Meer info op vdab.be

studiedienst@vdab.be

Jaarbalans 2017 Werkloosheid en vacatures

In deze jaarbalans blik-

ken we terug op de

Vlaamse arbeidsmarkt

in 2017 en zetten we de

voornaamste jaarcijfers

over de werkloosheid,

de vacatures en de ar-

beidsmarktkrapte op

een rij.

In deze jaarbalans

Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) 2

Werkloosheidsgraad 4

Vacatures 5

Ontvangen vacatures 5

Openstaande vacatures 6

Spanningsindicator 8

Eindbalans 2017 10

Vooruitzichten 2018-2022 11

Bijlagetabellen 13

In 2017 waren er in Vlaanderen gemiddeld 212.677

personen ingeschreven als niet-werkende werkzoe-

kende (NWWZ) bij VDAB.

In vergelijking met 2016 daalde het aantal NWWZ

met ruim 12.000 personen of -5,4%. Aan het huidige

tempo zakken we in april 2018 onder de symboli-

sche kaap van 200.000 NWWZ.

Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ)

Dat we vandaag toch nog een heel eind verwijderd

zijn van het historisch lage werkloosheidsniveau in

2008 heeft onder meer te maken met de verstren-

ging van de beschikbaarheidsvereisten voor werk-

zoekende 55-plussers. Dit heeft er toe geleid dat

steeds meer werkzoekenden ook op oudere leeftijd

ingeschreven blijven als NWWZ, terwijl zij vroeger

vrijgesteld werden en zich niet meer moesten aan-

bieden op de arbeidsmarkt. Deze verstrenging zien

we ook weerspiegeld in de werkloosheidscijfers. Op

tien jaar tijd is het aantal 55-59-jarige niet-werken-

de werkzoekenden bijna verdubbeld (van 14.501 in

2007 tot 28.051 in 2017) en het aantal 60-plussers

zelfs verachtvoudigd (van 1.565 in 2007 tot 12.377 in

2017).

De daling van de werkloosheid zet zich door in de

vijf Vlaamse provincies. Toch springt vooral Lim-

burg in het oog met een werkloosheidsdaling van

liefst 10%. In Antwerpen (-4,2%) en Vlaams-Brabant

(-3,8%) is de werkloosheidsdaling minder uitgespro-

ken dan gemiddeld in Vlaanderen.

De sterke daling in Limburg kan wellicht deels toe-

gewezen worden aan de acties in het kader van

SALK, het Strategisch Actieplan voor Limburg in het

Kwadraat dat werd opgezet naar aanleiding van de

sluiting van Ford Genk.

Daarnaast heeft ook het transformatiebeleid en de

conjunctuurgevoeligheid van lokale bedrijven een

impact op de provinciale evoluties. Zo spelen de

collectieve ontslagen bij Bosch en Sylvania in Tienen

mogelijk nog hun rol in de mindere prestaties van

Vlaams-Brabant.

Niet-werkende werkzoekenden per provincie

De NWWZ omvatten vier categorieën van werkzoe-

kenden. De werkzoekenden met een werkloosheids-

uitkeringsaanvraag (WZUA, 144.946 werkzoekenden),

de jongeren in beroepsinschakelingstijd (BIT, 15.034

werkzoekenden), de vrij ingeschrevenen (29.510

werkzoekenden) en de andere verplicht ingeschre-

ven niet-werkende werkzoekenden (23.187 werkzoe-

kenden). Enkel deze laatste categorie kende nog een

stijging van het aantal werkzoekenden in 2017

(+13,8%). Deze groep omvat onder andere de deel-

tijds lerenden zonder baan en de werkzoekenden

met een leefloon (waaronder erkende vluchtelin-

gen).

Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ)

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

2

Voor het eerst sinds vele jaren werd in 2017 ook bij

de zeer langdurig werklozen (>=2 jaar) een daling

genoteerd (-3,7%). Bovendien kenden nu ook de

jongeren en de laaggeschoolden een meer uitge-

sproken werkloosheidsdaling dan vorig jaar.

Als gevolg van de recente migratiestromen bleef de

werkloosheidsdaling bij de allochtone werkzoeken-

den (met huidige of vorige nationaliteit van buiten

EU) nog erg beperkt (-0,6%). Toch was er naar het

jaareinde toe wel een duidelijke verbetering merk-

baar in de globale cijfers. Daarnaast waren er ook

grote verschillen tussen de migratiegroepen. Terwijl

het aantal werkzoekenden uit de nieuwe migratie-

landen fors toenam (Syrië +71%, Somalië +49%, Irak

+35%, Afghanistan +22%), was er een sterke daling

bij de werkzoekenden uit Turkije (-10%) en Marokko

(-6%).

De werkzoekenden met een niet-EU-nationaliteit

(+4,6%) en de werkzoekenden met een arbeidshan-

dicap (+1,6%) konden daarentegen nog niet mee

profiteren van het herstel en kenden nog een werk-

loosheidsstijging.

De categorie ‘WZ in specifieke doelgroep’ omvat de

werkzoekenden die behoren tot minstens een van

de volgende zes doelgroepen: jongeren (<25 jaar),

55-plussers, langdurig werkzoekenden (>= 1 jaar),

laaggeschoolden, allochtonen en werkzoekenden

met een arbeidshandicap. In 2017 waren er 184.150

werkzoekenden die tot minstens een van deze doel-

groepen behoorden. Deze categorie kende een da-

ling op jaarbasis met -4,8%.

3

De VDAB-werkloosheidsgraad duidt aan hoeveel

procent van de beroepsbevolking ingeschreven is

als niet-werkende werkzoekende.

De evolutie van deze werkloosheidsgraad volgt een

gelijkaardig patroon als bij de NWWZ. In 2017 was

er voor het tweede opeenvolgende jaar sprake van

een substantiële daling van de VDAB-werkloosheids-

graad. Met een werkloosheidsgraad van 7,0 % zitten

we intussen bijna terug op het niveau van 2012.

Werkloosheidsgraad

Bron: VDAB, Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium,

Steunpunt Werk

*Voorlopig cijfer (trendniveau tot en met derde kwartaal 2017)

Naast de VDAB-werkloosheidsgraad wordt vaak

gebruik gemaakt van de werkloosheidsgraad op

basis van internationale definities zoals weergege-

ven in de Enquête naar de Arbeidskrachten (EAK)*.

Als gevolg van een striktere afbakening van de

werklozenpopulatie ligt de werkloosheidsgraad in

EAK traditioneel lager dan deze bij VDAB. Bij EAK

worden enkel werklozen geteld die actief naar werk

zoeken en onmiddellijk beschikbaar zijn voor de

arbeidsmarkt. Heel wat werkzoekenden met aange-

paste beschikbaarheid (bijvoorbeeld in een SWT-

stelsel) worden hierdoor niet meegeteld.

Ondanks het niveauverschil volgen beide indicato-

ren grotendeels hetzelfde patroon en zien we ook

bij EAK een daling van de werkloosheidsgraad tij-

dens de voorbije twee jaren.

Werkloosheidsgraad

4

6,4%5,9%

7,1% 7,2%6,7% 6,9%

7,5% 7,9% 7,8% 7,5%7,0%

4,4%3,9%

5,0% 5,2%4,3% 4,6%

5,1% 5,1% 5,2% 4,9% 4,5%

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

VDAB EAK

*

*Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium

Om de evoluties op de vacaturemarkt te beschrij-

ven, kijken we naar de vacatures binnen het nor-

maal economisch circuit zonder uitzendopdrachten

(NECzU) die rechtstreeks aan VDAB gemeld worden.

Het gaat om vacatures die door de werkgevers zelf

of via een VDAB-consulent ingevoerd worden in de

VDAB-databank. We brengen zowel de ontvangen

als de openstaande vacatures in kaart. Bij de

‘ontvangen vacatures’ gaat het om de som van alle

nieuwe vacatures die in de loop van het jaar bij

VDAB gemeld worden. Bij de ‘openstaande vacatu-

res’ gaat het daarentegen om een momentopname

waarbij enkel die vacatures geteld worden die op

het einde van de maand nog open staan. We rap-

porteren hierbij een gemiddelde over de twaalf

maanden van het betreffende jaar.

Naast de vacatures uit het NECzU die rechtstreeks

aan VDAB gemeld worden, zijn er nog heel wat an-

dere vacaturecircuits. Het gaat onder meer om va-

catures voor uitzendopdrachten en andere vacatu-

res die geplaatst worden via intermediairen zoals

wervings- en selectiekantoren. Hoewel deze circuits

een belangrijke plaats innemen op de huidige ar-

beidsmarkt, worden ze niet meegenomen in de

standaardrapportering over de vacaturemarkt om-

dat dit tot dubbeltellingen zou leiden. Werkgevers

hebben immers de keuze om hun vacatures te ad-

verteren via verschillende kanalen waardoor vaca-

tures meerdere keren kunnen voorkomen.

Ontvangen vacatures

Drie jaar geleden begon de vacaturemarkt opnieuw

aan te trekken en de groei zet zich tot vandaag

door. In 2017 werden in totaal 258.124 vacatures

rechtstreeks gemeld bij VDAB (inclusief 29.410 vaca-

tures buiten Vlaanderen), een stijging van 13,9% op

jaarbasis. Hiermee werd de recordhoogte uit 2016

opnieuw verbroken. Nooit eerder werden op een

jaar tijd zoveel nieuwe vacatures ontvangen bij

VDAB. Belangrijke drijfkrachten achter deze toena-

me zijn de banengroei en de vergrijzing.

Ontvangen vacatures

De forse groei van de vacaturemarkt zet zich door

in vier van de vijf Vlaamse provincies met als koplo-

per West-Vlaanderen (+19,9%). Enkel Vlaams-Brabant

kon niet in dezelfde mate mee teren op het positie-

ve elan en kende een stabilisatie van het aantal

nieuw ontvangen vacatures in 2017. Limburg blijft

weliswaar de provincie met de kleinste vacature-

markt, maar maakte opnieuw een forse inhaalbewe-

ging (+17,8%). Antwerpen positioneert zich nog

steeds als grootste vacaturemarkt met anno 2017

bijna 67.500 nieuwe vacatures rechtstreeks gemeld

bij VDAB.

Vacatures

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

5

Ontvangen vacatures per provincie

Ontvangen vacatures volgens werkervaring en stu-

dieniveau

Bij een opdeling van de vacatures naar werkerva-

ring en studieniveau zien we in elke categorie een

toename van het aantal nieuw ontvangen vacatures

in 2017. Naar werkervaring was de groei het sterkst

bij de vacatures waarin geen of minder dan zes

maanden werkervaring gevraagd wordt. In vergelij-

king met 2016 ontving VDAB 21,4% meer vacatures

in deze categorie, tegenover +12,3% in de categorie

met zes maanden tot twee jaar werkervaring en

+6,7% in de categorie met meer dan twee jaar

werkervaring. Naar studieniveau steeg de vraag

naar geschoolde profielen het sterkst met een stij-

ging van ongeveer 16% bij vacatures voor midden-

en hooggeschoolden, tegenover +10,8% bij vacatu-

res zonder studievereisten (of maximum 2e graad

secundair).

Openstaande vacatures

De openstaande vacatures tonen ons de stock of

voorraad aan vacatures die op de laatste dag van

de maand open staan bij VDAB. Het gaat hierbij om

alle vacatures die VDAB ontvangen heeft in de hui-

dige of een vorige maand en nog niet afgehandeld

zijn op de laatste dag van de huidige maand. De

evolutie van de openstaande vacatures wordt bijge-

volg niet enkel beïnvloed door het aantal nieuwe

vacatures, maar ook door de looptijd van de vaca-

tures. Dit betekent geenszins dat alle openstaande

vacatures niet of moeilijk ingevuld raken. De open-

staande vacatures omvatten immers zowel de nieu-

we vacatures als de vacatures die al langer open

staan. Een toename van het aantal openstaande

vacatures kan erop wijzen dat de jobmarkt aan-

trekt en dat er nieuwe vacatures gecreëerd worden,

maar kan tegelijkertijd ook betekenen de arbeids-

markt krapper wordt waardoor het moeilijker is om

geschikte kandidaten te vinden en vacatures langer

blijven open staan.

Voor de openstaande vacatures rapporteren we een

gemiddelde over de twaalf maanden van een jaar.

Hiermee krijgen we zicht op de beschikbare voor-

raad aan vacatures bij VDAB in een gemiddelde

maand van dat jaar.

In 2017 stonden er elke maand gemiddeld 38.099

vacatures open bij VDAB, een toename met 21% ten

opzicht van 2016. Net als bij de nieuw ontvangen

vacatures is dit de derde toename op rij en berei-

ken we in 2017 het hoogste niveau uit het voorbije

decennium. Enkel in 2008 kende VDAB een vergelijk-

baar niveau van openstaande vacatures.

Openstaande vacatures

In elke provincie was er een toename van het ge-

middeld aantal openstaande vacatures. De toename

was het sterkst in de provincies Limburg (+30,5%)

en West-Vlaanderen (+25,2%). Eerder stelden we

vast dat Vlaams-Brabant als enige provincie een

stabilisatie kende van het aantal nieuw ‘ontvangen

vacatures’ in 2017 (zie hoger). Toch zien we ook in

deze provincie een toename van het gemiddeld

aantal ‘openstaande vacatures’ (+17,2%). Dit wijst op

+14,1%

+17,3%

+19,9%

-0,2%+17,8%

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

Ant O-Vl W-Vl Vl-Br Lim

2016 2017

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

45.000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

6

+21,4%

+12,3%

+6,7%

+10,8%

+16,8%

+15,6%

0 25.000 50.000 75.000 100.000

<6 maand

6 maand - 2 jaar

>2 jaar

Geen of max. 2e graad

Middengeschoold

Hooggeschoold

W

erke

rvar

ing

Studie

niv

eau

2016 2017

een gemiddeld langere looptijd voor de invulling

van de vacatures.

Openstaande vacatures per provincie

Openstaande vacatures volgens werkervaring

Openstaande vacatures volgens studieniveau

In 2017 was voor 35,7% van de openstaande vacatu-

res geen of minder dan zes maanden werkervaring

vereist. Een kleine 30% van de vacatures stond

open voor werkzoekenden met zes maanden tot

twee jaar werkervaring. Voor de andere 34,4%

zocht men kandidaten met minstens twee jaar er-

varing.

De verdeling naar studieniveau in 2017 toont dat in

42,1% van de openstaande vacatures geen studieni-

veau of maximum 2e graad secundair onderwijs

vermeld wordt. 23,9% van de openstaande vacatu-

res richt zich op werkzoekenden met een einddiplo-

ma van het secundair onderwijs (middengeschoold)

en in 34% wordt een hoger diploma verwacht

(hooggeschoold).

Terwijl alle categorieën een stijging kenden in aan-

tal vacatures, stellen we vast dat de vacaturevereis-

ten gemiddeld naar beneden werden bijgesteld.

Tussen 2016 en 2017 was er immers een relatieve

afname van het aandeel vacatures met meer dan

twee jaar werkervaring en van het aandeel vacatu-

res voor hooggeschoolden. Dit werd gecompen-

seerd met een relatieve toename bij vacatures met

weinig tot geen werkervaring en vacatures zonder

studievereisten (of maximum 2e graad secundair).

+20,5%

+17,3%+25,2%

+17,2%

+30,5%

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

Ant O-Vl W-Vl Vl-Br Lim

2016 2017

7

33,7%

35,7%

30,0%

29,9%

36,3%

34,4%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

2016

2017

<6 maand 6 maand - 2 jaar >2 jaar

40,8%

42,1%

24,1%

23,9%

35,1%

34,0%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

2016

2017

Geen of max. 2e graad Middengeschoold Hooggeschoold

De spanningsindicator drukt uit hoeveel niet-wer-

kende werkzoekenden er beschikbaar zijn ten op-

zichte van het totaal aantal openstaande vacatures.

Het is een zuiver kwantitatieve maatstaf die de

krapte op de arbeidsmarkt weergeeft op basis van

de beschikbare arbeidsreserve en vacatures. De

spanningsindicator houdt hierbij geen rekening met

de aanwezige competenties bij de werkzoekenden

of specifieke vereisten in de vacatures.

Bij een lagere spanningsratio zijn er minder werk-

zoekenden per vacature beschikbaar en neemt de

krapte toe. De evolutie van de spanningsindicator

volgt in grote lijnen het conjunctuurverloop. Indien

de conjunctuur aantrekt zal het aantal vacatures

logischerwijze stijgen en de werkloosheid afnemen.

Dit resulteert in een lagere spanningsindicator en

dus een grotere arbeidsmarktkrapte.

Spanningsindicator

In 2017 nam de spanningsindicator voor het derde

jaar op rij af. Gemiddeld waren er 5,6 NWWZ per

openstaande vacature geregistreerd bij VDAB. De

daling van de spanningsindicator is het gevolg van

de dalende werkloosheid en de groei op de vacatu-

remarkt. Ondanks de recordhoogte op de vacature-

markt blijft de spanningsindicator in 2017 toch nog

een eind boven het niveau van 2008. In 2008 was

de arbeidsmarktkrapte met andere woorden nog

prangender. Dit is te verklaren doordat er in 2017

nog een veel grotere arbeidsreserve beschikbaar

was dan in 2008 (212.677 NWWZ in 2017 tegenover

168.890 NWWZ in 2008), terwijl er toch een verge-

lijkbare voorraad openstaande vacatures aanwezig

was (±38.000).

Spanningsindicator per provincie

Op provinciaal niveau loopt de spanningsindicator

sterk uiteen. West-Vlaanderen kent de laagste span-

ningsindicator en heeft dus de krapste interne ar-

beidsmarkt. Per vacature zijn er gemiddeld 4,2

werkzoekenden beschikbaar. In Antwerpen en Lim-

burg zijn er in verhouding tot de vacatures bijna

twee keer zo veel werkzoekenden beschikbaar en

loopt de spanningsindicator op tot 7,7. Limburg

tekende echter wel voor de sterkste afname van de

spanningsindicator tussen 2016 en 2017. Ook de

Limburgse arbeidsmarkt wordt met andere woor-

den steeds krapper.

Delen we de spanningsindicator op naar beroeps-

groep dan krijgen we zicht op de beroepsspecifieke

krapte. De ‘industriële technici’ en de ‘informatici en

ICT-medewerkers’ zijn de beroepsgroepen met de

grootste krapte in 2017. Per openstaande VDAB-

vacature zijn er minder dan 3 werkzoekenden be-

schikbaar. Ook bij de ‘elektriciens en elektromecani-

ciens’, de ‘machinisten en kraanmannen’, de

‘technisch leidinggevenden’, de ‘verpleegkundigen

Spanningsindicator

9,7

7,6

5,5

7,0

11,2

7,7

6,1

4,2

5,8

7,7

0

2

4

6

8

10

12

Ant O-Vl W-Vl Vl-Br Lim

2016 2017

8

5,04,4

7,4 7,6

5,56,4

8,89,3

8,7

7,1

5,6

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

en verzorgenden’, de ‘vertegenwoordigers’ en de

‘bank- en verzekeringsexperten’ zijn er minder dan

5 werkzoekenden per openstaande VDAB-vacature.

Beroepsgroepen met een spanningsindicator onder

het Vlaams gemiddelde

Voor elk van deze beroepsgroepen daalde de span-

ningsratio tussen 2016 en 2017, wat wil zeggen dat

de krapte toegenomen is. De krapte in deze beroe-

pen maakt het voor werkgevers vaak moeilijk om

vacatures op te vullen. Dit zien we ook weerspiegeld

in de lijst van knelpuntberoepen waar onder ande-

re diverse technische en zorgberoepen prominent

aanwezig zijn.

0 2 4 6 8

Industriële technici

Informatici en ICT-medewerkers

Elektriciens enelektromecaniciens

Machinisten en kraanmannen

Technisch leidinggevenden

Verpleegkundigen enverzorgenden

Vertegenwoordigers

Bank- en verzekeringsexperten

2016 2017

9

Onder impuls van de economische groei en de gun-

stige conjunctuur evolueert ook de Vlaamse ar-

beidsmarkt verder in positieve zin. De werkloosheid

kende in 2017 een versnelde afname en de vacature-

markt piekte opnieuw naar een recordhoogte.

Nooit eerder werden op een jaar tijd zoveel nieuwe

vacatures ontvangen bij VDAB. Deze evoluties zorg-

den voor een krappere arbeidsmarkt in 2017.

Ondanks het herstel en de toegenomen arbeids-

marktkrapte blijft er een grote arbeidsreserve op de

Vlaamse arbeidsmarkt van meer dan 212.000 niet-

werkende werkzoekenden. Bovendien konden werk-

zoekenden met een niet-EU-nationaliteit en werk-

zoekenden met een arbeidshandicap nog niet mee

profiteren van het verbeterde klimaat.

De grote uitdaging voor het nieuwe jaar bestaat er

nu in om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt nog

beter op elkaar af te stemmen zodat elke werkzoe-

kende een plaats vindt op de Vlaamse arbeidsmarkt

en bedrijven in staat zijn om de broodnodige talen-

ten aan te trekken.

Eindbalans 2017

10

Vooruitzichten 2018-2022

11

Parallel aan de banengroei wordt voor de komende

vijf jaar eveneens een sterke daling van de werk-

loosheid verwacht. Volgens de ramingen van het

Federaal Planbureau zou de Vlaamse werkloosheid

tegen 2022 afnemen met 65.000 werkzoekenden. De

werkloosheidsgraad zou in deze periode dalen van

7% in 2017 tot 5,1% in 2022.

Ook met betrekking tot de demografie staan we

voor een keerpunt. De bevolkingsvooruitzichten van

het Federaal Planbureau en de Algemene Directie

Statistiek geven aan dat de groei van de Vlaamse

bevolking op arbeidsleeftijd in 2018 voor het eerst

stil zal vallen. Vanaf 2019 wordt deze zelfs negatief

en worden we geconfronteerd met een daling van

de bevolking op arbeidsleeftijd van gemiddeld

3.000 personen per jaar. Tegen 2022 zal de Vlaamse

bevolking op arbeidsleeftijd gedaald zijn met

12.000 personen ten opzichte van 2017.

Naast de globale daling van de bevolking op ar-

beidsleeftijd, moeten we ook rekening houden met

een wijziging van de interne leeftijdsstructuur. Hier-

bij zien we dat de zogenaamde jong/oud-ratio de

voorbije jaren stelselmatig kleiner geworden is en

de komende jaren naar een dieptepunt zal zakken.

De jong/oud-ratio zakt verder van 82 in 2017 tot 78

in 2022. Dit betekent dat we in 2022 per 100 oude-

ren (55-64 jaar) nog 78 jongeren (15-24 jaar) tellen

in de bevolking op arbeidsleeftijd. De groep jonge-

ren die zich potentieel aandient op de arbeidsmarkt

wordt met andere woorden systematisch kleiner in

verhouding tot de groep die de pensioenleeftijd

bereikt.

Ook bij de werkende populatie zien we de impact

van een vergrijzende bevolking. De voorbije jaren

zagen we een sterke toename van het aantal wer-

kende 50-plussers en hun werkzaamheidsgraad.

Deze groei impliceert echter ook dat de komende

De evoluties in de werkloosheid en de vacatures

tonen aan dat de krapte op de Vlaamse arbeids-

markt opnieuw de kop op steekt. Bovendien wijzen

de arbeidsmarktvooruitzichten erop dat we nog

maar aan het begin staan van een nieuwe golf van

toenemende krapte.

Uit de driemaandelijkse vacature-enquête van de

FOD Economie blijkt dat ook de meer omvattende

vacaturegraad in stijgende lijn gaat. De vacature-

graad geeft het aandeel openstaande vacatures in

de totale loontrekkende arbeidsvraag weer. In het

derde kwartaal 2017 kende Vlaanderen een vacatu-

regraad van 3,8%. Dit betekent dat er op een totaal

van 2,27 miljoen loontrekkende jobs in Vlaanderen,

90.000 openstaande jobs waren. Het gaat hierbij

zowel om vaste als tijdelijke jobs die in het midden

van het kwartaal beschikbaar waren en waarvoor

de ondernemingen geschikte kandidaten zochten.

Een jaar eerder bedroeg de vacaturegraad in Vlaan-

deren 3,2%, goed voor ruim 75.000 openstaande

jobs. Samen met België (3,6%) laat Vlaanderen de

op één na hoogste vacaturegraad in de Europese

Unie optekenen.

De vacaturegroei is een voorbode van de verdere

banengroei die op de Vlaamse arbeidsmarkt voor-

zien wordt in de komende jaren. Het Federaal Plan-

bureau verwacht voor het Vlaams Geweest een net-

to-jobcreatie van 1% per jaar in de periode 2018-

2022. Dit komt neer op een toename van bijna

27.000 jobs per jaar. Voor de totale periode gaat

het om 134.000 jobs die er per saldo bijkomen te-

gen 2022. De grootste toename wordt verwacht in

de ‘overige marktdiensten’ (o.a. diensten aan bedrij-

ven, waarbij ook dienstencheques) (+65.000 jobs) en

in de ‘gezondheidszorg en maatschappelijke dienst-

verlening’ (+48.500 jobs). Daarnaast wordt ook in de

‘bouw’ (+15.000 jobs) en de ‘handel en horeca

(+11.000 jobs) een aanzienlijke jobgroei verwacht.

jaren een zeer omvangrijke groep werknemers de

pensioenleeftijd zal bereiken en de arbeidsmarkt zal

verlaten. Dit resulteert in een sterk toenemende

vervangingsvraag als gevolg van deze pensionerin-

gen. Deze vervangingsvraag zal volgens de IMPACT-

projectie van het Steunpunt Werk stijgen van

298.400 in de periode 2011-2016 naar 334.100 in de

periode 2016-2021. Dit betekent dat er een jaarlijkse

netto-instroom nodig is van 67.000 jongeren (of

andere niet-werkenden) alleen al om de uitstroom

ten gevolge van pensionering op te vangen.

De recente evoluties en de arbeidsmarktvooruitzich-

ten geven aan dat de Vlaamse Arbeidsmarkt de ko-

mende jaren te kampen krijgt met een nooit eerder

gezien niveau van krapte. Dit is een grote uitdaging

voor Vlaanderen, maar ook eens kans om ervoor te

zorgen dat de meest achtergestelde groepen, met

inbegrip van mensen met een migratieachtergrond,

meer gelijke kansen krijgen op toegang tot kwali-

teitsonderwijs, beroepsopleiding en de arbeids-

markt. Om deze uitdaging het hoofd te bieden en

een versnelling hoger te schakelen naar een verbe-

terde afstemming tussen vraag en aanbod op de

Vlaamse arbeidsmarkt werd alvast een nieuw pact

tegen de krapte in het vooruitzicht gesteld. Ook

VDAB zal zich hierbij engageren en bijdragen aan

een betere screening van langdurig werkzoekenden,

een verbetering van de competentiegerichte mat-

ching, een vereenvoudiging en vermeerdering van

IBO en werkplekleren en een verhoging van de solli-

citatiefeedback door werkgevers.

12

Bijlagetabellen

13

Tijdreeksen

Bron: VDAB, Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium, Steunpunt Werk

¹EAK 2017 trendniveau tot en met 3e kwartaal

²NECzU rechtstreeks aan VDAB gemeld

³Aantal NWWZ / aantal openstaande vacatures

Vacatures per provincie, in het normaal economisch circuit zonder uitzendopdrachten (NECzU) recht-

streeks aan VDAB gemeld (Vlaanderen)

Vacatures volgens werkervaring en studievereisten, in het normaal economisch circuit zonder uitzend-opdrachten (NECzU) rechtstreeks aan VDAB gemeld (Vlaanderen)

NWWZ Spannings-

(n) VDAB EAK¹ Ontvangen Openstaand indicator³

2007 180.396 6,4 4,4 201.740 35.740 5,0

2008 168.890 5,9 3,9 193.095 37.969 4,4

2009 202.808 7,1 5,0 148.000 27.432 7,4

2010 208.242 7,2 5,2 174.800 27.563 7,6

2011 195.008 6,7 4,3 201.331 35.457 5,5

2012 204.437 6,9 4,6 176.810 31.754 6,4

2013 221.901 7,5 5,1 153.739 25.325 8,8

2014 233.349 7,9 5,1 159.088 25.035 9,3

2015 232.927 7,8 5,2 179.308 26.853 8,7

2016 224.779 7,5 4,9 226.671 31.477 7,1

2017 212.677 7,0 4,5 258.124 38.099 5,6

Werkloosheidsgraad (%) Vacatures² (n)

2016 2017 2016 2017

Antwerpen 59.118 67.465 8.078 9.731

Oost-Vlaanderen 46.334 54.354 6.823 8.005

West-Vlaanderen 39.192 46.984 5.794 7.254

Vlaams-Brabant 31.794 31.718 4.427 5.188

Limburg 23.935 28.193 2.827 3.688

Buiten Vlaanderen 26.298 29.410 3.529 4.233

Totaal 226.671 258 .124 31.477 38 .099

Ontvangen vacatures Openstaande vacatures

2016 2017 2016 2017

WerkervaringGeen ervaring (<6 maand) 83.239 101.059 10.606 13.614

Enige ervaring (6 maand - 2 jaar) 71.632 80.429 9.442 11.393

Met ervaring (>2 jaar) 71.800 76.636 11.429 13.093

Studieniveau

Geen studievereiste of max. 2e graad 92.594 102.572 12.837 16.028

Middengeschoold 48.536 56.686 7.600 9.116

Hooggeschoold 85.541 98.866 11.040 12.955

Ontvangen vacatures Openstaande vacatures