ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

โดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

ปรญญานพนธ

ของ

สมพร คามล

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

กนยายน 2554

ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

โดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

ปรญญานพนธ

ของ

สมพร คามล

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

กนยายน 2554

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

โดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

บทคดยอ

ของ

สมพร คามล

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

กนยายน 2554

สมพร คามล. (2554). ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทม

ความบกพรองทางสตปญญาโดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย . ปรญญานพนธ กศ.ม.

(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

คณะกรรมการควบคม: อาจารย ดร. พฒนา ชชพงศ, ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง.

การวจยครงนมจดมงหมาย เพอเปรยบเทยบและศกษาความสามารถในการชวยเหลอตนเอง

ดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา กอนและหลงการทดลอง ฝกแตงกาย โดย

การใชชดกจกรรมการแตงกาย กลมตวอยางทใชในการศกษา เปนนกเรยนอายระหวาง 6 – 10 ปท

มความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนไดทมระดบเชาวปญญา 50 – 70 ทมพฒนาการทกษะการ

ชวยเหลอตนเองดานการแตงกายลาชา ทกาลงศกษาอยในระดบชนอนบาล ของโรงเรยนสพรรณบร

ปญญานกล ตาบลทบตเหลก อาเภอเมองสพรรณบร จงหวดสพรรณบร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553

โดยวธเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จานวน 12 คน ผวจยดาเนนการทดลองดวยตนเอง

โดยทาการวจยเปนระยะเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 40 นาท รวมทงหมด 24 ครง แบบ

แผนการทดลองคอ A-B-A Design เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ ชดกจกรรมการแตงกาย

24 กจกรรมและแบบประเมนความสามารถดานการแตงกาย สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก

คาคะแนนเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน คา t-test สาหรบ Dependent Samples

ผลการวจยพบวา

1. ความสามารถในการชว ยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรอง

ทางสตปญญาระดบเดกเรยนได อาย 6–10 ป ทมระดบเชาวปญญา 50 – 70 หลงการใชชดฝก

กจกรรมการแตงกายมความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายอยในระดบดมาก

2. เปรยบเทยบความสามารถในการชว ยเหลอตนเ องดานการแตงกายของเด กทม

ความบกพรองทางสตปญญาหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย สงกวากอนการฝกอยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

SELF HELP DRESSING SKILLS OF MENTALLY RETARDED YOUNG CHILDREN

THROUGH SELF HELP DRESSING SKILLS - ACTIVITY PACKAGES

AN ABSTRACT

BY

SOMPORN KUMMOON

Present in Partial Fulfillment of the Requirement for the

Master of Education degree in Early Childhood Education

at Srinakharinwirot University

September 2011

Somporn Kummoon. (2011). Self Help Dressing Skills of Mentally Retarded Young Children

Through Self Help Dressing Skills – Activity Packages. Master Thesis, M.Ed.

(EarlyChildhood Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharimwirot University.

Advisor Committee: Dr.Patana Chutpong, Asst.Prof. Jiraporn Boonsong.

The purpose of this research was to study self help dressing skills of mild

mentally retarded young children before and after acquired through self help dressing skills

– activity packages. The sample consisted of 12 students with mild mental retardation IQ 50

- 70,aged 6 - 10 years old, who had limited on dressing skills at Suphanbureepunyanukul

School selected by purposive sampling. The experiment was carried by the researcher for 8

weeks, 3 days a week and 40 minutes per day, totally 24 times.

The instruments of this study were The Self Help Dressing Skills – Activity

Packages and The Self Help Dressing Skills Checklist. The study was The A – B - A

Design. The data was analyzed by t – test for dependent samples.

The results were as follows :

1. Self help dressing skill level of mild mentally retarded young children after

using self help dressing skill activity packges changed from need approved to very good

level.

2. Self help dressing skill level of mild mentally retarded young children after

using self help dressing skill activity packges were signficanthy higer than before at .01

level.

ปรญญานพนธ

เรอง

ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

โดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

ของ

สมพร คามล

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

…………………………..…………………. คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)

วนท.......เดอน...............................พ.ศ. 2554

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา

................................................ประธาน ...........................................................ประธาน

(อาจารย ดร. พฒนา ชชพงศ) (ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม)

...............................................กรรมการ .........................................................กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง) (อาจารย ดร. พฒนา ชชพงศ)

.........................................................กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง)

........................................................กรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร. สรมา ภญโญอนนตพงษ)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด เพราะผวจยไดรบความเมตตากรณาจาก

อาจารย ดร .พฒนา ชชพงศ ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ ผชวยศาสตราจารย

จราภรณ บญสง กรรมการทปรกษาปรญญานพนธใหคาปรกษาแนะนาดาน สถต ทานทงสองได

เสยสละเวลาอนมคาเพอใหคาปรกษาแนะนาในการจดทางานวจยนทกขนตอนอยางดยง ขอกราบ

ขอบพระคณศาสตราจารย ศรยา นยมธรรมและ รองศาสตราจารย ดร .สรมา ภญโญอนนตพงษ

กรรมการในการสอบปรญญานพนธ ทกรณาใหขอเสนอแนะเพมเตม ทาใหปรญญ านพนธฉบบน

สมบรณยงขน ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอกราบขอบ พระคณ ผชวยศาสตราจารย สมเกต อทธโยธา อาจารยประจาภาควชา

การศกษาพเศษ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม จงหวดเชยงใหม อาจารยขวญใจ สนตกล

นกวชาการการศกษาพเศษ ชา นาญการ สถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร จงหวดเชยงใหม

อาจารยอจจมา ศรพบรยผล นกจตวทยาคลนกปฏบตการ สถาบนราชานกล อาจารยประพมพพงษ

วฒนะรตน อาจารยประจาภาควชาการศกษาพเศษ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร

อาจารยวราภรณ เมฆขาว คร คศ. 2 ชานาญการ โรงเรยนสพรรณบรปญญานกล จงหวดสพรรณบร

อาจารย นาถศจ สงคอนทร คร คศ . 2 ชานาญการ พเศษ โรงเรยนอนบาลสพรรณบร จงหวด

สพรรณบร ทกรณาใหคาแนะนาและแกไขขอบกพรองตางๆ เพอพฒนาเครองมอการวจยใหม

คณภาพในการทดลองและเกบขอมลวจยครงน

ผวจยขอขอบพระคณคณะผบรหารและคร ทกทานในระดบอนบาลของโรงเรยน สพรรณบร

ปญญานกล สงกดสานกบรหารงานการศกษาพเศษ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ทใหความอนเคราะหผวจยในการรวบรวมขอมลอยางเตมททาใหการวจยสาเรจลลวงไปดวยด

ขอขอบพระคณคณาจารย สาขาการศกษาปฐมวยทกทานท กรณาอบรม สงสอนประสทธ

ประสาทวชาความร ประสบการณอนมคณคาและคาแนะนาตางๆ และขอขอบพระคณ พ เพอนนสต

ปรญญาโทสาขาวชาการศกษาปฐมวย ทกทานท เปนกาลงใจในการทาปรญญานพนธจนสาเรจได

ดวยด

คณคาและประโยชนของปรญญานพนธฉบบน ขอมอบเปนเครองบชาพระคณ ของบดา

มารดา ทมสวนชวยเหลอสนบสนนใหกาลงใจในการทาปรญญานพนธครงนสาเรจไปไดดวยด

สมพร คามล

สารบญ

บทท หนา

1 บทนา 1

ภมหลง 1

ความมงหมายของการศกษาคนควา 2

ความสาคญของการวจย 2

ขอบเขตของการวจย 2

นยามศพทเฉพาะ 3

กรอบแนวคดของการวจย 4

สมมตฐานในการวจย 4

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 5

เอกสารทเกยวของกบ เดกทมความบกพรองทางสตปญญา 6

ความหมายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา 6

ระดบความรนแรงของความบกพรองทางสตปญญา 7

ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา 11

หลกการฝกเดกทมความบกพรองทางสตปญญา 12

เทคนควธการสงเสรมการเรยนรสาหรบเดกทมความบกพรอง

ทางสตปญญา 14

การชวยเหลอระยะแรกเรม สาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา 15 หลกในการเสรมแรงสาหรบกบบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา 16 เอกสารเกยวของกบพฒนาการการเรยนรของเดกปฐมวย 17

ความหมายของการเรยนร 17

การเรยนรของเดกปฐมวย 18

ทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญาของเพยเจท 21

ทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญาของบรเนอร 23

ทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญาของไวกอตสก 23

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการชวยเหลอตนเอง 24

ความหมายของการชวยเหลอตนเอง 24

คณคาและประโยชนของการชวยเหลอตนเอง 26

วธการฝกการชวยเหลอตนเอง 26

ความหมายของการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย 27

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

2 (ตอ)

ขนตอนการแตงกาย 28

งานวจยทเกยวของกบการชวยเหลอตนเอง 28

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวเคราะหงาน 29

ความหมายของการวเคราะหงาน 29

วธการวเคราะหงาน 29

ประโยชนของการวเคราะหงาน 31

งานวจยทเกยวของกบการวเคราะหงาน 31

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวจยแบบกลมตวอยางเดยว 32

ความหมายของการวจยกลมตวอยางเดยว (Single Subject Design) 32

ลกษณะของการวจยแบบกลมตวอยางเดยว 32

วธดาเนนการวจยแบบ A – B – A 36

เอกสารทเกยวของกบชดกจกรรม 36

ความหมายของชดกจกรรม 36

ประเภทของชดกจกรรม 38

จตวทยาทนามาใชในชดกจกรรม 39

โครงสรางของชดกจกรรม 39

ประโยชนของชดกจกรรม 41

งานวจยทเกยวของกบชดกจกรรม 42

3 วธดาเนนการวจย 44

ประชากรและกลมตวอยาง 44

เครองมอทใชในการทดลอง 45

ขนตอนการสรางและตรวจคณภาพเครองมอ 45

แบบแผนการทดลอง 47

วธดาเนนการวจย 48

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 49

4 ผลการวเคราะหขอมล 51 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 51

สถตทใชการวเคราะหขอมล 51

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

4 (ตอ)

การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล 51

5 สรปอภปรายผล และ ขอเสนอแนะ 57 ความมงหมายของการวจย 57

สมมตฐานในการวจย 57

ขอบเขตการวจย 57

เครองมอทใชในการวจย 58

ขนตอนการสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 58

แบบแผนการทดลอง 60

การดาเนนการวจย 60

การวเคราะหขอมล 61

สรปผลการวจย 61

อภปรายผลการวจย 61

ขอสงเกตทไดรบจากการวจยครงน 63 ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 63

บรรณานกรม 64

ภาคผนวก 68

ภาคผนวก ก 69

ภาคผนวก ข 75 ภาคผนวก ค 82

ภาคผนวก ง 86

ประวตยอผวจย 90

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 ตวอยางทกษะการชวยเหลอตนเองในชวงอายตางๆ 25

2 ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทม

ความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใช

ชดกจกรรมการแตงกายจาแนกเปนรายบคคล 52

3 ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายการสวมเสอผาหนามกระดม

ของเดกทมความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรม

การแตงกายจาแนกตามรายละเอยดพฤตกรรม 53

4 ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายการสวมกางเกง / กระโปรง

ของเดกทมความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรม

การแตงกายจาแนกตามรายละเอยดพฤตกรรม 54

5 เปรยบเทยบความแตกตางของความสามารถในการชวยเหลอตนเองดาน

การแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝก

โดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย 56

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา

1 กรอบแนวคดในการวจย 4

บทท 1

บทนา

ภมหลง

โดยธรรมชาตบคคลแตละบคคลยอมมความแตกตางกน ทงในเรองชาตกาเนดของแตละ

บคคล ฐานะ ความเปนอย รปราง หนาตา ผวพรรณ แตความแตกตางทสาคญทสดในการพฒนา

ดานการศกษาของมนษย คอเรองของสตปญญาและความสามารถในการเร ยนรของแตละบคคล

ความแตกตางของระดบสตปญญาในแตละบคคลนเอง เปนปญหาทตองหาทางแกไข ทงในดานของ

วธการ และรปแบบของการจดการศกษาเพอใหเกดความเหมาะสมและ สามารถทจะพฒนา

ทรพยากรมนษยไดอยางมประสทธผล การศกษาจงถอเปนตวแปรสาคญทจะนาไปสคณภาพชวตทด

โดยเฉพาะวยเดกเปนชวงวยทสามารถใหการศกษาและเกดการพฒนาไดมากทสด บคคลทม

ความบกพรองทางสตปญญา เปนอกกลมหนงทตองใหความสนใจในดานการวางแผนพฒนาดาน

การศกษาเพอใหเกดความถกตองเหมาะสม และใหเกดสมฤทธผลอยา งแทจรง การชวยเหลอเดก

ทมความบกพรองทางสตปญญาในทก ๆ ดานควรกระทาทนทททราบวาเดกมความบกพรอง

ทางสตปญญา เพอสงเสรมใหเดกมพฒนาการใกลเคยงกบเดกปกตมากทสด ซงวธการนเรยกวา

การสงเสรมพฒนาการระยะแรกเรม (Early Intervention) เปนการสงเสรมใหเดกมพฒนาการให

ใกลเคยงกบเดกปกตมากทสด และเรวทสดตามศกยภาพของเดกทมอย โดยเฉพาะการเรยนรทจะ

ดแลตนเองในเรองการทากจวตรประจาวนซงเปนพนฐานสาคญสาหรบเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญา เพอเปนพนฐานในการดาเนนชวตประจาวนและเกดพฒนาการในดานอน ๆ เนองจากเดก

ทกคนมชวงพฒนาการชาหรอเรวตางกน ในชวงแรกของชวตเปนเวลาทดทสดในการเรยนรทจะดแล

ตนเอง ชวงเวลานเดกจะตอสด นรนเพออสรภาพเดกตองการชวยตนเอง เดกตองทางานหนกตาม

ความสามารถทมอยในแตละคน เพอพยายามทจะเรยนรวธชวยเหลอตนเอง ซงเปนสวนหนงของ

การเรยนร (สมเกต อทธโยธา. 2539: 1)

สาหรบเดกบกพรองทางสตปญญานน การชวยเหลอตนเองดานการแตงกายเปนสงจาเปน

เพราะเปนการเรยนรจากประสบการณในชวตประจาวน ทเดกท มความบกพรองทางสตปญญา

จะตองเรยนรและจดกระทาดวยตนเองเพอไมเปนภาระของผอน เพราะในชวตประจาวนมนษยเรา

ตองสวมใสเสอผาเพอความสภาพเรยบรอย ดงนนการทจะเรยนรฝกฝนในดานการแตงกายจงเปน

สงจาเปนอยางยงสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

จากการศกษาลกษณะการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา เดกกลมนจะม

ขอจากดในการเรยนรทชากวาบคคลปกต มขอจากดในการจา เสยสมาธงาย มปญหาในการเรยนร

นามธรรม รวมถงการถายโยงความร (ผดง อารยะวญ�. 2542: 45) ในเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญาระดบเรยนได มระดบสตปญญาทระดบ 50-70 มลกษณะทเปนปญหาหลายอยาง อาท

เชน ขาดความมนใจในตนเอง ตองการพงพาอาศยผอนในการแกปญหาตาง ๆ ในชวตประจาวน ม

2

ปญหาดานความจา ลมงาย พดไมชด มกมปญหาดานสขภาพ มปญหาในการถายโยงความรได เชน

ไมสามารถนาความรทไดเรยนมาไปประยกตใชในชวตประจาวนได ดวยขอจากดตางๆ อนสงผล

กระทบตอการเรยนรและการฝกทกษะทจาเปนตางๆ ของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบ

เรยนได จงจาเปนทครหรอผฝกตองใชวธสอนใหเหมาะสมเพอชวยใหบคคลเหลานเรยนรไดงายและ

เรวขน รวมถงเนอหาของหลกสตรสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ระดบเรยนได ควร

ครอบคลมถงทกษะทจาเปนในชวตประจาวน (ผดง อารยะวญ� . 2542: 42-45) ซงทกษะการ

ชวยเหลอตนเอง ดานการแตงกายจงเปนสงจา เปนสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาซง

ควรไดรบการฝกเพอใหเกดทกษะ สามารถนาไปปฏบตเพอการดารงชวตประจาวนดวยตนเองได

ตามลาพง

ในการสอนทกษะการชวยเหลอตนเอง ดานการแตงกายสาหรบเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญานน ผวจยมความสนใจทจะพฒ นาความสามารถการชวยเหลอตนเอง ดานการแตงกาย

โดยใชชดกจกรรมการสอนการแตงกาย ทจดทาขนเพอใหเดกทมความบกพรองทางสตปญญาม

ความสามารถทจะชวยเหลอตนเอง ในการแตงกายดวยตนเอง สามารถดารง ชวตประจาวนอยางม

ความสข และมความพรอมทจะพฒนาตนเองในดานอนๆ ตามศกยภาพของตนเอง โดยไมเปนภาระ

ตอบคคลอน

ความมงหมายของการศกษาคนควา

ในการวจยครงนผวจยไดตงความมงหมายไวดงน

1. เพอศกษาความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแต งกายของเดกทมความ

บกพรองทางสตปญญา ทไดรบการฝกโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย

2. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทม

ความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

ความสาคญของการวจย

ผลของก ารศกษาครงนจะเปนแนวทางในการสอนและพฒนาเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญาของครผสอน หรอบคลากรผเกยวของ ในการพฒนาความสามารถของเดกในการ

ชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

ขอบเขตของการวจย

ในการศกษาคนควา ผวจยไดกาหนดขอบเขตไวดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากรทใชในการศกษา คอ นกเรยนอายระหวาง 6 – 10 ป ทมความบกพรอง

ทางสตปญญาระดบเรยนได ทกาลงศกษาอยในระดบชนอนบาล ของโรงเรยนสพรรณบรปญญานกล

จงหวดสพรรณบร

3

1.2 กลมตวอยางทใชในการศกษา เปนนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาระดบ

เรยนได มระดบเชาวปญญา 50 – 70 อายระหวาง 6 – 10 ป ทมปญหาในดานทกษะการชวยเหลอ

ตนเองดานการแตงกาย ทกาลงศกษาอยในระดบชนอนบาล ของโรงเรยนสพรรณบรปญญานกล

ตาบลทบตเหลก อาเภอเมองสพรรณบร จงหวดสพรรณบร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 โดย

วธเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จานวน 12 คน

2. ตวแปรทศกษา

2.1 ตวแปรอสระ ไดแก การใชชดกจกรรมการแตงกาย

2.2 ตวแปรตาม ไดแก ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

นยามศพทเฉพาะ

1. เดกทมความบกพรองทางสตปญญา หมายถง เดกทมพฒนาการลาชากวาเดกปกต

ทวไป เมอวดสตปญญาโดยใชแบบทดสอบมาตรฐานแลว มระดบเชาวปญญาอยในระดบ 50 – 70

และขาดความสามารถในการแตงกาย

2. การชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย หมายถง ความสามารถในการดแลตนเองใน

เรอง การสวมเสอ การตดกระดมเสอ การปลดกระดมเสอ การใสกางเกง การรดซป การใสกระโปรง

และการรดซปกระโปรง โดยไมตองมการชวยเหลอจากผอน ซงวดไดจากแบบประเมนความสามารถ

ดานการแตงกายทผวจยจดทาขน

3. ชดกจกรรมการแตงกาย หมายถง ชดการสอนทจดทาขนเพอพฒนา ความสามารถดาน

การแตงกายของนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญา ภายในชดกจกรรมการสอน แบงเปน 3 ชด

การพฒนาไดแก ชดพฒนาการสวมเสอ ชดพฒนาการสวมกางเกง และชดพฒนาการสวมกระโปรง

ซงประกอบไปดวย

3.1 คมอการใชชดกจกรรม

3.2 แผนการจดกจกรรม

3.3 สอเสอ กางเกง และกระโปรง ทมขนาดเทากบตวของเดก

3.4 เกมการศกษา การเรยงลาดบขนตอนการสวมเสอ การสวมกางเกง และการสวม

กระโปรง

3.5 ชดของเลนการตดกระดม การรดซป และการตดตะขอแบบมอนเตสซอร

4. การใชชดกจกรรมการแตงกาย หมายถง การนาชดกจกรรมการแตงกายไปพฒนา

ความสามารถดานการแตงกายใหแกเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ทมปญหาดานการแตง

กายดวยตนเอง โดยมวธการและขนตอนคอ

4.1 คดเลอกเดกทมปญหาดานการแตงกาย โดยใชแบบประเมนความ สามารถการ

ชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

4.2 นาแผนการจดกจกรรม และสอการสอนในชดกจกรรมไปใชกบเดกตามแผนการจด

กจกรรมทกาหนดไว

4

4.3 ทาการประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความ

บกพรองทางสตปญญาโดยใชแบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

กรอบแนวคดของการวจย

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดของการวจย

สมมตฐานการวจย

เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนได เมอได ใชชดกจกรรมการแตงกายม

ความสามารถดานการแตงกายเพมขน

การใชชดกจกรรม

การแตงกาย

ความสามารถในการชวยเหลอตนเอง

ดานการแตงกาย

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ ในการวจยครงนผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบหวของานวจย โดย

นาเสนอหวขอดงตอไปน

1. เอกสารทเกยวของกบ เดกทมความบกพรองทางสตปญญา

1.1 ความหมายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

1.2 ระดบความรนแรงของความบกพรองทางสตปญญา

1.3 ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

1.4 หลกการฝกเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

1.5 เทคนควธการสงเสรมการเรยนรสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

1.6 การชวยเหลอระยะแรกเรม สาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

1.7 หลกในการเสรมแรงสาหรบกบบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา

2. เอกสารเกยวของกบพฒนาการการเรยนรของเดกปฐมวย

2.1 ความหมายของการเรยนร

2.2 การเรยนรของเดกปฐมวย

2.3 ทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญาของเพยเจท

2.4 ทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญาของบรเนอร

2.5 ทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญาของไวกอตสก

3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการชวยเหลอตนเอง

3.1 ความหมายของการชวยเหลอตนเอง

3.2 คณคาและประโยชนของการชวยเหลอตนเอง

3.3 วธการฝกการชวยเหลอตนเอง

3.4 ความหมายของการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

3.5 ขนตอนการแตงกาย

3.6 งานวจยทเกยวของกบการชวยเหลอตนเอง

4. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวเคราะหงาน

4.1 ความหมายของการวเคราะหงาน

4.2 วธการวเคราะหงาน

4.3 ประโยชนของการวเคราะหงาน

4.4 งานวจยทเกยวของกบการวเคราะหงาน

5. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวจยแบบกลมตวอยางเดยว

5.1 ความหมายของการวจยกลมตวอยางเดยว (Single Subject Design)

5.2 วธดาเนนการวจยแบบ A – B – A

6

6. เอกสารทเกยวของกบชดกจกรรม

6.1 ความหมายของชดกจกรรม

6.2 ประเภทของชดกจกรรม

6.3 จตวทยาทนามาใชในชดกจกรรม

6.4 โครงสรางของชดกจกรรม

6.5 ประโยชนของชดกจกรรม

6.6 งานวจยทเกยวของกบชดกจกรรม 1. เอกสารทเกยวของกบ เดกทมความบกพรองทางสตปญญา

1.1 ความหมายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

ความบกพรองทางสตปญญานน ไดมนกวชาการไดใหความหมายไวหลากหลายดงน

ความหมายในทางการแพทย องคการอนามยโลก ไดนยามความบกพรองทาง

สตปญญาตามการจดประเภทของ บญชจาแนกโรคระหวางประเทศ (International Classification of

Disease – ICD) วาความบกพรองทางสตปญญา หมายถงภาวะทสมองหยดพฒนาการหรอ

พฒนาการไมสมบรณทาใหเดกมความบกพรองของทกษะตางๆ ในระยะพฒนาการ จงสงผลกระทบ

ตอระดบเชาวนปญญาทกๆ ดาน เชน ความสามารถดานสตปญญา ภาษา การเคลอนไหว และ

ทกษะทางสงคม ทงมความบกพรองในเรองการปรบตวและอาจจะมหรอไมมความผดปกตทางกาย

หรอทางจตรวมดวย (ศรยา นยมธรรม. 2542: 221-223)

ความหมายของภาวะความบกพรองทางสตปญญา ตามคานยามของ สมาคมอเมรกา

วาดวยความผดปกตทางสตปญญา (American Association on Mental Retardation – AAMR)

ภาวะความบกพรองทางสตปญญา (Mental Retardation) หมายถง ภาวะทมความสามารถทาง

สตปญญาตากวาปกต ปรากฏรวมกบมขอจากดทางทกษะดานการปรบตวอยางนอย 2 ทกษะหรอ

มากกวา คอ ทกษะการสอความหมาย การดแลตนเอง สขอนามยและความปลอดภย การเรยน

วชาการเพอชวตประจาวนการใชเวลาวาง และการทางาน ลกษณะความบกพรองทางสตปญญา

เกดขนกอนอาย 18 ปจะเหนไดวาเกณฑของภาวะความบกพรองทางสตปญญา AAMR คอ

1. ระดบความสามารถทางสตปญญา ตากวา 70 - 75

2. ลกษณะของความจากดในทกษะการปรบตวอยาง นอย 2 ทกษะหรอมากกวา

ดงตอไปน

2.1 การสอความหมาย (Communication)

2.2 การดแลตนเอง (Self Care)

2.3 การดารงชวตในบาน (Home Living)

2.4 ทกษะทางสงคม (Social Skills)

2.5 การใชบรการสาธารณะ (Community Use)

2.6 การควบคมตนเอง (Self Direction)

7

2.7 สขอนามยและความปลอดภย (Health and Safety)

2.8 การเรยนรทางวชาการทใชในชวตประจาวน (Functional Academics)

2.9 การใชเวลาวาง (Leisure)

2.10 การทางาน (Work)

3. ลกษณะความบกพรองทางสตปญญาตองปรากฏกอนอาย 18 ป (พชรวลย

เกตแกนจนทร. 2542: 1 – 2)

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ ไดใหความหมายของความบกพรองทางสตปญญาไว

วา ความบกพรองทางสตปญญาหมายถง ภาวะทมความจากดในทกษะการดารงชวตมความสามารถ

ทางสตปญญาตากวาเกณฑเฉลย ตงแตระดบความเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2 ขนไป โดยรวมกบม

ความจากดของทกษะในการปรบตวอยางนอย 2 ทกษะ จาก 10 ทกษะ และพบการเกดภาวะ

บกพรองทางสตปญญากอนอายครบ 18 ป ซงภาวะบกพรองทางสตปญญามความเกยวของกบ

องคประกอบ 3 ประการ คอ ความสามารถ การทางาน หรอ การดารงชวต แ ละสภาพแวดลอม

(กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. 2539)

ผดง อารยะวญ� ไดกลาวถง เดกทมความบกพรองทางสตปญญาไววา เดกทมความ

บกพรองทางสตปญญา หมายถงบคคลทมพฒนาการลาชากวาคนปกตทวไป เมอวดสตปญญาโดย

ใชแบบทดสอบมาตรฐานแลวปรากฏวามสตปญญาตากวาบคคลปกตทวไป เมอสงเกตจากพฤตกรรม

จะพบวาบคคลประเภทนมพฤตกรรมทเบยงเบนไปจากบคคลปกตทวไปในวยเดยวกน (ผดง อารยะวญ�.

2542: 39)

จากความหมายทกลาวมานน สามารถสรปไดวาเดกทมค วามบกพรองทา งสตปญญา

หมายถง ภาวะทมพฒนาการของสมองจากดและมความสามารถทางสตปญ ญาตากวาเกณฑปกต

ปรากฏรวมกบมความจากดทางดานทกษะดานการปรบตวอยางนอย 2 ทกษะ หรอมากกวาซงสงผล

ใหเกดความลาชา ในการพฒนาดานอนๆ ตามมา คอ ดานรางกาย สตปญญา สงคม อารมณ ภาษา

ทงนภาวะบกพรองทางสตปญญา ตองเกดขนกอนอาย 18 ป

1.2 ระดบความรนแรงของความบกพรองทางสตปญญา

สมาคมอเมรกาวาดวยความผดปกตทางสตปญญา (American Association on Mental

Retardation- AAMR) แบงระดบความรนแรงของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ตาม

ความหมายใหมทบญญตขน โดยแบงระดบความรนแรงตามลกษณะของความตองการการชวยเหลอ

และรปแบบของการใหความชวยเหลอ โดยพจารณาจากความตองการเกยวกบการบรการชวยเหลอ

โดยพจารณาจากความตองการเกยวกบการบรการชวยเหลอของบคคลทมความบกพรองทาง

สตปญญาทประเมน แบงเปน 4 ระดบ คอ

1. ตองการความชวยเหลอเปนครงคราว (Intermittent)

2. ตองการความชวยเหลอตามระยะเวลาทกาหนด (Limited)

3. ตองการความชวยเหลอตดตอกนตลอดไป (Extensive)

4. ตองการความชวยเหลอในทกๆ ดานอยางทวถงและตองการมากทสด (Pervasive)

8

American Phychiatric Association แบงระดบความรนแรงของภาวะความบกพรอง ทางสตปญญา เปน 4 ระดบ ตามระดบเชาวนปญญา คอ 1. ภาวะความบกพรองทางสตปญญาระดบนอย (Mild Mental Retardation) มระดบเชาวนปญญา 50–55 ถง 70 2. ภาวะความบกพรองทางสตปญญาระดบปานกลาง (Moderate Mental Retardation) มระดบเชาวนปญญา 35–40 ถง 50–55 3. ภาวะความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรง (Severe Mental Retardation) มระดบเชาวนปญญาตากวา 20–25 ถง 35-40 4. ภาวะความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรงมาก (Profound Mental Retardation) มระดบเชาวนปญญาตากวา 20–25 ความรนแรงของภาวะความบกพรองทางสตปญญา นอกจากสงเกตทระดบเชาวนปญญาแลวยงสามารถสงเกตทรปแบบของการใหความชวยเหลอไดอกดวย ขนอยกบพฤตกรรมของการปรบตว และความสามารถในการอยรวมกนในสงคมของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา (พชรวลย เกตแกนจนทร. 2540: 3 – 4) กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ ไดแบงระดบภาวะของความบกพรองทางสตปญญาในระบบการศกษาความตองการพเศษ ความสามารถทแตกตางกนในแตละบคคล โดยไดแบงระดบภาวะของความบกพรองทางสตปญญาออกเปน 3 ระดบ ดงน 1. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนได เดกทมความบก พรองทางสตปญญาระดบเรยนได (The Educable Mentally Retarded Child - EMR) ระดบสตปญญา 50 – 70 หมายถง เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบนอย มพฒนาการดานการฟง การพด และการเขยนลาชา มความสามารถในการทางานเชงปฏบตมาก กวาดานวชาการ สามารถจะเรยนรวมชนปกต ถามรปแบบการชวยเหลอทเหมาะสมโดยเฉพาะเดกในกลมอาการดาวน 2. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบฝกได เดกทมความบ กพรองทางสตปญญาระดบฝกได (The Trainable Mentally Retarded Child - TMR) ระดบสตปญญา 35 – 49 หมายถง เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบปานกลางถงระดบรนแรง มความกาวหนาในการเรยนรจากดอยเฉพาะทกษะพนฐานทจาเปนในการฟง พด เขยน และนบจานวนเทานนจาเปนทตองเรยนในชนเรยนพเศษในโรงเรยนปกต หรอโรงเรยนศกษาพเศษ 3. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรง และรนแรงมาก เดกทมความบกพรองทางสต ปญญาระดบรนแรง และรนแรงมาก (The Severely and Profoundly Retarded Child - SPR) ระดบสตปญญาตากวา 35 ลงมา หมายถง เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรงมาก สามารถทจะ ชวยเหลอตนเองไดนอยมาก หรอไมไดเลย ตองอยในความดแลของบคลากรทางการแพทย ตองมคนคอยดแลชวยเหลออยางใกลชด จาเปนตองไดรบการชวยเหลอในสถาบนเฉพาะเทานน (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. 2539: 3)

9

จากทกลาวมานน สามารถแบงระดบความรนแรงของเด กทมความบกพรองทาง

สตปญญา โดยแบงตามระดบความรนแรงของความบกพรองทางสตปญญา และแบงตามระดบความ

ตองการความชวยเหลอในดานตาง ๆ ระดบความรนแรง ความบกพรองทางรางกาย และความ

ผดปกตทางพฤตกรรมทแสดงออก จะทาใหสามารถใหความชวยเหลอไดอยางเหมาะสม ซงใ น

การศกษาครงน เปนการศกษาในเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบฝกได ระดบสตปญญา

ซงสามารถทจะมความกาวหนาในการเรยนรจากด ทกษะพนฐานทจาเปนในการดแลตนเอง และ

สามารถทจะฝกหดเกยวกบการทางานได

นอกจากการแบงระดบสตปญญาของเดกทมควา มบกพรองทางสตปญญาดงทกลาว

มาแลวนนการแบงระดบสตปญญายงสามารถแบงตามสภาพปญหาและความตองการการชวยเหลอ

ไดอก ในทางการศกษาไดแบงระดบเพอจดการศกษาใหกบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ไว

3 ระดบ คอ (ผดง อารยะวญ�. 2542: 42 –45)

1. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนหนงสอได

2. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบฝกได

3. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบสตปญญาตามาก 1. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนหนงสอได มระดบสตปญญาอย

ระหวาง 50-70 มความบกพรองทาง สตปญญาไมมากนก มพฒนาการลาชา ซงเปนอปสรรคตอ

การเรยนร และมลกษณะทวไปทสงเกตไดคอ

1.1 ลกษณะทางบคลกภาพ มกจะขาดความมนใจในตนเอง ตองการพงพาอาศยผอน

ในการแกปญหาตางๆ ในชวตประจาวน

1.2 ลกษณะการเรยนร มลกษณะดงน

1.2.1 มความสนใจเรยนในระยะสน

1.2.2 เสยสมาธงาย มกจะหนเหความสนใจไปจากบทเรยนเสมอ

1.2.3 มปญหาในการหาความสมพนธ (ความเหมอน ) และการจาแนกความ

แตกตาง เชน ไมสามารถบอกความเหมอนและความแตกตางกนของรปทรงเรขาคณตได

1.2.4 มปญหาในดานความจา ลมงาย

1.2.5 มปญหาในการถายโยงความรได เชน ไมสามารถนาความรทเรยนมาไป

ประยกตใชในชวตประจาวนได

1.2.6 มปญหาในการเรยนสงทเปนนามธรรม

1.3 ภาษาและการพด เดกทมความบกพรองทางสตปญญาจะมปญหาในการพดและ

ภาษา เชน พดไมชด รคาศพทจานวนจากด เขยนประโยคไมถกตอง เปนตน เนองจากมขอจากด

ทางภาษารางกายและสขภาพ

10

1.4 รางกายและสขภาพเดกทมความบกพรองทางสตปญญา มพฒนาการทางรางกาย

ชากวาเดกปกตทาใหสวนสงและนาหนกโดยเฉลยตากวาเดกปกต และมกมปญหาเกยวกบเรอง

สขภาพ

1.5 ผลสมฤทธทางการเรยนตาแทบทกวชา โดยเฉพาะอยางยงในดานการอานเพอ

ความเขาใจการเรยนคณตศาสตรทงในดานการบวก การลบ การคณ การหาร และโจทยปญหา

2. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบฝกได มระดบสตปญญาอยระหวาง

35 -49 โดยประมาณ เปนเดกทมความบ กพรองทางสตปญญาขนปานกลาง มลกษณะสวนมาก

คลายคลงกบเดกปญญาออนทเรยนหนงสอได แตกตางกนทความรนแรง เดกทมความบกพรองทาง

สตปญญาระดบฝกไดมปญหาและระดบความรนแรงมากกวาเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

ระดบเรยนหนงสอได เนองจากมระดบสตปญญาตากวาและมลกษณะทสงเกตไดคอ (ผดง อารยะวญ�.

2542: 63-64)

2.1 การเคลอนไหว เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบฝกไดมกจะมปญหาใน

การทางานของกลามเนอ ทงกลามเนอใหญและกลามเนอเลก ตลอดจนมปญหาในการทางาน

ประสานกนระหวางมอกบสายตา

2.2 การชวยตนเอง เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบฝกไดจะมปญหาในการ

ชวยตนเองหากไมไดรบการฝกทเพยงพอ การเรยนจงมงเนนการชวยตนเอง โดยเฉพาะอยางยงการ

รบประทานอาหาร การขบถาย การแตงตว

2.3 ภาษาและการพด เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระด บฝกได มปญหาใน

การพด เดกหลายคนพดไมชด มความรทางภาษาจากด หากไดรบการฝกทเพยงพอสามารถสอสาร

กบผอนได

2.4 การเรยน เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบฝกได มกประสบความลมเหลว

ทางการเรยน มความสามารถในการเรยนคอนขางจากด ครตองทบทวนบทเรยนอยเสมอ

3. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบสตปญญาตามาก มระดบสตปญญาตา

กวา 35 ซงแบงออกเปน 2 กลม คอ กลมทมระดบสตปญญา 20- 34 เปนกลมทมระดบสตปญญาตา

มาก และกลมทมระดบสตปญญาตากวา 20 เปนกลมทมปญญาตาทสด ลกษณะทวไปทสงเกตไดคอ

3.1 การเคลอนไหว เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบสตปญญาตามากม

ปญหาในการเคลอนไหว สวนมากจะเดนไมได

3.2 ความพการซาซอน เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบสตปญญาตามาก

บางคนมความพการซาซอน เชนพฤตกรรมเบยงเบนจากเกณฑปกต มความบกพรองในดาน

ประสาทการรบร พดไมได และสมองเปนอมพาต เปนตน

11

4. พฤตกรรมเบยงเบน เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบสตปญญาตามาก ม

พฤตกรรมเบยงเบนอยางเหนไดชด ทพบเหนบอยๆ เชน กาวราวซงแสดงออกโดยการทาลายขาวของ

และทารายรางกายผอนหรอตนเอง และแสดงพฤตกรรมทไรความหมาย เชน โยกตวไปมาตลอดเวลา

หรอโบกมอไปมา เปนตน

จากการแบงระดบสตปญญาของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาตามสภาพปญหา

และความตองการการชวยเหลอทางการศกษาสามารถแบงไดเปน 3 ระดบ คอเดกทม ความบกพรอง

ทางสตปญญาระดบเรยนไดมระดบสตปญญาอยระหวาง 50 – 70 เดกทมความบกพรองทาง

สตปญญาระดบฝกไดมระดบสตปญญาอยระหวาง 35 – 49 และเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

ระดบสตปญญาตามาก ซงการจดการศกษาสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ควรจดให

เหมาะสมกบความสามารถและขอจากดของเดกแตละระดบดวยเพอใหเกดการพฒนาสงสด 1.3 ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

เกณฑการมองภาวะความบกพรองทางสตปญญา (กลยา กอสวรรณ. 2540: 10; อางองจาก

พชรวลย เกตแกนจนทร. 2537)

1. มความสามารถทางสตปญญาตากวาเกณฑเฉลย คอมระดบสตปญญาตากวา 70 -75

2. มความจากดในทกษะการปรบตวอยางนอย 2 ดาน ซงทกษะการปรบตวมดงน

2.1 การสอความหมาย (Communication) หมายถงความสามารถในการเขาใจและ

การแสดงออกเกยวกบขอมลทส อสารผานพฤตกรรมทเปนสญลกษณและไมเปนสญลกษณ

2.2 การดแลตนเอง (Self Care) หมายถงทกษะทประกอบดวยการกน การแตงตว

การทาความสะอาดรางกาย การเขาหองนา และสขอนามย

2.3 การดารงชวตในบาน (Home Living) หมายถงการปฏบตงานตามกจวตรประจาวน

ในบาน อาจรวมถงการทาความคนเคยกบสภาพแวดลอม การมปฏสมพนธทางสงคม

2.4 ทกษะทางสงคม (Social Skills) หมายถงพฤตกรรมทางสงคมทเหมาะสมเชน

การแสดงความยนด การใหความรวมมอกบผอน การเลนอยางเหมาะสม

2.5 การใชบรการสาธารณะ (Community Use) หมายถงการใชสาธารณะ สมบตได

อยางเหมาะสม ซงครอบคลมถงการเดนทาง การจบจายสนคา การรบบรการในชมชน เชนโรงเรยน

หองสมด โรงภาพยนตร

2.6 การควบคมตนเอง (Self Direction) หมายถงการสรางทางเลอกสาหรบตวเองใน

การปฏบตตวตางๆ เชน การเรยนร การปฏบตตวตามตารางทกาห นดไว การปฏบตภารกจทไดรบ

มอบหมาย

2.7 สขอนามยและความปลอดภย (Health and Safety) หมายถงการดารงชวตของ

ตนเองใหเปนสข ควบคมการบรโภคอยางเหมาะสม บอกอาการเจบปวย รกษาและปองกนตวเอง

จากโรคภย

12

2.8 การเรยนรทางวชาการทใชในชวตประจาวน (Functional Academics) หมายถง

ความสามารถในการรบรทางสตปญญา และทกษะทเกยวของกบการเรยน เชน การเขยน การอาน

การคานวณพนฐาน เปนตน ในการเรยนไมไดเนนทผลสมฤทธทางวชาการ แตอยทการรบรและการ

นาทกษะทางวชาการไปใชในชวตประจาวน

2.9 การใชเวลาวาง (Leisure) หมายถงความสนใจในดานนนทนาการและการใชเวลา

วาง ซงสะทอนถงความพอใจสวนบคคล เกยวของกบกจกรรมทคนทวไปกระทาอยางเหมาะสมกบ

วย

2.10 การทางาน (Work) อาจเปนงานททาเตมเวลาหรอบางเวลา หรอเปนอาสาสมคร

ทางานในชมชนนนๆ ทกษะทเกยวของไดแก ประสทธภาพในการทางาน การตรงตอเวลา การยอม

รบคาวจารณ

3. ภาวะทมความบกพรองทางสตปญญาตองปรากฏกอนอาย 18 ป

จากลกษณะของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาทกลาวมานนพอสรปไดวาเดกทม

ความบกพรองทางสตป ญญามระดบสตปญญาตากวาเกณฑ เฉลย มขอจากดในทกษะการปรบตว

การใชชวตประจาวนและภาวะทมความบกพรองทางสตปญญาตองปรากฏกอนอาย 18 ป

1.4 หลกการฝกเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

หลกการฝกเดกทมความบกพรองทางสตปญญา จาเปนตองมวธฝกทแตกตางไปจาก

การสอนปกต เพอสนองความตองการพเศษของเดกเหลาน ซงมหลกการฝกดงน

1. ครตองคานงถงความพรอมในการเรยนของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

เพราะเดกมความพรอมชากวาปกตกอนทาการฝก สงใดครจะตองเตรยมความพรอมกอนนานๆ เมอ

เดกมความพรอมแลวครจงทาการฝกในวชานนๆ

2. ฝกตามความสามารถ และความตองการของเดกแตละคนโดยจดสภาพการเรยน

การสอนใหเหมาะสมกบสภาพและลกษณะของเดกนน

3. ฝกตามระดบสตปญญา เพราะเดกทมความบกพรองทางสตปญญา มระดบสตปญญา

ตากวาเดกทวไปทมอายเทากน

4. ยอมรบความสามารถ และพยายามสงเสรมความสามารถของเดก อยาตามใจหรอ

คอยชวยเหลอมากเกนไป หรอลงโทษทงทางกายและวาจามากเกนไป

5. พยายามฝกใหเดกชวยตวเองใหมากทสดจะเปนการชวยใหเดกพฒนาความเชอมน

ในตนเองเพมมากขน ทาใหเดกรสกภมใจในคณคาของตนเองและแบงเบาภาระจากผเลยงด

6. ฝกตามหลกการวเคราะหงาน (Task Analysis) โดยการแบงงานเปนขนตอนยอยๆ

หลายๆ ขนเรยงลาดบจากงายไปหายาก เพอไมใหเดกสบสนใหเดกประสบความสาเรจในงานซง

เปนการสรางความเชอมนในตนเองแกเดก

13

7. ใชหลกการแบบ 3 R’s คอ

7.1 Repetition คอ การฝกซาและใชเวลาฝกมากกวาเดกปกตใชวธหลายๆ วธใน

เนอหาเดม

7.2 Relaxation คอ การฝกแบบไมตงเครยด ไมฝกเนอหาวชาเดยวนานเกน

15 นาท ควรเปลยนกจกรรมวชาการเปนการเลน รองเพลง ดนตร เลานทานหรอใหเดกไดลงมอ

ปฏบตจรง

7.3 Routine คอ การฝกใหเปนกจวตรประจาวน เปนกจกรรมทจะตองทาเปน

ประจาสมาเสมอในแตละวน

8. ฝกโดยการแบงหมตามตารางฝก สามารถทาไดดในกรณทเดกมระดบสตปญญา

ใกลเคยงกน

9. เมอเดกฝกทากจกรรมตาง ๆตองพยายามแทรกการฝกทกษะหลาย ๆดานบรณาการ

เขาดวยกน

10. ตองชวยใหเดกพฒนาความเชอมนในตนเอง เดกทกคนจะเรยนไดดถาเขาม

ความรสกประสบความสาเรจ

11. ฝกทละขนจากสงทใกลตวไปหาสงทไกลตว หรอจากงายไปหายาก เพอไมให

สบสน งานบางอยางทเดกปกตในวยเดยวกนเหนวางาย แตเดกเหลานอาจสบสนไมเขาใจ

12. ฝกโดยลงมอปฏบตจรง

13. ฝกสงทมความหมายสาหรบเดก และสามารถนาไปใชในชวตประจาวนได

โดยเฉพาะสงทเปนนามธรรม ซงเดกเขาใจไดงาย ครตองพยายามอธบายโดยใชคางายๆ และ

ยกตวอยางประกอบ

14. ตองพยายามจดการฝ กใหเดกทมความบกพรองทางสตปญญามประสบการณๆ

เพอฝกใหเดกคด

15. ฝกโดยใชของจรงหรออปกรณประกอบทกครง ตองใหเวลาเดกมากพอสมควรใน

การเปลยนกจกรรมอยางหนงไปสอกอยางหนง

16. การฝกเดกทมความบกพรองทางสตปญญาตองอาศยแรงจงใจและการเสรมแรง

17. มการประเมนผลความกาวหนาของเดกในทกดาน อยางสมาเสมอ เพอนาขอมลท

ไดไปปรบเปลยนวธการฝกใหมใหมประสทธภาพมากขน

18. ครตองเชอวาเดกทมความบกพรองทางสตปญญา มความสามารถและศกยภาพ

ในตนเอง สามารถพฒนาตนใหเปนบคคลทสามา รถดารงชวตในในสงคมไดอยางมคณคาและม

ประสทธภาพไดทกคน

19. การฝกเดกทมความบกพรองทางสตปญญา นอกจากการฝกดานวชาการแลว

ตองคานงถงการสงเสรมพฤตกรรมการปรบตว ปรบพฤตกรรมทไมพงประสงค สงเสรมพฒนาการ

ดานอารมณ ภาษา และพฒนาบคลกภาพไปพรอมๆ กน เนองจากสงเหลาน เปนปจจยททาใหเดกท

มความบกพรองทางสตปญญาสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมประสทธภาพ

14

20. การฝกเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ตองพยายามใหเดกลดการพงพา

บคคลอนลง (Step to Independence) ฝกทกษะทจาเปนในก ารดารงชวตและแสวงหาการจางงาน

ในอนาคต (พชรวลย เกตแกนจนทร. 2542: 15 -16)

จากทกลาวมาพอสรปไดวา หลกในการสอนเดกทมความบกพรองทางสตปญญาคอการ

แบงเนอหาใหแยกยอย สอนจากสงทเปนรปธรรมไปหานามธรรม ใชการฝกซา ยา ทวนเพอใหเกด

ทกษะ และส งสาคญผสอนควรมความเชออยเสมอวาเดกทมความบกพรองทางสตปญญานน

สามารถพฒนาตนใหเปนบคคลทสามารถดารงชวตในสงคมไดอยางมประสทธภาพได

1.5 เทคนควธการสงเสรมการเรยนรสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

1. การวเคราะหงาน (Task Analysis) เปนการจาแนกเนอหาทสอนเปนขนตอนยอยๆ

หลายขนตอน และจดเรยงลาดบจากงายไปหายาก และมการกาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรมของ

แตละขนตอนอยางครบถวน

2. การกระตนใหเดกทาตาม (Prompting) หมายถง การกระตนเดกปฐมวยทมความ

บกพรองทางสตปญญาในขณะทาก จกรรม เพอใหเดกเรยนรไดดข นเมอการเรยนรเกดขน อาจลด

การกระตนลงเมอพฤตกรรมการเรยนรของเดกคงทแลว จงหยดการกระตน การกระตนอาจทาได

หลายทางเชน การกระตนทางกาย ทางวาจา การเนน และการเลยนแบบ

2.1 การกระตนทางกาย (Physical Prompts) เปนการชวยเหลอเดกในการเคลอนไหว

เชน เดกเออมมอหยบของไมถง ครชวยอมเดกขน ครจบมอเดกลากเสนในครงแรกๆ เปนตน

2.2 การกระตนทางวาจา (Verbal prompts) เปนการกระตนเดกโดยการใชเสยง

เชน ในการเรยนเรองส ครสอนสไปแลว 3 ส คอ สนาเงน แดง เหลอง เดกตอบสเหลองไมคอยได คร

จะถามวา “นสอะไร” เมอเดกไมตอบ ครบอกวา “สเหลอง” ดวยเสยงดงชาๆ ครถามเชนนหลาย ๆครง

และตอบหลายๆ ครง ในการตอบครงตอๆ มาลดความดงของเสยงทละนอย จนไมมเสยงในทสด

2.3 การเนน (Highlighting) เปนการเนนดวยเสยงหรอดวยเสนกได การแทนดวย

เสยง ไดแก การเปลงเสยงคาตอบดงๆ เปนตน การเนนดวยเสยง เชน ขดเสนสขาวรอบเครองมอท

เปนอนตราย แลวอธบายใหเดกเขาใจจนกระทงเดกเขาใจดแลวจงลบเสนออกเปนตน

2.4 การเลยนแบบ (Modeling) เดกทมความบกพรองทางสตปญญาชอบเลยนแบบ

ครและผทตนชอบ ครจงควรเปนตวอยางทดในทกดาน

2.5 การจดสภาพแวดลอม (Classroom environment) การจดสภาพแวดลอมเปน

สงทมความหมาย เพอใหครกบเดกสอสารกนไดด เชน จดโตะเปนรปวงกลม จดหองใหมขนาดเลก

จดอปกรณทเออตอการเรยนร เปนตน (ผดง อารยะวญ�. 2542: 55 – 56)

15

จากทกลาวมาเทคนคการสงเสรมการเรยนรสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

คอเรมตนจากการจดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร การแบงเนอหาเปนขนตอนยอย ๆ หลาย

ขนตอนและจดเรยงลาดบจากงายไปหายาก ประกอบกบการใหแรงเสรม การกระตนทงทางกายและ

วาจาเปนเทคนคทชวยสงเสรมการเรยนรสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาในการเรยนไดด

1.6 การชวยเหลอระยะแรกเรม สาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

1. ความหมายของการช วยเหลอระยะเรมแรก สาหรบเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญาการชวยเหลอระยะเรมแรกสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา หมายถง

กระบวนการพฒนาระยะแรกเรมแกเดกทมความบกพรองทางสตปญญา เปนกระบวนการระยะยาว

มหลายขนตอน และตองพฒนาตงแตระยะแรกเกดหร อทนททพบวา เดกมความบกพรองทาง

สตปญญา เพอใหเดกไดพฒนาไปตามขนตอนเชนเดยวกบเดกปกตมากทสด (สวมล อดมพรยะศกด.

2538: 37)

2. เปาหมายของการชวยเหลอระยะเรมแรก สาหรบเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญาเปาหมายของการชวยเหลอระยะเรมแรก สาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาใน

วยกอนเรยนขนอยกบระดบของความบกพรองทางสตปญญา ซงม 2 รปแบบคอ รปแบบแรก

สาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาในระดบปานกลาง และรปแบบสองสาหรบเดกทมความ

บกพรองทางสตปญญาในระดบรนแรงมาก โดยเนนหลกการในการพฒนาเดก ในดานสาคญตางๆ

ใหเปนไปอยางชาๆ ใหสามารถทางานตามวตถประสงคของกจกรรมการทางานทต งไวในดานการ

ดารงชวตประจาวนได แตในสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาในระดบนอยหรอเดกทอย

ในกลมเสยง จะเปนการเตรยมความพรอมสาหรบการเรยน ทางวชาการในชนเรยนตอไปดวย

เปาหมายหลกของการจดโปรแกรมสาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาทมความตองการ

พเศษ ทมอายตากวา 5 ป คอ

2.1 อยางนอยทสดหรอถาเปนไปได จะตองแกไขความบกพรองและพฒนาการท

ลาชาทางดานสตปญญาในรปแบบการเรยนในชนเรยน

2.2 การสนบสนนครอบครว ของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ดานความ

พยายามใหประสบผลสาเรจในดานสตปญญาของเดก อาชพ และการใชชวตในสงคมของเดก

(Hickson, Blackman; & Reis. 1995: 223)

3. ประสทธภาพในการจดโปรแกรมการชวยเหลอระยะแรกเรม สาหรบเดกทมความ

บกพรองทางสตปญญาประสทธภาพในการจดโปรแกรมการชวยเหลอระยะแรกเรม สาหรบเดกทม

ความบกพรองทางสตปญญานน ขนอยกบระดบสตปญญาและเกณฑการวดการทางานในการเรยนร

การคดของเดกทมผลตอประสทธภาพของการจดโปรแกรมทมนยสาคญ เพอพฒนาศกยภาพ

ทางการรการคด ใหสามารถนาไปใชในการเรยนในชนเรยนตอไปได ตลอดจนนาไปปรบปรงแบบ

แผนชวตใหมรปแบบทแนนอน โดยเรยนรไดจากในโปรแกรมการชวยเหลอระยะแรกเรมทกาหนด

ออกแบบและสรางไว

16

จากการทใหเดกไดทางานตามโปรแกรมการชวยเหลอระยะแรกเร มอยางเตมรปแบบ

จะพบวาระดบสตปญญาสามารถทานายความสาเรจของเดกทางการเรยนตามแบบแผนของโรงเรยน

ไดอยางนาเชอถอ โดยเปรยบเทยบระหวางการวดคาของระดบสตปญญากบความสาเรจทาง

วชาการ ถงแมวาจะไมมการพฒนาแบบเตมรปแบบทางดานพฤตกรรมในชนเรยนของเด ก แตเปน

การพฒนาทางดานทกษะการรการคดโดยทวไป ตลอดจนสงแวดลอมทมโอกาสในการเรยนรสงสด

ของเดกและสนบสนนใหบรรลเปาหมายในการประกอบอาชพชนสงตอไปการคนพบและการ

ชวยเหลอเดกตงแตระยะแรกเรมจากโรงเรยน จะชวยใหเดกไดรบการแกไข ปรบปรงโค รงสราง

รปแบบการเรยนรใหม หรอการเรยนรทยงไมดพอ โดยผเชยวชาญจะตองจดโปรแกรมการฝกเดกให

เตมรปแบบ ครอบคลมทงทางดานสงคม เศรษฐกจและสขภาพอนามย โดยครอบครวตองใหการ

สนบสนนตลอดเวลา และสงคมจะตองชวยเคลอนไหวและสนบสนนอยางเตมทในการ จดหาอาชพให

เหมาะสมแกเดกตามขอจากดทเขามอย

1.7 หลกในการเสรมแรงสาหรบกบบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา

การเสรมแรงเปนเรองของการวางเงอนไขเพอใหเกดพฤตกรรมเปาหมาย ตามท บ.

เอฟ. สกนเนอร (B.F. Skinner) ไดพฒนารปแบบพฤตกรรมมนษยใหร เง อนไขการกระทา (Operant

Behaviors) โดยครงแรก สกนเนอรอธบายความแตกตางระหวางพฤตกรรม การกระทาและการ

ตอบสนอง พฤตกรรมการกระทาเปนพฤตกรรมทไดรบการปรงแตงและควบคมพฤตกรรมตอบสนอง

เปนผลกระทบจากสงเราสกนเนอรเนนวาการเปรยบพฤตกรรมในหองทดลองของหนและนกพราบ ท

เขาทดลองการกดคาน หมนวงลอ หรอการจกแผนปายสามารถควบคมดวยลาดบขนตอน ซงจะ

ตามมาดวยการตอบสนอง จากการศกษาผทกลาวแลวขางตน ทาใหเกดการนาการศกษาและ

จตวทยาเขามาประยกตกนเปนหลกการเรยนรทมพ นฐานจากการวางเงอนไขการกระทา พฤตกรรม

ของมนษย เรยกวา การปรบพฤตกรรมการเสรมแรง (Reinforcement) หมายถง การทอตราการ

ตอบสนองของ อนทรยหรอการแสดงพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนงของอนทรยคงอย (Maintain) หรอ

เพมขน (Increase) หรอมความถสงขน ซงเปนผลจากการทอนทรยไดรบผลกรรมทพงพอใจหลงจาก

แสดงพฤตกรรมนนๆ หรอเปนผลจากความสาเรจในการหลกเลยง (Avoidance) หรอหลกหน

(Escape) จากสงเราทอนทรยไมพอใจการเสรมแรงทางบวก (Positive Reinforcement) หมายถง

การทอนทรยแสดงพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนงเพมขน หรอเกดบอยครงขน หรอมความถสงขน ซง

เปนผลจากการทอนทรยไดรบผลทพงพอใจ หลงจากแสดงพฤตกรรมนนแลวและสงทอนทรยไดรบ

ผลท พงพอใจและแสดงพฤตกรรมทเพมขนคอ สงเราทางบวก (Positive stimulus) หลกของการ

เสรมแรง ม 3 ขนตอน คอ

1. การเลอกพฤตกรรมทครหรอผฝกตองการเสรมแรง

2. การเสนอสงเราตามพฤตกรรมทกาหนดไว เชน คนบางคนชอบรางวลทางสงคม

การยม ลกกวาด เวลาอสระ หรอกจกรรมอนทสนกสนาน

3. พฤตกรรมเปาหมายมอตราเพมขนอยางเปนความจรง (Rybndak; & Alper. 1996:

unpaged)

17

ประเภทของการเสรมแรงทเหมาะสมกบบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา ไดแก

1. การเสรมแรงทางสงคม เชน การยม การพยกหนา การปรบมอ การโอบกอด การ

กลาวคาชม เปนตน

2. การเสรมแรงดวยสงของ เชน ขนม ของเลน เสอผา เงน เปนตน (โรงพยาบาลราชานกล.

2544: 1) กฎการใหการเสรมแรง ในการใหการเสรมแรง ผใหหรอครผสอน ควรปฏบตตามกฎการให

การเสรมแรง ม 7 ขอ ดงน

1. การใหทนท (Immediately)

2. การใหบอยๆ (Frequently)

3. การแสดงความกระตอรอรนทจะให (Enthusiasm)

4. การมองสบตาผรบ (Eye Contact)

5. การใหอธบายใหเขาใจถงพฤตกรรมทไดรบการเสรมแรง (Describe the behavior)

6. การกระทาทใหผรบรสกอยากรอยากเหน (Anticipation)

7. ความหลากหลายของตวเสรมแรง (Variety) (กลยา กอสวรรณ. 2547: เอกสาร

ประกอบการสอน) 2.เอกสารทเกยวของกบพฒนาการการเรยนรของเดกปฐมวย

2.1 ความหมายของการเรยนร

ในชวงอายของเดกตงแตแรกเกดจนถงหกขวบเปนชวงชวตทสาคญทสดเพราะเปนชวง

พนฐานความร ความเขาใจ ความนกคดและความรสกตางๆ ดงนนการจดประสบการณใหแกเดก

ปฐมวยจงควรตระหนกถงธรรมชาตและความตองการขอ งเดก มงใหเดกไดพฒนาความสามารถใน

ทกดานเพอใหเดกเกดการเรยนรส งตางๆ ดวยวธการทหลากหลายและเหมาะสมนกจตวทยาและ

นกการศกษาไดใหความหมายและการเรยนรไวดงน

สรางค โควตระกล (2533: 135) ไดกลาวถงความหมายของการเรยนรไววา การเรยนร

หมายถง การเปลยนพฤตกรรมซงเปนผลตอเนองมาจากประสบการณทคนเรามปฏสมพนธกบ

สงแวดลอม หรอจากการฝกหด หรอจากการฝกฝน

พชร สวนแกว (2536: 40) ไดใหความหมายของการเรยนรไววา การเรยนร หมายถง

การเปลยนแปลงและปรบปรงพฤตกรรมเพอตอบส นองสถานการณทไดรบ การเรยนรจะเกดขนได

เมอมการเปลยนแปลงพฤตกรรมทสงเกตได องคประกอบทจะกอใหเกดการเรยนร ไดแกวฒภาวะ

และความพรอมซงเปนการเปลยนแปลงทางดานรางกายและความสามารถทจะทาสงหนงสงใด

ไพบลย เทวารกษ (2540: 10) กลาววา การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรม

เนองจากประสบการณหรอ การฝกหด และพฤตกรรมทเปลยนแปลงนนมลกษณะคอนขางถาวร

18

ออซเบล (กลยา ตนตผลาชวะ. 2545: 19; อางองจาก Ausubel. 1978) กลาววา การเรยนร

หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมทเ ปนผลมาจากประสบการณถาการไดรบประสบการณนนม

การกระตนและจงใจทดจะทาใหการรบรขอมลหรอประสบการณนนสรางความงอกงามใหมความร

ความความเขาใจมากยงขนและจาไดนาน หากขอมลใหมทไดรบมความสมพนธและเชอมตอกบ

ขอมลเกาหรอประสบการณเดมทมอยจะทาใหเกดการเรยนรอยางรวดเรวและตอเนอง

จากความหมาย การเรยนร สรปไดวา การเรยนรของเดกปฐมวยเกดจากการเปลยนแปลง

พฤตกรรมเดมซงเปนผลจากประสบการณทไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอม หรอสถานการณตางๆ

จนเกดการเรยนรทางดานวฒภาวะ และความพรอมทเปนการเปลยนแปลงอยางตอเนองและถาวร 2.2 การเรยนรของเดกปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงการเรยนรของเดกปฐมวยไวดงน

ทศนา แขมมณ และคนอน ๆ(2536: 133 -135) กลาวถง การเรยนรของเดกกอนประถมศกษา

วา

1. การจดประสบการณเรยนรใหเดกควรสมพนธกบระดบพฒนาการของเดกโดยเรมตน

จากพฒนาการขนทเดกเปนอย และกระตนสงเสรมใหเดกพฒนาไปสข นทสงขน

2. การเรยนรเกดขนไดทกแหงไมใชเฉพาะในหองเรยน เดกควรเรยนรจากประสบการณ

ตางๆ ในชวต จากการมปฏสมพนธกบครอบครวและสงแวดลอมรอบตว

3. เดกเรยนรจากประสบการณในชวตประจาวนและจากการสอนอยางเปนทางการการจด

การศกษาสาหรบเดกจงตองเปดโอกาสใหเดกไดมประสบการณละวธการทเรยนรทหลากหลาย

4. เดกปฐมวยมการเรยนรทผานการรบรของประสาทสมผสทสรางสรรคขนเองภายในตว

การใหเดกไดเลนสงของจากธรรมชาตและเลนทามกลางธรรมชาต จะชวยใหเดกเกดการเรยนร

ดงกลาวไดด

5. การจดประสบการณทผเรยนคนเคย หรอประสบการณทใกลตวไปหาประสบการณท

ไกลตว จะชวยใหเดกขยายการเรยนรไปอยางมความหมาย

6. การเรยนรโดยการสงเกตหรอการเลยนแบบจากตวแบบ (Modelling) เปนกระบวนการ

เรยนรทางธรรมชาต ซงมผลตอการเรยนรและการกระทาของเดก การมตวแปรทดจงจาเปนมาก

7. การเลนเปนประสบการณหลกทสงเสรมพฒนาการทกดานของเดกปฐมวย

จงจาเปนตองเปดโอกาสใหเดกเลน จดเวลา สงแวดลอม และกจกรรมใหเดกไดเรยนรจากการเลน

8. การสงเสรมใหเดกไดเรยนรกระบวนการเรยนรตางๆ จะชวยสงเสรมใหเดกสามารถ

พฒนาตนเองไปตามศกยภาพของตนเองอยางตอเนอง เนองจากกระบวนกา รเรยนรเปนเครองมอ

สาคญในการแสวงหาความร

9. สอเปนปจจยสาคญทชวยใหเดกเกดการเรยนรจงควรนาสอทหลากหลายทงทเปนสอ

ธรรมชาต สอทเปนวฒนธรรมพนฐาน และสอทผลตขนตามวตถประสงคของการเรยนร มาชวยใน

การพฒนาการเรยนรของเดก

19

10. การเรยนรควรเปดโอกาสใหเดกเปนผรเรมการเรยนร นาการเรยนรและคนพบ

การเรยนรดวยตนเอง

พชร สวนแกว (2536: 46 -48) กลาววา เดกปฐมวยมวธการเรยนรโดยผานสงตางๆ ดงน

1. เดกเรยนรผานความตองการของเดกเอง การทบคคลจะเรย นรส งใดไดดกตอเมอ

บคคลมความตองการในสงนนๆ เนองจากเดกปฐมวยมความตองการทแตกตางกนไปจากบคคลวย

อน จงมวธการเรยนรโดยผานความตองการ ดงน

1.1 เดกตองการยอมรบและไดรบความสนใจ เนองจากธรรมชาตของเดกมลกษณะท

เรยกวา ยดตนเองเปนศนยกลาง การตอบสนองความตองการของเดก การใหความสนใจตลอดจน

การใหคาชมเชยหรอการแสดงปฏกรยารกใครพอใจ ชนชม จะทาใหเดกมความมนใจ เดกจะมความ

พยายามทาในสงทไดรบความยกยองจากผใหญ

1.2 เดกตองการตอบสนองเพอการอยรอดของชวต นอกจากการดแ ลทางดานจตใจ

ซงไดแก การใหความรก ความปลอดภย การปกปองคมครอง การใหอสรภาพ การใหคาแนะนาทด

และการตกเตอนในทางทถกทควรแลว เดกยงคงตองการสงทจาเปนตอรางกาย อนไดแก การ

ตอบสนองเมอหว กระหายเมอไมสบาย

1.3 เดกตองการแสดงความสามารถ ในขวบปแรกของชวต ถาเดกตองการทจะแสดง

และทดลอง ความสามารถตางๆ ของตน ดงนน พอแมผเลยงดตองเปดโอกาสใหเดก ไดทาสงตางๆ

ทเดกตองการและสามารถจะทาได ดวยการพยายามจดกจกรรมทสนบสนนและถาทายความสามารถ

แตละอยาง

1.4 เดกตองการเหมอนบคคลทเขารก การทเดกทาการบคคลตางๆ ในบางครงนาไปส

การเรยนรได เชน การพยายามทจะจดโตะอาหารเลยนแบบการทางานของแม การใชคอนตอกตะป

เลยนแบบการทางานของพอ ฯลฯ เปนสงทจะนาไปสการเรยนรของเดกไดทงสน

2. เดกเรยนรโดยผานความสนใจทมต อสงตางๆ เนองจากบคคลจะเรยนรส งใดตอเมอ

บคคลมความสนใจในสงนนๆ ซงเดกปฐมวยจะมวธการเรยนรโดยผานความสนใจ ดงน

2.1 เดกมความสนใจตอสงตาง ๆทอยแวดลอมตนเอง ซงเปนธรรมชาตของเดกอยแลว

โดยเฉพาะถาหากสงของหรอวตถใดนาสนใ จ สะดดตาเราความสนใจใหเดกเขาใกลและตองการจะ

ศกษา

2.2 เดกมความสนใจในประสบการณหลายๆ อยางทจดให เชน การหาวสดเครองใช

และของเลนทเหมาะสมกบวยใหเดกไดเลน การหาหนงสอทมคณคาใหลกไดอานหรอดรปภาพ การ

พาลกไปเทยวในสถานทนาสนใจต างๆ เชน สวนสตว วนอทยาน อทยานประวตศาสตรพพธภณฑ

ตางๆ

2.3 เดกมความสนใจในคาอธบายและขอเสนอแนะ ดวยเหตทเดกยงมประสบการณ

นอย การทากจกรรมบางอยางเปดโอกาสใหเดกไดคนหาคาตอบดวยตนเองเปนสงทดแตในบางครง

หากเดกทดลองแลวหลายครงแลวย งไมประสบผลสาเรจ การแนะนาใหคาอธบายบางจากผใหญ จะ

ทาใหเดกเกดการเรยนรและทาสงตางๆ ไดดขน

20

2.4 เดกมความสนใจในเกมทมรางวล ซงจะทาใหเดกมสมาธในการตงใจเรยนรมาก

ขน แตผทเกยวของจะตองคานงถงความเหมาะสมในการสนบสนนใหเดกไปร วมเลนเกมดงกลาว

เพราะอาจจะทาใหเดกมนสยกาวราว เพราะมงหวงแตชยชนะเพอรางวลกได

3. เดกเรยนโดยการลงมอปฏบตและการเลน ดวยเหตทเดกปฐมวยอยในชวงทกาลงซก

วนไมอยนงเฉย ดงนน การทเดกไดลงมอทากจกรรมตางๆ รวมทงการเลน กเปนวธหนงททาใหเดก

เกดการเรยนรได ซงแบงออกเปน

3.1 เดกเรยนรจากการกระทาซาๆ หรอเลยนแบบ เชน การตอภาพตดตอในครงแรก

เดกอาจจะทาดวยความยงยาก และเสยเวลามาก ในการคนหาชนสวนทเหมาะสม แตถาทาซาๆ กบ

เดกจะทาไดรวดเรวขน และสามารถนาไปสการเลนภาพตดตอทยากขนได

3.2 เดกเรยนรจากการสารวจ สมผส คนควา เปรยบเทยบและหาความสมพนธของสง

ตางๆ เชน การเลนเครองเลนตางๆ เดกจะเกดความเขาใจและสามารถสงเกตเปรยบเทยบไดดวย

การลงมอเลนดวยตนเอง

3.3 เดกเรยนรจากการลงมอปฏ บต การทเดกไดมประสบการณในการแกปญหาจะ

นาไปสการแกปญหาอนๆ ในภายหนาโดยเดกจะทบทวนประสบการณทผานมาเพอนามาสการ

แกปญหาเฉพาะหนา

4. เดกเรยนรผานสงทตนเองไดรบถาเปนประสบการณทเดกพงพอใจเดกจะหลกเลยงสง

เหลานนและไมทาตอไปอก

5. เดกเรยนรโดยผานความพรอมทจะเรยน ความพรอมมความสมพนธกบการฝกหด ถา

เราฝกหดเมอเดกพรอม ยอมทาใหเกดผลดตอการเรยนรของเดก การจดกจกรรมตางๆ ใหเดกได

ปฏบตหรอไดสมผสจะชวยใหเดกเกดความพรอมไดเรวขนไมควรบงคบใหเดกทา สงตางๆ ทเดกยง

ไมไดหรอยงไมพรอม เพราะจะทาใหเดกเกดความรสกคบของใจและเกดภาวะเครยดทางอารมณได

5.1 การเตรยมและการจดหาประสบการณตางๆ ใหเดกจะชวยใหเดกมความพรอมท

จะเรยนรส งตางๆ ดวยการใหเดกไดรบร ไดด ไดสมผสกบสงนนๆ

5.2 เดกจะมความพรอมในการเรยนสงทมากขน และแตกตางไปจากเดมอกเลกนอย

หากเดกไดรบความสาเรจจากการเรยนรมาบางแลว

สจนดา ขจรรงศลป (2542: 121–124) กลาววา การจดสภาพการเรยนรทสงเสรมพฒนาการ

ในเดก คอ การเรยนรจากการปฏบตจรงห รอกระทากจกรรมตางๆ โดยตวผเรยนเอง การเรยนรใน

ลกษณะนกอใหเกดปฏสมพนธกบวตถ สงของ คน ความคด เหตการณหรอสถานการณตางๆ ซง

กอใหเกดโครงสรางทางสตปญญาทเปนพนฐานของการเขาสพฒนาการในขนตอไปเดกจะเรยนร

แนวคดรปแบบของความคดตลอดจนการสรางสรรคสญลกษณในตวเอง อนนาไปสความเขาใจถงสง

ทเปนนามธรรมทอยรอบตว

21

กลยา ตนตผลาชวะ (2545: 23) กลาววา เดกปฐมวยเปนวยแหงธรรมชาตการเรยนร

เดกสามารถสงเกต และสะสมประสบการณการเรยนรดวยตนเอง ถามวธการสอนทถกตอง

สอดคลองกบวย และวฒภาวะของเดกดวยแลว เดกจะเรยนรและพฒนาสตปญญาไดรวดเรวยงขน

เดกปฐมวยเรยนรไดจากการสมผสการเหนตวแบบ การซมซบประสบการณโดยเฉพาะจากการ

ทางานคอการเลนของเดกซงการสอนและฝกทถกตองจะเปนตวเสรมพฒนาการของเดกไดเตม

ศกยภาพ

จากทกลาวมานนพอสรปไดวา การเรยนรของเดกปฐมวยเกดจากการทเดกไดเรยนรผาน

ความตองการ ความสนใจในสงตางๆ ททาใหเดกไดเรยนรจากการกระทาซาๆ เดกมโอกาสสารวจ

สมผสคนควา เปรยบเทยบ และหาความสมพนธของสงตางๆ จากการลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ซง

ทาใหเดกเกดความพงพอใจ พรอมทจะเรยนรอนเปนพนฐานของการเขาสพฒนาการในขนตอไป 2.3 ทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญาของเพยเจท

เพยเจท (กรรณการ กลนหวาน. 2547: 43-44; อางองจาก Piaget. 1952: 236–46)

กลาววา พฒนาการทางสตปญญาแ ละความคดนจะเรมพฒนาจากการปฏสมพนธอยางตอเนอง

ระหวางบคคลกบสงแวดลอม ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจทเปนทฤษฎพฒนาการทาง

สตปญญาของเดกตงแตแรกเกดจนกระทงถงวยพฒนาการทางสตปญญาอยางสมบรณ เดกจะเรยนร

สงตางๆ รอบตวโดยอาศยขบวนการทางานทสาคญของโครงสรางทางดานสตปญญา คอ ขบวนการ

ปรบเขาสโครงสราง (Assimilation) และขบวนการปรบขยายโครงสราง (Accommodation) เพยเจท

ไดแบงระดบพฒนาการทางสตปญญาออกเปน 4 ขน (พรรณ ช.เจนจต. 2528: 87-91)

1. ขนประสาทสมผสและการเคลอนไหว (Sensorimotor Stage) ขนนเรมตงแต แรก

เกดจนถง 2 ป พฤตกรรมของเดกวยนขนอยกบการเคลอนไหวเปนสวนใหญ เชน ไขวควา การ

เคลอนไหว การมอง การดด ในวยนเดกแสดงใหเหนวามสตปญญาดวยการกระทา เดกสามารถ

แกปญหาได แมวาจะไมสามารถอธบายได ดวยคาพด เดกจะตองมโอกาสทจะปะทะกบสงแวดลอม

ดวยตนเอง ซงถอวาเปนสงจาเปนสาหรบพฒนาการดานสตปญญาและความคด ในขนนความคด

ความเขาใจของเดกจะกาวหนาอยางรวดเรว เชน สามารถประสานงานระหวางกลามเนอมอและตา

เดกวยนมกจะทาอะไรซาบอยๆ เปนการเลยนแบบ พยายามแกปญหาโดยการเปลยนวธการตางๆ

เพอใหไดสงทตองการแตกจกรรมทางการคดของเดกวยนสวนใหญยงคงอยเฉพาะสงทสามารถ

สมผสไดเทานน

2. ขนการคดกอนปฏบตการ (Preoperational Stage) ขนนเรมตงแตอาย 2 – 7 ปซง

แบงออกเปนขนยอยอก 2 ขน คอ

2.1 ขนกอนเกดสงกป (Preconceptual Thought) เปนขนพฒนาการของเดกอาย

2 – 4 ป เปนชวงทเดกเรมมเหตการณเบองตนสามารถโยงความสมพนธระหวางเหตการณ 2

เหตการณหรอมากกวามาเปนเหตผลเกยวโยงซงกนและกน แตเหตผลของเดกวยนยงมขอบเขต

จากดเพราะเดกยงยดตนเองเปนศนยกลาง คอ ถอความคดของตนเองเปนใหญ และมองไมเหน

22

เหตผลของคนอน ความคดและเหตผลของเดกวยนจงไมถกตองกบหลกความจรง นอกจากนความ

เขาใจตอสงตางๆ ยงอยในระดบเบองตน เชน เขาใจวาเดกหญง 2 คน ชอเหมอนกนหมดแสดงวา

ความคดรวบยอดของเดกวยนยงไมพฒนาเตมท แตพฒนาการภาษาของเดกเจรญรวดเรวมาก

2.2 ขนการคดแบบสหชญาณ (Intuitive Thought) เปนขนพฒนาการของเดกอาย

4–7 ป ขนนเดกจะเกดความคดรวบยอดเกยวกบสงตางๆ รอบตวดขนรจกแยกแยะประเภทและแยก

ชนสวนของวตถเขาใจความหมายของจานวนเลข เรมมพฒนาการเกยวกบการอนรกษแตไมแจมชด

นก สามารถแกปญหาเฉพาะหนาไดโดยไมคดเตรยมลวงหนาไวกอน รจกใชความรในสงหนงไปใช

อธบาย หรอแกปญหาอกสงหนงและสามารถใชเหตผลทวๆ ไป มาสรปแกปญหาโดยไมคดวเคราะห

อยางถถวนเสยกอน การคดหาเหตผลของเดกขนอยกบสงทเขารบรหรอสมผสจากภายนอก

3. ขนปฏบตการคดดานรปธรรม (Concrete Operational Stage) ขนนจะเรมจากอาย

7–11 ป พฒนาการทางดานสตปญญา และความคดของเดกวยนสามารถสรางกฎเกณฑและตง

เกณฑ ในการแบงสงแวดลอมออกเปนหมวดหมได เดกวยนสามารถทจะเขาใจเหตผล รจกการ

แกปญหากบสงตางๆ ทเปนรปธรรมได สามารถทจะเขาใจเกยวกบเรองของความคงตวของสงตางๆ

โดยทเดกเขาใจวาของแขงหรอข องเหลวจานวนหนงแมวาเปลยนรปรางไปกยงมนาหนกหรอ

ปรมาตรเทาเดม สามารถทจะเขาใจความสมพนธของสวนยอย สวนรวม ลกษณะเดนของเดกวยน

คอความสามารถในการคดยอนกลบ นอกจากนความสามารถในการจาแนกของเดกชวงนม

ประสทธภาพมาก สามารถจดกลมหรอจด การไดอยางสมบรณ สามารถสนทนากบบคคลอนและ

เขาใจความคดของผอนไดด

4. ขนปฏบตการคดดานนามธรรม (Formal Operational Stage) ขนนจะเรมจากอาย

11–15 ป ในขนนพฒนาการทางดานสตปญญาและความคดของเดกวยนเปนขนสดยอด คอเดกจะ

เรมคดแบบผใหญ ความคดของเดกจะสนสดลง เดกจะสามารถทจะคดหาเหตผลนอกเหนอไปจาก

ขอมลทมอย สามารถทจะคดแบบนกวทยาศาสตร สามารถทจะตงสมมตฐานและทฤษฎและเหนวา

ความเปนจรงทเหนดวย การรบรท สาคญเทากบความคดกบสงทอาจจะเปนไปไดเดกวยนม ความคด

นอกเหนอไปกวาสงปจจบนสนใจทจะสรางทฤษฎเกยวกบทกสงทกอยางและมความพอใจทจะคด

พจารณาเกยวกบสงทไมมตวตนหรอเปนสงทเปนนามธรรม

จากทฤษฎของเพยเจท สรปไดวา พฒนาการทางสตปญญาของเดกปฐมวยอยในชวง

อาย 2–7 ป ซงอยในขนการคดกอนปฏบตการ (Preoperational Stage) เดกสามารถเรยนรส งตางๆ

จากสงทเปนรปธรรมไดดกวาสงทเปนนามธรรม เรยนรจากประสบการณตรงและสามารถคดหา

เหตผลจากสงทเดกรบรหรอสมผส โดยผานประสาทสมผสทงหา ในการสารวจ ทดลอง ลงมอปฏบต

เพอคนพบสงตางๆ และรบรจากการแกปญหา เพอพฒนาการคดและเปนพนฐานในการเรยนร

สงตางๆ ในขนตอไป

23

2.4 ทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญาของบรเนอร

บรเนอร (Bruner. n.d.) มแนวคดคลายกบเพยเจท กลาววาคอ การเรยนรของเดกเกด

จากขบวนการทางานในอนทรย (Organism) บรเนอรเนนความสาคญของสงแวดลอมและวฒนธรรม

ตอเดก ซงมผลตอความงอกงามทางสตปญญาและถอวาสงแวดลอมนนมความสมพนธกบ

พฒนาการทางสตปญญา

ลาดบขนของการพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร แบงเปน 3 ขน คอ

1. ขนการเรยนรดวยการกระทา (Enactive Stage) เปนขนทเปรยบไดกบขน

Sensorimotor Stage ของเพยเจทเปนขนทเดกเรยนรดวยการกระทามากทสด (Learning by Doing)

2. ขนการเรยนรดวยภาพและจนตนาการ (Iconic Stage) เปรยบไดกบขน

Preoperational Stage ของเพยเจทซงครอบคลมขนกอนเกดสงกปและการคดแบบนกรเอง (Intuitive

Thought) ในวยนเดกจะเกยวของกบความจรงมากขนเพราะเกดความคดจากการรบรเปนสวนใหญ

อาจจะมจนตนาการบาง แตไมสามารถคดไดลกซงเหมอนขน Concrete Operation ของเพยเจท

3. ขนการเรยนรดวยสญลกษณ (Symbolic Stage) เปนขนพฒนาการสงสดของ

บรเนอรเปรยบไดกบขน Formal Operational Stage ของเพยเจท

จากการศกษาทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร สรปไดวา เดกเรยนรจาก

การกระทา ซงครสามารถการจดประสบการณและสงแวดลอมใหเ ดกไดเรยนรและคนพบดวยตนเอง

เพอกระตนเดกไดคดและเกดการเรยนร และสามารถคดเชอมโยงหาความสมพนธของสงตางๆ จน

สามารถสรางความคดรวบยอดในสงตางๆ ได 2.5 ทฤษฎพฒนาการทางดานสตปญญาของไวกอตสก (Vygotsky. n.d.; citing Berk;

& Winsleer. 1995) เดกจะเกดการเรยนร พฒนาการทางสตปญญาและทศนคตเมอ มการปฏสมพนธ

และทางานรวมกนกบคนอน ๆเชน ผใหญ คร เพอน บคคลเหลานจะใหขอมลสนบสนนใหเดกเกดขน

ใน Zone of Proximal Development หมายถง สภาวะทเดกเผชญกบปญหาททาทายแตไมสา มารถ

คดแกปญหาไดโดยลาพง เมอไดรบการชวยเหลอแนะนาจากผใหญ หรอจากการทางานรวมกบเพอน

ทมประสบการณมากกวา เดกจะสามารถแกปญหานนไดและเกดการเรยนรข นการใหการชวยเหลอ

แนะนาในการแกปญหาและการเรยนรของเดก (Assisted Learning) เปนการใหการชวยเหลอแกเดก

เมอเดกแกปญหาโดยลาพงไมได เปนการชวยอยางพอเหมาะเพอใหเดกแกปญหาไดดวยตวเอง

วธการทครเขาไปมปฏสมพนธกบเดกเพอใหการชวยเหลอเรยกวา Scaffolding เปนการแนะนา

ชวยเหลอใหเดกแกปญหาดวยตนเอง โดยการใหการแนะนา (clue) การชวยเตอนความจา (reminders)

การกระตนใหคด (encouragement) การแบงปญหาทสลบซบซอนใหงายลง (breaking the problem

down into step) การใหตวอยาง (providing and Example) หรอสงอนๆ ทจะชวยเดกแกปญหา

และเรยนรดวยตนเอง

24

การใหการชวยเหลอ (Scaffolding) มลกษณะ 5 ประการ ดงน

1. เปนกจกรรมการรวมกนแกปญหา

2. เขาใจปญหาและวตถประสงคทตรงกน

3. บรรยากาศทอบอน และการตอบสนองทตรงกบความตองการ

4. รกษาสภาวะแหงการเรยนรของเดก (ZPD: Zone of Proximal Development)

5. สนบสนนใหเดกควบคมตนเองในการแกปญหา

ครมหนาทในการจดเตรยมสภาพแวดลอม ใหเดกเกดการเรยนรดวยตนเองและให

คาแนะนาดวยการอธบาย สาธต และใหเดกมโอกาสทางานรวมกบผอน เชน การวาด การเขยน

การทางานศลปะหลากหลายรปแบบ เพอเปนการจดระบบความคดของเด กเอง แลวใหโอกาสเดก

แสดงออกตามวธการตางๆ ของเดกเอง เพอครจะไดรวาเดกตองการจะทาอะไร

จากทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของไวกอตสก สรปไดวา การเรยนร และพฒนาการ

ทางสตปญญาของเดกเกดจากสภาวะทเดกเผชญปญญาททาทาย เมอไดรบความชวยเหลอหรอ

คาแนะนาจากผใหญ การทางานรวมกบผอน ครจงมหนาทในการจดสภาพแวดลอมหรอสภาวะทให

เดกไดเผชญปญหาและไดฝกประสบการณการแกปญหาจากสถานการณตาง ๆเพอใหเดกมปฏสมพนธ

และการทางานรวมกบผอน และสามารถแกปญหานนไดและเกดการเรยนรมากขน 3. เอกสารทเกยวของกบ การชวยเหลอตนเอง

3.1 ความหมายของการชวยเหลอตนเอง

การชวยเหลอตนเอง เปนการเรยนรทใหเดกดแลตนเองเกยวกบการรบประทาน

อาหาร การแตงกาย การทาความสะอาดรางกาย เปนทกษะแรกทเดกควรไดรบการเรยนร รวมถง

การเรยนรการอยร วมกบผอนและครอบครว ความสามารถในการชวยเหลอตนเองเกยวของกบการ

พงตนเองใหอสระในครอบครวและชมชน (ศนยพฒนาการศกษาแหงประเทศไทย . 2529: 96) ซงทา

ใหเดกมความสข สรางความเปนอสระและความเชอมนในตนเอง

ประภสสร ปรเอยม (2539: 24) กลาววา ทกษะการชวยเหลอตนเองหมายถง การจด

กระบวนการเรยนรในเรองกจวตรประจาวนใหเดกสามารถทาไดดวยตนเองเต มความสามารถทเขาม

อยหรอตองการความชวยเหลอนอยทสด ทกษะการชวยเหลอตนเอง แบงออกเปน 3 ดานคอ

(ประภสสร ปรเอยม. 3539: 25)

1. ดานการกน / การดม คอ การรบประทานอาหารและการดมนา การรบประทาน

อาหารดวยชอน การรบประทานอาหารดวยมอ และการดมนาจากแกวนา

2. ดานการแตงกาย คอ การถอด-สวมเสอยดทางศรษะ การตด-ปลดกระดมเสอ การ

ถอด-สวมกางเกงยางยด การถอด-สวมเสอผาหนา การถอด-ใสรองเทา และการถอด-ใสถงเทา

3. สขอนามยและการขบถาย คอ การลางมอ การแปรงฟน การลางหนา การอาบนา

การลางกน การหวผม การขบถาย การถายปสสาวะ และการถายอจจาระ ตวอยางทกษะการ

ชวยเหลอตนเองในชวงอายตางๆ ดงตาราง 1

25

ตาราง 1 ตวอยางทกษะการชวยเหลอตนเองในชวงอายตางๆ

อาย การแตงตว การกนอาหาร การอาบนาและ

การเขาหองนา

ทวไป

2-3

ป

สามารถถอดเสอออกได

หรอเปลยนเสอไดแต

อาจยกเลกไดงายๆมก

ตองการคนชวยเหลอ

แตรวมมอด

ใชชอนสอมไดแตชอบ

ใชมอและชอน

มากกวา ปอนอาหาร

ทชอบไดเองดมนา

จากแกวได

บอกวาจะเขาหองนาได

โดยไมทาเลอะกอน

สามารถกลนปสสาวะ

อจจาระไดนานขน

สามารถเปด

ประตเลอนหรอท

มลกบดไดขนลง

บนไดโดยเกาะ

ราวไดเลอนเกาอ

มารองเพอปน

หยบสงทตองการ

ได

3.-4

ป

ถอดเสอไดเรยบรอยและ

รวดเรว ใสเสอถอด

กระดมซปไดคลอง เกบ

เสอแขวนเสอในตได

ใชชอนสอมไดคลอง

รนนาจากเหยอกใส

แกวไดกนอาหาร

รวมกบคนอนใน

ครอบครวได แตอาจ

อดอาดและไมเลก

งายๆ

ชอบอาบนาเอง

โดยเฉพาะถาไดเลนนา

ในอางจะไมคอยเลก

และอาบไมสะอาดนก

มกตนนอนกลางวน

และขอใหพาไป

หองนา

บอกอาย เพศ

และชอนามสกล

ของตนเองไดทา

ตามคาสง 2-3

อยางไดแยกจาก

พอแมไปโรงเรยน

ชนปฐมวยได

4-5

ป

รอยเชอกรองเทาไดบาง

คนกเรยนรทจะผกได

ถอดเสอและใสเสอเองได

โดยมคนชวยเลกนอย

หรอไมตองมคนชวยแลว

แตชนดของเสอผาอาจ

ชาหรอแตงมากเกนไป

บอกหนาหลงของเสอได

แตอาจยงใสกลบอยบาง

ใชมด ชอนสอมได

เหมาะสม กนอาหาร

ไดเองโดยไมตองปอน

แตอาจคลกหรอฉก

เนอจากชนโตๆ ให

กอน

อาบนาเชดตวไดเอง

เขาหองนา ลางมอลาง

กนไดเอง แตบางครง

กอาจไมเรยบรอยนก

เลนกบเพอนบาน

และเมอเรยกกจะ

กลบทงของเลนท

เลนแลวตองเตอน

ใหเกบชวยงาน

บานไดบาง เชน

จดโตะ เทขยะ ให

อาหาร

สตว แตกอาจลม

ในบางครง

ทมา: ผดง อารยะวญ�. (2539). การเรยนรวมสาหรบเดกปฐมวย. หนา 167.

26

3.2 คณคาและประโยชนของการชวยเหลอตนเอง

การมพฒนาการในพฤตกรรมการชวยเหลอตนเอง ทาใหเดกมความสข มอสระใน

ครอบครวและชมชน เดกจะพงตนเองไดมากขนเปนการลดภาระของสมาชกครอบครวในการดแลเดก

เปนประโยชนของการชวยเหลอตนเอง (ศนยพฒนศกษาแหงประเทศไทย . 2529: 96) นอกจากนยง

เปนประโยชนในดาน

1. การสรางความอสระในชวงขวบแรกๆ เปนเวลาทดทสดในการเรยนรทจะดแล

ตนเอง ชวงนเปนเวลาทเดกทกคนจะตอดนรนเพออสรภาพ เดกๆ อยากชวยตนเองซงเปนการทา

งานหนกความสามารถ ทมอยในแตละคน จะพบวาเดกๆ จะเฝามองและเลยนแบบการชวยเหลอ

ตนเองของเดกทโตกวา หรอผใหญและทดลองเองครงแลวครงเลา ถงแมจะถกหรอผดแตนนกคอ

ความพยายามทจะเรยนรวธชวยตนเอง ซงจดเปนสวนหนงของการเรยนร

2. เดกรสกวาตนไดประสบผลสาเรจและมความเชอมนในตนเองความภมใจและ

ความปตยนดทเกดจากการทาก จกรรมเปนสงสาคญความภาคภมใจแบบนนมองเหนไดชด เดกทม

ความบกพรองทางสตปญญามความสามารถเรยนรทกษะนไดเชนกนเดกเหลานสามารถเรยนรถง

ความรสกทด เมอทาสงตางๆ ไดเอง

จากทกลาวมา พอสรปไดวาการสงเสรมใหเดกทมความบกพรองทางสตปญญาไดเรยนร

ชวยเหลอตนเองในดานตางๆ เปนการสงเสรมใหเดกทมความบกพรองทางสตปญญาเหนคณคาใน

ตนเองมความรสกทดกบตนเองและสามารถดารงชวตอยในสงคมไดดตอไป

3.3 วธการฝกการชวยเหลอตนเอง

วธการฝกการชวยเหลอตนเองควรกาหนดขนตอนไวดงน

1. พฤตกรรมเปาหมาย (Behavior Objective) หมายถง พฤตกรรมทตองการจะ

สอนเดก ซงจะบอกเกยวกบสงทเดกจะตองทาได เพอแสดงถงทกษะทจะเกดขนแกเดกในชวงเวลา

การฝกทกาหนด และพยากรณถงสงทเดกจะทาไดในตอนทาย สวนประกอบทสาคญในการวาง

พฤตกรรมเปนเปาหมายม 4 ประการ

1.1 ชอเดก ทจะแสดงพฤตกรรมนน

1.2 พฤตกรรมทคาดหวงวาเดกจะทาได เมอเดกไดเรยนรทกษะ หลงจากท

ไดรบการฝกสอนแลว

1.3 เงอนไขทกาหนด บอกถงจานวนพฤตกรรมการชวยเหลอตนเองทตองฝก

1.4 ผลสาเรจในการฝกในการวางระดบความสาเรจโดยทวไป 100 เปอรเซน

และตองสมพนธกบเงอนไขทวางไว

2. การแยกยอยขนตอนการฝก (Task Analysis) หมายถง การนาพฤตกรรมตาม

รายการตรวจพฤตกรรม มาวเคราะหแยกเปนขนตอนยอย เพอสะดวกในการสอนเดกแตละขนจะเรม

ไปตามลาดบจนเสรจสนกระบวนการ เมอแยกยอยขนตอนแลวจะทาใหเดกรสกวาไมยากเกนไป

สามารถทาไดสาเรจโดยไมยาก และไมตองใชเวลาในการฝกนานเกนไปในแตละขนตอน

27

3. วธการชวยเหลอในการฝกเดก (Type of Aid)

3.1 ทางรางกาย คอ การชวยจบ ซงมกจะใชในการฝกกลามเนอ

3.2 ทางคาพด คอ การชวยใหเดกทาไดดวยการพดบอกเดก ซงชวยในการฝก

พฒนาการทกดาน

3.3 ทางสายตา คอ การชวยโดยการกระตนสายตาเดกเพอใหเดกทาไดงายขน

3.4 กระบวนการแกไขเพอใหเดกปฏบตไดถกตอง (Correction Procedures)

เมอเลอกพฤตกรรมทจะฝกโดยวางเปาหมาย แยกยอยขนตอน เลอกดาเนนวธการฝกและการใชแรง

เสรมกอนจะฝกโดยเนนเฉพาะแตสงทถกตองขณะฝก ถาเดกทาไมไดตองหาวธแกไขเพอใหเดกทา

ตามใหไดจงจาเปนตองมแรงเสรมชวย (ศนยพฒนศกษาแหงประเทศไทย. 2529: 104 –111)

จากทกลาวมา สรปไดวาวธในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางสตปญญาในการ

ฝกการชวยเหลอตนเองสงสาคญคอการกาหนดเปาหมายทแนนอน แลวทาการวเคราะหขนตอนการ

ฝกใหเปนขนตอนยอย โดยผฝกควรใหการชวยเหลอโดยการกระตนทางกาย วาจาและสายตา

เพอใหเดกประสบผลสาเรจในการฝกการชวยเหลอตนเองมากขน

3.4 ความหมายของการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

สรอยสดา วทยากรไดกลาวถงความหมายของการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายไววา

การแตงกายเปนกระบวนการทตอเนองและซบซอน สาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา บางครง

เดกจะเรยนรจากการลองผดลองถก โดยสงเกตจากผใหญ และหากผทเกยวของใหการชวยเหลอไดถกตอง

จะเปนการเปดโอกาสใหเดกไดฝกฝนและเรยนรทจะชวยตนเอง (สรอยสดา วทยากร. 2532: 77)

การชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย หมายถง การแสดงพฤตกรรมทเปนกระบวนการท

ตอเนอง และซบซอน มลาดบขนตอนพฒนาการเฉพาะ ซงสงเกตพฤตกรรมเหลานไดในเดกปกต

ตงแตอายประมาณ 1 ปจะเรมใหความรวมมอในการแตงกาย พออาย 18เดอน เดกจะเรมใชมอใน

การถอดเสอ กางเกง ถงเทา และรองเทาจนอาย 2 ป ทกษะการใชมอจะดขนมาก เดกสามารถถอด

เสอ กางเกงไดเอง อาย 5 ป เดกสามารถถอดเสอและใสเสอกางเกงไดอยางสมบรณ ไมตองอาศย

คนอน สาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ซงมพฒนาการทางทกษะการแตงตวชากวาเดก

ปกต บางครงเดกจะเรยนรจากการลองผดลองถกโดยการสงเ กตจากผใหญและหากผทเกยวของให

ความชวยเหลอไดถกตอง จะเปดโอกาสใหเดกไดฝกฝนและเรยนรทจะชวยตนเองได (สมเกต อทธโยธา.

2539: 15) วธสอนใหเดกชวยเหลอตนเองประสบผลสาเรจ จะตองฝกบอย ๆและกระตนอยางสมาเสมอ

ซงจะทาใหเดกแตงกายไดเรวข น แตถาหากไมใหโอกาสเดกไดเรยนรดวยตนเองจะเปนภาระแกท

ผเกยวของตลอดไป (Rafaloski. 1993: 6)

จากทกลาวมาพอสรปความหมายของการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายไดวาเปน

การแสดงพฤตกรรมทเปนกระบวนการทตอเนอง ซบซอน มลาดบขนตอนพฒนาการเฉพาะ ซงเดก

สามารถเรยนรไดโดยการเลยนแบบและฝกฝนตนเอง

28

3.5 ขนตอนการแตงกาย

ขนตอนการแตงกายมดงน

1. ลาดบขนตอนของกจกรรมการแตงกาย และอธบายพดกบเดกใหเขาใจวากาลง

ฝกแตงกาย และอธบายขนตอนการฝกตามลาดบขนในการพดบางครงตองมการทาใหด ดวยเพอ

คามเขาใจของเดกไดงายขน นอกจากนยงเปนสวนกระตนใหเดกมพฒนาทางการพดและการใช

ภาษา และเปนการเรยนรสวนตางๆ ของรางกายในขณะแตงกายดวย

2. เลอกเสอผาทเหมาะสม เสอผาสาหรบเดกเหลานควรใชผาทไมลนผาทยดได

จะมสวยชวยใหเสอผานนงายตอการใสและถอด แบบควรเปนแบบสวมไดงาย

3. กอนเรมฝกเดกควรศกษาเกบขอมลเกยวกบความสามารถของเดกกอนเพอจะ

ไดทราบระดบความสามารถของเดก และใหการฝกตามลาดบขนตอนของพฒนาการ

4. เวลาทเหมาะสมทสดในการฝก ควรฝกในชวงทเดกทากจวตรประจาวนจรง

5. พยายามใหโอกาสเดกไดชวยตนเองใหมากทสดโดยเฉพาะในชวงสดทายของ

การแตงกาย เพอใหเดกรสกวาตนเองทาไดและประสบผลสาเรจ (สรอยสดา วทยากร. 2532: 79) 3.6 งานวจยทเกยวของกบการชวยเหลอตนเอง

มาศพร แกลวทะนง (2551: 56) ไดศกษาเรองการสอนทกษะการชวยเหลอตนเอง

สาหรบนกเรยนทบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรงโดยการวเคราะหงานรวมกบการใช

ภาพประกอบของนกเรยนโรงเรยนสงขลาพฒนาปญญา ตาบลพะวง อาเภอเมอง จงหวดสงขลา

จานวน 3 คน พบวา

1. นกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรงทงสามคนสามารถปฏบต

ทกษะการชวยเหลอตนเองในการใชหองนาไดถกตองทกขนตอน หลงไดรบการฝกโดย การวเคราะหงานรวมกบการใชภาพประกอบ 2. หลงไดรบการฝกโดยการวเคราะหงานรวมกบการใชภาพประกอบ นกเรยนทม

ความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรง ทงสามคน สามารถปฏบตทกษะการชวยเหลอตนเองใน

การใชหองนาไดดกวากอนการฝกโดยการวเคราะหงานรวมกบการใชภาพประกอบ

สนตยา ชวยหน (2551: บทคดยอ) ไดศกษาเรองการพฒนาทกษะการชวยเหลอ

ตนเองของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา โดยใชวธการวเคราะหง านรวมกบวธลกโซยอนกลบ

ของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาทไมมความพการซาซอน ระดบเชาวนปญญา 35-49 อาย

8-13 ป จานวน 5 คน จากโรงเรยนสงขลาพฒนาปญญา จากการทดลองพบวา วาหลงจากใชวธการ

สอนแบบการวเคราะหงานรวมกบวธลกโซยอนกลบ เดกทมความบกพรองทางสตปญญาสามารถ

ชวยเหลอตนเองได

จากงานวจยเกยวกบการชวยเหลอตนเองของเดกทมความบกพรองทางสตปญญานน

สามารถทจะทาได โดยใชวธตาง ๆ เพอความเหมาะสมและใหเกดประโยชนสงสดแกเดกทมความ

บกพรองทางสตปญญาตอไป

29

4. เอกสารทเกยวของกบการวเคราะหงาน

4.1 ความหมายของการวเคราะหงาน

ผดง อารยะวญ� (2542: 65) ไดใหความหมายการวเคราะหงานไววา การวเคราะห

งานเปนการจาแนกเนอหาทจะสอนเปนขนตอนยอยๆ หลายขนตอน และจดเรยงลาดบจากงายไป

หายาก พรอมทงกาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรมของแตละขนตอนอยางครบถวน

สมเกต อทธโยธา (2539: 14) กลาววา การวเคราะหงาน เปนการนาพฤตกรรมตาม

รายการตรวจพฤตกรรมมาวเคราะหแยกเปนขนตอนยอยเพอสะดวกในการสอนเดก แตละขนจะเรม

จากพฤตกรรมทเดกทาไดงายและจะเพมความยากขนทละนอยจนบรรลเปาหมาย เมอแยกขนตอน

แลวจะทาใหเดกรสกวาไมยากเกนไป สามารถทาไดสาเรจโดยไมยาก และไมตองใชเวลาในการฝก

นานแตละขน จะเรมจากพฤตกรรมทเดกทาไดงาย และจะเพมความยากขนทละนอย จนบรรล

เปาหมาย เมอแยกยอยขนตอนแลวจะทาใหเดกรสกวาไมยากเกนไป สามารถทาไดสาเรจโดยไม

ยาก และไมตองใชเวลาในการฝกนานเกนไปในแตละขนตอน สงสาคญคอ ตองใหเดกทาขนตอนงาย

ใหไดกอนแลวจงใหทาขนตอนทยากขน

ศนยพฒนาการศกษาแหงประเทศไทย (2539: 104) ใหความหมายหลกการวเคราะห

งานไววา เปนการนาพฤตกรรมตามราย การตรวจพฤตกรรมมาวเคราะหแยกเปนขนตอนยอย เพอ

สะดวกในการสอนเดกแตละขน จะเรมจากพฤตกรรมทเดกทาไดงายและจะเพมความยากขนทละ

นอยจนบรรลเปาหมาย

สรปไดวา การฝกโดยใชหลกการวเคราะหงานเปนการฝกทแยกงานออกเปนขนตอน

ยอยๆ โดยเรมจากขนตอนทงายกอนแลวจงเพมขนตอนทยากขนเรอยๆ จนบรรลเปาหมายทวางไว 4.2 วธการวเคราะหงาน

การวเคราะหงาน เปนวธการสอนทเหมาะสมกบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

วธหนง ซงมข นตอนดงตอไปน (เบญจา ชลธารนนท; และศรวมล ใจงาม. 2543: 96)

1. กาหนดงานเปาหมาย และจดประสงคเชงพฤตกรรม

2. วเคราะหออกเปนขนตอนยอย หรองานยอย

3. จดลาดบของงานยอย

4. วเคราะหโดยกาหนด ทกษะบงคบเบองตน

5. จดลาดบทกษะบงคบเบองตน

6. จดทาแผนภม (Flow Chart หรอ Sequence Chart)

7. ทาสอบ

8. จดประเภทพฤตกรรมเปาหมาย

9. สอนโดยอธบายไปตามขนตอน แตบางครงตองสอนโดยบรณาการขนตอนยอย

เขาดวยกน

30

ประกฤต พลพฒน (2546: 92) กลาวถงวธการวเคราะหงานไวดงน

1. แบงงานแตละงานเปนขนตอนการทายอยๆ ไดมากเทาทคดวาจาเปน

2. ระบทกษะยอยทเปนขนตอนสาคญไววาคออะไร

3. สอนใหเดกทางานทกาหนดไดสาเรจ

4. แกไขดดแปลง เครองมออปกรณตางๆ สาหรบเดกทไมสามารถเรยนรในบาง

ทกษะได

เพญพไล ฤทธาคณานนท (2536: 67) ไดกาหนดหลกการวเคราะหงานไวดงน

1. กาหนดวตถประสงคใหชดเจนวาตองการใหเดกไดรบอะไร และเดกแสดงออก

วาไดรบสงนนอยางไร พยายามตงวตถประสงคใหใกลเคยงกบความเปนจรง

2. หาเสนฐาน (Baseline) ความประพฤตของนกเรยน

3. สงเกตพฤตกรรมของนกเรยน แลวบนทกวาจะตองใชทกษะความรหรอการปรบ

พฤตกรรมแบบไหนจงจะบรรลวตถประสงคได

4. ถาสงทตองการใหเกดขนมสงอนเกดขนกอน เชน การเรยนการคณจะตองรจก

การบวกกอนกใหเขยนสงเหลานนมาตามลาดบกอนหลง

ศรยา นยมธรรม (2534: 95) กลาววาวธวเคราะหงาน เปนการนาเอางานทจะเรยนร

มาแบงยอยเปนขนตอนโดยละเอยดจากงายไปยากตามลาดบประกอบกบการใชแรงเสรมอยางตอเนอง

จะทาใหเดกประสบความสาเรจตามศกยภาพไดในทสด การวเคราะหขนตอนของงานจงจาเปนตอง

จดใหเหมาะสมกบเดกแตละคน โดยเรมจากสงทเดกทาไดไปยงสงทยากและซบซอน การจดลาดบ

ขนเปนการใหโอกาสเดกกาวไปสความสาเรจ

ตวอยาง การวเคราะหงานการถอดถงเทา

1. ผฝกและเดกนงในทาทถนดบนพนราบ เดกใสถงเทาทงสองขาง เรมฝกทละขาง

2. จบบรเวณขอบถงเทาดวยมอทงสองขาง

3. สอดนวหวแมมอทงสองขางเขาไปในขอบถงเทาดานใน นวมอทเหลอจบขอบ

ถงเทาใหแนน

4. ดงขอบถงเทาเลอนลงมาทสนเทา

5. จบสนเทายกขนพรอมกบดงถงเทาผานสนเทา

6. ดงถงเทาออกจากปลายเทา

ตวอยาง การวเคราะหงานการใสถงเทา

1. ใหเดกนงในทาทถนดบนพนราบ

2. หยบถงเทาขนมาทละขาง

3. สอดนวหวแมมอทงสองขางลงไปในขอบถงเทาดงใหกวางออก

4. นาถงเทามาสวมทปลายเทา

5. จบขอบถงเทาทใสอยทปลายเทาดงขนมาจนผานสนเทา

6. ดงถงเทาจากสนเทาจนสดความยาวของถงเทา

7. จดมมของถงเทาใหถกตอง

31

กลาวไดวา วธการวเคราะหงาน เรมตนจากความเหมาะสมของเดกแตละคนและเรม

แบงงานเปนขนตอนยอยๆ จากงายไปยาก และนาขนตอนเหลานไปสอนเดกจนบรรลผลสาเรจหรอ

ถาไมประสบผลสาเรจ กสามารถแกไขดดแปลง เครองมออปกรณ ตามสภาพปญหาและความเหมาะสม 4.3 ประโยชนของการวเคราะหงาน

อนเรอน อาไพพสตร (2542: 39) กลาวถงประโยชนของการวเคราะหงานไววา

1. การวเคราะหงานสามารถบนทกความกาวหนาของเดกอยางเปนระบบ และใช

เปนขอมลในการประชมระหวางผปกครองและครเกยวกบความสามารถในเรองการเรยนของเดก

2. ชวยใหครสามารถพฒนาวธการสอนใหดขน เนองจากการวเคราะหงานทาให

การแกปญหาการเรยนไดตรงจด ครสามารถสอนไดอยางมประสทธภาพมากขน

ประกฤต พลพฒน (2546: 92) กลาวถงประโยชนของการวเคราะหงานไววา

1. ทาใหผสอนตดสนใจไดวา จะสอนอะไรตอจากเนอหาทสอนไปแลว

2. ทาใหผสอนทราบวาเดกมปญหาตรงไหน และทาขนตอนใดไมสาเรจ

3. ทาใหผสอนแยกขนตอนยอยทจาเปน เพอใหเดกทางานแตละขนไดสาเรจ

4. ทาใหผสอนรวาจะตองเปลยนและปรบปรงอะไรบางทจะชวยใหเดกทางานท

ไดรบมอบหมายไดสาเรจ

5. ทาใหผสอนหาวธอนๆ เพอใหเดกพเศษทางานไดสาเรจ

สรปไดวา การวเคราะหงานมประโยชนในดานการรายงานความกาวหนาของเดก

อยางเปนระบบ ทาใหผท เกยวของทราบปญหาอยางแทจรง และแกปญหาไดตรงจด สงผลใหเดก

ประสบความสาเรจในการเรยนในทสด

4.4 งานวจยทเกยวของกบการวเคราะหงาน

ประภสสร ปรเอยม (2539) ไดศกษาวจยเรอง การศกษาประสทธภาพของแบบฝก

การชวยเหลอตนเองดานการแตงกายเปนรายบคคล โดยใชหลกวเคราะหงานของเดกกลมอาการ

ดาวน โดยใชกลมตวอยางอาย 6-9 ป ระดบเชาวนปญญา 35-68 จากโรงพยาบาลราชานกลจานวน

16 คน ไดรบการฝกการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายดวยการฝกทผวจยสรางขนผลการวจย

พบวาคะแนน ความสามารถในการชวยเหลอตนเองหลงการทดลองสงขนกวากอนการทดลอง อยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จนทรเพญ เหลานรเศรษฐ (2544) ไดศกษาวจยเรอง ผลของการฝกโดยใชหลกการ

วเคราะหงาน เพอพฒนาทกษะการทาความสะอาดเสอผาของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

ระดบเชาวปญญา 35 – 50 โดยใชกลมตวอยางอาย 15 – 20 ป จากสถานสงเคราะหเดกพการทาง

สมองและปญญาหญง อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร จานวน 3 คน ไดรบการฝกทกษะการทา

ความสะอาดเสอผา โดยใชหลกการวเคราะหงานตามขนตอนแลวมทกษะการทาความสะอาดเสอผา

ในทกทกษะและสามารถทาไดถกตองโดยไมตองชวยเหลอ

32

ผลจากการวจยทกลาวมาแลว การฝกเดกทมคว ามบกพรองทางสตปญญาใหม

ความสามารถในการเรยนร โดยใชหลกการวเคราะหงาน เปนวธการหนงทประสบผลสาเรจและทา

ใหเดกสามารถเกดการเรยนรได 5. เอกสารทเกยวของกบการวจยแบบกลมตวอยางเดยว 5.1 ความหมายของการวจยกลมตวอยางเดยว (Single Subject Design) การวจยแบบกลมตวอยางเดยว หรอ Small N Design หมายถง รปแบบหนงของการทดลองในทางพฤตกรรมศาสตร ซงมใชมานานกอนการทดลองรายกลม เปนการวจยกบตวอยางรายเดยวและทาซาๆ หลายครงมากกวาจะทาการทดลองเปนกลม เพราะการทดลองรายกลมนนจะ ใชเวลานอยกวาแตตองพงพาสถตในการวเคราะหขอมล (ผองพรรณ ตรยมงคลกล. 2543: 206; อางองจาก Goodwin. 1995: 206)

ความหมายการวจยแบบกลมตวอยางเดยว หมายถง การทดลองทการวดผลซาๆ ใน

ตวอยางททาการศกษาเพยงคนเดยว ซงหมายถง N = 1 ในการวดตวแปรตามซาๆ ผลจาก การวด

อาจเปนคะแนนหรอคาเฉลยในแตละสภาวะ มกใชในการศกษาทางจตวทยาการศกษาลกษณะทาง

คลนกของคนไขซงมอาการเฉพาะแตละราย การปรบพฤตกรรมหรอการศกษาปจจย ทมผลตอการ

เพมความสามารถในการประกอบกจกรรมของเดก (พวงเพชรชวงคสทธ . 2544: 48; อางองจาก

Heiman. 1995: 332)

การวจยแบบกลมตวอยางเดยว หมายถง รปแบบการทดลองซงมการวเคราะหขอมล

เปนรายบคคล อาจเรยกวา Single Case Design ตวอยางทใชในการศกษามมากกวา 1 คนปกตม

3 – 8 คน การวจยแบบกลมตวอยางเดยวมกใชศกษากบการเรยนรการวางเงอนไขแบบการกระทา

(Operant Conditioning) และใชในการศกษาการปรบพฤตกรรม การศกษากระบวนการจตสรระวทยา

(Psychophysislogical Process) รวมทงการรบความรสกและการรบร (Sensation and Perception)

(พวงเพชร ชวงคสทธ. 2544: 48; อางองจาก Leary. 1995: 302)

ผดง อารยะวญ� (2546: 3) ไดใหความหมายของการวจยแบบกลมตวอยางเดยววา

หมายถง การวจยแบบกลมตวอยางเดยว นกการศกษานามาใชเปนรปแบบของกลมตวอยางทม

คอนขางจากด อาจใชกลมตวอยางคนเดยวหรอหลายคนกได 5.2 ลกษณะของการวจยแบบกลมตวอยางเดยว (Single Subject Design)

ผดง อารยะวญ� (2546: 6) แบงลกษณะการวจยแบบกลมตวอยางเดยวตามตวแปรท

ตองการศกษาเปน 2 ลกษณะใหญๆ คอ

1. รปแบบเสนฐานเดยว (Single Baseline Design)

2. รปแบบเสนหลายฐาน (Multiple Baseline Design)

ทง 2 ลกษณะประกอบดวย ระยะเสนฐาน (Baseline) และระยะการจดกระทา (Treatment) ซงม

รปแบบพนฐานทสาคญ 3 แบบใหญๆ ดงน

33

1. รปแบบการวจยชนด A-B Design เปนรปแบบเสนฐานและการจดกระทา

(Baselineand Intervention Design) ประกอบดวย A เปนเสนฐาน (Baseline) และ B เปนการ

ทดลอง (Treatment) เมอสนสดการทดลองกเสรจการวจย

2. รปแบบการวจยชนด A-B-A design เปนรปแบบระงบวธการจดกระทา

(Withdrawal Design) ประกอบดวย A ซงเปนเสนฐาน และ B เปนการทดลอง และ A เปนเสนฐาน

อกครง มลกษณะคลายรปแบบ A- B แตมการเพมชวงระยะเวลาในชวงท 3 มาอก 1 ชวงซงเปนชวง

ระงบการใหวธการจดกระทา (Treatment) หรอระยะคงไวซงพฤตกรรม

3. รปแบบการวจยชนด A-B-A-B Design เปนรปแบบการวจยแบบสลบกลบ

(Reversal Design) ประกอบดวย A ซงเปนเสนฐาน B เปนการทดลอง ครงท 1 เพอศกษาประสทธภาพ

ของตวแปรตนหรอวธการจดกระทาเพยง 1 วธ แลวกลบไปใช A เปนเสนฐานและ B เปนการทดลอง

อกครงหนง จากนนนาขอมลในชวงเสนฐาน ครงท 1 และครงท 2 มาเปรยบเทยบกน และนาขอมล

ในชวงทดลอง ครงท 1 และครงท 2 มาเปรยบเทยบกน เพอศกษาความสมพนธระหวางตวแปรตน

กบตวแปรตาม

การวจยแบบกลมตวอยางเดยว สามารถแบงตามตวแปรทตองการศกษาไดเปน 2 ลกษณะ

ดงน (ผดง อารยะวญ�. 2546: 6)

1. การวจยแบบเสนฐานเดยว (Single Baseline Design) เปนการศกษาตวแปร

ตวเดยว หรอขอมลบนเสนฐานเดยว

2. การวจยแบบหลายเสนฐาน (Multiple Baseline Design) เปนการศกษาทมตว

แปรตนตวเดยว แตมตวแปรตามไดหลายตว ซงตวแปรตามอาจเปนพฤตกรรมหลายพฤตกรรม

กลมตวอยางหลายคน หรอสถานการณหลายอยาง ซงมลกษณะ 3 แบบดงน (Heiman. 1995: 322-

323)

2.1 แบบหลายเสนฐานขามพฤตกรรม (Multiple Baseline Design across

Behaviors) เปนการวดเสนฐานของกลมตวอยางคนเดยวทวดหลายพฤตกรรมแตใหการปรบ

พฤตกรรมทละพฤตกรรมในชวงเวลาทแตกตางกน ภายหลงจากทเสนฐา นไดเกดขนในอตราทคงท

แลวสถานการณททดลองจะถกนามาใชสาหรบพฤตกรรมหนงเทานน ขณะทยงคงเกบขอมลเสนฐาน

จากพฤตกรรมอนอยางตอเนองไปเรอยๆ พฤตกรรมทถกนามาใชกบเงอนไขการทดลองนนถกคาด

วาจะเปลยนแปลงไป ขณะทพฤตกรรมอนยงคงอยทเสนฐาน เมออตราของพฤตกรรมแรกเปลยนแปลง

ถงระดบเกณฑทต งไว เงอนไขกจะถกนามาใชกบพฤตกรรมทสอง และตอไปกเปนพฤตกรรมทสาม

ตามลาดบ จนกวาพฤตกรรมทงหมดจะไดรบการแกไข (กลยา กอสวรรณ. 2540: 33)

ขนตอนการวจยแบบหลายเสนฐานขามพฤตกรรม มดงน

2.1.1 เลอกพฤตกรรมเปาหมาย 2 พฤตกรรม พฤตกรรมทงสองควรม

ความสมพนธกนโดยธรรมชาต เชนการรองไห และการตบศรษะตนเองของเดกออทสตก

2.1.2 เลอกวธจดกระทา 1 วธ

34

2.1.3 บนทกขอมลในชวงเสนฐาน ลกษณะเดนประการหนงของการวจย

แบบหลายเสนฐาน คอ การบนทกขอมลในชวงเสนฐาน ผวจยจะตองบนทกพฤตกรรมตวแปรตาม

ทกตวไปพรอมๆ กน และใชเกณฑวดอนเดยวกน เชน จานวนนาททเดกตงใจเรยนจานวนขอทเดก

ทาเลขโจทยปญหาไดถกตอง รอยละของพฤตกรรมทมใจจดจออยกบงาน (on-task - bahavior)

จนกระทงไดขอมลทคงทของพฤตกรรมท 1

2.1.4 เรมใหวธการจดการกระทาสาหรบพฤตกรรมท 1 แตมไดใหวธการ

จดกระทาสาหรบพฤตกรรมท 2 แตบนทกขอมลสาหรบชวงเสนฐานไปเรอยๆ สาหรบพฤตกรรมท 2

และพฤตกรรมตอๆ ไป จะเรมใหวธการจดกระทาสาหรบพฤต กรรมท 2 กตอเมอพฤตกรรมท 1

เปลยนแปลงไปตามเกณฑทกาหนดไวกอนลงมอทาการทดลอง หรอขอมลแสดงแนวโนมไปใน

ทศทางทกาหนด อยางนอย 3 ครงตดตอกน

2.1.5 ปฏบตเชนเดยวกนกบขอ 4 สาหรบพฤตกรรมท 3 และ 4 ตามลาดบ

จนกวาจะครบทกพฤตกรรมทกาหนดไว

2.2 แบบหลายเสนฐานขามบคคล (Multiple Baseline Design across Subjects)

เปนการศกษาอทธพลของตวแปรตนตวเดยวทมตอบคคลสองคนหรอมากกวา ซงแสดงพฤตกรรมท

เหมอนกน ภายใตสภาวะแวดลอมเดยวกน หลงจากทพฤตกรรมของแตละคนมอตราคงทเง อนไข

การทดลองจะถกนามาใชกบบคคลเพยงคนเดยวขณะทขอมลเสนฐานของคนอนๆ ยงคงรวบรวม

ตอไป พฤตกรรมของบคคลทถกทดลองควรจะเปลยนไปในขณะทพฤตกรรมของบคคลทยงไมไดทา

การแกไขไมควรจะเปลยนแปลง เมอพฤตกรรมคงทแลวเงอนไขจะถกนามาใชกบบคคลทสองจนกวา

พฤตกรรมของทกคนไดรบการแกไข จนครบ รปแบบนเปนประโยชนกบพฤตกรรมเปาหมายทเกดขน

ในบคคลหลายคน (กลยา กอสวรรณ . 2540: 34; อางองจาก Kazdin. 1980: 104-108; Tawney; &

Gast. 1989: 226 -268)

2.3 แบบหลายเสนฐานขามสถานการณ (Multiple Baseline Design across Situations)

เปนการวดเสนฐานพฤตกรรมของกลมตวอยางคนเดยวทวดพฤตกรรมเดยวในสถานการณท

แตกตางกน เชน เวลาทตางกนโดยปรบทละสถานการณในชวงเวลาทแตกตางกนหลงจากเกบขอมล

เสนฐานคงทในแตละสถานการณ เงอนไขจะถกนามาใชกบสถานการณแรกขอมลเสนฐ านสาหรบ

สถานการณอนยงถกเกบรวบรวมตอไป เงอนไขการทดลองจะถกนามาใชกบแตละสถานการณ

จนกระทงทกสถานการณถกวางเงอนไขจนหมด ประสทธภาพของการแกไขแสดงใหเหนตอเมอ

พฤตกรรมไดมการเปลยนแปลงในสถานการณทถกวางเงอนไขเทานน (กลยา กอสวรรณ. 2540: 33)

รปแบบการวจยแบบหลายเสนฐานถกนามาใชในการวเคราะหพฤตกรรมประยกตโดย

เบยรวลฟ และรสลย (กลยา กอสวรรณ. 2540: 30; อางองจาก Bear, Wolf; & Risley. 1968; Tawney; &

Dast. 1987: 9-15) รปแบบนไดถกนามาใชในการศกษาอยางกวางขวางและมความเหมา ะสมกบ

การวจยประยกต ดงน

35

1. รปแบบการวจยสามารถวดประสทธผลของโปรแกรมได

2. ไมจาเปนทจะตองถอดถอนวธการทดลอง (Treatment) ออกไป

3. เปนวธการวจยทท งครและผปกครองทจะนาไปใช

ความเทยงตรงภายใน (Internal Vaildity)

เพอทจะแสดงการค วบคมทางการทดลองโดยใชรปแบบการวจยแบบหลายเสนฐาน

กอนอนนกวจยจะตองรวบรวมขอมลเสนฐาน (Baseline Data) ในเวลาเดยวกนทง 3 ขอมล หรอ

มากกวา (เชน ระหวางพฤตกรรม ระหวางสถานการณ ระหวางบคคล ) เมอขอมลเสนฐานมระดบ

คงท จงจะทาการแกไขหรอทดลองกบเสนฐานแรก โดยหลกการแลวการทดลองจะตองทาใหเกดการ

เปลยนแปลงทนทกบขอมลแรก ในขณะทขอมลของเสนฐานอนยงคงท และเมอมการแสดงพฤตกรรม

ตามเกณฑทคาดหวงไว จงจะเรมการทดลองกบขอมลฐานเสนทสอง และในทานองเดยวกนจะตองม

การเปลยนแปลงอยางรวด เรวในขณะทขอมลเสนฐานทยงไมไดทาการทดลองยงจานวนครงทตอบ

ถกครงทไมเปลยนแปลง กระบวนการกระทาเชนนจนกระทงหมดเปาหมาย ในการประเมนผล

จะตองตระหนกไวเสมอวา เมอทาการทดลองจะตองมการเปลยนแปลงเกดขน สวนขอมลฐานอนท

ยงไมทาการทดลองยงคงไมเปลยนแปลงแนวทาง (Guideline) ในการใชการวจยแบบหลายเสนฐาน

นกวจยตองคานงถงสงตอไปน

1. กาหนดเปาหมายของผลลพธ กอนทจะเรมทดลอง

2. จะทาการทดลองตอเมอชดขอมลฐานอยในระดบคงทหรอมแนวโนมทจะคงท

3. จะตองทดลองกบขอมลเสนฐานใหมกตอเมอขอมลเสนฐานแรกบรรลเกณฑทต งไวแลว

4. จะตอง 3 เสนฐานหรอมากกวา

5. จะตองแยกเสนฐานททาหนาทอสระตอกนเพอหลกเลยงพฤตกรรมทเกดขนรวมกน

6. จะตองแยกพฤตกรรมททาหนาทคลายคลงกนเพอหลกเลยงผลกระทบจากการ

ทดลองทไมคงท (กลยา กอสวรรณ . 2540: 31-32; อางองจาก Kazdin. 1980: 104-108; Tawney; &

Gast. 1989: 226-268)

สรปไดวาการวจยแบบกลมตวอยางเดยวมรปแบบการวจยทมพนฐานประกอบดวย

2 สวนสาคญ คอ สวนทเปนเสนฐาน (Baseline) และสวนทมการทดลองหรอจ ดกระทา

(Treatment/Intervention) ในการสรางการวจยแบบกลมตวอยางเดยว สามารถออกแบบการวจยได

หลายรปแบบ เชนการวจยแบบเสนฐานเดยวแบบ A-B แบบ A-B-A แบบ A-B-A-B และการวจย

แบบหลายแบบเสนฐาน (Multiple Baseline Designs) สาหรบรปแบบทใชการวจยในครงน คอการ

วจยแบบหลายเสนฐานระหวางพฤตกรรม (Multiple Baseline Design across Behaviors)

36

5.2 วธดาเนนการวจยแบบ A – B – A

วเคราะหความสามารถเดกในดานทตองการศกษา เพอประเมนผลหาความสามารถ

เบองตน

1. กาหนดพฤตกรรมทพงประสงค

2. วเคราะหกจกรรมทตองการศกษาใหเหมาะสมกบความสามารถของเดก

3. จดปจจยสมพนธระหวางพฤตกรรมของเดกกบกจกรรมทตองการศกษาสมพนธกน

4.ทาการทดลอง

5. บนทกการทดลองโดยการบนทกการสงเกต และการบนทกผลทได

6. ทดสอบความสามารถในการแตงกายของเดกภายหลงการทดลอง

7. สรปและนาเสนอผลการทดลองเปนการบรรยายผลจากการสงเกตตารางและกราฟ

โดยเปรยบเทยบกบเกณฑการประเมนผลทผวจยกาหนดไว (สมเกต อทธโยธา . 2539: 16-17;

อางองจาก Tawney; & Gast. 1984: 187-192)

6. เอกสารเกยวกบชดกจกรรม

6.1 ความหมายของชดกจกรรม

วชย วงษใหญ (2525: 185) กลาววา ชดกจกรรมเปนระบบการผลตและการนาสอการ

เรยนหลายๆ อยางมาสมพนธกน และมคณคาสงเสรมซงกนและกน สอการเรยนอยางหนงอาจใช

เพอการเราความสนใจ ในขณะทอกอยางหนงใชเพออธบายขอเทจจรงของเนอหาและอกอยาง หนง

อาจใชเพอกอใหเกดการเสาะแสวงหาอนนาไปสความเขาใจลกซง และปองกนการเขาใจความหมาย

ผด สอการเรยนเหลานเรยกอกประการหนงวา สอประสมทเรานามาใชใหสอดคลองกบเนอหาวชา

เพอชวยใหการเรยนมการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรใหเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน

ความหมายของชดกจกรรมการสอนนน ไดมนกการศกษาตางประเทศใหความหมาย

ของชดกจกรรมการสอนไวดงน

ฮสตน และคนอน ๆ (Houston; et al. 1972: 10-15) ไดใหความหมายไววาชดกจกรรม

เปนชดประสบการณทจดเตรยมไวใหผเรยนเพอบรรลเปาหมายทต งไว

แคปเฟอร และแคปเฟอร (Kapfer; & Kapfer. 1972: 3-10) ไดใหความหมายของชด

กจกรรมเปนรปแบบการสอสารระหวางครและนกเรยน ซงประกอบดวยคาแนะนาทใหนกเรยนไดทา

กจกรรมการเรยนจนบรรลพฤตกรรมทเปนผลของการเรยนร และรวบรวมเนอหาทนามาสรางเปนชด

การเรยนนนไดมาจากขอบขายของความรทหลกสตรตองการใหนกเรยนไดเรยนร เนอหาจะตองตรง

และชดเจนทจะสอความหมายใหผเรยนไดเกดพฤตกรรมตามเปาหมายของการเรยน

ดวน (Duan. 1973: 169) กลาวถงชดกจกรรมไววา ชดกจกรรม คอ ชดของวสด

ทางการเรยนซงรวบรวมไวอยางมระเบยบ ชวยใหผเรยนไดสมฤทธผลทางการเรยนตามเปาหมาย

37

บราวน และคนอนๆ (Brown; et al. 1973: 338) ใหความหมายไววาชดกจกรรมคอ

ชดของสอแบบประสมทสรางขนเพอชวยเหลอครใหสามารถสอนไดอยางมประสทธภาพในกลองหรอ

ชดกจกรรมมกจะประกอบไปดวยอปกรณหลาย ๆ อยาง เชน ภาพโปรงใส ฟลมสตรป รปภาพ

โปสเตอร สไลด และแผนภม บางชดอาจประกอบดวยเอกสารเพยงอยางเดยวบางชดอาจจะเปน

โปรแกรมทมบตรคาสงใหผเรยนเรยนดวยตนเอง

จากความหมายทกลาวมานน สามารถสรปความหมายข องชดกจกรรมการสอนไดวา

เปนชดของสอการสอนทครสรางขนโดยรวบรวมสอไวหลากหลายชนดเพอมงเนนใหเกดการเรยนรท

มประสทธภาพ โดยประกอบไปดวยสอการสอน แผนการดาเนนกจกรรม นอกจากนแลวมผให

ความหมายของชดกจกรรมไว อยางหลากหลายในประเทศไทยดงน

เพชรรตดา เทพพทกษ (2545: 30) กลาววา ชดกจกรรม คอ ชดการเรยน หรอชด

การสอนนนเอง ซงหมายถง สอการสอนทครเปนผสรางประกอบดวยวสดอปกรณหลายชนด และ

องคประกอบอนเพอใหนกเรยนศกษาและประกอบปฏบตกจกรรมดวยตนเอง เกดการเรยนรดวย

ตนเองโดยครเปนผแนะนาชวยเหลอและมการนาหลกการทางจตวทยามาใชในการประกอบการเรยน

เพอสงเสรมใหผเรยนไดรบความสาเรจ

อารย ทวลาภ (2546: 32) ไดกลาวถงชดการเรยนหรอชดกจกรรมวา เปนสอการเรยน

สาเรจรปทประกอบดวยสอหลายอยาง จดเขาไวดวยกนเปนชดทผเรยนสามารถศกษาไดดวยตนเอง

ตามขนตอนทระบไวในชด เพอใหบรรลจดมงหมายอยางมประสทธภาพโดยพงครนอยทสดผเรยน

สามารถเรยนไดอยางอสระตามความสามารถของแตละบคคล ชดการเรยนนอกจากจะใชสาหรบให

ผเรยนศกษาเปนรายบคคลแลวยง ใชประกอบการสอนแบบอน เชน ใชประกอบการบรรยายหรอใช

สาหรบเรยนเปนกลมยอย

รงอรณ เธยรประกอบ (2549: 9) ใหความหมายไววา ชดกจกรรม คอ การจดกจกรรม

การเรยนรโดยนาเอาสอ วสดอปกรณและนวตกรรมตางๆ มาใหนกเรยนไดศกษา ลงมอปฏบตดวย

ตนเองแลว เกดการเรยนรและสามารถสรางองคความรดวยตนเองโดยมครเปนผให คาแนะนา

ชวยเหลอและสงเสรมใหนกเรยนมผลการเรยนทมประสทธภาพสงขน

จากความหมายของชดการสอน ชดกจกรรม และชดการเรยนทกลาวมานน สามารถ

สรปไดวา ชดกจกรรมการสอน หมายถง วสด อปกรณ ตลอดจนโปรแกรมสาเรจรปทจดทาขนอยาง

หลากหลายเพอใหเกดประสทธภาพในการสอนของคร และเพอเพมความสามารถในการเรยนรของ

ผเรยนในเรองตาง ๆ ท ครผสอนมงพฒนา โดยครเปนผสอนทงรายบคคล รายกลมและ มการนา

หลกการทางจตวทยามาประยกตใชรวมเพอใหนกเรยนประสบผลสาเรจในการเรยน

38

6.2 ประเภทของชดกจกรรม

มนกการศกษาไดกลาวถง ประเภทของชดการสอน ชดการเรยน หรอชดกจกรรมท

ชวยใหผสรางไดตดสนใจวาจะสรางชดกจกรรมในรปแบบใด ไวหลายทานดงน

กาญจนา เกยรตประวต (2524: 61) ไดจาแนกประเภทของชดกจกรรมไว 2 ประเภท

คอ

1. ชดกจกรรมสาหรบกจกรรมกลม สงเสรมใหผเรยนศกษาหาความรดวยตนเอง

โดยใชกจกรรมกลม เชน ในวธการของศนยการเรยน (Learning Center) หรอบทเรยนโมดลเมอ

ออกแบบใหใชกจกรรมกลมเปนวธเรยน

2. ชดกจกรรมรายบคคลสงเสรมการเรยนดวยตนเองตามลาพง เพอพฒนาความ

รบผดชอบของผเรยนและความกาวหนาในการเรยนตามความสามารถในเวลาทแตกตางกนผเรยน

สามารถทดสอบ เพอทราบผลความกาวหนาของตนเองไดทกเวลา และตรวจคาตอบไดทนท

วชย วงษใหญ (2525: 5) และไชยยศ เรองสวรรณ (2522: 152) ไดแบงชดกจกรรม

ออกเปน 3 ประเภทสอดคลองกนดงน

1. ชดกจกรรมสาหรบการบรรยาย หรอเรยกอกอยางหนงวา ชดกจกรรมสาหรบ

ครใช คอ เปนชดกจกรรมสาหรบกาหนดกจกรรมและสอการเรยนใหครใชประกอบคาอธบายเพอ

เปลยนบทบาทการพดของ ครใหลดนอยลง และเปดโอกาสใหนกเรยนรวมกจกรรมการเรยนมาก

ยงขน ชดกจกรรมการสอนนจะมเนอหาเพยงหนวยเดยวและใชกบนกเรยนทงชน

2. ชดกจกรรมสาหรบกจกรรมแบบกลม ชดกจกรรมนมงเนนทตวผเรยนได

ประกอบกจกรรมรวมกน และอาจจดการเรยนการ สอนในรปศนยการเรยน ชดกจกรรมแบบกลม

ประกอบดวย ชดกจกรรมยอยทมจานวนเทากบจานวนศนยการเรยนทแบงไวในแตละหนวยในแตละ

ศนยทมส อการเรยนหรอบทเรยนครบชดตามจานวนผเรยนในศนยกจกรรมนน สอการเรยนอาจจด

อยในรปของการเรยนการสอนรายบคคล หรอผเรยนทงศนยใชรวมกนกได ผเรยนทเรยนจากชด

กจกรรมแบบกจกรรมกลม อาจจะตองขอความชวยเหลอซงกนและกนไดเอง ในขณะทากจกรรมการ

เรยนหากมปญหาผเรยนสามารถซกถามครไดเสมอเมอจบการเรยน แตละศนยแลวผเรยนอาจจะ

สนใจการเรยนเสรมเพอเจา ะลกถงสงทเรยนรไดจากศนยสารองทครจดเตรยมไวเพอเปนการไม

เสยเวลาทจะตองรอคอยผอน

3. ชดกจกรรมสาหรบรายบคคล เปนชดกจกรรมทจดระบบขนตอน เพอใหผเรยน

ใชเรยนดวยตนเองตามลา ดบขนความสามารถของแตละคน เมอศกษาครบแลวจะทาการทด สอบ

ประเมนผลความกาวหนา และศกษาชดกจกรรมชดอนตอไปตามลาดบ เมอมปญหาผเรยนจะ

ปรกษากนได ในระหวางผเรยนและผสอนพรอมทจะใหความชวยเหลอทนทในฐานะผประสานงาน

หรอผชแนะแนวทางการเรยนดวยชดการเรยนการสอนน จดขนเพอสงเสรมศกยภาพกา รเรยนรของ

แตละบคคลใหพฒนาการเรยนรของตนเองไปจนเตมสดขดความสามารถโดยไมตองเสยเวลารอคอย

ผอน ชดการเรยนการสอนแบบนบางครงเรยกวาบทเรยน โมดล

39

จากการศกษาประเภทของชดกจกรรม ชดการเรยนการสอน ทาใหทราบไดวา แบง

ออกเปนหลายประเภทดวยกน ซงครและนกเรยนมบทบาทแตกตางกนไปในแตละประเภท ใน

งานวจยนผวจยไดยดแนวการสรางชดกจกรรมทใหนกเรยนเปนผศกษาเนอหาดวยตนเองและปฏบต

กจกรรมทมอยในชดกจกรรมรวมกน โดยมครเปนผดแลอยางใกลชด และเปนผนาในการปฏบต

กจกรรมในบางกจกรรมรวมกบนกเรยน 6.3 จตวทยาทนามาใชในชดกจกรรม

การสอนทมคณภาพประกอบดวยลกษณะ 4 ประการบลม (Bloom. 1976: 115–124)

1. การใหแนวทาง คอ คาอธบายของครททาใหนกเรยนเขาใจชดเจนวาเมอเรยน

เรองนนๆ แลวจะตองมความสามารถอยางไร ตองทาอะไรบาง

2. การมสวนรวมในกจกรรมการเรยน เปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมใน

กจกรรมการเรยน

3. การเสรมแรง ทงการเสรมแรงภายนอก เชน สงของการกลาวชม หรอการ

เสรมแรงภายในตวนกเรยนเอง เชน ความอยากรอยากเหน ฯลฯ

4. การใหขอมลยอนกลบ และการแกไขขอบกพรอง จะตองมการแจงผลการเรยน

และขอบกพรองใหนกเรยนทราบ

ชยยงค พรหมวงศ (2531: 119) กลาววา มแนวคดทางจตวทยาในการสรางนวตกรรม

ดงน

1. เพอสนองความแตกตางระหวางบคคล

2. เพอยดผเรยนเปนศนยกลาง

3. มสอการเรยนใหม ๆ ทชวยในการเร ยนของนกเรยน แทนการสอนของคร

ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยนทเปลยนไปโดยเปลยนแปลงจากครเปนผนากจกรรมตางๆ เปน

ผเรยนดาเนนกจกรรมตางๆ มากขน

จะเหนไดวาชดกจกรรมทใชในการเรยนการสอนนน ตองยดหลกและดาเนนงานตาม

หลกจตวทยา มงใหผเรยนไดเรยนรตามความสามารถจากงายไปซบซอนมากขนตามลาดบประกอบ

กบผเรยนสามารถรถงผลการกระทาของตนเองอยตลอดเวลา เนนผเรยนมสวนรวมในการปฏบต

กจกรรมชดกจกรรมจงนาทจะนามาใชประกอบการเรยนการสอนเพอใหมคณภาพมากขน

6.4 โครงสรางของชดกจกรรม

ทศนา แขมมณ (2534: 10 -12) กลาววาชดการเรยนหรอชดกจกรร มประกอบดวย

สวนตางๆ ดงน

1. ชอกจกรรม ประกอบดวย หมายเลขกจกรรม ชอของกจกรรมและเนอหาของ

กจกรรมนน

40

2. คาชแจง เปนสวนทอธบายความมงหมายหลกของกจกรรม และลกษณะของ

การจดกจกรรมเพอใหบรรลจดมงหมาย

3. จดมงหมาย เปนสวนทระบจดมงหมายทสาคญของกจกรรมนนแนวคดเปน

สวนทระบ เนอหา หรอมโนทศนของกจกรรมนน สวนนควรไดรบการยาและเนนเปนพเศษ

4. สอ เปนสวนทระบถงวสดอปกรณทจาเปนในการดาเนนกจกรรม เพอชวยให

ครทราบวาตองเตรยมอะไรบาง

5. เวลาทใชเปนสวนทระบจานวนเวลาโดยประมาณวากจกรรมนนควรใชเวลา

เพยงใด

6. ขนตอนในการดาเนนกจกรรม เปนสวนทระบวธการดาเนนกจกรรมเพอให

บรรลตามวตถประสงคทต งไววธการจดกจกรรมนไดจดไวเปนขนตอน

7. ภาคผนวก ในสวนนคอตวอยางวสดอปกรณทใชในการจดกจกรรมและขอมล

อนๆ ทจาเปนสาหรบครรวมทงเฉลยแบบทดสอบ

ชลสต จนทาส 2543: 50) ไดทาชดกจกรรมการตดสนใจทางวทยาศาสตรมดงน

1. ชอกจกรรม เปนเรองทจะศกษาในชดกจกรรมนน

2. คาชแจง เปนสวนทอธบายการใชชด เพอใหบรรลจดมงหมายทวางไว

3. จดประสงคของกจกรรม เปนสวนทระบเปาหมายทนกเรยนตองทาใหบรรลผล

เมอจบกจกรรม

4. เวลาทใช เปนสวนระบเวลาในการเรยนชดกจกรรมนน

5. สอ เปนสวนทระบถงวสดอปกรณทใชในการปฏบตกจกรรม

6. เนอหา เปนรายละเอยดทตองการใหนกเรยนทราบ

7. สถานการณ เปนสวนทราบสถานการณทเปนการบรรยาย รปภาพหรอการทดลอง

8. กจกรรม เปนสวนทใหนกเรยนปฏบตทกาหนดไวในชดกจกรรม

9. คาถามทายกจกรรม เปนสวนทระบขอคาถามหลงการปฏบตกจกรรม

10. คาเฉลยกจกรรม เปนสวนทระบถงคาตอบในคาถามทายกจกรรม

ดวน (Duan. 1973: 169) ไดกลาวถงองคประกอบของชดกจกรรมไว 6 ประการคอ

1. จดมงหมายและเนอหาทตองเรยน

2. บรรยายเนอหา

3. มจดมงหมายเชงพฤตกรรม

4. มกจกรรมในการเรยน

5. มกจกรรมทสงเสรมใหเกด

6. มเครองมอวดผลกอนทจะเรยนเครองมอวดผลระหวางเรยนและเครองมอหลงเรยน

41

คารดาเรลล (Cardarelli. 1973: 150) ไดกาหนดโครงสรางชดกจกรรมประกอบดวย

1. หวขอ

2. หวขอยอย

3. จดมงหมายหรอเหตผล

4. จดมงหมายเชงพฤตกรรม

5. การทดสอบกอนเรยน

6. กจกรรมและการประเมนตนเอง

7. การทดสอบยอย

8. การทดสอบขนสดทาย

จากทกลาวมาพอสรปไดวาโครงสรางของชดกจกรรมประกอบไปดวยชอกจกรรมคาชแจง

จดมงหมายในการทากจกรรมซงเปนสว นสาคญของชดกจกรรม แนวทางการจดกจกรรมตลอดจน

การวดและประเมนผลของกจกรรม

6.5 ประโยชนของชดกจกรรม

สมจต สวธนไพบลย (2535: 39) ไดกลาวถง ขอดของชดกจกรรมดงน

1. ชวยใหนกเรยนไดเรยนดวยตนเองตามอตภาพความสามารถของแตละคน

2. ชวยแกปญหาการขาดแคลนคร

3. ใชสอนซอมเสรมใหนกเรยนทยงเรยนไมทน

4. ชวยเพมประสทธภาพในการอาน

5. ชวยไมใหเกดความเบอหนายจากการเรยนทครตองทบทวนซาซาก

6. สนองความแตกตางระหวางบคคลไมจาเปนตองเรยนใหพรอมกน

7. นกเรยนตอบผดไมมผเยาะเยย

8. นกเรยนไมตองคอยฟงการสอนของคร

9. ชวยลดภาระของครในการสอน

10. ชวยประหยดรายจายอปกรณทนกเรยนจานวนมาก

11. ผเรยนจะเรยนเมอใดกไดไมตองคอยฟงผสอน

12. การเรยนไมจากดเวลาและสถานท

13. สงเสรมความรบผดชอบของผเรยน

จากทกลาวมา พอสรปไดวาชดกจกรรมเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนโดยเนน

ผเรยนเปนสาคญ โดยผเรยนสามารถเรยนรดวยตนเอง สนองตอความแตกตางระหวางบคคลและ

สามารถลดภาระของครในการสอนทงยงชวยแกปญหาการขาดแคลนครไดเมอม

42

6.6 งานวจยทเกยวของกบชดกจกรรม

งานวจยในประเทศ

กตโรจน ปณฑรนนทกะ (2551: 65) ไดศกษา ผลของการใชชดกจกรรมการสอน

คณตศาสตรดวยหมากรกไทยทมตอทกษะการใหเหตผลทางคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 4 อสลามวทยาลยแหงประเทศไทย กรงเทพมหานครในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2551 ทเลน

หมากรกไทยไมเปนและสนใจสมครเขารวมทากจกรรมโดยใชชดกจกรรมการสอนคณตศาสตรดวย

หมากรกไทย พบวา ทกษะการใหเหตผลทางคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หลงการ

ใชชดกจกรรมการสอคณตศาสตรดวยหมากรกไทยสงกวากอนใช อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จนตนา ศรธญญารตน (2548: 64) ไดศกษาผลการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยน

ระดบประกาศนยบตรวชาชพปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชชดกจกรรมฝกทกษะกระบวนการ

วทยาศาสตรและเทคโนโลย พบวา

1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใ ชชดกจกรรมฝกทกษะกระบวนการ

วทยาศาสตรและเทคโนโลย มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05

2. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชชดกจกรรมฝกทกษะกระบวนการ

วทยาศาสตรและเทคโนโลย มความสามารถ ในการสรางสงประดษฐทางวทยาศาสตรหลงเรยนสง

กวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จรเดช เหมอนสมาน (2552: 58) การพฒนาชดฝกทกษะการคดวเคราะหจากสอสงพมพ

สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดทองเพลง สานกงานเขตคลองสาน กรงเทพมหานคร

ผลการวจยพบวา

1. ชดฝกทกษะการคดวเคราะหจากสอสงพมพมประสทธภาพ 80.03 / 85.50

2. นกเรยนทเรยนดวยชดฝกทกษะการคดวเคราะหจากสอสงพมพมความสามารถ

ในดานการคดวเคราะหหลงการเรยนดวยชดฝกทกษะการคดวเคราะหจากสอสงพ มพสงกวากอน

การเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากงานวจยเกยวกบชดกจกรรมทไดคนความาพอสรปไดวา การใช ชดกจกรรม ในการ

จดการเรยนการสอนสามารถพฒนาผเรยนใหมผลการเรยนและพฒนาการทดข นได

43

งานวจยตางประเทศ

เนองจากนกการศ กษาในตางประเทศนนนยมใชคาวาชดการสอน และชดการเรยน

มากกวาชดกจกรรม ซงตางกมความหมายไปในทางเดยวกน ดงนน ในทนจะขอกลาวถงงานวจยท

เกยวกบชดการสอน งานวจยทเกยวกบชดการเรยน และงานวจยทเกยวกบชดกจกรรมทไดมนกการ

ศกษาในตางประเทศไดกลาวถงไว ดงน

มคส (Meeks. 1972: 4296-4296-A) ไดทาการวจยเรองการเปรยบเทยบวธสอนแบบ

ใชชดการเรยนกบวธสอนแบบธรรมดา พบวา วธสอนโดยใชชดการเรยนมประสทธภาพมากกวาการ

สอนดวยวธสอนแบบธรรมดาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และจากการสารวจความคดเหน

ของกลมทดลอง พบวา ทกคนมพฒนาการทางเจตคตทดตอการสอนโดยใชชดการเรยนเพมขนหลง

การทดลองอยางมนยสาคญ จงสรปไดวา การสอนโดยใชชดการเรยนดกวาการสอนแบบธรรมดา

บรอวเลย (Brawley. 1975: 4280-A) ไดทาการศกษาประสทธภาพของการใชชดการสอน

แบบสอประสมสอนเรองการบอกเวลากบเดกทเรยนชา กลมตวอยางไดจากการสมเดกทเรยนชา

โดยใชแบบทดสอบ Time Appreciation Test, Stanford Achievement Test Primary Level มา

ทดสอบกอนและหลงการทดลอง พบวา กลมทดลองทใชชดการสอนบอกเวลาตอเน องของบรอวเลย

(Brawley’s Experimental Sequence on Time Telling) มผลการเรยนดกวากลมควบคมทไมไดใช

ชดการสอน

จากงานวจยเกยวกบชดการสอนทไดคนความาพบวาการใชชดการสอนในการจด

กจกรรมการเรยนการสอนในชนเรยนนนสามารถชวยใหผเรยนมผลการเรยนและพฒนาการทดข นได

บทท 3

วธการดาเนนวจย

การวจยครงนเปนการวจยเพอการศกษาคนควาเรอง การพฒนาความสามารถการชวยเหลอ

ตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา โดยใชชดกจกรรมการสอนการ

แตงกายมขนตอนการดาเนนการวจยดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง

2. เครองมอทใชในการทดลอง

3. ขนตอนการสรางและการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

4. แบบแผนการทดลอง

5. วธดาเนนการทดลอง

6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร

ประชากรทใชในการวจย เปนนกเรยนอายระหวา ง 6 – 10 ปทมความบกพรองทาง

สตปญญาระดบเรยนได ทกาลงศกษาอยในระดบชนอนบาล ของโรงเรยนสพรรณบรปญญานกล

จานวน 40 คน

กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการศกษา เปนนกเรยนอายระหวาง 6 – 10 ปทมความบกพรองทาง

สตปญญาระดบเรยนไดทมระดบเชาวปญญา 50 – 70 ทมพฒนาการทกษะการชวยเหลอตนเองดาน

การแตงกายลาชา ทกาลงศกษาอยในระดบชนอนบาล ของโรงเรยนสพรรณบรปญญานกล ตาบลทบ

ตเหลก อาเภอเมองสพรรณบร จงหวดสพรรณบร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 โดยวธเลอก

แบบเจาะจง (Purposive Sampling) จานวน 12 คนโดยมวธเลอกกลมตวอยางดงน

1. ประเมนความสามารถพนฐานการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของนกเรยนทม

ความบกพรองทางสตปญญา ทง 40 คน

2. เรยงลาดบคะแนนผลการประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

จากคะแนนมากไปหานอย

3. คดเลอกนกเรยนทมคะแนนประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

จากนอยทสดขนไป 12 อนดบ เปนกลมตวอยางทใชในการทดลอง

45

เครองมอทใชในการทดลอง

เครองมอทใชในการทดลองม 2 ชดคอ

1. ชดกจกรรมการแตงกาย 24 กจกรรม

2. แบบประเมนความสามารถดานการแตงกาย

ขนตอนการสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

ผวจยมข นตอนในการสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ดงน

1. ชดกจกรรมการแตงกาย 24 กจกรรม มข นตอนในการสรางและการตรวจคณภาพ

ตามทผวจยไดคานงถงกล มตวอยางเปนหลก โดยพยายามสรางกจกรรมใหสอดคลองเหมาะสมกบ

วฒภาวะ ระดบความร ความสามารถและความสนใจของเดกเปนสาคญ ดงน

1.1 ศกษาเอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการจดทาชดกจกรรมการแตงกายโดยนา

หลกการวเคราะหงานมาใชในการสรางชดกจกรรมการแตงกายจานวน 24 ชดกจกรรม

1.2 นาชดกจกรรมการแตงกายไปใหผเชยวชาญทมประสบการณและความรความ

เขาใจเกยวกบการสอนเดกทมความบกพรองทางสตปญญา จานวน 3 ทานโดยการหาคา IOC ของ

ผเชยวชาญทง 3 ทาน คอ

อาจารยประพมพพงษ วฒนะรตน อาจารยประจาภาควชาการศกษาพเศษ

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารยนาถศจ สงคอนทร คร คศ. 2 ชานาญการพเศษ

โรงเรยนอนบาลสพรรณบร

อาจารยอจจมา ศรพบรยผล นกวชาการจตวทยาคลนคปฏบตการ

สถาบนราชานกล

เพอตรวจสอบคณภาพและค วามเทยงตรงของเนอหา ความสอดคลองในการดาเนน

กจกรรมและสอการเรยนการสอนแลวนามาปรบปรงแกไขขอบกพรองดงตอไปน

1.2.1 เสอ กางเกง หรอกระโปรง ทตดกบแปน ควรทาใหสามารถดงออกจากแปน

ไดเพอทนกเรยนสามารถสอดแขน ขา เขาไปในเสอ กางเกงหรอกระโปรงได

1.2.2 รปแบบของเกมการศกษาการเรยงลาดบขนตอนการสวมเสอ กางเกง หรอ

กระโปรง ควรเปลยนจากการใชเทปกาว และกระดาษลกฟก เปนกระเปาผนงใชรปแบบการสอดเพอ

เรยงลาดบแทน และรปแบบของภาพควรเปนรปทรงทนาสนใจ เชน รปดอกไม กอนเมฆ แทน

1.2.3 ขนาดของสอการสอนควรมขนาดทเลก พอเหมาะ สามารถพบเกบไดเพอ

ความสะดวกในการ เคลอนยาย ไปสอนไดทกท จากการวเคราะห ผลการประเมนไดคา IOC ของ

ผเชยวชาญอยระหวาง 0.67 – 1.00

46

1.3 ทาการปรบปรงแกไข แผนการจดกจกรรมตามคาแนะนาของผเชยวชาญ

1.4 นาชดกจกรรมททาการปรบปรงตามผเชยวชาญไป try - out กบนกเรยนทมความ

บกพรองทางสตปญญาของโรงเรยนลพบรปญญานกล จานวน 12 คน โดยใชวธ เลอกแบบเจาะจง

คดเลอกนกเรยนทมความสามารถดานการแตงกายลาชา

1.5 นาผลจากการ try – out มาปรบปรงแกไขเพมเตม ดงน

1.5.1 การเรยงลาดบการนาเสนอสอใหชดเจน เพอใหเดกมความสนใจในเนอหาท

สอน มากกวาสนใจสอเพราะเดกชอบทจะเลนสอมากกวา

1.5.2 สอเกมการศกษาควรทาใหแขงแรงมากขน เมอใชจรงแลว เดกดงแรงทาให

เทปกาวหลด

1.6 นาชดกจกรรมการแตงกายทง 24 ชด ไปทดลองกบนกเรยนกลมตวอยาง ซงเปน

นกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญา ชนอนบาล ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 ของโรงเรยน

สพรรณบรปญญานกล จานวน 12 คน

2. แบบประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย มข นตอนในก ารสราง

และตรวจคณภาพ ดงน

2.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบประเมนความสามารถการ

ชวยเหลอตนเองดานการแตงกายโดยใชหลกการวเคราะหงาน

2.2 สรางแบบประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายเปนแบบ

รายการทมระดบการปฏบต 3 ระดบคอ ปฏบตได ปฏบตไดบาง และปฏบตไมได โดย หากทาไดให

นาหนกคะแนน เทากบ 2 คะแนน หากทาไดบางใหนาหนกคะแนนเทากบ 1 คะแนน หากทาไมได

ใหนาหนกคะแนน เทากบ 0 คะแนน โดยแยกแบบประเมน แตละเพศเปน 2 รายการ คอ การสวม

เสอผาหนามกระดม และ การสวมกางเกงมซปและตะขอ หรอการสวมกระโปรงมซปและตะขอ

เครองแตงกายแตละชนมรายการทตองประเมน 12 รายการ แตละเพศจงมรายการทตองประเมน

24 รายการ

เกณฑการประเมนความสามารถในการแตงกาย ของคะแนนเตม 48 เปนดงน

38.4 คะแนนขนไป หมายถง มความสามารถในระดบดมาก

33.6 – 38.3 คะแนน หมายถง มความสามารถในระดบด

28.8 – 33.5 คะแนน หมายถง มความสามารถในระดบปานกลาง

24.0 – 28.7 คะแนน หมายถง มความสามารถระดบพอใช

ตากวา 23.9 คะแนน หมายถง มความสามารถระดบตองปรบปรง

เกณฑการประเมนความสามารถในการแตงกายเปนรายพฤตกรรม ของคะแนนเตม 2

เปนดงน

47

1.6 คะแนนขนไป หมายถง มความสามารถในระดบดมาก

1.4 – 1.5 คะแนน หมายถง มความสามารถในระดบด

1.2 – 1.3 คะแนน หมายถง มความสามารถในระดบปานกลาง

1.0 – 1.1 คะแนน หมายถง มความสามารถระดบพอใช

ตากวา 0.9 คะแนน หมายถง มความสามารถระดบตองปรบปรง

2.3 นาแบบประเมนความสามารถดานการแตงกายทได ไปใหผเชยวชาญทม

ประสบการณและความรความเขาใจเกยวกบการสอนเดกทมความบกพรองทางสตปญญา จานวน

3 ทาน และหาคา IOC ของผลการประเมนของผเชยวชาญทง 3 ทาน คอ

ผศ. สมเกต อทธโยธา อาจารยประจาภาควชาการศกษาพเศษ

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

อาจารยวราภรณ เมฆขาว คร คศ. 2 ชานาญการ

โรงเรยนสพรรณบรปญญานกล

อาจารยขวญใจ สนตกล นกวชาการการศกษาพเศษ ชานาญการ

สถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร

จงหวดเชยงใหม

เพอหาขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไข ในเรองของ การใชภาษาใหชดเจน การแบง

เกณฑกาหนดพฤตกรรมในแตละเกณฑ จนสามารถใชงานได ผลการประเมนไดคา IOC อยระหวาง

0.67 – 1.00

2.4 นาแบบประเมนความสามารถดานการแตงกายทไดรบจากผเชยวชาญไปปรบปรง

นาไปทาการ try - out กบนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาของโรงเรยนลพบรปญญานกล

จานวน 12 คน โดยใชวธสมแบบเจาะจง คดเลอกนกเรยนทมความสามารถดานการแตงกายลาชา

2.5 นาผลจากการ try – out มาปรบปรงแกไขเพมเตม ดงน

2.5.1 ควรมการสรางความคนเคยกบเดกกอนการประเมนเพราะเดกจะไมให

ความรวมมอในกจกรรมเนองจากเดกไมคนเคยกบผวจยจะทาใหไมไดผลการประเมนทแทจรง

2.6 จดเตรยมแบบประเมนความสามารถดานการแตงกายเพอใชจรง

แบบแผนการทดลอง

ในการดาเนนการทดลองครงน ผวจยไดใชแบบแผนการทดลอง Single Subject Research

Design แบบ A-B-A Design ซงไดแบงระยะการทดลองเปน 3 ชวง คอ

1. ชวงเสนฐาน (Baseline หรอ A ตวแรก) เปนระยะทมการบนทกขอมลทาก ารสงเกต

พฤตกรรมโดยยงไมมการจดกระทา และมการประเมนความสามารถดานการแตงกายโดยใชแบบ

ประเมนความสามารถดานการแตงกายทจดทาขน

48

2. ชวงการจดกระทา (Treatment หรอ B) เปนระยะทผวจยไดดาเนนการทดลองผวจย

เรมทาการสอนโดยการใชชดกจกรรมการแตงกา ย ซงทาใหเราทราบวานกเรยนมพฤตกรรม

เปาหมายเปลยนแปลงไปหรอไมเมอเปรยบเทยบกบชวงเสนฐานจากการใชชดกจกรรมการแตงกาย

ตามแผนการจดกจกรรมและทาการสงเกตพรอมบนทกพฤตกรรม เมอนกเรยนทาพฤตกรรมทงหมด

แลว จงเรมในชวงงดการจดกระทา

3. ชวงงดการจดกระทา (Evaluation หรอ A ตวหลง) ซงมจดมงหมายเพอตดตามผลจาก

การสอนโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย โดยทผวจยหยดสอน แตยงบนทกขอมล เหมอนกบทอยใน

ระยะเสนฐานแรก (A

ตวแรก) มการประเมนความสามารถดานการแตงกายโดยใชแบบประเมนท

จดทาขน

วธดาเนนการวจย

ในการทาวจยครงนผวจยจาเปนตองมผชวยในการวจย จงไดจดหาผชวยการวจย จานวน

4 คน เพอความเหมาะสมในการจดกจกรรม โดยใหผชวยวจย 1 คน ตอ เดก 3 คน มหนาทในการ

ควบคม ดแลความปลอดภยของนกเรยนและใหแรงเสรมแกนกเรยนระหวางการฝก โดยไมมการสอน

หรอชแนะการฝกซงมวธการดาเนนการวจยดงน

1. ผวจยคดเลอกกลมตวอยางโดยใชผลการประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเอง

ดานการแตงกายจากการใชแบบประเมนความสามา รถในการชวยเหลอตนเองดานการแต งกายเปน

คะแนนกอนการทดลอง (Pretest) ปรากฏผลวานกเรยนทง 40 คนมคะแนนความสามารถดานการ

แตงกายอยในระดบ ตองปรบปรง จงคดเลอกนกเรยนทมคะแนนนอยสดจากทายมา 12 คน เปน

กลมตวอยาง

2. ดาเนนการทดลองโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย ทง 24 ชด ทผวจยจดทาขน ดงน

ขนท 1 นาเขาสบทเรยน สรางบรรยากาศในการเรยน

ขนท 2 ขนสอน ผวจยสอนขนตอน ใหนกเรยนดและปฏบตตามขนตอน

ขนท 3 นกเรยนฝกปฏบตตามแผนการจดกจกรรม ซงมผชวยผวจยชวยดแลโดยม

ระยะเวลาในการดาเนนการวจยทงหมด 8 สปดาห / สปดาหละ 3 วน คอวน จนทร พธ และศกร

วนละ 40 นาท

3. เมอดาเนนการทดลองครบทงหมดแลว นาแบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอ

ตนเองดานการแตงกายมาประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดก

(Posttest)

4. นาขอมลทไดจากการประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายมา

สรปวเคราะห

49

( )( )1

22

−×∑−×∑Ν

=NN

S

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอดวยความเทยงตรงของเนอหา

(Content Validity) โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 79)

NRIOC ∑

=

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางแบบประเมนกบจดประสงค

ตามความคดเหนของผเชยวชาญ

ΣR แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N แทน จานวนผเชยวชาญ

2. สถตพนฐานทใชในการวเคราะหขอมล

2.1 หาคาคะแนนเฉลย (Mean) โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และองคณา

สายยศ. 2538: 73)

ΝΧ∑

=Χ

เมอ Χ แทน คาเฉลย

ΣX แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

2.2 หาคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยคานวณจากสตร

(ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 79)

เมอ S แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน

N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

Σx แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

Σ x 2 แทน ผลรวมของคะแนนนกเรยนแตละคนยกกาลงสอง

50

( )1

22

−∑−∑

∑=

NDDN

Dt

3. สถตทใชในการตรวจสอบสมมตฐาน

3.1 สถตทใชเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนกอนทดลองและหลงทดลองโดยใช

คา t-test สาหรบ Dependent Samples โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ.

2538: 104)

เมอ t แทน คาสถตทใชพจารณาใน t – distribution

D แทน ความแตกตางของคะแนนแตละค

N แทน จานวนคของคะแนน

D∑ แทน ผลรวมทงหมดของผลตางของคะแนนระหวาง

กอนและหลงการทดลอง

2D∑ แทน ผลรวมของกาลงสองของผลตางของคะแนน

ระหวางกอนและหลงการทดลอง

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

เพอใหการวเคราะหขอมล และการแปลความหมายจากการวเคราะหขอมลในการทดลอง

เปนทเขาใจตรงกน ผวจยกาหนดสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ดงน

N แทน จานวนนกเรยนในกลมทดลอง

Χ แทน คาเฉลย (Mean)

S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

D แทน คาเฉลยของผลตางของคะแนน

SD แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของผลตางของคะแนน

t แทน คาสถตทใชพจารณาในการแจกแจงแบบท (t-distribution)

p แทน ความนาจะเปนของคาสถต

** แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

การวเคราะหขอมล

การวจยครงน ผวจยดาเนนการ เสนอผลการวเคราะหขอมลและการแปลผลการวเคราะห

ขอมลในการทดลองตามลาดบ ดงน

1. ความสามารถในการชวยเหลอ ตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญา ทไดรบการฝกโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย

2. การเปรยบเทยบความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทม

ความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงนผวจยมความมงหมายในการวจยเพอ เปรยบเทยบและศกษา

ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

กอนและหลงทไดรบการฝกโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย ผลการวเคราะหขอมล ปรากฏในตาราง

ดงตอไปน

1. ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญา ทไดรบการฝกโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย

52

1.1 ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรอง

ทางสตปญญา ทไดรบการฝกโดยใชชดกจกรรมการแตงกายจาแนกเปนรายบคคล

ตาราง 2 ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรอง

ทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกายจาแนกเปนรายบคคล

นกเรยนคน

ท

ความสามารถดานการแตงกายกอนการ

ทดลอง

ความสามารถดานการแตงกายหลงการ

ทดลอง

คะแนน ระดบความสามารถ คะแนน ระดบความสามารถ

1 7 ตองปรบปรง 46 ดมาก

2 8 ตองปรบปรง 47 ดมาก

3 7 ตองปรบปรง 47 ดมาก

4 8 ตองปรบปรง 47 ดมาก

5 7 ตองปรบปรง 47 ดมาก

6 7 ตองปรบปรง 48 ดมาก

7 7 ตองปรบปรง 48 ดมาก

8 8 ตองปรบปรง 47 ดมาก

9 8 ตองปรบปรง 48 ดมาก

10 9 ตองปรบปรง 48 ดมาก

11 8 ตองปรบปรง 45 ดมาก

12 8 ตองปรบปรง 48 ดมาก

รวมเฉลย 7.67 ตองปรบปรง 47.17 ดมาก

จากตาราง 2 แสดงวา กอนการฝกการแตงการโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย เดกทม

ความบกพรองทาง สตปญญามความสามารถในการแตงกายโดยรวมอยในระดบตองปรบปรงและ

พบวาเดกทมความบกพรองทางสตปญญาทกคนมความสามารถ ในการแตงกายอยในระดบ ตอง

ปรบปรง

หลงการใชชดกจกรรมการการแตงกาย เดกทมความบกพรองทางสตปญญามความสามารถ

ในการแตงกายโดยรวมอยในร ะดบดมาก และพบวาเดกทมความบกพรองทางสตปญญาทกคนม

ความสามารถในการแตงกายอยในระดบดมาก

1.2 ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย การสวมเสอผาหนาม

กระดมของเดกทมความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตง

กายจาแนกตามรายละเอยดพฤตกรรม

53

ตาราง 3 ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายการสวมเสอผาหนามกระดมของเดก

ทมความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกายจาแนก

ตามรายละเอยดพฤตกรรม

ลาดบ

ท

รายละเอยดพฤตกรรม กอนการทดลอง หลงการทดลอง

Χ S ระดบของ

ความ

สามารถ

Χ S ระดบของ

ความ

สามารถ

1 หยบเสอตรวจดความเรยบรอยเสอ

ไมกลบดาน 1.00 0.00

พอใช

2.00 0.00

ดมาก

2 มอขางหนงจบคอเสอ 1.00 0.00 พอใช 2.00 0.00 ดมาก

3 สอดแขนขางหนงใสแขนเสอ 1.00 0.00 พอใช 2.00 0.00 ดมาก

4 มออกขางดงไหลเสอทข นคลมบา

0.75 0.45

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

5 เลอนมอขางทใสแขนเสอแลวมาดง

ตวเสอขนคลมไหล 0.25 0.45

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

6 สอดแขนดานทเหลอใสแขนเสอ

0.08 0.29

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

7 มอทงสองขางจบสาบเสอดงเขาชด

กนกลางลาตวจดความเรยบรอย

ชายเสอตรงกน 0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง

2.00 0.00

ดมาก

8 มอขางหนงจบกระดม

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

9 มออกขางจบสาบเสอบรเวณรงดม

ใหตรงกน 0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

10 สอดกระดมใสในรงดม

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

11 ดงกระดมออกจากรงดม

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 1.83 0.39

ดมาก

12 สวมเสอตดกระดมไดเรยบรอย

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 1.58 0.51

ด

รวมเฉลย 0.34 0.06 ตอง

ปรบปรง

1.95 0.07 ดมาก

54

จากตาราง 3 แสดงวากอนการฝกดวยชดกจกรรมการแตงกายความสามารถ ในการสวม

เสอผาหนาและมกระดมของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา โดยรวมอยในระดบ ตองปรบปรง

พฤตกรรมการจบเสอดงเขาชดกน จบกระดม สอดกระด มใสในรงดม การดงกระดมออกจากรงดม

ซงเปนพฤตกรรมในการตดกระดมเสอเดกไมสามารถปฏบตไดแตมบางพฤตกรรม เดกสามารถทาได

บาง การจบตวเสอ สอดแขนใสเสอ เลอนมอดงตวเสอเขาหาลาตว

หลงการฝกดวยชดกจกรรมการแตงกาย ความสามารถ โดยรวมในการสวมเสอผาหนาและ

มกระดมของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาอ ยในระดบดมากยกเวนการสวมเสอตดกระดมได

เรยบรอยทเดกปฏบตไดในระดบด ทงนอาจเปนเพราะการตรวจสอบความเรยบรอยของเสอ เปน

พฤตกรรมทตองใชเวล าฝกฝนอกคอนขางมาก คอ เดกสามารถตดกระดมได แตอาจจะไมถกค

สลบกนไปมาบาง เปนตน

1.3 ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย การสวมกางเกง / กระโปรง

ของเดกทมความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

จาแนกตามรายละเอยดพฤตกรรม ดงตาราง 4

ตาราง 4 ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายการสวมกางเกง / กระโปรงของเดก

ทมความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกายจาแนก

ตามรายละเอยดพฤตกรรม

ลาดบ

ท

รายละเอยดพฤตกรรม กอนการทดลอง หลงการทดลอง

Χ S ระดบของ

ความ

สามารถ

Χ S ระดบของ

ความ

สามารถ

1 หยบกางเกง/กระโปรงตรวจดความ

เรยบรอยตวซปอยดานหนา ไมกลบดาน 1.00 0.00

พอใช 2.00 0.00

ดมาก

2 สอดขาทงสองขางใสในกางเกง/กระโปรง 1.00 0.00 พอใช 2.00 0.00 ดมาก

3 ดงกางเกง/กระโปรงขนถงหวเขา

0.83 0.39

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

4 ลกขนยน

0.75 0.45

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

5 ดงกางเกง/กระโปรงขนถงเอว

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

55

ตาราง 4 (ตอ)

ลาดบ

ท

รายละเอยดพฤตกรรม กอนการทดลอง หลงการทดลอง

Χ S ระดบของ

ความ

สามารถ

Χ S ระดบของ

ความ

สามารถ

6 มอขางหนงจบตะขอตวผ

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

7 มอขางทเหลอจบตะขอตวเมย

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

8 จบตะขอทงสองชนเกยวเขาหากน

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

9 มอขางหนงจบทหวซปกางเกง/กระโปรง

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

10 มอขางหนงจบทตวกางเกง/กระโปรง

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 2.00 0.00

ดมาก

11 ดงซปขนจนสดตวซป

0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 1.92 0.29

ดมาก

12 สวมกางเกง/กระโปรงมซปและตะขอได

เรยบรอย 0.00 0.00

ตอง

ปรบปรง 1.83 0.39

ดมาก

รวมเฉลย 0.30 0.04 ตอง

ปรบปรง

1.98 0.04 ดมาก

จากตาราง 4 แสดงวากอนการฝกดวยชดกจกรรมก ารแตงกายนนเดกทมความบกพรอง

ทางสตปญญามความสามารถดานการแตงกายโดยรวมอยในระดบ ตองปรบปรง พฤตกรรม การจบ

ตะขอ การเกยวตะขอเขาหากน การรดซป และเดกมความสามารถอยในระดบ พอใช พฤตกรรมการ

จบกางเกง / กระโปรง สวมกางเกง / กระโปรง

หลงการฝกดวยชดกจกรรมการแตงกาย ความสามารถ โดยในการสวมกางเกง / กระโปรง

ของนกเรยน โดยรวม อยในระดบดมากและเดกสามารถปฏบตไดในระดบดมากในทกรายละเอยด

พฤตกรรม

56

2. เปรยบเทยบความแตกตางของความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของ

เดกทมความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

ตาราง 5 เปรยบเทยบความแตกตางของความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

ของเดกทมความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

ความสามารถดานการแตงกาย Χ S D SD t p

การสวมเสอผาหนามกระดม

กอนการฝก 4.08 0.67 19.33 1.15 58.00 .000 **

หลงการฝก 23.41 0.79

การสวมกางเกง / กระโปรง

กอนการฝก 3.58 0.51 20.16 0.72 97.33 .000 **

หลงการฝก 23.75 0.45

รวม

กอนการฝก 7.67 0.65 39.50 1.09 125.86 .000 **

หลงการฝก 47.17 0.94

จากตาราง 5 หลงการใชชดกจกรรมการแตงกายทาใหเดกทมความบกพรองทางสตปญญาม

ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายโดยรวมสงกวากอนการใชชดกจกรรมการ แตงกาย

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยเดกทมความบกพรองทางสตปญญามความสามารถในการ

ชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย การสวมเสอผาหนามกระดม การสวมกางเกง / กระโปรงมซปและ

ตะขอ หลงการใชชดกจกรรมการแตงกายสงกวากอนการใชชดกจกรรมการแตงกายอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01

บทท 5

สรปอภปรายผล และ ขอเสนอแนะ

ในการวจยครงนมงศกษาถงความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดก

ทมความบกพรองทางสตปญญาทไดรบการทดลองโดยใชชดฝกกจกรรมการแตงกาย สรป อภปรายผล

และขอเสนอแนะดงน

ความมงหมายของการวจย การวจยครงนมจดมงหมายดงน

1. เพอศกษาความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความ

บกพรองทางสตปญญา ทไดรบการฝกโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย

2. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทม

ความบกพรองทางสตปญญากอนและหลงการฝกโดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย

สมมตฐานในการวจย เดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนไดใชชดกจกรรมการแตงกายม

ความสามารถดานการแตงกายเพมขน

ความสาคญของการวจย ผลของการศกษาครงนจะเปนแนวทางในการสอนและพฒ นาเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญาของครผสอน หรอบคลากรผเกยวของ ในการพฒนาความสามารถของเดกในการ

ชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

ขอบเขตการวจย ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ในการศกษาคนควา ผวจยไดกาหนดขอบเขตไวดงน

1.1 ประชากรทใชในการศกษา คอ นกเรยนอายระหวาง 6 – 10 ป ทมความบกพรอง

ทางสตปญญาระดบเรยนได ทกาลงศกษาอยในระดบชนอนบาล ของโรงเรยนสพรรณบรปญญานกล

1.2 กลมตวอยางทใชในการศกษา เปนนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาระดบ

เรยนได มระดบเชาวปญญา 50 – 70 อายระหวาง 6 – 10 ป ทมพฒนาการทกษะการชวยเหลอ

ตนเองดานการแตงกายลาชา ทกาลงศกษาอยในระดบชนอนบาล ของโรงเรยนสพรรณบรปญญานกล

ตาบลทบตเหลก อาเภอเมองสพรรณบร จงหวดสพรรณบร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 โดยวธ

เลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จานวน 12 คน

58

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการทดลองม 2 ชดคอ

1. ชดกจกรรมการแตงกาย 24 กจกรรม

2. แบบประเมนความสามารถดานการแตงกาย

ขนตอนการสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

ผวจยมข นตอนในการสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ดงน

1. ชดกจกรรมการแตงกาย 24 กจกรรม มข นตอนในการสรางและการตรวจคณภาพ

ตามทผวจยไดคานงถงกลมตวอยางเปนหลก โดยพยายามสรางกจกรรมใหสอดคลองเหมาะสมกบ

วฒภาวะ ระดบความร ความสามารถและความสนใจของเดกเปนสาคญ ดงน

1.1 ศกษาเอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการจดทาชดกจกรรมการแตงกายโดยนา

หลกการวเคราะหงานมาใชในการสรางชดกจกรรมการแตงกายจานวน 24 ชดกจกรรม

1.2 นาชดกจกรรมการแตงกายไปใหผเชยวชาญทมประสบการณและความ รความ

เขาใจเกยวกบการสอนเดกทมความบกพรองทางสตปญญา จานวน 3 คนโดยการหาคา IOC ของ

ผเชยวชาญทง 3 คน เพอตรวจสอบคณภาพและความเทยงตรงของเนอหา ความสอดคลองในการ

ดาเนนกจกรรมและสอการเรยนการสอนแลวนามาปรบปรงแกไขขอบกพรองดงตอไปน

1.2.1 เสอ กางเกง หรอกระโปรง ทตดกบแปน ควรทาใหสามารถดงออกจากแปน

ไดเพอทนกเรยนสามารถสอดแขน ขา เขาไปในเสอ กางเกงหรอกระโปรงได

1.2.2 รปแบบของเกมการศกษาการเรยงลาดบขนตอนการสวมเสอ กางเกง หรอ

กระโปรง ควรเปลยนจากการใชตนตกแก และก ระดาษลกฟก เปนกระเปาผนงใชรปแบบการสอด

เพอเรยงลาดบแทน และรปแบบของภาพควรเปนรปทรงทนาสนใจ เชน รปดอกไม กอนเมฆ แทน

1.2.3 ขนาดของสอการสอนควรมขนาดทเลก พอเหมาะ สามารถพบเกบไดเพอ

ความสะดวกในการเคลอนยายไปสอนไดทกท จากการวเครา ะหผลการประเมนไดคา IOC ของ

ผเชยวชาญอยระหวาง 0.67 – 1.00

1.3 ทาการปรบปรงแกไข แผนการจดกจกรรมตามคาแนะนาของผเชยวชาญ

1.4 นาชดกจกรรมททาการปรบปรงตามผเชยวชาญไป try - out กบนกเรยนทมความ

บกพรองทางสตปญญาของโรงเรยนลพบรปญ ญานกล จานวน 12 คน โดยใชวธ เลอกแบบเจาะจง

คดเลอกนกเรยนทมความสามารถดานการแตงกายลาชา

1.5 นาผลจากการ try – out มาปรบปรงแกไขเพมเตม

1.4 นาชดกจกรรมการแตงกายทง 24 ชด ไปทดลองกบนกเรยนกลมตวอยาง ซงเปน

นกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญา ชนอนบาล ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 ของโรงเรยน

สพรรณบรปญญานกล จานวน 12 คน

59

2. แบบประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย มขนตอนในการสราง

และตรวจคณภาพ ดงน

2.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบประเมน ความสามารถการ

ชวยเหลอตนเองดานการแตงกายโดยใชหลกการวเคราะหงาน

2.2 สรางแบบประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายเปนแบบ

รายการทมระดบการปฏบต 3 ระดบคอ ปฏบตได ปฏบตไดบาง และปฏบตไมได โดยหากทาไดให

นาหนกคะแนน เทากบ 2 คะแนน หากทาไดบางใหนาหนกคะแนนเทากบ 1 คะแนน หากทาไมได

ใหนาหนกคะแนน เทากบ 0 คะแนน โดยแยกแบบประเมนแตละเพศเปน 2 รายการ คอ การสวม

เสอผาหนามกระดม และ การสวมกางเกงมซปและตะขอ หรอการสวมกระโปรงมซปและตะขอ

เครองแตงกายแตละชนมรายการทต องประเมน 12 รายการ แตละเพศจงมรายการทตองประเมน

24 รายการ

เกณฑการประเมนความสามารถในการแตงกาย ของคะแนนเตม 48 เปนดงน

38.4 คะแนนขนไป หมายถง มความสามารถในระดบดมาก

33.6 – 38.3 คะแนน หมายถง มความสามารถในระดบด

28.8 – 33.5 คะแนน หมายถง มความสามารถในระดบปานกลาง

24.0 – 28.7 คะแนน หมายถง มความสามารถระดบพอใช

ตากวา 23.9 คะแนน หมายถง มความสามารถระดบตองปรบปรง

เกณฑการประเมนความสามารถในการแตงกายเปนรายพฤตกรรม ของคะแนนเตม 2

เปนดงน

1.6 คะแนนขนไป หมายถง มความสามารถในระดบดมาก

1.4 – 1.5 คะแนน หมายถง มความสามารถในระดบด

1.2 – 1.3 คะแนน หมายถง มความสามารถในระดบปานกลาง

1.0 – 1.1 คะแนน หมายถง มความสามารถระดบพอใช

ตากวา 0.9 คะแนน หมายถง มความสามารถระดบตองปรบปรง

2.3 นาแบบประเมนควา มสามารถดานการแตงกายทได ไปใหผเชยวชาญทม

ประสบการณและความรความเขาใจเกยวกบการสอนเดกทมความบกพรองทางสตปญญา จานวน 3 คน

และหาคา IOC ของผลการประเมนของผเชยวชาญทง 3 คน เพอใหขอเสนอแนะในการปรบปรง

แกไข ในเรองของการใชภาษาใหชดเจน การแบงเกณฑกาหนดพฤตกรรมในแตละเกณฑ จนสามารถ

ใชงานได ผลการประเมนไดคา IOC อยระหวาง 0.67 – 1.00

2.4 นา แบบประเมนความสามารถดานการแตงกายทไดรบการปรบปรง จาก

ผเชยวชาญไป try - out กบนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาของโรงเรยนลพบร ปญญานกล

จานวน 12 คน โดยใชวธสมแบบเจาะจง คดเลอกนกเรยนทมความสามารถดานการแตงกายลาชา

2.5 นาผลจากการ try – out มาปรบปรงแกไขเพมเตม

2.6 นาแบบประเมนความสามารถดานการแตงกายไปประเมนเดก

60

แบบแผนการทดลอง

ในการดาเนนการทดลองครงน ผวจยไดใชแบบแผนการทดลอง Single Subject Research

Design แบบ A-B-A Design ซงไดแบงระยะการทดลองเปน 3 ชวง คอ

1. ชวงเสนฐาน (Baseline หรอ A

2. ชวงการจดกระทา (Treatment หรอ B) เปนระยะทผวจยไดดาเนนการทดลองผวจย

เรมทาการสอนโดยการใชชดกจกรรมการแตงกาย ซงทาใหเราทราบวานกเรยนมพฤตกรรม

เปาหมายเปลยนแปลงไปหรอไมเมอเปรยบเทยบกบชวงเสนฐานจากการใชชดกจกรรมการแตงกาย

ตามแผนการจดกจกรรมและทาการสงเกตพรอมบนทกพฤตกรรม เมอนกเรยนทาพฤตกรรมทงหมด

แลว จงเรมในชวงงดการจดกระทา

ตวแรก) เปนระยะทมการบนทกขอมลทาการสงเกต

พฤตกรรมโดยยงไมมการจดกระทา และมการประเมนความสามารถด านการแตงกายโดยใชแบบ

ประเมนความสามารถดานการแตงกายทจดทาขน

3. ชวงงดการจดกระทา (Evaluation หรอ A ตวหลง) ซงมจดมงหมายเพอตดตา มผลจาก

การสอนโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย โดยทผวจยหยดสอน แตยงบนทกขอมล เหมอนกบทอยใน

ระยะเสนฐานแรก (A ตวแรก) มการประเมนความสามารถดานการแตงกายโดยใชแบบประเมนท

จดทาขน

วธดาเนนการวจย

ในการทาวจยครงนผวจยจาเปนตองมผช วยในการวจย จงไดจดหาผชวยการวจย จานวน

4 คน เพอความเหมาะสมในการจดกจกรรม โดยใหผชวยวจย 1 คน ตอ เดก 3 คน มหนาทในการ

ควบคม ดแลความปลอดภยของนกเรยนและใหแรงเสรมแกนกเรยนระหวางการฝก โดยไมมการ

สอนหรอชแนะการฝกซงมวธการดาเนนการวจยดงน

1. ผวจยคดเลอกกลมตวอยางโดยใชผลการประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเอง

ดานการแตงกายจากการใชแบบประเมนความสามา รถในการชวยเหลอตนเองดานการแต งกายเปน

คะแนนกอนการทดลอง (Pretest) ปรากฏผลวานกเรยนทง 40 คนมคะแนนความสามารถดานการ

แตงกายอยในระดบ ตองปรบปรง จงคดเลอกนกเรยนทมคะแนนนอยสดมา 12 คน เปนกลม

ตวอยาง

2. ดาเนนการทดลองโดยใชชดกจกรรมการแตงกาย ทง 24 ชด ทผวจยจดทาขน ดงน

ขนท 1 นาเขาสบทเรยน สรางบรรยากาศในการเรยน

ขนท 2 ขนสอน ผวจยสอนขนตอน ใหนกเรยนดและปฏบตตามขนตอน

ขนท 3 นกเรยนฝกปฏบตตามแผนการจดกจกรรม ซงมผชวยผวจยชวยดแลโดยม

ระยะเวลาในการดาเนนการวจยทงหมด 8 สปดาห / สปดาหละ 3 วน คอวน จนทร พธ และศกร

วนละ 40 นาท

61

3. เมอดาเนนการทดลองครบทงหมดแลว นาแบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอ

ตนเองดานการแตงกายมาประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดก

(Posttest)

4. นาขอมลทไดจากการประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายมา

สรปวเคราะห

การวเคราะหขอมล

ศกษาและเปรยบเทยบความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทม

ความบกพรองทางสตปญญา ระดบเดกเรยนได หลงการใชชดกจกรรมการแตงกาย โดยใช t-test

สาหรบ Dependent Samples

สรปผลการวจย

1. ความสามารถในการ ชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญากอนการใชชดกจกรรมการแตงกายอยในระดบตองปรบปรง หลงการใชชดกจกรรมการ

แตงกายเดกทมความบกพรองทางสตปญญามความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตง

กายอยในระดบดมาก

2. การใชชดกจกรรมการแตงกายทาใหเดกทมความบกพรองทางสตปญญามความสามารถ

ในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายโดยรวมสงกวากอนการใชชดกจกรรมการแตงกายอยม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01

อภปรายผลการวจย

จากการศกษาความสามารถของเด กทมความบกพรองทางดานสตปญญ าทไดรบการฝก

การแตงกายดวยชดกจกรรมการแตงกาย ปรากฏผลดงน

เดกทมความบกพรองทางสตปญญา ระดบสตปญญา 50 – 70 อายระหวาง 6 - 10 ปท

ไดรบการฝกการแตงกายดวยชดฝกกจกรรมการแตงกาย มความสามารถในการ แตงกาย สงขน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐาน คอ เดกทมความบกพรองทางสตปญญา

ทไดรบการฝกการแตงกายดวยชดฝกการแตงกาย มความสามารถดานการแตงกายทสงขน ทงน

สามารถอภปรายผลไดดงน 1. ความสามารถดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบสตปญญา 50 – 70 อายระหวาง 6 – 10 ป ทงโดยรวม และรายพฤตกรรม ทเพมขนนน ปจจยทชวยสงเสรมใหเดกประสบความสาเรจในการฝกคอการ สรางชดกจกรรมการแตงกายโดย ใชหลกการวเคราะหงานมาแบงเนอหาขนตอนในการฝกเปนขนตอนยอย ๆ หลายขนตอน โดยจดเรยงเนอห าจากงายไปหายากเพอใหนกเรยนประสบผลสาเรจในการฝ กฝนอยางเหนไดชด ซงสอดคลองกบ Hickson,

62

Blackman and Reis ทกลาวไววา หลกการวเคราะหงานมกนยม นามาใชกบการฝกเดกทมความบกพรองทางสตปญญาเพอใหมองเหนการทางานเปนรปธรรมทใชในการฝกเปนข นๆ ซงกลยทธในการสงเสรมแบบแผนการเรยนรและความคดในดานความทรงจา ความเขาใจ ตลอดจนการประมวลปญหาไดดวยตนเอง (Hickson, Blackman; & Reis. 1995: 170) ซงแสดงวาการวเคราะหงานเปนปจจยในการสงเสรมใหเดกทมความบกพรองทางสตปญญาประสบความสาเรจในการฝกทกษะตางๆ สอดคลองกบผลการวจยของ วรนตร พลทองคา (วรานตร พลทองคา . 2545: บทคดยอ) ไดศกษาเกยวกบ 1ผลจากการใชชดฝกทกษะการรบประทานอาหารเชงวเคราะหงานกบนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาทมความพการซาซอน 1 พบวา 1หลงการใชชดฝกทกษะการร บประทานอาหารเชงวเคราะหงานนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาทมความพการซาซอนมทกษะการรบประทานอาหารทสงขน อยในระดบด 1

2. การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนกระบวนการสอนใชหลกการแบบ 3 R’s คอ

และสอดคลองกบผลการวจยของ สนตยา ชวยหน (สนตยา ชวยหน. 2551: บทคดยอ)ไดศกษาเกยวกบการพฒนาทกษะการชวยเหลอตนเองข องเดกทมความบกพรองทางสตปญญา โดยใชวธการวเคราะหงานรวมกบวธลกโซยอนกลบ พบวาหลงจากใชวธการสอนแบบการวเคราะหงานรวมกบวธลกโซยอนกลบ เดกทมความบกพรองทางสตปญญาสามารถชวยเหลอตนเองได

2.1 Repetition คอ การฝกซาและใชเวลาฝกมากกวาเดกปกตใชวธหลายๆ วธในเนอหาเดม 2.2 Relaxation คอ การฝกแบบไมตงเครยด ไมฝกเนอหาวชาเดยวนานเกน 15 นาท ควรเปลยนกจกรรมวชาการเปนการเลน รองเพลง ดนตร เลานทานหรอใหเดกไดลงมอปฏบตจรง 2.3 Routine คอ การฝกใหเปนกจวตรประจาวน เปนกจกรรมทจะตองทาเปนประจาสมาเสมอในแตละวน การฝกแบบไมตงเครยด และใหเดกไดลงมอปฏบตจรงจากสอการสอนทเปนรปธรรม เปนของจรงทใชในชวตประจาวน (พชรวลย เกตแกนจนทร. 2542: 15-16) สามารถสงเสรมใหเดกทมความบกพรองทางสตปญญามความสามารถในการเรยนรพฒนาตนเองในการแตงกายไดมากขนซงสอดคลองกบทฤษฎการเรยนร ของเพยเจททกลาววาพฒนาการทางสตปญญาและความคดนจะเรมพฒนาจากการปฏสมพนธอยางตอเน องระหวางบคคลกบสงแวดลอม ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจทเปนทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเดกตงแตแรกเกดจนกระทงถงวยพฒนาการทางสตปญญาอยางสมบรณ เดกจะเรยนรส งตางๆ รอบตวโดยอาศยขบวนการทางานทสาคญของโครงสรางทางดานสตปญญา คอ ขบวนการปรบเขาสโครงสราง (Assimilation) และขบวนการปรบขยายโครงสราง (กรรณการ กลนหวาน. 2547: 43-44; อางองจาก Piaget. 1952: 236-246) ซงเดกทมความบกพรองทางสตปญญาอายระหวาง 6 – 10 ปทมระดบสตปญญาระหวาง 50 – 70 ปมพฒนาการใกลเคยงกบเดกปฐมวยทมพฒนาการเรยนรโดยการ ลงมอปฏบตดวยตนเองสามารถเชอมโยงสงทไดสมผสเรยนรและแกปญหาทเกดขนดวยตนเอง และการนาเกมการศกษาลาดบขนตอนการแตงกายในชดกจกรรมเปน การยากระบวนการตางๆ ในการแตงกายจากรปธรรมเชอมโยงไปยงสงทนามธรรมเพอเปนการสงเสรมการเรยนรในขนตอไป (กรรณการ กลนหวาน. 2547: 43–44; อางองจาก Piaget. 1952: 236–246) ระหวางการฝกการ ใหการเสรมแรงเมอเดกสามารถทาไดอยางสมาเสมอ ทาใหเดกรสกภาคภมใจในตนเองมแรงจงใจใน การฝกและพฒนาตนเองตามศกยภาพตอไป

63

ขอสงเกตเกยวกบการทาวจยครงน

จากการวจยครงนจะเหนไดวา การฝกทกษะการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย โดยใช

ชดฝกกจกรรมการแตงกาย นอกจากจะพฒนาทกษะการแตงกายแลวยงชวยพฒนาเดกทมความ

บกพรองทางสตปญญาในทกษะดานอนๆ คอ

1. การใหเดกไดฝกขนต อนการสวมเสอตดกระดม เปนการฝกสมาธของเดกในขณะทฝก

เปนอยางด กลาวคอในขณะทเดกกาลงตงใจฝกการตดกระดม เดกไดใชสมาธจดจออยกบสงทกาลง

ทาไมวอกแวก ถกชกจงความสนใจไดงาย

2. การทเดกไดเลนเกมการศกษาลาดบขนตอนการแตงกาย ชวยใหเดกไดใชความคดใน

การลาดบขนตอนการแตงกายใหถกตอง เพอเปนการถายโยงความรไปปฏบตในชวตประจาวนไดด

และยงชวยใหเดกมความเพลดเพลนในการทากจกรรม

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

1. ควรทาการวจยเปรยบเทยบ ความสามารถของ เดกทมความบกพรองทางสต ปญญาใน

ทกษะการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายดวยวธอนๆ เพอจะไดทราบวา วธการใดทจะชวยใหเดก

สามารถพฒนาความสามารถในการแตงกายไดมากกวา

2. ควรทาการวจยเพอพฒนาทกษะการชวยเหลอตนเองดานอนๆ ทมความจาเปนพนฐาน

ในการใชชวตประจาวน เชน ด านสขอนามยและการขบถาย ไดแก การแปรงฟน การขบถาย

การลางกน การทาความสะอาดเสอผา เปนตน

3. ในการทาวจยกบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาควรมการจดทาสอการสอนให

เหมาะสมและเพยงพอตอจานวนของเดกเพอเดกจะไดไมตองรอในการฝกนาน เพราะจะทา ใหความ

สนใจในการทากจกรรมลดลง

บรรณานกรม

65

บรรณานกรม

กลยา กอสวรรณ. (2540). การลดพฤตกรรมซาๆ แปลกๆ ของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา

ในโรงพยาบาลราชานกล โดยใชวธการเสรมแรงแบบดอารโอรวมกบการทาใหอยนง.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

กลยา ตนตผลาชวะ. (2547, กมภาพนธ). การเสรมทกษะใหเดกเลกชวยเหลอตนเอง. ใน

วารสารการศกษาปฐมวย. 2(3): 23 – 35.

กรมวชาการ. (2544). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: ไทยรมเกลา.

กรมวชาการ. (2545). คมอการพฒนาสอการเรยนร. กรงเทพฯ: ศนยพฒนาหนงสอกรมวชาการ.

กรมวชาการ. (2546). แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: คณะอนกรรมการพฒนาคณภาพวชาการ กลมกจกรรม

พฒนาผเรยน.

กรรณการ กลนหวาน. (2547). ผลของการจดกจกรรมเนนผเรยน 4 แบบทมตอการคดแบบเอกนย

ของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

กตโรจน ปณฑรนนทกะ. (2551). ผลของการใชชดกจกรรมการสอนคณตศาสตรดวยหมากรกไทย

ทมตอทกษะการใหเหตผลทางคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. สารนพนธ

กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

จนทรเพญ เหลานรเศรษฐ. (2544). ผลของการฝกโดยใชหลกการวเคราะหงาน เพอพฒนาทกษะ

การทาความสะอาดเสอผาของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ระดบเชาวนปญญา

35-50. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

จนตนา ศรธญญารตน. (2548). การศกษาผลการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยนระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชชดกจกรรมฝกทกษะ

กระบวนการวทยาศาสตรและเทคโนโลย. สารนพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

จรเดช เหมอนสมาน. (2551). การพฒนาชดฝกทกษะการคดวเคราะหจากสอสงพมพสาหรบ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดทองเพลงสานกงานเขตคลองสาน กรงเทพมหานคร.

สารนพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

66

เบญจา ชลธารนนท; และศรวมล ใจงาม. (2543). การศกษาแบบเรยนรวม. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.

ประภสสร ปรเอยม. (2539). การศกษาประสทธภาพของแบบฝกการชวยเหลอตนเอง

ดานการแตงกายเปนรายบคคล โดยใชหลกการวเคราะหงานของเดกกลมอาการดาวน.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ผดง อารยะวญ�. (2542). การศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษ. พมพครงท 2.

กรงเทพฯ: ราไพเพลส.

ผดง อารยะวญ�; และกลยา กอสวรรณ. (2547). การฝกปฏบตการวจยการศกษาพเศษ.

เอกสารประกอบการสอน. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

--------------. (2546). การวจยแบบกลมตวอยางเดยว. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พชรวลย เกตแกนจนทร. (2539). แนวการจดกจกรรมการเรยนการสอนสาหรบเดกทมความ

บกพรองทางสตปญญาระดบเรยนได. เอกสารประกอบการอบรมครการศกษาพเศษ.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

-------------. (2542). การเรยนรวมระหวางเดกทมความบกพรองทางสตปญญากบเดกปกต.

เอกสารประกอบการสมมนาเรองการเรยนรวมระหวางเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญากบเดกปกต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เพญพไล ฤทธาคณานนท. (2536). จตวทยาการเรยนรของเดก. กรงเทพฯ: โอ เอส พรนตงเฮาส.

พวงเพชร ฟวงคสทธ. (2546). การศกษาผลการสอนทกษะทางสงคมของเดกออทสตกท

ไดรบการสอนโดยวธเรองราวทางสงคม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพฯ:

สานกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 5.

กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.

วชย วงษใหญ. (2533). เทคนคการสอน : การจดกจกรรมการสอนในระดบอดมศกษา . กรงเทพฯ:

ฝายโสตทศนศกษา สานกหอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

--------------. (2537). กระบวนการพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน: ภาคปฏบต.

กรงเทพฯ: สรยาสาสน.

โรงพยาบาลราชานกล. (2541). คมอฝกเดกในการดารงชวตประจาวน. กรงเทพฯ: ฝายการพยาบาล

โรงพยาบาลราชานกล.

--------------. (2544). คมอฝกเดกในการดารงชวตประจาวน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ครสภา

ลาดพราว.

67

รงอรณ เธยรประกอบ. (2549). การศกษาผลการใชชดกจกรรมฝกทกษะการสอสารทางวทยาศาสตร

ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะการคดวเคราะหเชงวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 4. สารนพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

วชย วงษใหญ. (2525). พฒนาหลกสตรมตใหม. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: นเรศวรการพมพ.

วรานตร พลทองคา. (2545). การศกษาทกษะการรบประทานอาหารของเดกทมความบกพรอง

ทางสตปญญาระดบฝกได จากการใชชดฝกทกษะการรบประทานอาหารเชงวเคราะหงาน .

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ศนยพฒนศกษาแหงประเทศไทย ทบวงมหาวทยาลย. (2529). คมอการจดการเรยนรวม. นนทบร:

โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ศรยา นยมธรรม. (2534). การเรยนรวมสาหรบเดกปฐมวย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ.

ศรสมร ทนานนท. (2536). กระบวนการเรยนการสอนเชงพฤตกรรมสาหรบผทมความบกพรอง

ทางรางกายและสตปญญา (แบบฝกหดสาหรบครผฝก). กรงเทพฯ: หนวยศกษานเทศก

กรมสามญศกษา.

สนตยา ชวยหน. (2551). การพฒนาทกษะการชวยเหลอตนเองของเดกทมความบกพรอง

ทางสตปญญาโดยใชวธการวเคราะหงานรวมกบวธลกโซยอนกลบ. ปรญญานพนธ กศ.ม.

(การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สมเกต อทธโยธา. (2539). การใชวธยอนกลบอยางตอเนองในการสอนการชวยเหลอตนเอง

ของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ระดบเชาวนปญญา 50 -70. ปรญญานพนธ

กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

สรอยสดา วทยากร. (2532). การบรบาลเดกสมองพการ. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

อนเรอน อาไพพสตร. (2540). คมอการปฏบตการ “การปรบเปลยนพฤตกรรม. กรงเทพฯ: ครสภา

-------------. (2542). จตวทยาการสอนเพอพฒนาบคคลพเศษดานสตปญญา. พมพครงท 2.

กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

American Psychiatic Association. (1994). Diagnostic and Statistical Manual Disorders.

Washington. D.C.: American Psychiatic Press.

Duan, J.E. (1973). Induvidualized Instructuional Programe and Materials. Englewood Cliffs,

New Jersey: Educational Technology.

Hickson L., Blackman S.L.; & Reis M. E. (1995). Mental Retardation Foundations of

Educational Programming. Needham Heights: Simon & Schust.

Rafalowski, T. H. (1993). Early Intervention. The Conard N. Hilton Foundation: USA.

ภาคผนวก

69

ภาคผนวก ก

คมอการใชแบบประเมน

แบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

70

คมอการใชแบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเอง

ดานการแตงกาย

คาชแจง

แบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายนจดทาขนเพอประเมน

ความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ม

ระดบสตปญญาระหวาง 50 – 70 ชวงอายระหวาง 6 – 10 ป ทมความลาชาในดานการชวยเหลอ

ตนเองดานการแตงกาย โดยใชรวมกบชดกจกรรมการแตงกายทจดทาขนเพอประเมนความสามารถ

การชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา มระดบสตปญญา

ระหวาง 50 – 70 ชวงอายระหวาง 6 – 10 ป ในแบบประเมนการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

นประกอบไปดวย

1. แบบประเมนการสวมเสอผาหนามกระดม ในเดกชาย เสอคอปก

2. แบบประเมนการสวมเสอผาหนามกระดม ในเดกผหญง เสอคอปก

3. แบบประเมนการสวมกางเกงมซปหนาและตะขอ ในเดกชาย

4. แบบประเมนการสวมกระโปรงมซปหนาและตะขอ ในเดกผหญง

เกณฑในการประเมนคอ

ระดบคะแนน 0 หมายถง นกเรยนไมสามารถทาได ไมลงมอทา ไมใหความรวมมอ แมจะให

แรงเสรมหรอแรงจงใจใด ๆ กตาม

ระดบคะแนน 1 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดเองบาง โดยครใหคาแนะนาและชวยเหลอ

โดยการบอกและใหแรงเสรมโดยการแตะมอบางเลกนอย

ระดบคะแนน 2 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดดวยตวเอง

การนาแบบประเมนไปใช

1. นาสอเสอผาขนาดเทาตวนกเรยนและตรงกบเพศของนกเรยนมาใหนกเรยนทดลองสวม

ใสดวยตนเองโดยผประเมนไมมการกระตน หรอการชแนะในการสวมใสเสอผา

2. ผประเมนทาการสงเกตและทาเครองหมายในชองรายละเอยดพฤตกรรม

3. ผประเมนทาการรวบรวมคะแนนทงหมดหากพบวาคะแนนเฉลยอยในเกณฑตองปรบปรง

– พอใช จงนาชดกจกรรมการแตงกายมาใชฝกนกเรยน และเกบคะแนนทรวบรวมไวเปนคะแนน

กอนการใชชดกจกรรม

4. ผประเมนทาการสงเกตและทาเครองหมายในชองรายละเอยดพฤตกรรมภายหลงจากใช

ชดกจกรรมจนครบกาหนดแลว

5. ผประเมนทาการรวบรวมคะแนนทงหมดและเปรยบเทยบกบคะแนนกอนการใชชด

กจกรรมเพอดความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายทเพมขน

71

แบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

ชอนกเรยน................................................................ วนท.....................................................

ครงททดสอบ........................................................ผทดสอบ.....................................................

คาชแจง ทาเครองหมาย ในชองทนกเรยนสามารถทาได

เกณฑการใหคะแนนพฤตกรรม การสวมเสอผาหนามกระดม ในเดกชาย เสอคอปก

ระดบคะแนน 0 หมายถง นกเรยนไมสามารถทาได ไมลงมอทา ไมใหความรวมมอ แมจะให

แรงเสรมหรอแรงจงใจใด ๆ กตาม

ระดบคะแนน 1 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดเองบาง โดยครใหคาแนะนาและชวยเหลอ

โดยการบอกและใหแรงเสรมโดยการแตะมอบางเลกนอย

ระดบคะแนน 2 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดดวยตวเอง

ลาดบ

ขน

รายละเอยดพฤตกรรม ระดบความสามารถ หมาย

เหต 0 1 2

1 หยบเสอตรวจดความเรยบรอยเสอไมกลบดาน

2 มอขางหนงจบคอเสอ

3 สอดแขนขางหนงใสแขนเสอ

4 มออกขางดงไหลเสอทข นคลมบา

5 เลอนมอขางทใสแขนเสอแลวมาดงตวเสอขนคลม

ไหล

6 สอดแขนดานทเหลอใสแขนเสอ

7 มอทงสองขางจบสาบเสอดงเขาชดกนกลางลาตว

จดความเรยบรอยชายเสอตรงกน

8 มอขางหนงจบกระดม

9 มออกขางจบสาบเสอบรเวณรงดมใหตรงกน

10 สอดกระดมใสในรงดม

11 ดงกระดมออกจากรงดม

12 สวมเสอตดกระดมไดเรยบรอย

72

แบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

ชอนกเรยน........................................................... วนท...........................................................

ครงททดสอบ........................................................ผทดสอบ.....................................................

คาชแจง ทาเครองหมาย ในชองทนกเรยนสามารถทาได

เกณฑการใหคะแนนพฤตกรรม การสวมเสอผาหนามกระดม ในเดกหญง เสอคอบว

ระดบคะแนน 0 หมายถง นกเรยนไมสามารถทาได ไมลงมอทา ไมใหความรวมมอ แมจะให

แรงเสรมหรอแรงจงใจใด ๆ กตาม

ระดบคะแนน 1 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดเองบาง โดยครใหคาแนะนาและชวยเหลอ

โดยการบอกและใหแรงเสรมโดยการแตะมอบางเลกนอย

ระดบคะแนน 2 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดดวยตวเอง

ลาดบ

ขน

รายละเอยดพฤตกรรม ระดบความสามารถ หมาย

เหต 0 1 2

1 หยบเสอตรวจดความเรยบรอยเสอไมกลบดาน

2 มอขางหนงจบคอเสอ

3 สอดแขนขางหนงใสแขนเสอ

4 มออกขางดงไหลเสอทข นคลมบา

5 เลอนมอขางทใสแขนเสอแลวมาดงตวเสอขนคลม

ไหล

6 สอดแขนดานทเหลอใสแขนเสอ

7 มอทงสองขางจบสาบเสอดงเขาชดกนกลางลาตว

จดความเรยบรอยชายเสอตรงกน

8 มอขางหนงจบกระดม

9 มออกขางจบสาบเสอบรเวณรงดมใหตรงกน

10 สอดกระดมใสในรงดม

11 ดงกระดมออกจากรงดม

12 สวมเสอตดกระดมไดเรยบรอย

73

แบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

ชอนกเรยน........................................................... วนท............................................ ...............

ครงททดสอบ........................................................ผทดสอบ.....................................................

คาชแจง ทาเครองหมาย ในชองทนกเรยนสามารถทาได

เกณฑการใหคะแนนพฤตกรรม การสวมกางเกงมซปหนาและตะขอ ในเดกชาย

ระดบคะแนน 0 หมายถง นกเรยนไมสามารถทาได ไมลงมอทา ไมใหความรวมมอ แมจะให

แรงเสรมหรอแรงจงใจใด ๆ กตาม

ระดบคะแนน 1 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดเองบาง โดยครใหคาแนะนาและชวยเหลอ

โดยการบอกและใหแรงเสรมโดยการแตะมอบางเลกนอย

ระดบคะแนน 2 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดดวยตวเอง

ลาดบ

ขน

รายละเอยดพฤตกรรม ระดบความสามารถ หมาย

เหต 0 1 2

1 หยบกางเกงตรวจดความเรยบรอยตวซปอย

ดานหนา ไมกลบดาน

2 สอดขาทงสองขางใสในกางเกง

3 ดงกางเกงขนถงหวเขา

4 ลกขนยน

5 ดงกางเกงขนถงเอว

6 มอขางหนงจบตะขอตวบน

7 มอขางทเหลอจบตะขอตวลาง

8 จบตะขอตวบนและตวลางเกยวเขาหากน

9 มอขางหนงจบทหวซปกางเกง

10 มอขางหนงจบทตวกางเกง

11 ดงซปขนจนสดตวซป

12 สวมกางเกงมซปและตะขอไดเรยบรอย

74

แบบประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

ชอนกเรยน........................................................... วนท...........................................................

ครงททดสอบ........................................................ผทดสอบ.....................................................

คาชแจง ทาเครองหมาย ในชองทนกเรยนสามารถทาได

เกณฑการใหคะแนนพฤตกรรม การสวมกระโปรงมซปขางและตะขอ ในเดกหญง

ระดบคะแนน 0 หมายถง นกเรยนไมสามารถทาได ไมลงมอทา ไมใหความรวมมอ แมจะให

แรงเสรมหรอแรงจงใจใด ๆ กตาม

ระดบคะแนน 1 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดเองบาง โดยครใหคาแนะนาและชวยเหลอ

โดยการบอกและใหแรงเสรมโดยการแตะมอบางเลกนอย

ระดบคะแนน 2 หมายถง นกเรยนสามารถทาไดดวยตวเอง

ลาดบ

ขน

รายละเอยดพฤตกรรม ระดบความสามารถ หมาย

เหต 0 1 2

1 หยบกระโปรงตรวจดความเรยบรอยตวซปอย

ดานหนา ไมกลบดาน

2 สอดขาทงสองขางใสในกระโปรง

3 ดงกระโปรงขนถงหวเขา

4 ลกขนยน

5 ดงกระโปรงขนถงเอว

6 มอขางหนงจบตะขอตวบน

7 มอขางทเหลอจบตะขอตวลาง

8 จบตะขอตวบนและตวลางเกยวเขาหากน

9 มอขางหนงจบทหวซปกระโปรง

10 มอขางหนงจบทตวกระโปรง

11 ดงซปขนจนสดตวซป

12 สวมกระโปรงมซปและตะขอหมนกระโปรงไวขาง

ลาตวไดเรยบรอย

ภาคผนวก ข

คมอการใชงานชดกจกรรมการแตงกาย

ตวอยางแผนการสอนประกอบชดกจกรรมการแตงกาย

76

คมอการใชชดกจกรรมการแตงกาย

คาชแจง

ชดกจกรรมการแตงกายนจดทาขนเพอพฒนาความสามารถดานการชวยเหลอตนเองดาน

การแตงกายของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ทมปญหาในดานการชวยเหลอตนเองดานการ

แตงกาย ในชดกจกรรมการแตงกายนจะประกอบไปดวย

1. แผนการสอนเรองการแตงกาย จานวน 24 แผน

2. แบบประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

3. สอการสอนประกอบไปดวย

3.1 เสอผาหนาขนาดเทาตวเดก

3.2 แปนการตดกระดมเสอนกเรยนชาย - หญง , การรปซปกระโปรง - การรดซป

กางเกง ,การตดตะขอกระโปรง - การตดตะขอกางเกง

3.3 เกมการศกษา

ในการใชชดกจกรรมการแตงกายนนควรปฏบตตามขนตอนดงตอไปน

4. ทาการประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกกอนการใช

ชดกจกรรมการแตงกายโดยใชแบบประเมนความสามารถการชวยเหลอตนเองดานการแตงกาย

5. เมอพบวาเดกมผลการประเมนการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายตาจงนาแผนการ

สอนและสอการสอนในชดกจกรรมการแตงกายมาใชตามขนตอน

5.1 ผสอนนาแผนการสอนและสอประกอบการสอน สอนตามขนตอนทกาหนดทง

24 แผน

5.2 ในขนตอนการนาเขาสบทเรยนเมอผสอนรองเพลงทกาหนดและสงเกตวาเดกม

ความ

5.3 พรอมทจะฝกแลว ใหผสอนสนทนาเกยวกบการแตงกายโดยเชอมโยงจาก

เนอหาในบทเพลงทนาเขาสบทเรยนมาดวย เชน เมอรองเพลงชาง ผสอน

สนทนากบเดก

- เดก ๆ คดวา วนน เจาชางนอยแตงตวอยางไร

- เดก ๆ อยากแตงตวเหมอนเจาชางหรอไม เปนตน

5.4 ผสอนแนะนาอปกรณการสอนตามแผนการสอน

5.5 ผสอนอธบายและสาธตตามแผนการสอน

5.6 ใหนกเรยนฝกตามขนตอน โดยมผสอน และผชวยสอนคอยแนะนา

6. ทาการประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองดานการแตงกายของเดกภายหลง

การใชชดกจกรรมการแตงกาย

77

แผนการสอน

ชอแผน ชางนอยสวมเสอ

เนอหา การสอดแขนใดแขนหนงใสเสอ

จดประสงคเชงพฤตกรรม

นกเรยนสามารถสอดแขนใดแขนหนงใสเสอได

สอ / อปกรณ

เสอนกเรยนชาย หญงขนาดเทาตวนกเรยน

ขนตอนการสอน

ขนนาเขาสบทเรยน

ครนานกเรยนรองเพลงและทาทาทางประกอบเพลงรวมกนเพลง ชาง

ชาง ชาง ชาง ชาง ชาง นอง...เคยเหนชางรเปลา

ชางมนตวโตไมเบา จมกยาวๆ เรยกวางวง

มเขยวใตงวง เรยกวางา มหมตา หางยาว

ขนการสอน

1. ครสอนการใสเสอโดยเรมจากขนตอนการสอดแขนขางใดขางหนงใสเสอ โดยการสาธต

ใหนกเรยนดกอน

- ใชมอจบเสอขนทงสองขาง

- ปลอยมออกขางหนงแลวสอดมอเขาไปในแขนเสอ

- ดนแขนเขาไปในแขนเสอและดงตวเสอเขาหาตว

- ดงตวเสอขนสดหวไหล

2. สมนกเรยนมาเปนตวอยางใหนกเรยนคนอน ๆ ด

3. นกเรยนฝกการสวมเสอดวยตวเอง โดยครคอยกระตนเตอนดวยวาจา

ขนการฝก

ครผฝกนานกเรยนฝกขนตอนการใสเสอขางใดขางหนงตามขนตอนอยางชา ๆ ซา ๆ โดย

มการกระตนเต อนดวยวาจา และใหแรงเสรมไปพรอม ๆ กบการกระตนเตอนดวย เพอใหเดกม

กาลงใจทจะฝก

78

แผนการสอน

ชอแผน เตานอยตดกระดม

เนอหา การตดกระดม 1-2 เมด

จดประสงคเชงพฤตกรรม

นกเรยนสามารถตดกระดม 1-2 เมดได

สอ / อปกรณ

แปนเสอผชาย และแปนเสอผหญง

ขนตอนการสอน

ขนนาเขาสบทเรยน

ครนานกเรยนรองเพลง เตา พรอมทาทาทางประกอบ

เตา..เตา..เตา.. เตามนมสขา

สตนเดนมา มนทาหวผลบๆ โผลๆ (ซา)

ขนการสอน

1. ครนาแปนเสอผชาย และแปนเสอผหญงมาใหนกเรยนด

2. ครสาธตขนตอนการตดกระดมโดยมขนตอนคอ

- ใชมอจบกระดม 1 ขาง

- มอขางเหลอดงสาบเสอตรงรกระดม

- สอดกระดมเขารกระดม

- ใชมอขางทเหลอดงปลายกระดมลอดรกระดมจนสดกระดม

3. สมนกเรยนมาทาใหเพอนดทหนาชนเรยน

4. ครสาธตขนตอนการตดกระดมซาอกครง

5. นกเรยนฝกการตดกระดมดวยตนเอง

79

ขนการฝก

ครผฝกนานกเรยนฝกขนตอนการตดกระดมตามขนตอนอยางชา ๆ ซา ๆ โดยมการ

กระตนเตอนดวยวาจา และใหแรงเสรมไปพรอม ๆ กบการกระตนเตอนดวย เพอใหเดกมกาลงใจท

จะฝก ใหนกเรยนฝกการตดกระดม เพยง 1-2 เมด แตถาคณครผฝกสงเกตวาเดกมความสนใจและ

สามารถทาไดมากกวา 1-2 เมดกสามารถใหเดกทาไดตอ ซากนเรอย ๆ ได

80

แผนการสอน

ชอแผน กระตายนอยแตงตว

เนอหา การรดซปขน - ลง

จดประสงคเชงพฤตกรรม

นกเรยนสามารถรดซปขน - ลงได

สอ / อปกรณ

แปนกางเกงผชาย และแปนกระโปรงผหญง

ขนตอนการสอน

ขนนาเขาสบทเรยน

ครนานกเรยนรองเพลง กระตายหยาว พรอมทาทาทางประกอบ

กระตายสขาว มหยาวเรยว

หางสนนดเดยว ตาแดงแวววาว

กระโดดเลนชมแสงจนทรสกาว

อยราวรมปาดนารกเอย

ขนการสอน

1. ครสอนการรดซปกางเกงนกเรยนโดยการสาธตใหนกเรยนดกอนตามขนตอน คอ

- ใชมอจบทหวซป

- มอขางทเหลอจบทกางเกง

- ดงซปขน

- ดงซปลง

2. ครสอนการรดซปกระโปรงนกเรยนโดยการสาธตใหนกเรยนดกอนตามขนตอน คอ

- ใชมอจบทหวซป

- มอขางทเหลอจบทกระโปรง

- ดงซปขน

- ดงซปลง

81

3. สมนกเรยนมาทาเปนตวอยางใหนกเรยนคนอน ๆ ด

4. นกเรยนฝกการรดซปกางเกงและรดซปกระโปรงดวยตนเอง

ขนการฝก

ครผฝกนานกเรยนฝกขนตอนการรดซปกระโปรง หรอกางเกงตามขนตอนอยางชา ๆ ซา ๆ

โดยมการกระตนเตอนดวยวาจา และใหแรงเสรมไปพรอม ๆ กบการกระตนเตอนดวย เพอใหเดกม

กาลงใจทจะฝก

ภาคผนวก ค

ตวอยางแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ( IEP )

ตวอยางแผนการสอนเฉพาะบคคล ( IIP )

ระดบความสามารถในปจจบน

เปาหมายระยะยาว

จดประสงคเชงพฤตกรรม

( เปาหมายระยะสน)

การประเมนผล

ผรบผดชอบ

ทกษะการชวยเหลอตนเองและ

สงคมนสย

๑. เดกหญงปยะฉตร นลกาแหง

สามารถกลดกระดมขนาดใหญบนเสอ

ผาหนาได

จดเดน

๑. เดกหญงปยะฉตร นลกาแหง ไม

สามารถกลดกระดมเสอขนาดเลกบน

เสอผาหนาได

จดออน

ภายในวนท ๓๑ มนาคม ๒๕๕๔

๑. เดกหญงปยะฉตร นลกาแหง

สามารถกลดกระดมเสอขนาดเลก

บนเสอผาหนาได

๑.เมอให เดกหญงปยะฉตร

นลกาแหง กลดกระดมเสอ

เดกหญงปยะฉตร นลกาแหง

จะกลดกระดมเสอขนาดเลกบน

เสอผาหนา ๔ เมดตอ ๑ ครง

ได

๑. จากการสงเกตและจด

บนทกพฤตกรรมการกลด

กระดมเสอขนาดเลกบน

เสอผาหนา ๔ เมดตอ ๑

ครง ได

ครประจาชน

83

แบบประเมนแผนการศกษาเฉพาะบคคล

ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ๒๕๕๓

ครงท.........๑....วนท...........๒๒......เดอน...........กนยายน...............พ.ศ....๒๕๕๓.........

ทกษะ...การชวยเหลอตนเองและสงคมนสย...........ชอ.เดกหญงปยะฉตร.......นามสกล......นลกาแหง..........................

จดประสงคเชงพฤตกรรม

( เปาหมายระยะสน)

ผลการประเมน ผประเมน

๑.เมอให เดกหญงปยะฉตร นลกาแหง กลด

กระดมเสอ เดกหญงปยะฉตร นลกาแหง จะ

กลดกระดมเสอขนาดเลกบนเสอผาหนา ๔ เมดตอ

๑ ครง ได

๑.เดกหญงปยะฉตร นลกาแหง สามารถกลด

กระดมเสอขนาดเลกบนเสอผาหนา ๔ เมดตอ ๑

ครง

สมพร คามล

84

85

แผนการสอนเฉพาะบคคล

(Individual Implementation Plan :IIP)

ชอนกเรยน เดกหญงปยะฉตร นลคาแหง

ชน อนบาล 1/1 ทกษะ การชวยเหลอตนเองและสขอนามย วนท ...................................

เนอหาหรอทกษะทสอนนกเรยน

การตดกระดม 1-2 เมด

จดประสงคเชงพฤตกรรม

นกเรยนสามารถตดกระดม 1-2 เมดได

วธสอน / สอ

1. ครนาแปนเสอผชาย และแปนเสอผหญงมาใหนกเรยนด

2. ครสาธตขนตอนการตดกระดมโดยมขนตอนคอ

- ใชมอจบกระดม 1 ขาง

- มอขางเหลอดงสาบเสอตรงรกระดม

- สอดกระดมเขารกระดม

- ใชมอขางทเหลอดงปลายกระดมลอดรกระดมจนสดกระดม

3. สมนกเรยนมาทาใหเพอนดทหนาชนเรยน

4. ครสาธตขนตอนการตดกระดมซาอกครง

5. นกเรยนฝกการตดกระดมดวยตนเอง

สงเสรมแรงทใช

คาชมเชย

การประเมนผล

สงเกตพฤตกรรมการมสวนรวมในการเรยน

บนทกหลงการสอน

............................................................................................................................. ........................

....................................................................................... ..............................................................

............................................................

(นางสาวสมพร คามล)

ภาคผนวก ง

ตวอยางการใชชดกจกรรมการแตงกาย

87

แนะนาสอใหนกเรยนด โดยครอธบายสวนตาง ๆ ของชดแตงกาย

นกเรยนทากจกรรมการตดกระดมดวยตวเอง โดยครคอยชวยเหลอ และแนะนาเบองตน แลวใหนกเรยนฝกดวยตวเอง

88

นกเรยนเลอกแปนเครองแตงกายตามเพศของตนเอง

นกเรยนหญงทากจกรรมการรดซป ตดตะขอกระโปรง

89

นกเรยนหญงทากจกรรมการสวมกระโปรงดวยตนเอง

ครใหคาแนะนา ขนตอนการสวมเสอผาครบชด

ทงเสอ และกระโปรง

ประวตยอผวจย

91

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวสมพร คามล

วน เดอน ปเกด 24 กมภาพนธ 2522

สถานทเกด จงหวดสระบร

สถานทอยปจจบน 75 หม 4 ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร 72000

ตาแหนงหนาทการงาน คร คศ.1

สถานททางานปจจบน โรงเรยนสพรรณบรปญญานกล 75 หม 4 ต.ทบตเหลก อ.เมอง

จ.สพรรณบร 72000

ประวตการศกษา

พ.ศ.2537 มธยมศกษาปท 3

จากโรงเรยนดอยสะเกดวทยาคม จงหวดเชยงใหม

พ.ศ.2540 มธยมศกษาปท 6

จากโรงเรยนดอยสะเกดวทยาคม จงหวดเชยงใหม

พ.ศ.2545 ปรญญาตร ครศาสตรบณฑต สาขาการศกษาพเศษ

จากสถาบนราชภฏเชยงใหม

พ.ศ.2554 การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ