KİMYASAL TEHDİTLER

GİRİŞKİMYASAL OLAYLARIN TARİHÇESİ

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASIKİMYASAL OLAYLARDAN KORUNMA

Kimyasal ajanların savaş veya terörist saldırı amaçlı kullanılması ile oluşan tehditler.

Toksik endüstriyel kimyasal maddelerin kaza sonucu çevreye yayılması ile oluşan tehditler.

Evde kullanılan tehlikeli kimyasal maddelerin oluşturduğu tehditler.

GİRİŞTANIMLAR

TOKSİK ENDÜSTRİYEL KİMYASALLAR

Endüstride kullanılan zehirli kimyasal maddelerdir.

KİMYASAL SAVAŞ AJANLARIZarar vermek amacıyla kullanılan toksik etkileri olan kimyasal maddelerdir.

KİMYASAL TEHDİT

EVSEL KİMYASALLARToksik kimyasal içeren temizlik, boya malzemeleri gibi ürünlerdir.

GİRİŞTANIMLAR

KİMYASAL OLAYLARIN TARİHÇESİERKEN DÖNEM

Peloponez Savaşı, Spartalılar kömür, sülfür ve ziftin yanması sonucu açığa çıkan dumanı silah olarak kullandı.

1915’te Almanya, Belçika’nın Ypres kentine 168 ton klor gazı ile saldırdı.

Savaş boyunca kimyasal savaş ajanları 90.000 kişinin ölümüne sebep oldu.

KİMYASAL OLAYLARIN TARİHÇESİ1. DÜNYA SAVAŞI

Yahudi Kamplarında karbon monoksit ve hidrojen siyanür içerikli Zyklon-B kullanıldı.

Almanya, ABD, İngiltere ve Rusya gibi birçok ülke sinir ajanlarını üretti.

KİMYASAL OLAYLARIN TARİHÇESİ2. DÜNYA SAVAŞI

1978 Jim Jones toplu intiharı

Siyanür içerikli kokteyl ve şırıngalar

900’den fazla ölü

KİMYASAL OLAYLARIN TARİHÇESİYAKIN DÖNEM

1984, Bhopal-Hindistan

40 ton metil izosiyanat

Binlerce ölü, 500.000 etkilenen

KİMYASAL OLAYLARIN TARİHÇESİYAKIN DÖNEM

1988, Halepçe-Kuzey Irak, yaklaşık 5.000 ölü

1991, “Körfez Savaşı Sendromu”, 8,5 ton sarin ve siklosarin

KİMYASAL OLAYLARIN TARİHÇESİYAKIN DÖNEM

1994, Matsumoto Saldırısı

1995, Tokyo Metro Saldırısı

Aum Shinrikyo, dini terörist saldırısı

19 ölü, 5000 yaralı

KİMYASAL OLAYLARIN TARİHÇESİ

YAKIN DÖNEM

KİMYASAL OLAYLARIN TARİHÇESİYAKIN DÖNEM

Ağustos 2013, Suriye Guta bölgesi

Sarin ajanı

1500’den fazla ölü, binlerce yaralı

Toksik endüstriyel kimyasallar; endüstride üretim, depolama, taşıma veya atık yönetimi proseslerinde kullanılan katı, sıvı veya gaz haldeki zehirli kimyasal maddelerdir.

TOKSİK ENDÜSTRİYEL KİMYASALLAR

Evsel kimyasallara maruz kalındığında

Aşağıda yer alan belirtiler gözlemleniyorsa hemen Ulusal Zehir Danışma Merkezini

(114) arayın.

Belirtiler:Nefes alma güçlüğüGözlerde, ciltte, boğazda veya nefes borusunda tahrişCilt renginde değişiklikBaş ağrısı ve puslu görmeBaş dönmesiKontrolsüz hareketlerKramp ve ishal

EVSEL KİMYASALLAR

Zarar vermek amacıyla kullanılan; insanlar, hayvanlar ve bitkiler üzerinde doğrudan toksiketkileri olan kimyasal maddelerdir.

KİMYASAL SAVAŞ AJANLARI

Binaların havalandırmasistemlerinden

Aerosol veya sprey cihazları ile

Pasif yayma ile

Tesis ve araçların sabote edilmesi ile

Patlayıcı cihazlar ile

Toksinlerin besin vesukaynaklarına bulaştırılması ile

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASI

Toksikolojik Özelliklerine Göre

Katı

Sıvı

Gaz

Sinir Ajanları

Yakıcı Ajanlar

Kan Zehirleyici Ajanlar

Boğucu Ajanlar

Kapasite Bozucu Ajanlar

Kargaşa Kontrol Ajanları

Toksinler

BuharAerosol

Fiziksel Durumlarına Göre

Kalıcı Ajanlar

Uçucu Ajanlar

Uçuculuklarına Göre

Sinir sistemini olumsuz etkilerler.

Çok hızlı etki ederler.

Hammaddeleri ucuz ve kolay bulunur.

Sinir ajanları, G ve V Ajanları olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır:

G Ajanları V Ajanları

Tabun (GA) VX

Sarin (GB)

Soman (GD)

Siklosarin (GF)

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖRESİNİR AJANLARI

Semptomlar:

Gözbebeklerinde küçülme

Kaslarda seğirme

Solunum güçlüğü

Görme bulanıklığı

Bulantı ve kusma

Baş ağrısı

Denge bozukluğu

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖRESİNİR AJANLARI

Solunum yollarında, gözlerde ve deride yanıklara ve kabarcıklara neden olur.

Etkiler maruziyet anından sonra gecikmeli olarak gözlemlenir.

Yakıcı ajanların en yaygın olanları aşağıda verilmektedir:

Sülfür Hardal(H, HD)

Nitrojen Hardal(HN)

Levizit (L) Fosgen Oksim(CX)

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREYAKICI AJANLAR

Semptomlar:

Gözlerde sulanma, kızarıklık ve yanma

Ciltte kızarıklıklar ve kabarcıklar

Gözlerde ışığa karşı duyarlılık

Öksürük ve boğulma hali

Gözlerde ve solunum yollarında iltihaplanma

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREYAKICI AJANLAR

Kanın oksijeni kullanma ve taşıma kabiliyetini engeller.

Yüksek miktarda oksijene ihtiyaç duyan organlar en fazla etkilenir.

Kan zehirleyici ajanların en yaygın olanları aşağıda verilmektedir:

Hidrojen Siyanür (AC)

Siyanojen Klorür (CK)

Potasyum Siyanür (KCN)

Sodyum Siyanür (NaCN)

Arsin (SA) KarbonMonoksit

TOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREKAN ZEHİRLEYİCİ AJANLAR

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASI

Semptomlar:

Sersemlik hissi ve halsizlik

Solunum güçlüğü ve boğulma hissi

Burun, boğaz ve solunum yollarında şiddetli acı

Taşikardi

Bilinç kaybı

Koma ve ölüm

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREKAN ZEHİRLEYİCİ AJANLAR

Bu maddeler akciğerlerin sıvı ile dolmasına neden olurlar.

Oldukça uçucudurlar ve genellikle renksizdirler.

Yeni biçilmiş çayır, çürümüş saman, mısır püskülü kokusuna benzer kokuları vardır.

Klor (Cl) Fosgen (PG) Difosgen (DP) Klorpikrin (PS)

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREBOĞUCU AJANLAR

Semptomlar:

Nefes darlığı

Solunum güçlüğü

Öksürük ve göz yaşarması

Boğulma hissi

Burun ve boğazlarda tahriş ve akıntı

Akciğer ödemi

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREBOĞUCU AJANLAR

Genelde geçici ve ölümcül olmayan etkileri vardır.

Maruz kalan kişinin davranış bozukluğu sergilemesine ve etkisiz hale gelmesine sebep olurlar.

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREKAPASİTE BOZUCU AJANLAR

3-Kuinuklidinil

Benzilat (BZ)

Fentaniller

ve diğer opiatlar

Liserjik asit

dietilamidi (LSD)

Semptomlar:

Bilinç kaybı

Şaşkınlık

Hayal görme

Davranış bozukluğu

Bedensel işlevlerde bozukluk

Gözbebeklerinde büyüme

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREKAPASİTE BOZUCU AJANLAR

Normal fonksiyonların yerine getirilmesini engeller.

Etkileri çok kısa zamanda ortaya çıkar.

Toplulukları kontrol altına alma ve bireysel korunma

amaçlı kullanılır.

2-Klorobenzalmalononitril

(CS)

Klorasetofenon (CN)

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREKARGAŞA KONTROL AJANLARI

Semptomlar:

Gözlerde yanma, kızarıklık ve puslu görme

Burunda akıntı, yanma ve şişme

Nefes darlığı

Öksürük

Ciltte yanık ve kızarıklık

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASITOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNE GÖREKARGAŞA KONTROL AJANLARI

> 30 dk.

Deri yolu

VX

KİMYASAL AJANLARIN SINIFLANDIRILMASIUÇUCULUKLARINA GÖRE

Uçuculuk özelliklerine göre kalıcı ve uçucu olmak üzere ikiye ayrılırlar.

<30 dk.

Solunum yolu

Sarin, Soman, Tabun,

Levizit

Kalıcı Ajanlar Uçucu Ajanlar

Belirtiler gösteren çok sayıda kişi

Yüzeylerde kuşkulu yağ ve su damlacıkları

Yoğun bir sis veya duman

Hayvan ölüleri

Alışkın olunmayan kokular

KİMYASAL SİLAH KULLANIMI NASIL ANLAŞILIR?

KİMYASAL SALDIRILARDAN KORUNMAKİMYASAL BİR OLAYDAN ÖNCE

İkaz ve Alarm İşaretlerini öğrenin.

İlkyardım esaslarını öğrenin.

Afet ve Acil Durum Çantanızı hazırlayın.

Aile Afet ve Acil Durum Planınızıyapın. AFAD KBRN web sayfasını ziyaret edin. www.sivilsavunma.afad.gov.tr

KİMYASAL SALDIRILARDAN KORUNMAKİMYASAL BİR TEHDİT OLUŞTUĞUNDA

Kirli Bölgenin içinde veya yakınındaysanız:

Tehdidin kaynağından rüzgar yönünün ters istikametinde hızla uzaklaşın.

Hemen temiz hava alabilecek bir yer bulun.

Kimyasal tehdit esnasında araçtaysanız:

Derhal kalorifer, klima ve tüm havalandırma sistemlerini kapatın.

Araçta sığınmayı tercih etmeyin.

KİMYASAL SALDIRILARDAN KORUNMAKİMYASAL BİR TEHDİT OLUŞTUĞUNDA

Eğer yetkili kurumlar tarafından ev veya işyerinden çıkmama talimatı verildiyse:

İçeri hava girebilecek tüm sistemleri kapatın.

İç kısımlarda bir odaya sığının.

Odanın açıklıklarını izole bant ve plastik örtü ile kapatın.

Musluklardan su içmeyin.

KİMYASAL SALDIRILARDAN KORUNMAKİMYASAL BİR TEHDİT SONRASINDA

Dışarının güvenli olduğu bildirilmediği sürece sığındığınız yerden çıkmayın.

Etkilendiyseniz anında profesyonel tıbbi yardım alın.

Eğer bu yardıma kısa zamanda ulaşamıyorsanız kendinizi arındırın ve diğerlerinin de arınmasına yardım edin.

KİMYASAL SALDIRILARDAN KORUNMAARINMAPROSEDÜRLERİ

Bütün giysilerinizi, ayakkabılarınızı, gözlüklerinizi ve lenslerinizi derhal çıkarın.

Ellerinizi bol su ve sabunla yıkayın. Gözlerinizi bol su ile temizleyin.

Yüzünüzü ve saçlarınızı sabunla yıkayın ve bol su ile durulayın.

Diğer bölgeleri de sabunlu su ile ıslatılmış bir havlu ile nazikçe temizleyin ve durulayın.

Temiz giysiler giyin.

TEŞEKKÜRLER