคมปรญญานพนธ (อาจารยพธน โชตกเสถยร)

........................................................กรรมการควบคมปรญญานพนธ

(อาจารยสทธน ธรรมชย)

...........................................................กรรมการทแตงตงเพมเตม (รองศาสตราจารยไพบลย ดวงจนทร)

.............................................................กรรมการทแตงตงเพมเตม

(ผชวยศาสตราจารยจนตนา พทธเมตะ)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธนสาเรจไดดวยดเปนเพราะผวจยไดรบความกรณาอยางยงจาก ทานรองศาสตราจารยอครา บญทพย ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ และทานอาจารยพธน โชตกเสถยร กรรมการควบคมปรญญานพนธ ทานทงสองไดเสยสละเวลาอนมคาเพอใหคาปรกษาแนะนาในการจดทางานวจยนทกขนตอนโดยไมเคยดวาหรอเบอหนายลกศษยชาวตางชาตทใชภาษาไทยไมไดเรอง ขอกราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารยจนตนา พทธเมตะ ทเปนอาจารย, แม, พสาวและเพอนทดทสดของผวจยซงคอยดแลในทกเรองอยางไมรเหนดเหนอย ขอกราบขอบพระคณรองศาสตราจารยไพบลย ดวงจนทร ทใหคาแนะนาเกยวกบแนวคดใหม ๆ ทนาสนใจและคอยดแลใหผวจยมความตงใจจะพฒนาตนใหขนไปอกขนหนง ขอกราบขอบพระคณอาจารยสทธน ธรรมชย กรรมการควบคมปรญญานพนธ ผทรงคณวฒภาษาเกาหลทไดกรณาตรวจภาษาเกาหลกบภาษาไทยและเปนกาลงใจใหผวจยมาโดยตลอด

ขอกราบขอบพระคณคณาจารยภาควชาภาษาไทย คณะภาษาตะวนออก มหาวทยาลยฮนกกภาษาและกจการตางประเทศทกทาน อาท ทานศาสตราจารย ดร.แช ชงซอง ศาสตราจารย ดร.ชา ซงโฮ ศาสตราจารย ดร.คม ยองแอ ศาสตราจารย ดร.ล ฮาน รองศาสตราจารย ดร.ล บยองโด รองศาสตราจารย ดร.ยน คยองวอน รองศาสตราจารย ดร.ฌองส ฮวนซง และอาจารยดร.แช อนฮ ทานอาจารยทกทานไดกรณาสงสอน ดแล และหวงใยผวจยมาโดยตลอด โดยเฉพาะรองศาสตราจารย ดร.ฌองส ฮวนซง ไดกรณาใหคาแนะนาในการคดสรรนทานพนบาน 100 เรอง อกทง ใหคาแนะนาในชวตอนมคาเสมอมา ขอกราบขอบพระคณอยางสงอกครงหนง ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณทานอาจารยสนทรและอาจารยอดลย ศรวฒนกล ซงเปนพอแมทดแล หวงใย และเอาใจใสผวจยเปนเหมอนลกสาวแททงในยามทมความสขและยามทมความทกข อกทงเปนแรงกระตนใหผวจยไมหลงไปไกลเกนเออมจนกระทงสามารถสาเรจการศกษาไดในวนน ขอกราบขอบพระคณอาจารยล จอน ทไดกรณาเปนทปรกษาใหผวจยระบายความทกขไดทกเมอ และเปนพสาวทไดพงพาอาศยมาโดยตลอด ขอบกราบขอบพระคณศาสตราจารย ดร.คม ฮงก ทไดกรณาใหคาแนะนาและใหกาลงใจผวจยไดมความมนใจในการศกษามากขน ทายสด ผวจยขอขอบพระคณแมและพสาว (Park Kyung Hwa) ทอยเคยงขางและสนบสนนผวจยมาตลอดเวลา 4 ป ซงยากลาบากทงดานกายและใจ ขอบคณเพอน ๆ และรนพรนนองทกคนทใหกาลงใจทดเยยมมาตลอด

ปารค เกยง อน (Park Kyung Eun, สรอร ผก)

สารบญ บทท หนา

1 บทนา .................................................................................................................................. 1 ภมหลง ........................................................................................................................ 1 ความมงหมายของการวจย ........................................................................................... 3 ความสาคญของการวจย ............................................................................................... 3 ขอบเขตของการวจย .................................................................................................... 3 วธดาเนนการวจย ......................................................................................................... 7

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ......................................................................................... 9

เอกสารทเกยวของกบนทานพนบาน .............................................................................. 9 เอกสารทเกยวของกบภาพสะทอนสงคมในนทานพนบาน ............................................... 12 งานวจยทเกยวของกบนทานพนบาน ............................................................................. 15 งานวจยทเกยวของกบภาพสะทอนสงคมในนทานพนบาน .............................................. 16

3 วฒนธรรมเกาหล ................................................................................................................ 19

ภมศาสตรเกาหล .......................................................................................................... 19 ประวตศาสตรเกาหล ..................................................................................................... 21 สงคมเกาหล ................................................................................................................. 26 เศรษฐกจ ...................................................................................................................... 29 วฒนธรรมเกาหล .......................................................................................................... 30 ประเพณเกาหล ............................................................................................................ 41

4 วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล ........................................... 46

ภาพสะทอนวถชวตของชาวเกาหล ................................................................................. 46 ภาพสะทอนประเพณของชาวเกาหล .............................................................................. 84 ภาพสะทอนแนวคดของชาวเกาหล ................................................................................ 93 ภาพสะทอนความเชอของชาวเกาหล ............................................................................ 109

5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ .................................................................................. 125 บรรณานกรม ........................................................................................................................ 133

สารบญ (ตอ )

บทท หนา

ภาคผนวก ............................................................................................................................. 140 ประวตยอผวจย .................................................................................................................... 210

บทท 1 บทนา

ภมหลง

นทานพนบานเปนเรองทเลาสบตอกนมาเปนเวลาชานาน จากคนรนบรรพบรษจนถงคน รนปจจบนเพอใหความสข ความบนเทง ตอบสนองความตองการขนพนฐานของมนษย เสรมสราง จนตนาการ และชวยใหอารมณเกบกดคบของใจบางอยางคลคลายได 1 สมยทยงไมมอกษรใชนน นทานพนบานใชวธสบทอดโดยมขปาฐะ เมอมอกษรใชแลวจงไดมการบนทกนทานเปนลายลกษณ นทานพนบานเกดขนโดยสมาชกของสงคมเปนผเลาและผฟง ทาใหเนอหาของนทานพนบานม ความคดความรสกของคนในสงคมนน ๆ แทรกอย นทานพนบานจงเปนเสมอนกระจกเงาสะทอน ภาพสงคมพนบานนน ๆ ไดอยางด นอกจากจะเปนกระจกเงาสะทอนภาพสงคมแลว นทานพนบาน ยงเปนภมปญญาของทกชนชาต อกดวย

ยคโลกาภวฒน ความสมพนธทางสงคมและเศรษฐกจของประเทศตาง ๆ ทางแถบเอเซย มความใกลชดกนมากขนไมวาจะเปนไทย เกาหล ญปน หรอ จน การศกษา นทานพนบานของชนชาตตาง ๆ เปนการศกษาเพอใหเกดความเขาใจทางพนฐานความคดและวฒนธรรมของชาตนน ๆ ไดอยางถองแท เพราะนทานจะสะทอนใหเหนสภาพสงคมในหลาย ๆ ดาน เชน ลกษณะทางสงคม วถชวตของคนในสงคม ตลอดจนประเพณ คานยมและความเชอ เปนตน สงเหลานจะปรากฏอยในนทานเสมอ2

ปจจบนไทยกบเกาหลมความสมพนธ ใกลชดทางสงคมและเศรษฐกจมากขน การทาความเขาใจวฒนธรรมและความคดของชาวเกาหลโดยศกษานทานพนบานจงเปนอกชองทางหนงทจะเปนประโยชนตอการสรางสมพนธภาพซงกนและกน

แตเดมประเทศเกาหลเปนประเทศเกษตรกรรมเชนเดยวกบประเทศในเอเชยตะวนออก ดงนน นทานพนบานเกาหลสวนใหญจงสะทอนภาพสงคมเกษตรกรรม อกทง ภมประเทศของประเทศเกาหลเปนคาบสมทรและมเนอทรอยละ 70 ของประเทศเปนภเขา พนททเหลอสวนใหญจงเปนพนททางเกษตร คนเกาหลสวนใหญเปนเกษตรกร สงคมเกาหลจงเปนสงคมแรงงานเพอการเกษตรและมลกษณะเปนครอบครวขยาย ลกชายคนโตจะเปนแรงงานหลกของครอบครว ภรรยาจะตองเขามาอยในครอบครวของสามเพอเปนกาลงสนบสนนแรงงานหลกของครอบครว ดงนน พอแมของฝายชายจะพจารณา ลกสะใภอยางพถพถนเพอใหลกชายไดคครองทเปนกลสตร

1เสาวลกษณ อนนตศานต. (2545). มาศกษานทานพนบานกนเถอะ. วารสารรามคาแหง ฉบบมนษยศาสตร. หนา 81-82. 2วเชยร เกษประทม. (2545). นทานพนบาน. หนา 9-10.

2

พอแมจงเปนผมบทบาทตอชวตของลกสะใภอยางยง ปจจยสาคญอกประการหนงทม อทธพลตอวถชวตและความคดของชาวเกาหล คอลทธ

ขงจอ ซงรงเรองในยคโชซอน (조선, Joseon) (พ.ศ.1935 - 2453) กอนหนานน ชาวเกาหลสวนใหญนบถอพทธศาสนา แตตอมา พระสงฆมวตรปฏบตทไมเหมาะสม จงทาใหผคนในสงคมเรมเสอมศรทธาในพทธศาสนา ชาวเกาหลจงรบเอาลทธขงจออนเปนหลกปฏบตในการดารงชวต และเปนศาสตรทศกษากนในกลมเชอพระวงค ขนนางและปญญาชน เพราะลทธขงจอเออประโยชนตออานาจการปกครองของกษตรย และเนนระบบอาวโสในสงคม

สงคมเกาหลโบราณเปนสงคมทแบงชนชน มชนชนหลก 2 ชนชนคอ ชนชนขนนาง (양반, yangban) และชนชนสามญ (상민, sangmin) ชนชนขนนางแบงเปนขนนางชนสง (양반, yangban) และขนนางชนตา (중인, Jung-in) ชนชนสามญแบงเปนสามญชนทวไป (상민, sangmin) และชนชนตา (천민, cheonmin) สาหรบชาวนา สงคมเกาหลจดอยในชนชนสามญทวไป และนทานพนบานเกาหลสวนใหญเกดจากชนชนน อนเปนชนชนทเปนตวแทนสะทอนความคด วถชวต ดงนน นทานพนบานหลายเรองจงมตวละครเปนคนธรรมดาซงเฉลยวฉลาด มความสามารถ และกลาหาญเปนตวเอก มขนหญงโงเขลา ใจราย เปนตวโกง

นทานพนบานเกาหลสะทอนใหเหนสงคมชนชนสามญของเกาหลไดเปนอยางด ดงเชน เรองนางฟากบคนตดฟน เปนเรองของหนมยากจนคนหนงทมอาชพตดฟน อยกบมารดา เขาตองการแตงงานแตยงไมพรอมเพราะความยากจน วนหนง ขณะทเขาตดฟนอยบนภเขา มกวางตวหนงวงหนนายพรานมารองขอใหชวยชวต คนตดฟนจงชวยหาทซอนใหกวาง เมอกวางปลอดภยแลว กวางจงตอบแทนดวยการไดบอกความลบเรองสถานททพวกนางฟาลงมาอาบนา ณ สระแห

หนง ในวนพระจนทรเตมดวง และแนะนาใหคนตดฟนลอบเอาเสอผาของนางฟาไปซอน เมอ

นางฟาไมมเสอผาจงกลบสวรรคไมได ชายตดฟน จะตองเกลยกลอมใหนางฟาเปน ภรรยา และหามคนเสอผาใหนางฟา กอนทจะมลกดวยกน 4 คน คนตดฟนทาตามนนและไดนางฟามาเปนภรรยา

เมอมลก 3 คน นางฟาคดถงสวรรค จงขอใหสามเอาเสอผามาใหเธอดสกครงเพอคลายความทกข

สามใจออนจงเอาเสอผาออกมาใหด นางฟากสวมชด นางฟา พาลกทง 3 กลบสวรรคทนท คนตดฟนเสยใจและรองไหทกวน ตอมาวนหนง กวางกมาบอกวธทจะขนสวรรคใหคนตดฟน เขากทาตามนน จงไดขนสวรรค พบกบภรรยาและลก ไดใชชวตอยอยางสขสบายบนสวรรค แตคนตดฟนอดหวงแมซงอยคนเดยวทเมองมนษยไมได จงขออนญาตนางฟาผเปนภรรยา ขมาสวรรคมาหาแม โดย

นางฟาไดหามคนตดฟนลงจากหลงมา เมอคนตดฟนไดพบมารดา มารดาไดนาฟกทองตมนาตา

รอน ๆ ใสถวยใหลกชายกน บงเอญฟกทองตมนาตาลหกรดคอมาทาใหมาตนสะบดคนตดฟนตกจา

หลงมา เขาจงไมสามารถกลบสวรรคไดอก ไดแตมองฟาทกวนจนแกตายและเกดใหมเปนไกตวผ

ตวหนง เรองนแสดงใหเหนวถชวตความเปนอยของครอบครวเกาหลทผชายเปนแรงงานหลกและ

3

ผหญงดแลบาน ดแลแมสามและเลยงลก สะทอนความเชอเรองนางฟา สวรรค ตวละครเหนอ

ธรรมชาต ความเชอเรองภพนภพหนา คณธรรมของสงคมเรองความเมตตา ความขยนหมนเพยร และความกตญญ

จากเหตผลขางตน ทาใหผวจยสนใจทจะศกษานทานพนบานเกาหล เพอนาเสนอลกษณะทางสงคมและวถชวตของชาวเกาหล เขาใจถงความคด ทศนคตและความเชอของชาวเกาหล อนเปนหนทางนาไปสการสรางสมพนธภาพอนยงยนและสนตภาพอนดยงขนระหวางชาวไทยและชาวเกาหล

ความมงหมายของการ วจย วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล เพอใหเหนวถชวต ประเพณ แนวคด และความเชอของชาวเกาหล

ความสาคญของการวจย ความเขาใจวฒนธรรมและวถชวตจากภาพสะทอนสงคมของนทานพนบานเกาหล จะทาใหเกดความเขาใจอนดและสรางสมพนธภาพทแนนแฟน ระหวางชาวไทยและชาวเกาหล

ขอบเขตของการวจย ศกษานทานพนบานซงเปนขอมลทตยภมจานวน 100 เรอง จากหนงสอรวบรวมนทานท

ผทรงคณวฒรวบรวมไวแลวจานวนทงสน 9 ซงประกอบดวยหนงสอฉบบภาษาเกาหล 7 เลมและหนงสอฉบบภาษาไทย 2 เลม โดยผทรงคณวฒ รองศาสตราจารย ดร.ฌองส ฮวน ซง (정환승, Jung Hwan seung) จากภาควชาภาษาไทย มหาวทยาลยฮนกกภาษาและกจการตางประเทศ สาธารณรฐเกาหล ไดแนะนาและพจารณาในการคดเลอกนทานพนบาน ดงตอไปน

1. กระตายตดสนความ (토끼의 재판, Tokki-ui jaepan) 2. กอนมณของสนขจงจอก (여우구슬, Yeo-u-guseul) 3. กลบจากยมโลก (염라국 여행, Yeomraguk Yeohaeng) 4. การตงใจเซนไหวบรรพบรษ (제사는 정성껏, Jesaneun Jeongseongkkeot) 5. การพดปด 3 ประการ (거짓말 세마디, Geojinmal Semadi) 6. กาเนดดาวซมแทซอง (삼태성의 유래, Samtaeseong-ui yurae) 7. กาเนดดาวหมใหญ (북두칠성의 유래, Pukduchilseong-ui yurae) 8. กาเนดผเสอ (나비의 유래, Nabi-ui yurae)

4

9. กาเนดภเขา แมนา และทะเล (산, 강, 바다의 유래, San Gang Bada-ui yurae) 10. ขายรมเงา (나무 그늘 팔기, Namugeuneul palgi) 11. ขาวจากสวรรค (하늘이 내려준 쌀, Haneuri naeryeojun Ssal) 12. คนกลายเปนวว (소가 된 사람, Sogadoen saram) 13. คนรบใชเจาปญญา (꾀많은 하인, Kkoemaneun Ha-in) 14. ความสขทยมมาชวคราว (하늘에서 빌려온 복, Haneureseo Billyreoon Bok) 15. โครยอจง (고려장, Koryeojang) 16. งกตญญ (뱀의 보은, Bam-ui Boeun) 17. งกบคางคก (구렁이 퇴치 설화, Gureong-i Toechi Seolhwa) 18. งพยาบาท (구렁이의 원한, Gureong-i-ui Wonhan) 19. งยกษพนป (천년묵은 구렁이, Cheonnyeon mugeun Gureong-i) 20. เจาชายเลยงววกบเจาหญงทอผา (견우와 직녀, Kyeon-u wa Jiknyeo) 21. เจาบาวเดก (꼬마신랑, Kkoma Sinrang) 22. เจาสาวกลายเปนขเถา (재가 된 색시, Jaega doen Saeksi) 23. เจาสาวใบ 3 ป (삼년 벙어리 부인, Samnyeon Beong-eori Bu-in) 24. เจาสาวองงอ(잉어부인, Ing-eo Bu-in) 25. เจาหญงหอยทาก (우렁각시, Ureong Gaksi) 26. โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1 (지하국 대적 퇴치 1, Jihaguk daejeok toechi 1) 27. โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2 (지하국 대적 퇴치 2, Jihaguk daejeok toechi 2) 28. ชายแกเนองอก (혹부리 영감, Hokburi Yeonggam) 29. ชายสองพนอง (두 형제, Duhyeongje) 30. ชนซอนบเจาบาวง (구렁덩덩 신선비, Gureong deongdeong Sinseonbi) 31. ซมชองบตรสาวกตญญ (효녀 심청, Hyonyeo Simcheong) 32. เดกกตญญปราบเสอ (호랑이 잡은 효자, Horang-i jabeun Hyoja) 33. เดกเคราะหราย (악운의 소년, Akun-ui Sonyeon) 34. เดนทางไปแสวงหาโชค (구복여행, Gubok Yeohaeng) 35. ตบกระตาย (토끼의 간, Tokki-ui Gan) 36. ทาไมนาทะเลจงเคม (바닷물이 짠 이유, Badamuri Jjan Eu) 37. นกยง นกพราบ นกแมกพาย และหน (꿩 비둘기 까치와 쥐, Kkuang Bidulgi Kkachi wa

Jui) 38. นกแมกพายยอดกตญญ (까치의 보은, Kkachi-ui Boeun) 39. นองสาวสนขจงจอกกบ 3 พนอง (여우 누이와 삼형제, Yeo-u nu-i wa Samhyeongje)

5

40. นกเดนทาง สนขจงจอก และเสอ (나그네와 여우와 호랑이, Nageunewa Yeo-u-wa Horang-i)

41. นางฟากบคนตดฟ น (선녀와 나뭇꾼, Seonnyeowa Namuggun) 42. นางองงอกบชายยากจน (잉어여인과 가난한 남자, Ing-eo-yeo-in-gwa Gananhan

namja) 43. นทานไมรจบ (끝없는 이야기, Kkeuteomneun Eyagi) 44. บดาสามเปลยนใจสะใภ (며느리 마음 고치게 한 시부, Myeoneuri maeum gochigehan

Sibu) 45. บญวาสนา (적선이 있어야 명당도 명당, Jeokseoni Isseoya Myeongdangdo

myeongdang) 46. บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว (9대 독자와 두 처녀, Kudae dokjawa Du

Cheonyeo) 47. บตรสาวมายแตงงานใหม (재가한 청상과부 딸, Jaegahan Cheongsanggwabu Ttal) 48. บตรสาวแยงทสสาน (묏자리 뺏은 딸, Moetjari Ppaeseunttal) 49. ปลาองงอในฤดหนาว (엄동설한의 잉어, Eomdongseolhan-ui Ing-eo) 50. ผพยาบาท (원혼귀, Wonhongui) 51. ฝงลกทงเปน (아이 묻은 전설, Ai mudeun Jeonseol) 52. พระสงฆกบหญงช (중과 바람난 부인, Junggwa baramnan Bu-in) 53. พระสงฆใจชว (음탕한 중, Eumthanghan Jung) 54. พระอาทตยกบพระจนทร (해와 달이 된 오누이, Haewa dari doin Onu-i) 55. พลบแหงนากลวกวาเสอ (호랑이보다 무서운 곶감, Horang-i boda Museo-un gotgam) 56. พลบแหงมพษ (독이 든 곶감, Dogideun Gotgam) 57. พอคาเกลอจบเสอได (호랑이 잡은 소금장수, Horang-i jabeun Sogeumjangsu) 58. พสะใภใจด (우애 깊은 형수, U-e gipeun Hyeongsu) 59. พเสอ (호랑이 형님, Horang-i Hyeongnim) 60. ภรรยาทเฉลยวฉลาดของภารโรง (통인의 지혜로운 아내, Tongin-ui Jiheroun Ane) 61. ภตหน (혼쥐, Honjui) 62. เมลดขาวฟางแลกภรรยา (부인과 바꾼 기장씨, Bu-in-gwa bakkun Gijangssi) 63. แมผฉลาด (늙은 어머니의 지혜, Neulgeun Eomeoni-ui Jihe) 64. รมกบรองเทาฟาง (우산과 짚신, Usangwa Jipsin) 65. รงเรองเพราะลกมบญวาสนา (내 복에 산다, Naeboge Sanda) 66. ลกกตญญกบหวโสม (효자와 동삼, Hyosawa Dongsam)

6

67. ลกกตญญไดด (복받은 효자, Bokbadeun Hyoja) 68. ลกกตญญทาใหภรรยากลบใจ (아내 마음 돌이킨 효자, Anemaeum Dorikin Hyoja) 69. ลกกตญญหาสตรอเบอรในฤดหนาว (겨울 딸기 구한 효자, Keo-ul Ttalgi guhan Hyoja) 70. ลกพลบเดอนพฤษภาคม (오뉴월 홍시, Onyuweol Hongsi) 71. ลกสะใภกตญญกบเสอ (효부와 호랑이, Hyobuwa Horang-i) 72. ลกสะใภกลบใจ (마음 고친 며느리, Ma-eum gochin Myeoneuri) 73. ลกสะใภกลายเปนลกสาว (며느리 딸 삼기, Myeoneuri Ttalsamgi) 74. ลกสะใภชนะมารดาสาม (시어머니 누른 며느리, Sieomeoni nureun Myeoneuri) 75. ลกสะใภผายลม (방귀쟁이 며느리, Bangguijaeng-i Myeoneuri) 76. เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2 (손톱 발톱의 중요성, Sontop baltop-ui Jungyoseong) 77. เลอกลกสะใภ (며느리 고르기, Myeo-neuri Goreugi) 78. แลกววกบพลบ (감과 바꾼 소, Gam-gwa Bakkun So) 79. โลงศพตองใหญ (관은 크게, Gwaneun kheuge) 80. วธกาจดเสอราย (나쁜 호랑이 징치하기, Napeun Horang-i Jingchihagi) 81. เวลาของซนซอน (신선놀음, Sinseon Noleum) 82. เวลาของการเซนไหว (제사의 시각, Jesa-ui Sigak) 83. สตรอเบอรในฤดหนาว (엄동설한의 딸기, Eomdong seolhan-ui Ttalgi) 84. สลบเจาสาวระหวางฉด (보쌈에 뒤바뀐 신부, Bossame duibakkuin Sinbu) 85. สงคมคนกนคน (사람이 사람을 잡아먹던 시대, Sarami sarameul Jabameokdeon

Side) 86. สมผสแสงพระจนทรไดลก (달빛으로 얻은 아이, Dalbicheuro Eo-deun Ai) 87. สามสะใภถกไลกลบ (소박맞은 세자매, Sobakmajeun Sejame) 88. สามภรรยาทะเลาะกนเพราะขนมตอกชนสดทาย (떡을 놓고 싸운 부부, Tteogeul noko

Ssaun Bubu) 89. สนขกบแมว (개와 고양이, Kae wa Koyang-i) 90. สนขกบลกของนาย (자식 찾아준 개, Jasik chajajun Kae) 91. สนขจงจอกเกาหาง (구미호, Kumiho) 92. เสยงนกกาเหวารอง (뻐꾸기 우는 사연, Ppeokkugi U-neun Sayeon) 93. เสอกตญญ (은혜갚은 호랑이, Eunegapeun Horang-i) 94. เสอกบภรรยาคนเผาถาน (호랑이와 석탄장수의 아내, Horang-i-wa Seoktanjangsu-ui

Ane) 95. เสอเลอกสสาน (호랑이가 잡아준 자리, Horang-i-ga Jabajun Jari)

7

96. เสอแหงภเขาคมคง (금강산 호랑이, Keumgangsan Horang-i) 97. หญงโง (바보부인, Babo bu-in) 98. หญงบานนอกทไมรจกกระจกเงา (시골 부인이 몰랐던 거울, Sigolbu-i-ni Molratteon

Geo-ul) 99. อทกภยกบลกตนไม (대홍수와 나무도령, Daehongsuwa Namudoryeong) 100. ฮงบกบนลบ (흥부와 놀부, Heungbu-wa Nolbu)

วธดาเนนการ วจย ในการวจยครงน ผวจยใชวธวจยเอกสารทผทรงคณวฒไดรวบรวมไวแลวโดยไมออกสนามดวยตนเอง ซงดาเนนการวจยตามขนตอนดงน

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบนทานพนบานและภาพสะทอนสงคม เพอเปนแนวทางในการศกษาคนควา

2. ศกษาเอกสารทเกยวของกบวฒนธรรมและสงคมเกาหล เพอเปนแนวทางในการศกษาคนควา

3. ศกษานทานพนบานเกาหลจากหนงสอรวบรวมนทานพนบานเกาหล ซงมเอกสารภาษาเกาหลจานวน 7 เลมและเอกสารภาษาไทยจานวน 2 เลม ซงประกอบดวยหนงสอดงตอไปน

หนงสอรวบรวมนทานพนบานเกาหลฉบบภาษาเกาหล มทงสน 7 เลม ดงน คม ยนโฮ. (2000). วรรณคดมขปาฐะ. โซล: สานกพมพแดซน. ชน ดงฮน. (2003). ชดรวบรวมนทานพนบานโลกสมบรณ - เกาหล. โซล: ฮวงคมคาจ. ซน จนแท. (2000). เกยวกบเรองเลาพนบานเกาหล. แปลโดย คม ฮอน ซอน; คง เฮ จอง; และล เคยง แอ. โซล: สานกพมพยองรก. ซอก อรยอน. (1995). ซมกกยซา. ควอน ซงโน แปล, ฮน จองซอบ อธบาย.

โซล: ซม วอน ซา. อ มนก. (2002). นทานสาคญของเกาหล เลม1,2. โซล: พศแซม. โอ เซคยอง. (2002). นทานพนบานเกาหลทอานเลมเดยวจบ. โซล: ซอกลซา. ฮง แทฮน. (1999). นทานพนบานของเกาหล. โซล: มนโซควอน.

หนงสอรวบรวมนทานพนบานเกาหลฉบบภาษาไทย มทงสน 2 เลม ดงน ซซาน คราวเดอร ฮน. (2540). นทานพนบานและเทพนยายเกาหล. แปลโดย เกษร เจรญรกษ. กรงเทพฯ: สถาบนเอเชยแปซฟกศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ส.พลายนอย. (2507). นทานเกาหล. พระนคร: รวมสาสน. จากนน ผวจยคดเลอกเฉพาะเรองทมเนอหาสะทอนภาพสงคมเกาหลเดนชด

8

4. วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานทคดเลอกไวตามประเดนตาง ๆ โดยใชวธการวเคราะหขอมลของยพด จรณยานนท (2522) และธารง กาญจนธาน (2527) เปนแนวทางในการวจย ดงตอไปน

๑. วถชวต ๒. ประเพณ ๓. แนวคด ๔. ความเชอ

5. เสนอผลการศกษาคนควาแบบพรรณนาวเคราะห

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาคนควาครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทาง

ในการศกษาภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล ดงตอไปน

1. เอกสารทเกยวของกบนทานพนบาน 1.1 เอกสารทเกยวของกบนทานพนบา นไทย

1.1.1 ความหมายนทานพนบาน กงแกว อตถากร (2519 : 11-12) อธบายความหมายของนทานไววา นทาน

เปนคาศพทภาษาบาล มความหมายวาการเลาเรอง ในทางคตชนวทยา นทาน มความหมายวา เปนเรองเลาสบตอกนมาเปนมรดกทางวฒนธรรม สวนใหญถายทอดดวยวธมขปาฐะแตกมอยเปนจานวนมากทไดรบการบนทกไวแลว

ประคอง นมมานเหมนท (2545 : 6) กลาววา นทานพนบานเรยกวา นทาน

พนบานบาง นทานพนเมองบาง และนทานชาวบานบาง มความหมายเจาะจงถงเรองเลาประเภทหนงโดยเฉพาะ ไมไดมความหมายกวางขวางเหมอนคาวา นทาน

1.1.2 ลกษณะของนทานพนบาน

กหลาบ มลลกะมาศ (2516 : 99) อธบายลกษณะของนทานชาวบานไวดงน 1) เปนเรองเลาดวยถอยคาธรรมดา เปนภาษารอยแกว ไมใชรอยกรอง 2) เลากนดวยปากสบตอกนมาชานาน แตตอมาในระยะหลง เมอการเขยน

เจรญขน กอาจเปนเรองทเขยนตามเคาเรองเดมทเคยเลากนดวยปาก 3) ผเลาดงเดมนนไมปรากฏวาเปนผใด อางแตวาเปนของเกา ฟงจากผเลา

ซงเปนบคคลสาคญยงในอดตอกตอหนง ผดกบนยายสมยใหมททราบชอผแตง แมเทพนยายทปรากฏชอผแตง เชน นทานของกรมม กถอวา “เลาตามเคานทานทมมาแตเดม” ไมใชกรมมแตงขนเอง

ประคอง นมมานเหมนท (2545 : 7) อธบายวา ลกษณะทสาคญทสดของนทาน

พนบาน อยทตองเปนเรองเลาทเลาสบทอดกนมา และไมทราบวาใครเปนผแตง สวนใหญถายทอดดวยปาก แตอาจถายทอดดวยการเขยนกได เปนการเลาจากความจาทไดเลาตอ ๆ กนมา เชน พอซง

10

เลาใหลกฟงเคยฟงมาจากปหรอยา ปหรอยาเคยฟงจากทวด และทวดกเคยฟงจากผอน เชน เพอน

หรอพระสงฆเลามาอกท ไมสามารถสบสาวไดวาผเลาคนแรกคอใคร

1.1.3 การจาแนกประเภทนทานพนบาน กงแกว อตถากร (2519 : 12) จาแนกนทานออกเปนประเภทตาง ๆ ดงน 1) เทพนยาย (Marchen, Fairy tale) เปนเรองคอนขางยาว มฉากทเปนแดน

สมมตหรอแดนในฝน ไมบงสถานทเดนชด การพรรณนามกวจตรพสดาร ตวเอกสวนใหญเปน

เจาชายเจาหญง ตวอยางเชน เรองสโนไวท ซนเดอเรลลา เปนตน 2) นทานชวต (Novella, Romantic tale) เปนเรองคอนขางยาว บงสถานทและ

เวลาเดนชด มฉากเปนแดนชวตจรงเปนเรองเกยวกบการตอสและการครองรกของพระเอกกบนางเอก ตวอยางเชน นทานชดอาหรบราตร นทานทรงเครองของไทย เปนตน

3) นทานวรบรษ (Hero tale) เปนเรองคอนขางยาว มฉากเปนแดนชวตจรง เปนเรองเลาเกยวกบลาดบเหตการณการผจญภยและการตอสของวรบรษ ตวอยางเชน การผจญภยของ Theseus; Hercules เปนตน

4) นยายประจาถน (Sage, Local tradition, Local legend) ความยาวของเรองขนอยกบเนอเรอง มฉากเปนแดนชวตจรง เปนเรองเลาการกระทาและความสาคญของบคคลในทองถน อานาจผสางเทวดา ซงมมนษย ผ เทวดา หรอสตวเปนตวละคร ผเลานทานประจาถนนนเชอวาเหตการณหรอปรากฏการณนนเกดขนจรง ตวอยางนยายประจาถน อยางเชน เรองเมองลบแล เจาแมสรอยดอกหมาก นางอรพนทกบทาวปราจต เปนตน

5) นยายอธบายเหต (Explanatory tale) เปนเรองทตอบคาถามทวา ทาไม เพออธบายความเปนมาของสตว บคคล สงหรอปรากฏการณตาง ๆ ตวอยางเชน ทาไมจงเกดจนทรคราส ทาไมมดตะนอยจงเอวคอด เปนตน

6) ตานานและเทวปกรณ (Myth) เปนเรองทประกอบดวยอนภาควาดวยตนกาเนดของจกรวาล โลก มนษย สตว สงของ กบวาดวยโครงสราง ความสมพนธและกฎเกณฑ ตลอดจนคณและโทษของพฤตกรรมธรรมชาต ตวอยางเชน พระพฆเณศวร พระมนกบนาทวโลก เปนตน

7) เรองสตว (Animal story) เปนเรองเกยวกบพฤตกรรมของสตว หากเลาเชงเปรยบเทยบกบชวตมนษยเพอใหคตสอนใจ เรยกวานทานอทาหรณ ตวอยางเชน ราชสหกบนกกนทคลกะ หรอสนขจงจอกกบนกกระสา เปนตน

8) มขตลก (Jest) เปนเรองเกยวกบเหตการณขดแยง ทผฟงมองดวยอารมณ

ขนไมถอโทษ ตวอยางเชน เรองศรธนญชย เรองประเภทตาเถรยายช เปนตน

11

สวนประคอง นมมานเหมนท (2545 : 8-30) จาแนกนทานพนบานออกเปน 11 ประเภทตามแนวของสตธ ทอมปสน ซงเพมประเภทนทานพนบานอก 3 ประเภท คอ นทานศาสนา (Religious tale) นทานเรองผ (Ghost stories) และนทานเขาแบบ (Formula tale) นอกเหนอจากการแบงนทานของกงแกว อตถากรดงกลาวไวขางตน

1.1.4 คณคานทานพนบาน

วาสนา เกตภาค (2521 : 66) ทศนย ทานตวณช (2523 : 62-63) วเชยร เกษประทม (2545 : 9-10) และขนษฐา จตชนะกล (2545 : 142-143) ไดอธบายเกยวกบคณคาของนทานพนบานในทานองเดยวกน ซงสามารถสรปไดวา

1) นทานใหความสนกสนานเพลดเพลน 2) นทานเปนสายใยแหงความรกทชวยกระชบความสมพนธในครอบครวและสงคม 3) นทานเปนเครองมอถายทอดความร ใหการศกษาและเสรมสรางจนตนาการ 4) นทานใหขอคดและคตเตอนใจ ใชเปนเครองมอในการอบรมสงสอนศลธรรมได 5) นทานเปนกระจกเงาทสะทอนใหเหนสภาพของสงคมในหลาย ๆ ดาน

1.2 เอกสารทเกยวของกบนทานพนบานเกาหล

คม ยนโฮ (2000 : 198) อธบายเกยวกบนทานพนบานไววา นทานพนบานเปนรปแบบพนฐานอยางหนงของนทาน เชนเดยวกบเทพนยาย (Myth) และนทานประจาถน (Legend) ซงรวมถงเรองเลาประเภทตาง ๆ เชน เรองเลาโบราณ นทานตลกขบขน ฯลฯ ลกษณะพเศษสาคญของนทานพนบาน คอ เปนเรองทไมมความสมจรง แตงขนโดยใชพรสวรรคดานศลปะของชาวบาน นทานประจาถนนนเปนเรองทอธบายประวตความเปนมาของสถานทหรอสงของตาง ๆ ซงสวนใหญเปนเพยงการอธบายเหตการณหรอความจรงเทานน ไมมความเปนวรรณกรรมสรางสรรคเทาไรนก สวนนทานพนบานสะทอนอปนสยและวถชวตของมนษย โดยดาเนนเรองตามโครงเรองเชงวรรณกรรมเปนสวนใหญ นทานพนบานเปนเรองราวทสะทอนวถชวตและความมงหวงของคนในสงคม ตวละครเอกในนทานพนบานเปนคนธรรมดาสามญทพบทวไปในชวตประจาวน อกทงเปนคนระดบรากหญาหรอชนชนลางของสงคมทถกกดขและถกดหมนเปนสวนใหญ เชน ทาส ขารบใช ชาวนาชาวไร ผหญง และคนโง เปนตน

คม ซองแบ (2001 : 353-375) แบงประเทภนทานออกเปน เทพนยาย นทานประจา

ถน และนทานพนบานมการถายทอดสบตอกนมาในลกษณะมขปาฐะหรอลายลกษณ เนอหาของนทานเปนจนตนาการรวมของบคคลในสงคม ลกษณะพเศษของนทานพนบานอยทรปแบบทเรมตนเรองดวยคาวา “ครงหนงนานมาแลว” “นานมาแลว” “ในอดตกาล” เปนสวนใหญ ซงแสดงใหเหนวา

12

เรองทจะเลาเปนเรองโบราณกาล อกทงเปนการประกาศวาไมรบประกนความเปนไปไดหรอความสมจรงในเรองนน พดอกนยหนง คอ ผฟงไมสามารถใชเหตผลหรอขอเทจจรงไปตดสนความสมจรง

ของเรอง นทานพนบานจงเปนเรองเลาทใหความเพลดเพลน มการแพรกระจายไปยงพนทตาง ๆ และถายทอดจากยคหนงไปอกยคหนง เปนทมาของการเลานทานทมทวงทานองและตกลองประกอบจงหวะ ซงเรยกวาพนโซร (판소리, Pansori) และเปนรากฐานวรรณคดเกาหลอกดวย

ชน ดงฮน (2003 : 410-411) อธบายวา นทานพนบานเกาหลมลกษณะพเศษทแสดง

ใหเหนชวตและความหวงของคนเกาหล หลายเรองสะทอนความยากลาบากในการดาเนนชวต ตวละครเอกสวนใหญ ไรทรพย ไรเกยรต และไรค เชนเดยวกบตวละครซงเปนคนตดฟน ในนทานเรอง นางฟากบคนตดฟน แนวเรองลกษณะน สะทอนใหเหนความทกขยากของชาวเกาหลในอดตผานทางตวละคร ซงในทสด ตวละครจะประสบชยชนะในการแกปญหา ผานพนความทกขยาก และมความสขในทสด การดาเนนเรองนทานเกาหล มกจบลงดวยความสขสมหวงของตวละคร ความปรารถนาในชวตของชาวเกาหล คอ การมสขภาพด อายยน ไมถกดหมน มความเปนอยทด มคครองทด มลกทด เปนตน ผลความดทตวละครไดรบ มกเกดจากโชคชะตา หรออภนหาร ซงสะทอนความคดชาวเกาหลทเชอโชคชะตาพรหมลขตและมองโลกในแงด หากพจารณาอยางลกซง จะพบวาความสขในชวตตวละครนน ไมไดเกดจากอภนหารหรอโชคชะตาเทานน แตเกดจากการยอมรบชะตากรรม นอกจากนยงสะทอนใหเหนความคดชาวเกาหลวา อปสรรคในชวตนน สามารถแกไขไดเมอเผชญปญหาดวยจตใจอนมนคงและดวยสตปญญาอนเฉลยวฉลาด มใชมวแตกงวลอยกบปญหา

2. เอกสารทเกยวของกบภาพสะทอนสงคมในนทานพนบาน 2.1 เอกสารทเกยวของกบภาพสะทอนสงคมในนทานพนบานไทย

ผองพนธ มณรตน (2529 : 94-96) ไดกลาวถงการศกษาสงแวดลอมทางวฒนธรรมหรอความสมพนธระหวางคตชาวบาน สรปความไดวา คตชาวบานเปนกระจกสองใหเหนวฒนธรรม แนวความคดทวาคตชาวบานเปนกระจกสองใหเหนวฒนธรรมเปนทยอมรบกนในหมนกมานษยวทยาโดยทวไป คตชาวบานชวยอธบายหรอใหรายละเอยดเกยวกบขนบธรรมเนยมประเพณ นอกจากนยงเปนการแสดงออกของชาวบานในดานความเชอและทศนคต เนองจากการศกษาคตชาวบานเปนการศกษาวถชวตของประชาชนและจตใจของชาวบาน เปนกญแจทาใหผศกษารถงเหตการณในอดตและประเพณสมยโบราณซงสญหายไปแลว แมวาการศกษาคตชาวบานไมสามารถศกษายอนหลงไปไดมากเทากบทนกววฒนาการทางวฒนธรรมตองการ แตกสามารถทาใหไดรลกษณะเดนๆ ของวฒนธรรม ซงไมอาจศกษาไดโดยวธการอยางอน คตชาวบานเปดเผยใหเหนถง

13

สาระสาคญของวฒนธรรม เชน ทศนคต คานยม และใชเปนหลกฐานทแสดงถงแนวความคดของชาวบานอกดวย ซงนทานพนบานเปนสวนหนงทสาคญในคตชาวบานทสะทอนใหเหนวฒนธรรมของชาวบานเชนกน

ขนษฐา จตชนะกล (2545 : 143) ไดอธบายเกยวกบความสาคญของนทานพนบาน

ไววา นทานพนบานเปนแหลงรวมวถชวต ความเปนอย ตลอดจนความเชอของคนในสงคมเพราะนทานไดแสดงใหเหนถงขนบธรรมเนยม ประเพณ คานยม และความเชอตาง ๆ โดยจะแทรกไวในเนอเรองซงชวยสะทอนสภาพชวตความเปนอยของกลมชนตาง ๆ ไดเปนอยางด

ประคอง นมมานเหมนท (2545 : 81-95) ไดกลาวถงอทธพลของสงคมตอนทาน

พนบานวา สงคมมอทธพลตอนทานอยหลายประการ ประการแรก คอ แมวานทานจะเปนเรองของจนตนาการ แตผเลานทานเปนสมาชกของสงคม นทานจงมกสะทอนใหเหนลกษณะของสงคม วถชวต ตลอดจนทศนคตความคดเหนของคนในสงคมนนไมมากกนอย แมนทานทเรารบมาจากทอน เมอเลาตอกนไปกมกมการเปลยนแปลงสอดแทรกลกษณะทเปนไทยเขาไป นอกจากวถชวตการกนอยแลว นทานยงสะทอนใหเหนทศนคตความคดเหนของคนในสงคมทมตอสงตาง ๆ เชน ทศนะเกยวกบความเปนมาของโลก ชวต ความตาย ธรรมชาต คนนอกสงคมของตน เปนตน ประการทสอง. สงคมยอมมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา ความเปลยนแปลงของสงคมยอมมผลกระทบตอนทานไมมากกนอย วธการถายทอดนทานกเปลยนแปลงไป เพอใหเหมาะสมกบกาลสมยและการแสดง กอาจมการเปลยนแปลงเรองราวในนทานไมมากกนอย นอกจากนในสมยตอมาเมอเราไดตดตอกบตางประเทศ นทานจากตางประเทศกแพรหลายเขามา จนอาจกลาวไดวาปจจบนเดกใน

เมองบางคนรจกนทานตางประเทศกอนนทานพนบานของไทย นทานพนบานของไทยเปนขอมลสาคญประเภทหนงทอาจนาไปใชในการศกษาเกยวกบลกษณะสงคมและวถชวตของคนไทยได

วเชยร เกษประทม (2545 : 9-10) กลาววา นทานชวยสะทอนใหเหนสภาพสงคมใน

อดตหลาย ๆ ดาน เชน ลกษณะของสงคม วถชวตของประชาชนในสงคม ตลอดจนประเพณ คานยมและความเชอ เปนตน สงตาง ๆ เหลานจะปรากฏอยในนทานเสมอ ถาผฟงหรอผอานนทานไดรจก

วเคราะหสงเกตนทานตาง ๆ เหลานน อนจะทาใหเกดความเขาใจสภาพวถชวตของประชาชนในทองถนตาง ๆ อยางแทจรง นทานเปรยบเสมอนกระจกเงาบานใหญทชวยสองใหเหนตนเองวาเปนอยางไร นทานจงเปนสงทมคณคาประการหนง

14

2.2 เอกสารทเกยวของกบภาพสะทอนสงคมในนทานพนบานเกาหล คม ควอง (1995 : 28-29) อธบายเกยวกบภาพสะทอนสงคมของนทานพนบาน

เกาหลวา นทานพนบานสะทอนความคดของสมาชกในสงคมนน วธคดของสมาชกในสงคมททาใหเกดขนบธรรมเนยมประเพณของสงคม ในขณะเดยวกนขนบธรรมเนยมประเพณของสงคมกมอทธพลตอพฤตกรรมและความคดของสมาชกในสงคมดวย ซงความคดนน ไดสะทอนออกมาเปนรปแบบตาง ๆ ของนทานพนบานทสมาชกในสงคมเปนผเลาและผฟง กลาวไดวา นทานพนบานเปนวฒนธรรมชาวบานอยางหนงทมประวตยาวนาน อกทงเปนวฒนธรรมทยงคงเปนอยในชวตประจาวนดวย นทานพนบานเปนพฤตกรรมในการแสดง การสอสาร และการสบทอดวฒนธรรมของมนษย

คม ยนโฮ (2000 : 198) อธบายวา นทานพนบานถายทอดตอ ๆ กนมาโดยมบคคล

ธรรมดาในชวตจรงเปนตวเอก และใชชวตของตวละครนนเปนรากฐานในการเลาเรอง ดงนน นทานพนบานจงสะทอนความสมพนธระหวางมนษยธรรมดาสามญกบการดาเนนชวต ขนบธรรมเนยมประเพณ ความมนาใจ อปนสยของชนชาต คณธรรม และภาพสงคมในยคนน ๆ อยางถองแท

ฮม ฮนฮ (2001 : 51-52) กลาวไววา เนองจากนทานหรอนทานพนบานมรากฐานอย

ทโลกแหงความเปนจรง ประสบการณรวมในชวตประจาวนทาใหเรองเลามความสมจรงมากขน วรรณคด มขปาฐะเกาหลทสบทอดกนมาระหวางชาวนาทเปนประชากรสวนใหญของประเทศในยคกลางหรอปลายโชซอน ทาใหนทานพนบานสะทอนสภาพสงคมและเศรษฐกจของชาวนาในสมยนนดวย ซงสวนใหญสนใจเรองการอยดกนด มอาหารอดมสมบรณ นอกจากการกนแลว ยงมเรองครอบครว คอ ความกตญญ ความมระเบยบในบาน และความรกของพนอง ฯลฯ ลวนเปนสงทปรากฏในนทานพนบานเกาหลเปนประจา แสดงใหเหนวาชาวเกาหลใหความสาคญกบเรองดงกลาวมาก

ชน ดงฮน (2003 : 411-412) กลาวถงภาพสะทอนสงคมในนทานพนบานเกาหลไววา

นทานพนบานเกาหลสะทอนคานยม ความคด และปรชญาในการดาเนนชวตของชาวเกาหล เชน รกสนตมากกวาความขดแยง ลดความโลภพอใจในสงทตนมอย ใหความสาคญกบชวตในชาตนมากกวาชวตในชาตหนา ใหความสาคญกบครอบครว ไมเหนแกตว ผหญงมบทบาทสาคญในการแกปญหา และมความเปนชาตนยมสง เปนตน

15

3. งานวจย ทเกยวของกบนทานพนบาน 3.1 งานวจยทเกยวของกบนทานพนบานไทย

ฉนทนา เยนนาน (2539) ศกษาวเคราะหนทานพนบานภาคกลาง 22 จงหวด จากเอกสารทมผรวบรวมไว จานวน 186 เรอง เพอวเคราะหคณธรรมและวถชวตชาวบานทปรากฏในนทานพนบานภาคกลาง ผลการศกษาพบวา คณธรรมทปรากฏในนทานพนบานภาคกลาง ม 2 ลกษณะใหญ ๆ คอ คณธรรมทมงเสรมสรางความดทเกดขนเฉพาะตน กบคณธรรมทมงเสรมสรางใหมความสมพนธกบสงคม คณธรรมเฉพาะตนพบทงหมด 18 ประการ เชน ความเมตตากรณา ความกตญญ ความขยน ความอดทน ความมวาจาสตย ความใฝร ความซอสตยสจรต การเชอฟงคาสอน ความเพยรพยายาม ความละอายตอความชว การประหยด เปนตน สวนคณธรรมตอสงคมพบเพยง 9 ประการ คอ ความรบผดชอบ ความเปนผมวฒนธรรม ความสามคค ความเสยสละ ความเออเฟอ ความยตธรรม ความกลาหาญ การใหอภย ความมระเบยบวนย

อรญญา แสนสระ (2546) วเคราะหนทานพนบานตาบลโนนกอก อาเภอเกษตรสมบรณ

จงหวดชยภม จากขอมลประเภทมขปาฐะทรวบรวมเอง จานวน 211 เรอง มจดมงหมายเพอรวบรวม จดประเภทนทาน วเคราะหโครงสรางของนทานพนบาน และวเคราะหภาพสะทอนวถชวตของชาวบาน ผลการศกษาพบวา นทานพนบานทง 211 เรอง สามารถจดประเภทได 9 ประเภท คอ นทานมขตลก 116 เรอง นทานชวต 26 เรอง นทานอธบายเหต 25 เรอง นทานคต 16 เรอง นทานเรองผ 11 เรอง นทานประจาถน 8 เรอง นทานเรองสตว 5 เรอง นทานศาสนา 2 เรอง และนทานเขาแบบ 2 เรอง ดานโครงสรางของนทานพนบานพบวากฎดกดาบรรพของวรรณกรรมพนบานทสอดคลองกบนทานพนบานตาบลโนนกอก คอ กฎของการเรมเรองและกฎของการจบเรอง กฎแหงการซา กฎแหงตวละคร 2 ตวใน 1 ฉาก เปนตน

3.2 งานวจยทเกยวของกบนทานพนบานเกาหล

คม ฮจอง (김희정) (2000) วจยเรอง การศกษานทานลกสะใภ (며느리 설화 연구) เปนการศกษาจากนทานทเกยวกบเรองราวของลกสะใภ จานวนทงหมด 442 เรอง เพอวเคราะหความหมายเชงวรรณคดและทศนคตของผเลานทาน ผวจยจาแนกประเภทนทานลกสะใภตามเนอหาเปน 6 ประเภท คอ

๑. เรองลกสะใภกตญญ ๒. เรองลกสะใภเฉลยวฉลาด ๓. เรองลกสะใภทมความสามารถพเศษ ๔. เรองตลกขบขนเกยวกบลกสะใภ

16

๕. เรองความลาบากในการใชชวตทบานสาม ๖. เรองการแตงงานใหม

ใน 6 ประเภทดงกลาวน เรองลกสะใภกตญญมมากทสด และเรองการแตงงานใหมมนอยทสด สวนทศนคตของผเลานทานลกสะใภนน มหลายประเภท เชน คตสอนใหลกสะใภกตญญตอพอแมสาม การแกปญหาชวต ความทกขยากทลกสะใภตองไปอยในครอบครวสาม การหามลกสะใภแตงงานใหม การตอตานขอหามลกสะใภแตงงานใหม เปนตน

ย คนฮ (유근희) (2001) วจยเรอง การศกษานทานเจาสาวหอยทากของเกาหล (한국

우렁각시 설화연구) นทานหอยทากเปนนทานทแพรหลายและนยมเลาสบตอกนมาในแถบประเทศจน ญปน เกาหล และเอเซยตะวนออกเฉยงใต จากการศกษาของผวจยรนกอน พบวา การแพรกระจายของนทานหอยทาก เรมตนมาจากประเทศจน สวนผลการศกษาวจยของ ย คนฮ พบวา การแพรกระจายของนทานหอยทากจากประเทศจนนน นาจะมาจากพวกพอคาทางทะเล สงคมทมนทานหอยทากเปนสงคมทประชาชนประกอบอาชพเกษตรกรรมและอาชพประมงเปนสวนใหญ ซงมลกษณะภมประเทศทเหมาะสาหรบหอยทากอาศยอย เนอเรองนทานหอยทากนนแบงเปน 2 ประเภท ดงน

๑. เนอเรองงาย : มหนมยากจนทมอาชพชาวนา วนหนงพบหอยทากตวหนงโดยบงเอญ จงนามาใสไวในโองนา แตปรากฏวาหอยทากนนกลายเปนผหญงทงดงาม จงขอมาเปนภรรยาตนเอง

๒. เนอเรองซบซอน : มขนนางทเปนตวรายเดนผานไปและเหนความสวยงามของนางหอยทากทมาเปนภรรยาของชาวนาแลว จงพยายามจะแยงนางหอยทากจากชาวนา แตในทสด สามภรรยาคนนกผานพนอปสรรคและอยกนอยางมความสขตลอดไปดวยความเฉลยวฉลาดของนางหอยทาก

หอยทากในนทานของเกาหลและจนนน เปนสญลกษณของเทพธดาแหงเกษตรกรรมและนา อกทงหมายถงผหญงและความอดมสมบรณดวย นทานหอยทากมคตสอนใจวา คนทขยนหมนเพยรมกไดพรจากสวรรค

4. งานวจยทเกยวของกบภาพสะทอนสงคมในนทานพนบาน 4.1 งานวจยทเกยวของกบภาพสะทอนสงคมในนทานพนบานไทย

ยพด จรณยานนท (2522) ศกษานทานชาวบาน ผลการวจยพบวา วฒนธรรมทองถนทปรากฏในนทาน สวนใหญเปนวฒนธรรมเกยวกบศาสนา ความเชอ และคานยมทางสงคม นอกจากน

17

ยงแสดงถง สภาพความเปนอย ขนบธรรมเนยมประเพณในทองถน วฒนธรรม คานยมทางสงคม ยกตวอยางเชน ความร ความมสตปญญา ความสนกสนานดวยความขบขน ความมทรพยและความมอานาจ ความซอสตย ความขยนหมนเพยร ความเมตตากรณา ความกตญญกตเวท ความเออเฟอเผอแผ ความพอใจในสงทมอย ความเคารพผอาวโส ความสามคคไมทะเลาะววาท ฯลฯ ศาสนาและความเชออน นอกจากน ผวจยยงเปรยบเทยบลกษณะชวตและสงคมทเหนไดจากนทานและสภาพสงคมปจจบนของตาบลจอมพระ พบวา เกดการเปลยนแปลงจากสงคมปดเปนสงคมเปด จากสงคมชนบทเปนสงคมเมอง จากสงคมลาสตวเปนสงคมเกษตรกรรม ซงการเปลยนแปลงนนสงผลตอการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมทองถนในดานความเชอ การใชภาษา ฯลฯ อกดวย

ธารงค กาญจนธาน (2527) วเคราะหวรรณกรรมนทานทองถนภาคใตทมการปรวรรตพมพเผยแพรแลว จานวน 6 เรอง เพอศกษาวเคราะหสญลกษณ และความเชอ ประเพณ คานยมของสงคมทปรากฏในวรรณกรรมนทานทองถนภาคใต ผลการศกษา พบวา วรรณกรรมนทานทองถนภาคใต สะทอนใหเหนความเชอ ประเพณ และคานยมทางสงคมเปนอยางด กลาวคอสะทอนใหเหนความเชอในดานตาง ๆ ดงเชน ความเชอเรองกรรม นรกสวรรค ผสางเทวดา เนอค ไสยศาสตร โหราศาสตร โชคลาง ความฝนและการทานายฝน เปนตน ดานประเพณ คอ ประเพณการแตงงาน การทาขวญ การบวช การทาศพ ดานคานยมของสงคม เชน คานยมเกยวกบบรษและสตร คานยมในการเลอกคครอง คานยมทางดานการปกครอง คานยมดานการศกษา เปนตน

จรส งะสมน (2534) ศกษานทานชาวเล จงหวดสตล จากนทานจานวน 82 เรอง ผลการศกษาพบวา นทานชาวเลมภาพสะทอนทางสงคมหลายดานปรากฏอย ไดแก ความเปนมาของกลมชน ครอบครวและประชากร การปกครอง เศรษฐกจ การคมนาคม การศกษา ภาษา การอนามยและสาธารณสข ศาสนาและความเชอ ประเพณ ศลปะและนนทนาการ

อรญญา แสนสระ (2546) วเคราะหนทานพนบานตาบลโนนกอก อาเภอเกษตรสมบรณ จงหวดชยภม ผลการศกษาดานภาพสะทอนวถชวตของชาวบาน พบวา นทานพนบานตาบลโนนกอกไดสะทอนวถชวตของชาวบาน 7 ดาน คอ ดานสภาพความเปนอย ดานครอบครว ดานการประกอบอาชพ ดานประเพณ ดานความเชอ ดานคานยม และดานบทบาทของสมาชกในสงคม

4.2 งานวจยทเกยวของกบภาพสะทอนสงคมในนทานพนบานเกาหล

คม ควอง (김귀웅) (1995) ไดทาวจยเรอง การศกษาลกษณะความเชอทางศาสนาของคนเกาหลโดยศกษานทานพนบาน (민담을 통한 한국인의 종교심성 연구) ผลการศกษาพบวา นทาน

18

พนบานเกาหลสะทอนความเชอของชาวเกาหลไดเปนอยางด ไมวาจะเปนความเชอเรองความตาย หรอโลกในอดมคตกตาม อกทงสะทอนใหเหนความคดตอการดาเนนชวตของชาวเกาหลดวย

ควอน ซอกฮวน (권석환) (1996) วจยเรอง การศกษานทานกตญญ : ศกษาเฉพาะกรณ

นทานกตญญเสยสละ (효행설화연구 : 희생효 설화를 중심으로) ผลการศกษาพบวา สงคมเกาหลแตเดมถอวาความกตญญนน ไมใชเปนทางเลอกแตเปนหนาททไดรบมอบหมายมาโดยไมมขอยกเวน เนองจากสงคมเกาหลมลกษณะพเศษทมผอาวโสเปนผนาครอบครว (Patriarchy) ซงไดรบอทธพลจากลทธขงจอ พฤตกรรมกตญญทปรากฏในนทานเกาหลสวนใหญเปนการเสยสละ โดยเฉพาะอยางยง การเสยสละชวตตนเองหรอการเสยสละสงทสาคญทสดของตนเอง เชน ลก ถอวาเปนความกตญญสงสดทจะนาไปสความสข ดงทปรากฏในนทานวาลกทเสยสละเพอพอแมจะไดพรจากสวรรค เชน ไดรบความชวยเหลอจากเทวดาทงหลาย ไดรบรางวลจากสวรรค เปนตน แตปจจบน การเสยสละชวตตนเองเพอพอแมนน จะถอวาเปนอกตญญยงเพราะทาใหพอแมเปนทกขใจทลกตองจากไปกอน เพราะฉะนน ความกตญญทแทจรงของยคปจจบน คอ เขาใจความตองการของพอแมอยางถกตองและปรนนบตพอแมใหมความสขกายสบายใจ

จากเอกสารและงานวจยทเกยวของทงหมดทผวจยรวบรวมมา จะนาไปใชเปนแนวทาง

ในงานวจยเรองวเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล ซงเปนการศกษาวเคราะหเนอหานทานพนบานทเปนภาพสะทอนสงคมเพอทราบสงคมเกาหลและคนเกาหลอยางลกซงในดานตาง ๆ เชน วถชวต ความคดและความเชอ เปนตน อนจะเปนประโยชนตอการศกษาเรองราวเกยวกบเกาหลตอไป

บทท3 ความรทวไปเกยวกบเกาหล

ชาวเกาหลเปนชนชาตทอาศยอยบนคาบสมทรเกาหล วฒนธรรมเกาหลมเอกลกษณ

เฉพาะตว ซงสภาพภมศาสตรเปนปจจยเบองตนททาใหเกดวถวฒนธรรมของสงคม นอกจากนน ยง

มปรบทตาง ๆ ทมอทธพลตอชวตและวฒนธรรมของชาวเกาหล ซงผวจยจะนาเสนอความรท วไปเกยวกบเกาหลใหเหนเปนลาดบ ดงตอไปน

1. ภมศาสตรเกาหล ประเทศเกาหลตงอยบนคาบสมทรเกาหลในทวปเอเชยตะวนออก ตงอยระหวางเสนรงท

38˚27΄ เหนอ และ 33˚ 06΄ เหนอ และเสนแวงท 131˚ 52΄ ตะวนออกและ 125˚ 04΄ ตะวนออก ทศเหนอจดประเทศจน ทศตะวนออกจดทงแฮ (동해, Donghae, ทะเลตะวนออก) ทศตะวนตกจดซอแฮ (서해, Seohae, ทะเลตะวนตกหรอทะเลเหลอง) สวนทศใตจดนมแฮ (남해, Namhae, ทะเลใต) ลกษณะทตงเปนพนทเชงยทธศาสตรมาแตโบราณเนองจากเปนเสมอนประตเขาสประเทศจน ดวยเหตน จงถกรกรานโดยประเทศมหาอานาจทงตะวนตกและตะวนออกมาตงแตอดต

1.1 ภมประเทศ

ประเทศเกาหลมเนอทท งหมด 222,154 ตารางกโลเมตร โดย 2 ใน 3 สวนของพนทสวนใหญเปนภเขา 1 ถอวาเปนภมประเทศทคอนขางกนดาร แตชาวเกาหลกสามารถปรบตนใหเขากบชวตบนภเขาได ซงเหนไดจากอาชพตาง ๆ เชน อาชพตดฟน อาชพเผาถาน ในสมยทการคมนาคมยงไมสะดวกอยางปจจบน ชาวเกาหลตองเดนทางขามภเขาหลายลกทมสตวปาดรายหลาย

ชนด เชน เสอภเขา สนขจงจอก ฯลฯ จากสภาพภมศาสตรทมภเขา เปนปรบทของสงคมเกาหล ทาใหชาวเกาหลมความเชอในซนซน (산신, Sansin) เจาแหงภเขาทคอยพทกษรกษาสตวและมนษย 2

นอกจากพนทภเขาแลว เนอท 1 ใน 3 สวนทเหลอเปนพนทราบทาการเกษตร ชาวเกาหลในอดตสวนใหญทานา ทาไร เลยงสตว และทาประมง ดวยเหตทประเทศเกาหลตงอยบนคาบสมทร มทะเลลอมรอบสามดาน ไดแก ดานทศตะวนออก ทศใตและทศตะวนตก ทาใหประเทศเกาหลอดมสมบรณดวยอาหารทะเล และมวถชวตเกยวของกบทะเล สงผลใหเกดความเชอในโลกบาดาล (ยงกง, 용궁, Yonggung หมายถงโลกใตนาหรอวงพญามงกร)

1จนดา จาเรญ. (2545). สารนารเกยวกบเกาหล . หนา 9. 2ช ชงฮน. (2000). ศกษานทานเทพเจาแหงภเขา . หนา 67.

20

1.2 ภมอากาศ

ภมอากาศของประเทศเกาหลม 4 ฤด คอ ฤดใบไมผล ฤดรอน ฤดใบไมรวง และฤดหนาว ลกษณะพเศษของแตละฤด สรปไดดงน

ฤดใบไมผลเรมตงแตเดอนมนาคมถงพฤษภาคม เปนฤดทตนไมซงทงใบหมดในฤดหนาวเรมผลใบและดอก สภาพอากาศเรมอบอนขนเมอเทยบกบฤดหนาวทผานมา อณหภมของเดอนพฤษภาคมโดยเฉลยประมาณ 16 ถง 19 องศาเซลเซยส ทองฟาโปรงใส อาจมฝนบาง เปน

ประโยชนแกการเพาะปลก ฤดใบไมผลเปนสญลกษณของการเรมตนชวตใหมในรอบป ฤดรอนเรมตงแตเดอนมถนายนถงสงหาคม สภาพอากาศรอนอบอาว อณหภมของ

เดอนสงหาคมโดยเฉลยประมาณ 23 ถง 27 องศาเซลเซยส มความชนสงประมาณ 80 % มฝนตกหนก เกษตรกรใชเวลาชวงนในการบารงดน กาจดวชพช และดแลพชผลการเกษตร

ฤดใบไมรวงเรมตงแตเดอนกนยายนถงกลางเดอนพฤศจกายน เปนฤดทตนไมเรมทงใบ สภาพอากาศแหงและเยนสบาย อณหภมของเดอนตลาคมโดยเฉลยนประมาณ 11 ถง 19 องศาเซลเซยส ฟาสดใดไรเมฆ ทศนยภาพตามปาเขาสวยงามดวยใบไมเปลยนส เปนฤดทเกษตรกรเกบ

เกยวผลผลตเพอเตรยมไวเปนเสบยงในฤดหนาว ฤดหนาวเรมตงแตปลายเดอนพฤศจกายนถงกมภาพนธ เปนฤดทอากาศหนาว หมะ

ตก พชหยดการเจรญเตบโต สภาพอากาศหนาวแหงแลง อณหภมของเดอนมกราคมโดยเฉลยประมาณ -6 ถง 7 องศาเซลเซยส เกษตรกรชาวเกาหลหยดการทางานหลก ทาเพยงงานอดเรกในครวเรอน เชน สานรองเทาฟาง ถกเสอผา เปนตน ฤดหนาวเปนสญลกษณของความขาดแคลน และเปนชวงททบทวนถงการดาเนนชวตในรอบปทผานมา 1

ดวยขอจากดภมศาสตรดงกลาว ชาวเกาหลจงเพาะปลกไดเพยงปละหนงครงเทานน ขอจากดนสงผลใหชาวเกาหลมความขยน อดทน และรจกวางแผนในการดาเนนชวต กลาวคอ ปลกพชในฤดใบไมผล ดแลตนกลาและถอนวชพชในฤดรอน และเกบเกยวในฤดใบไมรวง ไวเปนเสบยงในฤดหนาว

ชวงฤดใบไมรวงหลงเกบเกยวขาวเจาเสรจ ชาวเกาหลจะปลกขาวบารเลยในทงนา เพอเอาขาวบารเลยหงผสมกบขาวเจาหรอหงเฉพาะขาวบารเลยในชวงตนฤดใบไมผลทขาวเจาขาดแคลน การดารงชวตดวยขาวบารเลยซงมรสชาตดอยกวาขาวเจาเปนสญลกษณของความขาดแคลน ทาใหเกดสานวน “เนนเขาบารเลย” ซงหมายถงชวงเวลาทยากลาบาก

1กรมอตนยมวทยา. (2006). (ออนไลน).

21

2. ประวตศาสตรเกาหล ประเทศเกาหลอยในภาวะของสงครามและไดรบความบอบชาจากสภาวะหลงสงครา

อยเสมอ อกทงตองตกเปนอาณานคมของประเทศญปนในระยะเวลาทยาวนาน แตประเทศเกาหลก

สามารถยนหยดและกาวขนเปนผนาในภมภาคเอเชยอยางนาอศจรรย 2.1 ยคเรมแรก (ตงแต 2333 ปกอนค .ศ. จนถง 108 ปกอนค .ศ.) บรรพบรษของชนเผาตาง ๆ ในโลก ซงพฒนาเปนมนษยโดยสมบรณ (Homo Sapiens)

ไดพฒนาเปนเผาพนธใหญ ๆ 3 เผาพนธ คอ เผาพนธผวดา (Negroid) เผาพนธผวขาว (Caucasoid) และเผาพนธผวเหลอง(Mongoloid) เผาพนธผวเหลองทเรยกวาชาวมองโกลอยดนน แบงออกเปนชาวมองโกลเหนอกบชาวมองโกลใต ชาวเกาหลเปนชาวมองโกลเหนอซงชาวมองโกลเหนอแบงออกเปนชาวมองโกลเกากบชาวมองโกลใหม ชาวเกาหลเปนชาวมองโกลใหมทเรยกวาชาวอลทาอก เพราะอยแถบเทอกเขาอลไต และไดอพยพเขาไปในคาบสมทรเกาหลในยคสมฤทธ ซงชาวมองโกลใตไดอาศยอยในดนแดนนมาตงแตยคหนใหม 1

การทจะระบเวลาแนนอนวามนษยเรมเขามาตงถนฐานในบรเวณคาบสมทรเกาหลเปนเรองยาก แตจากหลกฐานทางโบราณคดทคนพบ ชใหเหนวามมนษยอาศยอยบนคาบสมทรเกาหลมาไมนอยกวา 3 หมนป หรอตงแตในชวงปลายยคหนเกา 2 ระหวางยคหนใหม ชาวเกาหลเรมปลกขาว และเมอถงยคสมฤทธ ชนเผาตาง ๆ ทอยบนคาบสมทรเกาหลเรมรวมตวกนเปนประเทศโดยมผนาปกครอง บรรพบรษคนแรกทชาวเกาหลเชอถอกนมาแตโบราณตามหนงสอซมกกยซา (삼국유사, Samkuk-usa) ไดกลาวไว คอทนกนวงกอม (단군왕검, Tangun-wanggeom) ซงมเทพนยายของการกาเนดของทนกน ดงนวา

“หนงสอทนกนโกก 3 ไดกลาวไววา โบราณกาล ฮวนอง (환웅, Hwan-ung) ผเปนพระโอรสองคเลกของฮวนอน (환인, Hwan-in) ทรงมความตองการทจะปกครองโลกมนษย ฮวนอนจงทอดพระเนตรลงมาจากสวรรค เหนภเขาสามลกนาตงเปนเมอง จงทรงมอบสญลกษณเทพเจาสามอยาง แลวทรงอนญาตใหพระโอรสฮวนองลงไปปกครอง ฮวนองทรงรวบรวมมนษยสามพนคนลงมาทภเขาแทแบก (태백, Taebaek) ณ จดทมตนไมเทพ และเรยกทนนวาเมองใหม ฮวนองมเทวดารบใชสามองค คอ เทพแหงลม เทพแหงฝน และเทพแหงเมฆ ซงชวยเหลอมนษยใหสามารถทาการเกษตรได ตอมา หมกบเสอทเคยอาศยอยในถาเดยวกน มาอธษฐานขอเปนมนษยตอฮวนอง

1คม แจคยอง. (2001). ประวตศาสตรวฒนธรรมเกาหล. หนา 48-59. 2ไพบลย ปตะเสน. (2545). ประวตศาสตรเกาหล จากยคเผาพนธถงราชวงศสดทาย. หนา 11. 3 หนงสอทนกนโกก (단군고기, Dangungogi) เปนหนงสอเลมเกาแกทสดทเขยนเรองราวเกยวกบทนกนผ เปนตนกาเนด

เผาพนธเกาหล

22

ฮวนองกส งใหหมกบเสอกนแตผกซก1 กาหนงกบกระเทยมสด 20 เมด หากปฏบตไดครบรอยวนจะไดเปนมนษย เสอไมสามารถอดทนไดจงหนออกจากถาไป จนไมไดเปนมนษย แตหมสามารถอดทได 3 คณ 7 วน 2จนกลายเปนสาวรปงาม ไดชอวา องนยอ (웅녀, Ungnyeo แปลวาสาวหม) องนยอไมมค จงอธษฐานขอคครอง ฮวนองจงแปลงรางเปนคครองขององนยอ ในทสด เธอตงครรภและคลอดบตรชาย ชอวาทนกน ซงเปนตนกาเนดของชนชาตเกาหล 3

จากหลกฐานเอกสาร กลาววาทนกนไดสถาปนาโกโจซอน (고조선, Kojoseon แปลวาโชซอนโบราณ) ขนเมอ 2333 ปกอนค.ศ. และปกครองชาวเกาหลเปนเวลา 1500 ป หลงจากนน โกโจซอนคอยเสอมอานาจลงและสญอานาจไปเมอ 108 ปกอนค.ศ.

2.2 ยคสามกก 4 (ตงแต 108 ปกอนค .ศ. จนถงปค.ศ. 676) เมอโกโจซอนสญอานาจ ชนเผาโคครยอทอยภาคเหนอของเกาหลเอาชนะชนเผาพยอ

(부여, Puyeo) ทเปนชนเผาอาศยอยชายแดนทางทศตะวนออกของจนและไดสถาปนาโคครยอ (고구려, Koguryeo, 37 ปกอนค.ศ. – ค.ศ.668) สวนทางใตแมนาฮน (한강, Hangang) มชนเผาตาง ๆ ทรวมตวกนเปนเผาใหญ 3 เผาไดแก มาฮน (마한, Mahan) ชนฮน (진한, Jinhan) และพยอนฮน (변한, Pyeonhan) ทง 3 เผาใหญครอบครองพนทซงอดมดวยแรเหลก ทนนจงเปนแหลงผลตอาวธเหลกกบเครองมอทาการเกษตร ตอมา พวกมาฮนไดสถาปนาแพกเจ (백제, Paekje, 18 ปกอนค.ศ. – ค.ศ.660) ขนเมอ 18 ปกอนค.ศ. พวกชนฮนไดสถาปนาซลลา (신라, Silla, 57 ปกอนค.ศ. – ค.ศ.935) ขนใน 57 ปกอนค.ศ. และพวกพยอนฮนไดสถาปนาคายา (가야, Gaya, ปค.ศ.42 - 532) ขนในปค.ศ.42 คายามความเจรญในดานการตดตอคาขายทางทะเลกบตางประเทศ และถกอานาจซลลาเขาครอบครองลมสลายไปในครสศตวรรษท 6

ยคสามกก ประกอบดวย โคครยอ แพกเจ และซลลา เปนยคทสรางระบบการปกครองประเทศอยางชดเจน ปกครองโดยระบอบสมบรณาญาสทธราชโดยมกษตรยเปนประมข มการจดระบบปกครองชนเผาตาง ๆ มการรบพทธศาสนา มความเกยวของกบจนทงการรบวฒนธรรมและการทาสงคราม ตอมา มการตดตอกบญปนโดยใหความชวยเหลอญปนในดานศลปวทยาการ

ขณะเดยวกน กมความขดแยงแยงอานาจการปกครองภายในซงกนและกน และรวมทงสามกกเปนหนงเดยวในปค.ศ. 676 โดยซลลา

1ซก (쑥, Ssuk) เปนพชพนธ Mugwort ชนดหนงทมรปลกษณคลายผกชแตกลนแตกตางกน 2ชาวเกาหลถอเลข 3 กบ 7 เปนเลขมงคลและใหความสาคญกบเลขดงกลาวมาแตโบราณ เนองจากเลข 3 เปนเลขสมบรณ

ทประกอบดวยเลขหยาง 1 กบเลขหยน 2 อกทงเปนสญลกษณองคประกอบโลกทสาคญ 3 อยาง คอ ฟา ดน และคน สวนเลข 7 หมายถง

ทางทศทง 4 ทศ คอ ทศตะวนออก ตะวนตก ใต และเหนอ บวกกบเลข 3 3อ มนก. (2002). นทานสาคญของเกาหล เลม 1. หนา 17-18. 4คม ยงก และคณะ. (2003). ประวตศาสตรเกาหลอานเลมเดยวจบ. หนา 44-90.

23

2.3 ยคทงอลซลลากบพลแฮ 1 (ตงแตปค .ศ. 676 จนถงปค.ศ. 935) จากการทเดมเกาหลมอยสามกก ไดแก โคครยอ แพกเจ และซลลา ทงสามกกตาง

พยายามสรางอานาจความเขมแขงใหแกตวเอง ขณะเดยวกน กหาทางยกครองกกอน ซลลาไดรบการสนบสนนจากราชวงศถงของจน ทาการยดครองโคครยอและแพกเจไดสาเรจ รวมเปนอาณาจกรเดยว เรยกวาทงอลซลลา (통일신라, Tongilsilla, ปค.ศ. 676 - ค.ศ.935) ทงอลซลลามการปกครองโดยใหความสาคญกบกษตรย ขนนาง และขาราชการ ซงเปนชนชนสงทนยมความหรหราและฟมเฟอยในขณะทประชาชนทวไปตองอดอยากดวยภาวะเศรษฐกจทตกตา จนในทสด อาณาจกรเด

กเขมแขงขนและแยกเปนสามกกใหมอกครง สวนพลแฮ (발해, Palhae, ปค.ศ. 698-926) เปนอาณาจกรทอยตอนเหนอของ

คาบสมทรเกาหล เปนพนทสวนหนงของอาณาจกรโคครยอ ซงถกจนยคถงยดครอง ผสถาปนาพลแฮ คอ แด โจยอง (대조영, Dae joyoung) เปนคนเชอสายโคครยอ พลแฮเปนอาณาจกรทเจรญรงเรองดานการเมอง เศรษฐกจ และวฒนธรรมอยระยะหนง และลมสลายไปในปค.ศ. 926 โดยการรกรานของชนเผามองโกลทเรยกวาวอน (원, Won, ชนเผาหยวนหรอฮวน) ซงอยทางทศตะวนออกของจน

2.4 ยคโครยอ 2 (ตงแตปค .ศ. 918 จนถงปค.ศ. 1392) เนองจากทงอลซลลามความออนแอ ทาใหโคครยอและแพกเจเดมซงอยใตอานาจ

ของทงอลซลลาเรมเขมแขงขน และแยกตวออกจากการปกครองของทงอลซลลา ทาใหเกาหลกลายเปนสามกกอกครงหนง

วนกอน (왕건, Wanggeon) ขนนางทมความสามารถไดยดการปกครองโคครยอใหมจากกษตรย คงเย (궁예, Kung-ye) แลวเปลยนชออาณาจกรเปนโครยอ (고려, Koryeo, ปค.ศ. 918-1392) จากนน ไดพยายามสรางความเขมแขงรวมแพกเจใหม ซงปกครองโดยกษตรยคยอนฮวอน (견훤, Kyeonhwon) และซลลา ซงปกครองโดยกษตรยคยอนซน (경순, Kyeongsun) ไดในปค.ศ. 936 เกาหลจงไดรวมกนเปนหนงเดยวอกครง

วงกอนไดสถาปนาขนเปนปฐมกษตรยแหงโครยอในป ค.ศ. 943 ปฐมกษตรยวงกอน (태조왕건, Taejo Wanggeon) มความสามารถในการปกครองและไดพฒนาโครยอใหเจรญรงเรอง ในสมยน พทธศาสนารงเรองสงสด มอทธพลตอชวตวฒนธรรมเกาหลอยางยง ในขณะเดยวกบทลทธขงจอกเปนหลกความคดแนวทางปฏบตสาหรบชนชนปกครอง

โครยอรงเรองมาจนถงปค.ศ. 1388 กเกดปญหาความขดแยงในการปกครองระหวาง

กลมขนนางทสนบสนนราชวงศหมงของจนกบราชวงศมองโกลซงยดครองจน ประกอบกบความอด

1คม ยงก และคณะ. (2003). ประวตศาสตรเกาหลอานเลมเดยวจบ. หนา 94-114. 2สรปจาก ไพบลย ปตะเสน. (2545). ประวตศาสตรเกาหล จากยคเผาพนธถงราชวงศสดทาย. หนา 91-99, 127-133. และ คม

ยงก และคณะ. (2003). ประวตศาสตรเกาหลอานเลมเดยวจบ. หนา 124-125, 144.

24

อยากของประชาชนเพราะการทาสงครามกบจน ทาใหโครยอออนแอลง และในทสด แมทพ ล ซองเกย (이성계, Lee Seonggye) ไดสถาปนาราชวงศโชซอนขน

2.5 ยคโชซอน 1 (ตงแตปค .ศ. 1392 จนถงปค.ศ.1910) แมทพ ล ซองเกย ตงอาณาจกรโชซอนและสถาปนาตนเปนปฐมกษตรย เมอปค.ศ.

1392 ไดนาเอาลทธขงจอมาเปนปรชญาและแนวทางการปกครองประเทศทาใหสงคมโชซอนมเสถยรภาพทงภายในและตางประเทศ ตอมาในปค.ศ. 1446 พระเจาเซจงมหาราช (세종대왕, Sejongdaewang) กษตรยองคท 4 ของโชซอนทรงประดษฐอกษรฮนกล (한글, hangeul, อกษรเกาหล) ทาใหศลปวทยาการ อาท วรรณคด เกษตรศาสตร วทยาศาสตรและแพทยศาสตร เจรญรงเรอง

ปค.ศ. 1592 กษตรยโตโยโตม ฮเดโยช แหงญปนได ยกกองทพทหารญปนประมาณ 1 ลาน 8แสนคนมารกรามโชซอนเพอขามไปทาสงครามกบประเทศจน เกาหลทาสงครามกบญปนอย 8 ป ญปนไมสามารถเอาชนะไดจงถอนกาลงออกจากโชซอนในปค.ศ. 1599 สงครามครงนเรยกวาสงคราม อมจนแวรน (임진왜란, Imjinwaeran) ทาใหประเทศเกาหลตองสญเสยอยางมหาศาล ทงทางดานกาลงคน เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม สงผลใหเกดความวนวายและการเปลยนแปลงในสงคมเกาหลอยางมาก ชนชนสามญและชนชนตากอความวนวายเรยกรองความยตธรรมในสงคมจาฝายปกครอง

ปลายศตวรรษท 19 มหาอานาจตะวนตก ไดแก สหรฐอเมรกา ฝรงเศส และเยอรมน เรมเขามาบบบงคบใหโชซอนเปดประเทศ แตกษตรยโชซอนซงมนโยบายอนรกษนยมไมยนยอม

ปค.ศ. 1876 เกาหลถกญปนรกรานอกครง ญปนสามารถยดครองเกาหลและบบบงคบ

ใหเกาหลทาสนธสญญาคงฮวาโด (강화도 조약, Kanghwado Joyak) ซงสนธสญญาน เกาหลเปนฝายเสยเปรยบอยางยง จนกระทง ปค.ศ. 1910 ญปนไดเขามาครอบครอง เกาหลในฐานะอาณานคม ราชวงศโชซอนจงสนสดลง

2.6 ยคปจจบน (ตงแตปค .ศ. 1910 จนถงปจจบน) ญปนเขาปกครองเกาหลโดยแตงตงขาหลวงใหญ มศนยบญชาการอยทกรงโซล อานาจ

ทางเศรษฐกจสวนใหญตกอยในกามอของชาวญปนเกอบทกดาน ทาให ประชาชนเกาหลมสภาพชวตทลาบาก ขาดแคลนเครองอปโภคบรโภค นอกจากนน ญปนยงหามมใหประชนชนเกาหล ชมนมตอตานรฐบาลญปน หามมใหชาวเกาหลมการศกษา หามมใหสอมวลชน เสนอขาวสารทแทจรง หากผใดฝาฝน จะถกลงโทษสงสด ทาใหนกชาตนยมเกาหลตองลภยออกนอกประเทศ เหตการณ

1คม ยงก และคณะ. (2003). ประวตศาสตรเกาหลอานเลมเดยวจบ. หนา 152-186.

25

ภายในประเทศเกาหล มการชมนมเรยกรองเอกราชบอยครง วนท 1 มนาคม ปค.ศ. 1919 มการเรยกรองเอกราชเกาหลครงใหญ มผรวมชมนมครง

นนไมตากวา 10 ลานคน ในทสด ผรวมชมนมตองถกทหารญปนปราบปรามอยางรนแรงจนแตกสลาย ญปนไดใชมาตรการบบบงคบชาวเกาหลยงขน เชน หามตงชอบคคลเปนภาษาเกาหล หามพดหามเขยนภาษาเกาหล เกณฑเยาวชนเกาหลเขาเปนทหารกองทพญปน เปนตน แตชาวเกาห ลกไมยอทอ กลบรวมตวกนเรยกรองอธปไตยยงขน จนกระทงวนท 15 สงหาคม ปค.ศ. 1945 ญปนพายแพ

สงครามโลกครงท 2 เกาหลจงไดรบเอกราชในทสด 1 หลงสงครามโลกครงท 2 ประเทศเกาหลตองตกอยในสถานะถกแยงชงระหวาง

มหาอานาจ 2 ฝาย คอสหรฐอเมร กา มหาอานาจฝายประชาธปไตย และ สหภาพโซเวยต มหาอานาจฝายคอมมวนสต เกาหลถกแบงเปนเกาหลเหนอและใตโดยใชเสนขนาน 38 องศาเหนอเปนเสนแบงเขต รสเซยครอบครองเกาหลเหนอและสหรฐครอบครองเกาหลใต

ในป 1948 เกาหลใตไดมการเลอกตงประธานาธบด และผทไดรบเลอกตงเปนประธานาธบดคนแรก คอ ล ซงมน (이승만, Lee Seungman) ในเวลาเดยวกน เกาหลเหนอกได คม อลซอง (김일성, Kim ilseong) เปนผนาพรรคคอมมวนสต

วนท 25 มถนายน ปค.ศ. 1950 เกาหลเหนอไดยกกองกาลงบกเกาหลใต จนเกดเปนสงครามเกาหล กองกาลงสหประชาชาตทประกอบดวยกองกาลงจากประเทศตาง ๆ อก 16 ประเทศไดยกพลเขามาชวยเกาหลใต ฝาย จนซงเกรงวาจะถกกองกาลงสหประชาชาตลวงลาเขามาในดนแดจนกสงกองกาลงทหารประมาณ 1 ลานคนตโตกองกาลงสหประชาชาต

ปค.ศ. 1951 สหภาพโซเวยตกบสหรฐอเมรกาหาทางเจรจาสงบศกและสาเรจในปค.ศ. 1953 สงผลใหประเทศเกาหลเหนอกบเกาหลใตหยดพกการทาสงครามและแบงดนแดนปกครองเปน 2 ประเทศมาจนปจจบน สงครามเกาหล ครงนนทาใหประเทศเกาหลตองเผชญปญหาการอดอยาก

และยากจนเปนอยางมาก 2 หลงจากประธานาธบด ล ซงมน ถกประชาชนประทวงจนลาออกจากตาแหนง เพราะ

พยายามหวงอานาจหลงจากหมดวาระ ยน โบซอน (윤보선, Yoon Boseon) กไดรบการเลอกตงเปนประธานาธบดคนตอไป แตอานาจทแทจรงนนตกอยกบ ชง มยอน (장면, Jang Myeon) ผดารงตาแหนงเปนนายกรฐมนตรในสมยนน ตอมาไมนาน พลเอก ผก จองฮ (박정희, Park Jeonghee) ไดกอการรฐประหาร รฐบาลทหารของพลเอก ผก จองฮ ไดประกาศนโยบายเรงดวน คอปรบปรงประเทศใหทนสมย วางแผนเศรษฐกจแบบพงตนเอง และปฏวตทางอตสาหกรรม สถานการณทางการเมองเรมมเสถยรภาพและเรมเปดความสมพนธทางการทตกบญปน โดยเฉพาะทางดาน

1คม ยงก และคณะ. (2003). ประวตศาสตรเกาหลอานเลมเดยวจบ. หนา 192-200. 2 จนตนา พทธเมตะ. (2005). โครงการวจย : คณลกษณะ และกระบวนการปลกฝงคณลกษณะดานคณธรรมและจรยธรรม

ของคนเกาหล. หนา 6-8.

26

เศรษฐกจมการพฒนาอยางรวดเรวดวยการรณรงคแซมาอลอนดง (새마을운동, Saemaeul undong, ขบวนการสรางชมชนใหม) ซงมเปา หมายหลก คอ ลดชองวางระหวางชมชนชนบทกบชมชนเมองใหนอยทสด อกทงพฒนาชนบทในดานตาง ๆ เชน ดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคม เปนตน นบวาเปนโครงการทประสบความสาเรจอยางยงในการพฒนาประเทศใหกาวหนาจนกลายเปนผนาในกลมทวปเอเชย แตตอมาในวนท 26 ตลาคม ปค.ศ.1979 ประธานาธบดผก จองฮ ถกลอบสงหาร หลงจากนน มการรฐประหารและปกครองประเทศโดยทหารหลายครง และประชาชนกยงประทวงเพอเรยกรองใหมการปกครองประเทศดวยระบอบประชาธปไตยอยเสมอ อานาจทหารถกกาจดออกจากการเมองอยางสมบรณในสมย คม แดจง (김대중, Kim Daejung) ผไดรบเลอกเปนประธานาธบดคนตอมา

ปค.ศ. 2000 ประธานาธบดคม แดจง ไดพบกบประธานาธบดคม จองอล (김정일, Kim Jeongil) ของเกาหลเหนอ เพอประชมหาแนวทางรวมมอทางเศรษฐกจและสงคมระหวางเกาหลเหนอกบเกาหลใตทพยองยง (평양, Pyeongyang) รฐบาลทงสองประเทศไดจดใหมการพบญาตทพรากจากกน การณครงน เปนแรงกระตนใหเกดความคดในการรวมประเทศอยางกวางขวาง แตการเจรจากยงไมบรรลผลถงทสดจนกระทงปจจบน 1

3. สงคมเกาหล

สงคมเกาหลเปนสงคมทแบงชนชนมาแตโบราณ ซงแตละยคสมยมการแบงชนชนแตกตางกน ตอมาในยคโชซอน แบงชนชนออกเปน 4 ชนชน ไดแก ๑. ชนชนยงบน (양반, Yangban) หรอชนชนสง ประกอบดวยขนนางระดบกลางขนไป ๒. ชนชนชงอน (중인, Jungin) หรอชนชนกลาง ประกอบดวยขาราชการหรอขนนางระดบลาง ๓. ชนชนซงมน (상민, Sangmin) หรอชนชนสามญ ประกอบดวยชาวนาและประชาชนสวนใหญของประเทศ และ ๔. ชนชนชอนมน (천민, Cheonmin) หรอชนชนตา ประกอบดวยทาส นกแสดง คนทรงเจา (무당, Mudang) และพนกงานหญงรบใชหรอโสเภณ (기생, Kisaeng) ฯลฯ สถานภาพสงคมขนอยกบชนชนของแตละคน โดยบตรจะถกจดอยในชนชนของบดามารดา และการเปลยนแปลงของสถานภาพทางสงคมเปนไปไดนอยมาก

ไพบลย ปตะเสน 2 ไดกลาวถงสงคมเกาหล สรปไดดงน

1จนตนา พทธเมตะ. (2005). โครงการวจย : คณลกษณะ และกระบวนการปลกฝงคณลกษณะดานคณธรรมและจรยธรรม

ของคนเกาหล. หนา 8-10. 2ไพบลย ปตะเสน. (2545). ประวตศาสตรเกาหล จากยคเผาพนธถงราชวงศสดทาย. หนา 157-172.

27

3.1 ชนชนยงบน ยงบน หมายถงขนนางสายบนทเรยกวา มนบน (문반, Munban) กบขนนางสายบท

เรยกวา มบน (무반, Muban) ทงสองสายประกอบกนขนเปนชนชนยงบน ซงนบเปนชนชนทมอทธพลมากในสงคมเกาหล ในยคโชซอนมการแบงขนนางออกเปน 9 ระดบ ขนนางระดบ 1-3 ถอเปนขนนางชนสง ระดบ 4-6 ถอเปนขนนางระดบกลาง และระดบ 7-9 ถอเปนขนนางระดบลาง และในแตละระดบมการแบงออกเปนขนสงและขนตา และม 2 ขนยอยในแตละขน จงแบงขนยอยเปน 36 ขน ผทจะไดรบตาแหนงขนนางชนสง ตองผานการสอบคดเลอกสาเรจ ชนชนยงบนจงใหความสาคญกบการศกษา โดยเฉพาะอยางยงการศกษาภาษาจนและวรรณกรรมขงจอ ชนชนยงบนมหนาทจดเกบภาษจากทดนและดแลผลประโยชนของรฐ จงทาใหชนชนนมฐานะรารวย บคคลในชนชนยงบนจแตงงานไดเฉพาะกบคนในชนชนเดยวกนเทานน ในกรณทมภรรยานอกสมรส ภรรยาและบตรนอกสมรสจะถกจดใหอยในชนชน ชงอน

3.2 ชนชนชงอน ชนชนชงอนสวนใหญ ประกอบดวยเจาหนาทปกครองทองถน ขนนางทองถนระดบลาง

และภรรยากบบตรนอกสมรสของชนชนยงบน การเลอนสถานะของคนในชนชนชงอนขนสชนชนยงบนเปนไปไดนอยมาก คนในชนชนชงอนสามารถรบตาแหนงสงสดไดถงขนนางระดบ 3 เทานน ทางดานเงนเดอนของเจาหนาทปกครองระดบทองถนนน ไมมหลกฐานปรากฏชดเจน เพยงเหนไดวาเจาหนาททองถนนยมรบสนบนเนองจากมอานาจหนาทเกยวของกบประชาชนในทองถน นอกจากน ชนชนชงอนยงรวมถงผเชยวชาญทางดานวทยาศาสตร ดานภาษา และดานวชาชพชนสงอน ๆ ซงทางหนวยงานทเกยวของจะทาการคดเลอกบคคลและฝกสอน ใหรบราชการในตาแหนงขนนางระดบลาง ผเชยวชาญเหลานกจดใหอยในชนชนชงอนเชนกน และสามารถสบทอดตาแหนงไดทางสายโลหต ชนชนชงอนมฐานะดกวาชนชนสามญ

3.3 ชนชนซงมน ชนชนซงมนประกอบดวยประชาชนสวนใหญของประเทศ ซงสวนใหญเปนชาวนา

พอคา และชางฝมอ ชาวนาสวนใหญเชาทดนเพอทามาหากน มชาวนาเพยงสวนนอยเทานนทสามารถเปนเจาของทดน ชนชนซงมนถอเปนกาลงหลกของประเทศ เนองจากภาษ แรงงาน และกองกาลงทหารไดมาจากประชากรในชนชนซงมนแทบทงสน ชาวนาตองจายคาเชาทดนประมาณครงหนงของผลผลตทไดใหแกขนนางเจาของทดน และกรณการเชาทดนจากทางการ ชาวนาตองจายคาเชาทดนจานวน 1 ใน 10 ของผลผลตทเกบเกยวไดในแตละป นอกจากน บรษในชนชนซงมนทมอายระหวาง 16-60 ป ยงถกกาหนดใหตองเปนทหารเกณฑและเปนแรงงานของรฐ กฎหมายกาหนดใหแรงงานของรฐตองทางานใหรฐอยางนอย 6 วนตอป ซงสวนใหญเปนงานกอสรางและงาน

28

ซอมแซมสถานทสาคญตาง ๆ เชน ถนน สสานหลวง เขอน หรอปอมปราการ เปนตน ชนชนซงมน

สวนใหญมฐานะยากจนหรอพออยได ซาตองแบกภาระหนกทงดานภาษและเปนแรงงานของรฐ 3.4 ชนชนชอนมน ชนชนชอนมน เปนชนชนทมสถานภาพทางสงคมตาทสด ประกอบดวยทาส ทงทาสขอ

รฐและทาสของบคคล ทาสของรฐสวนใหญทางานในโรงงานทผลตสนคาใหแกทางการหรอราชสานก บางครงทาสของรฐยงมหนาทรบใชขนนางระดบสงดวย ทาสของบคคลมหนาทปรนนบตรบใชเจานายและบคคลในครอบครว ระบบทาสในสงคมเกาหลมลกษณะนาสนใจหลายประการ เชน ความเปนทาสสบทอดทางสายโลหต แตกลบพบวามทาสเปนจานวนมากทครอบครวมไดเปนทาส หรอการททาสสามารถเชาทดนจากขนนางอนเพอประกอบการเกษตรกรรมได และบางครงทาสสามารถมทาสสวนตวไดดวยเชนกน แตคนในชนชนชอนมนตองแตงงานกบคนในชนชนเดยวกนเทานน นอกเหนอจากทาสแลว กลมผประกอบอาชพบางอาชพยงถกจดใหอยในชนชนชอนมนดวย เชน นกแสดงละคร คนทรงเจา คแซงหรอผหญงทหากนดวยการรองราทาเพลงใหแกผคน แพกจอง (백정, Paekjeong) หรอคนฆาสตว โดยเฉพาะอยางยงแพกจองเปนอาชพทไดรบการดถกและเปนทรงเกยจในสงคมเกาหลมากกวาอาชพอน ๆ ชนชนชอนมนสวนใหญมฐานะยากจนและเปนทดถกดหมนในสงคม

ดงทกลาวมาแลวขางตน การเปลยนแปลงสถานภาพชนชนใหสงขนในสงคมเกาหล

เปนเรองยากและมขอจากด ในสมยสามกก ขนนางผนอยสามารถเขาสอบเลอนขนทเรยกวาควากอ (과거, Kwa-geo) เพอเปนขนนางระดบสงขน ตอมาในสมยโครยอ กษตรยเปดโอกาสใหชนชนกลางสามารถสมครสอบเขาเปนขนนางได ซงจดใหมการสอบทก ๆ 3 ป ผใดสอบไดทหนง จะไดเปนขนนางระดบสง ผสอบไดรองลงมาจะไดเปนขนนางรอง ซงหมายถงการเปลยนสถานภาพทางสงคมของชนชน ทาใหผชายชนชนกลางในสมยโบราณตงหนาศกษาหาความรเพอไปสมครสอบเปนจานวนมาก

การสอบเขาเปนขนนางทเรยกวาควากอ มวชาสอบทงหมด 3 วชา คอ มนกวา (문과, Mungwa) มกวา (무과, Mugwa) และชบกวา (잡과, Japgwa) ผสมครมสทธสอบเพยงวชาใดวชาหนง

- มนกวา เปนวชาสาหรบขนนางฝายบน ไดแก วชารอยกรองและปรชญาขงจอ - มกวา เปนวชาสาหรบขนนางฝายบ ไดแก วชาการตอส การขมา การยงธน ฯลฯ - ชบกวา เปนวชาสาหรบขนนางฝายสนบสนน ไดแก วชาการแพทย โหรศาสตร

นตศาสตร และการแปล ฯลฯ เนองดวยสงคมเกาหลไดรบอทธพลจากลทธขงจอ จงถอวาวชาการทางภาษาและ

วรรณศลปเปนสงสาคญทสด ดงนน มนกวาจงเปนวชาชนสงสด และหากสอบไดอนดบหนง กจะ ได

29

เปนขนนางขนสงสดดวย การสอบควากอเปนเปาหมายแหงชวตของผชายสวนใหญในสมยโบราณ ตอมา มปญหา

อนเกดจากการทจรตการสอบควากอ จงยกเลกระบบการสอนควากอไปในปลายยคโชซอน อยางไรกตาม การสอบควากอถอวาเปนหนทางสความสาเรจของชวตสาหรบชนชนกลางในสมยโบราณและเปนเครองมอในการคดเลอกคนทมความสามารถเขามารบใชประเทศชาตในสมยนนอกดวย 1

4. เศรษฐกจ หลกฐานทางโบราณคดทคนพบชใหเหนวามมนษยอาศยอยบนคาบสมทรเกาหลมาไม

นอยกวา 30,000 ป โดยดารงชวตดวยการหาอาหารและการลาสตว พฒนาการของมนษยในยคหนใหมชวงตนไดหาเลยงชพดวยการตกปลาและการลาสตว จากนนจงเรมทาการเกษตรควบคกนไป ตอมาในยคสมฤทธ ชาวเกาหลเรมตงถนฐานเปนหลกแหลง ประกอบอาชพเกษตรกรรม สะสมทรพยสมบตและทาส สวนการคาขายเรมตนในสมยชลลา มตลาดประจาและตลาดนดเกดขน ประชาชนจงนาสงของมาแลกเปลยนซอขาย กอนกลางยคโชซอน คนเกาหลยงไมคอยนยมใชเหรยญเงนกบธนบตร สงเกตไดจากการเกบภาษเปนขาวหรอสงของ อตสาหกรรมยงไมเจรญเตบโตและยงเปนสงคมเกษตรกรรม ตอเมอประเทศญปนบกเขายดครองประเทศเกาหล ญปนจงเขาควบคมเศรษฐกจ

ของเกาหลดวย โดยทดนและภเขารอยละ 40 กลายเปนทดนของรฐ บรษทขนาดใหญรอยละ 80 เปนบรษทญปน หลงจากเกาหลไดรบเอกราช กเกดสงครามเกาหลขน ทาใหเศรษฐกจเกาหลตกตาลง ใ

อดต แตหลงจากมการปฏรปจากเกษตรกรรมเปนอตสาหกรรม เศรษฐกจของประเทศเกาหลดขนตงแตป 1962 โดยมประธานาธบดผก จองฮ ดาเนนโครงการพฒนาเศรษฐกจเกาหลและรณรงคสรางหมบานใหม ทาใหเศรษฐกจเกาหลพฒนาอยางรวดเรว จนไดรบสมญานามวา “ประเทศมหศจรรยทางเศรษฐจแหงแมนาฮน” ตอมาในปค.ศ.1997 ประเทศเกาหลตองประสบกบวกฤตทางเศรษฐกจครงใหญ จาเปนตองกยมเงนทนจากกองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund : IMF) แตรฐบาลกสามารถฟนฝาจนผานพนวกฤตนน มาได 2

1อ อฮวา. (1999). การทองเทยวประวตศาสตรประเพณพนบาน. หนา 266-273. 2สรปจาก ไพบลย ปตะเสน. (2545). ประวตศาสตรเกาหล จากยคเผาพนธถงราชวงศสดทาย. หนา 11-13 และคม แจคยอง.

(2001). ประวตศาสตรวฒนธรรมเกาหล. หนา 509-522.

30

5. วฒนธรรมเกาหล วฒนธรรมหมายถงสงททาความเจรญงอกงามใหแกหมคณะหรอวถชวตของหมคณะ ซง

ในทน จาแนกวฒนธรรมเกาหลเปน 2 ลกษณะใหญ ๆ ตามทพระยาอนมานราชธน 1 ไดจาแนกไว ไดแกวฒนธรรมทางจตใจและวฒนธรรมทางวตถ ดงตอไปน

5.1 วฒนธรรมทางจตใจ วฒนธรรมทางจตใจ ไดแก ความคด ความเชอ ความรสก และความรในอนทประกอบการ

งาน สรางสงทดงาม เปนคณประโยชนแกตนและแกคนอน เปนสงททาใหปญญาและจตใจมความ

เจรญงอกงาม 2 วฒนธรรมทางจตใจของเกาหลสามารถสรปไดดงน

5.1.1 ภาษา ภาษาเกาหล หมายถงภาษาทชนชาตเกาหลซงอาศยอยบนคาบสมทรเกาหลและ

หมเกาะตาง ๆ รวมทงเกาะเจจใชอยในปจจบน ภาษาเกาหลมผใชประมาณ 60 ลานคน ผใดใชภาษาเกาหลถอวาเปนเชอสายเกาหลเดยวกน เมอจาแนกตระกลภาษา ภาษาเกาหลจะอยในตระกลอรล อลทาอก ภาษาเกาหลประกอบดวยคาเกาหลแท คาจน และคายมตางชาต โดยเฉพาะคาจนนนเขามาในภาษาเกาหลตงแตสมยโบราณจนถงปจจบนนมคาจนในภาษาเกาหลประมาณ รอยละ 60

กอนยคโชซอน เกาหลไมมอกษรใช ดวยเหตน ชาวเกาหลตองยมอกษรจนมาใชเขยนภาษาเกาหลโดยวธการเขยนตามเสยง (ถอดเสยงเขยนเปนคาจนทมเสยงใกลทสด) หรอเขยนตามความหมาย (เลอกใชคาจนทมความหมายเดยวกบคาพด) สงผลใหการพดและการเขยนไมตรงกน อกทงทาใหภาษาจนเขามาในภาษาเกาหลมาก

ตอมา ในปค.ศ. 1443 พระเจาเซจงมหาราชทรงประดษฐอกษรเกาหลหรออกษรฮนกล ทเรยกวา ฮนมนจองอม (훈민정음, Hunminjeongeum) และประกาศใหประชาชนใชในปค.ศ. 1446 ลกษณะพเศษของอกษรฮนมนจองอมอยทการประดษฐอกษรตามหลกวทยาศาสตรและสทศาสตร ทาใหชาวเกาหลสามารถเขยนคาตาง ๆ ไดตรงตามเสยงทพด พยญชนะในภาษาเกาหลไดประดษฐขนตามลกษณะการออกเสยง และสระในภาษาเกาหลไดประดษฐขนตามหลกของ ฟา ดน

และคน ( “ · “천, Cheon หมายถงฟา , “ – “ 지, Ji หมายถงดน, “ l “ 인, In หมายถงคน) อกทงเปนอกษรททรงประดษฐขนโดยมไดลอกเลยนแบบจากอกษรของชาตใด ๆ

1อนมานราชธน, พระยา. (2513). เรองวฒนธรรม. หนา 223-224. 2แหลงเดม. หนา 223-224.

31

พยญชนะในภาษาเกาหล

สระในภาษาเกาหล

แตเนองจากชนชนสงหรอชนชนยงบนทศกษาปรชญาลทธขงจอยงนยมกนใชอกษร

จนเปนสวนใหญ ทาใหอกษรฮนกลไมคอยแพรหลายในชวงแรก และเปนทแพรหลายกนกตอเมอชวงตนศตวรรษท 20

5.1.2 แนวคด แนวคดของชาวเกาหลในยคปจจบน มแหลงกาเนดมาจาก ยคโชซอน เพราะเปน

ราชวงศทมอายยาวนานถง ๖๐๐ ป อกทงเพงสลายไปเมอศตวรรษท ๒๐ นเอง เนองดวยเหตน แนวคดและประเพณของชาวเกาหลปจจบนกไดรบอทธพลมาจากลทธขงจอมากกวาศาสนาพทธ

เพราะโชซอนใชลทธขงจอเปนปรชญาการปกครองประเทศพรอมทงกดกนพทธศาสนา ทาใหชาวเกาหลซมซบคาสอนในลทธขงจอเขาไปโดยไมรสกตว

ลทธขงจออธบายทกสงทกอยางในโลกเปนหยาง (양, Yang) กบหยน (음, Eum) กลาวคอ แยกสงหรอปรากฏการณทงปวงในโลกเปนสองสวน คอ หยางกบหยน เชน ฟากบดน ความ

สวางกบความมด การเคลอนไหวกบการอยนง ความแขงแรงกบความออนโยน ความเตมกบความวางเปลา ความสงกบความตา ความเปนกบความตาย ความดกบความชว ฯลฯ ซงการแยกโลกเปนสอสวนนจะประยกตใชเปนผชายกบผหญงไดอกดวย ถอวา ผชายเปนหยาง ผหญงเปนหยน แตหยางกบ หยนนนมใชสวนทขดแยงกน หากแตเปนสวนทสงเสรม สนบสนนใหโลกสมบรณแบบยงขน

32

ในลทธขงจออธบายวามนษยประกอบดวยจตวญญาณกบรางกาย ซงไดจตวญญาณมาจากสวรรค และไดรางกายมาจากบดามารดา จตวญญาณทมนษยไดรบมาจากสวรรคยอมเลยนแบบหลกธรรมของสวรรค หมายความวา มนษยมคณธรรมอยในจตวญญาณตงแตเกด คณธรรมนน ไดแก ความมนาใจ (인, In) ความรกความด (의, Ui) ความมมารยาท (예, Ye) และความเฉลยวฉลาด (지, Ji) 1

ตามทฤษฎของลทธขงจอดงกลาว ถอวาบดามารดาเปนผใหกาเนดรางกาย ซงเปนองคประกอบสาคญอยางยงของมนษย ทาใหคนนบถอลทธขงจอนบถอบดามารดาอยางสง เนองจากถอวาเปนผใหกาเนดเชนเดยวกบสวรรค นอกจากน ในลทธขงจอยงสอนวาครอบครวเปนหนวยประกอบทเลกทสดของสงคม และมความสาคญทสดอกดวยเนองจากเปนรากฐานหรอแหลงกาเกดของมนษย จงมขอปฏบตพนฐานในการดาเนนชวตประจาวน คอ กตญ ตอบดามารดา (효, Hyo) รกพนอง (제, Je) และรกลก (자, Ja) 2 และใน 3 ขอน ถอวาความกตญ ตอบดามารดาเปนคณธรรมทสาคญทสดทควรปฏบต การใหความเคารพนบถอบดามารดาแหลงใหกาเนดตนเสมอนสวรรคนเอง ทาใหชาวเกาหลถอปฏบตการเซนไหวบรรพบรษอยางเครงครดมาถงปจจบน 3 การเซนไหวบรรพบรษนนมหลายประเภทตามโอกาสตาง ๆ และมกฏระเบยบในการจดโตะ การแตงกาย เวลาทเหมาะสม และพธกรรมทซบซอน เปนตน ซงในยคโชซอน ไดมหนงสอกาหนดหลกในการเซนไหวบรรพบรษอยางละเอยดทส งสอนใหประชาชนปฏบตตามดวย แตอยางไรกตาม ถอวามใจเคารพนบถอและขอบพระคณบดามารดาอยางจรงจงเปนสงทสาคญทสดในการเซนไหวบรรพบรษ 4

เมอครอบครวหลายครอบครวรวมตวกน จะกลายเปนหมบาน และหมบานหลายหมบานรวมตวกน จะกลายเปนเมอง ลทธขงจอสงสอนใหปฏบตตามขอปฏบตในการดาเนนชวตในสงคมไวเชนกน นนคอกฏระเบยบหรอขอปฏบตทเรยกวาซมคงโอรยน (삼강오륜, 三綱五倫, Samgang-oryun) ซงประกอบดวยขอหลกสามขอ คอ บตรควรนบถอบดา ขนนางควรนบถอกษตรย และภรรยาควรนบถอสาม นอกจากขอหลก 3 ขอแลวยงมขอยอยอกหาขอ คอ กษตรยกบขนนางควรมความไววางใจกน บดากบบตรชายควรผกพนกน สามกบภรรยาควรมบทบาทหนาทตางกน ผใหญกบผนอยควรมการลาดบอาวโสกน และระหวางเพอนควรมความซอสตยตอกน ซมคงโอรยนดงกลาวเปนจรยธรรมของคนเกาหลมาจนถงปจจบน 5

ตงแตยคโชซอนทนบถอลทธขงจอ ชาวเกาหลถอวา ผชายเปนหยาง สวนผหญงเปนหยน กลาวคอ ผชายตองมความแขงแกรง สวนผหญงตองพรอมดวยความออนโยน ผชายเปน

1คม จงแท. (1989). ความเขาใจในลทธขงจอเกาหล. หนา 17-20. 2แหลงเดม. หนา 21-22. 3แหลงเดม. หนา 37-38. 4อ อฮวา. (1999). การทองเทยวประวตศาสตรประเพณพนบาน. หนา 238-241. 5สารานกรมทซนดงอา. (2001). (ออนไลน).

33

ฟา ผหญงเปนดน ทาใหผ หญงทางานในบานและผชายทางานนอกบาน นอกจากนยงมขอควรปฏบตอน ๆ เชน ภรรยาตองนบถอสาม ฯลฯ ทาใหภาพลกษณของผหญงทมคญธรรมเปลยนไปจากสมยกอน คอ ผหญงทมคณธรรมมใชผหญงทตดสนใจและทาตามความตองการของตน แตเปนผหญงทเชอฟงบดากอนสมรส เชอฟงสามหลงสมรส และเชอฟงลกชายหลงสามถงแกกรรม นนคอหลกการใชชวตของผหญงด ทาใหผหญงเกาหลมสถานภาพตาตอยกวาผชาย จนมคาพงเพยวา ไกตเมยขน ตระกลจะลมสลาย ในสมยโชซอน ผหญงเกาหลไมสามารถสมรสใหมไดหากสามเสยชวต ในขณะทผชายสามารถมภรรยาไดหลายคน1

5.1.3 ความเชอและศาสนา ชาวเกาหลมความเชอดงเดมมาแตสมยโบราณ ตอมาเมอพทธศาสนา ลทธขงจอ

และลทธเตาเขามา กไดผสมผสานกบแนวความเชอดงเดมเปนอตลกษณของสงคมเกาหล ความเชอและศาสนาของเกาหลมดงตอไปน

5.1.3.1 ความเชอเรองโลก ชาวโลกทกชนชาตมความเชอเรองโลกหรอวธการมองจกรวาลของชาตนน

ซงเปนเรองทครอบคลมไปถงเรองการสรางจกรวาล โครงสรางจกรวาล รวมไปถงเรองเทพเจาสงสดกบเทพเจารองตาง ๆ อกดวย 2

ความเชอเรองโลกของชาวเกาหลนน มลกษณะพเศษทแตกตางจากของชาตอน ๆ คอ ไดรบอทธพลจากพทธศาสนา กบลทธเตาพรอมกน ในยคโบราณ ชาวเกาหลไดแบงภพเปนสามภพใหญ ๆ ไดแก ภพศนยกลาง (โลกทมนษยอาศยอย) ภพเทพเจา และภพคนตาย ตอมาในยคกลาง หรอยคโชซอน ชาวเกาหลกแบงภพเปนสามภพเชนเดยวกน ไดแก ยมภพทมยมราชครอบครอง สวรรคภพทมพระเจา (หรอเจาแหงสวรรคภพ) ปกครอง และมนษยภพทมมนษยอาศยอย ในบรรดาเทพเจาทงหลาย พระเจาสงสดหรอทเรยกวาเจาแหงสวรรค (옥황상제, Okhwangsangje) นน มอานาจแหนอกวาเทพเจาองคใด ๆ ไมวาจะเปนยมราชหรอเทพเจาอน ๆ กอยในความควบคมของเจาแหงสวรรคทงสน และโชคชะตาของมนษยกถกกาหนดโดยเทพเจาองคน3

สวนโครงสรางของจกรวาลนน เมอพจารณาจากวรรณคดโบราณ ชาวเกาหลแยกเปนสภพใหญ ๆ ไดแก สวรรค ยมโลก โลกบาดาล (วงพญามงกร) และโลกซนซอน (โลกแหงนกปราชญลทธเตา) ซงมลกษณะพเศษดงน 4

1คม จงแท. (1989). ความเขาใจในลทธขงจอเกาหล. หนา 74-80. 2คม ยงบอม. (2000). ความเขาใจในวฒนธรรมดงเดมเกาหล. หนา 35. 3แหลงเดม. หนา 38-40. 4แหลงเดม. หนา 47-51.

34

โลกสวรรค (하늘나라, Haneulnara) ความเชอเรองสวรรคของชาวเกาหลไดรบอทธพลจากลทธเตา ซงสามารถแบงสวรรคเปน ๓๖ ชนซงรวมถง อรปโลกา รปโลกา และกามโลกา

ยมโลก (저승, Jeoseung) หมายถงโลกของพระยมหรอโลกของคนตาย บางทเรยกยมโลกวานรก ยมโลกเปนสถานททมลกษณะตรงกนขามกบสวรรค เปนสถานทลงโทษผททาชว ซงเปนความเชอทไดรบอทธพลจากพทธศาสนา ในยมโลกมยมราชเปนผปกครองยมโลกและคอยพพากษาโทษคนตาย

โลกบาดาล (용궁, Yonggung แปลวาวงพญามงกร) เปนโลกแหงพญามงกรทชาวเกาหลเชอกนวามอยใตนา เชน ทะเลสาบ แมนาหรอทะเล

โลกซนซอน (선계, Seongye) เปนสถานททนกปราชญลทธเตาทเรยกวาซนซอนอาศยอยบนภเขา เวลาของโลกซนซอนเดนชากวาเวลาในมนษยโลกมาก เชอกนวาเดนชากวากนประมาณ 3-10 ป

เมองลบแลหรอโลกใตดนแหงดารา (지하국, Jihakuk หรอ 지하 별천지, Jiha-byeolcheonji) ทเชอกนวามอยใตดน เปนโลกในอดมคตแหงหนงของชาวเกาหลทมแตคนมงมศรสข มนษยธรรมดาสามารถไปยงเมองลบแลไดดวยความบงเอญโดยผานถาหรอประตหนใหญ

อยางไรกตาม ความเชอเรองโลกและความเขาใจในโครงสรางจกรวาลทงหลายน ลวนแสดงใหเหนความเชอและจนตนาการของชาวเกาหลแตโบราณ ซงไดรบอทธพลมาจากปจจยหลายอยางโดยเฉพาะ พทธศาสนา กบลทธเตาเปนสวนใหญ

5.1.3.2 ความเชอเรองผ ชาวเกาหลมความเชอเรองผสางเทวดาเชนเดยวกบชนชาตอน ๆ ซงปรากฏ

ในนทานพนบานมากมายหลายเรองเชนกน ผในความเชอของชาวเกาหลมเอกลกษณทแตกตางจากผของชาตอนอยไมนอย ยกตวอยางเชน ผสนขจงจอกเกาหาง ผพยาบาท ผสาวโสด เปนตน

ผในความเชอของชาวเกาหลนน หมายถงวญญาณของคนตาย ซงมรปรางหนาตาและบคลกภาพคลายคลงกบมนษยและมกจะมความสามารถพเศษหรอพลงเหนอธรรมชาต ผเกาหลสามารถจาแนกเปนสามประเภทใหญ ๆ คอ ประเภทวญญาณผเสยชวตทวไป ประเภทวญญาณผเสยชวตดวยความโกรธแคนหรอพยาบาท และประเภทผทไมใชวญญาณคน เชน ผสนขจงจอกเกาหาง หรอผโดแกบ เปนตน วญญาณผเสยชวตทวไปนนจะเปนบรรพบรษ เพอน หรอผทเคยรจกซงเสยชวตไปแลว สวนใหญ วญญาณผเสยชวตทวไปจะปรากฏตวขนเพอทาใหชาวบานรสกตระหนกตกใจ หรอเพอชวยลกหลานใหเจรญรงเรอง ผนนจะเปนผดหรอผรายกขนอยกบการประพฤตของมนษย สวนวญญาณของผเสยชวตดวยความโกรธแคนหรอพยาบาท จะตดตามผททา

35

รายตนอยตลอดเวลาเพอจะลางแคนในสกวนหนง 1 นอกจากน ยงมผอน ๆ นอกจากวญญาณคนเชน ผสนขจงจอกเกาหาง

(구미호, kumiho) และปศาจทเรยกวาโดแกบ (도깨비, Dokkaebi) ชาวเกาหลมความเชอวาเมอสนขจงจอกมอายนานถง 1 พนป จะกลายเปนสนขจงจอกเกาหาง ซงเปนผชนดหนงทสามารถแปลงรางเปนหญงสาวงดงามไดตามตองการ คอยยวยวนผชายเพอจะทารายหรอเอาประโยชนจากเขา มความเชอกนวาสนขจงจอกเกาหางนนมกจะมลกแกวในปาก หากมนษยสามารถแยงลกแกวอมแลวมองฟาและดน จะสามารถรเรองฟาดนไดหมด ชาวเกาหลไดรบ ความเชอเรองผสนขจงจอกเกาหางมาจากจน แตภาพลกษณเกยวกบผสนขจงจอกเกาหางไดเปลยนแปลงไปในเชงลบระหวางการเผยแพร 2 สวนโดแกบเปนตวปศาจคลายมนษย แตหนาตานาเกลยดนากลว มอารมณความรสกคลาย ๆ กบมนษย มพลงเหนอธรรมชาต ชวยใหคนทาดไดดและลงโทษคนทาชว มอารมณขนและขลม มนษยตองใชความเฉลยวฉลาดเพอกาจดหรอเอาชนะมน ซงแตกตางจากผทตองทาพธเซนไหวเพอใหผหายแคน3

5.1.3.3 ความเชอเรองฮวงซย (풍수, Pungsu) ชาวเกาหลเชอมาแตโบราณวาทาเลดหรอทาเลรายสงผลตอความสขทกข

ของมนษย ดงนน มนษยจงตองรจกเลอกใชทาเลอยางถกตอง เพอทจะไดมความมงมศรสข นคอ วตถประสงคของฮวงซย ในการเลอกทาเลด ๆ ทางดานฮวงซยนน มหลกอยวา ควรดลกษณะเทอกเขากบทศทางนาไหล ควรเลอกททสวรรคกบผนดนกลมกลนกนไดด เนองจากวาวญญามนษยมความสมพนธกบลมและนาอยางใกลชด เชอกนวา เมอวญญาณพบสายลมจะบนกระจายสลาไป แตเมอพบสายนากจะหยดนงอยทนนเนองดวยวาวญญาณขามแมนาไปไมได นคอเหตทถอวากบนามความสาคญตอการเลอกทาเลดทางดานฮวงซย เหนไดจากการประสมคาวาฮวงซย ซงคาวฮวง แปลวาสายลม สวนคาวาซยหรอจย แปลวาสายนา ทาเลทดเยยมทสดทางดานฮวงซยกคอทาเทมภเขาอยดานหลงและมสายนาไหลอยดานหนา (배산임수, Baesan-imsu) ความเชอเรองฮวงซยนทาใหชาวเกาหลนยมหาทาเลด ๆ อยเสมอไมวาจะเปนเวลาทปลกบาน ฝงศพ สรางวด สรางเจดย

สรางถนน แมกระทงเลอกเมองหลวงหรอเลอกผนาประเทศในสมยโบราณกยงใชหลกฮวงซยในการตดสน ทาใหมอาชพ “หมอฮวงซย” หรอ “ผหยงรหลกฮวงซย” รบจางเลอกทาเลด ๆ ขนมา 4

1ฮน บยองชอน. (2001). ศกษานทานผ. หนา 72-73. 2สารานกรมดซนดงงา. (2001). (ออนไลน). 3คม จน. (1996). ลกษณะผทปรากฏในนทานผพยาบาทของเกาหล. หนา 222-223. 4อ อฮวา. (1999). การทองเทยวประวตศาสตรประเพณพนบาน. หนา 15-20.

36

5.1.3.4 ความเชอเรองโกซา (고사, Gosa) และโกซเร (고수레, Gosure) โกซาเปนพธเซนอยางหนงทจดโตะอาหารและบชาเมอเวลาทจะเรมงาน

บางอยางหรอเปดสงใหม ๆ เพอสวดขอพรจากเทพยดาทงหลาย เชน วนแรกทเปดรานใหม การใชรถคนใหม การเรมถายภาพยนตรเรองใหม หรอการปลกบานใหม เปนตน สวนโกซเร เปนการโยนเศษอาหารโดยพดคาวา “โกซเร” เมอไปเทยวตามธรรมชาต เชน ภเขาหรอทะเล ฯลฯ เพอใหผหรอเจาทในแถบนนไดรบประทานเศษอาหารและไมทารายคน ซงพธท งสองยงมการปฏบตกนอยอยางแพรหลายจนถงปจจบน

5.1.3.5 ความเชอเรองคด (굿, Gut) คดเปนพธขบไลผโดยมผดาเนนการคด ทเรยกวามดง (무당, Mudang : คน

ทรงเจา) คดมหลายประเภท เชน การปลอบโยนวญญาณคนตายและนาไปสงใหขนสวรรค เรยกวญญาณผพยาบาทเพอใหหายแคน เปนตน พธคดทกประเภทจะประกอบดวยการขบรองเพลงและการเตนรา

5.1.3.6 ความเชอเรองลายสก (문신, Munsin) และเครองราง (부적, Bujeok) ลายสกมมาแตยคดกดาบรรพ ใชเปนเครองแสดงความแตกตางระหวางชน

เผา ตอมากลายเปนเครองมอปองกนตวจากผสางหรอสงชวเขาตว อกทงเปนการสวดขอพรดวย

ปจจบน นยมสกกนเพอเปนเครองมอเสรมความงาม สวนเครองรางนน เปน กระดาษทเขยนอกษรหรอสญลกษณสแดง ตดตวไวเพอปองกนสงไมด เชน ปองกนอบตเหต ความตาย การถกขโมย หรอ

โรคภยไขเจบ แมกระทงปองกนผสางรายเขาตวดวย ปจจบนน หมอดหรอหมอผเปนคนเขยนใหเปน

สวนใหญ 5.1.3.7 ความเชอเรองจงซง (장승, Jangseung) จงซงเปนสงกอสรางดวยไมหรอหน สงประมาณ 2 เมตร ชาวเกาหลสรางจง

ซงไวปากทางเขาหมบานเพอใหเทวดาเฝาดแลหมบาน สวนใหญแลวจะสรางไวเปนค คอ องคชาย

(천하 대장군, Cheonha daejanggun) กบองคหญง (지하 여장군, Jiha yeojanggun) แตปจจ บน ไดสญหายไปเปนจานวนมากจนกลายเปนมรดกแหงวฒนธรรมทหาไดยาก

5.1.3.8 ความเชอเรองพธสวดมนตและพธบชา ชาวเกาหลทาพธสวดมนตเพอขอความชวยเหลอใหเทพยดาชวยปกปอง

รกษาในเวลามปญหาหรอเนองในโอกาสพเศษ เชน พธกอเจ (기우제, Giuje เปนพธสวดมนตขอฝน) ในเวลาทเกดภยแลงรนแรง พธยงวงเจ (용왕제, Yongwangje เปนพธสวดมนตขอใหกษตรยพญา

37

มงกรหรอเจาแหงทะเลเฝาดแลชาวประมง ) ในเวลาทจะออกเรอทาการประมง เปนตน นอกจากพธสวดมนต ยงมพธบชาเพอขอใหเทวดาปกปกรกษา เชน พธซนซนเจ (산신제, Sansinje เปนบชาแดซนซน เจาแหงภเขา) หรอพธซอนงเจ (서낭제, Seonangje เปนบชาทศาลเจา) เปนตน

นอกจากความเชอดงเดมของชาวบานดงกลาวแลว ยงมขอหามมากมายท

ชาวเกาหลเชอกนมาแตโบราณ ซงมความสมพนธกบขนมธรรมเนยมประเพณอยางใกลชดกนมาก เชน ไดรบลกคารายแรกเปนผหญงจะโชครายตลอดวน มลกเกดใหมตองหามพบแขกเปนระยะเวลา 3 คณ 7 วน ฝนวาฟนหกระวงมญาตพนองตาย ทาเลสสานไมดจะทาใหตระกลลมสลาย หามใชชอน

เคาะโตะอาหาร เลข 4 เปนเลขอปมงคล (เพราะพองกบคาวาตายในภาษาเกาหล) เปนตน ซงมหลายขอทเลกปฏบตกนแลวและมอกหลายขอทยงเชอและปฏบตกนมาจนถงปจจบน

5.1.3.9 ความเชอเรองลทธและศาสนา ประเทศเกาหลเปนประเทศทมอสระในการนบถอศาสนา จากการสารวจในป

1995 พบวามผนบถอศาสนารอยละ 50.7 และทเหลอนนไมนบถอศาสนาใด ๆ ในประชากรจานวนครงกวา ๆ นน มประชากรทนบถอศาสนาพทธ รอยละ 46 โปรเตสแตนตรอยละ 39 คาทอลกรอยละ 13 1 แตนอกจากศาสนาดงกลาว ยงมศาสนาอกมากมายหลายศาสนาเขามาอยในเกาหล ตงแตลทธขงจอ ชอนโดโคย วอนบลโคย และศาสนาใหม ๆ อกมากมายดวยกน แตไมวาจะเปนศาสนาใดกตาม ลวนมรากฐานจากความเชอทางไสยศาสตร

ถงแม คนปจจบนจะไมยอมเชอวาตนไดรบอทธพลจากไสยศาสตร แตความ

เชอทางไสยศาสตรนนฝงอยในจตใตสานกของชาวเกาหลมานานตงแตโบราณกาล อาจเปนสวนหนง

ททาใหชาวเกาหลมอปนสยชอบรองเพลงเตนรา ดมเหลาและเชอในอานาจพเศษทตองนบถอบชา ปจจบนมมดงมออาชพอยประมาณ 2 แสนคนในประเทศเกาหลและยงดาเนนพธการขบไลผหรอบวงสรวงผสางเทวดา ซงความเชอทางไสยศาสตรนเปนแนวทางทาใหผคนเรมหนมานบถอศาสนา 2

ลทธขงจอเปนศาสนาทมอทธพลตอสงคมและชาวเกาหลมากทสด ทงทางดานสงคม วฒนธรรม วถชวต แมกระทงคณธรรมและจรยธรรมของชาวเกาหล ลวนมรากฐานทมาจากลทธขงจอเปนสวนใหญ โชซอนทสถาปนาขนในปค.ศ.1392 ไดใชคาสงสอนของขงจอเปนปรชญาการปกครองประเทศอยางเปนทางการ พรอมทงพฒนาระบบคาสอนลทธขงจอใหเชอมโยงกบการศกษาและพธกรรมอกดวย จนกวาจะถกรกรานจากกลมประเทศยโรปกบประเทศญปน ถอวา

เกาหลอยภายใตอทธพลของลทธขงจอไมนอยกวา 500 ป ทาใหแนวคดและหลกคาสงสอนของลทธ

1จนดา จาเรญ. (2545). สารนารเกยวกบเกาหล . หนา 165. 2เชว จนซก และคณะ. (2003). วฒนธรรมเกาหลและชาวเกาหล. หนา 113-116.

38

ขงจอซมซบเขาไปในแนวคดของชาวเกาหลโดยไมรสกตว 1 สวนพทธศาสนา เปนศาสนาทเขามาในประเทศเกาหลเมอ 1600 ปกอน แต

ไมไดสงผลกระทบตอแนวคดของชาวเกาหลมากนกทงทมประวตอนยาวนาน เนองมาจากถกกดขวางในยคโชซอนรนแรงเกนไป แตถงอยางไรกตาม พทธศาสนา ยงมพทธศาสนกชนจานวนมากทสดในบรรดาศาสนาทงหลาย อกทงมโบราณสถานและสมบตทางวฒนธรรมอนงดงามอกมากมาย 2 ซงโบราณสถานทไดรบเลอกจากองคการยเนสโกเปนมรดกโลกสวนใหญเปนมรดกของพทธศาสนา

ครสตศาสนานน ไดเขามาในประเทศเกาหลในครสตศตวรรษท 17 โดยคณะผเผยแพรครสตศาสนา 3 แมในอดต เคยถกตอตานและมความขดแยงกบความเชอดงเดมของชาวเกาหลไมนอย แตครสตศาสนากไดพฒนามาอยางรวดเรว จนกลายเปนศาสนาทมผนบถอจานวนมากพอ ๆ กบพทธศาสนาในปจจบน โดยเฉพาะครสตศาสนานกายโปรเตสแตนตนน ไดพฒนาและ

เพมจานวนศาสนกชนมากขนอยางไมเคยมมากอน และไดกลายเปนศาสนาทมจานวนโบสถมากกวาจานวนรานกาแฟในประเทศเกาหล อาจเปนเพราะความกระตอรอรนในการนบถอศาสนาของชาวเกาหลกได 4

นอกจากน ยงมศาสนาอกหลายศาสนา หากนบนกายยอยทงหมดแลว มจานวนรวมถง300 - 400 นกาย ในจานวนน มศาสนาทคอนขางเดนอก 3 ศาสนา ไดแก ชอนโดโคย (천도교, Cheondokyo เปนศาสนาทมตนกาเนดมาจากดงฮก ซงเคยตอตานอทธพลตะวนตกและญปน คาวาดงฮก แปลวาการศกษาอารยธรรมและวฒนธรรมตะวนออก ) จงซนโด (증산도, Jeungsando มตนกาเนดมาจากความเชอทางไสยศาสตรและความเชอดงเดมผสมผสาน) และวอนบลโคย (원불교, Wonbulkyo เปนศาสนาทพยายามจะปฏรปพทธศาสนาในปจจบน ใหพทธศาสนา

เปนชวตประจาวนมากกวาศาสนา) เปนตน 5 5.2 วฒนธรรมทางวตถ วฒนธรรมทางวตถ หมายถงสงทสรางขนเพอมงประโยชนแหงการใชสอยทางกายความ

สะดวกสบายในการครอบชพ 6 วฒนธรรมทางวตถของเกาหล สรปไดดงน 7

1เชว จนซก และคณะ. (2003). วฒนธรรมเกาหลและชาวเกาหล. หนา 117. 2แหลงเดม. หนา 124-125. 3จนดา จาเรญ. (2545). สารนารเกยวกบเกาหล . หนา 171. 4เชว จนซก และคณะ. (2003). วฒนธรรมเกาหลและชาวเกาหล. หนา 132-135. 5แหลงเดม. หนา 129-132. 6อนมานราชธน, พระยา. (2513). เรองวฒนธรรม. หนา 223-224. 7คม แจคยอง. (2001). ประวตศาสตรวฒนธรรมเกาหล. หนา 436-444.

39

5.2.1. อาหาร ชาวเกาหลเรมปลกขาวตงแตยคสมฤทธเชนเดยวกบชาตอน ๆ และเรมรบประทาน

ขาวเปนอาหารหลกทแพรหลายกนมากแตครสตศตวรรษท 3-4 สาหรบชาวเกาหลแลว ขาวสารมความสาคญตอชวตประจาวน กลาวคอ ขาวสารไมเพยงเปนอาหารหลกของชาวเกาหลเทานน แตยงเปนเกณฑในการวดความมงมอกดวย เหนไดจากสานวนวา ขาวสวยกบซปเนอ หมายถงฐานะทม งมศรสขสาหรบคนเกาหล

ลกษณะภมอากาศทหนาวจดในฤดหนาวสงผลตออาหารการกนเปนอยางมาก ซงเหนไดจากอาหารดองหรออาหารหมกของชาวเกาหลทมมากมายหลายประเภท ไดแก อาหารหมกจากถว ผกดอง เปนตน อาหารหมกจากถว เชน เตาเจยว (된장, Doenjang) นาพรก (고추장, Gochujang) และซอว (간장, Ganjang) ใชปรงอาหารกบขาวทวไป ไมวาจะเปนผด ซป แกง ฯลฯ ซงมแหลงโปรตนสาคญทแทนเนอสตวได 1 ชาวเกาหลเรมหมกเตาเจยวรบประทานตงแตยคซลลา สวนพรกนน ไดเขามาในประเทศเกาหลตอนปลายศตวรรษท 16 ผานทางญปน

สวนผกดองทเรยกวาคมช (김치, Kimchi) เปนกบขาวประจาโตะสาหรบชาวเกาหลมาแตโบราณ ซงเปนภมปญญาของบรรพบรษเกาหลทรบประทานพชผกในฤดหนาวทไมมพชผกสด โดยวธการทาเปนผกดอง สมยทยงไมมพรกปนนน ผกดองยงเปนรปแบบผกกาดหรอหวไชเทาดอง

เกลอ ผกดองเกาหลเรมมสสนและรสชาตเผดหลงศตวรรษท 16 หลงจากชาวตะวนตกนาพรกเขามา คมชเกาหลพฒนามาเปนอาหารทมประโยชนสมบรณแบบ ซงประกอบดวยวตามนจากผก และโปรตนจากสตว เชน กง ปลา และปลาหมก ฯลฯ ในขณะเดยวกน วธการเกบคมชทใสในโองแบบโบราณแลวฝงไวใตดน ทาใหคมช รกษาความสดไดนาน และมรสชาตกลมกลอมอกดวย 2

วตถดบของกบขาวของเกาหลสวนใหญเปนพชผก อนเนองมาจากคาสงสอนในพทธศาสนาทรงเรองกอนยคโชซอน ซงสอนวาหามฆาสตว ชาวเกาหลเรมนยมรบประทานเนอสตวกนตอนกลางยคโครยอทชาวหยวนจากประเทศจนบกเขามาในเกาหล แตในขณะเดยวกน สตวทม ความสาคญตอการทาเกษตร เชน วว มา ฯลฯ นน หามฆารบประทานอกดวย ดวยเหตนทาใหชาวเกาหลนยมรบประทานเนอไกและเนอสนขมากกวาเนอสตวอน ๆ โดยเฉพาะเนอสนขเปนอาหารบารงสขภาพในฤดรอนซงมแตพชผกอดมสมบรณแตขาดแคลนเนอสตวมาแตโบราณ

นอกจากน มเครองดมทชาวเกาหลนยมรบประทานมาแตโบราณ ไดแก เหลา กบนชา ชาวเกาหลแตละครวเรอนนยมหมกเหลาไวบรโภคและรบแขกมาแตโบราณ โดยเฉพาะเหลามกกอลล (막걸리, Makkeolli) ซงเปนเหลาทหมกจากขาว มสขน รสชาตหวานอมเปรยวนด ๆ เปนเหลาประจาชาตมาตงแตศตวรรษท 19 นอกจากน ยงมเหลาโซจ (소주, Soju) ซงนยมดมกนตงแตยคปลายโครยอ ซงเปนเหลาใส ทเผยแพรเขามาจากอาหรบ สวนนาชานน นามาจากประเทศจนและเร

1เชว จนซก และคณะ. (2003). วฒนธรรมเกาหลและชาวเกาหล. หนา 82. 2คม ยงบอม. (2000). ความเขาใจในวฒนธรรมดงเดมเกาหล. หนา 92-99.

40

ปลกทภเขาจร (지리산, Jirisan) ตงแตยคซลลา สมยสามกก ชาวเกาหลนยมดมนาชากนอยาแพรหลายอกทงใชในการเซนไหวบรรพบรษหรอพธกรรมทางดานศาสนาพทธตาง ๆ แตขณะทสงคมเปลยนจากสงคมพทธศาสนามาเปนสงคมลทธขงจอ วฒนธรรมการดมนาชากไดรบความนยนอยลง

5.2.2. การแตงกาย การแตงกายของชาวเกาหลในสมยโบราณมลกษณะพเศษ คอ มลกษณะแบบอลทา

อก กลาคอ มแขนแคบ ขาแคบ และนาชายเสอดานซายคลมปดทางขวา ซงสะดวกสบายในการขมา สวนหมวกในสมยโบราณเปนหมวกสามเหลยม ผกสาย และมการประดบตกแตงดวยขนนก นอกจากน เมอแบงแยกการแตงกายเปนแบบภาคเหนอกบภาคใต การแตงกายของชาวเกาหลจะเปนแบบภาคเหนอ กลาวคอ สวมกางเกงขายาว สวมเสอยาวใหลงมาตากวาเอว พรอมทงคาดเอวเพกนหนาว แตเมอมาถงยคโครยอ การแตงกายของเกาหลไดรบอทธพลจากจน จนทาใหการแตงกายของชนชนสงไดเปลยนแปลง แตชนชนสามญและชนชนตายงคงรกษาวถแบบโบราณอย ซงไดสทอดมาเปนชดประจาชาตเกาหลหรอทเรยกวาฮนบก (한복, Hanbok) แมวาไดเปลยนแปลงรปแบบไปบางสวนแลวกตาม

ตอมาในปลายยคโชซอน กษตรยโคจง (고종, Kojong) ทรงสงสอนใหประชาชนเรมแตงกายใหเหมอนกบชาวตางประเทศ ตดผมสน และใสสท แตประชาชนสวนใหญไมยอมปฏบตตาม จนทาใหเกดเรองวนวายกนขน

5.2.3. การสรางบาน ในยคสมฤทธ ชาวเกาหลขดหลมทมลกษณะกลมหรอสเหลยมจตรส มความลก

ประมาณ 0.6-1.2 เมตร และความกวางประมาณ 3.6-6 เมตร วางเสา แลวทาหลงคาดวยหญา เพอเปนทพกอาศย ตอมาในยคสามกก เรมมการสรางบานบนดน สาหรบคนรารวยมงหลงคาดวกระเบอง สวนคนยากจนมงหลงคาดวยฟาง

ลกษณะทางภมอากาศสงผลใหชาวเกาหลทางภาคเหนอพฒนาระบบทาความอบอนหองทเรยกวาอนดล (온돌, Ondol) ขนมาเพอกนหนาว ซงเปนระบบทใชความรอนจากเตาครวใหผานใตหองทาใหหนรองพนทอยใตหองอนขน ระบบทาความอบอนหองอนดลเรมใชทภาคเหนอและไดแพรหลายลงมาทางทศใตจนใชกนทวไป สวนชาวเกาหลทางภาคเหนอนนพฒนานอกชานไม (마루, Maru) ขนเพอหลกเลยงความรอนในฤดรอน และแพรหลายขนไปทางทศเหนอเชนกน เมอพจารณาโครงสราง ทางภาคเหนอมกจะสรางหองหรอตกตด ๆ กนเพอกนหนาว สวนทางทศใตมกจะสรางหองหรอตกอยกระจายกน

บานชนชนสงหรอชนชนยงบนในยคโชซอน มประตสงใหญ มคอกววคอกมา และ

41

หองคนรบใชอยขาง ๆ ประตใหญ มลานหนาบานกวางขวาง เมอผานลานหนาบานไปกมหองซารงแช (사랑채, Sarangchae) ซงเปนทพกของผชาย เมอผานประตกลางเขาไปอกกมหองอนแช (안채, Anchae) ซงเปนทพกของผหญง สวนดานในบาน มกจะสรางศาลเจาไวเพอเซนไหวสวดมนต นอกจากนน กมพยอลแช (별채, Pyeolchae) หรอพยอลดง (별당, Pyeoldang) ซงเปนทพกของบดามารดาสงอาย ตอมาในปลายยคโชซอนเรมการสรางบานแบบตะวนออกมากขนจนถงปจจบน

6. ประเพณเกาหล ประเพณเปนสงทนยมถอประพฤตปฏบตสบ ๆ กนมาจนเปนแบบแผน ซงเปนสวนหนง

ของวฒนธรรม แตประเพณในบทนหมายความเนนไปดานพธรตอง ประเพณของชาวเกาหลสามารถจาแนกเปนสองประเภทใหญ ๆ ไดแกประเพณทเกยวกบชวตและประเพณทเกยวกบฤดกาล ดงตอไปน

6.1 ประเพณทเกยวกบชวต ประเพณทเกยวกบชวต หมายถง ประเพณทบคคลถอปฏบตตอเนองกนมาตลอดชวต

นบตงแตกาเนดมาจากครรภมารดาจนกระทงชวตแตกดบไปจากโลก เชนการเกด การเปนผใหญ การสมรส การฉลองวนเกดครบ 5 รอบ การตาย และการเซนไหวบรรพบรษ เปนตน ซงสามารถสรปไดดงตอไปน

6.1.1 การเกด การเกด หมายถงพธกรรมตาง ๆ ทเกดขนตงแตพธกรรมกอนตงครรภ เชน

การสวดอธษฐาน ขอบตร การฝนกอนตงครรภ พธกรรมขณะคลอด และพธหลงคลอด เชน

การแขวนสายทอง (금줄, Kuemjul) การหามทารกพบแขกเปนระยะเวลา 3 คณ 7 วน (21วน) การฉลองวนเกดครบรอยวน การฉลองวนเกดครบ 1 ป ฯลฯ

6.1.2 การเปนผใหญ การเปนผใหญ หมายถงพธกรรมทสอนใหวยรนไดรวาตนไดเตบโตเปนผใหญแลว

ซงสาหรบผชาย มพธกรรมเกลาจกและสวมหมวก (갓, gat) สาหรบผหญง มพธกรรม มวนผมเสยบปนปกผม (비녀, Binyeo) แตตอมา ประเพณการเปนผใหญไดแทรกเขาไปอยใน ประเพณ การสมรส เนองจากชาวเกาหลนยมสมรสตงแตอายเยาวในยคโชซอน

6.1.3 การสมรส การสมรส หมายถงพธเพอใหชายหญงอยกนเปนสามภรรยากนตามประเพณ ถอวา

42

เปนการรวมชวตผใหญสองชวตเปนอนหนงอนเดยวกน จงมพธกรรมใหญโตและหรหรากวาพธประเพณชวตอน1 กอนยคโชซอน ประเพณการสมรสมการเปลยนแปลงมาตามแตละยคสมย ตอมา ในยคโชซอน ไดมการกาหนดประเพณการสมรสไวในหนงสอจจากาเรย (주자가례, Jujgarye) ขนมา ซงอธบายขนตอนการสมรสเปนขนเปนตอน รวมถงการทเจาบาวไปรวมพธสมรสทบานเจาสาว คางคนทบานเจาสาวกอน แลวจงพาเจาสาวกลบบานเจาบาว กระบวนการเหลานลวนไดรบอทธพลจากลทธขงจอ

6.1.4 การฉลองวนเกดครบรอบ 5 รอบ การฉลองวนเกดครบรอบ 5 รอบ หมายถงพธกรรมทคนผนอยจดงานเลยงวนเกดให

ผใหญทไดเกดครบ 5 รอบ หรอ 60 ปเพอขอใหผใหญมสขภาพดและอายยน ซงเปนพธกรรมในครอบครวทสะทอนใหเหนความกตญ ทลกหลานมตอบดามารดา การฉลองวนเกดครบ 5 รอบ ยงคงสบทอดปฏบตกนมาจนถงปจจบน

6.1.5 การตาย (พธศพ) การตาย หมายถงการสนสภาพของการมชวต ซงประเพณการตายของชาวเกาหล

นนเรมตงแตมคนเสยชวต การฝงศพหรอเผาศพ ญาตพนองใสชดฮนบกขาวเพอแสดงความไวอาลย

เปนระยะหนง จนกระทงเจาภาพงานศพกลบมาสชวตปกต ชาวเกาหลใหความสาคญกบการตายเทากบการเกด เพราะพธศพเปนการสงผตายไปสแดนผตายอยางสงบสบายและปลอดภย 2 พธศพของชาวเกาหลประกอบดวยขนตอนสข นตอน ไดแก โชจง (초종, Chojong หมายถงขนตอนตงแตการเตรยมตวเพอสงผทใกลจะเสยชวตจนถงกอนการเชดทาความสะอาดศพ) ซบรยอม (습렴, Seupryeom หมายถงขนตอนการเชดทาความสะอาดศพ แตงตวใหศพ มดใหแนน ใสศพลงไปในโลง จนถงขนตอนทญาตพนองใสชดฮนบกสขาวรวมตวกนรองไหคราครวญเพอแสดงความไวอาลย) ชจง (치장, Chijang หมายถงขนตอนการเลอกทฝงศพ ขดหลมศพ ฝงโลงศพ จนถงญาตพนองเยยม

หลมศพพรอมทงรองไหคราครวญเพอแสดงความโศกเศรา) และฮยงเจ (흉제, Hyungje หมายถงขนตอนหลงการฝงศพจนกระทงงานศพเสรจสน สมยโบราณ มกจะดาเนนพธประมาณ 2 สปดาหหลงเสยชวต แตปจจบนดาเนนพธเพยง 3 วนเปนสวนใหญ)

6.1.6 การเซนไหวบรรพบรษ การเซนไหวบรรพบรษ หมายถงพธการนาหารไปไหวหรอสงเวยบรรพบรษ ชาว

เกาหลปฏบตการเซนไหวบรรพบรษเพอแสดงความกตญ กตเวทบดามารดาซงเสยชวตไปแลว

1คม ซงชนและคณะ (2001). วรรณคดพนบานและวฒนธรรมดงเดมของเกาหล. หนา 178. 2แหลงเดม. หนา 201.

43

การเซนไหวบรรพบรษมหลายประเภทตามวตถประสงคและโอกาสตาง ๆ แตการเซนไหวบรรพบรษทปฏบตกนอยางแพรหลาย คอ กเจ (기제, kije หมายถงการเซนไหวบรรพบรษในทบรรพบรษถงแกกรรม) ชาเรย (차례, Charye หมายถงการเซนไหวบรรพบรษในวนเทศกาลตาง ๆ ) และโมยซา (묘사, Myosa หมายถงการเซนไหวบรรพบรษในเดอนตลาคม ซงเปนเดอนแหงการเกบเกยวทอดมสมบรณ) การเซนไหวบรรพบรษแตละอยางมความแตกตางกนออกไปในดานอาหารทจะใชจดโตะและพธกรรมทจะดาเนน แตชาวเกาหลถอวาทสาคญทสดในการเซนไหวบรรพบรษ คอใจทมความกตญ ซงจะทาใหบรรพบรษประทบใจในความจรงจงของลกหลานแลวจะอวยพรใหมความเจรญรงเรอง

6.2 ประเพณตามฤดกาล (วนสาคญตามประเพณของเกาหล) ประเทศเกาหลมสฤดกาลเชนเดยวกบประเทศในเขตอบอน คอ ฤดใบไมผล ฤดรอน ฤด

ใบไมรวง และฤดหนาว และแตละฤดกาลมประเพณพเศษทปฏบตกนมา 1 ซงสามารถเรยบเรยงวนสาคญตามแตละฤดกาลได ดงตอไปน 2

6.2.1 วนซอล (설, Seol) วนซอลเปนวนขนปใหมแบบดงเดมของเกาหล ตรงกบวนท ๑ เดอนมกราคมตาม

จนทรคต ชาวเกาหลนยมหาชดใหมใส (설빔, Seolbim) เซนไหวบรรพบรษทงทบานและทสสาน (차례, Charye) ทาถงความสขแจกกน (복조리, Bokjori) ทาพธไหวผใหญ (세배, Sebe) และผใหญแจกองเปาใหลกหลานพรอมคาอวยพร (세뱃돈, Sebeton) เปนตน

6.2.2 วนจองวอล แดโบรม (정월대보름, Jeongweol-daeboreum) วนจองวอล แดโบรม ตรงกบวนเพญเดอนมกราคม ชาวเกาหลนยมทาพธขบผลไม

เปลอกแขง เชน เกาลด วอลนด เมลดสน ฯลฯ ใหแตก (부럼 깨기, Bureom-kkaegi) ดวยความเชอวาจะปกปองฝหนองและทาใหฟนแขงแรงตลอดป ขายความรอนกนและกน (더위 팔기, Deowi-palgi) ใหหายรอนในฤดรอนทจะมาถง ดมเหลาทเรยกวา ”เหลาหสวาง” (귀밝이 술, Guibalgisul) แกวหนงเพอปองกนโรคหและไดยนแตเรองด ๆ ตลอดทงป รบประทานขนมยกซ ก (약식, Yaksik) กบขาวพชผล ๕ ชนด (오곡밥, Ogokbap) และพชแหงตาง ๆ (진채식, Jinchaesik) เพอปองกนรอนใน เลน

เผาไรนา (쥐불놀이, Jwibul-nori) เพอกาจดแมลงในไรนาและทาใหเกบเกยวขาวไดมาก เลนเหยยบสะพาน ๑๒ สะพาน (다리 밟기, Dari-balkki) หลงรบประทานอาหารเยนเพอใหขาแขงแรงตลอดทงป เปนตน

1คม ซองแบ. (2001). ชาวบานเกาหล. หนา 35-56. 2วนสาคญตามประเพณฤดกาลเปนวนทตามปฏทนจนทรคต

44

6.2.3 วนฮนซกหรอชยองมยอง (한식, Hansik หรอ 청명, Cheongmyeong, เชงเมง) วนฮนซก ตรงกบวนท 105 หรอ 106 นบจากวนดงจ เปนวนทอากาศสดใสขนและ

และชาวนาชาวไรเรมทาไรไถนา แลวไปเซนไหวบรรพบรษทสสาน และรบประทานอาหารทไมไดอน 6.2.4 วนทนโอ (단오, Tan-o) วนทนโอ ตรงกบวนท ๕ พฤษภาคม ในวนทนโอ สตรเกาหลจะออกไปอาบนาทลาธา

และสระผมดวยนาชงโพ (창포, Changpo) 1 พรอมทงเลนชงชา (그네 타기, Geune-tagi) อวดโฉมงดงาม สวนบรษเลนมวยปลาแบบเกาหลดงเดม (씨름, Ssireum) อวดความแขงแกรงและความเปนผชาย ประเพณวนทนโอจะแตกตางออกไปตามแตละทองถน ทข นชอทสดกคอพธบวงสรวงศาลเจาของจงหวดคงวอน (강원향토신제, Kangwon Hyangto-sinje)

6.2.5 วนบกนล (복날, Boknal) วนบกนล เปนวนทรอนทสดในรอบป ยงแบงเปนโชบก (초복, Chobok) จงบก

(중복, Jungbok) และมลบก (말복, Malbok) ในวนบกนล ชาวเกาหลรบประทานอาหารพเศษ คอ แคจงกก (개장국, Gaejangkuk : เนอสนขตม) หรอบางคนรบประทานซมเคทง (삼계탕, Samgyetang : ไกตนโสม) ดวย เพอทจะบารงรางกายในฤดรอน ประเพณนยงปฏบตสบทอดกนมาอยางแพรหลายจนถงปจจบน

6.2.6 วนฮนกาว (한가위, Hangawi) วนฮนกาว ตรงกบวนเพญเดอนสงหาคม เปนเทศกาลทมประวตยาวนานตงแตสมย

ซลลา หรอเรยกอกอยางหนงวาเปนวนชซอก (추석, Chuseok) เปนเทศกาลทใหญทสดเทศกาลหนงของชาวเกาหล ในวนฮนกาว อากาศไมรอนไมหนาวและอดมสมบรณดวยพชผลทเกบเกยวใหมกบผลไมออกใหม ชาวเกาหลจะไปตดแตงหญาทสสานบรรพบรษกอนวนฮนกาว 5-6 วน เตรยมอาหารไปเซนไหวบรรพบรษทสสานในวนฮนกาว นอกจากน ยงมการแขงขนทอผา (길쌈, Gilssam) การดงเชอก (줄다리기, Juldarigi) การโยนกอนหน (돌싸움, Dolssaum) การเลนมวยปลาแบบเกาหลดงเด (씨름, Ssireum) การเลนชงชา (그네 뛰기, Geune-ttwigi) การเลนกระดานหก (널뛰기, Neol-ttwigi) ทงระดบหมบานและระดบชาต ในวนฮนกาวน ชาวเกาหลนยมรบประทานขนมตอกซงพยอน (송편, Songpyeon) ทมรปลกษณใกลเคยงกบพระจนทรครงเสยว กบซปเผอก (토란국, Torankuk) ซงม

1ชงโพ (창포, Changpo) ชอภาษาองกฤษวา Acorus calamus var. angustatus รปลกษณคลายใบเตย มความสงประมาณ

30 cm ขนตามรมลาธารหรอบง มดอกเขยวเหลองและผล มกจะขนในแถบประเทศเอเซยตะวนออก ชาวเกาหลใชรากกบกานเปนยาแก

ทองเสย ทองอด หรอหลอดลมอกเสบ ชาวบานนยมใชนาชงโพตมมาอาบนาสระผม ณ วนทนโอ (จากสารานกรมดซนดงอา, 2006)

45

ลกษณะกลมราวพระจนทรเตมดวง 6.2.7 วนจงชจอล (중추절, Jungchujeol) วนจงชจอล ตรงกบวนท ๙ เดอนกนยายน สวนใหญแลว วนทมเลขหยาง (หรอเลขค

เชน 1 3 5 7 9 ฯลฯ) ซา ถอวาเปนวนมงคลและสาคญ โดยเฉพาะวนจงชจอลนน เปนวนทมเลขหยาทจานวนสงสดซากน จงถอวาเปนวนสาคญมาแตยคซลลา ซงมการจดงานเลยงใหญเพอผสงอายท ประเทศ และนยมทาเหลาเกกฮวยดมกน

6.2.8 วนดงจ (동지, Dongji) วนดงจตรงกบวนท ๒๒ เดอนธนวาคม ซงเปนวนทเรมฤดกาลยอยทกลางคนยาว

ทสดในรอบป ชาวเกาหลรบประทานถวแดงตมรอนในวนดงจ เพอปองกนผสาง เมอตมถวแดงรอน

เสรจแลว จงนาไปเซนทศาลเจากอน แลวนาไปราดทหนาประตบานกบประตหอง จากนนตกไปวางไวในหองพกและหองเกบของ ฯลฯ แลวจงรบประทาน ชาวเกาหลมความเชอวาหากไมรบประทานถวแดงตมรอนในวนดงจ จะแกเรวหรอเจบปวยดวยโรคตาง ๆ ไดเพราะไมไดทาพธปองกนผ

ในบรรดาวนสาคญและประเพณตามฤดกาลดงกลาว มเทศกาลใหญทสด ๔ เทศกาล

ทชาวเกาหลถอปฏบตกน ไดแก วนซอล วนฮนซก วนทนโอ และวนฮนกาว แตอยางไรกตาม ประเพณทงหลายนนลวนเปนประเพณทดงามของชาวเกาหล แสดงใหเหนวถชวตการเกษตร และ ความเคารพกตญ รคณบรรพบรษ และในวนดงกลาว มการละเลนทชวยจรรโลงใจใหหายเหนอยลาจากการทาเกษตรกรรม ซงถอวาเปนวฒนธรรมและภมปญญของชาวเกาหลอยางหนงอกดวย

บทท 4 วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล

นทานพนบานเปนเรองทเลาสบตอกนมาตงแตสมยทยงไมมอกษรใช นทานพนบานเกาหลเรมมการบนทกดวยอกษรจนในยคโครยอ (ค.ศ.918-1932) ซงปรากฏในหนงสอซอจอน (수이전, Suijeon) ของผก อนรยาง (박인량, Park inryang), หนงสอซมกกซาก (삼국사기, Samkuksagi) ของ คม บซก (김부식, Kim busik) และหนงสอซมกกยซา (삼국유사, Samkuk-yusa) ของ อล ยอน (หรอ อรยอน, 일연, Iryeon) เปนตน ตอมา ในยคโชซอน พระเจาเซจงมหาราชทรงประดษฐอกษรฮนกล (한글, Hangeul) ขนสาหรบประชาชนเกาหลในปค.ศ. 1446 นทานพนบานเกาหลจงมการบนทกดวยอกษรฮนกลนบแตนน

การเผยแพรและสบทอดนทานพนบานเกาหลเกดจากนกเลานทานอาชพ เดนทางไปยงเมองตาง ๆ เพอเลานทานใหฟง นทานพนบานทสบทอดกนมาจนถงปจจบนสวนใ หญเปนนทานทแตงขนใหมหรอดดแปลงจากเดมในปลายยคโชซอน ดงนน ภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหลทผวจยวเคราะหสวนใหญจงเปนภาพสะทอนสงคมในยคโชซอน โดยเฉพาะปลายยคโชซอน

การวจยบทน จะเสนอผลการวเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล โดยวธการพรรณนาวเคราะห ซงผวจยไดจาแนกหวขอในการเสนอผลการวเคราะหเปนหวขอ ดงตอไปน

1. ภาพสะทอนวถชวตของชาวเกาหล 2. ภาพสะทอนประเพณของชาวเกาหล 3. ภาพสะทอนแนวคดของชาวเกาหล 4. ภาพสะทอนความเชอของชาวเกาหล

1. ภาพสะทอนวถชวตของชาวเกาหล นทานพนบานเกาหลไดสะทอนวถชวตและความเปนอยของชาวเกาหลในดานตาง ๆ ซงผวจย

จะจดเปนหมวดหมตามความถทปรากฏในนทาน ดงตอไปน 1.1 การประกอบอาชพ อาชพ หมายถง กจการเลยงชพหรองานททาเปนประจาเพอเลยงชพ ซงมความสมพนธกบ

สงแวดลอม ทาใหเหนสภาพทางภมศาสตรและสภาพสงคมไดอยางชดเจน อาชพทปรากฏในนทานพนบานเกาหลเปนอาชพททามาตงแตสมยโบราณ ดงตอไปน

47

1.1.1 อาชพเกษตรกรรม อาชพเกษตรกรรม เปนอาชพทใชผนดนเพาะปลกพชตาง ๆ รวมทงการเลยงสตว การ

ประมง และการหาของปา เปนตน อาชพเกษตรกรรมทปรากฏในนทาน จาแนกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ อาชพเพาะปลกกบอาชพประมง ชาวเกาหลเรมปลกขาวตงแตยคสารด1 แสดงใหเหนวาชาวเกาหลรบประทานขาวเปนอาหารหลกมาแตสมยโบราณ การทานาจงเปนอาชพทสาคญทสด สวนลกษณะภมประเทศทเปนคาบสมทร ทาใหประเทศเกาหลอดมสมบรณดวยอาหารทะเล การทาประมงจงเปนอาชพทสาคญอกอาชพหนง ผประกอบอาชพทานาสวนใหญเปนชนชนสามญ มฐานะปานกลาง แตผประกอบอาชพประมงมกมฐานะยากจน

เรองทสะทอนภาพอาชพเกษตรกรรม ไดแก เรอง คนกลายเปนวว, เจาสาวองงอ, เจาหญงหอยทาก, ชายสองพนอง, ชนซอนบเจาบาวง, นางองงอกบชายยากจน, ปลาองงอในฤดหนาว, ลกกตญญไดด, เลอกลกสะใภ, วธกาจดเสอราย, สนขกบแมว และ ฮงบกบนลบ มทงสน 12 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว ในหมบานแหงหนง มชาวนาชาวไรอาศยอยตามเชงเขา ชาวบานทกคนตงใจทางานยกเวนชายคนหนง เปนคนเกยจคราน แมแตในชวงฤดใบไมผลและใบไมรวงทเปนฤดเพาะปลกและเกบเกยวเขากไมยอมทาอะไร

(จากเรอง คนกลายเปนวว)

พวกเขาทางานอยางขยนขนแขงตงแตเชาจนดกเพอใหไดผลผลตจากไรนาของเขามากทสด พอถงฤดใบไมรวง พวกเขากเกบเกยวไดมากทสดในหมบาน และแบงกนคนละครงเทา ๆ กน เปนเชนนทก ๆ ป เยนวนหนงในฤดใบไมรวง หลงจากเกบเกยวขาวและบรรจเสรจ

(จากเรอง ชายสองพนอง)

หลงจากนน เธอจงสงใหครอบครวเลาโจษขานความมนาใจของลงใหชาวบานพดตอ ๆกนจนทใหลงเกดความปลมใจ อกทงตงใจทานาจนไดผลเกบเกยวมากมาย หลายปผานไป หญงสาวไปสารภาพกบลงวาตนเองทาอบายโกหกลง จงขอสงคนทงนาทง 10 ไร

(จากเรอง เลอกลกสะใภ)

กาลครงหนงนานมาแลว มชาวประมงยากจนคนหนงไปตกปลาองงอตวโตไดแตรสกไมอยากจะฆามนจงใสไวในโองนาใบใหญ

(จากเรอง นางองงอกบชายยากจน)

1จนดา จาเรญ. (2545). สารนารเกยวกบเกาหล . หนา 64.

48

1.1.2 อาชพตดฟน อาชพตดฟน เปนอาชพทตดไมในปาหรอบนภเขา มาทาฟนขาย คนตดฟนจะเปน

ผชายเทานน ผประกอบอาชพตดฟนมฐานะยากจน เรองทสะทอนภาพอาชพตดฟน ไดแก เรอง ความสขทยมมาชวคราว, ชายแกเนองอก

, นางฟากบคนตดฟน , พเสอ, ลกกตญญไดด, ลกสะใภกตญญกบเสอ, เวลาของซนซอ, เสอกตญญ และ เสอเลอกสสาน มทงสน 9 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มคนตดฟนชอชาบกอาศยอยขนเขา ชาบกกบภรรยาใชชวตอยางมความสข แตทขาดไปสงเดยว คอ ความรารวย ชาบกขยนทางานจนเหนอยและแบกฟนเตมชเกทงวน มรายไดเพยงเลกนอย พอจะเลยงตวกบภรรยาเทานน

(จากเรอง ความสขทยมมาชวคราว) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมยากจนคนหนงมอาชพตดฟน อยกบมารดา เขาอยาก

แตงงานแตยงไมพรอมเพราะความยากจน วนหนง ขณะทตดฟนอยบนภเขา มกวางตวหนงวงหนนายพรานมาขอรองใหชวยชวต

(จากเรอง นางฟากบคนตดฟน )

1.1.3 อาชพคาขายเร อาชพคาขายเร เปนอาชพทแบกสนคาเรขาย เดนทางจากหมบานหนงไปอกหมบาน

หนงตลอดเวลาทเรยกวาโบบซง (보부상, Bobusang)1 พอคาเรสวนใหญเปนผชาย มกขายเครองอปโภค เชน ภาชนะทองเหลอง รองเทาฟาง รม เปนตน และขายเครองบรโภค เชน หอยนางรม นาผง เกลอ เปนตน สวนแมคาเรเปนเพศหญง เรยกวา บงมลจงซา (방물장사, Bangmul-jangsa) มกขายเครองอปโภคสตร เชน ผาตดเสอ เครองสาอาง หวกระจก เปนตน ผประกอบอาชพคาขายเรมกจะมชวตความเปนอยทไมม นคงเนองจากตองเดนทางอยตลอดเวลา

เรองทสะทอนภาพอาชพคาขายเร ไดแก เรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ, กาเนดดาวหมใหญ, คนรบใชเจาปญญา , พอคาเกลอจบเสอได, รมกบรองเทาฟาง และ สนขกบแมว มทงสน 6 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มพอคาเกลอคนหนง เดนทางเรขายเกลอจากหมบานหนงไปยงอกหมบานหนง วนหนง พระอาทตยกาลงจะตกดนขณะทเขาเดนอยในภเขาลก เขาจงตดสนใจพกคาง

1อ อฮวา. (1999). การทองเทยวประวตศาสตรประเพณพนบาน. หนา 211.

49

คนทสสาน (จากเรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ )

ทนใดนน มเสยงพอคาขายหอยนางรมสดผานมาพอด ขนนางคมสงใหมกดงอซอหอยนางรม

สดมาชามหนง... พอพนจากหมบานนน มกดงอกพบพอคานาผงคนหนง มกดงอจงปนกอนขนมตอ

เปนรปชามแลวเรยกพอคานาผงมาใหรนนาผงลงในชามน น พอคากท าตามน น มกดงอถามวาราเทาไร พอไดยนวา 5 เหรยญ มกดงอกแกลงทาเหมอนตกใจแลวบอกวาไมซอเพราะแพงเกนไป แลวรนนาผงคนพอคา พอคาบนแตทาอะไรไมได... มกดงอหอยอยทกงตนสนอยนาน กไดยนเสยงพอคาภาชนะทองเหลองเดนมา พอคารองวาโอยเจบตา มกดงอเหนเขาตาบวม จงคดวาคงเปนตาอกเสบแน จงเรยกพอคาแลวบอกวาตนเองกหอยอธษฐานอยทนเพอรกษาตาอกเสบเชนกน และมนไดผลจรง ๆ พอคาภาชนะทองเหลองปลดเชอกเอามกดงอลงแลวตรวจด กไมเหนตาอกเสบ พอคากเชอและอยากลองบาง

(จากเรอง คนรบใชเจาปญญา )

มชายหนมยากจนอาศยอยกบภรรยา แตเพอนบานทอยบานตรงขามเขารารวยเปเศรษฐ ภรรยาจงชวนใหชายหนมออกไปคาขายใหรารวยเหมอนเพอนบานบาง ชายหนมจงคดจะเปพอคาเกลอ ตงแตวนนน เขาไปซอเกลอมาจานวนมากแลวแบกขนหลงเดนทางไปขายเกลอ เดนทางอยหลายวน ตกคาขณะทอยในภเขาลก เขาพยายามจะหาทพกคางคน และไดเหนแสงไฟรบหรจากทไกลจงรบมงหนาไปทางนนกพบบานใหญหลงหนง เจาของบานอนญาตใหเขาคางคนได

(จากเรอง พอคาเกลอจบเสอได)

กาลครงหนงนานมาแลว หญงนางหนงมบตรชายคนโตเปนพอคารมและบตรชายคนเลกเปนพอคารองเทาฟาง นางมกจะวตกกงวลอยเสมอวาบตรชายทงสองทเปนพอคานนจะขายดหรอไม

(จากเรอง รมกบรองเทาฟาง )

ตอมาวนหนง หญงชราขอจฉาทอยฝงแมนาตรงกนขาม ปลอมตวเปนคนเรขายผามาเยย

เพอขโมยลกแกว อางวาอยากดลกแกววเศษสกครงในชวต (จากเรอง สนขกบแมว)

1.1.4 อาชพรบจาง อาชพรบจาง เปนอาชพททางานเพอคาจาง เชน รบจางทางานบาน เปนตน ชาวบาน

เกาหลมกจะรบจางทางานเพอเลยงชพ ผชายจะรบจางทางานตามสงหรอทาไรไถนาใหขนนาง สวนผหญงจะรบจางทางานบาน เชน ซกผา รดผา เยบผา และทาอาหาร เปนตน ผประกอบอาชพรบจางเปนผทไมมไรนาทจะทาการเกษตรและมชวตความเปนอยยากจน

เรองทสะทอนภาพอาชพรบจาง ไดแก เรอง ชนซอนบเจาบาวง, ซมชองบตรสาว

50

กตญญ, เดนทางไปแสวงหาโชค, ภรรยาทเฉลยวฉลาดของภารโรง, เลอกลกสะใภ และ ฮงบกบนลบ มทงสน 6 เรอง ตวอยาง

พอซมชองโตขน เธอกทางานเลยงบดา ซมชองเปนเดกสาวทมหนาตาสวยและจตใจงาม เธอมความกตญญตอบดามาก พวกขนนางจงชอบจางเธอใหไปชวยงานบาน ซมชองออกจากบานแตเชาและทางานจนดกทกวน

(จากเรอง ซมชองบตรสาวกตญญ) ชายหนมยากจนคนหนงอาศยอยเพยงลาพง เขากาพราบดามารดาตงแตเดกและทางาน

รบจางเพอเลยงชพ จงไมมโอกาสไดฝนถงการแตงงานสรางครอบครว เพราะมวแตกมหนากมตาทางานทกวน

(จากเรอง เดนทางไปแสวงหาโชค ) มสาวจากชนชนสามญคนหนงมาสมคร ครอบครวยงบนคดวาคราวนกคงเสยขาวเปลาแน ๆ

แตสาวคนนตางกน เธอนาขาวมาหงอยางเตมทจนกนวนเดยวหมด หลงจากนนไปหาผาจากหมบานมารบจางเยบเพอหาเงนเลยงครอบครว สามารถมอาหารเอรดอรอยใหแกครอบครวไดทกมอ เวลาผานไป 1 อาทตย หญงสาวคนนนกไดรบเลอกเปนลกสะใภของตระกล หลงแตงงาน ความขยนและความฉลาดของลกสะใภกเลยงครอบครวไปไดเพยงวน ๆ เทานนเอง เธอคดวาตองทาอะไรสกอยางเพอใหครอบครวรารวยขน

(จากเรอง เลอกลกสะใภ) ฮงบทางานรบจาง สวนภรรยาและลก ๆ กเกบผกเกบเหดเพอเลยงชพไปวน ๆ พอถงฤดหนาว

กไมมงานทาดงนนจงไมมอะไรจะกน ฮงบกไปขอขาวทบานพ (จากเรอง ฮงบกบนลบ)

1.1.5 อาชพลาสตว อาชพลาสตว เปนอาชพทหากนในทางลาสตวปา เชน หมปา กวาง และเสอ เปนตน

เรองทสะทอนภาพอาชพพรานไดแก เรอง กระตายตดสนความ, ความสขทยมมาชวคราว และ นางฟากบคนตดฟน มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มเสอตวหนงออกทองเทยวหากนอยในปา แลวจ ๆ กตกลงไปในหลม

ดกของนายพราน เสอพยายามจะปนขนมาจากหลมดกแตไมเปนผล (จากเรอง กระตายตดสนความ )

51

วนหนง ขณะทตดฟนอยบนภเขา มกวางตวหนงวงหนนายพรานมาขอรองใหชวยชวต คนตด

ฟนจงชวยหาทซอนใหกวาง (จากเรอง นางฟากบคนตดฟน )

1.1.6 อาชพเผาถาน อาชพเผาถาน เปนอาชพทเผาไมเปนถานเพอนาไปเปนเชอเพลง ผประกอบอาชพ

เผาถานมกจะอาศยอยในหบเขาหรอปาลกเพอสะดวกในการตดไม ผประกอบอาชพเผาถานสวน

ใหญจะมฐานะยากจน เรองทสะทอนภาพอาชพเผาถาน ไดแก เรอง รงเรองเพราะลกมบญวาสนา และ เสอ

กบภรรยาคนเผาถานมทงสน 2 เรอง ตวอยาง

เศรษฐรสกโมโหมาก จงพาบตรคนสดทองออกไปทตลาดแลวยกใหหนมขายถานรบไปเปนภรรยา บตรสาวคนสดทองกไมวาอะไร เธอเดนตามชายหนมขายถานไปอยางเงยบ ๆ ทงสองปนเขาสงและเดนเขาไปในปาลก จนถงบานโชกาซงมารดาของชายหนมกาลงหงขาวรอบตรชายอย

(จากเรอง รงเรองเพราะลกมบญวาสนา)

กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยาคหนง อาศยอยในถนลกเขาไปในเทอกเขาแหงหนงซงหางไกลจากเพอนบานเกอบสามสบล พวกเขาทามาหากนโดยเผาถานขาย แมจะยากจนแตกมความสขเพราะกาลงคอยลกคนโตทกาลงจะคลอดออกมา วนหนง สามนาถานไปขายทตลาดนดเชนเคย แตขายไมคอยได กวาจะขายหมดกดก จงตดสนใจคางคนทบานเพอนเพราะการเดนทางขามภเขาในยามคาคนนนอนตรายมากเนองจากบนภเขาเตมไปดวยสตวปาดราย

(จากเรอง เสอกบภรรยาคนเผาถาน)

1.1.7 อาชพหมอตาแย (산파, Sanpa) หมอตาแย เปนอาชพทาคลอดตามวชาแพทยแผนโบราณ ผประกอบอาชพหมอตาแย

ของเกาหลเปนหญงเทานน และมกจะเปนผสงอาย หมอตาแยจะทาหนาทดแลหญงมครรภ ทาคลอด ตดสายสะดอทารก ปรงอาหารบารงรางกายใหคนไขหลงคลอด ซงอาหารบารง คอซปสาหราย

เรองทสะทอนภาพอาชพหมอตาแย ไดแก เรอง ความสขทยมมาชวคราว และ สนขกบลกของนาย มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

52

อยมาวนหนง มสามภรรยายากจนคหนงมาขอทานทบานชาบก ชาบกกบภรรยารสกสงสาร เพราะภรรยาคนขอทานกาลงตงครรภ จงใหเขามาพกในบานและเลยงอาหาร วนตอมา ภรรยาคนขอทานรองครวญครางดวยความเจบปวดเพราะเจบทองใกลคลอด ชาบกกบภรรยาจงรบไปตามหมอตาแยมาทาคลอด ภรรยาคนขอทานคลอดลกเปนชายอยางปลอดภย หลงคลอดชาบกกบภรรยาใหผเปนแมกนซปสาหราย

(จากเรอง ความสขทยมมาชวคราว) วนหนง ขณะทสามไปตางเมอง ภรรยาหลวงกคลอดลกออกมา หมอตาแยกตมซปสาหรายมา

ใหภรรยาหลวงรบประทาน เมอรบประทานเสรจแลวกหลบไป ภรรยานอยกมาบอกใหหญงชราไปพกผอน

(จากเรอง สนขกบลกของนาย)

1.1.8 อาชพครฮนจง (훈장, Hunjang) อาชพครฮนจง เปนอาชพสงสอนหรอถายทอดความรใหแกศษยในซอดง ซงเปน

สถานศกษาชนประถมในสมยโบราณ ผประกอบอาชพครฮนจงเปนผมความรหรอผอาวโสในหมบาน ตองเปนผชายเทานนจงจะประกอบอาชพครฮนจงได

เรองทสะทอนภาพอาชพครฮนจง ไดแก เรอง กอนมณของสนขจงจอก มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

แมจะอยรวมกน หญงสาวกไมอนญาตใหชายหนมจบโดยเดดขาด เขารสกแปลกใจ จงไปปรกษากบครฮนจง ครบอกวาผหญงคนนนเปนสนขจงจอกเกาหาง เพราะสนขจงจอกเกาหางมกจะแปลงตวเปนหญงรปงามและหลอกลอผชายไปกนตบ พวกมนจะอมกอนมณวเศษอยในปาก จงไมยอมใหใครจบเพราะกลวจะถกแยง ครแนะนาใหพยายามจบและแยงกอนมณแลวกลนเขาไป เมอกลนแลวใหมองทองฟาและแผนดน จะ ทาใหไดรเรองราวของทองฟากบแผนดนได

(จากเรอง กอนมณของสนขจงจอก)

1.1.9 อาชพอาจารยฮวงซย (풍수선생, Pungsu-seonsaeng) อาจารยฮวงซย เปนผมความรทางดานหลกฮวงซยจนชานาญในการเลอกทาเลด ๆ

ตามหลกฮวงตจย ในสมยโบราณ ชาวเกาหลมความเชอเรองฮวงซยกนอยางแพรหลายมากจนเลอกทาเลทจะฝงศพ ปลกบาน หรอสรางวด อยางรอกคอบ หากผใดไมม ความรเกยวกบหลกฮวงซยกจางอาจารยฮวงซยมาเลอกแทน

เรองทสะทอนภาพอาชพอาจารยฮวงซย ไดแก เรอง โลงศพตองใหญ มเพยงเรองเดยว

53

ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว ชายคนหนงมบตรชายสามคน เขาถามอาจารยฮวงซยวาเมอตนเองสนชวตแลว ทาเลทไหนจะเปนฮวงซยทดทสดสาหรบตน อาจารยฮวงซยเดนทางไปหาทาเลดอยหลายเดอนแลวกลบมาบอกวาตรงศนยกลางของทะเลสาบทอยทางทศตะวนออกของหมบานนเปนทาเลฮวงซยทดเยยม

(จากเรอง โลงศพตองใหญ)

1.1.10 อาชพตเหลก อาชพตเหลก เปนการประกอบอาชพโดยการใชเครองมอตเหลกแปรรปเพอนาไปขาย

หรอประกอบสนคาอกครง เรองทสะทอนภาพอาชพตเหลก ไดแก เรองนทานไมรจบ มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

กระพอปกคอคนทรง คนทรงชอบต ตคอชางตเหลก ชางตเหลกอยในภเขาลก ลกคอป ปชอบกด

(จากเรอง นทานไมรจบ)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนภาพการประกอบอาชพของชาวเกาหลในสมยโบราณ

วานทานพนบานสะทอนภาพชวตความเปนอยของสามญชนเกาหลทยากลาบากเปนสวนใหญ ซงมกจะประกอบอาชพเกษตรกรรม ตดฟน คาขาย และรบจางทางาน เปนตน นอกจากน ยงมอาชพพราน เผาถาน ตาแย ครฮนจง และอาจารยฮวงซย ไดปรากฏในนทานพนบานอกดวย การประกอบอาชพทปรากฏในนทานพนบานเกาหลสะทอนใหเหนสงแวดลอมและสงคมเกาหล

1.2 อาหารการกน นทานพนบานเกาหลสะทอนใหเหนวฒนธรรมอาหารการกนของชาวเกาหลเปนอยางด ซง

ผวจยจะจดเปนหมวดหมตามความถทปรากฏในนทาน ดงตอไปน

1.2.1 เหลาหมก (막걸리, Makgeolli) เหลา หมายถงนาเมาทกลนหรอหมกแลว ชาวเกาหลนยมใชขาวหมกเหลาไวดม ซ

เหลาทหมกจากขาวนนเปนเหลาขนสขาว มรสชาตหวานอมเปรยวทเรยกวามกกอลล นยมกนหมก

54

ดมทบานหรอทโรงเตยมกนอยางแพรหลาย เรองทสะทอนภาพเหลาหมก ไดแกเรอง กลบจากยมโลก, คนรบใชเจาปญญา , โจรรายแหงเมองลบแลเรองท 1, พอคาเกลอจบเสอได, พสะใภใจด, เวลาของซนซอน และ สนขจงจอกเกาหาง มทงสน 7 เรอง ตวอยาง

เดนทางไปเรอย ๆ จนพบโรงเตยมแหงหนง ขนนางคมอยากจะดมเหลาสกถวยแตกลวรสชาตเหลาของโรงเตยมจะเปรยว ตนเปนถงขนนาง มผรนเหลาใหกตองดม มฉะนนจะเสยหนาและเสยธรรมเนยม แตครงจะดมเหลาทไมอรอยกเปนการฝนใจตว ขนนางคมจงสงใหมกดงอดมกอนตน และสงไววาหากเหลาอรอยกใหลบคางจากบนมาลาง แตหากเปรยวกใหลบคางจากลางขนบน มกดงอดใจวงไปชมเหลาโรงเตยมแรก เหลาของโรงนนมรสชาตดเยยม แตมกดงอลบคางจากลางขนบน

(จากเรอง คนรบใชเจาปญญา ) พอดวาชวงนนโจรรายกาลงไมสบาย จงพกตวอย พระธดาทงสามองคหมกเหลาไวรอใหโจร

รายหายปวย ตอมาไมนาน โจรรายหายปวย พระธดาทงสามก เสนอใหเปดงานเลยงใหญเพอฉลองการหายปวย โจรรายรสกวาพวกพระธดาเอาใจใสตนกดใจ ดมเหลาจนเ มามายแลวบอกวาจะทาตามทพระธดาขอทกอยาง

(จากเรอง โจรรายแหงเมองลบแลเรองท 1) วนรงขน พสะใภเรยกนองสะใภเขามา นาขาวเหนยวถงหนงกบขาวหมกมาใหนองแลวบอกให

หมกเหลาไว นองสะใภกทาตาม เวลาผานไป 7 วน เหลากสกมกลนหอมชวนกน (จากเรอง พสะใภใจด)

1.2.2 ขาวเจา (쌀, Ssal) ขาว เปนชอไมลมลกหลายชนดหลายสกลในวงศ Gramineae โดยเฉพาะชนด Oryza

sativa L. เมลดเปนอาหารหลก มหลายพนธ เชน ขาวเจา ขาวเหนยวเปนตน ขาวเปนอาหารหลกของชาวเกาหลมานานตงแตสมยยคสารดจนถงปจจบน นทานพนบานจงไดสะทอนภาพขาวเปนจานวนมาก เรองทสะทอนภาพขาวเจา ไดแก เรอง กาเนดดาวซมแทซอง, ขาวจากสวรรค, ซมชองบตรสาวกตญญ, ลกสะใภกตญญกบเสอ, สามสะใภถกไลกลบ มทงสน 5 เรอง ตวอยาง

นางโทษตวเองตลอดเวลาทไมสามารถหาอาหารด ๆ มาใหมารดาสามรบประทานได มเพยงขาวบารเลยเลกนอยเทานนทตมใหมารดารบประทาน นางพยายามทางานเพอเลยงดมารดาสาม อยมาวนหนง ขณะทฝนตกหนก มเสยงฟาผาดงสนนหวนไหว นางตกใจ วงออกไป เหนกลองสเหลยมวางอยกลางลานบาน นางรสกประหลาดใจจงยกเขามาขางในบาน พอเปดฝากลอง กพบขาวสารอยางด

55

เตมกลอง และยงกวานน กลองทเกบมานนเปนกลองวเศษทตกขาวออกมาเทาไร ขาวกจะเตมกลองอยอยางนน

(จากเรอง ขาวจากสวรรค)

เมอพระสงฆรวาชายคนนตาบอด กบอกวธรกษาตาวาหากถวายขาว 300 กระสอบใหพระพทธเจา ตาจะหายบอด เมอบดาตาบอดฟงพระพดเชนนนกสญญาจะถวายใหไดแลวกกลบ

บาน .... วนหนง ซมชองไดขาววาพวกพอคาสาเภากาลงหาสาวพรหมจารไปบชายญพญามงกรกอนออกเรอไปคาขายทเมองนานกง ประเทศจนนน พวกนนยนดจะจายคาตอบแทนไมอน ซมชองจงไปสมครเปนสาวบชายญเพอใหไดขาว 300 กระสอบ

(จากเรอง ซมชองบตรสาวกตญญ)

1.2.3 พลบ (감, Kam) พลบ เปนผลของไมตนชนด Diaspyros kaki ในวงศ Ebenaceae เหมาะทจะปลกใน

ประเทศเขตอบอนทมอณหภม 11-15 องศาเซลเซยส ผลพลบมหลายพนธ จะสกเปนสสมในฤดใบไมรวงหรอประมาณเดอนตลาคม ชาวเกาหลนยมรบประทานสดหรอตากแหงเปนกดกม (곶감, Kotgam) รบประทานตลอดทงป เรองทสะทอนภาพพลบ ไดแก เรอง นทานไมรจบ, พลบแหงนากลวกวาเสอ, พลบแหงมพษ, ลกพลบเดอนพฤษภาคม และ เลอกลกสะใภ มทงสน 5 เรอง ตวอยาง

มพระสงฆรปหนง แอบซอนพลบแหงไวในตเกบของ เพอเกบไวฉนคนเดยว โดยหลอกสามเณรวาหากกนสงทอยในนเมอใดกตองตายทนท

(จากเรอง พลบแหงมพษ)

มารดาบอกวาตนจะมชวตอยอกไมกวน กอนจะจากโลกนไป อยากจะชมรสชาตพลบสกของโปรด แตเวลานนเปนเดอนพฤษภาคม ซงไมมพลบ ฤดพลบสกคอฤดใบไมรวงหรอตนฤดหนาว ตองรออกประมาณ 5-6 เดอนจงจะหาลกพลบสกได ... เจาของบานจงนาอาหารเซนไหวออกมาเลยงเขา ในสารบอาหาร มสงทสะดดตาชายหนม กคอพลบสก ชายหนมถามวามพลบสกในฤดใบไมผลไดอยางไร เจาของบานอธบายวาเขาฝงพลบสกตอนฤดใบไมรวงปละประมาณ 200 ลกเพราะเปนของโปรดของบดาตน จงสามารถรบประทานไดตลอดป

(จากเรอง ลกพลบเดอนพฤษภาคม )

1.2.4 สาล (배, Pae) สาล เปนผลของพชยนตน ชนด Pyrus pyriflora L. ในวงศ Rosaceae ผลสาลเนอ

กรอบ รสหวานอมเปรยวเลกนอย กลนหอม เปนผลไมฤดใบไมรวง ชาวเกาหลนยมรบประทานสด

56

หรอใชปรงอาหาร เรองทสะทอนภาพสาล ไดแก เรอง การพดปด 3 ประการ, เดนทางไปแสวงหาโชค, ภรรยาทเฉลยวฉลาดของภารโรง, ลกสะใภผายลม และ เสอแหงภเขาคมคง มทงสน 5 เรอง ตวอยาง

มชายหนมทเคยทางานเปนคนรบใชมาสมคร เลาเรองโกหกเรองแรกใหเศรษฐฟงวา เมอกอน

ขณะทเขากาลงเดนทางทวประเทศ เขาไดไปทนนซน ซงมพระพทธรปองคใหญ ตอนนนเปนฤดใบไมรวง ตนสาลทอยขางพระพทธรปกออกผลโตนากนมาก แตมนสงเกนไปจนเออมไมถง เขาจงเอาไมเรยวยาวแหยเขาไปในรจมกพระพทธรปแลวสะบดเบา ๆ ทาใหพระพทธรปจามอยางแรง แรงจามทาใหตนสาลส นสะเทอน ลกสาลจงตกลงมามากมายและตนกไดเกบกน

(จากเรอง การพดปด 3 ประการ ) ระหวางเดนทางกลบบาน บดาสามกบลกสะใภกาลงนงพกอยใตตนสาลสง บนนนมลกสาลนา

รบประทานหอยอย แตเออมมอไมถงเพราะสงเกนไป บดาสามบอกวามนนากนมาก ลกสะใภกบอกวาตนจะเกบให พดเสรจแลวหนกนไปทางตนสาลแลวผายลมอยางแรงครงหนง ทนใดนน ตนไมไหวสะเทอนและลกสาลกรวงลงมาเปนจานวนมาก

(จากเรอง ลกสะใภผายลม)

1.2.5 ขนมตอก (떡, Tteok) ขนมตอก เปนขนมของเกาหลชนดหนง ทาจากแปงขาวเหนยวนง มหลากหลาย

ประเภท มบางประเภทรบประทานในเทศกาลตาง ๆ หรอโอกาสพเศษ เชน รบประทานซงพยอน (송편, Songpyeon) ในวนชซอก (추석, Chuseok) รบประทานซรตอก (시루떡, Sirutteok) ในวนทเขาบานใหมหรอเปดรานใหม เปนตน และมประเภทรบประทานไดตลอดเวลาหรอใชทาอาหาร เชน คาเรตอก (가래떡, Karetteok) ทใชทาซปขนมตอก (떡국, Tteokkuk) เปนตน เรองทสะทอนภาพขนมตอก ไดแก เรอง คนรบใชเจาปญญา , พระอาทตยกบพระจนทร, สามภรรยาทะเลาะกนเพราะขนมตอกชนสดทาย และเสยงนกกาเหวารอง มทงสน 4 เรอง ตวอยาง

วนหนง นางเลกงานดกและไดทนตะกราขนมตอกทขนนางใหเอามาฝากลก เมอนางเดนมาถงทางโคงกพบเสอตวหนง เสอถามวามอะไรอยบนหว นางตอบวาเปนตะกราขนม เสอขอขนมตอกชนหนงแลวจะไมกนนาง นางกให นางตองผานทางโคงสบกวาโคง เสอกขอขนมตอกกนทกโคงจนขนมตอกหมด

(จากเรอง พระอาทตยกบพระจนทร) พอถงวนขนปใหม ลกสะใภทาอาหารวนขนปใหมทเรยกวาตอกกกหมอใหญตามประเพณ พอ

57

จดอาหารใหครอบครวเสรจ นางกลบมานงอยในครวคนเดยว กลนตอกกกหอม ทาใหเธอนาลายไหลจเกนความอดทน เธอนกวาคงไมมใครมาเหนเพราะทกคนกาลงกนขาวกนอยในหอง จงรบตกตอกกกชามหนงแลวกนอยางรบรอน

(จากเรอง เสยงนกกาเหวารอง)

1.2.6 ขาวฟาง (기장, Gijang หรอ 수수, Susu) ขาวฟาง เปนชอไมลมลก 2 ชนดในวงศ Gramineae คอ ขาวฟางหางหมา ตนสง

ประมาณ 1 เมตร เมลดขนาดเลกงา และขาวฟางสมทรโคดมหรอขาวฟางหางชาง ตน สงประมาณ 2 เมตร เมลดขนาดเมลดพรกไทย ชาวเกาหลใชขาวฟางเปนอาหารสตวสวนใหญ หรอหงผสมกบขาว

เจารบประทานในชวงเวลาทขาดแคลนขาวเจา เรองทสะทอนภาพขาวฟาง ไดแก พระอาทตยกบพระจนทร, เมลดขาวฟางแลกภรรยา และ อทกภยกบลกตนไม มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

สวนเสอนนกสวดอธษฐานและไดเชอกมาเชนกน แตปรากฏวาเปนเชอกทเกาและเปอย เสอจงตกลงมาบนไรขาวฟางเลอดไหล นอง ทาใหขาวฟางมสแดง จนทกวนน

(จากเรอง พระอาทตยกบพระจนทร)

มชายหนมคนหนงเดนทางไปยงเมองฮนยาง เพอทจะสอบควากอ คนหนง เขาพกคางคนท

โรงแรมแหงหนง กอนทจะเขานอน เขาเรยกผดแลมาแลวฝากเมลดขาวฟางเมลดหนง เขาบอกให

ผดแลเกบรกษาไวใหเขาเพราะเปนสงทสาคญและมคายง ผดแลคดวาชายหนมเปนคนเสยสตจงทงเมลดขาวฟางไปโดยไม สนใจ

(จากเรอง เมลดขาวฟางแลกภรรยา )

1.2.7 ปลาองงอ (잉어, Ing-eo) ปลาองงอ เปนปลานาจดชนด Cyprinidae อาศยอยในทวปเอเชย ยโรป และอเมรกา

เหนอเปนสวนใหญ มกจะอาศยอยในบง ทะเลสาบหรอแมนาทมหญาและโคลนมาก ปลาองงอมหนวยาว 2 อยคางบน ขนาดตวมความยาวโดยเฉลย 35 ซ.ม. อาจโตเตมทถง 100 ซ.ม. นาหนก 22 ก.ก. สวนใหญจะเลยงไวรบประทาน ชาวเกาหลตมปลาองงอไดถงรบประทานเปนอาหารบารงสขภาพ มประโยชนในการบารงโลหตและแกอาการบวม เรองทสะทอนภาพปลาองงอ ไดแก เรอง เจาสาวองงอ, นางองงอกบชายยากจน และ ปลาองงอในฤดหนาว มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มชาวประมงยากจนคนหนงไปตกปลาองงอตวโตไดแตรสกไมอยากจะฆามนจงใสไวในโองนาใบใหญ

(จากเรอง เจาสาวองงอ)

58

มารดาของเขาปวยดวยโรคออนเปลยเพลยแรงมา หลายป วนหนงในฤดหนาว เขาเปนหวงมารดาทกนอะไรไมไดเลย จงตงใจจะไปหาปลาองงอมาตมใหมารดากนจะไดแขงแรงขน ขณะทเขาลงเรอขามฟากเพอทจะไปตลาด กมปลาองงอตวโตดดตวขนแลวตกลงมาบนเรอ ... เจาของเรอจงรวาสวรรคสงปลาองงอมาเปนการตอบแทนความกตญญของฮน จงมอบปลาตวนนให พอฮนโฮยจานาปลามาตมใหมารดารบประทาน มารดากคอย ๆ หายจากโรคนนอยางนาอศจรรย

(จากเรอง ปลาองงอในฤดหนาว)

1.2.8 เกาลด (밤, Bam) เกาลด เปนเมลดของไมตน Sterculia monosperma Vent. ในวงศ Sterculiaceae

เมลดเกาลดมสนาตาลแกมแดง เปลอกไมแขง เนอในสขาว ชาวเกาหลนยมรบประทานเมลดเกาลเปนสด ๆ หรอไมกนงหรอเผาใหสก เรองทสะทอนภาพเกาลด ไดแก เรอง ความสขทยมมาชวคราว และ ลกสะใภกลบใจ มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

เชาวนรงขน ชาบกออกไปตดฟนเชนเคย พอทางานไปสกพกรสกเหนอยจงนงพก เหนลกเกาลดตกลงมาจากตนมากมายจงเกบไวเพอเอาไปใหภรรยาทบาน มชายชราคนหนงเดนผานมา เหนชาบกกาลงเกบเกาลดกขอแลกเกาลดกบหนเหลกไฟ ชาบกรสกเสยดายเกาลดแตกยอมแลก

(จากเรอง ความสขทยมมาชวคราว) วนหนง สามคดหาวธทจะแกปญหา จงบอกภรรยาวาตนไดยนคนเขาพดกนวาหาก เผาเกาลด

ใหคนแกกนประจาไมถงปคนแกกจะตาย จากนน เขาซอเกาลดมาใหภรรยากระสอบหนง ตงแตวนนน ภรรยากอตสาหเผาเกาลดใหบดาสามรบประทานวนละ 5-6 เมดทกวน แถมยงเลยงอาหารทมรสชาตอรอยโดยคดวาจะทาใหบดาสามอยไดไมนาน สวนบดาสาม เมอไดกนอาหารอรอยกบเกาลดของโปรดทกวนกซาบซงในความกตญญของลกสะใภ

(จากเรอง ลกสะใภกลบใจ)

1.2.9 ขาวบารเลย (보리, Bori) ชอไมลมลกชนด Hordeum Vulgare L. ในวงศ Gramineae เมลดใชในอตสาหกรรม

ผลตเบยรและเปนอาหารสตว ชาวเกาหลหงขาวบารเลยผสมกบขาวเจา หรอหงเฉพาะขาวบารเลยรบประทานในชวงฤดใบไมผลทขาดแคลนขาวเจา ขาวบารเลยในสมยกอนจงถอวาเปนสญลกษณแหงความยากจน แตปจจบน ชาวเกาหลกลบนยมรบประทานก นเพอสขภาพ เรองทสะทอนภาพ

59

ขาวบารเลย ไดแกเรอง กาเนดดาวซมแทซอง และ ขาวจากสวรรค มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มหญงคนหนง เปนมายตงแตอายยงนอย เนองจากสามเสยชวตหลงแตงงานไมนาน นางจงตองเลยงดมารดาสามดวยความกตญญ นางโทษตวเองตลอดเวลาทไมสามารถหาอาหารด ๆ มาใหมารดาสามรบประทานได มเพยงขาวบารเลยเลกนอยเทานนทตมใหมารดารบประทาน

(จากเรอง ขาวจากสวรรค)

1.2.10 ขาวตง (누룽지, Nurungji) ขาวตง หมายถงขาวสกทตดเปนแผนเกรยมอยกนหมอหรอกระทะ ชาวเกาหลนยม

รบประทานขาวตงโดยตมกบนาใหมลกษณะคลาย ๆ ขาวตม หรอพกไปรบประทานระหวางกาเดนทาง เรองทสะทอนภาพขาวตง ไดแก เรอง เจาบาวเดก และ เสอแหงภเขาคมคง มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

วนหนง ภรรยากาลงขดขาวตงทตดอยกนหมอ สามเดกกเดนเขามาขอขาวตงตามประสาเดก (จากเรอง เจาบาวเดก)

เขาฝกอกสามปจงสาเรจ หญงชราดใจมาก เตรยมขาวตงไวใหเขาตดตวไปเปนเสบยง เขา

ขอบคณแลวออกเดนทาง (จากเรอง เสอแหงภเขาคมคง)

1.2.11 ซปสาหราย (미역국, Miyeokkuk) สาหราย เปนชอพชชนตาทไมมลาตน ใบ และรากทแทจรง แตมคลอโรฟลล บางเป

เซลลเดยว บางเปนกลมเซลล เปนสาย หรอเปนตนคลายพชชนสง ขนทวไปในนาหรอทชนแฉะ ชาเกาหลนยมรบประทานสาหรายเปนซป ซปสาหรายขนชอเปนอาหารทบารงสขภาพผหญงหลงคลอดซงมประโยชนในการชวยโลหตไหลเวยนไดด ประเพณการรบประทานซปสาหรายหลงคลอดสงผลใหชาวเกาหลปจจบนนยมรบประทานซปสาหราย ณ วนเกดเพอเปนการราลกถงบญคณ

มารดาทคลอดตนอกดวย เรองทสะทอนภาพซปสาหราย ไดแกเรอง ความสขทยมมาชวคราว และ ชนซอนบเจาบาวง มทงสน 2 เรอง

ตวอยาง

วนตอมา บตรสาวขนนาง 3 คนไดขาววายายคลอดบตร กมาเยยม บตรสาวทงสามขอดบตร

60

ของยาย แตยายรองขอซปสาหรายกบขาวสวยกอนจงจะยอมใหด หญงสาวทงสามกเตรยมซปสาหรายกบขาวสวยมาใหยายกนจงไดเขาไปดบตรของยายได

(จากเรอง ชนซอนบเจาบาวง)

1.2.12 นาเตา (박, Pak) นาเตาเปนชอไมเถาลมลกชนดหนง ดอกสขาว ผลกนได เมอแกแหงใชเปนภาชนะได

ชาวเกาหลนยมปลกนาเตาไวบนหลงคาบาน เรองทสะทอนภาพนาเต า ไดแก เรอง เจาหญงหอยทาก และ ฮงบกบนลบ มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

การแขงขนมทงหมดสามประการ คอ การโคนตนไมบนภเขา การขมาขามแมนา และการแลนเรขามทะเล ซงชายหนมกสามารถเอาชนะการประลองดวยลกนาเตาวเศษทมคนงานผในนนโคนตนไมมาวเศษขขามแมนา และเรอวเศษขามทะเลทพญามงกรผเปนพอตามอบให

(จากเรอง เจาหญงหอยทาก) นกนางแอนกเอาเมลดพชมาใหครอบครวฮงบเพอตอบแทนบญคณ ฮงบปลกเมลดพนธนนไว

บนหลงคา เปนเถานาเตา ผลนาเตา 3 ลกจากเมลดนน เตบโตอยางรวดเรวมาก พอถงฤดใบไมรวง ครอบครวฮงบชวยกนเกบลกนาเตาลงมาผาด พอผาลกแรกกปรากฏวามทอง สรอยทอง เหรยญเงนเพชรนลจนดา ผาไหม ฯลฯ ไหลออกมา พอผาลกทสอง มกระสอบขาวไหลออกมาไมหยด พอผาลกทสาม กมคนงานนบรอยคนไหลออกมาชวยสรางบานมงหลงคากระเบองพรอมสรางประตใหญเสรจในกะพรบตา

(จากเรอง ฮงบกบนลบ)

1.2.13 นามนงา (참기름, Chamgireum) นามนงา เปนเครองปรงทชาวเกาหลนยมใชกนมากมาแตโบราณจนถงปจจบน ซงมกล

หอมและสเหลองออน เรองทสะทอนภาพนามนงา ไดแกเรอง นองสาวสนขจงจอกกบสามพนอง และพระอาทตยกบพระจนทร มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

บตรชายคนโตทกาลงเฝาคอกววกเหนนองสาวตวเลกนารกของเขา เดนออกจากหองมายง

คอกวว ทานามนงาในมอแลว ลวงเขาไปในกนววแลวดงตบออกมากน กอนทจะกลบหองเหมอนไมมอะไรเกดขน

(จากเรอง นองสาวสนขจงจอกกบสามพนอง)

61

1.2.14 ฟก (호박, Hobak) ฟกเปนชอไมเถาชนดหนง ผลใหญรปกลมหรอร เมอแกผวแขงมคราบขาว กนได

เมลดใชทายา มหลายพนธ ตางกนทลกษณะของผล ชาวเกาหลนยมรบประทานทงฟกเขยวและ

ฟกทอง โดยเฉพาะฟกทองนน มสรรพคณ ในการหายบวม จงหญงหลงคลอดนยมรบประทานโดยตมฟกทองกบแปงขาวเหนยวเปนฟกทองตมนาตาล เรองทสะทอนภาพฟก ไดแกเรอง นางฟากบ

คนตดฟน และ แมผฉลาด มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

เมอคนตดฟนไดพบมารดา มารดาไดนาฟกทองตมนาตาลรอน ๆ ใสถวยให บตรชายกน บงเอฟกทองตมนาตาลรอน ๆ หกรดคอมาทาใหมาตนสะบดคนตดฟนตกจากหลงมา

(จากเรอง นางฟากบคนตดฟน )

1.2.15 สตรอเบอร (딸기, Ttalgi) สตรอเบอรเปนผลของพชยนตน ชนด Fragaria ในวงศ Rosaceae รบประทานสดหรอ

ทาเปนแยมหรออาหารกระปองตาง ๆ ส ตรอเบอรรเปนผลไมตนฤดใบไมผล เรองทสะทอนภาพสตรอเบอร ไดแก เรอง ลกกตญญหาสตรอเบอรในฤดหนาว และ สตรอเบอรในฤดหนาว มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

วนหนง มารดาบอกแกบตรชายของตนวา กาลงจะตาย รสกวาหากไดกนสตรอเบอร กคงจะหายปวย แตช วงนนเปนฤดหนาว จะหาสตรอเบอรทไหน ตองรอไปอยางนอยอก 3-4 เดอน แตบตรชายกอยากใหมารดากนสตรอเบอ... วนหนง ขณะทอยในปาลก เขา ไดพบสตรอเบอรสแดงสดสามลกโผลจากเถาซงถกปกคลมดวยหมะ เขารสกดใจมากจงรบเกบมาใหมารดารบประทาน พอมารดารบประทานสตรอเบอรสามลกกหายปวยอยาง นาอศจรรย

(จากเรอง ลกกตญญหาสตรอเบอรในฤดหนาว)

1.2.16 หวไชเทา (무우, Muu) หวไชเทา เปนไมลมลกประเภทหนง ในวงศ Cruciferae ชาวเกาหลนยมรบประทาน

กนมาก สวนใหญ ดองกบเครองปรงเปนคมชหวไชเทา หรอประทานสด ๆ กได เรองทสะทอนภาพหวไชเทา ไดแก เรอง เดนทางไปแสวงหาโชค และวธกาจดเสอราย มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มหญงชรา อาศยอยตามลาพงทชายปาแหงหนง นางทามาหากนโดย

ปลกหวไชเทาไวในสวนเลก ๆ หนาบาน แตบอยครงทเสอรายเขามาขโมยกนหวไชเทาและทาลาย

62

สวน ของนาง (จากเรอง วธกาจดเสอราย)

1.2.17 คมช (김치, Kimchi) คมช เปนผกดองของเกาหลทมชอเสยงมาก เนองดวยภมอากาศทชดเจน 4 ฤด ชาว

เกาหลตองถนอมอาหารไวรบประทนฤดหนาวซงกนดารผกผลไมเปนอยางมาก ดวยเหตน ทาใหชาวเกาหลตองถนอมอาหารดวยกรรมวธบางอยางเพอปอง กนผกหรอผลไมสดเสยหรอเสอมคณภาพไวรบประทานในฤดหนาว ซงเปนภมปญญาของบรรพบรษเกาหลอยางหนง เรองทสะทอน

ภาพคมช ไดแกเรอง ชนซอนบเจาบาวง เพยงเรองเดยว ตวอยาง

ยายกลบมากถกงตอวา นางจงไปบานขนนางอกครง ภรยาขนนางกส งใหคนใชตกคมชใหยาย ยายกลบบานถกงตอวาอก

(จากเรอง ชนซอนบเจาบาวง)

1.2.18 เตาเจยว (된장, Doenjang) กบซอว (간장, Ganjang) เตาเจยว หมายถงถวเหลองทหมกเกลอสาหรบปรงอาหาร สวนซอวเปนนาหมกทมร

เคมสดา ชาวเกาหลนยมใชเตาเจยวทานาแกงหรอใชเปนเครองปรงทวไป และใชซอวสาหรบปรงรเคมทวไป ซงยงเปนทนยมรบประทานกนอยจนถงทกวนน เรองทสะทอนภาพเตาเจยวกบซอว ไดแกเรอง ชนซอนบเจาบาวง เพยงเรองเดยว ตวอยาง

ยายจาใจตองไปทบานขนนางแตไมกลาพด ภรรยาขนนางออกมาเหนยายเกาะเสาบานลงเลอยกนกวาจะมาขอสงของ จงสงใหคนใชตกเตาเจยวกบซอวใหยาย

(จากเรอง ชนซอนบเจาบาวง)

1.2.19 ตนหอม (파, Pha) ตนหอม หมายถงชอไมลมลก ในสกล Allium วงศ Alliaceae กลนฉน ใชปรงอาหาร

ชาวเกาหลนยมรบประทานมาแตสมยโบราณ และยงคงเปนทนยมรบประทานกนอยเพราะถอวาเปนผกบารงสขภาพ เรองทสะทอนภาพตนหอม ไดแก เรอง สงคมคนกนคน มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

หลายปผานไป เขาเดนทางถงเมองเมองหนง เมองนเหนคนเปนคน เหนววเปนวว จงถาม

63

ชาวบานวาเปนอยางนไดอยางไร ชาวบานตอบวาเพราะคนในเมองนกนตนหอมทมคณลกษณะพเศษ คอ เมอกนแลวคนจะเหนคนเปนคน เขาจงนาตนหอมกลบบานมาปลกและแจกจายใหชาวบานกน ตงแตนนมา หมบานเขากไมมคนใดกนคนอกตอไป

(จากเรอง สงคมคนกนคน )

1.2.20 ถวแดงตม (팥죽, Patjuk) ชาวเกาหลนยมทาถวแดงตมนาตาลรอนรบประทาน ณ วงดงจ (동지, Dongji, วนท

กลางคนยาวทสดรอบป)โดยเชอวาสของถวแดงจะปองกนผเขาบาน เรองทสะทอนภาพถวแดงตม ไดแกเรอง วธกาจดเสอราย มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

วนหนง นางพบเสอตวนนกาลงขโมยผกของนาง นางจงบอกกบเสอวาใหมาเยยมบานนางคนน เพราะนางจะเลยงถวแดงตมนาตาล เสอกตกลง

(จากเรอง วธกาจดเสอราย)

1.2.21 แนงอ (냉이, Naeng-i) แนงอ เปนพชเตยชนด Brassicaceae มดอกสขาว บานในตนฤดใบไมผล ชาวเกาหล

นยมรบประทานหนอแนงอโดยยาหรอทาเปนซปเตาเจยวแนงอ เรองทสะทอนภาพแนงอ ไดแก เรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

จากนน ชายชรากไปทบานบตรสาว แมวามแตขาวสวยกบซปเตาเจยวแนงอ 1 เทานน แตกรบประทานไดอยางเอรดอรอยกลบมา

(จากเรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ )

1.2.22 ผกกาดขาว (배추, Baechu) ผกกาดขาวเปนชอไมลมลกประเภท B. Chinensis Juel. Var. pekinensis Rupr. ซง

ชาวเกาหลนยมใชทาเปนคมชมากทสด เรองทสะทอนภาพผกกาดขาว ไดแก เรอง คนกลายเปนวว มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

1냉이 (Naeng-i) : พชจาพวก Capsella Bursapastoris มดอกสขาว มกจะเกดในปลายฤดหนาวถงตนฤดใบไมผล

คนเกาหลนยมนาใบหญามาทาซปเตาเจยว

64

ชายชราเตอนชาวนาทซอไปวาหามใหววตวนกนผกกาดเดดขาดเพราะมนจะตายทนท หลงจากถกขายใหกบชาวนา ชายหนมววตองทางานอยางเหนดเหนอยตงแตไกขนจนถงดวงดาวขนทก ๆ วน หลายวนตอมา ชายหนมววกไมสามารถทนไดอกตอไป จงตดสนใจจะฆาตวตายโดยกนผกกาด

(จากเรอง คนกลายเปนวว)

1.2.23 พรกปน (고춧가루, Kochuggaru) พรก เปนชอไมลมลกในสกล Capsicum ในวงศ Solanaceae ผลมรสเผด มหลายชนด

เชน พรกขหน พรกหยวก พรกชฟา เปนตน พรกของเกาหลเปนประเภทพรกชฟา ใชเปนเครองปรง

เพมรสเผดหรอรบประทานสด ๆ ชาวตะวนตกนาพรกเขามาในประเทศเกาหลหลงศตวรรษท 16 เรองทสะทอนภาพพรกปน ไดแกเรอง วธกาจดเสอราย มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

จากนนนางเอาพรกปนใสลงในอางนาในครว ... เมอเสอเปา ขเถากเขาตาเสอ นางกใหเสอไป

ลางตาในครว เสอไปลางตาในอางนาทนางใสพรกปนไวกแส บตา (จากเรอง วธกาจดเสอราย)

1.2.24 พทรา (대추, Daechu) พทรา เปนผลของพชยนตน ชนด Ziziphus mauritiana Lam. ในวงศ Rhamnaceae

ผลมทงกลมและร ชาวเกาหลนยมรบประทานพทราสด ๆ หรอตากแหงใชเปนยาอกดวย เรองทสะทอนภาพพทราไดแก เรอง เวลาของซนซอน มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

ดการเลนหมากลอมอยพกหนง เขารสกหวนาขนมา ซนซอนกเหมอนรใจเขา สงเหยอกเหลากพทราสดใหเขากน เขากนไปดการเลนหมากลอมไปจนลมเวลา

(จากเรอง เวลาของซนซอน )

1.2.25 มนฝรง (감자, Gamja) มน เปนชอเรยกไมเถาหรอไมตนหลายชนดหลายสกล มนฝรงเปนชอมนชนด

Solanum Tuberosom ในวงศ Solanaceae หวใชเปนอาหารได ตาทกาลงงอกออกมาเปนพษ ชาวเกาหลนยมรบประทานมนฝรงแทนอาหารหลก ในกรณทขาดแคลนเขาเจา เรองทสะทอนภาพมนฝรง ไดแก เรอง เสอแหงภเขาคมคง มเพยงเรองเดยว

65

ตวอยาง จากนน เขาออกเดนทางตอไปสกระยะหนง พบหญงชรากาลงขดมนอย ชายหนมรสกหวขนมา

จงขอมนกนหวหนง แตหญงชราปฏเสธ อางวาวญญาณสามตนทเพงถกคนรายยงตายมาขอรองใหขดมนใหกน

(จากเรอง เสอแหงภเขาคมคง)

1.2.26 โมมล (모밀, Momil) หรอ เมมล(메밀, Memil) โมมลหรอเมมล เปนพชชนด Fagopyrum esculentum/F. sagittatum ในวงศ

Polygonaceae เปนพชสงประมาณ 50-80 cm ใบไมสามเหลยม ดอกมสขาว เมลดมนาตารบประทานได แปงเมลดเมมลนนทาขนมปงหรอเสนบะหมได มประโยชนในการปองกนโลหต

แขงตว เรองทสะทอนภาพโมมล ไดแกเรอง นทานไมรจบ มเพยงเรองเดยว

ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มคน ๆ หนงทปลกโมมลดอกขาว ๆ ไวทภเขาหนาบาน ขาวคอชายชรา ชายชราหลงงอ

(จากเรอง นทานไมรจบ)

1.2.27 หอยนางรม (굴, Gul) หอยนางรม เปนชอสตวไมมกระดกสนหลงจาพวกกาบค สกล Saccostrea forskali ใน

วงศ Ostreidae ชาวเกาหลนยมรบประทานเปนสด ๆ มราคาคอนขางสง เรองทสะทอนภาพหอยนางรม ไดแกเรอง คนรบใชเจาปญญา มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

ทนใดนน มเสยงพอคาขายหอยนางรมสดผานมาพอด ขนนางคมสงใหมกดงอซอหอยนางรมสดมาชามหนง มกดงอไปซอชามหนงแลวเอานวไปจมในชามนนแลวคน ๆ ระหวางเดนกลบมา ขนนางถามวาทาไม มกดงอกตอบวาตนทาขมกหยดลงไปในชามและแยกไมออกวาอนไหนคอนามกแลอนไหนคอเนอหอยนางรมจงคนอย

(จากเรอง คนรบใชเจาปญญา )

1.2.28 แอบเปล (사과, Sagwa)

แอบเปล เปนผลของพชยนตน ชนด Malus ในวงศ Rosaceae ซงเปนพชทปลก

66

ในประเทศเขตอบอน ผลมลกษณะกลม สแดงหรอเหลอง มรสหวานอมเปรยว แอบเปลเปนผลไมประจาฤดใบไมรวง แตปจจบนสามารถรบประทานไดตลอดสฤด เรองทสะทอนภาพแอบเปล ไดแก เรอง เสอแหงภเขาคมคง มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

ทงสองชวยกนเอามดผาผนงทองเสอเพอจะออกมา เสอเรมรสกปวดทอง จงไปหาเพอนหมเฒาทเปนหมอ หมจงสงใหเสอกนผลไมและนา เสอกกนแอบเปลและดมนาแรเขาไป

(จากเรอง เสอแหงภเขาคมคง)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนภาพอาหารการกนเกาหลแบบดงเดมทสบทอดกนมา

จนถงปจจบน ไมวาจะเปนขาวกบของกนททาจากขาว ผลไม ผก สตวนาและพชน า พชผลนอกจขาว เชน ถวแดง และโมมล ฯลฯ จนกระทงการถนอมอาหารแบบดงเดมของชาวเกาหล นอกจากนแลว ภาพสะทอนอาหารการกนทปรากฏในนทานพนบานเกาหลยงแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางภมอากาศกบอาหารการกนอกดวย

1.3 การสรางบาน การสรางบานของชาวเกาหลทปรากฏในนทานพนบานเกาหล สามารถจาแนกเปนสอง

ประเภทใหญ ๆ คอการสรางบานของคนยากจนทเรยกวา โชกา (초가, Choga, บานโชกา ,บานหลงคาฟาง) กบการสรางบานของคนรวยทเรยกวา กวาจบ (기와집, Kiwajip,บานหลงคากระเบอง)

1.3.1 โชกา คาวาโชกา หมายถง บานฟางหรอบานหญา มลกษณะคลายกระทอม เปนทอยของ

ชาวนาหรอคนจน ฝาผนงทาดวยดนเหนยวผสมกบฟาง หลงคามงดวยฟางทบซอนหลายชนกนแดดฝนไดด สวนใหญจะปลกตนฟกทองหรอนาเต าใหเลอยขไปบนหลงคา บานโชกาใชไมสนเปนเสา มธรณประตและประตทมลกษณะเปนวงกบกรอบไมบดวยกระดาษ และมนอกชาน ภายในโชกา อาจจะเปนหองโลงเดยว หรอแบงเปนหองเลกหลายหอง ขนอยกบสมาชกครอบครว สวนครวทาเปนหองเลก ๆ อยชายคาขางบาน ลานหนาบาน มคอกเลยงสตวและหองนาอยนอกอาคาร การสรางบานแบบโชกาน

67

มรปแบบเรยบงาย ใชวสดทหาไดงายจนกลายเปนสญลกษณของคนยากจน แตบานโชกามคณสมบตด อยสบาย ในฤดรอนเยนสบายและในฤดหนาวอบอน นบวาเปนภมปญญาของ

บรรพบรษเกาหล เรองทสะทอนภาพการสรางบานแบบโชกา ไดแกเรอง กาเนดดาวหมใหญ, คน

กลายเปนวว, ชายแกเนองอก, ชนซอนบเจาบาวง, เดนทางไปแสวงหาโชค, ปลาองงอในฤดหนาว, พระอาทตยกบพระจนทร, ลกสะใภกลายเปนบตรสาว, วธกาจดเสอราย, สนขกบแมว, เสอกบภรรยาคนเผาถาน, อทกภยกบลกตนไม, และ ฮงบกบนลบ มทงสน 13 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มแมมายคนหนงอาศยอยกบบตรชาย 7 คน ในบานโชกาบรเวณเชงเขา ถงแมวาพวกเขาไมรารวยนกแตกมความสข

(จากเรอง กาเนดดาวหมใหญ) จนฟา คา เขาเหนแสงไฟกะพรบอยดานหนาจงเดนตรงไป สงเกตเหนมบานโชกาโกโรโกโสหล

หนง เขาเหนหญงชราคนหนงกาลงกอไฟอยในครว ชายหนมเขาไปทกแลวขอคางคนสกคน (จากเรอง เดนทางไปแสวงหาโชค )

กาลครงหนงนานมาแลว มหญงมายคนหนง อาศยอยกบบตรชายและบตรสาวในบานโชกาท

อยในหบเขา นางตองเดนไปทางานบานขนนางทอยหมบานอนซงไกลมาก (จากเรอง พระอาทตยกบพระจนทร)

กาลครงหนงนานมาแลว มชาวประมงชราคนหนง อยกบภรรยาในบานโชการมฝงทะเล ... เมอ

ถงบาน แกเลาเรองทงหมดใหยายฟง ยายดใจมากแลวบอกวาถาเปนจรง ขอใหไดบานหลงใหญ

งดงาม ทนใดนน บานโชกาเกากหายไป มตกใหญมาตงอยแทนท (จากเรอง สนขกบแมว)

1.3.2 กวาจบ

คาวากวาจบ หมายถง บานหลงคากระเบอง บานของคนรวยทเรยกวากวาจบสวนใหญจะปลกบนทดนกวางขวาง มกาแพงสงลอมรอบ บานหลงใหญประกอบดวยบานหลงเลก ๆ หลายหลง มบานทเปนหองครวตางหาก บานหลงใหญและหองบรวาณในกวาจบจะมเครองเรอนเครองประดบหอง ซง

68

สวนใหญจะนยมตงฉากกนหองทเรยกวาเบยงพง (병풍, Byungpung, มลกษณะเปนแผนไมตดบานพบใหพบคลได) ไวในหองทกหอง ลานหนาบาน มกมคอกเลยงสตวและยงขาว

เรองทสะทอนภาพการสรางบานแบบกวาจบ ไดแก เรอง กาเนดดาวซมแทซอง, ขายรมเงา, คนรบใชเจาปญญา , งยกษพนป, บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว, พระสงฆกบหญงช และ รงเรองเพราะลกมบญวาสนา มทงสน 7 เรอง ตวอยาง

จนกระทงพระอาทตยตกดน พระจงขออนญาตคางคนทบาน หญงสาวปฏเสธโดยอางวาไมมหองสาหรบแขก พระขอนอนทคอกมา หญงสาวจงตกลง พอตกกลางคน พระมาออนวอนวาคอกมาหนาวเหลอเกน ขอเขาไปนอนทหองครว หญงสาวยอม อกสกพกหนง พระมาออนวอนอกวาหองครวกหนาวเชนกน ขอเขาไปนอนทหองหลงหองหญงสาว หญงสาวกอนญาตอก สกครหนง พระกออนวอนอกวาหองนนกหนาว จงขออนญาตนอนทมมหลงฉากกนหอง หญงสาวใจออนขนมาจงอนญาต และในทสด หญงสาวกบพระกไดเสยกนในคนนน

(จากเรอง กาเนดดาวซมแทซอง) พอพระอาทตยคลอยตาลง เงาไมกทอดยาวเขาไปในลานหนาบานของชายชรา ชายหนมกลกข

ยายตามเงาเขาไปในลานหนาบาน แมชายชราจะหามปรามอยางไร ชายหนมกไมฟง ยงคงยายตาม

รมเงาไปเรอย ๆ จากนอกบานสสนามบาน ระเบยงบาน จนกระทงถงหองนงเลน จนกวาเงาจะหายไป (จากเรอง ขายรมเงา)

เธอจงเลาเรองเดกหนมใหฟง และตกลงกนวาจะรวมมอกนเพอชวยชวต เขา สองสาวพา

บตรชายโทนซอนไวหลงฉากกนหองแลวรอเสอ (จากเรอง บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว )

นอกจากการสรางบานดงกลาวแลว การสรางบานของเกาหลยงมลกษณะพเศษ คอ

แตละหมบานจะมบอนาของหมบานอยทกหมบาน และมตนหลวปลกไวขาง ๆ บอนาทกแหง เหตผลวารากตนหลวทาหนาทกรองนาใหสะอาดขน ถอวาเปนภมปญญาของบรรพบรษเกาหล

อยางหนง ซงทาใหชาวเกาหลมนาบาดาลทสะอาดดมไดปลอดภย ตวอยาง

เขาสงเกตโดยรอบแลว จงตดสนใจปนขนไปบนตนหลวทปลกไวขางบอนา สกครหนงกเหนหญสาวทนเหยอกนาบนศรษะออกมาตกนาทบอน า พอหญงสาวตกน า อศวนกเอาใบหลวก าหนงโยนลหญงสาวกตกใหม ทาเชนนอย 3 ครง หญงสาวกเงยหนาขนมามองบนตนไมเหนอศวน

(จากเรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1)

69

เดกทงสองวงหนไปหลงบานแลวปนขนบนตนไมใหญขาง ๆ บอนา เสอหาจนทวและบงเอญเหเงาเดกสะทอนอยในบอ คดวาเดก ๆ ลงไปแอบในบอ จงพยายามดงเดกทงสองขนมาจากบอ เดกเหนดงนนจงหวเราะดวยความขบขน เสอจงรวาเดกอยบนตนไม

(จากเรอง พระอาทตยกบพระจนทร)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนภาพการการสรางบานเกาหลในสมยโบราณวา การ

สรางบานแบบโชกาไดปรากฏในนทานพนบานมากกวาบานกวาจบ แสดงใหเหนวานทานพนบานเปนเรองของคนจนหรอสามญชนทวไปทอาศยอยในบานโชกา การสรางบานของสามญชนกบชนชนสงมลกษณะตางกนในดานรปลกษณภายนอกหรอวสดทใชปลกบาน แตมลกษณะเหมอนดานโครงสรางการสรางบานเปนสงทสะทอนใหเหนชวตความเปนอยของคนในสมยนน อกทงเปนเครองแสดงภมปญญาของบรรพบรษอกดวย

1.4 เครองมอเครองใช เครองมอเครองใชถอเปนภมปญญาของบรรพบรษอยางหนง ทแสดงใหเหนวถชวตของ

ชาวบาน นทานพนบานสะทอนภาพเครองมอเครองใชตาง ๆ ซงสามารถจดเปนลาดบตามความถทปรากฏ ดงน

1.4.1 มด (칼, Khal) มด เปนเครองใชสาหรบฟน ผา จก เหลา เปนตน ใบมด ทาดวยเหลก มลกษณะเปน

แผน รปยาวร มคมดานหนง มสนอยอกดานหนง หรอมคมทงสองดาน เรองทสะทอนภาพมด ไดแก เรอง กาเนดดาวซมแทซอง, เดกเคราะหราย , นกเดนทาง สนขจงจอก และเสอ, ผพยาบาท และ พระสงฆกบหญงช มทงสน 5 เรอง ตวอยาง

พอบดาร กพยายามจะฆาบตรสาว เพราะอบอายบตรสาวทาเสยชอเสยงวงศตระกลเปนอยางยง และหญงสาวไมสามารถดาเนนชวตอยางผหญงอนไดอก เมอบดายกขวานเพอทจะฆาบตรสาว ดามขวานกลบหกตกลงมา และเมอชกมดออกมา ใบมดกหกตกลงมาอยางนาประหลาด

(จากเรอง กาเนดดาวซมแทซอง)

พอเหนสาวสวยพระกเกดอารมณเพศขนมาทนทจงพยายามจะขมขน แตหญงสาวไมยอม ในทสด เขาจงเอามดแทงหนาอกของหญงสาวนนจนตาย

(จากเรอง ผพยาบาท)

70

1.4.2 ชเก (지게, Jige) ชเก เปนเครองใชขนของ เชน กองฟนไม กระสอบ

ขาว กระสอบปย เปนตน ชเกมลกษณะเปนโครงไม มสายสะพายไหลแบกไวบนหลงเชนเดยวกบเป ใชคกบไมเทา ชเกเปนเครองใชประจาของชาวเกาหลมาแตโบราณ มกนทกบาน ตอมาประมาณปค.ศ. 1970 มรถเขนและรถยนตสาหรบขนของใหใชกนอยางแพรหลาย ทาใหชเกหายไปจากชนบท

เรองทสะทอนภาพชเก ไดแก เรอง ความสขทยมมาชวคราว, โครยอจง, แมผฉลาด และ วธกาจดเสอราย มทงสน 4 เรอง ตวอยาง

ชาบกกบภรรยาใชชวตอยางมความสข แตทขาดไปสงเดยว คอ ความรารวย ชาบกขยนทางาจนเหนอยและแบกฟนเตมชเกทงวน

(จากเรอง ความสขทยมมาชวคราว)

มชายคนหนงซงมมารดาอายครบ 70 ป เขาจงจาใจตองนามารดาไปทงตามกฎหมายของสงคมนน วนทแบกมารดาไวบนชเกและปนภเขาไปเพอพามารดาไปทง เขาสงเกตเหนวาแมกาลงหกกงสนแลวทงไวบนทาง

(จากเรอง แมผฉลาด)

1.4.3 โอง (옹기, Ong-gi)

โอง เปนภาชนะเคลอบดนเผา มปากเลก กนเลก ตรงกลางปอง ขนาดใหญกวาไห ใชสาหรบใสกระเทยมดองหรอเกลอเปนตน ชาวเกาหลใชโองมาเปนเวลาหลายพนป ชาวเกาหลนยมใสคมชในโองและฝงดน ไวตงแตฤดใบไมรวง เพอทจะรบประทานคมชสด ๆ ตลอดฤดหนาวทขาดแคลนผกสด ดนทปนโอง ซงมฟองอากาศขนาดเลกทมองไมเหนจานวนนบไมถวน จงเปรยบเสมอนเครองปนดนเผาทหายใจ

ได ชวยรกษาความสดของสงของทใสในนนไดตลอดเวลา1

1คม ยง บอม. (2000). ความเขาใจในวฒนธรรมดงเดมเกาหล. หนา 104.

71

เรองทสะทอนภาพโอง ไดแก เรอง เจาหญงหอยทาก, เดกกตญญปราบเสอ, นางองงอกบชายยากจน และ ภตหน มทงสน 4 เรอง ตวอยาง

เขาพยายามจะหาทมาของเสยง พอกมลงไปมองหากมเพยงหอยทากตวเลกสวยงามเปลงแสงอยเทานน เขาจงนาหอยทากนอยมาใสไวในโอง ... วนตอมากเชนกน เขาอยากรวาใครทา จงแอบซอนตวเฝามองอยแทนทจะออกไปทางาน พอถงเวลา มสาวรปงามออกมาจากโอง

(จากเรอง เจาหญงหอยทาก) ทาพธแสดงความเคารพเจาท แลวคลานเขาไปในถาอยางระมดระวง กพบโองใบหนงตามท

สามบอก เมอเปดโองดกมทองคาเหลองอรามเตมโอง (จากเรอง ภตหน)

1.4.4 ขวาน (도끼, Dokki) ขวาน เปนเครองมอสาหรบตด ฟน ผา ถากไม ทาดวยเหลกมสนห นาใหญใสดาม เรอง

ทสะทอนภาพขวาน ไดแก เรอง กาเนดดาวซมแทซอง, พระอาทตยกบพระจนทร และ เวลาของซนซอน มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

เสอถามวาขนไปไดอยางไร พชายตอบวาเอานามนงามาทาจงขนมาได เสอทาตามแตไมไดผลเดกทงสองหวเราะ แตเดกหญงพดโพลงออกมาวาตองใชขวานตดตนไมใหเปนรอย เมอนกขนมาไดวาพดผดกสายไปเสยแลว

(จากเรอง พระอาทตยกบพระจนทร) กาลครงหนงนานมาแลว มชายตดฟนคนหนงเขาไปตดไมในปา ... พอรตวกใกลคาแลว เขาจงร

ขอตวกลบบาน แตพอหนไปมองขวานทวางไวขางกรสกแปลกใจทดามขวานผไปหมด เขารบเดนทางกลบบาน

(จากเรอง เวลาของซนซอน )

1.4.5 เสอ (돗자리, Dotjari) เสอ เปนเครองสานชนดหนงสาหรบปนงและนอน ชาวเกาหลนยมใชไมไผสานและป

ไวบนเฉลยงหนาบานในฤดรอน เรองทสะทอนภาพเสอไดแก เรอง ขายรมเงา, บตรสาวมายแตงงานใหม และวธกาจดเสอราย มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

72

ชายชราผดนอนหลบอยใตรมเงา ... ชายชราพมพากบตนเองวาชายหนมโงทสด แลวมวนเสอกลบบาน

(จากเรอง ขายรมเงา) เมอเสอรตววาเสยร พยายามจะวงหน แตเหยยบขววทหนาประตครวลนลมบนเสอฟาง นางรบ

มวนเสอฟางแลวใสชเกแบกเสอเอาไปทงทะเล (จากเรอง วธกาจดเสอราย)

1.4.6 กระถางถาน (화로, Hwaro)

กระถาง เปนภาชนะปากกวาง มรปตาง ๆ สาหรบปลกตนไมหรอใสนาและอน ๆกระถางถานมลกษณะกลมมหจบ ทาจากโลหะ ใสถานตดไฟวางไวในหองเพอใหเกดความอบอนในฤดหนาว

เรองทสะทอนภาพกระถางถาน ไดแก เรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ และ วธกาจดเสอราย มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

แตในถวยขาว มงเหลอมตวใหญอยตวหนงจนกนขาวเซนไหวไมไดเลย ชายชรารสกโกรธจงผลกหลานชายตวนอยทกาลงวงเลนอยในหองไปทางกระถางใสถานโดนไฟลวก

(จากเรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ ) เมอเสอมา หญงชรากตอนรบเสอแลวใหเสอยกกระถางถานมาโดยอางวาหนาว เสอกไปยก

กระถางถานและบอกวาไฟกาลงจะมอด นางกใหเสอเปาไฟจะไดลก (จากเรอง วธกาจดเสอราย)

1.4.7 ครกกระเดอง (디딜방아, Didilbang-a) ครกกระเดอง เปนเครองมอสาหรบตาขาวเปลอกและเมลดพชบางชนด เชน ถว งา

จดเปนเครองทนแรงชนดหนงของเกษตรกร ครกกระเดองทาจากไมเนอแขง ซงประกอบดวยตวครก คนกระเดอง สาก และเสา 2 เสา เมอจะตาขาว ถว หรอแปงตาง ๆ กนาสงของทจะตาใสในครก

ผมหนาทตาจะเหยยบโคนกระเดองใหกดลงไปในหลม คนกระเดองจะยกตวขน สากซงอยทปลายอกดานหนงลอยสงขน เมอผตาปลอยเทาจากโคนกระเดอง สากกจะตกลงไปตาของทอยในครก การตานตองมผชวยอกคนคอยชวยตะลอมขาวหรอพลกขาวใหรวมอยตรงกนหลมครกเพอใหสากตาไดทวถง

73

เรองทสะทอนภาพครกกระเดอง ไดแก เรอง คนรบใชเจาปญญา และ ลกสะใภกลบใจ มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

เมอผานบานหลงหนง เขาเหนหญงคนหนง กาลงถบครกกระเดองทาขนมตอกอย ครกกระเดองเปนครกททางานคนเดยวลาบากและนางกกาลงอมลกอยดวย มกดงอแนะนาตวเองวาชอคาคอรา และอาสาจะชวยนางทางาน เขาชวยอมลกของนางไวแลวกลบขนมตอกไปเรอย ๆ จนขนมตอกเหนยวไดท นารบประทาน มกดงอสงเสยงบอกใหนางหยดสกคร เขาเอาขนมตอกออกมาจากครกแลววางลกของนางลงไปในครกแทน นางไมสามารถเขาไปอมลกเพราะหากถอนเทาสกนด สากกจะตาลกของนาง

(จากเรอง คนรบใชเจาปญญา ) สวนบดาสาม เมอไดกนอาหารอรอยกบเกาลดของโปรดทกวนกซาบซงในความกตญญของ

ลกสะใภ จงเรมชวยงานบานลกสะใภตงแตการขนผามาซกทรมแมนา สขาวโดยใชครกกระเดองซงเปงานหนก

(จากเรอง ลกสะใภกลบใจ)

1.4.8 ตะเกยบ (젓가락, Jeot-garak) ตะเกยบ เปนเครองมอใชสาหรบคบอาหาร

รบประทาน ทาดวยไม งา เงน หรอเหลก เปนตน เรองทสะทอนภาพตะเกยบ ไดแก เรอง กาเนดดาวซมแทซอง และ ชนซอนบเจาบาวง มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

หญงสาวจงออกมาบรจาคของใสยาม แตยามกไมเตม จงถามวาตองทาอยางไร พระกตอบวาตองใชตะเกยบเงนคบใส 9 ครงจงจะเตม หญงสาวจงทาตามนนแตกยงไมเตม

(จากเรอง กาเนดดาวซมแทซอง)

1.4.9 ธน (활, Hwal) ธน เปนชออาวธชนดหนง ประกอบดวยคนธนซงมสายธนสาหรบนาวยง และลกธนท

มปลายแหลม ใชในการลาสตวหรอการตอสเปนสวนใหญ เรองทสะทอนภาพธน ไดแก เรอง นกแมกพายยอดกตญญ และ พระสงฆกบหญงช มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

74

เขาเดนทางไปยงฮนยงเพอทจะสอบควากอ โดยไมลมเตรยมคนธนกบลกศรไปดวยเพราะกวาจะถงฮนยาง ตองปนภเขาหลายลกซงเตมไปดวยสตวราย ขณะทเดนทาง เขาเหนงใหญกาลงเลอยไปทรงนกแมกพายบนตนสนเพอจะกนลกนก พอเขาเหนกรสกสงสาร จงยงธนเสยบหวงแลวเดนทางตอไป

(จากเรอง นกแมกพายยอดกตญญ)

1.4.10 ไมฟาดผา (빨래방망이, Ppallae-Bangmang-i) ไมฟาดผาเปนดามไม ลกษณะแบนยาวประมาณศอกหนง ในสมยทยงไมมผงซกฟอก

หรอสบ ชาวเกาหลใชไมฟาดผาฟาดลงบนผาทจะซกเพอขจดคราบ เรองทสะทอนภาพไมฟาดผา ไดแกเรอง ชนซอนบเจาบาวง และ บดาสามเปลยนใจสะใภ มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

เธอจงถามหาสามของเธอ หญงชราสงใหเธอซกผาขาวใหเปนผาดาและผาดาใหเปนผาขาว เธอกทาตามนน เสรจแลวหญงชราเอาไมฟาดผามาลอยนาแลวใหเธอขนไปบนไมนน เธอรสกกลวจมนแตกทาตาม พอหญงสาวกระโดดไปยนบนไมฟาดผากมาถงเมองลบแลในชวพรบตาเดยว

(จากเรอง ชนซอนบเจาบาวง) ขณะนน ลกสะใภซกผาอยรมลาธาร เมอบดาเดนไปบานเพอน ลกสะใภทกาลงซกผาอยรมลา

ธารกเหนบดาใสเสอนอกของสาม กรสกไมพอใจ นางถอไมฟาดผาวงตามบดาไป (จากเรอง บดาสามเปลยนใจสะใภ)

1.4.11 หนเหลกไฟ (부싯돌, Busitdol) หนเหลกไฟ เปนหนสาหรบใชเหลกตกระทบใหเกดประกายไฟเพอใหตดชดซงทาดวย

ดายหรอนน ชาวเกาหลสมยกอนใชสาหรบจดไฟเพอสบบหรเปนสวนใหญ เรองทสะทอนภาพหนเหลกไฟ ไดแก เรอง ความสขทยมมาชวคราว และ เสอแหงภเขาคมคง มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

มชายชราคนหนงเดนผานมา เหนชาบกกาลงเกบเกาลดกขอแลกเกาลดกบหนเหลกไฟ ชาบกรสกเสยดายเกาลดแตกยอมแลก ตอมา มนายพรานคนหนงมาขอหนเหลกไฟเพอจดชะนวนปนยงกวาง ชาบกกยอม

(จากเรอง ความสขทยมมาชวคราว) วนหนง ขณะทชายหนมกาลงพกสบบหรอย พระสงฆรปหนงมาขอชดเหลกไฟจดบหรสบ แต

เมออาปากสบ ชายหนมเหนพระมเขยวแหลมเหมอนเสอ (จากเรอง เสอแหงภเขาคมคง)

75

1.4.12 จอบ (삽, Sap) จอบ เปนเครองมอสาหรบขด พรวน หรอถากดน ทาดวยเหลกหนาแบบกวาง มดาม

ยาว เรองทสะทอนภาพจอบ ไดแก เรอง ลกกตญญไดด มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

เมอถงททเหมาะสม สามกเรมขดดนเพอฝงลก มเสยงจอบกระทบกบของแขง เขาจงขดตอไป

และพบทองคากบเงนทองมากมายฝงอยทนน (จากเรอง ลกกตญญไดด)

1.4.13 ตะกรา (바구니, Baguni) ตะกรา เปนภาชนะสานโปรงสาหรบใสสงของ มรปตาง ๆ บางชนดมหหว บางชนดไม

ม เรองทสะทอนภาพตะกรา ไดแก เรอง เดกเคราะหราย มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

สาวในฝนบอกกบเดกวาเธออยบนยอดเขาลกหนงหลงวด ใหเดกมาหาเธอทนน และใหโกหกพระสงฆวาอยากกนผกจงขอไปเกบผกทยอดเขาหลงวด วนรงขน เดกชายกถอตะกรากบมดสนขนเขาโดยบอกพระตามทหญงสาวในฝนสอนไว

(จากเรอง เดกเคราะหราย )

1.4.14 โถปสสาวะ (요강, Yogang) โถปสสาวะ เปนภาชนะ ทรงกลมปอม โดยมาก

ทาดวยโลหะหรอกระเบองเคลอบ ปากกวาง มฝาปด ใชสาหรบถายปสสาวะยามกลางคน เนองจาก การสรางบานของเกาหลในสมยโบราณมหองนาอยนอกอาคาร เรองทสะทอนภาพโถปสสาวะไดแก เรอง สามสะใภถกไลกลบ มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

ขณะทกาลงนอนหลบตอนกลางคน รสกปวดปสสาวะขนมา จงออกไปนอกหอง กเหนสงหนง

ขาว ๆ ในความมด นกวาเปนโถปสสาวะ จงถายลงไป ปรากฏวาไมใชโถแตเปนหนาผากบดาสาม (จากเรอง สามสะใภถกไลกลบ )

1.4.15 ทพพ (주걱, Jugeok) ทพพ เปนเครองตกขาวและแกง มรปรางคลายชอนแตใหญกวา ทาดวยทองเหลอง

76

หรอไม ชาวเกาหลในสมยโบราณนยมใชทพพไม แตปจจบน ใชทพ พพลาสตกเปนสวนใหญ เรองทสะทอนภาพทพพ ไดแก เรอง ฮงบกบนลบ มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

ฮงบกไปขอขาวทบานพ แตพสะใภใจรายนนกลบเอาทพพขาวตบหนาฮงบ ฮงบดใจทโดนตบดวยทพพขาว หยบเมลดขาวทตดอยทแกมใสปาก แลวรบหนแกมอกขางมาใหพสะใภตบ แตพสะใภเอาผากนเปอนมาเชดทพพแลวจงคอยตบอกท

(จากเรอง ฮงบกบนลบ)

1.4.16 หมอ (솥, Sot หรอ 가마솥, Gamasot) หมอ เปนภาชนะประเภทหนง มรปทรงตาง ๆ

สาหรบหงตมอาหารหรอใสของ หมอแบบดงเดมของเกาหลมขนาดใหญ ใชประโยชนหลายอยาง เชน หงขาว ตมนา ฯลฯ เรองทสะทอนภาพหมอเกาหล ไดแก เรอง ลกกตญญกบหวโสม มเพยงเรองเดยว

ตวอยาง ทงสองเอาบตรชายใสลงไปในหมอแลวตม แตสกพกเขากเหน บตรชายทถกตมเดนเขามาใน

บาน สามภรรยากเปดฝาหมอด พบหวโสมขนาดใหญอยในนน (จากเรอง ลกกตญญกบหวโสม)

1.4.17 หนฝนหมก (벼루, Byeo-ru)

หนฝนหมก เปนเครองใชฝนหมกเพอจมภกนเขยนหนงสอ เกาหลมสานวนวา เครองเขยนสสหาย คอ ภกน กระดาษ หนฝนหมก และกอนหมก แสดงใหเหนวาหนฝนหมกเปนครองใชประจาสาหรบนกเรยนในสมยโบราณ เรองทสะทอนภาพหนฝนหมก ไดแก เรอง พลบแหงมพษ มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

สามเณรกกนพลบแหงจนหมด แลวทบหนฝนหมกทพระสงฆหวงแหนมากแตก (จากเรอง พลบแหงมพษ)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนภาพเครองมอเครองใชของเกาหลในสมยโบราณ ไมวา

จะเปนมด ชเก โอง ขวาน เสอ กระถางถาน ครกกระเดอง ตะเกยบ ธน ไมฟาดผา หนเหลกไฟ จอบ

77

ตะกรา โถปสสาวะ ทพพ หมอ หรอหนฝนหมกกตาม ลวนสะทอนใหเหนวถชวตของชาวเกาหลใน

สมยโบราณไดเปนอยางด แถมยงแสดงใหเหนภมปญญาของบรรพบรษเกาหลอกดวย

1.5 การศกษา การศกษา หมายถงการเลาเรยน ฝกฝน และอบรม การศกษาเปนรากฐานแหงความ

เจรญรงเรองของชาตอยางหนง จงมความสาคญอยางยงในการพฒนาสงคม นทานพนบานไดสะทอนภาพสถานการศกษาและความมงหมายแหงการศกษาในสมยโบราณเปนอยางด

1.5.1 ซอดง (서당, Seodang) ซอดง เปนสถานศกษาชนประถมสมยโบราณของเกาหล เปนสานกเรยนขนาดเลกซง

มผมความรหรอผอาวโสหมบานเปนผสอนหนงสอใหแกเดกชายในหมบาน เนอหาการสอนเปนอกษรจนพนฐานหนงพนตว (천자문, Cheonjamun) กอน แลวจงสอนอาน หนงสอสภาษตสอนเดก และ ประวตศาสตรจน ตามลาดบ ซอดงไมจากดวยผเรยนแตสวนใหญเปนเดกหรอวยรน

เรองทสะทอนภาพซอดง ไดแกเรอง กอนมณของสนขจงจอก และ งกตญญ มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมคนหนง ไปเรยนหนงสอทซอดงทกวน วนหนงระหวางไปเรยน พบหญงรปงามคนหนงแสดงททาเสนหา

(จากเรอง กอนมณของสนขจงจอก) กาลครงหนงนานมาแลว มเดกหนมคนหนงเรยนหนงสออยทซอดง วนหนง ขณะทเขากาลงไป

เรยนทซอดงเชนเคย เหนงตวหนงนอนขดอยบนกอนหนใหญ (จากเรอง งกตญญ)

1.5.2 วด วด เปนศาสนาสถานในพทธศาสนา มกสรางบนภเขาทสงบเงยบ คนหนมทรกการ

เรยน จะเขาไปอานหนงสอในวดเพอเตรยมสอบควากอ เรองทสะทอนภาพการอานหนงสอทวดบนภเขาไดแก เรอง เดกเคราะหราย, พระสงฆกบหญงช และ เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2 มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

คนนน ชายหนมฝนเหนชายคนหนงเลาเรองใหฟงวา ความจรงเขาเปนสามของหญงสาวคนนน เคยไปเรยนหนงสอทวดทพระสงฆรปนนอาศยอย พระสงฆกบภรรยาของเขาเปนชกนวางแผน

78

ฆาเขาแลวทงศพไวในถา จากนนกลบมาโกหกกบพอแมไววาเขาถกเสอจบกน ซงทงคยงเปนชกนจบดน

(จากเรอง พระสงฆกบหญงช) กาลครงหนงนานมาแลว สมยทนกศกษาชอบออกไปหาความสงบตามภเขาและอาศยอยใน

วดตามลาพง เพอทจะมสมาธดหนงสอเตรยมสอบชงตาแหนงขนนางในเมองหลวง มนกศกษาหนมคนหนงออกจากบานไปอานหนงสออยทวดบนภเขา ครบสามป จงไดกลบบาน

(จากเรอง เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2)

1.5.3 การสอบควากอ (과거, Kwageo) ความมงหมายของการศกษา การสอบควากอ เปนการสอบไลตาแหนงเปนขาราชการระดบสง ซงเคยเปนระบบ

ประเมนความสามารถของขาราชการทประเทศจนใช ตอมา ยคโครยอ (고려, Koryeo) รบระบบนมาใชเพอใหชนชนสงสมครสอบเปนขาราชการ และเมอยคโชซอน (조선, Choseon) เรมเปดโอกาสใหชนชนสามญทวไปสามารถสมครสอบไลตาแหนงขาราชการระดบสงไดดวย การสอบควากอจงเปนหนทางทชายสามญชนสามารถเปลยนสถานะทางสงคมใหสงขนได ดวยเหตน การสอบควากอจงมการแขงขนสงถงขนาดมคนเตรยมสอบตลอดชวตกยงสอบไมผานกม ตองมความมานะพยายามและความอดทนสงจงจะสอบได 1

ชายชาวเกาหลไมวาจะเปนชนชนสามญหรอชนชนสงกตาม ตองสอบควากอผาน และหากสอบไดทหนงจะเปนขนนางชนสงสด จงตองเตรยมตวเปนเวลาหลายปกอนทจะสอบควากอ เมอพรอมแลว คนตางจงหวดกจะออกเดนทางไปยงเมองหลวง (한양, Hanyang) เพอสอบ พวกเขาตองเดนเทาหรอขมาไปหลายวน ระหวางทาง คางคนทโรงเตยม (주막, Jumak) หรอขออาศยคางคนทบานชาวบาน ซงเปนเหตทชาวเกาหลมกจะยอมรบแขกแปลกหนาเขานอนคางคนทบานตวเอง แตตอมา มการโกงขอสอบกนเกดขนบอย ๆ จนกระทงยกเลกการสอบไปเมอปลายศตวรรษท 19

เรองทสะทอนภาพการสอบควากอ ไดแกเรอง คนรบใชเจาปญญา , งยกษพนป, โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2, นกแมกพายยอดกตญญ, บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว, พระสงฆกบหญงช, เมลดขาวฟางแลกภรรยา , เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2 และ ลกสะใภกลายเปนบตรสาว มทงสน 9 เรอง ตวอยาง

ขนนางคมมความประสงคทจะสอบควากอใหไดเปนอนดบหนงเพอจะเลอนตาแหนงเปนขน

1อ อฮวา. (1999). การทองเทยวประวตศาสตรประเพณพนบาน. หนา 266-273.

79

นางชนสงแตไมเคยสอบไดสกครง คราวน เขาตดสนใจจะเอาเงนตดสนบนขนนางชนสงทรจก จงเตรยมออกเดนทางไปเมองหลวงโดยมมกดงอเปนคนรบใชตดตวจงเชอกบงเหยนมา ... คนนน ขนนางกบมกดงอเดนทางไปถงโรงเตยมทใหญทสดในแถบนน ขนนางคมกพบเพอน ๆ ตระกลยงบนทไปสอบควากอดวยกนหลายคนจงดมเหลากบพวกเขา

(จากเรอง คนรบใชเจาปญญา ) กาลครงหนงนานมาแลว มซอนบยากจนคนหนงอาศยอยกบครอบครว ซงไปสอบควากอห

ลายรอบแตสอบไมไดสกท ...เขานกถงเพอนคนหนงทสอบควากอผานและกาลงรบราชการเปนขาราชการอยทเมองหลวง ซงเคยบอกเขาใหมาหายามทเขายากลาบาก ซอนบจงใสรองเทาฟาง ออกเดนทางไปหาเพอนทเมองหลวง

(จากเรอง งยกษพนป) พวกเธอใหชายหนมลองแตงกลอน ปรากฏวาบทกลอนนนมความไพเราะมาก ทาใหสองสาว

เชอวาเดกหนมเปนคนมความสามารถ จงบอกใหเขาไปสอบควากอในวนรงขน โดยมบดาของสองสาวเปนผคมสอบ เดกหนมรขอสอบลวงหนาจงสอบไดทหนง

(จากเรอง บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว )

กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมคนหนง ไปสอบควากอฝายบน หลายครงแตไมไดสกครง จงเปลยนมาฝกฝนวชาการตอสแลวไปสอบควากอฝายบ อกครง ... คนนน ชายหนมฝนถงบตรชายขน

นางอกครง ซงบอกกลอนแกเขาเปนการตอบแทนบญคณ และสงใหชายหนมไปสอบควากอใหม ชายหนมทาตามนนสามารถสอบไดตาแหนงขนนางชนสงฝายบน

(จากเรอง พระสงฆกบหญงช)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนภาพการศกษาของเกาหลในสมยโบราณวา ชาวเกาหล

ถอการศกษาเปนสาคญ แตเนองจากการแบงแยกชนชน ผชายสามญชนสวนใหญจะไดรบการศกษาระดบประถมศกษาทซอดงของแตละหมบาน หลงจากนน ตองศกษาดวยตนเองตอทวดหรอบนภเขา จดมงหมายแหงการศกษาคอการสอบควากอผาน เนองจากเปนวถทางทางเดยวทสามญชนจะยกฐานะเปนขาราชการระดบสง แมกระทงชนชนสงกตองสอบควากอเชนกน จงมการแขงขนกนสงและตางยอมสละเวลาหลายปในการเตรยมสอบควากอ สวนสถานศกษาชนมธยมทเรยกวา ฮยงโคย (향교, Hyangkyo) กบสถานอดมศกษาทเรยกวาซองคยนควน (성균관, Seongkyunkwan) นนไมปรากฏเนองจากเปนสถานศกษาสาหรบชนชนสงเทานน

1.6 การคมนาคม นทานพนบานสะทอนภาพการคมนาคมในสมยโบราณของเกาหลไดด ซงสามารถจาแนก

80

การคมนาคมได 4 ลกษณะ ดงตอไปน

1.6.1 การเดนทางโดยการเดนเทา ชนชนสามญหรอชนชนตาเกาหลในสมยโบราณไมมพาหนะใชเปนพเศษ เชนเดยวก

พอคาเรทตองเดนทางโดยการเดนเทา ผเดนทางตองเผชญอนตรายจากโจรและสตวปา จง เปนเหตอยางหนงทชาวเกาหลมความเมตตายอมรบแขกแปลกหนาเขาคางคนทบานตนเพอชวยใหปลอดภยจากอนตราย

เรองทสะทอนภาพการเดนเทามหลายเรอง ไดแก เรอง กระตายตดสนความ, กลบจากยมโลก, การตงใจเซนไหวบรรพบรษ, กาเนดดาวหมใหญ, คนกลายเปนวว, คนรบใชเจาปญญ า, โครยอจง, งยกษพนป, เจาสาวกลายเปนขเถา, โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2, ชายสองพนอง, ชนซอนบเจาบาวง, ซมชองบตรสาวกตญญ, เดนทางไปแสวงหาโชค, เดกกตญญปราบเสอ, เดกเคราะหราย, นกแมกพายยอดกตญญ, นองสาวสนขจงจอกกบสามพนอง, นกเดนทาง สนขจงจอก และเสอ, บดาสามเปลยนใจสะใภ, บญวาสนา, บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว, ผพยาบาท, พระอาทตยกบพระจนทร, พระสงฆกบหญงช, พอคาเกลอจบเสอได, ภตหน, เมลดขาวฟางแลก

ภรรยา, รงเรองเพราะลกมบญวาสนา, ลกพลบเดอนพฤษภาคม, ลกกตญญหาสตรอเบอรในฤดหนาว, ลกสะใภกตญญกบเสอ, ลกสะใภกลายเปนบตรสาว, เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2, เวลาของซนซอน, สลบเจาสาวระหวางฉด, สงคมคนกนคน, สนขจงจอกเกาหาง, เสอกบภรรยาคนเผาถาน และ เสอแหงภเขาคมคง มทงสน 40 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มพอคาเกลอคนหนง เดนทางเรขายเกลอจากหมบานหนงไปยงอกหมบานหนง วนหนง พระอาทตยกาลงจะตกดนขณะทเขาเดนอยในภเขาลก เขาจงตดสนใจพกคางคนทสสาน

(จากเรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ ) เดนทางหลายวน วนหนง ขณะทอยในปาลกพระอาทตยตกดนพอด มแตเสยงสตวปาดรายท

รองคารามดวยความหวโหย เขารสกกลวและพยายามหาทพกคางคน เขาเรงฝเทาเดนจนเหนแสงโคมทไกล ๆ จงรบเดนตามแสงนนไป ปรากฏวาเปนบานหลงใหญหลงหนง พอซอนบเคาะประต กมสาวงามอยางทไมเคยพบเหน ออกมาตอนรบเขา

(จากเรอง งยกษพนป) วนหนง นางเลกงานดกและไดทนตะกราขนมตอกทขนนางใหเอามาฝากลก เมอนางเดนมาถง

ทางโคงกพบเสอตวหนง เสอถามวามอะไรอยบนหว นางตอบวาเปนตะกราขนม เสอขอขนมตอกชน

81

หนงแลวจะไมกนนาง นางกให นางตองผานทางโคงสบกวาโคง เสอกขอขนมตอกกนทกโคงจนขนมตอกหมด เมอมาถงทางโคงสดทาย เสอจงจบนางกน

(จากเรอง พระอาทตยกบพระจนทร) วนหนง สามนาถานไปขายทตลาดนดเชนเคย แตขายไมคอยได กวาจะขายหมดกดก จง

ตดสนใจคางคนทบานเพอนเพราะการเดนทางขามภเขาในยามคาคนนนอนตรายมากเนองจากบภเขาเตมไปดวยสตวปาดราย

(จากเรอง เสอกบภรรยาคนเผาถาน)

1.6.2 การเดนทางโดยเกยว เกยว เปนคานหามทเกาหลรบมาจากจน ชาวเกาหลใชเกยวเปนพาหนะสาหรบพระ

ราชวงศหรอชนชนสงเดนทางหรอขนของ สตรสามญชนสามารถนงเกยวไดเฉพาะวนสมรสเทานน เกยวมทรงสเหลยม ขนาดพอสาหรบ 1 คนนง มชาย 4 คนแบกคานหาม เกยวมหลากหลายลกษณะ ขนอยกบสถานะทางสงคมของผใชและวตถประสงคในการใช

เรองทสะทอนภาพเกยว ไดแก เรอง กาเนดผเสอ, เจาสาวใบ 3 ป, ซมชองบตรสาวกตญญ, พระสงฆกบหญงช, พระสงฆใจชว และ สมผสแสงพระจนทรไดลก มทงสน 6 เรอง ตวอยาง

ทนททไดขาว เธอกสยายผม ใสชดขาวและนงเกยวสขาวมารองไหคราครวญทบานคหมน (จากเรอง กาเนดผเสอ)

เจาเมองกเขาใจวาพระสงฆชวรายนนทาอบาย จงสงใหบรวารนาเสอทเพงจบไดใสลงในหบ

แทน สวนหญงสาวนน ใหนงเกยวพากลบมาทตาหนกดวยกน (จากเรอง พระสงฆใจชว )

หลงจากนนหนงอาทตย เกยวของเจาสาวกมาถงบานเจาบาว

(จากเรอง สมผสแสงพระจนทรไดลก)

1.6.3 การเดนทางโดยมา ผชายชนชนสงหรอคนรวยมกจะใชมาเปนพาหนะขบขในการเดนทาง แตสาหรบชาย

สามญชน สามารถขมาไดในวนสมรสเทานน เรองทสะทอนภาพการเดนทางโดยมา ไดแกเรอง คนรบใชเจาปญญา , โจรรายแหง

เมองลบแล เรองท 1, นองสาวสนขจงจอกกบสามพนอง, นางฟากบคนตดฟน และ สมผสแสง

82

พระจนทรไดลก มทงสน 5 เรอง ตวอยาง

คราวน เขาตดสนใจจะเอาเงนตดสนบนขนนางชนสงทรจก จงเตรยมออกเดนทางไปเมองหลวงโดยมมกดงอเปนคนรบใชตดตวจงเชอกบงเหยนมา ... มกดงอยนรอเจานายอยนานกรสกโกรธ จงเอามาไปขายและเอาเงนนนมากนขาว

(จากเรอง คนรบใชเจาปญญา ) มอศวนผหนงอาสา เขาควบมาและนาบรวารของเขาไปตามหาโจรรายแหงเมองลบแลอย

หลายวนแตไมพบ (จากเรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1)

พอถงวนแตงงาน เจาบาวขมานาขบวนญาตพนองไปทาพธแตงงานทบานเจาสาวตาม

ประเพณ ... (จากเรอง สมผสแสงพระจนทรไดลก)

1.6.4 การเดนทางโดยเรอ เรอ เปนยานพาหนะทใชสญจรไปมาในนา ไมจากดเพศและชนชน ชาวเกาหลสม

โบราณใชเรอเปนพาหนะขามฟากแมนาหรอเดนทางทางนาระยะไกลเชนเดยวกบสมยปจจบน เรองทสะทอนภาพการเดนทางโดยเรอ ไดแก เรอง ทาไมนาทะเลจงเคม, ปลาองงอใน

ฤดหนาว และ สนขกบแมว มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

เขาขโมยเรอลาหนงแลวแลนออกสทองทะเลใหญเพอไมใหถกจบ ขณะทแลนเรอ เขาดใจและคดอยอยางเดยวเทานน

(จากเรอง ทาไมนาทะเลจงเคม) ขณะทเขาลงเรอขามฟากเพอทจะไปตลาด กมปลาองงอตวโตดดตวขนแลวตกลงมาบนเรอ

ฮนโฮยจาขอปลาตวนน แตเจาของเรอไมยอม ... ขณะเขากลบบานกมปลาองงอตวโตดดตวขนมาบนเรออก

(จากเรอง ปลาองงอในฤดหนาว)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนภาพการคมนาคมเกาหลในสมยโบราณวา การคมนาคม

แสดงใหเหนสงคมเกาหลสมยโบราณทแบงชนชนอยางเครงครด เหนไดจากความแตกตางของยานพาหนะทใช ชนชนสงนงเกยวหรอขมา เปนตน จงสามารถเดนทางไดดวยความสะดวกสบาย แตชนชนสามญกบชนชนตาตองเดนเทาทาใหตองเสยงอนตรายจากสตวปาดราย ยกเวนกรณ

83

เดนทางทางนา ชาวเกาหลเสมอภาคกนเพราะใชเรอเปนพาหนะเหมอนกนหมด

1.7 ยาพนบาน ยาพนบาน เปนสงทใชแกหรอปองกนโรค หรอบารงรางกาย ซงชาว เกาหลใชกนมาแต

โบราณ ยาพนบานทชาวเกาหลมความเชอถอและใชกนแพรหลายมากทสดกคอ โสม โสมเกาหลมชอเรยกหลายอยาง เชน โสมคน (인삼, Insam, โสมมรปลกษณคลายคน) โสมปา (산삼, Sansam, โสมปาธรรมชาตทเกบมาจากภเขา ) และโสมเดก (동자삼, Dongjasam, โสมมรปลกษณคลายเดกชาย) โสม

เกาหลเปนสญลกษณแหงกาลงแขมแขงมาแตโบราณจนถงปจจบน เชอกนวาเมอรบประทานโสมแลวจะมแรงมากขน นอกจากน ยงมความเชอวาโสมจะสามารถรกษาโรคทกโรคใหหายได เมอรบประทานแลวจะหายปวยและแขงแรงขนทนท

เนองจากโสมธรรมชาตเปนยาพนบานทมฤทธวเศษดงกลาว มนษยธรรมดาจะไมสามารถคนหามนไดงาย ๆ แตตองมความ

กตญญหรอความดพเศษ สวรรคจงจะพอใจและมอบโสมใหเปนของขวญ การมอบของขวญนนมกจะเกดขนโดยเทพเจาแหงภเขาทเรยกวาซนซน (산신, sansin) ซงเปนเทวดาคมครองภเขา

เรองทสะทอนภาพโสม ไดแกเรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2 , เดนทางไปแสวงหาโชค , ตบกระตาย และ ลกกตญญกบหวโสม มทงสน 4 เรอง ตวอยาง

หญงสาวพาชายหนมไปซอนตวอยในหองเกบของมด เธอเอาตะบองเหลกมาใหเขาลองยกด แตกอนหนกมากจนไมสามารถยกขนได หญงสาวบอกวาโจรรายเปนจอมพลง ชายหนมยงแขงแรงสโจรรายนนไมไดตองบารงรางกายเสยกอน เธอจงทานาโสมมาใหเขาดมวนละหลาย ๆครง หลายวนผาไป เขากสามารถใชตะบองเหลกอยางคลองแคลว

(จากเรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2 ) เตารสกเสยใจ หลงนาตาดวยความจงรกภกด ทนใดนน มเทวดาแหงภเขาทมเครายาวสขา

ปรากฏกาย เทวดาชนชมในความซอสตยและความอตสาหะของเตา จงยนหวโสมทแกเตมทใหเปนหวโสมทสามารถรกษาโรคไดทกโรค เตาดใจ รบนากลบมาถวายพญามงกร พญามงกรกนแลวกหายจากโรคนนทนท

(จากเรอง ตบกระตาย)

84

สามภรรยากเปดฝาหมอด พบหวโสมขนาดใหญอยในนน นนคอของขวญจากเทพเจาซนซนทแปลงรางเปนพระมากบอกสตรยา เมอมารดาสามดมนาโสมตมแลวกหายปวยทนท

(จากเรอง ลกกตญญกบหวโสม)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนภาพยาพนบานของเกาหลในสมยโบราณวายากลางบานทชาวเกาหลนยมใชและเชอถอมากทสด คอ โสม นทานพนบานสะทอนใหเหนความเชอของชาวเกาหลวาโสมเปนยาทชวยบารงรางกาย บารงพลง และรกษาโรคใหหายขาดได

2. ภาพสะทอนประเพณของชาวเกาหล ประเพณ หมายถง สงทนยมถอประพฤตปฏบตสบ ๆ กนมาจนเปนแบบแผน ขนมธรรม

เนยมประเพณ หรอจารตประเพณ ประเพณม 2 ประเภทใหญ ๆ คอ ประเพณชวตกบประเพณสงคม ประเพณชวต คอ ประเพณทเกยวกบชวงชวตของบคคล นบตงแตคลอดจากครรภมารดาจนกระทงตาย เชน พธแตงงาน พธศพ เปนตน สวนประเพณสงคมหรอประเพณสวนรวมเปนประเพณของกลมชนทวไปทรวมมอรวมใจทากจกรรมและประกอบพธกรรมโดยใหสงคมเกดความสขความเจรญ เชน จารตประเพณ ขนบประเพณ ธรรมเนยบประเพณ เปนตน 1 นทานพนบานเกาหลทง 100 เรองทนามาวเคราะหสะทอนเฉพาะภาพประเพณชวตเทานน ซงปรากฎ 4 ลกษณะประเพณ ดงน

2.1 ประเพณการเกด ประเพณการเกด หมายถงประเพณทจดขนตงแตชวงทบดามารดาอธษฐานขอลก การ

ตงครรภ การคลอดลก จนกระทงวนครบกาเนดอายหนงปของลก 2 สมยโบราณยงไมมสถานพยาบาลทนสมยอยางปจจบน จงมอาชพผทาคลอดทเรยกวาหมอตาแย (산파, Sanpa) ซงสวนใหญเปนหญงสงอายในหมบาน เมอหญงมครรภถงกาหนดคลอด หมอตาแยจะมาทาคลอดทบาน ในการทาคลอด หมอตาแยจะเอารกออก ตดสายสะดอ แลวอาบนาทารกดวยนาอน กรณทอยในทองถนกนดารไมมหมอตาแย หญงมครรภตองชวยเหลอตวเองโดยคลอดลกตามลาพง

หลงการคลอด หมอตาแยจะตมซปสาหรายใหผคลอดรบประทานทนทเพอเปนการขบโลหตทตกคางในการคลอดและชวยใหการไหลเวยนของโลหตด ประเพณการกนซปสาหรายหลงการคลอดนยงคงสบทอดกนมาจนถงปจจบน

เรองทสะทอนภาพประเพณการเกด ไดแก เรอง ความสขทยมมาชวคราว, ชนซอนบ

1ประชด สกณะพฒน. (2546). สาระนารเรองวฒนธรรมพนบานและประเพณไทย . หนา 60, 116. 2คม ซงชนและคณะ. (2001). วรรณคดพนบานและวฒนธรรมดงเดมของเกาหล. หนา 176.

85

เจาบาวง, สมผสแสงพระจนทรไดลก, สนขกบลกของนาย และ เสอกบภรรยาคนเผาถาน มทงสน 5 เรอง ตวอยาง

วนตอมา ภรรยาคนขอทานรองครวญครางดวยความเจบปวดเพราะเจบทองใกลคลอด ชาบกกบภรรยาจงรบไปตามหมอตาแยมาทาคลอด ภรรยาคนขอทานคลอดลกเปนชายอยางปลอดภย หลงคลอดชาบกกบภรรยาใหผเปนแมกนซปสาหรายแลวถามวาจะตงชอลกวาอะไร คนขอทานกตอบวาจะตงวาซอกซง

(จากเรอง ความสขทยมมาชวคราว) ทนใดนน เจาสาวเจบทองนอนครวญครางดวยความเจบปวด เจาบาวตกใจจะวงออกไปขอ

ความชวยเหลอ แตเจาสาวหามไว เจาสาวนาตาไหลแลวจบหวงบานประต เธอพยายามรวบรวมแรและเบงออกมา ทนใดนน กคลอดทารกเปนชาย เจาบาวตกใจมาก รบเอากรรไกรมาตดสายสะดอเดก แลวครนคดอยสกพก หากตนออกไปบอกพอตาแมยายและขอยกเลกการแตงงานกได แตชวตเจาสาวและเดกคนนคงตองลาบาก เขามองหนาเจาสาวกรวาเรองนมเบองหลงบางอยาง เจาบาวจงตดสนใจจะชวยเจาสาวกบลก เขาออกไปเรยกพอตาแมยายขอใหทาซปสาหรายโดยอางวาตนกนอาหารตอนกลางคนจนตดเปนนสย เมอไดซปสาหรายแลว เจาบาวกนามาใหเจาสาวกนบารงรางกายหลงคลอด

(จากเรอง สมผสแสงพระจนทรไดลก) วนหนง ขณะทสามไปตางเมอง ภรรยาหลวงกคลอดลกออกมา หมอตาแยกตมซปสาหรายมา

ใหภรรยาหลวงรบประทาน เมอรบประทานเสรจแลวกหลบไป ภรรยานอยกมาบอกใหหญงชราไปพกผอน

(จากเรอง สนขกบลกของนาย)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนประเพณการเกดของเกาหลในสมยโบราณวา มหมอ

ตาแยเปนผทาคลอด มการเอารกออกและทาการตดสายสะดอและใหแมรบประทานซปสาหรายบารงรางกายหลงคลอด

2.2 ประเพณการสมรส การสมรส หมายถงการทาพธเพอใหชายหญงอยกนเปนสามภรรยากนตามประเพณ ซง

เปนเรองสาคญในชวต จงมพธกรรมใหญโตและหรหรากวาพธประเพณอน ประเพณการสมรสทปรากฏในนทานพนบานนนเปนประเพณยคโชซอน ซงมความแตกตางกบยคอน

เรองทสะทอนประเพณการสมรส ไดแก เรอง กาเนดผเสอ, ขาวจากสวรรค, งกตญญ,

86

เจาบาวเดก, เจาสาวกลายเปนขเถา, เจาสาวใบ 3 ป, บดาสามเปลยนใจสะใภ, บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว, บตรสาวมายแตงงานใหม, พระสงฆกบหญงช, พสะใภใจด, รงเรองเพราะลกมบญวาสนา, ลกกตญญไดด, ลกกตญญทาใหภรรยากลบใจ, ลกสะใภกตญญกบเสอ, ลกสะใภกลบใจ, ลกสะใภกลายเปนบตรสาว, ลกสะใภชนะมารดาสาม, ลกสะใภผายลม, เลอกลกสะใภ, สมผสแสงพระจนทรไดลก, สามสะใภถกไลกลบ, เสยงนกกาเหวารอง และ หญงบานนอกทไมรจกกระจกเงา มทงสน 24 เรอง ซงปรากฏ 2 ลกษณะประเพณ ดงน

2.2.1 ขนตอนการสมรส ขนตอนการสมรสเรมตงแตการทบดามารดาของเจาสาวกบเจาบาวปรกษาเรองการ

สมรสของลกโดยผานแมสอ (매파, Maepha) การสมรสมกจะเกดขนระหวางตระกลทมฐานะคลายคลงกนเปนสวนใหญ สามญชนหรอชนชนตาจงแตงงานกบชนชนสงยาก เมอบดามารดาพจารณาคณสมบตตาง ๆ ของคสมรส เชนสถานะทางสงคม ชอเสยงตระกล นสยใจคอของคสมรส ฯลฯ จากแมสอแลว จะตดสนการสมรสของลก มบอยครงทเจาบาวเจาสาวยงไมรจกกนหรอไมเคยเหนหนากนกอนแตงงาน แมเขาจะมคนทแอบรกกนมากอนกยากทจะขนคาสงบดามารดา นเปนเหตททาใหเกดปญหาการฆาตกรรมทแฟนเจาสาวมาฆาเจาบาวทเรอนหอในคนแรกเพอลกพา

เจาสาวหนไป เมอถงวนแตงงาน เจาบาวขมาไปรวมพธสมรสทบานเจาสาวพรอมกบคณะของตน

พธสมรสจะจดขนอยางหรหรา เมอพธการเสรจสน เจาบาวเจาสาวจะเขาเรอนหอซงจดไวทบานเจาสาว แลวพกอยทนนอก 3 วนตามธรรมเนยมตอพอตาแมยาย หลงจากนน เจาบาวจะพาเจาสาวกลบบานของตน

เรองทสะทอนภาพขนตอนการสมรส ไดแก เรอง กาเนดผเสอ, งกตญญ, เจาสาวกลายเปนขเถา, พระสงฆกบหญงช, ลกสะใภกลายเปนบตรสาว และ สมผสแสงพระจนทรไดลก มทงสน 6 เรอง

ตวอยาง

วนรงขน ชายหนมกเดนทางไปเขาพธสมรสกบเจาสาวทตางหมบาน เมอถงเวลา เขาเรอนหอ ชายหนมขอสลบทนอนกบเจาสาว ตกคาก มเสยงประตเปดเบา ๆ เขาเหนเงาผชายคนหนงยองเขามในหอง และชกดาบออกมาแทงไปยงคนทนอนอยทท ซงควรเปนทนอนของเจาบาวเพราะเขาใจผดวาเปนเจาบาว แลวกวงหนไปทนท

(จากเรอง งกตญญ) กาลครงหนงนานมาแลว มบตรชายเศรษฐคนหนงอาย 12 ปแตงงานกบหญงสาวอาย 20 ป คน

แรกทแตงงานกน เจาบาวเดกเหนเงาใบมดยาวนอกหนาตาง จงเดาวาเปนคนรกเกาของหญงสาวจะ

87

มาฆาตน เขาจงหนไปโดยไมบอกใคร สวนเจาสาวนนปดกญแจหองแลวไมยอมเปดประตใหใคร ๆ ทงนนนอกจากสามและนงรออยจนเสยชวต

(จากเรอง เจาสาวกลายเปนขเถา) ขาวเรองการทางานเรยบรอยและมฝมอดในการเยบผาของนางกบนกปราชญผเปนบดานนกร

ลอไปทวหมบาน วนหนง ขนนางชนสงของหมบานสงแมสอมาขอนางใหแตงงานกบบตรชายของตน แตนางปฏเสธเพราะเปนหวงบดา

(จากเรอง ลกสะใภกลายเปนบตรสาว) กาลครงหนงนานมาแลว มบตรชายโทน 9 ชวอายคน บดามารดาตองการจะใหบตรชาย

แตงงานเพอจะไดมบตรเรว ๆ ไวสบสกล จงหาหญงสาวอาย 18 ปทความประพฤตเรยบรอยตระกลดมาใหแตงงานกบบตรชายซงมอายเพยง 15 ป พอถงวนแตงงาน เจาบาวขมานาขบวนญาตพนองไปทาพธแตงงานทบานเจาสาวตามประเพณ ... พอไกขน เจาบาวรบปลกพอตาแมยายแลวบอกวาเมอคนตนฝนเหนมคนแบกโลงศพมารดาออกไป จงคดจะรบกลบบานเพราะเปนหวงมารดามาก (ตามประเพณเกาหล เจาบาวตองอยเรอนหอทบานเจาสาวเปนเวลา 3 วนแลวจงกลบบาน) สวนเจาสาวนน ใหอยบานไปกอนยงไมตองไปดวยกนเพราะเหนอย ใหพกอยกบบานพอตาแมยายกอน อกประมาณหนงอาทตยคอยตามไป เจาบาวพาญาตพนองทมารวมพธกลบบาน

(จากเรอง สมผสแสงพระจนทรไดลก)

2.2.2 ชวตสมรส นทานพนบานเกาหลหลายเรองสะทอนภาพชวตภรรยาทตองไปอาศยอยใน

ครอบครวสาม ซงสาหรบเจาสาวทแตงงานใหมนน ตองผานกาลเวลาอนยากลาบากในการปรบตวในบานสามเพราะเธอเคยเตบโตมาจากสงแวดลอมทแตกตางกน สงคมเกาหลในยคโชซอนเปนสงคมทผชายมอานาจเหนอผหญง ผหญงตองรกษา “คณธรรมเชอฟงสามชาย ” 1 ตามหลกลทธขงจอ ผหญงมกจะมแตหนาทแตไมมบทบาท ตองเชอฟงสามจงจะ เปนผหญงด ในขณะเดยวกน ผหญงตองทาหนาทเปนภรรยา ลกสะใภ และแมสาม ถงแมวาจะเหน ไดยน หรอคดอะไรกตองทาเสมอนเปนใบ 3 ป หหนวก 3 ป และตาบอด 3 ป แสดงใหเหนวาผหญงเกาหลในสมยกอนตองมความอดทนสงและมความเฉลยวฉลาดจงจะประสบความสาเรจในการดารงชวตในครอบครวสาม 2 บดามารดาสามมกจะมความขดแยงกบลกสะใภและมบางครงทลกสะใภตองถกไลออกจากบานอกดวย ในขณะเดยวกน กมเรองราวทลกสะใภชนะใจบดามารดาสามไดเชนกน

เมอสามถงแกกรรม ภรรยาจะยงคงอาศยอยทบานสามและทาหนาทเดมตอไป นอย

1คณธรรมเชอฟงสามชาย เปนคณธรรมสอนหญงในยคโชซอน มความหมายวา ผหญงควรเชอฟงบดากอนแตงงาน

ควรเชอฟงสามหลงแตงงาน และควรเชอฟงลกชายหลงสามถงแกกรรม 2โอ เฮนา. (2004). วจยนทานความเฉลยวฉลาดสตร. หนา 5-11.

88

คนมากทจะไดกลบไปยงบานเกดของตน ถงแมวาสามจะเสยชวตไปอยางกะทนหนในวนแรกทไดแตงงานกตาม เจาสาวกไมสามารถแตงงานใหมได ตองใชชวตอยางโดดเดยวหรอฆาตวตายตามสาม หากแตงงานใหมจะถอวาเปนเรองเสยหนาและเสยชอตระกลอกดวย ดวยเหตน มบางครงทบดามารดาจะชวยใหบตรสาวมายแตงงานใหมแตงงานโดยใชกลอบายทจดงานศพปลอมของลกสาวและใหลกสาวหนไปอยทหมบานอน แตในทางตรงขาม ผชายเกาหลในสมยกอนสามารถมภรรยาหลายคนได และแนนอนวาสามารถแตงงานใหมไดหลงภรรยาถงแกกรรม แสดงใหเหนวาชวตสมรสของผหญงเกาหลในสมยกอนเสยเปรยบผชายอยางมาก

เรองทสะทอนภาพชวตสมรส ไดแก เรอง ขาวจากสวรรค, เจาบาวเดก, เจาสาวใบ 3 ป, บดาสามเปลยนใจสะใภ, บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว, บตรสาวมายแตงงานใหม, พระสงฆกบหญงช, พสะใภใจด, รงเรองเพราะลกมบญวาสนา, ลกกตญญไดด, ลกกตญญทาใหภรรยากลบใจ, ลกสะใภกตญญกบเสอ, ลกสะใภกลบใจ, ลกสะใภกลายเปนบตรสาว, ลกสะใภชนะมารดาสาม, ลกสะใภผายลม, เลอกลกสะใภ, สมผสแสงพระจนทรไดลก, สามสะใภถกไลกลบ , เสยงนกกาเหวารอง และ หญงบานนอกทไมรจกกระจกเงา มทงสน 21 เรอง ตวอยาง

มหญงคนหนง เปนมายตงแตอายยงนอย เนองจากสามเสยชวตหลงแตงงานไมนาน นางจงตองเลยงดมารดาสามดวยความกตญญ

(จากเรอง ขาวจากสวรรค) กาลครงหนงนานมาแลว มเจาสาวเพงแตงงานมาอยทบานสาม กอนทจะแตงงาน พอแม

เจาสาวไดสอนบตรสาวไววา เมอแตงงานใหมตองทาตวเปนใบ 3 ป หหนวก 3 ป และตาบอด 3 ป ... เมอเจาสาวมาอยกบครอบครวของสาม เธอไมพดอะไรทงสน จนทาใหครอบครวของสามเขาใจผด คดวาเปนใบจรง ในทสดกสงเจาสาวกลบบานไปโดยดาวาเปนคนพการ

(จากเรอง เจาสาวใบ 3 ป) เมอแตงงานแลวอยกนกนไดไมกวน สามเธอกเสยชวตกะทนหน บตรสาวจงกลบมาอยบาน

เดม เศรษฐใหบตรสาวพกอยทหองเดมและคอยเฝาวนเวยนอยขาง ๆ หองระวงไมใหบตรสาวฆาตว

ตาย ... ในทสด บตรสาวกหนไปกบคนรบใชอยางทบดาเตรยมการไวและใชชวตอยางมความสขตลอดไป สวนเศรษฐนน บอกชาวบานวาบตรสาวฆาตวตายดวยความโศกเศรา แลวจดพธศพให เพอจะไดไมเสยชอเสยงวงศตระกล

(จากเรอง บตรสาวมายแตงงานใหม) หลงงานแตงงาน ชวตอนทกขยากของลกสะใภคนสดทองกเรมตนขน มารดาสามตามลกสะใภ

ไปทกทและจจ ในทกเรอง ดดาทกนาท ตเตยนทกเวลา ... อยมาวนหนง ทกคนออกไปทาธระนอกบาน

89

เหลอแตลกสะใภกบมารดาสาม มารดาสามกคดจะฉวยโอกาสนจจ และใชคาหยาบคายดวาลกสะใภยงขนกวากอน แตพอนางดา ลกสะใภทเคยเงยบเรยบรอยมมารยาทนน กลบกระชากผมนางแลวโขกศรษะนางกบพนครว นางงงจงตะโกนใสลกสะใภแลวพยายามจะต แตกลบถกลกสะใภทบตทารายอยางหนก เมอทกคนกลบมา มารดาสามจงรองตะโกนเสยงดงวาลกสะใภซอมตน แตทกคนกคดวานางใสรายลกสะใภอกแลว จงไมมใครสนใจหรอเชอนาง

(จากเรอง ลกสะใภชนะมารดาสาม) มหญงนางหนงเกลยดลกสะใภคนโตมาก จงคอยจบผดลกสะใภคนโตอยตลอดเวลา ลกสะใภ

จะทาอะไรกตาหนตเตยนไปหมด ไมวาลกสะใภจะทาครว ซกผา ซอมแซมเสอผา กไมมเรองใดถกใจนางทงสน ไมเพยงเทานน นางบนตลอดเวลาวาลกสะใภคนโตกนจ จนทาใหครอบครวไมพอกน ลกสะใภรสกกลวและเครยดมาก เธอจงไมกลารบประทานอาหารตอหนามารดาสาม เธอจงตองทนหว

(จากเรอง เสยงนกกาเหวารอง)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนประเพณการสมรสในสมยโบราณของเกาหลวา มการ

ปรกษากนระหวางบดามารดาทงสองฝายโดยแมสอเขามาเกยวของ บดามาร ดาตดสนใจเรองการแตงงานแทนหนมสาวโดยคานงถงฐานะทางครอบครวของแตละฝาย พธสมรสจดทบานเจาสาว

เจาบาวขมานาขบวนมาทบานเจาสาว แลวเขาเรอนหอทบานเจาสาว 3 วน จากนน นาเจาสาวกลบไปอยบานเจาบาวตลอดชวต เจาสาวตองทาหนาทปรนนบตบดามารดาสาม ดแลสาม และหากสามเสยชวต หามฝายหญงแตงงานใหม ตองทาหนาทเปนลกสะใภบานสามตลอดไป

2.3 ประเพณการตาย การตาย หมายถง การสนใจ สนชวต ไมเปนอยตอไป สนสภาพของการมชวต เมอมคนตาย

ญาตพนองจะดาเนนพธทาศพตามประเพณ พธทาศพเปนพธทเรมตงแตบคคนเสยชวต การฝงศพ หรอเผาศพ ญาตผตายจะสวมชดฮนบกขาวไวทกขระยะหนง 1 และออกทกข ชาวเกาหลถอพธศพ

เปนการสงวญญาณผตายไปสสคต 2 พธเกยวกบการตายจงมความสาคญเทากบพธฉลองวนเกด พธทาศพประกอบดวยกระบวนการหลายขนตอนซงขนอยกบฐานะครอบครว เมอมคน

ตาย ญาตจะจดงานศพอยางด ญาตพนองจะสวมชดฮนบกขาว รองไหคราครวญเพอแสดงควาโศกเศราใหผตายไดยน

ชาวเกาหลนยมฝงศพมากกวาเผาศพ เนองจากถอวาการตายเปนการตอเนองกบการมชวต ถงแมวารางกายจะหยดทางาน แตวญญาณยงอยกบลกหลานตอไป เหตน ทาใหชาวเกาหล

1โดยปกต การไวทกขของชาวเกาหลมระยะเวลา 49 วน แตถาเปนกรณพเศษ เชน ลกกตญญทตองการแสดงความเคารพ

นบถอ บดามารดา หรอพระมหากษตรยสวรรนคต เปนตน อาจมระยะเวลา 1-3 ป. 2คม ซงชนและคณะ. (2001). วรรณคดพนบานและวฒนธรรมดงเดมของเกาหล. หนา 201.

90

เชอวาการทฝงศพบรรพบรษในทาเล ทดฮวงซยจะสงผลใหลกหลานมชวตรงเรองตอไป เสมอนรากไมทแขงแรงดสงผลใหตนไมตนนนมดอกผลดเจรญงอกงามไดฉนใด สสานบรรพบรษกจะสงผลใหลกหลานไดเจรญงอกงามฉนนน ดวยเหตน ทาใหชาวเกาหลตองเดนทางไปหาทาเลด ๆ ทจะฝงศพบดามารดาหรอจางอาจารยฮวงซยใหหาทาเลดให ชาวเกาหลยอมเสยเงนจานวนมากในการซอทาเลดดวยความเชอในหลกฮวงซย แตความเชอนนทาใหเกดปญหาขางเคยงขนมามากมาย

เชนกน ถาเปนทาเลด แมทนนเปนภเขาสงหรอลกเพยงใด กจะพยายามฝงศพบดามารดา หากทนนเปนฮวงซยของคนอนกจะแอบแบกศพไปฝงยามกลางคนบาง หรอแอบขดศพคนอนออกแลวนาศพบดามารดาตนไปฝงแทน ในสมยกอน จงมกมการฟองรองเรองการฝงศพกน อยเสมอ 1

เรองทสะทอนภาพประเพณการตาย ไดแกเรอง กลบจากยมโลก, กาเนดดาวซมแทซอง, กาเนดผเสอ, งกบคางคก, เจาสาวกลายเปนขเถา, นทานไมรจบ, บญวาสนา, บตรสาวแยงทสสาน, พระสงฆกบหญงช, ลกกตญญไดด, ลกพลบเดอนพฤษภาคม, โลงศพตองใหญ, เสยงนกกาเหวารอง, เสอเลอกสสาน, เสอแหงภเขาคมคง และ หญงโง มทงสน 16 เรอง ตวอยาง

ทนททไดขาว เธอกสยายผม ใสชดขาวและนงเกยวสขาวมารองไหคราครวญทบานคหมน ไมเพยงเทานน เธอยงไปเยยมสสานของคหมนและเดนวนรอบ ๆ หลมศพทกเชาและเยนพรอมเรยกชอคหมน

(จากเรอง กาเนดผเสอ) มารดาเสยชวตเมอไมนานมาน แตดวยความยากจนและไมมความรในวชาฮวงซย ชายหนมจง

ยงไมไดฝงศพมารดา หลวงพอโดซอนฟงดงนนกรสกเหนใจชายหนม จงตดสนใจจะ หาทาเลด ๆ เพอใหเขาไดฝงศพมารดา หลวงพอโดซอน ชานาญในวชาฮวงซย จงพาชายหนมไปพบทาเลทดเยยม ทาเลนนจะทาใหตระกลรงเรองในอนาคต หลวงพอโดซอนจงบอกใหชายหนมฝงศพมารดา ณ ทนน

(จากเรอง บญวาสนา ) ชายคนหนงมบตรชายสามคน เขาถามอาจารยฮวงซยวาเมอตนเองสนชวตแลว ทาเลทไหนจะ

เปนฮวงซยทดทสดสาหรบตน อาจารยฮวงซยเดนทางไปหาทาเลดอยหลายเดอนแลวกลบมาบอกวาตรงศนยกลางของทะเลสาบทอยทางทศตะวนออกของหมบานนเปนทาเลฮวงซยทดเยยม แตเนองจากมความเชอกนวาฝงศพใตนาไมได ดงนน บตรชายคนโตกบบตรชายคนกลางจงคดค าน ตอมเมอบดาเสยชวตพวกเขากนาบดาไปฝงไวในภเขา แตบตรชายคนเลกคด ตางจากพชาย จงแอบไปทาโลงหน ขดศพบดาออกมาใสโลงหนแลวนาไปฝงใต ทะเลสาบตามทอาจารยแนะนาโดยไมใหพชายทงสองรเมอมารดาเสยชวตกแอบทาเชนเดยวกน ... บตรชายคนเลกประสบความสาเรจมากมายและไดเปนขนนางชนสงของเมองอกดวย

1อ อฮวา. (1999). การทองเทยวประวตศาสตรประเพณพนบาน. หนา 211.

91

(จากเรอง โลงศพตองใหญ)

วนหนง บดาของลกเขยเธอถงแกกรรม เธอจงไปรวมงานกบบตรสาวเพอแสดงความเสยใจ เมอไปถงบาน เธอกนงรองไหคราครวญ “ไอโก ไอโก” เพอแสดงความเศราโศกรวมกบญาตผตายตามธรรมเนยม

(จากเรอง หญงโง)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนประเพณการตายของเกาหลในสมยโบราณวา

เมอมบคคลเสยชวต ทายาทจะพยายามเลอกทาเลทฝงศพตามหลกฮวงซย จากนน

กจดทาพธศพอยางสมเกยรตทสด แลวนาศพไปฝงพรอมกบไวทกขใหผตายระยะหนง

2.4 ประเพณการเซนไหวบรรพบรษ การเซนไหวบรรพบรษ หมายถงพธการนาอาหารไปเซนไหวบรรพบรษ ชาวเกาหลเชอวา

วญญาณของบรรพบรษทเสยชวตไปนนจะกลบมากนอาหารในวนเซนไหว ดงนน ลกหลานตองเตรยมอาหารอยางด จดพธทเหมาะสมตงแตเทยงคนเปนตนไปจนถงกอนไกขน หากไมเปนไปตามกระบวนการดงกลาว วญญาณบรรพบรษจะโกรธและอาจทารายลกหลานได หากลกหลานทาพธเซนไหวบรรพบรษดวยความกตญญ จะทาใหบรรพบรษประทบใจ นาความเจรญรงเรองมาสลกหลาน

ธรรมเนยมพธการเซนไหวบรรพบรษนนไดจารกเปนตาราไวตงแตยคโชซอน จนปจจบน ชาวเกาหลกยงคงสบทอดประเพณการเซนไหวบรรพบรษตามตาราฉบบนนแตประยกตใหส นและไมยงยากเหมอนสมยกอน ตามธรรมเนยมอนญาตเฉพาะลกชายเขารวมงานเซนไหว แตปจจบน ผหญงกเซนไหวไดบาง ขนอยกบธรรมเนยมพธการเซนไหวของแตละครอบครว

เรองทสะทอนภาพประเพณการเซนไหวบรรพบรษ ไดแก เรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ, เจาสาวกลายเปนขเถา, เดกกตญญปราบเสอ, เวลาของการเซนไหว, สามภรรยาทะเลาะกนเพราะขนมตอกชนสดทาย และ เสอแหงภเขาคมคง มทงสน 6 เรอง

ตวอยาง

ชายชรากลบมาเลาเรองใหเพอนฟงวา เมอไปถงบานบตรชาย กเหนมโตะตงเซนไหวตนอยางด มกบขาวหลากหลายชนด แตในถวยขาว มงเหลอมตวใหญอยตวหนง (คนเกาหลเชอวาเสนผมในอาหารนน มนษยเหนเปนเสนผมแตผเหนเปนงเหลอม) จนกนขาวเซนไหวไมไดเลย ชายชรารสกโกรธจงผลกหลานชายตวนอยทกาลงวงเลนอยในหองไปทางกระถางใสถานโดนไฟลวก จากนน ชายชรากไปทบานบตรสาว แมวามแตขาวสวยกบซปเตาเจยวแนงอเทานน แตกรบประทานไดอยางเอรดอรอยกลบมา ... บตรชายของชายชรากรวาลกของตนเกดอบตเหตเพราะเหตใด เขาจงรบเตรยม

92

อาหารทสะอาดดวยความตงใจ แลวทาพธเซนไหวอกครง ทนใดนน แผลของเดกนอยกหายในชวพรบตาอยางนาอศจรรย

(จากเรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ) คนหนง ขอทานนอนหลบฝนถงบดาของเขา ขอใหคน ขอทานไปบอกกบลกหลานของตนให

เซนไหวกอนไกขน เพราะทกปทวญญาณบดาจะไปรบประทานอาหารเซนไหวทบานลก กจะถกเสยงไกขนขดขวางจนไมสามารถรบประทานอาหารเซนไหวไดสกครง ขอทานบอกความลบทบดาของลกเศรษฐบอกไวเปนหลกฐานยนยน ทาใหลกเศรษฐเชอคาพดของขอทาน และทาพธเซนไหวบรรพบรษกอนไกขนนบตงแตวนนนเปนตนมา

(จากเรอง เวลาของการเซนไหว)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนประเพณการเซนไหวบรรพบรษของเกาหลในสมย

โบราณวา ชาวเกาหลใหความสาคญกบประเพณการเซนไหวบรรพบรษ ซงเปนพธกรรมทแสดงความเคารพและกตญญตอบรรพบรษของตน ตองมการจดโตะเซนไหวอยางสะอาดดวยความตงใจ และจดพธในเวลาทควรตามธรรมเนยม เนองจากชาวเกาหลเชอวา การจดพธเซนไหวบรรพบรษอยางด จะนาความเจรญรงเรองมาสลกหลาน

จะเหนไดวา นทานพนบานเกาหลสะทอนใหเหนประเพณชวตของชาวเกาหลทเกยวกบการเกด การสมรส การตาย และการเซนไหวบรรพบรษ โดยมภาพสะทอนรายละเอยดในวถประเพณนน ๆ เชน ภาพหมอตาแยมาชวยทาคลอดแลวใหคนคลอดรบประทานซปสาหรายหลงคลอดในประเพณการเกด ภาพสะทอนชวตลกสะใภซงตองอดทนลาบากทงกายและใจในครอบครวบานสามในประเพณการสมรส ภาพการเลอกทฝงศพในทาเลดตามหลกฮวงซยดวยความเชอวาจะ

สงผลใหลกหลานรงเรองในประเพณการตาย และภาพการเซนไหวบรรพบรษทตองใหความสาคญและตงใจเพราะเชอวาวญญาณบรรพบรษจะมารวมในพธเซนไหวในประเพณการเซนไหวบรรพบรษ เปนตน

3. ภาพสะทอนแนวคดของชาวเกาหล แนวคด หมายถงความคดทเปนแนวทางปฏบต นทานพนบานเปนวรรณกรรมทบคคลใน

สงคมแตงขน ซงยอมสะทอนความคดของคนในสงคม ดวยเหตน การศกษานทานพนบานทาใหสามารถเขาใจแนวคดของคนในสงคมนนไดเปนอยางด ภาพสะทอนแนวคดของชาวเกาหลทปรากฏในนทานพนบานเกาหล 100 เรอง มหลายลกษณะ ผวจยวเคราะหคานยมของชาวเกาหลทปรากฏในนทานพนบานเกาหลโดยใชวธการวเคราะหทประยกตมาจากผลวจยของฉนทนา เยน

93

นาน (2539) กบอรญญา แสนสระ (2546) เปนแนวทางในการวเคราะห ผลการวเคราะหลาดบตามความถทปรากฏในนทานพนบาน มดงน

3.1 แนวคดเรองความกตญ ความกตญญ หมายถงความเปนผรอปการะคณททานทาให แนวคดเรองความกตญญ

ปรากฏในนทานพนบานเกาหลมากทสดถง 38 เรอง ซงสามารถจาแนกเปน 2 ลกษณะใหญ ๆ คอ ความกตญญตอบดามารดา และความกตญญตอผมพระคณอน ดงตอไปน

3.1.1 แนวคดเรองความกตญญตอบดามารดา ความกตญญตอบดามารดาเปนคณธรรมจากปรชญาคาสงสอนลทธขงจอซงชาว

เกาหลนามาเปนหลกในการปกครองและวางระเบยบสงคมตงแตสมยโชซอน จงเปนแนวคดของชาวเกาหลตงแตสมยนนเปนตนมา ลทธขงจอถอวาครอบครวเปนหนวยเลกทสดและสาคญทสดในจกรวาล มนษยจงตองมกฎระเบยบขนพนฐานในการดาเนนชวตประจาวนสามอยาง คอ กตญญ รกพนอง และรกลก (효, 제, 자) 1 ในทน ความกตญญตอบดามารดานนเปนกฎระเบยบทสาคญทสดทตองถอปฏบตกนอยางเครงครด ผมความกตญญ ยอมเสยสละชวตและทรพยสนเพอบดามารดา เทพยดาจะสรรเสรญและอานวยสงทดงามใหเปนของขวญแกผกตญญ

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองความกตญญตอบดามารดา ไดแกเรอง กาเนดดาวหมใหญ, ขาวจากสวรรค, โครยอจง, เจาสาวองงอ, ซมชองบตรสาวกตญญ, เดกกตญญปราบเสอ, นางฟากบคนตดฟน , บดาสามเปลยนใจสะใภ, ปลาองงอในฤดหนาว, ฝงลกทงเปน , พเสอ, แมผฉลาด, ลกกตญญไดด, ลกพลบเดอนพฤษภาคม, ลกกตญญหาสตรอเบอรในฤดหนาว, ลกกตญญทาใหภรรยากลบใจ, ลกสะใภกตญญกบเสอ, ลกสะใภกลายเปนบตรสาว, ลกสะใภกลบใจ, โลงศพตองใหญ, สตรอเบอรในฤดหนาว, สมผสแสงพระจนทรไดลก และ เสอแหงภเขาคมคง มทงสน 22 เรอง ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว มหญงคนหนง เปนมายตงแตอายยงนอย เนองจากสามเสยชวตหลงแตงงานไมนาน นางจงตองเลยงดมารดาสามดวยความกตญญ นางโทษตวเองตลอดเวลาทไมสามารถหาอาหารด ๆ มาใหมารดาสามรบประทานได มเพยงขาวบารเลยเลกนอยเทานนทตมใหมารดารบประทาน นางพยายามทางานเพอเลยงดมารดาสาม ... พอมารดาสามทราบเรองกดใจ รองเพลงและเตนราไปพลางบอกวานคอของขวญทสวรรคสงมาใหเพราะประทบใจในความกตญญของลกสะใภ

1คม จงแท. (1989). ความเขาใจในลทธขงจอเกาหล. หนา 22.

94

(จากเรอง ขาวจากสวรรค) มสามภรรยากตญญทปรนนบตมารดาชราเปนอยางด พวกเขาเลยงดมารดาใหดทสดเทาทจะ

ทาได หากไดขาววามอะไรอรอย มอะไรดตอสขภาพ พวกเขากไปหามาใหมารดารบประทานจนได ทงคพยายามทาอยางดทสดแตกคดวายงไมพอ ... สามภรรยาเปนหวงสขภาพมารดามาก จงคดวาการมลกทาใหปรนนนบตมารดาไดไมเตมท ทงคปรกษากนจนไดขอสรปวาตองเอาลกไปฝงทงเปน ... ทงคดใจและพดวานเปนของขวญทพระเจามอบใหเพราะความกตญญ

(จากเรอง ฝงลกทงเปน ) วนหนง มารดาบอกแกบตรชายของตนวา กาลงจะตาย รสกวาหากไดกนสตรอเบอร กคงจะ

หายปวย แตชวงนนเปนฤดหนาว จะหาสตรอเบอรทไหน ตองรอไปอยางนอยอก 3-4 เดอน แตบตรชายกอยากใหมารดากนสตรอเบอร จงฝากภรรยาใหดแลมารดาไวใหด จากนนกออกเดนทางไปหาสตรอเบอรทภเขาลก เขาเดนทางอยหลายวน วนหนง ขณะทอยในปาลก เขา ไดพบสตรอเบอรส แดงสดสามลกโผลจากเถาซงถกปกคลมดวยหมะ เขารสกดใจมากจงรบเกบมาใหมารดารบประทาน พอมารดารบประทานสตรอเบอรสามลกกหายปวยอยาง นาอศจรรย

(จากเรอง ลกกตญญหาสตรอเบอรในฤดหนาว)

3.1.2 แนวคดเรองความกตญญตอผมพระคณ ความกตญญตอผมพระคณ หมายถงเปนผรอปการะคณผอน เปนสงทตอ

เนองมาจากการมนาใจและความเมตตากรณา ซงชาวเกาหลถอการตอบแทนบญคณเปนเรองสาคญมากพอ ๆ กบการมความเมตตา หากไดรบการชวยเหลอจากผใด ควรตอบแทนบญคณของผนน จงจะถอวาเปนคนดทรจกบญคณคน การตอบแทนบญคณทปรากฏในนทานพนบานเกาหลม 2 ลกษณะ ไดแก มนษยตอบแทนบญคณมนษยและสตวตอบแทนบญคณมนษย การทมนษยตอบแทนบญคณมนษยมลกษณะการตอบแทนดวยทรพยสนหรอความชวยเหลอ แตการทสตวตอบแทนบญคณมนษยนน มลกษณะเปนการตอบแทนดวยชวตและตอบแทนดวยดวยทรพยสน

เรองทสะทอนแนวคดเรองการตอบแทนบญคณ ไดแกเรอง กระตายตดสนความ, การตงใจเซนไหวบรรพบรษ, งกตญญ, งกบคางคก, งยกษพนป, นกแมกพายยอดกตญญ, นางฟา

กบคนตดฟน, บญวาสนา, พระสงฆกบหญงช, เลอกสะใภ, สนขกบแมว, สนขกบลกของนาย, เสอกตญญ, เสอเลอกสสาน, อทกภยกบลกตนไม และ ฮงบกบนลบ มทงสน 16 เรอง ตวอยาง

วนหนง คางคกโผลเขามาทหองครว หญงสาวรสกสงสารมน จงตกขาวจากชามตวเองใหมนกน ตงแตนนมา คางคกกไมไปไหน สวนเธอกไมไล แมวาคางคกจะโตขนจนตองใหอาหารมากขนกตาม หญงสาวกไมเคยบน ... หญงสาวปดตารอเวลาตาย งใหญเลอยออกมาจากถาและกาลงจะกล

95

หญงสาวเขาไป ทนใดนน มนาพษพงออกมาจากขาง ๆ นาพษนนเปนนาพษของคางคกทเธอเลยงนนเอง งกพนพษตอบโต สองตวตอสกนอยางดเดอด จนตายไปทงสองตว หญงสาวนาตวคางคกกลบมาฝงไวอยางด

(จากเรอง งกบคางคก) ตอมามชายหนมอนาถาเดนมาอยางหมดเรยวแรง เหนทานอยอยางหวโหยจงรสกสงสาร เขา

สงอาหารมาถวาย เมอหลวงพอโดซอนฉนเรยบรอย กนงสนทนากบชายหนม ปรากฏวาชายหนมเคยอาศยอยกบมารดาทบานใกล ๆ โรงเตยม มารดาเสยชวตเมอไมนานมาน แตดวยความยากจนและไมมความรในวชาฮวงซย ชายหนมจงยงไมไดฝงศพมารดา หลวงพอโดซอนฟงดงนนกรสกเหนใจชาย

หนม จงตดสนใจจะหาทาเลด ๆ เพอใหเขาไดฝงศพมารดา หลวงพอโดซอนชานาญในวชาฮวงซย จงพาชายหนมไปพบทาเลทดเยยม

(จากเรอง บญวาสนา ) วนหนงขณะเขาไปตดฟน เขาไดยนเสยงรองครวญครางของสตว เมอเดนไปตามเสยงนนกพบ

เสอตวหนงกาลงอาปากคางอยางทรมาน เขาจงเขาไปดใกล ๆ พบวามกระดกยาวชนหนงตดคอเสออย คนตดฟนเกดสงสาร จงชวยเอากระดกออกจากคอเสอ เสอดใจและกลบเขาปา คนนน คนตดฟน

ฝนวาม สาวงามคนหนงมาขอบคณทชวยชวตเธอและสญญาวาจะตอบแทนบญคณเขาสกวนหนง ... ในคนนน คนตดฟนกฝนอกวานางเสอ มาบอกใหเขาเปนผปราบเสอ เพราะเสอตวนนคอเสอทเขาเคยชวยไวและกาลงจะสนอายขย จงอยากตอบแทนบญคณกอนตาย

(จากเรอง เสอกตญญ)

3.2 แนวคดเรองความเมตตากรณา ความเมตตากรณา หมายถงความรกเอนด ความสงสารและอยากชวย ความปรารถนาจะ

ใหผอนไดสข ซงเปนแนวคดทมอยในทกชนชาต ความเมตตากรณา ไดแก ความใจด การไมทารายคนหรอสตว การใหความชวยเหลอคนหรอสตว การชวยชวตคนหรอสตว เปนตน ซงผมจตใจเมตตากรณา มกจะไดรบผลตอบแทนจากผทไดรบความชวยเหลอหรอจากสวรรค

เรองทสะทอนภาพแนวคดความเมตตากรณา ไดแก เรอง ขายรมเงา, ความสขทยมมาชวคราว, งกบคางคก, งกตญญ, เจาสาวองงอ, โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2, ชายแกเนองอก , ชายสองพนอง, นกแมกพายยอดกตญญ, นางองงอกบชายยากจน, นางฟากบคนตดฟ น, บญวาสนา, พสะใภใจด, เลอกลกสะใภ, สนขกบแมว, เสอกตญญ, เสอเลอกสสาน, อทกภยกบลกตนไม และ ฮงบกบนลบ มทงสน 19 เรอง ตวอยาง

วนหนง คางคกโผลเขามาทหองครว หญงสาวรสกสงสารมน จงตกขาวจากชามตวเองใหมนกน ตงแตนนมา คางคกกไมไปไหน สวนเธอกไมไล แมวาคางคกจะโตขนจนตองใหอาหารมากขนก

96

ตาม หญงสาวกไมเคยบน (จากเรอง งกบคางคก)

เมอแกสาวสายเบดขนมา พบปลาองงอตวโตตดเบดอย ดวงตาของมนเตมไปดวยนาตา ชายชร

เกดความสงสาร จงปลอยปลาลงนาไป เชาวนรงขน ชายชรากลบไปตกปลาเชนเคย ปรากฏวามชายหนรปงามสวมมงกฎมายนรอและโคงคานบอยางสภาพ ชายหนมบอกวาตนเปนมหาดเลกมาจากวงพญามงกร ปลาองงอทชาวประมงชราปลอยไปเมอวานนเปนเจาชายแหงวงพญามงกร พญามงกรจงใหมารบชายชราไปพบเพอตอบแทนบญคณ ... กอนกลบ เจาชายกระซบกบชายชราวาเมอพญามงกรถามวาอยากไดอะไร ใหตอบวาอยากไดลกแกวเมดโตทอยในหบหยกเทานน เพราะมนเปนแกวสารพดนก ชายชราทาตาม จงไดลกแกวกลบบาน เมอถงบาน แกเลาเรองทงหมดใหยายฟง ยายดใจมากแลว

บอกวาถาเปนจรง ขอใหไดบานหลงใหญงดงาม ทนใดนน บานโชกาเกากหายไป มตกใหญมาตงอยแทนท สองผวเมยดใจมาก ขอเงนขอทองขอขาว จนกลายเปนเศรษฐ

(จากเรอง สนขกบแมว) มคนตดฟนกาลงตดฟนอยในปาลกบนภเขา เขาพบเสอตวใหญมากตวหนง ในตอนแรกเขา

รสกกลวจงคดจะหน แตเสอตวนนทาทางเหมอนมนกาลงเจบปวดทรมานอย เมอพจารณากเหนวามนมกฟปกผมตดคออย คนตดฟนรสกสงสารขนมาจงชวยดงทกฟปกผมออกจากคอมน เมอปลอดภยแลว เสอบอกกบคนตดฟนวามนตองการจะตอบแทนบญคณเขา ... เมอบดามารดาเสยชวต คนตดฟนกฝงศพบดามารดาไวใน ทาเลฮวงซยทเสอบอก หลงจากนน ตระกลเขากรงเรองจนกลายเปนเศรษฐและมความสขตลอดไป

(จากเรอง เสอเลอกสสาน)

3.3 แนวคดเรองความเฉลยวฉลาด ความเฉลยวฉลาด หมายถง ความมปญญาและไวพรบด ซงเปนแนวคดอกประการหนงท

ชาวเกาหลชนชม หากมความฉลาด สามารถเอาตวรอดพนจากปญหาทเ ผชญอยได และอาจไดรบรางวลหรอผลตอบแทนอยางอนอกดวย ในขณะเดยวกน ชาวเกาหลมแนวคดวา ความโงเขลาเปนสงทไมดนาอบอายและอาจจะนาไปสความหายนะไดในทสด

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองความเฉลยดฉลาด ไดแก กลบจากยมโลก , ขายรมเงา, คนรบใชเจาปญญา , ตบกระตาย, ทาไมนาทะเลจงเคม, นกเดนทาง สนขจงจอก และเสอ, พเสอ, พลบแหงมพษ, ภรรยาทเฉลยวฉลาดของภารโรง, เมลดขาวฟางแลกภรรยา , แมผฉลาด, ลกกตญญทาใหภรรยากลบใจ, ลกสะใภกลบใจ, เลอกลกสะใภ, วธกาจดเสอราย, สตรอเบอรในฤดหนาว, เสอกบภรรยาคนเผาถาน, หญงโง และ อทกภยกบลกตนไม มทงสน 19 เรอง ตวอยาง

97

ในไมชา เขาตองตกใจตนเพราะเสยงตะโกนของชายชราทดเขาวามานอนอยใตตนไมของเขาโดยไมไดรบอนญาต ชายชราบอกวาปของปของเขาเปนคนปลก ไมตนน ตนไมนจงเปนของเขา ชายหนมครนคดครหนงแลวชวนใหชายชราขายรมเงาใหตน ชายชรากตกลงจะขายในราคา 5 เหรยญ ชายหนมจายเงนซอรมเงาแลวนอนตอไป ชายชราพมพากบตนเองวาชายหนมโงทสด แลวมวนเสอกลบบาน ... คนรบใชในบานกหวเราะพรอมทงตาหนชายชรา สวนคนในหมบานกรสกสมนาหนาชายชราทโลภมาก ขายแมกระทงรมเงาซงไมใชของตน จนวนหนง ครอบครวชายชราหมดความอดทนและอบอายชาวบานเขาจงยายบานไปในเวลากลางคน

(จากเรอง ขายรมเงา)

นายอาเภอไปถามเจาหนาทวาภรรยาของภารโรงคนนนเปนอยางไร เจาหนาทกตอบวาเปนผหญงทดเยยมมทงความสวยและความฉลาด นายอาเภอไมพอใจทคนตาตอยอยางพนกงานผนอยมภรรยาเปนผหญงดเลศเชนนน จงตองการจะแยงเธอมาเปนของตน ... วนรงขน ภรรยาใหสามนอนพกผอนทบาน สวนเธอจะไปแขงตอบปญหา กบนายอาเภอแทน นายอาเภอเหนภรรยาภารโรงทสวยงามมาดวยตนเองกรสกดใจ กอนจะเรมการแขงขน ภรรยาผตาตอยขอเสนอกตกาในการแขงขเพมอก 1 ขอ คอหากเธอตอบคาถามไดถก นายอาเภอตองออกไปจากหมบานทนท นายอาเภอตกลง เขาจงเรมถาม ...นายอาเภอองไป เขาจงแพการแขงขนแถมยงเสยหนาอกดวย จงตองเกบของออกไปจากหมบานคนนนและไมกลบมาอกเลย

(จากเรอง ภรรยาทเฉลยวฉลาดของภารโรง)

3.4 แนวคดเรอง ความซอสตย

ความซอสตย หมายถงการประพฤตตรง ชอบ และจรงใจ ความซอสตยทปรากฏในนทานพนบานเกาหลทงสน 19 เรอง ซงมลกษณะตาง ๆ เปน 4 ลกษณะ คอ การมรกเดยวใจเดยวของสตร การไมเอาเปรยบผอน การรกษาสญญา และความจงรกภกดตอกษตรย ดงตอไปน

3.4.1 แนวคดเรองการมรกเดยวใจเดยวของสตร ชาวเกาหลในสมยกอนมแนวคดวา สตรตองรกษาตนใหบรสทธเหมาะสมจารต

ประเพณอยตลอดเวลา ในขณะทบรษอาจประพฤตไมซอสตยตอภรรยาได การมภรรยานอยของบรษถงเปนเรองธรรมดา แตหากสตรมชกบชายอน ถอวาเปนสงทสงคมไมอาจใหอภยได นอกจากนน เมอคครองถงแกความตาย บรษสามารถแตงงานใหมได แตสตรแตงงานใหมไมได ถอวาเปนการกระทาเสอมเสยชอเสยงของวงศตระกลเปนอยางยง สตรทดควรใชชวตอยตามลาพงหลงสามถงแกกรรม ดวยเหตทสงคมเกาหลถอการมรกเดยวใจเดยวของสตรเปนเรองสาคญ จงมการฆาตวตายตามสาม สตรทฆาตวตายตามสามถอวาเปนสตรทดงามและนาชนชมในสมยกอน

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองการมรกเดยวใจเดยวของสตร ไดแก เรอง กลบจากยมโลก, กาเนดดาวหมใหญ, กาเนดผเสอ, ขนนางใหบตรสาวมายแตงงานใหม, เจาสาวกลายเปน

98

ขเถา, ชนซอนบเจาบาวง, พระสงฆกบหญงช และ ลกสะใภกลายเปนบตรสาว มทงสน 8 เรอง ตวอยาง

ชายชราตอบวาพบในขณะทตนกบยมทตไปแวะโรงเตยมเพอดมเหลามกกอลลมารดาเศรษฐเปนเจาของโรงเตยม คอนขางจะรารวยและดมความสขมาก เศรษฐถามตอวาเมอมารดารารวยอยางนแลวเหตใดบดาจงเผชญกบความยากลาบาก ชายชราทาทาลาบากใจทจะเลาตอไป แตทสดกเลาตอไปวา ขณะนมารดาเศรษฐมาอยกบบดาของตน ทงสองทานรกกนมาก พอฟงจบ หนาของเศรษฐ

เครยดและซดลงไป สงใหชายชราหามเปดเผยเรองนเดดขาด เพราะเปนเรองนาละอายสาหรบตน (จากเรอง กลบจากยมโลก)

ธดาขนนางคนหนง หมนกบบตรของขนนางซงมชาตตระกลด แตโชครายทคหมนเสยชวตไป

กอนจะแตงงานกน ทนททไดขาว เธอกสยายผม ใสชดขาวและนงเกยวสขาวมารองไหคราครวญทบาคหมน ไมเพยงเทานน เธอยงไปเยยมสสานของคหมนและเดนวนรอบ ๆ หลมศพทกเชาและเยนพรอมเรยกชอคหมน ทงทความเปนจรง เธอไมเคยเหนหนาคหมนดวยซาเพราะในสมยนน ชายหนหญงสาวตองแตงงานกบคนทพอแมเลอกใหเทานน เมอเปนมายสามตาย ผหญงไมสามารถแตงงานใหมเดดขาด หากแตงงานใหม ผชายในตระกลนนจะเขารบตาแหนงขนนางไมได ดวยเหตน หากสามตายในวนแรกทเพงแตงงาน เจาสาวมกจะดมยาพษฆาตวตายตามไปดวย เมอผหญงคนนไปหาสามทสสานพรอมทงคราครวญวาขอเปนคครองกนตลอดไปไมวาจะเปนนรกหรอสวรรค ขอใหคหมนเปสสานและรบตวเธอไปอยดวย วนหนง เธอกไปหาคหมนทสสานเชนเคย จ ๆ หลมศพกเปดออก เธอจงกระโดดลงไปทนท

(จากเรอง กาเนดผเสอ)

3.4.2 แนวคดเรองการไมเอาเปรยบผอน การไมเอาเปรยบผอนผอนเปนความดอยางหนงทชาวเกาหลถอเปนสาคญ ถงแมวา

ตนทาผดกควรบอกความจรงแลวรจกขออภย ผมความซอสตยมกจะไดรบผลดตอบสนอง เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองการไมเอาเปรยบผอน ไดแกเรอง โจรรายแหงเมอง

ลบแล เรองท 1, บญวาสนา, พอคาเกลอจบเสอได, พสะใภใจด, แมผฉลาด, เลอกลกสะใภ, แลกววกบพลบ มทงสน 7 เรอง ตวอยาง

ตกคาขณะทอยในภเขาลก เขาพยายามจะหาทพกคางคน และไดเหนแสงไฟรบหรจากทไกล จรบมงหนาไปทางนนกพบบานใหญหลงหนง เจาของบานอนญาตใหเขาคางคนได และจดอาหารกบเหลามารบรองเขา เขากนอยางเอรดอรอย จากนนกชวนคยชวนดมจนดก ทาใหชายหนมมอาการเมา พอถงเทยงคน เจาของบานเอาเชอกมามดเขา ใสลงไปในกระสอบ และเอาขนไปแขวนหอยไวบนตนไมใหญหนาบาน ... พอถงเชา เจาของบานออกมาปลอยเขา และบอกวา เขาอยากจะชวยพอคา

99

เกลอทขยนหมนเพยรซอสตย จงมอบซากเสอทงหมดใหแกเขา เขาถลกหนงเสอกลบบานและเอาไปขายไดเงนทองเหลอใชตลอดชวต

(จากเรอง พอคาเกลอจบเสอได)

พอตกเยน นองสะใภกมาเกบเมลดขาว ปรากฏวามนมากกวาทตนเองเอามาฝากไว นองสะใภกเอากาหนงทเกนมาคนในกองของพแลวกลบบาน พสะใภเหนดงนกแปลกใจ และคดวานองเปนคนซอสตยสจรตขนาดน จะไมชวยกถอวาใจดา

(จากเรอง พสะใภใจด)

3.4.3 แนวคดเรองการรกษาสญญา การรกษาสญญากเปนแนวคดอกประการหนงทชาวเกาหลถอวาเปนความดของ

มนษย เมอทาตามสญญา อาจจะเสยหายบาง ณ ขณะนน แตจะเกดผลดตามมาภายหลง เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองการรกษาสญญา ไดแกเรอง ความสขทยมมา

ชวคราว, เดนทางไปแสวงหาโชค, ลกสะใภกตญญกบเสอ มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

วนหนง ตกคาในปา เข ามองหาทพกโดยดจากแสงโคมไฟทมกจะตดไวหนาบาน จนพบแสงไดวงหนงจงเดนไปเคาะประต ...(หญงสาวเจาของบานบอกเขาวา) ทกครงทนดวนเวลาหมนเจาบาวจะเสยชวตทนท จงอยากรวาเนอคของตนอยทไหน ชายหนมกรบปากวาจะชวยหาสาเหตให ... วนรงขน ... เขาจงเขาไปทบานอกหลงหนง ... เจาของบานบอกวา ตนปลกตนสาลพนธดไวทสวนหนาบานนานแลวแตสาลไมออกผล รสกกลมใจมาก อยากรสาเหต ชายหนมกรบปากวาจะชวยหาสาเหตใหและจะกลบมาบอก ... มงเหลอมตวยกษตวหนง เขามาถามวาจะไปไหน ชายหนมกเลาเรองของตนใหฟง งเหลอมยนดทจะ สงเขาอกฟากหนงโดยมเงอนไขวา ใหเขาหาสาเหตทตวมนเหตใดยงไมไดเปนมงกรสกททง ๆ ทบาเพญเพยรมามากวาพนป ชายหนมกรบปากวาจะหาสาเหตมาบอกให ... เดกชายกขอรองใหชายหนมหาสาเหตทตนตกปลาไมไดสกตวมาบอก ชายหนมกรบปาก ... ในทสด ชายหนมกมโชคและไดสาวงามเปนภรรยาใชชวตรวมกนอยางมความสขตลอดไป

(จากเรอง เดนทางไปแสวงหาโชค )

3.4.4 แนวคดเรองความจงรกภกดตอกษตรย ความจงรกภกดตอกษตรย หมายถง การผกใจรกดวยความเคารพนบถอตอ

พระมหากษตรย เนองจากประเทศเกาหลเปนประเทศทมกษตรยปกครองประเทศมาเปนเวลาชานาน ความจงรกภกดตอกษตรยเปนความดทชาวเกาหลถอวาเปนขอควรปฏบตขอหนง ซงโดยทวไปแลว จะมงสอนบรษใหมความจงรกภกดตอกษตรย

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองการจงรกภกด ไดแกเรอง ตบกระตาย มเพยงเรอง

100

เดยว ตวอยาง

กาลครงหนงนานมาแลว พญามงกรทอาศยอยใตสมทรเกดเจบหนก ... เตาจงอาสาไปหากระตายปาดวยความจงรกภกด ... พอกลบถงบก กระตายหวเราะเยาะเตาและบอกวาไมมสตวใดถอดตบตวเองไดหรอกแลววงหนไป เตารสกเสยใจ หลงนาตาดวยความจงรกภกด ทนใดนน มเทวดาแหภเขาทมเครายาวสขาวปรากฏกาย เทวดาชนชมในความซอสตยและความอตสาหะของเตา จงยนหวโสมทแกเตมทใหเปนหวโสมทสามารถรกษาโรคไดทกโรค เตาดใจ รบนากลบมาถวายพญามงกร พญามงกรกนแลวกหายจากโรคนนทนท

(จากเรอง ตบกระตาย)

3.5 แนวคดเรองการเชอฟง การเชอฟง หมายถง การประพฤตตามคาสงคาสอน หรอคาแนะนา แนวคดเรองการเชอ

ฟงปรากฏในนทานพนบานเกาหลทงสน 11 เรอง ซงม 2 ลกษณะ ไดแก การเชอฟงผ ใหญหรอผมความร และการเชอฟงสาม ของสตร ดงน

3.5.1 แนวคดเรองการเชอฟงผใหญหรอผมความร ผใหญทนหมายถงบดามารดาหรอผใหญในครอบครว สวนผมความรหมายถงคร

พระสงฆ หมอด หรออาจารยฮวงซย เปนตน ชาวเกาหลมสานวนวา “เชอฟงผใหญ แลวจะไดขนมตอกขณะหลบ” หมายความวา หากเราเชอฟงผใหญและปฏบตตาม เราจะไดรบสงทดตอบแทนโดยคาดไมถง

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองการเชอฟง ไดแก เรอง กอนมณของสนขจงจอก, เจาสาวใบ 3 ป, เดกเคราะหราย, เดนทางไปแสวงหาโชค , บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว, แมผฉลาด, เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2, โลงศพตองใหญ และ สลบเจาสาวระหวางฉด มทงสน 9 เรอง ตวอยาง

เขารสกแปลกใจ จงไปปรกษากบครฮนจง ครบอกวาผหญงคนนนเปนสนขจงจอกเกาหาง เพราะสนขจงจอกเกาหางมกจะแปลงตวเปนหญงรปงามและหลอกลอผชายไปกนตบ ... ครแนะนาใหพยายามจบและแยงกอนมณแลวกลนเขาไป เมอกลนแลวใหมองทองฟาและแผนดน จะ ทาใหไดรเรองราวของทองฟากบแผนดนได ... หลงจากหนมแยงกอนมณอมแลวเขารบวงออกมานอกหอง

(จากเรอง กอนมณของสนขจงจอก)

101

หมอดบอกวาหากบตรชายอยทบาน เมออายครบ 13 ปกตองตกเปนเหยอของเสอเชนเดยว กบรนบรรพบรษ ครอบครวจงจาตองใหเดกชายออกเดนทางไปอยทอน ... เธอจงเลาเรองเดกหนมใหฟง

และตกลงกนวาจะรวมมอกนเพอชวยชวตเขา สองสาวพาบตรชายโทนซอนไวหลงฉากกนหองแลวรอเสอ... ทงสามคนจงไดแตงงานกนและอยดวยกนอยางมความสขตลอดไป

(จากเรอง บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว)

3.5.2 แนวคดเรองการเชอฟงสาม สมยกอน มกฎระเบยบในการใชชวตของสตร 3 กฎ (삼종지도, Samjong-jido)

กลาวคอ ปฏบตตามบดาสงกอนสมรส ปฏบตตามสามสงหลงสมรส และปฏบตตามลกชายสงหลงสามเสยชวต 1 กลาวคอ สตรไมมสทธตดสนใจแตตองปฏบตตามทชาย 3 คน (บดา ,สาม และลกชาย) ตดสนใจใหเทานน จงจะเปนการกระทาทถกตอง โดยเฉพาะอยางยง สตรตองปฏบตตามสามสงอยางไมมขอยกเวน เพราะสามเปนผนาทใหญทสดในครอบครว ภรรยาไมสามารถปฏเสธหรอฝนคาสงสามทมอานาจเหนอกวาตนได

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองการเชอฟงและทาตามสาม ไดแก คนรบใชเจาปญญา

และ สมผสแสงพระจนทรไดลก มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

เจาบาวพาญาตพนองทมารวมพธกลบบาน ระหวางทาง พอถงลาธาร เจาบาวบอกวาไดยนเสยงเดกรองไห และสงใหคนรบใชลงไปด คนรบใชกพบเดกจงนาขนมาให เจาบาวบอกกบบดาตนวาเมอคนตนฝนถงมงกรเขยวบนลง มาทใตสะพาน แลววนนกพบเดกคนน ฟาลขตมาใหแน ๆ จงขอ

นาไปเลยงเปนบตรบญธรรม บดาแสดงความลาบากใจวาเจาสาวทเพงแตงงานจะยนยอมหรอ แตเจาบาวบอกวาเมอสามจะทาอะไร ภรรยาจะคดคานอยางไรได

(จากเรอง สมผสแสงพระจนทรไดลก)

3.6 แนวคดเรองการเสยสละ การเสยสละ หมายถงการยนยอมใหโดยความเตมใจ ซงเปนการแสดงความรกทมตอ

ครอบครวหรอความกตญญตอบดามารดา การเสยสละจงมกจะไดรบสงตอบแทนจากสวรรค กลาวคอ สวรรคประทานพรเปนรางวลความกตญญ ชาวเกาหลจงมแนวคดทถอการเสยสละเพอครอบครวเปนสงทดทควรปฏบต

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองการเสยสละ ไดแกเรอง กาเนดผเสอ, ซมชองบตรสาวกตญญ, นกแมกพายยอดกตญญ, ฝงลกทงเปน , แมผฉลาด, ลกกตญญกบหวโสม, ลกพลบเดอน

1คม จงแท. (1989). ความเขาใจในลทธขงจอเกาหล. หนา 78.

102

พฤษภาคม , ลกกตญญหาสตรอเบอรในฤดหนาว, ลกสะใภกตญญกบเสอ, สนขกบลกของนาย และ เสอกตญญมท งสน 11 เรอง ตวอยาง

วนหนง ซมชองไดขาววาพวกพอคาสาเภากาลงหาสาวพรหมจารไปบชายญพญามงกรกอนออกเรอไปคาขายทเมองนานกง ประเทศจนนน พวกนนยนดจะจายคาตอบแทนไมอน ซมชองจงไปสมครเปนสาวบชายญเพอใหไดขาว 300 กระสอบ โดยโกหกบดาวาไดขาวมาจากขนนางซงรกซมชองมากจนขอเปนลกบญธรรม ซมชองรสกกลวตายเพราะจะตองถกโยนลงไปในทะเล แตพอคดถงบดาทจะไดมองเหนโลกกยนดและภมใจ

(จากเรอง ซมชองบตรสาวกตญญ)

มสามภรรยากตญญคหนง มารดาสามปวยหนก ไมมยาใดรกษาใหหา ยได วนหนง มพระรปหนงมาบณฑบาตแลวบอกวาใหตมบตรชายใหมารดารบประทานแลวจะหายปวย สามภรรยาเศราใจ

ทตองเสยบตรชายทรก แตกตดสนใจจะตมบตรชายใหมารดารบประทานเพราะบตรนนมใหมไดแตมารดามเพยงคนเดยวในโลก ทงสองเอาบตรชายใสลงไปในหมอแลวตม

(จากเรอง ลกกตญญกบหวโสม)

3.7 แนวคดเรองความกลาหาญ ความกลาหาญ หมายถงความไมกลวหรอไมครนคราม แนวคดเรองความกลาหาญเปน

คณสมบตอยางหนงของผชายทดในทศนคตของชาวเกาหล ผชายควรมความกลาหาญ จงจะสามารถแกปญหาทเผชญอยได

เรองทสะทอนแนวคดเรองความกลาหาญ ไดแก โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1, โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2, ชนซอนบเจาบาวง, นกเดนทาง สนขจงจอก และเสอ, บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว, วธกาจดเสอราย, เสอกบภรรยาคนเผาถาน, เสอกตญญ และ เสอแหงภเขาคมคงมทงสน 9 เรอง ตวอยาง

วนหนงโจรรายกฉดพระธดาผงามพรอมทงกรยาและรปโฉมของพระราชาไป 3 องค พระราชาโศกเศราและเรยกประชมขนนางเพอหาคนไปชวยเหลอ แตไมมใครกลาไปชวยชวตพระธดา พระราชาจงใหประกาศวาผใดสามารถชวยชวตพระธดาพระองค จะยกทรพยสมบตใหกงหนงพรอมทงยกพระธดาองคเลกทสวยทสดใหเปนภรรยาอกดวย มอศวนผหนงอาสา เขาควบมาและนาบรวารของเขาไปตามหาโจรรายแหงเมองลบแล ... ไปจดการลกนองทรยศและไดธดาองคเลกเปนภรรยาในทสด

(จากเรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1)

103

3.8 แนวคดเรองความ ขยนหมนเพยร ความขยนหมนเพยร หมายถงการทาการงานอยางแขงขนไมปลอยปละละเลย ทาหรอ

ประพฤตเปนปรกตสมาเสมอ ความขยนหมนเพยรเปนคณธรรมอยางหนงทชาวเกาหลใชส งสออบรมลกหลาน โดยเฉพาะอยางยง ในสงคมเกษตรกรรมอยางสงคมเกาหลทสามารถเกบเกยวขาวไดเพยงครงเดยวในรอบปนน หากไมขยนทางานใหเหมาะสมกบฤดกาล จะดารงชวตลาบากในแตละป

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองความขยนหมนเพยร ไดแก เรอง ขายรมเงา, คนกลายเปนวว, ความสขทยมมาชวคราว, เจาชายเลยงววกบเจาหญงทอผา, ชายสองพนอง, พอคาเกลอจบเสอได, เลอกลกสะใภ และ แลกววกบพลบ มทงสน 8 เรอง ตวอยาง

มชายสองคนพนองรกใครกนมากจนเปนทเลองลอในหมบาน สองพนอง หากมอะไรกจะแบงกนคนละครงเทากนและหากมอะไรทลาบากกจะชวยเหลอกนและกนเปนอยางด พวกเขาทางานอยางขยนขนแขงตงแตเชาจนดกเพอใหไดผลผลตจากผนดนของเขามากทสด พอถงฤดใบไมรวง พวกเขากเกบเกยวไดมากทสดในหมบาน และแบงกนคนละครงเทา ๆ กน เปนเชนนทก ๆ ป

(จากเรอง ชายสองพนอง) ชาวบานทกคนตงใจทางานยกเวนชายคนหนง เปนคนเกยจคราน แมแตในชวงฤดใบไมผล

และใบไมรวงทเปนฤดเพาะปลกและเกบเกยวเขากไมยอมทาอะไร วน ๆ ไดแตนง ๆ นอน ๆ และบดขเกยจอยรอบ ๆ บานเทานน ... ชายชราอธบายวาหนากากววนนเหมาะสมสาหรบคนทเกลยดการทางาน พอชายหนมไดยนดงนนกอยากลองดจงรบหยบมาใส ทนใดนน รางกายและหนาตาชายหนมกลายเปนววทนท

(จากเรอง คนกลายเปนวว)

3.9 แนวคดเรอง ความพอเพยง ชาวเกาหลถอวาการรจกความพอเพยงเปนสงทดทคนเราควรประพฤตปฏบต ความโลภ

แสวงหาไมรจกพอ จะทาใหเกดความเสยหายเปนการลงโทษคนโลภ เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองความพอเพยง ไดแกเรอง ขายรมเงา, เจาหญงหอยทาก,

ชายแกเนองอก, พอคาเกลอจบเสอได, ภรรยาทเฉลยวฉลาดของภารโรง, แลกววกบพลบ และ ฮงบกบนลบ มทงสน 7 เรอง ตวอยาง

104

ณ หมบานใกลเคยงกนนน มคนโลภมากคนหนง มเนองอกเชนเดยวกน พอเขาไดขาวเรองชายแกเนองอก เขาตงใจฟงอยางละเอยด และคนนน เขาไดทาเชนเดยวกบทชายแกเนองอกเคยทา เมอเขารองเพลงเสยงดงอยในบานโชกา พวกผโดแกบกมา แลวถามวาเสยงรองเพลงมาจากไหน เขากตอบวามาจากเนองอก ผโดแกบหวเราะแลวเอาเนองอกมาแถมใหอกขางหนงพรอมบอกวาหลอกพวกเราครงเดยวกพอแลว ความโลภทาใหเขามเนองอกสองขางแถมยงไมไดทรพยสนใด ๆ

(จากเรอง ชายแกเนองอก) เมอเศรษฐทเปนเพอนบานไดขาวนกอยากเอาอยางบาง จงแบกเกลอออกเดนทางทนท เมอถง

บานทชายหนมเคยพกกไปขอพกเหมอนกน เจาของบานเลยงอาหารกบเหลาเชนเคย และพอถงเทยงคนกมดตวเศรษฐแลวใสกระสอบไปหอยไวทตนไม เศรษฐรองดวยความดใจ แตเมอฝงเสอกระโจนเขาใสสกพกหนง เขากตองกลายเปนอาหารเสอ เนองจากเจาของบานรวาเศรษฐคนนเปนคนโลภ จงเอาตวเขาไปแขวนไวทกงไม เปนเหตใหกงไมหก เขาตกลงมาจากตนไมถกเสอกน

(จากเรอง พอคาเกลอจบเสอได)

3.10 แนวคดเรองการมมารยาท มารยาท หมายถงกรยาวาจาทถอวาสภาพเรยบรอยถกกาลเทศะ ชาวเกาหลถอมารยาท

เปนสงสาคญมาก จนไดรบฉายาวาเปน ‘ประเทศแหงมารยาททางตะวนออก (동방예의지국, Dongbang-yeui-jikuk)’ ลทธขงจอสอนไววา นสยทศนแรกเกดของมนษยไดรบมาจากสวรรค ซงประกอบดวย 4 นสยทศน คอ ความใจด (인, In) การรกความถกตอง (의, Ui) การมมารยาท (예, Ye) และความเฉลยวฉลาด (지, Ji) 1 ชาวเกาหลเชอกนวา มารยาทเปนนสยทศนทสวรรคประทานมาตงแตแรกเกดอยางหนง คนเราจงตองรจกเคารพผใหญและรกษามารยาทอยเสมอ

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองการมมารยาท ไดแกเรอง ขายรมเงา, นกยง นกพราบ นกแมกพาย และหน, ลกสะใภชนะมารดาสาม, สนขกบแมว มทงสน 4 เรอง ตวอยาง

นกยงเปนตวแรกทไปขอ เมอนกยงเคาะประตบานหนแลวพดวา “ไออาหารแมวอยหรอเปลา ขออาหารกนหนอยซ” หนทเปนภรรยากาลงเตมฟนไดยนเชนนนกโกรธ จงเอาเหลกเขยไฟลกแดงออกมาแลวตแกมนกยง ... นกพราบเปนตวทสอง เมอเคาะประตบานหนแลวพดวา “ไอนกขโมยขาวอยหรอเปลาละ ฉนมาขอขาว” นางหนโกรธจงเอาเหลกเขยถาน ตลงไปบนหวนกพราบ ... ตวสดทาย ทไปขอคอ นกแมกพาย เมอนกแมกพายมาถงหนาประตกโคงคานบอยางสภาพแลวพดวา “ทานหนขอรบ ปนแหงแลงมากจนผมไมมอาหารทจะรบประทานเลย ทานกรณาแบงอาหารใหผมสกนดเถดครบ” หนทเปนสามออกมาถามวานกแมกพายเปนเพอนกบนกยงและนกพราบหรอเปลา นกแมกพายตอบวาเปลา หนจงแบงอาหารให

1คม จงแท. (1989). ความเขาใจในลทธขงจอเกาหล. หนา 20.

105

(จากเรอง นกยง นกพราบ นกแมกพาย และหน)

3.11 แนวคดเรองความบรสทธ ของสตร สงคมเกาหลในสมยกอนเปนสงคมจารตนยม ชาวเกาหลยดถอวาสตรตองเปนพรหมจาร

กอนสมรส ดวยเหตน การรวมเพศกบผชายกอนสมรสเปนสงทนาอบอายและเสยชอเสยงวงศตระกลเปนอยางมาก หากสตรมเพศสมพนธกอนการสมรส สตรคนนนไมอาจสมรสกบชายอนไดอก บดามารดาจะรสกอบอายมาก จงมบางครงมการฆาลกสาวเพอใหพนความอาย

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองความบรสทธกอนสมรสของสตรไดแก เรอง กาเนดดาวซมแทซอง, โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2, สมผสแสงพระจนทรไดลก, สลบเจาสาวระหวางฉด มทงสน 4 เรอง ตวอยาง

หลายเดอนผานไป บดากบพ ๆ กลบมาจากเมองหลวงแตบตรสาวคนสดทองไมสามารถออกไปรบไดเนองจากตงครรภอย พอบดาร กพยายามจะฆาบตรสาว เพราะอบอายบตรสาวทาเสยชอเสยงวงศตระกลเปนอยางยง และหญงสาวไมสามารถดาเนนชวตอยางผหญงอนไดอก

(จากเรอง กาเนดดาวซมแทซอง)

ในคนนน ชายหนมจงไดนอนทหองบตรสาวขนนางจง เขาบอกบตรสาวขนนางวาบดาสงใหตนมาหลบนอนกบเธอ เธอจงปฏเสธไมได เชาวนรงขน เมอขนนางจงมาดแมมาย ปรากฏวามแตคนรบใชทเคยหนไปนอนอยกบบตรสาว ขนนางจงโกรธมาก ไมรวาจะทาอยางไร เพราะขาวสารหงเปนขาวสกเสยแลว จงสงใหจดพธแตงงานใหแกบตรสาวกบคนรบใช โดยบอกชาวบานวา คนรบใชขยนหมนเพยรและเฉลยวฉลาด ตนจงอยากไดไวเปนลกเขย

(จากเรอง สลบเจาสาวระหวางฉด)

3.12 แนวคดเรองการรกพนอง การรกพนองเปนหลกพนฐานในการดาเนนชวตประจาวนขอหนงในคาสงสอนลทธขงจอ

ซงประกอบดวยการกตญญตอบดามารดา การรกพนอง และการรกลก (효, 제, 자) แตเนองจากผหญงนนจะแตงงานไปอาศยอยกบครอบครวสาม การรกพนองจงหมายรวมไปถงรกพนองของสามดวย ในนทานพนบาน 100 เรองทผวจยใชเปนขอมลในการวเคราะห มแนวคดเรองการรกพนองปรากฏเฉพาะการรกพนองของผชายเทานน

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองการรกพนอง ไดแก เรอง ชายสองพนอง, พสะใภใจด และฮงบกบนลบ มทงสน 3 เรอง

106

ตวอยาง กาลครงหนงนานมาแลว มชายสองคนพนองรกใครกนมากจนเปนทเลองลอในหมบาน สองพ

นอง หากมอะไรกจะแบงกนคนละครงเทากนและหากมอะไรทลาบากกจะชวยเหลอกนเปนอยางด ... วนทสาม ในขณะทพชายแบกกระสอบขาวเดนไปยงบานนองชาย พบนองชายกาลงแบกกระสอบขาวเดนมายงบานพชายเชนกน พชายรแลววานองชายกกระทาเชนเดยวกบตนเพราะนองชายเหนวาครอบครวพมลกแลว จานวนสมาชกกมากกวาครอบครวของตน คงตองการขาวมากกวา นบแตนนมา เรองของสองพนองกเปนทสรรเสรญในหมบานยงกวากอน และครอบครวสองคนพนองกอยอยางมความสขตลอดไป

(จากเรอง ชายสองพนอง)

3.13 แนวคดเรอง ความเปนแมบาน หนาทของสตรเกาหลมหลายอยาง ตงแตการปรนนบตบดามารดาสาม ดแลสาม เลยงลก

จนกระทงการทางานบานมากมาย เชนซกผา เยบผา กวาดบานถบาน ปรงอาหาร ฯลฯ การทางานบานนนเปนหนาททสาคญมาก ไมเพยงเปนการทางานบานตนใหสะอาดเรยบรอยเทานน แตยงเปนเครองวดความสามารถของสตร แถมยงเปนวธหารายไดสาหรบสตรอกดวย เพราะวา สตรสามญชนททางานบานเกง มกจะไดรบการวาจางไปทางานบานทบานขนนางหรอเศรษฐ สตรเกาหลทเกงเรองการบานการเรอนจะไดรบยกยองเปนกลสตร

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองความเปนแมบาน ไดแกเรอง ลกสะใภชนะมารดาสาม, ลกสะใภกลายเปนบตรสาว และ เลอกลกสะใภ มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

หลงงานแตงงาน ชวตอนทกขยากของลกสะใภคนสดทองกเรมตนขน ... ความทเธอเปนคนขยนและทางานเกง จงเปนทชนชอบและรกใครของสมาชกทกคนครอบครวยกเวนมารดาสาม

(จากเรอง ลกสะใภชนะมารดาสาม) แตลกสะใภนน ทง ๆ ทเสยใจยงกวาบดาสามดวยเสยสามไปในปเดยว ไมสามารถไปเรมตน

ชวตใหมได เธอกยงคงขยนทางานปรนนบตบดาสามเปนอยางด เธอทางานทกอยางไมวาจะรบจางเยบผา ซกผา และสขาว ... พอนางเกบของไวในหองแลว กออกมาอาสาชวยงานเจาของโรงเตยม ทง ๆ ทไมมใครสง นางตกนา จดไฟเตมฟน จดสารบ และลางชาม นางเปนคนทางานเรวและเรยบรอย จงเปทพอใจเจาของโรงเตยม พอตกคา เจาของโรงเตยมซงเปนหญงชรากชวนนอนทหองตนดวยกน นางกไปชวยทางานเยบผาจนเรยบรอยหมด เจาของโรงเตยมชนชอบในฝมอนาง ... ขาวเรองการทางานเรยบรอยและมฝมอดในการเยบผาของนางกบนกปราชญผเปนบดานนกราลอไปทวหมบาน วนหนง ขนางชนสงของหมบานสงแมสอมาขอนางใหแตงงานกบบตรชายของตน

(จากเรอง ลกสะใภกลายเปนบตรสาว)

107

3.14 แนวคดเรองความอดทน ของสตร เมอสตรสมรสแลวยายเขาไปดาเนนชวตอยในครอบครวสาม มกมปญหามากมายเกดขน

ในเรองการปรบตวใหเขากบครอบครวสาม และในการน สตรตองเปนผยอมปรบปรงตวเองเพอใหกลมกลนกบครอบครวสามเนองจากสถานะทางสงคมของสตรทมอานาจตากวาผชาย สตรเกาหลในสมยกอนจงตองมความอดทนสงเพอทจะประสบความสาเรจในการใชชวตรวมกบครอบครวสาม บดามารดาจงสงสอนลกสาววาเมอสมรสไปอยกบครอบครวสาม ตองเปนใบ 3 ป หหนวก 3 ป และตาบอด 3 ป หมายความวาทาตองเปนไมร ไมไดยน และไมเหน ตองอดทนสถานเดยว จงจะประสบความสาเรจ

เรองทสะทอนภาพแนวคดเรองความอดทนของสตร ไดแกเรอง เจาสาวใบ 3 ป, ลกสะใภชนะมารดาสาม และ เสยงนกกาเหวารอง มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

กอนทจะแตงงาน พอแมเจาสาวไดสอนบตรสาวไววา เมอแตงงานใหมตองทาตวเปนใบ 3 ป หหนวก 3 ป และตาบอด 3 ป ซงหมายความวาถาจะมอะไรอยากพดกพยายามอยาพด ไดยนอะไรกทาเปนไมไดยน เมอเหนอะไรกทาเหมอนไมเหน ตองมความอดทนสงจงจะสาเรจในการดาเนนชวตกบครอบครวของสามได

(จากเรอง เจาสาวใบ 3 ป)

หลงงานแตงงาน ชวตอนทกขยากของลกสะใภคนสดทองกเรมตนขน มารดาสามตามลกสะใภไปทกทและจจ ในทกเรอง ดดาทกนาท ตเตยนทกเวลา ไมวาจะอยตอหนาใคร แมเศรษฐจะหามปรามกตาม ลกสะใภอดทนทาตวเหมอนใบกนนาผง (เปนสานวนเกาหล หมายถงไมพดไมจาอะไรทงสน) ทาหนาทของตนไปวน ๆ ถงเวลากหงขาว ซกผา เตรยมพธกรรมตาง ๆ ของตระกล ดวยความทเธอเปนคนขยนและทางานเกง จงเปนทชนชอบและรกใครของสมาชกทกคนครอบครวยกเวนมารดาสาม

(จากเรอง ลกสะใภชนะมารดาสาม)

3.15 แนวคดเรองการ ยดถอความถกตอง การยดถอความถกตองเปนการไมยอมใหสงชวเกดขน และเมอสงชวเกดขนตองกลา

การาบปราบปราม แนวคดเรองการยดถอความถกตองทปรากฏในนทานพนบานทผวจยศกษา เปนแนวคดสาหรบบรษเทานน ชาวเกาหลยกยองผชายทรกความถกตองและลงโทษผทาชวมาแตโบราณ

เรองทสะทอนแนวคดเรองการยดถอความถกตอง ไดแกเรอง ผพยาบาท และ พระสงฆกบหญงช มทงสน 2 เรอง

108

ตวอยาง

พระสงฆกเลาเรองของตนวา เมอสมยทตนเองยงหนมอยนน เคยไปบณฑบาตทหมบานแหงหนง พอไปถงบานขนนางคนหนง กเหนลกสะใภรปงามทเพงแตงงานกาลงนงทอผาอยในบานตามลาพง พอเหนสาวสวยพระกเกดอารมณเพศขนมาทนทจงพยายามจะขมขน แตหญงสาวไมยอม ในทสด เขาจงเอามดแทงหนาอกของหญงสาวนนจนตาย พอพระสงฆเลาเรองจบ บตรชายขนนางกรสกโกรธและแคนใจขนมา ตอวาพระสงฆวาคดจะขมขนผหญงไดอยางไร และผลกพระสงฆตกหนาผาตายทนท ...คนนน บตรชายขนนางฝนถง หญงสาวคนหนงทมเลอดไหลออกมาจากหนาอกนางกลาวขอบคณทเขาแกแคนใหเธอ เธอจงตอบแทนบญคณโดยกาจดผทตามพยาบาทเขา

(จากเรอง ผพยาบาท)

ตกดกสงด ชายหนมเหนผชายคนหนงปนกาแพงขนมาแลวเคาะประตหอง หญงสาวออกมาตอนรบอยางยนดแลวเอาเหลาพรอมกบแกลมออกมารบประทานดวยกนอยางมความสข ชายหนมคลานออกมาจากเฉลยง และเหนเงาจากกระดาษบานประตกรวาผชายนนเปนพระสงฆ ชายหนมแนใจวาพระสงฆเปนชกบหญงสาวจงดงลกธนออกมายงพระรปนน... คนนน ชายหนมฝนถงบตรชาย

ขนนางอกครง ซงบอกกลอนแกเขาเปนการตอบแทนบญคณ และสงใหชายหนมไปสอบควากอใหม ชายหนมทาตามนนสามารถสอบไดตาแหนงขนนางชนสงฝายบน

(จากเรอง พระสงฆกบหญงช)

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนแนวคดของชาวเกาหลในสมยโบราณหลายลกษณะ ไดแก แนวคดเรองความกตญญ แนวคดเรองความเมตตากรณา แนวคดเรองความเฉลยวฉลาด แนวคดเรองความซอสตย แนวคดเรองการเชอฟง แนวคดเรองการเสยสละ แนวคดเรองความกลาหาญ แนวคดเรองความขยนหมนเพยร แนวคดเรองความพอเพยง แนวคดเรองการมมารยาท แนวคดเรองความบรสทธของสตร แนวคดเรองการรกพนอง แนวคดเรองความเปนแมบาน แนวคดเรองความอดทนของสตร และแนวคดเรองการยดถอความถกตอง แสดงใหเหนวาชาวเกาหลใหความสาคญกบคณธรรมในการกตญญมากทสด อกทงยงมแนวคดหลายลกษณะทจากดขอบเขตสถานะทางสงคมของสตร ซงลวนไดรบอทธพลจากลทธขงจอ

4. ภาพสะทอนความเชอของชาวเกาหล

ความเชอ หมายถงความรสกนกคดของคนในอดตทสบทอดตอ ๆ กนมา และมผลตอพฤตกรรมการแสดงออกของบคคลหรอกลมชนโดยไมคานงถงเหตผล 1 ภาพสะทอนความเชอของชาวเกาหลทปรากฏในนทานพนบาน สรปไดดงน

1ประชด สกณะพฒน. (2546). สาระนารเรองวฒนธรรมพนบานและประเพณไทย . หนา 42.

109

4.1 ความเชอเรองโลก ความเชอเรองโลก เปนวธคดเกยวกบโลกหรอจกรวาล เปนความเชอเพออธบายวาโลกน

สรางขนมาอยางไรและมโครงสรางเชนไร ความเชอเรองโลกทปรากฏในนทานพนบานเกาหล สรปตามความถทปรากฏ ดงตอไปน

4.1.1 โลกสวรรค (하늘나라, Haneulnara) สวรรค หมายถงโลกของเทวดา หรอเมองฟา ชาวเกาหลเชอวาโลกสวรรคตงอยเหนอ

ฟา มนษยธรรมดาไมสามารถขนไป ได เจาแหงโลกสวรรค (옥황상제, Okhwangsangje) เปนผมอทธพลสงสดและกาหนดชะตากรรมของมนษยดวย

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพโลกสวรรค ไดแก เรอง กาเนดภเขา แมนา และทะเล, ขาวจากสวรรค, ความสขทยมมาชวคราว, ชนซอนบเจาบาวง, นางองงอกบชายยากจน, นางฟา

กบคนตดฟน, พระอาทตยกบพระจนทร และ อทกภยกบลกตนไม มทงสน 8 เรอง

ตวอยาง อยมาวนหนง ขณะทฝนตกหนก มเสยงฟาผาดงสนนหวนไหว นางตกใจ วงออกไป เหนกลอง

สเหลยมวางอยกลางลานบาน ... พอเปดฝากลอง กพบขาวสารอยางดเตมกลอง และยงกวานน กลองทเกบมานนเปนกลองวเศษทตกขาวออกมาเทาไร ขาวกจะเตมกลองอยอยางนน พอมารดาสามทราบเรองกดใจ รองเพลงและเตนราไปพลางบอกวานคอของขวญทสวรรคสงมาใหเพราะประทบใจในความกตญญของลกสะใภ

(จากเรอง ขาวจากสวรรค)

พอดกสงด ชาบกตองตกใจเพราะกองฟนไมกาลงบนขนไปสทองฟา บนไปสกพกหนงกหยด

และมเสยงกงวาลวามนษยชางโงจรง ๆ ไมรวาความสขทฟาลขต วามากนอยเพยงใด ชาบกตกใจแลวกระโดดออกมาจากกองฟน เขากพบเจาแหงสวรรค ... เจาแหงสวรรคจงทรงพาชาบกไปทหองเกบถงความสขของมนษยแตละคน ทนน ชาบกตองรสกผดหวงทเหนถงความสขของตนมขนาดเลกจว ชาบกเหนถงความสขอนใหญโตอยางผดปกตถงหนง จงถามวาเปนของใคร เจาสวรรคทรงตอบวาเปนของซอกซงซงจะกาเนดในไมชา

(จากเรอง ความสขทยมมาชวคราว)

นางฟา มกมาอาบนาทสระแหงหนงในคนพระจนทรเตมดวง และแนะนาใหคนตดฟนลอบเอเสอผาของนางฟาไปซอน เมอนางฟาไมมเสอผากจะกลบสวรรคไมได จากนนใหชายหนมตดฟน

ปลอบโยนและออนวอนใหนางฟายอมเปนภรรยา ... นางฟาคดถงสวรรค จงไดขอใหสามเอาเสอผามา

ใหเธอดสกครงเพอคลายความคดถง สามกใจออน เอาเสอผาออกมาใหด นางฟากสวมชด พาลกทง 3

110

กลบสวรรคทนท (จากเรอง นางฟากบคนตดฟน )

4.1.2 โลกบาดาล (용궁, Yonggung) บาดาล หมายถงโลกทอยใตนา อาจจะเปนใตทะเล แมนา หรอบอนา เปนตน เปนทอย

พญามงกร (용왕, Yong-wang) ผครอบครองโลกบาดาล ชาวเกาหลเชอวามนษยธรรมดาไมสามารถไปยงโลกบาดาลไดเวนแตทตของโลกบาดาลนาทางไปหรอเมอจมนาเสยชวต

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพโลกบาดาล ไดแกเรอง คนรบใชเจาปญญา , เจาสาวองงอ, เจาหญงหอยทาก, ซมชองบตรสาวกตญญ, ตบกระตาย, นางองงอกบชายยากจน, โลงศพตองใหญ และ สนขกบแมว มทงสน 8 เรอง ตวอยาง

มกดงอโกหกวาพอตนจมลงไปในบอนาพญามงกร มปลายกษตวหนงมาพาตนไปเยยมชมวพญามงกรซงสวยงามมาก อยดมสขกวาทนมากมาย ทกลบมานเพอมารบครอบครวไปอยทนนดวยกน ครอบครวขนนางตนเตนและอยากไปอยทวงพญามงกรทงหมดจงพากนไปทบอนาแลวโดดลไปทละคน

(จากเรอง คนรบใชเจาปญญา )

ซมชองเดนเรอไปกบพวกพอคาสาเภามาถงอนดงซ กหยดเรอเพอถวายเครองบชายญ ซมชองพนมมอภาวนาแลวกระโดดลงไปในทะเล พญามงกรทราบถงความกตญญกตเวทของเธอ เมอเหนเธอโดดลงมา พญามงกรกชวยชวตเธอไวโดยนาตวเธอมาทวงพญามงกรเพอเลยงดเธอเปนลกบญธรรม หลายวนตอมา พญามงกรทนเหนซมชองเศราโศกดวยความคดถงและหวงใยบดาของตนไมได จงสงเธอกลบไปยงโลกมนษยโดยใสเธอไวในดอกบวใหญ แลวใหลอยขนมาเหนอนา

(จากเรอง ซมชองบตรสาวกตญญ)

เชาวนรงขน ชายชรากลบไปตกปลาเชนเคย ปรากฏวามชายหนมรปงามสวมมงกฎมายนรอและโคงคานบอยางสภาพ ชายหนมบอกวาตนเปนมหาดเลกมาจากวงพญามงกร ปลาองงอทชาวประมงชราปลอยไปเมอวานนเปนเจาชายแหงวงพญามงกร พญามงกรจงใหมารบชายชราไปพบเพอตอบแทนบญคณ จากนนชายหนมกบรกรรมคาถาใหทะเลแยกออกเปนชอง ชายชรากบชายหนมจงเดนลงไปถงวงพญามงกร

(จากเรอง สนขกบแมว)

4.1.3 โลกลบแลหรอเมองลบแล (지하국, Jihaguk) โลกลบแลหรอเมองลบแล หมายถงเมองเรนลบ ชาวเกาหลเชอวาเมองลบแลตงอยใต

111

ดน ซงมกจะมประตทางเขาเปนถาในภเขาลก อาจพบไดโดยบงเอญหรอโดยวธไสยศาสตรเทานนเมองลบแลเปนเมองในอดมคตของชาวเกาหลทอดมสมบรณไรความยากจน

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพเมองลบแล ไดแก เรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1, โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2 และ ชนซอนบเจาบาวง มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

เขาตนขนมาจงทาตามเทพเจาภเขาบอกไวในฝน เขา ไดพบหลมประหลาดซงเปนประตทางเขาเมองลบแล อศวนจงทาเกยวเลก ๆ ผกเชอกสาหรบหยอนลงไปในหลมแลวถามลกนองวาใครกลานงเกยวลงไปเมองลบแลพรอมกบเขาบาง ไมมใครกลาลงไป เขาจงลงไปคนเดยวแลวสงใหลกนองดงเเกยวขนเมอเขาสงสญญาณดวยการกระตกเชอก เขาลงมาถงกนหลมลกกพบเมองลบแลซงเตมไปดวยบานเรอนใหญโตสวยงาม

(จากเรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1) นกกระเรยนบอกวธเขาไปในเมองลบแลเปนการตอบแทน คอ ตองเขาไปในหบเขาลกลบและ

ผานประตทเปนกอนหนใหญ ชายหนมทาตามทนกกระเรยนบอกไว ผานกอนหนและอโมงคลกจนไปถงเมองลบแล ชายหนมเหนบานเรอนสวยงามมากมาย แตมหลงหนงทใหญโตและสวยงามทสด เขาจงรวานนคอบานของโจรรายลกพาตว

(จากเรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2) หญงชราสงใหเธอซกผาขาวใหเปนผาดาและผาดาใหเปนผาขาว เธอกทาตามนน เสรจแลว

หญงชราเอาไมฟาดผามาลอยนาแลวใหเธอขนไปบนไมนน เธอรสกกลวจมนาแตกท าตา ม พอหญงสกระโดดไปยนบนไมฟาดผากมาถงเมองลบแลในชวพรบตาเดยว

(จากเรอง ชนซอนบเจาบาวง)

4.1.4 ยมโลก (저승, Jeoseung) ยมโลก หมายถง โลกของพระยมหรอโลกของคนตาย เปนโลกทยมราชเทพผเปนใหญ

แหงยมโลกตดสนชวตของคน ชาวเกาหลเชอวาเมอคนเสยชวตตองขามแมนาเดนทางไปยงยมโลพรอมกบยมทตทมารบวญญาณคนตาย

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพยมโลก ไดแกเรองกลบจากยมโลก มเพยงเรองเดยว

ตวอยาง ชายชราเลาใหเศรษฐฟงวาตนเองตายจรง แตพอไปถงยมโลกไดพบยมทต ยมบาลตรวจสอบ

บญชมนษยแลวปรากฏวายงไมถงเวลาตายจงสงกลบมาภายใน 3 วน ขณะทกลบบาน ตนไดพบบดาของเศรษฐ ทานอยในสภาพอดอยากหวโหย สวมหมวกไมไผแทนทจะสวมหมวกขนมา ตองอาศยอย

112

ตามรมถนน วญญาณนนถามถงครอบครวบตรชายวาเปนอยางไร ตนจงตอบวาสบายดแลวลวงกระเปาเสอหยบเหรยญใหทานไป ... ขณะทตนกบยมทตไปแวะโรงเตยมเพอดมเหลามกกอลล มารดาเศรษฐเปนเจาของโรงเตยม คอนขางจะรารวยและดมความสขมาก

(จากเรอง กลบจากยมโลก )

4.1.5 โลกซนซอน (선계, Seongye) ซนซอน หมายถง นกปราชญในลทธเตา อยบาเพญตนตามหลกลทธเตาอยาง

เครงครดเปนเวลาชานานจนมสถานภาพกงเทพกงมนษย เกาหลเรยกวาซนซอน (신선, Sinseon) ซนซอนมลกษณะเปนชายชราผอมสงหนวดเคราขาวยาว มกจะแยกตวออกจากสงคมมนษยแลวอาศยอยในโลกซนซอนทเรนลบในภเขาลก ชาวเกาหลเชอวาเวลาในโลกซนซอนเดนชากวาเวลาในโลกมนษยมาก

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพโลกซนซอน ไดแก เรอง เวลาของซนซอน มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

เขาไดพบถาถาหนงจงเดนเขาไปดดวยความอยากร ถามดจนมองไมเหนกนถาแตยงเดนลกเขไปกเหนแสงราง ๆ อยทไกล เขาจงเดนเขาไปจนถงกนถากพบแสงสวาง เขาเหนชายชราสองคนซงมเครายาวสขาวแตงชดโบราณกาลงนงเลนหมากลอมกนอย เขาคดในใจวาสองคนนนคงเปนซนซอนแน ... เขากนไปดการเลนหมากลอมไปจนลมเวลา ... เมอถงหมบานเขากยงประหลาดใจ เพราะเขาไมคนหนาใครสกคน เขาไดพบชายชราคนหนง จงแนะนาตวและถามถงบานของเขา ชายชราตอบวาชอนนเปนชอปทวดของชายชราเอง

(จากเรอง เวลาของซนซอน )

สรปไดวา นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพความเชอของชาวเกาหลในสมยโบราณวา โลก

ประกอบดวย 6 โลกดวยกน ไดแก โลกสวรรค ยมโลก โลกบาดาล โลกซนซอน โลกลบแลหรอเมองลบแล และโลกมนษย พระเจาแหงสวรรคเปนผครอบครองโลกสวรรคและคอยลขตชะตากรรมมนษย ยมราชแหงยมโลกเปนเทพเจาทคอยพพากษาชวตมนษยหลงตายและมยมทตทพาวญญาณตนตายไปสแดนยมโลก พญามงกรเปนเทพเจาครอบครองโลกบาดาลหรอโลกใตนา ซนซอนแหงโลกซนซอนเปนนกปราชญในลทธเตาทใชชวตสงบเงยบอยในภเขาลก สวนโลกบาดาลเปนโลกแหงอดมคตซงปราศจากความยากจน ความเชอเรองโลกทปรากฏในนทานพนบานเกาหลสะทอนใหเหนวาชาวเกาหลเชอและยอมรบในชะตากรรมของตน ในขณะเดยวกน พยายามจะตอสเพอใหมชวตทดข น นอกจากน ชาวเกาหลพยายามจะคลายความทกขในชวตจรงโดยเชอเรองโลกอดมคตทมอยในมมใดมมหนงของโลกน

113

4.2 ความเชอเรองผ ผ หมายถงวญญาณทมนษยเชอวาเปนสภาวะลกลบ มองไมเหน แตบางครง อาจจะปรากฏ

ใหตวตนใหคนเหนได อาจใหคณหรอโทษแกมนษย ความเชอเรองผเปนความเชอดงเดมของมนษยทกวฒนธรรม ผทปรากฏในนทานพนบานเกาหล มหลายประเภท เชน ผบรรพบรษ ผสนขจงจอกเกาหาง ผพยาบาท และผโดแกบ เปนตน ซงผวจยไดจดเปนหมวดหมตามความถ ดงน

4.2.1 ผบรรพบรษ ผบรรพบรษ หมายถงวญญาณของบรรพบรษทเสยชวตไปแลว อาจะใหคณหรอโทษ

ไดขนอยกบความประพฤตของลกหลาน ชาวเกาหลมความเชอวาวนเซนไหวบรรพบรษ ผบรรพบรษจะมาเยยมบานและรบประทานอาหารเซนไหว หากไมไดทาอาหารดวยความเคารพจรงใจ ทาใหผบรรพบรษโกรธทารายลกหลานได แตหากทาด ผบรรพบรษจะมาคอยพทกษรกษา

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพผบรรพบรษ ไดแกเรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ , งยกษพนป, โลงศพตองใหญ, เวลาของการเซนไหว และ เสอแหงภเขาคมคง มทงสน 5 เรอง ตวอยาง

พอใกลถงบานสาว ซอนบไดยนเสยงชายชราเรยก ซงเสยงคลาย ๆ เสยงของบดา จงหนหลงไปมองกเหนบดาทเสยชวตไปนานแลวจรง ๆ บดาบอกวาทานเปนหวงบตรชายจงตองลงมาจากโลกสวรรคเพอเตอนวาผหญงทเขากาลงไปหาอยตอนน ไมใชมนษย แตเปนงเหลอมยกษทมอายพนป หากเขาเขาไปคราวนตองถกจบกนแน ๆ แลวบดากแนะนาใหเขาถมขาวใสหนาผหญงจงจะรอดชวตได

(จากเรอง งยกษพนป) เขาไดยนเสยงแตไมเหนตวคน พอคาเกลอจงรไดวาเปนวญญาณทฝงอยในสสานกาลงคยกน

จงแอบฟงอยางเงยบ ๆ ชายชราคนหนงเชญชวนเพอนชายชราไป กนอาหารเซนไหวทลกหลานเตรยมไวให ... สกพกใหญ ชายชรากลบมาเลาเรองใหเพอนฟงวา เมอไปถงบานบตรชาย กเหนมโตะตงเซนไหวตนอยางด มกบขาวหลากหลายชนด แตในถวยขาว มงเหลอมตวใหญอยตวหนง จนกนขาวเซนไหวไมไดเลย ชายชรารสกโกรธจงผลกหลานชายตวนอยทกาลงวงเลนอยในหองไปทางกระถางใสถานโดนไฟลวก

(จากเรอง การตงใจเซนไหวบรรพบรษ )

114

4.2.2 ผสนขจงจอกเกาหาง (구미호, Kumiho) ผสนขจงจอกเกาหาง เปนสนขจงจอกทบาเพญตนกวา 1 พนปจนสามารถแปลงราง

เปนหญงสาวรปงามไดเพอยวยวนหลอกผชายใหหลงแลวกนตบเสย ชาวเกาหลเชอวาผสนขจงจอกเกาหางมกจะอมลกแกววเศษไวในปาก ถาใครสามารถแยงลกแกวมาอมไดแลวมองฟาและ

ดน จะทาใหคนนนสามารถรเรองราวของฟาดนได เรองนทานพนบานทสะทอนภาพผสนขจงจอกเกาหาง ไดแก เรอง กอนมณของสนข

จงจอก, นองสาวสนขจงจอกกบสามพนอง , นกเดนทาง สนขจงจอกและเสอ และ สนขจงจอกเกาหาง มทงสน 4 เรอง ตวอยาง

ครบอกวาผหญงคนนนเปนสนขจงจอกเกาหาง เพราะสนขจงจอกเกาหางมกจะแปลงตวเปนหญงรปงามและหลอกลอผชายไปกนตบ พวกมนจะอมกอนมณวเศษอยในปาก จงไมยอมใหใครจบเพราะกลวจะถกแยง ครแนะนาใหพยายามจบและแยงกอนมณแลวกลนเขาไป เมอกลนแลวใหมองทองฟาและแผนดน จะ ทาใหไดรเรองราวของทองฟากบแผนดนได

(จากเรอง กอนมณของสนขจงจอก) ตกดก บตรชายคนโตทกาลงเฝาคอกววกเหนนองสาวตวเลกนารกของเขา เดนออกจากหอง

มายงคอกวว ทานามนงาในมอแลว ลวงเขาไปในกนววแลวดงตบออกมากน กอนทจะกลบหองเหมอไมมอะไรเกดขน ... สองพนองขอบคณแลวเดนทางกลบบาน ซงบานทเคยอยกลายเปนบานทรดโทรมทเตมไปดวยหญา ไมมใครเหลออยนอกจากนองสาว วญญาณสนขจงจอกทสงอยในรางของนองสาวจบทกคนในครอบครวกนไปเสยสน พอนางนองสนขจงจอกเหนพชายสองคนกลบมากดใจทจะไดกนมนษยอกจงจองมองดวยดวงตาแดงนากลว สองพนองขมาทพระสงฆใหมาหอหนอยางรวดเรว แตนางนองสนขจงจอกกวงไดเรวมากเชนกนจนเกอบจะจบหางมาได

(จากเรอง นองสาวสนขจงจอกกบสามพนอง )

4.2.3 ผพยาบาท (원귀, Wongwi หรอ 원혼귀, Wonhongwi) ผพยาบาท หมายถง วญญาณทผกใจเจบผททารายตนตอนมชวตอย จงตดตามแก

แคนผททารายมนตลอดเวลา ชาวเกาหลเชอวามนษยสามารถกาจดผพยาบาทไดกตอเมอชดใชกรรมทตนทาผดไวใหหมดหรอโดยการเซนไหวบวงสรวงขอโทษผตนนน หรอใชผพยาบาทตนอนซงคนนนไดผกมตรไวมาสกบผทพยาบาทตน

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพผพยาบาท ไดแก เรอง ผพยาบาท และ พระสงฆกบหญงช มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

มบตรสาวชนชนตาคนหนงหลงรกกบบตรขนนาง แตบตรขนนางไมสนใจเธอแมแตนอย สาวผต

115

ตอยรกเขามากจนลมปวย บตรขนนางกยงคงไมรบรกจากเธอ จนในทสดสาวผตาตอยกเสยชวตแลกลายเปนผพยาบาท วญญาณของเธอคอยตดตามพยาลบาทบตรชายขนนางตลอดเวลา ทาใหชายหนมทาสงใดกไมประสบความสาเรจ แมแตการสอบควากอกสอบไมไดสกท ... คนนน บตรชายขนนางฝนถง หญงสาวคนหนงทมเลอดไหลออกมาจากหนาอกนางกลาวขอบคณทเขาแกแคนใหเธอ เธอจงตอบแทนบญคณโดยกาจดผทตามพยาบาทเขา หลงจากนนเปนตนมา บตรชายขนนางกพนจากการจองเวรของผพยาบาท

(จากเรอง ผพยาบาท) คนนน ชายหนมฝนเหนชายคนหนงเลาเรองใหฟงวา ความจรงเขาเปนสามของหญงสาวคน

นน เคยไปเรยนหนงสอทวดทพระสงฆรปนนอาศยอย พระสงฆกบภรรยาของเขาเปนชกนวางแผน ฆาเขาแลวทงศพไวในถา จากนนกลบมาโกหกกบพอแมไววาเขาถกเสอจบกน ซงทงคยงเปนชกนจบดน เขารสกแคนใจจนกลายเปนผพยาบาท

(จากเรอง พระสงฆกบหญงช)

4.2.4 ผโดแกบ (도깨비, Dokkaebi) โดแกบ หมายถงอมนษยทมตวตน รปรางคลายมนษยแตหนาตานาเกลยด สามารถ

แปลงรางเปนสงของตาง ๆ ได เชน ถวยชาม เครองครว รองเทา ไมกวาด เปนตน มอารมณความรสกเหมอนมนษย มพลงเหนอธรรมชาต ชวยใหคนทาดไดดและลงโทษคนทาชวใหไดรบโทษ มอารมณขนแตขลม ชาวเกาหลเชอวามนษยตองใชปญญา เอาชนะมน

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพผโดแกบ ไดแก เรอง ชายแกเนองอก และเรอง ฮงบกบนลบ มทงสน 2 เรอง ตวอยาง

หลงจากรองเพลงไปสกพก กไดยนเสยงฝเทาเดนใกลเขามา ปรากฏวาเปนพวกผปาโดแกบ ... ฝงผปาโดแกบถาม ชายแกเนองอกวาเสยงเพลงไพเราะนนออกมาจากไหน แกไมรจะตอบอยางไรกตอบไปวาเพลงดงมาจากเนองอก โดแกบกออนวอนขอเนองอก พอพดจบ โดแกบกใชอทธฤทธเอาเนองอกออกในชวพรบตาพรอมทงใหถงสมบตไวแลวหายตวไป พอชายแกเนองอกเปดถงกดใจมากเพราะในถงมเพชร ทอง ทองคา และเหรยญเงนมากมาย แกไมมเนองอกแลว แถมยงไดทรพยสนอกมากมายจนกลายเปนเศรษฐในคนเดยว

(จากเรอง ชายแกเนองอก) ครอบครวนลบกปลกไวดวยความดใจ รอใหแกจดแลวคอยผาลกนาเตาทง 3 ลก แตสงทไหล

ออกมากลบเปนโคลนเหมนเนา คนขอทาน และกองทพโดแกบทถอตะลมพกหนามทบตออกมาทาลายบานนลบพงพนาศ

(จากเรอง ฮงบกบนลบ)

116

4.2.5 ภตหน ภตหนเปนวญญาณสภาพหนงของคนทยงมชวต ภตหนมรปรางเปนลกหนตวเลกส

ขาวใส ชาวเกาหลเชอวาหากตหรอทารายภตหนใหตาย ชวตของคนนนจะตายตามไปดวย เรองนทานพนบานทสะทอนภาพภตหนมเพยงเรองเดยว ไดแก เรอง ภตหน มเพยง

เรองเดยว ตวอยาง

จ ๆ ภรรยามองหนาสามทกาลงนอนกรนอย กเหนหนสขาวตวเลกตวหนงออกมาจากรจมกสาม แลวมนกเดนไปทประต ...จนถงถาเลก ๆในภเขาแหงหนง หนเขาไปในถาสกพกกเดนออกมา แสามารถกลบบานดวยความชวยเหลอของภรรยาและเดนเขาไปในรจมกสามดงเดม ... ภรรยากหยดเยบผาแลวชวนสามไปยงถาทเดนตามหนไป ... แลวคลานเขาไปในถาอยางระมดระวง กพบโองใบหนตามทสามบอก เมอเปดโองดกมทองคาเหลองอรามเตมโอง ในทสด สามภรรยาคนกกลายเปนเศรษฐไดเพราะภตหน

(จากเรอง ภตหน)

4.3 ความเชอเรองเลข 3 เลข 3 เปนเลขทชาวตะวนออกถอวาเปนเลขมงคล ชาวเกาหลใหความสาคญกบเลข 3 เปน

พเศษกวาชาตใด ๆ เนองดวยความเชอวา เลข 3 เปนเลขสมบรณทสด ซงเปนเลขทรวมเลข 1 (เลขตวแทนเลขคหรอเลขหยาง) กบเลข 2 (เลขตวแทนเลขคหรอเลขหยน) อกทงเปนสญลกษณแหงองคประกอบพนฐานโลก คอ ฟา ดน และคน ดวยเหตน เลข 3 จงเปนเลขทมมงคลและสมบรณแบบทสดในความเชอของชาวเกาหลมาแตโบราณ 1

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพความเชอเรองเลข 3 ไดแก เรอง กาเนดดาวซมแทซอง, เจาสาวองงอ, โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1, โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2, ชนซอนบเจาบาวง, เดกเคราะหราย, เดกกตญญปราบเสอ, นางฟากบคนตดฟน , นางองงอกบชายยากจน, บญวาสนา, พระสงฆใจชว, รงเรองเพราะลกมบญวาสนา, เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2, โลงศพตองใหญ, เสอแหงภเขาคมคง และ อทกภยกบลกตนไม มทงสน 16 เรอง ตวอยาง

ตงแตคนนน พระกเอาอาหารมากมายมาใหหญงสาวทโพรงทกคน และในทสด หญงสาวคลอดลกออกมาเปนแฝดชาย 3 คน เรยกวา ซมแทจา หลายปผานไป บดาคดวาบตรสาวคงตายและเหลอแต

1ค มเร. (1992). โลกแหงสญลกษณของชาวเกาหล. หนา 11-36.

117

กระดก จงสงใหคนรบใชไปเกบกระดกมา พอคนรบใชเปดโพรงด ปรากฏวามเดกชายสามคนกาลงอานหนงสออยขาง ๆ หญงสาว ... บตรชายแฝดทงสามนน เมอสนชวตลงกเกดเปนดาวซมแทซอง (ซมแทซองหมายถงดวงดาวแหงราชโอรสทงสาม)

(จากเรอง กาเนดดาวซมแทซอง) วนรงขน การแขงขนระหวางภรรยาเกากบภรรยาใหมกเรมขน คอ เอาคนโทตกนาทบอแลวท

บนหวเดนกลบมาโดยนาไมหก ภรรยาเกาชนะอยางงายดาย ตอไปเปนการไขปรศนา ภรรยาเกากชนะอกการแขงขนสดทายคอใหไปหาขนเสอสามกระสอบมาทาเปนหมวกใหชนซอนบ ภรรยาใหมกไปดงขนแมวมาเตม แตภรรยาเกาไปหาขนเสอในปาภเขาลกจรง เธอไปพบหญงชราคนหนงซงอย ทบานโชกาในภเขานน เธอเลาเรองใหหญงชราฟง หญงชรากใหเธอมาซอนตวอยในกระโปรงของตน อกสกพก

หนง มเสอตวมหมาเดนเขามาในหอง เรยกหญงชราวาแม แลวคารามบนวาเหมนมนษย แตหญงชรากดมนและถอนขนเสอ เสอทเขามาหาหญงชรามทงหมด 3 ตว ดงนนหญงสาวภรรยาเกากสามารถเกบขนเสอสามกระสอบและทาหมวกใหชนซอนบได ในทสด ชนซอนบเลอกภรรยาเกาเปนภรรยาของตน

(จากเรอง ชนซอนบเจาบาวง) นางจงใหบตรชายลองยงเชนเดยวกบบดาแตยงไมถก เขาจงตองฝกฝนอยางหนกสามปจงยง

ถก มารดาบอกวาบดาสามารถยงรเขมทเธอถออยหางสบลถก บตรชายกฝกอกจนครบสามปจงยงถก มารดาจาใจตองยอมใหบตรชายไป เมอชายหนมเดนทางมาถงโรงเตยมทบดาเคยพก หญงชราเจาของโรงเตยมบอกกบเขาวาบดาเปนนกยงปนทเกงทสด สามารถหนหลงยงใบไมใบทอยสงสดหลนลงมาได เขาจงตองฝกอกสามป หญงชราบอกอกวา บดาเขาสามารถยงมดทอยบนหนหางสบลถก เขาฝกอกสามปจงสาเรจ

(จากเรอง เสอแหงภเขาคมคง) กาลครงหนงนานมาแลว มเศรษฐคนหนงมแตบตรสาว 3 คน ไมมบตรชาย วนหนง เศรษฐเรยก

บตรสาวทงสามมาแลวถามวาอยดมสขเพราะใคร บตรสาวคนโตกบคนทสองตอบวาเพราะบดา แตคนสดทองกลบตอบวาเพราะตนเอง

(จากเรอง รงเรองเพราะลกมบญวาสนา) วนหนง พบฝงมดกาลงจะจมนาตาย ลกถามบดาวาจะชวยพวกมนไดหรอไม บดาอนญาต ตอมา

มฝงยงกาลงปลวตามพายขอรองใหชวยชวต ลกขออนญาตบดาชวยมน บดากอนญาต ตอมา ไดยนเสยงเดกอายรนราวกบตวรองอย ลกอดสงสารไมได จงถามบดาวาจะชวยชวตไดไหม แตคราวน บดาไมอนญาต ลกขอรองบดาไปถง 3 ครงจนไดรบอนญาตใหชวยชวตของเดกชาย

(จากเรอง อทกภยกบลกตนไม)

4.4 ความเชอเรองพระเจาฮานอนม (하느님, Haneunim) ฮานอนม เปนพระเจาหรอเจาแหงสวรรคทชาวเกาหลเชอวาเปนเทพเจาสงสดทกาหนด

118

ชะตากรรมมนษย ความเชอเรองฮานอนมเปนความเชอดงเดมทชาวเกาหลมมาแตโบราณ เมอตกอยในความยากลาบากหรอเหตการณอนตราย ชาวเกาหลมกจะอธษฐานสวดอธษฐานขอพระเจาฮานอนมชวยตนใหรอดพนจากความยากลาบากนนได

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพพระเจาฮานอนม ไดแก เรอง กาเนดดาวหมใหญ, กาเนดภเขา แมนา และทะเล, ฝงลกทงเปน , พระอาทตยกบพระจนทร, ลกกตญญหาสตรอเบอรในฤดหนาว, ลกพลบเดอนพฤษภาคม และ ลกสะใภกตญญกบเสอ มทงสน 7 เรอง ตวอยาง

ครนมารดาเหนสะพานหนกดใจ จงสวดอธษฐานตอพระเจาฮานอนมวาขอใหผสรางสะพานนเกดใหมเปนดาวบนทองฟา นางอธษฐานเชนนโดยไมรวาบตรชายของตนเปนผสรา ง หลงจากบตรชายทง 7 ตายไปกไปเกดเปนดาวหมใหญบนทองฟาตามคาอธษฐานของนาง

(จากเรอง กาเนดดาวหมใหญ) ภรรยาพบวาไมวาจะใสอะไรลงไปในชาม สงนนจะเกดขนเตมชามตลอดเวลา จงรสกแปลก

และลองใสเหรยญด เหรยญกมากขนเปนหลายรอยเทาจนเตมชามอยเสมอ ทงคดใจและพดวานเปนของขวญทพระเจามอบใหเพราะความกตญญ

(จากเรอง ฝงลกทงเปน ) เดกทงสองจงสวดอธษฐานวา “ขอใหพระเจาฮานอนมไดโปรดชวยชวตพวกขา” ทนใดนน ม

เชอกทองลอยลงมาจากสวรรค เดกทงสองจงไดขนสวรรคและไดเปนพระอาทตยกบพระจนทร สวนเสอนนกสวดอธษฐานและไดเชอกมาเชนกน แตปรากฏวาเปนเชอกทเกาและเปอย เสอจงตกลงมาบนไรขาวฟางเลอดไหล นอง

(จากเรอง พระอาทตยกบพระจนทร)

4.5 ความเชอเรองเทพเจาซนซน (산신, Sansin) ซนซน เปนเทพเจาทดแลคมครองภเขา ซงเปนเทพเจาทใหฝนหรออดมสมบรณสาหรบ

ชาวนาชาวไร อกทงเปนเทพเจาผประทานลกหรอใหความชวยเหลอคนดทวไป ชาวเกาหลมการบวรสรวงเทพเจาซนซนมาแตโบราณจนถงปจจบน

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพเทพเจาซนซน ไดแก เรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1, ตบกระตาย, บญวาสนา และ ลกกตญญกบหวโสม มทงสน 4 เรอง ตวอยาง

วนหนง ขณะทอศวนกาลงงบหลบบนภเขา เขาฝนถงเทพเจา ซนซนซงเปนชายชราหนวดขาวบอกหนทางแกเขา ครนเขาตนขนมาจงทาตามเทพเจาภเขาบอกไวในฝน เขา ไดพบหลมประหลาดซง

119

เปนประตทางเขาเมองลบแล ... เทพเจาซนซนไดลงมาชวยเหลออศวน โดยใหยมมาสวรรคขออกจากเมองลบแล เพอไปจดการลกนองทรยศและไดธดาองคเลกเปนภรรยาในทสด

(จากเรอง โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1) เตารสกเสยใจ หลงนาตาดวยความจงรกภกด ทนใดนน มเทวดาแหงภเขาทมเครายาวสขา

ปรากฏกาย เทวดาชนชมในความซอสตยและความอตสาหะของเตา จงยนหวโสมทแกเตมทใหเปนหวโสมทสามารถรกษาโรคไดทกโรค

(จากเรอง ตบกระตาย) สามภรรยากเปดฝาหมอด พบหวโสมขนาดใหญอยในนน นนคอของขวญจากเทพเจาซนซนท

แปลงรางเปนพระมากบอกสตรยา เมอมารดาสามดมนาโสมตมแลวกหายปวยทนท (จากเรอง ลกกตญญกบหวโสม)

4.6 ความเชอเรองฮวงซย (풍수, Pungsu) ฮวงซยหรอฮวงจย หมายถงหลกในการเลอกทฝงศพของชาวจน ซงมอทธพลตอความเชอ

ของชาวเกาหลมาแตโบราณ โดยเชอวาการเลอกสรรทาเลฝงศพ เปนสงสาคญทมผลตอชวตของลกหลาน จงควรใชความพถพถนและความชานาญการในการเลอกทสาหรบการฝงศพ ปลกบาน

สรางวด ฯลฯ เรองนทานพนบานทสะทอนภาพความเชอเรองหลกฮวงซย ไดแก เรอง บญวาสนา,

บตรสาวแยงทสสาน, โลงศพตองใหญ และ เสอเลอกสสาน มทงสน 4 เรอง ตวอยาง

มารดาเสยชวตเมอไมนานมาน แตดวยความยากจนและไมมความรในวชาฮวงซย ชายหนมจงยงไมไดฝงศพมารดา หลวงพอโดซอนฟงดงนนกรสกเหนใจชายหนม จงตดสนใจจะ หาทาเลด ๆ เพอใหเขาไดฝงศพมารดา หลวงพอโดซอนชานาญในวชาฮวงซย จง พาชายหนมไปพบทาเลทดเยยม ทาเลนนจะทาใหตระกลรงเรองในอนาคต หลวงพอโดซอนจงบอกใหชายหนมฝงศพมารดา ณ ทนน

จากนนกเดนธดงคตอไป (จากเรอง บญวาสนา )

ครอบครวหนงไดจางหมอฮวงซยหาทาเลด ๆ ไวสาหรบฝงศพ แตบตรสาว ครอบครวนน

อยากจะไดทาเลฝงศพ นนเปนของครอบครวสามตน จงตกนามาราดททาเลนนทงคน วนรงขน กเรยครอบครวมาบอกวาทาเลฝงศพ นใชไมไดเพราะมนาไหลอยใตดน หากฝงศพทนคงจะแย ครอบครวขอ

นางเชอจงทงทาเลนน นางกไปฝงศพของครอบครวสามแทน จนกลายเปนเศรษฐ คนเกาหลจง มกพดวาบตรสาวแตงงานแลวกลายเปนคนอนมใชคนในครอบครวอกตอไป

(จากเรอง บตรสาวแยงทสสาน)

120

4.7 ความเชอเรองเจาท (지신, Jisin) เจาท หมายถงเทวดารกษาพนท ชาวเกาหลเชอกนมาแตโบราณวา ทกพนทมเจาของ ตอง

รจกเซนไหวเคารพเจาท ไมเชนนนเจาทจะรสกโกรธและทารายคน แตหากเซนไหวเจาทถกตอง เจาทจะชวยใหครอบครวนนรงเรองมงมศรสข

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพความเชอเรองเจาท ไดแก เรอง ซมชองบตรสาวกตญญ, ภตหน และ เลอกลกสะใภ มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

พอถงหนาถา ภรรยากตงโตะเครองเซนไหวทเตรยมมา ทาพธแสดงความเคารพเจาท แลวคลาเขาไปในถาอยางระมดระวง

(จากเรอง ภตหน) ทนใดนน ลงกเหนลกสะใภของนองชายกาลงไหวหองเกบของอยจงเขาไปถาม หญงสาวตอบ

วา วนทตนแตงงานเขาบานน กฝนเหนงเหลอมซงเปนเจาทบานกาลงยายเขามาในบาน ตนเชาขนมากเหนงเหลอมจรง ๆ จงเคารพกราบไหวอยทกวน ลงไดฟงดงนนกตกใจและกงวลขนมา เพราะหาก

เจาทบานยายมาจรง หมายความวาความมงมศรสขของบานตนกตองยายมาทบานนองชายเชนกน และเทาทเหนกดเหมอนบานนองชายจะรงเรองขนจรง ๆ ลงจงของเหลอมคน แตหญงสาวบอกวาไมสามารถคนใหไปเปลา ๆ ได ลงจงยอมยกทงนา 10 ไรใหและเอางเหลอมคนไป หญงสาวยนดตกลง

(จากเรอง เลอกลกสะใภ)

4.8 ความเชอเรองขอหาม (금기, Guemgi) ขอหาม หมายถง การประพฤตทสงคมหนงสงคมใดหามกระทาเพราะถาทาถอวาผดหรอ

อปมงคล ขอหามนนเปนความเชอดงเดมประเภทหนงทมอยในทกชนชาต ซงชาวเกาหลกมขอหามหลายอยาง เชน หามปสสาวะราดกระดก หามตดเลกมอเลบเทาทงไมเปนท และหามฝงศพททมน าเปนตน

เรองนทานทสะทอนภาพความเชอเรองขอหาม ไดแก เรอง เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2 , โลงศพตองใหญ และ สนขจงจอกเกาหาง มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

พระรปนนรเรองทงหมดทเขาถกขโมยราง จงถามวาเคยตดเลบทงไวทไหนบาง ชายหนมตอบวาทกอนหนใหญรมแมนาสายหนงหนาวด พระสงฆอธบายวา คงเปนหนทกนเลบมอเลบเทาทมวญญาของเขาแลวแปลงรางเปนเขา ... ดวยเหตน คนเกาหลจงหามตดเลบมอเลบเทาแลวทงไมเปนท เพราะ

121

เลบมวญญาณมนษยอย (จากเรอง เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2)

อาจารยฮวงซยเดนทางไปหาทาเลดอยหลายเดอนแลวกลบมาบอกวาตรงศนยกลางของ

ทะเลสาบทอยทางทศตะวนออกของหมบานนเปนทาเลฮวงซยทดเยยม แตเนองจากมความเชอกนวาฝงศพใตนาไมได ดงนน บตรชายคนโตกบบตรชายคนกลางจงคดคาน ตอมาเมอบดาเสยชวตพวกเขาก

นาบดาไปฝงไวในภเขา แตบตรชายคนเลกคด ตางจากพชาย จงแอบไปทาโลงหน ขดศพบดาออกมาใสโลงหนแลวนาไปฝงใต ทะเลสาบตามทอาจารยแนะนาโดยไมใหพชายทงสองรเมอมารดาเสยชวตกแอบทาเชนเดยวกน ... หลงจากนน บตรชายคนเลกประสบความสาเรจมากมายและไดเปนขนนางชนสงของเมองอกดวย

(จากเรอง โลงศพตองใหญ)

มชายคนหนงยนถายปสสาวะบนถนน พอเขากมมอง ทพนกเหนกระดกมนษยสขาวถกปสสาวะรด ... เขารสกกลวขนมาจงวงหน กระดกกลกขนวงตามเขามาอยางรวดเรว ... สาวเจาของโรงเตยมกกลายรางเปนสนขจงจอกเกาหางทนท พรอมกบรองวาเจานนเอง ขารอแกแคนเจามานาน วาแลวกจบเขากนทนท เรองนสอนใหรวาไมควรถายปสสาวะรดกระดก

(จากเรอง สนขจงจอกเกาหาง)

4.9 ความเชอเรองการพยากรณ (점, Jeom) การพยากรณ หมายถงการทานายเหตการณทเกดขนกบสรรพสงในอดตหรอจะเกดขนใน

อนาคต การพยากรณมหลายประเภท เชน นรลกษณศาสตร หตถศาสตร ไสยศาสตร และโหราศาสตร เปนตน ซงปจจบน ชาวเกาหลยงมความเชอเรองการพยากรณชวตบคคลกนอยางมาก ในสมยโบราณ พระสงฆหรอผมความรในวชาการพยากรณเปนผทานายให แตปจจบน มผประกอบอาชพรบทานายโชคชะตาชวตโดยเรยกรองคาตอบแทน

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพความเชอในการพยากรณ ไดแก เรอง เดกเคราะหราย , บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว และ สลบเจาสาวระหวางฉด มทงสน 3 เรอง ตวอยาง

วนหนง พระสงฆรปหนงมาเยยมทบาน เหนหนาเดกชายแลวเตอนวาเขาจะพบกบความเคราะหราย จะทาใหภรรยาตายและตระกลลมจม เศรษฐตกใจและถามวธปองกน พระสงฆจงแนะนา

ใหสงบตรชายไปเรยนพระพทธศาสนาทวดบนภเขา 3 ป พระพทธคณจะชวยใหเดกพนจากเคราะหรายนนได เศรษฐจงฝากบตรชายใหไปกบพระรปนน พระสงฆพาเดกมาทวด

(จากเรอง เดกเคราะหราย ) บดามารดาเปนหวงบตรชายโทนของตนมาก จงไปหาหมอดเพอใหทานายชวตของบตรชาย

122

หมอดบอกวาหากบตรชายอยทบาน เมออายครบ 13 ปกตองตกเปนเหยอของเสอเชนเดยวกบรนบรรพบรษ ครอบครวจงจาตองใหเดกชายออกเดนทางไปอยทอน

(จากเรอง บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว ) มชายหนมทางานเปนคนรบใชทบานขนนางตระกลจง ทางานอยหลายปรสกเบอหนายและไม

อยากเปนคนรบอกตอไป จงหนออกจากบานแลวเดนทางไปอยางไรจดหมาย เมอถงหมบานแหงหนงเขาไปหาหมอดซงมชอเสยงทานายแมนมาก หลงจากหมอดพจารณาใบหนาเขาอยครหนง กบอกใหเขากลบไปทางเดม ชายหนมรสกแปลกใจแตหมอดส งใหเดนทางกลบโดยใชเสนทางขามาเทานน ชายหนมจงเดนกลบไปตามเสนทางเดม

(จากเรอง สลบเจาสาวระหวางฉด)

4.10 ความเชอทางศาสนา นทานพนบานไดสะทอนภาพความเชอทางศาสนาคอนขางนอย ซงทงหมดเปนความเชอ

ในพทธศาสนา พทธศาสนาเผยแผอยในดนแดนเกาหลมาเปนเวลาประมาณ 1600 ป แตภายหลงพทธศาสนาในเกาหลเสอมถอยเพราะวตรปฏบตของพระสงฆผดเพยนไป คนจงเสอมศรทธา กระนนความเชอในแนวทางพทธศาสนายงมรองรอยเหลออย สวนความเชอทางศาสนาอน เชน ศาสนาครสตและศาสนาอสลามไมปรากฏในนทานพนบานทศกษา

4.10.1 การเวยนวายตายเกด (윤회, Yunhue) การเวยนวายตายเกด หมายถง คตความเชอทวามนษยหรอสตวเมอตายแลวจะตอง

ไปเกดในภพใหมหรอภพเดม ความเชอเรองการเวยนวายตายเกดหรอการเกดใหม เปนความเชอดงเดมทชาวเกาหลมมาแตโบราณ ซงปรากฏในนทานพนบานเกาหลหลายเรอง

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพการเวยนวายตายเกด ไดแกเรอง นางฟากบคนตด

ฟน มเพยงเรองเดยว ตวอยาง

คนตดฟนอดหวงมารดาทอยคนเดยวไมได จงขออนญาตนางฟาผเปนภรรยา ขมาสวรรค ลงมาหามารดา นางฟาอนญาตแตมขอหามวาหามคนตดฟนลงจากหลงมา เมอคนตดฟนไดพบมารดา

มารดาไดนาฟกทองตมนาตาลรอน ๆใสถวยใหบตรชายกน บงเอญฟกทองตมนาตาลรอน ๆ หกรดคอม

ทาใหมาตนสะบดคนตดฟนตกจากหลงมา เขาจงไมสามารถกลบสวรรคไดอก จงไดแตมองฟาทกวน

จนแกตายและเกดใหมเปนไกตวผตวหนง (จากเรอง นางฟากบคนตดฟน )

4.10.2 บญกรรม (업보, Eoppo)

123

บญ หมายถงการกระทาดตามหลกคาสอนในศาสนา สวน กรรม หมายถง การกระทาทสงผลรายมายงปจจบนห รอซงจะสงผลรายตอไปในอนาคต ชาวเกาหลมความเชอวาหากมนษยทาบญหรอทาบาปไว บญหรอกรรมกจะสบทอดไปยงชาตหนาหรอลกหลานได

เรองนทานพนบานทสะทอนภาพความเชอเรองกรรม ไดแก เรอง บญวาสนา ทงสน 1 เรอง ตวอยาง

ทนใดนน หลวงพอโดซอนไดยนเสยงชายชราเรยกชอตน เทพเจาซนซนนนเอง เทพเจาปรากฏตวขนแลวหามปรามหลวงพอโดซอน พรอมกบอธบายวานนเปนทาเลเยยมอยางทหลวงพอโดซอนเหนไมมผด แตเนองจากตระกลของชายหนมไดทาบาปไวในอดต จงถกลงโทษลงมาถง 3 ชวอายคน แมวาทาเลจะดเพยงใด หากไมมบญวาสนากไมเกดประโยชนใด ๆ ทงสน

(จากเรอง บญวาสนา )

จากตวอยางขางตน สะทอนใหเหนภาพสะทอนความเชอของชาวเกาหลในสมยโบราณวา

ชาวเกาหลมความเชอเรองโลกวาโลกประกอบดวย 6 โลกไดแก โลกสวรรค โลกบาดาล โลกลบแล ยมโลก โลกซนซอน และโลกมนษย นอกจากน ชาวเกาหลยงมความเชอเรองผ เชนผบรรพบรษ ผสนขจงจอกเกาหาง ผพยาบาท ผโดแกบ ภตหน ฯลฯ ความเชอเรองเลข 3 ความเชอเรองพระเจาฮานอนม ความเชอเรองเทพเจาซนซน ความเชอเรองฮวงซย ความเชอเรองเจาท ความเชอเรองขอหาม ความเชอเรองการพยากรณ และความเชอทางศาสนา เชน การเวยนวายตายเกดและบญกรรม เปนตน

สรปแลว นทานพนบานเกาหลไดสะทอนภาพสงคมไดอยางด ไมวาจะเปนทางดานวถชวต เชน การประกอบอาชพ อาหารการกน การสรางบาน เครองมอเครองใช การศกษา การคมนาคม และยาพนบาน เปนตน ทางดานประเพณ เชน ประเพณการเกด ประเพณการสมรส ประเพณการตาย และประเพณการเซนไหวบรรพบรษ เปนตน ทางดานแนวคด เชน แนวคดเรองความกตญญ แนวคดเรองความเมตตากรณา แนวคดเรองความเฉลยดฉลาด แนวคดเรองความซอสตย แนวคดเรองการเชอฟง แนวคดเรองการเสยสละ แนวคดเรองความกลาหาญ แนวคดเรองความ

ขยนหมนเพยร แนวคดเรองความพอเพยง แนวคดเรองการมมารยาท แนวคดเรองความบรสทธของสตร แนวคดเรองการรกพนอง แนวคดเรองความเปนแมบาน แนวคดเรองความอดทนและแนวคดเรองการยดถอความถกตอง เปนตน ทางดานความเชอ เชน ความเชอเรองโลก ความเชอเรองผ ความเชอเรองเลข 3 ความเชอเรองพระเจาฮานอนม ความเชอเรองเทพเจาซนซน ความเชอ

124

เรองฮวงซย ความเชอเรองเจาท ความเชอเรองขอหาม ความเชอเรองการพยากรณ และความเชอทางศาสนา ลวนสะทอนใหเหนถงสงคมเกาหลในสมยโบราณโดยเฉพาะสงคมชนชนสามญไดเปนอยางด

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล มความมงหมายเพอให

เหนวถชวต ประเพณ แนวคด และความเชอของชาวเกาหล ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบนทานพนบาน ภาพสะทอนสงคม และวฒนธรรมเกาหลเพอเปนแนวทางในการศกษาคนควา อกทงศกษานทานพนบานเกาหลจากหนงสอรวบรวมนทานพนบานทงหมด 9 เลมซงเปนเอกสารภาษาเกาหลจานวน 7 เลมและเอกสารภาษาไทย 2 เลม คดเลอกเฉพาะเรองทมเนอหาสะทอนภาพสงคมเกาหลเดนชดจานวน 100 เรองโดยผทรงคณวฒ จากนน วเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานทคดเลอกไวดงกลาว สาหรบการเสนอผลการศกษาคนควาแบบพรรณนาวเคราะห (Descriptive Analysis) สรปผลการศกษาคนควา

จากการศกษาวเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหลโดยวธการและขอบเขตดงกลาว สามารถสรปผลการศกษาไดดงน

1. วถชวต

ดานการประกอบอาชพ พบวา นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพอาชพเกษตรกรรมมากทสด แสดงใหเหนวาสงคมเกาหลในสมยโบราณเปนสงคมเกษตรกรรม รองลงมาเปนอาชพตดฟน อาชพคาขายเร อาชพรบจาง อาชพลาสตว อาชพเผาถาน อาชพหมอตาแย อาชพครฮนจง อาชพอาจารยฮวงซย และอาชพตเหลก

ดานอาหารการกน นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพเหลาหมกจากขาวทเรยกวามกกอลลมากทสด รองลงมาเปน ขาวเจา พลบ สาล ขนมตอก ขาวฟาง ปลาองงอ เกาลด ขาวบารเลย ขาวตง ซปสาหราย นามนงา ฟก สตรอเบอร หวไชเทา คมช เตาเจยวกบซอว ตมหอม ถวแดงตม นาเตา แนงอ ผกกาดขาว พรกปน พทรา มกฝรง โมมล(หรอเมมล) หอยนางรม และแอบเปล แสดงใหเหนวาชาวเกาหลรบประทานขาวเปนอาหารหลกอกทงแปรรปเปนของกนอน ๆ ไดอกหลายประเภท ขาวจงมความสาคญมากสาหรบชาวเกาหล รองลงมาจากขาวเปนผลไมตามฤดกาล ซงสะทอนใหเหนลกษณะภมอากาศไดด นอกจากน นทานพนบานยงสะทอนภาพผกหลากหลายประเภท สตวนาและพชนา เครองปรงรส จนกระทงการถนอมอาหาร เชน การดองผกไวรบประทานฤดหนาวทขาดแคลนผกสดทเรยกวาคมช เปนตน

126

ดานการสรางบาน นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพบานของคนจนทเรยกวาโชกา ซงมงหลงคาดวยฟาง และภาพบานของคนรวยทเรยกวากวาจบ ซงมงหลงคาดวยกระเบอง นอกจากน ยงสะทอนใหเหนภาพการปลกตนหลวไวขาง ๆ บอนาในหมบานทก ๆ แหง ซงเปนภมปญญาของบรรพบรษเกาหลทปลก ตนหลวใหรมเงาแกบอนา รากของตนหลวชวยพยงดนบอนไมใหทรดพงทะลาย ทาใหบอนามนาใสสะอาดอยเสมอ

ดานเครองมอเครองใช นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพเครองมอเครองใชในสมยโบราณหลายอยาง เชน มด ชเก โอง ขวาน เสอ กระถางถาน ครกกระเดอง ตะเกยบ ธน ไมฟาดผา หนเหลกไฟ จอบ ตะกรา โถปสสาวะ ทพพ หมอ หนฝนหมก เปนตน

ดานการศกษา นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพการศกษาระดบประถมซงเปนสานกเรยนเอกชนทเรยกวาซอดง เมอจบระดบประถมแลว ชายสามญชนทวไปมกจะไปศกษาดวยตนเองตอทวดบนภเขาเพอเตรยมสอบควากอ ควากอเปนการสอบชงตาแหนงขนนางระดบสง ซงเปดโอกาสใหชายสามญชนสามารถสมครสอบได เปนหนทางทยกสถานะทางสงคมได จงมการแขงขนสง

ดานการคมนาคม นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพการเดนทางของชนชนสามญและชนชนตาสมยโบราณ ซงสวนใหญเดนทางโดยการเดนเทา แตสาหรบชนชนสง สตรจะนงเกยวและบรษจะขมาเวลาเดนทางไกล สาหรบชนชนสามญสามารถนงเกยวหรอขมาไดเพยงวนแตงงานเทานน นอกจากน สะทอนภาพการเดนทางโดยเรอ ซงเปนพาหนะทเสมอภาคเพราะไมจากดเพศหรอชนชน

ดานยาพนบาน นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพโสม ซงชาวเกาหลเชอถอในสรรพคณวาเปนยาทชวยบารงรางกาย บารงพลง และรกษาโรคใหหายได 2. ประเพณ

ดานประเพณการเกด นทานพนบานเกาหลสะทอนเพยงภาพของกระบวนการเกด ซงมหมอตาแยมาทาคลอด เอารกออก ตดสายสะดอ และตมซปสาหรายใหผคลอดรบประทานเพอบารงสขภาพหลงคลอดอกดวย

ดานประเพณการสมรส นทานพนบานเกาหลสะทอนใหเหนวา มการปรกษากนระหวางบดามารดาทงสองฝายโดยแมสอเขามาเกยวของ บดามารดาตดสนใจเรองการแตงงานแทนหนมสาวโดยคานงถงฐานะทางครอบครวของแตละฝาย พธสมรสจดทบานเจาสาว เจาบาวขมานาขบวนมาทบานเจาสาว แลวเขาเรอนหอทบานเจาสาว 3 วน จากนน นาเจาสาวกลบไปอยบานเจาบาวตลอดชวต เจาสาวตองทาหนาทปรนนบตบดามารดาสาม ดแลสาม และหากสามเสยชวต หามฝายหญงแตงงานใหม ตองทาหนาทเปนลกสะใภบานสามตลอดไป

ดานประเพณการตาย นทานพนบานเกาหลสะทอนใหเหนวา เมอมบคคลเสยชวต

127

ทายาทจะพยายามเลอกทาเลทฝงศพตามหลกฮวงซย จากนน กจดทาพธศพอยางสมเกยรตทสด แลวนาศพไปฝงพรอมกบไวทกขใหผตายระยะหนง

ดานประเพณการเซนไหวบรรพบรษ นทานพนบานเกาหลสะทอนใหเหนวา ชาวเกาหลใหความสาคญกบประเพณการเซนไหวบรรพบรษ ซงเปนพธกรรมทแสดงความเคารพและกตญ ตอบรรพบรษของตน ตองมการจดโตะเซนไหวอยางสะอาดดวยความตงใจ และจดพธในเวลาทควรตามธรรมเนยม เนองจากชาวเกาหลเชอวา การจดพธเซนไหวบรรพบรษอยางด จะนาความเจรญรงเรองมาสลกหลาน

3. แนวคด

ดานแนวคด นทานพนบานสะทอนแนวคดเรองความกตญ ไดแก ความกตญ ตอบดามารดาและความกตญ ตอผมพระคณ มากทสด รองลงมาเปนแนวคดเรองความเมตตากรณา แนวคดเรองความเฉลยวฉลาด แนวคดเรองความเซอสตย ไดแก การมรกเดยวใจเดยวของสตร การไมเอาเปรยบผอน การรกษาสญญาและความจงรกภกดตอกษตรย แนวคดเรองการเชอฟง

ไดแกการเชอฟงผชายหรอผมความร และการเชอฟงสามของสตร แนวคดเรองการเสยสละ แนวคดเรองความกลาหาญ แนวคดเรองความขยนหมนเพยร แนวคดเรองความพอเพยง แนวคดเรองการมมารยาท แนวคดเรองความบรสทธของสตร แนวคดเรองการรกพนอง แนวคดเรองความเปนแมบาน แนวคดเรองความอดทนของสตร และแนวคดเรองการยดถอความถกตอง แนวคดทปรากฏในนทานพนบานสวนใหญไดรบอทธพลจากลทธขงจอ ซงถอวาครอบครวเปนหนวยสงคมทสาคญทสด นอกจากนน เนนบทบาทหนาทของสตรซงมสถานะทถกจากดอยในขอบเขตคานยมของสงคม

4. ความเชอ

ดานความเชอเรองโลก นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพความเชอเรองโลกวาโลกประกอบดวย 6 โลก ไดแก โลกสวรรคทเทวดากบนางฟาอาศยอย โลกบาดาลหรอวงพญามงกรทอยใตนา เมองลบแลซงเปนแดนลลบทซอนอยใตดนหรอในถาลก ยมโลกทเปนแดนคนตาย และโลกซนซอนซงเปนทอยของเซยนหรอนกปราชญลทธเตา แสดงใหเหนวาชาวเกาหลเชอวามแดนของเทพเจา แดนของคนเปน และแดนของคนตายแยกกนอย อกทงเชอวามโลกในอดมคตหรอ Utopia เชนเมองลบแลหรอโลกซนซอนอยในโลกน มเพยงคนทมคณสมบตพเศษหรอดวยความบงเอญเทานนทสามารถเขาไปถงทนน

ดานความเชอเรองผ นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพผบรรพบรษมากทสด นอกจากน นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพผสนขจงจอกเกาหางซงมกแปลงรางเปนหญงสาวรปงามมายวยวนผชายใหหลงเพอกนตบผชาย ผพยาบาทซงเปนผทผกใจพยาบาทและคดจะแกแคนจง

128

ตดตามและขดขวางผททารายตนตลอดเวลา ผโดแกบทเปนอมนษยรปรางคลายมนษยแตหนาตานาเกลยด และสะทอนภาพภตหนซงเปนวญญาณของคนมชวต

นอกจากน นทานพนบานเกาหลยงสะทอนภาพความเชอเรองเลข 3 ทชาวเกาหลถอเปนเลขมงคลพเศษ ความเชอในพระเจาฮานอนมเจาแหงสวรรคผเปนทพงของชาวเกาหลมาเปนเวลานานกวาศาสนา ความเชอในเทพเจาซนซนซงเปนเทพเจาปกปกษรกษาภเขา ความเชอเรองฮวงซยซงชาวเกาหลใชเปนหลกในการเลอกทาเลหรอทดนการฝงศพ ปลกบาน หรอสรางวด ฯลฯ ความเชอเรองเจาทซงเปนเทวดารกษาพนททควรเซนไหวแสดงความเคารพ ความเชอเรองขอหาม เชน ตองทงเลบมอเลบเทาทตดแลวใหเปนท หามปสสาวะ รดกระดก ฯลฯ และความเชอเรองการพยากรณชวตอกดวย

ดานความเชอทางศาสนา นทานพนบานเกาหลสะทอนภาพความเชอทางศาสนาพทธเทานน ไดแก ความเชอเรองการเวยนวายตายเกด และความเชอเรองบญกรรม แตมจานวนคอนขางนอย อภปรายผล

จากผลการวเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหลทงสน 100 เรอง พบวานทานพนบานไดสะทอนใหเหนสงคมเกาหลไดหลายแงหลายมม

ภาพสะทอนวถชวต แสดงใหเหนวาลกษณะทางภมศาสตรสงผลตอชวตประจาวนของชาว

เกาหลเปนอยางมาก เหนไดจาก การประกอบอาชพ อาหาร การสรางบาน และเครองมอเครองใชของชาวเกาหล เชน อาชพตดฟน ซงปรากฏมากเปนอนดบรองลงมาจากอาชพเกษตรกรรม แสดงใหเหนวาภมประเทศเกาหลมภเขามาก จงสามารถเขาปาโคนไมนามาทาเปนฟนและไปขายเพอ

เปนรายไดโดยไมไดปลกไมเอง อกทงแสดงใหเหนภมอากาศของเกาหลทมฤดหนาวทหนาวจดจนตองใชฟนไมเปนเชอเพลงในการทาความอน

นอกจากน ผลไมตามฤดกาลแสดงใหเหนถงภมอากาศของเกาหลทมส ฤดทชดเจน ไมสามารถรบประทานผลไมประจาฤดหากไมใชฤดนน ๆ ยกตวอยางเชน สาลกบพลบเปนผลไมฤดใบไมรวง ในขณะทสตรอเบอรเปนผลไมฤดใบไมรวง หากเปนฤดหนาว ไมสามารถหาสตรอเบอรรบประทานได และหากเปนฤดใบไมผลกไมสามารถหาสาลหรอพลบรบประทานไดเชนกน ลกษณะทางภมอากาศทมฤดหนาวทหนาวจด ทาใหชาวเกาหลถนอมอาหารโดยนาผกสดมาดองไวรบประทานในฤดหนาวทขาดแคลนผกสด การถนอมอาหารทเรยกวาคมชนนบวาเปนภมปญญา

ของบรรพบรษเกาหลทข นชอจนถงปจจบนน การสรางบานแบบโบราณของเกาหลทมระบบทาการอบอนหองทเรยกวาอนดลกบนอก

129

ชานทตดอยหนาหองทเรยกวามารนนถอวาเปนการพยายามในการปรบตวใหสามารถอดทนความหนาวในฤดหนาวและคลายความรอนในฤดรอนของบรรพบรษเกาหล นอกจากน เครองมอเครองใชหลายอยาง เชน ชเกทคนตดฟนใชขนฟน ไหเกบคมช กระถางถานทใชเพมความอบอนภายในหอง ณ ฤดหนาว และโถปสสาวะทใชถายปสสาวะภายในหองในยามกลางคนหรอฤดหนาว

เนองจากอากาศหนาวและโครงสรางบานทมหองนานอกอาคาร ฯลฯ กถอวาเปนภมปญญาของ

บรรพบรษเกาหลไดดวยเชนกน สภาพภมอากาศทม 4 ฤดชดเจนนน สงผลตอการทาเกษตรอยางมากเพราะหากไม

เพาะปลกและเกบเกยวในเวลาอนสมควรกจะไมสามารถเกบเสบยงไวรบประทานไดตลอดป ทาใหชาวเกาหลเปนชนชาตทขยนหมนเพยรและชอบวางแผน ซงนาไปสการพฒนาเศรษฐกจภายหลง

นอกจากลกษณะทางภมศาสตรแลว ภาพสะทอนวถชวตยงชใหเหนวาสงคมเกาหลเปนสงคมทแบงชนชนอยางเครงครด ซงเหนไดจากภาพการศกษาทชายชนชนสามญชนทมเทกบการศกษาเพอสอบควากอไดตาแหนงขนนางระดบสง ดวยเหตทวานนคอหนทางทสามารถยกสถานะทางสงคมได และหากเปนขนนางระดบลาง กพยายามจะชงตาแหนงขนนางระดบสง ถงแมวาตองจายสนบนกยอม เนองจากชนชนทางสงคมมผลตอการดารงชวตเปนอยางมาก เหนไดจากพาหนะทใช ชนชนสงมพาหนะเกยวสาหรบสตรและมมาสาหรบบรษ แตชนชนสามญชนและชนชนตามแตการเดนเทาเทานน

การแบงชนชนนน สงผลใหชาวเกาหลในสมยโบราณตระหนกถงชนชนของตนและตองยอมรบปฏบตตามบทบาทหนาทของตน เหตน นทานพนบานบางเรองถกใชเปนทางออกระบายอารมณของชนชนสามญหรอชนชนตาซงถกชนชนสงกดขอยเสมอ เหนไดจากนทานพนบานหลายเรองทมเรองคนชนชนตาเจาปญญาเอาขนนางโงเขลาเลนการ ในขณะเดยวกน ชาวเกาหลกยงใชความพยายามเพอเปลยนแปลงสถานะทางสงคมมาโดยตลอด โดยเฉพาะการสอบควากอเปนสญลกษณแหงทางซงนาไปสความสาเรจ สงผลใหชาวเกาหลมความกระตอรอรนในการศกษสงจนถงปจจบน

ภาพสะทอนประเพณและแนวคด แสดงใหเหนวาลทธขงจอมอทธพลตอชวตความเปนอย

ของชาวเกาหลอยางยง เนองจาก คาสงสอนในลทธขงจอสวนมากเปนกฎระเบยบในการดาเนนชวต อกทงลทธขงจอเปนปรชญาและแนวทางในการปกครองประเทศของยคโชซอนซงมประวตยาวนานถง 500 กวาป ทาใหหลกลทธขงจอแทรกซมเขาไปในทศนคตของชาวเกาหลอยางเตมเปยม

ลทธขงจอถอวาครอบครวเปนองคประกอบของโลกทเลกทสดและสาคญทสด กฎระเบยบทสาคญทสดในดาเนนชวตกคอ ความกตญ กตเวท การรกพนอง และการรกบตร คานยมทปรากฏในนทานพนบานมากทสดกคอความกตญ กตเวทเชนเดยวกน ไมเพยงความกตญ ตอบดา

130

มารดาของตนเทานน แตยงรบญคณตอผมบญคณตอตนอกทงตองพยายามจะตอบแทนบญคณนนดวย นนเปนความดของมนษยทสาคญอยางหนง การทชาวเกาหลถอความกตญ กตเวทเปนกฎระเบยบในการดาเนนชวตทสาคญทสด ทาใหชาวเกาหลปฏบตการเซนไหวบรรพบรษอยางเครงครด เพอแสดงความขอบคณตอบรรพบรษทเสยชวตไป และเชอวาการตอบแทนบญคณโดยการเซนไหวอยางดนนจะทาใหบรรพบรษอวยพรใหลกหลานรงเรองตอไป

นอกจากน ภาพสะทอนประเพณและแนวคดของชาวเกาหลทปรากฏในนทานพนบานเกาหลยงแสดงใหเหนความยากลาบากของความเปนผหญงในสงคมเกาหล ผหญงเกาหลถกสงสอนมาแตเดกวาชวตของผหญงตองอยภายใตอานาจของผชายจงจะถกตอง กอนสมรสผหญงตองเชอฟงบดาและพยายามจะรกษาความบรสทธของตน ไมมโอกาสทจะไดรบการศกษา เพยงแตเรยนรการทางานบานในวยเดก หลงจากแตงงาน ผหญงตองอาศยอยทบานสาม ทาหนาทเปนแมทเลยงลก ลกสะใภทปรนนบตบดามารดาของสาม และภรรยาทเชอฟงและปฏบตตามสาม ชวตในครอบครวสามตองใชความอดทนสง ผหญงไมสามารถเลกหรอแตงงานใหมถงแมวาสามเสยชวต ในขณะทผชายสามารถมภรรยานอยได

ความกดดนทสตรเกาหลไดรบดงกลาว ทาใหเกดนทานพนบานทเกยวกบสตรมากมายหลายเรอง มกจะสะทอนใหเหนความยากลาบากของชวตสตร แอบแฝงคณธรรมทสตรควรม เชนความกตญ ตอบดามารดาสาม การรกเดยวใจเดยว เปนตน บางทมเรองของลกสะใภทแกแคนตอมารดาสามอยางสะใจอกดวย ถอวานทานพนบานทาหนาทเปนทางระบายอารมณสาหรบสตรในสงคมเกาหล

แตปจจบน สงคมเกาหลไดเปลยนแปลงไปมาก มองคกรสตรทเรยกรองสทธสตรเปนหลายองคกรจนไดรบสทธกลบคนมามากสวนแลว แตทศนคตของคนในสงคมสวนใหญยงไมไดเปลยนแปลงจากสมยโบราณ

นอกจากภาพสะทอนดงกลาว อตลกษณของชาวเกาหลโดดเดนอกอยางหนงทปรากฏในนทานพนบาน คอการรกษาหนาตนเองเปนสาคญ ชาวเกาหลกลวทจะเสยหนาตอหนาคนอน หากมเรองทนาละอายหรอทาใหเสยหนาเสยชอเสยงตระกลกเลอกทจะหนไปยามกลางคนโดยไมใหใครรเพอรกษาหนาของตน

ภาพสะทอนความเชอเรองโลก แสดงใหเหนวาชาวเกาหลไดรบลทธและศาสนาหลายอยาง

มาผสมผสานกบความเชอดงเดมทเคยมอย จนเกดความเชอทโดดเดนเกดขนหลายประการ ยกตวอยางเชน ตามความเชอเรองโลกของชาวเกาหล มโลกสวรรคกบยมโลก โลกสวรรคในความเชอของชาวเกาหลทปรากฏในนทานพนบานเปนโลกสวรรคทมเทพเจาสงสดกบพวกนางฟาอาศย

อย ไมใชเปนโลกทวญญาณของมนษยคนดไปหลงเสยชวต ซงความเชอเรองโลกสวรรคนมลกษณะคลายกบของลทธเตา สวนยมโลกในความเชอของชาวเกาหลอาจจะแตกตางกนไปตามแตละบคคล

131

แตสวนใหญเชอวาเปนเพยงดนแดนของคนตายเทานน ไมใชดนแดนของวญญาณคนชวทเตมไปดวยความเจบปวด แสดงใหเหนวาความเชอเรองยกโลกเปนการผสมผสานระหวางความเชอทางพทธศาสนากบความเชอดงเดม เปนตน

ผในความเชอของชาวเกาหล มกจะเปนผหญงสาวทใสชดประจาชาตฮนบกสขาว สยายผมยาว หนาซด และลอยไปลอยมาอยางเงยบ ๆ เปนภาพลกษณของผหญงสาวพยาบาทเปนสวนใหญ อาจเปนเพราะวาในสมยโบราณมหญงสาวจานวนไมนอยทคหมนเสยชวตกอนแตงงาน จนตองฆาตวตายตามคหมนไป ชาวเกาหลคดวานนเปนสงทนาแคนใจทสด จงมผในภาพลกษณนปรากฏมาก

ความเชอในผสนขจงจอกเกาหางกบผโดแกบนน ประเทศเอเชยตะวนออก กลาวคอ เกาหล จน และญปน มความคลายคลงกน จนยงไมสามารถพสจนไดวาเปนความเชอของใครกอนอยางแนนอน แตความเชอเรองผสนขจงจอกซงมพฤตกรรมชอบยวยวนผชายเพอทารายเขานน อาจเปนการระบายอารมณของสตรเกาหลซงแคนใจผชายทชอบมชหรอภรรยานอกสมรส หรอเปนคตสอนใจผชายวาการมชหรอมภรรยานอกสมรสอาจจะนาไปสความหายนะไดในทสด สวนความเชอเรองโดแกบนน มคตสอนใหรวาตองทาดและตองมปญญาจงจะไดด หากไมรจกพอเพยงและโลภมากแลวจะถกลงโทษ

นอกจากนน มความเชอเรองพยากรณชวตกบฮวงซยซงเกาหลไดรบมาจากจน และมความเชอเรองพระเจาฮานอนม ซงเปนเทพเจาสงสดทประทบอยบนสวรรค เรองสงตองหาม หรอเรองเลข 3 ฯลฯ เปนความเชอดงเดมของชาวเกาหลทมมาแตโบราณ

นทานพนบานเกาหลยงมการนามาใชประกอบตาราเรยนภาษาเกาหล หรอใชเปนหนงสอ

อานนอกเวลาเรยนมากมาย ทาใหวถชวต ประเพณ แนวคด และความเชอทปรากฏในนทานพนบานสบทอดกนไปสรนลกหลาน แมวาอทธพลของตะวนตกแผเขามาในสงคมเกาหลจนทาใหประเทศเกาหลพฒนาเปนประเทศททนสมย แตไมสามารถปรบเปลยนวฒนธรรมดงเดมและทศนคตของคนในสงคมได กเพราะฐานรากอนแขงแกรงของลทธขงจอซงฝงอยในสายเลอดชาว

เกาหลมาหลายรอยป

ขอเสนอแนะ จากการศกษาวเคราะหภาพสะทอนสงคมทปรากฏในนทานพนบานเกาหล ไดพบวานทาน

พนบานไมเพยงเปนวรรณกรรมมขปาฐะทสรางความบนเทงเทานน แตยงมภาพทสะทอนสงคมไมวาจะเปนทงทางดานวถชวต ประเพณ แนวคด หรอความเชอแทรกอย ซงจะชวยใหสามารถเขาใจสงคมนน ๆ ไดด จงนาศกษาอยางยง

132

1. เสนอแนะใหมการวจยเฉพาะดาน เชน ดานวถชวต ดานประเพณ ดานแนวคด หรอดานความเชอ เปนตน

2. เสนอแนะใหมการวจยเรองการใชนทานพนบานในการประกอบบทเรยนสอนเดก 3. เสนอแนะใหมการวจยเปรยบเทยบภาพสะทอนสงคมของนทานพนบานเกาหลและไทย

ขอเสนอแนะดงกลาวจะกอใหเกดประโยชนในการสรางความเขาใจเชงวฒนธรรมระหวาง

เกาหลและไทยอยางลกซงและกวางขวางยงขน ชวยใหเกดการเรยนรทจะอยสงคมในภมภาคอยางสนตสข

บรรณานกรม

134

บรรณานกรมไทย กงแกว อตถากร. (2519). คตชนวทยา. กรงเทพฯ: หนวยศกษานเทศน กรมการฝกหดคร. กหลาบ มลลกะมาศ. (2516). คตชาวบาน. อนสรณในงานพระราชทานเพลงศพ คณหญงวาส ประสาทธาตการณ. . (2543, มกราคม-มถนายน). นทานชาวบาน. วารสารสถาบนวจย ศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. 1(2) : 5-12. ขนษฐา จตชนะกล. (2545). คตชนวทยา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. จรส งะสมน. (2534). การศกษานทานชาวเลจงหวดสตล. สงขลา: ศลปศาสตรมหาบณฑต

(วชาเอก ไทยคดศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สงขลา. จอหน ท. คม. (1998). การเพมพนครสตจกรโปรเตสแตนทในประเทศเกาหล. แปลโดย

ธนาภรณ ธรรมสจรตกล. กรงเทพฯ: ศนยทรนนส. จนดา จาเรญ; บรรณาธการ สานกงานขาวสารเกาหล. (2545). สารนารเกยวกบเกาหล.

กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. จนตนา พทธเมตะ. (2005). โครงการวจย : คณลกษณะ และกระบวนการปลกฝงคณลกษณะ

ดานคณธรรมและจรยธรรมของคนเกาหล. กรงเทพฯ: คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ฉนทนา เยนนาน. (2539). การศกษาวเคราะหนทานพนบานภาคกลาง. กรงเทพฯ: การศกษา มหาบณฑต (วชาเอก ภาษาไทย) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ซซาน คราวเดอร ฮน. (2540). นทานพนบานและเทพนยายเกาหล. แปลโดย เกษร เจรญรกษ.

กรงเทพฯ: สถาบนเอเชยแปซฟกศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ญาณกา ออมณฑา. (2548). การศกษาภาพสะทอนสงคมจากบทเพลงของสลา คณวฒ ทขบรองโดยไมค ภรมยพร. กรงเทพฯ: การศกษามหาบณฑต

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ทศนย ทานตวณช. (2523). คตชาวบาน. ชลบร: ภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ บางแสน. ธารงค กาญจนธาน. (2527). วเคราะหวรรณกรรมนทานทองถนภาคใต. กรงเทพฯ: การศกษา มหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ประคอง นมมานเหมนท. (2545). นทานพนบานการศกษา. กรงเทพฯ: โครงการแพรหลาย ผลงานวชาการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทายาลย.

135

ประชด สกณะพฒน. (2546). สาระนารเรองวฒนธรรมพนบานและประเพณไทย . กรงเทพฯ:

ภมปญญา.

ประไพ ศรสข. (2541). ภาพสะทอนสงคมในเรองสนและนวนยายของชาต กอบจตต. กรงเทพฯ:

ศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ผจงวาด กมลเสรรตน; พชณ ปเพราะ; และ ศรพรรณ พงศสฏานนท. (2543). นทานพนบานภาค กลาง. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ผองพนธ มณรตน. (2529). มานษยวทยากบการศกษาคตชาวบาน. กรงเทพฯ: สานกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. (2542). กรงเทพฯ: นานมบคสพบลเคชนส.

ไพบลย ปตะเสน. (2545). ประวตศาสตรเกาหล จากยคเผาพนธถงราชวงศสดทาย. กรงเทพฯ:

สานกพมพคงวฒคณาการ.

ยพด จรณยานนท. (2522). การศกษานทานชาวบาน ตาบลจอมพระ อาเภอจอมพระ จงหวด สรนทร. กรงเทพฯ: การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ราชบณฑตยสถาน. (2542). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: นานมบคส พบลเคชนส. วาสนา เกตภาค. (2521). คตชาวบาน. กรงเทพฯ: สหสยามพฒนา. วาสนา ดอนจนทรทอง. (2546). ภาพสะทอนสงคมไทยในเรองสนจากนตยสารเนชนสดสปดาห

ชวงพ.ศ. 2536-2544. กรงเทพฯ: ศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

วเชยร เกษประทม. (2545). นทานพนบาน. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา. วนย ภระหงษ. (2543, กรกฎาคม-ธนวาคม). คตชนวทยา. วารสารสถาบนวจยศลปวฒนธรรม

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. 2(1) : 5-11. ส.พลายนอย. (2507). นทานเกาหล. พระนคร: รวมสาสน. สมศกด ปรปรณะ . (2542). นทาน : ความสาคญและประโยชนของนทาน. วารสารจอมบง.

ปการศกษา 2542(2) : 47-64. สทธสน นนทพล. (2536, กมภาพนธ). นทานพนบานไทย. วารสารวฒนธรรมไทย. 30(5) : 36. สวรรณา เกรยงไกรเพชร. (2542, พฤศจกายน). นทานกาเนดของชนเผา. วารสารภาษาและ หนงสอ. 30 : 75-85. เสาวลกษณ อนนตศานต. (2545). มาศกษานทานพนบานกนเถอะ. วารสารรามคาแหง ฉบบ มนษยศาสตร. ปการศกษา 2545.

136

อนมานราชธน, พระยา. (2513). เรองวฒนธรรม. กรงเทพฯ : โรงพมพบรรณาคาร อรญญา แสนสระ. (2546). วเคราะหนทานพนบานตาบลโนนกอก อาเภอเกษตรสมบรณ จงหวด ชยภม. กรงเทพฯ: การศกษามหาบณฑต (สาขาวชาภาษาไทย) มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. อานาจ เอยมสาอางค. (2546). การวเคราะหภาพสะทอนและแนวคดทางสงคมทปรากฏใน

บทรอยกรองชดขางคลองคนนายาว’ ของเนาวรตน พงษไพบลย ชวงพ.ศ. 2543-2544. กรงเทพฯ: การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

บรรณานกรมเกาหล 강봉룡. (1961). 신라 지방통치체제 연구. 서울: 서울대학교 대학원.

คง บงรยง. (1961). ศกษาระบบการปกครองสวนทอนถนของอาณาจกรชลลา. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยโซล.

권석환. (1996). 효행설화연구 : 희생효 설화를 중심으로. 서울: 소명대학교 교육대학원.

ควอน ซอกฮวน. (1996). การศกษานทานกตญญ : ศกษาเฉพาะกรณนทานกตญญเสยสละ. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยโซมยอง.

금장태. (1989). 한국 유교의 이해. 서울: 민족문화사.

คม จงแท. (1989). ความเขาใจในลทธขงจอเกาหล. โซล: มนจก มนฮวาซา. 기상청 홈페이지. (2006). (온라인). 출처: http://kma.go.kr/weather/climate/climate_korea.

jsp. 검색일자 : 2006년 1월 26일. กรมอตนยมวทยา. (2006). (ออนไลน). http://kma.go.kr/weather/climate/climate_korea.jsp.

김귀웅. (1995). 민담을 통한 한국인의 종교심성 연구. 서울: 가톨릭대학교 대학원.

คม ควอง. (1995). การศกษาลกษณะความเชอทางศาสนาของคนเกาหลโดยศกษาจากนทาน พนบาน. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยคาทอลก. 김미령. (1995). 6세기 신라의 대중국 외교. 서울: 한국 교원대 대학원 역사교육과. คม มรยอง. (1995). การทตของราชวงศชลลาทมตอประเทศจนในครสตศตวรรษท 6. โซล:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยฮนกก โคยวอน. 김성배. (2001). 한국의 민속. 서울: 집문당.

คม ซองแบ. (2001). คตชาวบานเกาหล. โซล: ชบมนดง. 김승찬 외. (2001). 한국의 민속문학과 전통문화. 서울: 삼영사.

คม ซงชนและคณะ. (2001). วรรณคดพนบานและวฒนธรรมดงเดมของเกาหล. โซล: ซมยองซา.

김양기 외. (2003). 한권으로 읽는 한국사. 서울: 휴머니스트.

คม ยงก และคณะ. (2003). ประวตศาสตรเกาหลอานเลมเดยวจบ. โซล: ฮวแมนสท.

137

김영연. (1989). 한국, 이란 민담의 비교 연구. 서울: 명지대 대학원.

คม ยองยอน. (1989). วจยในการเปรยบเทยบนทานพนบานเกาหลอหราน. โซล: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยมยองจ.

김윤태. (1983). 호랑이 설화에 나타난 한국인의 의식구조. 서울: 단국대학교 대학원.

คม ยนแท. (1983). ทศนคตของชาวเกาหลทปรากฏในนทานเสอ. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทนกก. 김윤호. (2000). 구전문학. 서울: 대산출판사.

คม ยนโฮ. (2000). วรรณคดมขปาฐะ. โซล: สานกพมพแดซน. 김재경. (2001). 한국문화사 강론. 서울: 녹문당.

คม แจคยอง. (2001). ประวตศาสตรวฒนธรรมเกาหล. โซล: นกมนดง. 김정배. (1975). 한국민족, 문화의 기원. 서울: 고려대 대학원. คม จองแบ. (1975). ชนชาตเกาหล,กาเนดวฒนธรรม. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

โครยอ. 김희정. (2000). 며느리 설화 연구. 전라: 전북대학교 교육대학원.

คม ฮจอง. (2000). การศกษานทานลกสะใภ. จอนลา: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยจอนบก. 두산동아대백과사전. (2001). (온라인). 출처: http://100.naver.com. 검색일자

2004년 3월 14일. สารานกรมทซนดงอา. (2001). (ออนไลน). แหลงทมา: http://100.naver.com. วนทสบคน 14 มนาคม 2004. 석일연. (1995). 삼국유사. 권상노 번역, 한정섭 주해. 서울: 삼원사.

ซอก อรยอน. (1995). ซมกกยซา. ควอน ซงโน แปล, ฮน จองซอบ อธบาย. โซล: ซม วอน ซา.

손진태. (2000). 한국민화에 대하여. 김헌선 강혜정 이경애 옮김. 서울: 역락출판사.

ซน จนแท. (2000). เกยวกบเรองเลาพนบานเกาหล. แปลโดย คม ฮอน ซอน; คง เฮ จอง; และ ล เคยง แอ. โซล: สานกพมพยองรก. 신동흔. (2003). 세계민담전집 한국편. 서울: 황금가지.

ชน ดงฮน. (2003). ชดรวบรวมนทานพนบานโลกสมบรณ - เกาหล. โซล: ฮวงคมคาจ. 심창진. (2001). 한국 전통 사찰의 지형특성에 관한 연구. 서울: 성균관대학교 대학원.

ชม ชงจน. (2001). ศกษาลกษณะพเศษทางภมศาสตรของวดแบบดงเดมของเกาหล. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยซองคยนควน. 오세경. (2002). 한권으로 읽는 한국의 민담. 서울: 석일사.

โอ เซคยอง. (2002). นทานพนบานเกาหลทอานเลมเดยวจบ. โซล: ซอกลซา.

138

오지현. (2003). 통과의례를 통해 본 각 사회의 문화 비교 : 한국 아랍 미국을 중심으로. 서울:

한국외국어대 대학원. โอ จฮยอน. (2003). ศกษาเปรยบเทยบวฒนธรรมของสงคมเกาหล อาหรบ และอเมรกา

โดยศกษาพธกรรมการผาน(Rite of the passage). โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยฮนกกภาษาและกจการตางประเทศ.

오혜나. (2004). 여성 지혜담 연구. 서울: 단국대 대학원.

โอ เฮนา. (2004). วจยนทานความเฉลยวฉลาดสตร. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยดนกก.

유근희. (2001). 한국 우렁각시 설화연구. 경기: 아주대학교 교육대학원.

ย คนฮ. (2001). การศกษานทานเจาสาวหอยทากของเกาหล. เคยงก: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยอาจ.

윤재희. (2004). 한일 민담의 비교 연구 : 등장 동물의 비교를 중심으로. 서울: 부경대

교육대학원.

ยน แจฮ. (2004). วจยในการเปรยบเทยบนทานพนบานเกาหลญป น : โดยเปรยบเทยบสตวท

ปรากฏในนทานพนบาน. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบคยอง.

이만기. (2002). 한국대표설화 상,하. 서울: 빛샘.

อ มนก. (2002). นทานสาคญของเกาหล เลม1,2. โซล: พศแซม. 이이화. (1999). 역사풍속기행. 서울: 역사비평사.

อ อฮวา. (1999). การทองเทยวประวตศาสตรประเพณพนบาน. โซล: ยอกซา พพยองซา. 임두순. (1967). 한국경제발전의 기본조건. 서울: 서울대학교 대학원. อม ดซน. (1967). ศกษาเงอนไขพนฐานของการพฒนาเศรษฐกจ. โซล: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยโซล. 전대양. (2000). 한반도관련 일본설화선. 서울: 경서원.

จอน แดยง. (2000). นทานญปนทเกยวกบคาบสมทรเกาหล . โซล: คยองซอวอน. 최인학 외. (1999). 한 중 일 설화비교연구. 서울: 민속원.

เชว อนฮก และคณะ. (1999). การศกษาเปรยบเทยบนทานพนบานเกาหล จน และญปน. โซล: มนโซควอน.

최종채. (1992). 한국사회의 계층구조와 국가정책과의 관련성에 관하여. 서울: 한양대

행정대학원. เชว จงแช. (1992). ศกษาเรองความสมพนธระหวางโครงสรางทางชนชนกบนโยบายประเทศใน

สงคมเกาหล. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยฮนยง. 최준식 외. (2003). 한국문화와 한국인. 서울: 사계절.

เชว จนซก และคณะ. (2003). วฒนธรรมเกาหลและชาวเกาหล. โซล: ซาเกชอล.

139

추창훈. (2000). 산신 설화 연구. 전라: 전북대학교 교육대학원.

ช ชงฮน. (2000). ศกษานทานเทพเจาแหงภเขา. จอนลา: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย จอนบก.

한병천. (2001). 귀신 설화 연구. 전라: 전북대학교 교육대학원.

ฮน บยองชอน. (2001). ศกษานทานผ. จอนลา: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยจอนบก. 함한희. (2001). 구비문학을 통한 문화연구 방법. : 한국 구비문학회. (온라인). 출처: http://www.koralit.net. 검색일자 2004년 1월 10일. ฮม ฮนฮ. (2001). วธการศกษาวฒนธรรมโดยวรรณคดมขปาฐะ: สมาคมวรรณคดมขปาฐะ เกาหล. (ออนไลน). แหลงทมา: http://www.koralit.net. วนทสบคน 10 มกราคม 2547. 허병기. (1954). 한국교육의 성장 및 사회경제적 기능. 서울: 서울대학교 대학원. ฮอ บยองก. (1954). ศกษาการเตบโตและหนาทดานเศรษฐกจและสงคมของการศกษาใน

ประเทศ เกาหล. โซล: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยโซล. 홍태한. (1999). 한국의 민담. 서울: 민속원.

ฮง แทฮน. (1999). นทานพนบานของเกาหล. โซล: มนโซควอน.

ภาคผนวก เรองยอนทานพนบานเกาหล 100 เรอง

141

1. กระตาย ตดสนความ (토끼의 재판) กาลครงหนงนานมาแลว มเสอตวหนงออกทองเทยวหากนอยในปา แลวจ ๆ กตกลงไปในหลมดก

ของนายพราน เสอพยายามจะปนขนมาจากหลมดกแตไมเปนผล จนกระทงออนเพลย และนอนคดวานคงเปนวาระสดทายของมนแลว ทนใดนน เสอไดยนเสยงคนเดนมา จงรองตะโกนขอความชวยเหลอ ชายหนมทกาลงเดนผานมานน เดนมาชะโงกลงไปในหลมดกแตไมกลาชวย เพราะกลวเสอจะทารายตน แตเสอกสาบานวาจะไมทารายเดดขาด ในทสด ชายหนมเสยออนวอนไมไดจงกลงขอนไมลงไปในหลมใหเสอไตขนมา หลงจากเสอขนมาจากหลมดก มนกหวจนนาลายไหลแลวเดเวยนรอบชายหนมเพอจะจบเขากน ชายหนมรสกกลวและเจบใจทเสอไมรบญคณจะจบตนกน เขาจงขอรองเสอใหโอกาสสกครงเพอทจะถามวาการกระทาของเสอนนควรหรอไม เสอกยอม ชายหนมมองดโดยรอบ เหนตนสนตนหนง จงเขาไปใกล เลาเหตการณทเกดขนทงหมดแลวถามวาควรหรอไมทเสอจะจบเขากน ตนสนบอกวาสมควร เนองจาก มนษยกไมมความกตญ เพราะมนษยชอบเอาใบและกงของมนไปกอไฟเพอใหความอบอนแกบานและปรงอาหาร พอตนสนเจรญเตบโตเตมทแลวกโคนไปปลกบาน ทาเครองเรอนและของใชตาง ๆ และทขดหลมดกนไวกเปนฝมอมนษยนนเอง พอตนสนพดจบ เสอกตรงเขามาจะกนชายหนม ทนใดนน ววตวหนงกาลงเดนผานแถวนนพอด ชายหนมจงขอโอกาสทจะถามอกครง เขาเขาไปถามวววาควรหรอไมทเสอจะจบเขากน พอววไดฟงเหตการณทงหมด มนกบอกกบเสอโดยไมลงเลสกนดวาใหเสอจบเขากนเสย เพราะพวก

ววทาไรไถนาและบรรทกสงของหนก ๆ ตงแตเกด แตพอพวกมนแกลง มนษยกยงฆาเพอกนเนอและใชหนงทาเครองใชอกตางหาก เสอหวเราะแลวเตรยมตะครบ ชายหนมกรองขอโอกาสสดทายจะถามกระตายใหตดสน เสอกยนยอม ชายหนมเลาเหตการณทเกดขนทงหมด กระตายหลบตาครนคดอยสกพกหนง แลวบอกวามนเขาใจสถานการณไมครบถวน จงตองการจะพสจนเรองราวใหเหนชด จงใหชายหนมกบเสอพาไปทเกดเหต พอไปถงหลมดก กระตายกใหเสอลองลงไปในหลมอกทเพอความเขาใจทชดเจน เสอกทาตามโดยไมไดคดอะไร แตหลงจากเสอกระโดดลงไปในหลมดกแลว กระตายกบอกกบชายหนมวาเสอตวนมนเปนสตวไมรจกบญคณ จะชวยมนอกหรอไม แลวกระตายกเดนจากไป สวนชายหนมสามารถรอดชวตมาไดเพราะความเฉลยวฉลาดของกระตาย 2. กอนมณของสนขจงจอก (여우 구슬) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมคนหนง ไปเรยนหนงสอทซอดง 1 ทกวน วนหนงระหวางไป

1서당 (Seodang) : สถานศกษาชนประถมแบบโบราณของเกาหล

142

เรยน พบหญงรปงามคนหนงแสดงททาเสนหา ตอนแรกชายหนมกพยายามจะหามใจไวแตในทสดกหกหามใจไมได จงไปบานของผหญงคนนนและมความรกตอกน แมจะอยรวมกน หญงสาวกไมอนญาตใหชายหนมจบโดยเดดขาด เขารสกแปลกใจ จงไปปรกษากบครฮนจง ครบอกวาผหญงคนนนเปนสนขจงจอกเกาหาง เพราะสนขจงจอกเกาหางมกจะแปลงตวเปนหญงรปงามและหลอกลอผชายไปกนตบ พวกมนจะอมกอนมณวเศษอยในปาก จงไมยอมใหใครจบเพราะกลวจะถกแยง ครแนะนาใหพยายามจบและแยงกอนมณแลวกลนเขาไป เมอกลนแลวใหมองทองฟาและแผนดน จ ะทาใหไดรเรองราวของทองฟากบแผนดนได วนตอมา ชายหนมกมาพบหญงสาวสนขจงจอกแลว

ออนวอนขอจบจนไดจบ ปรากฏวามกอนมณในปากของหญงสาวจรง หลงจากหนมแยงกอนมณอมแลวเขารบวงออกมานอกหอง แตสะดดธรณประตจนลมลง เขาจงมองไดแตผนดนเทานน ยงไมทนไดแหงนดทองฟา นคอเหตผลทมนษยไมสามารถรเรองราวของสวรรคเพยงแตรเรอง เฉพาะในโลกนเทานน 3. กลบจากยมโลก (염라국 여행) กาลครงหนงนานมาแลว มชายชราคนหนง ยมเงนจากเศรษฐเจาเลหตระหนและใจแคบ เศรษฐสงคนรบใชมาทวงถามหนสนเปนประจา แตชายชราไมมปญญาจะชาระหน อยมาวนหนง เขาปรกษา

กบภรรยาและสงใหภรรยาทาพธศพของเขา พอเชาวนรงขน ขารบใชของเศรษฐกมาทวงถามหนเชนเคย แตกลบเหนภรรยาของชายชรากาลงรองไหคราครวญอยหนาศพชายชราทหอผาไวในหอพรอมทงกอดลกไวแนน นางบอกวาสามนางเสยชวตเมอเชากอนไกขน ขารบใชจงรบกลบไปรายงานใหเศรษฐทราบ อาทตยตอมา เศรษฐตองประหลาดใจทเหนชายชรามาเยยมทบาน จงเอยถามวามาไดอยางไร ชายชราเลาใหเศรษฐฟงวาตนเองตายจรง แตพอไปถงยมโลกไดพบยมทต

ยมบาลตรวจสอบบญชมนษยแลวปรากฏวายงไมถงเวลาตายจงสงกลบมาภายใน 3 วน ขณะทกลบบาน ตนไดพบบดาของเศรษฐ ทานอยในสภาพอดอยากหวโหย สวมหมวกไมไผแทนทจะสวมหมวกขนมา ตองอาศยอยตามรมถนน วญญาณนนถามถงครอบครวบตรชายวาเปนอยางไร ตนจงตอบวาสบายดแลวลวงกระเปาเสอหยบเหรยญใหทานไป เศรษฐ มสหนาไมสบายใจแลวถามวาพบมารดาตนบางหรอไม ชายชราตอบวาพบในขณะทตนกบยมทตไปแวะโรงเตยมเพอดมเหลามกกอลล1 มารดาเศรษฐเปนเจาของโรงเตยม คอนขางจะรารวยและดมความสขมาก เศรษฐถามตอวเมอมารดารารวยอยางนนแลวเหตใดบดาจงเผชญกบความยากลาบาก ชายชราทาทาลาบากใจทจเลาตอไป แตทสดกเลาตอไปวา ขณะนมารดาเศรษฐมาอยกบบดาของตน ทงสองทานรกกนมาก พอฟงจบ หนาของเศรษฐเครยดและซดลงไป สงใหชายชราหามเปดเผยเรองนเดดขาด เพราะเปน

เรองนาละอายสาหรบตน เศรษฐเอยปากยกหนของชายชราใหหมดสน นบแตนนมา ครอบครวชาย

1막걸리 (makgeolli) : เหลาแบบดงเดมของเกาหล ทาจากขาวทหมกกบขาวมอลท สขนและมรสชาตหวาน

143

ชรากบเศรษฐกชวยเหลอกนเปนอยางดตลอดไป 4. การตงใจเซนไหวบรรพบรษ (제사는 정성껏) กาลครงหนงนานมาแลว มพอคาเกลอคนหนง เดนทางเรขายเกลอจากหมบานหนงไปยงอกหมบานหนง วนหนง พระอาทตยกาลงจะตกดนขณะทเขาเดนอยในภเขาลก เขาจงตดสนใจพกคางคนทสสาน พอถงเทยงคน เขาไดยนเสยงชายชราคยกน เขาไดยนเสยงแตไมเหนตวคน พอคาเกลอจงรไดวาเปนวญญาณทฝงอยในสสานกาลงคยกน จงแอบฟงอยางเงยบ ๆ ชายชราคนหนงเชญชวนเพอนชายชราไปกนอาหารเซนไหวทลกหลานเตรยมไวให แตเพอนปฏเสธเพราะตดธระ ชายชราคนนนจงตองไปคนเดยว สกพกใหญ ชายชรากลบมาเลาเรองใหเพอนฟงวา เมอไปถงบานบตรชาย กเหนมโตะตงเซนไหวตนอยางด มกบขาวหลากหลายชนด แตในถวยขาว มงเหลอมตวใหญอยตวหนง (คนเกาหลเชอวาเสนผมในอาหารนน มนษยเหนเปนเสนผมแตผเหนเปนงเหลอม) จนกนขาวเซนไหวไมไดเลย ชายชรารสกโกรธจงผลกหลานชายตวนอยทกาลงวงเลนอยในหองไปทางกระถางใสถานโดนไฟลวก จากนน ชายชรากไปทบานบตรสาว แมวามแตขาวสวยกบซปเตาเจยวแนงอ1 เทานน แตกรบประทานไดอยางเอรดอรอยกลบมา เชาวนรงขน พอคาเกลอกเดนลงไปทหมบาน เหนบานหลงหนงมคนเดนเขาออกพลกพลานจงไปเยยมบานนน ปรากฏวาเปนบานบตรชายทเพงทาพธเซนไหวเมอคนวาน และหลานชายกโดนไฟลวกทกนอยางทชายชราบอก พอคาเกลอไปหาเจาของบานแลวเลาเรองทตนไดยนทสสานใหฟง บตรชายของชายชรากรวาลกของตนเกดอบตเหตเพราะเหตใด เขาจงรบเตรยมอาหารทสะอาดดวยความตงใจ แลวทาพธเซนไหวอกครง ทนใดนน แผลของเดกนอยกหายในชวพรบตาอยางนาอศจรรย บตรชายรสกขอบคณและอยากตอบแทนคณพอคาเกลอ จงมอบเงน 100 เหรยญใหพอคา ดวยเหตน คนเกาหลจงเชอกนวา การเซนไหวบรรพบรษตองทาดวยความตงใจ ไมเชนนน บรรพบรษจะโกรธได 5. การพดปด 3 ประการ (거짓말 세마디) กาลครงหนงนานมาแลว มเศรษฐคนหนงชอบฟงเรองโกหก เขาม บตรสาวสวยงามมาก วนหนง เศรษฐปดประกาศวาหากมใครสามารถพดโกหกได 3 เรองจะใหแตงงานกบบตรสาวของตน มผชายมากมายหลายคนมาโกหกใหเศรษฐฟง แตทกครงทพวกเขาเลาเรองโกหก เรองทสาม เศรษฐกบอกวานนเปนความจรงน หรอฉนกเคยไปอยทนนดวยไมเหนหรอ ฯลฯ ทาใหชายหนมหลายตอหลายคนตองผดหวงกลบไป อยมาวนหนง มชายหนมทเคยทางานเปนคนรบใชมาสมคร เลาเรอง

1냉이 (Naeng-i) : พชจาพวก Capsella Bursapastoris มดอกสขาว มกจะเกดในปลายฤดหนาวถงตนฤดใบไมผล

คนเกาหลนยมนาใบหญามาทาซปเตาเจยว

144

โกหกเรองแรกใหเศรษฐฟงวา เมอกอน ขณะทเขากาลงเดน ทางทวประเทศ เขาไดไปทนนซน ซงมพระพทธรปองคใหญ ตอนนนเปนฤดใบไมรวง ตนสาลทอยขางพระพทธรปกออกผลโตนากนมาก แตมนสงเกนไปจนเออมไมถง เขาจงเอาไมเรยวยาวแหยเขาไปในรจมกพระพทธรปแลวสะบดเบา ๆ ทาใหพระพทธรปจามอยางแรง แรงจามทาใหตนสาลส นสะเทอน ลกสาลจงตกลงมามากมายและตนกไดเกบกน เศรษฐหวเราะแลวชมวาเปนเรองโกหกทดมาก ชายหนมเลาเรองโกหกเรองทสองวา ครนหนง ตนเคยเดนทางไปเมองจน เหนชาวนาไถนาดวยวธทแตกตางจากของเราเปนอยางมาก คอ โรยเมลดขาวททงนาแลวเอามงขนาดใหญมาปไวใตตนขาว พอตนกลาเตบโตขนมาและรวงขาวสกเปนสเหลองรวงหลน กไมตองเหนดเหนอยกบการเกบเกยว เพยงแตเกบมงทปไวเทานน กสามารถเกบเฉพาะเมลดขาวไดอยางสบาย เศรษฐชอบใจแลวชมวาเปนเรองโกหกทเยยม ชายหนมเลาเรองโกหกเรองทสามวา อกครงหนง ตนเคยทาการคาขายลม คอ เกบลมหนาวของฤดหนาวไวในกระสอบแลวแบกไปขายตอนฤดรอน ขายไดกระสอบละหมนเหรยญ และตอนนน เศรษฐกซอลมของตนโดยไมไดจายคาลม 10 กระสอบ ทมาวนนกเพอเกบเงนคาลมหนาวจากเศรษฐเปนเงนหนงแสนเหรยญ เศรษฐไดฟงไมรจะทาอยางไร หากบอกวาโกหกกตองยกบตรสาวสดทรกให แตหากบอกวาเปนความจรง กตองจายเงนใหชายหนมตงแสนเหรยญ คดแลว ในทสด เศรษฐกยกบตรสาวใหชายหนม และชายหนมทเคยอยในฐานะตาตอยกไดเปนลกเขยเศรษฐดวความเฉลยวฉลาดของตน 6. กาเนดดาวซมแทซอง (삼태성의 유래) กาลครงหนงนานมาแลว มเศรษฐคนหนง มลกหลายคน บตรสาวคนสดทองเปนคนทสวยงามและเรยบรอยมาก วนหนง บดากบพ ๆ ไปทาธระทเมองฮนยงซงเปนเมองหลวงกนหมด เหลอแตบตรสาวคนสดทองเฝาบานอ ยกบสาวใช ขณะนน มพระสงฆรปหนงมาขอบรจาคทบาน หญงสาวจงสงใหสาวใชไปบรจาคแทน พระบอกกบสาวใชวา ขอเพยงถงยามนเตมกพอ หญงสาวกสงใหสาวใชทาตามนน แตถงแมวาสาวใชจะตกขาวสารมาเทใสยามเทาไร กไมเตม สาวใชเอาขาวบารเลย ขาวเดอยและพชผลอน ๆ มาใสกยงไมเตม สาวใชรสกสงสยจงถามพระวาทาอยางไรจงจะเตม พระตอบวาตองเปนบตรสาวคนสดทองออกมาบรจาคจงจะเตม หญงสาวจงออกมาบรจาคของใสยาม แตยามกไมเตม จงถามวาตองทาอยางไร พระกตอบวาตองใชตะเกยบเงนคบใส 9 ครงจงจะเตม หญงสาวจงทาตามนนแตกยงไมเตม จนกระทงพระอาทตยตกดน พระจงขออนญาตคางคนทบาน หญงสาวปฏเสธโดยอางวาไมมหองสาหรบแขก พระขอนอนทคอกมา หญงสาวจงตกลง พอตกกลางคน พระมาออนวอนวาคอกมาหนาวเหลอเกน ขอเขาไปนอนทหองครว หญงสาวยอม อกสกพกหนง พระมาออนวอนอกวาหองครวกหนาวเชนกน ขอเขาไปนอนทหองหลงหองหญงสาว หญงสาวกอนญาตอก สกครหนง พระกออนวอนอกวาหองนนกหนาว จงขออนญาตนอนทมมหลงฉาก

145

กนหอง หญงสาวใจออนขนมาจงอนญาต และในทสด หญงสาวกบพระกไดเสยกนในคนนน วนรงขน หญงสาวตนขนมา พระไดจากไปเสยแลว หลายเดอนผานไป บดากบพ ๆ กลบมาจากเมองหลวงแตบตรสาวคนสดทองไมสามารถออกไปรบไดเนองจากตงครรภอย พอบดาร กพยายามจะฆาบตรสาว เพราะอบอายบตรสาวทาเสยชอเสยงวงศตระกลเปนอยางยง และหญงสาวไมสามารถดาเนนชวตอยางผหญงอนไดอก เมอบดายกขวานเพอทจะฆาบตรสาว ดามขวานกลบหกตกลงมา และเมอชกมดออกมา ใบมดกหกตกลงมาอยางนาประหลาด บดาจงสงใหคนรบใชขดโพรงไวในภเขาและขงบตรสาวไวทนนโดยไมใหอาหารหรอนาใด ๆ ทงสน เพอใหบตรสาวอดตายตงแตคนนน พระกเอาอาหารมากมายมาใหหญงสาวทโพรงทกคน และในทสด หญงสาวคลอดลกออกมาเปนแฝดชาย 3 คน เรยกวา ซมแทจา หลายปผานไป บดาคดวาบตรสาวคงตายและเหลอแตกระดก จงสงใหคนรบใชไปเกบกระดกมา พอคนรบใชเปดโพรงด ปรากฏวามเดกชายสามคนกาลงอานหนงสออยขาง ๆ หญงสาว เมอหญงสาวไดรบอนญาตใหกลบบาน เธอจงเลาเรองใหบดาฟง

บดาจงใหคนตามพระมาถามวาเปนลกของเขาจรงหรอไม พระบอกใหลก ๆ ใสรองเทาไมแลวเดนบนหาดทราย หากไมมรอยเทากถอวาเปนลกของตน เศรษฐผเปนบดาสงใหทาตามนน ปรากฏวาไมมรอยเทาจรง ๆ ในทสด เศรษฐกอนญาตใหสองคนแตงงานกน เพราะความจรง เขาเปนพระสงฆเทพนนเอง สวนบตรชายแฝดทงสามนน เมอสนชวตลงกเกดเปนดาวซมแทซอง (ซมแทซองหมายถงดวงดาวแหงราชโอรสทงสาม) 7. กาเนดดาวหม ใหญ (북두칠성의 유래) กาลครงหนงนานมาแลว มแมมายคนหนงอาศยอยกบบตรชาย 7 คน ในบานโชกาบรเวณเชงเขา ถงแมวาพวกเขาไมรารวยนกแตกมความสข ลก ๆขยนทามาหากนเพอใหมารดามความสข หนงปตอมา สหนามารดาเศราซมและบอกวาหนาวทง ๆ ทเปนฤดรอน บตรชายพยายามหาอะไรมาใหมารดารบประทานแตอาการกเหมอนเดม จนมาวนหนงในฤดหนาว ขณะททกคนกาลงหลบ บตรชายคนโตตนนอนขนมาเพอดวามารดาหลบสบายหรอไม ปรากฏวามารดาไมอย บตรชายรอจนมารดากลบมาแลวคอยนอนตอ วนตอมา มารดาลกขนออกไปตอนกลางคนอก บตรชายคนโตจงแอบตามมารดาไป กเหนมารดาขามลาธารทเปนนาแขงอยางไมนาเชอแลวตรงไปยงบานขอพอมายซงเปนชางทารองเทาฟาง ทงสองดเหมอนมความคนเคยกนมาก พอเขาไปในหองแลวเกาหลงใหกนและกน เมอบตรชายคนโตเหนดงน จงเขาใจความรสกเหงาและอยากมเพอนของมารดา แตอดทจะเปนหวงมารดาไมไดทตองขามลาธารนาแขงทกคน จงรบกลบบาน ปลกพนองทงหมด เลเรองทงหมดใหพวกเขาฟง จากนน รบชวนกนออกมาสรางสะพานหนขามลาธารใหมารดาดา พวกเขารบสรางกอนทมารดาจะเดนกลบบาน ครนมารดาเหนสะพานหนกดใจ จงสวดอธษฐานตอพระ

146

เจาฮานอนม 1 วาขอใหผสรางสะพานนเกดใหมเปนดาวบนทองฟา นางอธษฐานเชนนโดยไมรวา

บตรชายของตนเปนผสราง หลงจากบตรชายทง 7 ตายไปกไปเกดเปนดาวหมใหญบนทองฟาตาม

คาอธษฐานของนาง 8. กาเนดผเสอ (나비의 유래) กาลครงหนงนานมาแลว มธดาขนนางคนหนง หมนกบบตรของขนนางซงมชาตตระกลด แตโชครายทคหมนเสยชวตไปกอนจะแตงงานกน ทนททไดขาว เธอกสยายผม ใสชดขาวและนงเกยวสขาวมารองไหคราครวญทบานคหมน ไมเพยงเทานน เธอยงไปเยยมสสานของคหมนและเดนวนรอบ ๆหลมศพทกเชาและเยนพรอมเรยกชอคหมน ทงทความเปนจรง เธอไมเคยเหนหนาคหมนดวยซเพราะในสมยนน ชายหนมหญงสาวตองแตงงานกบคนทพอแมเลอกใหเทานน เมอเปนมายสามตาย ผหญงไมสามารถแตงงานใหมเดดขาด หากแตงงานใหม ผชายในตระกลนนจะเขารบตาแหนงขนนางไมได ดวยเหตน หากสามตายในวนแรกทเพงแตงงาน เจาสาวมกจะดมยาพษฆาตวตายตามไปดวย เมอผหญงคนนไปหาสามทสสานพรอมทงคราครวญวาขอเปนคครองกนตลอดไปไมวจะเปนนรกหรอสวรรค ขอใหคหมนเปดสสานและรบตวเธอไปอยดวย วนหนง เธอกไปหาคหมนทสสานเชนเคย จ ๆ หลมศพกเปดออก เธอจงกระโดดลงไปทนท คนรบใชเหนดงนนกพยายามจะควาชายกระโปรงไว แตไมทนการณ ควาไดเพยงชายกระโปรงชนเลก ๆ เทานน ซงชายกระโปรงนนกกลายเปนผเสอตวงาม บนไปบนทองฟา เรองนจงเปนเปนกาเนดของผเสอทเหนกนอยใน

ปจจบน 9. กาเนดภเขา แมนา และทะเล (산, 강, 바다의 유래) กาลครงหนงนานมาแลว ในสมยทโลกยงไมมภเขา แมนา และทะเล วนหนง เจาหญงซงเปนพระธดของเจาแหงสวรรคทาแหวนทเธอรกมากตกลงมายงโลกมนษย เธอเศราโศกมาก เจาแหงสวรรคทนดความเสยใจของลกรกไมได จงสงยกษใหไปคนหาทโลกเบองลางทนท ขณะนน โลกยงไมมธรรมชาตใด ๆ มแตโคลน ยกษไดใชมอควานลงไปในโคลนเพอหาแหวนจนทวโลก จนในทสดกไดพบแหวน หลมลกทยกษควานหาแหวน กลายเปนมหาสมทร โคลนทกองไวกลายเปนภเขา สวนตรงทยกษเอานวกรดเปนทางไว กลายเปนแมนาลาธาร

1하느님 (Haneunim) พระผสรางทกสงทกอยางในโลกตามความเชอของชาวเกาหล

147

10. ขายรมเงา (나무 그늘 팔기) กาลครงหนงนานมาแลว วนหนงในฤดรอนทรอนมาก หนมชาวนาทขยนหมนเพยรและเฉลยวฉลาดคนหนง รสกรอนมากจนอยากจะพกผอนใตตนไมใหญ ซงอยหางไกลจากบานผดสองสามกาวเทานน จงเดนไปยงตนไมตนนน กเหนชายชราผดนอนหลบอยใตรมเงา เขาไมอยากจะรบกวนจงนงลงอยางเงยบ ๆ พงตนไมแลวเผลอหลบไป ในไมชา เขาตองตกใจตนเพราะเสยงตะโกนของชายชราทดเขาวามานอนอยใตตนไมของเขาโดยไมไดรบอนญาต ชายชราบอกวาปของปของเขา

เปนคนปลกไมตนน ตนไมนจงเปนของเขา ชายหนมครนคดครหนงแลวชวนใหชายชราขายรมเงาใหตน ชายชรากตกลงจะขายในราคา 5 เหรยญ ชายหนมจายเงนซอรมเงาแลวนอนตอไป ชายชราพมพากบตนเองวาชายหนมโงทสด แลวมวนเสอกลบบาน พอพระอาทตยคลอยตาลง เงาไมกทอยาวเขาไปในลานหนาบานของชายชรา ชายหนมกลกขนยายตามเงาเขาไปในลานหนาบาน แมชายชราจะหามปรามอยางไร ชายหนมกไมฟง ยงคงยายตามรมเงาไปเรอย ๆ จากนอกบานสสนาม

บาน ระเบยงบาน จนกระทงถงหองนงเลน จนกวาเงาจะหายไป เขาทาเชนนทกวนแมชายชราจะคนเงน 5 เหรยญใหชายหนมกไมรบ เพราะไมอยากจะขายรมเงาด ๆ เชนน คนรบใชในบานกหวเราะพรอมทงตาหนชายชรา สวนคนในหมบานกรสกสมนาหนาชายชราทโลภมาก ขายแมกระทงรมเงาซงไมใชของตน จนวนหนง ครอบครวชายชราหมดความอดทนและอบอายชาวบานเขาจงยายบานไปในเวลากลางคน บานทใหญโตหลงนนกตกเปนของชายหนม ชายหนมจงเปดใหชาวบานเขามาพกผอนทบานเขาและใตตนไมนนไดตลอดเวลา 11. ขาวจากสวรรค (하늘이 내려준 쌀) กาลครงหนงนานมาแลว มหญงคนหนง เปนมายตงแตอายยงนอย เนองจากสามเสยชวตหลงแตงงานไมนาน นางจงตองเลยงดมารดาสามดวยความกตญ นางโทษตวเองตลอดเวลาทไมสามารถหาอาหารด ๆ มาใหมารดาสามรบประทานได มเพยงขาวบารเลยเลกนอยเทานนทตมใหมารดารบประทาน นางพยายามทางานเพอเลยงดมารดาสาม อยมาวนหนง ขณะทฝนตกหนก มเสยงฟาผาดงสนนหวนไหว นางตกใจ วงออกไป เหนกลองสเหลยมวางอยกลางลานบาน นางรสกประหลาดใจจงยกเขามาขางในบาน พอเปดฝากลอง กพบขาวสารอยางดเตมกลอง และยงกวานน กลองทเกบมานนเปนกลองวเศษทตกขาวออกมาเทาไร ขาวกจะเตมกลองอยอยางนน พอมารดาสามทราบเรองกดใจ รองเพลงและเตนราไปพลางบอกวานคอของขวญทสวรรคสงมาใหเพราะประทบใจในความกตญ ของลกสะใภ

148

12. คนกลายเปนวว (소가 된 사람) กาลครงหนงนานมาแลว ในหมบานแหงหนง มชาวนาชาวไรอาศยอยตามเชงเขา ชาวบานทกคนตงใจทางานยกเวนชายคนหนง เปนคนเกยจคราน แมแตในชวงฤดใบไมผลและใบไมรวงทเปนฤดเพาะปลกและเกบเกยวเขากไมยอมทาอะไร วน ๆ ไดแตนง ๆ นอน ๆ และบดขเกยจอยรอบ ๆ บานเทานน วนหนง ภรรยาหมดความอดทน จงตะโกนเกรยวกราดใสสามใหเลกเกยจคราน พอสามฟงภรรยาตะโกนเชนนนกโกรธ ควาหอเสอผาสะพาย ออกจากบานไป เขาออกเดนทางเพราะไมอยากจะฟงภรรยาบนจจและไมอยากจะทางาน เมอเขาเดนขามภเขาลกแรก พบบานโชกาทไมเคยมมากอนหนานและมชายชราคนหนงกาลงนงทาอะไรบางอยาง เขาเกดความสนใจจงเดนเขาไปใกล สงเกตไดวาชายชรากาลงทาหนากากหวววอย ชายชราอธบายวาหนากากววนนเหมาะสมสาหรบคนทเกลยดการทางาน พอชายหนมไดยนดงนนกอยากลองดจงรบหยบมาใส ทนใดนน รางกายและหนาตาชายหนมกลายเปนววทนท เขาพยายามจะถามชายชราวาเกดอะไรขน แตเสยงของเขาเปนเสยงววรองเทานน ชายหนมทกลายเปนววถกชายชราใสเชอกและจงไปขายทตลาดนด เมอขายวว ชายชราเตอนชาวนาทซอไปวาหามใหววตวนกนผกกาดเดดขาดเพราะมนจะตายทนท หลงจากถกขายใหกบชาวนา ชายหนมววตองทางานอยางเหนดเหนอยตงแตไกขนจนถงดวงดาวขนทก ๆ วน หลายวนตอมา ชายหนมววกไมสามารถทนไดอกตอไป จงตดสนใจจะฆาตวตายโดยกนผกกาด แตพอกนผกกาดเขาไป รางกายของชายหนมกลบมาเปนมนษยอกครง ชายหนมดใจมากและรบกลบบาน ระหวางทาง ชายหนมตงใจแวะไปทบานโชกาชายชราแตไมพบบานหลงนนเลย หลงจากชายหนมกลบมาแลวเขากกลายเปนผชายทขยนขนแขงทสดในหมบาน และอยกบครอบครวอยางมความสขตลอดไป 13. คนรบใชเจาปญญา (꾀많은 하인) กาลครงหนงนานมาแลว มขนนางชอคมอาศยอยทหมบานแหงหนงในจงหวดชงชองโด แมไมไดขาราชการระดบสง แตกมชอเสยงพอสมควรเนองจากมทรพยสมบตมาก กาแพงรอบบานของเขาสงถงสเมตรและมคนรบใชหลายสบคน ในนน มคนรบใชทอายนอยทสดชอวามกดงอ1 ซงเปนคนทมความเฉลยวฉลาดมาก ขนนางคมมความประสงคทจะสอบควากอ 2 ใหไดเปนอนดบหนงเพอจะเลอนตาแหนงเปนขนนางชนสงแตไมเคยสอบไดสกครง คราวน เขาตดสนใจจะเอาเงนตดสนบนขนนางชนสงทรจก จงเตรยมออกเดนทางไปเมองหลวงโดยมมกดงอเปนคนรบใชตดตวจงเชอกบงเหยนมา พอออกนอกหมบาน ขนนางคมถามมกดงอทกาลงจงบงเหยนมาอยวาเคยไปเมอง

1막동이 (makdong-i) : เปนชอเลนทเรยกคนสดทอง

2과거 (kwageo) : การสอบเพอชงตาแหนงขนนางระดบสง

149

หลวงหรอไม มกดงอตอบวาไมเคย ขนนางคมหวเราะเยาะในความดอยโอดาสของคนใชแลวขวาเมองหลวงเปนเมองทมผรายคอยควกดวงตาและตดจมกคนกลางวนแสก โดยหวงคนรบใชรสกกลว และมกดงอกตวสนดวยความกลว ทาใหขนนางคมหวเราะสมใจ เมอเดนเปนเวลานาน มกดงอรสกหว จงถามเจานายวาจะกนขาวกลางวนเมอไร ขนนางคมบอกวายงไมเทยง มกดงอพดวาตนเคยไดยนเขาวากนวาหากเกบขาวกลองไวนาน ๆ มนจะกลายเปนอจจาระ ขนนางคมหวเราะดวยความสมเพชแลวดเขาวาพดเรองไรสาระ มกดงอรสกโกรธแตกตองอดทนไว พอถงเนนเขาแหงหนง ขนนางคมรสกปวดทองอยากถายอจจาระขนมาจนหนาแดง มกดงอกบอกใหไปถายทรมกาแพงเขอนกนนา คนกจะคดวาเปนมลสนข ขนนางคมจงวงไปถายทนน สวนมกดงอกรบเอาขากลองออกมากนจนหมดแลวถายอจจาระไวแทน จากนนกเดนทางตอไปจนถงเวลาเทยง ขนนางคมเปดขาวกลองดกตกใจเพราะมแตอจจาระ มกดงอแกลงทาหนาเกอบจะรองไหแลวบอกขนนางวามนเกดขนตามทตนบอก ขนนางคมรสกสงสยแตตองเดนทางตอ เดนทางไปเรอย ๆ จนพบโรงเตยมแหงหนง ขนนางคมอยากจะดมเหลาสกถวยแตกลวรสชาตเหลาของโรงเตยมจะเปรยว ตนเปนถงขนนาง มผรนเหลาใหกตองดม มฉะนนจะเสยหนาและเสยธรรมเนยม แตครงจะดมเหลาทไมอรอยกเปนการฝนใจตว ขนนางคมจงสงใหมกดงอดมกอนตน และสงไววาหากเหลาอรอยกใหลบคางจากบนมาลาง แตหากเปรยวกใหลบคางจากลางขนบน มกดงอดใจวงไปชมเหลาโรงเตยมแรก เหลาของโรงนนมรสชาตดเยยม แตมกดงอลบคางจากลางขนบน ขนนางถอนใจและคดวาดทส งใหมกดงอชมกอน โรงเตยมทสองทสามกเชนเดยวกน รสชาตเหลาอรอยมากแตมกดงอแสดงกรยาเหมอนไมอรอย เมอถงโรงเตยมโกโรโกโสแหงหนง มกดงอกชมเหลาอก รสชาตเหลาเปรยวจนใชไมไดเลย มกดงอกลบคางจากบนมาลาง ขนนางคมดใจจงรบเขาไปดมเหลาในโรงเตยม รสชาตใชไมไดแตตองดมใหหมดเพราะไมอยากเสยหนา มกดงอบอกวานรสชาตยงดกวาโรงเตยมทผานมา ทนใดนน มเสยงพอคาขายหอยนางรมสดผานมาพอด ขนนางคมสงใหมกดงอซอหอยนางรมสดมาชามหนง มกดงอไปซอชามหนงแลวเอานวไปจมในชามนนแลวคน ๆ ระหวางเดนกลบมา ขนนางถามวาทาไม มกดงอกตอบวาตนทาขมกหยดลงไปในชามและแยกไมออกวาอนไหนคอนามกและอนไหนคอเนอหอยนางรมจงคนอย ขนนางคมไดยนอยางนน รสกผะอดผะอมจไมอยากกนจงใหมกดงอกนแทน มกดงอดใจรบมากนจนหมดชาม คนนน ขนนางกบมกดงอเดนทางไปถงโรงเตยมทใหญทสดในแถบนน ขนนางคมกพบเพอน ๆ ตระกลยงบนทไปสอบควากอดวยกนหลายคนจงดมเหลากบพวกเขา และพดถงเรองมกดงอทาขมกหกในชามหอย เพอน ๆ จงรงเกยจมกดงอวาเปนชนชนตาตอย ไมรจกความสะอาด มกดงอรสกโมโหและรอวนทจะแกแคน เวลผานไปหลายวน ในทสด ขนนางคมกบมกดงอกไปถงเมองหลวง ขนนางคมบอกกบมกดงออกครงวาเมองหลวงเปนเมองทมคนรายควกดวงตาและตดจมกคนกลางวนแสก ๆ จงใหระวงและเฝาของ

ไวใหด ๆ จากนนขนนางคมออกเดนไปเทยวตลาดคนเดยว มกดงอยนรอเจานายอยนานกรสกโกรธ จงเอามาไปขายและเอาเงนนนมากนขาว แลวกลบมานงหลบตาจบจมกอย เมอขนนาง

150

กลบมาไมเหนมา จงถามมกดงอวามาไปไหน มกดงอกแกลงทาเหมอนตกใจแลวบอกวาเจานายขตนวาเมองหลวงเปนเมองทมผรายควกดวงตาตดจมกตนจงนงปดตาปดจมกอยจนมาหายไป ขนนางโมโหสดขดและคดวาเขาไมนาพามกดงอมาดวยเลย จงตดสนใจจะกาจดเขาเสย คนนน ขนนางกบมกดงอไปถงศาลารมหนาผาแหงหนงทมแมนาไหลผาน ขนนางสงเหลามาชวนใหมกดงอดมดวย แลวใหมกดงอนอนฝงแมนา หลบไปสกพก ขนนางแกลงทาเหมอนพลกตวแลวถบไปทมกดงอ

เพอทจะใหเขาตกนาตาย พอถบไปกลบมเสยงมกดงอรองขนมาจากอกฝงหนงว าหอสมภาระและเงทองของเจานายตกนาแลว ขนนางรสกโกรธและเสยดายทรพยสนของตนแตสายไปเสยแลว วนรงขนขนนางคมเรยกมกดงอมาแลวบอกวาตนจะพกอยทนอกประมาณสองเดอน จงใหมกดงอกลบบานกอน แลวใหมกดงอถอดเสอออกแลวเขยนขอความไวบนหลงเขาวา “ขาตองพบความลาบากเพราะไอมกดงอ ถามนกลบถงบานแลวใหจบมนโยนลงสระเพอใหจมนาตายเสย” เขยนเสรจแลวจงสงใหมกดงอเดนทางกลบบาน มกดงอเดนเทยวเถลไถลทตลาดหลายวนจงกลบบาน ระหวางทาง ผานหมบานแหงหนง เขารสกหวมากเพราะไมไดกนอะไรมาหลายวน เมอผานบานหลงหนง เขาเหนหญงคนหนง กาลงถบครกกระเดอง1ทาขนมตอกอย ครกกระเดองเปนครกททางานคนเดยวลาบากและนางกกาลงอมลกอยดวย มกดงอแนะนาตวเองวาชอคาคอรา และอาสาจะชวยนางทางาน เขาชวยอมลกของนางไวแลวกลบขนมตอกไปเรอย ๆ จนขนมตอกเหนยวไดท นารบประทาน มกดงอสงเสยงบอกใหนางหยดสกคร เขาเอาขนมตอกออกมาจากครกแลววางลกของนางลงไปในครกแทน นางไมสามารถเขาไปอมลกเพราะหากถอนเทาสกนด สากกจะตาลกของนาง นางไดแตตะโกนวา ไอคาคอรา คาคอรา (คาคอรา ในภาษาเกาหล แปลวาไปซะ) มกดงอกวงหนเสยและชาวบานกไมรจะชวยนางอยางไรเพราะนางตะโกนเองวาใหไปเสย พอพนจากหมบานนน มกดงอกพบพอคานาผงคนหนง มกดงอจงปนกอนขนมตอกเปนรปชามแลวเรยกพอคานาผงมาใหรนนาผ ในชามนน พอคากทาตามนน มกดงอถามวาราคาเทาไร พอไดยนวา 5 เหรยญ มกดงอกแกลงทาเหมอนตกใจแลวบอกวาไมซอเพราะแพงเกนไป แลวรนนาผงคนพอคา พอคาบนแตทาอะไรไมไดระหวางทรน นาผงกซมเขาไปในขนมตอกจนไดขนมหวาน ๆอรอยดงใจ มกดงอเดนไปกนขนมไปสพก กพบพระสงฆรปหนงกาลงเดนโผเผสวนมาอยางสนแรง จงชวนใหทานขนมดวยกน พระดใจและฉนขนมอยางเอรดอรอย พอฉนเสรจ พระสงฆอยากจะตอบแทนบาง มกดงอกขอใหพระอานขอความบนหลงตน พออานแลวจงรวาเปนขอความทใหฆาตน มกดงอจงขอใหพระสงฆเปลยนขอความดงนวา “ขาไดตาแหนงขาราชการกเพราะมกดงอนแหละ เขาเปนคนรบใชทเฉลยวฉลาดและมความสามารถ จงเผาสญญาทาสของเขาเสยและใหแตงงานกบบตรสาวคนสดทอง อยาใหเลยสนเดอนนเพราะเปนวนฤกษด สวนขา อกราวสองเดอนจะกลบไป” พระสงฆเลยนแบบลายมอขนนางคมไดเหมอนมาก มกดงอลาพระแลวเดนกลบมาทบาน พอถงบานกเปดหลงใหคนในบานด

1디딜방아 (didil-bang-a) : ครกกระเดองทใชเทาเหยยบขางหนงเพอบดหรอโขลกขาวสารหรอเมลดพชใหละเอยด

หรอทาขนมตอก

151

ครอบครวขนนางรสกแปลกใจทขนนางคมใหมกดงอแตงงานกบบตรสาวคนสดทองแตกไมสามารถฝนคาสงของหวหนาครอบครวได จงทาตามขอความนน สองเดอนตอมา เมอขนนางกลบถงบานกตกใจเพราะคนรบใชทตนใหฆานนยงมชวตแถมยงแตงงานกบบตรสาวคนสดทองทตนรกทสดอกดวย ครอบครวขนนางทงครอบครวรสกโกรธแคนมกดงอมาก จงตดสนใจจะฆาเขาใหเจบปวดทสด ขนนางจงเรยกมกดงอมาบอกวา ลกเขยในตระกลนนตองไปนงอธษฐานทบอนาพญามงกรคนหนจงจะยอมรบเปนลกเขยได คนนน ขนนางพามกดงอไปทรมบอนาพญามงกรแลวสงใหเขาเขาไปใกระสอบ ขนนางสงใหลกนองแขวนกระสอบนนไวบนตนสนรมบอนา คดจะตดเชอกฆาในเชาวนรงขนพอดชวงนนเปนปลายฤดใบไมรวง อากาศจงหนาว มกดงอหอยอยทกงตนสนอยนาน กไดยนเสยงพอคาภาชนะทองเหลองเดนมา พอคารองวาโอยเจบตา มกดงอเหนเขาตาบวม จงคดวาคงเปนตาอกเสบแน จงเรยกพอคาแลวบอกวาตนเองกหอยอธษฐานอยทนเพอรกษาตาอกเสบเชนกน และมนไดผลจรง ๆ พอคาภาชนะทองเหลองปลดเชอกเอามกดงอลงแลวตรวจด กไมเหนตาอกเสบ พอคากเชอและอยากลองบาง จงเขาไปอยในกระสอบแทนมกดงอ มกดงอกรบแบกภาชนะวงหนไป พอเชาวนรงขน ลกนองขนนางมาตดเชอก แมวาพอคาบอกวาตนไมใชมกดงอกไมมใครยอมเชอ สวนมกดงอกเอาภาชนะทองเหลองไปขายจนไดเงนทองมากมาย เขาตดชดผาไหมสดาแลวกลบมาทบานขนนาง ครอบครวขนนางตกใจกนหมดเพราะลกเขยทนกวาตายแลวนนกลบมา มกดงอโกหกวาพอตนจมลงไปในบอนาพญามงกร มปลายกษตวหนงมาพาตนไปเยยมชมวงพญามงกซงสวยงามมาก อยดมสขกวาทนมากมาย ทกลบมานเพอมารบครอบครวไปอยทนนดวยกน ครอบครวขนนางตนเตนและอยากไปอยทวงพญามงกรทงหมดจงพากนไปทบอนาแลวโดดลงไปทละคน เมอเหลอบตรสาวคนสดทอง มกดงอกหามเธอไว ในทสด มกดงอกลายเปนเจาของบานและอยกบบตรสาวคนสดทองของขนนางอยางมความสขตลอดไป 14. ความสขทยมมาชวคราว (하늘에서 빌려온 복) กาลครงหนงนานมาแลว มคนตดฟนชอชาบกอาศยอยขนเขา ชาบกกบภรรยาใชชวตอยางมความสข แตทขาดไปสงเดยว คอ ความรารวย ชาบกขยนทางานจนเหนอยและแบกฟนเตมชเก 1ทงวน มรายไดเพยงเลกนอย พอจะเลยงตวกบภรรยาเทานน วนหนง ชาบกตงใจจะทางานหนกขนเพอใหชวตดขน เขาทางานหนกกวาเดมสองเทาและไดฟนมากกวาเดมสองเทา กลางคนนอนหลบดวยความสขใจและฝนจะนา ฟนไปขายทตลาดและมรายไดเพมเปนสองเทา แตเชาวนรงขนปรากฏวาฟนหายไปครงหนงเหลอเทาเดม ทงครสกแปลกใจและคดวาคงมคนมาขโมยไป วนตอ ๆ มา เขายงคงขยนทางานและไดฟนสองเทาทกวน แตพอถงเวลาไกขน ชาบกตนขนมา ฟนกหายไป

1지게 (Jigye) : เครองมอในการแบกฟนไมหรอสงของหนกตาง ๆ บนหลง

152

ครงหนงจนเหลอเทาเดมทกครง ชาบกตดสนใจจะจบตวขโมยใหได เขาจงแอบเขาไปซอนตวอยในกองฟน พอดกสงด ชาบกตองตกใจเพราะกองฟนไมกาลงบนขนไปสทองฟา บนไปสกพกหนงก

หยด และมเสยงกงวาลวามนษยชางโงจรง ๆ ไมรวาความสขทฟาลขต 1 วามากนอยเพยงใด ชาบกตกใจแลวกระโดดออกมาจากกองฟน เขากพบเจาแหงสวรรค2 ชาบกขอรองใหเจาแหงสวรรคหยดขโมยฟนเพราะเขาตงใจทางานเพอภรรยา แตเจาแหงสวรรคตรสวาพระองคกชวยไมไดเพราะนนคอความสขทฟาลขตไว ชาบกไมเชอ เจาแหงสวรรคจงทรงพาชาบกไปทหองเกบถงความสขของ

มนษยแตละคน ทนน ชาบกตองรสกผดหวงทเหนถงความสขของตนมขนาดเลกจว ชาบกเหนถงความสขอนใหญโตอยางผดปกตถงหนง จงถามวาเปนของใคร เจาสวรรคทรงตอบวาเปนของซอกซงซงจะกาเนดในไมชา พอชาบกไดยนดงนนกออนวอนเจาสวรรคดวยนาตาวาขอยมความสขขอซอกซงชวคราว ขอไปใชกอนแลวคอยนามาคนกอนทซอกซงจะมอายครบ 7 ขวบจะไดหรอไม ในทสด เจาแหงสวรรคกยอมใหชาบกยมไปใชกอน ชาบกกลบลงมาโลกมนษยดวยความปลมใจและเลาเรองใหภรรยาฟง เชาวนรงขน ชาบกออกไปตดฟนเชนเคย พอทางานไปสกพกรสกเหนอยจง

นงพก เหนลกเกาลดตกลงมาจากตนมากมายจงเกบไวเพอเอาไปใหภรรยาทบาน มชายชราคนหนงเดนผานมา เหนชาบกกาลงเกบเกาลดกขอแลกเกาลดกบหนเหลกไฟ ชาบกรสกเสยดายเกาลดแตกยอมแลก ตอมา มนายพรานคนหนงมาขอหนเหลกไฟเพอจดชะนวนปนยงกวาง ชาบกกยอม และพอนายพรานจบกวางไดสองตว เขากเอามาใหชาบกตวหนง ชาบกดใจมาก พอเขาตดฟนเสรจและกาลงแบกกวางไปขายทตลาด กมชายชราคนหนงเอามามาขอแลกกบกวาง ชาบกยอมแลกจงไดมาตวหนงกลบบาน เชาวนรงขน มชายหนมมาขอแลกมากบววและเพมเหรยญทองใหอกสบเหรยญ ในทสด ชาบกกไดววกบเหรยญทองมากมายในวนเดยว เขานาเงนนนมาซอไรนาและตงใจทานาทาไร ไมกป ชาบกกกลายเปนเศรษฐคนหนงของหมบานแถบนน อยมาวนหนง มสามภรรยายากจนคหนงมาขอทานทบานชาบก ชาบกกบภรรยารสกสงสาร เพราะภรรยาคนขอทานกาลงตงครรภ จงใหเขามาพกในบานและเลยงอาหาร วนตอมา ภรรยาคนขอทานรองครวญครางดวยความเจบปวดเพราะเจบทองใกลคลอด ชาบกกบภรรยาจงรบไปตามหมอตาแยมาทาคลอด ภรรยาคนขอทานคลอดลกเปนชายอยางปลอดภย หลงคลอดชาบกกบภรรยาใหผเปนแมกนซปสาหรายแลวถามวาจะตงชอลกวาอะไร คนขอทานกตอบวาจะตงวาซอกซง นนคอชอเจาของความสขทชาบกยมมาชวคราวนนเอง ชาบกจงชวนใหครอบครวซอกซงอยกบเขา สามภรรยาคนขอทานกราบขอบคณ แตชาบกกลบถอนหายใจเพราะรวาความสขของตนเหลอไมกป พวกเขาดาเนนชวตอยดวยกนอยางมความสข จนถงวนทซอกซงจะมอายครบ 7 ป ชาบกเรยกครอบครวซอกซงมา เลาเรองทกอยางใหฟงและใหพวกเขารบทรพยสมบตทกชนไวเพราะเปน ของซอกซง แตซอกซงบอกวาจะขอเปนบตรบญธรรมเพอปรนนบตชาบกและภรรยา ในทสด พวกเขาทง 5 คน

1복 (bok) : ความสขทฟาลขตไว

2옥황상제 (Okhwang-sangje) : เจาแหงสวรรค, พระเจาสงสด

153

กอยอยางมความสขดวยกนตลอดไป คนเกาหลเชอวาความสขนนยงแบงปนกยงเพมมากขนเปน

เทาตว 15. โครยอจง (고려장) กาลครงหนงนานมาแลว ในสงคมเกาหลมธรรมเนยมเลวรายอยางหนงทเรยกวาโครยอจง เปนพฤตกรรมทบตรแบกบดามารดาซงมอายมากและไมสามารถชวยงานบานไดเอาไปทงไวในปาลก

หรอในถาเพอทจะใหอดตายหรอสตวรายกดกน มหนมอกตญ คนหนงซงเบอทจะดแลบดาของตนบดาอายมากจนไมมแรงจะชวยงานบาน แถมยงตองเกบอจจาระบดาไปทง ตองอาบนาแตงตวใหฯลฯ ชายหนมจงตดสนใจจะแบกบดาไปทงเหมอนชาวบานคนอน ๆ วนทแบกบดาบนชเกออกเดนทางไปยงภเขาลก บตรชายอาย 10 ขวบของชายหนมกตามมาดวย แมวาชายหนมจะหามอยางไร ลกกไมยอมฟง จง จาใจตองพาไปดวย พอถงปาลกบนภเขา ชายหนมกวางบดาลงจากชเก เขาไมอยากจะเอาชเกเปลา ๆ กลบบานจงทงไวกบบดา แตบตรชายอาย 10 ขวบของชายหนม บอกใหชายหนมเกบชเกไปดวย โดยบอกวา หากวนไหน พอไมทางาน ไมไปตดฟนและแกลง เขาจะไดใชชเกนนแบกพอไปทงเหมอนพอแบกปไปทง ชายหนมไดยนดงนนกรสกเสยใจและอบอาย

ในความอกตญ ของตน เขารบแบกบดากลบบานและดแลปรนนบตบดาอยางดจนบดาเสยชวตลง 16. งกตญญ (뱀의 보은) กาลครงหนงนานมาแลว มเดกหนมคนหนงเรยนหนงสออยทซอดง วนหนง ขณะทเขากาลงไปเรยนทซอดงเชนเคย เหนงตวหนงนอนขดอยบนกอนหนใหญ เขารสกวางคงหว จงตกขาวกลองของตนออกมาชอนหนงแลวโยนใหงกน เขาทาอยางนนทก ๆ วนทไปซอดง จนเขาเตบโตถงเวลาสมรสกบสาวหมบานอน กอนทจะไปแตงงานทบานเจาสาว เขามโอกาสไดเดนผานกอนหนใหญ พบสาวงามคนหนงนงอยทนนแทนง สาวสวยบอกเขาวาตนเปนงทกาลงบาเพญเพยรเพอทจะขนสวรรค เธอรสกขอบคณในความเมตตาของเขาจงปรากฏตวเพอจะตอบแทนบญคณ เธอสงใหเขาสลบทนอนกบเจาสาวในคนทนอนรวมหอกบเจาสาวคนแรก (บานเกาหลโบราณใชระบบอนหองพเศษทเรยกวาอนดล 1 ซงใชความรอนจากเตาในหองครว จงอนหองไดไมเสมอกน สวนทใกลหองครวจะอนกวา และสวนทไกลหองครวและใกลประตหองจะหนาวกวา โดยทวไปเจาบาวจะนอนสวนทหนาวกวาและใหเจาสาวนอนสวนทอนกวา) ชายหนมฟงแลวยงไมเขาใจวาเหตใดจงตอง

ทาเชนนน พอพดจบ หญงสาวกหายตวไป วนรงขน ชายหนมกเดนทางไปเขาพธสมรสกบเจาสาวท

1온돌 (Ondol) : ระบบทาการอนหองแบบดงเดมของเกาหล

154

ตางหมบาน เมอถงเวลา เขาเรอนหอ ชายหนมขอสลบทนอนกบเจาสาว ตกคาก มเสยงประตเปเบา ๆ เขาเหนเงาผชายคนหนงยองเขามาในหอง และชกดาบออกมาแทงไปยงคนทนอนอยทท ซงควรเปนทนอนของเจาบาวเพราะเขาใจผดวาเปนเจาบาว แลวกวงหนไปทนท เจาบาวตนใจในเหตการณทเกดขน จงวงหนกลบไปทบานของตน เชาวนรงขน พอตาแมยายเปดประตหองด พบศพบตรสาว กตกใจและโกรธ จงไปจบตวเจาบาวมาเพราะเขาใจผดวาเจาบาวเปนคนฆา เจาบาวปฏเสธและขอรองใหครอบครวเจาสาวนอนเฝาเรอนหออกคนหนงดวยกน คนนน มเงาผชายเขามา

ในหองอกครง ปรากฏวาเปนพระสงฆทเปนชกบเจาสาวมานาน พระสงฆเขาใจวาไดฆาเจาบาวตายแลวเมอคนกอน จงจะมารบเจาสาวหนไปดวยกน แตกลบถกครอบครวเจาสาวจบตวไป ในทสด งกไดตอบแทนบญคณชายหนมดวยการชวยชวตเขาใหรอดได 17. งกบคางคก (구렁이 퇴치 설화) กาลครงหนงนานมาแลว มหญงสาวใจเมตตาคนหนง เธอยากจนมาก ตองชวยตวเองแถมยงตองปรนนบตมารดาอกดวย วนหนง คางคกโผลเขามาทหองครว หญงสาวรสกสงสารมน จงตกขาวจากชามตวเองใหมนกน ตงแตนนมา คางคกกไมไปไหน สวนเธอกไมไล แมวาคางคกจะโตขนจนตองใหอาหารมากขนกตาม หญงสาวกไมเคยบน ในหมบานน มงใหญตวหนง ซงชาวบานตองบวงสรวงโดยใชผหญงเปนเครองสงเวย หากไมทาเชนนน งใหญกทารายสตวเลยง เดก ๆ และผหญงในหมบาน ปน ผหญงทตองถกสงเวยคอหญงใจเมตตาคนน เธอไดแตรองไหในหองครวทก ๆ วน จนถงวนสงเวยงใหญ ชาวบานกนาหญงสาวไปไวหนาถาใหญบนภเขาลกทงอย หญงสาวปดตารเวลาตาย งใหญเลอยออกมาจากถาและกาลงจะกลนหญงสาวเขาไป ทนใดนน มนาพษพงออกมาจขาง ๆ นาพษนนเปนนาพษของคางคกทเธอเลยงไวนนเอ ง งกพนพษตอบโต สองตวตอสกนอยดเดอด จนตายไปทงสองตว หญงสาวนาตวคางคกกลบมาฝงไวอยางด สวนชาวบานเอางใหญมา

เผา เลากนวาตองเผารอยวนจงเผาหมดซาก หลงจากนนเปนตนมา ชาวบานกเลกพธสงเวย 18. งพยาบาท (구렁이의 원한) กาลครงหนงนานมาแลว มนกยงธนผหนง มชอเสยงโดงดงในความแขงแรงและความกลาหาญ อาศยอยกบภรรยาของตนทกาลงตงครรภอย บายวนหนง เขากาลงยงธนเลน ๆ ทกาแพงเมอง กเหนงตวหนงกาลงเลอยผานบรเวณกาแพง เขาจงขนสายธนแลวยงถกหวง จากนนเขาลากงเขามาในบานและตจนเละ ตอมาอกสองสามวน ภรรยากคลอดลกออกมาเปนบตรชาย แตทกครงทนกธนเขาใกลหรอจะอม บตรชายกจะรองไหราวกบจะขาดใจตาย นกยงธนจงเกลยดลกของตน และรสกสงสยวาเปนลกของตนจรงหรอไม เมอบตรชายมอายประมาณ 3 ขวบ ขณะกาลงนงเลนอยทพ น

155

หนาหอง นกยงธนนอนอยทพ น ยกแขนเสอปดตาแตไมหลบ สวนบตรชายนกวาบดาหลบ จงถอมดแลวแทงเขาไปทหวบดาอยางรวดเรว แตนกธนกสามารถกลงหลบได แลวตหวบตรชายจนตาย สกพกหนง รางของบตรชายคอย ๆ กลายเปนงเหลอมตวใหญตวหนง พอภรรยากลบมาทหองกตกใจทเหนงเหลอมตวหนงกาลงนอนขดอย ชคอพรอมทจะฉก ทหวมรอยแผลเปนจากลกธน นกธนบอกกบงตวนนวา ตนเสยใจทยงหวมนตาย แตอดตเปนอดต เมอมาเอาชวตบตรชายของตนไปกถอวาความพยาบาทนาจะหมดสนกนไป วญญาณงกเลอยออกไปทางประต และเลอยขนไปบนทางกาแพงเมอง 19. งยกษพนป (천년묵은 구렁이) กาลครงหนงนานมาแลว มซอนบ 1 ยากจนคนหนงอาศยอยกบครอบครว ซงไปสอบควากอหลายรอบแตสอบไมไดสกท และยงเปนซอนบทอานหนงสออยางเดยวมาแตเดก จงทานาทาไรไมเปน ทาใหฐานะครอบครวยากจนลงไปเรอย ๆ วนหนง เขานกถงเพอนคนหนงทสอบควากอผานและกาลงรบราชการเปนขาราชการอยทเมองหลวง ซงเคยบอกเขาใหมาหายามทเขายากลาบาก ซอนบจงใสรองเทาฟาง ออกเดนทางไปหาเพอนทเมองหลวง เดนทางหลายวน วนหนง ขณะทอยในปาลกพระอาทตยตกดนพอด มแตเสยงสตวปาดรายทรองคาราม ดวยความหวโหย เขารสกกลวและพยายามหาทพกคางคน เขาเรงฝเทาเดนจนเหนแสงโคมทไกล ๆ จงรบเดนตามแสงนนไป ปรากฏวาเปนบานหลงใหญหลงหนง พอซอนบเคาะประต กมสาวงามอยางทไมเคยพบเหน ออกมาตอนรบเขา ซอนบรสกสงสยวาทาไมมหญงสาวงามอยกลางปาเขาคนเดยวแตความดใจทไดพบบานทาใหเขาเลกคดสงสย หญงสาวพาซอนบเขาบานแลวเลยงอาหารอรอยเตมโตะวนรงขน ซอนบกาลงจะออกเดนทางตอ แตหญงสาวบอกวานคอพรมลขตทพวกเขาไดพบกนแลวชวนใหเขาอยตอ เขารบประทานอาหารอยางเอรดอรอยและอยกบหญงสาวแสนงามนนอยางมความสขเปนเดอน ซอนบเปนหวงครอบครว แตหญงสาวบอกวาสงอาหารกบเงนทองไปใหเรยบรอยแลว ซอนบจงสบายใจและอยตออกประมาณเดอน กคดจะไปดครอบครว หญงสาวกยอม เตรยมของใชกบมาตวหนงใหเขาและขอรองใหเขากลบมาหาตนใหได ซอนบกรบปากวาจะกลบมา พอถงบาน ครอบครวตอนรบเขาอยางอบอนแลวบอกวาเพอนทเมองหลวงใจดเหลอเกน สงเงนทองมาใหใชมากมาย ซอนบรสกขอบคณสาวสวยคนนนและพกผอนอยทบานเกอบ 2 เดอน กอดคดถงสาวไมได จงออกเดนทางไปหาสาวอกครง พอใกลถงบานสาว ซอนบไดยนเสยงชายชราเรยก ซงเสยงคลาย ๆ เสยงของบดา จงหนหลงไปมองกเหนบดาทเสยชวตไปนานแลวจรง ๆ บดาบอกวาทานเปนหวงบตรชายจงตองลงมาจากโลกสวรรคเพอเตอนวาผหญงทเขากาลงไปหาอยตอนน ไมใชมนษย แตเปนง

1선비 (seonbi) : นกวชาการของเกาหลสมยโบราณทศกษาปรชญาจน

156

เหลอมยกษทมอายพนป หากเขาเขาไปคราวนตองถกจบกนแน ๆ แลวบดากแนะนาใหเขาถมขาวใสหนาผหญงจงจะรอดชวตได ตอนแรก ซอนบกไมเชอจงออมไปทางประตหลงแลวแอบมองดวาจรงหรอไม ปรากฏวามงเหลอมยกษตวหนงอยในบานจรง ซอนบรสกกลวจนตวสนแตกทาใจและเดนเขาไปในบาน สาวสวยรบวงออกมาตอนรบเขา เธอเตรยมอาหารเตมโตะชวนเขารบประทานเชนเคย ซอนบตกชอนแรกใสปากแลวลงเลใจวาจะถมหรอไมถมด เพราะหญงสาวคนนเปนคนทตนรกและไดชวยครอบครวของตนใหมชวตอยได แตกยากทจะไมเชอฟงบดาทอตสาหลงมาเตอน เขาครนคดอยนาน ในทสดเขากลนขาวเขาไปและรบประทานอาหารจนหมดถวย พอหมดแลวหญงสาวกจบมอเขารองไหแลวถามวาทาไมไมถมขาวใสหนาตน ซอนบงงทสาวรเรองหมด ตอบวาตนคดจะตายคนเดยวดกวา หญงสาวเลาเรองวาหากเขาทาตามทบดาบอกเขาจะตองตาย เพราะวา บดาทปรากฏตวเมอกน ทจรงเปนตะขายยกษพนป ซงเปนคแขงของตน หากตวใดตวหนงไดความรกจากมนษยกอน กจะไดเปนมงกรขนสวรรคทนท จงปลอมตวมาเพอขดขวางมใหนางเปนมงกร หญงสาวกราบขอบพระคณซอนบแลวอาลา ทนใดนน เสยงฟารองดงขนม าจนซอนบหมดสตไป สกพกหนง ซอนบไดสตกลบมา บานใหญโตหลงนนหายไป หลงจากนนมา ซอนบสอบควากอไดและรบราชการระดบสง มเงนมทอง ใชชวตอยางมความสขตลอดไป 20. เจาชายเลยงววกบเจาหญงทอผา (견우와 직녀) กาลครงหนงนานมาแลว ณ ดนแดนไกลโพนบนดวงดาว มเจาหญงจงนยอ(จงนยอ หมายถงผหญงทอผา) ซงเปนพระธดาของพระเจาแผนดนพระองคหนง ทรกการทอผาเปนชวตจตใจพระเจาแผนดนรกพระธดามาก วนหนง พระองคเหนวาพระธดาสมควรอภเษกสมรสแลว จงสงขาราชการบรพารไปหาชายหนมทเหมาะสมทจะเปนเจาบาว ขนนางคนหนง แนะนาวาเจาชายคยอนอ(หมายถงผชายเลยงวว) ซงเปนพระราชโอรสของพระเจาแผนดนใกลเคยงกนทรกการเลยงววเปนชวตจตใจ กาลงหาคอภเษกสมรสเชนกน ในทสดคยอนอกบจงนยอกไดเปนคสามภรรยากน แตหลงจากไดเปนคกน ทงสองกละทงงานทเคยรกเคยทาทก ๆ วนเพราะมวเมาอยในความรกและเทยวเตรอยางสนกสนานไปวน ๆ เครองทอผาของจงนยอจงเตมดวยฝนละอองเกาะหนา สวนฝงวว

ของคยอนอนนกถกปลอยปละละเลย เมอพระเจาแผนดนซงเปนผทเกลยดคนเกยจครานมากทอดพระเนตรการกระทาเชนน กทรงพระพโรธมาก จงตรสสงใหคยอนอกบจงนยอแยกจากกนไปอยคนละทศ คยอนอตองไปอยทศตะวนออกสวนจงนยอตองไปอยททศตะวนตก พรอมใหพวกเขาพบกนไดปละครง กคอวนท 7 เดอน 7 เพยงวนเดยวเทานน หลงจาก 1 ปถดไป คยอนอกบจงนยอมาเพอพบกนทนดหมาย แตไมสามารถพบกนไดเนองจากแมนาทางชางเผอกนนกวางเกนไป ทงคกไดแตรองไห จนทาใหนาทวมโลก นกและสตวทงหลายในโลกกอดเปนหวงเรองนาทวมไมได จรวมตวปรกษา แตไมมตวใด ไมวาจะเปนหม กระตาย นกฮก และเสอ คดวธการแกปญหานได

157

ทนใดนน มนกขนทองและนกกาออกความเหนวาเราจะใชตวตอทาสะพานใหคยอนอกบจงนยอเดนมาพบกนดกวา นบแตวนนนมาจนถงปจจบน พอถงวนท 7 เดอน 7 พวกนกขนทองและนกกาบนไปตอตวทาสะพานใหคยอนอกบจงนยอเหยยบหวพวกมนขามสะพานไปพบกน ดงนน นกกาและนกขนทองจงไมมขนทหวเพราะคยอนอกบจงนยอเหยยบเพอเดนไปพบกน และจะมฝนตกลงมาปรอย ๆ ทกปซงเปนนาตาของคยอนอกบจงนยอทหลงลงมาดวยความดใจทไดพบกน 21. เจาบาวเดก (꼬마신랑) กาลครงหนงนานมาแลว มสาวคนหนงซงมสามทยงเปนเดกอย (สมยโบราณ มประเพณทใหบตรสาวทมอายประมาณ 16-18ปแตงงานกบเดกชาย เนองจากทเกาหลมสงครามบอย ๆ และมกจะมศตรตางชาตมาลกพาสาว ๆ ของเกาหลกลบไป เพอใหเปนเชลยสงครามและอยในฐานะเปนโสเภณสาหรบทหาร บดามารดาจงพยายามจะใหบตรสาวแตงงานเรว ๆ เพอปองกนการถกจบ

ไป) เจาบาวเดกมกจะประพฤตตามประสาเดกและกระทาไมเหมอนดงปรารถนาของภรรยา จงมกจะทาใหภรรยาสาวรสกโกรธและหมนไส วนหนง ภรรยากาลงขดขาวตงทตดอยกนหมอ สามเดกกเดนเขามาขอขาวตงตามประสาเดก ภรรยารสกโมโหขนมาทสามตนเปนเดกทไมรเรองไมรราวเกนไป จงจบสามโยนขนไปบนหลงคาบานทนท ทนใดนน มารดาสามกลบมาถงบานเหนบตรชายอยบนหลงคา สามอายและเกรงวามารดาจะรความจรง จงแกลงสงเสยงถามภรรยาวาจะใหเกบฟงทองบนหลงคาลกเลกลกใหญด 22. เจาสาวกลายเปนขเถา (재가 된 색시) กาลครงหนงนานมาแลว มบตรชายเศรษฐคนหนงอาย 12 ปแตงงานกบหญงสาวอาย 20 ป คนแรกทแตงงานกน เจาบาวเดกเหนเงาใบมดยาวนอกหนาตาง จงเดาวาเปนคนรกเกาของหญงสาวจะมาฆาตน เขาจงหนไปโดยไมบอกใคร สวนเจาสาวนนปดกญแจหองแลวไมยอมเปดประตใหใคร ๆ ทงนนนอกจากสามและนงรออยจนเสยชวต หลงจากนน 9 ป เจาบาวกยงเปนคนพเนจรเดนทางอยางไรจดหมาย วนหนง เขากลบมาทหมบานเจาสาว กรสกสงสยขนมาวาเปนอยางไรบาง ตนเขาใจอะไรผดหรอไม จงไปเยยมบานเจาสาว ปรากฏวามเพยงพอตาทหมดสนหวงนงอย พอคาคมเสยงรองไห และเจาสาวเดนออกมาจากหอง ตกนาบรสทธจากบอนาชามหนงมาอธษฐานแลวกลรางเปนเสอตวหนงพลางบอกวาขอแกแคน เจาบาวทกาลงแอบมองอยรสกขนลก อกสกพก มยายคนหนงถอขาวมาเซนไหว เจาบาวจงถามเรองวาเกดอะไรขน ยายเลาเรองวาเมอ 9 ปกอน บตรสาวของบานนไดแตงงาน และเนองจากเธอชอบกลวยไมจงปลกไวนอกหนาตาง แตเจาบาวเขาใจผดวาเปนมดของชายชจงหนไปแลวไมกลบมาอก เจาสาวคอยแลวคอยเลาจนเสยชวตดวยความแคนใน

158

ทสด และวนนคอครบรอบวนทเธอเสยชวตพอด เมอเจาบาวเขาใจเรองราวทงหมดกรสกผดและเสยใจในความไมรอบคอบของตน จงวงเขาไปในหอง เหนเจาสาวสวยงามยงนงรอตนอยเหมอนเดม เขาดใจและพยายามจะเขาไปจบเจาสาว ทนใดนน เธอกลายเปนขเถาหายไปทนท เจาบาวรองไหคราครวญและขอรองเจาสาวอภยใหตน เขาทาพธศพอยางด ฝงไวททาเลด และเซ

ไหววญญาณเปนอยางดอกดวย หลงจากนนมา คนเกาหลไมนยมปลกกลวยไมไวนอกเรอนหอ 23. เจาสาวใบ 3 ป (삼년 벙어리 부인) กาลครงหนงนานมาแลว มเจาสาวเพงแตงงานมาอยทบานสาม กอนทจะแตงงาน พอแมเจาสาวไดสอนบตรสาวไววา เมอแตงงานใหมตองทาตวเปนใบ 3 ป หหนวก 3 ป และตาบอด 3 ป ซงหมายความวาถาจะมอะไรอยากพดกพยายามอยาพด ไดยนอะไรกทาเปนไมไดยน เมอเหนอะไรกทาเหมอนไมเหน ตองมความอดทนสงจงจะสาเรจในการดาเนนชวตกบครอบครวของสามได เมอเจาสาวมาอยกบครอบครวของสาม เธอไมพดอะไรทงสน จนทาใหครอบครวของสามเขาใจผด คดวาเปนใบจรง ในทสดกสงเจาสาวกลบบานไปโดยดาวาเปนคนพการ ระหวางทางทเจาสาวนงเกยวกลบบานของตน กเหนไกฟาปาในภเขา จงพดออกมาวา ไกฟานนา พอสามไดยนลกสะใภพดก

ตกใจและจงจะรบพากลบบาน และใหคนใชจบไกฟาตวนนมาทาอาหารกน ลกสะใภดใจและ

ทาอาหารไกฟาพรอมรองเพลงวา ปกนจะใหพอสามทปกปองเราไว ปากนจะใหแมสา มทพดจจ ตลอดเวลา ตานจะใหนองสาวสามทเหลอบมองเราทกท 24. เจาสาวองงอ 1 (잉어부인) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมชาวประมงคนหนงอาศยอยกบมารดา เขาไปตกปลาทกวนเพอเลยงมารดา อยมาวนหนง เขาไปตกปลาเหมอนทเคยปฏบต เขาตกปลาอยแตเชาจนดกแตไมไดปลาสกตว จงตดสนใจจะเหวยงเบดเปนครงสดทายของวนนน แตพอเหวยงลงไป คราวนรสกวาปลายเบดหนก เขารบดงขนกเหนปลาองงอสทองงามตวหนง และปลาองงอดเหมอนกาลงรองไห ชายหนมรสกสงสาร จงปลอยลงไปในนาแลวกลบบานมอเปลา เชาวนรงขน เขาไปตกปลาทเดม กเหเดกชายหนาตาดคนหนงโคงคานบตอเขาอยางสภาพแลวบอกวาตนเปนทตทพญามงกรสงมา ปลาองงอสทองทปลอยไปเมอวานนน ทแทเปนธดาของพญามงกร พญามงกรจงปรารถนาจะตอบแทน

1 ปลาองงอ (잉어, Ing-eo) : เปนปลานาจดประเภท Cyprinidae ชนดหนง อาศยอยในทวปเอเชย ยโรป

และอเมรกาเหนอเปนสวนใหญ มกจะอาศยอยในบอนา ทะเลทราบหรอแมนาทมหญาและโคลนมา ก ปลาองงอมหนวดยาว 2

อนตดอยคางบน รางมความยาวโดยเฉลย 35 ซ.ม. แตสามารถเลยงใหโตขนเปน 100 ซ.ม. นาหนก 22 ก.ก. ได

สวนใหญจะเลยงไวเปนอาหาร

159

คณเขา วาแลวกรายมนตรใหทะเลแหวกเปดทาง เดกชายนาชายหนมชาวประมงไปถงวงพญามงกรอยางสะดวก เมอถงวง พญามงกรกรบวงมาตอนรบชายหนมดวยเทาเปลา 1 และจดงานเลยงตอนรบใหญโตเปนเวลา 3 วนเตม ๆ แถมยงยกธดาของพระองคใหเปนภรรยาของชายหนมอกดวย ชายหนมจงใชชวตอนแสนสขกบธดาพญามงกรทวงบาดาล หลายเดอนผานไป ชายหนมอดคดถงมารดาทอยคนเดยวไมได จงออนวอนภรรยาขอกลบไปเยยมมารดา ภรรยากอนญาต ขณะทมาสงชายหนม ภรรยานาหบวเศษเลก ๆ ใหสามเกบไวพรอมบอกวา นคอหบวเศษ จะเปดทางใหเขาสามารถกลบมาสโลกพญามงกรได แตแคครงเดยวเทานน หากเปดดกอนทจะกลบมากจะหมดโอกาส จงอยาเปดดเปนอนขาด แตพอชายหนมมาถงฝงแหงโลกมนษย กเกดความอยากรอยาก

เหน จงเปดด ทนใดนน มหมอกบาง ๆ ออกมาจากหบนนแลวความวเศษของมนกหายไป ในทสด ชายหนมชาวประมงกไมสามารถกลบไปทวงพญามงกรไดอก 25. เจาหญงหอยทาก (우렁각시) กาลครงหนงนานมาแลว มหนมชาวนาคนหนง อาศยอยเพยงลาพง เขาอายสามสบปแลวแตยงหาเจาสาวไมไดเพราะความยากจน วนหนง ขณะทเขากาลงไถนา กราพงวาทานาเหนอยไดผลกไมรจะเอาไปเลยงดใคร ทนใดนน มเสยงกองกงวาลตอบมาวาเลยงดฉนไงละ เขารสกประหลาดใจ ทกครงทเขาบนกมเสยงตอบกลบมาอยางนนถงสามครงสามครา เขาพยายามจะหาทมาของเสยง พอกมลงไปมองหากมเพยงหอยทากตวเลกสวยงามเปลงแสงอยเทานน เขาจงนาหอยทากนอยมาใสไวในโอง วนรงขน เมอตนนอนขนมากรสกตกใจทบนโตะมขาวรอน ๆ พรอมกบขาวหลากหลายชนด วนตอมากเชนกน เขาอยากรวาใครทา จงแอบซอนตวเฝามองอยแทนทจะออกไปทางาน พอ

ถงเวลา มสาวรปงามออกมาจากโอง เตรยมอาหารและทางานบานใหเขา เขารบเขาไปจบมอหญงสาวไวไมยอมปลอย และไดรวาหญงสาวนนคอหอยทากและเปนพระธดาของพญามงกรแหงโลกบาดาล ชายหนมขอรองใหเจาหญงหอยทากอยเปนภรรยา แตเจาหญงหอยทากใหเขารอจนกวาจะถงเวลาทเหมาะสม ชายหนมไมปลอยและดงเธอไว ในทสดกไดเปนสามภรรยากน วนหนง เจาเมองออกมาลาสตว เหนเจาหญงหอยทากสวยงามกหลงรก และตองการจะแยงนางจากชายหนม จงทาทายชายหนมใหมาประลองแขงขนกน หากชายหนมชนะจะใหเมองครงหนงเปนการตอบแทนแตหากแพกใหมอบภรรยาแกตน การแขงขนมทงหมดสามประการ คอ การโคนตนไมบนภเขา การขมาขามแมนา และการแลนเรอขามทะเล ซงชายหนมกสามารถเอาชนะการประลองดวยลกนเตาวเศษทมคนงานผในนนโคนตนไม มาวเศษขขามแมนา และเรอวเศษขามทะเลทพญามงกรผเปพอตามอบให สวนเจาเมองจมนาทะเลเสยชวต ในทสดชายหนมไดเปนเจาเมองและมเจาหญงหอ

1 การทเเจาของบานวงออกมารบแขกดวยเทาเปลาโดยไมทนสวมรองเทา หมายถงความกระตอรอรนยนดตอนรบแขก

อยางยง

160

ทากเปนภรรยา ทงคอยดวยกนอยางมความสข 26. โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 1 (지하국 대적 퇴치 1) กาลครงหนงนานมาแลว มโจรรายจอมพลงอยในเมองลบแล มกออกมาฉดผหญงในหมบานทาใหชาวบานเดอดรอน วนหนงโจรรายกฉดพระธดาผงามพรอมทงกรยาและรปโฉมของพระราชาไป 3 องค พระราชาโศกเศราและเรยกประชมขนนางเพอหาคนไปชวยเหลอ แตไมมใครกลาไปชวยชวตพระธดา พระราชาจงใหประกาศวาผใดสามารถชวยชวตพระธดาพระองค จะยกทรพยสมบตใหกงหนงพรอมทงยกพระธดาองคเลกทสวยทสดใหเปนภรรยาอกดวย มอศวนผหนงอาสา เขาควบมาและนาบรวารของเขาไปตามหาโจรรายแหงเมองลบแลอยหลายวนแตไมพบ วนหนง ขณะทอศวนกาลงงบหลบบนภเขา เขาฝนถงเทพเจา ซนซนซงเปนชายชราหนวดขาวบอกหนทางแกเขา ครนเขาตนขนมาจงทาตามเทพเจาภเขาบอกไวในฝน เขาไดพบหลมประหลาดซงเปนประตทางเขาเมองลบแล อศวนจงทาเกยวเลก ๆ ผกเชอกสาหรบหยอนลงไปในหลมแลวถามลกนองวาใครกลานงเกยวลงไปเมองลบแลพรอมกบเขาบาง ไมมใครกลาลงไป เขาจงลงไปคนเดยวแลวสงใหลกนองดงเเกยวขนเมอเขาสงสญญาณดวยการกระตกเชอก เขาลงมาถงกนหลมลกกพบเมองลบแลซงเตมไปดวยบานเรอนใหญโตสวยงาม เขาสงเกตโดยรอบแลว จงตดสนใจปนขนไปบนตนหลวทปลกไวขางบอนา สกครหนงกเหนหญงสาวทนเหยอกนาบนศรษะออกมาตกนาทบอน า พอหญงสาวตกอศวนกเอาใบหลวกาหนงโยนลงไป หญงสาวกตกใหม ทาเชนนอย 3 ครง หญงสาวกเงยหนาขนมามองบนตนไมเหนอศวน หญงสาวคนนนเปนพระธดาองคเลกนนเอง อศวนเลาเรองราวใหพระธดาองคเลกฟง เธอจงซอนอศวนแลวพาเขามาในวง พอดวาชวงนนโจรรายกาลงไมสบาย จงพกตวอย พระธดาทงสามองคหมกเหลาไวรอใหโจรรายหายปวย ตอมาไมนาน โจรรายหายปวย พระธดาทงสามกเสนอใหเปดงานเลยงใหญเพอฉลองการหายปวย โจรรายรสกวาพวกพระธดาเอาใจใสตนกดใจ ดมเหลาจนเมามายแลวบอกวาจะทาตามทพระธดาขอทกอยาง พระธดากฉวยโอกาสนถามเขาวาโจรรายมจดออนอนเปนจดอนตรายหรอไม โจรรายตอบตามจรงวา ตนมเกลดอยทรกแรขางละสองเกลด หากตดเกลดนนออกไปตนจะถงแกความตาย วาแลวกหลบไปดวยความเมา พอโจรรายหลบ พระธดาทงสามกชกมดออกมาตดเกลดใตรกแรออก ในทสดกสามารถตดหวโจรรายได แตหวโจรรายนนพอตดออกกพยายามจะกลงกลบไปตอกบตวดงเดม พระธดากนนาขเถาทเตรยมไวสดใส ไมใหหวตดกบตวไดอก จงสามารถปราบโจรรายใหได อศวนพาพระธดา 3 องคมาทจดทตนลงมา พอกระตกเชอกกมเกยวลงมา รบพระธดาทงสามขนไปตามลาดบ เมอพระธดาทงสามขนไปแลว ลกนองกทรยศนายไมยอมสงเกยวลงมาอกแตพาพระธดาทงสามกลบไปหาพระราชาทนท

161

เทพเจาซนซน 1 ไดลงมาชวยเหลออศวน โดยใหยมมาสวรรคขออกจากเมองลบแล เพอไปจดการลกนองทรยศและไดธดาองคเลกเปนภรรยาในทสด 27. โจรรายแหงเมองลบแล เรองท 2 (지하국 대적 퇴치 2) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมคนหนงเดนทางไปยงเมองหลวงเพอสอบไลเขารบขาราชการระดบสง ระหวางเดนทาง เขาอานปายประกาศวา หากใครสามารถพา บตรสาวของเศรษฐทถกลกพาตวไปกลบมาได เศรษฐจะยกสมบตใหครงหนงและบตรสาวใหเปนภรรยา ชายหนมจงตงใจจะไปหาบตรสาวเศรษฐ แตไมรจะไปหาทไหนด จงเดนไปเรอย ๆ วนหนง เขาพบนกกระเรยนขาหก เขาจงรกษาขามนดวยความเมตตา นกกระเรยนบอกวธเขาไปในเมองลบแลเปนการตอบแทน คอ ตองเขาไปในหบเขาลกลบและผานประตทเปนกอนหนใหญ ชายหนมทาตามทนกกระเรยนบอกไว ผานกอนหนและอโมงคลกจนไปถงเมองลบแล ชายหนมเหนบานเรอนสวยงามมากมาย แตมหลงหนงทใหญโตและสวยงามทสด เขาจงรวานนคอบานของโจรรายลกพาตว เขาจงไปซอนตวอยบนตนหลวทอยขาง ๆ บอนาหนาบานหลงนน ครหนงกมหญงสาวรปงามออกมาตกนา ชายหนมโปรยใบหลวใสถงนา เขาทาเชนนอย 3 ครง หญงสาวจงเงยหนาขนเหนชายหนมกตกใจ หลงจากพดคยกน ชายหนมทราบวาหญงสาวคนนเปนบตรสาวเศรษฐนนเอง หญงสาวพาชายหนมไปซอนตวอยในหองเกบของมด เธอเอาตะบองเหลกมาใหเขาลองยกด แตกอนหนกมากจนไมสามารถยกขนได หญงสาวบอกวาโจรรายเปนจอมพลง ชายหนมยงแขงแรงสโจรรายนนไมไดตองบารงรางกายเสยกอน เธอจงทานาโสมมาใหเขาดมวนละหลาย ๆ ครง หลายวนผานไป เขากสามารถใชตะบองเหลกอยางคลองแคลว วนหนง หญงสาวนาดาบเหลกใหญเลมหนงมาใหเขาและบอกวา โจรรายนถากนอาหารกกนครบรอยวน ถาทางานกจะทางานจนครบรอยวน ถานอนกจะนอนจนครบรอยวน ตอนน โจรรายเขานอนแลวสบวน ทานจงไปจดการมนใหได ชายหนมถอดาบเดนเขาไปในหองนอนโจรรายอยางกลาหาญ เหนโจรรายลมตาอยกตกใจ แตหญงสาวบอกวาเปนธรรมชาตทมนนอนไมหลบตา ชายหนมจงใชดาบตดหวโจรราย พอหวหลดจากคอ หวนนจะกลงกลบไปตดกบคอตามเดม ทนใดนน หญงสาวกสาดขเถาทเตรยมไวใสหวโจรราย จงสามารถฆาโจรรายไดในทสด ชายหนมนาสมบตมากมายของโจรรายกลบมาและยงไดบตรสาวเศรษฐทยงเปนสาวพรหมจารมาเปนภรรยาของตนอกดวย 28. ชายแกเนองอก (혹부리 영감) กาลครงหนงนานมาแลว มชายใจดคนหนงอาศยอยในหมบานหบเขา ใคร ๆ กเรยกเขาวาชายแก

1산신 (Sansin) : เทพเจาแหงภเขา

162

เนองอกเพราะเขามเนองอกกอนใหญบนใบหนา แตเขาไมเคยบนไมเคยวาคนทหวเราะเยาะเขา วนหนง ชายแกเนองอกไปตดฟนในปาลกบนภเขาตามปกต วนนน ไดฟนมากเปนพเศษ ทาให แกเพลนกบการตดฟนจนไมรเวลาวามดคาแลว ชายแกเนองอกไมสามารถกลบบานได จงตดสนใจคาคนในปา เขาเดนหาทพก ในทสดกพบบานโชกาหลงหนง ชายแกเนองอกเดนเขาไป พกดวยเหนดเหนอยแตนอนไมหลบ จงลกขนมารองเพลง ซงเปนสงทแกชอบมาก หลงจากรองเพลงไปสกพก กไดยนเสยงฝเทาเดนใกลเขามา ปรากฏวาเปนพวกผปาโดแกบ ซงเปนอมนษยรปรางคลายคนแตหนาตานาเกลยด มนสยไมคงทโกรธงาย ฝงผปาโดแกบถาม ชายแกเนองอกวาเสยงเพลงไพเราะนนออกมาจากไหน แกไมรจะตอบอยางไรกตอบไปวาเพลงดงมาจากเนองอก โดแกบกออนวอนขอเนองอก พอพดจบ โดแกบกใชอทธฤทธเอาเนองอกออกในชวพรบตาพรอมทงใหถงสมบตไวแลวหายตวไป พอชายแกเนองอกเปดถงกดใจมากเพราะในถงมเพชร ทอง ทองคา และเหรยญเงนมากมาย แกไมมเนองอกแลว แถมยงไดทรพยสนอกมากมายจนกลายเปนเศรษฐในคนเดยว ณ หมบานใกลเคยงกนนน มคนโลภมากคนหนง มเนองอกเชนเดยวกน พอเขาไดขาวเรองชายแกเนองอก เขาตงใจฟงอยางละเอยด และคนนน เขาไดทาเชนเดยวกบทชายแกเนองอกเคยทา เมอเขารองเพลงเสยงดงอยในบานโชกา พวกผโดแกบกมา แลวถามวาเสยงรองเพลงมาจากไหน เขากตอบวามาจากเนองอก ผโดแกบหวเราะแลวเอาเนองอกมาแถมใหอกขางหนงพรอมบอกวาหลอกพวกเราครงเดยวกพอแลว ความโลภทาใหเขามเนองอกสองขางแถมยงไมไดทรพยสนใด ๆ 29. ชายสองพนอง (두 형제) กาลครงหนงนานมาแลว มชายสองคนพนองรกใครกนมากจนเปนทเลองลอในหมบาน สองพนอง หากมอะไรกจะแบงกนคนละครงเทากนและหากมอะไรทลาบากกจะชวยเหลอกนเปนอยางด พวกเขาทางานอยางขยนขนแขงตงแตเชาจนดกเพอใหไดผลผลตจากไรนาของเขามากทสด พอถงฤดใบไมรวง พวกเขากเกบเกยวไดมากทสดในหมบาน และแบงกนคนละครงเทา ๆ กน เปนเชนนทก ๆ ป เยนวนหนงในฤดใบไมรวง หลงจากเกบเกยวขาวและบรรจเสรจ พชายคดไดวานองชายเพงแตงงาน คงตองใชขาวสารมากกวาเดม จงแอบเอาขาวสารกระสอบหนงไปใหนองเพราะหากนองรกคงไมยอม วนรงขน พชายตองประหลาดใจทกระสอบขาวในยงมจานวนเทาเดม คนนน พชายกนากระสอบขาวไปไวในยงขาวนองอกครง แตวนรงขน ขาวกมเทาเดมอกเชนเคย วนทสาม ในขณะทพชายแบกกระสอบขาวเดนไปยงบานนองชาย พบนองชายกาลงแบกกระสอบขาวเดนมายงบานพชายเชนกน พชายรแลววานองชายกกระทาเชนเดยวกบตนเพราะนองชายเหนวาครอบครวพมลกแลว จานวนสมาชกกมากกวาครอบครวของตน คงตองการขาวมากกวา นบแตนนมา เรองของสองพนองกเปนทสรรเสรญในหมบานยงกวากอน และครอบครวสองคนพนองกอยอยางมความสขตลอดไป

163

30. ชนซอนบเจาบาวง (구렁덩덩 신선비) กาลครงหนงนานมาแลว มครอบครวหญงชรายากจนครอบครงหนง ยายรบจางทอผาและทาไรทบานขนนางผรารวยเพอเลยงตนเองกบสาม วนหนง ยายกาลงทาไรอยทไรขนนาง กพบไขขาว ๆสะอาดบรสทธถกทงอยในพมไม จงนาไขนนกลบบานแลวตมกนอยางเอรดอรอย หลงจากนน เกดเรองแปลกประหลาดกบยาย คอ ยายตงครรภและคลอดบตรออกมาเปนงเหลอมไมใชคน ยายตกใจและซอนงนนไวในหอง วนตอมา บตรสาวขนนาง 3 คนไดขาววายายคลอดบตร กมาเยยม บตรสาวทงสามขอดบตรของยาย แตยายรองขอซปสาหรายกบขาวสวยกอนจงจะยอมใหด หญงสาวทงสามกเตรยมซปสาหรายกบขาวสวยมาใหยายกนจงไดเขาไปดบตรของยายได พอบตรสาวคนโตกบคนทสองเขาไปในหองกเหนง พวกเธอตกใจและรองวายายคลอดลกเปนง เวนแตบตรสาวคนสดทองกลบแสดงความยนดและบอกวายายคลอดชนซอนบ หลงจากหญงสาวทงสามกลบไป งเรยกยายมาแลวใหยายไปขอบตรสาวคนสดทองมาแตงงานกบตน ไมง นตนจะถอดาบกบคบไฟกลบเขาไปในทองยาย ยายจาใจตองไปทบานขนนางแตไมกลาพด ภรรยาขนนางออกมาเหนยายเกาะเสาบานลงเลอยกนกวาจะมาขอสงของ จงสงใหคนใชตกเตาเจยวกบซอวใหยาย ยายกลบมากถกงตอวา นางจงไปบานขนนางอกครง ภรยาขนนางกสงใหคนใชตกคมชใหยาย ยายกลบบานถกงตอวาอก จงกลบไปบานขนนางเปนครงทสาม และบอกวาบตรของตนตองการจะแตงงานกบบตรสาวของขนนาง ขนนางจงเรยกบตรสาวทงสามมาถามวาจะแตงงานกบบตรยายหรอไม บตรสาวคนโตกบคนทสองแสดงความรงเกยจ และบอกวาตนจะไมมวนแตงงานกบง แตคนสดทองกลบบอกวายนดทจะแตงงานกบชนซอนบเจาบาวง ในทสด บตรสาวคนสดทองกบชนซอนบไดแตงงานกน ในพธแตงงานมคนมาดมากมายและตาหนบตรสาวคนสดทองทแตงกบง แตเธอไมแสดงความอบอายทงสน คนนน ขณะทหญงสาวกาลงรอสามอยในหอง ทนใดนนกเกดหมอกเตมหอง แลวซอนบทรปสงางามกปรากฏตวขนมา นนคอชนซอนบ ซงเปนเทวดาแตถกสวรรคลงโทษใหมาเกดในโลกมนษย ชนซอนบฝากคราบงของตนไวกบภรรยาและบอกใหเกบไวด ๆ จนกวาตนจะกลบมา ไมเชนนนจะไมสามารถพบกนไดอก พดจบกจากไป ภรรยากเกบคราบงไวในเสอของตนเปนอยางด วนหนง ขณะทเธอกาลงอาบนา พสาวทงสองแอบมาขโมยคราบงไปเผาดวยความอจฉารษยา เปเวลาเดยวกบทชนซอนบกาลงกลบบาน เขาไดกลนคราบงของเขาถกเผากหนหลงกลบและไมกลบมาอกเลย หญงสาวไมรจะทาอยางไรจงนงรองไหทกวน วนหนงมพระสงฆรปหนงมาเยยมบานและแนะนาใหเธอโกนหวปลอมตวเปนภกษณและสะพายเปท ไมเยบกน ออกเดนทางตามหาสาม เธอกทาตามนน ออกเดนทางเทยวหาสามอยหลายวน ปนภเขาหลายลก ทสดเธอกไดพบชาวนาคนหนงกาลงไถนา จงถามเขาวาเหนชนซอนบเดนผานไปหรอไม ชาวนาบอกวาหากเธอไถนาใหเสรจแลวจะตอบ หญงสาวจงไถนาใหจนเสรจ ชาวนากลบตอบใหไปถามนกแมกพายทยอดเขาโนน หญงสาวทาตามนน นกแมกพายใหเธอจบหนอนปอน ลกของมนใหหมด เธอทาตามนน นกแมก

164

พายกบอกทางใหไปถามหญงชรา พอหญงสาวไปถงรมลาธารทนกแมกพายบอกกพบหญงชราผมหงอกคนหนงกาลงซกผาอย เธอจงถามหาสามของเธอ หญงชราสงใหเธอซกผาขาวใหเปนผาดาและผาดาใหเปนผาขาว เธอกทาตามนน เสรจแลวหญงชราเอาไมฟาดผามาลอยนาแลวใหเธอขนไบนไมนน เธอรสกกลวจมนาแตกทาตาม พอหญงสาวกระโดดไปยนบนไมฟาดผากมาถงเมองลบแในชวพรบตาเดยว หญงสาวเดนตอไปจนถงทงนากเหนสาวคนหนงกาลงรองเพลงอยและไลนกไปดวย เนอเพลงนนบอกวา วนนใหมากนทน แตพรงนใหไปกนทบานชนซอนบ เพราะเปนวนสมรสของชนซอนบ หญงสาวจงรบไปหาชนซอนบทบานหลงใหญทสดในหมบานนนตามทสาวชาวนารองเพลงบอก พอถงหนาบาน หญงสาวทาตวเหมอนเปนภกษณทมาบณฑบาต คนรบใชของบานกนาเมลดขาวมาเทใหแตรวงลงมาหมดเพราะเปไมมกน คน รบใชพยายามเอาไมกวาดมากวาด แตหญงสาวหามไวโดยอางวาเปนขาวทจะนาไปถวายพระพทธเจา พรอมขอตะเกยบไมไผคหนงใหตนเกบเอง เธอใชตะเกยบคบเมลดขาวทละเมดจนคา จงขอคางคนทบานนน คนรบใชปฏเสธเพราไมมหอง แตพอเธอขอรองเปนครงทสาม เขากยอมใหเธอคางคนทคอกวว หญงสาวเขาไปในคอกววและแตงหนาแตงตวใหสวยงามรอสาม พอตกคา ชนซอนบออกมาชมพระจนทรทลานหนาหอง เธจงปรากฏตวขนและไดพบกบสามในทสด ชนซอนบบอกวาตนหมนกบผหญงใหมแลว หากยงตองการจะเปนภรรยาตนกตองแขงกบภรรยาใหมและเอาชนะใหได วนรงขน การแขงขนระหวางภรรยาเกากบภรรยาใหมกเรมขน คอ เอาคนโทตกนาทบอแลวทนบนหวเดนกลบมาโดยนาไมหภรรยาเกาชนะอยางงายดาย ตอไปเปนการไขปรศนา ภรรยาเกากชนะอก การแขงขนสดทายคอใหไปหาขนเสอสามกระสอบมาทาเปนหมวกใหชนซอนบ ภรรยาใหมกไปดงขนแมวมาเตม แตภรรยาเกาไปหาขนเสอในปาภเขาลกจรง เธอไปพบ หญงชราคนหนงซงอยทบานโชกาในภเขานน เธอเลาเรองใหหญงชราฟง หญงชรากใหเธอมาซอนตวอยในกระโปรงของตน อกสกพกหนง มเสอตวมหมาเดนเขามาในหอง เรยกหญงชราวาแม แลวคารามบนวาเหมนมนษย แตหญงชรากดมนและถอนขนเสอ เสอทเขามาหาหญงชรามทงหมด 3 ตว ดงนนหญงสาวภรรยาเกากสามารถเกบขนเสอสามกระสอบและทาหมวกใหชนซอนบได ในทสด ชนซอนบเลอกภรรยาเกาเปนภรรยาของตน ทงสองใชชวตอยางสขสบายตลอดไป 31. ซมชองบตรสาวกตญญ (효녀 심청) กาลครงหนงนานมาแลว มเดกหญงคนหนง ชอซมชอง อาศยอยกบบดาตาบอด ในหมบานรมทะเลแหงหนง มารดาของซมชองเสยชวตไปหลงคลอดซมชองไดสองสามวน บดาตาบอดจงตองไปขอนมจากชาวบานเพอเลยงบตรสาว พอซมชองโตขน เธอกทางานเลยงบดา ซมชองเปนเดกสาวทมหนาตาสวยและจตใจงาม เธอมความกตญ ตอบดามาก พวกขนนางจงชอบจางเธอใหไปชวยงานบาน ซมชองออกจากบานแตเชาและทางานจนดกทกวน วนหนง เธอเลกงานดกจงกลบบานดก

165

กวาเดม บดาตาบอดอดหวงเปนไมได จงเดนออกมาตาม พอบดาซมชองมาถงลาธารหมบาน กตกลงไปในนา บดารองตะโกนใหคนชวย โชคดขณะนนมพระสงฆรปหนงเดนผานมาไดรบลงไปชวยชวไว เมอพระสงฆรวาชายคนนตาบอด กบอกวธรกษาตาวาหากถวายขาว 300 กระสอบใหพระพทธเจา ตาจะหายบอด เมอบดาตาบอดฟงพระพ ดเชนนนกสญญาจะถวายใหไดแลวกกลบบาน พอบตรสาวกลบมา เหนบดาตนทาสหนาเปนกงวลกลมใจอย จงถามบดาวาเปนอะไร บดาเลาเรองใหบตรสาวฟง พอซมชองฟงบดาเลาจบ เธอกไมรจะหาขาวมากมายนนไดอยางไร ไดแตสวด

ออนวอนเจาทใหชวยเหลออยทกวน วนหนง ซมชองไดขาววาพวกพอคาสาเภากาลงหาสาวพรหมจารไปบชายญพญามงกรกอนออกเรอไปคาขายทเมองนานกง ประเทศจนนน พวกนนยนดจะจายคาตอบแทนไมอน ซมชองจงไปสมครเปนสาวบชายญเพอใหไดขาว 300 กระสอบ โดยโกหกบดาวาไดขาวมาจากขนนางซงรกซมชองมากจนขอเปนลกบญธรรม ซมชองรสกกลวตายเพราะจะตองถกโยนลงไปในทะเล แตพอคดถงบดาทจะไดมองเหนโลกกยนดและภมใจ เธอรอวนเพญเดอนสามซงเปนวนทเรอออก ระหวางนนเธอกทางานบานใหบดาจนเรยบรอย ถงวนออกเรอ เธอทากบขาวเอรดอรอยเปนพเศษเพอเลยงบดาเปนครงสดทาย ขณะทานอาหารเชา บดาบอกซมชองถงความฝนวาเหนบตรสาวนงเกยวสขาว คงจะเปน นมตด ซมชองอดกลนความโศกเศราไมอยจงสะอนออกมา พรอมสารภาพกบบดา บดาไดกลาวหามและหลงนาตา แตซมชองกจาใจตองไปดวความเศราโศกใจ เธอลาบดาอยางสภาพแลวออกจากบานไป ซมชองเดนเรอไปกบพวกพอคาสาเภามาถงอนดงซ กหยดเรอเพอถวายเครองบชายญ ซมชองพนมมอภาวนาแลวกระโดดลงไปในทะเล พญามงกรทราบถงความกตญ กตเวทของเธอ เมอเหนเธอโดดลงมา พญามงกรกชวยชวตเธอไวโดยนาตวเธอมาทวงพญามงกรเพอเลยงดเธอเปนลกบญธรรม หลายวนตอมา พญามงกรทนเหนซมชองเศราโศกดวยความคดถงและหวงใยบดาของตนไมได จงสงเธอกลบไปยงโลกมนษยโดยใสเธอไวในดอกบวใหญ แลวใหลอยขนมาเหนอนา ขณะนน พระโอรสของพระเจาแผนดนกาลเสดจประพาสทะเลผานมา เจาชายทอดพระเนตรสาวนอยรปงามในดอกบว กทรงรบไวเปนเจาสาวของพระองค พอซมชองไดเปนมเหส สงทนางทาเปนอนดบแรก คอ การจดงานเลยงใหญสาหรบคนตาบอดทวประเทศ บดาของซมชองยงตาบอดอย ใชเวลาหลายวนกวาจะเดนทางมาถงทจดงาน ทนททซมชองเหนบดากวงไปหาบดาดวยความดใจ บดาซมชองกรองไหดวยความดใจทไดยนเสยงบตรสาวอกครง เขาพยายามจะลมตามองลก ในทสดกลมตาไดและสามารถมองเหนบตรสาวอยางนาอศจรรย ทกคนเชอกนวาเปนผลแหงความกตญ ของนางทมตอบดา 32. เดกกตญญปราบเสอ (호랑이 잡은 효자) กาลครงหนงนานมาแลว มครอบครวยากจนครอบครวหนง หาเลยงชวตไมพอกนไปวน ๆ เมอถงวนเซนไหวบดาสามผลวงลบ ภรรยากไมรจะหาอะไรมาจดโตะเซนไหว จงตดผมของตนทไวมา

166

นานจนยาว แลวฝากสามไปขายทตลาดเพอซอขาวสารทจะใชในพธเซนไหว แตสามไปตลาดนานยงไมกลบมา นางเหนวาชาผดปกต จงรองไห และคดวาสามคงถกเสอจบกนเสยแลว ขณะนน บตรชายอาย 7 ขวบของนาง ถอปนของบดาเขามา แลวปลอบมารดาวาตนจะแกแคนใหบดา ตอนแรก นางไมเชอฝมอบตรชาย บตรชายจงแสดงฝมอดวยการยงหจบเลก ๆ ขางไหไดอยางแมนยา 3 ครงตดตอกน นางกเชอในฝมอบตรชาย นางพาบตรชายออกเดนทางไปหาสาม เดนไปสกพก ทงสองคนกไปถงยอดเขาแหงหนง เหนสามเมาเหลานอนอยขาง ๆ หลมศพหนงและมเสอนงเฝา อยขาง ๆ เพอรอเวลาเขาสรางเมา (เพราะเสอไมกนคนหรอสตวทไมมสต) บตรชายบอกใหนางเอาคบไฟสองเสอไว นางรสกกลว แตกเอาคบไฟสองเสออยางทบตรชายสง บตรชายกยงปนถกเสอทงสามนดจนเสอตาย หลงจากนน สองแมลกกถลกหนงเสอและพาบดากลบบาน พวกเขาเอาหนงเสอไปขาย ไดเงนทองมากมายพอใชจายตลอดชวต และอยอยางมความสขตลอดไป 33. เดกเคราะหราย (악운의 소년) กาลครงหนงนานมาแลว มเศรษฐคนหนงรกบตรชายโทนของตนอยางมากจนใหลกแตงงานตงแตยงเปนเดกเพอจะมทายาทสบสกล วนหนง พระสงฆรปหนงมาเยยมทบาน เหนหนาเดกชายแลวเตอนวาเขาจะพบกบความเคราะหราย จะทาใหภรรยาตายและตระกลลมจม เศรษฐตกใจและถามวธปองกน พระสงฆจงแนะนาใหสง บตรชายไปเรยนพระพทธศาสนาทวดบนภเขา 3 ป พระพทธคณจะชวยใหเดกพนจากเคราะหรายนนได เศรษฐจงฝากบตรชายใหไปกบพระรปนน พระสงฆพาเดกมาทวด สอนหลกธรรมในพระพทธศาสนาอยางเครงครดเกอบ 3 ป คนหนง เดกชายฝนถงสาวรปงาม พระสงฆรเรองนนแตทาเปนไมร วนรงขนเดก ชายมาปรกษากบพระ พระแนะนาใหสงบใจและมงอานหนงสออยางเดยว แตเดกชายกหามใจไมได ฝนถงผหญงคนนนหลาย

คน มอยคนหนง สาวในฝนบอกกบเดกวาเธออยบนยอดเขาลกหนงหลงวด ใหเดกมาหาเธอทนน และใหโกหกพระสงฆวาอยากกนผกจงขอไปเกบผกทยอดเขาหลงวด วนรงขน เดกชายกถอตะกรากบมดสนขนเขาโดยบอกพระตามทหญงสาวในฝนสอนไว พระสงฆกทาเปนเหมอนไมรเรอง ราวและบอกอนญาต พอเดกไปถงยอดเขากพบหญงสาวในฝนกาลงโบกมอตอนรบเขาอยในปาไผ เขาจงเดนตามหญงสาวเขาไปในถาแลวหลบนอนดวยกน อกสกพกหนงพอเดกชายไดสต กพบศพนออยขางตนจงวงหนกลบวดทนท แลวเลาความจรงทกอยางใหพระสงฆฟง พระจงพาเดกไปทถาอ

ครง กพบเสอใหญตวหนงตายอยทนน พระสงฆมสหนาดใจแลวบอกกบเดกชายวาตอนนกลบบานไดแลว เพราะบารมของพระพทธเจาไดชวยกาจดเสอผเมยคหนงทตวผพยายามทารายภรรยาของเขาและตวเมยทพยายามยวยวนเขา ตงแตนนเปนตนมา เดกชายเคราะหรายกบตระกลของเขากมชวตอยอยางปลอดภย

167

34. เดนทางไปแสวงหาโชค (구복여행) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมยากจนคนหนงอาศยอยเพยงลาพง เขากาพราบดามารดาตงแตเดกและทางานรบจางเพอเลยงชพ จงไมมโอกาสไดฝนถงการแตงงานสรางครอบครว เพราะมวแตกมหนากมตาทางานทกวน จนวนหนง ขณะทไปทางาน ชายหนมกพบกบชายชราคนหนง ชายชราเรยกเขามาถามวา จะดาเนนชวตไปวน ๆ อยางนจนตายหรอ ชายหนมไมรจะตอบอยางไร ชายชราจงบอกวาแตละคนทเกดมาในโลกนยอมมโชคหรอความสขตดตวมาตงแตเกด ไดยนวาเมองทางทศตะวนตกจะมการแจกโชคใหผคน ชายหนมไดยนดงนนกรบเตรยมสมภาระออกเดนทางไปแสวงหาโชค ทนท เขาไมรวาเมองทแจกโชคนนอยทใด แตกเดนไปทางทศตะวนตกเรอย ๆ โดยไมหยดพกวนแลววนเลากยงไมถงเมองนนสกท จนวนหนง ตกคาในปา เข ามองหาทพ โดยดจากแสงโคมไฟทมกจะตดไวหนาบาน จนพบแสงไฟดวงหนงจงเดนไปเคาะประต บานนนเปนบานหลงใหญหรหรา มสาวงามอาศยอยคนเดยว หญงสาวเลยงอาหารเยนชายหนมอยางดแลวถามวาจะเดนทางไปแหงใด ชายหนมตอบวากาลงไปหาโชค ททางทศตะวนตก หญงสาวครนคดอยครหนงแลวบอกวา ตนมทงเงนทอง ทดน บานหลงใหญ แตขาดคครอง ทกครงทนดวนเวลาหมนเจาบาวจะเสยชวตทนท จงอยากรวาเนอคของตนอยทไหน ชายหนมกรบปากวาจะชวยหาสาเหตให เขาคางคนทบานหญงสาวคนหนงแลวออกเดนทางตอในวนรงขน เดนทางตอไปอกนาน ถงเวลาคา เขาจงเขาไปทบานอกหลงหนง พอเจาของบานไดทราบเรองราวทเขาจะเดนทางไป เจาขอบานบอกวา ตนปลกตนสาลพนธดไวทสวนหนาบานนานแลวแตสาลไมออกผล รสกกลมใจมาก อยากรสาเหต ชายหนมกรบปากวาจะชวยหาสาเหตใหและจะกลบมาบอก เขาออกเดนทางตอในวนรงขน เดนไปเรอยจนพบแมนาสายใหญสายหนง ซงกวางมากจนเขาไมสามารถขามได ทนใดนนมงเหลอมตวยกษตวหนง เขามาถามวาจะไปไหน ชายหนมกเลาเรองของตนใหฟง งเหลอมยนดท

จะสงเขาอกฟากหนงโดยมเงอนไขวา ใหเขาหาสาเหตทตวมนเหตใดยงไมไดเปนมงกรสกททง ๆ ทบาเพญเพยรมามากวาพนป ชายหนมกรบปากวาจะหาสาเหตมาบอกให เขาขามแมนาแลวเดนทาตอไปอก กไดพบเดกชายคนหนงนงตกปลาอย พอชายหนมเดนเขาไปใกลกเหนวาเดกชายตกปลาไมไดสกตว เดกชายถามเขาวากาลงจะไปไหน ชายหนมตอบวากาลงเดนทางไปแสวงหาโชคทเมองทศตะวนตก เดกชายกขอรองใหชายหนมหาสาเหตทตนตกปลาไมไดสกตวมาบอก ชายหนมกรบปาก หลงจากแยกกบเดกชาย ชายหนมกไมไดพบคนหรอบานอกเลย จนฟา คา เขาเหนแสงไกะพรบอยดานหนาจงเดนตรงไป สงเกตเหนมบานโชกาโกโรโกโสหลงหนง เขาเหนหญงชราคนหนงกาลงกอไฟอยในครว ชายหนมเขาไปทกแลวขอคางคนสกคน หญงชราเลยงอาหารเยนเขา แตบนโตะมแตนาเยนชามหนงกบหวไชเทา 3 หวเทานน เชาวนรงขนกเชนเดยวกน หญงชราถามเขาวาจะไปไหน ชายหนมกตอบวากาลงเดนทางไปแสวงหาโชคทเมองทศตะวนตก หญงชราตอบวาไมตองไปแลวใหชายหนมกลบบาน แตชายหนมไมสามารถกลบไปไดเพราะมหลายคนฝากถาม

168

อะไรตออะไรมากมาย ชายหนมกเลาเรองทรบฝากถามมา หญงชราบอกวาไมเหนจะยากอะไร สาหรบเดกชายตกปลาใหชายหนมตบหนาอยางแรงสกครง สาหรบงเหลอมนนถมสงทอยในปากออกมาคาหนงกพอ สาหรบเจาของบานนน ใหขดสงทฝงอยท สวนสาลออกมาทงเสย สวนหญงสาวทชายหนมพบปะเปนคนแรกนนตองพบผชายทมโสม แกวมงกร และกอนทองเหลอง จงจะมความสขไดโดยไมตองสญเสยคหมน ชายหนมเชอคาพดของหญงชรา จงเดนทางกลบบานทนท ระหวางทาง ชายหนมพบเดกชายเปนคนแรก เขาตบหนาเดกชายอยางทหญงชราบอก เดกชายลมลงแลวกลายราง เปนหวไชเทาหวเลก ๆ หวหนงซงทจรงคอโสม แตชายหนมไมรจก เขาจงเกบใสเปแลว เดนทางตอไป พอถงรมแมนา งเหลอมกรอเขาอย ชายหนมสามารถขามแมนาไดดวยควชวยเหลอของง แลวเขากบอกใหงถมสงทอยในปากออกมาใหเหลออนเดยวเทานน งถมแกวมงกรทมนคาบอยสองลกออกมาลกหนง แลวกลายรางเปนมงกรขนสวรรคทนท ชายหนมกเกบแกวมงกรใสเปเดนทางตอไป พอมาถงบานทเคยคางคน ชายหนมกบอกเจาของบานใหขดสงทอยในสวนสาลออกมาทงเสย เจาของบานไปขดกพบกอนทองคากอนใหญ เจาของบานจงมอบทองคาใหแกชายหนม สดทาย ชายหนมกมาถงบานสาวงาม เธอถามเรองของเธอ ชายหนมกตอบตามทหญงชราพดวาตองพบผชายทมโสม แกวมงกรและกอนทอง เธอถอนหายใจแลวราพงวาคงไมมโอกาสจะพบผชายด ๆ เชนนนแนนอน แตเมอเธอไดเหนของทอยในเปหลง ชายหนมกตองตกใจ เพราะสงทเขาแบกมานนเปนหวโสม แกวมงกร และกอนทองคา ในทสด ชายหนมกมโชคและไดสาวงามเปนภรรยาใชชวตรวมกนอยางมความสขตลอดไป 35. ตบกระตาย (토끼의 간) กาลครงหนงนานมาแลว พญามงกรทอาศยอยใตสมทรเกดเจบหนก หมอหลวงตรวจชพจรแลวพบวาเปนโรคราย ตองกนตบสดของกระตายปาจงจะหาย แตเนองจากตนเปนพวกสตวนาจงไมม

ใครสามารถขนไปหากระตายซงเปนสตวบกไดนอกจากเตาซงเปนสตวครงบกครงนา เตาจงอาสาไหากระตายปาดวยความจงรกภกด พอเตาไดภาพวาดกระตายจากศลปนหลวงแลวกวายนาขนบ

ทนท ขณะนนเปนฤดใบไมผล กระตายปาตวหนงออกมาเดนเลน เตาเหนกระตายซงมหนาตา

เหมอนในภาพแลวกดใจ จงรบเขาไปทกทายแลวยกระตายใหเกดความอยากรอยากเหนโดยเลาวาบานของเตาสวยงามมากจนบานทสรางบนบกนนเทยบไมได เตาไดชวนกระตายใหไปเทยวบาน กระตายกกระโดดขนหลงเตาดวยความอยากรอยากเหนและอยากโออวดเพอน ๆ ดวย เมอเตาวายนามาถงวงพญามงกรทงดงาม สถานการณกเปนอยางทคาดไมถง พญามงกรกลบตรสวาขอตบขอกระตายพรอมเสนอเงอนไขตาง ๆ วาจะทาพธฝงศพใหอยางสมเกยรตอกทงจะสรางอนสาวรยใหดวย ฯลฯ กระตายไดรความจรงแลวพยายามสงบสตครหนง จงโคงคานบแลวบอกอยางนอบนอมวาเสยใจทไมไดเอาตบมา กระตายหลอกพญามงกรวาตบตวเองมพลงวเศษในการรกษาโรค จน

169

ใคร ๆ กอยากไดทงนน ตนจงตองซอนตบไว ตอนแรกไมมใครเชอ แตกระตายกโกหกตอไปวาปากตวเองไมเหมอนสตวอนทมรอยแยก เพราะตองเอาตบออกจากปาก พญามงกรจงสงใหเตาพากระตายกลบขนไปบนบกแลวใหรบเอาตบกลบมา เตาทาตามพรอมตาหนความโงเขลาของตน พอกลบถงบก กระตายหวเราะเยาะเตาและบอกวาไมมสตวใดถอดตบตวเองไดหรอกแลววงหนไป เตารสกเสยใจ หลงนาตาดวยความจงรกภกด ทนใดนน มเทวดาแหงภเขาทมเครายาวสขาวปรากฏกายเทวดาชนชมในความซอสตยและความอตสาหะของเตา จงยนหวโสมทแกเตมทใหเปนหวโสมทสามารถรกษาโรคไดทกโรค เตาดใจ รบนากลบมาถวายพญามงกร พญามงกรกนแลวกหายจากโรคนนทนท 36. ทาไมนาทะเลจงเคม (바닷물이 짠 이유) กาลครงหนงนานมาแลว มพระราชาองคหนง มโมวเศษ หากมใครขออะไรจากโมนน มนกจะหมนไปไปมา สงทขอกออกมาจากโมทนทอยางมากมาย วนหนง มจอมขโมยคนหนงขโมยโมนนได เขาขโมยเรอลาหนงแลวแลนออกสทองทะเลใหญเพอไมใหถกจบ ขณะทแลนเรอ เขาดใจและคดอยอยางเดยวเทานน คอ จะขออะไร จะขอขาวดหรอวาจะขอเงนทองด แตเขาอยากจะขออะไรทวเศษกวานน คดไปคดมากนกถงเกลอ เพราะเกลอนนเปนสงททกคนตองใชและมราคาแพง 1 เขาคดวาจะขายเกลอ เพอเปนเศรษฐ เมอตดสนใจแลวเขากขอเกลอจากโม ทนใดนน โมกเรมหมนและมเกลอไหลออกมาจากโมไมหยด เขารองเพลงเตนราดวยความดใจอยบนเรอเพลนจนลมหยดโม ในทสด เรอจมใตทองทะเลเนองจากไมสามารถรบนาหนกเกลอทเตมเรอได แมเรอจะจมแลวแตโมกย หมนทาเกลอออกมาอยตลอดเวลา ไมมใครหยดมนได ดงนน นาทะเลจงเคมอยจนถงทกวนน 37. นกยง นกพราบ นกแมกพาย และหน (꿩 비둘기 까치와 쥐) กาลครงหนงนานมาแลว มนกยง นกพราบ และนกแมกพาย อาศยอยในปา อยมาปหนง อากาศ

แหงแลงมากจนเกบเกยวพชผลไมได นกสามตวจงมาปรกษากนวาพวกเขาจะมชวตอยตลอดฤดหนาวไดอยางไร ในทสดกตกลงกนวาจะไปขออาหารทบานหน นกยงเปนตวแรกทไปขอ เมอนกยงเคาะประตบานหนแลวพดวา “ไออาหารแมวอยหรอเปลา ขออาหารกนหนอยซ” หนทเปนภรรยากาลงเตมฟนไดยนเชนนนกโกรธ จงเอาเหลกเขยไฟลกแดงออกมาแลวตแกมนกยง ดวยเหตน แกมนกยงจงมสแดง นกพราบเปนตวทสอง เมอเคาะประตบานหนแลวพดวา “ไอนกขโมยขาวอยหรอเปลาละ ฉนมาขอขาว” นางหนโกรธจงเอาเหลกเขยถาน ตลงไปบนหวนกพราบ ทาใหกลางหว

1ในสมยโบราณ เกลอเปนสงทมราคาแพงและหายาก

170

นกพราบเปนสนาเงน ตวสดทาย ทไปขอคอ นกแมกพาย เมอนกแมกพายมาถงหนาประตกโคงคานอยางสภาพแลวพดวา “ทานหนขอรบ ปนแหงแลงมากจนผมไมมอาหารทจะรบประทานเลย ทานกรณาแบงอาหารใหผมสกนดเถดครบ” หนทเปนสามออกมาถามวานกแมกพายเปนเพอนกบนกยงและนกพราบหรอเปลา นกแมกพายตอบวาเปลา หนจงแบงอาหารให ตงแตนนมา นกแมกพายจงเปนทรจกกนวาเปนนกทฉลาดมาจนทกวนน 38. นกแมกพายยอดกตญญ (까치의 보은) กาลครงหนงนานมาแลว ณ หมบานลกเขาไปในภเขา มนกศกษาหนมใจดคนหนง เรยนหนงสอเพอสอบไลเขารบราชการเปนขาราชการระดบสงทเรยกวาสอบควากอ ถงแมวาครอบครวของเขายากจนแตบดามารดากภมใจในตวบตรชายของตน อยมาวนหนง เขาเดนทางไปยงฮนยงเพอทจะสอบควากอ โดยไมลมเตรยมคนธนกบลกศรไปดวยเพราะกวาจะถงฮนยาง ตองปนภเขาหลายลกซงเตมไปดวยสตวราย ขณะทเดนทาง เขาเหนงใหญกาลงเลอยไปทรงนกแมกพายบนตนสนเพอจะกนลกนก พอเขาเหนกรสกสงสาร จงยงธนเสยบหวงแลวเดนทางตอไป เมอตะวนตกดน เขากตองหาทพกคางคน เขาหาไดแตวดเกา ๆ ทชารดทรดโทรม พอเคาะประตกมผหญงรางใหญขาวซดออกมาเปดประตรบเขาใหคางคนได เขารสกสงสยวาเหตใดผหญงคนนจงอยในวดเกา ๆ บนภเขาตามลาพงแตกรสกดใจทไดทพก หลงจากเขานอนสกพก เขาเรมรสกอดอดหายใจขด ๆ เหมอนมอะไรหนก ๆ ทบบนหนาอก เมอลมตาขนมา กเหนงตวใหญขดอยบนอกของเขา กาลงขฟอ

ๆ พรอมบอกวามนจะแกแคนแทนผวทถกเขายงตาย เขาพยายามจะอธบายวาเปนเพราะเขาอยากจะชวยชวตลกนกไรเดยงสาแตงตวเมยไมยอมฟง เขาขอรอง ใหงไวชวตโดยบอกวาเขาฆางตวผเพราะความสงสารและความรกสตว งตวเมยกตกลงจะใหโอกาสรอดชวตแตมขอแม คอ หากระฆงในหอระฆงบนยอดเขาดงขนเอง 3 ครงกอนเทยงจะไวชวตเขา แตหนมนกศกษากไมมวธทจะทาใหระฆงดงขนเอง จงนงรอความตายอยางสนหวง ทนใดนน มเสยงระฆงดงขนมาจากยอดเขา 3 ครงอยางนาอศจรรย งใหญจงไมสามารถฆาเขาได เชาวนรงขน หนมนกศกษาวงมาดหอระฆงและหมอบลงเพอทจะกราบแสดงขอบคณพระพทธเจา แตกลบเหนนกแมกพาย 2 ตวหวแตกเสยชวตอยบนพน ทแทพอแมของลกนกแมกพายไดชวยชวตตอบแทนพระคณเขานนเอง 39. นองสาวสนขจงจอกกบสามพนอง (여우 누이와 삼형제) กาลครงหนงนานมาแลว มเศรษฐครอบครวหนงเลยงววและมาไวมากมาย เศรษฐมบตรชาย 3 คน แตไมมบตรสาว จงอยากไดบตรสาวสกคน แลววนหนงกไดบตรสาวสมใจ เขาเลยงดบตรสาวอยางหวงแหนและทนถนอม เมอบตรสาวเตบโตอายได 6 ขวบ มเหตการณเกดขน คอ ววและมาในคอก

171

ตายไปวนละตวอยางนาประหลาด เศรษฐจงสงใหบตรชายคนโตไปเฝาคอกววคอกมาตอนกลางคน

ตกดก บตรชายคนโตทกาลงเฝาคอกววกเหนนองสาวตวเลกนารกของเขา เดนออกจากหองมายง

คอกวว ทานามนงาในมอแลว ลวงเขาไปในกนววแลวดงตบออกมากน กอนทจะกลบหองเหมอนไมมอะไรเกดขน รงขน บตรชายคนโตกเลาเหตการณทเกดขนใหบดาฟง พอบดาฟงดงนกโกรธแลว

ตาหนบตรชายคนโตวาใสรายนอง วนตอมา บดากใหบตรชายคนทสองเฝา แลวเหตการณทเกดขน

กเชนเดยวกนกบคนกอน พอบตรชายคนทสองเลาใหบดาฟงก ถกบดาตาหน วนตอมา บดาสงใหบตรชายคนสดทองไปเฝา แตดวยความเกร งกลวทจะถกบดาตาหน บตรชายคนสดทองกโกหกบดาวาววมนลมตายเอง พอบดาฟงดงน กไลบตรชายคนโตกบคนทสองออกจากบานทนท สอ งพนองถกไลออกจากบานกเรรอนอยบนเขาหลายวน บงเอญพบพระสงฆรปหนง จงอาศยอยกบพระและไดเรยนรวชาการตอสตาง ๆ ไปดวย ตอมาอกหลายป สองพนองตดสนใจกลบบาน พระสงฆกนาขวดนายาวเศษสามขวดมาให และบอกวา ขวดขาวเปนพมไมหนาม ขวดแดงเปนไฟ สวนขวดนเงนเปนนา เอาไวโยนใสศตรกรณฉกเฉน สองพนองขอบคณแลวเดนทางกลบบาน ซงบานทเคยอยกลายเปนบานทรดโทรมทเตมไปดวยหญา ไมมใครเหลออยนอกจากนองสาว วญญาณสนขจงจอกทสงอยในรางของนองสาวจบทกคนในครอบครวกนไปเสยสน พอนางนองสนขจงจอกเหนพชายสองคนกลบมากดใจทจะไดกนมนษยอกจงจองมองดวยดวงตาแดงนากลว สองพนองขมาทพระสงฆใหมาหอหนอยางรวดเรว แตนางนองสนขจงจอกกวงไดเรวมากเชนกนจนเกอบจะจบหางมาได พชายจงโยนขวดขาวใส ทนใดนน มพมไมทเตมไปดวยหนามออกมา แตนางนองสนขจงจอกกผานออกมาไดแลววงตามอก พโยนขวดแดงอกขวด มไฟพงออกมาเผารางกายสนขจงจอกไหม แตกยงไมตายอยด พจงโยนขวดนาเงนใสสนขจงจอกเปนครงสดทาย ทนใดนน มทะเลกวางใหญเกขนมา ทาใหนางนองสนขจงจอกจมนาตายทนท 40. นกเดนทาง สนขจงจอก และเสอ (나그네와 여우와 호랑이) กาลครงหนงนานมาแลว มนกเดนทางคนหนงหลงทางอยในปาทบบนภเขา ยงเดนลกกยงหลง ทาง ในทสด เขากพบบานหลงหนง มหญงสาวรปรางหนาตาสวยงามออกมาตอนรบเขาและอนญาตใหคางคนได นกเดนทางรสกประหลาดใจทหญงงามอยบนภเขาตามลาพง แตกดใจทไดพบทพกคางคน เมอรบประทานอาหารเยนเสรจ ขณะทนกเดนทางกาลงจะหลบ เขาไดยนเสยงคนลบมดในครว จงยองเขาไปด ปรากฏวาผหญงรปงามนนไมใชคนหากแตเปนสนขจงจอกทแปลงกายเปนคนนนเอง เขาจงรบเกบของวงหนออกมา แตสนขจงจอกกวงตามมาอยางรวดเรว วงหนไปไดสกพก เขาไดยนเสยงดนตรทบรรเลงมาจากหอคอยบนยอดเขา เขาจงวงไปตามเสยงนนดวยความดใจ แตพอถงทนน ปรากฏวา คนทบรรเลงดนตรกเปนบตรชายของนางสนขจงจอก นกเดนทางถกจบตวไปขงไว ไมชา สนขจงจอกกถอมดเดนเขามาเพอจะฆานกเดนทาง เขาขอนาเหยอกโต ๆดมกอนตา

172

สกเหยอกเพราะกระหายนามาก สนขจงจอกหวเราะเยาะแตกเอานามาใหเข า พอเขาไดนาเหยหนง กรบสาดนาบนฝาผนงหอง เมอผนงเปยกดนออนตว เขาถบผนงอยางแรงแลวกระโดดออกไป กตกลงในหบเขา เพราะผนงหองดานนนอยตรงหนาผา เขาตกจากหนาผาลงบนหลงเสอทกาลงหลบอยใตหนาผาพอด เสอตน รบวงไปยงถาของมน พอถงถาและเหนวาเขาเปนมนษยกตะปบขวนหนและลาตวนกเดนทางเพอใหลกเสอไดกนเลอดแลวออกจากถาไป เมอนกเดนทางไดสต กฆาลกเสทงหมดแลวปนขนไปบนตนไมทอยขาง ๆ ถา ขณะนน สนขจงจอกตามหานกเดนทางมาถงถาเสอแแมเสอกกลบมาทถาพอด พอเสอเหนลกตายกคดวาสนขจงจอกฆา จงเกดการตอสกนระหวาสนขจงจอกบเสอ จนเสยชวตทงค หลงจากนน นกเดนทางลงมาจากตนไม ถลกหนงเสอพรอมรวบรวมทรพยสมบตมากมายของสนขจงจอกกลบบาน 41. นางฟากบคนตดฟน (선녀와 나뭇꾼) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมยากจนคนหนงมอาชพตดฟน อยกบมารดา เขาอยากแตงงานแตยงไมพรอมเพราะความยากจน วนหนง ขณะทตดฟนอยบนภเขา มกวางตวหนงวงหนนายพรานมาขอรองใหชวยชวต คนตดฟนจงชวยหาทซอนใหกวาง เมอกวางปลอดภยแลว กวางตอบแทนบญคณโดยบอกความลบเรองนางฟา มกมาอาบนาทสระแหงหนงในคนพระจนทรเตมดวงและแนะนาใหคนตดฟนลอบเอาเสอผาของนางฟาไปซอน เมอนางฟาไมมเสอผากจะกลบสวรรค

ไมได จากนนใหชายหนมตดฟนปลอบโยนและออนวอนใหนางฟายอมเปนภรรยา และหามคน

เสอผาใหกอนทจะมลกดวยกน 4 คน คนตดฟนทาตามนนและไดนางฟามาเปนภรรยา เมอมลก 3 คน นางฟาคดถงสวรรค จงไดขอใหสามเอาเสอผามาใหเธอดสกครงเพอคลายความคดถง สามกใจออน เอาเสอผาออกมาใหด นางฟากสวมชด พาลกทง 3 กลบสวรรคทนท คนตดฟนไดแตรองไหทกวน ตอมาวนหนง กวางกมาบอกวธทจะขนสวรรคใหคนตดฟนทาตาม เขาจงไดขนสวรรคพบภรรยาและลก ๆ ไดใชชวตอยอยางสขสบายบนสวรรค แตคนตดฟนอดหวงมารดาทอยคนเดยวไมได จงขออนญาตนางฟาผเปนภรรยา ขมาสวรรค ลงมาหามารดา นางฟาอนญาตแตมขอหามวา

หามคนตดฟนลงจากหลงมา เมอคนตดฟนไดพบมารดา มารดาไดนาฟกทองตมน าตาลรอน ๆใสถวใหบตรชายกน บงเอญฟกทองตมนาตาลรอน ๆหกรดคอมาทาใหมาตนสะบดคนตดฟนตกจากหลงมา

เขาจงไมสามารถกลบสวรรคไดอก จงไดแตมองฟาทกวนจนแกตายและเกดใหมเปนไกตวผตวหนง 42. นางองงอกบชายยากจน (잉어여인과 가난한 남자) กาลครงหนงนานมาแลว มชาวประมงยากจนคนหนงไปตกปลาองงอตวโตไดแตรสกไมอยากจะฆามนจงใสไวในโองนาใบใหญ ตอนเยน เมอเขากลบมาบานกพบอาหารนากนจดไวเตมโตะ เขารส

173

ประหลาดใจแตกนใหอมทองไวกอน วนรงขน เขาตนแตเชาแลวแอบไปดทหองครวกพบปลาองงอทกลายรางเปนสาวรปงามกาลงหงขาวและทากบขาวอย เขาจงรบวงเขาไปจบมอหญงสาว แตหญงสาวหามเขาไวโดยบอกวาตนเปนธดาของพญามงกร อกสามวนจะไดเปนมนษยโดยสมบรณ ฉะนนใหเขาอดใจรอสามวน สามวนตอมา ปลาองงอกกลายเปนสาวสวยโดยสมบรณ และยงมพลงวเศษ เนรมตบานและทรพยสมบตใหเขามากมาย จนกลายเปนเศรษฐมความสข แตมเพยงประการเดยวทเขาไมอาจทาไดโดยเดดขาด คอ หญงสาวปลาองงอหามเขาดนางอาบนา เวลาผานไปอยางมความสข พวกเขามลก 3 คน แตวนหนง ชาวประมงไมสามารถหามความอยากรได จงแอบดนางปลาองงอจาแลงกายเปนปลาอาบนาอยในอาง นางบอกเขาอยางผดหวงวา หากเขาทาตามทนางหาไวอกปเดยวเทานน นางกสามารถเปนมนษยอยางถาวร แตความอยากรอยากเหนของสามทาใหนางตองกลบไปเปนปลาองงอตามเดมอกสามปจงจะมโอกาสไดพบกนใหมและไปอยในโลกสวรรคดวยกน พอพดจบนางกกลายรางเปนปลากลบไปยงวงพญามงกร ความมงคงและลกทงสามกหายไปดวย สามปตอมา มเสยงนางปลาองงอเรยกเขาดงมาจากทองฟา และในทสด เขากไดไปอย

บนสวรรคพรอมกบนางและลกทงสามอยางมความสขตลอดไป 43. นทานไมรจบ (끝없는 이야기) กาลครงหนงนานมาแลว มคน ๆ หนงทปลกโมมล1 ดอกขาว ๆ ไวทภเขาหนาบาน ขาวคอชายชรา ชายชราหลงงอ หลงงอคอกง กงชอบเตน เตนคอแมว แมวสดา ดาคอกา กากระพอปก กระพอปกคอคนทรง คนทรงชอบต ตคอชางตเหลก ชางตเหลกอยในภเขาลก ลกคอป ปชอบกด กดคอเสอ เสอนากลว นากลวคอพลบแหง พลบแหงสาหรบกน กนแลวหวาน หวานคอนาตาลกอน นาตาลกอนเกาะตด เกาะตดคอเมยนอย เมยนอยมกทะเลาะ ทะเลาะแลวรองไห

1โมมล (모밀, Momil) หรอ เมมล(메밀, Memil) : เปนพชชนด Fagopyrum esculentum/F. sagittatum ในวงศ

Polygonaceae เปนพชสงประมาณ 50-80 cm ใบเปนรปสามเหลยม ดอกมสขาว เมลดสนาตาล ใชเปนอาหารคนและสตว

174

รองไหคอพธกรงานศพ พธกรงานศพใสชดขาว ขาวคอชายชรา ชายชราหลงงอ หลงงอคอกง กงชอบเตน... 44. บดา สามเปลยนใจสะใภ (며느리 마음 고치게 한 시부) กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยาคอนขางยากจนคหนงอาศยอยกบบดาสาม แตภรรยาเปนคนอกตญ มาก เกยจครานแมแตจะจดสารบใหบดารบประทาน วนหนง เพอนบดาจดงานเลยงวนเกดครบรอบ 5 รอบ จงเชญบดาไปรวมงานดวย แตบดาไมมเสอนอกใส จงแอบเอาเสอนอกของบตรชายมาใสไปงานวนเกดเพอน ขณะนน ลกสะใภซกผาอยรมลาธาร เมอบดาเดนไปบานเพอน ลกสะใภทกาลงซกผาอยรมลาธารกเหนบดาใสเสอนอกของสาม กรสกไมพอใจ นางถอไมฟาดผาวงตามบดาไป เมอถงบานเพอนบดาทกาลงจดงานเลยงกไมกลาเขาไป นงรอบดาอยหนาประตบาน เมอชาวบานมาเหนกไปบอกกบบดาวาทาไมลกสะใภถอไมฟาดผามานงรออยหนาบาน บดากไมอยากจะทาใหลกสะใภเสยหนา จงบอกวาลกสะใภเปนคนกตญ มาก หวงบดาจะเมาเหลาแลวกลบบานไมถก จงนงรอรบตนกลบบาน ชาวบานถามวาทาไมตองถอไมดวย บดากตอบวาเพราะแขนลกสะใภสน แบกตนใสหลงไมถนด จงเอาไมฟาดผามาขดไวทหลง เมอลกสะใภไดยนดงนนกรสกละอายใจ จงรบบดากลบบานอยางเงยบ ๆ เชาวนรงขน เศรษฐในหมบานเรยกสามของนางมา แลวบอกอนญาตใหทานาททงนาของตน เพราะประทบใจในความกตญ ของสามภรรยาคน สามดใจมากและขยนทางาน แตบงเอญ ปนน เกดนาทวม เกบเกยวไมไดผล เจาของนากบอกสามนางวไมตองจายใหคาเชานา และปตอมา สามไดพบทองคากอนหนงขณะทไถนา จงเอาไปใหเจาของนา แตเศรษฐเจาของนากลบปฏเสธแลวบอกวาเปนของคนทพบ สามภรรยากบบดาสามจงอยกนอยางมความสข ทงนเปนเพราะความเฉลยวฉลาดของบดาทสามารถเปลยนลกสะใภอกตญ ใหเปนคนดได 45. บญวาสนา (적선이 있어야 명당도 명당) กาลครงหนงนานมาแลว มพระสงฆรปหนงเปนพระทมชอเสยง ชอหลวงพอโดซอน วนหนง ขณะททานกาลงปนภเขาสงเพอหาทบาเพญภาวนา รสกหวมากจงแวะโรงเตยมทอยบนเขา เจาของรานมไดสนใจจะตอนรบขบสเพราะไมมใจศรทธา ทานจงพกอยหนาโรงเตยม ตอมามชายหนมอนาถาเดนมาอยางหมดเรยวแรง เหนทานอยอยางหวโหยจงรสกสงสาร เขาสงอาหารมาถวาย เมอหลวงพอโดซอนฉนเรยบรอย กนงสนทนากบชายหนม ปรากฏวาชายหนมเคยอาศยอยกบมารดาทบานใกล ๆ โรงเตยม มารดาเสยชวตเมอไมนานมาน แตดวยความยากจนและไมมความรในวชาฮวงซย

175

ชายหนมจงยงไมไดฝงศพมารดา หลวงพอโดซอนฟงดงนนกรสกเหนใจชายหนม จงตดสนใจจะ หาทาเลด ๆ เพอใหเขาไดฝงศพมารดา หลวงพอโดซอนชานาญในวชาฮวงซย จง พาชายหนมไปพบทาเลทดเยยม ทาเลนนจะทาใหตระกลรงเรองในอนาคต หลวงพอโดซอนจงบอกใหชายหนมฝงศพ

มารดา ณ ทนน จากนนกเดนธดงคตอไป หลายสบปผานไป หลวงพอโดซอนไดมโอกาสเดนผานทนนอกครง เมอถงโรงเตยมหญงชราทเคยเปนสาวออกมาตอนรบ จากการสนทนา ทานทราบวาชายหนมทตนพบครงกอนเสยชวตไปแลว ชายหนมเปนลกโทน 3 ชวอายคนตองเสยชวตอยางกะทนหนทง ๆ ทไมมบตรและไมมญาต หลวงพอโดซอนไดยนหญงชราบอกเชนนน กรสกแปลกใจ จงไปดทาเลฮวงซยอกครงหนง พจารณาอยางไรกไมมทางจะผดพลาดได เพราะนนเปนทาเลทดเยยมซงจะทาใหตระกลรงเรองหลายชวอายคนอยางแนนอน หลวงพอโดซอนนงครนคดทบทวนวา ในชวตทผานมา ตนไมเคยตงใจจะทาใหใคร ๆ ไดรบความเดอดรอน มแตจะพยายามชวยคนตลอดมา แตครงน เหตใดจงทาใหชายหนมตองเสยชวต แถมยงทาใหตระกลเขาไมมผสบตระกล หลวงพอโดซอนรสกผด จงเอามดออกมา หมายจะควกดวงตาตนเสยเพราะหากมองไมเหนจะไมทาผดอก ทนใดนน หลวงพอโดซอนไดยนเสยงชายชราเรยกชอตน เทพเจาซนซนนนเอง เทพเจาปรากฏตวขนแลวหามปรามหลวงพอโดซอน พรอมกบอธบายวานนเปนทาเลเยยมอยางทหลวงพอโดซอนเหนไมมผด แตเนองจากตระกลของชายหนมไดทาบาปไวในอดต จงถกลงโทษลงมาถง 3 ชวอายคน แมวาทาเลจะดเพยงใด หากไมมบญวาสนากไมเกดประโยชนใด ๆ ทงสน 46. บตรชายโทน 9 ชวอายคนกบสองสาว (9대 독자와 두 처녀) กาลครงหนงนานมาแลว มเดกชายคนหนงเปนบตรชายโทนของตระกลทมบตรชายโทนมาหลายชวอายคน ซงโชครายทเดกทกคนตองถกเสอกนมาทกชวคน ปและปทวดของ เดกชายกเคยตกเปนเหยอของเสอเมอมอาย 13 ป บดามารดาเปนหวงบตรชายโทนของตนมาก จงไปหาหมอดเพอใหทานายชวตของบตรชาย หมอดบอกวาหากบตรชายอยทบาน เมออายครบ 13 ปกตองตกเปนเหยอของเสอเชนเดยวกบรนบรรพบรษ ครอบครวจงจาตองใหเดกชายออกเดนทางไปอยทอ นอยางไรจดหมาย เดกชายออกเดนทางไปตามลาพงหลายป ถงหมบานแหงหนง เขามอาย 13 ปพอด เขาจงไปหาหมอดในหมบานนน หมอดกทานายวาดวงชะตาของเขาตองตกเปนเหยอของเสอ แตมวธทจะสามารถหลกเลยงไดเพยงวธเดยว คอตองไปซอนตวอยในหองบตรสาวโทนของขนนางชอคม เขาจงไปทหนาบานขนนางคมแตไมสามารถเขาไปไดงาย ๆ จงไปขออาศยอยทบานโชกาหนาบานขนนางคม ซงเปนบานญาตขนนางคม ญาตขนนางคมชวยพาเขาเขาไปซอนตวอยหลงฉากกนหองในหองของบตรสาวขนนางได เมอบตรสาวของขนนางกลบมาเหนเขาซอนอยหลงฉากกนหองกนกวาเปนผ จงสวดมนตรไลผ เมอรวาเขาเปนคนและไดฟงเรองราวของเข ากรสกสงสาร จงคดจะชวยชวตเขา ตอมาไมนาน มบตรสาวของขนนางลซงเปนเพอนเธอมาเยยมทหอง เธอจง

176

เลาเรองเดกหนมใหฟง และตกลงกนวาจะรวมมอกนเพอชวยชวต เขา สองสาวพาบตรชายโทนซอนไวหลงฉากกนหองแลวรอเสอ เมอถงเวลา เสอกกระแทกประตทง 12 บานของบานขนนางแลวเขามาหมอบคารามขอตวบตรชายโทนอยหนาหอง สองสาวไมยอมเสอกออนวอนบอกวาตวเองกนเดกชายโทนไปแลว 99 คน ตองกนคนนอกคนหนง จงจะกลายเปนมนษยได แตสองสาวกยงไมยอมรบสวดมนตรไลเสอออก เสอคารามไปรองไหออนวอนไปจนกระทงไกขนจงคอยถอยกลบไป พอเสอไปแลวสองสาวกมาดแลเดกหนมทหมดสตอย ปอนขาวตมให เดกหนมกนจนฟน เดกหนมขอบคณสองสาว พวกเธอใหชายหนมลองแตงกลอน ปรากฏวาบทกลอนนนมความไพเราะมาก ทาใหสองสาวเชอวาเดกหนมเปนคนมความสามารถ จงบอกใหเขาไปสอบควากอในวนรงขน โดยมบดาของสองสาวเปนผคมสอบ เดกหนมรขอสอบลวงหนาจงสอบไดทหนง นอกจากไดเปนขนนางชนสงแลว เดกหนมยงเปนทพอใจของขนนางทงสองอกดวย พวกเขาอยากไดเดกหนมเปนบตรเขยทงค แตไมนาน ขนนางทงสองกเขาใจเหตการณทเกดขนในคนกอนนนและรวาเปนพรหมลขต จงตดสนใจยกบตรสาวใหเปนคครองของเดกหนม ทงสามคนจงไดแตงงานกนและอยดวยกนอยางมความสขตลอดไป 47. บตรสาวมายแตงงานใหม (재가한 청상 과부 딸) กาลครงหนงนานมาแลว มเศรษฐคนหนง ยกบตรสาวใหไปแตงงานกบหนมตระกลด เมอแตงงานแลวอยกนกนไดไมกวน สามเธอกเสยชวตกะทนหน บตรสาวจงกลบมาอยบานเดม เศรษฐใหบตรสาวพกอยทหองเดมและคอยเฝาวนเวยนอยขาง ๆ หองระวงไมใหบตรสาวฆาตวตาย วนหนง ขณะทเวยนระวงอยนน เศรษฐไดยนเสยงพดคยมาจากหองบตรสาว ดเหมอนเธอกาลงคยอยางเพลดเพลนกบผชาย แตไดยนเสยงของเธอเพยงคนเดยวเทานน เศรษฐไมกลาเปดประตหองจงกลบเขาหองของตน เหตการณนเกดขนทกวน อยมาวนหนง เศรษฐอดใจไมไหว อยากรวาเกดอะไรขนในหองบตรสาว จงแอบเขาใกลประตหอง (สมยโบราณ ประตหองของเกาหลเปนโครงไมบดวยกระดาษ) แลวใชนวจมประตด ปรากฏวา บตรสาวมวนเสอเหมอนตวคนแลวเอาเสอผาผชายมาสวมใสใหมวนเสอดเหมอนสามแลวนงคยอยคนเดยว เมอบดาเหนบตรสาวเปนเชนนนกรสกสงสารและเหนใจบตรสาว จงครนคดอยหลายวน วนหนง เศรษฐเรยกคนรบใชทขยนหมนเพยรและนสยดมาบอกใหลกพาตวบตรสาวหนไปอยในจงหวดไกลจากทนน ทงมอบเงนทองเพชรพลอยใหมากมาย ในทสด บตรสาวกหนไปกบคนรบใชอยางทบดาเตรยมการไวและใชชวตอยางมความสขตลอดไป สวนเศรษฐนน บอกชาวบานวาบตรสาวฆาตวตายดวยความโศกเศรา แลวจดพธศพให เพอจะไดไมเสยชอเสยงวงศตระกล ตระกลของเศรษฐคนนนกรงเรองตลอดไปดวยความรกบตรสาวและความเฉลยวฉลาดของเศรษฐ

177

48. บตรสาวแยงทสสาน (묏자리 뺏은 딸) กาลครงหนงนานมาแลว ครอบครวหนงไดจางหมอฮวงซยหาทาเลด ๆ ไวสาหรบฝงศพ แต

บตรสาวครอบครวนนอยากจะไดทาเลฝงศพ นนเปนของครอบครวสามตน (คนเกาหลมแนวคดวา เมอบตรสาวแตงงานไปอยทบานสาม กกลายเปนคนของครอบครวสาม) จงตกนามาราดททาเลน ทงคน วนรงขน กเรยกครอบครวมาบอกวาทาเลฝงศพ นใชไมไดเพราะมนาไหลอยใตดน หากฝงศ

ทนคงจะแย ครอบครวของนางเชอจงทงทาเลนน นางกไปฝงศพของครอบครวสามแทน จน

กลายเปนเศรษฐ คนเกาหลจงมกพดวาบตรสาวแตงงานแลวกลายเปนคนอนมใชคนในครอบครวอกตอไป 49. ปลาองงอในฤดหนาว (엄동설한의 잉어) กาลครงหนงนานมาแลว ในหมบานแหงหนง มหนมชาวนาสกลฮนคนหนงอาศยอยกบมารดาในบานโชกา เขาดแลมารดาอยางด ชาวบานจงเรยกเขาวา ฮนโฮยจา (ลกกตญ สกลฮน) มารดาของเขาปวยดวยโรคออนเปลยเพลยแรงมา หลายป วนหนงในฤดหนาว เขาเปนหวงมารดาทกนอะไรไมไดเลย จงตงใจจะไปหาปลาองงอมาตมใหมารดากนจะไดแขงแรงขน ขณะทเขาลงเรอขามฟากเพอทจะไปตลาด กมปลาองงอตวโตดดตวขนแลวตกลงมาบนเรอ ฮนโฮยจาขอปลาตวนน แตเจาของเรอไมยอม ฮนโฮยจาไปหาปลาองงอทวตลาดแตไมมขายสกตวเนองจากเปนฤดหนาว จงจาใจตองกลบบานดวยความผดหวง ขณะเขากลบบานกมปลาองงอตวโตดดตวขนมาบนเรออก เจาของเรอรสกประหลาดใจแลวถามวาเขาชออะไร เขาตอบวาชอฮนโฮยจาพรอมอธบายสาเหตทเขาตองการปลาองงอ เจาของเรอจงรวาสวรรคสงปลาองงอมาเปนการตอบแทนความกตญ ของฮน จงมอบปลาตวนนให พอฮนโฮยจานาปลามาตมใหมารดารบประทาน มารดากคอย ๆ หายจากโรคนนอยางนาอศจรรย 50. ผพยาบาท 1 (원혼귀) กาลครงหนงนานมาแลว มบตรสาวชนชนตาคนหนงหลงรกกบบตรขนนาง แตบตรขนนางไมสนใเธอแมแตนอย สาวผตาตอยรกเขามากจนลมปวย บตรขนนางกยงคงไมรบรกจากเธอ จนในทสดสาวผตาตอยกเสยชวตและกลายเปนผพยาบาท วญญาณของเธอคอยตดตามพยาลบาทบตรชาย

1원혼귀/원귀 (Wonhon-gwi/won-gwi) : วญญาณของผ ทตายดวยความแคนจงผกพยาบาทอย วญญาณพยาบาทนน

จะตดตาม และคอยขดขวางไมใหผนนประสบความสาเรจหรอทาใหปวยเพอทจะลางแคน

178

ขนนางตลอดเวลา ทาใหชายหนมทาสงใดกไมประสบความสาเรจ แมแตการสอบควากอกสอบไมไดสกท ชายหนมรสกทอใจจงเกบขาวของออกเดนทางไปอยางไรจดหมาย วนหนง ขณะทเขากาลงเดนขนภเขา กพบพระสงฆรปหนงทถนนสายเลกใกลหนาผา เขาเดนเขาไปทกทาย พระสงฆกเลาเรองของตนวา เมอสมยทตนเองยงหนมอยนน เคยไปบณฑบาตทหมบานแหงหนง พอไปถงบานขนนางคนหนง กเหนลกสะใภรปงามทเพงแตงงานกาลงนงทอผาอยในบานตามลาพง พอเหนสาวสวยพระกเกดอารมณเพศขนมาทนทจงพยายามจะขมขน แตหญงสาวไมยอม ในทสด เขาจงเอามดแทงหนาอกของหญงสาวนนจนตาย พอพระสงฆเลาเรองจบ บตรชายขนนางกรสกโกรธและแคนใจขนมา ตอวาพระสงฆวาคดจะขมขนผหญงไดอยางไร และผลกพระสงฆตกหนาผาตายทนท ทนใดนน กมเสยงผหญงปะทะกนบนทองฟาอยางสนนหวนไหว เสยงนนคอผ ทตามพยาบาทพระสงฆกบผทตามพยาบาทบตรขนนาง คนนน บตรชายขนนางฝนถง หญงสาวคนหนงทมเลอดไหลออกมาจากหนาอกนางกลาวขอบคณทเขาแกแคนใหเธอ เธอจงตอบแทนบญคณโดยกาจดผทตามพยาบาทเขา หลงจากนนเปนตนมา บตรชายขนนางกพนจากการจองเวรของผพยาบาท 51. ฝงลกทงเปน (아이 묻은 전설) กาลครงหนงนานมาแลว ทเชงภเขาแหงหนง มสามภรรยากตญ ทปรนนบตมารดาชราเปนอยางด พวกเขาเลยงดมารดาใหดทสดเทาทจะทาได หากไดขาววามอะไรอรอย มอะไรดตอสขภาพ พวกเขากไปหามาใหมารดารบประทานจนได ทงคพยายามทาอยางดทสดแตกคดวายงไมพอ วนเวลาผานไป พวกเขามเรองกลมใจเกดขน เพราะลกของเขาโตขน ยายกมวแตปอนอาหารใหหลาน จน

ตนเองไมคอยไดรบประทานอะไรมากนก มอะไรอรอยกใหหลานกนกอน สามภรรยาเปนหวงสขภาพมารดามาก จงคดวาการมลกทาใหปรนนนบตมารดาไดไมเตมท ทงคปรกษากนจนไดขอสรปวาตองเอาลกไปฝงทงเปน จงอมลกไป ในปาลก ขณะทสามขดดนลงไปประมาณ 2 ศอก เขาพบชามชามใบหนงฝงอย จงเกบไวแลวขดตอ ฝาย ภรรยากลบใจออนและรสกผดทฝงลกทงเปน จง

ออนวอนสามไมใหฝงลก และสญญาวาเวลามารดาทานขาว ตนจะอมลกออกไป ไม ใหลกแยงอาหารมารดากน สามกตกลงตามนน ทงคจงอมลกและเอาชามทพบกลบลงมา ลางใหสะอาดแลวใชเปนชามใสขาว เยนวนนน ภรรยาพบวาไมวาจะใสอะไรลงไปในชาม สงนนจะเกดขนเตมชามตลอดเวลา จงรสกแปลกและลองใสเหรยญด เหรยญกมากขนเปนหลายรอยเทาจนเตมชามอยเสมอ ทงคดใจและพดวานเปนของขวญทพระเจามอบใหเพราะความกตญ เขาใชชามนนเฉพาะสาหรบมารดาเทานน เมอมารดาเสยชวตกนาชามไปฝงไวอยางเดม จากนนไมมใครเหนหรอคนพบ

ชามวเศษใบนนอกเลย 52. พระสงฆกบหญงช (중과 바람난 부인)

179

กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมคนหนง ไปสอบควากอฝายบน หลายครงแตไมไดสกครง จงเปลยนมาฝกฝนวชาการตอสแลวไปสอบควากอฝายบ อกครง ระหวางทางไปเมองหลวง พบเกยวหลงหนงซงมสาวรปงามนงอย จงตามเกยวนนไปดวยความอยากรอยากเหน ใกลคา เกยวไปถงบาใหญหลงหนง พอมด ชายหนมกปนกาแพงบานเขาไปและซอนตวอยใตเฉลยงเพอดสถานการณ ทพกของสาวเปนบานหลงหนงตางหากแยกจากบานหลงใหญ ชายหนมสงเกตเหนวาหญงสาวสอนหนงสอใหแกแมสาม ชายหนมจงเขาใจไดวาหญงสาวเปนลกสะใภและสามไมอยบาน พอแมสามกลบหองพกของนาง ตกดกสงด ชายหนมเหนผชายคนหนงปนกาแพงขนมาแลวเคาะประตหอง หญงสาวออกมาตอนรบอยางยนดแลวเอาเหลาพรอมกบแกลมออกมารบประทานดวยกนอยางมความสข ชายหนมคลานออกมาจากเฉลยง และเหนเงาจากกระดาษบานประตกรวาผชายนนเปนพระสงฆ ชายหนมแนใจวาพระสงฆเปนชกบหญงสาวจงดงลกธนออกมายงพระรปนน จากนนหนไป คนนน ชายหนมฝนเหนชายคนหนงเลาเรองใหฟงวา ความจรงเขาเปนสามของหญงสาวคนนน เคยไปเรยนหนงสอทวดทพระสงฆรปนนอาศยอย พระสงฆกบภรรยาของเขาเปนชกนวางแผน ฆาเขาแลวทงศพไวในถา จากนนกลบมาโกหกกบพอแมไววาเขาถกเสอจบกน ซงทงคยงเปนชกนจบดน เขารสกแคนใจจนกลายเปนผพยาบาท สามของหญงสาวบอกกบชายหนมอกวาภรรยาเขาซอนศพพระสงฆไวในตผนงหอง ขอใหชายหนมไปบอกกบพอของตนเพอลงโทษภรรยาของตนดวย เชาวนรงขน ชายหนมกไปบอกความจรงกบพอของชายหนมซงเปนขนนาง เมอทราบเรองดงนน ขนนางกตกใจ รบไปทหองลกสะใภแลวเปดตฝาผนงกพบศพของพระสงฆจรง จงชกมดออกมาฆาลกสะใภทนท หลงจากนน ไดไปหาศพของบตรชายในถาและนากลบมาฝงไวอยางด ชา

หนมไดรบเงนตอบแทนมากมายจากขนนาง คนนน ชายหนมฝนถง บตรชายขนนางอกครง ซงบอกกลอนแกเขาเปนการตอบแทนบญคณ และสงใหชายหนมไปสอบควากอใหม ชายหนมทาตามนนสามารถสอบไดตาแหนงขนนางชนสงฝายบน 53. พระสงฆใจชว (음탕한 중) กาลครงหนงนานมาแลว มสาวสวยนารกคนหนง อาศยอยกบมารดา ครอบครวยากจนตาตอยแตเธมความฝนทจะเปนมเหสเจาเมองตงแต เดก จงไปสวดออนวอนขอพรพระพทธรป วนหนง มพระสงฆชวรายรปหนง เหนหญงสาวคนนแลวสะดดตาในความสวยงาม จงซอนตวอยหลงพระพทธรป มองหญงสาวสวด นโม อมตพทธ โปรดชวยใหขาพเจาไดแตงงานกบทานเจาเมองดวยเถด พระสงฆไดยนดงนนจงปลอมเปนเสยงพระพทธรปพดวา ตนเองจะสงพระสงฆรปหนงไปเยยมภายใน 3 วน แลวใหทาตามพระรปนนบอก หญงสาวดใจและกลบไปรออยทบาน พอครบกาหนด 3 วน พระสงฆรปนนกแบกหบมาหาหญงสาวและใหหญงสาวเขาไปในหบอางวาพระพทธรปสงมา

180

หญงสาวจงทาตามนน พระกแบกหบเดนทางเพอกลบมาทกฏของตน ระหวางทาง พระสงฆสวนทางกบขบวนเจาเมองทกลบมาจากการลาเสอพอด จงตกใจกลววางหบลงบนพนแลววงหนเขาไปในปา พอเจาเมองเหนหบกประหลาดใจ สงใหขาราชบรพารเปดด กยงรสกประหลาดใจเพราะม

หญงสาวรปงามอยในนน เมอหญงสาวเลาเหตการณใหฟง เจาเมองกเขาใจวาพระสงฆชวรายนนทาอบาย จงสงใหบรวารนาเสอทเพงจบไดใสลงในหบแทน สวนหญงสาวนน ใหนงเกยวพากลบมาทตาหนกดวยกน พอขบวนเจาเมองผานไป พระสงฆไมเหนเหตการณทเกดขนกรบแบกหบกลบมาทกฏและเปดหบดดวยความดใจ เขาถกกดเสอตายทนท สวนหญงสาวกบเจาเมอง ถงแมวาฐานะตางกน แตกถอวานนคอพระประสงคของพระพทธรป จงไดแตงงานกนและใชชวตอยางมความสขตลอดไป 54. พระอาทตยกบพระจนทร (해와 달이 된 오누이) กาลครงหนงนานมาแลว มหญงมายคนหนง อาศยอยกบบตรชายและบตรสาวในบานโชกาทอยในหบเขา นางตองเดนไปทางานบานขนนางทอยหมบานอนซงไกลมาก วนหนง นางเลกงานดกและไดทนตะกราขนมตอกทขนนางใหเอามาฝากลก เมอนางเดนมาถงทางโคงกพบเสอตวหนง เสอถามวามอะไรอยบนหว นางตอบวาเปนตะกราขนม เสอขอขนมตอกชนหนงแลวจะไมกนนาง นางกให นางตองผานทางโคงสบกวาโคง เสอกขอขนมตอกกนทกโคงจนขนมตอกหมด เมอมาถงทางโคงสดทาย เสอจงจบนางกน แลวใสเสอผาของนางเพอไปกนลก เมอเสอมาถงบานและบอกใหลก ๆ เปดประต ลก ๆ สงสยเพราะไมใชเสยงมารดา เสออางวาตะโกนไลนกกระจอกทจะกนขาวทตากไวทงวนจนเสยงแหบ เดก ๆ กยงไมเชอและขอดมอ เมอเหนมอจงถามวาทาไมมอมารดาหยาบอยางน เสอกตอบวาใชแปงเปยกรดผาทงวน จนแปงมนตดมอ เดก ๆ กยงไมเชอ จงแอบดจากร

ประต รวาเปนเสอไมใชมารดา เดกทงสองวงหนไปหลงบานแลวปนขนบนตนไมใหญขาง ๆ บอนาเสอหาจนทวและบงเอญเหนเงาเดกสะทอนอยในบอ คดวาเดก ๆ ลงไปแอบในบอ จงพยายามดงเดกทงสองขนมาจากบอ เดกเหนดงนนจงหวเราะดวยความขบขน เสอจงรวาเดกอยบนตนไม เสอถามวาขนไปไดอยางไร พชายตอบวาเอานามนงามาทาจงขนมาได เสอทาตามแตไมไดผล เดกท สองหวเราะ แตเดกหญงพดโพลงออกมาวาตองใชขวานตดตนไมใหเปนรอย เมอนกขนมาไดวาพดผดกสายไปเสยแลว เสอกาลงปนขนมา เดกทงสองจงสวดอธษฐานวา “ขอใหพระเจาฮานอนมไดโปรดชวยชวตพวกขา” ทนใดนน มเชอกทองลอยลงมาจากสวรรค เดกทงสองจงไดขนสวรรคและไดเปนพระอาทตยกบพระจนทร สวนเสอนนกสวดอธษฐานและไดเชอกมาเชนกน แตปรากฏวาเปนเชอกทเกาและเปอย เสอจงตกลงมาบนไรขาวฟางเลอดไหล นอง ทาใหขาวฟางมสแดง จนทกวนน

181

55. พลบแหงนากลวกวาเส อ (호랑이보다 무서운 곶감) คนหนง ทหมบานแหงหนง เสอลงจากภเขามาทหมบานเพอจบเดก ๆ กน เสอคอยหาโอกาสอยนอกหนาตางบานหลงหนง อย ๆ เดกทอยในบานรองไหขนมา มารดาของเดกขเดกวาเสอมาแลวนะ หยดรองซะ แตเดกไมยอมหยด เสอคดวาเดกนไมกลวตน มความกลาจรง ๆ แตเมอแมบอกเดกวา เอาน กดกม1 เดกนอยหยดรองไหทนท เสอซงไมรจกกดกมกคดไปเองวาไอกดกมนมนนากลวกวาตนแน ๆ ทาใหเดกหยดรองไหได เสอจงเลกคดจะจบเดกกนและเปลยนเปาหมายเปนวว เสอเดนเขาไปในคอกวว แตตอนนน มโจรขโมยววอยในคอกววดวย และพอเหนเงาของเสอเคลอนไหวไปมากนกวาเปนววจงกระโดดขนไปขหลงมนอยางรวดเรว เสอกคดวานคงเปนไอกดกมแน ๆ จงวงหนอยางไมคดชวตโดยมขโมยขอยบนหลงมน แตพอตะวนขน ขโมยเหนวาทข อยเปนเสอไมใชววกรบกระโดดลงมาแลววงหนไปทนท สวนเสอนนกดใจทไดรอดชวตจากกดกม จงรบหนไมคดชวตเชนกน 56. พลบแหงมพษ (독이 든 곶감) กาลครงหนงนานมาแลว มพระสงฆรปหนง แอบซอนพลบแหงไวในตเกบของ เพอเกบไวฉนคนเดยว โดยหลอกสามเณรวาหากกนสงทอยในนเมอใดกตองตายทนท วนหนง ขณะทพระสงฆออกไปทาธระขางนอก สามเณรกกนพลบแหงจนหมด แลวทบหนฝนหมกทพระสงฆหวงแหนมากแตก จากนน กกลบไปนอนหมผา เมอพระสงฆกลบมาทหองกถามวาเกดอะไรขน สามเณรกตอบวา บงเอญ ตนสะเพราทาหนฝนหมกทมคาของทานแตก แลวรสกผด จงกนสงทอยในตท งหมดเพอทจะฆาตวตาย และนอนรอความตายอย 57. พอคาเกลอจบเสอได (호랑이 잡은 소금장수) กาลครงหนงนานมาแลว ในหมบานหนง มชายหนมยากจนอาศยอยกบภรรยา แตเพอนบานทอยบานตรงขามเขารารวยเปนเศรษฐ ภรรยาจงชวนใหชายหนมออกไปคาขายใหรารวยเหมอนเพบานบาง ชายหนมจงคดจะเปนพอคาเกลอ ตงแตวนนน เขาไปซอเกลอมาจานวนมากแลวแบกขนหลงเดนทางไปขายเกลอ เดนทางอยหลายวน ตกคาขณะทอยในภเขาลก เขาพยายามจะหาทพกคาคน และไดเหนแสงไฟรบหรจากทไกล จงรบมงหนาไปทางนนกพบบานใหญหลงหนง เจาของบานอนญาตใหเขาคางคนได และจดอาหารกบเหลามารบรองเขา เขากนอยางเอรดอรอย จากนนกชวน

1곶감 (Gotgam) : ลกพลบแหง

182

คยชวนดมจนดก ทาใหชายหนมมอาการเมา พอถงเทยงคน เจาของบานเอาเชอกมามดเขา ใสลงไปในกระสอบ และเอาขนไปแขวนหอยไวบนตนไมใหญหนาบาน ตอนแรก ชายหนมตกใจ แตไมนานกตองรองไหโวยวายเพราะมเสอหลายสบตวไดกลนมนษยมารมลอมกระโจนกดกนเขา ชายหนมคดวาชวตของเขาเหนทจะจบลงทน แตตวเขาหอยอยสงกวาทเสอจะตะปบได พวกมนกระโจนแลวกระโจนเลา แตกยงไมถง มหลายตวทตกลงมาบนกอนหนแลวคอหกตาย พอถงเชา เจาของบานออกมาปลอยเขา และบอกวา เขาอยากจะชวยพอคาเกลอทขยนหมนเพยรซอสตย จงมอบซากเสอทงหมดใหแกเขา เขาถลกหนงเสอกลบบานและเอาไปขายไดเงนทองเหลอใชตลอดชวต เมอเศรษฐทเปนเพอนบานไดขาวนกอยากเอาอยางบาง จงแบกเกลอออกเดนทางทนท เมอถงบานทชายหนมเคยพกกไปขอพกเหมอนกน เจาของบานเลยงอาหารกบเหลาเชนเคย และพอถงเทยงคนกมดตวเศรษฐแลวใสกระสอบไปหอยไวทตนไม เศรษฐรองดวยความดใจ แตเมอฝงเสอกระโจนเขาใสสกพกหนง เขากตองกลายเปนอาหารเสอ เนองจากเจาของบานรวาเศรษฐคนนเปนคนโลภ จงเอาตวเขาไปแขวนไวทกงไม เปนเหตใหกงไมหก เขาตกลงมาจากตนไมถกเสอกน 58. พสะใภใจด (우애 깊은 형수) กาลครงหนงนานมาแลว มพนองซอนบ หลงจากบดาเสยชวต พนองกไดทรพยสมบตของบดา พชายสามารถทาใหทรพยสมบตพอกพนขนเรอย ๆ แตนองชายยากจนลงไปทกวน จนอยสภาพหาเชากนคา พชายไมยอมชวยเหลอนองเพราะคดวานองเกยจคราน แมวามารดาบอกวาบานนองไมมขาวกน พชายกทาเปนไมไดยน จนวนหนงในฤดใบไมรวง พสะใภกาลงปเสอทลานใหญหนาบานเพอทจะนารวงขาวทเกบเกยวมาผงแดด นองสะใภกเอารวงขาวจากบานตนมาผงแดดทลานหนาบานพเชนกน และใหมารดาชวยเฝารวงขาว ไมใหไกกน จากนนนองสะใภกไปทางาน มารดาเฝา

ลานตกขาวอยนานเหลยวมองดรอบ ๆ ไมเหนคน กแอบหอบรวงขาวกาหนงของพชายมาวางไวในกองของนอง บงเอญ พสะใภเหนพอด แตพสะใภนนมความเมตตาและรสกสงสารครอบครวนองอยแลวจงทาเปนไมเหน พอตกเยน นองสะใภกมาเกบเมลดขาว ปรากฏวามนมากกวาทตนเองเอามาฝากไว นองสะใภกเอากาหนงทเกนมาคนในกองของพแลวกลบบาน พสะใภเหนดงนกแปลกใจ และคดวานองเปนคนซอสตยสจรตขนาดน จะไมชวยกถอวาใจดา วนรงขน พสะใภเรยกนองสะใภเขามา นาขาวเหนยวถงหนงกบขาวหมกมาใหนองแลวบอกใหหมกเหลาไว นองสะใภกทาตาม เวลาผานไป 7 วน เหลากสกมกลนหอมชวนกน พสะใภกเรยกนองสะใภมาอกครง ใหเงนนอง และบอกใหไปซอเนอทตลาดแลวหมกซอสแลว เชญพชายไปดมเหลาดวยกน แตอยาผสมนาในเหลาใหเลยงเหลาแก ๆ เพอใหพชายเมาเหลาเตมท นองสะใภกทาตาม นองชายเชญพชายมาดมเหลาทบานจนพเมาไมไดสต พอพชายหลบ นองชายกแบกใสหลงไปสงทบานอยางทพสะใภส งไว พสะใภมอบซองซองหนงใหนองชายเอากลบไป นองกทาตามทพสะใภบอกโดยไมรสาเหต วนรงขน พชาย

183

ตนนอนแลวถามวาตนทาผดอะไรหรอไม พสะใภทาทเหมอนรองไหแลวบอกวาพชายมอบหนงสอกรรมสทธทดนผนใหญใหแกนองไปเสยแลว พชายกลมใจเพราะนนเปนทดนแปลงทลกคนโตตองรกษาไว พชายจงถอหนงสอกรรมสทธทดนแปลงอนไปขอแลก นองชายกพยายามจะมอบคนโดยไมขออะไรทงสน แตพชายบงคบใหนองรบไว นองชายจงไดทดนแปลงใหญจากพชาย ในทสด ครอบครวสองพนองกดาเนนชวตอยางมความสขดวยกนตลอดไป เพราะพสะใภมความฉลาดและความเมตตาของพสะใภ 59. พเสอ (호랑이 형님) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมตดฟนคนหนงตดฟนอยในปาลก เขาพบเสอกาลงคารามจะจบเขากน เขารสกกลวและหาวธทจะเอาชวตรอด จงหมอบลงทนทแลวรองไห เรยกเสอวาพชาย เสอรสกงงแตฟงเรองทเขาเลาวาเสอเปนพชายทหายตวไปหลายป มารดาเปนหวงมากรอ งไหและนอนไมหลบจนทกวนน เสอกหลงเชอและปลอยใหเขากลบไป ตงแตนนมา ทลานหนาบานหนมตดฟนกมหมปาวางไวทก ๆ 15 วน นนคอ อาหารทพเสอสงมาใหนองชายกบมารดา เพอตอบแทนพระคณมารดา อยมาวนหนง มารดาเสยชวตไป ชายหนมตดฟนนงรองไหอยหนาบาน พเสอรวามารดาเสยชวตแลวกลมปวย อยหลายวนจนเสยชวต ตอมา ชายหนมตดฟนไปตดฟนในปาเชนเคยแลว

เหนลกเสอสามตวมารองไหอยจงถาม ลกเสอกตอบวาพอเสอตายเพราะความเศราโศกจากการสญเสยมารดาเมอไมนานมาน ชายหนมตดฟนจงรวาความกตญ และความรกนองของเสอนนยงกวาของมนษย เขาจงพาลกเสอทงสามมาเลยงไวอยางดเพอตอบแทนบญคณของพเสอ 60. ภรรยาทเฉลยวฉลาดของภารโรง (통인의 지혜로운 아내) กาลครงหนงนานมาแลว ในหมบานแหงหนง มซาโต1 ซงทาหนาทเปนผปกครองทองถนและเปนผพพากษา เขาเปนคนโลภมากและเพงยายมาประจาทนน นายอาเภอสงเกตภารโรงชนตาคนหนงซทางานอยในทวาการอาเภอใสชดสะอาดเรยบรอยมาทางานทกวน จงถามภารโรงคนนน ไดทราบวาเขาเพงมภรรยาและเธอมฝมอด นายอาเภอไปถามเจาหนาทวาภรรยาของภารโรงคนนนเปนอยางไร เจาหนาทกตอบวาเปนผหญงทดเยยมมทงความสวยและความฉลาด นายอาเภอไมพอใจทคนตาตอยอยางพนกงานผนอยมภรรยาเปนผหญงดเลศเชนนน จงตองการจะแยงเธอมาเปนของตนเขาเรยกพนกงานตาตอยมาบงคบใหแขงขนตอบปญหากบตน 3 ขอ หากตอบไดจะไดรบเงนหนงพนเหรยญ แตหากตอบไมไดตองยกภรรยาใหนายอาเภอ พนกงานผตาตอยโตแยงไมไดทง ๆทรว

1사또 (satto) : นายอาเภอ

184

นายอาเภอคดจะแยงภรรยาของตน เมอกลบถงบาน เขากไดแตนงเศราซมอย ภรรยาสงสยจงสอบถาม เขาเลาเรองทกอยางใหเธอฟง แตภรรยาบ อกเขาวาไมตองเปนหวง วนรงขน ภรรยาใหสามนอนพกผอนทบาน สวนเธอจะไปแขงตอบปญหา กบนายอาเภอแทน นายอาเภอเหนภรรยาภารโรงทสวยงามมาดวยตนเองกรสกดใจ กอนจะเรมการแขงขน ภรรยาผตาตอยขอเสนอกตกาใการแขงขนเพมอก 1 ขอ คอหากเธอตอบคาถามไดถก นายอาเภอตองออกไปจากหมบานทนท นายอาเภอตกลง เขาจงเรมถาม คาถามขอแรก ถามวา ตงแตพระอาทตยขนจนตกดน มนสามารถไปไดกล ภรรยาภารโรงตอบโดยไมลงเลสกนดวาไปเกาสบเกาล เธออธบายเหตผลวา วนกอน ตนออกจากบานสามเมอพระอาทตยขนและไปถงบานเกดเมอพระอาทตยตกดนพอด บานสามกบบานเกดตนอยหางไกลกนเกาสบเกาลพอด พระอาทตยจงไปเกาสบเกาล นายอาเภอและผคนทอยในศาลาทกคนตกใจในความฉลาดของเธอ นายอาเภอถามคาถามขอทสองวานกกระจอกทเกาะอยเตมบนตนสาลตนนนมทงหมดกตว ภรรยากตอบทนททนใดโดยไมลงเลสกนดวาเปน 391 ตว เนองจากวา เมอปทแลว สามของตนเคยเกบลกสาลจากตนไมตนนนทงหมด 391 ผล ซงตอนนนมลกสาลเกดผลกงละผล ในตอนน นกกาลงเกาะอยกงละตว จงมนกทงหมด 391 ตวเทากน นายอาเภอหนาแดงขนมาดวยความไมพอใจ และถามคาถามสดทายวา ศรษะของเขาหนกกกโล หญงสาวตอบทนทวาเจดกโลครง นายอาเภอตะโกนใสดวยความโกรธวาไมมหลกฐานยงไมไดชงดแลวรไดอยางไร ภรรยากบอกวาหากไมเชอกลองตดศรษะนายอาเภอชงกแลวกน นายอาเภอองไป เขาจงแพการแขงขนแถมยงเสยหนาอกดวย จงตองเกบของออกไปจากหมบานคนนนและไมกลบมาอกเลย 61. ภตหน (혼쥐) กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยาค วนหนง ขณะทภรรยากาลงเยบผา สามนอนหลบอยเคยงขางภรรยา จ ๆ ภรรยามองหนาสามทกาลงนอนกรนอย กเหนหนสขาวตวเลกตวหนงออกมาจากรจมกสาม แลวมนกเดนไปทประต พยายามออกนอกประตแตธรณประตสงเกนไปจงไมสามารถปนออกไปได ภรรยาจงเอาไมบรรทดไปวางใหทธรณชวยใหหนขามไปได แลวเธอกเดนตามหนไปดวยความอยากร หนเดนไปเรอย เมอพบอปสรรคทใดภรรยากชวยใหหนเดนตอไปได จนถงถาเลก ๆในภเขาแหงหนง หนเขาไปในถาสกพกกเดนออกมา และสามารถกลบบานดวยความชวยเหลอขอภรรยาและเดนเขาไปในรจมกสามดงเดม ภรรยากนงเยบผาตอ สกพกหนง สามกตนขนมาแลวมองรอบ ๆ ดวยความงงงวย เขาเลาเรองทตนฝน วาตนเดนทางไปทใดสกแหง พบกาแพงสงขวางหนาขามไปไมได แลวมสาวสวยคนหนงมาชวยวางสะพานใหขาม ทกครงทพบอปสรรค นางกมาชวยใหเขาไปได จนไดไปถงถาแหงหนง และพบโองใบหนงมทองคาเตมโอง พอไดยนดงนน ภรรยากหยดเยผาแลวชวนสามไปยงถาทเดนตามหนไป พอถงหนาถา ภรรยากตงโตะเครองเซนไหวทเตรยมมา ท

185

พธแสดงความเคารพเจาท แลวคลานเขาไปในถาอยางระมดระวง กพบโองใบหนงตามทสามบอก เมเปดโองดกมทองคาเหลองอรามเตมโอง ในทสด สามภรรยาคนกกลายเปนเศรษฐไดเพราะภตหน 62. เมลดขาวฟางแลกภรรยา (부인과 바꾼 기장씨) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมคนหนงเดนทางไปยงเมองฮนยาง เพอทจะสอบควากอ คนหนง เขาพกคางคนทโรงแรมแหงหนง กอนทจะเขานอน เขาเรยกผดแลมาแลวฝากเมลดขาวฟางเมลด

หนง เขาบอกใหผดแลเกบรกษาไวใหเขาเพราะเปนสงทสาคญและมคายง ผดแลคดวาชายหนมเปนคนเสยสตจงทงเมลดขาวฟางไปโดยไม สนใจ วนรงขน ชายหนมมาขอเมลดขาวฟางคน ผดแล

โรงแรมกบอกวาหนกนไปเสยแลว ชายหนมโกรธ ตอวาเขาวาละเลยสงอนมคานนไปไดอยางไร เขาสงใหผดแลโรงแรมจบหนตวทกนเมลดขาวฟางมา ใหได ผดแลโรงแรมกจบหนมา ชายหนมฝากหนไวกบเขาอกครง วนตอมาชายหนมมาขอหนคน ผดแลโรงแรมตอบวาแมวจบหนไปกนเสยแลว ชายหนมกโกรธอกแลวบอกใหจบแมวมาใหได พอผดแลโรงแรมจบแมวมาชายหนมกฝากแมวไวกบเขาอก วนรงขน ชายหนมมาขอแมวคน ผดแลบอกวาแมวถกมาเตะตายเสยแลว ชายหนมโกรธอกแลวสงใหผดแลเอามาตวนนมาใหได ผดแลไมรจะทาอยางไรเพราะเรองนนเกดขนดวยตนไมไดดแลแมวใหดอยางทชายหนมพด จงตองนามามาใหชายหนม วนรงขน ววขวดมาตาย ผดแลโรงแรมจงตองเอาววมาใหชายหนมอก และวนตอมา บตรชายคนโตของผดแลโรงแรมเอาววไปขายทตลาดโดยเขาใจวาววยงเปนของบดาตน ชายหนมทาทาโกรธจด จงบอกใหพาคนทซอววมาใหได แตคราวน ผดแลโรงแรมปฏเสธเพราะคนทซอเปนขนนางชนสง ชายหนมกไมยอมเลกรา จงไปหาขนนางเอง แลวเลาเรองทเกดขนทงหมด ขนนางรสกพอใจในความเฉลยวฉลาดของชายหนม แตไมสามารถใหววคนไดเนองจากฆากนเสยแลว ชายหนมกขอใหเอาตวคนทกนววมาใหได แตขนนางปฏเสธโดยเสนอใหชายหนมพกอยทบานจนกวาจะสอบควากอเสรจ ผลการสอบควากอปรากฏวา ชายหนมสามารถสอบไดตาแหนงขาราชการชนสงดวยคะแนนด ขนนางจงใหชายหนมแตงงานกบบตรสาวคนสดทองของตน ชายหนมสามารถแลกเมลดขาวฟางเปนภรรยาไดกเพราะความ

เฉลยวฉลาดของเขานนเอง

63. แมผฉลาด (늙은 어머니의 지혜) กาลครงหนงนานมาแลว ทประเทศเกาหลเคยมธรรมเนยมทเรยกวา โครยอจง ซงออกเปนกฎหมายใหลกพาพอแมชราทมอาย 70 ปไปทงไวในถาบนภเขาใหอดตาย มชายคนหนงซงมมารดอายครบ 70 ป เขาจงจาใจตองนามารดาไปทงตามกฎหมายของสงคมนน วนทแบกมารดาไวบนชเกและปนภเขาไปเพอพามารดาไปทง เขาสงเกตเหนวาแมกาลงหกกงสนแลวทงไวบนทาง เขาจง

186

ถามมารดาวาทาเชนนนทาไม มารดาตอบวาเพอไมใหบตรชายหลงทางตอนขากลบ บตรชายนาตไหลพราก ตดสนใจพามารดากลบบาน เขาคดวายอมถกสงคมลงโทษดกวาทงมารดา พอกลบถงบานเขาขดโพรงไวในสวนหนาบานและใหมารดารซอนอยทนน ตอมาวนหนง บานเมองมปญหา

วกฤต คอเมองจนเสนอปรศนามาใหเกาหลไขปญหาแตไมมใครสามารถ แกได ปรศนานนมอยวา ทาอยางไรใสฟกทอง ใบใหญในขวดทมปากเลกกวาฟกทอง ได พระเจาแผนดนเกาหลประกาศทวประเทศหาคนทสามารถไขปรศนา ชายหนมทราบประกาศจงกลบมาถามมารดา มารดากตอบอยางงายดายวาเอาดอกตมของฟกทอง ใสลงไปในขวดตอนฤดใบไมผล เมอถงฤดใบไมรวง มนจะเจรญเตบโตเปนผลฟกทอง เขาจงไปไขปรศนาและไดรบรางวลใหญกลบมา ตอมา เมองจนกสงทอนไมทมรปทรงทอนบนและทอนลางเหมอนกน ใหทายวาทอนไหนคอราก ชายหนมกลบมาถามมารดา มารดากตอบใหเอาไปลอยนา ทอนไหนจมนามากกว า ทอนนนคอราก เขาไขปรศนาไดอครง ตอมา เมองจนสงววตวเมยทมรปรางหนาตาเหมอนกนไมมผดมาสองตว แลวใหทายวาตวไหนคอแมและตวไหนคอลก ชายหนมนาคาตอบจากมารดา ไปบอกพระเจาแผนดนวา ใหววทงสองตวอดกนเปนเวลา 3 วนแลวคอยใหอาหารมน ตวไหนรบออกมากนกอนคอลก สวนตวไหนคอยใหอกตวหนงกนกอนนนแหละคอแม พระเจาแผนดนทรงชนชมในความเฉลยวฉลาดของเขา ชายหนมกมลงกราบแลวรองไห สารภาพวาตนไดกระทาผด ทจรงแลว คาตอบทงหลายมาจากความเฉลยวฉลาดของมารดาตน พระองคทรงซาบซงในความกตญ ของชายหนมและยกยองความเฉลยวฉลาดของมารดาผชรา จงทรงยกเลกกฎหมายโครยอจงในประเทศเกาหล 64. รมกบรองเทาฟาง (우산과 짚신) กาลครงหนงนานมาแลว หญงนางหนงมบตรชายคนโตเปนพอคารมและบตรชายคนเลกเปนพอคารองเทาฟาง นางมกจะวตกกงวลอยเสมอวาบตรชายทงสองทเปนพอคานนจะขายดหรอไม จนวนหนง หลงจากฤดฝนอนยาวนานผานพนไป เพอนบานมาเยยมนางแลวทกวาอากาศด แตนางกลบมสหนาวตกกงวลแลวบอกวาเปนหวงบตรชายคนโตจะขายรมไมคอยได อาทตยตอมา ฝนตกลงมาอก เพอนบานแวะมาเยยมนางอกถามอยางดใจวาฝนตกแลวเธอจะหายหวงบางหรอยง นางกยงคงมสหนาวตกกงวลเชนเคย บอกวาใครจะซอรองเทาฟางมาใสยาโคลนกน เปนหวงบตรชายคนเลกจขายรองเทาไมได เพอนบานเหนนางเปนทกขไมวาฝนจะตกหรอแดดจะออก จงแนะนาใหนางคดในมมกลบวา วนไหนฝนตกกใหคดถงบตรชายคนโตวาจะขายด และวนไหนแดดออกใหคดถงบตรชายคนเลกทจะขายด นางจงเรมมองโลกในแงดและไมวตกกงวลตลอดเวลาอกตอไป 65. รงเรองเพราะลกมบญ วาสนา (내 복에 산다)

187

กาลครงหนงนานมาแลว มเศรษฐคนหนงมแตบตรสาว 3 คน ไมมบตรชาย วนหนง เศรษฐเรยกบตรสาวทงสามมาแลวถามวาอยดมสขเพราะใคร บตรสาวคนโตกบคนทสองตอบวาเพราะบดา แตคนสดทองกลบตอบวาเพราะตนเอง เศรษฐรสกโมโหมาก จงพาบตรคนสดทองออกไปทตลาดแลวยกใหหนมขายถานรบไปเปนภรรยา บตรสาวคนสดทองกไมวาอะไร เธอเดนตามชายหนมขายถานไปอยางเงยบ ๆ ทงสองปนเขาสงและเดนเขาไปในปาลก จนถงบานโชกาซงมารดาของชายหนมกาลงหงขาวรอบตรชายอย หญงสาวกรบไปชวยมารดาทากบขาว และคางคนทบานโชกานน วนรงขน ชายหนมไปเผาถานทเตาเผา หญงสาวกทาความสะอาดหองและซกผาให จากนน เตรยมอาหารกลางวนแลวทนใสหวไปใหสามรบประทานแลวนงเฝา เตาเผา เหนหนาเตามเสาและมกอนหนใหญวางอยบนเสาเตยนน หญงสาวเหนกอนหนนนมสเหลองเหมอนทองคา จงเดนไปถด ปรากฏวาเปนทองคาจรง ๆ เธอจงบอกใหชายหนมหยดเผาถานแลวนาหนนนไปขาย ชายหนมไมยอมและบอกวาไมเผาถานกไมมรายได แตหญงสาวกสามารถพดใหเขายอมจนได เธอบอกใหเขานากอนหนนนไปวางขายทตลาดแลวรบเงนเทาทคนซอใหมากพอ ชายหนมทาตามและไดเงนทองหลายหบกลบมา ครอบครวหนมเผาถานลงจากภเขาและซอทดนหลายไร ปลกบานใหญโตอยทนน หลงจากนน หญงสาวกสอนหนงสอใหสามเปนเวลา 3 ป หนมเผาถานมความรเปนซอนบสงางาม วนหนง หญงสาวคดถงครอบครวจงสบขาวด กทราบวาครอบครวเดมของเธอลมละลายและยายไปอยทใดไมมใครร หญงสาวเปนหวงครอบครว จงจดงานเลยงใหญสาหรบคนขอทานทวประเทศ มคนขอทานมารวมเตมบาน และในนน มบดามารดาของนางอยดวย หญงสาวจงเชญบดามารดาเขาไปในหองแลวเลยงอาหารเปนพเศษ พอบดามารดารบประทานจนอมแลวจงจาหนาบตรสาวตนได ทงสามคนรองไหดวยความดใจ หลงจากนน บตรสาวคนสดทองกเลยงดบดามารดาอยกนอยางมความสขเพราะบญวาสนาของบตรสาวตลอดไป 66. ลกกตญญกบหวโสม (효자와 동삼) กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยากตญ คหนง มารดาสามปวยหนก ไมมยาใดรกษาใหหายได

วนหนง มพระรปหนงมาบณฑบาตแลวบอกวาใหตมบตรชายใหมารดารบประทานแลวจะหายปวย

สามภรรยาเศราใจทตองเสยบตรชายทรก แตกตดสนใจจะตมบตรชายใหมารดารบประทานเพราะบตรนนมใหมไดแตมารดามเพยงคนเดยวในโลก ทงสองเอาบตรชายใสลงไปในหมอแลวตม แตสกพกเขากเหนบตรชายทถกตมเดนเขามาในบาน สามภรรยากเปดฝาหมอด พบหวโสมขนาดใหญอยในนน นนคอของขวญจากเทพเจาซนซนทแปลงรางเปนพระมากบอกสตรยา เมอมารดาสามดมนาโสมตมแลวกหายปวยทนท 67. ลกกตญญไดด (복받은 효자)

188

กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยาคหนงอาศยอยกบมารดาสาม ทงสามและภรรยาเปนคนกตญ วนหนง ขณะทสามออกไปตดฟนในปา ภรรยากาลงซกผา เมอซกแลวตองเอาผาลงไป ตมในนาตมฟางเพอกนเหาซงมชกชมมากในสมยโบราณ ระหวางตมผาในหมอใหญ หญงสาวลกสะใภตองออกไปทาไร จงฝากมารดาสามใหดแลลกนอย มารดาซงมอายมากนงเลนอยกบหลานสกพก กปวดปสสาวะขนมา จงเขาหองนาโดยทงหลานไวทหนาหอง ขณะทยาไปหองน า หลานกเดนเตาะแไปมา แลวเสยหลกตกลงไปในหมอตมผาทต งไวเสยชวตทนท ยากลบมาเหนหลานเสยชวตรสกเสยใจมาก จงนงรองไหโทษตนเองอยตลอดเวลา พอถงคา ลกสะใภกลบมาจากไร ทราบเหตการณทเกดขน แทนทจะรองไหดวยความโศกเศราทตองเสยบตรไป แตกลบไปปลอมโยนมารดาสาม บอกวาบตรนนมอกเมอไรกได อยาเสยใจ ขณะนน สามกลบมาจากทางาน ภรรยาจงเลาเรองทเกดขน สามกปลอมโยนมารดาของตนวาอยาเสยใจ เพราะมารดาสาคญกวาลก ลกมใหมได แลวนาศพลกฝงทภเขา เมอถงททเหมาะสม สามกเร มขดดนเพอฝงลก มเสยงจอบกระทบกบของแขง เขา

จงขดตอไป และพบทองคากบเงนทองมากมายฝงอยทนน ขดเทาไรกไมหมด ในขณะทขดเงนทอง

อย กมเสยงเดกไออยขาง ๆ ปรากฏวาลกทตายไปนน ไดฟนคนชพขนมาอยางนามหศจรรยเปนเพราะสวรรคซาบซงในความกตญ ของสามภรรยา จงบนดาลใหลกฟน สามแบกลกกบทรพยสมบตมากมายกลบบาน และใชชวตอยางมความสข 68. ลกกตญญทาใหภรรยากลบใจ (아내 마음 돌이킨 효자) กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยาคหนงอยกบบดามารดาของสาม สามเปนพอคาจงตองออกไปทางานนอกบานเปนสวนใหญ ภาระทจะตองดแลบดามารดาจงตกอยกบลกสะใภ วนหนง แมสามเสยชวต ปญหาทตามมากคอ ลกสะใภตองดแลบดา หนกกวาเกา วนเวลาผานไป บดากเกยจครานขนทกวน ยงไมมแมสามทเคยชวยดแลแลวยงเกบตวอยในหองจนหองเหมนและสกปรก ลกสะใภไมพอใจบดาสาม เธอมกจะบนอยคนเดยววาชายชราไรประโยชนนนเมอไรจะตายเสยท ลกสะใภบนมากขนทกวนและใหบดากนอาหารนอยลงเพอใหถายนอยและตายเรว ๆ เมอบตรชายกลบมาจากงานกแอบไปถามบดาวาตองการอะไรหรอไม บดากระซบบอกวาอยากทานขาวใหอมสกท บตรชายไดยนเชนนนกเสยใจอยางยงแตหากตนโกรธภรรยา กจะทาใหภรรยายงเกลยดบดามากขนและไมดแลบดา จงคดวธแกปญหา โดยวนหนง เขาไปกระซบบอกภรรยาวา หมน ทภาคเหนอ มคนจนลงมาซอคนแกไปมาก แตตองเปนคนแกทอวนทวนผวพรรณดจงจะซอ ภรรยามททาสนใจขนมาทนท สามบอกภรรยาใหดแลบดาและเลยงอาหารด ๆ สกปหนงแลวคอยพาไปขายใหกบคนจน ตนเองกเบอทจะเลยงคนแกเตมท ภรรยากเหนดวย หลงจากวนนน ลกสะใภกเปลยนไป เลยงแตอาหารด ๆ ทบดาชอบและเอาใจใสเปนพเศษ บดารสกดใจและรบประทานอยาง

189

เอรดอรอย ประมาณ 3 เดอนผานไป บดากอวนทสนขน ไมเปนคนแกทนงหมดอาลยตายอยากอยในหองอกตอไป บดารสกขอบคณลกสะใภและเรมทางานชวยเหลอเธอ ออกมากวาดลานหนาบานบาง ดแลหลานบาง ทาไรไถนาบาง ตกอจจาระทหองสวมมารดพชผกสวนครวบาง ถงแมวาลกสะใภจะหามปราม แตบดากชวยทางานอยทกวน เวลาผานไป 1 ป สามกมาบอกภรรยาวาตอนนบดาอวนขนผวพรรณดแลว นาจะพาไปขายใหกบคนจนได ภรรยาไดฟงกลบโมโหสามแลวบอกวา

ไมไดเดดขาด บดากลายเปนคนแกใจดและมนาใจ ชวยตนไดมากกวาสามหลายเทาดวยซา สามยมใจ หลงจากนนมา ทงสามภรรยากดแลปรนนบตบดาเปนอยางดและอยดวยกนอยางมความสขตลอดไป 69. ลกกตญญหาสตรอเบอรในฤดหนาว (겨울 딸기 구한 효자) กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยากตญ อาศยอยกบมารดา ซงปวยห นก กนยาด ๆ ขนานใด ๆ กรกษาไมหาย วนหนง มารดาบอกแกบตรชายของตนวา กาลงจะตาย รสกวาหากไดกนสตรอเบอร กคงจะหายปวย แตชวงนนเปนฤดหนาว จะหา สตรอเบอรทไหน ตองรอไปอยางนอยอก 3-4 เดอน แตบตรชายกอยากใหมารดากนสตรอเบอร จงฝากภรรยาใหดแลมารดาไวใหด จากนนกออกเดนทางไปหาสตรอเบอรทภเขาลก เขาเดนทางอยหลายวน วนหนง ขณะทอยในปาลก เขา ไดพบสตรอเบอรสแดงสดสามลกโผลจากเถาซงถกปกคลมดวยหมะ เขารสกดใจมากจงรบเกบมาใหมารดารบประทาน พอมารดารบประทานสตรอเบอรสามลกกหายปวยอยาง นาอศจรรย มารดาบอกวานนคงเปนของขวญจากสวรรคทซาบซงในความกตญ ของบตรชายอยางแนนอน หลงจากวนนนเปนตนมา บตรชายกตญ กไดรบการยกยองเปนลกกตญ ของหมบานและครอบครวของเขากอยกนอยางมความสขตลอดไป 70. ลกพลบเดอนพฤษภาคม (오뉴월 홍시) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมกตญ คนหนงอาศยอยกบมารดาอายเกอบ 80 ปซงมโรคประจาตว แมวาหาหมอเกง ๆ มารกษาหรอใชยาหลาย ๆ ขนาน กรกษาไมหาย จนวนหนง ขณะทชายหนมกาลงปอนขาวมารดา มารดาบอกวาตนจะมชวตอยอกไมกวน กอนจะจาก โลกนไป อยากจะชมรสชาตพลบสกของโปรด แตเวลานนเปนเดอนพฤษภาคม ซงไมมพลบ ฤดพลบสกคอฤดใบไมรวงหรอตนฤดหนาว ตองรออกประมาณ 5-6 เดอนจงจะหาลกพลบสกได แตชายหนมมความกตญ สง จงตดสนใจไปหาพลบสกมาใหมารดารบประทานใหไดกอนมารดาจะเสยชวต เขาออกเดนทางไปทปาลกภเขาสงเพอทจะหาพลบสก เดนทางอยหลายวน จนกระทงวนหนง เขา

เทยวหาพลบสกจนพระอาทตยตกดนและมดลง ขณะนนเขากเหนประกายแสงอยขางหนา นนคอ

190

แสงจากดวงตาของเสอ ชายหนมตกใจและรสกกลว แตเมอยงหาพลบสกไมได ถงจะกลบบานกคงทาใหมารดาผดหวงอยด ชายหนมจงคดวาใหเสอจบตวเขากนเสยยงจะดกวา ดงนนเขาจงบอกใหเสอมาจบตวเขาไปกน ทนใดนน เสอกลบหมอบลงแลวหนมาทางชายหนม เหมอนบอกใหชายหนมขนขบนหลง พอเขากระโดดขนข เสอกเรมวง วงไปทงคนโดยทเขากไมรวาไปทางไหน จนกระทงถงหนาประตบานหลงใหญหลงหนง เสอหมอบลงเพอใหเขาลงจากหลง เขาคดวาคงตองคางคนทบานหลงนจงรองเรยกถามหาเจาของบาน เจาของบานกอนญาตใหเขาคางคนแลวเชญไปทหองรบแขก พอด วนนนเปนวนทครอบครวทาพธเซนไหวบรรพบรษ เจาของบานจงนาอาหารเซนไหวออกมาเลยงเขา ในสารบอาหาร มสงทสะดดตาชายหนม กคอพลบสก ชายหนมถามวามพลบสกในฤดใบไมผลไดอยางไร เจาของบานอธบายวาเขาฝงพลบสกตอนฤดใบไมรวงปละประมาณ

200 ลกเพราะเปนของโปรดของบดาตน จงสามารถรบประทานไดตลอดป ชายหนมรสกดใจและคดถงมารดาจงรบประทานอาหารไมลงไดแตนงรองไหใหฟง เจาของบานถามเหตผล ชายหนมจงเลาเรองทงหมด เจาของบานประทบใจในความกตญ ของชายหนม จงหอพลบสกหลายลกใหเขาเอากลบไปใหมารดา เขาขอบคณเจาของบานแลวออกมา เสอกยงรอเขาอยหนาประต เขาจงขเสอกลบบานไดอยางรวดเรว พอถงบานเปนเวลาไกขนพอด ชายหนมนาพลบสกไปใหมารดารบประทานอยางเอรดอรอย มารดาอยไดอกไมกวนกเสยชวต หลงจากมารดาเสยชวต ชายหนมกทาพธศพใหดทสด แตวนทแบกศพมารดาไปฝงบนภเขา บงเอญฝนตกหนก ทาใหนาจากลาธารล

ตลงทวมหนาบาน ไมสามารถเดนลยนาไปทภเขาได เขาจงอธษฐานออนวอนพระเจา พออธษฐานไสกพก นาททวมกคอย ๆ ลดลงจนแหง ทาใหเขาสามารถฝงศพมารดาไดอยางด ทงนเปนเพรา

สวรรคประทบใจในความเปน “ลกกตญ ”ของเขานนเอง 71. ลกสะใภกตญญกบเสอ (효부와 호랑이) กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยาคหนงอยกบบดาสาม ถงแมวายากจนแตกมความสข โดยเฉพาะอยางยง ลกสะใภมความกตญ ตอบดาสามมาก วนหนง บดาไปตดฟนทภเขาลก แตถงคาแลวกยงไมกลบมา ลกสะใภเปนหวงจงอมลกนอยออกไปตามหาบดา เธอเดนตามหาบดาอยนาแตกไมพบ จนถงเนนเขาทอยในปาลก ลกสะใภเหนแสงสเขยว เรอง ๆ กตกใจเพราะนนคอแสงจากดวงตาของเสอดราย เธอเหนบดากาลงจะถกเสอตะครบกน จงรบวงไปปกปองบ ดาแลวขอรองเสอ จะยอมใหกนลกของตนเองแทนบดา แลวหญงกวางลกนอยลง แบกบดาสามวงลงมาจากภเขา พอถงบาน ลกสะใภกรองไหดวยความรสกผดในฐานะแมททงลก ยามเชา บดาสามฟนคนมาจากสลบ ทงครบวงไปหาลกในปา แตเสอกบลกนอยของนางหายไปเสยแลว ทงสองจงเดนกลบมาอยางสนแรงและดวยความเสยใจอยางยง ระหวางทาง พวกเขาไดยนชาวบานพดกนวาทหนาบานเศรษฐคม มทารกมาจากไหนไมร นอนอยบนกองฟางขาวทเพงเกบเกยวเสรจ พอไดยนดงนน บดากบ

191

ลกสะใภรบวงไปทบานเศรษฐคมทนท ทารกนนเปนลกนอยของนางทถกเสอเอาตวไปนนเอง หญงสาสวอมลกดวยความดใจ เศรษฐคมถามวาทาไมเดกจงมาอยทน หญงสาวกเลาเรองใหฟง เศรษฐ

คมบอกวาสวรรคคงซาบซงในความกตญ ของนางจงชวยชวตเดกไว กองฟางขาวทเดกนอนอยกตองเปนของลกสะใภยอดกตญ ดวยเชนกน เศรษฐจงมอบขาว 100 กระสอบเปนของขวญแหงความกตญ ใหแกหญงสาว 72. ลกสะใภกลบใจ (마음 고친 며느리) กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยาคหนงอาศยอยบดาสาม แตภรรยาเปนคนเกลยดชงบดาสามมาก แมสามจะสงสอนและดวาใหเลยงดบดาด ๆ ภรรยากไมยอมฟง อาหาร ไมจดหาใหบดาสามกน จนวนหนง สามคดหาวธทจะแกปญหา จงบอกภรรยาวาตนไดยนคนเขาพดกนวาหาก เผาเกาลดใหคนแกกนประจาไมถงปคนแกกจะตาย จากนน เขาซอเกาลดมาใหภรรยากระสอบหนง ตงแตวนนน ภรรยากอตสาหเผาเกาลดใหบดาสามรบประทานวนละ 5-6 เมดทกวน แถมยงเลยงอาหารทมรสชาตอรอยโดยคดวาจะทาใหบดาสามอยไดไมนาน สวนบดาสาม เมอไดกนอาหารอรอยกบเกาลดของโปรดทกวนกซาบซงในความกตญ ของลกสะใภ จงเรมชวยงานบานลกสะใภตงแตการขนผามาซกทรมแมนา สขาวโดยใชครกกระเดองซงเปนงานหนก เวลาผานไปหลายเดอน บดาสามแขงแรงมากขน ชวยงานลกสะใภไดมากขนอก วนหนง สามมาบอกภรรยาวา มคนจะมาซอคนแกอวน ๆ ทตลาด เขาจงบอกภรรยาใหพาบดาไปขาย แตภรรยากลบไมยอม บอกวาบดาชวยทางานเธอทกวน หากไมมบดา เธอกอยไมได และกาลงคดวาจะใหหยดกนเกาลด สามหวเราะแลวบอกวาใหเขากนตอไปเถอะ จากนน สามกเลาแผนการของตนทงหมดใหภรรยาฟง ทกคนในครอบครวจง

มความสขตลอดไป 73. ลกสะใภกลายเปนบตรสาว (며느리 딸 삼기) กาลครงหนงนานมาแลว มซอนบ คนหนงนามสกลผก เขาอานหนงสอและศกษาปรชญาจนอยางลกซงแตไมมโชคทจะไดเขารบตาแหนงราชการ ผกซอนบมบตรชายคนหนง แตไมกลาจะไปขอภรรยาใหบตรชายเพราะความยากจน เพอนบานจงชวยกนหาหญงสาวทเรยบรอยและขยนมาให หลงจากไดลกสะใภมาอยกนอยางมความสขไดไมถงป บตรชายของผกซอนบกลมปวยโดยไมร

สาเหตและเสยชวตไปอยางกะทนหน ผกซอนบรสกเสยใจมากทสญเสยบตรคนเดยวไป ไมมผสบสกล หมดหนทางทจะดารงชวตตอไปไดเนองจากขาดเสาหลกของครอบครว แตลกสะใภนน ทง ๆ ทเสยใจยงกวาบดาสามดวยเสยสามไปในปเดยว ไมสามารถไปเรมตนชวตใหมได เธอกยงคงขยนทางานปรนนบตบดาสามเปนอยางด เธอทางานทกอยางไมวาจะรบจางเยบผา ซกผา และสขาว

192

สวนผกซอนบทอานแตหนงสอมาตงแตหนมกทาไดแคอานหนงสออยในหองหรอไมกกวาดบานเทานน อยมาวนหนง ลกสะใภเสนอความคดเรองยายบานไปหมบานอนเพอเรมตนชวตใหม บดาสามกเหนชอบดวย ทงสองจงเกบของออกเดนทาง พอถงยอดเขาแหงหนง ลกสะใภขออนญาตถกผมเปยยาวเหมอนสาวทยงไมไดแตงงาน เนองจากวาหากคนอนเหนทรงผมตนเองทเกลามวยไวจะเขาใจไดวานางแตงงานแลว อาจเกดความเขาใจผดในความสมพนธระหวางบดาสามกบนางได บดาสามกเหนดวย นางจงปลอยผมแลวถกผมเปยยาวเหมอนหญงสาวทยงไมไดแตงงาน ทงสองคนเดนทางตอไปอกหลายวน จนไปถงโรงเตยมใหญทสดของหมบานแหงหนง ทนนมคนเดนทางไปสอบควากอมาแวะพกอย บดาสามกบนางตดสนใจจะคางคนทนน พอนางเกบของไวในหองแลว กออกมาอาสาชวยงานเจาของโรงเตยม ทง ๆ ทไมมใครสง นางตกนา จดไฟเตมฟน จดสารบ และลาชาม นางเปนคนทางานเรวและเรยบรอย จงเปนทพอใจเจาของโรงเตยม พอตกคา เจาของโรงเตยซงเปนหญงชรากชวนนอนทหองตนดวยกน นางกไปชวยทางานเยบผาจนเรยบรอยหมด เจาของโรงเตยมชนชอบในฝมอนาง จนไมอยากจะใหนางเดนทางตอ ในทสด บดาสามกบนางกตองพกอยทโรงเตยมอก หลายวนตอมา ขาวเรองการทางานเรยบรอยและมฝมอดในการเยบผาของนางกบนกปราชญผเปนบดานนกราลอไปทวหมบาน วนหนง ขนนางชนสงของหมบานสงแมสอมาขอนาใหแตงงานกบบตรชายของตน แตนางปฏเสธเพราะเปนหวงบดา แมสอจงไปพดกบบดาและไดรบอนญาต หลงจากนางแตงงานกบบตรชายขนนาง แลวนางกปลกบานหรหราใหบดาสามเดมอย บดาสามเดมสามารถมเวลาอานหนงสอและศกษาคนควาไดดงใจ บดาแตงงานมภรรยาใหมดารงชวตอยางสขสบาย สวนลกสะใภทไดเปนลกสะใภขนนางชนสงนนกดแลทงสองครอบครวอยางดทาใหตระกลรงเรองยงขน 74. ลกสะใภชนะมารดาสาม (시어머니 누른 며느리) กาลครงหนงนานมาแลว มเศรษฐคนหนงอาศยอยกบภรรยาและบตรชายสามคน ชวตเขาสมบรณพนสขดวยเงนทองและยงมบตรชายสามคนซงเรยนหนงสอเกงและมารยาทด เวนแตภรรยาของเขาซงชอบดดาและสรางความราคาญแกลกสะใภ เหตนทาใหลกสะใภคนโตกบคนทสองทนไมไหว ตองหนออกจากบานไป ขาวนลอกนไปทวหมบาน จนไมมหญงใดอยากเปนสะใภของครอบครวน ทาใหบตรชายคนสดทองไมสามารถแตงงานได จงตองปดประกาศหาหญงสาวหมบานอน วนหนง หญงสาวฐานะยากจนคนหนงทอาศยอยในหมบานใกลเคยงไดทราบขาวน จงมาขออนญาตบดามารดาใหตนแตงงานกบบตรชายคนสดทองของเศรษฐนน ตอนแรก บดามารดาของหญงสาวไมยอมเพราะไมอยากจะใหบตรสาวลาบาก แตหญงสาวกยนยน ในทสดกไดแตงงาน หลงงานแตงงาน ชวตอนทกขยากของลกสะใภคนสดทองกเรมตนขน มารดาสามตามลกสะใภไปทกทและจจในทกเรอง ดดาทกนาท ตเตยนทกเวลา ไมวาจะอยตอหนาใคร แมเศรษฐจะหามปรามกตาม

193

ลกสะใภอดทนทาตวเหมอนใบกนนาผง (เปนสานวนเกาหล หมายถงไมพดไมจาอะไรทงสน) ทาหนาทของตนไปวน ๆ ถงเวลากหงขาว ซกผา เตรยมพธกรรมตาง ๆ ของตระกล ดวยความทเธอเปนคนขยนและทางานเกง จงเปนทชนชอบและรกใครของสมาชกทกคนครอบครวยกเวนมารดาสาม คนในครอบครวยงชม มารดาสามกยงดา อยมาวนหนง ทกคนออกไปทาธระนอกบานเหลอแตลกสะใภกบมารดาสาม มารดาสามกคดจะฉวยโอกาสนจจ และใชคาหยาบคายดวาลกสะใภยงขนกวากอน แตพอนางดา ลกสะใภทเคยเงยบเรยบรอยมมารยาทนน กลบกระชากผมนางแลวโขกศรษะนางกบพนครว นางงงจงตะโกนใสลกสะใภแลวพยายามจะต แตกลบถกลกสะใภทบตทารายอยางหนก เมอทกคนกลบมา มารดาสามจงรองตะโกนเสยงดงวาลกสะใภซอมตน แตทกคนกคดวานางใสรายลกสะใภอกแลว จงไมมใครสนใจหรอเชอนาง ลกสะใภกทาตวเหมอนไมมอะไรเกดขน ทาใหคนในครอบครวยงไมสนใจเชอถอมารดาสาม เหตการณนเกดขนทกวน จนมารดาสามเขดขยาดไมกลาจะดวาลกสะใภอก สวนลกสะใภกปรนนบตบดามารดาและดแลครอบครวอยางดเปนปกต ในทสด ทงครอบครวกใชชวตอยางมความสขไดตลอดไป 75. ลกสะใภผายลม (방귀쟁이 며느리) กาลครงหนงนานมาแลว มหญงสาวคนหนงชอบผายลม เมอถงเวลาสมควรแตงงาน เธอจงไดแตงงานและเขาไปอยทบานสาม มารดาของนางขอรองเธอใหระวงเรองผายลม หญงสาวจงพยายามกลนไว จนหนาซดเหลอง บดามารดาของสามตกใจถามวาเปนอะไร ลกสะใภจงสารภาพวาพยายามกลนผายลม บดามารดาสามรสกเหนใจจงอนญาตใหผายลม กอนทจะผายลมลกสะใภบอกใหบดาเกาะเสาบาน มารดาจบฝาหมอ และสามจบประตไว พอลกสะใภผายลมครงหนง แรงลมทผายออกมาทาใหบดาสามหมนรอบเสาสามรอบ มารดาตกลงไปในหมอ และสามถกแรงลมจนกระเดนออกจากหองไป บดามารดาสามตกใจในแรงลมทผายออกมา จงตดสนใจใหลกสะใภเกบขาวของกลบไปอยบานเดม ลกสะใภจาใจตองเกบของกลบบาน ระหวางเดนทางกลบบาน บดาสามกบลกสะใภกาลงนงพกอยใตตนสาลสง บนนนมลกสาลนารบประทานหอยอย แตเออมมอไมถงเพราะสงเกนไป บดาสามบอกวามนนากนมาก ลกสะใภกบอกวาตนจะเกบให พดเสรจแลวหนกนไปทางตนสาลแลวผายลมอยางแรงครงหนง ทนใดนน ตนไมไหวสะเทอนและลกสาลกรวงลงมาเปนจานวนมาก บดาสามเหนดงนนกหวเราะและบอกวาแรงผายลมของลกสะใภกมประโยชนเหมอนกน ในทสด ลกสะใภกสามารถกลบมาอยบานกบสามอกครงและเกบผลไมขาย อยกนอยางสขสบายตลอดไป 76. เลบมอเลบเทาเปนตวตนคนท 2 (손톱 발톱의 중요성)

194

กาลครงหนงนานมาแลว สมยทนกศกษาชอบออกไปหาความสงบตามภเขาและอาศยอยในวดตามลาพง เพอทจะมสมาธดหนงสอเตรยมสอบชงตาแหนงขนนางในเมองหลวง มนกศกษาหนมคนหนงออกจากบานไปอานหนงสออยทวดบนภเขา ครบสามป จงไดกลบบาน แตพอถงบาน ปรากฏวามชายหนมทรปรางหนาตาและพดจาทาทางเหมอนกบเขาไมมผดมาอยทบานแทนเขา บดามารดาญาตพนองตางกเชอวาชายหนมคนนนเปนตวจรงและเขาเปนตวปลอม เขาพยายามอธบายเทาไรกไมมใครเชอ ชายหนมตวปลอมกลบบอกวาชายหนมตวจรงเปนสนขจงจอกพนปแปลงตวมาจงพยายามไลออกจากบาน เมอครอบครวพจารณาเปรยบเทยบคนทงสองแลว เหนวาไมมอะไรแตกตางกนเลย แมแตแผลเปนกเหมอนกน แตเมอครอบครวถามวาในบานมถวยชามกใบ ชายหนมตวจรงทจากบานไปนานกลบตอบไมได จงถกไลออกจากบาน เขาเดนออกจากบานมาดวยความเสยใจ กพบพระสงฆรปหนง พระรปนนรเรองทงหมดทเขาถกขโมยราง จงถามวาเคยตดเลบทงไวทไหนบาง ชายหนมตอบวาทกอนหนใหญรมแมนาสายหนงหนาวด พระสงฆอธบายวา คงเปหนทกนเลบมอเลบเทาทมวญญาณของเขาแลวแปลงรางเปนเขา พระรปนนจงบอกวธแกให ใหชายหนมตวจรงซอนแมวตดตวไวและปลอยแมวตอหนาชายหนมตวปลอม ชายหนมตวจรงทาตาม แมวไดไลตะครบและกดชายหนมปลอม ชายหนมปลอมดนอยนาน ในทสดกกลายรางเปนหนพกตวใหญนอนตายอย ดวยเหตน คนเกาหลจงหามตดเลบมอเลบเทาแลวทงไมเปนท เพราะเลบมวญญาณมนษยอย 77. เลอกลกสะใภ (며느리 고르기) กาลครงหนงนานมาแลว มพนองสองคนอยในตระกลยงบน 1 ครอบครวพรารวยแตครอบครวนอยากจนมาก ยงนองไมไดรบตาแหนงราชการและไมมไรนากยงยากจนลงไปเรอย ๆ ครอบครวนองมบตรชายคนหนงซงฉลาด แตถงจะเรยนเกงกไมสามารถรารวยไดหากไมไดรบราชการ นองจงเปหวงอนาคตของครอบครวและหวงจะไดลกสะใภเฉลยวฉลาดมาชวยทาใหทางบานมฐานะดขน วนหนง เขาคดหาเลอกลกสะใภโดยการทดสอบปญญา เมอตดสนใจแลวจงปดประกาศวา หากสาวคนใดสามารถใชขาวสารแค 3 ชามเลยงคนทงครอบครวเปนเวลา 1 เดอนได กจะรบเปนลกสะใภ ไมวาหญงคนนนจะมาจากตระกลใดหรอมฐานะอยางไรกตาม สาวชนกลางกบชนตาถอวาเรองนเปเรองทาทาย หากทาสาเรจจะมโอกาสเปนลกสะใภตระกลยงบน เปลยนชนชนของตนเอง แมวายงบนครอบครวนจะมฐานะยากจนกตาม จงมหญงสาวหลายตอหลายคนมาสมครและเขารบการทดสอบแตไมมใครสามารถสอบผานไดสกคน ทกคนเสนอวธประหยดบาง ทาขาวตมบาง ตมกบพชบาง แตกไมสามารถทาสาเรจแมเพยงครงเดอน แตแลววนหนงก มสาวจากชนชนสามญคนหนง

1양반 (yangban) : ชนชนสง, ผ ด

195

มาสมคร ครอบครวยงบนคดวาคราวนกคงเสยขาวเปลาแน ๆ แตสาวคนนตางกน เธอนาขาวมาหงอยางเตมทจนกนวนเดยวหมด หลงจากนนไปหาผาจากหมบานมารบจางเยบเพอหาเงนเลยงครอบครว สามารถมอาหารเอรดอรอยใหแกครอบครวไดทกมอ เวลาผานไป 1 อาทตย หญงสาวคนนนกไดรบเลอกเปนลกสะใภของตระกล หลงแตงงาน ความขยนและความฉลาดของลกสะใภกเลยงครอบครวไปไดเพยงวน ๆ เทานนเอง เธอคดวาตองทาอะไรสกอยางเพอใหครอบครวรารวยขน จชวนสามไปขอทงนาจากบานของลงซงรารวย แตสามไมยอม บอกแตวาลงตระหนทสด เธอจงขอใหสามจบงเหลอมมาตวหนง แลวนามาไวในหองเกบของ ตกนาบรสทธมา จดเทยนและอธษฐานเชเยน เหมอนกบเซนไหวเจาท วนรงขนเปนวนเกดบดาพอด ลกสะใภใชเงนทเกบไวทงหมดมาซออาหารเครองดมแลวเตรยมตวตอนรบแขก พอญาตพนองจากบานลงมาเหนกตกใจถาม ครอบครวนองกตอบวาเพราะลกสะใภพวกเขาไมตองเปนหวงเรองอาหารการกนอกแลว ทนใดนน ลงกเหนลกสะใภของนองชายกาลงไหวหองเกบของอยจงเขาไปถาม หญงสาวตอบวา วนทตนแตงงานเขาบานน กฝนเหนงเหลอมซงเปนเจาทบานกาลงยายเขามาในบาน ตนเชาขนมากเหนงเหลอมจรง ๆ จงเคารพกราบไหวอยทกวน ลงไดฟงดงนนกตกใจและกงวลขนมา เพราะหากเจาท บานยายมาจรง หมายความวาความมงมศรสขของบานตนกตองยายมาทบานนองชายเชนกน และเทาทเหนกดเหมอนบานนองชายจะรงเรองขนจรง ๆ ลงจงของเหลอมคน แตหญงสาวบอกวาไมสามารถคนใหไปเปลา ๆ ได ลงจงยอมยกทงนา 10 ไรใหและเอางเหลอมคนไป หญงสาวยนดตกลง หลงจากนน เธอจงสงใหครอบครวเลาโจษขานความมนาใจของลงใหชาวบานพดตอ ๆ กนจนทาใหลงเกดควาปลมใจ อกทงตงใจทานาจนไดผลเกบเกยวมากมาย หลายปผานไป หญงสาวไปสารภาพกบลงวาตนเองทาอบายโกหกลง จงขอสงคนทงนาทง 10 ไร แตลงยมไมถอสาโกรธเคอง กลบมอบทงนาเปนรางวลใหแกความเฉลยวฉลาดของเธอ ในทสด ครอบครวพชายกบครอบครวนองชายกรกใครปรองดองกนและอยกนอยางรารวยมความสขตลอดมา 78. แลกววกบพลบ (감과 바꾼 소) กาลครงหนงนานมาแลว มชาวนานามสกลคมกบสกลผกอาศยอยในหมบานเดยวกน คมเปนคนขยนหมนเพยรและใจบญ สวนผกเปนคนโลภมากและชอบใชปญญาเพอเอาเปรยบ ผอน คมปลกตนพลบไวหนาบานของตน เขาขยนรดนาทกเชาเยนและใสปยทกป ตนพลบจงเจรญเตบโตอยา

รวดเรว พอถงฤดใบไมผล พลบสเขยว ๆ ลกเลก ๆ กออกมาเตมกง ชาวบานจงชอบมาชม และเมอถงฤดใบไมรวงทสามารถเกบพลบได พลบกโตขนาดเทาลกแตงโมแถมยงสกนารบประทานอกดวย เขาเกบทละลกอยางระมดระวงจนไดพลบมาหลายกระสอบ คมแจกพลบแบงใหชาวบานรบประทาน สวนลกทใหญทสดและสวยทสดทเขาคดสรรไวนน นาไปถวายพระราชา เมอพระราชาทอดพระเนตรพลบผลโตสวยงามกทรงชอบใจ จงตรสถามขาราชบรพารวามอะไรทใหญโตและ

196

สวยงามอยางนไดบาง ราชบรพารกราบทลวา มทองคาขนาดเทาแตงโม พระราชาจงทรงมอบทองคาใหแกคม คมกลายเปนมหาเศรษฐในทนท ขาวนแพรกระจายออกไปอยางรวดเรว พอผกไดขาวน เขากอยากทาตามบาง จงขายของใชทงหมดไปซอววสสวยรปรางดตวหนงไปถวายพระราชาเชนเดยวกบคม พอพระราชาทอดพระเนตรกทรงชอบพระทย จงตรสถามวามอะไรทสวยงามขนาดนไดบาง ราชบรพารกราบทลวา มพลบสวยงามขนาดเทาแตงโม พระราชาจงทรงมอบพลบของคมใหแกผก ผกจงตองอยอยางยากจนตอไป 79. โลงศพตองใหญ (관은 크게) กาลครงหนงนานมาแลว ชายคนหนงมบตรชายสามคน เขาถามอาจารยฮวงซยวาเมอตนเองสนชวตแลว ทาเลทไหนจะเปนฮวงซยทดทสดสาหรบตน อาจารยฮวงซยเดนทางไปหาทาเลดอยหลายเดอนแลวกลบมาบอกวาตรงศนยกลางของทะเลสาบทอยทางทศตะวนออกของหมบานนเปนทาเลฮวงซยทดเยยม แตเนองจากมความเชอกนวาฝงศพใตนาไมได ดงนน บตรชายคนโตกบตรชายคนกลางจงคดคาน ตอมาเมอบดาเสยชวตพวกเขากนาบดาไปฝงไ วในภเขา แตบตรชายคนเลกคดตางจากพชาย จงแอบไปทาโลงหน ขดศพบดาออกมาใสโลงหนแลวนาไปฝงใต ทะเลสาบตามทอาจารยแนะนาโดยไมใหพชายทงสองรเมอมารดาเสยชวตกแอบทาเชนเดยวกน หลายปผานไป บตรชายคนสดทองฝนถงบดามารดาทเสยชวตไปแลว ทราบวาบดาไดเปนพญามงกรและมารดาไดเปนมเหส มความสข เวนแตเรองหนงทหลงของมารดาโคงงอดไมงาม บตรชายคนสดทองจงถามถงเหตผล มารดาตอบวาโลงศพหนทลกทาใหเลกเกนไปจงทาใหนอนขดหลงโกง พอบตรชายคนเลกไดทราบกรสกเสยใจ จงรบไปขดโลงศพออกมาแลวทาใหใหม หลงจากนน บตรชายคนเลกประสบความสาเรจมากมายและไดเปนขนนางชนสงของเมองอกดวย 80. วธกาจดเสอราย (나쁜 호랑이 징치하기) กาลครงหนงนานมาแลว มหญงชรา อาศยอยตามลาพงทชายปาแหงหนง นางทามาหากนโดยปลก

หวไชเทาไวในสวนเลก ๆ หนาบาน แตบอยครงทเสอรายเขามาขโมยกนหวไชเทาและทาลายสวน ของนาง นางจงตดสนใจจะแกเผด วนหนง นางพบเสอตวนนกาลงขโมยผกของนาง นางจงบอกกบเสอวาใหมาเยยมบานนางคนน เพราะนางจะเลยงถวแดงตมนาตาล เสอกตกลง นางจงรบกลบมเตรยมกาจดเสอ เรมดวยการเตรยมเตากอไฟใสถานทจนถานเปนขเถา จากนนนางเอาพรกปนใส

ลงในอางนาในครว เอาเขมหลายเลมปกลงบนผาเชดตวแลววางไวใกลอางน า เอาขว วทาไวทพ หนาประตครวจนลน เอาเสอฟางมาปไวและเตรยมชเกพงไวขาง ๆ ประต คนนน เมอเสอมา หญงชรากตอนรบเสอแลวใหเสอยกกระถางถานมาโดยอางวาหนาว เสอกไปยกกระถางถานและบอกวา

197

ไฟกาลงจะมอด นางกใหเสอเปาไฟจะไดลก เมอเสอเปา ขเถากเขาตาเสอ นางกใหเสอไปลางตาใน

ครว เสอไปลางตาในอางนาทนางใสพรกปนไวกแส บตา นางจงใหเสอเอาผาเชดตวมาเชดตา เขมกทตาเสอยงทาใหเสอเจบปวดมากขน เมอเสอรตววาเสยร พยายามจะวงหน แตเหยยบขววทหนาประตครวลนลมบนเสอฟาง นางรบมวนเสอฟางแลวใสชเกแบกเสอเอาไปทงทะเล 81. เวลาของซนซอน (신선놀음) กาลครงหนงนานมาแลว มชายตดฟนคนหนงเขาไปตดไมในปา เขาตดไมเพลนจนไมรตววาเขาปามาลกแคไหน เขาไดพบถาถาหนงจงเดนเขาไปดดวยความอยากร ถามดจนมองไมเหนกนถาแตยเดนลกเขาไปกเหนแสงราง ๆ อยทไกล เขาจงเดนเขาไปจนถงกนถากพบแสงสวาง เขาเหนชายชรสองคนซงมเครายาวสขาวแตงชดโบราณกาลงนงเลนหมากลอมกนอย เขาคดในใจวาสองคนนนคงเปนซนซอน 1 แน จงนงลงขางซนซอนและดการเลนหมากลอมอยพกหนง เขารสกหวนาขนมา ซนซอนกเหมอนรใจเขา สงเหยอกเหลากบพทราสดใหเขากน เขากนไปดการเลนหมากลอมไปจนลมเวลา พอรตวกใกลคาแลว เขาจงรบขอตวกลบบาน แตพอหนไปมองขวานทวางไวขางกรสกแปลใจทดามขวานผไปหมด เขารบเดนทางกลบบาน เมอถงหมบานเขากยงประหลาดใจ เพราะเขาไมคนหนาใครสกคน เขาไดพบชายชราคนหนง จงแนะนาตวและถามถงบานของเขา ชายชราตอบวาชอนนเปนชอปทวดของชายชราเอง 82. เวลาของการเซนไหว (제사의 시각) กาลครงหนงนานมาแลว ลกหลานเศรษฐตระกลดหลายคนประชมปรกษาหารอถงเรองเวลาทจะเซนไหวบรรพบรษวาเวลาใดจะเปนเวลาทเหมาะสมทสด หนมคนหนงบอกวาตองเซนไหวกอนไกขนจงจะเหมาะสม อกคนหนงบอกวาตองเซนไหวหลงไกขนจงจะด สวนอกคนหนงบอกวาตนเองเคยเซนไหวหลงไกขน แตเดยวนเปลยนเปนกอนไกขน เหตผลมดงน คอ หลายปกอน ในวนเซนไหวบรรพบรษซงเปนวนทบดาถงแกกรรม มขอทานคนหนงมาหาเขาทบาน แลวบอกใหเซนไหวบดากอนไกขน เนองจากวา คนหนง ขอทานนอนหลบฝนถงบดาของเขา ขอใหคนขอทานไปบอก

กบลกหลานของตนใหเซนไหวกอนไกขน เพราะทกปทวญญาณบดาจะไปรบประทานอาหารเซนไหวทบานลก กจะถกเสยงไกขนขดขวางจนไมสามารถรบประทานอาหารเซนไหวไดสกครง ขอทานบอกความลบทบดาของลกเศรษฐบอกไวเปนหลกฐานยนยน ทาใหลกเศรษฐเชอคาพดของขอทาน และทาพธเซนไหวบรรพบรษกอนไกขนนบตงแตวนนนเปนตนมา

1신선 (Sinseon) : นกปราชญในลทธเตา

198

83. สตรอเบอรในฤดหนาว (엄동설한의 딸기) กาลครงหนงนานมาแลว มเศรษฐหวรนผหนง นอนปวยเร อรง จนเปนทเบอหนายของขาทาสบรวาร วนหนงในฤดหนาวมหมะตกและหนาวจด เศรษฐเรยกคนรบใชมาพบแลวสงใหเขาไปเกบสตรอเบอรมาเพอกนบารงรางกาย คนรบใชบอกวาเปนไปไมไดเนองจากสตรอเบอรไมมในฤดหนาว แตเศรษฐหวรนและไมมเหตผลกดดาคนรบใชวาไมรจกปรนนบตเจานายเหมอนบดามารดา คนรบใชถอนใจลาออกมา เขากลบหองพกและเลาเรองใหภรรยากบบตรชายคนเลกฟง พอฟงจบ

เดกนอยกบอกบดามารดาวาไมตองเปนหวง ทกอยางจะเรยบรอย พอเชาวนรงขน ลกคนรบใชกวงมาหาเศรษฐ โคงคานบอยางสภาพแลวบอกวาบดาตนไปหาสตรอเบอรพบในภเขาลก ๆ จงไมสามารถมารบใชทานได เนองจากถกงพษกดนอนปวยอยในหอง เศรษฐหวเราะเยาะแลว ดาวาเดกคนนขโกงสารเลว เพราะใคร ๆ กรวางจะไมออกมาในฤดหนาว พอบตรชายคนรบใชฟงดงนนกพด

เสยงดงขนมาวา ถาไมมงในฤดหนาวแลวจะมสตรอเบอรในฤดหนาวไดอยางไร เศรษฐหนาซดตะลงอาปากคาง จากนนเขาเดนกลบเขาไปในหอง นบแตนนมา เขากไมเคยออกคาสงโง ๆ กบคนรบใชอกตอไป 84. สลบเจาสาวระหวางฉด 1 (보쌈에 뒤바뀐 신부) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมทางานเปนคนรบใชทบานขนนางตระกลจง ทางานอยหลายปรสกเบอหนายและไมอยากเปนคนรบอกตอไป จงหนออกจากบานแลวเดนทางไปอยางไรจดหมาย เมอถงหมบานแหงหนงเขาไปหาหมอดซงมชอเสยงทานายแมนมาก หลงจากหมอดพจารณาใบหนาเขาอยครหนง กบอกใหเขากลบไปทางเดม ชายหนมรสกแปลกใจแตหมอดสงใหเดนทางกลบโดยใชเสนทางขามาเทานน ชายหนมจงเดนกลบไปตามเสนทางเดม ขณะทเดนทางกลบ ฟา

มดลง เขาจงตดสนใจพกคางคนระหวางทาง จงเขาไปทบานหลงแรกทพบ ซงเปนบานของแมมาย แมมายไมรจะทาอยางไร จะปฏเสธกเกรงวาจะเสยมารยาท จงอนญาตใหชายหนมนอนทหองของตน สวนตนกไปนอนกบมารดา คนนน มพวกรบจางฉดผหญงมาทบานแมมาย แตฉดผดตวกลบเอาตวชายหนมใสลงไปในกระสอบแลวแบกไปโดยเขาใจผดวาเขาคอหญงมาย ปรากฏวาคนทส งใหมาฉดนางกคอขนนางจงทมายภรรยามาหลายป จงวางแผนฉดแมมายมาเปนภรรยาใหม เมอ

1 สมยโบราณ ทเกาหลมการฉดคราผหญงอยเสมอโดยผชายทหลงรกผหญง แตไมสมรกเนองจากฐานะตาตอย

หรอดวยเหตอน ๆ ดงนนผชายจะแอบเขามาในหองผหญงตอนกลางคน และฉดหญงทตนรกไป ตอมา กลายเปนทางออกทางหนง

ซงชวยแมมายทไมสามารถแตงงานใหมอยางออกหนาออกตาได เพราะสงคมจะประณามและหามไว ใหสามารถเรมตนชวตใหมได

ดวยการจางคนมาฉด ดงนน จงเกดอาชพรบจางฉดผหญงขน

199

พวกรบจางฉดนาง (ชายหนม) มา ขนนางจงกบอกใหเอาตวไปไวทหองบตรสาวใหคนถกฉดหายกลวสกคนกอน ในคนนน ชายหนมจงไดนอนทหองบตรสาวขนนางจง เขาบอกบตรสาวขนนางวาบดาสงใหตนมาหลบนอนกบเธอ เธอจงปฏเสธไมได เชาวนรงขน เมอขนนางจงมาดแมมาย ปรากฏวามแตคนรบใชทเคยหนไปนอนอยกบบตรสาว ขนนางจงโกรธมาก ไมรวาจะทาอยางไร เพราะขาวสารหงเปนขาวสกเสยแลว จงสงใหจดพธแตงงานใหแกบตรสาวกบคนรบใช โดยบอกชาวบานวา คนรบใชขยนหมนเพยรและเฉลยวฉลาด ตนจงอยากไดไวเปนลกเขย 85. สงคมคนกนคน (사람이 사람을 잡아먹던 시대) กาลครงหนงนานมาแลว ในยค “คนกนคน” เหตทคนกนคนเพราะตางฝายเหน อกฝาย เปนวว ตอมามชายคนหนงเบอหนายสงคมคนกนคน จงเดนทางทองเทยวเพอจะคนหาสถานทแหงใหมซงคนเหนคนเปนคน แตเขากตองผดหวงเพราะททเขาไปนน มแตสงคมทคนกนคน เขาจงเดนทางตอ หลายปผานไป เขาเดนทางถงเมองเมองหนง เมองนเหนคนเปนคน เหนววเปนวว จงถามชาวบานวาเปนอยางนไดอยางไร ชาวบานตอบวาเพราะคนในเมองนกนตนหอมทมคณลกษณะพเศษ คอ เมอกนแลวคนจะเหนคนเปนคน เขาจงนาตนหอมกลบบานมาปลกและแจกจายใหชาวบานกน ตงแตนนมา หมบานเขากไมมคนใดกนคนอกตอไป 86. สมผสแสงพระจนทรไดลก (달빛으로 얻은 아이) กาลครงหนงนานมาแลว มบตรชายโทน 9 ชวอายคน บดามารดาตองการจะใหบตรชายแตงงานเพอจะไดมบตรเรว ๆ ไวสบสกล จงหาหญงสาวอาย 18 ปทความประพฤตเรยบรอยตระกลดมาใหแตงงานกบบตรชายซงมอายเพยง 15 ป พอถงวนแตงงาน เจาบาวขมานาขบวนญาตพนองไปทาพธแตงงานทบานเจาสาวตามประเพณ ระหวางทาพธแตงงาน เจาสาวเหงอตกตลอดเวลาดเหมอนกบเหนอยมาก หลงจากทาพธเสรจแลวคบาวสาวกเขาไปในหองเพอจะอยรวมหอ เนองจากเจาบาวอายยงนอยจงไรเดยงสา ทนใดนน เจาสาวเจบทองนอนครวญครางดวยความเจบปวด เจาบาวตกใจจะวงออกไปขอความชวยเหลอ แตเจาสาวหามไว เจาสาวนาตาไหลแลวจบหวงบาประต เธอพยายามรวบรวมแรงและเบงออกมา ทนใดนน กคลอดทารกเปนชาย เจาบาวตกใจมาก รบเอากรรไกรมาตดสายสะดอเดก แลวครนคดอยสกพก หากตนออกไปบอกพอตาแมยายและขอยกเลกการแตงงานกได แตชวตเจาสาวและเดกคนนคงตองลาบาก เขามองหนาเจาสาวกรวาเรองนมเบองหลงบางอยาง เจาบาวจงตดสนใจจะชวยเจาสาวกบลก เขาออกไปเรยกพอตาแมยายขอใหทาซปสาหรายโดยอางวาตนกนอาหารตอนกลางคนจนตดเปนนสย เมอไดซปสาหรายแลว เจาบาวกนามาใหเจาสาวกนบารงรางกายหลงคลอด จากนน เขาพาเดกไปซอนไวใตสะพานขามลาธารใกล

200

บาน พอไกขน เจาบาวรบปลกพอตาแมยายแลวบอกวาเมอคนตนฝนเหนมคนแบกโลงศพมารดา

ออกไป จงคดจะรบกลบบานเพราะเปนหวงมารดามาก (ตามประเพณเกาหล เจาบาวตองอยเรอนหอทบานเจาสาวเปนเวลา 3 วนแลวจงกลบบาน) สวนเจาสาวนน ใหอยบานไปกอนยงไมตองไปดวยกนเพราะเหนอย ใหพกอยกบบานพอตาแมยายกอน อกประมาณหนงอาทตยคอยตามไป เจาบาวพาญาตพนองทมารวมพธกลบบาน ระหวางทาง พอถงลาธาร เจาบาวบอกวาไดยนเสยงเดกรองไห และสงใหคนรบใชลงไปด คนรบใชกพบเดกจงนาขนมาให เจาบาวบอกกบบดาตนวาเมอคนตนฝนถงมงกรเขยวบนลง มาทใตสะพาน แลววนนกพบเดกคนน ฟาลขตมาใหแน ๆ จงขอ

นาไปเลยงเปนบตรบญธรรม บดาแสดงความลาบากใจวาเจาสาวทเพงแตงงานจะยนยอมหรอ แตเจาบาวบอกวาเมอสามจะทาอะไร ภรรยาจะคดคานอยางไรได หลงจากนนหนงอาทตย เกยวของเจาสาวกมาถงบานเจาบาว สหนาเจาสาวซมเศรา แมสามรสกเกรงใจลกสะใภทจะตองยอมเลยงบตรบญธรรม แตพอเจาสาวเหนเดกคนนนกนาตาไหลเพราะเปนบตรของตน หลงจากนนมา สามไมเคยเอยถงเหตการณทเกดขนในคนแรกอกเลย เจาสาวกปรนนบตบดามารดาสามและเคารพนบถอสามซงชวยชวตตนกบลกไว ครอบครวจงอยกนอยางมความสข อยมาคนหนงพระจนทรเตมดวง สามภรรยากาลงเดนเลนทสวนหนาบาน อย ๆ สามกถามขนมาวาลกของนางเกดมาไดอยางไร ภรรยาเลาความจรงใหฟงวา กอนแตงงานเธอชอบไปเลนนาทแมนากบเพอ น ๆ คนหนงพระจนทเตมดวง กไปเลนนาเชนเคย อย ๆ เธอรสกปวดปสสาวะจ งขนมาถายทรมแมน า พอถายไปรสกแจนทรเขามาในรางกายโดยผานสายปสสาวะ หลงจากคนนน ทอง เธอกโตขนทกวน ๆ จนคลอดเดกคนน สามยมดวยความดใจ เขาใชเขมแทงปลายนวเดกจนเลอดไหล แลวนาหยดเลอดไปหยดในนาหยดเลอดกลายเปนรปพระจนทรเตมดวงสแดง แสดงใหเหนวาเปนเดกมบญ หลงจากนนมา สามภรรยามบตรชายอก 2 คน และไดเปนขาราชการชนสงทงสามคน เปนผลใหตระกลเจรญรงเรองตลอดมา 87. สามสะใภถกไลกลบ (소박맞은 세자매) กาลครงหนงนานมาแลว ซอนบคนหนงมบตรสาว 3 คน ซงแตงงานไปอยทบานสามไมนานกถกไลกลบมาทงสามคน บดารสกเสยใจจงถามสาเหตวาทาไมถกไลกลบมา บตรสาวคนโตตอบวา ไมใชเรองใหญโตสกหนอย วนหนง ขณะทตนเองกาลงหงขาว รสกคน ๆ ในกางเกงในเพราะมเหาชม จงถอดกางเกงในแลวใสลงไปในหมอหงขาวเพอทจะกาจดเหา ทาใหสขาวเปลยนเปนสแดง บดามารดาสามถามวาทาไมขาวเปนสแดง เธอบอกไปตามความจรงจงถกไลกลบมา ซอนบไดยนดงนนกบอกวา นาขาจรง ๆ พวกเขาคงไมเคยกนขาวฟาง แลวถามบตรสาวคนกลางวาถกไลมาเพราะ

เหตใด บตรสาวคนกลางตอบวาไมเหนมอะไร ขณะทกาลงนอนหลบตอนกลางคน รสกปวดปสสาวะ

ขนมา จงออกไปนอกหอง กเหนสงหนงขาว ๆ ในความมด นกวาเปนโถปสสาวะ จงถายลงไป

201

ปรากฏวาไมใชโถแตเปนหนาผากบดาสาม เธอผดพลาดโดยไมไดตงใจสกหนอยแตกยงถกไลกลบมา ซอนบโมโหแลวบอกวามนจะไมดตรงไหน ไอพอสามนนเหนของลกหมดแลวยงขบไลลกกลบอกหรอ เปนชายทแยมาก สวนบตรสาวคนสดทองอธบายเหตทถกไลกลบมาวา สามไมอยบาน อยคนเดยวกเหงา จงไปนอนจจกบนองสามหนอยเดยว จงถกไลกลบมา ซอนบกโมโหกวาเดมอกวา จจกบนองสามกยงเปนครอบครวเดยวกน ยอมดกวาไปจจชายอน บตรสาวของเขาทงสามคนนไมมใครสมควรถกไลกลบบานสกคน 88. สามภรรยาทะเลาะกนเพราะขนมตอกชนสดทาย (떡을 놓고 싸운 부부) กาลครงหนงนานมาแลว มตายายคหนง มกทะเลาะกนเสมอเพราะตางฝายตางไมยอมใหแกกน

และชอบแขงขนกน วนหนง เพอนบานแบงอาหารทเหลอจากการเซนไหวบรรพบรษมาให ตายายจงนาอาหารนนมากนเปนอาหารเยน ตงหนาตงตาแขงกนกนขนมตอก จนในทสดกเหลอขนมชนเดยว สองตายายจงตกลงกนวาหากคนใดพดกอนคนนนแพ และผชนะจะไดทานขนมตอกชนสดทาย ทงคนาขนมตอกมาวางไวตรงหนาแลวนงจองอยโดยไมพดไมจา คนนน ขโมยเขามาในบานพอด ถงกระนน ทงคกยงไมยอมพดอะไร ขโมยจงคดวาตายายคนเปนใบและตาบอด จงเกบของมคาในบานใสถงอยางสบายใจ ขณะกาลงจะหวของออกประตไป ยายหมดความอดทนจงตะโกนใสตาวา “น ตาแก นงเฉยอยได จะปลอยใหขโมยขนของจนเกลยงบานหรอไง” ทนใดนน ตากดใจบอกวา “ฉนไดกนขนมตอกชนสดทายแลว ไชโย” พลางหยบขนมใสปากเคยวเสยงดงแลวกลนลงไปอยางกระหยมใจ 89. สนขกบแมว (개와 고양이) กาลครงหนงนานมาแลว มชาวประมงชราคนหนง อยกบภรรยาในบานโชการมฝงทะเล วนหนง

ชายชราออกไปตกปลาทงวนแตไมไดปลาสกตว ชายชราไมอยากจะกลบบานมอเปลาจงตงใจเหวยงเบดลงไปในนาเปนครงสดทาย คราวนมอะไรหนก ๆมาตดเบด เมอแกสาวสายเบดขนมา พปลาองงอตวโตตดเบดอย ดวงตาของมนเตมไปดวยนาตา ชายชราเกดความสงสาร จงปลอยปลาลนาไป เชาวนรงขน ชายชรากลบไปตกปลาเชนเคย ปรากฏวามชายหนมรปงามสวมมงกฎมายนรอแลโคงคานบอยางสภาพ ชายหนมบอกวาตนเปนมหาดเลกมาจากวงพญามงกร ปลาองงอทชาวประมงชราปลอยไปเมอวานนเปนเจาชายแหงวงพญามงกร พญามงกรจงใหมารบชายชราไปพบเพอตอบแทนบญคณ จากนนชายหนมกบรกรรมคาถาใหทะเลแยกออกเปนชอง ชายชรากบชายหนมจงเดนลงไปถงวงพญามงกร ทนนมการจดงานเลยงตอบแทนบญคณชายชราอยางใหญโตทกวน หลายวนผานไป ชายชราคดถงภรรยาทอยคนเดยว จงตดสนใจลากลบ กอนกลบ

202

เจาชายกระซบกบชายชราวาเมอพญามงกรถามวาอยากไดอะไร ใหตอบวาอยากไดลกแกวเมดโตทอยในหบหยกเทานน เพราะมนเปนแกวสารพดนก ชายชราทาตาม จงไดลกแกวกลบบาน เมอถงบาน แกเลาเรองทงหมดใหยายฟง ยายดใจมากแลวบอกวาถาเปนจรง ขอใหไดบานหลงใหญ

งดงาม ทนใดนน บานโชกาเกากหายไป มตกใหญมาตงอยแทนท สองผวเมยดใจมาก ขอเงนขอทองขอขาว จนกลายเปนเศรษฐ ตอมาวนหนง หญงชราขอจฉาทอยฝงแมนาตรงกนขาม ปลอมต

เปนคนเรขายผามาเยยมเพอขโมยลกแกว อางวาอยากดลกแกววเศษสกครงในชวต หญงชราผใจดกเอามาใหด และขณะทนางเหลยวไปทางอน หญงชราขอจฉากขโมยลกแกวไปแลววางลกแกวปลอมแทนท หลงจากหญงชราขอจฉากลบไปแลว บานใหญโตกบสมบตทงหมดกหายไปสน กลายเปนบานโชกาเกาหลงเดม ชาวประมงกบภรรยา ไดแตรองไหอยทกวน สองตายายเลยงสนขกบแมวซงรกมากเสมอนลกอยคหนง สนขกบแมวเมอเหนตายายเศราโศกกอยากจะชวย สตวทงสองรดวาขโมยนนอยทไหน จงอาศยเรอขามไปทบานหญงชราขอจฉา แมวดมทวบาน พบวาลกแกวอยในลนชกตช นสงในหอง แตกลบถกหญงชราไลตออกมา แมวจงเขาไปในยงขาว จบหวหนาหนมาแลวสงใหหนไปขโมยลกแกวมาใหแมว เมอไดลกแกวมาแลว สนขกบแมววงมาถงแมนา เปนเวลาดกแลวไมมเรอขามฟาก แมวจงอมลกแกวแลวกระโดดขนบนหลงสนขวายนาขามฟาเมอทงสองไปถงกลางแมนา สนขกเปนหวงลกแกว ถามวา ลกแกวอยเรยบรอยดหรอไม แมวไมสามารถตอบเพราะอมลกแกวอย สนขกรอนใจและเปนหวงมากทแมวไมตอบ จงคอยถามตลอดเวลา ทาใหแมวโกรธและตอบวาเกบไวดแลว ทนใดนน ลกแกวกตกลงไปในนา เมอถงฝง สน

ละอายใจและเสยใจเดนกลบบาน สวนแมวกยงคงนงเฝา อยรมฝงแมนา เชามด ชาวประมงมาสา วอวขนฝง แมวเหนพวกเขาทงปลาตาย ไวตวหนง จงวงไปกนอลา กพบลกแกวทอยในทองปลา แมวจงนาลกแกวนนกลบบาน ทาใหตายายรารวยขนมาอกครง ตงแตนนมา แมวจงถกเลยงไวในบาน ใหอาหารด ๆ สวนสนขเลยงไวนอกบานและใหอาหารทเหลอ ดวยเหตนสนขกบแมวจงไมถกกนจนถงทกวนน 90. สนขกบลกของนาย (자식 찾아준 개) กาลครงหนงนานมาแลว มซอนบคนหนงอาศยอยกบภรรยา ทงครกใครกนมากแตเสยอยางเดยวคอไมมบตร เนองจากธรรมเนยมประเพณเกาหลนบถอวาการมบตรชายเปนเรองสาคญ สามจงขอมภรรยานอยเพอจะมบตรสบตระกล เมอภรรยานอยมาอยไดไมนาน ภรรยาหลวงกตงครรภอยางไมนาเชอ ภรรยานอยเปนคนขอจฉา ตองการใหสามรกตนคนเดยวเทานน จงพยายามทาทกอยางเพอใหภรรยาหลวงเกดความลาบากไมสบายใจ วนหนง ขณะทสามไปตางเมอง ภรรยาหลวงกคลอดลกออกมา หมอตาแยกตมซปสาหรายมาใหภรรยาหลวงรบประทาน เมอรบประทานเสรจแลวกหลบไป ภรรยานอยกมาบอกใหหญงชราไปพกผอน เมอปลอดคน ภรรยานอยกนาลกทเพง

203

เกดไปทง ใคร ๆ กเดาไดวาเธอเปนคนทาแตไมกลาพดเพราะไมใครเหนกบตา เมอภรรยาหลวงตนขนมารวาบตรหายไป กไดแตนงเสยใจ ภรรยาหลวงมสนขตวเมยตวหนงทเลยงไวนานแลว สนขตวนนกออกลกมาในวนเดยวกบทภรรยาหลวงคลอดพอด เมอภรรยาหลวงออกมานงซมเศราอยหนาบานแตเชาตร กไมเหนแมสนข เหนแตลกสนขทเพงเกดรองระงมดวยความหวโหย พอถงกลางวน แมสนขกกลบมา ทาทางเหนดเหนอย สนขเดนมาทางภรรยาหลวงแลวใชปากดงชายกระโปรงนาง เหมอนจะบอกใหตามมนไปทใดทหนง นางรสกแปลกใจ ลกขนเดนตามสนขไป เมอถงกอนหนใหญในปาลกกตกใจเพราะเหนทารกนอนอย และทารกนนคอลกของนางทเพงเกดนนเอง ทเปนเชนนเพราะในวนเกดเหต สนขแอบเดนตามภรรยานอยไป เมอภรรยานอยทงทารกแลวกลบมาบาน สนขจงนอนเฝา ปกปอง และใหนมทารกกน ทาใหทารกรอดชวตมาได ภรรยาหลวงรบพาลกนอยกบสนขกลบบาน เมอสามกลบมาไดทราบเหตการณทงหมดทเกดขน จงไลภรรยานอยออกจากบานทนท 91. สนขจงจอกเกาหาง (구미호) กาลครงหนงนานมาแลว มชายคนหนงยนถายปสสาวะบนถนน พอเขากมมอง ทพนกเหนกระดกมนษยสขาวถกปสสาวะรด เขาจงถามทเลนทจรงวาเยนไหม กระดกตอบมาวาเยน เขาถามอกวาอนไหม กระดกตอบมาวาอน เขารสกกลวขนมาจงวงหน กระดกกลกขนวงตามเขามาอยางรวดเรว เขายงรสกกลว เมอวงมาถงหนาโรงเตยม เขาบอกกระดกใหรอเพราะเขาจะซอเหลามาใหกน จากนนเขาวงเขาโรงเตยมแลวหนออกไปทางประตหลงทนท หลายปผานไป เขามโอกาสเดนผานโรงเตยมนนอก กเหนโรงเตยมเปดใหมอยขาง ๆ โรงเตยมเกานน เขาจงแวะเขาโรงเตยมใหม พบเจาของโรงเตยมใหมซงเปนสาวงามคนหนง จงเลาเรองอดตวาเขาเคยถายปสสาวะ รดกระดก แตกอนจะเลาเรองจบ สาวเจาของโรงเตยมกกลายรางเปนสนขจงจอกเกาหางทนท พรอมกบรองวาเจานนเอง ขารอแกแคนเจามานาน วาแลวกจบเขากนทนท เรองนสอนใหรวาไมควรถายปสสาวะ

รดกระดก 92. เสยงนกกาเหวารอง (뻐꾸기 우는 사연) กาลครงหนงนานมาแลว มหญงนางหนงเกลยดลกสะใภคนโตมาก จงคอยจบผดลกสะใภคนโตอยตลอดเวลา ลกสะใภจะทาอะไรกตาหนตเตยนไปหมด ไมวาลกสะใภจะทาครว ซกผา ซอมแซมเสอผา กไมมเรองใดถกใจนางทงสน ไมเพยงเทานน นางบนตลอดเวลาวาลกสะใภคนโตกนจ จนทาใหครอบครวไมพอกน ลกสะใภรสกกลวและเครยดมาก เธอจงไมกลารบประทานอาหารตอหนา

204

มารดาสาม เธอจงตองทนหว พอถงวนขนปใหม ลกสะใภทาอาหารวนขนปใหมทเรยกวาตอกกก1

หมอใหญตามประเพณ พอจดอาหารใหครอบครวเสรจ นางกลบมานงอยในครวคนเดยว กลนตอกกกหอม ทาใหเธอนาลายไหลจนเกนความอดทน เธอนกวาคงไมมใครมาเหนเพราะทกคนกาลงกขาวกนอยในหอง จงรบตกตอกกกชามหนงแลวกนอยางรบรอนโดยไมรวาแมสามเปดประตหองครวเขามาดวยสหนาขมงทง ลกสะใภเหนเชนนนกตกใจ รบกลนนาซปอยางรวดเรวจนสาลตาย ครอบครวนานางไปฝงไวบนภเขาหลงบาน ทหลมฝงศพนางมนกกาเหวาบนมารองอยางเศรา

โศกทกวน คนในครอบครวจงคดวาวญญาณของเธออาจสงอยในรางนก เนองจากเธอเสยชวตเพราะตอกกก นกกาเหวาจงรองตอกกก ตอกกก แมวาทแทจรง มนรองวา ปอกกก ปอ กกก 93. เสอกตญญ (은혜갚은 호랑이) กาลครงหนงนานมาแลว มชายหนมตดฟนอาศยอยกบมารดาบนภเขา วนหนงขณะเขาไปตดฟน เขาไดยนเสยงรองครวญครางของสตว เมอเดนไปตามเสยงนนกพบเสอตวหนงกาลงอาปากคางอยางทรมาน เขาจงเขาไปดใกล ๆ พบวามกระดกยาวชนหนงตดคอเสออย คนตดฟนเกดสงสาร จงชวยเอากระดกออกจากคอเสอ เสอดใจและกลบเขาปา คนนน คนตดฟนฝนวาม สาวงามคนหนงมาขอบคณทชวยชวตเธอและสญญาวาจะตอบแทนบญคณเขาสกวนหนง หลงจากวนนน กมตนไมทงตนมาวางไวทลานบานคนตดฟนไมตองออกไปตดฟน นอกจากนน เสอกคาบขาว วว มา มาใหเขา แมแตเจาสาว เสอกคาบมาให ตอมา ครอบครวของคนตดฟนยายมาอยเมองหลวงอยางสขสบาย วนหนง มเสอตวหนงมาเขาทารายคนในตลาด ทาใหชาวบานเดอดรอน พระเจาแผนดนจงประกาศวาผใดสามารถปราบเสอตวนไดกจะพระราชทานเงนทอง ไรนาและยศศกดเปนขนนางชนสง แตไมวานกยงธนหรอนกยงปนกไมสามารถปราบเสอตวนนได ในคนนน คนตดฟนกฝนอกวานางเสอ มาบอกใหเขาเปนผปราบเสอ เพราะเสอตวนนคอเสอทเขาเคยชวยไวและกาลงจะสนอายขย จงอยากตอบแทนบญคณกอนตาย วนรงขน คนตดฟนจงมาอาสาและสามารถปราบเสอได เขาไดรบรางวลมากมายและมความสขสบายตลอดชวต 94. เสอกบภรรยาคนเผาถาน (호랑이와 석탄장수의 아내) กาลครงหนงนานมาแลว มสามภรรยาคหนง อาศยอยในถนลกเขาไปในเทอกเขาแหงหนงซงหางไกลจากเพอนบานเกอบสามสบล พวกเขาทามาหากนโดยเผาถานขาย แมจะยากจนแตกมความสขเพราะกาลงคอยลกคนโตทกาลงจะคลอดออกมา วนหนง สามนาถานไปขายทตลาดนด

1떡국 (Tteokkuk) : ซปททาจากขนมตอกประเภทขาวเหนยวแทงนงสขาวซงหนเปนชนเลก ๆ

205

เชนเคย แตขายไมคอยได กวาจะขายหมดกดก จงตดสนใจคางคนทบานเพอนเพราะการเดนทางขามภเขาในยามคาคนนนอนตรายมากเนองจากบนภเขาเตมไปดวยสตวปาดราย ในคาคนนนภรรยาคนเผาถานซงอยคนเดยวทบานกลางปาคลอดลกพอด เปนเวลาเดยวกนกบสนขทนางเลยงไวออกลกมา 3 ตว พอคาลง นางรสกวาตนนาจะตองทานซปสาหรายเพอบารงรางกายหลงคลอด จลกขนเดนไปทครว ทนใดนน นางไดยนเสยงดงมาจากขางนอก นางนกวาสามกลบมา จงรบออกไปเปดประต ปรากฏวาไมใชสามกลบเปนเสอโครงตวใหญตวหนง นางรสกกลวมากแตพยายามทาใจเยนรกษาชวตไวเพอลกนอยทเพงเกดมา นางเหลอบไปเหนลกสนข จงจบลกสนขตวหนงโยนไปใหเสอ เสอกตะครบและกดกนลกสนขทนท แตมนยงไมหายหว ดงนน นางจงจบลกสนขอกตวหนงโยนไปใหเสอกนอก เสอเคยวอยางรบรอน แลวจองหนานาง นางเหลอบตามองหนาสนขทซอสตยของเธอและลกของมนทเหลออยเพยงตวเดยวนางเหนผาปานผนหนง จงหยบผาหอหนทใชเผา

ถานรอน ๆ จากเตาแลวยนใหเสอ เสอนกวาเปนลกสนข จงตะครบแลวกลนลงไปอยางรบรอน จากนน เสอกวงหนแตวงไปไดไมกกาวกลมลงตาย เชาวนรงขน สามกลบมาเหนเสอตายอยหนาบานกตกใจ แตดใจทภรรยากบลกนอยไมเปนอะไร สามถลกหนงเสอไปขายไดเงนเปนจานวนมาก และสองสามภรรยากอยดวยกนอยางมความสขตลอดไป 95. เสอเลอกสสาน (호랑이가 잡아준 자리) กาลครงหนงนานมาแลว มคนตดฟนกาลงตดฟนอยในปาลกบนภเขา เขาพบเสอตวใหญมากตว

หนง ในตอนแรกเขารสกกลวจงคดจะหน แตเสอตวนนทาทางเหมอนมนกาลงเจบปวดทรมานอย เมอพจารณากเหนวามนมกฟปกผมตดคออย คนตดฟนรสกสงสารขนมาจงชวยดงทกฟปกผมออกจากคอมน เมอปลอดภยแลว เสอบอกกบคนตดฟนวามนตองการจะตอบแทนบญคณเขา ฉะนน มนจะบอกทาเลทฝงศพบดามารดาใหเพอเปนการตอบแทนบญคณและเพอคนตดฟนจะ ไดมชวตทรงเรอง เมอบดามารดาเสยชวต คนตดฟนกฝงศพบดามารดาไวใน ทาเลฮวงซยทเสอบอก หลงจากนน ตระกลเขากรงเรองจนกลายเปนเศรษฐและมความสขตลอดไป 96. เสอแหงภเข าคมคง (금강산 호랑이) กาลครงหนงนานมาแลว สมยทภเขาคมคงของเกาหลยงเตมไปดวยเสอดราย และลงมาจากเขาทารายวว มา และคน ไมมพรานคนใดสามารถปราบมนได ชาวบานเดอดรอนมาก มนกยงปนคนหนงซงสามารถยงนกทกาลงบนกลางอากาศได กวางหรอหมปาไมเคยพน วถกระสนของเขาไปได วนหนง เขาตดสนใจจะปราบเสอทภเขาคมคงจงออกเดนทาง เมอไปถงโรงเตยมเชงเขาคมคง หญงชราทเปนเจาของโรงเตยมออกปากหามเขาเพราะเคยเหนนกลาสตวหลายสบคนทเคยเขาไปใน

206

ภเขาแตไมมผใดไดกลบออกมา แตนกยงปนไมยอมฟง จ งเขาปาไปและไมกลบมาอกเลย จนบตรชายของนกยงปนซงถอกาเนดภายหลงทบดาออกจากบาน เขาเตบโตเปนหนมอายสบหาป บตรชายอยากจะไปแกแคนใหบดา แตมารดาไมยอม บอกวาบดาของเขาสามารถเลอกยงหซายของไหนาทมารดาทนบนศรษะอยหางสบลถก แตกยงตกเปนเหยอเสอ นางจงใหบตรชายลองยเชนเดยวกบบดาแตยงไมถก เขาจงตองฝกฝนอยางหนกสามปจงยงถก มารดาบอกวาบดาสามารถยงรเขมทเธอถออยหางสบลถก บตรชายกฝกอกจนครบสามปจงยงถก มารดาจาใจตองยอมใหบตรชายไป เมอชายหนมเดนทางมาถงโรงเตยมทบดาเคยพก หญงชราเจาของโรงเตยมบอกกบเขาวาบดาเปนนกยงปนทเกงทสด สามารถหนหลงยงใบไมใบทอยสงสดหลนลงมาได เขาจงตองฝกอกสามป หญงชราบอกอกวา บดาเขาสามารถยงมดทอยบนหนหางสบลถก เขาฝกอกสามปจงสาเรจ หญงชราดใจมาก เตรยมขาวตงไวใหเขาตดตวไปเปนเสบยง เขาขอบคณแลวออกเดนทาง ตามหาเสอทกนบดาอยหลายวน วนหนง ขณะทชายหนมกาลงพกสบบหรอย พระสงฆรปหนงมาขอชดเหลกไฟจดบหรสบ แตเมออาปากสบ ชายหนมเหนพระมเขยวแหลมเหมอนเสอ จงคดวาพระรปนตองเปนเสอแปลงรางเปนพระแน จงยงปนใสพระทนท พระตายกลายเปนเสอ จากนน เขาออกเดนทางตอไปสกระยะหนง พบหญงชรากาลงขดมนอย ชายหนมรสกหวขนมา จงขอมนกนหวหนง แตหญงชราปฏเสธ อางวาวญญาณสามตนทเพงถกคนรายยงตายมาขอรองใหขดมนใหกน ชายหนมรสกแปลกใจ แตพอสงเกตมอของหญงชรา เหนวามอนนไมใชมอคนแตเปนตนเสอ ชายหนมจงยงหญงชรา แลวเสอทแปลงรางเปนหญงชรากฟบลง ชายหนมเดนทางตอไป อกสกครกพบหญงสาวกาลงทนเหยอกนาบนศรษะเดนมา ชายหนมรสกกระหายนาจงขอน า แตหญงสาวปฏเสธและวาวญญาณพอแมสามมาบอกใหเธอรบเอานามารดศพเพอใหพวกเขาฟนคนชวตจงตองรบไป เมชายหนมพจารณาดานหลงของเธอกรวาไมใชมนษยแตเปนเสอตวเมย ชายหนมจงยงหญงสาวตายแลวเดนทางตอไป สกพกหนงกพบชายหนมคนหนงเดนสวนทางมา จงชวนเขาคย แตหนมคนนนบอกวาไมมเวลา เพราะตองรบไปทาพธบชาวญญาณพอแมและเมยเพอชวยใหวญญาณคนรางพวกเขาจะไดฟนคนชวต พดแลวกรบเดนไป ชายหนมสงเกตเหนหนมคนนนมหางเสอยาวหอยอยขางหลง จงชกปนออกมายงเขาตายทนท ชายหนมนกยงปนเดนทางตอ อกสกครพบกบเสอขาวรางใหญราวภเขาอายพนป เสอเฒาใหญตวนนอาปากกวางคารามใสเขา แมวาชายหนมจะยงปนไปหลายนดแตกไมไดผล จงถกเสอกลนเขาไปทงตวในชวพรบตา ภายในทองเสอเฒาใหญตวนน กวางขวางราวหมบานแหงหนง และเตมไปดวยกระดกมนษย ชายหนมหากระดกบดาจนพบจงเกบไว เขาพบหญงสาวสวยคนหนงซงเปนธดาของเสนาบดทเพงถกเสอกลนกนเมอคนนขณะทเธอกาลงสระผมอยทลาธารหมบาน ทงสองชวยกนเอามดผาผนงทองเสอเพอจะออกมา เสอเรมรสกปวดทอง จงไปหาเพอนหมเฒาทเปนหมอ หมจงสงใหเสอกนผลไมและนา เสอกกนแอบเปลและดนาแรเขาไป ชายหนมและหญงสาวจงไดกนผลไมและนาในทองเส อ ทาใหหายหวกระหาย ในทสด เสอทนความเจบหวดไมไหวหมดกาลงและถงแกความตาย ชายหนมและหญงสาวกกาวออกมา

207

จากทองเสอ แลวถลกหนงเสอ แบกกลบบาน ขากลบ เขาพาหญงชรากลบมาดวย มารดาดใจมาก ชายหนมนากระดกบดาฝงไวทภเขา สสานของตระกลแลวทาพธเซนไหวอยางด จากนนกพาหญงสาวไปสงบาน พอเสนาบดเหนบตรสาวทเขาใจวาตายไปแลวกดใจ จงรบชายหนมเปนลกเขยเพอตอบแทนบญคณ 97. หญง โง (바보부인) กาลครงหนงนานมาแลว มหญงคอนขางโงคนหนง วนหนง บดาของลกเขยเธอถงแกกรรม เธอจงไปรวมงานกบบตรสาวเพอแสดงความเสยใจ เมอไปถงบาน เธอกนงรองไหคราครวญ “ไอโก ไอโก” เพอแสดงความเศราโศกรวมกบญาตผตายตามธรรมเนยม ขณะทรองไหไปไดพกหนง นางกเผลอคดวาสามนางตาย จงราพนวา “ผวฉนตาย ผวสดทรกจา มารบฉนไปดวย” ทาใหคนในพธศพหวเราะกนทกคน แตเธอยงไมรสกตว จงรองไหอยอยางนน จนบตรสาวมาสะกดเธอใหรตว พอเธอรวาตนเองเผลอไป กลกขนพรอมถามคนรอบขาง หวงจะใหบรรยากาศดขนวา “ทกคนสบายดนะ ไมมปญหา อะไรใชไหม” มารดาลกเขยกตอบวา “จะมปญหา อะไรยงยากไปกวานเลา” หญงโงรสกละอายใจ จงเปลยนเรองโดยถามวา “นายผชายเปนอะไรจงเสยชวต” ภรรยาผตายกจะตอบวา “สวานมนตกลงมา...” แตกอนจะจบประโยค หญงโงกถามแทรกขนมาอกวา “สวานตกลงมาถกตาเจบหรอเปลา มนอนตรายนะ” ภรรยาผตายกตอบวาจะมอะไรทอนตรายกวาน เขาถงแกกรรมแลวน หญงโงยงรสกละอายใจ จงพยายามจะพดในสงทถกทควรบาง หญงโงจองออกไปนอกหนาตาง เหนนกแมกพายตวหนงเกาะอยบนกงไม จงเอยถามวา ”นนเปนนกของทานหรอ สวยจง” ทาใหคนมารวมพธศพหวเราะกนทงหอง 98. หญงบานนอกทไมรจกกระจกเงา (시골 부인이 몰랐던 거울) กาลครงหนงนานมาแลว มครอบครวหนงอาศยอยในชนบท วนหนง สามมธระจะเขาไปในเมอง ภรรยาจงฝากใหสามซอหวใหเธออนหนง เธอกลวสามลม จงชดวงจนทรครงเสยวใหสามดวาหวมลกษณะเหมอนดวงจนทรนน แตกวาสามจะเดนทางถงในเมองกใชเวลาหลายวน พระจนทรครงเสยวกกลายเปนเตมดวง สามนกถงทภรรยาสงใหซอหว กมองฟาเหนจนท รเตมดวง จงชใหพอคาดดวงจนทรแลวขอสงทมลกษณะเชนนน พอคากหยบกระจกเงาให สามกลบบานแลวยนกระจกเงาใหภรรยาอยางภาคภมใจ แตพอภรรยามองกระจกเงากเหนหญงสาวอยในกระจกเงานน ดวยความไมรจกกระจกเงา ภรรยากวงไปฟองมารดาสามวาสามพาภ รรยานอยกลบบาน มารดาสามตกใจจงรบมาด กเหนแตหญงชราแก ๆ เทานน จงบอกลกสะใภไปวาอยาเขาใจผด เขาเปนญาตเราคนหนง ตอไปบดาสามกมาสองกระจกเงาด แลวโคงคานบพรอมบอกวาคณพอมาหาธระอะไร ลกสะใภ

208

ประหลาดใจจงเอากระจกเงามาสองดอกครง กยงมหญงสาวมองตวเองอยด ในทสดกชกหนาหญงสาวในกระจกจนกระจกแตก 99. อทกภยกบลกตนไม (대홍수와 나무도령) กาลครงหนงนานมาแลว ในหมบานแหงหนง มตนไมสงตนหนง ใตตนไมตนน มนางฟาลงมา เทยวเลนอยเสมอ วนหนง นางฟาตงครรภและใหกาเนดบตรชา ยคนหนง พอเดกมอาย 8 ขวบ นางฟาก

ใหเดก(มชอวา ลกตนไม)อยกบบดาทเปนตนไม สวนนางฟากลบสวรรค แลววนหนง เกดอทกภย

ใหญ นาทวมแผนดนจนทาใหโลกกลายเปนทะเลหมด ตนไมบอกลกใหไตปนขนเกาะหลงบดาเพเอาตวรอด แตตนไมสงทเปนบดากถกกระแสนาโคนลง ลกกเกาะบดาลอยไปหลายวน วนหนง พบฝมดกาลงจะจมนาตาย ลกถามบดาวาจะชวยพวกมนไดหรอไม บดาอนญาต ตอมา มฝงยงกาลงปลตามพายขอรองใหชวยชวต ลกขออนญาตบดาชวยมน บดากอนญาต ตอมา ไดยนเสยงเดกอายรนราวกบตวรองอย ลกอดสงสารไมได จงถามบดาวาจะชวยชวตไดไหม แตคราวน บดาไมอนญาต ลกขอรองบดาไปถง 3 ครงจนไดรบอนญาตใหชวยชวตของเดกชาย หลายวนตอมา พวกเขากมาถงเกาะแหงหนง ซงเคยเปนยอดเขาสงสด พอถงยอดเขานน ฝงมดและยงกขอบคณลกตนไมแลวจากไป สวนเดกชายทงสองเทยวเรรอนอยบนเกาะดวยความหวโหย ในทสดกพบบานโชกาซงมหญงชรากบบตรสาวสองคนอาศยอย คนหนงเปนลกแท ๆ ทมรปรางสวยงาม อกคนหนงเปนลกบญธรรม(หรอคนรบใช) หญงชรายนดรบเดกชายทงสองเปนคนรบใชชวยงานบาน ฝนหยดตกแลว เหลอคนเพยง 5 คนนเทานน เดกชายทงสองเตบโตเปนชายหนมรปงามสงาและแขงแรง เมอถงวยมค หญงชรากตงใจจะเลอกชายหนมทเฉลยวฉลาดกวามาเปนคสาหรบลกแทของนางชายหนมทลกตนไมชวยชวตไวนน พอรเรองนแลวกใสรายลกตนไมดวยความอยากไดผหญงสวยมาเปนภรรยาตน โดยแกลงบอกวาลกตนไมมพลงวเศษ สามารถแยกแยะขาวฟางจากทราย ได หญงชราฟงดง นนกอยากทดสอบด จงสงใหลกตนไมแยกขางฟางจากทราย โดยมเงอนไขวาหากทาไมสาเรจจะไมยกบตรสาวแทให ลกตนไมรสกสนหวงไมรจะทาอยางไร จงนงมองขางฟางผสมทราย

ทนใดนน มฝงมดมาชวยแยกขางฟางออกจากทราย จนหมด พอหญงชราเหนผลงานกยงไมยอมยกลกสาวให จงเสนอเงอนไขใหมวา คนน บตรสาวทงสองของนางนงอยในหองคนละหอง ใหชายหนมกบลกตนไมเขาไปเลอกคนละหองระหวางหองทศตะวนออกกบหองทศตะวนตก ใครเลอกสาวหองใดกแตงงานกบสาวคนนน และคนนน ฝงยงกมาแอบกระซบลกตนไมใหเขาไปในหองทศตะวนออก ลกตนไมกทาตาม จงไดพบบตรสาวคนงามของหญงชราและไดนางมาเปนภรรยา ทงสองดาเนนชวตตอมาอยางมความสขและมลกหลายคน จนทาใหโลกนเตมไปดวยคนอกครงหนง สองสามภรรยานนกคอบรรพบรษของมนษยในปจจบนนนเอง

209

100. ฮงบกบนลบ (흥부와 놀부) กาลครงหนงนานมาแลว มพชายนองชายคหนง คนพชอนลบและคนนองชอฮงบ หลงจากบดาของพวกเขาเสยชวตลง นลบพชายเปนคนโลภกไมยอมแบงทรพยสมบตบดาใหนอง กลบไลครอบครวนองออกจากบาน ฮงบผเปนนองนนเปนคนใจดและสภาพ จงไมบนเสยใจอะไรเลย พาครอบครวออกจากบาน ไปอาศยบานโชกาโกโรโกโส ฮงบทางานรบจาง สวนภรรยาและลก ๆ กเกบผกเกบเหดเพอเลยงชพไปวน ๆ พอถงฤดหนาวกไมมงานทาดงนนจงไมมอะไรจะกน ฮงบกไปขอขาวทบานพ แตพสะใภใจรายนนกลบเอาทพพขาวตบหนาฮงบ ฮงบดใจทโดนตบดวยทพพขาว หยบเมลดขาวทตดอยทแกมใสปาก แลวรบหนแกมอกขางมาใหพสะใภตบ แตพสะใภเอาผากนเปอนมาเชดทพพแลวจงคอยตบอกท อยางไรกตาม ครอบครวฮงบกสามารถผานฤดหนาวนนมาดวยความอดอยาก เมอถงฤดใบไมผล พวกเขากสามารถหาผกและหวมนมากนได วนหนงมนกนางแอนคหนงมาทารงอยใตชายคาบาน จนถงฤดรอน นกนางแอนคนนกมลกนกเลก ๆ ตวหนง ครอบครวฮงบดแลพวกมนดวยความเมตตา วนหนง มงเขยวตวใหญเลอยเขาไปทรงนก พอฮงบเหนเขากตงตาย เขาสามารถชวยชวตลกนกนางแอนทตกลงมาบนพน นาตวลกนกมารกษาขาทหกและดแลใหจนหายเปนปกต สามารถบนอพยพกลบไปพรอมกบนกตวอน ๆ ไดถงฤดใบไมผลปตอมา นกนางแอนกเอาเมลดพชมาใหครอบครวฮงบเพอตอบแทนบญคณ ฮงบปลกเมลดพนธนนไวบนหลงคา เปนเถานาเตา ผลนาเตา 3 ลกจากเมลดนน เตบโตอยางรวดเรวมาก พอถงฤดใบไมรวง ครอบครวฮงบชวยกนเกบลกนาเตาลงมาผาด พอผาลกแรกกปรากฏวามทอง สรอยทอง เหรยญเงนเพชรนลจนดา ผาไหม ฯลฯ ไหลออกมา พอผาลกทสอง มกระสอบขาวไหลออกมาไมหยด พอผาลกทสาม กมคนงานนบรอยคนไหลออกมาชวยสรางบานมงหลงคากระเบองพรอมสรางประตใหญเสรจในกะพรบตา ครอบครวฮงบดใจทไมตองอดอยากอกตอไป เมอนลบไดขาวน กอยากไดบาง พอถงฤดใบไมผล นลบจงทารงนกขนเอง และจบนกนางแอนคหนงมาใหอย พอมลกนก นลบกเอาลกนกมาทาใหขาหกแลวเขาเฝอกให พอถงฤดใบไมรวง นกนางแอนอพยพกลบไป หนงปผานไป ลกนกนางแอนกนาเมลดพชมาฝากนลบเชนกน ครอบครวนลบกปลกไวดวยความดใจ รอใหแกจดแลวคอยผาลกนาเตาทง 3 ลก แตสงทไหลออกมากลบเปนโคลนเหมนเนา คนขอทาน และกองทพโดแกบทถอตะลมพกหนามทบตออกมาทาลายบานนลบพงพนาศ นลบไมมอะไรเหลอ จงไปหานอง ฮงบกตอนรบอยางอบอนและดแลพชายอยางด นลบรสกเสยใจและละอายใจในความบากหนาโลภของตน จงกลบใจเปนคนด สองพนองกรกกนและอยดวยกนอยางมความสขตลอดไป

ประวตยอผวจย

211

ประวตยอผวจย ชอ ชอสกล นางสาวปารค เกยง อน วนเดอนปเกด วนท 19 ตลาคม พ.ศ.2522 สถานทเกด กรงโซล สาธารณรฐเกาหล สถานทอยปจจบน 211/65 เจรญนคร รเวอรเพลส ถ.เจรญนคร

แขวงบคคโล เขตธนบร กรงเทพฯ 10600 ตาแหนงหนาทการงานปจจบน นกแปล ลาม (ภาษาไทย-เกาหล)

อาจารยพเศษ (สอนภาษาเกาหล) ประวตการศกษา

พ.ศ. 2541 มธยมศกษาตอนปลาย จากโรงเรยนควงมยองบก สาธารณรฐเกาหล

พ.ศ. 2545 ศลปศาสตรบณฑต (ภาษาไทย)

จากมหาวทยาลยฮนกกภาษาและกจการตางประเทศ สาธารณรฐเกาหล (เกยรตนยมอนดบ 1)

พ.ศ. 2549 ศลปศาสตรมหาบณฑต (ภาษาไทย)

จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสารมตร