Okul SağlığıOkul SağlığıŞiddetle MücadeleŞiddetle Mücadele

Prof. Dr. Müge TAMARProf. Dr. Müge TAMAREÜTF Çocuk Psikiyatrisi ADEÜTF Çocuk Psikiyatrisi AD

Halk Sağlığı Kongresi Halk Sağlığı Kongresi Ekim, 2007Ekim, 2007

Dünyadaki durum;Dünyadaki durum;

KüreselleşmeKüreselleşme

Her türlü hakkaniyeti bir yana bırakan bir Her türlü hakkaniyeti bir yana bırakan bir

kazanç yarışı !!!!!!!!kazanç yarışı !!!!!!!! “ “Bizden sonra tufan !!!!!.....”Bizden sonra tufan !!!!!.....”

Dünyanın durumu;Dünyanın durumu;

““Üretim çılgınlığı”Üretim çılgınlığı” ““Hemen ve şimdi”Hemen ve şimdi” mantığı piyasada mantığı piyasada

somutlaşmıştır !!!!!somutlaşmıştır !!!!!

Kumar masasına ne varsa yatırmak ve anında Kumar masasına ne varsa yatırmak ve anında kazanıp parayı toplamak isteniyor: kazanıp parayı toplamak isteniyor:

““geçmişle ilgili bir bellek yok, geçmişle ilgili bir bellek yok, gelecek gelecek için bir kaygı yok…..”için bir kaygı yok…..”

Sonuç;Sonuç;

Dürtüsellikte artış!!!!Dürtüsellikte artış!!!!

Ergenlik bir kimlik oluşumu sürecidir!!Ergenlik bir kimlik oluşumu sürecidir!!….….

Toplum ve Toplum ve ergende kimlik duygusu oluşumu;ergende kimlik duygusu oluşumu;

Kimlik duygusunun oluşum sürecinde ergen, Kimlik duygusunun oluşum sürecinde ergen, ailesi, akran kümesi ve ailesi, akran kümesi ve toplumda egemen değerleritoplumda egemen değerleri içselleştirme uğraşları verir. İçselleştirdiği bu içselleştirme uğraşları verir. İçselleştirdiği bu değerlere uymak durumundadır. değerlere uymak durumundadır.

Öz değerlerine uyum Öz değerlerine uyum kendisiyle barışıklığı,kendisiyle barışıklığı, toplumun değerlerine uyumtoplumun değerlerine uyum ise tarih ve konuşulan dille tanışıklığı ve onlara uyumu sağlar.ise tarih ve konuşulan dille tanışıklığı ve onlara uyumu sağlar.

Erikson’a göre kimlik Erikson’a göre kimlik toplumsal değerlerdentoplumsal değerlerden çok etkilenmektedir.çok etkilenmektedir.

Toplum kimlik özdeşimleri ne kadar benzer ya da uyumlu ise o kadar Toplum kimlik özdeşimleri ne kadar benzer ya da uyumlu ise o kadar sağlıklı, zinde; ne kadar bölünmüş ve çatışmalı ise o kadar zayıf ve sorunlu sağlıklı, zinde; ne kadar bölünmüş ve çatışmalı ise o kadar zayıf ve sorunlu görünür. görünür.

Gencin yaşayacağı uyum veya çatışmayı da bu sağlıklı veya Gencin yaşayacağı uyum veya çatışmayı da bu sağlıklı veya sorunlu sorunlu ortam doğrudan etkiler!!! …ortam doğrudan etkiler!!! …

Devlet, millet, toplum ya da kültür varlığı açısından Devlet, millet, toplum ya da kültür varlığı açısından kimlik; topluluğu oluşturan bireylerin, ortak varlıkla kimlik; topluluğu oluşturan bireylerin, ortak varlıkla özdeşleşmeleri, ortak ülkü ve simgelerle birleşmeleri, özdeşleşmeleri, ortak ülkü ve simgelerle birleşmeleri, ortak tasa ve kıvançları paylaşmaları olgusudur. ortak tasa ve kıvançları paylaşmaları olgusudur.

““kimsiniz, necisiniz, nereden gelip kimsiniz, necisiniz, nereden gelip nereye gidersiniz?...”nereye gidersiniz?...”

Bu soruya verdiğimiz yanıtlarda sergilediğimiz ortaklıklar, Bu soruya verdiğimiz yanıtlarda sergilediğimiz ortaklıklar, ya da duyarlılıklar, toplumsal varlığı ayakta tutan ya da duyarlılıklar, toplumsal varlığı ayakta tutan dayanışmanın öğeleridir. Bu anlamda kimlik birdayanışmanın öğeleridir. Bu anlamda kimlik bir “tarih”“tarih” sorunudur.sorunudur.

Üretim ve tüketim çılgınlığının, dürtüselliğin Üretim ve tüketim çılgınlığının, dürtüselliğin arttığı bir dünyada, arttığı bir dünyada,

Toplumsal varlığı ayakta tutan ortak değerlerin Toplumsal varlığı ayakta tutan ortak değerlerin ve dayanışmanın zayıfladığı bir ortamda; ve dayanışmanın zayıfladığı bir ortamda;

““boşluk, amaçsızlık, yalnızlık ve boşluk, amaçsızlık, yalnızlık ve yabancılaşma” yabancılaşma” gençlik sorunlarının gençlik sorunlarının temelini oluşturuyor!!!….”temelini oluşturuyor!!!….”

Sonuç;Sonuç;

Tüketim gençliğiTüketim gençliği DepresyonDepresyon Dürtü kontrol bozukluklarıDürtü kontrol bozuklukları Madde kullanımında artışMadde kullanımında artış Umutsuzluk ve öfkeUmutsuzluk ve öfke Yabancılaşma ve kopuşYabancılaşma ve kopuş

Birey ve toplumun bocalaması……Birey ve toplumun bocalaması……

Normal ergenlik dönemi özellikleriNormal ergenlik dönemi özellikleri Ebeveynin işleviEbeveynin işlevi Okulun işleviOkulun işlevi Akran grubunun önemiAkran grubunun önemi Travmanın gencin gelişimine etkileriTravmanın gencin gelişimine etkileri Çocuk suçluluğu- gençlik ve şiddetÇocuk suçluluğu- gençlik ve şiddet Önleme Önleme

““Kimlik Duygusu”;Kimlik Duygusu”;

• İçsel coşkular ve önemli gelişimsel İçsel coşkular ve önemli gelişimsel sorunlar:sorunlar: delikanlı eskiden aşılanmış roller delikanlı eskiden aşılanmış roller ve hünerlerle, bundan böyle yükleneceği ve hünerlerle, bundan böyle yükleneceği rolleri ve sorumlulukları karşılaştırır. rolleri ve sorumlulukları karşılaştırır.

• Eski özdeşimler delikanlının yeni Eski özdeşimler delikanlının yeni değerlerine ve rollerine uygun nitelik değerlerine ve rollerine uygun nitelik kazandırılarak benimsenir. kazandırılarak benimsenir.

““Kimlik Duygusu”;Kimlik Duygusu”;

Benliğin Benliğin bütünleştirmebütünleştirme yetisinin artan yetisinin artan biçimlerde yaşanması, kişiliğe yerleşmesidir,biçimlerde yaşanması, kişiliğe yerleşmesidir,

Delikanlı başkalarınca nasıl tanındığına, Delikanlı başkalarınca nasıl tanındığına, değerlendirildiğine büyük önem verirdeğerlendirildiğine büyük önem verir

Eskiden çekirdek durumda var olan kimlik Eskiden çekirdek durumda var olan kimlik duygusu ile, şimdi gelişen ve toplumsal anlam duygusu ile, şimdi gelişen ve toplumsal anlam yüklenen kimlik duygusu bütünleşir ve buna yüklenen kimlik duygusu bütünleşir ve buna bağlı bağlı güven duygusugüven duygusu oluşur. oluşur.

““Kimlik bunalımı”Kimlik bunalımı” her gencin değişik her gencin değişik yoğunlukta yaşadığı doğal bir süreçtir.yoğunlukta yaşadığı doğal bir süreçtir.

““Kimlik kargaşası” Kimlik kargaşası” (identity confusion) ise (identity confusion) ise bunalımın ağırlaşması, geçici de olsa uyumun bunalımın ağırlaşması, geçici de olsa uyumun oldukça ağır biçimde bozulmasıdır. oldukça ağır biçimde bozulmasıdır.

Kimlik kargaşası; Kimlik kargaşası;

aşırı uçlara sapma aşırı uçlara sapma ağır cinsel kuşkular ağır cinsel kuşkular yetersizlik duygularıyetersizlik duygularıbunaltı ve panik durumlarıbunaltı ve panik durumlarıanne-babaya, topluma aşırı karşı gelmeanne-babaya, topluma aşırı karşı gelme““ters kimlik” belirtileri (negative identity)ters kimlik” belirtileri (negative identity)

Kimlik kargaşası;Kimlik kargaşası;(C. Odağ)(C. Odağ)

Acı veren yalnızlıkAcı veren yalnızlık Aynılık ve sürekliliğin bozulmasıAynılık ve sürekliliğin bozulması Yaygın ve şiddetli utançYaygın ve şiddetli utanç Herhangi bir etkinlikten doyum sağlayamamaHerhangi bir etkinlikten doyum sağlayamama Boşluk duygusuBoşluk duygusu Yaşantılarındaki aynılık ve sürekliliğin değiştiği duygusuYaşantılarındaki aynılık ve sürekliliğin değiştiği duygusu İş ve uğraşlarından doyum sağlayamamaİş ve uğraşlarından doyum sağlayamama Yaşamın kendisinden uzaklaştığı, zamanın akıp gittiği, Yaşamın kendisinden uzaklaştığı, zamanın akıp gittiği,

yaşayamadığı, zamana egemen olamadığı duygu ve yaşayamadığı, zamana egemen olamadığı duygu ve düşünceleridüşünceleri

Temel güven duygusu bozukluğuTemel güven duygusu bozukluğu

Sağlıklı bir kimlik oluşumu Sağlıklı bir kimlik oluşumu geçmiş çocukluk yaşantıları geçmiş çocukluk yaşantıları

ile yakından ilişkilidir;ile yakından ilişkilidir;

temel güven duygusu-umut temel güven duygusu-umut etmeetme

özerklik-karar verebilmeözerklik-karar verebilmegirişimcilik-merak duygusugirişimcilik-merak duygusu

çalışma ve yapıcılık-yeterlilik çalışma ve yapıcılık-yeterlilik duygusuduygusu

İKİNCİİKİNCİ BİREYLEŞMEBİREYLEŞME DÖNEMİDÖNEMİ;;

Blos ergenliği Blos ergenliği “ikinci bireyleşme süreci”“ikinci bireyleşme süreci” olarak tanımlarolarak tanımlar

Birbiriyle yakından ilişkili iki süreci içine alır;Birbiriyle yakından ilişkili iki süreci içine alır; Ebeveynden ayrılma ve vazgeçme Ebeveynden ayrılma ve vazgeçme Aile dışında ebeveynin başka karşılıklarını Aile dışında ebeveynin başka karşılıklarını

bulmabulma

İKİNCİ BİREYLEŞME;İKİNCİ BİREYLEŞME;

Gelişimsel görev Gelişimsel görev

bağımsızlaşma bağımsızlaşma ilişki gereksinimi olan dürtülerini doyurmak, ilişki gereksinimi olan dürtülerini doyurmak, boşluk duygusundan kurtulmak, boşluk duygusundan kurtulmak, öz saygısını destekleyebilmek için, öz saygısını destekleyebilmek için,

genç genç arkadaşlarınaarkadaşlarına yönelir.yönelir.

Sonuç; yaşıt grubu önemli…..Sonuç; yaşıt grubu önemli…..

““içsel nesnenin kaybı”;içsel nesnenin kaybı”;

Bu duygularla baş edebilmek için genç Bu duygularla baş edebilmek için genç duygusal bağlarını ve süperego işlevlerini duygusal bağlarını ve süperego işlevlerini bir gruba devreder. Ebeveynle özdeşim bir gruba devreder. Ebeveynle özdeşim yerini yerini güçlü ülküleştirilmiş grup lideri ile güçlü ülküleştirilmiş grup lideri ile özdeşime özdeşime bırakır. bırakır.

Ebeveynin rolü;Ebeveynin rolü;

Gencin kimliğini oluşturma, ruhsal ve duygusal Gencin kimliğini oluşturma, ruhsal ve duygusal olarak farklı bir kişi olma çabasının başarılı olarak farklı bir kişi olma çabasının başarılı olması için ebeveynin de desteği gerekir.olması için ebeveynin de desteği gerekir.

Kendi bireyleşme sorununu çözümlememiş ve Kendi bireyleşme sorununu çözümlememiş ve

belli bir düzeyde duygusal olgunluğa ulaşmamış belli bir düzeyde duygusal olgunluğa ulaşmamış ebeveyn çocuğun bağımsız olarak düşünmesini ebeveyn çocuğun bağımsız olarak düşünmesini bir tehdit olarak algılar ve gencin ihtiyaç bir tehdit olarak algılar ve gencin ihtiyaç duyduğu sağlıklı otoriteyi oluşturmada ve gence duyduğu sağlıklı otoriteyi oluşturmada ve gence rehberlik yapmada yetersiz kalır. rehberlik yapmada yetersiz kalır.

Okul; Okul;

ergenlik dönemindeergenlik döneminde

““geçiş nesnesi“geçiş nesnesi“

işlevi görür.işlevi görür.

Okullarda yönetimin öğrencilerden Okullarda yönetimin öğrencilerden beklediği;beklediği;

Disipline uymaDisipline uyma Başarılı olmaBaşarılı olma

Ergenlerde ayrılma bireyleşme Ergenlerde ayrılma bireyleşme özellikleri;özellikleri;

Alt SES ergenlerin öğretmene yapışma, ihtiyacı Alt SES ergenlerin öğretmene yapışma, ihtiyacı inkar etme ve reddedilme beklentisi, diğerlerine inkar etme ve reddedilme beklentisi, diğerlerine göre daha yüksek bulunmuştur. Bu gençlerde göre daha yüksek bulunmuştur. Bu gençlerde ebeveynden beklenen destek ve ilgi yetersizebeveynden beklenen destek ve ilgi yetersiz

Alt SES okullardan gelen gençler Alt SES okullardan gelen gençler ebeveynlerinden yakınlık, destek ve onay ebeveynlerinden yakınlık, destek ve onay almada sorunlar yaşamakta, bu ihtiyaçları için almada sorunlar yaşamakta, bu ihtiyaçları için öğretmenlerine yakınlaşma ihtiyacıöğretmenlerine yakınlaşma ihtiyacı duymaktadırlar. Kardeş sayısının artması da bu duymaktadırlar. Kardeş sayısının artması da bu sonucu doğurmaktadır.sonucu doğurmaktadır.

Ergenlerde ayrılma bireyleşme Ergenlerde ayrılma bireyleşme özellikleri;özellikleri;

Psikiyatrik yardım arayan ergenlerin sorunları Psikiyatrik yardım arayan ergenlerin sorunları nedeniyle destek ve yardım arama ihtiyaçlarının nedeniyle destek ve yardım arama ihtiyaçlarının fazla olduğu, ancak olasılıkla sağlıklı fazla olduğu, ancak olasılıkla sağlıklı ilişkilerindeki eksiklikler nedeniyle yakınlaşmanın ilişkilerindeki eksiklikler nedeniyle yakınlaşmanın yutulma şeklinde algılandığı görülmüştür. yutulma şeklinde algılandığı görülmüştür. Sonuçta genç hem Sonuçta genç hem yardım arama gereksinimi yardım arama gereksinimi hem de yutulma korkularıhem de yutulma korkuları nedeniyle bir ikilem nedeniyle bir ikilem yaşıyor olabilir.yaşıyor olabilir.

(Yanılsama ve genelleme- yarattığı duygu çaresizlik, (Yanılsama ve genelleme- yarattığı duygu çaresizlik, çözüm; dinleme, yoğun duygulara katlanma, uygun çözüm; dinleme, yoğun duygulara katlanma, uygun sınır koyma, süreklilik ve tutarlılık) sınır koyma, süreklilik ve tutarlılık)

Şiddetin klinik görüntüleri;Şiddetin klinik görüntüleri; Saldırganlık ve şiddet bir kişinin diğer bir kişinin Saldırganlık ve şiddet bir kişinin diğer bir kişinin

bedenine yönelik saldırı şeklindeki bilinçli ve maksatlı bir bedenine yönelik saldırı şeklindeki bilinçli ve maksatlı bir eylemidir. eylemidir.

Kendilik yönelimli şiddet ve sado-mazoşistik şiddet Kendilik yönelimli şiddet ve sado-mazoşistik şiddet bundan farklıdır. Burada maksat tehlikeyi yadsımak, cefa bundan farklıdır. Burada maksat tehlikeyi yadsımak, cefa etmek ve ıstırap çekmektir. etmek ve ıstırap çekmektir.

Kendini yaralayanlarda bu iki tipteki agresyon da var gibi Kendini yaralayanlarda bu iki tipteki agresyon da var gibi görünmektedir. Başkasına saldırmak yerine hasta şiddet görünmektedir. Başkasına saldırmak yerine hasta şiddet eylemini kendi bedenine yönlendirir. Sanki başkasına eylemini kendi bedenine yönlendirir. Sanki başkasına saldırıyor gibi veya kendisinin ayrı bir parçasına saldırıyor gibi veya kendisinin ayrı bir parçasına saldırıyor gibi…..saldırıyor gibi…..

Kendini yaralama;Kendini yaralama;

Kendini kesme kendini yaralamanın en yaygın biçimidir. Kendini kesme kendini yaralamanın en yaygın biçimidir. Kızlarda erkeklere göre daha sık ortaya çıkmaktadır.Kızlarda erkeklere göre daha sık ortaya çıkmaktadır.

Kendini kasten yaralayan gençler buna gereksinim Kendini kasten yaralayan gençler buna gereksinim duyduklarını belirtirler. Eylem kendilerini daha iyi duyduklarını belirtirler. Eylem kendilerini daha iyi hissetmelerini ve geçici de olsa sıkıntıyla baş etmelerini hissetmelerini ve geçici de olsa sıkıntıyla baş etmelerini sağlar.sağlar.

Istırap, duygusal sıkıntı ve çaresizlik gibi çok kuvvetli Istırap, duygusal sıkıntı ve çaresizlik gibi çok kuvvetli duygulara karşı görünen çözüm bedenine acı vererek duygulara karşı görünen çözüm bedenine acı vererek kendini cezalandırmadır. kendini cezalandırmadır.

Yaralayan için çözüm, aile ve arkadaşlar için sorun!!!Yaralayan için çözüm, aile ve arkadaşlar için sorun!!!

Yoksunluk ve travma;Yoksunluk ve travma;

Travmatik yaşantılar söz konusu Travmatik yaşantılar söz konusu olduğunda; olduğunda; İyi olduklarına ve bizi İyi olduklarına ve bizi koruyacaklarına inandığımız içsel koruyacaklarına inandığımız içsel nesnelerin yetersiz, dikkatsiznesnelerin yetersiz, dikkatsiz,, ihmal eden ihmal eden oldukları inancı gelişmektedir. oldukları inancı gelişmektedir. GGüvenilir üvenilir içsel iyi nesnelerin kaybı ile birlikte içsel iyi nesnelerin kaybı ile birlikte içsel içsel kötü nesnelerinkötü nesnelerin gücü artmaktadır. gücü artmaktadır.

Yoksunluk ve travma;Yoksunluk ve travma;

İç dünyası ile ilgili sakıncalarİç dünyası ile ilgili sakıncalar

KorkuKorku:: y yakınlakınlaşmaktan korkmaaşmaktan korkma

Yakınlığın anlamı ne?Yakınlığın anlamı ne?

““Yakın olduğu kişiler onu Yakın olduğu kişiler onu travmatize etmişlertravmatize etmişler…”…”

Yoksunluk ve travma;Yoksunluk ve travma;

Nasıl nesne tasarımları nasıl kendilik Nasıl nesne tasarımları nasıl kendilik tasarımları geliştirmiş?tasarımları geliştirmiş?

Şiddete eğilimli, yıkıcı, aşağılayıcı nesne Şiddete eğilimli, yıkıcı, aşağılayıcı nesne tasarımlarıtasarımları

Olumsuz kendilik imgesi-tasarımıOlumsuz kendilik imgesi-tasarımı

Yoksunluk ve travma;Yoksunluk ve travma;

Herkesi aşağılama kendini Herkesi aşağılama kendini aşağılamanın savunmasıaşağılamanın savunması

Güvenilmez nesneler- uzaklaşma bir Güvenilmez nesneler- uzaklaşma bir savunma, korunmasavunma, korunma

Gençte öfkeyi ve şiddeti besleyen Gençte öfkeyi ve şiddeti besleyen etmenler;etmenler;

Psikopatoloji: Birçok bozuklukta davranım bozukluğu bir belirti olabilir;Psikopatoloji: Birçok bozuklukta davranım bozukluğu bir belirti olabilir; Çalma, fizik Çalma, fizik şiddet, yasaları çiğneme, evden kaçma depresif duyguların eyleme vurum şeklinde şiddet, yasaları çiğneme, evden kaçma depresif duyguların eyleme vurum şeklinde dışa vurumu olabilir. Erkeklerde bu tür görünümler özellikle sıktır.dışa vurumu olabilir. Erkeklerde bu tür görünümler özellikle sıktır.

Yoksulluk (Travma- ihmal ve istismar: Yoksulluk (Travma- ihmal ve istismar: narsisistik zedelenme, kendilik kavramında narsisistik zedelenme, kendilik kavramında ortaya çıkmış hasar, güven zedelenmesi ve agresörle özdeşimortaya çıkmış hasar, güven zedelenmesi ve agresörle özdeşim))

GöçGöç Aile faktörleri:Aile faktörleri:

ailenin mevcut birey sayısı, ailenin mevcut birey sayısı, anne ve/veya babanın yokluğu, ayrılığı, anne ve/veya babanın yokluğu, ayrılığı, aralarındaki uyum, aralarındaki uyum, çocuk sayısı, çocuk sayısı, ekonomik düzeyi, ekonomik düzeyi, eğitim durumları, eğitim durumları, çocukları için oluşturdukları modeller, çocukları için oluşturdukları modeller, çocukla ilişkileri, ilgi, sevgi, şefkat ve bağlılıkları ve bu alandaki sorunlar çocukla ilişkileri, ilgi, sevgi, şefkat ve bağlılıkları ve bu alandaki sorunlar

çocuğun davranış ve düşüncelerini çok yakından çocuğun davranış ve düşüncelerini çok yakından ilgilendirmekte ve etkilemektedir.ilgilendirmekte ve etkilemektedir.

Okul çevresiOkul çevresi Akran grubuAkran grubu

OKUL ÇEVRESİ:OKUL ÇEVRESİ:

Okul geçiş nesnesi, ailede örselenen çocuk öğretmene yöneliyor…Okul geçiş nesnesi, ailede örselenen çocuk öğretmene yöneliyor…

Gencin otoriteye gereksinimi var, öğretmen hem rehber oluyor hem Gencin otoriteye gereksinimi var, öğretmen hem rehber oluyor hem de özdeşim için gence kendini sunuyor….de özdeşim için gence kendini sunuyor….

6-7 yaşından sonra çocuğun toplumda kendini ilk sınadığı yerdir.6-7 yaşından sonra çocuğun toplumda kendini ilk sınadığı yerdir.

Yazılı kurallarla ilk karşılaştığı yer, Yazılı kurallarla ilk karşılaştığı yer, İlk kez anne baba dışında, yazılı kurallara göre rolleri belirlenmiş olarak İlk kez anne baba dışında, yazılı kurallara göre rolleri belirlenmiş olarak

yetişkinlerle ve akranlarıyla ilişki kurduğu yerdir.yetişkinlerle ve akranlarıyla ilişki kurduğu yerdir.

Okul;Okul; İşbirliği ve işbölümü esaslarına dayalı bir ortam,İşbirliği ve işbölümü esaslarına dayalı bir ortam, ilişkilerin yoğun olduğu bir toplum organizasyonu ilişkilerin yoğun olduğu bir toplum organizasyonu

çocuğun başarısı/ başarısızlığı bütün çocuğun başarısı/ başarısızlığı bütün yaşamını derinden etkiler.yaşamını derinden etkiler.

Şiddet davranışı gösteren çocuklar, okulda başarısız Şiddet davranışı gösteren çocuklar, okulda başarısız olan çocuklar arasında daha yaygın olan çocuklar arasında daha yaygın

Sonuç;Sonuç; çocukların özellikle kendine güvensizlik, okuldan çocukların özellikle kendine güvensizlik, okuldan kaçma, disiplin kurallarıyla sık sık başının derde girmesi kaçma, disiplin kurallarıyla sık sık başının derde girmesi gibi durumlara dikkat edilmesi gerekir.gibi durumlara dikkat edilmesi gerekir.

AKRAN GRUBU:AKRAN GRUBU:

Cinsel ve toplumsal kimlik gelişimi, Cinsel ve toplumsal kimlik gelişimi, bireyleşme….bireyleşme….

Davranış sorunlarının yoğunlaştığı Davranış sorunlarının yoğunlaştığı arkadaş gruplarına dahil olma, davranış arkadaş gruplarına dahil olma, davranış bozukluklarını geliştirici ve pekiştirici etki bozukluklarını geliştirici ve pekiştirici etki oluşturur...oluşturur...

Önleme; Önleme;

Risk gruplarının saptanması;Risk gruplarının saptanması; Bu çocuklara yönelik özel bir ilgi ya da düzeylerine uygun eğitim Bu çocuklara yönelik özel bir ilgi ya da düzeylerine uygun eğitim

ve öğretimve öğretim

Suçu oluşturan etkenler önceden belirlenerek suç Suçu oluşturan etkenler önceden belirlenerek suç oluşmadan önlenmelidir.oluşmadan önlenmelidir.

Zayıf aile – okulda başarısızlıkZayıf aile – okulda başarısızlık kombinasyonu çocuğu kombinasyonu çocuğu bir sarmal gibi çekiyor. Bozuk aile yapısı şiddete eğilim bir sarmal gibi çekiyor. Bozuk aile yapısı şiddete eğilim kazandırırken, başarısızlık çocuğu olumsuz arkadaş kazandırırken, başarısızlık çocuğu olumsuz arkadaş gruplarına doğru çekebiliyor…gruplarına doğru çekebiliyor…

Patterson’ın değişmesini önerdiği Patterson’ın değişmesini önerdiği eğitim uygulamaları (1975);eğitim uygulamaları (1975);

Bağımlı öğrenci davranışlarının bağımsız öğrenci davranışlarına Bağımlı öğrenci davranışlarının bağımsız öğrenci davranışlarına yeğlenmesi,yeğlenmesi,

Alışılmışlık ve gelenekselliğin başarı, yaratıcılığın başarısızlık Alışılmışlık ve gelenekselliğin başarı, yaratıcılığın başarısızlık görülmesi,görülmesi,

Öğrencilerin okullarda işbirliğinden çok yarışmayı öğrenmesi,Öğrencilerin okullarda işbirliğinden çok yarışmayı öğrenmesi,

Akademik başarı ile alanların geliştirilmesi, diğer alanların ihmal Akademik başarı ile alanların geliştirilmesi, diğer alanların ihmal edilmesiedilmesi

Öğretimde bilgi kazandırmaya önem verilmesi, bu bilginin ne Öğretimde bilgi kazandırmaya önem verilmesi, bu bilginin ne anlama geldiği üzerinde durulmaması,anlama geldiği üzerinde durulmaması,

Özet;Özet; Umudunu yitirmiş karamsar gence yeniden umudu yaşatmak…Umudunu yitirmiş karamsar gence yeniden umudu yaşatmak…

Sağlıklı bağlanma bağımsızlaşmanın temeli, okulda sevgiyle ve saygıyla Sağlıklı bağlanma bağımsızlaşmanın temeli, okulda sevgiyle ve saygıyla bağlanabileceği ilişkilere olanak sağlamak..bağlanabileceği ilişkilere olanak sağlamak..

Sağlıklı özdeşim modeli oluşturmak…Sağlıklı özdeşim modeli oluşturmak…

Öğrencinin yeterlilik ve başarı duygusunu yaşayabilmesini sağlama…Öğrencinin yeterlilik ve başarı duygusunu yaşayabilmesini sağlama…

Bağımsız düşünebilmesinin ve yaratıcılığının desteklenmesi…Bağımsız düşünebilmesinin ve yaratıcılığının desteklenmesi…

Okulda yeni örselenmelerin önüne geçilmesi…Okulda yeni örselenmelerin önüne geçilmesi…

Hoşgörü, paylaşma, yakınlaşabilme duygularının desteklenmesi….Hoşgörü, paylaşma, yakınlaşabilme duygularının desteklenmesi….

Risk gruplarının belirlenip koruyucu girişimlerin oluşturulmasıRisk gruplarının belirlenip koruyucu girişimlerin oluşturulması

Özet;Özet; Gencin hasta rolüne (ters kimlik) girmesinin en aza indirilmesi…Gencin hasta rolüne (ters kimlik) girmesinin en aza indirilmesi…

Normal gelişiminin en üst düzeyde sürdürülmesinin sağlanması…Normal gelişiminin en üst düzeyde sürdürülmesinin sağlanması…

Yetersizliklerinden çok yetebileceği yönlerinin gösterilerek, olumlu Yetersizliklerinden çok yetebileceği yönlerinin gösterilerek, olumlu niteliklerini belirlemesine ve güven duygusunun artmasına yardım niteliklerini belirlemesine ve güven duygusunun artmasına yardım edilmesi…edilmesi…

Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler geliştirmesine yardım edilmesi…Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler geliştirmesine yardım edilmesi…

Özdeğer duygusunun yükseltilmesinin ve nitelikli bir yaşam Özdeğer duygusunun yükseltilmesinin ve nitelikli bir yaşam sürmesinin sağlanması…sürmesinin sağlanması…

Teşekkürler……Teşekkürler……