aas 66 [1974] - ocr

824
ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE AN. ET VOL. LXVI TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS MDCCCCLXXIV

Upload: jose-luis-rivera

Post on 30-Nov-2015

493 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

  • ACTA APOSTOLICAE SEDIS

    COMMENTARIUM OFFICIALE

    A N . E T VOL. L X V I

    TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS MDCCCCLXXIV

  • An. et vol. LXVI 28 Ianuarii 1974 N. 1

    ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E

    Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana

    ACTA PAULI PP. VI

    LITTERAE APOSTOLICAE

    I

    Templum S. Mariae Maioris in urbe Tridento, in Italia, ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur.

    PAULUS P P . VI

    Ad perpetuam rei memoriam. Quamquam sunt omnia templa ve-nerabilia, cum omnia sint Deo sacra atque (( Domus Domini et (( Imago caelestis Ierusalem (cfr. Comm. Dedicat. Ecclesiae), quaedam tamen in illis sive forma, sive arte, sive historia, sive pietate, sive denique monumentis meritam famam consecuta sunt, eandemque praeclaram atque perennem.

    Inter ea vero merito Tridentinum templum annumerandum est, Deiparae Virgini dicatum, quod populus lingua sua Santa Maria Maggiore cognominai. Nam praeter quam quod est nobile renatae artis exemplum atque pretiosa continet, fuit illa sacra aedes locus, ubi celeberrimi Concilii Tridentini generales Congregationes habi-tae sunt, a mense nempe Aprili a. MDLXII, ad Decembrem a. MDLXII. Quod et urbi et templo summo honori cessisse nemo non videt. His de causis, cum Venerabilis Frater Alexander M. Gottardi, eius ar-chidioecesis Antistes, petiisset ut templum illud ad dignitatem Ba-silicae Minoris eveheretur, Nos, re bene reputata atque iis proba-tis, quae Sacra Congregatio pro Cultu Divino facta olim facultate egisset, bene fieri censuimus, si admotae preci concederemus. Qua re,

  • 6 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    placet templum Sanctae Mariae Maioris, cuius mentionem fecimus, titulo ac dignitate Basilicae Minoris insigniri, cum iuribus atque liturgicis concessionibus rite competentibus, servatis tamen quae, iuxta Decretum De titulo Basilicae Minoris , die vi mensis Iunii, anno MDCCCCLXVIII factum, servanda sunt; in eam nempe spem ingre-dientibus, fore ut etiam pietas christiana simul augeatur.

    Volumus autem ut hae Litterae Nostrae effectum habeant, sive nunc sive in posterum, contrariis nihil obstantibus.

    Datum Romae, apud S. Petrum, sub Anulo Piscatoris, die xvi mensis novembris, anno MCMLXXIII, Pontificatus Nostri undecimo.

    IOANNES Card. VIKLOT, Secretarius Status

    Loco 8 Sigilli

    In Secret. Status tab., n. 2Jt607S.

    H Beata Maria Virgo Immaculata praecipua dioecesis S. Georgii in Gre-nada patrona declaratur.

    PAULUS PP. VI

    Ad perpetuam rei memoriam. Quae ad honorem Beatae Mariae Virginis, Matris Ecclesiae, magis augendum conducant simulque ad christianorum fovendam pietatem, eadem Nos et consideramus maxi-mopere et ad effectum perlibenter adducimus. Nullam enim, pro aposto-lico Nostro supremi pastoris atque universalis patris officio, occa-sionem omittimus, ut ad divina gratiae munera sibi comparanda fideles per exteriora subsidia iuventur atque excitentur. Venerabilis igitur Fratris Patritii Webster, Episcopi Sancti Georgii, in Grenada, pre-cibus concedendum esse putavimus, qui suo suorumque sive fidelium sive sacerdotum nomine per Sacram Congregationem pro Gentium Evangelizatione petiit, ut Beatissimam Virginem Mariam sub titulo Immaculatae Conceptionis caelestem apud Deum Patronam totius dioe-cesis suae declararemus. Quapropter, re qua oportebat consideratio-ne reputata, apostolica Nostra auctoritate atque harum Litterarum vi, Beatissimam Dei Genetricem Mariani, sub titulo Immaculatae Conceptionis excultam, praecipuam apud Deum Patronam constitui-mus ac renuntiamus dioecesis Sancti Georgii, quam diximus, omnibus

  • Acta Pauli Pp. VI 7

    adiectis honoribus et privilegiis liturgicis, quae talibus dioecesium Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis non obstantibus.

    Ceterum volumus ut hae Litterae Nostrae religiose serventur suosque effectus sive nunc sive in posterum habeant.

    Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die VIII mensis Decembris, anno MDCCCCLXXIII, Pontificatus Nostri undecimo.

    IOANNES Card. VILLOT, Secretarius Status

    Loco Sigilli

    In Secret. Status tab., n. 245440.

    NUNTIUS GRATULATORIUS

    Ad E.mum P. D. Normannum Thomam S. R. E. Cardinalem Gilroy, Archiepiscopum olim Sydneyensem, decem a suscepto sacerdotio conden-tem lustra.

    Quotiescumque antehac factum est ut aut per litteras procul tecum, Venerabilis Frater Noster, colloqueremur aut ipsi Nos praesentes tecum vel in Urbe vel in patria quoque tua congrederemur, numquam dubitavimus aperte ingenue sincere confirmare tibi et testari quan-topere temet ipsum diligeremus quantique aestimaremus multiplicium operum tuorum praestantiam, pastoralium inceptorum sapientiam, excellentiam famae communisque adsensionis quam ubique tibi me-ruisses.

    Hoc autem praecipue tempore unum tantum in te celebrare vehe-menter cupimus et praedicare : sacerdotium nempe tuum ipsius, atque singularem dignitatem et honorem quem idem sacerdotium his pro-ximis annis per orbem terrarum universali Ecclesiae Catholicae affa-tim conciliavit. Opportunitas autem huius Nostrae gratulationis stu-diosae et gestientis laetitiae omnibus profecto perspicua est et constat : quinquagesimus videlicet natalis faustissimus ille quidem et opta-tissimus muneris tui sacerdotalis, quem gaudio permagno tibi, exi-mio Ecclesiae decori, Nobismet ipsis egregio solacio futurum esse novimus certo.

    Militiam huius mundi adulescens reliquisti ut suo tempore numen sacrae Christi militiae dares. Deus vicissim providentissime quidem

  • 8 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    consilio te paucissimis annis efficere constituit quintum Archiepisco-pum Sydneyensem quae urbs natalis semper tibi in deliciis fue-rat et primum Ecclesiae Catholicae Patrem Cardinalem qui Austra-liae civis natus est, et praecellentem Antistitem, qui luculentissimis documentis commonstraturus erat, quomodo inexpugnabilis erga Christi Vicarium fidelitas, flagrans erga amatam patriam studium, incensus in omnes homines eorumque varios ordines amor mirabili consensu et quasi concentu quodam coniungerentur ad Deum honorandum. Quantam denique putas te dignitatem sacerdotio Christi adtulisse, cum tu ipse Eques Imperii Britannici creareris, cum primus civis Australianus nuper nominareris, cum antehac legationibus paene innumerabilibus in omni orbis parte pro Christi nomine atque Ecclesiae utilitate funge-reris. Quot pariter amicos Evangelio Christi sacerdos tu lucrifecisti moderatissimis moribus tuis, animi suavitate et benignitate, sobriae vitae exemplo!

    Specimen semper praebuisti et ad hos usque dies inter sacerdo-tes fratres deversans praebere non cessas solidae atque illuminatae pietatis sacerdotalis, indefatigabilis industriae apostolicae, mentis viri-ditatis et leporis, prudentissimae sollertiae in administranda vinea Domini. Haec igitur forma praeclara vitae tuae et cursus illustris redibit certe plurimis sacerdotibus et christifidelibus civibus tuis in memoriam, cum brevi commemorabuntur sacerdotii tui primordia. Haec summa cum animi consolatione reputabimus Nos et ponderabi-mus, cum beatus ille dies honorificus tibi illucescet. Scito proinde Christi Vicarium tibi proximum hoc tempore, sicuti semper, adsistere, tibi peculiari benevolentia et amore bene precari, tibi a Bono Pastore Divino exposcere dies, quotquot adhuc concedere voluerit, pacis et laetitiae plenos, necnon ingenii vires corporisque valetudinem ad opus sacerdotii tui prosperr ime prosequendum.

    Habes itaque cogitata Nostra et sensa, quae tecum per litteras Nostras singulariter communicare studuimus. Accipito simul fraternam gratulationem in sacerdotii tui anniversario die, quam cumulare cupi-mus Apostolica Nostra Benedictione tibi egregio cum amoris adfectu transmissa tamquam certi Dei favoris et perpetui praesidii pignore.

    Ex Aedibus Vaticanis, die x x v i n mensis Novembris, anno MCMLXXIII, Pontificatus Nostri undecimo.

    PAULUS PP. VI

  • Acta Pauli Pp. VI 9

    ALLOCUTIONES

    I

    Ad Excellentissimum Virum Gustavum Adolfum Guerrero, a Salvatoriana Republica missum ad Apostolicam Sedem liberis cum mandatis Lega-tum, qui Summo Pontifici Litteras tradidit concrediti muneris testes. *

    Seor Embajador : Las palabras que Vuestra Excelencia nos ha dirigido al presentar

    las Cartas Credenciales que lo acreditan como Embajador Extraordi-nario y Plenipotenciario de El Salvador ante la Santa Sede, nos han sido particularmente gratas porque nos hacen presente la adhesin de todos nuestros amadsimos hijos salvadoreos.

    Al agradecerle, Seor Embajador, la expresin de estos sentimientos, as como el deferente saludo que nos ha trasmitido de parte del Jefe de Estado de El Salvador, le damos nuestra ms cordial bienvenida, a la vez que le aseguramos nuestro apoyo y afecto para la importante misin que le ha sido confiada.

    Vuestra Excelencia ha hecho alusin a nuestra tarea en favor de la paz y de la armona entre los pueblos. Es una alusin que nos honra, no por lo que pueda tener de elogio a nuestra persona, sino porque es un ndice de que nuestro reiterado mensaje de paz va calando en los corazones y se extiende cada vez ms por todos los Pases de la tierra. No cejaremos en este empeo, al que nos anima constantemente la fidelidad a nuestra misin apostlica.

    La Iglesia en El Salvador, guiada por sus Pastores, tambin cola-bora generosamente en esta tarea; y lo har cada da ms con planes modernos de evangelizacin, obras de caridad y asistencia, de en-seanza y de apostolado. Nos place recordar estos propsitos que los Obispos de su Nacin nos han manifestado en tantas ocasiones. Y esperamos que vuestra sociedad, comprendiendo tan importante y desinteresada entrega al bien comn, apoyar y garantizar esta ac-cin, dirigida hacia un rpido y estimulante progreso de la comunidad salvadorea.

    Al renovarle, Seor Embajador, nuestra benevolencia para el cum-plimiento de su misin, invocamos sobre Vuestra Excelencia, sobre las Autoridades que han tenido a bien confirsela y sobre todos los amadsimos hijos de El Salvador, abundantes y escogidas gracias divinas.

    * Die 13 mensis decembris a. 1973.

  • 10 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    I I

    Iis qui in Gregoriana Studiorum Universitate Cursui renovationis cano-nicae pro iudicibus aliisque tribunalium administris interfuerunt. *

    Dilecti filii; Perlibenter sane vos hodie coram excipimus, qui, post absolutum

    tertium Cursum renovationis canonicae pro iudicibus aliisque tribu-nalium administris , praesentia vestra flagrantem animi affectum de-clarare voluistis, quo humilem beati Petri Successorem, qui vos allo-quitur, colitis ac veremini. Pro hisce pietatis et observantiae officiis gratiam vobis habemus quam maximam. At simul fatemur valde Nos esse delectatos, quod tales viri, canonici iuris studiosi, ut vos estis, ex variis terrarum orbis regionibus advenientes, adeo intenti ac sedula cura huic Cursui interfuerunt. Hinc vobis pateat fiducia, quam Nos colloca-mus in hoc vestro Instituto, apud Nostram Universitatem Gregorianam provido sane consilio condito, quod non sine paterno solacio cernimus ampliore usque efficientia pollere. Aequum igitur est, ut aliquod sal-tem laudis verbum ne desit optime meritis moderatoribus et professo-ribus, qui ad prosperum huiusmodi Cursus exitum tam efficaciter con-tulerunt.

    Labores vestri ac studia ad pleniorem legum ecclesiasticarum noti-tiam vobis comparandam haud exiguum sane adiumentum praebebunt Ecclesiae, quae hisce temporibus, dum magna cum alacritate renovan-dis suis legibus dat operam, promovet salutarem illam impulsionem ad vitam christianam restaurandam, quam Concilium Vaticanum Se-cundum exoptavit. Cum autem hoc fieri contingat apud Apostolicam hanc Sedem et sacra Nostrae Romanae Curiae Dicasteria, id vobis commodi praebetur, ut plenior ac magis perspicua vobis innotescat germana renovatae legis canonicae vis atque significatio, quae, secun-dum novum mentis habitum, ab eodem Concilio Vaticano inductum, plurimum tribuit curae pastorali et novis necessitatibus populi Dei ; hoc autem modo in Ecclesiis vestris, in quibus mandata vobis munera obitis, facilius vobis erit canonicas leges recognitas in usum et consue-tudinem christiani populi revera traducere. Quod nisi fieret, salutaris renovationis impulsus, qui a Concilio initium cepit, suum proprium vigorem amitteret atque leges ecclesiasticae, quamvis accuratissime conscriptae, prorsus salubri efficacitate destitutae manerent.

    * Die 14 mensis decembris a. 1973.

  • Acta Pauli Pp. VI 11

    Haud quidem ignoramus multas easque funestas praeiudicatas opi-niones circumferri adversus ius canonicum. Sunt enim multi qui, ex-tollentes libertatem, caritatem, personae humanae iura, indolem Ec-clesiae charismaticam, ita se habent, ut infensum gerant animum ca-nonicis institutis eademque minuere, spernere, immo etiam destruere velint, quasi structuras extrinsecus impositas, quae indolem spiri-tualem nuntii evangelici imminuant et libertatem, qua filii Dei per-frui debent, coerceant. Hinc ille etiam sese gerendi habitus contra quamlibet legitimam potestatem, quem nonnulli ipsa Concilii Vaticani Secundi auctoritate fulciri posse arbitrantur.

    Fatemur quidem leges canonicas, in quibus iuridismus , quem vocant, sic praeponderaret, ut pars spiritualis Ecclesiae extenuaretur; quae in dogmate catholico non inniterentur ; quae haud satis tuerentur plenam personae humanae perfectionem; quae progressum religiosae vitae impedirent : has, dicimus, leges spiritui et directoriis normis, quae a Concilio latae sunt ad christianae vitae renovationem, minime respondere.

    At Concilium, nedum respuat ius canonicum, id est normas quibus definiuntur officia et in tuto collocantur iura membrorum Ecclesiae, illud ius ex contrario vehementer postulat tamquam consectarium quod necessario proficiscitur a potestate quam Christus Ecclesiae suae com-misit, ac tamquam elementum quod pertinet ad eiusdem Ecclesiae naturam socialem ac visibilem, communitariam et hierarchicam. 1 Hinc eiusdem Concilii hortatio: I n iure canonico exponendo.. . respicia-tur ad mysterium Ecclesiae . 2

    Quam quidem coniunctionem iuris canonici cum Ecclesiae mysterio Concilium ipsum illustrat, cum statuit indolem sacramentalem socie-tatis ecclesialis 3 ac declarat : Ipse sanguine suo eam acquisivit, suo spiritu replevit, aptisque mediis unionis visibilibus et socialibus in-struxit . 4 Quae gemina elementa, visibile et spirituale, hoc est gratia et lex, cum in societate ecclesiali ad eundem finem contendant, sepa-rari aut inter se opponi nequaquam possunt, quemadmodum dividi nequit Christus, qui in Ecclesia dat gratiam atque potestatem. Socie-tas organis hierarchicis instructa rursus docet Concilium et my-sticum Christi Corpus, coetus adspectabilis et communitas spiritualis,

    1 Cfr. Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 27.

    2 Decr. de institutione sacerdotali Optatam totius, n. 16.

    3 Cfr. Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 1.

    4 Cfr. ibid. n. 9.

  • 12 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    Ecclesia terrestris et Ecclesia caelestibus bonis ditata, non ut duae res considerandae sunt, sed unam realitatem complexam efformant, quae humano et divino elemento coalescit . s

    Hinc etiam patet propria legis ecclesiasticae natura, quae spiri-tualis est : (( iuris canonici peritus hoc persuasum sibi habeat, quem-admodum omnia quae in Ecclesia sunt sic Decessor Noster Pius XII asseverabat , ita ius canonicum quoque omnino in animarum cura-tionem contendere ... Sive cum is ecclesiasticas res administrat, sive cum iudicia exercet, sive cum sacrorum administros aut Christifideles consilio iuvat, assidue cogitet a se de animarum salute ... rationem esse reddendam . 6

    Ex his consequitur ut canonica lex non sit habenda veluti elementum extraneum in Ecclesiae compagine aut veluti impedimentum, quo chri-stianae vitae incremento mora inferatur; ex contrario proprium eius munus in Ecclesia est fulcire ac tutari incepta, quae ad christianam vitam fidelius et constantius vivendam suscipiuntur, ita quidem ut pastoralis actio vere efficax dari nequeat, quae in sapienti iuridicorum statutorum ordinatione firmum praesidium non inveniat.

    Primae partes attribuendae profecto sunt caritati; sed caritas sine iustitia, quae legibus exprimitur, consistere non potest. Ambae simul incedere atque inter se compleri debent, cum ex unico fonte profluant, qui est Deus. Ceterum, ut ait S. Paulus, regnum Dei est iust it ia , et pax, et gaudium in Spiritu Sancto . 7

    Haec habuimus, dilecti filii, quae de dignitate ac praestantia iuris canonici vobis diceremus, ut satius pateat vobis, quanti ponderis sit et quanti momenti opera, quam in provincia vobis concredita Ecclesiae sanctae navatis, et quantopere urgeat necessitas studiis iuris canonici incrementa afferendi.

    Pergite, igitur, ut facitis, Ecclesiae leges in populi Dei notitiam et mores alacriter traducere, et curate pariter, ut vestro probitatis exem-plo vestroque iustitiae amore non solum legum ecclesiasticarum officium clare perspiciatur, sed etiam magis magisque eaedem leges a christiano populo colantur atque fidenti laetoque animo accipiantur.

    Haec ex animo ominantes, vobis qui praesentes adestis, vestrisque caris omnibus Apostolicam Benedictionem, benevolentiae et existima-tionis Nostrae pignus, peramanter in Domino impertimus.

    s

    IUd. n. 8. 6 A.A.S. 45 (1953), p. 688.

    7 Rom. 14, 17.

  • Acta Pauli Pp. VI 13

    I I I

    Iuvenibus agri cultoribus, e tota Europa, Romae coetum habentibus. *

    Jeunes agriculteurs europens. Vous achevez votre congrs romain sur la politique agricole de

    l'Europe face aux pays du Tiers-Monde par une courtoise visite au Pape. Nous sommes trs sensible votre dmarche*. Nous voudrions que la cordialit de notre accueil et la simplicit de nos propos trouvent un cho en chacun d'entre vous.

    Le programme de votre rencontre rvle fortement votre passion de jeunes agriculteurs : sauver le monde rural si indispensable la vitalit des nations europennes, et en mme temps promouvoir son authentique solidarit avec les rgions agricoles du Tiers-Monde. Mais alors, pourquoi tes-vous venus jusqu' Nous? Pour recevoir des conseils d'ordre technique? Ce n'est pas notre rle et vous avez des matres en la matire. Pour savoir ce que Nous pensons de vos pro-blmes et de vos projets? Mater et Magistra , Populorum Pro-gressio , (( Octogsima Adveniens , le document du dernier synode sur la Justice dans le monde, demeurent les tmoignages sans qui-voque de l'intrt que l'Eglise porte vos graves questions. Ce n'est pas le lieu de les citer nouveau. En cette brve rencontre, Nous voulons surtout vous dire notre grande estime et nos encouragements.

    Vous avez dj beaucoup lutt, beaucoup souffert, pour conjurer l'exode rural, rationaliser les exploitations, coordonner les projets, spcialiser la production, ouvrir des dbouchs, abaisser les frontires, dvelopper les organismes professionnels, intresser les pouvoirs pu-blics. Bien des rformes sont poursuivre ou inventer. Votre jeunesse, votre savoir, votre exprience sont en train de remporter une rude bataille : crer pour tous les agriculteurs, et notamment pour les gn-rations futures, des conditions de vie rpondant aux exigences d'un humanisme plnier. Ne vous laissez pas dcourager par les prophtes de malheur quant l'avenir du monde rural. Cette bataille n'a pas uni-quement pour objet de trouver des structures nouvelles et efficaces pour assurer la dfense et la survie des campagnes. Elle doit tre constam-ment inspire par une recherche de qualit de vie : il ne s'agit pas seu-lement d'avoir plus, mais surtout d'tre plus. Tout ce que vous ferez

    * Die 14 mensis decembris a. 1973.

  • 14 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    dans ce sens valorisera en profondeur votre milieu agricole et mme l'ensemble de la socit europenne qui en est solidaire. Ceci est capital, et vous ne serez pas surpris de notre insistance. Comment l'Europe pourrait-elle en effet prtendre au dveloppement des autres peuples si, en son propre sein, ce dveloppement ne prenait pas toutes ses dimensions, conomique, politique, sociale, culturelle et spirituelle? L'homme, mme repu, ne sera jamais satisfait si son dynamisme n'est pas orient vers des buts qui le dpassent. Pour Nous, il n'est d'hu-manisme vrai qu'ouvert l'Absolu, dans la reconnaissance d'une vocation, qui donne l'ide vraie de la vie humaine -1

    Dans cette perspective, vous avez raison de vouloir sensibiliser davantage, tous ces aspects d'une politique agricole internationale et humanisante, vos milieux sociaux-professionnels, vos compatriotes, les responsables du bien commun en vos divers pays, mais galement les responsables de la Communaut europenne. Nous avons d'ailleurs remarqu les propositions que vous comptez prochainement soumettre aux gouvernements intresss : l'intgration de l'aide au Tiers-Monde dans la politique intrieure des Etats, la coordination de cette poli-tique de coopration entre les Etats membres de la Communaut, l'extension de la coopration tous les pays pauvres, et pas seulement ceux qui sont lis par des accords bilatraux souvent bien troits, une augmentation importante de l'aide financire et technique. Nous souhaitons vivement que ces propositions soient entendues.

    Il nous reste encourager ceux d'entre vous qui vont incarner prochainement cette solidarit europenne en assumant un travail dans les zones rurales du Tiers-Monde, et tous ceux qui suivront cet exemple. Vous tes convaincus que certaines carences de la premire dcennie de coopration, en partie invitables, sont un srieux appel faire beaucoup plus et beaucoup mieux. Serait-il normal, entre autres, de dvelopper d'abord une industrie rpondant des besoins secon-daires, en ngligeant d'exploiter au maximum les ressources agricoles, capables de satisfaire les besoins prioritaires de populations sous-alimentes? Nous voudrions surtout vous persuader que c'est l'esprit de la coopration qu'il faut changer. Les populations que vous rejoin-drez ont un profond besoin d'tre respectes dans leur originalit, d'tre veilles et formes avec patience et abngation, d'tre aimes. N'est-ce pas d'ailleurs cette attitude fondamentale qu'il vous faut

    1 Litt. Encycl. Populorum progressio, n. 42.

  • Acta Pauli Pp. VI 15

    adopter vis--vis des ruraux europens qui seraient peu ouverts aux ides et aux mthodes qui vous sont chres? En un mot, votre mission, dans le Tiers-Monde comme en Europe, russira si elle est anime par la passion de servir.

    Un hon nombre parmi vous partagent la foi chrtienne. Comment ne seraient-ils pas heureux et rconforts de s'entendre dire que le Christ Sauveur cherche aujourd'hui encore des disciples qui fassent de leur savoir et de leur pouvoir un gnreux service de tous les hommes? L'Eglise elle-mme, dans la foule du rcent Concile, se soucie beau-coup de vivre cet esprit authentiquement vanglique.

    C'est en priant l'Esprit Saint de vous affermir dans ces dispositions que Nous appelons sur chacun de vous, sur vos foyers, sur ceux que vous reprsentez, les Bndictions du Seigneur.

    I V

    Ad Excellentissimum Virum Ignatium Karuhije, Ruandensis Reipublicae apud Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum, Summo Pontifici Litteras commissi muneris testes tradentem. *

    Monsieur V Ambassadeur,

    Vous voici dsormais, auprs du Saint-Sige, le porte-parole du Gou-vernement et le reprsentant du peuple Rwandais. Vous mesurez, disiez-vous, l'honneur et les exigences de cette haute et noble tche. Nous vous accueillons avec joie. Notre appui bienveillant vous est acquis, et nos collaborateurs feront tout pour faciliter votre mission.

    Nous vous remercions de vos aimables paroles. Nous remercions aussi le Prsident de la Rpublique Rwandaise, qui, le mois dernier, Nous adressait dj un message chaleureux, de ses souhaits trs cour-tois. Nous saluons les autres Autorits de votre pays et vos chers compa-triotes. Qu'il Nous soit permis en ce jour de leur dire l'attention avec laquelle Nous suivons leur vie, leur marche vers le progrs, leur re-cherche d'une vritable justice conomique et sociale, leur volont de contribuer la paix et la dtente internationale. La grandeur d'une nation ne tient pas en effet l'tendue de son territoire ni la puissance de ses armements. Elle tient aux hommes, leurs vertus, leurs idaux, leur esprit d'galit et de tolrance, leur capacit d'oeuvrer pour le

    * Die 20 mensis decembris a. 1973.

  • 16 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    bien commun sans faire appel la violence que vous avez justement dnonce. Le Rwanda, en marchant dans cette voie, apportera beaucoup aux autres Etats.

    Nous ne cessons, pour notre part, d'exhorter les dirigeants du monde suivre la ligne ici voque : chaque rencontre, chaque date marquante, chaque vnement en fournit l'occasion. Nous encoura-geons aussi constamment les chrtiens, o qu'ils demeurent, saisir les consquences de leur action ou de leur inertie, afin que leur com-portement s'inspire davantage de l'Evangile. Et Nous savons pouvoir compter spcialement sur nos chers Fi ls catholiques du Rwanda, dont la vitalit religieuse a fait ses preuves, mrite l'estime et constitue beaucoup de titres un espoir pour le continent africain.

    Nos vux vous accompagnent, Monsieur l'Ambassadeur. Puisse l'exercice de votre charge vous procurer de nombreuses satisfactions et la joie de la mener bien avec le sentiment du devoir accompli. De grand cur, Nous invoquons sur Votre Excellence, sur tous les Rwan-dais et sur leurs gouvernants, les abondantes bndictions du Tout-Puissant.

    V

    Ad E.mos Patres Cardinales, ad Romanae Curiae Pontificalisque Domus Praelatos, per E.mum Cardinalem Aloisium Traglia, Sacri Collegii Subde-canum, Summo Pontifici felicia ac fausta ominatos, Nativitatis Domini nostri Iesu Christi festo recurrente. *

    Signor Cardinale,

    Ella ha voluto esprimere i suoi voti e quelli del Sacro Collegio facendo sue le parole che il caro e venerato Cardinale Amleto Giovanni Cicognani, test defunto, si proponeva, quale Decano del Sacro Col-legio, di rivolgere a Noi in questa circostanza, ed ha cos ravvivato in Noi, e certamente nei suoi eminenti Colleghi, il dolore per la terrena scomparsa di quella venerata e veneranda persona, ma recando in tal modo a questa augurale assemblea il conforto di ascoltare, quasi redi-viva, la voce del compianto vegliardo. Cos che nelle parole or ora ascoltate abbiamo avuto un estremo messaggio di lui, accogliendo l'espressione a noi tanto gradita e ben nota dei suoi sentimenti di fedelt,

    * Die 21 mensis decembris a. 1973.

  • Acta Pauli Pp. VI 17

    di bont, di piet, limpidi e forti non solo verso la nostra persona, a lui legata da particolare affezione e devozione, ma soprattutto verso questa Sede Apostolica, al cui servizio egli spese con costante e saggia dedi-zione tutta la sua vita, e verso l'intera Chiesa cattolica, di cui fu gloria per lui essere esemplare e zelante sacerdote, fu assiduo impegno essere servitore e rappresentante integerrimo negli alti uffici a lui affidati, fu vanto essere difensore ed apostolo nell'onorarne e dilatarne nel mondo la missione salvatrice e consolatrice. Motivo di compiacenza e di con-solazione pertanto per noi rilevare che tale messaggio si addice testual-mente a chi succede al defunto Cardinale Cicognani, e ch'esso, rima-nendo eredit di questo sacro Collegio, tributa alla memoria di lui l'ottimo elogio, e merita da parte nostra viva e commossa gratitudine.

    Signori Cardinali!

    La vostra presenza a questo Concistoro, che precede di pochi giorni le festivit natalizie, ci offre la felice occasione per quello scambio di auguri che la celebrazione dei santi misteri dell'Incarnazione di nostro Signore Ges Cristo rende ormai abituale e doveroso, suggerito com' da schietti sentimenti di umana benevolenza, e, ci che pi conta, da quella pi intensa e gaudiosa effusione di carit, che appunto dalla memoria del santo Natale e dalla sua liturgica reviviscenza parte dai cuori credenti ed ai cuori credenti spontaneamente e vivacemente si rivolge, dando reciprocamente a ciascuno una certa beata esperienza della nostra comunione cristiana. Mentre pertanto noi accogliamo con commossa riconoscenza i voti augurali che voi, qualificati interpreti di tutto il sacro Collegio Cardinalizio, della Curia e della Chiesa Romana, anzi di tutta l'immensa ed amatissima Famiglia Cattolica sparsa nel mondo, ci porgete, a voi, ed a quanti voi qui rappresentate e interpretate, noi ricambiamo l'espressione cordialissima della nostra beneagurante affezione, facendone invocazione al Signore con le parole dell'Apostolo Paolo : (( voglia Iddio adempiere ogni nostro desiderio secondo la sua ricchezza gloriosamente in Cristo Ges x.1

    L'apertura degli animi, alla quale perci questo momento pro-pizio, inviterebbe il discorso ad estendersi ad una riassuntiva consi-derazione, confidenziale e sostanziale, della vita della Chiesa, quale a noi si presenta, tanto ricca di avvenimenti, tanto complessa nei feno-meni del suo svolgimento storico e spirituale, e tanto interiormente

    1 Phil. 4, 19.

    2 - A. A. S.

  • 18 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    pervasa da sempre nuove inquietudini, come non meno animata dagli impulsi e consolata dai segni dello Spirito vivificante. Panorama inte-ressantissimo, tutti lo sappiamo; ma troppo vasto nell'estensione e troppo abbondante nella variet degli aspetti, e troppo esigente di accurata analisi, perch noi possiamo indugiare in questo momento a darne anche solo sommariamente un'adeguata descrizione.

    Pensate, ad esempio, all'attivit che pervade tutto il complesso organismo della Chiesa, tanto in questa sua centrale Sede Apostolica, quanto nelle Conferenze Episcopali, che dopo il Concilio sono state costituite in ogni Nazione; pensate al ministero svolto nelle singole Diocesi, nelle singole Famiglie religiose, ed in genere nelle varie ini-ziative ecclesiali del Laicato cattolico, ed a certo fervore operativo di gruppi o di individui, che li muove ad espressioni della cultura, della carit e della piet, proprie del Popolo di Dio.

    Due note possiamo rilevare da un'osservazione della vita ecclesia-stica in questa ora, che non dubitiamo a chiamare storica, per essere essa successiva all'impulso datole dal Concilio, e per essere simultanea alla metamorfosi del mondo contemporaneo; la prima nota appunto il movimento che investe la vita della Chiesa in ogni sua forma ; l'altra nota la difficolt che essa, la Chiesa, incontra talvolta, tanto nell'in-terno degli animi, quanto negli ostacoli esterni che si oppongono ad un suo tradizionale e regolare funzionamento. Tempi forti viviamo, tempi instabili, caratterizzati da grande vivacit e insieme da grande proble-maticit. Il germe della contestazione cerca di insinuarsi anche nel Popolo di Dio, con questa sua irruente qualifica trasformatrice, resa sinonimo di progresso e di liberazione, con la sua violenta rottura con la tradizione, radice irrinunciabile per noi non solo di coerenza storica e di onore vittorioso sul tempo divoratore dei suoi figli, ma di ci che il cattolicesimo ha di originale, di vitale, di immortale e di divino ; ma insieme il sofo ossigenante dello Spirito venuto a svegliare nella Chiesa energie sopite, a suscitare carismi dormienti, a infondere quel senso di vitalit e di letizia, che ad ogni epoca della storia, definisce giovane e attuale la Chiesa stessa, pronta e felice di riannunciare ai tempi nuovi il suo eterno messaggio.

    Cos che il fatto saliente nella vita della Chiesa s' pronunciato con una formula ben nota, ma gonfia di nuove ed originali espressioni, l'Anno Santo. S, l'Anno Santo, che avr la sua ufficiale celebrazione alla giusta scadenza del 1975, in questa alma Citt di Roma, ma che gi si inaugurato nelle Chiese locali, affinch pi largo, anzi univer-

  • Acta Pauli Pp. VI 19

    sale ne sia il beneficio, pi efficace la preparazione, pi denso e attuale il programma.

    Pare a noi che i due capitoli proposti da questo programma : rinno-vamento e riconciliazione possano riepilogare le speranze e i propositi per la vita della Chiesa che vogliamo presagire per gli anni dello scorcio di secolo, che ancora ci si prospetta davanti.

    N per la vita della Chiesa soltanto, ma del mondo : dal quale la Chiesa si distingue e che essa deve servire senza lasciarsi compenetrare da uno spirito che non il suo proprio, ma nel quale essa vive, e che essa deve sforzarsi di imbevere dello spirito suo, ossia di Cristo, e al quale essa presta il proprio servizio, irradiando sulle umane vicende la luce della vicenda umano-divina che essa, la Chiesa, vive nei secoli.

    Il giubileo, impegno di rinnovamento e di riconciliazione proposto alla Chiesa di Cristo, non pu, non deve rimanere senza benefico riflesso sulla famiglia umana tutta intera.

    Quale migliore programma, quale voto pi necessario e gradito po-tremmo noi offrire al mondo in questa attesa natalizia, per Panno che viene e per il periodo storico che si apre sotto tanti segni di radicali mutamenti nei rapporti di forze e nel concetto stesso di benessere e di progresso ; quale migliore programma e quale migliore voto di questo : che ai mutamenti imposti da esterne condizioni corrisponda un positivo rinnovamento negli animi ; e che questo rinnovamento porti a propositi non di inasprimento dei contrasti nella ricerca di pericolosi ed instabili predomini, ma di riconciliazione fra le classi, le nazioni, i continenti, nel comune impegno per un comune avanzamento sulle vie della civilt e del giusto benessere.

    Cos, il tema della pace, ricorrente quasi per naturale esigenza ad ogni ritorno del Natale, assume quest'anno un rilievo e quasi una carica nuova : non tanto per lo sguardo che siamo usi a dare in questa circo-stanza all'anno trascorso, per ricordare speranze soddisfatte ed altre andate deluse, sforzi generosi e resistenze tenaci, e per accennare alla partecipazione all'opera di questa Sede Apostolica; quanto per consi-derare ci che nel futuro ci dato auspicare o dobbiamo proporci di fare.

    Il panorama mondiale, nei dodici mesi succedutisi dopo l'ultimo nostro incontro di fine anno, davanti agli occhi di noi tutti con le sue ombre. Vediamone alcune.

    1) La grande speranza accesa per la pace in Indocina dagli Accordi di Parigi del gennaio scorso non ha trovato piena rispondenza nella realt dei fatti. La genuina pacificazione non stata a tutt'oggi, pur-

  • 20 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    troppo, raggiunta : e nuove vittime e troppe sofferenze sono andate aggiungendosi, in questi mesi, a quelle che si erano tragicamente accu-mulate negli anni di guerra. Noi facciamo ardenti voti che nuove osti-lit non abbiano a prodursi nel Vietnam, come certi minacciosi sintomi lasciano, purtroppo, ad alcuni temere; sarebbero ben tristi le delusioni di tutti, e ben gravi le conseguenze. Per la stima e per l'affezione che portiamo a quella terra tormentata, noi ci permettiamo di pregare i Governi responsabili di Saigon e di Hanoi di voler proseguire leal-mente i negoziati pacificatori, mentre facciamo voti che sia assicurato alla popolazione del Vietnam del Sud di esprimere liberamente il pros-simo suffragio sotto l'efficace controllo dell'ONU.

    Auspichiamo ugualmente che la pace si stabilisca nei vicini Paesi della Cambogia e del Laos. Noi pensiamo a tutte le famiglie separate e a tutti i prigrionieri che tardano a ricuperare la libert e che talvolta soffrono duramente per il trattamento loro riservato.

    2) Nell'Irlanda del Nord recenti intese intervenute sul piano poli-tico aprono prospettive di positivo sviluppo, salutate con soddisfazione da quanti da tempo auspicano che la difficile e complessa situazione si avvi decisamente a pacifica e giusta soluzione. Non sono per termi-nate manifestazioni deplorevoli di violenza, che sarebbe ingiusto attri-buire ad una sola delle parti contrapposte e che ancora mantengono insicurezza e continuano a spargere sangue, rancori e sofferenze fra quelle popolazioni a noi sempre tanto care, ed alle quali auguriamo di vero cuore di saper trovare, nel nome cristiano che le accomuna, motivi e forza per giungere finalmente ad una vera riconciliazione degli animi.

    3) Ma altre situazioni di conflitto, o quanto meno di agitazioni anche a non parlare del Medio Oriente, sul quale dovr soffermarsi pi oltre il nostro discorso rimangono, o si sono di recente prodotte, sia in Africa, sia nell'America Latina.

    Contemplando simili realt tanto complesse, e per le quali torna non di rado assai difficile dare un compiuto giudizio, sia circa la verit o la esattezza dei fatti denunciati, sia sui diritti rivendicati o sulle ragioni addotte dalle diverse parti in lotta, noi non possiamo, in questa sede e nella evocata prospettiva dell'Anno Giubilare, se non alzare la nostra voce, solenne e ammonitrice, per ricordare al mondo l'esigenza della giustizia e dell'amore : della giustizia che impone a tutti, individui, governanti e popoli, il rispetto dei diritti di ciascuno; dell'amore che

  • Acta Pauli Pp. VI 21

    promuove, vivifica e completa l'opera della giustizia, nella compren-sione, nella generosit, nella collaborazione di fratelli con fratelli.

    Parole cristiane, ed umane insieme, che noi tanto pi volentieri ripetiamo proprio nel momento in cui la comunit delle Nazioni com-memora il XXV della Dichiarazione dell'ONU sui Diritti Umani.

    S, finch i diritti di tutti i popoli, fra i quali quello all'autodeter-minazione e alla indipendenza, non saranno debitamente riconosciuti e onorati, non potr esservi pace vera e duratura, anche se il prepotere delle armi possa temporaneamente aver ragione della reazione degli oppositori. Finch, nell'ambito delle singole comunit nazionali, chi detiene il potere non rispetter nobilmente i diritti e le legittime libert dei cittadini, la tranquillit e l'ordine se pure possono essere forzata-mente mantenuti non saranno che un simulacro ingannevole e insicuro, non pi degno di una societ di esseri civili.

    La psicologia degli uomini tale che, mentre essi sono pronti a commouversi per l'instaurarsi di nuove situazioni del genere e l'emo-zione non sempre si commisura alla realt, artificiosamente presentata a volte da un'abile e organizzata propaganda , diventano poi quasi insensibili al perdurare delle situazioni stesse, quasi che il loro prolun-garsi nel tempo, nonostante la impotente rivolta di chi ne vittima, serva ad esse di giustificazione, specialmente quando sono coperte, come avviene purtroppo in non pochi casi, da una sorta di congiura del silenzio.

    Noi vorremmo in questa circostanza, richiamandoci appunto al motivo umano della commemorazione della ricordata Dichiarazione dell'ONU ed a quello spirituale dell'Anno Santo alle soglie, rivolgere a tutti il nostro appello ad un rinnovamento e ad una riconciliazione basati sul solido fondamento della giustizia e dell'amore : fondamento che deve servire anche a favorire una sincera pace e riconciliazione fra le classi e i gruppi sociali, cos facilmente divisi e opposti gli uni agli altri da motivi di comprensibile interesse particolare, ma che non sempre sa tenere il conto doveroso dei diritti e degli interessi legittimi degli altri, e ispirarsi ad una visione del bene comune.

    4) Il Medio Oriente! Per tutti la culla di antichissime e nobilissime civilt, del cui

    ricordo e delle cui ricchezze ancora vive e si avvantaggia l'umanit. Per l'uomo religioso la sorgente di grandi movimenti spirituali che, divisi e diversi fra loro, hanno in comune la credenza in un unico Dio, Creatore e Signore dell'universo e dei suoi destini. Per i cristiani la

  • 22 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    terra nella quale Dio ha intessuto la trama iniziale del suo misterioso disegno di salvezza e nel cui cuore divenuto cos il cuore del mondo si trovano i luoghi dove il Salvatore Divino, del Quale stiamo per commemorare nuovamente la nascita nel tempo, ha trascorso gli anni della sua esistenza terrena, morto per la vita degli uomini ed risorto per la nostra speranza e per la nostra gioia.

    Quella Terra da molti, da troppi anni, il teatro di un conflitto che affligge e mette in pericolo la stessa pace di un pi ampio cerchio di Nazioni, e forse del mondo; conflitto che ha provocato lutti e soffe-renze senza termine a tante popolazioni inermi ed innocenti, che fa oggetto e movente di odi e di rivalit una Terra e una Citt che dovreb-bero essere simbolo e richiamo ad unit di cuori per milioni e milioni di uomini, i quali ad esse guardano come a faro di fede e di amore.

    L'ambigua e discontinua situazione di non-pace e non-guerra, che si andava protraendo da oltre sei anni, stata rotta, nell'ottobre scorso, dallo scoppio di nuove ostilit belliche.

    Un intenso e animoso lavoro, per il quale abbiamo avuto gi modo di manifestare il nostro apprezzamento, ha condotto, dapprima ad una cessazione del fuoco, ed ora ad una Conferenza di pace, che si apre proprio oggi a Ginevra, sotto gli auspici delle Nazioni Unite e che, pur essendo, per il momento almeno, incompleta nei suoi partecipanti, apre la via a negoziati che consentono di sperare in positivi sviluppi per la definitiva composizione dell'annoso conflitto.

    Queste speranze, accompagnate da voti ferventi per il buon successo della grande iniziativa, noi abbiamo espresse in un Messaggio al Segre-tario Generale dell'ONU, e vogliamo qui nuovamente esprimere, invi-tando l'Orbe cattolico ad unire la sua preghiera per la pace nel Medio Oriente all'augurio che sale ne siamo sicuri dal cuore di tutti gli uomini di buona volont.

    La Santa Sede, come gi ha fatto in passato, continuer a seguire con ogni cura gli svolgimenti della situazione, mantenendosi in con-tatto con i suoi protagonisti e con quanti hanno titolo e volont di contribuire alla sua giusta soluzione : pronta sempre a dare volente-rosa collaborazione perch gli sforzi in atto abbiano felice corona-mento in accordi che possano garantire in maniera soddisfacente, a tutte le parti interessate, tranquilla e sicura esistenza e il riconosci-mento dei rispettivi diritti.

    All'interesse generale e vivissimo per la pacificazione di quelle tor-

  • Acta Pauli Pp. VI 23

    mentate regioni, si unisce in noi la particolare preoccupazione per le condizioni e per le sorti di coloro che maggiormente hanno sofferto e soffrono per le vicende succedutesi dal 1947 ad oggi : pensiamo in par-ticolare alle centinaia di migliaia di persone profughe dalla loro terra, ridotte a disperate condizioni di vita, o altrimenti contrastate nelle loro legittime aspirazioni. Anche se la loro causa talvolta proposta all'attenzione del mondo e perfino compromessa con atti che ripu-gnano alla coscienza civile dei popoli e che in nessun caso sono giusti-ficabili e ne abbiamo avuto purtroppo un nuovo tragico esempio proprio in questi giorni, e proprio vicino a questa nostra alma Citt episcopale , si tratta pur sempre di causa che esige umana consi-derazione e invoca, con la voce di masse abbandonate e non colpevoli, una giusta e generosa risposta.

    N staremo qui a ricordare il dovere, pi ancora che il diritto, che a noi incombe di adoperarci perch ogni eventuale risoluzione toccante 10 stato di Gerusalemme e dei Luoghi Santi nella Palestina, risponda alle esigenze del particolare carattere di quella Citt, unica al mondo, e ai diritti e alle legittime aspirazioni degli appartenenti alle tre grandi religioni monoteistiche che hanno, nella Terra Santa, Santuari fra i pi preziosi e cari al loro cuore.

    L'interesse cortese gi da tante parti manifestato per conoscere 11 pensiero della Santa Sede su tali questioni e la deferenza a noi di-mostrata dalle Autorit d'Israele, ci fanno sicuri della possibilit di far convenientemente udire la nostra voce quando tali questioni sa-ranno sottoposte a concreta discussione.

    Ecco. Il richiamo alla Terra di Ges ci riconduce quasi naturalmente al motivo di fondo di questo nostro colloquio : il rinnovamento degli animi, la riconciliazione, postulati da una genuina comprensione del significato e dei fini dell'anno Giubilare. Non forse venuto Lui, Ges, per rinnovare tutti e tutto : Ecce, nova facio omnia ? 2 Non Lui la nostra pace e la nostra riconciliazione? 3

    In Lui davvero, nella sua dottrina luminosa ancora, nuova e con-tinuamente innovatrice come quando l'ascoltarono attonite, per la prima volta, le rive del lago di Genezaret, le alture della Galilea e della Giu-dea, le vie e le piazze di Gerusalemme , nell'esempio e nell'impeto trascinante del suo amore per l'uomo, l'umanit pu trovare entu-

    2 Ap. 21, 5.

    3 Cfr. Ad Eph. 2, 14-16.

  • 24 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    siasmo ed energie sufficienti per riprendere con decisione, alle soglie del nuovo anno, il cammino della difficile ricerca di un ordine che, all'interno delle singole comunit nazionali e in quella internazionale, fondi in giustizia, in equit, in generosa collaborazione, il pacifico rapporto che insieme dovere e necessit per la famiglia umana.

    Di coraggio, di decisione, di energica saggezza ha infatti bisogno il mondo per non perdere la speranza in una pacificazione che, sebbene resa, oggi pi che mai, urgente dal terrore della potenza distruttiva delle nuove armi, potrebbe apparire una mta quasi irraggiungibile, un'utopia.

    Noi non ci stancheremo di ricordare che un forte rinnovamento morale indispensabile a realizzare ci che il solo equilibrio delle forze e della paura mal riesce a stabilire.

    Possa l'Anno Santo, che il mondo cattolico chiamato a celebrare, dare a tale rinnovamento il decisivo contributo che nei nostri voti !

    E accresca in tutti gli uomini il Natale del Signore, che stiamo per commemorare, quella buona volont che ha le promesse della vera pace !

    Con la nostra Benedizione.

    NUNTIUS RADIOPHONICUS

    Die festo Nativitatis Domini nostri Iesu Christi datus, antequam ex externo Basilicae Vaticanae podio Urbi et Orbi Beatissimus Pater Apostolicam impertiit Benedictionem. *

    Uomini Fratelli!

    La nostra voce oggi l'eco d'un annuncio celeste, lontano nel tempo, ma sempre vicino nella realt; un annuncio che oltrepassa i secoli e rimane attuale ; e cos dice l'annuncio : Io vi porto un messaggio felice, che dev'essere di grande gaudio per tutto il popolo, perch oggi nato per voi un Salvatore, Cristo Signore .*

    l'annuncio del Natale. l'annuncio che da un Figlio della stirpe umana viene la salvezza

    alla umanit. Sorge imperiosa la domanda ; forse l'uomo salvato dall'uomo?

    Noi celebriamo, s, una festa dell'Uomo. Forse questa la ragione

    * Die 25 mensis decembris a. 1973. 1 Cfr. Lc. 2, 10-11.

  • Acta Pauli Pp. VI 25

    per cui il Natale incontra spontanea simpatia anche in molti che non ne accolgono il significato religioso. Molti oggi sostituiscono l'antro-pologia alla teologia. Vedono nel cristianesimo un valore umano da tutti accettabile; non vedono la verit divina che conferisce a quel valore umano la sua ragione d'essere e il suo prezzo infinito.

    Oggi il punto strategico della discussione ideologica l'umanesimo. Non l'umanesimo delle nostre memorie storiche, n quello della nostra cultura classica; ma quello della cultura e della sociologia moderna, diventata in certe sue tipiche espressioni una utopia cosmica, che fa dell'uomo il Dio dell'uomo; un umanesimo che, in una persistente e pseudo-logica vertigine del pensiero, oser proclamare l'uomo causa assoluta di se stesso, espressione spontanea d'una vitalit liberatrice e nativamente legittima e onesta, sostitutiva d'ogni altra alienante obbligazione. L'uomo, e basta. Poi questa infatuazione umanistica, esperta dei limiti della nostra vita, dilater oltre misura le dimensioni della statura umana, e ci stordir col grido esaltante del superuomo, segretamente struggendosi di non sapere altrimenti appagare l'intrin-seca vocazione dell'uomo a superare se stesso, e illuder il mondo di poterlo rigenerare autorizzandolo alla conquista e all'uso d'una scon-finata materiale potenza. Ma nello stesso tempo quest'umanesimo, disil-luso di s si aggrapper all'analisi scientifica, e ci ricorder la con-sistenza realistica del nostro essere animale, assimilando senza scru-poli la complessa creatura d'elezione, che noi siamo, ai nostri parenti inferiori del regno biologico, essi pure stupendi fenomeni della natura, ma privi di coscienza spirituale, e subito destinati alla dissoluzione inesorabile della morte.

    Un altro umanesimo, Fratelli, col Natale di Cristo noi celebriamo. Un'altra concezione dell'uomo; e ci ha oggi capitale importanza; cos che la festa del vero Natale ci pone al vertice della scienza su l'uomo : l'antica sapienza del conosci te stesso )), rimasta al grado interrogativo, ha oggi una sua sovrabbondante, anche se pur sempre misteriosa risposta.

    La nostra antropologia conosce ed afferma una superlativa genea-logia dell'uomo, creatura cos bella, cos nobile, cos degna d'ogni nostra entusiastica ammirazione, da presentare in se stessa, nella sua essenziale composizione, l'immagine e la somiglianza )) di Dio, 2 can-didata alla presidenza su tutte le creature. Essa conosce, per via di

    2 Gen. 1, 26.

  • 26 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    fede, ma stampata nell'esperienza, 3 il dramma doloroso della decadenza originale e ereditaria del peccato originale, che ha scompaginato ogni cosa nella vita umana, lasciando in essa immense nostalgie e insoddi-sfatte aspirazioni, disordine e squilibrio nel meccanismo psicologico e morale della sua attivit, esperienze dolorose e umilianti di tale con-genita disfunzione, grandezza e miseria che fanno dell'uomo a se stesso un esaltante e tormentoso bisogno; in fondo al cuore, un enigmatico bisogno, diventato speranza per divina misericordiosa promessa. Questo l'uomo. Guai a chi lo tocca : egli nasce sacro alla vita, fin dal seno materno. Nasce sempre dotato di questa pericolosa, ma divina pre-rogativa, la libert, educabile ma inviolabile. Nasce persona in s suf-ficiente, ma in s parimente bisognosa di conversazione sociale; nasce pensante, nasce volente, destinato al bene, ma capace d'errore e di peccato. Nasce per la verit, nasce per l'amore. Non finiremmo pi, se volessimo fare il ritratto completo dell'uomo, come l'umanesimo cristiano lo descrive ; una sola nota ora diciamo, che a tutte le altre linee, da cui risulta la sostanziale fisionomia dell'uomo, si riferisce : il bisogno d'una salvezza.

    Cos, com', l'uomo non perfetto : un essere essenzialmente biso-gnoso d'un restauro, d'una riabilitazione, d'una pienezza, d'una per-fezione, d'una felicit. una vita, che non basta a se stessa ; ha bisogno d'un complemento di Vita, un complemento infinito. Esaltate l'uomo : metterete in evidenza maggiore la sua deficienza, la sua incompletezza, la sua segreta necessit d'essere salvato. Diciamo subito e diciamo tutto : la sua necessit d'un Salvatore.

    S, bisogno d'un Salvatore ; uomo per unirsi agli uomini, ma nello stesso tempo Dio per portare l'uomo all'altezza, a cui la sua primigenia e sempre immanente concezione, lo destina, l'altezza divina.

    A voi, uomini Fratelli, diciamo oggi queste cose fondamentali, affinch le sappiate, le crediate, le viviate. A voi, uomini Fratelli, se siete nel dolore, nella miseria, nella sofferenza, nel peccato; a voi, genti di tutto il mondo, noi ripetiamo, con la letizia della certezza : Fratelli, nato per noi un Salvatore; il Salvatore; Egli il Figlio di Maria, il Figlio di Dio. Si chiama Nostro Signore Ges Cristo.

    Deinde Beatissimus Pater lingua italica, gallica, anglica, germa-nica, hispanica, graeca, polona, russica, sinensi, vietnamensi et latina cunctis qui Eum audiebant, felicia omina pronuntiavit.

    3 Cfr. Pascal, 434.

  • Sacra Congregatio pro Episcopis 27

    ACTA SS. CONGREGATIONUM

    SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS

    Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia Pp. VI, successivis decretis Sacrae Congregationis pro Episcopis singulas quae sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :

    die 29 Decembris 1973. Titulari episcopali Ecclesiae Sululitanae Exc. P. D. Thomam Guillermum Murphy, C. SS. R., hactenus Epi-scopum Iuazeiriensem, quem deputavit Auxiliarem E.mi P. D. Avelar S. R. E. Cardinalis rando Vilela, Archiepiscopi S. Salvatoris in Brasilia.

    die 11 Ianuarii 197'Jf. Cathedrali Ecclesiae Bonfimensi R. D. Iairum Rodericum Matos da Silva, curionem paroeciae Sancti Antonii in (( Jequi , in dioecesi Amargosensi.

    die 15 Ianuarii. Titulari, pro hac vice, archiepiscopali Ecclesiae Uppensi Exc. P. D. Sergium Oheso Rivera, hactenus Episcopum Papantlensem, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis Exc.mi P. D. Aemilii Abascal Salmern, Archiepiscopi Ialapensis.

    die 21 Ianuarii. Cathedrali Ecclesiae Arecibensi R. P. Michaelem Rodrguez, sodalem Congregationis Sanctissimi Redemptoris.

    I

    P R O V I S I O E C C L E S I A R U M

    I I

    A L B I N G A N E N S I S (ALBINGANENSIS - IMPERIAE)

    DECRETUM De mutatione nominis dioecesis

    In dioecesi Albinganensi urbs Imperia exstat, quae cum sit civilis eiusdem nominis provinciae caput ideoque Magistratuum ac publicorum munerum sedes, hisce temporibus magna incrementa coepit.

  • 28 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    Nunc vero Exc.mus P. D. Alexander Piazza, Episcopus Albinganen-sis, vota quoque cleri atque fidelium exprimes, ab Apostolica Sede enixe rogavit ut dioecesis Albinganensis aptius Albinganensis-Imperia appel-laretur.

    Quapropter Summus Pontifex Paulus, Divina Providentia Pp. VI, his omnibus rite perpensis, de consilio infrascripti Cardinalis Sacrae Congregationis pro Episcopis Praefecti, praesenti Decreto, perinde vali-turo ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, Imperiam nomen unit veteri titulo Albinganensi, ita ut posthac dioecesis et Epi-scopus Albinganensis-Imperiae nuncupari possit ac debeat.

    Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis,

    die 1 decembris 1973.

    SEBASTIANUS Card. RAGGIO, Praefectus

    L. S.

    93 Ernestus Civardi, Archiep. tit. Serdicen, a Secretis

    I I I A L B I N G A N E N S I S - I M P E R I A E

    DECRETUM De Concathedralis erectione

    In dioecesi Albinganensi-Imperia, urbs Imperia, quae civilis eiusdem nominis provinciae caput est, sive fidelium numero sive religionis ope-ribus et incolarum industria prospera suscipit hac nostra aetate incre-menta.

    Sacra autem Congregatio pro Episcopis, vota excipiens Exc.mi P. D. Alexandri Piazza, Episcopi Albinganensis-Imperiae atque eorum quorum interest, vigore specialium facultatum a Summo Pontifice Paulo, Di-vina Providentia Pp. VI , sibi tributarum, templum in eadem urbe exstans, Deo in honorem Sancti Mauritii dicatum, ad dignitatem concathedralis evehendum censuit cum vero id in animarum bonum cessarum merito videatur.

    Quapropter praesenti Decreto Sacrae Congregationis pro Episco-pis, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae

  • Sacra Congregatio pro Episcopis 29

    forent, praefatum templum Sancti Mauritii, ad dignitatem et fasti-gium ecclesiae concathedralis evehit, ita ut in eadem ecclesia cathedra episcopalis erigi possit et Episcopus Albinganensis-Imperiae pro tem-pore, prout ipsi magis expedire videtur, sollemnia quae maluerit pontificalia exercere queat.

    Ad haec omnia executioni mandanda Sacra Congregatio pro Epi-scopis deputat Exc.mum P. D. Alexandrum Piazza eidem tribuens necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, facto ei onere mittendi quam primum ad hanc Sacram Congregationem exemplar peractae executionis actus.

    Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis,

    die 1 decembris 1973.

    SEBASTIANUS Card. BAGGIO, Praefectus L. S.

    68 Ernestus Civardi, Archiep. tit. Serdicen, a Secretis

  • 30 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    SACRA CONGREGATIO PRO CULTU DIVINO

    DIRECTORIUM DE MISSIS CUM PUERIS

    INTRODUCTIO

    1. Pueros baptizatos, qui adhuc plene initiandi sunt per sacramenta Confirmationis et Eucharistiae, necnon eos, qui recens iam ad sacram Communionem admissi sunt, peculiariter fovere debet Ecclesia. Con-diciones enim vitae hodiernae, in quibus pueri adolescunt, profectui eorum spiritali minus favent. 1 Insuper parentes non raro obligationes educationis christianae in Baptismo filiorum suorum susceptas vix implent.

    2. Quoad pueros in Ecclesia educandos peculiaris difficultas ex eo oritur, quod celebrationes liturgicae, praesertim eucharisticae, vim innatam paedagogicam 2 in pueros plene exercere non possunt. Quamvis nunc in Missa sermonem patrium adhibere liceat, tamen verba et signa captui puerorum non satis aptata sunt.

    Re quidem vera pueri etiam in vita sua cotidiana non semper omnia intellegunt, quae cum adultis experiuntur, quin iis ex hoc taedium oriatur. Inde nec pro liturgia postulari potest ut semper omnia et sin-gula iis intellegibilia esse debeant. Tamen damnum spiritale timen-dum est, si pueri per annos in Ecclesia iterum iterumque vix compre-hensibilia experiantur; recens enim psychologia probavit, quam pro-funde pueri experientia religiosa infantiae et primae pueritiae formen-tur vi capacitatis religiosae singularis, qua gaudent. 3

    3. Ecclesia, Magistrum suum secuta, qui parvulos complexans ... benedicebat (Me 10, 16), pueros hac in condicione constitutos sibi-metipsis relinquere nequit. Inde mox post Concilium Vaticanum II , quod iam in Constitutione de sacra Liturgia de necessitate aptatio-

    1 Cfr. S. Congr. pro Clericis, Directorium catechisticum generale, n. 5: A.A.S. 64

    (1972), pp. 101-102. 2 Cfr. Conc. Vat. II, Const. de S. Liturgia, Sacrosanctum Concilium, n. 33.

    3 Cfr. S. Congr. pro Clericis, Directorium catechisticum generale, n. 78: A.A.S. 64

    (1972), pp. 146-147.

  • Sacra Congregatio pro Cultu Divino 31

    nis liturgiae ad diversos coetus locutum erat, 4 diligentius, praesertim in prima Synodo Episcoporum anno 1967 Romae habita, coepit con-siderare, quomodo participatio puerorum in liturgia facilior evadere posset. Explicitis verbis illa occasione oblata Praeses Consilii ad exse-quendam Constitutionem de sacra Liturgia dixit agi quidem non posse de efformando aliquo ritu omnino speciali, sed potius de quibusdam elementis retinendis vel breviandis vel omittendis, de quibusdam texti-bus magis aptis seligendis . 5

    4. Postquam per Institutionem generalem Missalis Romani instau-rati anno 1969 editam omnia et singula pro celebratione eucharistica cum populo statuta sunt, haec Congregatio, petitionibus ex toto orbe catholico iterum iterumque receptis obsecuta, peculiare Directorium pro Missis cum pueris tamquam supplementum huius Institutionis apparare coepit, cooperantibus viris et mulieribus peritis ex omnibus fere nationibus.

    5. Conferentiis Episcoporum aut singulis Episcopis hoc Directorio perinde ac Institutione generali quaedam aptationes reservantur. 6

    Eaedem Conferentiae aptationes Missae pro pueris in sua dicione forte necessarias, quippe quae Directorio generali contineri nequeant, iuxta art. 40 Constitutionis de sacra Liturgia, Apostolicae Sedi pro-ponant, de ipsius consensu introducendas.

    6. Directorium prae oculis habet pueros, qui nondum in aetatem quam vocant prae-adulescentiam, intraverunt. Per se non loquitur de pueris sive corporaliter sive mentaliter impeditis, quia non raro pro iis largior aptatio necessaria est ; 7 tamen normae, quae sequuntur, mutatis rebus mutandis, iis etiam applicari possunt.

    7. In primo capite Directorii (nn. 8-15) quasi fundamentum poni-tur, ubi disseritur de multimoda puerorum manuductione versus litur-giam eucharisticam ; alterum caput breviter tractat de Missis cum

    4 Cfr. Conc. Vat. I I , Const. de S. Liturgia Sacrosanctum Concilium, n. 38; cfr. etiam

    S. Congr. pro Cultu Divino, Instructio Actio pastoralis, 15 maii 1969: A.A.S. 61 (1969), pp. 806-811.

    5 De Liturgia in prima Synodo Episcoporum: Notitiae 3 (1967), p. 368.

    6 Cfr. infra nn. 19, 32, 33.

    7 Cfr. Ordinem Missae cum pueris surdis mutisque regionis linguae germanicae,

    die 26 iunii 1970 ab hac Congregatione probatum seu confirmatum (Prot. n. 1546/70).

  • 32 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    adultis (nn. 16-19), quas etiam pueri participant; tertium demum caput (nn. 20-54) fusius agit de Missis cum pueris, quas nonnulli tantum adulti participant.

    CAPUT I

    DE MANUDUCTIONE PUERORUM VERSUS CELEBRATIONEM EUCHARISTICAM

    8. Cum vita plene christiana cogitari nequeat sine participatione actionum liturgicarum, in quibus a fidelibus in unum congregatis mysterium paschale celebratur, initiatio religiosa puerorum ab hoc fine aliena esse non debet. 8 Ecclesia, quae infantes baptizat, eonfisa donis hoc sacramento collatis, curare debet, ut baptizati crescant in communione cum Christo et fratribus, cuius communionis signum et pignus est participatio mensae eucharisticae, ad quam pueri praepa-rantur vel in cuius significationem profundius introducuntur. Quam formationem liturgicam et eucharisticam separare non licet ab edu-catione universali et humana et christiana; immo nocivum esset, si formatio liturgica tali fundamento careret.

    9. Inde omnes, ad quos spectat pueros instituere, unitis viribus et collatis consiliis ad id tendant, ut illi, etsi aliqualem iam sensum Dei rerumque divinarum habent, iuxta aetatem et progressionem persona-lem experiantur etiam valores humanos, qui celebrationi eucharisticae insident, uti sunt actio communitaria, salutatio, capacitas auscul-tandi necnon veniam petendi et tribuendi, expressio grati animi, expe-rientia actionum symbolicarum, convivii amicalis, celebrationis festivae. 9

    Catecheseos eucharisticae, de qua in n. 12, erit tales valores huma-nos ita excolere, ut pueri gradatim iuxta aetatem et condiciones psycho-logicas et sociales animos aperiant ad valores christianos percipien-dos et ad mysterium Christi celebrandum. 1 0

    10. Maximam partem in his valoribus humanis et christianis incul-candis habet familia christiana. 1 1 Inde institutio christiana, quae pa-

    8 Cfr. Conc. Vat. II, Const. de S. Liturgia Sacrosanctum Concilium, nn. 14, 19.

    9 Cfr. S. Congr. pro Clericis, Directorium catechisticum generale, n. 25: A.A.S. 64

    (1972), p. 114. 10 Cfr. Conc. Vat. II, Decl. de educatione christiana Gravissimum educationis, n. 2.

    1 1 Cfr. ibid., n. 3.

  • Sacra, Congregatio pro Cultu Divino 33

    rentibus praebetur vel aliis personis, quibus incumbit educatio, etiam ratione habita formationis liturgicae puerorum valde fovenda est.

    Vi conscientiae officii in Baptismo infantium suorum libere accepti parentes obligatione tenentur pueros gradatim docendi orare, cum iis cotidie comprecantes eosque ad preces privatim fundendas manudu-centes. 1 2 Si pueri ita praeparati iam a teneris annis, quandocumque id desiderant, una cum familia Missam participant, facilius incipient in communitate liturgica cantare et orare, immo quodammodo iam praesentient mysterium eucharisticum.

    Si autem parentes in fide debiliores sunt et tamen institutionem christianam puerorum desiderant, saltem invitentur ad valores huma-nos, de quibus supra, cum pueris communicandos et, occasione data, ad partem habendam in coetibus parentum et in celebrationibus non eucharisticis, quae cum pueris fiunt.

    11. Insuper communitates christianae, ad quas singulae familiae pertinent vel in quibus pueri vivunt, officio devinciuntur circa pueros in Ecclesia baptizatos. Communitas christiana testimonium Evangelii praebens, fraternam caritatem vivens, mysteria Christi actuose cele-brans optima schola est institutionis christianae et liturgicae pro pue-ris, qui in ea vivunt.

    Intra communitatem christianam, patrini vel aliae personae na-vitate spectatae, impetu apostolico motae, familiis, quae partem suam in educatione christiana vix implent, magnum possunt afferre adiu-mentum ad pueros debite catechizandos.

    Peculiariter iisdem finibus inserviunt prae-scholae et scholae catholicae necnon varii coetus puerorum.

    12. Quamvis ipsa liturgia vim sibi propriam eruditionis 1 3 etiam in pueros semper exerceat, debitum momentum meretur intra insti-tutionem catecheticam et scholarem et paroecialem catechesis de Missa, 1 4 conducens ad eius actuosam, consciam et genuinam partici-

    12 Cfr. S. Congr. pro Clericis, Directorium catechisticum generale, n. 78: A.A.S. 64

    (1972), p. 147. 13 Cfr. Conc. Vat. II, Const. de g. Liturgia Sacrosanctum Concilium, n. 33.

    14 Cfr. S. Congr. Rituum, Instructio Eucharisticum mysterium, 25 maii 1967, n. 14:

    A.A.S. 59 (1967), p. 550. 3 - A. A. S.

  • 34 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    pationem. 1 5 Talis catechesis (( puerorum aetati et ingenio sane accom-modata eo tendere debet, ut per praecipuos ritus et preces tradatur Missae significatio, etiam ad vitae Ecclesiae participationem quod attinet ; 1 6 hoc praesertim dicendum est de textibus ipsius Precis eucharisticae et de acclamationibus, quibus hanc pueri participant.

    Peculiari mentione digna est illa catechesis, qua pueri ad primam Communionem praeparantur. In ea non tantum discant, quae sint veri-tates fidei circa Eucharistiam, sed quomodo deinceps, pro modulo suo paenitentia praeparati, plene corpori Christi inserti actuose cum populo Dei Eucharistiam participare possint, partem habentes in mensa Do-mini et in communitate fratrum.

    13. Magnam partem in formatione liturgica puerorum et in eorum praeparatione ad vitam liturgicam Ecclesiae habere possunt etiam celebrationes varii generis, quibus pueri quaedam elementa liturgica vi ipsius celebrationis facilius percipiunt, uti sunt salutatio, silentium, laus communis, praesertim ea quae fit cantu communi. Caveatur tamen, ne celebrationes huiusmodi indolem nimis didacticam induant.

    14. Magis magisque in his celebrationibus iuxta captum puerorum verbum Dei locum obtineat. Immo crescente capacitate spiritali sat frequenter cum iis habeantur sacrae verbi Dei celebrationes proprie dictae, praesertim tempore Adventus et Quadragesimae. 1 7 Quae cele-brationes aestimationem verbi Dei apud pueros magnopere fovere possunt.

    15. Omnis institutio liturgica et eucharistica, salvis iis, quae dicta sunt, semper ad id tendere debet, ut vita cotidiana puerorum in dies magis Evangelio respondeat.

    15 Cfr. S. Congr. pro Clericis, Directorium catechisticum generale, n. 25: A.A.S. 64

    (1972), p. 114. 16 S. Congr. Rituum, Instructio Eucharisticum mysterium, 25 maii 1967, n. 14:

    A.A.S. 59 (1967), p. 550; cfr. etiam S. Congr. pro Clericis, Directorium catechisticum generale, n. 57: A.A.S. 64 (1972), p. 131.

    17 Cfr. Conc. Vat. II, Const. de S. Liturgia Sacrosanctum Concilium, n. 35, 4.

  • Sacra Congregatio pro Cultu Divino 35

    CAPUT II

    DE MISSIS CUM ADULTIS, QUAS ETIAM PUERI PARTICIPANT

    16. In multis locis, imprimis diebus dominicis et festis, Missae paroeciales celebrantur, quas simul cum magno numero adultorum non pauci pueri participant. In his Missis testimonium fidelium adul-torum magnum effectum habere potest apud pueros. Sed et adulti ex eo, quod in tali celebratione experiuntur partem, quam pueri in com-munitate christiana habent, emolumentum spiritale capiunt. Spiritus christianus familiarum magnopere fovetur, si pueri tales Missas simul cum parentibus et aliis membris familiae participant.

    Ipsi infantes, qui Missam participare adhuc nequeunt vel nolunt, in fine Missae adduci possunt, simul cum communitate benedicendi, postquam v. gr. adiutrices quaedam paroeciales eos inter Missam in loco separato custodierunt.

    17. Tamen in Missis huius generis sedulo cavendum est, ne pueri se neglectos sentiant propter incapacitatem participandi et intellegendi ea, quae in celebratione aguntur et proclamantur. Aliquo saltem modo ratio habeatur eorum praesentiae, v. gr. alloquendo eos peculiariter in monitionibus (v. gr. in initio et in fine Missae) et in aliqua parte homiliae.

    Immo fortasse aliquando, si condicio locorum et personarum id permittit, opportunum erit liturgiam verbi cum homilia in aliquo loco separato, sed non nimis distante cum pueris celebrare, qui, antequam liturgia eucharistica incipiat, introducuntur in locum, ubi adulti inte-rim propriam liturgiam verbi celebraverunt.

    18. Valde utile esse potest in his Missis quaedam pueris ofiicia con-credere; possunt v. gr. afferre dona, unum alterumve ex cantibus Missae exsequi.

    19. Interdum huiusmodi Missa, si numerus puerorum notabilis est, opportune ita ordinetur, ut etiam magis puerorum postulatis satisfa-ciat. Tunc homilia ad pueros dirigatur, ita tamen ut etiam adulti ex ea fructum capere possint. Praeter aptationes in ipso Ordine Missae iam exstantes una aliave ex aptationibus peculiaribus infra descriptis, in Missa cum adultis, quam etiam pueri participant, adhiberi potest, ubicumque Episcopus id permiserit.

  • 36 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    CAPUT III

    DE MISSIS CUM PUERIS,

    QUAS NONNULLI TANTUM ADULTI PARTICIPANT

    20. Praeter Missas, quae a pueris una cum parentibus et aliis fami-liae membris participantur, quaeque nec semper nec ubique fieri pos-sunt, commendantur, praesertim infra hebdomadam, Missae cum solis pueris celebrandae, nonnullis tantum adultis participantibus. In his Missis quasdam aptationes necessarias esse ab initio instaurationis liturgicae omnibus persuasum est. 1 8

    De quibus aptationibus, et quidem generalioribus tantum, infra (nn. 38-54) sermo erit.

    21. Semper prae oculis habendum est tales celebrationes euchari-sticas pueros versus Missas adultorum manuducere debere, praesertim eas, ad quas communitas christiana in dominicis convenire debet. 1 9

    Inde, salvis aptationibus quoad aetatem necessariis, non perveniatur ad ritus omnino speciales, 2 0 qui nimis differant ab Ordine Missae cum populo celebrandae. Finis variorum elementorum semper iis respon-dere debet, quae in Institutione generali Missalis Romani de singulis dicta sunt, etiamsi aliquando propter rationes pastorales identitas absoluta inculcari nequit.

    DE OFFICIIS ET MINISTERIIS IN CELEBRATIONE

    22. Principia actuosae et consciae participationis quodammodo a fortiori valent, si Missae cum pueris celebrantur. Inde curetur, ut omnia fiant ad talem participationem augendam et impensiorem redden-dam. Hanc ob rem quam plurimi pueri partes speciales in celebratione agant; cuius modi hae sunt: locum et altare apparare (cfr. n. 29), munere cantoris fungi (cfr. n. 24), in choro cantare, musicam instru-mentis exsequi (cfr. n. 32), lectiones proferre (cfr. nn. 24 et 47), respon-dere infra homiliam (cfr. n. 48), intentiones orationis universalis reci-

    1 8 Cfr. supra, n. 3.

    w

    Cfr. Conc. Vat. II, Const. de S. Liturgia Sacrosanctum Concilium, nn. 42 et 106. 20 Cfr. De Liturgia in prima Synodo Episcoporum: Notitiae 3 (1967), p. 368.

  • Sacra Congregatio pro Cultu Divino 37

    tare, dona ad altare afferre necnon similes hisce actiones facere iuxta consuetudines diversorum populorum (cfr. n. 34).

    Ad participationem fovendam aliquando iuvabunt etiam quaedam additiones, v. gr. insertio causarum ad gratias agendas, antequam sa-cerdos dialogum Praefationis incipiat.

    In his omnibus prae oculis habeatur actiones externas sine fructu manere, immo nocivas esse, nisi internae participationi puerorum inserviant. Quapropter sacrum silentium etiam in Missis cum pueris suum momentum habet (cfr. n. 37). Magna cum diligentia attendatur, ne pueri obliviscantur omnes participationis formas culmen suum ob-tinere in Communione eucharistica, in qua Corpus et Sanguis Christi ut cibus spiritalis accipiuntur. 2 1

    23. Sacerdoti Missam cum pueris celebranti cordi sit reddere cele-brationem festivam, fraternam, meditativam ; 2 2 magis enim quam in Missis cum adultis haec animorum dispositio in celebratione a sacer-dote efficiatur. Pendet ex eius praeparatione personali necnon ex eius modo cum aliis sese gerendi et loquendi.

    Dignitati, claritati et simplicitati gestuum apprime consulat. Allo-quens pueros ita se exprimat, ut facile intellegi possit, vitata tamen quavis forma nimis puerili.

    Monitiones libere proferendae 2 3 pueros conducant ad genuinam participationem liturgicam nec sint explanationes mere didacticae.

    Ad corda puerorum movenda iuvabit, si eos sacerdos quandocumque propriis verbis invitaverit, v. gr. ad actum paenitentialem, ad oratio-nem super oblata, ad orationem dominicam, ad pacem dandam, ad Communionem.

    24. Cum Eucharistia semper sit actio totius communitatis ecclesia-lis, optanda est participatio saltem nonnullorum adultorum, qui non tamquam vigilantes, sed tamquam comprecantes Missam participent et pueros, quatenus necessarium est, adiuvent.

    Nil impedit, quin unus ex his adultis, qui cum pueris Missam parti-cipant, annuente parocho vel rectore Ecclesiae, post Evangelium verba ad pueros dirigat, praesertim si sacerdos difficulter tantum mentis

    21 Cfr. Institutio generalis Missalis Romani, n. 56.

    2 2 Cfr. infra n. 37.

    23 Cfr. Institutio generalis Missalis Romani, n. 11.

  • 38 Acta Apostolicae Sedis ~ Commentarium Officiale

    habitui puerorum sese aptat. Qua in re serventur normae proxime edendae a S. Congregatione pro Clericis.

    Etiam in Missis cum pueris diversitas ministeriorum foveatur, ut celebratio tamquam communitaria appareat ; 2 4 adhibeantur, ex. gr., lectores et cantores sive ex pueris sive ex adultis. Ita varietate vocum taedium vitabitur.

    DE LOCO ET TEMPORE CELEBRATIONIS

    25. Locus primarius celebrationis eucharisticae cum pueris est ec-clesia, in qua tamen, si praesto est, diligenter seligatur spatium, quod numero participantium respondeat et in quo libere se gerere possint pueri iuxta postulata liturgiae vivae aetati eorum congruae.

    Si autem ecclesia his postulatis non respondeat, opportunum erit interdum extra locum sacrum cum pueris Eucharistiam celebrare, sed tunc locus sit aptus tantaque celebratione dignus. 2 5

    26. Pro Missis cum pueris illud tempus diei seligatur, quod melius convenit circumstantiis, in quibus vivunt, ita ut quam maxime aperti sint ad verbum Dei audiendum et ad Eucharistiam celebrandam.

    27. Missa infra hebdomadam a pueris participanda certe cum maiore fructu et minore periculo taedii celebrari potest, si (ex. gr. in colle-giis, in quibus pueri simul vivunt) non cotidie ut; insuper diligen-tius praeparari potest, si longius spatium temporis inter varias cele-brationes intercedit.

    Interdum praeferenda est communis precatio, ad quam pueri etiam sponte conferre possunt, vel communis meditatio vel sacra verbi Dei celebratio, quae priores celebrationes eucharisticas continuat et ad posteriores profundius participandas valet.

    28. Quandocumque numerus puerorum, qui simul Eucharistiam celebrant, nimius est, participatio attenta et conscia difficilior evadit. Itaque, si fieri potest, plures coetus efficiantur, qui non rigide iuxta aetatem, sed attenta formationis religiosae progressione et praepara-tione catechetica constituantur.

    Infra hebdomadam autem tales coetus opportune diebus diversis ad sacrificium Missae invitentur.

    M Cfr. Conc. Vat. II , Const. de S. Liturgia Sacrosanctum Concilium, n. 28.

    25 Cfr. Institutio generalis Missalis Romani, n. 253.

  • Sacra Congregatio pro Cultu Divino 39

    DE PRAEPARATIONE CELEBRATIONIS

    29. Sedulo et tempestive quaevis celebratio eucharistica cum pueris praeparetur, praesertim quoad orationes, cantus, lectiones, intentiones orationis universalis, collatis consiliis cum adultis et cum pueris, qui ministerium peculiare in his Missis exercent. In apparando et ornando loco celebrationis necnon in praeparandis calice cum patena et urceolis, si fieri potest, aliqui ex pueris partem habeant. Salva congrua partici-patione interiore, etiam tales actiones fovendo sensui communitariae celebrationis inservire possunt.

    DE CANTU ET MUSICA

    30. Cantus, si magni fieri debet in omnibus celebrationibus, prae-sertim in Missis cum pueris celebrandis propter eorum affinitatem peculiarem ad musicam, attentis ingenio diversorum populorum et capacitate puerorum praesentium propria, omnimode fovendus est. 2 6

    Ubi fieri potest, acclamationes, praesertim eae, quae ad Precem eucharisticam pertinent, a pueris potius cantentur quam recitentur.

    31. Ad faciliorem reddendam participationem puerorum in cantibus Gloria , Credo , Sanctus et

  • 40 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    Sub iisdem cautelis et cum debita circumspectione ac peculiari dis-cretione etiam musica technice effecta in Missa cum pueris adhiberi potest, iuxta normas a Conferentiis Episcoporum statutas.

    DE GESTIBUS

    33. Ratione habita naturae liturgiae tamquam actionis totius homi-nis et psychologiae puerorum, participatio per gestus et habitus cor-poris in Missis cum pueris magnopere fovenda est, iuxta aetatem et locorum consuetudinem. Multum pendet non tantum e gestibus sacer-dotis, 2 9 sed etiam e modo, quo tota communitas puerorum se gerit.

    Si qua Conferentia Episcoporum iuxta normam Institutionis gene-ralis Missalis Romani gestus, qui in Missa occurrunt, ingenio populi aptat, 3 0 respectum habeat etiam condicionis peculiaris puerorum, vel pro pueris tantum tales aptationes determinet.

    34. Inter actiones, quae gestibus adnumerantur, peculiari mentione dignae sunt processiones et aliae actiones participationem corporis secumferentes.

    Ingressus processionalis puerorum cum sacerdote celebrante iuvare potest, quo melius sentiatur communionem tunc constitui ; 3 1 partici-patio saltem aliquorum puerorum in processione cum Evangelio cla-rius patefacit praesentiam Christi, verbum populo suo annuntiantis ; processio puerorum cum calice et donis vim et sensum praeparationis donorum manifestius exprimit ; processio ad communionem debite ordi-nata multum iuvat ad pietatem puerorum fovendam.

    DE ELEMENTIS VISUALIBUS

    35. Ipsa liturgia Missae multa elementa visualia continet, quibus apud pueros maximum momentum tribuendum est ; quod dicendum est praesertim de elementis visualibus peculiaribus in decursu anni liturgici, uti sunt adoratio crucis, cereus paschalis, lumina in festo Praesentationis Domini, diversitas colorum et ornamentorum litur-gicorum.

    Praeter illa elementa visualia ipsi celebrationi atque loco celebra-tionis inhaerentia alia opportune introducantur, quae pueris permit-

    2 5 Cfr. supra, n. 23.

    30 Cfr. Institutio generalis Missalis Romani, n. 21.

    3 1 Cfr. ibid., n. 24.

  • Sacra Congregatio pro Cultu Divino 41

    tant magnalia Dei in creatione et redemptione perpetrata oculis perci-pere et ope visus precationem suffulciunt. Numquam liturgia appareat tamquam res arida et mere ad cogitationes pertinens.

    36. Eadem de causa usus etiam imaginum ab ipsis pueris praepa-ratarum utilis esse potest, v. gr. ad homiliam illustrandam, ad inten-tiones orationis universalis visibiliter demonstrandas, ad meditationem inspirandam.

    DE SILENTIO

    37. Etiam in Missis cum pueris silentium, tamquam pars celebra-tionis, suo tempore est servandum , 3 2 ne nimia pars tribuatur actioni externae; nam etiam pueri pro modulo suo meditationis sunt revera capaces. Tamen quadam manuductione indigent, ut discant iuxta mo-menta diversa (v. gr. post Communionem 3 3 vel etiam post homiliam) ad seipsos converti vel breviter meditari vel in corde suo Deum laudare et orare. 3 4

    Insuper curandum est et quidem diligentius quam in Missis cum adultis ut textus liturgici sine festinatione et intellegibiliter pro-ferantur, debitis pausis interiectis.

    DE PARTIBUS MISSAE

    38. Salva semper structura generali Missae, quae (( duabus partibus quodammodo constat, liturgia nempe verbi et eucharistica , necnon quibusdam ritibus celebrationem aperientibus et concludentibus, 3 5 intra singulas partes celebrationis sequentes aptationes necessariae viden-tur, ut pueri reapse (( fidei mysterium ... per ritus et preces 3 6 secundum leges psychologicas pueritiae more suo experiantur.

    39. Ne differentia inter Missas cum pueris et Missas cum adultis nimia evadat, 3 7 aliqui ritus et textus pueris numquam aptentur, uti

    32 Institutio generalis Missalis Romani, n. 23.

    33 Cfr. S. Congr. Rituum, Instructio Eucharisticum mysterium, 25 maii 1967, n. 38:

    A.A.S. 59 (1967), p. 562. 34 Cfr. Institutio generalis Missalis Romani, n. 23.

    3 5 Ibid., n. 8.

    36 Conc. Vat. II , Const. de S. Liturgia Sacrosanctum Concilium, n. 48.

    3 7 Cfr. supra, n. 21.

  • 42 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    (( acclamationes et responsiones fidelium salutationibus sacerdotis )),38 oratio dominica, formula trinitaria in fine benedictionis, qua sacerdos Missam concludit. Suadetur etiam, ut pueri paulatim salvo usu Symboli Apostolorum, de quo in n. 49 assuefiant Symbolo Mcaeno-Constantinopolitano.

    a) De ritu initiali. 40. Cum ritus initialis in Missa eo spectet, ut fideles in unum con-venientes communionem constituant et recte ad verbum Dei audiendum digneque Eucharistiam celebrandam sese disponant , 3 9 curandum est, ut illa dispositio in pueris oriatur nec periclitetur nimietate rituum, qui hic proponuntur.

    Inde aliquando licet unum alterumve elementum ritus initialis omit-tere, aliud autem forsan magis amplificare. Semper adsit saltem aliquod elementum introductorium, quod per collectam concluditur. In electione singulorum elementorum attendatur, ut unumquodque elementum tem-pore suo appareat nullumque penitus neglegatur.

    b) De lectione verbi Dei eiusque explanatione. 41. Cum lectiones e Sacra Scriptura desumptae (( partem praecipuam liturgiae verbi constituant, 4 0 etiam in Missis cum pueris celebrandis numquam desit lectio biblica.

    42. Quod vero attinet ad numerum lectionum in dominicis et festis, servanda sunt decreta Conferentiarum Episcopalium. Si tres vel duae lectiones in dominicis vel feriis praestitutae difficulter tantum a pueris intellegi possunt, licet duas vel unam tantum ex iis legere; numquam tamen desit lectio ex Evangelio desumpta.

    43. Si omnes lectiones diei assignatae captui puerorum minus con-venire videntur, licet lectiones seu lectionem seligere vel e Lectionario Missalis Romani vel immediate ex Bibliis, attentis tamen temporibus liturgicis. Suadetur autem, ut singulae Conferentiae Episcoporum Lectionaria pro Missis cum pueris conficienda curent.

    38 Institutio generalis Missalis Romani, n. 15.

    3 9 Ibid., n. 24.

    4 0 Ibid., n. 33.

  • Sacra Congregatio pro Cultu Divino 43

    Si propter captum puerorum necessarium videtur unum alterumve versiculum lectionis biblicae omittere, hoc caute fiat et ita, ne sensus textus aut mens et quasi stilus Scripturae mutilen tur . 4 1

    44. In seligendis lectionibus criterium sumatur a qualitate potius quam a quantitate textus Sacrae Scripturae. Non semper et per se lectio brevior pueris aptior est quam alia protracta. Omnia pendent ex utilitate spiritali, quam lectio pueris praebere potest.

    45. Quia in ipso textu biblico Deus populum suum alloquitur ... et ipse Christus per verbum suum in medio fidelium praesens adest , 4 2

    vitentur paraphrases Sacrae Scripturae. Commendatur tamen usus versionum, quae, ab auctoritate competenti admissae, pro catechesi puerorum forsitan iam exstent.

    46. Inter lectiones cantentur vel versiculi psalmorum iuxta intel-legentiam puerorum diligenter selecti vel canticum in modum psalmo-rum vel (( Alleluia cum versu simplici. Semper autem in his canti-bus pueri partem habeant. Nil impedit, quin interdum silentium me-ditativum pro cantu substituatur.

    Si unica tantum lectio seligitur, cantus edi potest post homiliam.

    47. Ut pueri lectiones biblicas suas faciant et dignitatem verbi Dei in dies magis dignoscant, magni aestimanda sunt omnia elementa, quae interpretationi lectionum inserviunt.

    Inter quae elementa admonitiones enumerandae sunt, quae lectiones praecedunt 4 3 et pueros ad bene et fructuose audiendum excitant, vel contextum explicando vel ad ipsum textum conducendo. In Missa de Sancto diei ad ea interpretanda et illustranda, quae ex Sacra Scrip-tura proferuntur, aliquid ex eius vita narrari potest non tantum in homilia, sed etiam ante lectiones biblicas in modum admonitionis.

    Ubi textus lectionis id suadet, utile esse potest ut ipsi pueri eum distributis partibus legant, quemadmodum pro lectione Passionis Do-mini in Hebdomada Sancta statutum est.

    4 1 Missale Romanum, Lectionarium I, De Ordine lectionum Missae, Praenotanda

    generalia, n. 7 d. 42 Institutio generalis Missalis Romani, n. 33.

    4 3 Cfr. ibid., n. 11.

  • 44 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

    48. In omnibus Missis cum pueris magnum momentum homiliae tribuendum est, qua verbum Dei explanatur. Homilia pueris destinata interdum in dialogum cum iis transibit, nisi praeferatur, ut in silentio auscultent.

    49. Si Symbolum in fine liturgiae verbi occurrit, apud pueros sumi potest Symbolum Apostolicum, quippe quod inest eorum institutioni catecheticae.

    c) De orationibus praesidentialibus. 50. Ut sacerdos in orationibus praesidentialibus pueros revera sibi sociare possit, licet ei textus pueris aptiores e Missali Romano seli-gere, attento tamen tempore liturgico.

    51. Interdum principium selectionis non sufficiet, ut pueri orationes considerare possint tamquam expressionem vitae propriae et suae experientiae religiosae, 4 4 cum orationes compositae sint pro fidelibus adultis. In hoc casu nil impedit, quin textus orationum Missalis Romani necessitatibus puerorum aptentur, ita tamen, ut, fine et quodammodo etiam substantia servatis, omnia vitentur, quae a genere litterario orationis praesidentialis aliena sunt, uti adhortationes de moribus et modus loquendi nimis puerilis.

    52. Summum momentum in Eucharistia cum pueris celebranda com-petit Preci eucharisticae, quae est culmen totius celebrationis. 4 5 Multum pendet e modo, quo haec Prex a sacerdote profertur 4 6 atque a pueris auscultando et acclamando participatur.

    Ipsa animorum dispositio, quae in hoc centro celebrationis requi-ritur, tranquillitas et reverentia, quibus omnia fiunt, pueros maxime attentos reddere debent ad praesentiam realem Christi in altari sub speciebus panis et vini, ad eius oblationem, ad gratiarum actionem per ipsum et cum ipso et in ipso necnon ad oblationem Ecclesiae, quae tunc fit et qua fideles semetipsos et vitam suam cum Christo Patri aeterno offerunt in Spiritu Sancto.

    4 4 Cfr. Consilium ad exsequendam Constitutionem de sacra Liturgia, Instruction

    sur la traduction des textes liturgiques pour la clbration avec le peuple, 25 ianuarii 1969, n. 20: Notitiae 5 (1969), p. 7.

    45 Cfr. Institutio generalis Missalis Romani, n. 54.

    4 6 Cfr. supra, nn. 28 et 37.

  • Sacra Congregatio pro Cultu Divino 45

    Adhibendae sunt interim quattuor Preces ab auctoritate suprema pro Missis cum adultis approbatae et in usum liturgicum inductae, donec Apostolica Sedes pro Missis cum pueris aliter provideat.

    d) De ritibus ante Communionem.

    53. Prece eucharistica finita, semper sequantur oratio dominica, fractio panis et invitatio ad Communionem, 4 7 quia his elementis maxi-mum momentum competit in structura huius partis Missae.

    e) De Communione et de ritibus, qui eam sequuntur.

    54. Omnia fiant, ut pueri apte dispositi, qui ad Eucharistiam iam admissi sunt, tranquille et cum recollectione animi ad sacram mensam accedant, ut plene participent mysterium eucharisticum. Ubi fieri potest inter processionem Communionis edatur cantus pueris accom-modatus. 4 8

    Monitio praecedens benedictionem finalem 4 9 in Missis cum pueris magni momenti est, quia hi indigent, antequam dimittantur, quadam repetitione et applicatione eorum, quae audierunt, brevissimis tamen verbis enuntiata. Praesertim hoc loco opportune patefiat nexus inter liturgiam et vitam.

    Saltem interdum pro temporibus liturgicis ac diversis in vita pue-rorum moment