b ulusal ve uluslararası lar tohumculuk mevzuatı · 2016. 10. 31. · tohum, gıda güvenliğinin...

42
TÜRKİYE T OHUMCULAR BİRLİĞİ Ulusal ve Uluslararası Tohumculuk Mevzuatı KAMİL YILMAZ TAREKS AŞ Genel Müdür Yardımcısı BİSAB Yönetim Kurulu Üyesi

Upload: others

Post on 14-Dec-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

TÜRKİYE

T

OH

UM

CU

LA

R BİRLİĞİ

Ulusal ve Uluslararası Tohumculuk Mevzuatı

KAMİL YILMAZ TAREKS AŞ Genel Müdür Yardımcısı BİSAB Yönetim Kurulu Üyesi

Page 2: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Neden tohum sistemi? Neden tohum sistemi? Tohum, dünyada kullanılan ilk tarımsal girdidir. Bitkisel üretimde, ürünün kalite ve miktarını belirleyen en

önemli girdilerden birisidir. Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve

ülkemizde stratejik öneme sahiptir.

Neden mevzuatlar/ kurallar oluşturulmuştur?

Tohumluklarda kalite standartlarının oluşturulması,

Tohum ticaretinin geliştirilmesi ,

Tohum kullanıcı/çiftçi/tüketiciye minimum kalite güvencesini sağlamak amacıyla ulusal ve uluslararası düzeyde tohum sistemi ve mevzuatlar oluşturulmuştur.

31.10.2016 KAMİL YILMAZ 2

Page 3: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Dünyada Tohum Endüstrisinin Gelişimi:

Tohum kalite standartları ve teknik ve ticari kurallar İlk tohumluk laboratuarı 1869 yılında Almanya’da, 1871 yılında Danimarka ve 1876’da ise ABD’de kuruldu.

1906 yılında Almanya’da ESTA (Avrupa Tohumluk Kontrol Birliği), 1908 yılında ABD ve Kanada tarafından Resmi Tohumluk

Sertifikasyon Ajansları Birliği (AOSCA), 1924 yılında Uluslararası Tohum Test Birliği (ISTA), 1924 yılında Uluslararası Tohum Ticaret Federasyonu (FIS/ISF) , 1958’de OECD Tohum Şeması/Sistemi, 1961’de Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerinin Koruma Birliği (UPOV)

kurulmuştur.

31.10.2016 KAMİL YILMAZ 3

Page 4: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Türkiye tohum endüstrisindeki gelişmeler

1923-1960 Geleneksel tedarik sistemi(Tohum ıslah istasyonlarının kurulması)

1959-1960 Tohum Sertifikasyon Kuruluşları ve Bölge Tescil kuruluşunun kurulması,

1963 308 Tohumculuk Kanunu ve ISTA üyeliği

1960-1985 Resmi Tedarik 1968 OECD Üyeliği (Tohum Birimi) 1982 Fiyatların serbest bırakılması 1984 İthalatın serbest bırakılması 1985 Özel sektör ağırlıklı yapılanma 1998 ISF Üyeliği 2004 5042 Islahçı Hakları Kanunu 2006 5553 Tohumculuk Kanunu 2007 UPOV Sözleşmesinin TBMM’de Onayı ve üyelik

31.10.2016 KAMİL YILMAZ 4

Page 5: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

KANUNLAR - İKİNCİL MEVZUATLAR

5553 SAYILI TOHUMCULUK YASASI -2006 –on dört yönetmelik

Y

Ö

N

E

T

L

İ

K

L

E

R

•5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine ait ıslahçı

haklarının korunmasına ilişkin kanun -2004 (üç yönetmelik) • 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem

Kanunu-2010 (Tohumla ilgili iki yönetmelik-Karantina ve Bitki

Pasaportu ve Operatörlerin Kay.altına alınması)) •

Bu kanunlarda öngörüldüğü üzere, Başta “Kayıt altına alma, Tohumluk üretimi sertikasyonu ile ilgili yönetmelikler, Karantina, Bitki ıslahçı hakları uygulama yönetmeliği olmak üzere tohumculukla ilgili, 19 adet yönetmelik çıkarılmıştır

31.10.2016 KAMİL YILMAZ 5

Page 6: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

5553 Sayılı Yasada -Bölümler ve Maddeler

5553 Sayılı Tohumculuk Kanunu

Kabul Tarihi: 31/10/2006

Bölüm I : Amaç, Kapsam ve Tanımlar (3 Madde)

Bölüm II : Kayıt altına alma,Üretim, Sertifikasyon, Ticaret,

Piyasa Denetimi (5 Madde)

Bölüm III : Ücret, İlan, Tazminat, Ceza (5 Madde)

Bölüm IV : İstisna ve Yetki Devri (2 Madde)

Bölüm V : Alt Birlikler ve Türkiye Tohumcular Birliği

(24 Madde)

Bölüm VI : Çeşitli Hükümler (4 Madde)

Madde Sayısı: 43

6

Page 7: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

5553 Sayılı Yasa-Amaç ve Kapsam

Amaç

Bitkisel üretimde verim ve kaliteyi yükselmek,

Tohumluklara Kalite Güvencesi Sağlamak ,

Tohumculuk sektörünün yeniden yapılandırılması,

Kapsam

Tarla bitkileri, bağ-bahçe bitkileri, orman bitki türleri ve diğer bitki türleri),

Tohum, Fide, Fidan vb. çoğaltım materyali,

Çeşit ve Genetik Kaynakların Kaydı,

Tohumluk Üretimi, Tohum sertifikasyonu, Ticareti,

Piyasa denetimi,

Kurumsal Yapılanmalar,

7 31.10.2016 KAMİL YILMAZ

Page 8: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

5553 SAYILI TOHUMCULUK YASASI

İstisna(madde 14)

Ticarete konu olmamak ve şahsî ihtiyaç miktarı ile sınırlı kalmak kaydıyla, çiftçiler arasında yapılacak tohumluk mübadeleleri ile deneme ve denetim amacıyla kullanılan ve miktarları Bakanlıkça belirlenen tohumluklar, bu Kanun hükümlerinden müstesnadır.

İhracat amacıyla ithal edilip üretilen bitkisel ürün veya tohumluklarda kayıt altına alınma şartı aranmaz.

Bu madde kapsamındaki bitkisel ürünlerin ticareti Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre düzenlenir.

8 31.10.2016 KAMİL YILMAZ

Page 9: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

5553 SAYILI TOHUMCULUK YASASI

Yetki Devri(madde 15)

Bakanlık, gerekli görürse 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerde belirtilen yetkilerini, kısmen veya tamamen Birliğe, kamu kurum ve kuruluşlarına, özel hukuk tüzel kişilerine(piyasa denetimi hariç) veya üniversitelere; şartları belirlenmek kaydıyla, süreli veya süresiz olarak devredebilir.

Belirli bir süreyle devredilen yetkiler süre bitiminde Bakanlıkça geri alınabilir veya belirlenen şartlarla yeniden devredilebilir.

Yetki devrinin şartları, yetki devredilecek Birlik, kamu kurum ve kuruluşları,

özel hukuk tüzel kişileri ve üniversitelerle ilgili teknik ve fizikî şartlara ilişkin usul ve esaslar ile yetki devrinin geri alınmasında uygulanacak hususlar yönetmelikle belirlenir.

9 31.10.2016 KAMİL YILMAZ

Page 10: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Madde 16 :TOHUMCULUK SEKTÖRÜNÜN YAPILANMASI VE

ÖRGÜTLENME

TÜRKİYE TOHUMCULAR BİRLİĞİ

Bitki

Islahçıları

Alt Birliği

Tohum

Sanayicileri

ve Üreticileri

Alt Birliği

Fide

Üreticileri

Alt Birliği

Fidan

Üreticileri

Alt Birliği

Tohum

Yetiştiricileri

Alt Birliği

Tohum

Dağıtıcıları

Alt Birliği

Süs

Bitkileri

Üreticileri

Alt Birliği

Page 11: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Yurt içinde veya yurt dışında ıslah edilen veya

bulunan ve geliştirilen, bitki çeşitlerinin, farklı,

yeknesak ve durulmuş olduğunun ve/veya biyolojik

ve teknolojik özellikleri ile ,hastalık ve zararlılara

dayanıklılığının ve tarımsal değerlerinin tespit

edilerek kütüğe kaydedilmesi işlemi,

Çeşit Tescili Nedir?

BİTKİ ÇEŞİTLERİNİN KAYIT ALTINA ALINMASI (4. madde)

Page 12: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Çeşitlerle ilgili bağımsız bilgilerin oluşturulması,

Çiftçiye, tohum kullanıcıya çeşit ile ilgili verim potansiyeli , kullanım

şekli , gelişme tabiatı, adaptasyonu vb. konularda güvenilir

bilgilerin temin edilmesi,

Verimliliğin ve kalitenin artırılması

Üretim maliyetini düşürmek,

Üretimde standardı sağlamak,

Kaliteli ürün yetiştirmek.

Çeşit Tescilinin Amacı ?

Tarımsal bitki türlerine ait çeşitlerin kayıt altına alınması,

kayıt listelerinin oluşturulması,

kütükte kalış süresi ve silinmesi,

bitki genetik kaynaklarının kaydedilmesi esaslarını belirlemektir.

Diğer Amaçları ?

Page 13: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

•Üniversiteler

• Kamu Tarımsal Araştırma Enstitüleri

• Özel Sektör Tarımsal Araştırma Kuruluşları

• Gerçek Kişiler

•Tohumluk Üretici Kuruluşlar.

Çeşit Tescili İçin Kimler başvurabilir ?

Çeşit Tescil Başvurusu Nereye Yapılır?

TOHUMLUK TESCİL VE SERTİFİKASYON

MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ

Page 14: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

TESCİL DENEMELERİ

TDÖ + FYD

TARLA BİTKİLERİ TÜRLERİ

Sebze ve Meyve türleri

Yeşil alan çim bitkileri

Tıbbi aromatik bitkiler

Mısır ayçiçeği ana- baba

hatları

FYD testleri ile kayıt altına alınır.

Page 15: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Çeşit A Çeşit B Aday çeşit

Farklılık

Çeşidin,tescile başvurusunun yapıldığı tarihte diğer bilinen çeşitlerden tescile esas özelliklerinden en az bir yada birkaçı bakımından farklılık göstermesi, diğerlerinden açıkça ayırt edilebilmesi

Çeşit B, çeşit A’dan farklıdır

Aday çeşit, çeşit A ve B’ den farklıdır

FARKLILIK YEKNESAKLIK VE DURULMUŞLUK TESTLERİ - FYD

Page 16: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Tip dışı

Yeknesaklık

Çeşidin çoğaltılması sırasında, çoğaltma yöntemine bağlı olarak beklenen varyasyonun dışındaki diğer özellikler yönünden yeterince homojen olması.

FARKLILIK YEKNESAKLIK VE DURULMUŞLUK TESTLERİ - FYD

Page 17: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Durulmuşluk

FARKLILIK YEKNESAKLIK VE DURULMUŞLUK TESTLERİ - FYD

Çeşidin tekrarlanan üretimlerden sonra veya özel bir üretim aşamasında tüm özellikler yönünden değişmeden kalması.

Page 18: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Yunus

(Triticum aestivum L.)

Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü

Gayret Mah. Fatih Sultan Mehmet Bulvarı No : 62 P.K. 30 06172 Yenimahalle – ANKARA

Tel: +90 312 315 46 05 – +90 315 89 59 Faks: +90 312 315 09 01 Web: www.ttsm.gov.tr

TEKNİK İNCELEME RAPORU

REPORT ON TECHNICAL EXAMINATION

1. Teknik incelemeyi yapan yetkili kuruluş

Testing authority :

Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez

Müdürlüğü-Ankara

2. Raporu isteyen yetkili kuruluş

Requesting authority :

3. Islahçı kişi/kuruluş adı ve adresi

Breeder (name and adres) : May Agro Tohum San.A.Ş - Bursa

4. Başvuru tarihi ve başvuru sicil no

Date of application in requesting state :

5. Başvuru sahibinin adı ve adresi

Applicant (name and adress) : May Agro Tohum San.A.Ş - Bursa

6. Başvuran temsilci ise adı ve adresi

Agent (if applicable)name and adress :

7. Botanik adı

Botanical name of taxon : Triticum aestivum L.

8. Tür adı

Common name of taxon :

Ekmeklik buğday

Bread wheat

9. Çeşit adı

Variety denomination : Yunus

10. Test istasyonu ve yeri

Testing station and place : Yenikent / Ankara

11. Test dönemi

Period of testing : 2010-2012

12. Test sonuçlarının verildiği yer ve tarihi

Date and place of issue of document : Ankara-2012

13. TEKNİK İNCELEME VE DEĞERLENDİRME SONUÇLARI

RESULT OF THE TECHNICAL EXAMINATION AND CONCLUSION

A)Farklılık raporu

Report on Distinctness

Çeşit bizim tarafımızdan bilinen

The variety Whose existence is known to us. -Diğer çeşitlerden belirgin şekilde farklı

is clearly distinguishable from any other variety X

-Diğer çeşitlerden belirgin şekilde farklı değil

is clearly distinguishable from all varieties

B)Yeknesaklık raporu

Report on Uniformity

Çeşit vejetatif veya generatif çoğaltılması sonucu

The variety Having regard to the particularfeatures of its sexual

reproduction or vegatatif propagation. -Yeterince homojen

is sufficently homogeneous X

C) Durulmuşluk raporu

Report on stability

Çeşit temel özellikleri dikkate alındığında

The variety İn its essential characteristics

-Durulmuş

is stable X

-Durulmuş değil

is not stable

14. Düşünceler ----------------------

Remarks ----------------------

15. İmza Signature

TEKNİK İNCELEME RAPORU

Page 19: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Bitkisel üretim Genel Müdürlüğü 1 Ziraat Fakültesi 1

Kamu Tarımsal Araştırma Enstitüsü 1

TTSM 2

Bitki Islahçıları Alt Birliği 1

Türkiye Ziraat Odaları Birliği 1

İlgili Sanayi Sektörü 1

Türkiye Tohumcular Birliği 1

TOPLAM 9

Tarla Bitkileri Tescil Komitesi

Çeşitlerin tescil komitesinde tartışılması ve çeşit sahibinin önerisinin dikkate alınarak komitede çeşit isminin onaylanması

Tescil edilen çeşitlerin Milli çeşit Listesinde yayınlanması

Tescil edilen çeşitlerin sertifikasyon sistemine dahil olması

Tohumluk üretimi ve post kontrol denemeleri

Mart-Nisan

Page 20: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü 1

Ziraat Fakültesi 1

Kamu Tarımsal Araştırma Enstitüsü 1

TTSM 1

İlgili Alt Birlik 1

TOPLAM 5

SEBZE+MEYVE TESCİL- STK KOMİTESİ

Çeşitlerin tescil komitesinde tartışılması ve çeşit sahibinin önerisinin dikkate alınarak komitede

çeşit isminin onaylanması

Tescil edilen çeşitlerin Milli çeşit Listesinde yayınlanması

Tescil edilen çeşitlerin sertifikasyon sistemine dahil olması

SEBZE Şubat,

Mayıs,Ekim

MEYVE Şubat, Ekim

Page 21: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

TOHUM SERTİFİKASYON SİSTEMİ

Tohumların kalitesine ilişkin çiftçiye güvence vermek,

Yurtiçi ve Uluslar arası Tohum ticaretini kolaylaştırmak,

Tohumlar ve çoğaltım materyalleri bir ülke için stratejik

ürünler,

Kalite ve miktar olarak hasat sonuçları çiftçiler için güvence,

Kayıt altına alınan çeşitlerin çeşit safiyetinin devamını sağlamak,

Tohum Sertifikasyonu’nda;

Çiftçilerin/tohum kullanıcılarının korunmasında minimum kalite standartları tanımlanarak yasal bir çerçeve oluşturulması

hedeflenmiştir.

Niçin Tohum Ve Çoğaltım Materyali İçin Bir Sertifikasyon Sistemi ?

Page 22: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

22

5553 SAYILI TOHUM YASASI-KAYIT,DENETİM,YETKİ DEVRİ,TOHUM SERTİFİKASYONU VE PAZARLAMA İLE İLGİLİ YÖNETMELİKLER

22

1.Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınmasına İlişkin Yönetmelik, (13.01.2008)

2.Tahıl Tohumu Sertifikasyonu Ve Pazarlaması Yön.,(17.1.2008)

3.Yağlı,lifli,tıbbi Ve Aromatik Bitki Tohumu Sertifikasyonu Ve Paz.Yön.(17.1.2008)

4.Yemeklik Tane Baklagil Ve Yem Bitkileri Tohum Sert. Ve Paz. Yön.(17.1.2008)

5.Tohumluk Patates Sert. Ve Pazarlama Yön.(10.04.2011)

6.Pancar Tohumluğu Sert. Ve Pazarlama Yön.(17.1.2008)

7. Fidan Üretim Materyali Sert. Ve Pazarlama Yön.(07.03.2009)

8. Asma Üretim Materyali Sert. Ve Pazarlama Yön.(07.03.2009)

9.Sebze Fidesi Üretim Ve Pazarlama Yönetmeliği,(18.1.2008)

10.Sebze Tohumu Sertifikasyonu Ve Pazarlama Yönetmeliği,(17.1.2008)

11.Tohumluk Sertifikasyon İşlemlerinde Yetki Devri Yön.(13.1.2008)

12.Tohumculuk Piyasasında Yetkilendirme Ve Denetim Yönetmeliği,(13.1.2008)

13.Tohumlukların Yetiştirileceği Özel Üretim Alanlarının Özellikleri ve Bu Alanlarda

Uyulması Gereken Kuralların Belirlenmesi İle İlgili Yönetmelik,

14. 11.Orman Materyallerinin Pazarlanması Hakkında Yönetmelik (2006 /20068)

K.YILMAZ 31.10.2016

Page 23: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

23

BİTKİ GURUPLARI;

Tarla Bitkileri

Sebze Tohumları

Sebze fidesi

Fidan , Asma(Çilek dahil)

Orman ağaçları

Süs Bitkileri

31.10.2016 K.YILMAZ

Page 24: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

24

TOHUM SERTİFİKASYON SİSTEMİ

Beyanname Verilmesi

Tarla Kontrolleri

Etiketleme

Numune Alma

Tohum Kalite Testleri

Son Kontroller

P Piyasa Denetimi

Genel Şartlar

Page 25: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

25

Genel Şartlar:

• Çeşit kayıtlı olmalıdır.

• Tohumluklar, Bakanlık tarafından yetki verilen gerçek veya tüzel kişiler

tarafından üretilir ve pazarlanır.

• Elit ve orijinal tohumluk üretimleri ıslahçı, çeşit sahibi veya bunların yetki

verdiği araştırma kuruluşları tarafından üretilir ve pazarlanır.

• Tohumlukların üretildikleri üretim sezonu içinde sertifikalandırılmaları

esastır.

• Üretim sezonu: 1 Temmuzdan başlayarak bir sonraki yılın 30 Haziranına

kadar olan dönemi kapsar.

Page 26: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Tarla’da: -Ön bitki/Münavebe

-İzolasyon mesafesi

-Bitki sağlığı

-Genetik/çeşit safiyeti

TOHUM SERTİFİKASYON SİSTEMİ

Teknik kurallar ve Kalite standartları ile gerçekleştirilir.

Teknik Kurallar;

Page 27: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Tohum’ da :

Fiziksel Safiyet ( diğer tür ve çeşit, ot ve zararlı ot tohumları)

Çimlenme kapasitesi

Tohumla geçen hastalıklar

Nem tayini

Diğer testler

Kalite standartları;

TOHUM SERTİFİKASYON SİSTEMİ

Page 28: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Tohum Sertifikasyonu 1963’ten bu yana zorunludur.

Tohum Sisteminde;

ISTA üyeliği,

OECD üyeliği,

UPOV üyeliği,

AB eşdeğerliliği,

Tohum Sektörünün dünya ile bütünleşmesi ve Gelişimini

oluşturmuştur....

Türk Sertifikasyon Sisteminin Karakteristikleri

TOHUM SERTİFİKASYON SİSTEMİ VE TOHUMLUK STANDARTLARI

Page 29: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

ÇEŞİT • ISLAH (ARGE)

MİLLİ ÇEŞİT

LİSTESİ

• KAYIT ALTINA ALMA

ÜRETİM

• BEYANNAME VERİLMESİ

• TARLA KONTROLÜ

• TOHUM İŞLEME

• AMBALAJLAMA VE ETİKETLEME

BELGELENDİRME

•NUMUNE ALMA

•ANALİZ

•SERTİFİKANLANDIRMA

•POST KONTROL

PAZARLAMA • PAZARLAMA

TOHUM SİSTEMİ ŞEMASI

KAMU

ÖZEL SEKTÖR

KAMU

KAMU

ÖZEL SEKTÖR

KAMU

ÖZEL SEKTÖR

ÖZEL SEKTÖR

KAMU PİYASA DENETİMİ 31.10.2016 KAMİL YILMAZ 29

Page 30: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Uluslararası Tohumculuk Mevzuatı Uluslararası Tohumculuk Kurallarını Belirleyen Kuruluşlar

30

UPOV (Uluslararası Yeni Bitki

Çeşitlerini Koruma

Birliği)

FAO

OECD

ISTA (Uluslararası

Tohum

Test Birliği)

ISF (Uluslararası

Tohum

Federasyonu)

Türkiye, OECD, FAO, ISTA,UPOV ve ISF üyesidir. 31.10.2016 KAMİL YILMAZ

Page 31: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

OECD (Ekonomik Kalkınma Ve İşbirliği Teşkilatı) :

58 ülke OECD tohum şemasına dahildir. Uluslar arası ticarete konu olan

bazı bitki grupları için sertifikasyon şeması(1958)

Türkiye ,1968 yılından bu yana bazı bitki gruplarında üye,

Şeker Pancarı (1968)

Mısır ve Sorgum (1988)

Hububat (1988)

Yağlı Tohumlar (1989)

Çayır Mer’ a Yem Bitkileri (1989)

Orman Ağaçları Çoğaltım Materyali (1991)

Sebze Tohumları (2007)

OECD TOHUM SİSTEMİ

Page 32: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

ÇEŞİT SERTİFİKASYONU (Tarla Kontrolleri) Çeşit teşhisi / tanımı

Çeşit safiyeti

TEKNOLOJİK SERTİFİKASYON (Lab.kontrolleri) Fiziksel safiyet

Çimlenme

Nem Tayini

Diğer Testler

SAĞLIK SERTİFİKASYONU Tohumların kullanım değerini düşüren hastalılardan ari olmak,

Tohumla geçen hastalıklardan ari olmak.

OECD TOHUM SERTİFİKASYON SİSTEMİ

NİTELİKLERİ

Page 33: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

TOHUMLUK ÜRETİMİNDE ASGARİ ŞARTLAR

Ön bitki

İzolasyon mesafesi

Tarla kontrolü

Hastalık kontrolü

Çeşit safiyet oranları

Çeşit kimliği

OECD TOHUM SERTİFİKASYON SİSTEMİ

Page 34: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

AB “Tohum Ortak Piyasa Düzeni” birçoğu yem bitkisi tohumu olan 40 farklı bitki türünü kapsamaktadır.

EEC MEVZUATI

66/400/EEC Şeker ve Hayvan Pancarı

66/401/EEC Çayır Mer’a Yem Bitkileri

66/402/EEC Mısır, Sorgum ve Hububat

69/208/EEC Yağlı Tohumlar ve lifli bitkiler

TARLA KONTROLÜ EŞDEĞERLİLİĞİ ve TOHUM

SERTİFİKASYONU

85/355/EEC ve 85/356/EEC üçüncü ülkelerde tarla kontrolü, tohumluk üretiminde eşdeğerlilik.

89/540/EEC Tohumlukların üçüncü ülkelerden AB pazarına gönderilmesine izin verilmesi kararı.

1105/2012/EU nolu ve 21/11/2012 kararı ile eşdeğerlilik 31/12/2022 tarihine kadar uzatılmıştır.

AVRUPA BİRLİĞİ İLE EŞDEĞERLİLİK

Page 35: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

Esaslar

Çeşit Sertifikasyonu için OECD Sistemi+ AB Teknik Standartları Gerçekleştirme:

OECD Etiketleri / OECD Sertifikası+

Spesifik İsimler / İfadeler+

ISTA Turuncu Sertifika

AVRUPA BİRLİĞİ İLE EŞDEĞERLİLİK

Page 36: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

UPOV (Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği) UPOV (International Union For The Protection Of New Varieties Plants)

UPOV ,1961’de kurulmuştur. Halen 72 ülke üyedir. UPOV’UN AMACI;

Bitki ıslahını özendirmek,ilerletmek yolu ile tarım ve ormancılığın gelişip,kalkınmasına imkan sağlamak,

Üye ülkeler arasında Üniform ve tanımlanmış prensiplere dayanan BİH ilişkin yasal düzenlemeleri uyumlu hale getirmek,

Yeni bitki çeşitlerinin tanımlanması ve F.Y.D. Testleri ile ilgili yöntemleri belirlemek ve kolaylaştırmaktır.

Hükümetler arası bir organizasyondur.WIPO( World Intellectual Property

Organization) altında görev yapmaktadır.

Merkezi Cenevre/İSVİÇRE’dedir.

31.10.2016 36 KAMİLYILMAZ

Page 37: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

ULUSLAR ARASI YENİ BİTKİ ÇEŞİTLERİNİ KORUMA BİRLİĞİ

UPOV üyesi (yeşil) -72 ülke Üyelik başvuru yapan devlet ve organizasyon (kahverengi)

Page 38: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

ISTA(Uluslararası Tohum Test Birliği)

38 31.10.2016 KAMİL YILMAZ

ISTA, 1924 yılında İngiltere Cambridge 4. uluslararası tohum test

kongresinde kabul edilmiştir. Halihazırda Dünya’ nın her yerinden

77 ülkeden 211 üye lab. sahiptir. Bu lab.dan 123’ü akredite lab.dır.

ISTA ekonomik ve politik olarak bağımsız olduğu gibi tarafsız, objektif

ve legal bir kuruluştur.

ISTA, numune alma ve tohum testi ile ilgili standart prosedürlerin

yayımlanmasını, uygulanmasını ve geliştirilmesini sağlayarak uluslar

arası tohum ticaretinde bu prosedürlerin üniform bir şekilde

uygulanmasını ve geliştirilmesi görevini üstlenmiştir.

ISTA’ nın mevcut başarısı : yaklaşık 400 deneyimli tohum bilimcisinin

kazanca dayalı olmayan uluslar arası birliktelik ve işbirliği esasına

dayanmaktadır.

Page 39: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

ISTA 1933’ten buyana Tohum Testleri için Uluslararası

kuralları belirlemekte ve yayınlamaktadır.

18 teknik komite ve bu komitelerde 200 uzman çalışmaktadır.

ISTA(Uluslararası tohum test birliği)

Page 40: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

ISF(Uluslararası Tohum Ticaret Federasyonu)

1924 yılında kurulmuştur. 70 ülkede üyeleri bulunmaktadır. ISF’ in

temel amacı; Uluslararası tohum ticaretini kolaylaştırmak,

Dünya gıda güvenliği, genetik çeşitlilik ve sürdürülebilir tarım

konularında; yüksek kaliteli tohum üretim ve kullanımına katkıda

bulunmak,

Tohum endüstrisi ile ilgili Uluslararası kuruluşlar nezdinde üyelerini

temsil eder.

Üyeleri arasındaki ilişkileri geliştirmek,

Üyelerine tohum endüstrisindeki gelişmelerle ilgili bilgilendirme

yapmaktır.

Ülkemizde TSÜAB ve TÜRKTED tohumculuk sektörü adına üyedir.

Page 41: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

ISF(Uluslararası Tohum Ticaret Federasyonu)

Üyeleri arasında ilişkileri düzenlemek ve geliştirmek ,etik ve

ticari kuralları koymak ve üyelerini teknik-mevzuat konularında

Bilgilendirmek diğer görevlerindendir.

Page 42: B Ulusal ve Uluslararası LAR Tohumculuk Mevzuatı · 2016. 10. 31. · Tohum, Gıda güvenliğinin önemli bir zinciri, dünyada ve ... Çeit Tescili Nedir? ... Uluslararası Tohumculuk

ULUSAL VE ULUSLARARASI MEVZUAT

31.10.2016 KAMİL YILMAZ 42

ULUSLARARASI MEVZUATLARLA UYUMLU YASAL ALT YAPI, ULUSLARARASI KURULUŞLARA ve BÖLGESEL

ORGANİZASYONLARA ÜYELİK, KÜRESEL TOHUMCULUK SEKTÖRÜ İLE BÜTÜNLEŞME

GÜÇLÜ BİR MİLLİ TOHUM SEKTÖRÜNÜN OLUŞMASINA KATKI SAĞLAMAKTA ve ULUSLARARASI REKABET

GÜCÜNÜ ARTIRMAKTADIR.