NDEKLER 1. 2. 3. 4. VERLENLER HESAPLAMALAR ASANSR MOTOR GC HESABI ASKI HALATI HESABI 4.1 Ask halat emniyet katsays hesab 4.2 Halat sarma as kontrol TAMPONLAR 5.1 Kabin tamponu 5.2 Kar arlk tamponu KABN KLAVUZ RAYLARINA GELEN DEY KUVVETLER 6.1 Kar arlk klavuz raylarna gelen dey kuvvetler KLAVUZ RAYLARIN HESABI 7.1 Kabin klavuz raylarn hesab MERKEZDEN KLAVUZLANMI KABN 8.1 Eilme gerilmesi 8.2 Bklme 8.3 Birleik gerilme 8.4 Ray boyu eilme 8.5 Eilme miktar NORMAL KULLANMA HARAKET 9.1 Eilme gerilmesi 9.2 Bklme 9.3 Birleik gerilme 9.4 Ray boyu eilme 9.5 Eilme miktar EK PARALARDA EMNYET KONTROL KABN SKELET VE DEMESNDEK GERLMELER 11.1 Kabin st ask kiriinin eilme gerilmesi 11.2 Kabin st ask kiriinin sehimi 11.3 Kabin alt kiriinin arpmadan doan gerilmesi 11.4 Kabin iskeleti yan kirilerinin boyut kontrol 11.5 Kabin iskeleti yan kirilerinin eilme ve ekmeden oluan gerilmeleri 11.6 Narinlik derecesi 11.7 Yan kirilerin atalet momentinin emniyet kontrol 11.8 Kabin demesinin gerilme hesab REDKTR HESABI 12.1 Dililerin boyutlandrlmas 12.2 Dililere gelen yklerin hesab 12.3 Salyangoz diliye etkiyen yatak kuvvetleri

5.

6. 7. 8.

9.

10. 11.

12.

12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 12.9 12.10 12.11 13.

Salyangoz dili iin rulman seimi Salyangoz ark mili rulman hesab Salyangoz ark iin kama seimi Saptrma kasna mili hesab Saptrma kasna rulman seimi Kaplin seimi Tahrik kasna mili hesab Motor arklar arasnda kullanlacak kamalarn hesab

FREN SSTEM HESABI

VERLENLER Kapasite :6 Kii Kullanm yeri :Konut Bina kat says :8 Tama sistemi :Motor tahrikli redktrl asansr Snf 1 asansrler( TS 8237) HESAPLAMALAR Kabin anma yk: Gy= 6*80=480kg Kabin al : Gk=500kg Halat arl : Gh=gh*lh*nh TS 863 Sayfa 3 Ek 1e gre 11 4 halat uygundur. gh=0.51kg/m (Halat birim arl) lh=26m nh=4 adet Gh=53.04kg Ga=Gk+0.5*Gy=500+0.5*480=740kg(Kar arlk konulmal) Asansr kuyu tabanna gelen kuvvetler P1: Kabin tamponuna arpt zaman meydana gelen toplam kuvvet Kabin hz(m/s) 0.75e kadar 0.76-1.00 Kabin hz: 0.63 m/s seilirse Yayl tampon stroku(cm) 6.5 10 Tampon stroku: 6.5 cm olmaldr

ASANSR MOTOR GC HESABI P: Kabin en alt noktada iken gerekli olan kuvvet Gk :Kabin arl (kg) :Tama yk (kg) Gy Gh :Halat arl (kg) N :Gerekli motor gc (HP) V :Kabin hz (m/s) Verim : =0.45 seildi Toplam verim : 1/ 2.2 (TS 181e gre) P= (Gk+Gy+Gh)-(Gy/2)= Gy/2+Gh N= (1/)*(P*V/102)= (240+53.04)*0.63/102*1/0.45=1/0.45=4.02 KW SONU: Kapasite Hz Motor gc Devir says :6 Kii :.63m/s : 5.5 KW (CAM 6112M4) :1415 dev/dak

ASKI HALATI HESABI Ask halat emniyet katsays hesab: k=(S.n)/Gta=(4640*4)/1033.04=17.97 S=S*0.8=5800*0.80=4640kg S:Kopma Deeri (TS 1918): 5800 kg n: halat adedi : 4 Adet Gta : Kabin anma yk ile ykl ve en alt durakta iken tayc halata gelen toplam statik yk Gta = Gy+ Gk+Gh = 480+500+53.04= 1033.04kg k>12olmaldr (TS 1812-izelge 2) k=17.97 12 olduundan 4 adet 41lik halat uygundur Halat sarma as kontrol: Srtnmeli tahrik tertibatnda ask halat srtnmesi : T1/T2*C1*C2ef formlne uygunluk salamaldr Kabin bo ve en st durakta iken : T1/T2=(Ga+Gh)/Gk= (740+53.04)500=1.59 Kabin %1.25 anma yk ile ykl ve alt durakta iken T1/T2=[Gk+(1.25*320)+Gh]/Ga=[(500+1.25*480)+53.04]/740=1.5 1.59 iin (T1/T2)* C1*C2=1.59*1.1*1.2=2.1 1.56 iin (T1/T2)*C1*C2=2.06 C1: V yivli kasnaklar iin (TS 1812 izelge-4) v=0.63 m/s

C2: Veklinde kanallar iin ef=e0.30*2.793=e0.8379 f:/sin(/2)=0.09/sin(35/2)=0.299 f: Kanaldaki halatn srtnme faktr : Dkme demir ile elik halat arasndaki srtnme katsays : Tahrik kasnandaki Vkanallarnn as : Tabii logaritma says (T1/T2)*C1*C2ef (T1/T2)*C1*C2ef 1.902.31 1.922.31 olduundan halatlar kaymaya kar emniyetlidir Halatlarn Tahrik Kasna Kanal Yzeylerine Yapt Basn Kontrol V Kanall kasnaklarda halatlarn kasnak kanal yzeylerine yapt basn P P=[T/(n*dh*Dt)]*[4.5/sin (/2)] =[1033.04/(4*11*450)]*[4.5/sin(35/2)]=7.80 N/mm T: Kabin en alt katta ve ama yk ile ykl olduundan vastasyla tahrik kasnana gelen statik kuvvet(N) T= 10*(Gy+Gk+Gh)=10*(480+500+53.04)=1033.04 N n: Halat says 4 adet

dh: halat ap 11 mm Dt: Tahrik kasna ap 450 mm Kabin anma yk ile yklendiinde halatlarn basnc aada bant ile bulunan deeri amamaldr. P=(12.5+4*Vc)/(1+Vc)=(12.5+0.63)/1+0.63)=9.21 N/mm Vc: Kabin anma hznda giderken halatlarn hz 0.63 m/s P P olmaldr. 9.21 N/mm 7.809 olduundan halat kasnak ifti ezilmeye kar emniyetlidir. TAMPONLAR Kabin tamponu: S : Yayn ksalmas (strok) =6.5-10cm :Yayn ortalama daire ap =13cm Dy Dt :Yayn tel ap =1.3 cm f :Yaylanan sarm says =4 adet n :Tampon says =2 adet G :Yayn kayma modl =830000 kg/cm F :Yay kuvveti F=(KT-KYK)/n=(3920-2450)/2=735 kg KT= 4*(Gy+Gk)= 4*(480+500)=3920 kg (Kabin tamponundan yaya gelen arpma kuvveti) KYK=2.5*(Gy+Gk)=2.5*(480+500)=2450 kg (Kabin tamponu yay iade kuvveti ) S= 8* (Dy*if*F)/(G*dt4)=21.798 cm 6.5 cm olduundan uygundur. Kar arlk tamponu: F :Yay kuvveti F=(AT-AYK)/n =(2960-1850)/1=1110 kg AT :4*Ga=4*740=2960 kg (Arlk tamponu yaya gelen arpma kuvveti) AYK :2.5*Ga =2.5*740 =1850 kg (Arlk tamponu yay iade kuvveti) S : 8*(Dy*f*F)/G*dt4 ise S=32.919 6.5 cm olduundanuygundur KABN KLAVUZ RAYLARINA GELEN DEY KUVVETLER Pr= Pf+Pa Pf =9.81*(Gk +Gy )=9.81*(500+480)=9613.8 N (Kaymal frenleme, annda bir klavuz raya gelen) Pa =9.81*Gr Gr = Ir *gr (Raylar TS 863/6 T 70*70*9)dan seildi. Ir = 26 m (Ray uzunluu) gr= 9.97 kg/m (Ray birim arl) Gr = 26*9.97=259.22(Bir klavuz raya kendi arlndan dolay gelen statik kuvvet)

Pa=9.81*Gr =259.2 N Pr= 9613.8+259.2=12206 N Kar arlk klavuz raylarna gelen dey kuvvetler : Pk=1.75*Pr=1.75*12206=21360.5 N TS 863/6 T 70*70*9 ray seildi. KLAVUZ RAYLARIN HESABI Klavuz raylarn hesab TS- 10922 EN 81-1 e gre yaplmtr. Kabin klavuz raylarnn zellikleri: Ray tipi :T 70-2 70*70*9 mm Elastisite modl :E=2.1*10 5 N/mm X- Ekseni atalet momenti Y- ekseni atalet momenti Metre arl Klavuz rayn kesiti Konsollar aras mesafe X- Ekseni mukavemet momenti Y- Ekseni mukavemet momenti Jirasyon yarap :Ix=474300 mm 4 :Iy=231300 mm 4 :k=8.26 kg/m :A=1052 mm :L=3000 mm :Wx=9630 mm 3 :Wy=6610 mm 3 :i=21.2 mm

Klavuz ray deerleri TS 4789 dan alnmtr. MERKEZDEN KLAVUZLANMI KABN Gvenlik tertibat almas: 1) Eilme gerilmesi: a) Klavuz rayn y- eksenindeki klavuz kuvvetlerinden kaynaklanan eilme gerilmesi k1 * g n * (G y * x q + Gk * x p ) My 3 * Fx * l My = Fx = y = n*H 16 Wy Dx :x- ynndeki kabin boyutu, kabin derinlii :y- ynndeki kabin boyutu, kabin genilii Dy xc, yc :Kabin merkezinin (C), klavuz ray sisteminin ilgili eksenlerine olan mesafeleri xs, ys :Ask noktasnn(S), klavuz ray sisteminin ilgili eksenlerine olan mesafeleri xp, yp :Bo kabinin arlk merkezinin klavuz ray sisteminin ilgili eksenlerine olan mesafeleri xcp, ycp : Bo kabinin arlk merkezinin, x ve y eksenlerinde kabin merkezine olan mesafeleri S : Kabin ask noktas C : Kabinin geometrik merkezi Gk : Bo kabin ktlesi Gy :Beyan yk ktlesi n :Klavuz rayn says H : Kabin klavuz patenleri arasndaki mesafe

xQ, yQ : Beyan yk arlk merkezinin klavuz ray sisteminin ilgili eksenlerine olan mesafeleri xcQ, ycQ : x ve y eksenlerine gre kabin merkezi ile beyan yk arlk merkezi arsndaki mesafe L : Klavuz ray konsollar arsndaki en byk mesafe Yk dalm Durum 1: x- ekseni Durum 2: y- ekseni

xQ =

DX 8

XQ = 0

yQ = 0

yQ =

Dy 8

= 0.1375 m

X P = 0.175 m X 1 = 0.7 m

Normal kullanma ve gvenlik tertibatnn almas gibi yk durumlarnda beyan yk (Gy),klavuz raylar asndan en elverisiz ekilde kabin alannn ne eit olarak dalm kabul edilir. D 1.4 xQ = x = = 0.175 xQ = 0 8 8 Dy yQ = = 0.1375 8 k1 * g n * (G y * xQ + Gk * x p ) My 3 * Fx * l My = Fx = y = n*H 16 Wy Fx = 2 * 9.81 * (480 * 0.175 + 500 * 0.175 p ) 2*3 3 * 560.8 * 3000 16 315452.8 6610 = 315452.8 Nmm = 560.8 N

My =

y =

= 47.7 N/mm

XQ =

D x 1.4 = = 0.175 8 8

b) Klavuz rayn x- eksenindeki klavuz kuvvetlerinden kaynaklanan eilme gerilmesi k1 * g n * (G y * y Q + Gk * y p ) 3 * Fy * l M x = x Fy = Mx = n 16 Wx *H 2 2 * 9.81 * (480 * 0.1375 + 500 * 0.1375 ) Fy = = 881.3 N 2 *3 2 3 * 881.3 * 3000 495711.6 Mx = = 495711.6 Nmm x = = 51.5 N/mm 16 9630 2) Bklme: k1 * g n * (Gk + G y ) (F + k3 * M ) Fk = k = k *W 2 A k1 :2 (Kaymal gvenlik tertibat) k3 :0 (Darbe katsays(yardmc donanmdan meydana gelen )) M :0 (Klavuz raylara tesbit edilmi yardmc cihazlarn meydana getirdii kuvvet) Klavuz raylara tesbit edilmi cihaz yoktur.2 * 9.81 * (480 + 500) (9613.8 + 0 * 0) = 9613.8 N k = * 3.36 =30.7 N/mm 2 1052 L 3000 = = = 141 (St 37 iin W=3.36) 21.2 i 3) Birleik gerilme: : Birleik eilme ve basn gerilmeleri(N/mm) m :Eilme gerilmesi(N/mm) Fk =

:zin verilen gerilme(N/mm) Fk :Bir kabin klavuz rayndaki bklme kuvveti (N) k :Bklme gerilmesi(N/mm) A : Klavuz rayn kesit alan (mm) m = x + y zulzul

xy

:x- eksenindeki eilme gerilmesi(N/mm) : y- eksenindeki eilme gerilmesi(N/mm)

m = 51.5 + 47.7 = 99.2 N/mm

=m +

( Fk + k 3 * M ) zul A c = k + 0.9 * m

= 99.2 +

(9613.8 + 0) = 108.3 N/mm 1052 c = 30.7 + 0.9 * 99.2 = 120 N/mm

m = 99.2 N/mm e olmaldr. N/cm olduundan uygundur. Kabin demesinde tayc olarak 6 adet 50*50*5 kullanlacaktr.

REDKTR HESABI k momenti: Gt=Gk+Gy+Gh-Ga=500+480+53.04-740=293.04 kg M= Gt*g*D/2=293.04*9.81*450/2=646.8125 N.m k devri: V=w*r 0.63(m/s)=w*0.225 m wk=2.8 rad/s nk=26.738 dev/dk ngiri=1415 dev/dk (Z=1 azl) i=52.92 i12=n1/n2=z2/z1=1415/26.738 ise Anmaya gre modl hesab: Mb2 * Ki ma= 3 1 1.28 * Z 1 .8 * Z f * PDem

i=53 alnr.

N=5.5 kw N=Mb1*w1 n= 1415 dev/dk 5500=Mb1(1415*/30) Mb1=37.117 N.m = 37117 N.mm Mb 2=Mb1*i12* zf= 10 alnrsa (itibari di says) no=20 o=5 42 38=5,70105 Mekanizmann verimi : =0.05 yalamal artlarda =3 2 44= 3.0458 tan= /cosno= 0.05/cos20 ise =3

=tan(5.7105)/tan(5.7105+3.0458)=0.6492 sistemin verimi Mb2=0.6492*53*37117 N.mm=1277106.889 N.mm Ki=2 zf=10 z2=53 di PDem=(Pas/S)*Ki12*Kv (Fosfor bronzu BS1400P32) Pas: Msaade edilen basn dayanm 15MPa=Pas ma= 4 tahmini Vg=V2/sino=*d2*n2/(60*sino)= *ma*z2*n2/(60*sino)=*4*53*26.738/(60*sin(5.7105)) Vg=2983 mm/s Kv=0.358 V1=2.968 m/s Ki12=0.785 (i=50 di iin) PDem =(15/2)*0.785*0.358=2.108 ma= 3 1277106.889 * 2 /(1.28 * 531.8 * 10 * 2.108 =4.2088 Di dibinden krlmaya gre: ma=0.78* 3 Mb2 * k1 /( z 2 * zf * edalem)

eDal*=Kb*Ky/K* eDal

ky=0.8 k=1.5 kb=1

i12=53 n2=26.738 z2=53 zf=10 eD=0.45*260=117 N/mm Kalay bronzu (D-CuSn12) eDal=1*0.8/1.5*1.87=100 N/mm Dalem= eDal*/S=100/2=50 N/mm ma=3.576 ise 5=ma alnr. (Standart modl alnr.)

ekme dayanm:Kb:1 K:1.5 Ky:0.8

Dililerin boyutlandrmas: do1= ma*z1/tano=5*1/tan(5.7105)=50 mm do2= ma*z2=5*53=265 mm mn=ma*coso2=ma*coso=5*coso=5*cos(5.7105)=4.975 mm(Normal modl)

hb1= 4.975 mm db1=do1+2hb1=50+2*(4.975)=59.95 mm db2=do2+2hb2=265+2*(4.975)=274.95 mm a=(do1+do2)/2=(50+265)/2=157.5 mm rk=do1/2-mn=50/2-4.975=20 dA=db2+ma=274.95+5=279.95 mm dt1=do1+2.4ht1=50-2.4*(4.975)=38.06 mm dt2=do2+2.4ht2=265-2.4*(4.975)=253.06 mm b=0.45*(db1+4ma)0.45(59.35+4.5)35.9775 mm Dililere gelen yklerin hesab: Mb1=37117 N.mm Mb2=1277106.889 N.mm Ft1=Fa2=2*Mb1/do1=2*(37117/50)=14846.68 N Ft2=Fa1=2*Mb2/do2=2*(1277106.889/265)=9638.54 N Fr1=Fr2=Ft1*tano*cos/sin(o+) =1484.68*tan(20)*cos(3.0458)/sin(5.7105+3.0458) Fr1=Fr2=3543.1 N

Salyangoz diliye etkiyen yatak kuvvetleri:

{

[Ma=0]

Ft2*ro1+(FB1)y*l1-Fr1*l1/2=0 (FB1)y=Fr1/2-Ft2*ro1/l1

(FB1)y=807.696 N (FA1)y=2735.404 N

(FB1)y=3543.1/2-9638.54*25/250 [Fy=0] (FA1)y+(FB1)y-Fr1=0

(FA1)x=(FB1)x=Ft1/2=1484.68/2=742.34 N FA1= ( FA1) y 2 + ( FA1) x 2 = 2735.404 2 + 742.34 2 ise FB1= ( FB1) y 2 + ( FB1) x 2 = 807.696 2 + 742.34 2 ise FA1=2834.34 N FB1=1096.95 N

Salyangoz dili ark miline etkiyen yatak kuvvetleri:

[MA=0] Fr2*l2/2+Ft1*ro2-(FB2)y*l2=0 (FB2)y=Fr2/2+Ft1*ro2/2=3543.1/2+(1484.68+132.5)/150 (FB2)y=3083.02 N (FA2)y=460.08 N

[Fy=0] Fr2-(FB2)y-(FA2)y

(FA2)z=(FB)z=Ft2=9638.54/2=4819.27 N FA2= ( FA 2 ) y 2 + ( FB 2 ) z 2 = ( 460.08) 2 + ( 4918 .27 ) 2 ise FB2= ( FB 2 ) y 2 + ( FB 2 ) z 2 = (3080.02) 2 + ( 4819.27) 2 ise Salyangoz dili iin mil hesab: FA2=4841.18 N FB2=5721.05 N

{

[M = 0] 0