scriptores - forgotten books
TRANSCRIPT
RER U M BRITANNICARUM MEDII jEVI
SCRIPTORES,
CHRON I C L ES AND MEMORIALS OF GREAT BRITAIN
AND IRELAND
DURING
THE M IDDLE AGES.
THE CHRONICLES AND MEMORIALS
GREA T BRITA I N AND IRELA ND
DURING THEMIDDLEAGES.
rU nnrsmmn'
r THE AUTHORI TY orm MAJESTY’S TREASURY,UNDERTHE
D IRECT ION or THE MA STERox THEROLL S .
O N the 26th of January 1857, the Masterof the Rollssubmitted to the Treasury a proposal for the publication
of materials for the History of this C ountry from the
Invasion of the Romans to the Reign of Henry VIII .
T he M aster of the Ro lls suggested that these materialsshould be selected forpublication under competent editorswithout reference to periodical or chronological arrange
ment, without mutilation or abridgment, preference beinggiven, in the first instance, to such materials as weremostscarce and valuable.
He proposed that each chronicle orhistorical documentto be edited should be treated in the same way as if the
editorwere engaged on an Editio Princeps ; and for this
purpose the most correct text should be formed from an
accurate collation of the best M S S .
T o render the work more generally useful, the M aster
of the Rolls suggested that the editor should give an
account of the M SS . employed by him, of their age and
theirpeculiarities ; that he should add to the work a brief
account of the life and times of the author, and any
remarks necessary to explain the chronology ; butno other
note or commentwas to be allowed, except what might be
necessary to establish the correctness of the text.
a 2
The works to be published in octavo, separately, as
they were finished ; the whole responsibility of the task
resting Upon the editors, who were to be chosen by the
Masterof theRolls with the sanction of the Treasury .
The Lords of Her M ajesty’
s Treasury, after a carefulconsideration of the subject, expressed theiropinion in a
Treasury M inute, dated February 9, 1857, that the planrecommended by the M aster of the Rolls was well
calculated for the accomplishment of this importantnational object, in an effectual and satisfactory manner,within a reasonable time, and provided proper attention be
paid to economy, in making the detailed arrangements,without unnecessary expense.
They expressed their approbation of the proposal that
each chronicle and historical document should be edited
in such a manner as to represent with all possible correct
ness the text of each writer, derived from a collation of the
best M SS ., and that no notes should be added, except
such as were illustrative of the various readings. Theysuggested, however, that the preface to each work should
contain, in addition to the particulars proposed by the
M aster of the Rolls, a biographical account of the author,so far as authentic materials existed for that purpose, and
an estimate of his historical credibility and value.
Roll: H ome,
D ecember 1857.
OH RO N I O A
JO HANNI S DE OXENEDE'
S.
ED I T ED
S IR ‘
HENRY ELLI S, K.H. , S.A.
PUBLISHED B Y THEAUTHORITY OI"THE LORDS COMM ISSIONERS OFm m asn's
TREASURY. UNDERm DIRECTION OF THEMASTER THEROLLS .
L O N D O NBROWN ,
GREEN , LONGMAN S, a ROBERT S .
P REFA C E.
No Manuscript of the Chronicle of John de Oxenedes
but that which forms the text of the volume beforethe reader is at present known, nor have any particulars reached us as to the personal origin or history
Th e Title of the Cottonian manusc 1 tan s
at the head of the Chronicle, an
Oxen edas as its author, is not m
of the middle e
however,in his e of the t an ton
printed in 1 696, gives it as it stands, with the name
of J ohn de Oxenedes as that of the author. The
work is cited as his by Wharton in the Anglia
Sacra , as well as by B ishop Tanner in the NotitiaMonastica ; and B ishop Tanner has expressly given
him a place as the author of this Chronicle in his
Bibliotheca Britannico-Hibernics . Wherever this Chronicle has been quoted, it has been referred to as the
production of John de Oxenedes.
That the writer was a monk of the Abbey of St.
Benet H olme is obvious, not only from the partienlars enumerated throughout his history regarding the
Abbey its elf, the progressive rise of its buildings,
iv PREFACE
and theseries of its abbots and their characters, but
more especially fi'om a. passage
’ in which the minute
circumstances are detailed attending King Edwardthe First’s grant in the year 1 286, in confirmation
to St. B enet Holme of all its previous charters of en
dowment. Again, the writer’
s exultation, as regarded
his abbey, at the favourable issue of a suit relatingto the manor of Swantone in 1289 ;
9and in the
very last page but one of his work, where the manor
of Ludham Ferding was claimed in a suit for the
king, under the advice of one Robert de Rose ; but
upon the production of Edward the Confessor’
s char
ter and the passage of the Domesday Survey in
which the manor was entered as belonging to the
abbey , the claim made before the lords justicesbecame invalidated. These confirm the connexion of
the author with the Abbey of St. B enet. The monksays in the summary of his satisfaction . Et sic
et cto B enedicto protegente,
whim est M‘
remancnte manerio praadicto in statu
be us de suo maligno plane
lace from which our chronicler is
11666 .§Obtained his name, is a village
situated about ten miles from the Holme, though it
appears never to have had any connexion with the
abbey, nor is its name mentioned in any of the
abbey’
s Cartularies. We have proof that the estate
of Oxnead has continued to be the property of
private families from the time of the Saxons to the
present hour. The presumption can only be that
John de Oxenedes received the additional appellationto his christian name, like a large portion of our best
p . 267 . p. 273 .
PREFACE.
Chroniclers, from the town or village of his birth.
Adam de N eteshirde, one of the abbots of St. B enet
H olme, who lived but at a short distance .from our
author’
s time, received his name from N eteshirde, one
of the manors belonging to the monastery , and of
which he probably was a native.
W e have now to describe the Chronicle itself, as
placed before the reader.
The fac-simile which stands at the Opening of the
presen t volume sufficient]y indicates the age and con
dition of the manuscript which has supplied the text.
The writing is in the smallest character of its period ;the age, that of the very opening of the fourteenth
century. It is written upon vellum, in small pages,arranged upon a larger one, like columns, varying as
to number upon the quarto page ; in most instances
containing six, in others eight, and two of them con
ta ining twelve of the smaller pages upon the quarto.
The total number of the quarto pages is thirty-nineof the smaller pages or columns, two hundred and
The early history of the Monastery of St. B enet,
to the year 1 275 inclusive, precedes the general his
tory which forms the Work,like a detached tract.
I t is written on small pages, in the manner of the
history itself, upon the two sides of a single separatedleaf ; and in the hand unquestionably of the same
scribe. Many of its details are essential to portionsof the History ; it has, therefore, received its placeas an accompaniment
,and forms the first article in
the Appendix to the present volume.
Among some mutilated Scraps which have beenselected within the last few years from the remains
of the Cottonian fire, some immrfect fragments havebeen found, in which one or two historical events are
b 4
vi ensu es .
noticed relating to St. Benet Holme, and which
have led to the conclusion that these fragments must
once have.formed a volume belonging to the Abbey .
They are also upon vellum,in a hand nearly con
temporary with our present Chronicle, and are nowbound with it in the same Book of the Cottonian
Collection. These fragments form the second article
in the Appendix to the present volume.
We now come to the contents of John de Oxenedes’
Chronicle.
It was the practice from the settlement of Englandafter the Norman Conquest, as well as in the
countries immediately neighbouring, for persons of
leisure, both in the greater and lesser abbeys and
monasteries, to collect Annals relating as well to
previous times as to their own . Brevity and com
pression were at first the chief features of these
chronicles but in our own country , about or soon
after the time of Henry the First, more extended
narratives appear, which, in many instances, led to
the more elaborate composition of H istory. Few,
however, of these annalists aspired to the character of
original writers. They took the most approved texts
of their times as their foundation, added somethingof their own ,
and abridged or omitted what theythought less interesting, inserting such new facts as
they relied upon with confidence, or which fell witliin
the scOpe of their own personal knowledge, or related
to the circumstances or localities of the religioushouses to which they belonged or had reference. Such
Registers of events, moreover, were expected, fromauthority , to be preserved in our
.
monastic esta
blishments. When Edward the First, as John de
Oxenedes relates, claimed to he the superior lord of
Scotland, he sent for certain religions of the Englishmonasteries to meet him at Norham with their
PREFACE. vii
Chronicles.
’ Knighton, in his Compilatio de Eventibus Anglia ,
”enumerates the chronicles which were
produced on this very occas ion .
” Edward and his
council are stated to have examined them,and upon
their evidence it became clear to all, both the
English of the council and the Scotch claimantsthemselves, that the Jus supremum of that countrywas his right. The deed of settlement also
,then
drawn up, vesting the superiority in King Edward,(accompanied by a deed of seisin delivered on the
part of the several competitors for that crown ,) werefinally sent to the Abbey of St. Edmund, as well as
to various other abbeys, with the king’
s order for the
in sertion of them in their Chronicles. The instru
ments here referred to appear in the manuscripts and
chronicles of various monasteries, in some of them in
Latin, and in others in the French language. John
de Oxenedes, who appears to have obtained them
from the Abbey of St. Edmund,s has given them in
Latin.
After H orsa and Hengist’
s arrival, John de Oxe
nedes’
history, with slight notices of Ofi'
a and St.
Alban,Ingleis and Ina
,passes, (probably on account
of the confused story which the heptarchic portion of
our history afl'
ords,) to the reign of Alfred, where his
Narrative substantially begins . H e gives Alfred’
s
pedigree in the style of sacred genealogy ,and finally
considers him as the first monarch of‘
the whole of
See p . 278. fi'om St. Edmund’s, and monks
Twysd. Scriptures. See also substituted for them by Cannte,
Thorn. col. 1 962. the latter, twelve in number, wereThere seems to have been a transferred together with their
very early connexion between the books and ecclesiastical ornaments,monastery of the Holme and from St. Benet
’
s to begin the new
St. Edmund’s B ury.
When an clerks were ejected
viii ensu es.
England ; possibly as the first of our monarchs who
received papal consecration. He enumerates Alfred’
s
actions and character in a few sentences, and particularly mentions his monastic foundations at Athelneyand Shaftesbury .
From this time the course of his history, however
short the form in which the facts may be stated, goes
on unbroken .
Edgar is another of our sovereigns of whom the
Author atomto give a particularly favourable notice,
as one whose great deeds deserve proportionate ad
mira tion from the reader.
It may be proper in the next place to say some
thing of the sources from which John de Oxenedes
drew different portions of his history .
In reference to the story of the Emperor Henrythe Third, his sister, and the clerk, in the time of
Hardecnut, he says : Ista invenies in libro W. de
Malmcs birie.
”l In p. 47, under the year 1 128, he
notices the Chronicle of Hugh de St. Victor : Huons
que magister Hugo de Sanoto Victore Chronica sua
scripsit. In p. 55, recording the death of Eustace,
the son of king Stephen, he says . De hoc Polyorations Carnotensis, libro vj. c
apitulo xxvii. and
in the same page, as will again be mentioned, herefers to the Veteres Historise H ibernienses .
Subsequent to the period of the Norman Conquesthe follows the general thread of Roger de Wendover
’
s
text as an outline, using similar but more condensed
language, interspersing new facts and passages in particular parts, and at greater length in the reigns of
Richard the First, John, and Henry the Third ; and
to the end of his Chronicle in these latter reigns en
SeeW . Malmesb. edit. Hardy, lib. 11. 190, p. 828.
PREFACE. ix
larging the deta ils , difl’
ering, nevertheless, in various in
stances from Wendover’
s text. A remarkable exampleoccurs under the year 1 102, when archbishop Anselm,
in the Council held at London , caused the marriage of
ecclesiastics to be prohibited. Wendover says : In hoc
Concilio sacerdotes concubinarios excommunicavit,nisi eas do caetero amoverent.
”Oxenedes
’
difference
in his text is material . He says : Anselmus archiepi
scopus Cantuariensis celebravit Concilium Londoniis,in quo prohibuitm ores sacerdotibus Anglorum, axntea.
Tum pmhibitas. The proof of this , if required, maybe seen even in the Domesday Survey , where, in the
account of L incoln ,i. 336, weer S iuuardi presby
teri occurs ; and again in the second volume, in the
notice of Elafelda , in Norfolk,fol. 1 95, where it is
said,hoc manerium accepit Almarus cwm wears sua
anteqnam esset episcOpus.
”
His account of the death of Richard the First is peculiarly deserving of attention . It is nearly identical
with the account given by Ra lph de Coggeshale in
his Chronicon Anglicanum ab anno M lxvi. ad
preserved in the eighteenth volume of the Recueil
des H istorians dos Gaules et de la France, of Dom.
Bouquet, p. 85, with no mention either of B ertram
dc Gnrdun or Peter Bazil or John Sabrez as the
cross-bow man who discharged the shaft, but simplyas quidam armatus.
” l
With Matthew Paris’
s history he was well acquainted.
In p. 1 84 he finishes a reflection upon the incidents
which brought the twenty-fifth half century of the
Christian era to its completion, with the words : S i
quis ea inspicere desiderat, quzerat in chronicis
domini Matthrei Parisiensis apud Sanctum A lbanum
A contemporary anonymous be found in Labbe’s B ibliotheca
account ofRichard’s death is also to MSS. tom. ii. p. 302.
x PREFACE.
in anno scilicet M .ccl. Hic enim terminavit preedictus Matthaeus Parisiacensis monachus Sancti
Albani Chronica sua. In a subsequent page, speaking of the council held by Otto, the pope
’
s legate, he
says : In hoc quoque Concilio privavit omnes illos
beneficus suis ecclesiasticis qui successerant patribus
suis immediate. Czetera autem qure in hoc Conciliostatuit in Chronicis Sancti Albani scribuntur.
”
H e refers again to Matthew Paris (p. 2l 7) in rela
tion to a document De Vita atMoribus Tafl arorum,
”
of the bulk of a. Psalter,in a manner as if Matthew
Paris’
s history was laid open to inspection at St.
Alban ’
s ; quod qui inspicere desiderat apud SanctumAlbanum in libro Additamentorum poterit reperire.
”
There are several passages in John de Oxenedes’
history to which it may not be improper to draw thereader
’
s particular attention .
The ravages of the Northern Pirates upon everypart of the English coast in the tenth and eleventh
centuries afford the first pas sage on which the editor
of the present volume would make a short remark.
Even at this day large boards of the Coins of our
Saxon monarchs, from the time of Edgar, it is to be
particularly observed, to that of King Edward the
Confessor, are found buried in Denmark, Norway, andSweden .
M . BrorEmil H ildebrand, in a quarto volume printedat Stockholm in 1 81 7, of considerable thickness
,has
given a Catalogue of those at present preserved in the
Royal Collection at Stockholm ; a. similar though less
extensive catalogue of S axon coins,ranging through
the same period, preserved in the Museum of the
Royal Academy of Upsala , was published there in a
thinner quarto in 1 846, by P rof. J. H . SchrOder.
H ildebrand. in remarking upon the Swedish RoyalCollection, observes that Anglo-Saxon coins have been
xii PREFACE.
hear of no finds of coins in Sweden or Denmark of
or belonging to the Norman princes.
l
Themaderwill notbe displeased
to have a few short extracts laid
before him in a Note item the
Chronicon Rofl’
ense,”a chronicle
Cottonian MS . Nero D . 11. fol. 89.
These detail the ravages of the
Northmen upon the coasts and over
the whole of England between the
years 993 and 1010, through the
exact period of timc in which these
very coins are conceived to have
been placed in interment.
A n. 993 . De gravi tributo
Dania soluto. Suanus rex Danc
rum et Anlafus rex Norwegen
sium in die nativitatis beats)
Londoniss advehuntur, quemmcxacriter invadentes cam subjugaradisponnnt, sed a civibus cummagno sacrumdetrimento repulsi,ad Essexite, Cantim, Suthsaxonim,et Suthamptoniua provincias furorem suum convertentes ens spoli
averunt, et oa sis populis graviter
contriverunt. Tune rex Ethelredns consilio snorum dedit eis
pensioncm de tots A nglia collec“tam xvi. millis libraran ut a
rapinis et cmdibus hominum in
nocentium cessarent. Tune rex
Ethelredus ElfegumW inton. epi
scopum et ducem Ethelwardumad regem A nlafum destinavit,
quem ad villam regiam ubi rex
Ethelredus tune erst, paciflce
perducentes et ad ejus petitionemsacro fonte intingnentes, ab epi
scopo confirmati fecerunt. Quemrex in filium adoptionis susoi
ravit, ct deinde,restate superveni
ente, ad suam patrian pacifice
A .D . 997 . Defuncto Sygsro
W ellensi pontifice, A lfwinus suc
cessit. Eodem anno septentrio
a Danis igne et ferro cum co di
A.D . 999. P sgsnorum exerci
sunt. Unde ad Rofl’
ensem urbem
runt. Contra quos Cantuarienses
dictum inieruut. Sed hinc inde
multis interfectis Dani tandemvictoriam reporterunt. Contra
gens parumvel nihil profecit.
AD . 1000. Classis Dsnorum
petivit. Quo audito Ethelredusrex A nglorum interim Monies
Anno Mi. Memoratus P aganorum exercitus de Normannia rediens Exonicnsem urbem obsedit.
Sed civibus viriliter resistentibus
recesserunt. Contra qucs Devo
nienses, Sumersetenses, Dorsetenses, congregati in loco qui
P enho dicitur certamen cum hos
multa ex Anglin illata struge
gani ad Vectam Insulam cumumdirigentes, illam totem cumvici
ensu es . xiii
The extreme cruelty with which the Jews were
by Oxenedes in successive pages of his Chronicle.
Usury and the clipping of the current money were
the chief charges against this unhappy people. The
persecution of themwas marvellous—M ost incredible ;but the statements of our chronicles on this pointfiilly supported by the numerous entries of fines and
punishments regularly entered against them in our
public Records.
The earliest mention of the Jews in England whichcan be relied upon, is that inserted in the Canonical
Excerptions published by Ecgbriht, archbishop of York,
in the year 740 ; chronicled under that year byJohnson in his Ecclesias tical Canons . That theywere here in the early Norman time seems unquestionable. In the reign of Henry the Second the strongpersecution of them probably began, followed, as it
was, by the massacre of them at the coronation of
Richard the First. John, as we know by his letter
to the mayor and barons of London, printed by Tovey ,except as far as his own persona l extortions might go,
nis provincus, nullo obsistente,
Anno Miiij. Johannes sedit
in cathedrs Romans annis v. quo
utique anno D ani exarserunt
crudelitste inaudita. A nglism
tocamsicut locusts co-Operientes,
omnia spoliantes, homines neci
tn deutes, nec fuit inventus quiz
at
Anno Mx . Novas Danorum
exercitus apud Gypeswicumveni
ens in die Dominica: Ascensionis
pra dis idem vscsbat ct rapinis .
Congregati sunt contra cum ad
regis, C avy, et Eadwy, et
W lferus consules, et multi cumeis bellstores. Sed A nglis fugumnon meditantibus. Turketillus,
patre D anus, fngam primus incepit. U nde Dani, victoriamadepti, East A nglian et Graute
brege cum paludibus pem gsn
tes rapinis queque sibi obvia et
incendiis devastabant. Dein
versus Occidentem divertentes,
provincias Huntendonensem, B e
defordensem, Bukingehamensemdepopulatione misere contrive
m t.”
xiv PREFACE.
was favourable to them ; but the odium they were
popularly held in continued unabated till their expul
sion in 1 290.
There is a curious passage relating to them preservedin one of the Hargrave Manuscripts in the British
Museum,
l formerly copied from a volume, once the
Cottonian MS . Otho B . ill , but of which the fire of
1 731 left but some poor fragments . It states that in
the third year of Edward the Second a few Jewsendeavoured to feel their way toward a return to
England : Anno Domini 1 310, et regni regis tertio,
ut dictum est. Eodem anno, circiter festum Sancti
Johannis B aptistaa, sex Judmi venerunt Londoniam
cc quod voluerunt impetrare licentiam a regs in An
glia commorare. Unus comm fuit medicus.
”That
the application was unsuccessful there can be no
doubt. The occurrence, as far as the present editor
has been able to discover, is unnoticed in any other
In the account of the reconcil iation beween KingStephen and Duke Henry at Wallingford, in 1 1 53
after the death of Eustace, Oxenedes makes particular
mention of St. Patrick’
s purgatory , and especially of
the entry into it of one S ir Owen,a knight of King
Stephen ’
s army. Concordia itaqua facts , miles qui
dam, Ocnus nomine, qui sub rege Stephano multisannis militaverat, in Purgatorio Sancti P atricii vivus
intravit. De hoc quoque Purgatorio et ejus origins
at vita tradunt Veteres H istories Hybernienses.
The chronicles here alluded to are, no doubt, those
which have since been embodied into what is called
the Annals of Ireland, translated from the original
Irish of the Four Masters ; published in 1 846 by
MS . Hargrave, 1 79, fol. 295 .
PREFACE. xv
Owen C onnellan, Esq ,with annotations by Philip
MacD ermott, Esq ,and the tran slator
,
”in a large
quarto volume.
The Purgatory of St. Patrick Was a Cave in an
island of the lake of Lough Dirgh, in Donegal, in the
diocese of C logher, where, according to popish doctrine,souls were purged from carnal impurities before theywere received in to heaven. It is mentioned by several
of our chrouiclers, and especially by Gimldus Cambrensis . This island, it is said, was of great wildness,
and of remarkable physical character,
containlng
caverns from which strange evaporations issued, and
was considered even to be the abode of demons.
At the end of the fifteenth century the Purgatoryof St. Patrick fell into disgrace. A monk of Eymstadt,in Holland, undertook a pilgrimage to Lough Dirgh ;when he arrived at the lake
,he applied to the prior
of a neighbouring monastery who had the charge of
it,who referred him to the bishop of Clogher who
demanded a certain sum of money which the bishopsaid was due to him from every pilgrim who sought
the cave . The monk pleaded his poverty and the
bishop at last grudgingly gave his licence. The monksubsequently made complaint to the Holy See at
Rome, when Alexander the S ixth ordered the destruo
tion of the Purgatory , which was carried into effect
upon St. Patrick’
s day, A D . 1477.
The Cave, however, or another for it, was subse
quently renewed, and pilgrimages are still continued
to it at a certain period of the year by devotees
from all parts of Ireland,and many from England
and Scotland. The annual number of late years has
been estimMed by one writer at from ten to fifteen
thousand persons. Much relating to it may be read
in Gough’
s edition of Camden’
s Britannia , and more
exten sively in St. Patrick’
s Purgatory , an Essay on
the Legends of Purgatory , Hell, and Paradise current
xvi PREFACE.
in the Middle Ages, by Thomas Wright, Esq. 8vc.
Lond. 1
A more immediate illustration, however, of this notice
by John de Oxenedes will be found in a very curious
Purgatorio Sancti Patricii tempore regis Stepham,
written by Henry , a monk of Saltrey in Huntingdon
shire, addressed to the abbot de Sartis ; the second
division of which is devoted to the visit of KingStephen ’
s knight, Sir Owen . Other MSS . of this
narrative exist in our libraries, one or two as old
as John de Oxenedes’
own time.
relating to S t. Patrick’s Purgatory . It is clear that
become famous through Europe. In a patent of
Edward the Third, A D . 1 358, the king gives testi
monials to two foreigners, one a noble Hungarian ,the other a Lombard , Nicholas de Beccarus, of their
having faithfully performed this pilgrimage ; and still
later, in 1397, King Richard the Second granted a
safe conduct to visit this place to Raymond, Viscountof Perilhus, knight of Rhodes and chamberlain of the
king of France, with twenty men and thirty horses.
l
and Sir William Lisle on this subject, which is thus
given by Lord Berners
On the Friday, in the morning, Sir WilliamLyslc and I rode together, and on the way I de
manded of bym if he had been with the kynge inthe voyage into Irelande. He answered me Yes.
Then I demaunded of bym the maner of the Hole
that is in Irelande,called Suyut Patryke
’
s Purga
SeeRymer, Fe d , vol. iii. part iv. p. 135.
Qa
qa
qa
PREFACE. xvii
torie ; if it were trew that was sayde of it or not ?
Then he seyde, that of a suretie such a hole there
was, and that he hymselfe and another knyght of
Englands badde ben there whyle the kings lays in
Dunelyn , and sayd howe they entred into the hoole
and were closed in at the som e goynge downs , and
abode there all nyght, and the nexts mornyngissued out agayne at the son risyng. Then I de
maunded if he had any suche strange sightes or
vysions as were spoken of ? Than he sayd, howe
that when he and his felowe were cutred and pastthe gate that was called the Purgatorie of St.
Patryke, and that they ware discended and gone
downs three or four paces, discending downs as
into a cellar, a certayne hoote vapure rose agaynst
them, and stroke so into their beades, that theywere fayne to syt downs on the steeres, which are
of stone ; and after they had sytte there a season,
they had great desyre to slepe, and so fell saleps ,and slepte there all nyght. Then I demaunded,that if in their slepe they knews where they were,or what vysions they had ? He answered me, that
in slepyng they entred into great ymaginacyons
and in marvelous dremes, otherwyse than they were
wont to have in their chambres ; and in the
mornynge they issued out, and within 9 shorts
season clone forgets their dremes and visyons,
wherfore he sayde he thought all that mater was
but a fantasy . Than I lefte spekyng any further
of that mater, bycause I wolde fayne have
knowen of bym what was done in the voyage in
Irelands.
” 1
In the reign of Henry the Second two periods of
Lord Bernen ’Froisssrt, Utterson
’s edit , vol. 11. p. 61 1.
xviii PREFACE.
coin age are mentioned, not only by John de Oxenedes,but by most of our historians, in the briefest manner.
Of the first, under the year 1 1 58, it is said Novamoneta fabricate est in Anglia .
” l Of the second,
under the year 1 1 80,“ Nova monsta fabricate. est.” 2
Benedict, abbot of Peterborough, who lived at the
time, is the only writer who gives a rather more ex
tended notice of this last coinage. He says : Eodemanno, scilicst ab Incarnations Domini 1 180, Henricus
rsx Anglia fscit in Anglia novam monetam fieri, st
pm cepit quod a festo S ancti Martini non caperetur
alia monsta in Anglia quam illa nova vstus nam
que moneta corrupta fuit, st rex monetarios redsmit
id est ad rsdsmptiouem coégit.”The coins of former
sovereigns were entirely withdrawn from circulation.
The type of the first of these coinages there can
be no doubt was that of the great hoard found at
Tealby , in Lincolnshire, in the year 1 8 1 3, describedby the late Taylor Combs, Esq., in the Archaeologia
of the Society of Antiquaries.
The second type is equally unquestionable. Its oh
verse representing the full portrait of the king, bearing a sceptre of pearls in his right hand, wi th a
chaplet of pearls instead of a crown upon his head ,
and moreover a short cross within a circle on the
reverse, a reverse which all our Chronicles state to
have been so reprobated by King H enry the Third
when he issued his coinage of 1 247, and extended
the cross on the reverse to the outer edge.
Henry the Second, it will be remembered, publiclylaid aside his crown immediately after his second
coronation at Worcester,in the year 1 1 58.
The coinage of 1 1 80,therefore, might fairly repte
sent him in the aged appearance depicted upon this
p. 57.
3p. 68.
xx PREFACE.
Henry , the son of K ing John, the title of Henry the
Third.
John de Oxenedes writes upon this point with
which relates to or bears the name of Henry the
Third, the small numeral iii. is placed above Hen
riens for which in the printed text the numberhas been placed -after the name.
It was in the year 1 1 70 that Henry the Second
caused his eldest son,Henry , to be associated with
him upon the throne ; it was on the fourth of the
Ides of July that year, though contrary to the pope’
s
prohibition, an d without the archbishop of Canter
bury’
s sanction, that his son was crowned at West
minster by the archbish0p of York. By some he
appears to have been called Henry the younger, byothers Henry the Third. In the following year
Henry, the father, under the good ofi ces of the kingof France, became reconciled to Becket, butwith little
success as far as his own good fortune was concerned.
The moment B ecket returned from exile he pro
nounced an anathema upon all who had given their
aid to the younger king’
s coronation after Becket’smurder, however, release was given to the interdict.
Several of our Chroniclers mention a second corona
tion of the younger king in 1 1 72 or 1 173 ; but
neither Wendover nor Oxenedes, nor several other of
our historians, notice it. Such coronation, however,stands recorded. It is said. to have taken place at
Winchester, when the younger Henry’
s queen came to
England, and that he received the crown on that
occasion from the archbishop of Rousn who performedthe ceremony .
In the Chronologie Augustinensis Cant , printed
p. 137.
PREFACE xxi
Twysden’
s Scriptores, he is called Rex junior,
qui fuit rsx transmarinus.
” 1
Knighton, in another page of Twysdsn’
s Scriptorss, tells us that William, king of Scotland
, at
the coronation of the son—at the first coronation, no
doubt—did homage to him as H enry the Third
Item W illielmus rex Scotise fecit homagium regi
Henrico tertio filio regis Henrici sscundi in coro
nations sua, st iterum Henrico patri anno regni sui
viwsimo,sicut patet in quadam conventions inter
cos inde facts .
” 9
Henry the younger subsequently went into rebellion,
and seduced his brothers to join him ; and though a
temporary reconciliation of a promising kind took placebetween father and son in 1 1 76, it became but of shortcontinuance, and the junior king continued in hostilityto his father to the time of his own death in 1 1 83.
During the period that the son participated in his
father’
s throne he was everywhere recognized as juniorking ; but to what extent his power reached as to ex
ercising the prerogative of royalty in granting charters
The older of the Chartulariss of Waltham Abbeypreserved in the Harleian collection of manuscriptspresents us with several charters, in which H enry ,
the son of Henry , is designated by his brotherRichard and by his mother queen Eleanor, as Henrythe Third.
It was in the year 1 177 that H enry the Second
changed the religious house of Waltham from a col
legs of a dean and eleven secular canons to an Abbeyof regular canons of the order of St. Austin. Amongthe several charters of security in confirmation of the
Twysd. col. 2258. MS . Harl. 39 1 .
Ibid. 001. 2470.
xxii PBEFAOE.
abbey’
s change of its inhabitants, there is certain lyone from Henry the younger, in which he calls himself simply Henricus, Dei gratis. rex Anglia , dux
Normannim st comes Andegavim, regis Henrici
filius.”Dated from Argenton.
A charter of Richard the First, however, after he
came to the throne, confirms its possessions to the
a
patre nostro pro salute sua et snorum condita , st
a rage Han/mica tertio, fratre metro confirmata.
”
Queen Eleanor also, in another charter granted by
her in‘ Richard’
s time ds mutations Canonicorum,
says it is necessary strictly to observe ea qum con
dita sunt a venerabili princips regs Henrico ss
cundo, domino mso, pro salute sua st snorum,st a
regs Hem tertio, et a regs Ricardo prime,filiis meis.
”
A charter fi‘
cm the Henry at present acknowledgedin our histories as the rea l Henry the Third, to the
same Monastery , in another part of the same volums ,is headed by a rubric : Confirmatio regis Henrici
tertii, scilicst filii regis Jchennis, de possessionibus.
”
There can be no doubt but that for the purpose of
this very distinction, H enry the Third,upon most of
the coins which he struck for currency in his reign,
used the numeral III . or the word tertius,”upon
the larger portion , in addition to his name as king ;a practice not followed by subsequent sovereigns till
late in the reign of Henry the Seventh. Oxenedes,
in p. 137 , decides, at least for his own history , that
H enry the younger having died within the period of
his father’
s life, the title of Henry the Third could be
alone appropriate to H enry the son of John.
H ow prevalent the consideration of this point musthave been at the time, as to the numeral which it
was right should be adopted for the new king, we
PREFACE. xxiii
may gather from the Chronicle of Hayles, a MS . of
the period,1 where he is named as Henry the Fourth ;Anno D omini Millesimo CC . sexto decimo. Coronatio
H enrici Q UART! filii regis Jchennis.
”
The Annalee Abbatim de B ermondsey ,
” 9under the
year 1 183, noticing Henry the younger’
s death, say
Et sodem anno obiit Henricus rsx tertius, vivente
adhuc patrs suo, st regnavit trsdecim anuos. Iste
Henricus rsx non annumeratur in numero regum,
so quod injuriose coronatus sit a Rogero, Ebor. epi
800p0 , dum Thomas Cantuarisns is archiepiscopus pro
justitia exularet.”
The irregularity of his coronation seems to have
been the most generally received doubt whether Henry,the son of H enry , could properly be placed in the list
of succession of our kings .
The reader will find a singular memorandum in
John de Oxenedes’
Chronicle, under the year 1 234, in
relation to a change which appears to have beenma de, although so advanced in his reign, in the computation of King Henry the Third
’
s regnal year
Anno gratiss MccxxxiiijO, qui est annus rsgni
regis Henrici II I . xviij'lfl. Nota hic ordinem anno
rum rsgni regis Henrici mutatum,scilicet ut non
computetur pro ann o tsmpus regni sui primitivum,
scilicet a festo apostolorum Simonis at Judae usqus
ad Natale.
”
The calculation of the regnal years of our kings,
both to our chroniclers and our judicial records . The
year of reign was usually computed from the day of
coronation and where the date began, as in the case
of King John, from a moveable feast, the confusion
us. Hat 3 ms. B ar]. 23 1.
xxiv PREFACE.
became of so great extent that the wonder arises whyit had not been attended to and altered even at that
early period. Mr. Hardy , in his Introduction to the
Description of the Close Rolls, says King John didnot assume the regal dignity and prerogatives until
he had been crowned, although his brother Richardhad been dead upwards of seven weeks before the
coronation took place. Richard the first died on the
6th of April 1 199. King John was crowned on
the 27th of the following May, which was Ascen
sion day, and his regnal year was computed from
one Ascension day to the next consequently some
of the years exhibit an increase of seven weeks
more than others, owing to the day of his coronar
tion being that of a moveable feast, which of course
sometimes fell earlier or later, as Easter happened.
”
The acknowledged hereditary descent of the crown
of England might of itself have been expected to put
an end to so perplexing a practice. Some of our later
sovereigns, however, unquestionably saw the inconve
nience. In the Open ing of the accounts for Cornwall in
the Chancellor’
s roll of the 21st Henry Vth the date
is given :“ A fes to Sancti Michaelis
,anno xiij., dicti
nuper regis usqus xxm diem Martii proxime sequentem quo die idem nuper rex obiit st przedictus H .
filius incepit regnare.
”
In a manuscript of Enrolments also, of the time
of Henry the Eighth, MS . Egerton, Mus. Brit , 986,there is one evidently intended for the use of the
clerks as a direction for them in marking the regnal
years : Rex Hen . VI I I . incepit regnare a xxjm0 dieAprilis, quo die rex H . VI I . chii
The dates of epochs fixed upon for regnal years
appear, upon investigation, to be quite as irregular
and as uncertain in other countries as in our own ;so far, to a certain extent, accounting for the dis
agreements or even contrarieties occasionally found in
PREFACE. X XV
the works of the chroniclers of most of the countries
of Europe.
On the eve of St. Edmund, 1242, John de Oxenedeschronicles an occurrence which continued to be an
occasiona l nuisance almost to our own time, namely,the inun dation of Westminster Hall by the river
Thames at spring-tides. At the flood immediately
referred to he says boats could swim in the Hall
It is not a little remarkable that an inconvenience
such as this , in the hall of the king’
s palace, should
have continued till late in the eighteenth century .
In the year 1 727, a day of spring-tide was unwit
tingly fixed upon by proclamation for celebrating the
coronation of King George the Second and his queen ;it being omitted from recollection that the banqueton such occasion would be held in Westminster H all.
The day fixed,October the 4th, was obliged to be
altered by another proclamation, and the ceremonial
of the coronation changed in consequence to the 1 1 thof the same month.
John de Oxenedes, as well as the rest of the chro
niclers contemporary with him,has been particularly
careful in noticing the great change in the reverse
type of the silver coinage of H enry the Third in the
year 1 247 . This is, in truth,the only date which we
have of a coinage of Henry the Third.
John de Walingforde, Matthew Paris, and John
de Oxenedes, each in the margins of the respectivemanuscripts of their chronicles ,
x have given an out
line drawing of the coin , all three evidently from
different specimens. John de Oxenedes is of the re
xxvi PREFACE.
verse only ,
l without inscription. John de Walingforde
and Matthew Paris give representations of both sides
of the coin .
The great feature of change in this coinage stood
in the type of the reverse. The coins of the kings
immediately preceding H enry the Third presentedupon their reverse a small cross extending no further
than the inner circle. On the reverse of the new
coins the cross was a double one, consisting of
two limbs stretching to the outside of the circle
which contained the legend, more effectually to pre
vent clipping. The circle,the letters, and the por
trait on the obverse,extending also every way to
the extremity of the circumference, the coin could not
in any way be diminished without its loss beingat once perceived.
” The proclamation of the daycommanded that no clipped money should be current.
All pieces so diminished were to be received bythe exchangers simply for the weight of silver theyproduced.
The double cross upon the new coins was intended,
moreover, to facilitate the correct division of the pennyinto halfpence and farthings . Henry the First is said
in the latter part of his reign to have coined such
smaller pieces in their own form but none have ever
appeared. J. de Oxenedes notices those which were
subsequently struck as separate coins by king Edwardthe First in 1 280.
Buding, in his Annals of the Coinage of GreatBritain
,
” 3says the first regular Trial of the Pix took
See the margin of p. 1 78. parts decem usqus ad limbumThe Chronicon Rofi
'
ense is ejue duplicia extenderentnr ut
minute upon this point. Provi quadritariam dividi possit comsum set at non alterato legali petenterhoc modo.
”
ponders vel literata superscrip Vol. i. p. 70, edit. 1840.
tione, crucis brachia in alters
xxviii PREFACE.
Edward the Firs t, and of the exact weight in most
instances as mentioned by John de O xenedes as well
as by other contemporary chron iclers. Two specimens
occur in the cabinet of the British Museum,one of
them weighing 77 grains, a small piece out of the
edge ; the other 80 grains.
A specimen was sold some years ago at the sale of
S ir Roger Twysden’
s coins, which weighed 83 grains .
Three specimens at the sale of Mr. Dodsley Cutf’
s
coins,two of them weighing 80 and one 86} grains ;
one in the Catalogue of the Pembroke S ale is stated
to have weighed 92 grains . These discrepancies in
weight have rendered it probable that some of the
specimens here noticed must have been Pattern pieces ;but there can be no doubt of the generality being thepieces alluded to in John de Oxenedes
’
text. These
Denarii magni were probably of too large an
amount of value at the time for the ordinary pur
poses of life ; no other groats appeari ng in the series
of our coinage till those came out which were struck
at Calais by King Edward the Third, seventy-three
years afterwards.
John de Oxenedes, like Matthew Pari s,chronicles
the arrival of the first elephant in England in 1 255,
presented to Henry the Third by the king of France.
Matthew Paris made a drawing of this animal, the
original of which is still to be seen in the Cottonian
MS , Nero D . 1 and a drawing of it also appears inthe chronicle of John de W alingforde. It arrived at
Sandwich, and was conveyed to the Tower of London,
where the sheriffs\had been directed by the king
’
s
precept to build a house for it, forty feet in length and
twenty in breadth , taking care to let the building havesufficient strength to be fit for any other purpose.
1
Madox , l l ist. Excheq. 4to. Lond. 1 769 , i. 377 .
PRErACE xxix
The an imal itself was ten feet in height to the topof the back,
and was ten years old. He lived to the
41 st of H enry the Third, in which year it appearsupon the Chancellor
’
s roll that for the maintenance of
the elephant and his keeper,from Michaelmas to St.
Valentine’s day, immediately before the animal died,the charge came to no less than 1 6l. 13s. l d.
‘ His
keeper was named John Gooch.
There is a subject slightly touched upon by Oxenedesunder the year 1 277, which seems to deserve inquiry .
He relates the fact of the great king of the Tartars,
called the Mogul, sending a mission of six of the
greater persons of his court, with an interpreter,soliciting King Edward the First to join in a new
Crusade.
About the same time a mission is stated to have
been sent upon the same errand to the king of France,in hope that both sovereigns would join the Mogul.
Documents, it may be presumed, are somewhere to
be found affording further particulars in regard to
this mission and the conferences arising from it. It
was slightly touched upon in the eighth volume of the
Archmological Journal by the late Mr. Hudson, but
the editor of the present volume is not aware that
this subject has received further elucidation.
Under the year 1 280 Oxenedes chronicles a second
friendly mission from the Mogul to the king of
England.
As events drew nearer to his own time, John de
Oxenedse’ Narratives of particular occurrences become
more lengthened.
The barons’ war with Henry the Third is given at
xxx PREFACE.
considerable length, with a detail of the battls of Lewes
An other remarkable narrative will be found in what
relates to the conquest of Wales from the last of the
Llewellins in 1282. The details are of a cruel cha
racter, but highly descriptive, and singularly so of the
state of feeling of our metropolis when the citizens
came out to meet Llewellin’
s head with home and
trumpets. Llewellin’
s conduct, under the incitement of
his people, was treacherous ; especially viewed through
the impression of the day, when the Osculum Pacis”
had passed between him and Edward, and was supposed to have sealed a continuous alliance.
The present editor, in the course of his researches,
found upon the Chancellor’s roll of the 19th ofEdward
the First a. minute detail of this War, which provedthe ruin of Llewellin, preserved in theWardrobe accountsof that year, including the sums raised, and from
whence, for the prosecution of it, as well as a particular account of the expenditure throughout the wholeof the campaign . The sums raised amounted to no
less than one hundred and two thousand six hundred
and twenty-one pounds and fourpence. The cost of
the war is put down at eighty thousand two hun
dred and forty-eight pounds ten shillings and a half
penny . The whole will be found in the AppendixNum. IV.,
and is an interesting document.
John de Oxenedes and his fellow chroniclers havecarefully noted a last attempt of the people of South
Wales,under Rhys ap Meredyth, in 1 292, to rescue
their country . He says : Interfecto Reso Mereduci
filio, qui sibi magna parts Suth-W alensium favente
regi Anglia rsbellis extitsrat, et corpore ejue in
quatuor partibus membratim diviso in rebellium
terrorem ad quatuor principales civitates Anglia
transmisso, tota Wallia siluit ; nec inventus est ibi
dem qui regi Anglia audeat de ca tero rebellare.
PREFACE. xxxi
The Chronicon Rofi‘
ense,already mentioned as con
tained in the same volume with Oxenedes’
Chronicle,
gives a still more moving detail of Rhys ap Meredith’
s
punishment Rees a Meredith W alensium potentissimus fidelissimus plius regi, postea Anglorum
sa vissimus persecutor, qui dum latuerat intermontes
Wallia st speluncas, captus a regis fidelibus apudBerewicum,
in confinio Scotia est adductus, ibique
secundum sua demerita est punitus. Suscepit namque
punitionem duplicem, proditorie st latronis, quaretractus ad caudas equorum
, suspendia psriit, hiis
diebus .
A contemporary representation,in the margin of the
Manuscript,expla ins the first portion of this
ment graphica lly a punishment so constantly stated by
John de Oxenedes , in preceding parts of his Chronicle,
to have been inflicted upon the Jews , as well as pre
viously upon David, the brother of Llewellyn .
‘
In Judge B lackstone’
s Com
mentaries, edit. Oxf. 1 785, vol. iv,
p. 92, we are reminded that this
was anciently the first part of the
pun ishment of high treason : That
the offender be drawn to the
gallows, and not be carried or
walk ; though usually (by con
nivance, at length ripened by
humanity into law), a sledge or
hurdle is allowed, to preserve
the ofi‘
ender from the extreme
torment of being dragged on the
ground orpavement.”
xxx ii PREFACE.
After all the passages, however, which have beencommented upon, a very remarkable feature of John
de Oxenedes’
Chronicle is to be found in his minute
accounts of some of the frightful Inundations of the
Sea upon the coast-line of Norfolk which occurred
during his own time ; none so lengthened or so
forcibly described as his detail of the overwhelmingflood of 1287.
The great alteration which took place in the Nor
folk coast at an early period has long been one of
the most embarrassing of puzzles. No one has beenable to say accurately when the great encroachments
of the sea in some places, and its retirement leavingdry land in others, took place.
All that is now mead ow from Yarmouth to the
bridges over the Yare, called Harford bridges, whichdivide the jurisdiction of the county of the city of
Norwich from that of the county of Norfolk,was
once entire Estuary . Ships came to Norwich, and
the Roman galleys to Caistor. Sweyn, Oxenedes says,
in the year 978, cum m 'vibue multis venit ad
NORWICUM st sum pra datus est.
” Ralph Guader, earlof Norfolk and Suffolk, we are told, fled by shippingfrom Norwich castle to Denmark in 1078. Wood
ward’
s Geological map of Norfolk, 4to., Norw. 1 833,
gives the most perfect idea of the estuary and waters
from Yarmouth to the spot already named.
The late Miss Anna Gurney, then living at NorthEs pps, took a deep interest in the history of the
changes of the Norfolk coast. Her brother, HudsonGurney ,
Esq. has kindly communicated to the editor
of the present Chronicle some extracts which his
sister mad e from a rare and interesting volume, en
titled The North Frisian Chronicle of M . Anthony
Heinrich, pastor of the island Mohr,in Ford
strand,
”an enlarged edition of which was printed
at S chleswig in 1 668 . The seventh chapter of this
work On the Dykes of North Friesland, and the
PREFACE. xxxiii
Injuries of Waterfloods, contains, probably , the
most numerous and the most frightful series of terriblefloods which can be found in the annals of anycountry ; extending in regard to Friezeland, from
A.D. 1020 to A.D . 1 362.
In the year 1 251 John de Oxenedes says : Mare
horribiliter fluctuans st tumens limites transit con
sustos, ulteriora littora vendicando .
”Matthew
Paris has recorded in addition what Oxenedes omitted,that
,at the same time, Friezeland was inundated,
the flood covering the face of that country for the
distance of about seven days’ journey . Heinrich has
omitted any mention of this flood in his list.Heinrich . however, particularly records that on the
14th December 1 287 there was a flood which covered
all Friezeland, exactly coinciding with John de Ox
suedes anno gratia when the wind and
violence of the sea carried away houses in Yarmouth,Dunwich, Ipswich, and Marshland, mense Decembri
,
ciclo decennovali xv.,septimo kalendae Januam ,
luna viijo.
”
It must have been at'
an unfortunate moment forNorfolk when the force of the sea, probably drivenby the wind in an unusual direction, made the
greatest of the changes referred to upon our eastern
coast. The period was probably within some few
years after the Norman conquest, since shipping, itis acknowledged, came up to Norwich as late as the
year 1 078. Woodward,in the tract already quoted,
says : S ince the Conquest the villages of Shipden ,
Keswick, Clare, W impwell, Eccles, and Nsee, or the
greater part of them, have been washed away .
The remains of Eccles church are still to be seen
buried, as it were, within the Marram hills.
The annals of Inundation, as recorded in our an
cient Chronicles , deserve more notice than has hitherto
been bestowed upon them. The consideration of them
xxxiv
might, in various instances, bear upon the action of
the sea and rivers in other parts of England.
John de Oxenedee’
Chronicle finishes abruptly in
the middle of a sentence, in which the preferment of
Robert de W inchelsey from the archdeaconry of Mid
dlesex to the archbishoprick of Canterbury is announcedin the year 1 293.
It closes, not from any injury or casual imperfec
tion, but apparently from the scribe’s discontinuanceof his labour ; the verso of the same quarto leaf beingleft blank as for the continuation of the Chronicle.
That the manuscript is not the author’
s Original,but a transcript, may be inferred from numerous faults
occurring in the Copy, such as are seen in the text of
most of our manuscri pt Chronicles which have beenthe work of transcribers, and which the compilers of
them would not themselves have committed.
Where such have occurred in the presentwork, theyhave been compared with passages in other Chronicles,
and have been noticed in the margins of the respectivePages
HENRY
NOTE. The abbreviations in the notes are a s followsB . C .,
B artholomew Cotton ; R. W ., Roger of Wendover ;
H . H .,H enry of Huntingdon M . P ., M atthew P an
'
s
W . M ., William of M a lmesbmy .
PREFACETO ADDITIONAL MATTER.
THE Newcastle MS . is a small folio, in the hand
writing of the fourteenth century, bound in wood,
consisting of 200 vellum leaves, in double columns, in
good preservation. It was at one time the propertyof William Herbert of Cheshunt. It then passed intothe possession of Mr. Townley . On the dispersion of
his collection it was bought by Triphook the bookseller, and sold to S ir G. Page Turner, at whose sale
in 1 828 it was purchased for the late Duke of New
castle. It contains
l Geoffrey of Monmouth’
s History of Bri tain .
2. A short description of Englan d, the kingdomsof the Heptarchy ,
the different bishopricks and
shires, and a list of B enedictine monas teries in
the province of Canterbury .
3. A Chronicle of St. Benet Holme from the In
carnation to the year 1 294, continued by the
canons of H ickling Priory to the year 1503.
4. The Chronicle of John of Oxenedes .
Of these articles the second and third will be found
in the additional matter, page 412 ; and the readerwillobserve that the third article is a complete MS . of
the Chronicle of which a fragment only was publishedby S ir Henry Ellis in the Appendix .
It is worth observing that whilst the Newcastle
MS . is evidently derived from an independent source,
it faithfully follows the Cottonian MS . in all its errors,
and adds upwards of a hundred and fifty verbal onesof its own . But in the Newcas tle MS . there are
PREFACE TO ADDITIONAL MATTER. X XXV I ]
two passages of considerable length, the first com
mancing with the words, Willelmus dictus bastardus,” l
and the second commencing, Multi Valentium sunt
interfecti,” 9
neither of which is to be found in the
Cotton ian . Besides these variations there are others,8
which, though merely verbal, are sufficiently numerous
to strengthen the belief that the Newcastle MS . was
not transcribed from the Cottonian , but that both havea common origina l Otherwise it is impossible to
account for the frequent identity of their errors.
Tha t the Newcastle MS . belonged to St. Benet
Holme, and is the transcript of a scribe of that monastery, is clear from the care with which the succession
of abbots has been recorded. The same inference isstrengthened by the list of B enedictine houses in the
matter B . It remained at St. Benet till the year
1294, for up to that year the lesser Chronicle is
throughout in the same handwriting as the MS . It
must h ave passed shortly after into the hands of the
canons of Hickling, a priory of Augustinians in Norfolk, who continued the narrative to the year 1 503.
That these canons had access to some other MS . of
John of Oxenedes may be inferred fi'
om the corrections
with which they have interspersed the Newcas tle MS .
throughout, and the passages they have here and
there supplied. But the most interesting and most
important features they have added to it are the
notes to be found in the margin of the lesser Chronicle,down to the yea r 1294, and the continuation of the
Chronicle after that year to its close. The formerare marked H . ; the latter have no distinguishingmark, as they are altogether due to the industry of
the canons of H ickling.
A dditional matterA .
Page 407 . AdditionalmatterB .
xxviii PRErACE TO ADDITIONAL ru 'rrER.
St. Osith (Chich, Essex), and to Hickling, whose
canons, as we learn from a note written by one of
them on the margin of the Chronicle of John of
Oxenedes, received instruction in the mle of St.
Augustine from four canons of St. Osith, sent for
that purpose to the priory. In this note we have
probably the settlement Of the‘
doubt whether H ickling was founded by Theobald de Valentin or byWilliam Albini, second Earl of Arundel. It says ,
Hoc anno mclxxxvffl dominus Theobaldus ds Valeynes
instituit canonicos regulates apud Hickling, sub
Alexandro priors .
”An d in the Chronicle under the
same year occurs this item, Fundata est ecclem'
a
sancti Augustini de Hykelyngg, to which the Hick
ling scri be adds, cui pra fuit Alexander primus
prior.
”The foundation and appointment Of canons
being thus nearly contemporary acts, they were pro
bably both performed by the same person.
The succession of priors is continued from Alexander
to the election and instal lation of Robert, the twentysecond prior, with whom the lesser Chronicle closes.
Brief as is that portion of it which relates to Hickling,
it sufi ces to record some interesting particulars in thehistory of the priory ; the labours of its priors, theeffects of the mortat Of 1313 on its inmates, when
the number Of canons was reduced by the prevailingmortality to two, the relaxation of discipline after the
fall of the belfry in 1400, and the good services of
the servants of the priory in attacking and routingcertain Flemish pirates who, in 1437, made a descent
on the coast of Norfolk and burned Waxham.
Page 433, note.
Tanner’s Notitia Monastica, page 351
CHRONICA JOHANNIS DE OXENEDES.
A PRIN C IP IO Mundi usque ad Diluvium anni duo
millin ducenti st x1a duo, a Diluvio usque ad Abraham, an n i nongenti xla duo, ab Abraham usque ad
Moysen anni sexcenti et xl , a Moyse usque ad
David, anni quingenti, et a David usque ad Nabugodonos or anni quingenti sexaginta novem ; ab Adam
nemque usque ad transmigrationem Babylonia computantur quatuor millia septingenti septuaginta novem
,
et a transmigrations B abylonia usque ad Christum,
quingen ti sexaginta tree. Colliguntur ergo ab Adam
usque ad Passionem Domini nostri Jhssu Christi quinquewillia d ucenti viginti octo. A P assions Christi peracti
Prima mundi a tes ab Adam usque ad Noe ; se
cunda, a Nos usque ad Abraham ; tertia , ab Abraham usqus ad David ; quarta, a David usque ad
Daniclem ; quinta, usque ad Jchannem Baptistamsexta, usque ad Diem Judicii.
Per-actis itaque a nativitate Domini cccciflxleix annis,
A D.449.
de Germania partibus populus in manu valida , scilicet
Hora et H engist, B ritanniam quas i defensura, re autemquasi expugnatura st possessura, advenit. Quo
“A P assions autemChristi per ejus anni cunt octingenti trigiutaueti aunt anni septingenti nona unus.
”—Nm iuc.
giuta sex ; ab I ncumaticueuutemb A
449.
King Arthur.
CHRON ICA
dimensiones, difiicile est, propter eorundem confusiones
elucidare regulorum, tum propter scrum divers as
a tates,metas , victories
,vicissitudinarias occupationes ,
a ltematim attemptantes diversis temporibus, et suc
cessionee directas et indirectas .
Pra termissis igitur regibus multis magnificis , utpote
Arturo bellipotente ac fortissimo, qui multa sibi regnasubjugavit, et Romanorum imperatorem Lucium cum
toto exercitu suo devicerat, et monstra qua dam potenter contriverat —Ofl
'
a strenuissimo ac Deo amicissimo ,
qui divinitus triumphan te de B oemredo et quatuor nothis regulis, sibi fere totam Angliam,
excepto uno
angulo, armis edomans subjugavit, et pro tanti nobilissanguin is effusions
,ut se D omino nostro Jhesu Christo
conciliaret, nobilem ecclesiam beato Albano, Anglorumprothomartyro, ut pra dictum est
,quem divino oraculo
pra monitus de terra levavit, magnifice fundavit, glo
riose ditavit, libertatibus et possessionibus non min i
mis ampliavit-Ingleis st Ins— quorum Ins
, cum pO
tentissimus regum Anglia esset, relicto regno, peregrinusRomam profectus est, ibique feliciter peregrinans , tan
dem ad ca lcetem mansionem felicius conscendit ;
Ingleis tanta fuit probitatis ut universam Angliam
ex australi parts Humbra , qua pluribus regibus
eatenus divisa subjacuerat suo subjugavit imperi o, et
ita primus omnium Monarchus diceretur insuper sub
silentio pra termissis tam regibus sanctis quam regibus
aliis, propter multiloquium inutile, quod auditoribus
fastidium generare consuevit, ad tempora illustrissimi,
fecundissimi, et sapientissimi, qui alterum Salomonemrepresentavit, descendamus.
H ic rex pacificus, Anglorum decus , Regum gemma ,virtutum exemplar Eluredus ,’ primus prothomonarcha
fuit Anglia ,et price a Leone papa sacra unctionis
attentp tantea] query attemptatas.2 Emtedus, MS .
A .D . 872.
H is children.
CHRON ICA
sxutus regno, cum paucissimis familiarium snorum in
sylvis ac paludibus delitesceret, ac suam suorumque
vitam piscium captura transigeret. Solebat vero
postea,in tempora feliciora reductus
,casus suos jo
cunda hilarique comitate familiaribus exponere, qualiterque per beati Cuthberti meritum eos evaserit,
lsicut
plerumque mortalibus, ut eos illa juvet meminisse
qua olim horruerint excspisse. Suscepit itaque ex
Egelwitha ,“uxors sua, Egelwitham et Edwardum qui
post so regnavit Ethelfledam, qua nupta fuitEthel
redo, comiti Merciorum ; Ethelwardum literatissimum ;
IElfledam ct Elwinam virginee. Licet, ut quidem a iunt,
leges inter arma sileant, ills inter fremitus armorum
leges tulit, quibus sui et divino cultui st disciplinamilitari assuescerunt. Et quia occasions barbarorum
etiam indigena in rapinas anhelaverant, adeo ut
nulli tutus commeatus esset sine armorum pra sidio,
centuries , quas diecut hundres 3 st decurias quas vocant
thethingas, instituit, ut omnis Anglus, legaliter dun
tax at vivens, haberet et centuriam st decimam ;
quod si quis alicujus delicti insimularetur, statim
ex centuria st decima exhiberet qui sum vadarentur
qui vero hujusmodi non reperiret, severitatem legum
horreret. S i quis autem reus , vel ante vadationsm
vel post, transfugeret, omnes ex centuria vel decima
mulctam‘regis incurrerent. Hoc commento pacern in
fudit provincia ,ut etiam per publicos aggeres, ubi
semita in quadrivium finduntur,
’
armillas aureas juberet suspendi, qua viantium aviditatem riderent,
dum non esset qui eas abriperet. Eleemosinis intentusprivilegia ecclesiamm roboravit, st trans mare
Romam,st ad Sanctum Thomam in Indiam munera
eraser-it] invasit, MS . Egelfla d, Edward, Ethelgeovu,
E lfthryth, and E thelward.
Ealhswitha, Flor.W igorn.,who cc. hundred“ .
gives A lfred five children, vim, mulcwm] multam, M8.
JOHANNIS DE OXENEDES.
misit. Leges christianissimas et scripsit et pervulgavit, A .D . 872.
in quibus fides ejus et devotio in Deum, solicitudo in flmé'lfmsubditos , misericordia in pauperes, justitia [circa omnes‘]
“ fl":
cunctis legentibus patet. [Exten t] parabola 9etiam ejus
plurimum habentee a dificationis, venustatis , jocunditatis, st nobilitatis. In restaurandis ecclesiis quasimpis manus everterat, in reparandis, ditandis , ornandis
3
desudabat. Inter qua duo monasteria construx it,Pounds two
unum in loco ubi aliquando latuit, qui Ethelingee
dicitur, in domo cujusdam bubulci alterum fa minis,in civitate, qua Cetebr‘s dicitur, amplis ditavit poe
sessionibus. Sane de annuo censu qui ei pendebatur
sic ordinavit, ut tertia pars bellatorum deputaretur
stipendiis, tertia pars in mercedem et victum operarns
cederetur, tertia vero pars rsgiis muneribus , qua tam
divitibus quam pauperibus largit i consueverat, serva
Cum igitur regnasset annis xxix . st mensibus vjde terreno regno ad ca leste regnum transcendit, v
kalendas N ovembris.
Anno Dominica Incarnationis nongentisimo primo, Egm rd tho
Edwardus, filiue ejue, cognomento Senior, regnum Op
tinuit ; scientia literarum patre inferior, sed re[gali]tate 7 incomparabilior. Regni nemque fines dilatavit,
urbes n ovas condidit, dirutae renovavit. Impiissimam
Dacomm gentem, quam pater ejus non expulerat,
rebellavit,8sibi multis contrariam prceliis vel penitus
fugavit,
'
vel misera servitute compressit, st totem
insula faciem in antiques pulchritudinis speciem re
formavit. Nobile monasterium Wyntonia fundavit.
Aib . Ric-v. Twysd. .Scrip t. 355. Compare with R. W .
Extant parabola ejue, &c. re[golt'
]ta ts] regni potestate,W . M .
a Monasteriifl , ibid . rebellavit] rebellantem sibi.a B M W ] A thelney. A ilr. Riev. Twycd. S crip t 356.
1 m ay ] S hafleabury. contrariam] contritam, ibid.
A.D. 924.
w .m .
Edmund Atne
CHRONICA
Genuit ex nobilissima fa mina n yua, filium primoge
nitum Ethelstanum ex regina Edgiva , Edwynum,
Edmundum, Edredum, et quatuor filias, quarum primaEdburga dicitur, in Dei sponsam eligitur et consecratur.
Al ters ab Othone Romanorum imperatore in mattimonium sumitur. Tertia[m] rex Francorum Carolus de
sponsavit. Quartam rex Norbambria in matrimonium
sortitur. Cum denique regnas set feliciter annis xxmj0r,universa carnis viam ingressus, in codem monasterio
quiescit quod et pater ejus et ipse redditibus ampliavit
immensis.
Anno Dominica Incarnationis nongentesimo xxiiijO,Ethelstanus, filius Edwardi, electus rex in Merce,
et sacratus apud K ingestone, qui regno quidem parumvix it, sed belli gestis non parum splenduit qui a for
tissimis lacessiri, sed bello nunquam potuit vinci.
Quinque reges in loco 3 bell i occubuerunt gladns per
cussi, duces septem ; absque numero ceciderunt S coti.
N on fuit bellum hac in tellure majus patratum,nec
ca des tanta pra cessit istam, postquam hic 5 venerunt
Angli et Saxones [Britones] pulsuri, clari martis fabri,
Walenses vicerunt,reges fugaverunt, regna susceperunt.
Athelstanus autem rex,cum regnasset sexdecim
7ann is
,
mortuus est.
Anno Dominica Incarnationis o nongentesimo xl°,
Edmundus, frater Ethelstani, successit in regnum,
N orhmnbria ] Northumbria .
M erce] Mercia.
Thispassage has been unintel
ligibly abridged . In Cotton it runs
thus A nno Domini dccccxlv. et
maximum apud a esberich
contra Ad d ; regem Hibernia ,
qui venit in auxilium Scotorum
et Dacornm convemnfium in ‘
ii‘
Anglia in quo hello v. rages
occubuemnt ducesque vii .
regis A nlavi R. W .
and Florence place the battle of
Brnnenberg under the year 937 .
pa tra tum] paratum, MS.
5 hie] hue, EH .
S axon s] Britones pulsati, ibid.
au dacim] xi 1i1. B . C .
JOHANN18 DE OXENEDES.
a tate circiter xviij. armorum, tenuitque regnum
annis vj. et semis. B acos omnes et Normannos penitus exstirpavit, et ab urbibus infidelitate remota Dei
gratia , fidei fulgorem restituit. Purgatoque in super ab
alien igenis regno, et sibi in omni pace subjecto, monas teriorum et ecclesiamm maxime curam habuit.
Cons ilioque sancti Dunstani et statuenda statuit, et
corrigenda correxit. Cum igitur sub tanto patreAnglia magis quam regs pace magna gloriaque floreret,immatura ejus morte, quam, exactis in regno sex
9
annis et w“ mensibus, nefanda proditione incurrit,
subito timore et dolore emarcuit.
Anno D ominica Incarnationis nongentesimo xlvj°,3
A .D. 940.
AD .“ 8.
IEdredus , tertius ex filiis Edwardi, regnum suscipiens, M
rexit a nnis ix. et dimidio, ejus magnanimitas a patreet fra tribus non degenerans hanc summam dedit.
Northanhimbros et Scotos ad sacramentum sua fide
litatis adactos, et moz fidifragos, pene ex hominibus
delevit. H ie rex eximius,cum super partes Anglia
solus rex diceretur et esset, fatis exigentibus, hominem
exuit.
‘
Anno D ominica Incamationis nongentesimo lv0, L D. 955.
Edwina s , filius regis [Edmundi superioris,
regnoM W)“
potitus , tenuit annis quatuor. H ic petulans et
luxuriosus non laudabiliter5 infulam regni tenuit, cum6
in principio regni sui omnia prospera et la tabunda
IsteEadmundns D acos qui ha A charter of the latter, dated 947,
bitabantversusHambre etPaganos is in the Cod. Diplom. Angl. Sax.
hello vic it [ et v. urbes cepit] sci ii. p. 273 . Note to R. W .
lioet Linco lniam,Leycestn am, B . C . places his death in the
etDeno
t8th year of his reign .
t pa ganos extxrpan
Z’
mjnque religibbis restituit.laudabiliter] non illandabiliter,
B . C .
H H .
3sex ] quinque, MS . Cum in principio regni sui de
S imeon of D urham and Ethel centissime floreret, prospera et la
wm d place the death of Eadmund tabunda exordia mom immaturaand the succession ofEndred in 948 . perrupit.
” Ibid.
A D . 955.
qui-lit?“
Monasteries of
CHRONICA
florerent exordia, mors immatura pra rupit. C um
enim defunctus ab immundis spiritibus traheretur a d
supplicium, quidam da monum mortem ejus, quasi ds
infelicitate persecutoria sancti Dunstani, eidem sancto
nunciavit. Qui mox resolutus in lachrimas tamdiu
misericordem Jesum pro so supplicans st plorans pro
cubait, clause a damonibus veniam,quam sanctus
petiit, Optineret. Defuncto igitur regs Edwino, fra ter
ejue Edgarus successit in regnum.
Anno Dominica Incarnationis nongentssimo lix °,
Edgarus honor ac delicia Anglorum,filius Edmundi ,
frater Edwyni, juvenculus annorum sexdecim, regnum
adipiscens Anglorum, qui beatum Dunstanum abbatem
ab Edwino regs fratre suo, justitia causa exulatum,
et trans mars in monasterio, quod B landinum dicitur,
exilii tempora manentsm,ab exilic revocavit, ac de
functo episcopo K inewaldo Wygorniensis episcOpatum
ei dedit ab 0done archiepiscopo consecrato. I ste
Edgarus cunctis pra decessoribus suis felicior, nulli
sanctitate inferior, omnibus morum suavitate pra
stantior. Tanta in verbis, in vultu,in moribus in
terioris indicia pra fersbat, ut cooperante gratia Dei
tota ei insula sins sanguine manus daret, et ad sub
dendum se ei Scotia, Cumbria, Wallia, libens accur
reret. In nativitate ejus, beatus Dunstanus ange los
concinnentes audivit, Pax Anglorum ecclesia hujus
pueri qui [nunc8
] natus est tempora.
”Denique per
Angliam quadraginta constitui fecit monasteria, et alia
monaohis, alia virgin ibus, deputavit. Glastingsberiam,
quod pater ejus inchoavsrat, ipss perfecit. Abendone,Burc,
‘ Tornay ,
‘s Ramesey , st in Wiltons monasteriumvirginum magno studio condidit. W intonia ecclesiamin novo
’
monasterio, quam W r ejus incepit, ipse
Rico. Twyad. Script. 359.
JORANN18 DE OXENEDES .
perfecit et dedicari fecit. Exultabat rex beatissi A .D . 959.
mus suis temporibus, ordinem suum rerum omnium
invenisss naturam, cumhomines Deo, terra bomini,ca lum terra , justitia fructu, asr temperie debitum
Dons, etiam in hac vita, bonorum opsrum mercede
domvsrit, cum aliquando ad maximam ejus festivi
tatem rages, comites, multarumqus provinciarum pro
oeres convenissent, quadam die jasait naves parari,
orationis obtentu, navigio peters. Cum itaque comi
tibus et satrapie naves plurimas delegasset, ipss cum Bowed by eight
octo autem remos regibus totidem collatis, ipee in
sane non potest cum quanta gloria , cum quibus
divitiis celebrata est illa festivitas , cum viderentur
etiam ipsa clementa ojus nutui deservire. Sed nihil in
tsrrenis a tsmum,nihil in caducis stabile, nihil in
mortalibus immortals . Translate igitur ad ca lestia
regna regs Edgaro, in regno terreno filius ejussuccessit, Edwardus, qui injuste ab impiis interfectus,tum ob vita sanctitatem, tum ob nscis acerbitatem
,
Sancti et nomen st meritum,Deo donante, promeruit.
Anno Dominica Incarnationis nongentssimo septua M ) ,m.
gesimo v0 , Edwardus, filius Edgari Pacifici, de priors 5.1a
the
famine. natus, patri successit in regnum. Hic tribusannis et dimidio potestate potitus est. Sanctus vero
Dunstanus et wa teri episcopi consentanei illum regali
culmine sublimamnt, contra voluntatem noverca , qua
vixdum parvulum decem armorumEthelfridum, filium
suum, provehere conabatur. Ex tune, malitia hominum
pullulan te, felicitas regni immutata est. Tunc visa
est cometes, qui'
vel pestem provincialium vel regni Comet.
A .D . 975.
Synod of K irtlingtou, and accident at Calne.
Ethelred.
mutationem portendsrs pro vero asssveratur. N00mora , secuta est arvi sterilitas
,hominum fames, st
mors jumentorum. At mulier novercali odio imperiumdolum ruminans
,ut nsc non regnum filio suo, Ethel
redo, deesset, insidias privigno suo struers non cessavit,
quas hoc modo consummavit. Edwardus dis quad am
venations lassus , per domum noverca vertebatur, propter laborem siti anhelus ; comitss, quocunqus casus
tulerat, canes sequebantur. Andito quod noverca sua
st puer, parvulus frater suns, illio habitarsnt, equoconcito illuc conscendit solus
,nihil propter innocen
tiam metuens, aliorumqus animos ex suo ponderans .
Tunc illa, muliebri blanditia adventantem allicisns , sibifecit intendsrs , et post libata basia porrectum poculumavide haurientem, per satellitem sica transfodit. Q uovulnere saucius cum quantis poterat anima reliqun s
sonipedem movisset ad suos reverti,uno pede lapsus ,
altero per devia tractus, nudante cruore indicia inte
ritus sic ’ so qua rentibus dedit.
Anno D ominica Incarnationis dcccclxxn ,
it in
Estanglia apud villam qua dicitur K irtilling3 maxima
synodus celebratur. Dehinc apud Calns dum a lia
synodus celebrarstur, totius Anglia majores natu,
qui ibidem congregati fuerant, excepto sanoto Dun
stano,de solario corruerunt. Quorum quidam mortui
sunt ; quidam vero mortis periculum vix evaserunt.
Anno dcccclxxviij0 , rex Anglorum, Edwardus,
jussu noverca sua , ut pra dictum est, Alfricha regina ,
occults cultro perfossus, in loco qui Corvesgate dicitur,
a servis suis injuste perimitur, et apud Warham, non
regio more, sspelitur. Cujus frater, Ethelredus, filiusEdgari Pacifici, clito cgregius , moribus elegans, pulchervultu et decorus aspectu, post Paschalem festivitatem
S ic] Sua mortis,R. W .K irtiaing] Kyrtlingtune,671rou.
MS .
A D . 978.
Ailwin found:
Greatness ofEdp r
's character.
CHRONICA
terra komini, coelum tsrra ,justitia fructu, aer
temperie debitum pra staret oflicium. Edeluoldus,vero, egregius pra sul, a dificator sepium fuit, avertsns
ssmitas in[iqui]tatis st plantans radices caritatis.
Ipss ubiqus ssminator optimi consilii fuit. Cujusmonitis 1 rex Ed[garus] novellas plantationes et
arbusta teneritudinis Deo gratissima instituit. Cujusetiam consilio Ailwinus, consul ejusdem regis, abbatiam
Ramssia in insula pulcherrima in mediis paludibus
fixit, in loco ama nissimo. Est autem palus illa, ds
qua loquimur, latissima st visu decora , multis fluviis
decurrentibus irrigata, multis lacubus magnis st parvisdepicta , multis etiam silvis florida et insulis. Intra
quam sunt ecclesia Elyensis, abbatis Ramesiensis ,abbatia Chaterich , abbatia Tomegia ,
abbatia Crulan
dia , sed juxta cam sunt abbatis .Burgsnsis, prioratosSpalding, ecclesia sancti Ivonia super Usam fluvium
Huntedunia ,ecclesia sancti Egidii super Grentam
fluvium Cantebrigia ,ecclesia Sancta Trinitatis in
Thetfordia .
Edgarus Pacificus, rex magnificus, regnum Anglia
ca lesti quedam pace composuit, multarum linguarum
gentes unius fa deris legs conjunxit. Unum ei cum
Salomons vocabulum fuit, ut Pacificus , quod Salomon
interpretatur, communi omnium voce diceretur. Famavero et nomen ejus clarissimum terris universis di
latabatur amplissime, st veniebant extranei viders
gloriam ejus et audirs doctrinam oris illins. In hoc
tsmen pseeavit,’
quod paganos eos, qui in hac patriasub eo degebant, nimio firmavit, et sxtraneos huc
adductos, plus a quo diligens, valde corroboravit. Nibilnamque in rebus humanis perfectissimum est. Ejustempore nunquam exsrcitus advenarum venit in
Angliam. Cujus dominio reges st principes diversarum
1 multis] integritas, MS .
JOHANNIS DE OXENEDES .
termrum sunt subjecti. Cujus potentia Scoti 001111 A ll 978
dedere. Q ui cum regnasset xvj. annis st ijbus mensibus
,feliciter vivens feliciter obiit. Ncc potuit male
mori, qui bene vivebat, qui tot bona perennia brevi
tempore statuerat. De cujus lauds componuntur versus
Auctor Opum,vindex scelerum,
largitor bonorum,
Sceptriger Edgarus regna supema petit.Hie alter S alomon ,
legum pater, orbita pacis ;Quod caruit bellis, claruit inde magis .
Tsmpla Deo, tomplis monachos, monachis dedit agros,N equitia lapsum justitia que locum.
Novit enim regno verum perquirere falso,
Immensum modico, perpetuumque brevi.
Tra nslato igitur ad regna ca lestia regs Edgaro, inregno terreno filius ejus successit, Edwardus . Qinjuste interfecto, frater ejue Edelredus
,filius Edgari Ethan
-cd.
st Alfrida,secunda femina , omine sinistro in regnum
success it Anglorum, et a sanoto Dunstano Cantuari
ensi archiepiscopo aliisque Anglia episcOpis in regem
ungitur et consecratur. Qui a beato Dunstano talefifmti’fifitfertur accepisse oraculum Quoniam Angli in san red
'
s coronation
guinem fratria tui, regis sanctissimi, conspiraverunt,non deficiet ab eis sanguis st gladius, donec, superveniens populus ignota lingua ,
vos in exterminium
st in ultimam redigat servitutem. Novissime tamenvisitabit eos Dominus.
”
E0 tempore 1sanctus Edelwoldus episcOpus , pater
monachorum et sldus Anglorum, Domini visionem,
quam semmr Optaverat, adeptus est. Nec longs post 1
sanctus Dunstanus archiepiscopus, a mundi tenebriatransivit ad ca li gloriam. H is ergo o
duobus luminari “ M 111” °1
bus Anglorum genti subtractis, caruit Anglia lorica 11”
sua protectionis, et vindicta Dei prameditata desolata m
A .D . 934, R. W.2 A .D .
A .D . 979.
n ofDane
Incursions from
Massacre oftheDanes.
CHRONICA
patuit. Inde iterum Dominus ad iram provocatus,
quod facere paraverat non distulit.
1 Veneruntque Daci
ex multis partibus, et operuerunt Angliam sicut nubesca li. Rex autem Edelredus dedit eis x . millia libras ,at a rapinis et ca ds cessarent. Hoc autem malum
usque in hodiemum dism durat. Regibus namque
nostris modo persolvimus ex consuetudine, quod B acis
persolvebatur ex inefi'
abili terrors .
Tempore bujne regis, Sweyn, vir fortissimus , cni
Deus regnum Anglia destinabat, cum navibus multis
venit ad N orwicum st sum pra datus est.“1
Anno Dominica Incarnationis nongentesimo lxxix 0
Ethelredus, filius Edgari Pacifici et Al freda , secunda
femina ,regnum adeptus , obsedit potius quam rex it
xxxvij. Ejus vita cursus,sa vus in principio
,
miser in medic,turpis st miserabilis in ex itu. Igna
viam ejus pra dixit sanctus Dunstanus, fa de exemploammonitus. N am cum pusiolus esset, [st] in fonts baptismi mergeretur, circumstantibus episcopie alvi pro
fluvio interpollavit. Quare ills turbatus,inquit, per
Deum st matrem ejue, ignavus homo erit.” Regnante
igitur regs Ethelredo, Daci supervenientes magnamterra partem igns ferroque vastaverunt.
Tune 3 rex,missis nuntiis in Northmanniam,
Emmam
filiam ducis Ricardi accepit in uxorem,cum jam de
filia Thoreti, nobilissimi comitis Anglici, suscepisset
filium,Edmundum nomine
,cognomento Yreneside
,
propter fortitudinem ejus. De pra dicta Emma sus
cepit duos filios,Elfredum et Edwardum postea
sanctum, de quibus postea dicemus.
Tune rex ,fortius solito
,omnes per Angliam Dacos
una dis,un aque hora , missis epistolis, jussit interfici .
1 Ethelredus rex pra dictus epi This event is out of its place.
scopatnm B oucestria crudeliter B . C . places it after themassacre of
dean-exit, unde Dominus ad iram the Danes. S ee below.
Anno mii. B . C.
JOHANNIS DE OXENEDES .
Quod D aci trans mare audientes, in furorem versi,
ducs Suan o , cum innumerabili exercitu Angliam in
trantes,1 difl
'
usi sun t per provincias et dispersi, non
ordini, non sexui, non a tati‘
parcentes nec ab eccle
siarum vel monasteriorum sacris et sanctuariis manus
sacrilegas continentes. Quibus cum rex strenuissimus
Ethelredus sa pius restitissst, proditione tamsu snorum
factus inferior,Emmam reginam cum parvulis suis
Northmanniam misit, quos ipss postmodum, exutus
regno, secutus est. Suanne ‘1vero Dacus, vel subita
morte pra ventus, vel a sanoto Edmundo invisibilipa ns percussus, obiit. Revocatus ab Anglia Ethel
redus regni in fulis reinduitur, st iterum contra Dacos
virtute potens erigitur.
3 Contra quem Cnut, filius dictiSuani, rex Decorum, paternum odium exercsre non
desiit. [Ethelredus igitur rex , cum laboriosissime sed
strenuissime regnasset xxx“ annis st viijto, obiit, et
apud Londonism sepultas est, Edmundum filium suum
relinquens ha redem, cognomento Ferreum-latus, An
AJ) . 1015.
glice Yrm de De cujus mirabili fortitudine quic Edmund Ironquid dicerem minus esset. Unde oh invincibile robur
aid
corporis, Yrema de id est Ferrei-lateris, nomen accepit.
Erat iste Edmundus non ex Emma Normannicanatus, sed ex quedam nobilissima fa mina Angligena,
Thoreti comitis filia . Sagitta igitur Edmundi nun
quam abiit retrorsum, st gladius ejus non est reversus
inanis. Contra hostes leonina feritatis, erga suos co
lambina simplicitatis, quo nemo fortior sed nemosuavior, quo nullus audacior sed quo nullus cautior
,
quo in adversis nemo securior sed quo in prosperienemo temperantior. Porro Daci, et qui a regs defs
cerant Angli, Ouatam sibi in regem elsgerunt, sed Oanute.
strenuissimus rex Edmundus cum exercita suo, sicut
leo rugiens , regiones plurimas, quas occupavsrat Cnutus,
1 Anno mx iii . B . C .
1 Anne mx iiii. B . C .
CHRONICA
A .D . 1016. in deditionem, nullo obstante, recapit. Verum quo
tiens cum cc pugnaverit, quotiens ejaa fuderit exer
citam,quotiens vocatam a transmarinis partibus vali
dam manum, cum paucis, immo pa ne solus, prorsns
prostravsrit, quotiens nefandam illam gentsm exter
minasset st in nichilum redegisset, nisi quidam pro
ditor esset, Edricus nomine, nimium esset huic Operiinserere ; cum non dico meus sed et Virgilianus, vel
etiam Homericus,1sub tali materia sensus deficeret.
Sa pissime convenientibus cum magno exercitu utria
que in pugnam regibus, vel Edmundus semper vicit
vel nullus . Nonnunquam quippe a mane usque ad
vesperam1 martio campo cerbantes, cum Cnut mul
titudine, [viribus1] pra staret Edmundus, irruentibus
tenebris ca sis utrimque innumerabilibus, sine Victoria
recedebant, ad similem ludum'
eundem [que11] exitum
die crastina reversuri. Perta sus 1 itaque exercitus
uterque, cum viderentur octidis vires Edmundo, nu
merus ex partibus [transmarinis 11] accrescere Cnutoni,
qui et hoc ipsum sibi timens as tute machinaba
tur,11utriusque partis proceres ad colloquium cogent.
Inter quos [cum11] quidam ea terie major natu
surrexisset, dari sibi silentium postulavit : Cupio,”
inquit, O viri cordati, his periculis nostris pra bsre
aux ilium ac consilium, qui quidem vobis sapientiaminor sum, sed, ut ha raga et hi cani testantur,
a tate superior. Periculosa res agitur, mala patimur,
psjora cernimus, pessima formidamus. Anglia quondam multis regibus subjecta et divitiis abundavit.
Quare, rogo, non duobus sufi cit, quod tot regibus
satis fuit ? Cur insensati uscis periculum totisns
incurrimus Ha c et multa alia dicente, et ad plura
se proferente vel profsrrs se parante, totue populus ei
1 HM S] Homerus, MS . hoe ip sum] ibid. Et ipsi, MS .
The M S. inserts pro. astute] ibid. Astucie, MS .
A ilr. Rice. Twysd. Scrip t. machiaaba tur] ibid. Machins
a im ] ibid. Exercitam, MS . banter, MS .
Ferram ] ibid. P ercussus, MS . quad] qui, MS .
JOHANNIS DE OXEN-ES .
verbum obcludit, vociferans et dicsns, Fuguent soli, A .D . 1016 .
qui soli cupiunt dominari aut pugnent aut componant.
”P lacuit sententia regibus.
1 Positi igitur
reges in insula , qua Oneleie appellatur, duellum ince
perunt. Telis igitur et lanceis utrinque fractis , super
arma omn ium armorum pra stantissima rem gladiis
egsrunt. Audiebat 9 et videbat horribiles tinnitus et
igneas collisiones populus uterque cum clamore et
gemitu. Tandem vigor incomparabilis Edmundi fn lminare ca pit, cui Cnut magno vigore resistens st tamen
sibi timene, inquit, Juvenum omnium fortissime ! qua
necessitas est alterum nostrum regnandi causa pe
rire ? S imne fratres adoptivi, regnumque partiamur,ireperemusque, ego in tuis rebus, tuque in meis .
Hactenus regni tui cupidus, nunc virorum fortissime,
tui certs3 ipsius cupidior sum : quem
,
‘non dico
regno Anglorum, sed universo utique orbi, video
pra ferendum. Mihi Dacia cessit,mih i succubuit
Norvvegia, mihi rex Swanorum menus dedit ; do
minus sum Scotia ; utinam et tu mei cupidus sis ,
ut ego tecum in Anglia , tu mecum in Dacia regues .
”
Quid plura ? Cessit Edmunda s verbis, qui non cesse
rat gladiis . Depositis itaque armis,in oscula ruunt
,
utroque exercita exultante, st pra gaudio lacrymante,reversique ad suos, modum amicitia pacisque pra scri
bunt ; e t sic cum gaudio ad sua quisque revertitur.
His ita que gestis, quidam proditor partis Danica
volens se gratum Cnutoni pra stare, regi Edmundomolitur insidias, nec opportunum quo regem occi
deret locum inveniens , nefandissimum ac turpissimum
insidiaram excogitat genus . Sub purgatoria namque
domo ses e occultans, regem ad requisite. natura nuda M ], of 3 d.
tum inter ca landa percussit ; relictoque ferro, scelesmm“ lronside.
1 Regibus ] omnibus,R. W . tui certs] cui ten-m, MS .
Audicbat] A udiehant ct vide
bant, MS . quem] quoniam,MS .
B 4
A .D . lol 6.
H is family.
CHRON ICA
tissimus ac torpissimus homicide confugit, stansque
ants Cnatonem dix it, Salve, rex solus. Sciscitanti
cur sum tali salutatione dignesset, rem retulit. Cui
rex Quoniam,
”inquit, me tali obsequio gratifi
candam putasti, sustollam caput tuum super omnes
proceres Anglia jussitque abscidi caput ejue st in
sublimiori porta Londoniamm suspendi . S ic periit
Edmundus Yrensside, rex strenuissimus , cum anno
uno laboriosissime regnassst, st sepultus est in Glas
tinbury , cum avo suo Edgaro.
Volens deinde Cnut tam fratres Edmundi, qui in
N orthmanniam exulabant, quam filios Edmundi par
vulos,Edmundum st Edwardum,
spe regni penitus
privare, unds quotquot ds regis semine repsrit vel
regno pepulit vel occidit. At parvulos Edmundi
ferire pra pudore metuens, ad regem Swanorum sos
interficiendos transmisit. Rex vero Swanorum pue
rorum nobilium missratus a rumnam,
ad Ungariorum
regem eos destinavit mittendos . Quos ipss benignesuscepit, ben ignius fovit, benignissime in filios adop
tavit. Sed paulo post,Edmundus de temporalibus
ad a tems transfertur, Edwardus sospitate st prosperitate perfruitur. Dedit rex U ngariorum Edwardofiliam germani Henrici imperatoris in matrimonium
scilicet Agatham sororem regina , de qua suscepit
Margaretam,reginam Scotia
,et Edwardum. Ista
fuit mater Matildis, bona rsgina Anglia . Fratres
autemEdmundi Yreneside ex Emma,et Elfreda s st
Edwardus,toto tempore quo Cnut vixit
,in Nor
mannia tutas fovere latebras . Edwardus filius Edmundi gsnuit de Agatha uxors sua Edmundum st
Edgarum Etheling, at dues filias, Margaretam et
Christinam. Rex Cnuth duxit Emmam relictam
De Anglia solvitur tributum lxxij. m. librarum, st ds
Londonia x millia d. librarum. Angli st Dani de
legs [Edgari regis tenenda concordes efi'
scti sunt.
Onnuts in Nor
Gaunte’rdivision
ot his kingdom
CHRON ICA
W illelmus Nothus (id est,Bastardus) filius ejue, in
puerili a tate futurus rex Anglia . Qm dum esset sub
tutela regis Francorum, tota Normannia fiscus regalia
erat.
N orregani1regem suum Olavum propter simplici
tatem re3puerunt, et Cnutum regem Anglia st Dacia ,
propter done, sibi regem constituunt.
Cautas Norregam ‘1
petiit, st Olavum regem illorum
inde expulit.
Cnutus rex dedit privilegium sancto Edmundo,quod sic incipit : In nomine Poliarehi .
”
Cnutus comitsm Hacun cum Gunilda uxors sua ex
Sanctus Olavus rex ,fil ius Haraldi regis Norwegia ,
martyrizatur a N orwegensibus.
Cnutus, Romam pergens, exactiones multas minuit
in via,st slemosinam, qua vocatur Rome-sect, ecclesia
Romana perenniter ab Anglia percipiendam,as signavit.
Egelnothus archiepiscopus Cantuarisnsis consecrat
bas ilicam sancti Edmundi.
Herlswynus, dc milite monacha s , ecclesiam B ecei
construxit de cujus collegio Lanfrancus st Anselma s,
archiepiscopi, st alii insignes, processerunt.
Athsh'icus Lincolniensis 3 episcOpus obiit. Sepultesest Rameseye.
Cnutus rex Anglorum. ants suum obitum, super
Norganos Swanum filium suum constituit ; super Dance“ h H ardscnutum filium suum, Emma regina filium
, re
Hls death, “mil , andy
general
gem collocavit ; super Anglos, H aroldum filium ex
Elgifa Hantunensi procreatum.
Anno Dominica Incarnationis mxvg . Cnuto regnare
ca pit, st viginti annis rsgnavit. Injuste quidem regnum ingressus, sed magna civilitate st fortitudine
JOHANNIS DE OXENEDES.
vitam componens. Genuit duos filios,H araldum de
Aluina D an ica ; postea duxit Emmam, ducis Normannorum filiam,
uxorem Ethslrsdi regis superioris , deque suscepit filium nomine H ardecnut. Cum igitur
regnasset xx . annis,vivsre destitit, pridis idus Novem
bris : apud Scafla sbiriam 1vita decessit, st Wyntonia
in veteri monasterio satis honorifice tumulatur. N on
multo tamen post inter H aroldum st H ardecnutumregnum Anglia dividitur. De cujus regis potentiapanes sunt psrstringsnda. Nec enim ants sum tanta
magnitudinis rex fuerat in Anglia . Erat namquedominus totias D acia , totius Anglia ,
totia s Norwsgiasimul st Scotia . Fecit quoque per Angliam mirabilemcsnsum reddi, scilicet lxxij. mills librarum,
pra ter xv.
11
1L librarum, ques Londonisnsss reddidsrunt. Enimvero extra numsrum bellorum, quibus maxims splenduit,tria gess it eleganter st magnifies : primum quod fili
am suam Imperatori Romano cum inefl'
abilibus divitiis
maritavit ; secundum,quod Romam pergens, omnes
males exactionss in via, qua per Galliam Romamtendit,
’
q'
ua vocantur tolonca vel transverse, da ta
pscunia sua, diminui fecit usque ad medietatem ; ter
tium,quod cum maximo florsrst vigors imperii, sedile
suum in litore maria, cum ascenderst, statui ja sait.
A.O . 1035.
Dixit autem mari ascendsnti : Tu msa ditionis His address to
es, st term in qua aedeo msa est, nee fuit qui im
puns mso rssisterst imperio. Impero ergo tibi ne
in tsrram meam escendas, nsc vestes vel membradominatoris tui madefacsrs pra sumas . Mars vero
do more conscendens, psdes regis st orare sins revs
rsntia madefscit. Rex igitur resilisns, ait : Sciant
omnes habitatorss orbis, vanam st frivolem rsgum
ssss potentiam,nee regum qusmpiam dignum nomine
,
1 Scafla biriam] Shaflesbury . Sic. Q ua per Gallias tendene
invenit, B . C .
1xi. MS ., but see ante, p. 18 fuit] est, B . G
t e sea.
A .D. 1035.
Harold 1 .
Death ofR0 0. 11 .Duke of Norm.
Division of thekingdomwithHu dscnut.
xxxvjo.Alfred and Edward . sons of
Ethelred , visitEngland.
xxxi .
alone.
Death ofAbp .
Ethelnoth .
N ormandy .
xxxix°.
Hardecnut K. ofDenmark.
CHRONICA
pra ter Eam, cujus nutui ceslum, tsrra, mars , lsgibus
obediunt a tsrnis. Rex igitur Cnutus nunquampostea coronam aursam csrvici sua imposuit, sed super
imagin em Domini qua crueifix i 1 srat posa it eam in
a tsmum,in landsm Dei Regis magni.
Haraldus filius ejus patri successit in regnum. H ie
sxulavit Emmem novercam suam. Cum igitur reg
nassst annis quatuor st mensibus iiij obiit, st sepultusest apud Westmonasterium.
Obiit Robertus dux Normannia , qui rsliquit filium
W illslmum B astard de H srlsva concubina.
2
Inter pra dictum Haroldum, qui ss dixit filium Cnuti
st dicta Alfgiua , st Hardecnutum regnum Anglia
postmodum dividitur.
Alfredus stEdwardus , filii Ethelredi regis, venerunt
de Normann ia in Angliam, ad sua matris colloquium ;
sed Alfrsdus a comite Godwyno exca catur, st in monas
terium Elysnss mittitur, ubi post breve tempus Obiit.Edwarda s frater ejus, consilio matris sua
, cito N or
manniam rsdiit.
H araldus rsgnat per totem Angliam, H ardscnuto
pen ita s abjscto. Sed st Emma regina, mater ejus , deAnglia in Flandriam expellitur, qua srat noverca
H araldi regis pra dicti.
Ethslnothus Cantuarisnsis archiepiscOpus obnt.
$1 Suc
cessit si Edeine, regis capsllanus. Normannia fiscus
rsgalis srat, Willelmo domino ejusdem in custodia
regis Francorum sxistsnte.
Hardecnut rex Danorum Flandriam devsetus , matremsuam Emmam visitavit, qua etiam srat filia Ricardiconsulis , st mater Edwardi, filii Ethelredi regis .
1 m ifim‘
] cruci afi xa, H. H .
3 Florence places this under the2 See this ante, under the year year 1038 .
1026 ; Robert died before Canute,anno Knuti xv.
, B . C.
JOHANN18 DE OXENEDES .
His 1est qui Saracsnos domuit, ut iiijor scrum A D 1039
rsgss lebetem carnium ad coquinam ejue vehsrent.
Hie etiam vidit clericum equitan tsm dorso sancti
monialis sororia sua , st n s mulierem ulterius inequitst,
modeste corripisndo admonuit. Sororsm suam abbatissam constituit dicen s, Cave ns clericum amplius
squitars patiaris .
”
Clericum etiam rsdarguit similiter,episcopatum dedit. S imiliter clerico cantori. Ab
alio etiam episcopatum pro fistula datum, abstulit.
Hie etiam audivit da monsm in die Pentecostes pro
seditious insultantem. Ista invenies in libro W. de
Hareldas rex obnt. Successit Hardscnut, frater ex 15933
111
do
;patre, qui Gunnildam sororem suam H enrico impe W i t
retori nuptam misit, Qua ,adulterii aceusata post
modicum, puerulum sturni sui custodsm ad mona
chiam applicuit,2
qui adversarium hominem giganteum
dcvicit. H eraldus rex Londonns in W estmonastsrio
sspelitur. H ardscnutus in regem lsvatus graviter
a seen fratris sui Alfrsdi super dsfimctum fratrem
ulciscitur. Caput enim defun cti regis H araldi de
terra ex tractum, postea in gronnam,deinde in Tami
sem fluvium projici jussit.
Edwardus frater H ardscnuti venit ds Normanma Ehdward bherofHardc
in Angliam,st a fratre suo rscipitur. gazed?“ to
Hardecnut rex obiit vj° idus Junn , sepultusque Death and cm.
sst W in tonia . Tanta fuisse largitatis sum asseritur,m”°1
at1 pren dia regalia quatuor in die vieibus omni curia
sea fas erst apponi, mallens a vocatis apposite feronla
dimitti, quam a non vocatis apponsnda feronla reposci.
Proceres igitur Anglorum jam Decorum dominio
liberati, hilares pro Aluredo primogenito filio Ethel
1 Sc. the emperor Henry III .
1 Sic, ad monomachigm appo
Between th is and the preceding suit,” W . M .
sentence something has been 1 Ut prendia iiij. vieibus in dieomitted. B ut the MS . reads as omni e curia sua prandentibus
faceret apponi,”B . C .
A .D . 1042.
Alfred, son of
EthelrethsrrivesinEngland.
tEarl Godw
tin's
rescheryPrince Alfredand his Norman
Edward , son ofEthelred . sentfor h orn Normandy .
A.D . 1m.
Crowned hS deins an
His character.
CHRONICA
redi, ut regni diademate sublimstur, nuncios mittunt. 1
I lls cum multis ex coa vis commilitantibus a Northmannia sscum duxit in Angliam. Godwinus , cum esset
consul fortissimus st proditor sa vissimus , pra cogitavit
se Edwardo minori st simpliciori posse2 filiam suam
dare in reginam. Intimavit igitur proceribus Anglia
Alursdum nimiam copiam Normannorum sscum ed
duxisss ; terras Anglorum sis promisisss . Capti sunt
igitur st ligati Normann i qui venerant cum A lursdo,
et cum ordine sedersnt, novem semper excapitati sunt,
st decimus remans it. Cum autem omnes interfecti
esssnt nisi decima pars, nimium visum est tot superssss
,feceruntqus decimam decimat i, st sic paucissimi
a
svaserunt. Alursdum vero septum duxsnmt in H ely,
st oculos ejus srusrunt, st sic crudeli morte mortuus
est. Miseruntque pro Edwardo juniors in Northmanniam nuncios st chaides , mandantes si quodpaucissimos Normannorum sscum adducsret, st sum
in regem fidelissims stabilirent. Paruit Edwardus,st cum paucis venit in Angliam, st ab omni clero st
populo cum maxima exultations suscipitur, st ab
archiepiscopis st episcopis in regem ungitur st eon
seeratur.
Edwardus, filius Ethelrsdi,
archiepiscopis ElsioDorobornsnsi, st Elfrico Eboreeensi, aliisque fers
totius Anglia episcOpis , primo die Pascha , scilicet
iijo nonas Aprilis, ungitur in regem Wyntonia . Sus
septo regno, mensit in sodsm xxiv. annis non
plsnis. E0 regnante, nullus tumultus domesticus qui
non cito comprimsretur, nullum bellum forinsecum,
omnia domi forisqus quiets , omnia tranquilla. Dux
itqus filiam Godwini consulis fortissimi, nomins Edisvam,
‘sororem regis Haroldi futuri, ambulavitq%
ants, in the reign of Harold.
posse] post as, MS .
JOHANNIS DE OXENEDES .
in ms pa tris 1 sui Edgari : homo mansustus st pins, A D 1044
et magis pace quam annis regnum protegens. B ehebs t
animam ira victorem, contemptorsm avaritia , expertem
avaritia vel superbia . Q ui cum pacsm tam a suis
quam ab extransis optinuisset, st vicinis regibus st
principibus gratus st amabilis sx titisset, dirigit nun
cios ad Romanum Imperatorem,rogans ut nepotem
suum, filium scilicetEdmundi Yrsnsside defuncti,’ sibirsgni
3 futurum ha rsdsm mittere dignarstur. Im
pers tor autem regis nuncios gratantsr sxcipisns , non
parvo tempore summo cum honors detinuit. Tandem,
paratis n avibus st omnibus qua navigaturis necessaria
videbantur illatis,Edwardum cum uxors sua Agatha ,
germani sui filia, liberisqus ejue Edgaro Etheling, segu Atheling.
Margareta st Christina , cum magna gleria ac divitiis,
sicut rex petierat, ed Angliam mittit. Qui prosperocursu in Angliam veniens, tam regem quam populumsuo la tifieavit adventu. Sed post paucos dies dictusEdwardus vita diseedsns, gaudium in luctum, risum
inutavit in lachrymae.
‘
Prime anno regni regis Edwardi , Gregorius papa Gregory VI
obiit Clemens papa. Roma corpus Pallantis cumlucerna ardents invenitur.
6
Uvius primus abbas sancti Edmundi ob11t. Sue Lcofstan, abb. s.
cessit Lsofstanus monachas, qui srat unus ex illis xiijmona chis quos Cnutus rex ab ecclesia sancti B enedicti
do Hulmo transtulsrat ad villam B etrichsswrds , modo
sancti Edmundi.
Rex Edwardus dux it filiam Godwini comitis , Edi
as . avi. 9 He was deposed in 1046, Cle1 dcfia cti] debiti, MS . ment II . succeeding him on the
regni] regnum, MS . 25th December of that year.
1 Anne gratia 1057,R.W . ; 1054,
R C. See p ost, under the year
1056.
R. W . places this under the
year 1037 .
A .D-1045. them, quasi in uxorem, sororem Haraldi regis futuri ;
qua intacta a regs permansit.1
Clemens papa.
Magnus sancti Olavi filius, fugate Sweyn do Nor
regis , subjugat sibi Daoism.
Damesus I I . POPO papa, qui et' Damm ‘
s
W estm. Abbey Rex Edwardus fundavit monasterium in occidentalifounded “ parts Londonia '
in honors beati Petri.Bellum apud Waleedune inter regem H enricum
Francia st Normannos, quia nolebant W illelmum
ducem in dominum recipsre quos dux strenus visit.
Terra motus sxtitit magnus per Angliam kalendas
Maii. Mortalitae hominum st animalium secuta est,
st ignis aerius, vulgo dictus silvaticus , quibusdam in
locis, villas st segetes multes concremavit ; unde fames
psrvalida st psnuria omnium bonorum orisbatur.
Leo papa factus est cxlv.
15 Iste est Leo qui
novum canticum de sancto Gregorio fecit. Leo papa.dedicavit ecclesiam sancti Rsmigii Remis, ubi st con
cilium postea tenuit, ubi U lf spiscopus , qui nescishat
oi'
fieium suum,nisi pretium dedissst, deponitur.
l Obiit Edeine Dorobsrnensis archiepiscopus , cui RoEdsi, Abp . cant.
gmfiggmfif bertus Londomsns1s eplscopus, genere Normannus,
Lend. success1t. n 1 relatum est quod Godwmus gener
suus proditurus sum esset.
Edwardus rex absolvit An glos a gravi tribute, id
est xxxviij° [millia ] librarum, xxxviijo anno ex
que pater suus rex Ethslrsdus primitus Danicis id
soldariis solvi mandarat.
W illiamD . of Rex Edwardus W illelmum comitsm B astard NorNormandy
’s
visit to England. manma , ad se m Angham vsmentsm cum magno
‘s as married in mxliv. ac‘ s es elected towards the end
cording to B .W . ; in the preceding of 1048, and enthroned on the 1 2th
year, according to B . C . of February 1049.1 Enthroned 1 7 July 1 048. S ic.
1 Walesdune] Val de Duns .
CHRONICA
A .D . 1056 . Edwardus Edmundi regis filius venit in Angliam,sed
cite post obiit.
1
Laudabilis comes Leofricus cha t. Iste cum Godgiva
uxore sue. fundavit ecclesiam Coventrsnssm st sancta
Maria Stews ,11st Leonsnse, st W onloconsnss 11 ca no
bium, st plura elia , et amplis possessionibus ea dita
vsrunt. Ista Godiva pra dicta, nomine perpetuo digna ,multa probitate viguit st lauds.
r. 111. O
Stephanus papa obnt,‘
post quem B enedictus pap
a
sci smaticus, 1n prox imo ejic1endus. Iste misit pelkumStigando, Cantuarisnsi archiepiscopo.
Nicholaus papa sflicitur 1 st Bensdictus ejicitur.
Aldredus , Wygornisnsis spiscopus, constituit eccle
siam sancti Petri in Glavorna , st W lstanum fecit ibi
lixo.
P . Nicholas 11.
Death (
liv
iwardh
Sywardus, comes N orthanbumbria , profluvio ventrisE"! 1 Pl: um.
o o a
bra“? mon turus, arman se fee1t tanquam pugnaturus, no
more pseudum st vaccarum morsretur st sic armatus
ut militam fortissimus , honorifics spiritum exhalavit.11
Henricus, rex Franeorum,obiit ; cui successit Phi
H ci I . K . Fr.m a y P h ilip 1 . hppus fihus ejus .
The writings of Bersngarius Turonensis Roma in generali Concilio
condiiiiiifiii coram Nicholao papa convincitur, st ejus scripta
Sanctus rex 1E[dwardus] dedit ecclesia sancti Be
nedicti ds Hulmo scelesias, possession ss, st libertates ,
tam libers sicut ipse in proprio dominio tenuit 7 possidendes .
Nicholaus papa obut, cui successit Alexander, quime.
P 'mam” 11 .libros Berengarii combussit, st verum corpus in altari
1 See ante under the year 1044.
1 March 29, 1 058 .
Com. Linc. Tami . N atil.
M onast. I .inc. L1-.riii.F10' Wagon
Leominster and Wenlock.
1 tenuit] tenet,MS .
JOHANNIS DE OXENEDES .
fore vsraciter dix it, st quod ab omni Christiano fids A .D . 106 1
liter ems credendum asssvsravit.
W lfstanus, W ygornisnsis ecclesia prior, in episcOpum lxij‘.
ejusdem ecclesia consecratur,quia officium spiscopalsm o, it“ .
Stigando interdictum fuerst a domino papa .
Regnante Philippe,filio Henrici regis Francorum
,(
If110n
sub
Willelmus dux Normannorum subjugavit sibi Ceno
Harelda s comes, transisns in Flandriam, tempsstate lxiirHarold
'a visit to
compelhtur m pottum. Quem septum comes Fontiene Flanders .
reddidit W illshno duci Normanma H araldus juravitWillelmo ss filiam ejue ducturum, st regnum Anglia
post mortem regis Edwardi sibi 1 ssrvaturum. Initia
dolorum ha s . Nam cum rsdirst in Angliam muneri
bus honoratus, perjur n cr1m1ms1rsus est.
Rex W alenorum Griflinus a suis intsrficitur, st 11 1111“
Head ofGriffin,
caput ejue caputqus avi ejus cum ornatura comiti 0
311 .1:a r
scnt
Hara ldo qua mex ills 1 sgi Edwai do ds -to
tulit. Rex vsro E terrain regis oceisi duobus fratri
bus suis B eleothgsnto st Ruwallano ea. conditions
concessit, ut fideles semper sxistersnt quod, st per
sacramentum st obsidibus datis, confirmavsrunt.
Rex Edwardus monas terium beati Petri,quod con
t
shew-wa d endows
struxsrat, amplis possessionibus ditavit. St.mPgtlia‘
i'nestm.
Leofstanus abbas Sancti Edmundi ob11t. Suce sssit 1m
Baldewinus msdicus [Edwardi regis, monachus san cti som
gdmfifiii‘
eff
Dionysii Francia ,natus
b’
Agelwinus Dunslmsnsis episwpus ossa beati Oswini lwine. B p .
regis st martyris apud Tynsmutam ds tumulo in ohr
liiiei
'iho
'
131
119 11
scrinium cum magno honors lsvavit.“ R O M"
Anglorum decus, pia memoria ,Edwardus, regis Death of Bdw.
Ethslredi filius, dum vixit honor st gloria Anglorum,
dum moritur eorundem ruina, postquam regnum tenu
isset xxiij.
11annos st menses vj. st dies xx ,
Indictions
1 A d opus W illelmi, B . C 43 .1
xxxiij., MS .
1cria im
'
s] crimen, MS.
A .D . 1065.
His character.
CHRON ICA
quarto, st in Natali Domini curiam suam, prout potuitLondonns tsnuissst
, ac ecclesiam Sancti Pstri West
monastsrn ,quam ipss a fundamentis construxerat, cum
magna gloria dedicari fecissst, in vigilia Epiphania ,
fsria v8, pro rsgno temporali commutavit a tsmum.
Defunctus igitur, in crastino sepulta s est in ecclesia
Westmonestorii, anno gratia do quo quidamversificator versus
Ann e millsno sexagene quoque ssno
Anglorum meta flammas sensors eomota .
In hoe denique regs, linsa regum Anglia defocit,
qua a1
prime W estsaxonum regs ex Anglia1
quingentis
st septuaginta uno annis non logitur interrupts ,
pra ter paucos Danes, qui , peccatis exigentibus gentis
Anglorum, aliquamdiu regnavorunt. H oe autem do
regs sanctissimo non est taesndum,quod nsc propriam
aliquando la serit carnis munditiam,nsc alicujus pudi
citiam mulisris . Habuit tamen reginam Godwini
comitis filiam,
nomine Egivam,in cujus pectore
omnium liberalium artium repositum srat magis
terium. H ans quoque rex ut conjugsm ita tractavit ,
quod use there removit, nee earn more virili carnalitsr
cognovit. D efuneto, ut dictum est, regs [Edwardo
senete, fluctuabant proceres regni quem sibi regem
pra ficsrsnt st rsctorem. Quidam vsro W illshno
Northmannorum duci, quidam comiti H araldo, filio
Godwin i, favebant, quidam vero favsbant Edgaro
Etheling, filio [Edwardi filii Edmundi Yrsnesido .
Sed H araldus, vir callidus st astutus, intelligsns quod[noeuit semper] difi
'
erre peratis,”in die Epiphania
,
qua rex [Edwardus sepultus est, oxtorta fids a majoribus Aaglia , capiti proprio diadsma imposuit. Au
disns igitur W illelmus dux Normannorum nullum do
R. W . inserts Cerdico.
1 Anglia] Anglia,R.W .
JOHANNIS DE OXENEDES .
rsgio semine, sed Haroldum, consobrini sui regnum A-D-1065~
regis Edwardi invasisss , quod eidom jurs consangui
nitatis st antiqua inter ipsum st Edwardum conven
tionis,sed st ipsius Haroldi cum sacramento sponsionis ,
justius dobeba tm , contracto a partibus tranemarinis
cum innumerabili exercitu in Angliam venit, st Dei W illiamD . of
judicio ipsum H araldum rsgno st vita privavit. Cer
nsnsque Edged-us Etheling res Anglorum undiqus Eslsar”
Age
lmiperturba ti, ascensa nevi
, cum matro st sororibus rsvertim
in patriam,in qua natus fuers t, conabatur. Sod, orta
in mari tempsstate, in Scotiam applicare compsllitur.
Has occa s ions actnm est,ut Margareta regis Maculini
1
nuptiis trad sretur. Cujus laudabilsm vitam st mortem
preciosissimam,libsr inde sditus insinuat. Soror sjus
Christina in Christi sponsam benedieitur. Corpus vsro
Hara ldi a pud Waltham sopultus est, in ecclesia quam Harold interred
ipss ex p reprio construxorat.
Anne gratia mlxvj, dux Normannorum W illelmus,O mani: of
post occas ionom‘1 H araldi regis, urbsm Londoniamm W illiam
adiens, in die Nat1V 1tat1s Domim,ab Aldrsdo D oro
bonensi archiepiscOpo rsgni diadsma suscepit. D sinde
hemagiis a. magnatibus cum fidelitatis juramento obsi
dibusquo accoptis, in rsgno confirmatus, omnibusquo
qui ad regnum aspiravorant foetus est terrori. C ivi
ta tibusque dispositis st castellis, prepriisqus ministris
impositis , ad Normanmam cum obsidibus Anglicis st Hem
ap?to Nor
thesauris innumoris navigavit. Quibus incarceratis,st
]m
sub sa lva custodia dispositis ac doputatis, ad Angham
denuo preperavit, ubi commilitouibus suis Normannis,
qui in belle H estingsnsi patriam sscum subjugavsrant,terras A nglorum st possessionss, ipsis exPulsis, manu Confiscates and
distribuit smusa ti. Et modicum id quod sis rsman505211123di
'
iixoserat sub jugo posuit perpetua servitutis. Undo nobi
n
1 Sic, MS ., cc. Eboraeensi.1 w h en ] oocisionsm, B . C .
A .D . 1066.
H is religiouscharacter.
H is sons.
W ill. Conq.
's
eldest son.
lxvijmB attle Abbevfounded by Willhm.
H is journey toNormandy .
CHRON ICA
liores de regno indignati, quidam ad regem Sootorum
confugerunt, quidam loca deserts. et nemorosa petierun t,
ubi diu feralem ducentes vitam,Normannis vald e
infesti fuerunt. In primis Dei famulis W illelmu s
humilis fuit, subjectis facilis, in rebelles inexorabil is
erat. Religionem Christianam,quantum saecularis po
terat, ita frequentabat, ut quotidie missaa assisteret,
quotidie matutinos et vespertinos hymnos audiret.
Monasteria duo construxerat, unum in Anglia apudHas tingum, alterum in Normann ia . Filios habuitRobertum
,Ricardum,
W illelmum Rufum,H enricum
Clericum. Posteriores duo post patrem successive in
Anglia regnavere. Robertus, cognomento Ourthos e,
patre adhuc vivente, Normanniam sibi negari segre
ferens,in Italiam obstinatus abiit, ut filia B onefac ii
marchionis sumpta ,patri partibus illis adjutus adver
saretur.
l Quare quia genitoris benedictions [et] haered itate frustratus, Anglia post mortem ejus caruit, comi
tatu Normannim vix retento . Ea quoque post ix .
anuos fratri suo Willelmo pro pecunia inaudita d i
missa,
’ Asiaticam (id est H ierosolimitanam) expeditionemcum ca teris Christianis aggressus est. Inde transactis
iiij. annis,clarus militias gestis, regressus Normanniae
sine difiicultate se immersit.
8 Commissum est bellummense Septembri,
‘ in festivitate sancti Calix ti,5ubi
H arelda s est interfectus.
Rex W illelmus B astard pro defunctis suis con
struxit abbatiam in loco ubi bellum commissum est
inter H araldum et ipsum, et eam nomine B elli vocavit.
Rex W illelmus N ormanniam rediit, ducens secum
Dorobornensem archiepiscopum Stigandum, comites et
barones nonnullos,necnon et obsides Anglicos . I llis
vero in custodia ibidem deputatis, rediit in Angliam,
cui importabile tributum imposuit. Erat enim sapiens
JOHANNIS DE OXENE'
DES .
sed as tuta s,locuples sed cupidus, gloriosus sed fama A D . 106
deditus et laudi. l
Duo papa in Roma crea ti sunt ; id est episcOpus
Parmens is, qui expulsus est, st episcopus ds Luca , qui
papa permans it.Matildis, filia B aldswini comitis Flandrensis
,uxorMatilda Q. of
regis W illelmi, consecratur in reginam Anglia die crow'
nedml
Pentecostes ; qua dedit W erksntone sanoto Edmundo.
Claret Turonsns l s B ersngarius, qui prius male ssn mm rius or
tiebat de S acramento Altaris.
Hoc tempore inventum est in Wallia sspulchrumwflulchrs 0
51Walgani
,
e
qui fuit nepos Arthuri ex sorore, supra ripam orK .W 135.
cw
maris,longitudine xiiij. pedum.
Fames fuit in Anglia tam valida ut homines hu
manam carnem comedersnt ; tempestatum st tonitruum
pestilentia , nsc hominum multitudin i nec animalium
aut pesotum, pspercit.
Genera ls Concilium celebtatur apud Wyntoniam,lxx°
“bi degradatur S tigandus, archiepiscopus, in octavis 30
281111
20 : W in
Pascba .
Ab 'pdegm
siffimd
Rex W illelmus monasteria totius Anglia perscrutari, W illiamdespoilsthemonasteries.
st pecuniam,quam ditiores An glia in sis deposuerant,
auferri, et ad a rarium suum jussit deferri.
ZEgslmerus, frater Stigandi, Estanglorum episcopus, Aylmer, B p . or
degradatur ; pro quo Arfastus, nations Romanus, regis depzi‘red“ it
-
umcapsllanus., ordinatur. Iste transtulit sedem de H eng The 809 ”moved
to et'l‘h ford.ham ad The[t]fords .
Lanfrancus Cadomensis 3 abbas, Stigando deposito, 1a nrn nc electodArchbishop of
in dis Assumpt1on1s in archiepiscopum Cantuarisnssm Canterbury
est electus,st mcx in dis sancti Johanms oonsecratur.
Baldewinus, abbas sancti Edmundi , pergens Romam,lxxi°
sxemptionem a papa Alexandro impetrat ; quem domi orSt.Edm.
nus papa in presbyterum ordinavit, st curam delegavit
animarurn ,deditque si virgam st annulum
, st a ltars
lamb] lauds , M S .
3 Cadomens z’
s] Cardoniensis.M S .
Wa lga n i] W'
lstani, MS .
C 4
CHRONICA
ex lapide porphyritico, in honors sancta Maria st
sancti jEdmundi ab ipso consecratum. Super quod hiversus scribuntur
Dat, sacrat,hoc nobis B aldswino, pater orbis,
P ontificum sidus, Alsxanderqus secundus .
”
9: mo. La
nfrancus vero pro pallio Romam veniens, a papa
Englantis
illldcr ma st1mab1l1ter honoratur. 0 113118 tempore per totammm “
Angliam religio quamplurimum aucta est, in novorum
monasteriorum a difications .
Rex W illelmus Scotism intravit, cui occurrit rex
0
12333wm’
Scotia ; homagium sidem fecit. Revsrtents illo dsmm“ mK
m°f
Scotia , ds Sancto Cuthberto, utrum esset sanctus, te
Visit,Dam“ , in mere explorat e volens , statim in somni s territus,his “ mm
a Dunslmo nosta summa sub velocitate recessit.
gem-e taxation.H is temporibus injusta thelonea st pessima con
sustudines pullulaverunt.
ln ilj". Obiit papa Alexander. W illelmus rex Cenomanniam
films?1; sibi subjugat, W alliamqus reversus inde in suam domi
ducss LeMans. nationem accspit.
H ildebrandus, qui st Gregorius, Romanus archidiaHfldebmnd conus, papa est oonsecratus P
Dem, 0,mm, Edith , regina Anglorum, H araldi regis germana, obn tQ‘ m" Sepulta est juxta corpus viri sui, Edwardi regis, apud
W estmonastsrium.
Comes Waldsvus 3 a regs Willelmo injuste occiditur ;
cujus corpus apud Cruland sepslitur : qui consenserat
Radulpho comiti Norfolcia cogitanti prodsre regem.
Cui proceres regni viriliter obsistentss, naves introien s
apud Northwyc recessit in Daciam.
mum 13, W illelmus rex omnibus Normannia consulibus for
tior fuit : omnibus Anglia regibus potentior fuit
1085 .
CHRON ICA
A .D . 1034,licet Clemens, qui st Wybsrtus, archiepiscopus Ra ven
[nen]sis, ct Odo episcopus H ostiensis dictus UrbanusH .,quem sanior pars sequitur.
The K ing ac Rex W. magnam thesauri copiam quocunqus modo,quires transm
s1vs Justs , swe m]usts , cauale sxqu1s1tls , adqmsw 1t.
lzu v. Rex W illelmus tribus capellanis suis tres episcopatusRewards his
dedit, Mauricio Londonisnssm, Roberto Castrenssm,et
Willelmo, defuncto Arfasto, The[t]fordensem.
l
ln xvj. Rex W illelmus fecit describi totam Angliam st omnes
possessiones ejus ; st omnia, in cartis scripts st inter
thesauros rsposita , usque hodis servantur.
Translatio sancti Nicholai a Mirrea ad B arum in
Apulia.W illelmus
,rex Anglia , cum jam xxi. annis regnasset,
st Domini voluntatem justam super gentem AnglorumNormanni complessent, nsc jam vix aliquie princeps deprogen ie Anglorum esset in Anglia , sed omnes ad ser
vitutem st ad mosrorsm essent redas ti, ita etiam ut
Anglicus vocari esset opprobrium hujus auctor2 vin
dicta , W illelmus B astardus, vitam tsrminavit.
a Normanniam
,licst invitus, Roberto Curthose, primogenito suo
,
AngliamWillelmo Rufo, possessiones matsrnas Henrico ,
delegavit. Vinctos suos omnes educi st solvi, thesauros
omnes efi'
erri st ecclesiis dispergi pra cepit. Ordinatis
ergo bens rebus, viij. idus Septembris decessit, ann o
[regni], ut dictum est, xxj°
comitatus quinquagesimoij°
,vita Dominica Incarnationis MLX X X VI I .
B uried at Oren. Corpus ejus sollempni curatu per S equanam Cardomumdelatum ibi magna rsverentia ordinatorum et la icorum
m, m wmmn post pauca humi trad itum. Willelmus vsro, filius ejus ,mg?m” pergens apud Wyntoniam thesaurum patris sui
, secun
dum ejus imperium,divisit. Erant autem in thesauris
R. W . places this under the MS .
year 1087 . A nno regni sui vigesimo ss3auctor] autem,M S . cundo, R. W .
3 m’
lam terminam'
t] determinavit. Quinquagesimo 110110 , R. W .
JOHANNIS DE OXENEDPB .
lllius 1x . m. librarum argenti, excepto auro st gsmmis, A .D . 1087.
st vasis et pa llsis . Deditqus quibusdamIecclssn s x .
marcas auri, quibusdam vj., st unicuiqus ecclesia illins
villa v. solidos, et misit in unumquemque comitatum c.
libras , dividendum pauperibus . Patris etiam sepultu gidtgmo
tmb.
ram, procesen tsmporis , ingenti congsrie auri st argenti,
cum splendors gemmarum,perspicue adornavit.
W illelmus Rufus patri successit in regnum ; a Lan gpmigp$2,
franco Cantuarisnsi archiepiscopo, in die sanctorum Abp u ntru e.
Cosma et D amiani, coronatur ; veruntamsn nobilesregni fers omnes, non sine perjurio in W illelmum
regem jam coronatum bella moventes, st Robertum,
fratrsm ejus primogenitum, in regnum adoptantes, insuis quisque provincns debacchatur. Rex vero W illel
mus contra Robertum fratrsm suum,Normannorum
ducem, ducsns exercitum, castella sancti Walerici et
Albemarlia cepit, sed, anno slapso, solertia amicorum
in concordiam convenerunt.
Tempore sub isto Robertus de Mulbreo, comes North Bob. do now
umbrensis,ecclesiam beati Aswyni
2 de Thinsmutha,i’
ho PM“
?
jamdudum desolatam,restauravit, st mona chos de sanoto
nemo“ h'
Albano, per P aulum abbatsm ejusdem ecclesia , ibi
instituit.
Rex vero novus curiam suam ad Natale tenuit apudLondonias ; qui a Lanfranco archiepiscopo consecratus
fuit in regem.
Urbanus papa consecratur.
Urh
l
l
x
l
x
lm
Fore omnes comites st proceres Anglia moliebantm Conspiracy omio
regem W illelmum prodsre, sed nihil profecerunt. Multi a"0bmm i
proditorum regis in ex ilium propulsi sunt,quorum
terms rex suis fidelibus distribuit.
Lanfi'
ancus archiepiscopus Cantuarisnsis ix. kalsndss lu rk .
Junii 3 migravit ad Dominum. H ic inter ca tera bona ili-31?
Of I'm.
ra tituit ecclesia Cantuarisnsi xxv. maneria .
quibusdam] inter quibusdam,2 S o. Oswaldi .
l Junii] Aprilis, B . C
A .D . 1089.
Death ofEtheld ,
tabbo of
S t.“B enet Holme.
K. promises rstormof tho law.
t o.
B ribes the KingofFrance.
xcj.Ifiath ofB aronganus .
The K . forgetshis promise.
xcij.Ivo of Chartres.
Malcolm, K . ofBooth, slain.
xciu.
Anselm, Abp . ofCanterbury.
Falling starsseen.
The sea ofTh etford transferredto Norwich.
Anselm.
xcv0
Transl. of
CHRON ICA
Ethelwoldus abbas (iij.) sancti B enedicti de Hulme
obiit xviij° kalendae Decembris, cui successit Radulphus
abbas ejusdem loci.
Terra motus sxtitit per Angliam permax imus circa
horam diei tertiam.
Rex promisit se pravas leges emendaturum, st in
domo Domini pacem positurum.
Rex W illelmus, regem Francorum Philippum, per
pecuniam occults transmissam,ab obsidione cujusdam
sui castri in Normannia abire fecit.His dishna B erengarias Turonensis, quondam here
siarcha , in bona confessions obiit. Hic dixit non
verum esso corpus sacramentum altaris, sed postea
pa nituit.
Rex , promissi sui immsmor, psjor solito efi'
ectus est.
I vo, Camotensis episcopus, Excep tion “ ecclesiasti ~
ca'mm regulam n scripsitMalcolm rex Scotia Angliam pra dans, ex improvise
est intorceptus ct interfectus.
Rex W illelmus dedit archiepiscopatum CantuarisnsemAnselmc abbati Becci. Thomas , Eboracsnsis archie
piscopus , cum ca teris episcOpis consecravit Anselmum
abbatsm in archiepiscopum.
l
Stella visa sunt de coelo cadsre, ita spissa quodmirum erat.
H erbertus, quondam prior Fescanni, st postea abbasRamesia ,
emit2 episcopatumThe[t]fordia ,sed postmodum
facti pa nituit, st transtt sedem ad Norwycensem.
Anselmus, archiepiscopus, recessit ab Anglia , non
fersns potestatem regis.
Translatio sancti {Edmundi st transitus sancti8 .Ed
1
131
31111
,Death ofWlstani, Wygorniensis episcopi.
and mxciiii. as that of the transferof the see to Norwich. R. W .
places both events under the year
mxciv.
Anno gratia mxcu, B . C . , but
B . W . mxciii.
B . C . gives mxci. as the year
in which 11e obtained the see,
JOHANN18 DE OXENEDES.
Motio Roberti Curthoss st aliorum crucssignatorum A .D . 1095.
versus Jerusa lem.
W t
Fundamen tum ecclesia Norwicensis positum est a Foundation ofH 017 Tnrinity,
domino H erberto, e]usdem loci episcopo. Norwich.
Baldswinus, abbas sancti Edmundi, obnt.
An tiochia capta est iij° nonas Junii.
Principium Ordinis Cisterciensis .
Rex populos Anglia psssimis sxactionibus st trims extor
Jsrusalsm a Christiania capitur, idus Jvlii.“ Gods
fridas in regem Jerusalsm sligitur.
Urbanus papa moritur. Paschalis in papa conse Paschal n . P .
zelz.
Jerusalem taken .
Godfrey king .
Mare proprium litus cum damno sgreditur.
Clemens papa, qui st Wybsrtus, obiit.mti’
W illelmus rex Rufus, postquam gloriose curiam suam M .c.
ad Natale apud Gloverniam,ad Pascha apud W into M W
niam, s t apud Londonise in Pentecosten, tenuit, cum
venetum pergeret, a W altero Tyre], in Nova Forests ,servo intendente
,inscisnter lethali arundine in cords
percussus , sine vocia emiss[ione vitam cru]delem miserofine terminavit.
Ejue quoque mortem signs plurima pra venerunt. 111 character.
Jure autem in medio totius injustitia sua pra rsptus
occubuit, qui supra hominem [ferns] erat,’ et consilio psrversorum hominum quicquid mali poterat, id semperagsbat ; st suis nequam, aliis nequior, sibi nequissi
mus, subjectos omnes continuis geldis st taliagiis
vexabat, vicinos guerris st sxactionibus assiduis
provocabat, nec respirare poterat Anglia sub ipsomissrabilitsr suffocate. Ipss namqus, et qui ei famula
Eodem anno (mxcv.) motio occiditar for pra reptus occu
magna gentium fit versus Jeru ba it;”
and qui ultra modum
salem. B . C . ; mxcvi, R. W . inter homines ferns erst” for
Quarto idus A prilis, B . C . qui supra hominem erst.”
‘ Bmmpton has : “ inter ferns
A .D . 1 100.
l nterred atW inchestor.
Henry promisesreformof thelaws.
Confirms hispromises by acharter.
CHRON ICA
bantur, omnia rapisbant, omnia conterebant st subver
tebant adulteria violenter st impune committebant ;quicquid fraudis st nsquitia antea non erat his tem
poribus pullulavit. Invisus namque rex nequissimus
Deo et populo, dis qua obiit in proprio tenebat archie
piscopatum Cantuarisnssm, episcOpatum Wyntoniensem
st episcopatum Sarssbirisnsem, cum xij. abbatiis , quasaut vendsbat, aut ad firmam dabat, aut in manu sua
tenebat. Nee luxuria soclus exercebat occults , sed ex
impudentia coram sole. Quid plura ? Quicquidl Deo
Deumqus diligentibus placebat, hoe regi regemque dili
gentibus displicebat. Sspultus apud Wyntoniam ; in
cujus sepultura lacryma pra gaudio locum non habsbant. D sfuncto igitur regs Willelmo, cum magnats s
regni ignorarsnt quid actnm esset ds Roberto fratreejus , timusrunt diu sins regimins vacillare.
H enrica s, fratrum ultimus st sapientissimus , congre
gato Londoniis clero et universo populo, promisit
emsnda tionem legum, quibus oppressa fusrat Anglia
tempore patris sui et fratris naper defimcti, ita ut
illum in regem susciperent. Ad ha s clero respon
dents st magnatibus cunctis,quod si animo volenti
ipsis vellet concedere omnes libertates qua fuerun t
tempore regis Edwardi , ipsum in regem consecrarsnt,
illo 2 se id facturum afiirmante,
’consecraverunt sum in
regem.
H enricus rex , filius W illelmi regis Bastardi,
natu
tertius, Roberto Curthoss absente, in regem Anglorum,
a Mauricio, Londonisnsi episcopo, coronatus est, in die
Assumptionis B eata Maria , favsnte clero et omn i
populo ; et cum fusrat diademate insignitus , libertateain regno ad exaltationem sancta Crucis ct pacempopuli tenendas concessit, st carta sua confirmavit.
Q uicquid] omnibus, M S . mante, R. W .
2 £110] ills. MS . A d exaltationem ecclesia , B . C3afi rmante] cumjuramento affir and B . W .
JCHANN 18 DE OXENEDES .
Iste, die con secrationis sua , dedit Roberto, filio comiti A .D . 1 100 ,
Ca tria , abbatiam sancti Edmundi, sine elections con Qgg’
gmfif’w b
ventus ejusdem loci. Ed“
Dux Robertus Curthose, frater regis, explete magni W owl-mmreturns fromMr
niam, in qua jam per quinqusnnium fusrat demoratus,ubi cum la titia st honors susceptus est.
Defuncto papa Urbano,1 Paschalis sedit annis x.m m 11 .
Obnt Thomas , Eboracsnsis archiepiscopus . mflif'Abs.
Inter Cantuaria st Eborum archiepiscopos orta estmum s“ between Ab f
dmsensio, qua durat. sonn ond
pi o‘
ik.
Henricus rex duxit 3 Matildem, filiamMalcolini regis M oi ,
Scotia st sancta Margareta regina , filia Edwardi, figfiyu
m “
in uxorem. Erat enim [i11a , licet genere sublimis,
scilicet regis Edwardi ex fratre Edmundo abneptis,
modica [tamen domina supsllectilis utroqus [tune4
]parents pupilla ; cujus pater [Edmundus Ferrsum-latus
fuit, qui fuit Ethelredi filii Edgari.
H enricus, Romanum imperium adsptus, imperavit Hem, 1v.Emp .
annis l.‘s
Anselmus, archiepiscopus Cantuarisnsis, celebravit 11m .
concilium Londoniis, in quo prohibuit uxores sacerdo grind in Low
tihua A nglorum,antea non prohibitas . Quod quibusdam
mundiss imum visum est, quibusdam periculosum,ne
dum munditias viribus majores appetersnt, [in] immunditias horribiles ad Christiani nominis dedecus
inciderent. In illo autem Concilio multi abbates qui
adquisierant abbatias suas sicut Deus noluit, amiserunt
eas sicut D sus voluit, de quorum numero erat abbas Abbot of so.sancti Edmundi, cui rex dsderat abbatiam,
invitomm"4°
July 29 , 109 9 . W .M.
Elected A ugust 13, 1099 . xxxv., MS .
3 B . 0 , p laces this under the pre Concubinarios excommunicavit,vious year. R.w.
A .D . l 102.
Solarcircles.
D ispute between c . I .
and Anselm.
Mciv.
Sec ofThetfordtransferred toNorwich.
St. Cuthbert.
K. Henry takesRobert prisoner,
Canons-Regularintroduced at
Salisbury and
Southwark.
Robert condemncd .
Mom.
The K ing and
Anselmrecon
oiled .
PriorN orman
Church , Lond.,
forAustin Ca
nous .
Henry abandons
the question of
investiture.
CHRON ICA
conventu, st plures alii in abbatias ‘ vi regia int1uai,
ut de Ramesia et Burch.
Visi sunt iiijf"circuli in circuitu solis, vj. idus Junii,
a vj usque ad horam nonam.
Schisma oritur inter regem Henricum st Anselmum
archiepiscopum propter vestures ecclesiamm Anselmus
Romam profectus plures abbates secum dux it.
Sedes episcopalis a The[t]fordia ad Norwicum trans
lata est.
3
Anselmo archiepiscopo interdictum set no rsdirst
in Angliam,
Corpus sancti Cuthberti, cum capite sancti O swaldi,
incorruptum invenitur.
Fundata est ecclesia sancta Fidis de Horsham a
Roberto filio Walteri.
Corpus sancti Cuthberti translatum est.
Rex H enricus mare transit.
Dua plena luna visa sunt in ca lo.
Rex Henricus Robertum fratrsm suum in prcelio
campestri apud Archebrai in Normannia cepit, s t
incarceratum tandem luce oculorum privavit.
Eodem tempore constitutus est Ordo Canonicorum
apud Saresbyriam, st in ecclesia sancta Maria dc
Suuerch.
Damnatus est igitur dux Robertus, qui magis
elegit desidia deservire, quam Domino regum in H is
rusalem desudare.
Rex Henricus st An selmus Cantuarisnsis archiepi
scopus concordati sunt.
Eodem anno Normannus prior fundavit ecclesiam
Christi Londonn s, st sub ordine sancti Augustini
canonicos ibidem constituit.
Factus est generalis conventus episcoporum, abbatum,
st magnatum Anglia Londonn s,in palatio regis,
abbatia ] abbatiis, MS . See ante, note p. 38 .
2 tres, B . C . Thsnerchsbray, B . C .
CHRONICA
Sanctus Godricus apud Finkehale vitam inchoavit
11srsmeticam,quam 1x . sunos laudabiliter continuavit.
Henricus imperator Romam vsniens, Paschalem pa
pam in custodia posuit, sed postmodum concessit ei
privilegium de inva titura ecclesiarum.
l
Celebratum est Concilium Lateransnse a papa Pasmund i Of chali, in quo cassatum est privilegium a papa , per
violentiam,imperatori concessum, quia in so continetur
quod slectus canonice a clero st populo a nemine
consecratur, nisi prius a regs investiatur, quod est
contra Sanctum Spiritum st canonicam institu
Maxi.
tionem.
Mcxflj. Civitas Wygornia , cum principali ecclesia, combu
St. Bernard. B eatus B ernardus abbas Cisterciensis, annos natus
plius quam xxx . sub abbate Stephano, jugum Christi
collo suscepit, anno a constitutions domus C isterciensis
Mcxiv
Dedicatur ecclesia Christi Cantuaria .
'1‘l1e nobles m m. Rex H enricus fecit omnes sua potestatis magnates“my Wflu‘m'
fidelitatsm jurare filio suo W illhslmo, quem peperat ei
Matildis, filia regis Anglia , in imperatricem conse
Radulphus, Rofensis episcopus, in archiepiscopum
Cantuarisnsem eligitur.
Csstria cum principali monasterio eomburitur.
Thamisa exsiccate est, st mare per x ij. miliaria in
alvo Tamisa se subtraxit.
Consecratur Radulphus, Cantuarisnsis archiepiscopus.
Eodem anno orta est dissentio inter archiepiscOpos
R.W . places this underthe year right of investiture to the em
1 1 12 . The sentence has been so peror. S ee the next sentence .
abbreviated as to convey an incorrect C sstria ] Cicestria,Flor.Wa'
gora
mea ning. The pope conceded the and Heminyburgh.
JOHANNIS DE OXENEDES .
Cantuaria s t Eboraci, qua ,procurante regs Henrico A .D . 1 1 1 5.
ad honorem Cantuarisnsis ecclesia est sapita .
Alvoldus, prior sancti Nicasii ds Mollent, factus est
abbas sancti Edmundi.Rex H enricus cum regina , st multis episcOpis et Mm j,
regni magnatibus, die Innocentium,interfuit dedicationi 21
0
111233
0“ 3"
ecclesia sancti Albani, quam dedicavit archiepiscopus
Rotomagsnsis G‘rodefridus .
l
In Italia qua dam villa de proprio loco per terra Ma vij.
motum penitus transponitur, quia sodsm anno tonitrua , figfimmke
grandines, et elementorum perturbationss erant, luna
existents sanguinea.
Ivo, Camotens is spiscopus, obnt.
Defuneto papa Paschali, Gelasius antipapa sedem11m in.
mvasit, st ortum est schisma magnum ; tandem successit Gem“ ! IL
Matildis regina fundavit hospitals Sancti Egidu The hosp ital of
Londoniis, anno quo viam un iverses carn is ingressa est.
t' es'
Eodem anno incepit Ordo Templariorum, qui tanta Od e, of
paupertatis erat primo, ut duo fratres unum equum
squitarent, quod hodierna die ad humilitatem 9exci
tandam in sigillo sculpitur Tsmplariorum.
Calixtus papa. Concussum est bellnm nimis crusn Mexix.
tum inter reges Franeorum st Anglorum in quofi zz?"
hostes regis H enrici capti incarcerantur. Rex Henricus “u h “ d‘
gloriose triumphans, Rotomagumque [re]versus cum
magno tripudio est receptus.
B erbertus , Norwicensis episcopus primus, obnt xj. Death of Herbert, firs f
kalendae August1 . Norwich?B”
Calixtus papa venit in Normanniam ad regem Hen Calixtus 1 1.visits Normandy .
Willelmus et Ricardas, filii regis Henrici, filia ejue Men ,
as neptis, Ricardus comes Csstrsnsis, st multi de fa fifix
mldm“
milia regis, in mari perierunt, vij. kalendae Decembris,
Galfridus, B . C Robertas 3 humilita tem] humanitntem, MS .
Lincolniensis artistes.B W
CHRON ICA
A .D . 1 120. cum filia regis, et nepta, st fore omnes sepultura ca
ruerunt, quos in tranquillo mari mors absorbuit eme
ritos
Cum Normannigena ,Gallis clare superatis
Anglica regna petunt, obstitit ipse DeusN am fragilis torvum dum percurrit mars cymba ,Intulit ex cito nubila dense mari.
Dumque vagi a sco rapiuntur tramite nauta ,
Ruperunt imas abdita saxa rates.
S ic mare dum superans tabulata per ultima sepsit,
Mersit regs satos, occidit orbis honos.
” l
ggn
fi iggbgf Richerus abbas sancti Benedicti obnt : success it
Conradus abbas vj‘m
Rex Henricus duxit Adeliciam, filiam Godefridi ducis
Lovann ia , qua a Radulpho, Cantuarisnsi archiepiscopo,coronata est.
Everard ,made Everardus , regis capellanus, factus est episcopusB ' °rN°m °lL Norwycensis.
Anselm, ab. of Anselmus, nepos sancti Anselmi, Cantuarisnsis archiS i 'Edm’
episcopi, apostolica ssdis legatus, factus est abbassancti Edmundi .
Mcxxij. Radulphus, Cantuarisnsis archiepiscopus, obnt ; suc
E}; SFCMCM bW 1’
cessit W illelmus de Curboyl, prior sancta Osytha .
33321331 “ C ivitas Glovern ia cum principali ecclesia de novo
eomburitur.
Calixtus papa Roma tenuit Concilium, pra sentibus
cceis episcopie, xvj0 kalendas Aprilis. Calixtus papaMauricium, quem imperator H enricus papam constituit,
cepit et monachavit.
Abp . of Cant. W illelmus Cantuarisnsis archiepiscopus Romam pro"0 “ t° Rom“ pallio petiit, comitente Anselmo abbate.
The MS . has, in the first line, the sixth , reperiunt for rupe
dum for cum,
”and “ Galli clari
”rant; and, in the seventh, stre
for Gallis clare ; in the second, puit for supernans.”S eeEm p
A nglia”for “ Anglican
"in the tan, Twysd. S crip t. 1013 .
third,“ fragili
” for “ fragilis ; in
JORANNIS DE OXENEDES .
Calixtus papa obnt ; cui successit H onorius. A .D . 1 124.
Henricus imperator obut ; cui successit Lotharius . Honorinsil i
Johannes de Crema, presbyter cardinalis, Concilium Council orLon
celebravit Londonl ls .
Mon starii totius Anglia principales, deprehsnsi jussu Mcxxv.
regis H enrici, simul Wyntonia congregati amputatis thedextris st abscissis testiculis, cruciantur, et monsta mu
tatur.
Impera t1 lx , defuncto marito, ad petrem suum in Matilda returns
Normanmam rediit.
M N m “
Apud Gesich sanguis de fonts manavit per sex Mcxxvi.
Primates Anglia juraverunt fidelitatem imperatrici Foal?
sworn to
Matilda tanquam ha redi f“
Obiit C onrad us, abbas sancti B enedicti do Hulmo. W illiusn Bisseth,
Succesmt W illelm%, cognomento Basseth. Holme
Galfridus,comes Andegavia dictus P launtegeneste, m em
o
rial o,duxit Impsratricsm. Iste fuit filius Fulconis comitis “ Waf
fl es
Andegavia .
Abba tia do Fontibus cospit a dificari st monachis Fountains
Cisterciensis Ordinis inhabitari.
Rex fecit omnes milites Anglia ad justum modum v iii
erines suos recidi, quia prius longitudine capillorumcum fa emin is certabant.
Hucusque magister Hugo de sanoto Victors Chronica 3113“
13183“
H on orius , papa, obnt.” Successit Innocentius.
mm"
Phil ippus , rex Francorum,in novitate regni sui,
equo precipitatus, obiit.Defuncto papa Honorio, Romani , in duo divisi, els Mom
geran t duos , Gregorium et Petrum filium Leonie, RO - PaCO
MM forthe
B . 0. places this underthe year 25 R. W . under the year
1 126.
B . C. places this underthe year3 February 14, 1 180.
CHRONICA
A .B . I 1 30.Petrus vocabatur Anacletus . Unde quidam vsrsifi
cator
Romam Petrus habst, totum Gregorius orbsm.
Innocent 11 Innocentius vero, quamvis ab Anglorum et Francorum regibus , simul et ab Imperatore, valde juvaretur,nunquam tamen quiets rexit sedem eccles ia in vita
ggfigfmrgggft Anacleti : quo dsfuncto, Innocentius papa pass apo
stolica fruitur dignitate, qui dedicavit ecclesiam Christi
Cantuaria ,iiij0 nonas Maii.
mm Lodovvycus,l filius Lodowyci regis Francorum,
abLouis, son ofLouis W Innocentio papa consecratus est. Eodem anno Inno
centine papa Obiit.2
Henricus 3.
primus episcopus Elyensis obnt.
Mcm ii. Rex Henrlcus feelt novum episcOpatum apud K ar
lsolam, ponens ibi primum spiscopum Ethelwlfum, quimam “
ibi canonicos constituit regula tes .
S
ign}i
i£ 1131” Henricus, filius imperatricis, natus est, ex patre
Gelfrido Plantegenest.
Abp . Cant P l pal W illelmus Cantuari snsis archiepiscopus legationemLegato.
1mpetravlt ln Angham.
Mcxu iij. Robertus Curthose, frater Henrici regis, obnt incunhm
careers .
fiqglmn
sygoes to Rex Henricus extremo tran sfretavit in Normanniam
,
st manum sancti Jacobi misit Radingum.
mnfifl fi y
M atildis imperatrix pepsrit filium,quem vocavit
son of Matilda. Galfridum.
Robertus Curthose apud Gloverniam sepultus est.
Obiit W illelmus B asseth, abbas sancti Benedicti de
Hulm0 .
°
Mm “ Rex Henricus moratus in Normanniam, obut Lsonas,Death ofHenry I .
R. W ., who places this under 3 B ervena, see ante p. 43.
the year 1 130. extreme] postremo, B . C .
This is wrong. Innocent died 5 A later hand in the M S . has
on the 24th of September, 1 143 . added. cui successit Anselmas.
JOHANNIS DE OXENEDES .
id est in insula l Leonum, cum gloriose regnasset annis A .D . 1 135.
xxxv. mensibus iiijor disbus [iiij.] minus, prima dis De
cembris. Tandem deportatum est corpus ejus ad Radin Buried atReadgum, ubi ipss sibi sepulturam elsgerat. Nam ipss illam
ms
ecclesiam a fundamentis construxerat, ditaverat, et pos
sessionibus ampliaverat. Defimcto igitur regs H enrico,
libera,ut in mortuo solent, judicia populi deprome
bant : alii enim tribus vehementer irradiasse splendoribus asserebant — sapientia ; summa V ictoria
, (quiaexceptis aliis ques egregie gssserat, regem Francorum
legs belli superaverat) ; divitiis, quia longs praadeoessores
Hic ve1 o est annus qui comprehendit scriptorem,Observation inregard of s
annus xxxv regni invictissimi regis Anglorum Hen year
rici, annus Lxrx ab adventu N ormannorum gentis
in Angliam,annus ab adventu Anglorum in Angham
Deum,ab adventu Britannorum in Angliam 11.11.00v
annus ab initio mundi V .M.CCCXVII . annus gratiss
Eodem anno Stephanus, nepos dioti regis Henrici I .Malian-
Lnephew
ex sorore Athala, quamvis sacramentum fidelitatis im
peratrici de rsgno Anglia jurasset, diadsma domini
regis D eum temptans ,’ invasit.
Congregatis igitur Londonns regni magnatibus, His coronalion .
meliorationem legum promisit, juxta. voluntatem et
arbitrium singulorum. W illelmus, Cantuarisnsis archi
episcopus, qui primus sacramentum fscerat imperatrici,Stephanum in regem consecravit ac coronavit ; omnes
enim tam prassules quam comites et barones, qui im P313“
orthe
peratrici fidelitatem juraverant, consensum Stephanopmbuerunt. Coronations itaque complete, primo juravit quod, defunctis episcopie, non retineret ecclesias
in manu sua , sed canonics electos continuo investiret.
Silva, B . C . and R. W . D eumtemp tans] tamen ternptans,3 Diebus quatuor, B . C . 63 .
D «1
CHRONICA
A .D . 1 135 ,Secundo vovit, quod nullius clerici vel la1
‘
ci silvas in
main sua retineret, sicut feoerat prssdscessor suus,
rex Henricus. Tertio vovit, quod D anegelds, id est
ds qualibet hida terras duos solidos, quos anteces
sores sui accipiebant, in teternum condonarst. Haze
et alia se servaturum juravit : sed nihil horum, qum
Deo promiserat, observavit.
St. Paul’sburnt. Combusta est ecclesia sancti Pauli Londonn s, ab
igns accenso ad pontem.
l
W illelmus Cantuarisnsis archiepiscOpus obnt. Suc
cessit Theobaldus abbas B eccensis .
Rex Stephanus apud Brantonam venatnm venit, st
ibi do forestie procerum snorum st vena tionibus westum
fecit,“st votum, quod Deo voverat st populo, violavit.
gig 331
m: Matildus imperatrix filium pepsrit, quem vocavit
W illelmum.
Rex Stephanus transivit in Normanniam fugiente 11Stephen V isits
gawk facie ejus oomite Andegavensi ; concordiam cum regs
homage to Louis Franoorum composuit, et filius ejus, Eustachius, homa
gium si ds N ormanma fecit.
3g“ °f 1m “ Rex Francorum Lodowycus, cognomento Grossus ,
obiit. Successit filius ejus Lodowycus.
Lotarius imperator Romanorum obnt. Conradus
adeptus imperium, annis xv.
a imperavit.
Death ofWm.,
Mcm viii Rex Stephanus sxercitum grandem promovit inStephen ravagesScotland Scotism, st australes partes Scotias igns cremavrt.
Exarsit vero tanta rabies procerum contra sum,ut
fsrs ab omnibus quereretur.
gheohald.Aimof Theobaldus B eocensis abbas in Cantuarisnsem ar
chiepiscopum oonsecratur, st a papa Innocentio pa l
lium suscepit.
Rex Stephanus Scotism hostilitsr ingressus, Henri
oum, fil ium regis, obsidem secum ducsns in Angliam.
oleslamDanorum, B . C .
CHRONICA
A.D . 1 140. peratrix a multis in dominam recipitur. Destructa
gfi’
gfi‘ t’he"pr"
est Wyntonia , et captus est R. comes Glovsrniie, pro
5123233“
cujus liberations rex Stephanus dimittitur.
Cslestinus papa .
l
TheEarl ofComes Robertus obsides quosdam in Normanniam
Glove takes duxit, ut comes Andegavensis eos custodiret. QuiNormandy . tradidit ei Henricum primogenitum suum,
ut cum ipsoad Angliam transfrstaret.
afghfii
': Cum rex Anglorum, Stephanus, apud Wyntoniam
Castellum quoddam firmaret, supervenit hostium suo
rum innumerabilis multitudo, et illum in fugam
coegsrunt.
Matildis imperatrix obsessa in castello Oxoniw,
regem Stephanum delusit, st inde mirabiliter evasit, et
apud W alingforde salvata. est, et castellum Oxonise
regi Stephano traditum est.
Mum. W illelmus Wyntoniensis episcOpus in media xl' LonCouncil held atLondon b the dorms necessan um celebrawt Conc1hum,
regs pre sents ,in.
[et] episcopis st magnatibus regni : ubi constitutum
est ne aliquie, qui ecclesiam vel cmmeterium violavsrit,
vel in clericum aut virum religiosum manus injsceritviolentas, ab alio quam ab ipso Papa 9 posait absolvi.Item statutum est
, ut atatra in campis, cum ipsis
agricolis, talem pacem habeant in agris qualsm habsrent in coemetsrio si extitissent. Et excommun ies
verunt omnes qui contra hoc decretum venirent,
candelis accensis .
fiefiiif’aiii‘” Rex Stephanus cepit W illelmum de Mandevilla ,
megfififii
gmunde reddidit si turrim Londonia , cum castellis de“ d Plesky Waldens et de P lesiz, anteqnam a vinculis solveretur.
Qui carens possessionibus paternis , invasit abbatiam
Ramssiensem, atque, monachie expulsis, raptores inmisit.
{Etifi flig‘ili i Obiit papa Innocentius}
scui successit C slestinus ,
6
Celestine II . was not elected till I et'
] regi, R. W .
September 26, 1 143 .i
I
I
September 24, 1 143.
September 26, 1 143 .
2 The MS
. inserts non.
”
S c . Galfi'idum, see infra .
JOHANNIS DE OXENEDES .
qui ssdeba t mensibus v. ; cui successit Lucius,l
qui AD . 1 142.
ssdeba t mensibus xj. et disbus xiij.”‘d I‘m“ 11°
Obiit Lucius papa, cui successit Eugenius ,3 mona Mezlin.
chus Clareva llensis, qui ssdebat annis viii., mensibus iiij ,Emmi“ 111
st disbus xxj.Robertus Marmiun , qui e monasterio Coventrensi Death ofRobert
castellum feeerat, ante ipsum monasterium solus per
emptus est. Et Galfridus de Mandevilla, qui castrum Death “ Geoffrey
de ecclesia Ramesensi feeerat, a quodam vilissimo pe
dite solus sagitta percussus occubuit, ante ipsam
Rex Franeim ivit Hisrusalem.
Puer W illelmus erueifixus est a Judmis apud Nor A boyrgimiig’ed
No e ywyeum ix . ka lendas Martii pro quo facts Judm1 theJews
district1 sunt.
Rex Anglorum Stephanus cepit Ranulfum comitsmSte
”a"phen sci
Csstrim ad se paeifiee vsnientem,st sum in careers 6
1:19am ! of
tenuit quousque redderet s i castellum Lincolnim, cum
meteris qum sum fusrant dition is et sic rex apudLincolniam coronam sollempniter portavit.
Eugen ius , papa , Remis Concilium celebravit pro ne “w“
gotio Terms Sanctm.
Eborardus episcopus Norwyeensl s Fontsneio vitam Death ofEve
finivit.
5 Successit W illelmus Turbe.
m ’ B p'NM "
Imperator Conradus regem Franeorum eireumvenit. 1 1mm,
Eugsmus papa, vemsns Per1s1ue, solemniter est mu.
Translatus est sanctus Etheuwaldus episcopus, viij. Mcxlviij
kalendas D ecembris.
March 12, 1 144. and Chartres . That ofRheims was3 Pebmgry 25, 1 145. held A .D . 1 148 . S ee below.
February 27 , 1 145.
The Councils held in this year0 . places thxs under the year
on the Crusades were at Vezslay
CHRONICA
A .D . 1 148. Willelmus Turbo in Norwyeensem episcOpum conse
cratur.
M01 11! Galfridus P [l]antegenssts obut, st sepultus est Cs
h'cy P lantagenet. noman
ggfifillbbey Fundata est abbatia ds Sybetona a W illshno de
Cheneye, filio Walteri de Cam.
Sanctus B ernardus abbas Claravallensis floruit.
HemM
g-
mwHenricus filius Galfridi Plaunteeeneste suscepit
01 Nos dueatum Normannim ; 1 qui fecit homagium Lodowyeo
regi Francorum. H ie faetus est dux Normannim et
comes Andegaviae.
fifr‘
i‘m‘
f°f 3“ Reliquim sancti B irini st aliorum sanctorum apud
Wyntoniam sunt translates.
Conradus imperator diem elausit extremum ; successit
ei Frederieus nepos ejus.
Dux Normannorum Henricus duxit Alianoram
quondam reginam Franeim, st sie faetus est (1111 :
Aquitanim st comes Pietavim, qui prius fusrat duxNormannorum.
2
Cistercianabbeys In capitulo C isterciensi statutum est ne de cmtero
aliquam novam eonstitusrent abbatiam, quia numerus
abbatiarum illius Ordinis usque ad quingentas excrevit.
H enricus dux Normannorum venit in Angliam.
“
Eugenius papa obiit successit Anastasius,“
qui se a
debat anno uno, mensibus quatuor, st diebus xxiiijm‘
.
M l! of 8i Ber B eatus B ernardus, C laravallensis emnobii primusabbas , almorum lx . circiter pater monachorum
,annis
circiter 1xiij. explens, xii . kalendae Septembris inter
filiorum manus obdormivit in Domino, sodsm anno
quo sanctus papa Eugenius.
Eustachius filius regis Stephani, dum smviret in
ecclesiam sancti Edmundi, regis et martyris, ipsa die
R.W . places this underthe year This is more fhlly repeated
1 149, and the death of Geoffrey below.
(see above) under the year 1 1 50.
2 R.w. adds act consul Ande
“ 7 7 8’"53 °
gavorum. Elected July 9, 1 1 53.
A.D. 1 151.
Desth or
commtion ofour:
Thomas a Becket.
B irth ofPrinceHenry.
CHRONICA
religiosus, st nations Anglus, de territorio sancti Albani
procreatus.
Rex Anglorum Stephanus, miles egregius st ments
pnssimus, viij . kalendae Novembris diem clausit extre
mum, st in monasterio ds Faversham traditur ss
pulturm.
Dux Normannorum,Henricus, andito de morte regis
nuncio veridico, in An gham veniens, cum magno cleri
st populi tripudio exesptus est ; st xiiij. kalendaeJanuarii, dis Dominica , apud Westmonas tsrium ab
omnibus rex acclamatus, et a Theobaldo, Cantuariensi
archiepiscopo, in regem consecratus. Qui continue
cospit in jus proprium revocare urbes, eastslla , et
villas, qum ad eoronam spectabant, alienigenas omnes
de rsgno expellendo .
Thomas, Cantuarisnsis arehidiaeonus, factus est regis
Cancellarius .
l
Sanctus anaehorita W ilfricus migravit ad Dominum.
Rex Henricus I I . magnificus, fuit filius Matildis
qum prius fuerst imperatrix Romanorum, et posteacomitissa Andegavsnsis, cujus mater fuit 9 Matildis
,
regina Anglorum, ux or Henrici I et filia sanetmMargaretm, Seotorum reginm, qum fuit filia Edwardi ,quam genuit ex Agatha , sorors Henrici imperatoris .
[Edwardus fuit filius Edmundi Yrenesids,cujus pater
rex Ethelredus, cujus pater Edgarus paeificus, cujus
pater Edmundus, cujus pater Edwardus senior
,
cujus [pater] nobilis rex Alfrsdus prothomonareaAnglim; st sic ascendendo usque ad Adam primumhominem.
Alienors regina pepsrit filium, quem vocavit Hen
rieum.
a
R. W . places this under the R.W . places this underthe yearfollowing year. 1 155.
2fuit] fucmt, B . C .
JOHANN18 DE OXENED I‘B .
Fredericus coronatur in imperatorem ab Adriano AD . 1 154.
Versus
Explicit Anglorum series Britonumqus priorum,
Attigit H enrici qum tempora, paeis amiei,Regnum in hac gents Stephano prius ante tenenteEdits. quam breviter ut pateat leviter.
”
Rex H enricus II . fecit jurare fidelitatsm filiis suis Fa lter
dc rsgno Anglim, Willelmo scilicst et Henrico.
Marius sancti Jaeobi restituta est Radingo.
Th“ hm"3"
Alienors pepsrit filiam regi, quam vocavit Matildem.
M “ “ M
In pago Parisiacensi monasteria Argentollo reperta 30mm°f“ mi-“fit
es t tunica ineonsutilis Salvatoris, ut dicitur : a vulgo 00
23393 1;usque hodi s creditur et prsedieatur.
W illelmus primogenitus regis Henrici I I .
{amigon
sepulta s est apud Radingum. ofHenry 11.
Rex H enricus I I . magnam paravit sxpeditionem, ita
ut duo milites de 9 tota Anglia tertium invenirent admm“
Wales
expugnandumWalenses per terram et permare. Tan
dem W a lensibus ad libitum subjeetis, cum triumpho
Regina Alianora pepsrit regi Henrico II . apud B irth ofRichard.
Oxenford filium, quem vocavit Rieardum.
Rex H enricus II . in dis Nat1v1tati s Dominicm,apud
Hmugl
l
vh
iihWygorniam coronatus est, ubi, post celebrationsm di being c
zwned atl‘
vinorum,cororam super altars posuit, nee ultra samhis crown i151
Alianora regina pepsrit filium, quem vocavitgina Gcofl
'
reyI'll.
Galfridum.
Nova monsta fabricata est in Anglia.
lower down.
CHRONICA
A D 1 158. Thomas regis cancellarius ivit Parisina, MaigaretamA”Emma,
regis Francorum filiam,Henrico, filio regis, in conju
forPrinceHenry gem aecspturus .
Rex Anglorum Henricus, a regs Francorum invitatus ,venit Parisius, st receptus est in palatio regis, regs
Francorum, cum regina soa, in claustro Canonicorum
beatm Marim hospitante.
Adriano papa defuneto, oritur schisma inter duos,
Alexandrum scilicet st Octavianum.
‘ Nam immratorcum clero suo receperat Octavianum ;
1sed a regibus
Francorum st Anglorum consensq est in Alsxandrum,
qui st papatum obtinuit.
11131
13150 of Pr Celebratuma est matrimonium inter Henricum filium
regis Anglim et filiam regis Francim.
H ok Maria abbatissa de Rumssya, filia regis Stephani ,da . of nupsit Matheo comiti B ononim, ex qua sustulit dues
Cm“ orno“ .
filias, propter quod peccatum Thomas, regis cancellarius,losne. qui eontrarius [fuit] huic contractui illicito, multa s
passus est comitis insidias.
Rex H enricus s a Tholosa reversus, Margaretam filiam
regis Francorum,quam in 3118. custodia habebat,
H enrico filio suo desponsari fecit, st castellum de
Gisors reespit.
Sch ismin the
H ols].
mt“:fl}? ecclesim legatus, obiit ; cui successit venerabilis Thomas,fl iersaw cancellarius regis Anglim, optimus sanetm scelesim Dei
dispensator, licet de palatic seeulari habitu assumptus,seculum tamen omnino despiciens.
Lodowyeus, rex Francorum, st Henricus , rex AngloBcconciliation ofH enn
’ 1 1 . and rum,armatorum cepus und1que congregatis, cum jam
m“campestre proslium inter cos imminsrs putaretur subitoamiei sunt efi
'
eeti.
1 ho
B . sOctamanum] 0‘ omarium, Oricus] In R. W . the order of these
2comment] confbssum, MS .
passages is reversed .
CHRONICA
A .D . 1 164. observandas domino n i et hmredibus suis bona fide
inperpetuum.
ABct-kotrepeats. His ita gestis, Thomas , Cantuarisnsis archiepiscopus,
in as reversus, cum leges 1111u et omnibus Christifidelibus detestandas conesssisset, et sas observers juramento firmasset, seipsum graviter afl ix it, suSpendens
se ab altaris oflicio donsc a summo Pontifics meruit
devotus absolvi.H is night. B eatus Thomas Cantuarisnsis archiepiscopus a Nor
hamtona injuriatus a regs recessit, st exilium subiit, st
in Pontiniacensi monasterio a domino papa Alexaudroconils commendatar. Rex prmcepit omnia bona archiepiscopi
et suorum confiscari, st totem ejus cognationem exilic
aseribi sin s delectu conditionis, sexus,aut mtatis .
Dedicata est ecclesia de Redingis ,l
prmsente regs et
episcopie x. Cleriei flagitiosi curia : traduntur.
Mclxv. Alienors regina regi Henrico I I . pepsrit filiam, quam
fifgdfiffim,
vocavit Jchannam.
Contra archiepiscopum beatum Thomam profeeti suntad papam archiepiscopus Eborancensis, Londonisnsis,Cycestrsnsis, Wygorninensis, Luxoviensis, Sagiens is
episcopi, cum aliis multis.
Matilda.mar. to Matildis, filia regis An glim,duci Saxonim maritatur.
m D
i,“
Beatus Thomas , archiepiscopus, observatores consue
gfémfifl tudinum iniquarum Anglim excommunicavit.
Alianora regina pepsrit regi Henrico I I . filium,quem
vocavit Johannem sins terra .
Lodowyeus, rex Francorum,Thomam Cantuarisnsem
archiepiscopum, cui jam per biennium monaehi 3 P on
tiniaeensss omnem exhibusrant humanitatem, Senonas
secum dux it, st apud sanctam Columbam ei per annos
iiijol'
sufiieientiam in expensis invenit.
ab archiepiscopo Thoma , B . C . , birth ofJoan.
who places this before the preceding1110t men I MS
paragraph.
2 R. W . places this before the Sesame] Senonis, MS .
JOHANNIS DE OXENEDI‘B .
Eodem anno ad subvsntionem Terrm Sanctm de 1 166.
unaquaqus earnests terrm totius Anglim quatuor de T“ in “id °f the
natii concessi sunt et collecti.
Quidam pravi dogmatis disseminata es apud Oxoniam Dis-0
3mmor
tracti sunt in judicium, prmsents regs et episcopis ;maOxford
qui, a fide catholics devii st in examine superati,sxpulsi sunt a rsgno Anglim.
Matildis imperatrix Obiit. fifiiWh»
Regm Francorum st Anglim facti sunt discordes W arbetweennee and
ends Ca lvus-mons suwensus est a Normannis , st in England.
illius rei ultionem rex Francorum villam Andeleaci
combussit, qui ipsa dis plusquam mills ds suis amisit.
Henricus dux Saxonim genuit de Matilda filia B irth ofOtho,
regis Henrici I I .
‘ Othonsm, postea ducem et imperatorem.
Rex Anglorum Henricus I I . motus est in iramH
Mclxviii.
contra papam Alexandrum, so quod primatum regnigift-TmmAnglim Thomas Cantuarisnsi archiepiscopo concessit.
na
Alexander papa litteras misit ad regem Anglorum letter
comminatorias pro reconciliations beati Thomm.
Thomas Cantuarisnsis archiepiscopus Alanum deW ad es-
oNevilla excommunicavit, quia W illelmum, capellanum Neville.
suum, vinculis tenuit irretitum.
Conanus, comes Minoris Britannim, dum in fata de glam
.
Earl of
csderet, ex sorore regis Scottorum,nomine Constantia
,
filiam rsliquit hmredem, quam rex Anglorum Galfrido
filio suo nupait, et sic populum terrm illins sibi con
eiliavit ; de qua Galfridus genuit Al ianoram st Arthu
Willelmus abbas sancti Benedicti de Hulmo obnt
ordine x]. cui successit Thomas .
Thomas , Cantuarisnsis archiepiscopus, Gilbertum 3m m“ .
Londoniensem spiscopum, solemniter excommunicavit. Bp, of
‘ This is a mistake ; see post, iHenrici III MS .
A.D. 1 186.
discordes ] concordes , MS . A .D . 1 169 , R. W .
A .D . 1 169.
Eleanor, Q. of
Castillo.
Mcln .
Henry holds hisCourt at Nantes.
Gilbert, B p . orLondon.
Death ofGodric, the Hermit.
Coronation of
Prince Henry.
CHRONICA
Alianora, filia regis Anglim,Aldefonso, regi Castellm,
nupsit.
Legati a latere domini Papm mittuntur ad refor
mandam pacem inter regem st Thomam, Cantuarisnsem
archiepiscopum sed rex noluit alique rations com
poners cum archiepiscopo, nisi salvis sibi consuetu
dinibus iniquis regni sui st dignitatibus, quod etiam
ipsis legatis quasi nefas videbatur ; unde, infecto
negotio, revsrtsbantur.
Rex H enricus I I . in Natali tenuit curiam suam
apud urbem Nanetsnsem, prmsentibus episcopia et ba
ronibus Minoris Britannim, ubi fidelitatem omnes juravsrunt sibi et filio suo Gelfrido.
Absolvitur Londonisnsis episcopus.
Sanctus Godricus venerabilis hersmita , cum annos
1x . in heremo apud Finkehale strenus peregisset, morboconfeetus st senio, x ij. kalendae Junn migravit ad
Dominum. Sepultus est in oratorio suo, ants altars
sancti Jobannis B aptistm, cujus sepulchrum usquehodiemum diem coruscat miraculis gloriosum.
Idibus Julii eonvenerunt ad mandatum regis apudW estmonastsrium Rogerus Eboraeensis archiepiscopus
st omnes sufi'
ragsnei Cantuarisnsis ecclesim episcopi, adcoronationem Henrici, filii regis Henrici I I qui coro
natus solemniter a Rogero, Eborac snsi archiepiscopo,contra prohibitionem domini papm, qui littsras prm
dicto archiepiscopo et aliis regni episcOpis, prmdietam
coronationem ab ipsis fisri prohibsntes, direxit.
Ad instantiam domini papm,ac regis Francim,
humili
prece, concordati sunt rex H enricus I I . st beatusThomas Cantuarisnsis archiepiscopus .
Venerabilis Thomas, Cantuarisnsis archiepiscopus st
apostoliem ssdis legatus , circa festum sancti Andreas
apostoli, rediit in Angliam,
let cum honors in suam
receptus est sedem, litteras domini papm secum deferens,
R.W . places a Becket’s return underthe previous year.
A .D . 1 1 71 .
u dors to thePope.
Rocket's tomb.
CHRON ICA
ecclesiae prorsus exposuit, st humiliter se suscepturum
quicquid in sum foret statuendum salubriter compromisit.2 Misit ergo nuncios ad dominum papam, qui
sum excusarent, et ejus innocentiam allegarent, quosnec dominus papa videra volait, nec ad pedss vel ad
osculum admitters dignabatur.
libus domino papa; suggersntibus, quod 1 1dem 11 1111011 11.
regs Anglorum acceperant in mandatis,ut jurarent
regem Anglorum papa; et ejus cardinalium judiciostaturum, ac per omnia pariturum sicut nuncii regis
petierunt, ita juraverunt, et interdicti sententiam de
clinaverunt. S ic et nuncu archiepiscOpi Eboracensis st
aliorum episcoporum Anglim fecerunt.
Eadem die dominus papa excommunicavit scelera
tissimos interfectores beati Thomas, et omnes qui eis
auxilium, consilium, vel consensum prasbuerunt, et
omnes qui 008 in term sua reciperent vel foverent.
Interfectores vero fuerunt milites iiijor, W illelmus deTraci, Reginaldus filius Ursi, Hugo de Morvilla , et
Ricardus Brito.
Eodem anno, circa solemn itatem Paschalem, Domi
nus noster Jhssu Christus gloriosissimi confessoris et
martyris sui Thoma , Cantuariensis archiepiscopi, vitamlaudabilsm crebris cmpit irradiare miraculis, ut qui pro
tuenda libertate periclitantis ecclesiae suam suorumque
proscriptionem tot annis patienter sustinuit, dignum
phum. De sepulchro vero martyria gloriosi nullus in
fide accsdsns recedit vacuus , quacunque sit infirmitats
gravatus. Nam restituitur ibi claudo gressus , surdo
Vita. mortui5, et non solum utriusque sexus homines,verum etiam aves st animalia de morte reparantur ad
vitam
1[met] 59mg, M S , compromisit] compromittit, MS .
JCHANN IS DE OXENEDES .
Eodem a nno rex Henricus rediens in Angliam,V isi A .D . 1 17 1 .
tavit H enricum Wyntoniensem episcOpum, jam in
extremis agentem, qui em do morte sancti Thomas m.
dirissime increpans, multa ipsum praadix it adversa ed 1,
passurum . Episcopus vero plenus dierum migravit ad
Rex H enricus I I . H iberniam hostiliter intravit, ubi he
archiep iscopi et reguli ipsum in dominum et regem i13 1} f
wd
receperunt, st si fidelitatem juraverunt.Rogerus, archiepisc0pus Eboracenms, prsestito sacra $335We
?mento quod ante coronationem novi regis literas prob1restored by th
bitionis a. domino papa nequaquam susceperat, et quodmortem sancti Thoma nec verbo, nec scripto, nec factoprocuraverat,
lad oflicii sui plenitudinem est restitutus .
Quis moritur? Presul. Cur pro grege.
Qualiter? ense.
Quando ? natali. Quis locus ? ara Dei.”
In nocte N atalis Domini tonitrua audits. sunt gene 1 1111311
331
3ralia. in Anglia , H ibernia, Wallia et Gallia .
Gilbertus Londonisnsis episcopus, praastito sacra film’n
rzmwmento quod mortem beati Thomas nee verbo use to his see
scripto scienter procuravit, sic suo officio est restitutus.
Rex H enricus I I . promisit ad mandatum legatorum The Kéon
qgepro
ss dataram tantam pecuniam unde octi milites ad Papal a n tes.
defensionem Terrae Sancta possent sustentari per
annum. Promisit etiam quod clericis et laicis utri
usque sexus, qui pro beato martyrs de regno exierant,
cum pace sua recipere omnia bona , et libers redire
licebit. Promisit etiam multa alia in remissions
Rex H enricus I I . Johann i, filio suo, filiam HubertiM aggi?
de Moriana in sponsam accepit.
betrothed
The MS . inserts et sic .
”
CHRON IOA
A .D . 1 1 78. Henricus juvenis, regis Henrici I I . filius, in consilio
you “.”be“ ,
shiens impiorum,animum suum a patre divertit, et ad
socerum suum regem Francorum, secessit. Quo facto,
Ricardus dux Aquitania st Galfridus comes B ritannia
fratrem potius elegerunt sequi quam patrem. Finn tundiqus conjurationes, rapinas et incendia , et, sic ut
creditur,in ultionem beati Thoma suscitavit Deus
viscera regis Henrici contra sum, id est, filios suos ,
qui ipsum usque ad mortem persecuti sunt.
”W N W ” °f Leycestria subversa st combusta est, jussu regis .
Mclxxiv. Rex H enricus veniens in Angliam beatum Thomam
3111
1
: gratia orationis petiit, orationibus et Vigiliis st jejunnsTha n“
deditus , usque in dism tertium ab alimentis abstinuit.
Unde beatum martyrem sibi reddens placabilem, [indulgentiam] dari sibi postulabat.
l
W illiam K . or Rex Scotia ,W illelmus
,se reddidit regi Anglia .
dera. Ipsa die rex,filius suns
,navibus, quas congregaverat
in'
ad transfretandum in Angliam,ut sam sibi subjugaret,
Henry t e
youn frus d1381pat1s pemtus et fere submersis, coactus est a dm
Galliam redire. H oc beneficium pra stitit Deus regi
H enrico I I . pro satisfactions quam fecerat beatoThoma ,
et ejusdem Sancti intercessione. Omnes enim
inimicos en08 pro voto superavit, st in Anglia omnibussuperatis st pacificatis, in Normanniam transfretavit,
ducens secum regem Scottorum et comitsm Leycestria
et Hugonem, quos in Vinculis retinebat.
Richard.Prior Ricardus, prior Dorobornsnsis,’ consecratur in archie
Canterbury. pisc0pum Cantuarisnsem a domino papa,a quo pallium
recipiens, a Roma rediens primatum Anglia reportavit.
Ab obsidione Rotomagi rex Henricus I I . regem
Francorum, et filium ejus Henricum juniorem,fugavit.
W illelmus primus , comes Arundelia filius fundatoris
de Wymundham, obnt.
Carelessly abridged fromR.W . regem Scotia , W illelmum, in
who has, utter manna sass,”&c .
2 Prioren Dovernensem, B .W .
CHRON ICA
A D 1 1 78 Revelations divina inventus est sanctus AmphibalusMm‘me
martyr, qui sanctum Albanum ad fidem Christi”mum"
convertit.
Mclxxix. Rex Francorum, Lodowycus, beatum Thomam devotusLouis 171 1. visitsBecket
’
s tomb. orationis gratia. visitavit ; cui rex An glorum cum omni
honors festinanter occurrit, et quicquid honoris ab
aliquo excogitari potuit vel impendi, tam ipsi quamsuis comitibus est impensum. Centum vini modios
rex Francorum annuatim in perpetuum Parisius
solvendos ob reverentiam gloriosi martyris in usus
collegii Cantuarisnsis convertit. Rex An g]orum
Henricus I I . gazas totius regni sui, [et] quicquid ipse
vel antecessores ejus in divitiis congesserant, regi
Francorum et suis exposuit, sed rex Francorum qua
dam xeniola parva a rege Anglorum in signum
dilectionis accepit, et sic ad Gallias transfretavit.
51111111 Philippus, Lodowyci filius, in regem Francorum con
m m'
secratur,in festivitate Omnium Sanctorum.
Mclm . Confa deratio facts. est inter regem Francorum Phil
mg ? ”ippum et regem Anglorum H enricum I I .
coinage.
Nova monsta fabricata est.
Success ion of Factum est periculum gravissimum in mari a festostorms at sea.
sancti Michaelis usque ad festum sancti Andrea ,in quo
innumerabiles viri ac mulieres submersi sunt,
Alexander papa, postquam cathedramRomanam xxi . l
annis rex isset, Obiit ; cui successit Lucius papa, sedens
annis iiijor
Encroachment“ Mare litus egreditur vij. idus Januarn , villas etthe sea.
hommes quamplures, oves et boves mnumeras demsr
sit.
Dux Saxonum Henricus,et gener regis, ab imperatore
Henry'3 muni
flcs ncs to Henry , in exilium pulsus, venit in Normanmam ad regem,Duke of Saxonyand his family.
’
ducens secum ducissam et duos filios ejue, H enricum
et Othonsm, cui rex munificentia regal i per iij. annos
in omnibus necessariis abundautism exhibuit.
sari ] xu., MS .
JOHANNIS DE OXENEDES.
Henricus I H .,
lrex juvenis, in fiore juventutis sua , A .D . 1 183 .
cum annum a tatis sua xx2
complevisset s medio
subtractus est ; qui contra patrem suum rebellavera t,the younger.
ry
absque liberia mortuus est.Mcln 11
Ricardus , Cantuarisnsis archiepiscopus, diem clausit Death orRigiextremum.
Locus sanctimonialibus de Bungeys V ij. idus Augusti Foundation of
concessus est, st in sodsm per Johannem episcopumconstitutes sunt, pra sidente Anastasia priorissa.
Obiit Lucius papa.
Tunbertus ,’ Mediolanensis archiepiscoPus , creatus est
papa, vocatus Urbanus I II . mm 111
Heraclius , patriarchs , veniens in Angliam regi elec flaw “?
that,“
tionem de se factum,in regem Jerusalem
, publicavit. toEnelm'
d.
Sed rex,consilio magnatum snorum
,regnum Jerusalem
recusavit. Patriarcha, spe frustratus, ad propria re
msavit. Mcln xvj.
Thomas abbas sancti B enedicti de Hulmo obnt.5
131323
;
Obiit Matildis venerabilis, filia regis Anglorum Dani: tilli
gfm
Henrici, uxor Henrici imperatorie, et mater Henrici
II. Anglorum regis. Unde super ejus epitaphium
Ortu magna, viro major, sed maxims. pattu,H ic jacet Henrici filia , sponsa , parens.
”
Regss Francia et Anglia susceperunt 5?Mortuo Urbano papa, Gregorius successit, qui, cum “ 0 “10 m
ys
ssdisset duobus mensibus , obiit, st Clemens 11 1 . suc muff}:
Radulphus, prior Rama ye, factus est abbas sancti Bl ighhelmAbbot or
Benedicti de Hulmo.
Ricardus comes Pictavensis , cum audisset calamitatem Richard. 111 1-1 of
Terra Sancta et ds captions crucis et regis Jerusalem,the cross.
Henricus MS . S c. Hubertus .
2 vigesimum octavum, R. W . Sc. crucem.
CHRONICA
A .D . 1 137 ,non expectata a licuj11s pra dicatione vel patris sui con
silio ac voluntate, prime9 inter proceres tranmnarinos
signaculum Crucis suscepit.
Mclxn fi ii Frederieus imperator crucem Christi suscepit. Rexnd the of Francorum
,Philippus, rex Anglorum, Henricus, et
plures alii nobiles crucem Domini suscipientes exem
ths cross. plum aliis potissimum pra buerunt. Unds innume
The colours ofthe crosses wornby each nation.
Mclxn ix.
homage to theK ing of France.
Beat!) ofHenry
rabiles promiscui sexus crucem Domini animcsius sus
ceperunt. Provisum est insuper ut omnes de regno
Francia cruces rubeas , et ds Anglia emcee albas, et
Flandrenses emcee virides habsrent.
Accessit his djebus,ad Terra Sancta magnum impe
dimentum,discordia
, qua nuper, post susceptam crucem,
inter regem Francorum et comitsm Ricardum P ista
vensem ex una parts , et Henricum I I . regem Anglia
[surrexit] st alters : tandem pro bono pacis in Normann iam 3
ad colloquium convenientes, discordes ab
invieem recesserunt.
Comes Ricardus palam fecit homagium regi Franco
rum de toto tenemento patris sui quod ad regnum
Francia pertinebat, salvo patri tenemento quamdiu
Viveret, et salva fide quam patri debebat.Rex Francorum quatuor cas tella regis Anglia cepit,
ipsumque a Cenomannia urbs fugavit. In illa
fuga
Rex H enricus, sub quo sanctus Thomas passus est,
disbus v.,apud Chinonem,
5
gravi tactus incommodo
poris,maledixit diei in qua natus fusrat, et sic, in
amaritudine spiritus 5 et vita ta dio, infra triduum in
ac] ant,R. W . In ista fuga multi W allensium
1prima] primus, ibid.
interfecti, equi , 1111131111.
et ener
3 Th MS inserts convenerunt.van, cum sms ascensorlbnsmlss
erabiliter perierunt.
”
This sentence is incomplete in Chinonem] Thum cm, B . C .
tt s. In B . C . it runs thus In mgafis posimRW .
CHRON ICA
A .D . 1 139, annos xvi. l a there patris separata sub custodia tene
batur, statuendi in regno qua vellet a filio potestatemaccepit. Q ua , accepts potestate, omnes captivos per
Accession of Angliam a earceribus liberavit. Dux igitur RicardusRichard I .1n Angkam vemt, et ommbus ad coronationem suam
pra paratis, ab archiepiscopo Cantuarisnsi, Rotomagensi
[st] Trevirensi, in ecclesia Westmonaster ucum solempni
processions reeipitur, habsns spiscopum a dextris et
alium a sinistris, eoram Dec 9 et populo, propositissacrosanctis Evangeliis cum plurimcrum Sanctorum t e
liquiis , juravit, quod pacem et honorem ac reverentiam
omnibus disbus vita sua portabit9 Dec et saneta Ec
olesia st ejus ordinatis .
‘ Ha c et alia plura juravit.
Deinde coronatus , et missa et omnibus rite [s t]solempniter peraetis , dioti episcopi reduxerunt sum
coronatum,
sceptrum in dextra , Virgem regalem in
sinistra, bajulantem.
Coronatus est magnifies iii. nonas Septembris.
p ersecution of Huie coronationi multi Juda orum interfuerunt, conthe Jewe.
tra prohi bitlonem reg1s, unde magnam persecutionem
passi sunt per totum annum.
Uniformity of Omnia commercia rerum vena lium per totum regnum
rfibfmm“
constitute sun t unius ponderis et mensura .
Rex Ricardus monachis Cistereisnsibus ad Capitulumgenerals convenientibus singulia annis C . mareas ar
genti contulit, et charts sua confirmavit.
Fills the vacant Rex Ricardus ecclesiis vacantibus pastores concessit,
videlicet, Gaufi'ido, fratt i suo, arehiepiscopatum Ebora
censem Godefrido de Luci episcOpatum Wyntoniensem,
Huberto W alteri Saresbiriensem, et Willelmo de
Longo-Campo Eliensem.
TheHOLYM fld N un eii regis Francorum venerunt in Angliam,pose
tulants s ut peregrin ationem Terra Sancta simul expe
dirent.
xvii] xv11 ., B . C .
3
portabit] portaret, B . C .
2 D eo] clero, R. W . ordina lis] ordinarn s, B . C .
JCHANN IS DE OXENEDES .
Eodem a nno rex Seotorum apud Cantuariam fecit A .D . 1 189 .
homagium regi Anglia ,Ricardo, de jure suo in Anglia m
“ 03;
“ wife,
et rex Ricardus reddidit si Be[r]wic et cas tellum de bm “ “ a 30"
Rokesburc : ct pro hae redemptions cas trorum, et
quiets. clamatione1 fidelitatis st liganeia dedit regi An
glorum x. mi llis marcas argenti.
Eodem anno rex, Ricardus , dedit Johanm fratri suo1glu
t
lclmrd ’
s libeit to John
comita tus de Sumersete st Dorcestria . Dedit etiam and leaner
Alianora , matri sua , dotarium consuetum st, in eu[g]mentum, terras multas et honoree.
Eodem anno, rex ,a. Cantuaria recedens, dimisit cus Le
aves certain
todes rsgn i Anglia , H . Dunelmensem spiscopum,et dime of the
Wills]mum, Elyenssm, eancellarium suum, st pluresm
alios ; sed inter ca tetos praminebant episc0pus Dunsl
mensis et W illelmus Elyensis . Episcopus vero Dunel
mensis habuit justiciariam a. flumine Humbra usquead mare Scoticum. Elyensis obtinuit justieiariam a
flumine pra dieto usque ad mare Gellicum unde epi
scopus Dunelmensis et cancellarius in paueis erant
unan imes . Eodem anno decima pars rerum ad sub
ventionem Terra Sancta in Anglia detur.
Per idem tempus rex publicari fecit quod amisit 10 “ “1°Gm “
sigillum suum unds oportuit ut multi3ad ipsum trans
fretarent et ejt1a voluntatem facerent, ut scripts. sua
prius signata. novo sigillo signarentur.
Anno gratia rex Anglorum,Ricardus. The Kill of
Post Natale habitum est colloquium inter reges Fran to
comm et Anglorum ad vadum sancti Rsmigii, ubi d
inter cos convenitur qucd iter Hierosolimitanum simul,
ducente Domino,exPedirent.
Multi Juda i per Angliam interfecti sunt. gu sh” °fa “
Duo reges Francorum et Anglorum eonvenerunt
apud Vizeliacum,ubi corpus beata Maria Magdalena
requiescit, et ibi moram per duos dies fecerunt. Rex
The MS . inserts ct.”
I multi] mullos, MS .
CHRON ICA
vero Anglia Ricardus ibi peram st baculum sancti
Jacobi accepit. Deinde reges, propter multitudinem
hominum, ab invieem sunt divisi. N on enim potera t
locus unus cos continere. Unde rex Francorum versus
Remensem 1eivitatem iter arripuit, et rex Anglorum
Ricardus versus Messansm.
Q. Eleanor1o1 Eodem tempore Alianora regina, filii sui iter proselows Richard.
cuturs , et transitum faciens per montem Jam et per
Italia plans, tandem ad filium pervsnit. Cum igitur
navig'ium regis Anglia per mare multis fatigatum
periculis, [st] cum versus U lixebonam velificarent,
invas it navigium tempestas valida, st dum omnes ad
Lesaad orSt Dominum clsmarent, beatus Thomas, CantuarisnsisThomas a B ecket.
archiepiscopus, per tres V ices apparult,’ dicens, Nokte
terreri ; ego, enim,et beatus martyr Edmundus st
sanctus confessor Nieholaus, constituti sumus a
Domino hujus navigli mgis Anglia defensores.
”
N on multo post, rex Francorum, Philippus, apudMssssnsm applicuit. Ricardus vero rex supervenien s
ingressum civitatis habere non potuit, quia Francinon permiserunt, sed, armati muros ascendents s, portasdefenders laborabant Q uo facto, rex Ricardus exer
citui suo jussit ad arms convolare,sibi et suis in
gle ssum, hostibus invitis, pra parare. Q ui illico, jussisregn a obtemperantss, valvas invaserunt [st] multis ex
Franeigsnis interfeetis, violenter intravsrunt. QuodThe 11 . of France cum ad sures regis Francorum factum pervenisset mag
ut bungmoegiyf
'11am adversus regem Anglorum in animo concepit
3
m neiledindignationsm, quam postea nunquam deposuit quamdiu
supervixit. Verumtsmsn sodsm die colloquium ha
bentes pacifieum, nu]lam omnino de rebus gestis men
3321156339 out Anno gratia Rex Anglorum Ricardus .
forJerusalem. Post Natale habitum est colloquium inter reges Fran
Remensem] Januaensem,R.W .
3concep it] concipiens, MS .
B . C . inserts eis.
”
A .D . 1 19 1 .
Captures Acre.
CHRON ICA
B aruth, immensis referts. divitiis, qua obsessis infra
urbem Acon paganis erat opem s llatura . Institutis
igitur in memento temporis regis Ricardi ad bellnm
agminibus, gallearum cursu nudique fit assultus accr
rimus. Tandem quidam remigii3 mergendi sub equis
arts eruditus, natans sub latice aecsssit ad 1 1avsm, ct
sam quantocius terebro perforavit. Qua perforata. regiquod fecerat declaravit. Deinde aqua subintrans, omnia.
navis tabulata transcendit, et hominihus, qui prius in
propugnaculis eonfidebant, epem evadendi prorsus
ademit. Quorum rex Ricardus M .ccc°° in marl mer
gers pra cepit, st ducentos vivos reservari jussit. Cum
igitur spolia navis omnia eollegisset, ad portum Aehon
appropinquavit. Vi. idus Junii, regs Ricardo portum
strepitus cornieinum"horribilis, litors repleverunt Terra
per circuitum resonabat quod factum, Christianos ad
pugnam snimavit st Saracenis terrorem incussit. Tune
rex Ricardus, animi sui generositstem omnibus exponens, famelico exercitui victualia largiter ministravit.
Sujugata tandem civitate, rex Francorum ad propriaredire disposuit. Anxiebatur supra modum so quoduniverse, qua in exercitu Christianorum fiebant, regi
Ricardo ascribebantur. Pretendens igitur rex Francorum a ris inopiam et paupertatem,
dixit se ibi
diutius immorari non posse. Quod cum rex magnifieus
Ricardus cognovisset, promisit se regi Francorum com
mun ics turum [omnium6] in sure, argento, victualiumque
congregations , quicquid7 in equis, armis , et navibus
possedit,“ medietatsm its videlicet ut inimicos ; simul
de Terra Sancta disperdsre laborarent. Sed rex Francorum reditum suum immutabiliter ordinavit, ct jura
I ns titutis] Instructis,R.W .
5comicinum] cornituum, MS .
cursu] concursu, ibid. R.W .
3remigii] rsmigium, ibid . quicquid] quw,
1'
bid.
mergers] submergi, ibid. l possedit] possideret, ibid.
JOHANNIS DE OXENEDES .
toria cautions pra stita, ne tetrem regis Anglia vel A .D . 1 19 1 .
principum qui cum so, scilicet regs Ricardo, ibidemremaneban t, violenter invaderet, recessit.
H is ita gestis, rex Ricardus ad obsidendum et ex K inge p
Richard ’
8
pugnandum maritimss cl Vitates de portis A ehon , figi
tentoria jussit, speetante e vicino exercitu Saladini, ubi
duo millis sexcentos Ssraeenorum damnaverat capitalisententia . S icque, Deo volente, actnm est, ut omnis
ills regio maritima capta a Christicolis inhabitaretul .ve
:31
:rldi
emRegs igitur Ricardo Achon reverse, dedit Henrico,max-y .Earl of
pagne. and
cogna to suo, regnum H ierusalem, et Guidoni,quondam Omens
“fis
t-53111
regi, insulam C ipri.Anno gratia Mexelj
o rex Ricardus ante Pentecosten N eeDamm
post [mortem] marchisii Darum adiit, ultimum caste]
lum Christianitatis versus B abiloniam quod quinquedisbus obsidens armata manu cepit, atque obsessos 2
gravi pretio redemptos sbire permis it.
Post hanc Victoriam convenit ad regem dux Bur TheDuke ofBur
kundy joins K .
gundia cum exercitu Francorum, cui in Pascha pra ec Richard
denti xxx . millis bisanciorum dederat, ut esset cum cc
ad expugnandum inimieos Christi. Consilioque inter
cos habito ,statuerunt Hierosolimam adire. Cumque
rex cum universo exercitu devenisset ad CastellumErnaldi et B etenoble juxta Emaus, ecce Bedewyni quise regi obligaverant nunciant maximam multitudinem
a Babilonia versus Hierosolimam tenders , cum vij. milibus camelorum diversis cpibus onustorum
, [et] hane5 K . Richard takesseven thousand
multitudinem strenuissimi quique d e exercitu Saladiniml: Inde?e
conducebant ; quibus cum rex processisset cum paucisobviam, juxta Rubeam-eisternam omnes prostravit,
camelos cum universis cpibus diripiens , exercitui
suo manu larga distribuit. Deinde [ad] pra fatum
M arc/11°
36 ] elevenisset] pervenisset, R. W .
teft-rrato. S ee B etenoble] B ethonople, ibid.
5 The M S . inserts autem.
CHRONICA
A .D . 1 192 . cas tellum regreditur, custodia tamen militum in sin
gulis civitatibus eollocata . Rex Ricardus cum universa
pra da sus ad Castellum-Ernaldi reversus, quod ab
H ierusalem tribus distst 'milibus , singulos potentes
diligenter ammonet, ut Hierosolimam adeant et obsideant dum tanta copia omnium rerum, Vietualium et
animalium ad subvehendum onera eis suppetit, reme
morans quanta beneficia eis ubique in sus peregrinatione divine. clementis contulerit.
A Syrian mm Super ha c omn ia regem snimaverat qua dam muliercommunicateswith Richard ; rellglosa , Syra genere, ln c1V1tate H ierusalem degens ,
qua regi omnia civitatis mandaverat secrets , et
quomedo omnes S araceni timidi contra ejue adventum
efi'
eeti sint st an imo consternantur,1st quod omnes
porta civitatis contra sum serata essent pra ter portamsends him Sancti Stephani ad squilonarem partem urbis, juxtathe key of S t.Ste hcn
’
s Gate quod exereltum suum collocare suadebst, mi ttensat t 0 north s ideof Jerusalem. quandam elevem reg1, ex qua portam reserare posset.
Cumque jam omnes unan imiter H ierusalem obsidere
deerevissent, dux B urgundia cum Fratribus Templi etcum Francigenis concilium iniens, s proposito revocs tus
est ; qui asserebant ducem cum omnibus Francismaximam ofi
‘
ensam domini regis Philippi ineursurum,
si per corum subventionem de tanta et tam famosa
civitate rex Ricardus triumphasset ; sed nee aliquelauds 1 V ictoria ipsi duci vel Francigenis aseriberetur,
si tanta urbs esperetur ab eis.
£110 Duke (
bfribed
Iterum 11nuncii a duce ad Saladinum diriguntur.
Jaill‘
fi . Qusdam autem nocte, regs in cas tris commorants apudpra fatum castellum, et dues cum suis apud B eronable 1
existente, explorator regis, Junis5nomine, audivit soni
tum gradientium camelorum st hominum de ments
1 constemantur] consternati,R.W. a able] B ethonoble, i'
br'
d.
1 lauds] laudis, ibid.
I terum] interim, ibid.1 Junta]
A .D . 1 1 92.
King Richardand the Hermit.
CHRON ICA
arripuit ;1sed non multo post, divino percussus judicio,
menteque alienatus, morte miserabili vitam terminavit.
Rex vero Ricardus cernene eos versus Aehon tenders ,
celeriter custodibus civitatis mandavit ut neminem
scrum intrare permitterent civitatem. At illi tentoria
sus extra urbem fixerunt. Osmens vero rex exerci
tum suum nimis ex so quod aceiderat fuisse turbatum,
et ex discessu aliorum valde minoratum pavidumque
efl'
setum, castra ab se loco die sequenti amovit, ac
ducem subseeutus est,
S imiliter extra urbem Aehon
fixis tentoriis .
Noete vero pra eedenti3 quidam religiosus ad regem
venerat, et mandatum cujusdsm heremita sd sum
detulerat, qui regi, ex parte Dei mandavit ut ad sum
V isendum properaret. Rex autem nocte consurgens ,
assumptis secum D . sociis, ad sanctum virum perven it.
H ie vero per longum tempus apud 3 Samuelem in
quodam monte manserat, ac spiritu prophetia polle~bat. Qui a dis ills qua crux Domin ica capta est
st terra amissa, nihil n isi herbas st rad ices comedera t,
nee ullo tegmine utebatur, capillis tantummodo et barbs .
prolixa Operiebs tur. Quem rex diutius admirando
intuens, seiscitabatur quid vellet. Ille vero ex sdventu
regis gsvisus regem in oratorium adduxit, eruensque
lapidem de muro lapideo , crucem ligneam et cubita lem
de muro extraxit et regi devote porrexit, asserens
absque dubio hane crucem de ligno Domini fuisse.
Regi etiam inter alis pra dixit quod nequaquam hac
vice terram illam optineret quanquam1ubiqus egisset,
et ut eertius dietis ejus rex fidem accommodaret,as serebat seipsum ab hoe sa culo die septimo migrarturum. Quem rex secum ad castra addux it, ut dic
T he words which follow down 1
precedenti] sequenti, R. Wto terminsvit are wrongly inter
3 R. W . inserts sanctum.
polated here. The fact is stated 1qua nquam] quamque, M S . R.
hereafter. W . inserts strenuissime.”
JOHANN IS DE OXENEDFS .
torum ejus comprobaret veritatem, et, sicut pra dix it, A.D . 1 192.
die septimo ab hae luce subtractus est.
Regs autem apud Ptolomsidam cum fesso exercitu,
vix per triduum quiescente, atque de celeri ejue reditu
providente, assunt fiebiles nuncii a Jcps usque ad
regem directi, nunciantes 1 universum exercitum Jopetiobsedisse
,civitatemque celeriter fore capiendam,
omnes
que milites et servos quos ob custodiam ibi colloeaverat
cruciandos , nisi celeri subventione obsessis pra sidiumforet.
11Q uo audito, omnis Christianorum exercitus
graviter ingemuit, valdeque perterritus est. RexRicardus vero de tali timore valde animo conster
natus , ducem Burgundia , ofi'
ensum tum per se tum
per alios , ad pacem et concordiam revocare studuit,atque obnix ius rogavit ut tanta calamitati
,sliquod
subsidium terat. Quorum preces dux audire dedig £110 Duke ofurgundy inflex
nans,
s orumque 1mportuna postulatlone acquiescere iblenolens, nocte iter cum suis versus Cyprum arripuit.
Que dum pervsniret,3confestim divino judicio terribiliterHis death.
percussus menteque alienatus, vitam miserabili mortetermin avit. Rex autem illieo, et qua dam pars exercitus
sui,rostratas naves conscendunt
,ac vela ventis com
mittunt sed naves, vi ventorum ac sa vitia fluctuum
in eontrarium retorta ,versus Cyprum diutius impel
luntur. Quod Videntes qui in term. remanserant nimio
dolore ac timers perculsi regem latenter repatriaresuspicantur. Rex vero, et qui cum so erant
,contra
rabiem ventorum violento remigio a quora ex oblique
sulcantes,cum tribus tantum navibus tertia die
,aurora
jam rutilante, in portu Jopensi applieuerunt. Saladi Jenn taken
nus vero interim urbem crebris assultibus jam ceperat,atque omnes infirmos ac vulneratos qui ibidem pm
1 Nuntiantes Saladinum cum fon t] feret, ibid.
universo exercitu suo Jo n oba R. W .
ppspercents
-st] pervemsset, 16d .
CHRON ICA
A.D . 1 199. lassitudine substiterant, peremerat. M ilites et sudar
ciores quique,1 quos rex ibidem ob custodiam civitatis
posuerat, urbem deserentes, in castellum ssse receperunt, ac inter es [de] reddendo castello tractaverunt,
3
antequam per ss sultum violenter caperentur. Quod et
celeriter feeissent, nisi a Patriarchs , qui inter utrumque
exercitum libers progrediebatur, pra munirentur as se
rens3
exercitum Saladini devovisse 1 omnes fore occi
dendes in ultions amicorum et parentum suorum quosrex Ricardus pluribus jam in locis immiserieorditer
detrunesverat, etiam si liberam abeundi licentiam a.
Saladino aceepissent. Ob hoe,in magno mortis discri
mine constituti, ha sitabant quid agerent, hostium
numerositatem atque ferocitatem,suorumque paucitstem,
attendentes. Cumque ab hostibus ita undiqus obsiderentur, graviterque sxpugnarentur, jam omnia spes eis
evadendi sublata fuisset, eemunt, illueescente aurora,
tres naves cum signo crucis ac regis Ricardi ad por
tum celeriter applicare. Unde animequiores facti et
audaciores, viriliter se intuentur. Rex autem,ex gravi
conflietu obsidentium pariter et obsessorum intelligens
munitionem civitatis nondum fore 1captam, illico cum
suis armatus de nsvi agili ss ltu prosilivit, atque inter
medias hostium catervas, velut lee furibundus, a dex
tris et a sinistris prosternsns, audaeter se ingessit.
Cujus subitaneum impetum1
non ferentes, rsputanta
ilium numerosiorem adduxisse exercitum,
ab obai
dione celeri gradu difi'
ugiunt, mutuo se ad fugam
cohortantes et adventum regis inopinatum adinvicem
nuneiantes . Unde factum est ut a fuga cohiberi non
313111
3.ow n poterant, donec Ramulam ingrederentur civitatem, Sa la
dino in surru suo rapido cursu pra currente. Rex au
1quique] quinque,R.W .
The MS . inserts per.
A .D . 1 192.
Advance of the
CHRONICA
randis elamoribus mugiunt, animasque cum sanguine
ruotando ad Tartara emittunt.
1 Bra ibant 3 semperarbslss tarii in hac congressione potissimum laudandi,
quorum incomparabili virtute, hostilis impetus preci
pue repellebatur, audacia. atque ferocitss paulatim de
ponebatur.
3 N am dum scrum spicula sibi quisquecautius pra cavebat, assilientis hostis congressionem
incircumspectius evitare 1 poterat.
In hoe autem belli certamine quantum virtus regis
enituerit, quantumque snorum probitas claruerit, quot
que millis hostium prostraverit, et quot millia de bellofugaverit, incredibile rslatu esse videtur, nisi virtus
divine. accendatur. Quis enim unquam crederet lxxx ‘“
milites contra 1x 15 duo millia fere per totum diei spa
tium its insuperabiliter potuisse congredi, tot insul
tuum ictibus impeti, tot jaculis lanceari, ut non solum
illa si evaderent, sed nec de prima station s sus per
unius pedis spatium,retrocederent, quin etiam adver
sarios undiqus prostsmerent, la tamque st inopinstam
Victoriam,fugatis hostibus, reportsrent, nisi divina
virtute eredantur5 fuisse subnixi, celestique protectionssufi
'
ulti ? Denique illi qui in urbe JOpen ob custodiam
remanserant, regis suorumque invincibilem fortitudi
nem admirando attendentes, de urbs audacter prorum
punt [st] hostes a tergo invadunt. Quorum subitaneainvas ions , regisque ac snorum indefessa congressione,hostes compulsi, cum magna sui confusions suorumque
amissione fugiendo terga vertunt, ac in cavernis ct
sntris delituerunt.
Interea nuncistur 5exercitui quem 7
spud Ptoloma‘idam rex reliquerat, apud Jopen ab inimicis undiqus
1 emittuat] remittunt,R. W .1evitare] evitari, MS .
1 P rc ibant] R. W . ; pra lisbsnt,1creda s tur] crederentur,R. W .
1nuncia tur] nunciantur, MS .
deponebatur] sternebatnr,R.W .
1quem] qua , MS .
JCHANN IS DE OXENEDES .
conclusum, nec aliquo pacto posse svadere nisi coslitus l A l l 1 192.
ei subvsniatur. Tune mcsror et luctus omnium,vox
una plangentium,timor st tremor occupat omnes,
a
fugam omnes meditantur. Concurrunt tamen undiqus
strenui milites, simul colloquuntur, exercitus, si forts
aliquid ereptionis subsidium regi conferrs esset possibile.
Ca saream itaque unanimiter proficiscuntur, sed ibidempm timore hostium substitsrunt, ulterius progredi non
audsntes . Eis autem ibidem subsistentibus , nunciata 5
est inopin ata regis V ictoria , ex qua relations immensalmtitia perfusi
,laudum prasconia d smptori omnium
In disbus autem canicularibus scilicst Ad VinculaSancti Petri, has c belli congressio facta est.
Post ha nc incredibilsm regis Ricardi vistoriam, cum Pestilence at
idem rex apud JOpen morarstur per vij‘3m
ebdomadas0pm
quidam pestifer morbus ex seris corruptione provenisns
ipsum regem omnes[que] fsrs suos perniciose invasit,st quotquot ex has morbi contagious perculsi sunt
citius in terisrunt, excepto regs , Domino s i sospitatem
tribuen te.
Cern ens itaque rex Ricardus thesaurum suum,quodmoun d resolves
large. manu nimis inconsulte militibus distribuerat,
wreturn home’
paulatim deficsre, sxercitumqus Francorum et alieni
ganaram quem multis sumPtibus datis jam per ann um
conduxera t sscumqus rstinusrat,mortuo duce Burgun
dize, velle repatriare, necnon st exercitum proprium
partim hostili congrsssione partimqus pestifera. tegritadin e
, paulatim minorari, hostilem vsro exercitum
de die in diem augmentari, Fratrum Templi st Hos
pitalitatis necnon st principum qui cum so erant usus
cch‘
m] celerius, R. W . R. W . has convenerunt tamenviri strenuissimi exercitas simul
2a] ct, MS ’
colloquentss, si forte ,"&c.
R. W . inserts ita ut. nuncia ta ] nunciatnm, MS .
A .D. 1 1 92.
shipwreck.
CHRON ICA
consilio,
ad horam repatriare disposuit, ut iterum
multiplicato numero tam militum quam pecuniarum
fortins st instructius ad obsidendum H ierosolimam
rsgredsretur, juratoria super hoc prwstita cautions .
H is autem omnibus id infortunium,secundum quos
dam, potissimum accessit, quod nunciabatur ei quodComes Jchannes
,frater ejus , quem in Anglia reli
quers t, sibi Angliam subjugare molisbatur ; quod se
velle facsrs rei postmodum probavit eventus. Et
quia tanti principia tantiqus exercitus discsssio non
absque ibidem rsmansntium gravi periculo tsrraeque
subjugatse dispendio fisri potuit, treuges inter Chris
tianos atque paganos, utriusque exercitus petitions et
consilio, acceptas sunt a Pascha subsequenti usque ad
trium ann orum curriculum.
Tempore sibi autumn ali presparatis navibus , omni
busque rite dispositis, rex Ricardus atque domina
B erengaria cum sorore regis Johann a. regina Siciliaa,
necnon st proceres cum exercitu mare Mediterransum
transfretaverunt. Quibus abeuntibus, justo Dei judicio licst nobis occulto, illico subortas sunt insolitm
tempestates, st mari navigantibus, psrsscutionibus illicoin terram applicantibus, nonnulli naufragium perpessi
sunt ; quidam in litors,navibus confractis amissisque
Opibus , nudi vix evassrunt ; pauci vero ad destinatum
salutis portum applicusrunt. H i autem qui maria
evasere psricula , hostiles aciss ubiqus rspererunt contra
sos in tsrra consurgers , a quibus immiserieorditer
capiuntur, dispoliantur, as gravi redsmptionis debitononnulli afi igun tur nullus subterfugisndi locus tutus
relictus est, quasi tellus st mare contra fugitivos Dei
conjurassent. Undo satis conjici potuit ipsorum re
ditum nsquaquam Deo fore acceptum, peregrinationsnondum sxpleta qui ipsos, post modicum tempus
, in
R. W . has st in term applicantibus illuc pen ccntiones.
CHRONICA
A .D . 1 192. comparaverat ; quorum unum dum esset in navi in
annulo aureo includens, annulum illum domino castelli
per dictum nuncium transmisit. Percunctatus vero
nuncius a domino loci illins, quinam essent qui con
ductum petebant, rs spondit peregrinos esse a H ieroso
lima redeuntss . Deinde nomina scrum requisivit
attentius. Unus,inquit, eorum appellatur Balde
wynus de Betun , alter vero dicitur Hugo mercator,
qui etiam vobis annulum transmisit.”At dominus
illud diutius intuitus, Non ,
”inquit, Hugo, sed rex
Ricardus appellatur, st subintulit, licst ipss jaravime omnes peregrinos de partibus illis adventantes
comprehensurum,nee aliquid munus ab eis accep
turum ; tamen pro dignitate muneris st mittentis
domini qui ms ignotum ita honoravit, et munus
missum remitto, st liberam abeundi licentiam con
cedo.
” Rsversus itaque nuncius,
omnia his s regi
intimavit. At ill i, valde trementes, media nocte,
comparatis equis, de villa prasdicta occults exeunt,
sicqus per tsrram illam diutius libers proficiscuntur ;sed dominus ills latenter post sos exploratorem ad
fratrsm suum transmisit, ut regem in terram suam
comprehenderet. Ubi cum rex advenisset, st urbem,
in qua1 frater pm dicti domini morabatar, fuisset
ingressus , statim ills , accersito ad se quodam fidissimohomine suo, Rogero nomine, Normannico genere,
qui cum so per'
xx . annos extitsrat, et neptem suam
ei tradiderat,’prmcepit si ut domos ubi peregrini
hospitabantur diligenter perscrutaretur, si forts regem
per loquelam vel per aliquid signum explorers posss t,promittens as s i medietatem urbis daturum si regem
intercipere posset. At ills singulorum hospitia in
quirsns st discutiens, tandem reperit regem ; quo
diutius dissimulante quid erat, tandem importunitate
qua ] quam, MS .
JORANN IS DE OXENEDES .
precum s t lacrymarum pii inquisitoris compulsus, con A .D . 1 192.
fitetur quod erat ; qui statim cum lacrymis fugam
latenter eripere adhortatur,equum psroptimum regi
tradsns. Postsa autem ad dominum suum revertens,
dicit frivolum esse quod audisrat de regis adventu,
sed esse B a ldewynum de Betun st comites ejus , deperegrina tion s redeuntss. At ills furibundus, jussitomnes comprehendi ; rex autem, latenter de urbsegrediens cum Willelmo de Stagno st quodam pueroqui lingnam Tsutonicam intelligsbat, per tres dies stEscapes.
noctes sine cibo profectus est. l Deinde, famis in°
sdia 2
urgente, ad quandam villam nomine S inanan 3 in
Austria props Danubium divsrtitur, ubi tunc temporis
ad cumulum omnium malorum dux Amstriaa morabatur. Puer vero regis ad sscambium vsniens , cum
plures bysantios proferret, nimisque curia litsr ac pom
pociter se haberet, a civibus illico comprehensus est,
ac, requisitus quisnam esset, servientem cujusdamditissimi mercatoris se esse respondit, qui post tri
duum ad urbem illam esset ventura s. Sicque tunc
ab s is dimissus , ad secretum regis hospitium clanculo
rsgreditur, fugamque quantocius cohortatur, denun
eiaus regi qua; sibi accidsrant. Sed rex post n imiam
maris vexationem in pm dicta urbs per a liquot diesrequisscere cupisns, dum prasfa tus puer sa pins pro
smendis necessariis ad forum publicum rsgreditur,
accidit sum semel, dis Sancti Thomas Apostoli, chiro
thecas domini regis sub zona sscum incautius gestasse ;
quas magistratus urbis intuentss, puerumque iterum
apprehendentes , dirissims torqusnt, varns poenis st
cruciatibus afliciunt, vulnera. infligunt, lingnam abs
tractam amputare minantur, nisi citius rei vsritatem
confiteatur. Puer autem intolerabili cruciatu com
in via pet-mansit,R. W . S inanan] Gynatiam, R. W .
Sic M S . fame urgente, M . P . m et] erat, ibid.
CHRONICA
pulsus, ut se res habuit eisdeminnotescit.l At illi
continuo haac omnia duci annunciantes , hospitium
regis circumvallant, et, ut se spouts reddat, acritsr
insistunt. Rex autem ad tumultuantium vocum 9 bar
bariem velut impsrtsrritus mancus, suamqus defeu
sionis probitatsm non apud tot barbaros pmvalere
ssntiens, jubet ducem adesss pm sentsm,ipsi soli se
redditurum promittsns. Duci autem illico adventanti,
rex aliquantulum obviam processit, sequs ei cum
gladio tradidit. Dux autem,lmtissimus sfl
'
ectus, secum
regem honorifics deduxit, quem domui strenuissimis
militibus suis custodisndum tradidit, qui die noctuque
strictis ensibus arctissime sum ubiqus custodirent.
Quod miserabile infortunium, non absque omnipotentis
Dei judicio, licst nobis occulto, cvenisse arbitrandum
est ; sivs pro ipsius regis lubriew wtatis srratis 3 cas
tigandis, sive pro subditorum snorum peccatis fsriendis ,
vel ut detestabilis malitia, regem in tali casu pro
sequsntium, per universum orhem divulgata , finds .
relinqueret posteris suis tanti facinoris canteria, qui
tantum regem tanta virtute ac potentia prtsditum,
atque de tam laboriosa. peregrinatione redsuntem,
tanta oppressions ac ca lamitate afl ixsrunt, at postmodum intollerabili rsdemptionis debito regnum sjuscontriverunt. Nam quas gens, rogo, nsfaria st a
Christiana fidsi lsgibus aliens. in tanto princips as
in tali casu comprehenso, graviora vel sasviora vellet
unquam exercuisse judicia ? Etiam si in manibus ipsius
Saladini per simile infortun ium decidissst, contra
quem idem a. finibus terns ,relicto regno nuper adepto,
relicto. patris , parcntibus as amicis, dimicaturus
numque ejus tolerabilioris redsmptionis jugo gravasset,
inaotcacit] intimavit,R. W . utdetestabilis] nter detestabili,vocum] vocem, MS .
erratic] em tibus, MS .
A .D . 1 198 .
H e accuses him.
CHRON ICA.
coram omnibus accusavit. In primis, scilicet, quod perconsilium st auxilium ejus , regnum Scilicia atqueAppullia quod ei jure ha reditario debsbatur, dsfunctoregs Willelmo, amiserat, pro quo adipiscsndo exerci
tum permax imum data infinita pecun ia , conduxerat ;
cum idem rex sibi auxilium fore pra stiturum fideliter
spopondissst, ut regnum idem a. Tancredo optineret.
B eindo causatur ds imperatore Cypri, qui si aflinitateconjunctus fusrat, quod sum injuste ab imperio de
posuerat, et tsrram ejus cum thesauris violenter inva
ssrat, et insulam cuidam alieno vendiderat. Post
modum vsro regem accusat ds morte marchisii de
Monts fsrrato, quod scilicet per ejus proditionsm atquemachinationem ab H ausasis 9 persmptus sit, quos etiam
miserat ad perimendum regem Gallia , dominum suum,
cui nullam fidelitatem in communi s crum peregrination ssicut juramenti sacramento inter utrosqus confirmatum
est,
sxhibuerat. Deinde conqueritur, signum ducis
Austria ,consanguinei
~
sui, ob ejus contemptum in
cloacam apud Joppen pra cipitaverit, st Tsutonicos
suos in term. ills Hisrosolimitana verbis opprobriosis
et factis ubiqus dshonsstavsrit. Super his st hujusmodi calumniis
,rex ab imperatore conventus con
festim,
’ in msdio stans cum duce Austria , qui pro so
tunc plurimum lacrymabatur,contra. singulas objec
tionss ita luculsnter s t argumentose peroravit, ut 0 1n
nibus admirationi ac venerationi habsretur, ita ut nulla
suspicio ds his in quibus accusabatur in cordibus
corum ulterius rssidsrst.
‘ N am objsctorum5vsritatsm
st ordinem quibusdam veridicis assertionibus st pro
babili argumentatione ita in lucem propalavit, ut
omnes falsas suspicionss, quibus impetsbatur, omni
modis cassarst st gestorum vsritatsm non reticerst.
S c. S icilian.
i res iden t] remuneret.R. W .
2 Hann a'
s] As sissinis, R. W . objectorm ] dictorum, ibid.
TheMS . inserts “ idem rex.l R.W . inserts allegationibus.
JOHANNIS DE OXENEDES .
Proditionem temen ,
lvel alicujus principis machina A .D . 1 193 .
tionsm, constanter defendsbat, asssrsns se semper fore
paratum ad purgandam innocentiam suam super tali
objections , prout curia Imperatorie adjudicavsrit.
Cumque diutius coram Impsratore st principibus dis
trictia ims,
’2ut erat 3 facundissimus, allegassst, surrexit
Imperator,st regs ad se accersito, osculatus est sum,
deinceps blande, lenitsrqus , cum so alloqusns. Ab illo
ergo die scapit imperator regem vehementer bonorare
st familiariter cum so agers . Deinde mediantibus
amicis hinc inde utrisque partibus ds redemptionsregis diutius tractatum est. Tandem ad hoc psr
ventum est, ut pro redemptions sua darst cl.‘ millia Agrees tomya
hundred an
marcas a rgent1 ad pondus Cholonensmm. Cumquethom nd
super hoc imperatori st regi conveniret, pra stitum
m agno, nu
est ab episcopis st ducibus ac comitibus juramentum[dis A postolorum] Petri st Pauli
,ut quamcitius peou
niam pra nominatam rex solvisset, illico liber ad regnum proprium regrsdsrstur.
Perlata autem in Anglia hujus concordia sententia.
a regis cancellario, qui literas domini regis st 5 bullamaursam impsratoris sscum detulit, continuo exivit Contributions
11Englanded1ctum a Justimarus reg1s, ut omnes
, sp1s cop1, cler101,to pay 11.
comita st barones , qua libst etiam abbatia sive prioratus
, quartam partem reddituum snorum ad redsmptionsm regis conferrsnt ; quinstiam ad illud Opus calicesargsnteos sustulerunt.
Johannes , Norwycsnsis spiscopus , per totam suam
dioca im dimidium pretii de calicibus sumpsit, st
dimidium de proprio suo a llevavit. Cistereisnsis etiam
Ordo, qui hactenus exactions st hujusmodi consue
tudine liber extitsrat, lanam suam ad redsmptionsm
tamen] quoque, R.W .,who adds era t] est, M S .
centum st quadraginta millis.dich ictin in e] dil ertissime. at] in, MS .
A .D . 1 193.
Death of Saladin.
Prince John’
s
The K ing otFrance tries to
lease and returntoEngland.
CHRONICA
regis contulit. Nulla denique ecclesia, nullus ordo ,
nullus sexus,nullus gradus pra termissus est, qui ad
redsmptionsm regis [non] cogsretur.
st totum illins ann i circulum insolita tempestates, inundationes aquarum ter seu quater in quolibet mense ,
horrida. tonitrua , hysmalia fulgura st coruscationes ,
frugum st fructuum infertilitats s .
Eodem ann o circa x1“ , Soldanus, qui tanta mala
Christianis intulerat, divine. animadversions percus
regnum Salad inus 1 frater sjus statim arripuit. Fue
runtque cum so st sub so dlii Saladini, contra quosfilii Norad in i, quos Salad inus ds regno patris scrum
sxpulerat, cum multudine Persarum ascendsrunt.
Regs autem,Ricardo, apud Imperatorem detento
,
comes Johannes, frater ejus, qui filiam comitia Glou
cestria dux srat in uxorem,andito fratrie infortunio
,
atque ds regressions fratris difi dens, fa dus amicitia
iniit cum regs Philippo Francorum st sinistro usus
consilio, in Anglia. pro fratre coronari voluit sed
laudabili virtute impsditus est.
Rex autem,Philippus
,inimicitias contra regem Ri
cardum ubiqus sxsrcsns, Normanniam cum maximo
exercitu aggrsditur, non ordini,non sexui, nec a tati
parcens . N am plurima cas tella , partim'
proditione, par
tim expugnando, sibi subjugavit ; Rotomagum etiam
obsedit, sed laudabili comitis Leycestria probitate st
civium ejusdem urbis, cum snorum amissione st con
fusions ab obsidione compulsus est.
Anno gratia Mcxciiij° rex Ricardus, maxims jam
parts rsdemptionis sua persoluta, datisque pluribusobsidibus pro relique parts qua restabat psrsolvenda ,
S aladinus] Saphadinus,R.W .
3 R.W . inserts Anglorum.
R. W . inserts septem.
”
CHRONICA
seipsos cum suis in voluntate st miseratione regis
ponentes. Quorum quosdam in carcsrem rstrusit, quosdam digno pretio redsmit, pecuniam singulorum in
tali necessitate avide sitiens. Nse mirum quia enim
thesauros proprios multis in locis jam sxpenderat,
cosque partim in diutina peregrinations partim pro
sua redemptions omnino evacuavsrat, necesse erat ut
aliorum pecunias avidins exquireret. Dua quidem
pra cipus causa sum vehementer urgsban t, ut, scilicst,
obsides pro se datos srga Imperatorem rsdimsret,
st
ut exercitum cOpiosum contra regem Gallia , qui ter
ram suam incendiis ac rapinis undiqus deves taba t,
confestim conducerst. Q uapropter si,
avidins quamregiam majestatsm decuit
, pecuniam a. subditis exqui
rebat, tali casu ignoscsndum potius erat, st tantis
angustiis afi icti regis pie compatisndum, quam aliquidregia necessitati derogandum.
Subactis igitur in Anglia omnibus in brevi adver
sariis,rex Ricardus in octabis Pascha apud Wyn
toniam consilio procerum suorum, licst aliquantulum
rsnitens, coronam portavit, archiepiscopo Cantuarisn si,
Huberto W altero, missam cslsbrants , qui anno pra
Coronation or tsrito a H ierosolima. regrediens in archiepiscopum est
consecratus . S [t]atim post ha c apud Portesmue
nevem ascendit, st in Normann iam applicuit, st apudBrus nocte illa quievit.
Gemena autem comes Johannes se nsquaquam fratri
suo posse resisters, laudabili usus consilio, regi in
Normanniam applicanti supplex occurrit, sequs ad
pedes ejue humiliter cum quibusdam militibus prostravit,miserationem fratrie cum multis lacbrymis implorens,seque in multis accusans st insipientiam confitsns. A t
vero rex fraterna calamitati misericorditsr compassus
non se a lachrymis cohibere potuit, sjusque temeraria
quidem] siquidem, MS .
JOHANN 18 DE OXENEDES .
pra sumptioni condonavit,fratremqus in terra pro AJD . 1 194.
stratum erexit, st in benignitatis gratiam recepit, sed
tamen terms ejus ablates nsquaquam si continuo
restituit. Moxque ambo militari caterva stipati,hostiles acies sa pins invadunt, obvios quo
'
sque adver
sarios prosternunt, castella. ac terras a regs Galliaoccupatas paulatim ,
capiunt, tsrramque adversariorum
rapinis st incendiis devas tant. Regsm vero Francomm a Vsrnolio
,deinde a finibus
'1\1ronia cum summo.
Victoria fugavsrunt sicqus in Picteviam transientes
cas tellum de Tailsbur st terram omnium advsrsariorum
snorum invadunt.
Anno gratia Mcxcv°C slestinus papa ducem Aus
038mtria Limpoldum nominatim excommunicavit, et omnes Ifgemon
imghin genere qui in regem Ricardum
lst suos menus in ofAustria.
jscsrant violentas , tsrramqus ducis anathemate inno
datam ecclesiastico supponens interdicto, ob injuriamregi Ricardo repatrianti st ob retentionem obsidum
quam ipss dux intulsrat.
His pra fato duci ab episcopo Vsmonensi denunci gem of the11110 ofAustria.
ans, dum 1dem dux mandat1 apostohcl aspernator
existers t, perousse. est terra illins anno pra cedsnti
sterilitate inaudita , fame st pests . Danubius etiam in
quadam parts terra ejus plus solito inundans , inopinato eventu
, x . millia hominum submersit. Sed quiain omnibus his plagis non est aversus furor Dueis
,
immo adhuc plurimos chaides pro injusta redemptionsregis accipiens, cosque in arcta custodia deponens , ad
ultimum ipss divino judicio terribiliter percussus est.
Ipso cum proceribus suis natale Domini cum max ims.
pompa st gloria cslsbrants , die sancti Stephani cum
lusum equitandi9
psrgeret, comitantibus suis sociis,
equus cui dux insidebat mole nimis ofl'
snsus, corruit,
sedentisque pedem cum tibia insanabiliter contrivit.
in regs Ricardo,MS . I equitandi] equitando lusum,R.W .
G 4
CHRONICA
A .D . 1 195. Nam tibia. cum pede protinus quadam nigredine intu
Invasion of
mescsns , nullo medicorum cathaplasmate ssdari potuit,
dux diutius ferre non valsns,pedem a. oture truncari
fecit, ipso dolabram interim tenente, ea terie omnibus
pra nimio horrors st miserabili domini sui miseratione
hoc facere rsnuentibus. Sed nec sic evasit doloris
cruciatus. Nam statim femur, cum reliquo corporeigns execrabili depescebatur. Tandem vero agnoscens
impistatis sua culpam,quam in regem, st in obsides
regis Ricardi , maliciose exercuerat, suadeutibus epi
scopis qui ad srant, chaides absolvit, st residuum pe
de regis redemptions,quod nondum sxpeuderat,
se redditurum sp0pondit, atque ecclesiastica censura
recsperunt, atque ita vita decessit. Cujus corpus diutius inhumatum jacuit, eo quod filius ejue mandate.patris exequi nollst. Tandem ab amicis compulsus ,
obsides absolvit, st repatriendi licentiam concessit
Qui cum maximo labors atque inedia latenter ad pro
pria sunt reversi. Telis igitur ultio in ducem suosque
divinitus processit.
Circa dies istos Rex de Marosh cum xxx . legnlis
potentissimis, quem mirabilem mundi, id est Mira
Mumelin nomiuant, st cum universo exercitu suo in
H ispanism applicuit, habebatqus in exercita suo sex
adventu, tota Christianitas contremuit conturbata, devastabat enim incendiis provincias , st, rapinis depopu
lens , nec parcebat dignitati nec ordini.
Anno gratia Mcxcvi°. Tempore sub sodsm im
marserum argsnti de redemptions regis Ricardi ad
turibula per totum orhem in ordine illo faciends
Sed abbates tam ipsum imperatorem quam domum
CHRONICA
A .D . 1 197. tempore in custodia sue detinuerat. Pro his st bujne
Dthe
rd betweenngs ofEng
modi malis ments st corpore vehementer afi ictus , in
dolore st tristitia diem clausit extremum.
Inexorabilis discordia jampridem inter regem
land and France. Anglia st regem Gallia exorta , nsquaquam potuit
ullo pacis fa dere terminari,aut aliquid colloquio inter
sos habito sedari, quin utriusque exercitus provincias ,ferro, flammis devastaret
,rapinis indulgsret, urbes ,
castella,scclssiasque solotenus sverteret ; in tantum ut
terra absque habitatore relicts , st cultoribus evacu ate ,
solitudinis speciem multis in Iocis pra ferre videretur.
Nse defuit tanta impietati divina ultionis animad
versio, qua utriusque principis ten -as fame st pests ex
nimia asris intemperie per v13 annos dirissims flagel
larst. In Gallicanis tamen partibus major fames st
calamitas esse videbatur. In utrisque vero exercitibus
similis pugna dissimilis pugna causa geri videbatur,
cum terras, ques rex Francorum partim dolo partim
quorundam proditione subjugaverat, partim subitauea
invas ions , nemine defendente, injuste pra occupaverat,rex Anglorum de captivitate rsgrsdiens nitebatur
enferre st de manibus violentis invasoris violenter ex
torquers . Unds st in omni fsrs decsrtatione sue
prosperior si fortune arridebat, st optatum decertationis
tropha um la tus reportabat. Ex quo, enim, liber ab
i1upsrators rsdiit non solum oblate castella absqueGisorcio st quibusdam alije recuperavit, verum etiam
st multo plura quam amissrat castella , assultu st chei
dione sibi subegit.H is temporibus surrexit quidam pra diator egregius
in Francia, qui usuram maxims conshatur extirpate.
Nomen ejue Fulco fuit. Hic destinavit in Angliam
abbatsm de Flai ad deponsnda tempora sommero n
disbus Dominicis.
JOHANNIS DE oxENEDES .
Anno gratia McxcviijO, rex Ricardus comitsm A .D . 1 199.
Regs Anglorum procurante, Otho, nepos ejue,in $xcma rs.
regem Alemannia coronatus est. gfiifihflng of
Favors Innocentii, papa tertii, exortum est in ItaliaM g,“novum genus pra dicatorum, qui Jacobita voluerunt
appellari. Isti in victu st vestitu satis tenues, aurum
st argentum vel aliud quid proprium non possidsntes,
ibaut per civitates st castslla. verbum evangelii pra
dicentes . Multiplicati suut autem in brevi per orhem
universum ; habitantes 9 in urbibus st civitatibus , nihil
ds crastino cogitantes.
Dominus papa regi Anglorum dedit in mandatis Hubert, Arch
quatinus statim, visie litteris, sub posna interdicti, archiepiscOpum Cantuarisnssm,
Hubertum,ab omeio justi
Cometa per xv. dies mense Novembri per diem oomnt.
apparuit, interitum regis Ricardi prodigialiter, ut
s innt, pra figuraus, sicut st hyemalia horrenda toni
trua , qua in orestino Sancti Thoma apostoli audita
suut.
Anno gratia Mcxcix", S [t]atutis treugis inte i Truce between
K . Richard andregem Francorum et regem Anglorum,
rex Ricardus illamK ins of
circa tempus quadragesimale, habits inter utrumque
regem colloquio de pacis reformations , tandem treuga
inter sos usque ad quoddam tempus septa sunt. Exhas autem occas ions rex Ricardus, nactus opportuui
tatem,movit privatum exercitum,
vsxilla st arma in
quadragesima contra vicecomitem Lemovicsnsem, qui
tempore hostilitatis contra regem dominum suum rs
bellavsrat, st foedus amicitia cum regs Philippo pepi
gsrat. Cumque terram vicecomitis ferro st flammin
devastars t, utpote ab armis infra id tempus sacrum
feriari nescisns, tandem venit apud Chalichepetol, tur
R. W . places this under the R.W . inserts “ deni ct scpteni
simul.”
Chains.
He is wounded
CHRON ICA
rimque obsedit, st atrociter per tres dies expuguavit,
pra cipiens fossoribus suis ut turrim subfoderent atque
subfossa submsrent, quod postmodum factum est. In
turri vero pra dicta non srent alicujus militia vel
defeusionis viri, nisi quidam ex famulis vicecomitis,
qui frustra pra stolabantur aux ilium domini sui, non
a stimantes regem fore pra sentem qui sos obssderat,
sed aliquem fore ex familia regis. Hos igitur rex ipss
cum arcubalistis ita aggressus est, dum ca tsri circum
fodsreut, ut vix aliquis anderst circa propugnacula
turrie apparers , aut eal quolibet modo defenders .
Attamen aliquotiens lapides psrgrandes ds summis
prOpugnaculis pra cipitabant cum magno impetu deor
sum rusntes,circumstantes tsrrificabant, sed fossarios
poterant minime prosternere, nec ab inceptis impsdirs,quia consuetis ingeniis suis undiqus srent protesti .Itaqua die tertia advsspsrante, in orestino videlicet
Annunciationis B eata Maria , cum rex post prandiuminermis
,excepto capsllo ferreo, cum suis ad turrim
coufidenter accessissst, ac obsessos telis et segittis
more solito impetsret, secs , quidam armatus, qui fere
per diem illam totem ante prandium in quodam pro
pugnaculo turrie pra dicta astiterat. atque omnia tela
ferrea ,sartagine Opposite, illa sus sxceperat, omnssque
obsidentes diligenter exploraverat, interim subitoadvaniens tetsndit arcubalistam atque quoddam qua
rellum violenter direxit ad regem, ipso inspicients st
acclamante, psrcussitque regem super humerum sinis
trum juxta colli spondylum,
’3sicqus arcuato vulnere
telum dilapsum est deorsum,ac lateri sinistro immer
sum, dum rex se non satis incurvarst sub quadrato
scuto quod ants sum pra ferebatur. Pro quo vulnere
inflicto, rex audacitate semper pra dicabilis, nulls.
cord is suspiria , nullam plangentis vocem smittebat,nullam tristitiam in vultu aut in gestu tune ad pra
ea ] sam, M S . I 3spondylum) spondilia, MS.
A.D. 1 199.
H is character.
CHRONICA
in Ralmis juxta petrem suum,regio honors, ab epi
scopo Lincolniensi hamatum est.
In primordio vero rsgni sui,ob sxcsllsntis animi
batur. N am cum in rsgni solio sublimatus esset, satis
modeste intendit, justis postulatiouibus libentsr annuit,
spiscopatus vacantes, necnon abbatias propriis pastoribusorbatas , continuo dedit, omnibus jura sue. repromisit.
A multis accepts pecunia reddidit. Cartes etiam atque
privilegiates libertates renovavit, ab un iversis tamen
pecunies pro hujusmodi negotiis captantsr accipiens , ed
conficiendum illud iter H ierosolimitanum, quod iter,
relicto regno nuper adepto, cum summa devotions
arripuit ; arreptum, cum magno divitierum apparatu et
studuit. Quem Dominus in illa. expeditions itinerisubiqus custodiens, sanum st incolumsm contra. spem
omnium ad regnum proprium rsduxit ; regnumque, in
magna parts contritum,restituit, inimicos suos contra
sum insurgentes ubiqus conterrens st humilians, illum
vero divine miseratio ubique extollens st sxaltans .
Sed heu,proh dolor in honors positus st regno
restitutus , adjutricem Dei manum non intellsxit, ersp
tori suo dignas gratiarum ac tiones non impendit,vitiorum anfractus ex juvenili impetu contractos per
successions maturioris a tatis minime corrigere studuit.
Tanta autem ferocitatis ac protsrvitatis procesen tem
poris sxtitit, ut omnes virtutes ques in regni primcldio ostentavsrat nimia ssveritate obfuscaret. Ita ut
quoslibet de negotiis suis sum interpsllautss, minacioculo transfigeret, proterva ac feroci voce reverberarst, leoninam feritatem in vultu atque in gestu prateuderet, nisi pro libitu suo pecuniis st promissistumidum anim11m delinire satagerent. In triclinio vero
cum private familia positus, satis afi'
abilis st blandus
JOHANNIS DE OXENEDES.
exhaurire, its at vir aliquie pra dives jus ha reditatis
regum afi ixit, non parcsns ulli gradui aut ordini
tam potestetis sa cularis quam ecclesiastica dignitatis.
Accessit autem ed totius mali cumulum jux ta ejusvita termiuum prioris sigilli sui renovatio, quo sxnt
edictum per totum ejue regnum ut omnes carta ,cou
impra sione roboraverat, irrita forent, nec alicujuslibertatis vigorem cptinsrent, nisi posteriori sigillo roborereutur. In quibus reuovandis, st iterum comparandis, innumerabilis pecunia congeste. est. Nec sic, tamen ,
illa miserabilia ac insatiabilis vorago cupiditatis ali
quatenus ex congestis potuit exsaturari, quin quotidieexcogitaret cum omni molimiue doli, quomodo singu
lorum pecuniam emungeret, thesaurisque suis coacer
vando inferrst. Nulla enim meminit a tes , uec aliquehistoriaram tradit auctoritas, quemquam regum pra ce
a regno suo exegisse ac escapisse pecuniam, sicuti Rexiste sxsgit et sibi coacsrvari infra illud quinquennium1i ds captivitate rediit, quamvis in has parts ali
quantulum sxcusari, possit. N am idcirco tantam pecu
niam congessit ut potentes homines regis Gallia sibiconciliaret, ut nepotem suum ad imperium provehsret,
suo imperio subjugaret. Sed ecce regem jam minesin subditos st rebelles spirantem, ingentique animo
potestatis] potentia, MS .
A .D . 1 199 .
CHBON10A
A .D . 1 199. pemurrentem, acceptumque tempus posuitcntia dissi
mulantern, ultio divine rspsntina. animadversione
atrocitsr prostravit, malieque suis actibus tsrminum
jam olim pra fixum missricorditer imposuit. Corpusvero suum ad Fontem Ebreudi secus pedes patris sui ,
cujus proditorsm se confitsbatur,sepsliri jubens, ecclesia
Rotomagensi cor suum inexpugnabile Isgavit ; apud
cipiens, ha c pro munera Pictavsnsibus concessit propter rationem pra dictum assignavit. Botomagensibus,propter scrum fidelitatem, cor suum pro exsnnio trans
tulit. Pictavensibus propter uotam proditionsm
stercora sue rsliquit. H is itaque dietis, tumors ad
cor ejue subito penetrants,‘ viij., idus Aprilis , dis
Martis, vir martio operi deditus, apud eastrum pra
dictum spiritum exhalavit. Sepultus est ed FontemEbraudi, sicut ipss edhuc vivens ordinevsrat. Unds
A Chaluz occidit rex,rsgni cardo, Ricardus
H is ferus, his humilis, his agnus, his leopardus .
C asus crit"lucis Chaluz per sa cula nomen
N on intellectum fuerst,sed nominis omen
N on patuit, res clause fuit sed luce cad ente
Prodiit in lucem, pro cesu lucis adepta .
P ictavus exta ducis sspelit, tellusqus Chalucis ;
Corpus det claudi sub marmors Fontis-Ebraudi,
N sustria, tuque tegis cor inexpugnabile regis .
Sic loca per trina se sparsit tanta ruina,
Nec fuit hoc ftmus cui sufiicsret locus unus.
Regnavit autem rex Ricardus satis laboriose novem
annis st vlj. mensibus ac xx“i disbus, si recto com
putes a dis coronationis sua ,scilicst a tertio nonas
John acknow
CHRONICA
rum experti suut, qui curiam domini regis in negotus
frequentabant.
Regs Ricardo ab has luce subtracto , successit Comes
Johannes , frater ejus, in duca tum st in regnum.
Nam audits. morts fratrie sui cujus curiam panlo ante
reliquerat propter expensarum penuriam, st pro qui
busdam simultatibus inter sos subortis , statim Chium
castellum adiit, ubi thesaurus regius servabatur,
traditoqus sibi castello st thesauro a. Roberto dc
Turneham,mcx alia caste]1a et civitates Normaunia ,
nullo sibi resistents , occupavit. S ic communi procerumelections et civium acclamations in octabis Pescha
apud Rotbomagum Dux Normannia efi'
ectus est.
Brittones autem nscsm regis Ricardi audisntes, cou
silio et aux ilio frsti regis Philippi, occupavsrtmt cc
mitatum Andegavia et Csnommannicam civitatem, a
civibus patria sxcspti. Qui unanimiter contra ducem
rebellantss, omnim0dis coneti suut principem tetra
illins con stitusrc Arthurum puerum, dominum suum,
filium scilicet Galfridi, comitis Britonum, qui erat
natu secundus post regem Ricardum.
Dux vero Johannes Csnomanniam postea combussit,atque exercitum contra Andegavenses misit ; sed rex
Philippus, a. parts altera Normanniam invad sns, non
sinebat ducem contra Britones diutius congredi.
Exercitibus autem transmarinis ita ed invicem con
grsdisntibus, dux Johannes continuo Hubsrtum, Can
tuarisnsem archispiscopum, et W illelmum Marsscellum
direxit in Angliam ed pecsm suam ibidem denun ci
andam, st custodisndam, uua cum Gelfrido, filio Petri,
justiciario,lst aliis optimetibus regni . Qui fecerunt
omnes jurare fidelitatsm comiti Johann i. Comes vero
Johannss cum privatis suis latenter in Angliam ap
plicuit, atque a proceribus totius Anglia peeifice
justicitm'
o] justiciarn,MS .
JOHANNI S DE OXENEDES .
susceptus. Statim die Ascensionis Dominica a domino A .D . 1 199.
Huberto , Cantuariensi archiepiscopo, apud Westmonas
terium, cum maxims civium pompa , in regem corona.
tus est.
Deinde triplici involutus est sacramento, quodoa
His coronation
sanctum ecclesiam st ejus ordinatos diligerst st hono-m
raret, atque sam ab incursiouibus malignantium
defenderet ; st quod leges iniques, si qua essent, de
strueret, et bones subrogaret, st rectam justitiam in
rsgno sxerceret.
Expletis omnibus, st homagus acceptis, beatumAlbanum, orationis gratia, petiit devotus, st sic brevissimam in Anglia moram faciens, in Normanniam
Eodem tempore rex Francorum Arthurum, comitsmArthur
o
qge
awBritannia , cingulo militari donavit,
l in crastino A s- K.
sumptionis Beata Maria , st idem Arthurus fecit
incontinenti homagium regi Francorum ds Ande
gavia, Pictavis , Turonica , Cenomannie, Britannia , st
Normannie. Et rex Francorum promisit Arthuro
fidele auxilium suum ad ha s omnia perquirsnda.
Deinde reges sa pe dioti convenerunt ad colloquium Proposed treaty .
inter Butanantum et Wailun,ubi rex Francia petiit
ad opus suum totum Vegesinum,id est quicquid
coutinetur inter forestem de Liuns et Secanam, ex uua
parts , st riueres de Andeli st Techs 9 ex alters , dicens
quod Galfridus P lantegsneste, avus ejus, dederat idemLodov ico Grosso pro auxilio suo habsndo contra regem
Philippum’ Postulavit insuper, ad Opus Arthuri, omnes
terras pra nominatas , sed rex Johannss concedere no
luit,nec debuit st sic, soluto colloquio, discordes ab
invieem recesserunt.
Otho, rex Alemannorum,ab Innocentio papa st Otho xv.,um
Romanis omnibus slectus est,et ad Romanum imps
douacit] decomvit, B . C . Sc. Stephanum.
Tat-lac] Bethe R.W .
CHRONICA
A .D . 1900. rium admissus. Deinde ad msmoriam revocens quodper regem Ricardum ad tantum 1 fuers t promotus
honorem, regi Johanni significavit ut ipss difl'
sret
cum regs Francorum amicabiliter componere, quia ,
Deo volente, ipss in brevi succursum sibi talem
providebit, quelem imperialem deest cslsitudinsm
providers.Eodem tempore episcOpus B elvacsnsis, qui per bien
nium sub crudelissima. carceris custodia detentus fuerst,
pro sex millibus marcis argsnti, ad pondus sterlin
gorum numsrs tis regi Johanni satisfecit. Quo festo ,juravit episcopus memoretus quod nunquam in vita
sue contra Christianos arms gestaret.
Auno gratia MecO, post tediosam utriusque regis
exercitus fatigstionem, post plurima de formanda pacecolloquia, tandem inter se duo reges, de duali ad w ill
cem concordia tractantes, hujusmodi pacis formulam
composuerunt ; scilicet, quod Lodowycus, bona indolis
puer, filius regis Francorum st ha res, duceret in uxo
rem filiam Aldsfonsi,regis Castella ,
neptem regis
Johannis ; st rex Johannes darst Lodowico, cum neptesue, nomine B lanca , in maritagio, omnia castella. qua
idem Philippus ceperat in Normannia , de quibussaisitus fuit die qua validissimus rex Ricardus dm ssit
,
scilicet Vernonem,P asci st Yusri, st Novanciut, civi
tatem quoque Ebroicarum cum toto comitatu, st
Alvemam st B erri. Concessit etiam rex Johannes
quod si sine ha rede de prima uxors decesserit, quodfilius regis Francia behes t homagium Hugonis de
(1q st comitatum Albemarlia post decessum regis
Quod si neptis regis Anglia sine prols decesssrit,
pra dicta homagia et totum pra dictum maritagium
revsrtsretur ad rectum ha rsdsm regis Anglia . Pra
tersa rex Johannes dedit regi Philippo xxx . millia
1 team ] tantum,MS.
CHRONICA
archiepiscopis, summissis loculo cervicibus super humeros humiliter, deporteretur, mirabile dictu accidit quod,[cum] cerei in exitu civitstis ante corpus fuissent
sccensi, per iiij. dietas jugitsr arserunt, licet tempusex aeris intemperie multociens 1 vento st pluvie es set
turbulentum nude non est dubium quin Dominusan ima ipsius lucem pra paravit
3a ternam, qui pro
ejue corporis venerations non permisit lumen temporale extingui. Obiit autem anno gratia Mcc° decimo
quinto kalendae Decembrie. Vixerst in episcopatn
ty$131
"Anno Domini Mcc° primo, rex Anglia , Johannes,
celebravit Natale Domini apud Gildsford, ubi multa 1
festive distribuit indumsnts . Deinde in Norhamhumbriem profectus , maximam pecunia summam a. com
provincialibus extorsit. Reversusque cum regina sus, in
N ormanniam applicusrunt, st reges Francorum et
Anglorum ad colloquium convenerunt, st ita. pacifice
convenit inter sos, st per scripts confirmatum quodsi rex Francorum pacsm in aliquo pra locutorum
5vio
laverit, barones de regno Francia ,quos rex fide
jussores invenerst, soluti essent a fidelitate ejus , et
venirent ad regem Anglia ad impugnandum regem
Francorum. Eodem modo factum est ex parte regis
gone! for the Circa dies istos, ad instantiamdomini Innocentnoly M d.
0 o o
papa ,data est x13 pars ommum rsdd1tuum ecclesmrnm
ad subventionem Terra Sancta ; st tam magnates quam
plebeii, qui crucis signaculum deposuerant, districtioue
apostolica. resumers sunt compulsi.Romme be Anno Domini MccijO, habitum est colloquium intertween the
reges Francorum st Anglia , ubi rex Francorum, contra
1 The t
1a cct tin-balm ] turbulentur,
1pre locutorm ] pra locutam, R.
JOHANN IS DE OXENEDES .
regem Anglia mortali armatus odio, pra cepit indig A .D . 1202.
neuter quatinus incontinenti redderet Arthuro ds
Britonia universes terras ques tsnebat in partibustransmurinis ; sed rex Anglorum se minime facturum
respondit. Die sequenti rex Francorum irruit in ces £11
3;o
gatellum de Butanaunt, et illud solo tenus subvertit.
v
at 1git
hgivers !
Deinde in menu forti cepit castella ds Liuns, de Radepunt,
1st alie quemplurima . Deinde rex Francorum
tredens Arthuro milites ducentos de regno Francorum,
qui cum illo hostiliter irent in P ictaviam,ut bellicis
incursionibus regiones illas Arthuro subjugarsnt. Illis
autem pomposo tumultu progredientibus, nuntiatum
a t eis reginam Alianoram1 in cestello quod M irabellum
dicitur, paucorum stipatam pra sidio commorari ; qui
communi omnium deliberations furoris sui impetum
illuc convertsntes, eastrum obsidione vallaverunt. Oh
sidione igitur in orhem turrie disposita , venerunt ibi
in aux ilium Arthuri omnes P ictavia primates st mili
tes nobiliorss, st pra cipue Hugo de B rus,’
comes
Marchia , qui regi Anglorum publicus erat in imicus ,propter Ysabellam reginam ; quo audito, rex Anglo
rum, Johannes , cum festinatione in menu potenti a d
eastrum pra fatum perveuit. Quod cum Francigena
cum P ictavensibus cognovissent, exierunt obviam regi.
Sed,cum dispositis ecisbus hinc inde concurrisssnt,
rex superbie scrum conatibus viriliter resistens, omnes
in fugam coegit, atque tam pernici equorum cursu
fugientibus institit inimicis, ut una cum illis castellum
intraret. Fectus a t conflictus durissimus, sed virtute
Anglorum laudabili in brevi finitus . N am in illo
couflictu capti sunt cc. milites de regno Francorum, st
1 Castellum de d epunt per cessit,” R. W .
dies octc obsedit, sed, regs Anglo1 A lianoram] A lienor,MS .
rum snperveuiente, confusus rs 1 B rits] Brunus, R. W .
H 4
A .D . 1 202.
at
The report ofPrince Arthur’sca pture reachesthe K. of France.
Advice ofJohn’
s
C ouncillors respecting P .
Arth
CHRON ICA
cum ipso Arthuro omnes Pictavensiu'
m st An dsgaveu
sium nobiliorss, ita quod nec unus pes ex omnibusevasit, qui posset redire st casum aliis indicsre. Ar
thurus vero apud Feleciam sub vigilanti custodia te
mensit.
Rex autem, Philippus, obsederat diutius castellum
de Arches . Cumque in proximo spsraret se captu
rum esse cas tellum lugubris rumor de captions Ar
thuri st ca tsrorum qui srent cum so,ad sum concito
perveniens, rsmovit sum ab obsidione ills repatriavitque in Franciam,
nimis animo consternatus ex in
fortunio quod suis accidit. Cementes autem consilium
regis Johann is quod multas strages st ssditiones
facsreut ubiqus B ritones Arthuro domino suo, st quodnulls firms pacis concordia posset fieri, Arthuro superstits , suggesserunt regi quatinus pra cipsret ut nobilisadolescens oculis st gsnitalibus privarstur, st sic
dsiuceps ad principandum inutilis redderetur ; ut vel
sic pars adverse ab in sania sedula expugnationis con
quissceret, st regi se subdsret. Exacerbatus itaque
indefessa congressione adversariorum st minis eonmdem
st improperiis lacessitus, pra cepit tandem in ire a c
furore tribus suis ssrvientibus quatinus ad Falesiem
quautocius pergsrent, atque hoc opus detestabileperpetrarent. Duo vero ex ssrvientibus tam execrabile
opus in tam nobili adolescents committers detesten tes,a curia regis difi
‘
ugsrunt. Tertius vero ed castellumvenit
,in quo puer regius a domino Huberto de Burgo,
regis camerario, diligenter custodisbatur, triplicesannulos circa psdes habsns . Qui cum mandatum regis
Huberto detulissst, sxortus est fletus st planctus intermilites qui custodisbant illum utpote nimia missratione
super nobili adolescents permoti. Arthurus autemdiram avunculi sui sententiam super se datum cognoscens, atque de salute propris omnino diffidens
,
totus efiuxus [est] in leerymas et lamentsbiles que
John’
s luxury.
CHRONICA
Ad tales igitur rumores Britones, non animis sedati,
sed magis magisque exacerbati, ferocius quam prius,ubi poterant debaccheti suut, jurantes quod nunquamdeinceps ab expugnations regis Anglia couquiescsrsnt,
qui tam detestabile facinus in dominum suum st ne
potem proprium exercsre pra sumpsissst. S icque fac
tum est ut necesss erat iterum pra dicare Arthurum
adhuc viventem et incolumsm,quem ubiqus diffs
mavsrant mortuum,ut vel sic efi
'
srata Britonum
ferocites aliquantulum mitigaretur. Quod cum regi
intimatum fuisset,nsquaquam si displicuit quod man
datum ejue expletiim non esset. Dicebent etiam
quidem militum domino regi nsquaquam ulterius
milites se inventurum qui castella sue custodirent,
si tam infaustum judicium se domino Arthuro nep oti
suo exercsre pra sumpsisset. N am si contingeret
aliquos deinceps capi milites a regs Francia ,vel ab
adversariis suis, similsm statim absque missratione
sortirentur vindictam.
Anno gratia Arthurus a Phalesia usqueRotomagum perducitur, st in turri Rotomagsns i retruditur sub custodia Roberti de Vetsri Poute. Tandem,
sscreto extinctus, nusquam comparuit.
Rex autem Gallia ,Philippus, cum Bri tonibus ia
stantsr regi Anglia mendaverunt, quetinus trad eret
s is Arthurum nepotem suum,acceptis pro so obsidibus
,
in mandatis mines feroces adjicisntes. Q uo abnuente ,
iterum rex Philippus invadit castella Normanniaatque inter alia cepit insulam de Andeli cum castello ,
st vallem de Ruis .
Rex vero Johannes celebravit Nstale Domini apud
Cadouum in Normann is,ubi
, postpositis incursionibus
bellicis, cum regina epulabatur octidis splendide, som
nosque matutinales usque ad prandii horam protrax it.
Rex vero Francorum,magno congregato exercitu,
cepit plurima castella super regem Anglia ,quorum
qua dam solo tenus complanavit, fortiora integra reser
JOHANNIS DE OXENEDES .
vavit. Vsnientibus itaque nuncus ad regem Anglo
rum, st dicentibus, Rex Francorum terram vestram
hostiliter ingressus est, cepit jam illa st illa castella ,s t castellanos vestros candis equorum turpiter alli
gatos abducit rex Johannes tale dedit responsum ;
S inite illum facers : quicquid modo rapit, ego una
die rscupsrabo.
”
S ic uec isti nsc alii sibi similisdenuntisn tss , aliud 1
potuerunt habere ab so re
sponsum. Comites et barones Anglia , qui ei setenus
adha serant, ta lia audientes, sjusque des idiam intelli
genta , impetrata licentia ad propria remearunt.
Deficiente igitur in Normannia st in omnibus terris
transmarinis omnimoda defensione, rex Francorum per
diversas regiones libers st sine contradictions dis
currens , cas tella sub sua potestate reespit.
Vidsns rex Johannes defectum suum seseque omni 3:11:11
nmy!“1mlitari subsidio destitutum,
in Angliam veniens,
maximum pecuniam a viris religiosis st magnatibns
regni extorsit. Cepit etia m ab omnibus ssptiman i
partem omnium mobilium snorum. H abuitque huj11srapina executores , in ecclesiasticis rebus Hubertum
,
Cantua risns em archiepiscoPum,in laicis Galfridum
lilium Petri, justiciarium, qui in executions jam dicta
nulli pspsrcerunt.
Rex vero Francorum,cum regem Anglia a partibus Tu
g015on;e
transmarinis recessisse cognovisset, venit in fortitudine for eitire8
n
or
gravi ad singulas civitates st castella , osteudens civibus the several townsan castles to
et castellanis es a domino suo fore derelictos : un cle place themselvet hic pre
emicabiliter supplicavit ut ipsum in dominum reci tectie
on.
percut, dum alium non habsrent quod si 9 hoc gra
tantsr facere noluissent, affirmavit cum juramento
quod omnes patibulo suspenderet aut vivos decoriaret.3
i so sos hostiliter snb'
u1 MS . inserts 1100 .
p J go
2 1 1 Si
CHRONICA
A .D . 120i. Tandem post multas hinc inde disceptatioues , coneenscrunt unanimiter ut darent obsides regi Francorum
maa
ge
:13° 8
pro unius anni induciis ; quibus evolutis, si s regsear.
Anglia succursum non habsrent, 1psum demosps m
dominum recognoscersnt st hsbersnt. H is ita gestis
rex Francorum ed propria remeavit.
gm, 0 1 3 00110 An no gratia McciiijO , exercitus regis Francomm
qui jam fsre per annum castellum de Rups -Andelieei
obssderat.
1 Rogerus,11 Cestrens is constebularius , vir
magnificus et bellicosus, Francigenis eastrum intrare
volsntibus , ingressum fortiter denegebat. Sed tandem
victu deficients , maluit armis quam fame mori. Ipss
st commilitonss sui armati ad equos convolantes de
castro exisumt, et multis ex obstantibus interfeetis,
cum diflicultate magna capti suut Q uo festo, omnes
castellani de region ibus transmarims cum civibus,
nuncios regi Anglia direxerunt, denunc1entes sub qua
essent angustia constituti, st quod tempus instabat
induciarum, quo oportebat sos civitates st castelle
regi Francorum redders, vel obsides quos illi dederant
,
H is rep ly. ad psrdendum traders . Quibus rex Jchannes rs spondit
st per nuncios signavit omnibus, ut nullum omn ino ab
ipso sx'
pectarent auxilium, sed facsrsnt singuli quod
sibi melius videbatur. S ic omnimode. cousola tione
cum succursu,deficiente, tota Normannia, Turonics ,
Andegevia , et P ictavis, cum civitatibus st castellis
,
pra ter Rupe]lam,Toarz, et N iorz 1 castella , suut in
regis Francorum dominium devoluta .
fix.”orBeani Johannes rex construxit quandam abbatiam in Nova
Forests , qua vocatur B ellus Locus, st conventum xxx“1
monachorum fecit adduci de domo Cistereisnsi.
1 The sentence is imperfect. R.
1 R. W . inserts vero.
W . continues it thus per subfos
CHRON ICA
A .D . 1907. Eodem anno Otho, imperator, venit in Angliam,s t
31151115
1113
1 “acceptis a regs v. millibus marcsrum argsnti, repa
Friars Minor. Sub istis disbus fratres, qui appellati suut Minores ,
subito emsrgentes terra in replevsrunt.
Circumstances Roma cassata suut 1 slectiones episcopi Norwicensisattendins th
gl
amof s t subpn on s Cantuari a ,st 111 archi splscopatum Can
mamltbp of tuariensem, promotus est, st consecratus, magister
Stephanus do Langetone. Cause hujus cessatiouis
fuit z—mortuo Huberto, quondam Cantuarisnsi archi
episcopo,st Johanne N orwycensi electo, a regs et son
ventu Cantuarisnsi,transmissi suut Romam monach i
Cantuarisnses numero xv.,ad confirmationsm pra dicti
Johannis N orwycensis episcopi in Cantuarisnssm
archiepiscoPum. Fuit autem provisum a regs s t
conventu Cantuaria ,quod si electionem festem de
pra dicto Johanne episcopo tanquam minus canonicam
quoquo modo infirmari contingeret st cassari a domino
papa ,eundem iterum eligerent. Ob quam causam
,
tamen, scripssrunt domino papa patentibus litteris suis
rex st conventus Cantuaria , quod ratum hsbersn t
quicquid idem monachi in pra sentia sus super negotio
Cantuarisns is ecclesia decemerent 1 faciendum,promit
tentes 1 se coussntirs in illum quemcunque idemmonachi eligerent in archiepiscoPum Centuarisnsem.
Contigit autem electionem de pra dicto Johanne epi
scopo cassari. Quo fes to, pra fati monachi pra dictas
litteras regis st conventus sui porrigeutes dominopapa ,
ut jam liberam vocem habsrent sligendi aliumarchiepiscOpum quam pra dictum Norwycensem, elusa
regis intentions, per convenientius factum
,elegerun t
magistrum S tephanum de Langetone, Romans-3 ecclesia
JOHANNI S DE OXENEDES.
cardinalem. Dominus autem papa , inspsctis litteris A.D. I207.
regis et conventus Cantuaria rati-habitationis supernegotio ecclesia Cantuarisnsis, gratantsr admisit elec
tionsm illam do jam dicto magistro S tephano, nec
tamen sam confirmavit, quousque ex“
abundanti regiumsuper has postularet assensnm
,semel et iterum nuncus
destinatis ad illum. Cum autem rex1
viderstur
domino papa prius in illam per rati-hsbitationis
littorea sues conssusisss, pra dictam slectionem do magi
stro Stephano in octavie Pascha confirmavit, st eun
dem S tephanum sequenti die sancta Trinitatis in
archiepiscopum Cantuarisnsem consecravit. Rex vsro
audiens hoc, indignatus ultionis manum in monaehos
Cantuaria extendit, so quod a lium quam N orwicensem
in archiepiscopum elsgissent, mittensque Cantuaria
ducentos viros armatos,sjscit st expulsit ab Anglis
inde mons clios,
scilicst lxiiij"
, quibusdam valetu
dinarns ,scilicst x iij. in ipsa ecclesia derelictis,
st substitutis quibusdam monachis Rofensibus et do
sancto Augustino et de Faversham, ed ministrandum
in ecclesia Cantuaria per pra ceptum regis, st omnia
bona ecclesia Cantuarisnsis confiscantur, st tradidit
custod iam ecclesia Fulconi do Cantalupo,viro crudeli,
qui dissiperet exteriors . Jussit autem thesaurum
ecclesia , qui erat in libris st vas is sursis st argsnteis
et aliis ornamentis scclssiasticis, vsnundari, st omnia
bone,uh icunqus invents essent
,tam archiepiscopatus
quam monachorum, distrshi pra cepit st vendi,st lusos
succidi. Omnes etiam cOguatos monachorum st adines
fecit incarcerari, donec pecuniam pro redemptions sue
pra starsnt.
K alendas Octobris natus est regi Johanm filius B irth ofHenry
apud W yntoniam, quem vocavit Henricum 11j
Papa Innocentius literas misit regi Johanm humili
ter exorans ut Stephanum reciperet in archiepiscopum
The MS . inserts pra fata electioni consentirc.
A .D . 1207.
B irth ofRichard,90 11 ofJohn.
CHRONICA
consecratum; sed rex Johannes ad papam nuncios
direxit, cum literie comminatoriis, in quibus expresse
arguebat sum,quod, 1 elections Norwiceusi turpiter ex
pulse,1 Stephanum quondam sibi ignotum,
st in rsgno
Francorum inter hostes suos diutissime conversatum,
fscerat in archiepiscopum consecrari.
Anno gratia Mccviiij°
,Isabelle. regina pepsrit
regi Johanni filium, quem vocavit Ricardum.
Philippus Dunelmensis, st Galfridus Cestrensis,
chlorent.
Londonisnsis, Elyensis, atqus Wygornisnsis , episcopi,ex injnuoto sibi delegationis omeio, regem Johannem
adeuntes, mandatumque sibi apostolicum per ordinem
exponsntes, humiliter leerymisque profusis supplicabant
quatinus, Deum pra oculis habsns , archiepiscopum st
monachos ad ecclesiam suam revocaret, honorarst, st
diligsret, st scandalum interdicti evitare curaret. Rexvsro quas i in furiam versus, jurans per dentes Dei
quod si ipsi vel alii quicnnque, ensu temerario terms
sues interdicto supponsrent, ipss incontinenti universos
Anglia pra latos, clericos, et ordinatos ad papamwitterst, st omnia. scrum bona confiscs ret. Recedentesigitur episcopi memorati, cum fructum pa nitentia in
regs non invenerunt, in quadragesima ssquents excommunicationem 1
sibi a. summo pontifics demendatamsxsequi non verentss , prima dis Luna in Passions
Domini, qua tnnc contigit ix.
‘ kalendae Aprilis, sub
generali interdicto pra dicti episcopi totem Angliam ia
cluserunt. Cessavsrunt itaque in Anglia omnia eccle
siastica sacraments , pra tsr solummodo confessionsm st
viaticum in ultima necessitate, st baptisma parvulorum.
1 Cotton has “sum quod ; the 1
em mmunica tionen ] executio
MS. has dc.
”nem, M S.
1 d'
R.MS . has ct after “expulsa.
0011110» W
A.D . 1208.
CHRONICA
Rex Anglorum Romem misit, st 89 satisfacturnm
a mt, per omnia Deo st sancta ecclesia , domino papa
Indulgence toConventualchurches .
The Welsh andLondoners dohomage.
O xford abandoued.
Norwich
spopondit sed promissum non tenuit.
Auno gratia Mccix 0 , indultum est ecclesns con
ventualibus semel in ebdomada celebrate divine. AlbiMonachi has privabantur indulgentia , quia in principisinterdicti
, papa inconsulto, celebrars pra sumpscrunt.
Rex Johannes pra cepit per forestss totius Anglia
sepes comburere st fossata complanare, da tis frugibus
circumquaque bestiis ad devorandum.
Deinde cepit nova homagia de omnibus libers te
nentibus per totem Angliam,tam de clericis quam de
laicis,liberum tenementum habsntibus
,st etiam ds
pueris xij. ennorum, totius regni .
W alenses apud W destoke venientes, regi homagiumfecerunt ibidem Londonisnsss etiam
,sine ulla excep
tions,divitss st paupores , hoc idem fecsrimt.
Per idem tempus clorions quidam apud Oxonia in
mulierem quandam casu interfecit, quem cum mor
tuam deprehsndisset, per fugsm sibi consuluit. Cives
sccurreutes cosperuut qua rere homicidam illum in
hospitio suo quod cum tribus clericis sociis 1 locavera t,
st facti rsum non invenisntes, cspsrunt tres socios me
morates, de homicidio penitus nescios, st in carcsrsm
retruserunt. Deinde, regs jubente. in contemptum
ecclesiastica libertatis extra villain educti snapeudio
perisrunt. Quod cum factum fuissst, recesserunt ab
Oxonia ad tria millia clsricorum,tam magistri quam
clerici,’1 ita quod uec unus ex omni universitate re
mensit.
Galfridus , archidiaconus N orwy ceusis, ad scs ccerium
regis intendens negotns regis, ca pit secretins cum
sociis suis sermocinari de sententia in regem late,
dioons non esse tutum viris beneficistis in obsequio
1 R. 11V. inserts suis. cleria ] discipuli, R.
JOHANNIS DE OXENEDES .
regis excommunicati ulterius immorari. Et, his dietis, A .D . 1209.
ad preprio non licentiates recessit. Quo postea per
ministros regis capto, caps indutus plumbea,l tam vic
tualium psnuria , quam ipsius capa pondsrositate com
presene,migravit ad Dominum.
Auno gratia Mccx0 , capti suut Juda 1 per totem {fixation of
Angliam utriusque sexus, st incarcerati, st pa nis gravissimis sfllicti, ut de pecunia sus. regis facersnt vo
Rex Johannes, in Wallia copioso exercitu congregato, The King leadsprofectus est in Hybsrniam. Cumque venisset ad
mIrelan
"m
Dublinensem civitatem,occurrerunt ei ibidem plus
quam viginti reguli terra illins, qui omnes, timore
maxim0 perterriti, homagium st fidelitatem fecerunt.
Hugonem de Lsci expulit, st totem Hybornism in'
de
ditionem s ccspit : fecitqus ibidem constituere leges
Anglicanas, ponens ibi Johannem de Gri,
’spiscopum
Norwycensem, justiciarium, qui denarios terra illins ad
pondus numismatis Anglia fecit febricari, et tam obo
lum quam quadrsutem rotundum fieri fecit.
Rex Johannes uxoremW illelmi de Breuss,Matildem,mm, a,
cum filio suo st uxore filii sui, cepit, st in castello deBm '
Wymdshoris1sub arcta custodia deputavit, ubi, sodom
regs jubents, fame perierunt.
Rex Johannes gravissimum tallagium imposuit superTallagc uomnes abbates st domus rsligiosorum,
‘omn ino Dei ti1
”new“ mm
more postposito, st maxims Cistereisnses immisericor
(liter oppressit. De quibus, Cistereisnses,
5exceptis ali ls ,
millia marcas argsnti, vollent nollent,in hoc tal
legio regi persolverunt,‘1 ita quod a quibusdam sorum
domibus quicquid habsrent tulit, st a propriis domibusegressi alimoniam peters mendicando compulsi suut.
1p lumbed ] ferrea, B . C .
t a Super omnes abbatias domorum religiosorum,
”B . 0 .
S C ‘ Gray.1 C istercim er] C istereisnsibus,
1 Wynd elwris ] W indlsshores, R. MS .
1
peraolvm nt] persolvent,
CHRON ICA
A 1210.H oc anno res inaudita contigit, scilicst monachi Cis
The Jews and tsrcienses st Juda i, necessitate compulsi, hostiatim sibimendicebant victualia . N am super omnem substantiamJuda orum tulerat idem rex ,
st ditiores ex sis erctis
sime incarcerari fecit, ut sic ab eis, si quam pecuniam
habsrent absconditam, sxtorqusret. Sex autem‘
ex sis
qui ca teris dicebantur ditiores , dextros oculos erui
fecit, st tandem ex siedem duos suspendi jussit ; a liorum vero non min imum multitudin em, qui quod em
plius darent non habebant,de Anglia ejscit.
The King ex Rex Johannes, so quod ecclesia rebellis esset,nee,
mmmun'cmd ’
multoties commonitus,contumacia cervicem deponerst,
a domino papa sxcommunicationis sententia condem
natur, st talis, die dominica proxima post festum
Omnium Sanctorum,a. Romonai archiepiscopo st ojus
suffrageneis publice denunciatur, st sis in Anglia
multiplicantur a rumna,manente interdicto st ecclesia
conculceta , sxnlantibus episcopia, statu regni st ecclesia
de die in dism vsrgente in deterius .
Auno gratia Mcci ,rex Johannes fuit ad Nstale
Domini apud Eboracum, ubi fuerunt omnes magnates
Anglia communicantes ei. Q uo tempore magno con
gregato exercitu, profectus est in Walliam,
ubi in
fortitudine gravi Wallia interiors psrlustran s, ed Suan
dunam usque, obvia sibi qua que contersndo, psnetravit.
Regss omnes st nobiles sine contradictions subjugavit,[et] de subjections inposterum obsides xxviij. suscepit.
Pandulfus , sancta Romana sedis subdiaconus, st
frater Durandus, venerunt in Angliam ad reformandam
pscsm inter regnum st sacerdotium,missi a domino
papa, sed diabolico instinctu pra psditi, infecto negotio
redienmt. Rex iterum clsricorum horrea invadit,
portus quoque marinos districtius obsedit ; solus abbasde Morgan ad capitulum Cisterciense abirs psrmittitur
xil. generals .
An no gratia Mccx1j0, rex Johannes celebravit
{5 111-01 Natale Domini apud Windeshores, st in xl
1“sequents
turns to France.
CHRONICA
Dum rex Johannes, cum inhumera armatorum oOpia
circa maritima regis Francorum praestolarstur sdven
tum,applicusrunt duo fratres Templi, st dixerunt
regi : M issi sumus ad ts,O rex ,
ex parts Pandulfi,
subdiaconi domini papa , qui pro utilitate vestra st
regni vobiscum cupit habere colloquium ; pmponst
tibi quandam 1 formam, qua possis Deo st ecclesiis
reconciliari,licet a regno
2 fueris ahjudicatus et sen
tentialiter condemnatus.
” Venit tandem Pandulfus
ad regem, st locutus est cum so, inter casters. dicens
Reverters ad cor tuum,ne supergaudsant de ts ini
mici tui, cavsns ne [ts]3 in talem diflicultatem [ih
duces ]9 ds qua volens expedira non valsas.
”Tandem
persuasionibus Pandulfi adquievit, st pacis formam
non sine dolore concessit. Juravit etiam, tactis
sacrosanctis Evangeliis, in prmsentia P andulfi,se
judicio scclssias pariturum,st, cum so, xvj. Comites
st Barones in animam ipsius regis.‘ S ic rex Jo
hannes regnum st coronam regni in manus Innocentii
papm rssignavit, et carta sua confirmavit, st homagium
omnibus videntibus , papa} fecit. Cartam vsro prasdictam sigillo regio signatam, circumstantibus pluribusepiscopis Anglia) , comitibus st baronibus, cum plebis
maxima multitudine, rex tradidit magistro Pandulfo
ad legendam. Quam publice psrlsctam aocspit rex ,
st flex is genibus optulit super altars beati Pauli, st
juravit super textum Evangelii, qui dicitur Trenchs
barbe, ibidem positum,se firmiter st fideliter tenorsm
illins 08 ?t observaturum.
His ita gestis, P andulfus cum carta regis transfre
tavit ad Gallias,viij. millia libras argsnti sscum
R. W . inserts pacis.
"quad , si forte facti pmniteret, ipsi
2regna] regni,M S . sum, pro possibilitate, ad satisfie
Supplied fromR.W . tionem compellerent.”
The sentence is unfinished. R. Something probably omitted
W . has after “regis
”the words, here.
JOHANNIS DE OXENEDES .
gersns , ut archiepiscopo ' monachisque Cantuaria , ac A .D . 1213 .
w teris causa interdicti sxulantibus, in parts restitu
Cum autem tenor cartamm st pm fatw pacis forma The exiledillis omnibus placuisset, persuas it diligente1 Pandulfu
“ Lops
ut pacifice redirent in Angliam episcopi supradicti, re
siduum restitutionis illico percepturi. Deinde regem
Francorum admonere scapit, qui jam paratus erat in
manu violenta ad Angliam transfretare, ut desisteret
a proposito st ad propria remearet. Cum igitur hoc
audisset rex Francorum,iratus valde, dixit se jam in
paratu navium,victualium,
’3st armorum,
plusquam 1xa
millis libras expendiese, et ex pros cepto domini papss
in rsmissionem omnium peccatorum laborem pm fatum
Sic itaque, Pandulfo mediants , ascenderunt naves
S . Cantuarisnsis archiepiscopus, W. Londonisnsis, E.
Eliensis,H . Lincolniensis, et E. H srfordensis episcopi,
cum clericis st la icis, causa interdicti sxulantibus, et
apud D overam applicantss, ad regem venerunt. Cum
autem rex adventum sorum cognovisset, venit obviamipsis, st viso archiepiscopo st episcopie, cecidit pronus
in torram,obsecrans ut do so as regno Anglim,
miseri
oordiam habsrent. Videntes archiepiscOpus et episcopi John absolved bytantam regis humilitatem, de tsrra levavsrunt sum
he Bump“
ducentos ad ostium ecclesia; cathedralis, st, sieut mos
est,illum absolverunt. In has absolutions juravit quod B is oath .
sanctam ecclesiam st ejus ordinatos a diligeret, st leges
sancti Edwardi'
regis renovaret,‘et iniquas destrueret,
st bonas in regno faceret observari ab omnibus.
Pmnituit tandem regem Anglorum graviter, quod ad 13h?mispon to
pra dicta; pacis consensum inclinaretur. U nds misit
ad Miramumelin,regem magnum Afi
'
ricss, Marochise, st
R. W . inserts et episcopie.
” 3ordinatos] ordinarios, B . C .
victua lim ] victualia, M S . renovaret] revocaret,R. W .
I
The interdicttsk
CHRONICA
A .D . 1213 . Hispania ,signans sidem quod se et regnum suum
on off.
libentsr redderet, st sidem dederet, st deditum tonerst
ab ipso, si placeret ei,sub tributo. Rex Miramumelin
nunciis cum indignations rsspondit, dioens : Nunquamlegi vel audivi quod aliquie rex , tam prosperum
regnum possidens subjectum st obediens, suum sic
vellet spouts pessumdars principatum, ut ds liberofaceret tributarium, de suo alienum, de felici missrum.
Quin immo de multis audivi qui multi sanguinis
effusions sibi libertatem, quod laudabile fuit,
comparaverunt modo scio quod dominus vestsr
missr, desss, st imbellis, quo nullus vilior, est, qui
de libero servus fieri desiderat; qui vsre missr est
nulliqus miserabilia.
”S icque nuntios reoedentes, nec
Ex tune rex Johannes cogitavit regnum Anglim st
dominationem Hybernim papm subjicere. Unds in
ecclesia sancti Pauli, Londonias , coronam cum regnie
Anglia st Hybsrniw, in manus papm resignavit, et
carts , qua prius de com signata fustat st Pandulfo
tradita , tune auro bullata est at Nicholao legato ad
in Pictaviam, ubi plurima castella inimicorum suorum
potenter subjugavit.
N icholaus, Tuscalensis episcopus, st apostolises sedis
legatus, in die apostolorum Petri st Pauli, in ecclesia
cathedrali Londoniis, sententiam interdicti solenniter
relaxavit, postquam duraverat annis sex, mensibus
totam terram exhilaravit.
The MS . inserts profiuvio. qua] qui, MS .
zcampus
-acmeat] comparavit,MS . mambo] nuntii,MS .
A .D . 1215.
Bitswaltsrfortheirmilitary
B arons st
Magus Charts .
The Kius noes tothe Isle ofW ight.
Sends Pandnlphto Romc.
CHRONICA
cum istis iniquis sxaction ibus regnum non sxigunt i’”
Juravitque, furibundus horribilitsr, se nunquam illas
concessurum. Quod cum magnates cognovisssnt, con
stitusrunt Robertum, filium W alteri, principsm militias
suis , appellantes sum Marsscallum exercitus Dei st
ecclesiis sanctzs ct sic ad arma convolantss . versus
N orhamtone aciss ordinates direxerunt, st illico
castrum obsidione vallavsrunt. Sed nsc9
profecerunt.
Deinde clam st festinanter versus Londonias pro
perantes, per portam ds Alegats intravcrunt. Portas
extunc, assignatis suis custodibus,vigilsntsr observa
bant. Suspensum est Scsccarium st Placita .
’ Nnllusinventus est vicecomitum
, qui regi respondsret, aut
obediret. Rex autem, se serneus jam fsrs ab omnibusderelictum
,mandavit magnstibus quod, pro bono pac is
st regni sui exalta tions, concederst sis libertatss quss
pstsbant. Sta tusrunt diem ut vsniret contra sos ad
colloquium,in pratum mter Stanes st Wyndls
shores , xv° die Junii.
Quo cum pervenisssnt, rex baronibus postulate.concessit st carts sus conscripsit ; similiter de libertatibus foresta . Rex autem omnibus st singulis
secretum vultum st jocundum sxhibens, assersns se
sapientsr st feliciter omnia consummssss , cum tsmen
his contraria cogitassst, prout sequentia declarabunt.
Et sic,soluto colloquio, baronss cum cartis suis
,spe
vans rsfocillsti,“ad urbem Londonia remsarunt.
Rex vero, nocte ills sins quiets quiescens, ants
lucem ad Vsctam insulam latenter confugit. Misit ad
curiam Romanam Pandulfum cum aliis nunc1 ls, multi
plici promisso corruptis, ut baronum propositum
exigum] postulant, R. W . censum daret vel in aliquo obedi
nec] nihil, B . C . ret.” R. W .
3 Cessavernnt placita Scsccamet vice comitatuum perAngliam
quia nullus inventus est qui regi3refocillatz] refocillata , MS.
sscretum] serenum, B . C .
JORANNIS DE OXENEDES .
irritarsnt. Misit etiam ad omnia finitima regna A .D . 1215.
ultramarina cum sigillo suo propter militare pra
sidium, ut hominss suos naturales confundsrst. Misit
etiam ad omnes castellanos suos, pra cipiens singulia
ut cas tella sus omni Vietualium st armorum genere
cum pra sidio militari communirent. Simili modo
multa s ds Quinque Portubus sibi incurvavit snervatos.
Eodem anno cslebratum est Concilium generals
Lstsrsn snss a domino papa Innocentio. Cassata est Council of Late
per dominum papam carts ds libertatibus regni
Anglia concesss?
Committitur eastrum Rofi'
enss ad custodisndum33383?t
Willelmo ds Albineto . Cum etiam rex innumerabilium
trum illud cum ipsis militibus, qui se in ipso rscepe
rant, obsidione rspsntins vallavit ; chassai vero hostes
insurgentes viriliter repellentes innumerabiles comm
ad csrcsrs transmiserunt. Vensruntqus ex Brabancia,
Flandria, st Lousnia, Walterus de Buc, Gimrdus ds
Soccingi st Godescals . Pra ter istos venit Hugo de Hugh dc Boves.
suborta tempestate horribili, submersus psmt cum tota
familia sus . Cum autem obsidio castri Rofsnsis tribusfore mensibus [duravers t], ipsi inclusi de turri sxsuntessees regi pra sentaverunt.
B odam anno papa ds regno Anglia solicitus, de quomBarons excom
dominus do novo sfi'
sctus erat, baronss excommunicavit. in
he Pope.
by
C irca dies istos Symon ds Langstone in archiepisco
pum Ebors censsm sligitur, sed quoniam fratrsm sjushabuit sxosum [rex] cessationsm procuravit. Novusenim papalia vasssllus in omnibus meruit favorsbiliter
R. W . inserts literas.”
the Fourth Council of Lateran was
These events are impmperly held in the following November.
placed together. Magus charts was
annulled by the pope in August ;S occzngc
'
] Socei nni , R.W .
A .D . 1215.
Suspension cfB ishua sub eisdem, Stephanus, Cantuarisnsis archie
S ntephe Langton. piscopus, suspensus est ab grasau ecclesia st divi
and othercastles.
Dsuphin ofPra ise fortheir
Arrival ofLouis.
Receives thehomagi
umof the
NorfolkandSuffolk.
norum celebrations, so quod barones Anglia per dio
cssim suam denunciare noluit publice sxcommunicatos.
Rex igitur Jchannes valde depopulatur partss aquilonarias : cepit multa castella ; nobiles ct insolas st
variis st inauditis poenarum gsnsribus afl'
ectos trucu
lsnter spoliavit. Multum acceptans tyrannidem Fal
cacii, dedit si eastrum ds B edsford, et nobilemmulierem
Margarstam do Ripariis .
Anno gratia Mccxvj rex Johannes cepit Castra
de Belvsro,de Fskingehsm,
de Sauus, st multa slia .
H is dishna facts est denunciatio excommunicationis
quam dominus papa in consilio Lateranensi publicefecit in omnes infestantes Jchannem regem Anglia .
B arones vero nominatim st in specie excommunicati
sunt. U nds, in srcto positi, Lodowycum, primogenitumregis Francia ,
in regem elegerunt.
Lodowycus in Angliam venions cum ingenti gaudio
Londoniis recsptus est, cepitqus homagia st fidelitatem
ab omnibus comitibus, W arennia , Harundelia , Ssrum,
st baronibus ac civibus. Cesssrunt igitur in potssta
tsm Lodowy ci omnes provincia australes,pra ter sols
castslla do Dovsra st de Wyndlsshores, et orientales
partss Anglia .
Eodem anno Alexander rex Scotia fecit homagium
Lodowyco. Sed iboto,ut dictum est, homagio, tristis
ad propria remeavit.
Eustachius ds Vesci occiditur.
Proditio st superbia Francorum per quondam nobilem
virum de regno Francia detects est.
Rex Jchannes in fortitudine gravi provincias ds
Suthfolc st Northfolc misers contrivit emictions . Deinde
B . C . has “ fecit homagium est ; et tristis ad propria remeLodowyco, sed lists, at dictum avit.
”
CHRONICA.
A .D . 1216.Summi Jndieia tribunal. Construxit namque abbatiam
Coronation ofHenry 111.
do B ello Loco, Cistereisnsis Ordinis, st, moriturus,domui de Crokestonc cum cords suo tsrram x . librarum legavit st, quod per sa cula ascribsndum est si
ad laudsm, quosdam Gra cia philosophos, cum magno
fastu ad curiam suam in vita sus vsnientss, qui se
cundum comm assertiones fidsm Catholics in in multis
voluerunt corrigsrs , rspulsit, nec mutite psrmittebat.
Ista sunt terra quas rex Johannes smisit, scilicst
tionibus st varii s injuri i s st peijurns, qua facsre non
cessavit. Prima fuit ducatus Normannia ,comitatus
Eolismi, comitatus Cenomann ia , id est Lsmsnia ,
Andsgavis , P ictavis , Lemonica , id est Lsmorin, Alusr
nia , Angolisma , scilicst archiepiscopatus . Ha s autem
omnis quandoqus stant regis Johsnnis. Demum An
gliam st Hyberniam tributo supposuit, ad reddendum,
ipss st successorss sui, summo pontifici Romanorumannuatim mills msrcas ds regno Anglia st Hybernia
impsrpetuum,scilicet in festo sancti Michaelis quin
gentss, st ad Pascha quingsntas , scilicst septingentas
pro regno Anglia ,st cccall pro regno Hybsrnia ; qui
nihil horum revocavit usqus ad dism mortis sua .
H enricus filius sjus , anno a tatis sua decima, in dis
apostolorum Symonis st Juda primo magnifies coro
natus est, a qua coronations anni regni sui computsn
tur. I sta coronatio facts fuit anno gratia
a Stephano Can tuarisnsi archiepiscopo ’xvj. kalcndas
phen archbishop of Canterburywas then atRome on the subject
R. W . has Petrus , W intoni
ensis episcopus, coronam posait
super caput et unxit sum in
regem to which Mr. Coxe ap
pends this note Henry’s own
account of the coronation is given
in his letters to the justiciary of
Ireland, still preserved in the
C loseRolls, Fe d. i. p. 145. S te
of his suspension. In the letters
jus'
t mentioned Henry says, thathe was crowned by the cardinal
and bishops then present.”The
date in the text is wrong ; the feast
of SS . S imon and Jude falls on the
28th of O ctober.
JOHANNIS DE OXENEDES .
Junn , quando, ex edicto regis , omnes pra ter ordinatos A .D . 1216.
N umerus Francorum concaptivorum in mari,cum
lvioto83
the
0 O o o o mu 0
Eustachi o monacho, anno gratia MOCCOXV IJO
. D ie sancti
mari. W illelmus de Barens, comes de Navsrit, st
W illelmus de Psssi, st multi alii nobiles, cum x . de
majoribus Francia , st vjn st v milites, st vijxx ssr
vientss bens armati, st xxxiijm srcubalistari i , st V ij.
centum peditss ; omnes pra dicti vivi capti sunt, st
plusqua in mills oceisi suut, st plusquam mills submersi
sunt.
De prima coronations Henrici Tertii, filii regis The Hem
Johann is, a quo computantur anni coronationis ejusdem Henrici dictus Tertius, quia sicut intitulatur in
chronicis, historiis, scriptis, st cartie, non rations nu
merali, sed rations rsgia dignitatis sivs dominationis
verbi gratia , si numsretur primus Hemione,fil ius
scilicst W illelmi Conqua storis, deinde H enricus, filius
Galfridi Plantageneste comitis Andsgavia st Matildis
impsratricis, postea filius ejusdem Henrici, qui specio
sus st junior rex dicebatur, deinde ipss H enricus,de
quo modo agitur, crit profesto quartus. Pra termitti
tur autem in stipite rsgum regnantium Henricus
dictus speciosus st junior rex, quia nsc rite coronatus
est st contra libertatem ecclesia Cantuarisnsis st
voluntatem archiepiscopi sancti Thoma , tunc viventis
st contradicsntis, st quia nunquam regnavit. Mortuus
est enim, adhuc patre vivente. Rations igitur rsgnsntium justs rex Henricus Tertius nuncupatus est.
Defuncto, ut dictum est, regs Jchanne, convenerunt Henry declared
apud Glovernism in vigilis apostolorum Symonis stmot Glou
Juda ,in pra sentis Walonis apostolica sedis legati,
N ame -saj Numerum. MS . This account of the battle is out of its
place. See past.
A .D . 121 6.
His Coronation.
Hubert dc Burg.
W illiamD’Al
biney.
CHRON ICA
Petrus Wyntoniensis, Jocelinus Estoniensis, st Sylvester Wygorniensis episcopi
,comites Csstria ,
l de Ps
nebroc, de Ferrariis, cum al iis pluribus abbatibus,
prioribus st turba multa niinis,2ut H enricum, primo
genitum regis Jobsnnis, in regem Anglia feliciter
In orestino pra paratis omnibus ad coronationem
spectantibus, legatus suprsdietus, associatis sibi episcopisst comitibus memoratis
,duxit sum ad ecclesiam eon
ventualem cum processions solemni, [ad] regem accla
mandum. Deinde juravit quod honorem, pacem,ac
rsversntism portaret Deo st Ecclesia saneta , st ejueordinatis,
’omnibus disbus vita sua , s t alia multa
qua in eoronationibus solsbant reges jurare.
Coronatus est Henricus iij. anno a tatis sua
decimo, in die apostolorum Symonis st Juda . Regiigitur Henrico coronato, quem gratia juventutis st
innocentia cunctis reddidit amabilem,venusta facies
cum flava ca sario singulia fsvorsbilem,st ssrmo ma
turus universis venerabilem,nobiles regni eertstim
convolando promptius adha ssrunt.
Cumque Lodowycus se baronss, qui adhuc cum
ipso stantes in obsidione eastri ds Dovera , de morts
regis Johannis certifiearentur, invasit omnes fallax
la titia , quasi regnum Anglia jam sibi subjugasssnt.Sed constantia, probita te ac felicitate Huberti do
Burgo, constabularius sjus castelli, eonfisus, recessit.
S ed postea castslla de Harford st de B ercham 5oh
sidione vsllavit st cepit.Redsmptus eat a careers st liberatus pro vj. millibus
marcarum W illelmus de Albinsto, qui, facto homagio
1 Comes Leycsstria , B . C H arford] Hertford .
Comes Cestrensis, B . W .3
2nimio] i M8 .
B en /1am] Berkhsmpstesd .
ordina tis] ordinariis, B . o. millia. MS .
CHRON ICA
A .D . 1217. convenerunt. Congregati, recensiti sunt milites coco“,
balistarii cefil', servientes , equites quoque innumere
biles . H i omnes, cum eonfsssionibus st corporis st
sanguinis Domini nostri Jhesu Christi perceptions, essecontra hostilium incursionum periculs muniebant. Lo
gatus vsro ipsum Lodowycum nominatim, st chines
complices suos st fautores, excommunicavit, st omnes
regi adha rsntes absolvit, st benedixit illis.
Barones st Francigsna in civitate existentes tantam
ex corum multitudine concspersnt fiduciam st
tatem,ut desuper s dvsntu reg
-alium saunas dedsrsnt
st caehinnos, non eessantes eastrum spiculis impetsre
st petrari i s flagellsre. Obserstis igitur portis st cus
todibus adhibitis , omnes se ad defensionem pra psrs
bant. At regales missrunt Fs leasium, cum agmins suo
toto cui pra erat, et cum balistariis omnibus, qui
portam civitatis saltsm unam exercitui patsfsesrsnt.
Tandem moles exercitus totino regni, jsnuis civitatis
licet cum diflicultate eonfractis, civitatem ingrediens
andactor prorupit in hostes . Vidsres igitur ex ictibus
gladiorum ignsas prosilire seintillas st, ad modum
tonitrui vel terra motus, totem tsrram rsboars ex
congressu eonfligsntium. Irruit pars regalium in comi
tsm P srticensem,circumdans sum
,st vorsum est in
Death orthe ipsum pondus belli . Sed demum hortabantur Anglici0mm °f Pcwhc‘
ut se redderet, ut vivus svadsre posset. At ills per
cerebrum Dei juravit, quod s licui Anglico se nunquamredderet. Cujus quidam Anglicus oeularium galea
perfodit st cerebrum sfi'
udit, st corrusns nsc vocem
edidit, nee Deum invoesvit. Quid plute i Capti sunt
comites st baronss [ex] capitaneie 5 xvj. et milites
ceec“ pra ter servientes innumsros. Comes Pertiesnsis,
concepera s t] conceperat, M S . oeularium] oscularinm, M S .
dcdercnt] dederunt, MS. red cap ita nsis] capitaneos, M S .
derent, B . C . cccc“] coco
“, MS . ; treeenti R.
Vidercs] V idons, his .
JOEANNIS DE OXENEDES .
st duo a lii nobiles ex regno Francorum,sspulti sunt A .D . 121 7 .
ignobiliter in quodam pomario hospitalis. Facts est
autem hujus belli congressio xiiij. kalsndas Junii, dieSabbati in ebdomada Pentecostes .
Eodem anno papa Innocentius, qui vere stuporDeath of P0Innocent I I .
mundi erst st immuts tor lsa onli, qui priusquam
’
mutabiliter ststit cum bsronibus , et postquam regem
Anglia subpsditavit st regnum sibi subegerst, st
regem Francorum, quem contra ipsum exaeuerat, st
baronss quos srsxers t, dessruerat, viam univsrsa carnis
ingressus est.3
Lodowyeus ad patrsm suum misit pro subsidio Tbg’n glnmilitari. Rex autem nuntiis tristis rsspondit, Quid father form ih
sibi vult istud ? vivit adhuc W illelmus, magnus ills
marescallus 2”
st est responsum,Immo.
”Et rex ,
Non est timendum igitur ds filio.
”Unds dictus
Willelmus notsm proditionis contrsxit. D is igitur3051
31
332353:sancti Bartholoma i classis Francorum Eustachio mona migk
mfie
mwheeho, viro flagitiossimo, eommissa est. H abusrunt 1gitur
chin
ns ves magnas quater viginti, st plures de minori
bus , cum gs leis . Angli, de hoe pra muniti, habusrunt
vix xl‘ naves,sed bens munites .
Cum autem Hubertus ds Burgo, qui in eastro ds
Dovere summus custos [fuit] ab alto speculans, de ad
ventu tam formidabili certifiearetur, advocavit Lueam
caps llanum suum, st confessus est, [st] acceptis disci
plinis, sess viatico sa lutari pra mun ivit, deinde lsoninam
indusns audseiam. Erant autem nutui ejus omnes
naves attendentes st vsxilla. Episcopi vsro absolvsbsnt
sos,st bensdicsntss .
‘s Ascendsntss naves st velificantes,
perrexerunt itaque audaetsr obliquando draeenam, qua
vulgariter dicitur lof,”
as si vellent adire Calssiam.
Sed Angli, maris periti, subito, cum se seivissent ven
in itia tor] imitator, M S . autem] enim, B . C .
Wen-mam] prius qnasLM S .
besed' m
July 1 6 or 17 , 1216 . iw“ lmd mmt B -C
A .D . 1217.
Particulars of
Eustachius isput to death.
CHRONICA
tum exhausisse, vorsa dracsna ex transverso, vento sibijam secundo, insecuti aunt hostes s laeritsr. Et cum
sttigissent puppos adversariorum,injeetis uncis st an
okorie, attrsxsrunt sas ad so violenter. Hubertus vsro
do Burs imam magnum navsm,in qua multa vidit
vexilla., attigit, st atraetam agili saltu intravit, st qui
cum ipso orant l securibus psraeutis illico pra scidsrunt
rudentes st antennas volum sustinsntos, st cecidit
volum expansum super Frances adinstar retis superaviculas irretitss. Habuerunt pra tsrea Angli naves
st gs leas ferro rostrs tos, quibus ns ves adversantiumperforantes, muitos in momonto submerssrunt. Calcem
vivam in pulvorem redactam in altum projieientes,oculos Francorum sxca caverunt. Fit inter partes gravissimus conflictus ; sed tandem pars Francorum erat
penitus infirmats. Angli, Domino auctors , ad votum
triumphantes, naves hostium funibus colligats s, post so
ad tetremtrahebant, Videntes igitur magnates ibidemsxpeetantes inepinatam Dei virtutsm st victoriam
miraculosam Domini glorificantes, sxierunt Anglia oh
viam, st Gallos careeribus intrussrunt. Inter ca torce
autem de sentina cujnedam navis extractus est diu
qua situs Eustachius monachus, proditor regis Anglia
st pirate nequissimus, st sic pra do pra ds factus pro
vita st msmbris suis ina stimabilsm obtulit pecuniaquantitatem. Quem quidam Anglus
9arripiens trueu
lenter, ait : Nunquam do ea tsro s liquem amplius
decipios,”
et, odueto gladio, caput ejue amputsvit.
Cum autem hujus rsi eventus ad notitiam Lodowyci
pervenissst, multo pra eordialius doluit quam de infor
Mareseallus igitur, regis st rsgni gubernator, congre
gavit exercitum grandsm nimis, obseditque Londonise
M . P . inserts inn-antes quant Richardus, fil. regis Johannis,ceins .
nothus. R. W .
A .D . 1917.
Death ofW illiamB . Mus solini.
St.Elizabeth oi
Henry’
s second
CHRONICA
Rex Henricus proprium sigillum obtinuit.
Anno gratia Mccxjx0 , rex Henricus i i i , i i ijo regni
sui anno, fuit ad Nstale apud Wyntonism.
W illelmus magnus marescallus in fats decessit ;
honorifice tumiilatus, tali meruit epitaphic intitulari.
Sum quem Saturnum sibi sensit Hybernia, SolemAnglia , Mercurium Normannia, Gallic. Martem.
”
Sancta Elysabsth, regis Hungaria filia, miraculis
dora it.
Lodowyeus, filius regis Francorum,ab obsidione
Tholosa civitatis confusus recessit.
Symon comes Montis Fortis, miles strenuissimus,ants portam civitatis, lapide de potreria omisso in
eapits percussus, subito in multorum dolore sxpiravit.
De quo quidam Anglicus hoe eomposuit epitaphium
Dantur item fato casusque cadunt iterato,
S imone sublato, Mai-equo, Parisqus, Cato.
Alter Mars fuit quia bellicosus, a lter Paris quiaformosus, alter Cato quia bonis moribus adornatus .
Frater sjuedem S imonis in obsidione cujusdam Castrisuper lapidis ietu obiit.Anne gratia McexxO, rex Henricus iii , regni sui
anno v°, fuit ad Natale apud Merlebergs , adhuc sub
custodia P . Wyntoniensis episcopi, eonstitutus ; quo
anno coronatus est idem rex apud Westmonastsrium
die Psntecostes a Stephano Cantuarisnsi archiepiscopo,pra sente clero st populo totius reg ni
,xvi° kalendae
Junii, anno rsgni sui v°, in cujus rsi testimonium
Londc'
nii'
s] Londinas,MS. item] 11dem,1'
bid.
JOHANNIS DE OXENEDE .
exi it edictum st pra ceptum jocunditatis, ut quilibet A .D . 1220.
pra ter ordinatos ssrtis florum utsrentur.
ad colloquium apud Eboracum rex Henricus st rexthe K ’ °fm
Scottorum Alexander, ubi inter sos trsetatum est de
matrimonio contrahendo inter eundem regem Scottorumst Jchannam sororem regis Henrici.
Eodem anno corpus beati Thoma martyria levatumM mof
ab gloriosa memoria Stephano Cantuarisnsi archie
apostolorum Petri st Pauli, octavo dis scilicst anniver
sario Henrici regis , sub quo passus est idem martyr
pra sentibus regs H enrico, cum archiepiscopis, episcopie,abbatibus, comitibus, st prioribus st magnatibus, tam
transmarinis quam eismarinis, innumerabilibus. N ee
a t visa in term. ista tam celebris vel tam gloriosa
translatio, ubi tot diversarum nationum vensrsbilss
Eodem anno Deo devotus rex Henricus ca pit inchoars M ym i.
at
fabricam nova Capella sancta Maria apud West-W” M
monasterium, pra dicto regs sxistsnte fundatore st
patrono, st primum lapidem operis in fundamento
disponente, sabbato sancto Pentecostes.
Anno gratia Mecxxj0. rex Henricus, anno rsgni sui
vj°, tenuit Natals Domini apud Oxoniam.
Willelmus do Forr,’volsns pacem rsgni p
erturbare, W illiamdoParr.ad castellum do B ihsm porrexit, ubi viris armatismto m
n il.Christina held
Habuitque hujus factionis inesntorss quos guerra prahabita fecorst eonsuetudinarios, st consuetudo sub
necessitate ligavit. Falcasium, Pbilippum in Arce,‘
1 W m lap idem] primi lapidei, collocatis] collectis. ibid.
“ 3~ 4 Phili umMarc ibid.
‘WillelmusquoquodoForet,R.W .
pp
A .D . 1291 .
Albemarle
M ofl am a theK. of Scotian
Hubert doBurghmarries Mar
Blots in London.
CHRON ICA
Petrum do Mal a Lacu,
lct alios multos, qui clam
Convsnsrunt igitur magnates regni cum regs apud
Westmonastsrium, super hoe st aliis negotiis trac
Cum autem rex ,feria quarts post Purificationem beata
Maria ,castellum do B iham eunsis militaribus circum
ubi caput declinarent ; qui, aliud refugium non habentes ,
sxierunt omnes do ruins eastelli, st sese regi pra senta
verunt, sexto idus Februarii.
Venit postea comes de Alba-marla sub conductu
archiepiseOpi Eboracsnsi ad regem, st magnatibus inter
mediantibus cum regs pacificatus est.
P andulfus Norwycensis slectus, csssante legations in
Anglia , Romain revsrtitur.
Rex Henricus dedit Alexandre, regi Scotia , Jchan
,L nam sororem suam in uxorem, qua desponsate est
apud Eboracum.
Hubertus de Burgo sororem regis Scotia , nomineMargaretam, duxit in uxorem.
W illelmus do Albin sto, tertius comes Arundelia ,
rediens a Dsmieta obiit kalendae Februarii, cujuscorpus Thomas , quidam monachus de sancto Albano
,
qui cum so ibidem fuerst, in Angliam asportavit, s t
in ecclesia do W imundham honorifics tumulavit.
Rex Henricus cepit do qualibet camcata torra duos
Norwyconsem consecratur. Rex H enricus, anno rsgn i
sui vij0 , fuit ad Natale Domini apud Wyntoniam.
Contigit sodsm anno die sancti Jseobi quod ex quo
dam luetamins spud Londonism tanta orta dissensio
Petrumdo Male-locus, B .W .
A .D . 1228.
M iracle.
Death of Philip
CHRONICA
scopus evidenter ostsndit, idem rex difi'
ugers non
potuit quin hoc faserst, cum in recessu Lodowyci ab
Anglia juravsrit, et tota nobilitas regni cum so, quodlibertates prwscriptas omnes observarent, st omnibustradsrent observandas. Rex vsro, incontinenti habitosuper hos, consilio, misit litteras suas ad singulos
vicecomites suos, ut per xij. milites vel legales
homines uniuscujusqus comita tus per sacramentum
facsrsnt inquiri quaa fuerunt libertates in Anglia
tempore avi sui regis Henrici, st factum inquisitionem
apud Londonias mittersnt ad regem quinto desim0
dis post Pascha .
Eodem tempore prorupit olsum lucidissimum apud
Eboracum do tumba beati W ills lmi, ejusdem occlesise
archiepiscOpi.
B odom tempore Philippus, rex Francorum, dism
clausit extremum.
Ipsius chitu divulgato, rex H enricus misit archiepi
scopum Cantuarisnsem Stephanum cum tribus episcopiast cum aliis magnatibus ad Lodowicum filium defuncti
regis, jam in regem Francorum coronatum, constanter
exigens ut redderst sibi Normanniam, cum aliis terris
transmarinis ad jus suum spectantibus, sicut juraverat in recesan suo ab Anglia, quando pax facts .
fusrat inter ipsos, consentientibus hinc st inde mag
Ad haec Lodowycus respondens, dixit se Nor
manniam et terms alias justs possidsrs , sicut ostendereparatus esset in curia sua, si rex Anglias ad sam
venire voluerit ibidemque in omnibus juri pariturus.D ix it etiam quod juramentum in Anglia factum ex
parts regis Anglorum violatum fuerst, dum imprisii
sui, qui apud L incolniam capti fuerant, ad gravem
redsmptionsm sunt compulsi. De libertatibus regni,
quis in recessu suo magnatibus sunt concessm, modo
nequiores per totum regnum sunt constitutes, st
quod magis tyrannicum fuit, quondam nobilem
JOHANNIS DE OXENEDES .
civem Londonize, so quod profsssus est so amicum A.D. 1223.
meum fuisse, suspendio damnavit. Dum igitur in
pectore mso vitalis spiritus palpaverit, postulatapacti tran sgressor non possidebit. Dignus enim est
repelli st conculcari, qui, jurs postposito, suos
prosequitur st conculcat.” Quod audientes nuncii
ad propria sunt reversi, regi Anglim quod audierant
relaturi.
Eodem anno murmuratio magna orta est inter mag Munpurl orthenobili against
nates regm contra Hubertum do Burgo Justlclan um,nubesdo
quia so supra so gerens ,”a quis coulis magnates non
Bmh'
nespicisbat, st quia non tantum diatim possessionessuas accumulabat, verum etiam animum regis exaspe
rabat contra illos. Accessit ad majoris odii incen
tivum adventus nunciorum regis quos Romam miostat,qui bullam domini papa archiepiscopis Anglia; st
comm sufi 'aganeis, qu e
3 ta lsm continebat sententiam,
detulerunt : videlicet, quod dominus papa regem AngliaaThe P0 ad.
plenae mtatia adjudicabat, ut dc caetero negotia regni f n land to
idem rex principaliter cum suis domesticis ordinaret.°tm1
Significavit etiam dominus papa in littoria supradictis
sxecutoribus praslibatis, quod auctoritate apostolica denunciarent comitibus, baronibus, militibus, st omn ibusaliis , qui custodias habebant castrorum, honorum, vil
lamm, quae ad regis dominium spectabant, ut con
tinu o,visia littorie, illas regi redderent ; undo pars
maxima , quorum cords. concupiscentia allsxit, hujusmodi prsecepta indigns fsrsns, bellum suscitare disponsns
,convenit in unum, st conspirations facta suprar
dictas occasiones przstendebat,5ut pacem regni psr
turbarst, undo qua dam pars resigners rennit, quaedamsupers edit, quzsdam vsro obsdit.
nqui, MS . contincbat] continebant, ibid.
2 The M S . inserts qm. 5pra tendcba t] pmtendsbant,ibid.
que ] qui, MS .
A .D . 1994.
Miracles at
Chester and his
Fawkes amerced
CHRONICA
Apud Bomholm crebruerunt divina miracula, ad
gloriam st honorem Dominica Crucis.
Anno Domini Mccxxiiijo rex H enricus, anno regni sui
ix°
,ad Natale tenuit curiam suum apud Norhamtone.
Comes Csstria , cum suis conSpiratoribus, apud Leyosstriam festum suum tenuit, tumens st minans am
pullas contra regem H enricum, justiciarium exagge
rans pro custodiis castrorum ac terrarum, quas rex
sxigsbat ab illo. Nec mora,archiepiscopus sollemnes
nuncios misit ad Legecsstriam ad comitsm Csstria ,
firmitsr denun cians quod nisi in orestino resignarst
in manus regis omnia. castella st honores ad cotonam
spectantes, ipss et omnes episcopi ipsum st omnes
complicss suos nominatim oxcommunicarent, sicut eis
a domina papa fusrat demandatum. Comes vsro cum
proprium armatorum defectum9[conspsxisset] vsreba
tur recalcitrare,st sxcommunicationem ex alters parts
formidabat, [nudoa] salubri usus consilio, venit apud
Norhamptons ad regem, que tune cum regs pacifica
tus est.
B odom tempore convenerunt ad colloquium apudNorhamtone rex st archiepiscopi, episcopi, cum comi
tibne st baronibus, et alija magnatibus regni. Nempetune tsmporis fuerunt apud Dunstapliam justiciarii, quosItinerantes vocamus , ubi Falcasius, inter alios,
cecidit in missricordia regis de triginta partibus literarum 5
st amplius do nova disseisins,do quibus singulis
in centum libris srga regem debuerat condemnari .
Hoe cum Fal casio fusrat intimatum,iratus est
valde, jussit militibus suis ut justiciarios pra fatos
saperont st apud eastrum do Bedeford carcsrali
This sentence has been one made] ubi, MS .
lessly abridged . The words withinTheMS .mum .
870
hi hbrackets are supplied from R. W .
reg1 w c
to complete the sense.R“ W ‘ omits.
3 defoctm ] dofectu, MS .
5 S ic .
CHRONICA
1225 rogus petitionibus, licet magnum postulasset, obtsmpe
Death ofHugh
rarent, si illis diu petites libertatea st sa pe concesses
omni cavillations remota concedere voluisset. Annuit
itaque rex , cartisqus protinus conscriptis et regis
sigillo munitie ad singulos Anglia comitatus carta
sigillata diriguntur et ad provinciales illas , qua in
forestis sunt constituta , qua carta sunt directa , una
scilicet de libertatibus communibus, et alters do liber
tatibus foresta ; st sic, soluto consilio, delata sunt
carta singula ad singulos comitatus, ubi, ex regis
mandato, literatorio interposito juramento, ab omnibus
Eodem anno in die Purificationis beata Maria
Ricardus frater regis Anglia donatus est cingulo
militari, et x . nobiles cum so, qui ad ejus sunt obse
quium deputati ; qui postea vernali tempore a regs
cum Willelmo comits Saresbiriensi et Philippo ds A l
bineto 3 militibusqus id “
,in Wasconiam missus , apud
Burdegalim est appulsus, [ubi omnes ipsum gaudsn
ter suscipientes regi Anglia per ipsum subjectionemfecerunt.
Dedit itaque s idem Ricardo 5 ante rscessum suum
comitatum Cornubia cum tota Pictavis , unde ab cm
nibua comes P ictavia vocabatur.
Militia magna , quam rex Francorum misit contra
Ricardum fratrsm regis Anglia in succursum P icta
vsnsium, confusi vincuntur, capiuntur, st interti
Eodem anno obnt Hugo B igod comes OrientaliumAnglorum.
Anno gratia Mccxxvjo rex Henricus I II ., annoxxvj
cm “ h adregni sui xj
°
,fuit ad Natale apud Vl'yntoniam ; solem
provinciala ] provincias, R. W . 116i] qui, M S., and in B . C .
dona tes] decorates. B . C .s u B edoret itaque eidom rex
Philippe deA lhineio, B .W . ante,”are. B . C.
JOEANN IS DE OXENEDES .
nitats perfects , profectus est rex apud Msrlsbsrgam, A .D . 1223,
ubi gravi infirmitate corruptus per multos dies ds gamer:
borough.
Otto, domini papa Nunc1us,in primis petnt ab The p
omnibus ecclesiis cathedralibus duas pra bondas exhi 3.aberi, unam de portions episcopi st alteram ds capitulo ;et de ca nobiis ubi sunt diversa portiones abbatia st
conventus, a conventibus quantum pertinst ad unum
monachum, st ab abbate tantundem.
Magister Otto Romam invitus redut qui injunx it Otho returns toStephano archiepiscopo sicut erat in littoria Domini
mm
papa sxprsssum, ut, convocatis regs et omnibus regni
pra latis , responsum scrum super negotio pro quo idem
Otto missus fuerst domino papa transmitters non
Stephanus Cantuarisnsis archiepi300pus convocatis
ad Concilium regs st pra latis, recitat i fecit literas de
beneficiis confersndis. Rex itaque super hoc habits
consilio diligenti, tam magnatum quam pra latorum,
nsquaquam consens it. Et sic, consilio soluto, concessa
est omnibus licentia recsdsndi.
Obiit P andulfus Norwycensis episcopus, cui successit Death of Pa ;Thomas ds B lumvilla .
’
Beatus Franciscus in civitate Assisii, do qua ortus st.
est,
apud sanctam Mariam do Portiuncula ubi etiam
ordinem Fratrum Minorum ipss inchoaverat, migravit
ad Chn'
stum,iiijo nonas Octobris. De quo versus
S anctus Franciscus Romans spectus in urbsD ia ssrit voluerum sermonis semine vita .
”
Anno gratia Mccxxv130, celebravit rex H enricus m il"
d,II I .,
anno regni sui xijO, festum natalis Domini apud hh°cl1iirhn
§tmn
etReadin
Radingum. Deinde rex Londonias venions causatus 1111111111115.”horthe
1 m itten ] transmittsnte,MS . B lumvifla] B lundvilla, R. W .
Also a fifteenthof theirmove
CHRONICA
est cives Londonisnsss quod in prajudicium suum de
dsrunt Lodowyco jam defuncto in rscsssu suo ab
Anglia v. millia mamas argsnti. Undo compulsi sunt
ipsi cives pecuniam momoratam psrsolvsrs. Cepit
pra tersa ab eis quintam docimam partem omnium
bonorum mobilium snorum st totino substantia sua ,
sicut oi prius fuerst ab Anglia tota concessum.
De burgsnsibus autem Northamtonia 1cepit mills
et ducentos libras pra ter quintam decimam quam gs
nsralitsr sxtorsit ab Anglia. Compuls i sunt etiam
viri religiosi st clerici hanc quintam decimam dams
omnium bonorum suorum, tam [rsrum] ecclesiastica
rum quam laicarum.
Eodem tempore mense Februam rsx apud Oxo
niam congrsgato consilio denunciavit omnibus so
legitima esse a tatis, ut do ca tsro solutus a custodia
rsgia negotio. ipss principalitsr ordinarst. Tandem
in sodom consilio idem rex fecit cancellars omnes
cartas do provinciis omnibus regni Anglia , tam do
libertatibus foresta quam do communibus libertatibus,
[pretendens quod] sorta illa concessa fuerant st
libertates scripta st signata dum ipss erat ut dixit
sub custodia, nec sui corporis aut sigilli aliquam ha
buit potestatem, undo viribus carers debuit quod sins
rations fusrat usurpatum. Facts est autem super hisin consilio ingona murmuratio, st omnes in justiciariumhujus perturbatiom
'
s causam refundunt st auctoremipsum affirmant. Unds nomen Huhsrti sxosum factumest omnibus, st imprecabantur omnes ejus confusionsmst mortem.
Do Burgensibus autem et The MS . has postquam,”but
Norhamtunensihus,”R. W . the passage has been incorrectly
The M S . inserts ad. abridged fromR. W ., who has thecommunibua] omnibus, MS . words above introduced.
CHRONICA
A .D. 1333,diutius distulisset, ipsum excommunicavit, st latem
sententiam per apestolicas literas in diversis mundi
partibus publicari pra cepit. Imperator vsro Frederica ssicut papa per littoras sues sententiam fecerat publicari ita scripsit univers is regibus st principibus
christiania conquerens sententiem in sum injuriosefuisse latem. In conclusions hec adjscit, sxhertan s
omnes orbis principee l ut centre incomparabilem
Remana curia avaritiam st iniquitetsm sibi prospi
cient, quia, tune 3 tua res agitur, paries cum proxi
mus erdst.
Death of Stephen S tephanus Cantuarisnsis archiepiscopus pra latorumm”O O O O C 0
bar: mter omnes ecc1dentales men to celebernmus, v1j . 1dus
Julii dism clausit extremum.
Imperator Fredericus in Terrem Sanctem vsniens
negotium crucis Christi magnifies promevit, st prepositum psrsgrinerum quemmurimum approbavit.
rhoWandering Fama fleruit do Johenne Cortephila quem Anenias
baptizavit, et qui indixit Christum crucifigsndum.
Anne gratia MccxxixO, rex Henricus I I I., anno
mm? regni sui xmj0
, tenuit curiam suam apud Oxoniam,
emerge? ubi venit ad sum archiepiscopus Burdsgalsnsis missusW "
a megnatibus Wasconia , Aquitania ,st Pictavia .
Venerant etiam st alii nunc11 solsmnes do Normannia ,quorum omnium unum erat negotium,
ut videlicet
ex parts magnatum regionum pra dictarum regem
selicitersnt studiess quod ad parts s illas in proprie
persona venire dignarstur ; denunciantos ei, quoduniversi 5 sum equis st armis vsnirsnt et
°
populustotius regionis cum illo starent usqus ad capitis expositiensm, ut revocare posset jura sue amisse st ha redi
tetes dissipates . Rex autem, [qui] adhuc nimia erat
ritorios.
print-ipss] princeps, MS . Joha nns] Joseph,R. W .
sibi] esse, MS . 3 W .
'
nserts “ed 3
.
The MS . inserts “ selute.
" B ’ cum
JOHANNIS DE OXENEDES .
serous simpliciteto, e justiciario suo Huberto quem A .D . 1 229.
unicum habuit consilierium consilium qua rons , n ihil
aliud eccopit nisi ut negotium difi'
srret donsc firmius
certificaretur st hora felicior arrideret. Nunoii vsro
aliquod non hebontes in rssponsis dolentes ad proprie
Circe iates dies Hubsrtus do Burgo justiciarius Hubert«11313
1
3711
Anglia gledio eccinctus est e regs ed cemitatum Kent.Cantia .
Circe dies istos papa Gregorius nimio molests fersns 31
3°
q n
qued Imperator Fredericus spreto papali consilio ma ng ro
excommunicetus ad Tsrram Sanctem transierat, decrsvit
sum quem contumacsm indixit ab imperiali cuhnine
pra cipitare. Tandem constituit principsm totino mi
litia sua Johennem do Eroina quandoque regem Jero
solimitanum et cellsgit pecuniam magnam in diversis
mundi partibus stipendiariis distribuendem. Sed ha s
et alia multa. st veria imperatori domino in Terra
Sancta jam potenter militanti nunciabantur.
Magus . discordia inter scholares st cives Parisiis “ 1between
erte est, ita qued unus do magistris femosis in civitate21m°
efmp$ §
non remansit. Unds versus
En morimur strati, ca ci, mersi, spoliati,
Mentula legati nos fecit iste pati.”
Eodem tempers cessata elections W alteri monachi Richerd , bi11hoCantuarisnsis Ricardus Lincolniensis ecclesia cancsl
larius in archiepiscepum Centuariensem constituitur.
Eodem tempers Dominus Jhssus Christus, humiliumJerusalem.
consolator, civitatem sanctum Jerusalsm st tsrram
totem populo Christiano, st specialiter imperatoriFrederico, rsstituit.Fredericus imperator ingressas senetem civitatem,
patriarcha cum episcopis st aliis Domini fidelibus,
mundificevit templum Domini cum aliis locis sanctis
eblusntes pavimentum st paristes aqua benedicte, st
agentes processiones in hympnis st centicis, reconcilia
CHRON ICA
A .D . 1230. vorunt Deo loca sancta diuturnis infidelium sordibus
profenate. Magister vsro W eltsrus frater quidam do
ordine Pra dioetorum Anglicus nations , qui a domino
papa oflicium pra dicatienis in exercitu Christi susce
psrat, celebravit divine in ecclesns suburbanis, quiaquamdiu imperator [qui] excommunicatus fuerst intra
urbis meenia moram focit, nullus sidem missam cele
brars pra samsit.
H is ergo Deo dispensante ordinatis , imperator ut
vestigia Christi plenius aderarst, disposuit psdos adire
loce sancta tsrra illius st pra cipue in laneis st
jejunio flumsn Jerdanis in que Christus baptizatus
wig gle?“ fuerst. Antiquq autem scismetum seminatorium
Hel p itellcrs. procurante Sathana incola Terra Sancta , sancti sci
licst Templarii et Hospitalarii, invidentes magnificis
factis impsratoris , ex odio papali 3 sibi comua assumpserunt. Volentss igitur ha s omnia. sibi escribi signi
ficeverunt subdole st proditiose nimio Soldano B abilonia qued imperator proposait adire flumsn Jerdanis
que beatus Johannes Christum baptizavit, adoreturus
humiliter psdes, jejunus st in laneis, st ibidem possetimperatorem vel capers vel truciders, addentes quedipss circumvenit Soldanum ipsum in treugarum forms ,quia non jam imperator erat sed excommunicatus st
jam ab imperio dejectus. Qued cum Soldanus audire
abhorruissst detestatus est Christianorum versutiem,
invidiam, st proditionsm, st maxims comm qui vide
bantur crucem signatam bajulare. Inspectis litteris ,
post diligentem deliberationom misit dictam epistolem
cum signo adha renti imperatori, st omnem dolum
pra locutum denunciavit sidem. Gaudsbat5 igitur impsrator st gratias Deo agebat st Soldano qued laquees
M dela‘
um] infidelibus, MS . tw een signature) cruco signe
tum, ibid.2 Aettquum] Antique, zbad.gaudebat] gaudens, ibidagebat] egous, ibid.
A .D . 1230.
the
perer.
his
CHRONICA
in sore facts. est nubium densitas st opace solis
obumbratie, ita ut vix secius aecium in ecclesia viders
aut cognoscsrs velerst. Ex ills. euta. nubium col
lisions exivit tanta coruscatie, ut tote ecclesia intus
ignee viderstur, nsc defuit fa tor intolerabilis, adeo ut
omnes extingui pertimescsrent.
Imperators Frederico bens prosperante quoseunquedo proditoribus suis comprehondit, vel vivos excoriari
vel patibulis fecit suspendi. Johannes do Breines, qui
ipsius impsratoris post papam hostis erat capitalis
fugit ed Gallias.
Rex H enricus tran sfreteturus in Britanniam maxi
mum a viris rsligiesis sxtorsit pecunia quantitatsm.
C ives etiam Londonisnsss ad redemptionem gravissi
mam sunt compulsi,” scilicst ad tertiam partem om
nium catellorum snorum. Rex igitur transfrstevit in
Britenn iem, qui a comits ejusdem loci st omnibusnobilibus rsversntor suscipitur, ac homagia eidom
fecerunt st fidelitatem jurevsrunt.Rex inde progrediens in P ictaviam,
obsedit eastrum
Mirabellum, st laudabili Anglorum virtute potenter
occupavit.
Pacificeti sunt Papa st Imperator.
Pacificetus est rex Francorum, procurante regina,thug-
mm ; and cum suis magnetibus, undo pars regis Anglorum non
mediecriter est snervata .
Return orthex. B eindo rex rediit ad Angham,pauper st inglorius.
In abridging from W endover tote cum turri emineutissims
Oxenedes has omitted the following super cepite omniummore vide
passege, which comes after cog retur.
”
noscsre valet-st.”and is necessary
2 R. W . has not the words that
to the sense. A dmireutibus cunc fellow, but has instead Jude i
tis et dism judicii suspectum he. etiam tertiem partsm rerum sus
bentibus , facts est ropente tonitrui rum omnium,vollent nellont, per
adeo horribilis super ecclesiam solvorunt.”
concussio, ut ipsa ecclesia fabrics laudabih'
] laudebiliter, MS.
JOHANNIS DE OXENEDES .
Comes de Glovsrnia. st do Clare, Gilbertus, 1100 A D . 1230 .
anno obiit. Death ofGilbert.E. ofGlouc. and
P est recessum regis ex partibus treuemanms, comesTheEarl of
Csstria et ali i milites Anglia cum serum exercitu, no Chpster
’s ex
dosidos V idorontur, fecerunt squitatienem per Andeeonw 0“
gaviam st csperunt castellum Gumisr,l
st novum
eastrum super Sartem ; st Normanniam hostiliter in
grossi, csperunt eastrum P initursum 9et V illam com
busserunt. Ita qued viderentur plus fecisse regs
absents quam so pra sente.
Facts. est eclipsis luna x. kalendae Decembris. Eclipse.
Anne gratia Mccxxi , anno regni regis Henrici m i.
II I . xi . tenuit curiam suam apud Lamehipem.
3 mm ’
B eindo Dex cepit scutagium,scilicst do quolibet scuto
tres marcas.
D iscordia magna orta est mter regem st ereh1ep1 W in
fieldAbp . ofCunt.
Ricardus comes Comubia despensevit YsebellamRichard ,R. er
comitissem Glovsrnia , st nuptiis Vix expletl s frater the Countessm
otGloucester.
ejnadem comitissa Comes do P snbroc W illelmus new, ofmuR or
Merescallus obiit st apud Novum Templum Londonia hmufi '
juxta petrem suum est sepultus.
Ricardus Cantuarisnsis arehispiscepus 11 Rome Death of the
rediens obiit.Anne gra
tia Mccxxx 1j°, anno regni regis Henrici 56m
holds
III . xn ,ipss tenuit curiam suam apud W intoniam. cheater.
In illis dishna rex petiit auxilmm per totam Angliamtoks an Aid for
sibi dari, tam a clericis quam a laicis. Tandem quad his he te.emOf
ragesima pars omnium bonorum concessa fuit regi
ad solutionem debitorum suorum.
Per idem tempus Hubertus do Burgo amovstur a HubertdoBurghremoved from
Gautier] Guncier, R. W ., to theFrench translatorreeds Gon
which Mr. Coxe appends this note nerd.
’
The reviser of our MS . has 2 P initurmm] Punthursou,RAV.
marked the word for correction 3 Lamehipam] Lemheiam, ibid.
L 4
A .D . 1282.
The scoot
Visita tion
TheK. celebratesChristmas atWorcester.
Edmund ofAh
thunders.
CHRONICA
justiciarie sue, cui successit Stephanus do Segrave,
miles st literatus.
Rex valde turbatus contra Eubertum do Burgo
exegit ab so instanter ratiocinium do thesauris suis,
st do tempore patris sui st do one tempore, et de
1“ 1 et de st do multis et variis ratiociniis .
’
Tandem Hubertus multifermiter accusatus ita queddo Vita psriclitarstur st thesaurus suus distraheretur ;
sed denique rex ad misericordiam flectitur. Concessit
Huberto omnes terras ques ex done patris sui vel ex
tempore suo pessidsbat
Jchannes prior Cantuarisnsis in archiepiscopum sli
gitur st cessatur. Jchannes B lundus post sum eligitur
st cassetur.
Visitatio facte est per dominum Papam super vires
roligiesos per universum orhem.
H enrici xviijm,idem rex tenuit curiam suam ad Natals
apud W igorniam ubi do consilio P . episcopi W intoniensis
, omnes fore naturales curia sua ministros a suis
removit ofliciis st P ictevensss sxtreneos in comm
ministsms subrogavit.
Cassate elections Johannis Elundi slectus est magis
tsr Edmundus ds Abondons in archiepiscopum C an
tuarisnsem.
Per consilium P . Wintoniensis episcopi turbatur
regnum.
Quoddam nobile hospitals Oxonn s constituitur a
regs non procul a ponte orientali
Tonitrue horribilia audits. aunt in medic hyemis in
triste pra segium.
Anne gratia Mccxxxiiij0, qui est annus regni regis
ratiocis iis] retiocinstiom'
bus,
B . C. inserts “ct aliis reddid Eadmundum, ecclesia Sares
has.” us.
A .D . 1234.
H is inheritance
W estminster.
Death ofH 11W ol B p . 0
Lincoln.
tests succeeds .
TheEm rer
marries
CHRONICA
knlendas M11 11 . Omnes proscripti propter Maresca llum
ad pacsm regis sunt reversi, st Hubertus ds B urg'
o
st omnes exules alii, procurante s ancto Edmundo
Cantuarisnsi archiepiscopo.
Rex reddidit Gilberto Maresca llo ha rsditatsm suam.
Anne gratia Mccxxxv°
,rex Henricus I I I., anno
rsgni sui xix°, ad Natale tenuit curiam suam apud
Westmonastsrium.
Eodem tempore obnt Huge do Welles Lincolniensis
epiSCOpus omnium religiosorum mallens, cui successit
magistsr Robertas Grosssteste.
Imperator Fredsricus duxit in uxorem Ysebellamsabslle,
the K ing’
s sister. sororem reg1s Ang]1a .
Deal-stalebrought intoCompendiumbyGreg. 1x.
Robt. FitzWelter.
Christmas atW inchester.
Parliament atLondon.
His temporibus Gregorius papa IX “
,V idens Decre
telium ta diosam prolixitatem, sub quodam Compen
die ens elegantsr abbrevietas st collectas , solem
niter st authentice per totius mundi latitudinsm legi
pra cepit st divulgari. Reymundus , frater de Ordine
Pra dicatorum, summam quan dam perutilem confecit.
Obiit Robertus filius Walteri.
Anno D omini Mccxxxj°
, rex Henricus, anno regni
sui xx “
, tenuit curiam suam ad Natale apud Wyntomam.
Rex Henricus desponsavit Alianoram filiem comitia
Juda i privilegium protection is a papa impstraverunt,no pro exactions pecunia male traetarsntur.
’
Thomas Norwycensis epiSCOpus migravit a sa culo,
dictus do B lumvilla , xxj°
kalendas Septembris.
Anne gratia Mccxxxv1j°, rex Henricus, anno regni
sui xxj°
, tenuit curiam suam ad Natale apud W igorniam.
Magnum Parliamentum habitum est Londoniis in
ectevis Epiphania , in quo rex exigebat tricesimam
partem omnium bonorum ad thesaurarium suum re
B . C . places this before the previous passage.
JOHANNIS DE OXENEDES .
steurandum, st rex ,
‘
vultu serene st spontanea voluntate A .D . 1237.
promisit libertates Magna Carta extunc inviolabiliter
observers . Fscit etiam in publice innevare senten
tiam quem prius tulerat Stephanus archiepiscopus
cum aliis episcopia Anglia in omnes V iolatorss dicta
Carta . U nds factum est ut omnium corda in hocgan
glia
festo plenius inclinaret st concessa est ei xxx pars,
sicut pstierat.
Magister Otto venit legatus m Angliam ad petitio fi
’fiffl
pg‘Otto.
nem regis H enrici. Convecavitqus omnes pra lates Lame.
Anglia , archiepiscOpes, episcopes, abbates, priores, tam b
sub conventus sui quam capitull, st suo nomine literas
precuratoria s deferentes , ut quicquid in consilio statueret
Legatus, utrob1que return habsretur.
In hoe quoque Concilio privavit omnes illes beneficiis suis scclssiasticis qui successerant patribus suis
immediate. Ca tera autem qua in hec consilio statuit
in chronicis sancti Albani scribuntur.
ArchispiscOpus Edmundus multis lecessitus injurns CEfflmund..Abp of
goes to
transfrstevit, volens a summo Pontifics recipere cen Bome'
seletienem st do quibusdam dubiis casibus certifica
tionem.
Obiit abbas Sampson sancti Benedicti do Hulmo, cui Death of ebb.
psen, of S t.successit Robertus prior sancti Benedicti Ramesye in Ben. 11o ehn
The Council heldh im.
Tranent annus iste procellosus st turbidus 111 acre, Condition of the
hominibus flagitiosus et multorum sanitati iniquus,ye"
Terra Sancta ,Yta1ia ,
Alemannia , Francia ,Anglia ,
st Scotia ,martius st tribulsntus .
Anne gratia Mccxxxviij°
, anno regni regis Henrici u n due ,
xx ijo, tenuit idem rex curiam suam ad Natale Londeuils.
Symon do Menteforti desponsavit sororem regis.
B . C . has tam sub conventus sui vel capitull, quem suo nomine
literas,” &c .
A.D . 1288.
Death of the Q.
of Scotland
Edmund. Abp .
of Cent, returnsfromRome.
Attornpt to murder ths K ing.
Margaret B iset.
B irth of 11do Montefdi
l
try
Btorminess of
n xlx°.
King holds hisCourt atW inchestor.
The bishocpric
of Nervi
tion of the
CHRONICA
Natus est imperatrici filius, st vocatus est Hen
ricus.
Tune temporis Johanna , soror regis Anglorum et
regina Scotia ,dism clausit extremum.
Rsvertitur sanctus Edmundus a curia Romans ;venit in Angliam inglorius, tristis, st depaupsratus.
Quidam facinorosus volens regem jugula‘
re nocte pro
funda forens cultsllum, quo regem enecaret, per fenes
tram thalamum intravit, et diligenter qua sivit ubi
rex esset. H ec videns qua dam mulier Deo devote
qua tune cantabat psalterium,sicut do more selebat,
illum sicarium extracto cults llo regem qua rentem,voce
magne st terribili clamavit, st edvocatis ministris
captus est ills latre truculsntus. Mulieris nomen erat
Margarete B iset. Distractus est ills miser st mem
bratim detruncetus , missa suut quatuor membre ad
quatuor angulos terra Anglia , ut miserum spectaculum
intuentibus herrersm incuterst.
Otto legatus omnes abbates Nigri Ordinis do Angliaauctoritete papali citavit ut scram so apparerent in
ectevis sancti Martini Londoniis, do stetutis qua
dominus papa ordinavit studiess de Ordine Monastico
reformando.
Natus est Symoni do Montsforti filius ex uxors sue
Al ianora , st vocetur Henricus.
Trensiit annus iste turbidus st precellesus, fructibus
st frugibus abundans.
Anne gratia Mccxxxix°, regni regis H enrici xx iij°
,
idem rex tenuit curiam suam apud Wyntoniam.
Sub eisdem disbus ces satus est slectus Norwycensis,scilicst Symon prior ejusdem domus, quia central-ins
habebatur volunteti regis, st W illelmus de Ralespiscopum eligitur.
Excommunicatur Fredsrieus imperator.
W illelmus do B agels, B .C .
CHRONICA
A.D . 1240. silentio sub tali modo, no quis revsleret mysterium id
sub pa ne excommunicationis per dimidium anni.
B irth orthe Regina Alienora pepsrit filiam quem vocavit Mar
gag-13331 of D ie sancti Rsmign dedicate est ecclesia sancti Pauli
Londoniis ab ipsius loci episcopo Rogero, pra sente
regs st legato stmultis episCOpis s o regni magnatibus
ad quam dedicatienem annuatim devote vsnisntibus
concessa es t venia. xiiijor
ennorum,qued legati st omnes
episcopi confirmaverunt.
B eatus Edmundus Cantuarisnsis archiepiscopus xvi.
kalendas Decembris apud Pontiniacum migravit ad
Dominum.
Delete est corona spines Christi in Franciem.
Thoma broughtto Prim
a Temporibus sub elsdsm florusrunt ln Alemenms
xhntfiiflwh
fame st miraculis sancto. Elisabeth st sancto. H ilde
St.Edmund. garis , st in Francis apud Pontin iacum beetus Edmundus confessor Cantuarisnsis archiepiscopus .
Condition of the Transiit annus iSte Anglia inimicus , universaliyw ‘
ecclesia adversarius,
orientalibus st occidentalibus
nocivus sutumnus madidus st laboriesus.
xii. Anne gratia Mccxli°,regni regis Henrici xxVO ,
Christ 1bratedat
s
We
cg 1dem rex tenuit cun am suam ad Nstale apud West
Legatus a. domino papa irrefragabiliter revocatus,
iter arripuit transalpinum cum jam morem in Anglia
protraxissst trisnnalem.
ami
ci
tia“ Crux sancto in Franciam depertatur. Rex igitur
Frames. Francia Deo devotissimus ut hanc st alias preciosas1333
130
0
111“reliquias honorifice cellocaret, quandnm incomparabilem
tiltiili
hiiifi3;
Monachi Cantuarisnsis ecclesia ,obtento a domino
Canterbury. papa absolutionis bensficio ex sententia qua ligaverat
n eundem conventum archiepiscopus beatus Edmundus,B enefacium
,nations Provincialem ortu gsnsrosum,
in
petrem st pastorem sibi elegerunt.
Archbishop.
JOHANN IS DE OXENEDFB .
Menachi Wyntonienses in multis oppress ionibus A .D . 1241.
constituti, W illelmumde Rals l Norwycensem spiecepum in spiscopum Wyntoniensem postularunt, qui
dixit episcopatum Norwycensem non posse suflicere ad
fsrrurem equorum suorum.
Capti sunt ex pra cepto Frederici impsratoris in TheEmperor
mari pra lati versus coneiliumvenientes,inter ques $313 3:
erat O tto qui aliquando legatus in Anglia extitsrat eu.
“innsm3
Omnes pra lati, papa mandante, vocati,Et tres legati vsniunt huc usqus ligati.
Treuga septa sunt per comitsm Ricerdum interTruce between
Seldansm B abilonia st Christianos. In forms autem ili:8
01313311111 .“ d
treugamm reddita suut prisones Francorum qui captifuerant apud Gezam.
Dis igitur inventionis Sancta Crucis comes Ricardus 53131131111?
8
naves ascendit, st in S icilia in Portu de Trapes pres port orTrapeui.
pore applicuit. Cite vsro occurrit Imperator faciensComiti inauditos honoree, st locutus est cum imperatries sorore sue, qucd multum desideraverat.
Rex H enricus I I I . fecit fabricare unum nobilissi He
emmrdm a
no for
mum feretrum ex sure purissime st gemmis preciesis, g1
;"357i?“ of
in que ants operis perfectionem expendit plusquame. millia marcarum, ad reponsndum honorifice reliquiasgloriosi cenfsssoris st regis Edwardi.
Eodem tempore orta est discordia inter regem stpoem between
spiscopum3 Norwyoensem postulatum ad episcopatum or
unme t
and B p ’
Wintonienssm, so qued postulationi do so facta 3con
Obnt papa Gregorius IX “. g
seth ofres IX.
I pso anno dis sancta Fidei passes est sol eclipsim. Eoppa .
B a le] Regcle, B . C .
AD . 1241.
Celestine IV.
S tate ofweatherthrough theyour.
Bulk Basset, B p.
of London.
xiijChristmas solo
The K ingmeets
Earl B ic ard .
King crosseswith theE. ofCornwall to theutinent.
Marsh.
Henry arrivesinGascony .
CHRONICA
Eh'
gitur in papam magisterGelfridus Medielan snsis,l
vir scientia pra ditus sed annosus. Undo cum jamvix xvij. disbus sedissot, pramatura morts pra occu
Transn t annus iste frugifer satis st fructifsr. Ve
rumtemen ab An nunciatione beata Maria usque ad
festum apostelorumSymonis stJuda , ariditas continua
st a stus incemparabilis paludes prefundas st stagna
amplissima desiccarunt, fluvios exhausorunt.
Fulco B asseth decenus Eboracens is, eminens tam
genere quam scientia , eligitur in spiscopum Londoni
snsem.
Anne gratia MccxlijO, regni regis Henrici I II .
xxvj° idem rex tenuit curiam suam ad Natale apud
Westmonastsrium.
Comiti Ricardo applicanti kalendae Februaru occur
rit rex geudenter.
Commisse rsgno Anglia archiepiscopo Eboracensi,rex tranfretavit, idus Meii, cum repletis numismate
desideratissimo stet lingorum xxx . sedis, comitantibus
regina sue st fratre sue comits Ricardo st do nobilitats Anglican s Vijtem comitibus st circiter trscentis
W illelmus do Marisco qui quandoqus do maximisHybernia censsbatur, exul st exlex st fugitivus ao
clamabatur. Q ui rspagulum sibi faciens non longs a
Bristoldo pra dis st rapinis intendsbet ; sed tandem
captus, cum socns suis, 1gnom1moss morti est addictus.
Cadaver vsro sjus in iiijor partss divisem per Angliammissum, st quodlibet ad unam maximerum civitatummembrum transmissum,
intuentibus incussit horrorsm.
Divulgato per totam Franciam qued rex Anglia
hostiliter cum exercitu Wasconiam jam ad mandatumcomitis do Marchia cum maximo thesauro intrasset
,
A .D . 1242.
Innocent IV.
Renews the sontence ofexcommunics tion sg tthe Emperor.
toCanterbury andW inchester son
The bisho o
ofNan d
Richard marriesS inchia.
Death ofHubertdo B urgh.
Characteristicsofthe your.
MasterMartin.
CHRONICA
tifor, Anglis damnosus, imperio turbulentus, ecclesia
in imicus, in hysmo procellosus, a stats aridus st valde
a stuosus.
Anno gratia MccxliijO, rsgni regis Henrici III.
xxvijO, idem rex tenuit curiam suam ad Ns tale apudBurdegalim.
S inebaldus cardinalis nations Januonsis croatus est
in papam, postquam vacaverat sedes per annum et ix.
menses , ot vocatus est Innocentius IV . ; et statim
confirmavit sententiam in Imperatorem latam a pra
docsssors suo, undo imporatoris ira in odium est
converse .
Rex redut a W asconia in Angliam.
Confirmantur 1 a papa Bonefacius in archiepiscopum
Cantuarisnsom st W illelmus do Ralo NorwyoensisepiscOpus in spiscopum Wyntonia , invito regs.
Walterus ds Suthfoud eligitur in spiscopum Nor
wyconsem.
’3
Comes Ricarda s desponsavit S inchiam sororem re
gina Anglia dis sancti Clomsntis apud Westmonas
teriam cum honors maximo .
Obiit Hubertus do Burgo, comes Cantia .
Transiit annus iste ecclesia periculosus, imperioflagitiosus, regi et regno Anglia damnosus ot pro
broene, Ytaliois adversarius , Germannia turbulentus,
Hyspania prosliosus, Templariis ot H ospitallariis cis
matis ot scandali gonerativ us.
Anno gratia MccxliiijO , regni regis Henrici I II .,
xxviijm,idem rex fuit ad Natals apud W aling
'forde
conviva comitis Ricardi fratrie sui.
Novus papa , dominus Innocentius IV misit in
Angliemmagistrum Martinum ad colligendam pecuniam
in auxilium domin i papa ,a domino regs benigne
concessam.
Confirmantur] confirmatur,MS . 1244, and has Suthfeld for Suth
B . C. places this under the year feud.
JOHANNIS DE OXENEDES .
D ominus rex fecit omnes terras quas habuerunt A .D . 1244.
Normann i in Anglia in manu sua soisiri.l
Grifinus filius Loolini qui in turri Londonia cap 3 31213213.tivus tonebatur, facta longa rests do linthsaminibus,dum voluisset descenders , rupto funo corruit st sic
fractis cervicibus misorabilitsr sxpiravit.
Eodem tempore rex seniori usus consilio spiscopum The B p . ofW in
Wyntonisnsom a partibus tran smarinis amicabiliter
revocavit, gratiam suam st ablatorum restitutionem
pollicondo.
Convsnorunt 9 apud Londonias, regia submonitione Henry summons
convocati, omnes magnatos Anglia , archiepiscopi, epi egi“ at Lo“
scopi, abbates, priores. In quo consilio petiit dominus
Rex ore proprio auxilium sibi fisri pecuniam. Et
res ponsum fuit quod quia charts. libertatum ques do
minus rex olim concesssrat pro cujus conversations
ed ictum juraverat nondum sxtitit obsorvata , et
aux ilia totisns concessa st soluta domino regi ad
nullum profectum pervonerunt, postulabant instanter
sibi fiori sertum 3regni justiciarium,
‘
per quem status
regni solidaretur ut solebat ; quia per defectum can
cellarii brevia contra justitiam crobro fuerunt concessa.
P romisit autem rex humiliter ha s et she. so per scrum
considera tionem benigne emondaturum. Datus igitur
fuit dies in tres septimanae, ut interim rex oxcessus suos
corrigoret ot magnates ojus voluntati obtomperaront.
Interim misit dominus Frederica s, imperator, nunciumM ission lrom the
suum regi Anglia st baronagio, magistrum Walterummm '
d o Ocra ,5 litteras imperiales doforentem, querum
summa talis est : Supplicamus , ammonomus, ot
prohibomus no in damnum nostrum ot vestrum
aliquid P apa contribuatis .
”
scisin'
j sas siri, MS . justiciarium] justiciarius .M S .
Conm erunl] convonetat, M S .
11
cerium] corms.M S .
Oca , B ' C '
A .D . 1244.
Arrival of theCount of P landcrs .
Crutched Friarscome toEngland .
Condition of the
ye.“
Q. delivered of ason.Edmund.
TheEmperorn excommu
Pulk’s interview
with Martin .
CHRONICA
Sub siedem disbus applicuit comes Flandria Thomascum 0. militibus ot cc. ssrvientibus, in succursum regis
Anglia S cotism oxpugnars proponens . Rex cum
exercitu copi050 versus Scotism proficiscitur.
B odom tempore venerant Crucifori, scilicet novi reli
giosi, post fratres do Monte Carmeli.Transiit annus iste frugifor et fructifer, Terra
Anno gratia Mccxl°v°, regni regis Henrici I I I .
xxixO , idem rex tenuit curiam suam ad Natals Londoniis.
D is sancti Marcelli pepsrit Alienors regina An glia
filium,ot sic regs jubents quia postulavorat sum 9.
beato Edmundo regs st martyrs , vocatum est nomen
ejus Edmundus .
Tsmpors sub sodom fecit papa excommunicari
Frodsricum Imperatorem per totam Franciam s t
Rex Henricus I I I . fecit per singulos Anglia comi
tatus summam reddituum Romanorum st virorum
Ytalicorum,st invents. est summa sxcedens x11] millis
marcas mori rsdditus, exceptio his qua do multorum
pra latorum cameris rooipiunt pra miis st donatis, ad
plus ascondisss quam reddituum summam quam domi
nus rox do toto regno percipere consuevit.
Fulco filius W arini, ox parts universitatis rsgn i
regs consontionte sod tacite mittitur ad magistrum
Martinum apud Novum Templum Londoniis ; qui torvooculo sum rospicions, sic ipsum afl
‘
atus est : Fugostatim,
exi ab Anglia ! Cui Martinus Quismihi hoc mandat ? An tu hoc ox teipso babes 2”
Cui Fulco : Hoc tibi mandat per me [multitudo
p ropoum ] proponentis, MS. B . C . inserts cito.
”
The MS . adds citrs,"B . C .
has aveto .
” B . C .
A .D . Cives Londonisnsss componuntur dare domino regi
mills marcas argenti.
Per idem tempus B onofacius, Cantuarisnsis archi
episcOpus impotravit a domino papa Innocentio litterassub tali forms : Innocentius , etc. Venerabilibus
fratribus episcopie, st dilectis filiis abbatibus, priori
siarum pra latis, otc.,
l infra . Damus venerabili fratrinostro Herfordensi episcopo in mandatis, ut ipss persoptonnium st non ultra, omnium beneficiorum sccls
siasticorum qua deinceps in civitate, dia cesi, st
provincia Cantuaria vacabunt primi anni provontus
[habes t] usqus ad decem millium marcarum sum
mam.
”In hujus mandati principio, quia novum
fuit st grave, omnes Anglia pra lati ot clerici obstu
pusrunt supra quod diei potost.Modio quadragesima edicto regio convocata convenit
ad Parliamentum regni totalis nobilitas , tam pra latorum
bile a curia Roman s incossanter illis irrogatum.
Provisum est in sodom parliamento, ut adhuc scriberetur domino papa ofiicacitsr ut ab Oppressionibus
cessaret consuetis. Scripsenmt igitur per so Episcopi.scripssrunt Abbates st Priores, scripssrunt Comites st
Barones, scripsit etiam ipss rex , ita ut omnium scriptacorda forina poterant omolliro. Scriptum a t simili
modo Cardinalibus sod omnes litus arabant.
Sub istorum diorum curriculo dominus rex literas
suas misit prohibitorias pra latis Anglia , no domino
papa tallagium contribueront. Dominus vsro papaha s omnia contomnons scripsit in 00a ut sibiscilicst contributio indistanter solverotur. Undo angustiaundiqus pra latos circumdsderunt ot imwsitum regi
silentium in quo confidebant no immutiret.
eta ] ct, MS .
JOHANNIS DE OXENEDES.
Waltsrus Karlon episcOpus episcOpatum suum ro A .D . 1246 .
signat, habitum et ordinem suscipit Fratrum Pra Baffifif’mg,
dicatorum apud Oxoniam.
a” 0m"
Dominus papa ex pra toritis assumons audaciam The Pope’s tin
solito imperiosius pra latis Anglia domandavit ut in“ m“ m“
Anglia omnes beneficiati in suis bsnoficns rosidentiam
faeisntes tortiam partsm omnium bonorum snorum
domino papa per triennium confort ent, non facientes
res identiam dimidiam, multis adjoctis dirissimis ac
canonised.
Trans i it annus iste frugifer st fructifor, Terra Sancta cmd nion of theformidolosus, sancta Ecclesia nocivus , Imperio advsr
sarius, regibus Francorum st Anglorum dopra datorius,
Anno gratia Mccxln , regni regis Henrici 111 . 011q
1111i idem rex fuit ad Natals apud Wyntoniam.
Quidam Francorum nobili ss1m1'
contra dominum Con-p iracy“ list thePops.
papam ot Romanam cun am, m pon culum umversahsecclesia ot fidei Christiana , detestabilem fecerunt con
spirationom.
Duo fratres do Ordine Fratrum Minor-um mittunturW ay-ea t
in Angliam, do pra cepto domini papa ad negotium the Pepe.
suum do subventions pecuniari eidom facienda .
Eodem tempore promises. est domino papa contributio Contributionremised to the
x3. milhum marcarum, exceptis oxempt1s . ope.
Factus est terra motus per diverse loca Anglia . Btu-thank e
Fredericus fecit omnes magnates do Calabria st TheEmperor'
Venonmt in Angliam tres fratros regis Hem-icimmghmuterini
,Guido do Limzun,
’ W illelmus de Valencia, cometoEnglandEthelmarus clericus.
Liseni, B . c.
CHRONICA
A .D . 1247 .
Multi nobiles do Anglia cruce signantur, scilicst
Certain nobles orepiscopus Wygorniensis, W illelmus do Longa Spats ,“ m‘h"
et Galfridus do Luci, cum aliis multis.
Transl. of st. Translatas est beatus Edmundus, Cantuarisnsis ar
chiepiscopus st confessor vij. idus Julii, quo die
translatum est corpus beati Wlstani episcopi et son
fossoris .
ordie for Eodem anno monsta lican a ro tor sui materiamW arnmdesiderabilom
o
dotostabfl
l
ingcircumcgsiofio intolerabiliter
cospit detoriorari. Unds dominus rex ca pit do romediocogitaro. Invonta est igitur novi cunei impressio,scilicst talis ut manonto materia st ponders crucis
brachia oxtendersntur duplicia . In cuj11s denarii
rotunditato si quid do cruce illa fuisset violatum, pro
rotonso haberotur, st inacceptabilis . Alters. vsro
denarii pars pristinam rotinet impressionem.
Sanguis Christi allatus est et da tus ecclesia W est
monastsrii, dis Sancti Edwardi regis, a regs H enrico.
erg?“ Dominus rex fratres suos uterinos ogregie ditavit.
dition of the Transiit annus iste frugibus et fructibus uborrimus ,Anglia nocivus, Wallia exterminator, Terra S ancta
inimicus, Ecclesia spoliator, Ytalia truculsntus, Alo
mannia turbulentus.
Anno gratia MccxlviijO, regni regis Henrici x xxgidem rex tenuit curiam suam ad Natale Domini apud
Noble“ 13 “ “1° Eodem tempore multi nobiles cruce signantur.
Celebrato festo sancti Edwardi, jussit dominus rex
denunciari st acclamari quod constituit novas nun
dinas libero exorcori apud Westmonastsrium,a festo
Sancti memorati usque in quindecim dies completos,aliis nundinis civitatis Londonia et mercaturis sus
pensis.
by Eodem anno,mare
,ex vehementi agitations ventorum,
viij. kalendas Decembrie, solitos per magnum spatiumtorminos oxcodons sibi finitimos damna intulit irre
W estminster
CHRONICA
A .D . 1249 . versitas foret scholarium, scholas licite sxercerent ; st
ad hoc mansiones pra paravorunt.
14013531: Circa idem tempus archiepiscopus Cantuarisnsis re
Roms. di lt a curia Romans , magna siquidom armatus potestats visitandi scilicst Ordinem Monasticum et pra
cipus apud Monasteria exempts .
The edictmeo Circa idem tempus abbates Nigri Ordinis, malentesvisitati per so quam per alium visitatorem, convene
runt apud B ermundeshsys die sancti Calixti papasuper reformetions ordinis sancti B enedicti diligenter
tractatum habituri.
B odom tempore dominus rex exhilaratur do rumo
ribus, qui do Terra Sancta suut allati ad ipsum do
captions Damista .
W alterde Kira,
Concessit gratiam suam et acceptavit slectionem do
Waltero do K ircham ad episcopatum Dunelmensem
Relic. Fratres Pra dlcatoreo sibi acquisierunt quondam pe
tram albi marmoris, in qua. vestigium humani pedis,videlicet ut a multis creditar ot dicitur Salvatoris,
quasi in cera molli impressum,apparebat, quam asse
runt Terra Sancta incola fuisse vestigium in ca lum
Domini ascendentis, ut per tale signum memoriam dis
cipulis relinquorot, quoniam ibi ipsum ultimo videbant
Dominus autem rex idem passum ecclesia W estmo
nas tsrii contulit.
Tempore sub sodom quidam homuncio a tatis habsns
armorum xviiij. statura fuit vix"tripedalis, nomine
Johannes, quem quasi prodigium regina secum dux it.
1gentler
-lll eeh di Fluxit annus iste minus fructifer
,frugifer tamen
on of the year.
abundantsr, curia Romana inimicus, Ecclesia turbu
lontue, Terra Sancta suspectus, Fran cia , Anglia ,
Ytalia , st Gormania dopra dator immisericors.
Anno gratia M0010 , regni regis Henrici III .
xxi iij0, idem rex tenuit curiam suam ad Natale
D unelmensem] Episcopatus Dunelmensis,MS .
JOHANN IS DE OXENEDES.
apud Wyntoniam, st in crastino comedit cum episcopo A .D . 1250,
ejusdem civitatis Willelmo.
Comitissa Comubia ,nomine S inchia
, pepsrit [filium] 3;
comiti Ricardo fratri regis H enn c1 apud B erkamstede, livexed eta son.
et vocatum est nomen ojus Edmundus.
Citantur coram episcopo Lincolniensi Roberto apud The bishop ofLegocestrs omnes viri religiosi ditionis sua , ut occls mlmio
li
l
isa
:;1hll
‘e
sias et rodditus do quibus iidom assensum capituli stdim
super hoc instrumenta testimonium evidons perhiben
tia non habsrent, in suam revocaret potestatem.
Temporo sub sodom rex Anglia cruce signatur st
multi nobiles cum eo.
B odom anno Franci in castrie commorantes juxta Proceedi or
Damietam impetum fecerunt in hostes qui Vias et 111m1153
I t
convallos obsidentes victualia arcobant. Prima vsro
die C inemm exercitui Christiano prospere occidit,sed
in crastino in idipsum rovertentes ac redeuntes dete
riorem calculum roportaverunt. Vorumtamon Soldanus
B abilonia regem Francorum formidans, pacem obtulit
honestissimam, ut videlicet Terra S an cta st qua cunqus
aliquando Christianorum fuerant, Christianis restitu
orontur ot multa. alia ad commodum ot honorem
Christisnorum prosocutura, ad qua superbis Francorum
minime potuit inclinari, nisi dictus Soldanus Cayrum,
ot B abiloniam, st A loxandriam Christianis resignarot.
Cum autem nobiles Saracenorum superbiam Francorum audissent nullatonus acquieverunt. Extunc igitur
moritis eorum oxigentibus cospit Francorum conditio
non mediocriter deteriorari.
Temporibus sub eisdem regina Francia domina TheEarl oforuvall.
B lanch ia tot ot tantos congessit honores in comitsm
Ricardum st in sos qui in comitatu ejus orant ut
omnes V identes st audiontes morito poterant admirari.
Et Lugdunum venienti occurrit fore tota cun a mili:
irew ard ] revocavit, MS .
2 restituersnmr] restitusrctur,MS.
A.D. 1250
The armof St.
storm and inunODD.
Punishment ofthe Jews.
his opponents.
CHRONICA.
Papalis, ot ipeslserene vultu illi applaudens st ipsum
ad mensem invitavit ot cospulabantur immediate inectevis Pascha , sedem die qua captus est rex Francorum.
Anne sodsm monachi Pontiniacsnses ausu toms
rarie brachium beati Edmundi Cantuariensis archi
In disbus illis mugierunt tonitrua, fulgura muros
turrium ot robora maximo dissipavorunt, et inunda
tiones pluviales vias invise reddidsrunt.
Dishna sub siedem tota pecunia quam habuerunt
Juda i ab siadem est extorts quia do falsitato
tarum, sigillorum, st monsta crebre convinci, pro
batum est ipsos fuisse atque manifostum.
Archiopiscopus Bonefacius Cantuarisnsis Londonise
Pauli st ad ecclesiam Sancta Trinitatis Visitaturus
non admittorstur, excommunicavit decanum et ca tetos
omnes.
Die sancti K enelmi comits Ricardo existents Lon
doniis venit ad sum nuncius quidam tristis ot festi
nus rumorum st litorarum bajulus totorrimarum hujussententia tenorsm continentium, videlicet totus exor
citus Christianus in Terra Sancta consta ns ex exercitu
regis Francorum et quorundam Anglorum, Templari
orum, Hespitalariorum,Thutonicorum, et fratrum sancti
Lazari, confusus, crucis hostibus triumphantibus, deDesth otW imamvictus occubuit. Dominus Willelmus do Longs S pats
K. orFrance
Robert,Count ofArtols, drowned.
in belle poremptus est ; Damieta restituta est Sara
cenis ; sed et dominus rex Francorum, qued numquam
antsa evensrat, a Saracenis captus est. Undo tota
Franeia, immo etiam tota Christianitas , induit dolerom,
st cum diflidentia confusienem, cujus infertunii causa
comes Atrabonsis Robertus infelix st superbus frater
z Atrabm is] A trahensi. B . c. A ttrabatensis, 00min . Flor. Wig.
A .D . 125o.dinem hoc volumine scribi nsqueunt, in Libre Vita
The Christian011 .
l uminary of the
no
The King keeps
a convent at
or
titulo indelebili suis prefecto meritis annotantur.
Complete igitur hoc anno fluxorunt a tempore gratiaxx"i quinque quinquagsna armorum id est mi lls ducenti
st Notandum autem est et non leviter attendsndum
qued in nulls xxiiijm'
quinquagsnarum antecedentium
tot evonerunt mirabilia, tot novitates insolita , sicut in
has ultima quinquagona, scilicst vicesima quinta. S i
quis oa inspicere desiderat qua rat in Chrouieis domini
Matha i Parisiaoensis apud sanctum Albanum, in anno
scilicst MOccOIO. H ie enim tsrminavit pra dictus
Matha us Parisiaconsis, monachus sancti A lban i, Chro
nica sus .
Creditar qued non peterit vacaro significations quedin hec ultimo anno elementa insolitum ot irregulare
passe sunt dotrimentum. Ignis, quia. nuper transects
nocte Natalie Domin i fulgur qued est ign is terribiliter
emicuit contra [om]no cursum consuetum ; aer, quia
innaturalis tonitrua st intompsstuosus rebeavit mare,
quia solitos motus transgredisns lees contermina devas
taV it tsrra , quia in Anglia, st maxims in Ciltra , con
tig[erun]t pluros terra motus. Fluxorunt itaque ab
Incarnationo Domini xx l-i et V‘l“ armorum quinquagena .
Nso est visum que anno jubilee, id est quinquagesime,oelebrarstur suo loco proprio, videlicet vj°. kalendae
Aprilis, nisi hec anno jubilee.
Anne gratia MccliO, regni regis Henrici III .
xxx°v°, fuit idem rex ad Natale Domini apud Wyntoniam qui nulls distribuit regalia indumentn, contra
suam st omnium antecessorum suorum consuetu
dinom,forte solicitus st parcus pro psrsgrinatieno.
Ysabella. comitissa Arundolia fundavit quondamdemum apud Marham,
non procul a. Len, in qua insti
tuit prime ssnctimonialss ultramarinas.
JOHANNIS DE OXENEDE .
Ethslmarus frater regis uterinus confirmatus est in
Innocentius papa recessit a Lugdunis, procurans medis
quibus poterat omnibus no quis in Imperatorem amplia spromoveretur, ut ds ca tsro, nullo contradicente, sola
curia Romans dominarotur, qua jam doluit qued W illolmus do Helondia do imperio subarrhans regnum
Alemania sibi jam subjugavorat, Frethsrice dominatereecclesia Romana defuncto, quem etiammortuum iterate
dominus papa ad terrorem cum suis fautoribus terribi
liter excommunicavit.
Eodem anno, procurants Diabolo, congregati et con
ot armontorum in rsgno Francorum usqus ad ducenta
millia ot amplino, UniversalemEcclesiam non mediecriter
perturbantss. Universitatem autem Aurelianensom in
vadsntos et tandem dissipantes, libres clsricorum com
burontes, multos contomptis pra latis ot ecclesia clsvibus
gladio poremomnt, st spoliates quamplurimes in Ligerim
submorserunt, st fugiontium libres et omnia rapuorunt
st combusserunt. Tandem apud Bucerim duos ac
magistro serum comprehenso et perempto cum Burde
galim pervenissent rosistents eis comits Legecestria
Simon e do Montoforti, custode tune do Wasconia , cum
incelis tax-1a , dispersi sunt ipsi pastores vieti st confusi,
et extunc ovanuit illorum conatus st fortitude. Dux
autem illorum creditar fuisse ills impostor, tunc puer,qui jam peractis xl. st amplius annis infantium catervs s
processiena liter ambulantes et cantsntss in subversio
nem ecclesia convecavit ot usqus ad mars perduxit
Eodem anno comes Ricardus fecit solemniter nimis
eccles iam do Hales quam sumptibus propriis fundavsrat
l Winch es] W illelmum, MS. contomp tis) contentis,MS .
a bort i on ] subursntu.MS .
A .D . 125 1.
Ethelmsrconfirmed B ishop ofW inchester.
DepartureofPOps InnocentfromLyons.
Insurrection ofthe French
Thor attacktheUniversity ofOrleans.
ThemomofHales feu ed.
M ONICA
A.D . 1251. ot ibidem menaches Oistercisnsis Ordinis collocaverat,
dedicari, prout in mari periclitano Deo vovsrat pro ejussuorumque liberations . In cujus constructions plusquam decem millia marcss exposuerat. Superbiontibus
Saracensis ot oonfa deratis sibi invieem, Christianoruml
conditio in Terra Sancta non mediecriter set 9 inclinata
ImperiumRomanum qued a multis annis ante ChristiIncarnationom sumpsit exordium st V iguit oontinuatum,
procurante Curia Romans ut sols dominarotur suspen
ditur dosporatum, quinimmo pa nituit sam W illelmumdo H olandis in regnum Alemannia sublimasse, qui jamsic videbater arrham sumpsisse in Imperium.
Death or111 Mandatum regis Castolla regi Anglia ut per eumphonso ofCastile.
vomrot peregrmaturus st juvamen aocopturus . Sed
sedem tempore idem rex Al defonsus in fats decessit,omnibus Christianis deplorandus. Damiets a S araoenis 3
no Christian i sam cupiant itsrum et capiant solo oom
gmxbot or Abbas C luniacensis venit in Angliam, monachorumsuorum Visitator st pecun ia ssdulus investigator.
simon doMonte Rodiit in Angliam comes Legooostria Simon do
£3333“
Monteforti adducens secum tertium fratrem regis
Guidonem nomine.
{gsn
sgztion of Mars horribiliter fiuctans et tumens limites transut
consuetos, ulteriore littora vendicando.
Rex Scottorum Alexander I I I . desponsavit Marga
retam filiam regis Anglia apud Eboracum,puer
pusllam, qui tamen ab sedem regs balteo cingitur
militari st committitur custodia Roberti do Ros,proviso tamen scripto ot assonsu utriusque partis no
dormirent simul usqus ad iiij°lr
annos completes.
shnon do Monte Archispiscopus Burdogalsnsis et alii magnates Was
mmconia vsniunt Londonise accusantos constantor Simo
TheMS . inserts sibi invieem. The MS . inserts solotenus.”
a t] cum, MS .
A.D . 1252.
Summary of the
Buflhloes sent toEarlRichard.
The cl of
CHRONICA
Tranent annus iste frugifsr st fructifer, domino papaot curiae Romanas laboriosus, Franciae et Anglim sub
spe pendula suspiciosus, Scotia cujus rex puer sxtitit
Anno gratias Mcclii°,
regni regis Henrici I II .0
xxxvi°, idem rex fuit ad Natale Domini apud Eboracum.
Cui rex Scotia post matrimonium magnifies completum
fecit homagium rations tenementi quod in Anglia
tenet. Et cum super hoc conveniretur, rex Soothe [ut]rations regni Scotia fas erst homagium et liganciam
domino regi Anglias, respondit rex Scotia) quod pacifico illuc venerat, ut videlicet mediante copula matrimoniali ipsi confoederaretur. Rex autem Angliaa, cum
hasc st alia audissot, nolens tam seronum festum ali
qua perturbations obnubilars st tam juvenem regem
ct juniorem sponsum molestare, omnia sub silentio
praeterirs dissimulavit.
Missi sunt Comiti Ricardo fmtri regis de partibustransmarinis bubali. Est autem bubalus genus jumenti,bovi consimile, ad onera portanda vel trabende aptiasimum, crocodilo inimicissimum,
undis amicum,mag
nis cornibus communitum, undo B emardus phi1080phus
Ossibus extruitur Elephas , dorsoqus Camolus,Surgit st in Bubalo cornua frontis honor.
”
In crastino autem 3sancti Gregorn , mutato aoris
colors , cauma cum ariditats omnia. torruit virentia , do
11octibus calor perdurans, muscas, culices, st pulice8, et
casters. detriments generavit.
Beneficiati in dimcesim Lincolniaa, persuadonto efii
caci admonitions episcopi Lincolniensis Roberti, ut ad
solu s] noluit, MS . follow that above which records3 m ile] cocodrillo, MS the storm at W indsor. See the
Probably this sentence should preceding page.
JOHANNIS DE OXENEDES .
gradum sacerdotn volsntes aut nolentes promove A .D . 1252.
pentur.
Bodom anno ad Pascha fecit dominus rex convocat i TheKing pledgesLondoniis omnes magnates Anglim Cruse signatos, utEde
mfiguwfl
t
d?infra quindenam Paschas ibidem convenirsnt [st] supernegotio Tom S anctae, cujus honor onormiter
‘
vacillare
videbatur, diligenter contrsctarent. Tandem rex passagium suum juravit a. dis sancti Jchaunia Baptistas insequens trienn ium, nisi morts vel gravi infirmitats ‘ vel
Adhuc hoc parliaments non terminato, rex inexora
bilis factus est omni potenti, broves inducias debitoribus suis non concessit. Sed suos naturales homines
immiserieorditer coarctans sins alicujus discretionis “llama
considerations , factus est hinc avidas st alienigen to
amator et Anglorum depaupsrator.
Confsrtur Wasconia Edwardo primogenito regis,wa s
“Giwi
;”quod cum comes Ricardus cognovisset, iratus valde hi olde-t non
incontinenti tam ments quam corpore a curia 9re
Festo sancti Edwardi convenerunt ex edicto regio Grant oftithes
totius regni magnates ; protulit in medium dominusmail ing.
to
rex papa lo mandatum, omnibus regni aemulatoribus
exosum st detestabile, quod videlicet contulsrat papatotam regni decimationem per triennium a. rsgia
viatica persgrinationis, non socundum mstimationom
ecclesiarum pristinarum sod secundum watimationem
novam ad inquisitionom strictissimam st voluntatem
rogiorum satellitum, qui astute nimis ad damnum
Ecclesia ina stimabile st servitutom perpetuam, suis
primum propriis et rsgiis smolumontis inhiarent.
Rex sxtorsit xx . marcas auri a Londonisnsibus. Themfig
tom
Insuper ooegit Londonisnsss ut suis nundinis, quas §mthefern
? “
A .D . 1252.
The fairof
The reply 0! the
CHRONICA
apud Westmonas tsrium constituit, in festo sanct
Edwardi in laasionem nundinarum Elysnsium per xv.
dies duraturis, vollent nollsnt suis in civitate fonostris
clausis interessent.‘ Nse popercit eisdem propterhyemalis intemperiei inclementiam, lutum, pluviam,
st
loci insptitudinom, quin tentoriis suis stare cogerentur.
Rex ad dictum festum sancti Edwardi, no vide
rentur quidammagnates qui illuc convenerant inanitor
fuisse convocati, districts tractatum suscitavit quidagendum sit do terra sua Wasconite quam comes Lo
gecostrim Simon videbatur non mediocriter in magnum
ipsius regis damnum perturbasse. Et dum super hisinter omnes anceps penderet sententia , rex in sales
sermonis aux ilium pecuniare ac militare redivivo
spiritu instantissime fiagitavit sibi peregrinaturo im
psndi ac pro salute communi Christo militaturo. Ad
hoc communitor rssponderunt quod corum responsio a
praelatorum rosponsione dependebat, neco
voluerunt ab
assertions discrepantes sequestrari, st sic cum magna
indignations objurgantes ad propria romearunt.
Convocatis ergo denuo, dominus rex optimatibus
suis, qui prout tectum est suo impetui primo res ti
toraut, convenit sos do negotio W asconim quid agen
dum. Cui Magnetos rssponderunt : S i comes Lege
costriae Simon ” regi rebelles odomars studuerit,non
mirandum nec dolendum,maximo cum ipsi Was
conionses infames sunt, eo quod to dominum suum
ad ipsos confidenter confugientem prodidsrunt, st
multiformitor dopauporavorunt, undo inglorius st
pauper, non sins Anglorum damno et Opprobrio,
romea sti. Restant autem tres anni et dimidium, ut
ipss Comes secundum tuam cartam,term ipsius
custodiam obtinoat.
” Verum non placuit domino
regi quod ipsi sic comitem sxcusantos ipsum sic justi
CQ
iam-essent] lnteresse, MS.’
S im ] Scilicet, MS .
A .D . 1252.
B a th of Q ueenB lanche.
arms0 c
in England.
P I“ WW .
nullum penitus lmtificavit. Reducsbant enim ad memo
qualitsr regnum multiplicitor dopauperassst st sccls
siam nunc xi. millia marcarum et nuper vj. millis
Domino. B lanchia mater regis Francorum dominica
prima. adventus Domini obut.
sio quod episcopus Lincolniensis super hoc stupsfactus
fecit a suis clericis diligenter computeri et considerari
alionorum provontus in Anglia, et inventum est st
vsraciter computatum quod iste papa pmsens , videlicet
verat quam omnes ejus prwdocessores a tempore papatus
ipsum in Anglia, quos ecclesia Romans ditaverat, ad
vsro regis merus non ad ejus partem tertiam com
B odom anno rex comperions quod discordia magnatum ortea sunt propter warennes corum fecit accla
mari
quod qui watenuam l1abero dosiderarent loquersntur
cum so inde, et data pecunia benigne exaudirentur.
Quod st quidam fecerunt et sic deperiit jus multorum
per antiquas cartas sis concessum, confirmatum, et
Undo abbas et conventus do W ardona ad damnum
corum, a regs donata pecunia warennam timpstrarunt.
Sod W. do Bollocampo, Vidons so fuisse in hoc dero
gatum, poondoe corum cepit st afi ixit, fratrosque comm
custodes trucidavit, vulneravit monachos, st laicos
anem ia] am dere, MS . pram iis] prmconia, MS.
JOHANNIS DE OXENEDES .
Transnt annus isto frugifer st fructibus mediocriter A .D . 1252 .
focundus, posts pseudum mortifera truculsntus , omni 823
mm of th e
hominum generi turbulentus ; cujus utique perturbationis inter orientales, captio regis Francorum causa
fuisse feliciter perhibetur, sieut os projoctum in medic
sanum protorvorum, quod cum quilibet nititur approhondero a lter in alterum surgendo
2nititur pra ter
venire st soso mutuo pro osse rodendo corrodunt noc
corroditur. Imperium quasi ratis sins gubernaculo
periclitatur, Francis. suis rectoribus spoliate et ami is,
Anglia ab alionigonis conculcata st multis dominis
protervis inclinata , suique regis sincera dilections vi
duata, extremis subjacons conditionibus , inconsolabiliter
contabuit desperate, et, quod gravissimum est, dietim
inter ecclesiam et populum odium vsnsnosum suscipit
incrementum.
Anno gratia Mccliij regni regis Henrici
1dem rex fuit ad Nstale Domini apud Wyntoniamgaudia Dominica Nativitatis celebravit magnifies . Regiitaque pransuro festo Nstalis memorati
,cives Wyn
toniensos missrunt nobilissimum oxonium in esculsntis
et poculentis quod potuit etiam intuentes in admira
tionsm commovoro. Rex autem pro gratiarum actioni
bus ipsos ad decontas marcas in brevi porsolvsnda sobligavit. Natus enim ibi extitsrat, st Natelem solsm
nitatem in lugubrsm eis convertit lamentationom.
Eodem tempore venerunt nuncii domini regis st A brotherof the
quorundam magnatum nunciantos quod quidam fraterwig?”do Ordine Pra dicatorum,
dum pra dicas sot Mediolani,
pro assertions voritatis ab eisdem intersmptus est.
Retulsrunt insuper quod Romani elegerunt sibi novumsenatorem,
civem B ononiensem,nomine Brancaleonem
,
virum justum,rigidum, jurisque poritum. Stabilitus igi
tur est senator trionnalis contra statutum urbis Roma , st
ad hoc sacramentum cum obsidibus ab omnibus rscepit.
feliciter] infeliciter, M . P . surgendo] insurgcndo , ibicl.N
A .D . 1253.
, the
b
e
sti s m"rtone of the
toK ing
"s
ch ief cooks todeath.
Albertus returnsto Rome.
The J drivenfromFrance.
CHRONICA
Dis'
Circumcisionis Galfridus ds Limazum frater
domini regis uterinus levi do causa irascens contrauW ‘
quendam do pra c1pms regis cocis, Roger nomine, apudGuldeforde irruit in ipsum cum suis ministris, eundem
inhumane nimis tractavit,ligavit, pluribus locis vul
neravit, nudum suspendit, st caput suum depilavit ;
ita scilicst quod singulos singillatim pilos capillorumradicitus avelli jussit, ut quot haberet pilos tot passio‘
nibua torquorstur. B eindo cum maximo cruciatu ex
spiravit. Ricardus vsro magister cocorum super hac
injuria querimoniam coram regs reponens nil nisi
sannas roportavit.
In octavis Epiphania habitum est colloquium Lon
donns ubi congregati fuerunt archiepiscOpus Cantua
risnsis ot omnes episcopi Cantuarisnsis provincia , regs
apud Wynd]eshores existente,de concessions contribu
tionis diligenter et diu tractatum habuerunt ; tandem
ad hoc inclin avoruntl si rex a consuetis injuriis st
oppressionibus quibus ecclesiam Oppresssrat, prout multotiens promisorat ot per cartam suam concesserat,
cessare adhuc vellet st piis suorum naturalium consiliis
coussntirs . Ad quod rex favorabiliter respondit quodproviderent et secrets scribersnt cum summa deliberations articulos ofi
'
onsionis, et ipss omnia omendanda ad
plenum emendaret.
Magister Albertus circa. festum sanctum Mauri cumsuum proprium negotium fructuose porfocissst st dosi
derium domini papa plenius comiti Ricardo exposuisset
sins sorta spe recessit.
Juda i a Francis fugati sunt. Rex Anglia pra
cepit no quis Juda us carnes in x10, vel quarts vel
ssxta feria, comodorot.
The MS. inserts at.” The assentirent contributionem, ct
sentence is imperfect. M . P . has, efi cax auxilium pra stanent ct
afier inclinaverunt,"quod non in ultroneum, si rex,
”&c.
tantam ac talem, ssd in aliquam
A .D . 1253 .
The K ing‘
s anger
in consequence.
H e levies a fineupon the City .
TheKingrepeatshis oath to go
ChartertoWal
PrinceEdwardand the sisterofthe K ing orCastils.
Excommunlcation pronounced
nst those
the Church andthe two charters .
CHRON ICA
baculati turpiter fugerunt ; qui dilacerati et cruenta ti
querimoniam regi lugubrsm reposuerunt. Rex inde
iratus libsrtatsm Londonia sarcians mills marcas
proinde ut pacs‘
gauderent sxtorsit.
Tempore eodem rex ,Spiritu ductus repentino,
juravit super feretrum sancti Edwardi so in instan
tibna disbus vernis transfretaturum et beatum Edmundum Cantuariensem archiepiscopum Pontiniaci
peregre aditurum ; sed postea , cum omnia. pararentur,saniori consilio usus impetus tanta temeritatis subito
qucd pra sumpserat revocavit et remansit.
Rex benigne concessit,donavit, ot confirmavit
abbati et convontui do Waltham ut quotiescunque
domus do Waltham, Abbate cedente vel decedents ,
vacaret, pastors viduata conventus libero bona domus
pro sua voluntate disponerent st plenam habsrent tam
do baronia quam do bonis ejus, sine alique regis
usurpations,disponendi facultatem.
D ishna illis prolocutum estmatrimonium inter filium
regis Anglia Edwardum et sororem regis Castella .
Idus Man in majori aula W estmonastsrii sub pra
sentia domini regis H enrici I II ., et dominorum”8m
comitia Ricardi,fratris sui
,st R. comitia Northfolchia
et Suthfolchia ,Maroscalli H . comitis H erforensis , H .
comitis Oxonia ,J. comitis Warwic, et aliorum mag
natum regni Anglia . N os, Bonefacius, divina misera
tione Cantuarisnsis archiepiscopus, totius Anglia
primes , F. Londonisnsis episcOpus, H . Elyens is, RLincolniensis, W. Wygomensis , W. Norwycensis, P .
Herfordonsis, .W . S aresbirisnsis, W. Dunelmensis, R.
Oxonionsis,‘ S . Carleolenensis, W. Batonensis, L.
Rofenensis, T. Menevonsis, episcopi, pontificalibus
induti, candelis accensis,in transgressores libertatum
ecclesiasticarum, et liberaram consuetudinum regni
S c. Exonicnsis.
JOHANNIS DE OXENEDES .
Anglia , ot pra cipue earum qua continentur in A .D . 1253.
Carts. Libertatum regni et Carta do Foresta ex
communicationis sententiam sollemuitsr tulimus sub
forma Cartarum. Prolataquo fuit in medium cad-ta.
patris sui, sod non in prOpatulo, in qua concessit
msra volunta te liberas electiones omnium pra latorum
Anglia , quam cartam fecit communitas regni a papaconfirmari st sub sadem bulls communiri.
Bodom anno papa argumontoss nimis intondons vm tiouompecuniamm extorsioni , injunx it per visitatores episco on “
1331pos monachis N 1gri Ordinis per Franciam
ut qua dam regula’ impsrtinontia ot ad quam nullus
tenetur obligatus, sub pa ns. oxcommunicationis obsorvarent, quod est absurdum st omni rationi contra
rium. Mona chi vsro Francia ad curiam nuntios suos
destinantes, qui datis iii'
or millis marcarum Turonen
sium hujus tyrannidis impetum composcuorunt.
Rex transfrotare paratus ad W asconiam commisit The K . goes to
custodiam regni comiti Ricardo fratri suo tradita sibim y
virga in signum rogiminis, ut si quid oriretur in
regno sinistra perturbationis , ipss subortam potentercompeaceret.
In cras tino Assumptionis applicuit dominus rex
apud Burdogalim.
In festo sancta Katerina regina Alianora pepsrito
Thefifidih-
m a
filiam, ot vocata est Katerina.
Transiit annus iste fructuosus, fructifsr, papa st Summary of the
papal i curia arctus et angular-is. Incoperunt enim
y
hoc a nno contradictionss contra papam a Christie.
nitate et maxims ab episcopo Lincolniensi.Auno gratia MccliiijO, regni regis Henrici xxxviijflm
T119 3“km“1°
idem rex tenuit curiam suam in W asconia apud m“M
13Gm “?
Carelessly abridged fromM . P ., la sancti B enedicti impertinsntes,who has, ut (visitatores) cogerent nec suutdo rcgula substantia ,quos
eos sub puma excommunicationis 11dem monachi nunquam tcnerc
observarequosdamarticulos regu consueverunt, ncc voverunt."
A .D . 1254.
Gives Grascony ,Ireland , andW ales toEdward.
Assembly of thenobles convened
6the Q . and B .
chard.
Fresh exactionsfrom the Jews.
the state of the
Tt ofFr.
re turns from,the
Holy h n
cum magnatibus suis celebravit.
Eodem tempore dominus rex concessit filio suo
st honorem Csstria st Bristoldia .
In quindena Pascha magnates Anglia ex mandato
Londonns convenerunt mandato regis do auxilio
pecuniari rssponsuri, qui omnes st singuli rsspon
derunt quod dominus rex tantum ot totisns sos
inanitor vexavit st depauperavit quod vix poterant
respirars diversis angariis ot angustiis fatigati.
Cum igitur regina transfretari pararotur cum filiis
suis Edwardo stEdmundo st familia nobili in dusetu
B . Cantuarisnsis archiepiscopi, apud Portesmuthe vento
prospere versus W asconiam ascendit, pridio idus Junii
applicuit apud Burdogalim.
Exactum fuit a Juda ia ex parte domini regis plusquam dare posssnt sins ulla misericordia sub pa ns
damnationis st exilii.
Eodem tempore compertum est certis ratiocim1s
regem extraxisss do regno Anglia st in expensis
inutilibus consumpsisse vigesies st sopties centum
millis librarum et amplius, exceptis torris st rod
ditibus quos inconsultius alienigonis9st prorsus regno
nocituris distribuerat, st xxx . millia marcas fratribus
suis,exceptis gardis, terris, st redditibus.
D is Sancta Margareta convenit Oxonns omnia gene
ralitor Anglorum un iversitas auctoritato comitis Ricardi, ut ibi do arduis regni negotiis tractarent. Etquia intollerabilitor opprimitur Anglia adventu alieni
genarum, spsrabatur ibidem remedium do prudentumconsilio inveniri, nec est ibi inde a liquid actum.
C irca idem tempus venit rex Francorum do Terra.
Sancta st pacificavit id veredictum discidium quod
B essarum] B esaceam,M at.P ar. l 2 alias iga tis] indigenis, MS .
A .D . 1254.
Summary of theyear.
Henry arrives at
fromthe elews.
CHRONICA
vasis pretiosis, nobili facts oblations matris sua cor
pus transtulit in ecclesiam.
Tha nsiit annus iste satis fructifsr ac fructuosus, a
modio autumni usque ad tempus vernale continue
proeellosus, ita ut multi promiscui sexus fluctibus perierunt, st tor tonitrua in hiemis modio mugiobant.
Anno gratia Meclv°
,regni regis Henrici III.
expectans ventum prosperum. Erat autem dies Natalis
Dis dominica proxima sequents, vento st mari
favontibus, dominus rex nevem ascendens applieuit
comes Richardus frater ojus st alii nobiles exceperunt
sum cum gaudio, st munera preciosa sidem optulerunt.
Londonisnsss oecurrorunt regi adventanti et ei C.
ennio non reputans sod tanquam pensum debitum, nec
civium devotionem nee exennium commondavit, immo
nsc grates repsndoro vol exiles voluit, sod quasi in
spondit : Non grates eis refere quia quod afi'
orunt
mihi debetur, sed faciant mihi aliquid gratuitum, et
merito gratiarum persolvam rstributionem. Ipsi igitur regis voluntatem satisfacore cupisntss, quoddam w e
do protio ducentarum librarum sidem denuo opta lo
runt, st tune grates sis rstulit, sod non serene ut de
cuit vultu acceptavit. Post paucos igitur dies pro
quodam clerico do careers slapso, rex contra cives
movons qua stionsm oxsgit ab sis tria millia marcarum,
so quod carcerem cautius non custodisbant.
Juda is licet multotions depauperatis exigit cummagna instantia viij. millia marcas sub pa na sus
pendii. Comes vsro Ricardas non minimam pecun iam
JOHANNIS DE OXENEDES .
domin o regi commodavit undo Juda orum suscepit A .D . 1255.
Tempore sub sodsm transvoctus est in Angliam{in tglppohant
elephas st venit Londonise ; nunquam croditur elephas swans.
In quindena Pascha convenerunt Londonns omnes W entM dat London, in
nobiles Anglia ubi ut plura paucis perstringamug , whichgo
wns
?“
niaro sibi oxhibsri, scilicst ut do baronns quas priusexceperat in auxilio decima sibi ooua ssa tortius dena
rius sibi concederetur, quod esset manifestum regni
sxactionss ma roribus sauciabantur. Tandem in hoe
universitatis quod negotium dilationem caperot usquead festum sancti Michaelis, ut st ipsi fidelitatem regis
observations totisns premissa st totisns rsdempta
corda corum ad ipsum eonvorterst, st ipsi, in quantum
inter tot pressures Deo favents reformaret.
Per sosdom dies in quocunqus comitatu Anglia st Thei‘ohemepgr
e
usynode st ubiqus ubi multi hominum convsnsrant
,m om‘
s
acclamatum est in propatulo ut Magna Carta regis
Johann is st quam iste rex pra sons Henricus I I I .,
filius ejus totisns tenors juraverit, inviolabiliter sub
TheMS . inserts ut,
A .D. 1255.
Eclipse.
11 ofW arln
Trucewith the
msut.
CHRONICA
observarstur, st delata est sententia publice pulsatiscampanis st candelis accensis in omnes ejusdem vio
latores. Et ut status corporum supraea lestium statui
Obut nobilis baro Warinus do Muntchsnsil, cujustestamentum ad 00. millia marcas dicitur ascondisss .
C apta sunt treuga septennales inter Soldanum
Babilonia st Christianos in Terra. Sancta , so quodSoldanus d asconus Soldanum B abilonia expugnavit.
B odom tempore Juda i Lincolnienses puerum unum
rapuerunt in opprobrium Christi crucifixi diu flagella
vorunt postea crucifixerunt. Sed postea, pro iniquitate
sua , matre-
[contra] ipsos do morts pueri appellationemsuam coram regs prosequents , Deus ultionum Domi
nus dignam pro meritis reddidit rstributionem. N am,
dis sancti Clementis ipsis iratus non clomons permisit
quod xviij. do ditioribus et majoribus civitatis Lin
coln ia vilissimo per civitatem Londonia fuerunt ad
caudas equorum attrasti st postea suspensi, st in turri
Londonia fuerunt detonti usque ad 1x 5 octo, simile
judicium pro causa simili expectantes. Unus autem,
qui malefactorum fuit principalis per quem omnes alii
fuerunt accusati, in civitate Lincolnia ad caudam
equinam est dotractus, membra cujus in iiij01‘
parts s
sunt divisa et ad iiij°? portas ejusdem civitatis sunt
appense, ut tam ejus quam ca tsrorum enormitatem ad
memoriam ssmpitsmam enarrars posait omnia ecclesia
sanctorun .
Dominus papa Alexander destinavit ad partss Anglicanas magistrum Rustan dum do W asconia. subdiaconum
suum dans domino B . Cantuariensi archiepiscopo,P .
H erfordonsi episcopo,et sidem Rustando [potestatem]
colligendi decimas do Anglia , Scotia,Hybernia , st
Wallia ad opus domini papa , non obstantibus aliquibus
literis [vel] aliquibus indulgentiis, sub quacunquo
A .D .
Condition of the
W inchester.
Eclipse of thesun.
te nue
Rustand’s sermen.
CHRONICA
quibusdam non, obligata sunt fsrs omnes domus l
religiosorum per Angliam constituta ad summam ccc.
marcarum sine mandate convontuum st procuratione.
Unds pra lati st oeclesiarum rectores super tam facto
proditorie et injurioso usque ad mortem dolusnmt.
Archispiscopus vsro Cantuarisnsis velut nauta navi
periclitante relicts vel pastor 2 grego totihue lupin is
exposito, in partibus transmarinis latitabat.
militanti damnosus, Anglia depra datus, Terra Sancta
pestifer et virulentus .
An ne gratia Mcclvjo, regni regis H enrici I I I . 1110,
tenuit idem rex Nstale Domini apud Wyntoniam ubi
frater ejus slectus invenit ei cum magnis donativis
omnia
adhuc agerentur, iij0. kalendas Januar11 sol passus est
eclipsim. Postea congregati sunt Londonns episcopiAnglia et archidiaconi et alii pra lati multi ut ro
sponsum daront magistro Rustaude, cui cum magister
Leonardus verbs. pro un iversitats facorot st inter
ea ters diceret omnes scclssias esso domini papa jux taqued dicitur omnia sunt principis, st addidi[t] idemLeonardus, tuitions non fruitions , as si diceret defen
siono non dispersions cui cum respondisset Rustandusdixit : Diciano ha c pro to solo aut ut sindicus pro~
curator universitatis ha s dicis 1” Et cum circum
spiceret Leonardus expectans quis pro ecclesia loquerotur, omnes tacuorunt. Magister vsro Rustandus
, ex
eorum silentio procacior canesllario suo dixit : Scribenomen talia audentis dicere. Quicunqus insupercontradicere pra sumit papa singulariter pro so 10
quatur st scribatur quid quis loquatur.
”
Circa idem tempus magister Rustandus pra dicavit
in capitulo sancti Edmundi, st in fine dixit “ Amici,
domus] domos, MS . p aper] papa, ibid.
p astor] pastors, ibid.
JOHANNIS DE OXENEDES .
scitote qued tensmini tali domini papa mercatori, A .D . 12511.
et nomins vit sum in secsntis marcis infra mensem
solvendis, ques si non solveritis, sciatis vos oxtunc
fore oxcommunicatos.
” Eodem tempore missa sunt The“ragga?!
littera domini papa abbati sancti Albani st conventui Convent of St.
ejusdem loci ut infra quindenam Pascha solveront
merca toribus domini papa quingentas marcas in quibustonebantur. S i non solvsront oxtunc esset conventus
ab ofiicio divino suspensus et Abbas nominatim excom
municatus. Et simili modo tantundem vol 111ssecundum postulantium arbitrium st voluntatem et
auctoritatem apostolicam ad opus regis, ita qued vide
bantur in subversionom regni st ecclesia confoedsrsti.
Sed et dominus papa decimam regi eoncessam per tri
snnium usqus in quinquennium ex sus munificentia
concess it.
H is vsro disbus ecclesia Anglicans supra modum sa teorthe
unclique vexabatur et oeclesiarum restores arctsbantur,
Emu"Chm n'
rex adversabatur, papa pecunia inhiabat. Rustandusnuntius domini papa homo litteratus et efiicax ad
nocendum, stimulabat. U surarii, qui dicti sunt mer
catores , ad abradsndum per fas et nefas pecuniam
sitiebant.
Archiepiscopus Cantuarisnsis in partibus remetia et smaqe
cc
fnttq;
ultramarinis commorans, gregem suum rictibus lupo bury. and its
rum deroliquit. Usura qua in utroqus testamentomm mm
prohibetur, jam quas i licitem a Romani pontificis
usurariis quos mercatores dicunt sxercetur, do alia
collects pecunia nimis argumentosa do cruce signatis
vivis ac defunctis tractatus difi'
usus ac specialis ex
Idus Man dimissi suut liberi quater xx . st xi. 516 1200 of the
Juda i qui infames fuerunt do crucifixione sancti Eu
gonis pusri Lincolnia muneribus ut dicitur interve
nientibus liberati.Abba tes Cistereisnsis Ordinis post Pascha auctoritato Rustaud and
papali Londoniis congregati, Rustando responsuri doh°0mm
A .D . 1256. exactions pecunia . Qui rssponderunt qued sine as
sonsu gonoralis capituli uihil omnino faeeront, st
concessa sunt illis inducia usque in quindenam postfestem sancti Mattha i.
Circa dism sancti Dunstani prohibuit rex portusclosed. no aliquis episcopus pra latus , religiosus, vel miles aut
clsricus transfrstaret.
Device tomine Eodem tempore oxut edictum regium per totum
marcam auri regi numeraret.
fixtu
res“
?son or Menfredus filius Imporatoris Frotherici triumphat
Zi
p
recovers ad votum do advorssn is suis papahbus captis et son
tritis,recuperet quicquid in Apulia papa Innocentius
IV . adquisivit pecunia fuss infinitato.
gn
awingPW Obhgantur 1nv1t1 Ft 1gnar1 pra let1 Anglia ,
Angli
11 cans etiam eccles1s m summa sem tuts conculcata ad
solutionom infinite compsllitur. Cujus summs omnium
corda in admirationem poterat provocare. Hujus quo
quo injuriosa sxtorsionis machinator fuit illo proditor,
The Bp . ofHere episcopus H ortt'
orderisis,l papa st regs consentientibus ,
ford theirbe
W et . st qued prom1ssum per tn enmum oxtend1tur ad qmn
quennium. Noc tamen Carts Magus , pro cujus obser
vations concodsbatur pecunia pra dicta, observabatur.
Contomptis sancta ecclesia clavibus, rex sententiam
solemniter Londonns latam non verotur,magister
Rustandus domini papa clericus nations W asconiensis
bujne psstis rigidus executor pra latos Anglia coegit
falsum eonfiteri st jurare qued pecunia memorata perspiscopum H ertfordenssm obligate, converse est in
commodum oeclesiarum suarem.
Eligitur comes Comubia Ricardus, frater domini
regis, in regem Alemannia , st rex cum gaudio con
A .D. 1256.
Death ofWill
lAlbhot of St. lm?
CHRONICA
cursum impsdut st ipso in profundo ioderont, ex11t
quod est inauditum fulgur rapacissimum do torra st
quosdam corum interfeeit, quosdam insanabiliter con
trivit. Denigrati sunt st usti dioti fossores ut vide
rentur ox inferno prorupisse, st ita civitatem porterruit, quia hoc in Westchep svenit, st omnes pra
horrors contremuerunt.
Dominus W illelmus I II . abbas sancti B enedicti do
olms . Hulmo dism clausit extremum xj. kalendas Ma ii cui
of the
lvii’ .Christmas heldat London.
Abbots of the
11g te grantaid.
againstEdward.
successit Adam ds N etsshirds monachus sjusdem loci
in abbatsm, qui rscepit benedictionom suam apudHevingham a domino W altero Norwicensi episcOpo
xj. kalendae Augusti, anno regni regis Henrici III .
x10 .
Transiit annus iste admodum procsllesus, ita ut
segstes denigrata st putrefacta in autumno petierunt,
et cito summa frumenti pro dimidia mares vendsretur,
licet cepioso crescentes pramonstrarentur ; st EcclesiaSancta plusquam alio tempore post conversionsm
mus , Scotia st Wallia flagitiosissimus, clero st populodamnatissimus.
A nne gratia Mcclv1j0, regni regis Henrici I I I . x li°
,
idem rex Nstale Domini tenuit Londoniis.
‘
Citantur omnes abbates Cistereisnsis ordinis ut
coram regs apparsant parati juvare 9 regem auxilio
pecuniari in festo sancti H illam . Quibus ad regem
omnibus venisntibus procuran te Abbe cardinali papa
scribit regi pro eisdem, sed rex hoc non accepts t nec
idso floctitur ut parcat inchoatis .
Wallenses intollerabilitsr oppressi a ballivis regis,
pra cipue tamen a Gilfrido do Ia ngsloya , moverunt
guerram cruentissimam contra Edwardum regis primo
genitum novum dominum suum, dicentes qued nulli
Fuit ad N ., M . P . juvare] jurare, MS .
JCHANNIS DE OXENEDES .
tsnentur obedire nisi domino suo regi Anglia pristine, A .D3 1257.
nsc opprimi volobant novis lsgibus importabilibus, st
prosperatum est epus martium in manibus comm.
Eodem tompore electas est in abbatsm sancti Ed Simon“ g
o Lat?
mundi Symon do Luton, prior ojusdem ecclesia .
Apud Catchy, ad tumbem sancta Margareta sororis M iraclsssa
ttmob
sancti Edmundi archiepiscopi, ca psruut miracula corr am t.
In medic quadragesima factum est parliamentum “ mu m held
generalissimum ubi rex instanter oxsgit pecuniam adM 111 0 d”
Apulia infin itam, videlicet c. millis marcarum ot posteax1. millia marcarum st postea x1. at i. millis marcarum
, et ha c omnis postulavit urgenter sxhibsri sibiants festem sancti Michaelis . Quod cum abhorrerontauditores, nsc valorent nec voluenmt regio desiderio
satisfacsre, rsspondentos qued ad comm pra sidium
Aleman nia vsnsrtmt Londonise ad consolandum otRichard.
animan dum comitsm Ricardum no pusillanimis esset
Recasait ad Pascha dictus archiepiscopus st trans who proceed to
fretans in Gallias adventum comitia Ricardi in
comes Glovsrnia st dominus J. Mansol ad sxploranda
Qui renunciavsrunt qued bens st secure pots tat illuctransmigrare. Cum igitur per multos dies apud
cendit st cum so uxor sus domina S incia. Tandem
conjuga'et] confugerent, MS .
0
A .D . 1257.
His coronation
Death ofWalterB ishop ofNWish.
CHRONICA
H olandiam applicuorunt st inde conductu comitem st
summo gaudio st honors coronatus est in regem
Interfuenmt dicta fostivitatis celebrationi archi
episcopi st episcopi x ., ducss et comitss xx , st tria
millia secundum a stimationom ordinis militaris. De
aliis porsonis utriusque sexus ct conditionis nulla fuit
a stimatio, st obstupuerunt Alemanni quoniam nun
quam tam solemns festum convivals pra videntes.
Rodem tempore dum spiscoporum procurator Reten
admonitionsm impetraret ut rex errores suos corri
gsrst, episcopi Anglia snorvati obtulerunt regi ut
pra dictum est indigenti L. millia marcas st duo millia
ad expenses , non animati exsmfio Cisterciensi qui
protorvitati st avaritia regis, non curvantss genus
Baal , contradicents s rosistebant.’ In hoc vestigium
beati Thoma martyria psdetsntim consoqusntes, nee
morem episcopi Rofsnsis apud curiam Romanum
pro ipsis fidelitsr dimicavit.
Eodem anno dis sancti Dunstani obnt Weltsrus
episcopus Norwyeensis, cujus loco slectus est in
episcOpum magister Symon do Wautons, domini . regis
Eodem anno statutum estRoma ut quilibet exemptus in abbatsm slectus Romam adest persona liter.
Summoniti sunt omnes qui regi servitium debebant
curvantss] curantes, MS . resistebas t] resistendo,M8.
A .D . 1257 .
The North and
Richard to be
tempest.
CHRONICA
summus
comitia st circiter x1. armatos ibidem captes truei
davit. Q ue audito rex Londoniis commorans st ab
infirmitats sua jam cenvalescens, iter suum versus
Walliam iracundus maturavit. Wallenses vsro, lucs
olarius Videntes rem egi pro capite, cenfosderati aunt
contorminis terris, et additus est illis Grifinus do
Brundsfeldo, quidam videlicet do nobilioribus Wallia
genere st possessionibus ac terris.
Eeden tempore rex Hispania ,audions qued comes
Richardus in regem Alomannorum vel Romanorum jamesset cteatus, iratus est valde assersns qued prius ad
Francorum, qui Anglos non consuevit diligere, susci
tavit novo regi Ricardo inimicos in capits videlicet
archiepiscopum Treverensem, et corrupit ducem
Levannia ut non staret firmiter cum dicto regs
Universitas Parisiensis, tum propter tsmms messuum,
tum propter earitiem bladi, tum propter fratrum Pra
Eodem anno infra. octaves sancti Benedicti luna
existents in coitu tanta ca pit pluviarum inundatio
terms infundero ut pontibus, domibus, ac molendinis
dissipatis, via fuerunt invia , fa ns tabofacta, segetes
quoque penitus peritura . Unds statutum est in
capitulo sancti Albani, ut congregate numeroso fide
lium multitudins , celebrate jejunio in sollomni pro
cessions conventus, dsfsrrent1 martyrem Albanum ad
Sanctsm Mariam do Pratis, sieut in tali periculo
ris/errant] deferunt, MS .
JOHANN18 DE OXENEDES.
consuevit. Que facto statim cessavit tempestas, ot A .D . 1257.
sic, licet sore, salvate est frugum et fructuum in
Eodem tempers dominus rex apud Costriam venit, The K ing atChester.
ubi morem protrahit otiosam, probrosam st sumptuosam.
contra Wallensss, ut quasi vas figuli ipsos eontsrerst
irrsstaurabilitsr missranda intornecions circumssptos.
l
qui supra modum Wallensos oppressit, qui cogebantur
queruli curiam regis adire st ibidem inutilitsr eom
morari donsc nudi revertersntur negotio ipsorum
tamen infocto. Interim Wallenses non dormitavsruntnec ments consterneti sunt, sed viriliter so contra
regaled restitsrunt, licet rex Hybomonsss et Scottos
In festo beati Petri, Bonefacius, Cantuarisnsis archi-5mm
n themum
spiscopus, convocavit episcopes st archidiaconos sua gimpprovineia , ut diligenter controctarent do multiplicioppressione Anglicana Ecclesia ,
st expositi suut srti.
culi in modio, st recensiti injuriosi st intollerabilos
[Oppressionos] qua contra. libertatsm ecclesia orti sunt
iste archiepiscopus indueret audaciam beati Thoma
C irca festum Exaltationis sancta Crucis cum carn
circm ep tos] circumspectos, MS .
CHRONICA
A .D. 1257. issent rex et exercitus ejus omnil genere Vietualium,
detrimentum [sustinerunt] idem rex licet invitus
pecunia de thesauro regis Alemannia Ricardi, ita. ut
videretur Anglia . argenti penitus exhausts ,”
ct per
per xviij. annos octidis posset exPendere cc. marcas,
qui penitus in uno anno exhaustus est. Deficiente
igitur numismate, blado et quolibet genere fructuumcmpit Anglia miserabiliter egere et omigi.Contulit etiam pmdictus rex Alemannia Ricardus
nemora. sus vendi ct quaaque alia fuerunt in Anglia.
potuit quod totum pecuniam suam in avaritia Ale
Eodem anno rex H ispanise postulavit a. rege Anglimsibi efficax prmstari auxilium contra. inimicos suos
quorum maximus fuit occupator regni sui Comes
Ricardus fi'ater ejus, quia. ad hoc tensbatur idem rex
Anglise secundum tenorsm cartw noper inter eos
confectae pro Wasconia. Cui rex Anglim respondit
Inhonestum mihi foret fratrem meum regem novum
et auxilio indigentem expugnare ; sed et tu mihi
potius potenter succurrere et auxiliari ut fratris mei
hostes , qui et mei sunt,valeamus edomare et sic
succrevit discordia. inter eosdem. Significavitque rex
Hispanim regi Alemannia Ricardo ut a. regno sederst,
quia. in so jus non habuit. Ad quod rex Alemanniae
omni] omnium, MS . et hauata ] inu hsusta, ibid.
A .D. 1858.
Alexander I II.,K. of Scotland.
B p . ofreturns
Rome.
TheWelsh seizes csstlo upon theborder.
Nuncium vero fuit ut si quo honesto modo fieri
posset inter hos reges excellentissimos perpetua paxfirmaretur, et regi Anglim sua jura, et si non omnia
morans propter festivitatem sancti Edwardi ut ibideminteresset, audivit quod Johannes de Avennis qui
valde contrarius regi A lemannise extitit, et episcopus
Treverensis sidem reg1 1mmw1s3 1mus obierunt.
Rex Francorum dedit regi Navernim filiam suam.
Igitur liquet quod tres regina prodierunt a comite et
comitissa Provincia —Francia , scilicet, Anglise, et
regina ,scilicet Scotia ct Navernim. Ipso quoque
tempore re
'
x Scotiae jam adolescens alienigenis con
hominibus, adhmrere. Quod comperieutes sui opti
mates noluerunt quomodolibet ut vestigia regis Anglo
rum sequeretur, et ipsius regis et regime, qui similiteralienos indigcnis pmponebant, in quibus castris detine
bant et nolentes vel volentes regni dispositioni
Sub siadem djebus rediit a curia Romans. EpiscopusElyensis a domino P apa consecratus, obmurmurantearchiepiscopo Cantuarisnsi, et cum cc abbas sancti
Edmundi Symon de Lovetone a Papa confirmatus, et
eosdem rex, quos prius reprobaverat, acceptavit.His disbus W allenses de pace penitus et de mise
ricordia Domini regis desperantes et inexorabiliter
Edwardum odientes quoddam eastrum Edwardi in
confinio Wallise situm in quo nuper idem Edwardmcum hominibus armatis munimen posuerat victua le
00piosum, circumseptum occuparunt et omnes quot
quot invenerant decapitarunt et eastrum solotenus
complanaverunt.
inclinabant] in quibus camis'
inclinsbsnt. Sic in MS .
JOHANNIS DE OXENEDES .
Per idem tempus Dominus rex, tyrannico fretus A .D . 1258.
consilio, contra. cives Londonise gravissimam movens” mm0 by
qua stionsm in sedecim articulis eosdem palam accu {130
32mm °f
savit. Quorum primum et gravissimum fuit quoddicti cives quando eis pmceptum fuit ex generali
collects civitatis fideliter et sine fraude facienda ,
ditiores pauperiores opprimebant, sibique parcentes
crumenas pauperum vacuarunt et proprias imprsegnarunt.
Eodem quoque tsmpore usuraa pestis caorcina clam Increase or
subrepens et furtim ignaros illaqueans, adeo ut
domos religiosos Anglim universos illaqueavit, ut non
esset aliqua conventualis vel cathedralis vel etiam
paupercula domus, quae non tot debitis fuerit irretita,
ut adequietatione aliquo tempore faciends desperaretur.
Dominica. in Passions consecratus est a Cantuariensi S lmon dowu
archiepiscopo Magister Symon de Wautone 9 in Nor 23121 .
p' of Nor
wycensem episcopum, quse dies dominica fuit vj° idus
Martii, st in dominica Palmsrum sequente celebravit
festum suum.
continet litterse quantum continere croditur unum tiifiin,population,Psalterium, dc vita et moribus Tartarorum ad Comitem
ac0 °
Icgecestrim Simonem de Monteforti et de commfortitudine et guerra et de adquisitionibus, quod quiinspicere ded derat apud Sanctum Albanum in libroAdditamentorum poterit reperire. Numerus autem
corum d icitur ascendere ad quadragies centena millis ,et diviseront exercitum suum in quatuor partss qua
rum qua libet pars continet decies centena millis ;unde Orientalium principes quamplures, Soldani scilicstet Admiralii atque alii
‘
excellentes tam reges quamalii optimates, se Tartaris subdiderunt, quia corum
M ia-1] mpfi is.MS
W alton, v. p. 28 1 . Wsntone. M at. P ar.
armati, ut ante dictum est, fortes bellatores ascendit
ad quadragies centum millis . Undo tune demum so
scilicet quod image Machometi ot fanum cum tota
civitate fulgure contrita perierunt, ot adhuc serpit
ascendento, qui1etiam in altos montos peremit ascon
dentos.
scarcity of food. Penuria omnium bonorum hoc anno sequitur anni
prmcodentis inundationem nam quartarium fi'umonti,quod raro inveniebatur ad xv. solidos, et etiam usquexx. solidos vendebatur. Undo tanta famos facts. est,
ut paupores herbas et cortices, carnem oquinam,vel
qued deterius est, comoderent. Innumorahilos voro
Eclipse. Eclipsis lunso facts. est iiijto kalendae Jum1.In anno allig? Dclvj
° mense
Omnia farris genera copiose terris data per pluviamautumnalem pone sunt perditaScutagium x1. solidorum Anglia est positum propter
exercitum perductum in Walliam, et notandum quodpost coronationem istius regis undecies positum est
scutagium his temporibus subscriptis
In recessu Lodowyci ij. marcas , secundo anno regni
regis H enrici I II .
solidos, anno v°.
lJ. marcas , anno vijij. marcas , ann o viij
°.
6
1qui] et, MS . Sic, an imwrfoct sentence.
inundatiom ] fertilitatem,B . C .5
See the summary of the precedingAuno v111., Comm. F10'
year.
deflect-uat] deficerent, MS . Auno viii. ibid.
A .D . 1261 . Troeis, patriarcham Jorusalom,iiijf'0 kalendas Septem
Urban IV. bris, et dictus est Urbanus 1111 .
Death of Sin
Canonln tlon or Urbanus Papa canonizavit beatum Rica rdum, CicosR1chard, B p . orChichester. transom ep1scOpum, ot const1tu1t solommzan d1em
depositiom'
s ojus iij°nonas Aprilis.
Gn by ,Obiit Thomas do Greby .
Henry soes Anno gratia Mcclxijo Henricus I II . rex Anglia
heM 19 ill transfrotavit in Gallias iiij°“ kalendas Augusti, et
veniens Parisius post non multum tempus infirmabaturcum tota fero familia sua ubi pluros etiam magnates
mortui sunt, roliqui voro mortem vix evaserunt. Inde
rodions per Campaniam in Flandriam, transfrotavit in
Angliam vigilis. sancti Thoma apostoli, ot apud Cantuariam Natale Domini celebravit.
$ 3.35}n Ricardus Comes Glovernia obnt xi. kalendas
Augusti.
{pan tomime Mirandum accidit in Cicilia. Quidam senex cummself eric
theEmperor barba prohxa apparu1t dwons so fore Frothericumquondam Imperatorem. In postea convictus igns
crematus est.
Anno gratia McclxiijO, ignis succensus in furore
comeram Regia, minorem aulam, espollam, et alias
domos consumpsit apud Westmonastsrium V ij idus
Februarii.
ggxgifiem Orta est dissensio inter regem ot barones, eo quod
and the 3 3m ”rex , consilio regina et quorundam aliorum, ot maximo
alienigonarum,absolvi impetravit a domino Papa ab
observations Statutorum Oxonia provisorum et a
Undo missis pra donibus a baronibus per universamAngliam omnia bona regina et consiliariorum regis,quorum instinctu dictam absolutionem impetravit,nullo habito respectu ordinis aut dignitatis, dopra
by the Barons.
1 111111 , B .c.
JOHANNIS DE OXENEDES .
dabant. Nam spiscopum Herefordensom ab ecclesia 11 1 1 1263.
abstractum incarcerabant. Episcopus Norwycensis nisi
ad sancti Edmundi libertates citius confugisset praTmfififnfi
“
oidium, nusquam tutum sibi invonissot auxilium.
l
Tunc enim in conspoctu baronum valde pretiosa fuit
libertas sancti Edmundi. Romanorum bona uhicunqus ,ipsis ab Anglia oxpulsis, diripiobant, et ecclesias eorum
vel conforobant, aut cui volebant tradebant, ot similiter
do alienigenis facicbant.
Anne gratia Mcclxiiij0 , anno regni regis Henrici The 1151110 or
(I II .) x lviij. die Martis proxima post festum sanctorum
Nerei ot Achillei rex Henricus cum [Edwardo filio
suo, exercitu pormaximo congregato ot die a regs
pra dicto statuto, convenit apud Lewes uterque exor
citus, regis scilicst st baronum quorum princepsdominus Symon do Monteforti sxtitit.
Rex voro quamplurimos bone armatos extra Villam
juxta summitatem montis magni ad insidiandum do
mini S imonis do Montoforti ot sui exercitus adventum
jussit constitui, ut si quemquam ox suis futurum per
ciperont, hoc eidom statim nunciarunt. Qui secundum
mandatum regis constituti fuerant, ac die Martis et
noctis sequentis custodiontos vigilias cum nihil V idis
sent, gravati per vigilis ad regem rodiorant, qui
etiam unum insidiatorem post so roliquerant. Illis
autem reoodentibus, Dei disponente gratia, qui relictus
super humum, demum non 0ptinons pra ter quondamdumum.
Hoe facto supervenit dominus Symon cum exercitu
suo st in itinere insidiatorem prospicisns, ut canto
caperot illum circumdari jussit undiqus ; qui etiam
expergefactus et intuona exercitum sciens so morti
aux ilium] asilam, B . C .
A .D . 1264.
DeMontefort's
address to his
The advance ofthe King.
CHRONICA
proximum, compulsus est misericordiam peters. Utrumobtinuit non audeo assorere, verumtamen quod factumfuerst st quaro ibi latitaverat penitus enarrabat.
omnes cum gaudio. Cumque accossissent ad mentis
deseonsum qui est juxta Lowos, intuentos ca nobii
ot totus exercitus pariter descendobat cum eo.
illis, cords contrito ot humiliato Fratres moi dileotissimi pares ac subditi bellum hodis pro statu
regni Anglia , ad honorem Dei et beata Maria ,
omniumquo sanctorum ac matris ecclesia , unaque
pro fide nostra observanda sumus intraturi. Oremus
Regsm omnium ut si sibi placuerit quod jam
S in autem sui sumus, corpus st animam sibi commendamus.
ceciderunt in tsrram, ad modum crucis oxtsndorunt
Domino, da. nobis desiderium nostrum ad honoremtui nominis cum summa. Victoria .
”
Surgentibus illis ab orations tres cunoos vel acios
constituit dominus Symon do sus. familia ut si quisque ox suis do hello pra timore mortis recoderst,
nullatonus per sos superstes remearet.
Tune illi descendontos ad pra lium sancta militia
ribus ut Villam do Lewes succonderent per circuitum,
unum veniondi ad bellum domino regi ac suis per
sumorentur, aut in aqua merergentur, aut ad bellumlicet inviti procederont fostinanter.
B enique regs armato cum suo exercitu tanta
CHRONICA
A .D . 1264.In prim0 pra dicti belli impetu, cum dominus zEd
P rineeEdward's'
wardus regis primogenitus V idorst Londonisn sss in
tho Lon armis domini S imonis do Montoforti quos odio
habuerat, cum magno animi furore relicto inter
hostium manus regs patre suo cum paucis comitibus
fugientos a pra lio secundum quod pra doctil fuenmt
a domino Symons , soritor persocutus est.
Interim rex cum suis complicibus a baronibus
capitur ot custodia man cipatur. Fugatis igitur Londo
nionsibus cum dominus Edwardus fessus ot fatigatus
ad exercitum rsdirst comprehensus est.
Comes voro Warennia st dominus Hugo B igod a
hello fugiontos cum pluribus nobiliummare transisrunt
Postea doderunt obsides, dominus rex filium suum
on
do Montofort.
qui remansorunt cum pluribus aliis in custodia domini
Symonis per annum st amplius.
Cause orthewar Causa hujus belli ha s fuit. Mortuo regs Johanns ,
Ysabolla. regina uxor regis Johannis st mater Henrici
regis Anglia nupsit Hugoni lo Brun comiti do Marchia
filios quorum nomina sunt ha s , scilicet primogenitus
W illelmus do Valence, Guido st Galfridus do Lyssni,
Anglia consuevorunt ; 11am Henricus rex vocabatur
Henricus do Wyncostria, id est W intonia ; W ilcestria
id est W igornia. Post pra dictos Ysabella regina
pepsrit Hugonsm lo Brun cognomen habsns a patre,et juniorem omnium Aymerum spiscopum Wyntonia .
Hos fratres suos uterinos dilexit rex Anglia Henricus
ultra modum pra bons sis possessionss, rsdditus, st
terms , aurum st argentum, st quicquid ab Angligsnis
posset quoquo modo auferrs . Undo naturales homines
quasi oxha redati ot magnates Anglia valde condolu
JOHANNIS DE OXENEDES.
erant. Tanta enim auctoritatis erant st potestatis A .D . 1264.
ut nullus Anglicus aliquod jus haboro aut breve
contra sos adquirsro posset. Et non solum propriispatentibus donatis plurima tribuit seipsum dopaupe
agsrentur rogaverunt multis precibus Anglici domi
num Symonem do Monteforti comitem Lsycostria qui
sororem regis dosponsavorat ut sis consilium st
auxilium pra staret in consulendo regi no tbssauros
suos incauto oxpenderot, alionigsnas ab Anglia fuga
ret, naturalss homines Anglia diligeret, consustudines
malas auferrot ac oxtirparet, libertates ot jura antiqua
Quorum precibus victus dominus Symon quamvis
multum renitorotur tandem tamen crebris comm potinon
esso constantiam, ac morem fore Anglorum cum in
ducorsnt aliquem in broccam hunc dimitts ndo facorontcandam.
Habito igitur Parliamento Oxonns regs ibi oxistents Barnu m °f
cum suis consilieriis comitum ot baronum non minima0
multitudine, statute a proceribus Anglia proviso. inmodio sunt prolata ot a regs fratribusquo ojus, filus,st omnibus Anglia magnatibus irrefragabilitor ser
vanda sunt concessa st in scriptis redacta as a regs
st omnibus aliis sigillis roborata , st sic universi ro
disrunt ad propria .
Postea poonituit regem suggestions regina et parsn 53°magma
tum snorum sou alienigonarum illud juramentum absolv from11
fecisso, dicontium illum regem non esso qui pro volun
tats non posset servos habsre. Et statutum orat
Oxonia quod regnum Anglia do torra propria gubernatoros haberet. Ea propter donariis missis pra dictusrex a domino Papa a pra dicto juramento so petiit
absolvi, qui absolvons sum statuts prohibuit Oxonia
provias .
A .D . 1 264.
CHRONICA
Tunc cosporunt fleetore magnates tetina Anglia Cer
313 23133 00 ,
nsns hoc dominus Symon do Montoforti transfrstevit in
The nobilitysend forhim
The Baronsdemand theo co 0
the Statutes .
Franciam st mensit in ha rsditatsm suam. Rex voro
abstulit qua orant Anglorum, pra bens ea more solito
alisnigenis. Anglia igitur magnates , valde contristati,
missrunt pro domino Symons do Montofort rogantes
sum multis precibus eis venire in auxilium. Qui victus
iterum oorum precibus venit in Angliam dioons so
esse Cruco signatum ot tam libentsr velle mori inter
males Christianos pugnando pro libertate torra st
sancta ecclesia quam inter Paganos .
Accosserunt igitur ed regem baronss Anglia rogan
tos sum toners statute Oxonia . Qui rospondens so
The Kingpleadsabsolutum esso a juramento, filios ac fratres st omnes
the Pope s absolution. amicos suos absolutos, ot sta tute Oxonia so nsquaquam
ssrvaturum qua a domino Papa fuerant prohibits , ac
omnes ea tenentes fore excommunicatos affirmebat.
Magnetos in incepto proposito constanter porsistentss,
statuto die amorie a regs intorrogavit sos idem rex si
They refertheir vollent ponere so in judicio regis Francia . I llis annuo
King ofFrance.
The Barons renounce their
of
entibus rex Francia accepts pecunia a regs Anglorum
corruptus judicavit omnia statute Oxonia provias
Dominus Symon do Montefort st alu magnatosAnglia congregati apud W intoniam providerunt st
scripssrunt sadsm statute qua providerant Oxonia ,
constanter postulantes a regs ea sorvari.
Tune rex ultra modum iratus diflidavit sos. Il li
hoc audisntos rsddidorunt regi homagia sue, ot ex
illa die incepit guerra per totem Angliam inter regem
In illis disbus plurimi nobiles ad sancti Edmundilibertatis pra sidium confugorunt. Tune enim in con
See this passage before, A .D . 1263 .
CHRONICA
A .D - 1265 autem ad eum,baronibus relectis, multi nobiles
Anglia ,undo magno exercitu collecte persoquobatur
continue dominum S imensm do Mentoforti qui cum
regs Henrico, qui adhuc in custodia ojus orat, do loco
ad locum per Angliam fugiebat, mittens literas per
Angliam pro servitio domino regi debito, ac sperans
so majorem exercitum colligero, sed venientes ad
auxilium ejus dominus Edwsrdus perturbavit. Mise
rat etiam dominus S im0n filium suum Symonem st
dominum W illelmum do Monte Canisii et alies cum
sis in partss Nerfi'
elchia et Sufl'
olchia ad auxilium
qua rondum. Qui rovertentes versus Evesham sicut
eis mandavit pornoctavorunt in prieratu do Konilwrde
,ubi ills nocte venit dominus Edwardus cum
D0 l l ontefort"Johanno do Wallibus ot multis aliis, qui cepit demi
num W illelmum do Monte Canisii ot alies secies
sues in leotis suis . S imon voro do Montsforti juvenis,
audiens tumultum, relicto stratu seminudus fugit in
Pridie ergo ante statutum dism belli venit dominus
QaMontefort Symon do Menteferti, senior
,cum regs in V illam do
a vos stEvesEvesham, putebat omm mvemro 1b1 1n crestine fihum
suum sicut oi mendeveret cum magno auxilio. Nosciebat enim qued oi contigers t.
Illucesconto die belli surrexit vir strenuissimus
dominus Symon do Mentefert et qui cum so erant,
pra occupantos faciom Domini in confessions ot missam
audientos pra ceperunt divina sacraments . Q ue facto,armantes so sxierunt in campum. Quidam autem qu1
orant cum domino Symons V identes exercitum domini
zEdW srdi magnum et fortem consuluorunt ei declinaro
a pra lie imminento quoad usqus majere exercitu cen
gregato socurius cum hostibus posset inire dimicsndi
certamen,st pra cipue hoc ei suggorentos qued filius
ejus Symon quem ad aux ilium qua rondum perAngliam
miserat, quid do so agerotur ignersret. Qui respondit
JOHANNIS DE OXENEDES.
dioons so nusquam fugore quamvis as set in mortis A , 1255,
d1scnmm°
9 , et qui nollsnt secum venire revertersntur
sine dilations.
Cumque rolinquentos villam veniront in campum st M b ofDeMentefort.
ebV1aront 1li1s plura vsxi lla st pluros exerc1tuum cune1,
prespiciens vir stronuissimus dominus S imon interro
est, D omini Edwardi ; ot rursum.
“ Cujus illo cui
dictum est, Comitis Glovernia qui dixit, etiam
Prediteris video mo hodis meriturum.
” Et appropin
qusntes invieem congressi sunt. Dominus Symon do
Mentoferti ot filius ejus Henricus ac dominus HugoDispensator impetum faciontos in hesh s strenuissimo
pugnando exercitum adversariorum ponetraverunt, et a
dextris atque sinistris multorum corpora prestraverunt ;
ac iterum atque iterum roternantes eundem fecerunt.
Ubicunque voro deminus S imon porcussit aut inter
fecit aut prestravit sou plagammortalem dedit. Supertali militia pugnante pro patris detur lequendi materia.
Cujus ictus horribiles non fuit aliquie qui audobat ac
condoro donsc omnis exercitus oum vallarot in girum,
its ut equus que insedorst nusquam posset transits .
Et adhuc viriliter dofendebat so quousque equus ojusa poditibus
leccisus sub ipso caderet. Et adhuc pedestris
glorieso pugnavit, seipsum defendendo donsc inimici
ejus do equis suis descendorent ac ipsum vilissimo con
culcetum armis suis expeliaront et sic eum nudumecciderunt. Qui tam violenter st igneminieso tractatusnunquam aliquid . verbum locutus est quamvis dieoront
ei,Traditor, roddo to.
” Non rsspondit, sed in ultimo
spiritu constitutus, dixit Diou mersi,”
ot sic spiri
Igitur interfeetis ut dictum est domino Symons et
peditibus] peditis, MS.
CHRONICA
A .D . 1 265. ojus filie Henrico, dominequo Hugono D isponsatero, cumpluribus eisdem adha rontibus aut captis sut fugatis,
rex Henricus rsgno suo recoptus est, pristine statui
Flight orthe Sorer domini regis Henrici, uxor scilicst domini“gsmm"
S . do Mentoforti, qua tenuorst contra regiam potesDover castle tatem cas tellum Doveria , per censtabularium pra dictiswmndemd '
cas telli predita ab Anglia est fugata , et statim illud
castellum, cum ca teris Anglia ,redditum est regi,
30
620
11
11
31
; K onilwortho tantummode excepto qued contra regis
potestatem longo tempore defensum est, donsc obsi
dente regs , Vietualibus deficientibus, famoque cogente,
Its surrender. obsessi illud reddoront regi, intorpesite tali conditions
ut vitam et membrs eis concoderet qued ipss cen
gleMS‘nltffert H is its so habentibus cum dominus Symon do
euirindefse
f Montoferti juvenis cum quibusdam sibi adha ron
tibus lateret in insulis discurrondo per leca inserts,
mandavit ei dominus Edwardus ut ad pacem suam
veniret premittens oi bone. Qui cum veniret ad sumand is committed fecit sum dominus Edwardus cemprebendi st in Turn
'
to theTower.Londoma 111 arcta custodi a recludi preponons sum
perpetualitor incarcerars .
QueenEleanor Alianora domini Henrici III . regis An glia ux or streturns from
regma, qua ants bellum do Lewes fugeret 111 Franmam,
reverse est in Angliam.
Ottobon. the Octebenus legatus domini P apa venit in Angliam,
qui fore per triennium in sedem merabatur multam
pecuniam ab omnibus oxterquende, porsonis tamenextorh ons religiosis et clericis sxtitit gravissimus, nulli dignitati
persons ; decimas omnium bonorum snorum, per termi
num pra dictum ab eis exigebat, et illas aut Papa ,
aut Regi, vol cui vellet, assignabat.
The Rex Hom'icus tenuit Parliamentum suum in queenem1os m’
s
exha rodawt omnes qu1 contra sum arms gostavorant
Exha redati igitur simul congregati per plura loss
A .D . 1266.
S iege and surrenderof theCastle ofKenilw h.
ts
cal
profits forthree
years.
CHRONICA
Citrs festum Sancti Johannis B aptista ,rex eastrum
do K enilwrtho obsedit. B eindo legatus, admonitions
pra missa, obsessos cum complicibus excemnmnicavit.
Obsessi rogalibus viriliter resistorunt, noonon plurima
gravamina eisdem intulorunt. Tandem treuga inter
regem et obsesses capta orant, a festo Sancti Martini
usque in x1“ dies sequentos, in que Spatio multi docastre, potu venonati inficisti mortui sunt. Deficiobant
etiam eis Vietualia , noc dofectus comm alique signo
regalibus patebat. Erant etiam inter sos quidam rega
libus favontes et consilium sorum ecultis signis prepslsntes siedem,
ita tamen ut nunquam prout vellent ot
poterant oxiro contra rogales valebant. Qui tandem do
proditione convicti suspensi erant in castre. VigiliaSancta Lucia eastrum do K onilwerdo regi redditum
est.
Interim rex, pra sente legato et circumoxistentibus
qusmpluribus magnatibus st pra latis Anglia indul
gentiam domini papa estendit, in qua continobs tur
qued dominus papa decimas omnium ecclesiasticorum
provontuum Anglia , sscundum verum valerem, per
triennium regi concessit, exceptio bonis Hospitalariorum,
Templariorum,et Cistereisnsium. Pra torea tempore
trougarum olesti fuerunt xij . magnates, tam clorici
quam laici, qui do exha rodatis captis in belle, captivisst ebsessis, sic previdebant ; videlicet qued sliqui care
rent terris suis per annum, alii per biennium, non
nulli per triennium, porplurimi per quadriennium,
plorique per quinquennium, et ultimi per septennium,
darentquo singuli regi infra tri ennium valerom torra
sorum per septennium. Et si possont infra dictos tres
annos tertiam partem dicta taxationis solvers, pessidorent tortiam partem torra sorum si totum persol
TheC intx'
nuator ofFlor.Wigorn. dicta pecunia , dimidiam postemhere adds : S i dimidiam partem torra sorum.
”
JOHANN IS DE OXENEDES .
vissent, totam tsrram suam recuperarent. Et si infra A .D . 1266.
dictes tres annos tetum non porselvissont oxha redati
perpetuo romanerent. Secundum hanc lsgom magnates
qui spud K onelworde ante bellum Eveshamia , st in
belle do Evesham capti fuerant, et obsessi in castre
do K enilwerdo libero abire permissi sunt.Quinte idus Augusti oxha redati, qui ut dictum est5
6 116
02123tin silvis 1atitabent, insulam Elyensem cents ingredi m ien orthe
entes csperunt, quam episcepus in pra sentia regis
antes pra sumpsit custodisndam. Sed casu accidents
sic inde recessit et insulam suspendit. Isti totam
patriam in girum depradavorunt, sed ultre precodentes and subsso
xvij“ kalendae Janusru V illam Norwycsnsom Vi cope Nomi
“mainplunder
runt, soptios viginti curribus ot aurigis ut dicebatur
onustis st secum abductis.
Anne gratia Mcclxv130,
regis Henrici I II . anno The 140833mlj°, octave idus Februam. videlicet dominica post 2tPm'ifieatienom,
venit rex Henricus apud San ctum
Edmundum, ot die sequenti Octebenus legatus venit
ibidem cunctis pra latis ot proceribus regni ex utroqus
edicto ad locum pra libatum cenvocetis, legato siquidom
Sancti Petri in cathedra ibidem concilium cslsbrants,
exha rodatos insulam Elyonsem occupantes cum complicibus et fauteribus ammonitionibus pra missis publiceexcommunicavit, regs ibidem pra sento ,
nisi infra quindenam sequentom regis paci so supponorent. Nectoautem prexima soqusnte, quidam occulti rumores loga
tum et sues vehementer torrentes, ipsum in crastinum
quas i in opinsto iter versus Lendonias arriporo fecerunt.
Que (11s etiam dominus 1 ex oppidum beati martyrisThemK ingrrq
M un di relinquens2apud Cant
ebrigiam cum exercitu brides.md
thence to the Islesue castrametsvit, ibique totum jejunium x1“ m insula ofElr
B . C . places the taking of Ely Centim eter of Florence has : 1 m.
and the plunder of Norwich before curribus et aurigis.
”
the surrender of Kenilworth. The 3 M °cc
°lxviii° in themargin.
CHRONICA
A sb . 1267.
est ut dicta ebsidie frustraretur. Undo G. comes Gle
Vernia , vigilis Palmarum, Londonise ingressus cum
ventibus, continue occupavit, qui etiam legato in Turri
existenti exitum versus civitatem omnino pra clusit.
Qued rex mex comperions , ebsidienem insula rolin
quons per octaves Pascha apud Stratferd so rscepit,
Londonise obsessurus . Que comes sancti Pauli, comes
Belenia , ot comes do Gysnos, cum magno apparatu
venerunt 9 auxilium regi pro viribus pra stituri.
sea orGlou Dum ha c agorontur quibusdam curieso intervenion
1mmtibus do pace inter sos reformanda tractavorunt, ot
citra festum Sancti Jehanms Baptista pax inter sos
refermsta est,comits in pra sentia legati super altars
Sancti Pauli jurants so arms contra dominum suum
regem, nisi so defendendo, nunquam pertatumm. Lon
donionsibus comiti feventibus, vitam et mombra rex
concessit, aliis dicto comiti auxilium forentibus secun
dum dictum do K onilwertho in pass recoptis.
His peractis, rex Londonise ingressus est xiiij.kalendas Julii, nullo exceptis civibus ultra triduum
in urbs remansnto.
Thewe ormy Edwardus domini regis primogenitus, quibusdam
insulanis ipsum ducentibus, Vo idus Julii insulam
Elyensem intravit, cui statim insula roddite est ipsis
in forms dioti do K onilwertho pacem accipientibus .
Anne gratia Mcclxviij° regis Anglia Henrici
I I I . lij°, quartedocimo kalendas Septembris dominus
p a th ofAdm ,abbas Adam Sancti B enedicti do Hulme vir bonamemoria cum xij. annis rexissot strenuissims gregem
sibi commissum ac nevum presbyterium ecclesia sua
pra dicta censtruxisset st multis commodis eidom pre
B . C . places the siege of Ely The MS . inserts “ in.
”
before the surrender of K enilworth .
A .D . 1269 .
CHRONICA
Edmundus filius regis Henrici filiam ot ha rsdsmEdmund mm“ comitis Aubormarlia dux it in uxorem, domino regsthe da. of theB . ofAlbemarle. patre sue apud Westmenas terium nuptias cslsbrants,
quinte idus Aprilis.
Discord between Orts est discerdia inter dominum Edwardum rePrinceEdwardand theE. ofGloucester.
Attempt topoison theE.
ofGloucester.
The K in transfers theEod
fOof
St.Edward s
new shrine.
tienni tenth
PrinceEdwardand theE. ofG uccstorrs
Compact between PrinceEdward and theK. ofFrance.
surrendered to
Henrici primogenitum et Gilbortum semitom Gle
vernia , eb nimiam ameris familiaritatem quam idom
Edwardus erga uxorem dioti comitis dicebatur habore
Comes Glovernia cepit quomdam apud Cardif qui
ipsum venone meliebatur extinguore.
Rex Henricus transtulit SanctumEdwardum regem
ot cenfesserem in novum presbyterium qued sibi oporomirifice pra paraverat, ipsum in nove loco rscendens
die antiqua trensls tienis ejusdem.
Box exegit docimsm clsri etiam do quarto anno,
contra. quam quia. episcopi neluerunt ab universitate
clsri appellatum est.
Dominus Edwardus ot Comes Glovernia multis
magnatibus intorvenientibus in osculum pacis so
rocoporunt.
Dominus Edwardus filius regis transfretans ad
celloquondum cum regs Francia super negotio eun di
ad Terram Sanctam, sic fenmt inter sos pactumfuisse
,videlicet ut rex Francia accommodaret domino
Edwardo millia marcas cunctis torris domini Edwardi
transmarin is regi Francia obligatio, quam summam
pecunia nisi infra triennium porselvoret dicta torra
[Edwardi perpetuo regi Francia remanerent. Et quiauna cum regs Francia preficiscorotur in Terram
Sanctam eidom regi quasi unus do prepms baron ibus
fidelitor obtomperaturus, super que filium suum H on
ricum nomine eidom misit obsidem. Q ui statim qua
Civitas do Nucbers roddita fuit K srele regi Cilicia
vigilis sancti B artholoma i, in qua orant neci tradita
iij. millia Seracenerum relique multitudine in civitate
sub tribute remanento.
JOEANNIS DE OXEN-ES.
Justiciarii itinerantes in Nertfelc ot Suthfelc fuerunt, A .D . 1269.
scilicst Nicholsus do v'l‘
urs} Hem-ions do Menteforti, st1113 112 1311ao‘n
gin Nart. and
Anne gratia Mcclxx O, regis Henrici I I I . anno
liiij vigilis ot die Palmarum convoniontibus Christianis
st Paganis inter Aehon st Saphran oa sis prime ecto
admiratis,anoonon paganerum octodocim aciobus, non
sine maxims suorum amissione, Victoria tamen petitisunt P agani. Ca si suut Christiani usque ad interne
cienom, et hoe per seditienem Templariorum, ubi etiam
cecidit fies militia , frater Johannes do Merlauo do M °f
arripuit versus Terrsm Sanctam, Q ui die Sanctim”“w 1101,
torraneo .
In ectevis sancti Johannis, Jehsnnes comes Waron John. B . ofWar
nia insultum faciens in dominum Alanum do Is Tucho
sencti Laurentn dism oleosit extremum. Filius ojus
A lianora uxor dommi Edwardl dem reg1s pnme ggfisn
mgd orageniti, pepsrit filiam apud Wyndlosheres quam vocavit daughter.
Death ofRoger
comes Norfolc ot Suthfelc maroscallus Anglia spudCuhahe, sepultusquo est apud Theferdo-Monachorum
vigilis translatienis sancti Benedicti, qui sine prels
docsdons, successorom habuit in ha reditate ot digni
Tun ] Tutti. Card in. Flor. Tasha] la Suche. Contin.Flor.
Wlhamtene] W ihamton, £613 .
1ante] ad , ib1
'
d.
admit-ntis] smmiratis,sc.Ameers. 1 Justicianw] Justiciarie, ibid.
CHRONICA
A .D . l 270.
defuncti.
PrinceEdward Edwardos regis Anglia primogenitus, Henricus do
Alemannia,
ca teriquo An glia magnates nonnulli, in
crastine sancti Leurontii apud Dovere navigio so com
die sancti Michaolis mare censoondenmt Moditorranoum
st una cum Francia et Sicilia regibus, nennullis etiam
singular-um illarum nationum proceribus , a recto do
vientos itinere Afrisem tendentes tsrram regis Tunisia ,
Arrives st Tunis. ubi sits est fam03issims civitas ills Cartaginonsis ia
travorunt, ibique cum regs supradicte pagano compenontes, treugas cum se inierunt quindecennalss.
Dominus autem Edwardus ab Africa. rediens in
Sicilia aliquamdiu cemmerhtus est.
Death ofLouis In illo itinere obiit Ledewycus rex Francia rolin
quons Philippum filium suum st ha redem, sepultusquo
est apud Sanctum D ienysium.
Death ef Bonl Bonefacius Cantuarisnsis archiepiscopus obut xv.
Canterbury . kalendas Augusti apud Baleys castellum suum in Pro
Cui rex ejusque premogenitus penitus so epposue
Romanam.
out?Guido do Menteforti duxit in uxorem Viterbu filiam
ot ha rsdsm comitis Ruboi,a die sancti Leurentii.
“ W Facts est eclipsis luna nocte primum dism Octobris
(“ tWlter Anne gratia Mcclxi ,
regni regis Henrici I II .
orseihhiiry .
panno lv°
,in ectevi s Epiphania obiit W alterus do
Levile episcepus Saresbirionsis, cui successit Robertus
he died “ in srce S . Helen
CHRONICA
A .D . 127 1. gonito in partibus agens Acconensibus in summumPontificom est slectus, dictusquo est Gregorius deci
mus. Ante cujus slectionem vocavit ssdso Apostolicaannis duohuo. mensibus ix , hobdemadibus tribus, disbus
Death ofPhilip Vigilia Omnium Sanctorum dominus Philippus Bas
of Anne gratia Mcclxx ijO, regis Anglia Henrici l o
regni sui anno, vigilis sancti Cuthberti Theebaldus
Leedionsis archidiaconus genere Placentinus nuper in
ConsocrstlenGregory I th.
ad summum sacerdotium est provectas st in cathedra
summi Pentifisatus solemniter est cathedretus, dic
wkam Ricardus Alemannia rex iiij° nonas Aprilis apud
Borhamstodo dism clausit extremum, sepultusquo est
spud monasterium do Hales qued ipss a fundamentis
censtruxit et heneribus pluribus ditavit, cujus exoquiasolemniter ibidem suut celebrata idibus Aprilis.Die Apostelerum Petri st Pauli apud Nerwycum
conventu ad primam existento subito fulminio ictu
versus aquilenom percussa est ecclesia tun-is princi
Thunders tormat Norwich .
nulli lapidos ovulai ad loca remotiera violenter sunt
transporteti, qued quidem non sine prodigio un i
versis sancta matris ecclesia filiis stuponde liquetcentigisse.
tmare! betw
gsn
th em I s s s
mien orNor msultus nonnullos m Pn oratum sa pius factos,
post januas conventus ab sorum amulis violenter cen
statim pest conventus refoctienom ad sanctum mattem
suam Ecclesiam accessorunt, ejusdem sancta matris filii
sap ius] sa penumcro. Contin Flor. Wigern.
JOHANNIS DE em EDES .
spurcissimi, tota videlicet cemmimitas civitatis Nerwyci A .D . 1272.
numero ut creditor xxxij. millia strenuissimo arma
torum, qui una cum civitatis mulioribus ignsm per
less diverse prieratus appenentes, ecclesiam tetumquo
prieratum, pra ter tria vel quatuor a dificia inter ea ters Con ion
vix numeranda eporo tamen lapidoo sod nec hec poni the priory.
tus excepto, in cineree rodigorunt. Mensebes voro fore
omnes fugarunt. De serum quoquo ssrvientibus tri
ginta vel so circa diversis supplicierum goneribus, [st]hos in gremio materno, neci tradidsrunt. 11108 a gre
mie sedem, tanquam a matris abstractos uboribus, st
ante tribunal propriom adductes, nulli parcentes a tati
aut ordini eadem sententia damnaverunt. Omnia etiam
pretiose, tsm in thesaurario, vestiarie, rofectuario, quametiam in sa toris ecclesia illins eflicinis ot almariela
,
ea. minutim cenfringentes ot depra dantos aspertaverunt.
Menachi vsro unus pest alium clam fugientos, vix vita
comits , recessorunt.
gregatus, in dictum facinus perpetrantos omnes etiam
favors , aux ilie, aut consilio siedem tune sentientos,
tes, pulsatis campanis, ascensio luminarus, sententiam
excommunicatienis publice st solemniter tulonmt. Quaquidem sententia, hebito Londoniis episceperum Anglia
consilio, die sancti Luca ab eisdem renovate est ot
soribus refundondum, motus dominus rex °versus partss
Nerwycenses die san cti Egidii apud Sanctum Edmundum accessit, ibidemque super negotio msmorato cen
magnates. More igitur ibidem per xi. dies facts , die
1ep iscopus] episcopi, us.
CHRONIC-A
A .D . 1272. sanctorum Prethi et Jacinthi versus Nerwycum pro
den foresees
V indicta do tanto scelere capionda iter arripuit ; qui
morem ibidem per dies xiij. faciens, vindicta do tanto
mulier do tanta multitudine, reliquorum marsupus a
curialibus omunctis, quidam quidem per vices civitatis
supplicie pa nes luerunt ca tsrorum.
Edmundus do Alemannia comes Cornubia duxit
in uxorem Margaretam sororem Gilberti comitis Glevernia in crastino Sancta Fidei, qui una cum H enrico
Romans pro beneficie confirmstienis sua obtinonde
constitutus , animadvortens so propter a mnles sibi vohomontor infestes in negotio sue minime preficore
immo si staret, qued in nominis sui verecundia redun
daret non modica. cassaturum so fore, cessit olectieni
subrogavit.
da orum in villa Londonia fratribus do Pconitontia cen
tulit Jhesu Christi ; qui quidem locus ad majoremJuda orum cenfusienom a quedam ad hec vocate dedi
Folieis memoria Henricus I II . rex Anglia filius
regis Jehannis , cum rsgnassot annis lvi. , disbus xxix ,die
sancti Edmundi Cantuarisnsis archiopiscepi, Edward s
Westmenasterium V ita terminum fecit, qui die sancti
Edmundi regis st martyria prexime sequento honesta
CHRONICA
A .D . 1273.de Alemann ia, pra stite sacramente qued ejus neci non
censonsisset, so oxcusavit.
The Pew ts Dominus Papa concessit domino E. decimam em
thftfienth of tlii
dnium provontuum ecclesiasticorum,
tam tomporaliumChurch revenues.
quam spiritualium, do une anno et ejus fratri do alie
in rocompensationem oxpensarum factsrum in Tom
Sancta. Ad cujus negotii oxecutionem magister Reymundus do Negerns prior sancti Caprasii Agonnensis
venit in Angliam. Unds conventus san cti Edmundi
finem fecit pro docimis omnium bonorum suorum do
une anno in communi cum abbate do une anno, pro
c. libris,ot similiter, pro socunde anno, abbate l.
marcis st convento c. marcis do ipss pecunia con
tribuente, addita. insuper decima spiritualium ad
conventum s pectantium do prime anno, sod non do
secund0 .
Adamdo Ch il Adam quondam slectus Cantuaria Angliam redienslenden returnsto England. prleratm sue est restitutus .
1 Quidam malignus spiritus in page Rethemagonsi illvilla qua Trebbleville dicitur multos terruit, pari stesmalleis prout sudiebatur et estia pulsande, st lequebstur humans voce, sed non videbatur, st vesabatur
prout ipss dixit W illelmus Ardens. Froquontabst
autem demum cujusdsm beni hominis , cui multa l malainferrebet ot similiter uxori st familia sua , nec
aspersiene. Imme quande cenjurabsnt sum sacerdotes
in nomine Domini ut recoderst, respensavit : Nonrecedam imm0 , si veluero, omnes vos oscidam.
Ego bone nevi crucem st aquam benedictam,non
timeo. Conversabatur autem idem spiritus innerie et dome supradictis, a festo Omn ium Sanctorum
usque pest Purificatienom, ot multos sormenos lascivos
stulte] nulls, MS. The Continuum of Florence of Wom ter has
multa.
”
JOHANNIS DE OXENEDES.
ot scurrilos protulit. Tandem ante lxx° recessit dicens A .D . “ 73.
so roversurum in Pascha, qued non fecit.
D ominus Papa venit Lugdunum xj. kalendae Do The Pepe at
combris.
Domino Edwardo natus est filius spud B sunam in
Guassenia, nocte subsequento dism Sancti Clementis,quem do nomine regis H ispania sancti Jacobi et
Portugalonsis, Aldephensum nominavit.
Rodolphus comes Hauokosburgonsis slectus est in ga ng.
B abs
rogom Alemannia .
Anne gratia Mcclxx iiij., dominus papa celebravit counts orlqom.
Concilium Lugdunis Gallia ,
l qued quidem duravit a
festo Apostelerum Philippi ot Jacobi usque xvj° kalen
das Augusti. In que Concilio concessa fuerunt
decima in subsidium Terra Sancta ab omnibus porsonis scclssias ticis cujuscunqno conditionis, status, aut
ordinis, do omnibus redditibus, fructibus, st proventiba s scclssiasticis. Ad istud Concilium convenerunt
episcopi d. , abbates alii pra lati mills .
Obiit Adam do Chylendeno, prior st quondam slectusm 3233
D ominus Henricus domini Edwardl filius apudWestmonastsrium x iij. kalendas Novombris sepultus .
Pac ificata discordia inter dominum Edwardum regis gam e
“s ad the
Anglia primogenitum et comitissam Flandria dudum Fl‘zn
ddors recon
habita , idem dominus Edwardus in crastine sancti
Petri-ad -Vincula spud Deveram applicuit in Angliam,
qui die san cti Magni martyria prexim0 sequents apudWestmonastsrium a Roberto Csntuarionsi archiepi
scope in regem Anglia solemniter, una cum regina
uxore sus , est coronatus.
Circa festum sancti Johannis use of Arabic numera ls in John deBaptism,
”B . C . TheCentimeter Oxenedes
’Cis-mick. The reading
ofFlorence of W orcester as in the is confirmed by Richard, Analyse dotext. Cand les, tom. ii. p. 215, Soixsntes2 This is the only instanceof the (let Abbot.
”
CHRONICA
A D 1274 In curia regis Fran cia foris judicatus est rex An
mg mmfe'
glia do tota torra Limocia , ot Provincia V ice comi
gd “ my? tissa ejusdem Provincia adjudicate.
K of 06 Rex Francia duxit in uxorem filiam ducis Bra.
bantia ,
lsorore regis ejusdem V ice verse. eidom duci
in matrimonium conjuncta .
B esth ofAvellna, Obiit Avolina uxor domini Edmundi regis Henrici
Albemarle. filii, comitissa Aubermarlia .
’
Anne gratia Mcclxxvo, A lianora regina Anglia
pepsrit filiam apud Wyndlosoros quam vocavit Mar
Msrgareta regina Scotia et B eatrix semitises Bri
tannia , filia regis H enrici,dism clausorlmt extremum.
and Q. Dominus rex st regina fuorlmt apud Sanctumm Edmundum poregrinatienis causa xv. kalendae Maii
prout in torra vovorunt Jerosehmltan a. Qui dominusrex , consilio suo hec approbante, pest munimenterumecclesia sancti Edmundi inspectienom liberam visus
faciendi do mensuris ot ponderibus absque alique ministrorum snorum intoresse ejusdem loci conventui
concessit facultetom.
Death ofJohn,Obiit Johannes, Hersferdensis episcepus , cui suc
cessit magister Thomas do Cantilupe ejusdem loci
canonicus.
my of the Deposits est capslla sancti Edmundi apud sanctum
Edmundum, st in sedem loco capella sancta Maria
est constructs , ubi sub torra inventi fuerunt muri
cujusdsm votoris ecclesia rotunda , qua quidem multelatier fuit quam capella et ita constructs qued alters
capella quasi in modio ojus fuerst ; et croditur illam
fuisse qua ad opus sancti Edmundi prime fuit con
B rabantiae] Burgundia , Con burial of Henry, Edward’
s sen.
S ee ante p . 245.
The Contimtator of Florence fuerunt] venerant, Cash'
s .Flor
places this immediately after the W1gem.
CHRONICA
A.D. 1275. statu quo fuit die quo rex,pater regis Edwardi, vivus
fuit et mortuus.Ba stion of Gravis et intolerabilis facta est oxactio super docitenth-by ordororthe Council ormis in Concilio Lugdunonsi concessis. Do nulla enim
rum collectoros ; immo secremonto corporalitor pra stito
ad verum omnium provontuum suorum valerom eis
ore proprio insinuandum omnes fore ot singulos com
pellebant. Undo taxatio portionis abbatis ot conventus
San cti Edmundi fuit ij. millie, ccccxxi. mama , viij.solidi, et ij donarii,
let hoc per sacramentum quinque
monecbomm ad b00 spocialitor juratorum.
Decima‘
abbatis et conventus sancti Benedicti do
Hulme in ills taxationo fuit l“ libra .
filmm Ejecti sunt Juda i a Csntobrigia per reginam ma
trem n ew
pluros do monachis interfecerunt.
Death ol chufl. Abbas Ricardus ecclesia sancti B enedicti do Hulme
vi° idus Junii diem clausit extremum, cui successit
Nicholaus do Walloshem prior ejuedem domus.
Anno gratia McclxxviO, regis Edwardi post
do l loa coronationem ojusdem tertio, dominus Aymericus do
m meum Monteforti, una cum sorore sua Alienera Liwolino
principi Wallia maritenda, per mare Walliam tendon
tes 9 insidiante illis quedam milite dicto Thoma Archidiacono, capti sunt ot domini regis custodia man
GW M L
Gregonus X papa , qul decimas 1mposu1t, decima d1e
The Continuator of Flor. W i libh rum”as that paid by the
gore. gives ccxli. mere. iii. sol. abbot.
u the portion of the tenth mada m] tendons, MS.paid by the convent ; and centum
JOHANNIS DE OXENEDE .
mensibus iiii“ , diebus xix . Successit Petrus, Hostionsis A .D . 1276.
episcepus, do Ordine Pra dicatorum, dictusque est
Innocentius quintus, qui dominica prima x1“ con
secretas vigilis. sancti Jchennis Baptista dofungitur.
Successit Octobonus, tituli sancti Adriani diaconus
octaves Assumptionis boata Maria defuncto, successit
eidom Petrus do Spineto Tusculanus episcopus natione
Hyspanus vigilis. exaltetionis Sancta Crucis, dictusquo
Magna pars Cantebrigia una cum ecclesia sancti peed
Benedicti igne consumpts est.
In itinere Just1ciar10rum apud Turrim Londonia Execution of
M ichaelus Tovi quidam de majoribus civitatis sus
penons est.Edmundus comes Lancastn a domim regis frater s
wor
admto 1116Q. or
Alianora regina poperit filiam quam vocavit Beren Q .
“ 3dElezn
grdell
(laughtor.
sancti Botulphi, domino rogo ot regina una cum aliis
Anglia magnatibus nonnullis estantibus, cum magna
Collecta est medietas quindecima anno superi0 1 i flA moiety
co
orthe
domino regi concessa . iecmim
Facts. est eclipsis luna universalis nocte sancti Eclipse.
Clementis , lune. per duarum fore horerum spatium in
summa obscuritate ita quod vix aliquid sui reliquit
vestigium perduran te.
et'
Mortalites ovium hoc anno incepit in Lindeseya Mortality among
t per pluros durans annos, per totem fore AngliamMm
Anno gratia Mcclxxwy , regni regis Edwardi M l“ I“ ,
sent tounderthe
1pm ] proxime, Conan. Flor. Amistuke for “Johannes XX .
”
Visors .
CHRONICA
A.D . 11177. iiij°, idem rex Anglia exercitum copiosum misit inE“ ! °fLima “ Walliam cui pra fuit Henricus do Laci comes Lincol
nia . Ipso voro rex , exercitu versus Walliam proficiscente,
ad partos interim Sufi'
olcia et Norfolcia declinans apud
fig; fife!” Norwycum Pescha celebravit
, per loca maritima Suf
folcia et Essexia Londinum reversurus ; qui , statim postReturnln to
fifitfié’
fwaz.
“ festum sancti Jchenma B aptista totum fore Anglia
militiam secum duxit in W alliam.
the A magno Tartarorum rogo qui dicitur Moal ab
Kins orEnsh nd orientalibus videlicet mundi partibus , circa festum
Pas cha directi suut ad regem Anglia sex 11 cu
solemnes do majoribus toties gentis illius cum suo
interprote oxcusantes illorum regem quod, rege Angliain partibus nuper Acononsibus agente, [eidom] non
occurrit, insuper et ab eodem contra Crucifixi inimicos
paganos scilicst auxilium flegitantes .
Death orJohn Dominus papa V i. idus Maii apud V itorbum diem
clausit extremum ; a quo die vacavit Sedes usque ad
diem sancta Katerina ; quo quidem die dominusmm“ m. Johannos Gaietanus
,tituli Sancti Nicholai-in-Carcere
Tulliano diaconus cardinalis in summum pontificem est
eloctus, dictusquo est N icholaus tertius.
Soldanus B abiloma habens in exercitu totem pone“ 1° militiam totius impem sui olectam
,circa xvi. kal endas
Augusti inter Armeniam et fluvium Eufraten occur
rons exercitui.
Tartarorum cum universis copus suis
fore usque ad intemocionem ca sus est. In quo con
fiictu do Agarenis xlij. millie et do Tartarorum mul
titudine xv. millie hominem usque ad internecionom
ca sa sunt.
M omFecta est pluvia magna et intollerabilis vio idus
Octobris continuata pluvia per duos dies ot unam
noctom. Cujus quidem pluvia immoderentiam ta nta
socuta est aquarum inundatio quod homines per loca,boves
,et oves, et alia qua dam pecora campi tompostato
nocturna intercipiondo submersit, domos etiam, muros,
AD . 1278.
tTl ughmtEnland im npriso
CHRONICA
Rex ot regina venerunt apud Sanctum Edmundumdie sancti Clemontis tendentes versus Norwycum ed
dodicstienom ecclesia fsctam iiij° kalendae Decembris,existente ibidem tune cum rege maxims magnatum
Anglia multitudine.
Omnes Juda i Anglia cujuscunquo conditionis, a tatis,
eut sexus, in octavia sancti Martini subito capti sunt
ot per diverse Anglia castells salva sunt deputaticustodia . Quibus sic retentis
, sorumque interim
diligenter scrutatis demicilierum ponetralibus, invents
sunt apud pleresque retensienis monota signs atqueinstrumenta , facts ipsius evidentissims . Capti sunt etiamsubito per totam Angliem omnes aurifsbri ot monotarii
ministri in crastino sancti Nicholei atque sub salve de
puts ti9custodia ac eorum demicilia diligenter perscru
ts ta. Jexta mandatum igitur regium, que nulli quan
tum ad hoc pepercit libertati, ducti sunt Londonism V .
aurifabri atque iij. alii do V illa Sancti Edmundi per
manum tamen ba llivi V illa supradicta in dicta libertatis ut plorisquo videbatur, la sienom. Quod cum
domlno regi innotuisset, omnes pra dictes jussitromitti, judicium ibidem, prout moruerunt, sivo benum
sivo malum ibidem subituros.
Tsrtari regnum occupant Jeroselymitanum.
Rex Edwardus jussit ut omnes hsbontos xx . libratas
torra militaribus accingerentur.
Anne gratia McclxxixO, dominus rex cepit scuta
gium pro oxpoditiono Wallia , positis x l. solidis super
Alianora regina Anglia vigilis sancti Gregom
apud W indlosherem filiam poporit, quam vocavit
Mariam.
The Centimeterof Florence of deputa ti] positi, Cash‘
s . Flor.W orcester omits st,
”and has Wigem.
monsta for monetsrii.”
JOHANN IS DE OXENE ES .
Rex omnes Juda es ot quosdam Christianos, do ro A .D . 1279.
tensurs aut alie. moneta falsatione convictos, fecit Punishmegrofor
s11spendi. Unde Londonia eolx. ot V ij . Juda 1 mortis coin
judicium subierunt. Quidam autem relegati, quidametiam oorum perpetuo sunt carceri adjudics ti, ot qui
dam in Anglia remanserunt. Escambiateros quoqueout menu capi permisit aut salva per loos sus deputavit custodia ; qui, redemptione facts
,liberi permissi
sunt shire. In illins discussionis examine accossorunt
spud Sanetum Edmundum domini Jehs nnos do Coho
ham ot W altorus do Holiun , missi a domino roge ot
contra libertates ecclesia rem agentes antes inauditsm Infringement or
nulli munimento papa li regalive deferentes, do auri
fabris V illa ot aliis indictatis, vol per suspicienom
aroststis, apud la Gildohallo justitism ulterius tonno
runt, et smercismonts inde preveniontia regio fisco
adduxenmt ; ipsum etiam sacristam ad redemptionom
c. marcarum compulorunt.
Csssata postuls tieno 9 do R. Bumell B athenien31 ot John dePoocham
Wollonsi opiscepo facts , dominus papa arehiopiscopa Csntzlébbp
.
of
tum Cantuaria contulit fratri Jobaum do Pocchsm
do ordine Minorum.
Symon abbas Sancti Edmundi V°
idus Aprilis diemmilhfo
§81mem
clausit extremum, cui successit Johannes do North Edmund ’
a.
wolde ejusdem loci monachus et hostilarius ’ interior,afio
damh
;
qui assonsu regio celeriter impotrsto statim pro confir
matienis ot benedictionis sua beneficie censoquondo
curiam ediit Romanum,habens potestatem ebligandi
conventum quibuscunquo croditeribus ad summam d.
Dominus papa contulit erohiepiscopatum Dublinia Abp . ofDublin.
fratri Jehs nni do Derlingtono do Ordine Pra dicatorum,
qui gravis exiterst viris roligiosis in taxationo dic
tarum decimarum domini papa .
1 mama.) vindictis, MS .
1 heatilariw] hostilis, M8.
Thems. inserts “ facts .
”
A .D . 1279. Mortuo Symons abbate San cti Edmundi dominusThe K in takesthe “ mg, of rex tam portlonem conventus quam beremsm occupan t,
qued quidem hectenus fuit inauditum. Q ua conventusm “ portie nee prece nec protio ab ejus msnibus potuit
extorquori, sod omnia facts suflicienti exhibitione
conventui, talliatisque ad opus regium homagiis mane
rierum conventus tsm infra V illem Sancti Edmundi
quam extra, per manum Johsnnis do B orowich regis
attornati, sunt disposita .
new, of the Regina H ispania ,domins Pentivi, mater Alienera
mm “ “ the"regina Anglia , vita terminum fecit. Rex igitur An
1533 11 glia circa principium Man facturus homagium regi
Francia pro comitatu Pentivi matris Alienera regina
Anglia qui oum rations regina uxoris sua ,fil ia ot
ha redis regina supradicta jam dofuncta , contingobat,
transfrotavit. H abito igitur Ambisnensi Francia Psr
lismonto, convoniontibus quoquo ibidem Francia atqueAnglia regibus noonon regionis utriusque plorisquo
som en .magnatibus, rex Anglia quiotam
9clsmavit Norman
zg‘
ggmdglfimnism regi Francia in perpetuum,
rocopturus tamen
annuatim do scsccario Rothomagi in sempiternum xxx .
millia 3 libres Parisiacas . Recepit etiam pro quiets
clementis supradicte, Ageneis, Limozin ,Porigez, atque
Seinteyno, ot his factis Angliam reversus est.
Johannes archiepiscopus Cantuaria convocatis cunctis
jurisdictionis sua episcopis, die sancti Jacobi apostoliconcilium suum spud Roding celebravit.
ifled Apud N erthsmptensm die Sancta Crucis aderata“t puor quidam a Juda is crucifixus est
,ipse tamen puero
non tune penitus interfecto. Cujus quidem rei pra~
textu multi do Juda is statim pest Pascha Londoniaequis distrs cti et suspensi sunt.
Newcoinage. Facts est mutatio moneta in Anglia quadrante
wick theKing’s
Read ing.
The Centime ter ofFlorence of Wigom.
W orcester omits the words matris xxx . libras Parisiscenses, B . C.
A lienera regina Anglim.
”
quietest] quiets , Cos tin. Flor.
CHRONICA
A .D . u se. Esthonia et W ellensis episcopus, cujus postulationo incuria Romans cesssta dominus Papa liberam contra
spem conventui Wyntonia oligendi concessit facul
tatem. Elogorunt igitur magistrum Ricardum do More,
ojusdem loci archidiaconum.
Eclipse. Facts es t eclipsis luna universalis nocte sancti
Edwardi regis et martyris, luns per duerum fore
hersrum spatium colors infects sanguinee.
Ricardus abbas Westmonasterii regis Anglia factus
est thesaurerius.
Sanctus Eugo Lincolniensis episcopus dio ssncta
Fidei Virginia 11. Jehanne Cantuaria archiepiscopo, in
pra sentis regis Anglia alierumquo magnatum, solem
nitor est translatus .
Great rain tnd In crastino sancti Petri ed Vinculs ot die nocteque
sequentibus facts est tanta pluvia inundatio, tsnteque
socuts est aquarum vohemontia,qued homines et
mulieros, senes cum juniorihus ot pecors campi, melondins , pentos , demos, ot arbores, submersit, fa ns ot
blade per loos plorsque esportsvit.
Mission fromthe Regi Anglia a magno Tartarorum roge nuncu smiX i °"h°
cabiliter sunt directi.
$ 313 1?!e
Inhibitum est no quis ultra diom Assumptionis do
roucy forbidden. veteri moneta nogotiarotur. Facti sunt novi obolirotundi.
Tot fulgurs tantaque tonitrua audits sunt per plura
loos Anglia vigilis sancti Martini qued domos et
arbores prostraverunt, et multiplici sdmiratione Viden
tes torruorunt.
A useenth or A clero Anglia concessa est regi quintedocime
aw e d bonorum spiritus lium secundum taxationom W alteri,
quondam Nerwyci epi scopi, per tres annos.
Magnus rex Nerwagia vita torminum fecit.
U ndocimo kalendas Septembris in Castro Suusno ‘
Trans]. of thebody erst. Hugh.
N icholas II I.
Castro Sarisno, Cas h'
s . Flor. Vigor-11.
JOHANNIS DE OXENEDES .
in fats decessit Nichelss papa, vscavitque sodos men A.D. use.
Ou tta-its thepstum Nerwym, videlicet Nerfolchi sm in fine istius d1oeeoe
Nos-wicanni, et Sufi
'
elchism in principio subsequentis.
Dominus rex celebravit Natale Domini spud Burguma “gale
in Norfolchia . a mentum-r.
pra dictus visitsvit demum sancti B enedicti do Hulm0 , of st. Benetdie sancti N ichols i ot die Conceptionis sancta Maria ,
publice in capitulo coram omnibus, tam clericis quam
Anne gratia Mcclxxxi", dominus rex moram fecit The“ (K ingin
in Norfolchism usque post festum Purificationis.
Facts est eclipsis luna universalis nonas Ma x-tu. Eclipse.
Symon do Turons sancta Cecilia presbyter cardi Martin 111 .
nalis in summum pontificom est slectus, dictusquo
est Martinus tertius.
Facts est eclipsis luna pridio kalendas Septembris,Eclipse.luns per tempus non modicum in colors cinereo por
manente.
Hom'icus Leedionsis episcepus in Alemannia, dig nelr
drry.Ba
the!)
nitate episcopali, se qued proletarius extitsrat, in ul dongcitime Concilio Lugdunensi spoliatus, (sexaginta e
et unum, ut dicebatur, filios ot filiss genuerat) viij.
Impetrsts est a domino regs do nevo sopsrstio inter the
bone abbatis ot conventus Sancti Edmundi its qued abbot horn those
Johannes, MS . TheMS . inserts non.
R -t
A .D . 1281 .
CHRONICA
Dominus rex celebravit Natale Domini spud Wy
Jorusalom,ubi per multa acts tempers propter
satum.
’
ris inter dominum regem An glia st ipsum dudum
initi,
‘pra varicstor una cum David germane suo
eidom domino regi fit rebellis. Castrorum igitur domini
regis in Wallis st in Marchia vigilis Palmarum qua
dam subvertens, qua dam succendens, aliisqus onermibus
intendono, fidelium domini regis multitudinem cepiosam
intorfocit, atque domino Regsm do Clifford, utpote
dilueulo in lscto suo roperto, secum in Walliam ab
ducto cum pra ds non medics ad propris ropodavit.
Undo deminus rex in ultionem injuriarum sibi illstarum exercitum dirigens in Walliam in subsidium
guerra sua sub mutui specie s singulia civitatibus
suis et burgis, noonon a civitatibus et burgis virorum
religiosorum sou occlosis sticerum,in sua guerra cepit
subsidium. Ad cujus quidem rei executionommissus est
per totam Angliam deminus Johannes do Kyrkoby, archidiaconus Coventria , qui a Londonia viij. millia marcarum mode pra dicto cepit contributionom. Visits tis
igitur prime doGememuts et Norwyco burgis st burgensibus, socoptisquo e. Gomomuts mills marcis et a Nor
zEdmundum ubi burgensibus ad quingentas marcastsxstis, servientum ipsius curia monsohorum taxatio
nem ut a burgensibus qued nunquam hectenus conti
acts ] recounts, Contin. Flor. initi] inibi, Ca tlin. Flu . V i
cau s am] cu m ,MS .
A.D . 1282.
Pirates infestthe cos t at
The of tbc
Boldsn prlsonsr.
CHRONICA
conduxerunt. Q ue facte, collistrigie suo tote illius diei
residue illud dofixerunt advesperasconto voro die ad
Turrim Londonia est dopertatum st in excelss trabotransfixum. Corpus voro principis truncum
1et laco
Pirata quidam do Sellsndis ot Hollandia circa Gor
nomutsm et Donowicum tyrannidom oxercontos pirati
nes trucidabsnt navesquo nonnullas cum contentis se
cum abduxerunt.
Ricardus archidisconus Wyntonia , dudum loci ejusdem slectus, in manum summi Pontificis resignavit
slectionem do ipso factam ad episcepetum ecclesia
memorata ; quem statim dominus papa eontuht ms
gistro Johsnni do Printoyso archidiacono Oxoniensi.‘s
Rex Tsrtarorum uns cum H ospitalsribus cum Sol
dsno dimicavit ; in que conflictu, oa sis paganis, captus
est ipss Soldanus et spud Babiloniam srctiori custodia
commondstus.M ordeum ed Alisn0ra regina Anglia apud Rothelsn filiam pepsrit,
quam vocavit Elysabetham.
“
Ysebells comitissa Anmdolia dism clausit extro
mum apud Msrham. In ecclesia sanctimonialium femi
Denth orTherm Magister Thomas do Cantilupe episcepus H orofordia
in curia Romans defungitur, qui se qued archiepisco
mansm appollsvit.
h ut-11111] truncum et lacerum,Flor. Wigors . Johanni do a teiss,B . 0 0
quoseunque] quemque, B . C.
Ric. do InMoren.—A 1191. S aar.
S C . Exemensi.
i. 815. Elysabefltms ] Walkinismm,
P rinzeyse Punteyse, Cas h'
s .
JCHANNIS DE OXENEDFS .
Hertmsnnus filius regis Alemannia qui filiam regis A .D . 1282.
Anglia fuorat desponssturus, incauto super glaciomM b ofUM
torcsptus sufi'
ocstus est.
Anne gratia Mcclxxxiij totius Anglia commu A subsidy.
nitas tricesimum denarimn omnium mobilium snorum
in subsidium guerra sua , oquitetura, armature, the
ssuro in garderobe duntaxst exceptio, domino regi
concessorunt. In cujus pecunia contributions allocari
fecit rex totam pecuniam anno pra codonto sub mutui
specie vol colors ubicunque recoptsm.
I dem rex dominica in media xla totum thesaurum The Kingdomini papa do docimis in subsidium Terra Sancta £23322tconcessum, per diverse lees Anglia depositum, serruris
l t° a” P°p°'
disruptis, cepit, abduxit, st juxta sua vollmtstis arbitrium do eodem disposuit.
Pest mortem Liwolini principis Wallia ejusdem The conquest of
fratre Davide fugs lapse, ca terisque Wallonsibus omni“ I“ “ m’lm '
bus tsm nobilibus quam ignobilibus domini regis
voluntati ultre so committcntibus , idem rex totam
Walliam usque ad mars Hybomicum,universis castellis
et munitionibus sibi contraditis , subjugavit, logos An
glios a imposuit, atque justiciaries, sliosquo ministros,spud Costriam cellocsvit.
Iuteros David,
”omni exercitu suo destitutus perDavid captured
incertas sedos vsgsbundus st srrsns, tandem ad quam W ith °n° N"
dam cesulsm repaussndi gratis , ad sui confusienem
divortons per sliquos do exercitu regio circumventus
cum uno do filiis suis st aliis decem captus, atque
ceram regs vigilis sancti Albani est adductus ; cujus
sen uric] secure, MS . ; serruris, scaccsrnque ministros apud Cos .
Cas h'
s . Flor. Wigom. triam,
”&c.
The Continua tor of Florence ih MS . inserts cum.
sorts, ad pacis custodian ibidem rcp aucandi] delitescendi, Con
constituit; scaccsriumqueWallia , tin. Flor. Wigom.
Gn omes
A.D . use. pra cepto in castelle Csstria arotiori custodia a t com
Condam ed to Igitur in Parliamento generali die Sabbati in crastineM l“
sancti Loedogari1spud Selepism habita , David frater
cipo post mortem fratris sui gesserat, in ipsa do
regis curia pra sidonte in judicio auctoritato regis
The sentence jeststis la sions , ac sacrilegio convictus, corporis detraeuponmm’
tieni atque suspensieni, capitis detruncstioni , combastieni, atque mombrerum adjudicstus est dissoctioni.
Cujus caput Londonia , corpus voro per quatuor partssdissectum Wyncestriam,
Northsmptoniam, Cestriam,
propter frequentem oeclesiarum combustionom ad
adjudicsta Cum que etiam senescallus ejusdemMabed in super proditione convictus, equis distrsctus
st suspendie demum est intoremptus.
Petrus rex Arsgonia in torris S icilia , Calabria st
Apulia rations uxoris sua utpote filia Manfredi filii
Frederici quondam Romanorum imperatoris, qui ipsiustorris seysitus obiit et vestitus, [jus] sibi vindicsnsha reditarium,
ipsarum terrsrum proceres tum promissistum donis sibi allicions
,cuncterum terrerum magnatum
memoratsrum essonsu st fevers omnia castells st
munitiones K aroli regis Sicilia arts sivo dole uns die
occupavit, viros inventos trucidsvit, thesauros sibi sp
destruxit, terresque illas Karole regs expulso pra
occupens filium suum manu imperatoris Constantino
nomine factis potins quamnomine (6 till .”ibid.
A.D. 1284.
Philipmarriesthe heiressNavarro.
Vlsitstlon ofLincoln.
S t. Peter-t
eels
TheAb ofCant.Visits t emonastery ofFly .
Idem Philippus duxit in uxorem ha rsdsm regni
Navaria .
Johannes, Cantuaria archiepiscopus, visitavit episco
ad Passionen Domini anno sequents.
Apostolo[rum] cum pra cipuis st principelibus iconibus
In ecclesia do Ateuhus Londonia quidam do Lon
donia Laurens dictes per quosdam maligna mentis
homines do civitate supradicte vulnorstus, domumquo
in trabe ecclesia lequeo est suspensus. Super que rex
Anglia ,non modicum conturbatus, quosdsm tamen
Dominus rex celebravit Natale Domini Bristollis.Anne gratia Mcclxxv , Johannes Cantuaria sr
Dominus rex Anglia uns cum regina st tribus filisbus
soluturus A'ldmundo,11cum magns devotions ibi accessit,
iter in crastino versus Norfolchiam arripiens ubi morem
per totam traxit x1"“ soqusntom. Et dum ibidemmorsm fscorst tots communitas villa Gypvici spud ipsumregem super diversis facinoribus accuss ta st in magno.parts convicts, in msxims pecunia summs est con
dium annum per divorss Anglia loos caroorali sunt
custodia deputati.
1umditquc] exceditque, MS . x . ksl. Martii, a unt
'
s . Flor.
ct] sod, Contia . Flor. Wigors . Wigon .
JOHANNIS DE OXENEDES.
Philippus rex Francia circa mediam z lmm exercitum A .D . 1235.
contra regem movit Aragonia , qui tsm do terrestri stmall-ibi?“An son.
consumptis thesauriqus sui non medics parts amissa
st ab amulio suis occupata, tandem spud civitatem
Parpolonam' dysenteria incemmedo Viam universa Phuip
’a death.
carnis ingressus est. Corpus voro ojus spud Sanctum
vita terminum fecit ; cui successit Jacobus de'Scabellis s1M “ 1“
sancta Maria in Cosmidun diaconus cardinalis, dictus
quo est Honorius IV.
Dominus rex Anglia cepit scutagium xl. solidorum,XL
super scutum pro exercitu Wallia ultimo pra terito. cessionngw
Idom rex cum capito sancti David, qui st Dowy , oertain“ m m
st aliis roliquiis secum spportatis‘a Wallia , a Turri
Londonia usque ad Westmonastsrium solomnom fecit
Dues luna viij. idus Maii apparuonmt.Twomoon
In Sufi'
elchia scios bollatrices in s ore appsruerunt.
H abite parliamento apud Westmenasterium in festo Parliament at
sancti Johs nnis, dominus rex multa ordinavit st pub“ 1mm “
licari fecit statute, inter qua nonnulla, ut pluribusvidetur, sunt ordinate jurisdictienom ecclesiasticsm in
magma sui parts evacuatura .
“
I lls trufstor qui so Fredericum neminsvit super Punishment orha rsol
O
aliisquo criminibus convictus, pra sentibus srchi 0 1°
t isl
ilir’
n
miii}
episcopia et episcopis Toutonicis quibusdam, pridio idus"0 1
Julii ignibus traditus est, incondiequo consumptus .
Maria filia regis Anglia die Nstivitatis beata MW »da 0 1 KR wd . tak th
Maria spud Ambrosboro in sanctimonialem est volsta."11m
?“0
1 P atrolman ] P ampeianamp oaa Séabcllis] Sabolle, t
‘
bid.
apporta tis] spportsns, MS .
P arisia n]1‘evacuatura] ovecuetsm, ibid.
A .D . 1285.
amtonia , sub justiciarns dominis Johanne do Vallibus,Willelmo do Ssham, Jehsnne do Motinghsm, Rogsre
Ss lomene do Rofi‘
e,‘ Roberto do Redinge, Ricardo do
B eylund,‘ Waltete do Stirshesle,
“ot aliis.
Dominus rex celebravit Natale Domini spud Exoniam in Devonia .
Anne gratia Mcclxxxvio, facts est Itinorstio Jna
ticiariorum in comitatu Norfolcia apud Nerwycum in
crastino sancti Hyllsrii sub justiciariis dominis Salo
mone do R06 1justiciarie capitali, Roberto do Red
dinges, plecitsntibus super brovis nova dissoisina , do
morts sntocessorum, do jure, st aliis ; Ricardo do
Beylundo,‘ Waltero do Styrkeole,
‘placitsntibus do
corona W altero do Oppeton st Thoma do Sudingdon
placentibus do brevi Q ue warranto ; in cujus discussionsplorique muniments non hsbontes, libertates et liberas
consuetudines do quibus per longum tempus retroectumfuorsnt seysiti sins rocuperatieno amiserunt. Ista
itinorstie gravis sxtitit patria , de qua non modica
fiseo regio adquiritur pecunia, noonon st episcopo
nocivs st damnosa. 1110 in tempers ecclesia Angli
cans suo csruit privilegio, quonism clsrus dijudicstura laicali pepulo, qui selobst s orum delicts punire ;[its ut] cameralem custodiam per sosdom [laiceles]compulsi sunt [clorici] subire.
’
Confirmation of Bodom anno circa Epiphaniam dominus rex Anglia
$ 3331 ogrmEdwardes inspectis cartis so libertatibus a regibus
Facts ] est, Contin.Flor.mgom.«1 S lyrkede] Satchels, ibid.
Luneday] Loved”.ibid
1 An imperfect sentence The
Roy'
s] Recestria, 55111° words supplied are without antho
1 BMW ] Royland, ibid. rity, but forthe fact sec B .C.
A .D. 1286.
CHRONICA
Alianora mater regis Anglia mense Julio apud
posuit.
wluamdo War Dominus W illelmus do Warenne filius ct ha resroa m
The Ki cele
ln the I1110 ofO leron.
Destructivestorms.
Death ofHonorius IV.
Fresh opsion of taJews.
domini Johannis do Warenne comitis Sutheria in
tomeamento apud Croindene a suis a mulis , ut dice
batur, mense Decembri interceptus st crudeliter inter
emptus est.
Dominus rex apud insulam dc Olimn NataleDomin i celebravit.
Dominica tam venti vehementia quam maris violentis.
apud Gememutam,Donewycum, Gypeswycum et alia
diversa loca An glia ,aliarumque regionum mari conti
guarum,prostrata sunt a dificia , et pra cipue in ills.
parts Anglia qua Metelandia vocatur tota fore patris .
tollerabilis aquis intercepts est et necata
In crastino octavarum Epiphania ants auroram
subita coruscationes apud Sanctum Edmundum apparentes Videntes non modicum terruerunt. In eodem
tompostato iterum mare orupit omnia , replsns sibifinitima.
Dominus papa feria quarts in septimana Palmarum,
in crastino Annunciationis dominica apud sanctum
Petrum Roma in fata decessit, sepultusquo est ibidemdie Veneris Parasceve sequents , et vocavit sedes men
sibus xi , disbus xxiij.Juda i per totam Angliam cujuscumque a tatis ant
sexus die Veneris in crastino Apostolorum Philippi stJacobi secura sunt custodia mancipati. Qui tandem
dominum regem do 11 13. millia libris ei solvendis cer
tificantes ad propria quiqus redierunt.
pa tria ] provincia, Contin. Flor. S ic, qy. innumerabilis.
Wiyorn.
JOHANN IS DE OXENEDES .
W illelmus episcopus Norwyci prima die luna xl ad A .D . 1as7.
regem in Gwasconia commorantem transfietavit, cumThe B ishop ofNorwich cc -m
quo pro so at clero suo mills marcas sinavit prom“ “ m“ w
amerciamentis in itinere justiciariorum factis.
Tertio kalendas Augusti inter ecclesia Romana et
Francorum ex una parts , et Imperatoris Constantino
exercitus innumerabilis in mari factus est conflictus,
in quo Gra cis cum parts sua triumphantibus,’ do
totius exercitus nobilioribus captis atque rsliquis cru
deliter jugulatis, victoria parti cessit adversariorum.
Magna Suth-Wallensium pars duos quodam Reso h as?in
Mereduci filio regi Anglia fit rebellis. Qui tandemnon absque tam nobilium quam ignobilium strage
magno. do gento Anglia facta [post] aliasque expenses
inutiles, damna multimoda st pericula non modicum
penitus ignorabatur.
’ Et sic ipso Reso tanquam nus
quam comparente, exercituque Anglicano ad propris.
redeunte, siluit torra et quievit.
Facts. est eclipsis luna universalis nocte sanctorum Total nounce of
In prima hebdomads x1” magnum infortunium ac
cidit regi Anglia cum esset in partibus Wasconia
dum staret in quodam solario pluribus nobilium sibiastantibus fundus solarii sub comm pedibus , pro
funditato viginti quatuor pedum, repente corruit, et
corruentes quosdam contrivit, nonnullos illa sos rsliquit,
aliorum tibias et crura confregit, tres milites ruendo
interfecit, os quoddam circa guttur regis quod canola
The Continuator of Florence The Continuator of Florence
has “ mirabilis and places exer has “ Anglorum for A nglia .
”
citus before ex alters."
and aliaqus for aliasque.
”The
The Continua tor of Florence word post is introduced with
incerts nonnullis.”
Accident to theKing inGascony.
A .D . 1287.
D‘
tion of the sea.
H ickling.
nuncupatur, contritum et oenfmctum est, super regem
cecidit quidam miles do Wasconia , cujus femur cen
fractum est.
Eodem anno mense Decembri cycle docsnnovennli
xv., septimo kalendae Januarii, luna viiij3 , mare tamventorum vehementia quam importuna st tumida
ejusdem violentia, ca pit densa caligins perturbari st
perturbatum fines solitos per littora plans. onm ingenti
impetu orumpore, occupans villas, agree st ca ters
leca suis terminis adjacentia, noonon partss inundans
quas nulla a tas seculis retroactis so mominit pra vidisse a
quis marinis irrigatas. Nam circa mediam
noctom in suo accossu ogredions viros ct mulioros in
stratis suis cum lactentibus in cunabulis dormiontes,
genera etiam omnia jumentorum st pisses aquarum
dulcium sufl'
ocavit vel submersit, domos cum universis
suis contentis a fundamontis radicitus ovulsas cum
Multi aquis circumvallati qua rebant locum rsfugu ot
dum ascendoront arbores frigots dissoluti aquis sunt
intercepti et cadendo submersi. Unds aocidit in villa
do Hyckelinggo nevies viginti diversi sexus ot a tatis
aquis pra dictis interire. In priorate canonicorum
ojusdem villa pra dicta inundatio magnum altars
serum altitudine unius pedis ot amplius est supergressa. Canonici omnes duobus tantum ibi relictis
navigio confugerunt, qui due eques ac res alias quasab aquis rapere poterant, in serum dormitorio quedest in volts. salvaverunt. Et non solum in pra dicta
damnosa fit hominum periclitatio, cum pra dicta
venisse.
Abbatia vsro sancti Benedicti do Hulmo voluti
punctus in magna circumferentia fiumine stetit circum
vallata, do qua diei posset illa Prophetic, Abiosesvallavit me ot polagus eperuit caput meum
A .D . 1288.
Conflict betweenthe Duke doB rabant shdthe Abp . ol
dCo 101mCount
Owas”Gelares.
Fire at the fairof St. Boto lph.
Eclipse of themoon.
High price ofcom in Norfolk.
King celeChrlstmss stOlcren.
Death ofW illiamdo
CHRONICA
thedra in summum pentificem est slectus, dictusquo
est Nicholaus IV .
Pridie nonas Junn habite conflictu inter ducem
Brabantia ox una parts ot archiepiscOpum C olonia
st comitem do Gelre ox alters , utriusque etiam partisprocerum ca se multitudine copiosa , archiepisc0pus
Celenia ot comes do Gelrs capiuntur st in custodia
ducis Brabantia rotruduntur, sicqus Brabantini optatapetiti sunt Victoria .
Maxims pars nundinarum sancti B etulphi una cum
Jacobi igne.
consumpts est.
W illelmus N erwyci episcepus ultimo dis mensisAugusti apud Terlinggs manerium suum in Essexiadism clausit extremum, qui Nerwycum delatus pridio
idus Septembris ibidem est sepultes, cui successit
magister Radulphus do Walpol, archidia cenus Elyensis ,dis sancti Martini slectus st dominica media x1° in
anno subsequenti a Jebsens Cantuarisnsi archiepiscopoCantuaria est consecratus .
Quinte idus Octobris facts est eclipsis luna pens
ad aurora exertum.
l
Hoe anno quarterium frumenti circa Pentecostem
vendobatur pro tribus solidis, st quartorium hordei
pro xxxii‘“ donariis. Quin carius 2 vendobatur in Norfelchis , scilicst circa festum Sancti Michaelis quarterium
Dominus rex N atalém Domini apud Olirim in
Gwasconia celebravit.a
prior Sancta Trinitatis Norwyci V110 idus Hertii vita
exortum] cxitum, MS . Apud Belegsrde, in tom2 S ic. B iernensi,
” Coach'
s . FIor. Wigon s.
JOHANNIS DE OXENEDES .
tsrminum fecit ; cui successit Henricus do Lakenham u ) . 1239 ,
ejusdem loci sacrista .
D ominus rex cum 9regina quarto a transmigra The “
M mtienis sua anno pridio idus Au
gusti apud Deveram nslsnd.
applicuit in Angliam, mereque in Cantia. ot posteain Essexia aliquantulum protracts die sancti Lam
borti ad sanctam accessit Edmundum,in crestine
parts s Nerfolcia petiturus et Sanctam Mariam apud
peragratis apud Burgum in Nerfolcia morem fecit
per v. dies. Que ibidem existento una cum regina
ceram dominis Ricardo do Helsbroks st RobertoMeleth, Justiciar11s essignatis, st domino Hugene do
Cressingham, summo sonoscallo, ac Jobaum do P onts Isa-1131133
111011
”onand
vice sena calle domina regina , super tenure. et libsr13° tempmine
tats man erii abbatia sancti B enedicti do Swantons tone
psr x1l . liberos et legales homines facts est inquisitie
ad ecclesiam do Aylosham. Qui secundum sacramentum
suum aflirmaverunt dicentes qued nunquam aliquieabbas sancti B enedicti do Hulmo sectam ad curiam
do Aylosham noc aliquie tsnentium snorum fecit nsc
facet s debuit, que audito, tempsstes persecutorum in
has parts sedate est. Rex voro recedons inde per The King1353"to
insulam Elyensom navigio procedsns Londoniamque and thence ti)”
tendons, dism translationis San cti Edwardi apud West-L0
monasterium solemniter celebravit.
D ominus Thomas do Wylaund capitalis regis justi Thomss do
ciarius in banco regio inferiori super receptations3
querundam do suis qui quondam nuper interfocorant
indictatus st per inquisitionem convictus st so gratia
regis committers formidans, Fratribus Minoribus apudSanctum [Edmundum commorantibus so contulit, ubi
B . 0 . places this under the pre recep ta tions] retentatione, Con
vieus year. tin. Flor. Wigorn.
cum] et, MS .
CHRONICA
A .D . 1289. regs pra cipients per aliquot dies a patris diligenter
custoditus cum minus sporabatur habitum suscepit
eorundem. Que audito rex quondam do suis cel
latoralibus militem una cum tote comitatu ad dictam
custodiam socurius firmandam destinavit. Tandemqus
dictus dominus Thomas, pest duorum mensium obsi
dionem,disporsis prime per leca fratribus fore universis
ipso habitu relicto st sa culari assumpte exivit et ad
regem ad ductus in turri Londonia salve dopenitur
custodisndus .
Charles Dominus a K arelum rinci m do Is Murse
as.
p Pa P Pa
mavit, st ipsius diadsmats dis Pentecostes solemniter
3113130050
13“
Rex rsminiscens querimoniarum do Justiciams Ansummon
Parliament.
Tripoli taken by Civitas Tripolitena cum universis urbibus st viculisthe Saracens and
Christmas oelo Dominus rex Natale Domini apud Westmonastebrsted stWa t
n um selommtsr celebrav1t.
Anne gratia Mccc , habits Parliamento apudWestmonastsrium et a dis Circumcisionis Domini usque
divsrserum Justiciarierum transgressienibus ibidem vsn
ciam ofiicie ametis, diversa a domino regs st ejus
Themes do Waylaund ,omn ibus bonis suis mebilibus
st immobilibus sompitsmo cenfiscstus absque sps reme
S ic and in Cash'
s .Floa wmm 2 ip sius] ipsum, Cas h’
s . Flor.
A .D . 1 290
CHRON ICA
tsnemsntis non mediecriter adquisitis, sibi ablatis, st
in dominicis regis retentis, spiritualibus sibi duntaxatconcessis, libsr a carcerali custodia omnino solutus
The newJusticesw e “ mm“
Demmus rex justlclan os ques subrogavit ad sacra
Gllbsrt do Claremarries Joan ofActs.
Sell fight.
The Kingorders the bodyof his fathertobe removed.
TheDukeof
Prince Mngu st.
mentum pra standum compt qued non ds ca toro
pensiones a viris religiosis vol feodum a quequam
diurna aut oxsnnie rsfectuali tentummode exceptis.
Gilbertus do Clare comes Glovernia duxit in uxorem
eminem Johsnnam,dictam do Acre quia apud Aconem
nets est, filiem regis Anglia ultimo dis mensis Aprilisapud Westmonastsrium.
Eodem die in mari Mannorico juxta Sanctum
Mathsum inter B aionenses, Quinque P ertsnses et
Gurnomutenses ex una parts, st Flandrensium navi
gium ex alters , exortum est navale bellum sa vissimum
ubi do Frandrsnsium multitudine permaxima , tum
aqua tum igne injocto, tum etiam armis jugulate ,
navibus etiam serum plorisquo submersis, aliquibus
vsro cencromatis, aliisqus sub l fuga pra sidio censulon
tibus, victoria petite a t pars adverse.
Dominus rex regem Henricum petrem suum apudWestmonastsrium intumulatum,
nocte dominica A s
consienis subito st inopinsto smoveri fecit st in loco
excelsiors juxta Sanctum [Edwardum collocari.
Rogerus B igod comes Nerfolcia st merescallus
Anglia treduxit Aliciam, filiam Johann is do Aveynes,
Jehannos,filius st ha res W alteri ducis Brebeneia ,
patre sue cum infinite procerum multitudine pra sente,Margaretam filiam regis Anglia vlj
° a idus Julii apudWestmonastsrium solemniter desponsavit.
sub] sibi, Cas h'
s . I Yor. Wigner-n. vj. ibid.
Woltorf] Jchennis, ibid.
JOHAN NIS DE OXENEDES .
W illelmus Elyonsis slectus ix° kalendas Decembris A .D . 1290.
in sacerdetem erdins tus, prime die mensis Octobris,apud Ely in ecclesia beata Maria parochiali a
domino Jehanne Cantuaria archiepiscopo cum solem 3"nitato pra cipue in spiscopumElyonsom est consecratus.
In cujus solemnitstis crastine celebravit ibidem cen
neis suis et aljie do clero ibidem convoniontibus. In
que cencilie concessa est domino regi a clero decima Council ormy.
omnium bonorum spiritualium per annum unum. Its
tamen ut non colligatur decima. ista an te festum sancti
Michaelis anno proxime venture. Accepte a totius
Anglia cemmunitato omnium bonorum tomporalium
quindocima.
Dominus rex omnes cujuscumque sexus sut a tetia £2313w
per universam Angliam habitantes Juda es absque spe
rsmeandi perpetuo damnavit ox ilio. Ds tots voro ills
Juda orum turba , cujus numerus omnibus a mineri
usque ad sonierem computatis orat xvii. millia quin
genti st undecim Juda i, certo egressienis dis statute
non remansit unus qui promisso vel blandimento ad
fidem convertoretur Christiansm.
H oe anno pluviarum inundationes frequenter exti General condition orthe your.
torunt st max1me 1n a sts te st autumno, undo fa ns
in pratis collects in mejeri parts psrierunt. Autum
nus voro tardus st sumptuosus, sols cs lorem nsturalem
inferioribus non ministrants, undo segstibus virentibus
et pisis semper florentibus plm'ibus per Angliam in
locis st maxims in Suthfolchia.
l Autumnus, usque ad
festum Omnium Sanctorum perduravit.
Dominus papa concessit abbati Clun iacensi ad rofer Pa concession
to he abbot of
matlonsm status monastern su1 per V1. annos vices1 0mm .
mam omnium spiritualium bonorum do omnibus abbatiis, priorstibus et cellis citra mars vel ultra, noonon
Sic MS . The sense of the passageis incomplete.
A .D . 1290.
Death ofQueenElm o
The fifteenthcollected.
6 th dsl~
of a sen.
State of Scotland11 n the death
o Alsxaudsr-III .
Controverespecting hesuccession to the
CHRON ICA
et de psrsonis universis ab eisdem bsneficiatis sua
jurisdictieni spectantibus.
Alian ora domini regis censors st ux or iiij. kalendaeDecembris apud H erdoby in comitatu Lincolniensi
vita torminum fecit, sepultsque est apud Westme
nastsrium cum apparatu celebri et sumptuoso xvj°
kalendae Januaru Que facte dominus rex versus
Ayisriggs hersmitorium comitis Cemubia NataleDominicum colebraturus divertit.
Annus iste regi Anglia ob justiciariorum et clsri
corum suorum pecuniariam rodemptionem in principiolucrativus , ob duerum filiarum suerum deepensatienem,
in modio jocundus, ob regina censortis sua mortem
in fine lugubris.
Anne gratia MccxciO, Edwerdi regis decime none,
collects est quindecima superius regi concessa.
Facts est eclipsis luna xv° kalendae Martii.
Sexte idus Fobruarii Londonia circa. horam primamsubito st inopins to intenuit do sa le Dominus tam
violenter et acerbs qued eudientium [corda] mirabilitersunt perterrita.
Jehanna comitissa Glevemia domini regis Anglia
filis die Veneris iiij° nonas Ms ii apud Wynchocumbes pepsrit filium suum primogenitum quem vocavit
Gilbertum.
Mortuo totaliter st consumpta tam semine quamsanguine Alexandri regis Scotia ultimo defuncti, ca perunt quidem in rsgno S cotia jus sibi ha rediteriumvindicare. Quod considerans rex Anglia supremumejusdem regni jus asseruit sibi cempeters , ad quedluculenter doclarandum apud Norhem in Msrchia
Scotia eccedens vires religiosos do nonnullis Anglia
monssteriis cum chronicis suis cenvocavit ibidem.
Quibus diligenter ceram tote consilio suo inspectis ,scrutatis , st censidoratis, universis patuit st singulis
regni Scotia jus supremum ad ipsum specters et per
tinoro debers. Qua omnia cum cerammajoribus Scotia
A.D . 129 1 . dominorum Johannis do B elielis et Roberti do Bruysst Jehannis do Hastinggs st aliorum qui inferius
nominsntur. Do quorum jurs discutiendo essignatus
est partibus dies apud B srwyk, in crastino Sancta Tri
nitstis proxime venture, ceram domino regs Anglia
aliisqus suis fidelibus ibidem sibi occursuris. H is ita
gestis Florentius comes Hoyllandia , Robertus do Bruys
dominus do Valle Anandi, Jehannes de B aliol dominusdo Ga lswsya , Jehannes do Hestinggi dominus ds
Bergevsny, Johannes Comin dominus do Badnoughe,
Patricius do Dumber comes Marchia , Johannes do
Vesey pro patre suo, Nichelaus 1 do S oules stW illelmus
do Ros, in quibus vol in quorum alique jus regni
Scotia quia core credshatur, do juris sou juriumtionibus et allegatienibus contra dism sibi super-ins
pra fixumdoliboraturi ad propris redierunt. Unds domi
nus rex considerans st psrpendens per tenorsm chroui
carum virorum religiosorum jus suum in rsgno Scotia
non modicum fuisse declaratum, volens hujnemedifacti sui rsiqus gesta memoriam perpetuis temporibusfore duraturam,
majoribus Anglia domibus scripsit in
has forms :
Edwardus Dei gratia rex Anglia ,dominus Ybernia ,
ot dux Aquitania ,dilectis sibi in Christe abbati et
conventui do Sancto Edmundo salutsm. Mittimus
vobis sub sigillo sceccarii nostri, pra sentibus appense
transcripts quarundam literarumqua in tha auraris‘nestre. resident, tenorsm qui sequitur continentes .
’
Omnibus pra sentss literas visuris vel audituris
Florentine comes Hollandia ,Robertus do Bruy s dominus do Valle Anandi, Johannss do B aliol dominus do
Gawya, Johannos do Hestingo dominus do B er
gewya, Johannes Cumin dominus do Badenouch, Pa
tricius do Dunbar comes Marchia ,Johennss do Vesey
pro patre suo,N icholaus do Soules st W illelmus
N icholaus] Ricardus, Contiu. Flor. Wigonu.
JOHANN IS DE OXENEDm.
do Ros, salutom in Domino. Cum nos intelligimus A .D . 129 1 .
habers jus in rsgno Scotia st illud jus demonstrars ,vindicare ac verificare ceram illo qui majorem potestatem
, jurisdictienom et rationem haberet discutisndi st examinandi jus nostmm, st nobilis princepsdominus Edwardus Dei gratia rex Anglia nos infer
msvsrit per bones st sufiiciontss rationes qued eidom
pertin sat superiorem regni Scotia eptin srs domi
nationem st cognitionom pra dicta torra Scotia ,st
cognitionom eudisndi, discutiendi, discsrnendi et
jus nostrum tsrminandi, nos do nostrs propris
voluntate, sins ulla vi vel alique districtionis com
pulsione, velumus, favsmus, et cencedimus reci
pere jus ceram illo tanquam ceram Domino supremotorra Scotia . Et volumus nihilominus s o premittimus qued ratum habebimus et firmiter tonebimus
factum suum, st qued illo irnportabit 3 regnum Scotia ,
cui in as s pra sentis justitia dederit eptinsrs . In
cujus rei testimonium huic pra senti scripto sigilla
nostrs apposuimus. Acts st data apud Norham dis
Martis proxime pest Ascensionem Domini, anno gratiaMcc
°
nonsgesime prime.
”
Omnibus pra sentss literas visuris vel audituris,
Florentine comes H ollandia , Robertus do Bruys
dominus do Valle Dansndi,Johannss do B alyol
dominus do Gaways , Jehannes do Hastings dominus
do B agwoys , Johannes Cumin dominus do B adenoch,
Patricius do Dunbar comes Marchia , Johannes do
Vesey pro patre suo, N icholaus3 do Soules ot W il
lelmus do Ros, salutsm in Domino. Cum nos do
nostrs bona voluntate et communi assensu, sine
Trio. An.
A.D . 1291.
CHRONICA
ulls districtioue, favsrimus st concesserimus 1 illustriprincipi domino Edwardo Dei gratia regi Anglia
qued ills tanquam dominus supremus regni Scotia
possit audire, discuters ac terminaro nostras calum
vsrificaro pro jurs nostro in rsgno Scotia , st ceram
ipse justitiam recepturi, tanquam ceram domino
supreme torra pra dicta , promittsntss nihilominus
qued factum suum firmum et stabile habebimus, et
qued ills importabit3regnum torra Scotia , cui jus
titia ceram ipse dederit pessidors. Sod quia 3pra
dictus rex Anglia non potest talom rocognitienis
modum facsrs , nee sins judicio complore, nsc judisium debst esse sins executions, nec executionsm
debito mode sins possessions potest ipss fs csrs prahabita st seisins do sedem torra pra dicta est cas
tellorum, volumus, favemus, st cencedimus, quedills, tanquam deminus supremus ad res pra dictas
psrficiendss, habeat seisinam do tota torra Scotia st
esstellerum.
“ Tamon ut justitia fiat st performotur
exigontibus, ts liter ut anteqnam rex habes t seisinam
pra dictam faciat exigentibus st custodibus st regionis
Scotia communitati firmam et bonam securitatsm st
suflioientsm ad roversionem ejusdem regni faciendam
st castellorum,cum tots rogalitats, dignitate, domi
natione, libertatibus consuetudinsriis, justis logibus,consuetudinibus, possessionibus st onmimedis pra
dioti regni psrtinsntiis in sodsm ststu que extits
runt quando seisins sidem fusrat commends ts ac
fl
fifi
qui judicio rsgslitatis jus rsgni importsbit, salvo
concmm’
mus] concessimus,N ic. cum autem, ibid.
Trio. A n.
3 importabit] obtinebit, ibid. imso. et.
pembit, MS. Castellis, N ic. As .
Taxation of the
Severity ofthewinter.
A newCrusadc.
CHRONICA
Anne gratia Mccxc1j0, a vigilis Natalis Domini
usque ad dism sancti S ilvestris , utrobiqus tamen ex
clusive, sol, lune, st stella non comparuorunt, nix,
grande, glaciss, pluvia ,vsntusve, non extiterunt, quin
potius, utinam folici suspicio, omnia pariter elementa.
quasi quedam lethali sepits vinculo conquieverunt.
Pest Epiphaniam Domini facts est taxatio spirituslium bonorum qua sxcsssit omnes tsxatienes ants
factss . Qua expedite statim dirigun tur clorici ab epi
scopis Lincolniensi stW intenisnsi, princips libus decima
collocteribus sou execteribus, electi, per omnes episco
patus Anglia ad temporalis clsri texendum. Quorumdue in episcopa tu Norwyci fuerunt taxatoros, magistriscilicst Ricardus ds Sancta Frideswyde. archidiecenus
Bukohsmia , st Robertus Luterel canonicus Ssrum,
qui viros religiosos tam pra latos quam sues singules
obedientiaries super voro valors omnium bonorumsuorum mobilium st immebilium ts ctis sacrosanctis
Evangeliis ad sacramentum corporaliter pra standum
cempulsrunt ; taxations nihilominus facts per a stima
tionom rocterum, vicariorum, capellanerum, et ple
bsiorum ad hoc vocstorum, quorum denique veredictis
st a stimationibus sigilletim consideratis, auctoritato
propris singules pro libito singulerum auxerunt per
tienes .
Mouse Februam hyoms sxtitit asperrims . Fedem
tempers voro incipiente, arbor qua vecs tur laurus viri
dose [propter] continuam viriditstsm, rscentivo odors
grate, qua virtute sus calculum frangit, surdo data
subvsnit st fulmen non motuit, foliis marcidis, st tan
quam uredine psrcussis, general iter arida miren tibus
nonnullis apparuit.
Dominus papa misit per totam Christianitstem ad
censulondum elerum super certis remediis recuperatienis Terra Sancta st qualiter melius ac citius
inimici Crucis Christi pessent impugnsri. Unds cen
vocs to clero J. Cantuaria archiepiscopus suos suffra
JOHANN IS DE OXENEDES .
gansos super responsis oneravit, sufi'
rsgenei suos srchi A .D . 1292.
discenos consuluerunt, archidiaceni clero sua jurisdictienis injunxsrunt. Quorum quidam responsum tale
doderunt, Torrem Sanctam facile non posse rscupsrsri
sins gladiis, spirituali st materiali.”
Unds injungendi sint omnes et singuli ad orationes devotes pro
rscupsratione Terra Sancta faciends s, st Imperator
sligsndus est, cujus 1 gladio materiali st exercitu inimici
fidei Christiana efiicscius pessint impugnari st Terra
Sancta debito ststu conservsri.
Pri die nonas Aprilis obiit Nicholaus IV. papa , qui N icholas Iv. ob.
sed it annis iiijor, mense i. , hebdomads i., st disbus vi.,
sepultusquo estRoma spud Sanctsm Mariam Majoremvs cavitqus sedes ann is ijbus, mensibus v., disbus v11j .,
Cardinalibus invieem dissidentibus et bella crebremutuo 3 sxercsntibus .
Celebrate Paschali solomnitats spud Westmonas
tsrium versus Sanctum Edmundum rex arripuit itersuum, ubi translatienem sancti Martyria una cum i.
archiepisc0po, ij. episcopie, st ix . comitibus, quorumduo orant transmarini comes Flandria st comes H ol
landia , solemniter celebravit. Demum apud Sanctam
Mariam do Walsyngham vets soluturus accessit, que
ibidem existento ceram Justiciarus principalibus domin i regis, dominis G. do Thorondune st R. Ealesunapud Nerwycum interim ssdsntibus, Roberto Rose proregs placitum prosequents , per veredictum xii. liberumst legalium hominum Deum pra eculis habsntium,
consideratis st palam lectis charts sancti Edwardi unacum confirmationibus rogum Anglia ,
necnon cum
transcripto inquisitionis tenomenterum Anglia tsm
Domesdoy, in que centinsbantur ha c verbs : Sanctus
Benedictus tenet Ludham Fording semper, etc.
”
jus
The MS . inserts securius." 3 mutuo] unite, MS .
CHRONICA
A .D . 1292. regium super manerio do Ludham omnino est cassa
tum, st sic Deo volents st san cto Benedicto protogents , sctum est ut rsmansnts manerio pra dicto in
statu pristine pra dictus Robertus do one maligno
plans deficerst proposito.
Interfecto Reso Mereduci filio qui sibi magna partsSuth-Walsnsium favonts regi Anglia rebellis exti
tsrat,ot corpors ojus in quatuor partibus membratim
tates Anglia transmisse, tota Wallia sileit, use in
ventus est ibidem qui regi Anglia audsat do ca tsro
rebellare .
g‘mfiffi‘ifif" Dominus Robertus Esthonia et Wallensis episcepus
regis Anglia cancellsrius obiit.
Pro manerio do Grengeuils judicialiter amisso abbassancti B enedicti in manerio do Weds props Lsnnam,
cum omnibus psrtinsntiis, per regem est soysitu‘
s equivelouter.
Election ofJohn Post morosam deliberationem habitam milites pra
iie
.533811131233. dioti in quorum arbitrio psndebat regis Scotia slectie
sssensu unanime,regs Anglia morem apud B orwyk
interim diutinsm faciente finemqus rsi ibidem pra stolento, in crestino sancti Martini dominum Johannsm
do B aliolis, quem srbitrabantur regis sanguini jam de
functi esse prepinquierem,in regem Scotia elegerunt.
Qui, die sancti Andrsa in regem coronatus , apudto Novum Cestrum super Tynsm die sancti Stephanin. prexime sequents domino Edwardo regi Anglia pro
rsgno totius Scotia homagium fecit sub his verbisDomino mi, domino Edwards , Dei gratia rex An
glia st supremo domino totino regni Scotia , ego
Johsnnss do B aliolis rex Scotia dovenio homo vos
tsr ligius do tote rsgno Scotia cum psrtinsntiis
st jurs ha rsditarie tenors debeo et clamse pro me st
ha redibus meis regibus Scotia do vobis ot ha re
dibus vsstris regibus Anglia ; st fidsm sou lega li
292 APPENDIX.
Schetssham st Grengvile ; Codrione dedit Thueyt ;
Herwaldus, sacerdos , dedit Wychingham ; H amundus
filius Wlfrici dedit Hardele ; Edgyuo Swanna hsls dedit
Thurgertons ; W lfricus laicus dedit Rechem ; Radulfus
comes dedit B evetene. Omnia pra dicta propriis voce
bulis expressa , st plura alie non nominate, ad majorem
futurorum securitstsm pessidenda, in menus Sancti
Edwardi regis, filii Edslredi, filii Edgari regis, sunt
rsddita ; qui tanquam bonus patronus st defensor
Sancta Ecclesia non solum ca tsrorum collate pra dicta
ecclesia Sancti Benedicti do Hulmo, st monachis
ibidem Deo ssrvientibus, resignsts redonavit, verumetiam ds suo preprio largissimo augmentsvit, dedit, st
charts sus confirmevit. Quem donationem tam libersconcessit possideri, st quiets imperpstuum quem liberoipsomet in dominicis torris suis et olemosyn is co
rona sua pertinentibus tenuit, cum omnibus liberta
tibne ot liberis consuetudinibus qua in charts sua
continentur. Ditavit etiam pra dictam ecclesiam ps
trona tu st advocations xxxj. oeclesiarum, qua singilla
tim in charts pra dicta exprimuntur. Hans donationem
ac cherta sua confirmstionsm contulit Elaine primeabbati monesterii Sancti B enedicti do Hulmo et son
frstribus suis,‘
anno gratia Mxlvjo, ejusdem regis
regni iij°, ad munimentum st tuitionom ecclesia sua ,
Eujus abbatis tempore ecclesia Hulmensis lapidos,
antes lutes , qua tempore Cnuti regis a fundamentis
in honors sancti B enedicti abbatis fusrat inchoate, inconstrusndi prosecutions opus non segnitor continuatur
inceptum. Qui, postquam ecclesiam sibi creditam et
gregem sibi commissum curs pastorali strenuissimoprimus roxerst
,ix . kalendae Januarii eodem sanoto
regs supradicte regnante o munde tellitur.
Post cujus decessum successit Thurstsnus, vir vita
laudabilis st gregis sui pester egregius, operis incepti
promoter solicitus, st oificinorum monesterii sui a di
APPENDIX . 293
ficator indefessus. Sed postquam laudabilsm in hoe
sa cule psrogers t vitam, vita cursum feliciter termi
navit nonas Octobris, anno Dominica Incarnationis
MlxiiijO , regnante regs sancto supradicte. Hic tumulatur ants a ltars sancti Michsolis, super cujus tumulumhi versus sculpuntur
Abbas mausoleo Thurstanus pausst in isto,Qui fuit egregius pastor gregis, ipse secundus.
B ujne ca nebii decus sibi gaudia coeli
Dot, cujus oxsquies cslsbravimus, a qus dolentes ,Nonis Octobris, cui Christus miseroatur.
Post quem suscepitElwoldus regimen abbatia sencti
Benedicti, vir in omnibus agendis prudens et hones
tus. Hie, qued alii pra dscesseres sui morts pra repti
in a dificandum imperfectum reliquerant et construsn
dum non piger oporsrius ad consummationsm pro posseperduxit, ecclesiam videlicet cum campsnario orien
ta li , occidentali imperfecto a modio post so relicto.
Huie etiam s regs H araldo marina committebatur
custod ia, que de cause a Willelmo Conqua store posteanon parvs sustinuit discrimina . H ie per iiij°? regum
tempora in sue vixit abbatia, sancti scilicst Edwardi,Haroldi Proditorie, W illelmi Conqua steris, st W illelmi
Rufi fil ii ojus . In cujus regni anno iij° mense Dc
cembri, xviij° kalendas ejusdem,anno Incarnationis
Dominica Mlxxxixo, vita terminum fecit.
Cui successit d ulfus I ., quartus pra dicti loci
abbas, genere Normannus ut puta tur, cujus gesta non
recoluntur ; sed qued bonus sxtiterit st in via pra
decessorum snorum ambulaverit supponitur. H ie
temporibus duorum rogum,W illelmi Rufi ct H enrici I .,
ecclesiam H olmonsom rexit. Qui anno Incarnationis
Dominica Mc'
, regis H enrici I . anno j°, ij° nonas
Octobris, dism clausit extremum.
Cui successit Richorus, vus abbas Hulmens is coonebu,
Hie constituit famulos ca nobii, prioria ct obedien
294 APPENDIX .
tiariorum, libsrationss st stipendis ab abbate percipere.Hie etiam campanarium oceidsntais quod abbasElwoldus impsrfsetum rs liquit, ad finsm per
-festum
psrduxit. Insuper st duas majores fundi fecit cam
panes. H ie ad neptem suam euidam nobili maritimdam,
tsrram de B ollssby cum psrtinsntiis ab eccles ia.
Sancti B enedicti alienavit. Q ui postquam abbatiam
suam ut voluit disposuerat, anno Dominica Incarna
tionis Mcxv ,Henrici I . regni regis Anglia m 0
,
xiiij° kalendas Februarii, legem mortis passus est.
Cui successit Conradus monachus st saerista Sancta
Trinitatis Cantuarisnsis, vir sanctus st sapiens , ae
regis Henrici I . confes ses Hie casuiam sancti Dun
stani st bensdictionsrium sjuedem st aliam cesulam
rubsam cum ca liee quam ipse Sanctus propriis manibusfabrieavit, secum apud San ctum Bensdictum detulit,
qua hsetsnus cum honors ibidem conservantur. Qui
postquam domum sibi creditam st gregem sibi com
missum dum bens inehoaverat st xviij ebdomadibus
roxerst,morts pra veniente occubuit. H ie constituit
tria. mandate cotidie tribus pa.[u]peribus fisri. Obiit
anno Incernationis Dominica MexxvijO, rsgni regis
Henrici xxvij0 , xiiijo kalendas Msrtii.
Successit ei W illelmus cognomento B asset substantia
monas terii sui aliquantulum dilapidator. Hie fso
favit antecessorsm P etri de Al tobosco st fecit sum de
fsodo ssnsseallum st tsrram de W axtonssbam euidam,
ac tsrram de Earletons Fourhowe alteri ha rsditarie
dedit. Qui postquam pra latia culmen tsnusrat annis
vij., Dominica Inca -nationis anno Mem iiijO, rsgni
regis Henrici I . lazxxiiij0 vita tsrminum fecit.
Successit sidem Hugo nepos Stephani regis Anglia ,
miles strenuus . Q ui aliquando in bsllo vulneratus, ds
vita desperatus apud Tyrum monachilsm suscepit
habitum. Qui convs lssesns de infirmitate stetit per
aliquod tempus in sedem religions, st postea rsge
avunculo suo agents factus est abbas Sancti Benedicti
296 APPEND IX .
ac alia domui sua necessaria fecit. Qui obnt iij. idus
mosia , vir in temporalibus ot spiritualibus providus stdiserotus. Hie alteram claustri partsm dimidium, in
firmarium cum capsllo. ot claustro ojusdem, a. fundamen
tis construxit. Ecclesiam, rofoctorium, domitorium,
capitulum, infirmarinm st ca teras oflicinas plumbo
nonas
in albis eolsbratur. Cujus corpus successor suus, abbas
Post cujus mortem Johannss Sancti Edmundi
monachus slectus est. H ie susceptam a regs Sancti
Benedicti baroniam dimidium annum ot amplius guberb
nabat, et lampadem ants altars Sancta Maria jugitsrnocte diequo ardero constituit. Qui ante susceptam ab
episcopo benedictionem morts pra veniente pra reptus
est. Pia memoria pra dictus abbas Radulfus Incarnationis Dominica anno Mcex0, regni regis Johannisxj° obiit, qui etiam toto tempore regis Ricardi abbassxtitit a quo ehartarum ecclesia sua confirmationem
Mortuo Johanno electo Incarnationis Dominica anno
Mccxiiij° successit Reginaldus monachus Sancti Beno
st temporalibus, et diserstus . Hie magnam aulam
hospitii a difieavit quam plumbo eo-operiri fecit st
ecclesiam do Ludham a. Pandulfo Norwycensi electo inproprios usus impetravit. Plum etiam a dificia lapideast lignea, tam infra septa. monasterii quam extra, fa
bricari studuit. ac amndine eo-operuit sou exterius per
APPENDIX . 297
do Battwyke, Hovotono, Schoposham, Tybonham et de
H orningge, qua prius fuerant omnibus patsot
st sertis circumclusit. Mansrium
etiam do Swantons conjuneta in pasture compatriotarum non sine magno. angustia ot expensis a com
foliei luetamino penitus segregavit. Hoeham quoquefigulorum, qua a. manibus monachorum longo tem
poro sxtitit translata, potentialitor st viriliter revo
cavit. Hie disperse viriliter revocavit st rovocata
tiline adquisivit. Qui dum vixit tot st tantis octibus
bonis pollsbat ut ojus felices virtutss msns non suppetit oxeogitaro nee lingua sufiicit oxplanaro. Q ui
postquam demum sibi creditam stgregem sibi com
missum strenuissimo roxsrat annis xvj. foliei fine vitamterminavit ; successitquo oi
Sampson prior ejusdem loci, vir simplex, saneta
do sa cularibus actibus parvipsndens opsri pictures inquo peritus erat so totum dedit. Hie successor abbatis n inaldi fuit qui anno Dominica Incarnationis
Mccxxix 0 , regni regis Henrici I I I . anno x iijo obiit.H ie etiam Sampson postquam feliciter in pra latia sua.
viij. annis st parum amplius vixsrat, vj° kalendas Juniivita torminum fecit, Incarnationis Dominica anno
MccxxxvijO , regni regis Henrici I I I . xxj0 .
Successitquo oi Robertus prior Sancti Benedicti
Ramesia , vir prudsns in negotiis sa cularibus, dapsilis, ot pompoons. Hie invenit silvam do Swantons
integram ot a pra doeess oribus suis omni vastationo
remota consorvatam,ex qua venditions frequentissimo
facts , non modicam suo tempore rscepit pecunia quantitatem. Hie ad ecclesia sua ornamentum contt
298 APPENDIX .
iii. eappas do pallio, quarum j . Indica auro st argsnto
brudata , st ij. polvss argsnteas ponderis ejuedem st
magnitudinis, ae j . turibulum argenteum et desu
ratum non parvi pretii. Hujus tempore falsorum st
malivolorum hominum sacramentali pt urio, ecclesia
Sancti B enedicti patronatu oeclesiarum do Lu nmssso
st Scothowo querum posterior in proprios usus ha
bobatur impostsrum privatur. Hie etiam cameram
lapidsam ad orientalsm partem ecclesia cum capsllo.
construxit ac pistrinum a fimdamentis fabricavit.
H ie obiit ij. idus Augusti, Dominica Incarnationis
anno Meel ,rsgni regis Henrici I II .
Iste Textum antiquum magnum argento deaurato co
Oporiri, imaginibus, gsmmisque pretiosis circumornari
fecit.
Quo mortuo successit W illelmus do Ringgefeldsdictus, Sancti Benedicti monachus aliquantulum pomposus ac lauds cupidus. H ie do exemptiono domus sua
vaeationis tempore a regs Henrico II I . in spe positos,
sed morts pra veniente ab incepto negotio est inlpsdi
tus. Q ui vo anno pra lationis sua ,xj° kalendas Maii,
Incarnationis Domin ica anno Mcclvjo, regni regis
Henri ci I I I . anno z10,vita terminum fecit.
Cui successit Adam do Noteshirde dictus, vir omnino
pra dscessoribus suis lauds dignior. Q ui suscepto pastorali regimino omnia omnibus factus omnium so moribus
eoaptabat. Erat enim vultu hilaris ot amabilis, st sor
mone jocundus ac rationabilis, necnon st omni morum
honestete compositus . H ie secundo ann o pra lationis
sua fundamentum novi presbytsm viij° idus Maii jseit,st propria manu primum lapidem benedicendo posuit.
H ie etiam toto eonamino ab ecclesia sua. disperse re
vocavit st revocata indemn itor consorvavit. In rebusnamque sa cularibus in suis agendis prudens erat st
providus , in probis viris convivandis dapsilis st liberalis, st in faeultatibus domus sua diSponondis discre
tus,‘
st erga subditorum snorum animus Deo lucrandras
APPENDIX.
defoctus supplens ad perfoetam operis consumma
tionem honorifice psrduxit. Hie j . cappam do palliobrudatam rsliquit ecclesia Qui septimo sua pra
lationis anno, Incarnationis Dominica Mcclxv ,
regni regis Edwardi filii regis Henrici I II . anno ij°,vj° idus Junii in senectuto bona. obiit cedem anno
quo magno altari jam constructo, die illationis Sancti
Benedicti qua est ij . nonas Decembris , in pra dicta
novo presbiterio in honors Sancti Benedicti missam
solemniter celebravit. Que dsfuncto successit Nieholausdo Swthwalssham do prioro in abbatsm electus.
NUM. I I .
Rema ins of a Chron icle in a handwriting of the
Thirteenth Cen tury recently found among the
Fragments of the Cottonian Fire, which fromcerta in. Entries appears formerly to have be
longed to the Abbey of S t. Benet H olme, and is
now included in the Volume of the CottonianMSS . which contain8 the Chron icle of John dc
Oxenedes .
Indictions XII.
Augusto xlijo duxit etiam
viij. kalendae
avit Domini nostri Jhssu Christi. Octavianusrimo annis Rom
patre Octaviano Senators tuum genus
APPENDIX . 801
ab ipso mense Julii s neposejus filius totum mundum in unum redsgit
usque id verbum vulgus
Qui imperavit annis xv.
mortuus est in Campania. Qui post
LINUS (I .) natione Tuscus sedit annis msn
sibus dishna xiij. H ie constituit ut [mu]lier
Post Claudium Christianorum.
H ie tempore Pstn Imporavit annis
Iste pessimus Romanorum imperium msonetum detraxit magistratum soro
tuique aliis por
secutionom.
APPENDIX .
Cletus (I .) nations Rom X I. msns.
Gk vllj.
ur et
pa
crueifigorunt, in oxitum
Cont
Symon qui st filium Cophe Jorusalsm
on . . areh
elxvij.
APPENDIX .
quam modo cellones st ma
Qui postquam imperavsrat annis XX I .
Marcus Antonius veru fratres
EX tune incep urb Rom.
res habere. H ii ambovorunt. H ae quoque tompostato psrsocutio
Christianos distillavit st continuo fames magna
secuta est qua multas provincias visitavit, maximsYtaliam per omnem ori entem, Illiricum, Ytaliam,
Galliam, bella forvebant. Sed, mortuo Aurelio Com
modo, Marcus Aurelius psrsocutionem tompsravit. Flo
ruorunt per idem tempus Egisippus historiographus
et Theodotion intorpres. Hujus tempore Viginus papaelerum composuit st gradus distribuit. Pius I . papaqui angelo nuntiatur ut Paseha die dominico cele
brstur. Sothsr I ., qui constituit ut monaeha volum
p Commodus Aurelius filius Marci cum socio Lucio
Aurelio imperavit tempore Sothori st Elouthsrii papa
Imperatoris flagitia urbis poena scouts. est nem capitelium ita fulmine percussum est
,ut bibliothecam
coneromarst Rome faeta est quas i[csl]ebrato concilio Cos
lestino secundum quantum est
contingst
APPENDIX . 305
sm m
es . bapt .
papa. H ie consus
celebraretur
ent.
Severus imperator. Hie nature so multis
Samcsnos co . et . .
superavit et ins Britanniam magis prosliis ex
eepit quoque in Christianos porsecutionsm ex .
Floruit hiis etiam temporibus SymaeusClemens Alexandrinus ot Pat us sto
Phi] Ca saronsis. Polic
Baehius Christiani episcopi insigneLeonidas quoquo pater Origenis
post quem Alexander tempore
Diogenes in Alexandria st
laruit. Hae quoquo tom
postato
. nus cum utilia
Post quem
cclxx .
APPEND IX .
Hujus diobus[conci]lium est eongrsgatum in quo pra fatus papa
M0 ris prosbytero an h
ms res qui
a barbaris occupates, porieula st gravis pra lie ad
Ha rosis Manicha orum
Probo successit Carus tempore Marconi Papa . Iste
do Persis triumphevit.
Caro successit Diocletianus
tempore Marconi et Eusebn papa ann is XX iij.Floruit sanctus Paulus primus hersmitaHus disbus Amandus st Ebaudus in Gallia , collectsrusticorum menu periculosos tumultus excitavsrunt,
ad quos Diocletianus coorcondos Maximianum ErculiumCa sarem factum destinavit st facile rusticam manum
militari virtute compescit. In ipso autemitinere Thebeslogio uno loco Agenno sub pra fato Maximiano li
bentsr pro Christo occubuit. Denique
subito persecutionis turbo ineropuit. Qua persecutio
anim forvore non cessavit. Denique hac tompos
tats
A Man mmno.
foetus est Sanctus Albanus prothomartyr Anglia
temple idolorum cl
APPEND IX .
generationi pra terita pro
Valentin cum fratre Valento tempore lib00d !”
Christianos porsequi a Paganis non p
Valentinimart be
xre a beato Ambrtempore
bus in sedem Symeeclm vlj. Macedo
persecutions forvsnte multi monachi
Valentinianus junior imperavit. Hujus temporefloruit sanctus Ambrosius. Que dofuneto, imperavitTheodosius magnus. Ca lesti Theodosio successit
Arehadius cum Hono[rio]. Hujus tempore Luciano
phani prothomartyris. Hus quoque dishna floruit
rissimus, etc.
Quadringontosimus. Ecclesiasticos scriptorcs a
Innocentius papa constituit jejunars sabbate. Dona
nseavit, quem viij. jugs. boum vix ad locum incendi
coeevw. Arehadio summt Honorius.
APPENDIX . 309
Inventio corporis sancti Stephani sociorumque ojus.
Z osimus papa constituit benedictionom cerei in
Pascha
Primus rex
Secundus
Primus adventus Anglorum in Britanniam,quorum
principes fuerunt Horse st Hongist.
Hillerius papa .
Simplieius papa .
Leoni successit Zenon imperator.
Claruorunt sancti confessores Remigius
Felix papa .
Q uingentesimus.
Transitus beati Benedicti patris
Anestasio
APPENDIX .
Justino successit Tyberius imperator.
Pelagius papa .
Sanctus Gregorius .
Soxcentosimo.
Sanctus M . papa misit pallium Augustine
Mauricio successit Phoeas imperator.
Obiit sanctus Gregorius papaSabin papa.
a Phoca imperatorePantheon Roma .
Phoca i successit Er
Dsodatus papa .
Honorius papa.
Severinus papa .
Theodorus papa.
Dagobortus rsX Francorum.
Martinus papa.
Eraclius imperator.
Decxn iiij.
Dea lt.
Dccexn vj.
Deeexlvii.
APPENDIX .
Sanctus Bede elaruit.
Gregorius papa. Obnt sanctus Bede presbyter.
Stephanus papa .
Constantinus papa.
Stephanus papaIn regni
Saxon p
Fuldsnsis.
Swithunus in spiscopum W intoniensom conseeratur.
Denis Angliam erudelitsr pra dantibus S . Edmun
dus Estenglorum rex occisus est. Ea tompostato
interfectus est Sunemennus cum fratribus suis, primusinhahitater loci Sancti B enedicti do Hulme.
Johannes vilj . papa.
Mar[t]inus iii. papa .
‘ H ie misit Elfredo regi Angliapartem crucis Christi.
Sic,MS.
APPENDIX . 313
Stephanus papa.
Bonefacius papa . Stephanus papa
Nongontesimus. Decca. Obnt JEdfi'odus tetina
Anglia ; cui succefi t Edwardus filius
Loo papa .
Leo papa .
Stephanus papa.
Johannes papa .
Stephanus papa. {Ethela successit Edmundus frater ejus.
Martinus papa.
Dceecxlvj. Mortuo Edmundo, successit Ed
Mortuo [Edredo
Mortuo Edwyne, successit Edgarus Paeificus.
Sc. Agapetus.
l la vlj.
APPENDIX .
Edgarus rex Paeifieus obnt
Sanctus Ed oeciditur.
Etholrodus in regem Anglia coronatur.
Stephanus papa .
Mar[t]inus papa .
Agapius papa .
Inventio sencti Yvonis et sociorum sjus.
Edelrodus rex dux it Emmam filiam Ricardi ducis
Octavianus papa . Johannes papa. Daci pra dati
Susin rex Decorum navigio venit Norwycum.
Cantuarisnsem suscepit.
Sanctus Edmundus Londonns plaustro vohitur.
Sanctus Elfsgus e Denis
Sanctus Edmundus abbasObiit Suen rex Decorum st Anglorum.
Ethelrsdus rex obiit et Londoniis sspelitur.
us.totius regni Anglia
Henricus rex apud SanctumEdmundummonachos
Agap ius] Agapstus, but the Octavianus, MS .
316 APPmiDIX .
monetam torra nostra st provideant qualitor meliusfisri valeat, st qued fiat do bone argsnto st quedsit legalis st ad commodum regni, salve nobisfirms nostre approbate ct antiqua.
”Convenientibus
igitur apud Westmonastsrium pra dicta dis Mercurii
dietis majors et civibus Londonia juxta formam
pra dicti brevis, elegerunt ex so X ij . do discretioribusdicta civitatis, videlicet Micheel Tovy, tune majoremLondonia , N ieholeum B at ot W illelmum Vitalein tune
vicecomites Londonia ,Adam do B asinges, Thomam do
Dunslmo, Johannem do Gisorz, Stephanum Bukorsl,
Laurentium do Frowiko, Johannsm Adrianum, Radulfum Hardol, Radulfum Rabi , Radulfum Spieiarium,
Hamo do Castellis, Johannom lo M inur, Odonem
Fabrum,ad pra dictam examinetionem faeisndem. Qui
Xv.
l in fidelitets qua tsnentur domino regi una cum
xiij. aurifrabris jurati, videlicet, Thoma do Stanss,
Ricardo Bonaventure, Roberto Pentecosto , Bartholoma oIlgor, Ricardo Abel, Johanns Fiz, Ricardo Lo Bachelor,Reginaldo Le Neir, Thoma do W imbum s, Adam do
Stanes, P stro do Bristolle, Thoma Rosemuds , st Potro
do Stendono, in pra sentis domini regis , comitis Cornu
bia fra trie domini regis, Willelmi do Heuerhulls ejusdemdomini regis thesaurar n, Edwardi do Westmonas tsrio,Willelmo Herdsl, tune custodis cambii Lendini st
Cantuaria , Radulfi do Ely , baronum do Sceccario, st
aliorum fidelium domini regis tune ibidem pra sentium,
dictam examinationem, quem assaiam vocant, in hune
modum fseorimt ; scilicet, sumpta ceram pra dictis
omnibus una libre pluriss nova moneta st nova
incisionis , st in igns posits purgature st examina te ot
extracts. st in stetsra posits , inventum est quod non
decideba{n]t do libra nis i vj. denarii, undo secundum con
suetudinsm regni Anglia bona fusrat st legalis, et a
singulis approbate. De veteri autem moneta similiter
.t o.] xiii , us .
APPENDIX . 317
sumpta una libra pluries st modo pramisso in igns
missa st pondsrate, decidobant do libra per examina
tionom pra dietem X . denarii, undo videbatur omnibusqued non orat bona nee legalis ; et idso provisum est
ab omnibus st concessum,qued qui do ca tsro velint
ad cambium domini regis veterem monetam cambiro,
denarios, so quod totidem denarn deciderunt do librailla moneta ; out in elections illins qui cambiro volusrithujus monetam sit
, quod monsta sue per ignsm ex
aminotur, vel quod dot X . donarios pro qualibet libraultra firmam pra dietam, sic[ut
'
| pra dictum est. Etno futuris temporibus posset fraus fiori do legali
moneta rsgni, do consilio pra dictorum omnium pro
utilitate roipublica facts. sunt duo assaia, pondus utrius
que X . solidorum, quorum unum est do puro argsnto, st
aliud do argsnto ad cujus exemplar debst fieri moneta ,
in thesauro domin i regis apud Westmonastsrium sub
sigillo majoris Londonia .
Consimiliter facts suut plura assaia in forms pra
dicta, dicto conio lsignata per diverse loca ubi srigitur
cambium liberate ; scilicst apud Londinum duo
ponders X 1. denariorum,unum videlicet purum ad
argentum cognoscondum, ot aliud ed moneten ; apudCantuariam duo ojusdem forma ; apud Sanctum
Edmundum, Norwicum, Oxoniam, Northemtonam,
Lincolnian , Wintoniam, Gloucostriam,Exoniem, et
Eboracum, Ironcestsr, et eodem medo.
Postmodum voro mandatum est ex parte domini
regis, majoribus, pra positis,’et ba llivis pra dictarum
villarum in quibus fieri debst moneta extra civitatibus
Londonia st Cantuaria , qued singeli in villis suis
rum iiij. monetarios, totidem custodss euneorum, duos
l WM ] Propositis.MS
318 APPEND IX .
assaiatores et unum clericum, proviso quod tales sint
ot tam idonei qued do fes to illorum tota villa reependset, st qued illes per littorea sues sigillo communi
cambu domini regis pra sentent. Qui majoros, prapositi, st ballivi, audito mandate d omini regis, st in
bujno elections in forms. pra dicta precodentes, homines
ad oflicia pra dicta electos, cum litteris suis patentibus,in quibus nomina sorum clsricorum continentur et
qui sint in thesaurario pra dictis baronibus pra sen
tavorint,
lqui sacraments. comm nominatim do omni
moda fideliteto in ofiiciis suis faciendis admittentes
us continetur, in oflieiis suis sub
Custodes
Johannes Aurifebor.
Petrus do Wormhol.
Clorieus Robertus Poterel.
Lincolnia .
B icardes do Ponto.
W illelmus Brand.
Jchannes do Luda .
N icholaus Cupping.
Hugo S ilvester.
Willelmus Prior.
Jordanus Drapparius.
W altorus Coleman.
Robertus do la Dons .
Norwicum.
W ills]mus do Gangy .
Custodes Philippus filius RobertiAdam do Stanfords .
Willelmus filius Johannis.
Robertus do Ardera s.
Robertus filius Nieholai.Hugo hlina Johannis .
Selepesbiria.
Monster-ii Ricardus Pride.
N icholaus hlina Ivonia.
Laurentius Cox loco Hugouis
Petrus filius Clementis.
Custodes Robertus filius Johannis.
Thomas Aurifaber.
W illelmus filius Hugonis.
Clericus N icholaus filius N ieholai do
Clemens Clericus.
Alexander do Stanes.
Robertus Pocok.
Custodes
Monster-ii
Custodes
Clericus
Custodes
APPEND IX . 321
Johannos Robochild.
S imon Canon.
Johannes Hentslowo.
Nicholaus dos Estonfi.
C ervesina Gris.
Hugo lo Bus.
Stephanus ls Rus.
Radulfus Fardein.
W alterus W itbred.
Rogerius lo Norais.
l‘l'
orwieum.
l
Hugo ls Brunham.
Jaeobus Cocus.
W illelmus do Hapssburgo.
Johannes Bartolomous.
W illelmus do Chalvern.
Robertus Wonge.
‘ Nerwich is givcn on the prs a wnd pu am hy md d so in ths
ceding page. Probably this entry succeeding one, p. 325, but not in
should be Norhnmpton, which is this.
mentioned in the list (page 31 7,
X !
322 APPENDIX .
Assalatoros Martinus Averre.
Henricus Aurifabor.
Eboracum.
Monotarii Johannos do Selsby .
Alanus filius . Sansonis.
Geremias do Bodegato.
Custodes
donel.
Clerici
Johannes do Boltono.
Robertus do Chiley .
W illelmus do Thiperun.
Custodes
W illelmus filius Ivonio.
Alexander lo Clerk.
Henricus ls Taliurs .
Adam Gerald.
W illelmus filius Ivonis.
Henricus Spari.
Ricardus Grusoy .
Andreas do Soboby .
Petrus do Camee, ex parteregis
324 APPEND IX .
Ricardus Senior.
Ricardus Junior.
Ingaunus do Senete Mare.
Henricus Langbord.
Elyas do Aby.
Custodes Jacobus lo Clerk.
W illelmus Sonare.
Clorions Willelmus do Bruges.
Custodes
Assaiatores Ricardus do Westmole.
Adam Clericus.
qued in thesaurario domini regis sent
duo assays , unum do moneta et aliud do argsnto
pure, sub sigillo majoris Londonia , pondus utriusqueX . solidorum. Item dominus comes Cornubia habst
unum assaium do pure argsnto ponderis decem soli
Novum Cestrum.
B ogorius filius W illelmi.
Johannos do Pepsds .
Henricus do Karlel.
Adam do B laksdone.
Thomas do Merlberge.
Thomas Terand.
Johannes W ithelarde.
AP PENDIX . 325
Liberate assaiorum per diverse loca tam do monsta
quam do argsnto examinate, scilicet apud Londinum,
unum do monsta et aliud do argsnto pure, signata
cunoo apposite in theseurario, pondus utriusque xl.
donariorum.
Apud Cantuariam eodem mode.
A ud Sanctum Eedmundum eodem modo.
Apud Norwicum eodem modo.
Apud Oxoniam sodsm mode.
A ud Norhamtonam sodom modo.
A ud Lincolniam eodem modo.
Apud W incestriam sodom mode .
A ud Gloucestriam sodom modo.
A ud Exoniam eodem modo.
Apud Eboracum sodom mod0 .
A ud Salopesbiriam sodsm mod0 .
Apud Wallingfords sodsm modo.
Apud Karlel sodsm modo.
Apud Wiltons eodem modo.
Apud Herefords eodem mode.
A ud Bristoue eodem modo.
Apud Novum Cestrum sodsm modo.
Apud Irencestor eodem modo.
Irencestcr] Iniencester, MS .
326 APPEND IX .
Nun IV.
garderoba regis, do Recep tis et Misis in
in Ra/mis P almarnm, ann o as, usque festwn
Thoma dc Gummys whibitwm permama s ValteriLe Lwnge clorici sui p ost mortem suam.
IDEM reddit competem do m lncli, receptis do
thoseurario regis per idem M pus, viz., per menus
fratria Ricardi abbatis Westmonasterii, tune theseurarii
fot 013.
Et do Imc c X iijli vj' viijd recoptis do eodem the
esurario do tempore fratrie Josephi do Chauncy, do
quibus magister Thomas do Beko tune custos ejusdem
gardoroba prius so oneravit.
Et do cocc xlli Xj'B viijd ob. reesptis do Potro do Is
Mere constabulario Bristolli do exitibus balliva sua
per idem tempus.
Et do lix 1i vj<l rsceptis do Adinotto cissone,
pro penn is rsman sntium pannorum, vsteribus tapetis
et aliis diversis rebus do rsmansntibus garderoba ven
ditis sidem Adinotto per Egidium do Audenard per
idem tempus.Et do xIi receptis do firma civitatis Londonia per
menus Wilhelmi Mazero per idem tempus.
328 APPENDIX .
menus pra dicti W. do Psrtone X X . st per menus
magistri W. do Luda oci.
Somsre et Dore do exitibus eorundem eomitatuum
per menus pra dicti W.
Et do xxx li receptis do Jobenno do Sancto Lando
vicecomite Sumers. do sxitibus ojusdem comitatus per
menus ejusdem W. do Pertone.
Et do xxx li receptis do Jobenne do Lokyntono vice
comite Gloucestria do exitibus ejusdem comitatus per
Suri’. st Sussei . do exitibus eorundem eomitatuum, per
menus ejusdem W. per idem tempus.
Et do 0 .xxxii vj° viijd receptis do Thoma do
Normanvill do oxitibus escaoteria ultra Trentam per
menus sjnadem W. per idem tempus.
Et do xviijli receptis do exitibus episcopatus Wyn
tonia per menus W. do Hamoltono et W. do Saneto
Clare per idem tempus.
Et do iiijM li. receptis do episcepatu Herefordia per
menus W. do Rodmarke, mediante G. Pauncofot.
Et do 1x8 receptis do sxitibus balliva castri Lin
colnia ann is viij. st xj. , per menus Walteri Beke
constabularii ejuedem eestri.
Et do Dc.lxxviijli xvjfl receptis do sxitibus cambnLondonia per menus Gregorii do Rok
’
. st Ofdand
do Podio qui requirantur super eundem in London. in
hoe rotulo xix . Et do Dc'ciiijifl iijli x' ixd do exitibus
cambii Novi Castri super Tynem per menus Hegel doWyko et sociorum suorum.
Et do (3.xxix li iiij° v‘i receptis do Potro do la Mere,
balliva Bristoti. annis x. st X i.
Et do lxxviijli xjfl ijd receptis do Philippe do
Wylughby do oxitibus Juda orum anno V ij. ot viij.Et do 0.1li receptis do eodem Philippe do eisdem
APPENDIX 329
exitibus, per menus Thoma do Pammswortho anno
Et do 0 .xli receptis do Ricardo do Holobroke seniori
quarundam terrarum regis, per menus ejusdem Thoma
anno v.
Et [do] x lijll viijd receptis do eodem Thoma do
coriis bovinis per ipsum emptio ot postea venditio.
Et do lxxijIi receptis do oxitibus diversarum ballivarum ium Wallia per idem tempus, sieut con
tinetur in rotulo do particulis quem idem magister
Et do ixli iijll iiijd receptis do Philippe do Alboni
tico milite pro quadam parts vasorum argsnti qua
fuerunt David filii Griffini, oi vondita per idem
tempus.
Et do X lIi receptis do vj. navibus smptis ad con
struetionom pontis do Anglossy, st postea venditis
Et do iiijli iijll iiijd recept. do catallis Brudetti lo
Et do 1xa receptis do catallis Johannis molen
dinam fugitivi per menus Radulphi do Middeltone.
Et do m lccci iijli restitutio regi per Cadien
sem spiscopum do illis v9“ 111 marcis ques rex
misoret per eundem spiscopum anno xj. ad Alfonsum
regem Ispania do done suo in guerra sue ot qui fuit
morts pra ventus ante adventum ipsius episcopi.Et do xxxv l ' j<rregi rostitutis per Johannom
d o Candowre, do donariis quos idem Johannos priusrocoporat ad Operationes regis do Conowoy .
Et do (iceIi xvjd restitutis regi do donarus priusliberatis diversis militibus st clericis ob defectum
quorundam psditum qui vadia non rocoporunt.
Et do cccx xxiijli vj' viijd receptis do magistroThoma Bsko do denariis oi prius mutuatis in garde
roba regis, sicut apparst in compotis ejnadem magistri Thoma do anno viij.
330 APPEND IX
Et do I) li receptis do quintadocima comitatusSa10pia per B ogonom do K nouille per menus Ricardido B osco.
Et do XX Ij . mill. Deoccx vjli v9 vd receptis do eus
tuma lenerum et coriorum,do quibus liberata fuerunt
pro jocalibus emptis per ipsos mercatores tam P arisiis
do quibus magister Thomas oxonorat so per eandem
smptionom in compote one do sedem garderobe annis
Vij. ot viij., ot inde so prius non oneravit ; ot
Ml.o.lviijli xiij“ iiijd, do quibus liberata fuerunt per
eosdem mercatores Thoma do Pampeworth superexpensis hospitis Al ph. filii regis per diversas vices
do tempore magistri Thoma Beko ; undo idem
Thomas do Pampeworth. rscepit compotum in sedem
garderobe, sieut pra dictus magisterW. do Lude rscepit.
Et M10 0111 K ij“ iiijd ob. qua liberata fuerunt in sedem
garderobe per eosdem mercatores tempore sjuedemmagistri Thoma , do quibus tribus particulis pra dictusmagister Thomas so prius non onerevit.
Et do coe xlvijli receptis do Roberto do Bracy ot
Ricardo do B erefordo collocteribus tricesima comitatus
Wygornia per menus W. do Pertone.
Et do coccx vli receptis do siadem collocteribus do
sedem tricesime per menus magistri W. do Lude.
Et do Dc.lxxvli xiijls iiijd receptis do Thoma do Asshost Rogero do Stoke collocteribus tricesima in comitate
Wari'
. per menus W. do Pertone.
Et do D.xvijli iiij° receptis do Johanne do Dyggeby
ot P . do Lsycostria collocteribus tricosima in comitatu
Lsycostria per menus ojuedem W. do Pertone.
Et do 000.16 i Xiijfl receptis do eisdem do sedem
tricesime per menus W. do Lude.
Et do Deli receptis do Rogero do Burghs collectors
XX X e in comitatu Herofordia per menus W. do
Pertone.
Et do on receptis do Rogero do Lokyntono collectors
332 APPEND IX
Et do VIjm 00.10 :v vd receptis do Philippe do
Wylughby, G. do Rokosl st Nich. do Ocham collee
do quibus per men us Hamonis do la Logh st per
menus mercatorum Luk'
Mc exxxvli vd.
Et do xvj. mill. n xxiijli vijll vjd receptis a diversis
do subsidio regi facto in guerra sua Wallia versus
Lowlinum filium Grifi ni, sieut continetur in rotulo do
particulis computatis in sedem summa X xi jm receptis
do Jobenno do Lagham pro bona voluntate regis
habenda .
Et do Mluc ccc lixli ij' d receptis do finibus opi
scoporum, ebbatum, priorum,baronum, st aliorum di
versorum, pro servitio suo in sxorcitibus Wallia annis
X . st xj.
vini do rocta prise apud Londonism, Sanctum B o
tulphum,Gippewyeum, Sandwycum, et Jomomutham,
venditio annis x ., xj., st zij. per Matha um do Colum
bar’
camerario st captorum vinorum regis.
Et do xliijli xiiijlll viijd receptis in grease do quibus
dam vinie do rocta prise do xviij. navibus x. navieulis
applicantibus ad portus Novi Castri super Tynam,
Hull , ot annis x .,xj., ot xij.
Et do mumlnce xxxvli xiijfl ix‘l receptis do
IIMleciiijxx X . doliis iij. pipis do vino regis emptio st
postea venditis per pra dictum Metha um et alies, per
idom tempus.
Et do xlvjli dim. more do vj. doliis mollis venditis
per 1 . do Aule do Maydonstan in partibus do An
Et do n iece lxiijli vi ixd do v. mill. Dec.l quarter.
vj. buss. frumenti, st farina frumenti,ce iiijn xiij.
hordsi, m c c xvj quarter. evena ; xxx. quarter. et
quarter. fabarum do instauro prius smptis et venditio
diversis in sedem guerra per idem tempus.
APPENDIX . 333
Et do cccx xxli va VIId do pans fernste in frumentoregis, ot vendite diversis , per idem tempus.
lxix. careosis boum, carnibus ct piscibus do rs
tibus in stem regis apud Rothsi. defort regi do Car
in Ij. equis do Gargano debilibus venditio per idem
tempus.Summa totius recepti e. IJ. mili Dc.xxj1i iiijd
In theseurario nihil.
Rothelan, Anglesiam, Montsm Gomeri, West W alliam,
st in partibus North Wallia ,ot quidem missi fuerunt
per regem ad diverse loca in siedem partibus in
guerra pra dicta pro vediis suis ab viij. die Aprilis
vices ot tempora , X VIj. mill. 1)c.iiijlmvjli xiiij'. sicut
continetur in rotulo do particulis, quem idem magister
istentium cum regina consorte regis dum perhondinavit
apud Rotholan ot Caernarvan post regem.
Et Iterio Boehardo eonducendi B ascules tam milites
Baptista anno X . usque dism Venoris in festo
Sancti Edmundi regis st martyria, proxime sequents,
m lcccxxx iiijli xv'md, do quibus idem Items adhuc
rodditurus est compotum in sedem garderobe.
334 APPENDIX .
quartum dism Augusti, anno xj., mnmlice iiiju iijli
Et in vadiis diversorum ssrvientium regis ad anna
balistariorum equitum morem faeientes cum regs in
guerra pra dicta , a vj. die Decembrie, anno xj. usqueultimum dism Octobris, anno eodem Dococlxxixli xvij',
Et in vadiis divorsorum balistariorum lancoatorum,
et sagittariorum poditum, cum vadiis constabulariorumot vinotarum siedem intondontium in guerra pra dicta
per divorsos vices ot tempora, quorum quidam moremfecerunt circa regem apud Cestriem, Rotholan , st alie
Anglosia , Crukyn, West Wallia ,Montos Cormei‘, Hops,
Tynby st alie diverse loce per divorsos vices st
tempore, xxiiij mill. Dccx xx li ix |l iijd, sieut continetur
in rotulo do particulis quem idem magister W.
Et in diversis navibus omptis ad quondam pontom
rum ad saedom doputatorum, st vadia ot stipendianeuter-um xl. navium do Quinque Portubus per diver
nautarum do Quinque Portubus in que debout facero
Et in emptions quorundam doxtrariorum cursoriorum
pro regs st suis militibus, st emptions aliorum equo
divorsorum cariagiorum regis, tam per mare quam per
guerram sustinsndam, st in aliis nocessams expensis
ad sandem per menus divorsorum, v. mill. coco.XX ijIi
xiiij'l ixd. Item continetur in rotulo do particulis
336 APPENDIX
Et abbati do Aborconeway in plenam satisfactionsm
oxtonta quam rex ei faeore tensbatur pro situ ab
batia sua do Conoweys, in quo rex do nevo con
Et W illielmo do Pertono ad operationss eastrorumot villarum in Wallis , mill. 0 .i dim. III., do quibusidem W illielmus respondit infra st in residue.
Et eidom Willielmo ad saedom operationos per
idem magister W. onsratur supra. Do quibus idem
W. do Pertono respondit in residue.
Et sidem W illielmo ad saedom oporationos do
menus Thoma
do Normanuillo tune oscaotoris ibidem,00. II I.
,do quibus
magister W. oneratur in compote one do sedem
garderobe in R. xiij. R. comp., ut supra, ccIi receptisdo exitibus oscaeteria per menus ipsius Thoma .
Et magistro Ricardo do Abyndono ad Operationes
castrorumWallia tam per gerdsrobem quam permenus
mercatorum do Luk’
per divorsos vices, m lc.xxxvli
vi° viijd, do quibus idem Magister R. debst reependers st respondit in dorso rotuli.
Et magistro Waltero do Not. clerico ad consimilss
idem magister respondit st respondit infra
Summa misarum iiijn x. mill. cc.xlviijIi xll ob. Etdebst xij. mill. coe lxxijli x' iijd ob. Et respondit
in compote suo do sedem garderobe do anno xvj.
smi te ] extents in rot.
INDEX .
Alexander I L, pope : 28.
orders B ereugarius’
s works to be
burnt, 28.
death of. 34.
holds a council at Tours, 59.
reconciled with the emperorFredericL, 67,
Alexander IV pope, succeeds, 199 .
asks forthe prayers of ecclesiastics in
favour of the church, 201 .
sendsRustaud deW asconia toEnglandto collect the tithes of England,Scotland, Ireland, and W ales, 202.
his letters to the abbot and convent of
St. A lban’s, 205.
his death, 219.
king of Scotland, knighted , 127.
does homage to Louis the dauphin as
king ofEngland, 134.
interview of, with king Henry III. to
treat of a marriage with Johannathe king
's sister, 145.
themarriage takes place atYork, 146.
king of Scotland, marriage of, 186.
youthihl conduct of; 216.
Alfonsus, rex Hispania , 329.
Anglim,”2.
his lineage, 3 Pref vn.
anointed and crowned by pope Leo
IV . , 3 .
his ofl'
spring, 4.
character and literary works, 4, 5.
thunded twomonasteries, 5.
his death. 5.
Alfied andEdward, sons of kingE thelred,
come to England fromNormandy tosee theirmother, 22.
earl Godwin’
s treachery to himand to
his Norman followers, 24.
34-1
of theirrevenues, 192.
Alkeby, 291 .
A lphage, St., body of, removed to Canterbury, 19.
A lphonso, son of Edward I ., birth of; in
Gascony, 245.
death of, and intermentatWestminster,263 .
Alphonso, king of Castile, message of, to
the king ofEngland, 186.
A ltobosco, P etrus de, 294.
A luiua Danica, 21 .
A lnuin, church of St. Edmund built by,1 9.
Alwold, prior of St. N icasius de M ollent,
made abbot of St. Edmunds , 45 .
Mary, daughter of king Edward L,takes the veil at Amesbury, 265.
Eleanor, queen of Henry III . , also
takes the veil there, 268.
Amphibalus, St., discovery of the relics of.
68
Amuudeham.W alter de, one of the commissioners for settling the condict
A .D . 129 1 , 279.
Anacletus, 48.
Anastasia, first prioress of the nunnery of
B ungays in Sufl'
olk, 69.
Anastasius pops, 55.
Audeliaci villa”burnt, 61 .
Anglesey , recepta de navibus emptis ad
constructionem pontis de, et postea
venditis,"329.
Anglesia, 333, 334.
Anglesimpens,”334.
Anjou, province of, abandoned by kingJohn, A .D . 1204, 1 18.
made archbishop of Canterbury, 38.
leaves England, 38.
holds a council at London, at which
the marriage of ecclesiastics is for
bidden, 41 .
discord between the king and Anselm,
42.
344
B arnswell, injury to the. tower of thechurch of, and to the refectory of
St. Edmund’a by a tempest, 27 1 .
with the production of king Henry
I.'s charter of liberties, and their
oath, 13 1 .
meeting of the, at Bu ckley, 13 1.
choose Robert Fitzwalter for their
military chief, 132.
remove to London, 132.
Paudulfus sent by kingJohn to Rome
to aid in counteracting them, 1 32.
excommunicated by the pope, 133 .
nominatim et in specie,”who
choose Louis the dauphin of Fr-ance
to be king in the roomof John,
134.
the king in relation to the statute of
Oxford , 220.
foreigners, 220.
renounce theirallegiance, 226,
make all whom they take prisoners
the statutes of Oxford, 227.
Baruth, 79.
B asinges, A damde, 3 16 .
B asset, Bulk, dean ofYork,made bishop ofLondon, 1 70.
succeeds to the abbey of St. Benet
Holme, 47 .
death of, 48.
B astwyke, 29 1 .
appropriation of the church of, 299.
B at, Nicholas , 3 16.
Conqueror, A .D . 1068, 3 15.
Baud, Rebattus de, vicecomes Northampt ,327.
INDEX.
of St. Matthew, of the Bayonuoia,
the seamen of the Cinque Ports
and the men of Yarmouth united,
against the Flemings. 276.
Bu ss, near Riel in Gascony, Christmas
A .D . 1254, 197 .
Beatrix, countess of Bretagne. death at,
246.
founded by king John, 1 18, 136.
kingRichard I. , 99.
Becket, Thomas k arehdeacon of Q atar
the Confeu or, 59.
his regret for aceeding to the“ Con
his flighg the conflscation of his goods,
and the banishment of him and his
kindred, 6( .
56.
goes to Paris to negotiate a marriageforprince Henry, son of Henry IL.
58.
his distress at the marriage of the
abbess of Romsey, daughter of
king Stephen, with Matthew, earl
of Boulogne, 58.
made archbishop of Canterbury, 58.
protected by Louis VIE , king of
France, 60.
excommunicatas Alan de Neville forimprisoningoncet his chaplains, 61 .
excommunicates Gilbert, bishop of
London, 6 1 .
his reconciliation with the king, and
return fromexile, 62.
350
Celestine III ., pope
for laying hands on kingRichard
L, 97.
his remonsM nce to king Richard I .
upon the capture of the archbishop
ofB eauvais,with theking’
sreply, 99.
his death, 99.
Normandy, 29, 34.
Chalichepetol, 102.
Chalvern, W illelmus de, 321 .
Charles, king of the French, marries a
daughter of king Edward the el
Charles king of Sicily, crowned by the
pope, 274.
Charters, Great, and of the liberties of the
granted, 133.
pope Innocent declares the charter of
liberties void, 133 .
both charters acceded to by king
Henry III. , 1 51 , 1 52.
cancelled in a council at Oxford by
king Henry II I ., 154.
religious and others to whom charters
had been granted, compelled to
secure such under the new seal, 1 55 .
Charters of liberties and forests, violators
of the, excommunicated, 196.
Chartres,meeting of the kings of France
and England at, A .D . 1254, 199.
Chaterich, abbey of, 12.
Chauncey, fl'
aterJosephua de, 326.
Cheneye, W illiam de, the founderof Sybe
ton, 54.
city of, with the principal monasteryburnt, 44.
king Henry III . at, 213 .
David, the brother of L lewellyn, the
last reigning prince of W ales, im
prisoned in the castle of; 262.
Chester,Ralph, earl of, seized and impri
aoued by king Stephen, 53.
INDEX .
Chester, the earl of
with his companions in conspiracy
de Rupe Audeliaci,”taken pri
soner, 1 1 8.
Chesterfield, the disinherited defeated at,
23 1
Chichester, Richard, bishop of, canoniza
the, 183.
Chinon, king John, on succeeding to the
kingdom, seizes his brother's trea
sure at, 108.
castle of, surrendered to the Fremh
king, 1 19 .
tery of, founded by prior Norman,42.
Christian rera, reflection on the cemplefion
of the twenty-fifth half-century of
the, 184.
takes the veil, 3 1 .
Christina, daughterof theking ofNorway,21 5.
Christoforus papa, 3 13 .
Chronica Sancti Albani, 165.
Chronicle, remains of a, recovered floor
the fragments of the Cottonian fire.
Appendix No. 2.
Leicester, A .D . 1224, 1 50.
the archbishop of York demands of
him the immediate surrenderof the
honours and castles held by himof
the crown , 1 50.
comes to Northampton, and is reconciled to the king, 150.
his expedition to Anjou, 1 5 1.
succeeds to the archbishoprickof Can
tetbury, 238,
.
foregoes his election, 242.
returns to England and resumes hisformerpriorship at Canterbury, 244.
his death, 245.
Chilay, Robertas de, 322.
360
Fiai, abbot of, sent to England to procure
100.
Flanders, arrival of the count of, in aid of
the king against the Scots, 1 74.
with princeEdward, afterward kingEdward I ., 245.
Fleming, Johannes ls, 3 19.
the crown of Scotland. A.D . 1291 ,
280.
Fontevrand, king Henry III . at, 199.
order of king John to burn badges
and fill ditches throughout the
forests of England, with h as pastnrage forcattle, 124.
charterof the, granted by king John,
1 32.
disturbs the peace of thekingdom, 145.
seizes the castle of B iham, 145.
brought to the king by the archbishopofYork and pardoned, 146.
Fountains abbey, building of, begun, for
monks of the Cistercian order, 47.
France
agents from, cometo invite association
in a journey to the Holy Land, t.
Richard I ., 72.
king of, prepares fior war with kingJohn, 126.
disclosure of intended treachery on
the part 0: 134.
crown of thorns brought to, 1 68.
pope Innocent IV .,1 77.
cens, 182.
Jews driven fi'om, 1 94.
king of, returns born the Holy Land,
198.
fi anceis, recept. de catallis Bendetti de,
suspensi,"329.
Francois Ricardas is, 3 19 .
crowned by popeAdrian IV 57.
INDEX.
67.
takes the emu , 70.
Frederic emperor ofGermany
conflrmcdby pope InnocentlV , 1 72.
England andFranoeby the pope, l 74.
deposed at a general council, 1 75.
forces the noble of Calahria and
Apulia to swear fealty to his son
Henry, 177 .
death of, A .D . 1250, 183 .
an impostorarises torepresenthim,263.
the imposter punished, 265.
upon theUniversity of Orleans, 185.
Opposed by Simon de M ontefort, 185 .
fate of their leader, 185.
Friars Minor, 120.
two sent to England by pope InnocentIV ., to obtainmoney be him, 177.
IX. , 155, 1 56.
arrives in the Holy Land, and ad
vances the crusade, 156.
Jerusalem and thewhole of the HolyLand restored to him, 1 57 .
his entry into and reconciliatitm of
the city, 157, 158.
return of, from the Holy l a nd, and
recovery of his power, 159.
marries Isabella, sisterof king HenryIIL , 1 64.
has a son named Henry, 166.
seizes several prelates at sea, going to
a council, amongst them the legato
Otto, 1 69.
ing grants of, 192.
French fleet, under the guidance of the
notice ofvictory over, 137.
details ofthe defeat, m , 142.
Reach king, peacebetween, and his barons.1 60.
French shepherds
INDEX .
Friars Preachers and Minorites preach
the taking of the cross, 1 79.
Friars Preachers receive a stone of white
ing the impression of a foot, said to
be that of our Saviour, given by the
king to the church of Westminster,180.
a brother of the orderofimurdered at
ldflan, 198.
in controversy with the University of
Fromund, Robertas. 321 .
Frost, great, in 1205, and its efl'
ect on the
succeeding summer, 1 19.
another severe h ost, 163.
Frouville, story of disturbance at, by a
malignant spirit calling himself
W illelmus ardens,”243.
Frowike, Laurentius de, 3 1 6.
Fuldensis abbas, 3 12.
Fulk, earl of A njou, father of Geofl'
rey
(Plantagenet) , 47Fun eral, lay brethren of, slaymany of the
Gaietanus, John, elected pope by the
name of Nicholas I II., 250.
Galdintone, B adulphus de, vicecomes B ed.
et B uk., 327.
Gallima barbaris occupata ,
”306.
Gamoc, P etrus de, 322.
Gangy ,W illelmus de, 320.
Gerald, Adam, 322 .
Gardens, English , note of the particular
failure of the, in 1283 and two pre
ceding years, 263.
Garments, custom of giving at Christmas
emitted by king Henry III., A .D .
361
Germany, a pretenderarises in. represent
ing himself as Frederick who
had died A .D . 1250, 263.
Gesich, flow ofblood de fonts”at, for six
days, 47.
Gilbert, bishop ofLondon
absolution of, 62.
restored to his see, 65.
Giles. St., superGrantham, church of, 12.
Giles, St., London, hospital of, founded ,
45.
Gisors, castle of, 58.
Gisors , Johannes de, 3 16.
Glastonbury abbey, foundation of, com
pioted by kingEdgar, 8.
Gloucester, city of :
burnt a second time, 46 .
abbey of St. Peterat, 28.
taken fl'omRichard, earl of Cornwall,and given by king Henry to his
eldest son, prince Edward, 189.
accident to the king and nobles in,
A .D . 1287, 269, 270.
Gaytone, Alanna de, 319 .
Gelasius anti-papa,”45.
Geldres, count de, conflict of the duke dcBrabant and the archbishop of
Cologne with, 272.
Geofl’
rey ofMilan elected pope, 1 70.
Geofl‘
rey (Plantagenet) , earl ofAnjou,marries the empress Matilda, 47 .
Geoffrey , son of the empress Matilda, birthof, 48.
Geoffrey, son of king Henry birth of,
57 .
made archbishop ofYork by his halfbrother, kingRichard L , 72.
refuses consent to king John’
s tax of
a tenth upontali goods, A .D . 1206,
and flies fromEngland, 1 19 .
Geofl'
rey, bishop of Chester, death of; 122.
Geofl‘
rey, archdeacon of Norwicb, the
king’s treatment of, 124.
Gerardinus,mercator de Luk, 33 1.
Gerbereie, eastrum de. 35.
364 rs nnx.
Helina , Walter de, sent with John de
Cobeham by the king to St. Ed
mund’s in relation to the mint
privileges of the abbey, 253 .
Haugham, the See of theEast Angles re
moved from, to Thetford, 33 .
Hengharn, Ralph de, C . J.
“ de bsnco
superiori,”flue inflicted upon,
275.
Henricus ls Caih, 321 .
at his accession assembles the clergy
and people at London, and promisesreform of the laws, 40.
his promises accepted, 40.
crowned by Maurice, bishop of Lon
don, 40.
confirms his promises by a charter, 40.
marriesMatilda, daughterofMalcolm,
king of Scotland, 40.
crosses the sea, 42.
reconciliation of, with archbishop
Anselm, 42.
hanging made by him the punishment
makes his nobles swear fealty to his
son W illiam, 44
with his queen, at the dedication of
the church of St. Alban, 45.
war of, with France, 45.
enters Rouen in triumph , 45 .
his sonsW illiam andRichard drowned
in theirreturn from Normandy, 45,46.
death of his first queen, 45.
marries Adelicia, daughterofGodfrey,duke of Louvain, 46.
his punishment of the moneyers of
England, 47.
his regulation forthe soldiery in regard
to thewearing of theirhair, 47.
goes to Normandy sends the hand of
St. James to Reading, 48.
death of,“ in insula Leonum,
”in
Normandy, 48, 49.
brought for interment to Readingabbey, 49.
his dissatisfiction with the pope on
account of Becket, 6 1 .
the p0pe’
s reply, 6 1
warwith the king ofFrance, 61 .
celebrates Christmas at Nantes, A .D .
coronation of his eldest son by Roger,archbishop ofYork, 62.
general oprmon of his character, 49
charter of liberties granted by, pro
daood and sworn to by the barons
at St. Edmundsbury in the time of
king John, 13 1.
Henry Fits Ernpress, aflerwards Henryson of Geofl
'
rey P lantagenet
born, 48.
becomes duke of Normandy, and does
homage toLouis,king ofFrance, 54.
has also the earldom of Anjou, 54.
marries Eleanor, formerly queen of
Fia nce, and becomes duke of
Aquitaine and earl of P oictou, 54.
comes to England, 54.
arriveswith a strongmilitary force, 55
his agreementwith king Stephen. 55 .
England, 56.
fealty sworn to his sons W illiam and
Henry, 57.
expedition of, against W ales, 57.
again crowned at Worcester, A .D .
1 157, then lays his crown aside, 57 .
his English coinages, 57, 68 ; Pref:
goes with his queen to Paris, his
reception, 58.
reconciliation between him and Louis
VIII ., 58.
present at the trmslation of the re
mains of king Edward the Coa
fessorby abp. Becket, 59.
recognizes at Clarendon the customsand liberties of England as esta
INDEX .
Jerasalem—cont.
bishops of W inchester and ExetergofiomEngland to , 1 55.
the bishop of S idon celebrates mass at,A .D . 1282,where it had long ceased
to be performed , ass.
Jerusalem and the Holy 14 nd
restored to the emperorRoderic, 157.
persecution of the, 72, 73 ; P ref. xiii.their capture throughout England,125.
continued persecution of then , 126.
they apply to the pope for protection
from exactions, 164.
driven domRance, 194.forbidden to eat flesh in Lent, 194.
cruelty of, to a boy at Lincoln, and
their punishment in consequence,
202.
regulations enacted for them in their
dealings, A.D . 1275, 247 .
of whatever condition, age, or sex,
seized throughout England in one
day, and placed in prison, 252.
punishment both of Jews and Chris
tians who had been concerned in
clippingor falsifying the coin of the
realm, 253 .
another boy crucified by them at
Northampton, 254.
land, 268.
final expulsion of the Jews, 277.
vii. etviii. Edw. I ., 328 .
Joan, daughterofking Henry H ., birth of,60.
Joan, countess ofGloucester, delivered of a
son named Gilbert, 278.
Joan of Acre, daughterofkingEdward I .
married to Gilbert de Clare, earl of
Gloucester, 276.
delivered of a son named Gilbert, 278.
Jocelinus, bishop ofBath, 123, 138.
proposal for hermarriage with A lex
themarriage celebrated at York, 146 .
Johannes papa, 3 10, 3 1 1 , 3 12, 3 13, 3 14.
Johannes Aurifiiber, 3 18, 321 .
Johannes lilius Simonis, 3 19.
Johannes dlius Roger-i le parmentarias,
820.
Johannes et Paulus, 307.
John, kingbirth of, 60.
betrothed to the daughter of Hubert
his brother king Richard's liberality
to him, 73 .
conspires against his brother, 86 .
crown defeated, 94.
king Richard pursues John's adhe
rents, and takes Nottingham castle,
95.
John’s submission, and return to his
brother’s favour, but without the
restoration of his lands, 96.
Normandy .“ well as in the king
dom ofEngland, 108.
Fits-Piers, and others, 108 .
arrives in England , and is peaceablyreceived by the nobles , 109.
his coronation and triple oath, 109 .
shrine, and then returns to Nor
mandy, 109.
108 .
chosen duke of Normandy at Rouen ,
by acclamation, 108 .
burns the city of Cenomannia, and
sends an army aga inst the Ange
vins, 108.
entrusts the adminisn-aticn of the
government of England ad interim,
to Hubert, archbishop of Canter
376 mnsx.
of Ostia, and a cardinal, by the p0pe,251 .
death of, supposed by poison, 265.
Kyrkeby, John de, made bishop of Ely,2670
Kyrkeby, W illiam de, prior of the HolyTrinity at Norwich , death of, 272,
273.
Lacy,Edmund de, birth of, 239.
receives knighthood, 242.
commands an army sent to Wale ,
A .D . 1277, 250.
Lagham, Johannes de, 332.
Lakenham, Henry de, elected prior of the
Holy Trinity atNorwich, 273.
Lamehipam, [se. Lambetham] court held
at, 161 .
Lammesse, 29 1 .church of, 298.
Lammesse and Scothowo,monastery of St.
B enet Holme. deprived of the pa
tronage of the churches of, 298.
Landed property , the acquisition of, for
bidden to religious persons, 254.
elected archbishop of Canterbury upon
the deposition of Stigand, 33 .
increase of monasteries in England inhis time, 34.
crowns king W illiamRufus.37.his death, 37.
his means to the church of Canterbury, 37.
Langbord, Henricus, 324.
13 3 89,W alterus 325 dedicates the church of St. Ba nish !1 5 089170 : Gm ! de, 208 atRheims, 26.
an oppressorof theWelsh, 213. his death, 27.
Langetone, S immrdc, chosen archbishop of
York, 133 .
Ia ngton, Stephen de, circumstancu stu rd
ing his election to be archbishop of
Canterbury, 120, 121.
pope Innocent sends letters to king
John forthe admid on of hirn to the
see, with the substance of king
John’s reply, 122.
returns fromRome, 127.crowns king Henry III., 1 36 .
holds a council upon the pope’s de
mand, through the legato Otto,
respecting certain patronage, and
receives refusal, 1 53.
death of, 166.
Letford, castle of, surrendered to kingHenry III., 139.
Lathegf", Johannes de, viceccma Eborum,
327.
La Ville, Walter de, bishop of Salisbury,
death of, 238.
Laurel (bay tree) , particular notice of the,
A .D . 1292, 284.
Laurence,murder of a citizen so named in
the church of St.Marp le-Bow,
264.
Laware, Jacobus, 324.
Le Clerk, Jacobus, 324.
Ingates a lata-e sent to England to bring
about a reconciliation between kingHenry II . and B ecket, 62.
Legh, Hamo de la, 332.
Leicester, 18 1
town of, burnt by orda' of Henry IL,
66.
theearl of Chester and his courpanicns
in conspiracy keep their festival of
Christmas at, A .D . 1224, 150.
Len, town of, 23 1 .
Le Noir,Reginaldus le, 316.
Leo imperator, 3 1 1 .
Leo papa, 3 13 .
Leo IX ., pope
888
Quinque Fortnumvadia ct stipendia nau
tarum,
”834.
Q uintain, contest atthe, between the youths
of London and others of the court,
Rabi , Radulfus, 3 1 6.Radulfus comes gives land at Hoveton
to St. B enet Holme, t. king Canute,292.
Radulfus (first of the name), abbot of St.Remt Holme, 88.
believed to have been 8 Norman, 293.Rudolphus, prior of St. B enedict Ramsey
made abbot of St. B enet Holme, 69.
extended notice of, 296.
covers the moth of the several build
ings of the abbey with lead, 296.
Rule,W illiam demade bishop ofNorwich, 1 66.the monks of W inchester desire to
have him for the bishop of their
diocese, 1 69.
his estimate of the value of his bishop
discord between the king and him inconsequence of the request of the
monks ofW inchester, 1 69.
confirmed, contrary to the king’
swish,in the bishoprick of W inchester,l 72.
having fied abroad, is recalled to the
king's favour, 173.
death of, l 83.
Ralph, earl ofNorfolk. 34.
Ralph [de Turbine], bishop of Rochestersucceeds to the archbishOprickof Can
INDEX .
Ralph [dc Tubing—coat.his election , 44.
consecration, 44, 45.
hand of St. James restored to, 57.
dedication of the abbey church of, 60.
moued to appear at, before Rustan
dus, 205.
Recepta a diversis dc subsidio regi facts
in guerra sus W allia: versus Leweli
numfilium Grimni,” 3264338.Redham, 29 1 .
Redinge, Robert de, justice itinerant, 266.
Redinge,Robert de, a friar preacher, apo
founded by kingEdgar, 8, 12, 52.
the abbot of, nominated by king
Henry L, ordered to be removed,
the abbey deprived of the fairof St.
Ives, 187.
Randewrthe, 29 l .Randulfns anrifiber, 82l
Reading, royal celebration of Christmas
at, 53.
abbot of St. Benet Holme, builder
of the great hall of the abbey,
296.
his furtherexertions for the benefit of
his monastery, 297
his death, 159.
Regual year, change in the computation ofthe, 1. Henry III. , P ref. xxiii.
Religions houses
king John, especially those of the
C istercians, 125.
great debts of those of England, I.
Henry III. , 21 7.
religions persons florbidden to acquire
landed property, 255.
Rsmigius confessor, 809.
392 m ax.
Robertas dlius Nicholai, 820. Rus, Hugo le, 821 .Roccstria, Salomon de, 266. S eeROE Rus, Stephanus is, 321.
Russelle, B oga-us, 324.
Rochester, bishop of, 210.
Rochester castle, siege of; t. king John, sent to England by the pope for the
183 . collection of tythes, 202.
Rodmarke, W . de, 328.
Rodnlphus, earl ofHapsburgh, chosen kingof A lmaine, 245 .
justice itinerant, 266.
fined, 275.
Roger, archbishop ofYorkwho had been excommunicated by the
pope in consequence of the corona
tion ofHenry the younger, released
from the interdict, 65.
Roger, bishop ofLondon, 168.Roget
-ins ls mercer, 823 .
Rogerius filius W illielmi, 824.
B oksele, G. de. 828, 332.
Roma, 304.
Romans and Italians, inquiry ordered as tothe amount of rents in England received by, t. Henry III ., 1 74.
council held at, 46.
fall of a portion of the church of St.
Peterat, 264.
Romescot, 20.
Ros, W illiamde, one of the claimants forthe crown of Scotland, A .D . 129 1,
280.
Rosemude, Thomas, 3 16.
Rothelan, 833.
et Sufi ,
”327.
Roxburgh restored to the king of Scots bykingRichard I . , 73 .
Rubeus, the count,makes oath that he had
no concern in the death of Henry of
A lmaine, 243, 244.
Rubeus P etrus. 167, 168.
B um“ , W alterus, 8 18.
Runnymede, king John agrees to meet the
barons at, 132.
also to release king Heurl L on
going to the Holy Land, 208.
the prelates of England am ble to
make reply to him, 204.
preaches at St. Edmundsbnry, 204,
205.
moned to appear before him at
Reading, 205, 206.tyranny of, over the prolata , 206.
Ruwallan,brotherofGrifl n,kingofW ales,
29.
Sabians papa, 3 10.
Saham,W illelmus de,justice itinerant, 266.
kingEdward L’s generosity to, 275.
the, to receive the Holy Cross, 168.
the church of, 42.
tus, perBogonemde Knouille,”sac
Saltrey , Henry monk of, his Nan 'atio de
Purgatorio S. P atricii,” P ref: xvi.
Sumpwa , prior of St. B enet Holme, afie
wards elected abbot, 159. 165, 297
299 .
Saladin
takes Joppa, 8 1 .
flight of,with his army afterRichard l .had raised the siege, 82, 83.
returns with his army to file siege, 88.
again defeated by king Richard, 83 .
death of, 87, 94.
396 INDEX .
from the emperor Frederic in the
Holy Land, 158.
Temple, Ncv , interment of W illiam Ma
reschal at, 144.
Temple, O ld, at Paris, reception of Henry
III . at the palace of the, when to
turning h'omGascony in 1254, 199 .
Tenths, erection of, by order of the coun
cil ofLyons, 248.
Testaments xii. patriarcharum,
”1 71 .
head of Harold I . thrown into the, 23.
failure of water in, A .D . 1 1 14, 44.
waterof, exceeds its usual limits, 1 7 1 .
Thebes Legio, 806.
Theobald, abbot of Bec
made archbishop of Canterbury, 50.
crowns King Henry H ., 56.
death of, 58.
Theobaldus Leodiensis
elected pope, taking the name of
Gregory L ,289 , 240.
his consecration, 240.
Theodorus, Magnus, 308.
Theodorus papa, 8 10.
Theodotion interpres, 804.
Theokebir, Nicholaus de, 8 19.
church of theHoly Trin ity at, 12.
see of theEast Angles removed to, 88 .
Arfastus , bishop of, 86.
W illiam, bishop of, 86.
bishoprick of, purchased by Herbert,
who had been prior ofEmm a 38.
transferof the see to Norwich, 88.
Thiparum, W illelmus de, 822.
Thirne, 291 .
Thomas aurifaber, 820.
Thomas, St., of Canterbury ; translation
ofhis remains fromthe crypt of the
cathedral, 145. S ee Becket.
Thomas. archbishop of York, death of;A .D . 1 100, 41 .
Thomas, abbot of St. Benet Holme, 6 1
his death, 69.
Thorney, abbey, founded by king Edgar,8, 12.
Thunder
heard throughout England, Ireland,W ales, and France, on Christian
night, A .D , 1 172, 65.
dreadful, 162.
thunders and great inundations, l .
gm t thunder-storm at London, A .D.
1290, 278.
Thurb, aurifaber, 321 .
Thurgurtone, 292.
Thurnham, Stephen de, seneschal ofAnjou,seized byRichard, son ofHeury II , 7 1.
Thurstan, abbot of Glastonbury, outrage
perpetrated by, upon hismonks, 85.
Thurstan, abbot of St. Benet Holme,292.
epitaph inscribed upon his tomb,293.
Tidmers, Johannes de. collector tricesi
mm in com. Norfl'
. et Sufii , t. Ed
ward L,
”83 1 .
Tinctor, Philippus, 828 .
T ithes of England, Scotland, lreland” and
W ales
Itustand de W asconia sent to Englandby the pope for the collection of
the, 203 .
Tours , castle of, among those abandoned
by king John, A .D. 1204, 1 18 .
Torand , Thomas, 824.
Toulouse, abandonment of the siege of, byLouis the dauphin, 144.
Tours, council of, A .D . 1 168 , 59 .
Tovi, Michael, a citizen of London, execu
tion of, 249 .
Tovy, M ichael, mayor of London, 8 1 6.
Traci,W illiam do, one of themurderers ofB ecket, 64.
Treachery, disclosure of intended, on the
part of France, 134.
Trenchebarbe,”
textus Evangela qui
dicitur, 128.
Trcves, death of the bishop of, A .D. 1258,
2 I6.
Tripoli taken by the Saracens and de
stroyed, 274.
Trivalli, fortress of, king Richard L’s
prison, 9 1.
400
W illiam, duke ofNormandy—coat.despoils the Englishmonasteries of the
treasure which the richer English
had deposited in them, 88 .
goes to Scotland,where hereceives the
homage of the king, 84.
visits the shrine of St. Cuthbert, at
Durham, in returning home, 84.
again reduces Le Mans, 84.
aftertaking large sums ofmoney n'om
his character, 84, 85.
fights the battle of Gerbereie against
his sonRobert, 85.
of land in England, 85.
acquires treasure quocunqus modo,86.
gives three bishopricks to three of his
chaplains, 86.
forms the Domesday survey , A .D.
his testamentary disposal of his severalterritories and of his treasure, 86.
his death, 86.
burial at Gu n, 86.
great treasure of, 86, 87
W illiamRufus, kingwounded in the battleofGerbereie, 85.
distributes his father’s treasure, 86.
ornaments his father’s tomb, 87 .
coronation of,by archbishop Lanfranc,
87.
opposes his brotherRobert, 37.
conspiracy of the nobles against him,
87.
promises reform of the law, 88.
sends money secretly to the king of
France, 88.
forgets his promises, 88.
makes Anselm archbishop of Canter
bury, 88.
his extortions, 89.
death of, 89.
interred atWinchester, 40.
INDEX .
Williamand Richard sons of Heury I.
drowned on their return from Nor
mandy, 45, 46.
1288, 272, 273 .
William, bishop of Thetford, 86 .
W illiam, abbot of St. B euet Holme, bywhom the chapter house and dormitory of the monastery were emu
pleted, notices of; 61 , 208, 295, 299 .
W ilton, monastery of nuns founded at. bykins Edgar. 8.
W iltcnia, oficers of themint at, 82 HenryIII ., 328.
W inchecombe,Gilbertson ofJcan, countess
I ., born at, 278.
at, 24.
council of, 88.
king Richard I. crowned a second
royal celebrations of Christmas at,1 19, 144, 146, 152, 1 53, 161, 164,166, 177, 178, 180, 181,204, 254.
W illiam, son of Henry, duke ofNormandybirth of, 55.
his death, 57
W illiam, king of Scotland, surrenders himself to king Henry H ., 67.
W illiam [Corboyl] , archbishop of Canta
bury, seeks the papal legation in
England, 48.
William [de8 . MarisaEcclesia]bishop of London, 128.
return of, fromRome, 127 .
W illiam, St., archbishOp of York, flow of
bright oil fromhis tomb, 148.
William,bishop of Ely elect, ordained
priest atEly, in theparochial church
ofEly, 277
404 VARIOUS READINGS
Page 12, line 5 from tep , rea d namquefor ubique.
12, 10 from top , read ista for illa .
12, 1 1 from tep , rea d decorate.for decora .
12, 15 from top, omit abbatia Crnlandize, sed juxtaeam sun
P age 12, 18 from top , omit the words ecclesia S ancti
Egidii superGrentam fluvium.
P age 12, line 19 from top , after flaviam, amarginal note inserts
the words Croilandimetjuxta cam abbatie Huntingdonim.
”
P age 15, line 8 from tep , read puernlis for parvulis .
16, 10 from top , read utriusquefor utrisque.
17 , 12 from bottom, read cessaretfor cess crat.
18, 3 from tep , read tun efor our.
18, 12 from tep , rea d puerulos for parvulos .
18, 14 from top , read regiofor regis .
19, 6 from bottom, for primus read pater W illelmi
P age 19, 2 from bottom, omit W illelmus B astarda s ,and reject the full stop .
P age 20, line 16 from tep, read males formultas .
5 from bottom, read Anglicos for Anglos .
22, 1 1 from bottom, read regnavitfor regnat.
23, 7 from top , read equitemfor equitare.
23, 16 from top , read monarchiamformonachiam.
24, 5 from top , read juniori formineri .24, 13 from bottom, omit ab.
24, 4 from bottom, read exprimeretur for compri
P age 25, 3 and 4from top , omit expertem avaritiw.
25, 8 from bottom, a dd successit after Obiit.26, 13 from bottom, omit ct.
28, 13 from top , rea d construitfor constituit.29, 7 from bottom, read E lwynus forAgelwinns .
30, n 3 from top, read oonstrux it for construxerat, anda dd ac .
P age 32, 17 from top , read atfor quia .
36, 3 from bottom, after trad it um insert z—W illelmusdictus B astarda s dux N ormannorum tribus de cans is ad Angliamconquerendum mento stimulatus est et intrinsecus irritates .
P rime quia A lfrcdum cognatum suum Godwynus ct filii sui
dehonestaverant et percmerant. S coundo quia Robertum epi
scopum et Odonem consulem et omnes Frances Godwynus ct
filii sui arte sua ab An glia exulaverant. Tertio qued Ha
raldus in perjurium prolapsus regnum qued jura cognationis
suum esse debuerat sine alique jure invaserat et filiam ejus se
or THE NEWCASTLE MS . 405
dueturam in uxorem tactis sacrosanctis reliquns spOponderat.
W illemus 1g1tur contracto ’ a partibus transmarinis innunierabili exercita in Angliam venit, et Dei judicio ipsum Haral
dum rsgno simul ac vita privavit. De ejusdemW illelmi regis
potentissimi vita bona psrstringsnda. sent at male, at a bonis
samantar exemplo. et a malis diseatur eautela . W illelmusomnibus Normannimconsulibus fortior fuit, omnibus Anglorumregibus potentior fuit, omnibus pre decessoribus suis lauds dignior fuit.’ Erat autem sapiens sed astutas , locuples sed
cupidus , gloriosus sed fame deditus .
‘ Erat humilis Deo ser
vientibus , durus sibi resistentibus . Posuerat namque consules
et principes in carcerem, episcopes et abbate s possessionibus
suis privaverat, fratri preprio non pepercerat, nee erat qui
resisteret. Aui’
erebat etiam potentissimis auri et argsnti
milia, ad castella solus omnes fatigabat construenda . S i cer
vum caperent ant aprum oculos eis evellebat, nee erat qui
resisteret. Amavit tantum feras cum pater esset earum.
Unde in silvis venationum qumvocantur N ovesforest villas era
dicari, gentem extirpari , a ferisque fecit inhabitari. Cum autemraperet suis sua non pro aliqua necessitate sed pro nimiacupiditate, in intimis . cordium armabantur et tabescebant.
Ipse vero vili pendebat aeras eorum, sed oportebat omnibusobsequi regis nutui si amore ejus vel pecunia vel torris vel
vita vellent perira i . Ipsi quoque N ormannia ‘ hereditario
pervenerat, C enomanniam armis adquisierat, Britannian sibi
acclinem fecerat, Scotiam sibi subjugaverat, W alliamqus reve
rendus insulam receperat, super Angliam solus totan regna
verat, ita qued nec ibi una sola hida inerat quam nesciret
cujus esset et quid valeret. M isit etiam justiciaries suos per
unamquamque sciram, id est provincien Anglim, et inquirere
fecit per jusjurandum quot hide id est juga uni aratro sufli
ciant per annum in unaquaqus villa , et quot animalia . Fecit
etiam inquiri quid unaquaque urbs , castellum, vicus , villa ,
flumen, palus , S ilva, redderet per annum. Hmc autem omnia
in chartis scripta et ad regem delata so in thesauros reposita
contracto privavit] See this’Era t dedim] See the same
passage, page 3 1 , line 5 to 7. passage, page 82, last line, v ith the
Willelmus fuit] See the difl'
erenee of “e tbr “
autem,
”
same passage, page 34, 2ud line and the addition in the Cotton M S .
frombottom, with the difl'
erence of of et laudi after deditus.
"
W illelmus rex for W illelmus,” N ormannia ] Normannia , MS .
and Anglia: for A nglorum.
"
0 0 2
406 VARIOUS READINGS
usque hodie servantur. Hujus regis temporibus injustethelonea et pessimse consuetudines pullulaverunt.
1 Principes
omnes auri et argenti cupiditate caecati adeo erant ut id de
eis vere diei posset, Unde habeat nemo querit, sed Oportet
habere. Quanto magis loquebantur de recto , tanto major iiebatinjuria . Qui justiciarii vocabantur caput erant omnia injustitiaa. V ice-comites et praspositi , quorum erant omeium justitimct judieium, furibus et raptoribus atrociores erant, in omnibus
smvissimis smviores , nee erat cura quanta injuria pauperibusa prmpositis fieret. P acis autem tantus auctor fuit qued
puella aurO onusta regnum Anglim pertrans ire posset impune.
S i 3 aliquis quampiam quacumque de causa peremisset, genita
libus privabatur an nis .
’ Construxit autem abbatiam B elli digno
nomine sic vocatam pro defunctis suis in belle suo occum
bentibus . Aliam vero construxit apud C ahon in N ormannia ,
in qua ipse sepultus est. Uxor verO sua Matildis abbatiam
sanctimonialium ibidem construxit, in qua et ipsa sepulta est.
Quorum animabus misereatur Deus qui solus post mortem
medetur.
P age 38, line 3 from bottom, read pravitatemfor potestatem.
39, 10 from bottom, add iiij. nonas Augusti after terminavit.P age 40, line 5 from top , read in proprios usus for in proprio .
40 , 10 from top , rea d quicquid interlined before omniba s . (See note to text.)P age 44, line 2 from top , read xl . for 1x.
50, 6 from bottom, rea d quatoreturfor quercretur.
51 7 from bottom, read stringenefor stridens .
53, hues first and second , read seditfor ssdebat.
53, line 4 from top , read seditfor ssdebat.
53, 15 from top , read distracti for districti.61 , 3 item bottom, read xi . for xl .65 , 1 1 from bottom, insert et after procuravit.66 , 5 from bottom, read recuperavitfor reportavit.
67 , 7 from bottom, read censtruendam for consti
tuendem.
Hujus pullulavem t] See thesame passage, with the difl
'
erence of
His temporibus for Hujus regis
temporibus,”
at page 84, line 15
P aces annis] See the same
passage, omitting autem after
pacis,“
and inserting qued”
before sl aliquis,”at page 85, 1st
line.
S i] A ltered bymarginal note tosi aliquie aliquam vi Oppressimet
genitalibus ,”
408 VARIOUS READINGS
qui indignatus respondit, Tenete cum tilio meo . P ostea
contigit magnam discordiam oriri inter reges patrem et filium,
co qued venienti patri filius sedens non as surgcret, qua (10 re
indignatus rex pater tantaa irreverentim erga ipsum faetaa
causam interrogavit. Respondit filins rex, dicens , as non
didicisse filium regis coronatum et regime ceram filio comitisdebere consurgere, pater enim ejus erat filius comitia . Hoe
audito pater versus filium graviter ofl‘
ensus est, filius vero e
contra versus petrem arma sumpsit, cui adhe rebant quam
plurimi magnatum juxta patris pristinum pra ceptum. Unde
fiunt undique conjurationes , rapinte , et incendia , filiis patrem
usque ad mortem pcrsequentibus . Ea tempestate Hugo comes
N orfolchim, qui partem filii fovebat, civitatem N orwiei obsedit
quam capere nisi per ignem non valebat, cujus conflagrationc
combusta est eccles ia S ancti Trinitatis N orwiei anno Incarna
tionis Dominiem M .clxx°. P ostea filius regi patri reconciliatus
cum xiii . annis tum tempore reeognasset, tetatis sum vice
simo anno morte immature praareptuslest in bona devotione .
Series regum An glorum a prime super totan Anglian
regnante subscribitur. Inc regnavit xxxvii. annis , post
eum E thelardus xiv. annis , Huthrodus x 1 1 . ann is , S igbertus
x . annis , K ynewlf xxx . annis , B rithricus xvi. annis , Agebertus
xxv . annis et vi. mens ibus , H adewlf xviii. annis , E dba ldusfilius ejus i . anno, E thebertus frater ejus vi. annis , Athelrcdus
frater ojus v. annis , A lfredus frater corum xxx . annis .~ H ie
fuit rex sapiens qui primus omnium rogum totius B ritannim
diadsma suscepit a Leone papa . Edwardus fil ius ejue reg
navit xxiii. annis , Adelstanus filius ejus xiv. annis viii . bahde
mad is ct iii . diebus , IEdInundus frater ejus vii. annis et vi .
mensibus , Edwivus filius ejusdem iii . annis ct xxxvii . hebdo
Inad is , E dgarus frater ejue xvi . annis et viii. hebdomadis ,
E dwardus filius ejue martyr iii . annis et viii . mens ibus ,Athelrcdus frater ejus xxxviii . ann is , Edmunda s Ferroamlatus filius ejus i . anno , H ardecnut frater ejus ii. annis ,S anctus E dwardus frater ejus xxiii . annis , H arelda s xl .
hebdomadis , W illelmus B astard comes Normannorum xx i.
ann is v. hebdomadis minus , W illelmus Rufus filius ejus xiii .
annis et vi . hebdomadis , H enricus I . frater ejue xxiii . annis
xvi. hebdomadis et v. dicha s , S tephanus nepos eja a xix . annis
et parvum plus , H enricus II . nepos H enrici I . xxxiii. annis ct
vi. mensibus ct iii. hebdomad is .
prc rep tux] prmccptus , MS .
410 VARIOUS READINGS
P age 168, line 15 from bottom, omit regni regis .
172, 3 from bottom, rea d magnumforMartinum.
173, 3 from top , omit filius .
173, 14from bottom, read provenerant for pervene
12 from bottom, o mit Summa .
8 from top , read adducatumfordeducatum.
16 from top , read possetfor potest.12 from bottom, read profutura for prosecutors .
16 from top , read sed for
et.
8 from top , read quinquagesima for quin
6 from bottom, rea dubifor qui.10 from bottom, insert a before quo.
4 from bottom, omitRobertus .
10 from top , omit ratione regni S cotiaa.
8 from bottom, read sint for suut.
15 from bottom, read justificare for certificarc .
13 from bottom, omitfirst at.8 from top , read stimulantefor stimulates .
14 from top , read contra for circa .
3 from bottom, read Galfrido forGilfrido .
18 from tep , read diligenti for indigenti .3 from bottom, read atfor in .
8 from top , read innumerabilcm for immiserabilcm.
P age 215, 7 from top , read omnes for dominos .
218, 4 from bottom, read ix . for x.
218, last line , insert scuta after K erri .219, first line, insert gravissimum imponiturAnglis after
B ritannia .
P age 220, line 6 from top , read iv. for iij.221 , 5 from top , read spoeta for conspoctu.
221 , 2 from bottom, read capereturfor caperet.
223, 4 from bottom, rea d incognito for cognita .
223 , 3 from bottom, omit after pergebant, porrexitct qued faciendum decreverant diligenter. B ut the omission isan error.
P age 224, line 14 from bottom, read ei for ct.224, 9 from bottom, o mit id est W intonia , W il
cestria . This omission also is wrong .
P age 227 , line 11 from top , omit anno regni regis H enrici I I I . ,
xlix .
P age 228, 9 from bottom, read percepernnt for pra ceperunt.
412 CHRON ICA M INOR
ADDITIONAL MATTER.
CHRONICA M INOR SANCTI BENED IC I‘I DE HULuo.
Anglia quaa quondam dicebatur B ritannia insularum regina
merito a ph ilosoph ie nuncupatur. S ortitur autem hoe nomenB ritannia a quedam bellipotente B rute . Undo dicitur B ri
ta nnia qua si B rutann ia id est B rutus , enim cam super gigantc s
conquisivit at prime inhabitavit. Omn ium quoque insularamest temperatissima , sita namque est inter septentrioncm c t
occidentem, a quibus tempericm trahit gratissimam . H abet
ab occidente calorem, ab aquilone refrigerium, inter Galliam
ct H ybern iam locum occupans medium, quam beatus papa
Gregorius cuidam ante cum Anglos producenti, commendans
a it : B ene dicu ntur isti Angli quasi a ngeli, vultu nitent ut
angeli ; et vcre Anglia nuncupatnr, qum quas i cmlum
angelis‘
educat simillimos .
"D icitur insuper B ritannia
Anglia , ut volunt quidam, ab angulo , quia in quedam mundi
angulo sita esse d inoscitur. Est enim extra mundi S eptem
solida climata qum aunt in spatio superficici terrm habitabilis .
Sunt itaque proximiorcs austro Iudei, consequentur Maur
Ethiopes , deinde Egyptii , postea H ierosolimitani scilicet in
medic climate , deinde Grmei, postea Romani, deinde Franci .B ritann ia autem non est elima , insula enim est ct mari
circumdate . Anglia profecto ut procdictum est angelis
consimiles suos edueat habitatores . P rmsentibus namque die
bus prmstita decore corum virtute non est inventa ut credatur
alique natio qua) tam eopiose tamque reverentur Deo
famulet-ur sicut Angligena ut verina cmlicolis conformatur.
Anglia igitur insularam optima octingenta millia in longum,
ducenta voro in latum continens , at in circuitu tria millis
millium ct scxcentos habet. Est autem in deficienti fertil itati
ministrativa , omni genere metalli feeunda , camporum ct
collium prmpollenti culturm aptissima , diversarum frugum
ubertate opulcntissima , in nemoribus universis ferarum generi
bus abundantissima , et in omnibus inhabitantium necessariis
congruentissima . P orro incubus atque piscosis fiuviis est
irrigua . Sunt autem in co multa flumina qua: confluunt ad
angelic ] angelos, MS .
SANCTI BENEDICT I DE HULMO . 41 3
omnes partcs , id est ad orientem, occidentem, meridiem, ct
septentrionem. S unt tamen tria flumina cesterie prmclariora
fluminihus , Tamesis videlicet, S abrinm a cenou ct Rambri,
quas i tria brachia B ritannia extents. quibus transmarina
commercia ex universis nationibus eidem navigio feruntur.
Tres magna s insulas habet quarum una vergit contra Am ericas
et vocatnr W iht ; secunda sita est in umbiculo maris inter
Hyberniam et B ritannian , vocatnrqne nomen ejus Fnboni
amanay ; tertia sita est in extreme limits orbis B ritaxmiaa
ultra P ietos et vocatur Orkanie. S ic in proverbio antique
dicitur quando de judicibus vel regibus sermo fit, Judicabit
B ritanniam tribus insulis .
”B is denis etiam bisque quaternis
civibus oliIn decorata erat cum innumerabilibns promontoriis
ct innumeris castellis ex lapidibus et lateribus fabricatis , quo
rum quaadam disruptis mmniis in desertis locis squalescunt.
Q umdam vero adhuc integra‘ templa sanctorum cum turribus
perpulchra proceritato erecta continent in quibus religiosi
cmtus virorum ac mulierum obsequium Deo juxta Chris
tianam traditionem praestant. P ostremo quinque inhabitatur
populis , N ormannis scilicet, B ritannis , S axonibus , P ictis , et
S cottie , ex quibus B ritones Olim ante caateros a mari usque ad
mare doncc ultione divina propter ipsorum superbiam super
veniente P ietis et S axonibus cesserunt.
Quando Saxones Angliam sibi subjugaverunt reges septem
statuerunt qui reg nis nomina pro voluntate tribuerent. Primum
regnum fuit K ent, regnavitque in 00 prim“ H engistus . S e
eundnm fuit Suthsex , in quo sita est C icestre, ubi primusrcgnavit Ella . V enerant autem auxiliatores a patris. sna anno
tertio post mortem H engisti. Tertium regnum fuit W estsex
in quo prim0 regnavit C ertic . In cipit autem regnum istad
anno adventus Anglorum 1xxi°
, Arturus autem tune temporissuper un iversam Angliam potenter regnabat. Quartum regnumfuit Estsax ubi Urkewin primus rcgnabat. H ie primus ibidem
conversus est ad Dominum. I stad regnum non din duravit,sed aliis subjugatum est sub tributo . Quintum regnum fuit
N orthanimbrorum, ibi primus regnavit Ida . Regnum ita
que hoe incepit anno gratia: lvii°. Sextum regnum est
Orientalium An glorum, id est B etangle, in quO suut provineimN orthfolchia et S uthfolchia . H oe autem regnum tenuit primusOfi
'
a rex a quo reges orienta les reges Ufiingas appellant.
S eptimum regnum fuit M erciorum qued primus Cridda
obtinuit, in quo est Lincolnia , Legeccstria , N orhamtonia ,
integra ] integre, MS .
414, cnsomca M INOR
Huntedunia , W igornia , W arewic, Derchi, et alias quamplures
qua) postea succedunt. H oe regnum tenuit et multis regulis
conu'itis ampliavit magnificus triumphator rex Ofl'
a , qui con
temporaneus ct amicissimus fuit regi Francorum K arolo
magno . Ofl'
a rex vir religiosus fuit, transtulit namque Sancti
A lbani ossa in monasterium qued construxerat mnltisque
modis d itaverat. Deditque vicario beati P etri Romanm urbis
pontifici redditum statutum de singulis deminiis regni sui in
wtemum.
P rima provincia , id est sy [r]a Anglicana lingua , dicta est
K ent, in qua est archiepiscopatus Cantuaria! eccles ia nobilis
sima . Secunda Suthsex, in qua est episcopatus C irecestrim.
Tertia Suthamtune cum sua Hamptons syre, in qua est
episcopatus W intonia . Quarte N orsyre, quaa nunc B esire .
Quinta W ilitonc syre , in qua est episcopatus Sax-um. Sexta
N orsete . S eptima Suthsexe, in qua est episcopatus B atonize .
Octava Devenesyre, in qua est episcopatus Cyeestrie . N ona
C ornubia . Decima Esax, in qua est episcopatus Exoteri.Undecima M ildilsex, in qua est episcopatus Londonia . Duo
decima Suthfolchia . Tertia decima N erthfolchia , in qua est
episcopatus Norwici. Quarte decima C sn tobrigia , in qua est
episcopatus Elyens is . Quinta decima Lincolniensis , cujus epi
scopatus Lincolina , cui subjacent aliw septem, H erefordus ,
Leycestria , H amptone, Huntedone, B edeford , Bukinham et
Oxonia . V icesima tertia Gleucestria . V icesima quarts
W irecestria , ubi est episcopatus W igom im. V icesima quinte.S allopesbiri, ubi est episcopatus H erefordim. Vicesima sexta
C estresyre , ubi est episcopatus C icestrim. Vicesima septima
W arwich , in qua episcopatus C estrim. V icesima octave S tan
fi’
ord . V icesima nena , prima est Dercby , secunda N otingham,
tertia Eboracum, in qua est archiepiscopatus Eborac ens is ,
quarta N erthanimbrorum, cui pm est episcopus Dunemensis .
S ed ct in occidentalibus partibus B ritannia) , quaa dicitur
W allia , quatuor suut episcopatus . Primus apud S anctumDavid qui dicitur M enevcns is , secu ndus apud B angor, tertius
Lamccgan id est Lauder, quartus Sancti Asaph .
Abbatca N in Ordin is in P rovincia Cantua riw Mona choram.
Cantuaricnaea. Wintonz'
cnscs .
De Hyde .D S to A t'
o .0 anc ugus mDo C crtoseya .
De Faversham.
S a rcabiricmea .
C icestrensca. De Albondon .
Dc B elle.D° B adingg .
416
P rimes in P rovinc ia
Cautuariw.
De W oltone.
De M inori Malvernia .
CHRONICA MINOR
Herfordmses .
D e H erferd .
De K ylepet.
De Lemmenistrite cella .
Elyemes .
ConventrensesDe Ely .
De B romfeld .
De C oventrc . De N euwent.De K yrkeby .
De H avetolrum. N orwyccnses .
De U lverstone. De N orwico .
Abbatissw.
I n Ep is cop a tuRofi'
ensi . L incolnienses .
De Mallingge. De Godestewe.
Wa ntom’
en008De Evelstowe.
J De Sancta M aria de Pratis .
De S ancta M ari a Wmtomw.
3°Romseya . Elycnsps .
e Werewelle.
De Chastriz .
S aresbiriemes .
De W ittone .
Londome'nses .
De S eptonia . De B erkingge .
a
P riorz’
ssm P 'rom'
ncia Cantua ria .
De S enete S epulchre .
De Daventona .
De S capeye .
I n Ep iscop alu Roj'
en
De Hecham.
Cycestrenses .
De B uchesperche .
S ic M S . ; no other heading.
In a different hand is added,
xxvii .”
3 In another band the words
Wintonienses .
DeWitteneye.
S areebifienses .
De Ammesbiri .
De K ynatone.
De B romhale .
Dc Garingleye .
added and enclosed , et sic snnt
x i.”
This and the two following
places come under the general
heading. Davington and Sheppeyare in K ent.
sw an Bummer! DE HULMO . 4-1 7
B atheniemes .
D e B arewelle.
De Canigtone.
De Pollesle.
m olmemes .
D e Stratferd .
D e Stokes . De S ancta Helena .
D e Litolblenior. De Chestunte.
D e Marletune .
D e Markeeta .N orwicemes .
De S ancta Margareta . De Carrews .
De S anoto Egidio . De B ungeye .
De Huntingdeue . De Ridelingfeld.
D e S terfeld . De Theford .
De Fossa . De B lakeberge.
l
Dominus 3 noster Jsen Christus Deus et Dei filius conceptus 276 .
est viii . kalendas Aprilis feria sexta , Indictions xii°, anno
Cmsaris Augusti xlii°, anno mtatia S ancta) M arisa in
B ethleem Judmviii°. kalendas Jannerii dominica nocte nascitur
solaris circuli xvi°, luna decima .
Incamatienis Christi secundum D ienysium annus primus .
B . i . N atus est autem Christus anno ab origins mundi
v. m. cc . P ost‘ pa eri proxime oceisi sunt gratias Octaviani
Augusti xlii.
G. iii. Mortuo H erode, Christus refertur dc Egypto iii°
idus Jannerii.P ost nativitatem Domini nostri Jesu Christi Octavianus
Augustus imperavit annis xiv. Romanus genere, patre Octa
viano senators ,matemum genus abEnea ducens ,‘ Julii Caesaris
nepos ab Octene quoque filius , totum mundum in unam re
degit monarchiam. N ec vir tantus vitiis caruit, sed serviebat277
libidini usque ad probrum vulgus .
B . xii. Christus in temple doctores’audit et interrogat.
l “xxxviii.
”added in another
hand.
The marginal paging corre
sponds with that of the Cottonian
In the M S . what follows is a
continuation ofwhathas gonebefore,
the only indication of distinction
Eliemies .
De Suafham.
De Idelingtune.
De Sancta Radegunda .
Londoniam“ .
DeW ictham.
being a large initial D . enclosing a
figure with the right hand raised
in the act ofbenediction.
Post gratim. S ic MS .
5xiii ] ll l., MS .
5 ducens] durans .
declares] docton s M S .
418 CHRONICA MINOR
A . xiii . Judea in quatuor tetrarchies dividitur.
F. xv. Octavianus Augustus obiit, successit Tiberius , qui
imperavit ann is xvii. usque ad annum que passus est C hristua.
Fuit Octaviani privignus et gener neenoa adeptione filius ,
prudens ct formosus ac eloquens .
A . xix . Ovidius poets in exilio pem t.F. xx . P ontius P ilatus a Tiberio in Jadean mittitur. Iste
Tiberius tertio et vicesimo immrii sui anno, mtatis octogesimo
octave , cum immani ' furore insonte s noxiosque , suos par-iter
et extraneos puniret, resolutis militim artibus , ingenti gaudio
omnium mortuus est in C ampania qui post passienem Domini
imperavsrat annis quinque.
xxix. Johannes B aptista prmdicavit in deserto .
xxx . Christus baptizatur a Johanne et apo stolos elegit.
xxxu . Johannes B aptista decollatus est.
xxxiii. P assio Christi et resurrectio ejusdem.
xxxiv. Convertitur P aulus et S tephanus lapidatur.
xxxv. P etrus apud An tiochiam est cathedratus , tenuit
que sacerdotalem cathedram ibidem annis septem deinde
sedebat Roma: annis xxv.
E. xxxviii . Matha us in Judea prwdicans scripsit Evan
gelium.
D . xxxix . Obnt Tiberius , successit Ca ins imperator. Hie
tempore P etri imperavit annis tribus mens ibus x.
G. xlii. Obiit Ca ins , successit C laudius .
F . xl iii. M arcus et Lucas scripserunt Evangelia .
D . xliv. P etrus Rome cathedratus est papa factus .
C . xlv. Sanctus Jacobus apostolus ab Herede interficitur.
B xlvi . C lemens I . natione Romanus do regione Celio
Monte sedebat annis ix. mensibus ii. diebus x . H ic, quamvisa P etro esset electus , tamen coegit Linum et Glotum ante se
pontificare, et ita est ipse primus post Pottum per slectionem,
tertius vero per gradum.
D . 1. As sumptio Sancta Dei Genitricis mane.
A . In . L inus natione Tuscus sedebat annis xi. mens ibus iii.
diebus xiii. H ic constituit ut mulier velato capito intraret
ecclesiam pro divinis audiendis .
C . lvi . P ost C laudium successit N ero imperator. Prima per
secutio Christianorum. H ic tempore P etri imperavit annis xiv.
I ste pessimus Romanorum imperium minuit et senntumdestruxit ; matrem, sororem, magistrumque interfecit, et
Christiania primam intulit pcrsecutionem.
wo
ump
w
immam'
furore] in warm furorem, MS .
CHRONICA MINOR
figitur, Ignatius Roman bestiis traditur, Alexander papa
martyrio coronatur.
cxi. Judei diversis partibus cmdem volsntes sternuntur
verum P linius S ecundus orator et historiographus bienm
scripte migravit, scribens Christianos pra ter confessionem
Christi st honesta conventicula nihil Romania logibus con
trarium agsrs .
cxvi . H ie Germanniam ct tsrras Danubium, Tygrim, et
Eufratengentes in provincia redsgit.
cxviii. Tandem postquam imperavsrat annis xxv. et mensibus
vi., profiuvie ventris extinctus est.
en . Euaristus papa .
cxxi. Alexander papa constituit aquam aspersionis cum sale
bened icto in habitaculis hominum, [spargi] ct addidit in missa
passionem Domin i, id est Qui pridie quam pateretur,”&o .
cxxiv. S ixtus papa . Trajano succeditElus Adriana s imperator
temporibus Euaristi , Alexandri , et S ixti annis xxi . imperavit.
H ie fuitmusica s , geometricus , pictor, fictorque ex aere , faceta s ,
acer ad provocandum et respondendum seriis j000 , maleficus .
Verum Alexander papa quem superius sub Trajano secundum
B edam st quasdam histories scripsimus martyrizatum, in
martyrolegie sub Adriane legitur persmptus . H io Adrianne ,
edoctus per Quadratum st Aristidcm, scripsit Muciane pre
consuli Asim nemini licere Christianum sine criminis objectuct probations damnare. Judcos ultima cmde perdomuit ct
Jerosolimam remdificavit, et Elyam de suo nomine appellavit.
Cujus opere factum est ut loca sancta Dominican passionis
et resurrectionis , quondam extra urbem jacentia , nunc urbis
muro circumdentur. P rtecepit ne quis Judeus urbem intraret
Christiania tantum ea permisan. Floruit per idem tempus
Aquila orator et interprss . P acem omni tempore imperii sui
habuit. Facunda s Latino sermons et Greece eruditissimusfuit. Cui successit Antonius P ius .
H ans Jnatih a s philosophus benignum erga Christianos
reddidit, qui ita tranquilla s sxtitit ut merito P ius vocaretnr.
Erat enim carens gloria ct ostentatious . Ad hune l Indi ,
B actriani, et B ritann i legatos missrunt, justitia tanti imperatoris comperta . Floruit per idem tempus Ga lienus insignia
msdicus , Jnatiane martyr atque ph ilosophus . Hujus temporeThelespherus papa natione Greens constituit nt vi. hebdomadasante pascha jejunium cclebraretur, ct natalia Domini nocte
home] buc, MS .
smart BENEDICT : DE Hume. 421
missa eelebrareutur cum Gloria in excelsis , quam idem
ante missam lcantari constituit. I ste pra dictus Antonius
gener Adriani at in filium adeptatus iu omnibus sxtitit
gleriosus , erga Christiaues pius fuerst, wrarium epuleutum
rsliquit et rsmpublicam ampliavit. Fecit etiam columnam iu
urbs Romans ques adhuc sue nomine uuncupatur, quam modo
caloues et Malabrancimmaxima progenies in urbs tsnentur.
Cui postquam impsraverat annis x'xii . successit Marcus 230 ,
Aurelius Antonius cum fratre suo Lucie Vere, quem ascivit
ad partem imperii . Ex tune incepit urbs Romans. duos
imperatores habere. Hi ambo de P arthia triumphaverunt.
Hae quoque tempestate persecutio in Christianos distillavit, et
continue lues magna secuta est, qummultas provincias vastavit,maxims I taliam, et per omnem orientem Illiricum, Italiam,
Ga llium bella fervebant. S edmortuo Lucie Commode, Marcus
Aurelius psrsecutionem temperavit. Florueruut per idem
tempus H egssippus historiographus et Theodotion interprs s .
Hujus tempore Hyginus papa elerum composa it et gradus
distribuit.
clxxxii. P ius I . papa , qui ab augslo uunciatur ut pascha die
Deminico celebretur. Sether I . , qui constituit utmouacha velum
portaret.
clxxxvi. Commodus Aurelius filius Marci cum socie Lucie
Aurelio imperavit tempore Sotheri et Eleutherii papm annis
xiv. H ie luxurixe deditus plurimos senatorum occidit. Impe
reteria flagitia urbis pmua secuta est, nam cap itolium ita ful
mine percussum est at bibliethscam concremaret Romanum.
cxciv. His diebus facta est quzestio de pascha . Uude cele
brate coucilio apud C esaream P alestinzs , statutum est ut die
Dominico celebra[re]tur. P erro Commodus cunctis incommodusin domo vestali strangulatus interiit.
cxcix . Sotherus papa . H ie constituit ut nulls monacha pal
lam sacratam contingeret nee inceusum peneret iu sancta ec
clssia .
ccii. Eleutherius papa . Hie accspit epistolam a Lucio B rito
num rege ut Christianus efliceretur per ejus mandatum, st hoe
iterum formavit ut nulls esca a Christianis repudiaretur ques
rationalis st humans esset.
mz‘
mxm] missa, MS . Lucio] Aurelio, MS .
Antonina ] TheM S . has Mar Hyginus] V igumus, MS .
eus A ntonius Verus cum u'stre que ] qua, MS .
suo Aurelio Lucio .
"
D D 2
smart BENEDICTI DE HULMO . 425
procurationem provinciarum st ofiicium juris diceudi christianianon debere eommitti dieobat, utpote cui lsx propria uti gladio
vetuisset, undo publico pra cepit edicto ut aut sacrificarsnt aut
militia cederent. Verum quidam Catholici oifieium quamfidcm deserere maluerunt.ccclxi. His disbus Johannes et P aulus Roma martyrizantur.
Sed st apud S ebesten sepulchrum beati Johannis B aptista
mauibus pagauorum frangitur et reliquia ejus cremata et
pulveri admixta per agree sparguntur. Afl'
ueruut tamenChristiani qui qua dam ossa furtim subtraxere st Jerusalemisdevexerc . Quod Athanasius episcepus sub cavate sacrarii
ccclxx. Valentinianus cum fratre Valents tempore LiberiistDamasii papa imperavit. I ste Christianus fuit st Christianos 284
persequi a pan non permissus .
ccclxxiii. Obiit S anctus Hilarius episcepus Pictavia .
ccclxxiv. Valentiuiauo succedit Gratiauus cum Valents .
Corpora beatorum martyrum Gervasii st Prothasii Deo
rsvelauto a beato Ambrosio incorrupta iuveuiuutur tempore
et modestus , admodum literatus , parcus‘cibi, vini, st libidinis
victor. Hujus tempore floruit Jsronimus divina legis inter
pretos egregius . P orro sicut temporibus Constantini M agni
celebrata est prima sancta synodus in Nices contra Arium ;
ita Constantinopolini tempore Damasii papa ct Gratiaui
principis est denuo celebrata, scdeutibus in eadem synode cl .
patribus contra M acedonium ejusdem urbis episcepum qui
Christan 3creaturam esse asseruit.
ccclxxxviii. Que mortuo successit Valeus, qui pra cepit ut
menachi militarsnt, et nolsntss interficereutur. Qua persecutions ferveute multi monachi trucidantur.
cccxcii. Valentinianus junior imperavit. Hujus tempore
cccxcv. Theodosia successit Archadius cum Honorio . H ajustempore Luciano venerabili presbytere revelatum est corpus
beati Stephani protomartyris . H is quoque diebus floruit
st inter ecclesiasticos scriptores disertissimus .
porous] pacus,MS . Christum] sanctum, MS.1‘floruitj nota it, MS .
ame n BENEDICT ] DE Homo. 437
meoxcvn . Terramotus auditus est magnus per loos Angliaiii. kalendae Maii.
mccxcix . Prohibita est false moneta .
meccv. C anonizatio R. de H .
I .oocxii i. B ellum Scotia spud Stirueling .
meccxv. Magus multitudo fame psriit.mcocxix. Obiit Johannes prior octavus , cui successit vene
rsnda memoria Ricardus prior nonus qui ecclesiam fieri
fecit et tres partss claustri et pluros libros manibus propriisconsoripsit, cujus memoria in benedictione sit, Amen .
I .oocxxiii. Thomas de Lankaster decollatus est.
mcccxxv. Obiit Edwardus filius Edwardi primi, et coronaturrex Edwardus tertius , flos militia Christiana .
mcccxxvii . Combusta fuit domus ca nobii de B irey .
mcccxxxii . Undecimo kalendae Augusti natus est Thomas deUfl
'
ord , soilies t in festo Magdalena .
n .oooxxxiii. Quinto nonas Octobris natus est Walter de
Ufl'
ord . B ellum apud Derev ik.
mcoom viii. Tertio kalendae Junii natus est W illelmus de
mcccxliii . Undecimo kalendae Decembris natus est Johannes
de Ufl‘
ord .
mcccxliv. Quinto decimo kalendas Aprilis feria sexta conse
cratum est monasterium de Hykelinge.
l .cccxlix. Obiit venerabilis pater Ricarda s prior nouns ,
cui successit Johannes Netisherde prior decimus . Communismortalitas Angliam occupavit, in qua relicti sunt duntaxat duo
canonici in conventu de Hikoling vivente s , quorum unus
Johannes supradictus priorstum suscepit de H ikeling , qui
fecit fieri oapellam in occidentali parts ecclesia . Ante quem
electos fuit dominus S imon Wodewale, tune jacens in infir
maria , cui cum fratres advenissent quasi oonsolantes illumdixisseut illum electum esse ab omnibus in priorem : M ise
rator et miserioors Dominus vos omnes conservet in sancti
tate et justitia dichas vestris et conversus ad Deum
Notam fas mihi viam in qua ambulem, quia ad to levavi
animam msam ; eripe me do inimicis meis , Domine, ad te
confugi, dooe me, &0 . usque servus tuus , sum prior nonus .
Et ha s dioons spiritum reddidit Creatori. Et sio defunctis
omnibus fere fratribus , Johannes prior decimus electus est tune
Sed professus est suo socio at post modum ejus successori
Ricardo, et sic prior factus est.
mccclvi . Johannes rex Francia captus est.
u.ccclvii . Fundata est ecclesia de Ingham.
LONDON
Printed by 6 3 0 3 0 3 E. B ra s and Wmm u SrorrxswoonsPrinters to the Queen’
s mostExcellent Majesty.
ForHerMajesty’s Stationery Ofi ce.
STATUTES OF THE REALM,in very large folio. Vols. 1 to 1 1 (except
vols. 5 and including 2 vols. of Indices (1810 Editedby S ir T . E. T OML IN S, JOHN B AI 'I‘H B Y, JOHN CALEY, and
WM . ELL IOTT , Esqrs. P rice 313 . 6d . each .
fl,’ The A lphabetical and Chronological Indicesmay behad separately,
p rice 308. each .
VALORECCLESIA STIeUs, temp . H enry VI II , Auctoritate Regia in stitutus. Edited by JOHN CALEY, Esq.,
and the Rev. JO SEPH
HUN TER. Vols. 4 to 6, folio (1810, boards . P rice 253 . each.
The Introduction is also published in 8vo., cloth . P rice 23 . 6d .
ROTUL I Seorm IN Team LONDINs I ET IN D O IIO CAP ITULARI We s-r
IIONA sTs a IEN S I A sSEB VATI . 19 Edward I .—H enry V III . Edited
by DAVID M AOP HDnsON, JOHN OALEY, AND W . ILL IN GW ORTH ,
Esqrs., and the Rev. T . H . HORNE. 2 vols. folio (1814boards . P rice 428 .
FatDnnA, CoNVENTIONEs, L ITTERa , Ste. or, Rymer
’s Fa dera, A .D .
1066—139 1 . N ew Edition, Vol. 2, P art 2, and Vol. 3, P arts 1
and 2, folio (1821 Edited by JOHN CALIIY and Fu n.
H OLBROOK B , Esqrs. P rice 21 3 . each P art.
DucATU s LANCAsTma CALENDAB IU II IN QUI sITIONUII ros'r M ourns ,
850 . P art 3, Ducatus Lancastria . Calendar to the P leadings, Ste.
Henry VIL—P h . and M . ; and C alendar to P leadings, 1— 13
Elizabeth . P art 4, C alendar to P leadings to end of Elizabeth .
by R. J. H AaPna , JOHN CALEY, and W II. M INOH IN ,
Esqrs. P art 3 (or V ol. 2) (1827 price 313 . 6d . and
P art 4(or-Vol. boards, folio, p rice 218 .
CALENDARS or THE Pnoes nmNes m CHANonaY IN THEREIGN or
Q UEEN EL I Z ABETH, to which are prefixed examfles of earlier
proceedings in that Court fromRichard II . to Elizabeth, from the
originals in the Tower. Edited by JOHN B AYLEY, Esq. Vols . 2
and 3 (1830 boards, each, folio, price 213 .
P AB LIAI IDNTAar W s AND e s OF M IL ITARY SUMN ONs, togetherwith the Records and Muniments relating to the Suit and Servicedue and performed to the King
’s H igh Court of P arliament and
the Councils of theRealm. Edward I ., II . Edited by S irFRAN C I SP ALGHAVE. (1830 Vol. 2,D ivision 1 , Edward H .,
213 .
V ol. 2, Division 2, Vol. 2, Division 3, folio, boards, price 423 .
ROTUL I LITTIIaAnU II CLAU SAIIU I I IN Team LONDIN‘
ENSI AssnnvA'I-I .
2 vols. folio (1833 The firstvolume commences A .D . 1204
to 1224. The second volume 1224—1227. Edited by TH O IIA sD UFrUs HARDY, Esq. Together,p rice 813 . cloth or the volumesmay be had separately. Vol. 1 , price 638. cloth ; Vol. 2, cloth,
price 183.
THE GREAT ROLL S or THE P IPE FOR THE SECOND , THIRD , ANDFOURTH YEARS OE THE REIGN or KING HENRY THE SECOND ,
1 155—1 158. Edited by the Rev. JOSEPH H UNTER. 1 vol. royal
8vo. cloth. P rice 48 . 6d.
THE GREAT ROLL or THE P IPE FOR THE FIRST YEAR or THE
REIGN or KING RICHARD THE FIRST , 1 189—1 190. Edited bythe Rev. JO SEP H H UNTER. 1 vol. royal 8vo. cloth .
P rice 63 .
PROCEED INGS AND ORD INANCES or THE PRIvY COUNCIL or ENGL AND , commencin 10 Richard II .
-33 Henry V I II . Edited byS ir N HARRI S ICOLA S . 7 vols. royal 8vo. (1834 cloth
988 or any of the volumes may be had separately, cloth.
P rice 143 . each .
ROTULI L I TTERARUM P ATENT IUM IN T URRI LOND INENS I A SSERVA T I ,A .D . 1201 to 1216. Edited by TH OMAS DUFFUS H ARDY, Esq.
1 vol. folio cloth. P rice 318 . 6d .
“3 The Introduction is also published in 8vo., cloth . P rice 98 .
ROTUL I C URIA-3 REGIS . Rolls and Records -of the Court held beforethe King
’s Justiciars orJustices. 6 Richard I .—1 John. Edited
by S ir FRANC IS P ALGRAVE. 2 vols. royal 8vo. cloth.
P rice 288 .
ROTUL I NORMANNIE IN TURRI LONDINENSI ASSERVAT I , A .D . 1200
1205. A lso from 1417 to 1418. Edited by TH OM AS DUFFU S
HARDY,Esq. 1 vol. royal 8vo. cloth . P rice 123 . 6d .
ROTUL I DE ORLAT IS ET FINIRU S IN T URRI L ONDINENSI ASSERvAT I,
tempore Regia Johsnnis . Edited by THOMAS DUETUS HARDY,Esq. 1 vol. royal 8vo. cloth . P rice 188 .
EX CERP TA E RO TUL I S FINIUM IN TURRI LONDINENSI ASSERVATI S .
Henry III ., 1216—1272. Edited by CHARLES ROBERTS, Esq.
2 vols. royal 8vo. (1835, cloth,price 323 . or the volumesmay be had separately, Vol. 1 ,p rice 143 . Vol. 2, cloth, price
FINES SIVE PEDES FIN IUM SIVE FINALES CONCORDDE IN CURIA
DOM INI REGI S . 7Richard L—16 John (1 195 Edited bythe Rev. JO SEPH H UNTER. In Counties. 2 vols. royal 8vo .
(1835 together, cloth, p rice 1 13 . or the volumes may behad separately, Vol. 1 , p rice 83 . 6d . Vol. 2, cloth, price 23 . 6d.
A NCIENT KALENDARS AND INvENTORIES (THE) or THE TREASURYOF H IS MAJESTY’s EX CHEQ UER ; together with Documents illustrating the History of that Repository . Edited by S ir FRANCI SP ALGRAVE. 3 vols. royal 8vo . cloth. P rice 423 .
DO CUMEN T S AND RECORD S illustrating the H istory Of Scotland, and theTransactions between the Crowns of Scotland and England ;preserved in the Treasury of H er M ajesty
’s Exchequer. Edited
gymS ir FRANCI S P ALGRAVE. 1 vol. royal SW . cloth,e 183.
ROTULI CHARTARUM IN T URRI LOND INENSI A SSERvAT I , A .D . 1 199
1216. Ed ited by THOMAS D UFFU S HARDY, Esq. 1 vol. folio
cloth . P rice 303 .
REGI STRUM vulgariter nuncupatum The Record of Caernarvon,”e
eodice M S . Harleiano, 696, descriptum. Edited by S ir HENRYELL IS . 1 vol. folio cloth . P rice 31 3 . 6d.
ANC IENT LAW S AND IN ST ITUTES or ENGLAND ; comprising Laws
enacted under the A nglo Saxon Kings, from E thelbirht to Cnut,with an English Translation of the S axon ; the L aws called
Edward the Confessor’s the Laws ofW illiam the Conqueror, and
those ascribed to Henry the First ; also, M onuments EcclesiasticsAnglicans , from the 7th to the loth century and the Ancient
Latin Version of the Anglo Saxon Laws with a compendiousGlossary, Ste. Edited by BENJAM IN THORPE, Esq. 1 vol. folio
cloth . P rice 403 .
2 vols. royal 8vo. cloth. P rice 303.
A NC IENT LAws AND IN STITUTES orW ALES ; comprisingLaws supposedto be enacwd by Howel the Good modified by subsequent Regulutions under the N ativePrinces, prior to theConquest by Edwardthe First ; and anomalous Laws, consisting principally of Insti
tutions which, by the Statute ofRuddlan,were admitted to continuein force. W ith an English Translation of the W elsh Tex t. To
which are added a few Latin Transcripts, contain ing D igests of
the Welsh Laws, principally of the D imetian Code. W ithIndices and Glossary . Edited by ANEURIN OWEN , Esq. 1 vol.
folio cloth . P rice 443 .
2 vols. royal 8vo. cloth. P rice 363 .
ROTUL I DEL IRERATE AC DEM I SI S ET PRESTITI S, Ragnante Johanne.
Edited by THOMA S DUFFUS HARDY, Esq. 1 vol. royal 8vo.
cloth . P rice 63 .
DOCUMENTS ILLU STRATIVE orENGL ISH H ISTORY in the 13th and 14th
centuries, selected from the Records in the Exchequer. Editedby HENRY COLE, Esq. 1 vol. fcp. folio cloth. P rice
453 . 6d.
MODU S TENENDI PARLIAMENTUM . An An cient Treatise on the M ode
of holding the P arliament in England. Edited by TH OMAS
DUFFU S HARDY, Esq. 1 vol. 8vo. cloth. P rice 23 . 6d.
REP ORTS or THE PROCEED INGS or THERECORD COMM I SSIONERS, 1800to 1819, 2 vols., folio, boards. P rice 51. 58 . From 1819 to 1831
their proceedings have not been printed . A third volume of
Reports Of their Proceedings, 183 1 to 1837, folio, boards, 83.
3 vols. together, boards. P rice 51. 13s.
STATE PAPERS DURING THE REIGN or HENRY THEEIGHTH . 1 1 vols.
4to . (1830—1852) completing the work in its present form, with
I ndices of P ersons and P laces to the whole. Ri ce 51. 15s . 6d .
V ol. I . contains Domestic Correspondence.
V ols. II . 8: I II —Correspondence relating to Ireland.
V ols. IV . 8: V .—Correspondence relating to Scotland.
V o
és . VI . to X L—Correspondence between England and Foreign
ourts.
A ny Volume may be purchased separately, price 103 . 6d .
MONUMENTA HI STORICA BRITANNI CA, or, M aterials for the H istory of
B ritain from the earliest period. V ol. 1 , ex tending to the N ormanConquest. Prepared, and illustrated with N otes, by the late
HENRY PETRIE, Esq., Keeper of the Records in the T owerof London
,assisted by the Rev. JOHN SHARPE, Rector of C astle
Eaton, W ilts. Finally completed for publication, and with an
Introduction, by TH OMAS D UFFU S H ARDY, Esq., A ssistant Keeper
of Records. (P rinted by command of Her M ajesty .) Folio
Ri ce 428 .
HI STORICAL N OTES RELAT IVE To THE H I STORY or ENGLAN D ; embracing the P eriod from the A ccession of King Henry V II I . to
the Death of Q ueen Anne inclusive (1509 to Designed as
a B ook of instantReference for the purpose of ascertaining the
D ates of Events mentioned in H istory and in Manuscripts . The
N ame of every P erson and Event mentioned in H istory with in
the above period is placed inA lphabetical and Chronologica l Order,and the Authority from whence taken is given in each case,
whether from Printed H istory or from M anuscripts. B y F . S .
THOMAS,Esq., Secretary of the P ublic Record Ofllee. 3 vols . 8vo .
Price 408 .
CALENDARS OF STATEPAPERS.
[IMPERIAL 8vo. P rice 1 53 . each Volume.]
CALENDAR or STATEP A PERS , D OMESTIC SERIES, or THE REIGN S or
EDW ARD VI ., M ARY, EL IZ AB ET H ,
1547—1 580, preserved in the
S tate P aper Department of Her M ajesty’s P ublic Record Ofliec.
Edited by RO BERT LEMON , Esq., F.S .A. 1856 .
CALENDAR or STATE P APERS , DOMEST IC SERIES, ON THE REIGN or
JAMES I ., preserved in the S tate P aper Department of Her
Majesty’s P ublicRecord Office. Edited by MARY ANNEEVERETT
GREEN . 1857—1859.
Vol. I .—1603- 16 10.
V ol. II .—16 1 1—16 18.
V ol. I II .— 16 19—1623.
V ol. IV .— 1623—1625, with A ddenda.
C ALENDAR or STATE P APERS, D OMEST IC SERIES , or THE REIGN OF
C HARLES I ., preserved in the S tate P aper Department of Her
M ajesty’s P ublic Record Ofi cc. Edited by JOHN B RUCE, Esq.,
1858.
V ol. I .—1625—1626 .
V ol. II .—1627- 1628.
CALENDAR or THE STATE P APERS relating to SCOTLAND, preserved inthe State P aper Department of Her M ajesty
’s P ublic Record
Office. Ed ited by MARK HAM JOHN TH ORPE, Esq., of S t. Edmund
H all, Oxford. 1858.
Vol. I ., the Scottish Series, of the Reigns of Henry VIII ,
Edward VI ., Mary, Elizabeth, 1509—1589 .
V ol. H .,the Scottish Series, of theReign ofQ ueen Elizabeth,
1589- 1603 an A ppendix to the Scottish Series, 1543
1 592 ; and the S tate P apers relating to M ary Q ueen ofScots during her Detention in England, 1568—1587.
In the Press.
CALENDARor THE STATE P APERS RELAT ING To IRELAND , preserved in
the State P aperDepartment ofH erM ajesty’s Public Record Office.
Edited by H . C . HAM ILTON, Esq.
CALENDAR or STATE P APERS, DOHEST IC SERIES, or THEREIGN or
CHARLES I ., preserved in the State P aper Department of H er
M ajesty’s P ublic Oflice. Edited by JOHN BRUCE, Esq .,
V ol. III .
I 71. P rogress.
CALENDARor THESTATEPAPERS , DOHESTIC SERIES , on THEREIGN or
CH ARLES H ., preserved in the State P aper Department of H er
M ajesty’s Public Record Office. Edited by MARY ANNEEVERET T
GREEN.
10. MEMORIAL S or KING HENRY THE SEVENTH : B ernardi A ndree
Tholosatis de Vita Regia Henrici Septimi Hi storia ; necnon
alia qua dam ad eundem Regem spectantia. Edited by J.
GA IRDNER, Esq.
l l . MEMORIAL S or HENRY THE FIFTH . I .-Vita Henrici Q uin ti,
Roberto Redmanno auctors . 11 .—Versus Rhythmici in laudemRegia H enrici Q uinti. III .
—Elmhami Liber Metricus de
Henrico V. Edited by C . A . COLE, Esq.
12. M UN IMENTA GILDHALLIE LONDONIEN S IS ; Liber Albus, L iber
Custumarum, et L iber H orn, in archivis Gildhallm asserva ti .
Vol. I .,L iberA lbus. Edited by H . T . RILEY,Esq.,
M .A B ar
rister-at-Law.
13. CHRONICA JOHANN I S DE O XENEDES . Edited by Sir H .ELLI S, K .H .
In the Press .
THE REPRESSOR or OVER MUCH B LAMING or THE CLERGY. B yREGINALD PECOOK , sometime B ishop of Ch ichester. Edited byC . B ARINGTON, B .D .,
Fellow of St. John’s College, Cambridge.
RICARD I DE C IRENCESTRIA SPECULUM H ISTORIALE DEGEST IS REGU NANGLIE . (A .D . 447 Edited by J. E. B . MAYOR, M .A .
,
Fellow and A ssistant Tutor of St. John’
s College, Cambridge.
THEANGLo-SAx ON CHRONI CLE. Edited by B . THORPE, Esq.
LE LIVEEE DE REIS DE BRITTAN IE. Edited by J. GLOVER, M .A .,
Chaplain of Trinity College, C ambridge.
RECUEIL DES CRONIQUES ET ANCHIENNES I STORIES DE LA GRANTBRETAIGNE A PRESENT NOMME ENGLETERRE, par JEHAN DE
WAURIN . Edited by W . HARDY, Esq.
THEWARS or THEDANES IN IRELAND : written in the Irish language.
Edited by the Rev. Dr. TODD , L ibrarian of the University of
Dublin.
The O P U S TERTIUM and O P U S M INU S of ROGER B ACON .
Edited by the Rev. J. S . BREW ER, M .A Professor of EnglishLiterature, King
’
s College, London, and Reader at the Rolls.
B AB THOLOME I DE CO TTON, M ONACHI N ORW ICENSI S, H ISTORIA
ANGLICANA (A D . 449 Ed ited by H . R. LUARD , M .A . ,
Fellow and Assistant Tutor of Trinity College, Cambridge.
M UNIMENTA GI LDHALLAE LONDON IENSIS ; L iber A lbus, L iber Cus
tumarum, et L iber Horn, in archivis Gildhallmasservati. V ol. II .,
L iber Custumarum. Edited by H . T . RILEY, Esq M .A ., B ar
rister-at-Law.
TheB RUT Y TYWYSOGION , or, The Chronicle of the P rinces of W ales
and the ANNALES CAMRRI IE. Edited by the Rev. J. W ILL IAM S
AR ITHEL .
A COLLECTION OF ROYAL AND H I STORICAL LETTERS DURING THE
REIGN S or HENRY IV ., HENRY V ., AND HENRY V I . Edited bythe Rev. F. C . H INGESTON, M .A .,
of Exeter College, Oxford.
EULOGIUM (H ISTORIARUM SIVE TEM PORI S), Chronicon ab Orbs
condito usque ad Annum Domini 1366 a M onacho quodamM almesbiriensi exaratum. Vol. II . Edited by F. S . HAYDON ,Esq.
,B .A .
A CO LLECT ION OF P OL ITICAL P OEMS FROM THE A CCESS ION or
EDW ARD II I . To THE REIGN or HENRY VIII. Edited byT . WRIGH T , Esq.
, M .A .
CHRON ICON RADULP H I A RRAT IS COGGESHALEN SI S MAJU S . Edited bythe Rev. J. STEVENSON , M .A .
,of University College, Durham,
and V icar of Leighton B uzzard .
P OLYCHRON ICON RANULP H I H IGDENI, with Trevisa’
s Translation .
Edited by the Venerable Archdeacon HARDW ICK .
A COLLECTION OF SAGA S AND O THER H I STORI CAL DOC UMENT S relatingto the Settlements and Descents of the N orthmen on the B ritish
I sles. Ed ited by GEORGEW . DA SENT, Esq., D .C .L . Oxon .
DESCRIP T IVE CATALOGUE or MANU SCRIP TS RELAT ING TO THE EARL YH I STORY or GREAT B RI TAIN . Edited by T . DUFFU S HARDY, Esq.
In Progress .
H I STORIA M INOR M ATTHAH P ARI S . Edited by S ir F. M ADDEN, K .H . ,
Chief of the M S . Department of the B ritish Museum.
July 1859.