instore mk, br. 1

1октомври 2012 www.instore.mk45.500ПРИМЕРОЦИ

МАКЕДОНИЈАСРБИЈАХРВАТСКАСЛОВЕНИЈАБОСНА И ХЕРЦЕГОВИНА

РЕГИОНАЛЕН ТРГОВСКИ МАГАЗИНЕдИНСТВЕН

ЛОКАЛНОИНТЕРВЈУ

РЕГИОНАЛНО ИНТЕРВЈУ

ЕКСКЛУзИВНО:Ненад Пацек: Подобри очекувања за оваа година

Томе Неновски: Македонската економија во рецесија

ИнМедиум: Колку луѓе го виделе тоа на телевизија?

ИнРабота: Најбарани се продажните менаџери

Моја кариера: Димитар Андонов, оперативен пазарен менаџер, „Кока- Кола компани“

Дино Крстуловиќ, директор на „Крашкомерц“

Филип Дикинсон, генерален директор на „Крафт“ за пазарите од источнојадранскиот регион

МАКЕДОНИЈАоктомври 2012 г. • бр.01 • година I • www.instore.mk МАКЕДОНИЈА

3октомври 2012 www.instore.mk

МАКЕДОНИЈАоктомври 2012 г. • бр.01 • година I • www.instore.mk МАКЕДОНИЈА

2 октомври 2012 www.instore.mk

Весна Кузмановиќ директор на GfK- Скопје

Најнапред да посакам успешно работење на регионално познатото списание InStore и во Македонија. Верувам дека ова списание, што вообичаено содржи со-знанија за актуелните

трендови во малопродажниот сектор, како и совети на најеминентни стручни лица од областа, ќе придонесе за подобро разбирање на навиките на потрошувачите.Кога зборуваме за потрошувачите во Маке-донија, како и сите останати, и тие го чув-ствуваат влијанието на економската криза што се случува во светов во минативе години. Но, депресивните реакции и ниското ниво на доверба што македонските потрошувачи ја имаат во однос на нивната економска ид-нина се индикативни. Исто така, тие сметаат дека во моментов не е добро време за тро-шење пари, туку за штедење и чување пари, што воедно ја задоволува и нивната потреба од повеќе пари, но не како можност за поу-добен живот, туку како основна сигурност за преживување на кризата. Најпрактикувани механизми за справување се внимателното и планираното купување производи за секојд-невна употреба, одложување на купувањето додека производите не се на попуст или рас-продажба, префрлување од брендирани про-изводи на поевтини производи и употреба на купони.Доволно е да се заклучи како сето ова изменето однесување на потрошувачите има влијание врз малопродажниот сектор и нивната работа. Сепак, овие однесувања на потрошувачите се ситуациски.

ГЛАВЕН И ОДГОВОРЕН УРЕДНИК

Верица Мартиновска[email protected]

РЕДАКЦИЈА

Наташа Атанасова, Алма Хот, Боро Мирчески, Уна Миличевиќ (Белград), Милица Петровиќ (Белград), Војислава Поповиќ (Белград), Злата Каркин (Сара-ево), Катарина Сулиќ (Мостар), Марио Тројер (Сараево), То-мислав Цилига (Загреб), Јелена Домовиќ (Загреб), Игор Ѓуровиќ (Љубљана), Марко Храстар (Љубљана)

ЕКСКЛУЗИВНИ СОРАБОТНИЦИ

Ненад ПацекПроф. д-р Томе НеновскиМирче ЈовановскиМилан ЌулибркКенан УштовиќМладен ВедришБогомир Ковач

СТРУЧНИ СОРАБОТНИЦИ

Кристина ЖивиќДарко ЈованоскиЕрнест ГергелиАбигејл ЛоренсРешид MуратовиќАлександар СимиќДарко ВаселиќБилјана Костов-ЖежовскаАнета Дуданова

КООРДИНАТОР НА СИТЕ ИЗДАНИЈА

Максим Ѓуровиќ

ЛЕКТУРА

Дејан Василевски

ДИЗАЈН/ПРЕЛОМ

„Наробе Студио“, Словенија„Кликер маркетинг“

ПЕЧАТИ

„Европа 92“

ИЗДАВАЧ

„Кликер маркетинг“Ул. „Димитар Беровски“, бр. 91000 СкопјеТел. +389 (2) 3067 572

Магазинот InStore e месечен, специјализиран магазин за трго-

вија со стока за широка потрошу-вачка. Бесплатно се дистрибуира до целната група: трговци, про-

изведувачи, дистрибутери и при-дружната индустрија. Издавачот го задржува правото да ја одреди целната група. Магазинот InStore не се дистрибуира до личности помали од 18 години. За тексто-вите, фотографиите и облику-вањето, магазинот ги задржува

сите права.

Тираж: 4.000 примероци.

ГОСТИН-ВОВЕДНИЧАР

Покрај нив, се забележуваат генерални трен-дови кај македонските потрошувачи кои имаат долготраен ефект врз малопродаж-ниот сектор во Македонија. Сè поголем број потрошувачи набавките на производи за широка потрошувачка ги прават на неделна основа и тоа во големите супермаркети или во трговските центри, што вклучуваат сека-ков вид стока за домаќинството и за потро-шувачите. Така, освен планираното, често се случува да се направи и непланирано купу-вање. Забележливо е тоа што само два стран-ски синџира на трговски центри се присутни во Македонија, грчкиот „Веро“ и турскиот „Рамстор“. Генерално, странските малопро-дажни објекти се супериорни во однос до-полнителните комоција и удобност, како доволно паркинг-места, адекватна локација, широк простор, широк избор на произво-ди, дополнителни олеснувања, програми за лојалност, дополнителни услуги итн.Од дру-га страна, домашните малопродажни објек-ти се во предност во однос на распростра-нетоста низ целата територија на државата, пониските цени и промоција на политиката „Купувајте домашни производи“. Цените на одредени брендирани производи што им се нудат и на македонските граѓани се во некои случаи двојно повисоки од истите во сосед-ните земји. Експертите се децидни дека тр-говците додаваат превисоки маржи што ги прави производите прескапи за граѓаните.Јасно е дека очекувањата на македонскиот потрошувач од малопродажниот сектор се удобноста и сите предности на странските малопродажни објекти, што би нуделе ши-рока палета на производи како домашни, така и странски, но пред сè по реални цени или цени што соодветствуваат на потрошу-вачката моќ на Македонецот.

Сакам сè! Ова е мотото со кое најголемиот трговски центар во Македонија, „Skopje City Mall“, го рекламира своето отворање на 4 ок-томври.И навистина ќе има речиси сè! На површина од речиси 40.000 квадратни метри, граѓаните на Македонија ќе можат да уживаат во купувањето на нивните омилени производи. Со вкупна површина од 90.000 квадратни метри, инвестицијата вредна 70 милиони евра ќе ни овозможи присуство на околу 150 нови светски брендови, меѓу кои најмоќниот синџир маркети „Carrefour“, не-колку брендови на модниот гигант „Инди-

текс“ и многу други. Ова е најжешката тема во последно време, а сите со нетрпение го очекуваме неговото отворање. На оваа тема повеќе ќе може да прочитате на страниците 36 и 37.

Редакцијата на InStore магазин

Жешка тема

Македонските потрошувачи очекуваат пониски цени


ГОСТИН-ВОВЕДНИЧАР


Издвојуваме

содржина

6. Нови објекти

8. Домашни вести

11. Регионални вести

16. Светски вести

20. Трејд магазини

22. Осврт на стручно лицеПодобри очекувања за оваа година

24. Мислења и коментари

26. ИстражувањеПовеќекратно исплатлива

28. ПрепоракаОсигурување на извозните и домашните побарувања и подобрување на ликвидноста

30. Регионално интервјуФилип Дикинсон, Генерален директор на „Крафт“: Голем потенцијал

34. InLeafletАнализа на училишниот прибор во флаерите

36. Инвестиции Најновиот трговски центар на Балканот

38. Инвестиции во регионотХрватска: Стратешки вложувања на „ПИК Врбовец“

Србија: Соја за светот

40. Е-продавница Можности насекаде околу нас

42. Локално интервјуДино Крстуловиќ, директор на „Крашкомерц“: Најголем бренд на „Краш“ е „Краш“

46. Анализа IGD: Револуција на шопинг-искуствата

48. На местото на продажбатаБорба на полица

50. ПродажбаПриспособлива продажна организација

52. Category managementУправување со категории на производи – настанок и основи на концептот

Осврт на стручно лице: Ненад Пацек, Ексклузивно за InStore од Виена Минатогодишните продажни резултати на мултинационалните компании во Македонија беа просечни во однос на останатите земји во централна и источна Европа. На прв поглед резултатите беа дури и лоши. Нашите испитувања на повеќе од 300 мултинационални компании со работни активности во регионот покажуваат дека над 50% од компаниите не успеале да остварат пораст на продажбата во Македонија за минатата година. Оние што растеа, главно растеа во опсег од еден до девет отсто. Што се однесува на порастот на профитот, ситуацијата била подобра. Над 60% од компаниите оствариле пораст на профитот главно во опсег од 1 до 5% - пишува за нас во овој број на InStore магазинот, претседател на GSA.

Истражување Агенцијата „Хераклеа“ од Хрватска е првата агенција специјализирана за мистери-шопинг. Кристина Жилиќ за овој број на магазинот „InStore“, збо-рува за едукациите за продажните вештини што се поттик и што водат до тоа продавачот да знае да ја пре-

познае желбата на купувачите и да ги наведе да купат нешто токму од него. Времето кога трговците се бореа со производите одамна е зад нас, а фактот дека купувачот се враќа во истата продавница поради продавачот е неми-новен. Затоа треба тој да биде доволно мотивиран. Целта на едукацијата не е само работникот да се научи да се однесува според корпоративните правила, туку да се постигне и синергија, почнувајќи од управата, преку менаџментот, па сы до работникот.

22

30

36

26

Регионално интервју Филип Дикинсон, Генерален директор на „Крафт“ вели:Кога говориме за пазарите од поранешна Југославија, една на најголемите можности што ги даваат се гледа во тоа што истовремено нудат повеќе различности, но имаат и заеднички атрибути. Куповната моќ на граѓа-ните се разликува и меѓу пазарите, но и внатре, во самите пазари. Структурата на продавниците исто така се разликува, како и конкуренцијата. Секој од нив има свои својствени предизвици и сметам дека ниеден од нив не е нужно потежок за работење од некој друг.

Инвестиции

Со инвестицијата вредна 70 милиони евра, Skopje City Mall е трговски центар во кој ќе бидат претставени околу 150 реномирани светски и локални трговски марки. Во рамките на своите 39.000 м2 деловен про-

стор, Skopje City Mall ґ ги носи на Македонија некои од најголемите брен-дови, како и најпознатиот синџир на супермаркети во светот – францускиот Careffour, како и интернационалните брендови на групата Индитекс: Zara, Bershka, Massimo Duti, Stradivarius, Pull&Bear. Австрискиот кино-оператор Cineplexx ќе се претстави во Skopje City Mall со 9 кино-сали опремени со современа дигитална технологија преку која македонската публика ќе има можност да го доживее најновиот Real 3D ефект.


54. Ин Медиум „Нилсен“: Колку луѓе го виделе тоа на телевизија?

56. Историја на брендотVegeta

58. За маркетитеПоголемо задоволство и профитабилност

60. Маалска продавницаПретставување: Потрошувачите ја диктираат продажбатаЗбор по збор...За полесно работење: Награда за верност

63. Зборот на законотЗакон за задолжница

64. Од 4 аглиЗадолжницата не е решение

66. Новитети за на полица67. Перископ

Проф. д-р Томе Неновски: Македонската економија во рецесија

68. Перископ од регионотСловенија: Помалку е повеќе за новиот начин на живеењеХрватска: Да се купува... колку, каде и како?Босна и Херцеговина: Економскиот пораст и среќата на другитеСрбија: Маало на Малите Фолиранти

70. Мојата кариераДимитар Андонов, оперативен пазарен менаџер, „Кока-Кола Компани“: Успешната кариера не зависи од локацијата

72. InStore во разговор со...Бренд менаџери

73. На местото на настаните74. Ин Работа

ХИЛЛ Интернатионал: Најбарани се продажните менаџери

76. Верувале или не77. Општествена одговорност78. Светот во бројки80. Во кошницата на

познатитеЏина Папас Џокси

42

54

70

67

Локално интервју Дино Крстуловиќ, директор на „Крашкомерц“ за InStore зборува за неговото досегашно искуство, пла-сирањето на брендовите на „Краш“ за потребата од анализи за состојбата на кондиторската индустрија во Македонија како и за маркетинг-стратегиите што до-сега ги применувале.„Краш“ е доминантен играч во Македонија. Ме-наџментот на категориите на производи е многу ва-жен, па затоа многу и се грижиме околу тоа. На крајот,

сы се сведува на трејд маркетинг: да бидеш видлив, да покажеш поволна цена, да се доближиш до купувачот, да бидеш купен од потрошувачот.

Ин Медиум Националниот панел во Република Ма-кедонија подразбира 400 домаќинства, 560 пиплметри или над 1.300 поединци во дневна продукција. Овој телеметриски панел е национално репрезен-тативен за целата територија на Република Македонија. Овој систем е мо-ментално најсофистициран и најуспешен, а тоа во голема мера се гледа од можноста за собирање податоци од минута во минута, ден за ден, 365 дена во годината.

Перископ Специјално за InStore, Томе Неновски

Во првиот квартал од 2012 година бруто-домашниот производ (БДП) на Република Македонија (РМ) се намали за 1,3%, а во вториот квартал од годината за 0,9% во однос на истиот период во 2011 година. Спо-ред неофицијалната дефиниција што ја прифатиле поголем број земји во светот, кога економијата бе-лежи намалување од два квартала едноподруго, таа се наоѓа во фаза на рецесија. Ако ја прифатиме таа дефиниција (што може да се критикува поради неј-зините бројни слабости и нелогичности), македон-

ската економија е во рецесија. Тоа е сериозен симптом дека економијата е заболена и дека треба да се преземат енергични мерки за нејзино побрзо заздравување.

Мојата кариераДимитар Андонов, оперативен пазарен менаџер, „Кока-Кола Компани“ за InStore зборува за своите почетоци, амбициите, успесите како и за очеку-вањата и работните предизвици што следуваат.


нови објектиМакедонија:

Македонија:

Србија: Србија: Србија:

Македонија:

КАМ го отвори 54-тиот маркетОткако во јули беа отворени два нови маркета во Струга и Охрид, КАМ маркетите про-должуваат со отворање на нови маркети низ цела Македонија.

Во Прилеп, на 28 септември, се отвори нов КАМ маркет, што се наоѓа спроти „Солидност“. Ова е веќе трети маркет во Прилеп, а изборот на локација-та е секогаш значајна за функ-ционирањето на маркетите, па токму затоа се избираат лока-ции со лесен пристап и макси-

мална функционалност.Новиот КАМ маркет се прос-тира на 313 м2 површина, а во понуда е асортиман од над 700 производи препознатливи за овој синџир маркети. Со цел остварување на добра и ква-литетна услуга во функција се две каси.Хард-дисконтот постои од 1999 година. Оттогаш, па до денес, маркетот работи според прин-ципот „Постојано ниски цени на сите производи“.

Отворен нов „Пакет маркет“ во РадовишНа 8 септември беше отво-рен новиот „Пакет маркет“, специјализиран за производи за домашна и лична хигиена. Откако претходно беше отво-рен „Пакет маркет“, наменет за прехранбени производи, на

продажна површина од 120 м2, се јави потребата да се отвори нов специјализиран „Пакет маркет“ што на своите по-трошувачи ќе понуди поинаков асортиман, за InStore изјави Весна Рогожарска, менаџер на маркетите „Пакет“. Ова е прв ваков маркет отворен во цен-тарот на Радовиш. Специјали-зираниот „Пакет маркет“ нуди широк асортиман на произ-води на продажен простор од 80 м2. Во маркетот има двајца вработени, а на располагање е една каса.

Отворен нов продажен простор на маркетите „Сезам“

Како дел од стратегијата на маркетите „Сезам“ е отво-рањето на уште еден продажен простор во центарот на Би-тола. Свеченото отворање на

маркетот беше на 8 септември. Новиот маркет ги има сите услови за пријатно пазарење и има разновиден асортиман од повеќе од 8.000 артикли, што може да ги задо-воли сите потреби на купувачите. Новиот маркет се

простира на површина од 140 м2. За добрата услуга во марке-тот се грижат 10 вработени и засега функционира една каса.

Новости од „Корнер Шоп“

Експанзија на „Гомекс“

Компа-нијата „Корнер Шоп“ во по-четокот на сеп-

тември во Белград отвори четири маркети „Корнер“, а потоа, до крајот на месецот, уште два маркета во Нови Сад. Во новиот продажен формат потрошувачите можат да купат основни животни производи и производи за домашна хи-гиена. Компанијата, што веќе дејствува низ малопродажниот синџир со форматот „Корнер Шоп“, пласира и нова приватна марка IN, во која се вклучени крекер, меденици и средство за дезинфекција на рацете.

„Идеа“ пристигна во Нова Пазова

Кон крајот на август „Идеа“ пристигна и во Нова Пазова, со отво-рање на првиот продажен објект. Продавницата на површина од 700 м2 на жи-телите им нуди асортиман од 8.000 артикли. „Идеа“ до денес отворила 162 малопродажни објекти и 9 големопродажни центри низ цела Србија и има по-веќе од 4.500 вработени.

Компанијата „Гомекс“ во текот на септември продолжи со ши-рење на малопродажната мре-жа, отворајќи неколку објекти. Така, прво е отворен трговски дуќан во местото Јарковац, општина Сечањ. Објектот на-речен „Јарковац“, функционира на површина од 120 м2. Во по-нуда се повеќе од 3.000 артик-ли, а за услугата се грижат шест вработени.Во исто време, и Бачка Палан-ка се наоѓа на мапата на про-дажната мрежа на оваа компа-нија. Овој, 88 малопродажен објект, со површина од 180 m2, нуди повеќе од 3.500 артикли, а новиот објект обезбеди и 10 нови вработувања.Отворен е и објект во Нови Сад, инаку шести во овој град. Објектот се простира на по-

веќе од 80 м2, а за услугата се грижат седум вработени. Ина-ку, „Гомекс“ во Нови Сад веќе функционира со по една про-давница во Нова Детелинара, Грбавица, Телеп, Клиса и Ади-це. Од компанијата најавуваат отворање на уште два објекта во западна Бачка.


Србија:

Хрватска:

Србија: БИХ:

Трговецот на големо „Метро Кеш & Кери“ (Metro Cash & Carry) на 29 август отвори дистрибутивен центар во По-жаревац, десетти по ред објект од овој синџир што досега е отворен во Србија. Објектот со продажна површина од 2.000 м2 на купувачите им нуди асор-тиман од 3.500 производи, пред сè исполнет со прехранбени производи. Во отворањето, компанијата инвестирала

400.000 евра.Вероника Пунчева, генерален директор на компанијата „Мет-ро Кеш & Кери“ Србија, на отворањето на објектот изјави: Пожаревац е град со силни тр-говски и угостителски секто-ри. Со отворањето на „Метро“ по мерка на објектите во По-жаревац сакаме да им излеземе во пресрет на потребите на нашите професионални купу-вачи во овој град и неговата

околина и да им овозможиме задоволување на сите свои по-треби под еден покрив. Среќни сме што десеттиот објект во Србија го отвораме токму во Пожаревац и сигурни сме дека со својата понуда и спојот на квалитет и цена ќе им помог-неме на нашите професионал-ни купувачи да го подобрат своето работење.Во соработка со Националната служба за вработување, нови работни места во објектот добиле 15 вработени, кои во изминатите месеци поминале специјална обука. Во исто вре-ме, од компанијата наведуваат дека „Метро“ е креиран по мер-ка, со својата големина и асор-тиман, да им излезе во пресрет на секојдневните потреби на професионалните купувачи од секторот трговија (киоск, само-стојни трговски објекти, бен-

Отворен „Метро“ во Пожаревац

ФИС во Бања Лука

„Метро Кеш & Кери“ ќе вклучи две пожаревачки трговии во програмата „Моја продавница“ и со тоа ќе овозможи, како што наведуваат од компанија-та, да го подобрат своето работење со помош на специјални обуки, совети за уредување на продав-ниците и организација на работењето, бесплатна маркетинг-поддршка, како и настап на пазарот со заедничко име, со пол-на независност при рабо-тењето.

Белград и Смедеревска Па-ланка добија нови објекти на „Макси“. Најновиот објект на „Макси“ е отворен во Смеде-ревска Паланка, а се простира на површина поголема од 680 м2 и нуди широк асортиман прехранбени и непрехранбени производи. Овој „Макси“ рас-полага со посебни оддели, како пекарница со постојано свежи

Два нови „Макси“

„Плодине“ го отворија 70-тиот супермаркет

По 15 години успешно рабо-тење во Бања Лука, со свечена церемонија, кон крајот на август почна со работа новиот продажен центар ФИС. Пого-лем, помодерен и поопремен ФИС се простира на површина од 35.000 м2 и на своите по-трошувачи им нуди повеќе од 250.000 различни производи,

350 паркинг-места, како и други многу различни содржини: играчници, кафулиња и ресторани, аптеки, банки, пет-шопови итн.Како што нагласуваат во ФИС, особено се горди на фактот дека

од постоечките 120, вработени се уште 150 нови работници. Ширината на асортиманот, различниот ценовен опсег и квалитетната соработка со многу регионални и европски компании се вистинското бо-гатство на компанија ФИС, изјави сопственикот на ФИС, Перо Гудељ.

зински пумпи, книжарници) и угостителството (ресторани, хотели, кетеринг-компании, барови) во градовите со помал-ку жители.

производи, пазар за овошје и зеленчук, оддел за готови ја-дења, свежо месо, деликатеси и сирења, како и смрзната, ринфузна риба. Изборот е збогатен и со производи од приватните марки Premia, 365, Delhaize, Care, Bio, што нудат одличен квалитет по поволни цени. Овој „Макси“ вработува 34 вработени.Во исто време во Белград, во општината Раковица, от-ворен е супермаркет, што се простира на површина од 600 м2, а во понудата се вклучени прехранбени и непрехранбени продукти. И овој објект распо-лага со пекарница, пазар, оддел за готови јадења, свежо месо и деликатеси и смрзната, рин-фузна риба, а вработени се 37 работници.

Синџирот „Плодине“ го отвори 70-тиот супермаркет на хрват-скиот пазар, во состав на Запад-ниот трговски центар (ЗТЦ) во Риека. Новиот супермаркет се простира на површина од 2.500 м2. Освен деловите наменети за свежи производи, месарни-ци, пекарница, деликатеси и готова храна, потрошувачите можат да пазарат и на одделите винотека, дрогерија, текстил и играчки. Од „Плодине“ наја-вуваат отворање на уште еден, досега најголем хипермаркет во Загреб, додека до идната година во план е продолжување на раз-војниот циклус и отворање на нови објекти.

Македонија: Грчкиот трговски синџир „Веропулос“ го реновираше еден од најголемите супермаркети во Македонија – „Веро“ во населба Тафталиџе во Скопје. Еден од новитетите е пекарницата „Пастел“ во рам-ките на супермаркетот.

Хрватска: Трговскиот синџир „Била“ (Billa) во заг-репската населба Дугава го отвори својот преуре-ден супермаркет, што почна со работа уште во 2000 година. Во прередениот „Била“ на купувачите им е на располагање понуда на прехранбени производи, како и производи за секојдневна употреба во до-маќинството.

РЕНОВИРАњЕ


„Жито Лукс“ известува дека се појави копија на лебот „Нутри“

„Тинекс“, „Здравје Радово“ и „Вригли“ најдобри работодавци во FMCG-секторот во Македонија

Рестартирана кланицата „АБС Пилко“ Македонските вина на

кинескиот пазар

Водечката македонска ком-панија за производство на леб и брашно АД „Жито Лукс“ – Скопје ја извести јавноста дека во регионот на Охрид и Струга се појавила копија на нивниот бренд „Нутри“, што е заштитена трговска марка. Станува збор за копирање на името на лебот „Нутри“.

Сакаме да ги информираме македонските граѓани дека на пазарот се појави леб Ну-три, но не е на „Жито Лукс“. Имено, „Жито Лукс“ мина-тата година лансираше ли-нија на целозрнести лебови под брендот Нутри, а сега се соочува со конкуренција што го копира ова име. Конкурен-цијата е здрава за секоја па-зарна економија, но здрава-та конкуренција подразбира фер игра и пласирање на свои идеи, уникатни брендови и

градење на сопствен имиџ. Ние како компанија гаран-тираме за квалитетот на нашиот леб и секој обид да се направи копија на наш производ или копија на име на наш бренд само доведува до заблуда кај потрошувачи-те. Постоењето на „Жито Лукс“ како лидер на пазарот е резултат на долгорочно и континуирано истражување и работење, постојана ин-вестиција во нови производ–ствени капацитети и пла-сирање на нови производи“, изјавуваат од компанијата.

Ова е втор обид да се копира леб на „Жито Лукс“. Првиот беше актуелен на почетокот на оваа година, кога истиот конкурент ја копираше ам-балажата на белиот леб на парчиња.

На крајот на август беше ре-стартирана кланицата „АБС Пилко“, што инвестираше 1,5 милиони евра во про-ширување и модернизација. Сегашниот капацитет на по-гонот за живо месо изнесува

околу три милиони пилиња годишно.Компанијата планира на ма-кедонскиот пазар да понуди целосно македонски свежи производи, од пиле до месо со висок квалитет и препо-знатлив вкус, со тоа што од кланицата до продажните места ќе стигнуваат во пери-од од неколку часови.„АБС Пилко“ веќе почна да работи и на потенцијален извоз и на пробивање на своите производи на пазари-те во соседните земји.

„Трипл С Груп“ во соработка со Агенцијата за истражу-вање на пазарот „Свот Ри-срч“ и оваа година направи избор на најдобрите фир-ми-работодавци во Македо-нија. Опфатени се 35 компа-нии од приватниот сектор во Македонија, а спроведено е од 1 јуни до 30 август годи-нава.

Во категоријата на компании со над 500 вработени, нај-добра од FMCG-секторот е „Тинекс“ (кој е на второ ме-сто), млекарницата „Здравје

Радово“ е на второто место меѓу компаниите од 100 до 500 вработени, а „Вригли“ е на прво место меѓу ком-паниите со помалку од 100 вработени.

Истражувањето е со цел да се измери задоволството на вработените во фирмите и да се добие објективна слика за секојдневните работни зада-чи, да се види перцепцијата на вработените, работното опкружување и меѓучовеч-ките односи во рамки на компанијата.

Македонските вина ќе се консумираат и во најна-селената земја на светот. Ова беше соопштено на конференцијата за новина-ри организирана по повод потпишување договор меѓу седум македонски винарии со кинескиот увозник и дис-

трибутер „Тиенџин“.

На кинескиот пазар ќе бидат пласирани повеќе од 40 кон-тејнери или околу 456.000 шишиња македонско вино, а вредноста на годишниот до-говор се проценува на околу 1,5 милиони евра.

Според зборовите на Ѓорѓи Петрушевски, извршниот директор на здружението „Вина на Македонија“, Кина одамна е атрактивен пазар за македонските винарии, со оглед на тоа што и понатаму бележи економски пораст.

домашни вести


„Виталиа“ со извоз во Саудиска Арабија, Австралија и Монголија

„Европа“ и „Скопски Пазар“ со признание за енергетска ефикасност

Конференција за хигиенско инженерство и дизајн 2012

Македонски производители и преработувачи на овошје и на зеленчук изложуваат на саемот „World Food 2012“ во Москва

Компанијата за произ-водство на здрава храна „Виталиа“ неодамна почна со пласман на своите произ-води во Саудиска Арабија, Австралија и Монголија. Со тоа бројот на земји во кои извезува „Виталиа“ се иска-

чи на 30. Од нив голем број се земји од Азија и Блискиот Исток, што се нетипични дестинации за извоз на ма-кедонски производи. Токму т.н. трети пазари се голем неискористен потенцијал за македонските извозници. Оттука, нашиот фокус во наредниот период е проши-рување на извозот на тие простори, изјави директор-ката на „Виталиа“, Искра Ветаџокоска-Муцунска.

„Виталиа“ планира 2012 година да ја заврши со 50% поголем извоз во однос на минатата година.

Компаниите „Европа“ и „Скопски Пазар“ се меѓу седумте македонски компа-нии што реализирале најдо-бри проекти за енергетска ефикасност и користење на обновливи извори за енергија со средствата на фондот на Европската банка за обнова и развој. За успеш-ната имплементација на проектот, чијшто резултат е значително намалување на трошоците за енергија, овие компании добија признанија од ЕБОР.Директорката на „Европа“, Савка Димитрова, изјави: Воопшто нема дилема дали треба да се инвестира. Тоа е неопходност и инвестиција-та е многукратно корисна – од една страна ја штити околината, а од друга се ште-дат средства за енергенси.

Овие проекти за енергетска ефикасност се реализирани преку програмата ВЕБ-ЦЕФФ, со која се предвиде-ни 12 милиони евра, од кои 20 отсто се доделуваат како грант. Просечниот период на поврат на инвестициите преку заштеда е 3,71 година. Во оваа програма на ЕБОР, освен Македонија вклучени се и Босна и Херцеговина и Србија, а кредитната линија изнесува 60 милиони евра.

Од 17 до 20 септември, сo пoддршка на прoграмата „Аг биз“ на УСАИД, единаесет македoнски кoмпании ги претставуваат свoите прoиз-вoди на најгoлемиoт меѓу-нарoден саем за храна вo Русија – „World Food 2012“. Станува збoр за прoизвo-дители и прерабoтувачи на oвoшје и на зеленчук меѓу кои: „Туран“, „Агролозар“, „Иви Пром“, „Зои унион“, „Агроплод“, „Алфа Груп“, „Техноалат комерц“, „Пајда-ков“, „Ксенос“, „Универзал

промет“ и „Конимекс“.

Рускиот пазар, со население од над 150 милиони жите-ли, станува сè поинтересна извозна дестинација за ма-кедонските производители и преработувачи на свежо овошје и зеленчук. УСАИД, преку програмата „Аг биз“, го поддржува економскиот пораст на Македонија преку активности што ја подобру-ваат конкурентноста на ма-кедонскиот агробизнис.

На 9 октомври, со почеток во 9.30 часот, во простории-те на АД „Реплек“ во Скопје, ќе се одржи „Конференција за хигиенско инженерство и дизајн 2012“ на која ќе учествуваат членките на гру-пацијата EHEDG, како и екс-перти од релевантните инду-стрии. Оваа конференција е наменета за извршни дирек-тори, носители на одлуки и експерти од претпријатија што произведуваат храна и опрема за храна, производи-тели и дистрибутери на сред-ства за хигиена и санитација, професионалци од компа-нии кои даваат инженерски

услуги, менаџери за квалитет одговорни за контрола на храната, како и претставни-ци на владини институции и инспекторати.

Предавачи на оваа конфе-ренција се Хубертус Леле-велд од Холандија, еден од основачите на EHEDG, и д-р Владимир Какуринов, прет-седател на Македонската ре-гионална секција на EHEDG. Покрај нив, за своите иску-ства како EHEDG-членки, на конференцијата ќе говорат и Александра Марковска, сопственик на „Фуд Консал-тинг“, Фросина Мешкова, извршен директор на „Сви-слион“, Јелена Чубриновска, инвестиции – „Алкалоид“, како и Ирена Милевска, одговорно лице за контрола на безбедност на храната во предучилишните и училиш-ните установи на терито-ријата на општина Карпош.

домашни вести


регионални вестиЗголемен пазарниот удел„Империјал Тобако“ генерира во државниот буџет со повеќе од 100 милиони евра годишно, по основа на акцизи и разни даноци, изјави Владимир Ми-киќ, генералниот директор на компанијата во Србија. Според него, целокупната тутунска ин-дустрија остварува удел од 14% во српскиот буџет, додека во-обичаеното ниво во европски-те држави е од три до пет от-сто. Говорејќи за постигнатите резултати, Микиќ истакна дека на крајот на фискалната година, што кај нив завршува во септември е остварен двоен пораст, споредено со исти-от период минатата година. Според него, акцизата е еден од најважните генератори во буџетот на секоја држава, но таа сама по себе има најголемо влијание на цената: Цената на

цигарите во најголема мера ја одредува фискалната полити-ка на државата. Мислиме дека наредното најавено зголему-вање на акцизите ќе доведе до поскапување на цигарите, а од друга страна личните приходи на граѓаните нема да растат до таа мера. Тоа ќе оневозмо-жи еден слој на луѓе да ги купу-ваат овие производи.

Како што додаде, од таа при-чина треба да се биде многу внимателен при носењето на законот за акцизи, бидејќи во спротивно државата ризикува да дојде до пад на буџетските приходи, но и до појава на црн пазар. Даниел Ајнхозер, регионалниот директор на „Империјал Тобако“ за Источ-на Европа, истакнува дека српскиот пазар е многу знача-

ен за компанијата и оти меѓу 20 пазари во Источна Европа, Србија е на четврто место по продажбата на премиум брендот Davidoff, веднаш зад Русија, Украина и Азербејџан. Затоа Србија беше еден од пр-вите пазари на кои е лансиран

премиум брендот Davidoff iD, веднаш по Русија, Украина и Шпанија, истакна Ајнхозер и додаде дека српскиот огранок на компанијата бележи извон-реден историјат на работење-то, зашто двојно го зголеми пазарниот удел.

„Рубин“ го освојува азискиот пазар

Сребрен медал за „Хенкел“

Пробната испорака на вина-та на „Рубин“, „Цар Лазар“ и „Медведова крв“, во текот на септември стигна во Тајван, соопшти крушевачкиот про-изводител на пијалаци. По-средник е фирмата „Куп Лианг Севинг Ко“ од Тајпеј, главниот град на овој остров.

Вредноста на пробната испо-рака е неколку десетици илјади евра, но доколку се покаже дека тајванскиот пазар е заинте-ресиран за производите на „Ру-бин“, веруваме дека испораки-те ќе се зголемат со различен асортиман и ќе станат многу повредни.

Испораката од фабриката во Крушевац тргна кон крајот на август до Антверпен, од каде што продолжи со брод. Испо-раката е строго контролирана,

со сите неопходни документи што гарантираат оригинал-ност, квалитет и содржина во шишињата.

Од претпријатието порачуваат дека „Рубин“ инсистира на изградба на нивни брендови во странство и оти ќе истрае насекаде во светот да се појават производи на кои пишува „Ру-бин“ и Србија, па испорачани-те вина да се продаваат и под српско име.

„Меркатор-С“ основа клуб „Сениор за пензионери“

„Меркатор-С“ минатиот месец основа клуб „Сениор за пен-зионери“, што на членовите ќе им овозможи побрзо и поедно-ставно остварување попуст. Од компанијата велат дека на овој начин на пензионерите од клу-бот ќе им понудат повеќе, пре-ку унапредување на квалитетот на услугата и приспособување на понудата во согласност со

нивните специфични потреби и купувачки навики.

Од компанијата истакнуваат и дека „Меркатор“ како инова-тивен трговец креира посебно доживување во купувањето за различни категории на потро-шувачи, како и оти во текот на претходните 10 години од ра-ботењето во Србија настојувал низ своите продавници да при-мени најсовремени технологии и позитивни искуства, токму за пензионерите, за да им обе-збеди услови за што попријат-но и полесно купување.

Компанијата „Хенкел“ соопшти дека фабриката за производ-ство на прашоци во Крушевац освоила сребрен медал на ин-терно натпреварување за ре-зултатите постигнати во 2011 година, што веќе петта година по ред го доделува секторот за детергенти и домашна хемија.

Во 2012 година, три фабрики за течни детергенти, како и три фабрики за прашоци се наградени за најдобриот учинок во текот на минатата година. Клучните критериуми за наградување се базираат на безбедноста и одржливоста,

трошоците и ефикасноста. Дополнително, фабриките во Србија и Полска неодамна станаа првите две фабрики во рамките на компанијата „Хен-кел“ во целиот свет што се сер-тифицирани во согласност со новите ИСО50001 меѓународ-ни стандарди за управување со енергија.

„Хенкел“- наградиОсвен фабриката во Крушевац, во категориите фабрики што произведуваат прашоци, златниот медал ґ припадна на фабриката во Алепоу во Сирија, додека бронзената отиде во Ратиборц во Полска. Во категориите на фабрики што произведуваат течни детергенти, фабриката од Западен Хејзелтон во САД освои златен медал, фабриката во Толуку во Мексико – сребрен, а бронзата ґ припадна на релативно новата фабрика во Диселдорф во Германија.


Играј и придонеси, с домашно во твојата кеса!

Најмногу продавници

Влијанието на инвестициите на локалната економија

„Бројлер“ ја презема „Хранапродукт“

Низок просек на продажен простор

Поскапуваат цигарите

Трговскиот синџир „Амко Комерц“ на почетокот на сеп-тември почна несекојдневна наградна игра, чијашто цел е промоција на производите од Босна и Херцеговина. Секој купувач кој во периодот од

Во Црна Гора во вториот квартал од годинава бројот на компании достигна 23.788, што претставува пораст од 11,6% во однос на првиот квартал или пораст од 12,6% во однос на бројот над де-ловни субјекти на крајот од 2011 година. Во државата има најмногу компании што се занимаваат со „трговија на големо и мало“, а нивниот број изнесува 9.628.

Едночлените и повеќечлените друштва со ограничена одго-

Во организација на Амери-канската стопанска комора се одржа тркалезна маса на темата „Странските инве-стиции и нивното влијание на националната економија“ со цел размена на ставови за влијанието на големи-те странски компании на промоцијата на локалната економија во Црна Гора. Една од членките на „Амчам“, „Кока-Кола Хеленик“ – Црна Гора, за оваа пригода го обе-збеди присуството на експер-тот за политичка економија, професорот Итан Капстајн, шефот на катедрата за поли-тичка економија на факултетот ИНСЕ-АД и автор на бројни студии за влијанието на големите компа-нии на економските системи.

По овој повод, Кап-

Во Шамац официјално е потпи-шан Договорот за купопродаж-ба на компанијата „Хранапро-дукт“, што го потпишаа прет-ставници на општината Шамац и претставници од компанија-та „Бројлер“, што планира во „Хранапродукт“ во наредниот период да инвестира околу осум милиони евра и да врабо-ти околу 120 работници.Директорот на „Бројлер“, Зла-тан Ивановиќ, истакна дека ќе

Со помалку од 100 квадратни метри продажен простор на 1.000 жители, Босна и хер-цеговина, заедно со Србија и Грција, спаѓа во европските држави со најмала површина на продажен простор, пот-врди најновото истражување на „ГФК“. Експертите сметаат дека сиромаштијата и ниската купувачка моќ на граѓаните на Босна и Херцеговина е една од основните причини поради која Босна и Херцеговина беле-жи низок просек на продажен простор. Босна и Херцеговина е на дното на оваа листа поради тешката економска ситуа-ција, но и малата потрошувач-ка база, смета Зоран Павловиќ,

Управниот одбор на Управата за индиректно оданочување на Босна и Херцеговина на седни-ца во Бања Лука донесе одлука за воведување на нови акцизи на цигарите. Тоа значи дека од 1 јануари 2013 година сите цигари ќе бидат поскапи за 0,18 евра по кутија. Претседателот на Управниот одбор, Никола Шпириќ, објасни дека е утврде-на посебна минимална акциза на цигарите за 2013 година во износ од 0,34 евра, како и оти оваа обврска е во согласност

01.09.2012 до 23.12.2012 година ќе купува производи произве-дени во Босна и Херцеговина во продавниците „Амко Комерц“, „ТД Маркети“ и „Добриње“ може да учествува во наград-ната игра. Сè што е потребно е при купувањето што повеќе пари да се потрошат на до-машни производи, отколку за увезени производи. Не е важен износот, ниту бројот на купени производи.Проектот го поддржаа домаш-ни компании и брендови како што се: „Аградолг“, „Агрекс“, „Ас груп“, „Бајра“, „Хепок“, „Клас“, „Мегле“, „Милкос“, „Пили“, „Ројалмакси“, „Сараев-ска пивара“, „Сети“, „Шкода“, „Унион банка“ и „Виолета“.

ворност чинат повеќе од 83% од вкупниот број претприја-тија, а анализата покажува дека кај едночлените и по-веќечлените друштва е забе-лежан најголем пораст.

Бројот на претприемачи во вториот квартал пораснал за 7,9%, но забележан е пад од 5% во однос на 2011 година. Тој пад е најголем во Подго-рица, каде што во однос на 2011 година има 38,1% помал-ку претприемачи.

стајн ја претстави студијата за влијанието на „Кока-Кола“ врз системот на државите од Европската унија, наведу-вајќи дека за секое работно место во „Кока-Кола“, систе-мот отвора 12 нови работни места во компаниите што се дел од синџирот на вредности на „Кока-Кола“. Професорот претходно гостуваше во Бел-град, каде што ја претстави студијата „Општествено-е-кономското влијание на ’Кока-Кола’ врз системот на Србија“.

иницира кооперативно произ-водство на живи пилиња, како и кланица за живина во „Хра-напродукт“. Напомена дека сè ќе биде направено по европски капацитет, со капацитет од 4.000 пилиња на час.

економски експерт, додавајќи дека причина за тоа е и фактот дека можностите за снабдување на трговските синџири се огра-ничени, бидејќи домашната економија нема сериозно про-изводство на финални произ-води што би можеле да се пла-сираат. Тој потсети дека Босна и Херцеговина е земја во која трговските синџири почнаа да доаѓаат по 2000 година.

со дирекцијата на Европската комисија, па секоја година се врши усогласување на акци-зата на цигарите за 0,08 евра. Поскапувањето се однесува и на домашните и на увозните цигари.

регионални вести


Домашната храна нема да поскапи

Органска програма

Тарзан Милошевиќ, министе-рот за земјоделство и рурален развој, изјави дека во Црна Гора нема да дојде до поска-пување на млечните произ-води и месните преработки од јунешко месо и месо од живина. Според него, Владата им помогнала на домашните производители на месо и мле-ко преку набавка на сточна храна, пред сè, сено и луцерка. Сигурен сум дека со мерките што Владата планира да ги направи во наредниот период, цените на основните про-изводи ќе останат на исто ниво, истакнува Милошевиќ.Министерот смета дека и покрај сушата во Црна Гора е зголемено производството на земјоделските производи. Свесни сме дека оваа година

На првиот Mеѓународен саем за земјоделство и туризам „Пале 2012“ во Босна и Херце-говина, млекарницата „Ника“ од Никшиќ ја претстави својата органска програма на млечни производи. Томислав Жижиќ, извршниот дирек-тор на млекарницата истакна дека во понуда се сирење со лековити билки, јогурт со 0% млечни масти, детски јогурт, павлака... Дојдовме на овој саем да видиме дали пазарот во БиХ е заинтересиран за на-

не беше поволна за земјодел-ството во сите сегменти. Исклучително острата зима, потоа топлата пролет и големата суша ги намалија приносите во земјоделство-то. Особено ме радува што и покрај таквите показатели имавме зголемено производ-ство на земјоделски произво-ди, отколку минатата годи-на, како и поголем извоз. Тоа нè прави значително храбри, заклучува Милошевиќ.

шите производи, рече Жижиќ, истакнувајќи дека побарувач-ката за нивните производи во Црна Гора е голема.

Во „Лидл“ веќе е БожиќБез оглед на датумот и на темпе-ратурите што сè уште се летни и надминуваат 20 Целзиусови степени, во љубљанскиот „Лидл“ на полиците веќе осамнаа чоко-ладата во облик на Дедо Мраз. Интересно е тоа што и продавачите на нив веќе означиле дека станува збор за божиќни подароци што уште сега можат да се купат.

„Делемарис“ е с поуспешен

„Евросад“ планира отворање академија

Козметика „Афродита“ наскоро и онлајн

„Туш“ сега и онлајн

„Туш“ почна со интернет-по-нуда на своите производи. Во рамките на услугата „Кеш енд Кери“ (Cash&Carry) отворена е онлајн-продавница за угости-тели, трговци и други купува-чи. Порачаната стока, што ја подготвува посебно составен тим од работници во „Туш“, ку-пувачот може да ја подигне во најблискиот центар „Туш Кеш

енд Кери“ во Целје, Марибор, Словенски Градец, Кочевје, Љубљана или Јарше.Шест продавници на „Туш Кеш енд Кери“ на овој начин, како што наведуваат од компанија, ја надградиле својата понуда. На нашите купувачи по пат на интернет им нудиме повеќе од 4.500 најпродавани произ-води, а голем акцент ставаме на квалитетот и свежината, порачуваат од „Туш“.Онлајн-продавницата, покрај редовните, ќе нуди и посебни акции. Купувачите кои ќе се одлучат за ваков вид купување мораат прво да се пријават и да добијат сопствена сметка.

Компанијата „Делемарис“ лани го зголемила приходот од про-дажба за 3,6% на 11,1 милион евра, додека чистиот приход се намалил за 27% на 300.000 евра. Производителот на риби-ни конзерви од словенечкиот брег, што веќе неколку години се наоѓа во сопственост на

Претпријатието „Евросад“, што постои од 1995 година и денес има 127 редовно вработени и 500 сезонски работници, е наградено со деловна „Газела“, што ја доделува словенечкиот весник „Дневник“. Од компа-нијата наведуваат дека особено внимание посветуваат на усо-вршувањето на своите вработе-

Приватната трговска марка на словенечкиот производител на линија за убавина и нега, чи-ешто портфолио брои повеќе од 600 производи, од средината на овој месец може да се купи и по електронски пат, на нивната веб-страница.Директорката и сопственичка Даница Зорин Мијошек, која

„Пивка перутнинарство“, околу половина од своите приходи ги остварува на странските пазари, од кои најголем е ав-стрискиот.

Според зборовите на Јанез Ребека, директорот на прет-пријатието што вработува 100 луѓе, дури 80% од нивните про-изводи се создадени од скуша, а оваа година се лансирани нови салати од оваа популарна риба.

ни. Горд сум што нашата компанија расте, а мислам дека една од главните причини за тоа е постоја-ното усовршување кон кое се стремиме, поради што имаме намера да отвориме академија, специјално за InStore вели Боштјан Козо-ле, директорот на компа-нијата.Откако со своето овошје, меѓу кое предводи сорта-та „Гала“, се пробија на

скандинавскиот и англискиот пазар, во Русија и во Источна Европа, „Евросад“ минатата година почна да извезува и во Дубаи. Како што наведуваат од компанијата, минатата година направиле обрт на средства од 8.601.000 евра, од кои на из-возот му отпаѓаат околу 60%.

во 1970 година го основа прет-пријатието што денес брои 130 вработени, за InStore магазин изјави: Онлајн-продавницата со освежена интернет-стра-ница ќе биде нашето ново поглавје и добро ќе ни дојде, бидејќи на нашите купувачи ќе им овозможи директно да нè контактираат.


Од следниот месец Хрватска ќе може да извезува живи свињи, свинско месо и производи од свинско месо во Европската унија, што беше забрането од 2005 година, изјави во Брисел Невен Мимица, потпретсе-дателот на хрватската влада, по состанокот со Џон Далија, европратеник за здравје и за-штита на потрошувачите.Европската комисија пред седум години го забрани увозот на свинско месо од Хрватска, бидејќи во тоа време свињите биле вакцинирани против свинска чума, што во Европската унија е забрането. Овој вид заштита веќе некое време не се практикува во Хрватска.На состанокот се зборувало и за останатите обврски што

Дренислав Жекиќ, директор на претставништвото на Сто-панската комора на Србија во Загреб, истакна дека некои договори помеѓу српски фирми во секторот за стока за широка потрошувачка со партнерите во Хрватска се пред финализи-рање, како и дека се работи на пронаоѓањето на нови дистри-бутери за пласман на српските производи на хрватскиот пазар.Жекиќ наведе дека сè повеќе српски производи доаѓаат на хрватскиот пазар, но го истакна и дополнителниот напор на Комората на Р. Србија за за-

„Подравка“ ја организираше првата e-learning конференција во корпоративниот сектор, што ги собра водечките експерти од Хрватска, Велика Британија, Франција и Индија. Главна цел на конференцијата било прет-ставување на можностите и предизвиците за примената на e-learning, како и потсетување

Компанијата што работи во рамките на концернот „Агро-кор“ соопшти дека потпишала договор за имплементација на информацискиот деловен си-стем SAP со компаниите „МК ИТ Бизнис Солутионс“ и Б4Б, што дополнително ќе ги опти-мизира деловните процеси на „Беље“.Инвестицијата во SAP ERP систем вредна е околу од 3,4 милиони евра. Системот ќе се

Хрватска треба да ги исполни во областа на санитарните и ветеринарните стандарди. Како дел од преговорите во поглавјето 12 (Сигурност на храна, ветеринарна и фито-санитарна политика) и по-главјето 24 (Правда, слобода и сигурност), договорено е на два гранични премини помеѓу Хрватска и Босна и Херцего-вина да се постават гранични инспекциски единици (Border Inspection Posts/BIP), кај пре-минот Стара Градишка-Гра-дишка и Бијач-Метковиќ 2.

земање на својата позиција на заедничкиот европски пазар во иднина. Се поставува прашање-то зошто (српските произво-дители) не би имале свое место и на хрватскиот пазар, што утре ќе биде дел од заедничкиот пазар, истакна тој.Жекиќ истакна дека голема предност за пласман на српски производи на хрватскиот пазар создава и близината, конку-рентноста и традицијата и јази-кот, како и дека има сè повеќе хрватски компании што сакаат да инвестираат во Србија.

каква корист оваа едукативна алатка носи на компанијата.Коорганизатор на конферен-цијата била компанијата „Ког-нит“ од Загреб, а партнери биле светски компании што се занимаваат со e-learning, меѓу кои „Тел ми мор“ од Франција, „Скил Софт“ од Велика Брита-нија и „Композика“ од Израел, како и Факултетот за елек-тротехника и ИТ од Загреб и Здружението на работодавци во управувањето со човечки ресурси, „Центар ХР“.

имплементира и ќе се приспо-соби на сите деловни процеси во компанијата, од земјоделство и сточарство до прехранбена индустрија, а ќе ги вклучи и деловните процеси во лозар-ство, винарство и туризам, се наведува во соопштението. Зав-ршетокот на имплементацијата на деловниот систем се очекува во почетокот на 2014 година.

Одобрен извоз на свинско месо во ЕУ

Договор за пласман на српска стока во Хрватска

Прва e-learning конференција во организација на „Подравка“

„Беље“ инвестираше околу 3,4 милиони евра во SAP

„Агрокор“ очекува приход од четири милијарди евра

Концернот „Агрокор“ оваа година очекува приход од продажба во вредност од четири милијарди евра,

што е пораст од 5% во однос на претходната година, изјави Анте Тодориќ, извршниот потпретседател за деловната група – Малопродажба. Во Србија, каде што работи преку синџирот маркети „Идеа“, „Агрокор“ очекува годинешни приходи од продажба од 800 милиони евра, додаде Тодориќ на дводневни-от Форум за менаџмент на југоисточна Европа, што неодамна се одржа во Белград.

Бранко Роглиќ, сопственикот на „Орбико“, како што пи-шуваат хрватските медиуми, потврди дека го преземал главниот унгарски конкурент, дистрибутерската компанија „Рафинанс Сервис“. На крајот на септември преземавме 75% од акциите на „Рафинанс“, а на поранешните сопственици им оставивме 25%. Нам оваа ак-визиција ни е многу значајна, бидејќи станува збор за водеч-ка компанија во Унгарија, за „Проктер и Гембл“, а „Рафи-нанс“ има свои компании во Чешка и Словачка, така што сега таму ја држиме дистрибу-цијата на „Дурасел“ и „Браун“, истакнува Роглиќ, а пренесу-ваат хрватските медиуми.По

„Орбико“ го презема главниот конкурент во Унгарија

аквизицијата, „Рафинанс Сер-вис“ ќе го промени името во „Рафинанс Орбико“, а се очеку-ва новиот сопственик до крајот на годината да ја докапитали-зира компанијата од сегашни 33 милиони евра, на 360 мили-они евра.„Орбико“ е еден од најголемите дистрибутери на стока за широка потрошувачка во централна и источна Евро-па, што според официјалните податоци на сајтот во Хрватска вработува повеќе од 500 луѓе и остварува годишен приход од 174 милиони евра. Исто така, компанијата се најде и на листата на 500-те најголеми компании во централна Европа на „Делојт“.

Хрватска во јули годинава на странските пазари пласирала стоки во вредност од 843 ми-лиони евра, што е за 3,8% по-веќе отколку во истиот период минатата година, покажуваат податоците од Државниот завод за статистика. Увозот

во јули бил поголем за 1,6% и изнесувал 1,51 милијарда евра, а во текот на првите седум месеци од годинава стоковиот извоз бил за 1,9% понизок от-колку во истиот период лани. Стоковиот увоз забележал благ пад на годишно ниво од 0,2%.

Зголемен увоз и извоз


Гарантирано најниски цениАмериканскиот гигант во сво-ите продавници во Албукерки, Ново Мексико, Чикаго и Ат-ланта ја тестира програмата што на потрошувачите им нуди можност да ја скенираат смет-ката за домашните прехран-бени и козметички производи купени кај конкуренцијата. Трговскиот синџир потоа прес-метува колку пари би заштедил купувачот ако идентичните артикли ги купел во продав-ницата на „Волмарт“. Доколку програмата покаже дека конку-рентот има пониска цена, „Вол-март“ се обврзува производот во својата продавница да го продава по истата цена.Услуга на вакцинирање: Ова е прв национален трговец кој, во соработка со регистрирана имунолошка клиника, неодам-

Отпуштање вработениФранцускиот малопродажен гигант најави укинување на до 600 работни места во Фран-ција, во рамките на програмата за доброволно заминување. Одлуката е донесена пред со-општувањето на резултатите од работењето во првата поло-вина на 2012 година. „Карфур“ е најголемиот приватен рабо-тодавач во Франција, каде што вработува 115.000 луѓе, вклучу-вајќи 7.000 административни работници, кои ќе бидат први на списокот за отказ.Именувања: Франшизниот партнер „Маринопулос“ го именуваше Жак Дом за главен извршен директор (CEO) на

Именувања: Тим Смит, пора-нешeн шеф на Агенцијата за стандард на храна, е именуван за нов технички директор на групацијата „Теско“. Тој ќе работи на подобрување, осве-жување и на понатамошно јак-нење на асортиманот на целата групација.Онлајн-продажба: Трговецот во онлајн-понудата сака да вклучи и испорака на храна за разни видови просла-ви. Храната, од четири дистри-

на воведе можност за вакцини-рање против грип, воспаление на белите дробови и заушки во повеќе од 2.700 свои продавни-ци ширум Америка. Вакцина можат да примат сите лично-сти постари од 3 години, во склад со прописите на клини-ката и на администрацијата за храна и за лекови (FDA).

„Карфур“ во Бугарија. Дом ќе го замени досегашниот врши-тел на должноста Кристијан Шарит.Замена на продавници: 11 маркети во северозападна Франција, трговскиот синџир ќе ги замени за 5 продавници на конкурентот „Интермарше“, што се наоѓаат на југозападна Франција, а кои пред тоа биле во косопственост на „Карфур“ и на шпанскиот „Ероски“. Ре-организацијата на продажната мрежа следуваше по одлуката на француската антимонопол-ска комисија по аквизицијата на ИТМ на „Алтис“.Отворање: Франшизниот пар-тнер „Мајид Ал Футаим“ отво-ри хипермаркет со површина од 11.500 м2 во грузиската престолнина Тбилиси и најави влез на пазарот на Ерменија во ноември.

бутивни центри во Лондон, би била доставувана на адресите на канцелариите и домовите. Концептот е осмислен за да ја унапреди интернет-понудата, бидејќи трговецот планира во наредните 5 години од интер-нет-продажбата да остварува годишен промет од 8,5 ми-лијарди долари.Промоции: Лансирана е нова рекламна кампања за марке-тиншката веб-страница „Теско Банк“, а со цел подигнување на свеста за лојалност и за предностите при користење на клуб-картичките.

Нови позиции: Маркус Спарел е именуван за виш потпретсе-дател на дигиталниот сектор. Станува збор за нова позиција, со оглед на тоа што трговецот, како што се наведува, сè повеќе внимание посветува на диги-талните трендови на модерната доба. Спарел ќе биде на чело на одделението што ќе ги води дигиталните иницијативи и потфати на „Делез Груп“, вклу-чувајќи ја и имплементацијата на глобалните дигитални стра-тегии и мерењето на сите диги-

тални канали.Именување: Роланд Смит е но-воименуваниот главен извршен директор на „Делез Груп“ за Америка, кој од оваа позиција, што ја презема на 15 октомври, ќе биде и извршен потпретседа-тел на „Делез Груп“.Работење: Потпишан е повеќе-годишен договор со „Ритеи-ликс“, што ќе обезбеди софтвер-ска in-store опрема за повеќе од 3.300 продажни единици ширум светот, што вклучува самопо-служувачки каси, како и реше-нија за кастомер-менаџмент и за таргетиран маркетинг.

Нови технологии: Трговски-от синџир, вклучувајќи ја и групацијата „Реве“, планира да развие сопствен систем за плаќање преку мобилен те-лефон. Деловната групација смета дека на трговците им е потребен независен систем, но и заштита на податоците за потрошувачите со кои распола-гаат. Иницијативата најверојат-но е инспирирана од сличниот потег што „Волмарт“ го најави минатиот месец, а со кој сака поголема независност од игра-чите како што се „Гугл“, „Епл“ и „Пеј Пал“.Размена на POS-податоци: Трговецот најави дека отсега ќе разменува POS-податоци со дистрибутерскиот сегмент на компанијата „Нестле“ за да ја зголеми достапноста на нив-

Општествена одговорност: Оваа есен трговскиот синџир стартува иниција-тива против глад под на-зив „Hunger Together Fall Initiative“, што ги обединува потрошувачите, соработ-ниците, организацијата „Да се нахрани Америка“ и петте водечки прехранбени индустрии: „Конагра Фудс“, „Џенерал Милс“, „Килог Компани“, „Крафт Фудс“ и „Унилевер“, ќе обезбедуваат оброци ширум земјата.

ните производи на полицата. Овој сервис на доставувачот директно од местото на про-дажба ќе испраќа податоци за количеството и динамиката на продажбата, со што, како што се очекува, значително ќе се намали недостапноста (out-of-stock) на производите на „Нестле“.Унапредување на онлајн-ра-ботењето: „Метро Груп“, во чиешто сопствеништво рабо-тат и хипермаркетите „Реал“, ги здружи онлајн-активно-стите bricks and mortar business и онлајн-тргвијата под еден домен, Real.de. Со овој потег се очекува поголем промет на онлајн-трговијата. Претходна-та таква интернет-страница им донесе 1,5 милиони корисници месечно.Отворања: Дистрибутивниот центар на „Реал“ е отворен близу Варшава во Полска, а се простира на 14.000 м2.Најави: Четири нови кеш & кери ќе бидат отворени во индиските држави Пунџаб и Мадја Прадеш до крајот на го-дината. Групацијата планира да инвестира околу 40 милиони евра во најновиот потфат во Индија, каде што веќе работи низ 11 големопродажни дис-трибутивни центри.

Индија: Штрајк на малите трговци кои се противат на реформата со која владата на синџирите како „Волмарт“, „Теско“ и „Карфур“ им доз-волува да купат до 51% од капиталот на индиските трговци на мало.

светски вести – големите трговци


Францускиот трговски синџир, што во Србија работи под брендот „Интерекс“ , потврди дека го напушта романскиот пазар за да се фокусира на своето работење на Балканот. Во Романија, компанијата има

Германската „Реве Груп“, што во Русија дејствува низ синџи-рот супермаркети „Била“, сака да продолжи со ширењето во Русија. „Била“ планира отво-рање на 10 до 15 продавници годишно, како низ органски пораст, така и низ аквизиција. Во овој момент трговскиот

Трговскиот синџир од составот на групацијата „Schwarz“, во работната година 2011/2012 ја зголеми нето-добивката за 37%, на вкупно 1,04 милијарди евра, податок земен од годиш-ните прегледи на работењето на „Лидл“ што беа објавени во германските весници „Лебенс-мител цајтунг“ и „Штутгартер цајтунг“.Објавениот податок за вкупна-та реализирана продажба збо-рува за пораст за 7,4% во однос

Приватните марки на овој швајцарски трговски синџир отсега можат да се купат и пре-ку „Амазон“. Понудата вклучу-ва околу 150 производи, меѓу кои кафе и зачини. Со оглед на тоа што некои цени на одре-дени производи на „Мигрос“ во онлајн-понудата се пониски од оние во продажните места

Германскиот хард-дисконт веројатно во својата понуда ќе ги распореди и брендовите. Локалните медиуми најавуваат дека „Aldi Nord“ и „Aldi Süd“ преговараат со произведувачи-те на популарните брендови, меѓу кои брендовите на: „Ба-ерсдорф“, „Лореал“, „Хенкел“, „Проктер & Гембл“, „Кол-гејт-Палмолајв“ и „Нестле“.

Во дрогериите на „Алди“ до-

Балтик: Спојување на литванскиот и летонскиот „Аибе“По одлуката за спојување во една компанија, овој трговски синџир стана еден од најголемите во балтичкиот регион, со повеќе од 900 продавници. Процедурата ќе биде финали-зирана во текот на наредната година. Во создавањето на синџирот ќе биде инвестирано во дополнителни милион евра. Проценетата вредност на приходите на новоформи-раната компанија, на крајот на оваа година ќе изнесува околу 290 милиони евра.

Романија: „Интермарше“ се повлекува

Русија: „Реве“ на нови локации

Германија: Нето-добивката на „Лидл“ порасна за 37 отсто

Швајцарија: „Мигрос“ на amazon.de

Италија: Најголемиот „Аушан“ во Милано

Свет: Индекс на одржливост

Германија: Во „Алди“ ќе има брендови

девет продажни објекти.

„Интермарше“ има 24 про-давници во Босна и девет во Србија. Најновиот „Интерекс“ минатиот месец e отворен во Ваљево, а можно е отворање на уште еден објект во Белград до крајот на годината.

синџир работи преку 87 су-пермаркети, од кои 65 се во Москва.

Од почетокот на годината отворени се 16 супермарке-ти, вклучувајќи 12 аутлети „Citystore“, што сега работат под мотото на „Била“, што тр-говецот ги има преземено од својот турски противник гру-пацијата „Енка“.

на минатата година, така што вкупната продажба достигнала 38,3 милијарди евра. Тоа е зна-чајно помалку од износот од 45,4 милијарди евра, колку што трговскиот синџир го навел во својот службен извештај.

во Швајцарија, услугата на он-лајн-нарачките е ограничена на територијата на Германија.

сега можеле да се купат само приватни марки, без оглед на понудата во другите категории, во која се вклучени и некои домашни брендови.

Трговскиот синџир, како што се наведува, сака да ја оживее продажбата привлекувајќи ги младите семејства, но и да по-веде борба со конкурентските дисконти и традиционалните дрогерии. Најверојатно, својата збогатена понуда ќе ја огласува дури и на телевизиските ре-клами.

Во продавниците на „Aldi Süd“ во Унгарија веќе подолго време можат да се купат брендови на произведувачите „Проктер & Гембл“, „Џонсон & Џонсон“ и „Хенкел“.

УКРАИНА: БАРАњЕ зА КРЕДИТ

„Аушан“аплицираше во Меѓународната финансиска кор-порација за долгорочна позајмица во висина од 60 мили-они евра за да обезбеди средства за ширење во Украина. Одлуката за одобрување на кредитот ќе биде донесена до 26 октомври. „Auchan“ е првиот хипермаркет во Украина, отворен во 2008 година, а сега во оваа земја работи низ осум продажни единици.

Францускиот трговец „Аушан“ најави отворање на најголеми-от продажен објект во Милано, под мотото Simply Market Italy. Површината на аутлетот из-несува 2.500 м2, нуди збогатен асортиман на свежи произво-ди, како и простор за одмор во кој потрошувачите ќе можат да купат снек-производи и да ко-ристат бесплатен интернет.

Во продавницата се наоѓа и ин-терактивен терминал наречен ScontoSì, што прикажува избор

на производи на намаление. Потрошувачите можат да го користат и Simply24Ore, авто-мат од кој можат да се купат околу 100 производи.

„Кока-Кола Хеленик“, една од најголемите компании во све-тот што ги полнат производите на „Кока-Кока“, петти пат по ред се најде на листата на „Доу Џонс“ за индексот за одржли-вост за 2012 година, е соопште-но од компанијата. Како што се наведува, „Кока-Кола Хеленик“

е еден од само четирите произ-ведувачи на пијалаци во светот што е вклучен во оваа листа и истовремено е една од двете компании што се наоѓаат на листата на европскиот индекс на одржливост. Тоа е воедно и единствена грчка компанија што ќе биде вклучена во некои од овие два индекса, а врз ос-нова на анализата на економ-скиот, еколошкиот и опште-ствениот учинок.

светски вести


Компанијата „Проктер & Гем-бл“ најави план за лансирање на неколку нови производи на територијата на Европа и Америка, со што се очекува оживување на продажбата во овие делови на светот. Група-

Групацијата „Рекит Бенкисер“ соопшти дека на местото на досегашниот финансиски ди-ректор Лиз Доерти ќе го поста-ви ветеранот од индустријата за грижа за здравјето. Ова е значаен потег во стратегијата на „Бенкисер“, што отсега ќе става акцент на профитабил-ните брендови во категоријата здравје и фармацевтски произ-води, наместо традиционални-те производи за домаќинство. Адријан Хена ја презема функ-цијата во март 2013 година, соопштија од компанијата.

Компанијата „Нестле“ соопшти дека, благодарејќи на напорите да ја намали емисијата во свои-те фабрики, успеала да стигне на врвот на листата глобални компании што вложуваат во овој процес.Независната непрофитна ор-ганизација Проект за објаву-

„Унилевер“ на европскиот па-зар ќе ја зголеми продажбата на производите во помали па-кувања, чијашто цена е попри-стапна за сиромашните потро-шувачи во земјите зафатени од кризата.

Пиварската компанија вложи-ла 7,7 милиони евра во нова технологија за производство на секундарна амбалажа. Нареку-вајќи се себеси прва британска пиварска компанија што тол-ку голема сума инвестирала во иновација на пакувањето, „Молсон Курс“ смета дека на овој начин значително ќе при-донесе за зачувување на живот-ната средина.

САД: „Проктер & Гембл“ најавува нови лансирања

„Рекит Бенкисер“ ја менува стратегијата

„Нестле“ на врвот на листата на глобални компании што ја намалиле емисијата на јаглерод

Свет: „Унилевер“ ја приспособува понудата на кризата

Велика Британија: Капитална инвестиција на „Молсон Курс“

цијата открила и дека е почната имплементација на планот со кој до 2016 година ќе ги намали трошоците за 10 милијарди долари.Компанијата во наредните месеци ќе лансира девет про-изводи, како во премиум про-изводите, така и во пониската ценовна категорија брендови Pantene, Cascade и Olay.

Генералниот извршен директор Капур кажа дека 72% од про-дажбата ќе се оствари преку производи од категоријата здравје и хигиена, во која спаѓаат брендовите кондомите Durex и восокот за депила-ција Veet, до 2016 година, со сегашни 67%. Брендовите што помалку се развиваат, како што се детергентот Vanish, што има силна конкуренција, како што е „Проктер & Гембл“, процен-туално ќе остварува помалку приходи.

вање на емисијата на јаглерод објавила листа заснована на податоците што се добиени од 500 глобални компании. Тие се оценувани на основа на низа критериуми, како што се мерките што ги презема компанијата за да ги вклучува климатските промени во свои-те работни планови, механизми што вршат надзор на емисиите, нивна транспарентност, како и акции што ги презема ком-панијата со цел намалување на влијанието на емисиите.

Сиромаштвото се враќа во Европа, во интервјуто за днев-никот „Фајненшал тајмс“ – Гер-манија, оценил Јан Зедерфелд, претседател на „Унилевер“ за Европа, третиот најголем кон-церн за производство на стока за широка потрошувачка во светот. Ако Шпанците просеч-но трошат само 17 евра за една купувачка, тогаш не можам да им продавам прашок за перење алишта што чини половина од нивниот буџет.Затоа, „Унилевер“ настојува во Европа да продава помал број премиум марки, а ќе понуди производи во помали паку-вања, применувајќи ја својата работа и во азиските земји.

Пакетите конзерви на брен-довите Carling и Coors Light, наместо во картонска под-лошка со пластични обвивки, сега се продаваат во обвивки од филм, со што тежината на секундарното пакување, како што нагласува произведувачот, се намалува за 63%, а емисијата на јаглероден диоксид за 4%. Во компанијата уште кажуваат и дека употребата на мастило е намалена за 5%, што овозмо-жува потполна рециклажа на материјалите.

Резулатите на „Хајнц“ „подобри од очекуваните“ Во 3 месеци, завршно со 29 јули, компанијата остварила нето-профит од 258 милиони долари, без разлика на ма-лиот пад на продажбата за 1,5% на 2,97 милијарди дола-ри. Во компанијата ваквиот резултат го препишуваат на намалувањето на вредноста на доларот, високите цени и подобрата даночна стапка. Органската продажба во Ев-ропа пораснала за 2%. Компанијата најави дополнителна инвестиција од 70 милиони долари во маркетиншки ак-тивности, што е, како што се наведува, најголема сума што компанијата воопшто ја има издвоено за ваква цел.

„Лореал“ очекува подобра завршница на 2012 г.Вкупната продажба во првите 6 месеци пораснала за 5,9% на 10,47 милијарди евра. Нето-профитот е зголемен за 10%, на 1,63 милијарди евра, а оперативниот профит за 11% на 1,9 милијарди евра. Меѓутоа, во компанијата велат дека се забележани бројки пониски од очекуваните. Во Западна Европа е забележан пад на продажбата од 0,1%.

„Империјал Тобако“ предвидува добра продажбаВо компанијата „Империјал Тобако“ предвидуваат дека вкупниот годинашен приход ќе биде зголемен за 4%, во-ден од добрата продажба на пазарите во Источна Европа, Африка, Блискиот Исток и азиско-пацифичкиот регион. Еден од најголемите светски произведувачи на цигари кажува дека продажбата веројатно ќе опадне за 3%, пора-ди ослабените пазари во Украина и Полска, но и поради воведеното ембарго во Сирија.

Резултати од работењето:


трејд магазини

The Grocer оваа година слави 150 години постоење. На пазарот на Велика Британија се појавува како водечки и единствен онлајн неделен магазин за целото подрачје на трговија со стока за широка потрошувачка, што во-едно и се плаќа.Магазинот има широка палета на читатели, од директорите на големите трговски синџири до поединечни, независни трговци на големо – дистрибутери и доставува-чи, до произведувачи во прехранбената индустрија, главните креатори на јавното мислење и националните медиуми.The Grocer е најпознат по своите редовни седмични изданија, а забележливи се и неговите напори, по примерот на пазарот на FMCG-индустријата, секојдневно да напредува и да се развива. Вестите на интернет-страницата www.thegrocer.co.uk се ажурираат редовно. На читателите им е овозможена и услуга за онлајн-известувања (e-mail alerts), како и пристап кон повеќе од 120.000 текстови и репортажи и при-стап кон различни блогови и форуми.The Grocer има собрано силна екипа на вработени кои доаѓаат од сферата на про-дажбата, маркетингот и трговијата, со тоа обезбедувајќи не само многубројна, туку и исклучително квалитетна екипа.The Grocer својата читателска публика ја „снабдува“ со неопходните информации за успешно работење во индустријата, каде што владее голема конкуренција.

The Grocer е во срцето на британската индустрија за храна и пијалаци веќе 150 години.• Најважниот портпарол на индустрија-та, водечки неделен претплатник за ма-лопродажниот сектор за храна и пијала-ци.• Ја покрива целокупната индустрија, од големите трговски синџири до независ-ните трговци во малопродажбата, лиде-рите во големопродажбата и произведу-вачите.• Неделната циркулација е 30.420 приме-роци.• Силна екипа на вработени што доаѓа од сферата на продажбата, маркетингот и трговијата.

Трејд магазини

Национални медиуми

Изложби Конференции и

семинари

Директна пошта

Претставници на произведувачите

Онлајн

Извор на информации во период на лансирање нови производиОценката на информациите во период на лансирање нови произ-води покажува дека трејд магазините со 93% се означени за нај-кредибилен избор.

93%

58%

72%

53%

53%

74%

61%

Трејд магазини

Претставници на произведувачите

Националнимедиуми

Онлајн

Изложби

Конференции

и семинари

Директна пошта

Оценка на изворот на информации за општи информации

(Оценка: добар – одличен)

90%

78%

67%

67%

64%

60%

45%

Извор: BMRB

Препорачале производ на

пријател Го контактирале произведувачот

за дополнителни информации

Купиле или нарачале производ

Ја зачувале веста за период кога ќе им

биде потребна

Препорачале производ на пријател

Го контактирале произведувачот

за дополнителни информации

Купиле или нарачале производ

Ја зачувале веста за период кога ќе им биде потребна

66% 46%

50% 60%

72% 46%

86% 88%

Малите трговци Големите трговци

Значењето на трејд магазинитеДури 93 отсто од анкетираните читатели на трејд магазини, откако прочитале вест во трејд весниците, направиле нешто од следното:

The Grocer WWW.TheGroCer.Co.uk


WWW.TheGroCer.Co.uk

Canadian GrocerМагазинот Canadian Grocer е глас на трговската индустрија уште од 1886 година.Canadian Grocer е вистинско средиште за информации на подрачјето на трговската индустрија не само во Канада, туку и пошироко. Тој е единствениот магазин што го покрива целиот реги-он на Канада и има најголем дострел.Меѓу седумдесетилјадната читателска публика се водечките трговци на одредени поднебја, раководителите на многубројните продажни објекти, вклучувајќи ги и различните трговски формати – од хипер- и супер-маркети, до мали, самостојни трговски продавници со мешана стока.За разлика од британскиот The Grocer, Canadian Grocer излегува десет пати годишно (со двоен број во јуни и во декември). Освен редовниот број за читатели, важни се и следните додатоци:• Category Captains: Годишен извештај за широк спектар на категории, што содржи клучни

увиди во секоја категорија, како и податоци од агенцијата „Нилсен“.• Executive report: Извештај што на потрошувачите, малопродажбата и произведувачите еднаш во две години им дава одгово-ри на најчесто поставуваните прашања за националната економија.Меѓународни и регионални прилози што нудат широк спектар на вести и новитети за странските пазари, ги едуцираат чита-телите за производството на секој/а регион/земја, нагласувајќи ги можностите што произведувачите им ги нудат на трговците во малопродажбата.

Progressive GrocerКако глас на трговската и прехранбената индустрија речиси 90 години, Progressive Grocer како јадро на својата читател-ска публика ги таргетира врвниот менаџмент и носителите на одлуки.Претставниците на трговските синџири, како и регионалните и локалните самостојни про-давници, поголемите продажни центри, големопродажбата, дистрибутерите, партнерите и останатите што учествуваат во синџирот на снабдување се потпираат на Progressive Grocer како авторитативен, сеопфатен, релевантен магазин, заснован на истражувања.

Тиражот од 38.000 печатени примероци на магазинот, 3.400 примероци во дигитална верзија, 25.000 претплатници на дневните е-новости, 132.000 месечни прегледи на веб-страницата, го

ставаат Progressive Grocer на прво место меѓу конкурентните магазини.

За овој успех придонело и воведувањето на додатоците како што се Progressive Grocer’s Store Brands, Progressive Grocer Independent и Progressive Grocer Tec. Инаку, магазинот излегува секој месец.

Учествувајќи, известувајќи и претставувајќи ги најдобрите трендови во прехранбената индустрија и новостите од овој сектор, Progressive Grocer, всушност, ја исполнува својата мисија и стои пред она што го носи иднината.

www.canadiangrocer.com

Grocery headquartersGrocery Headquarters е едно од главните средишта на инфор-мации за трговската индустрија во Соединетите Американски Држави.Со околу 33.000 претплатени главни донесувачи на одлуки во FMCG-секторот и со дострел од околу 100.000 читатели, Grocery Headquarters останува еден од најважните извори на вести за трговската индустрија во САД.

Врз основа на деталниот профил на претплатникот, овој месечник во прв ред на доставувачи-те и на произведувачите им дава одличен комуникациски канал за пренос на релевантни и навремени информации, токму на оние што планираат, одобруваат, авторизираат и купуваат.

Од друга страна, на раководниот кадар и на лицата кои активно учествуваат во донесувањето одлуки во трговскиот сектор, на едно место им нуди подлабок увид во трендовите, практиките и околностите што влијаат на брзо менување на малопродажниот пазар. Од особено значење за раководството се приказите на разните истражувања, што им служат за стратешко планирање.

www.groceryheadquarters.com

www.progressivegrocer.com

http://www.canadiangrocer.com

http://www.groceryheadquarters.com

http://www.progressivegrocer.com


Подобри очекувања за оваа годинаАко сы тргне добро во Европската унија во наредните месеци, порастот во Македо-нија во 2013 година би можел да достигне до 2%. Ако и понатаму постојат проблеми, можно е порастот повторно да достигне одвај 1%.

Ексклузивно од Виена Пишува: Ненад Пацек, претседател на GSA [email protected]

Минатогодишните продажни резултати на мултинационал-ните компании во Македонија беа просечни во однос на оста-

натите земји во централна и источна Европа. На прв поглед резултатите беа дури и лоши. Нашите испитувања на по-веќе од 300 мултинационални компании со работни активности во регионот по-кажуваат дека над 50% од компаниите не успеале да остварат пораст на продаж-бата во Македонија за минатата година. Оние што растеа, главно растеа во опсег од еден до девет отсто. Што се однесува на порастот на профитот, ситуацијата била подобра. Над 60% од компаниите оствариле пораст на профитот главно во опсег од 1 до 5%.Во нашето последно летно истражување се покажа дека резултатите се малку по-добри во првите шест месеци од оваа година.Меѓутоа, кога ќе се навлезе во подлабо-ка секторска анализа за првата полови-на на 2012 година, гледаме дека резулта-тите драстично варирале од сектор во сектор. Во сегментот храна и пијалаци, 70% од компаниите оствариле пораст на продажбата во опсег од 1 до 5%, а дури 20% не успеале да остварат никаков пораст. Меѓутоа, поради зголемување на конкуренцијата и агресивното соби-рање на пазарниот удел, речиси 40% од компаниите успеале да остварат пораст на профитот.Што се однесува на продажбата и про-фитот во категоријата стока за широка потрошувачка, тука резултатите биле полоши од секторот храна и пијалаци. Над 40% од компаниите не успеале да остварат пораст на продажбата и про-фитот.Вкупните очекувањата за оваа година се подобри отколку за минатата година,

мот меѓу потрошувачите што честопати доведува до пад на реалните приходи. Во моментот платите се во опаѓање кога ќе се земе предвид инфлацијата. Во од-нос на минатата година, и онака мали, нето-просечните примања се пониски за над 4% и просечната нето-плата пад-нала под 340 евра. Релативно високата инфлација од речиси 4% зема дел од купувачката моќ. Македонците што жи-веат надвор од Македонија оваа година ќе им испратат помалку пари на своите семејства.Во исто време, негативните глобални и регионални трендови на странските ин-вестиции се чувствуваат и во Македо-нија. Директните странски инвестиции паднале за речиси 50% во првите шест месеци од оваа година, иако Македонија глобално е високо рангирана како земја во која работењето е едноставно, а дано-ците ниски. Меѓутоа, многу од корпора-циите денес не се сигурни во однос на вложувањата во нови производствени капацитети, бидејќи многу од нив има-ат и премногу капацитети глобално и во регионот.Може да се каже дека забавениот пораст оваа година во Македонија е директен резултат на европската должничка кри-за и забавувањето на извозните пазари. Значи, се работи за циклично забаву-вање, а всушност ќе тргне на подобро кога ќе се подобри ситуацијата на извоз-ните пазари. Последните најавени мер-ки на Европската банка можеби посте-пено ќе придонесат за решавање на ев-ропската криза и мал стопански пораст во идните неколку години. Секако, тоа сè уште е несигурна прогноза.Важно е да се наспомне дека Македонија нема толку лоши економски фундамен-ти. Јавниот долг е релативно низок, а девизните резерви повторно се зголеме-ни и покриваат доволни четири месеци извоз. Централната банка ќе ја задржи вредноста на денарот, иако повремено ќе се појавуваат коментари што ќе ба-

иако ние продолжуваме да предупреду-ваме дека продажбата може да се забави во идните месеци и квартали. Имено, стопанските показатели во пазарите на кои Македонија извезува се сè полоши. Европската унија сега и службено е во рецесија. Не е ни чудно што македон-скиот извоз во моментов бележи пад од речиси 5% во однос на минатата година, така што Централната банка ја нама-лила својата прогноза за стопанскиот пораст за оваа година на само 1%. Ин-дустриското производство исто така е намалено за над 4% во однос на минато-годишното лето.Важно е да се наспомене дека секој пад на извозот главно доведува (со некои за-доцнувања) до намалување на оптимиз-

oсврт на стручно лице

Ненад Пацек е основач и прет-седател на компанијата Global Success Advisors GmbH и коос-новач на корпоративниот сер-вис CEEMEA Business Group.

mailto:[email protected]


раат пад на вредноста на валутата. Релативен проблем е дека надворешниот долг е релативно висок, што значи дека многу од потрошувачите и локалните компании повеќе ќе враќаат долгови отколку што ќе трошат во идните неколку години. Нови кредити ќе има малку со оглед на притисоците што странските банки ги имаат дома.

Без пораст на продажбата:Повеќе од 50% од компаниитеПораст: Опсег од 1 до 9%Пораст на профитот:Повеќе од 60% од компаниитеПад на индустриското производство:Поголем од 4%Пад на извозот: Речиси 5%Голема невработеност: 31%Релативно висока инфлација: 4%Пораст во 2013 година: Можно е да дојде до 2%

Vincinni® е регистрирана трговска марка на Макпрогрес д.о.о. - Виница

ново! ново! ново!

Ако го земеме сето ова погоре наведено, мојот совет до фир-мите што продаваат стока за широка потрошувачка, вклучу-вајќи и храна и пијалаци, е да бидат внимателни што се одне-сува на буџетот за идната година. И оваа година би можела да биде послаба од 2011-та, особено во своите финални месеци. Иако нашите испитувања на корпорациите и нивните очеку-вања за 2013 година покажуваат дека компаниите очекуваат постепен пораст на продажбата, тоа секако не е сигурна прет-поставка. Повеќето што очекуваат пораст на продажбата се-пак очекуваат пораст само во опсег од 1 до 5%, меѓутоа многу од нив очекуваат и големи проблеми со порастот на профи-тот. Дури третина очекува пад на профитот во 2013 година, а третина не очекува никаков пораст. Со оглед на високата невработеност што сè уште е околу 31% (полоша од многу земји во Африка), зголеменото штедење (околу 7% во однос на минатата година), пад на извозот (што би можел да доведе до понатамошен пад на потрошувачкиот оптимизам и зара-ботката), едно е сигурно: компаниите треба да креираат буџе-ти за идната година што ќе бидат поконзервативни.Ако сè тргне добро во Европската унија во наредните месеци, порастот во Македонија во 2013 година би можел да достигне до 2%. Ако и понатаму постојат проблеми, можно е порастот повторно да достигне одвај 1%. Важно е компаниите да раз-мислат за донесување на поевтини брендови на локалниот па-зар и да размислат за повторно креирање на маркетинг-стра-тегии за да можат да ги надминат конкурентите.


мислења и коментари

Александра Марковска, сопственик на „Фуд Консалтинг“

aналитички став

Работам како консултант најмногу во прехранбе-ната индустрија, на во-

ведување на интернационал-ни стандарди. Не сум дирек-тно вклучена во делот што се однесува на комерцијалното работење, но вклучена сум во многу процеси што влија-ат на диктирање на цените на крајниот производ во прехранбената индустрија. Врз основа на тоа, можам да ги дадам моите согледувања.

Порастот на цените на храна-та, ние, како држава, можеме да го гледаме како предност, ако се земе предвид дека сме држава што е насочена кон извоз на прехранбени произ-води. Ова покачување пока-

жува дека има и ќе има голем недостиг на прехранбени производи во иднина, што за нас, како држава, и за сек-торот земјоделство и прера-ботувачка индустрија е пре-дизвик да се организира на начин да произведува повеќе и да извезува повеќе, пора-ди зголемената побарувачка на пазарите. Мое мислење е дека во иднина побарувачка-та ќе биде многу голема, но постои сомнеж дека повеќе-то од нашите компании не се доволно организирани и немаат поставено стратегија, што укажува дека оваа ситуа-ција што ќе се случува во ид-нина, ќе ја препознаат и ќе ја искористат. Потребно е уште

сега да се разгледуваат тех-ничките аспекти на произ-водствата и можностите што ќе се појавуваат на ова поле, да се утврдат новите пазари на кои ќе се насочат (растеч-ки економии), да го оптими-зираат производството за да бидат поконкурентни... Кај нас реакцијата е задоцнета многу често.

Во однос на потрошувачите, зголемувањето на цените е една од работите со кои ќе се соочат во иднина, но она што сметам дека ќе биде поголем проблем е недостатокот на прехранбени производи и, секако, нивниот променлив квалитет.

Во висококонку-рентните услови, цените ќе растат, но секогаш ќе има производители кои ќе се потрудат да го придобијат потрошувачот со пониска цена, па потрошувачот ќе има избор, но за таа цена ќе биде тешко да се добие квалитетот што го добиваме денес.

Проф. д-р Владимир Какуринов, консалтинг и тренинг-центар „Клуч"

збор на експертот

Кога се зборува за Република Македонија мора да се имаат

предвид неколку факти за прехранбената индустрија. Таа има вредност од околу 177.500.000 евра или 250.000.000 долари, уче-ствува во бруто-домашниот производ со 16%, во вкуп-ниот извоз учествува со 20% и вработува приближ-но четвртина од вкупното население, односно околу 24% од работоспособното население. Секако, овие по-казатели укажуваат на тоа дека порастот на цените на храната на глобално ниво има потенцијал да влијае врз националната економија, но не само на неа, туку и врз социјалната структура и со-цијалниот мир во земјата.

Кај нас веќе се забележува зголемување на цените на ле-бот, маслото за јадење, месо-то и јајцата, а има и најави за ново поскапување на лебот од 5 до 7%. Оттука, порастот на глобалните цени на хра-ната кај нас се одразува врз малопродажните цени. При-чините за тоа се колку објек-тивни, толку и субјективни. Објективни поради порастот на цената на енергенсите и природните непогоди како: суши, поплави, пожари итн., а субјективни затоа што кај нас во малопродажбата се користи секоја ситуација за да се зголеми цената на про-изводите, но кога ќе ја снема причината за нивно зголему-вање цените никогаш не се враќаат на претходно ниво.

Кога станува збор за нови понатамошни поскапувања, овие ситуации секогаш им одговараат на земјите-извоз-ници на храна. Вистинскиот удар секогаш го чувствуваат земјите-увозници, како што е Република Македонија. Токму затоа, она на што се-која држава би требало да

Според мене, цените на прехранбените производи во 2012 година не би требало да растат, особено ако имаме успешна жетва, ако не дојде до голем пораст на цената на нафтата и енергенсите и ако државата ги преземе сите или дел од горенаведените мерки за ублажување на ценовните шоко-ви. Од друга страна, поради виртуелната поврзаност на денарот со еврото, Републи-ка Македонија може да биде ранлива ако порасне вредноста на доларот во однос на еврото, што е особено опасно од аспект на земјоделски производи чијашто вредност е поврзана со вредноста на доларот.

внимава се ценовните шоко-ви кај прехранбената инду-стрија, што од друга страна не се невообичаена работа. Впрочем, и во 2007/08 година имаше зголемување на цени-те на прехранбените произ-води. Прва и основна работа е да се има стратегија како да се реагира при нови ценовни шокови.


Димитар Атанасов, маркетинг-менаџер на „Дием-ГП“

Мирче Јовановски, помошник на главен и одговорен уредник во „Дневник“

критички поглед

новинарско око

Порастот на цените на храната во свет-ски рамки има големо

влијание и врз национал-ната економија во Македо-нија, бидејќи се работи за глобални процеси што не можат да се контролираат. Македонската економија е увозно-зависна од голем број суровини и од уште поголем број финални производи и врз таа основа овие поска-пувачки ефекти директно се прелеваат и на домашниот пазар. Ваквите поскапувања

Во Македонија речиси сите живееме на почек. Како потрошувачи главно купуваме на рати или со одло-жено плаќање, не само трајни потрошни добра, туку

сы почесто и основни животни продукти. Купи сега, плати следниот месец или по два месеца станува главната де-виза на многу граѓани, чијшто стандард е урнисан поради економската криза.Рецесијата во која и официјално влезе македонската еко-номија, заедно со бранот поскапувања на житарките, усло-вени од сушата на глобално ниво и порастот на цените на енергенсите, го направија своето. Куповната моќ на најго-лемиот дел од популацијата е значајно намалена.Неволите како да ги зближија трговците и потрошувачи-те. Едните смислуваат бројни кампањи и нудат попусти, продажба на рабуш, подароци... само да го одржат проме-тот што им значи живот. Другите, пак, соочени со падот на стандардот што може да се види и од статистичките по-датоци за платите што со месеци се реално во опаѓање, но и со постојаниот пораст на цените, одложувањето на плаќањaта им се единствениот начин да го закрпат крајот на месецот. Во пресрет на зимата многумина ги фаќа па-ника како ќе се издржи со зголемените цени на греење-

на храната првенствено се предизвикани од драстич-ното зголемување на цените на електричната енергијата, нафтата и дериватите што се двигатели на производниот процес и на основните суро-вини како маслото, шеќерот и земјоделските производи што достигнуваат рекордни цени на светските берзи.Производителите досега мо-жеа некако да го игнорираат и на најразлични начини да го компензираат влијание-то на поскапувањата што се

случуваат на глобално ниво, но годинава тоа е невозмож-но. Како производители, би сакале овие поскапувања да престанат тука, но условите за производство стануваат исклучително тешки и нере-ално е да се очекува дека тоа ќе се случи во блиска иднина.Со вакво темпо и со ваква ди-намика на зголемување на це-ните на основните производ-ствени инпути, неизбежно е и зголемувањето на малопро-дажните цени на сите финал-ни прехранбени производи. Исто така, различните поска-пувања со кои се соочуваат и трговците дополнително ќе влијае на порастот на мало-продажните цени.Зголемувањето на цените најсилно ќе го почувствуваат

оние семејства што распола-гаат со мали приходи, најче-сто недоволни во целост да ги задоволат своите потреби. Врз потрошувачката кош-ница на македонските се-мејства, негативните ефекти од поскапувањата ќе се од-разат на два начини: или ќе се зголеми вкупната цена на чинење на потрошувачката кошница или ќе се намали обемот и квалитетот на про-дуктите што се наоѓаат во неа.Како никогаш досега, за сè поголем број потрошувачи цената е најбитниот и един-ствениот фактор од кој зави-си нивниот избор, а ваквиот непопуларен тренд се очеку-ва да продолжи и понатаму.

Живот на рабушКупи сега, плати следниот месец или по два месеца станува главната девиза на многу граѓани, чијшто стан-дард е урнисан поради економската криза. „На рабуш“ стана одлика и на компаниите што едвај ги наплатува-ат побарувањата, но и на државата што се задолжува во странство за да ги плати нејзините долгови кон фирмите за доспеан ДДВ и за испорачаните фактури.

то, електричната енергија, горивата. Истите проблеми ги мачат и трговците, каде што овие ставки се и поголеми.Но, почекот не е одлика само на граѓаните. Фирмите одамна заборавија што е тоа плаќање на време. Напла-тата на побарувањата е научна фантастика. Синџирот на неликвидноста се рашири до драматични размери. Мно-гу надежи се полагаат во новиот инструмент за обезбеду-вање на плаќањата, задолжницата. Таа официјално поч-на да се применува во септември, но не се ретки и оние што се скептици поради нејзината опфатност (односно исклучувањето на државата од ваквите обврски), како и поради условите што се поставуваат при издавањето на задолжницата, а кои накусо го прават овој инструмент достапен за оние фирми за кои и не би побарале некое обезбедување.На рабуш, сведоци сме, живее и државата. Пари во буџетот нема, па се посегнува по задолжување во домашните бан-ки од каде што, според некои проценки, се прибрани ре-чиси 500 милиони евра во вид на државни записи. Но, тоа очигледно не е доволно, па се бара и странска акумулација. Најсвеж пример е земањето кредити во износ од 200 до 250 милиони евра за да се плати долгот што министерствата и државните институции го имаат кон фирмите по основа на враќање на ДДВ и за плаќање на фактурите за завр-шените работи на некој од јавните тендери.Позитивна работа е што во целава оскудица во еконо-мијата ќе влезат свежи пари и ќе се деблокира парали-зата во меѓусебните плаќања на фирмите. А, кога има пари во оптек, полесно се дише. Ваквата финансиска инфузија може да ја придвижи економијата, а со тоа и прометот во трговијата. Плус, најавеното зголемување на пензиите во целина е дополнителен потрошувачки по-тенцијал, иако поединечно не е голем.Цената на сы ова е значително зголемување на јавниот долг. Но, кој сега во предизборна година да мисли на так-во нешто, кога и онака сегашните долгови ќе се префрлат на следните генерации. Сепак, во економијата нема бес-платен ручек. Прашање е само кој ќе ја плати сметката.

Изнесените ставови се лични ставови на авторот на текстот


КЛУЧНА ВО ПОСТИГНУВАњЕТО НА ДОБРИ ДЕЛОВНИ РЕЗУЛТАТИ

Повеќекратно исплатлива

Автор: Кристина Жилиќ, агенција „Хераклеа“ [email protected]

Едукациите за продажните вештини се поттик што води до тоа продавачот да знае да ја препознае желбата на купувачите и да ги наведе да купат нешто токму од него. Времето кога трговците се бореа со производите одамна е зад нас, освен во некои ретки индустрии. Факт е дека купувачот се враќа во истата продавница поради продавачот.

Што е квалитет на услугата? Сигурно дека сите можеме да наброиме неколку дефиниции за квалитетот на услугата и секоја ќе биде различна, бидејќи ква-литетот на услугата во крајна линија е чувство и за секој поединец претставува нешто друго. Сепак, денес сите се согла-суваат дека квалитетот на услугата е на-чин на размислување и работа.

Во денешно време на сè поголема кон-куренција, често токму квалитетот може да биде скриена можност и извор за конкурентска предност. Многуми-на се согласуваат дека исклучителната услуга на трговците е клучна за повеќе купувачи, за поголема продажба и за профит, а со тоа и за поставување темел за долгорочен деловен успех. Од друга страна, само 4% од купувачите, кога се незадоволни, се жалат, но своето неза-доволство, во просек го споделуваат со уште други 20. Во 68% од случаите, ку-пувачите, како најчеста причина за пре-станување на купувањето, го наведуваат незадоволството од однесувањето на продажниот персонал.

Недостатокот од мотивација на врабо-тените резултира со лоша услуга кон ку-пувачите, каде што најчесто недостасу-ваат зборовите: „добар ден“, „повелете“, „благодариме“, „пријатно“. Освен моти-вацијата, се забележува и недостаток од примена на едукација на вработените за квалитетот на услугата, како нужен на-чин на размислување во денешното де-ловно опкружување, како и за продаж-ните вештини, што резултира со помала продажба и помал профит.

Едукациите на работниците се клучни за постигнување на добри деловни резул-тати. Едукацијата за продажни вештини и квалитет на услугата се тесно повр-зани и доколку се заедно конципирани во односот купувач-работник можат да се постигнат најдобри резултати, а во крајна линија да се добие и конкурент-ска предност.

На работниците им е потребно знаење, но и веш-тини што не мо-жат да ги стекнат на едукациите, а клуч за постиг-нување совршен-ство е токму при-способувањето на однесување-то. Во моделот АИДА се говори за активностите, создавањето ин-терес, желбата и, конечно, акција-та. Но, речиси се-кој трет купувач се наоѓа изгубен меѓу желбата и акцијата. Еду-кациите за про-

дажни вештини се поттик што води до тоа продавачот да знае да ги препознае желбите на купувачите и да ги наведе купувањето да го направат токму кај него. Времето кога трговците се бореа со производите одамна е зад нас, освен во некои ретки индустрии. Факт е дека купувачот се враќа во истата продав-ница поради продавачот. Продажниот персонал може да биде на ниво на за-

истражување



дачата доколку е доволно мотивиран и доколку условите во кои работи се задо-волувачки. Што значи тоа? Доколку кон работникот не се однесуваме со почит, бесмислено е да се бара тој да се однесу-ва кон купувачите со почит. Така, целта на едукацијата не е само работникот да се научи да се однесува според корпора-тивните правила, туку да се постигне и синергија, почнувајќи од управата, пре-ку менаџментот, па сè до работникот.

Компанијата е одговорна за (лошиот) менаџмент, неадекватната едукација на вработените, постоењето водич за ква-литетот на услугата и за притисокот на заработувачката, па тоа понекогаш се одразува на сметка на задоволството на купувачите, а од друга страна, дополни-телен проблем претставува и неискре-носта на работниците и нивната непо-светеност на работата, како и недовол-ното познавање на производот.

Во овој затворен круг потребно е да се внесат промени во двете сфери на де-ловниот свет – и кај менаџментот и кај работниците, па одново да се нагласи важноста на добрата услуга и така да се подигне свеста за важноста на (добри-от) однос со купувачите. Секако, квали-тетот на услугата треба и да се мери, би-дејќи она што не го мериме, не можеме ниту да го подобриме.

Како прв чекор неопходно е да се иден-тификува што навистина им е важно на купувачите и што очекуваат од нас, па врз основа на тие информации да се постават сопствените стандарди на работење. Понекогаш, она што нам ни е важно на нашите купувачи воопшто не им е и обратно. Оние компании што правилно ќе ги постават стандардите за

работење можат да извлечат максимум од сите вработени.

Купувачот може да почувствува раз-лики во поглед на работникот во оние продавници каде што се применуваат редовни едукации за вработените, во од-нос на оние каде што има голема флук-туација на работници и каде што за ква-литетот на услугата не се води сметка. Свесно или не, купувачот е подготвен да помине подолг пат до продавница во која ќе ја добие услугата за која смета дека ја заслужува, исто како што и по-веќето луѓе се подготвени да отпатуваат во подалечни краишта за да скијаат. Це-ната не мора да биде главниот фактор и тоа го докажува постоењето на одредени продавници чиишто производи достиг-нуваат значително повисока цена од цената во „вообичаените“ продавници. Важна е и приказната и искуството што купувачот ги доживува, а тоа искуство се темели само на интеракцијата со дру-гите луѓе, во овој случај со работниците. Важно е работникот да верува во „при-казната“ што ја пренесува купувачот. Ако работникот не е доволно едуциран или не го познава она што го продава, тешко дека на купувачот ќе може да му го пренесе ентузијазмот и да го привле-че повторно да ја посети продавницата.

Факт е дека нема само купувачот да има корист од образованите работници, туку

тоа ќе го има и работодавецот. Работни-кот на една компанија е нејзин најдобар амбасадор. Образованите работници носат нови идеи и креативност во рабо-тата, што може да влијае на многу аспек-ти, без оглед за која индустрија станува збор. Условите за работа и барањата на пазарите рапидно се менуваат и потреб-ни се подготвеност и приспособување на новите предизвици. Од таа причина, едукацијата е клучна за да се одржи ни-вото на работа какво што било, односно за да се избегнат преголеми осцилации. Не е доволно на работниците да им се дадат насоки за однесување со купува-чите, колегите и производите. Нужно е целото претпријатие да се вклучи во тој процес.

Во секој случај, со едукацијата, работни-ците го поттикнуваат личниот развој, што влијае врз секој поединец. На тој начин им се дава до знаење дека не се само број, туку дека некој се грижи за нив. Во такво опкружување, работни-кот е подготвен да даде сè од себе и да остане во компанијата што подолго. Со едукацијата на сопствените вработени може да се дојде до висококвалитетен кадар што е ефикасен и исплатлив, а се губи потребата за ангажирање на надво-решни соработници, како и доведување работници од конкуренцијата.

Имајќи предвид дека работникот е дел од „имотот“ на претпријатието што си заминува секој ден, а утре не мора да се врати и оти врвен работник е многу тешко да се најде, се доаѓа до заклучок дека тој, сепак, е најголемото богатство на едно претпријатие и оти секој денар што се инвестира во него, неколкукрат-но се враќа.

ДОО „Хераклеа“ е прва

агенција во Хрватска

специјализирана за

мистери-шопинг и

единствена хрватска

членка во меѓународ-

ната професионална

организација MSPA

(Mystery Shopping

Providers Association).

За агенцијата „Хераклеа“


ТРГОВСКО-КРЕДИТНО ОСИГУРУВАњЕ И ФАКТОРИНГ-УСЛУГИ НА МАКЕДОНСКАТА БАНКА ЗА ПОДДРшКА НА РАЗВОЈОТ

Осигурување на извозните и домашните побарувања и подобрување на ликвидноста

препорака

За да им се помогне на македонските трговски друштва што продаваат на отворена сметка, Македонската банка за поддршка на развојот врши трговско-кредитно осигурување. Тоа е инструмент со кој се обезбедува наплата од потенцијални краткорочни комерцијални ризици.

Трговско-кредитно осигуру-вање

Во денешната трговија најчест предус-лов за реализирање на одреден договор е да се продава на отворено. На тој начин се соз-

дава кредитен однос помеѓу продавачот и неговиот купувач, кој носи дополни-телни трошоци, како и дополнителни ризици за продавачот. За да им се помо-гне на македонските трговски друштва што продаваат на отворена сметка, Ма-кедонската банка за поддршка на раз-војот врши трговско-кредитно осигу-рување. Тоа е инструмент со кој се обе-збедува наплата од потенцијални крат-корочни комерцијални ризици. Под комерцијални ризици што се предмет на осигурувањето спаѓаат стечај и про-должено неисполнување на обврските.

Со користење на кредитното оси-гурување се обезбедува:- сигурност во наплатата на поба-рувањата во земјата и во стран-ство;- поголема конкурентност, однос-но понуда на услови што се иден-тични со конкурентските компа-нии;- подобра ликвидност и билансна состојба на трговските друштва во РМ;- влез на нови пазари и опстоју-вање на постојните пазари;- можност договорот за осигуру-вање да се користи како колате-рал кај комерцијалните банки.

пува фактури и исплаќа аванс по основа на доставена фактура во износ од 80%.Цената на факторингот се состои од:- каматна стапка што изнесува 8% на го-дишно ниво (каматата се пресметува на исплатениот аванс од 80% од износот на фактурата);- провизија за управување што изнесува 0,33% еднократно.Секоја фактура што е предмет на испла-та по основа на факторинг, претходно мора да биде задолжително осигурена од комерцијален ризик во МБПР.

ФакторингФакторинг е услуга што овозможу-ва продажба на производи и услуги на одложено плаќање, при што дел од средствата наведени во фактурата се добиваат веднаш. Факторингот ком-бинира кредитна заштита, реги-стар на побарувања, наплата на побарувања и финансирање компании што продаваат производи и услуги со одложено плаќање пократко од 180 дена. МБПР отку-

Корисници на кредитното осигурување можат да бидат трговски друштва реги-стрирани во Република Македонија што вршат продажба на стока и услуги на отворена сметка со рок на плаќање до 180 дена.

Автор: Дарко Јованоски, сектор за кредитно осигурување и факторинг

Придобивки од факторинг:- подобрување на готовинскиот тек и ликвидноста;- различни опции за инвести-рање на расположливата гото-вина;- финансирање на обртниот ка-питал без хипотека како гаран-ција;- можност за зголемување на рокот на одложено плаќање и освојување на нови клиенти на таа основа;- подобро раководење на сом-нителни и спорни побарувања;- повисок квалитет на финан-сиски информации за подобро управување со компанијата.

Контакт: е-пошта: [email protected]; www.mbdp.com.mkТел. (02) 3115-844, 3114-840Факс. (02) 3239-688


http://www.mbdp.com.mk


ФИЛИП ДИКИНСОН, ГЕНЕРАЛЕН ДИРЕКТОР НА „КРАФТ“ ЗА ПАЗАРИТЕ ОД ИСТОЧНОЈАДРАНСКИОТ РЕГИОН

регионално интервју

Голем потенцијалКога е конкуренцијата во прашање, не мислам дека нам ни се конкуренција другите компании, туку економија-та. Особено во денешни економски услови, мораме да се „натпреваруваме“ за секое евро, куна, динар, денар или конвертибилна марка.

Разговараше: Уна Миличевиќ

Деловната единица за пазарите на источниот јадрански реги-он на „Крафт“ (East Adriatic Markets – EAM) ги опфаќа сите

земји што некогаш ја сочинуваа Југосла-вија плус Албанија. Тоа значи дека сев-купно опфаќа пазар што има над 25 ми-лиони потрошувачи. Операциите за овој регион се водат од три канцеларии – во Љубљана, Загреб и Белград, што е глав-но седиште и каде што разговаравме со Филип Дикинсон (Philip Dickinson), ге-нералниот директор за ЕАМ.Според неговите зборови, во 2008 го-дина, главните канцеларии од Виена се преселени во Белград, со цел да се при-ближат на своите купувачи и потрошу-вачи. Исто така, тоа ни овозможи по-добро да ја искористиме и да ја развиеме локалната работна сила. Уште една работа што придонесе за овој деловен чекор е и тоа што го препознавме по-тенцијалот за пораст на овие пазари. Додека економската криза сосема очи-гледно влијаеше на нашите амбиции за пораст, по сите останати мерила, ова беше голем успех. Сега сме многу поблиску до пазарите и сме во можност да изгра-диме организација за која мислам дека е најдобра во оваа област, богата со сите видови различности, вели Дикинсон за InStore магазин.Компанијата „Крафт Фудс“ поминала долг пат од 1903 година, кога Џ. Л. Крафт почнал да продава сирење со запрежна кола. Напорната работа, визијата и по-светеноста им помогнале да пораснат во втора светска компанија што се занима-

ва со производство на храна, со седиште во Нортфилд, Илиноис, САД. Милио-ни луѓе дневно посегнуваат по некој од своите омилени брендови-икони од се-мејството на „Крафт“. Дванаесет нивни брендови, меѓу кои Cadbury, Jacobs, Kraft, LU, Maxwell House, Milka, Nabisco, Oreo, Oscar Mayer, Philadelphia, Trident и Tang, генерираат годишен приход од над ми-лијарда долари, а 40 опстојуваат повеќе од 100 години. Повеќе од 80% од нив-ниот приход се остварува од произво-ди што се водечки во своите категории, а повеќе од 50% сочинуваат категории чијшто пазарен удел е двојно поголем од најблискиот конкурент.Во февруари 2010 година, Cadbury стана дел од фамилијата „Крафт“, а во септемв-ри 2012 година, во своето прво интервју за некои од медиумите во регионот, Дикин-сон ја најавува поделбата на „Крафт“ на две компании: Во 2010 година, „Крафт“ го презема Cadbury, што беше последна, во долгата низа аквизиции. На нашето работење во овој регион, тоа преземање имаше мал удел, но гледано глобално, до-веде до трансформација на многу пазари. „Крафт Фудс“ подоцна во оваа година ќе биде поделена на две компании – едната е „Крафт Фудс“, што генерално ќе го оп–фаќа бизнисот во Северна Америка и ка-тегории како што се сирењето и такви производи и „Монделес Интернешнал“, глобална компанија за снек-програмата со многу водечки брендови и категории на чоколада, бисквити, гуми за џвакање, бонбони и кафе. Нашата деловна едини-ца за операции во регионот на источен Јадран (ЕАМ) ќе биде дел од „Монделес Интернешнал“.Со оглед на тоа што сте задолжени за

сите држави од поранешна Југославија, кажете ни нешто за сличностите и раз-ликите на тие пазари?Кога говориме за пазарите од пора-нешна Југославија, една на најголемите можности што ги даваат се гледа во тоа што истовремено нудат повеќе различ-ности, но имаат и заеднички атрибути. Куповната моќ на граѓаните се разликува и меѓу пазарите, но и внатре, во самите пазари. Структурата на продавниците исто така се разликува, како и конкурен-цијата. Секој од нив има свои својствени предизвици и сметам дека ниеден од нив не е нужно потежок за работење од не-кој друг. Категориите во кои работиме, чоколада, бисквити и кафе, веќе се осо-бено развиени во целиот регион, но кога ќе ги споредиме овие држави со некои други, гледаме дека секој од овие пазари или секоја категорија има неверојатен потенцијал за пораст. Со тоа гледаме и голем потенцијал за пораст на нашето работење. Мислам дека изразот „слично и различно“ е најдобар. И тоа е главниот

- Операции во повеќе од 80 држави;

- Продажба во околу 170 држави;

- 126.000 вработени;

- 220 производствени капацитети;

- 15 истражувачки и развојни центри;

- 54,4 милијарди годишен приход во 2011 година.

„Крафт Фудс“ во бројки ширум светот:


предизвик, да се најде вистинскиот ба-ланс. Затоа, ова е специфичен регион и ни дава многу можности и понатаму да се работи.Со кое портфолио сте застапени на овие пазари?На ова подрачје, „Крафт“ првенствено работи во три категории, а тоа се чокола-до, бисквити и кафе.Да почнеме од чоколадото. Колкав е не-говиот пазарен удел?Овде сме пазарни лидери со брендот Toblerone. И со Milka имаме јасна пози-ција на водечки бренд на пазарот. Те-стовите што често ги спроведуваме меѓу потрошувачите продолжуваат да потвр-дуваат дека Milka е изразито префериран бренд, споредено со останатите водечки брендови. На многу пазари, поголеми-от број потрошувачи изјавуваат дека Milka е бренд што најчесто го купуваат. Доволно инвестираме и ќе продолжиме да инвестираме во огласување и промо-

тивни кампањи што носат придобивки за потрошувачите и трговците. Milka е водечки бренд во регионот и кога е во прашање препознатливоста. Покрај тоа, еден од најдобрите пока-затели на нашиот успех се гледа во тоа што на сите пазари имаме голем број наши производи што се меѓу водечки-те и најбрзопродаваните производи. На пример, кога говориме за чоколадото, според податоците на „Нилсен“, во сто-те најбрзопродавани чоколада, наши се 37 во Словенија, 28 во Хрватска и 37 во Србија. Всушност, просечно, во регионот имаме двојно поголем број производи што се појавуваат во стоте најбрзопро-давани споредено со најблискиот конку-рент. Исто така, забележуваме дека Milka, според тврдењата на потрошувачите, е бренд што многу почесто се купува од останатите брендови во категоријата чо-коладо. Со цел максимирање на продаж-бата, на трговците им препорачуваме да се фокусираат на производите што најм-ногу се продаваат и да им дадат простор за да ја унапредат продажбата на целата категорија.Каква е ситуацијата со бисквитите?Во категоријата на бисквити, на пазарот сериозно настапивме во 2010 година и оттогаш постигнавме одличен напредок. Лансирањето на бисквитите Milka, Barni и бисквитите Оreo во 2010 и 2011 година придонесе за пораст на пазарите. Многу сме задоволни од досегашниот развој, бидејќи станавме број 1 во таа категорија во Словенија. Како потврда за успехот е и фактот дека во оваа група многу наши производи се меѓу најпродаваните. На пример, кај бисквитите, според „Нил-сен“, од 100 најпродавани, веќе имаме 17 во Словенија и 12 во Хрватска. Во Сло-венија, ова е значително повеќе отколку што има второпласираниот конкурент. Во Хрватска сме на силна втора пози-ција, зад „Краш“, а во Србија, со огра-ничено портфолио, нашиот чоколаден десерт Milka и Barni се видно застапени меѓу стоте најпродавани.

Во категоријата кафе настапуваме со брендот Jacobs во инстант-кафе и миксо-ви (3 во 1, капучино и сл.). Главен конку-рент сме на Nescafe во овој сегмент. На-вистина, со нашите производи Milka 3 во 1, кесичките Jacobs Cronat Gold и кафето Jacobs Monarch имаме некои од најбрзо-продаваните производи во овој сегмент.Дали некој канал е особено соодветен за продажба?Во сите категории имаме цврсти пози-ции, како во модерната трговија, така и во традиционалната.Дали имате посебни стратегии за ТТ- и ОТ-канали?Стратегијата е иста, но се разликува спо-ред начинот на примена. Секако дека е поинаков асортиманот во ТТ-кана-лите, каде што продавниците се мали, од асортиманот во големите трговски системи. Со еден збор, имаме особено конзистентна стратегија за сите пазари, но начинот на кој се спроведува се раз-ликува во зависност од конкуренцијата на одредени пазари, од развиеноста на малопродажбата, од куповната моќ на граѓаните и слично.Кога веќе ја споменувате конкурен-цијата, кои ви се најголеми конкуренти на овие пазари?Кога е конкуренцијата во прашање, не мислам дека нам ни се конкуренти дру-гите компании, туку економијата. Осо-бено во денешни економски услови, мораме да се натпреваруваме за секое евро, куна, динар, денар или конверти-билна марка. И тоа натпреварување не е секогаш борба со колегите, конкуренти-те, брендовите или производителите од категориите чоколадо, бисквити и кафе, туку борба против многу поширок опсег на производи и услуги. Од таа причина, според мене, многу е поважно да се иско-ристи експертизата на „Крафт Фудс“, за да придонесе за пораст на сите категории со кои управуваме и луѓето, наместо да ги потрошат парите на друго, попрво да купат чоколадо.Во Србија, како и во останатите држа-

Општествено одговорно работење:100 милиони

фунти заштеда во амбалажа

15% помал трошок за енергија

15% редукција на емисијата на

CO2

15% помалку вода употребена во производство

15% помалку отпад во

производство

80,5 милиони километри помалку

во транспортната мрежа


ви од регионот, во помала или поголема мера, постои проблемот „црн пазар“. Особено се на удар чоколадата Milka. Како се борите со овие предизвици?Кога говориме за „црниот пазар“, веру-вам дека тоа е предизвик не само за на-шата компанија, туку и за многу други. На пример, кога се во прашање чокола-дата Milka, нашите проценки се дека во Србија државата губи до два милиони евра годишно од неплаќање данок и дру-ги обврски. Исто така, и потрошувачите мораат да бидат заштитени, бидејќи многу произ-води се појавуваат без декларација пре-ведена на локалните јазици или се транс-портираат и се чуваат во несоодветни услови. Законот за заштита на потрошу-вачи е на сила, така што имаме добиено забелешки од некои пазари од потрошу-вачи загрижени поради недостатокот на декларации на мајчин јазик. Во вакви околности, имаме обврска да ги совету-ваме сопствениците на продавниците да ги повлечат од продажба таквите произ-води. Нашата компанија, во соработка со многубројни економски институции и органи, партнери и со властите, помага на сите потрошувачи на сите пазари да им се обезбедат консумирање на чокола-дата Milka од највисок квалитет.Како се носат одлуки за лансирање на нови производи?Во последните неколку години бевме многу маркетиншки активни. Клучот на овие активности беше разбирање на потребите на потрошувачите, и сега и во иднина. Нивните потреби ги следиме на сите пазари и тоа понекогаш резултира со лансирање на некои нови активности или нови производи на сите тие пазари или само на поединечни, одбрани. Наши-те лансирања се темелат на истражувања што имаат цел да одговорат на специ-фичните потреби на потрошувачите.

Горди сме на тоа што секогаш сме блиску до своите купувачи и потрошувачи. На пример, лидери сме и во организирање промоции што создаваат дополнителна вредност, како за купувачите, така и за трговците. Од друга страна, познати сме и по унапредувањето и иновирањето на постојните брендови.Во последно време лансиравте произ-води што се слични со некои произво-ди на српскиот пазар. Дали на тој на-чин се обидувате да се приближите на потрошувачите и како сте задоволни од продажбата?Лансиравме голем број нови брендови и производи. На пример, Barni прет-ставува единствена понуда што покажа фантастичен пораст и има потенцијал да продолжи со тој тренд. Заедно со лан-сираните бисквити, можеме да кажеме дека сме клучни носители на порастот на цела категорија и оти сме донеле допол-нителна вредност на целокупниот пазар. Генерално, презадоволни сме од нашите лансирања на нови производи.Од ова може да се заклучи дека купува-чите се лојални на вашите производи. Дали кризата на некој начин влијаеше на падот на лојалноста?Нашите производи уживаат голема лојалност, но ако ја земеме предвид сев-купната ситуација на пазарот – да, може да се каже дека дојде до тоа некои по-трошувачи да се преориентираат на по-евтини производи, како и до тоа да има поместувања во поединечни сегменти. На пример, ако го земеме како пример кафето, продажбата на инстант-кафе и миксови растеше пред кризата, но тоа се промени во последните неколку годи-ни, бидејќи домашното кафе е поевтино. Сепак, моето мислење е дека ако брен-дот е силен, тогаш луѓето му остануваат лојални и ако може да им понуди добра вредност за нивните пари. Меѓутоа, ако

не е така, тогаш луѓето ќе почнат да се прашуваат зошто да останат лојални на некој бренд, ако некој друг производ им дава сосема задоволувачки квалитет за парите што ги даваат.

Дали во таа смисла го гледате ПЛ (Pri-vate Label) како закана?

Доаѓам од земја во која ПЛ е многу по-силен отколку тука. Она што се случи со приватните стокови марки, односно мислам дека подобар термин е трговски марки, во Велика Британија е многу ин-тересно. Во некои категории ПЛ е многу силен, таму каде што производителите на брендираните производи не се во со-стојба да дадат дополнителна вредност на потрошувачите и не работат на порас-тот на цела категорија. Тогаш трговските марки преземаат водечка улога. Тоа не е случај со нашите брендови.

Какви се плановите на компанијата за овој регион и дали на нив влијае кри-зата?

Сигурно е дека и 2013-та, како и 2012-та, ќе биде многу предизвикувачка година и ние често ги ажурираме нашите планови за да одговориме на тие предизвици. Ќе кажам нешто за една клучна активност што е веќе почната. Таа се однесува на иновирање на портфолиото на чокола-дата Milka. Од септември започна рено-вирање на портфолиото на Milka, што ќе се одрази низ неколку многу атрактивни понуди и програми за потрошувачите. Врз основа на истражувањата што ги спроведовме, веруваме дека овие актив-ности можат да придонесат за двоен по-раст. Сега работиме со нашите партнери и потрошувачи на остварување на овој потенцијал.

Ова прашање веќе ми го поставуваа луѓе што ги интервјуирав на конкурси-те за прием во нашата компанија. Без сомнение, најдобра деловна одлука беше да почнам меѓународна деловна кариера. Тоа што живеев и работев во Турција, Австрија, Русија и сега во Србија, како и тоа што сум имав мож-ност да патувам и да работам на многу пазари, генерално во централно-источна Европа, како и Африка, ми овозможи да стекнам знаења на едно место и да ги применувам на друго.

Голем почитувач сум на идеите и на работата во тимот (tЕАМ). Овде намерно го нагласувам и го пишувам зборот тим вака, бидејќи на тој начин доаѓа до израз начинот на функционирањето на организацијата ЕАМ. Многу ги це-нам луѓето кои се тимски играчи, кои се отворени за нови идеи и подготве-ни се да ги прифаќаат идеите од другите колеги и од другите пазари, како и да ги пренесуваат своите искуства на другите. Никогаш не престануваме да учиме. Пред многу години, во една пригода, една личност ми рече: „Органи-зацијата што учи е организација што победува“. Јас ќе отидам еден чекор понатаму и ќе кажам: „Организациите што победуваат се оние што учат и го применуваат тоа знаење“.

Што сметате за своја најдобра деловна одлука?

регионално интервју


inLiflet

АНАЛИЗА НА УЧИЛИшНИОТ ПРИБОР ВО ФЛАЕРИТЕ

Со приближувањето на септември, секогаш растат возбудувањата на најмалите, особе-

но на оние кои тргнуваат во прво одделение. Избор на училишни ранци, моливи, училиштен прибор и сите останати нешта неопход-ни за првачињата, за да мо-жат подобро да се вклопат со останатите ученици и во новата средина. Тоа не важи

само за првачињата, туку и за останатите ученици, како и за нивните родители. И за нив тргнувањето на нивните деца во новата училишна го-дина претставува ново воз-будување, но во друга смис-ла. Каде да купувам, кога е најдобро да купувам. Сето тоа се умножува со бројот на децата.Некои многу порано ги купи-ле сите неопходни нешта, до-дека многу родители чекаат да дојде јули, август и почето-кот на септември, за да можат во текот на големите акции да ги купат потребните учи-лишни производи за децата. Трговците уште во јули поч-наа голема акција за продаж-ба на училиштен прибор, а некои дури и целиот флаер го посветија за таа намена, за да им се приближат на купува-чите и за да го максимираат прометот на оваа категорија во овој период. Училишни ранци, тетратки, пенкала, мо-ливи и слично, сè е на акција, сè е пред очите на родители-те. Во понуда е бескраен из-бор на сите потребни произ-води, за да може првачето да

Големи ценовни опсезиСе гледа дека има голем број производи на акции и оти сите трговци решиле да понудат широк спектар на производи што се достапни на широк круг потрошувачи

Автор: Ернест Гергели (Ernest Gergely) Проект-координатор, „Хипер Ком“

Треба да се каже дека веќе можат да се најдат различни по-волности за потрошу-вачите ако купат одре-дени училишни ранци, ваучери, поени, купу-вање со купони, гратис комплет училиштен прибор и останати по-волности на кои можат да сметаат.

се чувствува како вистински, голем ученик, додека за по-старите ученици, во понуда се училишни ранци и торби што треба да ги заменат оние со јунаците од „Дизни“.ТетраткиТетратките сега се купуваат во големи пакувања, а тргов-ците се трудат да им угодат на потрошувачите, со цел тие да бидат задоволни. И тука има разлики. Како пример ќе ги земеме тетратките со А5 и А4 формат.Гледаме дека во Србија, во периодот од јули до август, во понуда биле тетратки со А5 формат со цена од 8,90 динари, сè до 239,90 динари за парче. Тетратките со А4 формат биле со цена од 13,90 динари до 355,90 динари.Во Хрватска тетратка со фор-мат А5 може да се купи за 1,29 куни и тетратка за дури 39,99 куни. Кога се во прашање тет-ратки со формат А4, нивната цена се движи од 1,49, па сè до 34,99 куни.Во Словенија цените на тет-ратките А5 се движат меѓу 0,22 евра до 2,29 евра, но со

големи поволности, а А4 форматите се движат од 0,30 до 4,29 евра по парче.Во БиХ цените на А5 тетрат-ките се движат во опсег од 0,20 КМ до 1,30 КМ, додека тетратките А4 во ценовен опсег од 0,30 КМ до 2,45 КМ.Во Македонија, тетратките А5 формат можат да се купат и за 8 денари, додека тетрат-ки со формат А4 можат да се најдат по цена од 23 денари.РанциЦените на училишните ран-ци во Србија се движат од 269 динари, па сè до 9.999 динари. Има доволно промо-ции на училишни торби така


Контакт:„Хипер Ком“„Светозар Марковиќ“, бр. 824430 Ада, СрбијаЕ-пошта: [email protected]Пријава за newsletter: [email protected]Телефон: +381(0)693646330Веб: www.hiper-com.com

што секој може да бира, како што му е волја или како му диктира џебот.Во Хрватска можат да се најдат доволно голем број училишни ранци со цени од 24,99 куни за еднобојни училишни ранци, над 599,99 куни за анатомски обликува-ни училишни ранци, до сето-ви за 1.359 куни.

Во Словенија цените на учи-лишните ранци се меѓу 3,90 до 69,90 евра, исто така со големи поволности за потро-шувачите.Во БиХ цените на училишни-те ранци се движат во опсег од 6,90 КМ, па сè до 106,90 КМ што можат да се најдат на промоциите во флаерите.

Училишните ран-ци во Македонија се движат од 345 денари до 1.059,00 денари, гледано во флаерите.Повлекување цртиПо големите акции трговците ќе под-влечат црта и ќе ви-дат што направиле. Дали имале загуба и ако имале, тогаш што е причината за тоа, или стратегија-та била одлична и заедно со доставу-вачите можат да бидат задоволни.

Само нè интересира што мис-лат родителите за толку различните цени. Дали мис-лат дека олку големата разли-ка е добра за нив?Се гледа дека има нависти-на голем број производи на акција и оти сите трговци решиле да понудат широк спектар на производи што се достапни на широк круг

потрошувачи. Меѓутоа, не треба да се заборави дека во кругот на потрошувачи има еден навистина важен KPI, а тоа се децата. Не е доволно на родителите да им се допаѓаат училишните ранци и тетрат-ки, треба тие да им се допаѓа-ат и на децата, а добро знаеме дека децата се искрени и оти повеќето од нив знаат што не сакаат. Трговците би треба-ло да се обидат од анализата на флаерите да извлечат ин-формации за тоа што децата сакаат и во согласност со тоа да ја подготват понудата за следната година. На тој начин ќе можат да привлечат роди-тели-купувачи кои купуваат по наговарање од страна на нивните деца.

ул. Франклин Рузвелт бр.5А 2/1, 1000 Скопје, Р. Македонија

тел: (+389 2) 30 60 081, факс: (+389 2) 30 60 083

е-mail: [email protected]

П.И.К.Ко ДООЕЛ како дел од интернационалната групација П.И.К.Ко постои на македонскиот пазар од 2002 година и активно се занимава со трговија на суровини и функционални додатоци во сите сфери на прехранбената индустрија: кондиторија, конзервна индустрија, месна индустрија, млечна индустрија и производство на млечни десерти и сладолед, мелничар-ство и пекарство, безалкохолни и алкохолни пијалоци и храна за спортисти.Квалитетот за нашите суровини и професионалноста за нашето работење го потврдува сертификатот ISO 22000:2005.Со цел да ги задоволиме потребите и барањата на нашите клиенти од неодамна успешно ја завршивме ХАЛАЛ сертификацијата за палетата на сите полуфабри-кати од нашето производство.Накратко, ги користиме сите ресурси за да бидат задоволни нашите клиенти, кои добро го знаат мотото на П.И.К.Ко:

. . . ОД НАША СУРОВИНА ДО ВАШ ДОБАР ПРОИЗВОД .......СПОДЕЛЕТЕ ГИ ВАШИТЕ ПРОБЛЕМИ ЗА ДА РАЗМИСЛИ-

МЕ ЗАЕДНО ЗА НАЈДОБРИТЕ РЕШЕНИЈА ...


SkoPje CITy МaLL – НОВИ шОПИНГ-ИСКУСТВА ДОСТАПНИ ВЕќЕ ОД 4 ОКТОМВРИ


инвестиции

Skopje City Mall е најновиот трговски цен-тар во кој ќе бидат претставени околу 150 реномирани светски и локални трговски марки. Инвестицијата вредна 70 милиони евра се очекува да обезбеди околу 2.000 нови вработувања.

Приреди: Алма Хот, [email protected]

Долгоочекув анио т трговски центар Skopje City Mall, што интензивно

се градеше изминативе две години, свечено ќе биде от-ворен на 4 октомври 2012 година. Вкупната површина со која располага трговскиот центар изнесува 90.000 м2, од кои 39.000 м2 се предвидени за издавање, што го вбројува меѓу најголемите трговски

центар во регионот. Според Ивајло Иванов, менаџер на тр-говскиот центар Skopje City Mall, новиот трговски центар, ос-мислен и реализиран според највисоки светски стандарди, ќе ги задоволи потребите и критериумите на потрошувачите не само од Македонија, туку и од регионот, нудејќи квалитетен, современ и актуелен трговски простор.

Најновиот трговски центар на Балканот

Во Skopje City Mall ќе се претстават околу 150 реномирани светски и локални трговски марки. Меѓу богата понуда на Skopje City Mall се вбројуваат познатите модни брендови на „Индитекс“, водечкиот европски синџир на хипермаркети Carrefour, првото мултиплекс кино во Македонија, со со-времена 3Д-технологија – Cinelpexx, кугланата за семејни и деловни дружења, Bowling, детска игротека со разновидни содржини за најмалите, како и голем избор на ресторани и кафе-барови. За посетителите на трговскиот центар, на рас-полагање ќе биде најголемиот паркинг-простор во градот со капацитет од 1.300 паркинг-места распоредени на едно под-земно и три катни нивоа, 16 автобуски линии што циркули-раат во најблиското окружување, како и патека за велосипеди и пешаци.За главниот инвеститор, „Балфин МК“, оваа инвестиција е оправдана и економски издржлива. За InStore, Ивајло Иванов изјави: „Трговскиот центар претставува симбол на проспе-ритет, заемна доверба и уште повеќе го отвора патот за по-натамошни домашни и странски инвестиции. Определбата на Skopje City Mall е да прерасне во најуспешен шопинг-центар на Балканот, што во првата година од работењето треба да привлече околу 7,5 милиони посетители“.

Ивајло Иванов


ни ресторани, брза храна од класичен тип и онаа со печат на здравата исхрана, кафулиња, куглана.Главните инвеститори на овој проект се Балфин МК, подруж-ница на групацијата „Балфин“ од Албанија, заедно со „Фешн Груп“ од Македонија. Тимот од експерти што работи на про-ектот успеа да создаде доверба и да привлече нови инвестито-ри и банки, вклучувајќи ја и ЕБОР, која инвестираше речиси 19 милиони евра.„Убедени сме дека ова е добро време за вак-ва инвестиција. Skopje City Mall е замислен како регионален трговски центар што на своите потрошувачи им обезбедува сосем ново шопинг-искуство и вистинско уживање. На Скопје му недостасува современ трговски центар каков што имаат сите ев-ропски метрополи, и тоа не само по еден. На пример, во Скопје во момен-тов има 50 метри малопродажен простор на 1.000 жители, што во споредба со другите метрополи, па и оние од најблискиот регион, е многу малку“, вели Иванов.Skopje City Mall носи брендови што досега ги немало кај нас, некои ги нема ни во соседните земји. Со так-ва единствена понуда на светски марки, комбинирани со домашни етаблирани брендови на едно место, Skopje City Mall пред сè ќе ги задржи домашните потрошувачи да купува-ат во Македонија, но и ќе ги привле-че купувачите од регионот, особено оние од Косово.Skopje City Mall има стратешка локација. Местото се наоѓа три километри западно од центарот на градот во зона што се карактеризира со висок квалитет на станбен простор. Тргов-скиот центар е лоциран помеѓу две главни сообраќајни арте-рии на градот што се протегаат од исток кон запад преку бул. „Партизански Одреди“ и бул. „Илинденска“, што, пак, се ди-ректно поврзани со меѓународниот пат за Косово. Само бул. „Партизански Одреди“, што е најфреквентниот булевар во Скопје, дневно има проток на 30.000 возила. Ваквата локација сигурно ќе придонесе Skopje City Mall да стане често посету-вано место од страна на голем број потрошувачи.

Во рамките на своите 39.000 м2 деловен простор, Skopje City Mall ґ ги носи на Македонија некои од најголемите брендови, како и еден од најпознатите синџири на супермаркети во светот – францускиот Careffour, што ќе се простира на површина од 4.500 м2 и со тоа ќе ја стави Македонија на својата мапа од 9.500 продажни места во 33 земји во светот. Skopje City Mall ги носи и интернационалните брендови на групата Индитекс: Zara, Bershka, Massimo Duti, Stradivarius, Pull&Bear. Само како пример, продав-ницата на Zara ќе се простира на околу 2.190 м2, на два ката и ќе биде нивната најголема продавница на Балканот. И другите брендови од оваа група ќе бидат застапени на најголемата можна површина што е во-обичаена во светските метрополи. Австрискиот ки-но-оператор Cineplexx ќе се претстави во Skopje City Mall со 9 кино-сали опремени со современа дигитал-на технологија преку која македонската публика ќе има можност да го доживее најновиот Real 3D ефект.

Освен комерцијален, Skopje City Mall ќе има и општестве-но-културен карактер и функција да го унапреди социјалниот живот на жителите на Македонија, истовремено доведувајќи ги високите стандарди во сооднос со просечните примања. Трговскиот центар ги опфаќа и сите сервисни услуги, потреби за домаќинство, козметика и убавина, книжарница, детски катчиња со забавен и едукативен карактер, тематски и семеј-

Име на објектот: Skopje City Mall

Површина на објектот: 90.000 м2

Продажен простор: 39.000 м2

Содржина: 150 светски и

локални трговски марки

Паркинг: 1.300 паркинг-места

Отворање: 4 октомври 2012

година

Градежните работи веќе привршуваат и се одвиваат онака како што е замислено. Најавено е свечено отворање на Skopje City Mall, што ќе се случи на 4 октомври, со богата програма на активности.


ХРВАТСКА: ИНВЕСТИЦИЈА НА „ПИК ВРБОВЕЦ“ ВРЕДНА ОКОЛУ 33,5 МИЛИОНИ ЕВРА

Приреди: Јелена Домовиќ, [email protected]

Месната индустрија „ПИК Врбовец“ на површина од 80.000 квадратни метри

отвори нови производстве-ни погони со најсовремена технологија: фабрика за про-изводство на трајни салами, нов погон за сечење и паку-вање на месни преработки и нов склад за готова стока. Вкупната вредност на инве-стицијата е повеќе од 33,5 милиони евра. По повод свеченото отво-рање, директорот на „ПИК Врбовец“, Мате Штетиќ ис-такна: Овие инвестиции претставуваат круна на стратешките вложувања во „ПИК Врбовец“. Современа-та технологија, која може да се види денес овде, низ авто-матизацијата на поединеч-ните производни процеси, ни овозможува уште поголема ефикасност на работењето. Зголемувањето на производ-ните капацитети ни отво-ра врата за понатамошно зајакнување на позицијата

Стратешки вложувања на „ПИК Врбовец“„ПИК Врбовец“ отвори фабрика за производство на трајни салами, нов погон за сечење и пакување на месни преработки и нов склад за готова стока, каде што вработување ќе најдат 95 работници од вкупно 1.750 вработени што ги вработува „ПИК Врбовец“

на домашниот пазар, но и можност за поголем пласман на производите на „ПИК Вр-бовец“ во странство. Вложу-вањето во нови капацитети овозможи вработување на дополнителни 95 вработени, така што „ПИК Врбовец“ де-нес вработува 1.750 луѓе.На свеченото отворање при-суствуваше и извршниот претседател на концернот „Агрокор“, Мислав Галиќ, кој по тој повод изјави: „ПИК Врбовец“ денес е најголема-та индустрија на хрватски-от прехранбен пазар. Кога во 2005 година ја преземавме

компанијата, преработу-вавме 8.000 тони месо, а де-нес преработуваме 75.000 тони. Остваривме 33,5 ми-лиони евра годишен приход, а оваа година тој ќе биде близу 170 милиони евра. Технологијата што се кори-сти во новоизградените по-гони е една од најсовремени-те од тој вид и овозможува максимална стандардизација и квалитет на производите. Фабрики со ваква техноло-гија има само во три земји од западна Европа, меѓу кои денес спаѓа и Хрватска. По-гонот за сечење и пакување на месни преработки е тех-нолошка иновација која со својата најнова технологија ги следи светските трендови во месната индустрија. Но-вата опрема овозможи пла-сирање на нови, иноватив-ни производи од кои некои уште сега се наоѓаат на паза-рот. Новоотворениот склад со вкупен капацитет од 1.000 тона готови производи, го следи порастот на продажба-та на „ПИК Врбовец“, кој од година во година остварува

континуиран пораст.Позицијата што „ПИК Вр-бовец“ и неговите брендови денес ја имаат на пазарот е резултат на долгогодишни-те вложувања кои почнаа со влегувањето на „ПИК Врбо-вец“ во концернот „Агро-кор“. Вкупната вредност на инвестициите во „ПИК Вр-бовец“ од 2005 година до де-нес изнесува повеќе од 135 милиони евра. Континуираните вложувања во компанијата од „ПИК Вр-бовец“ направија најголема месна индустрија во реги-онот и четврта по големи-на прехранбена индустрија во Хрватска. Оваа година „ПИК Врбовец“ планира да продаде 75.000 тони гото-ви производи и да оствари промет од околу 270 мили-они евра. Производите на „ПИК Врбовец“ поседуваат бројни домашни и странски признанија за квалитет, а до-вербата на потрошувачите се докажува и со тоа дека „ПИК Врбовец“ е пазарен лидер во Хрватска со над 40 отсто од пазарниот удел.

• Од 2005 г. до денес во „ПИК Врбовец“ се вложени над 135 милиони евра.

• Нов ладилник за длабоко замрзнување• Нова машина за сечење и пакување на свежо месо• Нов склад за свежо месо• Технолошка опрема• Инвестиции во инфраструктура и околина• Нова фабрика за трајни колбаси• Нов погон за сечење и пакување• Нов склад за готова стока• Вредноста на инвестициите во нови производстве-

ни погони во 2012: над 33,5 милиони евра.

ИНВЕСТИЦИИТЕ НА „ПИК ВРБОВЕЦ“:

инвестиции во регионот


Приреди: Милица Петровиќ, [email protected]

Компанијата „Викто-рија Груп“ на поче-токот на септември отвори нов погон во

фабриката „Сојапротеин“ во Бечеј. Погонот, чиј капацитет е 70.000 тони, ќе оствари вку-пен годишен капацитет на преработка од 250.000 тони соино зрно. Благодарение на оваа инвестиција, вредна 30 милиони евра, наместо до-сегашните 50%, во извоз ќе се пласираат речиси 80% од производите на „Сојапроте-ин“, кои се базираат исклучи-во на генетски немодифику-ваната соја.

СРБИЈА: КОМПАНИЈАТА „ВИКТОРИЈА ГРУП“ ОТВОРИ НОВ ПОГОН НА ФАБРИКАТА „СОЈАПРОТЕИН“ ВО БЕЧЕЈ

инвестиции во регионот

Соја за светотСо новоотворениот погон, „Сојапротеин“ ќе остварува вкупен годишен капацитет на преработка од 250.000 тони соино зрно. Благодарение на оваа инвестиција, вредна 30 милиони евра, наместо досегашните 50%, во извоз ќе се пласираат речиси 80% од производите

Производите на новоотворе-ниот погон имаат најширока примена во прехранбената индустрија, но и во фарма-цевтската индустрија, со оглед на високиот процент на протеини во себе. Освен тоа, овој погон ја направи фа-бриката единствен фабрички комплекс во Европа, поради можноста за обединети фази на преработка на соја.Според зборовите на Зоран Митровиќ, генералниот ди-ректор на „Викторија Груп“, оваа инвестиција во нови-от погон претставува само дел од инвестицискиот план на компанијата за перио-дот 2012-1013 г., чија вкупна вредност е поголема од 100 милиони евра. Со постоја-ното вложување во квали-тетот и во производните процеси, „Викторија Груп“ настојува да ја потврди и да ја прошири својата лидерска позиција во агроиндустрија-та, како во регионот, така и во Европа, додаде Митровиќ.При свеченото пуштање во употреба на новиот погон, беа одбележани и десет годи-ни откога „Викторија Груп“

успешно ја приватизираше „Сојапротеин“. Како што додаваат од оваа компанија, успехот на приватизацијата го потврдуваат и остварените резултати во претходната де-ценија. Откако е приватизи-рана, фирмата „Сојапроте-ин“ бележи константен раст во производството, инвести-рањето, создавањето про-фит и зголемувањето на из-возот. Така, обемот на про-изводство е зголемен за 100 отсто – од 126.000 на 250.000 тони, извозот од 5.888.991 евра ја достигна бројката од 44.641.000 евра, додека вкуп-ниот приход од 54 милиони ја достигнал сумата од 119 милиони евра. Претходната година фирмата забележила добивка од 14 милиони евра и 45 милиони евра извоз со непрекинат тренд на раст, рече Митровиќ. Најсилниот адут на „Соја-протеин“, во однос на кон-куренцијата, е тоа што ова е една од малубројните компа-нии во светот што прерабо-тува генетски немодифику-вана соја (non GMO) со стро-го контролирани потекло и квалитет.

Освен пласманот на домаш-ниот пазар, „Сојапротеин“ извезува и во повеќе од 40 земји ширум светот – во сите земји од Европската унија, во Руската Федерација, членки-те на ЦЕФТА и ЕФТА, земј-те на Блискиот и Средниот Исток, Турција и северна Африка. Меѓу нив, пазарот на ЕУ, сепак, е најзастапен, со повеќе од 80% од вкупниот извоз.

Приказната за прочуе-ната империјал-тортаДамнешната 1873 годи-на, кога е отворен пр-виот кралски хотел-па-лата во Виена, сосема случајно настанала и денес познатата импе-ријал-торта. Ова благо не би било тоа што е без соиниот лецитин, чиј доставувач во хотелот е токму „Сојапротеин“

10 членки на компанијата40 земји ширум светот во кои „Викторија Груп“ ги извезува своите производи524 милиони евра е вкупниот остварен приход во 2011 г.200 милиони евра е очекуваниот извоз за цела 2012 г.1.800 директно вработени 40.000 земјоделци соработуваат со компанијата

Зоран Митровиќ

„ВИКТОРИЈА ГРУП“ ВО БРОЈКИ:


ИНТЕРНЕТОТ И МОБИЛНИТЕ АПЛИКАЦИИ ВО РАБОТЕњЕТО

Можности насекаде околу насСпоред сите светски искуства, корисниците на интернет во просек се помлад, подобро образован и финансиски подобро стоечки сегмент на општеството. Тоа значи дека ако ги придобиете како купувачи на вашите производи и како корисници на вашите услуги, на подолг временски период повеќе ќе профитирате од нив.

На средината на септември про-струи вест дека две точки и една полукружна линија го прослави-ле дваесеттиот роденден. Докол-

ку ги замислите вака :) ќе ви биде појас-но значењето на овој настан. Настанал во строга тајна како ладновоен проект што требало да гарантира зачувување на воениот систем на врски во случај на огромни разорувања предизвикани од нуклеарните удари на постариот брат интернетот и неговата помлада сестра мобилната апликација, што го променија нашиот свет од темел. Сè е поинаку од начинот на кој генерално комуницира-ме, преку патиштата за стекнување зна-ење, забава, работата... до купувањето. Впрочем, кога последен пат сте виделе во деловната комуникација да се кори-сти факс, а ако сте го виделе отпечатен, многу е веројатно дека барем еден од ак-терите во оваа размена на информации бил т.н. софтвер „e-mail to fax“.

Автор: Милоје Секулиќ интернет-консултант www.internetagencija.rs

Реално согледување на можностите

За да не заскитаме во водите на еуфо-ричното воодушевување од можности-те, што обично завршува со тешко ра-зочарување поради потрошените време и пари на проекти што би требало да унапредат некој сегмент од работењето, треба да бидеме свесни каде се наоѓа-ме и реално да ја разгледаме можноста за примена на технологиите во нашето опкружување. Живееме во општество на остри спротивности и дигитален јаз, но и дигиталните парадокси никогаш не биле поизразени.

на постари модели на мобилни телефо-ни што се во широка употреба поради недостатокот на инфраструктура на фиксна телефонија. Да живееме во не-кои делови на Јужна Кореја би биле во можност при враќањето од работа да бираме виртуелни производи прикажа-ни со проекции на ѕидовите на метрото, да ги ставиме во дигитални потрошу-вачки кошници и да плаќаме со клик на апликацијата на мобилниот апарат што го носиме со себе. Таму некаде во некои складишта во зоната на градовите каде што рентата на просторот е многу по-мала отколку во пренаселените центри, тие уредно се пакуваат и потоа се испо-рачуваат на нашата адреса. Да живееме само неколку стотини километри север-но, пристап на интернет, а особено мо-билни апликации, не би ни имале.

Купувачите се на „клик на глушецот“

Според сите светски искуства, корисни-ците на интернет во просек се помлад, подобро образован и финансиски по-добро стоечки сегмент на општеството. Тоа значи дека ако ги придобиете како купувачи на вашите производи и како корисници на вашите услуги, на подолг

Се смета дека во светот интернет кори-стат околу две милијарди луѓе, а дека и две милијарди луѓе немаат обезбедено чиста вода за пиење. Овој проблем со водата за пиење е најизразен во под-рачјата на потсахарска Африка, но тоа се истите предели во кои се развиени системи на м-банкарство. За да се спре-чи ограбување, целите износи на плата се уплатуваат на сметка на виртуел-ни банки, а трансакциите, дури и оние наједноставните во продавниците за основни животни продукти, се вршат со едноставни апликации приспособени

e-продавница

http://www.internetagencija.rs/


временски период повеќе ќе профити-рате од нив. Користењето на интернетот и на мобилните апликации едноставно чини, па тие што имаат пари првенстве-но за набавка на гаџети потребни за да се пристапи кон овие комуникациски канали, а потоа и за плаќање, најчесто на месечен паушал за пристап, веројат-но имаат средства и волја и за други купувања. Само внимание! Купувачите се на „клик на глушецот“ од вас, но на истото растојание се и од вашата конку-ренција. Освен тоа, природата на онлајн и мобилните медиуми е таква, а можно-

стите што ги донесоа општествените мрежи се засилуваат, за вистинитите и лажните информации за вашите произ-води и услуги да се појавуваат често и без ваше влијание.

Често им кажувам на клиентите дека можат да не се занимаваат со интерне-тот, сметајќи го за неважен за своето работење, но интернетот, односно него-вите корисници, сигурно веќе се зани-маваат со нив или ќе го направат тоа во најскоро време.

Планирана и континуирана активност

Затоа, да го завршиме овој прв текст од серијалот за користењето на интернетот и на мобилните апликации во работење-то со совет дека треба да ги користите, но и со предупредување дека морате да бидете присутни. Првенствено, тоа значи да имате квалитетен и ажуриран

сајт на локален јазик и домен, односно на сите домени (со ознака за припад-ност на одредено географско подрачје, како што се .mk, .si, .cro, .ba или .rs) каде што работите, бидејќи им се обраќате на тие пазари и треба на соодветен на-чин на интернет да го огласите вашето присуство на тие пазари. Исто така, и пребарувањето и следењето што прави конкуренцијата е значајно, како и што пишуваат медиумите, но и обичните ко-рисници на интернет и какви им се мис-лењата. Тоа значи и соодветно прису-ство на општествените мрежи, бидејќи тие се моќно дополнување на вашиот маркетинг-микс. Сето ова, пред сè, зна-чи планирана и континуирана актив-ност што, секако, бара време и ресурси и има своја цена. Како награда ќе има-те можност за подобра комуникација на вашите производи и услуги и тоа со јасно мерливи и лесно квантификувани показатели, а тоа на крајот доведува и до зголемени продажби.

Македонија заoста-нуваше на oвoј план oд пoвеќе

причини: долгогодиш-ната ниска интернет-пе-нетрација, недостатокот и неискористувањето на платежните картички; не-мањето избор од каде да се купува; огромниот број странски интернет-про-давници што не дозвoлу-ваа нарачки направени од лица од Р. Македонија, а како еден од главните причинители се јавуваа банките што преку висо-ките провизии го дестимулираа от-ворањето на онлајн-продавниците. Значајно раздвижување во областа на интернет-купувањето во Македонија се забележува дури во 2011 година. Во декември 2011 година, вкупниот број картички во оптек изнесуваше 1.450.340 (НБРМ). Од вкупниот обрт во земјата направен во 2010 година само 8% отпаѓа на обрт направен пре-ку платежни картички, а од нив само 1% од вкупниот број плаќања напра-вени со платежни картички отпаѓа

Е- трговијата во Македонија доживува „бум“ во 2011 г.Автор: Нина Ангеловска, коосновач на ДОО „Вебспот“, www.grouper.mk

на онлајн трансакции, доде-ка останатите 7% отпаѓаат на плаќања преку физички пост терминали ПОС-тер-минали (УСАИД). Појавата на сајтовите за групно ку-пување предизвика вистин-ска револуција на ова поле. Бројот на онлајн-трансакции се зголеми за над 1.200% во 2011 година, во однос на 2010 година.

„Касис“ (Casys) е интернаци-онален процесинг систем, што во РМ работи од 2002 година, преку кој се про-цесираат речиси сите онлајн-трансак-ции. Само НЛБ Тутунска банка го кори-сти корпоративниот онлајн процесинг систем на НЛБ групацијата - Bankart ло-циран во Љубљана, Словенија. Имајќи предвид дека најголемиот број тргов-ци, како и најголемите онлајн-трговци, ги процесираат трансакциите преку „Касис“, податоците за анализа на он-лајн-ситуацијата се земени од „Касис“ како релевантен извор. Во 2010 година, преку порталот „cPay Payment“ се на-правени вкупно 11.000 онлајн-трансак-

ции од кои 7.000 се успешни. Во 2011 година направени се вкупно 97.177 трансакции од кои 85.017 се успеш-ни трансакции. Драстичниот пораст се должи на појавата на сајтовите за групно купување на почетокот на 2011 година. „Групер“ (Grouper.mk), првиот веб сајт кој започна со работа во Јануари 2011 год, го воведе концеп-тот на групно купување во РМ. Еден месец подоцна на македонскиот пазар се појави и вториот веб сервис за гру-пи попусти „Колектива“. Во моментов работат 8 веб-сајтови за групни попу-сти на територијата на РМ. Од вкуп-ниот број на реализирани трансакции во 2011 година околу третина отпаѓа-ат на сајтовите за групни попусти преку дневни зделки, а од нив 55% от-паѓаат на „Групер“, т.е. 18% од вкупни-те реализирани онлајн-трансакции. Ова говори за влијанието на сајтовите за групни попусти, особено „Групер“, кој има најголем удел во секторот на групни попусти, врз значителното раздвижување и развој на електрон-ската трговија во РМ.

Контакт:ДОО „Вебспот” ул. Лермонтова бр. 3/6, 1000 СкопјеВеб-страница: www.grouper.mk


Разговараше: Боро Мирчески [email protected]

Ако сте тажни, депресивни, вљу-бени, среќни, весели, а сакате да се почувствувате поубаво, како никој друг на светот, вкусете не-

кој од производите на „Краш”. Со овие зборови, директорот на „Крашкомерц“, фирмата-ќерка на хрватски AД „Краш“ во Македонија, Дино Крстуловиќ во еден здив ги опиша производите што неговата компанија ги произведува веќе 101 година. Во специјално интервју за InStore, Крстуловиќ ни ја откри „тајна-та“ како е возможно да постоиш 101 година и притоа континуирано да си на врвот на кондиторската индустрија на Балканот, но и пошироко.

Речиси две години сте на функцијата директор на „Крашкомерц“ во Маке-донија. Какво е Вашето досегашно ис-куство со работењето на компанијата во Македонија?

Компанијата на којашто сум на чело е компанија со големо минато. Тоа е фир-ма-ќерка на AД „Краш“ од Хрватска, која претставува „продолжена рака“ на па-зарите на кои настапува, што значи дека е подеднакво силна како хрватската. Да затечете странска компанија што толку многу години постои на пазарот во Ма-кедонија, а да се чувствувате како дома говори за доброто опкружување во кое се наоѓа, а говори и за инвестициите на „Краш“ на пазарот. Така е и во правна смисла. Ние сме правен субјект во Ма-кедонија, во 100% сопствеништво на матичната компанија што се наоѓа во Хрватска.

Откако сте на оваа функција, промо-виравте неколку нови производи. Кој производ, според Вас, помина најдо-бро во однос на промоцијата, продаж-бата и фидбекот од потрошувачите?

Навистина имаше многу нови произ-води, но кога ме прашувате кои се нај-

ДИНО КРСТУЛОВИќ, ДИРЕКТОР НА „КРАшКОМЕРЦ“

Најголем бренд на „Краш“ е „Краш“

локално интервју

Трејд магазините секогаш се добредојдени. Секторот за широка потрошувачка е брза индустрија, па затоа и информациите од оваа индустрија ни се многу важни. Кога ме прашувате за „Тар-гет“, вредноста на весникот ја препознав од првиот ден, кога се договаравме за соработката помеѓу нас, што е беспрекорна. Ви честитам за сы што направивте за нас. Вие сте, пред сы, стручен весник. Таму можам да видам луѓе кои ми се партнери-купувачи, а никогаш не сум ги видел. Читам туѓи мислења. Презентираме новитети. Вашиот весник е една исклучителна алатка. Во живо-тот е најважно да се добие шанса и некому да му се допаднеш. А ако на InStore му се допаднал „Таргет“, тоа е и повеќе од до-бро. Се надевам на понатамошна успешна соработка, а вам ви посакувам многу успешни изданија на македонската верзија на InStore. Ви благодарам што ни ја понудивте можноста да ја прет-ставиме нашата компанија во вашиот прв број на ова регионално списание.

Крстуловиќ за InStore



главните, под број еден е Domaćica, како препознатлив лидер во програмата кек-си, што доживеа две екстензии (бела и интегрална). Тој производ се докажа и ја задржа својата водечка позиција, сме-тано според нашите интерни податоци. По неа, следи и чоколадото Čoksa, што спаѓа под брендот Dorina. Тоа е наш нов производ што спојува генерации, осо-бено оние генерации што се помеѓу ге-нерациите што консумираат Životinsko carstvo и Dorina. Брендот Kraš Ekspres доживеа екстензии во пет нови форми (напивка и здрав кекс).

Според вас, на кое место во Маке-донија е „Краш“ според продажба и удел на пазарот на кондиторски про-изводи во Македонија? Кој е најпре-познатлив бренд на „Краш“, односно кој бренд котира највисоко во нашата државата?

Нашето работење е поделено во три гру-пи: чоколада и десерти, кекси, вафли и чајни печива (бисквити и вафли) и бон-бони. Можам да кажам, според нашите податоци, дека со Dorina сме први или втори, зависно од синџирот маркети, маркетот, продавницата или подрачје-то. Кај чоколадата, наменети за пома-лата популација, мислам дека Životinsko carstvo е најпродаван производ во Ма-кедонија по парче. Во Životinsko carstvo многу се инвестира, па поради тоа и ја задржува својата позиција. Bajadera, премиум чоколадната пралина е неиз-оставен избор на потрошувачите веќе 58 години. Свесни сме дека нејзина-та маркетиншка позиција мораме да ја одржуваме со постојани маркетиншки вложувања. Претходно ја споменав и Domaćica. Значи, таков кекс, прелеан со чоколадо, многумина се обиделе да копираат, но не успеале. Тоа кажува зо-што од целата палета производи на удар е токму Domaćica, а јас би додал дека тоа потврдува кое место таа го зазема на па-зарот. Што се однесува на категоријата производи бонбони, нашите брендови Mentol, Pepermint и 505 sa crtom се неи-зоставен дел. Kiki и Bronhi се наши лиде-

ри во бонбон-ската група. Кога говориме за бисквити и вафли сигурно дека треба да ги споменам и наполитан-ките Kraš со препознатлив квалитет. Од минатата го-дина, „Краш“ е побогат за уште некол-ку брендови, а тоа се Jadro,

Moto, Torta napolitana како и многу други производи што ги произведуваше „Ка-ролина“, која „Краш“ ја аквизираше во март минатата година и практично купи премиум наполитанки. На крајот, би на-помнал само едно: според нашите истра-жувања, сепак најголем бренд е „Краш“. Под овој бренд купувачот подразбира квалитет и традиција подносливи за својот буџет. Bajadera, Dorina, Domaćica, Kiki и Kraš се носители на сертификатот Superbrands Македонија за 2009 година.

Дали редовно спроведувате анализи за состојбата на кондиторската инду-стрија во Македонија? Какви се Ва-шите впечатоците за трендовите во оваа индустрија?

Што се однесува до анализите, ние ги правиме на дневна основа. Ги анализи-раме активностите што ги спроведува-ме, акциите што ги имплементираме, развојот на постојниот и новиот потро-шувач на нашите производи... Ги кори-стиме и податоците од Заводот за стати-стика, што не се поделени по сегменти, туку по индустрии, што дава поопшти податоци, а не детални и конкретни. Кондиторската индустрија е многу ком-плексна. Зошто? Современите потрошу-вачи при одлуката за купување станува-ат сè повеќе свесни за важноста на здра-вата исхрана. Од таа причина, главна цел е да се истражи присутноста на нови трендови во кондиторската индустрија, односно ширењето на брендови во нови производни категории (eng. brand stretching), како и воведување на огра-ничени серии на производи (eng. limited edition products) заради привлекување на нови потрошувачи. Ова споменато-то сигурно најбрзо го имплементираат

глобалните компании, што значи и дека ги креираат или поддржуваат трендо-вите.. Тие се: храни се здраво, консуми-рај безмасна храна... Но, кој мисли дека чоколадото не е здраво? Тврдам дека е здраво. Од чоколадо во умерени коли-чества сигурно дека нема да ви „отпад-нат забите“, како што народски се вели. Кондиторските производи се извор на енергија, а освен тоа чоколадото го пот-тикнува и создавањето на серотонинот во нашиот организам кој како „хормон на добро расположение“ предизвикува чувство на задоволство. Со консуми-рање на мали количества на чоколадо ја поттикнуваме концентрацијата и ги јак-неме нашите интелектуални и психички способности.

Колку производи го сочинуваат порт-фолиото на „Краш“ во Македонија и дали тоа се разликува од портфолио-то на „Краш“ во останатите држави? На колку продажни места во Македо-нија се продаваат вашите производи?

Во Македонија има речиси 215 различни производи, што се присутни во нашите специјализирани продавници, наречени бонбониери (Bonbonnieri). Но, во супер-маркетите бројот се движи околу 150, во продавниците до 400 квадратни метри на 100, а во традиционалните продавни-ци околу 50.

Во Македонија, речиси да ги имаме сите производи на „Краш“ од Хрватска. По Хрват-ска и Босна и Херцеговина, ние имаме најголемо портфолио на производите на „Краш“. Во Македонија, нашите произво-ди се продаваат во околу 2.500 до 3.000 продажни места и тоа во традиционални продавни-ци, маркети, супермаркети, хипермаркети, бензински ста-ници, продавници што работат 24 часа, киосци...

Како се одвива продажбата во вашите специјализирани продавници (бон-бониери). Колкав процент од продаж-бата отпаѓа на вашите продавници?

Со гордост ќе кажам дека овие Bonbonnieri, што ги имаме во Скопје (три), се најубаво уредените продавни-ци на „Краш“. Да имате свој малопро-дажен објект е многу важно од неколку аспекти. Зошто? Затоа што може дирек-тно да се анализира купувачот, неговите потреби, реакции, начинот на кој буџе-тот го приспособува според потребите, како реагира на акциите. Тие ни се до-бра алатка за анализирање, но пред сè тие претставуваат имиџ за компанијата.


Тука нудиме некои ексклузивни про-изводи, како букетите со нашите пре-познатливи чоколадни бонбони, како и многу други пакет-производи што вообичаено не се продаваат, туку се из-работуваат специјално за потребите на потрошувачите. Bonbonnieri учествува-ат со околу 10% во вкупната продажба на „Краш“. Како сте задоволни од досегашната соработка со маркетите и дистрибу-терите во Македонија?Нашите потрошувачи со кои комуни-цираме секојдневно се професионални компании идентични на компаниите од развиениот свет. Тука постојат објекти што се идеални и најубави што сум ги видел. Закупот на позиции и начинот на работа е поинаков, но тука односите се градат пред сè на доверба и пријател-ско чувство. Развојот на модерен пазар (modern trade) е постојан и незапир-лив, а нам тоа и ни одговара, бидејќи во таквите објекти можеме да ја покажеме својата сила и да ги поставиме на поли-ци претходно споменатите приближно 150 производи. Со еден збор, традици-оналното тргување (TT) е тренд што во Македонија нема никогаш да изумре. Тоа е начин на живот во многу делови на урбана и рурална Македонија. Како сте задоволни од досегашните финансиски резултати за 2012 го-дина и што очекувате во наредниот период? Како „Краш“ планира да се справи со економските тешкотии со кои се соочува целиот свет. Дали тоа негативно влијае врз работењето на „Краш“?Ова е година кога и Македонија почув-ствува пожестока криза и година на изразени акциски продажби, па така крајниот резултат ќе биде во зависност од вредноста и количеството на акциски производи, што сведочи за осиромашу-вањето на купувачите. А 2011 година е година кога остваривме исклучително добри резултати. Сепак, денес, држави-те од Балканот се во длабока криза и ре-

чиси секаде владее многу лоша економ-ска ситуација. Велат дека си толку силен колку што ти е силен соседот. Голем дел од извозот и трговската размена се одви-ва меѓу државите од регионот. Ако тоа опаѓа, ќе се продлабочува и кризата.

дите сигурно ќе имаме зголемување на увозната цена, што ќе мораме да го ре-шиме на некој начин. Кои маркетинг-алатки што досега сте ги примениле во Македонија се пока-жале како најефективни?Зависи од фокусот, дали е цената, пози-цијата и слично, така ги одредуваме мар-кетинг-алатките. „Краш“ е доминантен играч во Македонија. Менаџментот на категориите на производи е многу ва-жен, па затоа многу и се грижиме околу тоа. На крајот, сè се сведува на трејд мар-кетинг: да бидеш видлив, да покажеш поволна цена, да се доближиш до купу-вачот, да бидеш купен од потрошувачот. Како ефикасна маркетинг активност морам да ги наведам и БТЛ промоции-те, презентациите и дегустациите кои ги спроведуваме директно на продажните места. Мене ми беше особено драга про-моцијата што се одржа на KIDS FEST со модната ревија „Чокса“ каде што на ли-це-место се уверивме дека Čoksa се ви-стински хит. Годинава ќе ги издвојам и акциите со наградната игра за Životinsko carstvo, акциската продажба на Bajadera на крајот на пролетта, почетокот на летото, како и акцијата на бонбоните Kiki во август и на Dorina која тукушто започна во септември. Најважните про-дажни кампањи ги поддржавме и со ATL-кампања.Колку „Краш“ е општествено-одго-ворна компанија? Со кои активности на годишно ниво придонесува во зго-лемувањето на свеста во овој сегмент во македонското општество?Активни сме во овој сегмент во сите др-жави во кои постоиме. Ги имаме сите производни сертификати. Наш траен тренд е почесто да употребуваме при-родни состојки/бои во производството на нашите производи, па со текот на вре-мето и да влијаеме и врз свеста за здра-ва исхрана. Нашата линија на диетални производи (чоколади, наполитанки и бонбони) покажува дека водиме смет-ка и за лицата со посебни прехранбени потреби. Тоа е уште една дополнителна вредност на нашите производи. Ние сме и општествено-одговорна компанија. Во 2011 година учествувавме на некол-ку хуманитарни акции: „Чоколадна аук-ција“-„Позитиво“, „Прегратка на дар“, го поттикнувавме развојот на таленти, итн. Покрај сите други активности, годинава го поддржуваме и Здружението за бор-ба против рак на дојка „Борка“. Не само тука, туку и во светот постојат многу не-среќни и сиромашни луѓе, па ние, преку црквите, се обидуваме да им помогнеме на сиромашните, донираме производи и во домовите за деца без родители... Сакаме да бидеме присутни секој ден и насекаде.

Она што претставува моја за-дача како директор е да обез-бедам стабилно работење на компанијата, да го одржувам планираниот приход и да во-дам сметка за нејзината лик-видност. Можам да кажам дека се „борам“ за мојата компанија што вработува околу 50 луѓе. Во вакво кризно време, мене ми е главна цел да им покажеме на крајните потрошувачи колку ги цениме и да ја почувствуваат придобивката од нашите про-изводи. Сигурно, оваа година e година на значајни акциски продажни активности, а тоа го препознаваат потрошувачите. Верувам дека тој тренд ќе про-должи и следната година.Хрватска станува членка на Ев-

ропската унија на први јули 2013 го-дина, со што се менуваат условите за трговска размена меѓу Македонија и Хрватска. Дали „Краш“ презема некакви мерки со цел да се спречи потенцијалното поскапување на ма-лопродажните цени на Вашите про-изводи во Македонија?Не знам точно што е преговарано со ЕУ, бидејќи за тоа се задолжени државните органи, но сè уште сме дел од ЦЕФТА, која нуди услови за олеснување на тргу-вањето, па така моментално не плаќаме царина на нашите производи што ги увезуваме во Македонија. Но, ако ЕУ и Хрватска не се договорат поинаку, ќе мораме и ние да почнеме да плаќаме ца-рина, што значи дека за дел од произво-


IGD SHoPPerVISTa ИСТРАжУВАњЕ ЗА УПОТРЕБАТА НА АПЛИКАЦИИ ВО FMCG-СЕКТОРОТ

Во последните години развиени се повеќе од неколку стотици илјади апликации за смарт-теле-фони (smartphone), што се „гри-

жат“ за секое подрачје од нашиот живот. Со толку голем број нови апликации, купувачите можат да бидат збунети при изборот или, како јас, да имаат неколку стотици преземени апликации од кои само неколку секојдневно ги користат. За производителите на стока за широка потрошувачка и трговците е предизвик да создадат апликација што ќе се зани-мава со купувачите, ќе нуди нови мож-ности и ќе ги мотивира повеќе и поче-сто да купуваат.

Револуција на шопинг-искустватаГо олеснуваат животот на луѓето, ги поттикнуваат на купување, а одредени брендови ги прават препознатливи

IGD неодамна објави листа на врвните десет апликации, што ги открива нај-добрите примери во прехранбената ин-дустрија и во трговијата. Тука ќе истра-жиме не само како се развиваат апли-кациите за да ги задоволат потребите на купувачите, туку и како го менуваат начинот на кој се купува.НеопходностИстражувањето IGD ShopperVista пока-жува дека 39% од купувачите во Европа поседуваат „паметни телефони“ или та-блет-компјутери, а 51% се оние што ги искористиле за онлајн-купување во из-минатите шест месеци.Купувачите најчесто ги користеле мобилните уреди за да ја пронајдат најблиската продавница, споредувале цени и скенирале производи. Но, овие и други функции станале вообичаени, што е дополнителна причина трговците да мораат повеќе да инвестираат во раз-вој на нови апликации, за да ги воодуше-ват потрошувачите и за да го пронајдат „она“ што ги издвојува од другите.Во секторот на трговија владее голема „турканица“ и многу е тешко да се из-двоите од 650.000 апликации што досега се достапни. Овие иновативни аплика-ции пронаоѓаат нов начин како живо-тот на купувачите би им го направиле полесен, повозбудлив, а одредени брен-дови на овој начин стануваат и препо-знатливи. Таквите апликации се атрак-тивни, добро осмислени, едноставни за користење и имаат широка намена.Новите улоги на апликациитеЗаштеда на времеЕдна од најпривлечните карактеристи-ки на која било апликација е заштеда на време и олеснување на животот на денешниот урбан потрошувач. Тоа се апликации што ги поедноставуваат се-којдневните задачи. На пример, „Вол-гринс“ (Walgreens) во Соединетите Аме-рикански Држави посебно внимание посветува на функционалноста на свои-

те апликации – нивниот промотивен ка-талог можете да го преземете на својот уред, што ви овозможува да направите шопинг-листа, каде што можете едно-ставно да го скенирате својот последен рецепт и повторно да го нарачате лекот што ви е потребен. Исто така, овозмо-жува да прикачите фотографија од те-лефонот што можете да ја печатите, па дури и ве потсетува кога треба да го зе-мете вашиот лек. Сето ова е мала згодна алатка што секојдневните активности ги прави едноставни и брзи за купува-чите.Постојат и низа апликации за спореду-вање на цените што се дизајнирани за да ви го заштедат времето што го тро-шите на купување. Едноставно, го ске-нирате производот, потоа ја пронаоѓате најдобрата цена на интернет и тоа во вашата најблиска локална продавница. Една апликација оди и понатаму од тоа, а развиена е во Германија. Barcoo е бар-код-скенер, што исто така дава детални информации за производот, вклучу-вајќи ја и нутрициската вредност, а ги

анализа

Автор: Абигејл Лоренс


терактивно искуство што овозможува инстант-нарачки преку дисплеј. На тој начин, Domino’s Pizza не само што го направи нарачувањето пици позабавно, туку и поттикна импулсивно купување. На овој начин се отвора нов канал на продажба, што е комбинација од тради-ционалните и дигиталните медиуми за комуникации и директно влијание врз потрошувачите. Подигнување на свеста за брендотАпликациите не се користат само кај директната продажба. Тие можат да се користат и за подигнување на свеста за еден бренд. Добар пример за ваква пракса можевме да видиме во аплика-цијата на „П&Г“, Beauty Recommended, што стартуваше на почетокот на 2012 година, пред одржувањето на Летните олимписки игри во Лондон. Аплика-цијата нуди информации за историјатот на шминката, стручни совети и подато-ци за истражувања за наградни игри. Тоа е модерна и атрактивна апликација, дизајнирана со цел да се претстават сите козметички брендови на „П&Г“ на едно место, а во исто време, таа ги искористи предностите што ги нудат настаните од светски размери како ЛОИ, што при-влекуваат поголем број туристи, однос-но потенцијални нови купувачи.Во Франција, трговецот Е. Леклер кори-сти апликација што ги известува купу-вачите за посветеноста на компанијата за зачувување на животната средина. Апликацијата го содржи промотивниот корпоративен каталог што им овозмо-жува на купувачите преглед на понудите

преку „паметните телефони“, а со тоа го намалува бројот на летоци што се печа-тат и се дистрибуираат. Под слоганот За-едно да ја заштитиме околината, оваа апликација одлично ја поддржува етич-ката одговорност на брендот „Леклер“, ги намалува трошоците за печатење и во исто време ја претставува уникатноста на посебните понуди на „Леклер“.

Други можностиСекако, ова не е целосна листа на функциите на апликациите, а можно-стите се бескрајни. На пазарот се веќе претста-вени апликации приспо-собени на таблет-уре-

дите, што брзо ќе станат усвоени. На пример, апликацијата Ocado 2012 е по-себно дизајнирана за ајпад и ја користи предноста на поголем екран за подобар и поатрактивен преглед. Истражување-то покажува дека корисниците на та-блет-компјутерите трошат многу повеќе пари од корисниците на „паметни теле-фони“.Исто така, забележавме апликации што ги развиле производителите на стока за широка потрошувачка, со цел да им по-могне на самостојните трговци и да го подобри нивното работење. На пример, „П&Г“ создаде апликација што им овоз-можува на трговците брзо и едноставно да ја прегледаат понудата на своите „па-метни телефони“. Тоа е релативно ново подрачје што има многу можности за производителите во однос на подобру-вање на процесот и пораст на продаж-бата, а се очекува во иднина да расте и бројот на корисници на „паметни теле-фони“ и таблет-компјутери.

прикажува и сите податоци за произво-дителот. Ваквите апликации истражува-ат за вас, а со толку алатки што на по-трошувачите им се „при рака“, слободно можеме да кажеме дека влегуваме во доба на транспарентност на цените. Поврзување на каналите на продажбаЕден од најголемите предизвици во малопродажбата денес е јазот помеѓу офлајн- и онлајн-светот. Апликациите се одличен начин за премостување на овие празници, така што го следат купувачот во секој чекор од неговото „шопинг-па-тување“. Одличен пример е стратешко-то поврзување на „Волмарт“ (Wal-Mart) и игрите „Енгри брдс“ (Angry birds). Американскиот трговец соработувал со компанијата што ги прави светски по-знатите игри, со што привлече купувачи со ветувањето дека на тој начин можат да ги отклучат следните ексклузивни скриени нивоа на игрите со скенирање на само еден код. Таргетирањето на деца и млади семејства е одличен начин да се влијае не само на постојните купувачи на овој синџир маркети, туку и на сите нови клиенти. Ова е навистина ефика-сен пример за трговец кој го искористи растечкиот „gamification“ тренд.Нов продажен каналТрговците почнуваат да го гледаат ко-мерцијалниот потенцијал во виртуелна-та реалност и да ги користат можности-те купувањето да го направат позабавно и интерактивно.Кога стартуваше апликацијата Blippar, таа беше осмислена така што ќе овоз-можува отклучување игри или гатанки, кога со телефонот ќе скенирате код на обвивка од чоколадо. Сега, таа еволуи-раше во алатка што може да претвори цел медиум како печатен оглас и пла-кат во продажен објект. Апликацијата Blipp to buy го издигнува концептот на функционалност на ниво што актив-но ја зголемува продажбата. Еден од најуспешните примери за користење на овие апликации ги трансформира-ше плакатите на Domino’s Pizza во ин-

IGD обезбедува увид во пракса-та во доменот на трговијата, ме-наџментот на категории на про-изводи и доставувачкиот синџир. IGD соработува со повеќе од 750 производители и трговци со прехранбени производи ширум светот, вклучувајќи ги и земјите од поранешна Југославија. За по-веќе информации, обратете се на [email protected].

Како да обезбедите успех со користењето на „паметни“ апликации

Пет клучни прашања според IGD што треба да се постават при изработка на нова апликација:

1. Која е практичната корист за купувачите од вашата апликација?2. Дали апликацијата се грижи за примарните потреби на купувачите?3. Колку е интегрирана во сеопфатната комуникациска стратегија?4. Дали сте подготвени за нова доба на „транспарентност на цените“?5. Дали ќе го направите препознатлив брендот со користење на трендот

„gamification“?



на местото на продажбата

Во осумдесеттите го-дини на минатиот век се случи една од најважните промени

во развојот на светскиот па-зар во FMCG-индустријата. Во тој развој дојде до зголе-мување на моќта на трговци-те и дотогашната стратегија на маркетингот да го посе-дува купувачот од трејд ме-наџментот премина во трејд маркетингот. Трејд марке-тинг (ТМ) е збир активности на произведувачот или на дистрибутерот што ги споју-ваат потребите на брендот и потребите на каналот на продажба, што ги остварува-ат in-store целите на брендот. Преку ТМ-активностите се остварува зголемен обем на продажба, се добива интере-сот на крајниот купувач за посакуваниот бренд, односно

артикл и се зголемува при-сутноста во продажниот про-стор, а со тоа се постигнува и дополнително рекламирање на продажното место.Под притисокот на денешни-от забрзан живот, она што ни недостасува е времето, па од таа перспектива треба да се набљудува и потрошувачот, да се следат неговите навики и да се направат обиди да се дојде до најсоодветниот мар-кетинг-микс, за тој да се задр-жи како лојален или за да се добие како нов потрошувач. Имајќи ги предвид дадените околности на новото време и на новиот стил на живот, по-трошувачот сè помалку е во можност да го троши своето време пред телевизорот, па така доаѓаме во ситуација по-трошувачите едноставно да ни бидат недостапни доколку и понатаму ги комуницира-ме преку традиционалното огласување. Не смееме да ги заборавиме и новите меди-уми (интернет, блутут, огла-сување преку мобилни ко-муникации и слично), па во тоа мноштво на информации потрошувачите понекогаш не се снаоѓаат, така што одлу-ката за купување се носи ток-му на местото каде што про-изводот е изложен на полица, т.е. на продажното место.Потрошувачот сè повеќе ста-

Автор: Решид Муратовиќ, „Алтермедиа“

нува нелојален и одлуката за купување ја донесува импул-сивно, односно го купува она што во дадениот момент му го понудува унапредувачот на продажбата или ако види некој добар попуст или до-полнителен гратис на произ-водот. Времето на ексклузив-ните доставувачи е зад нас. Денес, сите произведуваат многу квалитетно, имаат до-бра амбалажа и релатив-но добар дизајн. Не постои омилен освежувачки пијалак поради кој се менува продав-ницата или мајонез поради кој ќе одиме на крајот на гра-дот, сите омекнувачи имаат „aroma therapy“, средствата за миење садови со една кап-ка мијат еден куп садови, а покрај тоа ги негуваат и ра-цете. На потрошувачот сè му е достапно. Ги има на распо-лагање сите големи светски брендови, но уште поважно е што има и трговски центри. Единствено што понекогаш му недостасува се парите, но кога ги има, сака да си овоз-можи сè што во моментот на купувањето му е потребно или барем мисли дека му е

СО ТРЕЈД МАРКЕТИНГ ДО ЛОЈАЛЕН ПОТРОшУВАЧ

Борба на полицаДенес, купувачот на самото место одлучува кој производ да го купи. Недостатокот на лојалност е осо-бено изразен. За тоа придонесува и големата конкуренција. Сега, сите произведуваат квалитетен производ. На потрошувачот денес сы му е достапно.

потребно.Сведоци сме дека односот меѓу произведувачот (дис-трибутерот) и трговецот се менува во корист на мало-продажниот пазар и секојд-невно се зајакнува моќта на трговските синџири што од ден на ден имаат сè повеќе барања и нивната прегова-рачка сила е сè поголема. Исто така важно повторно да се нагласи е дека доколку зборуваме за трејд маркетинг, не смееме да го заборавиме потрошувачот. Трговските синџири, со помош на нови-те технологии (компјутер-ските софтвери), создаваат сопствени бази на податоци, ги следат потрошувачите и ги анализираат сите нивни навики, трендови, сезонски потреби. Пример за тоа се

Заеднички именители на трговецот и доставу-вачот се: потрошувачи, промет, профит.

Од 67 до 70% од одлуките за купување се носат на местото на продажбата (истражувања за потрошувачките навики)


картичките за лојалност. Новата ситу-ација во односите создава и нови пер-спективи, така што трговците и произ-ведувачите дејствуваат (многу скромно, но значајно за понатамошниот развој) заеднички во креирањето на новите ка-тегории и во управувањето со категори-ите на производи. Сето ова доведува до ситуација произведувачите да го немаат приоритетот во освојувањето на потро-шувачите преку огласување во нивните домови, туку видливо е дека овој тренд на односот произведувач (дистрибутер) и трговец е сè поважен. Бидејќи страте-гијата што тие ја создаваат има цел да ги освои потрошувачите, а местото за таа борба, на среќа на трговците, се пресели на полицата, големите трговци се обиду-ваат да добијат поголем удел на пазарот за вниманието на доставувачите (дис-трибутерите) кон нив да биде поголемо, а со тоа сите попусти на сметката и во трејд маркетингот би биле поголеми на нивните полици. На тој начин, профи-тот и потрошувачот се освоени, што е целта на трговецот, а за доставувачите претставува сигурен сигнал и соодветен удел на полицата, промет и константен пораст. Во теорија тоа изгледа многу едноставно, но кога ќе дојдеме во ситу-ација практично да го примениме тоа, наидуваме на многу пречки и прашања. Двете основни прашања на кои треба да се дадат одговори се:Како да се постигне идеален договор?Кои се најважните интереси, од сите што постојат?Заеднички именители на трговецот и доставувачот се: потрошувачи, промет,

Трејд маркетинг е збир актив-ности на произведувачот или на дистрибутерот што ги спојуваат потребите на брендот и потреби-те на каналот на продажба, што ги остваруваат in-store целите на брендот.

дојдеме до податок колку соработката со клучните купувачи и имплементацијата на трејд маркетинг-стратегијата е важна за секоја компанија.Разлики меѓу бренд маркетинг и трејд маркетинг:Бренд маркетинг1. Разбирање на однесувањето и потре-

бите на потрошувачите – трговците имаат податоци и треба да ги споде-лат со произведувачите;

2. Задоволување на потребите на по-трошувачот низ развојот на брендот – заедничкото движење може да биде добра насока;

3. 4П-стратегија на брендот – сè се де-финира со договор меѓу произведу-вачот и трговецот;

4. Креирање имиџ на брендот;5. Комуницирање на брендот со потро-

шувачите – најадекватно е на поли-цата.

Трејд маркетинг

дат токму во овој сегмент на инвести-ции, бидејќи трошат на адвертајзинг за преку медиумите да ги убедат трговците дека производот што го лансираат или релансираат им е потреба на потрошу-вачите и оти и на едните и на другите и на третите ќе им ги донесе посакува-ните ефекти и цели. За да се спречи так-вата практика, ги наведуваме четирите најзначајни делови што ја сочинуваат целината што се нарекува трејд мар-кетинг и поединечно треба добро да се проучи. Воедно, ова би требало да биде и составен дел на договорот на релација доставувач-трговец.- Стратешки план и план за егзекуција во каналот на дистрибуција и импле-ментација на стратегијата кон купува-чот според категориите во кои се нат-преварува компанијата.- Стратегија за развој и разбирање на купувачот со цел растење на секоја ка-тегорија.- Координација меѓу развојните страте-гии на марката, бренд активација и про-дажба на купувачот, со цел подобрување на пазарниот удел на марката и нејзина-та профитабилност.- Познавање и разбирање на целниот потрошувач и стигнување до него преку стратегијата на трејд маркетингот.

Потрошувачот сы повеќе станува нелојален и одлуката за купување ја донесува импулсивно, односно го купува она што во дадениот мо-мент му го понудува унапредува-чот на продажбата или ако види некој добар попуст или дополни-телен гратис на производот.

1. Презентирање на стратегијата на брендот во однос на потребите на потрошувачите и заедничката придо-бивка;

2. Category management како основа за развој на брендот;

3. ТМ-активности и мерчендајзинг-стра-тегија;

4. Приспособување на in-store промо-циите на потребите на потрошувачи-те и нивните желби.

Во делот на одговорноста на бренд маркетингот, каде што се назначени и коментарите во врска со соработката и стратегијата на релација доставувач (дистрибутер) и трговец, може да се дој-де до заклучок колку е важна соработка-та и разбирањето и колкава придобивка може да донесе. Голем проблем око-лу завладувањето со сите вештини на управување со овој сегмент на комуни-кација со потрошувачот на продажното место создава фактот дека трговците не се добро упатени во сите можности што им се на располагање на доставувачите и дистрибутерите. Често, под притисо-кот на основната цел, а тоа е прометот, и едните и другите го занемаруваат ова, па се создава погрешен ефект.Трговците не им веруваат на плановите на доставувачите, а доставувачите ште-

профит. Ако повторно се вратиме на веќе проверената теза дека од 67 до 70 отсто од одлуките за купување се носат на местото на продажба, доаѓаме до ис-тиот заклучок – дека трговците и доста-вувачите имаат еден заеднички интерес и треба за наредниот период да постават заедничка цел, а тоа е дека вкупната ин-вестиција во комплетниот маркетинг и трејд маркетинг треба да биде на стра-ната на трејд маркетингот.Ако направиме споредба (во повеќето компании поделбата е слична) на два сегмента, на бренд маркетингот, што спаѓа под маркетиншкиот оддел и трејд маркетингот, што обично му рапортира на директорот за продажба, можеме да


продажба

НАЧИН НА ОДРжУВАњЕ НА ВИСОКИ ПЕРФОРМАНСИ НА ПРОДАжНИТЕ ТИМОВИ

Приспособлива продажна организација

Многу компании, и кај нас и во све-тот, секоја година трошат милиони

евра (долари, динари и сл.) на компензациски пакети и мотивациски тренинзи наме-нети за продажните органи-зации и нивните тимови, со единствена цел – пораст на продажбата.Во исто време, можноста за одржување на високи пер-форманси на продажните тимови станува сè потешка, бидејќи потребите на крајни-те потрошувачи и купувачи постојано се менуваат, како под влијание на надворешни-те економски фактори, така и поради зголемената кон-куренција во сите категории на производи. Поради тоа, можете да го чуете ставот: „И покрај порастот на продаж-

Прв услов за доведување на организа-цијата во согласност со потребите на пазарот е правилната сегментација на каналите на продажба и изборот на ку-пувачите кои најмногу придонесуваат во продажбата и профитабилноста на кате-гориите на производи.

ДефиницииПродажен објект (outlet) е: „Продажен простор каде што купувачите и потрошувачите одат да купат или да консумираат производи и брендови“.Место на продажба (point of purchase) е: „Локација во продажниот објект каде што се наоѓа одредена категорија на производи и каде што се носи одлуката за купување или консумирање“.Канал на продажба (trade channel) е: „Група на продаж-ни објекти со слична понуда на производи и услуги, како и методи на продажба (супермаркети, локални и тради-ционални продавници, дисконтни пијалаци, дискотеки, киосци и сл.)“.Home market (FCM или off trade) се: „Сите продажни објекти каде што се купуваат производите, но не се консу-мираат веднаш, туку генерално се носат дома или на некое друго место поради одложена употреба“.Out of home (ICM или on-trade) се: „Сите продажни објекти каде што се купуваат производите и веднаш се консумираат“.Модерна продавница (modern trade) е: „Дел од бизнис-сегментот home market, што е организиран во вид на синџир на продажни објекти во странска или во домашна сопственост, што има свој бренд, препознатлив формат, професионализам, интегрирани информативни системи, агресивен маркетинг, управува со асортиманот низ категории и има добри локации на објектите“.Традиционална продавница (traditional trade) е: „Дел од бизнис-сегментот home market, што е организиран во еден или во неколку продажни објекти, во сопственост на поединец или на семејство, со некоегзистентен формат, што генерално нуди услуги преку ’маса’, има ограничен асортиман и маркетинг со фокус на локалните жители кои се клучни за нивното работење“.Клучни купувачи (key account) се: „Сите стратешки важ-ни купувачи за кои е потребно да се направи посебен де-ловен план, бидејќи значително влијаат или имаат потен-цијал да влијаат на работењето во сегашност или во ид-нина. Овие купувачи можат на директен или индиректен начин да управуваат со поголем број објекти, но тоа не е клучен критериум за нивна поделба. Во клучни купувачи можат да спаѓаат и купувачи кои прават особено голем волумен, како и дистрибутери и поддистрибутери“.Кај нас овие поими се мешаат, па клучните купувачи (key account) се јавуваат како канали на продажба, а традиционалните продавници како купувачи, форматите како канали на продажба, ПОС како продажни објекти итн. Да не ја споменувам дури и класификацијата на А, Б, В купувачи, големи, средни и мали објекти и слични поедноставни класификации што ја обесмислуваат сложеноста на пазарот до невидени размери.

бата, ние не ги достигнуваме нашите продажни цели“.Очигледно е дека во вакви ус-лови на работење потребно е продажните одделенија многу често да се „поправаат“, што ја наметнува потребата за изградба на приспособлива продажна организација.Како да добиете нај-многу од продажната организација?Првиот услов за доведување на продажната организација во согласност со потребите на пазарот, секако, е правил-ната сегментација на кана-лите на продажба и изборот на купувачите што најмногу придонесуваат за продажбата и профитабилноста на катего-риите на производи. Бидејќи ова е основниот чекор што мора да се направи на најсоод-ветен начин, треба веднаш да се демистифицираат поимите што често се споменуваат во деловната пракса.Целта на дефинирање на поимитеАко не разбереме како е ор-ганизиран пазарот и кои ме-тоди на работење ги користи, тогаш и продажната органи-зација нема своја суштина и причина за постоење. Не по-стои продажна организација што со својата универзалност ги решава сите проблеми и ефикасно одговара на ба-рањата на пазарите.Кога ќе научиме правилно да

Пишува: Александар Симиќ, сопственик на „Алекс Консалтинг“, консултант, БТЛ мерчендајзинг


Приспособлива продажна организација ги користиме поимите што

го дефинираат пазарот на кој се натпреваруваме, тогаш ќе можеме праксата да ја прето-чиме во конкретни податоци (бројки) како што се бројот на продажни објекти во раз-лични канали на продажба, поделени во различни биз-нис-сегменти, според начи-нот на купување и консума-ција.Исто така, треба да се дефи-нира и точниот број купува-чи, бројот на објекти што се контролираат и во кој канал на продажба се прави тоа, како и нивната поделба спо-ред методот на работа.Кога ќе се поврзат интерните податоци за sell-in на про-дажбата и профитот, и ек-стерните податоци за sell-out според наведените пазарни сегменти, ќе добиеме јасна

слика што значат тие за на-шето работење.Правилното разбирање на пазарната организација води до правилно поставување на продажната организација што треба да биде во соглас-ност со потребите на канали-те на продажба и купувачите што ги водат и што ги мену-ваат.Со оглед на тоа што каналите на продажба ги контролира-ат нашите купувачи, потреб-но е да се одговори на след-ните прашања:За што најмногу се грижат нашите купувачи и кои се клучните личности што до-несуваат одлуки?Кое ниво на експертиза тре-ба да го поседуваат продаж-ните менаџери?Како треба да биде органи-зирана и водена продажбата?

„БТЛ агенција“ е ад-вертајзинг агенција со повеќе од 10 годи-ни искуство и со над 40 задоволни клиенти. Основана како аген-ција специјализирана за below the line ак-тивности, во текот на првите пет години од работењето развива најголема промотивна мрежа во регионот и станува лидер на до-машниот пазар на под-рачјето на организации на промоции. Денес, БТЛ е агенција што дава целосна услуга на клиентите (full service), насочена на креирање на интегрирани кам-пањи, специјализирана за услуги од областа на дизајнот, трејд марке-тинг, мерчендајзинг, промотивни активно-сти, герила маркетинг, веб-маркетинг и односи со јавност.

За мерчендајзинг:

„БТЛ агенција“ на кли-ентите им дава ком-плетна мерчендајзинг услуга во сите канали на продажба на целата територија на Републи-ка Србија.

Контакт:„БТЛ агенција“Партизанске Авијације 14, Белграде-меил: [email protected]тел./ факс.: +381112280793+381112280797Мерчендајзинг сервис: [email protected]

Процес на приспособување на продажната организација

Изградба

Развој

Како правилно да ја одреди-ме големината на продажна-та организација?Процесот на добивање одго-вори на овие прашања може да се опише низ следните че-кори:I Изградба на профилот на целните (посакува-ните) купувачиПродажните менаџери на формален или неформален начин постојано собираат информации за своите купу-вачи. За тие информации да бидат искористени треба да се групираат според крите-риуми што ги задоволуваат најважните потреби на ку-пувачите (иновативност на производите, разновидност на асортиманот, попусти, промотивна поддршка, по-криеност на објектот, развој на синџири за снабдување, намалување на оперативни-те трошоци, егзекуција на местото на продажбата, мер-чендајзинг).Покрај информациите за потребите на купувачите, потребно е да се соберат ин-формации за личностите што одлучуваат, на корпоративно и на извршно ниво. Идејата, колективното знаење за овие работи да се стави на хар-тија и да се изработи мапа на одлучување за конкретен купувач, води до полесно од-редување на тоа што треба да работи секој во нашата про-дажна организација на днев-на основа. Со тоа се олеснува и донесувањето на правилни одлуки за потребната голе-мина на продажната органи-зација и поделбата на улогите и одговорностите.Ако овие информации не се делат систематски во рам-ки на организацијата, тогаш многу често се случува про-дажните претставници да „бакнат затворена врата“, да изгубат време, ефикасност и верба дека можат да упра-вуваат со некој купувач. Хи-ерархијата кај купувачите ја дефинира и хиерархијата во продажната организација, бидејќи иако формално една личност има овластување за сè, секогаш постојат нефор-мални „извори на власт“ кај купувачите (шеф на смена, касиерка, човек во одделот

Изградете профил на потребите на целните (посакувани) купувачи

Прецизно дефинирајте ја потребната улога на

продажбата

Дефинирајте структура и модел на управување

Детална стратегија и стандард на посетата на

купувачите

Конфигурација на продажбата и нивните

потреби

1

2

3

4

5

за набавка чијшто роднина работи кај лутиот конкурент, секретарка која набљудува сè итн.).

Во следниот број читајте за чекорите што следуваат во процесот на изградба на при-способлива продажна орга-низација...



category management

Поради изложеноста на силен притисок од конкуренцијата, но и сè поголемиот број потрошу-вачи кои имаат сè поголеми ба-

рања, во последната деценија од минати-от век, производителите и малопродаж-ните единици на производи за широка потрошувачка настојуваа да пронајдат нови извори на одржлив пораст. Во ус-лови на покомплексни опкружувања во кои работат, економските субјекти се најдоа пред предизвик на креирање на дополнителни вредности за потрошу-вачите, така што потрошувачите пер-ципираат како едните го работат тоа подобро од другите, од конкуренцијата. Поради тоа, беа неопходни нови начини за управување со производи што мо-желе да одговорат на предизвиците од конкуренцијата и барањата од крајните потрошувачи.Освен тоа, интернационалните преми-ум брендови се најдоа на удар на при-ватните трговски марки и на ниските и средно-позиционирани брендови на кои не можеа да им одговорат соодвет-но. Нивниот модел на работење немаше ефикасен одговор за пообразованите потрошувачи, кои сè повеќе стануваа заинтересирани за односот помеѓу вред-носта на производите и/или услугите и цената.Ако некој помисли дека малопродажба-та беше добитник и не треба да се грижи

за својата иднина, не е во право. Покрај рапидно растечката конкуренција меѓу малопродажните субјекти, тие се најдоа и на удар на новите канали на продаж-ба, како што се интернет-продажбата, специјализираните продавници, новите формати на малопродажни објекти, но и на удар на новите начини на задоволу-вање на одредени потреби (на пример, појава на ресторани што нудат подгот-вена храна по пристапни цени со бес-платна достава до домашна адреса, со што се избегнува подготвувањето храна дома).Сето ова, всушност беше одговор на променетиот начин на живот и на мо-дерните животни стилови. Потрошува-чите станаа поинформирани и пообра-зовани, повеќе следеа модни стилови, станаа помобилни, при што дојде до промена на малопродажниот објект, што станал подостапен од кога било. Исто така, повеќе време поминувале на работа, а остатокот од слободното вре-ме сакале да го искористат поквалитет-но, барајќи поголема вредност за своите пари и слично.Како одговор на дел од новонастана-тите потреби, во деведесеттите години од минатиот век, настана концептот на управување со категории на произво-ди (category management). Одборот за „Ефикасен одговор на потрошувачите“

Во услови на сы покомплексно деловно опкружување, деловните субјекти се наоѓаат пред предизвик на креирање на дополнителна вредност за потрошувачите, така што потрошувачите перципираат како едните го работат тоа подобро од другите, од конкуренцијата.

УПРАВУВАњЕ СО КАТЕГОРИИ НА ПРОИЗВОДИ – НАСТАНОК И ОСНОВИ НА КОНЦЕПТОТ

Брз одговор на потрошувачот

(ECR – Efficient Consumer Response) го дефинира менаџментот на категории на производи како процес со кој малопро-дажбата и доставувачите управуваат со категориите на производи како стра-тешки деловни единици, за кои се по-стигнуваат подобри деловни резултати со насочување на давањето на подобра вредност на потрошувачите. Исто така, истата институција ги дефинира кате-гориите на производи како одвоени и управувачки групи на производи/услуги што потрошувачите ги сметаат за меѓу-себно поврзани и/или супститутивни во задоволувањето на потрошувачките потреби. Управувањето со категории на производи е понатамошно продла-бочување на маркетинг-принципите во пракса – да имате вистински производ, по вистинска цена, на вистинско место – но, сега во изменети услови на бизни-сот. Партнерите во индустријата на сто-ка за широка потрошувачка настојуваат да употребат неискористен потенцијал на категориите на производи, за да при-влечат поголем број потрошувачи, за да ја зголемат фреквентноста на купување и за да ја зголемат вредноста на секое поединечно купување.Настанокот на концептот на управу-вање со категории на производи се поврзува со соработката на професо-рот Харис Брајан и малопродажниот синџир „Шакс“ (Schucks) од САД во 1985 година.

Слика 1. ECR-стратегија и менаџмент на категории на производи во прехранбена индустрија

Пишува: Дарко Васелиќ, менаџер за бизнис-развој БиХ, Македонија, Албанија и Косово, Johnson & Johnson

Малопродажнисубјекти

Производители

Бренд маркетинг

ECR и менаџмент на категории

ECR и менаџмент на категории

Трговски маркетинг

Малопродаженмаркетинг

QR и менаџмент на категории

’60-ти ’70-ти ’80-ти од 1985 година

’90-ти2004 година, 2005 година,

... (?)


Професорот Зоран Богетиќ дава преглед на појавата и развојот на менаџментот на категориите на производи на слика-та бр. 1. На наведениот приказ се гле-да дека почетоците на менаџментот на категории на производи се поврзани со појавата на „брзиот одговор“ на потро-шувачите (Quick response) и годината 1985-та.Џери Синг, настанувањето и развојот на менаџментот на категории го поврзу-ва во воведувањето бар-кодови и бар-код-читачи во масовна употреба. Спо-ред него, масовната употреба на бар-ко-дови доведе до брз проток на важни податоци низ синџирот на вредности. Ова овозможи по пат на менаџментот на малопродажните полици (Shelf space management) подобро да се управува со основните ресурси во малопродажбата – полиците и алокацијата на полиците да се врши во согласност со желбите на потрошувачите. По масовната актуали-зација на бар-кодовите, следен значаен настан што му претходи на појавата на менаџментот на категории на произво-ди е иницијативата под називот „Брз одговор“, што имаше за цел делење ин-формации со доставувачите, за да се постигне унапредување на синџирите

на вредности. Појавата „Ефикасен од-говор на потрошувачот“ (ECR) во САД се врзува за 1993 година, во Европа за 1996-та, а во Латинска Америка и Азија за 1999 година. Настојувањето на ECR се состои во испорака на поголеми вред-ности до крајните потрошувачите низ соработка со доставувачите и дистрибу-терите, што доведува до унапредување

на ефикасноста на вкупниот синџир на вредности (наместо поединечни компо-ненти) – намалување на вкупниот тро-шок, резервите и активата. Всушност, моделот на ECR е настојување на про-изводителите низ ангажирање на мало-продажните субјекти и дистрибутерите, да понуди унапреден/а производ/услуга до крајниот потрошувач. ECR во фокус има четири полиња на унапредување на работењето: ефикасно воведување на нови производи, ефикасност на асор-тиманот, ефикасност на промоцијата и ефикасна обнова на резервите. Од први-те три подрачја се разви менаџментот на категории на производи, а од четвртата настана менаџментот на синџирот на вредности. Менаџментот на категории на произво-ди е процес што им овозможува на ма-лопродажните субјекти да управуваат со различни категории на производи како посебни деловни единици. Позициони-рањето на менаџментот на категорија на производи во рамки на три генерациски стратегии – диктирање цени, диферен-цирање и фокусирање е претставено на сликата 2.Видливо е дека менаџментот на катего-рии на производи настанал во рамките на стратегијата за диференцирање, што во фокусот на дејствување има произво-ди. Останатите две генерички стратегии (фокусирање и диктирање цени) имаат различни фокусни точки (потрошувачи и операции).

Литература:• Bogetić P.Z. „Category management“,

Data status, Beograd, 2007• Karolefski J, Heler A: „Consumer Centric

Category Management“ AC Nielsen, John Wayley and Sons, New Jersy, 2005

• Sayn J, Blatberg R: „Next Generation Category Management“, Datamonitor PLC, London, 2001

Во фокусот: ОперацииСтратегија: Диктирање цени

Менаџмент: Менаџмент на синџир на вредности

Во фокус: ПроизводиСтратегија: Диференцирање

Менаџмент: Менаџмент на категории на производи

Во фокус: ПотрошувачиСтратегија: Фокусирање

Менаџмент: Менаџмент на односи со потрошувачи

Слика 2. Менаџмент на категоријата производи во рамките на генеричката стратегија


ин медиум

Националниот репрезентативен примерок во Република Македонија подразбира инсталација на пиплметри во 400 домаќинства, односно опфаќа повеќе од 1.300 поединци во дневна продукција. Националниот примерок е комплетиран во јули 2008 година и го претставува населението во Република Македонија со возраст од 4 и повеќе години.

„НИЕЛСЕН“ ВИ ПРЕТСТАВУВА:

Колку луѓе го виделе тоа на телевизија?

За да се добие комплетна слика за што, кога, колку било гле-дано на ТВ-станиците, секојдневно се врши и мониторинг на програмската шема, рекламните блокови, промо-блоко-вите и кратките реклами емитувани среде програма (pop-up). Моментално мониторираме 11 ТВ-станици: МТВ 1, МТВ 2, Собраниски канал, „Сител“, „Сител 3“, „Канал 5“, „Канал 5 плус“, „Телма“, „Алсат М“, „Алфа ТВ“ и „Ера ТВ“.

Како се мери телевизиската гледаност?

Во секое домаќинство што е дел од нашиот панел, на секој ТВ-приемник е инсталиран посебен електронски уред за со-бирање податоци – пиплметар. Системот (ТВМ5, ТВМ4 или ТВМ1) автоматски ги препознава и ги запишува/меморира ТВ-станиците, конкретните емитувани емисии и времето на

Автор: „Ниелсен аудиенце меасуремент“ - Македонија, дел од групацијата „Нилсен компани“

Компанијата „Ниелсен аудиенце меасуремент“ е соста-вен дел од групацијата „Нилсен компани“ и претста-вува еден член во семејството што брои повеќе се-стрински компании што дејствуваат во повеќе од 80

земји распространети на 5 континенти.

„Ниелсен аудиенце меасуремент“ денес е единствена ком-панија што 100% е посветена на обезбедување на висок ква-литет на ТАМ-услуги. Оваа обврска за извонредност во овој сегмент од пазарот веруваме дека е резултат на лидерската технологија, супериорната услуга на клиенти и глобалната стандардизација.

Мисијата на „Ниелсен аудиенце меасуремент“ е воспоста-вување на заедничка валута за користење од ТВ-станиците, медиумските планери и огласувачите за нивните огласувачки трансакции, базирани на вистинит, независен и транспарен-тен мерен систем.

„Ниелсен аудиенце меасуремент“- Македонија е основана во Скопје во август 2007 година, како „АГБ Нилсен Медиа Ри-срч“. Во есента истата година почна со електронско мерење на гледаноста на телевизиската програма. Почнувајќи од 01.12.2007 година континуирано се испорачуваат официјал-ните податоци за гледаноста на ТВ-програмата за територија-та на град Скопје, а веќе во јули 2008 година се комплетира и националниот панел со што може да се каже дека добивме целосна слика за карактеристиките на населението во Репуб-лика Македонија.

Националниот панел во Република Македонија подразбира 400 домаќинства, 560 пиплметри или над 1.300 поединци во дневна продукција. Овој телеметриски панел е национално репрезентативен за целата територија на Република Маке-донија и го претставува населението со 4 и повеќе години. Овој систем е моментално најсофистициран и најуспешен, а тоа во голема мера се гледа од можноста за собирање пода-тоци од минута во минута, ден за ден, 365 дена во годината. Тоа значи дека нашите клиенти веќе во утринските часови ги имаат податоците за гледаноста за претходниот ден.

ЗА КОМПАНИЈАТА

„Ниелсен аудиенце меасуремент“ момен-тално соработува со повеќе ТАМ-панел до-маќинства отколку кој било друг меѓунаро-ден провајдер за мерење на телевизиската гледаност.

Лидерската технологија, супериорната ус-луга на клиентите и глобалните процеси се водечките принципи што ги движат нашите дневни операции во повеќе од 80 земји низ 5 континенти. Моментално, во групацијата се инсталирани 56.000 домаќинства со повеќе од 80.000 пиплметри, овозможувајќи днев-ни ТВ-рејтинзи, произведени користејќи ги хардверските и софтверските можности на „Ниелсен аудиенце меасуремент“. Вработе-ни се 2.562 ТАМ-професионалци низ целиот свет кои се поддржани од единствениот кор-поративен центар за поддршка.


емитување на настаните, односно сè она што се гледа додека е вклучен ТВ-приемникот. Гледачите во домаќинството се регистрираат преку посебен далечински управувач. Се ко-ристат повеќе методи за детекција на телевизиските канали во зависност од типот на сигналот (аналоген или дигита-лен) и од платформата што се користи за прием на ТВ-сиг-налот (терестријален, кабелски, сателитски или IPTV).

секојдневно, достапни им се секој ден и со тоа имаат брза и навремена информација за она што се случувало претход-ниот ден. Информациите ги имаат денеска за вчера.

За полесно да биде...Податоците што ги испорачуваме до нашите клиенти мо-жат да се анализираат во нашиот аналитички кориснички соф-твер „Аријана“, со што им се овозможува на истражу-вачите, аналитичарите и менаџерите да прават детална ана-лиза за гледаноста, програмската шема, како и за телевизи-ските рекламни кампањи.Врз основа на нашите податоци голем број на телевизиски куќи, маркетинг-агенции и други институции донесуваат деловни одлуки. Од телевизиските куќи во Република Маке-донија тоа се: МТВ, „Сител“, „Канал 5“, „Алсат М“, „Телма“, „Алфа“, „Ера“, додека од маркетинг-агенциите тоа се: „Мек Кен Ериксон“ / „Универзал медиа“, „Идеа плус комуникејшн“, „Публицис“, „Директ медиа“, ДММЦА, „Њу момент“, „Греј ворлдвајд“ и „Медиа хаус“. Покрај нив, имаме и институции како клиенти кои го користат софтверот „Аријана“, како што се Владата на Република Македонија и Советот за радиоди-фузија.Освен овие, имаме и директни клиенти кои се компании за кои ние изготвуваме анализи и извештаи според нивните потреби. Таков е примерот со АД „Македонски телеком“ и „Т-Мобиле“.„Ниелсен аудиенце меасуремент“ од почетокот на оваа го-дина почна со уште една услуга што се однесува на ме-рењето на интер-нет-аудиториумот, каде што се мери посетеноста на ин-тернет-сајтовите во Република Ма-кедонија, но за овој сервис читајте во наредното издание на InStore.

Центарот за обработка на податоците секоја ноќ се поврзува со домаќинството каде што имаме инсталирано пиплметар, за да ги повлече меморираните податоци. По пренесувањето на податоците, тие со специјализирани компјутерски про-грами се обработуваат и се пакуваат, чиј излезен податок е база на телевизиска гледаност минута по минута, секој ден, 365 дена. Во исто време, се формира и база на ТВ-програма-та, рекламните блокови и промо-блоковите, што вклучува точен термин на емитување. Особено значајно е што систе-мот автоматски ги препознава рекламните спотови. Исто како и програмската шема, и рекламните блокови се вне-суваат со точно време на емитување, времетраење, име на рекламниот спот, што го огласува, на кој продукт се однесу-ва итн. Со сите овие податоци нашите клиенти се среќаваат

КонтактДОО „Ниелсен аудиенце меа-суремент“ул. „Рампо Левката“, бр. 12, Скопјетел: 02/3062-810е-меил: [email protected]@[email protected]





Vegeta во бројки

- Во 1958 година почнува бо-гатата историја на Vegeta во истражувачката лабораторија на „Подравка“.

- Во 1959 година почнува произ-водството на Vegeta.

- Во 1971 годинa Vegeta 40, како што се нарекувала тогаш, го менува името во Vegeta.

- Во 1994 година Vegeta добива нова модерна амбалажа со елементи на зеленчук.

- Во 2000 година отворена е нова роботизирана фабрика во Копривница, како и нова фабрика во Унгарија.

- Во 2000 година лансирани се и првите четири специјални до-датоци, Vegeta Twist и Vegeta во шишенце за посипување.

- Во 2001 година отворена е фаб-рика „Вегета, супа и прашести производи“ во Полска.

- Во 2005 година има освежување во визуелниот идентитет – редизајн на амбалажата на универзалниот додаток Vegeta light.

- Во 2006 нови производи: Vegeta pikant, на база на чили, црвена зачинска пиперка, лук, оригано, ким и парчиња пиперка.

- Во 2010 година почна нов иновациски циклус, што резултира со цел спектар на нови производи, како што се нови пакувања на Vegeta, Vegeta во стаклена амбалажа 400 грама, Vegeta со пластичен посипувач, Vegeta миксови, Vegeta маринада и Vegeta Natur.

историја на брендот

МАЛИТЕ ТАЈНИ НА ГОЛЕМИТЕ МАЈСТОРИ ВО КУЈНАТА

Со Vegeta подобро се јадеБогатата историја на еден од најпознатите хрватски брендови почна во далечната 1958 година во одделот за истражување и развој на „Подравка“, под водство на професорката Злата Бартл. Vegeta 40, како што се нарекувала Vegeta на почетокот, и денес е препознатлива по сината боја и по шармантниот готвач на обвивката и претставува не само додаток во јадењето, туку и силен меѓународен бренд што на потрошувачите им нуди широка палета на производи.

Приреди: Томислав Цилига, [email protected]

Vegeta од „Подравка“ е еден од најпознатите хрватски производи. Богатата историја почнала од далечната 1958 година во истражувачката лабораторија на „Подравка“. По успешниот старт на дехидрираните јадења, група на технолози од „Подравка“, на чело со Злата Бартл, добиле идеја за производство на прашест додаток на јадења, што според својот состав ќе биде потполно единствен и дотогаш невиден на пазарот.

Поаѓајќи од постоечките супа, зеленчук

и зачини, постепено се развива рецептот на потполно новиот зачин. Во тоа време, во стручните списанија се пишувало за недостаток на витаминот Б во прехраната, така технолозите на „Подравка“ во рецептот одлучиле да го додадат и рибофлавинот, што на Vegeta ја дава посебната жолта боја. Идеалниот и до денес непроменет рецепт создаден е во 1959 година, така што производството на новиот производ можел да почне. Vegeta 40, како што се нарекувала на почетокот, претставувала единствена комбина-ција на зачини и сушен зеленчук што на секое јадење му дава полн и богат вкус.


дина отворена е фабрика „Вегета, супа и прашести производи“ во Полска.На пазарите во средна Европа потро-шувачите ја доживуваат Vegeta како

свој бренд. Добар пример за тоа е Полска, каде што

свесноста за брендот Vegeta е дури 93%. За потребите на тој па-зар „Подравка“ про-изведува повеќе од 25 производи под брендот Vegeta.Долгогодишниот успех на Vegeta на пазарот во

Полска, во 2004 го-дина е признаен со

„Superbrand“.Годината 2005-та за Vegeta била нави-стина динамична. Првата половина донесува освежу-

вање во визуелни-от идентитет – ре-

дизајн на амбалажата на Vegeta. Кон крајот на

годината на домашниот и на странскиот пазар пла-сирани се два нови уни-верзални додатока: Vegeta mediterian, со медитеран-ски зачини, и лесен уни-

верзален додаток Vegeta light. Според резултатите од истражу-вањата на агенцијата „Призма“ кон крајот на 2005 година, Vegeta е водеч-киот бренд меѓу сличните брендови во регионот. Истата година е прогласена за „Superbrand“ на пазарите во Унгарија и Русија.

Иновациите продолжија и во 2006 годи-на, кога се пласирани нови производи на Vegeta пикант, на база на чили, црве-на зачинска пиперка, лук, оригано, ким и парчиња пиперка. Тие брендови во

2006 година се пробија на дури 6 пазари. Својот квалитет на пазарот во Слове-нија, под закрила на „Подравка“, Vegeta го потврди со наградата „Superbrand“ за 2006 година.Треба да се наспомене дека „Подравка“ од 2006 година во Австралија ја произ-ведува Vegeta liquid stock, односно течна Vegeta.Во 2010 година почна нов иновациски циклус што резултираше со цел спектар нови производи, како што се новите пакувања на Vegeta, Vegeta во стаклено шише од 400 грама и Vegeta со пласти-чен посипувач, Vegeta миксови, Vegeta маринада и Vegeta Natur.Во портфолиото на Vegeta денес се на-оѓа цел репертоар на практични про-изводи – модерни кулинарски реше-нија за домаќинките низ целиот свет. Може да се купи во продавниците од Њујорк, Лос Анџелес, Торонто, Сиднеј, Владивосток, Москва, Истанбул до Бу-курешт, Софија, Варшава, Прага или Виена. И, секако, во секоја продавни-ца во вашето соседство. Благодарејќи на врвниот квалитет на производите, достапноста на продажните места, на сите досегашни маркетинг-активности и константното вложување во брендот, Vegeta е најсилен бренд од категорија-та на стока за широка потрошувачка (FMCG) и најсилен хрватски FMCG во регионот (истражување на агенцијата „Валикон“ за 2011 година за силината на FMCG-брендовите).Сите награди и призна-нија ја симболизираат ви-стинската и големата до-верба на потрошувачите во брендот Vegeta, но од друга страна претставу-ва голема одговорност за компанијата, што со идните маркетинг-кон-цепти ја оправда висо-ката доверба на потро-шувачите во Vegeta.

Во седумдесеттите години од минатиот век „Подравка“ била позната по извонредните маркетинг-активности и иновативниот пристап до потрошувачите. Така, во 1974 година почна првата телевизиска кулинарска емисија „Малите тајни на големите мајстори во кујната“. ТВ-емисијата на Vegeta со кулинарските вештини и рецепти ги едуцирала и ги обележала просторите

на поранешната држава. Во тоа време, според иновативниот пристап на презентирање на производот, низ промена во готвењето и советите на познатиот готвач, Vegeta им се приближува на корисниците и ја зацврстува својата позиција на незаменлив универзален додаток на јадењата.Емисијата се емитувала цели 24 години секој четврток пред дневникот на првата програма на Хрватската телевизија, тогашна Телевизија Загреб. Тоа бил еден од најдолготрајните телевизиски серијали во кој гостувале многу познати гости, а подготвени се повеќе од 1.000 рецепти.

ТВ-емисија на Vegeta – „Малите тајни на големите мајстори во кујната“ Како настанале името Vegeta и заштитниот знак – готвачот?Кога по бројните проби и дегустации бил создаден единствениот додаток во јадењето требало да му се даде соодвет-но, единствено име. Според зборовите на инженерот Иван Ѓерека, името Vegeta 40 го предложил Иван Живко, шеф на тогашното претставништво во Загреб. Постојат неколку објаснувања за из-ведениот збор vegeta, а секое од нив го споменува англискиот збор vegetables, што во превод значи зеленчук. Сино-то картонско пакување го надополнил Златко Бенотиќ, доцртувајќи лик на готвач, кој со задоволна насмевка и ге-стот со раката сугерира одличен вкус на јадењето со додатокот Vegeta. Името Vegeta 40 е користено до 1971 година, кога се менува во Vegeta.Сината боја и ликот на готвачот како знаци за квалитетВо времето на лансирањето на паза-рот, картонската амбалажа на Vegeta ја обележале сината боја и ликот на готвачот како знаци за ква-литет. Тоа пакување доживе-ало редизајн во 1964 година, кога картонската кутија била заменета со алуминиумска вреќичка со црвено-бело-то срце на „Подравка“ и ликот на готвачот. Веќе во 1966 година Vegeta се пакува во конзерва со лик на девојка во тради-ционална јапонска носија. По воведувањето на пазарот во тогашна Југославија и успешната продажба, во 1967 година „Подравка“ ги потпишала првите продажни договори со странски партне-ри и почнува извоз на пазарите во Унгарија и Русија.Во 1971 година, Vegeta 40 го ме-нува името во Vegeta, а извозот се шири во Австрија, Шведска, За-падна Германија, Чехословачка и во далечната Австралија. Една година подоцна амбалажата на Vegeta ја доби-ва сината боја и ликот на готвачот, што ја задржува до денес.Vegeta во 1994 година добива и нова, модерна амбалажа, со елементи на зе-ленчук.Vegeta денесВо 2000 година, „Подравка“ почна со работа на нова роботизирана фабрика во Копривница, а отворена е и фабри-ка на Vegeta во Унгарија. Таа година се лансирани и првите четири специјални додатоци на Vegeta, Twist и Vegeta за по-сипување во шишенце. Веќе во 2001 го-


СО ЕФЕКТИВНА In-STore КОМУНИКАЦИЈА

за маркетите

Поголемо задоволство и профитабилност

Пишува: М-р Билјана Костов Жежовска – извршен директор на „Маркето Солутионс“

Според најновата статистика околу 70% од купувачите одлуката за купување ја прават во моментот на пазарење, односно на местото на продажба – продавница. Затоа, поставувањето на ефективна in-store комуникација со клиентите е од витално значење за клиентот, а исто така и за трговецот.

Според најновата ста-тистика околу 70% од купувачите одлуката за купување ја прават

во моментот на пазарење, односно на местото на про-дажба – продавницата. Затоа, поставувањето на ефективна in-store комуникација со кли-ентите е од витално значење за клиентот, а исто така и за трговецот.

Постојат повеќе агли од кои може да се дефинира место-то на продажба, за некои тоа е место каде што клиентот е дојден да купи производ, за други, пак, клучна точка каде што се одвива размената, а за трети последна шанса за да

се потсети или да се привле-че вниманието на купувачот. Многу е погрешно доколку фокусот е ограничен само на фактот дека местото на про-дажба е место на размена на стоки за пари. Во овој случај задоволството на клиентите е на ниско ниво, бидејќи оче-куваат многу повеќе.

Да почнеме најнапред од моментот кога купувачот се упатува кон влезот на продажното место. Иако постојат повеќе теории за односот на купувачот, сите се сложни со единствениот заклучок дека првиот впеча-ток го одредува прифаќање-то, односно потенцијалниот купувач. Од особено значење е дека клиентот уште од по-четокот добива атрактивна слика за одредени производи или, пак, ја добива правата информација веднаш на удар.

Во овој правец постојат раз-лични видови на флекси-билни решенија како што се: снап-рамките, самостоечки-те дисплеи, банерите и многу други слични производи со кои вниманието на купува-чот е концентрирано уште од влезот. Замислете дека зема-те количка за пазарување на паркингот пред супермар-кетот и на кабината здогле-дувате атрактивен постер на кои стои информација дека

омилениот производ можете да го набавите за половина цена. Се движите кон вле-зот на маркетот и на вратата здогледувате табла што вели дека овој маркет е отворен и во недела, го вртите погледот и гледате банер што означува нов производ.

Да ја предвидиме обратна-та ситуација, продолжува-те внатре во супермаркет, вадите список на артикли


„Маркето Солутионс“ е специјализирана компанија за опрема на секаков вид на про-дажни места, од мали продавници до големи супермаркети. Основната цел на компанија-та е да го подобри квалитетот на секојднев-ното пазарење со користење на најсовре-мена технологија и опрема за димензиони-рање и организација на продажните места.

Контакт:

ДОО „Маркето Солутионс“ адреса: Сервисна зона Југ, реон 40, Скопје тел.: 022777507; е-меил: [email protected]оm.mk;веб-сајт: www.marketo.com.mk

што треба да ги набавите и не знаете каде да се упатите, а времето ви е кратко. Да се прашаме што се случува во вашата свест како купувач? Секако незадоволство од тоа што оставате на случајноста да наидете во посакуваната секција или на среќа да наи-дете на персонал за да пра-шате каде е поставено она што го барате. Времето од-минува, а напнатоста расте – дали повторно ќе пазарувате во овој маркет?

Кога купувачите ќе се најдат во продажното место очеку-ваат јасни и атрактивни оз-начувања за да им помогне да го направат својот избор брзо и сигурно. Означувачи-те на сектори, групи произ-води или специјални понуди се едни од основните правци за движење на клиентите. Од аспект на купувачот, задо-волството е многу поголемо кога точно знае каде може да го најде делот на посаку-ваниот производ, односно

со едноставен поглед вед-наш да го увиди правецот на движење. Како пример ги земаме супермаркетите што сè почесто ги елиминираат „квазирешенијата“ и кори-стат корисни решенија од типот на магнети, универ-зални клипови и естетски системи на кои се прикачува вербална или визуелна кому-никација.

Од аспект на продавачот, софистицираните техники и материјали што се приме-нуваат се смислени да бидат флексибилни, модуларни и дискретни. Најсовремени-те материјали се смислени едноставно да се прикачат на плафон, ѕид, под, рафт,

витрина или фрижидер, без потреба од дупчење и шра-фење, со што се постигнува едноставност во поглед на нивно лоцирање и дислоци-рање, а тоа придонесува за минимална искористеност на човечкиот фактор.


InSTore ВО РАЗГОВОР СО ДЕЈАН ВЕЛЕВСКИ, СОПСТВЕНИК НА ДООЕЛ „ДЕНИ РАДОВО“

маалска продавница: претставуваме

Потрошувачите ја диктираат продажбатаВо оваа продавница можат да се најдат само производите што им се потребни на потрошувачите, што претставува клуч за успехот на продавницата и опстојувањето од речиси 10 години на пазарот.

Разговараше: Боро Мирчески, [email protected]

Име и локација на продавницата: ДООЕЛ „Дени Радово“, СкопјеСопственик: Дејан Велевски

Традиционалните про-давници во Македо-нија се неизбежен сег-мент од секојдневието

на секој поединец. Без раз-лика дали сме го направиле планираното месечно купу-вање во некој од поголемите маркети во градот, нема ден а да не влеземе во нашата најблиска продавница. Таква е и состојбата со едно мало населено место во Скопје, на само пет километри од-далеченост од центарот на градот. Спроти фабриката „Охис“, на булеварот „Борис Трајковски“ (поранешна „Пр-вомајска“), веќе 10 години функционира продавницата ДООЕЛ „Дени Радово“, што неуморно се обидува да се из-бори со конкуренцијата и да го извлече најдоброто од дис-трибутерите за да ги задоволи специфичните барања на неј-зините потрошувачи.

Продавницата ја отвори мојот татко во 2002 година, кога имав само 14 години. Од првиот ден се активирав во работењето на продавница-та и за многу краток период ги научив сите „трикови“ што ги бараше таа профе-сија. Како поминуваа години-те, почнав да работам како пекар во неколку различни фурни во Скопје, но никаде не бев задоволен ниту од од–носот на претпоставените кон мене, ниту од парите што ги заработував како пе-кар. Пренесувањето на рако-водењето со продавницата од мојот татко на мене се случи за помалку од еден ден. Одлуката се донесе за време на една седенка со некои го-сти кај нас дома, а веќе след–ниот ден се најдов со татко ми низ нашите институции за да се завршат правните работи околу преносот. Тоа

беше и роденденски подарок за мојот 18 роденден. Сега веќе шест години успешно сам раководам со продавни-цата, низ смеа ни раскажа Дејан за почетоците на не-говото раководење со „Дени Радово“.Иако Дејан бил млад и не-искусен во таа професија, полека но сигурно почнал да ги презема работите во свои раце. Неговиот татко му по-могнал во остварување на контактите со клучните дис-трибутери за нивната про-давница, го упатил околу по-требите на нивните соседи и постојано го поддржувал во секоја негова деловна одлука. Од продавница што во 2002 година се простирала на само 18 квадратни метри, денес „Дени Радово“ се простира на површина од 40 квадрат-ни метри. Во продавницата има двајца редовно вработе-ни, а во работата помагаат и сите членови на семејството.За Дејан најголем проблем е постоењето на неколку голе-ми маркети во негова близи-на, но, сепак тој смета дека е во голема предност. Иако на оддалеченост од два до три километри се наоѓаат некои од најголемите синџир-мар-кети во државата, како „Ти-некс“ и „Веропулос“, сметам дека во мојата населба има многу луѓе кои немаат ав-томобил и сигурен сум дека попрво би купувале во моја-та продавница, отколку со автобус да се упатат до најблискиот поголем мар-кет. Најголема предност за мене и за мојата продавница е тоа што јас сум роден во оваа населба и тука сум по-раснат. Сите соседи многу добро ме познаваат мене и моето семејство. Продавни-цата е лоцирана во мојата куќа и се наоѓа во централ-ното подрачје на населбата. Достапна им е на сите сосе-ди во секое време. Јас не изби-рам кои производи ќе ги про-давам. Тоа е индиректна над–

лежност на моите потрошу-вачи. Со текот на времето научив кое семејство кои производи ги употребува, па така, во мојата продавни-ца можат да се најдат само производите што им се по-требни на потрошувачите, истакна Дејан. За него, ова е еден од главните адути што му овозможија да опстане на пазарот речиси 10 годи-ни. Иако цените во неговата продавница се поскапи во однос на цените во поголе-мите маркети, сепак потро-шувачите се задоволни од фактот што само на неколку метри од дома можат да го набават она што им е потреб-но во моментот.Портфолиото на производи во „Дени Радово“ е огромно и секојдневно расте. Добри-от однос со дистрибутерите и навремената наплата му овозможуваат на Дејан во не-говата продавница да се про-даваат над 600 производи, а во некои периоди од година-та таа бројка и двојно се зго-лемува. Голем плус за „Дени Радово“ е и тоа што Дејан е тука секогаш да им излезе во пресрет на неговите потро-шувачи, па знае да даде стока и на почек, иако почекот не дозволува да надмине долг период.Кога би имал повеќе пари, прво што би направил е ре-новирање и проширување на неговата постојна про-давница. Наскоро планира да отвори уште една продав-ница и на сите што некогаш имале или сакале да отворат продавница им препорачу-ва никогаш да се откажат од таквиот план. Работењето во маалска продавница, според него, нуди незаборавно иску-ство градено на основа на до-верба, пријателство и добро-соседски односи. Тоа се оние трајни вредности што еден човек може да го направат да се чувствува полн со енергија и желба за уште повеќе рабо-та, потврдува Дејан.



ТРОЈЦА СОПСТВЕНИЦИ НА МААЛСКИ ПРОДАВНИЦИ ЗБОРУВАА СО InSTore, ОБЈАС-НУВАЈќИ ЈА НИВНАТА ПОЛОжБА И СЕКОЈДНЕВНАТА РАБОТА. ОЧИГЛЕДНО, ТЕшКО Е, НО СО МНОГУ РАБОТА И УПОРНОСТ, ТИЕ УСПЕВААТ ДОБРО ДА ФУНКЦИОНИРААТ.

маалска продавница: збор по збор

Име и презиме на сопственикот: Кирил ХристовИме на продавницата: „Пуци и Наташа“Адреса (локација): бул. „Видое Смилевски-Бато“, бр. 5, ламела 1, локал 6, СкопјеКога е отворена: 2009 г.Колку вработени има: 3Квадратура: 24 м2

Број на каси: 1

ВО ПОСТОjАНА БОРБА СО КОНКУРЕНцИјАТА

БРЗАТА УСЛУГА И НАСМЕВ-КАТА – ПРЕДНОСТ ЗА МААЛ-СКИТЕ ПРОДАВНИцИ

ЗА НЕКОЛКУ ГОДИНИ ОТВО-РАњЕ СИНџИР НА МАРКЕТИ

Име и презиме на сопственикот: Светлана КрагуевскаИме на продавницата: „Спи-Бо комерц“Адреса (локација): бул. „50-та Девизија“, бр. 43, СкопјеКога е отворена: 2006 г.Колку вработени има: 2Квадратура: 46 м2Број на каси: 1

Ретко се соочуваме со некои поголеми теш-котии, се обидуваме да останеме коректни и со купувачите и со нашите соработници. Сепак, понекогаш се соочуваме со пробле-ми при плаќањето, но наоѓаме решение и за тоа и продолжуваме да работиме и по-натаму.

Набавката на стока досега не ни претста-вувала проблем, секогаш се обидуваме по-лиците да ни бидат полни со производи. Се обидуваме тие да бидат убаво наредени, а широкиот асортиман на производи да ги задоволува потребите на поголема група купувачи. Но, близината на поголемите синџири влијае на купувачката кошница што придонесува купувачите да бараат по-ниски цени на производите. Токму затоа, она што го сметаме за наша предност се ак-циските цени. Тие ги мамат купувачите да пазарат кај нас, но во исто време со нив се бориме и со останатата конкуренција.

Како главна предност на малите продав-ници, во споредба со големите синџири, секогаш го истакнувам долгогодишното искуство во работата. Долгите години во оваа работа даваат можности човек да умее да се снајде. Целта ни е да продолжиме и во иднина со нашата работа, континуирано да работиме и за десет години да успееме да отвориме синџир на маркети.

Продавницата е препознатлива во овој крај, позната за помладата, но и за постарата попу-лација. Но, она што би го издвоил како проб-лем се купувачите. Освен со конкуренцијата, треба да се снајдеш многу добро и со нив, би-дејќи работиме со многу различни карактери. Имаме и многу маркети околу нас. Тука се „Те-дико“, „Рамстор“, два маркета КАМ и „Дон“. Тие можат да понудат и пониски цени, но ние не можеме бидејќи сме помали. Во принцип, со дистрибутерите имаме до-бра соработка, тие секогаш можат да помо-гнат. Поради добрата соработка, и акциски-те производи ни стануваат подостапни и, секако, ќе бидеме во предност.Продавницата се наоѓа на автобуската ста-ница, што е една од најфреквентните во Ново Лисиче и тоа секогаш ни оди во при-лог. Луѓето често, додека чекаат автобус, влегуваат и купуваат кај нас.Со роковите за плаќање нема да има проб-лем доколку и производите се продаваат. Бидејќи има многу трговски синџири околу мојата продавница конкуренцијата станува поголема, а единствен начин е да го правам она што не го прават тие. Работам кога не работат, отворен сум од рано наутро до до-цна навечер. На овој начин создавам нави-ка кај купувачите дека и во тие периоди од денот мојата продавница е достапна за нив и често доаѓаат во тој период да пазарат. Се-како, ова е еден начин на борба со конкурен-цијата, но многу е потешко за нас, некогаш не може да се издржи ова темпо на работа.

Долго време сум во трговијата и многу доб-ро знам како стојат работите. Можам лес-но да споредам како било некогаш, а како е денес. Она што многу често се повторува е проблемот со наплатата и изложувањето производи што некогаш потешко се прода-ваат. Честопати се случува некои произво-ди да стојат подолго непродадени, а некои доставувачи даваат рок фактурата да се плати за една недела. Тогаш настанува про-блем и роковите се пробиваат. Сепак, иску-ството во работата дава резултати и тоа ме научи секогаш да одржуваме добри односи со доставувачите.Во близина на нашата продавница се на-оѓаат два маркета – КАМ и „Тедико“ и бор-бата со нив оди потешко. Сепак, луѓето до-аѓаат да пазарат кај нас, бидејќи многу од нив не сакаат да чекаат ред и многу полесно се снаоѓаат во продавницата. Ова особено важи за постарата популација. Ним им од-говара добрата услуга, пријатното чувство што се должи на фактот што секогаш се обидувам да бидам насмеана и услужлива. Тоа луѓето го сакаат и го почитуваат, сакаат кога ќе кажеме по некоја шега или ќе си по-прикажеме по нешто за нашите животи. Во прилог ни оди што продавницата се наоѓа до училиштето, па многу од учениците до-аѓаат и пазарат кај нас. Нашиот асортиман е секогаш приспособен на нашите купува-чи и на нивните потреби, па и на потребите на учениците.

Име и презиме на сопственикот: Далибор СтојмановскиИме на продавницата: „Дали Пом“Адреса (локација): н. Ченто, СкопјеКога е отворена: 2010 г.Колку вработени има: 6Квадратура: 60 м2Број на каси: 2


ПРОГРАМИ ЗА ЛОЈАЛНОСТ ПРЕКУ МОБИЛЕН ТЕЛЕФОН

маалска продавница: за полесно работење

Награда за верност

Автор: Мирослав Сарачевиќ, директор на бизнис развој „Логософт“ www.logosoft.rs

Големи се предностите при создавање база на податоци за потрошу-вачите и има многу

начините на кои таа се корис-ти. Овој текст е посветен за најпрофитабилните од тие начини – тоа е т.н. програма за лојалност. Со нив вашите купувачи ги врзувате за себе (и ги спречувате да одат кај конкуренцијата) со форми-рање клуб на верни купува-чи. Низ тој клуб купувачите стекнуваат право на одреде-ни попусти во вашата про-давница како награда за нив-ната верност.Овој концепт е одличен и го препорачувам за малопро-дажните места од сите го-лемини. Меѓутоа, спроведу-вањето на концептот, за да го има вистинскиот ефект и за да не одзема премногу време, бара и добра организација. Тука на сцена настапува соф-тверот за програмата за лојалност.Добриот лојалти-софтвер би требало да ви овозможи брза

поединечно – добрата лојал-ти-програма може да ја следи историјата на купувањето на секој ваш купувач и врз осно-ва на тоа и на критериумите што сте ги задале да пресме-тува попусти, што значи дека секој купувач може да добие различни услови за купу-вање, „според заслугата“.Директен пристап кон купу-вачот – бидејќи средството за спроведување на програ-мата е мобилниот телефон на купувачот, нему може преку СМС да му се испраќаат из-вестувања за акции и тогаш кога не е во продавницата.Многу различни алгоритми – може да се постават услови за сето она што сметате дека е корисно за продажба: попус-ти за вториот, третиот итн. купен производ, попусти за редовни пазарења (секоја не-дела или месец), попусти за одредена сума во одреден пе-риод... Во принцип, добриот лојалти-софтвер би требало да ви овозможи во поставу-вањето на овие услови да не-мате ограничувања. Аналитика – со оглед на тоа што добрата програма ги па-мети сите податоци за сите трансакции во кои учеству-вале членовите на вашиот лојалти-клуб, би требало да ви овозможи и извештаи врз основа на кои ќе стекнете увид во потрошувачките на-вики на вашите купувачи.Сите знаеме дека верноста и задоволството на потрошу-вачите е тешко да се стекнат и да се одржуваат. Ова е при-мер како модерните техноло-гии можат значително да по-могнат во тој важен процес.

Контакт:

ДОО „Логософт“бул. „Милутин Миланковиќ“, бр. 11011070 Н. Белграде-меил: [email protected]; [email protected]Веб-сајт: www.logosoft.rs

работа со малку (или без) грешки, а притоа да ви обе-збеди и квалитетни повратни информации: колкава про-дажба сте оствариле преку програмата за лојалност, кол-кав бил прометот, дали рабо-тата опаѓа или расте (трендо-вите), колкав процент од ку-пувачите редовно ја користат програмата итн.

Како се користи лојалти-софтверот?Софтверот ќе ги чува подато-ците за членовите на ваши-от клуб на лојалност. Освен неговите идентификациски податоци – имиња и прези-миња, бројот на картичките за лојалност, добрата про-грама ќе ги запамети и сите трансакции во кои учеству-вал потрошувачот – што ку-пил, колкава била основната цена и колкав попуст добил. За програмата успешно да ги собере овие податоци, не-опходно е да може да биде поврзана со вашата основна програма за малопродаж-ба. За ова треба да се води сметка при набавувањето на лојалти-софтверот, а можеби и уште порано, при воведу-вањето на главната програма за малопродажба.Основниот лојалти-софтвер може да го препознае купу-

вачот по бројот на неговата картичка и да ја евидентира остварената продажба со по-пуст (што најчесто е фиксен). Новите, посилни генерации на овие програми имаат уште многу корисни функции. Една од најефикасните е: ку-пувачите повеќе не мораат да имаат лојалти-картички, доволно е да имаат мобилен телефон.Лојалти-програма преку мобилен телефонНовите програми овозмо-жуваат купувачот при вле-гувањето во лојалти-клубот, покрај своето име, да го даде и бројот на мобилниот те-лефон, што ќе биде негова идентификација следниот пат кога ќе купува. Вашиот продавач ќе го внесе бројот на телефон во програмата, што на купувачот по СМС ќе му ја испрати шифрата за попуст. Со тоа се зајакнува безбедноста на купувачот, бидејќи вашиот продавач не влијае на тоа колкав попуст ќе му биде одобрен на купу-вачот, ниту може на некој друг начин да го злоупотреби системот.Еве уште некои поважни предности:Следење на секој купувач

Софтверот ќе ги чува податоците за членовите на вашиот клуб за лојалност. Освен неговите идентификациски податоци – имиња и презимиња, бројот на картичките за лојалност, добра-та програма ќе ги запамети и сите трансакции во кои учествувал потрошувачот – што купил, колку била основната цена и кол-кав попуст добил.

http://www.logosoft.rs


ОД 01.09.2012 ГОДИНА СТАПИ НА СИЛА

зборот на законот

Закон за задолжницаСо Законот (Сл. весник на Р.М., бр. 59/11.05.2012 година) се воведува задолжницата како исправа и се уредува начинот на нејзиното издавање и наплатата, како и други прашања во врска со задолжницата.

Приреди: Боро Мирчески [email protected]

Задолжница претставува потвр-дена приватна исправа со која должникот дава согласност по-барувањето на доверителот на-

значено во задолжницата присилно да се наплати од сите расположливи сред-ства на должникот кај носителите на платниот промет.

Начин на издавање задолжницаЗадолжницата ја составува нотар преку системот за водење Регистар на задолж-ници, што го води Централниот реги-стар. Системот за водење на Регистарот на задолжници генерира единствен број на задолжницата. По составување на задолжницата, нотарот електронски ја потпишува, ја евидентира и ја печати задолжницата преку системот за водење на Регистарот на задолжници и ја заве-

рува согласно со одредбите од Законот за нотаријат, што се однесуваат на пот-врдување на приватна исправа (солем-низација) и задолжително му ја предава на доверителот. Задолжницата се смета за издадена со денот на заверка пред но-тар.

Правата и обврските од задолжницата не смеат да се пренесуваат.

Во задолжницата задолжително се внесува:1) назив, седиште, единствен ма-тичен број и единствен даночен број на доверителот,2) назив, седиште, единствен ма-тичен број и единствен даночен број на должникот,3) основа за издавање,4) износ на побарувањето,5) каматна стапка, доколку е до-говорена, но најмногу во висина на законски дозволената,6) датум на достасување на за-должницата,7) краен рок за доставување на барање за наплата на задолжни-цата кај носителот на платниот промет на должникот,8) назив на носителот на платни-от промет кај кој должникот има трансакциска сметка и број на трансакциската сметка на долж-никот,9) изјава на должникот дека се согласува износот на побару-вање означен на задолжницата присилно да се наплати од сите негови сметки кај носителите на платниот промет и од сиот негов движен и недвижен имот,10) место и датум на издавањето на задолжницата, и11) потпис на должникот и дове-рителот.

InStore истражуваше на оваа тема. Мислењата за задолжни-цата на некои од главните актери инволвирани во секторот за ши-рока потрошувачка можете да ги прочитате на страниците 64 и 65.

Наплата на обврски по датум на достасувањеСпоред член 8 од Законот, доколку об-врските по основа на задолжница не се платени до датумот на достасување на задолжницата, доверителот подне-сува барање за наплата. Барањето се поднесува најдоцна до денот наведен на задолжницата како краен рок за до-ставување на барање за наплата. Кон барањето доверителот задолжително ја приложува задолжницата, изјава за-верена на нотар со која под полна мо-рална, материјална и кривична одговор-ност го потврдува неплатениот износ на побарувањето по задолжницата и број на трансакциска сметка на доверителот на која треба да се пренесат средства од сметка на должникот.За секоја извршена наплата по основа на задолжница, носителот на платен промет е должен на денот на наплатата, преку Клириншката куќа, да го изве-сти Централниот регистар, додека, пак, Централниот регистар е должен да ги евидентира плаќањата во Регистарот на задолжници на денот на добивањето на известувањето.

Согласно член 3 од Законот, задолжни-цата се издава во еден примерок и таа гласи на денари. Задолжницата се изда-ва само при должничко-доверителски односи меѓу правните лица. Задолжни-ца не смее да издаде правно лице кое има блокирана сметка, за кое во Трговскиот регистар кај Централниот регистар на Република Македонија има евиденти-рано податоци за почната постапка за стечај, ликвидација или бришење, што е евидентирано во Регистарот на физич-ки и правни лица на кои им е изречена санкција забрана за вршење професија, дејност или должност и привремена за-брана за вршење на одделна дејност кај Централниот регистар и кое е евиденти-рано во Регистарот на споредни казни за сторени кривични дела на правни лица кај Централниот регистар. Вкупниот неплатен износ по основа на издадени задолжници не смее да надмине 30% од вкупните приходи на должникот оства-рени во претходната година евиденти-рани во Регистарот на годишни сметки што се води во Централниот регистар.



од четири агли

Задолжницата не е решениеРешение само за некои сегменти

Задолжницата нема да влијае во зацврстување на довербата

Виктор Петков, генерален менаџер, ДООЕЛ „Випро“

Љупчо Павловски, управител на „Бадел 1862“

Сметам дека новиот инструмент што беше воведен на почетокот на септември, за да ги регулира об-

врските во должничко-доверителските односи во нашата држава, е навистина за поздравување и мое мислење е дека тој требаше да се воведе многу порано. Се разбира дека задолжницата како до-

стување на довербата меѓу бизнис-пар-тнерите не се решава на ваков начин – само со еден потег, односно само со воведувањето на овој документ. Каков и да е тој потег, само со него не може да се реши моменталната состојба. За да се зголеми кредибилитетот на претприја-тијата потребно е да се работи многу подолго и многу повеќе на тој план. Во нашиот случај станува збор за систем-ски проблем, па така, јасно е дека за-должницата нема во целост да помогне во неговото решавање. Таа може само делумно да помогне со тоа што ќе реши некои сегменти во работењето, но не очекувам во целост да го реши пробле-мот со наплатата. Како што кажав прет-ходно, овој проблем е многу подлабок и во услови на неликвидно стопанство како нашето, реализацијата ќе се одвива многу потешко.

И покрај тоа што задолж-ницата е одличен инстру-мент, според мене, нејзи-ното воведување само до некаде ќе помогне во ра-ботењето, бидејќи клучот за зацврстување на довер-бата меѓу бизнис-партне-рите не се решава на ваков начин – само со еден потег, односно само со воведу-вањето на овој документ.

кумент позитивно ќе влијае на подобру-вање на состојбата во бизнис-секторот.И покрај тоа што задолжницата е одли-чен инструмент, според мене, нејзиното воведување само до некаде ќе помогне во работењето, бидејќи клучот за зацвр-

Инструментот задолжница, како начин на регулирање на должнич-ко-доверителските односи помеѓу

стопанските субјекти, нема значително позитивно да влијае на состојбата во бизнис-секторот, од причини што таа е на доброволна основа. Со тоа, оние сто-

пански субјекти што имаат монополска позиција на пазарот ќе издејствуваат задолжници, а останатите, во услови на намалена побарувачка на производи и услуги, немаат шанси да издејствуваат задолжници.

Мое лично мислење е дека задолжни-цата нема битно да влијае кон зацвр-стување на довербата меѓу бизнис-пар-тнерите и зголемувањето на нивниот кредибилитетот, затоа што јас лично би се навредил доколку некоја фирма би побарала од нас задолжница како га-ранција на побарувањето и со тоа би се зголемила недовербата меѓу нас.

Речиси сум сигурен дека проблемот со наплатата нема да се реши со задолжни-цата, сè додека државата се исклучува од издавање на задолжницата, што на не-кој начин е генератор на неликвидноста во стопанството, а бидејќи сме релатив-но мала земја, во кругот на наплатата на побарувањата таа има свое влијание.

Инструментот задолжница, како начин на регулирање на должничко-доверител-ските односи помеѓу сто-панските субјекти, нема значително позитивно да влијае на состојбата во бизнис-секторот, од при-чини што таа е на добро-волна основа. Со тоа, оние стопански субјекти што имаат монополска пози-ција на пазарот ќе издеј-ствуваат задолжници, а останатите, во услови на намалена побарувачка на производи и услуги, нема-ат шанси да издејствуваат задолжници.


Задолжницата се појави во вистински момент

Праксата ќе покаже дали инструментот ќе влијае позитивно

Билјана Стојчевска, финансиски директор, АД „Сковин“

Јован Јованоски, директор на секторот за финансии и сметководство, АД „Скопски Пазар“

Законот за употреба на задолжни-цата е донесен со цел да се подо-бри наплатата на побарувањата,

односно расчистувањето на обврските

Со почнување на функционирањето на задолжницата како инструмент за плаќање се отвораат нови про-

стори за решавање на актуелниот про-блем со ненавременото расчистување на обврските меѓу деловните субјекти, што станува проблем од големи разме-ри и директно влијае на тековното ра-ботење на субјектите. Во последниве го-дини целосно се изгуби довербата меѓу бизнис-партнерите како последица на крајно неделовни односи при регули-рањето на обврските. Затоа мислам дека

задолжницата се појави во вистински момент, кога стопанството има потреба од таков инструмент. Треба да се земат предвид состојбите во стопанството што резултираа низа тешкотии во рабо-тењето како последица на економската криза, што кај нас се рефлектира задоц-нето, но не можеме вината да ја префр-ламе врз неа.Дали издавањето на задолжницата ќе го зголеми кредибилитетот на фирмите за-виси од тоа дали претпријатијата се под-готвени да ја применуваат задолжница-та во поширок аспект на работењето, односно во секојдневното регулирање на побарувањата и обврските, за да се

надмине овој проблем со наплатата.Се разбира, треба да се има предвид дека треба време за широка имплементација на секоја новина, ако не е законски об-врзувачка. Секако, со имплементирање на овој инструмент се смета на зголе-мена сигурност при наплатата и побрзо циркулирање на паричните средства. Не треба да се занемари и фактот дека со навремено расчистување на обвр-ските ќе испратиме позитивен сигнал и на странските партнери за продлабочу-вање на деловната соработка. Накратко кажано, задолжницата треба да има по-зитивно влијание во работењето на сто-панскиот сектор.

Дали издавањето на задолжницата ќе го зголеми кредиби-

литетот на фирмите зависи од тоа дали претпријатијата се

подготвени да ја применуваат задолжницата во пошироки-

от аспект на работењето, односно во секојдневното регули-

рање на побарувањата и обврските, за да се надмине овој

проблем со наплатата. Се разбира, треба да се има предвид

дека треба време за широка имплементација на секоја но-

вина, ако не е законски обврзувачка.

на правните субјекти во Р. Македонија. Праксата ќе покаже колку овој инстру-мент позитивно или негативно ќе влијае врз состојбата во бизнис-секторот.

Во член 17 од Законот, издавањето на задолжницата без покритие се квали-фикува како дело за кое е предвидена парична казна или казна затвор до три години, а за правното лице е предвиде-на парична казна. Очекуваме Законот да придонесе за заштита на доставувачите, но воедно се надеваме и дека ваквите санкции нема да ја намалат стопанската активност на правните субјекти.

Издавањето на задолжницата сигурно дека ќе придонесе за зацврстување на довербата меѓу бизнис-партнерите од причина што само финансиски моќ-ни и ликвидни компании ќе издаваат задолжници, а доставувачите ќе бидат сигурни дека ќе си го наплатат своето побарување.

Сметаме дека задолжницата не може да го реши проблемот со наплатата и ис-крено посакуваме дека не сме во право.

Во член 17 од Законот, из-

давањето на задолжница-

та без покритие се квали-

фикува како дело за кое е

предвидена парична казна

или казна затвор до три го-

дини, а за правното лице е

предвидена парична каз-

на. Очекуваме Законот да

придонесе за заштита на

доставувачите, но воедно

се надеваме дека ваквите

санкции нема да ја нама-

лат стопанската активност

на правните субјекти.


новитети на полица

ЈОГУРТ BIMILk CLaSSIC

Производител: „Млекара Битола“

DorIna СО ТРИ НОВИ ВКУСОВИ

Производител: „Краш “Увозник за Македонија: „Крашкомерц“

rexona Pure ProTeCTIon

Производител: „Унилевер “Увозник за Македонија: „Кола“

ФУНКЦИОНАЛНА ВОДА DoBra VoDa BaLanCe

Производител: „Магрони“

IVoTInSko CarSTVo СО 2 ТЕТОВАжИ ГРАТИС

Производител: „Краш “Увозник за Македонија: „Крашкомерц“

kekSInnI ОД VInCInnI

Производител: „Макпрогрес “

SIGnaL exPerT ProTeCTIon CoMPLeTe FreSH И WHITe, 75ml

Производител: „Унилевер“Увозник за Македонија: „Кола“

НОВИ ВКУСОВИ ОД WaLTz

Производител: „Ќатиќ компани“Увозник за Македонија: „Кола“

SIGnaL InSIDe PreCISIon

Производител: „Унилевер“Увозник за Македонија: „Кола“

PerSIL Pure & naTuraL

Производител: „Хенкел“Увозник за Македонија: „Тотал Логистик Плус“

7 DayS HazeLnuT anD CoCoa

Производител: „Чипита“ Увозник за Македонија: „Колид Компани “

aIrWaVeS exTra STronG БОНБОНИ СО МЕД И ВИТАМИН Ц

Производител: „Вригли“Увозник за Македонија: „Алма-М“

MerIx ОД ЛАВАНДА И ПАЧУЛИ

Производител: „Хенкел“Увозник за Македонија: „Тотал Логистик Плус“

ДОКОЛКУ САКАТЕ ВАшИОТ ПРОИЗВОД ДА СЕ НАЈДЕ НА ОВАА СТРАНИЦА, ИСПРАТЕТЕ НИ ИНФОРМАЦИИ НА:

[email protected]


Во првиот квартал од 2012 годи-на бруто-домашниот производ (БДП) на Република Македо-нија (РМ) се намали за 1,3%, а во

вториот квартал од годината за 0,9% во однос на истиот период во 2011 годи-на. Според неофицијалната дефиниција што ја прифатиле поголем број земји во светот, кога економијата бележи нама-лување од два квартала едноподруго, таа се наоѓа во фаза на рецесија. Ако ја при-фатиме таа дефиниција (што може да се критикува поради нејзините бројни сла-бости и нелогичности), македонската економија е во рецесија. Тоа е сериозен симптом дека економијата е заболена и дека треба да се преземат енергични мерки за нејзино побрзо заздравување.Причините за негативните состојби и движења во економијата на РМ се број-ни и разновидни. Меѓу нив доминира влошувањето на состојбата на еконо-мијата на поголем дел од ЕУ. Ако се има предвид насоченоста на македонската економија со околу две-третини кон земјите-членки на ЕУ, разбирливо е што тамошните негативни економски оства-рувања имаа(т) негативен одраз и врз нејзините остварувања. Тоа најмногу се манифестира преку намалената побару-вачка за македонски стоки и услуги, што води кон намалување на индустриското производство (за 6,9% во периодот ја-нуари-јуни 2012 година), намалувачка надворешнотрговска размена (за 8,3% во периодот јануари-јуни 2012 година), одредено намалување на личната потро-шувачка итн.Остварувањата на македонската еконо-мија до крајот на 2012 година најмногу ќе зависат од решавањето на должнич-ката криза во ЕУ и од реализацијата на мерките за излез од рецесија на тамош-ната економија. Во таа смисла, одреден оптимизам влеваат одлуките на Ев-ропската централна банка за купување на државни обврзници на Италија и на Шпанија и одлуката на Уставниот суд на Германија со која се дозволи таа земја

ПО ЕВРОПСКАТА ДОЛжНИЧКА КРИЗА

перископ

Македонската економија во рецесијаПрофесор, д-р Томе Неновски, Поранешен заменик на гувернер на НБРМ, [email protected]

и извозот и увозот, со тоа што динами-ката на намалување на извозот ќе биде поголема од таа кај увозот. Трговскиот дефицит ќе изнесува околу 22 до 23% од БДП. Дефицитот во тековната смет-ка ќе се движи околу 3 до 3,5%. Тоа е скромен дефицит што е резултат на изненадувачки растечкиот прилив на приватни трансфери. Инвестициите ќе бележат скромна динамика на пораст, а јавната потрошувачка (поради видливо намалениот прилив на средства во цен-тралниот буџет) ќе биде помала од ми-натогодишната. Рецесијата ќе предиз-вика одредено намалување на личната потрошувачка. Кога сето тоа ќе се има предвид, тогаш може да се оцени дека БДП на РМ во 2012 година ќе се движи меѓу 0,5 и -0,5% во однос на остварени-от во 2011 година. Тој резултат би мо-жел да се оцени како задоволителен, за-тоа што во услови на криза што веќе се определува како најсилна во историјата на светот, најважно е домашната еконо-мија да биде што помалку повредена и да биде подготвена да се соочи со пре-дизвиците на нејзиниот иден развој.Под претпоставка дека веќе преземе-ните мерки за стабилизација и поттик-нување на економијата на ЕУ ќе вро-дат со плод, позитивните движења во македонската економија би можеле да се појават уште во текот на 2013 годи-на. Во тој правец ќе дејствуваат и досе-га преземените економско-социјални мерки на Владата на РМ, очекуваната реализација на договорените странски директни инвестиции и натамошното освојување на нови странски пазари од страна на извозниците што почна во

оваа година. Завршна манифеста-ција на таквиот оптимизам би била

зголемување на БДП во 2013 годи-на за околу 2,5 до 3 проценти во

однос на остварениот во 2012 година. Се разбира, сето тоа е

остварливо под претпостав-ка дека нема да се појават

нови непријатни еко-номско-социјални из-ненадувања во ЕУ!

Надворешнотрговската размена на РМ до крајот на 2012 година ќе бележи по-ниски големини од оства-рените во 2011 година. Ќе се намалуваат и извозот и увозот, со тоа што динами-ката на намалување на из-возот ќе биде поголема од

таа кај увозот.

да учествува во европскиот финанси-ски стабилизациски фонд. Тие мерки ќе влијаат за зголемување на довербата кај економските субјекти во ЕУ и над-вор од неа, што позитивно ќе влијае врз вкупната економска состојба во ЕУ. Се разбира, тоа позитивно ќе влијае и врз економијата на РМ, особено ако придо-несе за зголемување на побарувачката на метални и текстилни производи од чиишто остварувања во најголема мера зависат вкупните изведби на македон-ската економија.Сепак, и во такви претпоставени услови надворешнотрговска-та размена на РМ до крајот на 2012 година ќе бележи пониски големини од остварените во 2011 година. Ќе се намалуваат



ПОГЛЕД ОД БИХ

Економскиот пораст и среќата на другитеПишува: Кенан Уштовиќ

Некои велат дека индексот на бруто-националната среќа е всушност надворешниот изглед на економијата. Тоа мо-жеби е точно, но не треба ли да сметаме дека е потребно

да се замени политиката „економски пораст по секоја цена“? Можеби овој бутански концепт не е најдобар, но направил на-предок во сферите на остварување среќа за поголем број луѓе.

Дали состојбата што владее во Босна и Херцеговина (БиХ) може да се препише на инфантилното и неингениозно од-несување на нашите политичари или причинителите на тој проблем треба да ги бараме и помеѓу луѓето? Дали сите луѓе заслужуваат да бидат среќни и дали доволно работат на патот кон остварувањето на своите цели? Состојбата во државата, иако е лоша, ние не се ни трудиме да ја подобриме. Очекуваме некој друг да го направи тоа за нас. А зошто некој би работел за нас? Ние мораме да бидеме свесни дека ако не се грижиме доволно за себе, никој не може да ни помогне во тоа. Среќата е релативен поим. Многу светски познати уметници настоју-вале со една реченица да покажат дека парите, како меродав-но средство за економски пораст и среќата не мораат нужно да зависат едно од друго. Изреката што на мене имала најголе-мо влијание е онаа на Фил Босманс, белгиски свештеник, а таа гласи: Луѓето живеат сè подолго, но не и посреќно. Најпрвин работат за да живеат, а потоа работат и забораваат да живеат. Сè уште мислат дека човечката среќа е во ова: да се има мно-гу, да се јаде добро и да се живее долго. Спротивстави се на тоа! Ти си над своите функции, ти си повеќе од работа, титула, труд. Ти си првенствено човек кој треба да живее, да се смее, да љуби, да биде добар човек. Всушност, тоа е и единствената важна работа на овој свет.

Се прашуваме што е со насмевката? Статистиката покажува дека луѓето денес се многу побогати отколку пред 50 години. Покажува и дека просечниот човек во 1958 година дневно во просек се смеел 16 минути и оти тој број во 2011 година се на-малил на само 2 минути и 24 секунди. Па, зошто луѓето не се среќни? Во животот секогаш мора да бараме среќни моменти. Ако поставиме погрешна цел, како што е генерирање на мате-ријалното богатство, можеби цел живот ќе немаме можност да бидеме насмеани. Имаме два потполно различни патишта во сфаќањето на среќата. На едниот пат се луѓето кои смета-ат дека материјалните богатства претставуваат предуслов за остварување на соништата. На другиот пат се луѓето кои сме-таат дека за среќа не е неопходно да се биде материјално бо-гат, туку духовно. Тие сметаат дека сите луѓе сами си ја кројат среќата и оти секој човек може да биде среќен ако се потруди околу тоа.

Низ целата статија посебен акцент ставав на втората група на луѓе, зашто и моето мислење се движи во тој правец. Мислам дека и со аргументите во текстот успеав да ви докажам дека тоа е вистинското мислење. На крајот ќе си поставам себе уште едно прашање: Зар не е среќа кога можеш да леташ до-дека лежиш на тревата и дозволуваш природата да си игра со твојот ум? Сепак, ние сме мали, големи луѓе и секој од нас е кројач на сопствената среќа.

ПОГЛЕД ОД СРБИЈА

Маало на Малите Фолиранти

Пишува: Милан Ќулибрк, уредник во НИН

Србија сè повеќе личи на ММФ. Но, не затоа што владата во Белград успеала да најде заеднички јазик со мисијата на Меѓународниот монетарен фонд, туку затоа што има сè

повеќе причини улицата, во која се сместени премиерот Ивица Дачиќ и членовите на неговиот кабинет да се преименува во „Маало на Малите Фолиранти“.

Само по еден ден откако шефицата на мисијата на ММФ за Србија замина од Белград, незадоволна од мерките на влада-та и од предложениот ребаланс на буџетот, со кој првобитно планираниот дефицит од околу 1,1 милијарда се зголеми на 1,8 милијарди евра, Дачиќ на своите „строги“ гости од Вашингтон им порача дека нема да дозволи тие да ја креираат економска-та политика во Србија. Со сличен тон им се обрати и на чле-новите на Фискалниот совет, чијашто пресметка покажа дека кусокот во државната каса би бил помал без новите „мерки за штедење“! Излегува дека би било подобро владата ништо да не направила.

Откако во февруари, поради прекумерната јавна потрошувач-ка пред изборите, е прекинат аранжманот од претпазливост и новата влада на првиот испит доби лоша оценка од ММФ сега ќе оди на поправен испит. Но, ако се суди според првите реак-ции, премиерот нема намера ништо да менува. Како да е уверен дека претставниците на ММФ во октомври, кога ќе го анализи-раат предлог-буџетот за 2013 година, ќе ја признаат грешката и со извинување ќе го понудат на владата сето она што не сме-ела да го побара, па и безусловен кредит од две-три милијарди евра за потполнување на празната државна каса.

Премиерот продолжува да ги прозива и банкарите, кои веќе ги нарече „најголемите непријатели на народот“. Меѓутоа, наско-ро ќе треба токму кај нив дополнително да се задолжи, бидејќи Србија во 2013 година за финансирање на буџетскиот дефицит и достигнатиот јавен долг ќе треба да се задолжи за околу пет милијарди евра. Ако во октомври владата добие втор жолт кар-тон од ММФ, странските банки ќе бидат единственото место на чијашто врата ќе треба да затропа ако сака да избегне банкрот.

перископ од регионот

Откако во февруари, поради прекумерната јавна по-трошувачка пред изборите, е прекинат аранжманот од претпазливост и новата влада на првиот испит доби лоша оценка од ММФ сега ќе оди на поправен испит.

Конечно, премиерот нема причина за да му се лути на Фискал-ниот совет, кому му замерува бидејќи „не се огласувал во те-кот на претходните четири години кога е и направен големиот буџетски дефицит“. Премиерот е во право кога тврди дека во тој период настанал проблемот со дефицитот. Само „забора-вил“ дека Фискалниот совет не ни постоеше до крајот на 2010 година. Заедно со тоа мудро премолчи дека дефицитот на буџе-тот за оваа година, наспроти мерките на „штедење“, е најголем во историјата на Србија! Можеби тоа повеќето граѓани и не го знаат. Но, тоа го знаат членовите на Фискалниот совет, а уште полошо е тоа што го знаат и ММФ. Затоа се наметнува пра-шањето – кого и до кога владата мисли да фолира?


ПОГЛЕД ОД СЛОВЕНИЈА

Помалку е повеќе за новиот начин на живеењеПишува: проф. д-р Богомир Ковач

Кредитното згрчување е најтешката напаст на сегашната финансиска и економска криза. Банките се најдоа во не-угодна положба поради три причини. Прво, во минатото

претеруваа со кредитната експанзија и со сопствените задол-жувања меѓу банките, а нето-каматните приходи паѓаа. Во про-блеми се голем број комитенти, опаѓа враќањето кредити, како и кредитните осигурувања. На крајот, се разбудија регулато-рите кои бараат поголема приспособливост на капиталот, но сопствениците на банките немаат доволно капитал. Резулта-тот го знаеме. Банките насекаде ги санираат државите, креди-тите се ограничени, работата стои, рецесијата се продлабочу-ва. Што можеме да очекуваме наесен?Во Европската унија е актуелна должничката криза, а дома најтешкиот товар е сè поголемата рецесија. Словенечкото сто-панство стагнира четврта година по ред. Причини има многу, но најсудбоносната е очигледно преголемата задолженост на претпријатијата и слабиот однос меѓу должничкиот и соп-ственичкиот капитал. Кризата ги ослабнала работните услови, бројот на стечаи драстично порасна, претпријатијата и банките предоцна, деловно и финансиски се преструктурираа.Гордиевиот јазол можно е да се пресече на различни начини. Европската централна банка во последната година силно ги зголеми краткорочните ликвидни кредити во банковниот сектор, а наесен ќе почне со откупување на државните обврз-ници од задолжените држави. ЕУ ќе го зголеми надзорот на банките, а заедно со Европскиот механизам за стабилизација би требало постепено да ја рестартира должничката криза во државите и да ги ослободи банките.Вториот дел се однесува на решавањето на банките на држав-но ниво. Словенија се подготвува за втора голема санација во две децении. Првата настанала поради слабите кредити, не-гативните курсни разлики и распадот на поранешна Југосла-вија. Целокупната операција тогаш изнесувала речиси 11,5% БДП (1993 година). Сегашната консолидација на банките очи-гледно ќе мине слично, ќе биде поскапа и сигурно ќе опфати околу 3 до 4 милијарди евра или 12% БДП. Основната разлика веројатно ќе биде во тоа дека на сегашната санација ќе сле-дува приватизација, а со тоа и порадикална промена во упра-вувањето и водењето на банките.Третиот дел од промените треба да го вршат претпријатијата. Јасно е дека на словенечките претпријатија им требаат актив-ни сопственици, кои се способни да најдат соодветни работни модели за зголемување на конкурентноста и дополнителен ка-питал за зголемување на сопственичкиот капитал. Јакнењето на банките и нивната санација ќе трае предолго, за да можат претпријатијата да преживеат мораат да наоѓаат алтернатив-ни решенија. Да не заборавиме дека некои успеале и во кризни услови, бидејќи се потпреле на луѓето, нивната иновативност, самоиницијативност. Тоа е време за нови менаџерски зафати и компаниски промени.Долготрајната криза ги менува животните и потрошувачките навики на луѓето, што е последица на падот на купувачката моќ. Кругот се врти. Банките сè помалку, но посигурно ќе одо-бруваат заеми, претпријатијата сè повеќе ќе работат со аванси, луѓето ќе ја задржуваат сигурноста со ниската потрошувачка. „Помалку е повеќе“ од слоган се претвора во начин на живе-ење.

ПОГЛЕД ОД ХРВАТСКА

Да се купува... колку, каде и како?Пишува: проф. д-р Младен Ведриш

Да купуваш или не, или... колку, што и каде, станува со-времено шекспировско прашање, што во голема мера го заменува она почетното од оригиналот, да се биде

или не. Кои се чинителите, кои се причинителите и причи-ните што влијаат на промената на практичното однесување на потрошувачите. Дали тој тренд е ист во различни делови од светот и кај различни групи потрошувачи. Незабележли-во почнаа промените: со постепено поместување на пазари-те од шопинг-мол концепт до концепт на трговски центар за забава. Да се купува, кога под истиот покрив се наоѓаат кино, кафулиња, ресторани и оптики; каде што може да се измие автомобилот и да се наточи гориво и – да се помине голем дел од слободното време; за себе и/или за целото семејство.Економската криза го создаде вториот пресврт; се купува на попусти и помали пакувања. Во исто време расте интересот за трговските марки.Пристигнува и третиот бран на онлајн-трговијата, според проценките на експертите, во Европа 4,5% од тргувањето во малопродажбата се одвива по електронски пат.Четвртиот значаен фактор е демографијата. Потрошувачите од постарата популација почнуваат да ги преферираат пома-лите трговски дуќани во урбаните места, наместо возење со автомобил до поголемите трговски центри. Во рамките на де-мографијата, големите центри и понатаму се присутни како избор за помладата популација и големите семејства.Петтиот фактор е трендот на поделба според купувачката моќ што создава и потрошувачки параметри. Популацијата со по-силна купувачка моќ преферира прехранбени артикли одгле-дувани на класичен начин.Има и такви со специфични размислувања... кои сметаат дека нивното дејствување е поврзано со емоциите. Според Сара Блејкли, сопственичката на модната конфекција „SPANXa“, доколку купувањето се одвива електронски, тогаш се губи емотивната релација. Сара почнала во 1998 година со 5.000 американски долари капитал, а имала помалку од 30 години. Денес, годишниот промет е плус 250 милиони долари. Но, сега доаѓа едно значајно но. Се создаваат и се пренесуваат емоции, така што обучениот кадар активно учествува во ра-ботењето. Тоа се кадри кои точно знаат што треба да им кажат на купувачите за секое парче долна облека и друг вид облека.И – од оваа светска прошетка, каква е пораката за нас. За оние што сакаат да одат чекор напред сè е јасно: да се приспособиш значи и да се менуваш во согласност со околностите во про-сторот и времето. Купувачката моќ на потрошувачот е огра-ничена, но не е исчезната. Ако кризата ги намалила БДП и примањата, а потоа и купувачката моќ, тоа не значи дека не опстанал доминантниот дел од потрошувачката; но, таа е пои-наква – како што видовме – попромислена, повеќе насочена, свртена кон одредени побарувања.Ако Прерадовиќ веќе согледал: „Постојана во овој свет е само промената“, нели тоа е порака и за денешното време за битна-та константност на човечката природа и – како да се препо-знае и да се следи. Кој може да го сфати и да го прифати тоа, а потоа и да го спроведе, ќе ја смета и кризата, не како проблем, туку како негова можност.


ДИМИТАР АНДОНОВ, ОПЕРАТИВЕН ПАЗАРЕН МЕНАџЕР, „КОКА-КОЛА КОМПАНИ“

мојата кариера

Успешната кариера не зависи од локацијатаРазговараше: Наташа Атанасова, [email protected]

БИОГРАФСКИ ПОДАТОЦИ:Датум и место на раѓање: 8 февруари 1978 г.Брачна (семејна) состојба: среќно оженет со две уште посреќни децаОбразование: диплома на Универзитетот „Луизијана Тек“, САД – отсек маркетингМоментална функција: опе-ративен менаџер за пазарите на Србија, Македонија, Црна Гора и КосовоКариера: разни позиции во „Кока-Кола Компани“Хоби: Ако дефиницијата на хобито е дека тоа е нешто на кое трошиш најмногу од тво-ето слободно време и нешто што сакаш да го правиш, во моментов тоа би била мојата татковска работа што ја имам околу мојот четиригодишен син и што ќе ја имам наскоро со бебето што го добивме не-одамна.

и неколкуте интервјуа, Андонов ста-нува дел од светот на „Кока-Кола“. Од 2000 година наваму, Андонов е верен на „компанијата од соништата“, со тоа што менува неколку работни позиции во не-колку земји во регионот. Една година по првата позиција како бренд менаџер е унапреден во бренд менаџер за Coca-Cola и Coca-Cola light за бугарскиот пазар во канцеларијата во Софија, каде што поминува прекрасни две години во тим на големи професионалци кои ја оформуваат неговата кариера во ком-панијата. Во 2003 година, понудена му е позиција во канцеларијата во Белград како менаџер на пазарите за Македо-нија и Косово, по што е префрлен во Са-раево да ги менаџира активностите на босанскиот пазар. Во 2007 година, кон „Кока-Кока“ беше аквизиран српскиот водечки произведувач на сок „Фреш & Ко“ и Андонов е назначен за марке-тинг-менаџер одговорен за управување со широкото портфолио на силните брендови на сокови. Во 2010 година е вратен во генералниот менаџмент и ја презема моменталната функција на опе-ративен менаџер за пазарите на Србија, Македонија, Косово и Црна Гора.

Системот на компанијата што го има најскапиот FMCG-бренд во светот е составен од два клучни ентитета: „Ко-ка-Кола Компани“ и локалните ор-ганизации за полнење, како „Пивара Скопје“ во Македонија. Основните ком-петенции и одговорности на „Кока-Ко-ла“ лежат во консумер-маркетингот, вклучувајќи ги портфолиото и бренд менаџментот, консумер-увид и увид на пазарот, стратешко планирање, истра-жување и развој и иновативен процес, додека, од друга страна, организациите за полнење се фокусирани на произ-водство, дистрибуција, малопродаж-

Кога бевте мал, што сакавте да бидете кога ќе пораснете?

Колку што можам да се сетам и според кажувањата на моите родители, секогаш сум сонувал да имам киоск. Фасциниран од налепниците на „Панини“, некако верував дека ќе бидам најсреќен и најпопуларен маж на планетата ако ги имам сите налепници на светот. Ако во тоа време можев да си замислам дека во киоскот исто така мо-жеш да продаваш и Coca-Cola, денес сигурно ќе бев среќен сопственик на киоск☺.

Младиот и успешен Димитар Андонов со својот темпера-мент и со својата енергија е олицетворение на главната

идеја на компанијата во која ја гради кариерата целиот свој работен век – ширење оптимизам. По завршување-то на образованието по маркетинг на Универзитетот во Луизијана, САД, во 2000 година, тој добива работа во тогаш новоотвореното претставништво на „Кока-Кола“ во Македонија. Само што дипломирав на факултетот во САД и бев вратен во Европа на летен одмор. Всушност, бев во Грција кога моите ро-дители ми се јавија за да ми кажат дека виделе реклама за работно место во „Утрински весник“ за бренд менаџер во „Кока-Кола Компани“. За дипломиран по маркетинг тоа звучеше како добивка на лотарија. Веднаш го средив моето ре-зиме и придружното писмо и почнав да сонувам што ако ја добијам работата во „Кока-Кола“, се присетува Андонов.

Миксот од самодоверба и среќа се по-кажува како добитен и по тестирањето


ниот однос со потрошувачите, шопер и трејд-маркетинг и на градење локални односи. Мојата улога како оперативен пазарен менаџер е изработка и утвр-дување стратегија за пораст заедно со партнерите за полнење, маркетинг за развој и комерцијален план, како и нивна имплементација на пазарот за тие да имаат добар прием кај локални-те корисници и да креираат заедничка вредност за сите конституенти кои се дел од овој голем систем, вели Андонов, а на прашањето што е потребно за да се биде успешен на позицијата на којашто во моментов работи, одговори: Многу позитивна енергија, можност за инспи-рирање на другите и извлекување на нај-доброто од тимот, како и храброст за големи соништа и можност да се гледа иднината сега.

Како и во секоја работа, стресот и голе-миот обем на работа си го земаат својот дел, но Андонов секогаш е благодарен и се чувствува привилегиран што работи за компанија чијашто мисија е да го ос-вежи светот, да инспирира оптимизам и да направи разлика во заедницата каде што работи. Во времињата на криза со кои се соочуваме овие неколку години, што е подобро од ширењето оптими-зам? – истакнува тој. Всушност, и клу-

чот за сопствениот успех во „Кока-Ко-ла“ го гледа токму во практикувањето на мотото на компанијата, во гледањето на чашата секогаш како полуполна, во способноста дури и најтешките предиз-вици да се гледаат како можност за на-предок и, секако, во среќата да се биде опкружен со најталентираните, најкре-ативните на најтрудољубивите луѓе на планетата.

Иако работата го носела да работи и да живее во неколку градови во регионот (Скопје, Софија, Сараево и Белград), Андонов е космополит за кого многу е поважно кој си и што си, отколку каде си. За мојата кариера никогаш не раз-мислував од географска перспектива. Кога го завршував моето образование, секогаш сонував за работа што ќе го открие она во што сум добар и она што навистина уживам да го правам. Мис-лам дека во пресекот на тие две работи лежи целиот потенцијал на секој ин-дивидуалец. Она што го имам научено досега е дека локацијата и успешната кариера не се во корелација, освен, се разбира, ако не станува збор за Баха-мите или Малдивите ☺, вели Андо-нов и додава: Ментално, никогаш не ја напуштив Македонија, и физички, тоа не е важно. Во светот на технолошки-от напредок што во моментов го жи-вееме, ирелевантно е каде си. Клучно

е каква вредност носиш и како можеш да направиш позитивна разлика во све-тот. Андонов смета дека во денешно време начинот на живот на модерните активни млади професионалци станува унифициран насекаде, без разлика дали станува збор за Скопје, Белград, Атина, Лондон или Париз.

Задоволен од можноста што му излегла во животот и од она што го има постиг-нато благодарение на својата енергија и трудот што ги вложил во „Кока-Кола“, Андонов порачува: На сите што има-ат можност да најдат работа што ги зајакнува нивните силни страни и ги допира нивните страсти, им порачу-вам да го прифатат предизвикот, без оглед на географијата. Затоа што, се-пак, светот е едно мало село.

Најголемиот успех во кариерата

Мојата кариера ја гледам како долго патување, а не како трка, со тол-ку многу пречки и успеси во секој бизнис-циклус. Она на што сум горд од неодамна е дека пазарните операции што ги покривам (Србија, Ма-кедонија и БиХ) беа финалисти за највисоките внатрешни награди на „Кока-Кола“ меѓу 28 земји во Европа (каде што работи групацијата „Ко-ка-Кола Хеленик“), при што Србија ја освои наградата „Најдобри опе-рации“ за 2011 година.

Во иднина би се занимавал со...

Еден ден кога ќе се решам да се повлечам од корпоративниот свет, опремен со искуство, вмре-женост и мудрост, сонувам да отворам непрофитна „старт-ап консултантска агенција“ што ќе биде инкубатор на млади прет-приемачи и идни брендови од милион долари.


Бренд менаџериInStore во разговор со...

Во овој број на магазинот InStore разговаравме со претставници на брендовите „Дукат“, „Mama’s“ и бренд менаџерката Моника, која се грижи за неколку производи во рамките на сопствената компанија.

Разговараше: Боро Мирчески, [email protected]

Кристина Панајотовиќ-Ристов-ски, сениор бренд менаџер, „Дукат “- Македонија

Кристина Панајотовиќ Ристовски е сениор бренд менаџер во рамките на „Дукат“- Ма-кедонија од август 2009 година. Двете се-стрински компании „Дукат“-Македонија и „Идеал Шипка“, што постојат на македон-скиот пазар, се во рамките на „Лакталис“, најголемата групација во млечната инду-стрија во светот. Работењето во рамките на најголемата млечна индустрија на светот за неа значи истовремено опслужување на неколку светски брендови како што се President, светскиот експерт за сирење, и Galbani, најдоброто сирење од Италија, по-тоа регионалниот бренд Dukat и домашни-от миленик „Идеал Шипка“.Во рамките на нејзината компанија, бренд менаџерите раководат со брендовите, од-носно ги осмислуваат стратегиите за рако-водење, создаваат брендови и имаат секој-дневна борба за реализирање на тие плано-ви, креираат поголема свесност и лојалност кон брендот и остваруваат успешни резул-тати.За да се издвојат нејзините брендови од останатите, на прво место ги става инова-циите. Минатата година го лансиравме пр-вото трајно млеко во шише и им понудивме на потрошувачите дополнителен избор. Млекото е млеко, но начинот на пакување и неговата функционалност може да ви го направи животот поедноставен и омиле-ниот пијалак од детството повторно да биде ваш секојдневен сојузник, вели таа.Кристина и понатаму планира да ја гради својата кариера во рамките на маркетингот на најголемата млечна индустрија на све-тот – „Лакталис“.

Калин Бабушку, бренд менаџер за Mama’s

Калин Бабушку е на функцијата бренд ме-наџер на Mama’s од почетокот на брендот. Го застапува Mama’s, што зад себе носи палета на врвни производи изработени по македонски традиционални домашни рецепти. На почетокот, тоа беа рецептите од пиперка, а потоа ја лансира и слатката програма. Често вели дека Mama’s е бренд со најголем потенцијал во Македонија, а тимот е тука да го искористи тоа до мак-симум.На прашањето што значи да си бренд ме-наџер со гордост вели: Тоа значи да се обвр-зеш дека секоја активност со себе ќе ја носи суштината на брендот. Покрај осмис-лувањето на маркетинг-активностите заедно со тимот, анализа на сегашните и потенцијалните пазари, развивање идеи за нови производи, како најважна од сè ја гле-дам обврската во сите активности да се покаже целта на брендот и вредностите што ги застапува. За најголем и најважен предизвик во текот на неговото работење го смета обидот да се смени перцепцијата за овој вид рецепти од една страна, а од друга – да се едуцираат оние што првпат доаѓаат во контакт со ајвар, малиџано, лу-теница, т.е. како се јаде овој производ.За да го издвојат брендот од останатите, Бабушку и неговиот тим постојано презе-маат чекори што се некарактеристични за овој тип производи. Зад нив се успешно ор-ганизирани дегустации во сезона и надвор од неа, соработка со многу ресторани и ло-кали во старата скопска чаршија, успешно организиран натпревар во дизајн на храна, поддршка на најразлични културни мани-фестации и слично.

Моника Миленкоска, бренд менаџер, „Орбико“

Моника Миленкоска е на позицијата бренд менаџер во ДТУ „Орбико“ ДОО веќе една година. Како бренд менаџер во „Орбико“, Моника ги застапува брендовите Perfetti Van Melle, познат по бонбоните и гумите за џвакање што на нашиот пазар се застапени преку брендовите Mentos и Chupa Chups, и светскиот бренд Fisherman’s Friend, што се оригинални и уникатни бонбони со един-ствен силен вкус. Нејзината работа се состои од неколку сег-менти, почнувајќи од создавање на ком-плетни бизнис-планови преку создавањето на траен впечаток за производот, следење на трендовите и маркетинг-активностите на пазарот. Креативност, лидерство, ефи-касност, иновативност, развивање плано-ви и извршување проекти и иницијативи што поддржуваат маркетинг-стратегија, ангажирање, инспирирање и организација околу бренд визијата и стратегиите е тоа што ја креира оваа професија, истакнува Моника.За неа, во услови на светска економска кри-за, најголем предизвик е долгорочно сле-дење на развојот на брендот. Брендовите за кои сум одговорна бележат одличен пораст и развој и покрај горенаведените услови. Наоѓањето на оригинални маркетинг-а-латки и иницијативи ми помогнаа во опе-ративните алатки, меѓу кои и наградните игри што постојано ги организираме. Досе-га сум била организатор на неколку големи наградни игри што добро ги прифатија на-шите потрошувачи и се одличен „потсет–ник“ и промотор на брендот, вели таа.



InSTore ПРЕДЛАГА НЕКОИ ОД ВОДЕЧКИТЕ САЕМИ ВО РЕГИОНОТ И ВО СВЕТОТ

на место на настаните

ХРАНА И ПИЈАЛАЦИ

Саем за храна (World Food – kazakhstan)Дата: 06.11.2012 – 09.11.2012Место: Центар за меѓународни изложби „Атакен“, Алмати, КазахстанГи покрива сите сектори од индустријата на храна и пијалаци, обединувајќи ги купу-вачите, трговците и компаниите што изло-жуваат самостојно или како дел од регио-нални или национални штандови.

Саем за храна (Slow Food Market)Дата: 09.11.2012 – 11.11.2012Место: Цирих, ШвајцаријаЕден од најголемите саеми за земјодел-ска индустрија во Цирих. На саемот ќе се претстават голем број производи како што се брашно, леб, печива, кекс, колачи, чоко-лада, џемови, мед, сладолед, вино, сокови, други пијалаци, вегетаријански производи, млеко и млечни производи, овошје и зе-ленчук. На саемот ќе се претстават повеќе од 160 изложувачи, а се очекува во текот на времетраењето да присуствуваат околу 7.400 посетители.

Саем за земјоделство, храна, пијалаци и технологија (agro – Food – Drink – Tech expo Georgia)Дата: 28.11.2012 – 01.12.2012Место: Саемски центар за трговија, Тби-лиси, ГрузијаГолем број на посетители и експерти. На соработниците им овозможува можност за претставување производи на растечкиот грузиски пазар.

Саем за храна и живот(Food & Life expo)Дата: 28.11.2012 – 02.12.2012Место: Трговски центар во Нов Минхен, Минхен, ГерманијаСаемот претставува можност за изложување опрема, технологија и пакувања за прехран-бената индустрија. Традиционално, саемот ги обединува германските производители на храна и пијалаци и на изложувачите им дава исклучителна можност да ги покажат најновите технологии и да ја промовираат конкурентната и современата опрема.

Саем за технологија за пијалациДата: 04.12.2012 – 06.12.2012Место: Меѓународен центар за конвенции и изложби, Дубаи, ОАЕПремиум саем за регионите Блиски Исток и Северна Африка, посветен на инду-стријата за пијалаци – овошни сокови, па-кувана вода, енергетски и велнес-пијалаци, млеко и млечни производи, функционални и РТД-пијалаци, чаеви и кафе. Единствена платформа за претставување на најновите технологии и системски решенија за цели-от производствен синџир (производство, полнење, пакување, дистрибуција, големо-продажба, малопродажба и маркетинг).

ФУДист (FooDist)Дата: 06.12.2012 – 08.12.2012Место: Конгресен и конвенциски центар „Таџип“, Истанбул, ТурцијаСаемот е посветен само на доставувачите на храна и пијалаци и производи за угости-телската индустрија. Се фокусира на про-цесите за производство, технологија, паку-вање и дистрибуција.

АМБАЛАжА

Саем за производи и пакување (Products and Packaging)Дата: 07.11.2012 – 09.11.2012Место: Изложбен центар „Пермскаја Јамарка“, Перм, РусијаСаемот се занимава со прехранбени про-изводи, суровини, опрема и технологија во процесот на производство и пакување хра-на. Вклучува и презентации за преработка на храна.

Светски саем за изложување амбалажи (emballage – World Packaging exhibition)Дата: 19.11.2012 – 22.11.2012Место: Паркот на изложби, Париз, Фран-цијаСаем што нуди увид во апаратите за паку-вање и амбалажи, со цел задоволување на целокупниот пазар на прехранбената инду-стрија, индустријата за убавина и здравје, индустриските производи и други стоки за широка потрошувачка.

Саем за пакување и логистика (Pack & Move Logistik Verpackung)Дата: 20.11.2012 – 23.11.2012Место: Изложбен центар во Базел, Швај-царијаСаемот е структуриран не само по катего-риите на производи, туку и според потре-бите на посетителите. Сите информации се приспособени по специфични сектори.

Саем за купување и логистика (Shop. Logistics. Warehouse)Дата: 07.11.2012 – 09.11.2012Место: Изложбен центар „Пермскаја Ја-марка“, Перм, РусијаИзложувачите ќе претставуваат машини и опрема, складишта на логистички систе-ми и нови технологии. Саемот осигурува платформа за запознавање со системите за управување со складишен простор. По-сетителите ќе можат да купат производи и технологии што се однесуваат на секторот – логистика.

ИНФОРМАТИЧКА ТЕХНОЛОГИЈА

ITSHoWCaSeLIVeДата: 06.11.2012Место: Брамол Лејн, Шефилд, АнглијаЕден од премиум саемите за индустријата на деловниот софтвер. На саемот учеству-

ваат изложувачи што изработуваат софт-вери за производство и дистрибуција. Са-емот го организира „Фрејмворк Медиа Ли-митед“.

Настан за доставувачи (Supply Chain event)Дата: 21.11.2012 – 22.11.2012Место: ЦНИТ Париз ла Дефенс, Париз, ФранцијаСаемот се занимава со различни техноло-гии и организациски методи. Посетителите имаат можност да се сретнат со професио-налци кои изработуваат бази на податоци.

ВО РЕГИОНОТ

„Агрофуд 2012“ – Меѓународен саем за широка потрошувачкаДата: 7.11.2012 – 10.11.2012 Место: Скопски саем, Скопје, МакедонијаРегионално претставување на компании од Србија, Словенија, Хрватска, Алба-нија, Грција, Турција. На програмата за изложување е следното:• Производители на храна• Конзервна индустрија• Кондиторска индустрија• Пекарска индустрија• Млечна и месна индустрија• Храна од органско производство• Мед и производи од мед• Замрзната храна (риба, морски

плодови, овошје и зеленчук)• Алкохолни и безалкохолни пијалаци• Кафе – coffe show• Репроматеријали и суровини за

производство на храна• Ароми за прехранбена индустрија• Хортикултура и семенски материјали• Средства за заштита на растенија и

вештачки ѓубрива• Агромеханизација• Машини и опрема за прехранбена

индустрија• Амбалажа и машини за пакување

ИнТехникаДата: 27.11.2012 – 29.11.2012Место: Центар за изложби и конвенции во Љубљана, СловенијаЕден од водечките деловни настани во секторот за индустриска технологија и идеална платформа за запознавање со но-вите технологии.


Автор: Анета Дуданова, консултант за човечки ресурси, „ХИЛЛ Интернатионал“

Раководењето со човечките ре-сурси во компаниите добива сè поголемо значење во мултинаци-оналните компании. Во последно

време кај нашите посериозни компании претставува еден вид тренд да се фор-мираат сектори за човечки ресурси и да се трансформираат некогашните ка-дровски служби во сектори што ќе се за-нимаваат не само со административни и општи работи, туку ќе се посветат и на целокупното управување со човеч-ките ресурси. Компаниите сè почесто се одлучуваат и за соработка со агенции за човечки ресурси како објективни партнери надвор од компанијата, што им даваат значајна поддршка во прона-оѓање, градење и проценка на кадрите.Еден од позначајните аспекти на човеч-ките ресурси е селекцијата на вработе-ни, за што постојат специјализирани компании во Македонија што професи-онално се занимаваат со оваа проблема-тика.Пазар на трудот во МакедонијаСо оглед на актуелната економска ситу-ација на глобално ниво, што се одрази и на целокупниот пазар во Македонија, а со тоа и на пазарот на трудот, потре-бата од нови вработувања е намалена и кај голем број компании постои неси-

ХИЛЛ ИНТЕРНАТИОНАЛ АНАЛИЗИРА:

ин работа

Најбарани се продажните менаџериВо последно време во Македонија најбарани профили се претставниците за продаж-ба и продажните менаџери, како и позициите поврзани со финансии, сметководство, ИТ-специјалисти и програмери. Како резултат на влегувањето на нови инвестиции и отворањето производствени капацитети, сы повеќе се бараат и профили од технич-ките струки.

гурност за примање на нови вработени. Секако, и во услови на несигурност по-стојат компании што игра-ат офанзивно и вложуваат во развојот на своите биз-ниси.Во последно време најба-рани профили се прет-ставниците за продажба и продажните менаџери, како и позициите поврзани со финансии, сметковод-ство, ИТ-специјалисти и програмери. Како резултат на влегувањето на нови ин-вестиции и отворањето на производствени капаци-тети, сè повеќе се бараат и профили од техничките струки.Од продажните позиции најголема предност им се дава на лицата со ис-куство во областа со стока за широка потрошувачка и, секако, овие профили

се „на цена“ не само во областа, туку се барани и во другите бранши.

Пазарот на работна сила може да се подели во три категории: активна ра-ботна сила, полуактивна и пасивна. Активната ра-ботна сила ја сочинуваат невработени лица со или без работно искуство, кои се во потрага по работа, и вработени лица кои сакаат да го променат ра-ботното место, активно следат огласи и се прија-вуваат на нив. Полуак-тивната работна сила се

обично вработени лица, кои ретко апли-цираат на огласи, но се наоѓаат во Базата на потенцијални кандидати кои би биле заинтересирани да го променат работ-ното место. Третата категорија, пасивна работна сила, се вработени луѓе кои не


аплицираат на огласи и задоволни се од својата работа, што не значи дека докол-ку им се понуди добра можност не би ја промениле позицијата. Сите овие катего-рии го сочинуваат пазарот на трудот, со тоа што првите две категории се полесно достапни до компаниите, а за последни-те треба поспецифични методи за да им се пристапи и да станат дел од активната или полуактивната работна сила.Во Македонија постојат исклучител-но квалитетни кадри, за што сведочат многу интернационални компании што барале кадри за своите операции во Ма-кедонија и биле изненадени од профе-сионалноста, стручноста и квалитетот на понудата на работна сила.Дали компаниите во Македонија користат професионална помош при селекција на кадри?Многу често интернационалните ком-пании користат професионални услуги од специјализирани компании за ба-рање и селекција на кадри, со што до-несуваат сигурно базирани одлуки за изборот на своите вработени.Изборот на добри работници и, најваж-но, соодветни поединци на соодветни работни места претставува основа за успешно функционирање на секоја ком-панија. А за да се постават поединците на соодветни работни места неопходна е претходна проценка на нивните спо-собности, потенцијали и преференции. Техниките и методите што ги користат специјализираните компании за селек-ција им овозможуваат на своите клиен-ти побрза и пообјективна проценка, а резултатот е претставување кандидати кои во најголема мера ги задоволува-ат сите важни критериуми за бараната позиција. Со тоа се намалува ризикот

за погрешни одлуки и се зголемува ефи-касноста на компанијата.Други придобивки што ги добиваат компаниите со користење на надвореш-ни услуги за регрутација и селекција на кадри е заштеда на време, средства и ре-сурси, а добивање на објективно избра-ни кандидати. Замислете колку време треба да изгуби менаџерот, или доколку компанијата има лице одговорно за чо-вечки ресурси, само за разгледување на биографиите пристигнати на еден оглас, што често се и повеќе од 300-400 при-стигнати апликации за една објавена позиција. Потоа следуваат јавувања на соодветните кандидати и организирање интервјуа, што одземаат околу полови-на час по кандидат и дополнително вре-ме доколку постои тестирање на канди-датите. Обично, компаниите го прават

изборот по едно извршено интервју со избраниот кандидат. Потоа, во први-те неколку месеци новиот вработен се воведува во новата организација, се за-познава со културата на компанијата и со тимот во којшто ќе работи. Во него се вложува за стручна обука за да може вработениот да биде ефективен, а обич-но тоа се интерни обуки од страна на другите вработени, кои, пак, вложуваат од своето време додека новиот член на тимот не се стекне со потребните веш-тини. Сето ова многу чини и донекаде би било во ред доколку кандидатот се покаже соодветен за бараната позиција, но што се случува ако и по толку вложе-но време и средства согледате дека тоа не е вистинскиот кандидат за вас? По-вторно целиот процес од почеток... Вак-виот начин на избор на своите вработе-ни скапо ги чини компаниите и нивните бизниси.Поради тоа, помошта од стручни лица и проверени методи за проценка на способностите на кандидатите нуди по-голема сигурност и помала веројатност за погрешен избор, а од друга страна заштеда на време и ресурси на компа-нијата.Свеста за ваквите услуги кај домашни-те компании полека се развива. Сè уште голем дел од домашните компании гле-даат со скептицизам на оваа тема и сво-ите вработени ги примаат по препорака или по интуиција, без претходна про-ценка на потенцијалите и способности-те на кандидатите.Оние компании што се увериле во пред-носта и придобивката од користењето професионална селекција на кадри и понатаму регрутацијата и селекцијата на соодветни кадри им ја препуштаат на професионалците од оваа област.


Повеќе од 60 триколичари се бореа за титулата шампи-он на годинешната трка во организација на „Ред Бул“, што се одржа на 15 сеп-тември во Белград. Според зборовите на организато-рот, најавениот дожд не ги спречи неколкуте илјадни-ци гледачи да дојдат и да го следат спектаклот. Натпре-

ФОТОВЕСТ

њујорк забрани продажба на сокови

Вински подрум под вода

Реклама на тоалетна хартија

Со намера да се спро-тивстави на „епидемијата на згоеност“, Њујорк стана пр-виот град во САД што воведе забрана за продажба на слат-ки сокови и напивки во ре-стораните и во другите јавни објекти за прехрана.

Осум члена од Комисијата на Одборот за здравје го поддр-жале предлогот за контрола на количествата шеќер во пијалаците што се продаваат

Реномираното списание Де-кантер објави дека следната година во Атлантскиот Оке-ан, на 150 метри од брегот и длабочина од дури 1.000 ме-три, ќе биде „отворен“ први-от вински подрум. Шишињата ќе се чуваат во специјални сандаци од не’рѓосувачки челик што мо-жат да издржат голем прити-сок, така што тапите нема да попуштат, ниту шишињата да експлодираат. Сандаци-те ќе бидат прицврстени за морското дно и опремени со камери и систем за следење.

Браќата Брајан и Џордан Силвермен од Њујорк напра-виле тоалетна хартија на која може да се отпечати реклама! Џордан (22) ја имал идејата уште во 2010 година. Него-виот 18-годишен брат Брајан прво бил скептичен, но по-тоа согледал дека овој начин на рекламирање навистина привлекува внимание. Тие ја пријавиле својата рекламна тоалетна хартија во списа-нието Ентерпренур и добиле

во рестораните, кината, спор-тските простори, уличните тезги, како и на работните места, предложен од градо-началникот Мајкл Блумберг. Забраната не ги опфаќа дие-талните сокови, алкохолните пијалаци и соковите што се повеќе од 70 отсто природни. Предвидената казна за непо-читување на овој закон, што би требало да стапи на сила во март 2013 година, изнесу-ва 200 американски долари.

Клиентите ќе можат во овој подрум да го чуваат виното и до 10 години, а секоја година ќе можат да го пробаат за да го следат подобрувањето на квалитетот.

средства за унапредување на проектот, а во план се да па-тентираат тоалетна хартија со бар-код што може да се чита преку мобилните телефони.

Најсилно кафе на светот

Хорор на стапчиња

Доколку сте, како повеќе-то луѓе, голем љубител на кафе, дали ќе се осмелите да го пробате најсилното кафе на светот, што се вика „Последна жел-ба“. Со потекло од Америка, ова кафе содржи двојно по-веќе кофеин од во-обичаеното кафе што секојдневно го пиеме. Кафето е со силен и богат вкус, се подготву-ва со умерено пр-жење, а резултатот е лична потрага на сопственикот на брендот за зрно

Руската компанија „Стојн“ја претстави новата линија сла-доледи во облик на актерите од познатите хорор-филмови од осумдесеттите години на минатиот век. Фреди Кругер од Кошмар во улицата на брестовите (A Nightmare on Elm Street) има вкус на домат

што има висока содржи-на на кофеин. На сајтот на компанијата стои предупре-дување што кажува дека ова кафе не е за вообичаените

утрински пиења кафе или за сла-бите луѓе. Кафето „Последна жел-ба“ не е достапно во регионалната продажба, може да се нарача он-лајн, и тоа само за жителите на САД и Канада. Пакувањето од половина кило-грам чини 20 аме-рикански долари.

и лута пиперка, суштество-то од филмот Предатор е направено од целер и диња, Пинхед од Господарот од пе-колот (Hellraiser) од нане и коктелот блу куракао, а Чаки од Детски игри (Child’s play) е направен од јаболко и мор-ков.

варувачите се натпревару-ваа со конкуренцијата, но и со влажната патека полна со пречки. Ведар дух, бр-зина, адреналин и доброто расположение како меѓу натпреварувачите, така и во публиката, го избркаа дождот и облачното време, а низ Дорќол „грмеа“ само триколичарите.

Предраг Вучковиќ / Red Bull Content Pool

верувале или не


општествена одговорност

Вработените на „Алкалоид“ донираа над 8 илјади евра за Детската клиника

„Млекара А.Д Битола“ со поддршка за планинарите

„Млекара А.Д Битола“ со финансиска по-мош ги поддржа планинарите од Планинар-ско спортскиот клуб „Димитар Илиевски - Мурато“ и ПСК Пелагон во нивните походи во текот на 2012 година и освојувањето на многу планински врвови. Во 2012 година беше организирана експедиција АЛПИ 2012 во која што учествуваа 4 планинари од Би-тола и експедицијата Олимп 2012 во која исто така учествуваа 4 планинари. Во екс-педицијата Алпи 2012 предвидено беше ис-качување на два врва на Алпскиот масив и тоа: Монт Блан – највисокиот врв на Евро-па (4810 мнв) и Грос Глотнер – највисокиот врв во Австрија 3798 (мнв). Во експедиција-та Олимп 2012 беше искачен врвот Митикас (2918 мнв) – Грција.

Донација на „Тинекс“за Македонската заедница во Гора, Косово

Во рамките на платформата „Тинекс, ти и јас“ беше спроведена општествено одго-ворна активност, донација во прехранбени продукти и финансиски средства за Ма-кедонците кои живеат во областа Гора во Косово. Шест тони или над 1.000 пакети со прехранбени продукти, масло за јадење, шеќер, ориз, грав, тестенини, кафе и сред-ства за лична хигиена, чија вкупна вред-ност се проценува на близу 500.000 денари. Обезбедени се и 100.000 денари како под-дршка на активностите на македонската заедница во Гора.Пакетите ќе бидат дистрибуирани до со-цијално најранливите семејства со маке-донско етничко потекло кои живеат во 18 населени места во областа Гора, како и во околината на градот Призрен. Донацијата се реализира во соработка со Здружението на Македон-ците од Гора, како и Соју-зот на Маке-донците со исламска ве-роисповед.

Околу 8 илјади евра беа собрани на хуманитарни-от пикник што го организираше фармацевтскиот гигант „Алкало-ид“ во „Мулино Гарден“ во Со-пиште. Парите ќе

бидат донирани за подобрување на услови-те за престој, дијагностика и лекување на пациентите во Клиниката за детски боле-сти.

Го организираме пикникот на кој врабо-тените, нивните членови на семејства и пријатели донираа по 200 денари за специјално дизајнирани маички, со која до-нација се собрани повеќе од половина мили-он денари кои ќе ги донираме на Клиника-та за детски болести, рече во обраќањето пред присутните, директорот на Алкалоид АД Скопје, Живко Мукаетов. Со ова само се потврдува компанијата како општестве-но одговорна, а нејзините вработени со тимски дух и хуманост.


Од година во година, поимите сигурност на храна и околина, „зелено“, органски, локално потекло, не е тестирано на животни и фер трговија, сы почесто се појавуваат на декларациите и етикетите на стоката за широка потрошувачка. „Еуромонитор Интернационал“ направи истражување во осум земји за да дознаат дали овие фактори им се водичи при донесувањето на одлуката за купување и што значат тие за маркетингот.

„Зелени“ навики во купувањето

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Е и ...природно / ...органско

Произведено е според строги

прописи

Ја поддржуваодржливостана околината

Произведено без тестирање на

животните

Локално произведено

Друго

Про

цент

и

Перцепција на природните во однос на органските производи

Органско

Природно

Повеќето не ги разликуваат

• Само половина од купувачите веруваат дека природните и органските производи се произведени според строги про-писи. Со тоа, можеби се укажува на потребата за изедначу-вање на законодавствата.

• Меѓутоа, постои силна поврзаност меѓу поимите природ-но и органско, каде што 46% од испитаниците го изедна-чуваат значењето на природното со органското, а 61% од нив го дефинираат органското како природно.

Органското нужно не е и здраво

• Повеќето потрошувачи не очекуваат дека органските про-изводи можат да се произведуваат локално (само 21% од нив се сложиле со оваа дефиниција).

• Иако прашањето за позитивното влијание на оваа храна на здравјето е веќе познато, само 47% од испитаниците сметаат дека органските производи се поздрави од кон-венционалните.

• Испитаниците од Кина, Индија и Бразил покажуваат поголема подготвеност да платат повеќе за „природните“ производи.

• Природното е исто така атрибут кај премиум производите за кои јапонските испитаници се подготвени да платат повеќе, дури 46% од нив.

• Иако организацијата „Фертрејд“ (Fairtrade - FLO) не дејствува на пазарите во Бразил, Кина и Индија, испитаниците во тие земји биле подготвени да платат повеќе за т.н. fair trade производи.

• Купувачите во Велика Британија и Германија се големи поддржувачи на благо-состојбата на животните. Повеќе од половина од испитаниците се подготвени да платат повеќе за производи што на декларацијата имаат изјава дека во текот на производството не вршеле тестирање на животните.

• Во Јапонија, особено е висок уделот на испитаници (42%) кои се подготвени да платат повеќе за производи без јаглерод.

КАКО КУПУВАЧИТЕ ГО ДЕФИНИРААТ ПРИРОДНОТО И ОРГАНСКОТО

ПОДГОТВЕНОСТ ДА ПЛАТАТ ПОВЕќЕ:

светот во бројки


Испитаниците од Бразил, Кина и Индија* се воодушевени кога на производите ќе ја пронајдат „зелената“ маркичка, наспро-ти погрешната претпоставка дека многу од купувачите на тие пазари не можат да си дозволат премиум производи од кате-горијата органска храна.Кај купувачите во Јапонија и Франција се забележува најниско ниво на свеста за важноста за купување на вакви произво-ди, а особено од аспект на „фер трговија-та“, што само 19% од јапонските и 29% од француските испитаници ја сметаат за значајна.Германските потрошувачи се сметаат за едни од еколошки најсвесните потрошу-вачи во развиените земји, каде што како значајни аспекти во купувањето 53% од испитаниците го издвојуваат аспектот на фер производство на храна, а 42% аспек-тот на еколошки одговорно производ-ство на храна. Од американските купувачи, 45% смета-ат дека локалното потекло е од пресудно значење.

• Пораст на потенцијалот на пазарите во развој

Анкетата покажала дека потрошувачите од средната класа од Бразил, Кина и Индија се заинтересирани за „зелените“ атрибути, па се подготвени да потрошат повеќе на овие производи. Нивните купувачки навики станува-ат сè пософистицирани како што им растат приходите, а тие како потро-шувачи имаат сè повеќе барања.

• Зголемена еколошка свест

Како што потрошувачите стануваат посвесни за еколошки-те прашања, како што се климатските промени, одржливост, благосостојбата на животните и сиромаштијата во светот, сè

повеќе ја чувствуваат потребата да „одредат свој дел“ за подобрување на глобалната слика и обезбедување си-

гурна и подобра иднина за своите деца.

• Подобар изглед на природната и органската пакувана храна

Расте интересот за „зелена“ храна и се очекува да про-

должи зголемувањето на побарувачката на

природно здравата храна и органската

пакувана храна. Се очекува по-раст на вред-носта на про-дажбата во тие

сектори од 31 до 33%, односно

316,4 милијарди долари до 2015 го-

дина.

НАЦИОНАЛНИ ТРЕНДОВИ

ИМПЛИКАЦИИ И МОжНОСТИ

Извор: „Еуромонитор" www.euromonitor.com

* Напомена: Треба да се има на ум дека во Кина, Индија и Бразил овие трендови се однесуваат на мал број потрошувачи од урбаните делови кои учествувале во анкетата и со тоа не го претста-вуваат мнозинството.


џИНА ПАПАС џОКСИ ЗА InSTore ОТКРИВА

во кошницата на познатите

Не се врзувам за маркети, туку за производи

Разговараше: Боро Мирчески [email protected]

Човекот кој се смета за еден од ре-волуционерите во македонската музика, создавајќи ја „На Велиг-ден сум се заљубил“, Ѓорѓе Васиќ,

алијас Џина Папас Џокси, за InStore ни раскажа како изгледа едно негово се-којдневно пазарување. Од услугата во македонските маркети е презадоволен, но смета дека причината е тоа што е по-зната медиумска личност. Едно поминато попладне со кант-ав-торот за нашиот тим беше вистинско работно задоволство. Џокси ни откри кои се неговите омилени прехранбени и непрехранбени производи, како и оми-лените производи на неговата сопруга и ќерка, со кои во заедница среќно живее повеќе од 20 години.Кога ќе се одлучите да пазарувате, дали практикувате мали или големи викенд-пазарувања?Најчесто за дома не купуваме месеч-но, туку неделно. Првенствено одиме во „Тинекс“, затоа што ни е најблиску, меѓутоа кога сме во движење купуваме и

Кај нас дома, наутро задолжително се пие nescaffe, а кој се разбудил гладен јаде млеко со Plazma. Млечни производи користиме најчесто од „Здравје Радово“. Речиси секој ден купуваме сокови, најчесто Viva, а од газираните Coca Cola...

во други супермаркети. Имам среќа што во близина имам и „Тинекс“ и „Веро“ и „Рептил“, па едноставно се симнувам пред зграда и пазарувам тоа што ми треба.Што ве привлекува кај маркетите?Не се врзувам за маркети, туку за про-изводи. На пример, кај нас дома, наутро задолжително се пие Nescaffe, а кој се разбудил гладен јаде млеко со бисквити. Млечни производи користиме најчесто од „Здравје Радово“, а јас обожавам да го мешам млекото на „Здравје“ со Plazma и со една лажица мед.Кои други производи најчесто ги ку-пувате?Најчесто гледаме тоа да бидат наши до-машни производи, но купуваме и про-изводи произведени во поранешните ју-гословенски држави, кои сме навикнати да ги консумираме веќе години наназад. Mесни производи најчесто купуваме од месарниците „Мега“ и „Промес“. Речи-си секој ден купуваме сокови, најчесто Viva, а од газираните Coca-Cola.

краставиците, пиперките, компирите од селската нива на баба ми и дедо ми, за-тоа вкусот на органската храна сега ми е невообичаен. Кога сме кај здравата хра-на, редовно консумирам житарки, а нив најчесто ги купувам од „Виталиа“.Кои производи ги користите за до-машна и лична хигиена?Кога станува збор за користењето про-изводи за лична и домашна хигиена, искрено кажано, дома сме тројца, така што сопругата Виолета купува едни производи, ќерката Евгенија други, а јас трети. Мене ми се омилени производи-те од „Докторс“, а жената и ќерката сум забележал дека користат Rexona. Нај-често Виолета пере алишта со Ariel, а средствата за хигиена на домот како Cif и Domestos во секое време ги имаме во нашиот дом.

Кога му го покажавме српското издание на последниот број на на-шиот магазин, каде што се најаву-ва стартот на InStore – Македонија во октомври, се изненади од кре-ативноста на авторите во мага-зинот. За момент се присети и на времето на Јосип Броз-Тито, кога со една Biljana переа жените од шест држави, а со кремот Becutan одржуваа лична нега сите, и деца и мажи и жени, а овие производи постојат и денес. Нашиот магазин го оцени како револуционерен, токму поради тоа што може да предизвика револуција во марке-тингот, нудејќи им уникатна мож-ност на компаниите да стигнат до посакуваната публика.

џокси за InStore

Вода многу ретко пиеме од чешма, иако имаме поставено филтри за вода. Лично сум врзан со Горска, па речиси двапати неделно ку-пуваме по два галона вода од 12 литри. Горска има широка палета на производи, па затоа ги пијам и нивниот енергетски производ, ладните чаеви со вкус на праска и лимон, како и нивните сокови.

А што е со здравата и органската храна?Се обидов да пробам нешто од орган-ската храна и пробав компир. Реално, вкусот што го очекував не беше тој и не ми се допадна. Можеби треба сите производи да бидат органски произве-дени, па со текот на времето да добиеш навика за производите и нивниот вкус. Јас сум навикнат на вкусот на доматите,

instore mk, br. 1

Documents