ปรชญาเชงศาสตร Philosophy of Science 3

มรรคาทางเขาสความรนานาแนวทาง On the Path to Knowledge

Different Approaches

ศ.พเศษ ดร.จรโชค วระสย Jirachoke Virasaya, Ph.D. (Berkeley)

1. ความทวไป 1.1 ความหมาย “ความร” ตามพจนานกรมเวบมสเตอร (Webster’s New world Dictionary)

1) be sure of or well informed about.รเรอง แนใจเกยวกบ 2) have perceived or learned.เรยนร 3) have securely in the memory.อยในตเซฟแหงควมทรงจา 4) to be acquainted or familiar withคนเคยกบ 5) to have understandiny of or skill in as a result of study or experience.เขาใจ 6) to recognizeนกขนได 7) to distinguihแยกแยะได

1.2 ตามพจนานกรมไทย

ศ.พเศษ ดร. จรโชค (บรรพต) วระสยJIRACHOKE VIRASAYA ไดรบทนรฐบาลศกษาจบ ปรญญาตรทางสงคมวทยาวทยานพนธเกยรตนยม B.A. HONORS THESIS IN SOCIOLOGY, มหาวทยาลยแคลฟอรเนย ณ นครเบอรคลยUNIVERSITY OF CALIFORNIA (BERKELEY) ; ปรญญาโทM.A. IN POLITICAL SCIENCE (UC, BERKELEY) ; ปรญญาเอกPh. D. UC. BERKELEY ; ไดรบแตงตงเปนสมาชกสมาคมเกยรตนยมระดบชาตของ U.S.A. ตงแตป 1962 PI SIGMA ALPHA, National Political Science Honor Society, U.S.A., 1962. กรรมการและเลขานการคณะกรรมการจดตงมหาวทยาลยรามคาแหง (2513-14) Founding Member, Ramkhamhaeng University หวหนาภาคผกอตงภาควชาสงคมวทยา (Founding Chairman)

คณบดผกอตงคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง (Founding Dean), Faculty of Political Science Ramkhamhaeng University, Bangkok, 10240 Tel.02-310-8483-9 ตอ 41, 36 อดตรองอธการบดฝายวชาการ, อดตรอง ผอ.สถาบนสวนภมภาควาดวยการอดมศกษา, Former Deputy Director, Regional Institute of Higher Education, (RIHED) Singapore.

รก.ผอ.โครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร, Acting Director ,Doctoral Program in Social Sciences, (10 สาขาวชา) อาคารทาชย มหาวทยาลยรามคาแหง, 02-310-8566-7 ปรบปรง 22/08/55

ประกอบการบรรยาย 31 สงหาคม 2556 วชาขอบเขต สงวนลขสทธ Revised 28/08/2556 PC

2

ประเดนการเขาส “ความร” นน พงตระหนกวาเกยวโยงกบการ “ร” ตามคาอธบายในพจนานกรมบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ระบวาหมายถง “แจง, เขาใจ, ทราบ” และยกหลายวล เชน 1) รกน 2) รการรงาน 3) รกนอยในท 4) รเขา รเรา 5) “รความ” 6) “รคด” “รอาน” 7) รคณ 8) รดรชว9) รตวเอง 10) รตนลกหนาบาง 11) รเนอ รตว 12) รหนเหนอหนใต 13) รเหน 14) รเหนเปนใจ 15) รรส 16) รมาก เปนตน

1.3ศพททใชวาเปน “ความร” หมายถง 1) สง ทส งสมมาจากการศกษาเลา เรยน การคนควา หรอ ประสบการณ รวมทง

ความสามารถเชงปฏบตและทกษะ 2) ความเขาใจหรอสารสนเทศ (information เพมคาแปลภาษาองกฤษ) ทไดรบมาจาก

ประสบการณ 3) สงทไดรบมาจากการไดยนไดฟง การคดหรอการปฎบต 4) องควชาในแตละสาขา เชนความรเรองเมองไทย ความรเรองสขภาพ

1.4 อารยธรรมกรกยคเอเธนสรงเรอง ในชวงตนของอารยธรรมตะวนตกปราณ 2500 ปมาแลวม กลาวถงวาตงแตเดมไมม

ความรแบบเปดเผยคอเปนเรองทมหาชนทวไปเขาถง คอรบทราบจนกระทงมผพยายามทจะไดมาซงความรและผลของความอยากรอยากเหนและการเพยรพยายามนนกลบ ถกลงโทษโดยอานาจเบองบน

คอปรากฎในตานานกรก (mythology) เรองหนงซงกลาวถงมนษยคนแรก ทมอตสาหะวรยะจนกระทงเขาสประตแหงความฉลาดคอรจกการกอไฟใหเกดแสงสวาง ชอ ซซฟส (Sisiphus) และตองเผชญกบความลาบากจากการลวงละเมดอานาจสรวงสวรรคซงผกขาด การมความร

1.5ตานานหรอนทานปรมปราดงกลาวตอมาแพรหลายมากจากขอเขยนทเดมเปนหนงสอภาษาฝรงเศสโดย นกประพนธลอชอผไดรบรางวลโนเบล(Nobel Prize) ชอ อลแบร กามส(Albert Camus)โดยมชอเรองวา ตานานแหงซซฟส (“The Myth of Sisiphus”) Albert Camus 1913-1960. Algerian-born French writer. (นกเขยนฝรงเศสผเกดใน อลจเรย ซงเคยอยภายใตประเทศฝรงเศส.A journalist in France, he was active in the Resistance during World War II. His novels, which owe much to existentialism, include

3

1) L’EtrangerแปลเปนภาองกฤษคอThe Outsider(คนนอก) 1942 2)La Peste แปลเปนภาษาองกฤษชอThe Plague(โรคระบาด) 1948 and 3) L’Homme revolteแปลเปนภาษาองกฤษชอThe Rebel (ผทระนงหาญส)1952. He was

awarded the Nobel Prize for Literature 1957. ไดรบรางวลโนเบลสาขาวรรณกรรม พ.ศ. 2500

1.6 จาก Wikipedia ความรคอความสนทสนมคนเคยกบบางคนหรอบางสง รวมทงขอเทจจรง สารสนเทศ คาพรรณนา หรอทกษะ ซงไดมาจากประสบการณหรอการศกษา

2. ศพทใกลเคยง 2.1 ในทางพทธศาสนาเนนความรทเรยกวา “พทธปญญา” 2.2การพฒนาความร เพมมากขนเรอย ๆ ทงในทางทฤษฎ(theoretical knowledge) และในทาง

นาไปใชคอวทยาการประยกต(applied knowledge) 2.3ความร ยอมแตกตางจาก

1)ทรรศนะ คอ ความเหน (opinions) 2)ทศนคตหรอ เจตคต (attitude) 3) ความเชอ (beliefs) และ 4)ศรทธา(faith)

2.4ในทางพทธศาสนาไดกลาวไวมากในเรองน โดยเฉพาะททกทกวาเปนความร อาจเปน“อวชชา” (ignorance)กได และคอนขางบอย

อาจเรยกเบองตนวา ขอมลผด (false data , misinformation) 2.5วาดวยความรในทรรศนะของนกปรชญามปรากฏใน

1) The Oxford Guide to Philosophy,edited by Ted Honderich. Oxford University Press, 2055.

2) จากพจนานกรม Collins a) knowing that something is the case. อะไรเปนอะไร b) knowing some person or place. c) knowing how to do something. (G. Vesey and P.Foulkes. Collins dictionary of Philosophy. London: Collins,

4

1990, p. 163.) 3. การจดหมวดหม

3.1สรรพวทยาการมการจดหมวดหมตามแนวองคการวาดวยการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต(Unesco)องคการสถาปนาขนในป 1946 หลงองคการสหประชาชาต 1 ป

แบงออกเปนสามหมวดใหญ คอ 1) วทยาศาสตรธรรมชาต 2) สงคมศาสตรและ 3) มนษยศาสตร

3.2องคการนมนกวชาการไทยเคยไปทางานทสานกงานใหญ ณ กรงปารส ตงแตชวงเปดใหม ๆ ไดแก ม.ล.มานจ ชมสาย และนกวชาการสตรอกผหนง คอ ดร.จตเกษม สบญเรอง

3.3บรรดาความรทจดเปน ระบบ เรยกวาวทยาการ ซงภาษาองกฤษ คอ‚ discipline‛ ซงอาจแปลวา ความมวนย มกเกยวโยงซงกนและกน คอเปนสหวทยาการ (interdisciplinary) หรอพหวทยาการ (multidisciplinary)

3.4 ความเปนวทยาการแหงวทยาศาสตรธรรมชาต (natural sciences) เกยวโยงกบ 11 เรองดงตอไปน

1) observation การสงเกต– to notice or perceive something; to pay special attention to.

2) description การพรรณนา 3) definition การใหคานยามระบลกษณะทสาคญ 4) classfication การแบงหรอจาแนกประเภท 5) measurement การวดโดยวธการตาง ๆ เชน ชงนาหนก, ตวงวามากนอยเพยงใด 6) experimentation การทดลอง 7) generalization การขยายแวดวงใหกวางขวาง ใหครอบคลมถงเรองอน 8) explanation การใหคาอธบาย 9) prediction การทานาย 10) valuation การประเมนผลดหรอสภาพด สภาพเสย 11) control of the world การมอานาจเหนอโลกซงแนววทยาอนอาจมงการอยรวมกบ

โลกคอธรรมชาต 4. สรรพวทยาการ

5

4.1สถาบนอดมศกษาและสถาบนวจยในประมาณ242 ประเทศทวโลกในยครวมสมยประมาณ 25,000 แหงซงไดแกOxfordUniversity(ออกเสยงAksferd) ในประเทศองกฤษ 1)มหาวทยาลยเกาแกทสด คอOxford อาย 900 ปเศษ (ซงผสรางภาพยนตรจนตนาการ

Harry Potterใชเปนฉากแหงโรงเรยน Hogwartในบางตอน) 2)มหาวทยาลยทเกาแกอนดบท 2ไดแกCambridge University อาย800 ปเศษซง Isaac

Newtonเคยเปนทงนสตและอาจารยผคนพบแรงโนมถวง(gravity) 4.2การจดอนดบมหาวทยาลยมก rank ใหมหาวทยาลย ฮารวารด(Harvard)เปนอนดบ 1 ใน

สหรฐอเมรกา มหาวทยาลยHarvard เกดกอน การประกาศอสรภาพ(The Declaration of

Independence) ในป ค.ศ.1776 ฮารวารดเรมเปดการสอนตงแต ค.ศ. 1639 เกอบ 400 ปมาแลวในยคทยงอยภายใต

องกฤษในฐานะเปนอาณานคม 4.3รายชอรายวชาหรอกระบวนวชา (course) ของสถาบนระดบมหาวทยาลยตาง ๆ มนบเปน

พน คอสงสดอาจถง 5,000 รายวชาตาง ๆ กน 1. ของมหาวทยาลยรามคาแหง ซงถอกาเนดในป พ.ศ. 2514 เมอเรมเปดสอน2 สงหาคม

2514 ประมาณเพยง 60 กระบวนวชา ในป พ.ศ.2555-56 มใน course catalog เกนกวา 1,600 กระบวนวชา

2. สถาบนเกาแก เชน มหดล และจฬาลงกรณ มสาขาวทยาการและกระบวนวชาเปนจานวนมาก

กรณมหดลมตวอยาง คอ ในวทยาลยดรยางคศาสตร และในวทยาลยศาสนศกษา ในจฬาลงกรณมหาวทยาลยมหนวยงานชอธรรมสถาน ซง ศาสตราจารย ดร.ระว ภา

วไล เปนผอานวยการมาแตเรมตนเปนเวลาตดตอกนถงประมาณ 25 ปปจจบนมอาย 87ป และดารงตาแหนงในสงกดจฬาลงกรณโดยเปนศาสนาจารยเปนเสมอนเมธคอปราชญดานศาสนาและเปลยนจากตาแหนงฝายบรหาร

4.4การเนนการเรยนรเพอนาไปใชประโยชนในสงคมมตวอยางในศพทตางๆ ดงน เชน 1) Learning society สงคมทมการเรยนรอยเสมอ 2) Learning organizationองคการทมการเรยนรอยตลอดเวลา ทงเปนไปเพอ “a culture of inprovement and enhancement.”

6

(Collins Internet Linked Dictionary of Sociology.Edited by David Jary and Julia Jary. Harper and Collins, 2005, p. 343)

5. ความรกบประสาทสมผส 5.1การเขาถงความรนนยอมอาศยประสาทสมผส(senses)5 อยางคอ เหนดวยตา ฟงดวยห เปนตน 5.2สวนความรนอกเหนอจากประสาทสมผสทง 5 เรยกวาสมผสท 6(sixth sense)ซงม

ภาพยนตรชอเรองน (Sixth Sense) ดวยแสดงนาโดย Bruce Willis แนวคด “ความรคประสาทสมผส”ไดมอทธพลครอบงาอยเปนระยะเวลานาน เปน

แนวคดเชงประจกษวาท(empiricism)ซงพจนานกรมเวบสเตอร (Webster’s New World

Dictionary3rded.)ไดระบวาเปนทฤษฎทวาประสบการณจากประสาทสมผสเปนแหลงทมาแหงความรแหลงเดยวเทานน (the theory that sense experience is the only source of knowledge).

5.3แนวประจกษวาทคอวาความรไดมาจากอยางนอย 2 วธการ ไดแก 1) จากการสงเกต(observation)ของบคคลซงยอมหมายถงการวดดวยเครองมอหรอ

มาตรตาง ๆ 2) จากการทดลอง (experiment)

5.4นกคดชาว ฝรงเศสระดบกร(Guru)ชอ ออกสต กองต (August Comte)ซงมชอเสยง ตอมาในฐานะทไดชอวาเปน “บดาผกอกาเนดสงคมวทยา”ไดกาวไปเกนกวานน

คอง หรอ กอง (แลวแตจะออกเสยง) ไดตงทฤษฎทเรยกวา“ปฏฐานนยม”(Positivism)โดยเหนขอเทจจรงหรอขอมลท สงเกต ไดหรอรบทราบไดจาก ประสาทสมผส และปฏเสธการคาดเดา(speculate)

5.5การเรยนรตามครรลองหรอในวงกรอบหรอแนวทางแหง ปฏฐานนยมมบทบาทมากทงในทางวทยาศาสตรธรรมชาตและวทยาศาสตรทางสงคม

ไดรบอทธพลมาจากนกวทยาศาสตรแหงมหาวทยาลย Cambridge ประมาณ 3 ศตวรรษมาแลวชอไอแซค นวตน (IsaacNewton,1642-1726)

5.6ไอแซค นวตนมอทธพลตอการยดแนวคดแบบแยกสวน หรอลดทอน (reductionism)ซงเปนความคดแมบทหรอกระบวนทศน (paradigm)ทยดถอกนมายาวนาน

ตอมาทไดรบการทาทายอยางชดแจงจากทฤษฎสมพทธภาพ (relativity) อนเปน

7

ผลงานของแอลเบรต ไอสไตน(Albert Einstein, 1879-1955) 6. ความรพนฐาน

6.1 ศพทปรชญาทใชในภาษาไทย มกยดแนวความหมายแหงศพท Philosophy ซงมรากศพทมาจากภาษากรกPhilosฟล-ลอส ซงแปลวา ความรก หรอ เพอน กบ sophos—โซ-ฟอส ซงแปลวา ความฉลาด ศพท Philosophyจงเทากบการรกหรอการเปนสหายกบความฉลาดรอบร (G. Vesey and P. Foulkes.Collins Dictionary of Philosophy. London : Collins, 1990.)

6.2 ปรชญาเปนแขนงวทยาการ (discipline) ทแสวงหาความจรงW.T.Jonesเขยนไววา เปนการแสวงหาเปนนรนดร การแสวงหาซงยอมไมประสบผลสาเรจ (Philosophy is the eternal search fortruth, a search which inevitably fails and yet not defeated)

6.3เจมส ครสเตยน ระบวา ปรชญา เปน “ศลปะแหงวสยทง”หรอ “ศลปแหงการมความพศวง” (art of wondering) ซงเกยวกบ การอยากร (curiosity) (James L. Christian. Philosophy, Rinehart Press, 1973.)

1) วสยทง เปนหนงในหลายวล คดขนโดย จรโชค วระสย โดยใหสบตอจาก 2)‚วสยทศน‛ 3)“วสยทา” (ลงมอปฏบตการ) 4) “วสยทน” (ขนต อดทน) 5) “วสยทาง” (หลายทางเลอก) 6) “วสยแท”(คณธรรม จตวญญาณ) และ 7) “วสยทน” (ไมลาชา, ทนเวลา, ทนเหตการณ)

6.4 เนอหาสาระของปรชญามขอบขายกวางขวางเพราะสบสานมรดกทางปญญา แบบรวม ๆ กน

มการแบงศาสตรออกเปน 1)“ศาสตรออน”หรอศาสตรประณต (softsciences)อนไดแก มนษยศาสตร, สงคมศาสตร, และศลปะ (fine arts) และ 2) วทยาศาสตรธรรมชาต หรอ“ศาสตรแขง” (hard sciences)อนไดแก วทยาศาสตรและเทคโนโลย (ST)

7.ทรรศนะอน ๆ วาดวยปรชญา 7.1นกปรชญาชวงกลางศตวรรษท20 ชอ วลล ดวรน(Will Durant)กลาววาปรชญาเรมตนเมอ

เรยนรทจะตงขอสงสยโดยเฉพาะกงขาความเชอทเคยชนชม (Philosophy begins when one

8

learns to doubtparticularly to doubt one s cherished beliefs one s dogmas and one s axioms.) (Christian, p.120.)

7.2Mel Thompsonในหนงสอ Philosophy. Chicago:NTC Publishing Group,1995. กลาววา Thephilosophy of science(ปรชญาแหงศาสตร) ตรวจสอบวธการตาง ๆ ทใชโดยวทยาศาสตรธรรมชาตวธการตาง ๆ ซงสมมตฐานและกฎหมายตาง ๆ ถกกาหนดจากหลกฐานตาง ๆ (examines the methodsused by science, the ways in which hypotheses and laws are formulated from evidence, and thegrounds on which scientific claims about the world may be justified.)

1)ปรชญาและวทยาศาสตร ไมเปนสงทตรงกนขามของกนและกน (Philosophy and science are not in principleopposed to one another but are in many ways parallel operations, for both seek to understandthe nature of the world and its structures.)

2)ปรชญามกพยายามเกยวของกบกระบวนการ คอ ขนตอนกาหนดหลกการตางๆ (Whereas the individual sciences do so by gathering data from within their particular spheres andformulating general theories for understanding them, philosophy tends to concern itself withthe process of formulating principles and establishing how they relate together into an overall view.)

7.3อางองเพมเตม 1) Eliot Deutsch and Ron Bontekoe, ed. A Companion to World Philosophers.

Blackwell, 1999.หนงสอเลมนครอบคลมเรองตาง ๆ อยางกวางขวางในประมาณ 600 หนา

เฉพาะบทท1 เกยวโยงกบปรชญานานาอารยธรรมคอ 1) Chinese 2) Indian 3) African 4) Buddhist 5) Islamic

2) Brooke N. Moore and Kenneth Bruder. Philosophy: The Power of Ideas. 5 th ed. Boston: Mc Graw-Hill, 2002. มสาระสาคญ เชน การขยายขอบขายแหงความหมาย

9

ปรชญาใหเปนเรองทคนสนใจไดระดบโลกในหวขอ Philosophy: A Worldwide Search for Wisdom and Understandingและกลาวถงผลงานสตรในปรชญาเชน Mary E. Waithe.A History of Women Philosophery.

3) S.E.Frost, Jr. Basic Teachings of the Great Philosophers. New York: Donbleday, 1962.

8. เกยวโยงกบญาณวทยา หรอทฤษฎแหงการเรยนร 8.1ปรชญาแหงศาสตร เกยวโยงกบ“ญาณวทยา”(Epistemology)เอป-ปส-เตม-มอล-โล-ยซง

ตามหนงสอบญญตศพทของราชบณฑตยสถาน(Royal Institute) ระบวา หมายถง “ปรชญาท เขาถงทวาดวยบอเกดลกษณะหนาท ประเภท ระเบยบ วธ และความสมเหตสมผล” (rationalจรโชค แปล)บางทใชคาวา “theory of knowledge”ทฤษฎแหงความร

8.2การศกษา “แนวการศกษา”หรอ “วธการศกษา” (approach)มตาง ๆ เชน เชงประวตศาสตรเชงภมศาสตร เชงน เวศวทยา เชงสงคมวทยา เชงจตวทยา เชงเศรษฐศาสตร เชงศกษาศาสตร เชงบรหารธรกจ เชงรฐศาสตร เชงนตศาสตร ทแพรหลาย และเปนทคนเคยในยครวมสมยและรวมทงแนวศาสนาตาง ๆ

9. ปรชญากบปรชญาแหงวทยาศาสตร 9.1วาดวย “ศาสตร”หรอวทยาการ (science) ตางๆ ซงไมไดหมายถงเฉพาะวทยาศาสตร) คอ

1) วธการและความรทเปนระบบ 2) เปนเหตเปนผลหรอสมเหตสมผล 3) เปนวตถวสย หรอสภาวะวสย (objective)

9.2เพอทเขาถงซงความร อนอยในขอบขายของวชาการชอ ญาณวทยา (epistemology) ซงเปนสาขาหนงของวชา “ปรชญาทวไป”

10. ปรชญาทวไป ประกอบดวย 3 สาขาหลก คอ 10.1อภปรชญา (เมตตาฟสกส —metaphysics) or หรอ ออน-ตอล-โลย ontology เกยวกบ

appearance and reality ภาพทปรากฏและความเปนจรง, existence of God การสถตอยขององคพระผเปนเจา, soul, angels, whether abstract objects have an existence independent of human thinking (Earle, p.16.)

10

10.2 ญาณวทยา (Epistemology) 10.3 คณวทยา (axiologyแอกซออลโลย) ซงวาดวยเกณฑ

ก. ทาง“จรยธรรม”และเกณฑ ข. แหง“ความงาม”และ ค. “ความไพเราะ” (สนทรยะ)

11. “Epistemology” (ญาณวทยา) หรอทฤษฎแหงความร 11.1 ญาณวทยา (บางครงเรยกวาทฤษฎแหงความร) มการกาหนดนยามดวยวธการตงคาถาม

สาคญ 1)อะไรคอความร 2)การหาความร (เพมเตม) ดวยวธการอยางไร รวมทงนฤมตกรรมทางปญญา (creativity)

11.2 มการวเคราะหมโนทศน(concepts)ตางๆ เชน 1) belief(ความเชอ) 2)truth(ความเปนจรง) and 3)justification(การหาทางยนยนวาถกตอง)

a. How can I be sure that my beliefs are true? I know that people sometimes believe things without good reasons, without real evidence. What, then, should count as good reasons, orreal evidence, for various kinds of beliefs?

b. How do I know I have good reasons, or evidence, for my beliefs? (Cf. William J.Earle. Introduction to Philosophy. McGraw-Hill, 1992,p.15.)

12.พจนานกรม Oxford Dictionary of Sociology (John Scott & Gordon Marshall. Oxford Dictionaryof Sociology. New York: Oxford, 2005. p.145) อธบายวา ทฤษฎแหงความรโดยทวไปม 2 สานกคดใหญ ๆ ไดแก

1) สานกเชงตรรกะหรอเชงสมเหตสมผล (rationalism) และ 2) สานกประจกษวาท (empiricism)

12.1ทงสองแนวคดเกดขนในชวงแหงการปฏวตทางดานวทยาศาสตรในศตวรรษท 17 โดยทตางสนใจทจะหารากฐานทมนคงแหงความร โดยใหแยกแยะออกจากสงทเรยกวา

1)อคต

11

2) ความเชอ หรอ 3)ความเหน

ก.แนวเหตผลนยม (rationalism) มผลงานทสาคญ คอ ของ ReneDescartes(เรอเน เด-การต) ซงใชตรรกะ (logic) และคณตศาสตร ทงน เดคารตส ถอวาความรทงหลายเกดขนจากกฎทไมมการเถยงได(axioms)และเขาไดกลาววาทมนษยเราเปนอะไรไดนนขนอยกบความคด

ดงประโยคทวา“I think,therefore I am” ข.แนวประจกษวาท ซงผลงานทสาคญ ไดแกโดย John Lockeผถอวาประสบการณจาก

ประสาทสมผส (sense-experience)เปนรากฐานแหงความรทไมมทางผดพลาด นกคดแนวประจกษวาทถอวาเมอมความรทมากอนจตมนษย (human mind) เพราะวาเมอเกดมานนมลกษณะทเปนกระดาษเปลา (tabula rasa - - blank sheet of paper)

12.2 ขอถกเถยงระหวาง 2 แนว ไมมทสนสดและไดเกดแนวคดทเรยกวาแนวหลงคตนยมโครงสราง(posts-tructuralists)ซงเนนความสาคญของภาษาโดยนกคดหลงคตนยมโครงสราง(post-structuralists)หลกหนจากทง 2 ทฤษฎแหงความรโดย เนนวาไมมทางเขาถง ความเปนจรง หรอความแท (reality) โดยตรงหรอโดยไมผาน สงใดสงหนง (unmediatedaccess)

ดงนน จงเสนอวาการเขาถงความรโดย การเรยงลาดบการแสดงออกทางภาษา (conceptual orlinguistic ordering) กลาวคอ มนษยไมสามารถเดนออกไปขางนอกภาษาหรอออกนอก “ถอยความคด” (ศพทของผเขยน จรโชค วระสย) หรอทบางทานแปลวา วาทกรรม (discourse)ทจะตรวจสอบวาถอยความคดหรอวาทกรรมดงกลาวสอดคลองกบความเปนจรงหรอไม

ทรรศนะเชนวานเรยกวาทฤษฎแหงความรแนวคลาสสค กลาวคอเทากบปฏเสธการทรอะไรนอกเหนอจากวาทกรรม

12.3 วาทกรรมเปนการใชภาษา นอกเหนอจากการศกษารปของประโยคหรอการพด แตโยงถงบรบท (context) ทเกยวของกบความสมพนธทางสงคมหรอตวองครวม คอ สงคมระดบชาต ดงนนจงถอวาการวเคราะหวาทกรรม ครอบคลมเรองของการพด และปฏสมพนธ (interaction) ทเกยวของ รวมทงศกษาเอกสาร หรอบนทกไวจงโยงเกยวกบนานาศาสตร ทงจตวทยา สงคมวทยาและอน ๆ

12

13.มรรคาแหงความร (Path of Knowledge) 13.1มนษยมทายะสมบต คอมรดกทางชววทยา (heredity) ทปรากฏชดเชน 1สมอง2 มอ 2 ตา2

ห 1 ปากและสองเทาทกาวไกล 13.2 สมอง ม 2 สวน คอ ซายและขวา

1)ซกซายเปนเรองของการจดจา เปนเรองของสงททาซา ๆกนเปนปกตวสย 2)สมอง ซกขวา เปนการคดสงใหม ๆ (inventive) นวตกรรม (innovation) มกโยง

เกยวกบอารมณหรอ ความรสก (affective) ดงทชวงทายแหงศตวรรษท 20 เรยกวาความฉลาดทางอารมณ (EQ - - Emotion Quotient)

มนสมองทงสองซกสาคญรวมกนเพราะซกซายชวยใหมการสะสมมรดกแหงการเรยนร สมองซกขวาพฒนาตอไปซงเกด ทางเลอกตางๆ (alternatives) เชน กรณของ Bill Gatesและผคนพบสงใหมๆ นานาสาขาวทยาการ รวมทงบรรดาผไดรบรางวลเกยรตยศ เชน รางวลโนเบล NobelPrizeและอนๆ

13.3ทางของความร คอ ประสาทสมผส (senses) ตางๆ โดยเฉพาะจากนยตา เชน จากการอาน และจากห จากการฟง

การแสวงหาความรถอวาเปนภาระกจทสาคญอยางหนงของมนษยและในทางพทธศาสนา ถอวาเปน 1 ใน 3 ลกษณะทสาคญ คอการม 1) ศล 2) สมาธ 3) ปญญา (wisdom) และใน หลกธรรม ทมองค 8 (มรรค 8) ระบวาการมความเหนหรอความคดทถกตองสาคญ อยางยงซงเรยกวา สมมาทฏฐ

13.4ปราชญกรกเมอ 2400 ป เศษมาแลว คอ Socrates (ซอคระตส,โสกราตส อาจแปลงเปนไทยวาศกรดษฐ) ถอวาความร กบความถกตอง(rightness) หรอคณธรรม (virtues) เปนสงเดยวกน (Virtue is knowledge)

1) ความรเปน เปาหมาย(goal) และพงเขาใจวาความรทแทจรงเปนเรองยากยงทจะบรรลไดไมวาในทางวทยาศาสตร สงคมศาสตรหรอในเรองศาสนา

2) ตวอยางคอ ความรเกยวกบ กาเนด ของมนษย (human origins) ตงแตบรรพกาลหรอเรองเกยวกบสงททาใหเกดโรคภยไขเจบกลาวคอม ววฒนาการ (evolution) และมทฤษฎหรอ สมมตฐานทแตกตางกนและอาจผดพลาด คอรพลงได

14.การแสวงหาความร (search of knowledge ) 14.1เปรยบเสมอนกบ การเดนทาง (journey) ซงไมมทสนสดในประเทศทเจรญแลวหรอใน

13

อารยธรรมทสาคญรวมมการคนแสวงหา (search) และคนควาเพมใหมๆ ซาแลวซาอก(re-search)

โดยการมการกระทาสบเนองตอจากบดามายงบตร หรอจากอาจารย รนตางๆ กน ดงปรากฏในประวตศาสตรแหงการคนควาทางวทยาศาสตร (scientific discoveries)

14.2หากพจารณาในเชงสงคมศาสตรการเรยนรเกดจากการไดรบการบมเพาะ (socialized) จากรอบตวบคคล ตงแตเดกทารกจนเปนผใหญ ซงใชอกษร 7 ตว เพอจางาย คอ 1) บ (บาน) 2)ว (วด) 3)ว (เวงหรอละแวกทอาศย) 4) ว (แวดวง) กลมเดยวกน เปนผอยในอาชพเดยวกน หรอในความสนใจ เชน ฟตบอล

อยางเดยวกน และ 5)ร (โรงเรยน)หรอสถาบนการเรยนร 6) ร(ระบบ) คอระบบสงคมและระบบของสถานทซงทตนเองทางาน

โดยถอวาวดหมายถงศาสนธรรมหรอศาสนสถานตางๆไมวาทางศาสนาใดพจารณาในการคนควาทลกซงมวธการตางๆนอกเหนอจากมโนกรรม คอ คดคานง และมการเพมพนจากนานาประสบการณ

7) ร (ราชการ) 15. การอธบายหลกธรรมในพทธศาสนา

15.1วธการม 2 แนว ไดแก 1) ธรรมาธษฐาน คอ การอธบายหรอสอนโดย ทางทฤษฎ โดยคาพดทเปนใชนามธรรม

(abstract) เชน สอนวาทาดไดดทาชวไดชว จงอยาทาบาป ธรรมาธษฐานเปนการอธบายหลก การมไดมการปรงแตงใหดสนกสนานหรอ

เหนจรงเหนจงอยางเชนในวธการปคคลาธษฐาน 2) อธบายแบบปคคลาธษฐาน คอ การอธบายหรอสอนโดยยกตวอยางบคคลหรอเปน

รปธรรมซงอาจเกนความเปนจรงกได 15.2ตวอยางคอ การยกชาดก มาเพอชวยเสรมคาอธบาย ชาดกเปนเพยงอทาหรณมใชเรองจรง

ทเกดขนเสมอไปปคคลาธษฐาน เปนการอธบายใหเหนภาพแหงผลของการทาดและทาชว การไดไปสวรรคและนรก วธการนเหมาะสาหรบคนทวไป คอ ชนประเภทบวปรม

14

นาหรอเวไนยนกร (ผสามารถไดรบการสอนได คอเรยนได คอ เรยนได) ธรรมดา ๆ 15.3 ความหมายตามพจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม เรมตนทศพท “เทศนา2”(

การแสดงธรรม, การชแจงแสดงความ - preaching; exposition) 1)ปคคลาธษฐาน เทศนา (เทศนามบคคลเปนทตง, เทศนาอางคน, แสดงโดยยกคนขนอาง

, ยกคนเปนหลกฐานในการอธบาย - exposition in terms of persons) 2)ธรรมาธษฐาน เทศนา (เทศนามธรรมเปนทตง, เทศนาอางธรรม, แสดงโดยยกหลก

หรอตวสภาวะขนอาง - exposition in terms of ideas) เทศนา 2 น สรปมาจากเทศนา 4 ในคมภรทอางไว (พระธรรมปฎก (ประยทธ ปยตโต). พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม(Dictionary of Buddhism).มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, 2538.)

16.กระบวนการเรยนร (Learning Process) 16.1กระบวนการเชงลาดบขนอาจพจารณาไดตามสานวนของผเขยน(จรโชค วระสย) ดงน

1) ร จา (Commit to memory) การมความจาทแมนยาและถกตรงนานพอสมควรยอมประหยดเวลาในการรบขอความหรอความรใหมอยเสมอ มฉะนนจะตองมการ “เรยนใหม” (relearning) กลาวกนวา ซกสมอง (hemisphere) ทบนทกความจา คอ ดานซาย

2) ร จด (Jot down) เปนการชวยความทรงจา เชน โดยชวเลขเขยนหรอบนทกลงใน Computer

3) ร จบจด (ประเดนหลก, key, theme, key is) มคากลาวเกยวกบ ‚นาทวมทง‛ หรอ “การขมารอบคาย” (beat around the bush)

4) รเจาะจง (specific) รเฉพาะเรอง เชน แพทยเฉพาะทาง 5) รแจกแจง (วเคราะห),analysis รการแยกแยะ 6) ร เจนจด (experienced) คอ มความคลองแคลวเพราะผานการฝกฝนทดสอบภาคปฏบต

มาเปนเวลาชานานไมใชประเภท NATO--NO Action Talk Only แปลตรงตว คอบงชความเปนผเกงแตพด ไมเอาไหนทางการใชประโยชน

16.2ลาดบแรกคอรจากยอมสาคญกวาอยางอน เพราะหากตองเรยนใหมทกครงยอมไมสามารถทาใหอยรอดได

ความจาไดมากบางนอยบางยอมชวยใหดารงชพอยได ทงนมการคนพบวการไดรบสารอาหารทถกตองเหมาะสมตอนเปนทารกและถงชวงอาย 6 ขวบสาคญทสด เชนการ

15

ไดรบ sea salt (เกลอทะเล) 17.วงกรอบแหงการแสวงหาความร (in search of knowledge)

17.1 นานาวชาการ 1) วชาการ(Academic)มกถอวาเปนเรองประเภทมงประโยชนทางวทยาการเทานน

(Knowledge for knowledge’s sake) 2) วชาชพ (Occupational, professional skills)ระดบมมาตรฐาน คอมสมาคมวชาชพ เชน

แพทย วศวกรรม สถาปตยกรรม ทนายความ ผรบเหมา 3) วชาชนชอบ (Personal interest) ไมไดเรยนฝกฝนโดยตรงอยางเปนทางการ แตสนใจ ใส

ใจ ฝกฝนและนาไปใชเอง ปกตเปนศลปะ ดานตาง ๆ รวมทงการกฬาการนนทนาการ (recreation) สาหรบ Maslow อยในแรงจงใจลาดบสงกวาขนท 5 คอ เขาสความเปนสนทรยะ (aesthetics)

4) วชาเชงชวต(Art of living) a) IQ แตมความฉลาดทางอารมณ EQ(Emotional Quotient) หมายถงการความเหนใจ

ผอน (empathy) b) AQ (Adversity Quotient ) ลกษณะจตททรหด อดทน เผชญกบอปสรรค

5) วชาชวยชมชนคานงถงประชาคมทใกลเคยงและไกลดวย กรณบรษท ซงเดมเนนกาไร เรมเปลยนสการทาหนาทตอสวนรวมทเรยกวา

“ความรบผดทางบรรษทตอสงคม”Corporate Social Responsibility (CSR)และ“ลทธนายทนทมเมตตาธรรม”(Compassionate Capitalism)

17.2การมองรอบดานและสอนาคต ก.พงตระหนกวา การมองรอบๆ คอการคานงถง บรบท (context)คอ นานาสภาพแวดลอม

เปนการพจารณาสภาพการณทเปนอยและคาดวาจะเปลยนแปลงไปอยางไร ข.การมองไปขางหนานนพงคดถงทงระยะทาง (เทศะ) และกาละเวลา ระยะทาง คอ

คานงถงlocal, regional, nationalและ globalสาหรบระยะเวลา (temporal frame)อย ไดแก 1) ว -ไกล (วสยทศน -ระยะไกล,long-range) ซงในยครวมสมยอาจแมเพยง 7-8 ป 2) ว -กลาง (middle - range) เชน 3-4 ป 3) ว -ใกล (proximate-near) อาจเปนชวงเวลา 2 ป หรอนอยกวานน

16

18. มโนทศน “สหวทยาการ” (Interdisciplinary) 18.1หมายถงชมทาง(junction) แหลงรวมจดหรอเครอขาย (network)เกยวโยงของนานา

สาขาวชาวทยาการ (discipline)ไมวาจะเปนสาขาใดยอมเปน “องคแหงความร”(body of knowledge) คอ

1) การผนวกผนกรวมกนของความรอยางหนงและ 2) สมพนธกบวชาอน ๆ

การเมองการปกครองเกยวโยงกบเรองตาง ๆ เชน 1)บคลกภาพ (personality) 2)อารมณ 3)อปนสยของคน (character) 4)ศรทธา (faith)

ตวอยาง คอการเปลยนแปลง อปนสยของประธานาธบดGeorge Bush,Jr.ซงเดมคอนขางเกเรกลายมาเปนคนด(อางองหนาปกพาดหวของวารสารNewsweek, March 10, 2003.วา Bush &God How Faith Changed His Life and Shapes His Destiny.

5)การนนทนาการ 6)การประกอบอาชพ 7) ภาษา 8) สนทรยภาพ (aesthetics) ฯลฯ

18.2นนทนาการ (Recreation)หรอสอบนเทง กบการเมอง ปรากฏในความสนใจของบคคล เชน 1)สเทพ วงศกาแหง และนกแสดงอนๆ ยครวมสมยทงในไทยและตางประเทศ 2) เอสตราดาEstradaอดตประธานาธบดฟลปปนสเปนดาราภาพยนตรมากอน 3) Arnold Schwarzeneggerซงโดงดงจากภาพยนตรหลายเรองรวมทง “คนเหลก”(The

Terminator)ในการเขาสวงการเมองผไดรบเลอกตงเปนผวาการ(Governor) รฐแคลฟอรเนย ในป พ.ศ. 2547 (ตอมามขาวเรองครอบครว 2554) เปนผวาการรฐแคลฟอรเนยภายหลงJerry Brown ซงผเขยน (จรโชค วระสย) คนเคยตงแตการเรยนระดบปตนๆ ของปรญญาตร (undergraduate) ณ University of California, Burkeley;

17

ไดเปน 2 สมยตดตอกน และคนโดยผวาการรฐอกคนหนง เมอ Arnold หมดวาระ Jerry Brown ไดรบเลอกเปนผวาฯ จนกระทงปจจบน (2013)

18.3ไมวาสาขาใดยอมเกยวโยงมากบางนอยบางกบสาขาตางๆ เชน 1)จตวทยา วาดวย1)ระบบประสาท 2)ความเครยด(stress) 3)วาดวยความจา4)การเรยนร

ชาหรอเรว 5)บคลกภาพ ฯลฯ เกยวโยงกบ IQ , EQ , AQ , (Adversity Quotient) 2)จตวเคราะหศาสตร (psychoanalysisไดแกทฤษฎของ Sigmund Freud(ซกมนด

ฟรอยด), Carl Jung (คารล ยง J ออกเสยงเปน ย) และ Adler แอดเลอร) 3)จตวทยาสงคม (social psychology) 4) ปรจตวทยา (Parapsychology)ซงวาดวยปรากฏการณแปลกพเศษนอกเหตเหนอผล

(ESP-Extra Sensory Perception) เชนเรองพลงจตของ1)รสปตน (Rusputin)2) ความสามารถในการทานายลวงหนา เชน เคซ Casey ชาวอเมรกน 3) Nostradamusชาวฝรงเศสผมชวตเมอ 500 ปมาแลวเขาเกดวนท14 ธนวาคม ค.ศ. 1503 โดยรวมสมยกบมารตน ลเธอร, (MartinLuther, 1483-1546)นกปฏรปศาสนาครสต (เจรญวรรธนะสน.นอสตราดามสพมพครงท 17, กนยายน 2544)

เจรญ วรรธนะสน เปนกรรมการรวมกบวลาส มณวต และผเขยน(จรโชค วระสย) รวมทงอนๆในการตดสนการคดเลอกคาขวญ ม.ร.ซงไดคาขวญจากการเขาประกวดทวประเทศประมาณ 20,000 คาขวญและไดตดสนใหใชแปลวเทยนใหแสง รามคาแหงใหทาง

18.4หนงสอโดยเจรญ วรรธนะสนนกแบดมนตนผโดงดง พมพเพมเตมภายหลงเหตการณ วนาศกรรมอาคารแฝดWorld Trade Centerแหงมหานครนวยอรค ในวนท 11 กนยายน 2544(911-nine one one)และมการอางถงความเปนไปตามคาทานายของนอสตราดามสในโคลงบทท ซ.1 ค.87 ดงน

“ความสนสะเทอนจาก เปลวเพลงทพวยพงมาจากกลางใจโลก จะทาใหหอสงในเมองใหมสนคลอน ภผาหนใหญทงสองทยนกนอยชานาน แลวอา ธสจะทา ใหแมนาใหมกลายเปนสแดง “มงอธบายวา ภผาทงสองหมายถงอาคารแฝด และสแดง คอ การบาดเจบเสยชวต

18.5ศาสตรแหงสงคมวทยา

18

ก. สงคมวทยา (Sociology) สนใจ เรองราวแหง 1) ภาวะปกต (order) 2)อปกต (disorder) และ 3)การเปลยนแปลง(change) ซงเกยวโยงกบ คนพบการแพรกระจาย, การคดคน

ประดษฐ ข. ตวแปร ในการศกษาเรองตางๆ มกอยในกรอบแหงเพศ วถ(gender) ผวพรรณ อาย

สถานภาพครอบครว อทธพลทางสงคมวทยาอาจกลาววาเกยวกบ(บ ว ว ว ร ร ล)

1) บ (บาน) 2)ว (วด ศาสนสถาน) 3) ว(เวง ชมชน) 4) ว--แวดวง เชน อาชพ หรองานอดเรก คลายกน 5) ร (โรงเรยน) 6) ร ระบบ เชน บรษทหรอหนวยงานใด และโดยเฉพาะ ระบบราชการ 7) ล (โลกาภวตน)

19.การคดลกและรอบคอบ (Non - linear thinking) คดหรอทาพรอมๆกน หลายๆเรอง เชน รางกายของคนเรานน สามารถทาไดทกสงทกอยางพรอมๆกน

ความสามารถในการคดลกซง ไมไดเกดขนเพราะตนเองแตตองอาศยผอนดวย ตวอยางไดแก

19.1 ไอ-แสค นวตน Isaac Newton (1642-1727) นกวทยาศาสตรชาวองกฤษ ผคนพบเกยวกบกฎเกณฑ

ตางๆ ซงเปนกฎตายตว เชน แรงโนมถวง (gravity) ของโลก และเรองแรง(force) 19.2อลเบรต ไอสไตน (Albert Einstein,1879-1955) นกวทยาศาสตรชาวเยอรมน อพยพมาอย

สหรฐอเมรกาโดยเปนอาจารยทมหาลยปรนตน(Princeton University)และมผลงานทโดงดง โดยเฉพาะทฤษฎสมพทธภาพ(Relativity)

19.3ทอมส คหน (Thomas Kuhn, 1922-1996) ศาสตราจารยชาวอเมรกนผเคยสอนอย ณ มหาวทยาลยแคลฟอรเนย ณ นครเบรคลยUniversity of California, Berkeley ชวงทผเขยน(จรโชค วระสย) เรยนอยระดบตร โท และเอก, B.A. (A.B), M.A. (A.M) and

19

Ph.D. คหนรเรมกลาวถง กระบวนทศนหรอมมมองหลกแหงชมชนวชาการทพลกผน

(Paradigm shift) ซงเปนการเปลยนแปลงอยางมโหฬาร 1)ศาสตรปกต (normal science or non-revolutionary science) เปนการเรยนเรองเกาๆ เรยนแบบซา ๆ 2)ศาสตรปฏวต(revolutionary)เปนการเรยนเรองใหม ๆ เปนเรองการสรางสรรค (Oxford Dictionary of Sociology. 3rd ed. revised, ed. by John Scott and Gordon Marshall, Oxford University Press, 2009, pp.544-545)

20.ทฤษฎหรอแนวคดแบบแยกสวน (reductionism) และแบบองครวม (holistic) 20.1atomismและแนว associationismนกถงวากระบวนการทางจต (mental processes) วา

เปนเสมอนกบเสนเชอกแหงเหตการณตางๆ ซงแยกออกจากกน (string of separate events)ซงมสวนเกยวพนซงกนและกนโดยคอ การเชอมโยง(association)ใหเปนภาพ (images) และเปนความคด (ideas)

20.2ทฤษฎเกสตอลต (Gestalt)ถอวาการรบทราบปรากฏการณ (phenomena) ทางจตอนๆ ขนอยกบการทจตกลนกลาย (assimilation) หรอซมซบ และจดแบบอยางทวทงหมด (entire patterns)

และมการนาภาพทงหลายรวมกน (configurations) ซงมาจากสวนทเปนบรบท (context)คอ สภาพแวดลอมรอบขาง ซงผลรวมยอมมากกวาจากสวนตางๆทประกอบขนมา (component parts)

ตามทรรศนะองครวมนถอว าจตม ง ให เกดสวนรวมท เปนหน ง เดยวกน (unifiedwholes) หรอตามภาษาของนกคดแนวดงกลาว เรยกวา“good Gestalt”

แนวนมงสรางความสาคญและเพอจะสรางความหมายและความลกซงจากประสบการณตางๆ คอ ทเปนผลรวมหรอองครวม (whole) ตางๆเหลาน ถอวาสาคญกวา และมกเกดขนเปนอสระแยกออกจากสวนตางๆ อนเปนองคประกอบนน (constituent parts)

20.3ทฤษฎ Gestaltถอวาการเรยนร เปนการสรางและการปรบปรงรปโฉมขององครวมทางพทธปญญา(cognitivewholes)มากกวา คอ ไมใชเปนเพยง การปฏสมพนธ (interaction)ระหวางสงเรา(stimulus) และมการตอบสนอง (response)

20

(Chris Rohmann. A World of Ideas. New York: Ballantine Books, 1999, p.183) 21. วธการเขาถงซงความร

21.1 พฤตกรรมศาสตรใชกระบวนทรรศนหรอพาราไดม แนวไอแซค นวตน(Isaac Newton) การไดมาซงความรมวธการตางๆกนเชนการใชแบบสอบถามหรอการสมภาษณ

เพอทราบเจตคตหรอทศนคต (attitude) โดย “การสารวจประชามต” (public opinion poll)มคาถามเกยวกบแนวโนม หรอทศทางทจะลงคะแนนเสยงเลอกตงใหกบผสมคร (candidate)ปจจบนสานกสารวจทโดงดงสหรฐอเมรกา ไดแก PEW Poll

ทงนตองเลอกหรอกาหนด กลมตวอยางหรอสมตวอยาง (sampling)เพราะประชากร (population) คอจานวนรวมมมากมหาศาล เชน พลเมองผมสทธเลอกตงชาวอเมรกน มประมาณมากจากประชากรทงสนกวา 350 ลานคน

21.2การเขาถงความรจาเปนตอง ใชเทคนคทเหมาะสม ซงเปนวธการทไดมาซง 1)ขอมลทแมนตรง (validity) และเชอถอได (reliability) และ 2)การตความหรอแปรผล(interpret)ทถกตอง

ตวอยาง คอ การถามวานาย ก. ไป ออกเสยง ลงคะแนนหรอเปลา แมนาย ก.ตอบรบ แตกตองตรวจสอบ (verifyแวรฟาย) วาออกเสยง ลงคะแนนจรงหรอไมโดยไป ตรวจสอบททะเบยน

และสาหรบการตความนนมตวอยาง คอ หากนาย ข. ไมเคยไปเลอกตงเลย ไมวาจะมการเลอกตงกครงกตองพยายามตรวจสอบหาเหตผลหลาย ๆ ดาน

22.การไดมาซงความรใชวธเชงปรมาณคอ ขอมลทนบเปนสถตตวเลขได (จานวนผเลอกตงแยกเปนเพศวถหรอสถานเพศ (gender)อาย ภมลาเนา ฯลฯ)

22.1วธการนยอมไมสนใจ หรอไมใหความสาคญกบเรองราวทาง 1) ประวต ความเปนมา(historical approach)หรอ 2)คณภาพคอเรองของความดหรอไมด โดยมองเชงเกณฑจรยธรรม

วธการคดเชงพฤตกรรม ไดรบอทธพลจากการคานวณตามแนวของนกคด เดสการต (Rene Descartes)และของ ไอแซค นวตน คอไมคานงถงเกณฑบรรทดฐาน (non-normative)“ควรหรอไมควร”(การพจารณาเชงคณคา ‚value judgement‛)โดยถอวาพฤตกรรม”คอ การแสดงออกตามทเปนจรง เชน

1)จานวนผไปใชสทธเลอกตง

21

2)ระยะเวลาการอยในตาแหนงของนายกรฐมนตรตาง ๆ 3)แนวพฤตกรรมไมคานงการ ตดสนวา อะไรด อะไรไมด ควรหรอไม ซงถอวาเปน

เรองใหญในวงกรอบทางศาสนา ทางปรชญาหรอนโยบาย บรรดาขอมลเมอเปนความรมการจดให เปนระบบเขาระเบยบ มงใหสอดประสาน

ระหวางทฤษฎกบความเปนจรงในเชงพฤตกรรม 22.2แนวพฤตกรรมศาสตรเทยบไดกบการเรยนรแบบวทยาศาสตรบรสทธ(pure science) โดย

มง “แสวงหาความรเพอความกาวหนาแหงความรในตวของความรนน” (knowledge for knowledge’s sake)คอ มใชมงเรองนาไปใช คอ ปฏบตหรอแกไขปญหา

22.3 การเขาถงความรตองมการบรณาการกบวทยาการสาขาตางๆ แนวพฤตกรรมสบตอจากปฏฐานนยมหมายความวาการพนจพเคราะหพจารณา เชงสหหรอพหวทยาการ(interdisciplinary)คอ ศาสตรตาง ๆ เกยวโยงกนในกลมหรอหมวดวชา

1) สงคมศาสตร 2)มนษยศาสตร 3)วทยาศาสตรและเทคโนโลย 4)ศลปกรรมศาสตร

23. การไดรบความรจากการคนพบและหรอการประดษฐ 23.1 การคนพบ(discovery) ไดแกการเพมพนความรเกยวกบโลก เชน การคนพบวาแร

ทองแดงอาจหลอมได การคนพบนทาใหเกดการเปลยนแปลง เชน ทาใหเกดผลตภณฑททากบทองแดง และทาใหมการทาเหมองทองแดง เปนตน

การคนพบวาแกวโปงขามมลกษณะอยางไร การคนพบแกวโปงขามในป พ.ศ. 2514 หรอลกปดโบราณภาคใตของไทยใน ป พศ. 2552 ทาใหคนสนใจใชเปนสงประดบอนเปนวฒนธรรมใหมอยางหนง

การคนพบวาการโยนและเตะของกลม ๆทสานดวยหวายไปมาทาใหสนกและกอใหเกดวฒนธรรม (ตามนยแหงสงคมศาสตร) ทเรยกวาการเลนตะกรอ เปนตนการคนพบดงกลาวยอมทาใหเกดวฒนธรรมใหมขน คอ มกฬาฟตบอลเกดขน

23.2 การประดษฐ (invention) ไดแก การใชความรทมอยแลว เพอทาสงอนขนมา เชน ในการใสเครองยนตเขาไปในเรอ ทาใหเกดเรอกลไฟขนมา เครองยนตและเรอเปนวฒนธรรมทมอยเดมเรอกลไฟเปนวฒนธรรมทเกดขนใหม

22

1) การประดษฐทางวตถ (material invention)มตวอยางคอ การสรางครองปรบอากาศ, การสรางรถมอเตอรไซดไตถง, การทานาอดลม, การสรางระเบดปรมาณและการสรางนาฬกาโดยใชระบบคอมพวเตอร เปนตน

2) การประดษฐทางอวตถ (non-material invention)ตวอยาง คอ การสรางพธกรรมใหม ๆการคดปรชญาใหมการสรางทฤษฎใหม เชนวาดวยปองกนโรคภย วาดวยการลดขดแยง

24. การไดรบความรจากการแพรกระจาย (diffusion –ได—ฟว—ชน) การแพรกระจาย หมายถง การทวฒนธรรมจากสงคมหนงกระจายไปอยในสงคมอน

ในระยะใกล ระดบภมภาค และระดบโลก เชน 1)การทคนไทยรบวฒนธรรมแหงการใสเสอนอก, การผกเนคไท, การใสกระโปรง, การใส

ถงเทามาจากตะวนตก 2)การทคนไทยรบศาสนาพทธจากอนเดย 3)การทฮปปหรอ บปผาชน (flower children) อเมรกนและยโรปรบวฒนธรรมบางอยางไป

จากอนเดย เชน การใสรองเทาแตะหรอการสวมลกประคา (เพลง I left my heart in San Francisco)

4)การทมศพทและสาเนยงจนหลายคาอยในภาษาไทย เชน แปะเจยะ,ตงไฉ 5)การทมรานคา ศนยการคาแบบตะวนตกในกรงเทพมหานคร อนเปนการกระจาย

วฒนธรรมจากตะวนตกมาสตะวนออก ประเภท mall ตาง ๆ และศนยการคาขนาดใหญ เชน Siam Paragon, เมกกะบางนา Mega-Bangna ซงมหาง Ikeaขายเฟอรนเจอรขนาดใหญในปลายป 2554 และขนาดยอม ๆ ทเรยกวา Community Mall ตามหมบานขนาดใหญและแมตามชานเมอง

6)การมศพทใหม ๆ เชน วยโจ แอบแบวเดกแวน ดงปรากฏในพจนานกรมคาใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน2550 (ดภาคผนวก)

7) การรบวฒนธรรมเกาหล K-Pop (Korean) รวมทงเพลงละทาเตน Gangnam Styleของ PSYในเดอนกรกฎาคม 2555 ซงในเดอนสงหาคม 2556 มผเขา view ประมาณ 17 ลานคนและรองลงมาคอนกรองสตรชาวแคนาดามผเขาชมประมาณ 275 ลานคน ในเพลง Maybe

25. การเขาถงความรโดยการเดนทาง: กรณนกคดชาวฝรงเศสAlexis de Tocqueville

23

25.1 แอเลกซส เดอ ทอคเกอวลย หรอตอกเกอวลย (Alexis deTocqueville, 1805-1859)มตาแหนงเปนขาราชการของรฐบาลฝรงเศสและไดมโอกาสเดนทางขามนาขามมหาสมทรแอตแลนตกจากยโรปเพอไปดงานเกยวกบกจการเรอนจาในสหรฐอเมรกาเมอประมาณเกอบ 200 ปมาแลว คอประมาณค.ศ. 1830 เศษ ๆ

ใ น ช ว ง เ ว ล า ด ง ก ล า ว ย ง น ย ม เ ร ย ก ส ห ร ฐ อ เ ม ร ก า ว า เ ป น “ โ ล ก ใ ห ม ” (NewWorld)ชวงนนหางจาก “การประกาศอสรภาพของอเมรกน” (Declaration ofIndependence)เพยงประมาณ60 ปเทานน

25.2การเดนทางยคนนตองใชเวลามาก และเมอทอคเกอวลยไดไปถงสหรฐอเมรกาและไดทองเทยวพอสมควรแลวเกด “การตนตาตนใจ”(sense ofwonder) จากสงททอคเกอวลยไดพบเหนอนแปลกใหมกวาเดมทเขาคนเคยหรอชนตาทประทบใจทอคเกอวลยมาก คอ บรรดาอนสรณสถาน (monuments)ซงในฝรงเศสมกกอสรางใหมขนาดใหญ เชนหอไอเฟล(Eiffel) และประตชย (Arc deTriomphe)รวมทงประตมากรรมของผนาคนสาคญ ๆ

25.3ทอคเกอวลย จงเกดความแปลกใจอยางมากทพบอนสรณสถาน และรปปนเปนจานวนมากในสหรฐอเมรกาสงเหลานนใน“โลกใหม”มทงขนาดใหญและขนาดเลก ทอคเกอวลยพยายามคด (แบบการใชญาณทศนะ ) วาทาไมจงมขอแตกตาง ในทายทสดทอคเกอวลยลงมต (คงทานองเกยวกบการเปลงวาจา วาคดไดแลว หรอถง“บางออ” (คอ “ยรคา” (Eureka)โดยอารคมดส(Archimedes)แหงกรกโบราณ เมอคนพบวธการพสจนความบรสทธของทองคา)

25.4ทอคเกอวลย เหนวาการทมปรากฏใน สหรฐอเมรกา ซงสญลกษณอนสรณนานาประเภท ทงใหญและเลกนนเหมอนกบเปน กระจกหรอคนฉองสองสะทอนภาพ ความรสกนกคด หรอทศนคตของคนอเมรกนซงมความเปนประชาธปไตยสง จงแสดงออกมาซงความเสมอภาคในการระลกถงความ “ดเดน”ของปจเจกชนไมวาจะมตาแหนงหรอไมมตาแหนงกตาม

ชใหเหนถงการเทดทน“ความเสมอภาค”ดงนน เมอทาความด เพอสาธารณชน แมไมเปนเรองไมใหญโตนก และตนเองเปนเพยงคนธรรมดาสามญ กยอมไดรบการยกยองโดยมคนปนรปหรอจารกชอไวให

25.5ขอสงเกตนอาจมผมองเหนอยบางแลว แตสาหรบทอคเกอวลยมลกษณะแบบ “นยนตาทสาม” (the third eye)ดวยคอ ความสามารถโยงขอสงเกตนใหไปเกยวของกบเรอง

24

ประชาธปไตยในสหรฐอเมรกา และในฝรงเศส ทอคเกอวลยเหนวาฝรงเศสแมจะม การปฏวตใหญในป ค.ศ.1789 แลวกตามแตยงขาดเสถยรภาพและความเปนประชาธปไตย ทอคเกอวลยครนคดเรองนอย และพยายามหาสาเหตวาทาไมจงเปนเชนนน

ทอคเกอวลยทราบวาสหรฐอเมรกาแยกตวจากองกฤษในป ค.ศ.1776 และมรฐธรรมนญแบบประชาธปไตย กอนฝรงเศสไมนานนก คอ มในป ค.ศ. 1787 แตสถาบนประชาธปไตยอเมรกนมนคงกวา ดงนน เมอทอคเกอวลย เหนความแตกตางในเรองอนสาวรยในฝรงเศสกบ โลกใหม(New World) คอสหรฐอเมรกา จงไดคดพจารณากลบไปกลบมาหลายครงและลงความเหนวา จานวนและขนาดของอนสาวรยสะทอนความเชอหรอการมสหจต (consensus)ของคนอเมรกนในเรองความเสมอภาคหรอความทดเทยมกน

25.6อนง เมอมความเชอเรองความเสมอภาค (equality) ยอมแสดงออกดวยวธตาง ๆ รวมทงการใหเกยรตสามญชนทมความดดวยการสรางอนสาวรยใหเปนการสงเสรมวถแหงประชาธปไตยอยางหนง คอ ไมใชยกยองเฉพาะวรกรรมใหญ ๆ ของ “วรชนคนกลา”อยางเชน ในฝรงเศส 1)Alexis de Tocqueville.Democracy in America 2)Sidney Hook.The Hero inHistory.Boston: Beacon, 1955

26.ปญญา: แสงชวาลาแหงชวต 26.1อารยธรรมของโลก

ก.โลก(planet-earth) เปนหนงในดาวเคราะหทโคจรรอบดวงอาทตยในสรยจกรวาล มกถอกนวาตนเคาของอารยธรรมคออยปตและอรคโบราณหรอบรเวณทเรยกวาเมสโสโปเตเมย 6000 ปเศษมาแลว

ยค 2400 ปในอดตเพลโต มหาปราชญกรกเคยกลาวถงตานานแหง the lost cityเมองหรอทวปทหายไปคอแอตแลนตส (Atlantis)ซงเคยมอารยธรรมสงสงยงนกและถายทอดสคนอยปตโบราณซงสามารถสรางปรามดและทามมมได

ข.มนษยครองโลกเพยงไมเกน 1.5 ลานปทงๆทไดโนเสารเปนเจาพภพประมาณ 220ลานปจวบจนโดนดบจากอกาบาต (meteor)มหมาซงมาพรอมกบดาวหาง(Comet)เมอ 65 ลานปมาแลวชวงสนๆของมนษยบนผนโลกนเมอเทยบกบอายของพช(flora)และสตว(fauna)แตกระนนกมผลงานมหาศาล สบเนองจากการมปญญาซงเปรยบเสมอน

25

แสงชวาลาแหงชวต 26.2มรดกทางปญญา (intellectual heritage –เฮอ-รต-ตจ)

ก.ผลงานจากสมองของมนษยเรยกชอตางๆกนเชน 1) ทนทางปญญา (intellectual capital) 2)ทรพยากรทางปญญา (intellectual resource) และ 3) บางครงรวมเรยกวาทนมนษย (human capital)

ข.สมองมนษยม 2 ซก 1) ซกซายเกยวกบเรองซา ๆSame Sameคอความคนเคยและเคยชน (habitual) 2)ซกขวาเปนเรองของ innovative (นวตกรรม) หรอ inventive (ประดษฐคดคน) และ

สรางสงใหมๆซงเปนเกณฑมาตรฐานแหงการไดรบรางวลเกยรตยศสงสดทางวทยาศาสตรคอ NobelPrizes สานกวจยและมหาวทยาลยทโดงดงไดรบเกยรตนสวนใหญอยในสหรฐอเมรกา

26.3ปจจยประกอบ 1)ผลงานทางปญญาขนอยกบ บรบท (context)คอสภาพแวดลอมแหงสงคมและ

วฒนธรรม ดงปรากฏในรปของนานา อารยธรรม (civilizations) เชน

ก. อยปตเกนกวา 5,000ป ผลงาน เชน ประมด, รปปน Sphinx ข. จนประมาณ 4,500 ป ผลงาน เชน กาแพงจน (The Great Wall of China) ค. อนเดยประมาณ 4,000 ป ง. อนๆ

2)มรดกทางปญญาของกรกยคโบราณ (The Glory that was Greece)มอทธพลทางวชาการสบเนองตอกนมาเปนเวลาชานานประมาณ 2,400 ป ชอมหาปราชญกรก 3 คนหรอไตรเมธ (ไตร-อม-ว-รท triumvirate) ทรจกกนดคอ ก.ซอคราตส หรอศกรทษฐ (Socrates),

ข.เพลโต(Plato ชอจรงคออารสโตคลส Aristocles ค.อารสโตเตล(Aristotle)

27.การสรางสรรคทางปญญา 27.1หมายรวมถงทกแขนงแหงความรแมกระทงวชาเขยนลายมอ(Calligraphy) ซง Steve Jobs

นกประดษฐIphone, Ipad เคยเรยนตอนเยาววย

26

27.2มการสรางสรรคดานอนๆเชน 1)ในวงดนตรตะวนตกม Beethoven, Bach, Brahm, Mozart, Moussorsky 2)ในวงการประพนธบทละครองกฤษเชนวลเลยม เชกสเปยร (ซงมการประยกตแนวบท

ละครเรองThe Tempestเนรมตเกาะองกฤษ ในพธเปดกฬาโอลมปก กรกฎาคม 2555 ณ มหานครกรงลอนดอน)

3)ในวงการ Theme Parkเชน Walt Disney 4)ในเรองของเครองใชไฟฟาเชน ทอมส เอดดสน 5)ในเรองของพชยยทธเชนซนหวหรอซนซ 6)ดานการทานายแผนดนไหวทงในระดบทไมกอใหเกดสนามและสามารถกอใหเกดได

คอศาสตราจารยRichterแหงCalifornia Institute of Technology 27.3การเขาถงความร (access to knowledge) มวถตางๆกน ศพทวชาการเรยกวา

1)แนวพนจ ; แนวพจารณา 2)หรอแนวทางศกษาวชาการ (academic approaches) 3)เสนทางสความร (roadmaps)

28. ปจจยหรอนานาตวแปรททาใหเกดคณปการทางวทยาการ 1)ระดบพนฐานคอทกลาวคลองจองกนวาเกยวกบ “1 สมอง 2 ตา 2 ห 1 ปาก 2 มอ 2

เทาทกาวไกล‛ 2) ระดบมลเหตจงใจ(motivation) คอจตมงสาเรจ (N-Achievement, conceptualized)

ไวโดยนกคดรวมสมย David McClellen แหงHarvard University เรยกวา “จตใจใฝสมฤทธ”

3)การปฏบตแหงอทธบาท 4 รวมทงจตจรยธรรมมงประโยชนของมนษย 4)สภาวะแวดลอมเชน บ ว ว ว ร ล คอ 1) บาน(ครอบครว) 2) วด(สถาบนศาสนา) 3) ว

(เวง ชมชน ละแวก) 4) วแวดวง เชนอาชพเดยวกน 5)ร โรงเรยน 6) ร ราชการหรอระบบ7) ล โลกาภวตน---กระแสโลก

5)บรรยากาศทางปญญา (intellectual climate) 6)การพงพาของนานาสถาบนทอยใกลๆกน (cluster of academic institutions)เพอพงพง

หรอแขงขนเปรยบเทยบ 29. วาดวยทฤษฏ

27

29.1 คาจากดความทฤษฏเปนการอธบายแบบทใชไดทวไป (generalized) ของชดแหงปรากฏการณทคลายๆ กน ประการแรก ทฤษฏเปนการอธบาย คอ ใหคาตอบตอคาถาม คอ ทาไม ? ทฤษฏระบผลจากการทไดถกอธบาย และสาเหตของผลนน ประการทสอง ทฤษฏมลกษณะทนาไปใชไดทวไป คอพยายามอธบาย ไมใชเปนเพยงเหตการณเดยวแตชดแหงเหตการณทคลายคลงกน

วชารฐศาสตรไมไดสรางทฤษฏวาดวยสงครามโลกครงท 1เทานน แตพยายามสรางทฤษฏตาง ๆวาสงครามหลาย ๆ สงครามเกดขนอยางไร หรอไมไดอธบายเพยงแตวา ทาไมจงมการแตงตงระบบการเงนBretton Woodsแตเปนการพยายามสรางทฤษฏดวยการเปดเสรทางการคาtradeliberalization

เหตการณทเกดขนเดยว ๆ ถกพรรณนา แตไมไดถกอธบาย ศพททใชทฤษฏในทางวชาการ แตกตางจากทใชในภาษาพดโดยทวไป ทหมายถงการคาดเดากได เชน ทฤษฏวาดวยใครลอบยงประธานาธบดจอหน เอฟ เคเนด หรอทคาดเดากนวาทาไม โอบามา ไดรบเลอกตงเปนประธานาธบด (Paul D Aniere, International Politics : Power and Purpose in Global Affairs, Wodsworth,2010 pp. 15-17)

29.2มการเชอมโยงระหวางทฤษฏกบคาอธบายเหตการณ ตวอยางเชน การเกดขนของสงครามหรอผลจากการเลอกตงนกวชาการมก

พจารณาตวแปร ซงมความสาคญในเรองราวคลาย ๆ กน ตวอยางคอคาถามสาเหตสงครามโลกครงท 1 เกดขนเกยวโยงกบคาถามวา อะไร

ทาใหเกดสงครามโดยทวไป เชนเดยวกน การเขาใจแหลงทมาของระบบ Bretton woodsจงเกยวโยงกบความเขาใจถงสาเหตการเปดเสรดานการคา

29.3ทฤษฏเกดขนจากขอสมมตฐานวาเหตการณตางๆ ไมไดมลกษณะทมความเฉพาะตว และไมไดมสาเหตหนงเดยวเฉพาะตว

กลาวคอ ถาเราตองการปองกนไมใหเกดสงคราม จาเปนตองมความคดวาอะไรทาใหเกดสงคราม ซงจาเปนตองม suppositionวาสงครามตาง ๆ มสงทคลายคลงกน ซงตองพจารณาเพมเตม

ตวอยางคอ เปนเรองทไมอาจรบไดวาสาเหตของสงครามโลกครงท 1 เปนอยาง

28

เดยวกบสงททาใหเกดสงครามโลกครงท2 อยางไรกตาม ถาการใชบทเรยนแหงอดตมาประยกตกบปญหาของปจจบน ตอง

สมมตวาเหตการณทกาลงเกดขนและในอนาคตเกยวโยงกบสงทเกดขนในอดต ดงนนพงตระหนกวาเหตการณคลายคลงกน อาจมบางอยางทเหมอน ๆ กน แต

ไมใชวาตรงกนทงหมด ดงนนในการพฒนาเหตสงคราม จาเปนตองสมมตวามบางสาเหตทคลาย ๆ กน

29.4มองในเชงประวตศาสตร มความสาเรจและความลมเหลวในการพยายามประยกตทฤษฏเขาสนโยบาย กลาวคอ ภายหลงมหาสงครามโลกครงท 1 ทฤษฏทสาคญเกยวกบการขาดกฎหมายระหวางประเทศ

ดงนนจงมความพยายามทจะพฒนา สนนบาตชาต (League of Nations)และการกาหนดสนธสญญา เพอทกาหนดใหสงครามเปนเรองทนอกกฎหมาย

ปรากฏวาไมสามารถกดกน การเกดขนของสงครามโลกครงท 2 ตอมามทฤษฏตาง ๆ ทนามาใชและโดยเฉพาะการเกดขนของระบบเบรตตน วดส

(Bretton Woods)ซงถอวาการคาเสรจะทาใหเกดความมงคงเพมมากยงขน และทฤษฏนาจะถกตอง เพราะเกดความมงคงทางเศรษฐกจในสมาชกของระบบน

29.5ตอมามความพยายามสรางทฤษฏเพอใหเกดความเขาใจและความสมพนธระหวางประเทศ กลาวคอแนวเกา ไดแก การมหรอแนวแบบเดม ๆ ไดแก การใชกาลงทหาร แตนกทฤษฏพยายามทจะเขาใจแหลงทมาของการ ใชความรนแรง (terrorism)

โดยมคาถามวาเกยวโยงกบศาสนา ความยากจน หรอการขดข องอดอดใจ (frustration)ทางการเมอง

29.6 การใชประโยชนจากทฤษฏม 3 อยางคอ explanation, predictionและprescription 1) Explanationใชในการอธบายสาเหตรวมกนของชดแหงเหตการณทเกยวโยงกน 2) Predictionทฤษฏขยายคาอธบายนไปยงเหตการณในอนาคต โดยโครงสรางการ

คาดหวงวาอะไรจะเกดขน และอะไรเปนตวการกาหนดสงนน 3) Prescriptionทฤษฏถกใชเมอกาหนดนโยบาย คอ ชวยผวางนโยบายและประชาชน

ไดมทางเลอกแหงนโยบายทนาจะมประสทธภาพสงสดเพอเปาหมายหนง โดยสรปทฤษฏทาหนาทตาง ๆ เหลานเปรยบเสมอนกบการทาใหความเปน

จรงงายขน(simplify)ซงปกตเปนเรองสลบซบซอนทฤษฏเปนตวทชวยชวา สวนใดของเหตการณทสลบซบซอนสมควรไดรบการเอาใจใสทนท และทจะตองชะลอลง

29

ไป ทงนพงเขาใจวาทฤษฏ มงทจะดงบางสวนออกจากความเปนจรง ดงนนจงละทงหลายสงหลายอยางในรายละเอยดออกไป

ดงนนเมอขอเทจจรงอนหนงหรอรายกรณหนงเปนไปในทางตรงกนขามกนกบทฤษฏ ไมไดหมายความวาทฤษฏไมมประโยชน แตทฤษฏตองมการตรวจสอบประเมนบนพนฐานทวาทาใหเกดความเขาใจมากหรอนอยกวา การอธบายทอน ๆ ของปรากฏการณเชนเดยวกน

30. ทฤษฏทเปนปทสถาน (Normative Theory) 30.1นอกเหนอจากมงใหทฤษฏ สามารถ1) อธบาย2) ทานายและ3) แนะนา ยงเพมอกหนง คอ

4) การจดวาอะไรเปนจดมงหมายของการกระทา เชนปทสถานทางการเมองวาควรเปนอยางไร ซงจดมงหมายทจะกาหนดเปาหมายทเหมาะสมในการกระทาทางการเมอง ซงบงชวาอะไรเปนสงทเหมาะสมหรอเปนทยอมรบได ในการประพฤตปฏบต

สงทเรยกวาเปนทฤษฏเชงปทสถานเกยวของกบศลธรรมและจรยธรรม คอ เปนเรองทวาเปาหมายบางอยางเหมาะหรอมคณคาทจะดาเนนการ และมกเปนขอสมมตฐานทไมมการอภปราย (Paul D Aniere,International Politics: Power and Purpose in Global Affairs,Wodsworth, 2010 pp. 17-19)

30.2ตวอยางคอ ในความสมพนธระหวางประเทศ มกสนใจวาทาอยางไรจงจะปองกนไมใหเกดสงคราม

แตแทบไมมผใดเลยทกลาววา สงครามเปนสงทไมด ทงนเพราะเปนเรองทถอวาชดเจนในตวของมนเอง (self-evident)แตในความเปนจรงมกไมมการวเคราะหวา ถงแมสงครามจะเลวเพยงใด แตมความเลวยงกว า ทางออกแบบอน ๆ กลาวคอ ในสงครามโลกครงท 2 ถอวา แมสญเสยหลายลานคน แตเปนความเลวนอยกวาในการยนยอมใหฮตเลอรปกครองโลก และไดรวมสมย สหรฐอเมรกาตดสนใจทาสงครามกบอรกโดยถอวาคงจะดกวาทางเลอกอน

30.3 ระดบแหงการวเคราะห (level of analysis) หมายถง การอธบายจาก ‚บนลงสลาง‛ (topdown)หรอ“ลางขนบน” (bottom up)หรอในระหวางนน

กลาวคอ ผกระทาการสาคญในตวแบบเปนบคคลหนงคน หรอองครวมทใหญกวานน เชน ระบบราชการ หรอใหญกวานนอกคอ รฐ

เคนเนธ วอลซ (Kenneth Waltz)นกรฐศาสตรไดศกษาสาเหตตาง ๆ ของสงคราม

30

และกลาววาม 3 ระดบ ก)ระดบปจเจกชน (Individual level)คอสาเหตทตว บคคล พจารณาจากสภาพทวไป

เชน ในธรรมชาตมนษย หรอเฉพาะบคคลใดบคคลหนงทเปนผนา ข) ระดบรฐ (State level)เกยวโยงกบเหตทเกยวของกบธรรมชาตของรฐ

ตวอยางคอ บางรฐบาลอาจชอบกอสงครามมากกวาอยางอน หรอบางรฐมสงทตองจดการโดยอาศยสงคราม

ค) ระดบระบบ (System level) 30.4Waltzกลาววาสาเหตของสงครามเกยวกบระบบความสมพนธระหวางประเทศ คอ เกยว

โยงกบการกระจายอานาจและจานวน“มหาอานาจ” (great powers) นกคดคนอนอาจนาเสนอ 4 หรอ 5 ระดบ แหงการวเคราะห เชนsubstate level

ซงศกษาระบบราชการและกลมเลก ๆ ทนาเสนอนโยบายตางประเทศ รวมทงอทธพลของกลมผลประโยชนและมตมหาชนทเกยวของกบนโยบายตางประเทศ

31. วาดวยทฤษฏทางเศรษฐศาสตร กรณของจอหน เมยนารด เคนส (John Maynard Keynes) 31.1เคนส เปนนกเศรษฐศาสตรชาวองกฤษ เกดเมอ ค.ศ. 1883 ถงแกกรรมเมอป 1946 เปนผท

และมบทบาทสาคญในการเปลยนแนวคดทางเศรษฐศาสตรในชวงทศวรรษ 1930-39 ทฤษฏของเขาทไดโดงดงมาจากหนงสอชอThe General Theory of

Employment, Interest and Money (1936) คอวาดวยทฤษฏทวไปเกยวกบการจางงาน ดอกเบย และเงน จดพมพขนในป 1936 คอ พ.ศ. 2479

เปนการแสดงทรรศนะทแตกตางจากแนวคดของแอดม สมทธ (Adam Smith)ซงเปนนกเศรษฐศาสตรของสกอตซงมชวตอยระหวางป1723-1790 เขาไดเขยนหนงสอชอAn Inquiry into the Nature and Causes ofthe Wealth of Nations (1776) ซงจดพมพขนในป 1776 อนเปนปท สหรฐอเมรกาแยกตวจากประเทศองกฤษ ถอเปนคมภรแห งเศรษฐกจการคาเสร(แลซเซ แฟรLaissez Faire)

เคนสกลาวถง การแบงงาน (division of labour)ซงเขากลาววา มนษยมเปาประสงค คอทาตามประโยชนของตนเอง (self-interest)ดงนนจงควรใหกลไกแหงการคาเสร คอ การตลาดทปลอยไปตามอสระโดยรฐไมจาเปนตองไปแทรกแซง หรอยงเกยว เคนสถอวา กลไกของตลาดมลกษณะทเปนมอทมองไมเหน (invisible hand)ซงจะนาไปสสงทเปนผลดสวนรวม(common good)

31

แนวคดนมขอจากด หรอขอเสยคออาจทาใหเกดผลเสยทางจรยธรรม เมอมการแขงขนอยางไมมขอกาหนดกฎเกณฑ แตเขาปลอบใจตนเองดวยการกลาววา ประชาชนเองพยายามจากดแหงขอบเขตผลเสยนน เคนสไมเหนดวยทจะใหรฐบาลเขาไปยงเกยว

31.2 Classical Economistsเศรษฐศาสตรแนวหรอการวเคราะหแบบแคลสสกหรอคลาสสค เคนสไดรบการกลาวขวญวาเปนบดาแหงเศรษฐศาสตรยคใหม(modern economics) ซงเปนสวนหนงของแนวคดทพฒนาขนมาเปนเศรษฐศาสตรสานกคลาสสค ผลงานตอมาโดย

1) David Ricardo (1772-1823) 2) Thomas Malthus 3) John Stuart Mill

บคคลเหลานนในชวงทายแหงศตวรรษท 18 และตนศตวรรษท 19 เปนหวแรงในการสถาปนา เศรษฐศาสตรยคใหม

ทาการวเคราะหเศรษฐศาสตรแนวทนนยมโดยถอวาเปนการปฏสมพนธทางเศรษฐศาสตรทางเศรษฐกจ ระหว างเจาของทดนนายทน และแรงงานดงนนนกเศรษฐศาสตรเหลาน จงใหความสนใจกบการวเคราะหชนชน ซงนาไปสการวเคราะหแนวมารกซ(Marx)

ผลงานของKeynesเรยกวา Keynesian Economicsซงเปนเศรษฐศาสตรมหภาค (Macro) ขอสมมตฐานคอ เศรษฐกจไมไดเปนสงทเปนการจดการดวยตนเอง คอ ดาเนนไปโดยเสรแบบสายนาได

รฐบาลตองยนมอเขามาเพอไมใหเกดการถดถอย(recessions)เปนระยะเวลายาวนาน และใหเกดกจกรรมทไดรบการสนบสนนจากราชการ

32. ทฤษฎระบบยคสมยใหม (modern systems theory) 32.1ประเดนสาคญมดงตอไปน

(Walter Buckley (Buckley, Walter 1967, Sociology and Modern Systems Theory. Englewood Cliffs, N.S. :Prentice-Hall, p.16) 1) ทฤษฎระบบมาจาก วทยาการศาสตรแขง (hard sciences) ซงถอวาใชไดทกสาขาวชา

ไมวาจะเปนพฤตกรรมศาสตรหรอทางดานสงคมศาสตร แยกเปนระบบปด (closed system) และระบบเปด(Open system)

32

2) มลกษณะทเปน multileveledกลาวคอ สามารถใชได ทงในระดบ ท ใหญทสดจนกระทงถงเลกทสด จากสวนทเปนลกษณะหรอตนทเปน อตวสยหรอวตถวสยของโลกทางสงคม (George Ritzcr, Sociological Theory, Seventh Edition,McGraw-Hill,2008,pp.327-333)

3)สนใจในความสมพนธทเรยกวาการวเคราะหยอย ๆ(piecemeal analyses)ประเดนหลกของทฤษฎนานาระบบ(systemstheory)น ซงตองมตว s ตอทายเสมอ

ขอยกเวน คอ ผลงานของNiklas Luhmannนกวชาการชาวเยอรมน ซงใชศพท “system theory”คอไมมตว ‚s‛ตอทายลกษณะสาคญกคอ ถอวาความสมพนธของสวนตางๆมความละเอยดออนและไมอาจแยกออกจาก บรบทหรอสภาวะ รวมทวทงหมด

มการปฏเสธวาสงคมหรอองคประกอบขนาดใหญของสงคมไมไดเปนขอเทจจรงทางสงคมทมความอนหนงอนเดยวกน(unifed social facts)ประเดนสาคญคอความสมพนธหรอ กระบวนการ ทตางๆ ภายในระบบสงคม เปนความสมพนธแบบทางวทยาศาสตรธรรมชาต เชน แรงโนมถวงของโลก ไมไดอธบายทกสงทกอยาง แตไมมตวตนของความโนมถวง มแตเปนชดแหงความสมพนธ(set of relationships) ในทางสงคมศาสตรพงเขาใจความสมพนธวาทางสงคม (social reality)มลกษณะทเปนสวนทเกยวของสมพนธกน(relational )

4) แนวศกษาเชงระบบมองวาทกสวนของระบบสงคมและวฒนธรรม เปนเรองของกระบวนการหรอขนตอนเกยวโยงกบเครอขายแหงขาวสาร และการสอสาร

5) ทส าคญทสดคอ ทฤษฎระบบม เนอในแห งความเปนบรณาการ (inherently integrative)ซงหมายถงการบรณาการ หรอมโครงสรางเชงวตถในระดบใหญระบบสญลกษณ (symbol systems)เรองของการกระทาและปฏสมพนธ รวมทงการรสานก(consciousness)และการตระหนกความเปนตวตน (self-awareness)

นอกจากนยงมการบรณาการในระดบตางๆกน คอระดบตวบคคลและระดบสงคมเกยวโยงกนโดยผานกระบวนการ feedback processes

หลกการทลงไป มความสมพนธระหวางระบบทางสงคมและวฒนธรรม ระบบกลไกและระบบทางดานชววทยา แต ทง 3 ระบบมมตแหงความเปนเชอมโยง

33

(continuum)สบเนองตอกน คอจากทตา ทสดจนถงสงสด คอเกยวของนอยทสดจนกระทงถงมากทสดและจากความสลบซบซอนนอยทสดจนกระทงมากทสด

32.2ทง 3 อยางนนแตกตางกน ก.ในเชงคณภาพดวย นอกเหนอจากในเรองจา นวน กลาวคอในระบบกลไก

ความสมพนธระหวางสวนตางๆ มพนฐานอยกบการเปลยนถายพลงงานในระบบ ชววทยาความสมพนธระหวางสวนตางๆเกยวโยงกบการสอสาร เกยวกบการแลกเปลยน ขอมลขาวสาร มากกวาการ แลกเปลยนพลงงานและในระบบสงคมและวฒนธรรม ความสมพนธตางๆเกยวโยงกบการแลกเปลยนขาวสารมากยงขนไปอก

ข.3 ระบบ ยงแตกตางกนในประเดนทวาในองศาแหงความมากนอยของการเปดหรอปดคอ องศาแหงการแลกเปลยน กบลกษณะตางๆของสภาวะแวดลอมทใหญกวา กลาวคอระบบทปดมากกวาสามารถเลอกการตอบสนองตอพสยทกวางกวาและรายละเอยดทมากกวา ซงเปนสวนของความหลากหลายอยางเหลอลนทไมมทสนสดของสภาวะแวดลอม ในกรณของภาพกลไกมกเปน ระบบปด คอมตวแปรจากด แตในระบบ ชววทยามลกษณะทเปดมากกวา และในระบบสงคมวฒนธรรมเปดมากทสดองศาแหงการเปดของระบบเกยวโยงกบ 2 มโนทศนในทฤษฎระบบคอวาดวยentropyหมายถงแนวโนมของระบบทจะ run down และnegentropyเปนแนวโนมของระบบทจะ elaboratestructurcs ในระบบทปด มกมลกษณะทเปน entropicและในระบบท เปดมกเปนแบบทม โครงสรางขยายหรอมรายละเอยดเพมขน อนงระบบสงคมวฒนธรรม มกมความเครยด (tension) ในตวตน ประการสดทาย ระบบสงคมวฒนธรรม อาจจะมลกษณะpurposiveและgoal-seekingทงนเพราะรฐfeedbackจากสภาวะแวดลอมซงทาใหสามารถเคลอนทสเปาหมาย

32.3กระบวนการentropicเปนลกษณะสาคญยงของแนวไซเบอรเนตดcybernetic approach นาไปใชโดยทลคอตต พารสนสParsons ในการใชfeedback ทาใหทฤษฎในระบบแบบ cyberneticสามารถทจะจดการกบประเดนทวาดวยfrictionการเจรญเตบโต การววฒนาการ และการแลกเปลยนแปลงอยางรวดเรวจากการทระบบสงคมมการเปดตอสงแวดลอม และปจจยดานสงแวดลอมมผลกระทบตอระบบ เปนประเดนทนกทฤษฎเชงระบบเนน

32.4อนงในกระบวนการภายใน มผลกระทบตอระบบสงคม กลาวคอmorphostasisเปน

34

กระบวนการซงชวยใหระบบรกษาตนเองดารงอย และ morphogenesis เปนกระบวนการตางๆซงชวยใหระบบเปลยนและมความสลบซบซอนยงขนได ทงนระบบทางสงคมพฒนา ระบบแนวกนกลางหรอแนวกงกลาง (mediating systems)สลบซบซอนยงขน ซงอยระหวางพลงภายนอกและการกระทาของระบบสามารถทาใหระบบปรบตวเองชวคราว ตอสภาพภายนอก ระบบทกงกลางหรอคนกลางนสามารถนาเปลยนระบบจากสงแวดลอมทมงตงสความเปนสงแวดลอมท เอออานวยขอปฏบตในการนาไปใชตอโลกทางสงคม

32.5Buckley (1967) เรมตนทระดบ ตวบคคล ซงเขาพงพอใจกบงานของ George Herbert Mead ซงถอวา การสานกรตว (consciousness)และการกระทา (action)เกยวโยงซงกนและกนเขาตองแปลงแนวคดของ Meadโดยกลาววา การกระทาเกดขนจากสญญาณ (signal)จากสงแวดลอม ซงสงตอไปยงผกระทาการ แตการสงตอ transmissionอาจทาใหยงยากโดยเสยงเอะอะ(noise)ในสภาพแวดลอมแตเมอสามารถสงถงไดสญญาณทาใหผกระทาการไดรบขาวสาร ซงผกระทาการสามารถเลอกการสนองตอบ

32.6จดสาคญคอ ตวผกระทาการมกลไกกนกลางอนไดแกself-consciousnessซงเขากลาววา ในกรอบแหงcybernetiesความรสกนกรโดยตวตนน เปนกลไกแหงการinternal feedbackของสภาวะตางๆของระบบ ซงอาจมการทาแผนทหรอเปรยบเทยบกบขอมลขาวสารอนๆจากสถานการณ และจากความจาซงทาใหสามารถทจะเลอกจากคลงแหงการกระทาตางๆในแบบอยางหรอในอากปกรยาทมลกษณะมงเปาหมาย goal directedซงคานงถงตวตนและพฤตกรรมอยางออมๆimplicitlyเขาไปพจารณาดวย

33. ทฤษฎหรอแนวเหตผล (rational choice theory) 33.1ทฤษฎนนาจะเรยกวาเปนแนวการศกษา(approach) หรอเปนมมมองหลกหรอเปน

กระบวนทศน(paradigm) มากกวาตวแบบ(models) แหงการกระทาทมจดมงหมาย (purposive action) ซงปรากฏอยในทกสงคมทฤษฎนไดรบอทธพลจากเศรษฐศาสตร ขอสมมตฐานคอผกระทาการมจดมงหมายคอมงใหการกระทาเกดผลบางอยาง โดยตงสมมตฐาน ซงเปนเรองราวทางทฤษฎ มากกวาเปนการพจารณาจากขอมลเชงประจกษวาท โดยถอวาการเลอกกระทาการอยางใดอยางหนงมเหตผล ซงหมายความวา เพอให“Optimization”คอมงไดประโยชนมากทสด และลดคาใชจาย(costs)เลอกทจะกระทาการจากชดหรอทางเลอกตางๆ ผกระทาการเลอกการกระทาซงมผลกระทบ(outcomes)

35

ดทสด (NicholasAbercrombic.et.al.,The Penguin Dictionary of Sociology,Fourth Edition,PenguinBooks,200,pp.286-288.)

33.2ในมมมองแหงความรสกชอบ (preferences) ของตนเองโดยเลยนแบบจากเศรษฐศาสตรนกสงคมวทยาใชทฤษฎหรอแนวนโดยกลาววา ผกระทาการสนใจในสวสดการของตนเอง และสงทตนเองเลอกนนเปนไปตามความสนใจหรอประโยชนของตน ผกระทาการมกตองการคมทรพยากร ซงตนเองสนใจ เชน ทรพยสมบต ความปลอดภยและความสะดวกสบาย ดงนนจงอยในแนวทางของทฤษฎอรรถประโยชนนยม(utilitarianism) ซงจดสาคญถอวาผกระทาการแตละคนคานงถงตนเอง(egoistic)อนงทฤษฎหรอแนวทางตรรกะrational น เนนวา การกระทานนมลกษณะทมงเปาหมาย (goal-diected) และพยายามทใหไดประโยชนสงสด ซงอาจไมใชเปนเรองของการไดประโยชนสวนตนกได

33.3บางคนอาจคานงถงบคคลอน ซงเปนผเสยสละเพอสวนรวมจดมงหมายสาคญของการเลอกแบบมเหตผล คอ เพออธบายพฤตกรรมของ ระบบสงคม (มหภาค) มากกวาพฤตกรรมของ ตวบคคล (จลภาพ) ผสนบสนนแนวนสนใจเรองของการเปลยนผาน(sition)จากพฤตกรรมของตวบคคล ไปยงตว ระบบ และกลบไปกลบมา มลกษณะทไมเหมอนอรรถประโยชนนยม(utilitarianism)ทงนเพราะไมไดเชอวาระบบสงคมเปนเพยงการรวมตวโดยบวกสวนยอยเขามาของการกระทาของแตละบคคลและแตละสวน กลาวคอ 1) เมอผกระทาการแตละคน รวมตวเขาดวยกน การปฏสมพนธยอมทาใหเกดผลลพธท

แตกตางจากการรวมกนแบบกอนวตถ แตมปฏกรยาตอกน จงเกดผลทไมเหมอนดงทไดตงใจไวของแตละคนในระบบสงคม

2) ระบบสงคมมลกษณะซง เหนยวรง (restrain) ตวบคคลและมอทธพลตอการตดสนใจเลอก ดงนนแนวเหตผลนจงพยายามผนวกการอธบาย

1)ระดบ มหภาค อนไดแก โครงสรางเชงสถาบนกบ 2)ระดบจลภาค คอ ผกระทาการมพฤตกรรมอยางไร ภายในโครงสรางนน และมงแกไขปญหาวาดวยการเปนผกระทาการ(agency) และโครงสราง (structure)

ความคดทวๆไปเหลานอาจอธบายไดโดยอางถงการกระทาของกลม(collective

36

action)และความเหนยวแนนทางสงคม(social cohesion)ซงมปญหาในเนอในของตนเอง ตวอยางคอประเดนทวาดวยความเปนสมาชกของสหพนธกรรมกร ซงถาแรงงานกลมหนง มตวแทนในสหพนธหนง ซงเรยกรองคาจางเพมในฐานะเปนตวแทนของทกคน ในกลม อกทงการเปนสมาชกของสหภาพเปนไปโดย ไมมการบงคบ จงเกดปญหาวา ทาไมบคคลตดสนใจเลอกดวยเหตผลอนใดทจะเขาเปนสมาชกและเสยคาสมาชก ทงนเพราะเมอมการขนคาแรง จากการทสหพนธไดชวยเจรจาผทเปนแรงงานยอมไดรบผลทกคน โดยไมจาเปนตอง เปนสมาชกของสหภาพ

34. แนวการเลอกทสมเหตสมผล(Rational Choice) 34.1 ถอวามในตวบคคลทเหนแกตว ยอมหมายถงการไดรบประโยชนตามนา (free rider)

แตถาทกคนเลอกไมจายกยอมไมมสหภาพ และไมมการขนคาแรง กรณของผเดนหรอในตามนาแสดงใหเหนวา 1)การเนนทตวการกระทาของแตละบคคล วาเปนหนวยหลกแหงการวเคราะห 2)การอธบายการกระทาตางๆเหลานอางถงการเลอกหรอตวเลอกของผกระทาการท

สนใจเฉพาะตนในการตอบสนองตอโครงสรางแรงจงใจ (incentive) ซงระบบสงคมไดใหไว

3) ตวบคคลซงพฤตกรรมหรอการกระทาการอยางมเหตผล อาจกอใหเกดผลลพธสวนรวม ซงไมเปนเหตเปนผลและไมกอประโยชนอนสงสดไมวาตอตวกลมหรอตวบคคล ดงนนอาจพจารณาวาคนจานวนหนง ซงเขารวมสหภาพ และพจารณาทางเลอกทมเหตผลวาตวบคคลตระหนกวาผลจะเกดมาอยางไร หากสหภาพออนแอเพราะมสมาชกนอย ดงนนจงเปนการมองประโยชนในระยะยาวทไดเขารวม เพอทาใหสหภาพเขมแขง

อนง การเขารวมอาจจะเกดจากการทตองการไดรบความชนชมจากผรวมงาน ซงเปนสมาชกสหภาพ อกทงตวบคคลอาจไดซมซบปทสถาน (norms)ของกลม ซงเหนคณคาของการเปนสมาชก

34.2Rational choiceเปนทฤษฎทวาดวยการทาการเลอก (choices)ทงนโดยมความรกชอบ(preferences)ตางๆกน ดงนนจงพยายามเขาใจธรรมชาต และตนตอของความรสกชอบpreferences ซงมความเหนตางๆกน 1) โดยทวไป ถอวาเปนเรองของการเหนแกตว 2) ถอวาการชอบตางๆกนนน สะทอนความเชอและคานยม ซงไมอาจยอยลงมาใหเปนเรอง

37

ของความเหนแกตวเทานน ในแนวนถอวา การชอบสงใดสงหนงไดรบกอตวขนมา โดยการกลอมเกลาทางสงคม ดงนนแนวคดนจงตองมขอสมมตฐานเกยวกบวฒนธรรม และโครงสรางทางสงคมดวย อกทงชดแหงโอกาสทจะเลอกมเกยวโยงกบโครงสรางทางสงคม ซงยอมมการเหนยวรงทางสงคมวาจะเลอกอยางใด และมหลกฐานแสดงวาบคคล กระทาการในทางทยดประโยชนของผอน และกลมทมากอนความสนใจของตนเอง ดงนนการอธบายวาดวยเหนแกตวเอง (egoism) จงไมถกตองตอมามทฤษฎทวาดวยเหตผลทมขอบเขต (bounded rationality)ซงถอวา optimizationเปนไปไมได ดงนนทางเลอกของผกระทาการจงถกจากดในขอบเขตและไมมลกษณะทเปนเหตผลอยางเครงครด

34.3 อนงสงทดเหมอนวาเปนเหตผลตอผกระทาการอาจไมรสกวาเปนเชนนนตอบคคลอนจงเปนประเดนทจะตองพจารณา frame of reference กลาวคอ นกทฤษฎทถอวามสงทชอบโดยผกระทาการแตยงตองสบตอไปวาสงทชอบนนเปนเหตผล หรอเปลา นอกจากนมขอพจารณาวานกทฤษฎถกตองหรอเปลาทนยามการเลอกหรอตวเลอกของผกระทาการวาเปนเหตผลในขณะทยงมทางเลอกทดกวาอนๆอก ซงถาผกระทาการไมไดนามาพจารณา กลาวคอ การมเหตผลในขอบเขตมผลกระทบตอทงตวผสงเกตหรอตวนกทฤษฎและผกระทาการ(actor)

35. ภาคผนวก 35.1 ภาคผนวก 1

ศพทภาษาศาสตร (ภาษาศาสตรประยกต) 1. capital language : ภาษาเมองหลวง

ภาษาทใชพดในเมองหลวงของประเทศ ซงสวนใหญมกเปนภาษามาตรฐานภาษาประจาชาต และภาษาราชการของประเทศ

2. caretaker speech : ภาษาพเลยง ภาษาแบบงายทผใหญใชกบเดกเลกซงกาลงหดพด ไดแก ภาษาทผเปนแม พอ หรอพเลยง

เดกพดกบเดก ลกษณะโดยทวไปของภาษาพเลยงคอ 1) เปนถอยคาสนๆ ซงแตกตางจากภาษาทใชกบผใหญ 2) เปนถอยคาทมโครงสรางไวยากรณไมซบซอน 3) ใชศพทนามธรรมหรอศพทยากจานวนนอย และมการพดซา 4) มการออกเสยงทชดเจน แตอาจมการใชทานองเสยงทผดไปจากปรกต ภาษาพเลยงเปนภาษาทเขาใจงายและเชอวาชวยการเรยนรภาษาของเดก

38

3. casual language : ภาษากนเอง มความหมายเหมอน casual style

4. casual style : วจนลลากนเอง รปแบบของภาษาทใชในสถานการณไมเปนทางการ เชน ในการสนทนาระหวางเพอน หรอ

ในงานเลยงพบปะสงสรรคทมบรรยากาศไมเครงเครยด ผพดจะไมรสกตวหรอระวงตวในการพด ลกษณะทางภาษาของวจนลลานไมจาเปนตองเครงครดตามกฎเกณฑทางไวยากรณ มลกษณะเดนคอ การละคา ดงตวอยาง “หวแลว ไปกนกนเลยไหม” (ละประธาน) ‚Want to come with me?‛ (ละประธาน) ‚finished?‛ (ละประธานและกรยาชวย) และการใชคาแสลง เชน “วชานหนสดๆ”, “อาจารยแกเหยมนาด” นอกจากนน การออกเสยงในวจนลลานมกไมคอยชดเจนและมการกรอนคาหรอกรอนเสยง เชน คาวา รฐศาสตร ออกเสยงเปน ‚รดสาด” หรอ “ลดสาด” คาวา มหาวทยาลย ออกเสยงเปน “มหาลย” [มควาหมายเหมอนกบ casual language]

5. change from below : การเปลยนแปลงจากขางลาง การเปลยนแปลงในภาษาซงเกดขนโดยปราศจากความรสกเกยวกบศกดศรในสงคม คอ ไม

มความรสกวาการใชภาษาแบบใดดหรอไมด เปนการเปลยนแปลงทเกดขนจากการทสมาชกบางกลมในชมชนเปลยนมาใชรปหรอลกษณะของภาษาแบบใหมดวยเหตผลอนหรออาจไมมเหตผลกได คาวา “ขางลาง” (below) ในทนหมายถง “ใตระดบสานกทางสงคม หรอไมมสานกทางสงคม” เชน การทาคนไทยออกเสยงบางเสยงเพยนไปจากเดมเพราะไมตงใจ เปนตนวา ออกเสยง ร เปน ล

6. change in apparent time : การเปลยนแปลงในเวลาเสมอนจรง การเปลยนแปลงในการใชภาษาทเกดขน ณ เวลาใดเวลาหนง ซงเกดจากความแตกตางของ

กลมตางๆ ในสงคม โดยเฉพาะกลมทมอายตางกน อายกบเวลาเปนเรองทเปรยบเทยบได ภาษาของผทมอายมากเปรยบไดกบภาษาในอดต ภาษาของผทมอายกลางๆ ถอไดวาเปนภาษาปจจบน และภาษาของผมอายนอยเปรยบไดกบภาษาในอนาคต ดงนน การแปรของภาษาในกลมผพดหลายกลมทมอายตางกนและลดหลนกน ณ เวลาใดเวลาหนง จงเปรยบเสมอนการเปลยนแปลงของภาษาในเวลาจรง เชน การออกเสยง ร มงานวจยหลายเรองทแสดงวาคนไทยยงอายนอยลงเทาใดกยงออกเสยง ร ไดชดเจนนอยลงเทานน ดงนนเราจงสามารถทานายไดวา เสยง ร อาจหายไปในอนาคต

7. change in progress : การเปลยนแปลงทดาเนนอย การเปลยนแปลงของรปหรอลกษณะในภาษาทยงไมสนสด และสามารถสงเกตเหน

กระบวนการเปลยนแปลงไดวากาลงคบหนาไปเรอยๆ การเปลยนแปลงทดาเนนอยกคอ การแปรของภาษาในสงคมนนเอง เชน การเปลยนแปลงทดาเนนอยของเสยง ร ในภาษาไทย ซงสามารถสงเกตไดวา เสยง ร กาลงเปลยนแปลงไปเปนเสยง ล โดยศกษาการแปรของการออกเสยง ร ใน

39

กลมคนไทยทแตกตางกนทางสงคม ดงงานวจยทพบวาคนทมการศกษาสงมกออกเสยง ร เปน ร แตคนทมการศกษาตามกออกเสยงเปนเสยง ล หลกฐานนแสดงวาเสยง ร มการแปร การแปรเชนนคอ การเปลยนแปลงทดาเนนอยนนเอง และในอนาคตหากไมมผใดในสงคมไทยออกเสยง ร เปน ร เลย คอออกเปนเสยง ล ทงหมด กอาจกลาวไดวาเสยง ร ไดเปลยนเปนเสยง ล โดยสมบรณแลว

8. change in real time : การเปลยนแปลงในเวลาจรง การแปรของภาษาตามกาลเวลาซงเกดขนจากการทภาษามรปหรอลกษณะแตกตางไปจาก

รปหรอลกษณะในอดต เชน เสยงของสระ ใ ไมมวน ในภาษาไทยในอดตออกเสยงเปน [aɰ] คอไมไดออกเสยงเปน [ai] เหมอนเสยง ไ ไมมลาย แตเนองจากเกดการเปลยนแปลงของภาษาไทยในชวงเวลาทยาวนานจนเสยงของสระ ใ ไดเปลยนแปลงไปจนกระทงออกเสยงเหมอนกบสระ ไ แลวในปจจบน

9. channel : ชอง, ชองทางสอสาร วธการสงขาวสารจากคนหนง เชน การพด การเขยน การสอสารทางวทย โทรทศน

โทรศพท นอกจากนการใชจงหวะกลอง การใชสญญาณควน หรอการใชสญญาณธง กถอเปนชองทางสอสารดวย

10. class : ชนชน กลมบคคลทสมาชกแตกตางจากกลมอนดวยลกษณะทางเศรษฐกจและสงคม ในสงคม

สมยใหมซงเปนสงคมอตสาหกรรม การจดชวงชนทางสงคมของบคคลพจารณาจากปจจยดานอาชพ รายได และการศกษา เปนสาคญซงปจจยทง 3 ดงกลาวมความสมพนธกน โดยทวไป นกสงคมวทยาตะวนตกแบงชวงชนทางสงคมเปน 3 ชนหลกคอ ชนชนบน (upper class) ชนชนกลาง (middle class) และชนชนลาง (lower class) ซงแตละชนชนอาจมการแบงยอยไดอกดงตอไปน 1) ชนชนบน (upper class) - ชนชนบทระดบสง (upper-upper class) - ชนชนบนระดบตา (lower-upper class) 2) ชนชนกลาง (middle class) - ชนชนกลางระดบสง (upper-middle class) - ชนชนกลางระดบตา (lower-middle class) 3) ชนชนลาง (lower class) หรอชนชนผใชแรงงาน (working class) - ชนชนลางระดบสง (upper-lower class) - ชนชนลางระดบตา (lower-lower class)

40

ความแตกตางระหวางบคคลในดานชนชนพบวา มอทธพลตอการใชภาษา ผลจากการวจยดานการใชภาษาของกลมบคคลในเชงภาษาศาสตรสงคม หรอดานการเรยนภาษาตางประเทศ พบวา ผพดทมฐานะทางเศรษฐกจและสงคมแตกตางกนจะใชภาษาแตกตางกน [มความหมายเหมอนกน social class]

11. classical language : ภาษาคลาสก ภาษามาตรฐานทตายแลว คอ ไมเปนภาษาแมของผใดเลยในปจจบนภาษาละตน ภาษาสนสกฤต

12. classroom discourse : สมพนธสารหองเรยน ประเภทของภาษาทใชในหองเรยน ซงมรปแบบและหนาทแตกตางจากภาษาทใชใน

สถานการณอนๆ เนองจากเปนลกษณะการใชภาษาของผสอนและผเรยนซงมบทบาทตางกนและทากจกรรมทแตกตางจากกจกรรมอนๆ นอกหองเรยน โดยทวไปรปแบบของสมพนธสารหองเรยนประกอบดวยการกระตนของผสอน การตอบสนองของผเรยน และการประเมนดวยการสงผลยอนกลบของผสอน ลกษณะการใชภาษาแบบจากดเฉพาะในหองเรยนของผเรยนดงกลาวเชอวาอาจมผลตอพฒนาการดานภาษาของผเรยน เชน อาจทาใหผเรยนใชภาษาทไมเปนธรรมชาต

13. classroom interaction : การปฏสมพนธในชนเรยน รปแบบของการสอสารทงวจนภาษา อวจนภาษา และประเภทของความสมพนธทางสงคม

ซงเกดขนในชนเรยน ปฏสมพนธในชนเรยนอาจเปนสวนหนงของการศกษาสมพนธสาร (discourse) ภาษาคร (teacher talk) และการรบภาษาทสอง (second language acquisition)

14. code : รหส ศพทซงใชแทนคาวา ภาษา (language) วธภาษา (speech variety) หรอภาษายอย (dialect)

โดยถอวาเปนกลางมากกวาคาอนๆ นอกจากนยงใชศพทนเพอหมายถงการใชภาษาหรอวธภาษาในชมชนใดชมชนหนง เชน ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ นกเรยนอาจใชภาษาไทยมาตรฐานในโรงเรยน แตใชภาษาไทยถนทบาน นนคอใชรหสตางกนตามสถานการณ

15. code mixing : การปนรหส การใชภาษาหรอระบบการสอสารใดกตามมากกวา 1 ภาษาหรอ 1 ระบบปนกนในแตละ

ประโยค เชน การพดภาษาไทยปนภาษาองกฤษในแตละประโยค ดงตวอยางตอไปน “paper ตองสงเมอไร อาจารยไมไดให deadline มาเลย” “พรงนตอง present แลว รสก excite มากเลย”

16. code selection : การเลอกรหส การเลอกภาษาหรอวธภาษา ผใชรหสหรอภาษาสามารถใชภาษาสอสารกบผอนไดมากกวา

1 แบบ มกเลอกใชใหเหมาะสมกบสถานการณซงประกอบดวยวตถประสงค เวลา สถานท และบคคล เปนตน

41

17. code switching : การสลบรหส การใชภาษาหรอระบบการสอสารใดกตามมากกวา 1 ภาษาหรอมากกวา 1 ระบบสลบกนไป

มาในระดบประโยค เชน พดภาษาไทย 2-3 ประโยค แลวตอดวยภาษาองกฤษ 1 ประโยค แลวกลบมาใชภาษาไทยอก 5-6 ประโยค แลวตามดวยภาษาองกฤษอก 3-4 ประโยค

การสลบรหสรวมไปถงการใชวธภาษาสลบกนดวย เชน พดภาษาไทยกรงเทพสลบกบภาษาไทยถนสงขลา พดภาษาทางการสลบกบภาษาไมทางการ

18. codification : การจดประมวล การสรางบรรทดฐานการใชภาษาใหเปนแบบสาหรบคนทวไปในสงคมทาไดโดยการจดทา

พจนานกรม ตาราไวยากรณ และตาราอนๆ ทเกยวกบหลกการใชภาษา เพอใหทกคนในสงคมสามารถอางองถงรปแบบทถกตองได การจดประมวลเปนขนตอนสาคญของการทาภาษาใหเปนมาตรฐาน

19. coding : การใหรหส เทคนคการวจยซงมการจดขอมลเปนชนดหรอประเภท เพอการนบหรอการจดเปนตาราง

เชน การออกแบบสอบถาม เมอไดคาตอบมาแลวกนาคาตอบมาจดประเภทหรอลงรหสเพอใหสามารถใชคอมพวเตอรวเคราะหไดโดยอตโนมต

20. cognition : ปรชาน การเรยนรหรอการจดระบบสรรพสงทไดรบทางประสาทสมผสเปนองคความรและเกบไว

ในสมอง 21. cognitive linguistics : ภาษาศาสตรปรชาน

แขนงหนงของภาษาศาสตรทมงศกษากระบวนการปรชานทเกยวของกบการรบภาษา (language acquisition) การประมวลผลภาษาในสมอง การคด การเขาใจ การจา และการใชภาษา

22. cognitive meaning : ความหมายเชงปรชาน ความหมายหลกของคาหรอถอยคาตามความรของผพด เชน คาวา “หม” ผพดหมายถงสตว

ชนดหนงซงใชเปนอาหารของมนษย โดยมไดหมายถงความหมายอนซงเปนความหมายแฝงทอาจหมายถง “เรองทงาย” หรอ “ไมยาก” เปนตน

23. cognitive process : กระบวนการปรชาน กระบวนการเรยนรซงเรมจากการรบรสรรพสงทางประสาทสมผส หลงจากนนมการสราง

มโนทศน (concept) จากการรบรสงตางๆ หลายครง เชน เมอเดกเหนแมวหลายๆ ครงกเรมมภาพของแมวในสมอง ซงเปนภาพทวไป ไมเหมอนกบภาพของแมวแตละตวทมลกษณะเฉพาะ ภาพทสรางขนหรอมโนทศนเชนนจะถกโยงใหสมพนธกบมโนทศนอนๆ กลายเปนระบบมโนทศน ระบบมโนทศนหลายระบบมความสมพนธกนและรวมกนเปนองคความรซงถกเกบไวในสมอง

42

ภาษามบทบาทสาคญในกระบวนการปรชาน เพราะเปนตวแทนของมโนทศน เมอใดกตามทมนษยสรางมโนทศนขน เมอนนมนษยจะสรางคาทใชเรยกมโนทศนนนดวย ระบบมโนทศนจงประกอบดวยคาศพททสมพนธกนและองคความรของสงคมจะเกดขนไมไดหากมนษยไมมภาษาทเปนตวแทนของระบบมโนทศนและใชสอมโนทศน หรอสบทอดมโนทศนไปยงสมาชกอนๆ ในสงคม

กระบวนการเรยนรภาษาเปนกระบวนการปรชาน ดงจะเหนไดจากการผเรยนมการสรปความ การตความ การวางนยทวไป การเฝาสงเกต การจาอปนย นรนย

24. cognitive psychology : จตวทยาปรชาน แขนงหนงของจตวทยาทศกษากระบวนการตางๆ ทเกยวกบธรรมชาตของความรและระบบ

การร เชน การคด การรบร การเขาใจ การจา และการเรยนร เนองจากระบบปรชานเกยวของกบภาษาอยางมาก กลาวคอ ภาษามบทบาทสาคญใน

กระบวนการเรยนรและสรางระบบความรของมนษย ดงนนจตวทยาปรชานจงซอนเหลอมกบภาษาศาสตรปรชาน

จตวทยาปรชานสมพนธกบทฤษฎภาษาศาสตรไวยากรณเพมพน (generative grammar) ซงถอวาภาษาเปนกระบวนการปรชานของมนษย ตางจากภาษาศาสตรแนวโครงสราง (structural linguistics) ซงถอวาภาษาเปนพฤตกรรมทเกดจากความเคยชนตามแนวคดของจตวทยาพฤตกรรมนยม (behaviorism)

25. coherence : การเกาะเกยวความ ความสมพนธททาใหถอยคาทกลาวออกมาในการสนทนาหรอประโยคตางๆ ในขอเขยนม

ความหมายเกาะเกยวตอเนองกนอยางมเหตมผล การเกาะเกยวกนอาจมาจากขอมลทคสนทนามรวมกน เชน เพอนนกเรยน 2 คนพดกนหลงเลกเรยน

A : Mother wants me to buy some flour and sugar. Could you drop me at the grocer’s on your way home? B : Sorry, I have to see my grandmother this afternoon.

ถงแมจะไมมการเชอมโยงกนทางดานไวยากรณหรอคาศพทระหวางคาถามกบคาตอบของ A และ B แตคาพดของทงคมการเกาะเกยวความกน คอทงครวาบานยายของ B กบรานขายของอยคนละทางกน

สวนในงานเขยนทวไป ในแตละยอหนามกมการเกาะเกยวความกน เพราะทกประโยคขยายใจความสาคญของยอหนานนๆ

26. coinage; word coining : การบญญตศพท

43

การสรางคาใหมเพอใชเรยกสงใหมหรอมโนทศนใหมในสงคม โดยเฉพาะทรบมาจากตางประเทศและมคาเรยกเปนภาษาตางประเทศ เชน คาวา ชาต ประชากร และ โลกาภวตน เปนศพททบญญตขนเพอใชแทนคาวา nation, population และ globalization ตามลาดบ

27. coined word : ศพทบญญต คาทสรางขนเพอใชเรยกสงใหมในสงคม โดยเฉพาะทรบมาจากตางประเทศ ตวอยาง ศพท

เฉพาะในสาขาวชาตางๆ เชน ชววทยา, ประชาธปไตย, วฒนธรรม, สทวทยา, อรรถศาสตร เปนศพททบญญตทตรงกบคาภาษาองกฤษวา biology, democracy, cultural, phonology, semantics ตามลาดบ

28. collaborative research : งานวจยรวม งานวจยทผสอนทารวมกบผอนในโครงการพฒนาผสอน ผวจยอาจเปนผสอนในโรงเรยน

เดยวกน หรอจากโรงเรยนอน หรอรวมกบนกวจยของมหาวทยาลย หรอระหวางผสอนกบผเรยน งานวจยรวมเปนองคประกอบทสาคญของการวจยแกปญหา (action research)

29. colloquialism : สานวนภาษาปาก คาหรอวลทมกใชในการพดและการเขยนแบบไมเปนทางการ เชน ใช tummy (stomach)

ain’t และ comin’ ใน He ain’t comin’. (He is not coming.) ตวอยางในภาษาไทย เชน พง (ทอง) หนาแตก (เสยหนา)

30. colloquial speech : ภาษาปาก ภาษาทใชในชวตประจาวนในสถานการณทไมเปนทางการ ผพดจะใชภาษาโดยไม

ระมดระวงนกในการออกเสยง การเลอกคาหรอโครงสรางภาษาปากเปนภาษาทใชในสถานการณแบบกนเองเมออยกบคนในครอบครวมตรสหาย หรอเพอนรวมงาน เชน John’s off his head. แทนทจะพดวา John’s behavior is not reasonable.

ปญหาของผเรยนภาษาตางประเทศกคอ ไมคนเคยกบภาษาปากและมกใชภาษาทคอนขางเปนทางการในสถานการณทควรจะใชภาษาแบบกนเอง (ศพทภาษาศาสตร (ภาษาศาสตรประยกต) ฉบบราชบณฑตยสถาน. พมพครงท 1, 2553.)

35.2 ภาคผนวก 2 พจนานกรมเศรษฐศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน 1. A1

ชน 1 : สญลกษณแหงคณภาพของทรพย เชน ในการประกนภยเรอเดนทะเล หากเรออยในสภาพดเยยม สถาบนลอยดแหงลอนดอนจะขนทะเบยนรบรองวาเปนเรอ A1 หรอเรอชน 1

สญลกษณ A1 น ไดนาไปใชในการทาสญญาประกนชวต โดยหมายถงผทมสขภาพดเยยม (A1 life)

44

การไดรบสญลกษณแหงคณภาพชน 1 นเปนผลใหผเอาประกนภยจายเบยประกนภยในอตราทตาลง เนองจากมความเสยงภยนอย

2. abandonment การสละ, การทง : 1) การสละสทธในทรพยสน โดยไมคดทจะนากลบคนมาอก 2) การโอนกรรมสทธในทรพยทเอาประกนภยใหแกผรบประกนภย เชน ในการประกนภย

ทางทะเล กรณทเกดความสญเสยเกอบสนเชง ผเอาประกนภยมสทธเรยกรองคาสนไหมทดแทนแบบสญเสยสนเชงโดยแทจรง โดยยนยอมสละสทธในสวนหรอซากทรพยทเหลออยใหแกผรบประกนภย

3. abandonment of cargo การสละสนคา :ในการเอาประกนภย หากสนคาทเอาประกนภยเสยหายมาก แตไมทงหมด

ผเอาประกนภยอาจขอใหผรบประกนภยชาระเงนชดเชยเสมอนสนคาเสยหายทงหมดตามทเอาประกนภยไว แตผเอาประกนภยตองสละกรรมสทธในสนคาสวนทเหลอใหแกผรบประกนภย

4. abatement 1) การลดหยอน :การใหประโยชนแกผชาระเงน ผใชบรการลกหน หรอผเสยภาษ ดวย

เหตผลหรอนโยบายของหนวยงาน เชน ในทางการคลง เรองภาษเงนไดบคคลธรรดา ผเสยภาษมสทธหกคาลดหยอนรายการตางๆ เชน ดอกเบยเงนกยมเพอซอ เชาซอ หรอสรางอาคารอยอาศย เบยประกนชวต เงนสมทบกองทนประกนสงคม เงนสะสมกองทนสารองเลยงชพ

2) การระงบ : ในทางการเงน หมายถง การยกเลกคาใชจายบางสวนหรอทงหมด 5. abatement cost

คาใชจายเพอการบรรเทา : คาใชจายทใชเพอลดหรอขจดปญหาภาวะมลพษ 6. ability-to-pay principle of taxation

หลกการเกบภาษตามความสามารถ : หลกการเกบภาษทถอหลกความสามารถของผเสยภาษ ซงอาจพจารณาจากปจจยตางๆ เชน ทรพยสน การบรโภค หรอรายได หากรายไดเพมสงขนกจะตองเสยภาษในอตราทสงขนดวย เชน ภาษกาวหนา (progressive tax) เปนการเกบภาษตามหลกการน

7. abnormal loss ขาดทนเกนปรกต :การขาดทนทเกนกวาทคดเผอไว เนองจากทตนทนคาใชจายทไมคาดวา

จะเกดขน เชน ความสญเสยจากภยธรรมชาต วกฤตการณทางการเมอง 8. abnormal profit; excess profit

กาไรเกนปรกต :กาไรทสงกวาปกรตหรอสงกวาทผประกอบการควรจะทาได 9. abnormal spoilage

45

ความสญเสยผดปรกต :ความเสยหายทเกดขนมากเกนกวาทคดเผอไวในภาวะการดาเนนงานปรกต

10. above par สงกวาราคาทตราไว :มลคาหรอราคาตลาดของตราสารการเงนทสงกวาราคาทระบไวใน

ตราสาร 11. absconding debtor

ลกหนซงหลบหน : ลกหนซงมหนทจะตองชาระแกเจาหน แตหลบซอนตวหรอหลบหนเจาหนไปดวยเจตนาทจรต

12. absenteeism rate อตราการขาดงาน :

1) จานวนวนทคนงานไมมาทางานหรอขาดงาน คดเปนรอยละของจานวนวนทจะตองมการทางานทงหมดในชวงระยะเวลาใดเวลาหนง

2) จานวนคนขาดงานตอจานวนคนงาน 100 คน ในวนใดวนหนง 13. absolute assignment

การโอนสทธใหอยางเดดขาด :การโอนสทธทงหมดในทรพยสนใหแกผรบโอนโดยไมมเงอนไขใดๆ ทงสน

14. absolute income hypothesis สมมตฐานรายไดสมบรณ :ทฤษฎการบรโภคตามแนวคดของจอหน เมยนารด เคนส

(John Maynard Keynes) นกเศรษฐศาสตรชาวองกฤษทอธบายวา จานวนคาใชจายในการบรโภคทปจเจกบคคลหรอครวเรอนใชจายมความสมพนธในทศทางเดยวกนกบรายไดทใชจายได (disposable income) โดยทวไปในระยะสน เมอผบรโภคมรายไดเพมขน ความโนมเอยงในการใชจายเพอการบรโภคจะเพมขน แตการเพมขนของคาใชจายในการบรโภคจะนอยกวาการเพมขนของรายได นนคอความโนมเอยงในการบรโภคหนวยทายสด (marginal propensity to consume) มคานอยกวา 1

15. absolute title สทธเดดขาด : การมสทธในทรพยสนอยางสมบรณ โดยไมขนอยกบเงอนไขใดๆ ทงสน

16. absorption การกลนกจการ : การรวมธรกจตงแตสองหนวยขนไปเขาเปนหนวยเดยวกน โดยทวไป

เปนการรวมธรกจขนาดเลกเขากบธรกจขนาดใหญโดยธรกจขนาดเลกยบตวเองเขาเปนสวนหนงของธรกจขนาดใหญทเขาไปรวมดวย

17. absorption point

46

จดอมตว : ภาวการณทตลาดไมยอมรบสนคาและบรการทเสนอขายเขามาอกหากไมมการลดราคา

18. abstinence การอดออม : การละเวนการบรโภค หรออยางนอยทสดกเลอนเวลาการบรโภคออกไป

กอน 19. accelerated depreciation

คาเสอมราคาอตราเรง : การคดคาเสอมราคาของสนทรพยถาวรอตราสงในงวดแรกๆ และลดลงในงวดตอไป

20. acceleration premium; acceleration premium บาเหนจเสรมพเศษ : การเพมคาจางหรอโบนสตามผลผลตทเพมขนเพอกระตนใหลกจาง

มกาลงใจในการปฏบตงานใหไดผลผลตสงยงขนไปอก 21. acceptance against documents

การรบรองโดยมเอกสารเปนหลกฐาน : การทลกหน (debtor) หรอผจายเงน (drawee) รบรองตวเงนทจะจายใหแกผรบประโยชนเมอไดรบเอกสารสงของเปนหลกฐาน

22. acceptance credit เครดตทไดรบการรบรอง : ตวแลกเงนของผสงออกทผนาเขาไดใหธนาคารใหคารบรอง

และเปดวงเงนเครดตใหแกผนาเขา โดยผสงออกสามารถนาตวแลกเงนนไปเบกเงนคาสนคาจากธนาคารของผสงออกไดโดยยอมเสยคาสวนลด

23. acceptance line วงเงนทธนาคารรบรอง : วงเงนสงสดทธนาคารใหการรบรองแกลกคาแตละราย

24. acceptance of bill of exchange การรบรองตวแลกเงน : การทผจายเขยนลงในดานหนาของตวแลกเงนวารบรองแลว หรอ

ความอยางอนทานองเดยวกนนน ซงลงลายมอชอของผจายหรอแมเพยงผจายลงลายมอชอไวในดานหนาของตวแลกเงนกถอวารบรองตวแลกเงนนนแลว

25. acceptance of goods การตกลงรบมอบสนคา : การทผซอยอมรบมอบสนคาจากผขายและพรอมทจะจายเงนคา

สนคาใหแกผขาย หรอการทผซอมไดกระทาการอนใดอนเปนการปฏเสธไมยอมรบสนคานนภายในเวลาอนสมควร ถอวาผซอยอมรบสนคานนและจะจายเงนคาสนคาใหดวย

26. acceptor ผรบรอง : บคคล (ผจาย) ซงลงลายมอชอรบรองวาจะจายเงนตามตวแลกเงนใหแกผทรง

เมอถงกาหนดเวลาใชเงน 27. accession rate

47

อตราเพมของจานวนลกคา : อตราสวนของลกจางใหมทไดรบการจางงานโดยคดเปนรอยละของจานวนลกจางทงหมดในชวงระยะเวลาหนงอตราสวนนเปนเครองชบอกภาวะเศรษฐกจ โดยถาอตราสวนนลดลงจะเปนสญญาณบงชวาเศรษฐกจตกตา แตถาอตราสวนเพมขนจะเปนสญญาณบงชถงการเตบโตทางเศรษฐกจ

28. accidental death & disablement insurance การประกนภยของการเสยชวตและทพพลภาพโดยอบตเหต : การประกนภย โดยม

เงอนไขวาจะจายเงนใหแกผเอาประกนภยทเสยชวตหรอทพพลภาพจากอบตเหตทเอาประกนภยไว

29. accommodation การใหเงนกเพออนเคราะห : การใหกเงนในกรณทมความจาเปนเรงดวนหรอการใหกเงน

ระยะสนทเปนการใหกเงนโดยไมเรยกหลกประกน 30. accommodation paper

ตราสารเพออนเคราะห : ตราสารทบคคลคนหนงไดลงลายมอชอรบรองรายจายเงนเพอชวยใหตราสารนนเปนทเชอถอ (พจนานกรมเศรษฐศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน. พมพครงท 1, 2552.)

35.3 ภาคผนวก 3 พจนานกรมคาใหม เลม 1 ฉบบราชบณฑตยสถาน

1. กฎบตรกฎหมาย

กระบวนกฎหมาย. เชงกฎหมาย เชน คนธรรมดาอยางเราจะรกฎบตรกฎหมายไดอยางไร. 2. กฐนทวร

การทอดกฐนทจดการทองเทยวรวมไปดวย เชน เขาจดกฐนทวรทกป ผทไปรวมท าบญกไดเทยวสนกดวย.

3. กระจอกขาว นกขาว เปรยบกบนกกระจอกตรงทวองไว และสงเสยงจอกแจกเหมอนคนชางพด ชาง

ซกถาม เชน กระจอกขาว ปอนค าถามทายาทเจาพอวงการหนงสอพมพเรองหวใจวาจะมขาวดเมอไร. อาจใชรวมกบคา กระจบ เปน กระจบกระจอกขาว เชน งานนมกระจบกระจอกขาวมากนเตม

4. กระดกขดมน

1) ขเหนยวมากไมยอมใหอะไรแกใครงายๆ เชน แมคาคนนกระดกขดมนเหลอเกน เราซอเงาะแกตงสบกโลจะเกนสกขดกไมได.

48

2) ใหคะแนนยาก เชน อาจารยคนนกระดกขดมนชะมดออกขอสอบกยากแลวยงขเหนยวคะแนนอก.

5. กระดกเหลก

1) แขงแรง ไมบาดเจบงาย เชน หมอนกระดกเหลก ตกบนได 10 ขนยงไมเปนอะไร. 2) ไมตายงายๆ เชน เขาเปนสารวตรกระดกเหลก ผานการตอสกบผรายมาโชกโชน.

6. กระแสสงคม ความคดเหนของคนสวนใหญในสงคมทมอทธพลตอการดาเนนการเรองใดเรองหนง

เชน กระแสสงคมกดดนต ารวจไมใหด าเนนคดกบเดกทท าผดกฎหมาย. 7. กวน

1) กลมคนทสนทสนมและรวมทากจกรรมเดยวกนเปนประจา เชน เขาสนมกบรฐมนตรคนน เพราะเลนกอลฟกวนเดยวกน

2) กลมคนทมกกอความวนวาย เชน กวนมอเตอรไซคซง. กวนกวนเมอง. 8. กอป

ลอกเลยนแบบ เชน เขาแตงตวเดนมากยงกบกอปมาจากแมกกาซน. (ตดมาจาก อ. copy). 9. กอปป

1) กระดาษทใชสาหรบทาสาเนา. 2) ลกษณนามเรยกสาเนาหนงสอ เชน กอปปหนง. ส าเนา 2 กอปป. 3) ลอกเลยนแบบ เชน กระเปาพวกนกอปปของแบรนดเนมทงนน. พดสนๆ วา กอป.

10. กางเกงเล กางเกงแบบชาวประมง เปนกางเกงทตดแบบกางเกงขากวยหรอกางเกงแพร ใชผาฝายส

ตางๆ เชน นกศกษาสมยนชอบนงกางเกงเวลาท ากจกรรมกน. 11. การเมองธนกจ

การเมองเพอผลประโยชนทางธรกจซงทาใหเกดคอรรปชน เชน เมอนกธรกจเปนนกการเมอง การบรหารงานจงเปนการเมองธนกจเพอเออประโยชนใหธรกจของตน.

12. กนบานกนเมอง

ฉอราษฎรบงหลวง เชน พวกกนบานกนเมองนตองจบเขาคกเขาตะรางเสยใหหมด. 13. กนซอ

ทปรกษา เชน พรรคนมกนซอเกงๆ หลายคน. ใครนะเปนกนซอใหนายกยบสภา(จ. กงซอ วา ทปรกษา).

14. กร

ผเชยวชาญ, ผร เชน เขาเปนกรดานเสรมสวย 15. เกทบ

49

1) วางเงนพนนเปนจานวนมากกวาคแขงเพอแสดงวาตนมไพเหนอกวา เชน เขาวางเงนพนน 1,000 บาท เราเกทบ 2,000 บาทเลย.

2) ทาสงใดสงหนงเหนอกวาคแขงขนเพอแสดงวาตนมสงทดกวา เชน พอมคนวางเงนประมลสรอยเพชร 100,000 บาท เขากเกทบเปน 200,000 บาท จนอกฝายยอมถอย.

16. เกทบบลฟแหลก 1) วางเงนพนนเปนจานวนมากกวาคแขงเพอขมวาตนมไพเหนอกวา แตมกไมมไพทเหนอกวา

จรง. 2) ทาทวาตนเหนอกวามากหรอมสงทเหนอกวามากทงๆ ทไมมจรง เชน เขาบอกวาสนทกบ

รฐมนตร เราจงเกทบบลฟแหลกวาเรานะสนทกบนายกรฐมนตร. (บลฟ มาจาก อ. bluff)

17. เกะ

1) แผนซดบนทกทานองเพลงทมเนอรองเพอใหรองตามได เชน เขาชอบรองเกะเพราะจ าเนอเพลงไมได.

2) สถานท รานอาหาร ทมบรการใหลกคารองเพลงทมเนอรองใหรองตามได เชน งานวนเกดของฉนปนจะจดทเกะใกลบาน. คมม. คาราโอเกะ, โอเกะ ความหมายท 2

3) ชดอปกรณทมทานองเพลงและมเนอรองใหรองตาม เชน ซอโทรศศนตอนนมโปรโมชนแถมเกะดวย. คมม. คาราโอเกะ, โอเกะ ความหมายท 3

4) รองเพลงตามแผนซดบนทกทานองเพลงทมเนอรองใหรองตามได เชน วนหยดฉนชอบชวนเพอนๆ มาเกะทบาน. ค านทานขาวแลวเกะกนทบานฉนนะ. คมม. คาราโอเกะ, โอเกะ ความหมายท 4 (ตดมาจาก อ. karaoke)

18. เกยะเซยะ, เกยเซยะ

เจรจาประนอมความ, รอมชอม เชน ลกพรรคทะเลาะกนหวหนาตองลงไปเกยะเซยะทกท.

(จ. เกยเสย) 19. แกนนา

1) ผทเปนหลกหรอหวหนาของกลมทชมนมเพอเรยกรองหรอประทวงเรองใดเรองหนง เชน กลมผชมนมทเรยกรองใหเพมคาแรงในครงนมแกนน าอย 2-3 คน

2) ผทเปนหลกในการเจรจาเพอดาเนนการเรองใดเรองหนง เชน พรรคทไดคะแนน เสยงขางมากเปนแกนน าในการจดตงรฐบาล

20. แกมลง

50

แหลงพกนาเพอรบนาปรมาณมาก ชวยไมใหเกดนาทวม เชน แกมลงรบน าแถบชานเมอง ชวยไมใหน าทวมกรงเทพฯ.

21. โกอนเตอร เผยแพร ขาย หรอแสดงในตางประเทศ เชน เดยวนสนคาโอถอปหลายชนดผลตได

มาตรฐานจนโกอนเตอรไปแลว. พอเธอเปนนางแบบดงในเมองไทยกอยากโกอนเตอร. (ตดมาจาก อ. go international)

22. ขาโจ

1) วยรน เชน ทรงผมแปลกๆ มกจะถกใจขาโจ. คมม. โจ, วยโจ. 2) วยรนทมกกอเรองวนวาย เชน ขาโจเปดศกดวลเดอดกลางคอนเสรตหางดง.

23. ขาใหญ

1) ลกคาประจาทซอสนคาครงละมากๆ เชน เธอเปนลกคาขาใหญของรานเรา. 2) นกเลงหรอนกโทษทมอทธพล เชน ต ารวจจบขาใหญคายาเสพตดไดแลว. นกโทษทเขาไป

ใหมตองยอมสยบตอขาใหญในคก. 24. ขาขน

1) กาลงไดรบความนยม เชน ตอนนรฐบาลก าลงขาขนท าอะไรคนกชนชอบไปหมด 2) เจรญขน, เตบโต เชน ชวงเศรษฐกจขาขน ใครจะลงทนท าอะไรกมแตก าไร.

25. ขานรบนโยบาย ดาเนนการใหสอดคลองกบนโยบายโดยทนท เชน บรษททท าการคากบประเทศจนตอง

ปรบตวเพอขานรบนโยบายเปดการคาเสร. 26. เขาเกยรเดนหนา

1) สกบฝายตรงขาม เชน พวกเราพรอมทจะเขาเกยรเดนหนาวดดวงชวงเลอกตง 2) เรมตนทางานทนท เชน พอไดทนวจยมา เขากเขาเกยรเดนหนาทนท. (เกยร มาจาก อ. gear).

27. เขาแกป ดเนองจากเหมาะกบบคลกลกษณะ สภาพ หรอสถานการณ เชน เจาของรานทาทางด

แตงตวกเขาแกป. เขาโกรธทถกวจารณวาขอเสนอไมเขาแกป. (แกป มาจาก อ. gap). 28. ไขกอก

1) ลาออก, ถอนตว เชน ส.ส.ไขกอกจากพรรคเกาไปเขาพรรคใหม. 2) เลกกจการ เชน เปดบรษทไมทนครบป กไขกอกไปแลว.

29. ไขลาน

1) เตอน, บอกซาบอยๆ ใหทา เชน เดกคนนถาจะใหท างานกตองไขลานกนหนอยนะ.

51

2) กระตนใหมกาลง เชน พอขนชกยกท 5 พเลยงกตองไขลานใหนกมวยแลว. 30. คนพนธอา

นกเรยนอาชวศกษา เชน คนพนธอาสรางภาพลกษณใหม ชวยสรางบานใหผประสบภยสนาม. (อา ตดมาจากอาชวศกษา). (พจนานกรมคาใหม เลม 1 ฉบบราชบณฑตยสถาน. พมพครงท 2, 2553.)

35.4 ภาคผนวก 4

Some cities adopting bird-friendly building rules By MICHELLE LOCKE, Associated Press Wednesday, July 31, 2013

This undated publicity photo provided by American Bird Conservancy shows a bird-friendly design at the School of Pharmacy at the University of Waterloo that uses a variety of different materials in addition to glass, including panels depicting plants that are the sources of different drugs, in Ontario, Canada. Photo: American Bird Conservancy, Christine Sheppard

OAKLAND, Calif. (AP) — Birds and buildings can be a fatal combination. The American Bird Conservancy cites studies estimating that hundreds of millions of birds die each year as a result of colliding with walls and windows.

But a movement to make skies a little friendlier is taking flight; some cities and other governments across the country are adopting bird-safety building guidelines on a mandatory or voluntary basis.

52

One of the latest cities to incorporate bird safety into housing regulations is Oakland, where officials this year revised guidelines originally approved in 2008 to make them more effective. Neighboring San Francisco adopted bird-friendly requirements in 2011, working with the American Bird Conservancy and Golden Gate Audubon Society, and the state of Minnesota also has bird-friendly design requirements, modeled after a LEED (Leadership in Engineering and Environmental Design) bird collision reduction program. The Minnesota requirements are part of a sustainability program that applies to projects with any state funding.

The state of California includes voluntary bird-friendly measures as an appendix to its green building code, known as CALgreen.

What exactly do bird-safety regulations entail? A big issue is glass. Just as many a human has taken a nasty smack walking into a clear glass door,

birds often come to grief when confronted with transparent picture windows or glass-sided buildings. Unlike humans, birds don't pick up on architectural cues; they don't see a window frame and realize it implies a window.

But that doesn't mean that bird-friendly buildings have to be "windowless warehouses," says Christine Sheppard, bird collisions campaign manager at the American Bird Conservancy.

Glazing treatments, such as making glass opaque or using etching to make it more noticeable, can deter collisions. And research is being conducted into the efficacy of glass patterned with vertical or horizontal lines.

"We've actually done quite a bit of this sort of testing, building on the work of Dr. Dan Klemat Muhlenberg College in Pennsylvania and Martin Roessler in Austria," says Sheppard. "We know that there are highly effective patterns that cover less than 10 percent of the glass surface. We know the basic dimensions of spaces birds won't try to fly through, but we still need to determine the minimum size of the elements that create the spaces — lines can be broken up, patterns can be made of dots, lines don't have to be straight, etc."

From a design perspective, incorporating bird safety can be challenging, says Ryan Hughes, project manager at Lundberg Design in San Francisco. Clients want views, especially in a city like San Francisco blessed with hills overlooking a big, blue bay. And glass provides those views, whether that's a floor-to-ceiling wall or a barrier around the edge of a terrace.

Still, new glass products, including the type with minimal lines, can be part of an acceptable compromise. And sometimes, what's good for humans is also good for birds: Lundberg designed glass bus shelters for the city of San Francisco that included a subtle pattern on the glass — called SF fog because it

53

is denser at the bottom and dissipates at the top — to keep people from walking into the walls. Hughes said he later heard from bird safety officials that the pattern is effective at warding off birds, too.

The problem of bird collision isn't limited to public structures or skyscrapers. "The estimate is that pretty much any home probably kills between one and 10 birds a year," says

Sheppard, author of the bird conservancy's "Bird-Friendly Design." (That figure is based on work by Klem, as well as by Scott Loss at the Smithsonian Conservation Biology Institute.)

Making your home a more bird-friendly place can be as simple as sticking Post-It notes on the windows during high danger times, such as spring or fall bird migrations. Other relatively simple options that benefit birds and humans are window screens or shutters.

Oakland's bird safety measures are part of the building permit process and apply to all construction projects that include glass as part of a building's exterior. They also apply to projects that meet one of several criteria, including being next to places where birds are likely to congregate, such as a large body of water or a recreation area.

Scott Miller, Oakland's zoning manager, says he hasn't heard many complaints from developers. The rules, he says, are "really quite reasonable. They're not restricting development in such a way that would be objectionable. They're just providing measures that make buildings friendlier to birds."

Measures include bird-friendly glazing treatments; avoiding the use of mirrors in landscape design; and avoiding putting things that attract birds near glass. Other bird-friendly practices include turning off more lights at night, since lit windows can attract night-flying birds. Minimum-intensity white strobe lighting with a three-second flash is better than solid red or rotating lights, which attract birds.

Taking steps to keep birds safe is more than just kindness, says Sheppard. Birds have an ecological impact dispersing seeds and eating harmful insects.

"People should care about birds," says Sheppard, "because we need birds." (cf. http://www.sfgate.com/living/article/Some-cities-adopting-bird-friendly-building-rules-4697528.php)

35.5ภาคผนวก 5

Protest saves Chidlom trees Residents successfully stop a building owner from denuding a footpath, writes Supoj Wancharoen Published: 3 Aug 2013

While City Hall looks with great enthusiasm to developing new green areas, little attention is being paid to roadside trees which are threatened by development.

54

Only a few pradu trees are left on a section of Phloenchit Road opposite Central Chidlom shopping mall. Seven decades-old pradu along the footpath have been removed without permission under a renovation project, sparking an outcry from environmentalists.

Tree lovers in Bangkok are urging city residents not to sit idly by and wait for city officials to take action to preserve trees and plant more as it may soon be too late to save these small green corners of the capital.

Supporters of Big Trees Project, a group whose aim is to preserve and increase the number of trees in Bangkok, have succeeded in getting city officials and building developers not to remove the seven decades-old pradu, or padauk, trees from the footpath opposite Central Chidlom shopping mall on Phloenchit Road.

The trees, which produce colourful flowers, have long given shade to local residents and passers-by near the Chidlom intersection, so any change to the familiar scenery of this little green corner would be very noticeable.

Big Trees Project co-leader Oraya Sutabutr was among the first people to notice large pradu trees on a section of the footpath of Lang Suan Road, which connects to Phloenchit Road, had been removed.

The footpath, near Mercury Tower, was being repaired and upgraded. She felt more of the attractive trees nearby were scheduled to be removed as well because of unusual

signs in the concrete at the bases of the trees. That prompted her to confront officials at Pathumwan district office, which oversees the area, for

clarification and post a thread called ‘‘losing pradu’’ on the Big Trees Project Facebook page. This drew a storm of protests from a number of people who offered support to prevent the trees from being relocated.

According to Pathumwan district officials, Mercury Tower owner Damrong Seri Co had asked the city for permission to develop the footpaths near the building as well as to remove the trees.

55

The company allegedly did not wait for approval from the city’s Public Works Department and went ahead with the repairs and redevelopment of the footpaths. Its action caused Pathumwan district office to file charges with the police, a Pathumwan public parks and cleaning official said.

However, as for the issue concerning the pradu trees, the company had been taking the right steps in asking for permission to remove them since October last year, the official said.

At first the company only wanted to landscape the footpaths and leave the trees alone. But during the renovations, it suddenly ‘‘asked for permission to remove the pradu and the district gave the green light’’, he said.

The removed trees were taken to be re-planted in another area of the district. But when the district office received a complaint from Big Trees Project, ‘‘it ordered a ban on pradu

removal’’ on Phloenchit Road, he said. Representatives of Big Trees Project, the district office and MTR Asset Managers Co, which is

contracted to run the building, subsequently met on Tuesday to find a solution. MTR’s representative explained it was necessary to remove the pradu because they affected the

scenery. He also raised concern over possible damage to tree roots during the landscaping. ‘‘But when we faced the protest, we stopped improving the areas in front of the building,’’ he said. As for the seven pradu trees that have already been removed, ‘‘we will hold further talks to find a

solution. We have now given in to all demands.’’ Big Trees Project is satisfied with the responses from the district office and the company. However,

Ms Oraya said, she will continue to keep a close watch on whether they keep their promises. ‘‘If they fail to keep their word, we will launch a campaign through our Facebook page which now

has more than 40,000 supporters,’’ she said. The pradu incident shows that Bangkok residents cannot completely rely on the authorities to take

care of trees in the capital. Flaws in the rules regarding their protection crop up, Ms Oraya said. Surveys show Bangkok is among those cities with the smallest amount of green spaces. It has just

4.09 square metres per person, far below the standard of 9 sq m set by the World Health Organisation. Bangkok governor MR Sukhumbhand Paribatra vowed during his election campaign earlier this year

that he would increase the city’s green areas by 5,000 rai in four years. Yet this promised amount is viewed as insufficient by Big Trees Project.

56

‘‘I would like the governor to amend regulations on removing large trees,’’ Ms Oraya said. ‘‘He should retake authority from district offices and decide himself on whether any should be removed, so that any such action will become more difficult.’’ (cf. http://www.bangkokpost.com/news/local/362800/protest-saves-chidlom-trees)

35.6ภาคผนวก 6 ไปดสวสดการของ"สงคโปร"

เมอไมนานมานบรษท ไนทแฟรงค ซงเปนทปรกษาดานอสงหารมทรพยชนนาของโลก และซต ไพรเวท แบงก ซงอยในเครอซตกรปรายงานสารวจความมงคง ประจาป 2555 พบวา รายไดประชากรตอหวของประเทศสงคโปรทะยานขนแตะทระดบ 56,532 ดอลลารสหรฐฯ หรอราว 1,809,024 บาทตอคน เทากบวา สงคโปรเปนประเทศทมอตรารายไดประชากรตอหวทสงทสดในโลก แซงหนาอนดบ 2 คอ นอรเวย ทมรายไดตอหวอยท 51,226 ดอลลารสหรฐฯ หรอประมาณ 1,639,232 บาทตอคน รวมถงสหรฐฯทมขนาดเศรษฐกจใหญสดในโลก แตกมรายไดประชากรตอหวอยท 45,511ดอลลารสหรฐฯ หรอประมาณ 1,456,352 บาทตอคน นคอ ความมหศจรรยของสงคโปร ทงทประเทศเปนเพยงเกาะเลกๆ ไมมทรพยากรทางธรรมชาตอะไร และมประชากรไมกลานคน แตความกาวหนาทางเศรษฐกจของสงคโปรกลบเตบโตพงพรวด และเปนตนแบบของความสาเรจทประเทศอนๆอยากจะเปนเหมอนเชนสงคโปร ยงไปกวานนยงประเมนวา ในป 2050 หรออก 37 ป ขางหนา สงคโปรกยงคงครองอนดบ 1 ตอเนอง คาดวา จะมรายไดตอหวอยท 137,710 ดอลลารสหรฐฯ หรอประมาณ 4,406,720 บาทตอคน ขณะท สงคโปรคาดวา จะมจานวนมหาเศรษฐเพมขนรอยละ 67 ในอก 4 ป ขางหนา และเมอมองยอนกลบไปไลขอมลในชวง 5 ปทผานมาจะพบวา จานวนเศรษฐในสงคโปรทมความรารวยตงแต 3,200 ลานบาทขนไปนน มอตราเพมขนถงรอยละ 80 โดยเฉพาะระหวางป 2553 - 2554 เศรษฐในสงคโปรมความรารวยตงแต 100 ลานดอลลารสหรฐฯ ขนไป มสดสวนเพมสงถงรอยละ 13 ซงสงกวาคาเฉลยของโลกทเพมขนเพยงรอยละ 6 ลองเปรยบเทยบกบไทยดนะครบ ในแงของรายไดตอประชากร ตางกนราวฟากบดน และไทยยงเปนประเทศกาลงพฒนา ซงไมรอกกปไทยจะกาวไปถงระดบของสงคโปรได(ยงการเมองตอนนเขมขน รอนแรงสดๆและมความเสยงสงทยงแกปญหาความขดแยงในบานเมองยงไมได) ประเดนทนาสนใจ และสงคโปรไดวางรากฐานไวดมากๆ คอ คนสงคโปรมคณภาพชวตทดมากในระดบตนๆของโลก จากการสวสดการในรปแบบตางๆ นนคอ สงคโปรใหความสาคญกบการพงพาตนเองจงมการจดตงระบบกองทน Central Provident Fund (CPF)ขน

57

กองทนฯนตงขนมาตงแตป 2498 เปน "ภาคบงคบ" โดยบงคบใหสะสมเงนออมไวใชหลงเกษยณ ซงทกเดอนลกจาง(หมายถง คนสงคโปรทมถนพานกถาวรมากกวา3ปขนไป) โดยนายจางจะสมทบเงนเขากองทนของลกจางในอตรารอยละ 20 สาหรบนายจาง และรอยละ 10 สาหรบลกจาง ขอยาวา ภาคบงคบสะสมเงนออมของเขาสงถงรอยละ 10-20 แตของไทยยงอยในระดบรอยละ 2-3 เทานน..! ตอมากองทนฯนไดพฒนามาเปนระบบประกนสงคมเตมรปแบบ มการเพมบรการตางๆ ใหแกสมาชกในกองทนฯ โดยสมาชกในกองทนฯ สามารถนาเงนสะสมมาใชในโครงการตางๆ ไดเชน สะสมเงนเปนคาใชจายในการรกษาพยาบาลของตนเองและสมาชกครอบครว นอกจากน ยงนามาใชในเรองซอทอยอาศยทรฐบาลสงคโปรใหความสาคญกบนโยบาย "Housing Policy" ทเนนใหประชาชนเปนเจาของทอยอาศย โดยรฐบาลจะใหเงนอดหนนประชาชนในการซอบานเคหะของรฐบาลในราคาถก ซงในอนาคตหองพกดงกลาวอาจมราคาสงขน ถอเปนการเพมมลคาใหกบการลงทนของประชาชนและเปนการสงเสรมใหประชาชนมทอยอาศยเปนของตนเอง(ลองเทยบกบการเคหะแหงชาตของไทยด) "เงนสะสมของสมาชกในกองทนฯนยงสามารถนาไปใชเปนคาเลาเรยนบตร , ไปซอหนรฐบาลและหนอน ๆ ในตลาดหลกทรพยได" โดยเฉพาะการศกษาสงคโปรใหความสาคญมากเรยกวา คนคณภาพ สรางชาตทมคณภาพอะไรทานองนนคอ รฐบาลใหการอดหนนคาเลาเรยนในโรงเรยนรฐบาลจานวนมาก (คาเลาเรยนในสงคโปร ประมาณ 13-60 ดอลลารสงคโปรตอเดอน) ทาใหคาเลาเรยนมราคาถก รวมถงใหความชวยเหลอทางการเงนดานการศกษาตอครอบครวทรายไดนอยกวา 1,500 หรอ 1,800 ดอลลารสงคโปรตอเดอนดวย อนนตางกบไทยมากๆ ซงคาใชจายในการศกษาของไทยนบวนจะเพมสงขยเรอยๆ มคาใชจายใหมๆงอกขนมาเรอยๆทาใหครอบครวคนไทยตองมภาระสงขน ตวอยางทเหนชดคอ การเปดสอนของบรรดาตวเตอรตางๆ , ผปกครองนยมใหลกไปเรยนพเศษนจานวนมาก ทงวชาคณตศาสตร ภาษาองกฤษ ภาษาจน ฯลฯ ซงเกดขนมากราวกบดอกเหดในหนาฝน อกประการหนงทสะทอนวา รฐบาลสงคโปรมองการณไกลมากๆคอ วสยทศนเกยวกบผสงอาย ซงวนนเปนแนวโนมหลกของโลกไปแลววา สงคมโลกมแนวโนมทจะมผสงอายมากขน รวมถงไทยดวย(แนนอนวา เปนภาระตองบประมาณของรฐเพมขนดวย) รปแบบของสงคโปรในเรองน เขาทาอยางน...? ดวยเหตทประเมนวา สงคโปรจะมจานวนผสงอายเพมขนทกป คาดกนวา ภายในป นโยบายหลกๆทจะดแลผสงอายเชน สงเสรมการจางงาน , ใหการดแลสขภาพผสงอายแบบองครวมในราคายอมเยา และมคณภาพดวย แถมเลอกไดตามความตองการดานสขภาพของแตละคน แลวทนาสนใจคอ นโยบายสงเสรมใหผสงอายมอายยนครบ..!

58

อธบายสนๆ คอ เนนการดแลทงระยะปานกลางและยาวใหมรางกาย และจตใจทแขงแรง อยในสงคมไดอยางมความสข ดวยการใหบรการตางๆเชน โรงพยาบาลชมชน ศนยดแลผสงอายแบบเชาไปเยนกลบ บานพกคนชรา พยาบาล และการฟนฟผสงอายทบาน และสถานทดแลผสงอายระยะสดทาย (hospice) เปนตน แลวตวอยางทนาสนใจทออกมาในรปของกฏหมายคอ สงคโปรไดสรางระบบใหบคคลในครอบครวมหนาทดแลเลยงดพอแมในยามชรา และหากไมเลยงด พอแมสามารถฟองรองเรยกคาเลยงดจากบตรของตนไดทนท กรณรฐบาลไทยนาจะนาไปศกษาเปนกรณตวอยางด ทนามาขยายความขางตนเปนเพยงบางสวนทเกบตกมาเลาเปนไอเดยใหอานกนดวา เหตใดสงคมสงคโปรจงมคนทมคณภาพ และมความสข แมกระทงผสงอายกดารงชพในสงคมไดอยางมความสขดวย นยงไมนบรวมนโยบายให "คนสงคโปรมเดกมากขน" ซงรฐบาลจะอดฉดทงในรปเงนสดเชน คลอดบตรคนท 1 และ 2 จานวน 4,000 ดอลลารสงคโปร/คน และเงนสดสาหรบบตรคนท 3 และ 4 จานวน 6,000 ดอลลารสงคโปร/คน หรอเปดบญชเงนฝากเพอการพฒนาเดก ทบดามารดา และรฐบาลจะออกเงนสมทบในอตราเทาๆกน และทงหมดนคอ ระบบสวสดการของรฐบาลสงคโปรททาอยางจรงจง ตอเนอง และม "ภาคบงคบ"ไปในตว เพอใหคนของเขาม "คณภาพ" ซงในเรองนกหนนใหประเทศสงคโปรมคณภาพและกลายเปนประเทศทประชากรทมรายไดตอหวมากถง 1.8 ลานบาทตอป ซงมากทสดในโลกในขณะน..!! 2573 ประชากร 1 ใน 5 จะมอายมากกวา 65 ป สงคโปรจงจดตง Ministry of Community Development, Youth and Sports (MCYS) ซงทางานรวมกบกระทรวงทเกยวของในการดแลผสงอายในดานตาง ๆ รวมทงมการจดตง Ministerial Committee on Ageing ในป 2550 ภายใตคาขวญทวา "Successful Ageing for Singapore" (cf. http://www.siamrath.co.th/web/?q=ไปดสวสดการของสงคโปร)

35.7ภาคผนวก 7 วาดวยธรรมะทนาร 1. ทฏฐธมมกตถสงวตตนกธรรม 4 (ธรรมทเปนไปเพอประโยชนในปจจบน, หลกธรรมอนอานวย

ประโยชนสขขนตน - virtues conducive to benefits in the present; virtues leading to temporal welfare) 1. อฏฐานสมปทา (ถงพรอมดวยความหมน คอ ขยนหมนเพยรในการปฏบตหนาทการงาน

ประกอบอาชพอนสจรต มความชานาญ รจกใชปญญาสอดสอง ตรวจตรา หาอบายวธ สามารถจดดาเนนการใหไดผลด - to be endowed with energy and industry; achievement of diligence)

59

2. อารกขสมปทา (ถงพรอมดวยการรกษา คอรจกคมครองเกบรกษาโภคทรพยและผลงานอนตนไดทาไวดวยความขยนหมนเพยร โดยชอบธรรม ดวยกาลงงานของตน ไมใหเปนอนตรายหรอเสอมเสย - to be endowed with watchfulness; achievement of protection)

3. กลยาณมตตตา (คบคนดเปนมตร คอ รจกกาหนดบคคลในถนทอาศย เลอกเสวนาสาเหนยกศกษาเยยงอยางทานผทรงคณมศรทธา ศล จาคะ ปญญา - good company; association with good people)

4. สมชวตา (มความเปนอยเหมาะสม คอ รจกกาหนดรายไดและรายจายเลยงชวตแตพอด มใหฝดเคองหรอฟมฟาย ใหรายไดเหนอรายจาย มประหยดเกบไว - balanced livelihood; living economically)

ธรรมหมวดน เรยกกนสนๆ วา ทฏฐธมมกตถะ หรอเรยกตดปากอยางไทยๆ วา ทฏฐธมมกตถประโยชน (อตถะ แปลวา ประโยชน จงมประโยชนซาซอนกนสองคา)

2. พรหมวหาร 4 (ธรรมเครองอยอยางประเสรฐ, ธรรมประจาใจอนประเสรฐ, หลกความประพฤตทประเสรฐบรสทธ, ธรรมทตองมไวเปนหลกใจและกากบความประพฤต จงจะชอวาดาเนนชวตหมดจด และปฏบตตนตอมนษยสตวทงหลายโดยชอบ - holy abidings; sublime states of mind) 1. เมตตา (ความรกใคร ปรารถนาดอยากใหเขามความสข มจตอนแผไมตรและคดทาประโยชน

แกมนษยสตวทวหนา - loving-kindness; friendliness; goodwill) 2. กรณา (ความสงสาร คดชวยใหพนทกข ใฝใจในอนจะปลดเปลองบาบดความทกขยาก

เดอดรอนของปวงสตว - compassion) 3. มทตา (ความยนด ในเมอผอนอยดมสข มจตผองใสบนเทง กอปรดวยอาการแชมชนเบกบาน

อยเสมอ ตอสตวทงหลายผดารงในปกตสข พลอยยนดดวยเมอเขาไดดมสข เจรญงอกงามยงขนไป - sympathetic joy; altruistic joy)

4. อเบกขา (ความวางใจเปนกลาง อนจะใหดารงอยในธรรมตามทพจารณาเหนดวยปญญา คอมจตเรยบตรงเทยงธรรมดจตราชง ไมเอนเอยงดวยรกและชง พจารณาเหนกรรมทสตวทงหลายกระทาแลว อนควรไดรบผลดหรอชว สมควรแกเหตอนตนประกอบ พรอมทจะวนจฉยและปฏบตไปตามธรรม รวมทงรจกวางเฉยสงบใจมองด ในเมอไมมกจทควรทา เพราะเขารบผดชอบตนไดดแลว เขาสมควรรบผดชอบตนเอง หรอเขาควรไดรบผลอนสมกบความรบผดชอบของตน - equanimity; neutrality; poise)

ผดารงในพรหมวหาร ยอมชวยเหลอมนษยสตวทงหลายดวยเมตตากรณา และยอมรกษาธรรมไวไดดวยอเบกขา ดงนน แมจะมกรณาทจะชวยเหลอปวงสตวแตกตองมอเบกขาดวยทจะมใหเสยธรรม

60

พรหมวหารน บางทแปลวา ธรรมเครองอยของพรหม, ธรรมเครองอยอยางพรหม, ธรรมประจาใจททาใหเปนพรหมหรอใหเสมอดวยพรหม, หรอธรรมเครองอยของทานผมคณยงใหญ - (abidings of the Great Ones)

พรหมวหาร 4 เรยกอกอยางวา อปปมญญา 4 (unbounded states of mind; illimitables) เพราะแผสมาเสมอโดยทวไปในมนษยสตวทงหลาย ไมมประมาณ ไมจากดขอบเขต

พรหมวหารมในผใด ยอมทาใหผนนประพฤตปฏบตเกอกลแกผอน ดวยสงคหวตถ เปนตน (พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต). พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม (Dictionary of Buddhism). มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, 2538, หนา138, 148.)

61

35.8ภาคผนวก 8

สหวทยาการ Translated by Jirachoke Virasaya

คกรรม (ช) ดงนรกชงหรอสวรรคเเกลง เเกลงทรมานใหฉนไดเจอ

(ญ) เกลยดชงชง สดทายรกเธอ เเตพอเผลอ พรากเธอดบสญ

(ช) เวรกรรมหรอไรแตปางไหนนน

(ญ) สขเพยงชววน เเตชา ทวคณ

(ช) ใหหางไกล สดฟาอาดร

(ญ) สญสนเธอ ตลอดกาล

*(ญ) อธษฐานจตใจ หากเกดชาตไหน ฐานนดรใดๆ ทกสถาน

ดลใหเรา ไดพบเจอเปนคกน วอนสวรรคไดไหม

(ช) วญญาณฉนรอททางชางเผอก เลอกเธอรกเธอ ไมรางลาไกล

(ญ) ดงหงหอย เฝาคอยจนชพวาย ใตลาพ รอคกรรม -----------------------------------------------------

รวบรวมและเรยบเรยงแปลเปนไทย โดย ศ.พเศษ ดร. จรโชค (บรรพต) วระสย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง Thai expressions compiled and rendered into English by Jirachoke Virasaya, Ph.D. (Berkeley) Faculty of Political Science. Ramkhamhaeng University , Bangkok 10240. Tel. 02-310-8566-7 exts. 36,41 Revised 25/03/13

KHOO KARM (Predestined to share a common tragic fate)

‚Oh Satan or Saints, Why should they play fool on me! They either cursed me or agonizingly destined me to chance on Kobori, Nihonjin. Initially enveloped him with hatred, but later embraced him with love. Yet that moment of mutual love adoringly felt has lasted just a flicker.… Now he is eternally gone…a life of no return. Oh whose faults? Am I harvesting what I have sowed in my previous existences? Gleeful happiness lasts only days, while tearful grief mercilessly tramples on me so many times over. Happiness is now galaxies away. Kobori is gone, forever and forever. May my earnest prayer be answered---whenever we are reborn, at a whatever place and position, let us meet and become soul-mates again. Heavens. Have mercy on us. Kobori’s departed self is awaiting Angsumalin at the Milky Way---absent in body, but not in ever-loving spirit. Ever frequenting the same old spot where love’s Camelot once nestled.

A theme song for Khoo Karm, an extremely popular T.V. (Channel 7) melodramatic serial about a Thai Admiral’s daughter Angsumalin and Kobori a Japanese engineer-cum-soldier during World War II. In 1995 it was produced and screened as English speaking, starring the celebrated and highly popular Thongchai McIntyre (Bird) who earlier portrayed as Kobori in the leading male role in the TV series, some 30 years ago.

62

35.9 ภาคผนวก 9 วชา “ธรรมศาสตรการคลง” ทใชจรยธรรมทางศาสนา (Ethical Jurisprudence) เปนกรอบวนยทางการเงนการคลงทแทจรงกคอวชาการคลงทม “ธรรมะ” ใชนา เปนวนยทสงยงกวารฐธรรมนญ เพอแสวงหาวธการทจะนามาเปนความคดและใชในการดารงรกษาวนยทางการเงนการคลงโดยใช “ธรรมะ” เปน “ศาสตรา” คอคาวา “ธรรมศาสตร” อนนาไปสการสราง “กรอบวนยการเงนการคลงและการงบประมาณ”ทแทจรง ซงจะสรปเฉพาะในหวใจของแตละศาสนาไดดงตอไปน 1.ศาสนาพทธ คอ เรองโภควภาค ๔ (การแบงโภคะออกเปน ๔ สวน หลกการแบงทรพยโดยจดสรรเปน ๔ สวน-Bhogavibhaga fourfold division of money)

๑.เอเกน โภเคภญเชยย (๑ สวน ใชจายเลยงตน เลยงคนทควรบารง และทาประโยชน-On one part he should live and do his duties towards others)

๒.-๓.ทวหกมมปโยชเย (๒ สวน ใชลงทนประกอบงาน-With two parts he should expand his business)

๔.จตตถญจนธาเปยย (อก ๑ สวน เกบไวใชในคราวจาเปน-And he should save the fourth a rainy day)

2.การคลงในคมภรอลกรอานของศาสนาอสลาม ศาสนาอสลามทถอคมภร “อลกรอาน” เปนกฎหมายทศกดสทธกมหลกการทางการคลง เรยกวา “ซะกาต”(Sakat)และ “ซาดากต”(Sadakat) และมสถาบนการเงน หรอสถาบนการคลง หรอ “กองคลงมหาสมบต” ทเรยกวา “บยตลมาล” ทาหนาทจดสรรรายไดของกองคลงใหแกสงคมตามความจาเปนและตามกฎระเบยบของ ‚บยตลมาล‛ ทไดวางไวและมระบบงบประมาณทรฐบาลทองถนในจงหวดตางๆ จะทาหนาทเกบรวบรวมรายไดจากแหลงตางๆ และใชจายตามความจาเปนแตละทองถนกนเองกอน หลงจากหกคาใชจายแลวจะตองนาสง ‚บยตลมาล‛ ทเปนกองคลงทางสวนกลาง โดยมการแยก ‚บญชออกเปนประเภทๆ‛ สวนทองถนใดทเกบรายไดไมพอกบรายจายกจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลกลาง ‚ซากาต‛คอ การแบงทรพยสนเงนทองใหแกคนยากจนขดสน สวน ‚ซาดากต‛ เปนกรณทตองแบงรายไดของตนไวสวนหนง ใหแกคนยากจน ‚ซะกาตหรอซากาต‛ เปนหนาททางศาสนาของมสลมทกคนทครอบครองทรพยสนถงจานวนและครบรอบปซะกาตถกบญญตใหมการจดเกบเเละเเจกจายอยางเปนระบบโดยผานองคกรหรอสถาบนทรบผดชอบ ทานนบไดวางแนวทางทชดเจนในการจดระบบซะกาตซงตอมาบรรดาเดาะลฟะฮผทรงธรรมใดเจรญรอยตามแนวทางดงกลาวและใดพฒนาระบบซะกาตใหสอดคลองกบความเตบโตและความเจรญรงเรองของอาณาจกรอสลาม ซะกาตในยคสมยดงกลาวจงกลายเปนรากฐานทสาคญยงของระบบประกนสงคมและระบบการคลง(บยตลมาล)ในขณะเดยวกน อยางไรกตาม พบวา เเนวทางสาคญททาใหการจดระบบซะกาตในสมยดงกลาว มประสทธภาพกคอ การมคณธรรมและความโปรงใส ดงนนองคกรใดก

63

ตามทมหนาทจดการซะกาต เจาหนาทเเละบคลากรทเกยวของตองเปนผมคณธรรมมความโปรงใสเพราะมเชนนนเเลวการจดการซะกาตกจะประสบปญหาและไมสามารถเปนหลกประกนใหสงคม ระบบการคลงอสลาม เปนระบบการคลงทสาคญของโลกอกระบบหนง ทไดกาหนดไวเปนหลกศาสนาอสลามทศกดสทธในคมภร อลกรอาน ทไดเรยกรองและสงเสรมใหมสลมทาการสงเคราะหบรรดาผทตกทกขไดยาก ผขดสน คนยากจน โดยใหบรรดาผทมงคงไดตระหนกวา ทรพยสมบตทพวกเขาครอบครองอยนน สวนหนงเปนสทธของบรรดาผทไดรบความทกขรอน มใชเปนสมบตของพวกเขาไปเสยทงหมดถงแมวาเขาจะหามาไดเองกตาม การคลงอสลามนเคยเปนระบบทประเทศสวนใหญในโลกทมอดตทเคยเจรญรงเรองดวยประเพณ อารยธรรมกวาพนปมาแลว มหลก‚ซะกาต‛ทศกดสทธ เปนบอเกดของความเจรญรงเรองงอกงาม การเพมขนและความบรสทธ 3. ปรชญาการคลงในศาสนายดาย ศาสนายดาย มศนยกลางอยทพระเจาทเรยกวา “พระยะหเวห” (ยาหเวห Yahweh หรอ เยโฮวาห Jehovah แปลวา “พระองคผทรงใหกาเนดทกสง”) ซงชาวยวนบถอเปนสรณะมคมภรโตราห (Torah) ซงชาวครสตกนบถอดวย โดยทวไปเรยกวา “Pentateuch”หรอ “ปญจครนถ”คอ 5 คมภรแรกแหง “Old Testament” ของคมภรไบเบลเปนคาสงสอนทไมใหมนษยใชความรนแรงหรอทาสงครามแกปญหาตางๆ แตใหยดถอความยตธรรมทหมายถงการแบงปน “ทรพยากร”ใหแกชมชนตางๆ โดยทวถงตามสดสวนของความจาเปน คนจนกบคนรวยมศกดศรเหมอนกน จะตองมการเปลยนแปลงโครงสรางของสงคมแบบหนามอเปนหลงมอ “ใหคนมากอนเปนคนสดทายและคนสดทายเปนคนมากอน”ซงหมายความวาใหคนจนทอยรมขอบของสงคมไดรบการดแลเอาใจใสมากขนและใหคนรวยทอยในศนยกลางของสงคมมขอบเขตจากด ในคมภรโตราหกาหนดใหมป ‚สบบท‛ ทเจาหนจะตองยกเลกหนสนตางๆ ใหแกลกหนแมจะเปนหนทชอบดวยกฎหมายกตาม 4.ปรชญาการคลงในศาสนาครสตเมอพจารณาพระครสตธรรมคมภรแลวจะพบบททเกยวกบการเงนและการคลงทสาคญอนเปนวนยดงตอไปน

4.1หลกการเกยวกบการเงนและการคลงใน “พระธรรมฮกกย” (HAGGAI)และพระธรรมมาลาค(MALACHI)มดงน

ทรพยสนเงนทองทกสงเปนของพระจา ใหถวายเกยรตแดพระเจาดวยทรพยสน เงนทองและผลแรกแหงผลตผลทงสน ไมโลภและไมใชจายเงนฟมเฟอยเกนความจาเปนจนกอหนสน ซงในประเดนเรองการโลภ

เงนทองเปนสงทพระคมภรใหความสาคญมากจนกระทงเปนสวนหนงของบญญตสบประการในขอท ๑๐ กลาววา “หามโลภบานเรอนของเพอนบาน หามโลภภรรยาของเพอนบาน หรอทาสทาสของเขา หรอโค ลาของเขา หรอสงใดๆ ซงเปนของของเพอนบาน”

64

พงหลกเลยงในการเปนหนสนตางๆ ซงในพระคมภรไดกลาววา “อยาเปนหนอะไรใครเลย นอกจากความรกซงมตอกนเพราะวาผทรกคนอนกไดปฏบตตามธรรมบญญตครบถวนแลว”

การลงนามคาประกนเปนสงตองหามเดดขาด การใหดวยจตใจกวางขวางและไมคดดอกเบย

4.2 หลกการลงทน พระเยซครสตเจาไดเปรยบเทยบเงนทอง ทรพยสน เวลา ความสามารถหรอสงของตางๆ ทเราแต

ละคนมในโลกนเปรยบเหมอน “เงนตะลนตส”ซงเจานายองคหนงไดมอบเงนตะลนตสแกทาสของตนซงเราแตละคนตองทาใหเงนทองหรอทรพยสนทพระเจามอบไวใหเพมพนขนดวยการลงทนทดมประสทธภาพ เพราะทายทสดเราตองรบผดชอบและรายงานตอพระเจาในวนสดทาย

ตะลนตส หรอ Talents แปลตามตวนนหมายถงพรสวรรคซงความจรง ตรงตวมากและถาเราทาความเขาใจดๆ แลว นนกคอ ความสามารถหรอความถนดทพระเจาทรงใสไวใหเราแตละคนนนเอง

ในบทคาอปมาเรองเงนตะลนตสน ควรจะไดนามาเปรยบเทยบศกษาใน “สจธรรมเรองโภควภาค 4” ในสวน “โภคะ” ทใชลงทนประกอบการงานในศาสนาพทธและเรอง “เงนออม” (saving) ในวชาเศรษฐศาสตรทไดใหนยามไววา “เงนออมหมายถงสวนหนงของรายไดปจจบนทไมไดใชจายเพอการบรโภค หากแตเกบไวโดยมวตถประสงคเพอการใชจายตางๆ ในอนาคต การใชเงนออมอาจทาไดหลายรปแบบ เชน ถอไวเปนเงนสด นาเงนออมไปฝากธนาคาร หรอนาเงนออมไปซอหลกทรพย เปนตน ขนาดของเงนออมขนอยกบปจจยหลายประการ ไดแก 1)ขนาดของรายได ถาบคคลมรายไดเพมขนการออมกจะเพมขนตามไปดวย 2)การคาดการณเกยวกบรายไดในอนาคต ถาผมรายไดคาดวาในอนาคตจะมรายไดมาก กอาจจะเกบออมในปจจบนนอยลง และ 3)อตราดอกเบย ถาอตราดอกเบยในปจจบนอยในระดบสงจะจงใจใหบคคลเกบเงนออมมากขน‛

ในวชาเศรษฐศาสตรยงมอกคาหนงทใกลเคยงกน นนกคอคาวา ‚การออม‛ (savings) ซงหมายถงการนาเงนออมไปลงทนเพอหาผลประโยชนตอบแทน ดงนนเงนออมทเกบไวเปนเงนสดหรอแปลงสภาพเปนสนทรพย แตเปนสนทรพยทไมกอใหเกดผลประโยชนงอกเงย ในทางเศรษฐศาสตรไมถอวาเปน ‚การออม‛

5.ปรชญาการคลงของขงจอ ขงจอไดใหทรรศนะทางการเมองทเปนปรชญาของนกปกครองอนอาจนามาใชประยกตเปนกรอบวนยทางการคลงและการศกษาในปจจบนได ดงน ‚นกปกครองนนจะไมสนใจในเรองความขาดแคลนโภคทรพย แตจะสนใจในการกระจายโภคทรพยอยางเปนธรรมในหมประชาชน นกปกครองนนจะไมสนใจในความยากจน แตจะสนใจในเรองสวสดภาพ ของประชาชน ในเมอบานเมองมการกระจายโภคทรพยอยางเปนธรรม ความยากจนกไมม ในเมอม

65

ความสขสงบ ประชาชนกจะไมบนเรองความขดสน และเมอประชาชนมความพอใจในสภาพของตนแลว การทประชาชนจะลกขนตอสรฐบาลกไมม‛ ถงเวลาแลวหรอยงทประเทศไทยเรานาจะนาปรชญาทางการคลงในศาสนาทสาคญของโลกมาสรางเปน “กรอบวนยการเงน การคลงและการงบประมาณ” ทแทจรง ครบ

ปรชา สวรรณทต (cf. http://www.naewna.com/politic/columnist/8053)

35.10 ภาคผนวก 10 จฬาฯเปดตวระบบตรวจ"ลอกผลงาน" ลกศษยวกพเดย -อาจารยกเกลหนาวแน/เอกซเรยยอนหลง1.5หมนชน

จฬาฯ เปดตวโปรแกรม "อกขราวสทธ" ระบบตรวจสอบการลอกผลงานวชาการ วทยานพนธ เทยบเคยงประโยคตอประโยค กอบปวกพเดย-กเกลหรอไม โดยจะตรวจยอนหลง 15,000 ผลงาน ถาเจอมการลอกจรง ถอนใบปรญญาแน สวนพวกใชบรการมอปนรบจางทาผลงานตองใหอาจารยท ปรกษาชวยกวดขน เรมใชปรญญาโท-ปรญญาเอกปการศกษาน สวนปรญญาตรเรมปการศกษาหนา และยงเปด CU E-THESIS ทาวทยานพนธอเลกทรอนกส ไมตองทาเปนเลม ลดคาใชจาย

ทจฬาลงกรณมหาวทยาลย แถลงขาวเรอง ‚จฬาฯ กบมาตรการในการปองกนการลกลอกผลงานวชาการ‛ โดยไดพฒนาระบบการเขยนวทยานพนธอเลกทรอนกส (CU E-THESIS) และโปรแกรมอกขราวสทธ โดย ผศ.ม.ร.ว.กลยา ตงศภทย รองอธการบดจฬาฯ เปดเผยวา ปจจบนเทคโนโลยกาวหนาไปมาก ทาใหการลอกผลงานงายขนเพยงแคคลก COPY-PASTE ถอวางายกวาแตกอนมาก ขณะทจฬาฯ กพฒนาเครองมอมาตรวจสอบ เพอปองกนการลอกผลงานวชาการ ทงน การลอกผลงานวชาการปจจบนสวนใหญอยหลงระดบปรญญาตร ขณะทปรญญาตรขณะนกมปญหานไมนอย สวนใหญมปญหาไปคดลอกขอมลมาจาก Wikipedia ฉะนนในอนาคตจฬาฯ กจะพฒนาเครองมอมาตรวจสอบสารนพนธดวย ตงเปาจะเรมตงแตปการศกษา 2557 อยางไรกตาม ระบบดงกลาวไดเรมดาเนนการในปการศกษา 2556 น มผลทนทกบนสตปจจบน รวมถงการยอนไปตรวจสอบวทยานพนธเกาๆ ตงแตป 2548 ทเปนรปแบบไฟลอเลกทรอนกส จานวน 15,000 ผลงานดวย ซงหากตรวจยอนหลงแลวพบวามการคดลอกมา ทางมหาวทยาลยกจะขอเรยกคนใบปรญญา

รศ.อมร เพชรสม คณบดบณฑตวทยาลยจฬาฯ กลาวถงระบบ CU E-THESIS และโปรแกรมอกขราวสทธ วา ระบบ CU E-THESIS ถอเปนการทาวทยานพนธรปแบบใหม จากเดมททาเปนเลมให เปลยนทาเปนรปแบบอเลกทรอนกส ซงจะมขอดหลายเรองกวาการทาเปนเลม เชน ระบบมรปแบบการทาวทยานพนธทถกตอง นสตและอาจารยจะไมตองกงวลเรองรปแบบการทาวทยานพนธเหมอนทผานมา ขณะทอาจารยทปรกษาสามารถดรางวทยานพนธไดตลอดผานระบบ ทาใหสามารถตดตามงานเขยนนสต สงงานเขยน และใหปรบปรงไดอยางใกลชดตลอดเวลา ขณะเดยวนสตกจะทราบผานระบบวาอาจารยทปรกษาเขามาตรวจเชก

66

รางวทยานพนธบางหรอไม เวลาใด กครง คณบดฯ กลาวอกวา สวนโปรแกรมอกขราวสทธกทางานควบคกนไป ทาหนาทตรวจสอบการลกลอก

ผลงาน ตรวจสอบจากฐานขอมลทมอย เชน ฐานขอมลของจฬาฯ สารนพนธจฬาฯ CU e-Book Wikipedia โดยเวอรชนนยงเปนการตรวจสอบตรงแบบประโยคตอประโยคอย จากนนจะแจงผลประโยคทเหมอนกนเปนเปอรเซนต แลวแจงวานาประโยคดงกลาวมาจากแหลงขอมลใด ซงเปนการปองกนการลอกผลงานทางวชาการกน ทงน ปจจบนมโปรแกรม Turnitin ของตางประเทศทาหนาทตรวจสอบการคดลอกวทยานพนธทเปนภาษาองกฤษอยแลว แตเนองจากใชไมดกบภาษาไทย จฬาฯ จงพฒนาโปรแกรมอกขราวสทธขนมา ซงในเวอรชนตอไปจะพฒนาใหสามารถตรวจสอบประโยคทมความคลายคลงของเนอหากนดวย ซงตงเปาจะเรมในปการศกษาหนาตอไป

‚ถงแมโปรแกรมและระบบจะไมสามารถตรวจสอบการลกลอบผลงานวชาการได 100% แตอยางนอยกทาใหรวาเรามนวตกรรมการทาวทยานพนธรปแบบใหม และมการปองกนการลกลอกระดบหนง ทงน จฬาฯ กยนดหากมหาวทยาลยอนๆ อยากมาใชระบบและโปรแกรมรวมกน ซงกจะเปนเรองดทจะทาใหฐานขอมลกวางขน เราไมคดคาใชจาย โดยสามารถตดตอมาไดทบณฑตวทยาลย จฬาฯ อยางไรกตาม คดวาหากจะทาใหไมเกดการลอกผลงานและการรบจางทาผลงานวชาการทสมบรณ ทงนสต/นกศกษาและอาจารยทปรกษาจะเปนสวนสาคญ อยางอาจารยตองคอยหมนตรวจเชกรางวทยานพนธอยตลอด ดพฒนาการของลกศษย ซงหากทาไมเคยผดเลยกถอวานาสงสย‛ รศ.อมรกลาว (cf. http://www.thaipost.net/news/270813/78387)

67

บรรณานกรม Alexis de Tocqueville. Democracy in America ; Sidney Hook. The Hero inHistory.Boston:

Beacon, 1955. Chris Rohmann. A World of Ideas. New York : Ballantine Books, 1999, p.183 James L. Christian. Philosophy, Rinehart Press, 1973. John Authur. Studying Philosophy : A Guide for the Perplexed. New Jersey : Pearson

PrenticeHall,2004. John Scott & Gordon Marshall. Oxford Dictionary of Sociology. New York : Oxford, 2005. p.145 Peter A. Angeles. The Harper Collins Dictionary of Philosophy. New York : HarperCollins, 1992. Peter Watson. Ideas : A History From Fire To Freud. London : Phoenix, 2006. John Naish, Enough : Breaking free from the world of more. London : Hodder and Stoughton

Ltd., 2008. Philippe Legrain . Open World : The Truth About Globalisation. London : Time Warner Books

UK, 2003. Richard Appignanesi and Chris Garratt. Introduction to Postmodernism. Icon Book Ltd., 2007. Ted. Honderich, ed. The Oxford Guide To Philosophy.OxfordUniversity Press, 2005. บรรจคา เชน

p. 126 ethics of care. จรยธรรมแหงการเอาใจใสดแล p. 17 African philosophy ปรชญาแอฟรกน p. 289 วาดวย falsifiability p. 296 วาดวย feminist political philosophy. p. 463 วาดวย justice ความยตธรรม

ไพโรจน อยมณเฑยร,ปรชญาโกวเลง: ชวตของผเสอ...ชวตของคน ใยมใชเปนเฉกเชนกน?, สานกพมพสรอยทอง ว.วชรเมธ. นพพานระหวางวน, สานกพมพอมรนทรธรรมะ กรงเทพมหานคร, พมพครงท 2 มถนายน

2554. กองบรรณาธการสานกพมพคดด. 84 คาสอนของพอสงทในหลวงมอบใหปวงชนชาวไทย, สานกพมพ

คดด พฤศจกายน 2554.

68

Academic Ranking of World Universities - 2010

69

70

ศ.พเศษ ดร.จรโชค(บรรพต) วระสย Professor Jirachoke(Banphot) Virasaya, Ph.D.

1. การศกษา Education 1. ปรญญาตรวทยานพนธ เกยรตนยม B.A. (Honors thesis in Sociology, University of California, Berkeley) 2)

ปรญญาโท M.A. in Political Science, Berkeley 3) ปรญญาเอก Ph.D., Berkeley, 1968 ไดรบการเชดชเกยรตโดยเชญเขาเปนสมาชกของสมาคม ไพ ซกมา แอลฟา (Eelected to PI SIGMA

ALPHA, National Political Science Honor Society) U.S.A., 1962. Experiences คอ สมาคมเกยรตนยมรฐศาสตรระดบชาต U.S.A.

2. ประสบการณ 1. นกเรยนทนรฐบาลไทย หลงจากจบจากโรงเรยนเตรยมอดมศกษา สอบไดท 1 ทวประเทศ สาขาอกษรศาสตร

แลวไปศกษาตอ ณ สหรฐอเมรกา และเปนหวหนานกเรยนทนรฐบาลและผทอยในความดแลของ ก.พ. ณ UC Berkeley. Ranked no.1 in country-wide competitive exam and awarded scholarship to pursue B.A., M.A. and Ph.D. at UC Berkeley.

2. หวหนาภาควชาสงคมวทยา มหาวทยาลยเชยงใหม, 2512-2514 3. เลขาธการศนยวจยลานนาไทย มหาวทยาลยเชยงใหม , 2511-2514 4. กรรมการและเลขานการคณะกรรมการ เตรยมการจดตงมหาวทยาลยรามคาแหง , 2513-2514 Founding

Committee Member in the establishment of RU.โดยม ศ.ดร.ศกด ผาสขนรนต เปนประธานกรรมการ 5. คณบดผกอตงคณะรฐศาสตร (Founding Dean) มหาวทยาลยรามคาแหง, RU, 2516-2520และรกษาการคณบดอก

หลายครง (and at times Interim Dean) 6. หวหนาภาคผจดตง (Founding Chairman, Sociology-Anthropology Dept.) ภาควชาสงคมวทยา-มานษยวทยา

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2514-2520 7. รองอธการบดฝายวชาการ มหาวทยาลยรามคาแหง, 2530-2532 Vice-Rector, - Academic 8. Academic Deputy Director, Regional Institute of Higher Education (RIHED), Singapore, 1977-1980. รอง

ผอานวยการสถาบนภมภาควาดวยการอดมศกษาและการพฒนาณ สงคโปร 9. Director, University Development Commission(UDC), Ministry of University Affairs (MUA) ผอานวยการ

สานกงานโครงการพฒนามหาวทยาลย ทบวงมหาวทยาลย 10. ประธานสภาวจยแหงชาต สาขาสงคมวทยา 11. กรรมการบญญตศพทรฐศาสตร ราชบณฑตยสถาน 12. กรรมการสมาคมเพอนแคลฟอรเนย 13. Hon. Secretary-General, World Fellowship of Buddhist Youth (WFBY). เลขาธการกตตมศกดองคการยว

พทธศาสนกสมพนธแหงโลก(ยพสล), ซงม ม.จ.หญงพนพศมย ดศกลเปนองคประธาน พสล. และ ศ.สญญา ธรรมศกด เปนประธานองคการพทธศาสนกสมพนธแหงโลก (พสล.) คนตอมา

14. กรรมการบญญตศพทสงคมวทยา ราชบณฑตยสถาน Royal Institute

71

15. ประธานคณะอนกรรมการจดทาหลกวชาการสงคมวทยาตามพทธศาสตร โดยม ศ.ดร.ระว ภาวไล เปนประธานกรรมการจดทาหลกวชาการตามแนวพทธศาสตรสานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

16. กรรมการสมาคมรฐประศาสนศาสตรและรฐศาสตรประยกตแหงประเทศไทย 17. รกษาการในตาแหนงคณบดคณะรฐศาสตร (Dean Interim) มหาวทยาลยรามคาแหง หลายครง 18. กรรมการสมาคมการกฬาและนนทนาการผสงอาย (ประเทศไทย) สกนอท. 19. กรรมการสมาคมสงคมวทยา-มานษยวทยา 20. กรรมการสมาคมไทย-อเมรกนศกษา 20. กรรมการสหพนธครอบครวเพอความสามคคและสนตภาพโลก(ประเทศไทย) มลนธเพอการพฒนาและสนต 21. รวมประชมทางวชาการนานาประเทศหลายครง 22. ผเขยนบทความทางวชาการและตาราทงสงคมวทยา,มานษยวทยา, รฐศาสตร, รฐประศาสนศาสตร, ศาสนา

และอน ๆ 23. รกษาการผอานวยการโครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร (10 สาขาวชา) มหาวทยาลยรามคาแหง

,2547-. Acting Director, Ph.D. Program in Social Sciences. 24. เปนผบรรยายสถาบนตาง ๆ ทงภาคภาษาไทยและภาษาองกฤษ รวมทงการบรรยาย ณ วทยาลยปองกน

ราชอาณาจกร(วปอ.) เปนเวลาตดตอกนเกนกวา 25 ป นบตงแตป พ.ศ. 2513. 25. สนใจและเปนผบรรยายตงแตระดบปรญญาตร หรอระดบทวๆไป เพราะมงกระจายความรสผสนใจในดานตาง

ๆ เชงสหวทยาการในยครวมสมย สบสานมรดกทางปญญา วฒนธรรม ทงจากอารยธรรมตะวนออกและตะวนตก

3. งานทางวชาการ Academic works มความหลากหลายทง 3.1ตารา เชน สงคมวทยา-มานษยวทยา, รฐศาสตรทวไป, สงคมวทยาการเมอง และอน ๆ 3.2 บทความทางวชาการ เฉพาะลาสดประมาณ 45 รายการ 3.3 การวจย ทางสงคมวทยา สงคมวทยาการเมองฯลฯ 3.4 การบรรยาย ณ โอกาสตางๆกน รวมทงรายการวทยและวทยโทรทศน

4. ความถนด 4.1 เรองราวทางสงคม จตวทยาสงคม รฐศาสตรและการบรหารโดยทวไป 4.2 เรองการวเคราะหเชงพทธในนานาประเดนและนานาปญหา เชน เรองการพฒนา สนตภาพ

5. สถานทตดตอ Contact Address คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง หรอโครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร อาคารทาชย

มหาวทยาลยรามคาแหง 02-312-8483-9 ตอ, exts.41,36 ; 02-310-8566-67 ; Fax 310-8492, 310-8500, 310-8567

72

เอกสารอนๆ ประกอบการบรรยาย โดย ศ.พเศษ ดร.จรโชค (บรรพต) วระสย

1. หมายเลข 5 ทรรศนะแมบททเปลยนแปลง ผลกระทบตอวทยาการPS 103, 500, 601, 701 2. หมายเลข 8แนวคดและปรชญาตะวนออกวาดวยสงคมและการเมองPS 103, 290, 293, 495, 500, 601, 605, 611, 639,

641, SO 477, 483 และอน ๆ 3. หมายเลข 9 กระแสแปรเปลยน ปญหาสงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ การเมองและจรยธรรมระดบนานาชาต SO 103,

233, 265, 268, 477, PS 103, 500, 503, 611, 639, 671, 798 และอน ๆ (04) 4. หมายเลข 11 อดมการณ ทฤษฎ และปรชญาทางสงคมและการเมองPS 103, 190, 290, 500, 503, 601, 605, 611, 639,

641, SO 477, 483 และอน ๆ (04) 5. หมายเลข 14สงคมกบการเมองประชาธปไตย SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 และอน ๆ 6. หมายเลข 15 ทรพยากรและสงแวดลอมกบการพฒนาทยงยนPS 639, 672, 679 7. หมายเลข 25 สงคมไทยกบการพฒนา PS 103, 110, SO 103, 477, 483, PS 500, 639, 671, 691, 798 และอน ๆ 8. หมายเลข 27 จรยธรรมกบการพฒนา PS 103, SO 477, PS 639, 671, 691 และอน ๆ ราคา 30.- (03) 9. หมายเลข 28 นวสมยและผานเลยโพนนวสมย ทฤษฎและนานามตแหงการเปลยนแปลงเศรษฐกจ สงคมการเมอง PS

103, SO 477, PS 500, 503, 601, 639, 672 และอน ๆ 10. หมายเลข 29 การสบตอยคอตสาหกรรมนวสมยและยคผานเลยนวสมยSO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 และอน

ๆ 11. หมายเลข 34 การจดการแบบราชการPS 103, 672 12. หมายเลข 35 มโนทศน อดมการณ ทฤษฎทางสงคมและการเมอง SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 และอน ๆ 13. หมายเลข 50 การเมองกระแสโลกอดมการณ ปรชญา PS 103, 130, 500, 503, 601 ราคา 40.- (03) 14. หมายเลข 53 แนวพนจเชงวฒนธรรม และวฒนธรรมทางการเมอง PS 605, 500, 601, 639, 798 และอน ๆ 15. หมายเลข 58 สงคมวฒนธรรมเปลยนและพฒนานานาประเดนปญหาแวดลอมรวมสมย PS 103, 500, 601, 639,

671, 672 16. หมายเลข 62 แนวคดวาดวยโครงสรางการหนาทประโยชน” PS 601, 17. หมายเลข 73การมสวนรวมในสงคมการเมอง SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 18. หมายเลข 74มมมองรฐศาสตรจากผลงานตะวนตกและตะวนออก 19. หมายเลข 75พรรคการเมองPS 103, 500, 605, 639, SO 477 20. หมายเลข 79กระแสการแปรเปลยนพฒนา สงคม เศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรมและเทคโนโลยPS 103, PA 330,

SO 103, 233, 477, 483, PS 500, 503, 601, 605, 611, 639, และอน ๆ 21. หมายเลข 98 การปฏวตอตสาหกรรม และผลกระทบ SO 477, PS 639 22. หมายเลข 100 เปลยนแปลงสการพฒนาและเศรษฐกจพอเพยง PS 103, 639,691, SO 477 และอน ๆ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- จดพมพโดยศนยเอกสารวชาการ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง กท. 10240 ตดตอไดท (02) 310-8483-9 ตอ 30 ตดตอศนยเอกสารฯ หลงอาคารรฐศาสตร (POB)

73

23. หมายเลข 111ทรพยากรนาในนานาบรบท เพอการวางนโยบาย PS 103, 672,679 24. หมายเลข 112 การคดสรางสรรค และจดหกเหทางวชาการPS 503, 601, 639 25. หมายเลข 113แนวโนมแหงการเปลยนแปลงระดบผนพภพ SO 233, 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 26. หมายเลข 114 ปรชญาสงคมศาสตรในเชงศาสตร PS 103, 500, 503, 601, 701 27. หมายเลข 115ศพทานกรมและนกคด ปรชญาและแนวพนจรฐศาสตร PS 103, 483, 500, 503, 601, SO 477 28. หมายเลข 125 ความคด ทฤษฎ ปรชญาสงคม PS 103, SO 477, PS 483, 500, 601, 639 และอนๆ 29. หมายเลข 131การพฒนาทรพยากรมนษย การวางแผนเชงกลยทธ PS 103, 500, 503, 672, 798, PA 261, 330, 331,

350, 200 30. หมายเลข 140 สถานการณสงคม เศรษฐกจและการเมองนานาประเทศ PS 103, 500, 601 ราคา 48.- 31. หมายเลข 144 การพฒนาและการจดทรพยากรมนษย PS 103, 500, 601 32. หมายเลข 146 การเพมศกยภาพองคการและบคคลโดย REENGINEERING PS500, 601, 639, 672 และอน ๆ 33. หมายเลข 148รฐกบนโยบายสาธารณะ PS 103, 500, 601, 671, 672 34. หมายเลข 149 ประชาธปไตย การพฒนาสทธมนษยชน สตร เดก บทบาทของรฐเพอสทธสภาพแวดลอมในบรบท

โลกาภวตนและองคการระหวางประเทศPS 103, 120, SO 103 , 477, PS 500, 601, 605, 611, 639, 671, 679, 798 และอน ๆ

35. หมายเลข 153 รฐ อดมการณ ปรชญา นโยบาย และการเปลยนแปลงPS 103, SO 477, 483, PS 500, 503, 601, 605, 611, 639, 672 และอน ๆ ในสาขา สงคมศาสตร

36. หมายเลข 171 การเพมศกยภาพองคการและทรพยากรบคคล PS 103,601, 707 37. หมายเลข 172ศพทรวมสมย ศพทรฐศาสตร รฐประศาสนศาสตรและสงคมวทยา PS 103, 503, 601 38. หมายเลข 174 ปรชญาเชงวทยาการในรฐศาสตรPS 103, 500, 601,639, SO477 39. หมายเลข 175 สาธารณรฐอนเดยPS 103, 130, 456 และอน ๆ 40. หมายเลข 177 ประวตและการเมองการปกครองของสาธารณรฐอนเดย 41. หมายเลข 195 อดมการณทางการเมองสงคมกบฟาสซสมSO 477, PS 103, 500, 601, 639 42. หมายเลข 200 หลกทางพทธศาสนากบประชาธปไตย กรณความเสมอภาค PS 103,495,500 และอนๆ 43. หมายเลข 223 ขอบขายรฐศาสตรเชงพฤตกรรม PS 403, SO 477, PS 500, 639, 691 และอนๆ 44. หมายเลข 225 สงคมวทยาการเมองกบการเปลยนแปลงนานาประการ PS 103, SO 477, PS 500, 601, 605 45. หมายเลข 236 อธบายสรรสาระ และศพทสานวนรฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร และสงคมศาสตรทวไป PS 103, PA 200, 210, 310, PS 500, 672 และอน ๆ