Başlangıçta olumlu görülen tarımsal ilaç kullanımı zamanla çevre ve insanlar aleyhine pek çok problemin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Kullanılan pestisitler Uygulama sonrası belirli bir süreç içinde güneş ışığı ile dekompozisyona uğramayan yada bakteri faaliyetleri ile kimyasal yapıları bozulmayan pestisitler zaman içerisinde toprakta birikmekte ve mikroorganizmaları ve bazı hayvansal zararlıların yok olmalarına yada bir süre etkilerini kaybetmelerine neden olabilmektedir.

Ağır metaller içeren pestisitlerin yarılanma ömürleri uzun olduğundan bitkilerin bünyelerine alınma ve bu bitkilerle beslenen insanlarda sağlık sorunlarına neden olabilme durumları vardır. Sularla toprağın alt katmanlarına sızarak yeraltı sularına ulaşan pestisit kalıntıları içme suları yoluyla insan sağlığını tehdit eder duruma gelirler.

٠ Pestisitler insanlarda ; akut ve kronik zehirlenmelere, kansere, alerjik reaksiyonlara, sinir sisteminin tahribatına, öğrenme güçlüğü ve hafıza kaybına, insan organizması için hayati fonksiyonları olan enzim dengelerinin bozulmasına, hücre içi DNA moleküllerinde bozulmalar ve mutasyona neden olurlar.Tüm bu zararlı sonuçlar nedeniyle dünyada organik tarıma doğru bir yönelim oluşmuştur.

Pasif Bitki Koruma Yöntemleri (Kültürel Önlemler)

Dayanıklı Çeşitlerin Kullanımı Patojenin gelişimini ve aktivitesini geciktirme yada bastırma yeteneğine

sahip, belirtilerin ortaya çıkışını engelleyen veya azaltan bitkiye Dayanıklı Bitki denilmektedir.

Elma Karaleke hastalığına dayanıklı çeşitler

Kara lekeli elma

3. Yer Seçimi Fusarium, Verticillium, Sclerotium, Armillaria ve Plasmodiophora

gibi toprak kökenli olan funguslar, konukçu bitki olmadan da uzun yıllar toprakta yaşayabilirler. Toprak kökenli patojenlerle bulaşık arazide yetiştirilecek olan hassas bir üründe büyük kayıplarla karşılaşabilir. Bu nedenle toprak kökenli funguslarla bulaşık olmayan araziler seçilerek organik tarım yapılmaladır. Ayrıca bu funguslarla bulaşık toprak ve suyun temiz bölgelere girmemesi için dikkatli olmak gereklidir. Toprak kökenli patojenler traktör gibi alet ve ekipmanlara yapışan toprakla enfekteli araziden temiz araziye taşınabilmektedirler. Bunun yanısıra çayır-mera alanları, otlaklar, ırmak kenarları ve dağ etekleri virüs ve virüs benzeri hastalıkların kaynağı olan doğal vejetasyonu, yabancı otları ve virüs vektörlerini barındırırlar. Örneğin; Domates çalı cücelik virüsü (Tomato bushy stunt virus) ırmak ve su kenarlarında yetiştirilen domates, marul gibi ürünlerde bulunabilir. Bu araziden ve arazi kenarlarından kazınıp başka tarla üzerine veya seraya dağıtılan toprakla virüs taşınımı olmakta ve sonraki dönemde yetiştirilen bitkiler şiddetli bir şekilde hastalanmaktadırlar. Deniz ve ırmak kenarlarına yakın arazilerde artan nem nedeniyle külleme hastalıklarının oluşma riski fazladır.

Verticillium Solgunluğu Fusarium Solgunluğu

Sclerotium hastalığı Domates çalı cücelik virüsü

Lahana kök uru hastalığı (Plasmodiophora brassica)

Temiz Üretim Materyali Kullanımı Üretim materyalleri temiz ve patojenlerden ari olmalıdır. Tohumla taşınma

patojen yayılımının birinci nedenidir. Bugün itibarıyla bitkilerde hastalık oluşturabilen 2400 mikroorganizma 383 bitki cinsinin tohumlarında hastalık meydana getirmektedirler.

Patojenle bulaşma seviyesini düşürmek için, sıcaklıkla muamele edilmiş, belirli bir bulaşma eşiğinin altında olduğunu belirlemek için testlenmiş ve sertifika edilmiş tohumlar ve hastalıklardan arındırılmış üretim materyalleri kullanılmalıdır.Hastalık yönetiminde tohum kalitesi de önem taşımaktadır. Tohum kabuğundaki çatlaklar toprak kökenli patojenlerin girişi için uygun bir zemin oluşturarak tohumun çürümesine neden olurlar. Çevre ve insan sağlığı açısından güvenilirliği henüz kanıtlanmayan genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO)’ın organik tarımda kullanımı yasaklanmıştır.

Ekim-Dikim Sıklığı Birim alanda gelişebilecek optimal bitki

sayısına uygun şekilde yetiştiricilik yapılarak bitkilerin daha sağlıklı büyümeleri sağlanır. Dikim sıklığının ayarlanması ile hastalığın hızlı yayılımı da önlenmiş olur.

Sık dikimle oluşan yeşil aksam yoğunluğu özellikle yaprak hastalıklarının enfeksiyon yapma riskini arttırırken aynı zamanda toprak yüzeyindeki nem oranını yükselterek yine hastalıklar için uygun koşulları sağlar. Uygun dikim sıklığı mesafesi ile yapılan yetiştiricilik ile bitki yüzeyinde yüksek nem oluşumu engellenerek hastalıkların hızlı yayılması da engellenmiş olur.

Sulama Yönetimi Sulama, bitki hastalıklarının kontrolünde çok önemli bir faktördür.

Sulama sisteminin seçimi, sulama zamanı ve sulama aralıkları ürünün su ihtiyacını yeterince sağlamalıdır. Aşırı sulama toprak kökenli patojenik fungusların gelişimini kolaylaştırır. Pek çok yaprak hastalığına karşı yağmurlama sulama sistemi tercih edilmemelidir. Çünkü yağmurlama sulama yaprak hastalıklarının gelişimini ve patojenin dağılmasını teşvik eder. Bu nedenle damla sulama veya alttan sulama sistemi tercih edilmelidir.

Toprak Solarizasyonu ve Malçlama

Solarizasyon . toprağın güneş enerjisi ile ısıtılarak, toprak kökenli hastalık, zararlı ve yabancı otlardan dezenfekte edilmesidir. Toprak solarizasyonunda beş temel ilke vardır. Bunlar;

-Solarizasyon, sıcaklığın en yüksek olduğu ve güneş ışığının en yoğun olduğu aylarda yapılmalı -Solarizasyon uygulanacak olan alan boş ve toprak yüzeyi keseksiz ve düzgün olmalıdır. -Solarizasyon uygulanacak toprak su ile doyurulmuş olmalı ve sürekli nemli tutulmalıdır. -Solarizasyon uygulaması süresi en az 4-6 hafta olmalıdır. -Solarizasyonda kullanılacak plastik örtü polietilen’den imal edilmiş ve şeffaf olmalıdır .

Aktif Bitki Korumada Kullanılan Kontrol Materyalleri Pasif Bitki Koruma yöntemleri uygulanarak hastalık yönetiminde

yetersiz kalınması durumunda Aktif Bitki Koruma yöntemlerine başvurulur. Organik tarım için onaylanmış ve etkisi doğrulanmış

materyal sayısı çok fazla değildir. İnorganik hastalık kontrol materyalleri içinde en önemlileri, yüzyıllardır kullanılan bakır ve kükürt bazlı

fungusitler olup, bunlar pahalı olmayan aynı zamanda çevre için en az tehdit oluşturan materyallerdir.

3.1. Bakırlı Bileşikler Bakırhidroksit, bakıroksiklorid, bakırsüllfat (tribazik) ve bakıroksit formlarındaki bakırlı fungusitler geniş çapta fungal ve bakteriyel patojenlere karşı etkilidirler. Örneğin; Bağ mildiyösü (Plasmopara viticola)’ne karşı Mayıs ayında çiçeklenmeden önce yapılacak 1-2 ilaçlama, çiçeklenmeden sonra yapılacak 1 ilaçlama yeterli olmaktadır.

Organik tarımın geldiği son noktada ağır bir metal olan ve uzun dönemde toprakta birikim yaparak çevreye zarar veren bakırı içeren bileşiklerin yerini alabilecek alternatif materyallerin bulunması için araştırmaların yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır.

Kükürt Pek çok patojene karşı etkili olup özellikle külleme funguslarına

karşı çok etkili olan toz yada ıslanabilir toz formunda uygulanan bir inorganik materyaldir. Bağda küllemeye karşı çiçekten önce yapılacak dikkatli bir ilaçlama ile yeni oluşan gözler enfeksiyondan korunurken,. çiçeklenmeden hemen sonra yapılacak ilaçlamalarla oluşabilecek salkım enfeksiyonları engellenmiş olur. Organik tarımda bağda küllemeye karşı bir mevsimde 8 uygulamadan fazla kükürt uygulanmamalıdır.

Kalsiyum Polisülfit-Lime Kükürdü-Fungisit özellikte olup, meyve ağaçları, zeytin ve asmada kış

uygulamalarında kullanılır. Şeftali yaprak kıvırcıklığı hastalığı ve karalekeye karşı etkilidir.

Mineral Yağlar Bitki yüzeyini kaplayarak gelişimi ve aktivitesi için oksijene gereksinim

duyan patojenleri özellikle fungusları engelleme özelliği gösterir. Sadece meyve ağaçları, asma, zeytin ve muz gibi tropik ve subtropik ürünlerde kullanılır.

3.5. Potasyum Permanganat Meyve ağaçları, zeytin ve bağda fungusit ve bakterisit olarak kullanılır.

Lesitin Soyadan elde edilen, su ve yağların bir arada bulunmasını sağlayan

emülgatör bir maddedir.Funguslara karşı etkilidir.

Bitkisel Yağlar Bitki ekstraklarının daha çok bitkileri kuvvetlendirerek koruyucu etkili oldukları

düşünülmektedir. Bitkiler kuvvetli bir şekilde gelişerek fungus miselyumlarının penetrasyonu önlenebilmektedir. Örneğin; gül yağının Xanthomonas campestris pv. vesicatoria’ya karşı engelleyici etkisi olduğu tespit edilmiştir. Kekik yağı toprak sterilantı olarak nematod ve toprak kökenli patojenlere karşı etkili bulunmuştur. Susam yağı sinerjistik etkisi dolayısıyla bazı yararlı mikroorganizmaların etkilerini arttırmaktadır.

Inula viscosa’dan(Andız) elde edilen bitki ekstraktı yaprak yüzeyine püskürtüldüğünde bağ, hıyar ve tütünde külleme,. patates ve domateste geç yanıklık (Phythophthora sp.), hıyar ve domateste kurşuni küf, kabakgiller ve hububatta küllemeye, bağlarda ölükol (Phomopsis viticola) gibi funguslara etkili olduğu bildirilmektedir. (Cohen ve ark., 2002).

Inula viscosa (Andız)

Kekik yağı (Thymbra spicata L. var. spicata)’nın buharının bazı bitki patojeni bakterilere karşı oldukça toksik olduğu saptanmıştır ( Basım ve ark., 2000).Kekik yağının açıkta ve serada yetiştirilen biberlerde önemli zararlara neden olan Phytophthora capsici’ye karşı yapılan denemelerinde, patojen populasyon yoğunluğunun % 40 oranında düştüğü tespit edilmiştir (Yeğen ve ark., 1998). Balmumu

Budamadan sonra yaraları kapatmak böylece enfeksiyonları önlemek amacıyla kullanılır.

BİYOFUNGİSİTLER

Serenade SCEtkili Madde %1.34 Bacillus Subtilis QST 713 Irkı (min. 1x109

cfu/ml)

Ruhsat Tarihi ve No 4810 - 06.09.2004    

Ruhsatlanan AlanlarDomates

ElmaBağKayısıKirazBiber

Külleme, Botritis (Kurşini Küf), AlterneriaKaralekeKurşini KüfMonilyaMonilyaBotritis (Kurşuni Küf)

T22 Planter boxBiyokontrol ajanı : Trichoderma harzianum Rifai ırk KRL-AG2 (T-22)Hedef Patojen/hastalık : Pythium spp., Rhizoctoniasolani, Fusarium spp. Bitki : ağaçlar, çalılar, fidanlar, tüm süs bitkileri, lahana,domates, hıyarFormulasyon : Granül veya Islanabilir tozUygulama şekli : Granül toprak veya harç ile karıştırılır,su ile karıştırılmış toz ise toprağa ıslatma şeklindeuygulanabilirÜretici/dağıtıcı firma : Bioworks, Inc

                           

                                 

AQ10

Etkili Madde Ampelomyces quisqualis M-10

Ruhsat Tarihi ve No 18.06.2010, 7827    

Ruhsatlanan Alanlar

Bağda Külleme (Uncinula necator)Domateste Külleme (Leveillula taurica)

Ticari Ambalajı 10 gram ve 30 gramlık poşetlerde

Üretici Firma Intrachem Bio Italya S.p.A.

            

Nogall

Biyokontrol ajanı : Agrobacterium radibacter K1026Hedef Patojen/hastalık : Agrobacteriumtumefaciens’in neden olduğu kök boğazı uru hastalığınakarşıBitki : Bu hastalığın görüldüğü asma gül, bazı meyveağaçları ve süs bitkileri

BORDO BULAMACI

Bordo bulamacı göztaşı (Bakır Sülfat %98) , kireç ve su kullanarak hazırlanan bir karışımdır. Saf olarak suda eritilen göztası aynı sekilde kullanılacak olursa bitkileri yakacagından,

uygun oranda kireç karıstırılarak yakıcılıgı giderilir.

Kullanılacak hastalıga göre degisik oranlarda hazırlanır.

Bordo Bulamacının Hazırlanması:

100 litre %1’lik Bordo Bulamacı hazırlamak için;Biri 50 litrelik, digeri 100 litrelik iki adet tahta fıçı,plastik veya fiber fıçı beton havuz temin edilir. (kullanılan kaplar, demir,bakır, alüminyum gibi madeni kaplar olmamalıdır.) 50 litrelik kapta bir miktar su ile 1 kg göztası iyice eritilerek su ile 50 litreye tamamlanır. 100 litrelik kapta bir miktar su ile 0,5 kg sönmemis kireç eritilerek su ile 50 litreye tamamlanır.

Göztaslı su karıstırılmakta olan kireçli suyun içine yavas yavas ilave edilir. Bu sekilde hazırlanan bordo bulamacının yakıcı olup olmadıgını kontrol etmek için,passız bir çivi iple baglanarak içine sarkıtılır ve 10 dakika kadar bekletilir. Çivide pas rengi olusursa bordo bulamacı yakıcıdır. Bu durumda bulamaca kireçli su ilave edilmelidir. Bordo bulamacı hazırlandıktan sonra bekletilmeden kullanılmalıdır. Bekleme zorunlu olursa100 litre bulamaca 100 gr seker katılarak iki gün bozulmadan beklemesi saglanır.

Konulan kirecin kafi gelip gelmediğini kontrol etmek için turnusol kağıdı veya Fenolfitalein”li kâgit kullanilmaktadir. Bordo bulamacina batirilan ;Kirmizi “Turnusol” kâgıdı - Mavi;Beyaz “Fenolfitalein”li kâgıt -Kırmızırenk aldıkları takdirde bulamaç iyi hazirlanmis demektir. Eger beyaz “Fenolfitalein”li kâgit beyazrenkte kalirsa bulamaca bir miktar daha kireçli su ilâve edilmelidir Turnusol kağıdı yerine 3-5 cm boyda bir parlak çivi ile de kontrol etmek mümkündür.Hazırlanan Bordo Bulamacına parlak bir çivi batırılır. 4-5 dakika bekletilir ve sonra çıkarılır.Çivi üzerinde esmer kırmızı bir leke meydana geldiyse biraz daha kireçli su ilavesi gereklidir.İyi hazırlanmışsa leke meydana gelmez.Bordo Bulamacı taze kullanılır.Hemen kullanılamaz ise 100 litresine 200 gr şeker koyarak 10 gün kadar bozulmadan saklanabilir.

Bordo Bulamacı Hazırlanırken ve

Kullanırken Dikkat Edilecek Hususlar

• 1-İlaçlamadan sonra 10 saat içerisinde yağmur yağarsa ilaçlama tekrarlanmalıdır.

• 2-Bordo bulamacı hazırlanırken daima kireçli suyun üzerine göztaşı eritilmiş su ilave edilir.Aksi takdirde karışım olmaz. 3-Sönmemiş kireç kullanıyorsak eritildikten sonra muhakkak süzülmelidir.Eğer erimeyen taş, toprak kalmışsa kalan miktar kadar kireç tartılıp tekrar eritilmelidir. 4-Bordo bulamacı hiçbir ilaçla karıştırılıp atılmaz. 5-Bordo bulamacı atıldıktan sonra ilaçlama aleti temizlenmelidir. Etmeni bakteri ve fungus olan hastalıklarda etmenin ağaç gövdesine kolaylıkla girebileceği daha çok yara yerleri,çiçek gözleri ve yaprak gözlerinin ilaçlanarak hastalığın ağaca girişini engeller.

BORDO BULAMACININ KULLANILDIĞI MEYVE VE BAĞ HASTALIKLARI

Elma ve armut kara lekesi, armutlarda memeli pas, yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında ateş yanıklığı, monilya, eriklerde cep hastalığı, kayısı ağaçlarında sürgün ve dal yanıklığı, kayısılarda yaprak delen, sert çekirdekli meyve ağaçlarında bakteriyel kanser ve zamklanma, kiraz dal yanıklığı , şeftali yaprak kıvırcıklığı, şeftalide yaprak delen….