วารสารราชพฤกษ์ - thaijo

Ratchaphruek Journal Vol.12 No.2 (May - August 2014)

วารสารราชพฤกษ ปท 12 ฉบบท 2 (พฤษภาคม - สงหาคม 2557)วารสารราชพฤกษ

Ratchaphruek Journalสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

Humanities and Social Sciences

Academic Journal of Graduate School Nakhon Ratchasima Rajabhat Universityปท 12 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2557 Vol. 12 No. 2 May - August 2014

วตถประสงค 1. เพอเผยแพรผลงานดานวชาการและการวจยในรปของบทความวชาการหรอบทความวจย ในสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตรของอาจารย/ผทรงคณวฒ 2. เพอเปดโอกาสใหอาจารยและนกศกษาระดบบณฑตศกษาไดแสดงผลงานในระดบบณฑตศกษา 3. เพอแลกเปลยนประสบการณผลงานระหวางอาจารยและนกศกษาระดบบณฑตศกษากบสถาบนการศกษาอนๆส�ำนกงำนกองบรรณำธกำร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา อาคารเฉลมพระเกยรต (อาคาร 9) 340 ถนนสรนารายณ ต�าบลในเมอง อ�าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา 30000 โทรศพท/โทรสาร 044-272827บรรณำธกำรอ�ำนวยกำร ผชวยศาสตราจารย ดร. อดศร เนาวนนท คณบดบณฑตวทยาลยบรรณำธกำร รองศาสตราจารย ดร. ประยทธ ไทยธาน มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา กองบรรณำธกำร ศาสตราจารย ดร. ประสาท สบคา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ศาสตราจารย ดร. บญทน ดอกไธสง มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ รองศาสตราจารย ดร. อนทร ศรคณ มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม รองศาสตราจารย ดร. นาตยา ปลนธนานนท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร รองศาสตราจารย ดร. สวร ศวะแพทย มหาวทยาลยขอนแกน รองศาสตราจารย ดร. วงษา เลาหศรวงศ มหาวทยาลยขอนแกน รองศาสตราจารย ดร. วชระ อนทรอดม มหาวทยาลยขอนแกน รองศาสตราจารย ดร. มธรส จงชยกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร รองศาสตราจารย ดร. พวงเพญ อนทรประวต มหาวทยาลยวงษชวลตกล รองศาสตราจารย ดร. พฒพงศ สตยวงศทพย มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา รองศาสตราจารยสทธศกด จลศรพงษ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ผชวยศาสตราจารย ดร. ธรชย เนตรถนอมศกด มหาวทยาลยขอนแกน ผชวยศาสตราจารย ดร. เผชญ กจระการ มหาวทยาลยมหาสารคาม ผชวยศาสตราจารย ดร. พาสนา จลรตน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผชวยศาสตราจารย ดร. รฐกรณ คดการ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ผชวยศาสตราจารย ดร. สายสนย เตมสนสข มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ผชวยศาสตราจารย ดร. กรณา เชดจระพงษ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ดร. แวววล แววฉมพล มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ดร. วรรณ เจตจ�านงนช จฬาลงกรณมหาวทยาลยฝำยกำรเงนและเผยแพร นางธณภร จนตพละ นางศรนวล สงหมะเรง นางสาวนตรา นอยภธร นางสาวศราณ กรมโพธ นางสาวชลดา พนภย นายสรพงษ เปรมวรยานนทก�ำหนดกำรตพมพเผยแพร ปละ 3 ฉบบ ฉบบท 1 เดอนมกราคม-เมษายน (วนสดทายของการรบบทความ วนท 31 ตลาคม ของทกป) ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม-สงหาคม (วนสดทายของการรบบทความ วนท 28 กมภาพนธ ของทกป) ฉบบท 3 เดอนกนยายน-ธนวาคม (วนสดทายของการรบบทความ วนท 30 มถนายน ของทกป)

ผเชยวชำญประเมนบทควำมกอนตพมพ (Peer Review) ภำยนอก

รองศาสตราจารย ดร. สวร ศวะแพทย มหาวทยาลยขอนแกน รองศาสตราจารย ดร. พวงเพญ อนทรประวต มหาวทยาลยวงษชวลตกล รองศาสตราจารย ดร. นาตยา ปลนธนานนท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร รองศาสตราจารย ดร. ทนงศกด คมไขน�า มหาวทยาลยขอนแกน วทยาเขตหนองคาย รองศาสตราจารย ดร. โกศล มคณ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ผชวยศาสตราจารย ดร. ฤทธชย ออนมง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผชวยศาสตราจารย ดร. ปรชา ศรเรองฤทธ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ ผชวยศาสตราจารย ดร. ธนศกด อศวจฬามณ มหาวทยาลยราชภฏสรนทร ดร. พระพฒน ยางกลาง มหาวทยาลยศลปากร ดร. วไล วชรพชย ขาราชการบ�านาญ ดร. เจษฎา กตตสนทร นกวชาการอสระ ผเชยวชำญประเมนบทควำมกอนตพมพ (Peer Review) ภำยใน ผชวยศาสตราจารย ดร. รฐกรณ คดการ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ผชวยศาสตราจารย ดร. สายสนย เตมสนสข มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ผชวยศาสตราจารย ดร. กรณา เชดจระพงษ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ผชวยศาสตราจารย ดร. บรรจบ บญจนทร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ผชวยศาสตราจารย ดร. พกล ภมโคกรกษ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ผชวยศาสตราจารย ดร. สมศกด อภบาลศร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ผชวยศาสตราจารย ดร. สวมล ตงประเสรฐ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ดร. สรนาถ จงกลกลาง มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา


วารสารราชพฤกษ ปท 12 ฉบบท 2 (พฤษภาคม - สงหาคม 2557)

สารบญ บทควำมวชำกำรบทบาทของนวตกรรมการศกษาตอการเรยนร...........................................................................................................1 วชรศกด มชฌมาภโร

บทควำมวจยการศกษาความตองการและแนวทางในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1-7......................................................................10 มงคล ทะมงกลาง สมเกยรต ทานอก และ ชยพล ธงภกดการศกษาปจจยเชงสาเหตของผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกต......................................................................................................................................22 พรรณรายณ ทรพยแสนด และ อษา คงทองยทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ..............................................................30 สธรตน อรเดช และ พนชย ยาวราชยทธศาสตรการบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกสงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.................................................................................................38 มนตร พนธพงศวฒนา และ ศภลกษณ เศษธะพานชยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกในอนาคต (พ.ศ. 2556 -2565)สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เขตภาคเหนอตอนบน...............................................................45 ชย สนกวาน และ พนชย ยาวราชรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร ภาค 3...........................54 มงคล สงวนศกด และ ประหยด ภมโคกรกษผลของโปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวกทมผลตอความฉลาดทางอารมณของนกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา..........................................................................................61 อรพรรณ การคา และ ประยทธ ไทยธานผลสมฤทธทางการเรยนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จากการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน..................................................70 ฤดรตน สาระบตร สทธศกด จลศรพงษ และ วาสนา กรตจ�าเรญการศกษาการพฒนาหนวยการเรยนรวทยาศาสตรของครสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา.......................77 ศรกญญา ปะนทานง และสมเกยรต ทานอกผลการใชบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน วชาภาษาองกฤษเรอง All about me ส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1........................................................................................85 ศรญญา หลวงจ�านงค และ รฐกรณ คดการการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และความคดสรางสรรค ดวยบทเรยนบนเวบกบการเรยนปกตเรอง ทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา มธยมศกษาปท 2..........................................................................93 เอกฤทธ แสงรศม และ สทธพงศ หกสวรรณการวเคราะหหนงสอแบบเรยนภาษาองกฤษระดบชนมธยมศกษาตอนตนในประเทศกมพชา....................................102 ปญญาร จาย และ เฉลมศร จอกทองการพฒนาความสามารถในการฟงภาษาองกฤษของขาราชการกองบน 5ดวยการเรยนตามแบบเรยนรวมกบการตวตามแบบทดสอบ...................................................................................110 สนทร สายะเสมาวงศ และ สทศน นาคจน



Contents Academic Article The Role of Educational Innovation in Learning...................................................................................................1 Vachirasake Muchimapiro

Research ArticleThe Study of Needs and Methods to Develop Capacity for Physical Education Teachersin Basic Education Level under Nakhon Ratchasima Educational Service Area Office 1-7..............................10 Mongkol Tamungklang, Somkiat Tanok and Chayapol ThongphukdeeThe Study of Causal Factors of Students with Learning Disabilities’ Academic Achievement in Inclusive Classroom.......................................................................................................................................22 Pannarai Subsandee and Usa KongthongStrategies for Quality Culture Development of Public Basic Education Schools..............................................30 Sutheerat Aridech and Poonchai YavirachStrategies for Management toward the Excellence for Small-Size Elementary Schoolunder the Office of Basic Education Commission.............................................................................................38 Montree Panpongwattana and Sukpaluck Sadtapanit The Strategies for Administration and Management of Small-Size Education Institutions in Future Scenario (B.E. 2556-2565) in the Upper Northern part of Thailand Under the Office of Basic Education Commission........................................................................................................................45 Chai Sunkawn and Poonchai YavirachLeadership Characteristic Development Model of Chief Police Station Officersunder Provincial Police Region 3.......................................................................................................................54 Mongkhon Sanguansak and Prayad BhoomkhokrakThe Effects of Positive Self-talk Training Program on Emotional Intelligence of the First Year Students of Nakhon Ratchasima Rajabhat University.......................................................................61 Orapun Karnkha and Prayut ThaithaniLearning achievement, Science process skills and scientific mind of matthayomsuksa5 students by inquirycle learning managemagement (7E)................................................................................70 Ruedeerat Sarabut, Sittisak Julsiripong and Wasana KeeratichamroenA Study of Science Learning Unit Development of the Teacher under Nakhon RatchasimaProvincial Administrative Organization..............................................................................................................77 Sirikanya Panitanung and Somkiat TanokResults of Using Multimedia Tablet Unit Based on Brain Based Learning in English Subject Entitled “All about Me” for Primary School Level 1 Students........................................................................................85 Saranya Luangjamnong and Rattakorn KidkarnA Comparison of Learning Achievement and Creative Thinking of Student Learned Using the Lessons Learned on the Web and Traditional Instruction Entitled the Visual Arts and Design in Advertising Matthayomsuksa 2 Students..........................................................................................93 Ekkarit Saengrasmee and Suthipong HoksuwanAn Analysis of English Textbooks Used in Lower Secondary Schools in Cambodia......................................102 Panhary Chay and Chalermsri JogthongAn Improvement of English Listening Ability of Wing 5 Air Force Officers Receiving Instructionwith the Guidebooks Combined with Test-based Tutoring.............................................................................110 Soonthorn Sayasemawong and Sutat Nakjan



บทบาทของนวตกรรมการศกษาตอการเรยนร

วชรศกด มชฌมาภโร*Vachirasake Muchimapiro*

The Role of Educational Innovation in Learning

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน สราษฎรธาน 84100Faculty of Education, Suratthani Rajabhat University, Suratthani 84100, Thailand.*Corresponding author, e-mail: [email protected]

ABSTRACT An innovation means a new thing or a new method of doing something. Thus, a new education material

and a new education method are called “the educational innovation”. The educational innovation comes from

creativity and can be divided into two main types. They are the education method and the education media.

Instructors use these educational innovations in developing students’ learning process into three levels, which

are perception level, comprehension level and transformation level. The objective of this article is to encourage

instructors in creating educational innovations continually in order to accomplish the learning goal in

developing students to be intelligent, good, and happy citizens.

Keywords: educational innovation, creativity, learning process

Ratchaphruek Journal Vol.12 No.2 (May - August 2014), 1-9

วารสารราชพฤกษ ปท 12 ฉบบท 2 (พฤษภาคม - สงหาคม 2557), 1-9

บทคดยอ นวตกรรม หมายถงสงใหม หรอวธการใหมในการท�าสงใดสงหนง ดงนนนวตกรรมการศกษาจงหมายถงสงใหมๆ

ทใชในการเรยนการสอน และวธการสอนแบบใหมๆ นวตกรรมการศกษาเปนสงทเกดจากความคดสรางสรรค อาจแบงได

2 ประเภทใหญ คอ วธสอนและสอการสอน นวตกรรมการศกษาเปนสงทผสอนใชในการพฒนาผเรยน เพอเกดกระบวนการ

เรยนรทง 3 ขน คอ ขนการรบร ขนการท�าความเขาใจในสงทรบรมา และขนการปรบเปลยน บทความนจงมวตถประสงค

เพอกระตนใหผสอนไดคดคนสรางสรรค นวตกรรมการศกษาอยางตอเนอง อนจะน�าไปสเปาหมาย คอ การพฒนาผเรยน

ใหเปนคนเกง ดและมสข

ค�ำส�ำคญ : นวตกรรมการศกษา ความคดสรางสรรค กระบวนการเรยนร


วารสารราชพฤกษ ปท 12 ฉบบท 2 (พฤษภาคม - สงหาคม 2557)2

บทน�ำ นวตกรรม เปนค�าททกคนไดยนคนหอยางยงในโลก

ยคปจจบน โดยการทมผน�าค�านไปใชน�าหนาชอตางๆ เชน

นวตกรรมอาหารและยา นวตกรรมการเกษตร นวตกรรม

ความงาม นวตกรรมยานยนต นวตกรรมการศกษา เปนตน

สงตางๆ ทมค�าวา นวตกรรม น�าหนานจะชวยเพมคณคา

และความนาสนใจแกผไดยนทมตอสงเหลานนมากยงขน

ทงนเพราะ ค�าวานวตกรรม บงบอกใหรไดถง ความคด

สรางสรรค ความแปลกใหมและประสทธภาพทสงขน

มหาวทยาลยฮารวารด ซงเปนมหาวทยาลยชอดง

แหงหนงของโลก ไดปรบเปลยนยทธศาสตรการจดการ

ศกษาของมหาวทยาลยใหเทาทนกบการเปลยนแปลงทเกด

ขนอยางเปนพลวต เพอเสรมพลงสรางความแขงแกรงทาง

วชาการ และความเป นเลศด านการจดการศกษา

(เกรยงศกด เจรญวงศศกด. 2556 : 37) ทงนมหาวทยาลย

ฮารวารด ไดจดตงหนวยงานหนงชอวา Harvard Initiative

for Learning & Teaching ซงเรยกยอวา HILT เปน

หนวยงานทมหนาทในการกระต นใหเกดการคดคน

สรางสรรคนวตกรรมการเรยนการสอนภายในมหาวทยาลย

เพอใหการเรยนการสอนมการพฒนาอยางเขมแขง สามารถ

สนองตอบความตองการของผเรยน รวมทงการพฒนา

เครอขายนวตกรรมการเรยนการสอนภายในมหาวทยาลย

เปาหมายของ HILT ในอก 10 ปขางหนา คอ การมเมลด

พนธนวตกรรมทองถนเกดขนเพอกระต นใหคณาจารย

พฒนาปรบปรงการสอนของตนเอง รวมทงการมงมนพฒนา

ชมชนภาคปฏบตดานการเรยนการสอน และการยกระดบ

คณภาพงานวจยทางดานการเรยนการสอน อนจะท�าให

มหาวทยาลยฮารวารดเปนมหาวทยาลยชนแนวหนาของ

โลกททรงพลงอ�านาจทางการจดการศกษาและการเรยนร

ตลอดไป

สถาบนการศกษาในประเทศไทย ตงแตระดบ

ประถมศกษาจนถงระดบอดมศกษาหรอมหาวทยาลยนน

ตางมความตระหนกถงความส�าคญของนวตกรรมการเรยน

การสอนหรอในบทความนจะใชชอวา นวตกรรมการศกษา

เปนอยางด แตยงอาจมปญหาในดานองคความรทจะเปน

พนฐานในการปฏบตอยบางไมมากกนอย บทความนจง

เปนการใหแนวคดและความรเกยวกบนวตกรรมการศกษา

โดยมวตถประสงคเพอกระตนใหครอาจารยไดคดคน

สรางสรรคนวตกรรมการศกษาอยางตอเนอง อนจะน�าไปส

เปาหมาย คอการพฒนาผเรยนใหเปนคนเกง ด และมสข

ควำมหมำยของนวตกรรม ค�าวา นวตกรรม เปนศพทบญญตทใชแทนค�ายม

ภาษาองกฤษวา “innovation” ซงมรากศพทจากภาษา

ละตน “innovare” ความหมายของ innovation ตาม

Collins Cobuild Advance Learner’s English Dictionary

(2006 : 748) หมายถง a new thing or a new method of

doing something แปลความไดวา innovation คอ

สงใหมๆ หรอวธการในการท�าสงใดสงหนง ราชบณฑตยสถาน

(2556 : 610) ไดบญญตศพทโดยใชค�าจากภาษาบาล

“นวตา” ประสมกบค�าภาษาสนสกฤต “กรม” ขนเปน

ค�าภาษาไทยวา “นวตกรรม” และใหความหมายวา น.

การกระท�า หรอสงทท�าใหม หรอแปลกจากเดม ซงอาจจะ

เปนความคด วธการ หรออปกรณ เปนตน กลาวไดวา

นวตกรรม หมายถง สงใหมหรอความคดใหมทตางจากสง

หรอความคดทมอยเดม แตในปจจบนนมการใชค�าวา

นวตกรรมอยางแพรหลาย ความหมายของนวตกรรมจง

เปลยนไปเปนความหมายในทางทกวางยงขน มนกวชาการ

และผ เชยวชาญจากหลายสาขาทงในประเทศ และ

ตางประเทศ ไดใหความหมายของค�าวา นวตกรรม ไวใน

5 มมมองดงตอไปน (วฒพงษ ภกดเหลา. 2554 : 7)

1. มมมองความใหม เปนการใหความหมายท

ม งเน นไปยงความใหมไมว าจะเปนผลตภณฑ หรอ

กระบวนการ ดงนนนวตกรรม จงหมายถง การน�าเสนอ

สงใหม วธการใหมทมาจากการรวมตว การผสมผสาน หรอ

การสงเคราะหความรทมอย หรอความรทไมเคยมมากอน

ทงยงเปนกระบวนการของการน�าความคดทมประโยชนและ

เปลยนความคดออกมาสรางและเพมคณคาใหกบสนคา

บรการ และวธการด�าเนนงาน

2. มมมองการปรบปรง เปนการเนนการท�าสงทม

อยเดมใหเปนสงใหม ดงนนนวตกรรม จงหมายถง การ

ปรบปรงสงเกาและพฒนาศกยภาพของบคลากรตลอดจน



หนวยงานหรอองคการ นวตกรรมไมใชการขจดหรอลมลาง

สงเกาใหหมดสนไปแตเปนการปรบปรงของเกาใหเหมาะสม

โดยมการทดลอง พฒนาจนเปนทนาเชอถอไดวามผลดใน

การปฏบ ตท�าให ระบบก าวไปส จดหมายได อย างม

ประสทธภาพ

3. มมมองการรบรของบคคล เปนการเนนการรบร

ของบคคล ดงนน นวตกรรมจงหมายถง ความคด การ

กระท�า หรอวตถใหมๆ ซงถกรบรและยอมรบวาเปนสงใหม

ดวยตวบคคลแตละคนหรอหนวยงานอนๆ รวมถงสงท

สามารถรบรไดดวยประสามสมผสทงหา เชน วฒนธรรม

แบบแผนพฤตกรรม ความเชอ ความศรทธา ซงเปนสงใหม

ทเกดขนในความคดภายใตจตใจมนษย

4. มมมองทางเศรษฐกจ เนนผลประโยชน คอ

การสรางก�าไรและชวยเพมศกยภาพการแขงขนใหกบ

องคการ ดงนนนวตกรรมจงเปนเครองมอทมความพเศษ

เฉพาะส�าหรบการด�าเนนกจการตางๆ ขององคการทงทาง

ภาครฐและเอกชน ธรกจ หรอกจการสวนตว เพอใหสามารถ

สรางสรรคใหเกดสงใหมหรอวธการใหมในการด�าเนน

กจกรรมตางๆ โดยการใชทรพยากรทมอยใหเกดประโยชน

สงสด เพอความมนคงในการด�าเนนกจการ กลาวไดอก

อยางหนงคอ นวตกรรม คอ ความสามารถในการสราง

ผลก�าไรจากการน�ากลยทธดานความคดสรางสรรคไป

ปฏบตจรง

5. มมมองตอผ บรโภค เนนความพงพอใจของ

ผบรโภค ดงนนนวตกรรมจงเปนเสมอนอปทานทออกมาจาก

ความคดสรางสรรคและความฉลาดของผประกอบการ

ในการสรางทางเลอกใหมๆ ทมความหลากหลายและ

กาวหนาขนใหกบผบรโภค และเปนกจกรรมทถกคาดหวง

วาจะสามารถท�าใหเกดสวนเกนของผบรโภคสงสด นนคอ

นวตกรรมไดรวมถงนยของความผนแปรใหเกดความ

ทนสมยมากกวา จะเปนเพยงการสรางสงใหมๆ ขนมาแลว

หยดนง

สรปไดวา นวตกรรม ทมาจากมมมองทง 5 ประการ

น หมายถง การน�าความรและความคดสรางสรรคมาสราง

หรอพฒนาสงใหมรวมถงการปรบปรงสงทมอยเดมใหเกด

การเปลยนแปลงไปในทางทดขน อนจะยงประโยชนใหกบ

หนวยงานหรอองคกรตางๆ ตลอดจนผทเกยวของ

ความหมายของนวตกรรมจากมมมองทง 5 ประการ

น สอดคลองกบราลฟเคทส (2550 : 20-22) ทกลาวไววา

นวตกรรมแบงไดเปน 2 ประเภทใหญ คอ นวตกรรมสวนเพม

(incremental innovation) ซงหมายถงนวตกรรมทใช

ประโยชนจากเทคโนโลยหรอสงเดมทมอยแลว โดยการ

ปรบปรงสงทมอย หรอปรบเทคโนโลยสงทมอย เ พอ

จดหมายอน ตวอยางเชน อปกรณชวยน�าทางทมพนฐาน

จากเทคโนโลยทใชดาวเทยมคนหาต�าแหนงทางภมศาสตร

(Global Positioning Satellite : GPS) ซงเปนอปกรณทน�า

มาตดตงในรถยนต เพอน�าทางไปสจดหมายทตองการ

ถอเปนนวตกรรมสวนเพงจากเทคโนโลยเดม นวตกรรมอก

ประเภทหนงคอ นวตกรรมทสรางความเปลยนแปลงจาก

เดมโดยสนเชงหรอเทคโนโลยแบบลมกระดาน (disruptive

technology) เปนนวตกรรมท คดคนใหมเปนสงทยงไมเคย

มมากอนในโลก และไมเกยวของกบเทคโนโลยหรอวธการ

เดมทมอย ตวอยางเชน เทคโนโลยการถายภาพดจทล ทใช

กบกลองทวไปและกลองส�าหรบมออาชพในปจจบน ถอเปน

นวตกรรมทสร างความเปลยนแปลงโดยสนเชงจาก

เทคโนโลยการใชฟลมเคลอบสารเคม

นวตกรรมกำรศกษำและกำรเรยนร การพฒนาการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ

เพอใหเกดประสทธผลแกผเรยนมากทสดโดยเฉพาะการ

เรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส�าคญนนผสอนจ�าเปนตอง

วเคราะหบรบทของการเรยนร อาท จดประสงคการเรยนร

เพอหาสาระ ลกษณะ และศกยภาพผเรยน วธการเรยนรของ

ผเรยนแตละคน ศกยภาพและความถนดของตวผสอนเอง

ตลอดจนสภาพแวดลอมตางๆ กอนเพอน�ามาออกแบบ

การสอนและวางแผนการสอน ดงนน ผสอนมความจ�าเปน

จะตองเปลยนแปลงปรบปรง รวมทงการคดวธการใหม

สงใหมในการจดการเรยนการสอนอยางตอเนองตลอดเวลา

อนจะเปนประโยชนใหเกดความพรอมในการกาวคไปกบ

การเปลยนแปลงของโลกยคเทคโนโลยกาวหนาเชนปจจบน

การคดคนวธการหรอรปแบบใหมๆ เพอน�ามาใชในการเรยน

การสอนนเรยกวา “นวตกรรมการศกษา”

3



มนสช สทธสมบรณ (ออนไลน. 2556) ใหความ

หมายนวตกรรมการศกษาวา หมายถง การกระท�าใหม

การสรางใหม หรอการพฒนาดดแปลงจากสงใดแลวท�าให

การศกษาหรอการจดกจกรรมการเรยนการสอนม

ประสทธภาพดขนกวาเดม ท�าใหผเรยนเกดการเปลยนแปลง

ในการเรยนร เกดการเรยนรอยางรวดเรว มแรงจงใจในการ

เรยนท�าใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสดกบผเรยน

ความหมายของนวตกรรมการศกษานสอดคลองกบ ทศนา

แขมณ (2548 : 418) และสคนธ สนธพานนท (2553 : 8)

ทกลาววานวตกรรมการศกษา เปนสงท�าขนใหมไดแก

แนวคด แนวทาง ระบบ รปแบบ วธการ กระบวนการ สอ

และเทคนคตางๆ นเกยวของกบการศกษา และน�ามาใช

ประโยชนในการแกปญหาการศกษา รวมทงพฒนาผเรยน

ใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ เชนเดยวกบ สพล

ฉนแสนด (ออนไลน. 2556) ทไดอธบายวา นวตกรรมการ

ศกษาคอ การน�าสงใหมๆ แนวความคด วธ หรอการกระท�า

ใหมๆ ซงไดผานการทดลองวจย หรออยระหวางการทดลอง

หรออาจเปนสงทเคยใชแลวมาปรบปรงใหมมาใชในการ

ศกษา เพอปรบปรงหรอเพมประสทธภาพใหดยงขน

สรปไดวา นวตกรรมการศกษามความสมพนธกบ

การเรยนรของผเรยนเนองจากนวตกรรมการศกษาในทน

หมายรวมถง วธการสอน และสงทผสอนสามารถน�ามาใช

ประโยชนในการเรยนการสอนได นวตกรรมการศกษาอาจ

เปนสงทสรางขนใหมทงหมด หรอเปนการปรบปรงใหม

จากสงทมอยเดม เพอยงประโยชนใหผเรยนเกดผลสมฤทธ

ในการเรยนรไดสงสดตามศกยภาพของตนเอง และบรรล

เปาหมายของการเรยนการสอนตามทก�าหนดไว

คณสมบตของนวฒกรรมกำรศกษำ จากนยามของนวตกรรมการศกษาทกลาวมาขางตน

ท�าใหสามารถจ�าแนกคณลกษณะของนวตกรรมการศกษา

ออกเปน 5 ลกษณะดงตอไปน (สคนธ สนธพานนท. 2553

8-9)

1. นวตกรรมการศกษาทเปนสงใหมทยงไมไดเคย

ท�ามาทงหมด เชน วธสอนใหม สอการสอนใหม

2. นวตกรรมการศกษาทเปนสงใหมเพยงบางสวน

คอ ปรบปรงสงทมอยเดมโดยเพมเตมสงใหมลงไป เชน

การผลตชดการเรยนการสอนทเพมเตมรายละเอยด เนอหา

ขนตอนหรอกระบวนการใหมๆ แทรกลงไปจากทมอยเดม

เปนการพฒนาของเดมใหมประสทธภาพยงขน

3. นวตกรรมการศกษาทเปนสงใหมแตยงอยใน

กระบวนการทดลองประสทธภาพ เชน การบรณาการการ

วจยเขาไปในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทกรายวชา

4. นวตกรรมการศกษาทเปนสงใหมไดรบการ

ยอมรบและน�าไปใชบางแตยงไมแพรหลาย เชน การสราง

แรงบนดาลใจในการเขยนเชงสรางสรรค ของผเรยนจาก

แหลงเรยนรในทองถน

5. นวตกรรมการศกษาเปนสงทเคยปฏบตมาแลว

ครงหนงแตประสทธภาพยงไมเปนทนาพงพอใจ เนองจาก

ขาดปจจยสนบสนนบางอยาง ตอมาจงไดน�าสงนมา

ปรบปรงและทดลองใช พบวามประสทธภาพด จงน�าไป

เผยแพรใหมอกครง

สรปไดวา นวตกรรมการศกษาอาจเปนสงใหมท

ยงไมเคยมผใดท�ามากอน หรอเปนสงใหมทเกดจากการ

ปรบปรงสงทมอย แลวดานวธการผลต การทดลองใช

ตลอดจนการเผยแพรกได

แนวคดพนฐำนของนวตกรรมกำรศกษำ แนวคดดานการศกษาทเปนปจจยส�าคญซงกอให

เกดนวตกรรมการศกษาทส�าคญม 4 ประการดงน (สพล

ฉนแสนด. ออนไลน. 2556)

1. แนวความคดเรองความแตกตางระหวางบคคล

แนวคดนใหความส�าคญกบการจดการศกษาทค�านงถง

ความแตกตางดานรางกาย สตปญญา ความคดและความ

ร สกของผ เรยน ดงนนการจดการเรยนการสอนใหม

ประสทธภาพจงควรจดใหสอดคลองกบความถนด ความ

สนใจ ความสามารถ และอตราการเรยนเรวชาของผเรยน

นวตกรรมการศกษาทเกดขนตามแนวคดนมหลายอยาง

อาท บทเรยนส�าเรจรป หรอบทเรยนโปรแกรม เครองชวย

สอน คอมพวเตอรชวยสอน ชดการสอนรายบคคล



2. แนวความคดเรองความพรอม เดมเชอกนวา

ผจะเรมเรยนไดตองมความพรอมเพอเปนพฒนาสารตาม

ธรรมชาต แตจากการวจยดานจตวทยาการเรยนรพบวา

ความพรอมในการเรยนรของผเรยนเปนสงทสรางขนไดจาก

บทเรยนทเรยงล�าดบเนอหาจากงายไปยาก และเชอมโยง

ประสบการณเดมใหเหมาะสมกบระดบความสามารถ

ของผเรยนแตละคน ดงนนวชานทเชอกนวายาก และไม

เหมาะสมส�าหรบผเรยนอายนอย กอาจสามารถน�ามาให

เรยนรได นวตกรรมการศกษาทสนองแนวความคดน คอ

ศนยการเรยนร ชดการสอน การจดโรงเรยนในโรงเรยน และ

การปรบปรงการสอนสามชน

3. แนวความคดเรองการใชเวลาเพอการศกษา แต

เดมจะก�าหนดไวแนนอนตายตวเปนภาคเรยน เปนป แต

ปจจบนมแนวคดในการจดเปนหนวยเวลาสอนใหสมพนธ

กบลกษณะของแตละวชา ซงจะใชเวลาเรยนไมเทากน

บางวชาอาจใชชวงสนๆ แตสอนบอยครง การเรยนกไมจ�ากด

อยแตเฉพาะในโรงเรยนเทานน เพอเปดโอกาสใหผเรยนได

ใชเวลาในการศกษาตามความสามารถและความจ�าเปน

ของแตละบคคล นวตกรรมทสนองแนวความคดนคอ

ตารางเรยนแบบยดหยน มหาวทยาลยเปดแบบเรยน

ส�าเรจรปและการเรยนทางไปรษณย

4. แนวความคดทเปนผลมาจากการขยายตวทาง

วชาการ และอตราการเพมของประชากร ซงสงผลใหเกด

ความตองการทางดานการศกษาเพมขน และความจ�าเปน

ทตองศกษาเพอใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมและการ

ด�ารงชวตตลอดจนการศกษาในระบบไมสามารถจดใหได

อย างเพยงพอจงท�าให เกดนวตกรรมการศกษา คอ

มหาวทยาลยเปดการเรยนทางวทยโทรทศน การเรยนทาง

ไปรษณย แบบเรยนส�าเรจรป และชดการเรยน

ประเภทของนวตกรรมกำรศกษำ นวตกรรมการศกษามความหลากหลายรปแบบ

เพอสามารถน�ามาปรบใชใหสอดคลองกบผเรยนและบรบท

ของสภาพแวดลอมทางการเรยนรได เชน บทเรยนส�าเรจรป

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เกม มลตมเดย เปนตน

นวตกรรมการศกษาหลากหลายรปแบบนสามารถจดกลม

และแบงประเภทไดแตกตางกน ดงน

พชต ฤทธจรญ (2550 : 3) แบงนวตกรรมการศกษา

ออกเปน 2 ประเภท คอ

1. นวตกรรมประเภทผลตภณฑ หรอสงประดษฐ

นวตกรรมบางประเภทนจะเปนสอทชวยใหผเรยนมความ

เขาใจในเรองทเรยนไดชดเจนยงขน รวมทงเกดการพฒนา

ทกษะการเรยนรในดานตางๆ ไดรวดเรวขน เชน ชดการเรยน

การสอน ชดฝกทกษะการเรยนร บทเรยนโปรแกรม เกม

หนงสออานเพมเตม สอประกอบการเรยนการสอน เปนตน

2. นวตกรรมประเภทวธสอน หรอเทคนคการสอน

ตางๆ เปนการทครผ สอนน�าวธการสอนทมผ คดคนไว

แลวมาประยกตใชในการเรยนการสอนของตน เพอพฒนา

ผเรยนทงในดานความร ทกษะกระบวนการ และเจตคต เชน

วธสอนแบบบรณาการ วธสอนแบบหมวก 6 ใบ วธสอนแบบ

สรรคสรางนยม วธสอนแบบศกษาบทเรยน เปนตน

มนสช สทธสมบรณ (ออนไลน. 2556) ไดแบง

นวตกรรมการศกษาเปน 5 ประเภท คอ

1. นวตกรรมดานสอการสอน เช น บทเรยน

คอมพวเตอรชวยสอน หนงสอเลมเลก ชดสอผสม ชดการ

เรยนรทางไกล ชดสอนซอมเสรม เกม/บทละคร/บทเพลง

ชดสอ วดโอ (VDO) ซด (CD) วซด (VCD) แบบฝกหด

ทกษะตางๆ เปนตน

2. นวตกรรม ดานวธการจดแผนการเรยนการสอน

เชน การสอนแบบศนยการเรยน (learning center) การ

สอนแบบบรณาการ (integrate teaching) การสอนดวย

รปแบบซปปา (CIPPA model) การสอนแบบโครงการ

(project method) วธสอนแบบบทบาทสมมต (role

playing) เปนตน

3. นวตกรรมทางดานหลกสตร เชน หลกสตรสาระ

เพมเตม หลกสตรทองถน หลกสตรการฝกอบรม หลกสตร

การพฒนาผเรยน เปนตน

4. นวตกรรมดานการวดและประเมนผล เชน การ

สรางแบบวดตางๆ การสรางเครองมอ การประยกตใช

โปรแกรมคอมพวเตอร เปนตน

5. นวตกรรมดานการบรหารจดการ เชน การบรหาร

เชงระบบ การบรหารเชงกลยทธ การบรหารแบบหลอมรวม

การบรหารเชงบรณาการ การบรหารเชงวจยและปฏบตการ

5



การบรหารแบบภาคเครอขาย การบรหารโดยใชโรงเรยน

บาน วด ชมชน และสถานประกอบการเปนฐาน เปนตน

สรปไดวา หากแบงนวตกรรมทางการศกษาตาม

บรบทของการเรยนรนน จะแบงไดเปน 2 ประเภทใหญ

แตค�านงถงปจจยสนบสนนดานการเรยนรดวยกสามารถ

แบงไดเปน 5 ประเภทดงกลาว

ขนตอนพฒนำนวตกรรมกำรศกษำ การพฒนานวตกรรมการศกษาทเปนการสราง

สงใหมขนมา หรอการดดแปลงจากสงทมชวตอยแลวน�ามา

ใชประโยชนในการเรยนการสอนนน มขนตอนในการพฒนา

อย 3 ขนตอน ดงน

1. ขนเตรยมการ เปนการเตรยมความพรอมกอนท

จะด�าเนนการพฒนาหรอประดษฐนวตกรรมทตองการ

ในขนนสามารถแยกยอยเปน

1.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอ

ไดแนวคดทฤษฎทจะด�าเนนการอนจะน�ามาสการตดสนใจ

วา จะพฒนานวตกรรมในรปแบบใด

1.2 ก�าหนดจดประสงคของการเรยนร เปนการ

ตงเปาหมายในการพฒนาผเรยนใหเปนไปตามคณลกษณะ

ทพงประสงคตามหลกสตร

1.3 ออกแบบนวตกรรม เปนการก�าหนดกรอบ

ความคดและวางโครงร างของนวตกรรมได แก ชอ

วตถประสงค ทฤษฎหลกทใชในโครงสราง สวนประกอบ

และการน�าไปใช

2. ขนสรางและทดลองใชนวตกรรมแยกเปน

2.1 สรางตนแบบนวตกรรม เปนการจดท�าหรอ

พฒนานวตกรรมใหสมบรณตามขอก�าหนดทไดออกแบบไว

กอนแลว

2.2 การหาประสทธภาพของตนแบบนวตกรรม

กอนน�านวตกรรมทสรางไปทดลองใช ผพฒนานวตกรรม

ตองหาประสทธภาพของตนแบบนวตกรรมเพอศกษาถง

ปญหาหรอขอบกพรองทอาจจะมของนวตกรรมตนแบบ วธ

การหาประสทธภาพ ท�าไดโดย

2.2.1 เสนอผเชยวชาญใหพจารณาตรวจ

สอบความถกตองของเนอหาและการสอความหมายโดยน�า

นวตกรรมตนแบบพร อมแบบประเมนคณภาพให ผ

เชยวชาญประเมนคณภาพ แลวน�าขอเสนอแนะตางๆ มา

ปรบปรงแกไข

2.2.2 น�าตนแบบทปรบปรงแกไขแลวไป

ทดลองใชกบกลมผเรยนกลมเลกๆ จ�านวน 5-10 คนกอน

โดยใหผเรยนปฏบตตามขนตอนของนวตกรรมตนแบบทก

ประการ แลวมการตดตามประเมนผลกจกรรมทงหมด เพอ

หาประสทธภาพของนวตกรรม เชน เปรยบเทยบขอมลกอน

ใชและหลงใชนวตกรรม หรอใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนร ของผ เรยน เปนตน ในขนนหากพบขอ

บกพรองกจะด�าเนนการปรบปรงแกไขตนแบบอกครงหนง

2.3 การทดลองใชนวตกรรม เปนการทดลอง

เพอหาประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน โดยใชนวตกรรม

กบกลมทดลอง (นกเรยนกลมทตองการแกปญหา) ในสภาพ

กลมเรยนจรง และมการประเมนผลตามขนตอน เชน ท�า

แบบทดสอบกอนเรยน ฯลฯ แลวน�าขอมลมาวเคราะหผล

ทางสถต เพอหาประสทธภาพของนวตกรรมตวอยางเชน

การก�าหนดผลสมฤทธของผเรยนไวรอยละ 70 แสดงวาหลง

จากการใชนวตกรรมแลว ผเรยนทกคนจะตองผานเกณฑท

ก�าหนดไวคอ ร อยละ 70 จงจะถอวานวตกรรมนนม

ประสทธภาพ หรอการใชเกณฑอตราสวนระหวางรอยละ

ของจ�านวนผเรยนทสอบแบบทดสอบองเกณฑผานเกณฑท

ก�าหนดไว (P1) ตอรอยละของคะแนนเตมทก�าหนดเกณฑ

การผานไว (P2) ตวอยาง เชน P1: P2 = 75 : 65 หมายความ

วา ตองมผ เรยนรอยละ 75 ของจ�านวนผเรยนทงหมด

ผานเกณฑรอยละ 65 ของคะแนนเตม จงจะถอวานวตกรรม

นนมประสทธภาพ ดงนนผสอน ซงเปนผพฒนานวตกรรม

ทางการศกษา จงจ�าเปนจะตองเปนผทมความรเกยวกบการ

วจย เพอใชประเมนผลประสทธภาพของนวตกรรมทพฒนา

ขนมากอนทจะน�านวตกรรมนนๆ ไปเผยแพรผลการทดลอง

จะท�าใหสามารถปรบปรงและพฒนานวตกรรมใหม

ประสทธภาพยงขน ดงนนหากมการทดลองใชนวตกรรม

หลายครงกยอมท�าใหเกดความมนใจในประสทธภาพของ

นวตกรรมนนยงขนดวย



3. ขนเผยแพรนวตกรรม เปนการน�านวตกรรมท

ผานการทดลองใชและหาประสทธภาพแลวไปขยายผล หรอ

ไปแนะน�าใหผอนไดใชตอไป การเผยแพรนวตกรรมสามารถ

ท�าไดดงน

3.1 การเผยแพรแบบไมเปนทางการ เปนการ

ชกจงใหครผสอนทเปนเพอรวมงาน หรอครรจกกนไดใช

นวตกรรมนนๆ โดยตรง

3.2 การเผยแพรแบบเปนทางการ เปนการ

เผยแพรโดยใชอ�านาจสนบสนนจากเบองสง คอ การชกจง

ใหผบรหาร หรอผมอ�านาจระดบสงเหนความส�าคญของการ

ใชนวตกรรมแลวสงการไปยงผเกยวของระดบลางใหใช

นวตกรรมนนๆ

3.3 การเผยแพร ผ านสอ ป จจบนสอทาง

อเลกทรอนกสมมากมายสามารถน�ามาใชเปนชองทางใน

การเผยแพรนวตกรรมได เชน เวปไซตเฟซบกซดเปนตน

หากนวตกรรมการศกษาทพฒนาขน มการเผยแพร

ไปยงผช�าจ�านวนมาก และไดรบการยอมรบถงขนทน�าไปใช

อยางแพรหลายในระบบงานปกต นวตกรรมนกจะเปลยน

สภาพกลายเปนแนวปฏบตทด (best practice) กถอไดวา

นวตกรรมการศกษานนประสบความส�าเรจอยางสมบรณ

ควำมคดสรำงสรรคกบกำรพฒนำนวตกรรม ความคดสรางสรรคมความสมพนธกบการพฒนา

นวตกรรมอยางมาก จนถงกบมการกลาววา ความคด

สรางสรรคเปนแหลงก�าเนนวตกรรม บทความนจะกลาวถง

ความคดสรางสรรคใน 2 ประเดนใหญ คอ

1. ความเชอเกยวกบความคดสรางสรรค มงานวจย

ทศกษาอยางลกซงเกยวกบความคดสรางสรรคและไดพบ

วาคนเรามความเขาใจผดหลายอยางเกยวกบความคด

สรางสรรคดงน (ราลฟเคทส. 2550 : 134-136)

1.1 ความเชอทวายงคณฉลาดเทาไร คณกจะ

ยงมความคดสรางสรรคมากเทานน เปนความเชอท

ไมถกตอง เพราะในความเปนจรง ความฉลาดกบความคด

สรางสรรคมความสมพนธกนในระดบหนง คอ หากมระดบ

IQ ประมาณ 120 หรอสงกวาคาเฉลยเลกนอยความฉลาด

และความคดสรางสรรคจะไมมความสมพนธกนอกตอไป

1.2 ความเชอทว าคนหน มสาวมความคด

สรางสรรคมากกวาคนสงอายเปนความเชอทไมถกตอง

เพราะอายไมใชตวบงบอกศกยภาพในการสรางสรรคท

ชดเจน มงานวจยทพบวา ความเชยวชาญทางดานใดดาน

หนงจะเกดไดตองมเวลาเรยนร ตงแต 7-10 ป ความ

เชยวชาญจะท�าใหมองเหนรปแบบหรอความหมายของ

สงตางๆ ทผไมมความเชยวชาญมองไมเหน ดงนนความคด

สรางสรรคอาจเกดจากผ ใหญวยใดกได แตบางครง

ผเชยวชาญกยากทจะคดนอกกรอบได

1.3 ความเชอทวาความคดสรางสรรคจะมอย

เฉพาะในกลมคนทกลาเสยงเทานน เปนวามเชอทไมถกตอง

เพราะความคดสรางสรรคสามารถเกดขนไดกบคนหลาย

กลม ไมจ�าเปนวาคนผนนตองขอบความทาทาย หรอตอง

ผดแผกแตกตางจากผอนอยางเหนไดชด

1.4 ความเชอทวาความคดสรางสรรคจะเกดขน

ไดจากคนๆ เดยว ในความเปนจรงนน สงประดษฐทส�าคญ

ของโลกสวนใหญเกดมาจากการประสานความรวมมอกน

ของกลมคนทมทกษะเสรมซงกนและกน

1.5 ความเชอทวาคณไมสามารถจดการความ

คดสรางสรรคได ในวามเปนจรงนนเราไมมทางรลวงหนาวา

ใครจะสรางสรรคอะไรขนมา หรอมนจะเกดขนเมอไร และ

อยางไร แตความคดสรางสรรคอาจถกกระตนใหเกดจาก

เงอนไขบางประการ เชน ทรพยากร หรอรางวล ได

2. องคประกอบของความคดสรางสรรค องค

ประกอบซงกอใหเกดความคดสรางสรรคม 3 ประการ คอ

(Teresa Amabile. 1998 อางถงใน ราลฟเคทส. 2550 : 138)

2.1 ความเชยวชาญ ในทนหมายถง ความร

ดานเทคนค กระบวนการ และความฉลาด

2.2 ทกษะในการคดอยางสรางสรรค เปน

กระบวนการพฒนาและแสดงความคดทแปลกใหมเพอ

แกปญหาหรอตอบสนองความตองการบางอยาง ทกษะใน

การคดอยางสรางสรรคมกเกดจากบคลกภาพและวธการ

ท�างานของแตละบคคล ยงถาวธการท�างานเปนแบบทไม

ลดละ ความหมายในการหาทางแกปญหาถงแมจะตอง

เผชญกบอปสรรคทท�าใหยอทอกตาม วธการท�างานแบบน

จะยงชวยใหเกดทกษะในการคด อยางสรางสรรคเพมขนได

7



2.3 แรงจงใจ อาจเกดจากทงภายนอกหรอ

ภายในกได แรงจงใจภายนอกจะไดจากปจจยภายนอก เชน

เงนรางวล หรอการเลอนต�าแหนง สวนแรงจงใจภายในเปน

แรงจงใจทเกดขนจากความปรารถนาดอนแรงกลา หรอ

ความสนใจตอสงใดสงหนงของบคคล ซงจะมผลกระทบตอ

ความคดสรางสรรคมากกวา

จากทกลาวมาเหนไดวาทกคนมศกยภาพเกยวกบ

การคดสรางสรรคอยแลวแตอาจจะมากนอยแตกตางกน

ซงหากสงทมากระตนอยางเหมาะสม กจะสามารถเกดการ

คดสรางสรรคทเปนรปธรรมหรอทเรยกวา นวตกรรม ขนมา

ได

สรป การเรยนร (learning) โดยทวไปหมายถงการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลอนเปนผลมาจากการท

บคคลมปฏสมพนธกบสงแวดลอมหรอจากการฝกหด

(สรางค โควตระกล. 2553 : 185) การเรยนรมขอบเขต

ทครอบคลมถงกระบวนการเรยนร (learning process) คอ

การด�าเนนการอยางเปนล�าดบขนเพอชวยใหบคคลเกดการ

เรยนร และการเรยนรยงครอบคลมถงผลของการเรยนร

(learning outcome) อาท ความรความเขาใจในเนอหาสาระ

ความสามารถในการกระท�า การใชทกษะกระบวนการและ

เจตคต (ทศนา แขมณ. 2548 : 1) นอกจากนอาจกลาว

ไดวา การเรยนรเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมทคอนขาง

ถาวรหรอถาวรของบคคลทเปนผลมาจากกระบวนการ

เรยนร (ชยวฒน สทธรตน. 2555 : 48)

กระบวนการเรยนรทจะสงผลใหเกดผลการเรยนร

ทดนนมความสมพนธกบการจดการเรยนการสอนทค�านง

ถงศกยภาพทตดตวมาของผเรยนซงมความตางกนไปใน

แตละบคคล นนคอหลกการของการจดการเรยนการสอนท

เนนผเรยนเปนส�าคญ ดงนนการจดการเรยนการสอนทเนน

ผ เรยนเปนส�าคญจงมประเดนส�าคญทควรค�านงถงอย

3 ประเดน คอ ศกยภาพของสมอง ความหลากหลายของสต

ปญญา และประสบการณตรง กลาวคอ สมองมนษยม

ศกยภาพในการเรยนร สงสด ผ สอนจงควรใหผ เรยนได

พฒนาความสมพนธของสมองกบ จตใจ มอ และสขภาพ

องครวม ดานความหลากหลายของสตปญญานนตอง

ยอมรบความจรงทวา มนษยมสตปญญาแตกตางกน ผสอน

จงควรจดกระบวนการเรยนการสอนทหลากหลาย และ

เหมาะสมกบการพฒนาดานสตปญญาของผเรยน ประเดน

สดทายคอ การเรยนรเกดจากประสบการณตรง ดงนน

ผ เรยนและผ สอนควรมบทบาทรวมกนในการแสวงหา

ความร โดยผสอนมหนาทเตรยมการจดสงเราใหค�าปรกษา

เพอใหผเรยนไดเรยนจากสถานการณจรง ทเปนประโยชน

สมพนธกบชวตจรงจากแหลงเรยนร ทหลากหลาย การ

จดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส�าคญสามารถจดได

หลากหลายรปแบบและในระหวางด�าเนนการจดการเรยน

การสอนตองใหผเรยนมบทบาทในกจกรรมการเรยนการ

สอนมากกวาผสอน กระบวนการเรยนการสอนตองเปนไป

อยางมชวตชวา และสงทเรยนรมความหมายตอผเรยนทงน

เพอใหผเรยนคนพบความรไดดวยตวเอง

นวตกรรมการศกษา เปนเสมอนเครองมอชนดหนง

ทผ สอน น�ามาใชในการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปน

ส�าคญ โดยมวตถประสงค คอ ตองการใหผ เรยนเกด

กระบวนการเรยนร ซงอทย ดลยเกษม (2550 : 14-15) ได

กลาวถงกระบวนการเรยนรวาประกอบดวย 3 ขนตอน คอ

ขนการรบร (perception level) หมายถง การรบรขอมล

ขาวสารตางๆ ผานทางสมผสสะทง 5 คอ ห ตา จมก ลน กาย

หรอการไดยน การไดเหน การไดกลน การไดรรสและการได

สมผส ขนตอมาคอขนการท�าความเขาใจในสงทรบรมา

(comprehension level) ขนนเปนขนทส�าคญเพราะเปนขน

ทผรบรขอมลขาวสารมาเกดการเรยนรไดและสงผลมายง

ขนตอนสดทาย คอ ขนการปรบเปลยน (transformation

level) ในขนตอนนจะเปนขนทผเรยนเกดการปรบเปลยนทง

ดานเจตคต ระบบคณคา ทาทและพฤตกรรม ซงการทผเรยน

เปลยนเจตคตและพฤตกรรมนนเปนการยนยนทชดเจน

วาการเรยนรไดเกดขนแลว

นวตกรรมการศกษามหลายรปแบบดงกลาวไปแลว

ขางตน และการน�าเอานวตกรรมการศกษามาใชจ�าเปนตอง

มการวจยทงกอนและหลงการใช เพราะการวจยจะชวยบง

บอกถงประสทธภาพและประสทธผลของนวตกรรมทมตอ

การเรยนรของผเรยน อาจกลาวไดวามหาวทยาลย หรอ



สถาบนอดมศกษายคใหม ควรพฒนาตนเองใหมเอกลกษณ

โดดเดน ดานการคดคนสรางสรรคนวตกรรมการศกษา

เนองจากนวตกรรมการศกษาจะชวยใหการจดการศกษา

บรรลเปาหมายในการพฒนาผเรยนทงดานความร ทกษะ

และการด�ารงชวต คอ เปนคนเกง ด และมความสข ดงนน

การพฒนานวตกรรมการศกษาจงควรถอเปนอกหนงภารกจ

หลกของมหาวทยาลย หรอสถาบนอดมศกษา ทจ�าเปนตอง

รบเร งด�าเนนการใหเกดขนเพอการกาวขนส การเปน

มหาวทยาลยหรอสถาบนอดมศกษาชนแนวหนาของโลก

ตอไป

เอกสำรอำงอง เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (4-10 ตลาคม 2556).

“ฮารวารดพฒนาการสอนและการเรยนรสความ

เปนเลศ.” สยำมรฐสปดำหวจำรณ. 61(3) : 37.

ชยวฒน สทธรตน. ( 2555 ). 80 นวฒกรรมกำรจดกำร

เรยนรทเนนผเรยนเปนส�ำคญ. พมพครงท 5.

กรงเทพฯ : แอเนกซ อนเตอรคอรปอเรชน.

ทศนา แขมณ. (2548). ศำสตรกำรสอนองคควำมรเพอ

กำรจดกระบวนกำรเรยนรทมประสทธภำพ.

พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

พชต ฤทธจรญ. (2550). กำรวจยและพฒนำนวตกรรม.

ม.ป.ท. อดส�าเนา.

มนสช สทธสมบรณ. (13 สงหาคม 2556). กำรพฒนำ

นวตกรรมกำรศกษำ. [ออนไลน]. แหลงทมา

http://www.nu.ac.th

ราชบณฑตยสถาน. (2556). พจนำนกรมฉบบ

รำชบณฑตยสถำน พ.ศ. 2554 เฉลมพระเกยรต

พระบำทสมเดจพระเจำอยหวเนองในโอกำส

พระรำชพธมหำมงคลเฉลมพระชนมพรรษำ

7 รอบ 5 ธนวำคม 2554. กรงเทพฯ :

ราชบณฑตยสถาน.

ราลฟเคทส. (2550). กำรบรหำรจดกำรนวตกรรม.

พมพครงท 2. แปลจาก Managing Creativity

and Innovation โดยณฐยา สนตระการผล.

กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท.

วฒพงษ ภกดเหลา. (2554). กำรศกษำคณลกษณะของ

องคกรนวตกรรม : กรณศกษำองคกรทไดรบ

รำงวลดำนนวตกรรม. วทยานพนธวทยาศาสตร

มหาบณฑต สาขาการพฒนาทรพยากรมนษยและ

องคการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สคนธ สนธพานนท. (17 กนยายน 2556). นวตกรรม

กำรเรยนรสกำรพฒนำกำรศกษำ. [ออนไลน]

แหลงทมา : http://sites.google.com/site/

supoldee/supoldee/nwatkrrm-reiyn-ru

สรางค โควตระกล. (2553). จตวทยำกำรศกษำ.

พมพครงท 9. กรงเทพฯ : ส�านกพมพแหง

จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

อทย ดลยเกษม. (2550). “การวจยและพฒนานวตกรรม

ทางการศกษา.” วำรสำรกำรศกษำและพฒนำ

สงคม. 3(1) : 9-16.

Amabile, M. Teresa. (September-October 1998).

“How to Kill Creativity.” Harvard Business

Review. 77-87.

Collins Cobuild Advanced Learner’s English

Dictionary. (2006). Great Britain : Harper

Collins.

9



การศกษาความตองการและแนวทางในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1-7

มงคล ทะมงกลาง* ดร.สมเกยรต ทานอก และ ชยพล ธงภกดMongkol Tamungklang*, Somkiat Tanok and Chayapol Thongphukdee



The Study of Needs and Methods to Develop Capacity for Physical Education Teachers in Basic Education Level under Nakhon Ratchasima Educational Service Area Office 1-7

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000Faculty of Education, Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand.*Corresponding author, e-mail: [email protected]

ABSTRACT

The study was purposed in responding 3 objectives; 1) to explore problems towards self- development

in Physical Education teachers in Basic Education Level under Nakhon Ratchasima Educational Service Area

Office 1-7 2) to investigate the needs to develop capacity for Physical Education teachers in Basic Education

Level under Nakhon Ratchasima Educational Service Area Office 1-7 3) to explore the methods to develop

capacity for Physical Education teachers in Basic Education Level under Nakhon Ratchasima Educational

Service Area Office 1-7. Researchers had assigned the study into 2 main phases; first was the step of study

overall problems and needs of Physical Education teachers. The study on this phase was conducted in a way

of survey research in order for researchers to obtain information relating to problems and needs of Physical

Education teachers. Sample group studied in the study was 350 Physical Education teachers selected by

multi-stage random sampling. Tool employed in the study was the poll and the data obtained from the poll would

be analyzed by frequency, percentage, average and standard deviation. In the second phase was the

brainstorming workshop which was held on September 25, 2012. The attendee consisted of 16 Physical

Education teachers in Advisory Level. Data recorded from the brainstorm process was analyzed by employing

the Content Analysis and the results were as follow;



1. The sample group possessed one serious problem towards self-development at the high level and

8 problems at medium level. The most serious problem was conducting the research in education, curriculum

development followed by innovation and technology development, respectively.

2. The sample group possessed the needs in developing themselves at a high level in every aspect

and the most serious aspect that they wanted to develop was the conducting academic research followed by

innovation and technology development, and curriculum development, respectively.

3. Physical Education teachers possessed the needs in self-development by attending workshop at

high level, which followed by sightseeing to the successful learning centers and establishing learning network

respectively, and From PE Advisory Level’s brainstorming, the results towards ways to develop Physical

Education teachers were as follows;

3.1 Language and Technology for teachers, PE teachers needed to attend the workshop in

providing the English technical terms frequently for Physical Education and they also needed to attend the

English Camp which was specially held for Physical Education teachers.

3.2 Curriculum Development, it should be integrated by using instruction via ICT, building a

model in learning management plan, designing learning unit and providing workshop which separated

attendees into small groups according to their competency.

3.3 Learning Management Aspect, workshop should be arranged in the areas of learning

management plan, developing thinking skills and building Physical Education teachers networks.

3.4 Psychology of Teachers, it was recommended that PE teachers should conduct their classes

by using Reinforcement techniques, building students’ motivation in classroom, and setting goals by starting

teaching from basic to advance level. It should also provide understanding towards the way to create

motivation.

3.5 Educational Measurement and Evaluation, teachers should be encouraged to conduct the

educational measurement and evaluation in qualitative way by building 5 aspects of basic understanding in

Physical Education studies.

3.6 Classroom management, classroom should be conducted according to subject matters and

school should be encouraged to organize the corresponded annual plan to financial support. Furthermore, the

plan should cover every indicator in Educational Quality Assurance.

3.7 Educational research, it should be training that relates to educational research for Physical

Education teachers and research workshop about data analysis by using instant software. Moreover, research

data collection in Physical Education should be written in encouraging Physical Education teachers to conduct

their research according to Routine to Research principle.

3.8 Academic innovation and technology development, workshop for electronics learning media

development or e-learning should be provided. Moreover, there should be Physical Education learning media

or innovation competition to support teachers’ media development.



บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 3 ขอ คอ 1) เพอศกษาสภาพปญหาในการพฒนาตนเองของครผสอน พลศกษา ระดบ

การศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1-7 2) เพอศกษาความตองการ

ในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

นครราชสมา เขต 1-7 และ 3) เพอศกษาแนวทางการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา ระดบการศกษาขนพนฐานสงกด

ส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1-7 คณะผวจยก�าหนดขนตอนของการวจยออกเปน

2 ขนตอน ดงน ขนท 1 การศกษาสภาพ ปญหาและความตองการในการพฒนาครพลศกษา ในขนนเปนการวจยเชงส�ารวจ

เพอใหไดขอมลเกยวกบสภาพ ปญหาและความตองการในการพฒนาครพลศกษา กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก

ครผสอนพลศกษา จ�านวน 350 คน ด�าเนนการสมโดยใชการสมแบบหลายขนตอน เครองมอทใชในการวจย เปนแบบส�ารวจ

วเคราะหขอมล โดยการหาคาความถ และหาคารอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ขนท 2 การศกษาแนวทาง

ในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน โดยใชการจดประชมระดมสมอง โดยด�าเนนการ

จดประชมในวนท 25 กนยายน 2555 ประกอบดวย ผทรงคณวฒทางพลศกษา จ�านวน 16 คน การวเคราะหขอมล

ใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจยสรปไดดงน

1. ครผสอนพลศกษาทเปนกลมตวอยาง มสภาพปญหาในการพฒนาตนเองอยในระดบมาก 1 ดาน และอยใน

ระดบปานกลาง 8 ดาน ดานทครผสอนพลศกษามปญหามากทสด คอ ดานการวจยทางการศกษา รองลงมาคอ ดานการ

พฒนาหลกสตร และดานนวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา ตามล�าดบ

2. ครผสอนพลศกษาทเปนกลมตวอยาง มความตองการในการพฒนาตนเองอยในระดบมากทกดาน และดานท

ครผสอนพลศกษามความตองการพฒนาตนเองมากทสด คอ ดานการวจยทางการศกษา รองลงมาคอ ดานนวตกรรมและ

เทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา และดานการพฒนาหลกสตร ตามล�าดบ และครผสอนพลศกษามความตองการในการ

พฒนาตนเอง โดยการฝกอบรมเชงปฏบตการมากทสด รองลงมาคอ การศกษาดงานจากแหลงเรยนรทประสบความส�าเรจ

และการสรางเครอขายการเรยนร ตามล�าดบ

3. แนวทางในการพฒนาครผสอนพลศกษา จากผลการจดประชมระดมความคดเหนของผทรงคณวฒ มดงน

3.1 ดานภาษาและเทคโนโลยส�าหรบคร ควรมการจดอบรมเชงปฏบตการใหความรเกยวกบการใชศพทเทคนค

ภาษาองกฤษทใชในการสอนพลศกษา และจดโครงการเขาคาย English camp ส�าหรบครพลศกษา เปนตน

3.2 ดานการพฒนาหลกสตร ควรมการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยผาน ICT และมโมเดลตนแบบ

การจดแผนการจดการเรยนร การออกแบบหนวยการจดการเรยนร และการจดอบรมเชงปฏบตการในลกษณะแยกเปน

กลมยอย และแยกระดบ เปนตน

3.3 ดานการจดการเรยนร ควรมการอบรมเชงปฏบตการพฒนาแผนการจดการเรยนรเพอพฒนากระบวนการ

คด มรปแบบหรอตวอยางการจดการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด และการสรางเครอขายการเรยนรครผสอนพลศกษา

เปนตน

3.9 Professional Teacher, workshop towards legal issues in sports should be held for PE teachers,

and there should also set PE teacher model role for others.

Keywords: Physical Education Teachers’ Needs, Physical Education Teachers’ Self Development



3.4 ดานจตวทยาส�าหรบคร ควรมการสงเสรมใหครพลศกษาจดการเรยนการสอน โดยใชการเสรมแรง

สรางแรงจงใจในการเรยน และมการตงเปาหมาย โดยสอนเรมจากงายไปหายาก สอนในลกษณะขนบนได และสรางความ

เขาใจหลกการใชการเสรมแรงจงใจของครพลศกษา เปนตน

3.5 ดานการวดและประเมนผลการศกษา ควรมการสงเสรมใหครพลศกษามการวดและประเมนผลการศกษา

ในเชงคณภาพ โดยสรางความเขาใจในเรองของการวดและประเมนผลใหครอบคลม 5 ดานตามหลกพลศกษา เปนตน

3.6 ดานการบรหารจดการในชนเรยน ควรมการสงเสรมใหมการจดการเรยนการสอนในลกษณะ สหวทยาเขต

ตามกลมสาระการเรยนร และสงเสรมใหโรงเรยนมการจดท�าแผนงานประจ�าใหสอดคลองกบงบประมาณและครอบคลม

ทกตวบงชในการประกนคณภาพการศกษา เปนตน

3.7 ดานการวจยทางการศกษา ควรมการจดอบรมใหความรเกยวกบการวจยทางการศกษา ส�าหรบครพลศกษา

อบรมเชงปฏบตการการวเคราะหขอมลเพอการวจยโดยใชโปรแกรมส�าเรจรป จดใหมแหลงความรทรวบรวมตวอยางผลงาน

ทางวชาการและผลงานวจยทางพลศกษา และสงเสรมใหครพลศกษาท�าวจยในลกษณะการพฒนางานประจ�าสงานวจย

(Routine to Research) เปนตน

3.8 ดานนวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษาควรมการอบรมเชงปฏบตการการพฒนาสอการเรยนการสอน

โดยใชสออเลคทรอนกส (E-learning) จดใหมโครงการประกวดสอและนวตกรรมทางพลศกษา เพอกระตนใหครมการ

พฒนาสอและนวตกรรมทางการศกษา เปนตน

3.9 ดานความเปนคร ควรมการอบรมเชงปฏบตการเกยวกบกฎหมายทเกยวของกบกฬาใหกบครพลศกษา

สรางครตนแบบทางพลศกษา และโมเดลบคคลตวอยางเพอเปนกรณศกษาใหกบครพลศกษา เปนตน

ค�ำส�ำคญ : ความตองการในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา แนวทางในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา

บทน�ำ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช

2540 ไดใหความส�าคญในการพฒนาวชาชพคร และการ

ปฏรปการศกษา โดยจดใหมกฎหมายเกยวกบการศกษา

ของชาต (มาตรา 81) และจากพระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พทธศกราช 2542 ไดใหความส�าคญยงตอการ

พฒนาวชาชพครในฐานะทเปนวชาชพชนสง และการ

พฒนาครและบคลากรทางการศกษาในฐานะทเปนกลไก

ส�าคญยงตอการปฏรปการศกษาของชาต กลาวคอ ให

กระทรวงศกษาธการสงเสรมใหระบบกระบวนการผลตและ

พฒนาครและบคลากรทางการศกษา ใหมคณภาพและ

มาตรฐานทเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง เพอพฒนา

ผเรยนใหมคณภาพเปนพนฐานของการพฒนาประเทศ

ดงมบทบญญตวา ครเปนบคลากรวชาชพหลกดานการเรยน

การสอนและสงเสรมกระบวนการเรยนร ตองผานระบบ

การควบคมเพอใหเปนครอาชพ เชนการมในอนญาต

ประกอบวชาชพ มองคกรวชาชพ มมาตรฐานวชาชพ และ

จรรยาบรรณของวชาชพ รวมทงการพฒนาวชาชพเพอให

เปนครอาชพอยางแทจรง โดยมกลไกทจะสงเสรมใหคร

มการพฒนาศกยภาพอยางตอเนอง มระบบการบรหารงาน

บคคลของขาราชการคร และกฎหมายวาดวยเงนเดอน

มคาตอบแทน สวสดการ และสทธประโยชนเกอกลอน

เพอใหมรายไดทเพยงพอและเหมาะสมกบฐานะทางสงคม

และวชาชพเปนการเฉพาะ เพอชใหเหนวาขณะนมปญหา

ของคณภาพการศกษาสวนหนงมาจากคนทมอาชพคร และ

มแนวทางทจะก�าหนดแนวทางแกไขปญหาเหลาน

แผนยทธศาสตร ส การปฏบ ตของกระทรวง

ศกษาธการ และส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขน

พนฐาน (พ.ศ. 2547-2553) มนโยบายทส�าคญในการ

พฒนาศกยภาพของครและบคลากรทางการศกษา คอการ

สงเสรม สนบสนนการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา

การจดการศกษาขนพนฐานจะมคณภาพและบรรล

จดหมายไดเพยงใดยองขนอยกบองคประกอบตางๆ เชน

13



นโยบายของรฐ ปรชญาการศกษา หลกสตรทใช ผบรหาร

และประการส�าคญกคอ ครทท�าหนาทดานการสอน ซงจะม

บทบาทและสมพนธกบนกเรยนโดยตรง ดงนนถาครผสอน

ดอยสมรรถภาพกอาจท�าใหการจดการศกษาลมเหลว

เพราะคณภาพของการศกษาขนอยกบครเปนส�าคญ ดงนน

การพฒนาคณภาพครโดยการปรบปรงสมรรถภาพดาน

ความรในวชาชพคร ตามมาตรฐานทครสภาก�าหนด จะชวย

ใหครสามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ

จากการศกษางานวจยทเกยวของกบการพฒนาคร

พบวา มการศกษาความตองการและรปแบบการพฒนาคร

ในระดบการศกษาขนพนฐาน แตเปนการศกษาในลกษณะ

ภาพรวม ไมไดเจาะลกในแตละสาขาทสอน จงยากตอ

การน�าไปขยายผลในทางปฏบต จงควรทจะมการท�าวจย

เจาะลกตามสาขาวชาทครผสอนรบผดชอบ ผวจยในฐานะ

บคลากรของคณะครศาสตร ซงเปนสวนหนงในการผลตและ

พฒนาคร โดยเฉพาะอยางยงบคลากรทางดานพลศกษา

เพอใหสามารถด�าเนนการพฒนาครพลศกษาอยางเปน

ระบบ สอดคลองตามสภาพปจจบน ปญหาและความ

ตองการทแทจรง จงไดจดท�าโครงการวจยการศกษาความ

ตองการและแนวทางในการพฒนาครผสอนพลศกษา ระดบ

การศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

นครราชสมาเขต 1-7 เพอน�าขอมลทไดเปนขอมลสารสนเทศ

ในการพฒนาตอไป

วตถประสงคของกำรวจย 1) เพอศกษาสภาพปญหาในการพฒนาตนเองของ

ครผ สอนพลศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน สงกด

ส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา

เขต 1-7

2) เพอศกษาความตองการในการพฒนาตนเอง

ของครผสอนพลศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน สงกด

ส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา

เขต 1-7

3) เพอศกษาแนวทางการพฒนาตนเองของคร

ผสอนพลศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1-7

กรอบแนวคดในกำรวจย การวจยครงเปนการศกษาความตองการและ

แนวทางในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา ระดบ

การศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

นครราชสมาเขต 1-7 โดยจะท�าการศกษาขอมลเกยวกบ

สภาพปญหา รวมทงความตองการในการพฒนาตนเองของ

ครพลศกษาตามเกณฑมาตรฐานวชาชพคร 9 ดานของ

ครสภา (ส�านกงานเลขาธการครสภา. 2548) จากนนน�า

ขอมลมาดงกลาวมาเปนกรอบในการศกษาแนวทางในการ

พฒนาครพลศกษาตอไป ส�าหรบกรอบแนวคดในการวจย

มดงน

สภาพปญหาในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา

ความตองการในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา

แนวทางในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1-7

เกณฑมาตรฐานวชาชพคร 9 ดานภาษาและเทคโนโลยส�าหรบครการพฒนาหลกสตรการจดการเรยนรจตวทยาส�าหรบครการวดและประเมนผลการศกษาการบรหารจดการในหองเรยนการวจยทางการศกษานวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศความเปนคร

14



วธด�ำเนนกำรวจย การศกษาความตองการและแนวทางในการพฒนา

ตนเองของครผสอนพลศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษานครราชสมาเขต 1-7

ผวจยก�าหนดขนตอนของการวจยออกเปน 2 ขนตอน ดงน

ขนท 1 การศกษาสภาพ ปญหาและความตองการ

ในการพฒนาครพลศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

ส�านกงานเขตพนทการศกษานครราชสมาเขต 1-7 ในขนน

เปนการวจยเชงส�ารวจเพอใหไดขอมลเกยวกบสภาพ ปญหา

และความตองการในการพฒนาครพลศกษา ส�าหรบใช

เปนกรอบในการก�าหนดแนวทางในการพฒนาครพลศกษา

ในขนท 2 ตอไป โดยมรายละเอยดของการด�าเนนการวจย

ดงน

1.1 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร

ในการวจยครงนเปนครผสอนพลศกษา ในโรงเรยนระดบ

การศกษาขนพนฐานของรฐ สงกดส�านกงานเขตพนทการ

ศกษานครราชสมา เขต 1-7 จ�านวน 1,342 โรง และกลม

ตวอยางทใชในการวจย ไดแก ครผสอนพลศกษา โดย

สมโรงเรยน มาจากทง 7 เขตๆ ละ 25 โรงเรยน รวม 175

โรงเรยน สมครผ สอนพลศกษามาโรงเรยนละ 2 คนได

กลมตวอยาง 350 คน แตเพอใหผลการวจยเปนไปอยางม

คณภาพ ครอบคลมกลมตวอยางทกเขตพนท ผ วจยจง

สมตวอยางโดยการสมแบบแบบหลายขนตอน

1.2 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชใน

การวจย เปนแบบส�ารวจ ประกอบดวย 4 ตอน คอ ตอนท 1

สอบถามเกยวกบสถานภาพของผ ตอบแบบสอบถาม

มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) ตอนท 2

สอบถามเกยวกบสภาพและปญหาในพฒนาตนเองของ

ครผสอนพลศกษา มลกษณะเปนแบบมาตรประมาณคา

(Rating Scale) 5 ระดบ ตอนท 3 สอบถามเกยวกบความ

ตองการพฒนาตนเองของคร มลกษณะเปนแบบมาตร

ประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ และตอนท 4 สอบถาม

เกยวกบรปแบบในพฒนาตนเองของคร มลกษณะแบบ

จดล�าดบความส�าคญ (Ranking Scale)

1.3 การเกบรวบรวมขอมล คณะผวจยด�าเนน

การเกบรวบรวมขอมลโดยการสงแบบสอบถามไปให

ครผสอน สถานศกษาใน สงกดตามระบบงานราชการ

1.4 การวเคราะหขอมล 1) วเคราะหสถานภาพ

ของผตอบแบบสอบถาม โดยหาคาความถ และหาคา

รอยละ 2) วเคราะหสภาพและปญหาในการพฒนาตนเอง

ของคร โดยการหาคาเฉลย (X) และคาความเบยงเบน

มาตรฐาน (S.D.) และ 3) วเคราะหความตองการพฒนา

ตนเองของคร โดยการหาคาเฉลย (X) และคาความ

เบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ขนท 2 การศกษาแนวทางในการพฒนาตนเองของ

ครผสอนพลศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน ในขนตอนน

จะใชขอมลทไดในขนท 1 มาเปนกรอบในการก�าหนด

แนวทางในการพฒนาตนเองของครพลศกษา โดยใชการจด

ประชมระดมสมอง โดยมรายละเอยดของการด�าเนนการ

วจย ดงน

2.1 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรและ

กลมตวอยางในขนตอนนเปนผมสวนเกยวของในการพฒนา

ครผ สอนพลศกษา ไดแก ผ ทรงคณวฒทางพลศกษา

ศกษานเทศก ครผสอนพลศกษา อาจารยประจ�าโปรแกรม

พลศกษา รวมจ�านวนประมาณ 30 คน

2.2 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชใน

การวจยในขนตอนนใชการจดประชมระดมสมองเพอ

ก�าหนดแนวทางในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา

ระดบการศกษาขนพนฐาน

2.3 การวเคราะหขอมล การวเคราะหแนวทาง

ในการพฒนาตนเองของครผสอนพลศกษา ระดบการศกษา

ขนพนฐานใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

สรปผลกำรวจย สภำพปญหำในกำรพฒนำตนเอง

1. ครผสอนพลศกษาทเปนกลมตวอยาง มสภาพ

ปญหาในการพฒนาตนเองอยในระดบมาก 1 ดาน และ

อยในระดบปานกลาง 8 ดาน ดานทครผสอนพลศกษาม

ปญหามากทสด คอ ดานการวจยทางการศกษา รองลงมา

คอ ดานการพฒนาหลกสตร และดานนวตกรรมและ

เทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา ตามล�าดบ

2. ครผสอนพลศกษาทเปนกลมตวอยางมสภาพ

ปญหาในการพฒนาตนเองดานภาษาและเทคโนโลย

15



ส�าหรบครโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณา

เปนรายขอ พบวา ครผสอนพลศกษามปญหาอยในระดบ

มาก 1 ขอ และอยในระดบปานกลาง จ�านวน 3 ขอ โดยขอ

ทมคาเฉลยปญหาในการพฒนาตนเองมากทสด ไดแก

การใชภาษาองกฤษส�าหรบคร รองลงมาคอ การใช

เทคโนโลยสารสนเทศส�าหรบคร และการใช ภาษา

ตางประเทศอนๆ ส�าหรบคร ตามล�าดบ


ปญหาในการพฒนาตนเองดานการพฒนาหลกสตร

โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ

พบวา ครผสอนพลศกษามสภาพปญหาอยในระดบมาก

จ�านวน 1 ขอ และระดบปานกลาง จ�านวน 6 ขอ โดยขอทม

คาเฉลยสภาพปญหามากทสดไดแก การออกแบบและการ

พฒนาหลกสตรแบบบรณาการ รองลงคอ การออกแบบและ

การพฒนาหลกสตรแบบแยกรายวชา และการประเมนผล

การใชหลกสตร ตามล�าดบ


ปญหาดานการจดการเรยนรโดยภาพรวมอยในระดบ

ปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ครผ สอน

พลศกษามสภาพปญหาอยในระดบปานกลางทกขอ โดยขอ

ทมคาเฉลยสภาพปญหามากทสดไดแก การจดการเรยนร

แบบองครวม รองลงคอ การออกแบบหนวยการเรยนร และ

การเขยนแผนการจดการเรยนร ทเนนผ เรยนเปนส�าคญ

ตามล�าดบ


ปญหาดานจตวทยาส�าหรบครโดยภาพรวมอยในระดบ

ปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ครผ สอน


ทมคาเฉลยสภาพปญหามากทสดไดแก การน�าจตวทยามา

ใชในการออกแบบการเรยนการสอน รองลงมา คอ จตวทยา

การศกษากบพฒนาการการเรยนร และการพฒนา

คณลกษณะทพงประสงค ตามล�าดบ


ปญหาดานการวดผลและประเมนผลการศกษาโดย

ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา

ครผ สอนพลศกษามสภาพปญหาอยในระดบปานกลาง

ทกขอ โดยขอทมคาเฉลยสภาพปญหามากทสดไดแก การ

สรางและการใชเครองมอวดผลและประเมนผล รองลงมา

คอ การตรวจสอบคณภาพของเครองมอวดผล และหลกการ

และเทคนคการวดและประเมนผล ตามล�าดบ


ปญหาดานการบรหารจดการในหองเรยนโดยภาพรวมอย

ในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ครผสอน


ทมคาเฉลยสภาพปญหามากทสดไดแก การประกนคณภาพ

ทางการศกษา รองลงมาคอ การจดท�าโครงงานทางวชาการ

และการพฒนาองคกรแหงการเรยนร ตามล�าดบ


ปญหาดานการวจยทางการศกษาโดยภาพรวมอยในระดบ

มาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ครผสอนมสภาพปญหา

อยในระดบมาก 3 ขอ และปานกลาง 2 ขอ โดยขอทม

คาเฉลยสภาพปญหามากทสดไดแก การวเคราะหขอมล

โดยใชโปรแกรมส�าเรจรป รองลงมาคอ การวจยการศกษา

และการวจยประเมนโครงการ ตามล�าดบ


ปญหาดานนวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการ

ศกษาโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปน

รายขอ พบวา ครผสอนพลศกษามสภาพปญหาอยในระดบ

มาก 1 ขอ และปานกลาง 7 ขอ โดยขอทมคาเฉลยสภาพ

ปญหามากทสดไดแก การพฒนานวตกรรมทางการศกษา

ประเภทสออเลคทรอนกส รองลงมาคอ การออกแบบ การ

สราง การน�าไปใช การประเมน และการปรบปรงนวตกรรม

และเทคโนโลยและนวตกรรมทางการศกษา ทสงเสรมการ

พฒนาคณภาพผเรยน ตามล�าดบ


ปญหาดานความเปนครโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง

เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ครผสอนพลศกษามสภาพ

ปญหาอยในระดบปานกลางทกขอ โดยขอทมคาเฉลยสภาพ

ปญหามากทสด ไดแก ความรเกยวกบกฎหมายทเกยวของ

กบการศกษา รองลงมาคอ การปฏบตตนใหเปนบคคลแหง

การเรยนร /เปนผ น�าทางวชาการ และความร เกยวกบ

สมรรถนะหลกในวชาชพคร ตามล�าดบ

16



ควำมตองกำรในกำรพฒนำตนเอง 1. ครผสอนพลศกษาทเปนกลมตวอยาง มความ

ตองการในการพฒนาตนเองอยในระดบมากทกดาน และ

ดานทครผสอนพลศกษามความตองการพฒนามากทสด

คอ ดานการวจยทางการศกษา รองลงมาคอ ดานนวตกรรม

และเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา และดานการ

พฒนาหลกสตร ตามล�าดบ

2. ครผสอนพลศกษาทเปนกลมตวอยางมความ

ตองการในการพฒนาตนเองดานภาษาและเทคโนโลย

ส�าหรบครโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปน

รายขอ พบวา ครผสอนพลศกษา มความตองการพฒนา

ตนเองอยในระดบมาก 3 ขอ และอยในระดบปานกลาง

1 ขอ โดยขอทมคาเฉลยความตองการในการพฒนาตนเอง

มากทสด ไดแก การใชภาษาองกฤษส�าหรบคร รองลงมา

คอ การใชเทคโนโลยสารสนเทศส�าหรบคร และการใชภาษา

ตางประเทศอนๆ ส�าหรบคร ตามล�าดบ


ตองการในการพฒนาตนเองดานการพฒนาหลกสตร

โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ

พบวา ครผ สอนพลศกษามความตองการในการพฒนา

ตนเองอยในระดบมากทกขอ โดยขอทมคาเฉลยความ

ตองการในการพฒนาตนเองมากทสดไดแก การออกแบบ

และการพฒนาหลกสตรแบบบรณาการ รองลงคอ การ

ประเมนผลการใชหลกสตร และความรเกยวกบมาตรฐาน

การเรยนรและตวชวดชนป/ตวชวดชวงชน ตามล�าดบ


ตองการในการพฒนาตนเองดานการจดการเรยนร


พบวา ครผ สอนพลศกษามความตองการในการพฒนา

ตนเองอยในระดบมากทกขอ โดยขอทมคาเฉลยความ

ตองการในการพฒนาตนเองมากทสดไดแก การสอนเพอ

พฒนากระบวนการคด รองลงคอ การจดการเรยนรโดยใช

สมองเปนฐาน และการผลตและการใชสอตามหลกสตรการ

ศกษาขนพนฐาน ตามล�าดบ


ปญหาดานจตวทยาส�าหรบครโดยภาพรวมอยในระดบมาก

เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ครผสอนพลศกษามความ

ตองการในการพฒนาตนเองอยในระดบมาก 3 ขอ และ

ระดบปานกลาง 4 ขอ โดยขอทมคาเฉลยความตองการใน

การพฒนาตนเองมากทสดไดแก การน�าจตวทยามาใชใน

การออกแบบการเรยนการสอน รองลงมา คอ จตวทยาการ

ศกษากบพฒนาการการเรยนร และการพฒนาคณลกษณะ

ทพงประสงค ตามล�าดบ


ตองการในการพฒนาตนเองดานการวดผลและประเมนผล

การศกษาโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปน

รายขอ พบวา ครผสอนพลศกษามความตองการในการ

พฒนาตนเองอยในระดบมากทกขอ โดยขอทมคาเฉลย

ความตองการในการพฒนาตนเองมากทสด ไดแก การสราง

และการใชเครองมอวดผลและประเมนผล รองลงมาคอ การ

วดและประเมนผลการเรยนรองมาตรฐานการเรยนรตาม

กลมสาระ และหลกการและเทคนคการวดและประเมนผล



ตองการในการพฒนาตนเองดานการบรหารจดการใน

หองเรยนโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนราย

ขอ พบวา ครผสอนพลศกษา มสภาพปญหาอยในระดบมาก

6 ขอ และระดบปานกลาง 1 ขอ โดยขอทมคาเฉลยความ

ตองการในการพฒนาตนเองมากทสด ไดแก การจดท�า

โครงงานทางวชาการ รองลงมาคอ การประกนคณภาพ

ทางการศกษา และการจดโครงการและกจกรรมเพอพฒนา



ตองการในการพฒนาตนเองดานการวจยทางการศกษา


พบวา ครผสอนมความตองการในการพฒนาตนเองอยใน

ระดบมากทกขอ โดยขอทมคาเฉลยความตองการในการ

พฒนาตนเองมากทสดไดแก การวเคราะหขอมลโดยใช

โปรแกรมส�าเรจรป รองลงมาคอ การวจยการศกษา และการ

วจยประเมนโครงการ ตามล�าดบ


ตองการในการพฒนาตนเองดานนวตกรรมและเทคโนโลย

17



สารสนเทศทางการศกษาโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอ

พจารณาเปนรายขอ พบวา ครผ สอนพลศกษามความ

ตองการในการพฒนาตนเองอยในระดบมากทกขอ โดย

ขอทมคาเฉลยความตองการในการพฒนาตนเองมากทสด

ไดแก การพฒนานวตกรรมทางการศกษาประเภทสอ

อเลคทรอนกส รองลงมาคอ เทคโนโลยและนวตกรรม

ทางการศกษา ทสงเสรมการพฒนาคณภาพผเรยน และการ

พฒนานวตกรรมทางการศกษาประเภทสอชดการสอน



ตองการในการพฒนาตนเองดานความเปนครโดยภาพรวม

อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ครผสอน

พลศกษามความตองการในการพฒนาตนเองอยในระดบ

มาก 2 ขอ และระดบปานกลาง 2 ขอ โดยขอทมคาเฉลย

สภาพปญหามากทสด ไดแก ความรเกยวกบกฎหมาย

ทเกยวของกบการศกษา รองลงมาคอ การปฏบตตนให

เปนบคคลแหงการเรยนร/เปนผน�าทางวชาการ และความร

เกยวกบสมรรถนะหลกในวชาชพคร ตามล�าดบ

รปแบบในกำรพฒนำตนเองของครผสอน

พลศกษำ ครผสอนพลศกษามความตองการในการพฒนา

ตนเอง โดยการฝกอบรมเชงปฏบตการ มากทสด รองลงมา

คอ การศกษาดงานจากแหลงเรยนรทประสบความส�าเรจ

และการสรางเครอขายการเรยนร ตามล�าดบ

แนวทำงในกำรพฒนำครผสอนพลศกษำ จากผล

การจดประชมระดมความคดเหนเกยวกบแนวทางในการ

พฒนาครผ สอนพลศกษา จากผ ทรงคณวฒ ตวแทน

เขตพนทการศกษา ตวแทนครผสอนพลศกษา และอาจารย

ผสอนพลศกษาในมหาวทยาลย สรปผลดงน

1. ดำนภำษำและเทคโนโลยส�ำหรบคร ควรม

การจดอบรมเชงปฏบตการใหความรเกยวกบการใชศพท

เทคนคภาษาองกฤษทใชในการสอนพลศกษา จดโครงการ

เขาคาย English camp ส�าหรบครพลศกษา จดใหมสอ

วดโอส�าหรบพฒนาทกษะการใชภาษาองกฤษส�าหรบ

ครพลศกษาทเนนค�าศพทเทคนคทางพลศกษา จดท�าคมอ

การใชภาษาองกฤษส�าหรบครพลศกษา การจดการเรยนร

แบบบรณาการ โดยใชกลมวชาภาษาองกฤษเปนแกนกลาง

และมกระบวนการนเทศ ตดตาม สงเสรมใหคร พลศกษา

จดกระบวนการเรยนรโดยใชเกมสภาษาองกฤษ เนนการ

พฒนาความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษ โดยเฉพาะ

การสนทนาภาษาองกฤษ มกระบวนการตดตาม นเทศ

ครแบบกลยาณมตร และจดใหมการแลกเปลยนครผสอน

พลศกษาในกลมอาเซยน

2. ดำนกำรพฒนำหลกสตร ควรมการจดการ

เรยนรแบบบรณาการ โดยผาน ICT และมโมเดลตนแบบ

การจดแผนการจดการเรยนร การออกแบบหนวยการจดการ

เรยนร การจดอบรมเชงปฏบตการในลกษณะแยกเปนกลม

ยอย และแยกระดบ และการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ควรบรณาการเปนบางหนวย ไมใชบรณาการทกเรอง

3. ด ำนกำรจดกำรเรยนร ควรมการอบรม

เชงปฏบตการพฒนาแผนการจดการเรยนร เพอพฒนา

กระบวนการคด มรปแบบหรอตวอยางการจดการเรยนรเพอ

พฒนากระบวนการคด การสรางเครอขายการเรยนร

ครผสอนพลศกษา สงเสรมใหครพลศกษาสอนพลศกษา

โดยมงทกจกรรมในชนเรยนเปนหลกเนนความสนกสนาน

และมความสขในการเรยน และสงเสรมใหครพลศกษา

มงเนนการสอนทเปนการพฒนาความจ�าเปนพนฐาน เชน

การปลกฝงการรบประทานอาหารทมประโยชนเพอพฒนา

สมอง

4. ดำนจตวทยำส�ำหรบคร ควรมการสงเสรมให

ครพลศกษาจดการเรยนการสอน โดยใชการเสรมแรง สราง

แรงจงใจในการเรยน และมการตงเปาหมาย โดยสอน

เรมจากงายไปหายาก สอนในลกษณะขนบนได สรางความ

เขาใจหลกการใชการเสรมแรงจงใจของครพลศกษา เชน

ไมควรเสรมแรงจงใจภายนอกมากเกนไป ควรเพมแรงจงใจ

ภายในใหมากขน สงเสรมใหครพลศกษาสอนโดยเนนใหเดก

รคณคาของตวเอง สงเสรมใหครพลศกษามการควบคม

อารมณในการสอน จดอบรมจตวทยาการเรยนร ใหกบ

ครพลศกษา โดยควรใหความรเกยวกบจตวทยาส�าหรบคร

และสรางความเขาใจและความตระหนกของครพลศกษา

เกยวกบปรชญาการเรยนการสอนพลศกษา

18



5. ดำนกำรวดและประเมนผลกำรศกษำ ควรม

การสงเสรมใหครพลศกษามการวดและประเมนผลการ

ศกษาในเชงคณภาพ โดยสรางความเขาใจในเรองของการ

วดและประเมนผลใหครอบคลม 5 ดานตามหลกพลศกษา

สงเสรมใหครพลศกษาวดและประเมนผล โดยพจารณาจาก

พฒนาการดวย (pretest- posttest) จดอบรมใหความร

เกยวกบการสรางเครองมอวดผลการเรยนร โดยน�า ICT

เขามาใช จดอบรมการวเคราะหตวชวด เพอสงเสรมให

ครพลศกษาวดและประเมนผล ใหสอดคลองกบตวชวด

จดอบรมใหความรเกยวกบการวดและประเมนผลผเรยน

ทมความแตกตางกน โดยเฉพาะเดกพเศษ และจดใหมคลง

ขอสอบทางพลศกษา

6. ดำนกำรบรหำรจดกำรในชนเรยน ควรมการ

ส ง เสรมให มการจดการเ รยนการสอนในลกษณะ

สหวทยาเขตตามกลมสาระการเรยนร และสงเสรมให

โรงเรยนมการจดท�าแผนงานประจ�า ใหสอดคลองกบ

งบประมาณและครอบคลมทกตวบงชในการประกน

คณภาพการศกษา

7. ดำนกำรวจยทำงกำรศกษำ ควรมการจดอบรม

ให ความร เ กยวกบการวจยทางการศกษา ส�าหรบ

ครพลศกษา อบรมเชงปฏบตการการวเคราะหขอมลเพอการ

วจยโดยใชโปรแกรมส�าเรจรป จดใหมแหลงความรท

รวบรวมตวอยางผลงานทางวชาการและผลงานวจยทาง

พลศกษา และ สงเสรมใหครพลศกษาท�าวจยในลกษณะ

การพฒนางานประจ�าสงานวจย (Routine to Research)

8. ดำนนวตกรรมและเทคโนโลยทำงกำรศกษำ

ควรมการอบรมเชงปฏบตการการพฒนาสอการเรยน

การสอน โดยใชสออเลคทรอนกส (E-learning) จดใหม

โครงการประกวดสอและนวตกรรมทางพลศกษา เพอ

กระตนใหครมการพฒนาสอและนวตกรรมทางการศกษา

จดใหมศนยรวบรวมรปแบบวธการสอนพลศกษา รวมทง

สงเสรมใหครพลศกษาพฒนาวธการสอนใหมๆ และจดให

มศนยรวบรวมนวตกรรมทเกยวของกบพลศกษา

9. ดำนควำมเปนคร ควรมการอบรมเชงปฏบต

การเกยวกบกฎหมายทเกยวของกบกฬาใหกบครพลศกษา

สรางครตนแบบทางพลศกษา และโมเดลบคคลตวอยางเพอ

เปนกรณศกษาใหกบครพลศกษา จดกจกรรมทสงเสรม

ใหมการพฒนาจตวญญาณของความเปนคร การพฒนา

คณธรรม และจรยธรรมส�าหรบครพลศกษา จดกจกรรมท

เสรมสรางความภาคภมใจใหกบครพลศกษา จดใหม

โปรแกรมปฏทนการอบรมทเกยวของกบพลศกษา และม

สถาบนการศกษาทท�าหนาทเปนศนยพฒนา พลศกษา เชน

มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา

อภปรำยผล 1. ครผสอนพลศกษามสภาพปญหาในการพฒนา

ตนเองอยในระดบมาก คอ ดานการวจยทางการศกษา

สวนดานอนอยในระดบปานกลาง และดานทเปนปญหา

มากทสดคอ ดานการวจยทางการศกษา รองลงมาคอ

ดานการพฒนาหลกสตร และดานนวตกรรมและเทคโนโลย

สารสนเทศทางการศกษา ตามล�าดบ จากผลการวจย

จะเหนวาปญหาดานการวจยทางการศกษา โดยเฉพาะ

อยางยง การวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรม การวจยใน

ชนเรยน หรอการวจยประเมนโครงการ ยงเปนปญหาทคร

ผสอนพลศกษามปญหาอยในระดบมาก และในปจจบน

ระบบการประกนคณภาพยงไดก�าหนดใหครผ สอนตอง

ท�ารายงานวจยในชนเรยนเปนประจ�าทกเทอม ซงครผสอน

เองกมองวาเปนการเพมภาระของคร เนองจากครมภาระ

งานสอนและงานอนๆ มากอยแลว ทส�าคญอกประการหนง

กคอ ในการท�าผลงานทางวชาการเพอนเลอนวทยฐานะของ

ครผสอนกตองใชการวจยในชนเรยน ซงถอวาเปนปญหา

ระดบชาตในปจจบน

2. ครผสอนพลศกษามความตองการในการพฒนา

ตนเองอยในระดบมากทกดาน และดานทมความตองการ

ในการพฒนาตนเองมากทสดคอ ดานการวจยทางการ

ศกษา รองลงมาคอ ดานนวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศ

ทางการศกษา จากผลการวจยจะเหนวาครผสอนพลศกษา

มความตองการพฒนาตนเองอยในระดบมากในทกดาน

และดานทมากทสดคอดานการวจยทางการศกษา ซง

สอดคลองกบงานวจยของ อานภาพ ธงภกด (2551) ทศกษา

รปแบบและความตองการในการพฒนาตนเองของครผสอน

ในสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษานครราชสมา เขต 1-7

19



ทงนกเนองมาจากความจ�าเปนของครผสอนไมวาจะสอนใน

กลมสาระใดกตาม เมอตองการเลอนวทยฐานะใหสงขน ก

ต องมการจดท�ารายงานวจยในชนเรยน ซงการเลอน

วทยฐานะนอกจากจะเปนขวญและก�าลงใจของครผสอน

แลว ยงเปนการเพมความมนคงทางดานเศรษฐกจของคร

ผสอนอกดวย และ

3. รปแบบทครผสอนพลศกษามความตองการใน

การพฒนาตนเองมากทสด คอ การฝกอบรมเชงปฏบตการ

จะเหนวา การพฒนาตนเองโดยการจดประชมฝกอบรม

เชงปฏบตการกยงคงเปนวธการทครผสอนตองการมากทสด

ไมวาจะเปนยคใดสมยใดกตาม ซงสอดคลองกบงานวจย

ของ ขรรคชย (2539) เกษม หลากวนวน (2539) และ

อานภาพ ธงภกด (2551) ทท�าการศกษารปแบบหรอวธการ

ในการพฒนาตนเองของบคลากรทางการศกษา ทงนคง

เนองมาจาก การจดประชมฝกอบรมเชงปฏบตการ เปน

กระบวนการทครผสอนไดรบความร ไดลงมอปฏบตจรง ม

กระบวนการนเทศตามผล และสดทาย มกระบวนการ

น�าเสนอผลการปฏบต

ขอเสนอแนะ 1. ข อเสนอแนะในการน�าผลการว จยไปใช

ประโยชน 1) ส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

นครราชสมาทง 7 เขต ควรน�าผลการวจยไปใชก�าหนด

แนวทางในการพฒนาครผสอน โดยจดล�าดบความส�าคญ

ของสาระทควรพฒนาใหสอดคลองกบความตองการของคร

ผสอนทแทจรง 2) ผบรหารสถานศกษา ควรน�าผลการวจย

ไปใชในการจดท�าแผนหรอโครงการพฒนาบคลากร ตลอด

จนการสงเสรมหรอสนบสนนใหบคลากรไดมโอกาสเขารวม

ประชมเชงปฏบตการเพอพฒนาตนเอง และ 3) หนวยงาน

ทางการศกษาในจงหวดนครราชสมา เชน สถาบนอดมศกษา

ทเกยวของกบการพฒนาครผสอน ควรน�าผลการวจยเปน

แนวทางในการจดท�าหลกสตรการฝกอบรมระยะสนเพอ

อบรมครผสอนใหสอดคลองกบความตองการของครผสอน

2. ขอเสนอแนะในการท�าวจยครงตอไป 1) ควรม

การท�าวจยเพอพฒนาครผสอนพลศกษาใหมความรความ

เขาใจ และสามารถท�าวจยทางการศกษา โดยเฉพาะการ

วจยในชนเรยน ตลอดจนมกระบวนการนเทศตดตาม และ

มการจดนทรรศการและการน�าเสนอผลงานวจยดวย

2) ควรมการพฒนาครผสอนพลศกษาใหมความรเกยวกบ

การสรางและการหาคณภาพของนวตกรรมทางการศกษา

ทเกยวของกบกลมสาระ เพอเปนการสงเสรมใหครผสอน

พลศกษาไดมองคความรในการท�าผลงานทางวชาการ และ

3) ควรมการวจยเกยวกบการสรางเครองการวดผลประเมน

ผลในเชงปรมาณ และเชงคณภาพใหครอบคลม 5 ดานตาม

หลกพลศกษา

เอกสำรอำงองจ�ารส ดวงสวรรณ. (2545). พฤตกรรมมนษยกบกำร

พฒนำตน. กรงเทพฯ : ธนะการพมพ.

ชาญชย อาจนสมาจาร. (ม.ป.ป.) พฒนำตนเองสควำม

เปนผบรหำร. กรงเทพฯ : พมพทอง.

ธวช เสอทรงศล. (2549). สภำพและปญหำกำรพฒนำ

ตนเองของขำรำชกำรครและบคลำกรทำง

กำรศกษำ สงกดส�ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำ

อำงทอง. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏเลย.

นารรตน ตงสกล. (2542). ควำมตองกำรในกำรพฒนำ

บคลำกรโดยกระบวนกำรบรหำรตำมทศนะของ

ผบรหำรและครผปฏบตกำรสอนโรงเรยน

มธยมศกษำ สงกดกรมสำมญศกษำจงหวด

นครพนม. การศกษาคนควาอสระการศกษา

มหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม.

บญเลศ ราโชต. (2548). พฤตกรรมมนษยกบกำร

พฒนำตน. อบลราชธาน : คณะมนษยศาสตร

และสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

ประวต เอราวรรณ. (2548). กำรพฒนำรปแบบกำรเสรม

สรำงพลงอ�ำนำจครในโรงเรยน : กรณศกษำ

โรงเรยนสำธตมหำวทยำลยมหำสำรคำม.

ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

20



ปราณ รามสต และจ�ารส ดวงสวรรณ. (2545). พฤตกรรม

มนษยกบกำรพฒนำตน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ

: ธนะการพมพ.

พนจดา วระชาต. (2543). กำรฝกอบรมกบกำรพฒนำ

อำชพ. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

ไพศาล ไกรสทธ. (2541). กำรศกษำเพอกำรพฒนำ

ทรพยำกรมนษย. ราชบร : คณะครศาสตร สถาบน

ราชภฏหมบานจอมบง.

มนญ ไชยทองศร. (2544). ควำมตองกำรพฒนำตนเองของ

บคลำกรโรงเรยนประถมศกษำสงกดส�ำนกงำน

กำรประถมศกษำอ�ำเภอกสมำลย จงหวด

สกลนคร. รายงานการศกษาคนควาอสระ กศ.ม.

มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

มนญ ไชยทองศร. (2544). ควำมตองกำรพฒนำตนเองของ

บคลำกรโรงเรยนประถมศกษำสงกดส�ำนกงำน

กำรประถมศกษำอ�ำเภอกสมำลย จงหวด

สกลนคร. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม :

มหาวทยาลยมหาสารคาม.

มหาวทยาลยมหาสารคาม. (2540). กำรบรหำรทรพยำกร

มนษยและทรพยำกรทำงกำรศกษำ. มหาสารคาม

: อภชาตการพมพ.

ราตร พฒนรงสรรค. (2544). พฤตกรรมมนษยกบกำร

พฒนำตน. กรงเทพฯ : สถาบนราชภฏจนทรเกษม.

วเชยร แกนไร. (2542). กำรพฒนำตนเองของผบรหำร

โรงเรยนประถมศกษำ สงกดส�ำนกงำนกำร

ประถมศกษำ จงหวดสพรรณบร. วทยานพนธ

ศศ.ม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วระ นวลส�าล. (2544). ควำมตองกำรจ�ำเปนในกำรพฒนำ

ตนเองของครผสอนในโรงเรยนประถมศกษำ

สงกดส�ำนกงำนกำรประถมศกษำอ�ำเภอผำขำว

จงหวดเลย. รายงานการศกษาคนควาอสระ กศ.ม.

มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สมใจ วเศษทกษณ. (2548). กำรพฒนำตนเองตำมเกณฑ

มำตรฐำนวชำชพครของขำรำชกำรครใน

โรงเรยนสงกดส�ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำ

ขอนแกน เขต 5. วทยานพนธ ค.ม. เลย :

มหาวทยาลยราชภฏเลย.

สมเดช สแสง. (2545). คมอปฏบตรำชกำรและเตรยมสอบ

ผบรหำรกำรศกษำ. พมพครงท 7. ชยนาท :

ชมรมพฒนาความรดานระเบยบกฎมายและ

มาตรฐานวชาชพคร.

ส�านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต.

(2541). ชดฝกอบรมผบรหำรสถำนศกษำ

ระดบสง (เลมท 8). กรงเทพฯ : คมปายอมเมจจง.

สภา สขวบลย. (2548). กำรพฒนำตนเองตำมเกณฑ

มำตรฐำนวชำชพครของขำรำชกำรครโรงเรยน

วดรำชคฤห ส�ำนกงำนเขตธนบร

กรงเทพมหำนคร. วทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยราชภฏธนบร.

สวมล วองวาณช. (2548). กำรวจยประเมนควำมตองกำร

จ�ำเปน. กรงเทพฯ : ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณ


Boldt, L.G. (1993). Zen and the Art Making a Living.

New York : Arkana, The Penguin Group.

Foutz, Marjorie and Slee. (1983). “A Study of the

Relation Between Years of Teaching Experience

and a Developmental Progression of Teacher,

Concerns,” Dissertation Abstracts International.

44(3) : 644-A.

Honhyu, Zhou. (2000). Human Resource Development.

Doctoral Thesis.

Janet Cheng Iian Chew. (2004). The Influence of Human

Resource Management of Australian

Organization. An Empirical Study Doctoral

Thesis.

21



การศกษาปจจยเชงสาเหตของผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร

ทเรยนรวมในชนเรยนปกตThe Study of Causal Factors of Students with Learning

Disabilities’ Academic Achievement in Inclusive Classroom

พรรณรายณ ทรพยแสนด 1,* และ อษา คงทอง 2

Pannarai Subsandee 1,* and Ausa Kongtong 2

22 Ratchaphruek Journal Vol.12 No.2 (May - August 2014), 22-29


1นกศกษาปรญญาเอก สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ ปทมธาน 13180Ph.D. Student in Curriculum and Instruction Program, Valaya Alongkorn Rajabhat University under the Royal Patronage, Pathumthani 13180, Thailand2คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ ปทมธาน 13180Faculty of Education, Valaya Alongkorn Rajabhat University under the Royal Patronage, Pathumthani 13180, Thailand*Corresponding author, e-mail: [email protected]

Keywords: academic achievement, inclusion, learning disabilities

ABSTRACT

The objective of the study in the casual factors of academic achievement of students with learning

disabilities forinclusive classroom is to study the casual factors of academic achievement of students’ learning

disabilities in inclusive classroom. The sample group was 440 students selectedbyusing LISREL analysis

criteria. The instrument was questionnairethat revealed the effectfactorsof academic achievement of learning

disabled students’ and the reliability of the questionnaire was .98.

The research result using structural model and exploratory analysis by LISREL program version 9.1 code:

823F-C5B0-8545-B412, found that; the teacher factors has significantly affected to the academic achievement

at .05, and affected to the students factors at 0.01. The teacher factors and the environment factors are

significantly affected to the curriculum factors at .01. This study found that the teachers’ factors were significant,

itstatistically affected to the academic achievement, the students factor and the curriculum factor.



บทคดยอ การศกษาปจจยเชงสาเหตของผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมใน

ชนเรยนปกต มวตถประสงคเพอศกษาปจจยเชงสาเหตของผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการ

เรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกต ผวจยก�าหนดกลมตวอยางจ�านวน 440 คน โดยใชเกณฑการก�าหนดของกลมตวอยาง

ตามการวเคราะหโมเดลลสเรล (LISREL) เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบองคประกอบท

เกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โดยมคาความเชอมนของแบบสอบถาม .98 ส�าหรบการวเคราะหขอมล

ดงกลาวผวจยใชการวเคราะหโมเดลเชงโครงสราง(Structural Model) รวมกบการวเคราะหองคประกอบเชงบกเบก

(Exploratory Analysis) โดยใชโปรแกรม LISREL เวอรชน 9.1 รหส: 823F-C5B0-8545-B412 พบวา องคประกอบดานคร

สงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกตอยางมนยส�าคญ

ทางสถตทระดบ .05 ขณะทองคประกอบดานครสงผลตอองคประกอบดานนกเรยนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .01

ขณะทองคประกอบดานคร และองคประกอบดานสงแวดลอมกสงผลตอองคประกอบดานหลกสตรอยางมนยส�าคญทาง

สถตทระดบ .01 เชนเดยวกน ขอคนพบของการวเคราะหสามารถสรปไดวา องคประกอบดานครลวนสงผลตอ 3 องคประกอบ

หลกในการวจย ไดแก องคประกอบดานผลสมฤทธทางการเรยน องคประกอบดานนกเรยน และองคประกอบดานหลกสตร

อยางมนยส�าคญทางสถต

ค�ำส�ำคญ : บกพรองทางการเรยนร ผลสมฤทธทางการเรยน เรยนรวม

บทน�ำ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และ

ฉบบแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 มาตรา 10 ระบไว

วา การจดการศกษาตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอ

กนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ปทรฐตอง

จดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย

นอกจากนยงระบวา การจดการศกษาส�าหรบบคคลซงม

ความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม

การสอสารและการเรยนร หรอมร างกายพการ หรอ

ทพพลภาพ หรอบคคลซงไมสามารถพงพาตนเองได หรอ

ไมมผดแล หรอดอยโอกาส ตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธ

และโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ ส�าหรบใน

พระราชบญญตการจดการศกษาส�าหรบคนพการ พ.ศ.

2551 กลาวถงการจดการศกษาไวในมาตรา 5 วา คนพการ

มสทธไดรบการศกษาโดยไมเสยคาใชจาย ตงแตแรกเกด

หรอพบความพการจนตลอดชวต พรอมทงไดรบเทคโนโลย

สงอ�านวยความสะดวก สอบรการและความชวยเหลออนใด

ทางการศกษา

จากความดงกลาวจะเหนไดวาประเทศไทยไดเปด

โอกาสทางการศกษาใหแกคนทกกลมใหมสทธเสมอกน ซง

นบวาเปนการกระจายอ�านาจทางการศกษาและพฒนา

ประเทศอยางทวถง แตสภาพความเปนจรงกลบพบวา

นกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรยงมอกมากทไม

สามารถเขาถงการไดรบบรการทางการศกษา สวนหนงอาจ

มาจากผปกครองไมทราบถงความบกพรองทางดานการ

เรยนรของลกหลาน เพราะเดกเหลานจะไมแสดงอาการทาง

ดานรางกายใหเหนอยางเดนชดเหมอนกบเดกทมความ

บกพรองประเภทอนๆ

นกเรยนทมความบกพรองดานการเรยนร มกพบ

ขณะทเดกเขามาเรยนในสถานศกษาแลว และปญหาทพบ

คอ ปญหาดานการอาน การเขยน การสะกดค�า คณตศาสตร

กลไกการเคลอนไหวของรางกายและสงคม (ผดง อารยะ

วญญ. 2542) ทงนจงสงผลตอการจดการเรยนการสอนแก

ครโดยตรง ซงเปนผลสบเนองถงผลสมฤทธทางการเรยนร

ของนกเรยน เมอครผสอนคนพบปญหาเหลานจงไดคดวธ

การสอนแบบตางๆ มาจดการเรยนการสอนใหแกนกเรยน

23



กลมดงกลาว ซงกนบไดวามบางสวนเทานนทประสบความ

ส�าเรจ แตยงมอกกลมใหญทไมสามารถแกปญหานได ซง

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานเปนผรบผด

ชอบโดยตรงจงไดด�าเนนโครงการตางๆ เพอพฒนาและยก

ระดบคณภาพผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรใหด

ยงขน ไมวาจะเปนการอบรมรปแบบการสอนใหแกคร โดย

ใชหลกการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส�าคญ

(Child Centred) หรอปจจบนทก�าลงเปนทนยมคอ Project

Base Learning (PBL) เปนตน จนกระทงในปพทธศกราช

2552 ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ได

ด�าเนนโครงการพฒนาคณภาพการศกษาส�าหรบเดกทม

ความบกพรองทางการเรยนรในโรงเรยนจดการเรยนรวม

โดยเนนใหมการคดกรอง วนจฉย จดซอคมอ และพฒนาสอ

นวตกรรมในโรงเรยนดงกลาวอกดวย แตโครงการนยงขาด

ความตอเนองและเนนเรองของการพฒนานวตกรรม ยงไม

ไดมองถงองคประกอบอนๆ ทจะสงผลตอการเรยนการสอน

ทจะท�าใหเดกกลมนไดรบการพฒนาอยางแทจรงและยงยน

การศกษาปจจยเชงสาเหตของผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชน

เรยนปกต จงนาจะเปนการศกษาทสามารถหาค�าตอบถง

ปจจยทจะเปนแนวทางในการพฒนานกเรยนทมความ

บกพรองทางการเรยนร ส�าหรบผ ทเกยวของไดใชเปน

แนวทางในการพฒนานกเรยนทมความบกพรองทางการ

เรยนรตอไป

วตถประสงคของกำรวจย เพอศกษาปจจยเชงสาเหตของผลสมฤทธทางการ

เรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยน

รวมในชนเรยนปกต

วธด�ำเนนกำรวจย การศกษาปจจยเชงสาเหตทมผลตอผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร

ทเรยนรวมในชนเรยนทวไป กลมตวอยางทใชในการศกษา

ผวจยใชเกณฑของการก�าหนดขนาดของกลมตวอยางตาม

การวเคราะหในโมเดลลสเรล คอขนาดกลมตวอยางเปน 20

เทาของพารามเตอรทตองการประมาณคา ส�าหรบงานวจย

นมตวแปรทใชในการศกษาทงหมด 22 ตวแปร ดงนนขนาด

กลมตวอยางทเหมาะสม จงควรมขนาดกลมตวอยาง 440

คน

เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามความคด

เหนเกยวกบองคประกอบทเกยวของกบผลสมฤทธทางการ

เรยนของนกเรยน ซงมรายละเอยดประกอบดวย องค

ประกอบดานนกเรยน ดานคร ดานหลกสตร ดานสง

แวดลอม และดานครอบครว โดยผวจยสรางกรอบแนวคด

ของการวจยมาจากการสงเคราะหแนวคดของ Bloom

(1976) ทกลาววา องคประกอบทมผลตอระดบผลสมฤทธ

ทางการเรยนประกอบดวย 1) พฤตกรรมดานความร 2)

ความคดคณลกษณะทางดานจตพสย และ 3) คณภาพของ

การสอน ประกอบกบแนวคดของ Jakobovits (1971) ท

กลาววาองคประกอบทมผลตอระดบผลสมฤทธทางการ

เรยนประกอบดวย 1) ปจจยทางการสอน 2) ปจจยดานตวผ

เรยน และ 3) ปจจยทางสงคมและวฒนธรรม จากนนผวจย

น�าแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบองคประกอบท

เกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนใหผเชยวชาญตรวจ

สอบความสอดคลองเชงเนอหา (Content validity) จากนน

น�าแบบสอบถามความคดเหนดงกลาวไปด�าเนนทดลอง

(Try out) และค�านวณคาความเชอมนของแบบสอบถาม

ดวยคาสมประสทธอลฟาของ Cronbach เทากบ .98

การวเคราะหขอมลเพอหาปจจยทมผลตอผลสมฤทธ


ผวจยใชการวเคราะหโมเดลเชงโครงสราง (Structural

Model) รวมกบการวเคราะหองคประกอบเชงบกเบก

(Exploratory Analysis) โดยใชโปรแกรม LISREL

สรปผลกำรวจย ผ วจยท�าการวเคราะหหาคาความเชอมนของ

แบบสอบถามดวยคาสมประสทธอลฟาของ Cronbach

กอนด�าเนนการเกบรวบรวมขอมลพบวา ความเชอมนของ

แบบสอบถามเทากบ .98 และผลการวเคราะหองคประกอบ

เชงบกเบกมรายละเอยดดงน

24



ภาพท 1 โมเดลการวจยกอนปรบโมเดลการวจย

การตรวจสอบคาสถตความสอดคลองของโมเดลการวจยกบขอมลเชงประจกษกอนการปรบโมเดลการวจย

แสดงดงน คาดชน Chi-square เกณฑ >0.05 คาสถต 0.00 คาดชน CMIN/DF เกณฑ < 3.00 คาสถต 388.99/109

= 3.57 คาดชน CFI เกณฑ > 0.90 คาสถต 0.98 คาดชน GFI เกณฑ >0.90 คาสถต 0.84 คาดชน AGFI เกณฑ

>0.80 คาสถต 0.77 คาดชน RMSEA เกณฑ 0.05-0.08 คาสถต 0.10 คาดชน CN เกณฑ >= 200 คาสถต 90.39

ผลการพจารณาทงหมดพบวาไมผานเกณฑ

ภาพท 2 โมเดลการวจยหลงการปรบโมเดลการวจย

25



การตรวจสอบคาสถตความสอดคลองของโมเดลการ

วจยกบขอมลเชงประจกษหลงปรบโมเดลการวจยแสดงดงน

คาดชน Chi-square เกณฑ >0.05 คาสถต 0.00 คาดชน

CMIN/DF เกณฑ < 3.00 คาสถต 160.81/74 = 2.17 คา

ดชน CFI เกณฑ > 0.90 คาสถต 0.99 คาดชน GFI เกณฑ

>0.920 คาสถต 0.92 คาดชน AGFI เกณฑ >0.80 คาสถต

0.84 คาดชน RMSEA เกณฑ 0.05-0.08 คาสถต 0.07 คา

ดชน CN เกณฑ >= 200 คาสถต 142.02 (Vieira, 2014 :

14)

ผลการวเคราะหอทธพลระหวางตวแปรในโมเดล

ความสมพนธปจจยเชงสาเหตทสงผลตอผลสมฤทธทางการ

เรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยน

รวมในชนเรยนปกตดงแสดงในตารางท 1-3

ตารางท 1 ผลการวเคราะหปจจยเชงสาเหตของผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนทมความบกพรอง

ทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกต

ตวแปรผล ผลสมฤทธ ทางการเรยน (Achi)

ตวแปรเหต TE IE DE

stud -0.83 - -0.83

cour -0.59 0.01 -0.60

teac 0.11 -0.76 0.88*

envi 0.07 -0.66 0.73

fami -0.03 -0.03 -

R2 0.14

ตารางท 2 ผลการวเคราะหปจจยเชงสาเหตขององค

ประกอบดานนกเรยนของนกเรยนทมความ

บกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยน

ปกต

ตวแปรผล องคประกอบดานนกเรยน (Stud)ตวแปรเหต TE IE DE stud - - - cour -0.01 - -0.0 teac 0.69** 0.00 0.69** envi 0.24** -0.01 0.25 fami 0.04 - 0.04 R2 0.87

ตารางท 3 ผลการวเคราะหปจจยเชงสาเหตขององค

ประกอบดานหลกสตรของนกเรยนทมความ

บกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยน

ปกต

ตวแปรผล องคประกอบดานหลกสตร (Cour)

ตวแปรเหต TE IE DE

stud - - -

cour - - -

teac 0.33** - 0.33**

envi 0.77** - 0.77**

fami - - -

R2 0.93

26

หมายเหต:

* มนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

** มนยส�าคญทางสถตทระดบ .01

TE ผลรวมอทธพล (Total effect)

IE อทธพลทางออม (Indirect effect)

TE อทธพลทางตรง (Direct effect)

achi ผลสมฤทธทางการเรยน

stud องคประกอบดานนกเรยน

cour องคประกอบดานหลกสตร

teac องคประกอบดานคร

env องคประกอบดานสงแวดลอม

fam องคประกอบดานครอบครว

จากตารางท 1-3 ผลการวเคราะหพบวา ปจจยเชงสาเหตท

สงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทมความ

บกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกตสามารถ

เขยนในรปสมการโครงสราง (Structural Equation Model:

SEM) ไดดงน

ACHI = [-(0.83*stud) – (0.60*cour) + (0.88*teac)

+ (0.73*envi)] R2 = 0.14

Stud = [-(0.01*cour) + (0.69*teac) + (0.25*envi)

+ (0.04*fami)] R2 = 0.87

Cour = [(0.33*teaci) + (0.77*envi)] R2 = 0.93



อภปรำยผลและขอเสนอแนะ การวเคราะหปจจยเชงสาเหตทสงผลตอผลสมฤทธ


ทเรยนรวมในชนเรยนปกตพบวา องคประกอบดานครสงผล

ตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทมความบกพรอง

ทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกตอยางมนยส�าคญ

ทางสถตทระดบ .05 ขณะทองคประกอบดานครสงผลตอ

องคประกอบดานนกเรยนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ

.01 และองคประกอบดานคร และองคประกอบดานสง

แวดลอมสงผลตอองคประกอบดานหลกสตรอยางมนย

ส�าคญทางสถตทระดบ .01 ขอคนพบของการวเคราะห

ปจจยเชงสาเหตสามารถสรปไดวา องคประกอบดานครสง

ผลตอ 3 องคประกอบหลกในการวจย ไดแก ผลสมฤทธ

ทางการเรยน องคประกอบดานนกเรยน และองคประกอบ

ดานหลกสตรอยางมนยส�าคญทางสถต

1) การวเคราะหปจจยเชงสาเหตทสงผลตอผล

สมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการ

เรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกต ผวจยไดท�าการศกษา

วเคราะหผลจากแบบสอบถามและท�าการวเคราะหเพอ

หาความสมพนธ พบว า เมอพจารณาล�าดบตามคา

สมประสทธเสนทางในการศกษาน องคประกอบดานครม

อทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทมความ

บกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกตสงทสด

(0.88) กลาวคอ ครเปนผทบรณาการจดการเรยนรใหกบ

นกเรยน หากครมความรความเขาใจเดกกลมนกจะท�าให

สามารถจดการเรยนการสอนทสงผลใหนกเรยนสามารถม

ผลสมฤทธทดได จงสงผลท�าใหองคประกอบดงกลาวม

ความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทม

ความบกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกต

อยางมนยส�าคญสอดคลองกบงานวจยของ กานดา พงษ

ทพยพนส (2541) และ มณฑนา อนทสมต (2552) ทศกษา

พบวาความสมพนธระหวางครกบผลสมฤทธทางการเรยน

ของนกเรยนเปนไปในทางบวก

2) การวเคราะหปจจยเชงสาเหตทสงผลตอองค

ประกอบดานนกเรยน ผวจยไดท�าการศกษาวเคราะหผล

จากแบบสอบถามและท�าการวเคราะหเพอหาความสมพนธ

พบวา เมอพจารณาล�าดบตามคาสมประสทธเสนทางในการ

ศกษาน องคประกอบดานครมอทธพลตอองคประกอบดาน

นกเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยน

รวมในชนเรยนปกตสงทสด (0.69) อยางมนยส�าคญ

สอดคลองกบผลการศกษาของ สรพงศ นวสกลธนนนท

(2549 : 61-64) ไดศกษาปจจยทสงผลตอความผกพนของ

ครตอโรงเรยนประถมศกษา สงกดส�านกบรหารคณะ

กรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตพนทพฒนาชายฝง

ทะเลตะวนออก พบวา ระดบความรสกของครตอลกษณะ

งาน และประสบการณทไดรบจากการปฏบตงานในโรงเรยน

เปนไปในทางบวก กลาวคอ หากครมความเขาใจธรรมชาต

ของผเรยน สามารถจดการเรยนรทสอดคลองกบสภาพ

ปญหาของนกเรยนและมความสมพนธอนด จะท�าใหตว

นกเรยนมทศนคตทดตอการเรยน จงสงผลท�าใหองค

ประกอบดงกลาวมความสมพนธกบองคประกอบดาน

นกเรยนของนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยน

รวมในชนเรยนปกต

3) การวเคราะหปจจยเชงสาเหตทสงผลตอองค

ประกอบดานหลกสตรของนกเรยนทมความบกพรอง

ทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกต ผวจยไดท�าการ

ศกษาวเคราะหผลจากแบบสอบถามและท�าการวเคราะห

เพอหาความสมพนธพบวา เมอพจารณาล�าดบตามคา

สมประสทธเสนทางในการศกษาน องคประกอบดานสง

แวดลอมมอทธพลตอองคประกอบดานนกเรยนของนกเรยน

ทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกต

สงทสด (0.77) กลาวคอ หากสภาพแวดลอมทงภายในและ

ภายนอกหองเรยนเหมาะสม นกเรยนกจะมความอยากร

อยากเรยน มทศนคตทด และเรยนรในสภาพแวดลอมทด

องคประกอบสงแวดลอมจงสงผลท�าใหองคประกอบดง

กลาวมความสมพนธกบองคประกอบดานสงแวดลอมของ

นกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชน

เรยนปกตอยางมนยส�าคญสอดคลองกบ ทวศลป สารแสน

(2543) ไดกลาวไววา สภาพแวดลอมทางการเรยนใน

หองเรยน เปนองคประกอบทส�าคญยงในการทจะท�าให

นกเรยนเกดความพงพอใจในการเรยน ขณะทองคประกอบ

ดานครมอทธพลตอองคประกอบดานหลกสตรของนกเรยน

27




ในล�าดบตอมา (0.33) กลาวคอ หากหลกสตรมความเหมาะ

สม สามารถยดหยนใหครสามารถน�าไปใชในสภาพทม

ความหลากหลาย จงสงผลท�าใหองคประกอบดงกลาวจงม

ความสมพนธกบองคประกอบดานครของนกเรยนทมความ

บกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกตอยางมนย

ส�าคญ

เมอพจารณาเรยงล�าดบคาสมประสทธเสนทางของ

องคประกอบทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน


จะพบวา มเพยงองคประกอบดานครมอทธพลตอผลสมฤทธ

ทางการเรยนและองคประกอบดานนกเรยนอยางมนย

ส�าคญทางสถต ขณะทองคประกอบดานสงแวดลอมมอทธ

ผลตอองคประกอบดานหลกสตรของนกเรยนทมความ

บกพรองทางการเรยนรทเรยนรวมในชนเรยนปกตมากทสด

รองลงมาคอองคประกอบดานคร

ทงนไมพบอทธพลขององคประกอบดานครอบครว

ตอ 3 องคประกอบหลกในการวจย ไดแก ผลสมฤทธทางการ

เรยน องคประกอบดานนกเรยน และองคประกอบดาน

หลกสตร อาจเนองจากครอบครวใชเวลาในการด�าเนนชวต

ตามบรบททางสงคมเปนสวนใหญ เชน การท�างานเพอเลยง

ชพ ดงนนจงอาจเปนเหตใหครอบครวใชและมเวลาในการ

ดแลบตรหลานทมความบกพรองทางการเรยนรทลดนอยลง

สอดคลองกบการศกษาของ Mary และคณะ (2006 : 35)

ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและประสทธภาพของ

เยาวชนทมความพการ พบวา เยาวชนทมความพการและ

อาศยอยในครวเรอนทมรายไดนอยอยางตอเนอง ($25,000

หรอนอยกวา) สงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของเยาวชน

ทมความพการในทางลบอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ

.01 นอกจากนนครอบครวอาจมองคความรทไมเหมาะ

สมในการเสรมสรางพฒนาการของเดกกลมนเทาทควร

เนองจากการเสรมสรางผลสมฤทธดานการเรยนตองอาศย

บคคลทมทกษะและความเชยวชาญในการเสรมสราง

พฒนาการใหกบเดกกลมนโดยเฉพาะ

จากผลการวจยดงกลาว อาจกลาวไดวาครเปนองค

ประกอบทส�าคญทสงผลตอการเรยนรของนกเรยนทงทาง

ดานผลสมฤทธทางการศกษา หลกสตร หรอแมกระทงตว

เดกเอง ทงนอาจเนองจากครเปนผทมภาระและหนาทใน

การถายทอดความรใหแกนกเรยน ตลอดจนคอยอบรมสง

สอนนกเรยนใหเปนคนดและเกง มพฒนาการทเหมาะสมใน

ทกดานในการด�ารงชวตในสงคมปจจบน ดงนนรปแบบหรอ

นโยบายการจดการศกษาส�าหรบนกเรยนทมความบกพรอง

ทางการเรยนรเพอพฒนาในเรองของผลสมฤทธทางการ

เรยน ผเกยวของควรศกษาเกยวกบศกยภาพและบรบทของ

ครทท�าการสอนนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร

เปนส�าคญ ตลอดจนการแสวงหาและพฒนารปแบบการ

สอนส�าหรบนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทเรยน

รวมในชนเรยนปกตใหสอดคลองตามบรบทของโรงเรยน

และสงคมกเปนสงส�าคญอกประการหนงดวย

เอกสำรอำงองกานดา พงษทพยพนส. (2541). ปจจยทสงผลตอผล

สมฤทธทำงกำรเรยนคณตศำสตรของนกเรยน

ชนประถมศกษำ ปท 6 ในจงหวดปตตำน.

วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขา

ประถมศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

พระราชบญญตการจดการศกษาส�าหรบคนพการ

พ.ศ. 2551. รำชกจจำนเบกษำเลม 125 ตอนท

28 ก (5 กมภาพนธ 2551).

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542.

รำชกจจำนเบกษำ เลม 116 ตอนท 74 ก

(19 สงหาคม 2542).

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2542.

รำชกจจำนเบกษำ เลม 119 ตอนท 123 ก

(19 ธนวาคม 2545).

ผดง อารยะวญญ. (2542). กำรศกษำส�ำหรบเดกทมควำม

ตองกำรพเศษ. กรงเทพฯ : ร�าไทยเพรส.

28



มณฑนา อนทสมต. (2548). กำรพฒนำรปแบบควำม

สมพนธโครงสรำงเชงเสนของปจจยทสงผลตอ

ควำมทอแท ในกำรบรหำรงำนของผบรหำร

โรงเรยนสงกดส�ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำใน

ภำคตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธ

ศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาบรหารการศกษา

มหาวทยาลยขอนแกน.

ทวศลป สารแสน. (2543). ควำมสมพนธระหวำง องค

ประกอบของสภำพแวดลอมทำงกำรเรยนใน

หองอดำนครผสอนกบควำมพงพอใจของ

นกเรยนมธยมศกษำ. วทยานพนธดษฎบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยทางการศกษา บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สรพงศ นวสกลธนนนท. (2549). ปจจยทสงผลตอควำม

ผกพนของครตอโรงเรยนประถมศกษำ สงกด

ส�ำนกบรหำรคณะกรรมกำรสงเสรมกำรศกษำ

เอกชน เขตพนทพฒนำชำยฝงทะเลตะวนออก.

วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาบรหาร

การศกษา มหาวทยาลยบรพา.

Bloom, Benjamin. (1956). Taxonomy of Educational

Objectives Handbook I : Cognitive Domain.

New York : David McKay.

Jakobovits. L. A. (1971). Foreign language learning :

A psycholinguistic analysis of the issues.

Massachusetts : Newbury House.

Mary, Wagner and other. (2006). The academic

achievement and functional performance of

youth with disabilities : A report from the

national longitudinal transition study-2 (NLTS2).

Washington, Columbia : Institute of

education sciences.

Vieira, A. L. (2014). Interactive LISREL in practice :

Getting started with a SIMPLIS approach,

Springer briefs in Statistics. [Online].

Available : www.springer.com [2014, May 16].

29



ยทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ

Strategies for Quality Culture Development of Public Basic Education Schools

สธรตน อรเดช 1,* และ พนชย ยาวราช 2

Sutheerat Aridech 1,* and Punchai Yawirach 2



1นกศกษาปรญญาเอก สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย เชยงราย 57000Ph.D. Student in Educational Administration Program, Chiang Rai Rajabhat University, Chiang Rai 57000, Thailand.2คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย เชยงราย 57000Faculty of Education, Chiang Rai Rajabhat University, Chiang Rai 57000, Thailand.*Corresponding author, e-mail: [email protected]

ABSTRACT

The purposes of this descriptive research were to study: 1) elements of quality culture, 2) conditions

and success factors in developing a quality culture, and 3)strategies for quality culture development of public

basic education schools. The research methodology was divided into 5 stages; 1)to study elements of the

quality culture in public basic education schools by using questionnaire with school administrators and

teachers who were responsible in the educational quality assurance. The sample group was randomized by

using a multi-stage sampling. Data were analyzed by using percentage, mean, standard deviation and

exploratory factor analysis. Moreover, the in-depth interview was collected and analyzed by using content

analysis, 2) to study conditions and success factors in developing quality culture of public basic education

schools by using in-depth interview with school administrators and teachers, and conducting by using the

focus group discussion. The data were then analyzed by using content analysis, 3) to formulate the strategies

for developing a quality culture of public basic education schools by conducting the focus group discussion

and then analyzed the data by content analysis. 4) to evaluate the appropriateness and feasibility of the

strategies by using a questionnaire and the data was then analyzed via mean, standard deviation and content

analysis and 5) to identify the strategies, the research results found that the quality culture in public basic

education schools was categorized into 7 elements: Leadership for Quality, Teamwork, Decision Making,

Systematic Operation, Customer Focus, Human Resource Development, and Quality Assessment.



บทคดยอ การวจยเชงพรรณนาครงนมวตถประสงคเพอศกษา 1) องคประกอบวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐาน

ของรฐ 2) เงอนไขและปจจยความส�าเรจในการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ และ

3) น�าเสนอยทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ การด�าเนนการวจยแบงออกเปน

5 ขนตอน ไดแก 1) ศกษาองคประกอบวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ โดยใชแบบสอบถามความ

คดเหนของผบรหารสถานศกษาและครผรบผดชอบงานประกนคณภาพการศกษา ในสถานศกษาขนพนฐานของรฐ การสม

กลมตวอยางใชวธการสมแบบหลายขนตอน การวเคราะหขอมลใชสถตคารอยละ คาคะแนนเฉลย คาความเบยงเบน

มาตรฐาน และการวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ และสมภาษณเชงลกผทรงคณวฒ การวเคราะหขอมลใชการวเคราะห

เนอหา 2) ศกษาเงอนไขและปจจยความส�าเรจในการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ โดยการ

สมภาษณเชงลกผบรหารสถานศกษาและครผรบผดชอบงานประกนคณภาพการศกษา ในสถานศกษาขนพนฐานของรฐ

และการประชมสนทนากลมครผสอน การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหเนอหา 3) จดท�ายทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรม

คณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ โดยการประชมสนทนากลมผทรงคณวฒ การวเคราะหขอมลใชการวเคราะห

เนอหา 4) ประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของยทธศาสตร โดยใชแบบสอบถามความคดเหนของผทรงคณวฒ

การวเคราะหขอมลใชสถตคาคะแนนเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา 5) น�าเสนอยทธศาสตร

ผลการวจยพบวา องคประกอบวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ ประกอบดวย 7 องคประกอบ

ดงน 1) ภาวะผน�าดานคณภาพ 2) การท�างานเปนทม 3) การตดสนใจ 4) การด�าเนนการทเปนระบบ 5) การเนนทผเรยน

และผมสวนเกยวของ 6) การพฒนาทรพยากรมนษย และ 7) การประเมนคณภาพ

เงอนไขและปจจยความส�าเรจในการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ ประกอบดวย

เงอนไขและปจจยความส�าเรจจากปจจยภายนอก ไดแก การเมองและกฎหมาย เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และ

เทคโนโลย ซงมผลกระทบโดยออมตอทกๆ องคประกอบวฒนธรรมคณภาพ สวนเงอนไขและปจจยความส�าเรจจากปจจย

31

Keywords: Quality culture, Elements of quality culture, Conditions and success factors

Condition and success factors in developing the quality culture of public basic education schools

consisted of the external factors which comprised political-legal, economic, sociocultural and technological

factors. These factors indirectly impacted to all elements of the quality culture. On the other hand, the internal

factors which comprised strategies, structures, systems, staffs, skills, styles, shared values. Also, quality

awareness and participation were consistent with each of quality culture elements in different details.

The strategies for quality culture development of public basic education schools composed of 7

strategies; 1) Develop the leadership for Quality of school administrators, 2) Encourage quality team working

of personnel in school, 3) Encourage decisions making based on the quality 4) Encourage the process of

quality management in schools, 5) Focus on student’s qualities, 6) Encourage the development of the

personnel quality in schools, and 7) Focus on outcome-based assessment. All 7 strategies were appropriate

and feasible at the highest level.



ภายใน ไดแก กลยทธ โครงสราง ระบบ บคลากร ทกษะ รปแบบ คานยมรวม ความตระหนกเรองคณภาพ และการมสวน

รวม มความสอดคลองกบองคประกอบวฒนธรรมคณภาพแตละองคประกอบซงมรายละเอยดแตกตางกน

ยทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ ประกอบไปดวย 7 ยทธศาสตร ดงน

1) พฒนาภาวะผน�าดานคณภาพของผบรหารสถานศกษา 2) สงเสรมการท�างานเปนทมคณภาพของบคลากรในสถานศกษา

3) สงเสรมการตดสนใจองคณภาพ 4) สงเสรมกระบวนการบรหารจดการคณภาพในสถานศกษา 5) มงเนนคณภาพผเรยน

อยางแทจรง 6) สงเสรมการพฒนาบคลากรคณภาพในสถานศกษา และ 7) มงเนนการประเมนองผลลพธ โดยผทรงคณวฒ

มความคดเหนวาโดยภาพรวมมความเหมาะสมและความเปนไปไดอยในระดบมากทสด

ค�ำส�ำคญ : วฒนธรรมคณภาพ องคประกอบวฒนธรรมคณภาพ เงอนไขและปจจยความส�าเรจ

บทน�ำ การบรหารจดการศกษาของกระทรวงศกษาธการใน

ยคปจจบนภายใตบทบญญตแหงกฎหมายการศกษาท

เรยกวา “พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542”

ไดก�าหนดรายละเอยดในหมวด 6 วาดวยมาตรฐานและการ

ประกนคณภาพการศกษา ซงเปนกระบวนการทส�าคญยง

ทสถานศกษาตองด�าเนนการควบคไปกบการบรหารสถาน

ศกษา การด�าเนนงานตามระบบประกนคณภาพยงเปน

เครองมอส�าคญทจะใชเปนกลไกในการขบเคลอนใหสถาน

ศกษามการพฒนาอยางตอเนอง ซงตองอาศยการมสวนรวม

ของบคลากร ดงท ดนย เทยนพฒ (2553 : 1) ไดกลาววา

การท�างานรวมกนในระยะยาวทเกยวเนองกนอยางเปน

ระบบทวทงองคกรเพอใหเกดความส�าเรจไดนน องคกร

ตองสรางวฒนธรรมและบรรยากาศทกอใหเกดการกระตน

ความคดสงเสรมการปรบเปลยนกระบวนการ และวธการ

ท�างานอยางสรางสรรคใหเกดขนในองคกร

ในท�านองเดยวกน วชย สกลโรจนประวต (2553 :

119) ไดกลาววา วฒนธรรมคณภาพการศกษา เปน

พฤตกรรมในการปฏบตงานหรอการด�าเนนช วตของ

บคลากรทกคนในหนวยงานในสถาบนไม ว าตนจะ

รบผดชอบงาน หรอปฏบตงาน หรอภารกจใดกตาม ทกคน

จะค�านงถงคณภาพของงานทจะเกดขนจากผลงานหรอการ

ท�าผลงานทดเสมอ โดยตองมการวางแผน วางระบบ ตนตว

รบรขาวสาร ตรวจสอบปรบปรงตลอดเวลา จนเกดเปน

วฒนธรรมคณภาพ เปนสงส�าคญทสถาบนการศกษา

ตองพฒนาใหมขนในสถานศกษา เพอใหเกดประสทธภาพ

ในการบรหารจดการงานประกนคณภาพในสถานศกษา

สรางสถานศกษาใหเปนทยอมรบในงานบรการวชาการ เปน

วฒนธรรมคณภาพเพอม งส คณภาพการศกษาตอไป

วฒนธรรมคณภาพ จงเปนวฒนธรรมการท�างานทไดรบการ

ยอมรบในทกวงการ ในดานการจดการศกษา ผทรบผดชอบ

ทงครและผ บรหารจะม งพฒนาและยกระดบคณภาพ

การศกษา ซงจ�าเปนตองสรางวฒนธรรมคณภาพเพอ

คณภาพของการท�างาน ผรบบรการมความเชอมนศรทธา

และมความพงพอใจ ไดผลผลตตรงตามความตองการและ

ความคาดหวงของสงคม

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอศกษาองคประกอบวฒนธรรมคณภาพของ

สถานศกษาขนพนฐานของรฐ

2. เพอศกษาเงอนไขและปจจยความส�าเรจในการ

พฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐาน

ของรฐ

3. เพอน�าเสนอยทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรม

คณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ

32



วธด�ำเนนกำรวจย 1. ประชำกรและกลมตวอยำง

1.1 ประชากร ไดแก สถานศกษาขนพนฐาน

ของรฐ สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ�านวน

28,660 โรงเรยน

1.2 กล มตวอยาง ไดแก สถานศกษาขน

พนฐานของรฐ จ�านวน 594 โรงเรยน โดยมผบรหารและคร

เปนผใหขอมล จ�านวน 1,188 คน และกลมตวอยางทใช

ศกษาเชงคณภาพ 6 โรงเรยน

2. เครองมอทใชในกำรวจย

2.1 แบบสอบถามความคดเหนของผบรหาร

สถานศกษาและครผรบผดชอบงานประกนคณภาพการ

ศกษา เกยวกบองคประกอบวฒนธรรมคณภาพของสถาน

ศกษาขนพนฐานของรฐ

2.2 แบบสมภาษณความคดเหนของผ ทรง

คณวฒ เกยวกบองคประกอบวฒนธรรมคณภาพของสถาน

ศกษาขนพนฐานของรฐ

กรอบแนวคดในกำรวจย

แนวคดและทฤษฎวฒนธรรมองคการ- ทมาของวฒนธรรมองคการ- ลกษณะของวฒนธรรมองคการ- การสรางวฒนธรรมองคการเพอการ เปลยนแปลง

แนวคดและทฤษฎการจดการคณภาพ- การจดการคณภาพ- องคการคณภาพ- การประกนคณภาพการศกษา

องคประกอบวฒนธรรมคณภาพ- องคประกอบวฒนธรรมคณภาพ ในองคการ- องคประกอบวฒนธรรมคณภาพใน สถานศกษา

แนวคดวฒนธรรมคณภาพ- หลกการของวฒนธรรมคณภาพ- การปรบเปลยนวฒนธรรมคณภาพ ในองคการ

เงอนไขและปจจยความส�าเรจ- ปจจยภายในองคการ- ปจจยภายนอกองคการ

ยทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ

2.3 แบบสมภาษณความคดเหนของผบรหาร

สถานศกษาและครผรบผดชอบงานประกนคณภาพการ

ศกษา เกยวกบเงอนไขและปจจยความส�าเรจในการพฒนา

วฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ

2.4 แบบสอบถามความคดเหนของผ ทรง

คณวฒ เพอประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของ

ยทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษา

ขนพนฐานของรฐ

3. วธด�ำเนนกำร

การวจยครงน เปนการวจยเชงพรรณนา ผวจย

ใชวธการเกบขอมลเชงผสมผสาน โดยใชเทคนคเชงปรมาณ

และเชงคณภาพ มรายละเอยดวธด�าเนนการวจยตาม

ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 ศกษาองคประกอบวฒนธรรมคณภาพ

ของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ โดยการศกษาวเคราะห

และสงเคราะหเอกสาร การใชแบบสอบถามความคดเหน

ของผบรหารและคร การวเคราะหขอมลใชสถตคารอยละ

คาคะแนนเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการ

33



วเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ และการสมภาษณเชงลก

ผทรงคณวฒ การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหเนอหา

ขนตอนท 2 ศกษาเงอนไขและปจจยความส�าเรจ

ในการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐาน

ของรฐ โดยการสมภาษณเชงลกผบรหารและคร และการ

ประชมสนทนากลมครผ สอนในแตละโรงเรยน จ�านวน

6 โรงเรยน การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหเนอหา

ขนตอนท 3 จดท�ายทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรม

คณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ โดยการประชม

สนทนากลมผทรงคณวฒ เพอจดท�ารางยทธศาสตร การ

วเคราะหขอมลใชการวเคราะหเนอหา

ขนตอนท 4 ประเมนความเหมาะสมและความเปน

ไปไดของยทธศาสตร โดยใชแบบสอบถามความคดเหนของ

ผทรงคณวฒ การวเคราะหขอมลใชสถตคาคะแนนเฉลย

คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา

ขนตอนท 5 น�าเสนอยทธศาสตร โดยน�าผลสรป

จากการประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของ

ยทธศาสตร มาปรบปรงแกไขยทธศาสตร ใหมความสมบรณ

มากขน

สรปผลกำรวจย การศกษาองคประกอบวฒนธรรมคณภาพของ

สถานศกษาขนพนฐานของรฐ พบวา ประกอบดวย 7 องค

ประกอบ ดงน 1) ภาวะผน�าดานคณภาพ 2) การท�างานเปน

ทม 3) การตดสนใจ 4) การด�าเนนการทเปนระบบ 5) การ

เนนทผเรยนและผมสวนเกยวของ 6) การพฒนาทรพยากร

มนษย และ 7) การประเมนคณภาพ

การศกษาเงอนไขและปจจยความส�าเรจในการ

พฒนาวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐาน

ของรฐ พบวา ปจจยภายนอก ไดแก สภาพแวดลอม 4 ดาน

คอ 1) การเมองและกฎหมาย นโยบายของรฐบาลใหความ

ส�าคญตอการพฒนาเดกและเยาวชน โดยจดการศกษา

อยางทวถงและตลอดชวต 2) เศรษฐกจ มการพฒนา

อยางตอเนองสงผลใหการจดสรรงบประมาณเพอการ

จดการศกษาของรฐสงขน 3) สงคมและวฒนธรรมชมชน

สนบสนนใหเยาวชนไดรบการศกษาในระดบทสงขน และ

4) เทคโนโลย การน�าเทคโนโลยมาชวยสนบสนนใหเกดการ

แลกเปลยนเรยนรระหวางหนวยงาน หรอชวยสนบสนนให

เกดการพฒนาสงประดษฐและนวตกรรมทางการศกษา

สวนปจจยภายใน ไดแก ปจจยภายใน 9 ดาน คอ 1) กลยทธ

การน�าระบบการบรหารเชงกลยทธมาใชในสถานศกษา

2) โครงสราง การจดโครงสรางองคการชดเจนสอดคลอง

และครอบคลมภารกจหลกของสถานศกษา และโครงสราง

การท�างานเกอหนนใหมการท�างานเปนทม 3) ระบบ การจด

ระบบการบรหารจดการทชวยเสรมสรางประสทธภาพในการ

ท�างาน 4) บคลากร มการพฒนาตนเองใหมความรความ

สามารถปฏบตงานไดอยางมคณภาพ และตรงกบความ

ตองการของสถานศกษา 5) ทกษะ ความสามารถในการ

บรหารจดการ การใชเทคนคหรอกลยทธในการบรหารงาน

และการน�าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชสนบสนนระบบ

ปฏบตงาน 6) รปแบบ ผบรหารมการใชภาวะผน�าหลาย

รปแบบทจะน�าพาใหโรงเรยนเกดคณภาพ มการใชขอมล

สารสนเทศเพอประกอบการตดสนใจ และใชเปนขอมล

อางองและหลกฐานในการประเมนคณภาพงานของสถาน

ศกษา 7) คานยมรวม การก�าหนดทศทางการปฏบตงานโดย

ยดถอวสยทศนของสถานศกษาเปนหลก และมการปรบปรง

พฒนาคณภาพงานของตนเองและของสถานศกษาอยาง

ตอเนอง 8) ความตระหนกเรองคณภาพ ผ บรหารเปน

ผน�าการเปลยนแปลง เปนผน�าในการขบเคลอนนโยบายท

มงสคณภาพ และบคลากรมความตระหนกถงความส�าคญ

เรองคณภาพและการประกนคณภาพ และ 9) การม

สวนรวม การก�าหนดนโยบาย วสยทศน พนธกจ เปาหมาย

และยทธศาสตรทชดเจน โดยการมสวนรวมของทกฝายท

เกยวของทงในและนอกสถานศกษา และมการกระจาย

อ�านาจใหกบผรวมทมงาน

การน�าเสนอยทธศาสตรการพฒนาวฒนธรรม

คณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ พบวา ประกอบ

ดวย 7 ยทธศาสตร ดงน 1) พฒนาภาวะผน�าดานคณภาพ

ของผบรหารสถานศกษา 2) สงเสรมการท�างานเปนทม

คณภาพของบคลากรในสถานศกษา 3) สงเสรมการ

ตดสนใจองคณภาพ 4) สงเสรมกระบวนการบรหารจดการ

คณภาพในสถานศกษา 5) มงเนนคณภาพผเรยนอยาง

34



แทจรง 6) สงเสรมการพฒนาบคลากรคณภาพในสถาน

ศกษา และ 7) ม งเนนการประเมนองผลลพธ โดยผ

ทรงคณวฒมความคดเหนวาทง 7 ยทธศาสตร โดยภาพรวม

มความเหมาะสมและความเปนไปไดอยในระดบมากทสด

อภปรำยผล องคประกอบวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษา

ขนพนฐานของรฐ พบวา ประกอบไปดวย 7 องคประกอบ

คอ ภาวะผน�าดานคณภาพ การท�างานเปนทม การตด

สนใจ การด�าเนนการทเปนระบบ การเนนทผ เรยนและ

ผมสวนเกยวของ การพฒนาทรพยากรมนษย และการ

ประเมนคณภาพ ซงเปนสวนประกอบส�าคญทมความ

สมพนธเกยวของ เชอมโยง และบรณาการ เพอการพฒนา

วฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐาน ในท�านอง

เดยวกน Frazier (1997 : 1-30)ไดเสนอแนวคดดาน

องคประกอบวฒนธรรมคณภาพไววา เปนคานยมพนฐาน

ของการปรบปรงคณภาพอยางตอเนองในสถานศกษา และ

ถอวาเปนปรชญาอยางหนงทประกอบดวยหลกการและ

คานยมทถกยดถอเปนแนวทางในการปรบโครงสรางและ

ปรบปรงองคการ คานยมพนฐานเหลาน ไดแก การคดทเปน

ระบบ การเนนทผมสวนเกยวของ การปรบปรงกระบวนการ

อยางตอเนอง การจดการดวยความจรง การจดการทเนน

การมสวนรวม การพฒนาทรพยากรมนษย ทมงาน ภาวะ

ผน�า การวางแผนระยะยาว

เงอนไขและปจจยความส�าเรจในการพฒนา

วฒนธรรมคณภาพของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ

พบวา ประกอบดวย ปจจยภายนอก คอ การเมองและ

กฎหมาย เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และเทคโนโลย

มผลกระทบโดยออมตอทกๆ องคประกอบวฒนธรรม

คณภาพ และปจจยภายใน คอ กลยทธ โครงสราง ระบบ

บคลากร ทกษะ รปแบบ คานยมรวม ความตระหนกเรอง

คณภาพ และการมส วนร วม มความสอดคลองกบ

องคประกอบวฒนธรรมคณภาพแตละองคประกอบซงม

รายละเอยดแตกตางกน คอ ภาวะผ น�าดานคณภาพ

ผบรหารมความสามารถในการบรหารจดการ รจกใชเทคนค

หรอกลยทธในการบรหารงาน มการใชภาวะผน�าหลาย

รปแบบทจะน�าพาใหโรงเรยนเกดคณภาพ การท�างานเปน

ทม มการจดโครงสรางการท�างานเกอหนนใหมการท�างาน

เปนทม และการมขวญและก�าลงใจในการปฏบตงาน การ

ตดสนใจ โดยการใหทมงานมสวนรวมในการตดสนใจและ

รบผดชอบงาน การใชขอมลสารสนเทศเพอประกอบการ

ตดสนใจ การด�าเนนการทเปนระบบ มการน�าผลทไดจาก

การจดท�ากลยทธมาใชอยางเตมทเพอพฒนาใหเกด

คณภาพ การน�าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชสนบสนน

ระบบปฏบตงาน และการใชหลกการบรหารแบบ PDCA

การเนนทผเรยนและผมสวนเกยวของ มการก�าหนดนโยบาย

และเปาหมายดานคณภาพของสถานศกษาชดเจนและ

สอดคลองกบนโยบายตนสงกด จดระบบการบรหารจดการ

ทสรางความพงพอใจใหแกผเรยนและผมสวนเกยวของ และ

มการสอสารทดกบชมชนอยางสม�าเสมอ การพฒนา

ทรพยากรมนษย มการพฒนาบคลากรใหมความรความ

สามารถปฏบตงานไดอยางมคณภาพ และตรงกบความ

ตองการของสถานศกษา ทนตอการเปลยนแปลงของระบบ

งาน และมการแลกเปลยนเรยนรระหวางกน การประเมน

คณภาพ มการก�ากบ ตดตาม นเทศ และประเมนคณภาพ

งาน ใชสารสนเทศเพอเปนขอมลอางองและหลกฐานในการ

ประเมนคณภาพงานของสถานศกษา และการปรบปรง

พฒนางานอยางตอเนอง

ยทธศาสตรการวฒนธรรมคณภาพของสถานศกษา

ขนพนฐานของรฐ ประกอบดวย 7 ยทธศาสตร ดงน

ยทธศำสตรท 1 พฒนาภาวะผน�าดานคณภาพของ

ผบรหารสถานศกษา การพฒนาความรความเขาใจเกยวกบ

ระบบคณภาพการศกษาและการบรหารจดการคณภาพ

ปรบเปลยนกระบวนทศนของตนเองทพร อมรบการ

เปลยนแปลง และสรางเครอขายผน�าดานคณภาพ ดงท

Burrill และ Ledolter (1999 : 296-297) ไดเสนอแนวคดวา

คณลกษณะของผน�าทประสบความส�าเรจและถอวามภาวะ

ผน�าดานคณภาพเพอท�าใหองคการบรรลเปาหมายคณภาพ

จะตองมลกษณะคอ มความสามารถในการพฒนาวสยทศน

ทชดเจนและสอสารไปยงผรวมงาน

ยทธศำสตรท 2 สงเสรมการท�างานเปนทมคณภาพ

ของบคลากรในสถานศกษา การสงเสรมสนบสนนการ

35



ท�างานเปนทม เสรมสรางภาวะผน�าภายในทม และด�าเนน

งานแบบมสวนรวมโดยยดถอวสยทศน พนธกจ และ

เปาหมายคณภาพผ เรยนตามแผนพฒนาคณภาพของ

สถานศกษา ซงสอดคลองกบงานวจยของ David (1998 :

250-259) ทพบวา ความส�าเรจในการปฏรปโรงเรยนเกดจาก

กระบวนทศนใหมซงไมยดตดกบวฒนธรรมเดมๆ นกการ

ศกษาตองคดใหแตกตางจากเดมเกยวกบเปาหมายของ

โรงเรยน ซงเปาหมายนนจะเกดจากการแบงปนคานยม และ

ความเชอรวมกน การเชอมโยงถงกนอยางหลากหลาย และ

การท�างานเปนทม ผน�าของสถานศกษาตองเปนผสนบสนน

การเปลยนแปลง ท�างานอยางมพลง เปนแบบอยางทด จงใจ

ครดวยวธการใหมๆ มงมนถงเปาหมายและสนบสนนใหคร

มส วนร วมโดยการมอบหมายความรบผดชอบอยาง

สรางสรรค

ยทธศำสตรท 3 สงเสรมการตดสนใจองคณภาพ

การตดสนใจโดยใชขอมลสารสนเทศ และเนนการมสวนรวม

ของทกฝายทเกยวของ เพอวางแผนปรบปรงการด�าเนนงาน

ของสถานศกษาใหดขนอยางตอเนอง โดยการใชคณภาพ

ของงานเปนฐาน และเนนการมสวนรวม ซงสอดคลองกบ

งานวจยของ สมพตร เบญจชยพร (2549 : 256) ทพบวา

สาระองคประกอบวฒนธรรมคณภาพประกอบดวย มการ

ใชแนวทางการตดสนใจเกยวกบการปฏบตงานโดยใช

เหตผล มการเนนการมสวนรวมในการตดสนใจของบคลากร

ในหนวยงาน มการเนนการกระจายอ�านาจการตดสนใจจาก

ผบรหารระดบสง ไปสผบรหารระดบลาง และไปสระดบ

ปฏบตการ ทเหมาะสม และมการใชขอมลทเปนขอเทจจรง

ของหนวยงาน ประกอบการตดสนใจในการบรหาร

หนวยงาน

ยทธศำสตรท 4 สงเสรมกระบวนการบรหารจดการ

คณภาพในสถานศกษา เพอใหบรรลเปาหมายคณภาพของ

สถานศกษา และสรางวฒนธรรมคณภาพใหเกดขนในสถาน

ศกษา ดงท Oakland (2000 : 81-91)ไดเสนอแนวคดเกยว

กบการด�าเนนการทเปนระบบของการจดการคณภาพไววา

ระบบคณภาพเกดจากองคประกอบในองคการหลาย

องคประกอบทรวมกนด�าเนนการจะแยกออกจากกนไมได

ยทธศำสตรท 5 มงเนนคณภาพผเรยนอยางแทจรง

การสงเสรมการจดการเรยนรทตอบสนองความตองการของ

ผเรยนและผมสวนเกยวของ เพอสรางความพงพอใจเกยว

กบคณภาพของผเรยนตามมาตรฐานและความตองการของ

ผมสวนเกยวของ โดยการก�าหนดเปาหมายความส�าเรจของ

สถานศกษา และสรางความพงพอใจเกยวกบคณภาพตาม

ความตองการของผมสวนเกยวของ ดงท Lewis และ Smith

(1994 : 91-101) ไดเสนอแนวคดวาองคประกอบคณภาพ

ทเปนปจจยหลกอนดบแรก ไดแก การมงเนนผเรยนและผ

มสวนเกยวของเปนหลก โดยเนนทเปาหมายของสถาบน

และความพงพอใจของผเรยนและผมสวนเกยวของกบ

สถาบนเปนหลก

ยทธศำสตรท 6 สงเสรมการพฒนาบคลากร

คณภาพในสถานศกษา การพฒนาบคลากรใหสอดคลอง

กบความตองการของบคลากรและหนวยงาน เพอให

บคลากรไดมการพฒนาตนเอง มการน�าผลจากการพฒนา

มาปรบปรงกระบวนการในการปฏบตงาน และมการแลก

เปลยนเรยนร เพอพฒนาคณภาพและประสทธภาพการ

ศกษา ดงท George และ Weimerskirch (1998 : 87-96)

ไดเสนอแนวคดวาการพฒนาทรพยากรมนษยในรปแบบ

การฝกอบรมทมประสทธภาพจะตองด�าเนนการก�าหนด

ความตองการการฝกอบรม, ก�าหนดความเหมาะสมของตว

บคคลกบเนอหาทฝกอบรม, ด�าเนนการฝกอบรม และ

ประเมนประสทธผลของการฝกอบรม

ยทธศำสตรท 7 มงเนนการประเมนองผลลพธ การ

สงเสรมกระบวนการประเมนผลการปฏบตงานทองผลลพธ

และการประเมนเพอพฒนาคณภาพและประสทธภาพ

อยางตอเนอง ในท�านองเดยวกน เรองวทย เกษสวรรณ

(2545 : 322) กไดเสนอแนวคดวาวฒนธรรมคณภาพทตอง

มความเขาใจและตองมการประเมน การเขาใจวฒนธรรม

คณภาพซงเปนวฒนธรรมองคการประเภทหนง จะชวยให

น�าการจดการคณภาพไปปฏบตไดเหมาะสมมากขน และ

บางครงหากผลการประเมนพบวายงมจดออนในเรองใด

อาจจ�าเปนตองมการสรางวฒนธรรมคณภาพขนมาใหม

ควบคไปกบการหาทางลดการตอตานการเปลยนแปลง

36



ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะกำรน�ำผลงำนวจยไปใช

1.1 การน�ายทธศาสตรไปใชในสถานศกษา

ควรบรณาการการใชยทธศาสตรใหสอดคลองกบงานหรอ

ภารกจประจ�า มการก�ากบ ตดตาม ตรวจสอบ การน�า

ยทธศาสตรไปสการปฏบตอยางตอเนอง มการประเมนและ

ปรบปรงแนวทางปฏบตเพอใหเหมาะสมกบบรบทของ

แตละสถานศกษา

1.2 ควรมการจดท�าคมอการใชยทธศาสตรใน

ระดบสถานศกษา โดยขยายรายละเอยดของแนวทางปฏบต

เพอใหเกดความชดเจนบงเกดผลอยางเปนรปธรรม

2. ขอเสนอแนะกำรวจยครงตอไป

2.1 รปแบบการพฒนาวฒนธรรมคณภาพของ

สถานศกษาขนพนฐาน เพอทสถานศกษาขนพนฐานจะ

สามารถน�ารปแบบไปใชในการพฒนาวฒนธรรมคณภาพ

ของสถานศกษาขนพนฐานไดอยางมประสทธภาพและ

ประสทธผล

2.2 ดชนชวดวฒนธรรมคณภาพ เพอน�าไปใช

ในการพฒนาระบบการตดตามผลการด�าเนนการพฒนา

วฒนธรรมคณภาพ

เอกสำรอำงองดนย เทยนพฒ. (2553). กำรจดกำรทรพยำกรมนษย.

กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.

เรองวทย เกษสวรรณ. (2545). กำรจดกำรคณภำพ :

จำก TQC ถง TQM, ISO 9000 และกำรประกน

คณภำพ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : บพธการพมพ.

วชย สกลโรจนประวต. (2553). “การประกนคณภาพ

การ ศกษา วฒนธรรมคณภาพในสถานศกษา.”

วำรสำรรำมค�ำแหง. 27(4) : 118-129.

สมพตร เบญจชยพร. (2549). กำรศกษำควำมสมพนธ

ระหวำงองคประกอบวฒนธรรมคณภำพกบ

คณภำพกำรศกษำในสถำบนอดมศกษำของรฐ.

ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต


Burrill, Claude W. & Ledolter, Johannes. (1999).

Achieving Quality Through Continual

Improvement. New York : John Wiley & Sons.

David, L.W. (1998). “Unlocking the culture for quality

school: reengineering.” International Journal

of Educational Management. 12(6) : 250 -259.

Frazier, Andy. (1997). A Roadmap for Quality

Transformation in Education. Florida :

St. Lucie Press.

George, Stephen & Weimerskirch, Arnold. (1998).

Total Quality Management : Strategies and

Techniques Proven at Today’s Most

Successful Companies. 2nd ed. New York :

John Wiley & Sons.

Lewis, Ralph G. & Smith, Douglas H. (1994). Total

Qualty in Higher Education. Florida : St. Luice

Press.

Oakland, John. (2000). Total Quality Management:

Text with Cases. 2nd ed. Oxford : Butterworth

Heinemann.

37



ยทธศาสตรการบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก

สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานStrategies of management toward the excellence

for small sized elementary school under the Office of Basic Education Commission

มนตร พนธพงศวฒนา 1,* และ ศภลกษณ เศษธะพานช 2

Montree Panpongwattana 1,* and Sukpaluck Sadtapanit 2




ABSTRACT

Keywords: Strategies of management. Excellence, small sized elementary school

The purposes of this study were 1) to study elements of management and 2) to present the strategies

of management toward the excellence for small sizedelementary school under the Office of Basic Education

Commission. The study was found that the elements of management toward the excellence for smallsized

elementary school under the Office of Basic Education Commission were consisted of 6 elements : education

management, education administration leadership of school administrator, teacher and supporting personal,

result of works and relations among school, home and community. Each element consisted of 27 sub-elements

and each sub- element consisted of 130 methods. The strategies of management toward the excellence for

small sizedelementary school consisted of 4 strategies. The strategies were 1) strategy of management,

2) strategy of educational, 3) strategy of teacher and education personal, 4) strategy of promoting participation

and strengthening the schoolswhich consistedof 23 measures.



บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาองคประกอบของการบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถม

ศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2) เพอน�าเสนอยทธศาสตรการบรหารจดการสความ

เปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกสงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผลการวจยพบวา

องคประกอบของการบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย องคประกอบหลก 6 องคประกอบ คอ 1) ดานการจดการศกษา 2) ดานการบรหารจดการ

3) ดานภาวะผน�าของผบรหารสถานศกษา 4) ดานครและบคลากรสนบสนน 5) ดานผลการด�าเนนงาน และ 6) ดานความ

สมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน และมองคประกอบยอยทงหมด 27 องคประกอบ มแนวปฏบตรวม

ทงหมด 130 ขอ ยทธศาสตรการบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงานคณะ

กรรมการการศกษาขนพนฐาน ประกอบไปดวยยทธศาสตร 4 ยทธศาสตร คอ 1) ยทธศาสตรดานการบรหารจดการ

2) ยทธศาสตรดานการจดการเรยนการสอน 3) ยทธศาสตรดานครและบคลากรทางการศกษา และ 4) ยทธศาสตรสงเสรม

การมสวนรวมและสรางความเขมแขงของโรงเรยนซงมมาตรการทงหมด 23 มาตรการ

ค�ำส�ำคญ : ยทธศาสตรการบรหารจดการ ความเปนเลศ โรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก

บทน�ำ โลกในปจจบนเปนยคแหงการเปลยนแปลง ทงทาง

ดานเทคโนโลยสารสนเทศ เศรษฐกจ สงคมและดานการ

ศกษา สะทอนใหเหนวาประเทศไทยยงตองเผชญกบกระแส

การเปลยนแปลงทส�าคญทงภายนอกและภายในประเทศ

ทปรบเปลยนเรวและซบซอนมากยงขน พระราชบญญตการ

ศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2)

พ.ศ. 2545 ไดมงเนนการพฒนาระบบการศกษาของคนไทย

ใหสงขน ตองการเปลยนแปลงและปรบปรงการศกษาไทย

ทงในดานคณภาพและประสทธภาพใหทดเทยมนานา

อารยประเทศ (กระทรวงศกษาธการ. 2542 : ค�าน�า) โดย

เปาหมายสงสดของการปฏรปการศกษาคอการยกระดบ

มาตรฐานคณภาพของสถานศกษาใหเปนโรงเรยนอดมคต

(กระทรวงศกษาธการ. 2542 : 4) ในการบรหารจดการส

ความเปนเลศของโรงเรยนนน ใชการบรหารจดการระบบ

คณภาพเปนกลไกส�าคญในการผลกดนการพฒนาโรงเรยน

สมาตรฐานสากล และไดมการน�าแนวทางการด�าเนนงาน

ตามเกณฑรางวลคณภาพแหงชาตมาประยกตใชในองคกร

สถาบนและสถานศกษาตางๆ โดยไดก�าหนดกรอบเกณฑ

ดานการจดการศกษาเพอผลงานทเปนเลศ โดยยดหลกการ

ด�าเนนงานเชงระบบ เพอชวยใหองคกร โรงเรยนสรางการ

เปลยนแปลงอยางเปนระบบทงนเพอผลการด�าเนนงานท

เปนเลศ (ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

2553 : 1) แตจากการประเมนคณภาพสถานศกษาของ

ส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

(สมศ.) รอบทสอง ไดสรปไววา สถานศกษาทไมไดรบการ

รบรองมาตรฐานคณภาพ สมศ. สวนใหญเปนโรงเรยนขนาด

เลก ซงมความเปนเอกลกษณตามบรบทของโรงเรยนเองท

มขอจ�ากดในหลายดานเชน ขาดแคลนคร ครไมครบชนเรยน

เปนตน ดงนนการทโรงเรยนขนาดเลกจะด�ารงอยไดนน ตอง

กาวไปสการเปลยนแปลงใหเปนเลศกวาโรงเรยนอน ดวย

การมงคณภาพของนกเรยนเปนส�าคญและตอบสนองตอ

ความตองการของนกเรยน ผปกครอง และชมชน

อยางไรกตามถงแมโรงเรยนขนาดเลกจะมปญหา

ดานตางๆ มากมาย แตกยงมโรงเรยนขนาดเลกทประสบ

ความส�าเรจในการบรหารจดการ มผลการปฏบตทเปนเลศ

ไดรบรางวลทงระดบเขตพนทและระดบชาต แสดงใหเหน

ถงการบรหารงาน ทส งผล ถงความส� า เ ร จอย างม

ประสทธภาพและคณภาพของสถานศกษา จากเหตผลและ

ความส�าคญของปญหาดงกลาวขางตน และเพอเปนการ

พฒนาคณภาพของโรงเรยนขนาดเลก ใหสามารถบรหาร

จดการศกษาทมคณภาพ มงสความเปนเลศใหไดคณภาพ

นกเรยนทมคณภาพสงสด สามารถยกระดบความสามารถ

39



ขององคกรในการแขงขนกบองคกรอนและเพอความอยรอด

ไดและเปนทตองการของชมชน ผวจยจงไดด�าเนนการวจย

เพอหายทธศาสตรการบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบ

โรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงานคณะ

กรรมการการศกษาขนพนฐานขน เพอน�าไปใชเปนแนวทาง

ในการก�าหนดนโยบาย วางแผนและพฒนาโรงเรยนประถม

ศกษาขนาดเลกสความเปนเลศตอไป

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอศกษาองคประกอบของการบรหารจดการ

ส ความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก

สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

2. เพอน�าเสนอยทธศาสตรการบรหารจดการ

ส ความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก

สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กรอบแนวคดในกำรวจย ผวจย ไดสรางกรอบแนวคดการวจยซงครอบคลม

ประเดนดงตอไปน

1. แนวคดทเกยวของกบยทธศาสตร เปนการศกษา

เกยวกบแนวคด หลกการ ความส�าคญของยทธศาสตร

กระบวนการบรหารเชงกลยทธ กระบวนการสร าง

ยทธศาสตรสถานศกษา

2. แนวคดเกยวกบการบรหารจดการสความเปน

เลศ เปนการศกษา แนวคด หลกการ รปแบบและวธการ

บรหารทมงสความเปนเลศ มงเนนศกษารปแบบของรางวล

คณภาพแหงชาต และรางวลส�าหรบสถานศกษาทงของ

ประเทศไทยและตางประเทศ เกณฑมาตรฐานการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2553 ของกระทรวงศกษาธการและ

เกณฑมาตรฐานเพอการประเมนคณภาพภายนอก ของ

สมศ. พ.ศ. 2554

3. แนวคดเกยวกบโรงเรยนขนาดเลก เปนการ

ศกษาแนวคด เกยวกบโรงเรยนขนาดเลก สภาพปญหาและ

แนวทางการบรหารจดการศกษาโรงเรยนประถมศกษา

ขนาดเลก

วธด�ำเนนกำรวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากรไดแก โรงเรยนประถมศกษา

ขนาดเลก สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน จ�านวน 14,669 โรงเรยน

1.2 กลมตวอยางเชงปรมาณ ไดแก โรงเรยน

ประถมศกษาขนาดเลก ทไดรบรางวลพระราชทาน จ�านวน

370 โรงเรยน กลมตวอยางเชงคณภาพ ไดแก โรงเรยน

ประถมศกษาขนาดเลก ทมผลการปฏบตงานทเปนเลศ

ตามเกณฑทผวจยตงไว

2. เครองมอทใชในการวจย

2.1 แบบสอบถามความคดเหนสภาพการ

บรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษา

ขนาดเลก สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน

2.2 แบบสมภาษณผบรหารโรงเรยนประถม

ศกษาขนาดเลกสงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน ทมผลการปฏบตทเปนเลศ

3. วธการเกบรวบรวมขอมล

3.1 เกบรวบรวมขอมล จากโรงเรยนขนาดเลก

ทไดรบรางวลพระราชทาน ดวยแบบสอบถามความคดเหน

สภาพการบรหารจดการสความเปนเลศ วเคราะหขอมล

โดยการหาคาเฉลยเลขคณตและคาเบยงเบนมาตรฐาน

แลวน�ามาวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory

Factor Analysis) โดยใชโปรแกรมลสเรล (LISREL) เพอ

ยนยนองคประกอบการบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบ


กรรมการการศกษาขนพนฐาน

3.2 ศกษายทธศาสตรการบรหารจดการของ

โรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกโดยการสมภาษณผบรหาร

โรงเรยนทมผลการปฏบตทเปนเลศ แลวน�ามาวเคราะห

เนอหา สรปสาระส�าคญในแตละประเดนหรอรายการ

ค�าตอบ

3.3 น�าขอมลทไดมาประกอบในการจดท�าราง

ยทธศาสตรการบรหารจดการส ความเปนเลศส�าหรบ



40



3.4 ตรวจสอบและยนยนความเหมาะสมของ

ยทธศาสตร โดยการสนทนากล ม กบผ ทรงคณวฒ/

ผเชยวชาญ จ�านวน 12 คน

3.5 พฒนาและปรบปรงยทธศาสตร ตามขอ

เสนอแนะ/ขอคดเหนของ ผทรงคณวฒ/ผเชยวชาญ ใหเปน

ฉบบสมบรณแลวจดท�าเปนรายงานผลการวจยตอไป

สรปผลกำรวจย ผลการวจยสรปได ดงน

1. ผลจากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ของ

การบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถม

ศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน ท�าใหไดองคประกอบ จ�านวน 6 องคประกอบ

โดยเรยงล�าดบความส�าคญไดดงน 1) ดานการจดการ

ศกษา 2) ดานการบรหารจดการ 3) ดานภาวะผน�าของ

ผบรหารสถานศกษา 4) ดานครและบคลากรสนบสนน

5) ดานผลการด�าเนนงาน และ 6) ดานความสมพนธระหวาง

สถานศกษากบผปกครองและชมชน โดยมองคประกอบยอย

ทงหมด 27 องคประกอบ และมแนวปฏบตรวมทงหมด

130 ขอ

2. ผลจากการตรวจสอบโดยผ ทรงคณวฒและ

น�าขอเสนอแนะ/ขอคดเหน ไปปรบปรงยทธศาสตรซงถอวา

เปนผลลพธสดทายของการวจย ท�าใหไดยทธศาสตร จ�านวน

4 ยทธศาสตร ดงน 1) ยทธศาสตรดานการบรหารจดการ

2) ยทธศาสตรดานการจดการเรยนการสอน

3) ยทธศาสตรดานครและบคลากรทางการศกษา

และ 4) ยทธศาสตรสงเสรมการมสวนรวมและสรางความ

เขมแขงของโรงเรยน โดยมมาตรการทงหมด 23 มาตรการ

อภปรำยผล จากผลการวจย ผวจยไดน�ามาอภปรายผลดงน

1. องคประกอบของการบรหารจดการสความเปน

เลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พบวาโรงเรยนประถม

ศกษาขนาดเลกทผลการปฏบตทเปนเลศ สวนมากมการ

ปฏบตและมผลการปฏบตทสอดคลองเปนไปตามองค

ประกอบของการบรหารจดการสความเปนเลศ ทง 6 องค

ประกอบ โดยเฉพาะองคประกอบดานการจดการศกษา

ซงนาจะมสาเหตมาจากตวของผบรหารโรงเรยนและคร

ผสอนสวนใหญ มความตระหนก มความรความเขาใจและ

มความสามารถในการพฒนาและยกระดบคณภาพโรงเรยน

ขนาดเลกส โรงเรยนคณภาพ โดยเฉพาะการพฒนา

กระบวนการเรยนรทสอดคลองและเหมาะสมกบบรบทของ

ความขาดแคลนในโรงเรยนขนาดเลก สามารถพฒนา

องคความร ของครในการออกแบบการจดการเรยนร ท

สามารถด�าเนนการพฒนาคณภาพผเรยนใหมคณภาพรวม

ทงสามารถด�าเนนการพฒนาคณภาพการศกษาใหม

ประสทธภาพและไดมาตรฐาน ดงท Hoy และ Miskel

(2001) ทพบวาโรงเรยนเปนองคกรใหบรการและผกพนกบ

เรองของการสอนและการเรยนร เปนหลก เปาหมายสดทาย

ของโรงเรยนกคอการเรยนรของนกเรยน โรงเรยนจงควรเปน

องคกรแหงการเรยนรมากกวาองคกรประเภทใดและในดาน

ความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน

เปนองคประกอบทมความส�าคญล�าดบสดทาย พบวาบรบท

ของโรงเรยนขนาดเลกทมประสทธภาพและมผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงนนจะมความสมพนธทดระหวางโรงเรยน-

บาน-ชมชนและในเรองนมผ วจยในท�านองเดยวกนคอ

ชดชนก เชงเชาว อ�าภา บญชวย และทว ทองค�า (2541

: 150) ทพบวาการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบ

ชมชนมอทธพลตอประสทธผลของโรงเรยน ในท�านอง

เดยวกนกบการศกษาของ พษณ กอเกยรตยากล (2543 :12)

ทพบวา ในการบรหารจดการศกษาควรใหกลมผน�าในชมชน

ใหขอเสนอแนะในการบรหารและการจดการศกษา ควรม

การ กระจายอ�านาจการจดการศกษาไปสสถานศกษาอยาง

แทจรงและควรใหชมชน ผปกครอง คณะกรรมการสถาน

ศกษาขนพนฐานและผน�าชมชนมสวนรวมในการพฒนา

คณภาพการจดการศกษาตามความตองการของทองถน

ตามศกยภาพและความสมครใจ

2. ยทธศาสตรการบรหารจดการสความเปนเลศ

ส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผลการสรางยทธศาสตร

การบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถม

41



ศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน ท�าใหไดขอสงเกตทน�าไปสการอภปรายไดดงน

1. ดานความส�าคญของยทธศาสตร

1.1 ยทธศาสตรดานการบรหารจดการ เปน

ยทธศาสตรเชงรกทไดก�าหนดไวเปนแนวทางส�าคญในการ

พฒนาโรงเรยนใหเปนองคการคณภาพ มงเนนการวจยและ

พฒนานวตกรรมรปแบบการบรหารจดการทเหมาะสม

มประสทธภาพ สอดคลองกบบรบทของโรงเรยนขนาดเลก

ซงในการสรางคณภาพในโรงเรยนจะกอใหเกดความเชอมน

ความมนใจเกดขนกบผรบบรการทงนกเรยน ผปกครอง

ชมชน และสงคมสวนรวม สอดคลองกบ วจารณ พานช

(2550 : 17) ทกลาววา องคการทมงมนความเปนเลศจะม

การพฒนาคณภาพในภารกจหลก (primary function)

และภารกจสนบสนน (maintenance function) อยาง

ตอเนอง มการพฒนาอยางรวดเรวและเปนองคกรแหง

การเรยนร

1.2 ยทธศาสตรดานการจดการเรยนการสอน

เปนยทธศาสตรทไดก�าหนดไวเปนแนวทางส�าคญในการ

พฒนาโรงเรยนให เป นองคการการวจยและพฒนา

นวตกรรมเพอพฒนาการเรยนการสอนและพฒนารปแบบ

การจดการศกษาทเหมาะสม สอดคลองกบบรบทของ

โรงเรยนขนาดเลก ซงในการจดการศกษาส�าหรบโรงเรยน

ขนาดเลกใหสามารถด�ารงอยในสงคมนน จ�าเปนอยางยงท

ตองมปจจยและองคประกอบเสรมทหลากหลายเขามาชวย

ด�าเนนการเพอสงผลตอความส�าเรจขององคการ การสราง

คณภาพในโรงเรยนจะกอใหเกดความเชอมนขนกบ

ผรบบรการทงนกเรยน ผปกครอง ชมชนและสงคมสวนรวม

1.3 ยทธศาสตรดานครและบคลากรทางการ

ศกษา เปนยทธศาสตรเชงพฒนาทม งพฒนาครและ

บคลากรทางการศกษาใหมศกยภาพในการปฏบตงานใหม

คณภาพ สามารถปฏบตงานไดในบรบทของโรงเรยนขนาด

เลกทมขอจ�ากดเรองทรพยากร สอดคลองกบแนวคดของ

สกญญา รศมธรรมโชต (2550 : 29) ทกลาววาสมรรถนะ

ดานบคคล เปนคณลกษณะทซอนอยในบคคลแตละคน ซง

มผลอยางมากตอทศนคตในการท�างานและเปนความ

ส�าเรจในงานของบคคลนนๆ เชนความซอสตย ความมงมน

สความส�าเรจ ความอดทนแรงกดดน เปนตน

1.4 ยทธศาสตรสงเสรมการมสวนรวมและ

สรางความเขมแขงของโรงเรยน เปนยทธศาสตรเชงปองกน

ทมงสงเสรมให ผปกครอง ชมชน หนวยงานอนทงในและ

ตางประเทศ มสวนรวมในการก�าหนดทศทาง เปาหมายใน

การพฒนาคณภาพโรงเรยนสความเปนเลศ มงประสานการ

รวมมอกบชมชนในการพฒนาอาคารสถานท แหลงเรยนร

ใหมคณภาพ เออตอการจดการเรยนการสอนทเหมาะสม

ส�าหรบโรงเรยนขนาดเลก พฒนาโรงเรยนใหมความเขมแขง

ในทกๆ ดาน ดงท ประเวศ วะส (2541 : 5) ไดกลาวไววา

การจดการศกษาตองระดมทรพยากรทงมวล (All for

Education) เขามาจดการศกษา

2. ดานความสมพนธระหวางยทธศาสตรกบองค

ประกอบ เมอพจารณาถงยทธศาสตรและมาตรการ พบวา

ยทธศาสตรการพฒนาการบรหารจดการและการเรยนการ

สอน มความครอบคลมในสวนทเปนเนอหาสาระ และ

สอดคลองกบองคประกอบการบรหารจดการสความเปนเลศ

ส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในดานการจดการ

ศกษาและดานการบรหารจดการ ยทธศาสตรการพฒนา

ศกยภาพครและบคลากรทางการศกษา มความครอบคลม

ใน ดานภาวะผน�าของผบรหารสถานศกษาและดานครและ

บคลากรสนบสนน สวนยทธศาสตรการพฒนาการบรหาร

จดการแบบมสวนรวม มความครอบคลมดานความสมพนธ

ระหว างสถานศกษากบผ ปกครองและชมชน และ

ยทธศาสตรการพฒนาความเขมแขงของโรงเรยนมความ

ครอบคลมในดานผลการด�าเนนงาน

3. ดานการน�ายทธศาสตรไปใช การทผบรหาร

โรงเรยนจะน�ายทธศาสตรไปใช ต องค�านงถงความ

สอดคลองกบสภาพความเหมาะสมกบบรบทของตนเอง

สภาพปจจบน ปญหา ความเปนไปไดในทางปฏบต การท

ยทธศาสตรจะสมฤทธผลได ตองเกดจากปจจยทเปนองค

ประกอบของความส�าเรจหลายประการไมวาจะเปนภาวะ

ผ น�าของผ บรหาร ความตงใจ และความสามารถของ

ครผสอน ความรวมมอของผปกครอง คณะกรรมการสถาน

ศกษาขนพนฐาน สมาคมศษยเกา ผน�าชมชน ตลอดจน

หนวยงานตางๆ สอดคลองกบ ธงชย สนตวงษ (2540 : 47)

42



ทกลาววา การปฏบตตามกลยทธนบวามความส�าคญ

โดยตรงตอความส�าเรจของกลยทธ ทงนเพราะกลยทธทด

นนจะบรรลผลส�าเรจได ยอมตองสามารถไดรบการปฏบต

ทลลวงไปได ปจจยส�าคญๆทเกยวของกบการปฏบตงาน

ทงหลายคอ วฒนธรรมองคกรทมอย โครงสรางองคกรท

จดไว และคณภาพทรพยากรมนษยตลอดจนความพรอม

และความเหมาะสมของระบบและกระบวนการบรหารงาน

เหลาน ตางกจะเปนเครองมอใหผ บรหารได ทงทเปน

ผบรหารระดบกลางและผบรหารทอยต�าลงไปไดใชในการ

ท�างานรวมกน

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะกำรน�ำผลกำรวจยไปใช

จากผลการวจยครงน ผวจยเหนวา โรงเรยนซง

หมายถง ผ บรหาร ครและคณะกรรมการสถานศกษา

ขนพนฐานตลอดจนผทมสวนเกยวของทกฝาย นอกจากจะ

ไดมการศกษา ท�าความเขาใจยทธศาสตรใหชดเจนเพอ

ความถกตองแลว ควรจะไดมการด�าเนนการดงน

1.1 ควรมการวเคราะหยทธศาสตรเพอทราบ

ถงขอบเขตของผลกระทบของการปรบเปลยนยทธศาสตร

ทจะมตอระบบงานและโครงสรางสวนตางๆ ของโรงเรยน

1.2 ควรมการเตรยมบคลากรใหยอมรบการ

เปลยนแปลง โดยการสรางความตระหนกใหเกดขน พฒนา

บคลากรในโรงเรยนใหมศกยภาพเพยงพอในการทน�า

องคกรไปสความส�าเรจ

1.3. ผ บรหารตองมความมงมนและใหการ

สนบสนนอยางจรงจงในการพฒนาวฒนธรรมขององคกรให

มงสความเปนเลศ

1.4 โรงเรยนควรสรางและสงเสรมความรวม

มอระหวางองคกรอนๆ ชมชน และหนวยงานทเกยวของใน

การด�าเนนการพฒนาการศกษาของโรงเรยน

1.5 ส�านกงานเขตพนทการศกษา ควรมการน�า

ยทธศาสตรการบรหารจดการส ความเปนเลศส�าหรบ

โรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก ไปใชเปนแนวทางในการ

พฒนาคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ขนาดเลกในสงกด

1.6 หนวยงานในระดบนโยบาย ควรมการน�า

ผลการวจยไปใชเปนแนวทางในการก�าหนดแนวทางในการ

บรหารจดการโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก เพอพฒนา

คณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาขนาด

เลกตอไป

2. ขอเสนอแนะกำรวจยครงตอไป

2.1 เนองจากงานวจยนไมไดน�ายทธศาสตรท

เปนผลการวจยไปทดลองปฏบตจรง ดงนนจงควรมการวจย

และพฒนาตอไป โดยน�ายทธศาสตรไปทดลองปฏบตเพอ

ใชผลในการยนยน และเพอประโยชนตอการน�ายทธศาสตร

ไปใชขยายผลตอไป

2.2 เนองจากการวจยครงนม งเนนเฉพาะ

โรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก เทานน ดงนนควรท�าการ

ศกษา/วจยเกยวกบยทธศาสตรการบรหารจดการสความ

เปนเลศส�าหรบโรงเรยนประถมศกษาขนาดกลาง ขนาด

ใหญและขนาดใหญพเศษตอไปซงในแตละองคประกอบ

อาจมความแตกตางกนออกไป

2.3 เนองจากการวจยครงนมงเฉพาะโรงเรยน

ประถมศกษาขนาดเลก สงกดส�านกงานคณะกรรมการการ

ศกษาขนพนฐานเทานน ดงนนควรท�าการศกษา/วจยเกยว

กบยทธศาสตรการบรหารจดการสความเปนเลศส�าหรบ

โรงเรยนในสงกดอน เพอพฒนายทธศาสตรใหปรบใชไดกบ

โรงเรยนขนาดเลกในสงกดอนๆ ตอไป

เอกสำรอำงองกระทรวงศกษาธการ. (2542). พระรำชบญญตกำรศกษำ

แหงชำต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม

(ฉบบท 2)พ.ศ. 2545 พรอมกฎกระทรวงท

เกยวของ และพระรำชบญญตกำรศกษำ

ภำคบงคบ พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ : ม.ป.ท.

ชดชนก เชงเชาว, อ�าภา บญชวย และทว ทองค�า. (2541).

“การวเคราะหโครงสรางขององคประกอบทสงผล

ตอประสทธผลของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนา

อสลามในจงหวดชายแดนภาคใต.” วำรสำร

สงขลำนครนทร. 4(2) : 131-157.

43



ธงชย สนตวงษ. (2540). กำรวำงแผนเชงกลยทธ.

พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

ประเวศ วะส. (2541). ปฏรปกำรศกษำจงหวดเพอคน

ทงมวล. กรงเทพฯ : มลนธสฤษดศรสฤษดวงศ.

พษณ กอเกยรตยากล. (2543). รปแบบกำรจดกำรศกษำ

ขนพนฐำนทสอดคลองกบควำมตองกำรของ

ชมชนในเขตกำรศกษำ 2. ยะลา : ส�านกพฒนา

การศกษาศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2.

วจารณ พานช. (2550). ผบรหำรองคกรอจฉรยะ ฉบบ

นกปฏบต. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอจฬาลงกรณ


สมชาย ภคภาสนววฒน. (2544). กำรบรหำรเชงกลยทธ.

กรงเทพฯ : อมรนทรพรนทตง.

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2553).

โรงเรยนมำตรฐำนสำกล. กรงเทพฯ : โรงพมพ

ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สกญญา รศมธรรมโชต. (2550). กำรจดกำรทรพยำกร

มนษยดวย Competency Based HRM. กรงเทพฯ

: ซเอดยเคชน.

Hoy, K. W. & Miskel, G. C. (2001). Educational

Administration : Theory, Research and

Practice. 6th ed. New York : McGraw-Hill.

44



ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกในอนาคต (พ.ศ. 2556 -2565)

สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เขตภาคเหนอตอนบน

The Strategies for Administration and Management of Small-Size Education Institutions in Future Scenario ( B.E. 2556 -2565) In the Upper Northern part of Thailand Under the Office of

Basic Education Commission

ชย สนกวาน 1,* และ พนชย ยาวราช 2 Chai Sunkawn 1,* and Poonchai Yavirat 2




ABSTRACT

The purposes of this study was to study the strategies for administration and management of small-size

schools attached to Office of the Basic Education Commission.

The population used in the study were small-size school in the northern of Thailand which were from

the inspectional zone 15-16 of Educational Ministry. The informants were 1) leaders and administrators,

2) the strategic executive leaders who have well extensive experiences in researching of strategies and

education management, 3) an administrators in the small-size school and the educators or the social leaders

who work with strategies. The research operation is divided into four phases ; data collected by questionnaire,

interview, ethnographic futures research techniques, SWOT Matrix and the evaluate form. The research findings

revealed that:

1. All small-size schools comprised 6 components of school administration and management. The

result divided 6 components into 2 groups. The first group was those who held back the management of

small-size schools lacking in quality ;the finance and assets management , general Management and

personnel management. The second group was those who promoted the management of small- sizes

schools ; the academic management, the structure component, and management of technology.



บทคดยอ การวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาสภาพปจจบน ภาพอนาคต และน�าเสนอยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยน

ขนาดเลก เขตภาคเหนอตอนบน สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ในอนาคต (พ.ศ. 2556 -2565)

ประชากรในการวจยเปนโรงเรยนขนาดเลก เขตภาคเหนอตอนบน สงกด สพฐ. ผใหขอมลไดแก 1) ผอ�านวยการ

โรงเรยนขนาดเลกในเขตภาคเหนอตอนบน สงกด สพฐ. ตามการแบงเขตการตรวจราชการท 15 และ 16 ของกระทรวง

ศกษาธการ 2) ผน�า ผบรหาร หรอผจดท�ายทธศาสตร ซงมประสบการณในการศกษาวจยดานยทธศาสตรและดานการ

บรหารการศกษา เคยด�ารงต�าแหนงผบรหารระดบสงในการบรหารโรงเรยนขนาดเลก และ 3) นกวชาการ หรอกลมผน�า

ความคดทางสงคมในดานยทธศาสตรและดานการบรหารการศกษา ด�าเนนการวจยแบงออกเปน 4 ระยะ เครองมอทใช

ในการวจยไดแก แบบสอบถาม การสมภาษณ เทคนค Ethnographic Futures Research เทคนค SWOT Matrix และ

แบบประเมนยทธศาสตร สถตทใชในการวเคราะหขอมล คาเฉลย รอยละ ผลการวจยพบวา

1. โรงเรยนขนาดเลกทกโรงเรยนมองคประกอบการบรหารจดการโรงเรยนครบทง 6 ดาน แยกไดเปน 2 กลม ไดแก

1) กลมทเปนตวฉดรงใหการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกออนดอยดานคณภาพ คอ ดานการเงนและสนทรพย บรหาร

ทวไป และ บคลากร 2) กลมทเปนตวสงเสรมใหมคณภาพ คอ ดานวชาการ ดานโครงสราง และดานเทคโนโลย

2. ภาพของการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกในอนาคตจะตอง เรงรดพฒนาคณภาพ และมาตรฐานการศกษา

การจดการศกษาโดยใชพนทหรอชมชนเปนฐานโดยมเปาหมายในการจดการศกษาเพอพฒนาเดกนกเรยนใหมทกษะและ

คณลกษณะทเหมาะสมกบศตวรรษท 21 สรางจดเดนหรอจดแขงของตนเอง ใหทกภาคสวนมสวนรวมในการศกษา ทกคน

สามารถเรยนรรวมกนไดตลอดชวต ใชเทคโนโลยทมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรวและมเครอขายทขยายไปเกอบทก

อาณาบรเวณในการจดการเรยนร จดกระบวนการเรยนรโดยใชชมชนเปนฐานในการขบเคลอนในการจดการศกษา

3. ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกในอนาคต (พ.ศ.2556 – 2565) สงกดส�านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน โดยพฒนาเครอขายโรงเรยนขนาดเลกใหมความเขมแขง น�าเทคโนโลยทใชจดการสารสนเทศและ

การสอสาร (Information Communication Technology : ICT) มาใชในการบรหารและการจดการเรยนการสอนอยาง

เปนระบบ เสรมสรางระบบการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกแบบมสวนรวมใหเขมแขง และสรางเอกลกษณของสถาน

ศกษา และพฒนาอตลกษณผเรยน

ค�ำส�ำคญ : โรงเรยนขนาดเลก ยทธศาสตรการบรหารจดการ

46

Keywords: Small-Size Education Institutions, The Strategies for Administration and Management

2. The future scenarios of the management of small-size schools must be accelerated in developing

of educational quality and standard using area or community-based management to develop the students

skills and appropriate attributes toward the 21st century. The small-size schools should develop the strong point

or show the best practices for all sectors to participate in educational management. They should have a

long-life learning and should learn via advanced and rapid technology network. The schools should manage

the community-based in learning process.

3. The strategies management of small-size schools attached to the Office of the Basic Education

Commission in BE 2556-2565were developed a strong network of small-size schools, used ICT in teaching and

in educational administration and management, strengthen the system of school management systematically,

establish the of the uniqueness institution and develop the identity of learners .



บทน�ำ ความทาทายในการบรหารจดการของวงการศกษา

ของไทย และนานาชาต ไดพยายามแกปญหาโรงเรยน

ขนาดเลกมาอยางตอเนองในชวงทศวรรษทผานมา ดวย

ความตระหนกวาการมโรงเรยนขนาดเลกเปนจ�านวนมาก

สงผลถงประสทธภาพในการบรหารจดการ จากอตราการ

เกดของประชากรไดลดลงตามล�าดบไดสงผลใหจ�านวน

ประชากรในวยประถมศกษา (6-12 ป) ลดลง ในปจจบน

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ม

โรงเรยนในสงกด จ�านวน 31,116 แหง (ขอมล ณ วนท 10

มถนายน 2555) ในจ�านวนนมโรงเรยนขนาดเลก จ�านวน

14,816 แหง ซงโรงเรยนขนาดเลกเหลานจะมสภาพปญหา

ดานคณภาพ การบรหารจดการ ดานการเรยนการสอน การ

ระดมทรพยากร การขาดแคลนครในการจดการศกษา

ทเหมอนกนเปนสวนใหญ

กระทรวงศกษาธการ ไดก�าหนดนโยบายในการ

บรหารจดการใหโรงเรยนขนาดเลกจดการศกษาเพอให

นกเรยนมอนาคต มคณภาพ โรงเรยนขนาดเลกในฐานะท

เปนองคการ มบทบาทและหนาทในการศกษาทจดการ

ศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานซงมภาระงานในหลาย

มตเพอท�าใหองคการมประสทธภาพ และประสทธผล ซง

ผบรหารสถานศกษาจะมบทบาทส�าคญในการท�าใหการ

บรหารจดการ ในภาระงาน 6 ดานไดแก งานโครงสราง

งานบคลากร งานวชาการ งานการเงนและสนทรพย

งานเทคโนโลย และงานบรหารทวไป ใหประสบความส�าเรจ

การบรหารจดการโรงเรยนเปนกระบวนการการ

ด�าเนนงาน การปฏบตงาน แนวทาง วธการ หรอมรรควธ

ใด ๆ ทหนวยงานของรฐ หรอ เจาหนาทของรฐน�ามาใชใน

การบรหารราชการหรอปฏบตงาน ตามวตถประสงคท

ก�าหนดไว เ พอน�าไปส จดหมายปลายทาง หรอการ

เปลยนแปลงในทศทางทดขนกวาเดม ปจจบนนการบรหาร

เชงยทธศาสตรมบทบาททส�าคญในการบรหารจดการ

กระบวนการการบรหารจดการ ประกอบดวย 4 งานหลก

ไดแก การวางแผน (Planning) การจดองคการ

(Organizing) การน�า (Leading) และการควบคม

(Controlling) สภาพทตงของโรงเรยนขนาดเลกและรปแบบ

การด�ารงอยกเปนอกประเดนหนง ประกอบการพจารณาใน

การบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก ในแตละภมภาคกม

ความแตกตางโดยเพาะทางดานภมศาสตร วฒนธรรม

แบงตามเขตตรวจราชการของกระทรวงศกษาธการ

เขตภาคเหนอตอนบนเปนเขตตรวจราชการท 15 ซง

ประกอบดวย จงหวดเชยงใหม ล�าปาง ล�าพน แมฮองสอน

และเขตตรวจราชการท 16 ซงประกอบดวย จงหวด

เชยงราย พะเยา แพร และจงหวดนาน

การบรหารโรงเรยนขนาดเลกทตองด�ารงอยยงเปน

ปญหาส�าคญทตองใหความสนใจและก�าหนดแนวทางใน

การบรหารจดการทงในปจจบนและอนาคต ดงนนการ

ศกษายทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกใน

อนาคต สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

โดยเฉพาะในเขตพนทภาคเหนอตอนบน จะเปนแนวทาง

ในการวางแผนพฒนาตอไป

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอศกษาสภาพปจจบนการบรหารจดการ

โรงเรยนขนาดเลก เขตภาคเหนอตอนบน สพฐ. ป พ.ศ.

2556

2. เ พอศกษาภาพอนาคตการบรหารจดการ

โรงเรยนขนาดเลก เขตภาคเหนอตอนบน สพฐ. (พ.ศ. 2556

-2565)

3. เพอน�าเสนอยทธศาสตรการบรหารจดการ

โรงเรยนขนาดเลก เขตภาคเหนอตอนบน สพฐ. ในอนาคต

(พ.ศ. 2556 -2565)

47



ขอบเขตของกำรวจย ขอบเขตดำนประชำกรและแหลงขอมล ในการ

วจยครงนประชากร คอ โรงเรยนขนาดเลก โดยผใหขอมล

ไดแก ผอ�านวยการโรงเรยนขนาดเลกในเขตภาคเหนอ

ตอนบน ผน�า ผบรหาร หรอผจดท�ายทธศาสตร และ

นกวชาการ หรอกลมผน�าความคดทางสงคม

ขอบเขตดำนเนอหำ การวจยในครงนมขอบเขต

ดานเนอหา ดงน

1. ภาระงานของโรงเรยนขนาดเลก ประกอบดวย

6 องคประกอบ ดงน การบรหารจดการดานโครงสราง ดาน

บคลากร ดานเทคโนโลย ดานวชาการ ดานการเงนและ

สนทรพย และดานบรหารจดการทวไป

2. กระบวนการการบรหารจดการโรงเรยน ประกอบ

ดวย 4 งานหลกไดแก การวางแผน (Planning) การจด

องคการ (Organizing) การน�า (Leading) และการควบคม

(Controlling)

ขอบเขตดำนเวลำ ป พ.ศ. 2556

กำรด�ำเนนกำรวจยแบงออกเปน 4 ระยะ ดงน

ระยะท 1 การศกษาภาพการบรหารจดการโรงเรยน

ขนาดเลกในปจจบน (พ.ศ. 2556 ) โดยการศกษาเอกสาร

โดยใชแบบบนทกการวเคราะหเนอหา (content analysis)

การวจยเชงส�ารวจ ใชแบบสอบถาม มความเชอมนทหาโดย

วธของครอนบาค (Cronbach) เทากบ .9935 ในการเกบ

ขอมลกบกลมตวอยางทเปนผบรหารโรงเรยนขนาดเลก

จ�านวน 320 คน ก�าหนดขนาดโดยใชตาราง Krejcie และ

ภาพท 1 กรอบแนวคดยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก (พ.ศ. 2556-2565)

องคประกอบภาระงานโรงเรยนขนาดเลกระดบประถมศกษาสงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระบวนการบรหารจดการ POLCการบรหารจดการดานโครงสรางการบรหารจดการดานเทคโนโลยการบรหารจดการดานบคลากรการบรหารงานวชาการการบรหารงานการเงนและสนทรพยการบรหารงานทวไป

นโนบายการศกษาชาต

ภาพอนาคตการบรหารจดการโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก (พ.ศ. 2556-2565)สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกในอนาคต(พ.ศ. 2556-2565)สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ยทธศาสตร แนวด�าเนนงาน

Morgan เปนการสมแบบหลายขนตอน (Multi-stage

Sampling) โดยใชโรงเรยนเปนหนวยส ม การวจยเชง

คณภาพใชการสมภาษณ ผอ�านวยการโรงเรยนขนาดเลกใน

เขตภาคเหนอตอนบนทมผลการบรหารจดการโรงเรยนเปน

ทประจกษ จ�านวน 9 คน และสมภาษณ ผน�า ผบรหาร

หรอผจดท�ายทธศาสตร จ�านวน 3 คน และนกวชาการ

หรอกลมผน�าความคดทางสงคม จ�านวน 3 คน ดวย แบบ

สมภาษณแบบมโครงสราง ไดภาพการบรหารจดการ

โรงเรยนขนาดเลกในปจจบน (พ.ศ. 2556 )

ระยะท 2 ภาพอนาคตการบรหารจดการโรงเรยน

ขนาดเลก โดยการศกษาบรบท แนวโนม เครองมอทใชใน

การเกบรวบรวมขอมล ไดแก บนทกบรบท แนวโนม การ

วจยเชงส�ารวจ ใชแบบสอบถามการบรหารจดการโรงเรยน

ขนาดเลกในอนาคต ทความเชอมน .9964 โดยวธของ

Cronbach ในการเกบขอมลกบกลมตวอยางเดยวกบระยะ

ท 1 การวจยเชงคณภาพใชการสมภาษณกลมผใหขอมล

ในระยะท 1 ดวยเทคนค Ethnographic Futures Research

ได ภาพอนาคตการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก

(พ.ศ. 2556-2565)

ระยะท 3 การก�าหนดรางยทธศาสตรการบรหาร

จดการโรงเรยนขนาดเลกในอนาคต (พ.ศ. 2556-2565)

ดวยการสมภาษณผทรงคณวฒ จ�านวน 15 คน เครองมอ

ทใชในการเกบรวบรวมขอมล โดยการสมภาษณแบบม

โครงสราง และการก�าหนดรางยทธศาสตร ดวย เทคนค



SWOT Matrix โดยผทรงคณวฒ จ�านวน 9 คน ไดราง

ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกในอนาคต

ระยะท 4 การตรวจสอบยทธศาสตร โดยผทรง

คณวฒ จ�านวน 15 คน ปรบปรง และน�าเสนอยทธศาสตร

การบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกในอนาคต (พ.ศ. 2556

-2565) โดยใชแบบประเมนความเหมาะสมและความเปน

ไปไดของยทธศาสตรในการเกบรวบรวมขอมล

สรปผลกำรวจย 1. ผลการศกษาสภาพการบรหารจดการโรงเรยน

ขนาดเลกในปจจบน (พ.ศ. 2556) เขตภาคเหนอตอนบน

สพฐ. ทกโรงเรยนมองคประกอบการบรหารจดการโรงเรยน

ครบทง 6 ดาน แยกไดเปน 2 กลมคอ 1) กลมทเปนตว

ฉดรงใหการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกออนดอยดาน

คณภาพ ไดแก ดานการเงนและสนทรพย ดานบรหารทวไป

และ ดานบคลากร 2) กลมทเปนตวสงเสรมใหการบรหาร

จดการโรงเรยนขนาดเลกมคณภาพ ไดแก ดานวชาการ ดาน

โครงสราง และดานเทคโนโลย

2. ภาพอนาคตการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก

(พ.ศ. 2556-2565) เขตภาคเหนอตอนบน สงกด สพฐ.

พบวาจะตองเรงรดพฒนาคณภาพ และมาตรฐานการศกษา

การจดการศกษาโดยใชพนทหรอชมชนเปนฐาน โดยม

เปาหมายในการจดการศกษาเพอพฒนาเดกนกเรยนใหม

ทกษะและคณลกษณะทเหมาะสมกบศตวรรษท 21 สราง

จดเดนหรอจดแขงของตนเอง ใหทกภาคสวนมสวนรวมใน

การศกษา ทกคนสามารถเรยนรรวมกนไดตลอดชวต ใช

เทคโนโลยทมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรวและมเครอ

ขายทขยายไปเกอบทกอาณาบรเวณในการจดการเรยนร

จดกระบวนการเรยนรโดยใชชมชนเปนฐานในการขบเคลอน

ในการจดการศกษา

3. ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก

ในอนาคต (พ.ศ. 2556-2565) สงกด สพฐ. ประกอบดวย

พฒนาเครอขายโรงเรยนขนาดเลกใหมความเขมแขง น�า

ICT มาใชในการบรหารและการจดการเรยนการสอนอยาง

เปนระบบ เสรมสรางระบบการบรหารจดการโรงเรยนขนาด

เลกแบบมสวนรวมใหเขมแขง และสรางเอกลกษณของ

สถานศกษา และพฒนาอตลกษณผเรยน

อภปรำยผล 1. สภาพการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกใน

ปจจบน (พ.ศ. 2556 )

1.1 กลมทเปนตวฉดรงใหการบรหารจดการ

โรงเรยนขนาดเลกดอยดานคณภาพ

1.1.1 การบรหารจดการดานการเงนและ

สนทรพย เปนงานหนงทแยงเวลาครจากเดกนกเรยนเพราะ

โรงเรยนขนาดเลก ทเปนเชนนเพราะขอบขายของงานการ

เงนและสนทรพยมหลายงานทตองด�าเนนการใหถกตอง

ตามระเบยบ และกฎหมายทเกยวของ ซงการด�าเนนการ

ทผดพลาดทางดานการเงนและสนทรพยอาจเปนเหตให

ถกด�าเนนการทงทางดานวนย และกฎหมายท�าใหครหรอ

ผทรบผดชอบตองใหความส�าคญและรอบคอบท�าใหตอง

เสยเวลาในการด�าเนนการคอนขางมาก ประกอบกบ

กระทรวงศกษาธการ (2546 : 39-50) ไดก�าหนดของขาย

การบรหารงบประมาณไว 7 งาน ไดแก 1) การจดท�าและ

เสนอของบประมาณ 2) การจดสรรงบประมาณ 3) การตรวจ

สอบ ตดตาม ประเมนผลและรายงานผลการใชเงนและผล

การด�าเนนงาน 4) การระดมทรพยากรและการลงทนเพอ

การศกษา 5) การบรหารการเงน 6) การบรหารบญช

7) การบรหารพสดและสนทรพย

1.1.2 การบรหารจดการดานบคลากร ม

การจดสรรอตราก�าลง โดยใชเกณฑการจดบคลากรเพยง

เกณฑเดยว ท�าใหโรงเรยนขนาดเลกม ครไมครบชน คร

เปลยนบอย และครมกจะไมคอยพฒนาตนเอง มการแก

ปญหาเรองการขาดแคลนครดวยการจางครเพม โดยใชงบ

อดหนนรายหว และสนบสนนจากผปกครอง จากขอจ�ากด

เรองจ�านวนคร ท�าใหประสบปญหาไมถนดในบางกลมสาระ

การเรยนร ดงพภพ วชงเงน (2547 : 198 -199) ไดก�าหนด

หนาทผบรหารทรพยากรมนษย ประกอบดวย 1) การ

วางแผนดานก�าลงคน 2) การจางแรงงาน 3) การโยกยาย

เลอนต�าแหนง และใหพนกงานออกจากองคกร 4) การฝก

อบรมและการพฒนา 5) การบรหารคาจางและเงนเดอน 6)

การจดการดานสภาพการปฏบตงาน 7) ระเบยบวนย

8) สรางเสรมสงจงใจ 9) เสรมสรางสมพนธภาพระหวาง

คนงาน และ 10) จดการผลประโยชนและการบรการทจะ

ใหแกพนกงาน

49



1.1.3 การบรหารจดการดานโครงสราง

มงาน 4 งาน คอ วชาการ บคลากร การเงนและสนทรพย

และบรหารทวไป ในทกงานมหวหนางานและคณครทกทาน

เปนคณะท�างาน มลกษณะโครงสรางแบบแขงตว ดวย

โรงเรยนขนาดเลกสงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐานเปนหนวยงานของรฐทมการก�าหนดระเบยบ

กฎหมายในการบรหารทชดเจน ดงนนในการจดโครงสราง

สรางจงมรปแบบทเหมอนกน ตาม มาตรา 39 แหงพระราช

บญญตการศกษาแหงชาต ไมมการกระจายอ�านาจทเปน

รปธรรม

1.2 กลมทเปนตวสงเสรมใหการบรหารจดการ

โรงเรยนขนาดเลกมคณภาพ

1.2.1 การบรหารจดการดานวชาการ ม

การวางแผนระยะยาวทางดานวชาการ มการก�าหนดวสย

ทศนของโรงเรยน พนธะกจ เปาหมาย แผนกลยทธ จนถง

แผนปฏบตการประจ�าป มงานหลกทส�าคญคอ หลกสตรซง

ประกอบดวย 2 สวน คอ หลกสตรแกนกลาง กบ หลกสตร

ทองถน เนนเรองการออกเขยนได ใชเทคนคและสอในการ

จดการเรยนการสอน สงเสรมใหเดกไดรบประสบการณท

หลากหลาย การพฒนาตนของครทางการจดการเรยนการ

สอน ดวยการบรหารจดการวชาการเปนงานหลกซงถอเปน

หวใจของการจดการโรงเรยนในทกระดบ ผบรหารโรงเรยน

ตองมความรความเขาใจในขอบขาย และหลกการบรหาร

งานวชาการ ซงการบรหารจดการดานวชาการสวนใหญ

จะเนนการจดองคการเปนสวนใหญ ซงงานวชาการเปนงาน

ทมขอบขายกวาง สอดคลองกบ กระทรวงศกษาธการ

(2546 : 35-36) ก�าหนดขอบขายและภารกจการบรหาร

วชาการไว

1.2.2 การบรหารจดการดานการบรหาร

งานทวไป สวนใหญโรงเรยนขนาดเลกกจะท�าในกรอบงาน

ทเหมอนกนกบโรงเรยนขนาดอน มการใชการบรหารแบบ

มสวนรวม ใชหลกการบรหารโรงเรยนแบบ SBM และ

PDCA เปนหลกในการบรหารจดการ ดานธรการโรงเรยน

มการจดจดสรรอตราธรการท�างานธรการของโรงเรยน ตาม

สดสวนทก�าหนดของแตละเขตพนท เนองดวยการบรหาร

จดการดานการบรหารงานทวไปเปนงานทชวยเสรมใหงาน

ดานอนสามารถขบเคลอนไดอยางราบรน ซงพระราช

บญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2545 ก�าหนดอ�านาจ

หนาทของสถานศกษาไวดงน การผอนผนใหเดกเขาเรยน

กอนหรอหลงอายตามเกณฑการศกษาภาคบงคบตาม

หลกเกณฑ และวธการทคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ก�าหนด ส�าหรบกฎกระทรวงแบงสวนราชการในสถานศกษา

ทจดการศกษาขนพนฐานไดก�าหนดอ�านาจหนาทไว ไดแก

การวเคราะหและจดท�านโยบาย และแผนพฒนาการศกษา

ของสถานศกษา การแตงตง คณะอนกรรมการหรอบคคล

เพอพจารณาและเสนอความคดเหนหรอปฏบตการอยางใด

อนอยในอ�านาจและหนาทของคณะกรรมการสถานศกษา

ขนพนฐานหรอสถานศกษา ซงการบรหารทวไปสามารถ

ก�าหนดขอบขายและภารกจหลกของสถานศกษาขนพนฐาน

1.2.3 การบรหารจดการดานเทคโนโลย

ดานน สพฐ. ถอเปนนโยบายของรฐบาลส�าคญในการ

จดเทคโนโลยให ไดแก แทบเลต คอมพวเตอร โดยเฉพาะ

โรงเรยนขนาดเลก ตลอดจนเทคโนโลยการสอนโดยโทรทศน

ทางไกลผานดาวเทยมไทยคม เพราะปจจบนเปนยคของ

ขอมลสารสนเทศทมการเปลยนแปลงตางๆ อยางรวดเรว

ดงนนการจดการศกษาจงตองด�าเนนการเตรยมคนใหพรอม

รบการเปลยนแปลงและด�าเนนชวตไดอยางปกตสข

ผบรหารโรงเรยนขนาดเลกพงบรหารจดการดานเทคโนโลย

โดยน�ามาประยกตใชกบการบรหารงาน การจดการเรยน

การสอน การจดท�าระบบขอมลสารสนเทศ ท�าใหตองม

ความร ความเขาใจในดานนเปนอยางด ดง วรรณรตน

ลงกาวงศ (2546 : 32 อางองจาก สถาบนราชภฏสวนดสต.

2539 : 16) กลาววาการใชนวตกรรมและเทคโนโลยเพอ

การจดการเรยนการสอน เปนการประยกตเอาเทคนค วธการ

แนวความคด วสดอปกรณและเครองมอใหม ๆ มาใชในการ

เรยนการสอนใหสามารถเอออ�านวยความสะดวกในการ

เรยนรของมนษยใหมากขนเพอเพมประสทธภาพทางการ

ศกษา

2. ภาพอนาคตการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก

(พ.ศ. 2556 - 2565) เขตภาคเหนอตอนบน สงกด สพฐ.

จะตองเรงรดพฒนาคณภาพ และมาตรฐานการศกษาโดย

รฐบาล กระทรวงศกษาธการ และหนวยงานทรบผดชอบใน



แตละดานพงยอมรบและตกลงรวมกน ตลอดจนองคกร

ปกครองสวนทองถน ชมชน เอกชนและสถาบนทางสงคม

เปนผจดในลกษณะการจดการศกษาโดยใชพนทหรอชมชน

เปนฐาน ในการสนบสนนการบรหารและจดการศกษา

ทงดานบคลากร งบประมาณและวชาการ และการจด

โครงสรางพนฐานเพอเอออ�านวยใหการศกษาด�าเนนไป

อยางมคณภาพโดยมเปาหมายในการจดการศกษาเพอ

พฒนาเดกนกเรยนใหมทกษะและคณลกษณะทเหมาะสม

กบศตวรรษท 21 ซงสอดคลองกบ วจารณ พานช (2555 :

14) ทวาการเรยนรในศตวรรษท 21 ตอง “กาวขามสาระ

วชา” ไปสการเรยนรทกษะเพอการด�ารงชวตในศตวรรษท

21” (21st Century Skills) ทครสอนไมได นกเรยนตอง

เรยนเอง หรอพดใหมวาครตองไมสอน แตตองออกแบบการ

เรยนร และอ�านวยความสะดวก (facilitate) ในการเรยนร

ใหนกเรยนเรยนร จากการเรยนแบบลงมอท�า แลวการ

เรยนร กจะเกดจากภายในใจและสมองของตนเอง การ

เรยนรแบบนเรยกวา PBL (Project-Based Learning)

โรงเรยนขนาดเลกตองสรางจดเดนหรอจดแขงของตนเอง

ทสะทอนรากเหงาทองถนของชมชนทตงอย เพอใหเรยนร

วถชวต ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม จดการศกษา

รวมกบบาน วดหรอศนยรวมความเชอของชมชน เชน มสยด

โบสถ กบโรงเรยนใหทกภาคสวนมสวนรวมในการศกษา

สรางโอกาสในการศกษากบทกคนในชมชน โดยใชชมชน

เปนฐานการพฒนาโรงเรยนใหมประสทธภาพ ครตองจดการ

เรยนรรวมกบผเรยน สามารถเปนบคคลแหงการเรยนรได

ตลอดเวลา บรหารจดการชนเรยนไดอยางมคณภาพ การ

วดผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนตงอยบนพนฐานของ

หลกสตรภมปญญาทองถน นกเรยนและผปกครอง ชมชน

ตองเขาถงแหลงเรยนรทางการศกษา ทกคนสามารถเรยนร

รวมกนไดตลอดชวต สอดคลองกบ ชาญชย กาศกด (2546

: บทคดยอ) ท�าการวจยอนาคตภาพและทางเลอกใน

อนาคต ส�าหรบการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในระดบ

การศกษาขนพนฐาน จงหวดสงหบร ปพทธศกราช 2555

พบวาอนาคตภาพ ส�าหรบการบรหารโดยใชโรงเรยน

เปนฐาน ประกอบดวย ดานการกระจายอ�านาจ ดานการ

มสวนรวม ดานการคนอ�านาจการจดการศกษาใหปวงชน

3. ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก

ในอนาคต (พ.ศ. 2556-2565) สงกดส�านกงานคณะ


ยทธศาสตรท 1 พฒนาเครอขายโรงเรยนขนาดเลก

ใหมความเขมแขง กลมเครอขายตางๆ ทงทเปนเครอขาย

ของสถานศกษาในรปของกลมโรงเรยนขนาดเลก กลมคร

วชาการ เครอขายผปกครอง ลวนมสวนชวยใหการบรหาร

จดการโรงเรยนขนาดเลกเปนไปอยางมประสทธภาพและ

ประสทธผลมากขน ดงกลยทธการสรางเครอขายระหวาง

โรงเรยน จากการพฒนากลยทธการบรหารสถานศกษาเพอ

สงเสรมการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส�าคญของ

สถานศกษาเอกชนขนพนฐาน ชวงชนท 1-2 ของมณฑรกา

วทรชาต (2551 : 242) ทมการปฏบตอยในระดบมาก

2 ประเดน คอ โรงเรยนขอความอนเคราะหครผ สอนท

ช�านาญการของเครอขายมาใหความรแกครในดานการ

จดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส�าคญของโรงเรยน

เปนรายบคคลและรายกลม รองลงมาคอโรงเรยนมการ

ศกษาดงานโรงเรยนเครอขายเพอน�ามาเปนแนวทางในการ

ปฏบตงาน

ยทธศาสตรท 2 น�าเทคโนโลยทใชจดการสารสนเทศ

และการสอสาร (ICT)มาใชในการบรหารและการจดการ

เรยนการสอนอยางเปนระบบ ดวยในปจจบนและอนาคต

เทคโนโลยจะมบทบาทอยางมาก จนถอเปนปจจยหนงท

ส�าคญในการด�าเนนชวตประจ�าวนของทกคน บทบาทใน

ดานการศกษา และการเปนพลโลก สอดคลองกบส�านกงาน

เลขาธการครสภา (2549 : 124-129) เหนวาบทบาท

นวตกรรมและ เทคโนโลยเพอการศกษามหลายดาน ใน

ฐานะทเปนองคความร เปนเครองมอบรหาร เปนเครองมอ

ทางวชาการ เปนทรพยากรเพอสนบสนนการเรยน เปน

เครองมอในการพฒนาบคลากร เปนเครองมอสนบสนนการ

เรยนร และ ในฐานะสนบสนนการสอนการน�าแนวคด

วธการใหมๆ มาใชในการจดการศกษาจะท�าใหคณภาพ

ทางการศกษามคณภาพเพมขน

ยทธศาสตรท 3 เสรมสร างการบรหารจดการ

โรงเรยนขนาดเลกแบบมสวนรวมใหเขมแขง โรงเรยนขนาด

เลกมขอจ�ากดในหลายดาน ดงนนการน�าหลกการมสวน

51



รวมมาใชในการบรหารจดการจะท�าใหแกปญหาความ

ขาดแคลนตางๆ ลดลง ท�านองเดยวกนน ธระพร อายวฒน

(2552 : 520-530) ไดท�าการศกษาแนวปฏบตทเปนเลศ

ในการบรหารงานวชาการของสถานศกษาขนพนฐาน

ขนาดเลก พบวา ลกษณะรวมของแนวปฏบตทเปนเลศใน

การบรหารงานวชาการของโรงเรยน 3 แหงทท�าการศกษา

แนวทางการบรหารงานวชาการของทง 3 โรงเรยน มการน�า

ผมสวนไดสวนเสยในการจดการศกษา เขามามสวนรวม

ในการ พฒนาคณภาพการศกษาของโรง เ ร ยนท ง

กระบวนการ เปนกลยทธหลก

ยทธศาสตรท 4 สรางเอกลกษณของสถานศกษา

และพฒนาอตลกษณผเรยนของโรงเรยนขนาดเลก เปน

เจตคตทบคคลกลมทมตอสถาบนหรอเปาหมาย เปนความ

คาดหวงของบคคลหรอสถาบนทสอดคลองกบความเชอ

หรอความรสก หรอความรสกตอตนเองและสถาบน เปนสง

สะทอนความรสกนกคดของคนทมตอบคคลหรอสถาบน

เปนความนยมทมตอสถาบน บคคลทสถาบนหรอบคคลได

แสดงความเปนตวตน หรอความโดดเดนเปนทรบรของ

คนอน ดง ศรวรรณ ฉตรมณร งเจรญ และวรางคณา

ทองนพคณ (2556) ไดกลาวถงอตลกษณผเรยนทควรม

คณลกษณะ 3 ดาน ไดแก 1) ดานการท�างาน เปนผทม

ความสามารถในการการปรบตว มความเปนผน�า 2) ดาน

การเรยนร มความสามารถในการชน�าตนเอง การตรวจสอบ

การเรยนรของตนเอง และ 3) ดานศลธรรม มความเคารพ

ผอน มความซอสตย มความส�านกพลเมองทด

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะส�ำหรบกำรน�ำผลกำรวจยไปใช

1.1 การพฒนาเครอขายโรงเรยนขนาดเลกให

มความเขมแขง ผบรหารโรงเรยนขนาดเลกตองเปนหลกใน

การขบเคลอนการด�าเนนการในรปของเครอขาย

1.2 การน�าเทคโนโลยทใชจดการสารสนเทศ

และการสอสาร (ICT) มาใชในการบรหารและการจดการ

เรยนการสอนอยางเปนระบบ มการระดมทรพยากรในการ

จดหาสอ เทคโนโลยใหเพยงพอ

1.3 การสรางเอกลกษณของสถานศกษา และ

พฒนาอตลกษณผเรยนของโรงเรยนขนาดเลก เปนประเดน

ทส�าคญทผบรหารโรงเรยนขนาดเลกตองมเปาหมายในการ

พฒนาอตลกษณผเรยนใหมคณลกษณะและทกษะทพง

ประสงคส�าหรบอนาคตและสรางความเปนเอกลกษณของ

โรงเรยนขนาดเลกใหเปนทยอมรบ มการวางแผน ด�าเนน

กระบวนการสรางแบรนด (The Branding Process :

DCCM) ใชระบบการประเมนในการพฒนาอยางตอเนอง

2. ขอเสนอแนะส�ำหรบกำรวจยในครงตอไป

2.1 การสรางเอกลกษณของสถานศกษา และ

พฒนาอตลกษณผ เรยนของโรงเรยนขนาดเลก เปน

ยทธศาสตรทมความเปนไปไดในระดบมากทสดเปนอนดบ

แรก ดงนนจงควรมการศกษาวจยเพมในรปแบบการสราง

เอกลกษณของสถานศกษา และพฒนาอตลกษณผเรยน

2.2 การเสรมสรางการบรหารจดการโรงเรยน

ขนาดเลกแบบมสวนรวมใหเขมแขง เปนยทธศาสตรทม

ความเปนไปไดในระดบมากเปนอนดบสดทาย จากผลของ

การประเมนยทธศาสตร ดงนนจงควรมการศกษาวจยเพม

ในยทธศาสตรและแนวทางการสรางการมสวนรวมในการ

บรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกใหมประสทธภาพและ

ประสทธผลตอไป

เอกสำรอำงองกระทรวงศกษาธการ. (2546). คมอกำรบรหำรสถำน

ศกษำขนพนฐำนทเปนนตบคคล. กรงเทพฯ :

กระทรวงศกษาธการ.

ชาญชย กาศกด. (2546 ). อนำคตภำพและทำงเลอก

ในอนำคต ส�ำหรบกำรบรหำรโดยใชโรงเรยน

เปนฐำนในระดบกำรศกษำขนพนฐำน จงหวด

สงหบร ปพทธศกรำช 2555. วทยานพนธ

ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย สถาบนราชภฏเทพสตร.



ธระพร อายวฒน. (2552). แนวปฏบตทเปนเลศในกำร

บรหำรงำนวชำกำรของสถำนศกษำขนพนฐำน

ขนำดเลก. วทยานพนธดษฎนพนธ สาขา

การ บรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศลปากร.

พระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2545.

รำชกจจำนเบกษำ. วนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2545.

พภพ วชงเงน. (2547). พฤตกรรมองคกำร. กรงเทพฯ :

รวมสาสน (1977).

มณฑรกา วฑรชาต. (2551). กำรพฒนำกลยทธกำร

บรหำรสถำนศกษำเพอสงเสรมกำรจดกำรเรยน

กำรสอนทเนนผเรยนเปนส�ำคญของสถำนศกษำ

เอกชนขนพนฐำน ชวงชนท 1-2 ในเขต

กรงเทพมหำนคร. วทยานพนธดษฎนพนธ สาขา

บรหารการศกษาและภาวะผน�า บณฑตวทยาลย

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเซนตจอหน.

วรรณรตน ลงกาวงศ. (2546). กำรพฒนำบคคลในกำร

ใชนวตกรรมและเทคโนโลยเพอกำรจดกำรเรยน

กำรสอนในโรงเรยนสงกดกองกำรศกษำ เพอ

คนพกำร กรมสำมญศกษำเขตกำรศกษำท 7.

วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สถาบนราชภฏ

ก�าแพงเพชร.

วจารณ พานช. (2555). วถสรำงกำรเรยนรเพอศษย

ในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ : มลนธสดศรสฤษดวงศ.

ศรวรรณ ฉตรมณรงเจรญ และวรางคณา ทองนพคณ.

(2556). ทกษะแหงศตวรรษท 21 ควำมทำทำย

ในอนำคต 21st Century Skills : The Challenges

Ahead. ภเกต : คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ

ภเกต.

ส�านกงานเลขาธการครสภา. (2549). ชดวชำกำรจดกำร

องคกำรทำงกำรศกษำ. โครงการพฒนาวชาชพ

ผบรหารการศกษาและผบรหารสถานศกษา

ประจ�าการ. กรงเทพฯ : ส�านกงานพฒนาและ

สงเสรมวชาชพ.

ส�านกนโยบายและแผน ส�านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน. (2556). กำรบรหำรจดกำรโรงเรยน

ขนำดเลก. กรงเทพฯ : กระทรวงศกษาธการ.

53



รปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจสงกดกองบญชาการต�ารวจภธร ภาค 3

Leadership Characteristic Development Model of Chief Police Station Officers under Provincial Region 3

มงคล สงวนศกด 1,* และ ประหยด ภมโคกรกษ 2 Mongkhon Sanguansak 1,* and Prayad Bhoomkhokrak 2



1นกศกษาปรญญาเอก สาขาวชาภาวะผน�าทางการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000Ph.D. Student in Leadership in Educational Administration Program, Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand.2คณะมนษศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000Faculty of Humanities and Social Sciences. Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand.*Corresponding author, e-mail: [email protected]

ABSTRACT

This research aimed to 1) study the leadership characteristics of heads of police stations under

Provincial Police Bureau Region Three, 2) create a model for the development of the leadership characteristics

of heads of police stations and 3) assess the appropriateness and the possibility of the model for the

development of the leadership characteristics of the police station heads under Provincial Police Bureau Region

Three as well as its implementation guidelines and present the model. The research consisted of 5 steps:

1) studying the leadership characteristics of police station heads who had passed, with distinction, the

assessment under the “Police Station for People” Developmental Project, 2) synthesizing and selecting the

appropriate topics which required developing and synthesizing the leadership characteristics of heads of

police stations, 3) creating a model for the development of the leadership characteristics of the police

stationheads, 4) assessing theappropriateness and the possibility of the actual implementation of the model

for the development of the leadership characteristics of police stationheadsand 5) concluding and

disseminating the model for the leadership characteristicdevelopment through the publication of the handbook

for the leadership characteristicdevelopment of police stationheads. Research tools were a questionnaire, an

assessment form and an interview form on the appropriateness and the possibility of the model implementation.

228 police station headsunder Provincial Police Bureau Region Three were research samples, deriving

purposively. Statistics used for data analysis were percentage, mean, standard deviation and content analysis.



บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจ

ภธรภาค 3 2) สรางรปแบบการพฒนาคณลกษณผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ 3) ประเมนความเหมาะสม และความเปน

ไปไดของรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธรภาค 3 และแนวทาง

การน�ารปแบบไปใช และน�าเสนอรปแบบการวจยประกอบไปดวย 5 ขนตอน คอ 1) การศกษาคณลกษณะผน�าของหวหนา

สถานต�ารวจ ทผานการประเมนระดบดเดน ตามโครงการการพฒนาสถานต�ารวจเพอประชาชน 2) การสงเคราะหและเลอก

ประเดนทเหมาะสม ทควรพฒนา และสงเคราะหคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ 3) การสรางรปแบบการพฒนา

คณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ 4) การประเมนความเหมาะสม และความเปนไปไดในการน�าไปใชจรงของ รป

แบบ การพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ 5) การสรปและน�ารปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าไปใชจด

ท�าเปนค มอการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบไปดวย

แบบสอบถาม แบบประเมน และแบบสมภาษณ ความเหมาะสม ความเปนไปไดในการน�ารปแบบไปใช กลมตวอยางไดแก

หวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร ภาค 3 จ�านวน 228 คน โดยใชการสมตวอยางแบบเจาะจง สถตทใช

ในการวเคราะหขอมลประกอบดวย รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา

ผลการวจยพบวา 1) คณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจสงกด กองบญชาการต�ารวจภธรภาค 3 ทผานการ

ประเมนตามโครงการการพฒนาสถานต�ารวจเพอประชาชน ป พ.ศ.2555 ประกอบดวย 62 คณลกษณะ แบงเปน 5 ดาน

คอ ดานบคลกภาพ ดานคณธรรมและการเสรมสรางวนย ดานการอ�านวยความยตธรรม ดานการบรการประชาชน และดาน

เทคโนโลย 2) รปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ ประกอบดวย 4 สวน คอ 1) แนวคด หลกการ

ก�ากบรปแบบ 2) วตถประสงคทวไป 3) กระบวน การพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ ซงประกอบดวย 5

ขน คอ 3.1) ขนการเตรยมการ 3.2) ขนการประเมนกอนการพฒนา 3.3) ขนการพฒนา 3.4) ขนการประเมนหลงการพฒนา

และ 3.5) ขนการพฒนาซ�า 4) แนวทางการน�ารปแบบไปใช และ 3)ผลการประเมนโดยผทรงคณวฒระดบเชยวชาญ โดย

การสมภาษณ ผทรงคณวฒระดบเชยวชาญมความเหนวา รปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ

สงกดกกองบญชาการต�ารวจภธร ภาค 3 ในภาพรวมมความเหมาะสมและความเปนไปไดในการน�าไปใช

ค�ำส�ำคญ : รปแบบการพฒนา คณลกษณะผน�า หวหนาสถานต�ารวจ

55

Keywords: Development Model, Leadership Characteristic, Chief Police Station

Research findings showed that 1) 62 leadership characteristics of heads of police stations under

Provincial Police Bureau Region Threepassed with distinction, the assessment under the “Police Station for

People” developmental project in 2012 were divided into 5 aspects by namely, personality, virtue and discipline

enhancement, justice facilitation, service for people and technology, 2) the model for the leadership

characteristicdevelopmentsof heads of police stations consisted of 4 parts; 2.1) concepts and regulatory

principles of the model, 2.2) the general objectives, 2.3) five developmental steps of the leadership

characteristics of police stationheads: preparation, assessment prior to the development, assessment after the

development and the re-development and 2.4) the implementation guidelines of the model, 3) the assessment

through the interviews with expert-level qualified people generally agreed on the appropriateness and the

possibility of the implementation of the model for the development of the leadership characteristics of police

stationheadsunder Provincial Police Bureau Region Three.



บทน�ำ การต�ารวจเป นกจการทส�าคญตอสงคมและ

ประชาชน เพราะต�ารวจเปนเจาหนาท ของรฐทมอ�านาจ

และหนาทในการรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน

การปฏบตหนาทของต�ารวจในสงคมประชาธปไตย และ

หลกการรกษาความสงบเรยบรอย ส�านกงานต�ารวจแหง

ชาตไดก�าหนดกรอบแนวคด ตลอดจนการมคณลกษณะ

ผน�าทเดนชดปฏบตหนาทดวยความเตมใจ และอยในสงคม

โลกไดอยางมศกดศร และสงคมอยเยนเปนสขรวมกน ตาม

กรอบแนวทางตามระเบยบขอบงคบ ภายใตแนวปฏบตงาน

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (ส�านกงานต�ารวจแหงชาต.

2547 : 7)

คณลกษณะผน�ามความส�าคญตอหวหนาสถาน

ต�ารวจมความส�าคญเปนอยางยงตอการปฏบตหนาทของ

ต�ารวจประจ�าสถานในแตละพนท ถอวาเปนหวใจส�าคญ

ของงานต�ารวจ ทจะเสรมสรางความเชอมน ความศรทธา

จากประชาชนทมตอต�ารวจไดเปนอยางด หากต�ารวจ

สามารถสรางความพงพอใจใหกบประชาชนไดมากเทาไร

สงคมยอมยอมรบต�ารวจมากขน ความพงพอใจตอ

ประชาชนและตนทนทางสงคมของอาชพต�ารวจยอมจะตอง

สงขนกวาทเปนอยในปจจบน (กตตพงษ กตยารกษ.

2550 : 46) จากเหตผลดงกลาวจงเปนมลเหตจงใจใหผวจย

ศกษาและสรางรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของ

หวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธรภาค 3

การวจยครงนจะน�าไปสการไดมาซงรปแบบการ

พฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกอง

บญชาการต�ารวจภธรภาค 3 ทครอบคลมเนอหาสาระส�าคญ

ของผน�าตามแนวคดทฤษฎภาวะผน�าและการบรหารสถาน

ต�ารวจในเรองคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ 5

ดาน ไดแก ดานบคลกภาพ ดานคณธรรมและการเสรมสราง

วนย ดานการอ�านวยความยตธรรม ดานการบรการ

ประชาชน และดานการเปนผมความรดานเทคโนโลย

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอศกษาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถาน

ต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธรภาค 3

2. เพอสรางรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�า

ของหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร

ภาค 3

3. เพอประเมนความเหมาะสม และความเปนไป

ไดของรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถาน

ต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธรภาค 3

ภาพท 1 กรอบแนวคดของการวจย

แนวคด ทฤษฎเกยวกบคณลกษณะผน�า

คณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจทผานการประเมนระดบดเดน

คณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจตามความเหนของผทรงคณวฒ

ไดคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ ไดแก1. ดานบคลกภาพ2. ดานคณธรรมและเสรมสรางวนย3. ดานอ�านวยความยตธรรม4. ดานการบรการประชาชน5. ดานเทคโนโลย

คณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจทเปนความจรง และประเดนทตองพฒนา

รางรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ

ไดรปแบบและคมอการพฒนาคณลกษณะผน�า

กรอบแนวคดของกำรวจย

สงเคราะหทฤษฎ

คดเลอกประเดน

ประเมนและปรบปรงรปแบบ

56



วธด�ำเนนกำรวจย 1. ขนตอนการศกษาเอกสารแนวคดทฤษฎเกยว

กบคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ ทผานการ

ประเมนระดบดเดน ตามโครงการการพฒนาสถานต�ารวจ

เพอประชาชนสงกดกองบญชาการต�ารวจภธรภาค 3 ซงแบง

การวจยออกเปน 2 ขนตอน คอ

1.1 ตอนท 1 ศกษาคณลกษณะผ น�าของ

หวหนาสถานต�ารวจทผานการประเมนระดบดเดนสงกดกอง

บญชาการ ต�ารวจภธรภาค 3 ประชากรตวอยาง ทใชในการ

วจยครงน ไดแก หวหนาสถาน ต�ารวจภธร ใน 8 จงหวด

สงกดกองบญชาการต�ารวจภธรภาค 3

1.2 ตอนท 2 การศกษาคณลกษณะผ น�า

ของหวหนาสถานต�ารวจทวไป

1.2.1 ประชากร ประชากรทใชในการวจย

ไดแก หวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร

ภาค 3 จ�านวน 228 คน

1.2.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใช

เฉพาะสถานต�ารวจทผานเกณฑการประเมน ตามโครงการ

การพฒนาสถานต�ารวจเพอประชาชน ระดบดเดนเทานน

1.2.3 ตวแปรทศกษา ตวแปรทศกษา

ไดแก คณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกด

กองบญชาการต�ารวจภธรภาค 3 ประกอบดวย ดาน

บคลกภาพ ดานคณธรรมและการเสรมสรางวนย ดาน

อ�านวยความยตธรรม ดานบรการประชาชน ดานเทคโนโลย

1.2.4 เครองมอทใชในการเกบรวบรวม

ขอมลเปนแบบสอบถาม ชนดมาตราสวนประมาณคา

(Rating scale) 5 ระดบโดยมการวเคราะหคาดชนความ

ความเชอมน สอดคลองระหวางขอค�าถามและวตถประสงค

(Item-Objective Congruence Index : IOC) คาดชนความ

สอดคลองแตละขอ อยระหวาง 0.70-0.90 และในแตละ

ดานดงน ดานบคลกภาพ .5496 ดานคณธรรมและ

เสรมสรางวนย .6588 ดานการอ�านวยความยตธรรม .6055

ดานการบรการประชาชน .9038 ดานเทคโนโลย .7089

ไดคาสมประสทธอลฟาโดยรวม เทากบ .96 ทผ วจย

สรางขนเองในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยสงแบบสอบถาม

ไปทงสน จ�านวน 228 ฉบบ

1.2.5 การวเคราะหขอมล ผวจยด�าเนน

การวเคราะหขอมลตามล�าดบขน ดงน ขนท 1 ตรวจสอบ

ความสมบรณถกตองของแบบสอบถามทไดรบคนมา

ทงหมดเพอจดกระท�าและวเคราะหขอมล ขนท 2 การจด

กระท�ากบขอมล ขนท 3 ด�าเนนการวเคราะหขอมลดวย

เครองไมโครคอมพวเตอร

2. ขนตอนการสงเคราะหเลอกประเดนทเหมาะสม

ทควรพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ

สงกดกองบญชาการต�ารวจภธรภาค 3 โดยการสงเคราะห

และเลอกประเดนทเหมาะสมรวมกบกรรมการทปรกษา

แลวน�ามาพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ

ผวจยมวธการด�าเนนการ ดงน คอ การสงเคราะหขอเสนอ

แนะจากผตอบแบบสอบถาม และเลอกประเดนทเหมาะสม

ทควรพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ

3. ขนตอนการสรางรปแบบการพฒนาคณลกษณะ

ผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจ

ภธรภาค 3 ด�าเนนการก�าหนดโครงสรางองคประกอบของ

รปแบบ โดยศกษาเอกสาร แนวคด หลกการ ทฤษฎ

งานวจย แลวน�าหลกการส�าคญทเกยวของ คอ 1) หลกการ

สรางรปแบบ 2) แนวคดเชงระบบ และ 3) หลกการเรยนร

มาประยกตใชในการก�าหนดโครงสรางองคประกอบของรป

แบบ เบองตน 5 ขน ดงน ขนท 1 การเตรยมการพฒนา

ขนท 2 การประเมนกอนการพฒนา ขนท 3 การพฒนา

ขนท 4 การประเมนหลงการพฒนา ขนท 5 การพฒนาซ�า

4. ขนตอนการประเมนความเหมาะสม และความ

เปนไปไดในการน�าไปใชจรงของรปแบบการพฒนา

คณลกษณะผ น�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกอง

บญชาการต�ารวจภธรภาค 3 โดยผทรงคณวฒ

ในขนตอนน เปนการประเมนความเหมาะสม และ

ความเปนไปไดในการน�าไปใชจรง ของรปแบบการพฒนา

คณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ ดวยดลยพนจ

สวนตวของผทรงคณวฒในระดบเชยวชาญ เพอเปนการ

ยนยนรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถาน

ต�ารวจ ผทรงคณวฒระดบเชยวชาญ ไดมาดวยการเลอก

แบบเจาะจง จ�านวน 8 ทาน

57



สรปผลกำรวจย การสรปผลการวจย ผวจยไดน�าเสนอตามขนตอน

ของการวจย 4 ขนตอน ดงน

1. การศกษาเอกสารทฤษฎแนวคดคณลกษณะ


ภธร ภาค 3 ไดผลการวจยโดยสรป ดงน ดานบคลกภาพ

จ�านวน 7 เรอง ดานคณธรรมและเสรมสรางวนย จ�านวน 6

เรอง ดานอ�านวยความยตธรรม จ�านวน 5 เรอง ดานบรการ

ประชาชน จ�านวน 6 เรอง ดานเทคโนโลย จ�านวน 4 เรอง

2. การสงเคราะหและเลอกประเดนคณลกษณะ

ผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกด กองบญชาการต�ารวจ

ภธร ภาค 3 ทผานเกณฑการประเมนตามโครงการการ

พฒนาสถานต�ารวจเพอประชาชน ในดานบคลกภาพ

ดานคณธรรมและเสรมสรางวนย ดานอ�านวยความยตธรรม

ดานบรการประชาชน และดานเทคโนโลย ผลการประเมน

อยในระดบดเดนในประเดนทมความเหมาะสมทจะน�าไป

พฒนาหวหนาสถานต�ารวจ

3. การสรางรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�า

ของหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร

ภาค 3 มผลการวจยโดยสรปวา รปแบบการพฒนา ม 5 ขน

ไดแก ขนท 1 การเตรยมการกอนการพฒนา ขนท 2 การ

ประเมนกอนการพฒนา ขนท 3 การพฒนา ขนท 4 การ

ประเมนหลงการพฒนา และขนท 5 การพฒนาซ�า

4. การประเมนความเหมาะสมของรปแบบการ

พฒนาหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร

ภาค 3 โดยผทรงคณวฒทเชยวชาญ และผทเคยเปนหวหนา

สถานต�ารวจและอาจารยทสอนในมหาวทยาลยทมความ

เชยวชาญ ในกระบวนการพฒนาคณลกษณะผน�าของ

หวหนาสถานต�ารวจ ในภาพรวมมความเหมาะสมและความ

เปนไปไดในการน�าไปใช

อภปรำยผล ผลการวจย การสรางรปแบบกาพฒนาคณลกษณะ


ภธรภาค 3 ดงน

การวจยพบวา คณลกษณะผน�าของหวหนาสถาน

ต�ารวจ ตามโครงการการพฒนาสถานต�ารวจเพอประชาชน

ม 5 ดาน คอ ดานบคลกภาพ ดานคณธรรมและเสรมสราง

วนย ดานอ�านวยความยตธรรม ดานบรการประชาชน และ

ดานเทคโนโลย ซงคณลกษณะผน�าดงกลาวเปนสงทจะ

ช วยใหหวหนาสถานต�ารวจทปฏบตหนาทไดประสบ

ผลส�าเรจ สอดคลองกบแนวคด Daft (1999 : 334) ไดกลาว

วา คณลกษณะผ น�าทดทสดนน ซงไดแก การมความ

สามารถพเศษ ใหความสนใจเอาใจใส การกระตนอยาง

ชาญฉลาด มความกลาหาญ และยอมรบผอน ซงผลการ

วจยเรองรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนา

สถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร ภาค 3 ไดน�า

เสนอการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ

ไว 5 ดาน คอ 1) ดานบคลกภาพ ผลการวจยพบวา หวหนา

สถานต�ารวจใหความส�าคญกบคณลกษณะผน�าดาน

บคลกภาพ ในระดบมากทสดทง 15 ขอ ซงสอดคลองกบ

กว วงศพฒ (2550 : 45) ไดกลาวา บคลกภาพเปนสวน

ประกอบทส�าคญสวนหนงของผน�าในอนาคต จ�าเปน

อยางยงทจะตองปรบปรงบคลกภาพของตน 2) ดาน

คณธรรมและเสรมสรางวนย ผลการวจยพบวา หวหนา

สถานต�ารวจใหความส�าคญกบคณลกษณะผน�าดาน

คณธรรมและเสรมสรางวนย ในระดบมาทสด ทง 13 ขอ

สอดคลองกบ เนตรพณณา ยาวราช (2552 : 83-84) ได

กลาววา หวหนาหรอผน�าหรอผบรหาร ผทด�ารงต�าแหนง

ในองคกรในสถานภาพผน�าหรอหวหนาจะประสบความ

ส�าเรจไดโดยใชศาสตรและศลป ความรความสามารถใน

ดานหลายดาน การมความช�านาญทจะแกไขปญหาดวย

ตนเอง การพฒนาความรความสามารถและคณธรรมของ

ผใตบงคบบญชาใหการชวยเหลอคมครองผเสยหายพยาน

และเหยออาชญากรรมการปรบปรงสารบบการควบคม

สงการ ใหเปนไปตาม กฎ และระเบยบของทางราชการ

การน�าวทยาการต�ารวจและเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการ

สบสวนและสอบสวน สอดคลองกบ 3) ดานการอ�านวย

ความยตธรรม ผลการวจยพบวา หวหนาสถานต�ารวจให

ความส�าคญกบคณลกษณะผน�าดานการอ�านวยความ

58



ยธตธรรม ในระดบมากทสด ทง 10 ขอ สอดคลองกบ จมพล

หนมพานช (2547 : 102-104) กลาววา ในองคกรจ�าเปนตอง

ใชหลกการใชอ�านาจ หรอหลกการใชอ�านาจเพอทใชอ�านาจ

ใดๆ หวหนาหรอผน�าจ�าเปนทจะตองรเกณฑการใชอ�านาจ

หรอพฤตกรรมการใชอ�านาจใหเปนไปตามเกณฑเกดความ

ชอบธรรม และเกณฑทเนนความยตธรรม ทจะแพรกระจาย

อยางทวถงทกคน 4) ดานการบรการประชาชน ผลการวจย

พบวา หวหนาสถานต�ารวจใหความส�าคญกบคณลกษณะ

ผน�าดานการบรการประชาชน ในระดบมากทสดทง 15 ขอ

สอดคลองกบกว วงศพฒ (2550 : 36-37) ไดกลาววา

การบรการประชาชน หวหนาหรอผน�ามสวนทส�าคญเปน

อยางยง ในการบรหารงานงานขององคกรหรอหนวยงาน

ใดๆ กตาม การบรการเปนสงทส�าคญประชาชนทรบบรการ

จะเกดความพงพอใจหรอไมอยทหวหนาหรอผน�า 5) ดาน

เทคโนโลย ผลการวจยพบวา หวหนาสถานต�ารวจใหความ

ส�าคญกบคณลกษณะผน�าดานเทคโนโลย ในระดบมาก

ทสดทง 9 ขอ สอดคลองกบแนวคดของพลพธ ปยวรรณ

(2552 : 1) การบรหารจดการองคกร จ�าเปนอยางยงทจะ

ตองน�าเทคโนโลยมาใช ซงจะตองควบค ไปกบระบบ

สารสนเทศทจ�าเปนและเปนทตองการขององคกร

ผลการสรางรปแบบและการประเมนรปแบบการ

พฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกดกอง

บญชาการต�ารวจภธร ภาค 3 โครงสรางองคประกอบของ

รปแบบ โดยศกษาเอกสาร แนวคด หลกการ ทฤษฎ งาน

วจย แลวน�าหลกการส�าคญทเกยวของ คอ 1) หลกการสราง

รปแบบ 2) แนวคดเชงระบบ และ 3) หลกการเรยนร

มาประยกตใชในการก�าหนดโครงสรางองคประกอบของ

รปแบบการพฒนา 5 ขน ดงน ขนท 1 การเตรยมการพฒนา

ขนท 2 การประเมนกอนการพฒนา ขนท 3 การพฒนา

ขนท 4 การประเมนหลงการพฒนา ขนท 5 การพฒนาซ�า

ซงมาความสอดคลองกบแนวคดของ ประสทธ เขยวศร

(2544 : 302) ไดน�าเสนอแบบจ�าลองการพฒนาคณลกษณะ

ผ น�าของผ บรหารโรงเรยน แบบจ�าลองประกอบดวย

องคประกอบ 8 สวน คอ 1) หลกการ 2) วตถประสงค 3) วธ

การพฒนาคณลกษณะภาวะผน�า 4) การด�าเนนการพฒนา

5) การประเมนผลหลงการพฒนา 6) การปฏบตงานจรงและ

การวจยเชงปฏบตการ 7) การน�าเสนอผลการวจย 8) การ

ประเมนผลและการตดตามผล

ผลการประเมนโดยผทรงคณวฒระดบเชยวชาญ

8 ทาน โดยการสมภาษณ ผทรงคณวฒระดบเชยวชาญ

มความเหนวา รปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของ

หวหนาสถานต�ารวจ สงกดกกองบญชาการต�ารวจภธร

ภาค 3 ในภาพรวมมความเหมาะสมและความเปนไปได

ในการน�าไปใช ซงมความสอดคลองกบแนวคดของ สธรรม

ธรรมทศนานนท (2549 : 201) ทเสนอรปแบบการพฒนา

ผบรหารสผลลพธการพฒนาประเทศ ประกอบดวย 4 สวน

คอ สวนท 1 คณลกษณะทพงประสงคของผบรหารการ

ศกษาทตองพฒนา สวนท 2 แนวคด หลกการและ

วตถประสงคทวไป ของรปแบบ สวนท 3 กระบวนการพฒนา

คณลกษณะทพงประสงคของผบรหารสถานศกษา และ

สวนท 4 แนวทางการน�ารปแบบไปใชและเงอนไขความ

ส�าเรจและตวชวดความส�าเรจของรปแบบ

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะกำรน�ำผลกำรวจยไปใช

1.1 รปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของ

หวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร ภาค

3 หนวยงาน องคกรทมหนาทพฒนาหวหนาสถานต�ารวจ

อาจน�าไปประยกตใชโดยการก�าหนดเวลา ใหหวหนาสถาน

ต�ารวจไดศกษาจากคมอการพฒนาคณลกษณะผน�ากอน

จากนนจงจดกจกรรมเสรมใหตามทเสนอแนะไวในคมอการ

พฒนาคณลกษณะผน�า

1.2 การพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนา

สถานต�ารวจตามรปแบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของ

หวหนาสถานต�ารวจ สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร ภาค

3 ซงเปนการเนนใหผรบการพฒนาศกษารปแบบการพฒนา

คณลกษณะผน�าจากคมอการพฒนาดวยตนเอง

2. ขอเสนอแนะส�ำหรบกำรวจยครงตอไป

2.1 ควรมการน�ารปแบบการพฒนาคณลกษณะ

ผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ มาก�าหนดเปนเนอหาสาระใน

การพฒนา และยงมประเดนคณลกษณะผน�าของหวหนา

สถานต�ารวจอกสวนหนงทควรน�ามาท�าการวจย และพฒนา

เพม

59



2.2 ควรมการวจยเกยวกบการประเมนผลของ

รปแบบ และการพฒนาคมอใหมคณภาพยงขนในการใชรป

แบบการพฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ

สงกดกองบญชาการต�ารวจภธร ภาค 3

2.3 ควรมการวจยเกยวกบการผลตสอ สอ

ออนไลน และการสนบสนนเพอพฒนาคณลกษณะผน�าของ

หวหนาสถานต�ารวจ

2.4 ควรมการประยกตการวจย รปแบบการ

พฒนาคณลกษณะผน�าของหวหนาสถานต�ารวจ สงกด

หวหนาสถานต�ารวจสงกดภาคอน

เอกสำรอำงอง กว วงศพฒ. (2550). ภำวะผน�ำ. พมพครงท 7. กรงเทพฯ :

บ เค อนเตอรปรนท.

กตตพงษ กตยารกษ. (2550). “ปฏรปต�ารวจโปรดฟงอก

ครงหนง.” ใน เอกสำรชดควำมรเพอกำรพฒนำ

ระบบงำนต�ำรวจ. กรงเทพฯ : ส�านกงาน

คณะกรรมการพฒนาระบบงานต�ารวจ.

จมพล หนมพานช. (2547). ผน�ำอ�ำนำจและกำรเมอง

ในองคกำร. โครงการสงเสรมการแตงต�ารา

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. พมพครงท 2.

กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช.

เนตรพณณา ยาวราช. (2552). ภำวะผน�ำและผน�ำ

เชงกลยทธ. กรงเทพฯ : ทรปเพลกรป.

ประสทธ เขยวศร. (2544). กำรน�ำเสนอแบบจ�ำลองกำร

พฒนำภำวะผน�ำของผบรหำรโรงเรยนทบรหำร

โดยใชโรงเรยนเปนฐำน. วทยานพนธครศาสตร

ดษฎบณฑต สาขาบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พลพธ ปยวรรณ. (2554). ระบบสำรสนเทศเพอกำร

จดกำร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : วทยพฒน.

รงเรอง สขาภรมณ. (2544). กำรวเครำะหปจจยทสมพนธ

กบกำรก�ำหนดนโยบำยกำรศกษำ ในกำรปฏบต

กรณศกษำนโยบำยกำรศกษำขนพนฐำน.

วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาบรหาร

การศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ


สธรรม ธรรมทศนานนท. (2549). การน�ำเสนอรปแบบกำร

พฒนำผบรหำรสถำนศกษำขนพนฐำนเพอ

พฒนำประเทศ. วทยานพนธการศกษา

ดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

ส�านกงานต�ารวจแหงชาต. (2547). พระรำชบญญต

ต�ำรวจแหงชำต. กรงเทพฯ : โรงพมพต�ารวจ.

Daft, R. I. (1999). Management. 3rd ed. Fort Worth :

The Dryden.

60



ผลของโปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวกทมผลตอความฉลาดทางอารมณ

ของนกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมาThe Effects of Positive Self-talk Training Program on Emotional

Intelligence of the First Year Students of Nakhon Ratchasima Rajabhat University

อรพรรณ การคา 1,* และ ประยทธ ไทยธาน 2

Orapun Karnkha 1,* and Prayut Thaithani 2

1นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาจตวทยาการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000M.Ed. Student in Educational Psychology Program, Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand.2คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000Faculty of Education, Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand*Corresponding author, e-mail: [email protected]



ABSTRACT

Keywords: Positive Self-talk, Emotional Intelligence

This quasi-experimental research was conducted to study the effects of positive self-talk training program

on emotional intelligence of the first year students of Nakhon Ratchasima Rajabhat University. The samples

were 10 students in English program and 10 students in Music program. All 20 students studied in the second

semester of academic year 2013. The experiment was used as instruments, which were1) positive self-talk

training program for 2 weeks, 4 days a week from Tuesday-Friday at 60 minutes a day, and 2) an evaluation

format of emotional intelligence for people aged 18-60 year. The data collection was divided into 2 phases

according to the length of pretest and posttest, and they were then analyzed by t-test.

The results showed that

1 . Posttest experimental group students had an average score of emotional intelligence higher

thanbefore the experimentat .01 level of significance.

2 . Posttest experimental group students had an average score of emotional intelligence higher than

these of the control groupat .01 level of significance.



บทคดยอ การวจยกงการทดลองนมวตถประสงคเพอศกษาผลของโปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวกทมตอความฉลาด

ทางอารมณของนกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก นกศกษาชนปท 1

มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา โปรแกรมวชาภาษาองกฤษ จ�านวน 10 คน และโปรแกรมวชาดนตร จ�านวน 10 คน

ทก�าลงศกษาในภาคเรยนท 2 ประจ�าปการศกษา 2556 เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) โปรแกรมการฝกพด

กบตนเอง เชงบวก จ�านวน 2 สปดาห สปดาหละ 4 วน ตงแตวนองคาร-วนศกร วนละ 60 นาท รวมทงสน 8 วน 2) แบบ

ประเมนความฉลาดทางอารมณของกรมสขภาพจต (2543) แบบประเมนส�าหรบประชาชนทวไป อาย 18-60 ป โดยแบง

เปนระยะกอนการทดลอง และระยะหลงการทดลอง วเคราะหขอมลโดยการทดสอบคาท

ผลการวจยพบวา

1. หลงการทดลอง นกศกษากลมทดลองมคะแนนเฉลยความฉลาดทางอารมณสงกวากอนการทดลอง อยางม

นยส�าคญทางสถตทระดบ .01

2. หลงการทดลอง นกศกษากลมทดลองมคะแนนเฉลยความฉลาดทางอารมณสงกวานกศกษากลมควบคม

อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .01

ค�ำส�ำคญ : พดกบตนเองเชงบวก ความฉลาดทางอารมณ

บทน�ำ ความฉลาดทางอารมณ (Emotional Intelligence :

EI หรอ Emotional Quotient : EQ) คอ ความสามารถทาง

อารมณในการด�าเนนชวตรวมกบผอนอยางสรางสรรคและ

มความสข (กรมสขภาพจต. 2543 : 42) บคคลทมความ

ฉลาดทางอารมณสง จะเปนคนทสามารถรบร เขาใจและ

จดการความรสกของตนเองไดด และยงสามารถเขาใจความ

รสกของผอน ไมคอยมความขดแยงในจตใจปรบตวไดด

สามารถอยรวมกบผอนอยางมความสข และความฉลาด

ทางอารมณเปนสงทเราสามารถเรยนรและพฒนาไดตลอด

ชวตตงแตเดกจนถงผใหญ ซงแตกตางจากความฉลาดทาง

เชาวนปญญาทไมสามารถเปลยนแปลงได (ส�านกพฒนา

สขภาพจต. ออนไลน. 2555) ในปจจบนปญหาทพบในชวง

ทก�าลงศกษาในอดมศกษา มกจะเปนพฤตกรรมตามวยท

พบในวยรน เนองจากวยรนเปนวยทมการเปลยนแปลง

หลายประการทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณและสงคม

ปญหาทพบไดบอยของวยน ไดแก ปญหาการปรบตว ความ

ขดแยงในจตใจของวยรนทตองเผชญกบการเปลยนแปลง

ดานตางๆ ท�าใหเกด ความวตกกงวล ความเครยด ความ

กลวปญหาดานการเรยน การเรยนตองใชสมาธ ความอดทน

ความรบผดชอบ (วฒพงษ ลมปวโรจน. ออนไลน. 2556)

การพฒนาความฉลาดทางอารมณในวยนจงถอเปนเรอง

ส�าคญ ซงถอไดวาเปนกาวแรกและเปนกาวส�าคญส�าหรบ

ชวตทางการศกษา เพราะเปนชวงชวตแหงการปรบตว เพอ

ใหตนเองมความพรอมตอการเปนผเรยนในระดบอดมศกษา

และพรอมทจะกาวยางอยางมนคงตอการเรยนรทางวชาชพ

ในระดบทสงขน โดยนกศกษาใหมชนปท 1 จดอยในกลม

วยรนซงเปนชวตทอยในวยปรบตวยากและมปญหามาก

จงเปนวยทสมควรใหการชวยเหลอ (ชนดดา เพชรประยร,

ชศร เลศรตนเดชากล และนนทรตน พฒนภกด. 2554 :

157-159)

การพดคยกบตนเอง หรอการพดกบตนเอง

(Self-talk) เปนทกษะอยางหนงในการพฒนาความฉลาด

ทางอารมณทน าสนใจ สามารถใชฝกเปนทกษะเพอ

เปลยนแปลงวธคดของบคคล ซงเปนวธการอยางหนงของ

นกจตวทยาเพอใชในการเรยนร พฤตกรรมใหมๆ ใชฝก

ตนเองเพอวางแผนในอนาคตและควบคมพฤตกรรมหนหน

พลนแลน แกปญหาความกดดนตางๆ และลดความวตก

กงวล เพอใหก�าลงใจตนเอง เมอตองเผชญภาวะทนาตนเตน

62



ตกใจ (อสา สทธสาคร. ออนไลน. 2555) จากการศกษาพบ

วาการพดกบตนเองสามารถแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก

การพดกบตนเองเชงบวก และการพดกบตนเองเชงลบ ใน

สวนของการพดกบตนเองเชงบวกจะมลกษณะของการพด

กบตนเองในทางทด คดไปในทางบวก เปนการพดกบตนเอง

ทตรงกบความจรงและตรงตามสภาพปจจบน เปนการ

สงเสรมใหบคคลประสบความส�าเรจตามเปาหมายทตงไว

สวนการพดเชงลบจะมลกษณะของการพดกบตนเองทท�าให

สงตางๆ เลวรายลง คดกบตนเองหรอผอนในดานลบอย

ตลอดเวลา สรางกลไกปองกนตนเองเพอปกปดความรสก

ดอยทมอยภายในใจ เกดความคบของใจ ท�าใหบคคลเกด

ความรสกไมดและรสกแยตลอดเวลา พยายามหลกหนใน

สงทตนเองเผชญอย

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอเปรยบเทยบความฉลาดทางอารมณของ

นกศกษากลมทดลองกอนและหลงการทดลอง

2. เพอเปรยบเทยบความฉลาดทางอารมณหลง

การทดลอง ระหวางนกศกษากลมทดลองและกลมควบคม

กรอบแนวคดในกำรวจย การวจยในครงน ผวจยไดสรางโปรแกรมการฝกพด

กบตนเองเชงบวก โดยยดหลกตามแนวความคดเกยวกบ

การฝกพดกบตนเองเชงบวกของ Nelson-Jones (2004)

และแนวทางการพฒนาความฉลาดทางอารมณของกรม

สขภาพจต (2543) ประกอบไปดวย 8 กจกรรม คอ 1) การ

ปฐมนเทศและการสรางความคนเคย 2) การวเคราะหตนเอง

3) การทบทวนอารมณ 4) การเปลยนวธพดกบตนเอง

5) การพดกบตนเองเชงบวกกบการจดการกบอารมณ

6) การพดกบตนเองเชงบวกกบการรจกควบคมอารมณ

ตนเอง 7) การน�าวธการพดกบตนเองเชงบวกไปใช 8) การ

ปจฉมนเทศและคณคาแหงตน และเทคนคใชในการฝกพด

กบตนเองเชงบวก คอ 1) การใชสรรพนาม “ฉน” ในการพด

กบตนเอง 2) การพดกบตนเองเชงบวก 3) คนหาการพดกบ

ตนเองเชงลบ 4) การก�าหนดวธการพดกบตนเองเชงบวก

5) การประยกตวธการพดกบตนเองเชงบวกใหเขากบปญหา

สวนบคคล 6) วธการน�าค�าพดกบตนเองเชงบวกไปใช เปน

เครองมอในการพฒนาความฉลาดทางอารมณตามแนวคด

ของกรมสขภาพจต (2543ก : 30-31) ดงแสดงกรอบแนวคด

ในการวจยในภาพท 1

ม 8 กจกรรม ดงน

1) การปฐมนเทศและการสราง

ความคนเคย

2) การวเคราะหตนเอง

3) การทบทวนอารมณ

4) การเปลยนวธพดกบตนเอง

5) การพดกบตนเองเชงบวกกบการ

จดการกบอารมณ

6) การพดกบตนเองเชงบวกกบการ

รจกควบคมอารมณตนเอง

7) การน�าวธพดกบตนเองเชงบวกไปใช

8) การปจฉมนเทศและคณคาแหงตน

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

1. การใชสรรพนาม “ฉน” ในการพดกบ

ตนเอง

2. การพดกบตนเองเชงบวก

3. คนหาการพดกบตนเองในเชงลบ

4. การก�าหนดวธการพดกบตนเอง

เชงบวก

5. การประยกตวธการพดกบตนเองเชง

บวกใหเขากบปญหาสวนบคคล

6. วธการน�าค�าพดกบตนเองเชงบวก

ไปใช

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ความฉลาดทางอารมณ

ประกอบดวย

1. ดานด

2. ดานเกง

3. ดานสข

โปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวก

กจกรรม เทคนค

63



วธด�ำเนนกำรวจย การวจยคร ง น เป นการวจย กงทดลอง (Pre-

Experimental Research) เพอศกษาผลของโปรแกรมฝก

พดกบตนเองเชงบวกทมตอความฉลาดทางอารมณของ

นกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ซงม

การด�าเนนการวจยดงตอไปน

ประชากรทใชในการวจย ไดแก นกศกษาชนปท 1

มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ทก�าลงศกษาในภาคเรยน

ท 2 ประจ�าปการศกษา 2556

กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก นกศกษาชนปท

1 มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา โปรแกรมวชาภาษา

องกฤษ จ�านวน 10 คน และโปรแกรมวชาดนตร จ�านวน

10 คน ทก�าลงศกษาในภาคเรยนท 2 ประจ�าปการศกษา

2556 โดยวดจากแบบประเมนความฉลาดทางอารมณ

ของกรมสขภาพจต (2543) แบบประเมนส�าหรบประชาชน

ทวไป อาย 18-60 ป ซงไดมาจากการสมแบบหลายขนตอน

(Multi Stage Sampling) ซงมขนตอนดงน

1. สมคณะโดยไดคณะครศาสตร

2. สมโปรแกรมวชา โดยไดโปรแกรมวชาภาษา

องกฤษ จ�านวน 42 คน และโปรแกรมวชาดนตร

จ�านวน 38 คน

3. ประเมนความฉลาดทางอารมณนกศกษาทง

2 โปรแกรม โดยไดนกศกษาทมคะแนนต�าสด

ซงมคะแนนต�ากวาระดบเปอรเซนไทลท 25

โปรแกรมละ 10 คน

4. สมอยางงายโดยไดโปรแกรมวชาภาษาองกฤษ

เปนกลมทดลอง และโปรแกรมวชาดนตร เปน

กลมควบคม

เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1. โปรแกรมการฝก

พดกบตนเองเชงบวก 2. แบบประเมนความฉลาดทาง

อารมณ

วธกำรด�ำเนนกำรทดลอง

1. ระยะกอนกำรทดลอง

1.1 ผ วจยประเมนความฉลาดทางอารมณ

นกศกษากอนการทดลอง ในวนท 15 พฤศจกายน 2556

โดยมผลคะแนนเฉลยกอนการทดลองของกลมทดลองและ

กลมควบคม

1.2 จดเตรยมอปกรณและสถานทในการ

ด�าเนนการทดลอง

2. ระยะด�ำเนนกำร

เรมด�าเนนการทดลองกบนกศกษากลมทดลอง

ทหอง 9.08.07 ชน 8 อาคาร 9 มหาวทยาลยราชภฏ

นครราชสมา วนท 19 พฤศจกายน 2556 และสนสดการ

ทดลองวนท 29 พฤศจกายน 2556 โดยผวจยเปนผด�าเนน

การทดลองดวยตนเอง ไมมบคคลอนรบกวน คอ กลม

ทดลองด�าเนนการฝกพดกบตนเองเชงบวกตามโปรแกรม

การฝกพดกบตนเองเชงบวกทผวจยสรางขน สปดาหละ

4 วน คอ วนองคาร-วนศกร แตละครงใชเวลา 60 นาท

แบงออกเปน วนองคาร และวนพธ เรมเวลา 09.00-10.00 น.

วนพฤหสบดเรมเวลา 15.00-16.00 น. และวนศกร เรมเวลา

14.00-15.00 น. รวมทงสน 8 วน สวนกลมควบคมไมไดเขา

รวมโปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวก

3. ระยะหลงกำรทดลอง

3.1 ผวจยประเมนความฉลาดทางอารมณของ

นกศกษาหลงการทดลอง ในวนท 29 พฤศจกายน 2556

3.2 รวบรวมคะแนนความฉลาดทางอารมณ

กอนและหลงการทดลอง ของกลมทดลองและกลมควบคม

เพอวเคราะหขอมลตอไป

กำรวเครำะหขอมล

1. วเคราะหคาสถตพนฐานไดแก คาเฉลย และสวน

เบยงเบนมาตรฐาน

2. เปรยบเทยบคะแนนเฉลยความฉลาดทาง

อารมณของนกศกษากลมทดลอง และกลมควบคม กอน

และหลงการทดลอง โดยการทดสอบคาท แบบกลมตวอยาง

ไมเปนอสระจากกน (t-test for dependent sample)

3. เปรยบเทยบคะแนนเฉลยความฉลาดทาง

อารมณ หลงการทดลอง ระหวางนกศกษากลมทดลองและ

กลมควบคม โดยการทดสอบคาท แบบกลมตวอยางเปน

อสระจากกน (t-test for independent sample)

64



สรปผลกำรวจย ผลการวจยพบวากอนและหลงการทดลอง ความ

ฉลาดทางอารมณของนกศกษากลมทดลองในระยะกอน

การทดลองมคะแนนเฉลย 139.90 (มความฉลาดทาง

อารมณต�ากวาเกณฑปกต) ในระยะหลงการทดลองม

คะแนนเฉลย 168.50 (มความฉลาดทางอารมณอยใน

เกณฑปกต) ส�าหรบนกศกษากลมควบคมกอนการทดลอง

มคะแนนเฉลย 145.70 (มความฉลาดทางอารมณอยใน

เกณฑปกต) และในระยะหลงการทดลองมคะแนนเฉลย

146.00 (มความฉลาดทางอารมณอยในเกณฑปกต)

ปรากฏผลดงตารางท 1

ตารางท 1 คะแนนความฉลาดทางอารมณของนกศกษากลมทดลองและกลมควบคม (คะแนนเตม 208 คะแนน)

กลมควบคมกลมทดลอง

คนท กอนการ ความหมาย หลงการ ความหมาย กอนการ ความหมาย หลงการ ความหมาย

ทดลอง ทดลอง ทดลอง ทดลอง

1 157 ปกต 186 สง 158 ปกต 156 ปกต

2 147 ปกต 159 ปกต 157 ปกต 155 ปกต

3 147 ปกต 178 สง 151 ปกต 150 ปกต

4 146 ปกต 163 ปกต 149 ปกต 128 ต�า

5 145 ปกต 164 ปกต 148 ปกต 147 ปกต

6 142 ต�า 188 สง 147 ปกต 151 ปกต

7 139 ต�า 140 ต�า 143 ปกต 144 ปกต

8 139 ต�า 172 สง 141 ต�า 153 ปกต

9 130 ต�า 173 สง 132 ต�า 139 ต�า

10 107 ต�า 162 ปกต 131 ต�า 137 ต�า

รวม 1399 - 1685 - 1457 - 1460 -

X 139.90 ต�า 168.50 ปกต 145.70 ปกต 146.00 ปกต

S.D. 13.51 - 14.15 - 9.17 - 9.00 -

จงไดท�าการวเคราะหคะแนนความฉลาดทางอารมณของนกศกษาชนปท 1 กลมทดลอง กอนการทดลอง และหลง

การทดลอง ปรากฏผลดงตารางท 2

65



จากตารางท 1 จะเหนวาความฉลาดทางอารมณของนกศกษากลมทดลองกอนการทดลองมคะแนนเฉลย 139.90

สวนเบยงเบนมาตรฐาน 13.51 ภายหลงการทดลองมคะแนนเฉลย 168.50 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 14.15 เมอทดสอบ

ความแตกตางของคะแนนเฉลยกอนและหลงการทดลอง พบวา หลงการทดลองนกศกษากลมทดลองมคะแนนเฉลยสง

กวากอนการทดลองอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนน จงท�าการเปรยบเทยบคาเฉลยความฉลาดทางอารมณ

ของนกศกษากลมทดลองและกลมควบคม ซงการทดสอบไดผลดงตารางท 3

ตารางท 2 ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความฉลาดทางอารมณของนกศกษาในกลมทดลองกอน

และหลงไดเขารวมโปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวก (n = 10)

จากตารางท 3 จะเหนวาความฉลาดทางอารมณของนกศกษากลมทดลองมคะแนนเฉลย 168.50 สวนเบยงเบน

มาตรฐาน 14.15 ส�าหรบนกศกษากลมควบคมมคะแนนเฉลย 146.00 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 9.00 เมอทดสอบความ

แตกตางระหวางคะแนนเฉลยของทง 2 กลม พบวา หลงการทดลองนกศกษากลมทดลองมคะแนนเฉลยสงกวากลมควบคม


ตารางท 3 ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความฉลาดทางอารมณหลงการทดลองของนกศกษากลมทดลองทไดเขารวม

โปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวกกบนกศกษากลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมการฝกพดกบตนเอง

เชงบวก

อภปรำยผล จากการศกษาผลของโปรแกรมการฝกพดกบตนเอง

เชงบวกทมตอความฉลาดทางอารมณของนกศกษาชน

ปท 1 มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา ท�าการวเคราะห

ขอมลตามสมมตฐานพบวา นกศกษากลมทดลองมคะแนน

เฉลยความฉลาดทางอารมณสงกวากอนการทดลอง อยาง

มนยส�าคญทางสถตทระดบ .01 และหลงการทดลอง

นกศกษากลมทดลองมคะแนนเฉลยความฉลาดทางอารมณ

สงกวานกศกษากลมควบคม อยางมนยส�าคญทางสถต

ทระดบ .01 ผวจยไดน�าเสนอการอภปรายผลการวจย ดงน

ผ วจยไดด�าเนนโปรแกรมดวยการจดกจกรรม

8 กจกรรม อนประกอบไปดวย 1) การปฐมนเทศและการ

สรางความคนเคย 2) การวเคราะหตนเอง 3) การทบทวน

อารมณ 4) การเปลยนวธพดกบตนเอง 5) การพดกบตนเอง

เชงบวกกบการจดการกบอารมณ 6) การพดกบตนเองเชง

บวกกบการรจกควบคมอารมณตนเอง 7) การน�าวธการพด

กบตนเองเชงบวกไปใช 8) การปจฉมนเทศและคณคา

แหงตน ซงนกศกษาจะไดมโอกาสเรยนรและฝกฝนการพด

กบตนเองเชงบวก มโอกาสไดรบฟงเรยนร และแลกเปลยน

ประสบการณของเพอนภายในกล มทมความแตกตาง

ไปจากตนเอง และจากการศกษาผลการทดลองพบวา

คะแนนความฉลาดทางอารมณมคาคะแนนเพมขนทง 3

องคประกอบ คอ ดานด ดานเกง และดานสข ตามทกรม

กลมทดลอง X S.D. D SDD t p

หลงการทดลอง 168.50 14.15 28.60 16.65 5.43 .00

กอนการทดลอง 139.90 13.51

กลม n X S.D. t p

กลมทดลอง 10 168.50 14.15 4.24 .00

กลมควบคม 10 146.00 9.00

66



สงเสรมสขภาพจตไดก�าหนดไว สามารถอภปรายผลเปน

รายดานได ดงน

1. ดานด ประกอบดวย ความสามารถในการ

ควบคมอารมณ ความตองการของตนเอง รจกเหนใจผอน

และมความรบผดชอบตอสวนรวม ทงนเพราะโปรแกรมการ

ฝกพดกบตนเองเชงบวก การด�าเนนการมลกษณะเปนกลม

จะมการปฐมนเทศและสรางความคนเคย แนะน�าตนเองเพอ

สรางความสมพนธอนดระหวางสมาชกในกลม การสราง

แนวทางขอตกลง การปฏบตตนในขณะเขารวมกจกรรม

การรกษาความลบภายในกลม เพอสรางความรบผดชอบ

ความไววางใจ และการแบงปนประสบการณรวมกน ซง

สอดคลองกบแนวคดของ Corey (2004 : 86-87) ได

เสนอวา ชวงแรกของการพบกนถอเปนโอกาสอนดทจะได

กลาวถงเปาหมายของกลม สมาชกไดรวธการใชกลมใหเปน

ประโยชน ส�ารวจปญหาตางๆ ทกลมยกขนมาพจารณา

อภปรายขอตกลงเบองตน และสรางความคนเคยตอกน

พดคยถงความส�าคญในการเขารวมกลม ชวยใหสมาชก

ไดพจารณาและตรวจสอบความเหน ความคาดหวงทจะได

รบจากการเขากล มของตน สมาชกสามารถนยามเปน

เปาหมายและวธการของตน ความสามารถในการควบคม

อารมณ ความตองการของตนเองนน ผวจยไดใชเทคนคการ

ฝกพดกบตนเองเชงบวกเพอฝกการควบคมอารมณตนเอง

ในขนด�าเนนการของกจกรรมแตละครง ผ วจยไดให

นกศกษาทบทวนเหตการณ ประสบการณการเผชญกบ

เหตการณทท�าใหตนเองเกดความรสกไมสบายใจ และฝก

พจารณาหาค�าพดทใชพดกบตนเองเชงลบทเกดขนกอน

ระหวาง และหลงเหตการณ เปลยนค�าพดกบตนเองเชงลบ

ใหเปนค�าพดกบตนเองเชงบวกใหกบตนเอง จบคกบเพอน

ภายในกลมเพอฝกซอมค�าพดกบตนเองเชงบวกทใชในการ

ควบคมอารมณตนเองเมอเผชญกบเหตการณทตนเองเกด

ความร สกไมสบายใจนน นกศกษาสามารถคดค�าพด

เชงบวกเพอคลายความวตกกงวล ความกดดน ความตนเตน

สอดคลองกบแนวคดการพดกบตนเองเชงบวกของ

Nelson-Jones (2004 : 44) ทวาการพดกบตนเองเชงบวก

สามารถน�ามาใชกบความรสกเชงลบ ความเครยด ความ

วตกกงวล ในขณะทประสบกบปญหาได และเปนไปใน

ทศทางเดยวกบแนวคดของ อสา สทธสาคร (ออนไลน.

2555) ทไดกลาวถงการพฒนาความฉลาดทางอารมณดวย

การฝกทกษะการเปลยนวธคดจากการฝกพดกบตนเองวา

การพดกบตนเองจะชวยแกปญหาความกดดนตางๆ ลด

ความวตกกงวล เปนวธงายๆ เพอใหก�าลงใจตนเอง เมอตอง

เผชญกบภาวะทนาตนเตนตกใจ

2. ดานเกง ประกอบไปดวย ความสามารถในการ

รจกตนเอง มแรงจงใจ สามารถตดสนใจแกปญหาและ

แสดงออกไดอยางเหมาะสม ทงนเปนเพราะในโปรแกรมการ

ฝกพดกบตนเองเชงบวกนน มกจกรรมใหนกศกษาได

วเคราะหตนเองผานการวาดภาพความงาม ความด และ

ความจรง ทเกยวของกบชวตนกศกษาวาภายในตวของเรา

มความงามเรองอะไร เรามความดอยางไร และความจรงตว

เราเปนเชนไร มหนาทอะไรทตองท�าบาง ผานรปภาพท

นกศกษาวาด แบงเปนภาพในปจจบน และภาพอนาคต เพอ

ใหนกศกษาไดส�ารวจตนเองพรอมกบแบงปนประสบการณ

ใหเพอน ๆ ในกลมไดเรยนร รวมกน นกศกษาสามารถ

วเคราะหตนเอง รวาตนเองมความงาม ความด และความ

จรง อยภายในตวไดเปนอยางด และจากกจกรรมดงกลาว

ท�าใหผ วจยสามารถสงเกตเหนบคลกภาพของนกศกษา

ภายในกลม ลกษณะความคดทมตอตนเอง เปาหมายของ

นกศกษาแตละคน เปนการส�ารวจและสงเสรมการสราง

แรงจงใจใหกบนกศกษา สอดคลองกบแนวคดการพฒนา

ความฉลาดทางอารมณของกรมสขภาพจต (2543 : 83-85)

วาการสรางแรงจงใจใหกบตนเอง เปนการมองโลกในแงด

ของสงตางๆ ทเกดขนกบตนเอง เชอมนวาเราสามารถอยกบ

สงนนได ทบทวนวาสงส�าคญของเรามอะไรบาง หมนสราง

ความหมายในชวตใหแกตนเอง นกถงสงทสรางความภมใจ

แมจะเปนสงเลกๆ นอยๆ พยายามใชสงดในตนสรางให

เกดคณคาทงแกตนเองและผอน ใหก�าลงใจตนเองคดวา

เราท�าได เราจะท�าและลงมอท�า

3. ดานสข ประกอบไปดวย ความสามารถในการ

ด�าเนนชวตไดอยางเปนสข ไดแก ภมใจในตนเอง เหนคณคา

ในตนเอง เชอมนในตนเอง พงพอใจในในชวต การมองโลก

แงด มความสงบทางใจ ทงนเปนเพราะโปรแกรมการฝกพด

กบตนเองเชงบวก จะมลกษณะการด�าเนนกจกรรมเปน

67



กลม มการแบงปนประสบการณความรสกของนกศกษาอย

เสมอ การใหก�าลงใจซงกนและกนของนกศกษา จะมการ

ฝกการเปลยนค�าพดกบตนเองเชงลบใหเปนการพดกบ

ตนเองเชงบวกเมอนกศกษาไดทบทวนถงเหตการณทท�าให

ตนเกดความไมสบายใจ จากการทนกศกษาไดฝกและได

แบงปนประสบการณกบเพอนทกครงทท�ากจกรรมการฝก

พดกบตนเองเชงบวก ท�าใหนกศกษาไดเหนมมมองความ

คดของเพอนทแตกตางกนออกไป เพราะนกศกษาในกลม

บางคนมปญหาเรองของความกลาทจะแสดงความคด

สอสารกบผอนนอย คดค�าพดเชงบวกไมได หลงจากการท�า

กจกรรมท 4 ผวจยสามารถสงเกตเหนนกศกษามพฤตกรรม

การสอสารกบเพอนดขน กลาทจะพดกบเพอนมากขน

กอปรกบไดมการฝกพดกบตนเองเชงบวกในการจดการกบ

อารมณ และควบคมอารมณ จงท�าใหนกศกษาไดเหนวธ

การน�าค�าพดทใชฝกพดกบตนเอง มาใชในการสรางความ

มนใจใหกบตนเอง ทศนคตในการด�าเนนชวตทเปนบวก

เหนคณคาของตนเอง

ผลการวจยนสอดคลองกบการวจยของ Depape

และคณะ (2006) ไดศกษาความสมพนธระหวางการพด

กบตนเองและความฉลาดทางอารมณของนกศกษา

ปรญญาตร พบวาระดบชนปของการศกษาและการพดกบ

ตนเองเปนตวพยากรณทส�าคญของความฉลาดทางอารมณ

และมความสมพนธกบความฉลาดทางอารมณในทางบวก

สอดคลองกบงานวจยของ เคยงขวญ มหาโชคเลศวฒนา

(2554) ทไดศกษาผลของโปรแกรมการฝกพดกบตนเอง

เชงบวกทมตอการเหนคณคาในตนเองของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 4 พบวา หลงจากนกเรยนไดรบการสอน

โดยโปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวกแลวระดบของการ

เหนคณคาในตนของกลมทดลองสงขน

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะจำกกำรวจยในครงน

1.1 ผลจากการฝกพดกบตนเองเชงบวก พบ

วาสามารถพฒนาความฉลาดทางอารมณของนกศกษาชน

ปท 1 ได สงเกตจากคาคะแนนประเมนความฉลาดทาง

อารมณทเพมขน ดงนน นกศกษาชนปท 1 ควรไดรบการฝก

พดกบตนเองเชงบวกในการพฒนาความฉลาดทางอารมณ

เพอสรางเปาหมาย ทศนคตทดตอการด�าเนนชวต การปรบ

ตว ปรบอารมณ สามารถจดการกบอารมณของตนไดอยาง

เหมาะสม

1.2 โปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวกน

สามารถน�าประยกตใชในการพฒนาบคคลดานตางๆ ได

เชน ความกลาแสดงออก การลดความเครยด การปรบปรง

บคลกภาพ

1.3 ผทจะน�าหลกการและวธการฝกพดกบ

ตนเองเชงบวกไปใชควรศกษา วตถประสงค จดมงหมาย

และว ธล�าดบขนตอนต างๆ ให เข าใจ อก ทงควรม

ประสบการณและทกษะการฝกพดกบตนเองเชงบวกกอนท

จะน�าวธการดงกลาวไปใช

1.4 โปรแกรมการฝกพดกบตนเองเชงบวกท

ผ วจยสร างขนเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณน

เหมาะสมกบนกศกษาในระดบปรญญาตร

2. ขอเสนอแนะส�ำหรบกำรวจยในครงตอไป

2.1 ควรมการศกษาเปรยบเทยบการฝกพดกบ

ตนเองเชงบวกทมตอความฉลาดทางอารมณโดยแยกยอย

ออกเปนรายดาน เชน ดานด ดานเกง ดานสข


ตนเองเชงบวกทมตอความฉลาดทางอารมณระหวาง

นกศกษาหญงและนกศกษาชาย



นกศกษาในแตละระดบชนการศกษา



นกศกษาในแตละคณะทเขาศกษา


ตนเองเชงบวกทมตอความฉลาดทางอารมณของบคคลทม

ระดบอายตางๆ


ตนเองเชงบวกทมตอตวแปรในดานอน ๆ เชน ดานการเรยน

ดานการท�างาน ดานความเครยด

2.7 ควรมการศกษาเปรยบเทยบชวงเวลาการ

ฝกพดกบตนเองเชงบวกระหวางชวงเชาและชวงบาย

68



เอกสำรอำงองกรมสขภาพจต. (2543). อคว : ควำมฉลำดทำงอำรมณ

(ฉบบปรบปรง) กรงเทพฯ : ส�านกพฒนาสขภาพจต

กรมสขภาพจต.

เคยงขวญ มหาโชคเลศวฒนา. (2554). ผลของโปรแกรม

กำรฝกพดกบตนเองทำงบวกทมตอกำรเหน

คณคำในตนเองของนกเรยนชนประถมศกษำ

ปท 4. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขา

จตวทยาการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณ


ชนดดา เพชรประยร, ชศร เลศรตนเดชากล และนนทรตน

พฒนภกด. (มกราคม - เมษายน 2554). “ความ

สามารถในการปรบตวของนกศกษาชนปท 1

ในมหาวทยาลยของรฐ.” วำรสำรวชำกำร

พระจอมเกลำพระนครเหนอ. 21(1) : 157-159.

วระวฒน ปนนตามย. (2551). เชำวนอำรมณ (EQ) ดชน

เพอควำมสข และควำมส�ำเรจของชวต.

พมพครงท 7. กรงเทพฯ : ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณ


วฒพงศ ลมปวโรจน. (ม.ป.ป.). ปญหำทพบบอยในชวงท

ก�ำลงศกษำในระดบอดมศกษำ. [ออนไลน].

แหลงทมา : http//www.lpc.rmutl.ac.th/

guidance/…/062_report_reseach01. pdf.

[16 มกราคม 2556].

ส�านกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต กระทรวง

สาธารณสข. 5 เรองนำรเกยวกบอคว. [ออนไลน].

แหลงทมา : http://203.157.56.11/factsheet/

text_show.php? chapter_id=159&book_id=4

[31 สงหาคม 2555].

อจฉรา สขารมณ และอรพนทร ชชม. (2548). โปรแกรม

กำรสงเสรมและพฒนำควำมฉลำดทำงอำรมณ

ตำมแนวคดตะวนออกส�ำหรบเยำวชนไทย เพอ

คณภำพชวตทด. รายงานการวจยฉบบท 102

สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ.

อสา สทธสาคร. (ม.ป.ป.). บทท 4 เชำวนอำรมณ (EQ)

และเชำวนปญญำ (IQ). [ออนไลน]. แหลงทมา :

http://department.utcc.ac.th/cte/images/

stories/Download/ge/data/HG022/loadlesson4.

pdf [19 กรกฎาคม 2555].

Corey, G. (2004). Theory and Practice of Group

Counseling. 6th ed. CA : Brooks/cole.

Depape, A. -M. R., et al. (2006). “Self-Talk and

Emotional Intelligence in University Students.

University of Windsor.” Canadian Journal of

Behavioural Science. 38 (2) : 250-260.

Nelson-Jones, R. (2004). Effect Thinking skill. 4th ed.

London : SAGE.

69



ผลสมฤทธทางการเรยนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5

จากการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขนLearning achievement, Science process skills and scientific mind

of matthayomsuksa 5 students by inquirycle learning management (7E)

ฤดรตน สาระบตร 1,*, สทธศกด จลศรพงษ 2 และวาสนา กรตจ�าเรญ 2

Ruedeerat Sarabut 1,*, Sittisak Julsiripong 2 and Wasana Keeratichamroen 2

68

1นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000M.Ed. Student in Curriculum and Instruction Program, Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand.2คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000Faculty of Education. Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand*Corresponding author, e-mail: [email protected]

Ratchaphruek Journal Vol.12 No.2 (May - August 2014),70-76


Keywords: Inquiry Cycle Learning Management (7E), science process skills, scientific mind

ABSTRACT The purposes of this research were 1) to study learning achievement on light unit using Inquiry Cycle

Learning Management (7E), 2) to compare learning achievement on light unit before and after using Inquiry

Cycle Learning Management (7E), 3) to compare learning achievement on light unit after using Inquiry Cycle

Learning Management (7E) against the 70% criterion, 4) to study science process skills by Inquiry Cycle

Learning Management (7E), 5) to compare science process skills before and after using Inquiry Cycle Learning

Management (7E), 6) to study scientific mind by Inquiry Cycle Learning Management (7E) and 7) to compare

scientific mind before and after using Inquiry Cycle Learning Management (7E).

The samples were 22 students of Matthayomsuksa 5/1 of Nongbunmakprasongwittaya School who

studied in the first semester of academic year 2012. The research tools were inquiry cycle lesson plans,

achievement test, science process skills assessment and scientific mind assessment. Data was analyzed with

statistical methods to find the percentage, mean, standard deviation and t-test.

The results revealed that learning achievement on light unit, science process skills and scientific

mindafter using Inquiry Cycle Learning Management were statistically significant higher than before using

Inquiry Cycle Learning Management in all aspects at the .05 level. Learning achievement on light unit after

learning by Inquiry Cycle Learning management was statistically significant lower than 70% criteria at the

.05 level.



บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ1) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนร แสงจากการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขน 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนหนวยการเรยนร แสง กอนและหลงการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขน3) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนหนวยการเรยนร แสง หลงการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขน กบเกณฑรอยละ 70 4) ศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กอนและหลงการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน 5) เปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กอนและหลงการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขน 6) ศกษาจตวทยาศาสตร กอนและหลงการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

7) เปรยบเทยบจตวทยาศาสตร กอนและหลงการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5/1 โรงเรยนหนองบญมากประสงควทยา อ�าเภอหนองบญมาก

จงหวดนครราชสมาทก�าลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 จ�านวนนกเรยน 22 คน เครองมอทใชในการวจย

ไดแก แผนการจดการเรยนร แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และ

แบบวดจตวทยาศาสตรวเคราะหขอมลโดยใช การแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการ

ทดสอบคาท

ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 5 หลงการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน สงกวากอนเรยน อยางมนยส�าคญทางสถตท

ระดบ .05 และเมอเปรยบกบเกณฑผลสมฤทธทางการเรยนหลงการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขนต�ากวาเกณฑ

รอยละ 70 ทนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

ค�ำส�ำคญ : การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จตวทยาศาสตร

บทน�ำ การเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนแนวทางการ

จดการเรยนการสอนวทยาศาสตรทมการพฒนาขนตาม

ทฤษฎ constructivism ซงเปนกระบวนการทนกเรยนจะตอง

สบคน เสาะหา ส�ารวจ ตรวจสอบ และคนควาดวยวธการ

ตางๆ ท�าใหนกเรยนเกดความเขาใจและเกดการรบรนน

อยางมความหมายจงจะสามารถสรางเปนองคความรของ

นกเรยนเองและเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน

สามารถน�ามาใชไดเมอมสถานการณใดๆ มาเผชญหนา

(ทศนา แขมมณ. 2553 : 141) การเรยนรแบบสบเสาะ

หาความรเปนวธการสอนทฝกใหนกเรยนรจกคนหาความร

ดวยตนเอง โดยผสอนตงค�าถามประเภทกระตนใหนกเรยน

ใชความคดหาวธการแกปญหาไดเองและสามารถน�าการ

แกปญหามาใชประโยชนในชวตประจ�าวนได

การจดการเรยนการสอน 7E เปนรปแบบหนงของ

การจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร โดย

Eisenkraft (2003 : 56-59)ไดปรบปรงและพฒนาขน

จากรปแบบของวงจรการเรยนรแบบ 5E ซงม 5 ขนตอน

มาเปน 7 ขนตอน ดงน 1) ขนตรวจสอบความรเดม 2) ขน

สรางความสนใจ 3) ขนส�ารวจและคนหา 4) ขนอธบายและ

ลงขอสรป 5) ขนขยายความร 6) ขนประเมนผล 7) ขนน�า

ความรไปใช โดยการจดกจกรรมการเรยนรทใชการจดการ

เรยนการสอน 7E จะท�าใหนกเรยนเกดกระบวนการเรยนร

ไดสมบรณ ชวยใหนกเรยนเรยนรไดอยางเขาใจมากขน และ

มแนวคดทผดพลาดนอยลง จากการศกษาพบวาการจดการ

เรยนการสอนโดยใชการจดการเรยนการสอน 7E เปนการ

จดการเรยนการสอนรปแบบหนงทเนนใหนกเรยนใชวธ

การสบเสาะหาความร โดยใชทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรทชวยพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรของ

นกเรยนใหสงขน เพราะเปนกระบวนการทจะน�าไปสการ

71



สรางองคความรของนกเรยนเอง สามารถเกบเปนขอมลไว

ในสมองไดอยางยาวนาน และน�ามาใชไดเมอมสถานการณ

ใดๆ มาเผชญหนา

จากเหตผลดงกลาว ผ วจยจงไดน�าการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) ของ Eisenkraft มาใช

เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนร

แสง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนหนองบญมาก

ประสงควทยา อ�าเภอหนองบญมาก จงหวดนครราชสมา

เพอเปนประโยชนในการน�าไปใชในการจดการเรยน

การสอนตอไป

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยน หนวย

การเรยนร แสงของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กอนและ

หลงการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

2. เ พอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

หนวยการเรยนร แสง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กอน

และหลงการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

3. เ พอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

หนวยการเรยนร แสง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 หลง

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน กบเกณฑ

รอยละ 70

4. เพอศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กอนและหลงการจด

การเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

5. เ พอเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กอนและ

หลงการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

6. เ พอศกษาจตวทยาศาสตร ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 5 กอนและหลงการจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร 7 ขน

7. เพอเปรยบเทยบจตวทยาศาสตร ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 5 กอนและหลงการจดการเรยนรแบบ


วธด�ำเนนกำรวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากรไดแก นกเรยนชนมธยมศกษา

ป ท 5 ปการศกษา 2555 จ�านวน 45 คน โรงเรยน

หนองบญมากประสงควทยา อ�าเภอหนองบญมาก จงหวด

นครราชสมา

1.2 กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนมธยม

ศกษาปท 5/1 โรงเรยนหนองบญมากประสงควทยา อ�าเภอ

หนองบญมาก จงหวดนครราชสมาทก�าลงศกษาอยใน

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 จ�านวน 22 คน ทไดจาก

การสมแบบแบงกลม (Cluster random sampling)

2. ตวจดกระท�า ไดแก การจดการเรยนร แบบ


3. ตวแปรทศกษา ไดแกผลสมฤทธทางการเรยน

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร

4. เนอหาไดแก เนอหาในหนวยการเรยนร แสง

ในรายวชาเพมเตมฟสกส 3 รหสวชา ว32201 ชนมธยมศกษา

ปท 5ตามหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนหนองบญมาก

ประสงควทยา

5. ระยะเวลาทใชในการทดลอง ด�าเนนการทดลอง

ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 โดยใชเวลา 4 สปดาห

สปดาหละ 4 ชวโมง รวมเปน 16 ชวโมง


6.1 แผนการจดการเรยนร เปนแผนการจดการ

เรยนรทใชการสอนแบบสบเสาะหาความร 7 ขนซงมจ�านวน

ทงสน 8 แผนๆ ละ 2 ชวโมง รวมทงสน 16 ชวโมง

6.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

มลกษณะเปนแบบทดสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก

จ�านวน 40 ขอ

6.3 แ บ บ ว ด ท ก ษ ะ ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง

วทยาศาสตรเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ�านวน 30 ขอ

6.4 แบบวดจตวทยาศาสตรเปนแบบเลอก

ตอบ 4 ตวเลอก จ�านวน 30 ขอ

7. การด�าเนนการทดลอง

72



การวจยครงนผ วจยด�าเนนการทดลองและเกบ

รวบรวมขอมลดวยตนเองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555

ตามล�าดบขนตอน ดงน

7.1 ทดสอบกอนเรยน ดวยแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนหนวยการเรยนร แสง แบบวดทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร และใหนกเรยนประเมน

ตนเองตามแบบวดจตวทยาศาสตร

7.2 ผวจยด�าเนนการสอนตามแผนการจดการ

เรยนร

7.3 ทดสอบหลงเรยน ดวยแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนร แสงแบบวดทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบวดจตวทยาศาสตร

7.4 ตรวจให คะแนนแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนหนวยการเรยนร แสง แบบวดทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบวดจตวทยาศาสตร

แลวน�า คะแนนไปวเคราะหดวยวธการทางสถตเพอทดสอบ

สมมตฐาน

สรปผลกำรวจย ผลการวจยสรปไดดงน

1. ผลสมฤทธทางการเรยนหนวยการเรยนร แสง

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จากคะแนนเตม

40 คะแนน พบวา กอนการจดการเรยนรแบบสบเสาะ

หาความร 7 ขนไดคะแนนเฉลยเทากบ 9.86 คะแนน และ

ผลสมฤทธทางการเรยนหลงการจดการเรยนรแบบสบเสาะ

หาความร 7 ขนไดคะแนนเฉลยเทากบ 25.36 ซงนกเรยนม

คะแนนความกาวหนาเฉลยเทากบ 15.50 คะแนน

2. ผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนร แสง

หลงการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน สงกวา

กอนเรยน อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

3. ผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนร แสง

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 หลงการจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร 7 ขน ต�ากวาเกณฑรอยละ 70 ทนยส�าคญ

ทางสถตทระดบ .05

4. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จากคะแนนเตม 30 คะแนน

พบวา กอนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

ได คะแนนเฉลยเท ากบ 13.32 คะแนน และทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขน ไดคะแนนเฉลยเทากบ 20.91

ซงนกเรยนมคะแนนความกาวหนาเฉลยเทากบ 7.59

คะแนน

5. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 หลงการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขน สงกวากอนเรยน อยางมนย

ส�าคญทางสถตทระดบ .05

6. จตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 5 จากคะแนนเตม 5 คะแนน พบวา กอนการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขนไดคะแนนเฉลยเทากบ

3.66 คะแนน และจตวทยาศาสตร หลงการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขน ไดคะแนนเฉลยเทากบ 4.39

คะแนน ซงนกเรยนมคะแนนความกาวหนาเฉลยเทากบ

0.73 คะแนน

7. จตวทยาศาสตร หลงการจดการเรยนร แบบ

สบเสาะหาความร 7 ขน สงกวากอนเรยน อยางมนยส�าคญ

ทางสถตทระดบ .05

อภปรำยผล 1. จากผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนพบวา

นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

7 ขนมผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนร แสง

หลงเรยนสงกวากอนเรยน เปนไปตามสมมตฐานทตงไว

ทงนอาจเนองมาจากนกเรยนไดรบการจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร 7 ขนเนนใหนกเรยนไดท�างานเปนกลม

และคดคนแสวงหาค�าตอบดวยตวเอง นกเรยนมโอกาสได

แสดงความคดเหน อภปรายปญหาและหาขอสรปในการ

แกปญหารวมกน ตามแนวทฤษฎการเสรมสรางความร

ทมการจดกจกรรมใหผเรยนมความรสกอยากรอยากเรยน

เปนเจาของการเรยนรทแทจรง (พจนา ทรพยสมาน. 2549

: 16-17) โดยเฉพาะในขนส�ารวจและคนหาผวจยไดมการ

จดกจกรรมการเรยนการสอนทมงเนนใหนกเรยนไดศกษา

คนควาจากประสบการณตรงนกเรยนไดปฏบตจรงเพอ

73



รวบรวมขอมลในขนอธบายและลงขอสรปนกเรยนมโอกาส

แสดงออกและอธบายตอบค�าถามถงความรความเขาใจ

จากการท�ากจกรรมดวยตนเองกอนทจะสรปเปนนยามหรอ

หลกการตางๆ ซงถาหากนกเรยนไมมความรความเขาใจใน

เรองนนแลว นกเรยนจะไมสามารถอธบายตอบค�าถามหรอ

สรปนยามหรอหลกการเหลานนไดนอกจากนในขนขยาย

ความรผ วจยไดพยายามจดกจกรรมการเรยนการสอนท

จะท�าใหนกเรยนเขาใจมากยงขน จงสงผลใหนกเรยนม

ผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ซงสอดคลองกบผลการวจย

ของ ณรงคโสภณ (2547) และสทธภา บญแซม (2553)

พบวา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขนม

ผลท�าใหผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน

และยงสอดคลองกบงานวจยของ Abraham และ Renner

(1986) ซงไดศกษาวจยเกยวกบการจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร 7 ขน พบวานกเรยนทไดรบการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขนมผลสมฤทธทางการ

เรยนดานเนอหาวชาสงขนแสดงใหเหนวาการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขนสามารถน�ามาใชในการพฒนา

ผลสมฤทธทางการเรยนไดเปนอยางด

2. เมอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน หนวย

การเรยนร แสง หลงการจดการเรยนรกบเกณฑรอยละ 70

นน พบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะ

หาความร 7 ขนมผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนร

แสง ต�ากวาเกณฑทก�าหนด ทระดบนยส�าคญทางสถต .05

ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไวอาจเปนเพราะเกณฑท

ผวจยตงขนมคาสงเกนไปส�าหรบกลมตวอยางทน�ามาทดล

องในครงนนอกจากนนยงมปจจยอนๆ อก เชน ความรพน

ฐานเดมของนกเรยน สภาพแวดลอมทบานของนกเรยน

ไมเอออ�านวยในการคนควาหาความร ฯลฯ จงสงผลให

นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหนวยการเรยนร แสง

ต�ากวาเกณฑทก�าหนด

3. จากผลการศกษาทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร พบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร 7 ขนม ทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร หลงเรยนสงกวากอนเรยน เปนไปตาม

สมมตฐานทตงไว เปนผลเนองมาจาก การจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร 7 ขน เปนการจดการสอนทอาศย

กระบวนการทางวทยาศาสตรเพอใหผเรยนมความสามารถ

แกปญหาหรอเสาะแสวงหาค�าตอบดวยตนเองโดยครม

หนาทสงเสรมชวยเหลอใชค�าถามกระตนเพอใหนกเรยนได

คนพบวธแกปญหานนๆไดโดยเฉพาะในขนส�ารวจและ

คนหา นกเรยนไดท�ากจกรรมกลม และไดปฏบตกจกรรม

จรงดวยตนเอง ดงนนจงสงเสรมทกษะการตงสมมตฐาน

ทกษะการก�าหนดและควบคมตวแปร ทกษะการก�าหนด

นยามเชงปฏบตการ และทกษะการทดลอง และในขน

อธบายและลงขอสรปเปนขนทน�าขอมลขอสนเทศทได

มาวเคราะหแปลผลสรปผลและน�าเสนอผลทได ในขนน

จงสงเสรมทกษะการแปลความหมายขอมลและลงขอสรป

ชวยใหนกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เพมมากขน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ เรวต ศภมงม

(2542) และณรงค โสภณ (2547) ทไดศกษาเกยวกบ

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จากการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขน ไดผลการศกษาสอดคลองกน

วาการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน มผลท�าให

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงการทดลองสงกวา

กอนการทดลอง

4. จากผลการศกษาจตวทยาศาสตร พบวานกเรยน

ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน ม

จตวทยาศาสตร หลงเรยนสงกวากอนเรยน ซงเปนไปตาม

สมมตฐานทตงไว เปนผลเนองมาจาก การจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร 7 ขน เปนการสอนทเนนผเรยนเปนส�าคญ

นกเรยนสามารถสรางองคความรไดดวยตวเอง สอดคลอง

กบพนธ ทองชมนม (2547 : 14) ทไดกลาวไววา การจดการ

เรยนรวทยาศาสตรจะประสบความส�าเรจมากนอยเพยงใด

องคประกอบทางดานจตวทยาศาสตรมสวนเปนอยางมาก

ดงนนในการจดการเรยนรวทยาศาสตรการสรางจตวทยา

ศาสตรใหเกดกบนกเรยนเปนสงหนงทมความจ�าเปนและ

ส�าคญเปนอยางยง และสอดคลองกบผลการวจยของ

วาชน บญญพาพงศ (2552) ทไดศกษาจตวทยาศาสตร

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จากการจดการเรยนร

แบบวฏจกรการสบเสาะหาความร ผลการวจยพบวา

จตวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หลง

74



ไดรบการจดการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร

สงกวากอนไดรบการจดการเรยนร อยางมนยส�าคญทาง

สถตทระดบ .05

ขอเสนอแนะ จากผลการวจย ผวจยมขอเสนอแนะดงตอไปน

1. ขอเสนอแนะจำกกำรวจยในครงน

1.1 จากผลการวจยพบวาการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขนชวยใหผลสมฤทธทางการเรยน

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร

สงขน ดงนน จงควรสงเสรมการจดการเรยนรแบบสบเสาะ

หาความร 7 ขนในการเรยนการสอนตอไป และการจด

กจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน มล�าดบขน

การเรยนรทงสน 7 ขนตอน ในแตละขนลวนมความส�าคญ

ซงตองใชเวลาในการสอนมากกวาปกต เพราะฉะนนผสอน

ตองควบคมเวลา ก�าหนดขนตอนและวธการจดการเรยนการ

สอนแตละขนใหมความชดเจนและยดหยนกจกรรมตาม

ความเหมาะสม การจดกจกรรมการเรยนร ควรตองเตรยม

ความพรอม มการวางแผนทกอยางดวยความรอบคอบกอน

ทจะท�าการสอน โดยเฉพาะในขนส�ารวจและคนหา ขน

อธบายและลงขอสรป นกเรยนจะมบทบาทมากในการ

จดการเรยนรดงกลาว ดงนนผสอนควรมเทคนคในการจด

กจกรรมการเรยนรทหลากหลาย เพอชวยใหผเรยนเกดความ

คดรวบยอดในสงทเรยน มฉะนนจะท�าใหนกเรยนปฏบต

กจกรรมและสรางผลงานไดยาก

1.2 จากผลการใชแผนการจดการเรยนรในการ

วจย พบวา ในชวโมงแรกๆ นกเรยนไมคอยกลาน�าเสนอ

ผลงานหนาชนเรยน จากการทแตละกลมไดมการส�ารวจ

และคนหาความรตางๆทครก�าหนดสถานการณขน ดงนน

ครจงควรมวธการแกไขปญหาใหนกเรยนกลาทจะน�าเสนอ

ผลงานหนาชนเรยน เชน พดใหก�าลงใจเมอนกเรยนได

ออกมาน�าเสนอ กลาวชมเชย หรอสรางบรรยากาศความเปน

กนเอง เพอสรางความผอนคลายของนกเรยน แลวนกเรยน

จะสามารถพดน�าเสนอผลงานไดดขน

1.3 จากผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการ

เรยนร แสง หลงไดรบการจดการเรยนรไมสงกวาเกณฑ

รอยละ 70 ดงนน ครผสอนจงควรมการเตรยมเนอหาและ

เพมความหลากหลายของเนอหาในการจดกจกรรมการ

เรยนร เพอกระตนใหนกเรยนมความสนใจเพมมากขน


2.1 ควรมการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยา

ศาสตร ของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 7 ขน

กบการจดการเรยนร แบบอนๆ เชน การจดการเรยนร

ตามแนว Constructivism การจดการเรยนรโดยใชปญหา

เปนฐาน หรอการจดการเรยนรแบบซปปาเปนตน

2.2 ควรมการ วจย ถงการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 7 ขนในระดบชนอนๆ

เอกสำรอำงองณรงค โสภณ. (2547). ผลกำรใชวธสอนแบบสบเสำะ

หำควำมรตำมแนววงจรกำรเรยนรทมตอผล

สมฤทธทำงกำรเรยนทกษะกระบวนกำรทำง

วทยำศำสตรและควำมคงทนในกำรเรยนรวชำ

วทยำศำสตรของนกเรยนชนประถมศกษำ

ปท 6. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขา

วชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

ทศนา แขมมณ. (2553). ศำสตรกำรสอนองคควำมรเพอ

กำรจดกระบวนกำรกำรเรยนรทมประสทธภำพ.

พมพครงท 13. กรงเทพฯ : ส�านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พจนา ทรพยสมาน. (2549). กำรจดกำรเรยนรโดยใหผ

เรยนแสวงหำและคนพบควำมรดวยตนเอง.

กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พนธ ทองชมนม. (2547). กำรสอนวทยำศำสตรระดบ

ประถมศกษำ. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

75



เรวต ศภมงม. (2542). ผลสมฤทธทำงกำรเรยนวชำ

วทยำศำสตรและทกษะกระบวนกำรทำง

วทยำศำสตรของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 1

ทไดรบกำรสอนแบบสบเสำะหำควำมรตำมแนว

วงจรกำรเรยนร. วทยานพนธศกษาศาสตร

มหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

วาชนบญญพาพงศ. (2552). กำรศกษำผลสมฤทธทำงกำร

เรยน เรองพชและสตว ทกษะกระบวนกำรทำง

วทยำศำสตรและจตวทยำศำสตร ของนกเรยน

ชนประถมศกษำปท 5 จำกกำรจดกำรเรยนร

แบบวฏจกรกำรสบเสำะหำควำมร.

วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา

หลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา.

สทธภา บญแซม. (2553). กำรศกษำควำมสำมำรถใน

กำรคดอยำงมวจำรณญำณและผลสมฤทธ

ทำงกำรเรยนวชำฟสกส หนวยกำรเรยนร เรอง

คลนแมเหลกไฟฟำ ของนกเรยนชนมธยมศกษำ

ปท 6 โดยใชกำรสอนแบบสบเสำะหำควำมร

(7E). วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขา

วชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย


อรธณท ไชยนนท. (2551). กำรศกษำจตวทยำศำสตรและ

ผลสมฤทธทำงกำรเรยน หนวยกำรเรยนรเรอง

อำหำรและสำรอำหำรของนกเรยนชนประถม

ศกษำปท 4 ส�ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำ

นครรำชสมำ เขต 3 โดยกำรจดกำรเรยนร

แบบซปปำ. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต

สาขาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย


Abraharm, M. R. and J. W. Renner. (1986, February).

“The Sequence of learning cycle activities in

high schoolchemistry.” Journal of Research

in Science Teaching. 23 : 121-143.

Eisenkraft, A. (2003). “Expanding the 5E model :

A proposed 7E emphasizes “Transfering of

Learning” and the importance of eliciting

prior understanding”. The Science Teacher.

70(6) : 56-59.

76



1นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000M.Ed. Student in Curriculum and Instruction Program, Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand.2คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000Faculty of Education. Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand*Corresponding author, e-mail: [email protected]



การศกษาการพฒนาหนวยการเรยนรวทยาศาสตรของครสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา

A Study of Science Learning Unit Development of the Teacher underNakhon Ratchasima Provincial Administrative Organization

ศรกญญา ปะนทานง 1,* และ สมเกยรต ทานอก 2

Sirikanya Panitanung 1,* and Somkiat Tanok 2

ABSTRACT

The purposes of this study were: 1) to study the learning unit development in the learning area of science

for teachers under Nakhon Ratchasima Provincial Administrative Organization on the preparation for the

learning unit management and; 2) to compare the learning unit development in the learning area of science for

teachers in concord with the 2008 school curriculum, classified by field of study and teaching experience. The

sample group consisted of 181 teachers teaching in the learning area of science from 58 schools in the

academic year of 2010; 3 teachers derived from simple random sampling were selected from each school,

except 5 teachers from Buayai school, 5 teachers from Prathai school, and 6 teachers from Tiam Udom

Sueksa Nomklao school due to the large size of schools. The instrument used to collect data was a questionnaire

of 102 items. Data were statistically analyzed by applying percentage, mean, standard deviation, and t-test

(independent samples t-test).



บทคดยอ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอ 1) การศกษาการพฒนาหนวยการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของคร

สงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา ดานการเตรยมความพรอมในการจดท�าหนวยการเรยนร 2) เปรยบเทยบ

การพฒนาหนวยการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรสถานศกษา พทธศกราช 2551 ของครสงกด

องคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา จ�าแนกตามสาขาวชาทส�าเรจการศกษาและประสบการณการสอน กลมตวอยาง

ทใชในการวจยคอครสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา ทสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ในปการศกษา

2553 จ�านวน 58 โรงเรยน รวมทงสน 181 คน ซงไดมาโดยการสมอยางงาย จากทกโรงเรยนๆ ละ 3 คน ยกเวนโรงเรยน

ขนาดใหญ ไดแก โรงเรยนบวใหญ 5 คน โรงเรยนประทาย 5 คน และโรงเรยนเตรยมอดมศกษานอมเกลา 6 คน เครองมอ

ทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม จ�านวน 102 ขอ การวเคราะหขอมลใชวธทางสถตโดยการหาคารอยละ

(Percentage) คาเฉลย (X) คาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และทดสอบคาท (Independent samples t-test)

ผลการศกษา พบวา การเตรยมการพฒนาหนวยการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ของครในสงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดนครราชสมา ดานการจดท�าหนวยการเรยนร ดานการจดท�าโครงสรางรายวชา ดานการก�าหนดเปาหมาย

ดานการก�าหนดหลกฐานการเรยนร ดานการวางแผนการเรยนการสอน ดานการใชและการประเมนหนวยการเรยนรโดย

ภาพรวมและรายดาน พบวาอยในระดบมากทกดาน ส�าหรบปญหาในการจดท�าหนวยการเรยนรดานการจดท�าโครงสราง

รายวชา ดานการก�าหนดเปาหมาย ดานการก�าหนดหลกฐานการเรยนร ดานการวางแผนการเรยนการสอน ดานการใชและ

การประเมนหนวยการเรยนร โดยรวมและรายดาน พบวามปญหาอยในระดบนอยทกดาน และเมอเปรยบเทยบการจดท�า

และปญหาในการพฒนาหนวยการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ของครสงกดองคการบรหารสวนจงหวด

นครราชสมา จ�าแนกตามสาขาวชาทส�าเรจการศกษาและประสบการณการสอน ทงภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน

อยางมนยส�าคญ .05

ค�ำส�ำคญ : หนวยการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา

Keywords: Learning Unit, Learning Area of Science, Schools under Nakhon Ratchasima Provincial

Administrative Organization

The results of the study indicated that the preparation for the learning unit development in the learning

area of science for teachers under Nakhon Ratchasima Provincial Administrative Organization on the learning

unit management, the subject-scope management, the goal setting, the learning proof determination, the

teaching and learning plan, the application, and the evaluation of the learning unit in general. Each aspect was

at the high level; the problem of the learning unit management, the subject-scope management, the goal setting,

the learning proof determination, the teaching and learning plan, the application, and the evaluation of the

learning unit in general. Each aspect was at the low level; and the comparison of the management and the

problem of the learning unit development by using field of study and teaching experience in general was not

different at the statistically significant level of .05.



บทน�ำ กระทรวงศกษาธการได ประกาศใช หลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงพฒนา

มาจากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

โดยมการปรบปรงแกไขจดทเปนปญหาอปสรรคในการน�า

หลกสตรสการปฏบตใหมความชดเจนและเหมาะสมยงขน

บนฐานขอมลทไดจากการศกษาวจยและตดตามประเมน

ผลการใชหลกสตรอยางตอเนอง ประกอบกบขอมลจาก

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10

พ.ศ. 2550-2554 ในสวนทเ กยวของกบการพฒนา

ทรพยากรมนษยและจดเนนของกระทรวงศกษาธการในการ

พฒนาเยาวชนสศตวรรษท 21 จงมการทบทวนหลกสตร

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เพอน�าไปสการ

พฒนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2551 ทมความเหมาะสม ชดเจนทงเอกสารหลกสตรและ

การน�าหลกสตรสการปฏบต (ส�านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน. 2552ข : 1)

กระทรวงศกษาธการก�าหนดใหโรงเรยนจดท�า

หลกสตรสถานศกษาทเปนแนวทางในการจดการเรยนการ

สอนของโรงเรยน จากหลกสตรสถานศกษาสการจดการ

เรยนการสอนในหองเรยน ครผ สอนถอไดวาเปนผ ทม

บทบาทส�าคญทสด ทงนครผสอนตองตองน�าค�าอธบาย

รายวชาทก�าหนดไวในหลกสตรสถานศกษาไปจดท�าใหเปน

หลกสตรในระดบชนเรยนหรอเรยกวา การออกแบบการ

จดการเรยนร (คณะกรรมการกล มเครอขายสงเสรม

ประสทธภาพการจดการศกษา. 2553 : 27) หนวยการ

เรยนรจงเปนหวใจของหลกสตรองมาตรฐาน และถอเปน

ขนตอนทส�าคญของการจดท�าหลกสตรองมาตรฐาน เพราะ

หนวยการเรยนรจะมรายละเอยดของเนอหา กจกรรมการ

เรยนการสอน สอการเรยน การวดและการประเมนผล

ซงจะน�ามาตรฐานไปส การปฏบตในการจดการเรยน

การสอนอยางแทจรง หลกสตรองมาตรฐานเนนการ

ออกแบบหนวยการเรยนร ทมมาตรฐานเปนเปาหมาย

(Standards-based Unit) มการก�าหนดแกนเรองของหนวย

และก�าหนดงานใหผเรยนปฏบตเพอฝกฝนและเปนรองรอย

ส�าหรบประเมนวาผเรยนมความรความสามารถถงระดบท

ก�าหนดไวเปนมาตรฐานหรอไม (ส�านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน. 2553 : 15)

จากความเปนมาและความส�าคญดงกลาว ผวจย

เหนว าความส�าคญของการใช หลกสตรสถานศกษา

พทธศกราช 2551 ซงผบรหารสถานศกษา ครผสอนและ

คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ไดรวมกนจดท�าขน

ใชตามกระบวนการจดท�าหลกสตรสถานศกษาไดน�าไปใช

ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาการพฒนาหนวยการเรยน

รกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของครสงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดนครราชสมา เพอสถานศกษาจะไดเหน

ปญหาและขอมลตางๆ ในการด�าเนนงานเกยวกบหลกสตร

สถานศกษาอนเปนขอมลทส�าคญทผบรหารสถานศกษา

และครผสอนสามารถน�าไปปรบปรงแกไขพฒนาหลกสตร

สถานศกษาใหมความสมบรณมากยง เพราะบคลากร

ทางการศกษาจ�านวนมากยงขาดความรในการจดท�าหนวย

การเรยนรยงท�าใหไมสามารถพฒนาหนวยการเรยนรได

อยางมคณภาพ

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอศกษาการเตรยมการพฒนาหนวยการ

เรยนร กล มสาระการเรยนร วทยาศาสตร ของครสงกด

องคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา

2. เพอเปรยบเทยบการพฒนาหนวยการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ของครสงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดนครราชสมา จ�าแนกตามสาขาทส�าเรจ

การศกษา และประสบการณการสอน

79



วธด�ำเนนกำรวจย 1. ประชำกรและกลมตวอยำง

1.1 ประชากร ไดแก คอ ครสงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดนครราชสมา ทสอนกลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา ในปการศกษา 2553

จ�านวน 58 โรงเรยน รวมทงสน 340 คน

1.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจย

ในครงน คอ ครสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา

ทสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรในปการศกษา 2553

จ�านวน 181 คน กลมตวอยางไดมาโดยการสมอยางงาย

(Simple random sampling) จากทกโรงเรยนๆ ละ 3 คน

ยกเวนโรงเรยนขนาดใหญ ไดแก โรงเรยนบวใหญ 5 คน

โรงเรยนประทาย 5 คน และโรงเรยนเตรยมอดมศกษา

นอมเกลา 6 คน

2. เครองมอทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล

เคร องมอท ใช ในเ กบรวบรวมข อมล คอ

แบบสอบถามทสรางขนโดยโดยยดกรอบแนวคดในการวจย

เปนแนวทางในการสรางเครองมอ แบงออกเปน 5 ตอน ดงน

ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

เปนแบบสอบถามชนดเลอกตอบ

ตอนท 2 การเตรยมความพรอมในการจดท�า

หนวยการเรยนร เปนแบบสอบถามชนดเลอกตอบ จ�านวน

33 ขอ

ตอนท 3 การจดท�าหนวยการเรยนร เป น

แบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating scale)

จ�านวน 33 ขอ ก�าหนดน�าหนกเปน 5 ระดบ

ตอนท 4 ปญหาในการจดท�าหนวยการเรยนร

เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating

scale) จ�านวน 36 ขอ ก�าหนดน�าหนกเปน 5 ระดบ

ตอนท 5 ขอเสนอแนะทวไปในการพฒนา

หนวยการเรยนรเปนแบบสอบถามแบบปลายเปด

3. วธกำรเกบรวบรวมขอมล

3.1 ข อ ห น ง ส อ จ า ก บ ณ ฑ ต ว ท ย า ล ย

มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา เพอขอความอนเคราะห

ถงผบรหารโรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวด

นครราชสมา ทใชเปนกลมตวอยาง เพอขอความรวมมอใน

การตอบแบบสอบถามและรวบรวมขอมล

3.2 น�าแบบสอบถามขอความรวมมอในการ

เกบรวบรวมขอมล และสงแบบสอบถามใหแกกลมตวอยาง

ทางไปรษณย และขอความรวมมอใหสงแบบสอบถามกลบ

คนทางไปรษณย ภายใน 2 สปดาห ถาไมไดคนผวจยเดน

ทางไปเกบขอมลดวยตนเอง

3.3 ร ว บ ร ว ม แ บ บ ส อ บ ถ า ม แ ล ะ ไ ด ร บ

แบบสอบถามทงหมด จ�านวน 181 ฉบบ คดเปนรอยละ 100

น�ามาวเคราะหขอมลตอไป

4. กำรวเครำะหขอมล

การวเคราะหขอมลด�าเนนการดวยคอมพวเตอร

โดยใชโปรแกรมส�าเรจรป โดยมรายละเอยด ดงน

4.1 สถานภาพของผ ตอบแบบสอบถาม

วเคราะหโดยการแจกแจงความถค�านวณหาคารอยละ

(Percentage)

กรอบแนวคดในกำรวจย

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

สถำนภำพ

1. สาขาทส�าเรจการศกษา

2. ประสบการณการสอน

กำรพฒนำหนวยกำรเรยนร

1. การเตรยมความพรอมในการจดท�าหนวยการเรยนร

2. การจดท�าหนวยการเรยนร

3. ปญหาในการจดท�าหนวยการเรยนร

80



4.2 การเตรยมความพรอมในการจดท�าหนวย

การเรยนร วเคราะหโดยการแจกแจงความถและหาคา

รอยละ (Percentage)

4.3 การจดท�าหนวยการเรยนร วเคราะหโดย

การค�านวณคาเฉลย (X) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)

4.4 ปญหาในการจดท�าหนวยการเรยนร

วเคราะหโดยการค�านวณคาเฉลย (X) และคาความเบยง

เบนมาตรฐาน (S.D.)

4.5 เปรยบเทยบการพฒนาหนวยการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ของครสงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดนครราชสมา ตามสาขาทส�าเรจการศกษา

และประสบการณสอน ในดานการจดท�าหนวยการเรยนร

และปญหาในการจดท�าหนวยการเรยนร วเคราะหโดยใช

การทดสอบคาทเปนแบบอสระ (Independent samples

t-test) โดยก�าหนดนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

4.6 การวเคราะหแบบสอบถามแบบปลายเปด

(Content analysis)

สรปผลกำรวจย 1. การพฒนาหนวยการเรยนรกลมสาระการเรยน

รวทยาศาสตร ของครสงกดองคการบรหารสวนจงหวด


1.1 การเตรยมความพร อมในการจดท�า

หนวยการเรยนร การวเคราะหขอมลการเตรยมความพรอม

ในการจดท�าหนวยการเรยนร โดยการแจกแจงความถและ

หาคารอยละพบวา ดานการศกษาองคความรเกยวกบการ

จดท�าหนวยการเรยนร สวนใหญมการศกษาองคความร

มคาเฉลยอยระหวาง 94.50 ถง 100 โดยศกษาจากการเขา

รบการอบรมจากโรงเรยนมคาเฉลยระหวางรอยละ 84.50

ถง 97.80 และเขารบการอบรมจากหนวยงานอน มระหวาง

รอยละ 2.20 ถง 12.70 ดานการจดเตรยมสอ สงอ�านวย

ความสะดวกและงบประมาณในการจดท�าหนวยการเรยนร

สวนใหญมการจดเตรยมโดยมระหวางรอยละ 75.10 ถง

99.40 ไมมการจดเตรยมอยระหวาง รอยละ 0.60 ถง 24.90

โรงเรยนเปนผจดเตรยม มระหวางรอยละ 44.20 ถง 91.70

ครเปนผจดเตรยมมระหวางรอยละ 3.30 ถง 40.90 และดาน

การวางแผนการพฒนาหนวยการเรยนรสวนใหญมการ

วางแผนมระหวางรอยละ 93.90 ถง 100.00 ไมมการ

จดเตรยมความพรอมอยระหวางรอยละ 0.00 ถง 6.10

โรงเรยนเปนผวางแผนมระหวางรอยละ 46.40 ถง 69.10

ครเปนผวางแผน มระหวางรอยละ 25.40 ถง 53.60

1.2 การจดท�าหนวยการเรยนร กลมสาระการ

เรยนรวทยาศาสตรของครสงกดองคการบรหารสวนจงหวด

นครราชสมา ดานการจดท�าหนวยการเรยนร ประกอบดวย

ดานการจดท�าโครงสรางรายวชา ดานการก�าหนดเปาหมาย

การเรยนร ดานการก�าหนดหลกฐานการเรยนร ดานการ

วางแผนการเรยนการสอน และดานการใชและการประเมน

หนวยการเรยนร เมอพจารณาเปนรายขอพบวามการปฏบต

อยในระดบมาก 2 ขอ และอยในระดบปานกลาง 2 ขอ

โดยรวมอยในระดบมาก

1.3 ปญหาในการจดท�าหนวยการเรยนร

โดยรวมมปญหาอยในระดบนอย เมอพจารณาเปนรายดาน

พบวา ปญหาในการท�าโครงสรางรายวชา โดยรวมมปญหา

อยในระดบนอย เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สวนใหญ

มปญหาอยในระดบนอย ยกเวนดานการขาดความร ความ

เข าใจเรองหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551 และดานการขาดความรความเขาใจ

เกยวกบหลกสตรสถานศกษาของตนเอง พบวา มปญหาอย

ในระดบปานกลาง ปญหาในการก�าหนดเปาหมายการ

เรยนร ปญหาในการก�าหนดหลกฐานการเรยนรปญหาใน

การวางแผนการเรยนการสอน โดยรวมมปญหาอยในระดบ

นอย เมอพจารณาเปนรายขอ พบวามปญหานอยทกขอ

ปญหาในการใชและประเมนหนวยการเรยนร โดยรวมม

ปญหาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ ขอท

มปญหาปานกลาง คอ การขาดผเชยวชาญในการประเมน

หนวยการเรยนร และขาดการปรบปรงหนวยการเรยนรตาม

ค�าแนะน�าของผเชยวชาญ ขอทมปญหานอยคอไมไดน�า

หนวยการเรยนรไปจดท�าแผนการจดการเรยนร และครไม

ใหเหตผลสะทอนกลบเกยวกบการใชหนวยการเรยนร

81



2. ผลการเปรยบเทยบการพฒนาหนวยการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวชาวทยาศาสตร ของครสงกดองคการ


การศกษาและประสบการณการสอน

2.1 ผลการเปรยบเทยบการจดท�าหนวยการ

เรยน กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตรของครสงกดองคการ


การศกษา โดยภาพรวมและรายดานไมแตกตางกนเมอ

ก�าหนดนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 ทกดาน ยกเวนดาน

การจดท�าโครงสรางรายวชา แตกตางกนอยางมนยส�าคญ

ทางสถตทระดบ .05 โดยครทจบตรงสาขาวชาวทยาศาสตร

มคาเฉลยสงกวาครทจบไมตรงสาขาวชาวทยาศาสตร

2.2 ผลการเปรยบเทยบปญหาในการจดท�า

หนวยการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของคร

สงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา จ�าแนกตาม

สาขาทส�าเรจการศกษา โดยภาพรวมและรายดานแตกตาง

กนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 ทกดาน ยกเวน

ปญหาดานการใชและการประเมนหนวยการเรยนร ซงไม

แตกตางกนทระดบนยส�าคญ .05 โดยครทจบตรงสาขาวชา

วทยาศาสตรมคาเฉลยสงกวาครทจบไมตรงสาขาวชา

วทยาศาสตร

2.3 ผลการเปรยบเทยบการจดท�าหนวยการ

เรยน กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตรของครสงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดนครราชสมา จ�าแนกตามประสบการณ

การสอน โดยรวมและรายดานไมแตกตางกนเมอก�าหนด

นยส�าคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวนดานการใชและการ

ประเมนหนวยการเรยนร โดยครทมประสบการณการสอน

นอยกวา 6 ป มคาเฉลยสงกวาครทมประสบการณการสอน

ตงแต 6 ปขนไป

2.4 ผลการเปรยบเทยบปญหาการจดท�า

หนวยการเรยนร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตรของคร

โรงเรยนสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา

จ�าแนกตามประสบการณการสอน โดยรวมและรายดาน

ไมแตกตางกนเมอก�าหนดนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

ยกเวนดานการใชและประเมนหนวยการเรยนร โดยครทม

ประสบการณการสอนนอยกวา 6 ป มคาเฉลยสงกวาครทม

ประสบการณการสอนตงแต 6 ปขนไป

อภปรำยผล จากการวเคราะหขอมลและสรปผลการวจยการ

ศกษาการพฒนาหนวยการเรยนร กลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตร ของครสงกดองคการบรหารสวนจงหวด

นครราชสมา มประเดนทจะน�ามาอภปรายดงน

1. การพฒนาหนวยการเรยนรกลมสาระการเรยน

ร วทยาศาสตรของครสงกดองคการบรหารสวนจงหวด


1.1 ดานการเตรยมความพรอมในการจดท�า

หนวยการเรยนรสวนมากครจะศกษาโดยการเขารบอบรม

จากโรงเรยน สวนใหญโรงเรยนเปนผจดเตรยมสอสงอ�านวย

ความสะดวกและงบประมาณและการวางแผนการพฒนา

หนวยการเรยนร ทงนอาจเพราะองคการบรหารสวนจงหวด

ไดจดอบรมใหแกครทเปนตวแทนจากโรงเรยน จากนนครท

ผานการอบรมน�าไปขยายผล โดยการอบรมใหความรแกคร

ในสถานศกษาของตนเอง ท�าใหครสวนใหญจงไดรบการ

อบรมจากโรงเรยนมากทสด ซงสอดคลองกบแนวคดการใช

หลกสตรทเสนอแนะใหโรงเรยนมการจดอบรมใหแกครผ

สอนใหมความรความเขาใจและสามารถจดการเรยนการ

สอนตามแนวทางทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

ก�าหนดเพอเตรยมความพรอมใหแกครกอนน�าหลกสตรไป

ใช (คณะกรรมการกลมเครอขายสงเสรมประสทธภาพการ

จดการศกษา. 2553 : 3) ซงสอดคลองกบผลการวจยของ

ปยะธดา ชางประเสรฐ (2554 : บทคดยอ) พบวา ดานการเต

รยมและพฒนาบคลากรเพอการใชหลกสตรนนสถานศกษา

สวนใหญใหความส�าคญในเรองการสรางความตะหนกให

เกดขนกบบคลากรกอน ฉะนนจงมการแตงตงคณะ

กรรมการและคณะอนกรรมการสถานศกษาเกยวกบการ

บรหารจดการหลกสตรครบทกโรงเรยน สวนการจดเวลาให

ครไปศกษาดงานการใชหลกสตรสถานศกษาในสถานศกษา

แหงอนนนมการปฏบตนอย

1.2 ดานการจดท�าหนวยการเรยนร โดยภาพ

รวมมการจดท�าหนวยการเรยนรอยในระดบมากทงนอาจ

เปนเพราะเรองของการจดท�าหนวยการเรยนรก�าลงเปนท

สนใจของทกฝายโดยกระทรวงศกษาธการไดประกาศใช

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

82



และก�าหนดใหการจดท�าหนวยการเรยนรเปนขนตอนท

ส�าคญทสด ในการจดท�าหลกสตรสถานศกษาเข าส

หองเรยน ท�าใหครมความสนใจเรองการจดท�าหนวยการ

เรยนร ในขณะเดยวกนหนวยงานทเกยวของกไดมการ

จดสมมนา อบรมเกยวกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน พทธศกราช 2551 และการจดท�าหนวยการเรยนร

ซงท�าใหบคลากรในโรงเรยนมความรเกยวกบการจดท�า

หนวยการเรยนรมากยงขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ

กงดาว หวงรวมกลาง (2547 : 135) ทพบวา มการจดท�า

สาระหลกสตรสถานศกษาอยในระดบมาก ทงนเพราะ

โรงเรยนสวนใหญเลงเหนความส�าคญในเรองของการจดท�า

หนวยการเรยนรทง 8 กลมสาระ โดยไดด�าเนนการจดอบรม

การปรบกระบวนหลกสตรสถานศกษาของแตละโรงเรยน

อยางตอเนอง

1.3 ดานปญหาในการจดท�าหนวยการเรยนร

โดยรวมมปญหาอยในระดบนอยทงนอาจเปนเพราะคร

มการเตรยมความพรอมในการใชหลกสตรโดยไดรบการ

อบรมและพฒนาจากโรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวน

จงหวดนครราชสมา ซงสอดคลองกบผลการวจยของ

นลดา หลอกกลาง (2555) พบวา การศกษาการพฒนา

หนวยการเรยนร กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ของคร

ในโรงเรยนตนแบบการใชหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สงกดส�านกงานเขตพนทการ

ศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1-7 พบวา การเตรยม

ความพรอมในการจดท�าหนวยการเรยนร ครไดศกษาองค

ความรเกยวกบการจดท�าหนวยการเรยนร สวนมากเขารบ

การอบรมจากโรงเรยน โรงเรยนมการจดท�าสอ สงอ�านวย

ความสะดวก และงบประมาณในการจดท�าหนวยการเรยนร

โดยสวนมากโรงเรยนเปนผจดเตรยม มการวางแผนการ

พฒนาหนวยการเรยนรโดยสวนมากโรงเรยนเปนผวางแผน

การพฒนาหนวยการเรยนร ดานการจดท�าหนวยการเรยนร

โดยภาพรวมและรายดาน พบวา สวนใหญอยในระดบมาก

ปญหาในการจดท�าหนวยการเรยนรโดยภาพรวมและ

รายดาน พบวา สวนใหญอยในระดบนอย

2. ผลการเปรยบการจดท�าหนวยการเรยนร

2.1 ผลการเปรยบเทยบการพฒนาหนวยการ

เรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของครโรงเรยน

สงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา จ�าแนกตาม

สาขาทส�าเรจการศกษา โดยรวมและรายดานแตกตางกน

อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเนองมาจาก

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551

กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตรทน�ามาใชในโรงเรยน

เปนหลกสตรใหมทเรมตนใชพรอมกนทกคนตองเรยนรการ

จดท�าหนวยการเรยนร จงสงผลใหครทจบตรงสาขาทส�าเรจ

การศกษาสามารถน�าหลกสตรมาพฒนาหนวยการเรยนรได

2.2 สวนผลการเปรยบเทยบการจดท�าหนวย

การเรยนร กลมสาระการเรยนรวชาวทยาศาสตร ของคร

ในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมาจ�าแนก

ตามประสบการณการสอนโดยรวมและรายดาน ไมแตกตาง

กนทระดบนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวน ดาน

การใชและการประเมนหนวยการเรยนร ซงแตกตางกน

อย างม นยส�าคญทางสถตท ระดบ .05 โดยคร ทม

ประสบการณการสอนนอยกวา 6 ป มคาเฉลยสงกวาครทม

ประสบการณการสอนมากกวา 6 ป

2.3 ผลการเปรยบเทยบปญหาในการพฒนา

หนวยการเรยนร กลมสาระการเรยนรวชาวทยาศาสตร

จ�าแนกตามสาขาทส�าเรจการสอน และประสบการณการ

สอน โดยรวมไมแตกตางกนเมอก�าหนดนยส�าคญทางสถต

ทระดบ .05 ทงนอาจเนองจาก ครมความพรอมในการ

น�าหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2551 มาใชในโรงเรยนโดยมการจดอบรมใหความรแกคร

ทงในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา และคร

ในสถานศกษา

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทวไปจำกผลกำรวจย

1.1 สงเสรมใหครก�าหนดสาระการเรยนรโดย

ระบหรอสอดแทรกสาระการเรยนรทองถนและก�าหนดสาระ

การเรยนรวทยาศาสตรลงในกรอบหลกสตรระดบทองถน

83



1.2 อบรมครใหมความรความเขาใจเกยวกบ

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

กรอบหลกสตรระดบทองถนและหลกสตรสถานศกษา

ของตนเอง

1.3 โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวน

จงหวดนครราชสมาควรจดหาผเชยวชาญในการจดท�า

หนวยการเรยนร เพอประเมนหนวยการเรยนร ของคร

ในแตละโรงเรยนใหขอเสนอแนะในการจดท�าหนวยการ

เรยนร เพอใหครสามารถจดท�าและใชหนวยการเรยนร

ไดอยางถกตองและเหมาะสม


2.1 ควรศกษาความตองการเกยวกบการ

พฒนาหนวยการเรยนรของผบรหารสถานศกษา ครผสอน

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร และกลมสาระการเรยนร

อนๆ ของโรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวด


2.2 ควรศกษาปญหาในการพฒนาหนวยการ

เรยนรของครผสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร และ

กลมสาระการเรยนรอนๆ ของโรงเรยนในสงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดนครราชสมา

2.3 ควรศกษาแนวทางปรบปรงและแกไข

ปญหาการพฒนาหนวยการเรยนรของครผสอนกลมสาระ

การเรยนรวทยาศาสตร และกลมสาระการเรยนรอนๆ ของ

โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา

เอกสำรอำงองกงดาว หวงรวมกลาง. (2547). กระบวนกำรบรหำรจดกำร

หลกสตรสถำนศกษำของโรงเรยนเครอขำย

กำรใชหลกสตรกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช

2544 ในจงหวดนครรำชสมำ. วทยานพนธ

ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร

การศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏ

นครราชสมา.

คณะกรรมการกลมเครอขายสงเสรมประสทธภาพการ

จดการศกษา. (2553). คมออบรมปฏบตกำร

พฒนำครหวหนำกลมสำระกำรเรยนรเพอยก

ระดบคณภำพคร. สรนทร : ม.ป.ท.

นลดา หลอกลาง. (2555). กำรศกษำกำรพฒนำหนวย

กำรเรยนร กลมสำระกำรเรยนรคณตศำสตร

ของครในโรงเรยนตนแบบกำรใชหลกสตร

แกนกลำง กำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช

2551 สงกดส�ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำ

ประถมศกษำนครรำชสมำ เขต 1-7. วทยานพนธ

ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและ

การสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏ

นครราชสมา.

ปยะธดา ชางประเสรฐ. (2554). กำรศกษำกำรพฒนำ

หนวยกำรเรยนร กลมสำระกำรเรยนร

คณตศำสตร ของครในโรงเรยนตนแบบกำรใช

หลกสตรแกนกลำง กำรศกษำขนพนฐำน

พทธศกรำช 2551 สงกดส�ำนกงำนเขตพนท

กำรศกษำ. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย


วชย วงษใหญ และมารต พฒผล. (2552). จำกหลกสตร

แกนกลำงสหลกสตรสถำนศกษำ : กระบวนทศน

ใหมกำรพฒนำ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ :

จรญสนทวงศการพมพ.

84



ผลการใชบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน วชาภาษาองกฤษ

เรอง All about me ส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1Results of Using Multimedia Tablet Unit Based on Brain Based

Learning in English Subject Entitled “All about Me” for Primary School Level 1 Students

ศรญญา หลวงจ�านงค 1,* และ รฐกรณ คดการ 2

Saranya Luangjamnong 1,* and Rattakorn Kidkran 2

1นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000M.Ed. Student in Educational Technology and Communications Program, Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand.2คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000Faculty of Education. Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand*Corresponding author, e-mail: [email protected]



ABSTRACT

Keywords: multimedia tablet lesson, brain based learning, BBL

This research aimed to : 1) develop a multimedia tablet Unit based on brain based learning in English

subject entitled “All about Me” for primary school level 1 students with an efficiency of 80/80, 2) compare the

students’ learning achievement of English subject entitled “All about Me” between learning via multimedia

tablet lesson based on brain based learning with traditional approach, and 3) study the students’ satisfaction

towards learning by multimedia tablet lesson based on brain based learning. The samples were 50 students

at Municipality Three (Yommarat Samakki) School, Muang, district Nakhon Ratchasima. The samples were

divided into two groups by cluster random sampling, 25 students used for experimental group and 25 students

used for control group. The research instruments were 2 lesson plans; multimedia Tablet Unit based on brain

based learning, and the learning achievement test. The satisfaction questionnaire, t-test independent were

used for data analysis.

The research results revealed that the multimedia tablet Unit based on brain based learning in English

subject entitled “All about me” for primary school level 1 students had an efficiency of 83.42/82.22 above

80/80 criteria. The students learning achievement learned by multimedia tablet Unit based on brain based

learning was significantly higher than those by traditional approach at the 0.01 level. In addition, the students’

satisfaction towards learning by using multimedia tablet Unit based on brain based learning in English subject

entitled “All about me” was rated at a highest level.



บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน

ใน วชาภาษาองกฤษ เรอง All about Me ส�าหรบนกเรยนชนประถม ศกษาปท 1 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2)

เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน วชาภาษาองกฤษ เรอง All about Me ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ทเรยนดวย

บทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน กบการเรยนดวยวธแบบปกต 3) ศกษาความพงพอใจ

ของนกเรยนทมตอการเรยนดวยบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลต ตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน กลมตวอยาง คอ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 3 (ยมราชสามคค) อ�าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา จ�านวน 50 คน ไดมา

โดยการสมแบบแบงกลม (Cluster random sampling) แบงเปนกลมทดลอง 25 คน กลมควบคม 25 คน เครองมอทในการ

วจย คอ แผนการจดการเรยนร บทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคด การเรยนรสมองเปนฐาน แบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยน แบบประเมนความพงพอใจ สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ การทดสอบคาท (t-test) แบบ

Independent

ผลการวจยพบวา บทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐานเรอง All about Me วชา

ภาษาองกฤษชนประถมศกษาปท 1 ทพฒนาขนมประสทธภาพ 83.42/82.22 ซงเหนอเกณฑ 80/80 ทตงไว ผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน สงกวากลมทเรยน

ดวยวธเรยนแบบปกตอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .01 และนกเรยนมความพงพอใจ ตอการเรยนโดยใชบทเรยน

มลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน อยในระดบมากทสด

ค�ำส�ำคญ : บทเรยนมลตมเดยบนแทบเลต การเรยนรสมองเปนฐาน

บทน�ำ จากนโยบาย “One Tablet per Child” หรอโครงการ

แจกแทบเลตเดกนกเรยน ชนประถมศกษาปท 1 ของรฐบาล

ใหใชแทบเลตเปนสอใหนกเรยนไดเรยนรตามศกยภาพ และ

ความพรอมทมอย เปนการเปดมตใหมทางการศกษาท

เปนการเรยนทสนกสนาน โดยนกเรยนสามารถเรยนร

จากบทเรยนทมภาพเคลอนไหว มเสยง มหนงสอเรยนให

เลอกอาน มเกมฝกทกษะ และมการตดตอสอสารระหวาง

คร กบนกเรยนผ านสอระบบออนไลน บนเครอข าย

อนเทอรเนตเพอชวยลดปญหาการเรยนไมทนเพอนจากการ

ขาดเรยนเนองจากเจบปวย หรอชวยคลายปญหาทตองการ

ซกถามได เปนการศกษาไมจ�ากดระยะทาง สถานทและ

เวลา (ส�านกนายกรฐมนตร. 2555. ออนไลน) จากรายงาน

ผลการตดตามโครงการใชแทบเลต ในการเรยนร ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โดยใชกลมตวอยางโรงเรยน

ทไดรบการจดสรรแทบเลต ระยะท 1 จ�านวน 596 โรง จาก

172 เขตพนทการศกษา พบวา โรงเรยนมากกวารอยละ 50

มคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนเพมขนทกกลมสาระการ

เรยนร โดยกลมสาระการเรยนรภาษาองกฤษ มจ�านวน

โรงเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนเพมมากขนมากทสด

การศกษาทศนคตทมตอการใชแทบเลต นกเรยนรอยละ

97.56 รสกชอบแทบเลต รอยละ 96.72 รสกวาแทบเลต

มประโยชน รอยละ 81.25 ร สกวาแทบเลตใชงานงาย

ประโยชนทไดรบจากแทบเลต คอ ไดรบความร ไดเลนเกม

และสนกสนาน อยางไรกตาม ในดานการจดหาและจดท�า

สอส�าหรบแทบเลตนน แมวาส�านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานไดจดหาและท�าสออเลกทรอนกส

(Learning object) จ�านวน 336 เรอง บรรจในแทบเลต ใน

5 กล มสาระการเรยนร คอ ภาษาไทย คณตศาสตร

วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม และภาษา

ตางประเทศ (องกฤษ) ส�าหรบเปนสอการสอนของคร

และสอการเรยนรของนกเรยน แตกยงไมสามารถด�าเนนการ

ไดครอบคลมในทกกลมสาระการเรยนรและทกเนอหาวชา

จ�าเปนทครและผมสวนเกยวของตองชวยกนจดหาและ

จดท�าสอ เพอใหมสอส�าหรบแทบเลตครอบคลมทกกลม

86



สาระทกวชา (ส�านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน. 2556)

การน�าบทเรยนมลตมเดยมาใชในการเรยนการสอน

ภาษาองกฤษพบวา ชวยใหการเรยนด�าเนนไปโดยอสระ

ผเรยนสามารถเรยนและทบทวนเนอหาไดดวยตนเองและ

สามารถเรยนไดตามความตองการและเรยนไดหลายๆ ครง

จนกวาจะเขาใจบทเรยน สามารถน�าเสนอภาพนง ภาพ

เคลอนไหวและเสยง ท�าใหผเรยนมองเหนภาพไดชดเจน

และมความเขาใจในเนอหา ค�าถาม ค�าตอบ การสราง

สถานการณทจะเสรมใหผเรยนฝกการท�าแบบฝกหดใน

บทเรยน (พงษวภา ปญญารมย. 2549 : 5) อยางไรกตาม

การน�าบทเรยนมลตมเดยมาใช ในการจดการเรยนการสอน

เพอชวยใหการเรยนรของผเรยนมประสทธภาพมากยงขน

ครผสอนควรตองค�านงถงการจดการเรยนรใหสอดคลองกบ

พฒนาการทางสมองของผเรยน การเรยนรโดยใชสมองเปน

ฐาน (Brain-based learning) เปนการจดการเรยนรท

สอดคลองกบพฒนา การของสมองแตละชวงวยเปนการน�า

เอาองคความรของสมองมาใชเปนฐานในการออกแบบ

กระบวนการเรยนรเพอสรางศกยภาพสงสดในการเรยนร

ของมนษย (Cain and Cain. 1994 : 7) แนวคดการเรยนร

ตามทฤษฏสมองเปนฐาน เปนกระบวนการเรยนทพฒนา

กระบวนการคดวเคราะห สงเคราะห ประเมน แกปญหาการ

ตดสน และการวางแผน เพอน�าไปสการลงมอปฏบตจรง

การลงมอลกษณะนสงผลใหเซลลสมองไดรบการกระตนให

ท�างาน เกดการพฒนาในระดบ ทสงขนและเกบความรนน

ไวในความทรงจ�าระยะยาวทพรอมน�าไปใหในสถานการณ

ตางๆ ในการจดกจกรรมการเรยนร และแตละครงตอง

ค�านงถงอารมณ การคด ความรสกและการลงมอปฏบตไป

พรอมๆ กนจงเปนการเรยนรทดทสด (วมลรตน โรจนสนทร.

2550 : 22-23) จากการศกษาขอดของมลตมเดย และ

แนวคดทฤษฎการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน งานวจยนจง

ม งศกษาวาการน�าบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตาม

แนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน มาใชในการเรยนการสอน

วชาภาษาองกฤษ นาจะท�าใหผลสมฤทธทางการเรยนภาษา

องกฤษของนกเรยนสงขน และนกเรยนมความพงพอใจใน

การเรยน ซงจะเปนการเพมแรงจงใจในการเรยนการสอน

ภาษาองกฤษได

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอพฒนาบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตาม

แนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน วชาภาษาองกฤษ เรอง

All about Me ชนประถมศกษาปท 1 ใหมประสทธภาพตาม

เกณฑ 80/80

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ทเรยนดวยบทเรยน

มลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน

กบนกเรยนทเรยน ดวยวธเรยนแบบปกต

3. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทตอการ

เรยนดวยบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการ

เรยนร สมองเปนฐาน ในรายวชาภาษาองกฤษ เรอง

All about Me ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1

กรอบแนวคดในกำรวจย บทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยน

ร สมองเปนฐานเปนการน�าเอาหลกการการออกแบบ

บทเรยนมลตมเดยตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน

ของ Lackney (Feffery. Online. 2002) มาประยกตเพอ

ใหเหมาะสมกบวยและพฒนาการของนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 1 ไดเปนหลก 5 ประการ คอ 1) สรางอารมณเพม

การเรยนร 2) ขอมลไมส�าคญเทาความหมาย 3) ทาทาย

แตไมกดดน 4) แกนส�าคญคอแบบแผน 5) แนบแนน

เรยนรรวมกน ซงแตละหนวยการเรยนจะน�าเสนอเนอหา

และกจกรรมตามหลกการของสอมลตมเดย คอ มขอความ

ภาพนง ภาพเคลอนไหว มเสยงประกอบ การตน และ

เกมการเรยนร ต างๆ นกเรยนจะเกดการเรยนร แบบม

ปฏสมพนธ และไดฝกท�ากจกรรมดวยตนเอง อนจะสงผล

ท�าใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน รวมถงสงผล

ใหผ เรยนมความพงพอใจตอการเรยนดวยบทเรยน ซง

สามารถสรปกรอบแนวคดการวจยไดดงแสดงในภาพท 1

87



วธด�ำเนนกำรวจย 1. ประชากร

ประชากรทใชในการวจยในครงน เปนนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 3 (ยมราชสามคค)

ทก�าลงเรยนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จ�านวน

4 หองเรยน จ�านวน 105 คน

2. กลมตวอยาง

2.1 กล มตวอยางในการหาประสทธภาพ

บทเรยน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยน

เทศบาล 3 (ยมราชสามคค) เพอหาประสทธภาพ 3 ขนตอน

คอ หาประสทธภาพแบบหนงตอหนง (One to one testing)

จ�านวน 3 คน หาประสทธภาพแบบกลมเลก (Small group

testing) จ�านวน 6 คน และหาประสทธภาพแบบภาคสนาม

(Field group testing) จ�านวน 21 คน รวมทงสนจ�านวน

30 คน

2.2 กลมตวอยางในการวจยเปนนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 3 (ยมราชสามคค)

ทก�าลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 ไดมา

โดยวธการสมแบบแบงกลม (Cluster random sampling)

จ�านวน 2 หองเรยน เปนกลมทดลอง 1 หองเรยน จ�านวน

25 คน และกลมควบคม 1 หองเรยน จ�านวน 25 คน รวมทง

สน จ�านวน 50 คน

ตวแปรตาม

ภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย

ตวแปรตน

ผลสมฤทธทางการเรยน วชาภาษาองกฤษ

เรอง All about me

ความพงพอใจตอการเรยนดวยบทเรยน

มลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคด

การเรยนรสมองเปนฐาน

วธเรยน

การเรยนแบบปกต

การเรยนดวยบทเรยน

มลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคด


3. ตวแปรทใชในการศกษา

3.1 ตวแปรอสระ คอ วธเรยน 2 วธ คอการเรยน

โดยใชบทเรยนมลตมเดยบน แทบเลตตามแนวคดการ

เรยนรสมองเปนฐานและการเรยนแบบปกต

3.2 ตวแปรตาม คอผลสมฤทธทางการเรยน

วชาภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถม ศกษาปท 1 และ

ความพงพอใจของนกเรยนทมต อการโดยใชบทเรยน

มลตมเดยบนแทบเลต ตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน

4. เนอหาทใชในการศกษา

เปนเนอหาวชากลมสาระภาษาตางประเทศ

ระดบชนประถมศกษาปท 1 หลกสตรสถานศกษา โรงเรยน

เทศบาล 3 (ยมราชสามคค) พทธศกราช 2551 ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ตาม

โครงสรางรายวชาภาษาองกฤษ หนวยการเรยนร ท 3 เรอง

All about Me โดยมเนอหาดงตอไปน 1) การทกทาย/แนะน�า

ตนเอง (Hello) 2) ราง กายของฉน (My body) 3) ของเลน

(My toys) 4) สงของ (Things) 5) สตว (Animals)

5. ระยะเวลาทใชในการทดลอง

ระยะเวลาทใชในการทดลอง คอ ภาคเรยนท 2

ปการศกษา 2556 ใชเวลาทงหมด 5 ครงๆ ละ 1 คาบ

คาบละ 60 นาท ทงน ไมรวมเวลาการทดสอบกอนเรยนและ

หลงเรยน

88




เครองมอทใชในการวจย แบงเปน 2 สวน ดงน

6.1 เครองมอทใชในการทดลอง ผวจยสราง

เครองมอทใชในการทดลอง ดงน

6.1.1 บทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตาม


“All about Me” ส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1

6.1.2 แผนการจดการการเรยนร 2

รปแบบ ดงน

6.1.2.1 แผนจดการเรยนรส�าหรบ

การเรยน โดยใชบทเรยนมลตมเดย บนแทบเลตตามแนวคด


6.1.2.2 แผนจดการการเรยนร

ส�าหรบการเรยนแบบปกต

6.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

ผวจยสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ดงน

6.2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง

การเรยน แบบปรนย 4 ตวเลอก จ�านวน 30 ขอ

6.2.2 แบบประเมนความพงพอใจของ

นกเรยน เปนแบบประเมนคา 5 ระดบ ทผวจยสรางขน

จ�านวน 7 รายการ

7. การเกบรวบรวมข อมล ผ วจยด�าเนนการ

เกบรวบรวมขอมลการหาประสทธภาพบทเรยนมลตมเดย

บนแทบเลตตามแนวคดการเรยนร สมองเปนฐาน วชา

ภาษาองกฤษ เรอง “All about Me” กบนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 3 (ยมราชสามคค) ทเปน

กลมตวอยางในการหาประสทธภาพ 3 ขนตอน คอ ทดสอบ

หนงตอหนง กลมเลก ภาคสนาม ระหวางการทดสอบ ผวจย

ไดสงเกตและสมภาษณนกเรยน น�าขอบกพรอง มาปรบปรง

ตามความตอง การของนกเรยนจนมประสทธภาพ จากนน

เกบรวบรวมขอมล จากการทดลองกบนกเรยน ชนประถม

ศกษาปท 1 ทเปนกลมตวอยางในการทดลอง 2 กลม แบง

เปนกลมทดลองเรยน โดยใชบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลต

ตามแนวคดการเรยนรสมอง เปนฐาน และกลมควบคมเรยน

แบบปกต

8. การวเคราะหขอมล ผวจยน�าขอมลทไดจากการ

หาประสทธภาพของบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตาม

แนวคดการเรยนรสมองเปนฐานวชาภาษาองกฤษ เรอง

“All about Me” ส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1

มาหาคาประสทธภาพ โดยใชสตร E1 /E2 น�าขอมล ทได

จากการทดลองมาวเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยน วชาภาษาองกฤษ เรอง “All about me” ส�าหรบ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ระหวางการเรยนโดยใชบท

เรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมอง

เปนฐาน กบการเรยนแบบปกต โดยใชการทดสอบคาท

(t-test for independent sample test) และวเคราะหความ

พงพอใจของนกเรยนทมต อการเรยนโดยใชบทเรยน


โดยใชคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

สรปผลกำรวจย ผลจากการวจย สรปได ดงน

1. บทเรยนบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตาม


All about me ส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1

ทพฒนาขนมประสทธภาพ 83.42/82.22 เปนไปตามเกณฑ

80/80 ทตงไว

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยน

ดวยบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนร

สมองเปนฐาน สงกวากลมทเรยนดวยวธเรยนแบบปกต


3. คาเฉลยของคะแนนความพงพอใจของนกเรยน

ทมตอบทเรยนบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคด

การเรยนรสมองเปนฐานอยในระดบมากทสด

อภปรำยผล จากการวจยครงน ผวจยสามารถอภปรายผลการ

วจย ไดดงน

1. การออกแบบและพฒนาบทเรยนบทเรยน


ไดคา E1 /E2 เทากบ 83.42/82.22 ซงสงกวาเกณฑ 80/80

89



ทงน เนองจากบทเรยนดงกลาวไดผ านกระบวนการ

ออกแบบอยางเปนระบบและเปนไปตามหลก การออกแบบ

บทเรยนมลตมเดยบนแทบเลต และผานการตรวจประเมน

จากผเชยวชาญ ทงดานเนอหาและดานสอมลตมเดย และ

ไดทดลองใชกบนกเรยนและปรบปรงแกไขถง 3 ขนตอน

โดยแตละขนตอนไดมการสงเกต ซกถามปญหาทเกดขน

จากบทเรยนกบนกเรยนโดยตรงแลวน�ามาแกไขปรบปรงใน

แตละขน จงสงผลใหประสทธภาพของบทเรยนมลตมเดย

บนแทบเลตทพฒนาขนเปนไปตามเกณฑทก�าหนดไว

2. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนทเรยนจากบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตาม

แนวคดการเรยนรสมองเปนฐานกบการเรยนดวยวธเรยน

แบบปกต พบวาผลสมฤทธทางการเรยนกลมทเรยนดวยบท

เรยนบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตามแนวคดการเรยนร

สมองเปนฐานสงกวากลมทเรยนดวยวธเรยนแบบปกต

อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .01 เนองจากบทเรยน

สามารถน�าเสนอภาพนง ภาพเคลอนไหวและเสยง ท�าให

ผเรยนมองเหนภาพไดชดเจนและมความเขาใจในเนอหา

มค�าถาม ค�าตอบ การสรางสถานการณทจะเสรมใหผเรยน

ฝกการท�าแบบฝกหดในบทเรยน ซงสอดคลองกบผลงาน

วชาการ (พงษวภา ปญญารมย. 2549 : 5) นอกจากนการ

ออกแบบและพฒนาบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลต ผวจย

ไดน�าแนวคดทฤษฎการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน ทเนน

พฒนาการทงสมองซกซายและซกขวาไปพรอมๆ กน และ

น�าเอาหลกการการออกแบบบทเรยนมลตมเดยตามแนวคด

การเรยนรสมองเปนฐาน ของ Lackney (Feffery. Online.

2002) มาประยกตเปนหลก 5 ประการ ในการออกแบบ

บทเรยนมลตมเดยเพอใหเหมาะสมกบนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 1 ประกอบดวย 1) สรางอารมณเพมการเรยนร

2) ขอมลไมส�าคญเทาความหมาย 3) ทาทายแตไมกดดน

4) แกนส�าคญคอแบบแผน 5) แนบแนนเรยนรรวมกน

แลวน�ามาใช ในการออกแบบและน�าเสนอบทเรยน และใน

แตละเนอหาจะมบทเรยนทเปนรปแบบการตน และเกมการ

เรยนรตางๆ นกเรยนไดเรยนรแบบมปฏสมพนธ และไดฝก

ท�ากจกรรมดวยตนเอง เปนการจดการเรยนร ทเหมาะกบวย

ของผเรยน จงสงผลท�าใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน

สงขนกวาการเรยน ดวยวธเรยนแบบปกตทผเรยนขาดแรง

จงใจในการเรยน และขาดโอกาสในการไดลงมอปฏบต

โตตอบกบบทเรยน รวมถงขาดการไดทราบผลการปฏบตใน

ทนทเหมอนบทเรยนมลตมเดย สอดคลองกบผลการวจย

ของส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2556)

ทไดศกษาตดตามผลการใชแทบเลตในการเรยนร ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 พบวา นกเรยนมากกวา

รอยละ 50 มคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนเพมขนทกกลม

สาระการเรยนร โดยกลมสาระการเรยนร ภาษาองกฤษ

มจ�านวนโรงเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนเพมขนมาก

ทสด นอกจากน การน�าเสนอบทเรยนบนแทบเลตจะชวย

เพมแรงจงใจของผเรยนและมสงผลในทางบวกตอผล

สมฤทธทางการเรยน รวมทงสนบสนนใหเกดการเรยนรดวย

ตนเอง ชวยสงเสรมใหเกดการคนควาและการเขาถงองค

ความรนอกหองเรยนอยางกวางขวาง รวมทงสงเสรมการ

เรยนรแบบมสวนรวมของผเรยน (ศนยพฒนาการนเทศ

และเรงรดคณภาพการศกษา. 2555 : 6)

3. ผลการประเมนความพงพอใจของนกเรยนทม

ตอบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลต ตามแนวคดการเรยนร

สมองเปนฐาน มคาเฉลยรวมเทากบ 4.58 ซงอยในเกณฑ

ระดบมากทสด โดยเฉพาะใน 3 ประเดนทมคาเฉลยสงสด

คอ การปฏบตกจกรรมจากบทเรยน การเปดโอกาสใหเรยน

ร รวมกน และความแปลกใหมนาสนใจ ทงนเนองจาก

บทเรยนมลตมเดยสามารถน�าเสนอภาพนง ภาพเคลอนไหว

และเสยง ท�าใหผเรยนมองเหนภาพไดชดเจนและมความ

เขาใจในเนอหา ตอบสนองความตองการและความแตกตาง

ระหวางบคคลไดเปนอยางด ชวยใหผเรยนไดเรยนรอยาง

หลากหลายและเรยนอยางมความหมาย ผเรยนสามารถ

เรยนรดวยตนเอง ไดฝกปฏบตจรง สามารถเรยนซ�าๆ ได

จนกวาจะเขาใจในบทเรยน สอดคลองกบผลการวจยของ

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2555) ทพบวาบทเรยนใน

แทบเลตชวยใหนกเรยนเรยนรไดเรว นกเรยนมความสข

ตนเตน กระตอรอรน สนใจเรยนมากขนและยงสอดคลอง

กบผลการวจยของอรญญา เชยงเงน (อรญญา เชยงเงน.

2554) ทพบวา ทงนกเรยนและผปกครองมความพงพอใจ

ตอการใชแทบเลตในการเรยนการสอนอยในระดบมาก

90



ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะจำกกำรวจยในครงน

1.1 การน�าบทเรยนมลตมเดยบนแทบเลตตาม

แนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน เรอง All about Me ใน

รายวชาวชาภาษาองกฤษส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 1 นไปใช ครควรเตรยม และปรบเปลยนหองเรยนโดย

จดโตะใหมพนทส�าหรบใหนกเรยนสามารถปฏบตกจกรรม

ตามบทเรยน เชน การรองเพลงและแสดงทาทางตามเพลง

ในบทเรยน และจดควรทนง ใหเออในการแบงกลมปฏบต

กจกรรม

1.2 ครควรมความร ความเขาใจและทกษะใน

การใชแทบเลตเปนอยางด เพอใหสามารถท�าหนาทก�ากบ

ดแล ใหค�าแนะน�าการใชงานบทเรยน และแกปญหาทเกด

จากการใชแทบเลตทเกดในในชนเรยน เชน การเขาส

แอพพลเคชนของบทเรยนไมได การปรบลดเสยง การปรบ

ความสวางของหนาจอ เปนตน

1.3 ระหวางการใชงานบทเรยนบนแทบเลต

ครควรคอยสงเกตและเฝาระวง เพอปองกนไมใหนกเรยน

น�าแทบเลตไปใชในการเขาเวบทไมเหมาะสม

2. ขอเสนอแนะส�ำหรบกำรท�ำวจยในครงตอไป

ในการวจยครงตอไป ผวจยมขอเสนอแนะดงน

2.1 ศกษาการพฒนาบทเรยนมลตม เดย

บนแทบเลต ตามแนวคดทฤษฎการเรยนรสมองเปนฐาน

เปรยบเทยบกบแนวคดทฤษฎการเรยนรอน เชน การเรยนร

โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning : PBL)

หรอเปรยบเทยบกบรปแบบการเรยนการสอนแบบอน เชน

การเรยนแบบรวมมอ (Cooperative Learning) เปนตน

2.2 ศ ก ษ า ผ ล ท เ ก ด จ า ก า ร ใ ช บ ท เ ร ย น

มลตมเดย บนแทบเลตตามแนวคดการเรยนรสมองเปนฐาน

ในดานอนๆ เพมเตม เชน ดานความสามารถในการคด

วเคราะห ดานความ สามารถในการเรยนรดวยตนเอง

ดานพฤตกรรมการเรยนร ดานวนย ความรบผดชอบ เปนตน

เอกสำรอำงองพงษวภา ปญญารมย. (2549). กำรพฒนำบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดยสำระกำรเรยนรภำษำ

องกฤษเรอง ค�ำนำมชนประถมศกษำปท 6.

วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลย

ราชภฏสกลนคร.

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. (2555). รำยงำนกำรศกษำ

ฉบบสมบรณ โครงกำรน�ำรองกำรประยกตและ

บรณำกำรคอมพวเตอรแทบแลตเพอกำรเรยน

กำรสอน ในระดบชนประถมศกษำตำมแนว

นโยบำยของรฐบำล. กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร


เยาวพา เดชะคปต. (2548). “การศกษาและการเรยนร โดย

ใชสมองเปนฐาน” วำรสำรกำรศกษำปฐมวย.

9(4) : 36-48.

วมลรตน สนทรโรจน. (2545). กำรพฒนำกำรเรยนกำร

สอนภำควชำหลกสตรและกำรสอน. มหาสารคาม

: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพการศกษา. (2555).

แนวทำงกำรนเทศแทบเลต : เอกสำรประกอบ

กำรประชมผอ�ำนวยกำรกลมนเทศฯ. 17-19

สงหาคม 2555 ณ โรงแรม เอส. ด. อเวนว

กรงเทพฯ.

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2556).

รำยงำนกำรวจยผลกำรใชแทบเลต ป.1.

กรงเทพฯ : ศนยพฒนาการนเทศและเรงรด

คณภาพการศกษาขนพนฐาน.

91



ส�านกนายกรฐมนตร. (2555). One Tablet per Child.

[ออนไลน]. แหลงทมา : http://www.thaigov.go.th/

en/news-room/item/71389-one-tablet-pc-per-

child- education-for-all.html. [30 สงหาคม 2555].

อรญญา เชยงเงน. (2554). กำรศกษำผลกำรใชงำน

แทบเลตพซ ในกำรเรยนกำรสอนวชำ

คณตศำสตรและวชำภำษำไทยกบนกเรยน

ชนประถมศกษำปท 1 โรงเรยนปรนสรอยแยลส

วทยำลย จงหวดเชยงใหม. เชยงใหม : โรงเรยน

ปรนสรอยแยลสวทยาลย.

Cain, G. and R. N. Cain. (1994). Mind Shifts Tucson.

New York : Zephyt.

Feffery, A. Lackney. (2002). 12 Design Principles

Based on Brain-based Learning Research.

[Online]. Available : http://www.designshare.

com/Research/ BrainBasedLearn98.htm.

[2013 January 25].



การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และความคดสรางสรรค ดวยบทเรยนบนเวบกบการเรยนปกต

เรอง ทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา มธยมศกษาปท 2

Comparison of Learning Achievement and Creative Thinking of Student Learned Using the Lessons Learned on the Web and Traditional

Instruction Entitled the Visual Arts and Design in Advertising Matthayomsuksa 2 Students

เอกฤทธ แสงรศม 1,* และ สทธพงศ หกสวรรณ 2

Ekkarit Saengrasmee 1,* and Suttipong Hogsuwan 2

1นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม มหาสารคาม 44000M.Ed. Student in Educational Technology and Communications Program, Mahasarakham University, Mahasarakham 44000, Thailand.2คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 44000Faculty of Education. Mahasarakham University, Mahasarakham 44000, Thailand*Corresponding author, e-mail: [email protected]



ABSTRACT

Web-based instruction is one model of instructional systems which provides opportunity for the student

to learn at any time and places based on his or her abilities and interests. Thus this study aimed to develop

web-based instruction entitled “The Visual Arts and Design in Advertising of Matthayomsuksa 2 students” with

an efficiency of 80/80, to find out an effectiveness index of the developed web-based lessons in entitle“ The

Visual Arts and Designin Advertising” and to compare learning achievement and creative thinking between the

students who learned via the web-based instruction and those who learned via the traditional instruction. The

sample used in this study were consisted of 80 Mathayom suksa 2 students from Nikhomphimaisuksa School,

Phimai district in Nakhon Ratchasima province in the second semester of the academic year 2012. They were

selected by the cluster random sampling technique and were assigned into two groups of 40 students: an

experimental group learned via the web-based instruction and a control group learned via the traditional

instruction. The instruments were (1) web-based instruction and the traditional instruction plans for 16 hours of

learning, (2) a multiple-choice test on learning achievement with 30 items, with its discriminating item ranging

from0.25 to 0.56, and a reliability of 0.84 , and (3) creative thinking test with item difficulties ranging from 0.58

to 0.71 with its discriminating item ranging from 6.22 - 8.55 and a reliability of 0.81. The collected data were



บทคดยอ บทเรยนบนเวบเปนรปแบบหนงของระบบการเรยนการสอนทเนนใหผเรยนมโอกาสเรยนรไดทกท ทกเวลา ตามความ

สามารถและความสนใจ โดยอาศยคอมพวเตอรเปนเครองมอในการน�าเสนอบทเรยนบนเวบเพอการเรยนการสอน การวจย

ในครงนมวตถประสงค ประการแรก เพอพฒนาบทเรยนบนเวบ เรองทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา

ชนมธยมศกษาปท 2 ทมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ประการทสอง เพอหาดชนประสทธผลของบทเรยนบนเวบ เรอง

ทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา ชนมธยมศกษาปท 2 ทผวจยพฒนาขน ประการทสาม เพอเปรยบเทยบ

ผลสมฤทธทางการเรยนและความคดสรางสรรคของนกเรยนระหวางทเรยนดวยบทเรยนบนเวบกบเรยนแบบปกต เรอง

ทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา ชนมธยมศกษาปท 2 เรองทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา

ชนมธยมศกษาปท 2 กลมตวอยางทใชเปนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนนคมพมายศกษา อ�าเภอพมาย

จงหวดนครราชสมา ทเรมใน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555 จ�านวน 2 หอง หองละ 40 คน รวมจ�านวน 80 คน ไดมาจาก

การเลอกแบบสมกลม (Cluster Random Sampling) และแบงออกเปนกลมควบคมเรยนแบบปกตและกลมทดลองเรยน

โดยใชบทเรยนบนเวบ เครองมอทใชในการวจยในครงน ไดแก (1) บทเรยนบนเวบและแผนการจดการเรยนรแบบปกต

เรอง ทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา ใชเวลาเรยน 8 สปดาห (2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

เปนแบบทดสอบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ�านวน 30 ขอ คาอ�านาจจ�าแนก (B) ตงแต 0.25 ถง 0.56 และความ

เชอมนของแบบทดสอบทงฉบบเทากบ 0.84 (3) แบบทดสอบวดความคดสรางสรรค แบบอตนย ประกอบดวย 4 กจกกรม

จ�านวน 1 ฉบบ คอ ความคดคลอง ความคดรเรม ความคดยดหยน และความคดละเอยดลออ มคาความยากงาย

0.58 -0.71 มคาอ�านาจจ�าแนกรายขอ โดยใช t-test 6.20 – 8.55 และคาความเชอมนทงฉบบ เทากบ 0.81 สถตทใชในการ

วเคราะหขอมล คอ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทใชในการทดสอบสมมตฐานใช Hotelling T2

ผลการศกษา พบวา

1. บทเรยนบนเวบ เรอง ทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา ชนมธยมศกษาปท 2 มประสทธภาพ เทากบ

83.94/81.25

2. บทเรยนบนเวบ เรอง ทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา ชนมธยมศกษาปท 2 มคาดชนประสทธผล

เทากบ 0.6906

3. นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเวบและนกเรยนทเรยนแบบปกต มผลสมฤทธทางการเรยนและความคด

สรางสรรคแตกตางกน อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

ค�ำส�ำคญ : บทเรยนบนเวบ การเรยนปกต ผลสมฤทธทางการเรยน ความคดสรางสรรค

94

Keywords: web-based instruction, traditional instruction ,learning achievement, creative thinking

then analyzed by the uses of a mean, a standard deviation, a percentage. Paired t-test and F-test and Hotelling

T2 were employed for testing hypotheses.

The major findings revealed as follows;

1. The developed web-based instruction had an efficiency of 83.94/81.25.

2. The developed web-based instruction had an effective index of 0.6906.

3. The students used the Web-based instruction and differences were showed by those who learned

via the traditional learning method in learning achievement and creative thinking at .05 level of significance.



บทน�ำ ปจจบนการเปลยนแปลงดานเทคโนโลยสงผลใหเกด

การเปลยนแปลงดานตางๆ อยางมากทงในดานรปแบบ

วธการการศกษา การสรางสอ อปกรณ เครองมอในการ

แสวงหาความร มการเปลยนแปลงทงดานสทธและหนาท

ทางการศกษา ระบบการศกษา แนวทางการศกษาเปนการ

จดการศกษา การบรหารการศกษามาตรฐานและการ

ประกนคณภาพการศกษา บคลากรทางการศกษาทรพยากร

และการลงทนเพอการศกษาและเทคโนโลยเพอการศกษา

ท�าใหการศกษากลายเปนการศกษาแบบไรพรหมแดนและ

ไรขดจ�ากด โดยทกคนสามารถศกษาหาความรและเรยนร

ไดอยางตอเนองและตลอดชวต (ฉตรพงศ พระวราสทธ.

2549 : 1) เทคโนโลยเพอการศกษานบเปนสวนหนงทส�าคญ

ทจะตองจดใหมการสงเสรม สนบสนนใหไดรบการพฒนา

และน�ามาใชอยางกวางขวาง โดยรฐจะตองจดใหมการ

สนบสนนใหมการผลตสอชนดตางๆ สงเสรมการพฒนา

บคลากรทงในดานผผลตและผใชเทคโนโลยเพอการศกษา

รวมทงจดใหมหนวยงานในการประเมนคณภาพและ

ประสทธภาพของการผลตและการใชเทคโนโลยเพอการ

ศกษา บคลากรทางการศกษาถอเปนสวนหนงทจะท�าให

ผ เรยนเกดการเรยนร และตวบคลากรทางการศกษาเอง

จ�าเปนตองมความรความสามารถ มประสบการณ มทกษะ

มความเขาใจเกยวกบเรองเทคโนโลยและสรางผลตสอการ

ใชอปกรณประกอบการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ

และบรรลเปาหมายอยางทก�าหนดไวและกระตนความ

สนใจใหผ เรยนเกดการเรยนรเพมยงขน ไมเกดความ

เบอหนายกบการเรยน สนกกบการเรยนการสอน และยงได

เรยนรนอกหองเรยน

ความคดสรางสรรคนบวาเปนสงจ�าเปนส�าหรบการ

ด�าเนนชวตของมนษยและความกาวหนาของสงคมโลก

จะเหนวาการกระท�าใดๆ กตาม ถาจะมการพฒนายอมตอง

อาศยความคดสรางสรรคจนอาจกลาวไดวา ความคด

สรางสรรคชวยใหชวตมนษยเกดความสมบรณมากขนใน

ทกดาน โดยในระดบปจเจกนน ความคดสรางสรรคจะ

เกยวของกบงานและชวตประจ�าวน สวนในระดบสงคม

ความคดสรางสรรคน�าไปส การคนพบสงใหมๆ ทาง

วทยาศาสตร การเคลอนไหวทางดานศลปะการประดษฐ

คดคนสงใหมๆตลอดจนแกป ญหาและพฒนาสงคม

(เกรยงศกด เจรญวงศศกด. 2545 : 33) ความคดสรางสรรค

เปนความสามารถทส�าคญอยางหนงของมนษย ซงม

คณภาพมากกวาความสามารถดานอนๆ และเปนปจจยท

จ�าเปนยงในการสงเสรมความเจรญกาวหนาของประเทศ

ชาตประเทศใดกตามทสามารถแสวงหา พฒนา และดงเอา

ศกยภาพเชงสรางสรรคของประเทศชาตออกมาใชใหเกด

ประโยชนไดมากเทาใด กยงมโอกาสพฒนาและเจรญ

กาวหนาไดมากเทานน (อาร พนธมณ. 2543 : 1) ความ

คดสรางสรรคถอเปนกระบวนการทางความคดทมความ

ส�าคญตอเดกท�าใหเดกสามารถสรางความคด จนตนาการ

ไมจนตอสถานการณหรอสภาพแวดลอมทก�าหนดไว ความ

คดสรางสรรคคอพลงทางความคดทเดกๆ ทกคนมมา

แตก�าเนด หากไดรบการกระต นการพฒนาแหงการ

สรางสรรคจะท�าใหเดกเปนคนมอสระทางความคด มความ

คดทฉกกรอบและสามารถหาหนทางในการทจะสรางสรรค

สงใหมๆไดเสมอ ดงนนการสอนความคดสรางสรรคและการ

ฝกฝนใหเดกสามารถคดอยางสรางสรรค จงเปนสวนหนง

ทชวยกระต นคณภาพในตวเดกใหมนใจในตนเองและ

เตบโตเปนผใหญทมคณภาพมากยงขน (สวทย มลค�า.

2550 : 9)

องคประกอบทส�าคญอยางหนงทสงผลใหการเรยน

รส�าเรจตามวตถประสงคอยางหนง คอสอการเรยนการสอน

เนองจากสอการเรยนการสอนเปนตวกลางทมบทบาท

ส�าคญในการถายทอดองคความร จากผสอนไปยงผเรยน

สถานศกษาหลายแหงไดพฒนาบทเรยน CAI/CBT เพอใช

ในการเรยนการสอน ทงการสอนเสรมในกรณทเนอหาม

ความซบซอน ซงเปนแนวความคดททนสมยและสอดคลอง

กบสาระหลกทก�าหนดไวในระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542 ทม งเนนการจดการศกษาโดยใช

เทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารและการจดการ

(กดานนท มลทอง. 2542 : 91) การจดการเรยนการสอน

แบบอเลร นนง (E-Learning) เปนการใชเทคโนโลย

คอมพวเตอร เทคโนโลยเครอขายและเทคโนโลยสอสารท

เปนเครองมอในการสรางสรรค และสงผานองคความรใน

95



รปแบบตางๆ ไปยงผเรยนทอยในสถานทแตกตางกนใหได

รบความรทกษะและประสบการณรวมกนกระบวนการเรยน

รจะถกสรางสรรคขนอยางเหมาะสมและน�าไปใชเรยนทงใน

ลกษณะของการศกษาและการฝกอบรมโดยทผ เรยน

สามารถเรยนรไดตามความถนดและความสามารถของ

ตนเอง (E-Learning) ผานระบบเครอขายคอมพวเตอร

จะด�าเนนการจดการตางๆเกยวกบกระบวนการเรยนการ

สอนใหเปนไปอยางอตโนมตเสมอนกบการเรยนการสอน

ในสถานศกษา (บปผชาต ทพหกรณ. 2540 : 24)

บทเรยนบนเวบเปนระบบสอการเรยนอกชนดหนง

ทชวยใหผ เรยนสามารถศกษาดวยตนเองเพราะเปนสอ

การเรยนการสอนทครอบคลมเนอหาและกจกรรมหรอวธ

เรยนทจดเตรยมไวลวงหนามทงระบบภาพ เสยง ตวอกษร

ทเปนสอประสมหรอมลตมเดย (Multimedia) สามารถม

ปฎสมพนธหรอโตตอบกบผเรยนไดทนท สะดวกในการ

แกไขขอผดพลาดของการเรยนแตละครง และแตละปญหา

นอกจากนนยงสามารถใชคอมพวเตอรในการตดตอสอสาร

ระหวางผ เรยนดวยเครองคอมพวเตอร โดยผานระบบ

เครอขาย ผลการเรยนสามารถบนทกเกบไวและเปรยบเทยบ

ผลกบเกณฑมาตรฐานไดอก (ไชยยศ เรองสวรรณ.

2551 : 4) ซงโดยหลกการแลวบทเรยนบนเวบจะสรางขน

โดยอาศยหลกการการเรยนรแบบเอกตบคคลเพอทจะลด

ขอแตกตางระหวางบคคลไดโดยจดโปรแกรมการเรยนให

สอดคลองกบความตองการของผเรยนซงเปดโอกาสให

ผเรยนไดเรยนรตามความสามารถผเรยนจะตองด�าเนน

กจกรรมการเรยนดวยตนเอง ผเรยนมอสระในการเลอก

เนอหาเลอกเวลาศกษา และผเรยนจะเรยนไดชาไดเรวขน

อยกบความสามารถของผเรยนเอง (กดานนท มลทอง.

2542 : 163-164) จงนบไดวา บทเรยนบนเวบเปนสออก

ทางหนงทจะชวยใหผเรยนไดเลอกเรยน และสามารถตอบ

สนองความตองการของผ เรยน และการจดการศกษา

รปแบบใหมเพราะการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย ท�าให

คนเรามความตองการทางการศกษาอยางตอเนองท�าให

เกดแรงผลกดนทจะคดคนระบบการศกษารปแบบใหมๆ

ทสามารถตอบสนองความตองการของผเรยนไดตลอดเวลา

นอกจากน การสรางแรงจงใจในการเรยนกเปนอกสวนหนง

ทชวยใหการจดการเรยนประสบผลส�าเรจ ดงท ไชยยศ

เรองสวรรณ (2551 : 100) กลาววา ถาผเรยนเกดความสนก

ในการเรยนแลว ผเรยนจะเกดแรงจงใจภายในทจะเรยนร

ผลปอนกลบกเปนการสรางแรงจงใจอกวธหนง องค

ประกอบทส�าคญทสดในบทเรยนโปรแกรมคอผลปอนกลบ

(Feedback) เพอทจะน�าเสนอสารสนเทศทชวยใหผเรยน

มความกาวหนาในบทเรยน และแกไขมโนภาพทผดๆ ได

ทนทวงท นอกจากน ผลปอนกลบถอวาเปนสงชวยเสรมแรง

และสงเสรมใหเกดการเรยนรไดดยงขน ผลปอนกลบจงเปน

สวนหนงของคอมพวเตอร และจะชวยใหผเรยนทราบผลของ

การด�าเนนการทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร และ

ปฏกรยาโตกลบของโปรแกรมทมตอการตอบสนองของ

ผเรยนซงมไดหลายรปแบบรวมไปถงขอความ และกราฟก

ในบทเรยนแบบศกษาทบทวน ผลปอนกลบจะตองชวยเพม

ใหผ เรยนคดและเขาใจในสารสนเทศทไดรบ (ไชยยศ

เรองสวรรณ. 2551 : 107)

จากแนวคดการประยกตใชการเรยนการสอนบน

ระบบอนเทอรเนต การเรยนดวยบทเรยนบนเวบ WBI : Web

-based Instruction) เปนการเรยนการสอนทประยกตใชใน

โปรแกรมสอหลายมตทอาศยประโยชนจากคณลกษณะของ

อนเทอรเนต โดยการน�าเอาทรพยากรทอยในเวลด ไวด เวบ

(World Wide Web) มาออกแบบเปนเวบเพอการเรยน

การสอนสนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรในรปแบบ

ตางๆ ทมประสทธภาพเชอมโยงเปนเครอขายทสามารถ

เรยนไดทกทโดยผสอนและผเรยนมปฎสมพนธกนผาน

เครอขายคอมพวเตอรทเชอมโยงถงกน (สรรรชต หอไพศาล.

2544 : 94) ซงเปนการสรางเสรมสภาพแวดลอมแหงการ

เรยนร ในมตทไมมขอบเขตจ�ากด การใชคณสมบตของ

ไฮเปอรมเดยในการเรยนการสอนผานเครอขายจะชวย

สนบสนนศกยภาพการเรยนดวยตนเอง (One Alone) โดย

ผเรยนสามารถเลอกเนอหาบทเรยนทน�าเสนออยในรปแบบ

ไฮเปอรมเดย ซงเปนเทคนคการเชอมโยงเนอหาหลก

ดวยเนอหาทเกยวของรปแบบการเชอมโยงนเปนไดทงการ

เชอมโยงไปสเนอหาทมความเกยวของ เปนการเปดโอกาส

ใหผ เรยนสามารถควบคมการเรยนดวยตนเอง ในสวน

คณสมบตของเครอขายเปนการเปดโอกาสใหผ เรยนม

96



ปฎสมพนธกบผ สอน หรอผ เรยนอนเพอการเรยนรโดย

ไมจ�าเปนตองอยในเวลาเดยวกน (Human to Human

Interaction) (ไชยยศ เรองสวรรณ. 2551 :131) ดงนน ผวจย

จงมความสนในทจะผลตบทเรยนบนเวบ เรองทศนศลปและ

งานออกแบบในการโฆษณา ชนมธยมศกษาปท 2 ซง

เปนการปรบเปลยนกระบวนการเรยนรโดยใชกระบวนการ

จดการเรยนการสอนคอมพวเตอรบนเวบมาใชในการจด

กจกรรมการเรยนการสอนในรายวชาดงกลาว โดยคาดหวง

วาบทเรยนบนเวบทผวจยพฒนาขนจะเปนสอเสรมการสอน

ทชวยสงเสรมใหผ เรยนเรยนรดวยตนเองตามรปแบบ

การเรยนและระดบความสามารถทางการเรยนของแตละ

บคคล ตามหลกการทเนนผเรยนเปนศนยกลาง

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอพฒนาบทเรยนบนเวบเรองทศนศลปและ

งานออกแบบในการโฆษณา ชนมธยมศกษาปท 2 ทม

ประสทธภาพตามเกณฑ 80/80

2. เพอหาดชนประสทธผลของบทเรยนบนเวบ เรอง

ทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา ชนมธยมศกษา

ปท 2 ทผวจยพฒนาขน

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและ

ความคดสรางสรรคของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเวบ

กบเรยนแบบปกต เรองทศนศลปและงานออกแบบในการ

โฆษณา ชนมธยมศกษาปท 2

วธด�ำเนนกำรวจย ด�าเนนการวจยดงน

1. ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555

โรงเรยนนคมพมายศกษา อ�าเภอพมาย ส�านกเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 31 รวมทงสน 200 คนจาก

5 หองเรยน หองเรยนละ 40 คน

2. กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนไดแก นกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555

โรงเรยนนคมพมายศกษา อ�าเภอพมาย จงหวดนครราชสมา

ส�านกเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 31 จ�านวน

80 คน ไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random

Sampling ) มา 2 หอง ไดหองละ 40 คน แลวก�าหนดกลม

ตวอยาง แยกออกเปน 2 กลม

3. เครองมอการวจย

เครองมอทใช ในการวจยคร ง นม 4 ชนด

ประกอบดวย

3.1 บทเรยนบนเวบ รายวชาศลปะ ชน

มธยมศกษาศกษาปท 2 จ�านวน 1 หนวย ไดแกหนวยการ

เรยนรท 6 งานทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา

3.2 แผนการจดการเรยนรรายวชาศลปะ เรอง

งานทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา ชน

มธยมศกษาศกษาปท 2 จ�านวน 16 ชวโมง เปนแผนการ

จดการเรยนรแบบปกต ส�าหรบกลมควบคม

3.3 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

1 ชด เปนแบบปรนย 4 ตวเลอกจ�านวน 30 ขอ

3.4 แบบวดความคดสรางสรรค ทสรางขน

ตามทฤษฎโครงสรางสตปญญา ของ กลฟอรด (Guilford’s

Structure of Intellect Theory) เปนแบบทดสอบอตนย

จ�านวน 1 ฉบบ ม 4 กจกรรม

กำรด�ำเนนกำรทดลอง ผวจยเกบขอมล โดยมขนตอนดงน

1. น�าบทเรยนบนเวบทผานการตรวจสอบและ

แกไขจากผเชยวชาญแลว ไปทดลองใชเพอหาประสทธภาพ

และคณภาพของบทเรยนบนเวบ และท�าการแกไขปรบปรง

แลวน�าไปใชจรง

2. ทดสอบกอนเรยน (Pre-test) โดยใชแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนเปนแบบปรนยเลอกตอบชนด

4 ตวเลอก จ�านวน 30 ขอ และแบบวดความคดสรางสรรค

เปนแบบทดสอบอตนย จ�านวน 1 ฉบบ ม 4 กจกรรม กบ

กลมตวอยาง

3. ใหกลมทดลองเรยนดวยบทเรยนบนเวบ กลม

ควบคม เรยนแบบปกต

97



4. เมอสนสดการทดลองแลว จงใหนกเรยนท�าแบบ

ทดสอบหลงเรยน (Post-test) โดยใชแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยน และแบบวดแบบวดความคด

สรางสรรค ซงเปนแบบทดสอบชดเดยวกนกบทใชทดสอบ

กอนเรยน


1. บทเรยนบนเวบ เรองทศนศลปและงานออกแบบ

ในการโฆษณา ชนมธยมศกษาปท 2 ทผวจยพฒนาขนม

ประสทธภาพเทากบ 83.94/81.25 ซงสงกวาเกณฑท

ก�าหนดไว

2. บทเรยนบนเวบทผ วจยพฒนาขนมคาดชน

ประสทธผลเทากบ 0.6906 ซงแสดงวานกเรยนมความ

กาวหนาในการเรยนรอยละ 69.06

3. นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเวบและนกเรยน

ทเรยนแบบปกต มผลสมฤทธทางการเรยนและความคด

สร างสรรคแตกตางกน อยางมนยส�าคญทางสถตท

ระดบ .05

อภปรำยผล ผลการวจยมประเดนส�าคญน�ามาอภปรายผลดงน

1. จากผลการวจยพบวา บทเรยนบนเวบ เรอง

ทศนศลปและงานออกแบบในการโฆษณา มธยมศกษา

ปท 2 ทผวจยพฒนาขนมประสทธภาพเทากบ 83.94/81.25

หมายความวา บทเรยนทผ วจยพฒนาขนท�าใหนกเรยน

เกดการเรยนรระหวางเรยนรอยละ 83.94 และท�าใหนกเรยน

มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนเฉลยรอยละ 81.25

แสดงวาบทเรยนบนเวบทพฒนาขนมประสทธภาพตาม

เกณฑ 80/80 สามารถน�าไปใชในการเรยนการสอนไดอยาง

มประสทธภาพ ทผลการวจยเปนเชนนเนองมาจากไดด�าเนน

การตามขนตอนในการพฒนาบทเรยนบนเวบ 5 ขนตอน

ไดแก ขนท 1 ขนการวเคราะหเนอหาและโครงสรางเรองท

จะน�ามาผลตสอการสอน (Analyze) ขนท 2 ออกแบบ

(Design) ขนท 3 พฒนา(Develop) ขนท 4 น�าไปใช/ทดลอง

ใช (Implement/Tryout) และขนท 5 ประเมนและปรบปรง

แกไข (Evaluate and Revise) (ไชยยศ เรองสวรรณ. 2552

: 78-112) และทกขนตอนไดผานการตรวจสอบและปรบปรง

แก ไขตามข อเสนอแนะของคณะกรรมการควบคม

วทยานพนธและผเชยวชาญชวยประเมนตรวจสอบคณภาพ

ของเครองมอใหมคณภาพทเหมาะสมและถกตองกอนน�า

ไปทดลองกบกลมตวอยางจรงท�าใหผเรยนสามารถเรยนร

จากค�าบรรยาย และภาพประกอบจงมผลสมฤทธเปนไป

ตามเกณฑทตงไว ซงสอดคลองกบผลการวจยของจนทร

นภา ดวงวไล พบวาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

รายวชาภาษากบวฒนธรรมทองถนทมตอผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทผวจย

พฒนาขนมประสทธภาพ 82.88/80.38 สรเดช มลจนท

(2550 : 90-94) พบวาบทเรยนบนเวบเรองคอมพวเตอรกบ

บทบาทสารสนเทศของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทผวจย

พฒนาขนมประสทธภาพ 83.08/81.44 และกลยา

คลงประเสรฐ (2553 : 89-90) พบวา บทเรยนบนเวบเรอง

หนาทพลเมองวฒนธรรม และการด�าเนนชวตในสงคม

ชนมธยมศกษาปท 2 ทผวจย พฒนาขนมประสทธภาพ

81.84 / 82.13

2. ผลจากการวจยพบวา ดชนประสทธผลของ

บทเรยนบนเวบ เรองทศนศลปและงานออกแบบในการ

โฆษณา มธยมศกษาปท 2 ทผ วจยพฒนาขนมดชน

ประสทธผลเทากบ 0.6906 หมายความวา หลงการเรยน

ดวยบทเรยนบนเวบแลวนกเรยนมความกาวหนาในการ

เรยนรอยละ 69.06 ทผลการวจยเปนเชนนอาจเนองมาจาก

การจดการเรยนการสอนดวยบทเรยนบนเวบเปนการใช

ทรพยากรทมอยในระบบอนเทอรเนตมาออกแบบและ

จดระบบเพอการเรยนการสอน สนบสนนและสงเสรมใหเกด

การเรยนร มการเชอมโยงเปนเครอขายทสามารถเรยนได

ทกททกเวลา ปรชญนนท นลสข (2543 : 48) ท�าใหผเรยน

จดจ�าและมทกษะการท�างานสงผลใหมผลสมฤทธทางการ

เรยนสงขนจากกอนเรยน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ

วศรต สมบตบญสวน (2551 :104-105) พฒนาบทเรยน

บนเวบ ทมโครงสรางแบบเรยงล�าดบและแบบใยแมงมม

เรอง โปรแกรมระบบบรหารสารสนเทศสถานศกษา บทเรยน

บนเวบทมโครงสรางแบบเรยงล�าดบ และระบบโครงสราง

98



แบบใยแมงมมมดชนประสทธผล เทากบ 0.71 และ 0.73

ตามล�าดบ สอดคลองกบ วรวทย ไชยวงศคต (2551 :

105 -106) ไดวจยเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน การ

คดเชงวพากษและความคงทนในการเรยนร ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 ระหวางการเรยนดวยบทเรยนบน

เครอขายทมรปแบบการเรยนรวมมอแบบแขงขนระหวาง

กล มด วยเกมกบการเรยนแบบปกต ท พฒนาขนม

ประสทธภาพ 82.49/82.33 และมคาดชนประสทธผล

เทากบ 0.67และสอดคลองกบ กลยา คลงประเสรฐ

(2553 : 89-90) วจยผลการเรยนดวยบทเรยนบนเวบกบ

การเรยนแบบปกต เรอง หนาทพลเมองวฒนธรรม และการ

ด�าเนนชวตในสงคม มคาดชนประสทธผล เทากบ 0.5596

3. นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเวบ มผลสมฤทธ

ทางการเรยนและความคดสรางสรรคสงกวานกเรยนทเรยน

แบบปกต อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไป

ตามสมมตฐานทตงไวการทผลวจยเปนเชนนอาจเนอง

มาจากการเรยนดวยบทเรยนบนเวบสามารถตอบสนอง

ความตองการในการเรยนร ในทกททกเวลาตามความ

ตองการของผเรยน ท�าใหเกดการเรยนรอยางเหมาะสม

อกทงบทเรยนทพฒนาขนสามารถแสดงผลขอมลไดทงภาพ

นงภาพเคลอนไหวและเสยง สามารถเชอมโยงกบเนอหาท

เกยวข องได ท�าให ผ เ รยนมความเพลดเพลนท�าใหม

ผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน และการเรยนดวยบทเรยน

บนเวบเปนการเรยนรแบบ Active Learning ทนกเรยนได

ลงมอปฏบตกจกรรมดวยตนเอง โดยใชทงการมองเหน

การไดยนและการลงมอกระท�า จงสามารถเรยนรไดอยางม

ความหมายและเรยนไดอยางม งมนและเกดความคด

สรางสรรคในการเรยนมากกวานกเรยนทเรยนแบบปกต

ซงสอดคลองกบซงสอดคลองกบ สรชย กลทอง (2550 :

78-79) ไดวจยผลการดวยบทเรยนบนเครอขายแบบ

NTeQ (Integrating Technology forInquiry) เรอง

สงแวดลอมศกษา นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขาย

แบบ NTeQ มผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการ

อนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยในระดบปาน

กลางซงเพมขนจากกอนเรยน อยางมนยส�าคญทางสถตท

ระดบ .05 และสอดคลองกบ ผลการวจยของ กตตยา

อดนอย (2553 : 91-92) ไดวจยเปรยบเทยบผลสมฤทธ

ทางการเรยน และการคดวเคราะหของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยบทเรยนแบบเวบเควสทและ

บทเรยนบนเครอขายแบบสบเสาะ นกเรยนทเรยนดวยบท

เรยนแบบเวบเควสทมผลสมฤทธทางการเรยน และการคด

วเคราะหสงกวาการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายแบบ

สบเสาะ อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 และ ยทธการ

พราหมกระโทก (2554 : 82-83) ไดวจยเปรยบเทยบผล

สมฤทธทางการเรยน ความคดสรางสรรค กลมสาระการ

เรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย เรองโปรแกรมตกแตง

ภาพของนกเรยนชวงชนท 3 ทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขาย

แบบ Tutorial และแบบ Problem solving นกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยบทเรยนบนเครอขาย เรอง

โปรแกรมตกแตงภาพ กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ

และเทคโนโลย แบบ Tutorial และแบบ Problem solving

มความคดสรางสรรคสงกวานกเรยนทเรยนผานบทเรยน

แบบ Tutorial อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

ขอเสนอแนะ จากผลการวจย ผวจยไดน�ามาอภปรายผลดงน

1. ขอเสนอแนะในกำรน�ำผลกำรวจยไปใช

1.1 การด�าเนนการพฒนาบทเรยนบนเวบ เรอง


ปท 2 ตองไดรบการรวมมอกนอยางเปนระบบ ระหวางผสอน

นกเทคโนโลยการศกษา นกคอมพวเตอร นกจตวทยา

นกออกแบบและนกวดผล เพอใหไดบทเรยนบนเวบทม

คณภาพ อนจะสงผลใหการจดการเรยนการสอนสามารถ

บรรลผลตามจดมงหมายได

1.2 แบบทดสอบและแบบฝกหดในบทเรยน

คอมพวเตอรควรมหลายรปแบบเชน ค�าถามแบบเลอกตอบ

ค�าถามแบบเขยนตอบ แบบฝกหด หรอผเรยนสามารถ

น�าเสนองานออกมาทางเครองพมพได ซงจะเหมอนกบ

สภาพจรงของการเรยนภายในหองเรยนมากทสด

99



1.3 เวบเพจในแตละหนาไมควรใชเวลาในการ

รบขอมลนานเกนไป เนองจากขอมลในบทเรยนบนเวบเรอง


ปท 2 มทงขอมลทมการเคลอนไหว ถามมากเกนไปจะท�าให

การโหลดขอมลท�าไดชา ดงนนการออกแบบจงควรใหตว

อกษร ภาพกราฟฟกและภาพเคลอนไหวเหมาะสม

สอดคลองกน

1.4 เพอเปนการเตรยมความพรอมของผเรยน

กอนทจะเรมเรยนดวยบทเรยนบนเวบ ผสอนควรจะมการ

แนะน�าผเรยนเกยวกบการใชคอมพวเตอร และขนตอนการ

เรยนดวยบทเรยนบนเวบ เพอใหเกดความเขาใจตรงกน

1.5 การจดกจกรรมการเรยนการสอนในกลม

ทดลองและกลมควบคมควรจดในชวงเวลาเดยวกน เพราะ

ถาจดคนละชวงเวลาจะมตวแปรสอดแทรก เชน หองทเรยน

ชวงเชาจะกระตอรอรน สวนหองทเรยนชวงบายจะไมคอย

กระตอรอรน จงท�าใหผลการเกบขอมลอาจจะคลาดเคลอน

เนองจากเวลาเปนปจจยหนงทมผลตอสภาพแวดลอม

ทางการเรยน ก�าหนดการทดลอง จงควรตองก�าหนดใหอย

ในชวงเวลาเดยวกน หรอชวงเวลาทไมแตกตางกนมากนก

2. ขอเสนอแนะในกำรวจยตอไป

2.1 ควรศกษาตวแปรตามของผลการจด

กจกรรมการเรยนรของนกเรยนดานอนเพมเตม เชน ความ

ฉลาดทางอารมณ การคดวเคราะห การคดอยางม

วจารณญาณ ความเชอมนในตนเอง หรอความสามารถการ

แกปญหา เปนตน

2.2 ควรวจยและพฒนาบทเรยนบนเวบ โดย

น�ารปแบบการทดลองน ไปทดลองในเนอหาอนทแตกตาง

กน

2.3 ควรมการพฒนาบทเรยนใหครบทกหนวย

การเรยน เพอใหไดเนอหาบทเรยนครบสมบรณตาม

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551

2.4 ควรมการวจยเปรยบเทยบระหวางการ

สอนโดยใชบทเรยนบนเวบกบการสอนโดยใชนวตกรรมอนๆ

เอกสำรอำงองกลยา คลงประเสรฐ. (2553). ผลกำรเรยนดวยบทเรยน

บน เวบกบกำรเรยนแบบปกต เรอง หนำท

พลเมองวฒนธรรม และ กำรด�ำเนนชวตใน

สงคม ทมตอผลสมฤทธทำงกำรเรยนกำรคด

วพำกษและควำมคงทนกำรเรยนรของนกเรยน

ชนมธยมศกษำปท 2. วทยานพนธการศกษา


กดานนท มลทอง. (2542). สรรคสรำงหนำเวบและ

กรำฟกบนเวบ. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ


เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2545). กำรคดเชงสรำงสรรค.

กรงเทพฯ : ซคเซสมเดย.

จนทรนภา ดวงวไล. (2550). กำรศกษำผลกำรเรยนดวย

บทเรยนบนเครอขำยอนเทอรเนต รำยวชำ

ภำษำกบวฒนธรรมทองถนทมตอผลสมฤทธ

ทำงกำรเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษำ

ปท 2. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต


ฉตรพงศ พระวราสทธ. (2549). กำรพฒนำบทเรยน

คอมพวเตอรมลตมเดยบนเครอขำย

อนเทอรเนตเรอง ดำรำศำสตร นกเรยนชวงชน

ปท 2. การศกษาคนควาอสระการศกษา


ไชยยศ เรองสวรรณ. (2551). กำรออกแบบและพฒนำ

บทเรยนคอมพวเตอร และบทเรยนบนเครอขำย.

มหาสารคาม : ภาควชาเทคโนโลยและสอสาร

การ ศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย

มหาสารคาม

บปผชาต ทพหกรณ. (2540). “เครอขายใยแมงมมโลกใน

การศกษา.” วำรสำรสถำบนกำรสงเสรมกำรสอน

วทยำศำสตรและเทคโนโลย. 15(2) : 17-21.

100



ปรชญนนท นลสข. (2543). “การประเมนเวบชวยสอน

Evaluation of Web-Baesd Instruction.”

เอกสำรทำงวชำกำรเทคโน-ทบแกว. 3(3) : 48-55.

ยทธการ พราหมณกระโทก. (2554). กำรเปรยบเทยบผล

สมฤทธทำงกำรเรยน ควำมคดสรำงสรรค

กลมสำระกำรเรยนรกำรงำนอำชพและ

เทคโนโลย เรองโปรแกรมตกแตงภำพ ของ

นกเรยนชวงชนท 3 ทเรยนดวยบทเรยนแบบ

Tutorial กบแบบ Problem solving. วทยานพนธ

การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม.

วรวทย ไชยวงศคต. (2551). กำรเปรยบเทยบผลสมฤทธ

ทำงกำรเรยน กำรคดเชงวพำกษและควำมคงทน

ในกำรเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 2

ระหวำงกำรเรยนดวยบทเรยนบนเครอขำยทม

รปแบบกำรเรยนรวมมอแบบแขงขนระหวำง

กลมดวยเกมกบกำรเรยนแบบปกต. วทยานพนธ

การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม.

วศรต สมบตบญสวน. (2551). กำรเปรยบเทยบผลสมฤทธ

และทกษะกำรแกปญหำ ระหวำงกำรฝกอบรม

ดวยบทเรยนบนเวบทมโครงสรำงแบบเรยง

ล�ำดบกบแบบใยแมงมมเรองโปรแกรมระบบ

บรหำรสำรสนเทศสถำนศกษำ ของบคลำกร

ส�ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำหนองคำย

เขต 3. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต


สรรรชต หอไพศาล. (2544). “นวตกรรมและการประยกต

ใชเทคโนโลยเพอการศกษาในสหสวรรษใหม :

กรณการจดการเรยนการสอนผานเวบ.” วำรสำร

ศรปทมปรทศน. 1(2) : 93-102.

สรชย กลทอง. (2550). ผลกำรดวยบทเรยนบนเครอขำย

แบบ NTeQ (Integrating Technology for

Inquiry) เรอง สงแวดลอมศกษำ ทมตอผล

สมฤทธทำงกำรเรยนและเจตคตตอกำรอนรกษ

ธรรมชำตและสงแวดลอมของนกเรยน

ชนมธยมศกษำปท 1. วทยานพนธการศกษา


สรเดช มลจนท. (2550). กำรเปรยบเทยบผลกำรเรยนร

เรอง คอมพวเตอรกบบทบำทสำรสนเทศของ

นกเรยนชนมธยมศกษำปท 2 ทเรยนดวยบท

เรยนบนเครอขำยกบวธสอนแบบปกต.

วทยานพนธการศกษามหาบณฑต


สวทย มลค�า. (2550). กลยทธกำรสอนสรำงสรรค.

พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ภาพพมพ.

อาร พนธมณ. (2543). ควำมคดสรำงสรรค. กรงเทพฯ :

ตนออ.

101



การวเคราะหหนงสอแบบเรยนภาษาองกฤษระดบชนมธยมศกษาตอนตนในประเทศกมพชา

An Analysis of English Textbooks Used in Lower Secondary Schools in Cambodia

ปญญาร จาย 1,* และ เฉลมศร จอกทอง 2

Panhary Chay 1,* and Chalermsri Jogthong 2

100

1นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาการสอนภาษาองกฤษเปนภาษาตางประเทศ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000M.Ed. Student in Teaching English as a Foreige Language Program, Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand.2คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา นครราชสมา 30000Faculty of Humanities and Social Sciences, Nakhon Ratchasima Rajabhat University, Nakhon Ratchasima 30000, Thailand*Corresponding author, e-mail: [email protected]



ABSTRACT

Keywords: English Textbook, Lower Secondary Schools, Content Analysis

The objective of this study was to analyze English textbooks for lower secondary schools in Cambodia.

The research sample was English for Cambodia Textbook Grade 9. Content Analysis was used to find out the

features which were grammar structures, vocabularies, discourse types, socio-cultural aspects, and

communicative functions. The finding revealed that tense was the most frequently grammar structure found

(55.02%), followed by modal auxiliary verbs (17.1%). Noun wasthe highest frequent part of speech used in

textbooks (54.16%), followed by verb, adjective, and adverb (28.33%, 15.27%, 2.22% respectively). For

discourse types, dialogues and passages were the most used (45.24%), followed by letters (7.14%) and

postcards (2.38%). For Socio-cultural aspects, social aspect wasthe most frequent text found (90.33%), followed

by cultural aspects (9.67%) and most of the socio-cultural aspects involve Cambodian customs and traditions.

The most frequent type of communicative function was requesting (18%) followed by greeting (16%),

questioning (16%), and suggesting (4%). Three activity types were used in the textbook. The most frequent one

was meaningful activity (41.92%) followed by mechanical activity (40.55%), and communicative activity (17.53%).

The media attached to textbook composed of pictures (77.61%), and audio recordings (22.39%).



บทคดยอ วตถประสงคของวจยเพอวเคราะหหนงสอแบบเรยนภาษาองกฤษระดบชนมธยมศกษาตอนตนในกมพชา กลม

ตวอยางของการวเคราะหคอหนงสอแบบเรยนภาษาองกฤษของกมพชาเนอหาเกยวกบลกษณะของภาษาคอ โครงสราง

ไวยากรณ ค�าศพท รปแบบภาษาทใช ลกษณะทางสงคม และวฒนธรรม??? รวมทงรปแบบของการสอสารทใชในหนงสอ

แบบเรยนภาษาองกฤษผลการวจยพบวาดานโครงสรางไวยากรณเรองกาลมความถมากทสด(55.02%) ตามดวยกรยาชวย

(17.1%)ดานค�าศพท ค�านามมความถมากทสด (54.16%) ตามดวยค�ากรยาค�าคณศพทและค�าวเศษณ (28.33%, 15.27%,

2.22% ตามล�าดบ) ดานรปแบบขอความภาษาทใช พบวาบทสนทนาและบทอานสนๆ มมากทสด (45.23%) ตามดวย

จดหมาย (7.14%) และโปสการด (2.38%) ลกษณะทางสงคมพบมากทสด (90.33%) เนอหาทางวฒนธรรมและประเพณ

รองลงมา (9.67%) รปแบบการสอสารทพบมากทสดคอ การขอรอง(18%) ตามดวยการทกทายซงพบมากเทากบการ

สอบถาม (16%) และค�าแนะน�า (4%) ประเภทของกจกรรมทใชในหนงสอม ?3 รปแบบ กจกรรมเชงความหมายมความถ

มากทสด(41.92%) กจกรรมเชงกลไก (40.55%) และกจกรรมเชงสอสาร (17.53%) สอประกอบของหนงสอแบบเรยนม

รปภาพ (77.61%) และแถบบนทกเสยง (22.39%)

ค�ำส�ำคญ : หนงสอแบบเรยนภาษาองกฤษ ระดบชนมธยมศกษาตอนตน การวเคราะหเนอหา

Introduction English Language Teaching textbooks play

very important roles in language classrooms.

Immanuel (2010 : 5-12) has stated that textbooks are

key component in most language programs. They

should also be the resource books for instructional

activities as well as teachers’ rationales for what they

do.

Cunningsworth (1995 : 7-15) stated that a

textbook itself should correspond to learners’ need,

help equip learners to use language effectively for

their own purposes, facilitate students’ learning

process. Tomlinson (1998 : 210) proposed that

materials should raise their curiosity, interest and

attention. Textbooks should provide attractive

presentations such as interesting topics, photographs,

and colorful aspects. Since textbooks are perceived

as a critical and important element in teaching and

learning English, textbooks in general and English

Language Teaching textbooks in particular should

meet certain standards and criteria.

In Cambodia, textbooks are still a main factor

in teaching and learninga foreign language in public

schools. The English textbooks used in Cambodia are

‘English for Cambodia, book One to Six’ written by the

English language textbook writing team under the

jurisdiction of the Ministry of Education, Youth and

Sport (MoEYS), supported by the British government

through CAMSET (Cambodian Secondary English

Teaching project). According to MoEYS (2004 : 10),

English textbooks used in Cambodia must go along

with the English as Foreign Language learners need.

In English classes, English textbooks seem to be the

only source for both teachers and students to rely on.

Since Cambodia’s political and economic

development during the last decade is driving

international language choices, employment

opportunities and communication with international

agencies have encouraged the use of English in the

country. English for Cambodia textbooks have been

produced within the framework of the MoEYS’s

103



Textbook Master Plan in 1996 and this edition was

trailed during the 1998-1999 academic year in

government schools (MoEYS. 2009 : 1). Therefore, this

study aims to analyze the English Textbook used in

Cambodia to find out its main features. The results will

benefit the progress of instructional material

development of Cambodia for the next publication.

Methodology There were 6 textbooks used as English

teaching and learning materials in Cambodia from

grade 7 to 12. The sample, selected by purposive

sampling, was a Cambodia textbook currently used

in grade 9 in the series of English textbook entitled

English for Cambodia (EFC) in public schools.

Data was collected by the use of coding

schemes. The category of each unit from English for

Cambodia textbook was numbered by the researcher.

A month after being codified, the researcher read and

analyzed the textbook again to check if the results of

the stability were reliable.

When all the selected units have been analyzed,

the tally was totaled up. Figures provided the number

of the occurrences from every language features in

all units. Then the total number of the occurrences

from textbooks were analyzed and summed up. After

that, the percentage of each language features was

calculated, interpreted and described.

Results The results of the study showed that language

features, activity types, and materials were found as

follows:

1. Language features

Language features were composed of

grammar structures, vocabularies, discourse types,

socio-culturalaspects, and communicative functions.

1.1 Grammar structures were presented

infrequency and percentage as shown in Table 1.

Table 1: Frequency and percentage of grammar structures presented in EFC textbook.

Grammar Structures Frequency Percentage Examples

WH-question 60 11.39 What are they doing? (p10)

Tense 210 55.02 He wasn’t looking at the dog or the cat. (p.32)

Relative Clause 25 4.74 He’s the man who drinks beer every day. (p.14)

“who/which/where”

First Conditional “If” 10 1.9 If I have time, I will go there. (p.22)

Statement “V-ing” 17 3.22 She is playing the piano. (p.26)

Statement “Used to” 5 0.94 I used to play football. (p.28)

Modal Auxiliary Verb 90 17.1 What must she be careful with? (p.38)

Passive Voice 10 1.9 Clothes are produced by thegovernment. (p.85)

Statement with “too/ 20 3.79 I didn’t eat much. (p.16) How much is it? (p.19)

enough /many/much”

Total 527 100

The findings show that ‘tense’ was the most frequently found in grammar structures (55.02%) followed by

‘modal auxiliary verb’ (17.1%), less frequently found was ‘Wh-question’ (11.39%).

104



1.2 Vocabularies were presented in the textbook in two ways, either within discourse or within

illustrations. The findings are presented in Table 2.

Table 2 : Frequency and percentage of vocabularies presented in EFC textbook.

Part of speech Frequency Percentage Examples

Noun 195 54.17 soil, transplant, pond, culture

Verb 102 28.33 rake, prevent, destroy

Adverb 8 2.22 however, yet, recently

Adjective 55 15.28 sharp, soft

Total 360 100

Table 2 shows that ‘noun’ was the most frequently vocabulary found in the textbook (54.16%), followed

by ‘verb’ (28.33%), ‘adjective’ (15.27%), and ‘adverb’ (2.22%) respectively.

1.3 Discourse typeswere presented through many activities in the textbook in four skills of English

language; speaking, listening, reading and writing. The results were shown in Table 3.

Table 3 : Frequency and percentage of discourse types presented in EFC textbook.

Discourse Types Frequency Percentage Examples1. Dialogue 19 45.24 Borin: I’m very hungry, Mum! I didn’t eat much breakfast. Mrs Thavy : Just a moment, dear ! I’m cooking (p.16).2. Reading Text email 0 0 - novel 0 0 - letter 3 7.14 Dear Customer, Thank you very much for your letter of October 2. Two days ago we sold a new tire to you and told you to return it if it had any fault. Now you have written to say that your new tire has a fault already … (p.44)Passage 19 45.24 Farmers along the rivers work harder than other farmers in our country. They plant all kind of crops: rice, beans and tobacco. This work makes them very busy (p.4).Postcard 1 2.38 Dear Bill, Last week I went on a boat trip on the Tonle Sap. I really enjoyed it. Have you ever been on a boat trip, Bill?The Tonle Sap is one of our biggest rivers. There is also the Tonle Sap lake (p.20).Poem 0 0 Total 42 100

105



In this textbook, the highest frequency of discourse types were ‘conversation/dialogue’ and ‘passage’

equally (45.24%), followed by ‘letter’ (7.14%) and ‘postcard’ (2.38%).

1.4 The socio-cultural aspectswere clarified in EFL textbooksas shown in Table 4.

Table 4 : Frequency and percentage of socio-cultural aspects presented in EFC textbook.

Socio-cultural aspects Frequency Percentage Examples

Social aspect 28 90.33 Farmers along the rivers work harder than other famers

in our country. They plant all kind of crops: rice, beans

and tobacco. This work makes them very busy, every

day they must work in their fields form sunrise until

sunset (p : 3).

Cultural aspect 3 9.67 Today is Monday. On Wednesday, Rita and Nary are

having a Kathen, an annual ceremony. Their relatives

and friends will arrive on Tuesday afternoon. Nary is

going to the market this morning to buy robes, religious

flag, tea, milk and other things for the monks and guests.

She is also going to buy a jewel for herself. On

Wednesday, Nary and Rita’s relatives and friends will

help with food and drink. (p :11-12)

Total 31 100

Social aspect, as shown in Table 4, was the most frequently found in the textbook (90.33%) while

cultural aspect was less frequently found (9.67%).

1.5 Communicative functionsfound in the textbook were presented in Table 5.

Table 5 : Frequency and percentage of Communicative functions presented in EFC textbook.

Communicative Functions Frequency Percentage Examples

Describing 5 10 There’ll be lots of barges of rice for them to carry. (p.2)

Reasoning 4 8 Why are you staying at home today? (p.10)

Evaluating 4 8 Something that you like. (p.16)

Requesting 9 18 Waiter! Could you bring me the menu please? (p.18)

Ordering 3 6 I think I’ll try it. I’ll have a haft bottle please (p.18).

Inviting 3 6 Next week, I’m going to visit my relative in Siem Riep.

Would you like to come too? (p.24)

Greeting 8 16 Hello, girl. Come in! (p.26)

Suggestion 2 4 Dr. Chenda said I shouldn’t eat solid food, only liquid,

like rice porridge...(p.42)

Narrating 4 8 How long have you been in Cambodia, Marry? (p.74)

Questioning 8 16 Is it here in our classroom? (p.120)

Total 50 100

106



Table 5 showed that the most frequent type of communicative function found was ‘requesting’ (18.0%),

followed by ‘greeting’ and ‘questioning’ (16.0%) while ‘suggesting’ was found the least frequently (4.0%).

2. Activity types

Activity types were composed of three activities; Mechanical activity, Meaningful activity, and

Communicative activity.The results of activity types found were presented in Table 6.

Table 6 : Frequency and percentage of activity types presented in EFC textbook.

Activity types Frequency Percentage Examples

Meaningful activity 122 41.92 Fill in the gaps

1. There will be too much dry soil in our fields tomorrow,

although it rained a lot yesterday.

2. There will be enough water for our crops this year,

because we have made many/enough wells and

ponds.

Mechanical activity 118 40.55 Act it out

Woman : Yes, madam. Can I help you?

Lucy : Yes, Can you tell me the times of the train for

Newcastle this afternoon, please? (p.79)

Communicative 51 17.53 Talk about the picture “How many women

activity can you see in Picture 1?”

“What are they doing?” (p.2)

Total 291 100

In conclusion, the most frequently activity type found in Table 6 was meaningful activity (41.92%), followed

by mechanical activity (40.55%), and then communicative activity (17.53%).

3. Materials

Materials in the textbook composed of pictures while audio recordings were used separately. The

findings of both materials used were presented in Table 7.

Table 7 : Frequency and percentage of the materials presented in English for Cambodia

Materials Frequency Percentage Examples

Picture 52 77.61 Talk about the picture

Audio recordings 15 22.39 Andrew and Lucy are on holiday in Thailand. They are

cousins. Yesterday Lucy bought a postcard and now

she is showing it to Andrew. (p. 22)

Mike : Hello. Is that Pauline?

Pauline : Yes, help Mike. Where are you? You’re late!

Mike : I know. I feel terrible.

Pauline : What’s happened?

Total 67 100

Table 7 showed that pictures were more frequently used (77.61%) than audio recordings (22.39%).

107



Discussions 1. As stated by Canale and Swan (1983 :

5-10),grammar structure is an element of grammatical

competence that is important for students to improve

their English language ability even though, in this

textbook, it covered rather in narrow scope.

2. Two main discourse types found were

conversation/ dialogue and reading texts. This was

also relevant to Celce-Murica (2001) who believed

that discourse concerned with many series and texts.

It could be poems, telephone conversation and so on.

Discourse types may not yet be enough provided in

a textbook, other types such as e-mail is important for

global communication in 21th century.

3. Socio-cultural aspects were usually clarified

in textbook to help students understand their society

and cultures as well as those of other countries.

Colorful pictures were used to present the relationship

between cultures and texts. So it is not difficult for

students to understand the contexts as it is their

background knowledge. Canale and Swan (1983 : 9)

also suggested that socio-cultural aspects could be

presented as background knowledge of the target

language community living condition. Nevertheless,

this study found that socio-cultural aspects of English

native speakers were not enough to provide the

students with any features.

4. Meaningful activity was the most activity

presented in the textbook. James and Bill (2003 : 212)

mentioned that learners must attend to the meaning

of both stimulus and their own answers in order to

complete the meaningful activity successfully.

Focusing on mechanical activity, it was found

thatstudents repeated the utterances following

textbook or their teachers. Pualson (1972 : 129)

stated that, in doing drills, students needed not to

attend to meanings. According to James and Bill

(2003 : 122), communicative activity requires attention

to meanings and the information contained in the

learners’ answer is new and unknown to the person

asking the question.

5. English For Cambodia Textbook 3 was

presented in colorful prints, and pictures of numerous

scenes appealing to teenagers from the authentic

pictures of people on the jobs and places around the

world. According to Wilson (1999 : 6), the pictures can

bring the world into the classroom. In this instance,

the use of a cassette- tape was merely mentioned

some of the times and as suggestions for teachers to

use it as teaching materials.

Recommendations Recommendations for the study are listed as

follows:

1. This study only finds a small number of

language features in a textbook. Therefore, the result

may not present the entire range of features. Several

textbooks would yield more rebut results.

2. Recommendations for further study

There should be content analysis research

of other textbooks in other grades. In addition, it would

be useful for future research to analyze teacher’s

guidebook, workbook or other adjuncts.

ReferenceCanale, M. and M. Swain. (1983). “Theoretical bases

of communicative approaches to second

language teaching and testing”. Applied

Linguistic.

Celce-Murica, M. (2001). Teaching English as a

Second or Foreign Language. 3rd ed. United

State of America : University of California.

108



Cunningsworth, A. (1995). Choosing your coursebook.

Oxford : Heineman.

Graves, K. (2000). Designing Language Course: A

guide for teacher. Boston, MA : Heinle and

Heinle.

Immauel, V. (2010). “The Role of Material In a Language

Classroom”. Anti Essays. Cambridge :

Cambridge University Press.

James, F. L. and V. Bill. (2003). Making Communicative

Language Teaching Happen. 2nd ed. New York

: San Francisco, St. Louis.

Karens, I. and B. Anne. (2002). Multimedia Projects

in Education : Designing, Producing, and

Assessing. 2nd ed. Libraries Unlimited : A

Division of Green wood Publishing Group

Paulson, D. L. (1972). “Structural pattern drills : A

classification”. In H. Allen & R. Campell.

Teaching English as a second language.

New York : McGraw-Hill.

The MoEYS. (2004). Policy for curriculum development

2005-2009. Ministry of Education Youth and

Sport, Cambodia.

CamTESOL. (2009). Conference on English

Language Teaching : Selected Papers.

Ministry of Education Youth and Sport.

Cambodia.

Tomlinson, B. (1998). Glossary of basic terms for

materials development in Language

teachingand introduction. In Tomlinson B. ed.

Materials development and language

teaching, Cambridge University Press.

Wilson, C. (1999). Using picture in EFL and ESL

classrooms. Paper presented at the current

trends in English Language Teaching

Conference, Abu Dhabi, United Arab Emirates.

109



การพฒนาความสามารถในการฟงภาษาองกฤษของขาราชการกองบน 5

ดวยการเรยนตามแบบเรยนรวมกบการตวตามแบบทดสอบAn Improvement of English Listening Ability

of Wing 5 Air Force Officers Receiving Instruction with the Guidebooks Combined with Test-based Tutoring

สนทร สายะเสมาวงศ 1,* และ สทศน นาคจน 2

Soonthorn Sayasemawong 1,* and Sutat Nakjun 2



1นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาภาษาองกฤษ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร เพชรบร 76000M.Ed. Student in English Program, Phetchaburi Rajabhat University, Phetchaburi 76000, Thailand.2คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร เพชรบร 76000Faculty of Humanities and Social Sciences, Phetchaburi Rajabhat University, Phetchaburi 76000, Thailand.*Corresponding author, e-mail: [email protected]

ABSTRACT

Keywords: English listening ability, guidebooks, test-based tutoring

The purposes of this study were to: 1)compare the English listening ability of Wing 5 Air Force officers

who received listening instruction through the guidebooks and test-based tutoring, with those who received

instruction though the guidebooks only and 2) determine the officers’ satisfaction towards the improvement of

their English listening ability using the guidebooks and test-based tutoring.

The samples of this study consisted of the Wing 5’s sergeants who were planning to require the

promotion in April 2013 and within year 2013-2015 promotion plan. They were assigned into the controlled group

and experimental group. The instruments were the lessons plan for the experimental group and controlled group,

the English listening ability tests, and a questionnaire for satisfaction towards the instruction.

The data were analyzed by using mean, standard deviation, and t-test.

The results of the study revealed that:

1. After the experiment, the English listening ability of the experimental group and controlled group was

significantly different at .05 level.

2. The officers who received the experimental instruction had an overall satisfaction towards the

listening instructional practice at high level.



บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบความสามารถในการฟงภาษาองกฤษของขาราชการกองบน 5

ทไดรบการสอนโดยใชแบบเรยนการฟงรวมกบการตวตามแบบทดสอบและทไดรบการสอนโดยใชเฉพาะแบบเรยนการฟง

2) เพอศกษาความพงพอใจของขาราชการกองบน 5 ในการพฒนาทกษะการฟงโดยใชแบบเรยนการฟงรวมกบการตว

ตามแบบทดสอบ

กลมตวอยางไดแกขาราชการกองบน 5 ทจะท�าการเลอนชนยศในเดอนเมษายน พ.ศ.2556 และภายในป

2556-2558 ไดจากการสมแบบเจาะจง แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคม เครองมอในการวจยคอแผนการสอน

กลมทดลองและแผนการสอนกลมควบคม แบบทดสอบกอนและหลงการเรยน และแบบสอบถามความพงพอใจทมตอ

แบบเรยนการฟงรวมกบการตวตามแบบทดสอบ โดยใชสถตวเคราะหขอมลเพอหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และ

การทดสอบท

ผลการวจยพบวา

1. ความสามารถในการฟงภาษาองกฤษหลงการทดลองของขาราชการกองบน 5 กลมทดลองสงกวากลมควบคม

แตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

2. ขาราชการกองบน 5 กลมทดลองมความพงพอใจตอการพฒนาทกษะการฟง โดยวธการใชแบบเรยนการฟง

รวมกบการตวตามแบบทดสอบอยในระดบมาก

ค�ำส�ำคญ : ความสามารถในการฟงภาษาองกฤษ แบบเรยนการฟง การตวตามแบบทดสอบ

บทน�ำ กองทพอากาศไดก�าหนดยทธศาสตรเพอเปน

แนวทางในการปฏบตงานในระยะเวลา 12 ป ตงแตป

พ.ศ.2551-2562 เพอน�าไปสวสยทศนทก�าหนดไววาจะให

กองทพอากาศไทยเปนกองทพอากาศชนน�าในภมภาค และ

จากเจตนารมณทจะพฒนาใหเปนไปตามวสยทศนใน

ป 2562 นน กองทพอากาศไดก�าหนดนโยบายการเสรมสราง

ศกยภาพก�าลงพลใหมขดสมรรถนะสงขนและสงเสรมให

ก�าลงพลทกระดบพฒนาทกษะและความรดานตางๆ โดย

ยทธศาสตรการพฒนาแบงเปน 3 ระยะ ซงในระยะแรก

มงเนนไปทการพฒนาก�าลงพลดวยการฝก ศกษา อบรม

เพอพฒนาความร ความสามารถ ทกษะในวทยาการ

สมยใหม และภาษาตางประเทศ(ยทธศาสตรกองทพอากาศ

พ.ศ. 2551-2562 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2552)) ซงภาษา

ตางประเทศดงกลาวกคอภาษาองกฤษนนเอง นอกจากน

ยงมงเนนถงความส�าคญของภาษาองกฤษโดยการน�าเอา

เกณฑคะแนนในการทดสอบวดระดบความเขาใจภาษา

องกฤษ มาเปนเกณฑในการเขาศกษาอบรมในหลกสตร

ต างๆ ของกองทพอากาศและการศกษาอบรมใน

ต างประเทศ รวมถงการเลอนชนยศของข าราชการ

ชนประทวนดวย โดยตงแตปงบประมาณ 2558 เปนตนไป

ผทจะท�าการเลอนชนยศไดตองผานเกณฑคะแนนภาษา

องกฤษไมนอยกวารอยละ 50 (ระเบยบกระทรวงกลาโหม

วาดวยการแตงตงยศและการเลอนยศของขาราชการทหาร

พ.ศ. 2541 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 4) พ.ศ. 2550)

กองบน 5 ซงเปนหนวยขนตรงของกองทพอากาศ

จงไดมนโยบายใหมการจดการเรยนการสอนภาษาองกฤษ

ใหกบขาราชการ โดยเปดหลกสตรการเรยนภาษาองกฤษ

เพอเปนแนวทางในการท�าขอสอบวดระดบความเขาใจ

ภาษาองกฤษตามนโยบายและความจ�าเปนดงกลาวขางตน

และทผานมาขาราชการกองบน 5 มผลการทดสอบอยใน

ระดบต�า โดยในป พ.ศ. 2554 มคะแนนเฉลยรอยละ 31.84

(บนทกขอความ เรองการแจงผลการทดสอบภาษาองกฤษ

ท กห 0637.11/121) จากการศกษาในเบองตนพบวาปญหา

ทท�าใหขาราชการท�าขอสอบไมได มอย 2 ประเดน คอ

ประการแรก ปญหาในเรองของการฟงซงสวนใหญฟงไม

เขาใจ สอความไมได ประการทสอง ปญหาในเรองค�าศพท

111



ภาษาองกฤษซงมความรนอย ไมทราบความหมาย ท�าให

ไมเขาใจภาษาทพด ในประเดนปญหาทเกดขนนควรมการ

พฒนาความสามารถใหกบขาราชการ ทงในดานการฟงและ

การเรยนรค�าศพทอยางตอเนอง ส�าหรบปญหาการฟงพบวา

ขาราชการมปญหาในเรองการฟงมากถงรอยละ 90 ทงน

จากการสอบถามขอมลเบองตนถงสาเหตดงกลาว พอสรป

เหตผลไดคอ การละทงไมไดใชหรอสมผสภาษาองกฤษมา

นาน ท�าใหไมคนเคยกบการฟงเสยง ท�าใหไมเขาใจ จบใจ

ความไมได เกดการเบอหนายไมชอบภาษาองกฤษ ไม

สามารถจบประเดนจากการฟงได และไมทราบวธหรอ

แนวทางในการจบประเดนของการฟง ปญหาทเกดขนน

ควรมแนวทางในการแกไขและพฒนาความสามารถโดย

เรมทการใหขาราชการเลงเหนถงความส�าคญของภาษา

องกฤษและใหฝกฟงภาษาองกฤษบอยๆ เพอใหเกดความ

เขาใจและคนเคยกบภาษาซงสอดคลองกบความเหนของ

ฟนอคเชยโรและโบโนโม (Finocchiaro and Bonomo,

1989 : 11 อางถงใน อนงคกร ศรเจรญ. 2548 : 26) ทกลาว

ถงความส�าคญของภาษาองกฤษวามความส�าคญและ

จ�าเปนอยางยง ฟนอคเชยโรและโบโนโมยงกลาวถงปจจย

ในการฟงภาษาตางประเทศเพอความเขาใจวาขนอยกบ

ความคนเคยกบค�าพดของผฟง ซงจะมสวนชวยใหเกดความ

เขาใจไดดขน และจารณ มณกล (2543 : 6) บ�ารง โตรตน

(2524 : 61-62) ศรทย สขยศศร (2542 : 13) กลาววาการ

สอนทกษะการฟงภาษาองกฤษในระยะเรมตนนน นกเรยน

ควรไดรบการฝกทกษะทางดานการฟงใหไดมากทสด เพอ

ใหเกดความคนเคยและเขาใจตอภาษามากขนและควรม

การฝกฝนอยางตอเนอง

ส�าหรบแนวทางในการฝกฝนการฟงของขาราชการ

กองบน 5 เพอพฒนาทกษะการฟงใหดขนนนผวจยเหนวา

ควรใชแบบเรยนการฟง Volume 2100 และการตวตามแบบ

ทดสอบ ซ ง เป นของสถาบนภาษากองทพอากาศ

สหรฐอเมรกา เนองจากแบบเรยนนมความเหมาะสมทจะ

ใชส�าหรบผทไมคนเคยกบภาษาองกฤษ และมแนวทางใน

การฝกฝนทจะชวยพฒนาทกษะการฟงใหดขน ทงนเพราะ

ในเนอหาจะมการสมมตสถานการณตางๆ เพอใหผเรยนได

คนเคยกบส�าเนยง ค�าพด และค�าศพท นอกจากนยงมการ

ทบทวนเนอหาโดยการตงค�าถามใหผเรยนตอบและฝกพด

ตามดวย รวมทงควรมการใชขอสอบเกามาเปนแบบเรยน

รวม ซงการตวขอสอบประกอบการฝกฟงนนเพอเปนการ

เพมพนความร ดานค�าศพทและชวยใหเขาใจในสงทม

ปญหาและแกไขขอบกพรองทมอย ซงจะท�าใหเกดการ

พฒนาทกษะการฟงใหดขนได และยงท�าใหเกดความคน

เคยในขอสอบชวยใหเกดความมนใจในตวเองมากขน

สอดคลองกบความเหนของ ธรบลย มตรมโนชย (2544 :

19) ซงกลาววาการสอนเสรมหรอการตวเปนการจดกจกรรม

สงเสรมการเรยนการสอนใหสมบรณยงขนและเปนการ

เปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาเนอหาความร เพอใหม

ความรสมบรณมากขนและเปนพนฐานเพมเตมใหไดเรยนร

สงใหมๆ หรอท�าความเขาใจในสงทมปญหาอย ใหสามารถ

เขาใจเนอหาดขน สมจตร ชยพน (2551 : 32) กลาววา

เปนการสอนทจะชวยแกปญหาขอบกพรองตางๆ ของผเรยน

และชวยสงเสรมปรบปรงการเรยนใหดขน และวนด สมมตร

(2553) กลาววา การสอนแบบตวเปนการสอนโดยการ

สรปเนอหาสาระหรอน�าขอสอบเกาตางๆ มาสอนหลกการ

แนวคดในการแกไขปญหาเพอทจะชวยใหผ เรยนไดรบ

ความร เ พมเตมจากการเรยนนน ซงจะท�าใหผ เรยน

ประสบผลส�าเรจดงทตงไว ในการแกปญหาใหกบขาราชการ

กองบน 5 นน มความจ�าเปนอยางยงทจะตองใชแบบเรยน

การฟงร วมกบการตวตามแบบทดสอบ ทงนเพราะ

ขาราชการสวนใหญละทงภาษาองกฤษมานานตองการ

การเรยนรทมความเหมาะสมและตองการคะแนนทสงขน

ในขณะทมเวลาจ�ากด ดงนนการตวโดยใชขอสอบเกานาจะ

ท�าใหบรรลถงจดประสงคไดงายขน สวนปญหาดานการไมร

ค�าศพทนนอาจจะตองท�าการเรยนรดวยตนเองจากหนงสอ

รวบรวมค�าศพททไดจดหาให รวมทงการฝกจ�าในลกษณะ

ของวลและประโยค เพอการน�าไปใชในโอกาสตอไป ซงม

ปรากฏในแบบทดสอบวดระดบความเขาใจภาษาองกฤษ

ดวย

112



วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการฟงภาษา

องกฤษของขาราชการทไดรบการสอนโดยใชแบบเรยนการ

ฟงรวมกบการตวตามแบบทดสอบและขาราชการทไดรบ

การสอนโดยใชเฉพาะแบบเรยนการฟง

2. เพอศกษาความพงพอใจของขาราชการกองบน

5 ในการพฒนาทกษะการฟงโดยใชแบบเรยนการฟงรวมกบ

การตวตามแบบทดสอบ

วธด�ำเนนกำรวจย 1. ประชากร ไดแก ขาราชการสงกดกองบน 5

อ�าเภอเมอง จงหวดประจวบครขนธ จ�านวนทงสน 537 คน

2. กลมตวอยาง ไดแก ขาราชการกองบน 5 ชนยศ

จาอากาศเอก ทจะท�าการเลอนชนยศในเดอนเมษายน พ.ศ.

2556 และภายในป 2556-2558 ไดจากการสมแบบเจาะจง

โดยแบงออกเปน 2 กลม ๆ ละ 20 คน ซงท�าการจดกลมโดย

ใชวธเรยงล�าดบผลคะแนนทท�าไดจากการทดสอบกอนการ

เรยน โดยการสลบกลมจากผทไดคะแนนสงสดลงไปตาม

ล�าดบ เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวย

2.1 แผนการสอนกลมควบคม และแผนการ

สอนกลมทดลอง

2.2 แบบเรยนการฟง Volume 2100 บทท

1-15 และแบบเรยนการฟงดวยการตวตามแบบทดสอบ โดย

ไดน�าแบบทดสอบเกาจ�านวน 2100 ขอ มาจดกลมค�าศพท

โดยการน�าค�าศพททอยในเรองเดยวกนมาจดอยในกลม

เดยวกน แลวคดเลอกมาเปนแบบสอนการฟงจ�านวน

100 ขอ ซงแบบเรยนการฟงและแบบทดสอบเกานนเปน

ของสถาบนภาษากองทพอากาศสหรฐอเมรกา (Defense

Language Institute English Language Center)

2.3 แบบทดสอบกอนการเรยนและหลงการ

เรยน โดยคดเลอกจากกลมค�าศพทในแบบทดสอบเกาของ

สถาบนภาษากองทพอากาศสหรฐอเมรกา ซงมลกษณะเปน

แบบทดสอบทเปนคขนาน และสมพนธกบแบบตว จ�านวน

แบบละ 50 ขอ

2.4 แ บ บ ส อ บ ถ า ม ค ว า ม พ ง พ อ ใ จ ข อ ง

ขาราชการทมตอการเรยนดวยแบบเรยนการฟงรวมกบการ

ตวตามแบบทดสอบ ทางดานแรงจงใจ ดานเนอหา ดานผ

สอนและวธการสอน ดานวธการทดสอบและการใหขอมล

ยอนกลบ และดานประโยชน

วธด�ำเนนกำรทดลอง 1. ท�าการทดสอบกอนการทดลองทงกลมทดลอง

และกลมควบคมดวยแบบทดสอบวดความสามารถในการ

ฟงภาษาองกฤษ ทสรางขน

2. ด�าเนนการทดลองกบกลมควบคมโดยใชแบบ

เรยนการฟง Volume 2100

3. ด�าเนนการทดลองกบกลมทดลองโดยใชแบบ

เรยนการฟง Volume 2100 รวมกบการตวตามแบบทดสอบ

โดยในครงแรกของการทดลองจะใชแบบเรยนการฟง

Volume 2100 และใชการตวตามแบบทดสอบในการเรยน

ครงตอไปโดยสลบกนจนครบชวโมงการทดลอง ซงแบบ

เรยนการฟง Volume 2100 ของกลมทดลองจะเรยนเพยง

บทท 1-7 เทานน โดยท�าการทดลองในหองเรยนภาษา

องกฤษ ซงตงอยภายในกองบน 5 และเรมท�าการทดลอง

ตงแตวนท 5 พ.ย. 55 สนสดการทดลองวนท 23 พ.ย. 55

รวมระยะเวลาทงสน 3 สปดาหๆ ละ 5 วนๆ ละ 2 ชวโมง

โดยผวจยเปนผสอนเองทงสองกลม

4. ท� าการทดสอบหลงการทดลองทนท กบ

ขาราชการทงสองกลม ดวยแบบทดสอบวดความสามารถ

ในการฟง ทไดสรางขน

5. รวบรวมขอมลและวเคราะหขอมลตามวธการ

ทางสถต โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส�าเรจรป


1. ความสามารถในการฟง พบวาผลสมฤทธในการ

ฟงเมอเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยของทงสอง

กลมดวยการทดสอบคาท มคา t = 0.114 แตกตางกนอยาง

มนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 โดยคะแนนคาเฉลยกลม

ทดลองสงกวากลมควบคม โดยกลมทดลองมคาเฉลย

113



ของคะแนนกอนการทดลอง 14.9 คะแนน หลงการทดลอง

16.85 คะแนน เพมขน 1.95 คะแนน กลมควบคมมคาเฉลย

ของคะแนนกอนการทดลอง 13.2 คะแนน หลงการทดลอง

14.15 คะแนน เพมขน 0.95 คะแนน

2. ขาราชการทเขารบการอบรมกลมทดลองมความ

พงพอใจตอการพฒนาทกษะการฟงโดยวธการใชแบบเรยน

การฟงรวมกบการตวตามแบบทดสอบอยในระดบมาก

(X = 4.42, S.D. = 0.10) และเมอพจารณารายดานพบวา

ดานทมค าเฉลยอย ในระดบสงสดไดแก ดานเนอหา

(X = 4.53, S.D. = 0.06) รองลงมาคอ ดานประโยชน

(X= 4.50, S.D. = 0.05) ดานวธการทดสอบและการให

ขอมลยอนกลบ (X= 4.41, S.D. = 0.05) ดานผสอนและวธ

การสอน (X = 4.39, S.D. = 0.40) ดานแรงจงใจ (X = 4.27,

S.D. = 0.28) ตามล�าดบ

อภปรำยผล จากผลการวจย สามารถอภปรายผลไดดงน

1. การทผลสมฤทธในการฟงของกลมทดลองสง

กวากลมควบคม มความแตกตางกนอยางมนยส�าคญทาง

สถตทระดบ .05 ทงนสามารถอภปรายผลไดวา การเรยน

ดวยแบบเรยนการฟงรวมกบการตวตามแบบทดสอบ

สามารถชวยพฒนาความสามารถดานการฟง ของ

ขาราชการได ทงนเพราะแบบเรยนการฟงมแนวทางในการ

ฝกฝนทจะชวยใหผเรยนเกดความคนเคยกบเสยง ส�าเนยง

ค�าพด และค�าศพท ชวยพฒนาทกษะการฟงใหดขน

สอดคลองกบความตองการในการเรยนร สามารถชวยสง

เสรมใหมการพฒนาทกษะการฟงไดเพมขน ซงสอดคลอง

กบความเหนของจารณ มณกล (2543 : 6) และบ�ารง โตรตน

(2524 : 61-62) ทกลาววาการสอนทกษะการฟงภาษา

องกฤษนน นกเรยนควรไดรบการฝกทกษะทางดานการฟง

ใหไดมากทสด เพอใหเกดความคนเคยและเขาใจตอภาษา

มากขน ความคนเคยกบค�าพดของผฟงมสวนชวยใหเกด

ความเขาใจไดดขน สวนการตวตามแบบทดสอบนนชวยให

มโอกาสฝกการตดสนใจและแกปญหาโดยการเลอกค�าตอบ

ดวยความมนใจและท�าใหทราบวธและเทคนคในการท�า

ขอสอบ การเรยนโดยวธการตวขอสอบประกอบการฝกฟง

เปนการเรยนเพอเพมพนความรและความคนเคยในการฟง

ซงจะชวยท�าใหเกดการพฒนาทกษะการฟงทดขนได

เกดความคนเคยในขอสอบและชวยใหเกดความมนใจใน

ตวเองมากขน ซงมความจ�าเปนอยางยงทจะตองท�าการ

เรยนการฟงรวมกบการตว ทงนเพราะผเขาอบรมละทง

ภาษาองกฤษมานาน ตองการการเรยนรทมความเหมาะสม

และตองการคะแนนทสงขนในขณะทมเวลาจ�ากดในการ

เรยนร ดงนนการตวโดยใชขอสอบเกาจงท�าใหบรรลถง

จดประสงคไดงายขน ซงมความสอดคลองกบแนวคดของ

วนด สมมตร (2553) ทกลาววา การสอนแบบตวเปนการ

สอนโดยการสรปเนอหาสาระหรอน�าขอสอบเกาตางๆ มา

สอนหลกการแนวคดในการแกไขปญหาเพอทจะชวยให

ผเรยนไดรบความรเพมเตมจากการเรยนนนซงจะท�าให

ผ เรยนประสบผลส�าเรจดงทตงไว ธรบลย มตรมโนชย

(2544 : 19) กลาววาการสอนเสรมหรอการตวเปนการจด

กจกรรมสงเสรมการเรยนการสอนใหสมบรณยงขนและ

เปนการเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาเนอหาความรเพอให

มความรสมบรณมากขนและเปนพนฐานเพมเตม ใหไดเรยน

รสงใหมๆ หรอท�าความเขาใจในสงทมปญหาอย ใหสามารถ

เขาใจเนอหาดขน และสมจตร ชยพน (2551 : 32) กลาววา

เปนการสอนทจะชวยแกปญหาขอบกพรองตางๆ ของผเรยน

และชวยสงเสรมปรบปรงการเรยนใหดขน

แมวาการเรยนโดยการใชแบบเรยนการฟงรวมกบ

การตวตามแบบทดสอบ จะสามารถมองเหนผลไดชดเจน

วาการตวยอมไดผลทดกวาแตจากการทดลองแสดงใหเหน

วา การตวเปนเพยงกรรมวธหนงซงชวยเพมผลการเรยนร

และพฒนาการเรยนรดานการฟง และมแนวโนมทจะชวย

ใหท�าคะแนนไดสงขนเทานน ทงนเนองจากการตวนนจะ

ชวยเพมความมนใจและไดรถงแนวทางในการท�าขอสอบ

แตจากผลการทดลองทออกมาเมอเปรยบเทยบความ

สามารถในการฟงภาษาองกฤษของกลมทดลองกอนและ

หลงการทดลองไมแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตท

ระดบ .05 ประเดนส�าคญทไดรบผลเชนนนาจะเกดจากการ

ขาดแรงจงใจในการเรยนรนนเอง

2. ความพงพอใจของผเขารบการอบรมทมตอการ

พฒนาทกษะการฟงโดยการใชแบบเรยนการฟงรวมกบการ

114



ตวตามแบบทดสอบอยในระดบมาก ทงนอาจเปนเพราะ

ผเขารบการอบรมไดเหนถงประโยชนของการเรยนโดยวธน

วาสามารถชวยพฒนาความสามารถในดานการฟงของตน

ได ซงจะเหนไดจากการตอบแบบสอบถาม ผเขารบการ

อบรมมความพงพอใจมากทสดในดานเนอหาและประโยชน

ทไดรบ สวนดานตวผสอนและวธการสอน ผเขารบการอบรม

มความพงพอใจมาก ซงอาจเปนเพราะวาผสอนไมไดจบการ

ศกษามาทางดานการศกษาทจะมาเปนครโดยตรงแมผสอน

จะมบคลกภาพทเหมาะสม มความรเพยงพอทจะสามารถ

ถายทอดความรและวธการฟงใหกบผเรยนได แตในดานวธ

การสอนทจะท�าใหผเรยนสนใจและมการพฒนาการฟงและ

สามารถท�าขอสอบไดดขนนนผเขารบการอบรมมความพง

พอใจเพยงในระดบมากเทานน สวนทางดานแรงจงใจ ผเขา

รบการอบรมมความคดเหนอยในอนดบสดทาย และโดย

เฉพาะค�าถามทวาผเรยนมแรงจงใจในการเขารบการอบรม

นน ไดรบคะแนนเปนล�าดบสดทาย (X = 4.27, S.D. = 0.28)

ซงอาจเปนเพราะผเขารบการอบรมในกลมทดลองนนไมม

ผทจะไดรบการเลอนยศสงขน ในป 2556 จงท�าใหไมม

แรงจงใจในการทจะเขารบการอบรมในครงน

แตอยางไรกตามความพงพอใจโดยรวมของผเขา

รบการอบรมในกลมทดลองมความพงพอใจตอการเรยน

ดวยแบบเรยนการฟงรวมกบการตวตามแบบทดสอบอยใน

ระดบมาก จงเปนเหตผลทผเขารบการอบรมมความเหนดวย

วามความเหมาะสมทจะน�าแบบเรยนการฟงและการตว

ตามแบบทดสอบนมาใชเปนแบบการเรยนการสอนใหกบ

ขาราชการกองบน 5 เพอพฒนาความความสามารถในการ

ฟงภาษาองกฤษตอไป

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะเพอกำรน�ำไปใช

1.1 ผ สอนควรตองเตรยมความพรอมของ

ตนเองในเรองตาง ๆ ในบทเรยนและอปกรณตางๆ ใหพรอม

เพอจะชวยใหการเรยนการสอนไดผลดยงขน

1.2 ในบางบทเรยนหรอแบบทดสอบบางขอ

ในแบบเรยนการตว หากผเรยนบางคนไมเขาใจหรอยงมขอ

สงสย ผสอนตองใชเวลาในการสอนเพมขนและสามารถ

ยดหยนและปรบการใชเวลาในการเรยนร ไดตามความ

เหมาะสมหรอใชเวลาหลงการเรยนในการแกปญหากบ

ผเรยนเปนรายบคคล

1.3 ควรกระตนใหผเรยนเกดเจตคตทดตอการ

เรยนร ภาษาองกฤษ แมผ เรยนจะไมมสงทจะน�ามาซง

ประโยชนทจะเกดขนตอตนเองชวยกระตนตอการเรยนรนน

1.4 ผสอนควรสรางบรรยากาศในหองเรยนให

ผเรยนรสกถงความเปนกนเอง เพอใหผเรยนรสกผอนคลาย

ความกดดน

1.5 ผสอนควรทบทวนความรเดมและเตรยม

ความพรอมของผเรยนกอนการเรยนบทเรยนใหมแตละครง

เพอผเรยนจะไดเชอมโยงความรเดมและความรใหมได และ

เปนการกระตนใหผเรยนเกดความเชอมนวาตนเองสามารถ

เรยนรสงใหม ๆ ไดและมความกระตอรอรนในการเรยน

เพมขน

1.6 การจดการเรยนการสอนใหกบขาราชการ

นนควรมการจดการเรยนการสอนอยางตอเนองและใชระยะ

เวลาทยาวนานมากขน เพราะขาราชการสวนใหญเปนผท

วางเวนจากการเรยนมานานและยงเปนผมภาระรบผดชอบ

ดงนนโอกาสทจะฝกฝนภาษาหรอพฒนาทกษะทางภาษาม

นอย หากเรยนไมตอเนองอาจไมไดผลเทาทควร

2. ขอเสนอแนะในกำรวจยครงตอไป

2.1 ในการท�าวจยครงตอไปถาจะตองท�าการ

วจยกบหนวยทหารเหนควรท�าการวจยกบนกเรยนทหาร

มากกวาขาราชการทหาร ทงนเนองจากนกเรยนทหารยงไม

ตองมภาระหรอหนาทการงานทจะตองรบผดชอบเหมอนกบ

ขาราชการทหาร การท�าการวจยกบขาราชการซงในบางครง

ตดภารกจราชการจ�าเปนเรงดวน หนาทรบผดชอบทส�าคญ

ทไมสามารถหลกเลยงได ท�าใหไมสามารถมาเรยนไดตอ

เนอง ท�าใหผลการวจยไมไดผลทแทจรง

2.2 หากมความจ�าเปนไมสามารถหลกเลยง

ได เหนควรมการศกษากบขาราชการในชนยศอนๆ ใหหลาก

หลาย ไมจ�ากดเฉพาะขาราชการชนประทวน (จาอากาศเอก)

เทานน

115



2.3 ควรมการวจยในเรองของการเรยนรค�า

ศพทภาษาองกฤษควบคกนดวยเพอน�ามาประกอบกบการ

เรยนรดานการฟงเพราะขาราชการกองบน 5 มปญหาดาน

การฟงและดานค�าศพท

ขอสงเกตและปญหำทพบในกำรวจย การวจยในครงนไดพบขอสงเกตและปญหาทเกดขน

ซงพอสรปไดดงน

1. จากผลการทดสอบหลงการเรยนการสอนแมวา

ผ เรยนจะไดคะแนนโดยมคาเฉลยสงขนซงแสดงวาม

แนวโนมทดขนในการเรยนการสอนโดยวธน แตมคะแนน

สงขนเพยงเลกนอยเทานน ซงผวจยมขอสงเกตวา ในการ

ทดลองสอนใหกบขาราชการฝายบงคบการบน กองบน 5

ซงเปนเจาหนาทควบคมจราจรทางอากาศ จ�านวน 16 คน

ซงมพนฐานการศกษาเชนเดยวกบผเขารบการอบรมในกลม

ทดลองและมชวโมงในการเรยนเทากน พบวามคะแนน

สงขน 14 คน ลดลงเลกนอย 2 คน และผทไดคะแนนสงขน

นนเฉลยคดเปนรอยละ 7.25 ทงนอาจเปนเพราะขาราชการ

กลมนมสงกระตนและแรงจงใจในการทจะเรยนร คอการท

จะไดรบเงนเพมส�าหรบต�าแหนงเจาหนาทควบคมจราจร

ทางอากาศ

2. ผเรยนบางคนขาดความรวมมออยางแทจรงและ

ขาดความกระตอรอรนในการเรยน ทงนอาจเปนเพราะเหน

วาตนเองยงไมมสงใดมากระตนใหเกดความตองการการ

เรยนร เชน ยงไมถงชวงเวลาทตนจะท�าการเลอนยศ เปนตน

3. ขาดความพร อมในด านโสตทศนปกรณ

เนองจากในหองอบรมขาดการซอมบ�ารงอยางตอเนอง และ

อปกรณตางๆ มอายการใชงานมานานเกดการช�ารด ท�าให

เปนอปสรรคตอการเรยนการสอน

4. การเรยนของขาราชการบางคนมลกษณะไม

ตอเนอง ทงนอาจเนองมาจากการตดราชการจ�าเปนเรงดวน

ท�าใหการเรยนรไมตอเนอง เพอใหเกดผลสมฤทธสงสดควร

ใหขาราชการเรยนรอยางตอเนองและใชระยะเวลาท

ยาวนานขนเพราะขาราชการวางเวนจากการเรยนรภาษา

องกฤษมานาน ดงนนโอกาสทจะไดฝกฝนภาษาหรอพฒนา

ทกษะตาง ๆ ทางภาษาจงมนอย หากไดรบการเรยนโดยไม

ตอเนองแลวการเรยนอาจไมไดผลเทาทควร

อยางไรกตามแมว าการวจยจะประสบปญหา

ดงกลาวขางตน แตผลของการวจยสามารถสรปไดวาการ

พฒนาความสามารถในการฟงภาษาองกฤษของขาราชการ

กองบน 5 ดวยการเรยนตามแบบเรยนรวมกบการตวตาม

แบบทดสอบนนนาจะสามารถชวยพฒนาความสามารถใน

ดานการฟงของขาราชการกองบน 5 ได ทงนเนองจากการ

ตวมสวนชวยใหท�าคะแนนไดดขน เพราะการตวท�าใหผเรยน

ไดรแนวทางในการท�าขอสอบและแนวขอสอบ นอกจากน

ยงเกดความมนใจในตนเองมากขนดวย

เอกสำรอำงองกองทพอากาศ. บนทกขอความ เรองกำรแจงผลกำร

ทดสอบภำษำองกฤษ ท กห 0637.11/121

ลงวนท 17 ก.พ. 54.

____________. (2552). ยทธศำสตรกองทพอำกำศ

พ.ศ. 2551-2562 ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2552.

[ออนไลน]. แหลงทมา : http://mrdc.dstd.mi.th/

MRDCStrategy/ [1 ธนวาคม 2555].

____________. ระเบยบ กห.วำดวยกำรแตงตงยศและ

กำรเลอนยศของขำรำชกำรทหำร พ.ศ. 2541

(ฉบบท 4) พ.ศ. 2550.

จารณ มณกล. (2543). เอกสำรประกอบกำรสอนกระบวน

วชำ 058454 กำรฟงภำษำองกฤษในระดบ

มธยมศกษำ. เชยงใหม : คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธรบลย มตรมโนชย. (2544). ผลกำรเรยนโดยใชบทเรยน

ไฮเปอรบกเพอกำรสอนเสรม ส�ำหรบนกเรยน

ชนประถมศกษำปท 5 โรงเรยนไชยโรจนวทยำ.

วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา

เทคโนโลยทางการศกษา คณะศกษาศาสตร


บ�ารง โตรตน. (2524). วธสอนภำษำองกฤษเปนภำษำ

ตำงประเทศ. นครปฐม : คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวง

สนามจนทร.

116



วนด สมมตร. (2553). ผลกระทบของกำรสอบระดบชำต

ขนพนฐำนทมตอพฤตกรรมกำรสอนของครใน

เขตกรงเทพมหำนคร. วทยานพนธครศาสตร

มหาบณฑต คณะครศาสตร จฬาลงกรณ


ศรทย สขยศศร. (2542). กำรใชสอประสมเพอพฒนำ

ทกษะกำรฟงภำษำองกฤษของนกเรยนชน

ประถมศกษำปท 3. วทยานพนธศกษาศาสตร

มหาบณฑต สาขาประถมศกษา คณะศกษาศาสตร


สมจตต ชยพน. (2551). กำรสอนซอมเสรมโดยใช

กจกรรมเชงบรณำกำรเพอพฒนำกำรอำนออก

เสยงภำษำไทยของนกเรยนชำวชนประถมศกษำ

ปท 4. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบญฑต

สาขาวจยและสถตการศกษา คณะศกษาศาสตร


อนงคกร ศรเจรญ. (2548). กำรใชแนวคดวธธรรมชำต

เพอพฒนำควำมสำมำรถในกำรฟง-พดภำษำ

องกฤษและควำมสำมำรถในกำรรค�ำศพทของ

ผเรยนในระดบเตรยมควำมพรอม. วทยานพนธ

ศกษาศาสตรมหาบญฑต สาขาการสอนภาษา

องกฤษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

117

วารสารราชพฤกษ์ - thaijo

Documents