ERİTROSİTLERLE İLGİLİ

HASTALIKLARAnemilerin Sınıflandırılması

Yıkım Artışı Nedeniyle Oluşan

(hemolitik) Anemiler

Yapım Yetersizliği Ġle Oluşan

Anemiler

Herediter sferositoz

G6PD eksikliği anemisi

Orak hücre anemisi

Talasemiler

Paroksismal Noktürnal Hemoglobinüri

Travmatik Hemolitik anemiler

Ġmmün hemolitik anemiler:

• Sıcak antikor immunhemolitik anemi

• Soğuk antikor immunhemolitik anemi

• Soğuk hemolizin hemolitik anemi

Megaloblastik anemiler:

- Vit B12 ↓ (pernisiyöz) anemisi

- Folik asit ↓ anemisi

Demir eksikliği anemisi

Kronik hastalık anemisi

Aplastik anemi

Pür kırmızı hücre aplazisi

www.stetuskop.com

Herediter Sferositozis (HS) :

• “spektrin” ve “anikrin” proteinlerindeki

kalıtsal (OD) bozukluktur.

• Sferoid eritrositler dalakta hemoliz olurlar

• Splenektomi ile anemi düzelir ancak

sferositoz devam eder.

• Sarılık/ hemosiderozis/ kolelitiazis (%40-50)

• Splenomegali (HS dalağı en çok büyüten

hemolitik anemidir)

• Kİ’deki eritroblastların Parvovirus ile enfekte

olması Aplastik kriz.

Orak Hücre Anemisi :

• En sık görülen ailevi hemolitik anemidir.

• Orak eritrositler dalakta hemolize uğrar

• Orak eritrositler sistemik kapillerlerde staza neden olarak mikrovasküler tromboz ve hipoksik doku hasarına yol açarlar.(vazookluzif ağrılı krizler) akut batın benzeri tablo, bacak ağrısı ve ülserler, baş ağrısı, vs.), pulmoner, renal ve serebral trombüsler görülür.

• Kemik, beyin, böbrek, karaciğer, retina, penis ve akciğerlerde infarkt oluşur.

• Pulmoner infarkt sonucu kor pulmonale gelişebilir.

• En sık infarkt olan doku kemiktir

• Otosplenektomi (staf, strept,hemophilus, p.kok gibi kapsüllü mikroorganizmalarla infeksiyonlar artar.

www.stetuskop.com

Talasemi :

• Etkisiz - ineffektif eritropoez.

• Yetersiz hemoglobin sentezi sonucu

hipokromik mikrositik anemi.

• Anizositoz, poikilositoz, target-cell....

• Aşırı eritrosit yapımı, ilikte aşırı genişleme

• Kemik deformiteleri crew haircut (asker

traşı)

• Periferik dolaşımda retikülositoz ve

normoblastlar görülür.

• Ekstramedüller hematopoez ve artmış

RES aktivitesi hepatosplenomegali

• Etkisiz eritropoez aşırı demir emilimi,

hemosiderozis ve hemokromatozis

• En sık ölüm nedeni, sekonder

hemokromatozise bağlı kalp

yetmezliğidir.

Glukoz 6-Fosfat Dehidrogenaz (G6PD)

Eksikliği :

• Redükte glutation sentezlenemez.

• Ççeşitli ilaçlar, toksinler veya enfeksiyonlarla karşılaşıldığında eritrositler kolayca hemolize uğrarlar.

• İnfeksiyonlarda fagositik hücrelerden salınan SR radikaller, globulin zincirlerini denatüre eder ve eritrositlerde “Heinz cisimcikleri” oluşur.

• “Isırılmış (yenik) eritrositler”

Demir Eksikliği Anemisi:

• Tüm Dünyada en sık görülen anemi türüdür.

• Demir depoları (hemosiderin, ferritin) azalır.

• Eritrositler, hipokromik mikrositiktir.

• Vücut demir depolarının yeterliliğini gösteren serum ferritin düzeyi azalır, kemik iliği boyanması azalır.

Pernisiyöz Anemi / Megaloblastik

Anemi:

• VitB12 ve folik asit eksikliklerinde hücrelerin mitozla bölünmesi gecikir.

• Kemik iliğinde eritroid öncüller büyüyerek megaloblastlara, granülosit öncülleri dev metamiyelositlere dönüşür.

• Anormal eritroid ve miyeloid öncüllerin kemik iliğinde otohemolize uğraması pansitopeniye yol açar.

www.stetuskop.com

Vitamin B12 Eksikliği Nedenleri

-Alım yetersizliği (yetersiz beslenme, vejeteryanlık)

-Absorpsiyon bozukluğu (pernisiyöz anemi,

gastrektomi nedeniyle intrinsik faktör yokluğu)

-Malabsorpsiyonlar

-Diffuz barsak hastalıkları (lenfoma, sistemik

sklerozis, ileum rezeksiyonu, ileitis)

-Diphyllobothrium latum infestasyonu

-Kör barsak segmentleri ve divertiküllerin bakteriyel

enfeksiyonları

-İhtiyacın artması (Gebelik, hipertiroidizm, yaygın

kanser)

Folik Asit Eksikliği Nedenleri

-Yetersiz alım (diyet, alkolizm, bebeklik)

-Absorpsiyon bozukluğu (malabsorpsiyonlar,

barsak hastalıkları, antikonvülsanlar, oral

kontraseptifler)

-Kaybın artışı (diyaliz)

-İhtiyacın artması (gebelik, yaygın kanser,

bebeklik, hematopoezis artışı)

-Folik asit antogonistleri ile kullanımın bozulması

Vit B12 Eksikliği İle Oluşan Megaloblastik

(Pernisiyöz)Anemi:

• Megaloblastik aneminin spesifik bir formudur.

• vit B12 ↓ sonucu görülür. Kronik atrofikgastrit nedeniyle intrinsik faktör üretiminde yetmezlik ve bunun sonucunda Vit B12 eksikliği gelişmesiyle oluşur.

Periferik yaymada görülenler:

• Eritrositlerde anizositoz, makrositoz ve oval şekil

(makrositozis ve ovalositozis)

• Santral solukluk olmayabilir → Hiperkromik.

• Retikülosit sayısı azalır ve periferik kanda

çekirdekli eritrositler izlenebilir.

• Nötrofillerde irileşme (makropolimorfonükleer)

ve hipersegmentasyon

Santral Sinir Sistemi Değişiklikleri :

• Medülla spinaliste dorsal ve lateral traktüslerde miyelin dejenerasyonu → bazen akson dejenerasyonu → Spastik paraparezi, sensoryal ataxi, alt ekstremitelerde ağır paresteziler.

• Nadir olarak posterior boynuzlardaki ganglion hücrelerinde (nöronlarda) dejenerasyon vardır.

• Duyu ve motor bozuklukların birlikte olması “subakut kombine dejenerasyon” veya kombine sistem hastalığı” olarak adlandırılır.

www.stetuskop.com

Aplastik Anemi:• Aplastik anemi, multipotent miyeloid kök

hücrelerin baskılanması sonucu anemi, trombositopeni ve lökopeni (pansitopeni) ile karakterize bir hastalıktır.

• Kemik iliği hiposellülerdir, hemopoetik hücreler yoktur.

• İlik aspirasyonu ile az materyal gelir (“dry tap”).

• Splenomegali görülmez.

• Retikülositoz yoktur.

• En sık görülen erken semptom kanamadır.(mukokütanöz bakteriyel enfeksiyonlar ve kanama erken klinik bulgulardır).

Aplastik Aneminin Major Nedenleri

Ġdiopatik Primer stem hücre defekti, immünolojik

Kimyasal

ajanlar

Alkilleyici ajanlar, antimetabolitler, benzen,

kloramfenikol, inorganik arsenikler

Fiziksel

ajanlar

Tüm vücut radyasyonu

Viral enf.lar Hepatit, CMV, EBV, H.zoster virüs

Kalıtsal Otozomal resesif Fankoni anemisi

Ġdiosenkrazi Kloramfenikol, inorganik arsenikler, fenil butazon,

metilfeniletilhidantoin, streptomisin, klorpromozin,

insektisitler

Fankoni Anemisi :

• En sık konjenital aplastik anemi sebebidir.

• DNA onarım bozukluğu +

• Kemik iliği hipofonksiyonu +

• Dalak ve böbrek hipoplazisi +

• El 1. parmağında hipoplazi ile giden kalıtsal bir

hastalıktır.

Dissemine Ġntravasküler Koagülasyon (DIC) :

• Koagülasyon sisteminin patolojik olarak aktive

olması ve çeşitli dokuların mikrodolaşımında

mikrotrombüsler oluşmasıyla karakterizedir.

• Dokularda iskemi ve infarrkta neden olur.

• Fibrinolitik sistemin sekonder aktivasyonu ile

trombositlerde ve fibrinde tükenme görülür,

tüketim koagülopatisi gelişir.

DIC Oluşturan Majör Bozukluklar

Obstetrik komplikasyonlar (%50)

Abruptio plasenta,

Ölü fetus retansiyonu

Septik abortus

Amnion sıvı embolisi

Gebelik toksemisi.

Neoplazmlar

Pankreas ca

Prostat ca

Akciğer ca

Mide ca

Akut promiyelositik lösemi

Enfeksiyonlar

Gram-negatif sepsis

Meningokoksemi

Kayalık-dağları benekli humması

Histoplazmozis

Aspergillozis

Malarya

Diğer nedenler

Akut intravasküler hemoliz

Yılan sokması

Dev hemanjiom

Şok

Vaskülit

Yüksek ateş

Aort anevrizması

Karaciğer hastalığı

Masif doku harabiyeti

Travma

Yanık

Majör cerrahi

Morfolojik bulgular :

Trombüs bulunan organlar (sıklık sırasına göre) :

• Beyin, kalp, akciğer, böbrek, adrenal, dalak, karaciğer.

• SSS : Mikrotrombüsler → Multipl infarkt, hemoraji

• Hipofiz: Postpartum Sheehan sendromu hipofiz nekrozu.

• Akciğerler : Alveoler kapillerlerde mikrotrombüsler, pulmoner ödem, fibrin eksüdasyonu, hiyalen membranlar.

• Böbrek: Glomerül kapillerlerindeki trombüsler, endotel şişmesi, ciddi infarkt ve diffüz kortikal nekroz.

• Sürrenal Gland: Meningiokoksemide adrenal glandda mikrodolaşımda trombüsler, Masif adrenal hemoraji –infarkt, Waterhause- Friderichsen sendromu.

LENFADENĠTLER

1- Akut Nonspesifik Lenfadenit:

Etyolojik faktörler:

• Mikrobik ajanlar

• Hücresel debris

• Dolaşıma karışan yabancı maddeler

• Nekrotik dokular

Lenf düğümleri şişmiş ve ağrılı olup bazen

üzerindeki deride kızarıklık vardır.

Etkenlere Göre Kronik Nonspesifik Lenfadenitler

1-Folliküler hiperplazi 2-Parakortikal lenfoid

hiperplazi

3-Sinüshistiositozisi

(medüller hiperplazi)

Romatoid artrit

Toksoplazmozis

HIV erken dönemi

Kronik bakteri enf.

B hücreli immun cevaplar

Sellüler immun cevap

Viral enf.lar (EMN)

Suçiçeği aşısı

Dilantin

Kanserli dokuları drene

eden lenf nodları

www.stetuskop.com

LENFOĠD NEOPLAZMLAR

Lenfositik Lösemi:

• Lenfoid hücreler kemik iliğinde neoplastik olarak çoğalıp iliği doldurur, periferik kana geçerse bu durum Lenfositik Lösemi olarak tanımlanır.

Lenfoma:

• Neoplastik lenfositik hücre proliferasyonu lenf nodu gibi ekstramedüller lenfoid dokularda oluşursa tümör lenfoma adını alır.

• Lösemi ve lenfomalar malign tümörlerdir.

Malign Lenfomaların Bazı Özellikleri

– Malign lenfomaların %80-85 B hücre, geri kalanların çoğu T hücre, çok az bir kısmı da NK hücre orijinlidir.

– 65 lenf nodlarından, % 35 parankimal organların lenfoid dokusundan oluşur.

– Lenfomalarda immun sistemin normal yapı ve fonksiyonları bozulur.

– Neoplastik B ve T hücreleri normal formlarının fonksiyonlarını taklit eder.

– Hodgkin lenfoma tedaviye çok iyi cevap verir.

– Kesin teşhisleri histopatolojik inceleme ve immünhistokimya ile konulur.

Malign Lenfomaların REAL

Sınıfllandırması:

Bu sınıflandırmalarda malign lenfomalar 5 büyük guruba

ayrılır.

1. Prokürsör B hücreli neoplazmlar (immatür B hücre tümörleri)

2. Periferik B hücreli neoplazmlar (matür B hücre tümörleri)

3. Prokürsör T hücreli neoplazmlar (immatür T hücre tümörleri)

4. Periferik T ve NK hücreli neoplazmlar (matür T ve NK hücre tümörleri)

5. Hodgkin lenfoma (Reed-Sternberg hücre tümörleri)

MALĠGN LENFOMALARIN WHO SINIFLANDIRMASI

1. Prekürsör B hücreli neoplazmlar

- Prekürsör B lenfoblastik lösemi / lenfoma

3. Prokürsör T hücreli Neoplazmlar

-Prekürsör T lenfoblastik lösemi / lenfoma

2. Periferik B hücreli neoplazmlar

-Kronik lenfostik lösemi / küçük lenfositik

lenfoma

-B hücreli prolenfositik lösemi

-Lenfoplazmositik lenfoma

-Splenik & nodal marginal zon lenfomaları

-Ekstranodal marginal zon lenfoması

(MALTOMA)

-Mantle hücreli lenfoma

-Foliküler lenfoma

-Marginal zon lenfoması

-Hairy cell lösemi

-Plazmasitom / plazma hücreli myelom

-Diffüz büyük B hücreli lenfoma

-Burkitt lenfoma

4. Periferik T ve NK hücreli neoplazmalar

-T hücreli prolenfositik lösemi

-Büyük granüler lenfositik lösemi

-Mycosis fungoides / Sezary sendromu

-Periferik T hücreli lenfoma,

sınıflandırılamayan tip

-Anaplastik büyük hücreli lenfoma

-Anjioimmunoblastik T hücreli lenfoma

-Enteropati ile ilişkili T hücreli lenfoma

-Pannikülit benzeri T hücreli lenfoma

-Hepatosplenik γδ T hücreli lenfoma

-Erişkin T hücreli lösemi / lenfoma

-NK / T hücreli lenfoma, nazal tip

-NK hücreli lösemi

5- Hodgkin Lenfoma

- Klasik Subtipler (1-Nodüler sklerozan , 2- Mikst sellüler 3- Lenfositten zengin, 4- Lenfositten

fakir)

- Lenfosit predominant

PREKÜRSÖR B VE T HÜCRELĠ

NEOPLAZMLAR

Akut Lenfoblastik Lösemi / Lenfoma (ALL)

• Ġmmatür B veya T hücreler olan lenfoblastlardan köken alan tümörlerdir.

• ALL vakalarının %85’i B hücre kökenlidir.

• Tipik olarak çocukluk çağında (<15 yaş) aşırı kemik iliği tutulumu yapar, periferik kana da yayılır ve akut lösemi olarak belirti verir.

• Prekürsör T hücreli ALL daha azdır, adolesanlarda sıktır. Timusu tutan lenfoma formunda görülür.

• ALL’nin lenfoma formu pre T tipindedir.

• Çoğu pre T ALL (%50-70) timustan çıkan mediastinel kitle yapar.

• Lenfadenopati ve splenomegali de sık görülür.

Klinik Seyir;

• Ani şiddetli ataklar: Kısa sürede oluşur.

• Kemik iliği fonksiyonlarının azalması sonucu gelişen semptomlar (halsizlik, çarpıntı, enfeksiyon, kanama)

• Kemik ağrıları ve hassasiyeti

• Generalize LAP, HSM (lösemik infiltrasyon nedeni ile).

• T hücreli ALL timus orijinli kitle yapması nedeniyle, mediastinal büyük damarlara ve solunum organlarına bası semptomları verir (dispne, disfaj,, öksürük, göğüs ağrısı, V.kava süperior sendromu…).

• T hücreli ALL’ de testis tutulumu sıktır.

• ALL de AML den daha sık olarak santral sinir sisteminde meningeal yayılım nedeni ile baş ağrısı, kusma, paraliziler olabilir.

• Tedaviye dramatik olarak iyi cevap verir. % 90 hastada remisyon olur. 2/3 hastada tam kür görülür.

Prognozu olumsuz etkileyen faktörler:

1. Hastanın 2 yaşından küçük olması,

2. Hastalığın adolesan dönemde veya yetişkinlikte

başlaması,

3. Periferik kanda blast sayısının >100.000 olması,

4. T (9-22) varlığı

PERĠFERĠK B HÜCRELĠ

NEOPLAZMLAR

Kronik Lenfositik Lösemi (KLL) / Küçük

Lenfositik Lenfoma

• Bu iki hastalık morfolojik, genotipik ve fenotipik olarak ayrılamazlar.

• Lenfosit sayısı >4.000 ise KLL az ise küçük hücreli lenfoma

• KLL batı dünyasında en sık görülen lösemidir.

• Küçük hücreli lenfoma ise lenfomaların % 4 kadarını oluşturur.

• Küçük hücreli lenfomada yaygın LAP, HSM (%50-60),

• % 75 kemik iliği tutulumu vardır, Hücreler %40 oranında kana yayılır.

• KLL de %100 kemik iliği tutulumu ve periferik kanda atipik lenfositoz, HSM vardır.

• Yavaş seyirlidirler. Ortalama survi 4-6 yıldır. Erken evrelerde 10 yıl olabilir.

• Yavaş seyirli olmalarına rağmen % 10 kadar olguda agresif diffuz büyük hücreli lenfomalara dönüşebilir (Richter sendromu)

www.stetuskop.com

Folliküler Lenfoma

Folliküler Lenfoma ABD’de yetişkinlerdeki

NHL’lerin en sık olan tipidir (% 45).

• B-hücre kökenlidir.

• Follikül merkezindeki küçük veya büyük çentikli hücrelerden oluşur ve morfolojileri bu hücrelere benzer.

• CD19, CD20, CD10 (+)

• t(14:18) sonucu anti-apoptozis ile ilgili onkogen % 90 vakada vardır. 14. kromozomda bulunan Ig H lokusu 18. kromozomdaki Bcl2 lokusunua taşınır. Bcl2 aktive olur.

AB

C

A; Küçük hücreli lenoma

B;Folliküler lenfoma

C;Diffuz büyük hücreli lenfoma

Diffüz Büyük Hücreli Lenfoma

• % 85’i B-hücre, geri kalanı T-hücre kökenlidir.

• Tümörde diffuz patern vardır.

• Tümör hücreleri normal lenfositin 4-5 katı çaptadır.

• Membrana yakın 2-3 adet veya 1 adet santral nükleollüdür.

• Reed-Sternberg hücresine bezer şekilde olabilir.

• % 20 kadarında t(14-18) ile bcl-2, diğer % 30 kadarında ise BCL-6 + olur

• AĠDS, immünsupresyon ve T hücreli immün yetmezliklerde en sık görülen lenfoma türüdür.

• HHSV-8 → Efüzyon lenfoması

• EBV → Beyin Lenfomsı.

• Agresif fatal tümörlerdir, ancak tedaviye iyi cevap verirler. % 60-80 remisyon, % 50 kür elde edilir.

Küçük Çentiksiz (Burkitt) Lenfoma

• Afrika (endemik) tipi, nonendemik (sporadik) tip ve HIV asosiye tipleri vardır.

• Çocukluk çağı lenfomalarının % 30’unu oluşturur.

• B-hücre kökenlidir. CD10, CD19, CD20 (+).

• İnsandaki en hızlı prolifere olan neoplazmdır.

• Nadiren nodal sıklıkla ekstranodaldir.

• Afrika’da endemik olduğu yerlerde tüm vakalar EBV ile ilişkilidir.

• Endemik vakalarda maksilla ve mandibula tutulur.

• Sporadik görüldüğü yerlerde barsak (ileoçekal bölge), retroperiton, overler tutulur.

www.stetuskop.com

Yıldız şeklindeki soluk geniş sitoplazmalı makrofajlar.

PLAZMA HÜCRE DĠSKRAZĠLERĠ

(PARAPROTEĠNEMĠLER)

1) Multipl Myelom (MM),

2) Lokalize Plazmositom (soliter myelom),

3) Waldenström Makroglobulinemi,

4) Ağır Zincir Hastalığı,

5) Primer Veya İmmünosit İle ilişkili Amiloidoz,

6) Anlamı Belirsiz Monoklonal Gammopati (en sık)

Multipl Myelom (MM) :

• En önemli ve en sık semptomatik olan monoklonal gamopatidir.

• Kemiklerde plazma hücrelerinden oluşan multifokal tümör kitleleri vardır.

• Kemik iliğinde de neoplastik plazma hücre infiltrasyonu ve kemiklerde litik lezyonlar oluşur.

• Ġnterlökin-6 (IL-6) serum yüksekliği hastalığın aktif olduğunu gösterir, kötü prognoz işaretidir.

• IL-6 Miyelom hücre proliferasyonundan sorumlu sitokindir.

• Kemik destrüksiyonu ve fraktürlerinden sorumludur.

Multipl miyelomda sıklık sırasına göre tutulan

kemikler:

% 66 vertebralar

% 44 kostalar

% 41 kranial kemikler

% 28 pelvis,

% 24 femur

% 10 klavikula

% 10 skapula

www.stetuskop.com

A B

Resim: Multipl myelomda malign plazma hücrelerinde intrasitoplazmik Russel,

intranükleer Dutcher cisimleri ve kafa grafisinde zımba deliği görünümlü litik lezyon

Klinik :

1- Kemiklerde litik lezyonlar Patolojik fraktürler,

hiperkalsemi → Nöropsikiyatrik değişiklikler

(konfüzyon, laterji, halsizlik).

2- Paraproteinemi: Serumda Ig ve Bence-Jones

protein (M proteini) yüksekliği % 99 vakada bulunur.

• Bence-Jones proteinleri → Renal tübüler epitele toksik etki + hiperkalsemi→ poliüri → Renal yetmezlik.

• Paraproteinemi Hiperviskozite. Paraproteinemi AL tipi amiloidoz olur.

3- Normal Ġg sentezinde yetmezlik → Bakteriyel

Enfeksiyon Sıklığında artış (Str.Pnomoni, S Aureus,

E.Coli enfeksiyonları).

Enfeksiyonlara ve Miyelom nefrozuna sekonder

gelişen böbrek yetmezliği en sık ölüm nedenidir.

2-Soliter Myelom / Lokalize Plazmositom

• En az görülen plazma hücreli tümör varyantıdır.

• Soliter kemik miyelomu, MM ile aynı yerlerde yerleşir.

• Yumuşak doku plazmositomları en sık akciğerler, sinüsler, larinks ve nazofarinkste yerleşir.

3-Waldenström Makroglobulinemisi

(WM)/Lenfoplazmositik lenfoma

• Multipl miyelom ile küçük lenfositik lenfomaarası bir lezyondur.

• Neoplastik plazmositik hücreler IgM tipinde miyelom proteini sentezler.

• IgM serumda yüksektir (makroglobulinler) ve düşük ısıda çöker Kryoglobulinemi ve Raynaud fenomeni.

• Makroglobulinemi hiperviskozite sendromu (Waldenström Makroglobulinemisi) trombosit ve pıhtılaşma faktör bozuklukları (kanama) ve nörolojik bozukluklar (görme kaybı, başağrısı, vertigo, stupor)

Morfoloji :

• Kemik iliği diffuz veya fokal olarak lenfosit, plazma hücreleri ve intermedier plazmositoid lenfositler ile doludur.

• Plazmositoid hücrelerde PAS + intrasitoplazmik Russel body ve çekirdekte Dutcher body görülür.

• Kemiklerde litik lezyonlar olmaz.

• Hemen her vakada kemik iliği tutulur

• Teşhis anında sıklıkla lenf nodları, dalak ve karaciğer tutulumu da görülür

Klinik: Anemi sıktır. Nedenleri:

1 - Kİ tutulumu ve yetersiz yapım,

2 - % 10 vakada otoimmün hemolitik anemi

3 - IgM ile hemoliz (soğuk aglütininler)

%50 vakada LAP, HSM vardır.

Büyük hacimli IgM kan akımını yavaşlatır;

hiperviskosite sendromuna neden olur.

Hiperviskosite sendromu:

• Görme bozukluğu

• Nörolojik problemler

• Kanama

• Kryoglobülinemi

Anlamı Belirsiz Monoklonal Gammopati

• En sık görülen monoklonal gammopatidir.

• 50 yaş üstü kişilerde % 1-3 oranında bulunur.

• Serumda M proteini saptanır.

• Bence-Jones proteinürisi görülmez.

• Hastaların az bir kısmından plazma hücreli

tümörler özellikle de multipl miyelom gelişir.

Marginal Zon Lenfoması (MALTOMA)

• B hücreli lenfomaların ayrı bir gurubudur.

• Enfeksiyoz veya otoimmün kronik inflamasyon zemininde gelişir.

• Mukozal dokular (mide H.P gastriti, Sjögren sendromu, Hashimoto tiroiditi, kronik enterit ve kolit, bronşlar-akciğer) ve nonmukozal dokulardan (tükrük bezi, meme, tiroid, orbita) kaynaklanır.

• En sık geliştiği ekstranodal doku mide dir.

• Maltomalar low grade ekstranodal B-lenfoma’dır, uzun süre lokalize kalırlar. Sistemik yayılımlarını oldukça geç yaparlar.

www.stetuskop.com

• Ekstranodal marginal zon lenfoması ile kronik

iltahap alanlarındaki reaktif lenfoid hiperplazi

arasında bir devamlılık (geçiş) vardır.

• Tetikleyici ajan tedavi edilirse (Helikobakter

pylori tedavisi) tümör gerileyebilir.

• Bazı tümörlerde t (11;18), bazılarında da t (1;14)

bulunabilir ve bu translokasyonlara sahip olanlar

antibiyotik tedavisine cevap vermez.

Mukozis-Fungoides (Kutanoz T Hücreli Lenfoma)

• CD4+ T lenfositlerle oluşan deri lenfomasıdır.

• Pautrier mikroabsesi

• Serebriform lenfositler (Sezary hücresi)

• Epidermotrofizm

• Sezary Sendromu: Deri

bulgusu olarak generalize

eksoliyatif eritroderma

tablosu oluşur. Bu aşamada

serebriform hücrelerin

hematojen yayılımı ile

lösemik form oluşur (Sezary

hücreleri).

• Progresif sinsi gidişli bir

tümördür, ortalama survi 6-9

yıldır.

HODGKĠN HASTALIĞI (HD)

Hastalıkta neoplastik olan Reed-Sternberg hücreleri

germinal merkez veya postgerminal merkez B

hücrelerinden köken alır.

WHO sınıflandırması:

1) Nodüler sklerozan (en sık)

2) Mikst sellüler (ikinci en sık)

3) Lenfositten zengin

4) Lenfositten fakir

5) Lenfosit predominant.

A B

C

Reed – Sternberg hücreleri

A: klasik tip

B: Popkorn tip

C: Laküner tip

Hodgkin Tipleri ve Birlikte Olduğu Reed

Sternberg Hücre Varyantı:

• Nodüler sklerozan → Laküner varyant

• Lenfosit predominant→ Popcorn varyant

• Karışık hücreli HD → Aayna görüntülü/ baykuş

gözü) varyant

Prognoz

(en iyiden → en kötüye):

• Lenfosit predominant

• Lenfosit zengin

• Nodüler sklerozan

• Mikst sellüler

• Lenfosit-fakir.

Görülme sıklığı

(En sıktan → En aza)

Nodüler sklerozan (% 65-75)

Mikst sellüler (% 20-25)

Lenfosit predominant tip (% 5)

Lenfosit-fakir (% 5)

Lenfositten zengin (nadir)

Hodgkin Hastalığı Ġle Ġgili

Spot Bilgiler

www.stetuskop.com

Lnefositten yoksun tip:

• En bol neoplastik RS

hücresi olan,

dolayısıyla en kötü

prognozlu olan tipdir.

Lnefositten zengin tip:

• En az neoplastik RS

hücresi olan,

dolayısıyla en iyi

prognozlu olan tiptir

Hodgkin hast.da organların tutulum sırası :

Lenf nodları → dalak, → karaciğer → kemik iliği →

....diğer dokular

Hodgkin Lenfomaların Sınıflandırılması

Subtip Morfoloji ve Ġmmünofenotip Klinik Özellikler/Eevre/Prognoz

Nodüler

sklerozan

Fibroz bantla lenfoid doku nodüllere ayrılır.

Bol laküner tip RS hücre, nadir diagnostik RS.

RS hücreleri CD15 +, CD 30+

EBV -

Mediastinal ve alt servikal,

supraklavikular tutulum

Erkek = kadın

Mikst hücreli Sık mononükleer ve diagnostik RS hücresi

RS hücreleri CD15+, CD 30+,

% 70 EBV (+)

Bifazik pik(genç erkekler ve >55 yaş)

Prognoz iyi

Gece terlemesi, ateş kilo kayıbı fazla

Lenfositten

zengin

Az mononükleer ve diagnostik RS hücresi, Bol T

lenfosit

RS hücreleri CD15+, CD 30+,

% 40 EBV (+)

Erkeklerde sık

Prognoz çok iyi

Lenfositten

fakir

Retiküler varyant: Aşırı bol diagnostik RS hücresi ve

varyantları.

Zeminde reaktif hücreler son derece az.

Diffuz fibroz varyant: Hiposellüler fibriler zemin, Az

miktarda diagostik RS ve varyant RS,

Az miktarda reaktif hücre

RS hücreleri CD15+, CD 30+,

EBV > %70 (+)

Nadir

Yaşlı erkeklerde,

HIV + kişilerde,

Geri kalmış ülkelerde sık

Large cell NHL ya dönüşebilir.

Prognoz çok kötü

Lenfosit

predominant

Az miktarda L&H (popcorn varyant) RS

Zeminde folliküler dendritik hücreler ve reaktif B

hücreleri,

RS hücreleri CD15- ve CD 30-, CD20+, BCL6 +

EBV (-)

Genç erkeklerde servikal- aksiller LAP

bazen de mediastinal tutulum

Nüks sık

Prognoz çok iyi

LANGERHANS HÜCRELĠ HĠSTĠOSĠTOZLAR

• Antijen sunan dendritik makrofajların neoplastik çoğalmasıdır.

• Hücrelerin geniş, vakuollü sitoplazmaları, lineer yarıklı (oluklu) veziküler çekirdekleri vardır.

• Tümör hücrelerinin sitoplazmasında Birbeck granülleri olması karakteristiktir.

• Hastalık 3 klinikopatolojik guruba ayrılır;

1-Multifokal Multisistem Langerhans

Hücreli Histiyositoz

(Letterer-Siwe Sendromu):

• Genellikle 2 yaş öncesi oluşur.

• Neoplastik Langerhans hücre infiltrasyonu nedeni ile deri lezyonları belirgindir, seboreik erüpsiyonlar oluşur.

• Gövdenin ön ve arka yüzü ile skalp belirgin olarak etkilenir.

• Çoğu hastada HSM, LAP, yaygın osteolitik lezyonlar olur.

• Kİ infiltrasyonu → Anemi, trombositopeni, lökopeni → tekrarlayan otitis media ve mastoidit.

• Tedavisiz vakalar hızlı, fatal seyreder. Yoğun KT ile 5 yıllık survi %50.

Histiositozis X :

2-Ünifokal ve Multifokal Ünisistem

Langerhans Hücreli Histiyositoz

(Eozinofilik Granülom)

• Kemiklerin medüller kavitesinde ekspansif-eroziv kitle yapan Langerhans hücreli tümör ile karakterizedir.

• Histiyositik hücrelerle birlikte değişik oranlarda eozinofil lökositler, lenfositler, plazma hücreleri ve nötrofiller de bulunabilir.

• En sık kafa kemikleri, kostalar ve femur etkilenir.

• Ünifokal lezyonlar genellikle yetişkin ve büyük çocuklarıın kemiklerini tutar.

• Asemptomatik olabilir. Ağrı, hassasiyet, patolojik kırık yapabilir.

• Spontan iyileşebilir, lokal eksizyon veya radyoterapi ile iyileşir.

Multifokal Ünisistem Langerhans Hücreli

Histiositoz :

• Gençler ve çocukları etkiler, kemiklerde

multifokal eroziv kitleler oluşur.

• Bazen tümör çevre yumuşak dokulara yayılır.

%50 vakada hipotalamusun arka hipofiz sap

kısmı etkilenir → Diabetes insipitus olur.

• Kafa kemiklerinde defektler + Diabetes

insipitus+ Ekzoftalmus kombinasyonu; Hand-

Schüller-Christian triadı olarak adlandırılır.

• Spontan iyileşme olabilir. Kemoterapi

başarılıdır.

DALAK HASTALIKLARI

• Konjestif splenomegali (en sık nedeni siroz)fokal kanama odakları organizasyon (fibrozis, elastik lifler, demir, kalsiyum) Gamna-Gandy nodülü (orak hücreli anemide de görülebilir)

• Dalak Tümörleri: Dalakta lenfohemotopoetik tümörler dışında tümör çok nadirdir. Benign tümörlerden kavernöz lenfanjiom ve kavernöz hemangiom sıktır.

• Kavernöz hemangiom tümör değil hamartomdur.Nadir tümörler : Fibrom, osteom, kondrom.

• Spontan dalak rüptürünün sık nedenleri

EMN, malarya, tifo, lösemi, lenfoid

neoplazmlar de görülür.

• Aksesuar dalak (en sık olan konjenital

anomalidir) en çok gastrosplenik ligamentte

yerleşir. Postmortem incelemelerde1/5- 1/3

bulunur.

• Dalağın en sık nonlenfoid malign tümörü

Angiosarkomdur

• Kronik inflamasyon ve immünolojik hasarlarda tıpkı lenf nodlarında olduğu gibi timusta folliküler timus hiperplazisi olur.

• Myastenia Gravis vakalarının % 65 kadarına timus hiperplazisi eşlik eder.

• Birlikte bulunabildiği diğer hastalıklar; Graves hastalığı, SLE, skleroderma ve Romatoid Artrit’tir.

TİMUS HASTALIKARI

Timoma :

• Tüm timomalar >40 yaş sıktır, çocuklarda

çok nadirdir.

• Kadın erkek eşit görülür.

• En sık ön ve üst mediastende olur.

• Nadiren boyun, tiroid, pulmoner hilus ve

diğer yerlerde olur.

• Posterior mediastende çok azdır.

www.stetuskop.com

Kapsüllü Benign Timoma (% 60-70) : :

• Sitolojik ve biyolojik olarak benigndir.

• Mediastende iyi sınırlı, solid, kapsüllü,

yuvarlak, asemtomatik kitle yapar.

• Kalp cerrahisi veya radyolojik tetkik

sırasında tesadüfen saptanırlar.

Malign Timoma,

• Tip 1( % 20-25): İnvaziv timoma da denir.

Histolojisi benign timoma ile aynıdır. Ancak

kapsül dışına yayılım, lokal invazyon yapabilir.

• Metastaz çok nadirdir.

• Malign Timoma Tip II /Timik karsinom (% 5):

Histolojik olarak kanser, biyolojik olarak

maligndir.

• Timik kanserlerin çoğunluğu skuamöz hücreli kanserdir.

• 2. sıklıkta görülen lenfoepitelyoma benzeri (nazofarinks ca benzeri).

Daha az olarak timus kanser tipleri ;

• Sarkomatoid kanser,

• Bazoloid kanser

• Berrak hücreli kanser.

www.stetuskop.com