การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

จงหวดเพชรบร

สารนพนธ ของ

วระวลย เทยนมน

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาธรกจศกษา 2547

วระวลย เทยนมน.(2547). การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร. สารนพนธ กศ.ม.(ธรกจศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษาสารนพนธ : รองศาสตราจารย ดร. บญเชด ภญโญอนตพงษ.

การวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาทศนะตอการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา

ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร โดยรวมและแยกเปนรายดานคอ ดานการเตรยมการ ดานการดาเนนการและดานการประเมนผล และเพอเปรยบเทยบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ จาแนกตามเพศ ประสบการณในการทางาน หนาทรบผดชอบและประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ

กลมเปาหมายทใชในการวจย ไดแก ครทปรกษาโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร จานวน 165 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามแบบมาตรประเมนคาโดยใชสถต รอยละ คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท(t-test) วเคราะหความแปรปรวนทางเดยว(One-Way Analysis of Variance) และการเปรยบเทยบคาเฉลยรายค โดยวธของ Tukey – Kramer Test

ผลการศกษาวจยพบวา 1. ครทปรกษาโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก 2. ผลการเปรยบเทยบทศนะตอการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร พบวา ครทปรกษาทไมเคยและเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ มทศนะตอการจดโครงงานอาชพโดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สวนครทปรกษาทมเพศ ประสบการณในการทางานและหนาทรบผดชอบตางกน มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

Veerawan Teanmein. (2547). The Management of Vocational Projects on the Advisors’ Opinions of Secondary Schools in the Office of Basic Education Commission, Phetchaburi Province. Master project. M.Ed. (Business Education). Bangkok : Graduate School, Srinakharinwirot University. Project Advisor : Assoc. Prof. Dr.Booncherd Pinyoanuntapong. The main purpose of this research was to study the management of vocational projects on the advisors’ opinions of secondary schools in the Office of Basic Education Commission in Phetchaburi province. The research would be concentrated on 3 aspects which were preparation, management and evaluation. Moreover, it was to compare the opinions on the management of vocational projects as classified by sex, work experiences, responsibility and additional experiences on vocational projects. The sample of the study was 165 advisors of vocational projects in secondary schools in the Office of Basic Education Commission, Phetchaburi province. The rating scale questionaire was administered. Percentage, mean, standard deviation, t-test, One-Way Analysis of Variance and Tukey-Kramer Test were utilized for data analysis. The results revealed that : 1. The advisors in secondary schools had the strong opinions about the vocational projects in overall and each aspect at high level. 2. The comparison between experienced teachers and inexperienced teachers on the vocational projects illustrated that there was statistically significant difference at .01 level. However, in the aspects of different sexes, working experiences and responsibility, the research was not found statistically significant difference in overall and each aspect.

ประกาศคณปการ

สารนพนธฉบบนสาเรจลลวงไดเปนอยางด เนองจากความกรณาของ รองศาสตราจารย ดร. บญเชด ภญโญอนตนพงษ อาจารยทปรกษาสารนพนธ อาจารยสฏฐากร ชทรพย ประธานกรรมการบรหารหลกสตร รองศาสตราจารย ดร. สวฒน วฒนวงศ และ รองศาสตราจารย ดร. สภาพรรณ สรแพทยพสทธ กรรมการสอบปากเปลาสารนพนธ ทไดกรณาใหขอเสนอแนะและแกไขเปนประโยชนตอรายงานวจยน ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.ธารงค อดมไพจตรกล อาจารยพเยาว เกาทณฑทอง อาจารยประดบศร สกดใจ อาจารยอนนต ทองสมฤทธ และอาจารยวงษสนต รตนบารง ทกรณาใหความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพของเครองมอใน การวจยครงน

ขอกราบขอบพระคณคณาจารยในภาควชาบรหารธรกจ คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒทกทาน ทประสทธประสาทวชาความรใหแกผวจย

ขอขอบคณผอานวยการและคณะครทปรกษาโครงงานอาชพของโรงเรยน ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ทกทาน ทมสวนชวยใหสารนพนธฉบบนสาเรจลลวงดวยด

ขอขอบคณ เพอนๆ ทชวยสนบสนนและเปนกาลงใจในทก ๆ ดานมาโดยตลอด คณคาและประโยชนของสารนพนธฉบบน ผวจยของมอบเปนเครองบชาพระคณของ

บดา มารดา บรพคณาจารย ผมพระคณทกทาน ตลอดจนญาตพนอง ทไดอบรมสงสอน ชแนะแนวทางทดและมคณคา ตลอดจนประสาทวทยาการความรแกผวจยมาตลอด

วระวลย เทยนมน

วระวลย เทยนมน.(2547). การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร. สารนพนธ กศ.ม.(ธรกจศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษาสารนพนธ : รองศาสตราจารย ดร. บญเชด ภญโญอนตพงษ.

การวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาทศนะตอการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา

ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร โดยรวมและแยกเปนรายดานคอ ดานการเตรยมการ ดานการดาเนนการและดานการประเมนผล และเพอเปรยบเทยบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ จาแนกตามเพศ ประสบการณในการทางาน หนาทรบผดชอบและประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ

กลมเปาหมายทใชในการวจย ไดแก ครทปรกษาโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร จานวน 165 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามแบบมาตรประเมนคาโดยใชสถต รอยละ คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท(t-test) วเคราะหความแปรปรวนทางเดยว(One-Way Analysis of Variance) และการเปรยบเทยบคาเฉลยรายค โดยวธของ Tukey – Kramer Test

ผลการศกษาวจยพบวา 1. ครทปรกษาโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก 2. ผลการเปรยบเทยบทศนะตอการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร พบวา ครทปรกษาทไมเคยและเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ มทศนะตอการจดโครงงานอาชพโดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สวนครทปรกษาทมเพศ ประสบการณในการทางานและหนาทรบผดชอบตางกน มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

Veerawan Teanmein. (2547). The Management of Vocational Projects on the Advisors’ Opinions of Secondary Schools in the Office of Basic Education Commission, Phetchaburi Province. Master project. M.Ed. (Business Education). Bangkok : Graduate School, Srinakharinwirot University. Project Advisor : Assoc. Prof. Dr.Booncherd Pinyoanuntapong.

The main purpose of this research was to study the management of vocational projects on the advisors’ opinions of secondary schools in the Office of Basic Education Commission in Phetchaburi province. The research would be concentrated on 3 aspects which were preparation, management and evaluation. Moreover, it was to compare the opinions on the management of vocational projects as classified by sex, work experiences, responsibility and additional experiences on vocational projects.

The sample of the study was 165 advisors of vocational projects in secondary schools in the Office of Basic Education Commission, Phetchaburi province. The rating scale questionaire was administered. Percentage, mean, standard deviation, t-test, One-Way Analysis of Variance and Tukey-Kramer Test were utilized for data analysis.

The results revealed that : 1. The advisors in secondary schools had the strong opinions about the

vocational projects in overall and each aspect at high level. 2. The comparison between experienced teachers and inexperienced

teachers on the vocational projects illustrated that there was statistically significant difference at .01 level. However, in the aspects of different sexes, working experiences and responsibility, the research was not found statistically significant difference in overall and each aspect.

ประกาศคณปการ

สารนพนธฉบบนสาเรจลลวงไดเปนอยางด เนองจากความกรณาของ รองศาสตราจารย ดร. บญเชด ภญโญอนตนพงษ อาจารยทปรกษาสารนพนธ อาจารยสฏฐากร ชทรพย ประธานกรรมการบรหารหลกสตร รองศาสตราจารย ดร. สวฒน วฒนวงศ และ รองศาสตราจารย ดร. สภาพรรณ สรแพทยพสทธ กรรมการสอบปากเปลาสารนพนธ ทไดกรณาใหขอเสนอแนะและแกไขเปนประโยชนตอรายงานวจยน ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.ธารงค อดมไพจตรกล อาจารยพเยาว เกาทณฑทอง อาจารยประดบศร สกดใจ อาจารยอนนต ทองสมฤทธ และอาจารยวงษสนต รตนบารง ทกรณาใหความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพของเครองมอใน การวจยครงน

ขอกราบขอบพระคณคณาจารยในภาควชาบรหารธรกจ คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒทกทาน ทประสทธประสาทวชาความรใหแกผวจย

ขอขอบคณผอานวยการและคณะครทปรกษาโครงงานอาชพของโรงเรยน ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ทกทาน ทมสวนชวยใหสารนพนธฉบบนสาเรจลลวงดวยด

ขอขอบคณ เพอนๆ ทชวยสนบสนนและเปนกาลงใจในทก ๆ ดานมาโดยตลอด คณคาและประโยชนของสารนพนธฉบบน ผวจยของมอบเปนเครองบชาพระคณของ

บดา มารดา บรพคณาจารย ผมพระคณทกทาน ตลอดจนญาตพนอง ทไดอบรมสงสอน ชแนะแนวทางทดและมคณคา ตลอดจนประสาทวทยาการความรแกผวจยมาตลอด

วระวลย เทยนมน

สารบญ บทท หนา 1 บทนา ............................................................................................................ 1 ภมหลง................................................................................................... 1 ความมงหมายของการวจย...................................................................... 3 ความสาคญของการวจย ......................................................................... 3 ขอบเขตของการวจย............................................................................... 3 กลมเปาหมายทใชในการวจย .......................................................... 3 ตวแปรทศกษา................................................................................ 3 นยามศพทเฉพาะ............................................................................ 4 กรอบแนวคดในการวจย.......................................................................... 6 สมมตฐานของการวจย ............................................................................ 6 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ..................................................................... 7 ความหมายของโครงงานและโครงงานอาชพ............................................ 7 การเรยนรโดยโครงงาน........................................................................... 9 แนวปฏบตในการปฏบตโครงงานอาชพ ................................................... 21 แนวดาเนนการจดทากจกรรมโครงงานอาชพ........................................... 23 แนวทางในการหารายไดระหวางเรยน ..................................................... 30 งานวจยทเกยวของ ................................................................................. 52 3 วธดาเนนการวจย.......................................................................................... 54 ประชากรกลมเปาหมาย .......................................................................... 54 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล .................................................... 54 การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................ 56 การจดกระทาขอมลและการวเคราะหขอมล.............................................. 56 สถตทใชในการวจย................................................................................. 57

สารบญ (ตอ) บทท หนา 4 ผลการวเคราะหขอมล ................................................................................... 61 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ....................................................... 61 ผลการวเคราะหขอมล ............................................................................. 62 5 สรป อภปราย และขอเสนอแนะ................................................................... 77 สงเขปความมงหมาย สมมตฐาน และวธดาเนนการวจย......................... 77 สรปผลการวจย....................................................................................... 80 อภปรายผล ............................................................................................ 81 ขอเสนอแนะ ........................................................................................... 88 บรรณานกรม ........................................................................................................ 89 ภาคผนวก ........................................................................................................... 92 ประวตยอผทาสารนพนธ....................................................................................... 130

บญชตาราง ตาราง หนา 1 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามเพศ

ประสบการณในการทางาน หนาทรบผดชอบและประสบการณ ในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ ................................................ 62

2 คาคะแนนเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจด โครงงานอาชพ เปนรายดานและรวมทกดาน ........................................... 63

3 คาคะแนนเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ในดานการเตรยมการ เปนรายขอ ................................. 64

4 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ในดานการดาเนนการ เปนรายขอ................................ 66

5 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงานอาชพในดานการประเมนผล เปนรายขอ.................................. 68

6 การเปรยบเทยบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ เปนรายดานและรวม ทกดาน จาแนกตามเพศ.......................................................................... 71

7 การเปรยบเทยบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ เปนรายดานและรวมทกดาน จาแนกตามประสบการณในการทางาน ...................................... 72

8 การเปรยบเทยบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ เปนรายดานและรวมทกดาน จาแนกตามหนาทรบผดชอบ ..................................................... 73

9 การเปรยบเทยบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ เปนรายดานและรวมทกดาน จาแนกตามประสบการณในการเพมพนความรเรอง โครงงานอาชพ ....................................................................................... 74

10 ปญหาและอปสรรค ของการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ...................................................... 75

บทท 1 บทนา

ภมหลง

ในสภาพการณปจจบน เทคโนโลยและวชาการตาง ๆ ของโลกไดเปลยนแปลงและพฒนาไปอยางรวดเรวกาวไกลเปนอยางมาก การพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนาได ตองอาศยองคประกอบหลายอยางมาประกอบกน องคประกอบทสาคญมากทสดคอทรพยากรมนษย เพราะมนษยเปนตวการสาคญทกอใหเกดการเปลยนแปลงไปสแนวทางทดขนหรอเลวลงได เปนผวางแผนใหกบสงคม ดงนน การพฒนาทรพยากรมนษยใหมคณภาพ สามารถอยในสงคมไดอยางมความสขจงเปนสงจาเปนอยางยง ซงสวนหนง คอ การใหมความร ความสามารถและทกษะในสาขาอาชพตาง ๆ เครองมอในการพฒนาทรพยากรมนษยใหมความสามารถคอ การจดการศกษาดานอาชพใหแกเยาวชนของชาตในระดบตาง ๆ ใหเหมาะสมกบวย

การจดการศกษาในปจจบน ไดตระหนกถงความสาคญของการพฒนาทางดานอาชพ ใหกบทรพยากรมนษยเปนอยางมาก จะเหนไดจากรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 กระทรวงศกษาธการไดกาหนดแผนยทธศาสตรการพฒนาการศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรม ระยะท 9 (พ.ศ. 2545–2549) ยทธศาสตรท 2 ปฏรปการเรยนร เพอสงเสรมคณภาพการศกษาใหผเรยนคดเปน ทาเปน แกปญหาเปนและสรางสงคมแหงความรนาไปสการพฒนาคณภาพชวต โดยยดหลกการเรยนรทเนนผเรยนสาคญทสด หลกการเรยนรดวยตนเองและหลกการเรยนรตลอดชวต มงการพฒนาอปนสย บคลกภาพ ความคดสรางสรรค วชาการและทกษะชวตภายใตระบบการประกนคณภาพทกขนตอน โดยใหความสาคญกบการบรณาการการเรยนรทสมดล ทงวทยาศาสตรและสงคมศาสตรบนพนฐานวฒนธรรมไทยควบคกบการสงเสรมทกษะการทางาน การประกอบอาชพอสระ กระทรวงศกษาธการ มงพฒนาการจดการศกษาใหมสวนชวยในการแกปญหาเพอใหสอดคลองกบแนวพระราชดาร เกยวกบเศรษฐกจพอเพยงและแนวทางการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ โดยการใหผเรยนหลกสตรมธยมศกษาตอนปลายและหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ มความรและทกษะทางอาชพเพยงพอทจะประกอบอาชพ เพอใหมรายไดเพยงพอตอการพฒนาคณภาพชวต มงใหผเรยนไดลงมอปฏบตงานอาชพอยางครบวงจร เพอใหมประสบการณในการประกอบอาชพโดยเฉพาะอาชพอสระ มทกษะการจดการ เหนคณคาและความจาเปนของการประกอบอาชพสจรต มองเหนชองทางในการประกอบอาชพ ปลกฝงคณธรรม จรยธรรมและ คานยมในการทางาน การพงตนเอง รกการทางาน รวมทงมรายไดระหวางเรยน

2

กระทรวงศกษาธการไดออกคาสงท วก 558/2542 เรอง ใหผเรยนตามหลกสตรมธยมศกษาตอนปลายและหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ปฏบตโครงงานอาชพโดยกาหนดใหผเรยนทกคนตองปฏบตโครงงานอาชพอยางนอย 1 โครงงาน จงจะถอวาจบหลกสตรดงกลาว และใหถอปฏบตตงแตปการศกษา 2542 เปนตนไป (กาญจนา ศลกล . 2543 : 25) ดวยหวงวา การจดการเรยนรโครงงานอาชพจะทาใหผเรยนมทกษะทางอาชพอยางนอย 1 อาชพตดตวออกไปเมอจบหลกสตร ถานกเรยนไมมโอกาสศกษาตอในระดบสงขนไป ไมวาจะดวยเหตผลใด ๆ กตาม ผเรยนกจะสามารถนาทกษะทางอาชพทไดจากการปฏบตโครงงานอาชพ ไปประกอบสมมาชพเลยงตนเองและครอบครวได โครงงานอาชพ เปนการจดการเรยนรงานอาชพ ทใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยางครบวงจรตงแต การวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการกบผลผลต การจาหนาย การบรการ รวมทงรายไดจากการจาหนายผลผลตหรอการบรการ โดยเนนการผลต การบรการ การบรหารจดการ การตลาด และการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน (คาสงกระทรวงศกษาธการ ท 558 / 2542 ) นอกจากน การจดการเรยนรโครงงานอาชพดงกลาว ยงเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาคนควาหาความร และทกษะจากแหลงวทยาการ สถานประกอบการ และสถานประกอบอาชพอสระทมอยในทองถน โดยมคร-อาจารยทาหนาทเปนทปรกษา มผทรงคณวฒหรอ ผประสบความสาเรจในสาขาอาชพทมอยในทองถนรวมวางแผน และใหคาปรกษาในการปฏบตโครงงานอาชพของผเรยนดวย อนจะทาใหผเรยนมความสามารถเพยงพอตอการประกอบสมมาอาชพใหเหมาะสมกบตนเอง และสามารถดารงชพใหอยในสงคมไดอยางเปนสข ตลอดจนยงเปนการปพนฐานดานวชาอาชพใหแกผตองการศกษาตออกดวย (คาสงกระทรวงศกษาธการ ท 558 / 2542) จากจดเดนของแนวปฏบต การจดการเรยนรโครงงานอาชพทกลาวมาขางตน จนนาไปสการปฏบตนน ไดกอใหเกดผลอยางไรตอการมอาชพอสระของผเรยน บรรลเปาหมายตรงตามทกระทรวงศกษาธการไดออกคาสงบงคบไวหรอไม ซงหากพจารณาการนาแนวปฏบต ไปสการปฏบตของสถานศกษาพบวา มการมอบหมายใหผเรยนปฏบตโครงงานอาชพตามความตองการของผเรยน ซงสวนใหญจะเลอกปฏบตโดยการขายของเลก ๆ นอย ๆ เหมอนกบการเลนของเลน เพยงเพอใหผานขอบงคบของหลกสตรเทานน เชน นาขนมปงปบมาแบงใสถงขาย ซอลกชนดบมาทอดหรอปงขาย รบของมาขายตอ เปนตน จากการสมภาษณผเรยน นกเรยนไมเขาใจเปาหมายของการปฏบตโครงงานอาชพ เขาใจวาโครงงานอาชพ คอ การขายของและมความรสกวาโครงงานอาชพสรางความเหนอยลาดานการเรยน ทาใหผล การเรยนตกตาลง เนองจากไมมเวลาใหกบการเรยนเตมท ตองปฏบตโครงงานอาชพระหวางเรยนดวย ถอวาโครงงานอาชพเปนภาระงานทเพมขนจากการเรยนแตละรายวชาซงมงานมากอยแลว

3

ดวยเหตผลทกลาวมาขางตน ผวจยจงสนใจทจะทาการศกษา การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน จงหวดเพชรบร เพอคนหาขอมลพนฐานและแสวงหาแนวทางในการจดโครงงานอาชพของสถานศกษาทมประสทธภาพบรรลเปาหมายตามทคาดหวงตอไป ความมงหมายของการวจย

การศกษาครงนมจดมงหมายสาคญพอศกษาการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร โดยมจดมงหมายเฉพาะดงน 1. เพอหาระดบทศนะของครทปรกษาตอการจดโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร

2. เพอเปรยบเทยบการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร จาแนกตาม เพศ ประสบการณในการทางาน หนาทรบผดชอบ และประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ

3. เพอรวบรวมปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะการจดโครงงานอาชพ ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ความสาคญของการวจย

การวจยครงนเปนประโยชนกบสถานศกษาและผทเกยวของ จะไดนาขอมลไปใชเปนแนวทางในการดาเนนงานวางแผน ปรบปรงและพฒนาการจดโครงงานอาชพไดสอดคลองกบสภาพความตองการ ความสนใจ และความถนดของผเรยน ตลอดจนเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจ สภาพความตองการของแตละทองถน เกดประโยชนบรรลเปาหมายตามทคาดหวงของการจดการเรยนรอาชพดวยโครงงานอาชพ ขอบเขตของการวจย

1. กลมเปาหมายทใชในการวจย กลมเปาหมายทใชในการศกษาครงนเปนครทปรกษาโครงงานอาชพ ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ปการศกษา 2546 จานวน 24 โรงเรยน 200 คน

4

2. ตวแปรทศกษา 2.1. ตวแปรอสระ ไดแก 2.1.1 เพศ จาแนกเปน 1) ชาย

2) หญง 2.1.2 ประสบการณในการทางาน แบงเปน 3 ระดบ 1) ตากวา 5 ป 2) 5 – 15 ป 3) มากกวา 15 ป 2.1.3 หนาทรบผดชอบ แบงเปน 3 กลม

1) หวหนาหมวด/ฝาย 2) ครผสอน 3) อน ๆ

2.1.4 ประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ แบงเปน 2 ประเภท 1) ไมเคยเขารบการเพมพนความร 2) เคยเขารบการเพมพนความร

2.2 ตวแปรตาม คอ ทศนะตอการจดโครงงานอาชพ นยามศพทเฉพาะ

1. การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา หมายถง ความคดเหนของครทปรกษาโครงงานอาชพ ทมตอระดบการจดการเรยนรงานอาชพ ทใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยางครบวงจรตงแตการวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการกบผลผลต การจาหนาย การบรการ สรางรายไดจากการจาหนายผลผลตหรอการบรการโดยเนนการผลต การบรการ การบรหารจดการ การตลาด และการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน เปนอาชพอสระทผประกอบอาชพเปนเจาของกจการและสามารถดาเนนการตอเนองไปไดในระยะยาว ซงมดวยกน 3 ดาน ดงน

1.1 ดานการเตรยมการ หมายถง การเตรยมตนเองใหเปนแหลงความร การเตรยมแหลงขอมลความรเพอการปฏบตโครงงานอาชพใหแกผเรยนตงแตการวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการผลผลต การจาหนาย/บรการ การตลาดและการใชเทคโนโลย ตลอดจนเตรยมการวางแผนปฏบตงานใหคาแนะนา ตรวจสอบ นเทศ ประเมนผล

5

1.2 ดานการดาเนนการ หมายถง การจดกจกรรมตามแนวปฏบตแตละขนตอนการจดโครงงานอาชพ การใหความรในวชาชพและการจดการ การใหคาปรกษา แนะนา ชแจง นเทศ สงเสรม สนบสนน ตรวจตดตาม การจดทาโครงงานอาชพของผเรยนอยางครบวงจร

1.3 ดานการประเมนผล หมายถง การประเมนผลโครงงานอาชพของผเรยนวาบรรลผลหรอไม โดยวดและประเมนผลจากการแสดงออกถงผลของความร ความคด ความสามารถ กระบวนการเรยนร กระบวนการทางาน ผลผลต ผลงาน และการเรยนร เปนการวดอยางตอเนอง เพอการปรบปรงแกไข ตลอดจนเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในการวดและประเมนผลดวย

2. ครทปรกษาโครงงานอาชพ หมายถง ครทไดรบมอบหมายจากสถานศกษาใหเปนทปรกษา ใหคาแนะนา คอยชวยสงเสรม สนบสนน ดแลเอาใจใส ตดตามการปฏบตโครงงานอาชพแกนกเรยนในโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา จงหวดเพชรบร

3. ประสบการณในการทางาน หมายถง จานวนปทครทปรกษาปฏบตการสอน ตงแตรบราชการจนถงปจจบน โดยแบงเปน 3 กลม ไดแก ประสบการณในการทางาน ตากวา 5 ป 5 – 15 ป และมากกวา 15 ป

4. หนาทรบผดชอบ หมายถง ตาแหนงงานทไดรบมอบหมายใหปฏบต แบงเปน 3 กลม ไดแก หวหนาหมวด/ฝาย ครผสอน และหนาทรบผดชอบอน ๆ

5. ประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ หมายถง ครทปรกษาโครงงานอาชพ เขารวมประชม สมมนา อบรมเชงปฏบตการเกยวกบโครงงานอาชพจากหนวยงาน และสถาบนตาง ๆ ทมผลตอการจดโครงงานอาชพ ไดแก ไมเคยเขารบการเพมพนความรและเคยเขารบการเพมพนความร

6

กรอบแนวความคดในการวจย ในการวจยเรองการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ไดประมวลเปนกรอบแนวความคด ดงตอไปน ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

สมมตฐานของการวจย 1. ครทปรกษาโครงงานอาชพทเพศตางกนมทศนะตอการจดโครงงานอาชพแตกตาง

กน 2. ครทปรกษาโครงงานอาชพทมประสบการณในการทางานตางกนมทศนะตอการจด

โครงงานอาชพแตกตางกน 3. ครทปรกษาโครงงานอาชพทมหนาทรบผดชอบตางกนมทศนะตอการจดโครงงาน

อาชพแตกตางกน 4. ครทปรกษาโครงงานอาชพทมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงาน

อาชพตางกนมทศนะตอการจดโครงงานอาชพแตกตางกน

ครทปรกษาโครงงานอาชพ จาแนกเปน

1. เพศ 2. ประสบการณในการทางาน 3. หนาทรบผดชอบ 4. ประสบการณในการเพมพน

ความรเรองโครงงานอาชพ

ทศนะตอการจดโครงงานอาชพ 1 ดานการเตรยมการ 2 ดานการดาเนนการ 3 ดานการประเมนผล

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาครงน ผวจยไดศกษาคนควาจากเอกสารงานวจยทเกยวของ และไดนาเสนอเปนหวขอตามลาดบ ดงน

1. ความหมายของโครงงานและโครงงานอาชพ 2. การเรยนรโดยโครงงาน

2.1 วตถประสงคและประโยชนของโครงงาน 2.2 ลกษณะสาคญและองคประกอบของโครงงาน 2.3 ประเภทของโครงงาน 2.4 แผนการจดกจกรรมโครงงานและขนตอนการทาโครงงาน 2.5 การประเมนผลโครงงาน 2.6 แนวทางการชวยเหลอสนบสนนใหผเรยนจดทาโครงงาน

3. แนวปฏบตในการปฏบตโครงงานอาชพ 4. แนวดาเนนการจดทากจกรรมโครงงานอาชพ 5. แนวทางในการหารายไดระหวางเรยน 6. งานวจยทเกยวของ

1. ความหมายของโครงงานกบโครงงานอาชพ

โครงงานกบโครงงานอาชพ มลกษณะทคลายคลงกนไดมผใหความหมายไวตาง ๆ กน ดงน

เรงชย จงพพฒนสข (2542 : 38) ไดใหความหมายโครงงาน หมายถง กระบวนการทางานทผเรยนทาดวยตนเองตามจดประสงคทกาหนด แลวเสนอผลงานตอผสอน การจด กจกรรมโครงงานเปนการจดประสบการณการเรยนรใหผเรยนไดเลอกและสรางกระบวนการเรยนรเรองใดเรองหนงอยางลมลกดวยตนเอง โดยใชวธการและแหลงการเรยนรทหลากหลายและสามารถนาผลการเรยนรไปใชในชวตจรงได

สพล วงสนธ (2543 : 12) ไดใหความหมายวา โครงงานเปนการจดประสบการณการเรยนร ใหผเรยนไดเลอกและสรางกระบวนการเรยนรเรองใดเรองหนงอยางลมลก และสามารถนาผลการเรยนรไปใชในชวตจรงได สพล วงสนธ (2543 : 11) ไดใหความหมายวา โครงงาน เปนการจดการเรยนร รปแบบหนงททาใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง ไดลงมอปฏบตจรงในลกษณะของการศกษา

8

สารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐคดคน โดยมครเปนผคอยกระตนแนะนา และใหคาปรกษาอยางใกลชด

อดมศกด ธนะกจรงเรอง และคณะ(2543 : 17) ไดใหความหมายวา โครงงาน หมายถง กจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษา คนควาและลงมอปฏบตไดดวยตนเองตามความสามารถ ความถนด และความสนใจ โดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตรหรอกระบวนการอนใดไปใชในการศกษาหาคาตอบในเรองนน ๆ โดยมครผสอนคอยกระตน แนะนาและใหคาปรกษาแกผเรยนอยางใกลชด ตงแตการเลอกหวขอทจะศกษา คนควา ดาเนนการวางแผน กาหนดขนตอนการดาเนนงาน และการนาเสนอผลงาน

คาสงกระทรวงศกษาธการ ท วก 558/2542 ไดกาหนดความหมาย โครงงานอาชพวาเปนการจดการเรยนรงานอาชพทใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยางครบวงจรตงแต การวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการกบผลผลต การจาหนาย การบรการ รวมทงรายไดจากการจาหนายผลผลตหรอการบรการ โดยเนนการผลต การบรการ การบรหารจดการ การตลาด และการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน

สชาต วงศสวรรณ (2542 : 71) ไดใหความหมาย โครงงานอาชพ วาเปนการจดการเรยนรงานอาชพทใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยางครบวงจรตงแต การวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการผลผลต การจาหนาย/บรการ การตลาดและการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน

กาญจนา ศลกล (2543 : 27) โครงงาน หมายถง การทางานโดยมการวางแผน เขยนเคาโครงของงานทจะทาไวลวงหนากอนทจะลงมอทางาน สวนโครงงานอาชพ คาวา อาชพตามพจนานกรม หมายถง การทามาหากนหรองานททาเปนประจาเพอเลยงชวต ดงนน โครงงานอาชพ หมายถง การทางานหารายได โดยมการวางแผน เขยนเคาโครงของงานทจะทาไวลวงหนากอนทจะลงมอทางาน

กลาวโดยสรปไดวาโครงงาน เปนการทางานอยางมระบบขนตอน โดยมการวางแผนและเขยนเคาโครงของงานทจะทาไวลวงหนากอนทจะลงมอทางาน และมครผสอนคอยกระตนแนะนาใหคาปรกษาแกผเรยนอยางใกลชด สวนโครงงานอาชพ หมายถง การเรยนรงานอาชพทใหผเรยนไดเลอกและสรางกระบวนการเรยนรเรองการทางานหารายได และลงมอปฏบตจรงตามความสามารถ ความถนด และความสนใจอยางครบวงจรตงแต การวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการผลผลต การจาหนาย/บรการ การตลาด และการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน ดงนน โครงงานอาชพ กคอ โครงงานอยางหนงทมงเนนอาชพการทางานหารายได

9

2. การเรยนรโดยโครงงาน

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ในมาตรา 24 กลาวถงการจดการเรยนร ซงสรปไดวา ใหจดเนอหาสาระกจกรรม โดยคานงถงความแตกตางระหวางผเรยน ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญ และประยกตใชปญญาใหผเรยนเรยนรจากประสบการณจรง ผสมผสานความรอยางสมดล ปลกฝงคณธรรม จรยธรรม จดสภาพแวดลอมใหผเรยนไดเรยนรอยางรอบดานและประสานความรวมมอเพอพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

สพล วงสนธ (2543 : 10 – 11) ไดใหแนวการจดการเรยนรสยคใหมป 2000 โดยมงเนนใหผเรยนมลกษณะดงน

1. ทางานเปนทม เพอใหผเรยนไดเรยนรถงความสามารถ ความสนใจ รวมทงใหเกดพลงการทางานเปนกลม พฒนาความสามารถทางอารมณ เรยนรการอยรวมกน และความเปนประชาธปไตย

2. แสดงออกอยางอสระ เพอสรางสรรคผลงานทมคณภาพ เตมตามความสามารถ ความถนด และความสนใจทมอย

3. ปฏบตจรง เพอใหการเรยนรมความหมายและสามารถนาไปใชไดจรงในชวตประจาวน การจดการเรยนรตองเรยนรจากสภาพจรง สอดคลองกบวถชวต ธรรมชาตและสงแวดลอม

4. มสวนรวมเพอเพมพนความสามารถในการคดอยางอสระและสรางสรรคพฒนา ความอยากร อยากเหน และความตงใจทจะนาไปสการพฒนาอยางเตมตามศกยภาพ

5. คดดวยตนเอง เพอใหผเรยนรจกคดเปนและคดดวยตนเอง อนจะนาไปสกระบวนการคดชนสง เกดปญญา ทาใหผเรยนมความรควบคกบความคด

6. แสวงหาความรอยางอสระ เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรผานสอตาง ๆ จากธรรมชาต จนตนาการ ความงาม และความจรงจากสงทอยรอบตว

7. ฝกสมาธ เพอใหผเรยนสามารถควบคมจตใจใหสงบมนคง ทาใหการเรยนรเปนไปอยางมประสทธภาพ และนาไปสการบรรลวตถประสงคทวางไว

2.1 วตถประสงคและประโยชนของโครงงาน อดมศกด ธนะกจรงเรอง และคณะ (2543 : 23-24) ไดกลาวถงประโยชนของ

โครงงาน ดงน 1. กจกรรมโครงงานเหมาะกบการศกษาในยคขอมลขาวสาร

2. เปนกจกรรมทตอบสนองความตองการของผเรยนไดเตมท

10

3. เกดความรจรงซงไดจากการเรยนรดวยตนเองโดยการทดลอง ปฏบต การคนควา 4. สามารถใชความรไดหลายดาน (หลายมต ) 5. เกดปญญาเชอมโยงความรตาง ๆ เขาดวยกน 6. ฝกใหผเรยนเปนคนคดเปน ทาเปน แกปญหาเปน

7. ผเรยนไดพฒนาความคดสรางสรรค และเกดความภาคภมใจททางานสาเรจ 8. ผเรยนเกดความสนกสนานจากการเรยนร 9. ชวยสนบสนนใหผเรยนเปนนกคนควา

หนวยศกษานเทศน : กรมสามญศกษา (2542) ไดกลาวถงขอดของการจดการเรยนการสอนโดยโครงงาน ดงน

ขอดของ โครงงาน

สมบต ศรทองอนทรและอรณ ลมศร(2543 : 111) ไดกลาวถง วตถประสงคของ

โครงงานมหลายประการ เชน ตองการใหนกเรยนมความรพนฐานทจาเปนเกยวกบความเปนอยในชวตประจาวน สามารถปฏบตงานไดถกตองตามกระบวนการ ประหยด ปลอดภยและไดประโยชน โดยรจกวเคราะหและวางแผนการทางาน สามารถปรบปรงและพฒนางาน มวสยทศนทกวางไกล รกการทางาน ซงเปนรากฐานของการดารงชพ สามารถพงพาตนเองได รวมทงมคณธรรมในการทางาน สามารถทางานรวมกบผอนได เปนตน นกเรยนจะไดศกษา

เกดความร

รจกวธแสวงหาขอมล

มบทบาทและมสวนรวมในกระบวนการ

เรยนรการ

การใชเวลาวางใหเปนประโยชน

ความคดรเรมสรางสรรค

การทางานรวมกน

สงเสรมศกยภาพใหนกเรยน

ไดนสยทด ในการทางาน

นาความรไปใชประโยชน

11

และฝกปฏบตจรงเพมเตมโดยอาศยความรพนฐานจากรายวชาอน ๆ นกเรยนมสทธและเสรภาพอยางเตมทในการตดสนใจเลอกอยางฉลาด ทจะดาเนนงานตามความถนดและความสนใจของตน

ในสวนทเกยวกบโรงเรยน และคร - อาจารยนน จะไดประโยชนอยางยงจากการเปดโอกาสใหนกเรยนไดฝกปฏบตจรง ตามจดหมายของหลกสตรและการจดกจกรรมการเรยน การสอนทงในหองเรยนและนอกหองเรยน ซงจะกอใหเกดการประสานสมพนธอยางแนนแฟน ระหวางนกเรยนกบครอาจารยประจารายวชาตาง ๆ รวมทงการใชเครองมอและวสดอปกรณตาง ๆ ใหเปนประโยชนอยางคมคา

ในสวนทเกยวกบทองถนและชมนมนน ยอมจะไดประโยชนอยางมากมายทงในแงของการใหนกเรยนไดมโอกาสรวมพฒนาอาชพตาง ๆ ในทองถนซงผลพลอยไดทตามมากคอ ทาใหนกเรยนเกดความรก ความภาคภมใจในทองถนของตนดวย

2.2 ลกษณะสาคญและองคประกอบของโครงงาน สพล วงสนธ (2543 : 11 – 12) กลาวถง ลกษณะสาคญของโครงงาน วาควรม

ลกษณะซงพอสรปไดดงน 1. เปนเรองทนกเรยนสนใจ สงสย ตองการหาคาตอบ 2. เปนการเรยนรทมกระบวนการ มระบบ ครบกระบวนการทผเรยนจะตองใช

ความสามารถหลายดาน 3. เปนการบรณาการการเรยนร 4. มความสอดคลองกบชวตจรง 5. มการศกษาอยางลมลก ดวยวธการและแหลงขอมลอยางหลากหลาย 6. เปนการแสวงหาความรและสรปความรดวยตนเอง 7. มการนาเสนอโครงงานดวยวธการทเหมาะสมในดานกระบวนการและผลงานทพบ 8. ขอคนพบ สงคนพบ สามารถนาไปใชในชวตประจาวนได สมบต ศรทองอนทร และ อรณ ลมศร (2543 : 110) ไดกลาวถงองคประกอบท

สาคญของโครงงาน ไวดงน 1. เจาของโครงงานหรอผจดทาโครงงาน เปนบคคลคนเดยวหรอเปนกลมบคคลกได 2. ความสาคญของโครงงานหรอของงานนน ๆ วามเหตผลอะไร มความจาเปน ม

คณคาและประโยชนมากนอยเพยงใด 3. จดประสงคของโครงงาน ระบวามงทจะใหเกดผลอะไร อยางไรหรอแกใคร ให

มปรมาณหรอคณภาพมากนอยเทาใด 4. เครองมอ วสด อปกรณทใช สถานทปฏบตงาน งบประมาณคาใชจาย หรอ

งบลงทน กาหนดวามอะไรบาง มากนอยเพยงใด และจะจดซอหามาไดอยางไร

12

5. วธการดาเนนการ ระบวามขนตอนทสาคญ ๆ ในเรองใดทจะตองนามาพจารณาและปฏบตตามระยะเวลาทกาหนดไว

6. แผนปฏบตการ ระบกจกรรมตาง ๆ ทจะตองปฏบต โดยละเอยดตามลาดบตามระยะเวลาทกาหนดไว

7. ผลทคาดวาจะไดรบ ระบสงทคาดหวงจะเกดขนจากการดาเนนงานตามขนตอนตาง ๆ ทกาหนด

8. การตดตามประเมนผล จะตองมวธการตรวจสอบเปนระยะ ๆ กอนปฏบตโครงงาน ขณะปฏบตโครงงาน และเมอสนสดการปฏบตโครงงาน เพอประโยชนในการแกไขปรบปรงและพฒนางานตอไป

2.3 ประเภทของโครงงาน สพล วงสนธ(2543 : 11 – 13) ไดกลาวถงประเภทของโครงงานวา โครงงานเปน

สวนทใหผเรยนลงมอปฏบต เพอพฒนาความร ทกษะและสรางผลผลตทมคณภาพ จาแนกเปน 2 ประเภท 1. โครงงานตามสาระการเรยนรเปนโครงงานทบรณาการความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรม และคานยม ในกลมสาระการเรยนรเปนพนฐานในการกาหนดโครงงานและการปฏบต 2. โครงงานตามความสนใจ เปนโครงงานทผเรยนกาหนดขนตอน ความถนด ความสนใจ และความตองการ โดยนาเอาความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรมและคานยม ในกลมสาระการเรยนรตาง ๆ มาบรณาการกาหนดโครงงานและการปฏบต นอกจากนอาจจาแนกประเภทของโครงงานตามลกษณะการดาเนนการ ออกเปน 4 ประเภท ดงน 1. โครงงานประเภทสารวจ โครงงานประเภทนไมกาหนดตวแปร การเกบรวบรวมขอมลอาจเปนการสารวจในภาคสนามหรอในธรรมชาตหรอนามาศกษาในหองปฏบตการ นอกจากนนการสารวจรวบรวมขอมลอาจบงชทมาของปญหาเพอนาไปศกษาทดลอง 2. โครงงานประเภททดลอง เปนโครงงานทมลกษณะการออกแบบทดลอง เพอศกษาผลของตวแปรหนง โดยควบคมตวแปรอน ๆ โครงงานประเภทนนกเรยนจะเรมตงแต กาหนดคาถามทตองการตอบ ตงสมมตฐาน กาหนดขอมลทศกษา ปฏบตการหาขอมลเพอตอบคาถาม รวบรวมขอมลนามาสรปเปนองคความร ขนตอนทปฏบตเปนกระบวนการวทยาศาสตรอยางสมบรณ 3. โครงงานประเภทสงประดษฐ โครงงานประเภทนเปนการประดษฐสงหนง เครองมอเครองใช หรออปกรณเพอใชสอยตาง ๆ สงประดษฐนอาจคดขนมาใหมหรอปรบปรงจากของเดม มการกาหนดตวแปรทจะศกษา และทดสอบประสทธภาพของชนงานดวย

13

4. โครงงานประเภทพฒนาผลงาน โครงงานประเภทน เปนการศกษาเพอคดคนหรอพฒนาชนงานใหสามารถใชประโยชนไดมากขน หรอมประสทธภาพสงขน

2.4 แผนการจดกจกรรมโครงงานและขนตอนการทาโครงงาน สพล วงสนธ (2543 : 13) กลาวถง แผนการจดกจกรรมโครงงานวา การจดกจกรรม

โครงงานเปนกระบวนการทจะตองอาศยการดาเนนงานอยางตอเนองและเปนระบบ สามารถจาแนกแผนการจดกจกรรมโครงงานเปนระยะ ดงน 1. ระยะเรมตนโครงงาน เปนขนตอนทผเรยนจะตองเลอกเรองทจะทาโครงงาน โดยเลอกจากเรองทตนสนใจศกษา เพอแกปญหาทประสบในชวตประจาวน หรอเรองทผเรยนสนใจจากเหตการณปจจบน หรอจากบทเรยน หรอจากชมชน หรอจากการกระตนของคร ดงนน การเลอกเรองทจะทาโครงงาน อาจเปนเรองจากประเดนทว ๆ ไป หรอปญหาทเกดขนในชวตจรง ซงจะตรงกบสาขาวชาใดกได สงสาคญจะตองเปนเรองทผเรยนสงสยหรอตองการหาคาตอบ อยากศกษาในเรองนน ๆ อยางลกซง ไมใชครเปนผกาหนด 2. ระยะการทาโครงงาน เปนขนตอนทผเรยนจะตองกาหนดวตถประสงค ระบประโยชน หาแนวโนมหรอคาดเดาคาตอบ (สมมตฐาน) กาหนดวธการศกษาทหลากหลาย เลอกแนวทางการศกษา ลงมอศกษา และเกบรวบรวมผลทไดจากการศกษา

3. ระยะการเสนอผลการศกษา เปนขนตอนทผเรยนจะตองสรปผลหรอสรางความรดวยตนเอง แลวนาเสนอผลการศกษาและเผยแพรประชาสมพนธผลงานใหกวางขวางขน โดยอาจใชวารสารวชาการ สอมวลชน ซงนกเรยนจะไดมโอกาสเขยนนาเสนอและแสดงความคดเหนผานสอตาง ๆ เหลานดวยตวของนกเรยนเอง

4. ระยะการพฒนาโครงงาน เปนขนตอนทผเรยนนาผลทไดจากการจดกจกรรมโครงงานไปเชอมโยงตอดวยการสะทอนความคดเหนอยางสรางสรรคใหไดความรใหม ถาหากตองการศกษาในเชงลก ในสงททาทายใหม ๆ กสามารถใหผเรยนไดคนหาความรไปอยางตอเนองและลกซง

สพล วงสนธ (2543 : 13) กลาวถงขนตอนการทาโครงงาน ดงน 1. กาหนดปญหาหรอหวขอทตองการศกษา 2. กาหนดตวแปรทตองการศกษาเปนตวแปรตน ผลทตามมาเปนตวแปรตาม และถามความจาเปนตองควบคมตวแปรเพอใหขอมลนาเชอถอ ตวแปรนนคอ ตวแปรควบคม 3. ออกแบบการทดลองหรอกาหนดวธการ หรอแหลงขอมลทจะตองไปศกษา 4. ดาเนนการทดลองหรอศกษาตามทวางแผนเอาไว ถาเปนโครงงานประเภททดลอง ตองมการทดลองหลาย ๆ ครง (อยางนอย 3 ครง) เพอใหเกดความแนใจกอนนาผลทไดนามาสรป 5. อภปรายผล นาขอมลทไดจากการทดลองมาประเมน อภปราย โดยการศกษาจากเอกสารหลกฐานอน ๆ มาประกอบวามขอแตกตางกนเพราะอะไร

14

6. นาเสนอผลการศกษาในรปรายงานหรอจดบอรด แสดงวาสงทศกษาหรอดวยวาจา อดมศกด ธนะกจรงเรอง และคณะ (2543 : 18-20) กลาวถงขนตอนการทาโครงงานวา การทาโครงงานเปนกจกรรมทตอเนอง และมการดาเนนงานหลายขนตอน ตงแตเรมตนจนถงขนสดทาย อาจสรปลาดบไดดงน 1. การคดและเลอกหวเรอง ผเรยนจะตองคดและเลอกหวเรองของโครงงานดวยตนเอง วาอยากจะศกษาอะไร ทาไมจงอยากจะศกษา หวเรองของโครงงานมกจะไดมาจากปญหา คาถามหรอความอยากรอยากเหนเกยวกบเรองตาง ๆ ของผเรยนเอง หวเรองของโครงงานควรเฉพาะเจาะจงและชดเจน เมอใครไดอานชอเรองแลวควรเขาใจ และรเรองวาโครงงานนทาอะไร การกาหนดหวเรองของโครงงานนน มแหลงทจะชวยกระตนใหเกดความคดและสนใจจากหลายแหลงดวยกน เชน จากการอานหนงสอ เอกสารบทความ การไปเยยมชมสถานทตาง ๆ การฟงบรรยายทางวชาการ การเขาชมนทรรศการหรองานประกวดโครงงานวทยาศาสตร การสนทนากบบคคลตาง ๆ หรอจากการสงเกตปรากฏการณตาง ๆ รอบตว เปนตน นอกจากน ควรคานงถงในเรองตอไปน

1. ความเหมาะสมของระดบความร ความสามารถของผเรยน 2. วสด อปกรณ ทใช 3. งบประมาณ 4. ระยะเวลา 5. ความปลอดภย 6. แหลงความร

2. การวางแผน การวางแผนการทาโครงงานจะรวมถงการเขยนเคาโครงของโครงงาน ซงตองมการวางแผนไวลวงหนา เพอใหการดาเนนการเปนไปอยางรดกมและรอบคอบ ไมสบสน แลวนาเสนอตอผสอนหรอครทปรกษา เพอขอความเหนชอบกอนกอนการดาเนนการขนตอไป การเขยนเคาโครงของโครงงานโดยทวไปเขยนเพอแสดงแนวคด แผนงานและขนตอนการทาโครงงาน ซงควรประกอบดวยหวขอตอไปน 1. ชอโครงงาน ควรเปนขอความทกระทดรด ชดเจน สอความหมายไดตรง 2. ชอผทาโครงงาน 3. ชอทปรกษาโครงงาน 4. หลกการและเหตผลของโครงงาน เปนการอธบายวาเหตใดจงเลอกทาโครงงานเรองน มความสาคญอยางไร มหลกการหรอทฤษฎอะไรทเกยวของ เรองททาเปนเรองใหมหรอมผอนไดศกษาคนควาเรองนไวบางแลว ถามไดผลอยางไร เรองททาไดขยายเพมเตมปรบปรงจากทผอนทาไวอยางไร หรอเปนการทาซาเพอตรวจสอบผล 5. จดมงหมาย/วตถประสงคควรมความเฉพาะเจาะจงและสามารถวดได เปนการบอกขอบเขตของงานททาไดชดเจนขน

15

6. สมมตฐานของการศกษาคนควา (ถาม) สมมตฐานเปนคาตอบหรอคาอธบายทคาดไวลวงหนา ซงอาจจะถกหรอไมกได การเขยนสมมตฐานควรมเหตมผล มทฤษฎหรอหลกการรองรบ และทสาคญ คอเปนขอความทมองเหนแนวทางในการดาเนนการทดสอบได นอกจากน ควรมความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตวแปรตามดวย 7. วธดาเนนงาน/ขนตอนการดาเนนงาน จะตองอธบายวา จะออกแบบการทดลองอะไร อยางไร จะเกบขอมลอะไรบาง รวมทงระบวสดอปกรณทจาเปนตองใช มอะไรบาง 8. แผนปฏบตงาน อธบายเกยวกบกาหนดเวลาตงแตเรมตนจนเสรจสนการดาเนนงานในแตละขนตอน 9. ผลทคาดวาจะไดรบ 10. เอกสารอางอง 3. การดาเนนการ เมอทปรกษาโครงงานใหความเหนชอบเคาโครงของโครงงานแลว ตอไปกเปนขนลงมอปฏบตงานตามขนตอนทไดระบไว ผเรยนตองพยายามทาตามแผนทวางไว เตรยมวสดอปกรณ และสถานทใหพรอมปฏบตงานดวยความละเอยดรอบคอบ คานงถงความประหยดและปลอดภยในการทางาน ตลอดจนการบนทกขอมลตาง ๆ วาไดทาอะไรไปบาง ไดผลอยางไร มปญหาและขอคดเหนอยางไร พยายามบนทกใหเปนระเบยบและครบถวน 4. การเขยนรายงาน การเขยนรายงานเกยวกบโครงงาน เปนวธสอความหมายวธหนงทจะใหผอนไดเขาใจถงแนวคด วธการดาเนนงาน ผลทได ตลอดจนขอสรปและขอเสนอแนะตาง ๆ เกยวกบโครงงานนน การเขยนโครงงานควรใชภาษาทอานแลวเขาใจงาย ชดเจนและครอบคลมประเดนสาคญ ๆ ทงหมดของโครงงาน 5. การนาเสนอผลงาน การนาเสนอผลงานเปนขนสดทายของการทาโครงงาน เปนวธการทจะทาใหผอนไดรบรและเขาใจผลงานนน การนาเสนอผลงานอาจทาไดหลาย รปแบบ ขนอยกบความเหมาะสมกบประเภทของโครงงาน เนอหา เวลา ระดบของผเรยน เชน การแสดงบทบาทสมมต การเลาเรอง การเขยนรายงาน สถานการณจาลอง การสาธต การจดนทรรศการ ซงอาจมทงการจดแสดงและการอธบายดวยคาพด หรอการรายงานปากเปลา การบรรยายการใช Multimedia Computer / Homepage สงสาคญคอ พยายามทาใหการแสดงผลงานนนดงดดความสนใจของผชมมความชดเจนเขาใจงาย และมความถกตองของเนอหา

2.5 การประเมนผลโครงงาน สพล วงสนธ (2543 : 14) ไดกลาวถง การประเมนผลการปฏบตโครงงานของ

ผเรยน เปนการประเมนตามสภาพจรง เพราะเปนวธการคนหาความสามารถและความกาวหนาในการเรยนรของ ผเรยนอยางแทจรง การประเมนผลสาเรจของการศกษาดวยโครงงาน ตองแยกพจารณาเปน 2 สวน

16

1. การประเมนการวางแผนทาโครงงานของนกเรยน หวขอทควรประเมน คอ 1.1 ชอสมพนธกบเนอหาหรอไม 1.2 คาถามเปนคาถามเพอการคนพบหรอไม 1.3 สมมตฐานทตง แสดงพนความรเดมของนกเรยนมากนอยเพยงใด 1.4 การกาหนดวธการศกษา / แหลงขอมลมความเหมาะสมหรอไม 1.5 วธเสนอผลการศกษาเหมาะสมมากนอยเพยงใด

2. การประเมนผลสาเรจของโครงงาน หวขอทควรประเมน คอ 2.1 ความคดรเรมสรางสรรค 2.2 ความถกตองและความเหมาะสมของวธการศกษาคนควา 2.3 การเขยนรายงานของโครงงาน และหรอการจดแสดงโครงงาน 2.4 การนาเสนอโครงงานดวยวาจา

ดงนน การประเมนผลโครงงานจงมกรอบแนวทางการประเมน ดงน 1. ประเมนอะไร

1.1 การแสดงออกถงผลของความร ความคด ความสามารถ ทกษะ คณธรรม จรยธรรมและคานยม 1.2 กระบวนการเรยนร

1.3 กระบวนการทางาน 1.4 ผลผลต / ผลงาน / ชนงาน

2. ประเมนเมอใด 2.1 อยางตอเนองตงแตเรมตนจนเสรจสนโครงงาน 2.2 ตามสภาพจรง 2.3 เปนธรรมชาต

3. ประเมนจากอะไร 3.1 ผลงาน (เอกสาร ชนงาน ฯลฯ) 3.2 การทดสอบ 3.3 แบบบนทกตาง ๆ ( การสงเกต ความรสก สมภาษณ ฯลฯ ) 3.4 แฟมสะสมงาน 3.5 หลกฐานหรอรองรอยอน

4. ประเมนโดยใคร 4.1 ตวผเรยน 4.2 เพอน 4.3 คร 4.4 ผปกครอง

17

4.5 ผเกยวของอน 5. ประเมนโดยวธใด

5.1 สงเกต 5.2 สมภาษณ 5.3 ตรวจรายงาน 5.4 ตรวจผลงาน 5.5 ทดสอบ 5.6 รายงาน 5.7 นทรรศการ

การประเมนเพอพฒนาผเรยนนน สามารถจดใหมการประเมนการปฏบตงานของผเรยนตลอดเวลา ขณะทปฏบตกจกรรมตามขนตอนตาง ๆ แลวนาผลนนมาพฒนา ปรบปรงการปฏบตงานไดดขนเรอย ๆ มการจดบนทก ตลอดจนใชแฟมสะสมงาน

อดมศกด ธนะกจรงเรอง และคณะ (2543 : 20 - 23) ไดกลาวถง การประเมนผลโครงงานวาเปนหวใจของการเรยนการสอนทสะทอนสภาพความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนการสอน ผสอนและผเรยนรวมกนประเมนผลวา กจกรรมททาไปนนบรรลตามจดประสงคทกาหนดไวหรอไม อยางไร ปญหาและอปสรรคทพบคออะไรบาง ไดใชวธการแกไขอยางไร ผเรยนไดเรยนรอะไรบางจากการทาโครงงานน ผประเมนโครงงาน อาจดาเนนการดวยบคคลตอไปน

1. ผเรยนประเมนตนเอง จะแสดงออกใหเหนวาผเรยนเจาของโครงงาน ซงอาจเปนรายบคคลหรอกลมทางาน มความพงพอใจตอขนตอนของกจกรรมแตละขนตอนทกาหนด หรอไดรวมกนกาหนดขนเองเพยงใด มหวขอกจกรรมใดทยงขาดตกบกพรอง จะตองเพมเตมในสวนใดบาง ความละเอยด รดกม ในแตละขนเปนอยางไร

2. ผประเมนซงเปนเพอนรวมชน อาจใหขอคดเหนทสะทอนภาพเพมเตม เชน ในระดบชนประถมศกษาเพอนอาจใหความเหนไปในเรองของการเรยน การใชตวสะกดการนต วรรคตอน ซงเนนในดานภาษา ระดบชนมธยมศกษา การประเมนโครงงานอาจเรมขยายขอบเขตจากดานการใชภาษา ออกไป ถงการแสดงความสมพนธระหวางการตงชอโครงงานกบจดประสงคของโครงงานและตามความเขาใจของผประเมน เสนอแนะวธการศกษาของผประเมน เพอการพจารณาการจดรปเลมเพอการนาเสนอโครงงาน ฯลฯ

3. ผประเมนซงเปนผสอนหรอครทปรกษา อาจใหคาแนะนาเพมเตมไดในเรองวธการอนทใชในการศกษาหาคาตอบ ความสมพนธเชงวชาตามหวเรองทศกษากบวชาอน ขอคนพบทผเรยนไดจากโครงงาน การนาคาตอบของการศกษาทไดไปใชประโยชน การนาขอคนพบทตางไปจากเปาหมายของการศกษาไปใชประโยชนหรอขยายผลการศกษาเปนโครงงานใหม ๆ ฯลฯ

18

4. ผประเมนทเปนพอ แม ผปกครองจะไดรบทราบถงความสามารถ ความถนดทางการเรยนของลกหรอเดกในความปกครอง ความรสก ความตองการของเดกผทาโครงงาน ทาใหสามารถปรบตวปรบใจ เพอการสนบสนนทางดานการเงน กาลงใจ ใหโอกาส ใหเวลารวมกจกรรมตามความสนใจของเดก ชแนะอปสรรค ปญหาเบองตนทอาจเกดขนระหวางการปฏบตกจกรรมขนตาง ๆ ของโครงงาน ขอเสนอแนะสาหรบการทาโครงงานครงตอไป ฯลฯ

แนวทางการประเมนผลโครงงาน ควรใชการประเมนผลตามสภาพทแทจรง ซงมลกษณะดงตอไปน

1. ทาไปพรอม ๆ กบการเรยนรของผเรยน 2. ยดพฤตกรรมของผเรยนทแสดงออกเปนสาคญ

3. เนนการพฒนาตนและการประเมนตนเอง 4. ใหความสาคญในการพฒนาจดเดนของผเรยน 5. มการเกบขอมลระหวางปฏบตไดทกอรยาบท ทงทบาน โรงเรยน และชมชน

และสามารถสะสมคะแนน 6. อยบนพนฐานเหตการณในชวตจรง เออตอการเชอมโยงการเรยนรสชวตจรง 7. เนนคณภาพของผลงาน ซงเปนผลจากการบรณาการความรสความสามารถของ

ผเรยน 8. เนนการวดความสามารถในการคดระดบสง เชน ใชขอมลในการสงเคราะห อธบาย

สรป เปนกฎทวไป ตงสมมตฐาน สรป และแปลผล เปนตน 9. วดปฏสมพนธเชงบวก มการชนชม สงเสรมใหผเรยนมความสขสนกสนานไม

เครยด 10. สนบสนนการมสวนรวมและรบผดชอบรวมกน

วธการประเมนผลโครงงาน สามารถกระทาไดดงน 1. การสงเกต เปนวธประเมนพฤตกรรมทสามารถทาไดทกเวลาและสถานการณ

ทงแบบมและไมมเครองมอในการสงเกต 2. การสมภาษณ การสอบถาม อาจมลกษณะเปนทางการหรอสมภาษณ สอบถาม ขณะปฏบตโครงงานกได

3. วดความร ความสามารถ ควรเปนแบบสอบถามแบบปลายเปด เพอดความเชอมโยงระหวางความร ความเขาใจเดม กบสงทไดเพมเตมจากประสบการณในการปฏบตโครงงาน

ลกษณะสาคญของแบบทดสอบ

19

1. ครอบคลมสงทตองการวด 2. เปนคาถามทเกยวของกบการทาโครงงาน 3. เชอมโยงบรณาการความร ความสามารถ ไดหลายดานและใชความคดทลกซง

ขนตามวย 4. มเกณฑการใหคะแนนตามความสมบรณของพฤตกรรม 5. เปดโอกาสใหผเรยนไดคดและเขยนคาตอบเอง 6. การรายงาน จะเปนการเขยนรายงาน หรอเลาขนตอนหรอประสบการณในการ

ทาโครงงานกได เพอใหผเรยนไดประเมนตนเองจากการทไดพดหรอเขยนบรรยายสะทอนความร ความเขาใจ ความรสกนกคดตามแนวทางการเรยนรทผานประสบการณขณะปฏบตกจกรรมตามโครงงาน

7. แฟมผลงาน เปนการเกบรวบรวมผลงานทมความโดดเดนในชวงเวลาใดเวลาหนง ทเลอกเกบรวบรวมไวอยางเปนระบบเพอแสดงถงความร ความเขาใจ ความสนใจ ความถนด ทกษะ ความสามารถ อนแสดงออกถงพฒนาการความกาวหนา ความสาเรจในเรองใดเรองหนง หรอในหลาย ๆ เรอง หรอเปนการเกบผลการประเมนการปฏบตโครงงาน ในวธท 1 – 4 ดวยกได ทงน เพอเปนการตดตามพฒนาการเรยนรของผเรยนไดอยางตอเนอง

ลกษณะแฟมผลงานดเดนสาหรบโครงงาน แฟมโครงงานควรมลกษณะเปนบทความทแสดงออกถงการมขนตอนในการทางานโครงงาน ความพยายามในการแกปญหาหรอการศกษาสวนบคคล ภายในแฟมโครงงานอาจประกอบดวยเปาหมาย วตถประสงค ยทธวธในการปฏบตโครงงาน ภาพถายของกระบวนการทางานขนตอนตาง ๆ การแกปญหาในการดาเนนงาน การผลตตามโครงงาน บนทกผลการทางาน บนทกความคดเหน ความรสกสวนตวหรอของกลมตอโครงงานและบนทกผลการประเมนผลโครงงาน

2.6 แนวทางการชวยเหลอสนบสนนใหผเรยนจดทาโครงงาน ในทกขนตอนของการจดกจกรรมโครงงาน ครผสอนจะตองมกจกรรมสนบสนนให

ผเรยนมสวนรวมอยางแขงขน โดยกาหนดใหมกจกรรมสารวจความสนใจของตนเองเพอ 1. ชชวน ชกชวน จดใหมการศกษาสภาพแวดลอมรอบตวหรอชมชน เพอจด

ประกายความสงสยใครรใหกบนกเรยนไปสแรงจงใจทอยากจะศกษาเรองใดเรองหนงในเชงลก 2. ใชคาถามเชอมโยงจากขาว เหตการณ หรอปญหาจากชมชน กระตนใหผเรยน

เกดความอยากตดตาม 3. ใชคาถามเชอมโยงจากบทเรยนปกต เชน “ มเรองอะไรอกทนกเรยนตองการร ” 4. ใชสออน ๆ เชน ภาพนง ปายนเทศ วดทศน ฯลฯ และสอทใชควรทงปญหา

ใหนกเรยนคดทจะศกษาตอ

20

5. ชวยเหลอผเรยนใหสามารถเลอกเรอง/ ปญหา / ประเดนทตนสนใจใครจะรเพมขนมาก เพอจะทาโครงงาน

6. รวมกบผเรยนวางแผนกาหนดเรอง โดยรวมคดหาความเชอมโยงเรอง โดยใชเครอขายใยแมงมม (Web)

7. ใชคาถามใหผเรยนคดถงความตองการ หรอประเดนทตองการศกษาเรองทเลอกไดแลว

8. วเคราะหความเปนไปไดของจดประสงคของผเรยนทไดโครงงานนน ๆ และใหความคดเหนขอเสนอแนะใหคดอยางรอบคอบ

9. ใชคาถามกระตนใหคาดเดาคาตอบลวงหนา เชน “ นกเรยนคดวาจะเปนอยางไร ” หรอ “ นกเรยนคดวานาจะมผลตอชมชนอยางไร ” โดยครเปนผใหกาลงใจ รวมวเคราะห เพอใหผเรยนไดคดอยางรอบคอบและมนใจในคาตอบทคาดคะเน

10. กระตน สงเสรม และใหคาปรกษาในการคดหาวธการศกษาทหลากหลาย เลอกวธการศกษาทสามารถทาได เลอกแหลงขอมลทเหมาะสมและจดทาเคาโครงของโครงงาน ตลอดทงประสานงานเพออานวยความสะดวก และดแลความปลอดภยในการศกษาตามขนตอนของโครงงาน

11. ใหความชวยเหลอเมอตองการ และใหคาแนะนาในกรณทผเรยนมการศกษากวางขวางขน เชน อาจแนะนาแหลงความร เพมเตม ตลอดทงจดเวทใหมการแลกเปลยนเรยนรรวมกนเปนระยะ ๆ

12. ใหคาปรกษาในการเลอกวธการนาเสนอ และจดบรรยายในการนาเสนอตลอดทงใหการเสรมแรง

แนวทางการชวยสนบสนนใหผเรยนจดทาโครงงาน ตงแตขนตอนการเลอกเรอง/ปญหา/ประเดน การกาหนดวตถประสงค การคาดคะเนคาตอบ การกาหนดวธการศกษา การลงมอปฏบต และการรายงานผลนเปนขนตอนทตอเนองในการจดกจกรรมโครงงานอยางมประสทธภาพ การจดทาโครงงานจะประสบความสาเรจไดมขอจากดดงน 1. การจดทาโครงงานตาง ๆ ทงครผสอนและเดกจะตองมความร ความเขาใจในเรองททาคอนขางมาก ตองมการศกษาคนควาเอกสาร ความรตาง ๆ เพอใชเปนขอมลสนบสนนระหวางการทดลอง 2. เรองททาควรจะเปนสงทใกลตวผลทไดควรเกดประโยชนแกตวนกเรยนหรอบคคลในทองถน 3. เรองททาตองเหมาะสมกบวยของเดก เดกสามารถทดลองได 4. การออกแบบทดลองจะตองครอบคลมจดหมายทกาหนด

21

5. ระหวางการทาโครงงานจะตองมการแกปญหา เดกจะตองมความรความเขาใจเรองของกระบวนการแกปญหา และกระบวนการทางวทยาศาสตร

ดงนน การจดกจกรรมการเรยนรโดย โครงงาน จงเปนแนวทางเลอกทางหนงทมความสาคญและจาเปน ในการทาใหการปฏรปการเรยนรสความสาเรจ เปนวธการเรยนรสความรใหม และสามารถนาความรไปใชในชวตจรงเพอเปนผผลต ผคดรเรมสรางสรรคและเปนบคคลแหงการเรยนร ตลอดทงดารงตนในสงคมอยางมความสข เพราะกจกรรมโครงงานเปดโอกาสใหผเรยนรตามความสนใจและไดมโอกาสศกษาอยางลมลกดวยตนเอง โดยครเปนผคอยใหความชวยเหลอ สนบสนน และอานวยความสะดวก เปนกระบวนการเรยนรทมพลงและสรางความเขมแขงยงยนใหผเรยน เพราะเปนการเรยนรทเนนการฝกการปฏบตจรงใหผเรยนเรยนรจากประสบการณจรงดวยความคดของตนเอง อนจะนาไปสกระบวนการคดชนสงเกดปญญาทาใหผเรยนมความรควบคกบความคด และเปนการเรยนรทเกดจากความเชอมนในตนเอง ใหผเรยนไดเรยนรอยางมความสขและเตมศกยภาพ

ตามท กระทรวงศกษาธการไดกาหนดแผนยทธศาสตรการพฒนาการศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรม ระยะท 9 (พ.ศ. 2545 – 2549) เพอเปนการแกปญหา เพอใหสอดคลองกบแนวพระราชดารเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง และแนวทางการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ดวยการใหผเรยนหลกสตรมธยมศกษาตอนปลายและหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพปฏบตโครงงานอาชพ ซงเปนการจดการเรยนรดานอาชพโดยใชหลกการของโครงงาน ผเรยนยอมมความรและทกษะทางอาชพเพยงพอทจะประกอบอาชพเลยงตนเองและครอบครว เพอใหม รายไดเพยงพอตอการพฒนาคณภาพชวต ผเรยนจะไดลงมอปฏบตงานอาชพอยางครบวงจร มประสบการณในการประกอบอาชพโดยเฉพาะอาชพอสระ มทกษะในการจดการ เหนคณคาและความจาเปนของการประกอบอาชพสจรต มองเหนชองทางในการประกอบอาชพ ปลกฝงคณธรรม จรยธรรมและคานยมในการทางานและการพงตนเอง รกการทางาน รวมทงมรายไดระหวางเรยน 3. แนวปฏบตในการปฏบตโครงงานอาชพ

ตามทกระทรวงศกษาธการ ไดมนโยบายทจะใหผจบการศกษาตามหลกสตรมธยมศกษาตอนปลายและหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ มความรและทกษะวชาชพ มความสามารถในการจดการ การใชเทคโนโลยในการประกอบอาชพ เหนคณคาและความจาเปนของการประกอบอาชพสจรต ปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการทางาน การพงตนเอง รกการทางาน ทางานเปน ทางานรวมกบผอนไดอยางมความสข มองเหนชองทางในการประกอบอาชพโดยเฉพาะอาชพอสระ รวมทงมรายไดระหวางเรยน

กระทรวงศกษาธการ จงไดมคาสงกระทรวงศกษาธการ ท วก 558/2542 เรอง ใหผเรยนตามหลกสตรมธยมศกษาตอนปลายและหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพปฏบตโครงงาน

22

อาชพ ลงวนท 8 มถนายน 2542 โดยกาหนดใหผเรยนทกคนตองปฏบตโครงงานอาชพอยางนอย 1 โครงงาน จงจะถอวาจบหลกสตรดงกลาว และใหถอปฏบตตงแตปการศกษา 2542 เปนตนไป เพอใหการจดโครงงานอาชพของสถานศกษาดาเนนไปอยางมประสทธภาพตามเจตนารมณของกระทรวงศกษาธการ จงไดจดทาคาชแจงเพมเตมเปนแนวปฏบตในการปฏบตโครงงานอาชพ โดยยดแนวปฏบตในการปฏบตโครงงานอาชพ แนบทายคาสงกระทรวงศกษาธการ ท วก 558 / 2542 ลงวนท 8 มถนายน พ.ศ. 2542 ดงนคอ

1. โครงงานอาชพเปนการจดการเรยนรงานอาชพทใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยางครบวงจร ตงแต การวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการกบผลผลต การจาหนาย การบรการ รวมทงรายไดจากการจาหนายผลผลตหรอการบรการ โดยเนนการผลต การบรการ การบรหารจดการ การตลาด และการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน

2. ลกษณะของงานอาชพตามโครงการทปฏบต ตองเปนงานอาชพสจรตทมอยในทองถนหรองานอาชพทเปนความตองการของผเรยน เปนงานอาชพทมลกษณะเปนงานผลตและหรองานบรการ 3. การปฏบตโครงงานอาชพ ผเรยนตองเปนผปฏบตเองทงหมดตงแตเรมตนจนสดสนการปฏบตงาน โดยมคร – อาจารยทาหนาทเปนทปรกษา และการปฏบตโครงงานอาชพใหปฏบตรวมกนเปนกลม 3 – 5 คน สามารถใชบาน สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพรวมทงสถานศกษาเปนสถานทปฏบตงาน และในการจดทาโครงงานอาชพของผเรยนควรมผทรงคณวฒ หรอผประสบความสาเรจในสาขาอาชพทมอยในทองถนรวมวางแผน และใหคาแนะนาปรกษาในการปฏบตงานอาชพของผเรยนดวย

4. ในการปฏบตโครงงานอาชพของผเรยนตามหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 (ฉบบปรบปรง 2533) สถานศกษาสามารถจดใหนกเรยนปฏบตโครงงานอาชพได ดงน

4.1 ใหถอวา รายวชาเลอกเสร วชาชพ ช. 041 การปฏบตงานอาชพ… เปนโครงงานอาชพตามทกาหนด

4.2 การปฏบตโครงงานอาชพตามขอ 4.1 สามารถเลอกดาเนนการไดตามความพรอมของสถานศกษา ดงน

4.2.1 กาหนดใหเปนวชาพนฐานวชาอาชพตามโครงสรางของหลกสตร จานวน 3 หนวยการเรยน

4.2.2 กาหนดเปนวชาเลอกเสร วชาอาชพ กลมท 4 งานอาชพอสระระหวางเรยนรายวชา ช 041 การปฏบตงานอาชพ… มจานวนหนวยการเรยนไมนอยกวา 3 หนวยการเรยน

4.2.3 กาหนดใหเปนกจกรรมอสระของผเรยน ใหผเรยนปฏบตโครงงานอาชพอยางนอย 1 ภาคเรยน

23

ในการปฏบตโครงงานอาชพตามขอ 4.2.1, 4.2.2 และ 4.2.3 ใหเปนไปตามเงอนไขทกาหนดไวในหลกสตร

5. ในการปฏบตโครงงานอาชพของผเรยนตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพทกหลกสตรใหสถานศกษากาหนดใหผเรยนทกคนปฏบตโครงงานอาชพแทนการฝกงาน ไมนอยกวา 4 หนวยกต (ไมนอยกวา 350 ชวโมง)

6. ในกรณทเปนการปฏบตโครงงานอาชพตามขอ 4.2.3 มการประเมนผลการปฏบตโครงงานอาชพ พรอมบนทกระดบผลการประเมนผลลงในระเบยนแสดงผลการเรยนในชองหมายเหต โดยไมนบเปนหนวยการเรยนตามเกณฑการจบหลกสตร

การทโรงเรยนจดใหนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย นกเรยนประกาศนยบตร วชาชพ ตองปฏบตโครงงานอาชพเปนการสนองตอบตอนโยบายสานกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน ในเรองการประกอบอาชพอสระมรายไดระหวางเรยนของนกเรยนตาม พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 โดยเฉพาะหมวด 4 “ แนวการจดการศกษา ” 4. แนวดาเนนการจดทากจกรรมโครงงานอาชพธรกจ

แนวดาเนนการอาชพธรกจ มกจะเรมตนจากการผลต การจาหนาย ผบรโภค โดยมจดมงหมายเพอหวงผลกาไร เปนแนวความคดหลกในการประกอบธรกจททกคนทราบ เมอผเรยนจะตองจดทากจกรรมโครงงานอาชพธรกจ ผเรยนควรไดรบการเรยนรหลกการดาเนนงานทางธรกจ ผนวกกบวธการจดทากจกรรมโครงงาน จงเปนหนาทของผสอนทตองใหการสนบสนนสงเสรมใหผเรยนไดเรยนร เพอนาไปปฏบตตอไปไดอยางมประสทธภาพ แนวดาเนนการจดกจกรรมโครงงานอาชพธรกจ มวธการทสาคญ ๆ ดงตอไปน

ขนเตรยมพรอม ดานผสอน ผสอนจะตองศกษาเนอหาความรวชาชพ และมการจดการทจะให

ผเรยนไดเรยนรอะไรบาง มจดประสงคใหผเรยนไดเรยนรและนาไปใชอยางไร การวางแผนการสอนถอเปนขนตอนสาคญทสด ผสอนจะวางแผนการสอนอยางละเอยดรอบคอบ กระบวนการเรยนการสอนเนนผเรยนเปนสาคญ ผเรยนจะไดศกษาและลงมอปฏบตจรงในโครงงานอาชพนน ๆ ตามทตนเลอก ผเรยนแตละคนหรอแตละกลมมสทธและเสรภาพในการตดสนใจเลอกโครงงานอาชพไดจานวน 1 โครงงานหรอมากกวากได ตามความถนด ความสนใจและความพรอมของผเรยนแตละคน ผสอนและหรอโรงเรยนจะตองใหการสนบสนนใหการปฏบตกจกรรมโครงงานอาชพใหเปนไปตามจดมงหมายของหลกสตร เปดโอกาสใหผเรยนไดปฏบตงานอาชพจรง ทงในหองเรยนและนอกหองเรยน ผสอนและอาจารยประจาวชาตางๆ ทเกยวของตองใหความรวมมอ ประสานสมพนธและสนบสนนทงดานความร วสด อปกรณ

24

สถานท ฯลฯ ใหการจดกจกรรมโครงงานอาชพไดดาเนนการไปอยางครบวงจรตามทหลกสตรกาหนด

บทบาทผสอน มหนาทจดการเรยนการสอนโดยยดหลกผเรยนเปนสาคญ ผสอนจะตองปรบบทบาทของตนเองมาทาหนาทเปนผจดการ เปนผดาเนนการวางแผนการจดกจรรมการเรยนการสอนใหผเรยนเกดการเรยนรมากทสด นาแนวคดเกยวกบโครงสรางความร 4 ดาน มาเปนหลกในการจดกจกรรมการเรยนการสอนคอ ความร ทกษะ คานยม และการจดการ

สาหรบการจดการเรยนการสอนการปฏบตงานอาชพ โครงงานอาชพธรกจน ควรปลกฝงใหผเรยนเกดคณลกษณะในดาน การพฒนาคน การพฒนาอาชพ การพฒนาสงคม เนนการจดการเรยนการสอนเนนกระบวนการ โดยจะตองสอนใหผเรยนฝกปฏบตจรงจนเกดทกษะ และความชนชมทไดปฏบต สงเสรมใหทองถนพฒนาหลกสตร เพอใหผเรยนไดรบประโยชนจากการเรยนรจากทองถนของตน และเพอปลกฝงใหผเรยนมความรกความผกพนกบทองถนของตนเองดวย ดานผเรยน ผเรยนตองปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยน จากการเปนผฟง นงฟงผสอนพดฝายเดยว ปฏบตงานการเรยนการสอนตามคาสงของผสอน การเรยนรมแตรบร จดจา นาไปใช แตไมสามารถวเคราะห แกปญหา สงเคราะหหรอประเมนคาได ใหมาเปนการเรยนรดวยการเหนความสาคญของสงทตองเรยนร วามความจาเปนอยางไรจงตองเรยนร ตลอดจนสามารถนาความรนนไปใชพฒนาศกยภาพของตนเองใหมคณลกษณะทด เปนพลเมองทมคณภาพของประเทศชาต จะไดชวยกนพฒนาประเทศชาตใหเจรญตอไปได ผเรยนจะใชชวตอยในโรงเรยนเพยงชวงระยะเวลาหนงเทานน จากนนจะตองไปผจญชวตดวยตนเอง ตองพงพาตนเอง เลอกประกอบอาชพดวยตนเอง ใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจ ตองใชชวตใหอยรอดปลอดภยในสงคมปจจบนได ดงนน ผเรยนจะตองทากจกรรมโครงงานอาชพและฝกฝนตนเองใหเปนตวของตวเอง สามารถพงตนเองได ผเรยนจะตองผานกระบวนการเรยนรอยางมระบบ เรยนรดวยการสมผสเรองจรง ชวตจรง ฝกวางแผนงานตาง ๆ ดวยตนเอง ศกษาวเคราะหหาขอสรปหรอแนวทางตาง ๆ ลงมอปฏบต จดทารายงาน เสนอผลงานพรอมความร ความคดทไดจากการลงมอปฏบตงานนน ๆ ไดแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน ไดใครครวญปญหาตาง ๆ ทางจรยธรรม วเคราะหเหตผลและแนวทางปฏบตอยางเหมาะสม ไดทบทวนเกยวกบตนเอง การปฏบตงานเพอคนหาแนวทางปรบปรงแกไขใหดขน ไมเขาขางหรอตาหนตนเองจนเกนไป

การจดทากจกรรมโครงงานอาชพธรกจ เปนกจกรรมททาเปนกลม เปนคณะ บทบาทของ ผเรยนในฐานะสมาชกกลม จะตองสามารถทางานรวมกบผอนได ความสาเรจของงานอยทความสาเรจของกลม ผเรยนจะตองเรยนรกระบวนการทางานกลมใหเขาใจอยางชดเจน ซงมขนตอนการปฏบตดงน

25

1. กาหนดเปนงานรวมกน 2. กาหนดงานและลาดบขนตอนรวมกน 3. แบงงานตามความสามารถของคน เพอผลสาเรจของงาน 4. ลงมอปฏบตงานตามหนาทอยางรบผดชอบ 5. รบฟงการชนาและการวจารณจากผอน เพอการปรบปรงงาน 6. ชนชมผลงานรวมกน นกเรยนตองเตรยมตวในการเรยนแบบโครงงานอยางไรบาง 1. คดและเลอกหวเรองหรอปญหาทจะปรกษา เปนขนตอนทสาคญทสด ควรเลอกตามความสนใจ และตงชอเรองใหนาสนใจ 2. กาหนดจดประสงคและสมมตฐานของการศกษา เปนตวบงชวาผศกษาตองการอะไรในการทาโครงการนน 3. วางแผนจดทา มการกาหนดระยะเวลา ระบขนตอนในการดาเนนงาน ซงควรจะเขยนเปนเคาโครงโครงงาน เพอสะดวกในการจดทาโครงงาน 4. ลงมอปฏบต โดยการดาเนนงานตามแผนในเคาโครงงานทกาหนดไว 5. บนทกขอมล รายงาน เปนการรวบรวมผลงานทปฏบตใหเปนรปเลม อาจมภาพ แผนภมสถต ฯลฯ ประกอบตามความเหมาะสม 6. การประเมนและปรบปรงโครงงาน อาจารยทปรกษา สมาชกในกลมหรอเพอน ๆ ชวยกนประเมนในหลกเกณฑทกาหนด หากมขอบกพรองควรแกไขปรบปรงใหเรยบรอยกอนนาเสนอ 7. การแสดงผลงาน เปนการเผยแพรผลงานโดยสรปยอ ใหผอนรบรและชนชม อาจจดเปนนทรรศการ บอรดความร ฯลฯ

กจกรรมการเรยนการสอนทผเรยนจะตองปฏบตในการเรยนการสอนวชาโครงงานอาชพธรกจน ผเรยนมบทบาทเปนผกระทาการ (Active Role) กจกรรมทตองกระทา ไดแก การสงเกต การรวบรวมขอมล การศกษา คนควา ทดลอง นาขอมลการศกษาคนควา ผลการทดลองมาวเคราะห วจารณ จาแนก จดหมวดหม อภปราย สรปผล เขยนรายงาน เปนตน กจกรรมทงหมดน ผเรยนจะตองเปนผคนพบดวยตนเอง สงทเขาเรยนรดวยตนเอง สงนนแหละเขาจะจดจาไดอยางถาวร และเกดความชนชมตนเองทไดปฏบตกจกรรมนน ๆ

ขนดาเนนการ

26

การดาเนนงานโครงงานอาชพธรกจ ผเรยนจะตองปฏบตกจกรรมตามขนตอน ดงตอไปน 1. สารวจ วเคราะหความสามารถ ความถนด และความพรอมของตนเอง 2. สารวจสภาพเศรษฐกจและตลาดในชมชน 3. ตดสนใจเลอกอาชพ 4. เขยนโครงการปฏบตงานอาชพทตนและกลมเลอก โดยใหมขอมลเกยวกบอาชพทเลอก ขอมลทเกยวกบตนเอง การฝกทกษะและเทคนคอาชพ การหาแหลงทรพยากรและเงนทน

5. ขนตอนการปฏบตงานอาชพมกระบวนการจดการทางอาชพ ทงกระบวนการผลต และการจดจาหนายหรอใหบรการ

6. ลงมอปฏบตงานอาชพตามทโครงการเสนอ 7. บนทกการปฏบตงาน 8. ทาบญชรบจาย 9. ประเมนผลการปฏบตและปรบปรงการปฏบตงาน

สารวจ วเคราะหความสามารถ ความถนดและความพรอมของตนเอง กอนการตดสนใจเลอกทากจกรรมโครงงานอาชพธรกจใด ๆ นน ผเรยนจะตองถาม

ตนเองกอนวา ตนเองมความชอบ ความถนดดานใดทสามารถจะทากจกรรมโครงงานอาชพนน ๆ ได ความชอบทาใหเกดความตงใจ สนใจ มงมนทจะทาการใด ๆ ใหสาเรจไดดวยความสข สนกกบการทากจกรรม นอกจากนยงตองถามตนเองอกตอไปวา ถาตนชอบทากจกรรมโครงงานแลว ตนเองมความร ความสามารถ ความถนดในการทากจการหรอไม มมากนอยเพยงใด ถามอยแลวบาง จะศกษาเรยนรเพมเตมไดจากทใด สะดวกตอการ ดาเนนการหรอไม สงทไมควรลมอกดานหนงคอ ดานลกษณะนสยของตนเอง มนสยอยางไร ใจเรว ใจรอน สขมรอบคอบ กลาไดกลาเสย เบองาย ชอบบกเบก มความอดทน มรสนยมทนสมย มมนษยสมพนธด มความรเกยวกบดานธรกจเปนอยางดหรอไม เปนตน

ขอมลเกยวกบตนเองขางตนน มสวนสาคญในการพจารณาประกอบการตดสนใจเลอกทาโครงงานอาชพธรกจเปนอยางมาก ผเรยนจะตองสรปใหไดวา ตนเองมความชอบ ความสนใจ ความถนด ความร และประสบการณเดมเกยวกบกจกรรมนน ๆ ความพรอมดานเงนทน เวลา วสดอปกรณ แรงงานตองใหมความสมดลกน นนคอความพรอมของขอมล ตนเองเพอการตดสนใจเลอกทาโครงงานอาชพธรกจนน ๆ

สารวจสภาพเศรษฐกจและตลาดในชมชน

27

เมอพจารณาตนเองวามความพรอมทจะทากจกรรมโครงงานใด ๆ แลว กอนทจะเรมดาเนนการ ควรคานงถงวากจกรรมอาชพนน มความเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจ และตลาดในชมชน สงคม สงแวดลอมขณะนนหรอไม โดยเฉพาะความตองการของลกคาเปนปจจยสาคญทสด ทผประกอบการธรกจทกอาชพตองคานงอยางมาก การทากจกรรมโครงงานอาชพใด ๆ จะตองตระหนกอยเสมอวาลกคาคอพระราชา ผผลตมหนาทจดสรร Marketing Mix Concept สวนผสมทางการตลาดระหวางผลตภณฑ (Product) ราคา (Price) ชองทาง การจาหนาย (Place) และการสงเสรมการจาหนาย (Promotion) ใหสามารถสนองความตองการของลกคาใหได ผเรยนจะตองสารวจความตองการของชมชนในขณะนนวามความตองการสนคาประเภทใด มคณลกษณะนสยการซออยางไร สภาพเศรษฐกจของชมชน รายไดของลกคากลมเปาหมาย อาชพ การศกษา อาย เพศ เชอชาต ศาสนา ขนบธรรมเนยมประเพณ สงเหลานเปนขอกาหนดใหเราสามารถตดสนใจทาโครงงานอาชพธรกจนน ๆ ไดอยางเหมาะสม

นอกจากน ผเรยนควรสนใจวาโครงงานอาชพธรกจนน ๆ มประโยชนตอตนเองและครอบครวหรอไม อยางไร คนในครอบครวใหการสนบสนนเพยงใด มแหลงทสามารถจดทาวสดอปกรณ แหลงศกษาหาความรเกยวกบการจดทาโครงงานอาชพธรกจนน ๆ มากนอยเพยงใด สถานทปฏบตงานโครงงานอาชพนนเหมาะสมหรอไม ขนตอนการปฏบตงานโครงงานอาชพนน ๆ สามารถนาไปเปนขอมลในการผลตชนงานอน ๆ ไดหรอไม สงสดทายทสาคญทสด คอ การจดทาโครงงานอาชพธรกจนน ๆ ชวยใหตนเองมความรความเขาใจ เกยวกบการประกอบอาชพ มความชานาญดานทกษะและเทคนคดานอาชพ จนสามารถนาไปจดการประกอบอาชพในอนาคตของตนเองได

การตดสนใจเลอกอาชพ อาชพแบงไดเปน 2 ประเภทใหญ ดงน 1. อาชพอสระ เปนอาชพทผประกอบอาชพทาตามความตองการของตนเองหรอของ

กลม รายไดทไดจากการประกอบอาชพอสระเปนของตนเอง 2. อาชพรบจาง เปนอาชพทผประกอบอาชพตองทาตามความตองการของนายจาง รายไดของอาชพรบจางไดจากการขายแรงงาน

เมอผเรยนไดสารวจวเคราะหขอมลดงกลาวขางตนเรยบรอยแลว สรปวาตนเองจะ ตดสนใจเลอกทากจกรรมโครงงานอาชพธรกจใด กนาขอตดสนใจของตนเองมารวมปรกษาหารอกบกลมทางาน ซงตางคนตางกมขอตดสนใจในการเลอกทากจกรรมโครงงานอาชพธรกจของตนเอง แลวจงนามาปรกษาหารอกน ประชมหาขอสรปวา กลมจะเลอกทากจกรรม โครงงานอาชพธรกจใดจงจะเหมาะสมกบความพรอม ความสามารถของกลมและตองทาดวยความเตมใจ เตมความสามารถ เตมเวลาในการประกอบอาชพนน ๆ กจกรรมชวงน

28

แหละท ผเรยนจะไดรบการฝกฝนใหเปนสมาชกของกลมทด สามารถทางานรวมกบกลมได ไดรบการเรยนรดวยการผานกระบวนการกลมอยางแทจรง

การตดสนใจเลอกอาชพ กลมจะตองชวยกนวเคราะหหาขอสรปใหไดวา โครงงานอาชพธรกจนน ๆ มความเหมาะสมกบความร ความสามารถ ประสบการณของกลมหรอไม โครงงานอาชพธรกจนน ๆ เปนทสนใจและการสนบสนนของกลม สะดวกตอการปฏบตงาน ทงดานการหาเครองมอ วสดอปกรณ แหลงเงนทน สถานทปฏบต ผลกระทบตอสภาพ แวดลอมตาง ๆ ไดรบการสนบสนนจากอาจารยทปรกษาโรงงาน ผปกครองและโรงเรยน ผลของการตดสนใจคอความเหนชอบของกลม ความสาเรจของงานอยทความสาเรจของกลมดวย

29

แผนผงขนตอนการจดทาโครงงานอาชพ

การเลอกโครงงาน - สารวจและวเคราะหขอมลเกยวกบตนเอง

- สภาพเศรษฐกจและตลาดในชมชน - วธการจดทาโครงงาน - แหลงทรพยากรและเงนทน

การเขยนโครงงาน

- ชอโครงงาน - แผนปฏบตงาน - ชอผจดทา - ขนตอนการทางานและระยะเวลาการ - ชออาจารยทปรกษาโครงงาน ทางานของแตละขนตอน - เหตผลทเลอกทาโครงงาน - คาใชจายและการหาทน - ความสาคญของโครงงาน - ผลทคาดวาจะไดรบ - จดประสงคในการทาโครงการ

ลงมอจดทาโครงการ

- ดาเนนการตามแผนปฏบตงาน - ปรบปรงแกไขและพฒนา - สรปผลการดาเนนงาน

รายงานผล

- เขยนรายงานสรปผล - ประเมนผลงาน - ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ

30

5. แนวทางในการหารายไดระหวางเรยน การทจะใหนกเรยนมรายไดระหวางเรยนขนอยกบการจดกระบวนการเรยนการสอน

และกจกรรมสงเสรมสนบสนน เพอเพมทกษะและประสบการณทางอาชพใหแกนกเรยน โรงเรยนควรจดหารายวชาทกาหนดไวในหลกสตรใหสอดคลอง สงเสรมและสนบสนนแลวจด กจกรรมการเรยนการสอนและกจกรรมนกเรยนใหเปนไปตามความสนใจของนกเรยน ใหนาไปสการมรายไดตอไป

แนวทางการจดการเรยนการสอนเพอการมรายไดระหวางเรยน

รายวชาตาง ๆ ในหลกสตร

กจกรรมการเรยนการสอน กจกรรมนกเรยน

มเจตคตทด ความสามารถในการ ความร ทกษะ

ตออาชพ เหมาะสมกบวย ผลตผล / บรการทมคณภาพ รายไดระหวางเรยน

แนวการจดเพอใหนกเรยนมรายไดระหวางเรยน อาจทาไดหลายทาง ผลผลตคอ การบรการทเกดจากการฝกปฏบตในวชาทเรยน โครงการหารายไดของโรงเรยน กจกรรม นกเรยน โรงเรยนหางานใหนกเรยนทา และนกเรยนหางานทาไดเอง ทงน ความรบผดชอบของครและนกเรยนในการจดการแตละแนวการจด มปรมาณมากนอยแตกตางกน ดงแสดงในแผนภมตอไปน

31

แนวทางการจดการเรยนการสอนเพอการมรายไดระหวางเรยน การฝก โครงการ กจกรรม กจกรรม โรงเรยน นกเรยน ปฏบตจาก รวมของ นกเรยน นกเรยน หางานให หางาน การเรยน โรงเรยน (ทารวมกน) (รายบคคล) นกเรยนทา ทาเอง การสอน

ผลผลต / บรการ ผบรโภค

รายไดแบงใหนกเรยน รายไดของนกเรยน เปนรายบคคล

การจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบ การจดการเรยนการสอนเพอใหเกดประสทธภาพ บรรลผลตามหลกสตร จาเปนตอง

ยดหลกการบรหารเชงระบบ โดยเรมจากการศกษาบรบท จดตวปอนทจาเปนแลวดาเนนการจดกระบวนการเรยนการสอน จากนนจงประเมนผลสมฤทธจากการปฏบตและใหขอมลยอนกลบ เพอปรบปรงองคประกอบตาง ๆ ของระบบ ดงแสดงรายละเอยดของแผนภมตอไปน

32

การจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบ เพอใหมรายไดระหวางเรยน บรบท ตวปอน กระบวน ผลสมฤทธ Context Input Process Product - นโยบาย - หลกสตร ศกยภาพ - ใหความรดานการ - ความรความเขาใจ - ทศทางในการ ผบรหาร ครผสอน จดการ การผลต - ทกษะทางอาชพ จดการศกษา และวทยากรทองถน และการตลาด - เจตคต ของกรมสามญ - ความพรอมของ - ฝกปฏบต - สรางงานของ ศกษา นกเรยน - เสรมสรางเจตคต ตนเองตามความ - สภาพสง - ความรวมมอของ - เสรมสรางคณลกษณะ ความสามารถ แวดลอม ผปกครอง ของผประกอบอาชพ - มคณธรรม

- ความพรอมของ - ประเมนผล - มรายได โรงเรยน ดาน บคลากร สถานท และสอการเรยน

ขอมลยอนกลบ Feed Back

โลกของอาชพ อาชพ หมายถง การรจกทามาหากนเพอเลยงชพ ทางานโดยสจรต ไมผด

ศลธรรมและเปนการสงเสรมคณธรรม วฒนธรรม ดงนน อาชพจงมมากมายหลายลกษณะ เชน งานชาง งานเกษตร งานบรการ การคาขาย ฯลฯ ซงทงหมดรวมเรยกวาโลกอาชพ ในทนพอจะแบงออกไดเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ 1. อาชพอสระ หมายถง อาชพใดกตามทผประกอบอาชพเปนเจาของกจการเอง เปนนายตนเอง ทงน กจการอาจจะใหญหรอเลกขนอยกบกาลงความสามารถและทนทรพย อาชพอสระจาแนกเปน 1.1 อาชพผผลต ไดแก การทผดาเนนกจการไดผลตชนงานออกมาเพอจาหนาย เชน ชางประดษฐ เจาของโรงงานตกตา เจาของโรงงานเครองปนดนเผา เกษตร ฯลฯ

33

1.2 อาชพผบรการ ไดแก การทผดาเนนกจการไดอานวยความสะดวก หรอใหบรการแกผบรโภค เชน ชางซอมวทยโทรทศน แมคา พอคา ชางรบจดและดแลสวน ชางตดผม ชางเสรมสวย

2. อาชพรบจาง หมายถง อาชพใดกตามทผประกอบอาชพไมไดเปนเจาของกจการเอง แตทางานภายใตระบบหรอขอกาหนดของหนวยงานทตนสงกดอย เชน การเปนขาราชการ พนกงานหางราน ฯลฯ อาชพประเภทนเปนอาชพทคนทวทงไปในอดตและปจจบนนยมยดถอเปนการประกอบอาชพ ทงทอาชพรบจางเปนอาชพทมขอบเขตจากด และอยในกฎเกณฑมากกวาอาชพอสระ ทงน ผรบจาง รบจางทางานจากผประกอบการหรอนายจางดานการผลตหรอนายจางดานการผลตและบรการกได

ความแตกตางระหวางอาชพอสระกบอาชพรบจาง

อาชพอสระ อาชพรบจาง 1. ความมนคงขนอยกบความสามารถ 2. ไมมสวสดการ 3. ไมจากดรายได 4. ไมจากดความกาวหนา 5. เปนอสระไมมเงอนไข 6. สามารถสรางงานดวยตนเอง 7. ไมจากดจานวน

1. ความมนคงสง 2. มสวสดการ 3. รายไดจากด 4. ความกาวหนาจากด 5. มเงอนไขไมเปนอสระ 6. ไมสามารถสรางงานดวยตนเอง 7. จากดจานวน

วงจรอาชพ การเรยนการสอนเพอใหนกเรยนสามารถประกอบอาชพอสระไดนน การจดกจกรรม

การเรยนการสอนใหครบวงจรของการประกอบอาชพ เรมตงแตการหาขอมล การตลาด การผลต / การบรการ และปจจยทจะเอออานวย แลวศกษาหาความร และฝกทกษะทจาเปนนามาจดทาแผนดาเนนงาน แลวจดการใหเกดการผลต/บรการ ไปสผบรโภค / ผรบบรการ จะมกาไรหรอขาดทนจากกจการนน เพอนามายงชพและพจารณา พฒนาปรบปรงผลผลต /บรการ หรอเปลยนแปลงกจการตอไป

34

1 ศกษาขอมล อาชพ

6 การผลต / การบรการ การตลาด 2 ยงชพ / ปรบปรง ตดสนเลอกอาชพ ศกษาความร เปลยนแปลงอาชพ และฝกทกษะ

5 4 3 คดกาไร ขายผลผลต วางแผนการผลต ขาดทน ใหบรการ การบรการ การจดการ การใชกจกรรมสหกรณโรงเรยนเพอสนบสนนการหารายไดระหวางเรยน การทจะใหนกเรยนสามารถประกอบอาชพ มรายไดระหวางเรยน ตามสภาพเวลา กาลง และความสามารถไดนน ควรผานกจกรรมสหกรณโรงเรยน ซงเปนสถานทฝกปฏบตเชงการคาได เพอเปนแหลงรบฝากขายผลผลตของนกเรยน เปนสถานฝกหดการเปนพนกงานขาย และนกเรยนเรยนรการทางานเปนกลม แบงหนาทการทางาน แบงผลประโยชนรวมกนดวยความเปนธรรมระหวางสมาชก

กจกรรมสหกรณโรงเรยนชวยสนบสนนการหารายไดระหวางเรยน

สหกรณ

แหลงจาหนาย ผซอ

นกเรยน โดยปกตกจกรรมสหกรณโรงเรยน จะซอสนคาจากแหลงผลตมาจาหนายใหแกผซอ ทงทเปนสมาชกหรอไมใชสมาชก แตการทจะใชกจกรรมสหกรณ ใหนกเรยนหารายไดระหวางเรยน อาจจะทาไดใน 2 ลกษณะ คอ

35

1. ใหนกเรยนเปนผแทนของสหกรณ โดยเปนผนาสนคาจากแหลงผลตมาขายใหแกสหกรณ หรอนาสนคาจากสหกรณไปขายใหแกผซอทวไป นกเรยนจะมรายไดจากสวนแบงกาไร หรอเงอนไขอน ๆ ตามขอตกลงกบสหกรณ 2. เปนผซอวตถดบจากสหกรณหรอจากแหงอน ๆ มาผลตเปนผลผลตใหมแลวขายใหสหกรณหรอผซออน ๆ

การใชวทยากรทองถนและสถานฝกงานอาชพ การจดการเรยนการสอนวชาอาชพทผานมา มกคานงถงความพรอมของโรงเรยน

เชน ครผสอนวชาอาชพ วสดอปกรณและโรงฝกงานเปนเกณฑ จงไมสามารถจดวชาอาชพไดหลากหลาย ทงไมสามารถจดประสบการณตรงแตละอาชพใหครบวงจรได ดงนน การพฒนาการเรยนการสอนวชาอาชพในโรงเรยน จงควรประสานงานและรวมมอกบบคคลภายนอกทมความรและทกษะทางดานอาชพในทองถน ตลอดจนผประกอบการทเปนเจาของสถานฝกงานอาชพ ชวยฝกทกษะใหนกเรยนหรอขอใชสถานทเปนแหลงฝกงานอาชพของนกเรยน เพอเพมพนประสบการณดานอาชพแกนกเรยน

แนวการใชวทยากรทองถนและสถานฝกงานอาชพ

บทบาทหนาทของบคลากรผรวมกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาอาชพ

บคลากรทจะรวมพฒนาโรงเรยนใหเปนโรงเรยนตวอยางการเรยนการสอน เพอพฒนาอาชพนน ประกอบดวยบคลากรตาง ๆ คอ 1. บคลากรในโรงเรยน ไดแก

อาชพในอนาคต

อาชพผปกครอง

อาชพเดมทมในทองถน

อาชพทควรมในทองถน

- คร - วทยากร

ทองถน - สถานฝกงาน

อาชพ

นกเรยน

- ความร - ทกษะ - สมผสโลกอาชพครบวงจร

- มรายไดระหวางเรยน

- สรางงานอาชพอสระได

36

1.1 ผบรหารโรงเรยน 1.2 ผชวยผบรหารโรงเรยนทกฝาย 1.3 หวหนาหมวดวชาทกหมวด 1.4 หวหนาหมวดกจกรรม 1.5 ครผสอนทกวชา 1.6 ครแนะแนว บคลากรอน ๆ ในโรงเรยนเปนผสนบสนนใหการจดการเรยนการสอน เพอพฒนา

อาชพใหบรรลวตถประสงคของโครงการ 2. บคลากรนอกโรงเรยน ไดแก 2.1 ผอานวยการสามญศกษาจงหวด / กรงเทพมหานคร

2.2 ประธานกลมโรงเรยน 2.3 ศกษานเทศก กรมสามญศกษา 2.4 ผทรงคณวฒ ผนาชมชน ผประสบความสาเรจดานอาชพ

การดาเนนงานพฒนาอาชพในโรงเรยน จาเปนตองไดรบความรวมมอจากบคลากรตาง ๆ ขางตน ซงบคคลดงกลาวมบทบาทและหนาททแตกตางกน เพอใหงานประสานสมพนธกนไดอยางด จงกาหนดบทบาทหนาทของบคลากรแตละฝายดงน

บคลากรภายในโรงเรยน 1. ผบรหารโรงเรยน

1.1 ศกษาและวเคราะหงาน โครงการ โรงเรยนตวอยางเพอพฒนาอาชพ 1.2 ประชมชแจงนโยบายและความสาคญของโครงการแกบคลากรทเกยวของหรอ

ทกคนใหทราบ 1.3 แตงตงคณะกรรมการดาเนนงานและกาหนดบทบาทหนาท 1.4 สนบสนนใหสารวจความพรอมและความตองการในการพฒนาอาชพใน

โรงเรยนและชมชน 1.5 สนบสนนเพอการวางแผนรวมกนในฝายหรอหมวดวชา 1.6 สนบสนนการดาเนนงานพฒนาอาชพในเรองการเงน วสด อปกรณ สถานท 1.7 สงเสรมการพฒนาบคลากรทเกยวของเพอพฒนาอาชพ 1.8 ประสานงานการพฒนาอาชพ กบบคลากรและหนวยงานทเกยวของทงใน

และนอกโรงเรยน 1.9 สงเสรมสนบสนนเผยแพรประชาสมพนธการพฒนาอาชพในโรงเรยน 1.10 สงเสรมสนบสนนการประชาสมพนธ นโยบาย จดหมาย หลกการ วธการ

การพฒนาอาชพใหผเกยวของทราบ

37

1.11 สงเสรมใหมการพฒนาหลกสตร โดยการผสมผสานเนอหาวชาอนทสอดคลองกบวชาอาชพ

1.12 ควบคม ดแลการปฏบตงานเพอพฒนาอาชพ 1.13 ใหคาปรกษาและขอเสนอแนะในการปฏบตงาน 1.14 ตรวจสอบ ประเมนผลการปฏบตงานเปนระยะ 1.15 ใหแรงเสรม ยกยอง และเชดชเกยรตแกผปฏบตงานและนกเรยน 2. ผชวยผบรหารโรงเรยนทกฝาย

2.1 ประชมสมมนาบคลากรทเกยวของเพอการดาเนนงานพฒนาอาชพ 2.2 จดใหมการพฒนาหลกสตร โดยการผสมผสานเนอหาวชาอน ๆ ใหสอดคลอง

กบการพฒนาอาชพ 2.3 วเคราะหงานอาชพและจดใหมเกณฑการคดเลอกนกเรยนใหเหมาะสมกบอาชพ

นน ๆ 2.4 รวมจดทาสอและสงเสรมแนวทางปฏบตและผลผลตใหม ๆ เพอการพฒนา

งานอาชพ 2.5 รวมวเคราะหงานและประเมนผล เพอการดาเนนงานและปรบปรงแกไข 2.6 กากบ ดแล สนบสนนและอานวยความสะดวกการจดการเรยนการสอนเพอ

พฒนาอาชพ 2.7 นเทศกงานพฒนาอาชพในหนาททรบผดชอบ 2.8 ดแล ชวยเหลอผรบผดชอบแผนงานพฒนาอาชพและประสานงานกบบคลากร

ทกฝายในสวนทเกยวของ 2.9 รวมเผยแพรประชาสมพนธงานพฒนาอาชพ 2.10 สนบสนนใหแรงเสรมในการดาเนนงานพฒนาอาชพ 2.11 สงเสรม สนบสนน และกระตนใหเกดการพฒนาบคลากรในโรงเรยน 2.12 รวบรวมและจดสารสนเทศการจดกจกรรมพฒนาอาชพ 2.13 ปฏบตงานอน ๆ ทผบรหารมอบหมาย 3. หวหนาหมวดวชาทกหมวด 3.1 จดทาแผนปฏบตการของหมวดเพอพฒนาอาชพครบวงจร 3.2 รวมจดทาแผนการเรยนวชาอาชพครบวงจร 3.3 รวมพฒนาหลกสตร โดยการผสมผสานเนอหาวชาอน ๆ ใหสอดคลองกบการ

พฒนาอาชพ 3.4 กากบ ดแล การเรยนการสอนใหเกดการพฒนาอาชพครบวงจร 3.5 นเทศ ตดตาม และอานวยความสะดวกการปฏบตงานในหมวด 3.6 ประสานงานกบฝายหรอหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ

38

3.7 รวมกนประเมนผลปฏบตงานตามแผนงานพฒนาอาชพเปนระยะ ๆ 3.8 รายงานผลการปฏบตงานตอผบงคบบญชา 3.9 เผยแพรประชาสมพนธงานของหมวดใหผเกยวของทราบ 3.10 ปฏบตงานอน ๆ ทผบรหารมอบหมาย 4. หวหนาหมวดกจกรรม 4.1 จดทาแผนปฏบตการของหมวดเพอพฒนาอาชพ 4.2 จดใหมกจกรรมนกเรยนเพอสนบสนนสงเสรมการเรยนการสอนอาชพ 4.3 จดกจกรรมอาชพรวมกบชมชนในวนสาคญ 4.4 นเทศ ตดตาม และอานวยความสะดวก การจดกจกรรมภายในโรงเรยน 4.5 ประสานงานกบบคลากรทก ๆ ฝายในการพฒนาอาชพ 4.6 จดใหมกจกรรมชวยเหลอ ดแลและใหคาปรกษาแกนกเรยน 4.7 เผยแพร ประชาสมพนธ ยกยองและเชดชเกยรตแกนกเรยนททากจกรรม

ทางดานอาชพดเดน 4.8 ประเมนผลการจดกจกรรมทกประเภทเปนระยะ ๆ 4.9 ปฏบตงานอน ๆ ทผบรหารมอบหมาย 5. ครผสอนทกวชา

5.1 พจารณาเลอกเนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอนและประเมนผลเพอพฒนาอาชพ

5.2 สรางบรรยากาศและสงแวดลอม เพอสงเสรมการพฒนาอาชพ 5.3 ฝกอบรมใหนกเรยนมความร ทกษะ เจตคตและคณธรรมในการประกอบ

อาชพ 5.4 แนะแนวและ / หรอรวมวางแผนกบนกเรยน ใหมกลมสนใจอาชพ 5.5 เปนทปรกษานกเรยนกลมสนใจอาชพ 5.6 ประเมนผลงาน ปรบปรง แกไขและพฒนาการเรยนการสอนอาชพ 5.7 สงเสรมใหนกเรยนจดดาเนนการหารายไดในระหวางเรยน 5.8 ใหความชวยเหลอการปฏบตงานตามแผนพฒนางานอาชพ 5.9 ประสานงานกบบคลากรทกฝายในการพฒนาอาชพ 5.10 เผยแพรประชาสมพนธการพฒนาอาชพแกผเกยวของ 5.11 ปฏบตงานอน ๆ ทผบรหารมอบหมาย 6. ครแนะแนว 6.1 จดดาเนนการใหนกเรยนรจกตนเอง

39

6.2 จดใหบรการความรเกยวกบอาชพโดยเฉพาะความตองการของแรงงาน เนนการสรางงานดวยตนเอง การประกอบอาชพอสระดวยวธการตาง ๆ เชน การจดนทรรศการ จดงานวนอาชพ ฉายภาพยนต สไลด วดทศน ตลอดจนการบรรยายหรอการให สมภาษณของผประสบความสาเรจในอาชพดานตาง ๆ เปนตน

6.3 จดบรการใหคาปรกษาเกยวกบอาชพ เปนกลมหรอรายบคคล เพอชวยใหนกเรยน สามารถตดสนใจเลอกอาชพไดอยางเหมาะสม

6.4 จดใหนกเรยนมโอกาสไดสมผสงานอาชพ โดยการหางานใหทาระหวางปดภาคเรยน หรอการฝกงานในสถานประกอบการในทองถน ตลอดจนการประสานงานกบฝายท เกยวของ เพอการจดใหนกเรยนไดฝกงานอาชพระหวางเรยน ดวยวธการตาง ๆ

6.5 สงเสรมใหนกเรยนมเจตคตทดตอการทางานอาชพ โดยเนนอาชพอสระและหารายไดระหวางเรยน

6.6 ใหขอมลคณะกรรมการดาเนนงานเพอการตดสนใจ 6.7 สงเสรมเจตคตดานอาชพตอผปกครองและชมชน 6.8 ตดตามผลงานการใหบรการแนะแนวทงระยะสนและระยะยาว 6.9 ประสานงานและรวมกบบคลากรทกฝาย เพอการพฒนาอาชพในโรงเรยน 6.10 ปฏบตงานอน ๆ ทผบรหารมอบหมาย

บคลากรนอกโรงเรยน 1. ผอานวยการสานกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน เขตพนทการศกษา /

กรงเทพมหานคร 1.1 ใหความชวยเหลอสนบสนนการพฒนาอาชพในโรงเรยนตวอยาง ดาน

งบประมาณ วสด อปกรณ พฒนาบคลากร 1.2 จดบคลากรในสานกงานสามญศกษาจงหวด ใหรบผดชอบงานพฒนาอาชพใน

โรงเรยนตวอยาง 1.3 รวมงานและกจกรรมตาง ๆ ของโรงเรยนตวอยาง 1.4 เปนทปรกษาและประสานงานกบบคลากรทเกยวของ เพอการพฒนาอาชพใน

โรงเรยนตวอยาง 1.5 สงเสรม สนบสนน เผยแพรประชาสมพนธและยกยองประกาศเกยรตคณแก

บคลากรและโรงเรยนตวอยาง 1.6 รวมกบชมชนจดกจกรรมสงเสรมอาชพของโรงเรยนตวอยาง 2. ประธานกลมโรงเรยน 2.1 รวมประชมวางแผนพฒนาอาชพกบโรงเรยนตวอยาง

40

2.2 ใหความชวยเหลอในการพฒนาหลกสตร กจกรรมการประเมนผล และสอการเรยนการสอนเพอพฒนาอาชพ

2.3 รวมงานและกจกรรมตาง ๆ ของโรงเรยนตวอยาง 2.4 รวมกบชมชนจดกจกรรม 2.5 เปนทปรกษาและประสานงานกบบคลากรทเกยวของ เพอพฒนาอาชพใน

โรงเรยน ตวอยาง 2.6 สงเสรม สนบสนน เผยแพรประชาสมพนธและยกยองประกาศเกยรตคณแก

บคลากรและโรงเรยนตวอยาง 2.7 รวมตดตามประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยนตวอยาง 2.8 จดกจกรรมแสดงความสามารถดานอาชพของนกเรยน คร โรงเรยน 3. ศกษานเทศก สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 3.1 ประสานงานใหมโรงเรยนตวอยาง 3.2 รวมพฒนาบคลากรในโรงเรยนตวอยาง โดยการจดนเทศและประสานงานกบ

โรงเรยนตวอยางสมาเสมอ 3.3 นเทศการปฏบตงานตามคมอดาเนนงานโรงเรยนตวอยาง 3.4 รวมพฒนาหลกสตร กจกรรม ประเมนผลและสอการเรยนการสอนในโรงเรยน

ตวอยาง 3.5 ประสานงานกบหนวยงานและบคลากรทเกยวของ ทงในและนอกโรงเรยน

เพอพฒนาอาชพ 3.6 จดระบบขอมลโรงเรยนตวอยาง 3.7 รวมดาเนนการวจย และประเมนมาตรฐานการพฒนาอาชพของโรงเรยน 3.8 สรปและรายงานการปฏบตงานของโรงเรยนตวอยางแกผทเกยวของ 3.9 สงเสรม สนบสนนการจดกจกรรมแสดงความสามารถดานอาชพของนกเรยน

คร โรงเรยน เผยแพรประชาสมพนธ และยกยองประกาศเกยรตคณแกบคลากร และผลงานโรงเรยนตวอยางการเรยนการสอนเพอพฒนาอาชพทดเดน

4. ผทรงคณวฒ ผนาชมชน ผประสบความสาเรจดานอาชพ 4.1 เปนทปรกษาการพฒนาอาชพของโรงเรยน 4.2 ชวยเผยแพร ชแจง ประชาสมพนธการพฒนาอาชพของโรงเรยน 4.3 ชวยยกยอง ประกาศเกยรตคณแกนกเรยนทปฏบตงานดเดน 4.4 เปนวทยากรใหความรแกนกเรยนและคร ในฐานะผเชยวชาญหรอชานาญการ 4.5 ใหคาแนะนาหรอเออเฟอ ใหใชสถานประกอบการเปนทฝกทกษะแกนกเรยน

และคร 4.6 ใหความชวยเหลอในดานการตลาด

41

4.7 ใหความสนบสนนในสงทโรงเรยนขอความรวมมอเปนครงคราว ในการดาเนนงานเพอพฒนาโรงเรยนใหเปนโรงเรยนตวอยางนน บคลากรทกฝายควร

ประสานสมพนธกน โดยคานงถงสภาพแวดลอมภายในโรงเรยนและทรพยากรทมอยในชมชนมาใชเพอการพฒนาโรงเรยนดวย

การจดกจกรรมเพอพฒนาอาชพ แนวการดาเนนงานเพอใหนกเรยนมรายไดระหวางเรยน

การจดกจกรรมเพอพฒนาอาชพในโรงเรยนมธยมศกษาควรมงเนนใหนกเรยนไดคดเปน ทาเปน แกปญหาไดดวยการรวมกนคด รวมกนทา รวมกนทา รวมกนแกปญหาเปนกลม โดยมครเปนผชแนะแนวทางปฏบตเพอใหเกดรายไดระหวางเรยน จนสามารถนาไปประกอบอาชพอสระไดตามความเหมาะสม โดยมแนวทางการจดตามวงจรอาชพในการจดการเรยนการสอน เพอใหมรายไดระหวางเรยน ดงกลาวแลว

รปแบบการดาเนนงานเพอใหนกเรยนมรายไดระหวางเรยน จากรปแบบการดาเนนงานเพอใหนกเรยนมรายไดระหวางเรยนนน หมายความไดดงน 1. การมรายไดของนกเรยนทนกเรยนวชาสามญและอาชพ การมรายไดของนกเรยน มชองทางเพอการอาชพได

- ทาใหรจกตนเอง - ใหขอมลตาง ๆ ทางอาชพ - ใหคาปรกษาเพอตดสนใจดานอาชพ

วชาสามญวชาชพ

กจกรรมนกเรยน

- ศกษาขอมลอาชพการผลต การบรการ การตลาด - การตดสนใจเลอกอาชพ

-ศกษาความรฝกทกษะ - เขยนโครงการ

-จดการใหเปนไปตามโครงการ

ดาเนนการโดยผาน กจกรรม สหกรณของ โรงเรยนหรอไปส ผบรโภค

-มรายไดระหวางเรยน - เหนชองทางประกอบอาชพ

ขอมลยอนกลบ

42

1.1 นกเรยนทเรยนวชาสามญตามกระบวนการเรยนการสอน จนใหบรรลผลสมฤทธทางการเรยนตามจดประสงคการเรยนรของรายวชา จะมแนวทางในการมรายได จะทารวมเปนกลมสนใจ แลวดาเนนการตามวงจรอาชพ 1.2 นกเรยนทเรยนวชาอาชพตาง ๆ สามารถดาเนนการตามวงจรอาชพได 1.3 นกเรยนทจะเลอกเขารวมกจกรรมนกเรยนตามระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยกจกรรมนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาในสถานศกษา สงกดกระทรวง ศกษาธการ ป พ.ศ. 2520 สามารถจดกจกรรมนกเรยนใหเกดรายไดระหวางเรยน โดยจดชมนมหรอกลมสนใจอาชพไดในกจกรรมทกประเภท การทจะรวานกเรยนควรจะเลอกตดสนใจ เลอกเรยน หรอเขากลมสนใจอาชพไดนนตองผานกระบวนการจดบรการแนะแนวอาชพ 2. การเลอกทาโครงการเพอการมรายไดระหวางเรยน โครงการอาชพนน อาจทาไดดงน 2.1 ศกษาขอมลเพอตดสนเลอกการหารายได ดงน 2.1.1 การตลาด เชน ราคาขายปลก ขายสง ปรมาณการซอขายตอวน/สปดาห/เดอน 2.1.2 สภาพการผลต / บรการ เชน ปรมาณการผลต / บรการ ระยะเวลา ตนทน วตถดบ แรงงาน ฯลฯ 2.1.3 ความพรอมของตนเอง เชน เวลา สถานท ทน และสงเอออานวยตาง ๆ 2.2 วเคราะหขอมลการตลาดและสภาพการผลต/ บรการ จดลาดบความดเดนของงานแลว พจารณาความพรอมของตนเอง เพอตดสนใจเลอกงานทเหมาะสม จดทาโครงการหารายได 3. การศกษาหาความรและฝกทกษะ ตามงานทเลอก 3.1 จากการเรยนการสอนตามรายวชาตาง ๆ 3.2 จากเอกสาร 3.3 จากสถานฝกงานาชพ

3.4 จากวทยากรพเศษ ฯลฯ

4. การเขยนโครงการ การเขยนโครงการเปนการเตรยมรายละเอยดการปฏบตงานไวลวงหนา โดยกาหนดวาจะ ทาอะไร ทาทาไม ทาทไหน ทาเมอไร ใครทา และดาเนนการอยางไร การเขยนโครงการเพอการมรายไดระหวางเรยน เปนการวางพนฐานใหนกเรยนเขาใจระบบการ

43

ดาเนนงานของการลงทน เพอประกอบอาชพในทางธรกจทง ขนาดกลาง ขนาดเลก และขนาดใหญ

แนวการดาเนนการเขยนโครงการ มดงน 4.1 นกเรยนฝกเขยนโครงการ 4.2 ใหนกเรยนแตละคนหรอแตละกลม เขยนโครงการอาชพทตดสนใจแลว เสนอทปรกษาเพอตรวจสอบ แกไข และรบรอง 4.3 หวขอในแบบฟอรมโครงการ ควรมดงน 1. ชอโครงการ ( ระบชออาชพ เชน โครงการทาลกหยกวน ) 2. หลกการและเหตผล ( อางขอมลจากการศกษาเพอการตดสนใจทผานมาแลว ) 3. วตถประสงค ( ใหบอกวา ทาอาชพนเพออะไร )

4. เปาหมาย (ใหบอกปรมาณทจะผลต ราคาและเวลาทใช เชน ทา ลกหยกวน จานวน 1,000 ถง ราคาถงละ 20 บาท ในเวลา 1 เดอน )

5. ชอผทาโครงการ ( ระบชอนกเรยนทกคนในกลม ) 6. ระยะเวลา ( บอกเวลาเรมตนถงจบโครงการ ) 7. สถานททาโครงการ ( บอกสถานทประกอบอาชพนน ๆ วาทใด เชน

ในตลาดสดขางรานลกชนรสเดด ) 8. การดาเนนงาน ใหบอกรายละเอยดแตละขนตอนตอไป

ขนตอน การดาเนนงาน

วธปฏบต (ทาอยางไร)

ผเกยวของ (ทากบใคร)

สถานท (ทาทไหน)

เวลา (ทาเมอไร)

ผปฏบต (นกเรยน คนไหน)

8.1 เตรยมงาน 8.2 ดาเนนงาน 8.3 สรปและเสนองาน

9. การเงนใหเสนอ 9.1 งบลงทน บอกคาวสดพรอมรายละเอยดและเงนดาเนนงาน 9.2 เงนรายไดจากการจาหนายแตละครงและเงนสงคนจากการจาหนาย

แตละครง หมายเหต งบลงทนตองคดคาใชจายทกอยาง รวมทงคาแรง คานา คาไฟฟา

ฯลฯ ของบานหรอโรงเรยนดวย ถาอาชพนนอาศยความสะดวกจากบานหรอโรงเรยน 10. ผลทคาดวาจะไดรบ ใหบอกสงตอไปน 10.1 งบลงทนทงสนเปนจานวนเงน …………………….. บาท

44

10.2 ผลกาไรทงสนทคาดวาจะได เปนจานวนเงน ……………. บาท 10.3 วสดทยงคงเหลออยในการประกอบอาชพตอไป 11. ชอผใหความรและคาปรกษา 11.1 ใหระบชอบคคลในทองถนอยางนอย 3 คน 11.2 ใหระบชอครทปรกษาประจากลม 12. แผนทแสดงทตงทประกอบอาชพเพอหารายได ทาแผนทเพอใหครทปรกษาหรอกรรมการสงเสรมฯ ของโรงเรยนสามารถเดนทางไปเยยมชมและแนะนาไดโดยงาย 13. คารบรองของผปกครองและครทปรกษา 5. การจดการใหเปนไปตามโครงการอาชพ โดยผานกจการสหกรณ 5.1 ปฏบตตามปฏทนและขนตอนการดาเนนงานในโครงการ 5.2 บนทกการปฏบตงาน 5.3 จดทาบญชทรพยสน การผลตและบรการ 5.4 จดทาบญชรบ – จาย 5.5 ดาเนนการโดยผานกจกรรมสหกรณ หรอไปสผบรโภคโดยตรง 6. ขอมลปอนกลบ ในกรณการทดาเนนงานไมบรรลผลตามทกาหนด ควรปรบปรงแกไขโดยกลบไปศกษาขนตอนตาง ๆ

การจดการเรยนการสอนวชาสามญเพอการมรายไดระหวางเรยน 1. การเตรยมการ 1.1 ครสารวจขอมลอาชพในทองถน ในสวนทเกยวของกบรายวชาทรบผดชอบ 1.2 ครเลอกจดประสงคการเรยนรทจะนาไปสการมรายได แลวกาหนดเนอหาและ

กจกรรมการเรยนการสอน 1.3 เตรยมสอการเรยนใหสอดคลองกบเนอหา และกจกรรมการเรยนการสอน 1.4 ศกษาขอมลเกยวกบตวนกเรยน โดยรวมมอกบงานแนะแนว 2. การจดการเรยนการสอน 2.1 จดกจกรรมการเรยนการสอนตามจดประสงคทเลอกได โดยเนนใหเหน

ชองทางทมรายไดจากการเรยนตามจดประสงคน 2.2 สงเสรมใหเกดกลมสนใจเพอหารายได และแนะนาชวยเหลอ เพอใหกลม

สามารถจดตามวงจรอาชพตอไป 2.3 ใหนกเรยนดาเนนการตามโครงการอาชพ ภายใตการนเทศของคร 3. การตดตาม การประเมน และการสงเสรม

45

3.1 ประเมนผลสมฤทธทางการเรยนตามวตถประสงค และเปาหมายของโครงการ 3.2 ประเมนผลสาเรจของโครงการ เชน รายไดระหวางเรยนของนกเรยน 3.3 ยกยองเชดชเกยรต ประชาสมพนธ ผทประสบความสาเรจดเดน

การจดการเรยนการสอนวชาอาชพเพอการมรายไดระหวางเรยน 1. การเตรยมการ 1.1 ครศกษาขอมลอาชพในทองถนโดยประสานงานและรวมมอกบครแนะแนว 1.2 ครปรบปรงจดประสงคการเรยนรและแผนการสอน เนนการใหนกเรยนหา

รายไดระหวางเรยน 1.3 เตรยมสอการเรยนใหสอดคลองกบเนอหา และกจกรรมการเรยนการสอน 2. การจดการเรยนการสอน 2.1 จดใหนกเรยนสารวจและวเคราะหตลาด สภาวะการผลต/บรการและสารวจ

ความพรอมของตวเอง แลวตดสนใจเลอกทาโครงการอาชพ 2.2 จดใหนกเรยนเรยนหลกการอาชพเบองตน ตามรายวชาในหลกสตร 2.3 จดใหนกเรยนไดศกษาหาความร และฝกทกษะจากงานทเลอกจากแหลง

ตอไปน 2.3.1 โรงฝกงานของโรงเรยน

2.3.2 สถานฝกงานอาชพ 2.3.3 หองสมด

2.3.4 วทยากรทองถน 2.3.5 ครผสอน

2.3.6 สอตาง ๆ 2.4 จดใหนกเรยนฝกเขยนโครงงานอาชพและเขยนโครงการอาชพตามความสนใจ 2.5 ดาเนนการตามโครงงานอาชพ เพอการมรายไดระหวางเรยนภายใตการนเทศ

ของครทปรกษา 3. การตดตาม การประเมน และการสงเสรม 3.1 ประเมนผลสมฤทธทางการเรยนตามวตถประสงค และเปาหมายของโครงการ 3.2 ประเมนผลสาเรจของโครงการ เชน รายไดระหวางเรยนของนกเรยน

3.3 ยกยองเชดชเกยรต ประชาสมพนธ ผทประสบความสาเรจดเดน

46

การจดกจกรรมนกเรยนเพอการมรายไดระหวางเรยน

การจดกจกรรมนกเรยนตามระเบยบวาดวยการจดกจกรรมนกเรยน ระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ในสถานศกษาสงกดกระทรวงศกษาธการ ปพทธศกราช 2520 กาหนดกจกรรม ไว 10 ประเภท กจกรรมเหลานสามารถทจะจดใหนกเรยนมรายไดระหวางเรยน และใหนกเรยนเหนชองทางการประกอบอาชพ โดยหลงจากทนกเรยนเลอกเขากจกรรมนกเรยนตาง ๆ และมการเลอกตงคณะกรรมการกจกรรมนกเรยนในแตละกจกรรมแลว จงดาเนนการ ดงตอไปน

1. การเตรยมการ 1.1 ครทปรกษาและคณะกรรมการดาเนนงานกจกรรมนกเรยนแตละกจกรรม

กาหนดแนวทางสงเสรมการหารายไดระหวางเรยนของสมาชกและแตงตงคณะอนกรรมการ สงเสรมการหารายไดระหวางเรยน

1.2 คณะอนกรรมการ สารวจความสนใจของสมาชกทสนใจการหารายไดระหวางเรยน นอกจากการปฏบตกจกรรมปกต

2. การจดดาเนนกจกรรม นกเรยนดาเนนกจกรรมตามโครงการตาง ๆ ตามปกต สวนนกเรยนทสนใจการ

หารายไดระหวางเรยน นอกจากจะรวมกจกรรมตามโครงการตาง ๆ ดงกลาวแลว ใหดาเนนกจกรรมดงตอไปน

2.1 จดใหนกเรยนศกษาขอมล ดานการตลาด ภาวะการผลต/การบรการ และความพรอมของตนเองหรอกลมสนใจ แลวตดสนใจเลอกงาน

2.2 จดใหนกเรยนศกษาและฝกทกษะเพมเตมในดานอาชพทเลอก 2.3 ฝกเขยนและใหเขยนโครงการอาชพเพอใหมรายไดระหวางเรยน 2.4 จดใหนกเรยนดาเนนตามโครงการ ฯ ภายใตการนเทศของทปรกษา 3. การตดตาม การประเมน และการเสรมแรง 3.1 ประเมนผลสมฤทธทางการเรยนตามวตถประสงค และเปาหมายของโครงการ 3.2 ประเมนผลสาเรจของโครงการ เชน รายไดระหวางเรยนของนกเรยน 3.3 ยกยงเชดชเกยรต ประชาสมพนธ ผทประสบความสาเรจดเดน

การจดการใชบรการกจกรรมสหกรณเพอการมรายไดระหวางเรยน 1. บทบาทของกจกรรมสหกรณโรงเรยนตอการสงเสรมการมรายไดระหวางเรยน 1.1 เปนตวกลางในการจาหนายผลผลต วตถดบ และใหบรการกยมเงนทนหรอ

ใหทนเพอประกอบการ

47

1.2 ใหขอมลเกยวกบความตองการของผบรโภคทเกยวกบชนดของผลผลต ปรมาณ และคณภาพของผลผลต

1.3 บรการรบซอและจดจาหนายผลผลตของนกเรยนในราคาเปนธรรม 2. แนวทางดาเนนการ 2.1 สหกรณสารวจความตองการตาง ๆ ดงตอไปน

1. ความตองการซอสนคา 2. ผลผลตของสมาชกทจะนามาจาหนาย 3. ความตองการเงนทน 2.2 รวบรวมขอมลเสนอผบรหาร เพอการตดสนใจและวางแผนดาเนนการ 2.3 กรรมการสหกรณดาเนนการจดซอสนคามาจาหนายใหสมาชก รบซอผลผลต

จากสมาชก และพจารณาใหเงนทนตามความเหมาะสม 2.4 กรรมการสหกรณจดทาบญชหลกฐานตาง ๆ ตามระเบยบวาดวยกจกรรม

สหกรณโรงเรยน 3. แนวปฏบตเพอใหนกเรยนเปนผแทนจาหนายสนคาของสหกรณ 3.1 ใหนกเรยนทจะขายนาใบสงซอไปใหผซอเพอสงซอสนคา 3.2 นกเรยนนาใบสงซอมอบใหฝายขาย 3.3 ฝายขายมอบสนคาทสงซอพรอมกบออกใบขายสนคา โดยทาคฉบบอยางนอย

3 ฉบบ ใหนกเรยน ผซอ สหกรณ 3.4 นกเรยนรบเงนจากผซอนาสงฝายขายและเจาหนาทบญชคานวณคานายหนา 3.5 เจาหนาทเสนอผมอานาจอนมตจายเงนคานายหนา 3.6 เจาหนาทไดรบการอนมตแลวจายเงนคานายหนาใหนกเรยน โดยใหนกเรยน

ลงชอรบเงน 3.7 นกเรยนนาใบขายสนคาไปบนทกลงในแบบบนทกรายไดจากการนาสนคาของ

กจกรรมสหกรณรานคามาขาย เพอแจงครทราบเปนประจาทกเดอน 4. แนวปฏบตเพอใหนกเรยนรบสนคาจากชมชนมาจาหนายใหสหกรณ 4.1 นกเรยนเสนอรายการสนคาจากชมชนใหสหกรณพจารณา 4.2 นกเรยนรบใบสงสนคาจากสหกรณ 4.3 นกเรยนนาสนคาตามใบสงสนคามาสงสหกรณ 4.4 สหกรณทาหนาทจาหนายสนคาตามใบสงสนคา 4.5 เจาหนาทเสนอผมอานาจอนมตจายเงนคานายหนา 4.6 เจาหนาทไดรบการอนมตแลวจายเงนคานายหนาใหนกเรยนลงชอรบเงน 4.7 นกเรยนนาใบขายสนคาไปบนทกลงในแบบบนทกรายได จากการนาสนคา

ของชมชนมาจาหนายใหสหกรณเพอแจงใหครทราบเปนประจาทกเดอน

48

การจดกจกรรมสรางบรรยากาศและสงแวดลอม

บรรยากาศของโรงเรยนเปนสภาวะอนเกดจากการมปฏสมพนธ ระหวางบคคลกบสงแวดลอมในโรงเรยนแลวสงผลถงความรสกของบคคล เปนสภาพการณทไมอาจมองเหนหรอจบตองได แตเปนภาพสะทอนความรสกของบคคล เมอคนปะทะกบสงแวดลอมแลวเกดความรสกทดกเรยกวา “บรรยากาศด” ในทางตรงกนขาม เมอคนปะทะกบสงแวดลอมแลวเกดความรสกทไมด กเรยกวา “บรรยากาศไมด”

ดงนน บรรยากาศดานอาชพของโรงเรยน จงหมายถงสภาวะอนเกดจากการม ปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบสภาพแวดลอมดานอาชพทโรงเรยนสรางขนแลวสงผลถงความรสกของนกเรยน โรงเรยนทมบรรยากาศอาชพทด จะทาใหนกเรยนเกดเจตคตทดตองานอาชพ กระตอรอรนทจะทางานเพอการมรายได รก ผกพน ภมใจและเขารวมปฏบตงานอาชพท โรงเรยนใหการสงเสรมดวยความเตมใจ สงสาคญทสดทจะสงผลใหเกดบรรยากาศดานอาชพทดในโรงเรยน คอ การจด กจกรรมหรอสภาพแวดลอมทสงเสรมใหเกดความคดรเรม สรางสรรค ตองานดานอาชพในโรงเรยน หากมองโดยภาพรวมแลว เราอาจจดสภาพแวดลอมของโรงเรยนไดเปน 3 กลมใหญ ๆ ดงน

ประเภท กจกรรม / แนวปฏบต

1. สภาพแวดลอมทางกายภาพ ไดแก สภาพแวดลอมทเปนวตถ เชน บรเวณโรงเรยน อาคารเรยน อาคารประกอบ หองเรยน หองประกอบการ ครภณฑ และวสดอปกรณตาง ๆ เครองชวดถงลกษณะสภาพแวดลอมทางกายภาพทด เชน - ความรมรน สดชน สวยงาม - ความสะอาดเปนระเบยบเรยบรอย - ความสรางสรรค - ความมเอกลกษณ - ความสอดคลองกบสภาพทองถน -ความความประหยด คมคาและเกด

ประโยชน ฯลฯ

การจดสภาพแวดลอมทางกายภาพดานอาชพนน เปนเรองของแตละโรงเรยนทตางกมสภาพแวดลอมและความจาเปนทแตกตางกน ทงนขนอยกบแนวความคดและดลยพนจของบคลากรภายในโรงเรยนทจะสรางใหเกดขน แตควรอยภายใตหลกการ “การรวมคด รวมทา” ซงเปนการเสรมสรางความรสกทด ทมตอสวนรวม กจกรรมหรอแนวปฏบตเกยวกบการจดสภาพแวดลอมทางกายภาพดานอาชพ เชน - การจดตกแตงบรเวณอาคารใหรมรน

สดชน สวยงาม มการปลกตนไม ไมดอกไมประดบ หรอสวนครวเกษตร ลงในกระถาง ฯลฯ

49

ประเภท กจกรรม / แนวปฏบต - จดใหมเรอนเพาะชากลาไม และไม

ประดบตาง ๆ - จดใหมปายประกาศ ปายนทรรศการ

ทางด านอาชพ ในบร เ วณโรง เร ยน อาคารเรยนหรอ หองเรยน ตดคาขวญ ขอคด ขอเตอนใจให นกเรยนตระหนก ในคณลกษณะของการเปนผประกอบอาชพทด คอ ความขยน การ ประหยด ความซอสตว และความอดทนไวในทตาง ๆ

นอกจากปายประกาศตาง ๆ แลว อาจ ตดตามตนไม ทเรยกวา “ ตนไมพดได ” เปนตน

- สงเสรมใหมการสรางสงทเปนเอกลกษณหรอสญลกษณของกลมอาชพ เชน เสอทม ปาย สญลกษณของกลม เพลงประจากลม เ พอปลกจตสานกดานอาชพ ฯลฯ

- สงเสรมใหนกเรยนปลกตนไมยนตนทงในและนอกบรเวณโรงเรยน

- จดใหมกจกรรมการทอดผาปาตนไม - จดใหมซมขายของหรอรานขายอาหาร

ใหนกเรยนนาสนคามาจาหนายใหกบสมาชกในโรงเรยน หรอเปดขายใหบคคลภายนอกดวย

ฯลฯ 2. สภาพแวดลอมทางวชาการ ไดแก การจดบรรยายการเรยนการสอนดานอาชพ ทงในและนอกหองเรยน ตลอดจนการจดกจกรรม เพอสงเสรมดานอาชพตาง ๆ ททาใหนกเรยนไดรบความรและประสบการณใหมากทสดภายใตบรรยากาศท มชวตชวา

- จดมมอาชพเปนสถานทพกผอนและเปนศนยศกษาคนควาอาชพของนกเรยน

- จดหาหรอรวบรวมประวตผประสบผลสาเรจในการประกอบอาชพท งในทองถนหรอในวงการตาง ๆ ใหนกเรยนไดศกษา

50

ประเภท กจกรรม / แนวปฏบต เรยนสนก สอนสนก นกเรยนเกดเจตคตทดตอการเรยนวชาอาชพ เครองชวดถงสภาพแวดลอมทางดาน วชาการทด เชน

- การเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดง ความคดเหน - การเปดโอกาสใหนกเรยนไดมสวน รวมในกจกรรม - ความเปนกนเองระหวางครกบ นกเรยน - การจดกจกรรมทหลากหลายทสง เสรมดานอาชพ ฯลฯ

- จดบอรดอาชพ และขาวสารดานอาชพทหลากหลายและทนเหตการณ

- จดตลาดนดอาชพ

- จดนทรรศการอาชพ โดยมกจกรรมตาง ๆ เสรม เชน อภปราย โตวาท ตอบปญหา ฯลฯ

- เชญวทยากรทองถนหรอบคคลผประสบผลสาเรจดานอาชพมาบรรยายใหนกเรยนฟง

- จดแนะแนวอาชพอสระ รวมทงเชญศษยเกาทประสบผลสาเรจในการประกอบอาชพมาเลาประสบการณใหรนนอง

- จาลองสถานการณอาชพใหสอดคลองกบบทเรยน

- อบรมและสาธตเรองระบบการขายให นกเรยนเขาใจและฝกปฏบต

- พาไปศกษาดงานในสถานประกอบการหรอแหลงธรกจอาชพตางๆ ใหนกเรยนเกดแนวคดในดานอาชพทกวางไกลขน

- สงเสรมใหนกเรยนรวมกลมทาโครงการอาชพอสระเพอมรายไดระหวางเรยน

ฯลฯ 3. สภาพแวดลอมทางการบรหารการจดการ ไดแก การดาเนนการใด ๆ ภายใน โรงเรยนใหเกดการปฏบตงานดานอาชพ ใหสาเรจลงดวยความรวมมอ รวมใจของบคลากรทงในดานการ กาหนดนโยบาย การสงการ การอานวยการ การประสานงาน และการสรางความสมพนธอนดระหวางบคคล เครองชวดถงสภาพแวดลอมทางการบรการจดการทด เชน

- เปดโอกาสใหบคคลทเกยวของในดานอาชพ ไดมสวนรวม และแสดงความคดเหนในดานตาง ๆ เชน การกาหนดนโยบายดานอาชพ การเสนอแผน โครงการให ขอเสนอแนะในการพฒนางานอาชพ ฯลฯ

- มการนาขอมลจากการสารวจสภาพปจจบนดานการอาชพเพอกาหนดเปนนโยบายในการพฒนาอาชพในโรงเรยน

51

ประเภท กจกรรม / แนวปฏบต - บคลากรดานอาชพทมสวนรวมในการ กาหนดนโยบายและแนวปฏบต - บคลากรในโรงเรยนยมแยม แจมใส เปนมตรตอกน - การตดตามชวยเหลอการปฏบตงาน ของบคลากร - การยกยอง ชมเชยหรอประกาศ เกยรตคณ และการเผยแพรผลงานท ดเดน - การสงเสรมพฒนาบคลากร เพอเพม พนความรและความกาวหนา ฯลฯ

- การมอบหมายงาน หรอการสงการเ ป น ไ ปต าม ส า ยก า รบ ง ค บ บ ญ ช า เหมาะสมกบความสามารถและตดตามดแลใหความชวยเหลอ ยกยอง ชมเชย

- เปดโอกาสใหบคลากรในโรงเรยนทางานรวมกนในลกษณะตาง ๆ เชน การประชม การปฏบตงาน

- จดระบบสารสนเทศดานอาชพทหลากหลาย และเปนปจจบน

- มการสรางขวญกาลงใจ จดสวสดการใหบคลากรหลาย ๆ รปแบบ เชน 1. สงเสรมการศกษาตอ อบรม ดงาน

ทาผลงานทางวชาการของคร – อาจารย ดานอาชพในโรงเรยน

2. สงเสรมสนบสนนดานเงนทน และวสดอปกรณในดานการทาอาชพ

3. แตงตงคร – อาจารย หรอบคลากรภายนอกทมความร ความสามารถ เป นท ป ร กษาด านอาชพ ให ก บ นกเรยน

4. จดใหมการเผยแพรผลงานหรอหาเวทให ผทมผลงานดเดนดานอาชพไดแสดงผลงานใหเปนทปรากฏในหลาย ๆ ลกษณะ

ฯลฯ 6. งานวจยทเกยวของ

52

จงกลณ เอการมย (2545 ) ทาการวจยเรอง การจดการเรยนการสอนวชา ช 041 ปฏบตงานอาชพ ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดฉะเชงเทรา โดยใชกลมตวอยางทเปนผบรหาร จานวน 26 คน และครอาจารยทปรกษาวชา ช 041 ปฏบตงานอาชพ จานวน 94 คน พบวา โรงเรยนทเปดสอนวชา ช 041 ปฏบตงานอาชพ ระดบมธยมศกษาปท 5 เปนวชาเลอกเสร โดยใหนกเรยนเลอกตามแผนการเรยนของนกเรยน ใหนกเรยนทาทโรงเรยนและใหทาทบานดวย โครงงานอาชพจะเนนดานการผลตและการบรการเทาเทยมกน โครงงานอาชพทนกเรยนทามากทสดเปนอาชพเกษตรกรรมตามดวยกลมพาณชยกรรม โดยมการเชญผทรงคณวฒหรอผประสบความสาเรจในอาชพมาใหคาแนะนาปรกษา โรงเรยนสวนใหญใหนกเรยนรวมกลม 3 – 5 คน ทาโครงงานอาชพ และจดครทมความรความชานาญในอาชพและครวชาอาชพเฉพาะใหมาเปนทปรกษาโครงงานของนกเรยน พบวา โรงเรยนรอยละ 50.0 เหนวานกเรยนไมจาเปนตองมความรพนฐานดานอาชพมากอน โดยใหครทมความรเปนผใหความรแกนกเรยน ทางดานคร พบวา ครทปรกษาเกอบทงหมดเปดโอกาสใหนกเรยนปรกษาไดตลอดเวลา ครสวนใหญเหนวา ความพรอมดานอปกรณมระดบปานกลาง นกเรยนรวมกลม 3 – 5 คน มความเหมาะสมแลว นกเรยนมทกษะและความสามารถในการปฏบตงานอาชพในระดบปานกลาง และเหนวานกเรยนยงตองปรบปรงโครงงานของตน แตครสวนใหญพอใจผลงานของนกเรยน จฑารตน ตงสวรรณพาณช (2532 : 93 - 96) ทาการวจยเรอง การศกษาการดาเนนการของโรงเรยนมธยมศกษาตามโครงการหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 เพอประกอบอาชพอสระ กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ โดยใชกลมตวอยางทเปนผบรหารจานวน 17 คน ผชวยฝายวชาการ 17 คน ครอาจารยทปรกษาโครงการปฏบตอาชพอสระจานวน 61 คนและนกเรยนแผนการเรยนเพอประกอบอาชพอสระ จานวน 270 คน รวม 365 คน ผลการวจยพบวา โรงเรยนมการเตรยมการดานตาง ๆ คอ การจดตงคณะกรรมการปฏบตการ การประชาสมพนธโครงการ วธเขยนโครงการ และการจดทาปฏทนปฏบตการ การดาเนนงานพบวา มการจดแผนการเรยนอาชพอสระเปนไปตามหลกสตร จดบรการวสดอปกรณ อาคารสถานทเรยน และเชญวทยากรมาใหความร มการพบปะแลกเปลยนความคดเหนโครงการทกสปดาห ไปดงานอาชพทงภายในและภายนอกทองถน นกเรยนโครงการปฏบตงานอาชพ ลงมอปฏบตกจกรรมและรบผดชอบในการลงทน ครทปรกษาโครงการประเมนโครงการทงดานการเรยนการปฏบตการ นตยา ศรเวชกล (2534 : 89 - 91) ไดทาการวจยเรอง ความคดเหนของผบรหาร นกวชาการและผประกอบการเกยวกบการจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย เพอสงเสรมการประกอบอาชพอสระ โดยใชกลมตวอยางทเปนผบรหาร ไดแก อธบด รองอธบด ผอานวยการกองหรอเทยบเทา ในสงกดการทรวงศกษาธการ ทไดรบการแตงตงใหเปนคณะกรรมการอานวยการพฒนาการ บรหาร หลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย เพอประกอบ

53

อาชพอสระ จานวน 17 คน กลมนกวชาการทมผลงานจานวน 17 คน รวมทงหมด 60 คน ใชเครองมทเปนแบบสอบถามพบวา การจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย เพอสงเสรมการประกอบอาชพอสระ มความพรอมมากในดานวฒภาวะของผเรยนและดานทรพยากรในการจดการศกษา เนองจากโรงเรยนมธยมศกษากระจายอยในทองถนตางๆ แตขาดความเหมาะสมในเรองระยะเวลาเรยน ความพรอมในดานบคลากรในการจดการศกษา ความพรอมในดานการเหนชอบและการสนบสนนจากผปกครองอยในระดบปานกลาง ซงถอวาเปนอปสรรคทสาคญอยางยง ประเภทของอาชพอสระทควรสงเสรมในระดบมธยมศกษาตอนปลาย ไดแก อาชพทอาศยหลกวชาการ การจาหนายสนคา หลกวชาเกษตรกรรม คหกรรมและอาชพทอาศยหลกวชาการบรหาร ดรยะ จนทรประจา (2534 : 92 - 102) ไดศกษาการจดโครงการกจกรรมหารายไดระหวางเรยนของนกเรยนเพอสงเสรมการเรยนการสอน วชาการงานอาชพเกษตร ในโรงเรยนมธยมศกษาเขตการศกษา 11 พบวา ผบรหาร คร เหนดวยอยางยงตอนโยบายการจดโครงการกจกรรมหารายไดระหวางเรยนของกรมสามญศกษา รายไดจากการดาเนนโครงการกจกรรมหารายไดดานเกษตรกรรมและอตสาหกรรม มรายไดเฉลยตอคนมากกวาโครงการอน และพบปญหาเรองการจดการดานการตลาดจาหนายผลตผล ความรวมมอของครทปรกษา การเขยนโครงการของนกเรยน ประสบการณของครในการประกอบอาชพอสระ ธชเวชว จนทรสขศร (2532 : 93 - 96) ไดศกษาวจยบางประการทมอทธพลตอ เจตคตในการประกอบอาชพอสระของนกเรยนมธยมศกษา วชาชพเกษตรในโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดปตตานพบวาปจจยคอ เพศ ระดบคะแนน ประสบการณเดมเกยวกบอาชพอสระ อาชพบดามารดา รายไดของผปกครอง ขนาดและทตงของโรงเรยน ไมทาใหเจตคตการประกอบอาชพอสระแตกตางกน

บทท 3 วธการดาเนนการวจย

การศกษาคนควาวจยในครงนมงศกษาเรอง การจดโครงงานอาชพตามทศนะของคร

ทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ผวจยใชระเบยบวธการวจยเชงสารวจโดยดาเนนการศกษาตามขนตอน ดงน

1. ประชากรกลมเปาหมาย 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

3. วธการสรางเครองมอ 4. การเกบรวบรวมขอมล

5. การจดกระทาขอมลและวเคราะหขอมล 6. สถตทใชในการวจย

ประชากรกลมเปาหมาย

กลมเปาหมายในการศกษา กลมเปาหมายในการศกษาทใชในการศกษาครงนเปน ครทปรกษาโครงงานอาชพใน

ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ป การศกษา 2546 จานวน 24 โรงเรยน รวม 200 คน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอการศกษาคนควาครงน เปนแบบสอบถาม

ทผวจยสรางขน แบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะ

แบบเลอกตอบ ประกอบดวย เพศ ประสบการณในการสอน และประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามทศนะของครทปรกษาทมตอการจดโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร เพอสอบถามระดบทศนะในการปฏบตตามกรอบแนวคด จาแนกออกเปน 3 ดาน ไดแก

1. ดานการเตรยมการ 2. ดานการดาเนนการ 3. ดานการประเมนผล

55

เปนแบบสอบถามมาตรประเมนคา (Rating Scale) มขอคาถามใหตอบเปนระดบทศนะโดยมเกณฑการใหคะแนน 5 ระดบ ดงตอไปน

มากทสด ใหนาหนกคะแนน 5 คะแนน มาก ใหนาหนกคะแนน 4 คะแนน ปานกลาง ใหนาหนกคะแนน 3 คะแนน นอย ใหนาหนกคะแนน 2 คะแนน นอยทสด ใหนาหนกคะแนน 1 คะแนน

ตอนท 3 เปนแบบสอบถามปลายเปด เพอใหผตอบแบบสอบถามไดแสดงทศนะเพมเตมในปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะการจดโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ทง 3 ดาน คอ

1. ดานการเตรยมการ 2. ดานการดาเนนการ 3. ดานการประเมนผล

วธการสรางเครองมอ

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนโดยมขนตอนดาเนนการสรางเครองมอตามลาดบ ดงน 1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการปฏบตโครงงานอาชพ 2. สารวจความคดเหนเบองตนเกยวกบการปฏบตโครงงานอาชพของนกเรยน โดยการสมภาษณนกเรยน

3. ขอคาแนะนาปรกษาจากผทเกยวของในการจดโครงงานอาชพของนกเรยนใน โรงเรยนมธยมศกษา เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม 4. รวบรวมสาระและเนอหาตาง ๆ ทไดจากเอกสาร งานวจย และการสมภาษณ เพอสรางแบบสอบถาม ใหครอบคลมเนอหาตามความมงหมายของการวจย 5. นาแบบสอบถามทสรางเสรจแลว ไปใหอาจารยตรวจแกไขความถกตอง ความสมบรณของเนอหา ความเหมาะสมในการใชถอยคา สานวนภาษา และความชดเจนของ ขอความ 6. นาแบบสอบถามทไดปรบปรงแกไขแลวไปใหผเชยวชาญ 5 ทาน เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงพนจ ไดแก รองศาสาตราจารย ดร.ธารงค อดมไพจตรกล อาจารยวงษสนต รตนบารง อาจารยพเยาว เกาทณฑทอง อาจารยประดบศร สกดใจ และอาจารยอนนต ทองสมฤทธ ไดคา IOC ตงแต 0.6 ถง 1 จานวน 54 ขอ 7. ปรบปรงตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ นาเสนออาจารยตรวจสอบอกครงหนง แลวนามาแกไขใหสมบรณกอนนาไปทดลองใช

56

8. นาแบบสอบถามไปทดลองกบประชากรทไมใชกลมเปาหมาย และวเคราะหหาคาอานาจจาแนก โดยใชใชสตรสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน แลวคดเลอกแบบสอบถามทมคาอานาจจาแนกตงแต .04 ถง .08 ไดจานวน 54 ขอ และหาคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ โดยใชวธหาคาสมประสทธแอลฟา ( - Coefficient) ไดคาความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.95 การเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยรวบรวมขอมลโดยดาเนนการตามขนตอน ดงน 1. นาหนงสอแนะนาตวจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไปถง

ผอานวยการโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง เพอขอความรวมมอในการเกบขอมล 2. ผวจยจดเตรยมแบบสอบถามใหเพยงพอ

3. ผวจยนาแบบสอบถามไปเกบขอมลดวยตนเองในระหวางวนท 2-31 กรกฎาคม 2546 จานวน 200 ฉบบ ไดกลบคนมาสมบรณจานวน 165 ฉบบ คดเปนรอยละ 82.50 การจดกระทาขอมลและการวเคราะหขอมล

เมอรวบรวมขอมลแบบสอบถาม และตรวจสอบความสมบรณแลว นาไปวเคราะหขอมลทางสถต โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร SPSS for Windows (Statistical Package for the Social Science for Windows) แลวนาเสนอขอมลในรปแบบตารางอธบายและแปลผลโดยใชสถตวเคราะห ดงน

ตอนท 1 วเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามโดยการหาคารอยละ ตอนท 2 ตรวจใหคะแนนของแบบสอบถามการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครท

ปรกษา วเคราะหโดยหาคาเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐาน และแปลความหมายของ คาเฉลย ดงน

คาเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตมากทสด คาเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตมาก คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตปานกลาง คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตนอย คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตนอยทสด

3. เปรยบเทยบระดบทศนะทมตอการจดโครงงานอาชพ จาแนกตามตวแปรเพศ และประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ โดยใชสถตคาท(t-test) และเปรยบเทยบจาแนกตามประสบการณในการทางานและหนาทรบผดชอบ วเคราะหโดยใชสถตความแปรปรวนทางเดยว(One-Way Analysis of Variance) ในกรณพบความแตกตางอยาง

57

มนยสาคญทางสถตจงทาการทดสอบรายคโดยใชการเปรยบเทยบพหคณวธการของ Tukey-Kramer Test

4. นาเสนอปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะตอการจดโครงงานอาชพ ในรปความถ สถตทใชในการวจย 1. สถตพนฐาน

1.1 คารอยละ (Percentage) 1.2 คาเฉลย (Mean) โดยใชสตร (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2521 : 36)

X = N

X∑

เมอ X แทน คาเฉลย ∑X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนสถตในกลมตวอยาง

1.3 คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยใชสตร (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2521 : 56)

S.D. = ( )( )1NN

XXN22 ∑∑

เมอ S.D. แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน แทน ผลรวมของคะแนนแตละระดบ ยกกาลงสอง 2X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด ยกกาลงสอง N แทน จานวนกลมตวอยาง

( )2∑ X

58

2. สถตสาหรบวเคราะหคณภาพเครองมอ

2.1 คาความสอดคลองระหวางขอคาถามกบสงทตองการวด โดยใชสตร (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545 : 95)

IOC = N

R∑

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลอง แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของ ผเชยวชาญทงหมด N แทน จานวนผเชยวชาญ 2.2 คาอานาจจาแนกรายขอของแบบสอบถาม โดยใชสตรสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545 : 84)

XYr =

( ) ( )∑ ∑∑ ∑

∑ ∑∑

2222 YYNXXN

YXXYN

เมอ N แทน จานวนคนในกลม X แทน คะแนนของขอคาถาม Y แทน คะแนนผลรวมของขออน ๆ ทเหลอทกขอ 2.3 ความเชอมนของแบบสอบถามแบบมาตราสวนประเมนคา โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545 : 131)

= 2

2∑1

1 t

i

S

S

KK

เมอ แทน คาความเชอมนของแบบสอบถาม K แทน จานวนขอของแบบสอบถาม

R

59

2iS แทน ความแปรปรวนของคะแนนเปนรายขอ

2tS แทน ความแปรปรวนของคะแนนรวมทงฉบบ

3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน 3.1 ทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของกลมตวอยางสองกลม โดยใชคาของสถตในการทดสอบคา t (Walpole and Myers. 1993 : 323) ซงการวจยนจะใชคา t ทไดจากการวเคราะห โดยใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS

t =

2

22

1

21

21

nS

nS

XX

+

rv

เมอ t แทน คาทใชพจารณาใน t - distribution 1X

v แทน คาเฉลยของกลมตวอยางทหนง 2X

v แทน คาเฉลยของกลมตวอยางทสอง 2

1S แทน คาความแปรปรวนของกลมตวอยางทหนง แทน คาความแปรปรวนของกลมตวอยางทสอง

n1 แทน จานวนคนในกลมตวอยางทหนง n2 แทน จานวนคนในกลมตวอยางทหนง

3.2 ทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของกลมตวอยางมากกวาสองกลมขนไป โดยวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว(One-Way Analysis of Variance) คานวณจากสตร (Ferguson. 1996 : 290)

w

b

MSMS F =

เมอ F แทน คาทใชการพจารณา F - distribution MSb แทน ความแปรปรวน(Mean Square) ระหวางกลม MSw แทน ความแปรปรวน(Mean Square) ภายในกลม

22S

60

3.3 ในกรณทพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต จงทาการทดสอบรายค โดยวธของ Tukey – Kramer Test

22N

1

1N1

EMS

2X1XqTK

+

=

เมอ 1X แทน คาเฉลยของกลมตวอยางทหนง 2X แทน คาเฉลยของกลมตวอยางทสอง

N1 แทน จานวนสมาชกของกลมท 1 N2 แทน จานวนสมาชกของกลมท 2 MSE แทน Mean Square Error

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การนาเสนอผลการวเคราะหขอมลของงานวจย เรอง การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ไดกระทาตามลาดบความมงหมายของการวจยทกาหนดไว ดงมรายละเอยดตอไปน สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล เพอใหเกดความเขาใจในการสอความหมายทตรงกน ผวจยไดกาหนดสญลกษณ ตาง ๆ ในการวเคราะหขอมลดงน X แทน คาคะแนนเฉลย (Mean) S.D. แทน คาความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน (Standard Deviation) N แทน จานวนคนในกลมตวอยาง t แทน คาสถตทใชพจารณาใน t-distribution F แทน คาสถตทใชพจารณาใน F-distribution df แทน ระดบชนความเปนอสระ Degree of freedom ** แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 P แทน คาความนาจะเปนของปฏเสธสมมตฐาน การเสนอผลการวเคราะหขอมล ผลการวเคราะหขอมล ผวจยไดนาเสนอในรปแบบของตารางประกอบคาอธบายตามลาดบดงน

1. การวเคราะหขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม 2. การวเคราะหระดบทศนะตอการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา ระดบ

มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร 3. การเปรยบเทยบการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบ

มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร 4. รวมรวมปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะของการจดโรงงานอาชพตามทศนะของ

ครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร

62

ผลการวเคราะหขอมล 1. การวเคราะหขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม ผวจยไดนาคะแนนจากแบบสอบถามวดทศนะตอการจดโครงงานอาชพของคร ทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร มาแจกแจงความถและหาคารอยละ โดยจาแนกตามเพศ ประสบการณในการทางาน หนาทรบผดชอบ และประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงาน ผลการวเคราะหดงปรากฏในตาราง 1 ตาราง 1 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามเพศ ประสบการณใน

การทางาน หนาทรบผดชอบและประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ

ขอมลสวนตว จานวน รอยละ เพศ - ชาย - หญง

81 84

49.10 50.90

ประสบการณในการทางาน - ตากวา 5 ป - 5 – 15 ป - มากกวา 15 ป

10 29 126

6.06 17.58 76.36

หนาทรบผดชอบ - หวหนาหมวด/ฝาย - ครผสอน - อน ๆ

40 122 3

24.24 73.94 1.82

ประสบการณในการเพมพนความรเรอง โครงงานอาชพ - ไมเคย - เคย

75 90

45.50 54.50

รวม 165 100.00

ผลการวเคราะหตามตาราง 1 พบวา จานวนกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม จานวน 165 คน จาแนกตามเพศ กลมตวอยางสวนใหญเปนครทปรกษาเพศหญง จานวน 84 คน คดเปนรอยละ 50.90 อกสวนหนงเปนครทปรกษาเพศชายจานวน 81 คน

63

คดเปนรอยละ 49.10 จาแนกตามประสบการณในการทางาน กลมตวอยางสวนใหญม ประสบการณในการทางาน มากกวา 15 ป จานวน 126 คน คดเปนรอยละ 76.36 รองลงมาตามลาดบ คอ ประสบการณในการทางาน 5-15 ป จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 17.58 และประสบการณในการทางาน ตากวา 5 ป จานวน 10 คน คดเปนรอยละ 6.06 จาแนกตามหนาทรบผดชอบ พบวา เปนครผสอน จานวน 122 คน คดเปนรอยละ 73.94 รองลงมาตามลาดบ คอ หวหนาหมวด/ฝาย จานวน 40 คน คดเปนรอยละ 24.24 ลาดบสดทาย คอ อน ๆ จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 1.82 และจาแนกตามประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ พบวา กลมตวอยางเปนครทปรกษาทเคยมประสบการณใน การเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ จานวน 90 คน คดเปนรอยละ 54.50 และไมเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ จานวน 75 คน คดเปนรอยละ 45.50

2. การวเคราะหระดบทศนะตอการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา ระดบ

มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร 2.1 วเคราะหคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงาน

อาชพ เปนรายดานและรวมทกดาน ผวจยไดนาคะแนนระดบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ มาคานวณหาคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐาน เปนรายดานและรวมทกดาน ผลการวเคราะหดงแสดงใน ตาราง 2 ตาราง 2 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงานอาชพ

เปนรายดานและรวมทกดาน

การจดโครงงานอาชพ X S.D. ระดบทศนะ ในการปฏบต

ดานการเตรยมการ 3.58 0.74 มาก ดานการดาเนนการ 3.85 0.74 มาก ดานการประเมนผล 3.72 0.79 มาก

รวม 3.74 0.72 มาก

ผลการวเคราะหตามตาราง 2 พบวา ทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมทกดานอยในระดบมาก( X = 3.74) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา แตละดานอยในระดบมาก

64

โดยครทปรกษามทศนะดานการดาเนนการ มคามากทสด( X = 3.85) รองลงมาตามลาดบ คอ ดานการประเมนผล ( X = 3.72) และดานการเตรยมการ( X = 3.58) 2.2 วเคราะหคาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ในดานการเตรยมการ เปนรายขอ ผวจยไดนาคะแนนทศนะตอการจดโครงงานอาชพของกลมตวอยาง ในดาน การเตรยมการ มาคานวณหาคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐาน เปนรายขอ ผลการวเคราะหดงปรากฏในตาราง 3 ตาราง 3 คาคะแนนเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงานอาชพ

ในดานการเตรยมการ เปนรายขอ

ดานการเตรยมการ X S.D. ระดบทศนะในการปฏบต

1. ศกษาวตถประสงค แนวทางและรายละเอยดการจด โครงงานอาชพ

3.81 0.88 มาก

2. เตรยมตนเองใหพรอมดวยการศกษาเนอหา ความรวชาชพ/ทกษะในงานอาชพทจะใหผเรยนไดเรยนรเพอการปฏบตโครงงานอาชพ

3.86 0.91 มาก

3. สารวจและเตรยมแหลงขอมลอาชพธรกจใหสอดคลองกบการดารงชวตในชมชน ทองถน และประเทศชาตอยางหลากหลาย

3.68 0.90 มาก

4. วางแผนและจดทาปฏทนปฏบตงานเพอการใหคาปรกษา คาแนะนา ตรวจสอบ นเทศ ประเมนผล

3.55 0.91 มาก

5. กาหนดเปาหมายการเรยนร เพอผเรยนไดปฏบต โครงงานอาชพตามความถนด ความสนใจดวยตนเองเตมศกยภาพ

3.79 0.85 มาก

6. เตรยมกจกรรมใหผเรยนไดเลอกทาโครงงานอาชพตามความถนด ความสนใจ

3.87 0.91 มาก

7. จดหาเอกสารความร/ทกษะในงานวชาชพพนฐานให ผเรยน

3.67 0.93 มาก

8. เตรยมสอการสอนเพอใหผเรยนฝกคดการแกปญหาเศรษฐกจของชมชนดวยตนเองในลกษณะองครวม

3.50 0.87 ปานกลาง

65

ตาราง 3 (ตอ)

ดานการเตรยมการ X S.D. ระดบทศนะในการปฏบต

9. เตรยมการวดและประเมนผลดานพทธพสย จตพสย และทกษะพสยในอาชพธรกจทงในสวนของกระบวนการและผลงาน

3.61 0.82 มาก

10. เตรยมวธการวดและประเมนผลอยางหลากหลาย ตามสภาพเปนจรง

3.72 0.87 มาก

11. ตดตอวทยากรในทองถนมาบรรยายหรอฝกอาชพใหกบ ผเรยน

3.13 1.08 ปานกลาง

12. ตดตอแหลงวทยากร สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพอสระ เพอใหผเรยนศกษาเรยนร เกยวกบอาชพในทองถน

3.27 1.08 ปานกลาง

13. ตดตอผทรงคณวฒหรอผประสบกความสาเรจในอาชพมารวมการวางแผนโครงงานอาชพของผเรยน

3.05 1.18 ปานกลาง

14. จดเตรยมโครงงานอาชพเพอใหผเรยนเลอก 3.52 0.91 มาก 15. เตรยมเอกสารหรอคาอธบายการเขยนโครงงานอาชพ

และวธการจดทาโครงงานอาชพเพอสรางความเขาใจใหกบผเรยน

3.59 0.92 มาก

รวม 3.58 0.74 มาก

ผลการวเคราะหตามตาราง 3 พบวา ครทปรกษามทศนะดานการเตรยมการ โดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.58) และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา เตรยมสอการสอนเพอให ผเรยนฝกคดการแกปญหาเศรษฐกจของชมชนดวยตนเองในลกษณะองครวม ( X = 3.50) ตดตอแหลงวทยากร สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพอสระ เพอใหผเรยนศกษาเรยนร เกยวกบอาชพในทองถน( X = 3.27) ตดตอวทยากรในทองถนมาบรรยายหรอฝกอาชพใหกบผเรยน ( X = 3.13) และตดตอผทรงคณวฒหรอผประสบกความสาเรจในอาชพมารวม การวางแผนโครงงานอาชพของผเรยน( X = 3.05) ครทปรกษามทศนะอยในระดบปานกลาง สวนขอ อน ๆ ครทปรกษามทศนะอยในระดบมาก ขอทมคามากทสดคอ เตรยมกจกรรมใหผเรยนไดเลอกทาโครงงานอาชพตามความถนด ความสนใจ( X =3.87) รองลงมาคอเตรยมตนเองให

66

พรอมดวยการศกษาเนอหา ความรวชาชพ/ทกษะในงานอาชพทจะใหผเรยนไดเรยนรเพอการปฏบตโครงงานอาชพ ( X = 3.86) 2.3 วเคราะหคาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตราฐานของระดบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดานการดาเนนการ เปนรายขอ ผวจยไดนาคะแนนทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ในดานการดาเนนการ มาคานวณหาคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตราฐาน เปนรายขอ ผลการวเคราะหปรากฏดงในตาราง 4 ตาราง 4 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงานอาชพ

ในดานการดาเนนการ เปนรายขอ

ดานการดาเนนการ X S.D. ระดบทศนะในการปฏบต

1. ชแจงวตถประสงค วธการจดทาโครงงานอาชพ เพอสรางความเขาใจใหกบผเรยน

3.87 0.85 มาก

2. ใหคาแนะนา คาอธบาย ตรวจ และใหความเหนชอบการเขยนโครงงานอาชพ

3.88 0.88 มาก

3. ใหความรและทกษะพนฐานดานวชาชพเพอการจดทาโครงงานอาชพกบผเรยน

3.84 0.86 มาก

4. ใหคาปรกษาดานการวางแผนการจดทาโครงงานอาชพกบผเรยน

3.81 0.89 มาก

5. ใหคาแนะนาการจดการดานการผลตหรอบรการ 3.75 0.89 มาก 6. ชแนะชองทางการจดจาหนายผลตหรอบรการ 3.74 0.95 มาก 7. ใหคาแนะนาการจดทาบญชทเหมาะสมกบโครงงาน

อาชพและรปแบบการจดทาโครงงานอาชพ 3.64 0.97 มาก

8. ใหขอมลหรอชแนะแหลงวทยากร สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพอสระ โดยเปดโอกาสใหผเรยนไดใชแหลงความรของวชาอาชพธรกจดวยตนเองอยางหลากหลาย

3.72 0.93 มาก

67

ตาราง 4 (ตอ)

ดานการดาเนนการ X S.D. ระดบทศนะในการปฏบต

9. ชแจงใหผเรยนเลอกตดสนใจปฏบตโครงงานอาชพตามความสนใจและความสามารถ ดวยการสารวจและวเคราะหขอมลเกยวกบตนเอง สภาพเศรษฐกจและตลาดในชมชน

3.80 0.94 มาก

10. กาหนดใหผเรยนมขนตอนในการจดทาโครงงานอาชพเพอพฒนาทกษะการทางาน

3.88 0.93 มาก

11. สนบสนนและจงใจใหผเรยนเหนคณคาการปฏบต โครงงานอาชพ

3.94 0.90 มาก

12. สรางบรรยากาศทเออตอการเรยนรและการปฏบต โครงงานอาชพทจาเปนในระบบเศรษฐกจ

3.84 0.91 มาก

13. รวมปลกฝงคณธรรมทดงามในการประกอบอาชพธรกจ 3.98 0.84 มาก 14. รวมสรางมนษยสมพนธทางธรกจกบผเรยน 3.85 0.92 มาก 15. รวมสรางทกษะการปฏบตงานทดกบผเรยน 3.99 0.87 มาก 16. สงเสรมใหผเรยนทบทวน พฒนา และปรบปรงแกไข

งานอาชพธรกจเพมเตมจากกลมหรอเพอน เพอแลกเปลยนความร ความคด

3.82 0.93 มาก

17. สงเสรมใหผเรยนไดเรยนรบทบาทการเปนสมาชก และการเปนผประกอบการในระบบเศรษฐกจดวยตนเอง

3.70 0.84 มาก

18. ฝกใหผเรยนมกรยา มารยาท และมวนยตองานอาชพธรกจตามวถวฒนธรรมไทย

3.88 0.87 มาก

19. เนนการปฏบตโครงงานอาชพอยางสมพนธเชอมโยง เขาใจอยางลกซงและมความหมายตอการนาไปใช แกปญหาชวตประจาวนของผเรยน

3.76 0.86 มาก

20. ใหผเรยนไดฝกสงเกต คดอยางรอบคอบ ปฏบตอยางจรงจง เพอสรปเปนองคความรแกตนดวยตนเอง

3.91 0.82 มาก

21. ใหคาอธบาย คาแนะนา คาปรกษา ตรวจ นเทศ การจดทาโครงงานอาชพของผเรยนอยางตอเนอง

3.84 0.84 มาก

68

ตาราง 4 (ตอ)

ดานการดาเนนการ X S.D. ระดบทศนะในการปฏบต

22. สงเสรมใหผเรยนเลอกตดสนใจจดทาโครงงานอาชพตามความสนใจและความสามารถอยางสรางสรรค

3.90 0.87 มาก

23. สงเสรมใหผเรยนรกระบวนการแกปญหาโดยใชกระบวนการกลม

3.95 0.87 มาก

24. เปดโอกาสใหผเรยนปรกษาดวยความเปนกนเอง 4.07 0.84 มาก รวม 3.85 0.74 มาก

ผลการวเคราะหตามตาราง 4 พบวา ครทปรกษามทศนะดานการดาเนนการ โดยรวมอยในระดบมาก( X = 3.85) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ครทปรกษามทศนะ เปดโอกาสใหผเรยนปรกษาดวยความเปนกนเอง มคามากทสด( X = 4.07) รองลงมาตามลาดบ รวมสรางทกษะการปฏบตงานทดกบผเรยน ( X = 3.99) สวนขออน ๆ ครทปรกษามทศนะอยในระดบมากทกขอ 2.4 วเคราะหคาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดานการประเมนผล เปนรายขอ ผวจยไดนาคะแนนทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ในดานการประเมนผล มาคานวณหาคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตราฐาน เปนรายขอ ผลการวเคราะหปรากฏดงในตาราง 5 ตาราง 5 คาคะแนนเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของทศนะตอการจดโครงงานอาชพ

ในดานการประเมนผล เปนรายขอ

ดานการประเมนผล X S.D. ระดบทศนะในการปฏบต

1. ผเรยนและครมสวนรวมในการกาหนดตวบงชและเกณฑการประเมน

3.71 0.88 มาก

69

ตาราง 5 (ตอ)

ดานการประเมนผล X S.D. ระดบทศนะในการปฏบต

2. เนนประเมนความสามารถในการคดวเคราะหผลการปฏบต สงเคราะห ขอความร ขอมลขาวสารทางธรกจและเศรษฐกจ

3.62 0.89 มาก

3. เนนประเมนความสามารถทางดานการจดการ การตลาด ผลผลต การจดจาหนาย และรายได

3.63 0.94 มาก

4. เนนคณภาพของผลผลตทผเรยนสรางขนดวยตนเอง 3.82 0.84 มาก 5. มการวดและประเมนผลการจดทาโครงงานอาชพของ

ผเรยนเปนระยะอยางตอเนอง 3.64 0.88 มาก

6. สงเกตและประเมนผลการจดทาโครงงานอาชพของ ผเรยนเปนระยะอยางตอเนอง

3.81 0.92 มาก

7. มการประเมนจากแฟมสะสมงานและการปฏบตจรงของผเรยน

3.68 1.00 มาก

8. ใชวธการวดและประเมนผลหลายวธ 3.81 0.95 มาก 9. มการกาหนดเกณฑการประเมนผลทชดเจน สะทอน

คณภาพของผลงาน 3.75 0.96 มาก

10. ผเรยนไดมโอกาสประเมนคณลกษณะทพงประสงค ในการจดทาโครงงานอาชพ ทงของตนเองและเพอน

3.63 0.91 มาก

11. เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความรสกของตน ตอโครงงานอาชพ

3.84 0.92 มาก

12. ผลของการจดโครงงานอาชพตรงตามวตถประสงค ทาใหผเรยนมความร ความเขาใจในหลกของวชาอาชพ และมองเหนชองทางในการประกอบอาชพ โดยเฉพาะอาชพอสระ

3.73 0.91 มาก

13. มการประเมนผลโครงงานอาชพกอนการดาเนนงาน เพอคนหาขอดทควรสงเสรม และจดออนเพอหาทางปองกน เสนอแนะตอผเรยน

3.61 0.99 มาก

70

ตาราง 5 (ตอ)

ดานการประเมนผล X S.D. ระดบทศนะในการปฏบต

14. มการประเมนโครงงานอาชพเมอสนสด และสรปผลการปฏบตงาน ปญหา อปสรรค วธการแกไข และขอเสนอแนะทเปนประโยชนสาหรบการดาเนนงานครงตอไป

3.75 0.89 มาก

15. มการประเมนโครงงานอาชพระหวางดาเนนการเปนระยะ ๆ เพอการปรบปรงแกไข

3.72 0.94 มาก

รวม 3.72 0.79 มาก ผลการวเคราะหตามตาราง 5 พบวา ครทปรกษามทศนะในดานการประเมนผล เปนรายขอ โดยรวมอยในระดบมาก( X = 3.72) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความรสกของตนตอโครงงานอาชพ มคาทสด( X = 3.84) รองลงมาตามลาดบคอ เนนคณภาพของผลผลตทผเรยนสรางขนดวยตนเอง ( X = 3.82) สวนขออน ๆ ครทปรกษามทศนะอยในระดบมากทกขอ

71

3. การเปรยบเทยบการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร 3.1 การเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนทศนะตอการจดโครงงานอาชพ จาแนกตามเพศ การวเคราะหตอนน ผวจยไดนาคะแนนเฉลยทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ระหวางครทปรกษาเพศชายและครทปรกษาเพศหญง มาเปรยบเทยบกนโดยใชวธการทดสอบคาท(t-test) เปนรายดานและรวมทกดาน จาแนกตามเพศ ผลการวเคราะหดงปรากฏใน ตาราง 6 ตาราง 6 การเปรยบเทยบระดบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ เปนรายดานและรวมทกดาน

จาแนกตามเพศ

การจดโครงงานอาชพ

ครทปรกษา ชาย

N = 81

ครทปรกษา หญง

N = 84

df

t

P

X S.D. X S.D. ดานการเตรยมการ 3.50 0.76 3.65 0.72 2,162 -1.30 0.18 ดานการดาเนนการ 3.85 0.74 3.85 0.74 2,162 -0.01 0.99 ดานการประเมนผล 3.67 0.80 3.76 0.77 2,162 -0.75 0.45

รวม 3.70 0.73 3.77 0.70 2,162 -0.60 0.55 ผลการวเคราะหตามตาราง 6 พบวา ครทปรกษาชายมทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดานการเตรยมการอยในระดบปานกลาง ครทปรกษาหญง มทศนะอยในระดบมาก และครทปรกษาชายและหญงมทศนะ ดานการดาเนนการ ดานการประเมนผลและโดยรวม อยในระดบมากและจากการเปรยบเทยบทศนะเปนรายดาน พบวา ครทปรกษาชาย( X =3.70) และ ครทปรกษาหญง( X =3.77) ซงทกดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

72

3.2 การเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนทศนะตอการจดโครงงานอาชพ จาแนกตามประสบการณในการทางาน การวเคราะหตอนนผวจยไดนาคะแนนเฉลยทศนะ ระหวางครทปรกษาทม ประสบการณในการทางานตากวา 5 ป 5-15 ป และมากกวา 15 ป มาเปรยบเทยบกนโดยใชวธวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว(One-Way Analysis of Variance) และหาคาอตราสวนเอฟ(F-ratio) เปนรายดานและโดยรวมทกดาน ผลการวเคราะหปรากฏในตาราง 7 ตาราง 7 การเปรยบเทยบระดบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ เปนรายดานและรวมทกดาน

จาแนกตามประสบการณในการทางาน

การจดโครงงานอาชพ

ตากวา 5 ป N = 10

5-15 ป N = 29

มากกวา 15 ป

N = 126

df

F

P

X S.D. X S.D. X S.D. ดานการเตรยมการ 3.41 0.46 3.47 0.86 3.61 0.73 2,162 0.72 0.49 ดานการดาเนนการ 3.78 0.72 3.69 0.96 3.89 0.68 2,162 0.98 0.38 ดานการประเมนผล 3.52 0.54 3.59 1.09 3.76 0.72 2,162 0.90 0.41

รวม 3.61 0.54 3.60 0.94 3.78 0.67 2,162 0.93 0.40 ผลการวเคราะหตามตาราง 7 พบวา ครทปรกษาทมประสบการณในการทางานตากวา 5 ป 5-15 ปและมากกวา 15 ป มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวม ดานการดาเนนการและดานการประเมนผล อยในระดบมาก สวนดานการเตรยมการ ครทปรกษาทมประสบการณในการทางานตากวา 5 ป และ 5-15 ป มทศนะอยในระดบปานกลาง สวนครทปรกษาทมประสบการณในการทางานมากกวา 15 ป มทศนะอยในระดบมาก

จากการเปรยบเทยบทศนะโดยรวมทกดาน พบวา ครทปรกษาทมประสบการณในการทางานมากกวา 15 ป มคามากทสด( X = 3.78) รองลงมากตามลาดบคอประสบการณในการทางานตากวา 15 ป( X = 3.61) และประสบการณในการทางาน 5 – 15 ป( X = 3.60) ซงทกดานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

73

3.3 เปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนทศนะตอการจดโครงงานอาชพ จาแนกตามหนาทรบผดชอบ การวเคราะหตอนนผวจยไดนาคะแนนเฉลยทศนะระหวางครทปรกษาทเปน หวหนาหมวด/ฝาย ครผสอนและอนๆ มาเปรยบเทยบตามหนาทรบผดชอบ โดยใชวธวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว(One-Way Analysis of Variance) และหาคาอตราสวนเอฟ(F-ratio) เปนรายดานและโดยรวมทกดาน ผลการวเคราะหดงปรากฏในตาราง 8 ตาราง 8 การเปรยบเทยบระดบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ เปนรายดานและรวมทกดาน

จาแนกตามหนาทรบผดชอบ การจดโครงงาน

อาชพ

หวหนาหมวด/ฝาย

N = 40

ครผสอน

N = 122

อน ๆ

N = 3

df

F

P

X S.D. X S.D. X S.D. ดานการเตรยมการ 3.72 0.68 3.52 0.76 3.87 0.58 2,162 1.27 0.29 ดานการดาเนนการ 4.00 0.62 3.80 0.77 3.97 0.20 2,162 1.18 0.31 ดานการประเมนผล 3.82 0.72 3.68 0.81 3.69 0.39 2,162 0.42 0.66

รวม 3.87 0.63 3.69 0.75 3.86 0.29 2,162 1.00 0.37

ผลการวเคราะหตามตาราง 8 พบวา ครทปรกษาทเปนหวหนาหมวด/ฝาย ครผสอน และหนาทรบผดชอบอน ๆ มทศนะตอการจดโครงงานอาชพเปนรายดานและรวมทกดานอยในระดบมาก

จากการเปรยบเทยบทศนะโดยรวมทกดาน พบวา ครทเปนหวหนาหมวด/ฝาย มคามากทสด( X = 3.87) รองลงมาตามลาดบคอหนาทรบผดชอบอน ๆ ( X = 3.86) และครทปรกษาทเปนครผสอน( X = 3.69) ซงทกดานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

74

3.4 การเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนทศนะตอการจดโครงงานอาชพ จาแนกตามประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ

การวเคราะหตอนนผวจยไดนาคะแนนเฉลยทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ระหวางครทปรกษาทไมเคยและเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ มา เปรยบเทยบโดยใช t-test แบบอสระทดสอบเปนรายดานและโดยรวมทกดาน จาแนกตามประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ ผลการวเคราะหปรากฏดงในตาราง 9

ตาราง 9 การเปรยบเทยบระดบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ เปนรายดานและรวมทกดาน

จาแนกตามประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ

การจดโครงงานอาชพ

ไมเคย N = 75

เคย N = 90

df

t

P

X S.D X S.D ดานการเตรยมการ 3.32 0.81 3.79 0.59 2,162 -4.33** 0.00 ดานการดาเนนการ 3.62 0.86 4.04 0.55 2,162 -3.72** 0.00 ดานการประเมนผล 3.44 0.88 3.94 0.62 2,162 -4.11** 0.00 รวม 3.49 0.82 3.94 0.54 2,162 -4.17** 0.00

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ผลการวเคราะหตามตาราง 9 พบวา ของครทปรกษาทไมเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดานการเตรยมการ ดานการประเมนผลและโดยรวม อยในระดบปานกลาง สวนดานการดาเนนการมทศนะอยในระดบมาก สวนครทปรกษาทเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพมทศนะรายดานและรวมทกดานอยในระดบมาก

จากการเปรยบเทยบทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมทกดาน พบวา ครทปรกษาเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ มคามากทสด( X =3.94) รองลงมาตามลาดบคอ ครทปรกษาทไมเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ( X =3.94) ซงทกดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

75

4. รวมรวมปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะของการจดโรงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ตาราง 10 ปญหาและอปสรรค ของการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบ

มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร

ปญหาและอปสรรค ความถ ดานการเตรยมการ 1. ขาดงบประมาณสนบสนนการปฏบตโครงงานอาชพ 8 2. นกเรยนขาดความสนใจในการปฏบตโครงงานอาชพ 7 3. ขาดวสดอปกรณในการจดทาโครงงานอาชพ 7 4. นกเรยนไมเขาใจเรองโครงงานอาชพ 6 5. ครทปรกษาไมมความร ความเขาใจในกระบวนการสอนโครงงานอาชพ 5 6. ปจจยตาง ๆ เชน สภาพดนฟาอากาศ ไมอานวยตอการปฏบต

โครงงานอาชพ 4

7. สถานประกอบการทใหความรวมมอในการจดโครงงานอาชพมนอย 4 8. นกเรยนมเวลาเรยนนอยทาใหไมตองการปฏบตโครงงานอาชพ 3 9. ไมมตาราทใหความรเสรมสรางเกยวกบการการจดโครงงานอาชพ 3 10. อาชพของนกเรยนไมสอดคลองกบอาชพในชมชน 1 11. ในแตละสถานศกษา มอาจารยทรบผดชอบโครงงานอาชพนอย 1 12. ครทปรกษายงไมเขาใจการบรณาการตาง ๆ ในโครงงานอาชพ 1 ดานการดาเนนการ 1. ไมมอปกรณททนสมยสาหรบการปฏบตโครงงานอาชพ 15 2. นกเรยนไมมความรบผดชอบตองาน 7 3. เวลาในการปฏบตโครงงานอาชพมนอย 7 4. แหลงจดจาหนายผลตผลจากโครงงานอาชพมนอย 5 5. นกเรยนมเงนทนหมนเวยนในการจดทาโครงงานอาชพนอย 4 6. ไมมสถานทใหนกเรยนจดทาโครงงานอาชพ 4 7. แหลงคนควาในทองถนมนอย 4 8. นกเรยนไมมทกษะในการปฏบตตอง ตดตามดแลอยางใกลชด 4

76

ตาราง 10 (ตอ)

ปญหาและอปสรรค ความถ ดานการดาเนนการ(ตอ) 9. ทพกอาศยและทปฏบตโครงงานอาชพอยไกลกน 3 10. ผปกครองไมมความร และไมเขาใจเกยวกบการจดโครงงานอาชพ 2 ดานการประเมนผล

1. นกเรยนไมเขาใจบทบาทในการประเมนโครงงาน 4 2. นกเรยนจดทาโครงงานเสรจไมทนเวลาทมการประเมนโครงงาน 3 3. ผทมหนาทตรวจ ตดตามโครงงานอาชพมเวลานอย 1 4. การประกวดผลตผลทไดจากโครงงานอาชพตองใชเวลานาน 1 จากตาราง 10 ครทปรกษา แสดงความคดเหนเพมเตมเกยวกบโครงงานอาชพดงน 1. ดานการเตรยมการ ครทปรกษา แสดงความคดเหนเพมเตมวา ขาดงบประมาณสนบสนนการปฏบตโครงงานอาชพ นกเรยนขาดความสนใจในการปฏบตโครงงานอาชพ ขาดวสดอปกรณในการจดทาโครงงานอาชพและนกเรยนไมเขาใจเรองโครงงานอาชพ 2. ดานการดาเนนการ ครทปรกษา แสดงความคดเหนเพมเตมวา ไมมอปกรณททนสมยสาหรบการปฏบตโครงงานอาชพ นกเรยนไมมความรบผดชอบตองาน เวลาในการปฏบตโครงงานอาชพมนอยและแหลงจดจาหนายผลตผลจากโครงงานอาชพมนอย 3. ดานการประเมนผล ครทปรกษา แสดงความคดเหนเพมเตมวา นกเรยนไมเขาใจบทบาทในการประเมนโครงงาน นกเรยนจดทาโครงงานเสรจไมทนเวลาทมการประเมนโครงงาน การประกวดผลตผลทไดจากโครงงานอาชพตองใชเวลานานและผทมหนาทตรวจ ตดตามโครงงานอาชพมเวลานอย

บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การวจยครงน มจดมงหมายสาคญ เพอศกษาและเปรยบเทยบ ทศนะตอการจด

โครงงานอาชพของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ในดานการเตรยมการ ดานการดาเนนการและดานการประเมนผล จาแนกตามตวแปรเพศ ประสบการณในการทางาน หนาทรบผดชอบและประสบการณใน การเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ ซงสรปสาระสาคญและผลการวจยตามลาดบดงตอไปน สงเขปความมงหมาย สมมตฐานและวธการวจย ความมงหมายของการวจย 1. เพอหาระดบทศนะของครทปรกษาตอการจดโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร

2. เพอเปรยบเทยบการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร จาแนกตาม เพศ ประสบการณในการทางาน หนาทรบผดชอบ และประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ

3. เพอรวบรวมปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะการจดโครงงานอาชพ ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร สมมตฐานของการวจย

1. ครทปรกษาโครงงานอาชพทเพศตางกนมทศนะตอการจดโครงงานอาชพแตกตางกน

2. ครทปรกษาโครงงานอาชพทมประสบการณในการทางานตางกนมทศนะตอ การจดโครงงานอาชพแตกตางกน

3. ครทปรกษาโครงงานอาชพทมหนาทรบผดชอบตางกนมทศนะตอการจดโครงงานอาชพแตกตางกน

4. ครทปรกษาโครงงานอาชพทมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพตางกนมทศนะตอการจดโครงงานอาชพแตกตางกน

78

ความสาคญของการวจย

การวจยครงนเปนประโยชนกบสถานศกษาและผทเกยวของ จะไดนาขอมลไปใชเปนแนวทางในการดาเนนงานวางแผน ปรบปรงและพฒนาการจดโครงงานอาชพไดสอดคลองกบสภาพความตองการ ความสนใจ และความถนดของผเรยน ตลอดจนเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจ สภาพความตองการของแตละทองถน เกดประโยชนบรรลเปาหมายตามทคาดหวงของการจดการเรยนรอาชพดวยโครงงานอาชพ ขอบเขตของการวจย

1. กลมเปาหมายทใชในการวจย กลมเปาหมายทใชในการศกษาครงนเปนครทปรกษาโครงงานอาชพ ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ปการศกษา 2546 จานวน 24 โรงเรยน 200 คน วธดาเนนการวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงสารวจทไดทาการศกษากบกลมเปาหมายทเปนครทปรกษาโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจงหวดเพชรบร จากครทปรกษาจานวน 200 คน เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอการวจยครงน เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขน แบงออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะแบบเลอกตอบ ประกอบดวย เพศ ประสบการณในการสอนและประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามทศนะของครทปรกษาทมตอการจดโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร เพอสอบถามระดบปฏบตตามกรอบแนวคด จาแนกออกเปน 3 ดาน ไดแก ดานการเตรยมการ ดานการดาเนนการ และดานการประเมนผล ตอนท 3 เปนแบบสอบถามปลายเปด เพอใหผตอบแบบสอบถามไดแสดงทศนะเพมเตมในปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะการจดโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร

79

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ถง ผอานวยการโรงเรยมมยธมศกษา จงหวดเพชรบร จานวน 24 โรงเรยน เพอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล จานวน 200 ฉบบ ในระหวางวนท 2-31 กรกฎาคม 2546 ไดกลบคนมาสมบรณจานวน 165 ฉบบ คดเปนรอยละ 82.50 จากนนนามาวเคราะหขอมลทางสถต

การวเคราะหขอมล

ผวจยไดดาเนนการวเคราะหขอมล จากแบบสอบถามทศนะตอการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ดงน 1. เมอรวบรวมขอมลแบบสอบถามและตรวจสอบความสมบรณแลว นาไปวเคราะหขอมลทางสถต โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร SPSS for Windows (Statistical Package for the Social Science for Windows) แลวนาเสนอขอมลในรปแบบตารางอธบายและ แปลผลโดยใชสถตวเคราะห ดงน

ตอนท 1 วเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามโดยการหาคารอยละ ตอนท 2 ตรวจใหคะแนนของแบบสอบถามการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครท

ปรกษา วเคราะหโดยหาคาเฉลย( X ) และความเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) และแปลความหมายของคาเฉลย ดงน

คาเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตมากทสด คาเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตมาก คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตปานกลาง คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตนอย คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง ระดบทศนะในการปฏบตนอยทสด

3. เปรยบเทยบระดบทศนะทมตอการจดโครงงานอาชพ จาแนกตามตวแปรเพศ และประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ โดยใชสถตคาท(t-test) และเปรยบเทยบจาแนกตามประสบการณในการทางานและหนาทรบผดชอบ วเคราะหโดยใชสถตความแปรปรวนทางเดยว(One-Way Analysis of Variance) ในกรณพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตจงทาการทดสอบรายคโดยใชการเปรยบเทยบพหคณวธการของ Tukey-Kramer Test

4. นาเสนอปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะตอการจดโครงงานอาชพ ในรปความถ

80

สรปผลการวจย ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร สรปไดดงน

1. สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จานวนกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม จานวน 165 คน จาแนกตามเพศ ก ล ม

ตวอยางสวนใหญเปนครทปรกษาเพศหญง จานวน 84 คน คดเปนรอยละ 50.90 อกสวนหนงเปนครทปรกษาเพศชายจานวน 81 คน คดเปนรอยละ 49.10 จาแนกตามประสบการณในการทางาน กลมตวอยางสวนใหญมประสบการณในการทางาน มากกวา 15 ป จานวน 126 คน คดเปนรอยละ 76.36 รองลงมาตามลาดบ คอ ประสบการณในการทางาน 5-15 ป จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 17.58 และประสบการณในการทางาน ตากวา 5 ป จานวน 10 คน คดเปนรอยละ 6.06 จาแนกตามหนาทรบผดชอบ พบวา เปนครผสอน จานวน 122 คน คดเปนรอยละ 73.94 รองลงมาตามลาดบคอ หวหนาหมวด/ฝาย จานวน 40 คน คดเปนรอยละ 24.24 ลาดบสดทาย คอ อน ๆ จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 1.82 และจาแนกตามประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ พบวา กลมตวอยางเปนครทปรกษาทเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ จานวน 90 คน คดเปนรอยละ 54.50 และไมเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ จานวน 75 คน คดเปนรอยละ 45.50

2. ครทปรกษามทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก โดยมทศนะดานการดาเนนการ มคามากทสด รองลงมาตามลาดบคอ ดานการประเมนผลและดานการดาเนนการ ปรากฏผลดงน

2.1 ดานการเตรยมการ ครทปรกษามทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดาน การเตรยมการ โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา เตรยมสอการสอนเพอให ผเรยนฝกคดการแกปญหาเศรษฐกจของชมชนดวยตนเองในลกษณะองครวม ตดตอแหลงวทยากร สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพอสระ เพอใหผเรยนศกษาเรยนรเกยวกบอาชพในทองถน ตดตอวทยากรในทองถนมาบรรยายหรอฝกอาชพใหกบผเรยน และตดตอ ผทรงคณวฒหรอผประสบกความสาเรจในอาชพมารวมการวางแผนโครงงานอาชพของผเรยน ครทปรกษามทศนะอยในระดบปานกลาง สวนขออน ๆ ครทปรกษามทศนะอยในระดบมาก โดยขอทคามากทสดคอ เตรยมกจกรรมใหผเรยนไดเลอกทาโครงงานอาชพตาม

81

ความถนด ความสนใจ รองลงมาคอเตรยมตนเองใหพรอมดวยการศกษาเนอหา ความรวชาชพ/ทกษะในงานอาชพทจะใหผเรยนไดเรยนรเพอการปฏบตโครงงานอาชพ 2.2 ดานการดาเนนการ ครทปรกษามทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดาน การดาเนนการ โดยรวมอยในมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา เปดโอกาสใหผเรยนปรกษาดวยความเปนกนเอง มคามากทสด รองลงมาตามลาดบคอรวมสรางทกษะการปฏบตงานทดกบผเรยน สวนขออน ๆ ครทปรกษามทศนะอยในระดบมากทกขอ

2.3 ดานการประเมนผล ครทปรกษามทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดาน การประเมนผล โดยรวมระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความรสกของตนตอโครงงานอาชพ มคามากทสด รองลงมาตามลาดบคอ เนนคณภาพของ ผลผลตทผเรยนสรางขนดวยตนเอง สวนขออน ๆ ครทปรกษามทศนะอยในระดบมากทกขอ

3. ผลการเปรยบเทยบการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ในดาน การเตรยมการ ดานการดาเนนการและดานการประเมนผล จาแนกตามเพศ ประสบการณในการทางาน หนาทรบผดชอบและประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ ปรากฏผลดงน

3.1 ครทปรกษาเพศชายและหญง มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

3.2 ครทปรกษาทมประสบการณในการทางานตางกน มทศนะตอการจด โครงงานอาชพ โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

3.3 ครทปรกษาทมหนาทรบผดชอบตางกน มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

3.4 ครทไมเคยและเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 การอภปรายผล

1. ผลทไดจากการวจย การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร สามารถอภปรายผลดงน

1.1 ดานการเตรยมการ ครทปรกษามทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดาน การเตรยมการ โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา เตรยมสอการสอนเพอให ผเรยนฝกคดการแกปญหาเศรษฐกจของชมชนดวยตนเองในลกษณะองครวม ตดตอแหลงวทยากร สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพอสระ เพอใหผเรยนศกษาเรยนร

82

เกยวกบอาชพในทองถน ตดตอวทยากรในทองถนมาบรรยายหรอฝกอาชพใหกบผเรยน และตดตอ ผทรงคณวฒหรอผประสบกความสาเรจในอาชพมารวมการวางแผนโครงงานอาชพของผเรยน ครทปรกษามทศนะอยในระดบปานกลาง สวนขออน ๆ ครทปรกษามทศนะอยในระดบมาก โดยขอทคามากทสดคอ เตรยมกจกรรมใหผเรยนไดเลอกทาโครงงานอาชพตามความถนด ความสนใจ รองลงมาคอเตรยมตนเองใหพรอมดวยการศกษาเนอหา ความรวชาชพ/ทกษะในงานอาชพทจะใหผเรยนไดเรยนรเพอการปฏบตโครงงานอาชพ ทงนอาจเปนเพราะครทปรกษา โครงงานอาชพเหนวา สอการเรยนการสอน การสอนโดยวทยากรหรอผทรงคณวฒ ไมใชสงสาคญทจะทาใหผเรยนสามารถเหนภาพกจกรรมการจดโครงงานอาชพ หากแตเมอผเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเองตามความถนด ความสนใจของผเรยน โดยไดรบการเตรยมความพรอมจากครทปรกษาโครงงานอาชพกอนแลวกจะทาใหผเรยนไดเหนขนตอนการปฏบตงานทชดเจนมากกวาจะไดรบคาแนะนาจากวทยากร เมอผเรยนลงมอปฏบตดวยตนเองแลวกจะทาใหผเรยนเขาใจและเกดความกระตอรอรนทจะฝกปฏบตตามโครงงานอาชพไดอยางมประสทธภาพไดเอง เพยงแตใหครทปรกษาเตรยมความพรอมของตนเองและทาความเขาใจใหลมลกเพอเปนทปรกษาทดใหกบผเรยนเทานนกจะทาใหผเรยนเปนผทมประสทธภาพคนหนงของสงคม ดงคากลาวของเรงชย จงพพฒนสข(2542 : 38) กลาววา ความสาคญของการจดโครงงานอาชพวาเปนการจดประสบการณการเรยนรใหผเรยนไดเลอกและสรางกระบวนการเรยนรเรองใดเรองหนงอยางลมลกดวยตนเองโดยใชวธการและแหลงการเรยนรทหลากหลายและสามารถนาผลการเรยนรไปใชในชวตประจาวนได เชนเดยวกบสพล วงสนธ(2543:12) กลาววา โครงงานอาชพเปนการจดประสบการณการเรยนรใหผเรยนใชเลอกและสรางกระบวนการเรยนรเรองใดเรองหนงอยางลมลกและสามารถนาผลการเรยนรไปใชในชวตจรงได อกทงคาสงกระทรวงศกษาธการท วก. 558/2542 ไดกาหนดความหมายของโครงงานอาชพวาเปนการจดการเรยนรงานอาชพใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยางครบวงจร ตงแตการวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการกบผลผลต การจาหนาย การบรการ รวมทงรายไดจากการจาหนายผลผลตหรอการบรการ โดยเนนการผลต การบรการ การบรหารจดการการตลาดและการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน อกทงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (กรม อาชวศกษา. 2542 : 13) มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา อกทงการจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต ใหทาได คดเปนทาเปน รกการอานและเกด การใฝรอยางตอเนอง จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางได สดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา โดยสงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ

83

สภาพแวดลอม สอการเรยน และอานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ ซงการจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทก สถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ ดงนนเมอผเรยนไดมโอกาสจดทา โครงงานอาชพจะทาใหผเรยนเปนผทเกดความรอบร สามารถนาความรไปประยกตใชในชวตประจาวนได แตสงสาคญคออาจารยทปรกษาจะตองเปนผทมความรความสามารถเปนทปรกษาใหกบผเรยนไดอยางมประสทธภาพดวยเชนกน ดงนนครทปรกษาจาตองมการเตรยมกจกรรมใหผเรยนไดเลอกทาโครงงานอาชพตามความถนด ความสนใจและครทปรกษาตองเตรยมตนเองใหพรอมเพอเปนทปรกษาแก ผเรยนจนกวาจะปฏบตงานโครงงานอาชพไดสาเรจลลวงเปนอยางด 1.2 ดานการดาเนนการ ครทปรกษามทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดาน การดาเนนการ โดยรวมอยในมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา เปดโอกาสใหผเรยนปรกษาดวยความเปนกนเอง มคามากทสด รองลงมาตามลาดบคอรวมสรางทกษะการปฏบตงานทดกบผเรยน สวนขออน ๆ ครทปรกษามทศนะอยในระดบมากทกขอ ทงนอาจเปนเพราะครทปรกษาจะตองเปนทปรกษาทดทสดของผเรยน ใหความเปนกนเอง เพราะเปนผมสวนสรางทกษะ การทางานใหกบผเรยน การจดโครงงานอาชพทประสบความสาเรจกมผลมาจากมครทปรกษา โครงงานอาชพทมประสทธภาพ เพราะการเรยนรโดยการใชโครงงานอาชพเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนการสอนจะทาใหผเรยนไดรบความร ประสบการณตรงและไดประสบการณจรงจากการลงมอปฏบตมใชไดรบความรจากในหองเรยนเพยงอยางเดยว เพอใหเปนไปตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542(กรมอาชวศกษา. 2542 : 13) มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา อกทงการจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต ใหทาได คดเปนทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา โดยสงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ ซงการจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ สอดคลองกบ

84

คากลาวของอดมศกด ธนะกจรงเรองและคณะ (2543 : 23-24) กลาวถงประโยชนของการจดโครงงานอาชพวา เปนกจกรรมทตอบสนองความตองการของผเรยนไดเตมท เกดการเรยนรจรงดวย ตนเองโดยการทดลอง ปฏบต คนควา สามารถใชความรไดหลายดาน กอใหเกดปญญาเชอมโยงตาง ๆ เขาดวยกน ฝกใหผเรยนคดเปน ทาเปน แกปญหาเปน และทาใหเกดความภาคภมใจททางานสาเรจ อกทงสพล วงสนธ (2543 : 1-2) กลาวถงความสาคญของโครงงานอาชพวา ทาใหผเรยนแสวงหาความรและสรปความรไดดวยตนเอง และสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนอกดวย อกทงสพล วงสนธ (2543 : 10-11) กลาวถงแนวการจดการเรยนรสยคใหมป 2000 โดยมงเนนใหผเรยนมลกษณะ คอ สามารถทางานเปนทมได มการแสดงออกอยางอสระ เพอสรางสรรคผลงานใหมคณภาพ เตมตามความสามารถและความถนด อกทงไดลงมอปฏบตจรง คดดวยตนเอง จงทาใหครทปรกษามทศนะตอการจดโครงงานอาชพ อยในระดบมาก

1.3 ดานการประเมนผล ครทปรกษามทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ดาน การประเมนผล โดยรวมระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความรสกของตนตอโครงงานอาชพ มคามากทสด รองลงมาตามลาดบคอ เนนคณภาพของผลผลตทผเรยนสรางขนดวยตนเอง สวนขออน ๆ ครทปรกษามทศนะอยในระดบมากทกขอ ทงนอาจเปนเพราะ ครทปรกษาโครงงานอาชพเหนถงความสาคญของการประเมนผลงานโครงงานอาชพวาเปนตวชวดความสาเรจในการทางานของผเรยน เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความ รสกและความภาคภมใจในผลงานของตนเอง ดงนนหากไมมการประเมนโครงงานอาชพกจะ ทาใหผเรยนเหนผลงานของตนเองไมชดเจน ดงคากลาวของสพล วงสนธ(2543 : 14) กลาววา การประเมนผลการปฏบตงานโครงงานของผเรยนเปนการประเมนผลตามสภาพจรง เพราะเปนวธประเมนผลการเรยนทใชวธการคนควาตามความสามารถ แสดงถงความกาวหนาใน การเรยนรของผเรยนอยางแทจรง อดมศกด ธนะกจรงเรองและคณะ(2543 :20-23) กลาววาการประเมนผลโครงงานอาชพเปนหวใจของการเรยนการสอนทสะทอนถงสภาพความสาเรจของการจดกจกรรมการเรยนการสอน อกทงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 (กรมอาชวศกษา. 2542 : 14) มาตรา 26 กลาววาใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา โดยใชวธการทหลากหลาย สงผลใหครทปรกษาเลงเหนถงความสาคญของการประเมนผลโครงงานอาชพ ทาใหมทศนะอยในระดบมาก

2. ผลการเปรยบเทยบการจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบ มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ในดาน การเตรยมการ ดาน การดาเนนการและดานการประเมนผล จาแนกตามเพศ ประสบการณใน

85

การทางาน หนาทรบผดชอบและประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ สามารถอภปรายผลดงน

2.1 ครทปรกษาเพศชายและหญง มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต ซงไมเปนไปตามสมมตฐาน ทงนอาจเปนเพราะเพศไมเปนสงทจะสงผลใหทศนะของครทปรกษาแตกตางกนออกไป เพราะอาจารยทปรกษาเหนวาการจดโครงงานอาชพมความสาคญตอกระบวนการเรยนการสอนในระดบ การศกษาขนพนฐานของผเรยนททาใหผเรยนมการเรยนรจากประสบการณตรงและไดรบ ความรจากการลงมอปฏบตดวยตนเอง ซงเปนการเรยนรตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (กรมอาชวศกษา. 2542 : 13) มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ให สถานศกษาและหนวยงานจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา อกทงการจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต ใหทาได คดเปนทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา โดยสงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ ซงการจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ อกทงอดมศกด ธนะกจรงเรองและคณะ (2543 : 23-24) กลาวถงประโยชนของการจดโครงงานอาชพวา เปนกจกรรมทตอบสนองความตองการของผเรยนไดเตมท เกดการเรยนรจรงดวยตนเองโดยการทดลอง ปฏบต คนควา สามารถใชความรไดหลายดาน กอใหเกดปญญาเชอมโยงตาง ๆ เขาดวยกน ฝกให ผเรยนคดเปน ทาเปน แกปญหาเปน และทาใหเกดความภาคภมใจททางานสาเรจ สพล วงสนธ (2543 : 1-2) กลาวถงความสาคญของโครงงานอาชพวา ทาใหผเรยนแสวงหาความรและสรปความรไดดวยตนเอง และสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนอกดวย และสพล วงสนธ (2543 : 10-11) กลาวถงแนวการจดการเรยนรสยคใหมป 2000 โดยมงเนนให ผเรยนมลกษณะ คอ สามารถทางานเปนทมได มการแสดงออกอยางอสระ เพอสรางสรรค ผลงานใหมคณภาพ เตมตามความสามารถและความถนด อกทงไดลงมอปฏบตจรง คดดวย ตนเอง

2.2 ครทปรกษาทมประสบการณในการทางานตางกน มทศนะตอการจด โครงงานอาชพ โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต ซงไมเปนไป

86

ตามสมมตฐาน ทงนอาจเปนเพราะประสบการณในการทางานไมไดเปนตวกาหนดทศนะทมตอการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา แตครทปรกษาทกคนเหนวาการจดการเรยนการสอนโดยใชโครงงานอาชพมสวนทาใหผเรยนมการพฒนาความรความสามารถของตนเองเพอนาไปประยกตใชในชวตประจาวนและอยในสงคมอยางมความสข ดงนนจงทาใหครทปรกษามทศนะทเหมอน ๆ กน วา การจดโครงงานอาชพเปนกระบวนการเรยนการสอนทตอบสนองการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (กรมอาชวศกษา. 2542 : 13) มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานจดเนอหาสาระและกจกรรมให สอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา อกทงการจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต ใหทาได คดเปนทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง จดการเรยน การสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน อกทง เรงชย จงพพฒนสข (2542 : 38) กลาวถงความสาคญของการจดโครงงานอาชพ วาเปนการจด ประสบการณการเรยนรใหผเรยนไดเลอกและสรางกระบวนการเรยนรเรองใดเรองหนงอยาง ลมลกดวยตนเองโดยใชวธการและแหลงการเรยนรทหลากหลายและสามารถนาผลการเรยนรไปใชในชวตประจาวนได เชนเดยวกบสพล วงสนธ(2543:12) กลาววา โครงงานอาชพเปน การจดประสบการณการเรยนรใหผเรยนใชเลอกและสรางกระบวนการเรยนรเรองใดเรองหนงอยางลมลกและสามารถนาผลการเรยนรไปใชในชวตจรงได อกทงคาสงกระทรวงศกษาธการท วก. 558/2542 กลาววา โครงงานอาชพวาเปนการจดการเรยนรงานอาชพใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยางครบวงจร ตงแตการวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการกบ ผลผลต การจาหนาย การบรการ รวมทงรายไดจากการจาหนายผลผลตหรอการบรการ โดยเนนการผลต การบรการ การบรหารจดการการตลาดและการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน

2.3 ครทปรกษาทมหนาทรบผดชอบตางกน มทศนะตอการจดโครงงานอาชพ โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต ซงไมเปนไปตามสมมตฐาน ทงนอาจเปนเพราะหนาทรบผดชอบไมไดสงผลใหครทปรกษามทศนะตอการจดโครงงานอาชพ ซงครทปรกษาทกคนเหนวาการเรยนการสอนในปจจบนควรเนนการเรยนการสอนทลงมอปฏบตจรง ไดรบประสบการณตรงจากการลงมอปฏบต จะทาใหผเรยนมคณภาพชวตทด เปนบคคลทเปนทยอมรบของสงคม และดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข ดงนนจงทาใหครทปรกษาเหนวา การจดโครงงานอาชพเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนการสอนใหเปนไปตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (กรมอาชวศกษา. 2542 : 13) มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานจดเนอหาสาระและกจกรรมให สอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอ

87

ปองกนและแกไขปญหา อกทงการจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝก การปฏบต ใหทาได คดเปนทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง จดการเรยน การสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน ดงนนการจดการเรยนการสอนโดยใชโครงงานอาชพเปนสวนหนงจงเปนสวนหนงของความคดเหนของครทปรกษาทจะปฏบตตามเพอสรางศกยภาพใหกบผเรยนทเปนลกศษยของตนเอง อกทงสพล วงสนธ (2543:12) กลาววา โครงงานอาชพเปนการจดประสบการณการเรยนรใหผเรยนใชเลอกและสรางกระบวนการเรยนรเรองใดเรองหนงอยางลมลกและสามารถนาผลการเรยนรไปใชในชวตจรงได เพอใหเปนไปตามคาสงกระทรวงศกษาธการท วก. 558/2542 วาควรจด โครงงานอาชพเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนการสอน เพอเปนการจดการเรยนรงานอาชพให ผเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยางครบวงจร ตงแตการวเคราะห การวางแผน การปฏบตงาน การจดการกบผลผลต การจาหนาย การบรการ รวมทงรายไดจากการจาหนายผลผลตหรอการบรการ โดยเนนการผลต การบรการ การบรหารจดการการตลาดและการใชเทคโนโลยในการปฏบตงาน ดงนนจงทาใหครทปรกษาทมหนาทรบผดชอบตางกนมความทศนะตอโครงงานอาชพเหมอน ๆ กน

2.4 ครทไมเคยและเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ มทศนะตอการจดโครงงานอาชพโดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทงนอาจเปนเพราะครทปรกษาทเคยมประสบการณในการเพมพนควมรเรองโครงงานอาชพจะมความเขาใจลกซงและลมลกเกยวกบโครงงานอาชพมากกวาครทปรกษาทไมเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพอยาง แนนอน โดยครทปรกษาทเคยมประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพจะมองเหนภาพกจกรรมในการจดโครงงานอาชพไดชดเจนมากกวา และสามารถจดการเรยนการสอนใหตอบสนองตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (กรมอาชวศกษา. 2542 : 13) มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานจดเนอหาสาระและ กจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา อกทงการจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต ใหทาได คดเปนทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวน สมดลกน รวมทง ปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา โดยสงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ ซงการจดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท ม

88

การประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ ไดอยางชดเจนมากกวาครทปรกษาทไมเคยมประสบการณใน การเพมพนความรจงทาใหมทศนะแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทวไป การวจยครงน ผวจยไดออกแบบสอบถามปลายเปด เพอนามาประกอบขอมลพบประเดนดงน

1. สถานศกษายงไมมงบประมาณสนบสนนการปฏบตโครงงานอาชพอยางเพยงพอ 2. สถานศกษาไมมวสดอปกรณในการจดทาโครงงานอาชพอยางเพยงพอ 3. สถานศกษาไมมอปกรณททนสมยสาหรบการปฏบตโครงงานอาชพ 4. นกเรยนขาดความสนใจในการปฏบตโครงงานอาชพ 5. ยงขาดการแนะนาความรใหกบผเรยนใหขาใจเรองโครงงานอาชพอยางถองแท 6. นกเรยนไมมความรบผดชอบตองาน 7. นกเรยนไมเขาใจบทบาทในการประเมนโครงงาน 8. นกเรยนจดทาโครงงานอาชพเสรจไมทนเวลาทมการประเมนโครงงาน 9. การประกวดผลตผลทไดจากโครงงานอาชพตองใชเวลานาน 10. ผทมหนาทตรวจ ตดตามโครงงานอาชพมเวลานอย 11. เวลาในการปฏบตโครงงานอาชพมนอย 12. ไมมแหลงจดจาหนายผลตผลจากโครงงานอาชพอยางเพยงพอ

ขอเสนอแนะเพอทาการวจยครงตอไป 1. ควรทาการวจยเรอง ปญหาของนกเรยนทมตอการจดโครงงานอาชพ ในระดบ

มธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร ใหจะไดทราบปญหา การจดโครงงานอาชพเพอนาขอมลทไดมาแกไขปญหาทเกดขนใหตรงกบความตองการของ ผเรยน

2. ควรศกษาเปรยบเทยบทศนะของครทปรกษาเกยวกบการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในจงหวดใกลเคยงวาทศนะเหมอนกนหรอไม

3. ควรศกษาปจจยทสงผลตอการจดโครงงานอาชพของนกเรยน วามตวแปรใดทสงผลตอโครงงานอาชพ

89

4. ควรทาการประเมนผลโครงงานอาชพในรปของผลการเรยนทชดเจนยงขน เพอนามาใชเปนขอมลในการจดโครงงานอาชพตอไป

บรรณานกรม

บรรณานกรม

กรมสามญศกษา. (2545) . แผนพฒนาการศกษา ระยะท 9 (พ.ศ. 2545-2549). กรม สามญศกษา. กระทรวงศกษาธการ.

กรมสามญศกษา. (2534). หลกเกณฑตามโครงการ สงเสรมการประกอบอาชพอสระ เพอการมรายไดระหวางเรยน. หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา เขตการศกษา 5.

กระทรวงศกษาธการ คาสงท วก 588/2542 ลงวนท 8 มถนายน 2542 เรอง แนวทางในการปฏบตโครงงานอาชพ.

กาญจนา ศลกล . (2543) . “โครงงานอาชพ,” . วารสารวชาการ. 3(6) : 25-31 . จงกล เอการมย. (2544). การจดการเรยนการสอนวชา ช 041 ปฏบตงานอาชพ ระดบ

มธยมศกษาตอนปลาย ในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดเพชรบร. วทยานพนธ วท.ม.(ครศาสตรเกษตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. ถายเอกสาร.

จฑารตน ตงสวรรณพานช . (2542) . การศกษาการดาเนนงานของโรงเรยนมธยมศกษา ตอนปลายพทธศกราช 2542 เพอการประกอบอาชพอสระ กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ กรงเทพมหานคร . วทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย . ถายเอกสาร.

ดรยะ จนทรประจา. (2543). การจดโครงการกจกรรมหารายไดระหวางเรยนของนกเรยน เพอสงเสรมการเรยนการสอนวชาเกษตร ในโรงเรยนมธยมศกษาเขต 11. วทยานพนธ วท.ม.(เกษตรศาสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

ธชเวชว จนทรสขศร. (2535). ปจจยบางประการทมตออทธพลตอเจตคตในการประกอบอาชพอสระของนกเรยนมธยมศกษาวชาชพเกษตร ในโรงเรยนมธยมศกษาจงหวดปตตาน. วทยานพนธ วท.ม.(เกษตรศาสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร . ถายเอกสาร.

นตยา ศรเวชกล. (2534). ความคดเหนของผบรหาร นกวชาการ และผประกอบการเกยวกบการจดการศกษา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย เพอสงเสรมการประกอบอาชพอสระ. วทยานพนธ ค.ม.(สารตถศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

นรศ นาทพย. (2545). ความคดเหนของผบรหารและครผสอนทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนวชาชพ ในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สานกงานการประถมศกษา จงหวดเพชรบร. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2545). เอกสารการสอนชดวชา การพฒนาเครองมอสาหรบการประเมน . กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2521). เอกสารการสอนชดวชา สถตการศกษา. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พงษศร บญชวยชอย. (2543). เอกสารประกอบการสอน วชา ช 041 ปฏบตงานอาชพ. กรงเทพฯ : ศนยพฒนาคณภาพการเรยนการสอนวชาธรกจศกษา กรมสามญศกษา โรงเรยนทวธาภเศก.

กรมอาชวศกษา. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ : กรม อาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ.

พระนนท คาบอนพทกษ. (2542). ความคดเหนและความตองการทมตอการฝกงานของ นกศกษาโครงการจดการศกษาสาหรบบคลากรประจาการ (กศ.บป.) คณะวทยาการ จดการ สถาบนราชภฏอดรธาน. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เรงชย จงพพฒนสข. (2543). คมอผปกครองและคร : การเรยนการสอนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต. กรงเทพฯ : สานกพมพวฒนาพานช จากด.

สมบต ศรทองอนทร และ อรณ ลมศร. (2543). การปฏบตโครงงานอาชพ. กรงเทพฯ : สานกพมพวฒนาพานช จากด .

สชาต วงศสวรรณ. (2542). ”การปฏบตโครงงานอาชพกบผเรยนหลกสตรมธยมศกษาตอนปลายและหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ,”. วารสารวชาการ. 2(5) : 70-72.

สพล วงสนธ. (2543). ”การจดกจกรรมการเรยนรสโครงงาน,” . วารสารวชาการ. 3(9) : 11-15 .

สพล วงสนธ. (2543). ”โครงงานการเรยนรสป 2000,” . วารสารวชาการ. 3 (6) : 9-16. สพล เยนเจรญ. (2543). ความพงพอใจตอการเรยนวชาอาชพธรกจของนกเรยนมธยมศกษาป

ท 5 และมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนปทมคงคา กรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ . ถายเอกสาร.

อดมศกด ธนะกจรงเรอง และคณะ . ( 2543 ). ” โครงงาน,” . วารสารวชาการ. 3 (6) : 17-24.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

แบบสอบถาม

เรอง การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร

คาแนะนาในการตอบแบบสอบถาม

1. แบบสอบถามฉบบนตองการสอบถามเกยวกบการจดโครงงานอาชพ ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร

2. แบบสอบถาม แบงเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ตอนท 3 ขอเสนอแนะ

คาตอบของทาน จะมคายงและสงวนไวเปนความลบ โดยจะใชประโยชนเพองานวจยนเทานน และไมทาความเสยหายใด ๆ แกทาน ดงนน ขอใหทานโปรดพจารณาและตอบแบบสอบถามทกขอตามความเปนจรง ทงน เพอความสมบรณและความถกตองของการศกษาวจย

ขอขอบพระคณอยางยง นางสาววระวลย เทยนมน นกศกษาปรญญาโท

2

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

คาชแจง โปรดเขยนเครองหมาย ลงในชอง และโปรดเตมคาลงในชองวางทกาหนดตามความเปนจรง 1. เพศ

ชาย หญง

2. ประสบการณในการทางาน ตากวา 5 ป 5-15 ป มากกวา 15 ป

3. หนาทรบผดชอบ หวหนาหมวด/ฝาย……………………………….. ครผสอนวชา……………………………………… อน ๆ (โปรดระบ)………………………………..

4. ประสบการณในการเพมพนความรเรองโครงงานอาชพ ไมเคย เคย จานวน……………….ครง

ตอนท 2

การจดโครงงานอาชพตามทศนะของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดเพชรบร

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ในตารางใหตรงกบความคดเหนทมตอระดบการจดโครงงานอาชพในโรงเรยนมธยมศกษา แบงเปน 5 ระดบ มเกณฑพจารณา ดงน

มากทสด หมายถง มระดบความคดเหนในการปฏบตมากทสด มาก หมายถง มระดบความคดเหนในการปฏบตมาก ปานกลาง หมายถง มระดบความคดเหนในการปฏบตปานกลาง นอย หมายถง มระดบความคดเหนในการปฏบตนอย นอยทสด หมายถง มระดบความคดเหนในการปฏบตนอยทสด

ความคดเหนตอการจด โครงงานอาชพ ขอ

ท การจดโครงงานอาชพ มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอย ทสด

1

ดานการเตรยมการ ศกษาวตถประสงค แนวทาง และรายละเอยดการจดโครงงานอาชพ

2 เตรยมตนเองใหพรอมดวยการศกษาเนอหา ความรวชาชพ/ทกษะในงานวชาชพทจะใหผเรยนไดเรยนรเพอ การปฏบตโครงงานอาชพ

3 สารวจและเตรยมแหลงขอมลอาชพธรกจใหสอดคลองกบการดารงชวตในชมชน ทองถน และประเทศชาตอยางหลากหลาย

4 วางแผนและจดทาปฏทนปฏบตงานเพอการให คาปรกษา คาแนะนา ตรวจสอบ นเทศ ประเมนผล

5 กาหนดเปาหมายการเรยนร เพอผเรยนไดปฏบต โครงงานอาชพตามความถนด ความสนใจดวยตนเองเตมศกยภาพ

4

ความคดเหนตอการจด โครงงานอาชพ ขอ

ท การจดโครงงานอาชพ มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอย ทสด

6 เตรยมกจกรรมใหผเรยนไดเลอกทาโครงงานอาชพตามความถนด ความสนใจ

7 จดหาเอกสารความร/ทกษะในงานวชาชพพนฐานใหกบผเรยน

8 เตรยมสอการสอนเพอใหผเรยนฝกคดการแกปญหาเศรษฐกจของชมชนดวยตนเองในลกษณะองครวม

9 เตรยมการวดและประเมนผลดานพทธพสย จตพสย และทกษะในอาชพธรกจทงในสวนของกระบวนการและผลงาน

10 เตรยมวธการวดและประเมนผลอยางหลากหลาย ตามสภาพเปนจรง

11 เตรยมตดตอวทยากรในทองถนมาบรรยายหรอฝกอาชพใหกบผเรยน

12 เตรยมตดตอแหลงวทยาการ สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพอสระ เพอใหผเรยนศกษาเรยนรเกยวกบอาชพในทองถน

13 เตรยมตดตอผทรงคณวฒหรอผประสบความสาเรจในอาชพมารวมการวางแผนโครงงานอาชพของผเรยน

14 จดเตรยมโครงงานอาชพเพอใหผเรยนเลอก 15 เตรยมเอกสารหรอคาอธบายการเขยนโครงงานอาชพ

และวธการจดทาโครงงานอาชพเพอสรางความเขาใจใหกบผเรยน

5

ความคดเหนตอการจด โครงงานอาชพ ขอ

ท การจดโครงงานอาชพ มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอย ทสด

1

ดานการดาเนนการ ชแจงวตถประสงค วธการจดทาโครงงานอาชพ เพอสรางความเขาใจใหกบผเรยน

2 ใหคาแนะนา คาอธบาย ตรวจ และใหความเหนชอบการเขยน โครงงานอาชพ

3 ใหความรและทกษะพนฐานดานวชาชพเพอการจดทาโครงงานอาชพกบผเรยน

4 ใหคาปรกษาดานการวางแผนการจดทาโครงงานอาชพกบผเรยน

5 ใหคาแนะนาการจดการดานการผลตหรอบรการ 6 ชแนะชองทางการจดจาหนายผลตหรอบรการ 7 ใหคาแนะนาการจดทาบญชทเหมาะสมกบโครงงาน

อาชพและรปแบบ การจดทาโครงงานอาชพ

8 ใหขอมลหรอชแนะแหลงวทยาการ สถานประกอบการ สถานประกอบอาชพอสระ โดยเปดโอกาสใหผเรยนไดใชแหลงความรของวชาอาชพธรกจดวยตนเองอยางหลากหลาย

9 ชแจงใหผเรยนเลอกตดสนใจปฎบตโครงงานอาชพตามความสนใจและความสามารถ ดวยการสารวจและวเคราะหขอมลเกยวกบตนเอง สภาพเศรษฐกจและตลาดในชมชน

10 กาหนดใหผเรยนมขนตอนในการจดทาโครงงานอาชพเพอพฒนาทกษะการทางาน

11 สนบสนนและจงใจใหผเรยนเหนคณคาการปฏบต โครงงานอาชพ

12 สรางบรรยากาศทเออตอการเรยนรและการปฏบต โครงงานอาชพทจาเปนในระบบเศรษฐกจ

13 รวมปลกฝงคณธรรมทดงามในการประกอบอาชพธรกจ

6

ความคดเหนตอการจด โครงงานอาชพ ขอ

ท การจดโครงงานอาชพ มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอย ทสด

14 รวมสรางมนษยสมพนธทางธรกจกบผเรยน 15 รวมสรางทกษะการปฏบตงานทดกบผเรยน 16 สงเสรมใหผเรยนทบทวน พฒนา และปรบปรงแกไข

งานอาชพธรกจเพมเตมจากกลม หรอเพอน เพอแลกเปลยนความร ความคด

17 สงเสรมใหผเรยนไดเรยนรบทบาทการเปนสมาชก และการเปน ผประกอบการในระบบเศรษฐกจดวนตนเอง

18 ฝกใหผเรยนมกรยามารยาท และมวนยตองานอาชพธรกจตามวถวฒนธรรมไทย

19 เนนการปฏบตโครงงานอาชพอยางสมพนธเชอมโยง เขาใจอยางลกซงและมความหมายตอการนาไปใช แกปญหาชวตประจาวนของผเรยน

20 ใหผเรยนไดฝกสงเกต คดอยางรอบคอบ ปฏบตอยางจรงจง เพอสรปเปนองคความรแกตนดวยตนเอง

21 ใหคาอธบาย คาแนะนา คาปรกษา ตรวจ นเทศ การจดทาโครงงานอาชพของผเรยนอยางตอเนอง

22 สงเสรมใหผเรยนเลอกตดสนใจจดทาโครงงานอาชพตามความสนใจและความสามารถ อยางสรางสรรค

23 สงเสรมใหผเรยนรกระบวนการแกปญหาโดยใช กระบวนการกลม

24 เปดโอกาสใหผเรยนปรกษาดวยความเปนกนเอง

7

ความคดเหนตอการจด โครงงานอาชพ ขอ

ท การจดโครงงานอาชพ มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอย ทสด

1

ดานการประเมนผล ผเรยนและครมสวนรวมในการกาหนดตวบงชและเกณฑการประเมน

2 เนนประเมนความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะห ขอความร ขอมลขาวสารทางธรกจและเศรษฐกจ

3 เนนประเมนความสามารถทางดานการจดการ การตลาด ผลผลตและการจดจาหนาย

4 เนนคณภาพของผลผลตทผเรยนสรางขนดวยตนเอง 5 เนนการวดและประเมนผลทเกดจากบรณาการความร

จากวชาการตาง ๆ

6 สงเกตและประเมนผลการจดทาโครงงานอาชพของ ผเรยนเปนระยะอยางตอเนอง

7 มการประเมนจากแฟมสะสมงานและการปฏบตจรงของผเรยน

8 ใชการวดและประเมนผลหลายวธ 9 มการกาหนดเกณฑการประเมนผลทชดเจน สะทอน

คณภาพของผลงาน

10 ผเรยนไดมโอกาสประเมนคณลกษณะทพงประสงค ในการจดทาโครงงานอาชพ ทงตนเองและเพอน

11 เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความรสกของตน ตอ โครงงานอาชพ

12 ผลของการจดโครงงานอาชพตรงตามวตถประสงคทาใหผเรยนมความร ความเขาใจในหลกของวชาอาชพ และมองเหนชองทางในการประกอบอาชพ โดยเฉพาะอาชพอสระ

8

ความคดเหนตอการจด โครงงานอาชพ ขอ

ท การจดโครงงานอาชพ มาก ทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอย ทสด

13 มการประเมนผลโครงงานอาชพกอนการดาเนนงาน เพอคนหาขอดทควรสงเสรม และจดออนเพอหาทางปองกน เสนอแนะตอผเรยน

14 มการประเมนโครงงานอาชพเมอสนสด และสรปผล การปฏบตงาน ปญหา อปสรรค วธการแกไข และ ขอเสนอแนะทเปนประโยชนสาหรบการดาเนนงานครงตอไป

15 มการประเมนโครงงานอาชพเปนระยะ ๆ เพอ การปรบปรงแกไข

9

ปญหาและอปสรรคในการจดโครงงานอาชพของครทปรกษา ระดบมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษา จงหวดเพชรบร

ก. ปญหาและอปสรรคดานการเตรยมการ …………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..……………………… ข. ปญหาและอปสรรคดานการดาเนนการ

…………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………… ค. ปญหาและอปสรรคดานการประเมนผล

…………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………… ขอเสนอแนะ …………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………..……………………………….

ขอขอบคณผตอบแบบสอบถาม

ภาคผนวก ข

รายชอผเชยวชาญ รองศาตราจารย ดร. ธารงค อดมไพจตรกล อาจารยประจาภาควชาบรหารธรกจ

คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารยวงษสนต รตนบารง อาจารยโรงเรยนตารวจตระเวณชายแดน

พระยานเคราะห 2 อาเภอปราสาท จงหวดสรนทร

อาจารยพเยาว เกาทณฑทอง อาจารยโรงเรยนชะอาคณหญงเนองบร อาเภอชะอา จงหวดเพชรบร อาจารยประดบศร สกดใจ อาจารยโรงเรยนชะอาคณหญงเนองบร อาเภอชะอา จงหวดเพชรบร อาจารยอนนต ทองสมฤทธ รองผอานวยการ ระดบ 8

อาจารยโรงเรยนชะอาคณหญงเนองบร อาเภอชะอา จงหวดเพชรบร

ประวตยอผทาสารนพนธ

1

ประวตยอผทาสารนพนธ ชอ ชอสกล นางสาววระวลย เทยนมน วน เดอน ปเกด 10 ตลาคม 2517 สถานทเกด กรงเทพมหานคร สถานทอยปจจบน 689/49 ถนนชลประทาน(ชะอา) ตาบลชะอา อาเภอชะอา จงหวดเพชรบร ตาแหนงหนาทการงานในปจจบน อาจารย 1 ระดบ 5 สถานททางานปจจบน โรงเรยนชะอาคณหญงเนองบร อาเภอชะอา

จงหวดเพชรบร ประวตการศกษา

พ.ศ. 2529 ประถมศกษา โรงเรยนคลองมหาวงก พ.ศ. 2533 มธยมศกษาตอนตน โรงเรยนสตรสมทรปราการ พ.ศ. 2536 มธยมศกษาตอนปลาย

โรงเรยนชะอาคณหญงเนองบร พ.ศ. 2540 ธรกจศกษา(ค.บ. การบญช) สถาบนราชภฏกาญจนบร พ.ศ. 2547 การศกษามหาบณฑต (กศ.ม. ธรกจศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ