asitler, bazlar ve temel Özellikleri

Hayrullah YILDIZ080608056

17.05.2013 1

ASİT

17.05.2013 2

Bazlar

17.05.2013 3

Asit- Baz TanımıArrhenius Asit-Baz Tanımı (1884)Brønsted-Lowry Asit-Baz Tanımı (1923)Lewis Asit-Baz Tanımı

17.05.2013 4

Arrhenius Asit-Baz Tanımı (1884)

Hidrojen içeren ve Suda çözüldüğünde H+ iyonu oluşturan maddelere Asit denir.

HCI H++Cl– HNO3 H+ + NO–3

H2SO4 2H+ + SO4

–2

H3PO4 3H+ + PO4

-3

17.05.2013 5

Brønsted-Lowry Asit-Baz Tanımı (1923)Proton (H+ )iyonu verme

eğiliminde olan maddelere asit denir..

HCl + H2O Cl– + H3O

+

Asit + Baz Asit + Baz Baz + Baz + AsitAsit

Proton (H+ ) iyonu alma eğiliminde olan maddelere baz denir

NH3 + H2O NH4+ + OH-

Baz + Asit Baz + Asit Asit + Asit + Baz Baz

17.05.2013 6

Lewis asit-baz Tanımı

Elektron çifti veren tür baz, elektron çifti alan ise asittir.

Asit Baz

Asit Baz

17.05.2013 7

17.05.2013 8

Konjuge Asit ve Baz çiftleri

Konjuge çiftAsit+Baz Baz+Asit

Konjuge çift

HF + H2O F– + H3O+

Konjuge Konjuge Konjuge Konjuge

asit baz asit baz

H2PO4– + OH– HPO4

2– + H2OKonjuge Konjuge Konjuge

Konjuge asit baz baz

asit

17.05.2013 9

17.05.201310

Elektrolit: Suda ve bazı

çözücülerde çözündüğü zaman iyonlaşarak elektriği ileten çözeltilere elektrolit denir.

Kuvvetli elektrolitler bir çözücüde tamamen, zayıf elektrolitler kısmen iyonlaşır.

17.05.2013 11

Kuvvetli Asit Kuvvetli baz Suda tamamen iyonlaşan

asitlere kuvvetli asit denir.

HCl, HBr, HI, HF , HCN, HNO3, H2SO4

Suda tamamen iyonlaşan iyonlaşan bazlara kuvvetli baz denir.

NaOH, KOH, LiOH, RbOH, CsOH

17.05.2013 12

Zayıf Asitler Zayıf baz: Suda kısmen iyonlaşan

asitlere denir.

(RCOOH), CH3COOH C6H5COOH, H2S, H2CO3,

H2SO3 gibi

Suda kısmen iyonlaşan bazlara denir.

(NH3) Aminler (RNH2, R2NH, R3N),

CH3CH2NH2, (CH3)2NH, (C3H7)3N, C5H5N

17.05.2013 13

17.05.2013 14

1- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.

2- Sulu çözeltilerinin tatları ekşidir (limon, sirke gibi).

3- Turnusol kağıdının rengini maviden kırmızıya dönüştürürler.

4- Hepsinin yapısında hidrojen (H) vardır ve sulu çözeltilerine (suda çözündüklerinde) hidrojen iyonu (H+) verirler.

5- Plastik ve camlara etki edemezler.

6- Saf haldeyken elektrik akımını iletmezler.

7- Yakıcı özelliktedirler.8- Bazlarla birleşerek

nötrleşirler ve tuz ile su oluşturup ısı açığa çıkarırlar. Nötrleşme tepkimeleri ekzotermiktir.

9- Aktif Metallerle tepkimeye girerek metal tuzu oluştururlar ve H2 (hidrojen) gazı açığa çıkarırlar.

17.05.2013 15

Asitin Değerliği

Bir asitin değerliği suya verdiği H+ iyonu miktarına yada (H) sayısına bağlıdır.

HCl → H+ + Cl- (1 değerlikli)

HNO3 → H+ + NO3

- (1 değerlikli)

H2SO4 → 2 H+ + SO4-2 (2 değerlikli)

H3PO4 → 3 H+ + PO4-3 (3 değerlikli)

Not: Asitlerin üzerine su ilave edilmez.

17.05.2013 16

BAZI ASİT VE İYONLARI

17.05.2013 17

Günlük Yaşamda Asitler

Sirke, seyreltik bir asetik asit (CH3COOH) çözeltisidir.Araba akülerinde sülfirik asit (H2SO4) kullanılır.Nitrik asit (HNO3 ), boya ve gübre yapımında kullanılır.Temizlikte kullanılan tuz ruhu seyreltik hidroklorik asit (HCl)çözeltisidir.

17.05.2013 18

17.05.2013 19

Baz içine fenolftalein çözeltisi damlatıldığında, baz pembe renk alır.

Fenolftalein asit içine konulduğunda asitin rengini değiştirmez.

Bazlar da asitler gibi suda iyonlarına ayrıştıkları için elektrik akımını iletir.

NaOH ve KOH kuvvetli bazlardır. Kuvvetli bazlar metallere ve dokulara tahriş edici etki yapar.

Amonyağın buharı göze, burna ve solunum yoluna zarar verir.

17.05.2013 20

BAZI BAZ VE İYONLARI

17.05.2013 21

Bazların Kullanım AlanlarıSodyum hidroksit (NaOH) sabun yapımında kullanılır.Bu yüzden sabun ağzımıza ve gözümüze değdiğinde acı verir.Diş macunu ve şampuanlarda da baz olduğu için acı tat verir.Amonyaklı sıvı maddeler, yağ ve kireç sökücü olarak ev temizleyicilerinde kullanılır.

17.05.2013 22

Bazların değerliği:

Bir bazın değerliği suya verdiği OH- iyonunun miktarına yada yapısındaki OH- sayısına bağlıdır

NaOH → Na+ + OH- (1 değerlikli )KOH → K+ + OH- (1 değerlikli )

Ca(OH)2 → Ca+2 + 2OH- (2 değerlikli )

Al(OH)3 → Al+3 + 3OH- (3 değerlikli )

17.05.2013 23

Asit ve Baz Derecesinin Belirlenmesi

Bir çözelti içindeki asit ya da baz derecesini belirleyen H+ ya da OH– iyonu miktarıdır.

Eğer çözeltide H+ iyonu fazla ise bu asitli bir sıvıdır.

Eğer OH– iyonu fazla ise bu sıvı bazdır.

H+ ve OH– iyonları sayısı birbirini dengeliyorsa sıvı nötrdür.

17.05.2013 24

pH ÖlçüsüBir sıvı çözeltideki asit miktarı, pH ölçüsü olarak adlandırılan

bir yöntemle tespit edilir. Bunun için pH kâğıdı ya da pH metre aleti kullanılır. pH kâğıdı çözeltinin asitlik derecesine göre renk değiştirir. pH ölçüsüne göre çözeltinin asitliği 0 - 14 arasında

değerlendirilir

17.05.2013 25

7-14 arası değerler baz için kullanılır. pH değerinin 7 olması çözeltinin nötr olduğunu gösterir

0 - 7 arası değerler asit,

17.05.2013 26

17.05.2013 27

pH ; Hidrojen iyonu konsantrasyonun

eksi logaritmasıdır. (logaritma on tabanına göre )

pH = - log[H3

O+] pH = - log [H+]

H2O(s) + H2O(s) < -- > H3O+ + OH-

K [H2O]2 = Ksu= [H3O+][OH-] = 1.0 x10-14 (25°C)

17.05.2013 28

pH Saf suda Hidronyum iyonu ve hidroksil iyonu

konsantrasyonları eşittir.

[H3O+]=[OH-]= 1.0 x 10-7 (25°C)

pH = 7.00 nötr çözeltilerpH < 7.00 asidik çözeltilerpH > 7.00 Bazik çözeltiler

17.05.2013 29

pH Hesaplamaları

Kuvvetli Asit ve Bazlarda Zayıf Asit ve Bazlarda

Kuvvetli Asitlerde pH direkt kuvvetli asitten gelen H+ iyonu konsantrasyonu kullanarak hesaplanır.

Burada suyun iyonlaşmasından gelen H+ ve OH- iyonları ihmal edilir.

Zayıf Asit ve bazlarda asitlik veya bazlık denge sabiti kullanılır

Burada suyun iyonlaşmasından gelen H+ ve OH- iyonları duruma göre ihmal edilir veya edilmez

17.05.2013 30

Zayıf Asit ve Bazlarda İyonlaşma

Zayıf Asit ve bazlarda Asitlik veya Bazlık denge sabiti kullanılır

HA(aq) + H2O(l) H3O+

(aq) + A-

(aq)

[H[H33OO++] [A] [A--]]

Ka = ------------------------- [HA][HA]

CH3COOH + H2O H3O+ + CH3COO-

[H3O+] [CH3COO-]

Ka= ------------------------------- [CH3COOH]

17.05.2013 31

17.05.2013 32

17.05.2013 33

SON

17.05.2013 34