gemi hareketleri

Upload: evrim-oezdemir

Post on 02-Jun-2018

307 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    1/94

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    2/94

    SYL

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    3/94

    Tartlacak/ lenecek Konular

    1. Hafta Course Content

    2. Hafta Regular Waves

    3. Hafta Irregulars Waves4. Hafta Ship Motion in Regular and Irregular Waves

    5. Hafta Gemi Hareketlerinin Kontrol

    6. Hafta Ara Snav

    7. Hafta Dvnme / Gverte slanmas / Pervanenin sudan kmas

    8. Hafta Gemi Hareketlerinin Yolcularn ve Mrettebat zerindeki Etkisi

    9. Hafta Tekne Boyutlar ve Formunun Denizcilik zerine Etkisi

    10. Hafta Gemi Manevralar

    11. Hafta Gemi Manevra Kabiliyeti, Rota Tutma ve Kontrol

    12. Hafta Hava ve deniz artlarnn manevra zerine etkisi

    13. Hafta Konveksiyonel Olmayan Gemilerin Denizcilii

    14. Hafta Smestr devinin sunulmas

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    4/94

    Tartlacak/ lenecek Konular

    1. Hafta Dersin ierii, kapsam

    2. Hafta Dzenli ve kark dalgalar

    3. Hafta Dzenli dalgalarda gemi hareketleri4. Hafta Kark dalgalarda gemi hareketleri

    5. Hafta Gemi Hareketlerinin Kontrol

    6. Hafta Ara Snav

    7. Hafta Dvnme / Gverte slanmas / Pervanenin sudan kmas

    8. Hafta Gemi Hareketlerinin Yolcularn ve Mrettebat zerindeki Etkisi

    9. Hafta Tekne Boyutlar ve Formunun Denizcilik zerine Etkisi 10. Hafta Gemi Manevralar

    11. Hafta Gemi Manevra Kabiliyeti, Rota Tutma ve Kontrol

    12. Hafta Hava ve deniz artlarnn manevra zerine etkisi

    13. Hafta Konveksiyonel Olmayan Gemilerin Denizcilii

    14. Hafta Smestr devinin sunulmas

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    5/94

    Ders Kitab

    Sabuncu, T. (1992). Gemi Hareketleri, T Matbaas Lloyd, A.R.J.M. (1989).Seakeeping Ship Behaviour in Rough Weather, John

    Lewis, E.V. (1989). Principles of Naval Architecture Vol:3 Motions in Waves and

    Controllability, SNAME.

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    6/94

    Deerlendirme Sistemi Yaryl ii almalar Says KLaboratuvarUygulamaAlan almas Derse zg Staj (Varsa)dev 1SunumProjeler (Teslim)SeminerAra Snavlar 1Final

    Toplam Yaryl i almalarnn Baar Notuna KatksYaryl Sonu Snavnn Baar Notuna Katks

    Toplam

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    7/94

    DZENLI VEKARIIK DAL

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    8/94

    DZENL DALGALAR : Herhangi bir anda ve kon

    dalga hareketiyle birlikte

    a: Dalga genlii, sakin suveya ukuruna llen d H: Dalga ykseklii, dalg

    arasndaki dey uzaklk : Dalga boyu, ardak da

    ukurlar arasndaki yatay T: Dalga periyodu, arda

    ayn bir noktadan geme z : Dairesel dalga frekans2 K: Dalga says 2/ c: Dalga hz. C= /T m: Maksimum dalga eim H/: Dalga Diklii

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    9/94

    SU DALGALARININ DERNLSINIFLANDIRILMASI

    ok s su dalgas: 0

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    10/94

    rnek 1

    Boyu 150 mderinlii 5 m olan bir tanktagenlii 0.2 m periyodu 2

    derin su dalgalar retilmektedir. retilen budalgalarn frekanslve dalgasaysn hesaplaynz.

    =2/T=2*3.1415/2=3.1415 rad/s.

    =2g/2=2*3.1415*9.81/3.14152=6.245 m.

    k=2/=1

    h/ =5/6.245=0.8

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    11/94

    KARIIK DALGALAR

    Kark deniz ok sayda sins dalgasn toplam olarak ifade edilebili

    Kark deniz

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    12/94

    KARIIK DALGALAR

    Dalga yksekliklerine ilikin histogram

    DalgaYkseklii

    Aral (m)

    OrtalamaDalga

    Ykseklii (0.25-0.75 0.5

    0.75-1.25 1

    1.25-1.75 1.5

    1.75-2.25 2

    2.25-2.75 2.5

    2.75-3.25 3 3.25-3.75 3.5

    3.75-4.25 4

    Toplam

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    13/94

    Ortalama Dalga Ykseklii:

    H=(14+53.5+93+142.5+212+551.5+301+150.5) / 150 =

    Karekteristik Dalga Ykseklii (H1/3) : Kayttaki dalgalarn en y

    H1/3=(14+53.5+93+142.5+212) / 50 = 2.51 m.

    1/10 Dalga Ykseklii (H1/10) :

    H1/10=(14+53.5+93) / 15 = 3.23 m.

    rnek 2

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    14/94

    Dalga enerji spektrumu

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    15/94

    rnek 3

    m0= (142+53.52+932+142.52+2122+551.52+3012+150.52

    = 0.406

    Ortalama Dalga Ykseklii = 2.5 m0 = 2.5 0.406 = 1.59 m.

    Karekteristik Dalga Ykseklii, H1/3 = 4 m0 = 2.55 m.

    1/10 Dalga Ykseklii, H1/10 = 5.1 m0 = 3.25 m.

    Deniz Grntesi Beaufort Denizcilik ad Knot olarak Rzgar

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    16/94

    Deniz Grntesi BeaufortRzgarKuvveti

    Denizcilik ad Knot olaraksnrlar

    RzgarKnot

    Deniz yz cilal 0 Skunet 1 den az 0 Hafif ve buruuk 1 Hafif hava 1-3 2

    Tamamen buruuk 2 Hafif meltem 4-6 5 Krlma balangcnda Ufak dalgalar

    3 Yumuak meltem 7-10 8.510

    Ufak dalgalar byr dalgatepelerinde skskbeyazlklar grlr

    4 Mutedil meltem 11-16 1213.51416

    Uzun boyda orta byklkteok fazla krlan beyazkpkl dalgalar

    5 Frka 17-21 181920

    Byk dalgalar oluur okfazla krlan beyaz kpkdalgalar ve serpintiler

    6 Kuvvetli 22-27 222426

    Deniz ok fazla kabarr,

    atlayan dalgalardan beyazkpkl izgiler oluur

    7 Sert 28-33 28

    3032

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    17/94

    Rzgar Kuvveti

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    18/94

    Rzgar Kuvveti

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    19/94

    DZENLI VEDALGALARDA GEMI HARE

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    20/94

    Gemi Hareketlerini Tanmlamaya Yarayan Eksen T

    x,y,z eksenleri boyunca g

    yapt dorusal hareketlers

    Boy-teleme (surge), Yan

    Dalp kma (heave)

    Balang noktas, G arlgemiye bal eksen takmenine y b ve dey z b periyodik karekterde dnm

    Yalpa (roll), Ba k

    Savrulma (yaw).

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    21/94

    Dalgalarn gemiye geli ynne gre adlandrlma

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    22/94

    Dalgalarn geli ynne gre gzlemlenen hareketler

    Kark dalgalararasnda bulunan gemiler tm bu hareketleri bir arada yapm

    Fakat dalgalarn geli dorultularna gre baz hareketleridierlerine nazara biimde yaparlar.

    rnein, batan gelen dzgn dalgalardadalp kma ve ba k vurma hareekilde yaparlar.

    Bordadan gelen dzgn dalgalarda ,eer gemi sfr ilerleme hznda ise yayan-teleme birleik salnm hareketlerioluur .

    Dzgn karekterdekidalgalar omuzluklardan alan gemilerde, genellikleaarada yapabilir. Ancak yalpa, yan-teleme ve savrulma hareketlerinidier hdaha belirgin bir biimde yaparlar.

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    23/94

    Karlama frekans

    e : Karlama frekans : Dalgalarn geli do

    : Dalgafrekans (rad/s

    V : GemiHz

    Te c = + V Cos Te

    Te (c - V Cos )=

    (2/e) (c - V Cos )= (2e g=(c - V Cos ) 2

    c=g/

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    24/94

    rnek 4:

    Boyu 5.76 metre olandalgalarn frekansn hesaplaynz. Bu dalgalar 1.46 mgemi batan ald zamankikarlama frekansn hesaplaynz.

    =(2g/)0.5 =(29.81/5.76)0.5=3.27 (rad/s)

    e= - 2 V cos /g = 3.27-3.272 1.46 cos(180) / 9.81= 4.86 rad/s

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    25/94

    Ek Su Ktlesi

    Ek su ktlesi : Geminin ivmeli hareketiyleorantl sudan grm olduu direktle.

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    26/94

    Sancak -iskele simetresine sahip bir gemi iin hareke

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    27/94

    Levis Form Kesitleri

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    28/94

    Batan Gelen Dalgalarda Lineer Gemi Hareketi Den

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    29/94

    Dalp kma Hareketi Ek ktle ve Snm Katsaylar

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    30/94

    Kritik Alt Hzda Seyir

    Batan gelen dzgn dalgalarla senkronize olmak suretiyle gemiler negenlikli ve sert hareketler yaparlar.

    Bunun sonucu olarak bata gverte slanmas, dvnme ve ban hareketindeoluur .

    Genellikle dalgalarla senkronizasyonu nleyebilmek iinhzn azaltlmas yolu

    Bylece karlama periyodu deeri geminin dalgalarla senkronize olmsaptrlmak suretiyle gemi hareketleriyumuatlm olur.

    Bu ekilde hzn isteyerekazaltlmasna kritik alt hzda seyir ad verilir.

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    31/94

    Kritik st Hzda Seyir

    Dalgalarla senkronizasyonu nleyebilmek iin birdier are de mmknogemi hzn arttrarak karlama periyodunu kltmektir.

    Karlama periyodu ba k vurma ve dalp kma periyotlarnn altndgeminin dalgalarla senkronizasyonunlenmi olur.

    Dier bir anlatmla, gemi bir dalga boyundakiuzakl ok abuk gem

    dalgann zorlamasna kar bir hareket yapamadandier dalgann zerineilerlGemi hareketlerini azaltmakamacyla isteyerek gemihznn artrlmasna kriseyir ad verilir.

    Batan gelen dalgalarda/L=1 snr erisi

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    32/94

    zerindeki seyirlerde gemilerin byk

    genliklerde hareketleryapmasn beklemekgerekir.

    Buna karlk /L=1 snr erisinin altndaki blgede batan gelen kark dalgalardagemi, boyuna gre daha kk dalga

    bileenleriyle zorlanacandan hareketleriyumuar .

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    33/94

    Harmonik Dalga ve Yalpa Sinyali

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    34/94

    Yalpa as, asal hz ve asal ivmesi

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    35/94

    Yalpa Hareketi

    Y l b l d i i i

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    36/94

    Yalpa asnn zamana bal deiimi

    Gemilerin sakin suda yaplan yalpa deneyleri t zamanna gre izilirse yalpa eaadaki ekildeki gibidir.

    Yalpa alarndaki azalma erisi

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    37/94

    Yalpa alarndaki azalma erisi

    Eer bu eri, ayn eksen zerindeeit aralkl olarak alnm yalpa saylar zeiskeleye yaplan maksimum yalpaalarn gsterecek biimdedeitirilere

    alarndaki azalmaerisi ad verilir.

    S i i

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    38/94

    Snm erisi

    Her bir yalpa a bunlara karlk gealar zerine ordsnmerisi elde edi

    Yalpa azalma denkle

    =K 1 m + K 2 m2

    Yalpa hareketinezt kuvvet ve momentle

    hzn karesiyleorant

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    39/94

    Yalpa Hareketine Kar Doan Sudaki Diren Bil

    1. Suyun viskozitesi nedeniyle suyla temasta bulunan gemislak yzeyininoluturduu srtnme direnci

    2. Yalpa hareketinde gemi sualt formu suda anaforlar (girdaplar)oluturu.enerjikarl zt ynde etkileyen diren momenti.

    3. Yalpa hareketinde serbest su yzeyindeoluan dalgalara harcanan enerjigelen diren momenti

    4. Hava ile temasta bulunan gemi su st bnyesinin yalpa hareketindeolutu

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    40/94

    Yalpa Hareketinde Srtnme Direnci

    Yalpaya kar gemi slak yzeyinin viskozsv srtnmesi sonucuoluan s

    R rf =1.055 S V2 ile bulunur.Eer yalpa eksenindenslak yzeyin ortalamauzakl r s ile gsterilirse linecinsinden V=r s d/dt olarakyazlacandan

    R rf =1.055 S r s2 (d/dt)2

    Direncin yalpa eksenietrafndaki momenti;Mrf =1.055 S r s3 (d/dt)2

    Anafor Direnci

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    41/94

    Anafor Direnci

    Yalpa omurgalar, lama omurgalar ile dier su altndaki tekne eklentileri ve keli sintine dnmleri yalpa

    hareketindeanaforlar olutururlar .Bunlara ilikin direnlerin hesaplamalar olduka golmalarna karnyalpa asal hznn karesiyledeitikleri kabul edilir.

    R rk = K K Sk V2

    r k omurga veya takntnn yalpa ekseninden

    ortalama uzakl olduuna gre

    V= r k (d/dt)

    R rk = K K Sk r k 2 (d/dt)2 Mrk = K K Sk r k 3 (d/dt)2

    Yalpa Hareketiyle Dalgalarn Olumas Sonucu Olua

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    42/94

    Yalpa hareketiyle sakin su yzeyinde geminin ikiyannda ilerleyen dalgalaro

    Bunlar srekli olarak yalpa yapan gemiden enerji alarak bu enerjiyi gemidd

    Gemi boyuncaoluan dalgalarn dourduu diren momentiyalpa asal hz

    Yalpa Hareketiyle Dalgalarn Olumas Sonucu Olua

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    43/94

    Yalpa Hareketini Zt Ynde Etkileyen Diren Mome

    Mr =A (d/dt) + B (d/dt)2

    Burada A ve B gemiye zg sabit deerlerdir.

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    44/94

    Bordadan Gelen Dalgalarda Lineer Yalpa Hareketi Denklem

    (J +J ) d2 /dt 2 + A d /dt + GM = GM m sin( t)

    BuradaJ : Yalpa ekseni etrafnda gemi ktlesi atalet momenti, k2/g, k jirasyo

    J : Yalpa ekseni etrafnda gemi ek su ktlesi atalet momenti, k2/g, k yarap (m)

    A : Snm katsays

    : Deplasman (ton)GM : Enine metasantr ykseklii (m)

    m : Maksimum dalga eimi

    : Dalga zorlama frekans

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    45/94

    rnek 5

    Bir gemide boy 140 m, deplasman 12500 ton, metasantrykseklii 1.75 m, jir

    m, K 1 snm katsays 0.2827dir .Ek su ktlesi atalet momenti, gemi ktle%20si kadardr . Gemi en byk meyli 6 derece olan dzgndalgalar rezonans halinde yalpalaryapmaktadrlar . Buna gre;

    a) Snml ve snmsz yalpa periyotlar deerlerini bulunuz.

    b) Zorlayc dalgann periyodunu, boyunu veyksekliini hesap ediniz.

    zm 5 1

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    46/94

    zm 5-1

    Snml yalpa periyodu,

    zm 5-2

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    47/94

    zm 5-2

    Rezonans halinde T=Tn =15.62 s.

    = 2g/2 = g T2/2 = 9.81 15.622/2 = 381 m.

    m=6= /30 rad.

    m= H / = /30

    H = / 30 = 381 / 30 = 12.7 m.

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    48/94

    Gemi Hareketlerinin Kont

    I. Yalpa Hareketi KontrolII. Ba K Vurma Hareketi Kontrol III. Dorultu Kontrol

    Gemi Hareketlerini Kontrol Eden Cihazlarda

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    49/94

    Gemi Hareketlerini Kontrol Eden Cihazlarda

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    50/94

    Ba K Vurma Hareketi ve Trim Kontrol

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    51/94

    Ba k vurmada oluan kuvvet ve momentler ok bykolduklarndan trdonanmlarn g gereksinimleri ok byktr bu sebepten tr ba k vazaltc donanm ve cihazlarn kullanlmas genelde tercih edilmez.

    Aadaki ekilde geminin ortalama triminin dzeltilmesinde ve ba kazlatlmasnda kullanlan trim flapas gsterilmektedir.

    T-Foil

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    52/94

    T Foil

    lerleme kontrol cihazlarndan bir dieri de T-foil dir.

    Ba K Vurma Snmleyici Foiller

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    53/94

    T Foil

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    54/94

    T-Foil

    Trim flapas (Trim Tab)

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    55/94

    Interceptors (durdurucu)

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    56/94

    Triminin dzeltilmesinde ve ba k vurma hareketininazlatlmasnda donanmda interceptor durduruculardr . Trim flapalarna nazar

    gerektirmektedirler bununyansra maliyetleri dahadk olup yeretirm

    Interceptors (durdurucu)

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    57/94

    Yalpa Hareketi Kontrol

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    58/94

    Yalpa azaltc cihaz vedonanmlar ;

    Yolcu ve yk gemilerine yalpayakar konfor ve gvenceninsalanmas

    Sava gemilerine ise yalpa hareketinden kayanaklanan baz nemli

    edilmesi iin,rnein, daha isabetli topat ve helikopter veuaklarn

    inebilmesi iinkonulmaktadr .

    Yaplan gzlemlere gre, salnm hareketlerine ait ivmelerin yere1/10nunu amas halinde insanlarda deniz tutma belirtileri grlmekte

    Dolaysyla yalpa hareketindeki ivme 0.1gden kkolmaldr .

    l d l l h

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    59/94

    Gemilerde Yalpa Azaltc Donanm ve Cih

    Gemilerde yalpaazaltc donanm ve cihazlar iki ana grubaayrlr :

    1. Pasif yalpaazaltc donanmlar

    2. Aktif yalpaazaltc donanm ve cihazlar

    Pasif Yalpa Azaltc Donanmlar

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    60/94

    Bu tip yalpaazaltclarda, donanm altran ek bir gce ve zeaygtna herhangi bir gereksinim yoktur.

    Bu tip donanmlarda, bizzat yalpa hareketiyardmyla zt ynoluuturulur, geminin yalpadaki enerjiazaltlarak, hareket sndr

    Yalpa Omurgalar

    Sabit Finler Pasif YalpaSarnlar

    Pasif Hareketli YalpaArlklar

    Aktif Yalpa Azaltc Donanm ve Cihazlar

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    61/94

    Bu grubu oluturan donanmlarda makine gcyardmyla bordadan kat arlklar hareket ettirilir veya gemi sualt karina yzeyindendar

    yzeyikullanlr .Btn bu sistemlerin ortakyan, gemide yalpayakar bir zt momeekilde oluturabilmesidir .

    Aktif yalpa finleri (kontrol yzeyleri)

    Aktif yalpasarnlar

    Aktif hareketliarlklar

    Yalpa jiroskoplar

    Yalpa Omurgalar l

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    62/94

    Genellikle yalpaomurgalar sintine dnmne dik olarak ve ilerleme ydiren verecekekilde gemiakm izgileri boyunca monte edilirler.

    Yalpa omurgalarnn derinlikleri gemigeniliinin %3 ile %5arasndadr .

    Yalpa hareketinekar gsterdikleri diren, yalpaomurgasna dik olarak etkorantldr .

    Mrk =Ck (/2) Sk r k 3 (d /d

    Sk : Sancak iskele toplam

    (m2

    )r k : Yalpa omurgas yalpauzakl (m)

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    63/94

    Aktif Yalpa Sarnlar

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    64/94

    Aktif yalpa sarnlarnda yalpay zt yndeetkileyecek bir momentoluturabilmek iin U-tipliyalpa sarncndaki sv bir bordadan dierine ya bir

    hava kompresr veya bir su pompas yardmyla zorlanmak suretiyleaktarlr .

    Bu donanmlar, ya ana makine tarafndan veyayardmc bir makinetarafndan salanan ek bir glealrlar .

    Gemi yalpaasalhz ile orantlolarak kendi erevesiyle birlikte gemikvey

    Aktif Yalpa Jiroskopu

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    65/94

    Gemi yalpaasal hz ile orantl olarak kendi erevesiyle birlikte gemik vey prosessiyon hareketi yaparak motorun elektrik devresini uygun ynde kapar.

    Manyetik freni alan motor harekete geerek ana yalpa jiroskopununayn

    hareketiniyapmasn salar . Bunun sonucu olarak yalpayakar bir zt momento Geminin bir bordasna yapm olduu yalpa, en byk deerini aldnda ya

    olacandan kumanda jiroskopu ve erevesi bal olduu yay sisteminin etkisikonumunualr .

    Yalpa Azaltc Kontrol Yzeyleri (Yalpa Finle

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    66/94

    Yalpa Azaltc Kontrol Yzeyleri (Yalpa Finle

    Yalpa azaltc finler gemi sintine dnm civarnda gemi yzeyine d

    dar doru uzanan geminin sancak ve iskelesinde dmene benzer el Kontrol mekanizmasnn etkisi yle dmende olduu gibi kendi eksen

    dndrlebilirler.

    Finler ounlukla simetrik hidrofoil kesitlere sahip kontrol yzeyleri

    Yalpa Azaltc Kontrol Yzeyleri (Yalpa Finle

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    67/94

    Geminin ilerleme ynne dik olarak sancak yukarya iskele yukar doru

    edilir. Bu kuvvetlerin yalpa ekseni etrafndaki momentleri gemiyi iskeley

    Fin Snmleyicilerin Boyut Kstlar

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    68/94

    Fin Snmleyicilerin Kesitleri

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    69/94

    Yalpa Azaltc Kontrol Yzeyleri (Yalpa Finle

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    70/94

    p y ( p

    Yalpa Azaltc Kontrol Yzeyleri (Yalpa Finle

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    71/94

    Gemi Hareketleri Kontrol Sistemleri

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    72/94

    Gemi hareketleri kont

    fazla sistemi balakarmaktrlar .

    Tatlarn denizciliklerikullanlmaktadrlar .

    Gemi Hareketleri Kontrol Sistemleri

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    73/94

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    74/94

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    75/94

    Dvnme / Gverte slanmaPervanenin sudan kmas

    Dvnme (Slamming)

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    76/94

    Dvnme (slamming),iddetli denizlerde, geminin baz belirli hzlarda akma ve ba-k vurma hareketleriniyapmasyla, ba tarafta gemiomurgaskarak tekrariddetli bir biimde su yzeyinearpmas sonucuoluur .

    Dvnme (Slamming)

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    77/94

    Dvnme, gemi ba ile gemi bandan itibaren L/4uzaklk iinde kalanaralkta mey

    l kl dd l

    Dvnme (Slamming)

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    78/94

    Dvnme, 0.7 ile 1.5 gemi boyundaki dalgalardaolumakla beraber eniddetli dvnmdalgalarda meydana gelmektedir.

    Dvnme darbeleri gemid kaplamasna zarar verecek kadar kuvvetli olabilmekte

    Dvnme (Slamming)

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    79/94

    g pdvnmeyi takiben gemikrlmas gzlemlenebilir.

    Ortalama bir dvnme, geminindoal frekansnda titremesine sebep olabilir. Buda

    yorulma yklemesinin grlmesine sebep olabilir.Dvnmesonras gzlemlenentitreime whipping ad verilir.

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    80/94

    Gverte Islanmas

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    81/94

    Gverte slanmas, gemi boyunca fribordundk olduu herhangi bir noktada gounlukla yksekhzlarda batan gelen dalgalarda, geminin ba ksmnda gzlenmekted

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    82/94

    Gverte Islanmas

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    83/94

    Gemi bann suya nazaran hareketi hemen hemen gemi boyuna bal olmayan bir husust

    Gverte slanmasn nlemek iin byk gemilere nazaran kk gemilere daha fazla kalkm verilmelidir.

    Gverte Islanmas Ba tarafta gemi kesitlerinin su yzeyindenyukardan kalan ksmlarnn dar dor

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    84/94

    makulsnrlar iinde kalmakartyla yararldr .

    Gemi ba suyagirdiinde dalgal deniz yzeyi gemidendar doru saptrlm olur.

    Fakat, kesitlerindarya doru almas ar derecede olursa bata iddetli dvnmeleraar.

    Ba tarafta gverte ak olmal ve gverteye gelebilecek olan sularkolaylkla ve boalabilmektedir .

    Pervanenin sudan kmas

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    85/94

    Pervanenin sudan kmas, pervanenin rettii torkun ani bir ekilde azalm pervanenin tekrardan suyatamamyla girmesiyle beraber torkundahzl bir yks

    Bu da gemi anamakinas, pervaneaft hatta pervanesinin zarar grmesine seb

    Grlme Olasl

    Dvnme gverteslanmas,pervanenin sudankmashadiselerinin gr

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    86/94

    Dvnme, gverteslanmas, pervanenin sudankmas hadiselerinin gr bal hareketin draft, fribord ve pervanenin stksmnn derinliini amas ol

    Grlme Olasl Efektif Draft, TKE=T+r 3 Efektif Fribord, f e=f-r 3 Pervanekanadnn st ksmnn derinli

    OmurgannsudankmaolaslP = e-Te2/ 2 Cs2 m0 Gvertenin su iersine girmeolasl

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    87/94

    Notasyonel bal hareket, kesin bal hareket ile dalga yzeyinin hareketiarasndaki farktr . Ba suya dalarken su da dalga hareketiyleyukar doru ykselir, ba tekrar sudankarken dalga yzeyi deaa doru iner.

    Ykselme katsays Cs, notasyonel bal hareketin kesin bal hareketeoranna eittir .

    Burada m0, notasyonel bal hareketinvaryans

    T p=2 m2/m4

    Burada m2 ve m4 srasyla notasyonel bal hareketin hz ve ivmesininvaryansdr .

    Omurgann sudankma olasl, PKE= e e s 0 Gvertenin su iersine girmeolasl

    Pervanenin sudankma olasl, PPE = e-D pe2/ 2 Cs2 m0

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    88/94

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    89/94

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    90/94

    Gemi Hareketlerinin YolcularMrettebat zerindeki Etki

    K ps m

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    91/94

    Kapsam: Harekete Bal Rahatszlklar Sopite Sendromu Harekete bal uyku bozukluklar Hareketlere bal yorulma Mrettebat aktivitesi zerine etkisi Komfor Salk

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    92/94

    Frekans Aral Harekete Bal Rahatszlk : 0.1 - 0.5 Hz

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    93/94

    Salk Problemleri: 0.5 - 80 Hz Titreim Alglamas: 0.5 - 80 Hz Komfor: 0.5 - 80 Hz Mrettebat aktivitesi zerine etksi: 1.0 80 Hz Gr: 20 70 Hz or more.

  • 8/11/2019 gemi hareketleri

    94/94