kaldirma araÇlarinda İsg 2013

7/29/2019 KALDIRMA ARALARINDA SG 2013

1/50


2/50

Kaldrma ilemleri nedeniyle meydanagelebilecek tehlikelerin bertaraf edilmesine

ynelik ilave temel salk ve gvenlik gerekleri:

Kaldrma ilemleri nedeniyle tehlike arz edenmakinalar, temel salk ve gvenlik gereklerinikarlamaldr.


3/50

Tanmlar (a) Kaldrma ilemi;mallardan ve/veya kiilerden oluan birimyklerin, belli bir anda, seviye deiikliini gerektiren hareketidir. (b) Gdml yk;Toplam hareketin, konumu sabit noktalarla

belirlenen rijit ya da esnek klavuzlar boyunca yapld yktr. (c) alma kat says;imalat veya yetkili temsilcisi tarafndan

garanti edilmi olan aksamn kaldrabilecei st yk snr deeri ileaksam zerinde iaretli azami alma yk deeri arasndakiaritmetik oran.

(d) Deney kat says;kaldrma makinalar veya bir kaldrmaaksesuar zerinde statik ya da dinamik deneyleri yapmak iin

kullanlan yk ile kaldrma makinas veya kaldrma aksesuarzerinde iaretli azami alma yk arasndaki aritmetik oran.


4/50

(e) Statik deney;kaldrma makinalarnn veya birkaldrma aksesuarnn nce muayene edilip, uygun birstatik deney kat says ile arplm azami alma yknemaruz brakld, daha sonra da bahse konu yknkaldrlarak, hasar grp grmediini tespit etmek iin

tekrar muayene edildii deney. (f) Dinamik deney;kaldrma makinasnn, dinamik

davran asndan, dzgn alp almadn kontroletmek zere, olas btn konfigrasyonlarnda, uygun birdinamik deney kat says ile arplm azami alma yk

altnda altrld, kaldrma makinasnn ilevini dorubir ekilde yaptn kontrol etmek iin dinamikdavrannn hesapland deney.

(g) Tayc;makinann, stnde ya da iinde, kaldrlacakkiilerin ve/veya eyalarn tand parasdr.


5/50

(h) Kaldrma aksesuar:Kaldrma makinasna monteedilmemi olup, ykn tutulmasna imkn salayan,makina ile yk arasna veya ykn kendi zerine

yerletirilen veya ykn ayrlmaz bir paras olmasamalanan ve piyasaya ayr olarak arz edilen aksam veyatehizat ile sapanlar ve bunlarn aksamlardr.

()Zincirler, halatlar ve kaylar:Kaldrma amacyla,

kaldrma makinas veya kaldrma aksesuarlarnn birparas olarak tasarmlanp imal edilen, zincirler, halatlar

ve kaylardr.


6/50


7/50


8/50

(j) Vin veya Kreyn:zerinde kaldrma tertibatndanbaka yrtme ve dndrme tertibatlar bulunan vekaldrd ykleri ok tarafl hareket ettirme kabiliyetibulunan kaldrma makinelerine vin veya kreyn denir.Kprl Vinler,(tek kiri,ift kiri)Portal vinler,Konsol kreynler,

Yap vinleri(Kule vinler),Mobil vinler,

Kablolu vinler,zel vinleri.ifade eder.


9/50


10/50


11/50


12/50


13/50

Mekanik tehlikelere kar koruma1.Dengesizlikten kaynaklanan riskler;

Kaldrma Makinalar, btn nakliye, montaj vedemontaj ilemlerinin her aamasnda, ngrlebiliraksam arzalar ve talimat el kitabna uygun olarak

yaplan deneyler srasnda da dahil olmak zere,hizmette ve hizmet d iken, Makinalar, aksamlar vebalantlarnn tama, montaj, demontaj vemakinalarla ilgili herhangi dier eylemlerde devrilmeye,

dmeye veya kontrolsz hareketlere engel olacakyeterli kararllk muhafaza edilecek ekildetasarmlanmal ve imal edilmelidir.


14/50

2. Klavuz raylar ve rayl yollar zerindealan makinalar;

Yk kaldrmak iin tasarlanm seyyar veyasklp-taklabilir i ekipmanlarnn zeminzellikleri de dikkate alnarak ngrlen btnkullanm artlarnda salam ve kararl bir ekilde

kullanlmas salanacaktr. Klavuz raylar veya rayl yollar zerinde herhangi

bir etkiyle raydan kmay nleyen tertibatlarlatehiz edilmelidir. Bu tr tertibatlara ramen, halaraydan kma veya ray ya da hareketli aksam arzasriski varsa, ekipmanlarn, aksamn ya da ykndmesini veya makinann devrilmesini nleyentertibatlar konmaldr.


15/50

3. Mekanik dayanm (Deneyleri);Yklerin kaldrlmas iin sabit olarak kurulan i

ekipmanlar; Kullanm srasnda, salam, dayankl ve zellikle

de kaldrlacak ykler iin belirlenen kaldrmanoktalarnda oluabilecek gerilime dayanklolacaktr.

Makinalar ve kaldrma aksesuarlar, amalanan

kullanmlarn gz nnde tutarak,yorulma veanmadanileri gelen arzalar nleyecek ekildetasarmlanmal ve imal edilmelidirler.


16/50

4. Yk kancalar, Kasnak, tambur, dili ark,

halat ve zincirler;Yk kancalar; Demir, dvme, elik veya benzeri uygun malzemeden

yaplm olacak, yklerin kurtulup dmelerini

nlemek iin, bunlardan gvenlik mandal veya uygungvenlik tertibat bulunmaldr.

Kaldrma aralarnn kancalarnn gvenlik kat says(tama gc), tayacaklar ykn en az; el ile

altrlanlarda 3 katna, mekanik olarak alanlarda 4katna ve erimi maden veya yakc veya andrc(korozif) maddeler gibi tehlikeli ykleri tayanlardaise, 5 katna eit olacaktr.


17/50

Kasnak, tambur ve dili arklar;

Kaldrma makinalar ve aralarn tamburlar, kaldracayke ve kullanlacak halatn ap, nitelik ve sarg saysnauygun olarak yaplmal ve iki yan gerekli yksekliktefatural olmaldr.

Tambur yivleri ile kullanlan halat ap birbirine orantlolmaldr. Aksi halde iyi bir sarm olmayaca iin halatmr ksalr ve sarma ii kt yaplr.

elik halat ular, tambur iine salam bir ekilde

balanacak ve halat zerindeki kaldrma kancalar enaa seviyede olduklarnda, tambur zerinde en az ikitamdevir yapacak boyda halat sarl kalm bulunacaktr.


18/50


19/50

Zincirler:

Kaldrma makinelerinde yklerin kaldrlmasnda halkal velevhal zincirler kullanlr. ki tip zincirde zel olarakyaplmlardr ve sertletirilmilerdir.

Zincirler kullanlacaklar iin hususiyetine ve kaldracaklarykn arlna gre seilirler.

En ar yk iin, kaldrma ve balama (sapan) zincirlerinin vekancalarnn gvenlik kat says en az 5 olacaktr. Zincirin baklalarnda ezilme, anma veya atlaklk varsa

zincir deitirilmelidir. Zincirler bu zelliklerini yitirdiklerinde ve boylar % 5 den

fazla uzadklarnda ve bakla veya halka kalnlklarnn drtte

birini geen bir anma meydana geldiinde, bunlarkullanlmamaldr. Yklerin kaldrlmasnda kullanlan zincirlerde, dm ve

bkm olmayacak, krlan bir kaldrma veya balama zinciri,telle balanmayacak veya civatalarla tutturulmayacaktr.


20/50


21/50


22/50

Halatlar:

1- Kendir Halatlar: Paral ve havaleli yklerin sarlmasnda kolaylk

salamas ve ucuz olmalarna karlk, elik halatlara greyk kaldrma kabiliyetleri ve mrleri daha azdr.

Kaldrma veya ekme ilerinde kullanlan ip halatlar, iyicins kenevirden veya benzeri elyaftan yaplacak vebunlarn kopmaya kar, gvenlik kat saylar en az 3olacaktr.

p halatlar, asitlerin veya bunlarn buharlarnn yahut

ypratc dier kimyasal maddelerin bulunduu yerlerdekullanlmayacak ve saklanmayacaktr. p halatlar, slak olduklarnda kurutulacak, kirli

olduklarnda ykanacak ve kuru olarak saklanacaktr.


23/50

Tel Halatlar:

Tel halat endstride yk ekme, yk kaldrma ve kuvvettransmisyonlar gibi ilerde kullanlr.

Ayn arlk ve apta olduklar halde daha mukavim olmas,Islak ve kuru halde mukavemetin ayn kalmas, Deiikiklim artlarnda uzunluunun ok nemli orandadeimemesi, Uzun mrl ve dayankl olmasavatajlardr.

elik halatlarn gvenlik kat says 6 dan aa olmayacakve halatlarn ek yerleri, halkalar, balk ve balantlarhalatlarn kaldraca en ar yke dayankl olacaktr.


24/50

5. Kaldrma aksesuarlar ve bunlarn

aksamlar Kaldrma aksesuarlar, sapann ekli ve yaps dikkate

alnarak, kaldrlacak yke, kavrama noktalarna, balantelemanlarna ve atmosfer artlarna uygun seilecektir.

Ayrca: (a) Tel halatlar, u ksmlar dnda herhangi bir eklenti

ba ihtiva etmemelidir.

(b) Kaynakl baklal zincirler kullanldnda, bunlar ksa

baklal tipte olmaldr. (c) Dokuma halat ve sapanlarda, herhangi bir dm, usuz

sapanlar hari olmak zere sapan ularndakiler dnda ekbalar veya balantlar olmamaldr,


25/50


26/50

(d) Bir sapan oluturan ve sapanla birlikte kullanlanbtn metalik aksamlar yeterli bir gvenlik dzeyisalayacak olmaldr.

(e) ok bacakl bir sapann azami alma yk; en zayf

bacan alma katsays, bacak says ve sapankonfigrasyonuna bal bir azaltma faktr esasalnarak belirlenir,

(f) Eit kollu sapanlarla uygun ekilde tanamayacakykler iin, kollar eit boyda olmayan sapanlar

kullanlacaktr. (g) Birden fazla kollu sapanlar kullanldnda, sapan

kollarnn balar, ayn halkaya balanacak ve sapankollar uygun aklkta olacaktr.


27/50


28/50

6. Hareketlerin kumandas Hareketlere kumanda eden tertibatlar, zerine takldklarmakinalar gvenli durumda tutacak ekilde faaliyetgstermelidir.

Elektrikle alan kaldrma makinalarnda, belirtilen st ve

alt noktalar geildiinde, elektrik akmn otomatik olarakkesecek ve tamburun hareketini otomatik ekildefrenleyecek bir tertibat bulunacaktr.

Ray stnde alan vinlerde, vincin ve vin arabasnnzerinde gidip geldikleri raylarn her iki banda ve en az

tekerleklerin yar ap yksekliinde takozlar bulunacak,kprl ve asma vinlerin, kpr ve vin arabastekerleklerinde, uygun el, kol ve ayak koruyucularbulunacaktr.


29/50

Birden fazla sabit veya raya monte edilmi olan kaldrmamakineleri, bir arpma riski oluturacak ekilde aynmeknda e zamanl olarak manevra edilebiliyorsa,makinalarda bu tr risklerin nlenmesini salayacak

sistemler bulunmaldr. Vincin veya kaldrlan ykn hareketi esnasnda

alanlar uyarmak iin operatr, sesi aka iitilebilenzil, an ve benzerleriyle iaret verecek ve bunlar harekethalinde devaml olarak alacaktr.

Kaldrma ara ve makinalarnda meydana gelen herhangibir aksaklk halinde, ykleri bulunduklar durumdatutabilecek gte frenler bulunacaktr.


30/50

7. Tama srasnda yklerin hareketleri Makinalarn alma konumu, ayn zamanda manevrahalinde olabilecek kii, ekipman veya dier makinalarla birtehlike oluturmas mmkn olas arpmalar nlemekiin, hareketli paralarn hareket yollarn en geni adan

grebilecek ekilde yerletirilmelidir. Klavuzsuz ykleri kaldrmakta kullanlan i ekipmannn

operatr dorudan veya gerekli bilgileri salayan yardmccihazlar vastasyla yk yolunun tamamn gremiyorsa,operatre yol gsterecek uzman bir kii grevlendirilecek

ve iiler iin tehlike yaratacak yk arpmasnengellemek zere gerekli dzenleme yaplacaktr.


31/50

8. Sabit ini mahallerine hizmet veren

makinalar Taycya eriim Kiilerin taycya eriimi sz konusu olduu durumlarda,

kaldrma makinalar, eriim srasnda, zellikle deyklenirken veya boaltlrken, tayc hareketsiz kalacak

ekilde olmaldr. Hareket halindeki taycya temas nedeniyle oluan

riskler

Muayene veya bakm srasnda taycnn altnda veya

stnde yer alan kiilerin tayc ile sabit paralararasnda ezilme riskinin olmas durumunda, fiziki birsnma alan veya taycnn hareketini bloke edecekmekanik tertibatlar vastasyla yeterli bir boluksalanmaldr.


32/50

ni mahalli ni mahallerinde kiilerin hareketli tayclara veya dier

hareketli paralara temasndan doan riskler nlenmelidir.

Taycnn ini mahallinde bulunmadnda, kiilerin, seyir

alanna dme riskinin bulunduu durumlarda, bu riskinlemek iin muhafazalar taklmaldr.

Bu muhafazalar seyir alan ynnde almamaldr.bunlara, taycnn konumu tarafndan kontrol edilen ve

muhafazalar kapal duruma gelip kilitleninceye kadartaycnn hareket etme tehlikesini, kendisine ait inimahallinde duruncaya kadar, bir muhafazann almatehlikesini, nleyen bir kilitleme tertibat taklmaldr.


33/50

Bilgi ve iaretler

1. Zincir, halat ve eritler Kaldrma zincirleri, halatlar ya da eritleri

imalty veya yetkili temsilcisini ve ilgili belgeyeatf yaparak tanmlayan bir plaka ya da

sklemeyen bir halka tamaldr.Bu Plakada:

(a) malatnn veya uygun olduunda, yetkili

temsilcisinin ad ve adresi, (b) Kullanlan deney yntemi,


34/50

(c) Zincir ya da halatn hizmet srasnda maruzkalabilecei azami yk,

(d) Zincir veya halatn aadaki bilgileri ieren birtanm:

- Anma boyutu,

-Yaps,

-Yapld malzeme ve- Malzemeye uygulanan herhangi zel bir metalurjik

ilem.


35/50

2. Kaldrma aksesuarlar - Gvenli bir kullanm iin gerekli olduu durumlarda

malzemenin tanmn, -Azami alma ykn,

belirten bir plaka ya da e deer bir malzeme zerindegsterilip aksesuara ilitirilmelidir.

Bu zellikler okunakl olmal ve anma nedeniyle

grnrl bozulmayacak veya aksesuarndayanmn tehlikeye sokmayacak bir yereyerletirilmelidir.


36/50

3. Kaldrma makinalar Yklerin kaldrlmas iin kullanlan makinalarda,

kaldrlabilecek maksimum yk aka grlebilecek

ekilde iaretlenmi olacak, Bu iaretleme okunakl, silinemez ve kodlanmam bir

biimde olmaldr.

Sadece eya tamaya ynelik ve kiilere eriime imkn

verecek bir tayc ile tehiz edilmi makinalar, insanlarntanmasn nlemek amacyla ak ve silinmez bir uyartamaldr.


37/50

Talimatlar

Kaldrma aksesuarlar Her bir kaldrma aksesuar veya ticari olarak

blnemeyen her parti kaldrma aksesuar ilebirlikte asgari olarak aadaki bilgileri veren

talimatlar verilmelidir: (a) Kullanm amac, (b) Kullanm snrlar (c) Montaj, kullanm ve bakm talimatlar,

(d) Kullanlan statik deney kat says.


38/50

2. Kaldrma makinalar Kaldrma makinalar ile birlikte aadakiler hakknda

bilgi ieren talimatlar verilmelidir:a) Makinalarn teknik zellikleri ve zellikle de:- Azami alma yk- - Destekler ya da balant paralarndaki reaksiyonlar

ile uygun olduunda, raylarn karakteristikleri,-

- Uygun olduu durumlarda, balast kurulum tanmlarve aralar,


39/50

(b) Makina ile birlikte verilmemise kayt ktkapsam,

(c) zellikle operatrn ykten kaynaklanan dorudangrteki azalmay gidermek kullanm tavsiyeleri,

(d) Uygun olduu durumlarda, imalt veya yetkilitemsilcisi tarafndan yaplan statik ve dinamik

deneyleri ayrntl olarak veren bir deney raporu,


40/50

KALDIRMA ARALARININ

PERYODK KONTROLLER


41/50

1- Periyodik kontrollerin yasal dayana.

Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve GvenlikartlarYnetmelii(11/2/2004 tarihli,25370 sayl ResmiGazetede Yaymlanmtr.) Ekipmannn Kontrol

Madde 7 yerinde kullanlan i ekipmannn kontrol ileilgili aadaki hususlara uyulacaktr:a) ekipmannn gvenliinin kurulma artlarna bal

olduu durumlarda, ekipmann kurulmasndan sonra ve ilkdefa kullanlmadan nce ve her yer deiikliinde uzmankiiler tarafndan kontrol yaplacak, doru kurulduu vegvenli ekilde altn gsteren belge dzenlenecektir.

b) verence, arzaya sebep olabilecek etkilere maruz kalaraktehlike yaratabilecek i ekipmannn;

1) Uzman kiilerce periyodik kontrollerini ve gerektiindetestlerinin yaplmas,


42/50

2) alma eklinde deiiklikler, kazalar, doal olaylar veyaekipmann uzun sre kullanlmamas gibi i ekipmanndakigvenliin bozulmasna neden olabilecek durumlardansonra, arzann zamannda belirlenip giderilmesi ve salk vegvenlik koullarnn korunmas iin uzman kiilerce gereklikontrollerin yaplmas,salanacaktr.

c) Kontrol sonular kayt altna alnacak, yetkililerin heristediinde gsterilmek zere uygun ekilde saklanacaktr. ekipman iletme dnda kullanldnda, yaplan son

kontrol ile ilgili belge de ekipmanla birlikte bulunacaktr.Hangi tr i ekipmanlarnn kontrollere tabi tutulaca,

kontrollerin kimler tarafndan ve hangi sklkla ve hangiartlar altnda yaplaca ile kontrol sonucu dzenlenecekbelgelerle ilgili usul ve esaslar alma ve Sosyal GvenlikBakanlnca belirlenecektir.


43/50

i Sal ve Gvenlii Tz Madde :378

Kaldrma makineleri ve aralar her almayabalamadan nce, operatrleri tarafndan kontrol

edilecek ve elik halatlar, zincirler, kancalar, sapanlar,kasnaklar, frenler ve otomatik durdurucular, yetkiliteknik bir eleman tarafndan ayda bir btnylekontrol edilecek ve bir kontrol belgesi dzenlenerekiyerindeki zel dosyasnda saklanacaktr.


44/50

i Sal ve Gvenlii Tz Madde: 376

Kaldrma makinalar,kabul edilen en ar ykn en az 1,5katn, etkili ve gvenli bir ekilde kaldracak ve askda

tutabilecek gte olacak ve bunlarn bu yke dayanklve yeterli yk frenleri bulunacaktr.


45/50

2. Periyodik Kontrollerin Yapl :

a. fiziki (gzle) muayene deneyleri,alma artlar ile test ve deneylerdendolay vincin tayc yapsnda uygunsuzluunmeydana gelip gelmediini tespit etmektir

b. artnamelere uygunluk deneyleri,Kaldrma aralarnn imalat ncesi belirtilenteknik artnamelere uygunluunun tesbiti iinyaplr.

c . yk kaldrma yeterlilik deneyleri,

c1. statik yk deneyleri,c2. dinamik yk deneyleri,c3. kararllk deneyleri.


46/50

statik deney: Makinalar ve kaldrma aksesuarlar, statik deneylerdear

yke, kalc bir ekil bozukluu veya yapsal bir kusurmeydana gelip gelmediini kontrol etmek iin yaplr.

Dayanm hesaplamalarnda yeterli bir gvenlik dzeyini

garanti etmek iin seilen statik deney katsays deerihesaba katlmaldr.

Genel bir kural olarak bu katsay aadaki deerleresahiptir:

(a) Manuel altrlan makinalar ve kaldrma aksesuarlar: 1,5.(Mak. Em. Yn.)

(b) Dier makinalar: 1,25. (Mak. Em. Yn.)


47/50

dinamik deney:

Kaldrma makinasnn, dinamik davran asndan,dzgn alp almadn herhangi bir arza meydanagelip gelmediini kontrol etmek zere dinamik deneykatsays ile arplm azami alma yk kullanlarak

yaplan deneydir. Bu dinamik deney katsays yeterli bir gvenlik dzeyini

garanti etmek amacyla seilir: genel bir kural olarak, bukatsay

Pd = 1,5 X P OLARAK ALINMALIDIR. (SGT: 376 - 378)

Pd = 1,1 X P OLARAK ALINMALIDIR. (Mak. Em. Yn.) (TS 10116- 10117)

Genel bir kural olarak, bu deneyler verilen anma hzlarndayaplr.


48/50

Kararllk Deneyleri:

Kaldrma aracnn kararlln kontrol etmek amac ileyaplr.

Pk = 1,25 x P + 0,1 x Fi olarak alnmaldr.

P = Tasarm Kaldrma kapasitesi,

Fi= Ana bomun arl veya uzant bomun arlnnbom veya uzant bomun balarna indirgenmiarldr.

Detaylar iin TS 10116ya baklmas.


49/50

KALDIRMA ARALARI LE YAPILANALIMALARDA GVENLK Kaldrma makinalarnda yklerin kaldrlmalar,

indirilmeleri veya tanmalar, yetitirilmi manevraclartarafndan verilecek el ve kol iaretlerine gre yaplacaktr.

Bir kaldrma makinasnda birden ok ii grevlibulunduu hallerde, kaldrma makinas operatr,

balayc, sapanc veya dier grevlilerden yalnz birindeniaret alacak ve iareti, operatr tarafndan kolaycagrlebilecek yerlerde duracaktr.

Kaldrma makinalarnn operatrleri, zellikle eritilmimaden potalar veya elektrikli mknatslarla tanan

paralar ve benzeri tehlikeli ykleri, alanlar zerindengeirmeyeceklerdir.Bu gibi ykler tanmadan nce,operatr tarafndan sesli bir sinyal verilecek ve iilertehlikeli blgeden ayrlncaya kadar, kaldrma ve tamaileri durdurulacaktr.


50/50

Operatrler, kaldrma makinalarnda bir yk asl bulunduusrece makinalarnn bandan ayrlmayacaklardr.

Elektrikli mknatsl vin, dinlenme halinde iken, mknatslarvin zerinde asl olarak yksekte braklmayacak, bunlar ya

dorudan doruya yere dedirilecek veya bu i iin yaplmplatformlar zerine indirilecektir. Mknatslar kullanlmadklarnda, vin zerinden

karlacaktr Hareket halindeki vin kabinleri iinde veya vin arabalar

zerinde, yalnz grevli kimseler bulunacak ve vinoperatrleri, hi bir kimsenin yk zerine binmesine veyabo halat veya kancalara aslmasna izin vermeyecektir.

kaldirma araÇlarinda İsg 2013

Documents