ผลของกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพรา

ท�ไดรบผลกระทบจากเอดส บานแกรดา จงหวดลพบร

ปรญญานพนธ

ของ

ธเนตร ตญญวงษ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ เพ�อเปนสวนหน�งของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการนนทนาการ

พฤษภาคม 2554

ผลของกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพรา

ท�ไดรบผลกระทบจากเอดส บานแกรดา จงหวดลพบร

ปรญญานพนธ

ของ

ธเนตร ตญญวงษ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ เพ�อเปนสวนหน�งของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการนนทนาการ

พฤษภาคม 2554

ผลของกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพรา

ท�ไดรบผลกระทบจากเอดส บานแกรดา จงหวดลพบร

บทคดยอ

ของ

ธเนตร ตญญวงษ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ เพ�อเปนสวนหน�งของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการนนทนาการ

พฤษภาคม 2554

ลขสทธ 8เปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ธเนตร ตญญวงษ. (2554). ผลของกจกรรมนนทนาการเพ �อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของ เดกกาพราท �ไดรบผลกระทบจากเอดส บานแกรดา จงหวดลพบร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: ผชวยศาสตราจารย เรอโท ดร.ไพบลย ออนม �ง, อาจารย ดร.สมนรต น�มเนตพนธ.

การวจยคร ?งน?มจดมงหมายเพ�อศกษาผลของกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหน

คณคาในตนเองสาหรบเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส เปนการวจยเชงทดลอง แบบ 2 กลม มการวดกอนและหลงการทดลอง โดยกลมตวอยางเปนเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส บานแกรดา จงหวดลพบร ซ�งกลมทดลองมจานวน 20 คน และกลมควบคมมจานวน 20 คน ไดมาจากวธการสมแบบกลม เคร�องมอท�ใชคอ แบบวดการเหนคณคาในตนเองของคเปอรสมธ สถตท�ใชในการทดสอบสมมตฐานคอ t-test

ผลการวจยพบวา กจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองสามารถทาใหเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสมการเหนคณคาในตนเองสงข?นและมากกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05

THE EFFECTS OF RECREATIONAL ACTIVITIES ENHANCING SELF-ESTEEM OF

HIV INFECTED ORPHANS IN GERDA HOME, LOPBURI PROVINCE

AN ABSTRACT

BY

TANET TANYAWONG

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Master of Science degree in Recreation Management

at Srinakharinwirot University

May 2011

Tanet Tanyawong. (2011). The Effects of Recreational Activities Enhancing Self-Esteem of HIV Infected Orphans in Gerda Home, Lopburi Province. Master Thesis, M.S. (Recreation Management). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee: Asst. Prof. Lt. JG. Dr. Paiboon Onmung, Dr. Sumanorati Nimnetipan.

This research aimed to examine the effects of recreational activities enhancing

self-esteem of HIV infected orphans. It is an experimental research on two groups using Before and After Control Group Design. The samples were selected by cluster random sampling from HIV infected orphans in Gerda Home, Lopburi Province, including 20 orphans in experimental group and another 20 in control group. The instrument was Coopersmith Self-Esteem Inventory (CSEI) and the t-test was used as the statistics for testing the hypothesis.

The result found that these recreational activities could enhance self-esteem of HIV infected orphans at statistically significant level .05.

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบน?เสรจสมบรณไดดวยความเมตตาจาก ผชวยศาสตราจารย เรอโท ดร. ไพบลย ออนม �ง ประธานควบคมปรญญานพนธ และอาจารย ดร.สมนรต น�มเนตพนธ กรรมการควบคมปรญญานพนธ ท�ไดใหคาปรกษา แนะนา สนบสนน เอาใจใส ชวยแกไขปรบปรงขอบกพรอง และใหกาลงใจในการทาปรญญานพนธฉบบน? ผวจยจงขอขอบพระคณเปนอยางสง

ขอขอบพระคณ อาจารย ดร.วนดา เจยระนย และรองศาสตราจารย สภารตน วรทอง ท�กรณารบเปนกรรมการสอบปรญญานพนธ และชวยใหคาแนะนาในการแกไขปรบปรง เพ�มเตม ปรญญานพนธเลมน?ใหสมบรณ มคณภาพย�งข?น

ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย กนกวด พ�งโพธ 8ทอง ท�คอยแนะนา ใหคาปรกษา เปนกาลงใจเสมอมา และขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ชยโรจน สายพนธ ผชวยศาสตราจารย สมควร โพธ 8ทอง คณวารย ทนงจตร และคณฐตมา วงศนาค ท�ใหความอนเคราะหในการตรวจเคร�องมอวจย และใหคาช?แนะสาหรบการจดกจกรรมในการวจยน?

ขอขอบคณเจาหนาท�และผเขารวมกจกรรมบานแกรดา จงหวดลพบร ท�ใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลสาหรบการวจยคร ?งน? จนสาเรจลลวงไปดวยด

ขอบคณ คณสมคร ภมเขต เจาหนาท�ภาควชาท�ชวยใหคาแนะนาดานเอกสารท�เก�ยวของ และการตดตอประสานงานดานการศกษา ดวยดเสมอมา และขอขอบคณเพ�อนๆ พ�ๆ สาขาการจดการนนทนาการ ท�คอยใหกาลงใจ คอยตดตามใหความชวยเหลอในการทาปรญญานพนธฉบบน?

ขอบคณเพ�อนๆ พ�ๆ นองๆ และทกทาน ท�มสวนรวมในการใหความสนบสนนสาหรบการทากจกรรม เสยสละเวลามาชวยเหลอ และใหกาลงใจมาอยางตอเน�อง

โดยเฉพาะอยางย�ง ขอขอบคณ คณปทมา เชยชยภม ท�ใหความชวยเหลอสนบสนนทกดานในการทาปรญญานพนธฉบบน? และคอยใหกาลงใจ ความหวงใย มาโดยตลอด

ขอกราบขอบพระคณ เต�ย แม ท�ใหกาเนด ไดอบรมส �งสอนเล?ยงด ปลกฝงคณงามความด ท�ใหการสนบสนน ใหโอกาสทางการศกษา และขอขอบคณ พ�ชาย ท�คอยใหกาลงใจท�ดเสมอมา

และขอขอบคณทกทานท�ไมสามารถกลาวนามไดท ?งหมด ขอใหคณความดท�ทานไดใหการชวยเหลอสนบสนน จงดลบนดาลใหทานประสบความสขความเจรญ

ผลแหงความสาเรจและคณคาของปรญญานพนธฉบบน? ผวจยจงขอนอมราลกถงพระคณบดามารดา ครอาจารย และผมพระคณทกทาน ดวยความรกและเคารพย�ง

ธเนตร ตญญวงษ

สารบญ บทท� หนา 1 บทนา....................................................................................................................... 1 ภมหลง.................................................................................................................. 1 ความมงหมายของการวจย..................................................................................... 2 ความสาคญของการวจย......................................................................................... 3 ขอบเขตของการวจย.............................................................................................. 3 ประชากรและกลมตวอยาง............................................................................... 3 ตวแปรท�ศกษา................................................................................................ 3 นยามศพทเฉพาะ............................................................................................ 3 กรอบและแนวคดในการวจย.................................................................................. 4 สมมตฐานในการวจย............................................................................................. 4 2 เอกสารและงานวจยท�เก�ยวของ............................................................................ 5 นนทนาการ........................................................................................................... 6 การเหนคณคาในตนเอง......................................................................................... 13 เดกกาพรา............................................................................................................ 20 งานวจยท�เก�ยวของ............................................................................................... 23 งานวจยตางประเทศ....................................................................................... 23 งานวจยในประเทศ......................................................................................... 26 3 วธการดาเนนการวจย........................................................................................... 31 การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง...................................................... 31 เคร�องมอท�ใชในการวจย......................................................................................... 31 การสรางเคร�องมอท�ใชในการวจย........................................................................... 33 แบบแผนการทดลองและการดาเนนการทดลอง...................................................... 33 การจดกระทาขอมลและการวเคราะหขอมล............................................................ 34

สารบญ (ตอ)

บทท� หนา 4 ผลการวเคราะหขอมล…...……………………………….………………………....... 36 สญลกษณท�ใชในการวเคราะหขอมล………………………………...…..……........... 36 ผลการวเคราะห.................................................................................................... 36 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ................................................................ 39 สรปผลการวจย..................................................................................................... 39 อภปรายผลการวจย.............................................................................................. 39 ขอเสนอแนะในการนาไปใชคร ?งตอไป..................................................................... 42 ขอเสนอแนะในการทาวจยคร ?งตอไป……………………………..………………....... 42 บรรณานกรม................................................................................................................... 43 ภาคผนวก......................................................................................................................... 49 ภาคผนวก ก............................................................................................................. 50 ภาคผนวก ข............................................................................................................ 52 ภาคผนวก ค............................................................................................................ 64 ภาคผนวก ง............................................................................................................ 67

ประวตยอผวจย............................................................................................................... 69

บญชตาราง

ตาราง หนา 1 เกณฑการแปลผลแบบวดการเหนคณคาในตนเอง.................................................. 32 2 การดาเนนกจกรรม................................................................................................ 34 3 ลกษณะของกลมทดลองและกลมควบคม................................................................ 37 4 เปรยบเทยบคาการเหนคณคาในตนเองของผลการจดกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรม

สรางการเหนคณคาในตนเอง ของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส ระหวาง กลมทดลองและกลมควบคม................................................................................ 38

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา 1 กรอบและแนวคดในการวจย.................................................................................. 4 2 รปแบบการวจย..................................................................................................... 33

บทท� 1 บทนา

ภมหลง

มนษยเปนทรพยากรท�มบทบาทและมความสาคญตอการพฒนาประเทศแตการท�จะพฒนามนษยใหมคณภาพน &นจะตองเร�มตนต &งแตวยเดกเพ�อการท�จะกาวเขาสการเปนผใหญท�ดในวนขางหนาดงน &น เดกจงควรไดรบการพฒนาดวยแนวทางท�เปนระบบอยางเหมาะสมไมวาจะเปนเดกท�มผปกครองดแลเอาใจใสในครอบครวท�อบอนหรอเกดในกลมภาวะยากลาบากกตามซ�งรวมไปถงเดกกาพราท�เกดจากพอแมหยารางแยกทางกน หรอพอแมเสยชวต ท�ตองอาศยดารงชวตอยตามสถานสงเคราะหตางๆท�เปดรบดแลอปการะเดกกลมน&และถาหากมไดมการวางแผนเตรยมการชวยเหลอ เดกกลมน&จะเปนอยางไร อนาคตจะเปนเชนไรและน �นยอมหมายถงอนาคตของชาตซ�งข&นอยกบคณภาพของเดกเหลาน& ซ�งเจรญเตบโตเปนผใหญเปนพลเมองดของชาตในอนาคต (มยร ยภาวรรณ. 2539:46) โดยเฉพาะเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสน &นเปนเดกท�อยในกลมเส�ยงตอการดารงชวตในสงคมเพราะเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส เปนเดกกาพราพอ แม หรอท &งพอและแม ขาดผอปการะเล&ยงดและยงประสบปญหาหลากหลายดานโดยเฉพาะอยางย�ง ดานจตใจ อนเน�องมาจากสภาวะความยากลาบากท�ตองเผชญจากการเจบปวย หรอสญเสยบดามารดาและการขาดผดแลรวมไปถงการเจบปวยของตนเองทาใหเดกกลมน&ตองดารงชวตท�แตกตางจากเดกท �วไป แมวาปจจบนจะมการใหความรเก�ยวกบโรคเอดสมากข&นแตผคนในสงคมกยงมความหวาดกลวและกงวล เดกเหลาน&ตองตกอยใตสภาวะความกดดนจากครอบครวตนเอง ผคนรอบขางในชมชนขาดโอกาสในการส�อสารแลกเปล�ยนกบเดกกลมอ�น จงทาใหเดกเกดความเครยดสงผลใหเดกมพฤตกรรมไมพงประสงคเชนเกบตว เศราหมอง ไมพด ไมกลาแสดงออก กาวราว และรนแรง (พรสทธ C คานวณศลปและศภวฒนา วงศธนวส. 2544:1) จากการวเคราะหสถานการณเดกและเยาวชนภาคอสาน เดกตดเช&อเอดสในกรณศกษาบางรายในชวงท�มชวตอยไมเคยย&ม ย&มไมเปน และพบวาเดกจานวนมากมปญหาคลายกน (ดรณ รจกรกานต และคณะ.2549:5-6) ซ�งการท�จะทาใหเดกกลมน&จะดารงชวตในสงคมไดอยางมความสขตองมการปลกฝงเนนถงการเหนคณคาในตนเองเพราะการเหนคณคาในตนเอง คอการมองตนเองในแงดตามความเปนจรงช�นชมกบความสามารถท�มและพรอมท�จะพฒนาใหดย�งข&นไปในทางกลบกน ถาเกดมความแตกตางระหวางการรบรตนเองตามความปนจรงและการคาดหวงท�จะเปน จะทาใหคนน &นๆไมรสกเหนคณคาในตนเองจะรสกทอแทไมกลาท�จะทาในส�งตางๆ ซ�งการเหนคณคาในตนเองจงเปนภมคมกนท�สาคญในการปองกนหรอบรรเทาความรนแรงของปญหาทางจตใจท�เกดข&นและเปนแรงกระตนใหบคคลทางานสาเรจตามเปาหมาย ชวยแกปญหาใหกบสงคมปจจบนไดดวยซ�งตรงกบความเช�อท�วา เดกท�มการเหนคณคา

2

ในตนเองจะมความคดดๆ ตอตนเอง เม�อเดกรกตนเอง เช�อม �นและนบถอตนเอง ความคดเหนของผอ�นยอมไมทาใหเขาหว �นไหวและเม�อเดกรสกวาตนมคณสมบตพรอมแลวเขายอมยนดท�จะแบงปนส�งดๆ เหลาน &นใหกบคนรอบขางดวยเชนกน (สวรรณ พทธศร.2542:166-167) จากปญหาท�เกดข&นทาใหเดกและเยาวชนท�ไดรบผลกระทบจากโรคเอดสเกดปญหากบตนเอง ขาดความเช�อม �นในตนเอง ขาดการยอมรบจากสงคม รวมไปถงการเหนความสาคญและการเหนคณคาในตนเองลดนอยลง เพราะฉะน &นกจกรรมนนทนาการจงเปนเคร�องมอและปจจยอนสาคญในการสรางสรรคและจรรโลงคณภาพชวตของบคคลของสงคมใหเปนสขไดอยางด เพราะเปนพฤตกรรมองครวมในการพฒนาบคคลทางดานจตใจ อารมณ สงคม สตปญญา และรางกาย (กาโชค เผอกสวรรณ. 2538: 8) อนเน�องจากกจกรรมนนทนาการเปนกจกรรมท�สามารถตอบสนองคณลกษณะดงกลาวไดโดยเฉพาะอยางย�งการสรางกจกรรมนนทนาการท�สามารถนามาใชควบคกบการดารงชวตในสงคม เชน กจกรรมนนทนาการศลปะหตถกรรม ท�สามารถชวยใหผเขารวมกจกรรมไดฝกใหเกดสมาธในการทางาน ความละเอยดรอบคอบ การผอนคลายจากการทางานประจา สามารถสรางมตรภาพกบบคคลอ�นได ซ�งกจกรรมน&ยงสามารถนามาพฒนาประยกตใชกบกลมของเดกกาพราท�ไดร บผลกระทบจากโรคเอดสไดเชนกนเพราะเปนการสรางผลงานจากฝมอของตนเองเพ�อกอใหเกดการเหนศกยภาพความสามารถของตนเอง รวมท &งการนาไปประกอบอาชพเล&ยงตนเองในอนาคตได นอกจากน&ยงสามารถนากจกรรมนนทนาการประเภทอ�นๆมาพฒนาใชใหเกดประโยชนและความเหมาะสมของเดกและเยาวชนไดอกมากมาย

ดงน &นผวจยจงมความสนใจตองการศกษาการพฒนากจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส เพราะกจกรรมนนทนาการเปนกจกรรมท�มคณคาตอการพฒนาและสงเสรมเดกและเยาวชนท�ไดรบผลกระทบจากโรคเอดสใหเกดความเช�อม �นในตนเองใหสามารถดารงชวตอยในสงคมปจจบนไดอยางปรกตสขและเปนแนวทางใหแกเดกกลมน&ไดมการพฒนาดานจตใจ อารมณ และสงคม รวมถงการเสรมสรางการเหนคณคาในตนเอง ชวยกลอมเกลาจตใจเดกใหมคณธรรม จรยธรรม ท�จะสามารถสรางสรรคส�งดงามอนกอใหเกดประโยชนตอตนเอง บคคลรอบขาง สงคมและเปนพลเมองท�ดของประเทศชาตตอไป

ความมงหมายของการวจย ในการวจยคร &งน&มวตถประสงคเพ�อศกษาผลของการจดกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสราง

การเหนคณคาในตนเองสาหรบเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส

3

ความสาคญของการวจย ผลของการวจยจะเปนประโยชนในการนากจกรรมนนทนาการไปชวยสรางการเหนคณคา

ในตนเองของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส อนจะทาใหเกดประโยชนแกองคกรท�มความเก�ยวของไดนากจกรรมนนทนาการไปใชเพ�อพฒนาศกยภาพสรางเสรมการเหนคณคาในตนเองใหแกกลมบคคลท�ไดรบผลกระทบจากเอดสน &นได

ขอบเขตของการวจย ประชากร ประชากรท�ใชในการวจยในคร &งน&คอ เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสในบาน

แกรดา จงหวดลพบร จานวน 80 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางท�ใชในการวจยเปน เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส จานวน 20

คน โดยการเลอกแบบวธการสมแบบกลม ตวแปรท�ศกษา ตวแปรอสระคอ กจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเอง ตวแปรตามคอ การเหนคณคาในตนเอง นยามศพทเฉพาะ

1. กจกรรมนนทนาการ หมายถง กระบวนการและวธการท�จดข&น เพ�อใหไดรบความ สนกสนานเพลดเพลนและดวยสมครใจในการมสวนรวมในกจกรรมน &นๆแสดงออกถงความพงพอใจ อนกอใหเกดการพฒนาทกษะทางชวต ทางดานรางกาย สตปญญา อารมณ สงคม ซ�งประกอบไปดวยกจกรรมเกม เพลง ดนตร ศลปะ การเสรมสรางสมรรถภาพและสขภาพรางกาย รสกผอนคลายตามหลกปรชญาของนนทนาการ

2. ผลของกจกรรมนนทนาการ หมายถง ส�งท�เกดข&นจากการดาเนนการจดกจกรรมนนทนาการเสรมสรางการเหนคณคาในตนเอง

3. การเหนคณคาในตนเองหมายถง ความรสกพงพอใจในตนเอง มความม �นใจในตนเองซ�งความรสกน&ประกอบดวย ความรสกปลอดภยทางกาย ความม �นคงทางอารมณ ความมเอกลกษณ ความเปนเจาของ และความสมารถท�ตนเองสามารถทาในส�งตางๆไดสาเรจ และมการประเมนตนเองตามความรสกของตน วาตนเองเปนคนท�มคณคา มความสามารถ มความสาคญ รวมถงสามารถยอมรบในส�งท�ตนเองมอยได 4. เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส หมายถง ผท�ตดเช&อเอดสท�มอาย 10-13ปโดยมบดาหรอมารดาตดเช&อเอดสแลวเสยชวตหรอเสยชวตท &งค

4

กรอบและแนวคดในการวจย

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ภาพประกอบ 1 กรอบและแนวคดในการวจย

สมมตฐานในการวจย

1. เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสท�ไดเขารวมกจกรรมนนทนาการมการเหนคณคาในตนเองสงกวากอนเขารวมกจกรรม

2. เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสกลมทดลองท�ไดเขารวมกจกรรมนนทนาการจะมการเหนคณคาในตนเองสงกวากลมควบคม

กจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสราง

การเหนคณคาในตนเอง

การเหนคณคาในตนเอง

บทท� 2 เอกสารและงานวจยท�เก�ยวของ

ในการศกษาวจยคร �งน� ผวจยไดศกษาคนควาแนวคดทฤษฎและรวบรวมเอกสารงานวจยท$เก$ยวของกบการพฒนากจกรรมนนทนาการเพ$อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเอง โดยเสนอตามหวขอ เปนลาดบดงน�

1. นนทนาการ 1.1 ความหมายของนนทนาการ 1.2 ความสาคญของกจกรรมนนทนาการ 1.3 ประเภทของกจกรรมนนทนาการ 1.4 ประโยชนของกจกรรมนนทนาการ 1.5 การบรหารจดการกจกรรมนนทนาการ

2. การเหนคณคาในตนเอง 2.1. ความหมายของการเหนคณคาในตนเอง 2.2. การพฒนาการเหนคณคาในตนเอง 2.3. แนวคด ทฤษฎท$เก$ยวกบลกษณะการเหนคณคาในตนเอง

3. เดกกาพรา 3.1 ความหมายของเดกกาพรา 3.2 เดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากเอดส 3.3 ลกษณะกจกรรมนนทนาการท$เหมาะสมกบเดกกาพรา 3.4 บานแกรดา

4. งานวจยท$เก$ยวของ 4.1 งานวจยในตางประเทศ 4.2 งานวจยในประเทศ

6

นนทนาการ ความหมายของนนทนาการ ผทรงคณวฒทางวชาการหลายทาน ไดใหความสาคญเก$ยวกบกจกรรมนนทนาการท$

เปนประโยชนตอการดารงชวตของมนษย กลาวถงความหมายของนนทนาการไวดงน� จรนทร ธานรตน (2532:18) กลาววา นนทนาการน �นเนนเร$องกจกรรม กระทาในยามวาง

โดยใชความสมครใจเปนหลกไมมการบงคบ และไดรบความพงพอใจ เพลดเพลนใจจากกจกรรมเปนสาคญ

บรรจง คณะวรรณ (2532:31) นนทนาการหมายถง การเขารวมกจกรรมใดกจกรรมหน$งในชวงท$มเวลาวางจากงานประจาหรอกจกรรมใดๆกจกรรมหน$งท$ตนเองมความสนใจขณะท$มเวลาวางเพ$อเพ$มทกษะประสบการณและการเขารวมกจกรรมน �นกเปนไปดวยความสมครใจเปนการทางานท$มอยแลวใหดข�นหรอสรางสรรคงานข�นมาใหม หรอเปนการเขารวมกจกรรมใดกจกรรมหน$งเพ$อลดเวลาวางท$ตนเองมอยใหนอยลง กลบมาเปนคนใหมท$มพลง มความสดช$นเตมไปดวยพลงพรอมจะทางานหรอเผชญโชคตอไป

ฟอง เกดแกว (2532:14) นนทนาการเปนกจกรรมท$มความใกลชดกบการพลศกษามาก สามารถพฒนาบคคลท$เลนนนทนาการใหเปนบคคลท$สขภาพรางกายและจตใจด มประสทธภาพดานการทางานรวมกบผอ$นอยางมความสขและเปนกจกรรมท$สนกสนานผอนคลายความตรงเครยดท �งตนเองและเพ$อนรวมงานหรอรวมกจกรรม

สมบต กาญจนกจ (2535: 10-12) พระยาอนมานราชธนหรอนามปากกาวา “เสถยรโกเศศ” ไดบญญตศพท “นนทนาการ” ในป พ.ศ. 2507 ซ$งเปนคาสนธระหวาง “นนทน” กบ “อาการ” เรยกวา นนทนาการ หมายถงอาการท$สนกสนาน ราเรง ซ$งหมายถงพฤตกรรมของคนเม$อเขารวมกจกรรมตางๆแลวเกดความสขสนกสนาน ราเรง

สมบต กาญจนกจ (2544:17-20) 1. นนทนาการ หมายถง การทาใหสดช$นหรอสรางพลงข�นมาใหม 2. นนทนาการ หมายถง กจกรรมซ$งมรปแบบกจกรรมท$หลากหลายการท$บคคล

ไดมสวนรวมในกจกรรมตามความสนใจของตนแลวกอใหเกดผลการพฒนาอารมณสข สนกสนาน 3. นนทนาการ หมายถง กระบวนการ (Process) ในการพฒนาประสบการณ

หรอพฒนาคณภาพชวตของบคคลหรอ สงคมโดยอาศยกจกรรมนนทนาการเปนส$อชวงเวลาอสระอยางสมครใจ

4. นนทนาการ หมายถง สวสดการทางสงคม (Social Welfare) ท$จดบรการทางสงคมใหกบประชาชนโดยรฐ เชน สวนสาธารณะ วนอทยาน สวนสขภาพเพ$อเสรมสรางเมองใหนาอย

เตอนตา นาควเชยร (2548: 81) นนทนาการ ตรงกบคาภาษาองกฤษวา Recreation ซ$งมาจากศพท คอ Re และ Create แปลวา สรางข�นใหม อกนยหน$ง นนทนาการ ซ$งในภาษาองกฤษ

7

คอ Recreation มรากศพทมาจากภาษากรก คอ Re-Cre-Are ซงหมายถง กจกรรมของเยาวชนและผใหญ

ดงน �นจงสรปความหมาย คาวา นนทนาการ หมายถง กจกรรมท$มนษยแตละบคคลเขารวมกจกรรมในเวลาวางโดยความสมครใจ และกอใหเกดความสข ความพงพอใจ เกดประโยชนตอตนเองและบคคลรอบขางใหมความสขสนกสนานเพลดเพลน ซ$งกจกรรมท$เขารวมน �นตองไมขดตอขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม และกฎหมายบานเมอง รวมไปถงสามารถปรบตวเขากบสงคมไดเปนอยางด

ความสาคญของกจกรรมนนทนาการ นนทนาการ นบวาเปนปจจยความตองการพ�นฐานของมนษย ท �งน�เน$องจากกจกรรม

นนทนาการน �นกอใหเกดการเรยนร พฒนาทกษะและสรางเสรมประสบการณ ซ$งเปนส$งสาคญในการดารงชวต ดงน �น จงมผเหนถงความสาคญและไดสรปความสาคญของนนทนาการไว ดงน�

จรนทร ธานรตน (2532: 59-64) ไดกลาวถงความสาคญของนนทนาการไวดงน� 1. ความสาคญสาหรบบคคล โดย

1.1 บคคลแตละคนมสทธท$จะใชเวลาวางของตนในการเขารวมในกจกรรมนนทนาการเพ$อประโยชนแกตนเอง

1.2 บคคลแตละคนมความรบผดชอบตามกฎหมายในอนท$จะสนบสนนนนทนาการโดยการเสยภาษใหแกรฐบาล

1.3 บคคลแตละคนยอมมความรบผดชอบในทางจตใจหรอทางศลธรรมในอนท$จะชวยเหลอสนบสนนโดยผานทางองคกรอาสาสมครท �งหลาย

1.4 บคคลแตละคนยอมมความรบผดชอบท$จะอทศเวลาวางของตนเพ$อบรการตอชมชน

2. ความสาคญสาหรบครอบครว กจกรรมนนทนาการท$ดยอมเกดต �งแตเดก ดงน �นบานซ$งมบดามารดาเปนผนานนทนาการคนแรกของเดก กจกรรมตางๆ ท$บดามารดาทาเปนการฝกใหเดกมนสยหรอทศนคตท$ดในการใชเวลาวางไปในทางท$เปนประโยชน ไมกอใหเกดปญหาเยาวชน ถาบคคลของครอบครวมสขภาพด มความม $นคง ประเทศชาตกเปนปกแผนม $นคงตามไปดวย

3. ความสาคญสาหรบกลมหรอคณะ โดยกจกรรมนนทนาการเปนเคร$องมอ เปนส$อใหบคคลไดพบปะแลกเปล$ยนความคดเหนซ$งกนและกน อนจะทาประโยชนใหแกสงคม

4. ความสาคญสาหรบชมชน ชมชนท$ดควรจดใหมสถานท$บรการทางนนทนาการเพ$อประชาชนน �นๆ ไดพกผอนหยอนใจผอนคลายความเครยด ทาใหเขาเพลดเพลน มความสข ความพอใจในชวต พรอมท$จะด�นรนเผชญกบปญหาชวตประจาวนตอไปอก

8

5. ความสาคญสาหรบประเทศชาต ชาตจะม $นคงและพฒนาไปได ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ การเมอง ยอมเปนผลสบเน$ องมาจากประชาชนพลเมองมสขภาพพลานามยด มสมรรถภาพทางกายและทางใจท$ด น $นคอ ทกคนตองรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน ใชเวลาพกผอนในทางกจกรรมนนทนาการ

6. ความสาคญสาหรบนานาประเทศ นนทนาการมบทบาทสาคญในอนท$จะสงเสรมความเขาใจอนดระหวางประชาชาต โดยการเขารวมกจกรรมนนทนาการ วฒนธรรมวรรณกรรมพ�นเมอง แลกเปล$ยนความคด สงผลใหลดความขดแยงในปญหาระหวางประเทศดงเชน ปจจบนไดม นนทนาการแหงโลก (World Recreation and Leisure Association: WRLA) ดาเนนการเพ$อวตถประสงคดงกลาว

บทเลอร (Butler. 1959: 14-15) ไดกลาวถงคณคาทางนนทนาการท$มตอมนษยพอสรปไดดงน� คอ

1. นนทนาการเปนความตองการข �นพ�นฐานของมนษย 2. นนทนาการ คอ ทางออกท$ดของการแสดงออกและการพฒนาตนเอง

3. การเลนหรอนนทนาการ ชวยใหเดกมความเจรญเตบโต และมประสบการณท$จะนาไปใชประโยชนไดในชวตเม$อเจรญวยข�น 4. ชวยใหเดกมความกระตอรอรนในชวต และกจกรรมตางๆชวยใหไดมาซ$งทกษะท$จาเปนสาหรบชวตในภายหลง 5. สาหรบผใหญ นนทนาการเปนการแสดงออกในกจกรรมตางๆ และเปนการคบหาสมาคมซ$งกนและกน 6. นนทนาการ เปนวธการหาความสข ซ$งจะชวยใหเกดความสมดลในชวตกบการทางานเขาดวยกน ประเภทของกจกรรมนนทนาการ

บทเลอร (Butler. 1959: 237-241) ไดแบงกจกรรมนนทนาการออกเปน 10 อยาง คอ 1. เกมและกฬา 2. กจกรรมทางสงคม 3. ดนตร 4. ศลปะและหตถกรรม 5. ละคร 6. เตนรา 7. กจกรรมทางธรรมชาตและกจกรรมกลางแจง 8. กจกรรมทางภาษาและวรรณกรรมท$เก$ยวของ 9. สะสม (Collecting)

9

10. กจกรรมบรการ สมบต กาญจนกจ (2544: 38-56) ไดจดประเภทของกจกรรมนนทนาการออกเปน

15 ประเภท คอ 1. กจกรรมนนทนาการประเภทศลปหตถกรรม (Art and Crafts) หมายถงการประดษฐส$งตางๆดวยมอหรองานดานศลปะท$ทาข�นดวยมอในเวลาวาง และมไดทาเปนอาชพหรอหวงผลกาไรใดๆ เปนกจกรรมท$สงเสรมทกษะความสามารถในการใชมอสรางงานฝมอใหแกชมชน เพ$อพฒนาอารมณ สงคมและสตปญญา 2. กจกรรมนนทนาการประเภทเกมและกฬา (Game and Sport) เปนกจกรรมท$ตองการความสมพนธกนระหวางทกษะการเคล$อนไหว สตปญญา ความทนทาน และพละกาลงของรางกายในการประกอบกจกรรม ซ$งบางกจกรรมจะมการใชอปกรณตางๆ เชน ลกบอล โดยมากมกจะจดกจกรรมประเภทน�ในสถานท$ท$เปนบรเวณกวาง ในการเลนหรอการแขงขนกจะมกฎกตกาในการเลนตายตวเฉพาะแตละชนดเกมกฬา เพ$อใหเกดการแขงขนท$เสมอภาค สนกสนาน ต$นเตน และทาทายความสามารถของผเขารวมกจกรรม ชวยใหผเขารวมไดพฒนาตนเองและสงคมในดานตางๆ เชน ความกลาแสดงออก ความสามคค การสรางทรพยากรมนษยของชาต 3. กจกรรมนนทนาการการเตนรา (Dances) เปนกจกรรมท$มมาแตโบราณ หมายถงการเคล$อนไหวรางกายโดยใหเขากบจงหวะดนตร เพ$อความสนกสนาน สงเสรมมนษยสมพนธ แสดงออกถงเอกลกษณและวฒนธรรม และสงเสรมการฝกทกษะการเคล$อนไหวในชวตประจาวน 4. กจกรรมนนทนาการทองเท$ยวทศนศกษา (Tourism and Traveling) กจกรรมท$ไดเดนทางออกไปยงสถานท$ตางๆท$เปนแหลงทองเท$ยวตามธรรมชาต เชน อทยายแหงชาต น�าตก ทะเลเปนตน 5. กจกรรมนนทนาการนนทนาการพฒนาจตใจและความสงบสข เปนกจกรรมท$ทาใหผเขารวมไดสมผสการเรยนรท$จะควบคมจตใจตนเองใหเกดความสงบเชน การน $งสมาธ การรามวยจน การฝกโยคะเปนตน 6. กจกรรมนนทนาการการละคร (Drama) เปนกจกรรมการแสดงออก การระบายอารมณหรอกจกรรมของชวตประจาวน การสรางความรสกการแสดงออกแหงตน นนทนาการการละครเกดไดหลายวธ เชน เกดจากการแสดงพธการ ศาสนา การฝน หรอจนตนาการท$สงเสรมพฒนาการทางดานอารมณ สข สนกสนาน 7. กจกรรมนนทนาการการงานอดเรก (Hobby) เปนกจกรรมท$สงเสรมการพฒนาคณคาชวตของมนษย ต �งแตวยเดก เยาวชน วยหนมสาวและวยผสงอาย เปนการสงเสรมการสรางประสบการณชวต การบาบดทางกายและจตใจ สมครใจ ทาในชวงเวลาวาง เพ$อพกผอนหยอนใจ โดยแยกเปน 4 ดาน ไดแก ประเภทสะสม ประเภทสรางสรรค ประเภทงานปฏบต และประเภทศกษาหาความร

10

8. กจกรรมนนทนาการการดนตรและรองเพลง (Music and Singing) ดนตรจดเปนการส$อสารและถายทอดความรสกตางๆของผเลนและผฟง เปนการถายทอดความรสกซาบซ�งในลกษณะของความสมหวงหรอผดหวงกลายเปนเสยงรอง และมการนาเอาวสดอปกรณท �งจากธรรมชาตและจากการประดษฐข�นมาใชประกอบ ชวยผอนคลายความเครยดและยงจดเปนสวสดการของแตละสถานท$ดวย การรองเพลงเปนการแสดงถงความสามารถโดยเฉพาะ สามารถบรรยายความรสกภายในออกมาทางน�าเสยง ทวงทานอง และจงหวะ เพ$อสนกสนานเพลดเพลนในหมเพ$อนฝงหรอในชมชน การรองเพลงยงชวยเสรมสรางความม $นใจในตนเองและความสนกสนานเพลดเพลน สวนการเลนหรอบรรเลงดนตรเปนการแสดงอารมณและความรสกของตนเองออกมาโดยใชดนตรเปนส$อมประโยชน คอทาใหเกดสมาธ มความสขเบกบานใจ มความม $นใจและภมใจในตนเอง เปนกจกรรมนนทนาการท$ตองอาศยการฝกทกษะท$ถกตองและเปนระบบ 9. กจกรรมนนทนาการกลางแจง / นอกสถานท$ (Outdoor Activity) เปนกจกรรมหลากหลายท$สงเสรมใหบคคลไดมโอกาสใกลชดธรรมชาต สภาพแวดลอม สงเสรมใหเกดการพฒนาการเจรญเตบโตทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาของบคคลและสงคม แหลงนนทนาการประเภทน� ไดแก สวนสาธารณะ คายพกแรม พพธภณฑ สวนสตว ทะเล หรอศนยชมชนท$นอกเหนอจากสภาพแวดลอมในบานหรอในหองเรยน 10. กจกรรมนนทนาการทางสงคม (Social Recreation) คอกจกรรมท$เปนกฬาในสงคมของมนษยในวาระและโอกาสตางๆ เปนการสงเสรมคณคาของสงคมประชาธปไตย ชวยพฒนาคณภาพของสงคม เชน กจกรรมในครอบครว งานเล�ยง การประชมพบปะสงสรรค 11. กจกรรมนนทนาการพเศษ (Special Events) หมายถง กจกรรมท$จดข�นตามเทศกาล กจกรรมการเลนตามความสนใจของคนในชมชน มการจดเตรยมเพ$อเปดโอกาสใหคนในชมชนไดมารวมกจกรรมกน สรางมนษยสมพนธ รวมกนทางานเปนทม เชน วนสงกรานต วนลอยกระทง รวมท �งกจกรรมวนพเศษของบคคล เชน งานวนเกด 12. กจกรรมนนทนาการอาน พด เขยน (Reading, Speaking and Writing) นนทนาการประเภทวรรณกรรมสงเสรมใหบคคลพฒนาทกษะความรความสามารถ และสามารถจดไดทกระดบวยและเพศ เปนกจกรรมท$กอใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน การแสดงออกแหงตนอยางสรางสรรค กอใหเกดการพฒนาจนตนาการ เปนการส$อสารใหเกดความเขาใจ ส$อความหมายใหตรงกนตามความตองการของมนษย 13. กจกรรมนนทนาการการบรการอาสาสมคร (Voluntary Service) หมายถง การอาสาสมครเขาไปชวยเหลองานสงคมหรอองคกรหนวยงานตางๆในยามวาง โดยไมหวงผลตอบแทน เปนกจกรรมอาสาสมครท$สงเสรมในเร$องคณธรรมจรยธรรม การรวมมอของชมชนอนกอใหเกดความพงพอใจและการพฒนาจตใจของบคคลและสงคม อาสาสมครเปนการใหบรการโดยปราศสนจางรางวล เปนการเสรมทกษะและคณภาพชวต เปนการพฒนาชมชนและประเทศชาตโดยอาศย

11

แรงงาน ความรวมมอของกลมหนวยงานเอกชน ชมชน และองคกรธรกจการคาท$จะตองจดบรการชมชน 14. กจกรรมนนทนาการพฒนาสขภาพและสมรรถภาพ หมายถง กจกรรมท$สงเสรมสขภาพ ความสามารถของผเลนดวยความแขงแรง สมรรถภาพทางกาย เพ$อใหกลามเน�อเกดการเจรญเตบโต และยงชวยยดหยนขอตอตางๆของรางกาย 15. กจกรรมนนทนาการกลมสมพนธและมนษยสมพนธ (Group Process) เปนกจกรรมท$ใหกลมไดเรยนรถงพฤตกรรม ทศนคต และการเขาใจคน รวธแกไขปญหา ยอมรบ พฒนาตน และรบรดวยตนเอง เปนการเรยนรปฏกรยาภายในกลม กระตนใหบคคลเกดการเปล$ยนแปลงเพ$อการอยในสงคม เปนการใชกระบวนการกลม เปนแนวทางใหเกดความรวมมอท$ดตอการพฒนาองคกร

ประโยชนของกจกรรมนนทนาการ ชชพ เยาวพฒน (2543: 26) กลาวถงประโยชนของกจกรรมนนทนาการพอสรปได

ดงน� 1. ประโยชนตอตนเอง กจกรรมนนทนาการทาใหคนเรามสขภาพท$ดท �งทางกายและจตใจ 2. ประโยชนตอครอบครว กจกรรมนนทนาการทาใหชวตครอบครวเปนสขและอบอน

3. ประโยชนตอสงคม กจกรรมนนทนาการกอใหเกดความรกใครกลมเกลยวในการทางานรวมกน

ไวซคอฟ (สมบต กาญจนกจ. 2544: 33 ; อางองจาก Weifskopf. 1975) ไดกลาวถงคณคาของนนนาการท$ใหผลตอการเจรญเตบโตและการพฒนาการดานตางๆตอผเขารวม ดงน� 1. นนทนาการกบผลทางดานจตวทยา เปนท$ยอมรบกนวา กจกรรมนนทนาการเปนเคร$องมอท$สาคญในการท$จะปองกนบคคลท$ปวยทางดานจตใจ และยงใชในการฟ�นฟจตใจใหกลบคนสภาพเดมไดเรวอกดวย นอกจากน�แลว ปญหาอ$นท$ท$ทาใหทกคนเกดความคบของใจหรอความวตกกงวลท$จะถกลมไมได เม$อบคคลน �นไดเขามารวมในกจกรรมนนทนาการ ไมวาจะเปนทางตรงหรอทางออมกตาม กจกรรมท$ทาเปนกลมหรอคณะจะใหผลทางจตวทยามาก โดยเฉพาะดานเกมกฬา 2. นนทนาการกบผลทางรางกาย นนทนาการประเภทเกมและกฬา จะชวยสงเสรมสมรรถภาพทางกายใหกบผเขารวมเปนอยางด ทาใหรางกายไดรบการพฒนาทกสวน สงเสรมการทางานอยางมประสทธภาพของระบบในรางกาย โดยเฉพาะระบบการไหลเวยนโลหต ระบบหายใจ ระบบกลามเน�อ และระบบขบถายของเสย เม$อรางกายแขงแรงกจะมผลใหสามารถประกอบภารกจประจาวนไดดข�น

12

3. นนทนาการกบผลทางสงคม กจกรรมนนทนาการเปดโอกาสใหบคคลท$เขารวมทางานและรบผดชอบกน มการตดตอประสานงาน เสรมสรางความสมพนธอนดตอกน จงเปนการสงเสรมใหการอยดวยกนในสงคมเปนไปดวยความราบร$น

4. กจกรรมนนทนาการเปนกจกรรมหน$งท$สาคญสาหรบมนษยทกคน เพราะมนษยตองการความสข ความสนกสนานเพลดเพลน และกจกรรมนนทนาการยงเปนการเสรมสรางทกษะในการแกไขปญหาตางๆกบการท$จะอยรวมกบบคคลใกลชดซ$งอาจรวมไปถงบคคลอ$นๆดวย กจกรรมนนทนาการยงมสวนในการชวยเสรมสรางความม $นใจ ความกลาแสดงออกในทางท$ดและยงสามารถทาใหเกดการเหนคณคาในตนเองในดานตางๆท �งในดานทศนคตท$ตอตนเองและผอ$นไดเปนอยางด

การบรหารจดการกจกรรมนนทนาการ สมควร โพธ xทอง (2551: 2) เปนกระบวนการท$ผจดจะเปนผกาหนดทศทางการ

ดาเนนการตามวตถประสงคของการจดกจกรรมนนทนาการอยางมระบบ โดยปจจยในการบรหารการจดการนนทนาการน �น ตองประกอบไปดวย ภมหลงความเปนมาของทฤษฎและปรชญานนทนาการ สถานท$จดกจกรรมนนทนาการ ความสาคญและจดเนนการใชเวลาวางเพ$อกจกรรมนนทนาการของสมาชกในชมชน ความสมพนธของชมชนกบการจดกจกรรมนนทนาการเพ$มใหกบชมชน จดมงหมายในการจดกจกรรมนนทนาการ กระบวนการจดกจกรรมนนทนาการ แผนการจดดาเนนการและบคลากร ตลอดจนการจดสรรงบประมาณและส$งอานวยความสะดวก

ความยดหยนของกจกรรมท$จะจดใหกบกลมเปาหมาย เม$อเราไดทราบถงปจจยตางๆ ของการบรหารจดการแลว กสามารถท$จะจด

กจกรรมนนทนการใหเปนไปตามทศทางท$กาหนดไว และสามารถท$จะมงเนนในการจดหาพฒนากจกรรมนนทนาการใหเกดความสนกสนานแกผเขารวมกจกรรมนนทนาการ และสรางสรรคส$งแวดลอมท$ทาใหมชวตดย$งข�น ซ$งการท$จะพฒนากจกรรมนนทนาการใหมประสทธภาพน �นตองอาศยวธการบรหารจดการกจกรรมนนทนาการท$ตองประกอบไปดวย 1. เปนผวางแผนท$ด สามารถวางแผนกจกรรมนนทนาการไดวา กอนและหลงการทากจกรรมน �นจะพบเจอหรอประสบปญหาใดบาง และสามารถคาดคะเนไดวา สถานการณขางหนาจะเปนอยางไร 2. เปนผใหความรเปนผสอนท$ด ผนากจกรรมตองประพฤตตนเปนแบบอยางของผเขารวมกจกรรม เปนผนาแตส$งดๆ ใหผเขารวมกจกรรมไดสามารถนาไปใชในชวตของตนเองได 3. เนนใหเกดการมสวนรวม กจกรรมนนทนาการตองใหผเขารวมกจกรรมน �นได มสวนรวมในการทากจกรรมตลอดเวลาเพ$อจะไดเสรมสรางสมพนธภาพท$ดตอผเขารวมกจกรรมดวยกน และผจดกจกรรมนนทนาการ

13

4. กระตนใหคด การชวยใหเกดความคดสรางสรรคในส$งใหมๆ เพ$อใหเกดการระดมสมองในการทางานขณะเขารวมกจกรรม เพ$อใหเกดระบบการทางานเปนทม 5. เช$อมความสมพนธระหวางกลม ระหวางคน กจกรรมนนทนาการตองเปนส$อกลางในการสรางความสมพนธระหวางบคคลท$เขารวมกจกรรมใหมความใกลชดสนทสนมกน มความไววางใจในการท$จะปฏบตงานหรอชวยสรางใหเกดบรรยากาศเปนกนเอง 6. ประเมนผลตลอดเวลาและตองวเคราะห ในขณะดาเนนการจดกจกรรมนนทนาการน �นตองประเมนผลของผเขารวมกจกรรมวา กาลงอยในทศทางใด เปนไปตามวตถประสงคหรอไม และตองวเคราะหใหไดวา สถานการณหรอผลประเมนออกมาในลกษณะใด เปนเพราะเหตใด เพ$อจะไดปรบปรงแกไขหรอจดพฒนากจกรรมใหดย$งข�นกวาเดม

การบรหารจดการนนทนาการมงเนนในการตอบสนองตอผเขารวมกจกรรมโดยไมจากดเพศ วย เช�อชาต ศาสนา และฐานะ ท �งน�เพ$อสงเสรมพฒนาการทางดานรางกาย สตปญญา อารมณ สงคม และการอยรวมกนอยางมความสข สวนการพฒนาการจดกจกรรมนนทนาการกตองอาศยปจจยเปนส$งสาคญในการจดกจกรรมเพราะตองคานงถงปรชญาของนนทนาการ การใชเวลาวาง การทราบภมหลงของผเขารวมกจกรรม เพ$อท$จะนามาใชในการจดกลวธ การจดใหผเขารวมกจกรรม เพ$อจะไดบรรลวตถประสงคตามความตองการของผจดกจกรรม และอาจกลาวไดวา การบรหารจดการนนทนาการน �นเปนท �งศาสตรและศลป เพราะการบรหารจดการน �นตองอาศยทฤษฎ หลกการ กระบวนการของการบรหารเขามาใชในการจดระบบระเบยบของรปแบบการจดกจกรรมนนทนาการ สวนจะบรรลตามวตถประสงคท$ต �งไวน �นกตองอาศยทกษะ ความรความสามารถพเศษ ประสบการณและบคลกลกษณะสวนตว ท$จะนาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบการปฏบตกจกรรมเพ$อใหเกดความพงพอใจของผเขารวมกจกรรม รวมไปถงการใหบรรลวตถประสงคท$กาหนดไวอยางมประสทธภาพ

การเหนคณคาในตนเอง

ความหมายของการเหนคณคาในตนเอง การเหนคณคาในตนเอง (Self-esteem) หมายถง ความรสก ความพงพอใจในตนเอง มความเช$อม $นในตนเอง ซ$งความรสกน�ประกอบดวย ความรสกปลอดภยทางกาย ความม $นคงทางอารมณ ความมเอกลกษณความเปนเจาของและความสามารถท$ตนเองสามารถทาในส$งตางๆไดสาเรจ ซ$งสามารถประเมนตนเองตามความรสกของตนเองไดวาตนน �นเปนคนท$มคณคา สามารถยอมรบในส$งท$ตนเองน �นมอยไดเปนอยางด

ซ$งนอกจากความหมายในขางตนแลวยงมอกหลายความหมายดงน�

14

เบรนเดน (Branden. 1981: 110,125) การเหนคณคาในตนเอง หมายถง เปนลกษณะของความเช$อม $นและการมความนบถอตนเอง อนเกดจากความเช$อม $นในความมคณคาของตนเองความม $นใจในความสามารถของตนท$กระทาในส$งใดใหสาเรจไดตามความพงพอใจ ฮารรส (Harris. 1990) การเหนคณคาในตนเอง (Self-esteem) หมายถง ความรสก ความเช$อ ท$บคคลมตอตนเองวา มความสามารถมคณคา จะมระดบต �งแต การเหนคณคาในตนเองต$าไปจนถง การเหนคณคาตนเองสง การท$บคคลยอมรบตนเอง นบเปนทกษะสาคญในการท$จะเรยนรพฒนาตนเอง และการดาเนนชวต เพราะความสามารถในการรกษา สมพนธภาพระหวางบคคลไดด มผลมาจาก การท$บคคลยอมรบ หรอปฏเสธตนเอง และจะเปนส$งท$ใชทานายสมพนธภาพ ท$บคคลอ$นมตอเราไดเชนกน

จนทรฉาย พทกษศรกล. (2532: 3) การเหนคณคาในตนเอง หมายถง ผท$ยอมรบคณคาในตนเองจะเปนผท$สามารถยอมรบสถานการณท$ทาใหตนเองรสกผดหวงทอแทใจไดดวยความเช$อม $นในตนเอง ดวยความหวงและความกลาหาญ

ป.มหาขนธ (2536: 1) การเหนคณคาในตนเอง หมายถง แรงบนดาลใจท$ชวยใหความปรารถนาใดๆ บรรลเปาหมายได

สาวตร ทยานศลป (2541: 1-2) การเหนคณคาในตนเอง หมายถง การท$บคคลสามารถดารงชวตไดอยางมคณคาและพฒนาทางดานความคด อารมณความรสก รวมท �งพฤตกรรมตางๆ ซ$งทาใหบคคลน �นสามารถสรางสรรคงานอนทรงคณคาและนาสงคมใหเจรญกาวหนาตอไปได รวมท �งยงสามารถรบแรงกดดนในสงคมได ธระ ชยยทธยรรยง (2542: 69) การเหนคณคาในตนเอง หมายถง การมความรสกเคารพตนเอง มความเช$อม $นในการดาเนนชวตอยางมคณคาไมทอถอยตออปสรรค การสรางกาลงใจใหกบตนเอง และมความคดสรางสรรคส$งท$ดงามใหแกตนเอง ครอบครว และสงคม สดา สงเดช (2546: 2) การเหนคณคาในตนเอง (Self-worth) หมายถง พลงท$ชวยผลกดนใหคนมการพฒนาระดบความสามารถของตนเองในทางท$จะเปนประโยชน และดาเนนชวตรวมกบผอ$นในสงคมทามกลางกระแสสงคมอนวกฤตไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ จากความหมายของการเหนคณคาในตนเองท$กลาวมา สรปไดวา การเหนคณคาในตนเอง (Self-esteem) หมายถง การท$บคคลพจารณาประเมนคณคาตนเองในความสามารถ ความสาคญ ความสาเรจและความมคณคาของตนเอง แลวทาใหบคคลยอมรบตนเอง มความพงพอใจในตนเองและ มความเช$อม $นในตนเอง

การพฒนาการเหนคณคาในตนเอง การเหนคณคาในตนเองเปนส$งท$เรยนรได สามารถเปล$ยนแปลงไดและพฒนาให

เกดข�นไดจากประสบการณท$บคคลไดรบ นกจตวทยาไดเสนอแนวทางในการพฒนาการเหนคณคาในตนเองดงตอไปน�

15

คเปอรสมธ (Coopersmith 1981: 36 – 37) กลาววาบคคลสามารถพฒนาการเหนคณคาในตนเองไดดวยวธการดงตอไปน� 1. การไดร บการนบถอ การยอมรบ การไดร บการปฏบตตอบจากบคคลท$มความสาคญในชวต 2. การประสบความสาเรจตามเปาหมาย ซ$งมผลใหบคคลเปนท$รจกอยางแพรหลายและมผลตอสถานภาพและตาแหนงในสงคม

3. การไดกระทาในส$งท$สอดคลองกบคานยม และความปรารถนาของตน 4. ลกษณะการโตตอบตอการถกลดคณคา บคคลอาจจะไดรบการกระทบกระเทอนหรอถกลดคณคาการกระทา อนทาใหรสกคณคาของตนเองลดลงไป บคคลอาจจะปฏเสธหรอไมใสใจกบการตดสนของผอ$นท$มตอตน ตรงกนขามบคคลอาจจะเพ$มการรบรใหวองไวข�น หรอตระหนกตอการตดสนของผอ$นมากข�น ซ$งการกระทาเชนน�จะเปนการปกปองการเหนคณคาในตนเองของบคคล มใชลดลงไปสความวตกกงวล และชวยใหบคคลยงคงสามารถรกษาดลยภาพแหงตนได

เจอรดาโนและเอเวอรร (Girdano and Everly. 1979: 146 – 149) ไดเสนอวธการ 3 ประการ ในการพฒนาการเหนคณคาในตนเองอยางไดผลดงน�

1. การใชภาษาเชงบวก หมายถง กระบวนการท$บคคลใหการเสรมแรงภาพลกษณ (Self – Image) โดยช�ใหเหนถงลกษณะทางบวกของตนเอง เชน ลกษณะบคลกภาพท$เปนลกษณะเดนหรอบคลกภาพท$นาภาคภมใจ

2. การยอมรบคายกยองชมเชย คอ เม$อมบคคลใดยกยองชมเชยกแสดงการยอมรบ โดยปราศจากทาทหรอคาตอบท$แสดงการถอมตน แตควรใชประโยคแสดงความยนดแทน วธน�จะเปนการสงเสรมพฤตกรรมท$เหมาะสมอนจะทาใหบคคลประทบใจและมองตนเองในทางบวกมากข�น

3. การฝกพฤตกรรมการกลาแสดงออก เปนวธท$จะทาใหบคคลมพฤตกรรมในเชงบวก

แนวคด ทฤษฎท�เก�ยวกบลกษณะการเหนคณคาในตนเอง โรเซนเบรก (กชกร ภททควงศ. 2542: 38; Babladelis. 1984: 172-175; อางองจาก

Rosenberg. 1979) ไดอธบายถงปจจยเชงโครงสรางท$ทาใหบคคลมการเหนคณคาในตนเองแตกตางกนไว 4 ประการ ดงน� การประเมนสะทอนกลบ (Reflected appraisal) หมายถง การท$บคคลมการเหนคณคาในตนเองสง หรอต$า โดยไดมาจากการรบรพฤตกรรมการแสดงออกของคนอ$น ท �งทางดานวาจาและการแสดงกรยาตางๆ เปรยบเสมอนการมองตวเองผานกระจกเงา เชน ถาบคคลอ$นแสดงกรยาอาการในดานเคารพนบถอ ช$นชน เรากจะมความเราเคารพตนเองสง แตถาบคคลน �นถกสงคมดถก ความเคารพตนเองกจะต$าลง เปนตน ท �งน�ผลจากการประเมนจะมากหรอนอยกข�นอย

16

กบบคลกลกษณะของผประเมนสะทอนกลบดวย เชน หากผประเมนเปนผท$มความนาเช$อถอ (Credibility) การประเมนสะทอนกลบกจะมผลตอการเหนคณคาในตนเองสง 1. การเปรยบเทยบทางสงคม (Social comparison) หมายถง การท$บคคลมการเหนคณคาในตนเอง สงหรอต$า โดยเกดจากการเอาตวเองไปเปรยบเทยบกบบคคลอ$น หากบคคลท$ถกเปรยบเทยบมสถานะต$ากวา กจะทาใหมการเหนคณคาในตนเองสงข�น 2. การแสดงบทบาท (Role playing) หมายถง การท$บคคลมการเหนคณคาในตนเองสงหรอต$า โดยได มาจากผลท$ตามมาจากการกระทาของบคคลน �นเอง 3. การแบงแยกทางสงคม (Social discrimination) หมายถง การท$บคคลมการเหนคณคาในตนเองสง หรอต$า โดยไดมาจากการกาหนดคณคาของสงคมท$มอทธพลตอบคคลน �น

คเปอรสมธ (ณฐกานต ทรพยไพศาล. 2547: 27-28; อางองจาก Coopersmith. 1981: 118-148) ไดกลาวถงองคประกอบท$มอทธพลตอการเหนคณคาในตนเอง โดยแบงเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ องคประกอบ ภายในตนเอง และองคประกอบภายนอกตนเอง ดงน� 1. องคประกอบภายในตนเอง คอ ลกษณะเฉพาะของบคคลแตละคนท$มผลทาใหการเหนคณคาของ บคคลแตละคนแตกตางกน ซ$งประกอบดวย 1.1 ลกษณะทางกายภาพ (Physical attributes) เชน ความสวยงามของรปรางหนาตา ความคลอง แคลววองไว บคคลท$มลกษณะทางกายภาพด จะมการเหนคณคาในตนเองมากกวาบคคลท$มลกษณะทาง กายภาพท$ดอย อยางไรกตาม ลกษณะทางกายภาพใดๆ จะสงผลตอการเหนคณคาในตนเองหรอไม เพยงใด ยงข�นอยกบคานยมของสงคมน �นๆอกดวย 1.2 สมรรถภาพ ความสามารถ และผลงาน (General capacity, ability and performance) องคประกอบท �งสามมความสมพนธระหวางกน และมผลตอการเหนคณคาในตนเอง โดยจะเปนตวบงช�ถง ความถ$ของการประสบความสาเรจ หรอความลมเหลวในส$งท$กระทา โดยจะมเร$องสตปญญาเขามาเก$ยวพน ดวยโดยเฉพาะอยางย$งผท$อยในวยเรยน ซ$งหมายถงผลสมฤทธ xทางดานการเรยน สตปญญา มผลตอสมรรถภาพและผลการเรยนของนกเรยน อนจะนาไปสการเพ$มคณคาในตนเอง 1.3 ภาวะทางอารมณ (affective states) เปนภาพสะทอนใหเหนถงความรสกเหนคณคา ความเปนสข ความวตกกงวล หรอภาวะอ$นท$อยในตวบคคล อนเปนผลสบเน$องมาจากการประเมนถงส$งท$ตนประสบ และเปนผลมาจากการมปฏสมพนธกบบคคลอ$น แลวมผลตอการประเมนตนเองในเวลาตอมา บคคลท$ประเมนตนเองในทางท$ดจะมความรสกพงพอใจ มความสข ในทางตรงกนขาม บคคลท$ประเมนตนเองในทางท$ไมด จะไมพอใจในชวตของตน และหมดหวงในอนาคต 1.4 ปญหาตางๆ และโรคภยไขเจบ 2. องคประกอบภายนอกตนเอง ไดแก ความสมพนธกบครอบครวและพอแม โรงเรยน สถานทางสงคม สงคมและกลมเพ$อน

17

มาสโลว (Maslow. 1970: 45) ยงกลาวอกวา ความรสกในการเหนคณคาในตนเองมความสมพนธกบความตองการกบความรกและการเปนเจาของ ความตองการน�ประกอบดวย ความนบถอตนเอง ความเช$อม $นในตนเอง มความสามารถ มความภาคภมใจในตนเอง หากไดพฒนาความภาคภมใจในตนเองข�นไปอกกจะเขาสข �นบรรลสจการแหงตน ซ$งเปนความตองการข �นสงสดของมนษย ศรยา นยมธรรม (2547: 59) ไดกลาวไววาคนท$เหนวาตนเองมคณคาจะมความกระตอรอรนในการแสวงหาโอกาส และใชโอกาสในการพฒนางานอยางสรางสรรค เพราะมแรงจงใจ มพลง มเปาหมาย เม$อทาไดสาเรจกย$งมองเหนคณคาในตนเอง มความภาคภมใจและมความเช$อม $นในการดารงชวต นวแมน (Newman. 1986:281-286) กลาววา บคคลท$รสกวาตนเองมคณคามคนรก ไดรบการยกยองหรอประสบผลสาเรจ มกจะประเมนตนเองในดานด เหนคณคาในตนเอง แตหากบคคลใดมความรสกวาไมมใครสนใจ ไมไดร บการยอมรบ ถกเหยยดหยามหรอไมประสบความสาเรจ จะทาใหบคคลน �นรสกวาตนเองน �นไรคา ซ$งความรสกเชนน�จะทาใหบคคลน �นขาดความเช$อม $นในตนเอง สดใจ ต �งทรงสวสด x (2532 : 12) ท$กลาววา บคคลท$มการเหนคณคาในตนเองจะเปนบคคลท$มความภาคภมใจในตนเองและมความเช$อม $นในตนเอง รสกวาตนเองมความเขมแขง มความสามารถ มศกยภาพ มประโยชนและมความสาคญตอสงคม ในทางตรงกนขาม หากบคคลน �นไมเหนคณคาในตนเอง เขากมกจะมความวตกกงวล มปมดอย ออนแอชวยตนเองไมได รบรตนเองในทางท$ไมด ทอแทใจ คดวาตนเองไมมประโยชน ส�นหวง ประเมนคณคาตนเองต$ากวาผอ$น ซ$งจะสงผลตอการปรบตวของบคคลผน �น นอกจากน�บคคลท$เหนคณคาในตนเองต$า มแนวโนมท$จะโทษผอ$น มสภาพจตใจท$ไมเขมแขง ไมสามารถยอมรบการวจารณจากผอ$นและปฏเสธการวจารณน �น ท �งน�เพราะการวจารณทาฬหเขารสกวสตนเองน �นดอยลงและไมไดการยอมรบจากบคคลอ$น ทาใหเขาขาดความเช$อม $นในตนเองและไมประสบความสาเรจในชวต แบรนเดน (Branden:1994) ไดอธบายวา การสรางความนบถอตนเอง (Self-esteem) จะแตกตางกบคาวา ความเช$อม $นในตนเอง (Self-confidence) ตรงท$วา ความเช$อม $นในตนเองเปนเร$องของความกลาท$จะตดสนใจในการกระทาส$งตางๆ ในชวต แต ความนบถอในตนเอง (Self-esteem) น �นคอความเช$อวาตนเองมความสามารถท$จะเผชญโลกไดในทกสถานการณ และรซ�งดวาตนเองน �นมคณคาและเปนคนด มความม $นคงภายในจตใจ โดยชาวตะวนตกมสมมตฐานท$วา หากคนเราขาดความนบถอตนเองแลวน �น จะทาใหเปนการยากท$จะมความสข เพราะจะเปนคนจบจด ทาอะไรกไมสาเรจ ยากท$จะเปนคนดเพราะเม$อไมสามารถเคารพตนเองไดกยากท$จะเคารพผอ$นเชนกน ยากท$จะประสบความสาเรจเพราะเม$อไมมจดยนในตนเอง จงไมสามารถแสดงความคดรเร$มสรางสรรคใด ๆ ออกมาไดโดยไมหว $นไหวตอเสยงวพากวจารณจากคนรอบขาง สาเหตของการขาดความนบถอในตนเอง (Self-esteem)

18

1. การไดรบการเล�ยงดจากพอแมและครบาอาจารยท$คอยดดาวากลาวอยตลอดเวลา และไมยอมรบฟงความคดเหนของลกหรอลกศษยเลย ไมเคยใหอสระทางความคดใด ๆ เพราะคดวาการช$นชมจนเกนไปจะทาใหเหลง แตในความเปนจรงการช$นชมอยางมเหตผลจะเปนการเสรมสรางความม $นใจ และสรางความนบถอในตนเองใหแกเดกไดอยางดเย$ยม แตในกรณท$ลกหลานเกกมะเหรกเกเร การไมดดาวากลาวยอมเปนการใหทายเดก ย$งทาใหเสยคนเขาไปใหญ ท �งน�ท �งน �นการวากลาวตกเตอนควรทาอยางมเหตผลมาอางอง ตาหนเพราะอะไร และตองช�ใหเหนวาหากทาเชนน�แลวจะสงผลอยางไรในอนาคต เดกจะรจกคดเองและเปนคนมเหตผลมากกวาใชอารมณเขาตดสนปญหา

2. วฒนธรรมการใชชวตเปนสวนหน$งท$กาหนด Self-esteem เชน วฒนธรรมตะวนออกจะสอนใหมความสารวมท �งกรยาและการแสดงออกทางอารมณ ทาใหม Self-esteem ต$าไปโดยปรยาย ยกตวอยางเชนคนญ$ปนมความเช$อท$วาคนท$มวฒภาวะทางอารมณเพยงพอตองสามารถเกบงาความรสกไวภายใตสหนาอนเรยบเฉยได เปนตน ซ$งทาใหเปนคนเกบกดและเครงเครยดอยตลอดเวลา

คนท$ม Self esteem จะมบคลกลกษณะ ดงตอไปน� 1) มดวงตาเปนประกาย หนาตาเบกบาน แจมใส สหนาไมตงเครยด สงบ มชวตชวา

เปลงปล $ง 2) เวลาพดและเดน คางจะไมตก 3) เวลาพดสามารถสบตากบฝายตรงขามได ไมหลบสายตา 4) เดนอยางมจดมงหมาย รวาตนเองกาลงจะเดนไปไหน 5) มสตในการพด รวาตนเองกาลงจะพดอะไร เพ$ออะไร โดยไมตองมการพดออกตว

หรอกลาวคาขอโทษกอนท$จะพดอยตลอดเวลา Self-esteem จะเปนเสมอนซอฟทแวร ท$ตดต �งอยแลวในแตละบคคล ซ$งจะเปนตว

บอกวาคน ๆ น �นจะสามารถประสบความสาเรจไดหรอไม เพราะคนท$ม Self-esteem ต$าคอคนท$คดอยเสมอวาตนเองไมดพอ ไมเกงพอ ทาอยางไรกไมสามารถประสบความสาเรจไดเพราะคดอยางน�อยตลอดเวลา จงทาใหลมเหลว ไมสมความปรารถนา แตในขณะเดยวกนคนท$ม Self esteem สงจะเปนคนรดวาตนเองน �นเปนคนด มคณคา เปนท$รกของคนอ$น เปนคนมความสามารถ พรอมท$จะแกไขขอบกพรองของตนเองอยตลอดเวลา และสามารถฝาฟนปญหาชวตไดไมวาอะไรจะเกดข�นกตาม เหลาน�เปนเสมอนตวท$คอยเตอนสตและใหกาลงใจตนเองอยตลอดเวลา จงทาใหประสบความสาเรจ และมความสขไดอยางไมยากเยนนก Self-esteem เปนส$งท$สามารถสรางเองได โดยผแตงไดเสนอ วธการสราง Self-esteem ไว 6 ประการ ดงน� 1. การใชชวตอยางมสต (Living Consciousness) ในท$น�คอการคอยๆ พด คอยๆ คด คอยๆ ทา และคอยๆ แกปญหา เม$อเจอปญหาทกคร �งใหใชสตและปญญาแกไขปญหาอยางใจเยน เพราะคนเราจะรสกนบถอตนเองไดน �น ตองเกดจากการสามารถเอาชนะอปสรรคในชวตได เม$อ

19

ทาไดจะเกดกาลงใจ เกดพลง เกดความเช$อม $นในตนเอง ดงน �น กอนลงมอทาส$งใดตองมสต ตองพยายามทาอยางสดความสามารถ และทาใหถงท$สดอยาลมเลกกลางครน คนท$ประสบความสาเรจหลายๆ คร �ง แมวาจะเจออปสรรคหรอลมเหลวบางกจะคดวาเปนเร$องธรรมดาเพราะสวนใหญกมกจะสาเรจท �งน �น ผดกบคนท$ลมเหลวมาตลอดซ$งเดมกขาดกาลงใจในเผชญอปสรรคอยแลวกอปรกบการลมเหลวคร �งแลวคร �งเลา จตใจกย$งหอเห$ยวเพ$มเปนทวคณ นอกจากน �น ผแตงไดกลาวเพ$มเตมวาการจะมสตไดน �นตองสงเกตความคดและความรสกของตนเองอยตลอดเวลาวา เราเปนคนท$มความคดมทศนคตอยางไรบางในทกๆสถานการณ เม$อรจกตนเองดพอ จงจะสามารถแกไขขอบกพรองของตนเองได เพราะปจจยอกประการหน$งท$สามารถสรางความนบถอในตนเองไดกคอเม$อทาผดแลวสามารถแกไขจดบกพรองของตนเองไดดวย 2. การยอมรบตนเอง(Self Acceptance) ในท$น�คอ การยอมรบความเปนจรงเก$ยวกบตนเอง โดยเฉพาะอยางย$งขอบกพรองของตนเอง ส$งไหนท$แกไดกแกไขเสย ส$งใดแกไขไมไดใหรจกยอมรบความเปนจรง เพราะหากมวแตงวนคดเปนกงวลอยตลอดเวลาจะทาใหจตไมไดอยกบปจจบน การทางานกเปนไปอยางไมมประสทธภาพ เม$อถกตาหนกเปนกงวล เกดเปนปมดอยวกวนเปนวฏจกรไมมท$ส�นสดเปนวงจรอบาทว และหากตนเองยงยอมรบจดออนของตวเองไมไดเม$อมคนอ$นมาแตะจดออน กจะรสกไมพอใจ อดอด พาลใสอารมณกบคนรอบขาง หาความสขไมได ส$งเหลาน�แกไขไดโดยการยอมรบวาในโลกน�ไมมอะไรสมบรณแบบ เหรยญยอมมสองดานมดกยอมมเสย หากยอมรบไดจตจะน$ง จงจะมความสขและทาส$งใดลวนประสบแตความสาเรจ 3. การมความรบผดชอบตอตนเอง (Self Responsibility) คอการยอมรบไดวาทกส$งทกอยางท$เกดข�นน�เปนส$งท$เราเลอกเอง รบผดชอบเอง และเม$อเกดอปสรรคและความลมเหลวกไมโทษคนอ$น ไมโทษโชคชะตา ส$งเหลาน�จะเกดข�นไดจากการมสตรเน�อรตวอยตลอดเวลา รวาตนเองกาลงทาอะไรและส$งท$จะตามมาน �นคออะไร คนท$โทษคนอ$นอยตลอดเวลาวาเปนตนเหตแหงความทกขหรอความลมเหลวของตนเองจะไมสามารถเปล$ยนแปลงตนเองไดเพราะคดอยเสมอ วาเปนความผดของผอ$นจงไมสามารแกไขได ซ$งเทากบวาเปนการฝากชวตไวในกามอของผอ$น 4. การมความกระตอรอรนในการใชชวต (Self Assertiveness) คอการสามารถเปล$ยนความคดใหเปนการกระทาได (Take Action) ซ$งตองใชความพยายามอยางมาก เพราะเปนส$งท$ตรงกนขามกบแนวโนมพ�นฐานของมนษยคอมนษยรกความสบาย ไมชอบความยากลาบาก และชอบอยเฉย ๆ ซ$งกคอการผดวนประกนพรงน $นเอง ส$งเหลาน�เปนเพยงความสขช $วครเพราะส$งท$ตามมาคอความเปนจรง ซ$งจะนามาซ$งความทกขท$ย$งใหญ เพราะยงมงานอกมากมายท$ยงไมไดทา วธการปองกนการผดวนประกนพรงคอลองคดถงผลท$ตามมาเม$อน �นแลวจตจะกลบไปสความเปนจรงและลงมอกระทาเอง และตองมการปลกฉนทะคอการสรางภาพวาหากเราประสบความสาเรจ จะมส$งด ๆ งาม ๆ อะไรบางรอเราอย เพ$อเปนแรงกระตนใหเรามกาลงใจในการทางานตอไป 5. การใชชวตอยางมจดมงหมาย (Living Purposefully) ในท$น�คอการวางเปาหมายใหทดเทยมกบศกยภาพท$มอย การจะมองเหนซ$งศกยภาพไดตองมองเหนจดแขงและจดออนของ

20

ตนเองอยางครบถวนเสยกอน เม$อพจารณาอยางถวนถ$แลวบวกกบพรสวรรค ความเช$ยวชาญและความชอบของตนเองจงจะเรยกวาศกยภาพท$แทจรง ตอมาคอข �นตอนในการใชชวตอยางมจดมงหมายคอวธการท$จะทาใหถงซ$งจดมงหมายท$หวงไว และท$สาคญเม$อลงมอกระทาไปแลวจะตองมการประเมนอยตลอดเวลาวาส$งท$กระทาอยน �นสอดคลองกบเปาหมายหรอไม เพ$อปรบวธการใหสอดคลองกบสถานการณในปจจบนอยตลอดเวลา 6. การมศกด xศรในตนเอง (Personal Integrity) ในท$น�คอการสามารถปฏบตตามความเช$อ คณธรรม หรอหลกการท$ตนเองเช$อม $นได ซ$งกคอการมปากกบใจตรงกนน $นเอง การทาในส$งท$ตรงขามกบส$งท$ตวเองเช$อม $นน �น จะเปนตวบอนทาลายความนบถอในตนเอง เชน เราเปนคนท$ไมชอบการโกหก แตเม$อเปนผลประโยชนของตนเองกลบยอมโกหกไดน �น เปนตน เหลาน�เปนการทาลายความนบถอตนเองโดยไมรตว และในทางกลบกนถาสามารถทาตามคณธรรมดงกลาวไดจะทาใหเรามความเช$อม $นในการท$จะทาความดตอไป และจะรสกภมใจในตนเอง รจกรกตนเอง เม$อน �นแลวจงจะรกผอ$นเปน ความสขจงบงเกดข�น การเปนคนมคณธรรมน �นสามารถอยไดทกสถานการณ ถงแมเหตการณภายนอกจะเลวรายเพยงใด จะโดนวากลาวเสยดสอยางไรกไมเปนผล จะไมมส$งใดมากระทบกระเทอนไดเพราะรจกตนเองดพอ รวากาลงทาส$งใดอย และทาไปเพ$ออะไร และท$สาคญคอรวาตนเองเปนคนด กอใหเกดความม $นใจจากภายในอยตลอดเวลา เดกกาพรา

ความหมายของเดกกาพรา หนงสอพจนานกรมของตางประเทศไดระบความหมายหรอคาจากดความคาวา “เดก

กาพรา” อยางกวางๆ และคลายคลงกนวา เดกกาพรา คอ เดกท$พลดพรากหรอสญเสยบดา มารดา หรอฝายใดฝายหน$ง หรออาจจะท �งสองฝาย แตทางสมาคมสวสดการเดกแหงประเทศไทย ไดรวบรวมบทความท$เก$ยวของกบการจาแนกเดกกาพราออกเปน 3 กรณ คอ (ดวงพร หรญรตน. 2543: 39-41)

1. เดกกาพราไรท$พ$งโดยส�นเชง ขาดพอแม ญาตพ$นอง ท$จะใหการอปถมภเล�ยงด ในท$สดเดกเหลาน�จะตองเขามาอยในความอปการะของสถานสงเคราะห

2. เดกกาพราบดา มารดา แตยงมพ$นอง หรอผใหการอปถมภเล�ยงด ซ$งอาจจะใหความตองการทาง ดานรางกายและจตใจอยางเพยงพอหรอดอยกวา

3. เดกกาพราเทยม เปนเดกท$ยงคงมบดา มารดา แตขาดการตอบสนองอยางเพยงพอในดานความ ตองการความรกและความอบอนจากบดา มารดา

สาเหตการเกดเดกกาพรา กองสงเคราะหเดกและบคคลวยรน กรมประชาสงเคราะห ไดสรปวาสาเหตการเกด

เดกกาพรา มดงน� (วลลภ ต �งคณานรกษ. 2535: 28)

21

1. ครอบครวแตกแยก ซ$งอาจจะเปนไปในรปของการหยาราง แยกกนอย หรอท�งฝายใดฝายหน$ง

2. ครอบครวมฐานะยากจน มลกมาก มหวหนาครอบครวเพยงคนเดยว หรอตองพ$งพาอาศยญาตพ$นอง

3. หวหนาครอบครวหรอสมาชกในครอบครว เปนโรคตดตอเร�อรง ตดการพนน สรา ยาเสพตด พการ ปญญาออน ตองโทษจาคก

4. สมาชกในครอบครวขาดความผกพน ขาดความรก และความเขาใจตอกน ไมวาจะเปนเดกกาพราดวยสาเหตใดกตาม การถกท�งจากอกแม นบวาเปนจดเร$มแรก

ของการหยดพฒนาการเดกไวกบท$ เพราะเดกกาพราจะขาดท �งพอแมคอยเล�ยงดใหอาหาร พรอมๆกบขาดความอบอนและความเขาใจท$พอและแมจะมให จงไมแปลกอะไรท$เม$อเดกขาดท �งอาหารกายและอาหารใจ จะเตบโตข�นมาเปนผใหญท$ไมสมบรณแขงแรง และมสขภาพจตท$ออนแอ รงเกยจชวตและไมมความรกใหแกผอ$น ซ�ารายกวาน �นผท$ไรรกแกผอ$นเหลาน� จะมแนวโนมตอการกระทาผดไดโดยงาย

ดวงพร หรญรตน (2543) ไดใหความหมายไววา เดกกาพรา หมายถง เดกท$ถกทอดท�ง ไมมใครเอาใจใสดแล และบดาหรอมารดาเสยชวต ไมสามารถตดตอบดามารดาได ตองอาศยอยตามสถานสงเคราะห

ดงน �น จงสรปไดวา เดกกาพรา หมายถง เดกท$บดามารดาเสยชวต หรอเดกท$ไมปรากฏบดามารดา หรอไมสามารถสบคนหาบดามารดาได ไมไดรบการดแลเอาใจใสจากญาตพ$นอง ขาดท$อยอาศย ตองอยภายใตการดแลของสถานสงเคราะห

เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส เดกกาพราท$ไดรบการตดเช�อเอดสจากมารดา และเดกท$ถกทอดท�งเน$องจากบดา

มารดาเสยชวตจากการตดเช�อ เอช ไอ ว หรอเอดส ตลอดจนเดกท$ไมมเช�อแตอาศยอยกบครอบครวท$มเช�อ เอช ไอ ว หรอ เอดส ท$ไดรบผลกระทบทางดานจตใจ ขาดการดแล ความอบอน และขาดโอกาสไดรบการศกษา เดกท$ไดรบเช�อหรอไดรบผลกระทบจากเอดส ไดแก เดกท$มเช�อ เอช ไอ ว หรอเอดส เดกท$อาจจะมเช�อ เอช ไอ ว หรอเอดส เดกท$ถกทอดท�ง เน$องจากพอแมตายเพราะเช�อเอช ไอ ว หรอเอดส (คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2536: 7)

สดสงวน ค�าคณ (2547: 2) ไดกลาวไววา เดกกาพราเอดส หมายถง เดกกาพราท$พอแมปวยและเสยชวตดวยโรคเอดส ซ$งขาดการยอมรบจากสงคมรอบขางไมมเพ$อนเลนและกลายเปนเดกกาวราว จงถกทอดท�งจากญาตพ$นองไรโอกาสทางการศกษา ไมสามารถดารงชวตไดอยางปรกตอยางเดกท $วไป

สาเหตของการตดเช�อเอดสในเดกมาจากมารดาท$ตดเช�อจากการมเพศสมพนธเปนสวนใหญและตดเช�อระยะกอนคลอดเน$องจากอาจมความผดปรกตเชน การตดเช�อซฟลสทาใหรก

22

อกเสบเช�อสามารถผานเขามาสทารกท$อยในครรภได ระยะคลอด เปนระยะท$มความเส$ยงสงเน$องจากมการสมผสสารคดหล $งและเลอดของแม โดยผานเขาทางเย$อบหรอแผลของทารกท$เกดข�นในระหวางคลอดและระยะหลงคลอด ทารกไดรบน�านมจากแมท$มเช�อเอดสกสามารถเส$ยงตอการตดเช�อเอดสได เพราะท$ทารกไดรบน�านมเขาไปในปรมาณจานวนมากกจะไดรบเช�อเอดสเขาสรางกายมากเชนกน ดงน �น เดกกาพราเอดส จงหมายถง เดกท$ตดเช�อเอดสต �งแตอยภายในครรภมารดาหรอหลงจากการต �งครรภ และตอมาถกทอดท�งเน$องจากบดามารดาเสยชวต ไมเปนท$ยอมรบของญาตพ$นอง จงไรท$พ$งพา และตองอาศยอยตามมลนธหรอสถานสงเคราะหท$ใหความชวยเหลอ

ลกษณะกจกรรมนนทนาการท�เหมาะสมกบเดกกาพรา กจกรรมนนทนาการ เปนกจกรรมท$ทาใหผเขารวมกจกรรมไดรบความสข มความ

เพลดเพลน สนกสนาน และยงเปนกจกรรมท$สามารถทาใหผเขารวมกจกรรมไดเรยนรท$จะทาความรจกกบตนเอง เม$อไดเรยนรแลววาตนเองน �นเปนอยางไร กจะสามารถเหนศกยภาพของตนเองมากย$งข�น จากน �นกจะเกดการเหนคณคาในตนเองโดยสามารถรบรดวยการเขารวมกจกรรมนนทนาการกบบคคลอ$นท$กาลงทากจกรรมรวมกน (วไลรตน หรญศภกจ. 2550) ดงน �นลกษณะกจกรรมนนทนาการท$เหมาะสมกบกลมเดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากโรคเอดสจงตองมลกษณะท$สามารถทาใหเดกไดรจกตนเอง และรสกวาตนเองน �นมคณคา สามารถใชชวตกบบคคลใกลชดไดอยางมความสข มความสามารถในการทากจกรรมอนกอใหเกดประโยชนตอตนเอง ซ$งจะตองเปนกจกรรมท$สรางแรงบนดาลใจ เปนแรงกระตนใหเดกกลมน�นาคณคาในตนเองออกมาใชไดอยางถกตองเหมาะสม

เพราะฉะน �นกจกรรมนนทนาการท$นามาใชกบเดกกาพราน �นตองคานงถงวตถประสงคในการจดกจกรรม เพราะเม$อลงมอปฏบตกจกรรมไปแลวจะไดรบผลสมฤทธ xตามวตถประสงคท$ต �งไว และกจกรรมจะตองมประโยชนสอดคลองกบความเปนจรง สามารถชวยพฒนาใหผเขารวมกจกรรมไดเหนถงคณคาของกจกรรมนนทนาการท$แลวนาไปประยกตใชในชวตประจาวนและการดารงชวตไดอยางมความสขและมคณคาในสงคมตอไป

บานแกรดา บานแกรดา เปนอกบานหลงหน$งท$คอยใหความรก ความอบอนแกเดกกาพราท$ตดเช�อ

เอช.ไอ.ว. (HIV) ในการดแลพกฟ�น โดยมผกอต �งคอ นายคารล มอรสบค นกธรกจชาวเยอรมนท$ใชชวตอยในประเทศไทยกวา 30 ปในปพ.ศ.2536 โดยตองการใหท$น$เปนบานอยางแทจรงท$มแตความรก ความอบอน ภายใตแนวคด “พลงแหงความรก”

วตถประสงคการจดต �งมลนธสทธเดกบานแกรดา

23

1. เพ$อใหท$พกพงและความรกและความอบอนแกเดกกาพราท$ตดเช�อHIV และปวยเปนโรคเอดส

2. เพ$อใหยาเสรมภมตานทานโรค เพ$อยดชวตของเดกใหยนยาวข�นตลอดจนดแลดานสขภาพท $วไปของเดก

3. เพ$อเตรยมความพรอมและพฒนาทกษะท$จาเปนตอการดารงชวตในสงคมหากเดกมโอกาสอยรอดมชวตยาวข�นโดยอาศยววฒนาการทางการแพทย

4. เพ$อใหความกระจางแกสงคมใหเกดความเมตตาและใหโอกาสแกเดกท$ตดเช�อ ใหสามารถอยรวมในสงคมกบคนปกตอยางมความสขท$จะสามารถฟ�นฟ บาบดและชโลมจตใจใหมแรงยนหยดตอสไป ตลอดจนการพฒนาทกษะเพ$อความพรอมท$จาเปนตอการดารงชวตในสงคม ไมวาจะเปนการศกษา ทกษะอาชพ

บานหลงน�จงมไดจากดความหมายแตเพยงสถานท$ไวซกกายนอนเพยงเทาน �น แตหมายถงบานหลงท$ 2 หลงเลกๆ ท$อบอวลไปดวยความรกและความเมตตา

บานแกรดาต �งอยบนท$ดนท$ไดรบการอนเคราะหจากพระอาจารยอาทรประชานาถ วดพระบาทน�าพ ผกอต �งโครงการธรรมรกษนเวศน จงหวดลพบร เปนท$ดน จานวน 15 ไร โดยไดสรางเปนบานพกอาศยสาหรบเดกผตดเช�อจานวน 8 หลง ต �งอยเลขท$ 87 หม 5 ต.ดงดนแดง อ.หนองมวง จ.ลพบร 15170 โดยแตละหลงน �นจะมเดกอยประมาณ 8-10 คนและมพอแมอปถมภ2คนซ$งเปนผท$ตดเช�อเอดสเชนเดยวกนเดกๆจะไดรบการดแลเปนครอบครวโดยมพอแมอปถมภซ$งเปนผตดเช�อเหมอนกน คอยดแล และ เดกๆจะไดรบ ยาตานไวรสเอชไอว และ ดแลเร$องสขภาพ อยางใกลชดเน$องจากมโรงพยาบาลและศนยอนามยไวคอยรกษาผปวยท$ตดเช�อเอดสตลอดเวลา

บานแกรดา ยงสนบสนนการเรยนรดานอ$นๆของเดกๆ เชน วาดรป ดนตร เตนรา และ งานฝมอ นอกจากน�ยงมโครงการใหเรยนภาษาองกฤษ และเม$อพอแมทางานในหองฝกอาชพ และมผลตภณฑออกมา เดกๆกเรยนรท$จะทาการคา การศกษาน �นเดกๆไดไปโรงเรยนในโครงการของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว คอ โรงเรยนราชประชานเคราะห 33 และสามารถเรยนรวมช �นกบเดกปรกต

กจกรรมนนทนาการท$บานแกรดาจดไวใหเดกผตดเช�อไดแก การรองเพลง เลนกฬา ปลกพชผกสวนครวในยามวาง เล�ยงปลาในกระชง ปลกดอกไม มมอานหนงสอ วาดรป และอกรณเคร$องเลนตางๆในสนามเดกเลน เชน ไมกระดก กระดานล$น บนไดเชอก กระดานทรงตวเปนตน งานวจยท�เก�ยวของท 1งในประเทศและตางประเทศ

งานวจยในตางประเทศ การเหนคณคาในตนเอง

24

ลวอง และ แซนด (Leung and Sand. 1981: 291 - 298) ไดศกษาความสมพนธระหวางการเหนคณคาในตนเองกบวฒภาวะทางอารมณ โดยใหนกศกษาวทยาลยช �นปท$ 1 - 4 ทาแบบวดการเหนคณคาในตนเองกบแบบวดวฒภาวะทางอารมณ ผลปรากฏวา นกศกษาท$เหนคณคาในตนเองสงจะมวฒภาวะทางอารมณสงกวานกศกษาท$เหนคณคาในตนเองต$า

รอนกน (Ronkin. 1982: 1093 - A) ไดศกษาเร$องการเปล$ยนแปลงการเหนคณคาในตนเองของนกเรยนระดบมธยมศกษาจากการฝกอบรมมนษยสมพนธ 1 ภาคการศกษา กลมตวอยางเปนเดกวยรนซ$งแบงเปนเดกทดลอง 2 กลม จะไดรบการฝกอบรมมนษยสมพนธซ$งเปนรายวชาท$จดข�น 1 ภาคการศกษา และมกลมควบคม 1 กลม เคร$องมอท$ใชคอ The Tennessee Self – Concept Scale ผลปรากฏวา กลมทดลองมระดบการเหนคณคาในตนเองสงข�นมากกวากลมควบคมอยางมนยสาคญ

ไรซ (Rice. 1987: 1065 - A) ไดศกษาผลของกลมการปรกษาเชงจตวทยาแบบมโครงสรางตอการเหนคณคาในตนเองของเยาวชนผวดาเพศชายท$กระทาผด และถกกกกนอยในสถานกกกนเยาวชน โดยการจดโปรแกรมการเหนคณคาในตนเอง จานวน 12 คร �ง พบวาเยาวชนในกลมทดลองมความรสกเหนคณคาในตนเองเพ$มข�นอยางมนยสาคญทางสถต

ฮาน ซ และ ซวามาลา เอฟ เอม (Han, C. and Ssewamala, F. M. 2009: abstract) ไดศกษาวจยเร$องการสงเสรมการเหนคณคาในตนเองของเยาวชนท$กาพราและเส$ยงตอการไดรบผลกระทบจากเอดสในชนบทของประเทศอกนดา: สนทรพยมความสาคญไหม? (การวจยท$สงเสรมความสามารถในการประคบประคองและสราง(ใหม)ความแขงแรง) โดยมกลมทดลองในการศกษาน�เปนเดกกาพราจากเอดสจานวน 286 คน เดกกลมน�ถกเลอกจากโรงเรยนประถม 15 แหงในอาเภอราไก ซ$งเปนพ�นท$หน$งของประเทศอกนดาท$ไดรบผลกระทบจากเอดสอยางรายแรงท$สด เดก 138 คน จากโรงเรยน 9 แหง ถกมอบหมายใหเปนกลมทดลอง สวนเดก 148 คน จากโรงเรยนอก 6 แหง อยในกลมควบคม โครงการเอสยยบไอไดสรางการออกแบบการพฒนาดวยแบบสอบถามพ�นฐาน (ระลอกท$ 1) และแบบสอบถามอกชดหลงจาก 10 เดอนแลว (ระลอกท$ 2) และเคร$องมอในการวจยคอแบบวดเทนเนสซเซลฟคอนเซพท (TSCS) ในการวดการเหนคณคาในตนเอง ในสวนตวแปรตาม การวดในการศกษาน�ประกอบดวยคาถาม 20 ขอ ท$แสดงใหเหนดานตางๆ ของบคคล ท �งการเหนคณคาในตนเองดานสวนตว ดานครอบครว ดานการศกษา และดานสงคม แตละคาถามจะมคะแนน 5 ระดบต �งแต 0 ถง 4 การศกษาน�ใชคะแนนรวมของ ทเอสซเอส นอกจากน �น ยงไดวเคราะหคาท$เปนไปไดยอยๆของการเหนคณคาในตนเอง ท$แสดงใหเหนถงการเหนคณคาในตวเอง ดานสวนบคคล (8ขอ) ดานครอบครว (3ขอ) ดานการศกษา (3ขอ) และดานสงคม (6ขอ) ผลการวจยพบวา กลมทดลองมการเหนคณคาในตนเองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญท$ระดบ .05

เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส

25

เบรย (Bray. 2003: abstract) ไดศกษาและวเคราะหถงการคาดการณในหนงสอเชงวชาการและนโยบายของความแตกแยกทางสงคมในแอฟรกาตอนใต เร$องจานวนเดกกาพราอนเน$องมาจากโรคเอดสท$เพ$มข�นสง การวเคราะหตรรกะความเปนไปไดทาใหใหเหนถงความสมพนธอนเปนผลเช$อมโยง 4 ประการท$เล$ยงไมไดซ$งตรงกบการคาดการณถงผลเสยท$จะเกดข�นในอนาคต ดงน�

1 อตราการเสยชวตจากเอดสท$สงจะทาใหมจานวนเดกกาพราสง 2 เดกกาพราเหลาน�จะกลายเปนเดกท$ไมไดดารงชวตอยในสภาพแวดลอมทาง

สงคมท$เหมาะสมเพ$อท$จะเตรยมพวกเขาสาหรบการเปนผใหญ 3 การเขาสงคมท$นอยจะหมายความวา เดกท$กาพราจากเอดสจะไมอาศยอย

ภายในกรอบศลธรรมจรรยาของสงคม (ตวอยางเชน เดกขางถนน หรอ เยาวชนท$เหลวแหลก) 4 เดกท$ไมเขาสงคมหรอเดกท$ตอตานสงคมดงกลาวจานวนมากจะสงผลใหเกด

ความแตกแยกในโครงสรางทางสงคม โอมอลโล และ โอลาเล (Omollo; & Olale. 2004: abstract) ไดเลงเหนวา

ประเทศเคนยามเดกกาพราเอดสราว 500,000 คน และยงตองเผชญกบอปสรรคใหญในการบรรเทาผลกระทบของเอดสตอเดกกาพราและเดกกลมอ$นท$มความเส$ยงดวย เพ$อแกไขปญหาทางเศรษฐกจและทางจตวทยาสงคม กลมท$ใหการสนบสนนจงไดจดใหมโครงการดแลและชวยเหลอเดกกาพราไปยงครอบครวท$ไดรบผลกระทบกวา 50 ครอบครว จากการศกษาและวเคราะห ปรากฏผลวา การแทรกแซงความชวยเหลอระดบชมชนหรอการทดลองปจจยเส$ยงท$จะมผลไดในระดบชมชน และการรายงานผลของเดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากเอดสในประเทศแอฟรกาใต ประกอบดวย การถกขมเหงรงแก ความอปยศ ความรนแรงในชมชน และการขาดโอกาสสาหรบกจกรรมนนทนาการท$เปนประโยชน ช�ใหเหนวาปจจยเส$ยงท$มอทธพลจากบรรทดฐานและทรพยากรในชมชนน �นมความสาคญ สามารถจดการปญหาไดอยางมศกยภาพ การนาเดกมาอยรวมกนระหวางเวลาอาหารและกจกรรมนนทนาการท$ศนย สามารถชวยใหเดกฟ�นตวไดเรวข�นจากความบอบช�าทางจตใจท$ไดรบจากผลกระทบของเช�อเอชไอว โดยเฉพาะการสญเสยบดามารดา

เซา และคนอ$นๆ (Zhao; et al. 2007: 1075) ไดศกษาขอมลจากกระทรวงสาธารณสขจนวา มเดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากเอดสประมาณอยางนอย 100,000 คน ในประเทศจน และขอมลจากยนเซฟ สานกงานประเทศจน วา จะมเดกกาพราจากเอดสเพ$มข�นระหวาง 150,000 ถง 250,000 คน ในอก 5 ปขางหนา อยางไรกตาม ขอมลยงมจากดท �งทางดานลกษณะทางประชากรสงคมศาสตร การจดการดแล อปสรรคในการขจดความทกข และปญหาทางจตวทยา ของเดกกาพราเอดสในประเทศจน จากการศกษาขอมลและรายงานข �นทตยภมจากวรรณกรรมเชงวทยาศาสตร รฐบาล องคกรท$ไมใชภาครฐ และส$อสาธารณะ เก$ยวกบเดกกาพราเอดสในประเทศจน พบวา เดกกาพราเอดสในประเทศจนกาลงอาศยอยในสภาพแวดลอมท$ตงเครยดกบเดกกาพราจานวนมากท$ตอสกบปญหาทางจตวทยา และความตองการพ�นฐานท$ยงไมไดรบการ

26

ชวยเหลอ เชน อาหาร ท$พกอาศย การศกษา และการดแลทางการแพทย และเสนอวา การศกษาในอนาคตควรใหความสาคญตอความตองการทางจตวทยาของเดกกาพราเอดส และพฒนาโครงการสงเสรมสขภาพเพ$อบรรเทาผลกระทบดานลบจากการเสยชวตของบดามารดา ดวยความมสขท �งทางกายและทางจตใจ

คลเวอร การดเนอร และโอเปอรโอ (Cluver; Gardner; & Operario. 2008: 411) ไดกลาวไววา ความเส$ยงตอสขภาพจตของเดกกาพราท$สรางสมมตฐานเพ$มเตมคอ การถกขมเหงรงแกและความรนแรงระดบสงในชมชนในบรเวณเมองเขตยากจน สภาพแวดลอมท$รนแรงสามารถกอใหเกดความบอบช�าและพฤตกรรมลอกเลยนท$ไมถกตอง และการศกษาทาใหเหนถงความเช$อมโยงระหวางระดบของความรนแรงท$ประสบมาและจตเวชศาสตรในเดกแอฟรกาใต ปจจยในการปองกนท$มศกยภาพคอ กจกรรมนนทนาการท$เปนประโยชน เชน กฬา กจกรรมมกจะเปนสวนของการแทรกแซงในชมชนท$เยาวชนใหความสาคญ ซ$งมจดประสงคเพ$อพฒนาความสมพนธท$เทาเทยมกน และจดใหมโอกาสในการประสบความสาเรจ หลกฐานท$มจากดจากกลมประเทศท$พฒนาแลวบอกเปนนยถงความเช$อมโยงระหวางกจกรรมนนทนาการท$เปนประโยชนกบผลทางจตวทยาท$ดข �น การศกษาน�ควรไดรบการเหนถงความสาคญ เน$องจากเปนการวจยเพยงช�นเดยวท$สามารถวดประสบการณของรอยมลทนท$เก$ยวของกบเอดส การเขาถงกจกรรมนนทนาการท$เปนประโยชน การถกขมเหงรงแก หรอความบอบช�าในชมชนของเยาวชนกาพราท$ไดรบผลกระทบจากเอดส การพฒนานโยบายใหเขาถงความเครยดทางจตท$เยาวชนกาพราท$ไดรบผลกระทบจากเอดสไดเผชญมามความสาคญอยางย$ง แมวาปจจยบางอยางสามารถจดการปญหาระดบชมชน เชน การลดการขมเหงรงแกและการเปดเผยถงความบอบช�าในสงคม และการเพ$มกจกรรมท$เปนประโยชน จะมศกยภาพท$จะพฒนาสขภาพจตโดยรวมข�น รอยมลทนท$เก$ยวของกบเอดสกยงแสดงใหเหนวายงมความเก$ยวของอยางย$งกบเดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากเอดส และมผลกระทบอยางรนแรงท$สามารถคาดการณไดกบจตเวชศาสตร การแทรกแซงควรไดรบการพฒนาเพ$อท$จะลดความอปยศท$มผลโดยตรงตอเยาวชนกลมน� และสามารถสรางสวนของกลยทธหลายระดบในการลดความยากจน พฒนาโอกาสทางการศกษา และสนบสนนผดแลเดกเหลาน�ภายในชมชน การประเมนการแทรกแซงอยางเขมงวดยงมความสาคญในการวดผลของการแทรกแซงท$มตอการมสขภาพจตท$ด

งานวจยในประเทศ การเหนคณคาในตนเอง จนทรฉาย พทกษศรกล (2532) ไดศกษาผลของการจดโปรแกรมการฝกความ

กลาแสดงออกตอความรสกเหนคณคาในตนเองของนกเรยนช �นมธยมศกษาปท$ 3 กลมตวอยางเปนนกเรยนสามเสนวทยาลยช �นมธยมศกษาปท$ 3 ท$อาสาสมครเขารวมในการวจย จานวน 16 คน แบงออกเปน 2 กลม คอกลมทดลอง 8 คน และกลมควบคม 8 คน กลมทดลองท$ไดเขารวมโปรมแกรมการฝกความกลาแสดงออกสปดาหละ 2 คร �งๆ ละ1.00- 1.30 ช $วโมง จานวน 10 คร �ง เคร$องมอท$ใช

27

ในการวจย คอแบบสารวจความรสกเหนคณคาในตนเองของคเปอรสมธ และแบบสอบถามประเมนผลจดโปรมแกรมฝกความกลาแสดงออกซ$งผวจยสรางข�นเอง ผลการวจยพบวาการเขารวมโปรแกรมการฝกความกลาแสดงออกมผลตอการเพ$มความรสกเหนคณคาในตนเองของนกเรยน ช �นมธยมศกษาปท$ 3 อยางมนยสาคญท$ระดบ .05

กญช เกสรสคนธ (2546:48-53) อางองจาก อนรกษ บณฑตยชาต (2542) ศกษาผลของกจกรรมกลมท$มผลตอความรสกเหนคณคาในตนเองของเยาวชนในสถานสงเคราะหเดกชายบานเชยงใหม กลมตวอยางคอ เยาวชนท$มอายระหวาง 13-18 ป ท$ไดรบการสงเคราะหในสถานสงเคราะหเดกชายบานเชยงใหม จานวน 19 คน เคร$องมอท$ใชในการวจย ไดแก แบบวดการเหนคณคาในตนเองฉบบนกเรยนของ คเปอรสมท (Coopersmith) และกจกรรมกลม ผลการศกษาพบวา เยาวชนท$ไดเขารวมกจกรรมกลมมความรสกเหนคณคาในตนเองเพ$มข�นอยางมนยสาคญทางสถตท$ระดบ .01 และเยาวชนท$เขารวมกจกรรมกลมมความรสกเหนคณคาในตนเองมากกวาเยาวชนท$ไมไดเขารวมกจกรรมกลมอยางมนยสาคญทางสถตท$ระดบ .01

ปรศรา ภาสภากร (2546: บทคดยอ) ไดศกษาผลของการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎภวนยม ท$มตอการเหนคณคาในตนเองของเดกท$ถกทารณกรรมทางเพศ ศนยพทกษสทธเดก กรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวาเดกท$ถกทารณกรรมทางเพศท$ไดรบการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎภวนยม มการเหนคณคาในตนเองเพ$มข�น อยางมนยสาคญทางสถตท$ระดบ .05 และเดกท$ถกทารณกรรมทางเพศท$ไดรบคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎภวนยม มการเหนคณคาในตนเองเพ$มข�นมากกวาเดกท$ถกทารณกรรมทางเพศท$ไมไดรบการใหคาปรกษา

วไลรตน หรญศภโชต และคนอ$นๆ (2550:66) ไดศกษาผลการใชกจกรรมกลมสมพนธ เพ$อพฒนาการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพรา เปนการวจยเชงทดลอง มจดมงหมายเพ$อจดโปรแกรมกจกรรมกลมสมพนธเพ$อพฒนาการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพรา เคร$องมอท$ใชในการวจย ไดแก แบบวดการเหนคณคาในตนเองและโปรแกรมกจกรรมกลมสมพนธ ผลการวจยพบวา การเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราในสถานสงเคราะหเดกชายบานมหาเมฆ มการเหนคณคาในตนเองสงข�นในดานการมองตนเม$ออยในกลมเพ$อนอยางมนยสาคญทางสถตท$ระดบ 0.1 หลงจากเขารวมโปรแกรมกจกรรมกลมสมพนธ เพ$อพฒนาการเหนคณคาในตนเอง ซ$งเปนไปตามสมมตฐานท$ต �งไว

เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส ดษฎ เจรญสข; และคนอ$นๆ (2547: บทคดยอ) ไดศกษาไววา เดกกาพราเอดสม

ความเส$ยงมากกวาและมมาตรฐานการดารงชวตต$ากวาบคคลท $วไป อนาคตของพวกเขาไมมความแนนอนเลยทเดยว และความหมายโดยนยเชงลบกมความรนแรงมากข�นเน$องจากการขาดการศกษา ความขาดแคลนทางการเงน และผลกระทบทางดานจตวทยา จากการท$มบดามารดาตดเช�อเอดส ในการศกษาน�ไดบรณาการแบบจาลองของกจกรรมวจยจากทฤษฎการสรางพลง แนวคดการพฒนา

28

ทกษะชวต และเทคนคเอไอซ การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) ถกนามาใชในการเปดเผยความตองการ การเหนคณคาในตนเอง และผลกระทบทางสขภาพ ของเดกกาพราเอดส การวจยคร �งน�เกดข�นท$จงหวดขอนแกน มผเขารวมคอ เดกกาพรา 43 คน และผปกครอง 33 คน โดยไดใชเวลา 3 วน 2 คน ในชวงเวลาวจยระหวางวนท$ 6-8 มถนายน พ.ศ.2546 จากการสมภาษณเชงลก การปฏบตการแบบมสวนรวมและการสงเกต การบนทกดวยตนเอง และการเย$ยมบาน การตดตามเปนระยะเวลา 3 เดอนน �น พบวา มความหมายโดยนยสาคญจากการมบดามารดาท$ตดเช�อเอดส กบสขภาพ ความตองการ การเหนคณคาในตนเองของตวอยางประชากร และผลกระทบยงมสวนชวยในการพฒนาของทกษะทางจตวทยาและทางสงคม (โดยเฉพาะอยางย$งในการปรบความรสกเปนปมดอยและมลทนทางสงคมอนเน$องมาจากเอชไอวหรอเอดส) เครอขายสงคมท$ไดพฒนาข�นระหวางชวงของพเออารไดชวยยกระดบศกยภาพ (โดยเฉพาะอยางย$งในการพฒนาทางจตวทยาในการลดปมดอยและมลทนอนเน$องมาจากเอชไอวหรอเอดส) การเหนคณคาในตนเอง ดวยการตดตอส$อสารและประสานงานกนมากข�นระหวางองคกรท$ใหความชวยเหลอและผปกครองและเดก ความสาเรจอยางแทจรงของกจกรรมท$สามารถทาไดในเชงกลยทธมากข�นในชวงเวลาท$ส �นคอ ความไวเน�อเช$อใจท$เดกกาพรามใหองคกรและคณะผวจย

สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล (2549: ออนไลน) เดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากโรคเอดส ซ$งเปนเดกกาพราท$เกดจากการสญเสยพอแมจากโรคเอดสน �น ถอวาเปนคล$นลกท$สามของปญหาเอดส เพราะจะมจานวนเพ$มข�นของเดกท$ขาดผดแลใหเตบโตเปนผใหญท$สมบรณ และเดกกลมน�ตองไดรบผลกระทบท �งทางรางกาย และจตใจ ซ$งสาหรบตวเลขจานวนเดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากโรคเอดสน �น พบวาตวเลขจากการคาดประมาณของ UNAIDS ซ$งคาดประมาณจานวนเดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากโรคเอดส และอตราสวนของเดกกาพราจากโรคเอดสตอเดกกาพราท �งหมด พบวา ระหวางป 2533-2553 จานวนเดกกาพราอนเน$องมาจากโรคเอดสจะเพ$มข�นเร$อยๆ จากจานวน 63,000 คน ในป 2538 เปน 289,000 คน และจานวน 380,000 คน ในป 2544 และ 2548 ตามลาดบ และจะเร$มลดลงเลกนอยเปน 374,000 คน ในป 2553 อยางไรกตาม หากพจารณาสดสวนตอเดกกาพราท �งหมด พบวา จะเพ$มข�น โดยเพ$มข�นจากรอยละ 28 เปนรอยละ 35 และรอยละ 36 ในป 2544, 2548 และ 2553 ตามลาดบ ซ$งในสองชวงหลงจะเทากบ 1 ใน 3 ของเดกกาพราท �งหมด ซ$งเปนจานวนท$สงมาก ยทธศาสตรการแกไขปญหาเดกกาพรา และเดกท$ไดรบผลกระทบจากโรคเอดส คอ การพฒนาศกยภาพของเดกอยางรอบดานเปนองครวมใหสอดคลองกบวงจรชวตของเดก โดยใหความสาคญกบกจกรรมดงตอไปน� อบรมพฒนาทกษะแกพอแม ผดแลเดก และคร ใหมความรในการดแล และเสรมสรางพฒนาเดกอยางสมดล ใหเดกรจกคดอยางมเหตมผล คดเปนคดด และมทกษะชวตในการแกไขปญหา และปองกนตนเอง เพ$อเปนพ�นฐานสาหรบการเตบโตอยางมคณภาพในอนาคต, สงเสรมการพฒนาเดกปฐมวยท �งในเชงปรมาณ และคณภาพ โดยเนนการสรางภมคมกนทางสงคมใหเดกตระหนกถงคณคาของตนเองผานส$อสรางสรรคท$จะเปนตนแบบท$ดแกเดก, ปรบกระบวนการจดสรรทนการศกษาใหเกด

29

ความเปนธรรม ถงกลมเปาหมายท$แทจรง และตองมกระบวนการทาใหผรบทนเหนคณคาของทน, ปลกฝงเร$องคณธรรมจรยธรรมแกเดกทกชวงวย ต �งแตระดบครอบครว โรงเรยน และสถาบนทางศาสนา โดยถอดบทเรยนจดเดนของโรงเรยนวถพทธมาเผยแพรตอ, สงเสรมใหมการใชดนตร และศลปะแขนงตางๆ ในโรงเรยน เปนเคร$องมอชวยกระตนการพฒนาสมองและกลอมเกลาจตใจเดก

กจกรรมนนทนาการ นกขาวชาวบาน (2550) กลมสายใยสมพนธ เปนอกกลมหน$งท$กอต �งข�นมาเพ$อ

หวงชวยลดชองวางระหวางผท$ไดรบเช�อเอดส หรอครอบครวตดเอดส กบกลมคนท $วไป ซ$งเปนการรวมตวกนของผตดเช�อเอชไอว(เอดส) และผท$ไดรบผลกระทบจากเอดส ในชมชน ต.บานใหม อ.เมอง จ.พะเยา เร$มกอสรางกลมมาต �งแตพ.ศ.2543 ทากจกรรมใหแกเดกท$ไดรบผลกระทบจากเอดสและเยาวชนในพ�นท$ และยงไดรวมกบ มลนธรกษไทย เปดศนยการเรยนรชมชน เพ$อดแลและเยยวยาจตใจเดกท$ไดรบผลกระทบจากการท$พอหรอแม หรอท �งพอและแมเสยชวต ดวยการจดกจกรรมข�นมาตามความตองการของเดก เชน การทาขนมไทย การเรยนพทธศาสนา ทาผาบาตก วาดเขยน ป �นหน เพ$อเปนท$พ$งทางจตใจ ขณะเดยวกนกยงมกจกรรมท$ใหความรดานสขภาพกาย ฝกทกษะในดานตางๆ รวมไปถงการเลนดนตรพ�นบาน คอ สะลอซอซง

ภมนทร มข นหมาก(2552) ไดศกษาผลการจดกจกรรมนนทนาการท$เ นนการละเลนของเดกไทยท$มตอคณคาทางวฒนธรรมของนกเรยนประถมศกษาปท$ 6 โรงเรยนวดดอน กรงเทพมหานคร โดยผวจยไดทาการทดลองกบกลมนกเรยนตวอยางจานวน 30 คน ซ$งกอนการทดลองทากจกรรมไดใหกลมตวอยางไดทาแบบสอบถามคณคาทางวฒนธรรม หลงจากาน �นกดาเนนกจกรรม โดยการจดกจกรรมนนทนาการ วนละ1 คาบ ตอ สปดาห สปดาหละ 3 วน เปนเวลา 4 สปดาห รวม 12 คาบ คาบละ40 นาท ซ$งกจกรรมท$นาไปทดลองน �นเปนกจกรรมนนทนาการท$การละเลนของเดกไทยดวยตนเองจานวน 12 กจกรรม ไดแก กาฟกไข, รรขาวสาร, ข$มาสงเมอง, มอญซอนผา, ชนไก, เสอไลหม,โฮกป�บ, ข$มาโยนบอล, อายเขอายโขง, ข�ตกลางนา, งกนหาง เม$อส�นสดการทดลองกจกรรมท �งหมดผวจยกใหกลมตวอยางไดทาแบบสอบถามฉบบเดยวกนกบกอนการทดลอง แลวนาขอมลท$ไดมาเปรยบเทยบกน ผลปรากฎวา หลงจากการกจกรรมแลวนกเรยนกลมตวอยางท$ทาแบบประเมนระดบคณคาทางวฒนธรรมพบวา ระดบคณคาทางวฒนธรรมสงกวากอนการเขารวมกจกรรม

อาคร ประมงค (2553: บทคดยอ) ไดศกษาผลการจดกจกรรมนนทนาการ สาหรบเดกและเยาวชนผมความสามารถพเศษในคายสดสปดาห โรงเรยนอนบาลอทมพรพสย จงหวดศรสะเกษ ผลการศกษาพบวาเดกและเยาวชนผมความสามารถพเศษ มการแสดงออกทาง ดานสมพนธภาพท$ดตอผอ$น อารมณเบกบาน สนกสนาน ภาวะผนา เคารพกฎกตกา ทางานรวมกบผอ$น ความม $นใจ กลาแสดงออก และความคดสรางสรรค จนตนาการ มากข�นทกพฤตกรรม อยางม

30

นยสาคญทางสถตท$ระดบ .05 และมระดบความพงพอใจตอกจกรรมนนทนาการอยในระดบมากทกกจกรรม

จากการศกษาเอกสารและงานวจยท$เก$ยวของท �งการเหนคณคาในตนเอง เดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากเอดส และกจกรรมนนทนาการ ดงกลาว พบวา การเขาถงกจกรรมนนทนาการท$เปนประโยชนจะสงผลในทางบวกตอการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากเอดส และปจจยน�จะเปนการพฒนาสงเสรมใหเดกกลมน�มคณภาพชวตท$ดข �น ซ$งจะสงผลไปถงสภาพสงคมท$ดข �นผวจยจงนาขอมลท$ไดศกษาไปประยกตใชเพ$อเปนแนวทางนาไปสการจดกจกรรมนนทนาการเพ$อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท$ไดรบผลกระทบจากเอดส

บทท� 3 วธการดาเนนวจย

การวจยในคร �งน�มความมงหมายเพ�อศกษาผลการจดกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองสาหรบเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส ในการวจยคร �งน� ผวจยไดดาเนนตามข �นตอนดงน�

1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง 2. เคร�องมอท�ใชในการวจย 3. การสรางเคร�องมอท�ใชในการวจย 4. แบบแผนการทดลองและวธดาเนนการทดลอง 5. การจดกระทาขอมลและวเคราะหขอมล 6. สถตท�ใชในการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

ประชากร ประชากรท�ใชในการวจย คอ เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสในบานแกรดา

จงหวดลพบร จานวน 80 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางท�ใชในการวจย คอ เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสในบานแกรดา

จงหวดลพบร จานวน 40 คน ไดมาโดยการเลอกดวยวธการสมแบบกลม (Cluster random sampling) ตามข �นตอนดงน�

1. แบงเดกกาพราเปนกลมๆละ10 คน 2. เลอกกลมทดลองโดยการจบสลาก 2 กลม 3. เลอกกลมควบคมโดยการจบสลาก 2 กลม

เคร�องมอท�ใชในการวจย

ประกอบดวย 2 สวน คอ 1. กจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเอง

ลกษณะของกจกรรมนนทนาการ เปนกจกรรมใหกลมทดลองเขารวมกจกรรม รวมท �งหมด 10 กจกรรม ใชเวลากจกรรมละ 60 นาท ระยะเวลา 5 สปดาห สปดาหละ 2 คร �ง

32

2. แบบวดการเหนคณคาในตนเอง ลกษณะของแบบวดการเหนคณคาในตนเอง แบบวดการเหนคณคาในตนเองประกอบดวย 50 ขอ มลกษณะ เปนมาตรประมาณคา

(Rating scale) โดยมลกษณะเปนประโยคบอกเลารายงานตนเองและวดทศนคตเก�ยวกบตนเอง เกณฑการใหคะแนน

เน�องจากแบบวดน�มลกษณะรายงานตนเองท �งทางดานบวกและดานลบ ดงน �นจงแบงลกษณะเกณฑการใหคะแนนของแบบวดการเหนคณคาในตนเอง ดงน�

ขอความทางลบ ตอบไมใช ได 1 คะแนน ถาตอบใช ได 0 คะแนน ไดแก ขอ 4, 5, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 19, 20, 21, 22, 23, 28, 29, 31, 32, 33, 39, 42, 44, 45, 47, 48, 49

ขอความทางบวก ตอบ ใช ได 1 คะแนน ถาตอบไมใชได 0 คะแนน ไดแก ขอ 1, 2, 3, 6, 7, 12, 17, 18, 25, 26, 27, 34, 35, 37, 38, 41, 50

ขอความท�วดความจรงใจของผตอบ สามารถตอบไดท �ง ใช และ ไมใช นบคะแนนเปน 1 คะแนน ไดแก ขอ 24, 30, 36, 40, 43, 46

การแปลผล แปลผลจากคะแนนรวมของแบบวดการเหนคณคาในตนเอง โดยจะมคะแนนรวมอย

ในชวง 0-50 จากน �นนาคะแนนท�ไดมา × 2 เพ�อแปลผลตอไป โดยใชเปอรเซนไทลเปนเกณฑในการเปรยบเทยบภายในกลมดงน� 1. เปอรเซนไทลท� 75 ข�นไป (Upper Quartile) บงช�การเหนคณคาในตนเองสง 2. เปอรเซนไทลท� 26-74 (ชวง Inter Quartile) บงช�การเหนคณคาในตนเองปานกลาง 3. เปอรเซนไทลท� 25 ลงไป (Lower Quartile) บงช�การเหนคณคาในตนเองต�า ตาราง 1 เกณฑการแปลผลแบบวดการเหนคณคาในตนเอง

เกณฑการแปลผลแบบวดการเหนคณคาในตนเอง ระดบเปอรเซนไทล คะแนนรวม ระดบการเหนคณคาในตนเอง

75 ต �งแต 80 คะแนนข�นไป สง 26-74 59-79 ปานกลาง

25 ต �งแต 58 คะแนนลงไป ต�า

33

การสรางเคร�องมอท�ใชในการวจย 1. กจกรรมนนทนาการท�มผลตอการเหนคณคาในตนเอง

มลาดบข 0นในการสรางดงน0 1.1 ศกษาคนควาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวของกบกจกรรมนนทนาการใหเหมาะสมกบเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส เพ�อเปนแนวทางในการกาหนดกจกรรมนนทนาการท�มตอการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส 1.2 สรางกจกรรมนนทนาการใหสอดคลองกบวธการสรางความนบถอตนเองของ แบรนเดน 1.3 นากจกรรมนนทนาการท�สรางข�นเสนอประธานและกรรมการพจารณากอน แลวจากน �นนาไปใหผเช�ยวชาญ 5 คน ตรวจสอบความสอดคลองระหวางเปาหมายกจกรรม วธการดาเนนการ

1.4 นากจกรรมนนทนาการมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเช�ยวชาญ และนาไปทดลองกบเดกกาพราท�มใชกลมตวอยางจานวน 50 คน เพ�อดความสอดคลองของแตละกจกรรมวาสามารถจะดาเนนไปตามข �นตอนไดอยางเหมาะสม

1.5 นามาแกไขปรบปรงใหสมบรณ 2. แบบวดการเหนคณคาในตนเอง ผวจยใชแบบวดการเหนคณคาในตนเอง ของ คเปอรสมธ(Coopersmith Self-esteem

Inventory) โดยนามาทดลองใชกบเดก จานวน 30 คน แลวนามาหาคาความเช�อม �นโดยวธของ ครอนบาช (Cronbach)

แบบแผนการทดลองและการดาเนนการทดลอง

แบบแผนการทดลอง การวจยคร �งน�เปนการวจยเชงทดลองแบบ 2 กลม มการวดกอนและหลงการทดลอง(Before and After Control Group Design) (Kerlinger and Lee. 2000: 494)

Yb X Ya Exp Yb ~X Ya Cont

ภาพประกอบ 2 รปแบบการวจย

R

34

การดาเนนการทดลอง ในการทดลองคร �งน� ผวจยไดดาเนนการทดลองตามข �นตอนดงน� 1. ทาการสมเลอกโดยการจบสลาก เปนกลมทดลองและกลมควบคม 2. นาแบบวดการเหนคณคาในตนเองใหกลมทดลองและกลมควบคมไดทา 3. ดาเนนการทดลองโดยการใชกจกรรมนนทนาการท�มผลตอการเหนคณคาใน

ตนเองกบกลมทดลอง ใชระยะเวลา 5 สปดาห สปดาหละ 2 คร �ง คร �งละ 60 นาท จานวน 10 กจกรรม ตามตาราง 1

4. เม�อส�นสดการทดลอง ผวจยทาการทดสอบหลงการทดลอง ท �งกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชแบบวดการเหนคณคาในตนเอง ซ�งเปนชดเดยวกบท�ใชทดสอบกอนการทดลอง

5. นาขอมลท�ไดจากการทดลองไปวเคราะหตามวธการทางสถต ตาราง 2 การดาเนนกจกรรม

สปดาหท� คร �งท� ช�อกจกรรม กลมทดลอง กลมควบคม

1 1 จตรกรตวนอย เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม 2 ตนไมคนหาตวตน เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม 2 3 ววฒนาการ เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม 4 ทาความดถวายในหลวง เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม 3 5 เร�องเลาจากกระดาษ เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม 6 นทานไรเสยง เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม 4 7 กฬาฮาเฮ เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม 8 ธรรมะกบวยใส เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม 5 9 มนวอลคแรลล� เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม 10 มหกรรมอาหาร เขารวมกจกรรม ไมไดเขารวมกจกรรม

การจดกระทาขอมลและการวเคราะหขอมล

1. นาแบบวดการเหนคณคาในตนเองของคเปอรสมธ (Coopersmith) มาตรวจใหคะแนนตามเกณฑท�กาหนด

2. การเปรยบเทยบการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส กอนและหลงการไดเขารวมกจกรรมนนทนาการท�มตอการเหนคณคาในตนเอง

35

สถตท�ใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตพ�นฐาน ไดแก ความถ� คารอยละ คาเฉล�ย และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน 2. สถตท�ใชในการทดสอบสมมตฐาน ไดแก

2.1 เปรยบเทยบการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสบานแกรดา จงหวดลพบร กอนและหลงการไดรบการเขารวมกจกรรมนนทนาการท�มตอการเหนคณคาในตนเอง โดยใชการทดสอบคาท (Dependent samples t-test) 2.2 เปรยบเทยบผลตางของการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยการวเคราะหความแปรปรวนรวม (ANCOVA) โดยใชคะแนนกอนทดลองเปนตวแปรรวม แตเน�องจากการเหนคณคาในตนเองกอนทดลองแตกตางกน และเม�อทดสอบ Slope ของตวแปร พบวาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05 ซ�งฝนขอตกลงเบ�องตนในการใชสถต ANCOVA จงเปรยบเทยบการเหนคณคาในตนเองระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชคะแนนผลตางระหวางกอนและหลงการทดลอง (Difference score) ทดสอบคาสถต t-test for Independent samples แทน

บทท� 4 ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณท�ใชในการวเคราะหขอมล n แทน จานวนกลมตวอยาง x แทน คาเฉล�ย S.D. แทน คาเบ�ยงเบนมาตรฐาน t แทน คาสถตท�ใชในการวเคราะหการแจกแจงแบบท (t - Distribution) d แทน คาเฉล�ยของผลตางของคะแนนกอนการทดลองและหลงการทดลอง Sd แทน คาสวนเบ�ยงเบนมาตรฐานของผลตางของคะแนนกอนและหลงการทดลอง p แทน คาความนาจะเปน (Probability) * แทน นยสาคญทางสถตท�ระดบ .05 ผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยคร @งน @ ผ วจยเสนอผลการวเคราะหขอมลดงน @ เปรยบเทยบการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส กอนและหลงการเขารวมกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเอง

37

ตาราง 3 ลกษณะของกลมทดลองและกลมควบคม กลมทดลอง

จานวน รอยละ

กลมควบคม จานวน

รอยละ

เพศ ชาย 12 60.00 9 45.00 หญง 8 40.00 11 55.00 รวม 20 100.00 20 100.00 อาย 10 4 20.00 3 15.00 11 5 25.00 6 30.00 12 5 25.00 6 30.00 13 6 30.00 5 25.00 รวม 20 100.00 20 100.00 จากตาราง 3 แสดงวากลมทดลองสวนใหญเปนเพศชาย สวนกลมควบคมสวนใหญเปนเพศหญง สาหรบชวงอายของกลมทดลองและกลมควบคมกระจายใกลเคยงกน

38

ตาราง 4 เปรยบเทยบการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท4ไดรบผลกระทบจากเอดส ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม

กลม กอนทดลอง หลงทดลอง n S.D. n S.D. d S d t p กลมทดลอง 20 58.90 5.96 20 89.90 4.66 30.100 8.296* 16.225* .000 กลมควบคม 20 58.60 6.74 20 57.70 6.90 .900 1.774* 2.269* 0.035 t = .149 t = 16.805* t = 16.341* p = .882 p = .000 p = .000

* มนยสาคญทางสถตท4ระดบ .05

จากตาราง 4 แสดงวากลมทดลองท4ไดรบกจกรรมนนทนาการเพ4อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองมการเหนคณคาในตนเองสงขCนโดยเฉล4ย 30.100 ซ4งแตกตางจากกอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท4ระดบ .05 (t = 16.225, p<.05) และกลมควบคมท4ไมไดรบกจกรรมนนทนาการเพ4อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองมการเหนคณคาในตนเองสงขCนโดยเฉล4ย .900 ซ4งแตกตางจากกอนทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท4ระดบ .05 (t = 2.269, p = 0.035)

สวนการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท4ไดรบผลกระทบจากเอดสกอนทดลองระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมไมแตกตางกน (t = .149, p = .882) และการเหนคณคาในตนเองหลงการทดลองระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท4ระดบ .05 (t = 16.805, p<.05) เชนกน

กลมตวอยางท Cงกลมทดลองท4ไดรบการกจกรรมนนทนาการเพ4อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองและกลมควบคมท4ไมไดรบกจกรรมนนทนาการเพ4อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองมการเหนคณคาในตนเองสงขCนเหมอนกน แตเม4อไดนาคะแนนผลตางระหวางกอนทดลองกบหลงทดลอง (Difference Score) ของท Cงสองกลมมาเปรยบเทยบกน ไดคา t = 16.341 ซ4งแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตท4ระดบ .05 (p<.05) แสดงวา การจดกจกรรมนนทนาการเพ4อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองสงผลทาใหการเหนคณคาในตนเองของกลมทดลองสงกวากลมควบคม

x x

บทท� 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยคร �งน�เปนการวจยเชงทดลองเพ�อศกษาผลของกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส โดยใชรปแบบการวจยแบบก�งทดลองสองกลม มการวดกอนและหลงการทดลอง กลมตวอยางเปนเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส บานแกรดา จงหวดลพบร อาย 10-13 ป โดยวธการสมแบบกลม เปนกลมทดลองและกลมควบคมจานวนกลมละ 20 คน โดยกอนและหลงการทดลอง มการใหกลมตวอยางทาแบบวดการเหนคณคาในตนเองของคเปอรสมธ (Coopersmith Self-Esteem Inventory: CSEI) แลวนามาวเคราะหขอมลดวยสถต t-test for Dependent Samples และใช Difference Score มาเปรยบเทยบกน โดยใชสถต t-test for Independent Samples

สรปผลการวจย จากการศกษาวจยคร �งน� พบวา เดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส เม�อไดรบกจกรรม

นนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเอง มการเหนคณคาในตนเองสงกวากอนการทดลอง และสงกวากลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05

อภปรายผล จากการวจยท�พบวา กจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองสามารถ

ทาใหเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสมการเหนคณคาในตนเองสงข�นกวากอนไดรบกจกรรมนนทนาการ และกลมทดลองมการเหนคณคาในตนเองสงกวากลมควบคม ซ�งเปนไปตามสมมตฐานท�ต �งไวและสอดคลองกบงานวจยของ ภมนทร มขนหมาก (2552) ท�ไดทาการศกษา ผลการจดกจกรรมนนทนาการท�เ นนการละเลนของเดกไทยท�มคณคาทางวฒนธรรม ของนกเรยนประถมศกษาช �นปท� 6 พบวานกเรยนท�ไดรบกจกรรมนนทนาการท�เนนกจกรรมการละเลนของเดกไทยมระดบคณคาทางวฒนธรรมสงกวากอนการทดลอง และสอดคลองกบอาคร ประมงค (2553) ท�ไดทาการศกษา ผลการจดกจกรรมนนทนาการสาหรบเดกและเยาวชนผมความสามารถพเศษในคายสดสปดาห พบวา เดกและเยาวชนผมความสามารถพเศษ มการแสดงออกของพฤตกรรม ดานสมพนธภาพท�ดกบผอ�น อารมณเบกบาน สนกสนานภาวะความเปนผนา เคารพกฎกตกา ทางานรวมกบผอ�น ความม �นใจ กลาแสดงออก และความคดสรางสรรค จนตนาการมากข�น

40

ซ�งผวจยไดออกแบบกจกรรมนนทนาการท�เปดโอกาสใหเดกและเยาวชนผมความสามารถพเศษไดแสดงศกยภาพของตนเองใหไดมากท�สด และกระตน สงเสรม ใหแสดงพฤตกรรมใหเปนท�ประจกษจากกจกรรมนนทนาการ สอดคลองกบงานวจยของ พาฝน อารมา (2547) ทาการวจยการพฒนาการเหนคณคาในตนเองของเยาวชนชายในสถานฝกและอบรมเดกและเยาวชนชาย บานกาญจนาภเษก โดยใชกจกรรมบรณการ พบวาเยาวชนชายท�เขารวมกจกรรมบรณาการ มการเหนคณคาในตนเองสงกวาเยาวชนท�ไมไดเขารวมกจกรรมบรณาการ เพราะกลมทดลองไดมโอกาสฝกการกลาแสดงออกในส�งท�ตนเองคด ไดระบายอารมณความรสกของตนเองใหผอ�นไดรบร จงสงผลใหผอ�นเขาใจตนเองมากข�น ไดเขารวมกจกรรมกลมสมพนธท�มอยในกจกรรมบรณาการสามารถสงเสรมใหมปฏสมพนธท�ดกบบคคลอ�น รจกการวางตว แกปญหา ควบคมอารมณและพฒนาบคลกภาพของตนเองใหดข�นจงกอใหเกดการเหนคณคาในตนเองเพ�มมากข�น ซ�งสอดคลองกบ ชนฐชาร เขยวชะอม (2549) ไดทาการศกษา ผลของการใชกจกรรมกลมสมพนธเพ�อพฒนาการเหนคณคาในตนเองของเดกนกเรยนช �นประถมศกษาปท� 5 ท�มการสนบสนนจากเพ�อนแตกตางกน พบวานกเรยนท�ไดเขารวมกจกรรมกลมสมพนธมการเหนคณคาในตนเองสงกวานกเรยนท�ไมไดเขารวมกจกรรมกลมสมพนธ และนกเรยนท�มการสนบสนนจากเพ�อนมากมการเหนคณคาในตนเองมากกวานกเรยนท�มการสนบสนนจากเพ�อนนอย เพราะการยอมรบจากเพ�อนมความสมพนธกบการเหนคณคาในตนเองซ�งนกเรยนท�มการยอมรบจากเพ�อนมากจะมการเหนคณคาในตนเองมาก และสอดคลองกบ อาร ตรณปญญา (2552) ไดทาการศกษา ผลการจดโปรแกรมนนทนาการท�มตอการพฒนาความคดสรางสรรคของเดกปฐมวย พบวาเดกปฐมวยท�ไดรบการจดโปรแกรมนนทนาการมความคดสรางสรรคสงกวากอนไดรบการจดโปรแกรมนนทนาการ เพราะเกดจากการท�เดกไดรบการจดโปรแกรมแบบการเรยนการสอนแบบบรณาการท�มลกษณะเช�อมโยงสมพนธกนโดยใชกจกรรมนนทนาการท�คานงถงหลกการพฒนาความคดสรางสรรคใหครอบคลมท �ง 4 ดานคอ ความคดรเร�ม ความคดคลองแคลว ความคดยดหยนและความคดละเอยดละออ เปนกระบวนการเรยนรสงเสรมใหเดกเกดการเรยนรคดวเคราะห สรางสรรคไดด และสอดคลองกบ ปญญา ประดษฐธรรม (2552) ไดทาการศกษาประสทธผลของโปรแกรมนนทนาการท�มตอความสามารถในการแกปญหาของเดกปฐมวย พบวาเดกปฐมวยท�ไดรบการจดโปรแกรมนนทนาการมความสามารถในการแกปญหามากกวาเดกปฐมวยท�ไมไดรบการจดโปรแกรมนนทนาการ และเดกปฐมวยกลมทดลองท�ไดรบการจดโปรแกรมนนทนาการมความสามารถในการแกปญหาของตนเองและความสามารถในการแกปญหาของตนเองท�เก�ยวของกบผอ�นมากกวากลมควบคม เน�องจากโปรแกรมนนทนาการท�ผวจยออกแบบน �นมลกษณะท�เปนการบรณาการทางดานนนทนาการกบรปแบบการจดการเรยนการสอนใหกบ เดกปฐมวย ซ� งการ เ รยนรของ เดก เ ปนไปไดดวยความสข ส นกสนาน เขากบกระบวนการพฒนาทกษะทางความคดดานความสามารถในการแกปญหาของตนเองและดานการแกปญหาของตนเองท�เก�ยวของกบผอ�นและสอดคลองกบ เอก เอกสกล (2552) ไดทาการศกษากจกรรมนนทนาการเพ�อพฒนาความฉลาดทางดานอารมณของนกฟตบอล โครงการพเศษของโรงเรยนอสสมชญธนบร พบวานกฟตบอลท�ไดเขารวมกจกรรมนนทนาการตามโปรแกรมมความ

41

ฉลาดทางอารมณสงกวากอนการเขารวมกจกรรมเพราะการใชโปรแกรมการจดกจกรรมนนทนาการเพ�อพฒนาความฉลาดทางอารมณทาใหเกดการเปล�ยนแปลงและพฒนาองคประกอบของความฉลาดทางอารมณ และสอดคลองกบ สรศา สขมวรรณ (2548) ไดทาการศกษา ผลการจดกจกรรมนนทนาการประเภทเกมท�มตอการพฒนาลกษณะนสยของเดกปฐมวย พบวาเดกปฐมวยท�ไดเขารวมกจกรรมนนทนาการประเภทเกมมการพฒนาลกษณะนสยโดยรวมและรายดานทกดานคอ ดานรางกาย ดานจตใจ ดานอารมณและดานสงคมสงกวากอนการเขารวมกจกรรมนนทนาการ เพราะผวจยสรางกจกรรมนนทนาการประเภทเกมโดยคานงหลกในการพฒนาลกษณะนสยแกเดกปฐมวยใหครอบคลมการพฒนาลกษณะนสยท �ง 4 ดาน จงทาใหกจกรรมท�ออกแบบมาน �นสามารถทาใหเดกปฐมวยเกดการพฒนาลกษณะนสยไดดข�น แตไมสอดคลองกบ นพรตน ศทธถกล (2546) ไดทาการศกษา ผลของกจกรรมนนทนาการท�มตอการพฒนาความฉลาดทางอารมณของนกเรยนช �นมธยมศกษาปท�4 โรงเรยนบางพลราษฎรบารง จงหวดสมทรปราการ พบวาความฉลาดทางอารมณของกลมทดลองท�เขารวมกจกรรมนนทนาการตามโปรแกรมกอนการทดลองและหลงการทดลองไมแตกตางกน ยกเวนดานความสขในเร�องความภมใจตนเองลดลง ท �งน�นาจะเปนเพราะระยะเวลาในการทากจกรรมนอยเกนไป นกเรยนมความวตกกงวลเก�ยวกบเร�องในรายวชาอ�นๆท�เรยนเปนประจาอยทกวนและประเภทของกจกรรมนนทนาการตามโปรแกรมท�สรางข�นอาจจะไมสมบรณ ในบางกจกรรมอาจจะยงไมตรงกบความตองการของกลมตวอยางซ�งมกจกรรมท�เดกไมกลาแสดงออกเชน กจกรรมเขาจงหวะ การแสดงประกอบทาทาง ทาใหเดกน �นไมกลาแสดงออกจงอาจมผลตอความฉลาดทางอารมณดานความภมใจของนกเรยนท�เขารวมกจกรรม ซ�งแตกตางจากกจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองท�กลมทดลองไดเขารวมกจกรรมอยางตอเน�องจนสามารถทาใหมการเหนคณคาในตนเองสงข�นเพราะผวจยไดออกแบบกจกรรมนนทนาการท�สอดคลองกบแนวคดของ แบรนเดน (Branden: 1994) ท�อธบายไววา การสรางความนบถอตนเองน �นตองมการใชชวต การใชชวตอยางมสต ใชสตปญญาแกไขปญหาอยางใจเยน เพ�อท�จะชนะอปสรรค สามารถยอมรบความเปนจรงท�เกดข�นกบตนเอง มความรบผดชอบตอตนเอง การใชชวตอยางมจดมงหมาย ดารงชวตดวยหลกคณธรรมท�ทาแลวสามารถทาใหตนเองเกดความเช�อม �นในตนเอง และเกดความม �นใจจากภายในอยตลอดเวลา

ดงน �น จะเหนไดวา กจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองสามารถทาใหเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสมการเหนคณคาในตนเองสงข�น เสมอนสรางภมคมกนทางจตใจและสงคม นอกจากน�ยงสงเสรมใหมความเช�อม �นในตนเองมากข�น และชวยพฒนาใหเดกกลมน�มสภาพจตใจอารมณราเรงแจมใสย�งข�น ซ�งสอดคลองกบการศกษาของไวซคอฟ (สมบต กาญจนกจ. 2544:33; อางองจาก Weifskopf. 1975) ท�กลาววา กจกรรมนนทนาการเปนเคร�องมอสาคญในการปองกนการปวยทางดานจตใจ และสามารถฟ�นฟจตใจใหกลบคนสสภาพเดมไดเรว จงสงผลทาใหผเขารวมมการพฒนาทางดานจตใจอารมณไดเปนอยางด

42

ขอเสนอแนะในการนาไปใช 1. จากการทดลอง ผวจยพบวา โดยสวนใหญเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดสไม

คอยกลาแสดงออก จงควรเพ�มกจกรรมนนทนาการท�สงเสรมความกลาแสดงออก เพ�อเปนการเปดโอกาสใหเดกกลมน�ไดแสดงออกมากข�น

2. กจกรรมนนทนาการบางกจกรรมท�ทาน �นมการประกอบอาหาร โดยใหกลมทดลองลงมอทาอาหารเองเชน ป �นลกชบ การทาวนผลไม ทาแซนวชเปนตน เพราะฉะน �นกอนท�จะใหกลมทดลองทากจกรรมน�ผวจยควรเนนย�าเร�องการรกษาความสะอาดของรางการโดยใหเดกๆไปลางมอกอนทากจกรรมและควรย�าเร�องการรกษาความสะอาดในการประกอบอาหารดวย ขอเสนอแนะในการทาวจยคร !งตอไป

1. ในการทาวจยคร �งตอไปผวจยควรตดตอประสานงานกบเจาหนาท�ท�ดแลบานแกรดาในเร�องวนและเวลาท�จะไปทาการวจย เพ�อความสะดวกแกเจาหนาท�ในการจดตารางเวลาใหกบผวจยและผเขารวมกจกรรม

2. การท�จะทากจกรรมในแตละคร �งผวจยควรมผชวยไปดวย เพ�อท�จะไดชวยในสวนของการเตรยมอปกรณในการจดกจกรรม และควรมการประชมแบงหนาท�ในการจดกจกรรมแตละคร �งท�วจย เพ�อทาความเขาใจเก�ยวกบกระบวนการดาเนนกจกรรม

บรรณานกรม

บรรณานกรม กญช เกสรสคนธ. (2546). ผลของกจกรรมกลมท �มตอความรสกเหนคณคาในตนเองของเยาวชน ใน

สถานสงเคราะหเดกชายบานเชยงใหม. วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยาการปรกษา) เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

กาโชค เผอกสวรรณ. (2538). ผนาสนทนาการ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. จรนทร ธานรตน. (2532). นนทนาการชมชน. กรงเทพฯ: สานกพมพโอเดยนสโตร. จนทรฉาย พทกษศรกล. (2532). ผลของการจดโปรแกรมการศกษาความกลาแสดงออกตอ

ความรสกเหน คณคาในตนเองของนกเรยนช .นมธยมศกษา. ปรญญานพนธ วท.ม. (พยาบาลศาสตร). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จารวรรณ นครจารพงศ. (2551). กรณศกษาผลการจดกจกรรมศลปะท �มผลตอการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท �ไดรบผลกระทบจากเอดส. ปรญญานพนธ กศ.ม. (ศลปศกษา). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชนฐชาร เขยวชะอม. (2549). ผลของการใชกจกรรมกลมสมพนธเพ �อพฒนาการเหนคณคาในตนเองของนกเรยนช .นประถมศกษาปท �5 ท �มการสนบสนนจากเพ �อนแตกตางกน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาพฒนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชชพ เยาวพฒน. (2543). สนทนาการ. กรงเทพฯ: สานกพมพโอเดยนสโตร. ดวงพร หรญรตน. (2543). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวโรเจอรสตอความสข

ของเดกกาพราในสถานสงเคราะห. วทยานพนธ ศศ.ม. (จตวทยาการปรกษา). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ดรณ รจกรกานต และคณะ. (2549). สถานการณเดกกาพราและเดกท �ไดร บผลกระทบจาก HIV/AIDS. มหาสารคาม: คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ดษฎ เจรญสข. (2547). การพฒนารปแบบครอบครวเพ �อปองกนโรคเอดส. กรงเทพฯ: สานกโรคเอดส.

ธระ ชยยทธยรรยง. (2542). การเสรมสรางความรสกเหนคณคาในตนเอง. วารสารการศกษา. นพรตน ศทธถกล. (2546). ผลของกจกรรมนนทนาการท �มตอการพฒนาความฉลาดทางอารมณของ

นกเรยนช .นมธยมศกษาปท � 4 โรงเรยนบางพลราษฎรบารง จงหวดสมทรปราการ. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

นกขาวชาวบาน. (2550, 19 เมษายน). คมชดลก. หนา 20. บรรจง กณะวรรณ.(2530). “กจกรรมเสรมสรางลกษณะนสย”; การจดการเรยนการสอนนนทนาการ

ในโรงเรยนประถมศกษา. ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน.

45

บญช วโรจนชฉตร.(2549). ศกษาการเขารวมกจกรรมนนทนาการของนกเรยน ชวงช .นท � 3 โรงเรยนสาธตสงกดมหาวทยาลยในเขตกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ) กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ป.มหาขนธ. (2536). สอนใหเดกมความนบถอตนเอง. กรงเทพฯ: สานกพมพโอเดยนสโตร. ปณศรา ภาสภาการ.(2546). ผลของการใหคาปรกษาแบบกลมตามทฤษฎภวนยม ท �มตอการเหน

คณคาในตนเองของเดกท �ถกทารณกรรมทางเพศ ศนยพทกษสทธเดก กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

ประภาส ณ พกล. (2551). การศกษาความภาคภมใจในตนเองและการสรางโมเดลใหคาปรกษากลมเพ �อพฒนาความภาคภมใจในตนเองของนกเรยนวยรนภาคเหนอ. ปรญญานพนธ กศ.ด. (จตวทยาการใหคาปรกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ปญญา ประดษฐธรรม. (2552). ประสทธผลของโปรแกรมกจกรรมนนทนาการท �มตอความสามารถในการแกปญหาของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พาฝน อารมา (2547). การพฒนาการเหนคณคาในตนเองของเยาวชนชาย ในสถานฝกและอบรมเดกและเยาวชนชาย บานกาญจนาภเษก โดยใชกจกรรมบรณาการ. สารนพนธ กศ.ม. (จตวทยาพฒนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พรสทธ I คานวณศลป และ ศภวฒนา วงศธนส. (2544). ลกษณะและความสมพนธของนกทองเท �ยวและผขายบรการทางเพศในประเทศไทย. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.

ฟอง เกดแกว.(2532). โครงการพลศกษา สขศกษาและนนทนาการในโรงเรยน. กรงเทพฯ : สานกพมพวฒนาพานช

ภมนทร มขนหมาก.(2552). ผลการจดกจกรรมนนทนาการท �เนนการละเลนของเดกไทยท �มตอคณคาทางวฒนธรรม ของนกเรยนประถมศกษาปท � 6 โรงเรยนวดดอน กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

มยร ยภาวรรณ. (2539). ผหญงกบวกฤตการณเอดส. กรงเทพฯ: สรอยทอง. เยาวภา เดชะคปต. (2542). การศกษาประถมวย. กรงเทพฯ: เอพกราฟฟคส ดไชน. วรากร ทรพยวระปกรณ. (2550). วถการดาเนนชวตของเยาวชนในสถานสงเคราะห: การศกษาเชง

ปรากฏการณวทยา. วารสารศกษาศาสตร ปทL 19 ฉบบทL 1 (109-122). ชลบร: มหาวทยาลยบรพา.

วไลรตน หรญศภโชต และคนอLนๆ. (2550). ผลการใชกจกรรมกลมสมพนธเพ �อพฒนาการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพรา. รายงานการวจยประกอบการเรยนการสอนวชา วธการวจยในจตวทยาพฒนาการ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

46

วลลภ ต Oงคณานรกษ. (2535). เดกท �ถกลมในสงคมไทย. กรงเทพฯ: สานกพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล. (2549). รายงานสถานการณ. เดกกาพรา-เอดสในไทย. กรงเทพฯ: มตชน.

สมควร โพธ Iทอง. (2551). เอกสารประกอบการสอน วชาการวางแผนกจกรรมนนทนาการ. กรงเทพฯ: ภาควชาสนทนาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สมบต กาญจนกจ. (2535). นนทนาการชมชนและโรงเรยน. กรงเทพฯ: สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

-------------. (2544). นนทนาการและอตสาหกรรมทองเท �ยว. กรงเทพฯ: สานกวชาวทยาศาสตรและการกฬา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สาวตร ทยานศลป. (2541). อทธพลของครอบครวตอความภาคภมใจในตนเองของวยรน. กรงเทพฯ: สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล.

สดา สงเดช. (2546). การศกษาสมพนธภาพในครอบครว การอบรมเล.ยงด โครงสรางครอบครวการเหนคณคาในตนเอง และผลสมฤทธJในการเรยน ของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย. วทยานพนธ วท.ม. (จตวทยา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง.

สดใจ ต Oงทรงสวสด I. (2532). การใชเพ �อนผใหการชวยเหลอในกลมเพ �อการเพ �มความรสกเหนคณคาในตนเองของนกเรยนช .นมธยมศกษาปท � 5. วทยานพนธ ค.ม. (การวจยการศกษา) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สพตรา ทาวงศ. (2550). ผลของการตรวจสอบและประเมนตนเองตอความภาคภมใจในตนเองของวยรน. ปรญญานพนธ วท.ม. (จตวทยาคลนก). นครปฐม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย มหดล.

สวรรณ พทธศร. (2543). Behavior Therapy. กรงเทพฯ: บรษท บยอนด เอนเตอรไพรซ จากด. สรศา สขมวรรณ. (2548). ผลของกจกรรมนนทนาการประเภทเกมท �มตอการพฒนาลกษณะนสย

ของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อนรกษ บณฑตยชาต. (2542). ความตระหนกในคณคาของตนเองของนกเรยนช .นมธยมศกษาตอนปลาย. วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย. 7(2). 80.

อรณชา หาสาสนศร. (2547). กจกรรมกลมท �สงเสรมการเหนคณคาในตนเองของเดกถกทารณกรรมทางเพศ: กรณศกษาเดกหญงบานราชวถ. ปรญญานพนธ วท.ม. (จตวทยาคลนก). นครปฐม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

อาคร ประมงค.(2553). ผลการจดกจกรรมนนทนาการสาหรบเดกและเยาวชนผมความสามารถพเศษ ในคายสดสปดาหโรงเรยนอนบาลอทมพรพสย จงหวดศรสะเกษ. ปรญญานพธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

47

อาร ตรณปญญา. (2552). ผลการจดโปรแกรมนนทนาการท �มตอการพฒนาความคดสรางสรรคของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อสมาแอ สมายล. (2553). ผลการสอนศลปะแบบพหวฒนธรรมท �มตอการเหนคณคาในตนเองของเยาวชนในสถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เอก เอสกล. (2552). กจกรรมนนทนาการเพ �อพฒนาความฉลาดทางอารมณของนกฟตบอลโครงการพเศษโรงเรยนอสสมชญธนบร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

Branden, Nathaniel. (1994). The Six Pillars of Self-Esteem. New York: Bantam Books. Bray, R. (2003). “Predicting the Social Consequences of Orphanhood in South Africa”.

African Journal of AIDS Research. Vol. 2, No. 1, 39-55(17). Brightbill, k. Charless; & Mayer,D. (1969). Haroad. Community Recreation. Inc., Englewood

Cliffs: Prentice Hall. Charoensuk, D., Wonsukhon, N., Chancharat, P., Kuptapa, K. and Rattagorn, P. (2004).

“Needs, Self-Esteem and Health Impact Assessment on AIDS Orphans in Thailand”. International Conference on AIDS (15th: 2004: Bangkok, Thailand). Abstract no. E10098.

Cluver, L., Gardner, F. and Operario, D. (2008). “Effects of Stigma on the Mental Health of Adolescents Orphaned by AIDS”. Journal of Adolescent Health. Vol. 42, 410-417.

Coopersmith, S. (1984). Self-Esteem. New York: Bantam Books. Han, C. and Ssewamala, F. M. (2009). Enhancing Self Esteem among Orphaned and

Vulnerable Young Adolescents Affected by AIDS in Rural Uganda: Do Assets Matter? (Research that Promotes Sustainability and (re)Builds Strengths. Abstract.

Kerlinger, F.N. and Howard B. Lee. (2000). Foundations of Behavioral Research. 4th ed. California: Thomson Learning.

Leung, J.J. and Sand, M.C. “Self – Esteem and Emotional Maturity in College Students.” Journal of college Student personnel 22: 291 – 298.

Maslow, Abraham M. (1970). Motivation and Personality. New York: Harper & Row. Newman. (1986). Adolescent Development. Columbus: Merrill Pub.Co. Omallo, H. and Olale, G. (2004). “From HIV Infection to Orphan Hood: A Community

Centered Approach for Impact Mitigation”. International Conference on AIDS (15th: 2004: Bangkok, Thailand). Abstract No. WePeD6556.

48

Rice, Pamela Ann. (1987). “The Effects of Structured group counseling program on the Self – Esteem of a Sample of Black Juvenile Delinquent Males.” Dissertation Abstracts International 49 : 1065 A.

Ronkin, A.M. (1982). “An Analysis of Changes In Self – Esteem Among Secondary School Students, Induced or Produced By Human Relations Training.” Dissertation Abstracts International 43 : 1093 – A.

Zhao, G., Li, X., Fang, X., Zhao, J., Yang, H. and Stanton, B. (2007) “Care Arrangement, Grief, and Psychological Problems among Children Orphaned by AIDS in China”.

ภาคผนวก

50

ภาคผนวก ก วธการสรางความนบถอตนเองของแบรนเดน กบกจกรรมนนทนาการ

51

วธการสรางความนบถอตนเองของแบรนเดน กบกจกรรมนนทนาการ

ลาดบ วธการสราง Self-esteem กจกรรมนนทนาการเพ)อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกกาพราท)

ไดรบผลกระทบจากเอดส 1 การใชชวตอยางมสต (Living Consciousness) คอ การคอยๆพด คอยๆคด

คอยๆทาและคอยๆแกปญหาใชสตและปญญาแกไขปญหาอยางใจเยนเพราะคนท)รสกนบถอตนเองไดน Fนตองเกดจากการเอาชนะอปสรรคในชวตได เม)อทาไดจะเกดพลง เกดกาลงใจ เกดความเช)อม )นในตนเอง ดงน Fนกอนลงมอทาส)งใดตองมสต ทาอยางสดความสามารถและทาใหถงท)สดอยาลมเลกกลางครน ซ)งคนท)ประสบความสาเรจหลายๆคร Fงแมวาจะเจออปสรรคหรอลมเหลวบางกจะคดวาเปนเร)องธรรมดา การมสตน Fนตองสงเกตความคด ความรสกของตนเองตลอดเวลาและตองสามารถแกไขขอบกพรองของตนเองได

จตรกรตวนอย ตนไมคนหาตวตน เร)องเลาจากกระดาษ ววฒนาการ

2 การยอมรบตนเอง(Self Acceptance) คอ การยอมรบความจรงเก)ยวกบตนเอง โดยเฉพาะขอบกพรองของตนเอง ส)งไหนท)แกไขไดกแกไขเสย ส)งใดแกไขไมไดใหรจกยอมรบความเปนจรง

ววฒนาการ ผลดกนชมผลดแกไข ประดษฐส)งของจากธรรมชาต

3 การมความรบผดชอบตอตนเอง (Self Responsibility) คอการยอมรบไดวาทกส)งทกอยางท)เกดขFนนFเปนส)งท)เราเลอกเอง รบผดชอบเอง และเม)อเกดอปสรรคและความลมเหลวกไมโทษคนอ)น ไมโทษโชคชะตา รวาตนเองกาลงทาอะไรและส)งท)จะตามมาน Fนคออะไร

มหกรรมอาหาร นทานไรเสยง

4 การมความกระตอรอรนในการใชชวต (Self Assertiveness) คอการสามารถเปล)ยนความคดใหเปนการกระทาได ตองใชความพยายามอยางมาก สามารถลงมอกระทาเอง จนเกดเปนแรงกระตนใหมกาลงใจในการทางานตอไป

มนวอลคแรลล) กฬาฮาเฮ

5 การใชชวตอยางมจดมงหมาย (Living Purposefully) คอการวางเปาหมายให

ทดเทยมกบศกยภาพท)มอย ตองมองเหนจดแขงและจดออนของตนเอง บวกกบพรสวรรค ความเช)ยวชาญและความชอบ จงจะเรยกวา ศกยภาพท)แทจรง ข Fนตอนในการใชชวตอยางมจดมงหมายคอวธการท)จะทาใหถงจดมงหมายท)หวงไว และตองประเมนวาส)งท)ทาอยสอดคลองกบเปาหมายหรอไม

มหกรรมอาหาร กฬาฮาเฮ มนวอลคแรลล)

6 การมศกด ]ศรในตนเอง (Personal Integrity) คอการสามารถปฏบตตามความเช)อ คณธรรม หรอหลกการท)ตนเองเช)อม )นได ถาสามารถทาตามคณธรรมไดจะทาใหมความเช)อม )นในการท)จะทาความดตอไปและจะรสกภมใจในตนเอง รจกรกตนเอง การเปนคนมคณธรรมน Fนสามารถอยไดทกสถานการณ เม)อรวาตนเองเปนคนด จะกอใหเกดความม )นใจจากภายในอยตลอดเวลา

ธรรมะกบวยใส จFดไมจFด

52

ภาคผนวก ข กจกรรมนนทนาการเพ)อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเอง

ของเดกกาพราท)ไดรบผลกระทบจากเอดส

53

กจกรรมนนทนาการเพ�อเสรมสรางการเหนคณคาในตนเอง ของเดกกาพราท�ไดรบผลกระทบจากเอดส

กจกรรมท� 1 จตรกรตวนอย วตถประสงค

เพ)อใหผเขารวมกจกรรมไดรจกตนเองจากมมมองของบคคลอ)น และสงเสรมใหเหนคณคาในตนเองในฐานะของผท)สามารถชวยเหลอบคคลอ)นไดรวมท Fงการใชสตในการคดในการแกปญหาและยอมรบในส)งท)กาลงจะเกดขFนกบตนเอง ระยะเวลา 60 นาท อปกรณ กระดาษ ดนสอ ดนสอส ข -นตอนการนาเขาสกจกรรม ผวจยนาเขาสกจกรรมดวยการเลนเกมเพ)อเตรยมความพรอมใหกบผเขารวมกจกรรม ผวจยพดคยเร)องการชวยเหลอซ)งกนและกน ศลปะการส)อสาร การถายทอดอารมณความรสก วธการดาเนนการ

1. ผวจยแจกกระดาษและดนสอใหผเขารวมกจกรรมคนละ 1 ชด แลวใหผเขารวมกจกรรมเขยนช)อของตนเองไวท)มมกระดาษ

2. ใหผเขารวมกจกรรมจบค แลวแลกกระดาษระหวางคของตน จากน Fนใหผเขารวมกจกรรมวาดรปของคตนลงบนกระดาษตามคาส )งท)ผวจยกาหนด เม)อวาดรปตามคาส )งแตละคาส )งเสรจแลว ใหไปจบคกบผเขารวมกจกรรมคนตอๆไป โดยท)ผวจยจะกาหนดคาส )งในการวาดรปแตะละคร Fง ดงนFวาดเฉพาะโครงหนา ทรงผม ห คFว ตา จมก ปาก ลาตวทอนบน ลาตวทอนลาง ตามลาดบ

3. เม)อแลกเปล)ยนใหเพ)อนวาดครบทกคนแลว ผเขารวมกจกรรมนารปของตนมาตกแตงระบายสดวยดนสอสท)เตรยมไวให แลวนามาเสนอความคดเหนและความรสกตอรปภาพของตนเอง

4. หลงจากจบกจกรรม ใหผเขารวมกจกรรมชวยกนสรปขอคดเหนและประโยชนในการนาไปใชท)ไดรบจากกจกรรมนF

54

กจกรรมท� 2 ตนไมคนหาตวตน วตถประสงค เพ)อสงเสรมการเหนคณคาในตนเองในดานของการนาเอาความสามารถของตนท)มอยหรอศกยภาพออกมาแสดงใหผอ)นไดรบรและเปนการสรางแรงบนดาลใจการวางเปาหมายของชวตในการใชชวตตอไปอยางมคณคาในอนาคตตามท)ตนเองไดต Fงไว ระยะเวลา 60 นาท อปกรณ กระดาษ ดนสอ ยางลบ ดนสอส ข -นตอนการนาเขาสกจกรรม ผวจยนาเขาสกจกรรมดวยการรองเพลงประกอบทาทางเพ)อเตรยมความพรอมใหกบผเขารวมกจกรรม จากน Fนผวจยพดคยในเร)องของการใชศกยภาพและความสามารถท)มอยในตนเองใหเกดประโยชน วธการดาเนนการ

1. ใหผเขารวมกจกรรมน )งหลบตาทาสมาธในทาท)ผอนคลาย ฟงเพลงบรรเลงเสยงธรรมชาตในขณะท)กาลงทาสมาธอยน Fนใหผเขารวมกจกรรมจนตนาการถงตนไมใหญท)ตนเคยเหนและหากเราเปนตนไมตนน Fนตองมสวนประกอบใดบางท)สาคญ ใชเวลาประมาณ 5 นาท

2. ผวจยบอกใหผเขารวมกจกรรรมลมตาและมารบกระดาษ ดนสอ เพ)อนาไปวาดรปตนไมใหญของตนเองตามท)ไดจนตนาการไว

3. หลงจากผเขารวมกจกรรมวาดรปเสรจแลวผวจยจะใหหวขอตอไปอกวา หากเราเปนตนไมตนนFอะไรคอคณสมบตท)ตองการของรากแกว กใหเขยนลงไปตรงรปท)ตนไดวาดไวสวนลาตนคอ แหลงความสามารถ ความร เรามความสามารถอะไรบางท)เรารบรวาเรามกใหเขยนลงไปในสวนของลาตน ก)งใบ และดอกและผลของตนไมใหเจาของตนไมใชความคด จนตนาการแรงบนดาลใจท)มตอตนเองวาในอนาคตเราอยากเปนอะไรหรออยากทาอะไร กใหเขยนลงไปในสวนน Fนของตนไม

4. เม)อผเขารวมกจกรรมทาผลงานของตนเองเสรจแลวใหแลกเปล)ยนเรยนรกบเพ)อนเพ)อใหเพ)อนไดเขยนชFแนะหรอช)นชมผลงานใหเราดวย

5. หลงจากจบกจกรรม ผวจยสรปกจกรรมเร)องของการนาเอาความสามารถท)มอยในตนเองนามาใชใหเกดประโยชนมากท)สดในการดาเนนชวต

55

กจกรรมท� 3 ทาความดถวายในหลวง (การวาดภาพระบายส) วตถประสงค

เพ)อตองการใหผเขารวมกจกรรมไดสานกในพระมหากรณาธคณตอพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และปลกฝงใหผเขารวมกจกรรมน Fนไดเหนคณคาในตนเองตอการทาความดในส)งท)สามารถทาไดตามหลกคณธรรม ความสามารถของตนเองท)ทาไดในทกสถานการณพรอมท Fงยงจะกอใหเกดความม )นใจในตนเองมากขFนดวย ระยะเวลา 60 นาท อปกรณ

กระดาษสาหรบวาดภาพ ดนสอ ดนสอส ข -นตอนการนาเขาสกจกรรม

ผวจยนาเขาสกจกรรมโดยการเลนเกม เพ)อเตรยมความพรอมใหกบผเขารวมกจกรรม รวมท Fงการพดถงในหลวงผทรงเปนพระมหากษตรยอนเปนท)รกของประชาชนชาวไทย วธการดาเนนการ

1. ผวจยอธบายถงความสาคญของพระมหากษตรย พระราชกรณยกจของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเพ)อความสขของพสกนกรชาวไทย และพระมหากรณาธคณท)ทรงมตอปวงชนชาวไทย นอกจากนF ผวจยปลกฝงใหผท )เขารวมกจกรรมน Fนไดตระหนกถงการทาความดถวายในหลวงในลกษณะตางๆเทาท)ตนเองจะสามารถทาได

2. ใหผเขารวมกจกรรมวาดภาพและระบายส ในหวขอ “ทาความดถวายในหลวง” โดยท)สามารถจะวาดในลกษณะใดกได

3. ใหผเขารวมกจกรรมแตละคนอธบายถงผลงานของตนเองวา ภาพท)วาดน Fนมความหมายวาอยางไร ซ)งจะใหอธบายในแนวความคดของตนเองท)ส)อออกมาในรปภาพน Fนวาการทาความดของตนเองน Fนจะเปนตวอยางแกเพ)อนๆไดอยางไร

56

กจกรรมท� 4 ววฒนาการ วตถประสงค เพ)อสงเสรมความซ)อสตยตอตนเอง กระตนใหผเขารวมกจกรรมเกดการเหนคณคาในตนเองและสามารถยอมรบสภาพความเปนจรงท)ตนเปนอย และการใชสตในการตอสกบอปสรรค มสตในการสงเกตความคดความรสกของตนเองและผอ)นซ)งสามารถนามาแกไขในขอบกพรองของตนเองได ระยะเวลา 60 นาท ข -นตอนการนาเขาสกจกรรม ผวจยนาเขาสกจกรรมดวยการเลนเกมเพ)อเตรยมความพรอมใหกบผเขารวมกจกรรม ผวจยพดคยเร)องการววฒนาการและความอยรอดของมนษยในสงคมปจจบน วธการดาเนนการ

1. ผเลนทกคนตองเปายงฉบกน เพ)อใหถงข Fนสงสดท)ผวจยไดกาหนดไว คอ เร)มตน ทกคนตองเปนลกออด จากน Fนกคอยววฒนาการเปน กบ ปลา นก ลง มนษย และเทวดา ตามลาดบ โดยผเลนจะตองแสดงทาทางประกอบลาดบข FนววฒนาการของตนดงนF

ทาลกออด ใหนาแขนแนบชดลาตวและสายหวไปมา ทากบ ใหทาทากระโดดและสงเสยงเหมอนกบ ทาปลา ใหนามอมาประกบกนไวดานหนา แลวยดแขนออก สะบดไปมา ทาลง ใหนามอมาเกาศรษะและลาตว พรอมสงเสยงเหมอนลง ทามนษย ใหนามอท Fงสองขางมาเทาเอว และสงเสยงหวเราะ ทาเทวดา ใหนามอประกบกนไวเหนอศรษะ

2. ผเลนจะสามารถเปายงฉบไดเฉพาะกบผเลนท)อยในข Fนววฒนาการเดยวกนเทาน Fน ดงตวอยาง ถาผเลนเปนลกออดกตองไปเปายงฉบกบผเลนท)เปนลกออด เม)อชนะแลวกจะกลายเปนกบ ตองไปเปายงฉบกบผเลนท)เปนกบตอไป สวนผแพ จะตองหาผเลนท)เปนลกออดและเปายงฉบอกคร Fงเพ)อใหไดเปนกบ เปนตน ทาเชนนFไปเร)อยๆ

3. กจกรรมนFจะสFนสดลง เม)อเหลอผเลนเพยง 1 คนในแตละลาดบข Fนววฒนาการ ยกเวนข Fนเทวดาซ)งจะมผเลนอยมากท)สด

4. หลงจากจบกจกรรม ใหผเขารวมกจกรรมชวยกนสรปขอคดเหนและประโยชนในการนาไปใชท)ไดรบจากกจกรรมนF

57

กจกรรมท� 5 เร�องเลาจากกระดาษ (การพบกระดาษ) วตถประสงค

เพ)อตองการใหผเขารวมกจกรรมน Fนไดมสมาธในการทางานและการใชชวตรวมกบบคคลอ)นในสงคม ระยะเวลา 60 นาท อปกรณ

กระดาษส กรรไกร แบบฝกการพบกระดาษสตวชนดตางๆ ข -นตอนการนาเขาสกจกรรม

ผวจยนาเขาสกจกรรมโดยการเลนเกมท)เก)ยวของกบสตวชนดตางๆ เชน เกมแขงกนพดช)อของสตวท)ตนรจก เปนตน เพ)อเตรยมความพรอมของผเขารวมกจกรรม วธการดาเนนการ

1. ผวจยอธบายวธการพบกระดาษท)ถกตองและการเลอกใชขนาดของกระดาษท)จะพบเปนสตวชนดท)ตนเองสนใจ พรอมกบการเตอนใหมความระมดระวงในการใชอปกรณ

2. ใหผเขารวมกจกรรมน Fนไดเลอกแบบฝกการพบกระดาษตามท)ตองการและกระดาษส เม)อผเขา รวมกจกรรมไดพบกระดาษตามแบบฝกพบท)ตนมเสรจแลว แตประสงคจะพบแบบอ)นบางกตองไปแลกเปล)ยนหรอขอยมแบบฝกการพบกระดาษจากเพ)อน

3. เม)อทกคนไดมผลงานเปนของตนเองแลว ผวจยจะใหมาน )งเปนวงกลมแลวใหนาผลงานของตนเองออกมาใหเพ)อนด จากน Fนผวจยจะกาหนดใหแตละคนเลานทาน โดยเปนการเลานทานตอกนไปและตองเปนเร)องเดยวกนพรอมกบตองมตวละครเปนสตวท)ตนเองพบน FนอยในเนFอเร)องท)ตนเองกาลงเลาอยดวย

4. ผวจยสรปสาระสาคญของกจกรรมจากการใหเดกๆชวยกนเสนอความคดเหนของประโยชนท)ไดจากปฏบตกจกรรมเร)องเลาจากกระดาษ

58

กจกรรมท� 6 แสดงเงยบ วตถประสงค

เพ)อตองการใหผเขารวมกจกรรมยอมรบไดวาทกส)งทกอยางท)เกดขFนนFเปนส)งท)เราเลอกเอง รบผดชอบเอง และเม)อเกดอปสรรคและความลมเหลวกไมโทษคนอ)น ไมโทษโชคชะตา รวาตนเองกาลงทาอะไรและส)งท)จะตามมาน Fนคออะไรซ)งสามารถแกไขปรบปรงใหดขFนไดในโอกาสตอไป ระยะเวลา 60 นาท อปกรณ เคร)องแตงกายสาหรบการแสดงเชน เสFอ กางเกง หมวก แปง เปนตน ข -นตอนการนาเขาสกจกรรม

ผทาวจยนาเขาสกจกรรมโดยการเลนเกม เพ)อเปนการเตรยมความพรอมของผเขารวมกจกรรมและพดถงการแสดงในบทบาทสมมตแบบตางๆ วธการดาเนนการ

1. ผวจยอธบายการแสดงเงยบซ)งหมายถงการแสดงทาทางตามลกษณะของตวละครท)ตนเองเลนและหามสงเสยงโดยเดดขาด เชน เลนเปนลงกตองทาทาทางเหมอนลง เลนเปนปลากตองทาทาท)สามารถบอกคนดไดวาเปนปลา

2. ใหผเขารวมกจกรรมมาจบฉลากบทบาทท)จะแสดงทละคน และใหเวลาในการซอมของแตละคนซ)งจะสามารถนาอปกรณท)เตรยมใหมาทาเปนเคร)องแตงกายกได ซ)งมขอแมวาหามใหคนอ)นรบทบาทของตวเองโดยเดดขาด เน)องจากผวจยจะใหผเขารวมกจกรรมมาแสดงใหทกคนไดชมและชวยกนทายวาแสดงเปนตวอะไร ถามคนทายถกกใหกลบมาน )งท) แตถาเพ)อนยงทายไมถกตองพยายามแสดงใหเพ)อนทายถกใหได ในการแสดงคร FงนFจะมรางวลใหกบผท)แสดงไดสมบทบาทมากท)สดดวย

3. ผวจยและผเขารวมกจกรรมชวยกนสรปวาหลงจากท)ไดเขารวมกจกรรมแลวไดประโยชนอยางไรและสามารถนาไปใชในชวตประจาวนไดอยางไร

59

กจกรรมท� 7 กฬาฮาเฮ วตถประสงค เพ)อใหผเขารวมกจกรรมไดเหนความสาคญในการดแลสขภาพ รางกาย จตใจ อารมณและการอยรวมกนในสงคม รวมท Fงยงเปนการสรางและปลกฝงใหผเขารวมกจกรรมเหนคณคาในตนเองในดานของการชวยเหลอซ)งกนและกน การสรางพลงใจใหเกดเปนแรงกระตนใหมกาลงใจในการทางานตอไปและเปนการเปล)ยนความคดใหเปนแรงผลกดนในการทางาน ระยะเวลา 60 นาท อปกรณ

ตะกราแชรบอล 2 ใบ ลกบอล 1 ลก ลกโปงบรรจนFา 30 ลก กระดาษหนงสอพมพ แปง ลปสตก ข -นตอนการนาเขาสกจกรรม

ผทาวจยนาเขาสกจกรรมดวยการเลนเกม เพ)อเตรยมความพรอมใหแกผเขารวมกจกรรมและเปนการสรางพลงใจในการเลนกฬา เพ)อรางกายจะไดแขงแรง วธการดาเนนการ

1. ผวจยจดแบงผเขารวมกจกรรมเปน 2 ทม โดยมจานวนเทากน พรอมกบใหแตละทมชวยกนต Fงช)อทมเปนของตนเอง

2. ผเขารวมกจกรรมทาการแขงขนกฬาท)ผวจยไดจดเตรยมไวคอ แชรบอล ชวยกนแตงกาย โยนลกโปงนFา ผวจยจะเปนผอธบายวธการแขงขน กตกา ขอควรระวง ซ)งจะใหผเขารวมกจกรรมน Fนมสวนรวมในการแขงขนกฬาทกคน ผลแพชนะน FนขFนอยกบการแขงขนและกรรมการตดสน

3. ผเขารวมกจกรรมชวยกนสรปผลการปฏบตกจกรรมรวมกนในคร FงนFวาไดประโยชนอะไรบาง มความรสกอยางไร

60

กจกรรมท� 8 ธรรมะกบวยใส ในหวขอ “การสรางคณคาใหกบตนเอง” วตถประสงค

เพ)อใหผเขารวมกจกรรมไดตระหนกและเลงเหนคณคาตอตนเองและบคคลอ)น รวมถงสงคมท)ตนอาศยอย และสงเสรมใหผเขารวมกจกรรมเกดแรงบนดาลใจในการดารงชวตอยางมความสขตามหลกคณธรรมและ การใชศกยภาพท)มอยอยางแทจรงออกมาใชอยางมข Fนตอนในการใชชวตอยางมจดมงหมายคอวธการท)จะทาใหถงจดมงหมายท)หวงไว และตองประเมนวาส)งท)ทาอยสอดคลองกบเปาหมายหรอไม ระยะเวลา 60 นาท ข -นตอนการเขาสกจกรรม

ผวจยนาเขาสกจกรรมดวยการเลนเกม เพ)อเตรยมความพรอมใหกบผเขารวมกจกรรมพรอมอธบายการนาเอาขอปฏบตตามหลกคาสอนของศาสนาพทธมาใชในชวตประจาวน วธการดาเนนการ

1. ผวจยอธบายการสนทนาธรรมะกบวยใส ในหวขอ “การสรางคณคาใหกบตนเอง” โดยพระอาจารยปกรณวนณ ฐตวโส จากวดปทมวนาราม ราชวรวหาร กรงเทพมหานคร เม)อผเขารวมกจกรรมฟงแลว หากมขอสงสยใหยกมอถามพระอาจารย โดยเปดโอกาสใหผเขารวมกจกรรมมสวนรวมทกคน ซ)งในบางชวง จะมการต Fงคาถาม แลวมรางวลใหกบผท)ตอบคาถามได

2. หลงจากสนทนาธรรมแลว จะมการไหวพระสวดมนต น )งสมาธ เพ)อใหเกดพลงในการสรางและเหนคณคาในตนเองมากย)งขFน

3. สรปการทากจกรรมวา ตนเองน Fนจะสามารถสรางคณคาใหกบตนเองไดดวยวธใดบางตามท)ตนเองสามารถทาได และพระอาจารยจะสรปอกคร Fงหน)งวา คณคาในตนเองมความสาคญมากนอยเพยงใด เก)ยวของอยางไรเก)ยวกบการดารงชวตในปจจบน

61

กจกรรมท� 9 มนวอลคแรลล� วตถประสงค

เพ)อใหผเขารวมกจกรรมไดแสดงศกยภาพของตนเองออกมาใหผอ)นไดเหน รวมถงการใชทกษะในการดารงชวตท)มความสขและมคณคาตอตนเองและผอ)นได โดยมกระบวนการของการเลนเกมเปนส)อกลางเพ)อกระตนใหเกดการใชชวตอยางมเปาหมายตามศกยภาพท)ตนสมารถทาได ระยะเวลา 90 นาท อปกรณ

1 เกมจบผดรปภาพ – รปภาพตางๆ 2 เกมอกษรไขว – ตารางอกษรไขว

3 เกมกรอกนFา – ขวดนFา ถงใสนFา ลกปงปอง 4 เกมกระโดดเชอก – เชอก 5 เกมปดตาหาตกตา – ผาปดตา ตกตา 6 ไมจงกา

ข -นตอนการนาเขาสกจกรรม ผวจยนาเขาสกจกรรมดวยการเลนเกม เพ)อเตรยมความพรอมใหแกผเขารวมกจกรรมและ

อธบายเร)องเกยวกบการทางานเปนทม การรวมมอในการทางาน การแสดงความสามารถของตนเองออกมาใหผอ)นไดเหนและเปนท)ยอมรบของผอ)น วธการดาเนนการ

1. ผวจยจะแบงกลมของผเขารวมกจกรรมเปน 2 ทมเทาๆกน จากน Fนกจะใหผเขารวมกจกรรมชวยกนต Fงช)อทมของตวเอง

2. ผวจยกจะอธบายวธการเลนและกตกาการเขาฐานกจกรรมแตละฐานกจกรรมซ)งจะมดงตอไปนF

การเขาฐานกจกรรมน Fนผเลนจะตองเขาเลนตามจานวนเลขของฐานกจกรรมน Fนๆและเม)อปฏบตกจกรรมสาเรจจะไดไมจงกาตามจานวนเลขของฐานกจกรรมคอ

ฐานท)1 เกมจบผดรปภาพ เขาเลนไดคร Fงละ 1 คนตอ 1 ทม โดยใหหารปภาพท)ไมเหมอนกนตามท)ผวจยกาหนด เม)อปฏบตสาเรจจะไดไมจงกา 1 อน

ฐานท)2 เกมอกษรไขว เขาเลนไดคร Fงละ 2 คนตอ 1 ทม โดยใหชวยกนหาคาตามท)ผวจยเตรยมไวให เม)อปฏบตสาเรจ จะไดไมจงกา 2 อน

ฐานท)3 เกมกรอกนFา กเขาเลนไดคร Fงละ 3 คนตอ 1 ทม โดยใหชวยกนใชมอตกนFามาใสลงขวดท)เตรยมไวให ซ)งจะสาเรจไดกตอเม)อลกปงปองท)อยในขวดน FนลอยขFนมาท)ปากขวด ถาทาสาเรจกจะไดไมจงกา 3 อน

62

ฐานท)4 เกมกระโดดเชอก เขาเลนไดคร Fงละ 4 คนตอ 1 ทม โดยท)ม 2 คนจบปลายเชอกท Fง 2ดาน แลวชวยกนเหว)ยงเชอกใหเพ)อนท)เหลออก 2 คนเขามากระโดดใหไดจานวนท)ผวจยกาหนดไวถาทาสาเรจกจะไดไมจงกา 5 อน

ฐานท)5 เกมปดตาหาตกตา กเขาเลนไดทละ 5 คนตอ 1 ทม โดยท)ผเลนน Fนมายนเปนแถวตอนลกแลวใหเอามอจบไหลคนขางหนาจากน Fนกนาผามาปดตาทกคนยกเวนคนสดทายซ)งเปนคนคอยบอกทศทางในการเดนไปหาตกตา โดยวธการบอกของคนสดทายน Fน หามใชคาพดแตสามารถใชวธการอ)นๆเชน ตบไหลขวาตอๆกนไปเพ)อใหคนท)อยขางหนาเดนไปทางขวา เปนตน เม)อคนขางหนาสดเดนไปหยบตกตาไดถอวาทาสาเรจ จะไดไมจงกา 5 อน

3. เม)อทกทมเลนครบทกฐานกจกรรมแลว ใหมารวมตวกนท)หองประชม แลวนบวาทมใดมจานวนไมจงกามากท)สด จากน Fนกใหนาไมจงกาของทมตนเองมาวางตอเรยงกนเปนโดมโน เพ)อท)จะไดแขงขนลาดบสดทายคอ โดมโนของทมใดสามารถลมไปโดนตกตาของทมตวเองลมจะไดคะแนนพเศษ 20 คะแนน ทมใดไดคะแนนมากท)สดถอวาชนะ

4. ผเขารวมกจกรรมชวยกนสรปวา กจกรรมท)ทาไปน Fนกอใหเกดประโยชนตอตนเองอยางไรและตนเองน Fนมความสาคญมคณคาตอทมอยางไร

63

กจกรรมท� 10 มหกรรมอาหาร วตถประสงค

เพ)อใหผเขารวมกจกรรมไดเรยนรทกษะในการประกอบอาชพดวยการจาลองสถานการณท)ผวจยไดกาหนดขFนและการทางานรวมกนเปนกลม ซ)งจะสงผลใหผเขารวมกจกรรมไดเหนถงความรบผดชอบตอหนาท)ของตนเองและสวนรวมการแกไขปญหาอปสรรคท)จะเกดขFนท FงยงนFสามารถดงศกยภาพในตนเองท)มอยออกมาใชไดในทกๆสถานการณท)เกดขFน ระยะเวลา 120 นาท อปกรณ

1 ลกชบ – ถ )วเขยวกวนกบมะพราว ผงวน สผสมอาหาร ไมจFมฟน พกน 2 แซนวช – ขนมปง ผก ทนา มายองเนส มดห )นขนมปง 3 นFาสมนไพร – นFาอญชน นFาฝาง นFาแขง หลอดกาแฟ แกวนFา

ข -นตอนการนาเขาสกจกรรม ผวจยนาเขาสกจกรรมดวยการเลนเกม เพ)อเตรยมความพรอมใหกบผเขารวมกจกรรมและ

อธบายการทากจกรรม “มหกรรมอาหาร” การบรโภคอาหารท)มคณคาตอรางกาย การทาอาหารท)สามารถทาเองไดดวยวธการงายๆและสามารถนาไปประกอบอาชพไดในอนาคต วธการดาเนนการ

1. ผวจยจะแบงกลมผเขารวมกจกรรมเปน 3 กลม โดยท)กลม 1 ทาลกชบ กลมท) 2 ทาแซนวช และกลมท) 3 ทานFาสมนไพร ซ)งในแตละกลมน Fนจะมพ)เลFยงคอยดแลแนะนาการทาอาหารอยางใกลชดเพ)อผเขารวมกจกรรมน Fนจะไดทาไดอยางถกตองและคอยดแลในเร)องของความปลอดภยในการใชอปกรณของผเขารวมกจกรรม

2. ในระหวางท)แตละกลมน Fนกาลงทาอาหารอย ผวจยกจะไปจดเตรยมสถานท)สาหรบงาน”มหกรรมอาหาร” เปนซม 3 ซมตามท)กาหนดไวขางตน เม)อแตละกลมทาอาหารเสรจภายในเวลาท)กาหนดแลวกใหนาอาหารของกลมตวเองมาจดต Fงในซมท)ผวจยไดจดเตรยมไวใหพรอมท)จะขายตอไป

3. ผวจยจะเชญสมาชกบานแกรดามาเปนผรวมงาน “มหกรรมอาหาร” โดยแตละคนจะไดคปองสาหรบการจบจายซFออาหารในงานตามซมตางๆท)กาหนดไวโดยจะใชเวลาภายใน 20 นาท ทกซมรานคาจะตองขายอาหารของตนเองใหไดมากท)สด ซ)งจะนบจากคปองท)ไดจากผซFอ ซมใดไดจานวนคปองมากท)สดถอวาชนะ

เม)อเสรจกจกรรมแลวกจะใหทกคนชวยกนพดถงความรสกในการทากจกรรมในคร FงนFวาตนเองไดเรยนรอะไรบางและตนเองมความสาคญอยางไรในงาน “มหกรรมอาหาร”

64

ภาคผนวก ค

แบบวดการเหนคณคาในตนเองของ Coopersmith Self-Esteem Inventory: CSEI

65

แบบวดการเหนคณคาในตนเองของ Coopersmith Self-Esteem Inventory: CSEI คาชFแจง ขอใหผเขารวมกจกรรมตอบแบบสอบถามฉบบนF ซ)งประกอบดวยขอความท Fงหมด 50 ขอความ โดยการพจารณาขอความแตละขอวาเหมอนหรอไมเหมอนตนเองตามความเปนจรง แลวทาเคร)องหมาย (X) ลงในชองคาตอบ “ใช” หากเหมอนกบตนเอง หรอในชองคาตอบ “ไมใช” หากไมเหมอนกบตนเอง

ขอความ คาตอบ ใช ไมใช

1. เหตการณตางๆรอบตวมกไมมผลรบกวนตอจตใจฉน 2. ฉนตดสนใจได โดยไมรสกหนกใจจนเกนไป 3. ใครๆ กรสกสนกเม)ออยกบฉน 4. ฉนรสกหงดหงดและอารมณเสยงายเม)ออยท)บาน 5. ฉนตองใชเวลานานท)จะทาความคนเคยกบส)งใหมๆ ท)เกดขFน 6. ฉนเปนขวญใจในหมเพ)อนวยเดยวกน 7. พอแมมกเขาใจความรสกของฉน 8. เม)อพบปญหา ฉนมกยอมแพงาย 9. พอแมคาดหวงในตวฉนมากเกนไป 10. เปนเร)องลาบากใจท)เกดเปนฉน 11. ชวตฉนสบสนไปหมด 12. เพ)อนมกคลอยตามความคดเหนของฉน 13. ฉนรสกวา ตวเองต)าตอย 14. บอยคร Fงท)ฉนอยากหนออกจากบาน 15. ฉนรสกหงดหงด หดหบอยๆ เม)ออยท)โรงเรยน 16. เม)อเทยบกบคนสวนใหญแลว ฉนหนาตาไมด 17. ฉนเปนคนพดตรงไปตรงมา 18. พอแมเขาใจฉน 19. ฉนไมคอยไดรบความนยมชมชอบเหมอนคนอ)นๆ 20. ฉนรสกเหมอนกบวา พอแมกาหนดชวตฉน 21. บอยคร Fงท)ฉนรสกทอแทเม)ออยโรงเรยน 22. บอยคร Fงท)ฉนอยากจะเปนคนอ)น

66

ขอความ คาตอบ ใช ไมใช

23. ฉนไมสามารถเปนท)พ)งของใครได 24. ฉนไมเคยวตกกงวลในเร)องใดๆ เลย 25. ฉนคอนขางม )นใจในตนเอง 26. ฉนเปนท)รกใครของผอ)นไดงาย 27. ฉนกบพอแมมความสขมากท)ไดอยรวมกน 28. ฉนมกใชเวลาไปกบการเหมอและคดฝนในเร)องตางๆ 29. ฉนอยากกลบไปเปนเดกกวานF 30. ฉนทาในส)งท)ถกตองเสมอ 31. ฉนตองมคนคอยบอกเสมอวา ฉนตองทาอะไรบาง 32. ฉนมกเสยใจในส)งท)ทาไปแลว 33. ฉนไมเคยมความสขเลย 34. ในการทาอะไรๆ ฉนจะทาอยางเตมความสามารถ 35. ฉนเปนคนท)คอนขางจะมความสข 36. ฉนชอบทกคนท)ฉนรจก 37. ฉนชอบใหครเรยกฉนตอบในช Fนเรยน 38. ฉนเขาใจในตวเองด 39. เม)อฉนอยบาน ไมมใครใสใจกบฉนมากนก 40. ฉนไมเคยถกดวาเลย 41. ฉนสามารถตดสนใจและเช)อม )นกบการตดสนใจน Fนไดโดยไมเปล)ยนแปลง 42. ฉนไมชอบอยกบผอ)น 43. ฉนไมเคยประหมาเลย 44. บอยคร Fงท)ฉนรสกละอายตนเอง 45. เพ)อนๆ วพากษวจารณฉนเสมอ 46. ฉนพดความจรงเสมอ 47. คณครทาใหฉนรสกวา ตนเองไมดพอ 48. ฉนมแตความลมเหลว 49. ฉนรสกหงดหงดงาย เม)อถกตาหน 50. ฉนรเสมอวา ควรพดอะไรกบผอ)น

67

ภาคผนวก ง

รายนามผเช)ยวชาญ ตรวจสอบเคร)องมอ

68

รายนามผเช�ยวชาญ

1. ช)อ นาย ชยโรจน สายพนธ ตาแหนง ผชวยศาสตราจารย ท)ทางาน ภาควชาสนทนาการ คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

2. ช)อ นาย สมควร โพธ ]ทอง ตาแหนง ผชวยศาสตราจารย ท)ทางาน ภาควชาสนทนาการ คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

3. ช)อ นาง กนกวด พ)งโพธ ]ทอง ตาแหนง ผชวยศาสตราจารย ท)ทางาน ภาควชาสนทนาการ คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

4. ช)อ นางสาว วารย ทนงจตร ตาแหนง ผจดการ ท)ทางาน บานแกรดา จงหวดลพบร

5. ช)อ นางสาว ฐตมา วงศนาค ตาแหนง ผจดการ ท)ทางาน บานแกรดา จงหวดลพบร

ประวตยอผวจย

70

ประวตยอผวจย

ช�อ ช�อสกล นายธเนตร ตญญวงษ

วนเดอนปเกด 17 กนยายน 2527

สถานท�เกด โรงพยาบาลดอนเจดย จงหวดสพรรณบร

สถานท�อยปจจบน 385 หม 2 ตาบลหนองสาหราย อาเภอดอนเจดย

จงหวดสพรรณบร 72170

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2540 ประถมศกษา

จาก โรงเรยนอนบาลสพรรณบร จงหวดสพรรณบร

พ.ศ. 2546 มธยมศกษา

จาก โรงเรยนวงหวาราษฎรสามคค จงหวดสพรรณบร

พ.ศ. 2550 วทยาศาสตรบณฑต (วท.บ.) สาขาวชานนทนาการ

จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

พ.ศ. 2554 วทยาศาสตรมหาบณฑต (วท.ม.) สาขาวชาการจดการนนทนาการ

จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ