gÜrÜltÜ kontrol programi · sunum plan ı •gürültü ve ... •Ġşçilerin gürültü maruz...

GÜRÜLTÜ KONTROL PROGRAMI

Dr.Ayşe ÖZTÜRK,PhD

01/06/2018 TTB ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ KOMĠSYONU, EĞĠTĠM ETKĠNLĠĞĠ .

AMAÇ Gürültü ve sağlık etkileri ,Gürültü

kontrol programının basamakları,

GKP’nı uygulamada kullanılan

metodlar ve bu programın yasal

düzenlemedeki yeri konusunda

bilgi vermek.


HEDEF Gürültünün işitme ve işitme dışı

etkilerini bilmeleri

Katılımcıların GKP basamaklarını,

GKP basamaklarında kullanılan

metodları sayabilmeleri.

Çalışanların Gürültü ile ilgili

risklerden korunmalarına dair

yönetmelik ile Gürültü kontrol

programının örtüşüp örtüşmediği

konusunda bilgi sahibi olmaları


Sunum planı

• Gürültü ve sağlık etkileri

• Dünyada ve Türkiyede Gürültüye bağlı işitme kaybı sıklığı

• Gürültü kontrol programı ve basamakları

• GKP Kullanılan standartları ve metodlar

• ILO GKP Kontrol listesi

• Çalışanların gürültü ile ilgili risklerden korunmaları ile ilgili yönetmelik

• Sonuç ve öneriler

01/06/2018TTB ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ KOMĠSYONU, EĞĠTĠM

ETKĠNLĠĞĠ .

GÜRÜLTÜ VE SAĞLIK ETKĠLERĠ


ETKĠNLĠĞĠ .

Dünya Sağlık Örgütü’nün(DSÖ) gürültüyle ilgili saptamaları ve

gürültü sorununa yaklaşımı

• Gürültü işte , evde, okulda ve dinlenme zamanlarında insanların günlük aktivitelerini ve sağlığını bozan ciddi bir tehlikedir.

• Sadece trafik gürültüsü her 3 Avrupalıdan birini, gece gürültüsüyle karşılaşma her 5 Avrupalıdan birini etkilemektedir.

• DSÖ Avrupa ülkelerinde çocuklar için sağlık ve çevre eylem planında okulda ve evde zararlı gürültüden korunmayı hedefliyor.

• 2002 AB direktifi maruz kalımı azaltmak ve kontrol etmek için eylem planı gerekliliğini kabul etmiştir.

• 2009’da Avrupa için gece gürültüsü rehberi hazırlanmıştır.

DSÖ’nün gürültü için eylem planının amacı

DSÖ gürültü için eylem planının amaçları,

• Özel duyarlı grupların gereksinimlerini belirleme,

• Gürültünün sağlık etkileri konusunda kanıtların gözden geçirilmesi,

• DSÖ’ nün diğer programlarıyla iletişim kurarak gürültü ve sağlık için rehber hazırlama ,

• sağlık etkileri için doz-yanıt ilişkisi analizleri,

• uyku bozuklukları ve kardiyovasküler problemlerde gürültüye maruz kalımın araştırılmasını kapsamaktadır.

Tablo-1 Gürültünün sağlık sonuçları ve çalışmaya etkisi

Fizyolojik Psikolojik İşle ilgili

sonuçlar

İşitme kaybı

Hipertansiyon

Kalp hastalıkları

Ülser

Kolit

Başağrısı

Diyabet

Stres

Uykusuzluk

İrritasyon/Sıkıntı

Konsantrasyon

Kaybı

Moral bozukluğu

Öğrenme güçlüğü

Zihinsel yorgunluk

Korku

Absentizm

Konuşmada

engellenme

Anlaşmada zorluk

Üretkenlikte azalma

İş başarısında

azalma

Karamsarlık

Etki Bilimsel

kanıt

Çalışmanın

yapıldığı yer

dBA

(A)

süre Gürltü

ölçümü

Ġşitme kaybı yeterli Ġş

Çev,eğlen.Yeri

Ham.kadınlar

75

70

<85

Mes.maruz

Leq 24 saat

Mes.maruz

Ġçerde

Sıkıntı yeterli Ġş,ofis

Endü. Çev.

Çevre

<55

<85

42

Mes.maruz

Mes.maruz

Ldn

Ġçerde

Ġçerde

Dışarı

Hipertansiyon yeterli Meslek,end.

Çev.yol

Hava traf

<85

70

70

Mes.maruz

dB(A)leq 06-22sa

dB(A)leq 06-22sa

Ġçerde

Dışarı

Dışarı

Ġskemik kalp

hastalığı

yeterli Çev.yol

Hava traf

70

70

dB(A)leq 06-22sa Dışarı

Dışarı

Uyku boz,değ

Uyku paterni

Uyanıklılık

Subjektif uyku

kalitesi

Kalp hızı

Ertesi gün mizaç

Yeterli

Yeterli

Yeterli

Yeterli

yeterli

Uyku

Uyku

Uyku

Uyku

Uyku

60

40

40

<60

Ġçerde

Dışarı

Ġçerde

Dışarı

Tablo-2 Gürültü maruziyetinin uzun süreli etkileriyle ilgili yapılan

bilimsel çalışmalar

Kaynak:’Effect of noise on health’Health Council of the Netherlands,Noise/News Ġnternational September. 1996(4

Gürültüyle karĢılaĢma(gürültü düzeyi)

doğrudan Dolaylı yolla

ĠĢitme kaybıEtkinliklerde, uykuda ve

iletiĢimde engellenme

Zihinsel ve duygusal yanıt

Stres yanıtı

Fizyolojik stres yanıtları

Otonom sinir sitemi(adrenal medulla(adrenalin)

-Endokrin sistem(hipofiz(ACTH) , adrenal bezler(kortizol))

*Kan basıncı, *kan lipitleri, *kan viskozitesi, *Kardiak atım,

*kan glikozu, *Kan pıhtılaĢma faktörleri

Ortaya çıkan bozukluklar

Kardiyo vasküler hastalıklar

*Hipertansiyon,*Arteriosklerozis, * Ġskemik kalp hastalığı

SIKINTI

Kaynak:Babisch, 2002, WHO,Night Noise Guidelines for Europe

Dünyada GBĠK

• Avrupa ülkelerinde çalışanların %7’sinde işten kaynaklanan işitme bozuklukları olduğu saptanmıştır.

• Çeşitli bölgelerde ve gelişmekte olan ülkelerde %7-21 arasında değişen aralıkta olduğu belirtilmektedir .

• Gelişmiş ülkelerde gürültü için hesaplanan harcama ülke milli gelirinin % 0.2-2 si kadardır.


Türkiye’de GBĠK

ĠSGÜM’ ün 2000 yılında 1927 işyerinde yapılan çalışmada % 21.8.

ĠSGÜM Ġzmir’de 2000-2001 yıllarında 76 işyerlerinde 813 kişiyi kapsayan bir çalışmada % 17.3,

ĠSGÜM Ġzmir ve DEÜ Halk Sağlığı ABD 2004’te döküm işkolunda 392 çalışanı kapsayan çalışmada %23.4 saptanmıştır.

2016 SGK verilerine göre 597 Meslek hastalığı saptanmış ve bunlardan 6 işçi GBĠK tanısı almıştır.



ETKĠNLĠĞĠ .

GÜRÜLTÜ KONTROL BASAMAKLARI


ETKĠNLĠĞĠ .

Gürültüden korunmanın iki ana bileşeni

•Ġşyerinde gürültünün izlenerek, yüksek olduğu yerlerde gerekli mühendislik önlemlerini almak,

•Çalışanların farkındalığını artırarak korunma davranışlarını geliştirmektir.



ETKĠNLĠĞĠ .

GKP KULLANILANSTANDART VE METODLAR


ETKĠNLĠĞĠ .

GKP girişim çalışması Yöntem Veri toplama aracı

Gürültü izlemi Gürültü yönetmeliği ile

TSE EN ISO 9612 ;Çalışma

ortamında gürültünün ölçülmesi ve

değerlendir.

Akredite Ses Seviye ölçer ĠLE

Gürültü yönet.uygun gürültü

ölçümü

Odyometrik ölçüm TSE 2607 ISO 1999 Akustik-Ġş

yerinde Maruz Kalınan Gürültünün

Tayini ve Bu Gürültünün Sebep

Olduğu Ġşitme Kaybının Tahmini

standardı

Akredite odyometrik test

Gürültüden korunma ve kk

kul.eğitimi

Kern’in eğitim programı oluşturma

yöntemi (Gürültünün sağlık etkileri

ve koruyucu kullanımı eğitim

programı)

Bilgi düzeyi ölçme formu

Tutum belirleme formu

Mühendislik izlemi -kaynakta(Ġzolasyon çalışması)

-yayılma yolunda

-alıcıda

Gürültü ölçümü

Koruyucuların seçimi ve

kullanımının izlemi

-Türk Standardı TS EN 458/Mart

2007 Ek A da yer alan TND yöntemi

ile kulak koruyucuları seçilmiştir.

Ġşçi gözlem formu


ILO GKP KONTROL LĠSTESĠ


Gürültü izlem basamağı

• Gürültü izlem basamağı ile çalışanların gürültü maruz kalım derecesi belirlenir .

• Gürültü kaynağı tanımlanarak mühendislik önlemleri planlanır.

• GKP‘na alınması gereken işçiler tanımlanır.

• Ġşçilerin gürültü maruz kalımları sınıflandırılarak korunma politikaları belirlenir.

• Ġletişim ve uyarı sinyalleri gibi güvenliğe zarar veren gürültü düzeylerinin olup olmadığını saptanır.

• Gürültü kontrolü için gürültü kaynakları belirlenmi olur.

• Gürültü haritası işçilerin KKD kullanımı ve gürültü maruziyetlerini belirtir bir kat planıdır.


ETKĠNLĠĞĠ .

01/06/2018TTB ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ KOMĠSYONU, EĞĠTĠM ETKĠNLĠĞĠ .

Resmi Gazete Tarihi: 28.07.2013 Resmi Gazete Sayısı: 28721

01/06/2018

TTB ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ KOMĠSYONU, EĞĠTĠM ETKĠNLĠĞĠ .

Gürültü Yönetmeliği

Gürültü Yönetmeliği, 06/02/2003 tarihli, 2003/10/EC

sayılı AB direktifi esas alınarak hazırlanmıştır.

2003/10/EC sayılı AB direktifi, gürültü kaynaklı

risklerden etkilenen çalışanlarda minimum sağlık ve

güvenlik gereklilikleri ile ilgili esasları

kapsamaktadır.



Günlük Kişisel maruziyetini esas alır.

Ölçüm ve hesaplama tekniklerinde TSE 2607 ve ISO

1999 standardına atıfta bulunulur.

Gürültüye maruz kalan işçileri sağlık ve güvenlik

yönünden oluşabilecek risklerden korumak için

alınması gerekli önlemleri belirlemektedir.


En yüksek ses basıncı (Ppeak) :

"C"-frekans ağırlıklı anlık gürültü basıncının

maksimum değerini,

• Günlük gürültü maruziyet düzeyi

(LEX, 8 saat) (dB(A) re.20 µPa) :

Sekiz saatlik iş günü için, anlık darbeli gürültünün de

dahil olduğu bütün gürültü maruziyet düzeylerinin

zaman ağırlıklı ortalamasını,



Maruziyet sınır değer:

LEX,8h = 87 dB(A)Maruziyet sınır değerleri uygulanırken, çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın

kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi de dikkate alınır.

En yüksek maruziyet EYLEM değer:

LEX,8h 85 dB(A)

Maruziyet eylem değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmaz.

En düşük maruziyet EYLEM değer:

LEX,8h = 80 dB(A)



• Haftalık gürültü maruziyeti (LEX,8h):

Günlük gürültü maruziyet düzeylerinin sekiz saatlik

beş iş gününden oluşan bir hafta için zaman ağırlıklı

ortalamasını,

Yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü

maruziyet düzeyi, 87 dB(A) maruziyet sınır

değerini aşamaz.


Maruziyetin belirlenmesi(GÜRÜLTÜ ĠZLEMĠ)

–MADDE 6 – (1) Ġşveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü

düzeyini, risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gürültü ölçümleri

yaptırarak maruziyeti belirler.

Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerlerinin aşılıp

aşılmadığına karar verilebilmesine imkan sağlar.

c) Çalışanın kişisel maruziyetini gösterir.


Risklerin değerlendirilmesi

*Kadın çalışanlar vb

*Ototoksik maddeler ile gürültü arasındaki ve titreşim ile gürültü

arasındaki etkileşimlerin,

* Uyarı sinyalleri ve diğer seslerin gürültü ile etkileşiminin,

* Ġş ekipmanlarının gürültü emisyonu

* Gürültüye iş dışı maruz kalıma.

* Sağlık gözetiminde elde edinilen güncel bilgilere,

* Kulak koruyucularının bulunup bulunmadığına,

özel önem verir.


(MÜHENDĠSLĠK VE YÖNETSEL ÖNLEMLERĠ)

Maruziyetin önlenmesi ve azaltılması

(1)Risklerin kaynağında yok edilmesi

(2)Maruziyetin önlenmesi yada azaltılması

a) Başka çalışma yöntemlerinin seçilmesi,

b) En düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanının seçilmesi,

c)Uygun tasarım ve düzenlenme

ç)Eğitim

d) Gürültünün teknik yollarla azaltılması ve bu amaçla;

1) Hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü

emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması,

2) Yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım,

sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması,


e) Uygun bakım programlarının uygulanması,

f) Gürültünün, iş organizasyonu ile azaltılması ve bu amaçla;

1) Maruziyet süresi ve düzeyinin sınırlandırılması,

2) Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerinin düzenlenmesi,


(3)Ġşyerinde en yüksek maruziyet eylem değerlerinin

aşıldığının tespiti halinde, işveren;

a) Teknik veya iş organizasyonuna yönelik önlemleri içeren bir eylem planı

oluşturur ve uygulamaya koyar.

b) Gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretler.

(4) Ġşveren, çalışanların dinlenmesi için ayrılan yerlerdeki gürültü

düzeyinin, bu yerlerin kullanım şartları ve amacına uygun olmasını

sağlar.

(5) Ġşveren, bu Yönetmeliğe göre alınacak tedbirlerin, Kanunun 10

uncu maddesi uyarınca özel politika gerektiren gruplar ile kadın

çalışanların durumlarına uygun olmasını sağlar.


KKD

Kişisel korunma:

MADDE 9 – (1) Gürültüye maruziyetten kaynaklanabilecek riskler,

8 inci maddede belirtilen tedbirler ile önlenemiyor ise işveren;

a) En düşük maruziyet eylem değerlerini aştığında, KKD hazır

halde bulundurur.

b) En yüksek maruziyet eylem değerlerine ulaştığında KKD

çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlar ve denetler.


Çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitimi

a) Gürültüden kaynaklanabilecek riskler,

b) Riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla alınan

tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanacağı şartlar,

c) Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerleri,

ç) Risklerin değerlendirilmesi ve gürültü ölçümünün sonuçları

ile bunların önemi,

d) Kulak koruyucularının doğru kullanılması,

e) Ġşyerinde GBĠK tespit ve bildiriminin nasıl ve neden

yapılacağı,

f) sağlık gözetiminin amacı,

g) Güvenli çalışma uygulamaları,

bilgilendirilmelerini ve eğitilmelerini sağlar.


ODĠOMETRĠK ĠZLEM

Sağlık gözetimi

* Ġşyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla,

çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

* 5 inci maddede belirtilen en yüksek maruziyet eylem

değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için,

işitme testleri işverence yaptırılır.

* Risk değerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarının bir sağlık

riski olduğunu gösterdiği yerlerde, en düşük maruziyet

eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar

için de işitme testleri yaptırılabilir.


Sağlık gözetimiĠşitme kaybının GBĠK nedeniyle oluştuğunun tespiti halinde;

a) Çalışan, işyeri hekimi tarafından, kendisi ile ilgili sonuçlar

hakkında bilgilendirilir.

b) Ġşveren;

1) Ġşyerinde yapılan risk değerlendirmesini gözden geçirir.

2) Riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemleri gözden

geçirir.

3) Riskleri önlemek veya azaltmak için çalışanın gürültüye maruz

kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi gibi gerekli görülen

tedbirleri uygular.

4) Benzer biçimde gürültüye maruz kalan diğer çalışanların, sağlık

durumunun gözden geçirilmesini ve düzenli bir sağlık gözetimine

tabi tutulmalarını sağlar.01/06/2018 TTB ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ KOMĠSYONU, EĞĠTĠM ETKĠNLĠĞĠ .

*Ġşyerlerinde risklere bütüncül bir bakışla

yaklaşılmalı

*Riski önlemeye yönelik çalışmalar başta yoğun bir

emeği gerektirse de ilerdeki iş yükünü azaltır ,

gereksiz yararsız çalışmaları önler.

*Riskleri önlemede uygulanan programın başarısı

için Ġşyeri hekimi, Ġş Güvenliği uzmanı, işçi ve

işveren bir ekip çalışması yürütmelidir.

*Ekibin iletişim ve motivasyonu çalışmaların başarısı

için önemlidir.


gÜrÜltÜ kontrol programi · sunum plan ı •gürültü ve ... •Ġşçilerin gürültü maruz...

Documents