GirişKürt aşiretleri İran-düzgün, Doğu Anadolu ve Kuzey Irak da dahil olmak üzere İran dünyada bulunan, ancak bunlardan çok azı kapsamlı listeleri yayınlanmıştır. Biri en sık atıf olduğu 16. yüzyıl Kürt tarihçi Şeref-al-Din Bedlisi (qv; I, s 55-85)

tarafından Şeref-n à ma dayanan François Bernard Charmoy, o. Kürt aşiretlerinin bir up-to-day listesini sunmak için bir girişimde izler.

 

Batı Azerbaycan Eyaleti, Milan (ayrıca Maku çevresinde), Haydarânlu (Türk sınırında, Maku güneybatısında), Donboli (qv; Azeri konuşan, Hoy ve Salmas civarında); bu bölgede en önemli Kürt aşiretlerinin Jalali (Maku çevresinde qv) vardır Korahsunni (Azeriler, Hoy şehrinin güneybatısında Kurdicized), Shekkâk (Salmas güneyi), Herki (Urmiye civarında), Begzâda (Urmiye güneyi), Zerzâ (Irak sınırında, Ošnaviya batısında), Piran (Irak sınırında, güneybatısında Naqada of), Mamas (Naqada civarında), Mangur (Mahabad güneybatısında), Mokri (Mahabad) çevresinde, Dehbokri (Mahabad doğusunda), Gowrâk (Mahabad güneyinde, Saqqez ve Sardašt ve kuzeybatı civarında), Malkâri (Sardašt civarında), Suseni (Saqqez batısında), Fayzμ-Allah-

Begi (Saqqez kuzeydoğusunda). (Ayrıntılar için, Afşar Sistani, s 137-95 bakınız;. Komisiun-e melli, s 117-29)

 

Doğu Azerbaycan EyaletiÙalabiânlu (qv), Muhammed Khânlu, Hosaynâklu, Hacı 'Alilu:, Aras nehri ve Sabalan dağ arasındaki bölgedir Qarâjadâgh (bugün Arasbaran), olarak, Kürt kökenli, altı Şii, Turki

konuşan kabileler vardır (qv), Hasan Beglu ve Karaçorlu. Delikânlu, Kolukjânlu (Shekkâk bir dalı), Shatárânlu (ayrıca: Khalkhâl, o, Bozghuš dağlar ve Qezel Uzen (owzan) nehri arasındaki bölgede, yedi Şii, Kürt kökenli Turki konuşan kabileler vardır Shekkâk bir dalı),

Ahmadlu, Shâdlu, Rašvand ve Mâmânlu. Son olarak, Şii, Turki konuşan Shekkâk kaplayan

geniş alanlara kuzeydoğusunda ve Miyâna kuzeybatısında bulunmaktadır. (; Oberling, 1964; AFŞAR-Sistani, s 109-25 bakın. S idem, 1961, 52-57, 80) Kordestan İlBu bölgedeki en önemli Kürt aşiretleri şunlardır: Saršiv (Irak sınırı, Bana güneyinde üzerinde), Tilaku `i (Kurdicized Türkler, Sonnata ve Zâgha civarında), Benî Ardalan (Senna [Sanandaj] civarında), Jaf (Senna güneybatısında [Sanandaj]), Hulilân (Kermânšâh güneydoğusunda) ve Kermânšâh (bugünkü Bakhtaran) ve Irak sınırı arasında şu kabileler: Güran, Kalhor, Sanyabi

Sharafbayâni, Kerindi, Bâjalân (qv), Nânakuli ve Zangana. (Afşar-Sistani, s 223-59 bakınız; Komisiun-e melli, s 130-33;. Da Nikitine ve Arfa birden çok girdi) Hamadan İlMardukh Kordestani (I, s 86 ve 98) göre, bu ilde Kürt aşiretleri şunlardır: Jamiri, Juzikân ve Shâhjân. Luristan EyaletiOskar Mann (s. XXIII), kabilelerin Delfân ve Selsela gruplar, kabileler Tarhan grup Arma `i

kabile ve Pis-e Kuh içinde Bayrânvand kabilesine göre Laki BT. Mardukh Kordestani (I, s 78,

86), Pis-e Kuh in Itivand ve Judeki kabileleri hem göre Kürt vardır. Post-e Kuh (Rabino, 1916, s 40-45) içinde Kord adında büyük bir kabile vardır. Huzistan Eyaleti

Üç Zangana grupları ve Jânneki Garmsir in Jalali biri, Ahvaz kuzeydoğusu vardır. Onlar Nadir

Şah (QA `em Maqâmi) tarafından getirtildi. Ahvaz Karun Nehri güneyinde (Lorimer, II, s 121, 1042) yedi köyde işgal Al met Kord adında bir kabile vardı.

Gilan İl

Rišvand (veya Rašvand) ve 'Amârlu (qv): Bu ilde iki önemli Kürt aşiretlerinin olmuştur. Rabino göre, Rišvand Solaymâniya arasında Baban aşireti parçasını oluşturdu ve Şah tarafından Gilan taşındı kuzeybatı İran'dan Gilan taşındı Amârlu, 'Daha sonra I. Abbas, onlar tarafından tercih ettikleri çayır en dışına doğru kovalanır' Nadir Şah (.; tr, s 304-6 Rabino, 1916-1917, pp

260-61) tarafından. Rišvand şimdi Kazvin eyaletinde çok yaşıyor. 'Amârlu güneydoğusundaki

Gilan yılında Menjil ve Pirâkuh arasında bazı köylerde elli işgal. (Fortescue, s 319-20 bakınız; s Mardukh Kordestani, I, 100-1;. Afşar Sistani, s 132-34)Mazandaran İlModânlu (SARI kuzeyi), Jahânbeglu (SARI kuzeyinde) ve Khvâjavand (Nowšahr güneyi):

ilinde üç büyük Kürt aşiretleri vardır. Khvâjavand kabilesi, LS Fortescue (s. 317) göre,

"aslında Na'der Sha'h tarafından Garru Kullanıcı (qv) ve Kurdista'n getirilmiştir." Modânlu ve

Jahânbeglu kabileler muhtemelen de Nadir Şah tarafından Mâzanderân taşındı. Rabino göre (1913, s. 441). Kazvin İlBu ilde en önemli Kürt aşiretlerinin GÚiât ¯ vand (qv), Kâkâvand, Rišvand ve Ma'âfi

vardır. GÚiât ¯ vand kabile Qezel Uzen ve Shâhrud nehirleri boyunca oturur. Parviz Varjâvand (s. 456-57) göre, Ağa Muhammed Han Kaçar tarafından batı İran'da nakledilen

edildi. Kâkâvand kabile Siah Dahan-Zencan yolu üzerinde, kuzeydoğusunda Qerva ile

yaşıyor. Rešvand kabile Alamut ve Rudbâr ilçelerinde kaplar. Ma'âfi kabile Kazvin-Tahran yol

(Fortescue, pp 325-26) yakın oturur. Varjâvand (s. 459-60) göre, Bâjalân küçük gruplar, Behtu `i, Ùamišgazak, Jalilvand ve il Kalhor da vardır.Tahran İl

Pâzuki kabilesi ilinde başlıca Kürt grubudur. Albert Houtum-Schindler (s. 50) göre, bir zamanlar Anadolu'da Erzurum yakınlarında ikamet eden güçlü bir kabile idi; ama bir parçası

Varâmin ve guar etrafında aşağı yerleşim, 16. yüzyıl sonlarında kadar kırıldı. Tahran bölgede, ayrıca aşağıdaki boylarının parçaları vardır: Hedâvand, Burbur, Uryâd, Zerger, Kord Bacha, Nânakuli ve Karaçorlu (. Kayhan, II, 111 p) ve Sava in Kalhor Kürtler (Afşar Sistani'den, s vardır. 1115). İsfahan Eyaleti

Mardukh Kordestani (I, s. 79) göre, Bâzinjân adı ile bu ilde bir Kürt aşireti var. Ayrıca, şehir İsfahan kanıtları (aşağıda belirtilen Fars krş. Kord) geçmişte bu bölgede Kürtlerin varlığının

Shahr-e Kord güneybatısında adı. Bu erken Müslüman coğrafyacıların sözleri (.; EsÂtÂakhri, s 98-99, 115; Ebn Hevkal, s 265;.. Moqaddasi, s 447 Mas'udi, Tenbih, s 88) ile takviye edilmiştir.Fars İlMardukh Kordestani (I, s 75-117) göre, Fars otuzdan fazla küçük Kürt aşiretleri

vardır. Bunların çoğu hiç şüphesiz Fars için Karim Khan Zand takip kabile kalıntıları vardır; Zand hanedanının yıkılmasından sonra, onlar Qašqâ `i aşiret konfederasyonu tarafından

klanlar olarak absorbe edildi. Onlar Saqqez, Zangana (bugün Qašqâ `i Kaškuli Bozorg kabilesinin bir klan oluşturduğunu da dahil olmak üzere beş ayrı grup), Kuruni, Ùegini (qv), Burbur ve Uryâd (Qašqâ` i 'Amala kabilesinin klanlar dahil ), Lak ve Vanda (Qašqâ `i Darrašuri

kabilesinin klanlar), Kordlu (Qašqâ` i Qarâ Ùâhilu kabilesinin bir klan) ve Kord-Shuli. (S. Oberling, 1960, 76-84 bakınız;. Idem, 1974, s 225-31) İsfahan alanda Kord adlı bir kasabaya Fars Kürt kabileleri Referanslar yanı sıra, (geri 10. yüzyıl gidin Mas'udi, Tenbih, s 88-89; Ebn Khordâdbeh, s 47;. Estakhri, s 113 vd, 125;. Ebn Hevkal, s 264-65, 269, 270-71; Moqaddasi,

s 446). . Ebn el-Balkhi göre, Fars beş büyük Kürt aşiretlerinin Arap fetihleri sırasında yok olmuştu ve Shabânkâra dışında 12. yüzyılda Fars, içinde olan Kürtler, Buyid 'Azμad-al oraya

getirilmiş -Dawla. Birçok Kürt Shabânkâra olarak çok beş kabileler (Ebn el-Balkhi, tr. S. 5-13)

dahil olmak üzere 11. yüzyılda Fars, içinde vardı. Ebn Balkhi Fars orijinal Kürt kabilelerin Shabânkâra ayıran rağmen, Shabânkâra beş klan biri Ramani (diğer dört Esmâ'ili, Karzubi,

Mas'udi, Shakâni vardır), adını bir Kürt ki ile aynıdır erken kaynaklarda belirtildiği Fars kabilesi

(Estakhri, s 114;. Ebn Hevkal, s 270;.. Moqaddasi, p 446). Shabânkâra 1062 yılında Fars yılında Buyids iktidarı ele geçirmiştir ve (Ebn Balkhi, s 164-67.; Bosworth, p 156) orada kabile

hükümdarlar bir hanedanını kurdu. Shabânkâra Bazı Şiraz ve Jahrom (Hasan Fasa `i, II, s.

314) arasında, Simakân ilçesinde yerleşti. Bugün, Bušehr yakın Shabânkâra adıyla bir ilçe hala var. Horasan EyaletiOrada Horasan Kürtlerin binlerce vardır ve bunların çoğu Şah Abbas I yaklaşık 1600

tarafından il içine taşındı kabilelerinin torunlarıdır. Horasan'da en önemli Kürt aşiretleri vardır: 'Amârlu (Marusk düz, Nišâpur kuzeybatı), Shâdlu (Bojnurd ilçesinde), Za'farânlu (Şirvan ve Quchân semtlerinde), Keyvânlu (semtlerinde Joveyn, Darragaz ve Radkân), Tupkânlu (Joveyn ve Nišâpur çevresinde), ve Karaçorlu (Bojnurd, Şirvan ve Quchân ve

ilçelerinde). (Bakınız: Afşar Sistani, s 984-1104; Ivanow, s 150-52.) Muhammed-Hosayn Pâpoli Yazdi ile son çalışmada Horasan Kürtler (s. 23-37) sedanter haline gelmiş ölçüde gösterir.Kerman İlPercy Sykes (s. 210) 'e göre, 1900 yılında Sârdu (veya Sârduya) bölgede küçük bir Kürt

aşiretinin yoktu. Yakın zamana kadar, Mir Kord (Oberling, 1960, s. 115) adıyla Kerman Afşar kabilesinin bir klan da vardı.Belucistan Eyaleti1794 yılında Bam yaptığı umutsuz uçuş şanssız LotÂf-'Ali Karaca Zand eşlik kabilelerinin

torunları olabileceği kuzeydoğu Farsça Belucistan, Kürtler vardır. 1880'lerde kadar, Has baskın olduğu ve onların lideri Sarhad ve Sardar (Sykes, s 106, 107, 131; ayrıca Bestor

bakınız) olarak biliniyordu. Günümüzde yaygın olarak dağılmış, Kuh-e Taftân, Magas'ın etrafında diğerleri konut (bugün Zâbol) güney eteklerinde yaşayan bazıları; ve hala diğer

Sistan (. Afşar Sistani, p 918) düzenlenmiştir. Hosayn-Ali Razmârâ (VIII, s 187, 248, 313, 315, 322, 372, 384) Baluchi konuşan Zand kabilesi tarafından iskan edilmiştir Bampošt ilçesinde

sekiz köy bahseder. Bunlar muhtemelen Has Kürtleri aynı zamanda Belucistan taşındı. Anadolu

Türkiye'deki Kürtlerin çoğu yerleşik hale geldi ve birçok kabile kimliklerini kaybettiler. Mardukh Kordestani göre (I, s 75-117), 20. yüzyılın başında Türkiye'nin başlıca Kürt aşiretleri şu

idi. Onlar ilçe (velayet) göre listelenir. Türkiye'de Kürt aşiretleri hakkında daha fazla bilgi için, Ott Blau (s. 608-9), Mark Sykes (s. 451-86) ve Badile Nikitine (s. 161-62) bakın. 

Adéaman: Telyâ.Afyon: Jahânbegli.Ag ¡ri: Sâderli, Khâlati, Haydarânli, Hamadikân, Zilânli, Bâdeli, Âdamânli, Bašmânli, Celali, Bâzikli.Amasya: Aruk.Ankara: 'Amarânli, Nâsáerli, Zirikânli, Judikânli, Tirikân.Bitlis: Mudeki, Khâzali, Hasanânlu, Âtamânikân, Jabbarânli.Diârbakér: Diârbakri, Musek, Shaykhdudânli, Surkišli, Dersimliler, Khâzâli, beseri, Tirikân, Puran, Bekirân, Raškutânli.Elazığ ¡: Gurus, Kulbaban, Sinan, šmišârt, Behirmâz.Erzurum: Herka `i, Zirikânli, Hasanânli, Piziânli, Rašvân.Gaziantep: DelikanlıHakari: Keka, Shemsiki, Neri, Hakari, Hasanânlu, Balikâr, Dinâri.Kaysari: Hâjibânli.Kırşehir: 'Amarânli, Tâburowghli, Barakatli.Konya: Khalkâni.MalatÂya: SinâminliMaraş (Maraş): Gugarišânli, Kikân, Valiani, Nederli, Nâšâdirâ, Dughânli, Delikanlı, Jelikânli,

Balikânli.Mardin: Dâkhuri, Tur'âbedin.Muş: Mâmakânli, Lulânli, Shekerli, Panjinân, Silukân, Selivân, Hasanânli, Azli, Panijâri, Zerzan, Balikân.Siirt (Se'ert): Miran, Musek, Kaviân, Dersimliler, Dâkhuri, Hosayni, Jaziriân, Panjinân.Sivas: Kucheri, Âkhchešmi.Tokat (Toqat): Aruk.Tunceli (Tunjeli): Milli, Dersimliler.Urfa: Givarân, 'Alus, Ùâpkasân, Ebu Tahir, Emerzân, Baran.Van: Mahmudi, Herka `i, İsa` i, Yezidi, Sepikânli, Duderi, Khani, Jelikânli, Tâkuli, Tâpiân, Bârezânli.Yozgat: Mâkhâni, Khâtunoghli, Tâburoghli.

Khvarvaran & Asuristan (bugün Irak olarak bilinir)

Irak'taki birçok güçlü Kürt aşiretleri halen vardır. Muhammed Amin Zaki (s. 399-410) göre,

1931 yılında Irak'taki en önemli Kürt aşiretlerinin şu idi. Bunlar coğrafi bölge (kent merkezi)

göre listelenir. Irak'ın Kürt aşiretleri hakkında daha fazla bilgi için, Henry Field (1940), Cecil John Edmonds ve Hasan Arfa bakın. 

Erbil: Ako, Dizâ `i, Surchi, Gerdi, Herki, Barzan (qv), Buli, Şirvan wa Barâdust (qv), Zârâri, Khilâni, Bervâri Bâlâ, Bervâri Ûiri, Khošnâv, Piran.Khâneqin: Bâjalân, Zenda, Leylâni, Kaka `i, Şeyh-bazini, Bibâni, DAWUDA, Kâkhevâr, Palani, Kâghânlu.Kerkük: Sharafbayâni, Barzenji, Dilo, Talebani, Jabbari, Shuhân, Zangana, 'Amarmel, Salehi'nin.Mandali'ye: Qarâ 'Alus.Musul: Sheqqâq, Duski, Zibâri, Misuri, Artus, Sendi.Solaymâniya: Jaf, Marivâni, Pišdar, Hamâvand, Âvrâmi ve Esmâ'il 'Azizi.

 Bibliyografya

Iraj Afşar Sistani, Ilha, chadornešinân wa táawâyef-e 'ašâyeri-e İran, 2 cilt., Tahran, 1987.Hassan Arfa, Kürtler: Tarihsel ve Siyasi Çalışma, Londra, 1966.

Sharaf al-Din Bedlisi, Şeref-nama, tr. Cheàref-Nâmeh olarak François Bernard Charmoy, ou hızlısı de la milleti kourde, 2 cilt., St Petersburg, 1868-1875.Jane Bestor, "İran Baluchistan ve Kürtler: Bir Bölgesel Elite," Yüksek Lisans Tezi, McGill Üniversitesi, 1979.Otto Blau, s ZDMG 16, 1862, 607-27 "Nachrichten Kurdische Stämme, über".

EI 2 IX, s Clifford E. Bosworth, "Sh abânkâra,". 156.Cecil John Edmonds, Kürtler, Türkler ve Araplar, Londra, 1957.

Ebn el-Balkhi, Fars-nama, ed. Guy Le Strange, Cambridge, 1921; olarak Guy Le Strange tarafından tercüme coğrafi bölüm "Ondördüncü Yüzyıl Başlarında İran'da Fars eyaletinin açıklaması," JRAS 1912, pp 1-30, aynı zamanda Asya Toplum olarak ayrı ayrı yayınlanan Monografi 14, Londra, 1912.Hasan Fasa `i, Fars-Nama-ye nâsáeri, Lith., 2 cilt., Tahran, 1895-1896.

Henry Field, İran Antropoloji katkılar, 2 cilt., Chicago, 1939. İdem, Irak'ın Antropoloji, 2 cilt., Chicago, 1940.LS Fortescue, Tahran ve Kuzey-Batı İran, Kalküta, 1922 Komşu İller Askeri Raporu.Albert Houtum-Schindler, Doğu İran Irak, Londra, 1897.Wladmir Ivanow, s Coğrafya Dergisi 67, Ocak-Haziran 1926, 143-58 ", Horasan'ın Etnoloji üzerine Notlar".Mes'ud Kayhan, Joghrâfiâ-ye mofasásáal-e İran, 3 cilt., Tahran, 1932-1933.Komisiun-e melli-e Yunesko (UNESCO) dar İran, Irânšahr, 2 cilt., Tahran, 1963-1965, I, s 117-38.JG Lorimer, Fars Körfezi, 'Umman sözlüğüne ve Orta Arabistan, 2 cilt., Kalküta, 1908.Oskar Mann, Die Mundarten sudwestlichen Persien, Berlin, 1910 yılında der Lur-Stämme.Muhammed Mardukh Kordestani, Tarikh-e Mardukh: Tarikh-e Kord wa Kordestan, 2

cilt. birinde, Tahran, 1973.Basile Nikitine, Les Kurdes: e, enlem Sociologique et Historique, Paris, 1956.

Pierre Oberling, Güney İran Türki Halkların, Cleveland, 1960. İdem, İran, Azerbaycan, Cleveland, 1961 Türki Halkların. İdem, "Qarâcha Dağ'ın Tribes: A Brief History," s Oriens17, 1964, 60-95. İdem, Fars, Lahey, 1974 Qashqâ `i Nomads. Mohammad-Hossein Papoli Yazdi, Le nomadisme dans le nord du horasan, Paris, 1991.Jahangir QA `em Maqâmi, s" 'Ašâyer-e Huzistan, "Yadgar 3/9, 1946-47, 10-22.Sümbül Louis Rabino, "Mazanderan Bir Yolculuk (Sari Rasht itibaren)," Coğrafi Dergisi 42, Temmuz-Aralık 1913, pp 435-54. İdem, Les tribus du Louristan, Paris, 1916. İdem, "Les iller caspiennes de la Perse: le Maryam," RMM 32, 1916-1917, s 1-283; tr. Welâyât-e Darul-Marz-e Gilan, Tahran, 1978 gibi Ca'fer Khomâmizâda tarafından.Hosayn-Ali Razmârâ, Farhange-e jogrâfiâ `yani İran VIII, Tahran, 1953. Mark Sykes, "Osmanlı İmparatorluğu'nun Kürt Kabileler," İngiltere ve İrlanda'da 38, 1908 Kraliyet Antropoloji Enstitüsü, pp 451-86 Dergisi.Percy Molesworth Sykes, Pers, Londra, 1902 yılında Ten Thousand Miles. Parviz Varjâvand, Sarzamin-e Kazvin, Tahran, 1970.Muhammed Amin Zaki, Kholâsa Tarikh el-Kord ve'l-Kordestan, Bağdat, 1939.