ปรชญาเชงศาสตร VI Philosophy of Science

ความเปนสมยใหมหลากแนววทยาการ Modernity and Diversity: Diverse Academic Approaches ศ.พเศษ ดร.จรโชค วระสย Jirachoke Virasaya, Ph.D. (Berkeley) 1. ความเปนสมยใหม หรอนวสมย (modernity) 1.1 ศพท ‚modern‛, ‚modernity‛ คอ ยคทนสมยหรอสมยใหม ซงหมายรวมถงความคดและสไตล

หรอ วถการด ารงชวต (lifestyle) ทเกยวเนองกนในประวตศาสตรความคดวทยาการ (history of thoughts)

ความเปนสมยใหมหมายถง ชวงเวลาสบตอจากยคกลางของยโรป (Middle Ages) และยคเรน-เนอะ-ซงสหรอ (renaissance) แหงการกลบไปสแนวควบคยคแคลสสก คอชวงศตวรรษท 14-17 ซงในชวงเวลาดงกลาวมการเปลยนแปลงทส าคญไดแกการทสงคมแบบสงคมประเพณน า (traditional directed) ถกทดแทนโดยรปลกษณตางๆ ทางสงคมทเปนสมยใหมคอ ขนบธรรมเนยม (traditional society) หรอตามศพทของ David Riesman

1.2 ความเปนสมยใหมมกโยงเกยวกบการมพฤตกรรมทเนนการใชเหตผลหรอความสมเหตสมผล (rationality) และสบเนองจากอทธพลของการฟนฟวทยาการ ดงกลาว ท าใหมการเนนความส าคญของสจธรรมหรอความจรง (truth) และวทยาศาสตรธรรมชาต ซงเนนตวเลขการทดลอง

ศ.พเศษ ดร. จรโชค (บรรพต) วระสย JIRACHOKE (Banphot) VIRASAYA ไดรบทนรฐบาลไทยศกษาจบ ปรญญาตรทางสงคม

วทยาวทยานพนธเกยรตนยม B.A. HONORS THESIS IN SOCIOLOGY, มหาวทยาลยแคลฟอรเนย ณ นครเบอรคลย UNIVERSITY OF CALIFORNIA (BERKELEY) ; ปรญญาโท M.A. IN POLITICAL SCIENCE (UC, BERKELEY) ; ปรญญาเอก Ph. D. UC. BERKELEY ; ไดรบแตงตงเปนสมาชกสมาคมเกยรตนยมระดบชาตของ U.S.A. ตงแตป 1962 PI SIGMA ALPHA, National Political Science Honor Society, U.S.A., 1962. กรรมการและเลขานการคณะกรรมการจดตงมหาวทยาลยรามค าแหง (2513-14) Founding Member, Ramkhamhaeng University หวหนาภาคผกอตงภาควชาสงคมวทยา (Founding Chairman)

คณบดผกอตงคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง (Founding Dean), Faculty of Political Science Ramkhamhaeng University, Bangkok, 10240 Tel.02-310-8483-9 ตอ 41, 36 อดตรองอธการบดฝายวชาการ, อดตรอง ผอ.สถาบนสวนภมภาควาดวยการอดมศกษา, Former Deputy Director, Regional Institute of Higher Education, (RIHED) Singapore. อดตประธานสภาวจยแหงชาต สาขาสงคมวทยา สภาวจยแหงชาต : อดต ผอ. สนง. โครงการพฒนามหาวทยาลย(university of Development) ทบวงมหาวทยาลย(ปจจบน สกอ.)

รก.ผอ.โครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร, Acting Director ,Doctoral Program in Social Sciences, (10 สาขาวชา) อาคารทาชย มหาวทยาลยรามค าแหง,02-310-8566-7 ปรบปรง 04/11

ประกอบกระบวนวชาขอบเขตและวธการศกษา 9902 ส าหรบวนอาทตยท 28 กนยายน 2557 *หมายเหต: สงวนลขสทธ ผเขยนท าการคนควาและเรยบเรยงเองทงหมด อนงมภาษาองกฤษประกอบมากขนเพอเขาส AEC

Revised 25/09/2014 PC

2

2. การเขาสความเปนนวสมยใหม (modernization) 2.1 มลกษณะทเกดขนเปนกระบวน(process) การทวทงหมดระดบสงคม คอเปนการเขาสความ

เปนอยของผคนทไดเขาสความเปนอตสาหกรรม (industrialization) ตอจากสงคมทมมาในอดต ทมลกษณะเปนเกษตรกรรม (agriculture based) สวนใหญ

ในเชงรฐศาสตรศพท modernization หมายถงการเปลยนผาน (transition) เขาสความเปนชาตรฐหรอรฐประชาชาต (nation-state) อยางทเรยกกนวา political modernization

2.2 ในทฤษฎสงคมวทยาของเอมล เดอรไคม (Emile Durkheim, 1858-1917) ชาวฝรงเศส กลาววาการเขาสความเปนสมยใหมคอ สวนการท าใหมลกษณะแตกตางแยกแยะทางสงคมมากยงขน (differentiation)

สวน Max Weber (1864-1920) ถอวาการเขาสความเปนสมยใหมคอ การท าใหดสมเหตสมผล (rationalization) หมายถงการท าใหเกดประสทธภาพ คอ ใชเวลานอยและทรพยากรนอยเพอไดสมประโยชนทางวตถทปรารถนา

ส าหรบ Karl Marx การเขาสความเปนสมยใหมคอการใหความส าคญแกความเปนสนคา (commodification) คอพจารณาดานเศรษฐกจ

ในมมมองเชงสงคมศาสตรการเขาสความเปนสมยใหม (modernization) หมายถง การพฒนาระบบสงคม (societal development) ซงแตกตางจากศพทการพฒนาทางสงคม (social development)

2.3 ในกรณแรกลกษณะระดบ societal หมายถงระดบองครวมของสงคม แตหากใชค าวา social หมายถง ประเดนยอยๆ คอสวนทเปนระดบจลภาคหรอสวนทแตกแขนงมาจากองครวมของสงคมนกสงคมวทยาแนวการหนาท (functionalist) ของสหรฐอเมรกายคทศวรรษ 50’s (1950-59) และทศวรรษ Sixties (1960-69) ถอวาตวแปรหรอตวปจจยทท าใหเกดความเปนสมยใหม ไดแก การกาวพนเลยคานยมแบบประเพณน าอนถกกลาวอางวาเปนปฏปกษตอการเปลยนแปลงทางสงคมและความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

2.4 ทฤษฎโครงสรางและการหนาทประโยชน (structural-functionalist theories) เนนกระบวนการท าใหเกดความแตกตางหรอแยกแยะทางสงคม (social differentiation) ซงเกยวโยงกบการเขาสความเปนสมยใหม ทงนรวมถงในวงการรฐศาสตร หรอแวดวงการเมอง ทเดมอ านาจมกกระจกอยทศนยกลาง และการเขาสความเปนสมยใหมคอการกระจายใหหลายหมเหลามบทบาทอยางทเรยกวา ความเปนพหนยมหรอความหลากหลาย (pluralism) ทงน นยทางการเมอง หมายถง Power ทแตกกระจายและ Public คอประชาชนทไมใชเปนเพยงกลม ขนนางหรอทหารอยางเดยว แตแยกกระจายถงหลายๆ อาชพ หลายๆ ทองถน

3

นกคดตามคตนยมโครงสรางและการหนาท เชนทลคอตต พารสนส Talcott Parsons (1902-1979) และบคคลอนๆในชวงทศวรรษ 1950-59 และ 1960-69 ถอวา สงคมสมยใหมแตกตางจากสงคมประเพณน า ซงกรณหลงถกมองวาเปนตวอปสรรคตอการพฒนาเศรษฐกจ ส าหรบการเปลยนแปลงเกดขนโดยผานขนตอนตางๆ เชงววฒนาการ (evolutionary stages) ซงมกจะมลกษณะคลายๆกนในทกสงคม อนงมการพจารณาวาประเทศตางๆในโลกท 3 คอประเทศก าลงพฒนา มความจ าเปนอยางยงทจะมบคคลทเปนตวการ (agents) ทชวยใหมการหลดออกจากขนบธรรมเนยมประเพณแบบเดมๆ ทงน ตวการทท าใหเกดการเปลยนแปลง (agents for change) อาจจะมาจากภายในสงคมนนๆ เชนจากกลมท เปนชนระดบน าทสนใจการเขา สความเปนสมยใหม (modernizing elites) หรออาจจะมาจากภายนอก ซงในกรณหลงน ทางสงคมวทยาอาจจะเรยกวาเปนเรองของการกระจายทางวฒนธรรม (diffusion) หรอการทมการน าทนมาจากภายนอก (Chris Rohmann. A World of Ideas : A Dictionary of Important Theories, Concept, Beliefs, and Thinkers. New York : Ballantine Books, 1999.)

3. ปลายยคสมยใหมมลกษณะ 3.1 เกยวโยงกบภาวะดานเศรษฐกจทเรยกวาสงคมโพนอตสาหกรรม (postindustrial society) ซงม

ระบบการผลตทมรากฐานอยกบงานบรการและการใชเทคโนโลยระดบสง เปลยนจากการอตสาหกรรมแบบเดมๆ

อนงควบคไปกบ postindustrial economy คอ postindustrial society และ information revolution ซงมผลตภณฑใหมๆ และมการสอสารในรปแบบใหมๆ ทไมเหมอนเดม ซงมอทธพลตอลกษณะของการท างาน

3.2 การเปลยนแปลงทส าคญในยคหลงอตสาหกรรมม 3 อยาง ดงตอไปน 1) From tangible products to ideas เปลยนจากการผลตทจบตองไดมาเปนการจดการกบ

สญลกษณตางๆ คอเปนเรองของความคด เชน มอาชพใหมเกดขน เชนผทท าโปรแกรมคอมพวเตอร นกวเคราะหการเงน ผบรหารการโฆษณาและทปรกษาตางๆ

2) From mechanical skills to literacy skills คอ เปลยนจากการใชทกษะในเชงกลไกเคลอนไหวทเปนวตถ เขามาสความสามารถในดานการพดการเขยนและการใชเครองจกรกลยคใหม

3) From factories to almost anywhere ในยคผานเลยอตสาหกรรมแบบเดม คนงานหรอผปฏบตงานไมจ าเปนทจะตองอยใกลโรงงานหรอสถานทท างาน อาศยเทคโนโลยแบบ Laptop Computers โทรศพทแบบมอถอ การใชเครองแฟกซทเคลอนทไปกบตวเองได ท าใหทกแหงกลายเปน ‚ส านกงานเสมอเหมอน‛ (virtual office)

4

ดงนนสงทเรยกวา ชวตการงาน (work life) กบชวตบานจงไมแยกกนเดดขาดเหมอนเมอตอนเรมตนยคอตสาหกรรม และถาหากมองวาการเปลยนแปลงทงหลาย ไมจ าเปนตองมลกษณะทเรยกวา unilinear คอเปนไปในทศทางเดยวทจะไมหวนกลบมา กอาจพอสงเกตไดวาสมยหนง คอ ในยคของสงคมแบบดงเดมหรอชวงตนของการเขาสความเปนสมยใหม บานและสถานทท างานกดเหมอนวาเปนอนหนงอนเดยวกนในหลายๆ กรณ ดงเชนในประเทศไทย ในอดตคอผท าหนาทเปนขาหลวงประจ าจงหวดกใชบานของตนหรอจวน เปนทงทอยและทท างานดวย (John J. Macionis. Sociology. Tenth Edition. Pearson Prentice Hall, 2005. p. 410)

4. ปจจยทกอใหเกดการเปลยนแปลงสสงคมสมยใหม (modernization) ทรรศนะทางวชาการทแตกตางกนของบรรดานกคดระดบบกเบกบางคน มเชน

4.1 คารล มารกซ มองภาพวาสงคมเขาสความเปนสมยใหมสบเนองจากอทธพลของพลงดานเศรษฐกจโดยเฉพาะจากชนชนทเรยกวาชนชนนายทนและถอวาลทธนายทน (Capitalism) มศกยภาพและพลานภาพมากกวาลทธทางเศรษฐกจอนๆทไดเคยปรากฏในประวตศาสตรนายทน (capitalists) ตอสหรอแขงขนระหวางพวกเดยวกนเองเพอขายสนคาใหกบผบรโภคและเพอความอยรอด

ในตลาดทมการแขงขนกนอยางรนแรงยอมพยายามลดตนทนใหต าลงและพยายามโดยการบรหารการผลตทมประสทธภาพสง ซงไมใชเฉพาะแตการผลตแตรวมถงการจดการขนตอๆไป เชนการบรรจหบหอและการสงตอไปเพอเขาสตลาด ดงนน เพอกอใหเกดสงทเรยกวา ‚ประโยชนสง ประหยดสด‛ มความจ าเปนทจะใชเทคโนโลยใหมๆในการปรบปรงกระบวน การผลต อนง ลทธนายทนแสวงหาตลาดใหมๆเพอขายสนคาใหไดมากขนดงนนในทศนะของมารกซ ลทธนายทนจงเปนระบบทขยายตวอยอยางไมหยดยงแผกระจายไปทวผนโลก กลาวโดยสรป มารกซวาดวยการเขาสสงคมสมยใหมคอ ผานกระบวนการแหงความเปนพลวตของลทธนายทน

4.2 แมกซ เวเบอรถอวาความเปนสมยใหมขนอยกบกระบวนการทสงคมซงมความเปนระเบยบสอดคลองกบตรรกะเพอเกดประสทธภาพ (efficiency) สงสดคอประหยดเวลา ประหยดแรงงาน ทงนเรยกวา (rationalization) 1) ในมมมองของเวเบอรความเปนสมยใหมหมายการท ากจกรรมตางๆใหเปนตรรกะหรอเปน

rationalization คอใหเกดประสทธภาพสงนนจ าเปนตองมการจดระบบขนเปนองคการขนาดใหญซงตอมามการแปลหลวมๆวาเปนระบบราชการ (bureaucracy)

5

2) รปแบบแหงการบรหารจดการซงเวเบอรก าหนดไวเปนตวแบบ (model) หรอตามศพทของเวเบอรคอเปนภาพใน อดมทศน (ideal type) ซงประกอบดวย ก) การแบงงานตามความถนดและเชยวชาญ (specialization) ข) มการก าหนดหนาทอยางเดนชด ค) มการลดหลน (hierarchy) แหงการบงคบบญชา ง) มกฎเกณฑทเขยนขนเพอใหด าเนนการไปตามนน

เมอวนเวลาผานไปและมการพฒนาการดานเศรษฐกจ สงคมและการเมองในยคหลงๆมผใหความเหนแยงโดยถอวาการมระเบยบกฎเกณฑละเอยดเกนไปจนกระทงถงขนหยมหยมมผลในทางลบคอ เปนทประโยชน (dysfunctional) กอใหเกดการลาชาและมความทลกทเลเพราะในการตดสนใจหรอในการด าเนนการตางๆซงถกก าหนดใหตองผานขนตอนมากตามระบบองคการขนาดใหญ (bureaucracy)

5. สงคมวทยาวาดวยธรรมชาต (Sociology of Nature) การพฒนาของสงคมวทยาซงเดมสนใจเฉพาะตวบคคลไดขยายสการตระหนกวาเหน

ความส าคญของธรรมชาตส าคญยงเพราะโยงเกยวกบสขภาพ ของชวาลยคอสภาพแวดลอมทมชวต (biosphere) คอสงทมชวตทงหมดไมวา

พช (flora) หรอสตว (fauna) หรอมนษยทอาศยอยในจกรวาลนและโดยเฉพาะในดาวเคราะหโลก (planet earth)

นกสงคมวทยาวาดวยธรรมชาตเปนวทยาการทไดรบความสนใจมากยงขนเรอยๆซงมผแสดงความเหนไววาเบองแรกทเดยวตองเขาถงความหมายของสงทเรยกวาธรรมชาตเพราะโยงเกยวผกพนกบเรองทางสงคมอนๆ อยางมาก

ดงนนประเดนแรกทตองเขาใจคอมโนทศนทวาดวยธรรมชาต นกวชาการผหนงไดแบงออกเปนสองชวงแหงประวตศาสตร (อางอง Merchant,1990) ซง

เคยรวมสมมนากบผเขยน...จรโชค วระสย ทจงหวดเชยงใหมชวงป พ.ศ. 2526 พรอมกบ ดร.ระว ภาวไล,ส.ศวรกษและโสภณ สภาพงษ) ดงตอไปน

5.1 ในยคกอนความเปนอตสาหกรรม (Pre-industrial) หรอถาเทยบกบขอเขยนของอลวน ทอฟเลอร Alvin Toffler คอยคคลนลกท1 ซงถอวาธรรมชาตมลกษณะ 3 อยางดวยกนคอ (1) มบทบาทไมอยนง (active) (2) มชวตชวา (alive) (3) คอยเปนหวงเปนใยหรอเอออาทรดแลแบบเดยวกบมารดาทดแลบตร(nurturing) ในยคดงกลาวซงกนเวลานบเปนหลายพนปมนษยอยกบธรรมชาตดวยความรสกวาธรรมชาตยอมใหมนษยไดใชประโยชนจากความมงคงอดมสมบรณ

6

(plentiness) และในขณะเดยวกนมนษยกแสดงความเคารพหรอความเกรงตอธรรมชาตดวยการมพธรตองตางๆเชนการบชาแมพระธรณ แมพระคงคา

ในชวงกอน ค.ศ. 1600 คนยโรปสวนใหญมความเชอวาจกรวาล (cosmos) และมนษยมความเกยวพนกนดจเปนอนทรยเดยวกนเปรยบคอเปนสงมชวตเหมอนกนและทงสองนนอยในโครงสรางทไมมรอยตอหรอไมมตะเขบแบงแยกกนระหวางมนษยกบสตวและตนไม ขนเขา ทองทะเลและอนๆเพราะลวนแตถอวามการสรางขนมาโดยพระผเปนเจา (God) หรอองคเทวะ (devas,gods) และมนษยในชวงเวลาดงกลาวมกยดถออยางเครงครดในหลกปฎบตดจเปนปกาศตแหงจารต (mores..มอเรส) หรอจรยธรรมทวาการใชประโยชนจากธรรมชาตตองมขอบเขต ในชวงเวลากอนยคอตสาหกรรมนนแมวาจะมการเคารพองคพระผเปนเจาซงตามหลกศาสนาถอวามอยองคเดยวเทานนแตคนสวนใหญกยงมความเชอในเรองของวญญาณ (spirits) ทสงสถตอยตามทตางๆไมวาจะเปนปาไม ขนเขา ทองทะเล หรอไมกสถานทลบหลบตาทงน อาจเปนต านานทยนยาวสบเนองตอมาจากทคนหกนในเรองของนยายปรมปรายคกรกโบราณทวาดวยองคเทพเจาซส (Zeus) และเทพเจาผดแลหวงสมทรคอโพไซดอน (Poseidon) หรอในอารยธรรมตะวนออกกมต านานท เกยวของกบเทพธดามณเมขลาดงทปรากฏในพระราชนพนธของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเรองพระมหาชนก

5.2 ในยคทสอง หรอ มโนทศนวาดวยธรรมชาตในยคสมยใหม ในชวงเวลาทเรมมการปฏวตอตสาหกรรม นกวทยาศาสตรทโดงดง ไอแซค นวตน (Isaac Newton, 1642-1727) มองธรรมชาตวาเปรยบเสมอนสงซง 1) ไมเคลอนทหรออยนงหรอหนดๆ (inert) 2) เปนฝายตงรบ (passive) 3) มนษยสามารถเขาใจเรองธรรมชาตไดโดยไมถอวาเปนเรองลกลบซอนเรนและไมถอวามคณคาอยางอนนอกจากทางวตถคอสอดคลองกบแนวคดเชง ‚วตถนยม‛ (materialism) แตอยางไร

ดงนน จงมองธรรมชาตในเชงประโยชนนยมหรอเอามาใชในกจการตางๆ (ซงขยายความโดยลทธประโยชนนยม (Utilitarianism) ของนกคดชาวองกฤษ Jeremy Bentham (1748-1832) ในยคตอมา) ยอมมประโยชนตอมนษยเผอเอามาใชการได 1) กระแสแหงการเปลยนแปลงดานศาสนา คอการเกดขนของนกายทแยกออกมาจากศาสนา

ครสตท เดมม เฉพาะคาทอลกนกายทแยกออกมาจากนกายหลก คอ โปรเตสแตนส (Protestantism) ซงชวงเวลาดงกลาวมการเกดขนของหลกการหรอจรยธรรมทแตกตางจากเดม คอ เนนปจเจกชน (individual) หรอบคคลแตละคนและตอมามลกษณะทมความเปนการคาหรอการเอาประโยชนทางเศรษฐกจมากยงขนจงท าใหเกดการยดถอวาธรรมชาต

7

สามารถทจะท าใหเปนของเอกชนหรอของสวนตวได และดงนนควรมการควบคมและจดการเพอประโยชนในการผลตสนคาและการแสวงหาก าไร

2) อนง การก าหนดหรอคดมโนทศนใหม (reconceptualization) ทวาดวยธรรมชาต แนวนมการน าไปใชปะตดปะตอกบวธการคดทเกยวกบความสมพนธระหวางบรษและสตรคอมกเหมารวมเอาวาสตรอยใกลธรรมชาตและมลกษณะเหมอนกบธรรมชาตดงนนจงมลกษณะซงเปนฝายตงรบ (passive) มความเปนปฐมฐาน (primitive) คอลาหลงอกทงมลกษณะท เนนความรสกและอารมณทสามารถแปรเปลยนไดงายจงตความวาจ าเปนตองถกควบคมโดยฝายทถอหรออางวาเปนหลกเหตผลและยอมทรงพลานภาพเหนอกวาคออางวาปรากฏอยในความเปนบรษซงตวแทนคอวทยาศาสตร

3) การปฏวตอตสาหกรรมและความเชอทแพรกระจายมากขนเรอยๆในชวงระยะ เวลาดงกลาวถอวาโลกไมอยนงกาวหนาไปเรอยๆและท าใหเกดความทนสมยแหงลทธนายทนคอเกดขนเพราะการลงทนและการไดประโยชนจากธรรมชาต เชนจากการ ตดไมท าลายปา (deforestation) และการพยายามเอาชนะคอสรางความเปนนาย (mastery) หรอเอาประโยชนจากภเขาและทองทะเลจนกระทงท าลายทศนยภาพและเปลยนแปลงสภาพทมภเขาซงนาจะปกคลมดวยความเขยวขจแหงแมกไมแตกลบกลายเปนลกษณะทแหงแลงแบบภเขาหวโลน เปนตน

5.3 มโนทศนวาดวยธรรมชาตในยครวมสมย คอ การฉกคดและตระหนกมากขนวาธรรมชาตนนไมไดมไวเพอถกน าไปใชโดยไมมวนหมดสน ตวอยางทเหนชดคอเมอราคาน ามนสงขนเรอยๆ และตอมาเมอมพายรายทเปนมหนตภยใกลเคยงหรออาจยงกวาสนามเกดขนกคอพายเฮอรเคนทถลมสหรฐอเมรกาชอวา แคตรนา (Katrina) ซงท าลายแทนทขดเจาะน ามน (oil derrick) ถง 20 กวาแหงในสหรฐอเมรกามผลท าใหราคาน ามนขยบสงขนอกและท าใหคนเรมวตกวาเปนสญญาณ (sign) หรอเปนตวสอแสดงใหเหนวาธรรมชาตก าลงยอนแวงกลบเลนงานมนษย คอยอนรอยหรอยอนศรกลบมาทตวผท าลายหรอผเอาประโยชนจากธรรมชาต

5.4 มขอเขยนซงเตอนใหคนในสงคมรสกตวมากขนวาเมอธรรมชาตถกท าลายมนษยกไดรบผลกรรม เชน ผลงานเขยนระดบ classic ของ Rachel Carson, 1907-1964 ชอ Silent Spring (วสนตฤดทเงยบงน) คอชวงฤดฝนซงปกตชมชนและมเสยงนกรองแตกลบสงบเงยบเพราะบรรดาวหกกนผลไมซงไดรบการฉดผงเคมเพอฆาแมลงและยอมวายชพไปพรอมกบตวแมลงเหลานน อนง ในชวงตอมามผลงานของนกวชาการซงกลาวถงผลเสยของการเกษตรแบบ Hi-tech ใชสารเคมซงมภยนตรายตอสขภาพโดยเฉพาะผลลพธคอ ท าใหอาหารไมเปนแบบธรรมชาต (denaturalization)

8

6. สงคมวทยาวเคราะหภาพ (Visual Sociology) 6.1 สงคมวทยาสาขานศกษามตทผานการมองเหน (visual หรอ vision หรอ dimension) ซงมผสนใจ

มากจนมการจดตง International Visual Sociology Association (IVSA) ขอบขายของสงคมวทยาวาดวยการวเคราะหภาพไกลเกนกวาเรองราวของการถายภาพและ

การท าภาพยนตรสารคดในมมมองทางสงคมวทยา แตขยายขอบขายไปถงการ ศกษาวตถอะไรกตามทมองเหนดวยตา (visual material) และโลกทางสงคมทมองเหนดวยตาและมการศกษานนสามารถใชวตถทมองเหนดวยตาทกชนด(ดอางองจาก (http://en.wikipedia.org/wiki/Visual_sociology รวมทง http://www.tandf.co.uk/journals/ titles/ 1472586X.asp)

6.2 วธการศกษามเชนใชกลองถายรปหรอเทคโนโลยอนๆในการบนทกภาพเพอใหไดมาซงขอมล ทงนเหนไดชดวาการวจยทางวทยาศาสตรธรรมชาตมกใชเครองบนทกเสยงอยแลว แตในกรณของสงคมวทยาสาขานเนนการใชกลองถายรปโดยเฉพาะภาพนงและภาพเคลอนไหวทงนเพอประโยชนในการศกษาเปนวธการตางๆกนเชน 1) การทดลอง 2) การปฏสมพนธในกลมเลกๆ 3) การศกษาปรากฏการณในหองเรยน 4) การศกษาชาตพนธ โดยเฉพาะการสงเกตหรอการไดมาจากการบอกเลาโดยดภาพคนทก าลง

บอกเลา ศพทเฉพาะคอ ประวตศาสตรบอกเลา (‚oral history‛) 6.3 การใชภาพคอ เทากบมการบนทกเอกสารขอมลเพมตมนอกเหนอจากการไดยนเสยงคอสามารถ

สงเกตอากปกรยาตางๆ เชน การขมวดควการโบกมอ การกระพรบตาหรอการปนหนาตาซงท าใหสงทไดยนออกมาเปนเสยงมความหมายในทางอนๆนอกเหนอจากทจะเขาใจกนวาเปนอยางนนตามตวอกษร

การมภาพชวยใหการวเคราะหละเอยดยงขนในการทสามารถดขอมลไดจากหลายทศทางซงนกวทยาศาสตรธรรมชาตไดท ามานานแลวในการสงเกตตนไมใบหญาหรอการเคลอนไหวของมนษย การบนทกดวยภาพสามารถเพมหรอลดความเรวอกทงอาจมการฉายซ าและขยายจดทมความสนใจมากยงขน ในทางสงคมศาสตรการบนทกภาพยอมชวยศกษาวจยปรากฏการณบางอยางซงเกดขนเรวมากหรอชามากหรอนานๆครงจงจะเกดขนสกท หรอขนาดใหญมากเกนไปหรอขนาดเลกเกนไปทจะศกษาไดตรงในชวตจรง ยงกวานน เมอมการด าเนนการผสมผสานของภาพหรอการตดตอใหมาอย เคยงคกนของเหตการณตางๆยอมท าใหไดความหมายชดเจนและถกตองยงขน

9

6.4 นกสงคมวทยาวเคราะหภาพสามารถใชกลองถายรปใหเปนประโยชนในสถานทซงตนเองไมสามารถเขาถงไดเชน บรเวณทอนตรายหรอไมเปนทตองหามหรอทสงวนไวโดยเฉพาะ ทงนท าใหสามารถแกไขปญหาทวาเมอมผสงเกตการณอยในสถานทใดสถานทหนงสถานการณยอมเปลยนแปลงไปเพราะยอมเปนทรหรอสงเกตเหนโดยบคคลในสถานทเหลานน ซงยอมท าใหพฤตกรรมเปลยนแปลงไปจากทประสงคจะศกษาวจยแตใชกลองซอนไวแทน

ตวอยางมแมกระทงเรองงายๆเชน ถามผใหญไปสงเกตในขณะทนกเรยนก าลงเลนสนกกนอยกเปนปจจยทท าใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมได อนง มเทคนคทเรยกวาการไดหรอดงขอมลจากภาพถาย (photo elicitation) ซงเปนวธการทผสมระหวางการใชรปภาพและวธการวจยเชงคณภาพทอาจเรยกวาชาตพนธวรรณนา (ethnography) ตวอยางคอ มการแสดงใหเหนภาพถายวดทศนหรอภาพยนตรแลวนกวจยคอยถามวาถาครอบครวหรอภาพยนตรทเหนนนมความหมายอยางไรตอตวบคคลทถกสมภาษณ

ทงน อาจใหดหรออานหรอกลาวเกยวกบเอกสารเกาๆหรอทรพยสนเกาๆหรอวตถเกาๆอะไรกไดและขณะทสมภาษณกมการถายภาพซงยอมไดประโยชนในการวจย ดงนน องคประกอบของสงคมวทยาวาดวยภาพจงหมายรวมถงการน าวธการเกบขอมลโดย เทปภาพและน าไปวเคราะหตามแนวสงคมวทยา

6.5 การก าเนดของ Visual Sociology บงชถงแนวทางหรอเสนทางเขาสความรความเขาใจทางสงคมวทยาทแตกตางไปจากเดมมาก ทงน เพราะแนวนถอวาวฒนธรรมประกอบดวยภาพตางๆ (images) ซงเรองนนกมานษยวทยามกคนเคยดเพราะมภาพปรากฏทกหนทกแหงและทกเวลาไมใชเปนระดบลาน (millions) หรอพนลาน (billions) แตเปนระดบหลายหมนหรอหลายแสนลาน (jillions)ซงเหนงายๆคอเรองท เกยวกบปจจย 4 และอนๆเชนการออกแบบเสอผา เครองปนดนเผา รปปนตางๆรวมทงภาพบนจอภาพยนตร ภาพโฆษณาตามทองถนนหรอตามทตางๆหรอภาพทปรากฏในโทรทศนในแตละวนมนษย โดยเฉพาะในสงคมสมยใหมคนเคยกบการบรโภคคอเหนหรอสมผสกบภาพเหลานนซงเปลยนแปลงไดแทบทกตลอดเวลาคอบางอยางเปลยนแปลงทกนาท ทกชวโมง

6.6 สงคมวทยาวเคราะหภาพไดรบแรงดลใจทางวชาการจากนกคดหลงสมยใหม post-modernist ชาวฝรงเศสชอ Jean Baudrillard เขาอธบายภาพแหงโลกมายาไววาเปนเสมอนกบการปรงแตงเลยนแบบ (ศพททนกคดผนนบญญตคอก าหนดหรอสรางค าใหมขนมาคอ simulacrum) หมายถงโลกแหงสอซงปรากฏเปนตวเลยนแบบหรอถายจากตนแบบของทไดรบถายมาจากตนแบบตอๆ กนมาเปนหลายๆ สบหลายรอยขนตอนคลายๆกบถก Xerox แลว Xerox อกโดยจนกระทงบางครงยากทจะรวาตนแบบตวจรงอยทใด

10

การสงเกตของนกวชาการผนถอวาโลกแหงสญลกษณ (symbols) หรอเครองหมาย (signs) ยอมหมายถงสญลกษณอนๆ ซงหาตวตนหรออตลกษณ (identity) เดมหรอของแท (original) ไดยากเชน เมอมแผนท (map) ภาพทเหนกไมไดหมายถงอาณาบรเวณบนแผนทนนแตหมายถงทลอกเลยนมาจากแผนทอนๆเปนขนตอนหลายขนตอนจากสถานทจรง อนง ในการ เสนอขาวซงถายทอดกเปนการเสนอขาวมาจากขาวแหลงอน หรอในกรณทมการถายภาพภาพวาดยอมเปนเพยงสญลกษณของภาพวาดตวจรง โลกทมนษยรบรตามแนวคดของ บอดรลลารด จงเปรยบเสมอนกบวาประกอบดวยกระจกเงาซงสะทอนภาพซบซอนกนไมมทสนสด

6.7 สงคมวทยาวเคราะหภาพ สนใจความสมพนธและความหมายทางสงคมโดยศกษาภาพจากสายตา (visual image) เชน งานศลปะภาพถาย ฟลม วดโอ ค าโฆษณาตางๆ iconในคอมพวเตอร ทวทศน สถาปตยกรรม เครองจกร เครองส าอาง ทรงผมหนาตาทแสดงออก รอยสก และอนๆอกจ านวนมหาศาลซงลวนแตเปนสวนตางๆของระบบการสอสารทางสายตาทสลบซบซอนทเกดขนจากสมาชกของสงคม การใชและความเขาใจภาพจากสายตาตางๆเหลานนถกควบคมก ากบโดยกตกาหรอแนวทางทก าหนดเปนสญลกษณหรอเครองหมายอยแลว ภาพทเหนอาจมการท าขนมาหรอ ‚สรางขน‛ (constructed) ศพท deconstruct ไดรบการบญญตขนมาใหมเพอบงชกจกรรมแหงการรอแยกชนสวนหรอแยกองคประกอบตางๆใหเหนวาชนสวนเหลานนผกตอหรอยดโยงกนอยางไร สงทเหนเหลานนนกสงคมวทยาวเคราะหภาพอาจพจารณาตความโดยพงเทคนคซงไดรบการพฒนาขนในสาขาวชาการตางๆเชนทฤษฎการวจารณวรรณกรรม ทฤษฎศลปะ การวเคราะหองคประกอบ

6.8 นกสงคมวทยาสามารถจ าแนกภาพเรองราวตางๆเหลานนและถามผคนวามความหมายอยางไรหรอศกษาวจยวามประโยชนอยางไร

อนง สงคมวทยาวเคราะหภาพ ศกษาผลผลตทางภาพของสงคมจงมการวเคราะหเรองราวการบรโภคและความหมายตางๆ ทเกยวของ

6.9 ขอบขายประการทสามของสงคมวทยาวเคราะหภาพ สามารถใชสอทางภาพเพอสอสารความเขาใจทางสงคมวทยาไปสประชาชนคนทวไป.

7. การประยกตขอมลรวมสมยดานสงคมวทยา : การเปนศาสตรทตองพงพาความรจากสาขาอนๆ 7.1 นกสงคมวทยาระดบปรมาจารยบางทานถอวาสงคมวทยามลกษณะเปนเอกเทศแยกเฉพาะ

(autonomy) พยายามเขาใจการปฏสมพนธของมนษยโดยเฉพาะในกลมหรอในสภาพแวดลอมแหงสถาบนตางๆ

แตการพฒนาการขอมลหรอขอคนพบตางๆแสดงใหเหนวาสาขาอนๆ กมขอบขายแหงความสนใจทางสงคมเหมอนกนเพยงแตวาสาขานนๆมการเนนทแตกตางกนออกไป ดงนน ใน

11

การน าขอมลตางๆมาประยกตใชจ ายดวาสงคมวทยาเปนตองค านงถงความเกยวพนของสงคมวทยากบสาขาอนๆ ดวยมใชเปนสาขาวชาทผกขาดการมงศกษาและเขาใจเรองราวทางสงคมเพยงอยางเดยวเทานนคอจ าเปนตองรเรองราวทางประวต ศาสตร ซงในอดตนกวชาการระดบปรมาจารย คอ แมกซ เวเบอรไดแสดงใหเหนแลว คอ การวเคราะหการก าเนดขนและการพฒนาของลทธนายทนในประวตศาสตรทเกด ขนประมาณ 300 ปมาแลว 1) สงคมวทยาเกยวของกบรฐศาสตรดงเหนไดจากการมสาขาวชาการซงผสมผสานเรยกวา

สงคมวทยาการเมอง นกสงคมวทยาดานรฐศาสตรสนใจเรองราวเกยว ของกบการ เขาสหรอขนสและการด ารงไวซงอ านาจ ซงโยงใยไปถงเรองราวของการด าเนนการตางๆกนรวมทงการเขาไปมสวนรวม (participation) ของประชาชน ซงสงคมวทยายอมมสวนเกยวของดวยเสมอ การบกเบกดานสงคมวทยาการเมองไดมมา แลวและโดยเฉพาะในชวงทศวรรษท 1960-69 (Sixties) มผลงานส าคญโดยนกสงคมวทยาอเมรกนชอ Seymour M. Lipset ในหนงสอหลายเลมรวมทง Political Man.

2) สงคมวทยาสมพนธกบเศรษฐศาสตรซงศกษาเรองราวของคนเชนเดยวกนเพยง แตวาจะเนนเรองราวของการผลต (production) การบรโภค (consumption) และการกระจาย (distribution) หรอการขนสง (delivery,logistics) และในกระบวนการผลตยอมตองเกยวโยงกบคนจ านวนหนง เชนเดยวกบกระบวนการบรโภคและการขนสงสนคา

7.2 การศกษาเรองราวทางสงคมจ าเปนตองอาศยความรและวธการเชงมานษยวทยาซงในชวงตนมานษวทยามกใหความสนใจเฉพาะหรอเนนหนกไปในทางชาวเขาหรอชาวปาหรอชาวพนเมองทดอยความเจรญ แตตอมามการใชแนวคดแบบมานษยวทยามาใชในการศกษาชมชนเมองได ดงทมสาขาวชาทเรยกวามานษยวทยาเมองหรอมานษยวทยาชมชนเมอง (Urban Anthropology)

ความเขาใจเรองสงคมจ าเปนตองเกยวโยงกบกระบวนการตางๆ ทเกดขนภายในสมองของแตละบคคลซงเปนขอบขายของนกจตวทยาซงมกใชศพทวา skin-bound organism คอ อนทรย ทอยภายใตขอบเขตของผวหนง

(James M. Henslin, ed. Down to Earth Sociology. Thirteenth Edition, New York : Free Press, 2005, p. 11.)

คอสนใจเรองสตปญญาหรอเชาวนปญญา (IQ) เรองราวของอารมณเชน การรบร (perception) ความจ า บคลกภาพ (personality) และอนๆซงทงหลายเหลานยอมเกยวโยงกบสงคมวทยาดวยและมสาขาทเรยกวาจตวทยาสงคม (Social Psychology) นอกจากนมความสนใจศกษาทางสงคมวทยาทเกยวของกบทางดานจตวทยาแตเปนเรองทโยงเกยวกบปรากฏการณท

12

มกจะใชศพทวา ‚นอกเหตเหนอผล‛ ตามทหนงสอของทานอดตพระอาจารยชา แหงวดหนองปาพง จงหวดอบลราชธาน 1) ความหมายเปนปรากฏการณทอยในความสนใจกนมากยงขนทอาจรวมเรยกไดวาเปนเรอง

ของปรจตวทยา (Parapsychology) ซงศกษาเกยวกบการรบรนอกเหนอจากสมผสท 5 และมกจะเรยกกนวาเปนสมผสท 6 (the 6th Sense) เรองราวประเภทนมขยายเพมมากขนจนกลายเปนความสนใจของคนทวไปรวมทงดาราภาพยนตร เชน Tom Cruise ซงสนใจเรองราวของสงทไดกลาวมาแลวแตมกจะรจกกนในชอของ ‚Scientology‛ รวมทงความสนใจกบปรากฏการณตางๆทไมสามารถอธบายไดโดยวธการทางวทยาศาสตรเทาทมอย

2) ประเดนหลกอยทวามแนวโนมทหนมาสนใจสงทวาไมสามารถชง วด ตวงไดตามแนวทางของวทยาศาสตรเชงปฎฐาน (Positivism หรอ positive science) คอหนมาสนใจทางดานทเปนสงทขนอยกบอารมณหรอสงท เรยกวาเปน affective เปนเรองของความรสกซงแปรปรวนและเรองทไมสามารถคาดการณไดอยางแมนตรงความหมายคอพงค านงถงวาเปนววฒนาการของกระแสความคดท เปนไปในทางตรงขามกบการสวางไสวทางปญญา (Enlightenment) แหงศตวรรษท 18 ทเนนเรองของตรรกะ (rationalism) และวทยาศาสตรธรรมชาต กลาวคอ ในวธการวทยาศาสตรแบบ ไอแซค นวตน (Newtonian) และแบบนกปรชญาและนกคณตศาสตรชอ เรอเน เดการตส Rene Descartes (หรอเรยกวาแนว Cartesian) อทธพลของการฟนฟวทยาการคอ เนนความสามารถของมนษยในการเขาใจธรรมชาต ซงรวมทงโลกทางสงคมดวย ตอมาในชวงตนของศตวรรษท 20 ววฒนาการของวชาการไดกาวมาถงขนการคนพบทฤษฎสมพทธภาพโดยแอลเบรต ไอสไตนซงประเดนหลกคอความรแทแนนอนทเคยมนใจวาเปนสจธรรมแลวพงตองพจารณาใหมเพราะการเหนหรอแมกระทงเอาสถตตวเลขมาแสดงกไมจ าเปนถงวาเปนของจรงแท เชน การไดขอมลเกยวกบการส ารวจความคดเหน (public opinion) วามทรรศนะตอเรองนนเรองนอยางไรยอมมขอแตกตางและการจะเหมารวมวาสจธรรมหรอความเปนจรงคอ สงทเหนเปนตวเลขสงๆ ยอมถอวาเปนเรองของการเหมารวมวาเปนความเหนอยางนนอยางน

มรดกของแนววจยสงคมมนษยทสบเนองมาจากยคการฟนฟวทยาการซงสนบสนนโดยนกสงคมวทยาชาวฝรงเศส ออกส กอง (Auguste Comte, 1794-1859) คอการใชขอสมมตฐานแบบวทยาศาสตรธรรมชาตกยงคงเปนทนยมอย แตภายหลงมหาสงครามโลกครงทสองโดยเฉพาะการใกลการสนสดของศตวรรษท 20 มความคดทแพรหลายมากขน คอกระแสผานเลยสมยใหมซงเปนอยางทไดบรรยายมาแลว คอการไมใหความส าคญกบการม

13

โครงสราง (poststructuralism) ทงนกระแสผานเลยสมยใหมในเชงของภาพลกษณและความหมายของสญลกษณตางๆทปรากฏวามทกหนทกแหง (Tony Bilton. et al.Introductory Sociology.Third Edition.Palgrave,1996,p.610.)

8. มนษยกบสงคม : การเดนทางตามมรรคาแหงความร 8.1 ‚การศกษา คอ แสงชวาลาแหงชวต‛ (‚Education brightens up human life‛) ดงนนจ าเปนทจะตอง

เรยนรตลอดชพ (life-long education) โดยเดนไปตามถนนวชา มรรคาแหงความรส ‚KBS—Knowledge-Based Society‛

8.2 เจาะเวลายอนหาอดต (Journey back in time to the past) สมรดกทางปญญา (intellectual heritage) 1) Egyptian civilization อารยธรรมไอยคปต 5000-6000 ปลวงมาแลว 2) Mesopotamia อารยธรรม 6000 ป ลวงมาแลว 3) Chinese 4000-5000 ป 4) Indian อารยธรรมชมพทวปประมาณ 4500 ปมาแลว 5) Homeric Age ยคโฮมเมอร. หนงสอบรรลอโลก คอ สองมหากาพย (Epics) โดยอมตประพนธกร

ชอ Homer คอ Illiad and Odyssey 6) Greek civilization—3 great philosophers (triumvirate—ไตรเมธสามเอกบรษ ไดแก Socrates,

Plato, Aristotle) ชวงหลงพทธกาลประมาณ 100 ป ไดรบฉายาวาเปน ‚The glory that was Greece‛ (ความรงโรจนอลงการแหงกรก) ศนยกลางอย ณ นครรฐ Athens.

7) Roman civilization อารยธรรมโรมน ไดรบฉายาวา ‚The splendour that was Rome.‛ (ความจรสแสงแหงกรงโรม) ศนยกลางอยทถนนทกสายมงสนคราโรม‛ วทยาการตะวนตก อารยธรรมทะเลเมดเตอรเรเนยน เปนอ หรอจดเรมตน บกเบก

8.3 สถาบนศกษาเกาแกแหงโลกตะวนตก (เชน Oxford University 900 ปเศษ, Cambridge University 800 ปเศษ) แหงองกฤษ

9. การศกษามนษยและสงคมแนวสงคมวทยา 9.1 ‚Sociology is the systematic (or planned and organized) study of human groups and social life in

modern societies. It is concerned with the study of social institutions.‛ สงคมวทยาเปนการศกษาอยางเปนระบบ เรองราวของกลมคนและชวตทางสงคมสมยใหม

เปนการศกษาทมการก าหนดแผนลวงหนา อกทงมการจดใหเปนหมวดหม ทงนรวมถงสถาบนทางสงคมตาง ๆ อนไดแก บ ว ร เปนตวอยาง คอ บาน หมายถง ครอบครว

วด หมายถง สถาบนทางศาสนา โรงเรยน หมายถง สถาบนการกลอมเกลาและใหความรอยางเปนทางการ ซงเกยวโยงกบโรงเรยนซงมการสอนตามหลกสตร และการศกษาแบบไมเปนทางการ (informal) ซงศพททใชระยะหลงโดยกระทรวง ศกษาธการ คอ ‚การศกษาตามอธยาศย‛ เปนศพทท

14

ไมสอความหมายตามศพทเดมในภาษาองกฤษ อนมกหมายถง การศกษาหรอการไดรบความรจากประสบการณภายนอกหรอนอกเหนอจากชนเรยน หรอหองเรยน

9.2 ‚Sociology tries to understand how these various social institutions operate, and how they relate to one another, for example in the influence the family might have on how well children perform in the education system.

สงคมวทยาพยายามเขาถงความเขาใจวา บรรดาสถาบนทางสงคมตาง ๆ ด าเนนการอยางไร และเกยวของซงกนและกนอยางไร ตวอยางคอ วาดวยอทธพลของครอบครวทมตอมาตรฐานหรอความส าเรจในการเรยนรของเยาวชนในระบบการศกษา

9.3 Sociology is also concerned with describing and explaining the patterns of inequality, deprivation and conflict which are a feature of nearly all societies.‛) สงคมวทยาใหความสนใจกบการบรรยายและอธบายรปแบบแหง 1) ความไมทดเทยมกน 2) ความขาดสงทพงได และ 3) การขดแยงกน ซงมกจะเปนปรากฏการณทมอยในแทบทกสงคม

(Ken Browne. Introducing Sociology. Oxford : Blackwell Publishing Ltd, 2002, p. 2.) 10. แนวจตวทยา (psychology)

10.1 ‚Psychologists seek to understand how the senses นกจตวทยามกพยายามท าความเขาใจวาประสาทสมผสท างานอยางไร work, how individuals learn habits of behavior, why some individuals are more intelligent บคคลเรยนรพฤตกรรมทเกดซ า ๆ กนจนเปนนสยอยางไร และท าไมบางคนฉลาดกวาคนอน than others, how a person gives meaning การทบคคลใหความหมายแก to life’s events เหตการณของชวต (ความจ า), how the memory operates, and what motivates ความจ าท างานอยางไร และอะไรเปนแรงจงใจ some people to act in particular ways.ใหคนบางคนประพฤตในทศทางใด

10.2 In its attempts to answer these questions, psychology encompasses a broad range of research that goes well beyond the purview of sociology

ในความพยายามตอบค าถามเหลาน วชาจตวทยาไดท าการวจยซงเกยวกบเรองทกวางขวางเกนกวาขอบขายของความเปนสงคมวทยา, most notably to the biological and physiological bases of human behavior and the study of animal species for inferences to humans. โดยเฉพาะทเกยวกบพนฐานทางชววทยา และทางสรระของพฤตกรรมของมนษย และมการศกษาในระดบต ากวามนษย คอ ระดบสตวตาง ๆ เพอวาจะไดแนวทางอธบายพฤตกรรมของมนษย‛ (James A. Inciardi and Robert A. Rothman. Sociology:Principles and Applications. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1990, p.10.)

15

11. แนวจตวทยาสงคม (Social psychology) ศพท (vocabulary)

1) Socialization สงคมประกต, การไดรบการกลอมเกลาเบาหลอม is the life-long process of learning the culture of any society. ซงเปนกระบวนการตลอดชพในการเรยนรเกยวกบวฒนธรรมของสงคมใดสงคมหนง

2) The term culture วฒนธรรม refers to the language, beliefs, values and norms, customs, dress, diet, roles, knowledge and skills which make up the ‘way of life’ of any society. หมายถง ภาษา ความเชอ คานยม และปทสถาน รวมทงขนบธรรมเนยมประเพณ เครองแตงตว เรองอาหารการกน บทบาท ความร และทกษะซงรวมกนขนก าหนดวถชวตของแตละสงคม

3) Roles บทบาท are the patterns of behaviour which are expected from people in different positions in society. หมายถง รปแบบแหงพฤตกรรมซงเปนทคาดหวงจากบคคลตาง ๆ ซงอยในต าแหนงใดต าแหนงหนงในสงคม เชน ในฐานะเปนบพการ หรอในฐานะเปนครใหญ หรอครนอย หรอในฐานะเปนนายกรฐมนตร หรอเปนอธบด หรอเปนคนขบรถไฟ หรอการมต าแหนงเปนทหารบก ทหารเรอ ทหารอากาศ ต ารวจ หรอการเปนนายแพทย และพยาบาล เปนตน

4) Role models ตวแบบแหงบทบาท are the patterns of behaviour which others copy and model their own behaviour on. เปนรปแบบแหงพฤตกรรมซงผอนลอกเลยนและประพฤตปฏบตตามตวแบบทเหนดเหนงามนน

5) Role conflict การขดกนของบทบาท is the conflict between the successful performance of two or more roles at the same time, such as worker, mother and student. เปนการขดแยงกนระหวางการปฏบตตามบทบาท 2 บทบาทหรอมากกวานนในขณะเดยวกน ตวอยางคอ เปนทงคนงาน มารดา และในขณะเดยวกนเปนนกเรยนนกศกษาดวย อกตวอยางหนงคอ การเปนครและเปนพอในขณะเดยวกน ลกทเปนนกเรยนอยอาจท าคะแนนไมไดด และในฐานะเปนพออยากจะชวยใหคะแนนด จงกอใหเกดการขดกนทางบทบาท

6) Values คานยมคณคา are general beliefs about what is right or wrong, and the important standards which are worth maintaining and achieving in any society or social group. เปนความเชอทว ๆ ไปวาดวยอะไรถกหรอผด และเปนมาตรฐานทส าคญซงสมควรทจะมการเกบรกษาไว และท าใหเปนผลส าเรจในกลมทางสงคม หรอในระดบองครวมของสงคม

7) Norms ปทสถาน are social rules กฎระเบยบทางสงคม, which define correct and acceptable behaviour in a society or social group to which people are expected to conform. ซงก าหนดวาอะไรเปนพฤตกรรมทถกตองและยอมรบไดในกลมทางสงคมหรอในองครวมของสงคมซงถกคาดหวงวาจะตองประพฤตปฏบตตาม

16

8) Customs ขนบธรรมเนยมประเพณ are norms which have existed for a long time. เปนปทสถานซงไดมขนอยเปนเวลานานแลว (Ken Browne. op.cit., pp.4-5.)

12. ศกษาสงคมแนวจตวทยาสงคม (Social psychology) 12.1 In both sociology and psychology ไมวาจะเปนสงคมวทยาหรอจตวทยา, the specialty discipline

concerned with individual-group relationships and with the products of such relationships (significant products being such phenomena as personality development , leadership, and certain aspects of collective behavior) สาขาวชาการเชยวชาญเฉพาะแตละอยางซงเกยวกบความสมพนธระหวางปจเจกบคคลกบกลมและผลลพธจากความสมพนธดงกลาว

ผลลพธทส าคญคอศกษาปรากฏการณแหง 1) การพฒนาบคลกภาพ 2) ความเปนผน า และ 3) ลกษณะบางอยางของพฤตกรรมรวมหม), with social relationships constituting the major focus of attention in sociologically-oriented social psychology โดยทมความสมพนธทางสงคมตาง ๆ อนเปนจดทใหความสนใจในเรองราวทางจตวทยาสงคม ซงเนนหนกทางสงคมวทยา , and with the behavior of individuals constituting the major focus of attention in psychologically-oriented social psychology. และพฤตกรรมของปจเจกชนซงเปนจดใหความสนใจอยางส าคญในจตวทยาทางสงคมซงใหความส าคญตอสภาวะทางจตวทยา

12.2 ‚Sociology cannot be a well-rounded explanatory science without the inclusion of social psychology. But it must be a social psychology which takes interaction rather than the individual as its unit of analysis‛ ถอวาสงคมวทยาจ าเปนทจะตองพงพาจตวทยาทางสงคมเพอสามารถเปนวทยาศาสตรทสามารถอธบายไดอยางรอบดาน แตทงนจะตองเปนจตวทยาทางสงคมทยดการปฏสมพนธมากกวาตวบคคล ในฐานะเปนหนวยแหงการวเคราะห (C.Bolton, pp.107-8.) (Thomas Ford Hoult. Dictionary of Modern Sociology. Totowa, New Jersey: Littlefield, Adams, 1997, p.302.)

13. เศรษฐศาสตร Economics is concerned with: 1) The production การผลตสนคาและการใหบรการตางๆ of goods and services: how much the

economy produces; what particular combination of goods and services; how much each firm produces; what techniques of production they use; how many people they employ. ระบบเศรษฐกจผลตไดมากนอยเพยงใด การผลตสนคาและการใหบรการตาง ๆ ม ความเกยวพนกนอยางไร แตละหางหรอบรษทผลตอะไรขนมา ใชเทคนคอะไรและจางคนมากนอยเพยงใด

17

Production นยาม : The transformation of inputs into outputs by firms in order to earn profit (or meet some other objective). การผลต หมายถง การเปลยนโดยใสสงทปอนเขาไปกอใหเกดผลทออกมาโดยหางหรอบรษทเพอทจะไดมาซงก าไร (หรอสนองตอบตอจดมงหมายอน ๆ)

2) The consumption of goods and services: how much the population as a whole spends (and how much it saves); what the pattern of consumption is in the economy; how much people buy of particular items; what particular individuals choose to buy; how people’s consumption is affected by prices, advertising, fashion and other factors. การบรโภคสนคาและบรการตาง ๆ : พจารณาวาประชากรมากนอยเทาใด ใชจาย (และออมมากนอยเพยงใด) รปแบบแหงการบรโภคเปนอยางไรในระบบเศรษฐกจ คนมากนอยเพยงใดซอสนคาแตละอยาง แตละคนเลอกซออะไร การบรโภคของบคคลไดรบผลกระทบกระเทอนจากราคา โฆษณา แฟชน และตวปจจยอน ๆ หรอไม อยางไร

Consumption: The act of using goods and services to satisfy wants. This will normally involve purchasing the goods and services. การบรโภค หมายถง การใชสนคาและบรการตาง ๆ เพอสนองตอบตอความตองการ ทงนเกยวของกบการซอสนคาและบรการ

3) ปจจยแหงการผลต (หรอ ทรพยากร) Factors of production (or resources) : The inputs into the production of goods and services: labour, land and raw materials, and capital. ปจจยของการผลตหรอทรพยากรตาง ๆ ไดแก สงทปอนเขาไปในการผลตสนคาและใหบรการตาง ๆ ไดแก 1) แรงงาน 2) ทดน 3) วตถดบ และ 4) ทน

a. Labour แรงงาน : All forms of human input, both physical and mental, into current production. ทกรปแบบของสงทมนษยไดปอนเขาไปไมวาจะเปนเชงสรระหรอเชงจตใจเขาไปยงการผลตในขณะน

b. Land (and raw materials) ทดนและวตถดบ : Inputs into production that are provided by nature: e.g. unimproved land and mineral deposits in the ground. ทดน (และวตถดบตาง ๆ) ไดแก สงทปอนเขาไปในการผลตซงใหมาโดยธรรมชาต ตวอยาง คอ ผนดนซงยงไมมการปรบปรงและแรธาตตาง ๆ ในผนแผนดน

c. Capital ทน : All inputs into production that have themselves been produced : e.g. factories, machines and tools. สงทปอนเขาไปในการผลตซงใหสงทปอนเขาไปนนถกผลตออกมา ตวอยางคอ โรงงาน เครองมอ และอปกรณเครองจกรตาง ๆ

d. Scarcity ความขาดแคลน : The excess of human wants over what can actually be produced to fulfil these wants. สงทมนอกเหนอความตองการของมนษยซงเกนกวานน สามารถทจะผลตขนมาเพอสนองตอบตอความตองการตาง ๆ เหลานน (John Sloman.Economics. New York: Harvester Wheatsheaf Prentice Hall, 1991, pp.1-3.)

18

14. Society มกใชในความหมาย 2 อยาง คอ อยางใดอยางหนง 14.1 Human beings in general มนษยโดยทวไป considered as a group พจารณาในฐานะเปนกลมคน,

together with all the social relationships พรอมกบความสมพนธทางสงคมตาง ๆ maintained among the persons and sub-groups making up the total ทมการท าใหคงไวระหวางบคคลตาง ๆ และกลมยอยซงรวมกนขนเปนผลรวมทงหมด,

14.2 any one of number of relatively independent, self-perpetuating human groups each of which หรอในกรณท 2 เปนหนงในบรรดากลมคนซงสบตอกนในฐานะเปนกลมคนนน ๆ โดยมลกษณะทคอนขางจะอสระ 1) has its own territory และแตละกลมชนนนมพนทหรอดนแดนของตนเอง 2) is made up of persons of both sexes and all ages ประกอบดวยบคคลตาง ๆ ทงเพศชาย เพศหญง

และอายทแตกตางกนออกไป 3) maintains its own way of life ธ ารงรกษาวถชวตของตนเองในรปแบบแหงวฒนธรรม in terms of

a culture that is more-or-less unique; in some worksซงมความเปนหนงเดยวกนเพยงแตแตกตางกนบางในเชงมากกวาหรอนอยกวา, denotes social relationships ในนกวชาการบางคนต าราบางเลมใหความส าคญกบความสมพนธทางสงคมวาเปนลกษณะเดนของความเปน society —in others, people and their relationships แตในต าราบางเลมใหความส าคญกบทงตวบคคล คอ ผทอยในสงคมนน ๆ และความสมพนธของพวกเขาเหลานน ; along with culture เปนลกษณะคลาย ๆ กบวฒนธรรม, one of two basic concepts in sociology and in sociocultural anthropology in some contexts ซงเปน 1 ใน 2 มโนทศนพนฐาน (basic concepts) ในทางสงคมวทยาและในทางมานษยวทยาเชงสงคมและวฒนธรรม, replaced by the term culture when a specific group is being designated. ซงเมอใชศพทวฒนธรรมกคอเปนการระบแตละกลมชน ‚A society is a people leading an integrated life by means of the culture‛ (E. Hiller, p.669.)

14.3 ‚A society is a large, continuing, organized group of people; it is the fundamental large-scale human group‛ (R. Thomlinson. Sociological Concepts and Research, p.5)

14.4 Society is ‚Any system of interactive relationships of a plurality of individual actors is a social system. A society is the type of social system which contains within itself all the essential prerequisites for its maintenance as a self-subsistent system‛ (T. Parsons and E. Shils, eds., p.26.)

14.5 ‚Society at a given stage of its evolution is….a combination of interdependent phenomena, and even more: a structured whole or Gestalt (a term used here in a general, not merely

19

psychological, sense)‛ (K.Mannheim. ‚American Sociology,‛ p.6. อางใน Thomas Ford Hoult. op.cit., p.306.)

14.6 ปญหาสงคม (Social problem) Any situation which is regarded by a significant number of the members of a group as a threat to one or more of the group’s basic values and which is believed to be remediable by collective action; as social problems, often appears as the name for the sociology specialty concerned with the study of problem areas such as crime, war, disease, poverty, race relations; sometimes used synonymously with social disorganization and with social pathology. Also see social reform.

‚The most general, formal, and stable patterns of behavior are called social institutions. Accordingly, social problems may be conveniently classified in terms of disapproved deviant behavior in each institution…‛ (G. Lundberg, et al., Sociology. 3rd ed., p.649.)

‚One of the routes to a competent analysis of social problems is via analysis of the social disorganization that accompanies social change‛ (P. Horton and G. Leslie, p.33.) (Thomas Ford Hoult. op.cit., p.301.)

15. ชมชน (Community) 15.1 ศพท ชมชน ทใชในภาษาองกฤษอธบายไดยากยงและความหมายบางครงกไมชดเจนและในปจจบน

มกไมมความหมายทเฉพาะเจาะจง ในความหมายทอยระดบขนต าทสด หมายถง คนจ านวนหนงในพนททางภมศาสตร ม 3 เรองทใชในปจจบน 1) ประการแรก ชมชนหมายถง จ านวนคนซงมโครงสรางทางสงคมเฉพาะเจาะจง ดงนน จงมการ

รวมจ านวนคนซงไมใชเปนสมาชกของชมชน. เปนเสมอนสงคมยคกอนการพฒนาอตสาหกรรม คอ มความเปนชนบทและจงมกเหนวาสงคมอตสาหกรรมและสงคมเมองใหญมลกษณะแหงความไมดเสมอ.

2) ประการทสอง หมายถง ความรสกวาเปนสวนหนงหรอการมจตวญญาณแหงความเปนชมชน (A sense of belonging or community spirit.)

3) ประการทสาม หมายถง กจกรรมแตละวนของชมชนไมวาจะเปนเรองของการงานหรอไมเกยวกบการงานเกดขนภายในอาณาบรเวณทางภมศาสตร มลกษณะทวาทกอยางพรอมอยในตนเอง การอธบายอนๆ ทเกยวกบชมชนยอมจะประกอบไปดวยบางสวนหรอทงหมดของสวนประกอบเพมเตมเหลาน

นกสงคมวทยาแหงศตวรรษท 19 หลายคนใชมโนทศนแหงความเปนชมชนไมวาโดยตรงหรอโดยออม โดยค านงถงการแบงแยกออกเปนสอง คอ ระหวางความเปนสงคมกอนอตสาหกรรม (pre-industrial) และเมอมการพฒนาอตสาหกรรมแลวหรอเปนสงคมเมองใหญและสงคมชนบท between Gemeinschaft (เกโมนซาฟต) and Gesellschaft (เกเซลซาฟต), treats

20

communities as particular kinds of society which are predominantly by kinship and a sense of belonging, and self-contained. นกสงคมศาสตร ชอ เอฟ. เทอนน (F.Toennies) แบงแยกระหวางความเปนเกไมชาฟตและเกเซลชาฟต ซงเปนภาษาเยอรมนเกยวของกบของฉนและของผอนโดยถอวาชมชนตาง ๆ เปนชนดแตละชนดของสงคมซงถกก าหนดโดยความเปนเครอญาต อกทงมความรสกวาเปนเจาของหรอเปนสวนหนงของหนวยนน อกทงมลกษณะครบถวนในตนเอง

15.2 ศพท ‚ชมชน‛ ถกใชใหเปนตววพากษวจารณสงคมอตสาหกรรมและสงคมเมองใหญ ชมชนตาง ๆ ในยคนนหมายรวมถง ลกษณะทดดวยกนทงสนซงถอวายอมเปนเจาของโดยสงคมชนบท สงคมเมองใหญในยคนนหมายถง การท าลายของคานยมแหงชมชน ทศนคตหรอเจตคตเชนวานบางอยางยงมปรากฏอยจนกระทงถงทกวนน

อยางไรกตาม ไมอาจแบงสงคมออกอยางชดเจนเปนชมชนใหมสภาพความเปนชมชนแหงชนบทหรอเมองใหญอยางใดอยางหนง และนกสงคมวทยาระยะหลงเหนวามการ เชอมตอกนระหวางความเปนชนบทและความเปนเมองใหญ (rural-urban continuum) ทงนโดยพจารณาวาการตงรกรากหรอการตงถนฐานมขอบขายเปนพสยตามลกษณะตาง ๆ ของโครงสรางทางสงคม

นกวชาการในสหรฐอเมรกาสนใจศกษาการตงถนฐานในเมองใหญ โดยเฉพาะส านกศกษาแหงมหาวทยาลยชคาโก (Chicago School) และผลงานของวลเลยม เอฟ. ไวท (William F. Whyte, 1961) แตในประเทศองกฤษมความสนใจเกยวกบสงคมชนบทมากกวา

16. การสงเกตแบบมสวนรวม 16.1 การศกษาวจยตาง ๆ เหลานวางอยบนขอสมมตฐานทวาชมชนมความสมบรณพรอมในตวเองเปน

สวนใหญ และดงนนยอมมสปรตแหงความเปนชมชน แตอยางไรกตามศพท ‚ชมชน‛ จงมใชหมายเพยงการบงชชนดหนงของโครงสรางทางสงคม

แนวปฏบตแหงการศกษาชมชนมความส าคญในการพฒนาเทคนคแหงการวจยทเรยกวา การสงเกตอยางมสวนรวม (participant observation) แตคนมกไมนยมกนในชวงเวลาน สวนหนงเปนเพราะมการคนพบวาความเปนชมชนไมไดมความสมบรณพรอม ทงนเพราะใหความส าคญกบเรองราวระดบชาต อกทงนกสงคมวทยาเมองใหญ เปลยนจดสนใจไปยงปญหาอน ๆ

16.2 ศพท ‚ชมชน‛ ไดขยายความหมายดวยการบงชวาเปนความรสกแหงการเปนอตลกษณ (identity) หรอการเปนสมาชกหรอเปนสวนหนงทอาจผกพนหรอไมผกตดกบทตงทางภมศาสตร (ตวอยางจากผเขยนจรโชค วระสย คอ อาจเรยกวามชมชน จส.100 คอผทโทรศพทเขาไปในรายการบอยพอสมควร รวมทงผตดตามฟงโดยไมไดรจกกนหรออยในอาณาบรเวณทางภมศาสตรเดยวกน)

ตามนยน ชมชนเกดขนเปนรปรางขนมาไดเมอคนมความคดคอนขางชดแจงวาใครมสงทเหมอนกนกบเขาเหลานนและใครทไมไดม (In this sense, a community is formed when people have a reasonably clear idea of who has something in common with them and who has not.) ดงนน ความเปนชมชนจงเปนการสรางขนมาโดยความคด ถกก าหนดอาณาบรเวณทนกขนมาเองระหวาง

21

กลมตาง ๆ (Communities are, therefore, essentially mental constructs, formed by imagined boundaries between groups.)

อนง ศพท ‚ชมชน‛ ยงคงมความหมายเชงปทสถาน คอ มความหมายเชงบวกและลบ ตวอยาง คอ อดมคตแหงความเปนชมชนแหงชนบทยงมอ านาจเหนอจนตนาการของคนองกฤษ และผทเปนผวางแผนออกแบบการสรางเมอง โดยใหมสปรตแหงความเปนชมชนอยในการวางแผนนนดวย ก) societal เกยวกบองครวมของสงคม ข) sociocultural วฒนธรรม และสงคม (Nicholas Abercrombie, et als. The Penguin Dictionary of Sociology. Fourth Edition, Penguin Books, 2000, pp.64-65.)

17. การวจยสงคมศาสตร 17.1 วธการแรก ไดรบอทธพลมาจากสงทเรยกวาปฎฐานนยม positivism เรยกวาเปน scientific

approach ทถอวาสงทเปนความเปนจรงในเนอแทของมนเองหรอในตววตถ (objective reality) ซงปรากฏอยขางนอก (out there) ดงนนนกวจยจงตองคนหาความเปนจรงดงกลาวโดยหาหลกฐานทางเชงประจกษวาท (empirical evidence) ซงเปนขอเทจจรง (facts) ซงเราสามารถทจะพสจนไดจากประสาทสมผสตางๆ (sense) คอ ห ตา จมก อยางนเปนตน แนวคดเชนวาน เปนททราบกนอยางกวางขวาง มกใชวธการวจยตามแนวน ซงจะมการเนนเรองของการตรวจสอบความเชอถอได (reliability) ซงหมายถงการวดนนกครงกครงกจะมผลเหมอนเดม เชนในการชงน าหนก แตการทวดแลวไดผลเหมอนๆกน ไมจ าเปนทวาจะตองเปนเรองทถกตองหรอแมนตรงตามนน (validity) กอาจมการวดอนๆ ตวอยางคอ ถามเกยวกบความเปนผเครงศาสนา วาใสบาตรเปนประจ าหรอไปวดทกวนพระ ซงอาจพบวาผท ไมไดไปวดเลยแตปฏบตธรรมหรอปฏบตตามค าสงสอนของแตละศาสนาอยางเครงครดยอมมความเปนผเลอมใสศาสนาหรอปฏบตตามศาสนามากกวาผทใสบาตรหรอไปวดโดยท าเปนพธอยางเคยชนเทานนกได

17.2 การวจยเชงปฏฐานหรอเชงวทยาศาสตรคอใหความส าคญกบการวางตวเปนกลาง (personal neutrality) คอการยดถอสงทเรยกกนวาหลกแหงวตถวสย (objectivity) ซงด าเนนการตามกระบวนการและขนตอนหรอขนตอนตางๆเพอตามหลกการทางวทยาศาสตร โดยพยายามขจดสงทเปนความล าเอยง (bias)

แนวการวจยทยดถอหลกการตางๆทวานนไดรบการวพากษวจารณวาเจตนามงทจะใหเกดการวจยทปลอดจากการเกยวของกบคานยมใดๆทงสน ซงมการใชศพททไดรบอทธพลจาก Max Weber วาเปนปราศจากพจารณาเชงคณคา value-free

17.3 มขอคดเหนทแสดงถงจดออนของการใชวธการเชงประจกษวาทรวมทงปรชญาท เกยวของ ดงตอไปนเชน เปนเรองทไมนาเปนไปไดทสามารถจะหลกเลยงการล าเอยงหรอการมอคต ซงเกยวโยงกบสถานภาพและสภาพแวดลอมของแตละคน โดยทมการวพากษวจารณโดย Logan Wilson.

22

American Academics Then and Now. New York : Oxford University Press, 1979. ซงคนพบวานกวจยมกจะวจยในทางสงคมวทยามลกษณะเอนเอยง คอ สวนมากมกจะเปนคนผวขาว ไดรบการศกษาขนสงมาก และมกจะมความคดเชงเสรนยมในทางการเมองมากกวาคนทวๆไป กลาวคอ เปนทวจารณกนวานกวจยยอมไมพนทจะถกอทธพลจากภมหลงทางสงคมของตนเอง

ขอดของความเปนเชงวทยาศาสตรกคอถกแทรกไวดวยปรชญาทวาจ าเปนทจะตองท าการวจยซ า ซงแมกระทงท าซ า มไดหมายความวาสภาพแวดลอมตางๆจะเหมอนเดม

17.4 เรองราวของพฤตกรรมสงมชวตในระดบมนษย ซงมสมองและองคประกอบอนทสลบซบซอนมาก ยอมตองเผชญกบประเดนทวาดวยการพยากรณลวงหนา (predict) ความหมายคอเปนเรองทไมนาเปนไปไดในรายละเอยดวาสามารถบงบอกลวงหนาวาในอนาคตจะเปนอยางไรทแนนอน ตวอยางคอ มกมการวจยวาดวยการก าหนดหนจ าลองหรอตวแบบ (model) วามองคประกอบใดบางทท าใหการบรหารโรงเรยนหรอบรหารธรกจประสบความส าเรจ มนกเขยนทไดระบวาการจะประสบผลส าเรจนนตองมนสยกอยางกอยาง ดงทมหนงสอเลมหนงระบวาจะประสบผลส าเรจไดตองมนสย 7 อยาง เปนตน ซงความจรงกเปนการท าใหเรองทมนษยทวไปเรยนรจากประสบการณหรอทเรยกวาความรเชงสามญส านก (common sense) ทวาถามนสยขยนยอมประสบผลส าเรจ ดงค ากลาวทวา ‚อดตไมขยน ปจจบนไมขวนขวาย อนาคตไมตองท านาย‛ หรอทมกอางกนวา ‚ไมมคนจนในหมคนขยน‛ ซงในความเปนจรงแลวมตวแปรหรอปจจยทเกยวของมากเหลอเกนทจะตงเปนสตรส าเรจทสามารถจะท านายอนาคตได

เมอนกวจยใชวธการทางวทยาศาสตร ใชวธการสมภาษณ หรอแมกระทงไปอยนานๆกบคนหรอสงคมทถกเลอกส าหรบการวจย กไดมการคนพบวา มผลกระทบตอค าตอบทไดมาขอจ ากดดงทไดอธบายมาสนๆนน เปนแรงกระตนอยางหนงทท าใหมความสนใจในการใชวธการวจยทเรยกวาการตความหมาย (interpretive)

18. แนวการศกษาวาดวยตความหมาย (interpretive methodology) 18.1 แนวทางเชงวทยาศาสตรแบบเดมเนนการมองโลกภายนอก แตการไดขอมลมาอาจเปนอยางทไดยน

หรอไดเหนอยางธรรมดาๆ มนกวชาการทตงขอสงเกตวานาจะใชไมใชเพยงแตเขาถงขอมล แตตองเขาไปถงการ

ตความหมายคอการกระท าทเหน เชน การยงปนอาจจะเปนเพยงแตการวางทาเพอแสดงความโกๆกได มไดหมายถงการทจะยงออกไปจรงๆ เชนเดยวกบการยมไมใชเพยงแตวาแสดงออกถงความพอใจเทานน อยางเดยวแตการยมอาจมสงทซอนไวภายในดวย แนวคดเชนวานนาสนใจยงแตเพราะเปนการมองหาความหมายจากการกระท าตางๆ (meaningful action) ซงหมายถงการกระท าทงทางกายและวาจาแตเวลาศกษาจรงๆเปนเรองยาก

18.2 นกวชาการผบกเบก ไดแก Max Weber โดยถอวานกสงคมศาสตรทงหลายไมไดเพยงแตมองไปทพฤตกรรมทปรากฏ เชน การจบจายซอของ อาจไมใชเพอเปนการสนองความตองการดานรางกาย

23

แตท าใหเกดความรสกวามอะไรกระท า หรอมเงนใชสอย ดงนน จงอาจตองไปเขารานทมแบรนดเนมหรอซอของทเกนจ าเปน แนวของ Max Weber เรยกวาเปนสงคมศาสตรเชงแปรหรอตความหมาย เปนสงคมศาสตรทมงไปทการตความหมายทตวมนษย ก ากบอยกบการกระท าในโลกภายนอก แนวนแตกตาง 3 อยางจากแนววทยาศาสตรหรอแนว positivist 3 ประการ 1) แนวปฏฐานประจกวาท เนนมงศกษาทการกระท า คอสงทคนพดหรอคนกระท า แตแนว

ตความหมายมงไปทความหมายของการกระท าหรอพฤตกรรมนนๆ 2) สงทสงคมศาสตรแนววทยาศาสตรศกษาปฏฐานประจกวาท คอมองเหนวามสภาวะเชงวตถวสย

อย ‚ภายนอก (out there)‛ แตแนวตความหมายมทรรศนะทวาความเปนจรงเกดจากสงทมนษยสรางขนมา

3) แนวประจกษวาทเนนขอมลเชงปรมาณ คอ การวดเปนตวเลขแตแนวสงคมศาสตรใหความส าคญกบขอมลเชงคณภาพ คอ ค าบรรยายของนกวจยว าผคนเขาใจ คอ ใหความหมายกบสภาพแวดลอม หรอการกระท าตางๆของเขา

กลาวโดยสรป แนวแนวปรมาณ มกเหมาะสมกบการวจยไปในหองทดลอง ซงตวผท าการทดลองหรอนกวจยพยายามถอยหางไมเกยวของในเชงอารมณหรอความรสก และมหนาทส าคญคอการวดอยางระมดระวง

18.3 แนวทางการตความหมาย (interpretive approach) เหมาะสมส าหรบการวจยในสภาวะทเกดขนจรง (natural setting) ซงผวจยมปฏสมพนธกบผคน เพอทจะเรยนรวาเขาเหลานนคดอยางไรกบการกระท า คอ เบองหลงของการกระท าตางๆเหลานน

แนวน Max Weber เปนผรเรมใชศพทภาษาเยอรมน คอ Verstehen ซงแปลวา ความเขาใจ เปนการเดนทางเขาสความรอกระดบหนง คอไมใชสงเกตเพยงแตวา คนท าอะไร และพยายามเขาใจวาท าไมจงท าสงนน เพราะฉะนนจงจ าเปนทจะตองพยายามเขาใจความคดและความรสกของสงทตนเองศกษาดงกลาว ภาษาวชาการเรยกวา subject (Berger, Peter L., and Hansfried Kellner. Sociology Reinterpreted : An Essay on Method and Vocation. Garden City, N.Y. : Anchor Books, 1981. Neuman, W. Laurence. Social Research Methods : Qualitative and Quantitative Approaches. 3rd ed. Boston : Allyn & Bacon, 1997.)

19. วาดวยระเบยบวจยเชงวพากษ (critical) 19.1 ผรเรมคอ Karl Marx ผไมเหนดวยกบการถอวาสงคมเปนระบบทตองเปนอยางเทาทเปนมา

เรอยๆไป ซงเปนขอสมมตฐานเชงอนรกษนยมของวธการวจยเชงประจกษวาท 1) แนวทางการศกษาเชงวพากษใหความส าคญกบความจ าเปนในการมการเปลยนแปลง แนวคดเชง

ประจกษวาทตงค าถามวาสงคมด าเนนอยได ไดอยางไร มกลไกอะไร 2) นกคดเชงวพากษตงค าถามในทางทเกยวโยงกบคณคาทางจรยธรรม คอ เรองของความด ความชว

ความเหมาะและความไมเหมาะ

24

19.2 มการตงค าถามทส าคญคอ เทาทสงคมเปนอยขณะนควรจะเปนอยางนตอไปหรอไม เพราะฉะนนแนวคดแบบ Karl Marx จงถอวาไมใชเพยงแตศกษาความเปนไปของโลกภายนอกแตจะตองเปลยนแปลงไปในทศทางทท าใหเกดความเปนประชาธปไตยและความยตธรรมทางสงคม ดงท Feagin, Joe R., and Vera Hernan. Liberation Sociology. Boulder, Colo.: Westview, 2001. วา not just to research the social world but to change it in the direction of democracy and social justice.

19.3 นกวจยทใช critical approach มใชเพยงแตตองการเปลยนแปลงสงคม แตตองการเปลยนแปลงลกษณะของการวจยดวย ทาทตอผทถกวจย (research subjects) เปลยนไปคอถอวาทดเทยมกบตวผท าการวจยเอง คอ มการสนบสนนใหมการมสวนรวมวาควรจะถามประเดนใดบาง แนวคดนถอวาทงนกวจยและผทถกวจย น าผลการวจยไปเพอใชประโยชนตางๆ โดยเฉพาะเกยวโยงกบเรองของการท าใหผทดอยกวาหรอผทประสบปญหามความเขมแขงขนมา (empowerment) แนวคดนมปรากฏในหนงสอตางๆ เชน Wolf, Diane L., ed. Feminist Dilemma of Fieldwork. Boulder, Colo.: Westview Press, 1996. Hess, Beth B. ‚Breaking and Entering the Establishment : Committing Social Change and Confronting the Backlash.‛ Social Problems. Vol. 46, No. 1 (February 1999) : 1-12. Feagin, Joe R., and Vera Hernan. Liberation Sociology. Boulder, Colo.: Westview, 2001. Perrucci, Robert. ‚Inventing Social Justice : SSSP and the Twenty-First Century.‛ Social Problem. Vol. 48, No. 2 (May 2001) : 159-67. (John J. Macionis. Sociology. Tenth edition. Pearson Prentice Hall, 2005.)

20. วาดวยคตนยมเชงโครงสราง-การหนาท (Structural-Functionalism) 20.1 ความทวไป

นกวชาการมแนวการศกษาสงคมศาสตร (approaches, perspce tives) ตางๆ กน บางคนมมมมองวาสงคมมลกษณะเปนเสถยรภาพ โดยเหนวาครอบครว ศาสนา และสถาบนทางสงคมอน ๆ อยยงยนนาน อกแนวหนงถอวาสงคมประกอบไปดวย กลมตาง ๆ ซงขดแยงกน อกแนวหนงมองวาสงคมประกอบดวยปฏสมพนธท เกดขนเปนประจ าวน ทง 3 มมมองเรยกวา แนวการหนาท (functionalist) แนวการขดแยง(conflict) และแนวปฏสมพนธ (interactionist) 1) นกคดแนวการหนาท (functionalist perspective) โดยเฉพาะแนวโครงสรางการหนาทม

ตวอยางเชน Talcott Parsons นกวชาการทเนนประเดนการขดแยงผหนงคอ Karl Marx นกวชาการเนนปฎสมพนธมตวอยางคอ Erving Goffman ส าหรบแนวการหนาท มผลงานของนกคด เชน ก. กองค (Auguste Comte, 1798-1857) ชาวฝรงเศส ข. สเปนเซอร (Herbert Spencer, 1820-1903) ชาวองกฤษ ค. เดอรไคม (Emile Durkhem, 1858-1917) ชาวฝรงเศส

25

ง. พารสนส (Talcott Parsons, 1902-1979) ชาวอเมรกน 2) อทธพลของแนวคดนโดยเฉพาะทเรยกวาคตนยมเชงโครงสราง-การหนาทมอทธพลสงยงใน

ชวงเวลาประมาณ 20 ป ระหวางทศวรรษ ค.ศ.1940-1949 และทศวรรษ ค.ศ.1950-1959 (International Encyclopedia of the Social Sciences. New York: Macmillan, 1968, vol.5, p.22.)

20.2 โครงสรางและการหนาทมสมมตฐานวาสงคมอยรอดไดโดยการเขาสสภาวะคงท (someostasis) เปนกระบวนการทด าเนนการไปไดโดยปกต แมเปลยนแปลงในสวนทเปนสงแวดลอม ทงน เปนไปตามกลไกอตโนมต ถอวาระบบสงคมยอมด าเนนไปโดยมลกษณะทจะธ ารงรกษาตนเองได (self-maintained) หรอท าใหเกดดลยภาพเองได (self-equilibrating) การเขาสระบบสงคม คอ มทงโครงสรางและการหนาทประโยชนประกอบไปดวยความจ าเปนขนตนทขาดไมได (pre-requisites)

20.3 ความหมายของโครงสราง 1) The American Heritage Dictionary of English Language, 1981 ระบวา “Structure” หมายถง

‚หนวยทมความสลบซบซอน‛ (a complex entity) หรอการรวมผสมสาระ สวน หรอองคประกอบตาง ๆ ในหนวยเชนวานนใหเขารปกน (the interrelations of parts or the principle of organization in a complex entity)ทงนโครงสรางมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลโดยพจารณาแยกออกเปนดานตาง ๆ

2) ความหมายตาม Collins Dictionary of Sociology (edited David Jary and Julia Jary, 2005, pp.618.) คอ ‚การจดเรยงใหเปนระเบยบของสวนตาง ๆ หรอองคประกอบใหเขาสความเปนรปแบบทชดเจน‛ (any arrangement of elements into a definite pattern)

ตวอยาง คอ โครงสรางทางการศกษา โครงสรางดานอาชพ โครงสรางชนชน (class structure) ซงเปนระดบยอยหรอบางสวนภายในสงคม หรอเปนโครงสรางระดบองครวมของสงคม ระดบชาต เชน Social Structure of a country.

‚โครงสราง‛ ยอมประกอบดวย ‚สวนตาง ๆ ซงมลกษณะทแสดงความสมพนธกนอยางคอนขางจะคงเสนคงวา‛ คอ ไมผนแปรเปลยนไปจากเดมและยดโยงเกยวเนองเปนระบบ ดงนน จงยอมเกยวของกบ 1) สถานภาพ(status)ของบคคล 2)บทบาทของบคคล (role) 3) ปทสถานหรอบรรทดฐานทางสงคม (norms) และ 4) สถาบนทางสงคม (institution)

20.4 ศพท ‚โครงสราง‛ ใกลเคยงกบศพท ‚การจดองคการหรอการจดระเบยบทางสงคม‛ (social organization) และมศพททเกยวของดวย เชน โครงสรางเชงนเวศน (ecological structure) ซงหมายถง เรองราวของบคคลกลมตาง ๆ และการใหบรการในชมชนแหงใดแหงหนง กลาวคอ 1) เกยวของกนในเชงสถานท คอ ทอย ณ ทตงอยางไร และมความสมพนธกนอยางไร เปนเรองราว

ทเกยวของกบระบบสงคม วฒนธรรมและเศรษฐกจของชมชน โดยพจารณาเรองพนทหรอเรองการอยรอดของประชากรในสภาวะแวดลอมอยางใดอยางหนง

26

2) มความเกยวโยงถงบรรดาสวนทอ านวยความสะดวกหรอบรการ (services) หมายถง การมรานคา การมโรงงาน การมแหลงบนเทง การมทพกอาศย ไมวาจะเปนแบบ อพารทเมนท หรอแบบบานสวนตว

เมอกลาวถงโครงสรางเชงนเวศน หมายถง จดการกจกรรมตาง ๆ เพอใหมความราบรนของผทอยในชมชนแหงใดแหงหนง (George A. Theodorson and Achilles G. Theodorson. A Modern Dictionary of Sociology. New York : Harper and Row, 1979, p.395.)

จดเนนทส าคญ คอ ความสมพนธเพอเกอกล เพอความอยรอดรวมกน (sustenance relations) เมอกลาวถงโครงสรางมกมองเหนเปนภาพไดงาย เชน นกถงเสา นกถงฝาผนง นกถงโครงบนได นกถงโครงของหลงคา เปนตน

กรอบใหญหรอโครงสรางเปนเครอขายทมลกษณะแนนหนาคอนขางมนคงถาวรแหงความสมพนธระหวางหนวยตาง ๆ หรอสวนตาง ๆ และลงลกหรออยในระดบทเปนรากฐาน หรอเบองหลง

20.5 โครงสรางมทงแบบเปนทางการ คอ รปนย (formal structure) และแบบไมเปนทางการทเปนทางการ สวนทเปนทางการคอโครงสรางทางสงคม ซงจะเปนของกลมกได หรอขององคการ ใหญๆ กได มการก าหนดกฎเกณฑตาง ๆ ทชดเจนส าหรบโครงสรางแบบไมเปนทางการหรอเปนอรปนย (informal structure) เปนสวนหนงของโครงสรางทางสงคมหรอสภาวะเชงสงคมของกลมใดกลมหนงหรอองคการใดองคการหนง ซงไมไดตงขอก าหนดกฎเกณฑไวอยางเปนทางการ แตมการคาดหวงกนวาเปนเชนนน

ตวอยาง คอ ในการท างานไมวาจะเปนราชการหรอเอกชนยอมมระเบยบกฎเกณฑซงเปนโครงสรางแนนอนแบบเปนทางการ แตยอมมสวนทไมไดก าหนดไวเปนลายลกษณอกษร เปนแบบไมเปนทางการ เชน กตกามารยาททางสงคมทเมอพบกนใหกลาวค าวา สวสด หรอสอบถามสารทกขสขดบ หรอเมอไดรบเชญใหไปงานมงคลสมรสหรองานอนๆ กใหความรวมมอ นอกจากนมการเออเฟอชวยเหลอซงกนและกน เชน ถาหากผมรถยนตก าลงจะไปในทศทางเดยวกนกบอกผหนง กอาจชกชวนใหผอนไปดวย อนเปนการแสดงน าใจ

โครงสรางทไมเปนทางการยอมไมปรากฏเปนลายลกษณอกษรและมความยดหยน (flexible) 20.6 พจนานกรมศพทสงคมวทยา องกฤษ-ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน ป 2532 หนา 385. กลาววา

structure (โครงสราง) หมายถง ‚องคประกอบทมสวนตาง ๆ สมพนธกนอยางเปนระเบยบ และด ารงอยไดถาวรตามสมควร การเปลยนแปลงโครงสรางจะเกดขนเมอลกษณะและความสมพนธของสวนประกอบตาง ๆ นนเปลยนไป ในวชาสงคมวทยา โครงสรางของสงคมคอระบบความสมพนธของสถาบนตาง ๆ ของสงคมในขณะใดขณะหนง‛ (ฉบบป 2549 ไมมศพทดงกลาวโดยตรง)

27

20.7 โครงสรางมลกษณะ 3 ประการ 1) ประการแรก หนวยตาง ๆ ทเกยวโยงกนมงใหเกดองครวม ซงมลกษณะทปรากฏขนผดแผก

แตกตางจากแตละสวนตาง ๆ อนประกอบขน ความหมายกคอ อาจมองครวมของสงตาง ๆ ประกอบดวย 50 อยาง แตเมอรวมกนแลวผลลพธมลกษณะทแตกตางออกไปดงค ากลาวทวา ผลรวมไมเทากบผลบวกของสวนตางๆ ทเปนองคประกอบ (The whole is not the sum of the parts) ปกตผลรวมหรอผลบวกยอมเทากน นนคอในความหมายทเปนนามธรรม 1+1 ยอมมผลลพธเปน 2 ในนามธรรมหรอในเชงคณตศาสตร

หาก 1+1 ใชในความหมายวาเปน 2 สง เชน กาแฟกบน าตาล หรอเสอขาวกบกางเกงสน าเงน 2 อยางผนวกผสมกนยอมไมไดผลลพธ โดยเปนผลบวกธรรมดา แตเกดผลรวมในความหมายใหมขนมาคอเปนกาแฟใสน าตาลหรอเสอกางเกงทเหมาะสมหรอไมเหมาะสมอก 1 ชด

2) ประการทสอง โครงสรางประกอบดวยหนวยตางๆ อาจทดแทนหรอเปลยนหนวยหรอชนสวนแทนกนได ท านองเดยวกนวาเมอขนสวนของเครองจกรเสย หายหรอใชการไมได ยอมหาสวนอนเขามาแทนทได

3) ประการทสาม เมอมการเปลยนแปลงในตวหนวยและระดบโครงสรางยอมท าใหทราบถงความสมพนธภายในของแตละหนวยเหลานน อาจมการเปลยนแปลงขนานใหญ (transformations) คอ ในระดบรปแบบหรอระดบตวโครงสรางเอง เชน การเปลยนทหรอสลบท (inversions) ของความสมพนธภายใน ยอมทจะเกยวโยงกบการเปลยนแปลงของสวนอน ๆ ทยงคงเหลออย

อนง การยดโยงของสวนตาง ๆ ยอมท าใหเขาใจไดวาโครงสรางเปนอยางไร โดยเกยวพนกบ 1) บคคล 2) ครอบครว 3) พรรคการเมอง 4) ศาสนา 5) กลมผลประโยชนและ 6 อน ๆ ซงเชอม เปนสายโยงใยความสมพนธทางสงคมทงโดยตรงหรอโดยออมและยอมมพนธะ (obligations) หนาทความรบผดชอบตอกนและกนทงน ผลลพธรวมอนเกดจากการเชอมโยงยอมแตกตางกนออกไปจากแตละหนวยซงยอมมพฤตกรรมหรอลกษณะของตนเอง

การเปลยนแปลง เชน การลาออกของกรรมการของกลมหรอพรรคการเมองหรอการยายถนทอยของสมาชกครอบครว แตความเปนครอบครวหรอความเปนกลมผลประโยชน หรอพรรคการเมองกยงคงอยไดซงอาจมการทดแทนขนมาภายหลง

โครงสรางและทฤษฎทเกยวโยงกบโครงสรางไดรบอทธพลจากสาขาภาษาศาสตรในสวนทเปนการวเคราะหดานภาษา ซงในประโยค (sentence) ยอมมศพททเกยวพนในเชงไวยากรณซงกนและกน เปนการเรยงล าดบค าพดทมความหมายตาง ๆ โดยทศพทแตละค าเปนสญลกษณทก าหนดขนกนเอง และอาจเปลยนไดโดยไมท าลายความสามารถของประโยคทจะสอความหมาย ตวอยางเชน โครงสรางของประโยคทวา เกาอม 4 ขา อาจเปลยนเปนเตยงม 4 ขา หรออาจเปลยน

28

แมกระทงตวเลขของจ านวน เชน เดมม 4 ขา แตเกาอนงแบบใหมมเพยง 2 ขา อยางนกได หรออาจเปลยนภายในโครงสรางกได เชน คนฝรงเศสรกแมว อาจเปลยนโครงสรางมาเปนแมวถกรกโดยคนฝรงเศส เปนตน

20.8 การอธบายเชงการหนาท (functional explanation) หมายถง การพจารณาความสมพนธของปรากฏการณ ซงมรปแบบหรอแบบอยาง (pattern)

ทเกดขนซ าอนเปนพฤตกรรมทางสงคมทมตอระบบ ค าอธบายคอบงชผลลพธจากปรากฏการณ ทมตอระบบ ตวอยาง คอ ค าอธบายเกยวกบตบในรางกายมนษย ยอมบงบอกผลกระทบการท างานของตบทมตอระบบการไหลเวยนของโลหต และทมตอระบบการยอย เปนตน ค าอธบายเชงการหนาทเกยวโยงกบ 1) ปรากฏการณทจะมการอธบาย 2) ระบบซงไดเกดขน และ3) ขอก าหนดทระบผลลพธจากปรากฏการณ ทมตอระบบทวทงหมด

ค าอธบายเชงการหนาท ยอมบงบอกเชงเหตและเชงผล (causal) และบอกปจจยตาง ๆ ทเกยวของ (factorial in form) การอธบายเชงการหนาทประโยชนประกอบไปดวยผลลพธของปรากฏการณอยางใดอยางหนงทมตอระบบนน ๆ ทงน ปรากฏการณเกดขนในนานาระบบ(systems) ดงนนตองบงบอกวาเปนระบบอะไร ตวอยาง คอ ค าอธบายวาดวยหนาทของหวใจทเนนในเรองของการหมนเวยนของโลหต ยอมแตกตางจากค าอธบายวาดวยหนาทของหวใจ ซงมองไปททวทงรางกายวาเปนระบบขนพนฐาน ในการพจารณาของแนวดงกลาวยอมส าคญดวยกนทงสน แตการเลอกใชอยางไรขนอยกบตวผวจย ทงนเพราะตวระบบมตาง ๆ กน และไมไดถกก าหนดมาวาใหเปนอยางใดอยางหนง

นกวเคราะหเชงการหนาทยอมมทรรศนะหรอเกณฑตางๆ กนในการเลอกปรากฏการณใดปรากฏการณหนงมาศกษาในฐานะทเปนพนฐานบางคนเนนเรองแรงจงใจ (motivation) และบคลกภาพ (personality) หรออาจใหความสนใจกบขอมลเชงสงคมวทยามากกวาเชงจตวทยา

20.9 ตวอยางการประยกตคตนยมเชงโครงสรางการหนาท ไดแก ทฤษฏวาดวยการแบงชวงชน(stratification) ของ 2 นกสงคมวทยาคอคงสลย เดวส

และวลเบรต Kingsley Davis and Wilbert Moore (1945) ซงถอวาเปนตวอยาง ‚the best-known single piece of work in structural-functional theory‛ ผเขยนทง 2 คน กลาววา การจดล าดบหรอแบงชวงชนทางสงคมเปนสากล (universal) และมความจ าเปน ทง 2 คน กลาววา ไมมสงคมใด ซงไมมการจดระบบชวงชน ดงนนถอวาเปน functional necessity ทกสงคมจ าเปนตองมระบบเชนน และความจ าเปนนท าใหเกดระบบแหงการแบงชวงชน ทง 2 คน มองระบบชวงชนเปนโครงสราง (structure) ซงแสดงใหเหนวาการแบงชวงชนไมใชหมายถง ตวบคคลในระบบแบงชวงชน แตหมายถง เปนระบบหนงของต าแหนงตาง ๆ (system of positions) เนนวาต าแหนงตาง ๆ เกด

29

ขนมาพรอมกบเกยรตศกดศร prestige สนใจประเดนในเชงการหนาทวาตวสงคม motivates และใสตวบคคลเขาไปสต าแหนงทเหมาะสมในระบบชวงชนซงเกยวโยงกบประเดน เชน

ประการแรก สงคมปลกฝงความปรารถนาทจะเขาสต าแหนงตาง ๆ ประการทสอง เมอบคคลอยในต าแหนงทเหมาะสมแลว ตวสงคมปลกฝงใหกระท าตามสงท

เปนของจ าเปนส าหรบ fulfill the requirements ของต าแหนงตาง ๆ เหลานน ทงนการจดเขาสต าแหนง social placement ทางสงคมทเหมาะสมเปนปญหาอยางหนงดวย

เหตผล 3 ประการ ประการแรก บางต าแหนงเปนทนงพอใจทจะไดเขาสต าแหนงนนมากกวาต าแหนงอน ประการทสอง บางต าแหนงมความส าคญกวาในเรองของการอยรอดของสงคมมากกวาอยาง

อน ประการทสาม ต าแหนงทางสงคมทแตกตางกนจ าตองอาศยการมความสามารถและทกษะท

แตกตางกน (George Ritzer ,Sociological Theory, Seventh Edition, McGraw Hill, 2008, p. 237)

21. ค าอธบายศพทใกลเคยงกนในพจนานกรมศพทสงคมวทยา เพอเพมค าอธบายใหชดเจนยงขน สมควรน าขอความจากพจนานกรมศพทสงคมวทยาองกฤษ-

ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน 2546 มาน าเสนอ ณ ทน โดยอาจมการเนนขอความบางสวนดงน 21.1 Structural-functionalism คตนยมเชงโครงสราง – การหนาท แนวทฤษฏทพจารณาสงคมในฐานะ

ทเปนระบบทางสงคม ทฤษฏนอธบายองคประกอบตาง ๆ ของโครงสรางทางสงคมในแงทมสวนเกอหนนตอการธ ารงระบบ ตวอยางเชน อธบายพธกรรมทางศาสนาวามสวนเออตอบรณาการทางสงคม เปนตน บางครงใชแทนค าวา คตนยมการหนาท (functionalism)

รปแบบการวเคราะหเชงการหนาทของทลคอตต พารสนส (Talcott Parsons 1902-1979) ซงมลกษณะแตกตางกบคตนยมเชงการหนาทโดยทวไป บางครงใชเรยกส านกคดเชงการหนาทของมานษยวทยาสงคม (social anthropology) เชน ผลงานของแรดคลฟฟ-บราวน (Radcliff-Brown) และมาลนอฟสก (Malinowski)

21.2 Structural-functional analysis การวเคราะหเชงโครงสราง-การหนาท : ระเบยบวธการวเคราะหปรากฎการณทางสงคม ทงในแงของโครงสรางสงคม และความสมพนธเชงการหนาทของสวนตาง ๆ เหลานน ตามแนวคตนยมเชงโครงสราง-การหนาท (structural-functionalism) มมมองเชนวานเทยบเคยงไดกบการทนกชววทยามองอวยวะตาง ๆ เปนเสมอนโครงสรางของรางกายของสงมชวตและการท าหนาทของอวยวะสวนตาง ๆ ท าใหระบบรวมของรางกายด าเนนไปได การวเคราะหเชงโครงสราง-การหนาทถอวา หนวยสงคมตาง ๆ (กลม สถาบน ฯลฯ) มปฏกรยาและปรบตวระหวางกนผานกระบวนการทางสงคมทหลากหลาย เชน การรวมมอ หรอแขงขนกน ความขดแยงหรอเออตอกน ท าใหกลมหรอสวนตาง ๆ ของสงคมกอรป ระบบทมความเปนอนหนงอนเดยวกน แทจรง

30

แลว แนวความคดคตนยมเชงโครงสราง-การหนาทมความหมายเหมอนกบค าวา คตนยมการหนาท (functionalism) แตค าวา คตนยมเชงโครงสราง-การหนาท จะเนนการวเคราะหสงคมในแงโครงสราง และระบบสงคมมากกวา ตวอยางทชดเจนของการวเคราะหเชงโครงสราง -การหนาท ไดแก งานของทลคอตต พารสนส (Talcott Parsons 1902-1979) เรอง The Social System (1951) และผลงานของเมเรยน เลว (Marion Levy) เรอง The Structure of Society (1952)

21.3 Structuralism คตนยมแนวโครงสราง : ทฤษฏทางสงคมทเสนอความคดพนฐานวาเบองหลงทกสงทกอยางมโครงสรางทางสงคมชดหนงทอยในระดบลกและไมอาจสงเกตไดโดยตรง กอใหเกดปรากฏการณทางสงคมทมความแตกตางหลากหลายทสงเกตได

ผลงานของนกคตนยมแนวโครงสรางทรจกกนอยางแพรหลายทสด ไดแก ผลงานของโกลด เลว-สเตราส (Claude Levi-Strauss 1908) นกมานษยวทยาชาวฝรงเศส ตามความคดของ เลว-สเตราส มนษยมคณสมบตรวมกนในระดบพนฐานของจต แมวาคนจะมความแตกตางระหวางกนในดานภาษาแบบแผนเครอญาต ขนบประเพณ เรองปรมปรา (myth) แตสงเหลานเปนเพยงความแตกตางทเปนเปลอกนอก ในโครงสรางทางจตระดบลก พฤตกรรมทงหลายมาจากสาเหตพนฐานชดเดยวกน ในทรรศนะของเลว-สเตราส โครงสรางทางจตของมนษยมแนวโนมทจะคดในคตรงขาม (binary opposition) เชน หญงกบชาย รอนกบเยน ด ากบขาว นกทฤษฏใชคตนยมแนวโครงสรางในหลายดาน ไดแก ดานภาษาศาสตร เชน เดอ โซซร (de Saussure 1857-1913) ดานจตวเคราะห เชน ลากอง (Jacques Lacan 1901-1981) และดานปรชญาสงคม เชน หลยส อลตแซร (Louis Althusser 1918-1990)

ในปจจบน คตนยมแนวโครงสรางถกวจารณอยางมากวาละเลย เงอนไขดานประวตศาสตร ไมสามารถทดสอบไดในเชงประจกษ และละเลยอสรภาพในการกระท าของมนษย

21.4 Functionalism คตนยมการหนาท : แนวความคดทวาการจะเขาใจปรากฏการณทางสงคมหรอวฒนธรรมจะตองวเคราะหหนาทการท างานของสวนตาง ๆ ทประกอบขนเปนระบบรวมของสงคมหรอวฒนธรรมนน สงคมเปนระบบของสวนตาง ๆ ทมความสมพนธระหวางกน การเปลยนแปลงในสวนใดกตามจะน าไปสความไมสมดล ซงจะเปนผลใหเกดการเปลยนแปลงในสวนอน ๆ ของระบบ และจะท าใหเกดการปรบตวโดยมการจดองคการใหมของระบบทงหมด แนวความคดนมพนฐานอยทการเปรยบเทยบสงคมกบรางกายของสงมชวต การทสงคมด าเนนไปไดกเปรยบเสมอนการท างานของอวยวะตาง ๆ ของรางกายทมความเกยวของสมพนธกน

นกสงคมวทยาในศตวรรษท 19 ทมความคดในแนวการหนาท เชน โอกส กงต (August Comte 1798-1857) และ เฮอรเบรต สเปนเซอร (Herbert Spencer 1820-1903) เอมล เดอรไคม (Emile Durkheim 1858-1917) ไดชอวาเปนผวางรากฐานใหกบทฤษฏแนวการหนาทยคใหม นกทฤษฏทางสงคมวทยาทมความคดแนวการหนาททรจกกนดในศตวรรษท 20 ไดแก ทลคอต พาร

31

สนส (Talcott Parsons 1902-1979) ผสรางทฤษฏโครงสรางการหนาท (structural – functional theory) ขนมา

นกมานษยวทยาทมคตนยมการหนาททรจกกนด ไดแก โบรนสลฟ มาลนอฟสก (Bronislaw Malinowski 1884-1942) และ เอ อาร. แรดคลฟฟ-บราวน (A. R. Radcliffe-Brown 1881-1955) ทง 2 คนนไดวางรากฐานวธการวเคราะหสงคมดงเดมดวยการพจารณาสถาบนทางสงคมตาง ๆ ในแงทสมพนธกบสถาบนอนๆ ในสงคมเดยวกน และความส าคญของสถาบนเหลานในการตอบสนองความจ าเปนพนฐานของสมาชกในสงคม (พจนานกรมศพทสงคมวทยาองกฤษ-ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน, 2549.)

21.5 ผลงานของ Talcott Parsons ทเกยวของ 1) Talcott Parsons (1902-77) เปนนกสงคมวทยาชาวอเมรกน ผลงานส าคญ ไดแก The

Structure of Social Action (1937) ซงเปนการวพากษมรดกทางปญญาของ Pareto, Durkheim และ Weber การน าเสนอนกคด 3 คน ดงกลาว เพอน าไปส การแกไขปญหาความเปนระเบยบเรยบรอยทางสงคมทวาดวย ‘The problem of social order’ ซงมงชใหเหนวาสงคมไมมลกษณะแบบทกลาวกนวา เปนเหมอนกบทบรรยายโดย นกคดองกฤษ ชอ Thomas Hobbes (1588-1679) ซงถอวา สงครามคอการขดกนของมนษยชาต เปนเวลาชานานมาแลว

2) ในชวงตนของความคดของเขา Parsons มองเหนวา เขาท างานอยภายใต ‘action frame of reference’ โดยการมองวา การกระท าทางสงคม มลกษณะทเปน ‘voluntaristic’ นกวชาการ 3คน ทเขาศกษาถอวาเปนผทคดงางกบ voluntaristic,‘positivistic theory of social action’

โดยวางพนฐานอยกบงานของ 3 คน ดงกลาว เขามองเหนวา เขาก าลงท างานเพอบรรลทฤษฏทางสงคมวทยาทมลกษณะเปนการวเคราะห สอดคลองกนและเปนทฤษฏเดยวทวาดวย voluntaristic social action เขาขดแยงกบทฤษฏทถอวาการกระท าทางสงคมเปนเพยงการตอบสนองโดยอตโนมตตอแรงกระตนภายนอก หรอการอธบาย social order วาเกดขนจาก ‘coercion’ หรอ ‘self interest’ เทานน.

3) พารสนสบงบอกความจ าเปนถง 4 การหนาททจ าเปนตองม functional imperatives ในทกระบบแหงการกระท า function คอ ‚ ชดแหงกจกรรม ซงมงเพอสนองตอบตอความจ าเปนอยางเดยวหรอหลายอยางของระบบ ‛ พารสนสกลาววาม 4 การหนาททจ าเปนตองมอยเสมอหรอขาดไมไดเพอการอยรอดของระบบ ซงม 3 ระบบ ไดแก Personality System คอระบบบคลกภาพ Social System คอระบบสงคมและ Cultural system คอระบบวฒนธรรม

ระบบบคคลกภาพมหนาทเพอบรรลเปาหมาย (goal-attainment) โดยการก าหนด เปาหมายของระบบและขบเคลอนทรพยากรตาง ๆ เพอบรรลเปาหมายนน ๆ สวนระบบสงคมท าหนาทเกยวกบการบรณาการ (integration) โดยควบคมสวนตางๆ ทเปนองคประกอบ ส าหรบระบบท 3 cultural system ท าหนาทแฝง (latency) ในการใหมาตรฐานหรอปทสถาน

32

(norms) และคานยม ซงกระตนใหผกระท าการ กระท าการส าหรบหนาททจ าเปนอยางยง 4 อยางของระบบ ไดแก Adaptation (A), Goal attainment (G), Integration (I) และ Latency (L) ซงหมายถงการธ ารงรกษารปแบบ (pattern) ซงตวยอของ 4 อยางน ไดแก AGIL

4) พารสนส กลาววา ระบบอยรอดไดตอเมอปฏบตหนาท 4 อยาง ไดแก a) การปรบตว (adaptation) กลาวคอ ระบบตองเผชญกบสภาวะภายนอก ซงเปลยนแปลงไป

ตามสถานการณ และจ าเปนตองปรบเขากบสงแวดลอมและปรบสงแวดลอมใหเขากบความจ าเปนนน

b) การบรรลเปาหมาย (goal attainment) หมายความวาระบบตองก าหนดและบรรลเปาหมายส าคญ ๆ

c) การบรณาการ (integration) ระบบตองจดระเบยบความเกยวโยงสมพนธกนของสวนตาง ๆ และตองจดการความสมพนธระหวางการหนาทประโยชน 3 อยางดงกลาว

d) หนาทแฝง (latency) หรอการธ ารงรกษารปแบบ (pattern maintenance) กลาวคอ ระบบตองจดการใหมรกษาไว และฟนฟขนมาใหม ซงมลเหตจงใจ (motivation) ของปจเจกชน และรปแบบทางวฒนธรรม ซงสรางและท าใหคงไวซงมลเหตจงใจ

Parsons ไมไดสนใจเฉพาะเรองโครงสรางเทานน แตเอาใจใสเรองการหนาท โดยระบความจ าเปนทตองม functional prerequisites ของระบบสงคม ดงน ประการแรก ระบบสงคมตองมโครงสรางซงสามารถด าเนนการทเขาไดกบระบบอนๆ ประการทสอง เพออยรอด ระบบสงคมตองไดรบการสนบสนนจากระบบอน ๆ ประการทสาม ระบบตองสนองตอบตอความจ าเปนจ านวนหนงของผกระท าการ ประการทส ระบบตองไดรบการมสวนรวมจากสมาชกมากพอสมควร ประการทหา ตองมการควบคมพฤตกรรมทจะท าใหเกดการแตกแยก ประการทหก ถาการขดแยงกอใหเกดการแตกฉาน ตองมการควบคม ประการทเจด ระบบสงคมจ าเปนตองมภาษาเพอการอยรอด

Parsons สนใจระบบขนาดใหญ และความสมพนธทมตอองครวมของสงคม (societal functionalism) เพอการด ารงไวซงความเปนระเบยบภายในระบบสงคม พารสนส กลาวถง 4 โครงสรางหรอระบบยอย (subsystems) ในสงคม โครงสรางแรก ไดแก เศรษฐกจ(economy) ซงท าหนาทในการปรบตวใหเขากบสภาพ แวดลอม โดยผานการท างานหรอแรงงาน การผลตและการจดแบง(allocation) ดงนนสวนทเปนเศรษฐกจปรบตวปรบสภาพแวดลอมใหเขากบความจ าเปนทางสงคม และชวยใหสงคมปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมภายนอก

33

โครงสรางทสอง ไดแก polity คอระบบการเมอง ท าหนาทในการบรรลเปาหมายตามวตถประสงค องครวมของสงคม และขบเคลอนตวผกระท าการและทรพยากรเพอเขาสเปาหมายดงกลาว โครงสรางทสาม โครงสรางหรอระบบการผลตเพอถายทอด (fiduciary system) ซงไดแก ครอบครวและโรงเรยน ซงด าเนนการหนาทแฝงโดยการสงทอดวฒนธรรม อนไดแก ปทสถาน และคานยมไปยงผกระท าการ และปลอยใหมการซมซบเขาไป โครงสรางทส หนาทแหงบรณาการ ถกกระท าโดยชมชน ของสงคมหรอขององครวมของสงคม (societal community) ตวอยางคอ กฎหมาย ซงประสานองคประกอบตาง ๆ ของสงคม

แมวาพารสนสถอวาโครงสรางตาง ๆ ของระบบทางสงคมส าคญ แตระบบวฒนธรรมส าคญยงกวา พารสนสมองวาวฒนธรรมเปนพลงทส าคญในการผกสวนตาง ๆ ของโลกทางสงคมเขาดวยกน หรอในศพทของ พารสนส เรยกวา action system เขาถอวาวฒนธรรมกนกลาง (mediates) การปฏสมพนธระหวางผกระท าการ(actors) และเปนผทบรณาการ(integrator) ระหวางระบบกบบคลกภาพ และระบบทางสงคมวฒนธรรม ปรากฏในรปของปทสถานและคานยม และในระบบบคลกภาพ ถกซมซบโดยบคคลผกระท าการวฒนธรรมจงถกมองวาเปนระบบทมรปแบบ (patterned) และมการจดเปนระเบยบ (ordered) ของสญลกษณซงเปนวตถแหงการน าทาง (orientation) ของผกระท าการ กลาวคอ เปนสวนทซมซบเขาไปในระบบบคลกภาพและรปแบบทเขาสความเปนสถาบน (institutionalized)

พารสนสถอวาวฒนธรรมมลกษณะทเปนสญลกษณและอตวสย (subjective) จงสามารถมการสงตอจากระบบหนงไปยงอกระบบหนงไดคอนขางสะดวก กลาวคอ วฒนธรรม อาจขยบเขยอนจากระบบทางสงคมอยางใดอยางหนงไปยงอกระบบหนง โดยการแพรกระจาย (diffusion) และจากระบบบคลกภาพอนหนงไปยงอกระบบหนง โดยผานการเรยนร และกระบวนการสงคมประกต

อยางไรกตาม ลกษณะทเปนสญลกษณและอตวสยของวฒนธรรม ท าใหมลกษณะอกอยางหนง ไดแกความสามารถควบคมระบบอน ๆ ดงนนในกรอบแหงความคดน พารสนสจงมองตนเองวา เปนนกคดทเนนความส าคญของวฒนธรรมทในฐานะทเปนตวการก าหนดระบบอน ๆ (cultural determinist)

21.6 ขอวจารณ มขอวจารณทฤษฎโครงสรางและการหนาท เชน

ประการแรก การทน าสงคมมนษยและระบบทางสงคมไปเปรยบเทยบกบสงมชวตไมสามารถท าไดชดเจน ทงนเพราะองครวมของสงคมมนษยไมมการเกดหรอการตายอยางชดแจง คอ ม

34

สมาชกตายสญหายไป แตตวสงคมยงคงอยซงแตกตางจากสงมชวตตาง ๆ ดงนน สงทเรยกวาเปนความตองการหรอความจ าเปนในเชงการหนาท (functional requirements) จงไมชดเจนเหมอนกบชนสวนของรางกาย ประเดนหลกจงอยทการบงชสภาวะทท าใหเกดการอยรอดใหมประสทธภาพ ใหปรบตว ของระบบสงคม

ประการทสอง แมวาก าหนดหนาทแตสงทปรากฎขนในสงคมคอ อาจกระท าทดแทนได (functional alternatives) เชน การใหสวสดการทางสงคม ใหโดยรฐอาจใหโดยหนวยงานเอกชน หรอโดยพรรคการเมอง หรอแมกระทงโดยองคการดานอาชญากรรมเชนแกงยากซากได

ประการทสาม นกวชาการผเปนศษยของ Parsons คอ Robert Merton ไดแยกแยะระหวางการหนาทชดแจง (manifest function) และการหนาทแฝง (latent) ซงกรณท 2 คอการหนาทอนเปนผลลพธทไมไดคาดลวงหนามากอน (unintended consequences)นอกจากน

นกสงคมวทยา เมอรตน (Merton) กลาววา สงทเคยเปนหรอปรากฎอยไมจ าเปนตองมการหนาท โดยไดยกตวอยางวาการกดกนหรอการเลอกปฏบตทางเชอชาต เผาพนธเปนอประโยชน (dysfunctional) ส าหรบสงคมทงสงคม ทงนเพราะประการหนง ท าใหไมสามารถใชแรงงานทมศกยภาพไดสงสด อยางไรกตาม ในบรบทอนการเลอกปฏบตเชงเผาพนธมหนาทประโยชนสงส าหรบสมาชกของสงคมซงเปนฝายทถอวาตนเองมชาตพนธสงกวา อกตวอยางหนง ไดแก สตรทมครอบครวแลวและยงท างานอยในหนวย ตาง ๆ ในชวงทสงคมก าลงเขาสความเปนอตสาหกรรมยอมมการหนาทประโยชน เพอชวยใหการผลตขยายตวใหมากขน แตในขณะเดยวกนยอมเปนทประโยชน คอ มผลเสยตอการด ารงไวซงบทบาทในฐานะเปนสตรแบบดงเดม และด ารงไวซงสถาบนครอบครว (Lewis on A. Coser et al., Introduction to Sociology. 2nd ed., New York : Harcourt Brace Jovanovich, 1987, p.19.)

21.7 ความสงทาย คตนยมเชงโครงสรางการหนาทมอทธพลในวงการวชาการมาระยะหนง ปจจบนอยในชวง

มการฟนฟและปรบแก นกวชาการผมบทบาทส าคญคอชอ Jeffrey Alexander และ Paul Colomy ผระบวา neofunctionalism หมายถง ‚a self-critical strand of functional theory that seeks to broaden functionalism’s intellectual scope while retaining its theoretical core‛ (1985-99) คอ ถอวาโครงสรางการหนาท มลกษณะทแคบเกนไป และจดเปาหมาย คอ การสรางทฤษฏสงเคราะหทมากกวานน จงเรยกวา ‚neofunctionalism‛ ความพยายามทจะรอฟน functionalism Alexander กลาววา จ าเปนตองรปญหาทตองขามพนทเปนลกษณะของทฤษฏแบบเดม คอ การตอตานปจเจกชน การเปนอรกบการเปลยนแปลง หรอการม bias ลกษณะทอนรกษนยม การมอดมคต และโดยเฉพาะตอตานการเปนประจกษวาท (antiempirical)

สงทเรยกวา neofunctionalism มแนวทศทาง (orientations) ดงน

35

1) neofunctionalism ด าเนนการโดยสรางรปแบบอธบาย (descriptive model) ของสงคม ซงมองสงคมวาประกอบไปดวยสวนตาง ๆ ซงในการมปฏสมพนธตอกนกอใหเกด pattern ซงช ให เหนถ งว าระบบแยกแยะออกจากตวส งแวดลอมหรอแตกตางจากส งแวดลอม (differentiated) สวนตาง ๆ ของระบบมสวนเกยวของกนอยาง ‚symbiotically connected‛ และปฏสมพนธไมไดถกก าหนดโดยอ านาจทเหนอกวา (overarching force) ดงนน จงมลกษณะทไมเปน monocausal determinism และมลกษณะทเปนไปไดหลายทาง

2) แนวคตนยมการหนาทใหมใหความส าคญพอ ๆ กนระหวางการกระท าและสงทเปนระเบยบ (action and order) เปนการหลกเลยงแนวโนมแหงคตนยม โครงสรางการหนาทแบบเดม ซงพงไปทแหลงแหงการท าใหเกดความเปนระเบยบเรยบรอยในระดบมหภาค ในโครงสรางทางสงคม และวฒนธรรม และใหความส าคญนอยเกนไปกบสงทเปนรปแบบการกระท าในระดบจลภาค

ยงกวานนแนวคตการหนาทใหม ยงใหความส าคญกบเรองของการกระท า ซงไมใชจ ากดอย เฉพาะทเปนเหตเปนผล (rational) แตเปนเรองท เกยวของกบการแสดงออก (expressive)

3) คตนยมการหนาทใหม ใหความสนใจนอยในเรองของการบรณาการ (integration) โดยยอมรบวามทงสวนท เปนการยดตดอยกบระเบยบ คอ ท เรยกวา การควบคมทางสงคม และในขณะเดยวกนกมสงทเปนการเบยงเบน (deviance)

4) คตนยมการหนาทใหม ยอมรบแนวเดมของ Parsons ทวาดวยบคลกภาพ วฒนธรรม และระบบทางสงคม ทถอวาส าคญตอโครงสรางทางสงคม แตไดเพมเตมวา แบบทงหลายเหลาน เมอมปฏสมพนธตอกนกอใหเกด tension ซงเปนแหลงแหงการเปลยนแปลงและการก ากบควบคม

5) คตนยมการหนาทใหม เกยวการเปลยนแปลงทางสงคมในกระบวนการแหงการแยกแยะแจกแจง (differentiation) ภายในระบบบคลกภาพ วฒนธรรม และสงคม ดงนนการเปลยนแปลงไมไดเปนตวการทท าใหเกดการยดปฎบตแบบเดยวกน (conformity) และเปนแบบ harmony สมานรปหรอสมานฉนท แตกอให เกดการตงตวระหวาง ตวบคคล และตวสถาบน (individuation and institutional strains)

6) นกวชาการ Alexander ไดกลาววา กระแสคตนยมการหนาทใหมมงแสดงความเปนอสระจากการ conceptualization และ theorizing ในระดบ ‚grand scale‛ หรอท post-modernists มกขนานนามวาเปน “grand theory” (J. Alexander C. and Paul Colomy in George Ritzer, ed. Frontiers of Social Theory. Columbia University Press, 1990, pp. 33-67.) ‚Neofunctionalism : Reconstructing a Theoretical Tradition.‛

36

กลาวโดยสรป กระแสวทยาการคตนยมเชงโครงสราง-การหนาทยอมยงมการศกษาและมการพฒนาตอไป คณประโยชนยอมมอย แตยอมมการปรบเปลยนตามกาลเวลา.

22. อางองเพมเตม 1. Joan Ferrante. Sociology : A Global Perspective. 6 th ed. Wadsworth, 2506. 2. Robert J. Brym and John Lie. Sociology. Wadsworth, 2010. 3. George Ritzer and Douglas J. Goodman. Classical Sociological Theory. 4 th ed. Mc Graw Hill,

2505. 4. Jonathan H. Turner. The Emergence of Sociological Theory. 6 th ed. Thomson and Wadsworth,

2007. 5. Keith Faulks. Political Sociology. Edinburgh University Press, 1999. 6. Bryan S. Turner, ed. The Cambridge Dictionary of Sociology. Cambridge University Press, 2006. 7. James Fulcher and John Scott. Sociology. Oxford University Press, 2012.

23. ภาคผนวก ภาคผนวก 1

คาเชาส านกงานพมาแพงสดในภมภาค ผลการวจยระบคาเชาอาคารส านกงานคณภาพสงในแหลงส าคญอยางยางกง มราคาแพงทสดใน

ภมภาคเอเซย บรษทอสงหารมทรพย คอลลเออร อนเตอรเนชนแนล เผยผลการวจยทระบวาปจจบนคาเชาอาคาร

ส านกงานคณภาพสงในแหลงส าคญอยางยางกง ซงเปนศนยกลางดานพาณชยของพมา มราคาแพงทสดในภมภาคเอเชยอาคเนย ทเดอนละ 78 ดอลลารตอตารางเมตร

ตวเลขดงกลาวเทยบกบคาเชาส านกงานในตลาดทเฟองฟอยางกรงจาการตา ซงอยท 24 ดอลลารตอตารางเมตร แมแตในแมนฮตตน คาเชาเฉลยยงต ากวาท 49.95 ดอลลาร

อพารตเมนตและคอนโดมเนยมทมไมพอกบความตองการ ดนใหตนทนส าหรบชาวตางชาตและธรกจตางๆ พงขน โดยตองอาศยอกหลายปกวาจะมการสรางสงตางๆ ขนรองรบความตองการไดทน

นายปเตอร วตทน ชาวตางชาตทอาศยอยในยางกงและท างานเปนผอ านวยการบรษทแอนเธม เอเชย ซงเปนบรษทดานการลงทนและใหค าปรกษา กลาววาเขาใชเวลาหลายวนในการหาอพารตเมนตใหม โดยหองขนาด 2 หองนอนในยานทอยใกลแหลงธรกจและโรงแรม คดคาเชาเดอนละ 1,800 ดอลลาร หรอ 3 เทาของปทแลว

นายโทน ไพคอน กรรมการผจดการคอลลเออร อนเตอรเนชนแนลในพมา คาดวาราคาจะสงขนไปอก เพราะการลงทนโดยตรงจากตางชาตในพมาก าลงเพมขน ทามกลางบรรยากาศการลงทนทดขน

แมแตบรษททท าธรกจในภาคทจะมการขยายตวอยางมากในอนาคตอนใกล คอการทองเทยวนน ตนทนของการกอสรางกยงสงอย นายพอล เคอร หวหนาคณะเจาหนาทบรหารสมอลล ลกชวร โฮเทล ออฟ

37

เดอะ เวลด ระบวาโรงแรมหรหราขนาดเลกเปนสงทไมสามารถกอสรางไดในขณะนเพราะราคาอสงหารมทรพยสงเกน

หอการคาอเมรกนเผยผลการส ารวจผน าภาคธรกจอเมรกนมากกวา 470 คนในเอเชยอาคเนย ซง 86% ไมพอใจกบตนทนทสงของคาเชาและอพารตเมนตในประเทศทตนเองท าธรกจ และ 79% กลาววาคาเชาส านกงานยงเปนประเดนส าคญทนาวตกส าหรบบรษทของพวกเขาในพมา (cf. http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/business/global/20130919/530831/คาเชาส านกงานพมาแพงสดในภมภาค)

ภาคผนวก 2

ภมหลงความขดแยงในทะเลจนใต

เกยรตชย พงษพาณชย

ประเดนความขดแยงในทะเลจนใต ทมจนกบ 4 ประเทศอาเซยนอางสทธครอบครองเหนอหมเกาะแกงตางๆ นน บรเวณทเปนจดขดแยงส าคญ คอ หมเกาะทมชอเรยกวาพาราเซล กบหมเกาะทมชอเรยกวาสแปรตลย

เกาะพาราเซลนน เปนหมเกาะเรยงรายออกไปตามกลางชายฝงทะเลของเวยดนาม ตอเนองไปถงเกาะไหหนานของจนดานตะวนออกเฉยงใต ทงจนและเวยดนามตางกอางสทธอธปไตยเหนอหมเกาะพาราเซลทวาน

การทะเลาะเบาะแวงหนอหมเกาะพาราเซลน เรมรนแรงมาแตป ค.ศ.1974 โดยทกองก าลงกองทพปลดแอกของจน ถงกบใชก าลงขบไลกองก าลงของเวยดนามใตออกไปจากหมเกาะพาราเซลแหงน จากนนแลวจะเหนวาจนถอวาจบเรองชดเจน ไมมการเจรจาใดๆ อกเลย แมทางเวยดนามจะปฏเสธการเรยกรองสทธของจนในเรองนมาแตปค.ศ.1975 ตลอดมากตาม

สวนหมเกาะพาราเซลนน ตงอยทางดานใตของทะเลจนใต ประกอบดวยหมเกาะรวมกนถง 170 เกาะ มไมถง 50 จดเทานนทเรยกไดวาเปนเกาะ แตหมเกาะแหงนกมประเทศแยงชงอางสทธอธปไตยเหนอดนแดนระหวางจน - ไตหวน - เวยดนาม - ฟลปปนส และมาเลเซย ส าหรบบรไนแลว เรยกรองเพยงสทธในเขตเศรษฐกจจ าเพาะทางทะเลของตนเทานนเอง

ตรงนตองเขาใจดวยวา หากยดเอากฎหมายทะเลของสหประชาชาต ค.ศ.1984 แลว มหลกส าคญสองหลกทใชกน คอการยอมรบเขตแดนของประเทศทตดทะเล ใหวดจากพนทชายฝงของประเทศนน ไกลออกไปในทะเล 12 ไมลทะเล

ส าหรบเขตพนทซงจดเปนเศรษฐกจจ าเพาะทประเทศใดจะเขาไปหาประโยชนไดนน ใหวดจากชายฝงของประเทศนน ไกลออกไปในทะเลยาว 200 ไมลทะเล มาเลเซยกบบรไนอางสทธตามกฎหมายทะเลของ

38

สหประชาชาตทวาน เวยดนามอางสทธมรดกตกทอดจากเจาอาณานคมเดม ขณะทฟลปปนสเพงอางหลงการส ารวจป ค.ศ.1950 นเอง

จนอางแบบขมขวา เขตทะเลจนใตนน เปนเสนทางเดนเรอคาขายของจนมาแตสมยราชวงศฮน ทงทโดยขอเทจจรงหมเกาะเหลาน ดจะหางจากชายฝงของจนถง 1,300 ไมลทะเลดวยซ าไป

ผมกเขยนถงกรณความขดแยงในทะเลจนใตหลายครงแลว ตงแตตนปมาน โดยเฉพาะเมอมประเดนขดแยงผดโผลเปนขาวขนมาทกครง อยางเชนกรณของการประชมสดยอดของอาเซยนทกมพชา แลวปรากฏวา ตกลงกนไมไดในการออกแถลงการณการประชม โดยเฉพาะประเดนเรองกฎจรรยาบรรณทะเลจนใตในสวนทเกยวกบจนจนบาดหมางกนเองอกในบรรดาอาเซยนดวยกน

กมพชาซงเปนเจาภาพประชมระดบรฐมนตรในปน ถกต าหนและถกวพากษวจารณอยมากตอกรณน และถงกบวากนวา เปนจดแสดงใหเหนถงความออนแอของอาเซยน และอทธพลของจนทครอบง ากมพชาเอาไวไดอยหมดเหนชดทเดยว

ทตลกกคอวา กฎบตรจรรยาบรรณทะเลจนใตน ประกาศยอมรบและน ามาใชในอาเซยนเมอปค.ศ.2002 จากการประชมสดยอดอาเซยนทกมพชานเอง แลวกมาตกมาตายในกมพชา ค.ศ.2012 นเอง 10 ปพอด

ปญหาความขดแยงในทะเลจนใต จงเปนปญหาซงจะมผลกระทบตอความมนคงในภมภาคอยางไมอาจหลกเลยงได และแนละทจะเหนกนวา จะมผลตอแนวคดการรวมความเปนประชาคมความมนคงของอาเซยนดวย ปจจยส าคญจะอยทวา นไมใชมตความขดแยงในระหวางอาเซยนดวยกนเองเทานน หากแตมตวการใหญเขามายงเกยวดวย คอจน และตอนนสหรฐกแสดงทาทยงเกยวเขามาดวยแลว

สหรฐเองพดถงสถานะของสหรฐในเอเชยแปซฟกเรอยมาวาจะยงอยในภมภาคแหงน และยงคงเหนเอเชยแปซฟกเปนอาณาบรเวณอนเปนประโยชนยงทางยทธศาสตรของสหรฐ การกลาวย าเชนวาน เหนมาแตสมยของนางเมเดลน อลไบรต, คอนโดลซซา ไรซ และแมแตฮลลาร คลนตน ซง

ตงแตเรมยครฐบาลบารก โอบามา การเดนทางเยอนอนเดยของเขาในป ค.ศ.2008 กดจะตอกย าชดเจนด

เฉพาะประเดนปญหาทะเลจนใต แมสหรฐจะไมใชคกรณโดยตรง แตเขตทะเลจนใตกเปนเสนทางเดนเรอทางทะเลทเปนยทธศาสตรส าคญมากทางเอเชยแปซฟกน สหรฐเองกตองการใหกองเรอของสหรฐเขามาในนานน าทะเลจนใต เดนทางไดสะดวกและไมเผชญกบอปสรรคจากความขดแยงทเกดขน และมอยตอการอางสทธตางๆ ของบรรดาประเทศคขดแยงในทะเลจนใตน เพราะฉะนนทาทของสหรฐทหนประเดนมาสประเดนทะเลจนใต จงดไมใชเรองนาประหลาดใจอะไร

กบจนนน แมจะมทาทกาวราวและกาวรกอยางขงขงนาเกรงขามอยมากในกรณของความขดแยงในทะเลจนใต แตบางครงกแสดงออกใหเหนลกษณะอนประนประนอมอยเชนกน ดงเชนสมยของเตงเสยวผง ชวงป ค.ศ.1990 ทมขอเสนอทท าใหอาเซยนพลอยเนอเตนไปตามๆ กน

ขอเสนอของเตงเสยวผง คอขอใหบรรดาคกรณทงหลายยตความขดแยงตอกนในการเรยกรองอธปไตยเหนอเขตแดนเกาะแกงในทะเลจนใต แลวใหมารวมกนท าการส ารวจวามนมอะไรนกหนาหรอทเปนแหลง

39

แยงผลประโยชนทมอยใตทะเลจนใต แตกจะเหนหลายปฏบตการของจนในเวลาตอมาวา จนยงยดลทธเอกภาพแหงประชาชาตอยนนเอง คอกหวงมงกอบกดนแดนคนนนเอง

ในป ค.ศ.1992 ซงเปนชวงเวลา 10 ปกอนหนาจะมกฎจรรยาบรรณทะเลจนใตออกมานน จนออกกฎหมายซงปรากฏวา อางสทธครอบครองอยางแทจรงในอาณาบรเวณของทะเลจนใตทงหมด ตอมาในป ค.ศ.1995 กสงเสยงใหรฐในอาเซยนไดยนวา จนเปนเจาของทะเลจนใตจรงๆ ดวยการทจนเรมสงกอสรางทางทหารแสดงสทธของจนบนเกาะทเรยกชอวาMischief Reef ซงอยในเขตเศรษฐกจจ าเพาะในเขต 200 ไมลทะเลของฟลปปนสนนเอง

ตรงนมจดนาสงเกตกคอวา ในกรณระหวางจนกบเวยดนามนน เวยดนามปฏเสธสทธกลาวอางของจนในเขตทะเลจนใตมาแต ค.ศ.1975 อยาลมวาปนเองทเวยดนามประสบชยชนะในสงครามอนโดจน ครงท 2 และในป ค.ศ. 1995 นน เปนปทเวยดนามเพงเขามาเปนสมาชกของอาเซยนอนดบท 7 ตอจากบรไนนนเอง

ชวงเวลาเหลานเปนชวงเตบโตขยายตวของอาเซยนกอนมาเปนอาเซยน 10 เพยงไมนานหลงจากสงครามเยนสนสดลงใน ปลายป ค.ศ.1989 ตลอดชวงปทศวรรษท 1990 นน จนรกคบในทะเลจนใตมาก จนกอความกงวลตอผน าของอาเซยนมาก ประธานาธบดฟเดล รามอส ของฟลปปนส ถงกบบอกวา ตกลงจนจะเลนตามกฎเกณฑระหวางประเทศ หรอท าอะไรตามใจตวเองหรอไร ชกสนกไหมละครบ ไววนจนทรจะมาวากนละเอยดยาวไปเลยกแลวกน วนศกรพรงนมาวาเรองเบาๆกนกอน. cf. http://www.ryt9.com/s/tpd/1488057

ภาคผนวก 3 สยามพวรรธนทม5.5หมนล.ลยลงทน ผนกตปท.ขยายไลนคาปลก -อสงหาฯ

สยามพวรรธน มนใจศกยภาพประเทศไทย วางยทธศาสตร 5 ป อดฉดงบลงทน 5.5 หมนลาน ขยายไลนธรกจคาปลก อสงหาฯ ครบวงจร เปดกวาง ‚รวมทนตางชาต‛ สยายปกทงใน-ตางประเทศ สรางฐานดกโอกาส-อ านาจซอนกทองเทยวทวโลก

ทนไทยยกษใหญ ‚สยามพวรรธน‛ องคกรกวา 5 ทศวรรษ เจาของและผบรหารโครงการสยามเซนเตอร สยามพารากอน สยามดสคฟเวอร และ ไอคอนสยาม ปรบทพองคกร วางยทธศาสตรกาวขามการแขงขนระดบประเทศสเวทโลก ประกาศวสยทศน 5 ป มงขยายไลนธรกจทกรปแบบรบโอกาสมหาศาล และรบมอคแขงนานาชาต จากการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (เออซ)

นางชฎาทพ จตระกล ประธานเจาหนาทบรหาร บรษท สยามพวรรธน จ ากด กลาววา ไดจดสรรงบกวา 5.5 หมนลานบาท ใชลงทน 5 ปขางหนา (2558-2562) โดยจะมการขยายธรกจหลากหลายรปแบบ ทงศนยการคา อสงหารมทรพย คาปลกประเภทสเปเชยลตสโตร หรอรานจ าหนายสนคาเฉพาะอยาง แฟรนไชสรานอาหาร และ ‚รวมทน‛ กบพนธมตรตางประเทศพฒนาโครงการบนเทงระดบโลก ศลปวฒนธรรม และธรกจคาปลก

40

งบประมาณดงกลาวแบงเปนการลงทนเองของสยามพวรรธน 4.2 หมนลานบาท การลงทนรวมกบพนธมตรตางประเทศ 1 หมนลานบาท อก 3,000 ลานบาท ส าหรบลงทนคาปลกสเปเชยลตสโตรและรานอาหาร

โดยมโครงการพฒนาอสงหารมทรพยทอยในระหวางการศกษาพฒนา 7-8 โครงการ ในท าเลตางๆ ทงภายในและนอกกรงเทพฯ รวมถงตางประเทศ ซงจะมรายละเอยดเปนรปธรรมในป 2558

ยคทองคาปลกลงทนพง 2 แสนลาน ทงน วงการพฒนาธรกจคาปลกและอสงหาฯ ประเทศไทย อยในชวงของการเตบโตอยางกาวกระโดด

มการประกาศลงทนโครงการใหมจากผประกอบการทงรายเกาและทนใหม ในรอบ 12 เดอนทผานมา มลคารวมกวา 2.1 แสนลานบาท

ชวง 5 ปทผานมา เอเชยและประเทศไทย คอ หนงในเปาหมายการลงทนทดแทนภมภาคยโรปและสหรฐซงเผชญวกฤตการเงน โดยไทยมประชากรมากกวา 60 ลานคน มภมศาสตรศนยกลางแหงอาเซยนทามกลางเพอนบานทก าลงเปดประเทศ

‚ไทยตองท าตวเปนเกตเวยของตางชาตใหได เพอดงดดตางชาตมาตงส านกงานใหญในไทยซงมคาเชาทต ากวาฮองกง สงคโปร ขณะทคาครองชพต า มทพกอาศยเกรดเอจ านวนมาก‛

จะเหนวาเมอปญหาการเมองคลคลายผประกอบการเรมรกลงทนเพมขน โดยเฉพาะกลมคาปลกซง ‚ดมานด‛ ยงมากกวาซพพลาย กลาวคอ มความตองการพนทจ านวนมากเพอขยายเครอขายธรกจทงไทยแบรนดและอนเตอรแบรนด

‚5 ปขางหนาการแขงขนจะยงกระจายวงกวางมากขน เวลานยานถนนพระราม 1 เปรยบไดกบออรชารดโรด สงคโปร เราเกาะกนไปกบรถไฟฟาและสรางท าเลยทธศาสตรใหมๆ เชน รมแมน า รองรบโอกาสแหงอนาคต‛

สรางเอกลกษณย าความแตกตางคแขง นางชฎาทพ กลาวตอวา สยามพวรรธน วางวสยทศนขบเคลอนธรกจดวยการเปนสญลกษณแหงการ

น าเสนอความแปลกใหมใหชวต (The Icon of Innovative Lifestyle) ภายใตแผนพฒนาโครงการทเนนสรางความ ‚ความแตกตาง‛ จากโครงการเดม ท าใหลกคาไดพบกบเอกลกษณเฉพาะโครงการไมซ าคแขง

‚ตองเปนคอนเซปตแปลกใหมทไมเคยมมากอนในไทย หรอเปนครงแรกในโลก นบเปนกลยทธทท าใหทกโครงการของสยามพวรรธนแตกตางจากคแขงชดเจน‛

แนวทางสรางประสบการณครงแรกและปรากฏการณระดบโลกคอตวชวดความส าเรจของโครงการท าใหธรกจสามารถกาวขามวกฤตการณตางๆ มาไดดวยด

เปดกวางพนธมตรรวมทน ยทธศาสตรธรกจดงกลาวนบเปนการเตรยมพรอมฐานธรกจรบการเปดประตสอาเซยนดวยการขยาย

เครอขายโครงการภายในประเทศและขยายการลงทนในกลมประเทศอาเซยน ผาน ‚พนธมตรรวมทน‛ เปนหลก โดยพนธมตรของสยามพวรรธนเนนกลมทนทมวสยทศนเดยวกนในมาตรฐานพฒนาโครงการ เรยกวา ‚เงนลงทนตองถง‛ และ ‚ใจตองถงเรองการลงทน‛

41

‚เราไมท าโครงการแบบตหวเขาบาน ระยะเวลาคนทนอาจนานกวาโครงการอน แตพารทเนอรตองเขาใจวาลงทนไมไดหวงผลก าไรทดอยางเดยว แตตองสรางปรากฏการณและเตบโตอยางยงยน‛

บรษทยงเตรยมพรอมดานองคกร ซงมบรษทในเครอทงสน 15 บรษท ใหมศกยภาพแขงแกรงดวยนโยบายดานบรหารจดการบคลากร ผานการเสรมทพผบรหารระดบสง เปนผน าองคกร การดงมออาชพในดานตางๆ ทงในและตางประเทศรวมเปนผน าองคกร นอกจากนจดใหมโครงการแลกเปลยนบคลากรกบบรษทพนธมตรในอาเซยนและประเทศอนๆ เพอแลกเปลยนความรในการบรหารจดการ และเรยนรวฒนธรรมจากประเทศตางๆ เพอน ามาปรบการใหบรการแกลกคา โดยเฉพาะ ‚นกทองเทยวจากทวโลก‛ ทเปนก าลงซอหลกและมแนวโนมขยายตวสงตอเนองในอนาคต

ปจจบน สยามพวรรธน มพนทคาปลกรวมกวา 1.5 ลาน ตร.ม. มรายได 3 หมนลานบาท จากการขยายธรกจเชงรกคาดรายไดเตบโต ‚เทาตว‛ ใน 3 ป โดยบรษทไมมแผนน าธรกจเขาตลาดหลกทรพยฯ แตอยางใด cf. http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/finance/finance/20140925/607068/สยามพวรรธนทม5.5หมนล.ลยลงทน.html

ภาคผนวก 4 ยคน"เจาสว"กตองปฏรป

รองนายกฯ ม.ร.ว.ปรดยาธร เทวกล บอกนกขาววาเรองภาษมรดก และภาษทดนกบสงปลกสรางมความชดเจนแลว

โดยภาษมรดกจะเกบทมวงเงนเกน 50 ลานบาทขนไป รวมทงมขอยกเวนเชนคสมรสเสยชวตจะยกเวนและกลมเกษตรกรโอนมรดกกไมเสยภาษ

ทานเนนวาจะเกบภาษใหมเหลาน ‚จากคนรวยเหลอจรง ๆ‛ ในอตรา 10% คณชายอยบอกดวยวาทผานมาไดคยกบเจาสวหลายรายแลว กเตมใจจาย ประเดนเรอง ‚เจาสวพรอมจาย‛ นสะกดความรสกของผม เพราะกลายเปนพาดหวหนงสอพมพฉบบ

หนง และท าใหตองวเคราะหศกษาบทบาทของ ‚เจาสว‛ กบนโยบายการบรหารประเทศทนาสนใจยง ‚เจาสว‛ มอทธพลบารมตอการสราง ‚ประชาธปไตยแบบไทย ๆ ทสากลยอมรบ‛ อยางทนายกฯ

ประยทธ จนทรโอชาตองการเหนในประเทศไทยไดอยางไรกเปนหวขอส าคญของการ ‚ปฏรป‛ ประเทศไทย ผมไมแนใจวาผเขาขายเปน ‚เจาสว‛ ในความหมายนจะเขาไปอยในสภาปฏรปแหงชาตกคน หรอ

ลกหลานคนใกลชดของ ‚เจาสว‛ จะมสวนรวมในการเสนอทางออกเพอ ‚ปฏรป‛ สงคมไทยสกกคน แตทกครงทมการพดถงการปฏรปสงคม เพอลดความเหลอมล าระหวางคนรวยกบคนจน หรอประเดน

การเกบภาษมรดก ภาษทดน และภาษทรพยสน กจะมค าถามวา ‚แลวเจาสวเขายอมหรอ?‛ แมแตรองนายกรฐมนตรฝายเศรษฐกจกยงตองบอกวาไดคยกบ ‚เจาสว‛ แลว ทานยอมเสยภาษมรดก

ซงเสมอนเปนไฟเขยวใหเดนหนาได

42

เกดค าถามวาถา ‚เจาสว‛ ไมยอมละ การแกไขกฎหมายเพอลดความเหลอมล าของสงคมไทยจะเกดขนไดหรอไม?

ทแลวมาไมมใครไปถามเจาสว หรออาจจะถามแลวกไดขอสรปวาการจะแกกตกาอะไรทกระทบถงเจาสว กจงรบทราบวาคงจะผานกระบวนการออกกฎหมายไปไดยาก

แปลวาคนทอยในรฐสภาหรอแวดวงการเมอง ทมหนาทออกกฎหมายใหประเทศชาตดขนนน กเกรงอกเกรงใจ ‚เจาสว‛ ไมนอย ทผานมาจงไมสามารถจะแกไขกฎหมายในเรองส าคญ ๆ เหลานได

แตยงไมม ‚เจาสว‛ คนไหนเคยแสดงความเหนเรองเหลานอยางเปนทางการ ไมเหมอนทสหรฐ ‚เจาสว‛ อนดบตน ๆ อยาง Warren Buffet และ Bill Gates ออกมาประกาศจดยน

ชดเจนวารฐบาลอเมรกนควรจะตองเกบภาษคนรวยใหมากขน เพอจะไดสรางความเปนธรรมใหกบสงคม และ ‚เจาสว‛ ใหญของอเมรกาเหลานกแสดงออกดวยการบรจาคเงน จ านวนมหาศาลใหกบการกศล

หรอไมกตงมลนธท างานดานสงคมอยางเตมท เพราะพวกเขารดกวาหากสงคมไมพฒนา และคนอน ๆ ไมมโอกาสมากขน ความร ารวยของคนกลมเดยวกจะไมยงยน และลกหลานของพวกตนเองกไมอาจจะเปนทยอมรบของสงคมได

ภาษมรดกและภาษทรพยสนสวนบคคล จงเปนเครองมอส าคญในการสะทอนถงการ ‚เสยสละ‛ ของ ‚เจาสว‛ ทตองการคนก าไรใหกบสงคม เพราะสงคมท าใหพวกเขาสรางเนอสรางตวจนร ารวยอยางมหาศาล

ผมเชอวา ‚เจาสว‛ ไทยวนนกเหนแลววา หากตนเองและครอบครวไมยอม ‚เสยสละ‛ และสนบสนนการปฏรปดานภาษและโครงสรางเศรษฐกจอยางจรงจง ความมงคงของทานทไดจากสงคมกไมอาจจะยงยนได อกทงทานทงหลายกไมอาจจะม ‚ความสข‛ จากความมงคงของตนและครอบครวได

สงคมอยไมได สงคมขดแยง สงคมมปญหาคอรรปชน สงคมมชองวางระหวางคนรวยกบคนจนมาก ‚เจาสว‛ กอยไมได

‚เจาสว‛ ทเคยเปนสวนหนงของคอรรปชน หรอสนบสนนนกการเมองฉอฉล กตองตระหนกวาตนเปนสวนหนงของปญหาทน าไปสวกฤตของบานเมองดวย

วนนจงเปนวนท ‚เจาสวตองปฏรป‛ เชนกน cf. http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/politics/opinion/suthichaiyoon/20140925/607013/ยคนเจาสวกตองปฏรป.html

ภาคผนวก 5 สงคโปร ประเทศทคนอานหนงสอปละ 40-50 เลมตอคน

สงคโปร ประเทศเพอนบานและหนงในสมาชกประชาคมอาเซยนทไดรบการยอมรบวาเปนประเทศทมสถตการอานคอนขางสงเมอเปรยบเทยบกบไทย โดยมสถตการอานหนงสอปละ 40-50 เลมตอคน ขณะทคนไทยยงใหความส าคญกบการอานนอยมาก

นอกจากน ประเทศเลกๆ อยางสงคโปร ทไมมทรพยากรธรรมชาตมากนกเหมอนประเทศอน แตกลบมฐานะทางเศรษฐกจดและประเทศพฒนาอยางรวดเรว ทส าคญคอ ความมระเบยบวนยของคนในประเทศ ซง

43

เปนผลจากนโยบายหนงในการพฒนาประชาชนใหมคณภาพและพฒนาสงคมใหนาอย คอ "นโยบายสงเสรมการอาน"

นางเกยง-โกะไลลน ผอ านวยการโครงการรเรมดานการอาน คณะกรรมการหองสมดแหงชาตสงคโปร (Singapore National Library Board) คอ ผหนงทมสวนผลกดนและสนบสนนนโยบายสงเสรมการอานของสงคโปร และในฐานะผทมประสบการณดานการท างานสงเสรมการอานมายาวนานกวา 35 ป เธอยงไดน าประสบการณมาผลกดนใหเกดโครงการใหมๆ เพอปลกฝงและสงเสรมนสยรกการอานใหกบประชาชนในสงคโปรมากมาย อกทงสงเสรมใหมการอานหนงสอทง 4 ภาษา ไดแก จน , องกฤษ , มาเลเซย และทมฬ ซงไมเพยงแตเชญชวนใหคนสงคโปรอานหนงสอแลว ยงสงเสรมใหมการแลกเปลยนเรยนรและมการแบงปนประสบการณการอานอกดวย

นาง เกยง-โกะ ไล ลน กลาววา รฐบาลของประเทศสงคโปร ใหความส าคญในเรองการสงเสรมการอาน โดยมคณะกรรมการหอสมดแหงชาตสงคโปรเปนหนวยงานหลกในการจดท านโยบายสงเสรมการอาน ซงนอกจากหองสมด เทคโนโลยสารสนเทศ และการบรการทสะดวกแลว ตองไมลมวาหวใจหลก คอ "การสอนใหประชาชนรกการอาน" รจกวธการเลอกหนงสอ เพอสงเสรมความรและการพฒนาตวเอง

โครงการสงเสรมการอานของประเทศสงคโปรนน มหลากหลาย เนนการเขาถงกลมเปาหมายทกเพศทกวย อยางกวางขวาง โดยมโครงการทนาสนใจและเปนตวอยางทด อาท National Kids Read Program เปนโครงการทเปดรบสมครอาสาสมครเพออานหนงสอ เลานทานใหเดกๆ ในชมชน , โรงเรยนอนบาล , ประถม และมธยมศกษา โดยเนนใหเดกไดมสวนรวม สนกสนานกบเรองเลา เรยนรค าศพทภาษาองกฤษในเรองเลา และไดขอคดดๆ จากเรองเลาหรอนทานทฟง เพราะเมอเดกสนกกจะท าใหพวกเขาอยากทจะเปดหนงสออาน และมทศนคตทดตอการอานหนงสอวาไมใชเรองนาเบอ ซงเดกๆ ยงไดรบความรใหมๆ ทจะน าไปใชในดานการเรยนและใชในชวตประจ าวนได

โครงการ 10,000 & More Father Reading เปนอกหนงกจกรรมสงเสรมการอานทไดรบการตอบรบอยางดในสงคโปร เปนกจกรรมทสนบสนนใหพอจากทกอาชพอานหนงสอใหลกฟง หรออานหนงสอกบลกๆ ซงจะชวยเสรมสรางความผกพนระหวางพอกบลกผานการอานหนงสอ กจกรรมนเรมตงแตป 2550 มผเขารวมและไดประโยชนกวา 60,000 คน และยงมกจกรรมตอเนองคอ "Read a story with my Dad" เปนการแขงขนวจารณหนงสอ โดยมโรงเรยนอนบาล และศนยดแลเดกเขารวม โดยหองสมดแหงชาตจะมการดแจกใหเดกๆ จากนนใหเดกๆ น ากลบไปทบานใหพออานใหฟง เมออานเสรจแลวกสงการดกลบมาทหองสมดแหงชาต เพอเลอกการดและใหรางวล ผทไดรบคดเลอกกจะมาทหองสมดเพออานหนงสอและท ากจกรรมรวมกน จากนนบรรดาคณพอจะมาแลกเปลยนเรยนรกน และประสบการณการอานหนงสอใหลกๆ ฟง และจดท าหนงสอเพอเผยแพรตอไป

นาง เกยง-โกะ ไล ลน กลาววา อกโครงการทส าคญในการสงเสรมการอานของประเทศสงคโปร คอ "Read! Singapore" หรอ โครงการ "มาอานหนงสอกนเถอะ!" เปนโครงการรณรงคการอานทวประเทศ เพอมงปลกฝงการรกการอานในชมชนทวประเทศ เสรมความผกผนของคนในชมชน และจดประกายจนตนาการและความคดสรางสรรคใหกบคนสงคโปร รเรมโดยคณะกรรมหอสมดแหงชาตสงคโปร โดยท างานรวมกบ

44

ภาครกวา 100 แหง มการจดการอภปรายและกจกรรมการอานมากกวา 16,000 ครง กจกรรมนจะมการจดขนนาน 12-14 สปดาหตงแตเดอนพฤษภาคมของทกป ทผานมามผรวมโครงการแลวกวา 160,000 คนภายในป 2553

"การอาน..เปนนสยทดทสดในการบมเพาะสตปญญา แมในโลกปจจบนผคนนยมใชอนเตอรเนตมากขน แตกยงมกลมคนรกการอานหนงสอผดขนมากมายทวโลก อยางโครงการ "หนงเลมหนงเมอง" ของสหรฐอเมรกาขณะทเรามโครงการ"มาอานหนงสอกนเถอะ!สงคโปร" ซงโครงการนถอไดวาประสบความส าเรจอยางมาก เพราะสามารถดงกลมเปาหมายจากหลากหลายอาชพมาจดตงชมรมการอานเฉพาะกลมขน เชน กลมคนขบรถแทกซ คร ชางท าผม เจาหนาทดแลสขภาพ พนกงานโรงแรมและบรการ กลมผสงอาย เยาวชน ประชาชนทวไป หวหนาองคกรรากหญา รวมถงเจาหนาทพลเรอน และกลมผดอยโอกาส ปจจบนมชมรมการอานเฉพาะกลมขนมากกวา 90 แหง

เราดใจทเหนคนทกกลมหนมาสนใจการอาน และพดคยแลกเปลยนความคดเหนกน หลงจากทพดคยกนเสรจกมการไปอานหนงสอเลมเดมซ าอก เพราะประเดนทพดคยกนมหลากหลาย นาสนใจ ท าใหเราสนใจและกลบไปอานหนงสอเลมนนเพมเตม ทส าคญคอ เราเหนวาคนทมาท ากจกรรมรวมกนมความสมพนธทดตอกน นอกจากจะสงเสรมการอานแลว ยงเปนการสรางความสามคคของคนในชาต สงเสรมความสมพนธของคนแตละกลม แตละชมชนอกดวย " นาง เกยง-โกะ ไล ลน กลาว

ผอ านวยการโครงการรเรมดานการอาน ย าวา การสงเสรมใหประชาชนทกวยทกอาชพหนมาสนใจการอานหนงสอ ไมใชแคการใหประชาชนมาอานหนงสอแลวจบไป แตเมออานหนงสอเสรจแลว ยงมการพดคยแลกเปลยนความคดเหนทหลากหลายจากหนงสอทอานเรองเดยวกน ทงน เพอมงพฒนาใหคนสงคโปรมทกษะการคดแบบวพากษวจารณ มความคดสรางสรรค และกลาแสดงออก ถอเปนการสรางวฒนธรรมการอานขนในชมชนทวประเทศ

จากกาวเลกๆ สการกาวยางทเตบโตขนอยางตอเนองและมนคง ทงคณภาพคนและสงคมทด ตวอยางจากประสบการณการสงเสรมการอานของประเทศเพอนบานประเทศเลกๆ อยางสงคโปร จะเหนไดชดวา "เรมจากการอาน" แตการจะสงเสรมใหคนหนมาสนใจการอานเพอเพมพนความรไดนน ตองอาศยความรและความรวมมอจากหลายฝายไมวาจะเปนรฐบาล เอกชน และคนในประเทศทจะชวยกนขบเคลอนนโยบายสงเสรมการอานใหประสบความส าเรจ ซงจะน าไปสการพฒนาคณภาพของคน และสงคมใหนาอยตอไป

cf. http://campus.sanook.com/1021530/สงคโปร-ประเทศทคนอานหนงสอปละ-40-50-เลมตอคน/

45

Academic Ranking of World Universities - 2013 World Rank

Institution* Country /Region

National Rank

Total Score

Score on

1 Harvard University

1 100 100

2 Stanford University

2 72.6 40

3 University of California, Berkeley

3 71.3 67.8

4 Massachusetts Institute of Technology (MIT)

4 71.1 68

5 University of Cambridge

1 69.6 79.1

6 California Institute of Technology

5 62.9 47.8

7 Princeton University

6 61.9 52.9

8 Columbia University

7 59.8 66.1

9 University of Chicago

8 57.1 60.9

10 University of Oxford

2 55.9 51.8

11 Yale University

9 55.4 47.5

12 University of California, Los Angeles

10 52.9 27.3

13 Cornell University

11 50 38.2

14 University of California, San Diego

12 49.9 20

15 University of Pennsylvania

13 49.6 33

16 University of Washington

14 48.3 22

17 The Johns Hopkins University

15 46.9 39.3

18 University of California, San Francisco

16 46.2 0

19 University of Wisconsin - Madison

17 44.9 32.1

20 Swiss Federal Institute of Technology Zurich

1 43.5 30.7

21 The University of Tokyo

1 43 32.1

21 University College London

3 43 29.3

23 University of Michigan - Ann Arbor

18 42.6 33.4

24 The Imperial College of Science, Technology and Medicine

4 41.6 15.1

25 University of Illinois at Urbana-Champaign

19 41.1 31.2

26 Kyoto University

2 40.8 30.7

27 New York University

20 40.5 29.3

28 University of Toronto

1 40.3 20.7

29 University of Minnesota, Twin Cities

21 39.7 27.3

46

30 Northwestern University

22 38.9 16

31 Duke University

23 38.1 16

32 Washington University in St. Louis

24 37.5 19.3

33 University of Colorado at Boulder

25 37.3 13.1

34 Rockefeller University

26 37.1 17.7

35 University of California, Santa Barbara

27 35.9 15.1

36 The University of Texas at Austin

28 35.4 16.9

37 Pierre and Marie Curie University - Paris 6

1 35.3 35.1

38 University of Maryland, College Park

29 34.7 20

39 University of Paris Sud (Paris 11)

2 34.5 31.6

40 University of British Columbia

2 34.2 16

41 The University of Manchester

5 34 19.3

42 University of Copenhagen

1 33.8 22.7

43 University of North Carolina at Chapel Hill

30 33.7 9.3

44 Karolinska Institute

1 32.7 23.3

45 University of California, Irvine

31 32.4 0

46 The University of Texas Southwestern Medical Center at Dallas

32 31.4 19.3

47 University of California, Davis

33 31.3 0

47 University of Southern California

33 31.3 0

49 Vanderbilt University

35 31 16

50 Technical University Munich

1 30.6 36.3

51 The University of Edinburgh

6 30.5 21.4

52 Carnegie Mellon University

36 30.4 33

52 Utrecht University

1 30.4 23.9

54 Pennsylvania State University - University Park

37 30.2 10.7

54 University of Heidelberg

2 30.2 14.1

54 University of Melbourne

1 30.2 17.7

57 Purdue University - West Lafayette

38 30.1 14.1

47

Academic Ranking of World Universities - 2010

48

49

ศ.พเศษ ดร.จรโชค(บรรพต) วระสย Professor Jirachoke(Banphot) Virasaya, Ph.D.

1. การศกษา Education 1. ปรญญาตรวทยานพนธ เกยรตนยม B.A. (Honors thesis in Sociology, University of California, Berkeley) 2)

ปรญญาโท M.A. in Political Science, Berkeley 3) ปรญญาเอก Ph.D., Berkeley, 1968

ไดรบการเชดชเกยรตโดยเชญเขาเปนสมาชกของสมาคม ไพ ซกมา แอลฟา (Eelected to PI

SIGMA ALPHA, National Political Science Honor Society) U.S.A., 1962. Experiences คอ สมาคมเกยรตนยมรฐศาสตรระดบชาต U.S.A.

2. ประสบการณ 1. นกเรยนทนรฐบาลไทย หลงจากจบจากโรงเรยนเตรยมอดมศกษา สอบไดท 1 ทวประเทศ สาขาอกษรศาสตรแลวไปศกษาตอ ณ สหรฐอเมรกา และเปนหวหนานกเรยนทนรฐบาลและผทอยในความดแลของ ก.พ. ณ UC Berkeley. Ranked no.1 in country-wide competitive exam and awarded scholarship to pursue B.A., M.A. and Ph.D. at UC Berkeley.

2. หวหนาภาควชาสงคมวทยา มหาวทยาลยเชยงใหม, 2512-2514

3. เลขาธการศนยวจยลานนาไทย มหาวทยาลยเชยงใหม , 2511-2514

4. กรรมการและเลขานการคณะกรรมการเตรยมการจดตงมหาวทยาลยรามค าแหง, 2513-2514 Founding

Committee Member in the establishment of RU.โดยม ศ.ดร.ศกด ผาสขนรนต เปนประธานกรรมการ

5. คณบดผกอตงคณะรฐศาสตร (Founding Dean) มหาวทยาลยรามค าแหง, RU, 2516-2520 และรกษาการคณบดอกหลายครง (and at times Interim Dean)

6. หวหนาภาคผจดตง (Founding Chairman, Sociology-Anthropology Dept.) ภาควชาสงคมวทยา-มานษยวทยา มหาวทยาลยรามค าแหง, 2514-2520

7. รองอธการบดฝายวชาการ มหาวทยาลยรามค าแหง, 2530-2532 Vice-Rector, - Academic

8. Academic Deputy Director, Regional Institute of Higher Education (RIHED), Singapore, 1977-1980. รองผอ านวยการสถาบนภมภาควาดวยการอดมศกษาและการพฒนา ณ สงคโปร

9. Director, University Development Commission(UDC), Ministry of University Affairs (MUA) ผอ านวยการส านกงานโครงการพฒนามหาวทยาลย ทบวงมหาวทยาลย

10. ประธานสภาวจยแหงชาต สาขาสงคมวทยา

11. กรรมการบญญตศพทรฐศาสตร ราชบณฑตยสถาน

12. กรรมการสมาคมเพอนแคลฟอรเนย

50

13. Hon. Secretary-General, World Fellowship of Buddhist Youth (WFBY). เลขาธการกตตมศกดองคการยวพทธศาสนกสมพนธแหงโลก (ยพสล), ซงม ม.จ.หญงพนพศมย ดศกล เปนองคประธาน พสล. และ ศ.สญญา ธรรมศกด เปนประธานองคการพทธศาสนกสมพนธแหงโลก (พสล.) คนตอมา

14. กรรมการบญญตศพทสงคมวทยา ราชบณฑตยสถาน Royal Institute

15. ประธานคณะอนกรรมการจดท าหลกวชาการสงคมวทยาตามพทธศาสตร โดยม ศ.ดร.ระว ภาวไล เปนประธานกรรมการจดท าหลกวชาการตามแนวพทธศาสตรส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

16. กรรมการสมาคมรฐประศาสนศาสตรและรฐศาสตรประยกตแหงประเทศไทย

17. รกษาการในต าแหนงคณบดคณะรฐศาสตร (Dean Interim) มหาวทยาลยรามค าแหง หลายครง 18. กรรมการสมาคมการกฬาและนนทนาการผสงอาย (ประเทศไทย) สกนอท. 19. กรรมการสมาคมสงคมวทยา-มานษยวทยา

20. กรรมการสมาคมไทย-อเมรกนศกษา

20. กรรมการสหพนธครอบครวเพอความสามคคและสนตภาพโลก(ประเทศไทย) มลนธเพอการพฒนาและสนต

21. รวมประชมทางวชาการนานาประเทศหลายครง

22. ผเขยนบทความทางวชาการและต าราทงสงคมวทยา,มานษยวทยา, รฐศาสตร, รฐประศาสนศาสตร, ศาสนา และอน ๆ

23. รกษาการผอ านวยการโครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร (10 สาขาวชา) มหาวทยาลยรามค าแหง, 2547-. Acting Director, Ph.D. Program in Social Sciences.

24. เปนผบรรยายสถาบนตาง ๆ ทงภาคภาษาไทยและภาษาองกฤษ รวมทงการบรรยาย ณ วทยาลยปองกนราชอาณาจกร(วปอ.) เปนเวลาตดตอกนเกนกวา 25 ป นบตงแตป พ.ศ. 2513.

25. สนใจและเปนผบรรยายตงแตระดบปรญญาตร หรอระดบทวๆไป เพราะมงกระจายความรสผสนใจในดานตาง ๆ เชงสหวทยาการในยครวมสมย สบสานมรดกทางปญญา วฒนธรรม ทงจากอารยธรรมตะวนออกและตะวนตก

3. งานทางวชาการ Academic works มความหลากหลายทง

3.1 ต ารา เชน สงคมวทยา-มานษยวทยา, รฐศาสตรทวไป, สงคมวทยาการเมอง และอน ๆ

3.2 บทความทางวชาการ เฉพาะลาสดประมาณ 45 รายการ

3.3 การวจย ทางสงคมวทยา สงคมวทยาการเมอง ฯลฯ 3.4 การบรรยาย ณ โอกาสตางๆกน รวมทงรายการวทยและวทยโทรทศน

4. ความถนด

4.1 เรองราวทางสงคม จตวทยาสงคม รฐศาสตรและการบรหารโดยทวไป

4.2 เรองการวเคราะหเชงพทธในนานาประเดนและนานาปญหา เชน เรองการพฒนา สนตภาพ

51

5. สถานทตดตอ Contact Address

คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง หรอโครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร อาคารทาชย มหาวทยาลยรามค าแหง 02-312-8483-9 ตอ, exts. 41,36 ; 02-310-8566-67 ; Fax 310-8492, 310-8500, 310-8567

52

เอกสารอนๆ ประกอบการบรรยาย โดย ศ.พเศษ ดร.จรโชค (บรรพต) วระสย

1. หมายเลข 5 ทรรศนะแมบททเปลยนแปลง ผลกระทบตอวทยาการ PS 103, 500, 601, 701

2. หมายเลข 8 แนวคดและปรชญาตะวนออกวาดวยสงคมและการเมอง PS 103, 290, 293, 495, 500, 601, 605,

611, 639, 641, SO 477, 483 และอน ๆ 3. หมายเลข 9 กระแสแปรเปลยน ปญหาสงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ การเมองและจรยธรรมระดบนานาชาต

SO 103, 233, 265, 268, 477, PS 103, 500, 503, 611, 639, 671, 798 และอน ๆ (04) 4. หมายเลข 11 อดมการณ ทฤษฎ และปรชญาทางสงคมและการเมอง PS 103, 190, 290, 500, 503, 601, 605, 611,

639, 641, SO 477, 483 และอน ๆ (04) 5. หมายเลข 14 สงคมกบการเมองประชาธปไตย SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 และอน ๆ

6. หมายเลข 15 ทรพยากรและสงแวดลอมกบการพฒนาทยงยน PS 639, 672, 679

7. หมายเลข 25 สงคมไทยกบการพฒนา PS 103, 110, SO 103, 477, 483, PS 500, 639, 671, 691, 798 และอน ๆ 8. หมายเลข 27 จรยธรรมกบการพฒนา PS 103, SO 477, PS 639, 671, 691 และอน ๆ ราคา 30.- (03) 9. หมายเลข 28 นวสมยและผานเลยโพนนวสมย ทฤษฎและนานามตแหงการเปลยนแปลงเศรษฐกจ สงคม

การเมอง PS 103, SO 477, PS 500, 503, 601, 639, 672 และอน ๆ

10. หมายเลข 29 การสบตอยคอตสาหกรรมนวสมยและยคผานเลยนวสมย SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639

และอน ๆ

11. หมายเลข 34 การจดการแบบราชการ PS 103, 672 12. หมายเลข 35 มโนทศน อดมการณ ทฤษฎทางสงคมและการเมอง SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 และอน ๆ

13. หมายเลข 50 การเมองกระแสโลก อดมการณ ปรชญา PS 103, 130, 500, 503, 601 ราคา 40.- (03) 14. หมายเลข 53 แนวพนจเชงวฒนธรรม และวฒนธรรมทางการเมอง PS 605, 500, 601, 639, 798 และอน ๆ

15. หมายเลข 58 สงคมวฒนธรรมเปลยนและพฒนานานาประเดนปญหาแวดลอมรวมสมย PS 103, 500, 601, 639, 671, 672

16. หมายเลข 62 แนวคดวาดวย โครงสรางการหนาทประโยชน‛ PS 601,

17. หมายเลข 73 การมสวนรวมในสงคมการเมอง SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639

18. หมายเลข 74 มมมองรฐศาสตรจากผลงานตะวนตกและตะวนออก

19. หมายเลข 75 พรรคการเมอง PS 103, 500, 605, 639, SO 477

20. หมายเลข 79 กระแสการแปรเปลยนพฒนา สงคม เศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรมและเทคโนโลย PS 103,

PA 330, SO 103, 233, 477, 483, PS 500, 503, 601, 605, 611, 639, และอน ๆ

21. หมายเลข 98 การปฏวตอตสาหกรรม และผลกระทบ SO 477, PS 639 จดพมพโดยศนยเอกสารวชาการ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง กท. 10240 ตดตอไดท (02) 310-8483-9 ตอ 30 ตดตอศนยเอกสารฯ หลงอาคารรฐศาสตร (POB)

53

22. หมายเลข 100 เปลยนแปลงสการพฒนาและเศรษฐกจพอเพยง PS 103, 639,691, SO 477 และอน ๆ

23. หมายเลข 111 ทรพยากรน าในนานาบรบท เพอการวางนโยบาย PS 103, 672,679

24. หมายเลข 112 การคดสรางสรรค และจดหกเหทางวชาการ PS 503, 601, 639

25. หมายเลข 113 แนวโนมแหงการเปลยนแปลงระดบผนพภพ SO 233, 477, PS 103, 500, 503, 601, 639

26. หมายเลข 114 ปรชญาสงคมศาสตรในเชงศาสตร PS 103, 500, 503, 601, 701

27. หมายเลข 115 ศพทานกรมและนกคด ปรชญาและแนวพนจรฐศาสตร PS 103, 483, 500, 503, 601, SO 477

28. หมายเลข 125 ความคด ทฤษฎ ปรชญาสงคม PS 103, SO 477, PS 483, 500, 601, 639 และอนๆ 29. หมายเลข 131 การพฒนาทรพยากรมนษย การวางแผนเชงกลยทธ PS 103, 500, 503, 672, 798, PA 261,

330, 331, 350, 200

30. หมายเลข 140 สถานการณสงคม เศรษฐกจและการเมองนานาประเทศ PS 103, 500, 601 ราคา 48.-

31. หมายเลข 144 การพฒนาและการจดทรพยากรมนษย PS 103, 500, 601 32. หมายเลข 146 การเพมศกยภาพองคการและบคคลโดย REENGINEERING PS500, 601, 639, 672 และอน ๆ

33. หมายเลข 148 รฐกบนโยบายสาธารณะ PS 103, 500, 601, 671, 672

34. หมายเลข 149 ประชาธปไตย การพฒนาสทธมนษยชน สตร เดก บทบาทของรฐเพอสทธสภาพแวดลอมในบรบทโลกาภวตนและองคการระหวางประเทศ PS 103, 120, SO 103 , 477, PS 500, 601,

605, 611, 639, 671, 679, 798 และอน ๆ

35. หมายเลข 153 รฐ อดมการณ ปรชญา นโยบาย และการเปลยนแปลง PS 103, SO 477, 483, PS 500, 503, 601,

605, 611, 639, 672 และอน ๆ ในสาขา สงคมศาสตร 36. หมายเลข 171 การเพมศกยภาพองคการและทรพยากรบคคล PS 103,601, 707

37. หมายเลข 172 ศพทรวมสมย ศพทรฐศาสตร รฐประศาสนศาสตรและสงคมวทยา PS 103, 503, 601

38. หมายเลข 174 ปรชญาเชงวทยาการในรฐศาสตร PS 103, 500, 601,639, SO477

39. หมายเลข 175 สาธารณรฐอนเดย PS 103, 130, 456 และอน ๆ

40. หมายเลข 177 ประวตและการเมองการปกครองของสาธารณรฐอนเดย

41. หมายเลข 195 อดมการณทางการเมองสงคมกบฟาสซสม SO 477, PS 103, 500, 601, 639

42. หมายเลข 200 หลกทางพทธศาสนากบประชาธปไตย กรณความเสมอภาค PS 103,495,500 และอนๆ 43. หมายเลข 223 ขอบขายรฐศาสตรเชงพฤตกรรม PS 403, SO 477, PS 500, 639, 691 และอนๆ

44. หมายเลข 225 สงคมวทยาการเมองกบการเปลยนแปลงนานาประการ PS 103, SO 477, PS 500, 601, 605

45. หมายเลข 236 อธบายสรรสาระ และศพทส านวนรฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร และสงคมศาสตรทวไป PS 103, PA 200, 210, 310, PS 500, 672 และอน ๆ

54

สารบญ 1. ความเปนสมยใหม หรอนวสมย (modernity) .............................................................................................. 1 2. การเขาสความเปนนวสมยใหม (modernization) ......................................................................................... 2 3. ปลายยคสมยใหมมลกษณะ ......................................................................................................................... 3 4. ปจจยทกอใหเกดการเปลยนแปลงสสงคมสมยใหม (modernization) ......................................................... 4 5. สงคมวทยาวาดวยธรรมชาต (Sociology of Nature) .................................................................................... 5 6. สงคมวทยาวเคราะหภาพ (Visual Sociology) .............................................................................................. 8 7. การประยกตขอมลรวมสมยดานสงคมวทยา : การเปนศาสตรทตองพงพาความรจากสาขาอนๆ .............. 10 8. มนษยกบสงคม : การเดนทางตามมรรคาแหงความร ................................................................................ 13 9. การศกษามนษยและสงคมแนวสงคมวทยา .............................................................................................. 13 10. แนวจตวทยา (psychology) ...................................................................................................................... 14 11. แนวจตวทยาสงคม (Social psychology)................................................................................................. 15 12. ศกษาสงคมแนวจตวทยาสงคม (Social psychology) ............................................................................... 16 13. เศรษฐศาสตร Economics is concerned with: ......................................................................................... 16 14. Society มกใชในความหมาย 2 อยาง คอ อยางใดอยางหนง .................................................................... 18 15. ชมชน (Community) ............................................................................................................................... 19 16. การสงเกตแบบมสวนรวม ...................................................................................................................... 20 17. การวจยสงคมศาสตร .............................................................................................................................. 21 18. แนวการศกษาวาดวยตความหมาย (interpretive methodology) ............................................................... 22 19. วาดวยระเบยบวจยเชงวพากษ (critical) ................................................................................................... 23 20. วาดวยคตนยมเชงโครงสราง-การหนาท (Structural-Functionalism) ..................................................... 24 21. ค าอธบายศพทใกลเคยงกนในพจนานกรมศพทสงคมวทยา .................................................................... 29 22. อางองเพมเตม .......................................................................................................................................... 36 23. ภาคผนวก ................................................................................................................................................ 36

ภาคผนวก 1 คาเชาส านกงานพมาแพงสดในภมภาค ............................................................................... 36 ภาคผนวก 2 ภมหลงความขดแยงในทะเลจนใต ...................................................................................... 37 ภาคผนวก 3สยามพวรรธนทม5.5หมนล.ลยลงทน ผนกตปท.ขยายไลนคาปลก -อสงหาฯ ..................... 39 ภาคผนวก 4 ยคน"เจาสว"กตองปฏรป ..................................................................................................... 41 ภาคผนวก 5 สงคโปร ประเทศทคนอานหนงสอปละ 40-50 เลมตอคน .................................................. 42