SIVILARDA KALDIRMA KUVVETİ

HAZIRLAYAN

FERDANE ÇOBAN

ALTINTAŞ İLKÖĞRETİM

FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETMENİ

Bir cismi önce Havada Tartalım

Aynı cismi su içine tartalım

CİSMİN SUDA DAHA HAFİF GELDİĞİNİ GÖRÜRÜZ.

BU FARK SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİNDEN KAYNAKLANIR

KALDIRMA HAVADAKİ SUDAKİ

KUVVETİ AĞIRLIK AĞIRLIK

Bir sıvıya batırılan cisim taşırdığı sıvının ağırlığı kadar kendi ağırlığından kaybeder.Yani ağırlığı taşırdığı sıvının ağırlığı kadar azalır.

Bir cismi suda tarttığımız zaman

Birde civa içinde tarttığımız zaman

Arada ne fark gözleriz?

SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİ

ARCHIMEDES PRENSİBİ

F

G

*SIVI İÇİNDE BULUNAN CİSİMLERE SIVI İÇİNDE İKİ TÜRLÜ KUVVET ETKİ EDER.

1-Cismin ağırlığından dolayı yer çekim kuvveti

2-Sıvının cisme uyguladığı kaldırma kuvveti.

Sıvıların kaldırma kuvvetini ilk defa ARCHİMEDES

Tarafından bulunmuştur.

KALDIRMA KUVVETİ

SIVILAR VE GAZLAR İÇİN VARDIR.

KISMEN YADA TAMAMEN SIVI İÇİNDE BULUNAN CİSME KALDIRMA KUVVETİ ETKİ EDER.

G=m.g

AĞIRLIK =KÜTLE *YERÇEKİM İVMESİ

G= Vc x dc x g

KALDIRMA =Cismin Batan x Sıvının x Yerçekim

KUVVETİ Kısmının hacmı yoğunluğu İvmesi

Fk = Vb x ds x g

Fk Vb ds g

Kaldırma

Kuvveti

Cismin Batan Hacmı

Sıvının

Yoğunluğu

Yer çekim

ivmesi

N m3 Kg/m3 N/kg

BİRİM TABLOSU

CİSİMLERİ SIVI İÇİNDEKİ DURUMLARI

CİSİMLER SIVI İÇİNDE AĞIRLIKLARINA VE KALDIRMA KUVVETİNE GÖRE

1-SIVI İÇİNDE BATABİLİR

2-SIVI İÇİNDE ASKIDA KALABİLİR

3-YÜZEBİLİR

BATAN CİSİMLER

ÖZ KÜTLESİ SIVININ ÖZ KÜTLESİNDEN BÜYÜK OLAN CİSİMLERDİR.

dc > ds ve G > Fk olur

Fk

G

ASKIDA KALAN CİSİMLER

Öz kütlesi sıvının öz kütlesine eşit olan cisimler sıvı içinde askıda kalırlar.Cismin askıda kalması demek ,cisim sıvıda bırakıldığı yerde kalması

demektir.Hacmının tamamı sıvı içinde kalan cisimler askıda kalmış cisimlerdir.Mesela denizaltılar yoğunluklarını deniz suyuna göre ayarlayarak

Askıda kalarak yüzerler.

dc= ds ve G=Fk

G

Fk

ASKIDA

ASKIDA

ASKIDA ASKIDA DEĞİL!!

ASKIDA DEĞİL

??

??

YÜZEN CİSİMLER

Yoğunluğu sıvı yoğunluğundan küçük olan cisimlerdir.Bu cisimler sıvı içine bırakıldığında bir kısmı sıvı dışında kalır,bir kısmıda sıvı sıvı içinde içinde kalır

Yüzen cisimlerede yine iki kuvvet etki eder.

dc < ds G = Fk

G

Fk Bu kuvvetler cismin ağırlığı ve kaldırma kuvvetidir.

Bu iki kuvvet birbirine eşit ve yüzen cisim dengededir.

G=Vc.dc.g

Fk=Vb.ds.g

Vc.dc.g = Vb.dc.g

Vb dc

Vc ds

Bu bağıntıdan yüzen bir cismin batma yüzdesini verir.

Bundan cismin yoğunluğu,sıvının yoğunluğu cinsinden bulunabilir.

ÖRNEK 1:

Eşit hacimli X Y Z cisimleri şekildeki dengededir.Buna göre;

a-Cisimlere uygulanan kaldırma kuvvetleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

b-Cisimlerin ağırlıkları arasında nasıl bir ilişki vardır?

c-Cisimlerin yoğunlukları arasında nasıl bir ilişki vardır.

XY

ZSIVI

ÇÖZÜM 1:

a- FK YALNIZ SIVILARIN BATAN KISMIYLA DOĞRU ORANTILIDIR.

Vb BÜYÜKSE Fk BÜYÜK Vb KÜÇÜKSE Fk KÜÇÜKTÜR

FKX < FKY = FKZ

b-Cisimler sıvı içinde yüzdüğünden ağırlıkları kaldırma kuvvetine eşittir.

GX< GY= GZC- Vb dc ORANI VARDIR Vc ds CİSİMLERİN YOĞUNLUKLARI ARASINDA

dx < dy = dz olur

ÖRNEK 2:

ÖNEMLİ:BİR CİSMİN YARISI SIVIYA

BATIYOR YARISI SIVININ DIŞINDA İSE SIVININ ÖZ KÜTLESİ CİSMİN ÖZ KÜTLESİNİN İKİ KATIDIR.ds=6 gr/cm3

dc=3 gr/cm3

ÖRNEK 3:ŞEKİLDEKİ SIVI İÇERİSİNDE CİSMİN YARISI SIVI İÇİNDE KALACAK ŞEKİLDE YÜZMEKTEDİR.SIVININ DIŞINDA KALAN KISIM KESİLİP ATILIRSA KALAN KISIM SIVI İÇİNDE NASIL GÖRÜNÜR?

CİSİM KESİLİP ATILDIKTAN SONRADA AYNI ŞEKİLDE YARISI SIVI DIŞINDA KALACAK ŞEKİLDE YÜZER.

AYNI İŞLEMİ TEKRARLARSAK HER DEFASINDA CİSMİN YARISI SIVI DIŞINDA KALIR.

ÖRNEK 4:

K

ŞEKİLDEKİ K CİSMİ SU İÇİNDE ŞEKİLDEKİ GİBİ DENGEDEDİR.SU İÇİNE ALKOL İLAVE EDİLİP HOMOJEN BİR KARIŞIM ELDE EDİLİRSE CİSMİN DENGE DURUMU NASIL OLUR?

dsu > dalkol

ÖRNEK 5:

T1

T2

ŞEKİLDEKİ CİSİMLER İPLERLE BAĞLANMIŞTIR.İPLERDEKİ GERİLME KUVVETLETİ BİRBİRİNE EŞİTTİR.

İPLER KESİLİRSE CİSİMLERİN DURUMU NE OLUR?

ÖRNEK 6:

yumurta

su

Su içine atılmış yumurtanın yüzebilmesi için aşağıdaki işlemlerden hangilerinin yapılması gerekir?

1-Kaba bir miktar daha su katmak.

2-Kaba su ile karışabilen daha az yoğun sıvı ilave etmek

3-Suya tuz döküp karıştırmak

4-Suyu daha geniş bir kaba boşaltıp yumurtayı içine atmak.

12

d1 d2 d3

Küre şeklindeki homojen K cismi üç farklı sıvı içinde şekildeki gibi dengededir.

Buna göre

1-Cisimlere uygulanan kaldırma kuvvetleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

2-Sıvıların yoğunlukları arasında nasıl bir ilişki vardır?

ÖRNEK 7:

1-KALDIRMA KUVVETLERİ HEPSİNDE AYNIDIR

2- d1 > d2 > d3

d

2d

X

Bir X cismi d öz kütleli sıvıda hacminin yarısı batmış şekilde yüzmektedir.

Aynı sıcaklıkta 2d öz kütleli sıvı akıtan musluk açılarak türdeş bir karışım oluşturulursa X cisminin denge konumu nasıl olur

ÖRNEK 8:

1

2

3

5

6

7

8

9

CEVAPLAR

1- B

2- A

3- C

4- C

5- D

6- D

7- C

8-B

9- C

GAZLARIN KALDIRMA KUVVETİ

KARTALIN UÇMASINI SAĞLAYAN ETKİLER NELERDİR?

PARAŞÜTÇÜNÜN YERE ÇAKILMASINI ENGELLEYEN NEDİR?

UÇAN BALON NASIL UÇAR?

BALONU AĞZIMIZLA ŞİŞİRDİĞİMİZDE NEDEN UÇMAZ?

Archimedes prensibi tüm akışkanlar gibi gazlarda da uygulanır.

Bir gaz karışımı olan hava cisimlere bir kaldırma kuvveti uygular

Uçan balon havaya uçuyorsa bunun nedeni havanın balonu yukarı kaldırmasıdır.

1-BİR CİSMİN AĞIRLIĞI KALDIRMA KUVVETİNDEN BÜYÜKSE?

2-BİR CİSMİN AĞIRLIĞI KALDIRMA KUVVETİNE EŞİTSE?

3-BİR CİSMİN AĞIRLIĞI KALDIRMA KUVVETİNDEN KÜÇÜKSE?

BALONU HAREKET HAVANIN BALONUN

ETTİREN KUVVET KALDIRMA KUV AĞIRLIĞI

BALONU HAREKET = Vbalon . dhava .g - Vbalon . dgaz .g

ETTİREN KUVVET