ความรู้พื้นฐานด้านการเพิ่ม...

โครงการสงเสรมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพในอาคารธรกจ

Promoting Energy Efficiency in Commercial Buildings, PEECB

บรษท ไบรท แมเนจเมนท คอนซลตง จ ากด หนา B1.1 - 1/31 สงหาคม 2558

ความรพนฐานดานการเพมประสทธภาพการใชพลงงานในอาคารธรกจ

B1.1 แนวคดการพฒนาอาคารทมประสทธภาพการใชพลงงานทดและเปนมตรกบสงแวดลอม

1. แนวคดอาคารทมประสทธภาพการใชพลงงานทด (Energy Efficiency Buildings Concept Development)

อาคารธรกจยคใหม ตองเปนอาคารทมความยงยน (Sustainable Buildings) สามารถตอบโจทยในมมมองของเจาของอาคาร ผบรหารอาคาร และผใชงานอาคารไดอยางลงตว ทงในเชงเทคนคและเชงเศรษฐศาสตรและสงผลใหเกดการลดผลกระทบตอสงแวดลอมในระยะยาว ดงนน มมมองใหมส าหรบผพฒนาโครงการอาคารธรกจ จงควรพจารณาในประเดนตางๆ ดงตอไปน

ประสทธภาพพลงงานในมมมองทางธรกจ ( Building Energy Efficiency – Developer’s Perspective)

การกอสรางอาคารทมประสทธภาพการใชพลงงานทด (Energy Efficiency Building) ถงแมวาจะมคาใชจายทมากขนกวาอาคารทออกแบบทวไป แตผลประโยชนของพลงงานทประหยดไดจากการเลอกใชวสด ระบบและอปกรณทมประสทธภาพจะสามารถสรางมลคาเพมในทางธรกจไดเปนอยางด

ตารางท 1.1 แสดงผลประโยชนทางธรกจจากการพฒนาโครงการอาคารทมประสทธภาพการใชพลงงานทด

(ทมา : Building Energy Efficiency – Barriers to Real Estate Developers, Dr.Sanjay Vashishtha- First Green Consulting)

**อาคารทมประสทธภาพการใชพลงงานทด จะไดรบการออกแบบทใหไดผลประหยดพลงงานจากการใชงานอยางนอย 30-40% เทยบกบการออกแบบอาคารทวไป โดยมคาใชจายดานการลงทนทเพมขนประมาณ 10-20%**




ผลประโยชนตลอดอายการใชงานอาคาร (Life Cycle Costing and Service Life Planning)

การพจารณาคาใชจายตลอดอายการใชงานของอาคาร จะค านงถงคาใชจายทเปน Operation cost ไดแก คาพลงงานและคาบ ารงรกษาอปกรณ เมอเทยบกบคาใชจายทลงทนเรมแรก โดยทวไปจะเขาใจวา การจะเพมผลประหยดพลงงาน มกตองเพมการใชเงนลงทนเรมแรกดวยในดานของอปกรณประสทธภาพสง และระบบควบคมอตโนมตตางๆ นนคอ โครงการตางๆ จะตองพจารณาถงระยะเวลาคนทนเปนหลก ดงแสดงในรปท 1.1

รปท 1.1 แสดงคาใชจายในการลงทนของโครงการและผลประหยด (กรณทวไป)

อยางไรกตาม หากสามารถใชผลของการพจารณาผลประโยชนอนๆของระบบรวมทงอาคาร และการบรหารจดการตรวจตดตามประเมนในชวงเวลาทเหมาะสม จะเกดผลสบเนองตอในการด าเนนการ นนคอ สามารถกระตนใหเกดการลงทนทใหประสทธผลมากยงขน ซงเรยกวา “Tunnel Through the cost Barrier” (ดรปท 1.2)




รปท 1.2 แสดงสภาวะการเกด “Tunnel through the cost barrier”

เพมคณภาพการท างาน (Increase Productivity)

ขอมลจากการส ารวจโดยทวไปพบวา คาใชจายของเงนเดอนพนกงานในองคกรเปนสดสวนมากกวา 70% ของคาใชจายทงหมด ดงนนอาคารธรกจทมความยงยนนนจะตองสามารถชวยใหพนกงานทอยในอาคารมประสทธภาพในการท างานมากยงขน อนเนองมาจากการปรบปรงสภาพการท างานทมคณภาพ อาท มแสงสวางทเพยงพอและเหมาะสม มคณภาพอากาศทไดมาตรฐาน เปนตน ซงประมาณการไดวา ประสทธภาพการท างานทเพมขนเพยง 1.5% จะสามารถชวยใหเกดมลคางานทครอบคลมคาใชจายดานพลงงานไดตลอดป

รปท 1.3 แสดงการเปรยบเทยบคาใชจายของอาคารส านกงานทวไป

(ทมา : Incentive for Sustainable Buildings in Australia – A designer’s perspective)




กลาวโดยสรป ผพฒนาโครงการ (Building Developers) ส าหรบอาคารธรกจ หากสามารถประสานการพจารณาจากขอมลดานตางๆ กบผทเกยวของ อาท สถาปนก วศวกร สถาบน องคกรวชาชพตางๆ อยางตอเนอง จะท าใหมขอมลทเพยงพอตอการก าหนดนโยบายการพฒนาโครงการเปนอาคารทมความยงยน (Sustainable Buildings) โดยเฉพาะอยางยงหากผพฒนาโครงการเปนผใชงาน (End Users) ดวยแลว กจะท าใหการพจารณาโครงการเพมประสทธภาพการใชพลงงานตางๆ รวมอยในงบประมาณการลงทนกอสรางอาคารไดงายขนในทางปฏบต

อาคารธรกจทยงยน (Sustainable Building)

ความหมายหนงของ “อาคารธรกจทยงยน” คอ อาคารธรกจทสามารถตอบโจทยใหแกเจาของอาคาร ผพฒนาโครงการ และผใชงานอาคาร ในดานการประหยดคาใชจายดานการกอสรางหรอการลงทนพฒนาโครงการ ลดคาใชจายดานพลงงานจากการใชงานและลดคาใชจายดานการบ ารงรกษา ลดผลกระทบตอสงแวดลอม ในขณะทยงคงไวหรอมมลคาเพมในดานคณภาพการใหการบรการ สขอนามยของผใชงานอาคารตลอดอายการใชงานอาคาร

ทงน ในการจ าแนกประสทธภาพการใชพลงงานของอาคารอนรกษพลงงานนน แผนอนรกษพลงงาน 20 ป (2554-2573) ของกระทรวงพลงงาน ไดจ าลองคาการใชพลงงานของอาคารเปน 5 ระดบ ดงน

1. Reference = อาคารทมระดบการใชพลงงานโดยเฉลยโดยทวไป 2. BEC = อาคารทมระดบการใชพลงงานตามมาตรฐานของกฎกระทรวง (Building Energy Code) 3. HEPS = อาคารทมระดบการใชพลงงานตามเกณฑขนสงของอปกรณดวยเทคโนโลยปจจบน

(High Energy Performance Standard) 4. Econ = อาคารทมระดบการใชพลงงานจากระบบอปกรณทมเทคโนโลยทสงขนแตยงมความคมคาในการ

ลงทน (Economic Building) 5. ZEB = อาคารทระดบการใชพลงงานสทธเขาใกลศนยหรอเปนศนยเนองจากมความตองการพลงงานใน

ระดบต า โดยมการผลตพลงงานทใชในอาคารจากพลงงานหมนเวยนดวย (Zero Energy Building)

Reference BEC HEPS Econ ZEB

อตราสวนการประหยด

0 20 – 25 % 30 – 35 % 60 % 70 %

โดยระดบการใชพลงงานทง 5 ระดบ ส าหรบอาคารประเภทตาง ๆ แสดงไดดงตารางตอไปน




ตารางท 1.2 ผลการจ าลองคาการใชพลงงานตอพนทการใชสอยส าหรบอาคารประเภทตางๆ

ทมา : แผนอนรกษพลงงาน 20 ป (2554-2573), กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, กระทรวงพลงงาน




2. ขอก าหนดการใชพลงงานในอาคาร (Building Energy Code, BEC)

อาคารทกอสรางใหมหรอดดแปลงอาคารทมขนาดพนทรวมกนทกชนในหลงเดยวกนตงแต 2,000 ตารางเมตรขนไป ตองมการออกแบบเพอการอนรกษพลงงานตามกฎกระทรวงก าหนด หรอขนาดของอาคาร และมาตรฐาน หลกเกณฑ และวธการในการออกแบบเพอการอนรกษพลงงาน พ.ศ.2552

กฎกระทรวงน ครอบคลมอาคาร 9 ประเภท ดงน 1. สถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล

2. สถานศกษา

3. ส านกงาน

4. อาคารชดตามกฎหมายวาดวยอาคารชด

5. อาคารชมนมคนตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร

6. อาคารโรงมหรสพตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร

7. อาคารโรงแรมตามกฎหมายวาดวยโรงแรม

8. อาคารสถานบรหารตามกฎหมายวาดวยสถานบรการ

9. อาคารหางสรรพสนคาหรอศนยการคา

กฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานและหลกเกณฑในการออกแบบอาคารไวดงน

1. ระบบกรอบอาคาร

1.1 คาการถายเทความรอนรวมของผนงดานนอกของอาคารในสวนทมการปรบอากาศในแตละประเภทของอาคารตองมคาไมเกนดงตอไปน

ประเภทอาคาร คาการถายเทความรอนรวมของผนงดานนอกของอาคาร (วตตตอตารางเมตร)

ก) สถานศกษา ส านกงาน 50

ข) โรงมหรสพ ศนยการคา สถานบรการ

หางสรรพสนคา อาคารชมนมคน 40

ค) โรงแรม สถานพยาบาล อาคารชด 30

1.2 คาการถายเทความรอนรวมของหลงคาอาคารในสวนทมการปรบอากาศในแตละประเภทของอาคารตองมคาไมเกนดงตอไปน

ประเภทอาคาร คาการถายเทความรอนรวมของหลงคาอาคาร (วตตตอตารางเมตร)

ก) สถานศกษา ส านกงาน 15

ข) โรงมหรสพ ศนยการคา สถานบรการ


ค) โรงแรม สถานพยาบาล อาคารชด 10




2) ระบบไฟฟาแสงสวาง

การใชไฟฟาสองสวางภายในอาคาร โดยไมรวมพนทจอดรถใหเปนดงน 1) การใชไฟฟาสองสวางภายในอาคาร ตองใหไดระดบความสองสวางส าหรบงานแตละประเภทอยาง

เพยงพอ และเปนไปตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารหรอกฎหมายเฉพาะวาดวยการนนก าหนด

2) อปกรณไฟฟาส าหรบใชสองสวางภายในอาคารตองใชก าลงไฟฟาในแตละประเภทอาคารมคาไมเกนดงตอไปน

ประเภทอาคาร คาก าลงไฟฟาสองสวางสงสด

(วตตตอตารางเมตรของพนทใชงาน) ง) สถานศกษา ส านกงาน 14

จ) โรงมหรสพ ศนยการคา สถานบรการ


ฉ) โรงแรม สถานพยาบาล อาคารชด 12

3) ระบบปรบอากาศ

ระบบปรบอากาศประเภทและขนาดตาง ๆ ทตดตงใชงานในอาคาร ตองมคาสมประสทธสมรรถนะ คาประสทธภาพการใหความเยนในรปของอตราสวนประสทธภาพพลงงานและ คาพลงไฟฟาตอตนความเยนของอปกรณตางๆ ในระบบ ดงตอไปน

1) เครองปรบอากาศขนาดเลกตองมคาสมประสทธสมรรถนะหรออตราสวนประสทธภาพพลงงานขนต าดงตอไปน

ขนาดของเครองปรบอากาศ

(วตต) คาสมประสทธสมรรถนะ

(วตตตอวตต) อตราสวนประสทธภาพ

พลงงาน

(บทยตอชวโมงตอวตต) ไมเกน 12,000 3.22 11

2) ระบบปรบอากาศขนาดใหญตองมคาพลงไฟฟาตอตนความเยนของเครองท าน าเยนและสวนประกอบอนๆ ของระบบปรบอากาศดงตอไปน

ก) เครองท าน าเยนส าหรบระบบปรบอากาศตองมคาพลงไฟฟาตอตนความเยนไมเกนกวาทก าหนดไวดงตอไปน




ประเภทของเครองท าน าเยนส าหรบระบบปรบอากาศ

ขนาดความสามารถในการท าความเยนท

ภาระพกดของเครองท าน าเยน

(ตนความเยน)

คาพลงไฟฟาตอตนความเยน

(กโลวตตตอตนความเยน)

ชนดการะบายความรอน

แบบของเครองอด

ระบบบายความรอนดวยอากาศ

ทกชนด นอยกวา 300 1.33

มากกวา 300 1.31 ระบายความรอนดวย

น า

แบบลกสบ ทกขนาด 1.24 แบบโรตาร แบบสกร

หรอแบบสรอลล

นอยกวา 150 0.89 มากกวา 150 0.78

แบบแรงเหวยง นอยกวา 500 0.76 มากกวา 500 0.62

ข) สวนประกอบอนของระบบปรบอากาศทขบเคลอนดวยไฟฟา ประกอบดวย ระบบระบายความรอน ระบบจายน าเยน และระบบสงลมเยน ตองมคาพลงไฟฟาตอตนความเยนรวมกนไมเกน 0.5

กโลวตตตอตนความเยน

3) เครองท าน าเยนแบบดดกลนตองมคาสมประสทธสมรรถนะขนต าแลวแตกรณดงตอไปน ทงน การคดคาสมประสทธสมรรถนะใหคดเฉพาะคาความรอนเทานน โดยไมรวมก าลงไฟฟาในระบบ

ก) ก าหนดภาวะพกดโดยระบอณหภมและอตราการไหลของน าระบายความรอนเขาเครองควบควบแนนดงตอไปน

ชนดของเครองท าน าเยนแบบดดกลน

ภาวะพกด คาสมประสทธสมรรถนะ

ดานน าเยน ดานน าระบายความรอน

อณหภมน าเยนเขา

อณหภมน าเยนออก

อณหภมน าเขาเครองควบแนน

อตราการไหลของน าเขา

เครองควบแนน

(องศาเซลเซยส) (ลตรตอวนาทตอกโลวตต)

ก. ชนเดยว 12.0 7.0 32.0 0.105 0.65

ข. สองชน 12.0 7.0 32.0 0.079 1.10

ข) ก าหนดภาวะพกดโดยระบอณหภมน าระบายความรอนเขาและออกจากเครองควบแนนดงตอไปน




ชนดของเครองท าน าเยนแบบดดกลน

ภาวะพกด คาสมประสทธสมรรถนะ

ดานน าเยน ดานน าระบายความรอน

อณหภมน าเยนเขา

อณหภมน าเยนออก

อณหภมน าเขาเครองควบแนน

อณหภมน าออกจากเครอง

ควบแนน

(องศาเซลเซยส) ค. ชนเดยว 12.0 7.0 32.0 37.5 0.65

ง. สองชน 12.0 7.0 32.0 37.5 1.10

4) อปกรณผลตน ารอน

อปกรณผลตน ารอนทตดตงภายในอาคาร ตองมคาประสทธภาพขนต าและคาสมประสทธสมรรถนะขนต าดงตอไปน 1) หมอไอน าและหมอตมน ารอน

ประเภท คาประสทธภาพขนต า (รอยละ) (ก) หมอไอน าทใชน ามนเปนเชอเพลง (oil fired

steam boiler)

85

(ข) หมอน ารอนทใชน ามนเปนเชอเพลง (oil fired hot water boiler)

80

(ค) หมอไอน าทใชแกสเปนเชอเพลง (gas fired steam boiler)

80

(ง) หมอตมน ารอนทใชแกสเปนเชอเพลง (gas fired hot water boiler)

80

2) เครองท าน ารอนชนดฮตปมแบบใชอากาศเปนแหลงพลงงาน (air-source heat pump water heater)

ภาวะพกด คาสมประสทธสมรรถนะขนต า ลกษณะการ

ออกแบบ

อณหภมน าเขา อณหภมน าออก อณหภมอากาศ

(องศาเซลเซยส) ก) แบบท 1 30.0 50.0 30.0 3.5

ข) แบบท 2 30.0 60.0 30.0 3.0

5) การใชพลงงานโดยรวมของอาคาร

ในกรณทการเลอกใชวสดอปกรณตาง ๆ เพอกอสราง หรอ ดดแปลงอาคารไมเปนไปตามเกณฑทก าหนดไวในขอ 1) - 4) ส าหรบแตละระบบ อาคารสามารถพจารณาการใชพลงงานโดยรวมของอาคารเปนทางเลอกได ทงน เกณฑการใชพลงงานโดยรวมของอาคารก าหนดใหอาคารทขออนญาตตองมคาใชการใชพลงงานโดยรวมต ากวาการใชพลงงานโดยรวมของอาคารอางองทมพนทการใชงาน ทศทาง และพนทของกรอบอาคารแตละดานเปนเชนเดยวกบอาคารทจะกอสรางหรอดดแปลง และมคาของระบบกรอบอาคาร ระบบไฟฟาแสงสวาง และระบบปรบอากาศ เปนไปตามขอก าหนดของแตละระบบ




6) การใชพลงงานหมนเวยนในระบบตาง ๆ ของอาคาร

การใชพลงงานหมนเวยนในระบบตาง ๆ ของอาคาร สามารถน ามาลดการใชพลงงานของอาคารไดดงตอไปน

6.1) เมอมการใชพลงงานหมนเวยนในอาคาร ใหยกเวนการนบรวมการใชไฟฟาบางสวนในอาคารในกรณทระบบไฟฟาแสงสวางของอาคารทมการออกแบบเพอใชแสงธรรมชาตเพอการสองสวางภายในอาคารในพนทตามแนวกรอบอาคาร ใหถอเสมอนวาไมการตดตงอปกรณไฟฟาแสงสวางในพนทตามแนวกรอบอาคารนน โดยการออกแบบดงกลาวตองเปนไปตามเงอนไขดงตอไปน

1) ตองแสดงอยางชดเจนวา มการออกแบบสวตซทสามารถเปดและปดอปกรณไฟฟาแสงสวางทใชกบพนทตามแนวกรอบอาคาร โดยอปกรณไฟฟาแสงสวางตองมระยะหางจากกรอบอาคารไมเกน 1.5 เทา ของความสงของหนาตางในพนทนน และ

2) กระจกหนาตางตามแนวกรอบอาคารตาม 1) ตองมคาประสทธผลของสมประสทธการบงแดด (effective shading coefficient) ไมนอยกวา 0.3 และอตราสวนการสงผานแสงตอความรอน (light to solar gain) มากกวา 1.0 และพนทกระจกหนาตางตามแนวกรอบอาคารตาม (1) ตองไมนอยกวาพนทผนงทบ

6.2) อาคารทมการผลตพลงงานไฟฟาจากแสงอาทตยเพอใชในอาคาร สามารถน าคาพลงงานไฟฟาทผลตไดไป

หกออกจากคาการใชพลงงานโดยรวมของอาคาร




3. แนวคดการพฒนาอาคารเขยว (GREEN Building Approach)

3.1 ความหมายและหลกเกณฑทวไปของอาคารเขยว (Green Building)

อาคารเขยว (Green Building) คอ อาคารทใหความส าคญกบการเพมประสทธภาพของอาคารในการใชทรพยากร เชน พลงงานน าและ วสด ในขณะเดยวกนกลดผลกระทบตอสขภาพของผใชอาคารและสงแวดลอมตลอดอายอาคาร ดวยการเลอกทตงอาคาร ออกแบบ กอสราง ใชงาน บ ารงรกษา และรอถอน ทดกวาในอดต

หลกเกณฑทวไปทส าคญในการประเมนอาคารเขยว

1. สถานทกอสราง

พจารณาถงสถานทกอสรางทตองไมสงผลตอระบบนเวศน, สงเสรมการใชรถสาธารณะ/จกรยาน, การระบายน าฝน, การสรางเกาะความรอน (Heat Island), การสรางมลพษทางแสง (Light pollution)

2. ประสทธภาพการใชน า

พจารณาถงการใชน าใหนอยกวามาตรฐาน, ไมใชน าประปา (การผลตและสงใชพลงงาน) ไปรดน าตนไม

3. การใชพลงงาน และ บรรยากาศ

พจารณาถงการใชพลงงานใหมประสทธภาพสงกวาเกณฑขนต า (โดยทวไปถอวากฎหมายทองถนเปนเกณฑขนต า) , การใชพลงงานทดแทน, การทดสอบและปรบแตงระบบวศวกรรม (Commissioning) กอนการใชงาน, การใชสารท าความเยนทไมท าลายชนบรรยากาศ, การก าหนดแผนและวธการตรวจวดและตดตามผลการใชพลงงานในอาคาร

4. วสดกอสราง

พจารณาถงการใชวสดกอสรางใหนอยลง, บรหารจดการวสดเหลอทงจากการกอสราง, ใชวสดกอสรางทน ามาใชใหมได, ใชวสดกอสรางในทองถน (ไมตองขนสงมาไกล ลดการใชพลงงานในการขนสง)




5. สงแวดลอมภายในอาคาร (อากาศ/แสง)

พจารณาถง การมคณภาพอากาศในอาคารทด (กาซ/กลน/ฝน/เชอโรค) , มอตราระบายอากาศสงกวามาตรฐาน, บรหารการกอสรางโดยค านงถงคณภาพอากาศ (ไมใหฝนสะสมในทอลม/การท าความสะอาดอาคารกอนอนญาตใหใชงานได), ใชวสดกอสรางหรอเฟอรนเจอรทไมปลอยสารระเหย (กาว/ส/พรม/ไม) , ปรบระดบความสวางและอณหภม/ความชนไดอยางเหมาะสมกบการใชงาน

3.2 มาตรฐานการรบรองอาคารเขยว (GREEN Building Certification)

ประเทศตาง ๆ ไดพฒนามาตรฐานการรบรองอาคารเขยวและใหการรบรองกบอาคารทสามารถออกแบบ กอสรางและปฏบตไดตามเกณฑมาอยางตอเนอง ทงนสามารถมาตรฐานการรบรองอาคารเขยวท ไดมการพฒนาขนในประเทศตางๆ ไดดงรปท 3.2-1

รปท 3.2 -1 เกณฑการรบรองอาคารในประเทศตาง ๆ

ทงน ในปจจบนอาคารสวนใหญในประเทศไทยจะขอรบการรบรองจาก 2 มาตรฐานคอ Leadership in Energy and Environmental Design, LEED ของประเทศสหรฐอเมรกา และ เกณฑการประเมนความยงยนทางพลงงานและสงแวดลอมไทย (Thai’s Rating on Energy and Environmental Sustainability, TREES) ของประเทศไทย

Green Building Rating System Around the world

LEED/USA

BREEAM/UK

HQC/France

GREEN STAR

/Australia

GRIHA/India

DGNB/Germany CASBEE/Japan

GREEN MARK

/Singapore

BEAM/Hongkong

TREES




1. เกณฑการประเมนความยงยนทางพลงงานและสงแวดลอมไทย (Thai’s Rating on Energy and Environmental Sustainability, TREES) : อางอง เอกสารคมอเกณฑการประเมนความยงยนทางพลงงานและสงแวดลอมไทย

เกณฑการประเมนความยงยนทางพลงงานทางสงแวดลอมไทย (TREES) ถกออกแบบใหเหมาะกบลกษณะของโครงการประเภทตางๆ ทงอาคารใหมและอาคารเกา ส าหรบเกณฑการประเมนความยงยนทางพลงง านทางสงแวดลอมเปนเกณฑทมงเนนส าหรบ การกอสรางและปรบปรงโครงการใหม เปนหลก โดยอาคารทเหมาะสมจะเขาเกณฑนคออาคารทมการออกแบบและสรางใหมทงหมด หรอ เปนโครงการทมการปรบปรงอาคารเกาในระดบทมการเปลยนแปลงปรบปรงครงใหญ เชน การเปลยนระบบเปลอกอาคารและงานระบบทงหมด คงไวแตโครงสราง การตอเตมอาคารหรอการปรบปรงอาคารบางสวนอาจสามารถเขารวมประเมนนได หากแตอาจไมสามารถท าคะแนนไดในบางหวขอคะแนนซงอาจสงผลตอระดบรางวลทคาดวาจะไดรบ

ลกษณะการประเมนดวยเกณฑ TREES จะเปนการประเมนดวยการท าคะแนนในแตละหวขอคะแนนซงจะมลกษณะหวขอคะแนนอย 2 จ าพวก กลมแรกคอคะแนนหวขอบงคบ หรอ Prerequisite ซงผเขารวมประเมนตองผานการประเมนทกหวขอคะแนน ซงใน TREES-NC นจะมหวขอบงคบ 9 หวขอ โดยหากไมผานเกณฑคะแนนขอใดขอหนงในกลมนจะถอวาไมผานเกณฑ TREES นเลย กลมคะแนนหวขอบงคบจะตางกบอกกลมทมการวดดวยระดบคะแนน และมคะแนนมากนอยตามแตกตางกนไปตามล าดบความส าคญ ในกลมนจะมคะแนนรวมถง 85 คะแนน เมอผานคะแนนขอบงคบทง 9 แลว การท าคะแนนไดมากนอยจะเปนตวตดสนระดบรางวลทจะไดรบ ใน TREES-NC ไดแบงระดบรางวลออกเปน 4 ระดบ ตามชวงคะแนน ไดแก

PLATINUM 61 คะแนน ขนไป

GOLD 46-60 คะแนน

SILVER 38-45 คะแนน

CERTIFIED 30-37 คะแนน

ทกระดบตองผานคะแนนขอบงคบ 9 ขอ

จากคะแนนเตม 85 คะแนน และ 9 คะแนนขอบงคบ ของ TREES-NC สามารถแบงเปนหมวดหลก 8 หมวดหลก ไดแก 1) การบรหารจดการอาคาร 2) ผงบรเวณและภมทศน 3) การประหยดน า 4) พลงงานและบรรยากาศ 5) วสดและทรพยากรในการกอสราง 6) คณภาพของสภาวะแวดลอมภายในอาคาร 7) การปองกนผลกระทบตอสงแวดลอม และ 8) นวตกรรม ซงในแตละหมวดสามารถแบงเปนสดสวนคะแนนไดดงแผนภมดานลาง




กระบวนการเขารวมประเมน TREES-NC นมขนตอน หลกๆ อย 3 ชวง ดงแผนภมทแสดงไวดานลาง โดยเรมจากการลงทะเบยนกบทางสถาบน เมอลงทะเบยนแลวเสรจ จะเขาสชวงการเกบขอมลเพอสงเอกสารชวงแรก หรอ เรยกวา “การยนเอกสารชวงการออกแบบ” ซงกระท าไดเมอแบบกอสรางแลวเสรจ หลงจากนนเมออาคารเรมมการกอสราง จะเขาสชวงเกบขอมลเพอยนเอกสารเมอการกอสรางแลวเสรจ หรอเรยกวา “การยนเอกสารชวงการกอสราง” กระบวนการดงกลาวจะมลกษะคขนานไปกบกระบวนการออกแบบกอสรางอาคารทวไป และจะมการยนเอกสารเปน 2 ชวงดงทกลาวมาแลว ทงนหากผเขารวมประเมนประสงคจะยนเอกสารรอบเดยวเมออาคารแลวเสรจกสามารถกระท าได ทางสถาบนจะมอบรางวลไมวาระดบใดๆกตามเมออาคารกอสรางเสรจเรยบรอยแลวเทานน เพราะเมออาคารแลวเสรจจงจะมขอมลเพยงพอในการผานเกณฑ TREES-NC น ทงนจากการทการผานเกณฑ TREES-NC สามารถกระท าทนทไดเมออาคารแลวเสรจ แสดงใหเหนวาเกณฑ TREES-NC น เปนเพยงจดเรมตนของความเปนอาคารเขยวเทานน หรอกลาวอกนยหนงไดวา เปนอาคารทมการออกแบบกอสรางตามเกณฑอาคารเขยว การทจะยนยนความเปนอาคารเขยวอยางตอเนองจ าตองมการประเมนในรปแบบของการบรหารจดการอาคาร ซงจะมการน าเสนอโดยทางสถาบนอาคารเขยวไทยในอนาคตอนใกล

วสดและ

ทรพยากรในการ

กอสราง; 13; 15%

คณภาพของ

สภาวะแวดลอม

ภายในอาคาร;

17; 20%

นวตกรรม; 5; 6%

การปองกน

ผลกระทบตอ

สงแวดลอม;

5; 6%

การบรหาร

จดการอาคาร;

3; 4%

ผงบรเวณและ

ภมทศน; 16; 19%

การประหยด

น า; 6; 7%

พลงงานและ

บรรยากาศ;

20; 23%

แบบราง

Prelimการท าแบบกอสราง

Construction

Drawing

การขออนญาต

Building

Permission

การกอสราง

Constructionอาคารแลวเสรจ

Construction

Complete

ขนตอนการออกแบบแบบอาคารใหม

New Building Design Procedures

ใชงานจรง

Operation

แบบราง

Prelimการท าแบบกอสราง

Construction

Drawing

การขออนญาต

Building

Permission

การกอสราง

Constructionอาคารแลวเสรจ

Construction

Complete

ขนตอนการออกแบบแบบอาคารใหม

New Building Design Procedures

ใชงานจรง

Operation

การรบรอง TREES-NC

จาก TGBI

TGBI Approval

การยนเอกสารทงหมด

Construction Submittals

การยนแบบเพอประเมนขนตน

Design Submittals

การลงทะเบยนกบ TGBI

TGBI Registration

การรบรอง TREES-NC

จาก TGBI

TGBI Approval

การยนเอกสารทงหมด

Construction Submittals

การยนแบบเพอประเมนขนตน

Design Submittals

การลงทะเบยนกบ TGBI

TGBI Registration




2. Leadership in Energy and Environmental Design, LEED

เกณฑการประเมนของ LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) พฒนาขนโดย United State Green Building Council หรอ USGBC โดยเกดจากการรวมตวกนของผทเกยวของกบอตสาหกรรมกอสรางและออกแบบอาคาร เพอพฒนาใหเกดอาคารเขยวขนตงแตป ค .ศ.1993 ปจจบนมสมาชกมากกวา 15,000 ราย มทงหนวยงานของรฐ เอกชน ผประกอบการอสงหารมทรพย สถาปนก วศวกร ผรบเหมา โดยมพนธกจหลกในการเปลยนแปลงวธการออกแบบ กอสรางและใชอาคาร ใหมความใสใจรบผดชอบตอสงแวดลอมและสงคมมากยงขน

เกณฑนไดใชประเมนอาคารตางๆ ทงในสหรฐอเมรกาและประเทศตางๆ เกอบทวโลกมานานกวา 10 ป มการปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง โดยไดจดท าเกณฑเพอใหใชประเมนอาคารหลายประเภท ผใชจงตองเลอกประเภทของเกณฑใหถกตองเหมาะสมมากยงขน เชน

LEED for Building Design and Construction (LEED BD+C) ใชส าหรบประเมนอาคารทสรางใหม หรออาคารทปรบปรงใหญ (New Construction / Major Renovation) โดยออกแบบส าหรบอาคารส านกงานเปนหลกแตสามารถใชกบอาคารประเภทอนๆ ไดดวย เชน หางสรรพสนคา โรงแรม โรงงาน เปนตน

LEED for Operation and Maintenance (LEED O+M) ส าหรบอาคารทสรางเสรจแลวแตตองการดแลรกษาอาคารใหเปนอาคารเขยว โดยอาคารทผานการรบรองประเภท BD+C แลวสามารถสมครขอการรบรองประเภทนตอไดดวย

LEED for Homes ส าหรบบานพกอาศย LEED for School ส าหรบโรงเรยนตงแตอนบาลถงมธยมปลาย LEED for Health Care ส าหรบสถานพยาบาลตางๆ LEED for Core and Shell (LEED CS) ส าหรบอาคารทผประกอบการสรางแตเปลอกอาคารคอ กรอบ

ผนงภายนอกและหลงคา และสวนทเปนแกนบรการของอาคาร ซงสวนใหญคอ ลฟต บนได และชองทอตางๆ แลวท าการตลาดเพอขายหรอใหเชาพนทภายในโดยผเชาจะเปนผทมาตกแตงกนพนทภายในเอง

LEED for Interior Design & Construction เปนแนวทางการตกแตงภายในส าหรบผเชาอาคารและผออกแบบ

LEED for Neighborhood Development เปนแนวทางการพฒนาชมชน หมบาน การเขาถงบรการขนสงสาธารณะ และการใชประโยชนทดนรวมกบพนทพาณชยกรรม

ซงเมอพจารณาถงประเภทของ LEED ตามระยะเวลาในการออกแบบ กอสรางตดตง และใชงานอาคารแลว สามารถแสดงไดดงแผนผงดานลางตอไปน




จะเหนไดวาโดยสวนใหญแลว การไดรบการรบรอง LEED จะตองมผลการด าเนนงานครอบคลมในชวงตงแตการออกแบบจนกระทงถงการกอสรางและตดตงแลวเสรจ โดยในสวนของอาคารทมการกอสรางอยแลว (อาคารเกา) สามารถขอการรบรองไดในประเภททเปน Existing Operation & Maintenance (LEED-EBOM)

LEED ในทกประเภทจะประกอบดวยเนอหาของการประเมน แบงออกเปน 6 หมวด หลก ไดแก

1. สถานทตงเพอความยงยน (Sustainable Sites) 2. การใชน าอยางมประสทธภาพ (Water Efficiency) 3. พลงงานและบรรยากาศ (Energy and Atmosphere) 4. วสดและการกอสราง (Material and Resources) 5. คณภาพสงแวดลอมในอาคาร (Indoor Environmental Quality) 6. นวตกรรมในการออกแบบ (Innovation in Design)

โดยคะแนนเตมของหมวดท 1 ถง 5 รวมกนจะเปน 100 คะแนน และสวนหมวดท 6 นวตกรรมในการออกแบบนน ถอเปนคะแนนโบนส มไดสงสด 6 คะแนน ส าหรบ LEED for Homes และ LEED for Neighborhood Development จะมหมวดอนๆ เพมเตมจากขางตน




การผานการรบรอง

การประเมนตามเนอหาทง 6 หมวดนน จะแบงออกเปน 2 ประเภทคอ

เกณฑบงคบ (Prerequisite) เชน หมวดของการใชน าอยางมประสทธภาพ อาคารทเปนอาคารเขยวจะตองใชน านอยกวาอาคารทวไปหรอเกณฑทใชเปรยบเทยบอยางนอย 20% เปนตน เกณฑบงคบนถาไมผานกไมสามารถขอการรบรองเปนอาคารเขยวตอไปได

เกณฑทมคะแนน โดยจะมคะแนนในแตละหวขอทพจารณา

ส าหรบอาคารทจะผานการรบรองไดนนจะตองผานเกณฑบงคบครบทกขอ และไดคะแนนในหมวดตางๆ รวมกนอยางนอย 40 คะแนน โดยแบงระดบของอาคารเขยวออกเปนดงน

ระดบผานการรบรอง (Certified ) 40-49 คะแนน

ระดบเงน (Silver ) 50-59 คะแนน

ระดบทอง (Gold) 60-79 คะแนน

ระดบแพลทนม (Platinum) 80 คะแนน ขนไป

ปจจบน เกณฑการประเมนของ LEED ไดมการแกในป ค.ศ.2009 (Version3) ดงนน จงอาจเรยกตามปทแกไขลาสด เปน LEED 2009 เปนตน อยางไรกตาม LEED ไดมการปรบปรงใน Version 4 โดยสามารถแสดงประเภทการรบรอง ในรายละเอยดทเพมเตมลาสดไดดงน




ส าหรบตวอยางการด าเนนการในการพฒนาอาคารเขยว แสดงไดดงตอไปน

(1) พฒนาพนทใหเกดความยงยน (Sustainable Site Development) - เลอกทตงโครงการในบรเวณทมความหนาแนนสง เพอลดผลกระทบตอสงแวดลอมและความครบครน

ของสงอ านวยความสะดวกในบรเวณใกลเคยง - ตงอยบนถนนใหญทมการคมนาคมสะดวก ใกลทางดวนและระบบขนสงมวลชนเพอลดผลกระทบ

ทางดานการจราจร และสนบสนนใหผอยอาศยหนมาใชระบบขนสงมวลชนมากขนดวยการจดระบบขนสงมวลชนภายในโครงการ (Shuttle Bus) เชอมตอกบระบบขนสงมวลชนสาธารณะ

- ชดเชยพนทโลงเดมดวยพนทสเขยวและภมทศนในโครงการ

(2) การใชน าอยางมประสทธภาพ (Water Efficiency) - ใชสขภณฑประหยดน าเพอการใชน าทมประสทธภาพ โดยสขภณฑบางประเภทเชน โถสขภณฑแบบ

Dual Flush สามารถลดการใชน าลงถงรอยละ 50 - น าน าเสยทผานการบ าบดมารดน าตนไมภายในโครงการซงเปนการเพมประสทธภาพของการใชน าและ

ยงเปนการลดการระบายน าจากโครงการลงสระบบระบายน าสาธารณะ - ตดตงระบบการรดน าตนไมทมประสทธภาพเชน ระบบน าหยดเพอลดการสญเสยน า - รณรงคใหผอยอาศยอาบน าดวยฝกบวแทนอางอาบน าทใชน าในปรมาณมากในการอาบแตละครงเพอลด

ปรมาณการใชน าโดยตรง

(3) การใชพลงงานอยางมประสทธภาพ (Energy Efficiency) - ออกแบบหองชดใหมกนสาดและระเบยง เพอลดปรมาณความรอนทมากบแสงแดดทสงผาน เขามา

ภายในหองชดโดยตรง - ออกแบบระบบแสงสวางและระบบปรบอากาศใหมประสทธภาพและเหมาะสมตอการใชงาน เพอลด

ปรมาณการใชพลงงานไฟฟา - ใชพลงงานทดแทนเชน พลงงานแสงอาทตย - ในชวงบรหารโครงการภายหลงการสงมอบ ไดมการก าหนดบทบาทและหนาทใหแกฝายบรหารอาคาร

ในการบรหารการใชพลงงานภายในอาคารใหเกดประสทธภาพ โดยค านงถงความประหยดและความ ปลอดภยควบคกนไป




(4) การใชวสดและทรพยากรอยางประหยดและเหมาะสม (Material and Resources) - เลอกใชวสดทดแทนทพสจนแลววามความปลอดภยและเปนมตรกบสงแวดลอม แทนทวสดทมาจาก

ธรรมชาตเพอลดการท าลายสภาวะแวดลอมลง - ออกแบบใหมตตางๆ ของอาคารสอดคลองกบมตของวสดทใชในการกอสรางเพอความคมคาในเชง

เศรษฐกจ และลดเศษวสดซงเปนขยะทตองน าทงกลบสสภาพแวดลอม - ผนงกนหองภายในหองชดใชผนงโปรงแทนผนงทบ เพอรบแสงสวางจากธรรมชาตและ ยงคงมความเปน

สวนตวควบคกนไป - กระจกภายนอกดานทศตะวนตกเลอกใชกระจก Insulated Glass เพอลดความรอนทมาพรอมกบ

แสงแดดในชวงบายซงเปนชวงทอณหภมสงทสดในรอบวน - ออกแบบใหม Green Wall ในสวนผนงของทจอดรถยนต เพอลดกาซคารบอนไดออกไซดและความรอน

เขาสสวนพกอาศยและบรเวณโดยรอบ - บรหารจดการขยะโดยก าหนดใหมการคดแยกขยะและการจดเกบอยางเหมาะสม ทงในชวงของการ

กอสรางและชวงภายหลงเมอมผเขาพกอาศยแลว

(5) สรางสงแวดลอมภายในอาคารทมคณภาพกบผอยอาศย (Indoor Environment Quality) - เนนประสทธภาพการบรหารชมชนทยงยนดวยกลยทธ F-B-L-E-S

Facility Management บรหารระบบสาธารณปโภคและสงอ านวยความสะดวกภายในโครงการใหเกดประสทธภาพสงสดและเหมาะสมตอการพกอาศย

Budgeting Management บรหารการเงนและงบประมาณอยางโปรงใสโดยค านงถงประโยชนสงสดและความเสยงควบคกนไป

Life Quality Management เสรมสรางวนยและวฒนธรรมในการอยอาศยรวมกน การใสใจซงกนและกน การแบงปน เพอน าไปสคณภาพชวตทดในชมชน

Environment Management รกษาสภาพแวดลอมภายในชมชน รวมทงการใชพลงงานอยางเหมาะสมโดยยงค านงถงความปลอดภยและความประหยด

Security Management บรหารระบบรกษาความปลอดภยและมาตรการในดานตางๆ อยางเขมขนเพอใหมประสทธภาพสงสด โดยเรมตงแตการออกและแบบวางผงโครงการ การจดการและออกแบบอปกรณและระบบรกษาความปลอดภย รวมถงความเขมงวดตอบคคลากรทางดานความปลอดภย

(6) นวตกรรมจากการออกแบบ (Innovation in Design) - วางผงอาคารและโครงการใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม โดยพงพาแสงและลมจากธรรมชาต - วางผงและออกแบบชองเปดของหองชดอนไดแก ประตและหนาตางทสอดคลองกบการอยอาศย - รนระยะเวลาการกอสรางดวยระบบ Semi Precast Concrete System

จะเหนไดวา แนวทางการพฒนา “อาคารเขยว” นน ไมไดเปนเพยงเครองมอทางการตลาด (Marketing Tools) เพอวตถประสงคทางดานการขายเพยงอยางเดยว แตรปแบบรวมทงสวนประกอบตางๆ เนนย าถงจตส านกของ “ความรบผดชอบตอสงแวดลอมและสงคม” ไดอยางชดเจน แตทงนตองพจารณาความเหมาะสมและความเปนไปไดในมตอนควบคกนไปดวยเพอใหเกดการพฒนาอยางยงยน




4. แนวคดอาคารทมการใชพลงงานสทธเปนศนย (Net Zero Energy Building Approach)

4.1 ความหมายของอาคารทมการใชพลงงานสทธเปนศนย

ความหมายหนงของอาคารทมการใชพลงงานสทธเปนศนย คอ อาคารทมการผลตพลงงานเพอใชในอาคารไมนอยกวาปรมาณการใชพลงงานของอาคารนนๆ หรอ อาจหมายถงอาคารทมการผลตและจ าหนายพลงงานออกจากอาคารไมนอยกวาปรมาณการใชพลงงานของอาคารนนๆ ตามแสดงในรปท 4.1-1

ทมา : Nikken Sekkei Research Institute, Japan, 2014

รปท 4.1-1 ความหมายของอาคารทมการใชพลงงานสทธเปนศนย

โดยทวไป อาคารทจะเขาขายเปนอาคารทมแนวโนมเปนอาคารทมการใชพลงงานสทธเปนศนย ตองสามารถลดปรมาณการใชพลงงานไดต ากวาอาคารปกต (Reference Building) ไมนอยกวารอยละ 50 ตามตวอยางขอมลการใชพลงงานในอาคารของประเทศญปน แสดงในรปท 4.1-2


รปท 4.1-2 ตวอยางลกษณะขอมลการใชพลงงานส าหรบอาคารทมงสอาคารทมการใชพลงงานสทธเปนศนย




4.2 การพฒนาอาคารทมการใชพลงงานสทธเปนศนย

แนวทางการพฒนาอาคารใหมการใชพลงงานสทธเปนศนยนน โดยทวไปจะเรมจากการออกแบบใหอาคารมการใชพลงงานทนอยทสดและมประสทธภาพสงสดกอน จากนนจงจะพจารณาการผลตพลงงานเพอใชเองภายในอาคารในปรมาณทไมนอยกวาปรมาณพลงงานทอาคารยงคงตองใชในแตละชวงเวลา

แนวทางการออกแบบอาคารใหมการใชพลงงานนอยทสดและมประสทธภาพสงสด โดยทวไปจะพจารณาตามขนตอนและวธการดงน

1. ออกแบบโดยลดการพงพาอปกรณทใชพลงงานและประยกตใชหลกการธรรมชาตใหมากทสด (Passive Design Methods) เชน การลดพนทปรบอากาศและใชวธการระบายอากาศตามธรรมชาตเพอสรางสภาวะนาสบาย, การใชแสงสวางจากธรรมชาต เปนตน

2. เลอกใชอปกรณประสทธภาพสงส าหรบระบบทยงคงตองใชพลงงานในการปรบสภาวะของอาคาร และใชพลงงานทดแทนหรอพลงงานหมนเวยนในการผลตพลงงาน (Active Design)

3. ออกแบบระบบบรหารจดการพลงงาน (Energy Management System) เพอควบคมและบรหารจดการการใชพลงงานใหเกดประสทธภาพสงสด


รปท 4.2-1 ขนตอนการออกแบบอาคารเพอมงสอาคารทมการใชพลงงานสทธเปนศนย





รปท 4.2-2 ตวอยางรปแบบอาคารทมการใชพลงงานสทธเปนศนย (ญปน)




5. เทคโนโลยส าหรบการปรบปรงประสทธภาพการใชพลงงานในอาคารธรกจ (Energy Efficiency Technologies in Commercial Buildings)

ตวอยางเทคโนโลยทส าหรบกรอบอาคาร

กระจกแผรงสต า (Low-e glass)

กระจกแผรงสต าคอกระจกทเพมคณสมบตในการสะทอนความรอน ท าใหสามารถลดการแผรงสของตวกระจกจากภายนอกอาคารเขาสภายในอาคาร ในขณะท ยอมใหแสงทตามองเหนผ านเข ามาไดคอนขางมาก เหมาะส าหรบการใชแสงธรรมชาตส าหรบการสองสวางภายในอาคาร

ผนงอาคารเขยว และหลงคาเขยว (Green Roofs/Green Walls)

ผนงอาคารเขยว และหลงคาเขยวในทนหมายถงการใชระบบปลกพชตาม แนวก าแพงหรอบนหลงคาอาคาร เนองจากการพฒนาพนทในเขตชมชนเมอง ท าใหมการสะทอนความรอนจากพนผวของตกและถนนท าใหเกดปรากฏการณ เกาะความรอน การใชผนงอาคารเขยวหรอหลงคาเขยวนอกจากจะชวยให พนผวอาคารเองมคณสมบตกนความรอนไดดขนแลวยงชวยลดความรอน ของสภาพแวดลอมโดยรอบเนองจากลดการสะทอนความรอนแกบรเวณ ขางเคยง

กระจก 2 ชน และ 3 ชน (Double & Triple Glazing)

เปนกระจกทมคณสมบตในการเปนฉนวนสงอนเนองมากจากการใชชองวางระหวางกระจก (Air gap) เพอลดการน าความรอนผานกระจก ชองวางนสามารถเตมดวยอากาศหรอกาซเฉอยทมคณสมบตเปนฉนวนกนความรอน โดยมชนปดท าหนาทรกษากาซภายในและกนอากาศภายนอกกบกาซภายในกระจก นอกจากนกระจกแผรงสต า (Low-e) ยงสามารถน ามาใชเปนสวนประกอบของกระจกแตละชนไดอกดวย

รปท 5-1 : Low-e glass emissivity (Althem)

รปท 5-2 : Example of exterior green wall (Sexton,2013)




ก าแพงฉนวนกนความรอน (Cavity Insulation Wall)

ก าแพงฉนวนคอก าแพงทมการกอสรางผนงสองชนโดยมชองวาง อากาศตรงกลางซงสามารถเตมสารทเปนฉนวนกนความรอนไดโดยฉนวน ท าหนาทเปนตวกนความรอนถายเทจากภายนอกเขาสอาคาร วสดทในการท าฉนวน อาท styrene foam เปนตน

รปท 5-3 : Cross-sectional of double glazing and

triple glazing (G2S group,2008)

รปท 5-4 : PU foam in cavity wall insulation (Dino Green,2012)

รปท 5-5 : Heat loss comparison in each glazing technology (G2S group,2008)




ระบบมานกนแดดและอปกรณบงแสง (Light Louvers and Sunshade Overhang)

ในการออกแบบอาคาร หนงในตวแปรส าคญในการออกแบบกรอบอาคารคอคาสมประสทธการบงแดด (Shading Coefficient) โดยเฉพาะในสวนของกระจก ดงนน การใชระบบจดการแสงทมประสทธภาพจงเปนสวนส าคญ ซงระบบทดนอกจากสามารถบงแสงเพอลดการสงผานความรอนแลวยงตองสามารถสงผานแสงธรรมชาตมาใชภายในอาคารไดดอกดวย

ระบบกรอบอาคารแบบมพนทวาง (Integrated Double Facade Buffer Space)

การออกแบบพนทวางของกรอบอาคารภายในอาคารเปนเทคนคการออกแบบอาคารชนดหนง โดยการประยกตใชพนทเหลานรวมกบการระบายอากาศ โดยในสภาพภมอากาศรอน การใชเทคนคนจะชวยลดภาระแกระบบท าความเยนได

พนทรวมนยงสามารถท างานรวมกบระบบอนๆได เ ชนระบบบงแสงและสะทอนแสงจากภายใน หรอระบบระบายอากาศเวลากลางคนเพอไลมวลอากาศรอนทยงสะสมอยภายในตวอาคาร ในการออกแบบสมยใหมยงสามารถท าประโยชนใชสอยจากพนทเหลานได โดยออกแบบใหเปนพนทๆ มการใชงานเปนครงคราว

รปท 5-6 : A light louver daylighting system reflects sunlight to the ceiling, creating an indirect lighting effect. Fixed sunshades limit excess light and glare (NREL,2012)

รปท 5-7 : Example of double façade as buffer space (City of Vancouver, 2009)




ตวอยางเทคโนโลยทส าหรบระบบปรบและระบายอากาศ

เครองปรบอากาศประหยดไฟเบอร 5

ประเทศไทยมสภาพอากาศรอนชนตลอดทงป เครองปรบอากาศจงเปนสงจ าเปนส าหรบการควบคมสภาพแวดลอมในอาคาร อยางไรกตามเครองปรบอากาศมผลตอการใชพลงงานโดยรวมอยางมาก ฉลากประหยดไฟเบอร 5 เปนมาตรการในการชวยลดการใชไฟฟาในอาคาร โดยไดมการก าหนดคาสมประสทธสมรรถนะการใชพลงงาน (COP) เทากบ 3.4 หรอ EER เทากบ 11.6

เครองปรบอากาศแบบแปรผนสารท าความเยน (VRF)

เครองปรบอากาศแบบแปรผนสารท าความเยนหรอ VRF (Variable Refrigerant Flow) เปนระบบทสามารถปรบเปลยนปรมาณสารท าความเยนใหตอบสนองตอภาระการท าความเยนในพนทตาง ๆของอาคารไดด VRF นนมความยดหยนในการใชงาน ประหยดพลงงานและสามารถควบคมอณหภมในพนทตางๆ ไดด

รปท 5-8 : No.5 efficiency label in air conditioning unit (EGAT,2012)

รปท 5-9 : Illustration of VRF system in the building (Johnson Controls,2013)




เครองท าน าเยนชนดปรบความเรวรอบของคอมเพรสเซอร (VSD Chiller)

อาคารทวไป ภาระของระบบปรบอากาศจะขนอยกบความตองการความเยนในแตละชวงเวลา ซงความตองการความเยนอาจปรบเปลยนไปตามชวงเวลาระหวางวนหรอสภาพอากาศในแตละฤดกาล ในการออกแบบเครองท าน าเยนนนตองออกแบบเครองใหสามารถรองรบความตองการในชวงเวลาสงสดได ดงนนเครองท าน าเยนจงมโอกาสทจะท างานทภาระไมเตมพกด ในบางชวงเวลา ท าใหใหเกดความสนเปลองในการใชพลงงานเปนอยางมาก โดยเครองท าน าเยนชนดปรบความเรวรอบของคอมเพรสเซอรนจะใชหลกการปรบความเรวรอบของคอมเพรสเซอรใหตอบสนองกบภาระการท าความเยนทเกดขนจรงซงจะเกดประโยชนสงสดในลกษณะอาคารทมความตองการความเยนทไมคงท เปนหลก ส าหรบอาคารทมความตองการความเยน ทคงทสามารถพจารณาใชงานเครองท าน าเยนประสทธภาพสงแทน

ระบบท าความเยนแบบแผรงส (Radiant Cooling)

ระบบท าความเยนแบบแผรงสชวยใหการท าความเยนในอาคารมประสทธภาพมากขน โดยการพาความรอนหรอความเยนทางธรรมชาตจากพน ผนง หรอ เพดาน สผอยอาศย และมการใชพลงงานทนอยกวาการท าความเยนแบบทวไป เนองจากไมตองใชระบบทอลม อยางไรกตามระบบนจะมประสทธภาพลดลงในอากาศรอนชนเนองจากความชนจะเพมภาระในการท าความเยนมากยงขน

รปท 5-10: Peak Loads of Conventional HVAC and Radiant Cooling System (Berkeley Lab, 1994)

รปท 5-11 : Radiant ceiling cooling and heating system (S&P,2013)




ระบบน าพลงงานกลบมาใชใหม หรอ ERV (Energy Recovery System)

คอระบบทน าพลงงานจากอากาศปลอยทงจากบรเวณปรบอากาศ น ามาใชประโยชนในการปรบสภาพอากาศใหมกอนทจะน าเขาสอาคาร (Pre-cool) ในสภาพอากาศรอนชนทตองการท าความเยนอยางในประเทศไทย ระบบนนอกจากจะมประโยชนในการท าความเยนเบองตนและลดความชนของอากาศจากภายนอกแลว ระบบนจะท าใหคณภาพอากาศภายในอาคารเปนไปตามมาตรฐานและสามารถลดปรมาณภาระงานของระบบปรบอากาศไดอกดวย

ในการออกแบบระบบ นอกเหนอจากประโยชนในการประหยดพลงงาน การออกแบบใหมระบบน าพลงงานกลบมาใชใหมยงชวยใหระบบปรบอากาศมขนาดทเลกลง และยงสามารถควบคมความชนสมพทธใหอยในชวง 40%-50 % ซงเปนสภาวะทเหมาะสมของการปรบอากาศภายในอาคาร

ปลองแสงระบายอากาศ (Solar Stack Ventilation)

ปลองแสงระบายอากาศเปนหนงในการออกแบบอาคารแบบ Passive เพอชวยในระบบหมนเวยนของอากาศ โดยอาศยหลกการแทนทของอากาศรอนในปลองแสงทลอยตวขนสดานบนตามธรรมชาตและ ถกระบายออกเพอน าอากาศใหมเขาสตวอาคาร โดยความรอนทสะสมอยภายในอาคารจะไหลเขาสชองระบายอากาศเพอไหลไปรวมทปลอยระบายอากาศน

รปท 5-12 : Air-to-Air Heat Recovery in ventilation system (Schild,2004)

รปท 5-13 : Solar stack ventilation system at ZER building , Singapore (BCA,2010)




ตวอยางเทคโนโลยส าหรบระบบไฟฟาแสงสวาง

หลอดฟลออเรสเซนต

หลอดฟลออเรสเซนต เปนหลอดไฟทพฒนาเพอใหประหยดไฟมากกวาหลอดไส หลกการท างานของหลอด คอการจายไฟเขาท

ขวใหเกดการแตกตวของกาซไปกระตนสารเรองแสงทเคลอบหลอดท าใหเกดแสงสวาง ซงตางจากหลอดไสทจายกระแสไฟฟาเผาไหมทไสหลอดท าใหเกดความรอนและสญเสยพลงงาน

หลอดแอลอด (Light Emitting Diodes :LEDs)

หลอด LEDs คอหลอดไฟชนดประหยดพลงงานซงสามารถประหยดพลงงานไดมากกวาหลอดฟลออเรสเซนต โดยอาศยหลกการเปลงแสงของอนภาคทเกดจากสารกงตวน าท าใหเกดความรอนทนอยกวาและประหยดพลงงานมากกวา

หลอด LED มโครงสรางเปนของแขงทงหมด ซงแตกตางจากหลอดไฟทวไปทมหลอดแกวและกาซทบรรจอยภายใน ท าใหมความทนทานและอายการใชงานทนานกวา

ทอน าแสงอาทตย (Solar Tube/Light Pipe)

ในการทจะลดการใชพลงงานจากระบบสองสวาง จ าเปนตองอาศยการใชแสงธรรมชาตชวยในการสองสวางในอาคาร ในพนททตดกบกรอบอาคารสามารถน าแสงเขามาโดยใชกระจกได แตในสวนภายในนนสามารถท าไดดวยการใชทอน าแสงอาทตยจากบนหลงคาอาคาร โดยการตดตงโคมรวมแสงในดานบนแลวน าแสงสะทอนภายในทอลงมาสจดปลายทอเพอสองสวางภายในอาคาร โดยการประยกตใชงานรวมกบหลอดไฟ LED ทมระบบควบคมอยางเหมาะสมจะสามารถท าใหอาคารไดรบแสงสวางอยางเพยงพอในตอนกลางวนและกลางคน

รปท 5-15 : Sola Tube tubular daylight devices

(Solartube,2013)

รปท 5-14 : LEDs in T8 tube light (XiangDa,2011)




ระบบแสงธรรมชาตใยแกวน าแสง (Fiber Optic Solar Lighting)

เปนระบบทมลกษณะการท างานคลายทอน าแสงอาทตย แตไดเปลยนจากทอทมความหนาเปนใยแกวน าแสงทมขนาดเลกกวาซงสามารถท าใหวางผานผนงอาคารหลายชนไดและสามารถน าแสงความเขมขนสงกวาอากาศ โดยอาจมอปกรณรวมแสงเพอเพมปรมาณแสงทจะสงผานเขาไปในอาคาร

ตวอยางเทคโนโลยผลตพลงงานจากพลงงานทดแทน

ในการทจะมงสอาคารทมการใชพลงงานเปนศนยนนอาคารจ าเปนตองมการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทนเพอใชภายในอาคาร ซงในการเลอกใชเทคโนโลยนนมหลายปจจยในการเลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสม ในปจจบนเทคโนโลยทมความเปนไปไดในการประยกตใชในอาคารธรกจมากทสด 2 คอ พลงงานจากแสงอาทตย และพลงงานลม

1. เซลลแสงอาทตยผลตไฟฟาและผลตความรอน (Solar Photo Voltaic (PV) & Solar Collector)

ส าหรบอาคารหรอโครงการทมพนทเปนบรเวณกวาง พลงงานแสงอาทตยเปนทางเลอกหนงในการผลตพลงงาน โดยมสองลกษณะคอ เซลลแสงอาทตย (PV) ซงสามารถผลตไฟฟาจากแสงแดดและจายไฟฟาใหกบอาคารไดโดยตรง และแผงรบแสงอาทตยเพอผลตความรอนพรอมระบบเกบกกความรอนทมน าเปนตวน า โดยน ารอนทไดสามารถน าไปใชประโยชนไดหลายอยางเชน ใชงานในกจกรรมตาง ๆ ภายในอาคารโดยตรง หรอใชส าหรบระบบท าความเยนแบบดดซม เปนตน

รปท 5-16 : (Left) Solar concentration device, (right top) solar fiber optic system in the building, (right bottom) solar fiber optic illuminator (Proefrock,2006)




2. กงหนลมผลตไฟฟาขนาดเลก (Micro Wind Turbine)

ในพนททมความเรวลมเพยงพอ กงหนลมสามารถน ามาใชในการผลตกระแสไฟฟาได กงหนลมขนาดเลกทใชงานในชมชนเมองสามารถแบงออกไดเปนสองลกษณะคอ กงหนลมแนวนอน และกงหนลมแนวตง กงหนลมแนวนอนเปนแบบทเหนทวไปคลายกบกงหนขนาดใหญ โดยจะตองมการตดตามทศทางลมเพอเพมประสทธภาพในการผลตไฟฟา ในสวนกงหนลมแนวตง เปนการออกแบบใหสามารถท างานไดจากลมในหลากหลายทศทาง

รปท 5-17 : Solar thin film and solar water heater (Solar Renewable, 2012)

รปท 5-18 : Vertical axis turbine, horizontal axis turbine, wind profile in urban environment (Williams, 1997).

ความรู้พื้นฐานด้านการเพิ่ม...

Documents