1

D E C O L U M N I S TN U M M E R 1 - M E I 1 9 9 8

De Columnist2e jaargang, nummer 6 - winter 2000 verschijnt drie maal per jaar

Officieel orgaan van Columni - Vereniging van Alumni Communicatiekunde Rijksuniversiteit Groningen

Communicatieadviseur in verkeersveiligheidsprojecten:

Het cement tussende stenenEen spelend meisje valt aan een auto ten prooi als ze zonder te kijken deweg oversteekt om een vlieger te grijpen, een geïrriteerde bestuurderprobeert tijdens het ritsen een appel weg te werken, een vrouw ligt na eenongeluk met haar hoofd tegen de voorruit gedrukt omdat ze haar gordelniet droeg. Allemaal beelden die ons te binnen schieten bij voorlichtingrond verkeersveiligheid. Gezien op tv of op grote borden langs de snelweg.Wie niet beter weet, denkt bij dit onderwerp alleen aan mottoborden, spotjes op televisie en radio, en advertenties in de media. Maar communiceren in het kader van verkeersveiligheid is meer.

Voorheen werd het communicatieveaspect van verkeersveiligheid vooralbepaald en ingegeven door VeiligVerkeer Nederland (dat tegenwoordig3VO heet), maar in de provincieGroningen zijn daar sinds begin jarennegentig professionele communi-catieadviseurs bij betrokken. Hun rolbeperkt zich niet alleen tot de edu-catie en voorlichting aan weggebrui-kers.

Weg genomineerdIn de provincie Groningen lopen opdit moment vier verkeersveiligheids-projecten waarin communicatie eenbelangrijke rol speelt. Die projectenlopen op de meest gevaarlijke provin-ciale wegen in de provincie, wegenwaar veel ongevallen plaatsvindenwaarbij slachtoffers vallen. Het speci-ale aan deze projecten is dat er ver-schillende partijen meewerken aanhet veiliger maken van de wegen.Denk aan politie, wegbeheerders zoalsRijk, Provincie, gemeenten, en dusook 3VO. De instantie die bepaaltwelke wegen op een gegeven momentworden aangepakt is het Regionaal

Orgaan Verkeersveiligheid Groningen(ROG), waarin onder meer de ge-noemde partijen vertegenwoordigdzijn. Wanneer er een weg wordtgenomineerd voor een nieuw project,wordt een deel van deze partijenbijeengeroepen. Afgelopen voorjaarging er op deze manier een nieuw pro-ject van start in de omgeving vanLeek. Vertegenwoordigers van de weg-beheerders - de gemeente Leek en deprovincie Groningen - RegiopolitieGroningen, het Openbaar Ministerieen 3VO vormen daar nu een projector-ganisatie die gedurende vijf jaarsamenwerkt aan het verminderen vanhet aantal ongevallen met slachtof-fers op de provinciale weg die doorLeek gaat.

Kar trekkenAl in het beginstadium van een ver-keersveiligheidsproject - wanneer desamenwerking tussen de partijenwordt geconsolideerd in een vijfjaren-plan - speelt de communicatieadvi-seur daarin een rol. Zeker wanneerdeze door jarenlange ervaring in ditsoort projecten kennis heeft van de

InhoudHet instituut 3

Wat doe jij nou? 4

Hi, Ben en Zon 5

Vakliteratuur 6

Werk in uitvoering 7

Verenigingsnieuws 8

problematiek en de wijze waarop deaanpak georganiseerd en gestructu-reerd zou kunnen worden. Bij de for-mulering van het plan van aanpakkan de communicatiedeskundige dekar trekken. Hij is er niet alleen omhet communicatie- en educatieonder-deel van het plan te maken. Deadviseur stimuleert de totstandko-ming van het gehele plan, onder meerdoor te zorgen voor blauwdrukken.Want ook al is hij geen verkeers-deskundige, hij kan er wel voor zor-gen dat de deskundigen - dus debetrokken partijen - ieder hun aan-deel leveren. De communicatieadvi-seur zorgt er in dat stadium ook voordat de betrokken partijen bij elkaarkomen, maakt afspraken en zorgt datiedereen ze nakomt, bewaakt voort-gang en kwaliteit en houdt betrokke-nen op de hoogte.De communicatieadviseur heeft duseen spilfunctie, vergelijkbaar met eenmotor. Dat blijkt ook later, in de loopvan een dergelijk project, wanneer hijeen jaarlijks communicatiewerkplanuitvoert. De (extern) adviseur zit danin een projectteam Voorlichtingsamen met communicatiedeskundi-gen van de gemeenten, politie, provin-

lees verder op pagina 2

2

D E C O L U M N I S T N U M M E R 5 - W I N T E R 1 9 9 9 / 2 0 0 0

cie en 3VO. Samen met hen stelt deadviseur plannen op en geeft hijideeën vorm, alles op basis vanvoorstellen die hij vooraf opstelt. Hijzorgt er bovendien voor dat het teamsteeds samenkomt en voert daarnaastbilateraal overleg met de teamleden.Dat laatste gebeurt vaak daar waar hetop details in de uitvoering aankomt.Daarbij valt te denken aan teksten vannieuwsbrieven of plaats en tijd vaneen promotieactie. En dat veelal opinitiatief van de extern adviseur.

OnzichtbaarEen bureau in Groningen datmeerdere communicatieadviseurs indienst heeft die de genoemde stimule-rende rol in verkeersveiligheidspro-jecten vervullen, is Vogel & MulderCommunicatie. De communicatiead-viseurs proberen niet alleen de stimu-lator te zijn in de projectorganisatiesvan verkeersveiligheidsprojecten, maarzijn als extern betrokkenen ook vaakeen objectieve partij die de eenheid inhet project probeert te bewaken. Deadviseurs zorgen er bijvoorbeeld voordat de communicatie vanuit een pro-ject eenduidig is. Die moet vanuit degezamenlijkheid in de projectorgani-satie plaatsvinden en niet vanuit éénvan de partijen. Zo is het bij hetopstellen van persberichten van be-lang dat de rol van zoveel mogelijkpartijen bij het betreffende nieuwsfeitwordt belicht. En wanneer de partijenverschillende belangen hebben, kande adviseur de rol van bruggenbouwerspelen.De communicatieadviseur is door zijnactieve rol en spilfunctie ook interme-diair wanneer het gaat om de pu-bliekscontacten. De medewerkers vanVogel & Mulder zijn echter geenwoordvoerder en verwijzen journalis-ten dan ook door naar de voorlichtersvan de partijen die bij een project zijnbetrokken. Gesprekken met wegge-bruikers gaan ze wel aan. Op zo’nmoment is de externe adviseur tocheven woordvoerder. De adviseurs vanVogel & Mulder proberen echterzoveel mogelijk onzichtbaar te zijn.

Lopend archiefOnzichtbaar zijn is soms echter moei-lijk. De reden ligt met name in de velecontacten die de adviseur tijdens de

uitvoering van zijn werkzaamhedenheeft met de betrokkenen bij het pro-ject. Organiseren, acties op potenzetten, slogans verzinnen, bordenlaten maken, educatieve trajectenuitzetten, folders en nieuwsbrievenmaken of publiciteit genereren. In aldie uitvoerende werkzaamheden trektde adviseur op met politiemensen,wegwerkers, ambtenaren, voorlich-ters, bestuurders en andere adviseurs.Op die momenten is het niet mogelijkonzichtbaar te blijven.Bovendien zijn de communicatieadvi-seurs soms de best geïnformeerde par-tij in een project. Iets wat verklaar-baar is, want als communicatie-medewerker moet je immers vaakoveral vanaf weten. Om er goed over tekunnen schrijven bijvoorbeeld. Daar-door komt het ook dat de communica-tieadviseur in deze verkeersveiligheids-projecten vaak alle inns en outs weet,alsof hij een soort lopend archief is.

TalentenDe rol die de externe communi-catieadviseurs in Groningse verkeers-veiligheidsprojecten hebben, is speci-aal. Iemand beschreef deze kort gele-den nog als ‘het cement tussen de ste-nen’. Enerzijds zijn ze bezig met hunvak; en terwijl ze in hun dagelijksewerk daarnaast ook communicatie-concepten ontwikkelen voor bijvoor-beeld een IT-bedrijf of een communi-catieplan opstellen in het kader vaneen regionaal ontwikkelingsprogram-ma, houden zij zich anderzijds bezig

met dingen die in de ogen van hunvakgenoten misschien nietszeggendof onbelangrijk zijn. Zo geven ze dewegbeheerder een seintje wanneer zehoren dat een waarschuwingsbordlangs een weg niet goed werkt en spe-len ze reacties van weggebruikers aanhem door. Of ze kletsen bij met demannen die net hun mottoborden inde berm hebben geplaatst, met alsdoel om ook hen bij het project tebetrekken. Verkeersveiligheid begintimmers bij de betrokkenen zelf. Dezerol in een verkeersveiligheidsprojectis misschien niet meteen wat iemandverwacht als hij op academisch niveauis afgestudeerd in de communicatie. Toch moet je ook - of misschien weljuist - in dit soort gevallen je persoon-lijke talenten benutten.

Peggy Limburg

[PAGINA 2, foto: mottobord (80/60)]Communicatie bij verkeersveilgheid-sprojecten is meer dan alleen eenkwestie van conceptontwikkeling enproductie…Foto's: Peggy Limburg

[PAGINA 3, reservefoto, plaatsenindien er ruimte over is: groepmensen langs de weg]De communicatieadviseur speelt eenbelangrijke rol bij het betrokkenhouden van de verschillende partijen -hier bijeen langs de weg bij de startvan een nieuwe campagne - bij hetproject.

Ali Oussaïd: ‘Binnen de universiteit is enorm

veel expertise op het gebied van

communicatie, waarvan organisaties dankzij

het CICO nu beter kunnen profiteren’.

lees verder op pagina 6

3

D E C O L U M N I S TN U M M E R 5 - W I N T E R 1 9 9 9 / 2 0 0 0

Het instituutO

1989Er was nog communisme in Europa,toen ik voor het eerst een kamerop het Instituut betrok. In de gang1315, helemaal achteraan rechts. Ik werkte bij de sectie Taal-beheersing van de vakgroepNederlands. Ik kreeg een grotekamer tegenover en naast demede-taalbeheersers, een kamerwaar drie personen waren onder-gebracht: de altijd aanwezige pro-jectmedewerkster, de vrijwel nooitaanwezige docente taalkunde, letterkunde en eigenlijk alles vanhet Nederlands en de ook altijdaanwezige ik. Ik had vaak aanloopvan studenten (gaf ongeveerdezelfde colleges als nu) en maaktehet leven van mijn medekamer-bewoonster(s) moeilijk. Dat vondde beheerder geen doen. Ik moestverhuizen.

1991Taalkundige Gerrit Brummel over-leed op kerstavond 1990, ik kendehem als een aardige maar vaakafwezige docent. Hij bleek eenongelukkige man, zo had ik inmid-dels vernomen. Wie zou er op hetInstituut nog wel eens aan hemdenken?Er stond dus een kamer leeg, datwas eigenlijk het enige waar hetInstituut aan dacht. Ik kreeg dekamer, hoewel Gerrit bij eenandere sectie werkte dan ik.Grensoverschrijdend verkeer, hetwas toen inmiddels binnen Europagewoner dan op het Instituut.Kamer 411, bouwdeel 1315. Eenkleine kamer, maar wel een werk-kamer voor mij alleen. Ik stoordeniemand meer.

Zomer 1999Uit de omgeving van de beheerdervan de vierde verdieping, dieinmiddels coördinator heet, verne-men wij geruchten. Verontrustendeberichten. We gaan verhuizen.

Bijna allemaal. 50 verhuizingen intotaal. Gevoelige zaken, stuk voorstuk. Er worden vragen gesteld opsectievergaderingen. Er wordtonrustig heen en weer geschovenop stoelen. Het gaat om deteamgeest: we zitten te ver vanelkaar. Het is een rommeltje. Zokunnen we niet managen of gemanaged worden. Zo kunnen wegeen projecten bespreken.Voorstellen van het Ministerie.Opzetjes van het onderzoeks-instituut. Ideetjes. Externeopdrachten. Zo kan het niet langer.Pensionering, vut, wao en doodhebben de tien jaar geleden nog zozorgvuldig gecomponeerde kamer-indeling achterhaald. Ik zat jaren-lang naast en tegenover letter-kundigen: een middeleeuwer, een19e eeuwse en een alomvattendemodern-letterkundige. En schuintegenover een veelreizende taal-kundige, die zijn kamer metiedereen deelde die maar onderdaknodig had. Met mijn overbuurmanhad ik het over Amerikaansemuziek uit het begin van dezeeeuw (ik luister ook nog wel eensnaar wat anders...), mijn buurvrouwlegde ik de wonderen van Internetuit of ik vertelde hoe je in Wordeen trema op een e kreeg. Als dankschonk ze thee. De taalkundigebemoeide zich vanachter zijn pcmet de oordelen van assistenteAnnerie over de grammaticale con-structies in werkstukjes, die ze blijk-baar wat luid aan mij vertelde. Erwerd veel gelachen.Ik zag het niet, ik wist het niet. Ik verdeed mijn tijd met dezelieden. Gelukkig dat er managerszijn die aan deze wantoestandeneen einde maken. Met harde handals het moet. Ik zag in het paarswaarmee de communicatiekunde-kamers werden aangeduid waarhet heen moest: naar het einde vangang 1312.

Najaar 1999De kameroorlog is in volle gang.Op het werkoverleg wordt erstelling genomen. Wat zit er achterde indeling? Hebben hunnie numeer dan zullie of niet? En wieheeft er meer dan wij? En waarom?Worden wij wegbezuinigd? Wij zijnjuist heel belangrijk. Als we ver-huizen horen schrappen zij onsstraks uit hun programma. Er werdbij de printer druk gepraat. Hetwas belachelijk. 50 verhuizingen.De Faculteit sprak er schande van.Dit kon niet door gaan.De coördinator sprak met iedereenapart. Om uit te leggen dat bijelkaar toch beter is. Motiverender.Praktischer. Kon je eindelijk de heledag door overleggen. Projectenzouden ons om de oren vliegen.Het grote geld zou binnen komen.Aio’s, oio’s. Zijn indeling was daarecht geschikt voor. En of je nogwensen had. Iedereen wilde eengrote kamer voor zich alleen, aande achterkant (schaduw) envoorzien van nieuw meubilair. Ik wilde een kleine kamer aan dezonzijde en mijn meubels houden.Ik stond na een minuut weerbuiten.Grote kamers betekenen projecten,zware gesprekken met commissies,avonden doormailen en voorstellenschrijven. Grote kamers betekenendat je meevaart in de vaart dervolkeren. Wat heet, dat je het volkwijst waarheen het gaat varen.Grote kamers betekenen promotieen minstens 1000 gulden permaand erbij. Een grote kamer, dankomt de roem vanzelf. Projectendie je niet hebt, daar heb je ookgeen gezeur van. Een kleine kamerop de zonzijde leek me het veiligst.Geen grote verantwoordelijkheden.Geen zorgen wat je met het geldmoet doen. IT-internetfondsen. Ikzou toch maar zwichten voor een328i Executive.

lees verder op pagina 6

4

D E C O L U M N I S T N U M M E R 5 - W I N T E R 1 9 9 9 / 2 0 0 0

Wat doe jij nou?

Momenteel werk ik mee aan “DeBetrokken Stad” in Utrecht, met alsdoelstelling om uiteindelijk de relatietussen bestuur en burger te verbe-teren. ‘Wat ik heel leuk vind van mijn werkbij Berenschot is dat je zelf betrokkenraakt bij allerlei actuele ontwikkelin-gen. De laatste tijd ben ik me bijvoor-beeld steeds meer gaan interesserenvoor multiculturele communicatie.Het is echt een expertise om mensengoed met elkaar te laten communi-ceren, en als communicatie-adviseurkun je daar een bijdrage aan leveren.Ook buiten mijn werk ben ik met mijnvak bezig. Ik ben lid van de raad vantoezicht van de Maatschappij voorOude en Nieuwe Media, hier in deWaag in Amsterdam. Zij houden zichbezig met wat ze zelf “E-culture” noe-men: het combineren van technologieen cultuur om op die wijze te voorzienin maatschappelijke behoeften. En

dat kan hele interessante dingenopleveren. Zo maakten zij een commu-nicatieprogramma, waarbij gebruikwordt gemaakt van ikoontjes, zodatgehandicapten beter kunnen pratenmet hun ouders en begeleiders. Ookontwikkelen ze internetgames meteducatieve doelstellingen: vliegenddoor de Cyberspace kunnen de scho-lieren bijvoorbeeld op bezoek bijMichelangelo, Matisse of Picasso. Ikben met deze organisatie in aanra-king gekomen via een collega. Diemaatschappelijke betrokkenheid isprecies de reden waarom ik me zo opmijn plaats voel bij Berenschot.’

Bernice Spijker

NaamCarolien Gehrels

AfgestudeerdApril 1992

StudierichtingTaalbeheersing Nederlands(Communicatie in organisaties)

Werkadviseur bij BerenschotCommunicatie

Lid/abonnee vanDialoog (Beroepsvereniging voorCommunicatie), Communicatie

VervolgcursussenPHLO Wageningen – interactieve beleidsvorming bijVan Woerkum

‘Na mijn studie ben ik naar Amster-dam vertrokken, waar ik 9 maandenonderzoek heb gedaan naar ziektever-zuim in relatie tot interne communi-catie bij het Onze Lieve VrouwenGasthuis. Dat was eind 1992, toen dewetten veranderden en de verantwoor-delijkheid voor verzuim bij de werk-gevers terecht kwam. Daarna heb ikbij twee communicatiebureaus ge-werkt, voordat ik in 1997 bij Beren-schot terechtkwam. Eerst bij DST, entoen dat bureau failliet ging zijn wemet vijftien mensen verder gegaanmet een nieuw bureau: Podium, bu-reau voor educatieve communicatiein Utrecht.‘Bij Berenschot houd ik me bezig metde relatie tussen burger en bestuur. Zoadviseer ik overheden, ministeries bij-voorbeeld, over hun communicatiemet betrekking tot maatschappelijkekwesties, zoals voedselveiligheid ofrekeningrijden. Een interessante vormvind ik interactieve beleids- en plan-vorming. In Tilburg hebben wij“Tilburg 2009” van de grond getrok-ken, een project om bestuurders enburgers samen een visie op detoekomst te laten ontwikkelen.

5

D E C O L U M N I S TN U M M E R 5 - W I N T E R 1 9 9 9 / 2 0 0 0

De kracht van de eenvoud

Hi, Ben en Zon communiceren succesvol met de marktDe merken Ben en Zon waren respectievelijk nummer 1 en 2 bij de Nima Marketing Jaarprijs-verkiezing 1999. Zij zijn hiermee de absolute winnaars onder de startende ondernemingen van het afgelopen jaar.Opvallend is dat het imago centraal staat in hun communicatie: hebben aanbieders van mobiele telefonie en internetdiensten de goudensuccesformule gevonden?

digd. Toen heel Nederland zich uitein-delijk afvroeg wat ‘Hi’ nou eigenlijkwas, kwam KPN met de verklaring:een nieuw mobiel netwerk. Hetduurde niet lang of de formule van Hiwerd gekopiëerd. Ongeveer een jaargeleden werd Ben op een vergelijkbaremanier als Hi op de markt gebracht:mysterieuze billboards, commercialsen advertenties gaven Ben langzaammaar zeker een gezicht. De eenvoudvan de merknamen en de constanteherhaling hiervan in de diversemedia, zorgden snel voor een hogenaamsbekendheid.

Consument centraalDe Hi-campagne speelde in op deemotie, op de persoonlijke band vanmensen met hun mobiele telefoon.Kenmerkend is ook de manier waaropBen zich voorstelt op haar internetsite(www.ben.nl): ‘Hallo ik ben Ben. Ikben een nieuw mobiel netwerk. An-ders dan anderen. Dat zie je al aan

Nog niet zo lang geleden was mennogal huiverig voor noviteiten als mo-biele telefonie en internet. Het wasduur, ingewikkeld en stond ver van demensen af. Als je nu op straat looptlijkt het wel of heel Nederland mobielbelt en ook het internet kent een toen-emend aantal gebruikers. Door hetsucces zijn er in Nederland inmiddelsheel wat aanbieders van mobiele tele-fonie en internetdiensten. Het is alsmerk lastig om je succesvol te onder-scheiden, maar het lijkt erop dat hetde merken Hi, Ben en Zon gelukt is. Inhun manier van communiceren zienwe veel vergelijkbare elementen.

Geheimzinnige en krachtige introductieEen merk kun je ten eerste interessantmaken door het mysterieus op demarkt te brengen. Hi werd in juli 1997geïntroduceerd. Het merk werd we-kenlang via paginagrote advertentiesen opvallende billboards aangekon-

mijn naam. Ik hou het graag eenvou-dig en persoonlijk (…)’. Het reclame-bureau KesselsKramer, de bedenkersvan de Ben-campagne, wilde de consu-ment in plaats van het product cen-traal zetten. Ben kreeg tijdens hetNima Marketing Congres in december1999 zelfs lof voor de wijze waarop zemerkentrouw had gerealiseerd doorhet product ondergeschikt te makenaan imago en positionering. Ook waser lof voor de introductie: eerst hetmerk los van het product, later eenpersoonlijke naam die een brede doel-groep aanspreekt.

Goedkoop imagoWat ook opvallend is voor degenoemde merken is het ‘goedkope’imago. Alledrie pretenderen ze gratis,of dan toch in ieder geval goedkope,diensten aan te bieden. ‘Zon – En erwas gratis Internet’ is de completepay-off van de langlopende campagnevan Zonnet op televisie en billboards.Het reclamebureau van Zonnet om-schrijft de filosofie van het merk alsvolgt: ‘Voor niets gaat de zon op, voorniets kun je internet-toegang krijgen’(Bone Internet Advertising). Ook Hiwerd destijds door KPN gepositio-neerd als ‘goedkoop mobiel netwerk’en de kreet dat je bij Ben ‘nul guldenabonnementskosten’ betaalt is inmid-dels ook bij iedereen bekend. Prijs iseen bekend en sterk marketingmid-del: het kan consumenten over dedrempel trekken om een aankoop tedoen.

Het lijkt alsof we kunnen spreken overeen succesformule: zet een goedkoopmerk met een makkelijke naam opeen mysterieuze manier op de markt,investeer flink in reclamebestedingenen speel in op emotie. Het is in iedergeval een succesvolle manier om je alsmerk te onderscheiden van de veleandere aanbieders van vergelijkbareproducten en diensten!

Berber PeenstraEen van de pagina’s van de internetsite van BEN.

6

D E C O L U M N I S T N U M M E R 5 - W I N T E R 1 9 9 9 / 2 0 0 0

De komst van inter- en intranetbetekent voor menig bladenmakereen gevecht voor het behoud vanhet papieren blad. Op z’n minstwordt de — overigens terechte —vraag gesteld wat de relatie tussenpapier en digitaal moet zijn. Eenwebsite en een blad zijn twee heelverschillende dingen. Toch lijken zemeer op elkaar dan je op het eerstegezicht denkt. Voor beide geldtdezelfde wet: de aandachtvasthouden. Dat is tenminste demening van Theo Stielstra, chefredactie van de Volkskrantsitewww.volkskrant.nl en auteur vanhet bij Scripta Media verschenenEen internetter leest niet. Synergietussen blad en website. Een ver-helderend boekje voor alle interneen externe communicatieprofs diezich ergens op de grens van bladen site begeven. Boodschap vanStielstra: wees niet bang voor kannibalisme. Het ‘ouderwetse’folio maakt niet zo maar plaatsvoor digitale ‘moderniteiten’. Zehebben elk zo hun eigen charmes.

Vakliteratuurdoor Sandra Schuiten

Het is met auto’s net als metbanen. Meer cilinders, meer zorgen.

Winter 1999Ik kreeg vier verhuisdozen en 15 stickers met mijn naam ennieuwe kamernummer erop. Een doos kon in gevouwen toestand al snel weer retour, eendoos kwam vol met overgeblevenexemplaren van mijn proefschriften de rest met wat mappen,boeken en video’s. Na het weekendstond alles klaar in de nieuwekamer 423 in gang 1312. Ik bentwee uur bezig geweest met hetaansluiten van computer, koffiezet-apparaat en lampen. De computer-afdeling kwam nieuwe boxen voorde computer brengen. Ik heb nuook muziek.

Januari 2000Mijn kleine kamer aan de zonzijdein gang 1312 is de derde kamer inmijn carrière. Als ik naar buiten kijkzie ik het binnenplein van hetHarmoniegebouw. Ik zie boven dehuizen in het centrum van de stadde toren van de Aa-kerk. Eindelijkeen klok. Ik zit klaar om in degoede richting gemanaged te worden. Geen promotie meer, geen projecten, geen 1000 gulden erbijen geen roem. Allemaal de schuldvan de buren.

De moraal van dit verhaalDe moraal van dit verhaal is dat jenooit moet zijn waar je niet hoort.Dus wanneer je je buur met ietsziet slepen, help hem met zijnvracht.En verwar het paradijs niet met dekamer aan de andere kant van degang.

vervolg van pagina 3:

door Wim Vuijk

Stielstra, Theo (1999). Een internetter leest niet.Amsterdam, Scripta Media, telefoon 020 627 54 53 ofwww.scripta.nl.

Stielstra schreef eerder ook De Volkskrant Internetgids: schrijven, zoeken en e-mail in depraktijk.

vervolg van pagina 2:

Wie gebruik maakt van de uniekemogelijkheden van beide media zalmerken dat zij elkaar aanvullen enzelfs versterken. Nu kun je natuurlijk vraagtekens zetten bij ditstandpunt van Stielstra. In commu-nicatieland zijn immers al voldoende gevallen bekend van terziele gegane personeels- en relatie-bladen. Toch biedt het boekjegenoeg aanknopingspunten omcollega’s, managers en andere communicatiebemoeials te overtuigen van het nut van hetnaast elkaar laten bestaan van eenblad in print en een digitale versie.Althans voorlopig. Want nog nietelke lezer internet.

Wiekaaskiestcolumn

groter de kans dat er iets blijfthangen, des te meer kans dat deconsument eens ‘onbekend’ merk Ykoopt in plaats van het ‘bekende’merk X. En voor wat betreft dereclamespotjes op zich: hoe duur-der hoe beter lijkt het adagium.Commercials zijn vaak al completeminispeelfilms op zichzelf. Wantwat te denken van de peperdurecommercials geschoten op de meestverwegge lokaties omdat de luchten daar zo mooi zijn en deconsument daar uiteindelijk welvoor zal vallen? Gelukkig is het ooknog mogelijk om creatief om tegaan met weinig budget en daarveel effect mee te scoren. Zie derelatief goedkope, maar uiterstopvallende reclames van BEN.Hierbij komt dan met name hetpsychologische aspect of, volgenssommigen, ‘onderbuikgevoel’ aante pas. Waar zit de consument echtop te wachten, waar is ie vatbaarvoor en welke elementen zettenhem uiteindelijk tot actie aan.

Maar alle geld, creativiteit en psychologie ten spijt, het is vaakook een kwestie van afwachten engeluk hebben. Want waarommoeten consumenten lachen omkoeien die bommetje doen, maarkunnen ze zich noch het merk,noch het product herinneren? Enwaarom lopen dezelfde mensen naeen volgende commercial van het-zelfde merk met dezelfde koe maardan op een zijspan (‘Die kan ’tshaken!’) naar de winkel om hetshake-zuivelproduct en masse tekopen? Reclame blijft soms ongrijp-baar en onpeilbaar.

7

D E C O L U M N I S TN U M M E R 5 - W I N T E R 1 9 9 9 / 2 0 0 0

Werk in uitvoeringdoor Perry ten Hoor

Waar gebeurd. Vrouw in super-markt wordt geïnterviewd over derol van reclame in de hedendaagsesamenleving. Vraag: mevrouw, inhoeverre laat u zich beïnvloedendoor reclame? Antwoord: Achmeneer, reclame is aan mij nietbesteed. Ik koop alleen de bekendemerken.

Reclame wordt vaak gezien als ietsongrijpbaars en onpeilbaars (‘helpthet nu echt?’), maar bovenal alsiets geldverslindends. Want voordateen product als ‘bekend’ merk iniemands hoofd zit is er al heel watgeld uitgegeven aan radio, teeveeen print. Toch is reclame onont-koombaar: be good and tell it.Sterker, het is bijna de enigemanier om je producten of diensten snel en effectief onder deaandacht van een groot publiek tebrengen.

Een marketing- of communicatie-plan kan namelijk nog zo briljantzijn, het is uiteindelijk de reclame-(campagne) die iemand aanzet toteen bepaald gedrag of die iemanddoet besluiten tot kopen over tegaan of gebruik te maken van eendienst. De olifant in het Rolo-spotjeof de Even-Apeldoorn-bellen-commercials bijvoorbeeld staan nietin een marketingplan beschreven,maar zijn bedacht door creatievegeesten. Daarmee is het schrijvenvan een marketing- of communi-catieplan niet onmiddellijkvergeefse moeite. Integendeel, eendergelijk plan is uiterst nuttig. Alwas het alleen maar om invullingaan het beleid of uitvoering aanbedrijfsdoelstellingen te geven. Ofalle neuzen binnen de organisatiein dezelfde richting te krijgen.

Beide disciplines, marketing/com-municatie en reclame, zijn comple-mentair aan elkaar. Bij het makenvan reclame is het uiterst belangrijken handig te weten wat missies ofdoelstellingen zijn en hoe hetbedrijf zichzelf gepositioneerd zietof wil zien. Steeds meer bedrijvenen organisaties zien dat in: wij dekennis van de markt en het product, zij de creativiteit en devindingrijkheid om de doelgroep teprikkelen en het bedrijf of productgoed ‘weg te zetten’. Bovendien iser de laatste jaren steeds meer eentendens naar het onderbouwdwillen zien van reclame(campagnes).Niet de jaren 70- en 80-aanpak vaneen vlotte babbel, vertrouwen opje mooie blauwe ogen en als het ermaar gelikt uitziet. Er moet resul-taat worden behaald en dit moethet liefst vooraf aannemelijk worden gemaakt. Mediaplannersen communicatiestrategen zijn in-middels dan ook vaste functiesgeworden binnen de grote reclame-bureaus. Maar dit is nog steedsgeen garantie voor succes.Vanzelfsprekend hangt groei inomzet niet alleen af van dereclame. Eén kleine economischerecessie en een doelstelling wordt,ondanks een wellicht steengoeiereclame-campagne, niet gehaald.Wat dat betreft is het, net als alleandere onderdelen uit de commu-nicatiemix, slechts een middel.

En natuurlijk speelt, zoals gezegd,de factor geld een belangrijke rol.Hoe meer hoe beter, althans hoegroter de kans op effect. Het draaitin feite om het kopen van media-ruimte om je zo een positie in hethoofd van de consument te verwer-ven. Hoe hoger de frequentie, hoe

Perry ten Hoor is werkzaam als account director bij reclame-adviesbureau La Compagnie te Groningen.

Verenigingsnieuws

8

D E C O L U M N I S T N U M M E R 5 - W I N T E R 1 9 9 9 / 2 0 0 0

C O L O F O N

De Columnist is het officiëleorgaan van Columni, Verenigingvan Alumni CommunicatiekundeRijksuniversiteit Groningen. De Columnist verschijnt drie keerper jaar.

Redactieadres:Vakgroep Taal en CommunicatieT.a.v. redactie ColumnistPostbus 7169700 AS Groningene-mail: columni@let.rug.nl

Redactie:Liseth KruismanKees van der MarkSandra SchuitenBernice SpijkerVaste medewerkers:Perry ten HoorWim VuijkVerder werkten mee aan dit nummer:Anneke KokDorien MeijerBerber PeenstraVormgeving:Annette van Kelckhoven BNO,GroningenReproductie:RCG, Groningen

Het volgende nummer verschijnt in juni 2000. De deadline is 20 mei. Kopij is welkom.

kun je nog je gegevens aanleveren. Opde Columni-website (http://odur.let.rug.nl/ck/alumni/columni.htm) vindje namelijk een digitale versie, die re-gelmatig wordt geactualiseerd.

Ideeën voor een Columni-activiteit?Hoewel het bestuur zijn creativiteitregelmatig aanspreekt bij het beden-ken van nieuwe activiteiten, blijvenideeën van jullie kant natuurlijk altijdwelkom. Dus: wil je zelf iets organise-ren of bedenk je iets dat leuk en nut-tig kan zijn voor Columni-leden, stuurdan een mailtje naar: columni@let.rug.nl

E-mailadres veranderd?Het komt regelmatig voor datColumni-leden van e-mail veranderen.Op zich niets bijzonders natuurlijk.Alleen is het voor de vereniging welvan belang dat het even wordt door-gegeven als een e-mailadres niet meer

kan worden gebruikt en/of is vervan-gen door een ander adres. Zoals velenvan jullie weten, worden de leden re-gelmatig gemaild met allerlei vereni-gingsnieuwtjes. Het gebeurt echternogal eens dat leden opeens digitaalonbereikbaar zijn, omdat hun e-mail-adres niet meer blijkt te bestaan enwij het nieuwe e-mailadres niethebben doorgekregen. Dus: is je e-mailadres veranderd, stuurdan s.v.p. even een mailtje naar:columni@let.rug.nlAlvast bedankt voor de moeite!

Activiteit TilburgOp zaterdag 27 mei verzorgt Columnieen uitje naar Scryption in Tilburg,museum voor schriftelijke commu-nicatie. Daar is de tentoonstelling‘Amazing Office’ te zien over het kan-toor van de toekomst. Diverse ideeënvan bedrijven en studenten beeldendekunst zijn er uitgewerkt. Daarna gaanwe borrelen en eten in het gezelligeTilburg. Hou je brievenbus dus in degaten voor meer informatie.

Het nieuwe Columni-bestuurDe Algemene Ledenvergadering heeftop 27 november 1999 de volgende le-

den unaniem gekozen tot bestuurs-lid: Anneke Kok (voorzitter), MariskaHolwerda, Kees van der Mark, BerberPeenstra, Saskia Tuik, Cato van derVlugt (secretaris) en Wim Vuijk (pen-ningmeester). Zij gaan ervoor zorgendat er het komende verenigingsjaarweer een aantal leuke activiteitengeorganiseerd gaan worden en dat deColumnist weer driemaal bij je in debus valt. Mariska en Berber nemenoverigens de activiteiten in het mid-den van het land onder hun hoede.Binnenkort hoor je daar meer over.Tijdens de ALV legden JeannetteAarnoutse en Wiep Hamstra hun be-stuursfunctie neer. Jeanette en Wiep:bedankt voor jullie enthousiaste inzetin de afgelopen jaren!

AlmanakOngeveer rond de verschijningsdatumvan deze Columnist is-ie dan echtklaar: de eerste papieren almanak vanColumni. Iedereen die gehoor heeftgegeven aan de oproep zijn of haargegevens aan te leveren, vindt zichzelfterug in de Columni-almanak. Ook alsje niet in de papieren almanak staat,

Het huidige Columni-bestuur bestaat uit (v.l.n.r.): Anneke Kok, Wim Vuijk, Mariska Holwerda,

Berber Peenstra, Saskia Tuik, Cato van der Vlugt en Kees van der Mark.

Foto

: An

ne

de

Vri

es