มหกรรมคุณภาพ ครั้งที่ 6 และตลาดนัด km...

มหกรรมคุณภาพ ครั้งท่ี 6 และตลาดนัด KM ครั้งท่ี 3 “คุณภาพ ในทุกลมหายใจ”


คํานํา ภารกิจหลักของหน$วยบริการสาธารณสุข คือ การบริการประชาชนในด,านสุขภาพ ได,แก$ การส$งเสริม

การป/องกัน การรักษาและการฟ23นฟูสภาพร$างกาย ซ่ึงบริการดังกล$าวต,องกระทําภายใต,มาตรฐานของแต$ละวิชาชีพในหน$วยบริการสาธารณสุข เพ่ือให,ประชาชนเกิดความไว,วางใจ ได,รับบริการท่ีปลอดภัยและกลับมาใช,บริการอย$างต$อเนื่อง ตามวิสัยของโรงพยาบาลท$าวังผา “โรงพยาบาลคุณภาพท่ีชุมชนได,วางใจ”

ตามวิสัยทัศน<ของโรงพยาบาลท$าวังผา เพ่ือให,โรงพยาบาลท$าวังผาส$งบริการท่ีมีคุณภาพ และชุมชนไว,วางใจ จึงมีนโยบายให,หน$วยงานได,มีการพัฒนาคุณภาพอย$างต$อเนื่อง เพ่ือให,บรรลุผลตามวิสัยทัศน< ได,แก$ การทํา R2R เพ่ือแก,ไขป@ญหาหน,างานจากงานประจํา ตามนโยบาย 1 หน$วยงาน 1 ผลงานวิชาการ การจัดการความรู, เพ่ือถอดองค<ความรู,จากประสบการณ<ของผู,ท่ีมีความเชี่ยวชาญในด,านต$างๆและนําเสนอเปEนเรื่องเล$าพร,อมท้ังจัดทําคลังความรู,และถ$ายทอดให,บุคคลอ่ืนได,รับทราบ การเขียนเรื่องเล$า การฟ@งเสียงสะท,อนจากชุมชนเพ่ือนํามาพัฒนาระบบการทํางานท่ีสอดคล,องกับความต,องการของผู,รับบริการและชุมชน การใช,เครื่องมือ CQI ในการพัฒนางาน และกระตุ,นให,มีการสร,างนวัตกรรมใหม$ๆ โดยโรงพยาบาลท$าวังผาเห็นความสําคัญในการพัฒนาเพ่ือให,เกิดคุณภาพ ตามสโลแกน “ทุกผลงานมีคุณค$า” รวมท้ังการสนับสนุนให,การนําเสนอผลงานในเวทีวิชาการหรือเวทีมหกรรมคุณภาพระดับต$างๆ

ในปJ 2558 โรงพยาบาลท$าวังผา มีผลงานท่ีสามารถนํามาพัฒนางานให,เกิดคุณภาพในหน$วยงานจํานวน 17 เรื่อง นวัตกรรม จํานวน 6 เรื่อง ผลงานคุณภาพ/เรื่องเล$า จํานวน 19 เรื่อง ได,รับรางวัลผลงานดีเด$นระดับประเทศจากเวทีวิชาการ สวรส. จํานวน 3 เรื่องได,รับการคัดเลือกให,นําเสนอในเวทีวิชาการระดับประเทศจํานวน 3 เรื่อง ระดับเขต 5 เรื่อง และระดับจังหวัด 4 เรื่อง

ในปJ 2559 ได,รับความสนใจและความร$วมมือจากบุคลากรทุกระดับ มีผลงานวิชาการท้ังหมด 45 เรื่อง ได,รับรางวัลผลงานดีเด$นระดับประเทศจากเวทีวิชาการ สวรส. จํานวน 1 เรื่อง และได,รับการคัดเลือกนําเสนอในระดับประเทศ จํานวน 10 เรื่อง ระดับเขต 1 เรื่อง และ ระดับจังหวัด 3 เรื่อง จึงได,ดําเนินการโครงการพัฒนางานประจําสู$งานวิจัยอย$างต$อเนื่อง เพ่ือให,เกิดการพัฒนาคุณภาพงานบริการครอบคลุมทุกหน$วยงานและเกิดความยั่งยืนในองค<กร


สารบัญ ผลงานวิชาการเด�นท่ีได�รับรางวัลและได�รับคัดเลือกให�นําเสนอผลงานของโรงพยาบาลท�าวังผา

ป% 2559

1. การพัฒนาระบบงานจ$ายกลางเครือข$ายสาธารณสุขอําเภอท$าวังผา 1 2. การพัฒนารูปแบบอําเภออนามัยการเจริญพันธุ<วัยรุ$น อําเภอท$าวังผา 3 3. ผลของการใช,โปรแกรมการจัดการรายกรณีในผู,ปSวยโรคเบาหวานท่ีมีป@ญหาซับซ,อนโดย 4 ชุมชนมีส$วนร$วม 4. ผลของการพัฒนาวิธีการทางรังสีเพ่ือลดความเสี่ยงในผู,ปSวยใส$เฝ2อก 5 5. การประเมินความถูกต,องของการใช,ยาพ$นสูดในคลินิกโรคหืดและโรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง 6

ผลงานวิจัย R2R 1. ผลของโปรแกรมการรักษาผู,ปSวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังซับซ,อน 8 2. การศึกษาจํานวนและมูลค$ายาเหลือใช,จากผู,ปSวยโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลท$าวังผา 9 3. ผลของการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู,ปSวยท่ีได,รับยาวาร<ฟารินของโรงพยาบาลท$าวังผา 12 4. ความชุกของโรคพยาธิและพยาธิใบไม,ตับในพ้ืนท่ีภาคเหนือ 16 บ,านวังว,า ต.ท$าวังผา อ.ท$าวังผา จ.น$าน 5. การศึกษาเปรียบเทียบผลของการนวดรักษาแบบราชสํานักกับการนวดรักษา 20 แบบราชสํานักร$วมกับการพอกเข$าด,วยยาสมุนไพรในกลุ$มผู,ปSวยโรคเข$าเสื่อม 6. ผลของการใช,โปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการบําบัดยาบ,าคลินิกฟ/าใส 24 7. ผลการมีส$วนร$วมในการพัฒนาคุณภาพสถานบริการโรงพยาบาล 27 ของบุคลากรโรงพยาบาลท$าวังผา 8. ผลของการดําเนินงานการจัดเตรียมความพร,อม Stock Syringe 30 9. ผลของการดําเนินงานการทําถุงมือปราศจากเชื้อรูปแบบใหม$ 31 10. ผลของการดําเนินงานการบริหาร Stock อุปกรณ<ปราศจากเชื้องานจ$ายกลาง 33 11. ผลของการพัฒนาการเตรียมอุปกรณ<การช$วยหายใจ 35 12. ผลลัพธ<ของระบบคัดกรองวัณโรคในโรงพยาบาลท$าวังผา ปJ 2557-2559 36 13. กรณีศึกษาการพยาบาลผู,มีป@ญหาการด่ืมสุราและมีพฤติกรรมฆ$าตัวตาย 37 ของโรงพยาบาลท$าวังผา 14. ผลของการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะ ผู,สูงอายุ ตําบลท$าวังผา อ.ท$าวังผา 39


สารบัญ (ต�อ)

ผลงานนวัตกรรม 1. เก,าอ้ีเปาบุ,นจิ้น 46 2. นวัตกรรมผ,าซับน้ํานม 48 3. การประยุกต<ใช,เครื่องสํารองไฟฟ/าสําหรับเครื่องServer แม$ข$าย 50 4. พัฒนาระบบการติดตามการายงานข,อมูลผู,รับบริการประจําเดือน (SUM ADJRW) 52 5. ถังลืมเครื่องมือแพทย< 55 6. การ<ดบอกได, 57 7. ท่ีวางแขนหม,อต,มพาราฟkน 59 8. เต,าถ่ัวเขียว 61 9. แฟ/มไม,คุ,มค$า 63 10. นวัตกรรมสีสันวัน Expire 65 11. กล$องใส$วัสดุทันตกรรม ยุคประหยัด 67

ผลงานพัฒนาคุณภาพ CQI 1. การพัฒนารูปแบบ การดูแลผู,ปSวย Stroke 70 2. การพัฒนาระบบการติดตามผู,ปSวยขาดนัดคลินิกโรคเบาหวาน รพ.ท$าวังผา 73 3. การลดการใช,ทรัพยากร งานยานพาหนะ โรงพยาบาลท$าวังผา 75 4. แนวทางการดูแลผู,ปSวย Alcohol withdrawal syndrome โดยใช,แบบประเมินAWS SCORE 77 5. การพัฒนาระบบดูแลผู,ปSวยโรคความดันโลหิตสูง 79 6. โครงการพัฒนาระบบบริการการดูแลผู,สูงอายุระยะยาวในชุมชน 81 7. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู,ปSวยโรคกล,ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (AMI) 84 8. การพัฒนาระบบการให,บริการแผนกผู,ปSวยนอก 87 9. การพัฒนาระบบการข้ึนทะเบียนจ$ายตรงสิทธิสวัสดิการข,าราชการและ 89 องค<การปกครองส$วนท,องถ่ิน 10. การพัฒนาแนวปฏิบัติในการดูแลและป/องกันการฆ$าตัวตายในกลุ$มผู,ปSวยติดสุรา 91 11.การพัฒนาระบบงานรังสีด,วยหัวใจความเปEนมนุษย< 94 12. โครงการพัฒนา: ลดเค็ม ลดเกลือ เพ่ือชะลอไตเสื่อม เครือข$ายโรงพยาบาลท$าวังผา 96 13. การพัฒนารูปแบบการดูแลมารดาตกเลือดหลังคลอดระยะแรก 98 14. การพัฒนาระบบการตรวจสอบสิทธิรักษาพยาบาล สิทธิสวัสดิการข,าราชการ 100 และองค<การปกครองส$วนท,องถ่ิน 15. การพัฒนาป@ญหาการรายงานการตาย 104 16. การดูแลผู,ปSวยเอดส<ท่ีดื้อยาเนื่องจากการรักษาไม$สมํ่าเสมอ 105


สารบัญ (ต�อ)

17. การให,ความรู,กับผู,ประกอบอาหารในเรื่องของคําศัพท<ทางการแพทย< 107 ท่ีเก่ียวข,องกับงานโภชนาการ 18. การพัฒนาการลงข,อมูลแฟ/ม Dental 108 19. การพัฒนาระบบการบริหารความเสี่ยงในตึกผู,ปSวยใน 110 20. พัฒนาแนวทางการ admit ผู,ปSวยตึกสงฆ< 112 21. การฟ23นฟูสมรรถภาพปอดผู,ปSวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง 116

เรื่องเล�าพัฒนางาน 1. พลังแห$งความร$วมมือ 119 2. มหัศจรรย< บัตรประจําตัวประชาชน 122 3. ความภูมิใจของคนทํางาน 124 4. สุขใดไหนเล$า เท$าคนข,างหน,ามีความสุข 126

การจัดการความรู� (KM) 1. กิจกรรมเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู, หัวข,อ “แนวทางการประหยัดทรัพยากรในหน$วยงาน” 129 2. กิจกรรมเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู, หัวข,อ “สิ่งท่ีประทับใจในมุมมองของผู,รับบริการ 130 และเครือข$ายผู,นําชุมชน” 3. กิจกรรมเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู, หัวข,อ “แนวทางการบริการด,วยหัวใจความเปEน 131 มนุษย<ในโรงพยาบาลท$าวังผา” 4. กิจกรรมเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู, “แนวทางการให,บริการดัวยหัวใจความเปEนมนุษย< 132 แผนกผู,ปSวยใน”

�…�…�…�…�…�…�…�…�…�

1


รางวัลผลงานวิจัย Meta R2R ดีเด�น ในเวที R2R ประเทศไทย วันท่ี 6-8 กรกฎาคม 2559 ณ ศูนย)ประชุมอิมแพค เมืองทองธานี จ.นนทบุรี

ช่ือเรื่อง: การพัฒนาระบบงานจ�ายกลางเครือข�ายสาธารณสุขอําเภอท�าวังผา คณะผู9วิจัย นางศุภลักษณ$ ธนามี นางบุษบา เสนนันตา นางพจนพร พลแดง พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ นายบุญชาญ พิยะ นางเครือวัลย$ เป1ยงใจ นางณัชชา จันต2ะยอด ผู5ช6วยเหลอืคนไข5 และคณะ

ความเป:นมาและความสําคัญ โรงพยาบาลท6าวังผา ระบบเดิมงานจ6ายกลาง การล5าง การจัดเตรียมและการบรรจุหีบห6ออุปกรณ$เพ่ือให5ปราศจากเชื้อทําในหน6วยงาน เสี่ยงต6อการแพร6กระจายเชื้อได5ง6าย พบอุปกรณ$ท่ีปราศจากเชื้อแล5วไม6สะอาด ร5อยละ26.78ไม6พร5อมใช5ร5อยละ 29.43 อุปกรณ$หมุนเวียนไม6เพียงพอ ร5อยละ18.87 เม่ือเกิดอุบัติการณ$ไม6สามารถแก5ไขและติดตามปAญหาต6างๆได5ทันท6วงที เนื่องจากบุคลกรหมุนเวียนปฏิบัติ ไม6มีการกํากับติดตามจากผู5มีความรู5ความชํานาญเฉพาะ พบอุบัติการณ$การติดเชื้อปอดอักเสบ ท่ีมีสาเหตุจากการใช5อุปกรณ$ท่ีไม6สะอาด 1ราย การล5างตามหน6วยงานใช5น้ํายาแตกต6างกัน ลงสู6ระบบบําบัด ทําให5ต5องปรับปรุงระบบบําบัดน้ําเสีย1 ครั้งและการทําปราศจากเชื้อในเครือข6ายรพสต.เขตอ.ท6าวังผาไม6ไปในทิศทางเดียวกัน ก6อให5เกิดการสูญเสียค6าใช5จ6ายสูง

วัตถุประสงค)การวิจัย เพ่ือพัฒนาระบบงานจ6ายกลางเครือข6ายคปสอ.ท6าวังผา

ระเบียบวิธีวิจัย (Research methodology) ป1 2554 วิจัยเชิงปฏิบัติการ ศึกษาเปรียบการล5าง การเตรียมหีบห6อใน 12 หน6วยงานในรพ.ท6าวังผากับงานจ6ายกลาง และจัดทํานวัตกรรมก2อกโมเดิร$นล5างสายยาง ป1 2555 วิจัยเชิงปฏิบัติการ การพัฒนางานจ6ายกลาง ตามรูปแบบ Central Sterile Supply Department(CSSD) ท่ีเหมาะสมกับบริบทรพ.ท6าวังผา ป1 2556 วิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส6วนร6วมพัฒนารูปแบบงานจ6ายกลางเครือข6ายรพสต.ท6าวังผา ป1 2557 วิจัยเชิงปฏิบัติการ การลดการทําให5ปราศจากเชื้อซํ้า( Re-sterile) ใน อุปกรณ$ปราศจากเชื้อ ป1 2558 วิจัยเชิงปฏิบัติการ ผลการใช5สําลีแอลกอฮอล$สําเร็จในโรงพยาบาลท6าวังผา ประชากรและกลุ6มตัวอย6าง ผู5รับบริการบุคลากรโรงพยาบาลท6าวังผาและรพ.สต. เครื่องมือท่ีใช5ในการวิจัย แบบรายงานการติดเชื้อในรพ. รูปแบบการดําเนินการหน6วยงานจ6ายกลาง แบบประเมินมาตรฐานPCA ด5าน IC ของรพสต. แบบสอบถามความพึงพอใจ แบบประเมินผลเปรียบเทียบในด5านการสูญเสียทรัพยากรและระยะเวลา

2


ผลการศึกษา ป1 2554 พบรูปแบบหน6วยจ6ายกลาง อุปกรณ$สะอาด 99.98%พร5อมใช5 99.95%หมุนเวียนเพียงพอ 97.43%ลดระยะเวลา 3.48 ชั่วโมง/วัน ประหยัดค6าใช5จ6าย 58,109.84บาท/ป1 จึงจัดทําเป̂น CSSD แต6พบปAญหาการล5างเช6นสายยางต6างๆไม6สะอาด จึงจัดทํานวัตกรรมก2อกล5างสายยาง พบว6าปAญหาหมดไป แต6พบผล Spore test +ve 1ครั้ง ป1 2555พัฒนาเป̂น CSSD พบผล Spore test –ve ทุกครั้ง แต6พบเครือข6ายรพสต.ไม6ได5ปฏิบัติงานจ6ายกลางเป̂นแนวเดียวกัน ป1 2556 ได5เชื่อมโยงเครือข6าย งาน IC และงานจ6ายกลางผลพบเครือข6ายรพ.สต ผ6านเกณฑ$มาตรฐาน 100% ต6อมาพบอุปกรณ$ ก2อส และสําลี ส6งRe-sterile สูญเสียค6าใช5จ6าย48,588 บาท/ป1 และเพ่ิมภาระงาน ป1 2557 อุปกรณ$ ก2อซ และสําลี Re-sterile ลดลง47%,40% และ44.67% ตามลําดับ แต6พบการใช5อับสําลีไม6เพียงพอต6อการหมุนเวียน ป1 2558 เปรียบเทียบค6าใช5จ6ายของการใช5สําลีแอลกอฮอล$ พบว6าการใช5สําลีแอลกอฮอล$สําเร็จ ลดค6าใช5จ6าย 24,820บาท/ป1 และไม6พบอุบัติการณ$การเกิดการติดเชื้อจากหัตถการท่ีเก่ียวข5อง

การนําผลงานวิจัยไปใช9ประโยชน) ผลการพัฒนารูปแบบงานจ6ายกลางใช5ในทุกหน6วยงานในรพ.ท6าวังผาและพัฒนาเชื่อมไปสู6เครือข6ายรพสต.อ.ท6าวังผาและนําแนวเผยแพร6ข5อมูลในกลุ6มICของรพ.ในจังหวัดน6านและรพ.ในเขตภูมิภาคอ่ืนนําไปใช5 เช6นรพ.ลองจังหวัดแพร6 รพ.ทุ6งโพธิ์ทะเลจังหวัดแพงเพชร รพ.อุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี เป̂นต5นพบว6ามีหลายรพ.นําแนวทางไปใช5ประโยชน$

บทเรียนท่ีได9รับ การพัฒนางาน ด5วยการใช5ข5อมูลจากการวิเคราะห$ปAญหาหน5างาน และหาแนวทางแก5ไข นําไปสู6การเปลี่ยนแปลงและพัฒนาได5ต6อเนื่อง โดยไม6เพ่ิมภาระงาน ประหยัดทรัพยากร มีการประเมินโดยการใช5หลักฐานทางวิทยาศาสตร$เพ่ือยืนยันประสิทธิผลเปรียบเทียบการสูญเสียค6าใช5จ6าย เช6นการวัดการใช5น้ํา น้ํายาต6างๆล5างสายยางผ6านก2อกน้ํา การล5างอุปกรณ$ต6างๆเป̂นต5น รวมท้ังการสร5างเครือข6าย ทําให5มีความสัมพันธ$ท่ีดี ก6อให5เกิดความร6วมมือและพัฒนาได5โดยง6าย

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ ผู5บริหารให5การสนับสนุนทุกๆด5าน ท้ังนโยบาย โรงพยาบาลคุณธรรมท่ีลดการใช5ทรัพยากรสิ้นเปลือง คุณเอ้ือช6วยผลักดันและกระตุ5นให5เกิดการวิจัย ทีมงาน IC ให5ความร6วมมือและประชาสัมพันธ$การพัฒนาในหน6วยงาน เจ5าหน5าท่ีทุกคนในโรงพยาบาลเข5าใจและยอมรับการเปลี่ยนแปลงเพ่ือให5ผู5ปhวย ได5รับบริการท่ีมีประสิทธิภาพและถูกต5องตามแนวทาง เกิดความสะดวกต6อผู5ปฏิบัติรวมท้ังช6วยให5 รพ.ลดค6าใช5จ6าย ทีมวิจัยมีความมุ6งม่ันในการพัฒนางานตามหลักวิชาการ

การสนับสนุนจากผู9บริหารหน�วยงาน/องค)กร ได5ให5การสนับสนุนทุกๆด5าน ท้ังหัวหน5าพยาบาล หัวหน5าหน6วยงาน ผู5อํานวยการโรงพยาบาล ได5แก6 การสนับสนุนด5านงบประมาณ ขวัญและกําลังใจและบุคลากรในการปฏิบัติงานและการทําวิจัย รวมท้ังให5คําปรึกษาและแนะนําในการวิจัย คุณเอ้ือช6วยเหลือผลักดันและกระตุ5นให5เกิดการพัฒนางานและการวิจัย

3


รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 ผลงานวิชาการประเภทวาจา ในการประชุมวิชาการอนามัยเจริญพันธ)แห�งชาติ ครั้งท่ี 5 โดย กรมอนามัย วันท่ี 18 กรกฎาคม 2559 ณ รร.แอมบาสเดอร) กรุงเทพ

ช่ือเรื่อง การพัฒนารูปแบบอําเภออนามัยการเจริญพันธุ)วัยรุ�น อําเภอท�าวังผา ช่ือเจ9าของผลงาน นางนงนุช อุ6นใจ นางนุกร พิยะ นางวนัชญา คํารังษี นางวิไล อบเชย

การวิจัยนี้เป̂นการวิจัยเชิงพัฒนามีวัตถุประสงค$เพ่ือศึกษาผลการพัฒนารูปแบบกระบวนการดําเนิน งานอนามัยการเจริญพันธุ$วัยรุ6น อําเภอท6าวังผา กลุ6มตัวอย6างคือวัยรุ6นอายุระหว6าง 12-19 ป1 ท่ีศึกษาในโรงเรียนขยายโอกาสและโรงเรียนมัธยมในเขตอําเภอท6าวังผา ระดับชั้นม.1-ม.6 จํานวน 490 คน วัยรุ6นหญิงอายุน5อยกว6า 20 ป1 นอกระบบการศึกษา 89 คน ศึกษาระหว6างเดือน ตุลาคม 2557 – เมษายน 2559 โดยรูปแบบมีดังนี้ 1) บูรณาการรูปแบบและแผนงานร6วมกันจากทุกภาคีเครือข6ายในการดําเนินงานอําเภออนามัยเจริญพันธุ$วัยรุ6นในบริบทของอําเภอท6าวังผาท่ีเหมาะสมกับคนท6าวังผา ได5แก6 อปท.ทุกตําบลในอําเภอท6าวังผาให5การสนับสนุนงบประมาณและมีแผนงานในการดําเนินงานปiองกันแก5ไขปAญหาการต้ังครรภ$ไม6พร5อมของวัยรุ6น โรงเรียนมัธยม 2 แห6ง ท่ีใช5หลักสูตรเพศศึกษาขององค$กร path ในการสอนเพศศึกษาครบ 16 ชั่วโมง รร.อ่ืน 8 แห6ง สอนสอดแทรกในวิชาสุขศึกษา และการจัดอบรมเข5าค6ายแกนนําวัยรุ6น จัดต้ังศูนย$บริการท่ีเป̂นมิตรสําหรับเยาวชน หรือคลินิกเพ่ือนใจวัยรุ6น บริการให5คําปรึกษา ถุงยางอนามัย ยาคุมกําเนิด และสถานบริการสาธารณสุขทุกแห6งในอําเภอท6าวังผาเป̂นเครือข6าย สร5างกลุ6มไลน$คลินิกวัยรุ6น TP และเฟสบุ2กคลินิกเพ่ือนใจวัยรุ6นรพ.ท6าวังผา เพ่ือให5วัยรุ6นเข5าถึงการให5คําปรึกษาได5ง6ายและเผยแพร6สื่อความรู5เรื่อง อนามัยเจริญพันธุ$วัยรุ6นการคุมกําเนิด อาสาสมัครกลุ6ม ชายรักชาย เป̂นตัวแทนในการแจกถุงยางอนามัยให5กลุ6มท่ีเข5าถึงยาก 2) รพ.ดําเนินงานเชิงรุกจัดทําโครงการในการให5ความรู5 ความเข5าใจท้ังวัยรุ6นในโรงเรียน ครอบครัวและชุมชนเช6น วัยรุ6นท6าวังผาฉลาดรักรู5จักปiองกัน ครอบครัวอบอุ6นวัยรุ6นสดใส เครื่องมือท่ีใช5รวบรวมข5อมูลประกอบด5วย รายงานการฝากครรภ$และการคลอด แบบสํารวจพฤติกรรมเสี่ยงวัยรุ6น แบบประเมินความพึง พอใจ วิเคราะห$ข5อมูลโดยใช5สถิติ ร5อยละ

ผลการศึกษา พบว6า 1) จํานวนหญิงต้ังครรภ$ท่ีมาฝากครรภ$คลินิกฝากครรภ$ของโรงพยาบาลท6าวังผา (ตุลาคม 2558-เมษายน 2559) ท้ังหมด 155 ราย อายุน5อยกว6า 20 ป1 จํานวน 20 ราย คิดเป̂น ร5อยละ 12.90 ลดลง แยกเป̂น กลุ6มชาติพันธุ$ 13 รายร5อยละ 8.39 กลุ6มประชาชนท่ัวไป 5 ราย ร5อยละ 3.22 และกลุ6มนักเรียน จํานวน 2 ราย ร5อยละ 1.29 2)อัตราการคลอดของหญิงอายุน5อยกว6า 20 ป1 (ตุลาคม 2558-เมษายน 2559) จํานวน 15 รายคิดเป̂นร5อยละ 17.86 3) ผลการสํารวจการใช5ถุงยางอนามัยนักเรียนมัธยม 4 แห6งพบว6าร5อยละ24.74 มีเพศสัมพันธ$แล5ว ร5อยละ44.54 ใช5ถุงยางอนามัยทุกครั้ง ร5อยละ 45.35 ใช5ถุงยางอนามัยบางครั้ง ร5อยละ 10.08 ไม6เคยใช5ถุงยางอนามัย4) อัตราความพึงพอใจของกลุ6มตัวอย6างต6อรูปแบบกระบวนการดําเนินงานอนามัยการเจริญพันธุ$วัยรุ6นร5อยละ 85.32 อภิปรายสรุป รูปแบบอําเภออนามัยการเจริญพันธุ$วัยรุ6น อําเภอท6าวังผา ยืนยันผลลดการต้ังครรภ$ในหญิงอายุน5อยกว6า 20 ป1ได5จริง ข5อเสนอแนะ ความร6วมมือของภาคีเครือข6ายต5องดําเนินงานอย6างต6อเนื่องโดยร6วมกับครอบครัวและวัยรุ6น คําสําคัญ : อนามัยการเจริญพันธุ$, คลินิกเพ่ือนใจวัยรุ6น ต้ังครรภ$วัยรุ6น

4


รางวัลผลงานวิจัยยอดเย่ียมประเภท Oral Presentation ในเวทีวิชาการสาธารณสุขระดับจังหวัดน�านประจําป\ 2559 วันท่ี 17 มิถุนายน 2559

และนําเสนอในเวทีวิชาการกระทรวงสาธารณสุข วันท่ี 6-8 กันยายน 2559 ณ ศูนย)ประชุมนานาชาติ ฉลองสิริราชสมบัติครบรอบ ๖๐ ป\ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร) จังหวัดสงขลา

ผลของการใช9โปรแกรมการจัดการรายกรณีในผู9ปaวยโรคเบาหวานท่ีมีปTญหาซับซ9อนโดยชุมชนมีส�วนร�วม Effected of participation case manager program among complex diabetes mellitus ช่ือผู9วิจัย ณัฐนิช ไชยสลี, ญานิน เสฏฐวุฒิพงศ$,สุจินต$ ไชยปรุง โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

วิจัยนี้มีวัตถุประสงค$เพ่ือศึกษาผลของการใช5โปรแกรมการจัดการรายกรณีในผู5ปhวยเบาหวานท่ีมีปAญหาซับซ5อนโดยชุมชนมีส6วนร6วมเป̂นวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส6วนร6วมแบ6งการดําเนินการเป̂น3 ระยะคือ 1ระยะเตรียมการ ก.จัดประชุมผู5มีส6วนเก่ียวข5องร6วมออกแบบโปรแกรมการจัดการรายกรณีให5ชุมชนมีส6วนร6วมทุกข้ันตอนได5แก61) วิเคราะห$ปAญหาได5แบ6งผู5ปhวยเป̂น 3 กลุ6มได5แก6กลุ6มมีความรู5แต6ปฏิบัติตัวไม6ถูก,กลุ6มไม6มีความรู5แต6มีผู5ดูแลและกลุ6มไม6มีความรู5และขาดผู5ดูแล 2)จัดประชุมผู5ปhวยเป̂นกลุ6มย6อยให5พูดคุยแลกเปลี่ยนเรียนรู5จากสมาชิกกลุ6ม บุคคลต5นแบบ เสริมสร5างศักยภาพของผู5ดูแล และจิตอาสา 3) จัดทําช6องทางการสื่อสารทางโทรศัพท$และต้ังไลน$กลุ6มเบาหวานสุขใจ 4)จัดทําแนวทางการดูแลผู5ปhวยร6วมกัน 5)ติดตามเยี่ยมบ5าน 6) อบต.จัดรถรับส6งผู5ปhวย ข.ประชุมทีมสหสาขาชาชีพทบทวนแนวทางการดูแลผู5ปhวย คลินิกเบาหวานนัดผู5ปhวยบ5านไกลไม6มีญาติให5อบต.สะดวกนําส6ง ระยะท่ี 2.ดําเนินการตามรูปแบบเดือนพฤศจิกายน 2557–สิงหาคม 2558 คัดเลือกกลุ6มตัวอย6างแบบเจาะจงจํานวน 30 คนท่ีมีค6าFBS. > 250 mg% ระยะท่ี 3 วิเคราะห)ข9อมูลพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู5ปhวย ความพึงพอใจ สรุปรูปแบบโปรแกรม ผลลัพธ$การดําเนินการ เสนอผลงานและเผยแพร6 วิเคราะห$ข5อมูลโดยสถิติเชิงพรรณนา ผลการศึกษาพบว6าพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู5ปhวยดีข้ึนอย6างมีนัยสําคัญ(p 0.05)อัตราการควบคุมระดับน้ําตาลในเลือดได5ตามเกณฑ$ร5อยละ 76.66 อัตราการเข5านอนโรพยาบาลซํ้าด5วยปAญหาHypo/Hyperglycemia ลดลงจากร5อยละ 43.33 เป̂น 6.67 ความพึงพอใจต6อโปรแกรมการจัดการรายกรณีแบบชุมชนมีส6วนร6วมของผู5ปhวยและผู5ดูแลร5อยละ 93.68

คําสําคัญ : โปรแกรมการจัดการรายกรณีแบบมีส6วนร6วมของชุมชน ผู5ปhวยโรคเบาหวานท่ีมีปAญหาซับซ5อน พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู5ปhวย ระดับน้ําตาลในเลือด

5


รางวัลผลงานวิจัยยอดเย่ียมประเภท Poster Presentation ในเวทีวิชาการสาธารณสุขระดับจังหวัดน�านประจําป\ 2559 วันท่ี 17 มิถุนายน 2559

และนําเสนอในเวทีวิชาการกระทรวงสาธารณสุข วันท่ี 6-8 กันยายน 2559 ณ ศูนย)ประชุมนานาชาติ ฉลองสิริราชสมบัติครบรอบ ๖๐ ป\ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร) จังหวัดสงขลา

ช่ือเรื่อง ผลของการพัฒนาวิธีการทางรังสีเพ่ือลดความเสี่ยงในผู5ปhวยใส6เฝxอก ช่ือเจ9าของผลงาน นายพีรัชพล ใจพล เจ5าพนักงานรังสีการแพทย$ ชํานาญงาน โรงพยาบาลท6าวังผา จ.น6าน ช่ือผู9นําเสนอ นายพีรัชพล ใจพล เจ5าพนักงานรังสีการแพทย$ชํานาญงาน สถานท่ีติดต�อกลับ โรงพยาบาลท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน 55140 โทรศัพท$ 054-755516 ต6อ 116

จากข5อมูลป1 2557 พบว6ามีผู5รับบริการท่ีต5องใส6เฝxอกท่ีห5องฉุกเฉิน 121 ราย มีรายงานผู5ปhวยต5องรับรังสีและใสเฝxอกซํ้าจํานวน 44 ราย คิดเป̂นร5อยละ 36.6 ในจํานวนนี้มีภาวะแทรกซ5อนทางระบบประสาทและหลอดเลือดจํานวน 3 ราย คิดเป̂นร5อยละ 2.48 งานวิจัยครั้งนี้เป̂นวิจัยเชิงปฏิบัติการมีวัตถุประสงค$เพ่ือลดความเสี่ยงของผู5ปhวยท่ีจําเป̂นต5องได5รับการรักษาโดยวิธีการใส6เฝxอก ระหว6าง มิถุนายน 2558 – กุมภาพันธ$ 2559 กลุ6มตัวอย6างเป̂น ผู5ปhวยอุบัติเหตุท่ีต5องมารับบริการการใส6เฝxอกท่ีแผนกฉุกเฉิน โรงพยาบาลท6าวังผา จํานวน 108 ราย เครื่องมือท่ีใช5ในการวิจัย มี 3 ชิ้น ประกอบด5วย แบบบันทึกข5อมูลท่ัวไป แบบรายงานอุบัติการณ$การใส6เฝxอกซํ้า ของผู5ปhวย และ แบบประเมินความพึงพอใจ การดําเนินการวิจัยแบ6งเป̂น 3 ระยะ ได5แก6 1)ระยะท่ี 1 ศึกษาวิเคราะห$ปAจจัยในการท่ีต5องเอ็กซเรย$ซํ้า เช6น สรีระกล5ามเนื้อท่ีต6างกัน การจัดท6าท่ีไม6เหมาะสม วิธีการเคลื่อนย5าย และนําเสนอต6อทีมสหสาขาวิชาชีพ รวมท้ังหาแนวทางการแก5ไขร6วมกัน 2) ระยะท่ี 2 ระยะดําเนินการ การกําหนดแนวทางปฏิบัติสําหรับ x-ray portable โดยไม6ต5องเคลื่อนย5ายผู5ปhวย ให5คงอยู6ในสภาพเดิมท่ีแพทย$ดัดกระดูก สร5างนวัตกรรมท่ียึดกล6องฟ{ล$ม สําหรับ x-ray portable เพ่ือปiองยึดให5กล6องฟ{ล$มไม6ขยับทําให5การถ6ายภาพรังสีชัดเจน และปรับนวัตกรรมให5สะดวกต6อการเคลื่อนย5ายและยึดติดกับเสาให5น้ําเกลือหรือทําโครงสร5างให5มีน้ําหนักเบาหรือเคลื่อนย5ายได5ง6าย และนํา x-ray portable ไปเอ2กซเรย$ซํ้า หลังใส6เฝxอก 3) ระยะท่ี 3 การประเมินผลลัพธ$ วัดผลการดําเนินงาน แล5วเปรียบเทียบผลระหว6าง ก6อน กับ หลัง วิเคราะห$ข5อมูล โดยใช5 สถิติเชิงพรรณนา คิดเป̂นค6าเฉลี่ยและร5อยละ

ผลการศึกษา พบว6า รายงานอุบัติการณ$การรับรังสีและการใส6เฝxอกซํ้าลดลงเหลือจํานวน 5 ราย คิดเป̂นร5อยละ 4.63 (จากเดิมร5อยละ 36.36) ไม6มีรายงานภาวะแทรกซ5อนทางระบบประสาทและหลอดเลือด ลดการใช5ทรัพยากรท้ังเฝxอกและรังสีมูลค6า 10,560 บาท และผู5ให5บริการพึงพอใจร5อยละ 86.50 ผู5รับบริการพึงพอใจร5อยละ 91.25

อภิปรายผล สรุป ข9อเสนอแนะ การพัฒนาวิธีการทางรังสีเพ่ือลดความเสี่ยงในผู5ปhวยใส6เฝxอก ยืนยันผลลัพธ$ในการลดการรับรังสีซํ้าและใส6เฝxอกซํ้าได5จริง ส6วนรายงานผลท่ีต5องรับรังสีซํ้าและใส6เฝxอกซํ้าจํานวน 5 ราย เนื่องจากเป̂นเด็ก 3 ราย อีก 2 รายมีความเจ็บปวดมาก ข9อเสนอแนะ ควรวิเคราะห$หาปAจจัยอ่ืนท่ีเก่ียวข5องและหาแนวทางแก5ไขร6วมด5วย คําสําคัญ : x-ray portable, ลดความเสี่ยงในผู5ปhวยใส6เฝxอก

6


รางวัลผลงานวิจัยดีเด�นประเภท Poster Presentation ในเวทีวิชาการสาธารณสุขระดับจังหวัดน�านประจําป\ 2559 วันท่ี 17 มิถุนายน 2559

เรื่อง การประเมินความถูกต9องของการใช9ยาพ�นสูดในคลินิกโรคหืดและโรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง ( An Evaluation of correct Inhaler Technique of patients in Asthma and COPD Clinic ) ผู9วิจัย วาสนา วันควร เภสัชกรวิชาชีพชํานาญการ และคณะ

การศึกษานี้เป̂นการศึกษาแบบไปข5างหน5า โดยทําการศึกษาระหว6างเดือนตุลาคม พ.ศ.2557 –กันยายน พ.ศ. 2558 มีวัตถุประสงค$เพ่ือประเมินทักษะการใช5ยาพ6นสูดของผู5ปhวยโรคหอบหืดและโรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง และศึกษาปAญหาเก่ียวกับการใช5ยาพ6นสูดเพ่ือนํามาพัฒนางานบริบาลเภสัชกรรมในโรคดังกล6าว โดยทําการศึกษาท่ีคลินิกโรคหืดและโรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน โดยมีกลุ6มตัวอย6างท้ังหมด 279 คน เครื่องมือท่ีใช5ในการวิจัย 2 ชิ้น ได5แก6 แบบประเมินการใช5ยาพ6นสูด และแบบบันทึกข5อมูลท่ัวไป/ผลการประเมินการใช5ยา เก็บข5อมูลโดยประเมินเทคนิคการใช5ยาพ6นสูด ภายใต5การสังเกตและสาธิตเทคนิคการพ6นยา และปAญหาด5านอ่ืน ๆ นําข5อมูลท่ีได5ไปวิเคราะห$โดยใช5สถิติเชิงพรรณนา

ผลการศึกษาพบว6ามีผู5ปhวยท่ีสามารถพ6นยาได5ถูกต5อง จํานวน 161 คน เป̂นผู5ปhวยโรคหืดจํานวน 60 คน โรคปอดอุดก้ันเรื้อรังจํานวน 101 คน (เพ่ิมข้ึนจากเดิม 106 คน ) และมีผู5ปhวยท่ียังไม6สามารถพ6นยาได5 จํานวน 118 คน ซ่ึงพบว6าข้ันตอนการใช5ยาพ6นท่ีผิดบ6อยท่ีสุด ได5แก6 การกลั้นหายใจหลังพ6น(โรคหืดร5อยละ 37.04 ,โรคปอดอุดก้ันเรื้อรังร5อยละ 48.10) การสูดหลังกดยา (โรคหืดร5อยละ 22.22 ,โรคปอดอุดก้ันเรื้อรังร5อยละ 31.30) และการเว5นระยะของการพ6นยาหากต5องพ6นซํ้า(โรคหืดร5อยละ 7.41 ,โรคปอดอุดก้ันเรื้อรังร5อยละ 9.92) ปAญหาอ่ืนๆ ได5แก6 ขนาดการใช5ยาไม6ถูกต5อง 17 ครั้ง ,การแยกประเภทของยาไม6ได5 9 ครั้ง ,ใช5ยาผิดเวลา 6 ครั้ง

ผลการประเมินความถูกต5องของเทคนิคการใช5ยาพ6นสูดในกลุ6มตัวอย6าง พบว6าในโรคหืดอัตราส6วนของผู5ท่ีพ6นยาได5ถูกต5องมีจํานวนมากกว6าผู5ท่ีพ6นยาไม6ถูกต5อง (2.40: 1.00 ) ขณะท่ีโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังอัตราส6วนของผู5ท่ีพ6นยาได5ถูกต5องมีจํานวนใกล5เคียงกับผู5ท่ีพ6นยาไม6ถูกต5อง ( 1.09: 1.00 ) ส6วนข5อมูลค6าเฉลี่ยในการพบเภสัชกรแล5วสามารถพ6นยาได5 พบว6าโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังมีจํานวนครั้งเฉลี่ยในการเข5าพบมากกว6าโรคหืด ( 2.25 ครั้ง และ1.62 ครั้ง ตามลําดับ )

สรุปว6าการประเมินการพ6นยาโดยเภสัชกรในคลินิกโรคหืดและโรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง สามารถเพ่ิมจํานวนผู5ท่ีสามารถพ6นยาได5ถูกต5อง และสามารถจัดกลุ6มผู5ปhวยเก่ียวกับทักษะการใช5ยาพ6นสูดเพ่ือนํามาพัฒนางานบริบาลทางเภสัชกรรม โดยวางแผนและดําเนินงานร6วมกับสหวิชาชีพเพ่ือเพ่ิมระดับการควบคุมโรคของผู5ปhวยได5ตามเปiาหมายในการดูแลรักษาผู5ปhวยต6อไป

7


งานวิจัยR2R

8


เรื่อง ผลของโปรแกรมการรักษาผู9ปaวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังซับซ9อน โรงพยาบาลท�าวังผา จังหวัดน�าน ผู9วิจัย พ.ญ.จุฬาลักษณ) โรจนวิภาติ พ.บ., ส.ม. โรงพยาบาลท�าวังผา จังหวัดน�าน

ภูมิหลัง : โรคปอดอุดก้ันเรื้อรังเป̂นสาเหตุสําคัญของการเจ็บปhวยท่ีทําให5ผู5ปhวยต5องเข5ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาล ใช5งบประมาณมากในการรักษา ส6งผลกระทบต6อคุณภาพชีวิตและเป̂นภาระของครอบครัว ท่ีผ6านมาได5มีความพยายามปรับแนวทางการรักษาแต6ยังไม6มีแนวทางในการรักษาท่ีเหมาะสม ดังนั้นการจัดแนวทางการรักษาตามโปรแกรมและปรับปรุงให5เหมาะสมกับบริบทจะก6อให5เกิดประโยชน$ต6อผู5ปhวย

วัตถุประสงค) : เพ่ือประเมินผลโปรแกรมการรักษาผู5ปhวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังซับซ5อน โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

วัสดุและวิธีการ : การวิจัยครั้งนี้เป̂นการวิจัยก่ึงทดลองชนิดกลุ6มเดียว โดยวัดผลก6อนและหลังเข5าร6วมโปรแกรมการรักษา ระหว6างเดือนมกราคมถึงเดือนกรกฎาคม 2559 มีการคัดเลือกกลุ6มตัวอย6างแบบเฉพาะเจาะจง จํานวนท้ังสิ้น 37 ราย เก็บรวบรวมข5อมูลโดยการใช5แบบสอบถาม วิเคราะห$ข5อมูลด5วยสถิติเชิงพรรณา และ Paired t-test

ผลการศึกษา : ผู5ปhวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังท่ีเข5าร6วมโปรแกรมการรักษาจํานวน 37 ราย ถูกคัดออก 6 ราย อายุเฉลี่ย 67 ป1 เป̂นเพศชายร5อยละ 68 มีโรคประจําตัวส6วนใหญ6คือโรคความดันโลหิตสูงร5อยละ 32 ประวัติเสี่ยงท่ีสําคัญคือการสูบบุหรี่ การทดสอบสมรรถภาพปอดพบว6าร5อยละ 81 อยู6ในระดับปานกลางถึงรุนแรงมาก ประเมินผลโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังท่ีมีต6อผู5ปhวยพบว6าอยู6ใน Group D ถึงร5อยละ 68 BODE index เฉลี่ย 4.32 ผู5ปhวยพ6นยาขยายหลอดลมได5ถูกต5องเพียงร5อยละ 38 และมีผู5ปhวยเพียงร5อยละ 58 ท่ีได5รับยารักษาเหมาะสมกับระยะของโรค Modified Medical Research Council Scale (MMRC) และ COPD assessment Test (CAT) ของผู5ปhวยไม6สัมพันธ$กับความรุนแรงของโรค หลังเข5าร6วมโปรแกรมการรักษาพบว6าผู5ปhวยมีภาวะหายใจลําบากดีข้ึน อัตราการกําเริบของโรคจนต5องเข5ารับการรักษาท่ีแผนกห5องฉุกเฉินและแผนกผู5ปhวยในลดลง อัตราการกําเริบของโรคจนต5องกลับเข5ารับการรักษาซํ้าภายใน 28 วันลดลง ผลกระทบต6อคุณภาพชีวิตดีข้ึน และค6าใช5จ6ายในการรักษาท่ีแผนกผู5ปhวยนอกและแผนกผู5ปhวยในลดลงอย6างมีนัยสําคัญทางสถิติ (P<0.05) ผลการเดินทดสอบความทนต6อการออกกําลังกายภายในเวลา 6 นาทีดีข้ึน โดยวัดระยะท่ีเพ่ิมข้ึน 30 และ 54 เมตรเพ่ิมข้ึนร5อยละ 61 และ 35 ตามลําดับ

สรุปผลการศึกษา : โปรแกรมการรักษาผู5ปhวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังซับซ5อนทําให5ผู5ปhวยมีภาวะหายใจลําบากดีข้ึน อัตราการกําเริบของโรคจนต5องเข5ารับการรักษาท่ีแผนกห5องฉุกเฉินและแผนกผู5ปhวยในลดลง อัตราการกําเริบของโรคจนต5องกลับเข5ารับการรักษาซํ้าภายใน 28 วันลดลง ผลกระทบต6อคุณภาพชีวิตดีข้ึน และค6าใช5จ6ายในการรักษาท่ีแผนกผู5ปhวยนอกและแผนกผู5ปhวยในลดลงอย6างมีนัยสําคัญทางสถิติ

คําสําคัญ : โปรแกรมการรักษา, โรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง COPD

9


ช่ือเรื่อง การศึกษาจํานวนและมูลค6ายาเหลือใช5จากผู5ปhวยโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา คณะผู9วิจัย ภก.ป{ยะวัฒน$ รัตนพันธุ$, น.ส.วรรวิภา หลวงทะ ความเป:นมาและความสําคัญ ในปAจจุบันพบประชากรไทยปhวยเป̂นโรคเรื้อรังท้ังโรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือดเพ่ิมมากข้ึน จากสถิติข5อมูลทางสถิติของสํานักโรคไม6ติดต6อ รายงานว6า ป1 พ.ศ. 2557 มีผู5ปhวยปhวยเป̂นโรคเบาหวาน 670.6 คนและโรคความดันโลหิตสูง 1,111 คนต6อประชากรไทย 100,000 คน ซ่ึงผู5ปhวยท่ีเจ็บปhวยด5วยโรคเรื้อรังเหล6านี้ มักจะได5รับยาครั้งละหลายชนิดและได5รับยาปริมาณมาก ปAญหายาเหลือใช5ดังกล6าวส6งผลต6อสุขภาพของผู5ปhวยเอง และส6งผลในระดับประเทศชาติ ผลต6อผู5ปhวยคือเพ่ิมความเสี่ยงต6อความไม6ปลอดภัยเนื่องจากผู5ปhวยอาจกินยาซํ้าซ5อน เช6น กินยาท่ีเคยได5รับมาก6อนแต6ยังเหลืออยู6 ร6วมกับยาท่ีเพ่ิงได5รับมาใหม6ไปพร5อมๆ กัน นําไปสู6ผลเสียก6อให5เกิดอันตรายต6อสุขภาพตนเองได5 ผลกระทบต6อประเทศชาติคือการสูญเสียงบประมาณเกินความจําเป̂น โดยมีการประมาณการความสูญเสียพบว6า รัฐจะสูญเสียเงินสูงถึง 150,000,000 บาทต6อป1

โรงพยาบาลท6าวังผา มีคลินิกโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง (NCD) คือ ความดันโลหิตสูง มีจํานวนผู5ปhวยรวม 5,044 คน โรคเบาหวาน มีจํานวนผู5ปhวยรวม 1,814 คน โรคปอดอุดก้ันเรื้อรังและหอบหืด 825 คน ส6วนใหญ6ได5รับยาโรคเรื้อรังหลายชนิดและได5รับยาปริมาณมาก และมักมีปAญหาในการใช5ยา ทําให5มีโอกาสเกิดยาเหลือใช5จํานวนมาก ดังนั้นผู5วิจัยจึงสนใจทําการศึกษาเรื่อง “การศึกษาจํานวนและมูลค6ายาท่ีได5รับคืนจากผู5ปhวยโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา” เพ่ือศึกษาถึงขนาดของปAญหาและผลกระทบทางเศรษฐศาสตร$ เพ่ือเป̂นแนวทางในการจัดการปAญหายาเหลือใช5 ส6งเสริมความร6วมมือในการใช5ยา และเป̂นการแก5ปAญหาการใช5ยาของผู5ปhวยได5ตรงประเด็น

วัตถุประสงค)การวิจัย - เพ่ือศึกษาจํานวนยาเหลือใช5แต6ละชนิดจากผู5ปhวยโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา - เพ่ือศึกษามูลค6ายาเหลือใช5แต6ละชนิดจากผู5ปhวยโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา

ระเบียบวิธีวิจัย (research methodology) แบบของการวิจัย (Research design): การวิจัยแบบภาคตัดขวางเชิงสํารวจ กรอบแนวคิด

รูปท่ี 1 แสดงกรอบแนวคิดการวิจัย ประชากร/กลุ�มตัวอย�างคือ ผู5ปhวยโรคเรื้อรังท่ีนํายามาโรงพยาบาลด5วย เครื่องมือท่ีใช9ในการวิจัย ใช5เครื่องมือ 1 ชิ้นคือ ใบรายการยาเพ่ือบันทึกยาเหลือใช5

ผู5ปhวยโรคเรื้อรังท่ีนํา

ยาเหลือใช5มาด5วย

หรือแจ5งว6ามียาเหลือ

ใช5ท่ีบ5าน

วิเคราะห$

จํานวนยาเหลือใช5

มูลค6ายาเหลือใช5

งานเภสัชกรรมบันทึกยา

เหลือใช5และนํายาเหลือใช5

สภาพดีของผู5ปhวยมาตัดทอน

ยาท่ีสั่งแพทย$สั่งใช5ให5ถึงนัด

10


ระยะเวลาในการทําวิจัย นับต้ังแต6 1 ตุลาคม 2558 ถึง 31 มกราคม 2559 สถิติท่ีใช9 สถิติเชิงพรรณนา แสดงในรูปแบบ การแจกแจงความถ่ี

ผลการวิจัย การศึกษาจํานวนและมูลค6ายาเหลือใช5จากผู5ปhวยโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา มีวัตถุประสงค$เพ่ือ

ศึกษาจํานวนยาเหลือใช5และมูลค6ายาเหลือใช5แต6ละชนิดจากผู5ปhวยโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา โดยเริ่มวิจัยต้ังแต6วันท่ี 1 ตุลาคม พ.ศ. 2558 ถึง 31 มกราคม พ.ศ. 2559 เป̂นเวลาท้ังสิ้น 4 เดือน โดยเก็บข5อมูลจํานวนยาเหลือใช5ของผู5ปhวยนอกโรคเรื้อรัง และนํามาคํานวณมูลค6ายาเหลือใช5 โดยพบว6าในเดือนตุลาคม มีมูลค6ายาเหลือใช5รวม 99,771.25 บาท เดือนพฤศจิกายน มีมูลค6ายาเหลือใช5รวม 71,011 บาท เดือนธันวาคม มีมูลค6ายาเหลือใช5รวม 68,837.50 บาท เดือนมกราคม มีมูลค6ายาเหลือใช5รวม 67,370 บาท กลุ6มยาเหลือใช5ท่ีผู5ปhวยนํามามากท่ีสุด คือ กลุ6มยาโรคความดันโลหิตสูง รองลงมาคือ กลุ6มยาโรคเบาหวาน รายการยาเหลือใช5 ท่ีผู5ปhวยนํามามากท่ีสุด คือ Metformin(500) รองลงมาคือ Amlodipine(5)

มูลค6ายาเหลือใช5แบ6งตามกลุ6มยา มากท่ีสุด คือ กลุ6มยาโรคเบาหวาน รองลงมาคือ กลุ6มยาโรคความดันโลหิตสูง มูลค6ายาเหลือใช5มากท่ีสุด คือ Penfil Mixtard รองลงมาคือ Metformin(500)

การประมาณการผลกระทบทางเศรษฐศาสตร$จากยาเหลือใช5พบว6ามูลค6ายาเฉลี่ย 76,997.43 บาทต6อเดือน และ 923,969.16 บาทต6อป1

อภิปรายผล กลุ6มยาเหลือใช5 มากท่ีสุดคือ กลุ6มยาลดความดันโลหิตสูง ซ่ึงสอดคล5องกับข5อมูลจํานวนผู5ปhวยซ่ึงมีมากถึง 5,044 คน จึงทําให5สัดส6วนของยาเหลือใช5ท่ีนํามาคืนมากกว6ายาในกลุ6มโรคอ่ืน ส6วนมูลค6ายาเหลือใช5 สูงสุดพบว6าคือ กลุ6มยาโรคเบาหวาน ท้ังนี้เนื่องจากยา Metformin(500) เป̂นยาลดน้ําตาลในเลือดท่ีจ6ายให5ผู5ปhวยมากท่ีสุด นอกจากนี้ยาฉีด Penfil Mixtard เป̂นยามีราคาค6อนข5างแพง คือ 172 บาท/vial จึงทําให5มูลค6ายากลุ6มโรคเบาหวานมีมูลค6าสูงสุด การประมาณการผลกระทบทางเศรษฐศาสตร$พบว6ามีมูลค6ายาเหลือใช5เฉลี่ยเดือนละ 76,997.43 บาท และ 923,969.16 บาทต6อป1 ซ่ึงเป̂นมูลค6าท่ีสูง การประมาณการผลกระทบของมูลค6ายาท่ีสามารถประหยัดได5จากการดําเนินกิจกรรมคิดเป̂นร5อยละ 7.2 ของค6าใช5จ6ายด5านยา ซ่ึงอาจจะมีมูลค6าสูงกว6านี้เนื่องจากยังมีผู5ปhวยบางรายไม6ได5นํายาเหลือใช5มาด5วย นอกจากนี้ยังไม6ได5เก็บข5อมูลยาเหลือใช5จากผู5ปhวยใน

สรุป ยาเหลือใช5ก6อให5เกิดผลกระทบทางเศรษฐศาสตร$ดังนั้นจึงควรมีกลยุทธ$ในการกระตุ5นให5ผู5ปhวยนํายาเหลือใช5มาโรงพยาบาลด5วยทุกครั้งในทุกจุดบริการ ท้ังนี้เพ่ือจะได5ลดค6าใช5จ6ายด5านยาของโรงพยาบาล นอกจากนี้เภสัชกรจะได5ตรวจสอบยาว6าเสื่อมสภาพหรือไม6, ตรวจสอบความร6วมมือในการใช5ยาและตรวจสอบปAญหาอ่ืนๆ เพ่ือหาสาเหตุของยาเหลือใช5

11


ข9อเสนอแนะ 1. ควรมีการกระตุ5นเตือนผู5ปhวยให5นํายาเหลือใช5มาโรงพยาบาลด5วยในทุกจุดบริการ 2. ควรมีการทบทวนแนวทางการจ6ายยาให5พอดี เพ่ือลดการสั่งใช5ยาเกิน 3. เภสัชกรควรทวนสอบวิธีการรับประทานยากับผู5ปhวย เพ่ือตรวจสอบการรับประทานยาของผู5ปhวย 4. การวิจัยครั้งต6อไปควรมีการศึกษาเชิงลึกถึงสาเหตุของยาเหลือใช5เพ่ือจะได5แก5ไขปAญหาให5กับ

ผู5ปhวยได5ตรงประเด็น, จํานวนและมูลค6ายาท่ีเสื่อมสภาพท่ีนําไปใช5ไม6ได5

การนําผลงานวิจัยไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา - ผลการวิจัยได5ทําให5ทีมสหสาขาวิชาชีพได5ตระหนักถึงความสําคัญของปAญหายาเหลือใช5และทําให5มีการกระตุ5นเตือนผู5ปhวยให5นํายาเหลือใช5มาโรงพยาบาลด5วยทุกครั้ง - ทําให5ทราบปAญหาและแก5ไขปAญหาของผู5ปhวยท่ียาเหลือเนื่องจากอาจเกิดจากการรับประทานยาไม6ถูกต5อง, เกิดอาการไม6พึงประสงค$จากการใช5ยา, รับยาซํ้าซ5อนจากสถานพยาบาลอ่ืน

บทเรียนท่ีได9รับ ยาเหลือใช5ส6งผลกระทบต6อค6าใช5จ6ายโรงพยาบาลในแง6มูลค6าประหยัด ดังนั้นทีมสหสาขาวิชาชีพควรมีการกระตุ5นให5ผู5ปhวยนํายาเดิมมาด5วยทุกครั้ง

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ ผู5บริหารและบุคลากรทุกคนให5ความสําคัญและร6วมมือร6วมใจกันกระตุ5นเตือนให5ผู5ปhวยนํายาเหลือใช5มาด5วยทุกครั้งอย6างต6อเนื่อง จนเป̂นวัฒนธรรมองค$กร

12


ผลของการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู9ปaวยท่ีได9รับยาวาร)ฟารินของโรงพยาบาลท�าวังผา Effect of Pharmaceutical Care on Patients Who Received Warfarin at Thawangpha Hospital

คณะผู9วิจัย ภญ.ป{ยพร บุณยวัฒน และ นางสาวจารุภา ใหม6ตา

ความเป:นมาและความสําคัญ ยาวาร$ฟาริน(warfarin)เป̂นยาต5านการแข็งตัวของเลือดท่ีใช5ปiองกันและรักษาการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในระบบไหลเวียนโลหิต ยาตัวนี้มีดัชนีการรักษาท่ีแคบ จึงทําให5การปรับเพ่ิมหรือลดขนาดยาเพ่ือให5ค6า International Normalized Ratio (INR) อยู6ในเปiาหมายทําได5ยาก นอกจากนี้ยาวาร$ฟารินอาจทําให5เกิดอาการไม6พึงประสงค$ท่ีสําคัญ คือ ภาวะเลือดออก ซ่ึงอาจเกิดได5ตั้งแต6ภาวะเลือดออกเล็กน5อยไปจนถึงภาวะเลือดออกท่ีต5องเข5ารับการรักษาในโรงพยาบาลหรือเสียชีวิต มีหลายการศึกษาในต6างประเทศพบว6า การบริบาลทางเภสัชกรรมในผู5ปhวยท่ีได5รับยาวาร$ฟารินสามารถเพ่ิมประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการรักษาได5มากยิ่งข้ึน ด5วยเหตุผลดังกล6าว ฝhายเภสัชกรรม โรงพยาบาลท6าวังผา จึงได5ร6วมมือกับทีมสหสาขาวิชาชีพจัดต้ังระบบการติดตามดูแลการใช5ยาวาร$ฟาริน (Warfarin clinic) ในผู5ปhวยท่ีใช5ยาวาร$ฟาริน เพ่ือให5ค6า INR อยู6ในช6วงเปiาหมายการรักษา ลดอุบัติการณ$การเกิดอาการไม6พึงประสงค$จากยา เพ่ือประโยชน$และความปลอดภัยของผู5ปhวย

วัตถุประสงค)ของการวิจัย เพ่ือประเมินผลท่ีได5จากการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู5ปhวยท่ีใช5ยาวาร$ฟารินโดยเภสัชกรร6วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพ เพ่ือนําผลไปปรับปรุงหรือพัฒนาบริการต6อไป

ระเบียบวิธีวิจัย แบบของการวิจัย (research design) เป̂นการศึกษาแบบ Intervention Study และมีการศึกษาไปข5างหน5าเชิงพรรณนา (prospective descriptive study) เกณฑ)การคัดเลือกผู9ปaวยเข9าร�วมการศึกษา

1. มีอายุตั้งแต6 18 ป1ข้ึนไป 2. เป̂นผู5ปhวยท่ีใช5ยาวาร$ฟารินท่ีได5รับการบริบาลทางเภสัชกรรม ซ่ึงได5รับการติดตามอย6างต6อเนื่องอย6าง

น5อย 1 ป1ก6อนมีการบริบาลทางเภสัชกรรมและอย6างน5อย 1 ป1หลังมีการบริบาลทางเภสัชกรรม 3. ไม6มีข5อห5ามในการใช5ยาวาร$ฟาริน

เกณฑ)การคัดเลือกผู9ปaวยออกจากการศึกษา 1. ผู5ปhวยท่ีไม6สามารถติดตามผลการรักษาได5 2. ผู5ปhวยท่ีได5รับการส6งต6อมาจากคลินิกวาร$ฟารินของรพ.อ่ืนเพ่ือมารักษาต6อท่ีรพ.ท6าวังผา

ระยะเวลาในการทําวิจัย 1. ก6อนให5การบริบาลทางเภสัชกรรมระหว6างเดือนกรกฎาคม พ.ศ.2556 จนถึงเดือนมิถุนายน พ.ศ.2557

เป̂นระยะเวลา 1 ป1 2. หลังให5การบริบาลทางเภสัชกรรมระหว6างเดือนกรกฎาคม พ.ศ.2557 จนถึงเดือนมิถุนายน พ.ศ.2558

เป̂นระยะเวลา 1 ป1

13


ข้ันตอนการดําเนินการวิจัย 1. เก็บรวบรวมข5อมูลก6อนให5การบริบาลทางเภสัชกรรมในผู5ปhวยท่ีใช5ยาวาร$ฟาริน

- ร5อยละของการมี INR อยู6ในช6วงเปiาหมายการรักษา (INR in target) ในผู5ปhวยแต6ละคน 2. ให5การบริบาลทางเภสัชกรรมในผู5ปhวยท่ีใช5ยาวาร$ฟารินโดยเภสัชกร ดังนี ้

- ให5คําแนะนําการใช5ยาแก6ผู5ปhวย กรณีท่ีผู5ปhวยได5รับยาวาร$ฟารินเป̂นครั้งแรกเภสัชกรจะให5สมุดประจําตัวผู5ปhวยวาร$ฟาริน และให5คําแนะนําแก6ผู5ปhวยเป̂นพิเศษเก่ียวกับยาวาร$ฟาริน

- ทบทวนประเมินผู5ปhวยและคําสั่งใช5ยาในประเด็นต6างๆดังนี้ ทบทวนประวัติการใช5ยาผู5ปhวย ประเมินความร6วมมือในการรับประทานยาของผู5ปhวย ประเมินปAจจัยร6วมท่ีอาจมีผลกระทบต6อค6า INR ได5แก6 อันตรกิริยาระหว6างยา อาหาร ผลิตภัณฑ$เสริมอาหารและสมุนไพร ภาวะโรคร6วม ประเมินปAจจัยเสี่ยงท่ีอาจก6อให5เกิดอาการไม6พึงประสงค$จากการใช5ยาและประเมินอาการไม6พึงประสงค$จากยา ซ่ึงเป̂นการค5นหาปAญหาท่ีเกิดจากการใช5ยาเพ่ือทําการปiองกันและแก5ไข

- ทบทวนและประเมินความสอดคล5องของค6า INR กับขนาดยาวาร$ฟารินท่ีผู5ปhวยได5รับ และแนะนําขนาดยาท่ีเหมาะสมสําหรับผู5ปhวยแก6แพทย$

- ในกระบวนการบริบาลทางเภสัชกรรมหากพบปAญหาท่ีเก่ียวกับยาท้ังท่ีเกิดจากแพทย$หรือผู5ปhวย เภสัชกรจะดําเนินการแก5ไขปAญหาโดยการอภิปรายกับแพทย$หรือให5คําแนะนําแก6ผู5ปhวยต6อไป

3. เก็บและประเมินข5อมูลหลังให5การบริบาลทางเภสัชกรรมในผู5ปhวยท่ีใช5ยาวาร$ฟาริน

- ร5อยละของการมี INR อยู6ในช6วงเปiาหมายการรักษา (INR in target) ในผู5ปhวยแต6ละคน

- อาการไม6พึงประสงค$จากการใช5ยาวาร$ฟาริน

- ความไม6ร6วมมือในการใช5ยาของผู5ปhวย

- การเกิดอันตรกิริยาระหว6างยาวาร$ฟารินกับยาอ่ืน อาหาร ผลิตภัณฑ$เสริมอาหารและสมุนไพร

- ร5อยละของจํานวนครั้งท่ีแพทย$เห็นชอบกับการปรับขนาดยาวาร$ฟารินโดยเภสัชกร เครื่องมือท่ีใช9ในการวิจัย คือ แบบบันทึกการใช5ยาของผู5ปhวย Warfarin clinic และแฟiมประวัติ

ผู5ปhวย สถิติท่ีใช9 ใช5สถิติเชิงพรรณนา (descriptive statistics) เพ่ือแสดงข5อมูลเป̂นความถ่ี ร5อยละ ค6าเฉลี่ย

ค6าเบ่ียงเบนมาตรฐาน และใช5สถิติเชิงอนุมาน (inferential statistics) โดยใช5สถิติที (paired t-test)

ผลการวิจัย จํานวนผู5ปhวยท้ังสิ้น 30 ราย สัดส6วนเพศชายและหญิงใกล5เคียงกัน อายุเฉลี่ย 69 ป1 ข5อบ6งใช5ของยา

วาร$ฟารินท่ีพบมากท่ีสุด คือ Atrial Fibrillation (AF) (ร5อยละ 66.66) ผลการติดตามค6า INR พบว6า ค6าเฉลี่ยของร5อยละของการมี INR อยู6ในช6วงเปiาหมายการรักษา (INR in target) ในผู5ปhวยแต6ละคนหลังให5การบริบาลทางเภสัชกรรมสูงกว6าก6อนให5การบริบาลทางเภสัชกรรมอย6างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ.05 ปAญหาจากการใช5ยาวาร$ฟารินพบปAญหาหลักคือความไม6ร6วมมือในการใช5ยา (ร5อยละ 46.51) ท่ีพบบ6อยท่ีสุดคือ การลืมรับประทานยา (ร5อยละ 45) พบอาการไม6พึงประสงค$จากการใช5ยาวาร$ฟาริน 18 ครั้ง (ร5อยละ 41.86) ส6วน

14


ใหญ6พบจ้ําเลือดตามตัว 9 ครั้ง (ร5อยละ 50.00) พบอันตรกิริยาระหว6างยาวาร$ฟารินกับยาอ่ืน อาหาร ผลิตภัณฑ$เสริมอาหารและสมุนไพรในผู5ปhวย 5 ครั้ง (ร5อยละ 11.63) สําหรับการปรับขนาดยาวาร$ฟารินโดยเภสัชกร พบว6าร5อยละ 81.12 ได5รับการเห็นชอบจากเแพทย$

การอภิปรายผล ผู5ปhวยท่ีได5รับยาวาร$ฟารินในการศึกษานี้ สัดส6วนเพศชายและหญิงใกล5เคียงกัน และส6วนใหญ6ใช5ใน

ผู5ปhวย AF ซ่ึงลักษณะของผู5ปhวยเช6นนี้พบในการศึกษาในผู5ปhวยท่ีได5รับยาวาร$ฟารินหลังการผ6าตัดใส6ลิ้นหัวใจเทียมชนิดโลหะ ณ โรงพยาบาลสงขลานครินทร$ ค6าเฉลี่ยของร5อยละของการมี INR อยู6ในช6วงเปiาหมายการรักษาในผู5ปhวยแต6ละคนหลังให5การบริบาลทางเภสัชกรรมสูงกว6าก6อนให5การบริบาลทางเภสัชกรรมอย6างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 ซ่ึงสอดคล5องกับการศึกษาในต6างประเทศท่ีพบว6า การบริบาลทางเภสัชกรรมในผู5ปhวยท่ีได5รับยาวาร$ฟารินสามารถเพ่ิมประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการรักษาได5มากยิ่งข้ึน โดยทําให5ค6า INR อยู6ในช6วงการรักษามากข้ึน ปAญหาจากการใช5ยาวาร$ฟารินท่ีพบมากท่ีสุด คือ ความไม6ร6วมมือในการใช5ยาของผู5ปhวย ซ่ึงพบว6าส6วนใหญ6เกิดจากผู5ปhวยลืมรับประทานยา ซ่ึงสอดคล5องกับการศึกษาในอดีต ท้ังนี้อาจเนื่องมาจากผู5ปhวยส6วนใหญ6เป̂นผู5สูงอายุและไม6สามารถดูแลตนเองได5ดีเท6าท่ีควร อีกท้ังผู5ปhวยอาจเกิดความสับสนในการรับประทานยาเนื่องจากอาจมีการเปลี่ยนแปลงขนาดและวิธีการรับประทานทุกครั้งท่ีมาพบแพทย$ ปAญหาเหล6านี้สามารถแก5ไขได5ด5วยการให5ความรู5แก6ผู5ปhวยร6วมกับญาติผู5ดูแล โดยสนับสนุนให5ญาติมีส6วนร6วมในการดูแลผู5ปhวย ในส6วนของอาการไม6พึงประสงค$จากการใช5ยาวาร$ฟารินส6วนใหญ6ท่ีพบคือจ้ําเลือดตามตัว ซ่ึงสอดคล5องกับการศึกษาในจังหวัดสงขลา วิธีการปiองกันการเกิดภาวะเลือดออกผิดปกติ คือ การติดตามการรักษาอย6างใกล5ชิดร6วมกับการให5ความรู5เก่ียวกับยา อาการไม6พึงประสงค$และวิธีการปฏิบัติตัวเม่ือเกิดภาวะเลือดออกผิดปกติ การศึกษาครั้งนี้พบปAญหาอันตรกิริยาระหว6างยาวาร$ฟารินกับยาอ่ืนท่ีใช5ร6วมด5วย 3 ครั้ง ซ่ึงเป̂นยาท่ีได5รับจากสถานพยาบาลอ่ืน โดยเป̂นยากลุ6มต5านการอักเสบท่ีไม6ใช6สเตียรอยด$ท้ัง 3 ครั้ง ซ่ึงทําให5เพ่ิมความเสี่ยงของการเกิดภาวะเลือดออกผิดปกติและมีผลทําให5ค6า INR เปลี่ยนแปลง ปAญหาเหล6านี้ทางทีมรักษาได5สร5างระบบการปiองกันโดยใช5ระบบแจ5งเตือน(pop up)ในโปรแกรมการสั่งยาของแพทย$ รวมถึงระบบการแจ5งเตือนเภสัชกร เพ่ือเป̂นการเฝiาระวังและปiองกันในการจ6ายยาท่ีมีอันตรกิริยากับยาวาร$ฟาริน และได5ให5ความรู5ผู5ปhวยโดยให5ผู5ปhวยแจ5งทุกครั้งเม่ือเข5ารับริการท่ีสถานพยาบาลอ่ืนๆว6าตนกําลังได5รับยาวาร$ฟาริน ร6วมกับได5ให5สมุดประจําตัวผู5ปhวยวาร$ฟารินแก6ผู5ปhวยเพ่ือให5ผู5ปhวยนําไปแสดงต6อสถานพยาบาลอ่ืนๆท่ีเข5ารับการรักษา เพ่ือเป̂นการปiองกันการจ6ายยาท่ีเป̂นคู6อันตรกิริยาระหว6างกัน สําหรับการปรับขนาดยาวาร$ฟารินโดยเภสัชกร พบว6าร5อยละ 81.12 ได5รับการเห็นชอบจากเแพทย$ ซ่ึงในส6วนของการไม6เห็นชอบกับขนาดยาวาร$ฟารินท่ีแนะนําโดยเภสัชกรมักเป̂นในส6วนของการระบุขนาดยาเป̂นมิลลิกรัมต6อสัปดาห$ แต6โดยรวมการสั่งยาของแพทย$ก็ยังอยู6ในช6วงขนาดยาท่ีแนะนําโดยเภสัชกร สรุปผลและข9อเสนอแนะ การบริบาลทางเภสัชกรรมแก6ผู5ปhวยท่ีใช5ยาวาร$ฟาริน ช6วยปiองกันและแก5ไขปAญหาของผู5ปhวย ส6งผลให5ผู5ปhวยได5รับประโยชน$จากการใช5ยาอย6างเต็มท่ี และเกิดความปลอดภัยจากการใช5ยา ซ่ึงการบริบาลทางเภสัชกรรมสามารถเพ่ิมร5อยละของการมี INR อยู6ในช6วงเปiาหมายการรักษาในผู5ปhวย อย6างไรก็ตามการดูแลผู5ปhวยวาร$ฟารินยังต5องอาศัยการพัฒนาอย6างต6อเนื่องร6วมกันในทีมรักษา

15


การนําผลงานวิจัยไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา นําไปใช5ในการพัฒนาระบบการติดตามดูแลการใช5ยาวาร$ฟารินในผู5ปhวย โดยสร5างนวัตกรรมท่ีช6วยเพ่ิมความร6วมมือในการใช5ยาของผู5ปhวย เช6น การจัดปฏิทินยาสําหรับผู5ปhวยหรือผู5ดูแลผู5ปhวยท่ีมีความสับสนในวิธีใช5ยาหรืออ6านหนังสือไม6ออก

บทเรียนท่ีได9รับ 1. การให5การบริบาลทางเภสัชกรรมนอกจากต5องใช5ความร6วมมือของทีมรักษาแล5วยังต5องอาศัยความ

ร6วมมือจากผู5ปhวยและญาติเป̂นสําคัญเนื่องจากต5องใช5เวลามากในการให5การบริบาลฯแก6ผู5ปhวยแต6ละคน ท้ังนี้การพูดคุยทําความเข5าใจกับผู5ปhวยและญาติด5วยมิตรไมตรีอย6างเป̂นกันเองโดยคํานึงถึงบริบทของผู5ปhวยแต6ละคน จะทําให5ผู5ปhวยเต็มใจและพร5อมให5ความร6วมมือในการรับการบริบาลทางเภสัชกรรม

2. ควรสนับสนุนให5ญาติมีส6วนร6วมในการดูแลผู5ปhวย เนื่องจากผู5ปhวยส6วนใหญ6เป̂นผู5สูงอายุและไม6สามารถดูแลตนเองได5ดีเท6าท่ีควร

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ ความต้ังใจและความร6วมมือของทีมรักษาซ่ึงประกอบด5วยทีมสหสาขาวิชาชีพท่ีมีความพยายามในการรักษาผู5ปhวยในคลินิกวาร$ฟารินอย6างเต็มท่ี เพ่ือประโยชน$และความปลอดภัยของผู5ปhวยเป̂นสําคัญ และการสนับสนุนอย6างเข5มแข็งของผู5นําองค$กร

16


ความชุกของโรคพยาธิและพยาธิใบไม9ตับในพ้ืนท่ีภาคเหนือ บ9านวังว9า ตําบลท�าวังผา อ.ท�าวังผา จ.น�าน

ผู9วิจัย วิไล อบเชย , นายภูน6าน ธงหิมะ โรงพยาบาลท6าวังผา

บทนํา โรคพยาธิใบไม5ในตับ เป̂นปAญหาสาธารณสุขท่ีสําคัญในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป̂นหนอนพยาธิท่ีองค$กรอนามัยโลกยอมรับและจัดให5เป̂นเชื้อก6อมะเร็งท6อน้ําดี จากการสํารวจโรคหนอนพยาธิในประเทศไทยป1 2552 โดยฐิติมา วงศาโรจน$สํานักโรคตดต6อท่ัวไป กรมควบคุมโรค พบอัตราความชุกหนอนพยาธิเฉลี่ยท่ัวประเทศร5อยละ 18.10 จําแนกรายภาคพบว6าภาคตะวันออกเฉียงเหนือสุงสุดร5อยละ 26.0 รองลงมาคือภาคใต5และภาคเหนือ(ร5อยละ19.80 และ 17.70) จากการวิเคราะห$พฤติกรรมเสี่ยงพบว6าประชาชนในพ้ืนท่ีท่ีพบโรคพยาธิใบไม5ตับสูง ยังคงกินอาหารท่ีทําจากปลาน้ําจืดดิบๆสุกๆเป̂นประจํา ยังมีพฤติกรรมเสี่ยงถ6ายอุจจาระนอกส5วม จากรายงานระดับจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือในป1 2557 พบอัตราความชุกการติดโรคพยาธิใบไม5ตับต้ังแต6ร5อยละ 19.40-41.90 จากการท่ีประชาชนภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีความชุกต6อการติดเชื้อพยาธิใบไม5สูง ส6งผลต6ออุบัติการณ$โรคมะเร็งท6อน้ําดีของภาคตะวันออกเฉียงเหนือสูงเช6นกันในแต6ป1ประเทศไทยมีผู5เสียชีวิตด5วยมะเร็งท6อน้ําดีประมาณ 14000 คน โดยเกินครึ่งเป̂นประชากรภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นอกจากนั้นในป1 2556 สํานักงานปiองกันควบคุมโรคท่ี6 จังหวัดขอนแก6น ได5สํารวจความชุกโรคหนอนพยาธิและพยาธิใบไม5ตับ ในประชาชนท่ีมีอายุมากกว6า15ป1ข้ึนไป ท่ีอาศัยในพ้ืนท่ีเครือข6ายเขต 8 มีรายงานความชุกเฉลี่ยร5อยละ 27.01 จังหวัดทีมีความชุกสูงสุดคือนครพนม ร5อยละ40.94 รองลงมาคือสกลนคร ร5อยละ27.85 ช6วงอายุท่ีมีความชุกสูงท่ีสุดคือ 51-60 ป1 ในขณะนี้ยังขาดข5อมูลความชุกของโรคหนอนพยาธิและพยาธิใบไม5ตับในเขต จังหวัดน6าน อําเภอท6าวังผา ตําบลท6าวังผาซ่ึงได5รับคัดเลือกเป̂นตัวแทนเพ่ือทําการสํารวจหาความชุกของการติดโรคหนอนพยาธิและพยาธิใบไม5ตับในพ้ืนท่ีเขตสุขภาพท่ี 1 ให5ได5ข5อมูลสถานการณ$โรคหนอนพยาธิท่ีเป̂นปAจจุบัน เพ่ือหาแนวทางควบคุมโรคต6อไป

วัตถุประสงค)การศึกษา เพ่ือหาอัตราความชุกของโรคหนอนพยาธิและพยาธิใบไม5ตับ

วิธีการศึกษา: การวิจัยเชิงสํารวจแบบภาคตัดขวางเชิงวิเคราะห$(cross-sectional survey analysis research) โดยมีพ้ืนท่ีการศึกษาตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน จํานวน 4 หมู6บ5าน ได5แก6บ5านวังว5า บ5านสบยาว บ5านอาฮาม บ5านท6าวังผา หมู6 6 จํานวน 905 ราย ระยะเวลาในการทําวิจัย

ต้ังแต6 1 มีนาคม 2559...ถึง 31 มีนาคม 2559

กลุ�มตัวอย�าง วิธีการวิเคราะห) ข9อมูล/สถิติท่ีใช9 ประชาชนคนท้ังเพศหญิงและชาย ทุกคนอายุมากกว6า15ป1ข้ึนไป ท่ีอาศัยในพ้ืนท่ีบ5านวังว5า บ5านสบยาว บ5านอาฮาม บ5านท6าวังผา หมู6 6 จํานวน 905 ราย

17


วิธีเก็บรวบรวมข9อมูลแบ6งเป̂น 2 ส6วนคือ 1.การเก็บสิ่งตัวอย6างส6งตรวจทางห5องปฏิบัติการ โดยการเก็บอุจจาระตรวจหนอนพยาธิและพยาธิ

ใบไม5ตับ โดยใช5วิธีโมดิฟายด$ คาโต5 แคทซ$(Modified Kato Katz method ) 2.การสํารวจข5อมูลพฤติกรรมของประชาชนกลุ6มเสี่ยงต6อโรคหนอนพยาธิและพยาธิใบไม5ตับ โดยใช5

แบบเก็บข5อมูลท่ัวไปและข5อมูลการเป̂นโรคหนอนพยาธิของผู5ถูกสัมภาษณ$ ข5อมูลท่ัวไปเช6น เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได5 ระยะเวลาท่ีอาศัยอยู6ในชุมชน

บันทึกด5วยโปรแกรมสําเร็จรูปด5วยเครื่องคอมพิวเตอร$ วิเคราะห$ข5อมูลใช5สถิติเชิงพรรณนา ความถ่ี ร5อยละ ค6าเฉลี่ย แบบสัมภาษณ$ท่ีได5จากการทบทวน

วรรณกรรมและผู5วิจัยสร5างข้ึน

ผลการศึกษา: วัตถุประสงค$ของการวิจัยเชิงสํารวจแบบภาคตัดขวางเชิงวิเคราะห$ครั้งนี้เพ่ือหาอัตราความชุกของการติดโรคหนอนพยาธิและพยาธิใบไม5ตับโดยมีพ้ืนท่ีการศึกษา 4 หมู6บ5านในเขตความรับผิดชอบของโรงพยาบาลท6าวังผาการวิจัยแบ6งเป̂น 2 ส6วน คือส6วนท่ี 1 การตรวจหาการติดโรคหนอนพยาธิและพยาธิใบไม5ตับ โดยใช5การตรวจด5วยกล5องจุลทรรศน$ ด5วยวิธวีิธีโมดิฟายด$ คาโต5 แคทซ$(Modified Kato Katz method )กับส6วนท่ี 2 การทําแบบสัมภาษณ$เพ่ือหาข5อมูลท่ัวไปของกลุ6มตัวอย6าง ในการวิเคราะห$ข5อมูลท่ัวไปใช5สถิติเชิงพรรณนา ได5แก6ความถ่ี ร5อยละ การเก็บข5อมูลใช5วิธีเก็บข5อมูลประชากรท่ีมีอายุ 15 ป1ข้ึนไปท่ีอาศัยอยู6ในหมู6บ5านเปiาหมายคือบ5านวังว5า หากได5ไม6ครบจึงเก็บท่ีบ5านสบยาว บ5านอาฮาม และบ5านท6าวังผา หมู6 6 โดยเลือกหมู6บ5านท่ีมีบริบทใกล5เคียงกันคืออาศัยอยู6ติดริมแม6น้ําน6าน ได5จํานวนท้ังสิ้น 915 รายโดยศึกษาช6วงเดือนมีนาคม2559 ผลการศึกษากลุ6มตัวอย6าง เป̂นเพศชาย ร5อยละ 45.03 เพศหญิงร5อยละ 54.97 ส6วนมากอยู6ในช6วงอายุมากกว6าหรือเท6ากับ 50 ป1มากท่ีสุดร5อยละ42.86 อายุเฉลี่ยประมาณ 50 ป1อายุสูงสุด 84 ป1 ระดับการศึกษาอยู6ในระดับประถมศึกษามากท่ีสุด ร5อยละ 64.0.. อาชีพเกษตรกรมากท่ีสุด ร5อยละ71.5 รายได5เฉลี่ยต6อเดือน 5,000-15,000 บาทส6วนมากอาศัยอยู6ในชุมชนนานเกิน 10 ป1 ร5อยละ 98.6 กลุ6มตัวอย6างตรวจพบโรคหนอนพยาธิท้ังหมดจํานวน 148 คน(ร5อยละ16.18 ) ตรวจไม6พบโรคหนอนพยาธิจํานวน 767 คน(ร5อยละ 83.12) โดยพบติดพยาธิใบไม5ตับ 136 คน (ร5อยละ 14.87) พยาธิตืด 7คน(ร5อยละ .77) พยาธิปากขอ 1 คน (ร5อยละ.10) พยาธิแส5ม5า 1คน(ร5อยละ.10)หนอนพยาธิชนิดอ่ืนๆ เช6น สตองเจรอยล$ 3 คน(ร5อยละ.33) กลุ6มท่ีติดโรคหนอนพยาธิได5รับการรักษาโดยการให5ยารักษาหนอนพยาธิจากเจ5าหน5าท่ีสาธารณสุขและมีการติดตามตรวจซํ้าทุก1 ป1 ส6วนผู5ไม6ติดโรคหนอนพยาธิก็ให5ความรู5ในการปiองกันโรคหนอนพยาธิและติดตามเฝiาระวังการติดโรคหนอนพยาธิในป1ต6อไป

สรุปและข9อเสนอแนะ: จากผลการตรวจประชาชนอายุ15 ป1ข้ึนไปจํานวน 915 ราย เป̂นเพศชาย ร5อยละ 45.03 เพศหญิงร5อยละ 54.97 ส6วนมากอยู6ในช6วงอายุมากกว6าหรือเท6ากับ 50 ป1มากท่ีสุดร5อยละ 42.86 อายุเฉลี่ยประมาณ 50 ป1 อายุสูงสุด 84 ป1 ระดับการศึกษาอยู6ในระดับประถมศึกษามากท่ีสุด ร5อยละ 64.0 อาชีพเกษตรกรมาก

18


ท่ีสุด ร5อยละ71.5 รายได5เฉลี่ยต6อเดือน5,000-15,000 บาท ส6วนมากอาศัยอยู6ในชุมชนนานเกิน 10 ป1 ร5อยละ 98.6 พบอัตราการติดเชื้อหนอนพยาธิร5อยละ 16.18 เป̂นพยาธิใบไม5ตับร5อยละ 14.87 ซ่ึงความชุกน5อยกว6าการศึกษาของเกษร แถวโนนง้ิว ได5ทําการสํารวจความชุกการติดเชื้อหนอนพยาธิในเขตสุขภาพท่ี8(อุดรธานี ,เลย ,หนองคาย, หนองบัวลําภู, บึงกาฬ ,สกลนคร และนครพนม) ท่ีร5อยละ 27.01 เป̂นพยาธิใบไม5ตับร5อยละ 25.00 และจากศึกษาของอรวรรณ แจ6มจันทร$ ได5ทําการสํารวจความชุกการติดเชื้อหนอนพยาธิในเขตสุขภาพท่ี7(ขอนแก6น กาฬสินธุ$ ร5อยเอ็ด มหาสารคาม)พบการติดเชื้อหนอนพยาธิร5อยละ 17.98 เป̂นพยาธิใบไม5ตับร5อยละ 14.89 แสดงให5เห็นว6าประชาชนตําบลท6าวังผา จ น6านมีอัตราความชุกของการติดโรคตํ่ากว6าเขตสุขภาพท่ี 8 แต6ใกล5เคียงกับเขตสุขภาพท่ี 7 แต6ปAจจัยท่ีพบว6ามีความคล5ายคลึงกันคือ ช6วงอายุท่ีมีการติดโรคหนอนพยาธิสูงสุดอยู6ในช6วงเดียวกันคืออายุมากกว6าหรือเท6ากับ 50 ข้ึนไป แสดงให5เห็นว6าคนในกลุ6มช6วงอายุนี้ยังมีพฤติกรรมการกินหรือวิถีชีวิตการกินอาหารประเภทปรุงเมนูปลาดิบ หรือสุกๆดิบๆ ผลการศึกษาครั้งนี้เมือเปรียบเทียบกับการศึกษาการปiองกันและควบคุมโรคหนอนพยาธิในพ้ืนท่ีภูฟiาพัฒนา จังหวัดน6านป1 2559 ในพ้ืนท่ีอําเภอบ6อเกลือและอําเภอ เฉลิมพระเกียรติ ประกอบไปด5วย 61 หมู6บ5าน อําเภอบ6อเกลือ พบไข6หนอนพยาธิจํานวน 857 คน ร5อยละ 9.47 พยาธิใบไม5ตับในผู5ใหญ6 จํานวน 530 คน ร5อยละ 7.73 อําเภอเฉลิมพระเกียรติ พบไข6หนอนพยาธิจํานวน 518 คน ร5อยละ 23.06 พยาธิใบไม5ตับในผู5ใหญ6พบ จํานวน 192 คน ร5อยละ 15.44 แสดงให5เห็นว6าอัตราเป̂นพยาธิใบไม5ตับอําเภอท6าวังผาใกล5เคียงกับอําเภอเฉลิมพระเกียรติ และสูงกว6าอําเภอบ6อเกลือ และหากเทียบกับ ผลการสํารวจพยาธิใบไม5ตับใน 75 จังหวัดของประเทศไทย ในป1 2552 โดยฐิติมา วงศาโรจน$ สํานักโรคติดต6อท่ัวไป กรมควบคุมโรคภาคอีสานมีการติดเชื้อพยาธิใบไม5ตับสูงสุดคือร5อยละ 20.88 กรมควบคุมโรคกําหนดเปiาหมายให5ลดอัตราการติดโรคพยาธิใบไม5ตับ น5อยกว6าร5อยละ 5.00ในป12568 ลดอัตราตายด5วยโรคมะเร็งท6อน้ําดีให5ลดลงสองในสามในป1 2578 ดังนั้นจึงเป̂นข5อคิดว6าทําอย6างไรจึงลดความชุกโรคหนอนพยาธิและพยาธิใบไม5ในตับโดยเฉพาะในเขตภาคเหนือ ในจังหวัดน6าน อําเภอท6าวังผา ตําบลท6าวังผาให5เหลือน5อยกว6าร5อยละ 5.00ในป12568 จําเป̂นต5องรณรงค$หรือปลูกฝAงค6านิยมการไม6กินอาหารประเภทเมนูปรุงดิบหรือดิบๆสุกๆ โดยเฉพาะในกลุ6มผู5ท่ีอายุสูงกว6าหรือเท6ากับ 50 ป1ข้ึนไปซ่ึงเป̂นกลุ6มใหญ6ท่ีมีการติดเชื้อโรคสูง พร5อมท้ังการให5ความรู5 สุขบัญญัติเพ่ือให5เด็กนักเรียนได5ตระหนักในสิ่งท่ีถูกต5องและสอนรุ6นต6อไป

ข9อเสนอแนะ 1. การปลูกฝAงค6านิยมในการรับประทานอาหารดิบ ยังต5องใช5ระยะเวลา และควรปลูกฝAงในกลุ6มเด็ก

นักเรียนให5มาก 2. ควรเป̂นการชี้ให5เห็นถึงอันตรายของการรับประทานอาหารดิบ และเสริมพลังอํานาจในการสร5างความ

เข็มแข็ง 3. ปรับทัศนคติชุมชนต6อการตัดวงจรชีวิตของโรคพยาธิใบไม5ตับ เพ่ือสร5างทรัพยากรบุคคลท่ีมีค6าของ

ชุมชนตําบลท6าวังผาไม6ให5ปhวยด5วยโรคพยาธิ 4. เผยแพร6ประชาสัมพันธ$โครงการและผลลัพธ$เชิงประจักษ$ท่ีเกิดข้ึนให5สมํ่าเสมอและต6อเนื่อง

19


ปTญหา/อุปสรรค)ท่ีพบ 1. ในการดําเนินงานตามโครงการเป̂นป1แรกไม6มีความชัดเจนในแนวทางการดําเนินงานรวมท้ัง

งบประมาณ 2. ยังไม6ได5รับความร6วมมือในการตรวจจากบางคนเพราะยังมีความอายหากตรวจพบ

การนําผลการวิจัยไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา

• เป̂นโอกาสในการทราบอัตราการติดเชื้อหนอนพยาธิและความชุกการเป̂นพยาธิใบไม5ตับ และเป̂นการพยากรณ$การปhวยด5วยโรคมะเร็งท6อน้ําดีในพ้ืนท่ีได5

• เป̂นโอกาสในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด5านการรับประทานอาหาร

บทเรียนท่ีได9รับ

• ผลจากพฤติกรรมการรับประทาน ท่ีส6งผลต6อภาวะสุขภาพท้ังในระยะสั้น ปานกลางและระยะยาว การเลือกใช5วิกฤติให5เป̂นโอกาสจากเหตุการณ$ท่ีมีอัตราการปhวยมาสร5างความร6วมมือของชุมชนในการร6วมแก5ไขปAญหาจัดการด5วยชุมชนเอง เกิดนโยบายสาธารณะ และใช5วัฒนธรรมประเพณีท5องถ่ินในการเข5าถึงชุมชน

เอกสารอ9างอิง เกษร แถวโนนง้ิว สํารวจความชุกการติดเชื้อหนอนพยาธิในเขตสุขภาพท่ี8 ฐิติมา วงศาโรจน$ สํานักโรคติดต6อท่ัวไป กรมควบคุมโรคภาคอีสานมีการ อรวรรณ แจ6มจันทร ได5ทําการสํารวจความชุกการติดเชื้อหนอนพยาธิในเขตสุขภาพท่ี7

20


การศึกษาเปรียบเทียบผลของการนวดรักษาแบบราชสํานักกับการนวดรักษาแบบราชสํานักร�วมกับการพอกเข�าด9วยยาสมุนไพรในกลุ�มผู9ปaวยโรคเข�าเส่ือม

ผู9วิจัย จรัญ หาญคํา, สง6า ยาวิไชย, พักตร$พิไล ไชยเพียร ฝhายงานแพทย$แผนไทย โรงพยาบาลท6าวังผา

บทคัดย�อ ข5อเข6าเสื่อมหรือโรคข5อเข6าเสื่อมเป̂นภาวะท่ีข5อเข6าผ6านการใช5งานมาเป̂นเวลานาน เกิดการเสื่อมของ

ข5อ ทําให5มีการงอกของกระดูกเวลาเดินจะเจ็บข5อ มีการผิดรูปของเข6า โรคข5อเข6าเสื่อมมักพบในผู5สูงอายุทํา ให5เกิดความทรมานแก6ผู5สูงอายุเป̂นอย6างยิ่ง คุณภาพชีวิตลดลง และทําให5โรคอ่ืนๆ กําเริบ เช6นโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เนื่องจากออกกําลังกายไม6ได5 โดยมากผู5หญิงจะมีโอกาสเป̂นข5อเสื่อมได5มากกว6าผู5ชาย เนื่องจากความแข็งแรงของกระดูก และกล5ามเนื้อน5อยกว6าผู5ชาย ทางการแพทย$แผนไทยโรคเข6าเสื่อมมีเหตุปAจจัยของการเกิดโรคท่ีทําให5ธาตุท้ังสี่ในร6างกายกําเริบ หย6อน และพิการ ซ่ึงแนวทางในการรักษานอกจากการนวดรักษาแบบราชสํานัก การประคบสมุนไพรแล5ว ยังมีการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพรร6วมด5วย ท้ังนี้การรักษาโรคเข6าเสื่องมด5วยหลักการแพทย$แผนไทยจึงเป̂นอีกแนวทางเลือกในการรักษาและฟx�นฟูสภาวะของโรคได5

วัตถุประสงค)ของการวิจัย 1. เพ่ือศึกษาผลของการนวดแบบราชสํานักต6อระดับความเจ็บปวดในผู5ปhวยโรคเข6าเสื่อมท่ีมารับบริการ 2. เพ่ือศึกษาผลของนวดแบบราชสํานักพร5อมกับการทําหัตถการการพอกเข6าด5วยสมุนไพรต6อระดับความเจ็บปวดในผู5ปhวยโรคเข6าเสื่อมท่ีมารับบริการ 3. เพ่ือศึกษาเปรียบเทียบผลของการนวดแบบราชสํานักและการนวดราชสํานักพร5อมกับการทําหัตถการการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพรต6อระดับความเจ็บปวดในกลุ6มผู5ปhวยโรคเข6าเสื่อมท่ีมารับบริการ

สมมุติฐานการวิจัย 1. การนวดแบบราชสํานักสามารถลดความเจ็บปวดในกลุ6มผู5ปhวยโรคเข6าเสื่อมได5 2. การนวดแบบราชสํานักพร5อมกับการทําหัตถการการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพรสามารถลดความเจ็บปวดในกลุ6มผู5ปhวยโรคเข6าเสื่อมได5 3. การนวดแบบราชสํานักพร5อมกับการทําหัตถการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพรสามารถลดความเจ็บปวดได5ดีกว6าการนวดแบบราชสํานักในกลุ6มผู5ปhวยโรคเข6าเสื่อม

การดําเนินการวิจัย ประชากร : ผู5ปhวยโรคเข6าเสื่อมรายใหม6ท่ีท่ีเข5ารับการรักษาท่ีงานแพทย$แผนไทยและการแพทย$ทางเลือก โรงพยาบาลท6าวังผา ในช6วงป1งบประมาณ 2559 กลุ�มตัวอย�าง : ผู5ปhวยโรคเข6าเสื่อมรายใหม6ท่ีเข5ารับการรักษาท่ีงานแพทย$แผนไทยและการแพทย$ทางเลือก โรงพยาบาลท6าวังผา ในช6วงป1งบประมาณ 2559

กลุ�มตัวอย�าง • กลุ6มทดลองท่ี 1 จํานวน 10 คน

21


ได5รับการนวดรักษาแบบราชสํานักและประคบสมุนไพรเฉพาะท่ีเป̂นเวลา 1 ชั่วโมง 15 นาที จํานวน 1-2 ครั้งต6อสัปดาห$ รวมท้ังสิ้น 6 ครั้ง • กลุ6มทดลองท่ี 2 จํานวน 10 คน ได5รับการนวดรักษาแบบราชสํานัก ประคบสมุนไพรเฉพาะท่ีและการพอกยาสมุนไพรเฉพาะท่ี เป̂น

เวลา 1 ชั่วโมง 45 นาที จํานวน 1-2 ครั้งต6อสัปดาห$ รวมท้ังสิ้น 6 ครั้ง

เครื่องมือท่ีใช9ในการทดลอง 1.1 การนวดบําบัดรักษาโรคแบบราชสํานัก และการประคบเฉพาะท่ี จํานวน 6 ครั้ง แบ6งเป̂นนวดบําบัดรักษาโรค เป̂นเวลา 1 ชั่วโมง และประคบสมุนไพร 15 นาที 1.2 การนวดบําบัดรักษาโรคแบบราชสํานัก การประคบเฉพาะท่ี และการพอกยาสมุนไพร จํานวน 6 ครั้ง แบ6งเป̂นการนวดบําบัดรักษาโรคเป̂นเวลา 1 ชั่วโมง การประคบสมุนไพร 15 นาที และการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร เป̂นเวลา 30 นาที 2. เครื่องมือท่ีใช5ในการเก็บรวบรวมข5อมูล แบบประเมินความเจ็บปวดของผู5ปhวยก6อน-หลังได5รับการรักษา

การเก็บรวมรวมข9อมูล 1. คัดเลือกผู5ปhวยตามคุณสมบัติท่ีกําหนด/กําหนดผู5ทําหัตถการ/มาตรฐานนวด 2. ชี้แจงข5อมูลวิธีดําเนินการวิจัยแก6ผู5ปhวย/ยินยอม 3. คัดกรอง ซักประวัติ ตรวจร6างกายและตรวจวินิจฉัยโรค โดยแพทย$แผนไทย ทุกรายท่ีเข5าร6วมการวิจัย

การวิเคราะห)ข9อมูล 1.ข5อมูลท่ัวไป วิเคราะห$ด5วยสถิติร5อยละ ค6าเฉลี่ยและส6วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน 2. ข5อมูลความเจ็บปวด วิเคราะห$สถิติร5อยละค6าเฉลี่ย และส6วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน 3. การเปรียบเทียบความเจ็บปวดของกลุ6มตัวอย6างท่ีได5รับการนวด และท่ีได5รับการนวดร6วมกับการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร วิเคราะห$ด5วยสถิติ Wilcoxon signed ranks test 4. การเปรียบเทียบการลดความเจ็บปวดด5วยการนวดรักษาแบบราชสํานักและการนวดรักษาแบบราชสํานักร6วมกับการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร วิเคราะห$ด5วยสถิติ Mann-Whitney U test

ผลการวิจัย 1. ข9อมูลท่ัวไป

1.1 กลุ6มตัวอย6างท่ีได5รับการนวดรักษาแบบราชสํานักและการประคบสมุนไพรเฉพาะท่ี

� ส6วนใหญ6เป̂นเพศหญิง คิดเป̂นร5อยละ 86.7

� อายุอยู6ในช6วง 50-60 ป1 คิดเป̂นร5อยละ 89.5

� การศึกษาระดับประถมศึกษาป1ท่ี 6 คิดเป̂นร5อยละ 53.3

� อาชีพรับจ5าง คิดเป̂นร5อยละ 73.3

� มีประวัติการได5รับการนวดไทย คิดเป̂นร5อยละ 93.9

22


3.415 .001

1.2 กลุ6มตัวอย6างท่ีได5รับการนวดรักษาแบบราชสํานัก การประคบสมุนไพรร6วมกับการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร

� ส6วนใหญ6เป̂นเพศหญิง คิดเป̂นร5อยละ 70.0

� อายุอยู6ในช6วง 50-60 ป1 คิดเป̂นร5อยละ 40.0

� การศึกษา : ไม6ได5รับการศึกษา คิดเป̂นร5อยละ 40.0

� อาชีพเกษตร คิดเป̂นร5อยละ 60.0

� มีประวัติการได5รับการนวดไทย คิดเป̂นร5อยละ 70.0 2. ระดับความเจ็บปวดของกลุ�มตัวอย�างท่ีได9รับการนวดและการนวดร�วมกับการพอกเข�าด9วยยาสมุนไพร พบว6า ก6อนได5รับการนวด กลุ6มตัวอย6างมีความเจ็บปวดอยู6ในระดับปานกลาง และพบว6าภายหลังได5รับการนวด กลุ6มตัวอย6างมีความเจ็บปวดอยู6ในระดับเล็กน5อย ส6วนกลุ6มตัวอย6างท่ีได5รับการนวดร6วมกับการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร พบว6า ก6อนได5รับการนวดร6วมกับการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร กลุ6มตัวอย6างมีความเจ็บปวดอยู6ในระดับปานกลาง และพบว6าภายหลังได5รับการทําหัตถการกลุ6มตัวอย6างมีความเจ็บปวดอยู6ในระดับเล็กน5อย

การนวดรักษา (n=15) การนวดรักษาร6วมกับ การพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร (n=10) ช6วงเวลา

X SD ระดับความเจ็บปวด X SD ระดับความเจ็บปวด

- ก6อน 3.35 1.21 ปานกลาง 3.95 1.69 ปานกลาง - หลัง 1.64 1.07 เล็กน5อย 2.60 1.64 เล็กน5อย 3. การเปรียบเทียบความเจ็บปวดของกลุ�มตัวอย�างท่ีได9รับการนวด และท่ีได9รับการนวดร�วมกับการพอกเข�าด9วยยาสมุนไพร พบว6า ภายหลังได5รับการนวด กลุ6มตัวอย6างมีความเจ็บปวดน5อยกว6าก6อนได5รับการนวด อย6างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.001 และพบว6าภายหลังได5รับการนวดร6วมกับการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร กลุ6มตัวอย6างมีความเจ็บปวดน5อยกว6าก6อนได5รับการทําหัตถการ อย6างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.005 ตารางแสดงผลการเปรียบเทียบค�าเฉลี่ยความเจ็บปวดของกลุ�ม

ตัวอย6างระหว6างก6อนกับหลังได5รับการนวดและการนวดร6วมกับพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร การรักษา n X SD Z p การนวดรักษาแบบราชสํานัก+ประคบสมุนไพรเฉพาะท่ี - ก6อนทําหัตถการ 15 3.35 1.21 - หลังทําหัตถการ 15 1.64 1.07 การนวดรักษาแบบราชสํานัก+ประคบสมุนไพรเฉพาะท่ี+พอกเข6าด5วยยาสมุนไพร - ก6อนทําหัตถการ 10 3.95 1.69 2.825 .005

23


- หลังทําหัตถการ 10 2.60 1.64 4. การเปรียบเทียบการลดความเจ็บปวดด9วยการนวดรักษาแบบราชสํานักและการนวดรักษาแบบราชสํานักร�วมกับการพอกเข�าด9วยยาสมุนไพร พบว6า การรักษาด5วยการนวดแบบราชสํานัก ช6วยลดความเจ็บปวดในกลุ6มตัวอย6างได5น5อยกว6าการนวดรักษาแบบราชสํานักร6วมกับการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพร การรักษา n mean rank Sum of ranks U p - การนวด 15 15.07 226.00 - การนวด+พอกยา 10 9.90 99.00 สรุปผลการวิจัย สอดคล5องตามสมมุติฐานการวิจัย ได5แก6 1. การนวดรักษาแบบราชสํานักสามารถลดความเจ็บปวดในผู5ปhวยฯได5 2. การนวดรักษาแบบราชสํานักร6วมกับการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพรสามารถลดความเจ็บปวดในผู5ปhวยฯได5 3. การนวดรักษาแบบราชสํานักร6วมกับการพอกเข6าด5วยยาสมุนไพรสามารถลดความเจ็บปวดได5มากกว6าการนวดรักษาแบบราชสํานักในผู5ปhวยฯได5

การนําผลงานวิจัยไปใช9ประโยชน)ในหน�วยงาน 1.สามารถนํารูปแบบการรักษา เผยแพร6และให5ข5อมูลแก6ผู5มารับบริการเพ่ือเป̂นแนวทางในการปฏิบัติและสร5างความเชื่อม่ันให5กับวิชาชีพ 2. สามารถเป̂นข5อมูลนําร6องให5หน6วยงานแพทย$แผนไทยในชุมชน นําไปปฏิบัติเพ่ือเป̂นทางเลือกหนึ่งในการรักษาแก6ผู5มารับบริการในในระดับ รพสต.

บทเรียนท่ีได9รับ 1. มีการทํางานร6วมกันเป̂นทีม 2. เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู5ร6วมกันในองค$กร เพ่ือหาสาเหตุและแนวทางในการรักษา ซ่ึงเกิดแนวคิดใหม6ๆเพ่ือประยุกต$ใช5ในการทํางาน 3. ความภาคภูมิใจในผลงานท่ีปรับพัฒนาแล5วเกิดประโยชน$กับผู5ปhวยและองค$กรได5รับประโยชน$ถ5วนหน5า

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ การใช5ความรู5พ้ืนฐานเก่ียวกับการแพทย$แผนไทยท่ีได5เรียนมา ประยุกต$กับงานท่ีเป̂นหน5างานปAจจุบัน

สามารถพัฒนาให5สอดคล5องกับนโยบายของกรมพัฒนาการแพทย$แผนไทยและแพทย$ทางเลือกท่ีเน5นหลักการแพทย$ผสมผสานซ่ึงเป̂นทางเลือกใหม6ในการรักษาผู5ปhวยโรคเข6าเสื่อม ท้ังนี้ต5องใส6ใจกับปAญหาขององค$กรและมีจินตนาการการต6อยอดจึงจะเกิดการพัฒนางานนวัตกรรมใหม6อย6างต6อเนื่อง

44.0 .091

24


ผลของการใช9โปรแกรมการปรับเปล่ียนพฤติกรรมในการบําบัดยาบ9าคลินิกฟwาใส โรงพยาบาลท�าวังผา อําเภอท�าวังผา จังหวัดน�าน

Effected Model Stage of change Anti-Drug Clinic Parches hospitals Thawangpha.

คณะผู9วิจัย : นางนงค$รักษ$ สัจจานิจการ/ นางประภัสสร จงจิตร

ความเป:นมาและความสําคัญ : เนื่องจากผู5ติดสารเสพติดชนิดยาบ5า ซ่ึงออกฤทธิ์กระตุ5นประสาท/กดประสาท มีผลกระทบต6อสมอง ต6อการหลั่งสารสร5างสุข Dopamine และเม่ือเสพบ6อยทําให5สมองเกิดความจํา เม่ือต5องการสุข ก็ต5องเสพ “โรคสมองติดยา” ดังนั้นจึงทําให5มีจํานวน ผู5ปhวยติดสารเสพติดชนิดยาบ5า ของอําเภอท6าวังผา ต้ังแต6ป1 2556 – 2558 เพ่ิมข้ึนดังนี้ ป1 2556 มีจํานวน 169 รายกลับไปเสพซํ้า 13 ราย ร5อยละ 7.69 ป1 2557 มีจํานวน 131 รายกลับไปเสพซํ้า 13 ราย ร5อยละ 7.69 ป1 2558 มีจํานวน 162 ราย กลับไปเสพซํ้า 18 ราย ร5อยละ 11. โดยมีอัตราการ Drop out สูงเพ่ิมข้ึน และพบผู5ปhวยท่ีติดสารเสพติดมีภาวะโรคแทรกซ5อนระหว6างท่ีใช5สารเสพติดคือ โรคเอดส$ จํานวน 2 ราย โรคไตวาย จํานวน 2 ราย โรคทางจิตเวช จํานวน 4 ราย ซ่ึงมีแนวโน5มการเกิดภาวะโรคดังกล6าวเพ่ิมข้ึนเรื่อยๆ จาการทบทวนผู5ปhวยท่ีมีภาวะแทรกซ5อนดังกล6าวสาเหตุหลักคือ เกิดจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการไม6ได5มารับการบําบัดอย6างสมํ่าเสมอ ขาดนัด ไม6มีกฎระเบียบวินัยในการบําบัด ครอบครัวชุมชนไม6ให5ความสําคัญ และระยะเวลาในการเข5าบําบัดตามจํานวนบทเรียนมีน5อย ทางคลินิกฟiาโรงพยาบาลท6าวังผาจึงได5มีการพัฒนารูปแบบโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช5ยาบ5า และพัฒนาการดูแลผู5ปhวย ด5วยการเพ่ิมระยะเวลาการบําบัดตามเนื้อหาบท จาก 17 บท 17 ครั้ง เป̂น 17 บท แต6 27 ครั้ง มีบางบทเรียนต5องเน5นการบําบัดเพ่ือปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และมีการคิดรูปแบบการบันทึกเวชระเบียนการประเมิน Stage of change เป̂นระยะๆ ตลอดจนมีการสุ6มตรวจปAสสาวะโดยไม6ได5บอกล6วงหน5า เพ่ือประเมินร6วมกับการบําบัด ร6วมท้ังให5ครอบครัวและชุมชนเข5ามามีส6วนในการบําบัดก6อนและหลังการบําบัดทุกราย เพ่ือให5ได5รูปแบการพัฒนาการดูแลผู5ปhวยท่ีติดสารเสพติดชนิดยาบ5าให5มีอัตราการ Drop out ให5น5อยท่ีสุดและเพ่ิมประสิทธิภาพความสมบูรณ$ของเวชระเบียนมากยิ่งข้ึน

วัตถุประสงค)ของการวิจัย เพ่ือศึกษาผลการพัฒนาระบบบริการ

ระเบียบวิจัย: Research Design (Action Research) ดําเนินงาน: 1 ตุลาคม 2558 - 31 สิงหาคม 2559

กรอบแนวคิด ตัวแปรต5น : พฤติกรรม ตัวแปรตาม: กระบวนการดําเนินการบําบัด ประชากร: ผู5ปhวยท่ีเข5ารับการบําบัดในคลินิกฟiาใส รพ.ท6าวังผา ในช6วง เดือนตุลาคม 2558- 31 สิงหาคม 2559

25


กลุ6มตัวอย6าง: ผู5ท่ีเข5ารับการบําบัดยาบ5าแบบสมัครใจ เข5ารับการบําบัดจํานวน 50 คน เครื่องมือท่ีใช9ในการวิจัย 3 ช้ินคือ 1. แบบประเมินการคัดกรองการใช5ยาและสารเสพติด (บคก.กสธV2) 2 .คู6มือการบําบัดการใช5ยาและสารเสพติดของกระทรวงสาธารสุข 3. แบบบันทึกทางการพยาบาลของผู5ท่ีใช5ยาและสารเสพติดจํานวน 17 ครั้ง 4. แบบสอบถามเก่ียวกับพฤติกรรมท่ีเสี่ยงต6อการใช5ยาและสารเสพติด จํานวน 10 ข5อ / องค$ประกอบพฤติกรรมอ่ืน 7 ข5อรวม จํานวน 2 ชุด 5 โทรศัพท$ รูปแบบ Online Group เครือข6ายบําบัดและฟx�นฟูสมรรถภาพฯ อําเภอท6าวังผา 6. แบบประเมินความพึงพอใจก6อนและหลังการบําบัด 7 .แบบประเมินพฤติกรรมบําบัดฟx�นฟูฯก6อนบําบัดและหลังบําบัด

ระยะเวลาในการทําวิจัย: ช6วงเดือนตุลาคม 2558 – 31 สิงหาคม 2559

สถิติท่ีใช9: เชิงพรรณนาเป̂นร5อยละ

ข้ันตอนการดําเนินการ 1.ระยะเตรียมการ ( 2 สัปดาห$ ช6วงเดือนตุลาคม 2558 ) - ปรึกษาทีมผู5ปฏิบัติงานเจ5าหน5าท่ีและผู5ร6วมวิจัยด5านการบําบัดฯในหน6วยงานถึงปAญหา ท่ีเกิดข้ึนในระยะเวลาท่ีผ6านมาของการบําบัด - สร5างกฎกติกาใหม6การเข5มงวดต6อการบําบัดและปลอดภัย - ทบทวนการค5นหาประวัติผู5บําบัดว6ามีต5องใช5เวลาในการค5นหามากน5อยเพียงไร - ทบทวนระบบรายงานท่ีผ6านมาการบันทึกข5อมูลลงในเวชระเบียน และข5อมูลท่ีบันทึกลงในแฟiม ประวัติว6าสมบูรณ$หรือไม6 - คิดหารูปแบบการบันทึกเวชระเบียนอยากให5เป̂นข้ันเป̂นตอน มีรายละเอียดของการบําบัด ในแต6ละครั้งว6าผู5เข5ารับการบําบัดอยู6ในระดับใด - วางแผนการสร5างเครื่องมือข้ึนเองท่ีแสดงถึงพฤติกรรมท่ีเสี่ยงต6อการใช5ยาบ5า ในจํานวน 10 ข5อ และแบบประเมินพฤติกรรมอ่ืนๆ (จากสํานักคุมประพฤติ) ประกอบอีกอีก 7 ข5อ - สร5างเครือข6าย online group ของเจ5าหน5าท่ีท่ีรับผิดชอบงานบําบัดฯในเขตอําเภอท6าวังผา - วางแผนการติดตามประเมินผล/การแก5ไขปAญหาต6อเนื่อง - วางแผนการติดตามการสนับสนุนทางครอบครัว/ชุมชน 2. ระยะดําเนินการ (พ.ย.2558- ก.ค.2559) - ลงทะเบียนเรียนรายวัน จันทร$ พุธ ศุกร$ - ทบทวน/ซักถามบทเรียนท่ีผ6านมา - เริ่มบําบัดตามบทเรียน - เซนชื่อหลังรับการบําบัด (หากพบพฤติกรรมท่ีเสี่ยงการกลับไปใช5ให5เซนชื่อทีหลัง บําบัดต6อ

26


(ประมาณ 10-15 นาที ) ) - บันทึกเวชระเบียนตามบทท่ีเรียน(แฟiม/Hosxp) /ลงชื่อผู5ทําการบําบัด -จัดเก็บเรียงตามรหัสหมายเลข 3.ระยะประเมินผล (ส.ค.2559)

ประเมินผล 3 เรื่อง 1. ผลการใช5โปรแกรม Matrix program 2. ผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม 3. ความพึงพอใจต6อการบําบัด ด5านผู5ปhวย 1. ร5อยละของผลการมีพฤติกรรมตัวกระตุ5น ก6อนการบําบัด - มีพฤติกรรมร5อยละ 63.6% - ไม6มีร5อยละ 36.4% หลังบําบัด - พฤติกรรมเสี่ยงร5อยละ 39% - ไม6มีร5อยละ 61% 2. ผู5ปhวยมีความพึงพอใจร5อยละ 93.00

ด5านคุณภาพการบริการ 1. อัตราการบําบัดสําเร็จร5อยละ 86 2. อัตราการกลับไปเสพซํ้าร5อยละ 14 ด5านระบบบริการ ได5รูปแบบโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการบําบัดยาบ5าท่ีได5มาตรฐานสําหรับโรงพยาบาล ท6าวังผาอําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน

บทเรียนท่ีได9รับ 1.การมีส6วนร6วมของครอบครัวและชุมชนในการเข5ารับการบําบัดและความต5องการของผู5ปhวย

โดยรูปแบบโปรแกรมท่ีเหมาะสมเป̂นรายกลุ6ม/รายกรณีจะช6วยให5ปAญหาของผู5ปhวยได5รับการแก5ไข อย6างเหมาะสม

2 .การใช5เทคโนโลยี เช6น ไลน$ และโทรศัพท$ในการติดต6อสื่อสารระหว6างเจ5าหน5าท่ี /ระหว6าง ผู5ปhวยครอบครัว / ชุมชนแลกเปลี่ยนเรียนรู5 และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได5ดีข้ึน

ข9อเสนอแนะ : การบําบัดและติดตามรวมถึงการประเมินผลผู5เข5ารับการบําบัดตจะได5ผลชัดเจน ต5องมีการ ติดตามจํานวน 7 ครั้งใน 1 ป1 และป1ท่ี 2 จํานวน 2 ครั้ง และแต6ละครั้งต5องไม6พบว6าเก่ียวข5องกับสารเสพติดสามารถนํารูปแบบการบําบัดยาบ5าไปใช5กับการบําบัดกลุ6มผู5ปhวยท่ีสูบฝ{�น ด่ืมสุรา และสูบบุหรี่ได5

27


ผลการมีส�วนร�วมในการพัฒนาคุณภาพสถานบริการโรงพยาบาล ของบุคลากร โรงพยาบาลท�าวังผา

คณะผู9วิจัย นางสาวเปมิกา รัตนอินทร$ โรงพยาบาลท6าวังผา

ความเป:นมาและความสําคัญ โรงพยาบาลท6าวังผาได5พัฒนางานคุณภาพบริการ (HA) ต้ังแต6ป1 2546 ขณะนี้มีสถานะผ6านการรับรอง Re-accreditation ครั้งท่ี 1 เม่ือวันท่ี 26 กันยายน 227 จะหมดอายุวันท่ี 25 กันยายน 2560 พบว6าหลังผ6านการรับรองบุคลากรเกิดความเหนื่อยล5า ความกระตือรือร5นในการมีส6วนร6วมการพัฒนางานต6อเนื่องลดลง สังเกตจากการส6งข5อมูล ตัวชี้วัดไม6เป̂นไปตามกําหนด ล6าช5า ไม6ครบถ5วน ผู5รับผิดชอบไม6ชัดเจน เปลี่ยนผู5รับผิดชอบบ6อย คณะกรรมการแต6ละทีมมีการเปลี่ยนแปลง ขาดการประชุมต6อเนื่อง ประกอบกับโรงพยาบาลท6าวังผาประสบปAญหาด5านการเงินคลัง ส6งผลกระทบต6อการพัฒนางานคุณภาพบริการ ในป1 2560 โรงพยาบาลท6าวังผาต5องรับการ Re-accreditation ครั้งท่ี 2 จึงต5องมีการเตรียมความพร5อม และวางกําหนดเวลาการทํางานให5ชัดเจน ต5องอาศัยความร6วมมือจากบุคลากรทุกระดับ ผู5วิจัยจึงมีความสนใจท่ีจะศึกษา การมีส6วนร6วมในการพัฒนาคุณภาพบริการโรงพยาบาลของบุคลากรเพ่ือส6งเสริมให5บุคลากรมีส6วนร6วมการพัฒนาคุณภาพบริการและส6งผลในการเตรียมความพร5อมรับการ Re-accreditation ครั้งท่ี 2 ได5

วัตถุประสงค)การวิจัย เพ่ือศึกษาการมีส6วนร6วมในการพัฒนาคุณภาพสถานบริการของบุคลากร โรงพยาบาลท6าวังผา กรอบแนวคิดการวิจัย ตัวแปรอิสระ(ต9น) แนวทางในการมีส6วนร6วมของบุคลากรในการพัฒนาคุณภาพบริการ

ตัวแปรอิสระ (ต9น) แนวทางการแก9ไข 1. เจ5าหน5าท่ีมีความเครียด ทีมนําคอยกระตุ5น และให5กําลังใจผู5ปฏิบัติงาน 2. ผู5ปฏิบัตยิังไม6มีความชํานาญในการเรียบเรียงข5อมลู จัดให5มีพ่ีเลี้ยง หรือผู5ชํานาญเข5าไปช6วยเหลือในหน6วยงานท่ีต5องการ

ความช6วยเหลือ 3. หน6วยงานต5องการให5มีพ่ีเลี้ยงคอยช6วยเหลือประจํา

หน6วยงาน จัดพ่ีเลีย้งคอยช6วยเหลือประจําหน6วยงานต6างๆ เพ่ือคอยดูแลเรื่องงานเอกสารและตัวช้ีวัดต6างๆ

4. ไม6ค6อยมเีวลา แบ6งเวลาลาํบาก ประชุมเจ5าหน5าท่ีและทําความเข5าใจกับบุคลากรในหน6วยงานเพ่ือให5เวลากับผู5ท่ีทํางานคุณภาพได5ทํางานอย6างเต็มท่ี โดยใช5เวลาในช6วงบ6ายของวันทํางาน ให5ผู5ท่ีรับผิดชอบได5แบ6งเวลามาทํางาน และบุคลากรท6านอ่ืนก็ทํางานแทนกันได5

5. หัวหน5างานไม6ค6อยให5ความร6วมมือ จัดให5มีการประชุมทีมนํา ทีมFA และแจ5งหัวหน5างานให5ทราบ ในบริบทของผู5รับผดิชอบงานคุณภาพในแต6ละคน เพ่ือให5เจ5าหน5าท่ีคนน้ันได5แบ6งเวลาไปปฏิบัติงานคุณภาพได5แบบสบายใจ

6. เจ5าหน5าท่ีไม6เพียงพอเวลาท่ีคนในหน6วยงานต5องไปทํางานเอกสารหรือประชุม

จัดให5มีการข้ึนเวรแทนกันได5 ในกรณีท่ีผู5รบัผิดชอบงานคุณภาพในหน6วยงานน้ันเข5าร6วมประชุม หรือทํางานคุณภาพ

28


ตัวแปรตาม บุคลากรมีส6วนร6วมในการพัฒนาคุณภาพบริการโรงพยาบาลมากข้ึน สามารถปฏิบัติตามกําหนดเวลาการเตรียมความพร5อม Re-accreditation ครั้งท่ี 2 ได5

ระเบียบวิธีวิจัย (research methodology) แบบของการวิจัย (Research design) การวิจัยนี้ เป̂นวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) แบ�ง 3 ระยะ คือ

ระยะท่ี 1 เป̂นการคืนข5อมูล วิเคราะห$สถานการณ$ และหาแนวการมีส6วนร6วมของบุคลากรในการพัฒนาคุณภาพบริการ ปAญหา อุปสรรค และแนวทางการดําเนินการ จากผู5ท่ีเก่ียวข5อง นําไปทดลองใช5 ปรับปรุง ก6อนลงดําเนินการ

ระยะท่ี 2 เป̂นระยะท่ีนํา แนวทางการมีส6วนร6วมของบุคลากรในการพัฒนาคุณภาพบริการ ลงสู6การปฏิบัติ

ระยะท่ี 3 เป̂นระยะการประเมินผล ประชากร บุคลากรของโรงพยาบาลท6าวังผา

กลุ�มตัวอย�าง คือ บุคลากรของโรงพยาบาลท6าวังผา จํานวน 20 คน คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง จากทุกหน6วยงาน ทุกสหสาขาวิชาชีพ ระหว6างเดือน มีนาคม – สงิหาคม 2559

เครื่องมือท่ีใช9ในการวิจัย (instrument of research) 1. แนวทางการมีส6วนร6วมของบุคลากรในการพัฒนาคุณภาพบริการ 2. แบบประเมินความพึงพอใจของบุคลากร 3. การทําวิจัยกลุ6ม (Focus group)

ระยะเวลาในการทําการวิจัย นับต้ังแต6 มีนาคม – สิงหาคม 2559 รวมเวลานาน 4 เดือน กําหนดส6งผลงานวิจัยไม6เกินวันท่ี 31 สิงหาคม 2559

ผลของการวิจัย จากการทําวิจัยกลุ6ม (Focus group) พบว6า ส6วนใหญ6บุคลากรมีความเครียดจากการทํางานพัฒนาคุณภาพ HA สาเหตุเนื่องมาจากหลายประการและได5รับการแก5ไขแล5วดังนี้ 1.บุคลากรยังไม6ค6อยมีความชํานาญในการเรียบเรียงข5อมูล จึงได5จัดให5ทีมพ่ีเลี้ยงเข5าไปให5คําปรึกษาและคอยช6วยเหลืออยู6เป̂นระยะ แต6ในท้ังนี้ผู5ปฏิบัติจะต5องมีบันทึกการทํางาน มีข5อมูลดิบท่ีเป̂นลายลักษณ$อักษรไว5ทุกครั้ง 2.การแบ6งเวลาในการทํางาน จัดให5ทีมผู5บริหารมีการประชุมเจ5าหน5าท่ีทุกหน6วยงาน เพ่ือแจ5งให5ทราบในเรื่องของการแบ6งเวลาทํางานของผู5ท่ีทํางานคุณภาพในหน6วยงาน โดยให5แบ6งเวลาในช6วงบ6ายของวัน 2-3 ชั่วโมง ให5ผู5ท่ีรับผิดชอบได5มีเวลาประชุม ปรึกษาหารือกันได5 และให5บุคลากรในหน6วยงานท่ีเหลือช6วยกันทําหน5าท่ีแทน

29


3.บุคลากรไม6เพียงพอในการทํางาน แก5ไขได5โดยหากเจ5าหน5าท่ีๆเหลือในหน6วยงานนั้นๆ ทํางานกันไม6ทันจริงๆ ก็สามารถจัดให5มีเจ5าหน5าท่ีท6านอ่ืนมาข้ึน OT แทน บุคลากรท่ีต5องไปประชุมหรือไปทํางานคุณภาพได5

ผลลัพธ)การมีส�วนร�วม จากการนําข5อมูลการวิจัยมาวิเคราะห$ แก5ไขปAญหา และนําแนวทางการแก5ไขปAญหาลงสู6การปฏิบัติอย6างแท5จริง ในเดือนสิงหาคมนั้น พบว6า ร5อยละ 80% ของหน6วยงานมีการส6งงานท่ีได5รับมอบหมาย ตรงเวลา และ ในการประชุมทีมคร6อมสายงาน 6 ครั้งมีคณะกรรมการผู5รับผิดชอบเข5าร6วมประชุม คิดเป̂น ร5อยละ 80% ของคณะกรรมการท้ังหมด ในการทําแบบสอบถามความสุขในการทํางาน ป1 2559 พบว6าเจ5าหน5าท่ีมีความสุขเพ่ิมมากข้ึนจากป1ท่ีแล5ว ถึง 5%

อภิปรายผล

การนําแนวทางการแก5ไขปAญหาในการทํางานพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาล มาใช5ในโรงพยาบาล ทําให5บุคลากร มีความต่ืนตัว มีความกระตือรือร5นในการทํางานให5มีคุณภาพมากข้ึน โดยจากการทําวิจัยกลุ6มพบว6า บุคลากรมีความเห็นด5วยท่ีให5มีการประเมินคุณภาพ และมีการทํางานคุณภาพนั้น เพราะผลลัพธ$ท่ีได5จะตกอยู6ท่ีผู5รับบริการ และสอดคล5องกับวิสัยทัศน$ ของโรงพยาบาล ท่ีว6า “โรงพยาบาลท6าวังผา โรงพยาบาลคุณภาพท่ีชุมชนไว5วางใจ” ในการทําวิจัยแบบเชิงคุณภาพนั้น แตกต6างจากการทําวิจัยแบบอ่ืนตรงท่ี จะมีการสัมภาษณ$ความคิดเห็นจากกลุ6มตัวอย6างท่ีเลือกไว5โดยตรง และนําปAญหาท่ีได5มาวิเคราะห$หาแนวทางเพ่ือลงสู6การปฏิบัติ และติดตามผลลัพธ$อย6างต6อเนื่อง

การนําผลงานวิจัยไปใช9ประโยชน)ในการประจํา :

นําแนวทางท่ีได5มาปรับวิธีการจัดการประชุม โดยเลือกท่ีจะประชุมในภาคบ6าย เพ่ือท่ีผู5รับผิดชอบจะสามารถเข5าร6วมประชุมได5อย6างพร5อมเพียงกัน มีการสื่อสารในองค$กรถึงเรื่องงาน ตัวชี้วัดท่ีรับผิดชอบ และแจกแจงรายละเอียดต6างๆอย6างชัดเจน มีเปiาหมาย และในการส6งงานแต6ละครั้ง ทางประธานงานพัฒนาคุณภาพ จะคอยกระตุ5นและมีวิธีการโน5มน5าว เพ่ือท่ีหน6วยงานจะได5รีบส6งงานกันให5ครบและรวดเร็วตรงเวลา ผู5ท่ีรวบรวมข5อมูลไม6ต5องเหนื่อยท่ีจะตามทวงเหมือนท่ีแล5วมา

บทเรียนท่ีได9รับ : กําลังใจ การให5คําปรึกษา และการกระตุ5น เป̂นสิ่งท่ีจําเป̂นท่ีจะทําให5บุคลากร มีส6วนร6วมในการทํางานพัฒนาคุณภาพได5มากข้ึน

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ : ความร6วมมือกันในองค$กร การใส6ใจ การกระตือรือร5น การเสียสละ และความใฝhรู5อย6างต6อเนื่องของบุคลากรในองค$กร สามารถทําให5องค$กรได5มีความพร5อมในการ Re-accreditation ครั้งท่ี 2 นี้ได5

30


ผลของการดําเนินงานการจดัเตรียมความพร9อม Stock Syringe

คําสําคัญ : Stock Syringe หมายถึง การเตรียมความพร5อมของจํานวน Syringe ให5มีความพร5อมในการทําให5ปราศจากเชื้อ เพ่ือแจกจ6ายหน6วยงาน

สรุปผลงานโดยย�อ : การจัดเตรียมความพร5อม Stock Syringe ให5มีความพร5อมใช5 ทําให5หน6วยงานเกิดความสะดวก มีความพร5อมในการให5บริการ และมีความพึงพอใจในการทํางาน

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานจ6ายกลาง โรงพยาบาลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน

สมาชิกทีม : นางเครือวัลย$ เป1ยงใจ , และคณะ

เปwาหมาย : เพ่ือให5 Syringe มีความพร5อมใช5 ทําให5ผู5รับผลงานเกิดความสะดวก และมีความพึงพอใจ

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : พบปAญหาไม6มี Syringe เพียงพอ เม่ือต5องการทดแทนของเดิมท่ีชํารุด ป1 2558 พบอุบัติการณ$จํานวน 4 ครั้งและการเบิก Syringe จากหน6วยเบิก จะไม6ได5ของเม่ือต5องการ 4 ครั้ง ทําให5เกิดความไม6สะดวก และความไม6พึงพอใจของเจ5าหน5าท่ีในหน6วยงานจ6ายกลาง ท่ี Syringe ไม6มีความพร5อมในการเตรียมจัดส6งหน6วยงาน ต5องรอของจากการนึ่งในภายในวันนั้น แต6ยังไม6มีอุบัติการณ$สู6หน6วยงานต6างๆ

กิจกรรมการพัฒนา : 1. การประชุมร6วมกับเจ5าหน5าท่ีในงานจ6ายกลาง 2. นําแนวทางท่ีกําหนดลงสู6การปฏิบัติ 3.ติดตามประเมินผลเป̂นระยะอย6างต6อเนื่อง การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : 1.จัดทําแบบบันทึก Stock Syringe ตรวจเช็ค Stock ทุกสัปดาห$ และเพ่ิมจํานวน Maximums Stock ให5มากข้ึน เพ่ือให5เวลากับหน6วยจัดซ้ือ ในการจัดซ้ือ 2.ติดตามจากหน6วยจัดซ้ือเป̂นระยะ เพ่ือให5ได5ของมาให5ทันเวลา จากผลการดําเนินการพบว6า จํานวน Stock Syringe มีความเพียงพอในการทดแทน ร5อยละ 100 บุคลากรมีความพึงพอใจในร5อยละ 80

บทเรียนท่ีได9รับ : การพัฒนางาน ในด5านการเตรียมความพร5อมของอุปกรณ$ของ Stock Syringe เพ่ือให5มีความเพียงพอ พร5อมใช5งาน ทําให5เกิดความสะดวก ความพึงพอใจ ต6อผู5ปฏิบัติ และเกิดผลลัพธ$ท่ีดีในผู5รับบริการ

การติดต�อกับทีมงาน : นางเครือวัลย$ เป1ยงใจ ตําแหน6ง ผู5ช6วยเหลือคนไข5 หน6วยงาน งานจ�ายกลาง ท่ีอยู6 โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน โทรศัพท$ท่ีติดต6อได5สะดวก (054) 710138 ต6อ 152

31


ผลของการดําเนินงานการทําถุงมือปราศจากเช้ือรูปแบบใหม�

คําสําคัญ :

การทําถุงมือปราศจากเชื้อรูปแบบใหม6หมายถึง การพัฒนารูปแบบการทําถุงมือ ให5มีผลลัพธ$ท่ีดีมี

ความพร5อมใช5มากข้ึนกว6าเดิม

สรุปผลงานโดยย�อ :

ผลของการดําเนินงานการทําถุงมือปราศจากเชื้อรูปแบบใหม6 ทําให5ผู5ปhวยปลอดภัย ผู5รับผลงานมีความ

พึงพอใจ และลดภาระงานของเจ5าหน5าท่ี งานจ6ายกลางในการนํากลับมาทําซํ้า


สมาชิกทีม :นายวัลลพ ทานัน พนักงานซักฟอก และคณะ

เปwาหมาย :

เพ่ือให5ผู5ปhวยปลอดภัย ผู5รับผลงานเกิดความพึงพอใจ มีความพร5อมในการปฏิบัติงาน และลดภาระงาน

ของเจ5าหน5าท่ีงานจ6ายกลาง

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ :

เนื่องจากในเดือนพฤศจิกายน ป1 2558 หน6วยงานจ6ายกลางพบอุบัติการณ$ 3 ครั้ง จากการจัดเตรียม

ถุงมือปราศจากเชื้อไม6มีความพร5อมใช5 คือมีแปiงน5อยเกินไป ทําให5สวมใส6ยาก ให5แก6หน6วยงาน ท้ังหมด 2 ล2อต

เป̂นจํานวนท้ังหมด 48 คู6 คิดเป̂นร5อยละ 21.33 ทําให5ผู5รับผลงานไม6พึงพอใจ และอาจเกิดปAญหาแก6การ

ให5บริการแก6ผู5ปhวย โดยเฉพาะผู5ปhวยจําเป̂นเร6งด6วนฉุกเฉิน ส6งผลต6อการทําหัตถการเร6งด6วน เช6นการ CPR หรือ

การทําหัตถการต6างๆ ไม6ได5รับการช6วยเหลือได5อย6างทันท6วงที รวมท้ังเม่ือเกิดปAญหา หรือพบอุบัติการณ$ถุงมือ

จะไม6ทราบว6าเป̂นถุงมือท่ีคลุกแปiงไว5เม่ือไร ทําให5ต5องนําถุงมือท้ังหมดท่ีเตรียมไว5 ออกมาตรวจซํ้าท้ังหมด

กิจกรรมการพัฒนา :

1. การประชุมร6วมกับเจ5าหน5าท่ีผู5เก่ียวข5องในหน6วยงาน

2. นําแนวทางลงสู6ปฏิบัติ

3.ประเมินผลลัพธ$ และมีการพัฒนาต6อเนื่อง จนได5รูปแบบท่ีดีท่ีสุด

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง :

1.)ล5างด5วย Enzymatic detergent

2.)การคลุกแปiง คลุก 2 รอบ

32


3.)กําหนดให5มีการบันทึกการผลิตถุงมือในแต6ละครั้ง

4.) ติดตามประเมินผล จากรายงานอุบัติการณ$ จากหน6วยงานผู5ใช5

5.) ความพึงพอใจของเจ5าหน5าท่ีงานจ6ายกลาง

6.) ความพึงพอใจของผู5รับผลงานจากหน6วยงาน จากผลการดําเนินการพบว6า พบอุบัติการณ$การ

รายงานจากถุงมือไม6พร5อมใช5 ลดลงเหลือร5อยละ 10 (จากสาเหตุคลุกแปiงน5อยไม6พบอุบัติการณ$ แต6พบจากการ

คลุกแปiงท้ิงไว5นาน ในถุงมือท่ีอัตราการใช5น5อย เช6นของงานห5องคลอด) ความพึงพอใจของเจ5าหน5าท่ีงานจ6าย

กลาง ร5อยละ 92 ความพึงพอใจของผู5รับผลงานร5อยละ 90

บทเรียนท่ีได9รับ :

การพัฒนาคุณภาพงานท่ีดีข้ึนกว6าเดิม ทําให5ลดการทํางานซํ้าซ5อนของผู5ปฏิบัติ ลดค6าใช5จ6ายของ

โรงพยาบาล และผู5รับผลงานเกิดความสะดวกในการปฏิบัติงาน และทําให5ผู5ปhวยเกิดความปลอดภัย

การติดต�อกับทีมงาน :

นายวัลลพ ทานัน ตําแหน6งพนักงานพนักงานซักฟอก หน6วยงาน งานจ6ายกลาง

ท่ีอยู6 โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน โทรศัพท$ท่ีติดต6อได5สะดวก (054) 710138 ต6อ 152

33


ผลของการดําเนินงานการบริหาร Stock อุปกรณ)ปราศจากเช้ืองานจ�ายกลาง คําสําคัญ : การบริหาร Stock อุปกรณ$ปราศจากเชื้อหมายถึง การทําให5จํานวนอุปกรณ$เครื่องมือ มีความพร5อมในการเบิกใช5 และไม6 Over Stock จนต5องนํามา Re-sterile

สรุปผลงานโดยย�อ : การจัดเตรียมความพร5อม Stock อุปกรณ$ปราศจากเชื้อให5มีความพร5อมใช5 ทําให5หน6วยงานเกิดความสะดวก มีความพร5อมในการให5บริการ มีความพึงพอใจในการทํางาน ไม6เกิดการสูญเสียค6าใช5จ6าย จากการนํามา Re-sterile จากอุปกรณ$หมดอายุ


สมาชิกทีม :นางเครือวัลย$ เป1ยงใจ , และคณะ

เปwาหมาย : เพ่ือให5อุปกรณ$ปราศจากเชื้อให5มีความพร5อมใช5 ลดค6าใช5จ6ายในการ Re-sterile และลดภาระงาน

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : เนื่องจากในป1 2557-2558 หน6วยงานจ6ายกลางพบอุบัติการณ$ 10 และ 12 ครั้ง ตามลําดับ ในการให5บริการอุปกรณ$ต6างๆแก6หน6วยงาน บางอย6างใกล5วันหมดอายุ บางอย6างไม6เพียงพอในขณะนั้น และบางอย6างพบหมดอายุ ป1 2557-2558 จํานวน 72 Set และ 50 Set ตามลําดับ ทําให5อาจเกิดปAญหาแก6การให5บริการแก6ผู5ปhวยท่ีอาจไม6ปลอดภัย จากอุปกรณ$ของใช5มีไม6เพียงพอ เกิดการสูญเสียทรัพยากร คน เงิน ของ เวลา จากการ Re-Sterile ของอุปกรณ$ท่ีมีจํานวนมากเกิน

กิจกรรมการพัฒนา : 1. การประชุมร6วมกับคณะกรรมการและเจ5าหน5าท่ีผู5เก่ียวข5องและคืนข5อมูล 2. การนําแนวทางท่ีกําหนดลงสู6การปฏิบัติ 3.ติดตามประสานกับผู5รับผิดชอบหลักของหน6วยงาน นั้นๆ หากพบปAญหา และอุปสรรค ในแต6ละช6วงเวลาเป̂นระยะอย6างต6อเนื่อง

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : 1.)หน6วยงานเบิกอุปกรณ$ให5สัมพันธ$กับคนไข5ในช6วงเวลานั้น 2.งานจ6ายกลาง ปรับ Stock จํานวนอุปกรณ$ให5สัมพันธ$กับจํานวนเบิกแต6ละวัน 3.มีการ Stock อุปกรณ$ท่ีเตรียมนึ่งเพ่ือทําปราศจากเชื้อให5พร5อมอยู6เสมอ จากผลการดําเนินการพบว6า การบริหาร Stock อุปกรณ$ปราศจากเชื้องานจ6ายกลาง ไม6มีอุบัติการณ$การจ6ายของหมดอายุให5หน6วยงาน ร5อยละ 100 และไม6พบอุปกรณ$หมดอายุในห5อง เก็บอุปกรณ$ปราศจากเชื้อ ร5อยละ 0.01 บุคลากรผู5รับผลงานมีความพึงพอใจร5อยละ 91.98 เจ5าหน5าท่ีงานจ6ายกลางมีความพึงพอใจร5อยละ 95

34


บทเรียนท่ีได9รับ : การพัฒนางานด5านการบริหาร Stock อุปกรณ$ปราศจากเชื้อ ทําให5มีความพร5อมในการแจกจ6ายอุปกรณ$ท่ีมีประสิทธิภาพ ทําให5ผู5ปhวยปลอดภัย ลดค6าใช5จ6ายของโรงพยาบาล และลดระยะเวลาในการปฏิบัติงานของบุคลากร

การติดต�อกับทีมงาน : นางเครือวัลย$ เป1ยงใจ ตําแหน6งผู5ช6วยเหลือคนไข5 หน6วยงาน งานจ6ายกลาง ท่ีอยู6 โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน โทรศัพท$ท่ีติดต6อได5สะดวก (054) 710138 ต6อ 152

35


ผลของการพัฒนาการเตรียมอุปกรณ)การช�วยหายใจ

คําสําคัญ : การเตรียมอุปกรณ$ช6วยหายใจ หมายถึง การเตรียมความพร5อมของอุปกรณ$การช6วยหายใจ เพ่ือทําให5ปราศจากเชื้อ ก6อนแจกจ6ายให5กับหน6วยงาน

สรุปผลงานโดยย�อ : การเตรียมอุปกรณ$การช6วยหายใจ ให5มีความพร5อมใช5 ทําให5ผู5ปhวยปลอดภัย บุคลากรพึงพอใจ ลดค6าใช5จ6ายของโรงพยาบาล ลดภาระงานของเจ5าหน5าท่ี ลดค6าใช5จ6ายของโรงพยาบาล จากการนํากลับมาทําซํ้า เกิดความพึงพอใจท้ังผู5ให5และผู5รับผลงาน


สมาชิกทีม :นางพูนทิพย$ คําแดง พนักงานซักฟอก

เปwาหมาย : เพ่ือพัฒนาการเตรียมอุปกรณ$ช6วยหายใจ ให5มีความพร5อมใช5 ทําให5ผู5ปhวยปลอดภัย ลดการสูญเสียทรัพยากรท้ังคน เงิน ของ เวลา เกิดความพึงพอใจท้ังผู5ให5และผู5รับผลงาน

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : เนื่องจากต้ังแต6เดือน กรกฎาคม-สิงหาคม ป1 2558 หน6วยงานจ6ายกลางพบอุบัติการณ$ การจัดเตรียมอุปกรณ$ช6วยหายใจไม6มีความพร5อมใช5ให5แก6หน6วยงาน ได5แก6 อุปกรณ$พ6นยา ประกอบไม6ครบ พบอุบัติการณ$ 2 ครั้ง จํานวน 3 Set Ambu bag ผู5ใหญ6มีการพองตัวตลอดเวลา 1 Set และพบหน6วยงานส6งอุปกรณ$ Ambu bag มาไม6ครบ ทางหน6วยจ6ายกลางไม6ได5ตรวจเช็คละเอียดแล5วประกอบ ทําให5หน6วยงานส6งคืน 2 ชุด อาจเกิดปAญหาแก6การให5บริการแก6ผู5ปhวย โดยเฉพาะผู5ปhวยจําเป̂นเร6งด6วนฉุกเฉิน และผู5รับบริการไม6พึงพอใจ

กิจกรรมการพัฒนา : 1. การประชุมร6วมกับคณะกรรมการและเจ5าหน5าท่ีผู5เก่ียวข5องในหน6วยงานและคืนข5อมูล 2. นํารูปแบบท่ีได5พัฒนาลงสู6การปฏิบัติ 3.ติดตามประเมินผล

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : 1.)กําหนดให5มีการตรวจเช็คส6วนประกอบของอุปกรณ$จากหน6วยงานให5ครบทุกครั้งท่ีนําส6ง โดยเฉพาะ Ambu bag 2.แจ5งกลับหน6วยงานทันทีหากอุปกรณ$ไม6ครบ 3. จัดทํารายการจํานวนอุปกรณ$ ในแต6ละประเภทท่ีซับซ5อน และบันทึกเป̂นภาพถ6าย ผลการดําเนินงานพบว6า ไม6พบอุบัติการณ$การรายงานอุปกรณ$ประกอบไม6ครบ หรือไม6ความพร5อมใช5 ความพึงพอใจเจ5าหน5าท่ีในงานจ6ายกลาง ร5อยละ 96 ความพึงพอใจในผู5รับบริการร5อยละ 94

บทเรียนท่ีได9รับ : ผลของการดําเนินงานในด5านการพัฒนา การเตรียมอุปกรณ$ช6วยหายใจให5ครบถ5วน มีความพร5อมใช5 ทําให5ผู5รับบริการมีความปลอดภัย บุคลากรมีความสะดวกในการปฏิบัติงาน เกิดความพึงพอใจท้ังผู5ให5และผู5รับผลงาน

การติดต�อกับทีมงาน : นางพูนทิพย$ คําแดง ตําแหน6ง พนักงานซักฟอก หน6วยงาน งานจ6ายกลาง ท่ีอยู6 โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน โทรศัพท$ท่ีติดต6อได5สะดวก (054) 710138 ต6อ 152

36


ผลลัพธ)ของระบบคัดกรองวัณโรคในโรงพยาบาลท�าวังผา ป\ 2557-2559 นางอุดมศรี ไชยชนะ ,นางพันธ$ผกา จิณะไชย, นางบุญยวง สมภาณและคณะ

บทคัดย�อ โรงพยาบาลท6าวังผาถูกจัดอันดับว6ามีความเสี่ยงสูงของโรควัณโรค จากสถิติ 3 ป1 ย5อนหลัง

พบว6าในป1 2556-2558 มีอัตราปhวยต6อแสนประชากรท่ี 155.99,111.14, 114.47 ความครอบคลุมการคัดกรองวัณโรคในกลุ6มเสี่ยงท้ังอําเภอ ป1 2557-2559 อยู6ท่ี 94.89, 77.40, 72.58 ซ่ึงยังตํ่ากว6าเปiาหมายการศึกษาเชิงพรรณนาโดยการศึกษาย5อนหลังครั้งนี้เพ่ือศึกษาผลลัพธ$ของระบบคัดกรองวัณโรคในโรงพยาบาลท6าวังผาโดยมีวัตถุประสงค$เพ่ือพัฒนารูปแบบใหม6ในการคัดกรองผู5ปhวยวัณโรคโดยใช5ทรัพยากรเท6าท่ีมีอยู6และเปรียบเทียบผลการดําเนินงานก6อนและหลังพัฒนาจําแนกรายป1กลุ6มตัวอย6างคือผู5ท่ีมีอาการสงสัยวัณโรค,ผู5สัมผัสร6วมบ5านท่ีได5รับการตรวจเสมหะและCXR เครื่องมือท่ีใช5 คือ แบบคัดกรองโปรแกรมTBCM แบบรายงานเอ็กเซรย$ ประเมินผลการดําเนินโดยการจัดประชุมเพ่ือกําหนดรูปแบบการคัดกรองนําไปใช5 ประชุมเพ่ือประเมินรูปแบบท่ีเหมาะสมเป̂นรายป1 วิเคราะห$ค6าข5อมูลโดยใช5เชิงพรรณา ด5วยจํานวน ค6าร5อยละ

ผลการศึกษาพบว6ามีการส6งเสมหะเพ่ือวินิจฉัย 708,534,486 รายได5รับแบบคัดกรองผู5ท่ีมีอาการสงสัยวัณโรคคิดเป̂นร5อยละ 80.22, 81.64,75.51 อาการท่ีพบมากท่ีสุดคือไอเรื้อรังมากกว6า 2 สัปดาห$ รองลงมาคือไอมีเสมหะสีเหลืองเขียวเพศชายได5รับการตรวจเสมหะมากกว6าเพศหญิง Positive Suspect อยู6ท่ี 3.44,3.02,6.5 ส6งเสมหะครบ 3 ครั้งอยู6ท่ีร5อยละ 73.59,69.79,72.87 ภาระงานของการตรวจเสมหะอยู6ท่ี 2.43,2.08,2.42 ต6อวัน ส6งเสมหะมากท่ีสุดท่ีแผนกผู5ปhวยนอกอยู6ท่ี 361,274,270 ราย รองลงมาผู5ปhวยใน 138,149,270 ราย คลินิกARV ได5รับการส6งเสมหะอยู6ท่ี 8,10,10 รายได5รับการวินิจฉัยเป̂นวัณโรคท่ีแผนกผู5ปhวยในมากท่ีสุด17,17,27 รายผู5ปhวยนอก อยู6ท่ี15,12,18 ราย ส6งเอ2กซเรย$มากสุดในกลุ6มผู5สูงอายุ ผู5สัมผัสผู5ปhวยวัณโรคอายุน5อยกว6า 18 ป1 จํานวน15,41,18 ราย ได5รับการวินิจฉัยLTBIได5รับยา INH Prophylaxis จํานวน 10,7,12 รายเป̂นเด็กอายุน5อยกว6า 5 ป1 จํานวน3,2,9 รายและอายุ 15-18 ป1 จํานวน 7,5,3 ราย

เสนอแนะให5มีการพัฒนาแบบคัดกรองท่ีมีข5อมูลท่ีครบถ5วน โดยเฉพาะอาการของวัณโรค ประวัติการสัมผัสผู5ปhวยวัณโรค และพฤติกรรมเสี่ยง ซ่ึงจะช6วยให5สามารถค5นพบผู5ปhวยท่ีสงสัยวัณโรคให5ได5รับการคัดกรองและวินิจฉัยเพ่ิมมากข้ึน การพัฒนาระบบการประชาสัมพันธ$และการคัดแยกผู5ปhวยโรคระบบทางเดินหายใจอย6างเข5มข5นในทุกแผนกการพัฒนาระบบการส6งเสมหะผู5ปhวยทุกรายท่ีมีอาการด5วยระบบทางเดินหายใจท่ีตึกผู5ปhวยในและการพัฒนาระบบคัดกรองผู5ปhวยวัณโรคในกลุ6มท่ีมีความเสี่ยงสูงให5ครอบคลุมทุกแผนก

37


ช่ือเรื่อง กรณีศึกษาการพยาบาลผู9มีปTญหาการด่ืมสุราและมีพฤติกรรมฆ�าตัวตายของโรงพยาบาลท�าวังผา Case study Nursing problem with alcohol drinking and suicide behavior in Tha Wang Pha Hospital

คณะผู9วิจัย นางธิดารัตน$ ประพันธ$ นางสาวพัชรี โชติกพงศ$ นางสุนิทรา ท5าวอ5าย และคณะ

ความเป:นมาและความสําคัญ จากสถานการณ$ปAญหาการด่ืมสุราของประเทศไทยท่ีมีแนวโน5มเพ่ิมข้ึนเรื่อยๆ ทําให5ประชากรไทยท่ีมีความผิดปกติจากพฤติกรรมการด่ืมสุราสูงกว6า 5 ล5านคน จากสถิติรายงานประจําป1กรมสุขภาพจิตป12556 พบจํานวนผู5ปhวยนอกจิตเวช รหัสกลุ6มโรค F10 – F19 ป1งบประมาณ 2555- 2556 มีจํานวน 80,955 และ 82,192 ราย พบผู5มีปAญหาการด่ืมสุราและการใช5สารเสพติดท่ีเพ่ิมสูงมากข้ึน และจากข5อมูลผู5มีปAญหาการด่ืมสุราเข5ารับการรักษาในโรงพยาบาลท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน ป1พ.ศ. 2554 – 2557 พบสถิติของผู5มีปAญหาการด่ืมสุราเข5ารับการรักษาในโรงพยาบาลท6าวังผาจํานวน 49, 52, 57 และ 65 รายตามลําดับ แสดงให5เห็นว6า ความรุนแรงของปAญหาทางด5านจิตเวชท่ีเกิดจากการใช5สุรามีแนวโน5มท่ียังจะรุนแรงต6อไปในอนาคต พบได5ในช6วงถอนพิษสุรา ซ่ึงเป̂นปAจจัยส6งเสริมท่ีทําให5เกิดความเสี่ยงในการฆ6าตัวตายได5 จากการเก็บรวมรวมข5อมูลรายงานแบบเฝiาระวังภาวะซึมเศร5าและการทําร5ายตนเอง รง 506 DS ในป12555 - ป12557 พบว6า มีผู5มีปAญหาการด่ืมสุราพยายามทําร5ายตนเองจํานวน 4 ราย และผู5มีปAญหาการด่ืมสุราฆ6าตัวตายสําเร็จ จํานวน 3 ราย (รง506,2555-2557) ดังนั้นผู5วิจัยจึงสนใจจะศึกษา พฤติกรรมการฆ6าตัวตาย ในผู5มีปAญหาการด่ืมสุรา (Alcohol dependence) มีประวัติโรคทางจิตเวช และเคยพยายามฆ6าตัวตายมาก6อน โดยมีเปiาหมายหลักคือ ให5ผู5ปhวยรับผลกระทบจากสุราให5น5อยท่ีสุดและในขณะเดียวกันอาการเจ็บปhวยทางจิตเวชทุเลาลงไปด5วย โดยการให5ความรู5 การรับประทานยา การบําบัดรายบุคคล การสร5างแรงจูงใจ เน5นให5การบําบัดฟx�นฟูการปiองกันการด่ืมสุราจากตัวกระตุ5นและสถานการณ$เสี่ยง อันจะนําไปสู6การประยุกต$ความรู5เพ่ือให5การปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพมากยิ่งข้ึนต6อไป

วัตถุประสงค)การวิจัย 1. เพ่ือศึกษากระบวนการพยาบาลในการดูแลผู5ปhวยสุราท่ีมีพฤติกรรมการฆ6าตัวตาย และปรับเปลี่ยนทัศนคติ เสริมสร5างแรงจูงใจสามารถเลิกสุราได5อย6างต6อเนื่อง 2. เพ่ือศึกษาแนวทางการส6งเสริมปiองกันและแก5ไขปAญหาการฆ6าตัวตายในผู5ปhวยปhวยติดสุรา

ขอบเขตการวิจัย ประชากรในวิจัยครั้งนี้ คือ มีผู5มีปAญหาการด่ืมสุราพยายามทําร5ายตนเองท่ีมารับการรักษาท่ีรพ.ท6าวังผา ระยะเวลาในการทําวิจัย เริ่มทําการศึกษา ตุลาคม 2558 – มีนาคม 2559 รวมระยะเวลา 6 เดือน เครื่องมือท่ีใช9ในการวิจัย แบบประเมินปAญหาการด่ืมสุรา Audit, แบบประเมินความรุนแรงอาการถอนพิษสุราด5วยเครื่องมือ AWS, แบบประเมินความเสี่ยงต6อการพลัดตกหกล5ม, แบบคัดกรองโรคซึมเศร5า 2Q, 9Q 8Q วิธีการเก็บรวบรวมข9อมูล การวิจัยในครั้งนี้เป̂นการศึกษาสาเหตุและแนวทางในการดูแลผู5มีปAญหาการด่ืมสุราและมีพฤติกรรม ฆ6าตัวตาย กระบวนการพยาบาลในการดูแลผู5ปhวยสุราท่ีมีพฤติกรรมการฆ6าตัวตายและ

38


ปรับเปลี่ยนทัศนคติ เสริมสร5างแรงจูงใจสามารถเลิกสุราได5อย6างต6อเนื่องการดําเนินงานวิจัยเชิงคุณภาพ และการเรียนรู5จากกรณีศึกษาจาก จากการสังเกต และ การสนทนา

สถิติท่ีใช9 วิเคราะห$ข5อมูล โดยการวิเคราะห$เนื้อหา

ผลการวิจัย ผู5ปhวยชายไทยอายุ 50ป1 สถานภาพ โสด อาศัยอยู6คนเดียว อาชีพรับจ5างท่ัวไป รับไว5รักษาเป̂นผู5ปhวยในต้ังแต6วันท่ี 14 กุมภาพันธ$ 2557 จนถึงวันท่ี 19 กุมภาพันธ$ 2557 รวม 6 วัน ด5วยอาการ 1 สัปดาห$หยุดด่ืมสุรา 2 วันก6อนด่ืมสุราขาวมา 1 ขวด ไม6กินข5าว มีเสียงหูแว6ว ได5ยินเสียงคนขู6ทําร5าย ผู5ปhวยกลัวเสียงขู6มากจึงตัดสินใจทําร5ายตัวเอง เพ่ือหนีเสียงท่ีขู6ทําร5าย จึงพยายามจะใช5เชือกแขวนคอตนเองกับประตูบ5าน พ่ีสาวเห็นเหตุการณ$ จึงเข5ามาช6วยเหลือและรีบนําส6งโรงพยาบาล ขณะAdmit ยังมีหูแว6วเสียงคนขู6ว6าจะมาทําร5าย จึงAdmitสังเกตอาการและเฝiาระวังการทําร5ายตนเองซํ้า แรกรับยังมีประสาทหลอนทางหูได5ยินเสียงขู6ทําร5าย กลางคืนนอนไม6หลับ ฝAนร5าย กระสับกระส6าย อยู6ไม6ติดท่ี ประเมิน AUDIT ผู5ดื่มแบบติดประเมิน AWS ได5 Very severe withdrawal ประเมินโรคซึมเศร5า 9Q มีอาการโรคซึมเศร5าระดับ ปานกลาง ประเมินการฆ6าตัวตาย 8Q พบแนวโน5มต6อการฆ6าตัวตายปานกลาง การวินิจฉัย Alcohol withdrawal with Suicidal attempt and high risks for suicidal และ Alcohol dependence หลังตรวจและรับการรักษาตามแผนการรักษาอาการดีข้ึน แพทย$จําหน6ายให5กลับบ5านได5ทําการนัดติดตามเพ่ือทําการสนทนาเพ่ือการบําบัดต6ออีก 4 ครั้ง โดยทําการนัดทุก1 สัปดาห$ ระหว6าง วันท่ี 25 กุมภาพันธ$ ถึง วันท่ี 18 มีนาคม 2557 เพ่ือติดตามอาการ

อภิปรายผล พบว6า ปAจจัยท่ีทําให5เกิดโรคในผู5ปhวยรายนี้คือ บุคลิกภาพ ฐานะยากจน เรียนน5อย ปAจจัยกระตุ5น คือ มีการด่ืมสุรามานาน ไม6มีครอบครัว ผิดหวังในความรัก ญาติพ่ีน5องต6างคนต6างอยู6 ปAจจัยท่ีทําให5เกิดอาการและการดําเนินโรคคงอยู6 เพราะใช5เวลามากเกินไปกับการด่ืม ไม6มีจุดมุ6งหมายในชีวิต คิดว6าพ่ีสาวและน5องชายไม6รัก คิดถึงเรื่องความรักท่ีผิดหวังอยู6ตลอดเวลาจึงไม6ดูแลตัวเอง หลังจากการรักษา ผู5ปhวยต้ังเปiาหมายในชีวิตเพ่ือตนเองจะมีสุขภาพท่ีดีข้ึน พฤติกรรมการด่ืมสุรา ยังคงอยู6 แต6มีปริมาณลดลง ข9อเสนอแนะ การให5ความรู5สร5างความเข5าใจเรื่อง อาการทางจิตผิดปกติทางจิต และการติดตามหลังการบําบัดรักษาเป̂น การนําผลงานวิจัยไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา สามารถนําผลการวิจัยไปใช5ในการดูแลผู5ปhวยกลุ6มโรคติดสุราและกลุ6มเสี่ยงอ่ืนๆ

บทเรียนท่ีได9รับ การปฏิบัติตามแนวทางการดูแลผู5ปhวยโรคติดสุราร6วมกับการทบทวนการดูแลผู5ปhวยอย6างสมํ่าเสมอ จะช6วยให5บุคลากรเกิดการเรียนรู5 เข5าใจ มีความม่ันใจ มีสมรรถนะเพ่ิมข้ึน และพัฒนาบริการพยาบาลอย6างต6อเนื่อง ปTจจัยแห�งความสําเร็จ ความร6วมมือของคนไข5และญาติในการมาตามนัดติดตาม

39


ผลของการขับเคล่ือนนโยบายสาธารณะ ผู9สูงอายุ ตําบลท�าวังผา อําเภอท�าวังผา จังหวัดน�าน

คณะผู9วิจัย นางนภาพร มหายศนันท$ ,นางประภัสสร จงจิตร ,ทพ.วุฒิพงษ$ ธนะขว5าง ,นางศรีวรรณ โนศรี

ความเป:นมาและความสําคัญ จากรายงานการสํารวจสุขภาพผู5สูงอายุไทยโดยกระทรวงสาธารณสุขในป1 พ.ศ. 2547 พบว6าโครงสร5างของ ประชากรในสังคมไทยมีการเปลี่ยนแปลงไปคือ มีจํานวนผู5สูงอายุเพ่ิมมากข้ึนและปAจจุบันพบว6าสัดส6วนประชากรผู5สูงอายุเท6ากับร5อยละ 15 ของประชากรท้ังหมดซ่ึงในจํานวนนี้พบปAญหาท่ีเก่ียวกับด5านสุขภาพของผู5สูงอายุ(มากกว6า60ป1)ร5อยละ 40-60 มีปAญหาข5อเสื่อม ส6วนในเรื่องการเจ็บปhวยพบว6ามีความชุกโรคความดันโลหิตสูงถึงร5อยละ 14 ความชุกเบาหวานร5อยละ 7.9 ด5านภาวะทุพพลภาพและการพ่ึงพาพบว6าผู5สูงอายุร5อยละ 25 ไม6สามารถช6วยเหลือตนเองได5ในทํากิจวัตรประจําวัน จากข5อมูลดังกล6าวแสดงให5เห็นถึงอนาคตอันใกล5ท่ีชุมชนจะมีผู5สูงอายุมากข้ึน จะเป̂นเรื่องท่ีสําคัญของชุมชน การใช5มาตรการในการส6งเสริมสุขภาพและปiองกันโรคสําหรับประชากรก6อนวัยสูงอายุและวัยสูงอายุทุกคนจะทําให5ผู5สูงอายุมีสุขภาพดี ช6วยลดความทุพพลภาพซํ้าซ5อน และลดการพ่ึงพิงได5 ตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน เป̂นพ้ืนท่ีหนึ่งท่ีจะเข5าสู6สังคมผู5สูงอายุเช6นกัน ปAจจุบันป1 2558 ตําบลท6าวังผามีประชากรผู5สูงอายุท้ังหมดร5อยละ 15.36 ปAญหาสุขภาพของผู5สูงอายุมีท้ัง ทางกาย และทางจิต ปAญหาทางกายส6วนใหญ6ปhวยด5วยโรคเรื้อรัง โรคความดันโลหิตสูง ร5อยละ8.70 โรคเบาหวาน ร5อยละ2.74 และมีผู5สูงอายุท่ีจําเป̂นต5องพ่ึงพิงร5อยละ 8.69 ปAญหาทางจิตก็เกิดจากความเครียดจากโรคเรื้อรังท่ีเป̂นอยู6 การท่ีต5องอยู6เพียงลําพังไม6มีคนดูแล เพราะลูกหลานไปทํางานนอกบ5าน หรือต6างจังหวัด ดังเช6น ป1 2556 พบว6ามีผู5สูงอายุฆ6าตัวตายสําเร็จถึง 2 คน จากเหตุผลดังกล6าวจึงทําให5ชมรมผู5สูงอายุตําบลท6าวังผาซ่ึงมีแกนนําท่ีสําคัญมาจาก ข5าราชการเกษียณ อดีตผู5นําชุมชน ผู5นําด5านศาสนาของชุมชน ได5มีการรวมกลุ6มข้ึนเพ่ือรวมกลุ6มจัดกิจกรรมการส6งเสริมสุขภาพกายและใจ มีการดําเนินงานมาต้ังแต6ป1 2535 ต6อมาป1 2545 มีสภาสาขาผู5สูงอายุแห6งประเทศไทยจังหวัดน6านเข5าชวนเป̂นเครือข6ายของจังหวัดน6าน ป1 2542 มีเจ5าหน5าท่ีสาธารณสุขมาชวนออกกําลังกาย และบริโภคอาหารท่ีปลอดสารพิษ ป12553เป̂นการเปลี่ยนแปลงการทํางานของชมรมผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา เนื่องจากได5มีผู5บริหารของเทศบาลตําบลท6าวังผา สภาวัฒนธรรมตําบลท6าวังผา โรงพยาบาลท6าวังผา กรมพัฒนาชุมชน ได5มีนโยบายในการส6งเสริมสนับสนุนให5เกิดการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพผู5สูงอายุจึงเริ่มมีการวางแผนการดําเนินงานอย6างเป̂นระบบคณะกรรมการชมรม และสมาชิกชมรมผู5สูงอายุมีโอกาสเข5าไปมีส6วนร6วมในการกําหนดนโยบาย และกิจกรรมการดําเนินงานท่ีสอดคล5องกัยบริบทของชุมชน จนทําให5มีนโยบายสาธารณะท่ีทุกภาคส6วนต5องเข5ามามีส6วนร6วมอย6างเป̂นรูปธรรม ต6อเนื่อง และยั่งยืนมาจนถึงปAจจุบัน จากสถานการณ$การขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะสุขภาพผู5สูงอายุตําบลท6าวังผาท่ีเป̂นรูปธรรม ต6อเนื่อง จึงเป̂นท่ีมาของทีมถอดบทเรียนมีความสนใจท่ีจะมาติดตามประเมินผล และถอดบทเรียนกระบวนการการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพแบบมีส6วนร6วม เพ่ือนําไปพัฒนาการจัดการสุขภาพประชาชนผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา และสรุปเป̂นบทเรียนให5พ้ืนท่ีอ่ืนได5เข5ามาศึกษา

40


วัตถุประสงค)การวิจัย 1.เพ่ือติดตามผล การขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็น “ผู5สูงอายุ” ของชมรมผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน 2.เพ่ือนําผลการประเมิน และการถอดบทเรียนไปปรับปรุงกระบวนการดูแลผู5สูงอายุแบบมีส6วนร6วมของตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน 3.เพ่ือนําผลการประเมินไปขยายผลและเผยแพร6ไปสู6พ้ืนท่ีอ่ืนๆท่ีต5องการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะประเด็นผู5สูงอายุ

ระเบียบวิธีวิจัย (research methodology) แบบของการวิจัย (research design). เป̂นการศึกษาเชิงพัฒนา(developmental study) โดยศึกษาจากข5อมูลย5อนหลัง(Retrospective) ข5อมูลบริบทชุมชน สถานะสุขภาพของผู5สูงอายุ เอกสารข5อมูลสถิติต6างๆ จากการสัมภาษณ$เชิงลึก การสังเกต และจากการเล6าเรื่องของผู5ท่ีมีส6วนเก่ียวข5องในการดําเนินงานประกอบด5วยตัวแทนคณะกรรมการชมรมผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน จํานวน 5 คน , ตัวแทนชมรมผู5สูงอายุระดับหมู6บ5านๆละ 2 คน , ตัวแทนจากสภาวัฒนธรรมตําบลท6าวังผา จํานวน 1คน, ผู5แทนจากเทศบาลตําบลท6าวังผาจํานวน 2 คน, นักวิชาการจาก รพ.ท6าวังผา จํานวน 2คน และผู5นําชุมชน หมู6บ5านละ 1 คน ถึงกระบวนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพผู5สูงอายุแบบมีส6วนร6วม พ้ืนท่ีตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน ซ่ึงดําเนินการในช6วงเวลา กุมภาพันธ$ 2559 - พฤษภาคม 2559 และวิเคราะห$ข5อมูลเป̂นเรื่องเล6าเร5าพลัง และโดยใช5สถิติเชิง พรรณนา และวิเคราะห$ข5อมูลเชิงคุณภาพ

กรอบแนวคิด เพ่ือศึกษาถึงกระบวนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพผู5สูงอายุ ของผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน รวมถึงการมีส6วนร6วมของภาคีเครือข6าย ว6ามีพัฒนาการดําเนินงานมาอย6างไร มีบุคคล หรือเหตุการณ$อะไรท่ีเป̂นปAจจัยความสําเร็ของการขับเคลื่อนฯ เพ่ือนําไปสู6การวิเคราะห$ ผลการดําเนินงานเพ่ือนําไปพัฒนาการจัดการสุขภาพผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา และขยายผล เผยแพร6ไปยังพ้ืนท่ีอ่ืนๆ โดยมีกรอบการถอดบทเรียนตามกระบวนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะด5านสุขภาพแบบมีส6วนร6วม 5 ข้ันตอน ดังนี้ 1. การก6อตัวของประเด็นเชิงนโยบาย 2. การก6อรูปนโยบาย (การ กําหนดทางเลือกนโยบาย) 3. การตัดสินใจทางนโยบาย 4. การนํานโยบายไปสู6การปฏิบัติ 5. การติดตามและประเมินผลนโยบาย

41


ผลการวิจัย การขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพแบบมีส6วนร6วมผู5สูงอายุผู5สูงอายุ ตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน ตามกระบวนการพัฒนาและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพแบบมีส6วนร6วม 5 ข้ันตอนดังนี้ ข้ันตอนท่ี 1. การก�อตัวของประเด็นเชิงนโยบาย การก6อตัวเชิงนโยบายเริ่มเกิดข้ึนหลังจากป1 พ.ศ.2554 ท่ี เทศบาลตําบลท6าวังผา สภาวัฒนธรรมตําบลท6าวังผา และโรงพยาบาลท6าวังผาได5เข5ามามีส6วนร6วมในการดําเนินงานของชมรมผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา โดยมีการจัดต้ังกลไกการดําเนินงานของชมรมผู5สูงอายุท้ังระดับหมู6บ5านและตําบล จึงได5จัดเวทีทบทวนผลการดําเนินงานของชมรมผู5สูงอายุท่ีผ6านมา วิเคราะห$สถานการณ$ภาวะสุขภาพของผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา วิเคราะห$การมีส6วนร6วมของภาคีเครือข6ายในการดําเนินงานชมรมผู5สูงอายุ พบว6าชมรมผู5สูงอายุตําบลท6าวังผามีการดําเนินงานท่ียาวนาน มีกิจกรรมการดําเนินงานอย6างต6อเนื่อง เน5นการมีส6วนร6วมของสมาชิกผู5สูงอายุ ในการทํากิจกรรมทางกาย ใจ อารมณ$ สังคม การรักษาขนบธรรมเนียมประเพณ2 และการจัดสวัสดิการเม่ือเสียชีวิต ภายใต5ความเข5มแข็งของกลไกท่ีมาจากปราชญ$ชุมชน เช6น ข5าราชการเกษียณ ผู5นําทางด5านศาสนา อดีตผู5นําชุมชน จึงทําให5กระบวนการทํางานของชมรมผู5สูงอายุเป̂นระบบท่ีค6อยๆพัฒนาข้ึนและได5รับการยอมรับของสมาชิก ชุมชน และภาคีภาคส6วนต6างๆ ข5อมูลสถานะสุขภาพของประชาชนตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน มีประชากรผู5สูงอายุท้ังหมดร5อยละ 15.36 มีผู5สูงอายุท่ีจําเป̂นต5องพ่ึงพิงร5อยละ 8.69 และมีภาวะการเจ็บปhวยด5วยโรคความดันโลหิตสูง ร5อยละ8.70 โรคเบาหวาน ร5อยละ2.74 และเนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงทางสังคมทําให5ตําบลท6าวังผาอยู6แบบสังคมเมืองมากข้ึน ขาดการดูแลเอาใจใส6จากญาติพ่ีน5อง เพ่ือนบ5าน เม่ือป1 2556 พบว6ามีผู5สูงอายุท่ีอยู6บ5านครเดียวมีโรคไม6ติดต6อเรื้อรังท่ีต5องไปรับการรักษาต6อเนื่องเกิดความเครียด คิดฆ6าตัวเองสําเร็จจํานวน 2 ราย จึงเป̂นเหตุการณ$ท่ีทําให5ผู5สูงอายุและภาคี เครือข6ายชุมชนได5มาร6วมกันคิดวิเคราะห$สาเหตุ และแนวทางปiองกันร6วมกันอีกครั้ง การมีส6วนร6วมของภาคีเครือข6าย พบว6ามีเปiาหมายร6วมกันจากทุกภาคส6วนคือ “การทําให5ผู5สูงอายุมีสุขภาวะท่ีดี” โดยแต6ละภาคส6วนมีแนวทางการดําเนินงานดังนี้ ชมรมผู5สูงอายุต5องการรวมกลุ6มเพ่ือจัดกิจกรรมส6งเสริมสุขภาพท่ีครอบคลุมท้ัง 4 มิติ และมีการช6วยเหลือกันกรณีเสียชีวิต เทศบาลตําบลท6าวังผา มีเปiาหมายในการดําเนินงานเพ่ือต5องการให5ผู5สูงอายุได5รับสวัสดิการด5านเบ้ียยังชีพท่ีเหมาะสม มีท่ีอยู6อาศัยท่ีปลอดภัย จัดสิ่งแวดล5อมในชุมชนให5เอ้ือต6อการส6งเสริมสุขภาพ โรงพยาบาลท6าวังผา มีเปiาหมายให5ผู5สูงอายุเข5าถึงบริการด5านสุขภาพครอบคลุมท้ัง 4 ด5านคือการปiองกัน รักษา ส6งเสริม และฟx�นฟูสภาพ สภาวัฒนธรรมตําบลท6าวังผาให5การสนับสนุนและส6งเสริมกิจกรรมการรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีของชุมชน กรมพัฒนาชุมชน มีแนวทางการส6งเสริมอาชีพให5ผู5สูงอายุเพ่ือให5มีรายได5เพ่ิมข้ึน ข้ันตอนท่ี 2. การก�อรูปนโยบาย (การ กําหนดทางเลือกนโยบาย) หลังจากมีการวิเคราะห$ข5อมูลสถานการณ$ต6างๆ ร6วมกันของ ชมรมผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา ร6วมกับภาคี เครือข6าย ชุมชน จึงได5กําหนดนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพของผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา เพ่ือนําไปเป̂นแนวปฏิบัติร6วมกันในการจัดการสุขภาวะผู5สูงอายุตําบลท6าวังผาให5ดีข้ึน(สุขภาวะ หมายถึง ภาวะท่ีสมบูรณ$ท้ัง

42


ทางด5านร6างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ กําหนดโดยปAจจัยด5านบุคคล สิ่งแวดล5อมและสังคม) ภายใต5คําขวัญท่ีว6า “ สูงวัยอย6างมีคุณค6า ชราอย6างมีศักด์ิศรี ” ดังนี้ 1.การส6งเสริมให5ผู5สูงอายุมีการรวมกลุ6มเพ่ือการส6งเสริมสุขภาพท่ีครอบคลุม 4 มิติ กาย จิต สังคมปAญญา 2.การส6งเสริมสนับสนุนให5ดําเนินกิจกรรมท่ีแสดงถึงการรักษาขนบธรรมเนียมประเพณี และด5านศาสนา 3.การจัดสวัสดิการด5านสุขภาพแก6ผู5สูงอายุ 4.การจัดสวัสดิการด5านเบ้ียยังชีพแก6ผู5สูงอายุ ตามภาวการณ$พึงพาของผู5สูงอายุ 5.การส6งเสริมอาชีพเพ่ือให5คุณค6าแก6ผู5สูงอายุและเพ่ิมรายได5 ข้ันตอนท่ี 3. การตัดสินใจทางนโยบาย หลังจากมีการกําหนดนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพผู5สูงอายุตําบลท6าวังผาดังกล6าวแล5ว ชมรมผู5สูงอายุ ภาคีเครือข6าย ท5องถ่ิน ชุมชน ได5กําหนดแนวทางการดําเนินงานเพ่ือส6งเสริมให5นโยบายดังกล6าวสําเร็จ หลังจากนั้นได5นํานโยบายและแนวทางการดําเนินงานไปสอบถามเพ่ือลงประชามติร6วมกันในเวทีประชาคมผู5สูงอายุในแต6ละหมู6บ5าน ข้ันตอนท่ี 4. การนํานโยบายไปสู�การปฏิบัติ แนวทางการดําเนินงานตามนโยบายเพ่ือสุขภาพผู5สูงอายุแบบมีส6วนร6วมได5ถูกกําหนดข้ึนในหน6วยงานภาครัฐ เช6น โรงพยาบาลท6าวังผา เทศบาลตําบลท6าวังผา งานพัฒนาชุมชนอําเภอท6าวังผา ศูนย$การศึกษานอกโรงเรียน เพ่ือจัดทําแผนงานโครงการในการดําเนินงานให5บรรลุเปiาหมายอย6างเป̂นรูปธรรม และมีกลไกในการประสานงานและขับเคลื่อนกิจกรรมผ6านชมรมผู5สูงอายุตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน รวมถึงการสื่อสารให5สมาชิกชมรมผู5สูงอายุทุกคนทราบผ6านกลไกระดับหมู6บ5านเพ่ือสร5างความเข5าใจและรายงานความก5าวหน5าในการดําเนินงานในแต6ละกิจกรรมท่ีสนองต6อนโยบายหลักอย6างไรบ5าง ข้ันตอนท่ี 5. การติดตามและประเมินผลนโยบาย ชมรมผู5สูงอายุตําบลท6าวังผามีกลไกการทํางานท่ีชัดเจน มีคณะกรรมการท่ีมาจากตัวแทนของทุกชุมชน มีแผนการประชุมเพ่ือติดตามการดําเนินงาน ทุก 2 เดือน มีวาระและบันทึกการประชุมท่ีเป̂นลายลักษณ$อักษร และมีแผนการออกติดตามในชุมชน ป1ละ1ครั้ง/หมู6บ5าน(ผู5สูงอายุสัญจร) เป̂นการติดตามเพ่ือเสริมพลังในการดําเนินงานตามกิจกรรมท่ีสนองต6อนโยบายท่ีกําหนดไว5ให5ต6อเนื่องและยั่งยืน และมีแนวคิดมนการพัฒนาการจัดการผู5สูงอายุให5ดีข้ึน มีชีวิตไม6ใช6แนวทางท่ีกําหนดไว5เฉยๆ

อภิปรายผล ตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน เริ่มเข5าสู6สังคมผู5สูงอายุ และจํานวนผู5สูงอายุมีแนวโน5ม

เพ่ิมข้ึน ปAญหาด5านสุขภาพในผู5สูงอายุก็มีแนวโน5มเพ่ิมข้ึน โดยเฉพาะโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง โรคซึมเศร5า อ่ืนๆ รวมถึงปAญหาขาดคนดูแล ต5องอยู6เพียงลําพังของผู5สูงอายุ ดังนั้นการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะของผู5สูงอายุจึงมีเปiาหมายเพ่ือการสร5างการมีส6วนร6วมของภาคีเครือข6าย และการจัดกิจกรรมร6วมกันของสมาชิกผู5สูงอายุเพ่ือหาแนวทางในการช6วยเหลือกันในกลุ6มผู5สูงอายุภายใต5ตําขวัญท6า “สูงวัยอย6างมีคุณค6า ชราอย6างมีศักด์ิศรี” การขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะท่ีเป̂นรูปธรรมและต6อเนื่องของชมรมฯได5แก6 1.)การส6งเสริมให5มีการรวมกลุ6มผู5สูงอายุเพ่ือช6วยเหลือ แลกเปลี่ยนแนวคิดการจัดการตนเอง และการส6งเสริมสุขภาพกาย ใจ

43


ร6วมกัน2.)การส6งเสริมให5มีสถานท่ีเอ้ือต6อการส6งเสริมสุขภาพ3.)การจัดสวัสดิการด5านต6างๆสําหรับผู5สูงอายุ 1.)การส6งเสริมให5ผู5สูงอายุมีการรวมกลุ6มเพ่ือการส6งเสริมสุขภาพท่ีครอบคลุม 4 มิติ กาย จิต สังคม ปAญญา 2.)การส6งเสริมสนับสนุนให5ดําเนินกิจกรรมท่ีแสดงถึงการรักษาขนบธรรมเนียมประเพณี และด5านศาสนา 3.)การจัดสวัสดิการด5านสุขภาพแก6ผู5สูงอายุ4.)การจัดสวัสดิการด5านเบ้ียยังชีพแก6ผู5สูงอายุ ตามภาวการณ$พึงพาของผู5สูงอายุ5.)การส6งเสริมอาชีพเพ่ือให5คุณค6าแก6ผู5สูงอายุและเพ่ิมรายได5

สรุป การส6งเสริมสนับสนุนการมีส6วนร6วมของภาคีเครือข6าย ชมรมผู5สูงอายุ และสมาชิกผู5สูงอายุเป̂นกลไก

สําคัญในการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะด5านสุขภาพแบบมีส6วนร6วม กลไกท่ีเกิดจากการรวมตัวของกลุ6มเปiาหมาย และเป̂นบุคคลท่ีมีความรู5เรื่องการเชื่อมประสาน การวางแผนงาน การบริหารจัดการ รวมถึงกระบวนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพแบบมีส6วนร6วม ถือเป̂นเรื่องสําคัญในการจัดการสุขภาพชุมชน

ข9อเสนอแนะ ข9อเสนอเชิงนโยบาย

1. นโยบายสาธารณะท่ีถูกกําหนดข้ึนมาอย6างเป̂นระบบ ตามกระบวนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพแบบมีส6วนร6วม ได5รับการพัฒนาข้ึนเป̂นข5อกําหนดของแต6ละหน6วยงาน และมีการทําพันธะสัญญาร6วมกันระหว6างหน6วยงาน ชุมชน และชมรมผู5สูงอายุ

2. พัฒนาศักยภาพแกนนําชุมชนในการใช5เครื่องมือ ตาม พรบ.สุขภาพป1 2550 ในการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะแบบมีส6วนร6วม เช6น สมัชชาสุขภาพ ธรรมนูญตําบล และการประเมินผลกระทบของชุมชนต6อสุขภาพ

3. สนับสนุนและส6งเสริม ทีมวิชาการ ให5นําข5อมูลทางวิชาการมาช6วยในการตัดสินใจเชิงนโยบาย และแนวทางปฏิบัติเพ่ือทําให5เกิดความต6อเนื่องและยั่งยืน

4. เชื่อมโยงภาคีภาคส6วนในชุมชนให5เข5ามามีบทบาทในการจัดการร6วมกันได5อย6างเหมาะส ข9อเสนอเชิงปฏิบัติการ

แกนนํากลไกระดับตําบล และหมู6บ5าน มุ6งเน5นการพัฒนาต6อยอดให5สมาชิกผู5สูงอายุเข5ามาร6วมกิจกรรมให5มากยิ่ง ข้ึน และการกําหนดกิจกรรมท่ีหลากหลาย สอดคล5องกับบริบท วิ ถีดําเนินชีวิต ขนบธรรมเนียมประเพณีของชุมน เพ่ือให5เกิดความต6อเนื่องและยั่งยืน รวมถึงการวางแผนกิจกรรมเชิงรุกไปในกลุ6มท่ีติดบ5าน หรือติดเตียง ให5เขาได5มีโอกาสได5รับประโยชน$จากนโยบายสาธารณะท่ีกําหนดข้ึนมา

การนําผลงานวิจัยไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา กระบวนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะด5านสุขภาพแบบมีส6วนร6วมเป̂นกระบวนการหนึ่งท่ีทําให5การ

จัดการสุขภาพได5ผลลัพธ$ท่ีเป̂นรูปธรรม จะก6อให5เกิดความต6อเนื่อง ยั่งยืน ประชาชนมีสุขภาพดีเพราะเรื่องของสุขภาพเป̂นเรื่องของทุกคน ทุกชุมชน ทุกเครือข6ายต5องมีส6วนร6วมในการเป̂นเจ5าของ

44


บทเรียนท่ีได9รับ 1. กลไกการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะในพ้ืนท่ี ควรเป̂นบุคคลท่ีเคยเป̂นผู5นํา หรือเป̂นบุคคลท่ีมี

พ้ืนฐานด5านการบริหารจัดการองค$กร ชุมชน เช6นข5าราชการท่ีเกษียณ อดีตผู5นําชุมน จะทําให5การดําเนินงานมีความต6อเนื่อง ยั่งยืน ขยายผลได5เรื่อยๆ

2. การสร5างการมีส6วนร6วมของภาคีเครือข6าย ชุมชน โดยมีการกําหนดกลุ6มเปiาหมายและผลลัพธ$ร6วมกันทําให5เกิดความร6วมมือและเห็นผลการดําเนินงานงานท่ีเป̂นรูปธรรม

3. การใช5ข5อมูลทางวิชาการท่ีมีผลกระทบต6อประชาชนท้ังทางด5านร6างกาย จิตใจ ทําให5เกิดการเปลี่ยนแปลงได5รวดเร็ว และเห็นผลเป̂นรูปธรรม

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ 1. เป̂นการขับเคลื่อนโดยภาคประชาสังคมท่ีมองเห็นปAญหาของตัวเองและวางแผนการแก5ไขปAญหา

ด5วยตัวเอง มีการลองผิด ลองถูกมาเพ่ือให5เหมาะสมกับบริบทของคนในพ้ืนท่ี 2. แกนนําของกลไกระดับตําบล และระดับชุมชน ท่ีมาจากผู5ท่ีมีความรู5ความสามารถมาก6อนจึงทํา

ให5กระบวนการคิด การวางแผนค6อนข5างจะเป̂นระบบ เป̂นรูปธรรม และได5รับการยอมรับจากสมาชิกของชมรม พร5อมท่ีจะร6วมมือในการดําเนินกิจกรรมให5ประสบผลสําเร็จ

3. กระบวนการทํางานท่ีมีการวางแผนการปฏิบัติงานท่ีครอบคลุมทุกด5าน รวมถึงการสรุปผลการดําเนินงาน และการวางแผนท่ีสอดคล5องกับบริบทของชุมชน รวมถึงการติดตามประเมินผลเป̂นระยะๆ

4. ภาคี เครือข6าย ในชุมชน เข5ามาให5การสนับสนุนการจัดกิจกรรมเพ่ือให5เกิดความต6อเนื่องและยั่งยืน

เอกสารอ9างอิง สํานักคณะกรรมการสุขภาพแห6งชาติ(สช) (ป12555). แนวทางการมีส6วนร6วมของกลุ6มเครือข6ายใน

กระบวนการสมัชชาสุขภาพแห6งชาติ. สํานักคณะกรรมการสุขภาพแห6งชาติ(สช) : สํานักพิมพ$อักษรกราฟฟ{คแอนด$ดีไซด$

นายแพทย$อําพล จินดาวัฒนะ (ป12556) การสร5างนโยบายสาธารณะเพ่ือสุขภาพแบบมีส6วนร6วม : มิติใหม6ของการสร5างเสริมสุขภาพ. สํานักคณะกรรมการสุขภาพรแห6งชาติ(สช) : บริษัทพิมพ$ดี จํากัด.

45


นวัตกรรม

46


ช่ือนวัตกรรม : เก5าอ้ีเปาปุiนจิ้น

ช่ือคณะผู9จัดทํา: งานชันสูตรสาธารณสุขและงาน NCD

ท่ีมา (ความสําคัญ) : เนื่องจากโรงพยาบาลท6าวังผาเป{ดให5บริการคลินิกผู5ปhวยเบาหวานและความดันโลหิตในตอนเช5า เพ่ืออํานวยความสะดวกแก6ผู5มารับบริการให5ได5รับการเจาะเลือดในเวลาเช5าข้ึน โดยให5ผู5รับบริการหยิบบัตรคิวท่ีเสียบเหล็กไว5ซ่ึงจะนําออกมาวางให5หลังเวลาเท่ียงคืน แต6เม่ือเราได5ออกสํารวจความคิดเห็นของผู5มารับบริการในชุมชนกลับได5รับข5อร5องเรียนเรื่องการแซงคิวและบัตรคิวหาย ดังนั้นงานชันสูตรสาธารณสุขและงาน NCD จึงเล็งเห็นปAญหานี้และนํามาแก5ไข

วัตถุประสงค) : เพ่ือลดความไม6พึงพอใจของผู5รับบริการและลดโอกาสการแซงคิว ระเบียบวิธีวิจัย (สร5างนวัตกรรม การทดสอบก6อนใช5ง6าน เอานวัตกรรมมาทดลองใช5กับผู5รับบริการ แล5วประเมินผล) อุปกรณ) 1.กระดาษการ$ดสี 2.สติกเกอร$ใส 3.คอมพิวเตอร$และปริ้นเตอร$ งานชันสูตรสาธารณสุขและงาน NCD ได5ทบทวนหาสาเหตุและพบว6าหากเราติดบัตรคิวไว5ท่ีเก5าอ้ีนั่งรอเจาะเลือดจะทําให5ไม6สามารถเกิดการแซงคิวและบัตรคิวหายข้ึนได5 ดังนั้นจึงทําบัตรคิวและนําไปติดไว5บริเวณเก5าอ้ีรอเจาะเลือดหน5าห5องปฏิบัติการ

ผลการศึกษา : พบว6าไม6เกิดการแซงคิวและบัตรคิวไม6หายแต6ยังพบการจองคิวไว5ล6วงหน5า แต6แก5ไขปAญหาโดยการเรียกหาผู5ปhวยหาเรียกแล5วไม6มาก็จะข5ามไปเรียกคนต6อไปเลย

การนําผลงานวิจัย (นวัตกรรม) ไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา นํานวัตกรรมมาใช5ในงานคลินิกผู5ปhวยความดันโลหิตและผู5ปhวยเบาหวาน

บทเรียนท่ีได9รับ - การทํางานร6วมกับหน6วยงานอ่ืนในโรงพยาบาล การประสานงานท่ีดีทําให5ผลงานสําเร็จ - การรู5จักสังเกต

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ - ความร6วมมือระหว6างหน6วยงาน - ความคิดริเริ่มสร5างสรรค$ของคนในหน6วยงาน

47


ภาพนวัตกรรมจํานวน 2 ภาพ

48


ช่ือเรื่อง นวัตกรรมผ9าซับน้ํานม

คณะผู9วิจัย นางรัตนาภรณ$ คํายวง นายณัฐสิทธิ์ ค6อมสิงห$ และเจ5าหน5าท่ีห5องคลอด ห5องหลังคลอด

ความเป:นมาและความสําคัญ ในป1 2556-2558 มีจํานวนหญิงต้ังครรภ$คลอดท่ีโรงพยาบาลท6าวังผาจํานวน 156,136 และ 120 รายตามลําดับ พบว6ามารดาหลังคลอดมีน้ํานมเริ่มไหลจํานวนมากโดยเฉพาะวันท่ี 2-3 ของหลังคลอด ประกอบกับบางรายเป̂นครรภ$แรกไม6ได5ให5นมบุตรตามเวลาท่ีแนะนําหรือเกิดอุปสรรคในการให5นมบุตรจากปAจจัยอ่ืนๆ ส6งผลให5น้ํานมไหลเปx�อนเสื้อผ5า เกิดการไม6สุขสบายและเขินอายต6อผู5อ่ืน ในป1 2557 พบรายงานอุบัติการณ$ มารดาหลังคลอดมีน้ํานมไหลเปx�อนเสื้อผ5าจํานวนมาก มีรายงานจํานวน 3 ราย ได5ใช5ผ5าเช็ดตัวพันเต5านมไว5 สร5างความไม6สุขสบายและไม6สะดวก

วัตถุประสงค$ เพ่ือลดความเป1ยกชื้นจากน้ํานมบนเสื้อมารดา และลดค6าใช5จ6ายในการซ้ือผ5าซับน้ํานม

ประโยชน)ท่ีคาดว�าจะได9รับ สร5างความพึงพอใจให5มารดาหลังคลอด

กรอบแนวคิด ตัวแปรต5น นวัตกรรมผ5าซับน้ํานม ตัวแปรตาม ความพึงพอใจให5มารดาหลังคลอด

ระเบียบวิธีวิจัย วิจัยก่ึงทดลอง ประเมินผลการใช5นวัตกรรมผ5าซับน้ํานม ก6อนหลังการดําเนินการ กลุ6มตัวอย6างท่ีศึกษา มารดาหลังคลอดท่ีมารับบริการคลอดท่ีโรงพยาบาลท6าวังผา ระหว6างเดือน มีนาคม 2559 – กรกฎาคม 2559

เครื่องมือท่ีใช9ในการศึกษา 1. นวัตกรรมผ5าซับน้ํานม ประกอบด5วย เข็ม ด5าย ผ5าสําลี แผ6นพลาสติก ผ5าร6ม ผ5าลูกไม5 ฟองน้ํา กระดาษลอกลาย นํามาจัดทําผ5าซับน้ํานมโดยแบ6งเป̂น 4 ขนาด S M L และ XL นํามาทดลองใช5ในมารดาหลังคลอด 5 รายปรับปรุงก6อนใช5งานจริง 2. แบบประเมินความพึงพอใจของมารดาหลังคลอดหลังใช5นวัตกรรมผ5าซับน้ํานม โดยแบ6งเป̂นด5านประสิทธิผล ด5านความสะดวก ด5านค6าใช5จ6าย และ ความพึงพอใจในภาพรวม

ระยะเวลาท่ีดําเนินการวิจัย 1-15 มีนาคม 2559 คืนข5อมูลหารือในท่ีประชุมเจ5าหน5าท่ี ห5องคลอดและหลังคลอด 16-31 มีนาคม 2559 สร5างนวัตกรรมผ5าซับน้ํานม ทดลองใช5 1 สัปดาห$ ปรับปรุงก6อนใช5งานจริง 1 เมษายน –กรกฎาคม 2559 นําไปใช5ในหน6วยงาน บันทึกข5อมูล 1 สิงหาคม 2559 -15 สิงหาคม 2559 ประเมินผล 16 สิงหาคม 2559 จัดทํารายงาน รูปเล6ม

49


ผลท่ีได9รับ ได5รับความพึงพอใจต6อมารดาหลังคลอดและลดการเขินอาย สะดวกสบายในการพกพา ตัวช้ีวัดผลสําเร็จของโครงการและผลลัพธ)

ผลลัพธ$ท่ีปฏิบัติได5 ตัวช้ีวัด (KPI)

เปiาหมาย (Target) ครั้งท่ี 1

พ.ค.59 ครั้งท่ี 2 มิ.ย.59

ครั้งท่ี 3 ก.ค.59

1.อัตราความพึงพอใจในการใช5งานนวัตกรรม (%) 50 45 45 50

2. อัตราความคิดเห็นต6อประสิทธิผลในการซึมซับนํ้านม ( %) 50 30 45 55

3.อัตราความคิดเห็นต6อการช6วยลดความเขินอาย (%) 50 45 50 60

4.อัตราการใช5นวัตกรรมผ5าซับนํ้านมน5อยกว6าผ5าซับนํ้านมสําเรจ็รูป (%)

< 50 48.9 50 55

5.อัตราการนํานวัตกรรมผ5าซับนํ้านมมาใช5ใหม6 > 80 80 85 90

รูปผลงานนวัตกรรม

50


ช่ือนวัตกรรม : การประยุกต$ใช5เครื่องสํารองไฟฟiาสําหรับเครื่องServer แม6ข6าย

คณะผู9จัดทํา นายปฐมชัย อินเสียร นักวิชาการคอมพิวเตอร$, นายชาติ อะทะไชย พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ

ช่ือหน�วยงาน ฝhายแผนงานและสารสนเทศ โรงพยาบาลท6าวังผา

ท่ีมา (ความสําคัญ) ปAญหาของระบบเครือข6ายคอมพิวเตอร$โรงพยาบาลท6าวังผา ท่ีพบบ6อยคือ ความขัดข5องของกระแส ไฟฟiา เช6นไฟฟiาดับ กระแสไฟฟiากระชาก เป̂นเหตุให5เกิดความเสียหายต6ออุปกรณ$คอมพิวเตอร$ รวมถึงการใช5โปรแกรมบันทึกข5อมูลHOSxP ในปAจจุบัน ทางโรงพยาบาลมีการจัดซ้ือเครื่องสํารองไฟฟiาท่ีใช5กับเครื่องServer แม6ข6าย เม่ือป12552 ในราคา 42,000 บาท ตามการใช5งานของเครื่องสํารองไฟ จะมีอายุการใช5งานมากสุดไม6เกิน2ป1 ซ่ึงจะเกิดการเสื่อมของแบตเตอร$รี่ ทําให5ต5องเปลี่ยนซ้ือเครื่องสํารองไฟใหม6 ในปAจจุบันนี้ ราคาจะประมาณ50,500 บาท หากมีการเปลี่ยนมาใช5แบตเตอร$รี่รถยนต$จํานวน 4 ลูกใช5งบประมาณเพียง 6,000 บาท นอกจากนั้น ระยะเวลาในการปล6อยกระแสไฟฟiา พบว6าเครื่องสํารองไฟในสภาพท่ีซ้ือมาใหม6นั้นจะสามารถปล6อยกระแสไฟฟiาได5ไม6ถึง 20 นาที ในสภาพและปริมาณการใช5งานของปAจจุบัน ซ่ึงไม6เพียงพอต6อการรองรับการใช5งาน

วัตถุประสงค) 1. เพ่ือลดค6าใช5จ6ายในการจัดซ้ืออุปกรณ$คอมพิวเตอร$ 2. เพ่ือเพ่ิมระยะเวลาในการปล6อยกระแสไฟฟiา หรือปริมาณการเก็บกระแสไฟฟiาของเครื่องสํารองไฟ

ระเบียบวิธีวิจัย 1. ศึกษา วิเคราะห$ความเป̂นไปได5 ร6วมกับหน6วยงานซ6อมบํารุงของโรงพยาบาลท6าวังผา 2. ออกแบบกับทีมช6างไฟฟiา ซ่ึงจะต5องคํานึงถึงความปลอดภัย ประสิทธิภาพในการสํารองไฟฟiาท่ีมากกว6าเดิม และความประหยัดคุ5มค6า 3. ดําเนินการขอเสนออนุมัติจัดซ้ืออุปกรณ$ และติดต้ังร6วมกับทีมช6างไฟฟiา และทีมซ6อมบํารุงของโรงพยาบาล โดยใช5ตัวควบคุมของเครื่องสํารองไฟเดิม เพ่ิมระสิทธิภาพของระบบชาร$ทไฟและขนาดของแบตเตอร$รี่ ติดต้ังแบตเตอรี่เก็บไว5นอกอาคาร 4. เป{ดทดลองระบบ เพ่ือทดสอบระยะเวลา โดยสามารถปล6อยกระแสไฟฟiาได5นาน 45 นาที ในสภาพการใช5งานเต็มระบบ เม่ือเทียบกับแบตเตอร$รี่ท่ีติดมากับเครื่องในสภาพใหม6จะสามารถปล6อยกระแสไฟฟiาได5ไม6เกิน 20 นาที

ผลการศึกษา 1. ในด5านความปลอดภัยต6อผู5ใช5งาน ได5ติดต้ังแบตเตอร$รี่ แยกจากแผงควบคุม ไว5นอกห5องทํางาน จึงมีความปลอดภัยจากสารตะก่ัว

51


2. ด5านความประหยัดงบประมาณ ทําให5ประหยัดงบประมาณในการซ้ือเครื่องใหม6ลงไม6ตํ่ากว6า 40,000 บาท หรือหากจะเปลี่ยนแบตเตอร$รี่ใหม6ท่ีตรงรุ6น จะต5องใช5เวลาในการสั่งซ้ือไม6ต่ํากว6า 1 เดือน และจะสามารถประหยัดงบในการจัดซ้ือลงประมาณ 5,000 บาท 3. ด5านความสามารถในการปล6อยกระแสไฟฟiา ทําให5สามารถปล6อยกระแสไฟฟiาได5มากกว6าระบบเดิม25นาที

การนําผลงานไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา 1. ลดค6าใช5จ6ายในการจัดซ้ือ 2. ทําให5สะดวก ง6าย เร็ว ในการดูแลบํารุงรักษาเนื่องจากมีการออกแบบเอง และเลือกใช5อุปกรณ$ท่ีจัดซ้ือหาได5ภายในอําเภอ 3. เป̂นแบบอย6างสําหรับโรงพยาบาลอ่ืนๆ

บทเรียนท่ีได9รับ 1.โรงพยาบาลมีบุคลากรท่ีมีความรู5 ความสามารถและประสบการณ$ สามารถทําให5การประหยัด คุ5มค6าด5านการใช5ทรัพยากรต6างๆได5 หากมีการคิดริเริ่มท่ีจะพัฒนา 2. โรงพยาบาลจะต5องมีระบบการจัดการเครื่องสํารองไฟฟiาของโรงพยาบาลท่ีมีประสิทธิภาพ เพ่ือไม6ให5เกิดการขัดข5องในการทํางาน

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ โรงพยาบาลท6าวังผา มีช6างไฟฟiา ทีมซ6อมบํารุงท่ีมีความรู5 ประสบการณ$สูง

ภาพนวัตกรรม

ท่ีเก็บแบตเตอรี่

แบตเตอร$รี่รถยนต$ท่ีนํามา เครื่องสํารองไฟเดิม ใช5เป̂นตัวควบคุมระบบ ทดแทนแบตเตอร$รี่ของเดิม

52


ช่ือผลงาน “พัฒนาระบบการติดตามการายงานข9อมูลผู9รับบริการประจําเดือน (SUM ADJRW)

ความสําคัญ : รายงาน Sum AdjRW คลาดเคลื่อนตํ่ากว6าความเป̂นจริง/รายได5ผู5ปhวยในลดลง

สรุปผลงานโดยย�อ : พัฒนาระบบการตรวจสอบผลงานผู5รับบริการประจําเดือน ในส6วนของข5อมูลและค6าน้ําหนักสัมพัทธ$รวม (DRG) ในการรายงานส6งข5อมูลของงานการเงินบัญชี และการรายงานของงานเวชระเบียบ ท่ีผ6านการ Audit จากโปรแกรม DRG Audit 8 ทําให5รายได5ของโรงพยาบาลสูญหาย ทางทีมงานได5กําหนดผู5ติดตามใบสั่งยาท่ีชัดเจน เน5นและทําข5อตกหน6วยงาการนท่ีเก่ียวจัดส6งให5ครบถ5วนและเป̂นประจําวัน ทําให5ได5รับ Sum AdjRW ได5ท่ีสูญหาย เพ่ิมข้ึนประมาณ 10-15 หน6วยต6อเดือน บาท

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : ฝhายบริหารงานท่ัวไป โรงพยาบาลท6าวังผา

รายช่ือทีม : นายธนธรณ$ จีป{น, นายชาติ อะทะไชย, นางบุศรา หงส$ดําเนิน, นส.แพรวา นันท$ชัย

เปwาหมาย : AdjRW ผู5ปhวยในเพ่ิม/รายได5องค$กรเพ่ิมข้ึน

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : จากการตรวจสอบรายงานทางการเงิน (เอกสาร 1,2) ข5อมูลผู5มารับบริการผู5ปhวยในทุกสิทธิท่ีงานการเงินส6งข5อมูลข้ึนเวป ตามโปรแกรมของงานประกันสุขภาพรายเดือน ข5อมูลท่ีมีผลกระทบต6อรายรายได5ของผู5ปhวยในโรงพยาบาลท่ีจัดสรรตามหน6วยน้ําหนัก คือ จํานวน AdjRW ท้ังหมด เนื่องจากว6าข5อมูลท่ีส6งครั้งท่ี 1 ยังไม6ผ6านการ Audit หรือประมวลผล DRG จากโปรแกรม DRG Audit 8 ซ่ึงเป̂นข5อมูลท่ีหน6วยน้ําหนัก DRG ตํ่ากว6าความเป̂นจริงท่ีให5 บริการ ผลลัพท$ การจัดสรรเงินลงสู6สถานบริการท่ีจ6ายตามหน6วยน้ําหนัก DRG ก็จะได5ลดลงตามหน6วยน้ําหนัก สาเหตุ คือ 1. ข5อมูลด5านบริการ/Sum AdjRW ท่ีส6งข้ึนเวป ตามโปรแกรมประมวลผล DRG ของกลุ6มประกันสุขภาพ ครั้งท่ี 1 จะตํ่ากว6าความเป̂นจริง (ข5อมูลยังไม6ผ6านการ Audit จากโปรแกรม) 2. ต5องการความทันเวลาในการจัดส6งข5อมูลทางการเงินประจําเดือน ส6งก6อนวันท่ี 20 ของเดือน (10 คะแนน) 3. ขาดการตรวจสอบ/ติดตามการส6งข5อมูล ก6อน/หลัง Audit 4. ไม6มีการปรับปรุงข5อมูล Sum AdjRW ในโปรแกรมประมวลผล DRG หลังจากการAudit

การเปล่ียนแปลง : สร5างความเข5าใจให5กับกลุ6มงาน/หน6วยงานท่ีเก่ียวข5องทราบถึงสาเหตุ ทําให5หน6วยงานท่ีเก่ียวข5องเห็นความสําคัญ ให5ความร6วมมือในการจัดส6งข5อมูลให5หลังจากการ Audit จากโปรแกรม DRG Audit ให5งานการเงินเพ่ือแก5ไขรายงานในโปรแกรมประมวลผล DRG Audit (ครั้งท่ี 2)

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : Sum AdjRW เพ่ิมข้ึน ประมาณ 10-15 หน6วยต6อเดือน

บทเรียนท่ีได9รับ : ทําให5สูญเสียรายได5จากการจัดสรรผู5ปhวยท่ีคํานวณจากหน6วยน้ําหนัก DRG (Sum AdjRW) ลดลง

การติดต�อกับทีมงาน : ฝhายบริหารงานท่ัวไป โรงพยาบาลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน

53


ข้ันตอนกระบวนการรายงานประจําเดือนของข9อมูลผู9รับบริการ (Sum AdjRW) ครั้งท่ี 1 งานการเงิน-บัญชี จะต9องส�งข9อมูลโปรแกรมระบบบัญชีงานกลุ�มประกันสุขภาพ สพค.59 (HFO 59)

งานเวชระเบียน (เอกสาร 1)

(คุณชาติ)

ส�งรายงานให9การงานเงิน

งานการเงิน-บัญชี

(คุณแพรวา)

ส�งข9อมลูขึน้เวปฯ

ก�อนวันท่ี 20 ของเดือน (ข9อมลูท่ียังไม�ผ�านการ Audit) เปaาหมายความ

ทันเวลา 10 คะแนน

54


ครั้งท่ี 2 การติดตาม / แก9ไขรายงาน Sum AdjRW

การเงนิ / ห้องเกบ็เงนิ

(คุณนงเยาว์)

IT / ลงข้อมูลเบกิจ่ายตรง

(คุณศิริลกัษณ์)

การเงนิ / ฝ่ายบริหาร

(คุณธนธรณ์)

(คุณศรัณยา)

ตรวจสอบรายงานผู5รับบริการ/สิทธิบัตร

ตรวจสอบครบถว้น

ตรวจสอบไม่ครบถว้น

ตรงกนั

งานการเงิน-บัญชี

(คุณแพรวา)

ส�งข9อมลูขึน้เวปฯ ปรับปรุง/แก9ไขข9อมูล

วันท่ี 1-5 ของเดือนถัดไป

งานเวชระเบียน (เอกสาร 2)

(คุณบุศรา)

ส�งรายงานหลังจาก Auditให9การงานเงิน

งานบริหารฯ

(คุณธนธรณ))

ตรวจสอบรายงานหลังจาก Audit ก�อนส�งข้ึนเวป

55


ช่ือผลงาน ถังลืมเครื่องมือแพทย) คําสําคัญ ถังใส6เครื่องมือแพทย$รม ช่ือเจ9าของผลงาน นายอนุสรณ$ ปรารมภ$ ,นางศรีพลอย สิทธิยศ ,นายภัทรกร ทองจิต หน6วยงานซักฟอก โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน สรุปผลงานโดยย�อ งานซักฟอกโรงพยาบาลท6าวังผา ได5จัดเป̂นพ้ืนท่ี ท่ีมีเชื้อโรค หรือ เป̂นพ้ืนท่ีท่ีก6อให5เกิดการกระจายเชื้อได5 ถ5าไม6มีการปiองกัน ซ่ึงเราต5องมีการปiองกันให5บุคลากรภายในหน6วยงานก6อน ส6วนใหญ6คือการรับผ5ามาแยกหาสิ่งของท่ีติดมากับผ5าก6อน ถึงนําเข5าเครื่องซักผ5า เพ่ือลดการเกิดรอยในตัวถังเครื่องซักผ5า หากโดนวัตถุหรือของแข็ง จากเหตุการณ$ท่ีผ6านมา ได5มีการพบ Syring Farceps แล5วได5โทรแจ5งหน6วยงานนั้น เพ่ือมารับของท่ีติดมากับผ5า แล5วทางหน6วยงานซักฟอกได5บันทึกลงในสมุดความเสี่ยงไว5 และได5รายงานความเสี่ยงท่ีเกิดข้ึนให5กับทีม RM ของโรงพยาบาลรับทราบ หลังจากท่ีแจ5งไปแล5ว ผลลัพธ$คือ ไม6มีบุคคลในหน6วยงานนั้นๆ มารับของ ซ่ึงเครื่องมือเหล6านี้ผ6านการใช5งานมาแล5ว อาจทําให5เกิดการแพร6กระจายเชื้อโรค และทําให5เกิดอุบัติการณ$ในหน6วยงานได5 ถ5าเก็บไว5ไม6ถูกท่ีถูกทาง ทางหน6วยงานซักฟอกจึงได5คิดค5นถังเก็บอุปกรณ$เครื่องมือแพทย$ข้ึนมา ท่ีง6ายต6อการจัดเก็บขณะท่ีรอหน6วยงานท่ีรับผิดชอบเข5ามารับคืน ซ่ึงดีกว6าการเก็บไว5ในถุง เปwาหมาย : ลดความเสี่ยงจากการบาดเจ็บของบุคลากรจากการถูกของมีคมท่ิมตํา และลดความเสี่ยงให5เครื่องซักผ5าให5มีอายุการใช5งานท่ียาวนานมาก กิจกรรมการพัฒนา : 1. นําปAญหาท่ีเกิดข้ึนมาประชุมหารือในหน6วยงานซักฟอก 2. เลือกขนาดถังเก็บเครื่องมือ ท่ีเหมาะสมในการจัดเก็บอุปกรณ$ 3. จัดหาสถานท่ีในการเก็บถังไว5ให5เหมาะสม 4. ทดสอบการใช5

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง หลังจากทดลองใช5ในเดือน สิงหาคม 2559 เป̂นต5นมา จนถึงปAจจุบัน พบว6ามีความพึงพอใจในหน6วยงานท่ีลืมของติดมา 95% ในการท่ีจะมาเก็บของคืนได5สะดวกข้ึน การปiองกันการลืมลดลง และการปiองกันอุบัติการณ$ พร5อมท้ังการลดการแพร6กระจายเชื้อโรค ในพ้ืนท่ีหน6วยงานซักฟอก

บทเรียนท่ีได9รับ ความปลอดภัยในการจัดเก็บขณะแยกผ5า และมารับของคืน ลดการเกิดอุบัติการณ$และการแพร6กระจายเชื้อ ไปสู6เจ5าหน5าท่ีท่ีทําการแยกผ5า อีกท้ังยังสะดวกในการคืนของ

56


รูปผลงานนวัตกรรม

57


ช่ือนวัตกรรม การ$ดบอกได5

ช่ือคณะผู9จัดทํา เปรมประภา ก6อทรัพย$อนันต$และจนท.ห5องอุบัติเหตุฉุกเฉิน รพ.ท6าวังผา

ช่ือหน�วยงาน ห5องอุบัติเหตุฉุกเฉินรพ.ท6าวังผา

ท่ีมา (ความสําคัญ) จากจํานวนผู5ปhวยท่ีมารับบริการในห5องอุบัติเหตุฉุกเฉินในแต6ละเวรในแต6ละวัน มีจํานวนมาก ทําให5เกิดความวุ6นวายสับสนในการจัดประเภทผู5ปhวยและการทําหัตถการต6างๆรวมถึงการVisitของแพทย$ในแต6ละ case

วัตถุประสงค) เพ่ือความรวดเร็ว ถูกต5อง เป̂นระเบียบในการรักษาพยาบาลผู5ปhวยแต6ละประเภทท่ีมารับบริการในห5องฉุกเฉิน

ระเบียบวิธีวิจัย 1.จัดทําบัตรในการแบ6งประเภทผู5ปhวยท่ีมารับบริการ ตามความเร6งด6วนในการให5บริการคือ แดง ชมพู เหลือง เขียว 2.จัดทําการ$ดบ6งบอกสถานะผู5ปhวย เช6น รอLAB รอX-Ray Observe อาการ 3.ทดลองใช5การ$ดบอกได5ในการปฏิบัติงานของERเพ่ือเก็บข5อมูลเป̂นเวลา 3 เดือน

ผลการศึกษา จากการนําการ$ดบอกได5มาใช5ในระบบของER พบว6า ผู5ปhวยได5รับบริการได5รวดเร็วตรงตามประเภทผู5ปhวย ความวุ6นวายในการต5องสอบถามว6าผู5ปhวยคนนี้ต5องทําอะไร รออะไร แพทย$ได5visit หรือยัง ลดลง แพทย$และจนท.เข5าใจตรงกันและมีความพึงพอใจในการใช5การ$ดบอกได5

การนําผลงานไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา เม่ือมีผู5ปhวยมารับบริการER พยาบาลหรือจนท.EMT ซักประวัติเสร็จแล5ว จะแหนบการ$ดบอกได5ตามประเภทผู5ปhวยท่ีมารับบริการกับใบสั่งยาผู5ปhวยหรือชาร$ดเตียงท่ีผู5ปhวยนอนรอแพทย$มาvisit หลังแพทย$visitแล5วทําหัตถการ มีส6งLAB X-Ray ก5อจะติดการ$ดบอกได5แนบชาร$ดไว5 ว6าผู5ปhวยรายนี้รออะไร แล5วต5องตามผลอะไรต6อไป

บทเรียนท่ีได9รับ ER มีการจัดระบบในการให5บริการในERได5ดีข้ึน สื่อสารกันในทีมได5เข5าใจ ให5การบริการผู5ปhวยได5รวดเร็วถูกต5องตามประเภทผู5ปhวย ความผิดพลาดในการรับOrder การทําหัตถการต6างๆลดลงชัดเจน จากการทดลองใช5เป̂นเวลา3เดือน เป̂นท่ีพอใจของจนท.ในทีมและแพทย$ท่ีปฏิบัติงานท่ีER จึงนํามาใช5ในการให5บริการผู5ปhวยตลอดมา ถึงจะเกิดปAญหาข้ึนบ5างในกรณีท่ีบางครั้งผู5มารับบริการมากเกินท่ีจะแหนบติดการ$ดบอกได5ครบ แต6ในผู5ปhวยหนัก หรืออุบัติเหตุฉุกเฉินไม6มีรายงานความผิดพลาดในการให5การรักษาพยาบาลเลย

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ ความร6วมมือร6วมใจในการพัฒนาองค$กรของจนท.ทุกคนในER

58



59


ช่ือนวัตกรรม : ท่ีวางแขนหม5อต5มพาราฟ{น

ผู9จัดทํา : นายวิสนุกรณ$ คํายวง หน�วยงาน กายภาพบําบัด

ท่ีมา(ความสําคัญ) หม5อต5มพาราฟ{นเป̂นเครื่องมือท่ีสําคัญของงานกายภาพบําบัดเพ่ือลดอาการปวดและการบาดเจ็บบริเวณข5อต6อขนาดเล็กของร6างกาย เช6น ข5อมือ นิ้วมือ ข5อเท5า นิ้วเท5า เป̂นต5น หม5อต5มพาราฟ{นมีการออกแบบโดยใช5ถังสแตนเลสซ่ึงทนความร5อนแต6อย6างไรก็ตามสแตนเลสก็เป̂นตัวนําความร5อนสู6ผิวหนังของผู5รับบริการท่ีสัมผัสได5ส6งผลให5เกิดแผลไหม5ได5เม่ือผู5รับบริการสัมผัสบริเวณปากถังเป̂นระยะเวลานาน

วัตถุประสงค) : เพ่ือปiองกันการเกิดแผลไหม5จากการสัมผัสหม5อต5มพาราฟ{น

ระเบียบวิธีวิจัย การสร9างนวัตกรรม

1. วิเคราะห$ความเสี่ยงท่ีมีโอกาสเกิดข้ึนกับการใช5หม5อต5มพาราฟ{น

2. ปรึกษาช6างของโรงพยาบาลเพ่ือขอคําแนะนําในการออกแบบและการใช5วัสดุในการประดิษฐ$ โดย

3. การออกแบบเป̂นรูปตัว C และความกว5างของไม5 2 ด5านไม6เท6ากัน ด5านหนึ่งยาวกว6าเพ่ือให5สามารถ

ป{ดฝาหม5อต5มพาราฟ{นเม่ือไม6มีการใช5งานได5(การรักษาความร5อนของหม5อต5ม)และสามารถถอดเก็บได5ออกแบบ

นวัตกรรม โดย ใช5ไม5เป̂นส6วนประกอบในการประดิษฐ$

ทดลองใช9

ภายหลังจากประดิษฐ$นวัตกรรมได5นํามาทดลองใช5กับเจ5าหน5าท่ี รพ.ท6าวังผา โดย วางนวัตกรรมบน

ปากหม5อต5มพาราฟ{น โดยการวางด5านส6วนของไม5ด5านท่ียาวกว6าไว5ด5านนอกและวางส6วนของไม5ท่ียาวกว6าไว5ด5าน

ในเพ่ือปiองกันส6วนของไม5จุ6มลงไปในหม5อต5มพาราฟ{นส6งผลให5เกิดการสูญเสียผึงพาราฟ{น(ท่ีติดมากับส6วนของไม5)

นั่งลงบนเก5าอ้ีวางแขนท6อนลางบน นวัตกรรม จุ6มมือลงไปในพาราฟ{น จากการทดลองใช5 พบว6า ระดับความสูง

อยู6ในระดับท่ีพอเหมาะ(จากความหนาของไม5) ไม6เกิดอาการปวดเม่ือยกล5ามเนื้อแขนเม่ือเอ้ือมไปจุ6มพาราฟ{น

ไม6เกิดแผลไหม5บริเวณแขนท่ีวางบนปากหม5อพาราฟ{น ผู5ใช5เกิดความพึงพอใจ

ประเมินผลนวัตกรรม ประเมินผล โดย รายงานอุบัติการณ$การเกิดแผลบริเวณแขนจากการวางแขนบนหม5อต5มพาราฟ{น การประเมินความพึงพอใจ โดยการแบ6งระดับความพึงพอใจออกเป̂น 5 ระดับ

ผลการศึกษา ไม6พบรายงานอุบัติการณ$การเกิดแผลบริเวณแขนจากการวางแขนบนหม5อต5มพาราฟ{น ความพึงพอใจของผู5ใช5บริการอยู6ในระดับ 4

60


การนําผลงานวิจัย (นวัตกรรม) ไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา ได5มีการนํานวัตกรรมดังกล6าวไปใช5ในผู5ปhวยทุกรายท่ีจําเป̂นต5องได5รับการรักษาโดยหม5อต5มพาราฟ{น

บทเรียนท่ีได9รับ ถึงแม5ว6านวัตกรรม “ท่ีวางแขนหม5อต5มพาราฟ{น” จะประดิษฐ$โดยการใช5ไม5ท่ีเหลือใช5 แต6สามารถนํากลับมาทําประโยชน$ด5านอ่ืน และสามารถปiองกันความเสี่ยงท่ีอาจเกิดข้ึนได5ในงานประจํา

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ 1. การวิเคราะห$ปAญหาก6อนเกิดกับผู5ปhวย 2. ความร6วมมือจากทีมช6าง ของ รพ. ท6าวังผา 3. การทํางานร6วมกันเป̂นทีม


61


นวัตกรรม เต9าถ่ัวเขียว ช่ือคณะผู9จัดทํา: คุณศิริลักษณ$ พันธุ$แก5ว, คุณภัสสร รัชตโสตถ์ิ, คุณกชพร หานิพัฒน$, คุณอรทัย บุญมา คุณเพ็ญศรี จันทร$สุข ช่ือหน�วยงาน: ตึกสงฆ$อาพาธ

ท่ีมา(ความสําคัญ) ในปAจจุบันตึกสงฆ$อาพาธต5องดูแลมารดาหลังคลอดท่ีคลอดในโรงพยาบาลท6าวังผาทุกราย พยาบาลต5องมีหน5าท่ีช6วยเหลือมารดาหลังคลอด ท่ีเริ่มให5นมบุตรเป̂นครั้งแรกอย6างถูกต5อง เพ่ือสนองนโยบายนมแม6 100%การเลี้ยงลูกด5วยนมแม6 ช6วยให5เด็กเจริญเติบโตอย6างมีคุณภาพ เนื่องจากในนมแม6มีสารอาหารท่ีจําเป̂นครบถ5วนและมีสัดส6วนท่ีเหมาะสมในแต6ละวัย ในมารดาหลังคลอดบางรายประสบปAญหา น้ํานมไหลช5า น้ํานมไหลน5อยหรือเต5านมคัดตึง ซ่ึงสาเหตุท่ีสําคัญในการยุติการให5นมบุตร ทางตึกสงฆ$จึงเล็งเห็นปAญหาดังกล6าว จึงรวบรวมปAญหาและได5คิดประดิษฐ$แผ6นประคบเต5านม(เต5าถ่ัวเขียว) เพ่ือช6วยเร6งการการของน้ํานม ลดภาวะคัดตึงเต5านม เพ่ือเสริมพลังในการให5นมบุตร ซ่ึงการใช5ความร5อนประคบร6วมกับการคลึงนวดเต5านมอย6างถูกวิธีจะช6วยกระตุ5นการไหลเวียนเลือด ขยายหลอดเลือด ช6วยขยายท6อน้ํานม ทําให5น้ํานมไหลสะดวกข้ึน ช6วยให5มารดาเลี้ยงนมบุตรด5วยนมแม6ประสบผลสําเร็จได5

วัตถุประสงค) 1.เพ่ือช6วยกระตุ5นการสร5างและหลั่งของน้ํานม 2.เพ่ือช6วยแก5ไขปAญหาปAญหาเต5านมคัด, เต5านมอุดตัน

ระเบียบวิธีสร9างนวัตกรรม 1. รวบรวมปAญหาท่ีพบในมารดาหลังคลอดจากการให5นมบุตร 2. ประชุมเจ5าหน5าท่ีเพ่ือคิดหานวัตกรรมช6วยเหลือมารดาหลังคลอดในการให5นมบุตร 3. คิดประดิษฐ$นวัตกรรมโดยนําผ5าอย6างหนา(ผ5ายีนส$) มาเย็บเป̂นวงกลม ทํารูตรงกลางเว5นบริเวณ หัวนมไว5 ทําช6องสําหรับใส6ถ่ัวเขียว 4. นําถ่ัวเขียวใส6ในช6องผ5าท่ีเตรียมไว5 เย็บปากถุง ให5สนิท 5. ใช5นําผ5าเอ้ียมทําช6องไว5สําหรับใส6แผ6นประคบเต5านม เพ่ือสะดวกในการประคบเต5านม 6. นําแผ6นประคบอุ6นในไมโครเวฟ ด5วยความร5อน 800วัตต$ นาน1นาที ก6อนประคบเต5านม 7. สอนวิธีนวดประคบเต5านมอย6างถูกวิธี ร6วมกับการใช5เต5าถ่ัวเขียวช6วยประคบ 7. นําแผ6นประคบใช5กับมารดาหลังคลอดท่ีมีปAญหา น้ํานมไหลช5า ,คัดเต5านม,เต5านมอุดตัน 8. ประเมินผลการใช5ในมารดาหลังคลอด 10ราย

ผลการศึกษา พบการไหลของน้ํานมเร็วข้ึน,เต5านมคัดตึงลดลง มีความพึงพอใจร5อยละ90

62


การนําผลงานนวัตกรรมไปใช9 ใช5กับมารดาหลังคลอดโรงพยาบาลท6าวังผาท่ีมีปAญหาน้ํานมไหลช5า เต5านมคัดตึงทุกราย

บทเรียนท่ีได9รับ ปAจจัยท่ีส6งเสริมความสําเร็จในการให5นมบุตร เริ่มจากความต้ังใจของมารดา เจ5าหน5าท่ีต5องช6วยส6งเสริมสนับสนุน รวมท้ังบุคคลในครอบครัวเสริมกําลังใจ

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ ปAญหาอุปสรรคในการทํางาน สามารถผ6านพ5นไปได5โดยนําปAญหา มาหาแนวทางแก5ไข โดยอาศัยความร6วมความร6วมมือของบุคลากร พัฒนางานอย6างต6อเนื่อง ทําให5เกิดการเปลี่ยนแปลงในทางท่ีดี ส6งผลให5ผู5ปhวยมีความพึงพอใจในบริการ

ภาพนวัตกรรรม ก�อนทํา

หลังทํานวัตกรรม

63


นวัตกรรม: แฟwมไม9คุ9มค�า

คณะผู9จัดทํา: คุณยุทธ อินต2ะแสน, คุณอรรถพล ถาวงค$, คุณศิริลักษณ$ พันธุ$แก5ว, คุณภัสสร รัชตโสตถ์ิ, คุณกชพร หานิพัฒน$, คุณอรทัย บุญมา, คุณเพ็ญศรี จันทร$สุข

ช่ือหน�วยงาน: ซ6อมบํารุงและตึกสงฆ$อาพาธ

ท่ีมา(ความสําคัญ) จากสถิติการเบิกแฟiมหนีบเอกสารของตึกสงฆ$จากงานพัสดุท่ีผ6านมา มีจํานวนเบิกใช5 3-5แฟiม/ป1 บางครั้งไม6มีแฟiมในสต2อกให5เบิกทันที เกิดความล6าช5าในการทํางาน เนื่องต5องใช5เป̂นแฟiมเก็บประวัติผู5ปhวย(เด็กแรกคลอด),แบบบันทึกต6างๆ , หนีบกระดาษ เพ่ือความสะดวกเรียบร5อย เอกสารต6างๆๆมีจํานวนมากต5องใช5แฟiมหนีบจํานวนมาก หลังจากนํามาใช5งานเนื่องจากเป̂นแฟiมพลาสติก ทําให5เกิดการหัก งอ แตกเวลาหล6น ทําให5เกิดการเบิกค6อนข5างบ6อย เกิดการสิ้นเปลือง ราคาเฉลี่ยประมาณ40บาท/อัน ทางตึกสงฆ$ร6วมกับงานซ6อมบํารุงจึงคิดหาแนวทาง ลดปริมาณการใช5แฟiม สนองนโยบายประหยัดของโรงพยาบาล จึงหาแนวทางประดิษฐ$แฟiมไม5คุ5มค6า ทดแทนแฟiมเดิมท่ีเบิก

วัตถุประสงค) 1.เพ่ือประหยัดค6าใช5จ6าย 2.จัดเก็บเอกสารเป̂นระเบียบเรียบร5อย 3.นําของ Recycle มาทําประโยชน$

ระเบียบการสร9างนวัตกรรม 1. นําปAญหาการเบิกวัสดุสิ้นเปลือง มาวิเคราะห$หาแนวทางร6วมกันระหว6างตึกสงฆ$กับหน6วยงาน ซ6อมบํารุง 2. รวบรวมแฟiมพลาสติกเดิมท่ีชํารุด แต6ท่ีหนีบยังใช5การได5 แกะตัวหนีบออกจากแฟiมเดิมเพ่ือ ประกอบกับแฟiมไม5ใหม6 3. นําเศษไม5อัดท่ีเหลือจากการเฟอร$นิแจอร$หรือตู5ต6าง มาตัดให5ได5ขนาดเท6าแฟiมพลาสติกเดิม กว5าง ประมาณ 22เซนติเมตร ยาว35เซนติเมตร หลังจากนั้นนําตัวหนีบท่ีแกะออก มาประกอบแผ6นไม5 ท่ีตัดไว5 ทําเป̂นแฟiมไม5คุ5มค6าเพ่ือใช5ในงานประจําวัน 4. ทดลองใช5งานแทนแฟiมเดิม

ผลการศึกษา 1.ประสิทธิภาพการใช5งานได5ดีเท6าแฟiมพลาสติกเดิม 2.แฟiมไม5 คงทน ไม6แตก งอ ง6าย 3.ลดปริมาณจากเบิกวัสดุ ประหยัดค6าใช5จ6าย 4.เจ5าหน5าท่ีมีความพึงพอใจ 100%

64


การนําผลงาน(นวัตกรรม)ไปใช9ประโยชน)ในงานประจํา 1.ใช5เป̂นแฟiมเก็บประวัติผู5ปhวย(ทารกแรกคลอด) 2.แฟiมเก็บแบบบันทึกสัญญาณชีพ, เอกสารต6างท่ีมีในตึกรอเข5าแฟiม

บทเรียนท่ีได9รับ เศษวัสดุเหลือใช5 สามารถนํามาทําให5เกิดประโยชน$ เพ่ิมมูลค6า ประหยัดค6าใช5จ6ายได5

ปTจจัยแห�งความสําเร็จ นโยบายประหยัดพลังงานของโรงพยาบาลจะสําเร็จได5 ต5องอาศัยความร6วมมือของบุคคลากรทุกคน

ภาพนวัตกรรม

ก6อน หลัง

65


ช่ือเรื่อง นวัตกรรมสีสันวัน Expire

คณะผู9วิจัย นายณัฐสิทธิ์ ค6อมสิงห$ นางรัตนาภรณ$ คํายวง และเจ5าหน5าท่ีห5องผ6าตัด ห5องคลอด

ความเป:นมาและความสําคัญ ในช6วง 5 ป1ท่ีผ6านมา ห5องผ6าตัดและห5องคลอด มีผู5รับบริการลดลงเนื่องจากเป̂นนโยบายงดการผ6าตัดใหญ6ในโรงพยาบาลชุมชน และเน5นการส6งต6อในหญิงต้ังครรภ$ท่ีประสบปAญหาให5ไปคลอดท่ี โรงพยาบาลน6าน แต6ยังคงมีการจัดให5บริการผ6าตัดและคลอดในรายปกติ ดังนั้นงานห5องผ6าตัดและห5องคลอดจึงมีความจําเป̂นท่ีจะต5องจัดเตรียมอุปกรณ$เครื่องมือทางการแพทย$ให5พร5อมเสมอเพ่ือรองรับการบริการดังกล6าว จากการจัดเตรียมเครื่องท่ีผ6านมาพบว6า มีเครื่องและอุปกรณ$การแพทย$บางรายการหมดอายุต5องนําไป re-sterile ในป1 2558 มีจํานวนเครื่องมือแพทย$ท่ีหมดอายุจํานวน 106 รายการ เนื่องจากการหมุนเวียนใช5น5อยและการท่ีมีเครื่องมือหลายรายการ ไม6ได5ตรวจสอบวันหมดอายุ มีวัสดุอุปกรณ$การแพทย$หมดอายุจํานวน 10 รายการ ส6งผลให5สูญเสียทรัพยากร

วัตถุประสงค$ เพ่ือช6วยในการคํานวณวันหมดอายุของเครื่องมืออุปกรณ$และวัสดุทางการแพทย$ให5ถูกต5องพร5อมใช5งาน

ประโยชน)ท่ีคาดว�าจะได9รับ 1. เครื่องมืออุปกรณ$และวัสดุทางการแพทย$พร5อมใช5 ไม6หมดอายุ 2. ลดการ re-sterile

กรอบแนวคิด ตัวแปรต5น นวัตกรรมสีสันวัน Expire ตัวแปรตาม เครื่องมืออุปกรณ$และวัสดุทางการแพทย$พร5อมใช5 ไม6หมดอายุ และ ลดการ re-sterile

ระเบียบวิธีวิจัย วิจัยก่ึงทดลอง ประเมินผลการใช5นวัตกรรม สีสันวัน Expire ก6อนหลังการดําเนินการ กลุ6มตัวอย6างท่ีศึกษา เครื่องมืออุปกรณ$และวัสดุทางการแพทย$ในห5องผ6าตัด ห5องคลอด ระหว6างเดือน มีนาคม 2559 – กรกฎาคม 2559

เครื่องมือท่ีใช9ในการศึกษา 1. นวัตกรรมสีสันวัน Expire ประกอบด5วย กระดาษสีสต๊ิกเกอร$จํานวน 12 สี กรรไกร กําหนดแต6ละสีประจําเดือน และกําหนดแต6ละสีประจําสัปดาห$ 2. แบบตรวจสอบวันหมดอายุ และสมุดบันทึกการส6ง re-sterile ของหน6วยงานห5องคลอด ห5องผ6าตัด

66


ผลลัพธ)และตัวช้ีวัด ผลลัพธ)ท่ีปฏิบัติได9 ตัวช้ีวัด เปwาหมาย ครั้งท่ี 1

ครั้งท่ี 2 ครั้งท่ี 3 ร5อยละของการคํานวณ วันหมดอายุท่ีถูกต5อง % 100 90 90 100 อัตราความสะดวก ง6ายต6อการใช5งาน 80 90 70 85 อัตราความพึงพอใจของบุคคล 80 70 85 96 วัน Expire สัปดาห)ท่ี 1 สัปดาห)ท่ี 2 สัปดาห)ท่ี 3 สัปดาห)ท่ี 4

14 28 180 365

03/08/59

13/08/59

22/8/59 29/08/59

รูปภาพประกอบผลงาน

67


ช่ือเรื่อง นวัตกรรม กล6องใส6วัสดุทันตกรรม ยุคประหยัด

ผู9จัดทํา นางสาวอุภาพร เทพเสน และเจ5าหน5าท่ีในกลุ6มงานทันตกรรม รพ.ท6าวังผา

ความเป:นมาและความสําคัญของปTญหา เนื่องจากกลุ6มงานทันตกรรม มีการบริการทางด5านทางทันตกรรมหลากหลาย เช6นการอุดฟAน ขูด

หินปูน ถอนฟAน ใส6ฟAนเทียมและงานอ่ืนๆท่ีชับซ5อน จะมีเครื่องมือและอุปกรณ$ท่ีมีเยอะและละเอียดรวมท้ังมีวัสดุทันตกรรมหลากหลายและหลายยี่ห5อ เวลาเรียกใช5งานแต6ละอันจะทําให5มีความล6าช5า เช6นงานอุดฟAนสีเหมือนฟAน ท่ีมีการใช5วัสดุทันตกรรมอุดฟAน มี Composite หลายยี่ห5อ, หลายสี เดิมจะใส6 Compositeและวัสดุทันตกรรม ในตะกร5าเล็กวางซ5อนกัน เวลาใช5งานต5องเลือกใช5งานจึงทําให5เสียเวลามาเลือกใช5งาน ดังนั้นจึงได5คิดประดิษฐ$ กล6องใส6วัสดุทันตกรรม ยุคประหยัด ท่ีทําให5สะดวก ใช5งานได5รวดเร็วทันใจและเป̂นระเบียบเรียบร5อย

วัตถุประสงค) เพ่ือให5สามารถเลือกใช5งานวัสดุทันตกรรมได5สะดวก รวดเร็วและเป̂นระเบียบเรียบร5อย

กลุ�มเปwาหมาย เจ5าหน5าท่ีกลุ6มงานทันตกรรม รพ.ท6าวังผา

วิธีการดําเนินการ 1. ปรึกษารูปแบบร6วมกับเจ5าหน5าท่ีในกลุ6มงานทันตกรรม 2. การออกแบบในรูปแบบนวัตกรรมท่ีต5องการ 3. นําไปทดลองใช5ในห5องให5บริการทันตกรรม 4. สอบถามความพึงพอใจของเจ5าหน5าท่ีในกลุ6มงานทันตกรรม

ระยะเวลาในการดําเนินการ 1. ปรึกษารูปแบบการใช5งานร6วมกับเจ5าหน5าท่ีในกลุ6มงานทันตกรรม 2. การออกแบบในรูปแบบนวัตกรรมท่ีต5องการ นําวัสดุท่ีใช5งานแล5วนํามาประดิษฐ$ 3. นําไปทดลองใช5ในห5องให5บริการทันตกรรม 4. สอบถามความพึงพอใจของเจ5าหน5าท่ีในกลุ6มงานทันตกรรม

ตรวจสอบประสิทธิภาพ 1. การใช5งานของเจ5าหน5าท่ีแต6ละคนในกลุ6มงานทันตกรรม 2. ความสะดวก ไม6ยุ6งยากของผู5ใช5งาน และทําให5งานรวดเร็วยิ่งข้ึน

วิธีการประเมินผล 1. ประเมินประสิทธิภาพของการใช5กล6องใส6วัสดุทันตกรรม ยุคประหยัด 2. ประเมินความพึงพอใจของเจ5าหน5าท่ีใช5งานกล6องใส6วัสดุทันตกรรม ยุคประหยัด

68


ผลลัพธ)ท่ีได9รับ มีระดับความพึงพอใจของเจ5าหน5าท่ีกล6องใส6วัสดุทันตกรรม ยุคประหยัด ร5อยละ100 สามารถนํามาใช5งานได5อย6างสะดวกนคลินิกทันตกรรมของโรงพยาบาล ด5วยต5นทุนเพียง 10 บาท/ชิ้น

อภิปรายผล จากท่ีได5กล6องใส6วัสดุทันตกรรม ยุคประหยัด พบว6าสะดวกในการทํางาน ทําให5สะดวกรวดเร็วและเป̂น

ระเบียบเรียบร5อย ไม6ยุ6งยาก เกิดความพึงพอใจร5อยละ 100 และประหยัดค6าใช5จ6ายได5ถึง 2000 บาท/ชิ้น

ข9อเสนอแนะ การออกรูปแบบการใช5กล6องใส6วัสดุทันตกรรม ยุคประหยัดเป̂นส6วนหนึ่งของท่ีนําวัสดุใช5งานแล5ว

นํามาประดิษฐ$ สามารถทําให5เตรียมงาน สะดวก รวดเร็ว พร5อมใช5งานมีความระเบียบเรียบร5อยและท่ีสําคัญทําให5ลดค6าใช5จ6าย ท่ีไม6ต5องซ้ือกล6องพลาสติกท่ีมีการแบ6งเป̂นช6องซ่ึงมีราคาค6อนข5างสูงและมีจะใช5แนวคิดดังกล6าวไปพัฒนาสําหรับการใช5งานวัสดุทันตกรรมอ่ืนๆในอนาคต

รูปนวัตกรรม

69


CQI

70


ช่ือผลงาน/โครงการ : การพัฒนารูปแบบ การดูแลผู5ปhวย Stroke

คําสําคัญ : Stroke

สมาชิกทีม : เปรมประภา ก6อทรัพย$อนันต$ คณะเจ5าหน5าท่ี ในหน6วยงานอุบัติเหตุฉุกเฉิน

ช่ือและท่ีอยู�องค)กร : งานอุบัติเหตุฉุกเฉิน โรงพยาบาลท6าวังผา

สรุปผลงานโดยย�อ : รูปแบบการดูแล ผู5ปhวย Stroke เปiาหมายของการรักษาคือ การปiองกันไม6ให5เกิด Stroke การเข5าถึงบริการท่ีรวดเร็ว เม่ือเกิดภาวะ Stroke ได5รับการรักษาและส6งรักษาต6อตามแนวทาง

เปwาหมาย : 1. ผู5ปhวย Stroke รายใหม6 ได5รับการดูแลแรกรับจนถึง refer ภายระยะเวลาไม6เกิน 30 นาที 2. มีการเข5าถึงบริการภายใน 3 ชม.และได5รับยา rt-PA ในผู5ปhวยท่ีเข5า criteria ใน Pt stroke fast track 3. ผู5ปhวย stroke ทุกรายได5รับการดูแลตามแนวทางการดูแลผู5ปhวย stroke ของโรงพยาบาล 4. ผู5ปhวย Stroke มีการเข5าถึงบริการและใช5บริการ EMS มากข้ึน

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : จากสถิติผู5ปhวย stroke ในป1งบประมาณ 2555 – 2558 และ 3ไตรมาสของป1 2559 จํานวน 47 , 37 , 54,59,30 ราย ตามลําดับ พบว6าผู5ปhวยท่ีเกิดอาการ Stroke ในป1งบประมาณ 2555-2557 พบในกลุ6มผู5ปhวยNCD คือ HT, DM เป̂นส6วนใหญ6และในกลุ6มผู5ปhวยดังกล6าวเป̂นกลุ6มผู5ปhวยขาดนัด รับประทานยาไม6ต6อเนื่อง ขาดยา แต6ใน ป1งบประมาณ 2558-2559 จากข5อมูลพบว6า ผู5ปhวย stroke รายใหม6พบในผู5ปhวยท่ีไม6มีโรคประจําตัวเป̂นส6วนใหญ6 และจํานวนผู5ปhวยท่ีไม6เข5าระบบ Stroke FAST track พบในผู5ปhวยหรือญาติท่ีดูแลไม6เข5าใจถึงภาวะฉุกเฉินของโรคหลอดเลือดสมองทําให5เข5ารับการรักษาท่ีโรงพยาบาลล6าช5าและมีการเข5าถึงบริการ EMS น5อยเพียงร5อยละ 30

กิจกรรมพัฒนา : 1. พัฒนาระบบ EMS และประชาสัมพันธ$การใช5ระบบบริการการแพทย$ฉุกเฉินสายด6วน 1669 ให5

ครอบคลุมพ้ืนท่ีท่ีให5บริการท้ังในเขตรับผิดชอบของ รพ.และนอกเขต รพ. โดยเข5าร6วมประชุมชี้แจงในท่ีประชุมของชุมชนให5เห็นถึงความสําคัญท่ีต5องมีหน6วยกู5ชีพชุมชนในชุมชนของตนเอง เพ่ือความสะดวก รวดเร็ว ทันเหตุการณ$ ของการเข5าถึงบริการของประชาชนในชุมชน

2. ประชาสัมพันธ$ให5ประชาชน ตระหนักถึงอาการเตือน ภาวะฉุกเฉินของโรคหลอดเลือดสมอง (Warning signs) คือ ปวดเวยีนศีรษะอย6างรุนแรง อ6อนแรงแขนขาข5างใดข5างหนึ่งทันทีทันใด ปากเบ้ียวมุมปากตก พูดไม6ชัด ท้ังในรูปแบบ เอกสาร แผ6นพับ ปiาย และเสียงตามสาย วิทยุชุมชน ในชุมชนต6างๆ ท้ังในสถานท่ีสาธารณะ สถานท่ีราชการ สถานศึกษา ให5ครอบคลุมทุกพ้ืนท่ี

3. จัดทําCPG ในการดูแลผู5ปhวย Stroke ให5ชัดเจน ถูกต5องตามมาตรฐานการดูแลผู5ปhวย ท้ังใน ER และหน6วยบริการอ่ืนท่ีเก่ียวข5องเพ่ือให5การดูแลผู5ปhวยถูกต5อง รวดเร็ว และเป̂นแนวทางเดียวกัน

71


4. อบรมฟx�นฟูความรู5และทักษะในการประเมิน ดูแลผู5ปhวย Stroke แก6จนท.ทีม ER จนท.รพสต. ทีม FR อย6างน5อย 1 ครั้ง/ป1 โดยแพทย$ท่ัวไปของรพ.ท6าวังผา หรือ ทีมแพทย$ พยาบาลจากโรงพยาบาลน6าน

5. พัฒนาทีมการดูแลส6งต6อ stroke fast track ร6วมกับโรงพยาบาลน6านอย6างต6อเนื่อง 6. ประสานการคัดกรองกลุ6มผู5ปhวย NCD ท่ีอยู6ในคลินิกของโรงพยาบาลและในกลุ6มรพสต.ท่ีอยู6ในกลุ6ม

เสี่ยง ให5ครอบคลุมโดยใช5การประเมินตามCVD risk 7. ให5ความรู5 การปiองกันภาวะเสี่ยงของตนเองรวมถึง การปฏิบัติตัวเม่ือเกิดภาวะวิกฤตในผู5ปhวยกลุ6ม

เสี่ยงโรคเรื้อรัง HT/DM ร6วมกับ NCD Clinic ในวันท่ีมี HT DM clinic 8. แจกใบStroke Alert แก6ผู5ปhวยBPสูงก6อนD/Cกลับบ5านทุกราย

การวัดผล และ ผลการเปล่ียนแปลง : รายการตัวชี้วัด

เปiาหมาย

ป1งบประมาณ2555





ร5อยละจํานวนผู5ปhวยท่ีได5เข5าระบบ Stroke FAST track

100% NA NA 40.74 45.76 66.67

อัตราผู5ปhวย Stroke รายใหม6 ได5รับการดูแลแต6แรกรับจนถึง Refer ภายในไม6เกิน 45 นาที

80 % NA NA 81.48 (44ราย)

88.14 (52 ราย)

80 (24 ราย)

อัตราผู5ปhวย Stroke รายใหม6 ได5รับการดูแลแต6แรกรับจนถึง Refer ภายในไม6เกิน 30 นาที

80 % NA NA NA NA 40

ร5อยละผู5ปhวย Stroke ได5รับการดูแลตามแนวทาง

100% NA NA 81.48 93.33 96.67

ร5อยละผู5ปhวย Stroke FAST track ได5รับยา rt-PA

NA NA 13.63 (3 ราย)

5.55 (1 ราย)

10.0 (3 ราย)

อัตราการเสียชีวิต

≤5% NA NA 3.70 (2ราย)

5.08 (3ราย)

3.33 (1 ราย)

ร5อยละการใช5บริการ EMS ของผู5ปhวย Stroke

50% NA 21.62 (8 ราย)

22.22 (12 ราย)

30.51 (18 ราย)

16.67 (5 ราย)

72


บทเรียนท่ีได9รับ : - การสร5างเครือข6ายการดูแลผู5ปhวยต้ังแต6 ผู5ปhวย ญาติ ทีมกู5ชีพ FR รพสต.จะส6งผลให5การดูแลผู5ปhวยมีประสิทธิภาพ บรรลุผลตามเปiาหมายท่ีตั้งไว5 และมีความยั่งยืน - การประชาสัมพันธ$เชิงรุก และการให5ความรู5เรื่องโรค ส6งผลให5ผู5ปhวยกลุ6มเสี่ยง ประชาชนสามารถประเมินอาการเบ้ืองต5นและรีบมาเข5ารับบริการโดยเร็ว ได5เพ่ิมข้ึนแต6ยังเป̂นปAญหาสําคัญท่ีทางทีมต5องดําเนินงานให5ครอบคลุมมากข้ึน - การทําให5ผู5ปhวยกลุ6มเสี่ยงและประชาชนได5รับรู5และตระหนักถึงอันตรายท่ีจะเกิดข้ึนเป̂นสิ่งจําเป̂นอย6างยิ่ง เพ่ือการปiองกันท่ีดี การเข5าถึงบริการท่ีรวดเร็ว - ประเมินผู5ปhวยถูกต5อง ส6งต6อรวดเร็ว ทําให5ลดความพิการในผู5ปhวยโรคหลอดเลือดสมองได5 การติดต�อกับทีม : เปรมประภา ก6อทรัพย$อนันต$ พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ หน6วยงานอุบัติเหตุฉุกเฉิน รพ. ท6าวังผา โทร 081-9521849 E-mail: [email protected]

73


ช่ือผลงาน : การพัฒนาระบบการติดตามผู5ปhวยขาดนัดคลินิกโรคเบาหวาน รพ.ท6าวังผา คําสําคัญ: ผู5ปhวยโรคเบาหวาน การขาดนัด สรุปผลงานโดยย�อ: ผลการพัฒนาระบบการติดตามผู5ปhวยขาดนัดคลินิกโรคเบาหวานพบว6าหลังการดําเนินการ มีอัตราผู5ปhวยขาดนัดร5อยละ 2.60 โดยก6อนดําเนินการมีอัตราการขาดนัดร5อยละ 29.65

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)การ: คลินิกโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง งานผู5ปhวยนอก โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน สมาชิกทีม: นางณัฐนิช ไชยสลี เปwาหมาย: 1. เพ่ือลดอัตราการขาดนัดในผู5ปhวยโรคเบาหวาน 2. ให5ผู5ปhวยโรคเบาหวานตระหนักถึงความสําคัญในการรับบริการตามนัด

3. เพ่ือให5ผู5ปhวยโรคเบาหวานได5รับการรักษาต6อเนื่องไม6ขาดยา

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ โรคเบาหวานเป̂นโรคเรื้อรังท่ีทําให5ผู5ปhวยมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ5อนท้ังจากภาวะแทรกซ5อนเฉียบ

พลันจากภาวะน้ําตาลในเลือดตํ่าหรือสูง และภาวะแทรกซ5อนเรื้อรังต6อระบบประสาท ตา ไต เท5า ระบบหลอดเลือดสมองและระบบหลอดเลือดหัวใจ

จากการทบทวนข5อมูลผู5รับบริการคลินิกโรคเบาหวาน รพ.ท6าวังผาพบว6ามีผู5ปhวยขาดนัดเป̂นจํานวน มากซ่ึงจะทําให5การรักษาไม6ต6อเนื่องและมีโอการเกิดภาวะแทรกซ5อนดังกล6าว โดยพบว6าในป1 2556-2558 พบว6ามีอัตราการขาดนัดร5อยละ34.77, 34.48 และ 29.65 ตามลําดับ เม่ือวิเคราะห$สาเหตุของปAญหาพบว6า

ด5านเจ5าหน5าท่ี ไม6มีการมอบหมายผู5รับผิดชอบงานคลินิกเบาหวานอย6างชัดเจน , จทน.เขียนใบนัด ไม6ชัดเจนตัวหนังสืออ6านไม6ออก , จนท.ลืมลงวันนัดในสมุดคู6มือของผู5ปhวย, จนท.ลงข5อมูลการนัดผิดจุดบริการ, ไม6มีการตรวจสอบข5อมูลวันนัดในบัตรนัดของผู5ปhวยกับโปรแกรม Hos XP. ว6าถูกต5องตรงกันหรือไม6 และไม6มีระบบการติดตามผู5ปhวยขาดนัดอย6างชัดเจน

ปAญหาด5านผู5ปhวย พบว6าผู5ปhวยขาดความรู5 ความเข5าใจและไม6ตระหนักถึงความสําคัญในการมารับ การตรวจรักษาต6อเนื่องตามนัด , อ6านหนังสือไม6ได5ใช5วิธีจําวันนัดแล5วลืม, ดุวันนัดไม6ชัดเจนหรือลืมวันนัด และผู5ปhวยสูงอายุไม6มีญาติมาส6ง / รอญาติมาส6ง / รอมากับเพ่ือนบ5านข5างเคียงจึงทําให5ไม6สามารถมา รพ.ได5ตามวันนัด

กิจกรรมการพัฒนา 1. ประชุมชี้แจงในหน6วยงานและมีการมอบหมายให5มีผู5รับผิดชอบงานคลินิกเบาหวานอย6างชัดเจน 2. ประชาสัมพันธ$แจ5งให5ผู5ปhวยทราบถึงการมารับการตรวจตามนัดทุกครั้งในตอนเช5าก6อนแพทย$ออกตรวจในวันคลินิก (วันพุธ, วันศุกร$) 3. เจ5าหน5าท่ีจุดคัดกรองหลังพบแพทย$เขียน วันท่ี เดือน ป1 ในใบนัด / ในสมุดคู6มือผู5ปhวยให5อ6านออกได5ชัดเจน และเน5นย้ําให5ผู5ปhวยมารับการตรวจให5ตรงนัดทุกราย

74


- ในกรณีผู5ปhวยสูงอายุท่ีไม6มีญาติมาด5วยอ6านทวนซํ้าให5ฟAงพร5อมสอบถามเข5าความใจให5ถูกต5องตรงกันก6อนไปรับยากลับบ5านทุกราย - ในกลุ6มผู5ปhวยท่ีอยู6บ5านใกล5เคียงกันและรอมาโรงพยาบาลพร5อมกันจะประสานแพทย$ให5นัดมาตรวจวันเดียวกันเพ่ือความสะดวก

4. กรณีผู5ปhวยมาก6อนนัดพยาบาลต5องแก5ไขข5อมูลวันนัดเดิมให5ตรงกับวันท่ีผู5ปhวยมารับบริการ 5. ช6วงเย็นหลังให5บริการเสร็จสิ้นทําการตรวจสอบผู5ปhวยขาดนัดในวันนั้นจากโปรแกรม Hos XP. 6. กรณีผู5ปhวยขาดนัดเกิน 3 วัน (ตรวจสอบจากโปรแกรม Hos XP.) ออกจดหมายติดตามไปท่ีบ5านถ5า

ติดตามไป 2 ครั้งแล5วผู5ปhวยยังไม6มาแจ5งสถานบริการในเขตรับผิดชอบให5รับทราบและร6วมติดตามดังนี้ ในเขตตําบลท6าวังผา แจ5งประสานข5อมูลให5ฝhายเวชปฏิบัติครอบครัวและชุมชน, เขตตําบลอ่ืนๆ แจ5ง รพ.สต.

7. แก5ไขวันนัดเดิมของผู5ปhวยในโปรแกรม Hos XP.ให5ตรงกับวันท่ีผู5ปhวยมารับบริการในกรณีท่ีขาดนัดไม6เกิน 2 สัปดาห$

การวัดผลและผลการเปล่ียนแปลง

การทบทวนปAญหาการขาดนัดของผู5ปhวยโรคเบาหวานและพัฒนาระบบการนัดให5มีประสิทธิภาพและมีการติดตามการขาดนัดอย6างสมํ่าเสมอ รวมถึงการเน5นย้ําให5ผู5ปhวยได5ตระหนักถึงความสําคัญของการมารับการรักษาอย6างต6อเนื่องเพ่ือปiองกันการเกิดภาวะแทรกซ5อน จึงส6งผลให5อัตราการขาดนัดลดลง

บทเรียนท่ีได9รับ - ความตระหนักรู5เรื่องโรคและภาวะแทรกซ5อนของผู5ปhวยและครอบครัวมีผลต6อการขาดนัด - รพ.สต.และชุมชน เป̂นเครือข6ายสําคัญท่ีช6วยให5การติดตามผู5ปhวยมีประสิทธิภาพมากข้ึน

การติดต�อกับทีมงาน ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 นางณัฐนิช ไชยสลี ชื่อองค$กร ท่ีอยู6 งานผู5ปhวยนอก รพ.ท6าวังผา จ.น6าน โทรศัพท$ / E-mail : 081-0354909 , phasu 15722 @ gmail.com.

ป1งบประมาณ 2556 2557 2558 2559 ( ถึง31สค.2559)

จํานวนการนัดท้ังหมด 5,331 5,822 5,719 5,768 จํานวนการขาดนัด 1,854 2,008 1,696 150 ร5อยละ 34.77 34.48 29.65 2.60

75


ช่ือผลงาน / โครงการพัฒนา: การลดการใช9ทรัพยากร งานยานพาหนะ โรงพยาบาลท�าวังผา

คําสําคัญ : ลดทรัพยากร งานยานพาหนะ

สรุปผลงานโดยย�อ : หน6วยงานยานพาหนะได5ร6วมกันลดการใช5ทรัพยากร 3 ด5าน ได5แก6 การบริหารจัดการยานพาหนะ การลดวัสดุสํานักงาน การบริหารทรัพยากรบุคคล พบว6าหลังดําเนินการสามารถลดค6าใช5จ6ายในการซ6อมรถ ลดค6าใช5จ6ายเชื้อเพลิง และลดการใช5ทรัพยากรบุคคลลง ไม6มีรายงานอุบัติการณ$ข5อร5องเรียน

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานยานพาหนะ โรงพยาบาลท6าวังผา

สมาชิกทีม : นายบุญช6วย จิณะสิทธ$ นายชาตรี จันต2ะยอด นายสมเพชร สิทธิยศ และนายยรรยง แสนพิช

เปwาหมาย : ลกการใช5ทรัพยากรในหน6วยงานยานพาหนะ

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : จากการวิเคราะห$ข5อมูล ป1 2557 พบว6างานยานพาหนะมีค6าใช5จ6ายในการซ6อมรถใน จํานวน 181,356 บาท ใช5น้ํามันเชื้อเพลิง 18,978.96 ลิตร/ป1 และค6าใช5จ6ายอ่ืนๆท่ีสูง ประกอบกับโรงพยาบาลท6าวังผา ประสบปAญหาด5านการเงินการคลัง risk score ระดับ 7 ดังนั้นในป1 2558-2559 โรงพยาบาลจึงกําหนดเข็มมุ6งในการลดการใช5ทรัพยากรอย6างคุ5มค6า นอกจากนี้งานยานพาหนะได5รับรายงานอุบัติการณ$ข5อร5องเรียนยานพาหนะไม6เพียงพอใช5 พขร.ไม6เพียงพอ รถเสียระหว6างทาง ชุมชนร5องเรียนออกไปรับ EMS ล6าช5า ดังนั้นหน6วยงานยานพาหนะจึงได5มาทบทวนลดการใช5ทรัพยากรในหน6วยงานและปรับปรุงบริการ

กิจกรรมการพัฒนา : 1. นําข5อมูลเดิมมาวิเคราะห$หาสาเหตุการใช5ทรัพยากรจํานวนมาก แบ6งได5 3 ด5านคือ 1) การบริหารจัดการยานพาหนะ มีค6าใช5จ6ายในการซ6อมรถมาก การใช5เชื้อเพลิงมาก 2) การใช5วัสดุสํานักงาน และ 3) การบริหารทรัพยากรบุคคล จึงทบทวนหาแนวทางการลดการใช5ทรัพยากร 2. ลดค6าใช5จ6ายในการบริหารจัดการยานพาหนะ แบ6งเป̂น 2 ส6วนคือ 1. ลดค6าใช5จ6ายในการซ6อมบํารุง ดังนี้ - กําหนดให5มีการตรวจสอบรถทุกคันประจําวันเม่ือพบว6าชํารุดหรือมีโอกาสเสี่ยงต6อ การชํารุดแจ5งเปลี่ยนและซ6อมทันที - จัดตารางการซ6อมบํารุง เป̂นระยะ ควบคุมกํากับโดยหัวหน5างาน - เปลี่ยนจากการซ6อมมาเป̂นซ6อมบํารุงแทน เพ่ือความปลอดภัยของผู5ใช5รถ 2. ลดการใช5น้ํามันเชื้อเพลิง - กําหนดการใช5รถ ทางเดียวกันไปด5วยกัน กําหนดเวลาออกรถไปในเมือง 8.30 น. ออกแบบ การขอรถว6าต5องแจ5งทางเอกสารและโทรบอกงานยานพาหนะล6วงหน5าเพ่ือวางแผนการใช5รถ - พิจารณาจัดรถให5เหมาะสมกับจํานวนผู5โดยสาร ลดการใช5รถหลายคัน

76


- กําหนดการนํารถออกนอกจังหวัดต5องมีผู5โดยสารอย6างน5อย 3 คนข้ึนไป ยกเว5น ผู5อํานวยการ - การใช5รถระยะใกล5 และไม6ได5บรรทุกพิจารณาใช5รถมอเตอร$ไซค$แทน - กําหนดรถพยาบาลท่ีส6งต6อผู5ปhวย ให5ประสานหน6วยงานอ่ืนทุกครั้งเผื่อมีกรณีในเวลาท่ีใกล5เคียงกัน ในผู5ปhวยท่ีสามารถรอได5 และแพทย$อนุญาตให5ไปพร5อมกันได5 - กรณีมีรถเข5าในตัวจังหวัดให5สอบถามงานเอกสาร บริหาร และแลปทุกครั้งเพ่ือจะได5จัดส6งพร5อมกัน - กรณีต5องใช5รถในตัวอําเภอจะวางแผนการเดินทาง ไม6ย5อนไปมา - กรณีมีงบประมาณจากองค$กรภายนอกพิจารณาใช5รถยนต$ส6วนตัวหรือรถเหมาจ5าง - กรณีท่ีมีเจ5าหน5าท่ีเดินทางแล5วมีรถจากรพ.สายเหนือ พิจารณาฝากเจ5าหน5าท่ีร6วมทาง 3. ลดการใช5วัสดุสํานักงาน และงบอ่ืนๆ ด5วยการนําของเก6าท่ีเหลือใช5กลับมาซ6อม ดัดแปลงให5ใช5งานได5อีก เช6น เก5าอ้ี โต2ะ หลังคาท่ีต6อจากอาคาร ลดการใช5เครื่องปรับอากาศ 4. บริหารทรัพยากรบุคคล ด5วยการจัดตารางเวร และจ6ายค6าตอบแทนตามปฏิบัติงานจริง เวรสํารองเป̂น on call และ จัดพขร.สํารองเป̂น จนท.อ่ืนท่ีได5รับการแต6งต้ังสามารถขับเองได5ลดการใช5บริการของพขร.

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : 1. ลดค6าใช5จ6ายในการซ6อมบํารุงรถ ป1 2557-2559 เป̂น 181,356 บาท , 164,528 บาท และ 135,830 บาท ตามลําดับ 2. ลดการใช5น้ํามันเชื้อเพลิง ป1 2557-2559 เป̂น 18,978.96 ลิตร , 16,666.70 ลิตร และ 14,423.47 ลิตร ตามลําดับ 3. ไม6มีข5อร5องเรียนจากจนท.-ชุมชน ในการบริการล6าช5า ไม6มีรายงานอุบัติการณ$รถเสียระหว6างทาง

บทเรียนท่ีได9รับ : การนําข5อมูลท่ีรวบรวมไว5มาวิเคราะห$ จะเห็นข5อบกพร6อง และโอกาสพัฒนา การออกแบบการทํางานเป̂นทีมจะได5รับความร6วมมือท่ีดี

การติดต�อกับทีมงาน : ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 ชื่อองค$กร งานยานพาหนะ ท่ีอยู6 84 ม.1 ต.ท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน 55140 โทรศัพท$/email 054-755516 ต6อ 129

77


ช่ือผลงาน : แนวทางการดูแลผู5ปhวย Alcohol withdrawal syndrome โดยใช5แบบประเมิน AWS SCORE

คําสําคัญ: Alcohol withdrawal syndrome / AWS score

สรุปผลงานโดยย�อ: ภาวะถอนพิษสุรา (alcohol withdrawal Syndrome) เป̂นภาวะท่ีสามารถพบได5ในโรงพยาบาลชุมชน และโรงพยาบาลท่ัวไป เพราะบางครั้งผู5ท่ีมารักษาในแผนกผู5ปhวยใน อาจมาด5วยอาการเจ็บปhวยอย6างอ่ืนแต6ไม6ได5มาบําบัดรักษาท่ีเก่ียวกับสุรา แต6เม่ือมารับการรักษาในโรงพยาบาลทําให5เกิดโอกาสเกิดภาวะขาดสุราโดยไม6ได5ตั้งใจ หากไม6มีแนวทางการคัดกรองและดูแลผู5ปhวยเหล6านี้อาจเกิดภาวะถอนพิษสุราท่ีรุนแรง จนอาจเสียชีวิตและเกิดภาวะแทรกซ5อนได5สูง ดังนั้นในการดูแลผู5ปhวยท่ีมีอาการ alcohol withdrawal Syndrome จึงมีความจําเป̂นท่ีจะต5องมีการประเมินอาการอย6างถูกต5อง รวดเร็ว โดยรูปแบบของแบบประเมิน AWS จะสามารถลงข5อมูลเป̂นประวัติการประเมินความรุนแรงอาการถอนพิษสุราในระหว6างรับการรักษาได5อย6างต6อเนื่อง

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร: งานตึกผู5ปhวยในโรงพยาบาลท6าวังผา

สมาชิกทีม: นางเจนจิรา โนศรี และ พยาบาลตึกผู5ปhวยในโรงพยาบาลท6าวังผา

เปwาหมาย: ผู5ปhวยท่ี Admit ในตึกผู5ปhวยในท่ีมีอาการ alcohol withdrawal Syndrome

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ: กลุ6มอาการเนื่องจากการขาดสุรา (alcohol withdrawal syndrome) เป̂นกลุ6มอาการท่ีเก่ียวข5องกับ การเปลี่ยนแปลง ในหน5าท่ีของระบบประสาทส6วนกลาง เกิดข้ึนในผู5ท่ีหยุดด่ืมหรือลดการด่ืมสุราลงกระทันหันหลังจากท่ีดื่มติดต6อกันมานาน เป̂นระยะเวลาหนึ่งอาการเหล6านี้เกิดข้ึนได5หลังจากด่ืมสุราปริมาณ 16 ออนซ$ หรือ 2/3 ขวดต6อวันติดต6อกันเป̂นเวลานาน 14-21 วัน จากผู5เสพสุราเรื้อรัง ในประเทศไทยมีจํานวนค6อนข5างสูงตราบจนปAจจุบันจากการสัมภาษณ$พฤติกรรมการด่ืมสุราฯของประชากรในป1 2557 พบว6าในจํานวนประชากรอายุตั้งแต6 15 ป1ข้ึนไป 54.8 ล5านคน เป̂นผู5ดื่มสุราในรอบ 12 เดือนท่ีแล5วประมาณ 17.7 ล5านคน (ร5อยละ 32.3) โดยผู5ชายมีอัตราการด่ืมสุราสูงกว6าหญิงประมาณ 4 เท6า จากการศึกษาความชุก ของโรคพิษสุราในผู5ปhวยชาย ท่ีมารับบริการจาก แผนกผู5ปhวยนอก ของโรงพยาบาลท6าวังผา ย5อนหลัง 3 ป1 (ต้ังแต6 ป1 2557-2559 ) ป1 2557 จํานวน 48 ราย ป1 2558 จํานวน 24ราย ป1 2559 จํานวน 44 ราย ซ่ึงในเวชปฏิบัติท่ัวไปจะพบผู5ปhวย alcohol withdrawal อยู6เสมอ ๆ ซ่ึงจะมาพบแพทย$ ด5วยอาการแตกต6าง กันไป เช6น อาการตัวสั่น ตึงเครียด ชัก ประสาทหลอน หรือมีอาการสับสน วุ6นวาย พบบ6อยว6าผู5ปhวยเกิดอาการ เหล6านี้ข้ึน หลังจาก เข5ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลได5 2-3 วันด5วยความเจ็บปhวยอ่ืนหรือได5รับอุบัติเหตุ

กิจกรรมการพัฒนา: จากการเก็บข5อมูลของกลุ6มผู5ปhวยท่ีมา Admit ด5วยอาการ alcohol withdrawal หรือผู5ปhวยท่ีเข5ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลได5 2-3 วันด5วยความเจ็บปhวยอ่ืนหรือได5รับอุบัติเหตุ ซ่ึงการเกิดอาการของผู5ปhวยสัมพันธ$กับอัตราการลดลงของปริมาณสุราในร6างกาย มากกว6าปริมาณ ของสุราในร6างกาย ขณะเกิดอาการ

78


อาการแบ6งออกเป̂น 4 กลุ6ม ตามความรุนแรงและช6วงเวลาท่ีเกิดอาการ ดังนั้น ในการดูแลผู5ปhวยท่ีมีอาการ alcohol withdrawal Syndrome จึงมีความจําเป̂นท่ีจะต5องมีการประเมินอาการอย6างถูกต5อง รวดเร็ว จึงมีการใช5แบบประเมิน AWS SCORE โดยรูปแบบของแบบประเมิน AWS จะสามารถลงข5อมูลเป̂นประวัติการประเมินความรุนแรงอาการ ถอนพิษสุราในระหว6างรับการรักษาได5อย6างต6อเนื่อง AWSหรือ Alcohol Withdrawal Scale ประกอบด5วย 7 หัวข5อได5แก6 เหง่ือ สั่น วิตกกังวล กระสับกระส6าย อุณหภูมิ ประสาทหลอน และการรับรู5บุคคล วัน เวลา สถานท่ี โดยแปลผลคะแนนเป̂น 4 ระดับได5แก6 Mild / Moderate / Severe / Very Severe เป̂นต5น โดยหลังจากการประเมินระดับAWS จะมีการบันทึกและให5ยาตามแผนการรักษาท่ีกําหนดไว5

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : 1. ผู5ปhวยปลอดภัยจากภาวะแทรกซ5อนของอาการถอนพิษสุราอย6างรุนแรง

2. ไม6เกิดอันตรายต6อตนเอง และผู5อ่ืน จากอาการหลงผิด ประสาทหลอนหรือหวาดระแวง

3. ผู5ปhวยและญาติมีความรู5ความเข5าใจเก่ียวกับโทษและพิษของสุรา ลดความเสี่ยงในการกลับไปด่ืมซํ้า

และมีส6วนร6วมในการดูแลผู5ปhวย

บทเรียนท่ีได9รับ: การดูแลผู5ปhวยท่ีมีอาการ alcohol withdrawal Syndrome มีความจําเป̂นท่ีจะต5องมีการประเมินอาการอย6างถูกต5อง รวดเร็ว เนื่องจากอาการจะมีความรุนแรงแตกต6างกันออกไป เพ่ือลดการเกิดอาการแทรกซ5อนจากอาการถอนพิษสุราอย6างรุนแรง และไม6เกิดอันตรายต6อตนเอง ผู5อ่ืน จากการอาการหลงผิด ประสาทหลอนหรือหวาดระแวง

การติดต�อกับทีมงาน : ตึกผู5ปhวยในโรงพยาบาลท6าวังผา 84 ม.1 ต.ท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน

79


ช่ือผลงาน การพัฒนาระบบดูแลผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูง

คําสําคัญ ผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูง/การพัฒนาระบบ สรุปผลงานโดยย�อ พัฒนาการระบบดูแลผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูง

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร คลินิกโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน

สมาชิกทีม พญ.จุฬาลักษณ$ โรจนวิภาต, ภญ. สุกัญญา นนัท$ชัย, นางญาณิน เสฏวุฒิพงศ$

เปwาหมาย พัฒนาระบบการบริการ ผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูงสามารถควบคุมโรคได5ตามเกณฑ$

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ โรคความดันโลหิตสูง เป̂นโรคอันดับ 1 ท่ีเข5ารับบริการท่ีแผนกผู5ปhวยนอก ของโรงพยาบาลท6าวังผา

จังหวัดน6าน จํานวนผู5ปhวยความดันโลหิตสูงท่ีเข5ารับการรักษาในป1 2556 - 2558 จํานวน 4600,4,792 ,4,925รายตามลําดับ จากการวิเคราะห$ข5อมูลพบว6าปAญหา ผู5ปhวยความดันโลหิตสูงเกิดภาวะแทรกซ5อน โรคหลอดเลือดสมอง(Stroke )จํานวน 37,54,59 ราย ป12559(มีค.59 )จํานวน 30 ราย เกิดการ Re-Admit ร5อยละ =2.56 , 0, 1.96 เกิดการควบคุมความดันโลหิตไม6ได5ตามเกณฑ$ (BP uncontrol)ร5อยละ=84.77,81.55,84.64 และพบว6าผู5ปhวยความดันโลหิตสูงท่ีขาดนัดไม6มารับบริการต6อเนื่องเป̂นสาเหตุสําคัญอย6างหนึ่งท่ีทําให5เกิดภาวะแทรกซ5อนจากโรคสูงอยู6

การเปล่ียนแปลง 1.จัดทําCPGการดูแลผู5ปhวย HT และปรับปรุงให5เหมาะสม 2.มีการจัดให5มีทีมแพทย$ เภสัชกรและพยาบาลรับผิดชอบโรคความดันโลหิตสูงท่ีชัดเจน 3.ทบทวนระบบบริการกับเจ5าหน5าท่ี พยาบาลในรพ.ท่ีรับผิดชอบงานโรคความดันโลหิตสูงต้ังแต6การ

ยื่นทําบัตร เจาะเลือด การนัดจํานวนบริการท่ีเหมาสมในแต6ละวัน 4.ประชาสัมพันธ$ให5ความรู5สุขศึกษารายกลุ6มประจําวัน อังคาร/พฤหัสบดี 5.การติดตามการขาดนัดต้ังแต62สัปดาห$/การส6งจดหมายติดตามท่ีบ5าน/ประสานเครือข6ายรพ.สต./

โทรศัพท$ติดตาม 6.ติดตามเยี่ยมบ5านในผู5ปhวยท่ีไม6สามารถควบคุมความดันโลหิตสูงได5ตามเกณฑ$( BP uncontrol) /Re-

admit CVD risk score 10yrs.สูงๆ/ประสานเครือข6ายรพ.สต. 7.จัดกิจกรรมทบทวนการดูแลผู5ปhวยด5วยการทบทวนเวชระเบียน และนําข5อมูลมาวิเคราะห$เพ่ือการ

พัฒนาคุณภาพอย6างต6อเนื่อง 8.การประสานงานข5อมูลภายในรพ.และภาคีเครือข6าย

80


การวัดผลและผลการเปล่ียนแปลง 1.ข้ึนทะเบียนผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูงรายใหม6 ร5อยละ>80% 2.การรักษาผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูงอย6างต6อเนื่องตามแผนการรักษาของแพทย$และสามารถควบคุม

ความดันโลหิตตามเกณฑ$ BP <140/90 mmHg จํานวน>ร5อยละ 60 3.ผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูงได5รับการส6งต6อไปรับยาท่ีรพ.สต ตามความเหมาะสม 4.ติดตามผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูงท่ีขาดนัด มีอัตราลดลงร5อยละ3 5.เพ่ือลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ5อนหลอดเลือดสมอง 6.เกิดภาวะ stroke รายใหม6< 5% 7.ผู5ปhวยท่ีมีภาวะ stroke ได5รับการดูแลต6อเนื่องท่ีบ5านโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ

บทเรียนท่ีได9รับ การจัดระบบบริการท่ีเหมาะสมในคลินิกจะทําให5ผู5รับบริการโรคความดันโลหิตสูงได5รับบริการท่ีดี

ผู5ปhวยและญาติมีความเข5าใจและตระหนักในการดูแลตนเอง ลดภาวะแทรกซ5อน ลดค6าใช5จ6าย และหากเกิดภาวะแทรกซ5อนผู5ปhวยได5รับการดูแลฟx�นฟูท่ีเหมาะสม โดยทีมสหสาขาวิชาชีพและเครือข6าย

การติดต�อกับทีมงาน นางญาณิน เสฏฐวุฒิพงศ$ พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ โรงพยาบาลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน เบอร$โทรศัพท$ 089 2099177

81


ช่ือผลงาน : โครงการพัฒนาระบบบริการการดูแลผู9สูงอายุระยะยาวในชุมชน คําสําคัญ : LTC (Long trem care) การดูแลผู5ปhวยระยะยาว CM (CARE manager) ผู5จดัการระบบ CG (care Gigver) ผู5ดูแลบริการ ADL (Barthel activities of daily living ) การประเมินความสามารถในการประกอบ กิจวัตรประจําวัน TAI เป:นแบบประเมินเพ่ือแยกกลุ�มผู9สูงอายุตามแนวของ สปสช. สรุปผลงานโดยย�อ : 1. มีการอบรม CG ท้ังหมด 50 คน ในเขตรับผิดชอบ ตําบลท6าวังผา จํานวน 7 คน/7 หมู6บ5าน 2. มีการสํารวจผู5สูงอายุติดบ5านและติดเตียงท้ังหมด 76 ราย โดยแยกรายละเอียดดังนี้ 1 ผู5สูงอายุติดบ5านติดเตียง ท่ีต5องดูแลท้ังหมด 76 รายแยกเป̂น - กลุ6มท่ี 1 ท้ังหมด 40 ราย ไม6ต5องทํา care plan - กลุ6มท่ี 2 มีภาวะสับสนทางสมอง 11 ราย - กลุ6มท่ี 3 มีปAญหาด5านการเคลื่อนไหวและมีโรคร5ายแรง 16 ราย -กลุ6มท่ี 4 มีปAญหาด5านการเคลื่อนไหว และมีโรคร5ายแรงและระยะสุดท5าย 9 ราย หมายเหตุ กลุ6มท่ี 2,3,4 ต5องทํา care plan ท้ังหมด 36 ราย 3. กลุ6มติดสังคมท้ังหมด 748 ราย 4. จัดหาใบรับรองความพิการให5ผู5ปhวยท่ียังไม6มีสิทธิ 5 ราย ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : โรงพยาบาลท6าวังผา 84 ม.1 ต.ท6าวังผา อ. ท6าวังผา จ.น6าน 55140

สมาชิกทีม : นางชลิดา ธนะขว5าง รพ.ท6าวังผา, นายพจน$ ไชยสลี, น.ส.พัฒน$นรี ดวงแก5ว, นางชนากานต$ พิรี ,น.ส.บุญช6วย เจียมจิตรพลชัย,นางกานต์ิชนิต ต2อดแก5ว, นางมาลี ศรีแย5มวงษ$ ,นางเสาวณี แซ6เต๋ิน

เปwาหมาย : - การเข5ารับบริการท่ัวถึง ได5รับการรักษาต6อเนื่อง และควบคุมโรคและภาวะแทรกซ5อนมีประสิทธิภาพดีข้ึน ADL ไม6ลดตํ่าลง - ผู5ปhวยรายใหม6ได5รับการคัดกรอง ค5นหา วินิจฉัยและรักษาได5รวดเร็วข้ึน

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : ตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน เป̂นหนึ่งในตําบลพ้ืนท่ีเปiาหมายตามนโยบายของรัฐบาล ซ่ึงเป̂นตําบลท่ีตั้งอยู6ในเขตเทศบาล มี 7 หมู6บ5าน ประชากรท้ังสิ้น 5,542 คน ( ข5อมูลจากโปรแกรม HosXP ณ 1 มี.ค.59 ) มีผู5สูงอายุท้ังสิ้น 824 คน คิดเป̂นร5อยละ 14.86 ของประชากรท้ังหมด ผู5สูงอายุท่ีเจ็บปhวยด5วยโรคเรื้อรังโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงจํานวน 104 ราย และ 224 รายตามลําดับ คิดเป̂นร5อยละ 12.62 และ 27.18 มีผู5ปhวยติดเตียง 9 ราย ผู5สูงอายุติดบ5าน 67 ราย บางรายมีภาวะสับสนทางสมองและในจํานวนนี้

82


ยังพบว6ามีผู5สูงอายุท่ีพิการ ถูกทอดท้ิง และมีภาระเลี้ยงดูบุตรหลานท่ีพ6อแม6ฝากให5ดูแลเพราะต5องทํางานต6างถ่ิน บางรายถูกพ6อแม6ทอดท้ิงจึงเป̂นการเพ่ิมภาระให5ผู5สูงอายุมากข้ึน ก6อให5เกิดปAญหาทางเศรษฐกิจ ปAญหาสุขภาพกายและใจ และยังพบผู5สูงอายุในเขตฆ6าตัวตาย 3 ราย ในช6วง 5 ป1ท่ีผ6านมา จากการสํารวจ และประเมิน ADL และ TAI พบว6า ผู5สูงอายุหลายรายควบคุมโรคไม6ได5 ไม6สามารถมารับบริการท่ีโรงพยาบาลด5วยตัวเองได5 ขาดคนดูแล ได5รับยาไม6สมํ่าเสมอ ทําให5สมรรถภาพร6างกายและจิตใจเสื่อมถอยกลายเป̂นภาระของชุมชน และครอบครัวเพ่ิมข้ึน และทําให5ผู5สูงอายุหลายรายต5องเสียชีวิตด5วยเวลาอันรวดเร็ว

กิจกรรมการพัฒนา : -ออกเยี่ยม สํารวจปAญหา ประเมินและคัดกรอง แยกประเภทผู5ปhวยให5ชัดเจนข้ึนในหมู6บ5านท่ีรับผิดชอบเพ่ือวางแผนการดูแลร6วมกับ อสม. ในเขตรับผิดชอบ -จัดอบรมพัฒนาศักยภาพ care giver และร6วมวางแผนการดูแล -ประสานภาคีเครือข6ายในการดูแลผู5ปhวยในชุมชน รวมถึงการรับ ส6งต6อผู5ปhวยโดยชุมชน -ส6งเสริมการเข5าร6วมกิจกรรมกลุ6มในชุมชน ร6วมกับชมรมผู5สูงอายุ -ร6วมกิจกรรมและส6งเสริมการดําเนินงานโรงเรียนผู5สูงอายุ โดยยึดหลักการดังนี้ -การดูแลต5องยึดหลักความต5องการของผู5ปhวยและครอบครัวเป̂นหลัก -ให5การบริการเน5นการมีส6วนร6วมและเป̂นระบบเครือข6าย -ผู5ปhวยประเภทติดบ5าน,ติดเตียงได5รับการดูแลโดยเจ5าหน5าท่ีสาธารณสุข และ CGเป̂นหลัก ส6วนกลุ6มติดสังคมจะได5รับการดูแลโดยชมรมผู5สูงอายุและชุมชน

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : การวัดผล โดยการจัดให5 CG แต6ละหมู6เข5าไปดูแลผู5ปhวยติดบ5าน ติดเตียง ให5การดูแลตาม CARE plan ท่ี CMวางแผนไว5โดยได5รับการยินยอมและมีส6วนร6วมในการพยาบาลจากผู5ปhวยและญาติ มีการบันทึกข5อมูลทุกครั้งท่ีให5การพยาบาล และมีการประเมิน ADL ซํ้าทุก 3 เดือน ผลการเปล่ียนแปลง - มีแผนการดูแลผู5ปhวยชัดเจนเป̂นรูปธรรม - มีCG ประจําหมู6บ5านให5การดูแลผู5ปhวยภายใต5การควบคุมดูแลจาก CM ทําให5การดูแลผู5ปhวยเป̂น ระบบและเป̂น ระบบเครือข6ายท่ีเข5มแข็ง -มีการสื่อสารข5อมูลจากผู5ปhวย ครอบครัว ชุมชน โรงพยาบาลรวดเร็ว ทันท6วงที และทันสมัยมากข้ึน -เกิดสัมพันธภาพท่ีดีระหว6างชุมชนและโรงพยาบาลและเครือข6ายดีข้ึน ได5รับการตอบรับและร6วมมือ มากข้ึน

83


บทเรียนท่ีได9รับ : 1. มีข5อมูลของผู5ปhวยหลายประการท่ีโรงพยาบาลไม6สามารถเข5าถึงได5 ดังนั้นการสํารวจชุมชน และมีเครือข6ายท่ีเข5มแข็งทําให5ช6องว6างระหว6างโรงพยาบาลและชุมชนลดลงสามารถให5บริการท่ีดีและท่ัวถึงมากข้ึน 2. ยังมีผู5ด5อยโอกาสหลายรายท่ีไม6สามารถเข5าถึงบริการและชุดสิทธิประโยชน$ได5ท่ัวถึง จากการเยี่ยมสามารถช6วยเหลือผู5พิการในชุมชนให5ได5รับสิทธิใบรับรองความพิการอย6างน5อย 5 ราย 3.การทํางานเชิงรุกจะช6วยให5เจ5าหน5าท่ีเข5าใจบริบทท่ีแท5จริงของชุมชนได5ช5ดเจนข้ึน สามารถวิเคราะห$ปAญหาและหาแนวทางได5หลากหลายมากข้ึน

การติดต�อกับทีมงาน : ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 นางชลิดา ธนะขว5าง กลุ6มงานเวชศาสตร$ครอบครัวและบริการปฐมภูมิ ร.พ ท6าวังผา โทรศัพท$ 054-755516,054-755380 ต6อ 125 Mobile 0895558504

84


ช่ือผลงาน : การพัฒนารูปแบบการดูแลผู5ปhวยโรคกล5ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (AMI)

คําสําคัญ : ผู5ปhวยโรคกล5ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน

สรุปผลงานโดยย�อ : โรงพยาบาลท6าวังผาได5พัฒนาระบบการดูแลผู5ปhวยโรคกล5ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันโดยให5การปรึกษาอาการแก6ผู5ปhวยและญาติทางระบบ call center และการดูแล pre hospital ส6วนในระบบของโรงพยาบาลได5พัฒนาความรู5และทักษะของเจ5าหน5าท่ี โดยจัดอบรมทบทวนความรู5แก6แพทย$พยาบาลและบุคลากรท่ีเก่ียวข5อง ในเรื่อง แนวทางการดูแลผู5ปhวย MI การอ6านผล EKG การให5ยา streptokinase แก6ผู5ปhวย STEMI ท่ีเหมาะสมในการให5ยาภายใต5การดูแลของอายุรแพทย$โรงพยาบาลน6าน ติดตามการช6วยเหลือกรณีเกิดภาวะฉุกเฉินระหว6างการส6งต6อโดยใช5 Tele-med มีการทบทวนกระบวนการตรวจวินิจฉัยทางห5องปฏิบัติการการใช5ผล Trop – T ร6วมกับงานชันสูตรโรคมีการประกันการรายงานผลภายใน 15 นาทีและแพทย$ผู5รักษาตัดสินใจส6งต6อผู5ปhวยท่ีรวดเร็ว โดยรายงานผลการตรวจทางโทรศัพท$ ทางLINE และfax EKG มีการเพ่ิมศักยภาพในการดูแลรักษาโดยมีการนํายาละลายลิ่มเลือด (Streptokinase) มาใช5ในโรงพยาบาล และเพ่ิมสมรรถนะของเจ5าหน5าท่ีการคัดกรอง การใช5เครื่องมือ การบริหารยา สมรรถนะพนักงานเปลในการซักประวัติและคัดกรองเบ้ืองต5น

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : โรงพยาบาลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน

สมาชิกทีม : นางปทิตตา อภิวิชญ$ภาคิน และสมาชิกทีมห5องอุบัติเหตุฉุกเฉิน โรงพยาบาลท6าวังผา เปwาหมาย: - เพ่ิมความรวดเร็ว / ถูกต5องในการวินิจฉัย - เพ่ิมความรวดเร็วในการรักษา (rapid reperfusion) - ลดภาวะแทรกซ5อนจากโรคหลอดเลือดหัวใจ - เพ่ิมประสิทธิภาพและรวดเร็วในการส6งต6อผู5ปhวย

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ: โรคหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน STEMI เป̂นสาเหตุการตายอันดับ 1 ของงานอุบัติเหตุฉุกเฉิน โรงพยาบาลท6าวัผา ซ่ึงเป̂นโรงพยาบาลชุมชนขนาด 30 เตียง การพัฒนาระบบการดูแลผู5ปhวยกล5ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน มีข5อจํากัดทางภูมิศาสตร$ คือ ต5องใช5เวลาเดินทางไปโรงพยาบาลน6านซ่ึงสามารถให5ยาละลายลิ่มเลือด อย6างน5อย 40 นาที และห6างไกลจากโรงพยาบาลท่ีสามารถทํา PCI ได5 และขาดแพทย$เฉพาะทางอายุรกรรม ดังนั้นการให5ยาละลายลิ่มเลือดได5ในโรงพยาบาลจึงเป̂นสิ่งท่ีจะช6วยลดอัตราการเสียชีวิตของผู5ปhวย STEMI ได5 จากสถิติผู5ปhวยจํานวนมากเสียชีวิตด5วยโรคกล5ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันชนิดท่ีมีการยกของคลื่นไฟฟiาหัวใจส6วน ST ( Acute ST – Elevate Myocardial infarction : STEMI) หลักการรักษาท่ีสําคัญในปAจจุบันคือ ให5หัวใจท่ีขาดเลือดได5มีเลือดกลับมาเลี้ยงให5เร็วท่ีสุด โรงพยาบาลท6าวังผาได5มีการปรับแนวทางการ

85


ดูแลผู5ปhวยโดยการนําใช5ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดํา ( fibrinolytic therapy) คือ Streptokinase มาใช5ตั้งแต6 ต.ค. 2557 จากสถิติผู5ปhวยได5รับการวินิจฉัย STEMI ป1งบประมาณ 2558 ได5รับการให5ยา Streptokinase จํานวน 5 ราย ซ่ึงได5มีการจัดการภายใต5เครือข6ายของโรงพยาบาลน6าน มีการจัดการการดูแลและเพ่ิมมาตรฐานการส6งต6อ เพ่ือให5ผู5ปhวยเข5าถึงบริการ ได5รับการรักษาท่ีรวดเร็ว มีคุณภาพ ถูกต5องและทันเวลา รวมท้ังมีโอกาสรอดชีวิตสูงข้ึน

กิจกรรมการพัฒนา: การเข9าถึงบริการ

- พัฒนาระบบ EMS ชี้แจงให5ผู5รับบริการทราบถึงช6องทางการรับบริการ 1669 เม่ือเกิดอาการฉุกเฉิน - จัดทํา ACS mapping ในการสื่อสารและรับผู5ปhวยให5สามารถเข5าถึงบริการได5อย6างรวดเร็ว - ประชุมชี้แจงเตรียมความพร5อมของเจ5าหน5าท่ีด6านหน5าท่ีให5บริการ เพ่ือให5ไวในการตอบสนองต6อการช6วยเหลือผู5ปhวยท่ีมีอาการเข5าได5กับ ACS

การคัดกรองและประเมิน - อบรมให5ความรู5เจ5าหน5าท่ีในเรื่อง ACS และปรับปรุงแบบคัดกรองความเสี่ยงในการเกิด ACS ให5มีความชัดเจนและครอบคลุม รวมท้ังชี้แจงการใช5แบบประเมินให5เข5าใจตรงกัน

การตรวจวินิจฉัย - เพ่ิมศักยภาพของห5องปฏิบัติการในการตรวจ cardiac enzyme : Trop - T - ปรับแนวทางการดูแลผู5ปhวย คือ ผู5ปhวย ACS ท่ีจะมีการส6งต6อ ไม6ต5องรอผลตรวจ Trop- T ให5ส6ง

ผู5ปhวยก6อนแล5วโทรประสานผล lab กับโรงพยาบาลจังหวัด ภายหลังจากท่ีผลตรวจเสร็จ การดูแลรักษาและการส�งต�อ

- ปรับปรุง CPG ในการดูแลผู5ปhวยโรคกล5ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน ให5ใช5ได5กับบริบทของโรงพยาบาล

- เพ่ิมศักยภาพในด5านเครื่องมือและสถานท่ี เช6น แยกโซนผู5ปhวยวิกฤติให5อยู6ใกล5 nurse station มีเครื่องกระตุกหัวใจอัตโนมัติ( AED), ventilator, EKG monitor มีการเตรียมความพร5อมของรถกู5ชีพและอุปกรณ$ช6วยชีวิตท่ีจําเป̂นในรถ

- มีการนํายาละลายลิ่มเลือด (Streptokinase) มาใช5ในโรงพยาบาล และเพ่ิมสมรรถนะของเจ5าหน5าท่ีรวมท้ังเครื่องมือในการดูแลผู5ปhวยท่ีได5รับยา โดยมีระบบดูแลผู5ปhวยท่ีได5รับยา streptokinase และดูแลภายหลังการได5รับยา streptokinase ก6อนมีการส6งต6อโรงพยาบาลน6าน พัฒนาระบบการสํารองยาเพ่ือพร5อมให5ใช5ทันที รวมท้ังพัฒนาระบบแจ5งเตือนการใช5 streptokinase ในผู5ท่ีเคยใช5ยาไปแล5ว

- ร6วมกับโรงพยาบาลจังหวัดในการกําหนดแนวทางในการส6งต6อผู5ปhวยและการประสานงาน มีระบบปรึกษาแพทย$เฉพาะทางก6อนส6งต6อทุกราย ระหว6างส6งต6อต5องมีพยาบาลดูแล 2 คน มีแบบฟอร$มการดูแลขณะนําส6ง

86


การปwองกัน - จัดระบบการติดตามเยี่ยมบ5านผู5ปhวย ACS โดยประสานกับทีม HHC และ PCU เพ่ือช6วยในการ

ประเมินและปiองกันภาวะแทรกซ5อนจากการอุบัติซํ้าของโรค - จัดระบบการเก็บข5อมูลให5มีความเชื่อมโยงการดูแลท้ังผู5ปhวยนอก ผู5ปhวยใน การส6งต6อกลับถึงชุมชน เพ่ือให5สามารถนํามาวิเคราะห$ระบบการดูแลผู5ปhวยได5อย6างต6อเนื่อง

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : ข9อมูล / ตัวช้ีวัด เปwาหมาย ป\ 2556 ป\ 2557 ป\ 2558 ต.ค.58-

มีค 59 ร5อยละของผู5ปhวยได5รับการส6งต6อภายใน 30 นาที(door to departure time)

>ร5อยละ 50 61.11 75 75 80

อัตราการวินิจฉัยถูกต5อง >ร5อยละ 80 94.40 70.59 75 82 อัตราการเสียชีวิตของผู5ปhวย STEMI <ร5อยละ 10 11.11 15.38 7.14 18

จํานวนผู5ปhวย STEMI ผู5ปhวยท่ีเข5าเกณฑ$เหมาะสมในการให5 SK และได5รับ SK ท่ีโรงพยาบาลท6าวังผา

ราย NA NA 5 -

ร5อยละผู5ปhวยโรคกล5ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเข5าถึงบริการ EMS

> ร5อยละ50 44.44 52.94 50 55

บทเรียนท่ีได9รับ : - มีการพัฒนาระบบเครือข6าย สามารถให5ยา streptokinase ได5 - มีการพัฒนาระบบการดูแลต6อเนื่อง ร6วมกับทางโรงพยาบาลน6าน มีการติดตามเยี่ยมร6วมกับทีม HHC - มีการจัดระบบการเก็บข5อมูลให5มีความเชื่อมโยงการดูแลท้ังผู5ปhวยนอก ผู5ปhวยใน การส6งต6อจนกลับ ชุมชนเพ่ือให5สามารถนํามาวิเคราะห$ระบบการดูแลผู5ปhวยได5อย6างต6อเนื่อง - มีการเพ่ิมคุณภาพการรักษาผู5ปhวย STEMI ด5วย streptokinase - มีมาตรการพัฒนาระบบการเข5าถึงบริการด5วยระบบ EMS

การติดต�อกับทีมงาน : ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 : นางปทิตตา อภิวิชญ$ภาคิน ชื่อองค$กร : ฝhายการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา ท่ีอยู6 : ห5องอุบัติเหตุฉุกเฉิน โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน โทรศัพท$ /email : [email protected]

87


ช่ือผลงาน : การพัฒนาระบบการให5บริการแผนกผู5ปhวยนอก

คําสําคัญ : แผนกผู5ปhวยนอก / OPD (Out Patient Department)

สรุปผลงานโดยย�อ : ป1 2559 ทีมดูแลผู5ปhวยแผนกผู5ปhวยนอก โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน ได5ทบทวนความเสี่ยงเพ่ือ

ปiองกันการเกิดภาวะวิกฤตของผู5ปhวยในขณะรอพบแพทย$ท่ีแผนกผู5ปhวยนอก พบว6า ป1 2556-2558 มีจํานวน 2,2,1 ราย ตามลําดับ ดังนัน้ทางทีมนําด5านคลินิกและทีมดูแลผู5ปhวยนอกได5มีการปรับแนวทางการส6งต6อผู5ปhวยไปยังแผนกฉุกเฉิน และกําหนดการคัดแยกประเภทของผู5ปhวยของแผนกผู5ปhวยนอกให5ชัดเจนเพ่ือเป̂นแนวทางในการวางแผนการดูแลผู5ปhวย รวมถึงการพัฒนาศักยภาพเจ5าหน5าท่ีในการคัดแยก คัดกรองผู5ปhวย จึงทําให5ป1 2559 ไม6มีผู5ปhวยท่ีเกิดภาวะวิกฤตขณะรอรอพบแพทย$ท่ีแผนกฉุกเฉิน

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานผู5ปhวยนอก กลุ6มงานการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

สมาชิกทีม : นางภานิศา ทองสถิตย$, นางนภาพร มหายศนันท$, นางอัมพร พลเล็ก, นางรัชนี นาคะพันธ$ นางนันทินี ทองสถิตย$

เปwาหมาย : 1. เพ่ือให5ผู5มารับบริการท่ีแผนกผู5ปhวยนอกพึงพอใจต6อการเข5ารับบริการในครั้งนั้น 2. เพ่ือให5ผู5มารรับบริการมีความปลอดภัย ไม6เกิดภาวะวิกฤตขณะรอรับบริการท่ีแผนกู5ปhวยนอก

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : โรงพยาบาลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน เป̂นโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง รับผิดชอบการ

ให5บริการรักษาพยาบาลแก6ประชาชนในเขตอําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน มีประชากรในเขตรับผิดชอบท้ังหมด คน มีผู5รับบริการท่ีแผนกผู5ปhวยนอกเฉลี่ยต6อวัน ป1 2556-2558 จํานวน รายตามลําดับ เปiาหมายของการจัดบริการท่ีแผนกผู5ปhวยนอก คือ ถูกต5อง รวดเร็ว ปลอดภัย พึงพอใจ ป1 2555-2558 พบว6ามีผู5ปhวยท่ีเกิดอาการวิกฤตขณะรอตรวจ จํานวน 2,2,1 ราย ตามลําดับ การจัดบริการเพ่ือให5ผู5ปhวยได5รับความปลอดภัย หมายถึง ผู5รับบริการได5รับบริการตามมาตรฐานทางการแพทย$ ไม6เกิดภาวะวิกฤตท่ีรุนแรงขณะรอพบแพทย$ท่ีแผนกผู5ปhวยนอก และไม6เกิดภาวะแทรกซ5อนท่ีเกิดจากความผิดพลาดของการรักษา ดังนั้นกระบวนการให5บริการของแผนกผู5ปhวยนอกเพ่ือให5ผู5ปhวยมีความปลอดภัย และพึงพอใจ จึงเป̂นหัวใจสําคัญของการพัฒนาระบบริการ

กิจกรรมการพัฒนา : 1. ทีมดูแลผู5ปhวย แผนกผู5ปhวยนอก กําหนดข้ันตอนการให5บริการแก6ผู5มารับบริการท่ีแผนกผู5ปhวยนอก

ให5ชัดเจน และเหมาสมสําหรับผู5รับบริการ และผู5ให5บริการ 2. ร6วมกับทีมนําด5านคลินิกกําหนดแนวทางการคัดแยกผู5ปhวยท่ีแผนกผู5ปhวยนอกเป̂น 5 ประเภท และ

แนวทางการจัดบริการในผู5ปhวยแต6ละประเภท

88


ประเภทท่ี1 ผู5ปhวยท่ีสามารถดูแลตนเองได5 ให5บริการตามบัตรคิว ประเภทท่ี2 ผู5ปhวยท่ีต5องการความช6วยเหลือตํ่า ให5บริการตามบัตรคิว ประเภทท่ี3 ผู5ปhวยท่ีต5องการความช6วยเหลือปานกลาง ให5บริการตามบัตรคิว และเฝiาสังเกตุอาการ ประเภทท่ี4 ผู5ปhวยท่ีต5องการความช6วยเหลือตํ่ากว6าระดับวิกฤต ใช5บัตรคิวฉุกเฉิน ให5บริการแบบเร6งด6วนท่ี

แผนกผู5ปhวยนอก ประเภทท่ี5 ผู5ปhวยท่ีต5องการความช6วยเหลือระดับวิกฤต ส6งไปรับบริการท่ีแผนกฉุกเฉิน

3. ร6วมกับทีมนําด5านคลินิก กําหนดแนวทางการส6งต6อผู5ปhวยเพ่ือเข5ารับการรักษาท่ีแผนกฉุกเฉิน (Warning Sings) นํามาเป̂นแนวทางในการคัดแยกผู5ปhวย และมีการทบทวนแนวทางการทํางานเพ่ือให5เข5ากับบริบทของโรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน 4. พัฒนาศักยภาพการคัดแยก และคัดกรองผู5ปhวยของเจ5าหน5าท่ีแผนกผู5ปhวยนอกเพ่ือให5เกิดความถูกต5องและปลอดภัยของผู5รับบริการมากท่ีสุด 5. จัดทบทวนกระบวนการดูแลผู5ปhวยท่ีแผนกผู5ปhวยนอกอย6างสมํ่าเสมอ การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง :

ตัวช้ีวัด หน�วยนับ เปwาหมาย ป\2557 ป\ 2558 ป\ 2559 1.อัตราความพึงพอใจต6อการเข5ารับบริการท่ีแผนกผู5ปhวยนอกโดยรวม

ร5อยละ >80 81.28 94.24 84.60

(รอบท่ี1/2559) 2. อัตรากาเกิดภาวะวิกฤต ขณะรอตรวจท่ีแผนกผู5ปhวยนอก

ราย 0 (ไม6มี)

2 1 0

บทเรียนท่ีได9รับ :

1. การกําหนดแนวทางการคัดแยกผู5ปhวยท่ีแผนกผู5ปhวยนอก และการสร5างความเข5าใจให5ทีมดูแลผู5ปhวยเข5าใจร6วมกันทําให5ผู5ปhวยได5รับการดูแลตามมาตรฐานไม6เกิดอาการวิกฤตขณะรอตรวจ

2. การกําหนดอาการวิกฤต ค6าวิกฤตของสัญญาณชีพ การตรวจทางห5องปฏิบัติการเพ่ือส6งต6อไปยังห5องฉุกเฉินทําให5ผู5รับบริการได5รับความปลอดภัยของการรักษาท่ีได5ตามมาตรฐานและผู5ให5บริการทราบถึงบทบาทหน5าท่ีในการรับ หรือส6งต6อผู5รับบริการไปยังจุดบริการ

3. การทบทวนกระบวนการทํางาน หรือความเสี่ยงในหน6วยงานทําให5ผู5รับบริการได5รับบริการตามมาตรฐานไม6เกิดอันตรายต6อผู5รับบริการ การติดต�อกับทีมงาน :

นางภานิศา ทองสถิตย$ พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ งานผู5ปhวยนอก กลุ6มการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

89


ช่ือผลงาน : การพัฒนาระบบการข้ึนทะเบียนจ6ายตรงสิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วน ท5องถ่ิน

คําสําคัญ: สิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ิน

สรุปผลงานโดยย�อ: โรงพยาบาลท6าวังผามีการเรียกเก็บค6ารักษาพยาบาลจากผู5มารับบริการ สิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ิน ท่ียังไม6ได5ลงทะเบียน มักพบปAญหาการเรียกเก็บค6ารักษาพยาบาลไม6ครบเนื่องจากผู5มารับบริการไม6สามารถสํารองจ6ายเงินได5 ทําให5โรงพยาบาลสูญเสียรายได5 หรือได5รับค6าบริการท่ีล6าช5า ทําให5ทางฝhายแผนงานและสารสนเทศพัฒนาระบบการข้ึนทะเบียนจ6ายตรง เพ่ือลดปAญหาดังกล6าว

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร: ฝhายแผนงานและสารสนเทศ โรงพยาบาลท6าวังผา

สมาชิกทีม: นางบุศรา หงส$ดําเนิน, นายชาติ อะทะไชย,นางศิริลักษณ$ พันธุ$แก5ว, นางเจียมจิตร อินน5อย นายปฐมชัย ปAญญาวงค$ เปwาหมาย: เพ่ิมจํานวนการลงทะเบียนผู5มารับบริการท่ีมีสิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ิน

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ: จากข5อมูลการมารับบริการ มีผู5รับบริการสิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ินท่ียังไม6ได5ลงทะเบียนจ6ายตรงกับทาง โรงพยาบาลท6าวังผา ทําให5ท่ีผ6านมา มีความล6าช5าในการเบิกค6ารักษาพยาบาล และการเรียกเก็บค6าบริการจากผู5มารับบริการกลุ6มดังกล6าวมีความยุ6งยาก เนื่องจากผู5รับบริการไม6สามารถสํารองจ6ายเงินได5 จึงทําให5 โรงพยาบาลไม6สามารถเรียกเก็บเงินได5ตามจํานวนค6าบริการ ทางฝhายแผนงานและสารสนเทศจึงต5องดําเนินการติดตามทวงถามอยู6บ6อยครั้ง ทําให5ได5รับค6าบริการล6าช5า ภายหลังสํานักงานหลักประกันสุขภาพแห6งชาติ(สปสช.) ได5จัดให5มีการลงทะเบียนเบิกจ6ายตรงของผู5รับบริการสิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ิน ผ6านระบบโปรแกรม NHSO Client โดยการขอเลขอนุมัติ และบันทึกข5อมูลเบิกจ6ายผ6านระบบ E-Claim ทําให5ระบบการเบิกจ6ายเงินชดเชยค6าบริการทางการแพทย$เป̂นไปอย6างมีประสิทธิภาพ ลดการสูญเสียรายได5จากกลุ6มดังกล6าว ผู5รับบริการมีความพึงพอใจ เพ่ือเป̂นการเพ่ิมรายได5จากระบบเบิกจ6ายตรง

กิจกรรมการพัฒนา : ฝhายแผนงานและสารสนเทศ ได5ดําเนินการเชิงรุก โดยการออกหนังสือถึงหน6วยงานราชการในเขตพ้ืนท่ี อําเภอท6าวังผา และผู5รับบริการท่ีสิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ิน ท้ังในส6วนของตนเอง(เจ5าของสิทธิ) และผู5ใช5สิทธิร6วม(ผู5อาศัยสิทธิ) จํานวน 134 ราย และมีการประชาสัมพันธ$ผ6านWebsite Facebook ของโรงพยาบาล และสื่อวิทยุชุมชน เพ่ือให5ผู5รับบริการท่ีมีสิทธิดังกล6าวมาทําการลงทะเบียนจ6ายตรง ณ โรงพยาบาลท6าวังผา และเพ่ิมช6วงเวลาคือ ทุกๆวันเสาร$ในช6วงเดือนธันวาคม พ.ศ.2558

90


– กรกฎาคม พ.ศ. 2559 เพ่ืออํานวยความสะดวกของผู5รับบริการ ปAจจุบันความครอบคลุมในระบบลงทะเบียนจ6ายตรงเกือบสมบูรณ$แล5ว

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : จากการรณรงค$และประชาสัมพันธ$ดังกล6าวทําให5มีผู5มาลงทะเบียนจ6ายตรง ในช6วงเวลา เดือนธันวาคม พ.ศ.2558 – กรกฎาคม พ.ศ. 2559 จํานวนท้ังสิ้น 428 ราย

บทเรียนท่ีได9รับ : แม5จํานวนผู5มาลงทะเบียนจะเพ่ิมข้ึน ก็ยังมีผู5รับบริการจํานวนหนึ่งท่ีไม6มาทําการลงทะเบียน

การติดต�อกับทีมงาน : นางบุศรา หงษ$ดําเนิน นายชาติ อะทะไชย และนางศิริลักษณ$ พันธุ$แก5ว ฝhายแผนงานและสารสนเทศ โรงพยาบาลท6าวังผา ตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน โทรศัพท$ 054-755600 ต6อ 171 หรือ 054-755380 ต6อ 104

91


ช่ือผลงาน: การพัฒนาแนวปฏิบัติในการดูแลและปiองกันการฆ6าตัวตายในกลุ6มผู5ปhวยติดสุราโรงพยาบาลท6าวังผา

คําสําคัญ ผู5ปhวยติดสุรา การฆ6าตัวตาย สรุปผลงานโดยย�อ

พฤติกรรมด่ืมสุราเป̂นพฤติกรรมท่ีเป̂นปAจจัยเสี่ยงสําคัญ ทําให5เกิดภาระโรคต6างๆตามมาท้ังสุขภาพกายและสุขภาพจิต ปAญหาจากการด่ืมสุรานี้ไม6ได5มีผลเฉพาะกับตัวผู5ด่ืมเท6านั้นยังมีผลกระทบต6อผู5อ่ืนด5วย โดยเฉพาะผลกระทบด5านสุขภาพจิตต6อสมาชิกในครัวเรือน คู6สมรส หรือ เกิดอุบัติเหตุ สูญเสียชีวิต สุขภาพและทรัพย$สิน ก6อให5เกิดภาระการดูแลในระบบสุขภาพและความต5องการเพ่ิมข้ึน ดังนั้นบุคลากรสาธารณสุขและพยาบาล จะต5องมีความรู5ความสามารถ ทักษะการดูแล การรักษาพยาบาล และให5ความแนะนําการปฏิบัติตัวท่ีถูกต5องกับผู5ปhวย ญาติและชุมชน เพ่ือให5ผู5ปhวยและครอบครัว ได5รับการส6งเสริมการดูแลตนเองท่ีถูกต5อง และเหมาะสม จะเป̂นการช6วยให5ผู5ปhวยสามารถใช5ชีวิตได5อย6างเต็มศักยภาพ

โรงพยาบาลท6าวังผา เป̂นโรงพยาบาลชุมชนขนาด 30 เตียง มีเปiาหมายให5บริการตรวจรักษาโรคท่ัวไป มีผู5มารับริการท่ีมีปAญหาเก่ียวกับการด่ืมสุราและได5รับกับการวินิจฉัยว6า เป̂นโรคติดสุรา (Alchohol dependence) เข5ารับการรักษาแบบผู5ปhวยใน เน5นการดูแลผู5มีปAญหาสุขภาพจิตและจิตเวช ในด5านการรักษาฟx�นฟูและการส6งเสริมปiองกัน บทบาทของทีมสหสาขาวิชาชีพ คือ การบําบัดดูแลในระยะถอนพิษสุรา ให5การรักษาเพ่ือให5คงการหยุดด่ืมโดยการบําบัดทางจิตใจและสังคม การประเมินทางด5านร6างกาย จิตใจและด5านจิตสังคม หากพ5นระยะถอนพิษสุราแล5วจะเข5าสู6ระยะฟx�นฟูสมรรถภาพทางจิตและสังคม ได5แก6 การบําบัดทางความคิดและพฤติกรรม การให5ความรู5สําหรับผู5มีปAญหาการด่ืมสุรา การบําบัดเพ่ือสร5างแรงจูงใจ และปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรม รวมถึงการให5ยาและการบําบัดทางจิตใจต6อเนื่อง หลังจากกลับคืนสู6ชุมชนจะต5องมีการดูแลรักษาจากโรงพยาบาลต6อเนื่องสู6ชุมชน โดยใช5ระบบ Case management เป̂นกระบวนการดูแลผู5ปhวยท่ีมีการนําทรัพยากรท่ีมีอยู6ท้ังด5านบุคลากร งบประมาณ มาใช5ในการดูแลผู5ปhวยให5ได5ประสิทธิภาพมากท่ีสุดเน5นความร6วมมือของทีมสุขภาพสาขาต6าง ๆ โดยมีเปiาหมายท่ีการดูแลท่ีมีคุณภาพและต6อเนื่อง เพ่ือให5ผลลัพธ$ตามท่ีวางไว5ภายในระยะเวลาท่ีกําหนด คือ สามารถลดอัตราการเกิดภาวะแทรกซ5อน ลดจํานวนวันนอนโรงพยาบาล และประหยัดค6าใช5จ6าย นอกจากนี้ยังเป̂นระบบการบริการท่ีส6งเสริมให5เกิดการทํางานร6วมกันเป̂นทีม เพ่ือสร5างมาตรฐานการปฏิบัติร6วมกัน โดยคาดว6าผู5ปhวยและผู5ดูแลจะได5รับการบริการท่ีมีคุณภาพได5มาตรฐานตามวิชาชีพส6งผลให5ผู5รับบริการมีคุณภาพชีวิตท่ีดี มีความพึงพอใจต6อบริการท่ีรับและลดอัตราการการทําร5ายตัวเองของผู5ปhวยโรคติดสุราลงได5

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร งานสวัสดิการสังคมและประชาสัมพันธ$ โรงพยาบาลท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน

สมาชิกทีม นางธิดารัตน$ ประพันธ$ นางสาวพัชรี โชติกพงศ$ นางสุนิทรา ท5าวฮ5าย และคณะ

เปwาหมาย 1. ผู5ปhวย สามารถ ลด ละ เลิก การด่ืมสุรา 2. อัตราการกลับมารักษาซํ้า ภายใน 28 วัน ของผู5ปhวยติดสุราลดลง 3. ผู5ปhวยไม6มีความคิดและความพยายามทําร5ายตนเอง

92


ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ แอลกอฮอล$เป̂นสารเสพติดท่ีใช5กันแพร6หลาย ประเทศไทยมีการบริโภคแอลกอฮอล$สูงเป̂นอันดับ

5 ของโลกเป̂นปAญหาท่ีพบมากในสังคมไทย เนื่องจากคนไทยมีนิสัยชอบสนุกสนาน ชอบด่ืมเลี้ยงสังสรรค$ จากรายงานสถานการณ$การบริโภคเครื่องด่ืมแอลกอฮอล$รายจังหวัด พ.ศ. 2554 พบว6า จังหวัดท่ีมีความเสี่ยงต6อปAญหาแอลกอฮอล$ในระดับสูงส6วนใหญ6มีการกระจายตัวในภาคกลาง ภาคเหนือ และ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยจังหวัดน6าน มีความชุกของ นักด่ืม เป̂นอันดับท่ี 5 ของประเทศ การด่ืมสุราทําให5เกิดปAญหาต6างๆส6งผลกระทบต6อร6างกายและจิตใจของผู5ด่ืมในรายท่ีด่ืมในปริมาณมากและเป̂นระยะเวลานานติดต6อกันจะเกิดอาการทางจิต เช6น ภาวะถอนพิษสุรา (alcohol withdrawal) ภาวะโรคจิตจากสุรา (alcoholic psychosis) พฤติกรรมการฆ6าตัวตายมักเกิดในช6วงพิษของสุรา จากข5อมูลผู5มีปAญหาการด่ืมสุราเข5ารับการรักษาในโรงพยาบาลท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน ป1พ.ศ. 2554 – 2557 พบสถิติของผู5มีปAญหาการด่ืมสุราเข5ารับการรักษาในโรงพยาบาลท6าวังผาจํานวน 49, 52, 57 และ 65รายตามลําดับ จากการเก็บรวมรวมข5อมูลรายงานแบบเฝiาระวังภาวะซึมเศร5าและการทําร5ายตนเอง รง 506 DS ป1 2555 - 2557 พบว6า มีผู5มีปAญหาการด่ืมสุราพยายามทําร5ายตนเองจํานวน 4 ราย และผู5มีปAญหาการด่ืมสุราฆ6าตัวตายสําเร็จ จํานวน 3 ราย (รง506,2555-2557) จากเหตุผลดังกล6าวข5างต5น เพ่ือให5การดูแลผู5ปhวยกลุ6มนี้เป̂นไปอย6างมีประสิทธิภาพ พยาบาลจึงเป̂นผู5มีบทบาทในการให5บริการพยาบาล ฟx�นฟูและให5การช6วยเหลือด5านจิตสังคม แก6ผู5ปhวยติดสุราปiองกันการกลับไปด่ืมซํ้า เสริมสร5างแรงจูงใจให5ผู5ปhวยคงการหยุดด่ืมสุราได5นานท่ีสุด รวมท้ังสร5างทักษะในการแก5ไขปAญหาตามสถานการณ$เพ่ือให5ผู5ปhวยกลับไปอยู6ในชุมชนได5และสามารถดํารงชีวิตอย6างปกติสุข

กิจกรรมพัฒนา 1. การพิจารณาคัดเลือกผู5ปhวย เม่ือผู5ปhวยรับเข5ารับการรักษาในหอผู5ปhวยตามเกณฑ$ท่ีกําหนด 2. พยาบาลผู5จัดการดูแลผู5ปhวยประเมินสภาพผู5ปhวยครอบครัวและชุมชนศึกษาข5อมูลผู5ปhวยโดยละเอียด 3. วางแผนการปฏิบัติ พยาบาลผู5จัดการการดูแลผู5ปhวย ร6วมกับทีมบุคลากรในทีมสหวิชาชีพ 4. ปฏิบัติการดูแล พยาบาลผู5จัดการดูแลผู5ปhวยและบุคลากรในทีมจะใช5แผนการดูแลผู5ปhวยทางคลินิก 5. ประเมินผลการปฏิบัติ เป̂นการประเมินท้ังผู5ปhวย ครอบครัวและชุมชนและติดตามกิจกรรมการดูแล

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง พยาบาลผู5จัดการการดูแลผู5ปhวย ประเมินผู5ปhวยและครอบครัว โดยองค$รวมครอบคลุมท้ังร6างกาย จิตใจ สังคม จิตวิญญาณ และสภาพแวดล5อม แหล6งสนับสนุนช6วยเหลือทางสังคม เป̂นการประเมินท้ังส6วนท่ีดี คือความสามารถ ศักยภาพของผู5ปhวยและแหล6งสนับสนุน และส6วนท่ีเป̂นปAญหาและความต5องการในด5านต6าง ๆ ของผู5ปhวยและครอบครัว ข5อมูลท่ีรวบรวมได5จะเป̂นข5อมูลพ้ืนฐานในการกําหนดวินิจฉัยปAญหาความต5องการ การช6วยเหลือของผู5ปhวยและครอบครัว ผู5ท่ีเก่ียวข5องในการให5ข5อมูลอาจเป̂นพยาบาล นักจิตวิทยา นักสังคมสงเคราะห$ ผู5ปhวยและบุคลากรอ่ืน ๆ ท่ีเก่ียวข5อง

93


บทเรียนท่ีได9รับ แผนการดูแลผู5ปhวยและครอบครัวจะมีประสิทธิผลสูงสุด หากได5รับความร6วมมือจากผู5ปhวยและญาติใน

การกําหนดแผนการดูแล เพราะญาติสามารถให5ข5อมูลเพ่ิมเติม แหล6งช6วยเหลืออ่ืน ๆท่ีอยู6นอกระบบ เช6น เพ่ือนบ5าน ญาติพ่ีน5องท่ีอยู6ห6างไกล ประชาชน ในหมู6บ5านท่ีจะช6วยให5การดูแลผู5ปhวยมีคุณภาพมากข้ึน

การติดต�อกับทีมงาน งานสวัสดิการและประชาสัมพันธ$ รพ.ท6าวังผา 1. นางธิดารัตน$ ประพันธ$ โทร 0870123282 email : [email protected] 2. น.ส.พัชรี โชติกพงศ$ โทร 0818914967 email : [email protected] 3. นางสุนิทรา ท5าวฮ5าย โทร 0833254235 email : [email protected]

94


ช่ือผลงาน / โครงการพัฒนา : การพัฒนาระบบงานรังสีด9วยหัวใจความเป:นมนุษย)

คําสําคัญ : งานรังสี x-ray บัตรคิว

สรุปผลงานโดยย�อ : งานรังสีได5พัฒนาบริการอย6างต6อเนื่องเพ่ือลดการร5องเรียนจากการลัดคิว ลดการถ6ายภาพรังสีผิดคน มีวงจรการพัฒนาหลายรอบ ผลลัพธ$พบว6าสามารถลดข5อร5องเรียนได5 และไม6มีรายงานการถ6ายภาพรังสีผิดคน

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : 84 ม.1 ต.ท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน 55140

สมาชิกทีม : นายพีรัชพล ใจพล และนายชูเกียรติ ธิมา

เปwาหมาย : ลดการร5องเรียนการลัดคิว และลดการถ6ายภาพรังสีผิดคน

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : งานรังสีได5รับการร5องเรียนจากผู5รับบริการว6าจัดบริการไม6ตามคิว เนื่องจากมีการกองบัตรผู5ปhวยรวมกัน จนท.ไม6ทราบว6าใครมาก6อนหลัง ละมีรายงานถ6ายภาพรังสีผิดคนจํานวน 4 ราย ในป1 2558

กิจกรรมการพัฒนา : 1. ทบทวนร6วมกับทีมท่ีเก่ียวข5อง เช6น แพทย$ OPD ER LR IPD หาแนวทางแก5ไขร6วมกัน โดยใช5หลักการความเท6าเทียม การบริการด5วยหัวใจความเป̂นมนุษย$ ความเอ้ือเฟx�อต6อผู5รับบริการ มุ6งเน5นให5ผู5รับบริการได5รับบริการท่ีดี 2. ใช5แนวทางการวางบัตรล6างสุดเป̂นผู5ปhวยท่ีมาก6อน แต6พบว6า มีผู5ปhวยบางรายเอาบัตรท่ีมาทีหลังวางไว5ล6างสุดเพ่ือให5ได5รับบริการก6อน มีการร5องเรียนเกิดข้ึนอีก

3. จัดทําบัตรคิวเป̂นหมายเลย เก็บไว5ในห5อง x-ray เม่ือผู5ปhวยยื่นบัตรแล5วรอเรียกตามลําดับ แต6พบว6ามีปAญหาคือ ผู5ปhวยบางรายไม6เข5าใจไม6จับบัตรคิว วางเฉพาะบัตรผู5ปhวย ซ่ึงการเรียกเข5ารับบริการจะเรียกตามหมายเลขบัตรคิว ทําให5เกิดการร5องเรียนและไม6พึงพอใจ

4. จัดให5มีคําแนะนํา อธิบายข้ันตอนการใช5บริการห5อง X-RAY โดยเจ5าหน5าท่ี OPD Post screen /จัดทําปiายชี้แจงข้ันตอนการมารับบริการ พบปAญหาว6าผู5ปhวยฉุกเฉิน ภิกษุ สูงอายุ นักเรียน เด็ก ผู5ปhวยโรคติดต6อ ต5องมารอคิวนาน

5. ทําปiายชี้แจงกําหนดว6าผู5ปhวยกลุ6มใดท่ีมีความจําเป̂นต5องรับบริการก6อน จะได5รับการแจ5งจากหน6วยงาน มีการประสานงานล6วงหน5า และจะได5รับบริการก6อน และจนท.ออกตรวจเยี่ยมกรณีพบผู5ปhวยกลุ6มดังกล6าวจะให5บริการก6อน และอธิบายให5ผู5ปhวยอ่ืนเข5าใจ พบปAญหาระหว6างถ6ายภาพรังสีมีผู5ปhวยเป{ดประตูเข5าไปเพ่ือรับบัตรคิว

6. นําบัตรคิววางไว5นอกห5อง มีคําอธิบายข้ันตอนบริการ

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : 1. ลดการร5องเรียนเรื่องคิวการให5บริการ 2. ไม6มีรายงานอุบัติการณ$ถ6ายภาพรังสีผิดคนในป1 2559

95


บทเรียนท่ีได9รับ : การนําปAญหาหน5างานมาวิเคราะห$และแก5ปAญหาอย6างต6อเนื่อง พบว6าจะให5บริการท่ีตรงกับความต5องการและผู5รับบริการพึงพอใจ

การติดต�อกับทีมงาน : ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 นายพีรัชพล ใจพล รพ.ท6าวังผา โทรศัพท$/email 054-755516 ต6อ 116

96


ช่ือผลงาน : โครงการพัฒนา: ลดเค็ม ลดเกลือ เพ่ือชะลอไตเสื่อม เครือข6ายโรงพยาบาลท6าวังผา คําสําคัญ : ไตเสื่อม สรุปผลงาน: การดูแลผู5ปhวยโรคไตเรื้อรังของโรงพยาบาลท6าวังผา เพ่ือชะลอภาวะไตเสื่อมโดยพัฒนาการให5ความรู5เจ5าหน5าท่ีและผู5ปhวยโรคไตเรื้อรัง ได5มีการจัดทําแนวทางการดูแลผู5ปhวยCKD และให5ผู5ปhวยรับยาท่ีรพ.สต. ได5รับความรู5และเข5าถึงบริการการชะลอไตเสื่อม ตามระดับความรุนแรงคือ กลุ6มท่ี 1 มีค6า eGFR 1-14 กลุ6มท่ี 2 มีค6า eGFR 15-29 กลุ6มท่ี 3 มีค6า eGFR30-59 และ กลุ6มท่ี 4 มีค6า eGFR 60ข้ึนไป ผลลัพธ$พบว6า อัตราเร็วการเปลี่ยนระดับ eGFR ลดลง ผู5ปhวยมีความรู5ในการรักษาโรคไตเพ่ิมข้ึน และมีภาวะแทรกซ5อนรุนแรงลดลง

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร งานโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา จ. น6าน

สมาชิกทีม นางสุกฤตา สุวรรณเลิศ ,นางอรทัย บุญมา, นางนภาพร มหายศนันท$ พยาบาลวิชาชีพ ทุกรพสต.เครือข6ายบริการสุขภาพ อ.ท6าวังผาท่ีรับผิดชอบงานโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง เปwาหมาย

1. ผู5ปhวย CKD มีความรู5ความเข5าใจในการปฏิบัติตัวเก่ียวกับโรค 2. เพ่ือให5เจ5าหน5าท่ีปฏิบัติตามแนวทางการดูแลผู5ปhวย CKD แต6ละ stage

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ ผู5ปhวยท่ีรับยาท่ีรพ.สต.ยังขาดความรู5โรคไตเรื้อรังและบางคนไม6สามารถมารับบริการท่ีคลินิกชะลอไต

เสื่อมของโรงพยาบาลได5 เกิดภาวะแทรกซ5อนในผู5ปhวยมีอายุมาก มีปAญหาการสื่อสารและการปฏิบัติตัว ความเคยชินในการรับประทานอาหารเปลี่ยนแปลงยาก และพบปAญหาการเข5าถึงการรักษาท่ียังไม6ครอบคลุม

กิจกรรมการพัฒนา พัฒนารูปแบบแนวทางการดูแลผู5ปhวยโรคไตเรื้อรังเชื่อมโยงและเพ่ิมศักยภาพเจ5าหน5าท่ีรพสต. คัดกรองไตวายโดยทีมสหสาขาวิชาชีพต้ังแต6แรกรับข้ึนทะเบียนรายใหม6โรคเรื้อรังทุกรายต้ังแต6ผลไตปกติจนถึงระยะสุดท5ายของชีวิต (End of life) ของผู5ปhวยไตวายเรื้อรังและกรณีรับไว5นอนรพ.ด5วยภาวะแทรกซ5อนโดยจัดทําแนวทางการดูแลปhวยCKD ดังนี้

กลุ6มท่ี 1 ระดับคือ CKD5 มีค6า eGFR 1-14 เน5นให5คําปรึกษารายบุคคล/ตัดสินใจเรื่องการฟอกไต/ล5างไตทางหน5าท5อง/เปลี่ยนถ6ายไต ส6งต6อพบอายุรแพทย$ท่ีรพ.น6าน หรือส6งพบทีม End of life ในกรณีท่ีปฏิเสธการบําบัดทดแทนไต และติดตามเยี่ยมบ5าน

กลุ6มท่ี 2 ระดับคือ CKD4 มีค6า eGFR 15-29 เน5นตรวจเลือดทุก 3 เดือนเตรียมความพร5อมในเรื่องการบําบัดทดแทนไต ปiองกันภาวะแทรกซ5อนและการดูแลตนเองของผู5ปhวยท่ีบ5าน พบแพทย$เพ่ือพิจารณาใช5ยารายบุคคลในกลุ6มยา ARBs/ACEI (Enaril,MF ,Cochicine, Alloperinal) กลุ6มท่ี 3 ระดับคือ CKD3 มีค6า eGFR มากกว6า 30-59 ตรวจเลือดทุก 6 เดือนท่ี รพสต./รพ. ให5สุขศึกษารายกลุ6มโดยใช5สื่อการสอน แผ6นพับความรู5โรคไตเรื้อรังการชะลอไตเสื่อม และมีการเพ่ิมศักยภาพเจ5าหน5าท่ีรพสต.โดยการอบรมให5ความรู5และเป̂นท่ีปรึกษาพร5อมกับผู5ปhวยท่ีรพ.สต. เพ่ือให5เจ5าหน5าท่ีรพสต.ดูแล

97


ผู5ปhวยได5อย6างถูกต5องเหมาะสมรวดเร็ว มีการคืนข5อมูลส6งต6อcaseให5รพ.สต. อย6างต6อเนื่องเพ่ือประเมินผลงาน พบแพทย$เพ่ือพิจารณาใช5ยารายบุคคลในกลุ6มยา ARBs/ACEI อย6างเหมาะสมทุกราย ส6วนในกลุ6มท่ี 4 ระดับคือ CKD1-2 และไตปกติ eGFR มากกว6า 60 ตรวจเลือดโดยตรวจสุขภาพประจําป1ทุกป1และให5สุขศึกษารายกลุ6มโดยใช5สื่อการสอน แผ6นพับความรู5โรคไตเรื้อรังการชะลอไตเสื่อม

การวัดผลและผลการเปล่ียนแปลง ผู9ปaวย CKD รายการ หน6วยนับ ผลงานป1 2559 จํานวนผู5ปhวยHT ท้ังหมด คน 3621 ผู5ปhวยHTท่ีรับยาท่ีรพ.สต. คน 1459 ผู5ปhวยHTท่ีรับยาท่ีรพ.สต. ร5อยละ 40.29 คัดกรองพบCKDstage 3ข้ึนไป คน 137 CKDstage 3ข้ึนไป ร5อยละ 9.39

ป1 2559 ได5มีการคัดกรองภาวะไตเสื่อมในผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูงท่ีรับยาท่ีรพ.สต.และผู5ท่ีอยู6ในระย 3 ท่ีแพทย$ยังไม6ส6งตัวมารับยาท่ีรพ.จะมีการลงทะเบียนCKD clinic การจัดให5ความรู5แก6ผู5ปhวย ทุก6เดือนเพ่ือติดตามผลท่ีรพ.สต.ขณะนี้อยู6ช6วงดําเนินการอยู6

บทเรียนท่ีได9รับ : ปAจจัยแห6งความสําเร็จคือ การเน5นการดูแลรักษาอย6างต6อเนื่อง ลดการเกิดภาวะแทรกซ5อน มีแนวทาง

ให5ความรู5ท่ีถูกต5องในการดูแลตนเองของผู5ปhวย สร5างเครือข6ายการดูแลผู5ปhวยร6วมกัน พัฒนาความรู5เจ5าหน5าท่ีให5สามารถให5คําแนะนําผู5ปhวยได5อย6างเหมาะสม

การติดต�อกับทีมงาน : นางสุกฤตา สุวรรณเลิศ พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ , นางอรทัย บุญมา พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ งานโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา ต.ท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ. น6าน เบอร$โทรศัพท$ 081-167-7542 , 096-697-9883

98


ช่ือผลงาน : การพัฒนารูปแบบการดูแลมารดาตกเลือดหลังคลอดระยะแรก

คําสําคัญ : ตกเลือดหลังคลอดระยะแรก

สรุปผลงานโดยย�อ : การตกเลือดหลังคลอดระยะแรกเป̂นอุบัติการณ$ท่ีเกิดข้ึนได5บ6อย ถ5าเราไม6มีมาตรการการปiองและการดูแลท่ีชัดเจน พร5อมกับก6อให5เกิดความสูญเสีย ความพิการต6อมารดาและญาติได5 ดังนั้นงานห5องห5องคลอดจึงได5ตระหนักในการปiองกันไม6ให5เกิดการตกเลือดหลังคลอด ในรอบ6เดือนท่ีผ6านมาไม6พบการตกเลือดหลังคลอด

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานห5องคลอด โรงพยาบาลท6าวังผา

สมาชิกทีม : พัฒนา อําขํา จุฬารัตน$ สุริยาทัย ธัมมิกา สีต2ะสาร และพชรพร พลเล็ก

เปwาหมาย : ลดการตกเลือดหลังคลอดระยะแรก

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : โรงพยาบาลท6าวังผามีการคลอด เฉลี่ยประมาณป1ละ 130 รายต6อป1 พบว6า การตกเลือดหลังคลอดยังเป̂นปAญหาของห5องคลอด จากสถิติในป1งบ 56,57,58 พบการตกเลือดหลังคลอดดังนี้ ร5อยละ1.28,0.73,1.66 ตามลําดับ จากการทบทวนพบว6ามีสาเหตุเกิดจาก การหดรัดตัวของมดลูกไม6ดีและมีการฉีกขาดของปากมดลูก มารดามีภาวะซีดเนื่องจากเป̂นพาหะโรคทาลัสซีเมีย นอกจากนี้ยังพบว6าเจ5าหน5าท่ียังขาดทักษะเรื่องการดูแลผู5ปhวยเพ่ือปiองกันและเฝiาระวังการตกเลือดหลังคลอดระยะแรก ซ่ึงทางห5องคลอดโรงพยาบาลท6าวังผายังไม6มีแนวทางปฏิบัติท่ีชัดเจน ร6วมกับโรงพยาบาลไม6มีสูตินรีแพทย$ จึงต5องมีการพัฒนาการดูแลและปiองกันภาวะตกเลือดหลังคลอดระยะแรก กิจกรรมการพัฒนา :

1.การใช5ยารักษา PPH ระยะแรก ดังนี้ 1.1 First line Drug ให5 Oxytocin ขนาด20-40ยูนิต ในสารน้ํา1ลิตร โดยให560หยด/นาที และให5

Oxytocin 10ยูนิต เข5ากล5ามเนื้อ continuous treatment ให5 Oxytocin ทางหลอดเลือดดําอย6างต6อเนื่อง(20ยูนิตในสารน้ํา1ลิตรโดยให540หยด/นาที) จนกระท่ังเลือดหยุด

2.2 Second Line Drug ให5 Methergin 0.2 mg เข5ากล5ามเนื้อหรือทางหลอดเลือดดําช5าๆให5ซํ้าได5ทุก 15นาที แต6ไม6เกิน1mg(หรือ 5 doses) ห5ามใช5ในราย PIH โรคหัวใจ

2.3 Third Line Drug ให5ยา Misoprostol ( Cytotec) ขนาดระหว6าง 200-800ไมโครกรัม (1-4เม็ด) รับประทานหรืออมใต5ลิ้น

2.4 ต้ังแต6วินิจฉัยและรักษาด5วยยาต5องหยุดเลือดให5สําเร็จภายใน30นาที ถ5าไม6สําเร็จต5องส6งต6อทันที เพ่ือความปลอดภัยของมารดา 2.ลดการตกเลือดหลังคลอดระยะแรก ( Active management of the third stage of Labour) และทํา control cord traction ต5องทําด5วยความระมัดระวังและบุคคลากรได5รับการฝ�กจนชํานาญ

3.ใช5 Partograph ในการเฝiาระวังประเมินความก5าวหน5าของการคลอดทุกราย /Monitor v/s ทุก5-15นาที จนกว6าจะปกติ

99


4.ประเมินระยะ ก6อนคลอด ขณะคลอด หลังคลอด โดยใช5หลัก 4T (Tone ,Trauma, Tissue, Thrombin) หาจุดท่ีเลือดออกและหยุดเลือด พร5อมรายงานแพทย$ให5การรักษาและแก5ไขโดยด6วน

5.มีแนวทางการ Consult สูติแพทย$รพ.น6านตลอด24ชั่วโมง แนวทางการส6งต6อท่ีชัดเจนในทีม MCH Board จังหวัดน6าน

6.ตรวจสอบอุปกรณ$และเครื่องมือท่ีพร5อมใช5งาน เช6น NIBP (BP, PR ,SpO2) เตรียมเครื่องมือช6วยฟx�นคืนชีพสําหรับมารดาให5พร5อม

7.ใช5ถุงตวงเลือดทุกครั้ง เพ่ือประเมินจํานวนเลือดท่ีออกได5จํานวนท่ีแน6นอน 8.การฝ�กทักษะของบุคคลากรในหน6วยงานบ6อยๆพร5อมกับส6งอบรมนอกสถานท่ีตามความเหมาะสม 9.มีแนวทางแก5ไขในกรณีเกิดภาวะShock,มีสารละลายVuluven และ คลังเลือดพร5อมใช5

10.มีระบบการชี้แจงในกรณีท่ีมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ5อนหลังคลอดแก6ญาติและสามีเพ่ือทราบปAญหาและแนวทางการดูแลรักษา การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง :

ข5อมูล/ตัวชี้วัด เปiาหมาย ป156 ป157 ป158 ป159(10เดือน) อัตราการตกเลือดหลังคลอด <5 1.28 0.73 1.66 0.81

อัตราการเกิดภาวะ Shock หลังคลอด 0 0 0 0 0 บทเรียนท่ีได9รับ : 1.มีแนวทางปฏิบัติท่ีชัดเจน 2.บุคคลากรได5รับการฝ�กทักษะท่ีจําเป̂นและสมํ่าเสมอ 3.มีเครือข6ายการดูแลท่ีอบอุ6นและสามารถ Consult สูติแพทย$ได5ตลอดเวลา 4.ไม6พบการตกเลือดหลังคลอด ในรอบ 6เดือน การติดต�อกับทีมงาน : ห5องคลอดโรงพยาบาลท6าวังผา 84ม.1 ต.ท6าวังผา จ.น6าน 55140

100


ช่ือผลงาน : การพัฒนาระบบการตรวจสอบสิทธิรักษาพยาบาล สิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครอง ส6วนท5องถ่ิน คําสําคัญ: การตรวจสอบสิทธิรักษาพยาบาล สรุปผลงานโดยย�อ: ฝhายแผนงานและสารสนเทศ ได5พบปAญหาท่ีเกิดจากการตรวจสอบสิทธิรักษาพยาบาล สิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ิน ซ่ึงมีผลต6อการจัดเก็บการจัดเก็บรายได5 ทางฝhายแผนงานและสารสนเทศจึงเรียนเชิญเจ5าหน5าท่ีท่ีเก่ียวข5องท้ังระบบประชุมร6วมกันเพ่ือหาแนวทางปรับปรุงแก5ไข เพ่ือพัฒนาระบบดังกล6าว และผลลัทธ$หลังการประชุมพบว6าปAญหาดังกล6าวลดลง ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร: ฝhายแผนงานและสารสนเทศ โรงพยาบาลท6าวังผา

สมาชิกทีม: นางบุศรา หงส$ดําเนิน, นายชาติ อะทะไชย,นางศิริลักษณ$ พันธุ$แก5ว, นางเจียมจิตร อินน5อย นายปฐมชัย ปAญญาวงค$

เปwาหมาย: การตรวจสอบสิทธิ์ สิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ินท่ีถูกต5อง

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ: จากการข้ันตอนการเบิกค6ารักษาพยาบาลทําให5ฝhายแผนงานและสารสนเทศพบปAญหาการตรวจสอบสิทธิรักษาพยาบาลสิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ินท่ีผิดพลาดจํานวนหนึ่ง ซ่ึงมีผลกระทบต6อหลายๆด5าน รวมถึงด5านการจัดเก็บรายได5ของโรงพยาบาลทําให5การเบิกค6ารักษาพยาบาลมีความล6าช5า และในรายผู5มารับบริการท่ียังไม6ได5ลงทะเบียนจ6ายตรงกับโรงพยาบาลท6าวังผาจะต5องชําระเงินเอง ก็ไม6สามารถเรียกเก็บค6ารักษาพยาบาลได5 เพราะกว6าพบว6ามีการใช5สิทธิการรักษาพยาบาลผิด ก็อยู6ข้ันตอนกลางเบิกค6ารักษาพยาบาลแล5ว

กิจกรรมการพัฒนา : ฝhายแผนงานและสารสนเทศได5จัดประชุมเพ่ือชี้แจงแนวทางการตรวจสอบสิทธิรักษาพยาบาลและการ

บันทึกข5อมูลการให5บริการตามชุดสิทธิประโยชน$ของสิทธิรักษาพยาบาล วันท่ี 17 – 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558 โรงพยาบาลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน โดยทุกฝhายจะต5องส6งตัวแทนเข5าร6วมการประชุม และฝhายท่ีมีหน5าท่ีลงทะเบียนและตรวจสอบสิทธิผู5ปhวยจะต5องเข5ารับการอบรมทุกคน แบ6งเป̂นการประชุมเป̂น 2 ครั้ง คือ ภาคบ6ายของวันท่ี 17 – 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558 พร5อมแจกคู6มือทางการตรวจสอบสิทธิรักษาพยาบาลและการบันทึกข5อมูลการให5บริการตามชุดสิทธิประโยชน$ของสิทธิรักษาพยาบาล ท่ีจัดทําข้ึนโดยฝhายแผนงานและสารสนเทศ โรงพยาบาล ท6าวังผา

หลังจากการประชุมทําให5เกิดข5อตกลงร6วมกันในการทางการตรวจสอบสิทธิรักษาพยาบาลและการบันทึกข5อมูลการให5บริการตามชุดสิทธิประโยชน$ของสิทธิรักษาพยาบาล ดังนี้

101


*การเช็คสิทธิ์ 1.ให5ทุกจุดบริการท่ีพิมพ$ใบสั่งยา ให5เช็คสิทธิ์ในระบบ NHSO authentication (รูปกุญแจ) โดยใช5

smart card ทุกครั้ง ท่ีผู5ปhวยมารับบริการ เพ่ือความครบถ5วน สมบูรณ$ ถูกต5องของข5อมูลสิทธิผู5ปhวย เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงสิทธิตลอดเวลา

2.ในหน6วยงานต5องจัดระบบและผู5รับผิดชอบในการเช็คสิทธิบัตรและพิมพ$ใบสั่งยา กรณีผู5รับผิดชอบไม6อยู6/ลา ต5องจัดให5มีผู5ปฏิบัติงานแทนให5ชัดเจนและควรเป̂นผู5ท่ีรู5เรื่องสิทธิบัตรและการใช5สีของใบสั่งยาท่ีถูกต5อง

3.กรณีเบิกได5จาก กทม. ให5เช็คสิทธิในโปรแกรม “เช็คสิทธิจ6ายตรงกทม.” ทุกราย ถ5าพบว6ายังไม6มีข5อมูลลงทะเบียนจ6ายตรง กทม.ให5โทรติดต6อประสานท่ีคุณบุศรา

4.กรณีท่ีสิทธิจ6ายตรง ถูกตัดสิทธิ ทางฝhายเคลมจะข้ึน pop-up note ใน HosXp. ถ5าผู5ปhวยมารับบริการในครั้งต6อไป และตรวจสอบพบว6า มีสิทธิจ6ายตรงข้ึนโดยอัตโนมัติ กรุณาแจ5งฝhายงานเพ่ือท่ีได5แก5ไขข5อมูลและลบ pop-up note ต6อไป

5.กรณีผู5รับบริการใช5สิทธิบัตรทอง แต6ยืนยันว6ามีสิทธิเบิกได5และยินยอมชําระเงินไปเบิกเอง ให5ส6งศูนย$เคลม เพ่ือทําการบันทึก/เปลี่ยนสิทธิ์ในHosXp และแนะนําเรื่องการลงทะเบียนจ6ายตรงต6อไป

6.กรณีท่ีพบผู5รับบริการใช5สิทธิบัตรทอง และสิทธิเบิกได5 สลับกลับไปกลับมา ให5ยึดสิทธิหน5า wep page เป̂นหลัก

7.สิทธิเมืองพัทยา ไม6ได5เข5าร6วมระบบเบิกตรง ต5องชําระเงินไปเบิกเอง 8.ในกรณีสิทธินอกอําเภอ /นอกจังหวัดท้ัง UC / ต6างด5าว ประกันสังคมให5ทุกจุดบริการพิมพ$ใบเช็ค

สิทธิหน5า wep. แนบใบสั่งยาทุกราย 9.ใบสั่งยาทุกใบมีค6าและราคา ทุกหน6วยบริการให5ส6งใบสั่งยาไปสิ้นสุด ณ .จุดห5องการเงินภายในวันนั้น

หรือไม6เกิน 08.30 น.ของวันถัดไป *การเรียกเก็บเงิน 1.วัคซีน Hepatitis B ไม6อยู6ในสิทธิประโยชน$ของ ทุกสิทธิ ต5องชําระเงินเอง

2. การรับบริการฉีดวัคซีนในเด็กของ สิทธิเบิกได5/นอกเขต อ./นอกเขต จ.ไม6ถือว6าเป̂นการเจ็บปhวยหรือฉุกเฉิน ต5องชําระเงินเอง 3. การต5องการมาตรวจทางห5องปฏิบัติการเอง โดยไม6มีข5อบ6งชี้ทางการแพทย$ เช6น ตรวจเลือดก6อนแต6ง /อุปสมบท/เข5าประกันชีวิต ต5องชําระเงินเอง

4. กรณีการตรวจเลือดคู6สมรส UC ในเขต ให5ฟรีในครั้งแรกกรณีท่ีผลคัดกรอง thalassemia ผิดปกติ ต5องส6งตรวจยืนยัน ต5องลงบันทึกในโปรแกรมคัดกรอง thalassemia ส6วน UC นอกเขต ต5องชําระเงินเอง 5. กรณีการตรวจเลือดคู6สมรส สิทธิเบิกได5จ6ายตรงไม6ถือว6าเป̂นการรักษาพยาบาล ต5องชําระเงินเอง

102


ประกันสังคม(ผู9ปaวยนอก) 1.ให5เช็คสิทธิจาก“กองทุนผู5ประกันตนแรงงานต6างด5าว”โดยใช5เลขประจําตัว 13หลักนําหน5าด5วยเลข0

2.กรณีมีสิทธิข้ึนท่ี รพ.ท6าวังผา และอยู6ในช6วงเวลาท่ีมีสิทธิ ให5เรียกเก็บค6าธรรมเนียม 30 บาท เช6นเดียวกับบัตรทองเฉพาะกรณีเจ็บปhวย แรงงานต�างด9าว

1.ให5เช็คสิทธิจาก“กองทุนผู5ประกันตนแรงงานต6างด5าว”โดยใช5เลขประจําตัว 13หลักนําหน5าด5วยเลข0 2.กรณีมีสิทธิข้ึนท่ี รพ.ท6าวังผา และอยู6ในช6วงเวลาท่ีมีสิทธิ ให5เรียกเก็บค6าธรรมเนียม 30 บาท

เช6นเดียวกับบัตรทองเฉพาะกรณีเจ็บปhวย 3.กรณีมีสิทธิข้ึนท่ี รพ.ท6าวังผา แต6ไม6อยู6ในช6วงเวลาท่ีมีสิทธิต5องชําระเงินเอง 4. กรณีท่ีข้ึนเป̂นสิทธิของ รพ.อ่ืน ท้ังนอกอําเภอ /นอกจังหวัด ต5องชําระเงินเอง

ท.99 1.ให5เช็คสิทธิจาก “กองทุนผู5มีปAญหาสถานะและสิทธิ์”เข5าสู6ระบบมุมขวามือด5านบน

Username = hos 11176 Password = st@11176

โดยใช5เลขประจําตัว13 หลัก นําหน5าด5วยเลข 0,6,8 2. กรณีมีสิทธิของ รพ.อ่ืน ท้ังนอกอําเภอ /นอกจังหวัด ต5องชําระเงินเอง (ท.98 )

กรณีมีสิทธิข้ึนท่ี รพ.ท6าวังผา ใช5สิทธิ ท.99 พรบ.รถ

1.วงเงิน 30,000 บาท กรณี มีคู6กรณีต5องแจ5งความ ใช5ใบบันทึกประจําวันของตํารวจ 2.กรณี ไม6มี พรบ.จากรถ ไม6สามารถใช5สิทธิอ่ืนได5 ต5องชําระเงินเอง ยกเว5นมีสิทธิประกันสังคมร6วม

ด5วย 3.หากพบว6า เป̂นอุบัติเหตุจากรถ ให5พยาบาล ER ประสานกับเจ5าหน5าท่ีทําบัตร ทําการเปลี่ยนสิทธิ์ใน

HosXp. ทันที 4.กรณีท่ีไม6สามารถเก็บเงินได5 ท่ี ER

-ให5ขอหลักฐานสําเนาบัตรปชช./เบอร$โทรติดต6อของผู5ปhวยและญาติ (เขียนตัวเลขให5ชัดเจน) และ

-ให5นัดมาพบคุณเจียมจิตรในวันถัดไป ในเวลาราชการ -ให5พยาบาล ER ข้ึน pop-up note เพ่ือให5ทุกฝhายท่ีเก่ียวข5องได5รับทราบ และในการมารับ

บริการครั้งต6อไป ให5เจ5าหน5าท่ีทําบัตร ลงสิทธิเป̂น พรบ.รถ ในใบสั่งยา และลงบันทึก/ประทับตราในใบสั่งยา “ เบิกพรบ.รถ” เม่ือสิ้นสุดหัตถการ ส6งต6อห5องการเงินทันที 5.กรณีท่ีมาตรวจ 2 รายการ เช6น มาล5างแผลสิทธิพรบ.และมาตรวจรับยา NCD ให5พิมพ$ใบสั่งยา 2

visit แยกกัน

103


6.กรณีเกิดเหตุในพ้ืนท่ี ให5ใช5สิทธิ พรบ.รถ ในการรักษาต6อเนื่อง ทุกกรณีท้ังท่ีมีประกันภัย และไม6มีประกันภัย

7. กรณีเกิดเหตุในพ้ืนท่ีอ่ืนๆ แล5วมาตรวจรักษาติดตามอ่ืนๆเช6น ทําแผล, ตัดไหม, off cast ให5ยึดสิทธิหน5า wep.page ของ สปสช. เป̂นหลัก เฉพาะกรณี UCในเขต /เบิกได5 เท6านั้น ถ5าเป̂น สิทธินอกเขตอําเภอ/นอกจังหวัด ต5องชําระเงิน การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง :

ตารางแสดงจํานวนการตรวจสอบสิทธิ์ สิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ิน

เดือน ส.ค. 58

ก.ย. 58

ต.ค. 58

ก.ย. 58

พ.ย. 58

ธ.ค. 58

ม.ค. 59

ก.พ. 59

มี.ค. 59

เม.ย. 59

พ.ค. 59

มิ.ย. 59

ก.ค. 59

จํานวนการเช็คสิทธิ์ผิด

21 14 17 9 13

ช�วง การ ประ ชุม

4 7 7 19 7 7 12 21

จากตารางจะเห็นได5ว6าการตรวจสอบสิทธิ์ สิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ิน มีแนวโน5มลดลง แต6ข5อมูลในช6วงเดือน มี.ค. 59 และ ก.ค. 59 มีจํานวนการเช็คสิทธิผิดเพ่ิมข้ึน เนื่องจากในช6วงเดือน มี.ค.59 มีการปรับเปลี่ยนเจ5าหน5าท่ีลงทะเบียนและตรวจสอบสิทธิบางจุด ทําให5มีความผิดพลาดในการตรวจสอบสิทธิ์ ส6วนช6วงเดือน ก.ค. 59 เป̂นช6วงของการรณรงค$ฉีดวัคซีนไข5หวัดใหญ6และการตรวจพัฒนาการเด็ก โดยมีเจ5าหน5าท่ีจาก รพ.สต. มาช6วยคีย$ข5อมูล ซ่ึงยังไม6มีความเข5าใจในการตรวจสอบสิทธิ์ จึงทําให5เกิดความผิดพลาดในการตรวจสอบสิทธิ

บทเรียนท่ีได9รับ : แม5จํานวนตรวจสอบสิทธิ์ สิทธิสวัสดิการข5าราชการและองค$การปกครองส6วนท5องถ่ินจะลดลง ก็ยังมีผู5รับบริการจํานวนหนึ่งท่ียังผิดพลาด ซ่ึงจะเป̂นโอกาสพัฒนาต6อไป

การติดต�อกับทีมงาน : นางบุศรา หงษ$ดําเนิน นายชาติ อะทะไชย และนางศิริลักษณ$ พันธุ$แก5ว ฝhายแผนงานและสารสนเทศ โรงพยาบาลท6าวังผา ตําบลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน โทรศัพท$ 054-755600 ต6อ 171 หรือ 054-755380 ต6อ 104

104


ช่ือผลงาน : การพัฒนาปTญหาการรายงานการตาย

คําสําคัญ : หนังสือรับรองการตาย

สรุปผลงานโดยย�อ : จากปAญหาท่ีผ6านมา ระบบการรายงานการตาย ไม6มีระบบท่ีชัดเจน แต6ละหน6วยงานท่ีมีผู5ปhวยเสียชีวิต จะออกใบรับรองการตาย จากหน6วยงานเอง ทําให5 ไม6รู5จํานวนผู5ปhวยเสียชีวิตท่ีแท5จริง ประกอบกับได5เสียงสะท5อนจากหน6วยงานท่ีเก่ียวข5อง เช6นจากแผนกทะเบียนราษฎร$ ท่ีมองเห็นว6าการออกใบรับรองการเสียชีวิตไม6เป̂นแนวทางเดียวกัน

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : กลุ6มการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา

สมาชิกทีม : นางสาวประกอบ ศรีสิทธิพจน$ นายชัยพันธ$ วิชา นายปฐมชัย ปAญญาวงศ$

เปwาหมาย : เพ่ือให5มีแนวทางและการปฏิบัติท่ีถูกต5อง เชื่อมโยงกันท้ังองค$กร ลดระยะเวลาในการติดต6อ ระหว6างหน6วยงาน

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : ระบบเดิม จะมีการออกเลขในหนังสือรับรองการตาย จากหน6วยงานท่ีมีผู5ปhวยเสียชีวิต เช6นจาก งานอุบัติเหตุ-ฉุกเฉิน งานผู5ปhวยในและงานตึกสงฆ$อาพาธ ทําให5ลําดับเลขออกในใบรับรองการตาย ไม6ได5เรียงลําดับท้ังโรงพยาบาล เม่ือกําหนดให5มีการออกเลขใบรับรองการตาย เรียงกันลําดับกันท้ังโรงพยาบาล ก็เกิดความยุ6งยากท่ีต5องใช5เวลาติดต6อกัน

กิจกรรมการพัฒนา : ได5ทดลอง พัฒนา การดึงรายงานจากโปรแกรม HOSxP 1.เพ่ือให5สามารถเรียงลําดับการออกใบรับรองการตาย จากหลายงานหน6วยงาน ให5มีเลขท่ี เรียงตามลําดับได5ท้ังโรงพยาบาล 2.ทําให5มีการพัฒนาการบันทึกเวชระเบียน สมบูรณ$มากข้ึน

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : สามารถอออกเลขท่ีหนังสือรับรองการตายได5เป̂นระบบเดียวกันท้ังโรงพยาบาล

โอกาสพัฒนา: จากการออกหนังสือรับรองการตาย ทุกหน6วยงานยังต5องเขียนตามแบบฟอร$มหนังสือรับรองการตาย ท.ร.4/1ตอน1ทําให5เสียเวลาในการเขียน แต6ในโปรแกรม HOSxP มีแบบฟอร$มหนังสือรับรองการตาย ท.ร.4/1ตอน1ซ่ึงสามารถให5พิมพ$ออกมาเป̂นหนังสือรับรองการตายได5เลย แต6ยังต5องพัฒนาต6อเนื่อง เช6นการดึงข5อมูลจากแฟiมบุคคล จากโปรแกรม HOSxP

บทเรียนท่ีได9รับ : การพัฒนาระบบงานต5องอาศัยความร6วมมือหลายฝhาย/งาน ช6วย จึงจะทําให5งานสําเร็จ

การติดต�อกับทีมงาน : ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 นางสาวประกอบ ศรีสิทธิพจน$ ชื่อองค$กร กลุ6มการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา ท่ีอยู6 โรงพยาบาลท6าวังผา โทรศัพท$/email : [email protected]

105


ช่ือผลงาน : การดูแลผู5ปhวยเอดส$ท่ีดื้อยาเนื่องจากการรักษาไม6สมํ่าเสมอ โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

คําสําคัญ :One stop service, โรคฉวยโอกาส,Poor Adherence

สรุปผลงานโดยย�อ : ทีมผู5ดูแลรักษาผู5ติดเชื้อเอชไอวี/ผู5ปhวยเอดส$โรงพยาบาลท6าวังผา ได5ร6วมกันพัฒนาคุณภาพการดูแลรักษาผู5ปhวยท่ีมีภาวะด้ือยาเนื่องจากการรักษาไม6สมํ่าเสมอ ให5มีประสิทธิภาพ โดยพัฒนาระบบการคัดกรอง การรักษาและการติดตาม ทําให5ป12559 ไม6มีผู5ปhวยท่ีดื้อยา

ช่ือและท่ีอยู�องค)กร: โรงพยาบาลท6าวังผา 84 ถนน น6าน-ทุ6งช5าง ม.1 ต.ท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน 55140

สมาชิกทีม: นางนงนุช อุ6นใจ ,นายแพทย$ดิเรก สุดแดน, ภ.ป{ยะวัฒน$ รัตนพันธุ$, นางนภาภรณ$ ฝายนันทะ

เปwาหมาย: - ลดอัตราการด้ือยาในผู5ปhวยท่ีได5รับ ARV - ผู5ปhวยได5รับการตรวจติดตาม VL ป1ละครั้ง/CD4 ทุก 6 เดือน ถ5าCD4>350 ตรวจป1ละครั้ง -ผู5ปhวยรับการรักษาอย6างสมํ่าเสมอ ( Good Adherence )

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ: โรงพยาบาลท6าวังผาเป̂นโรงพยาบาลชุมชนขนาด 30 เตียง ให5บริการคลินิก Day Care แบบ One stop service ในทุกวันศุกร$ จากการทบทวนพบว6า ร5อยละ50 ของผู5ติดเชื้อรายใหม6ทํางานต6างจังหวัด กลับมารักษาภูมิลําเนาเม่ือมีการติดเชื้อและปhวยเป̂นโรคฉวยโอกาส ปAจจุบันผุ5มารับบริการยาต5านในคลินิกท้ังหมด 108 ราย สถิติอัตราการด้ือยาของผู5ปhวยป12556-2558 ดังนี้ ร5อยละ 2.02 ,0.93 และ 2.75 ราย จากการทบทวนพบว6า มีประวัติการรับประทานยาไม6ต6อเนื่อง(Poor adherence) ขาดยา ไม6มาตรวจและรับยาตามนัด ขาดยาบางรายมีการย5ายถ่ินฐานบ6อย ทําให5ติดตามยาก

กิจกรรมการพัฒนา : -ผู5ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม6ทุกรายได5รับการตรวจหาระดับ CD4 และเตรียมความพร5อมก6อนเริ่มยาต5านไวรัส กรณีท่ี CD4< 500cell/cu.mm.ทุกราย - มีการคัดกรองโรคติดเชื้อฉวยโอกาสในผู5ติดเชื้อเอชไอวี/ผู5ปhวยเอดส$รายใหม6ทุกราย -จัดทําแผนการส6งตรวจCD4/VL เป̂นป1งบประมาณและแบ6งกลุ6มผุ5ปhวยเป̂นกลุ6มย6อยเพ่ือนัดเจาะเลือดได5ครอบคลุม -ติดตามตรวจ VL ป1ละครั้ง/CD4 ทุก 6 เดือน ถ5าCD4>350 ตรวจป1ละครั้ง เพ่ือประเมินติดตามปiองกันภาวการณ$ดื้อยา -ผู5ปhวยท่ีมีระดับ VL>1,000copies/cumm ได5รับการตรวจ Drug Resistance และส6งต6อโรงพยาบาลน6านปรึกษาแพทย$ผู5เชี่ยวชาญโรคเอดส$เพ่ือขอปรับสูตรยาต5าน

-.ใช5ประโยชน$จากฐานข5อมูลโปรแกรม NAP ของสปสช.ในการบริหารจัดการ วิเคราะห$ข5อมูลCD4/VL,Adherence,และความต6อเนื่องในการรับยาของผู5ปhวย

106


- พัฒนาระบบบริการให5เป̂น one stop serviceเพ่ือให5ผู5ติดเชื้อเข5าถึงบริการได5ง6ายและเร็ว - จัดบริการแบบพิเศษในกรณีผู5ท่ีไม6เป{ดเผยตัว เช6น การนัดรายบุคคล - มีการเสริมสร5างพลังอํานาจ อบรมให5ผู5ปhวยและผู5ดูแลให5มีความรู5ทักษะมีความตระหนักในการดูแล

ผู5ปhวยปฏิบัติตัว และมีวินัยการกินยาต5านให5ถูกต5องสมํ่าเสมอ ให5การดูแลผู5ปhวยแบบองค$รวม -ติดตามผู5ท่ีไม6มาตามนัดทางโทรศัพท$ ทางไลน$ หรือติดตามเยี่ยมบ5านกรณีท่ีไม6สามารถติดต6อได5 - เพ่ือความสะดวกของผู5ปhวยและไม6ขาดยา จัดระบบ คลินิกการให5คําปรึกษาช6องทางพิเศษสําหรับผู5

ติดเชื้อท่ีไม6เป{ดเผยตัวโดยให5คําปรึกษาทางโทรศัพท$ส6วนตัวและทางไลน$ ในบางกรณีส6งยาให5ทางไปรษณีย$ผลทําให5ผู5ปhวยไม6ขาดยา

-กรณีท่ีทํางานต6างจังหวัดหรือย5ายถ่ินฐานแนะนําส6งตัวให5ไปรับการดูแลรักษาต6อเนื่องยังโรงพยาบาลท่ีผู5ปhวยสะดวก การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : อันดับ เครื่องช้ีวัด เปwาหมาย 2556 2557 2558 2559

1 ร5อยละของผู5ปhวยท่ีได5รับ ARV มีภาวะด้ือยา <10 2.02

(2ราย) 0.93

(1ราย) 2.75

(3ราย) 0

(0ราย) 2 ร5อยละของผู5ปhวยเอดส$ท่ีรับยามีผลตรวจ

CD4 >200cell/cu.mm >ร5อยละ

90 95.14 94.85 95.1 92.08

3 ร5อยละของผู5ปhวยเอดส$ท่ีรับยามีผลตรวจVL<50copies

>ร5อยละ90

90.03 92.78 89.59 96.04

บทเรียนท่ีได9รับ : -การนําข5อมูลผู5ปhวยมาวิเคราะห$อย6างสมํ่าเสมอช6วยให5เรามองเห็นจุดบกพร6องและสามารถวางแผนแก5ไขปAญหาผู5ปhวยได5อย6างเป̂นระบบ การติดตามดูแลผู5ปhวยนอกจากทีมสหสาขาวิชาชีพแล5ว ญาติผู5ดูแลเป̂นอีกส6วนหนึ่งท่ีสําคัญในการกระตุ5นเตือนให5ผู5ปhวยรับการรักษาอย6างสมํ่าเสมอได5

การติดต�อกับทีมงาน : นางนงนุช อุ6นใจ กลุ6มงานเวชศาสตร$ครอบครัวและบริการปฐมภูมิ โรงพยาบาลท6าวังผา อ.ท6าวังผา จ.น6าน โทรศัพท$ 081-1629366 โทรสาร 054-755516 E-mail [email protected]

107


ช่ือผลงาน : การให5ความรู5กับผู5ประกอบอาหารในเรื่องของคําศัพท$ทางการแพทย$ท่ีเก่ียวข5องกับงานโภชนาการ

คําสําคัญ : ผู5ประกอบอาหาร , ศัพท$ทางการแพทย$ , โภชนาการ

สรุปผลงานโดยย�อ : โรงพยาบาลท6าวังผามีผู5รับบริการจํานวนมากข้ึนและผู5ปhวยมีโรคประจําตัวเช6น ความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคไต โรคเก2าท$ คําสั่งอาหารมีความหลากหลาย เช6นอาหารเหลว อาหารอ6อน อาหารเค็มน5อย ( อาหารจืด ) รวมถึงอาหารเฉพาะโรคต6างๆ จากการให5บริการอาหารผู5ปhวยท่ีผ6านมาพบว6าผู5ประกอบอาหารอ6านคําสั่งไม6ได5หากพยาบาลคัดลอกคําสั่งเป̂นภาษาอังกฤษดังนั้นจึงมีการคัดลอกคําสั่งอาหารของแพทย$และให5ความรู5เพ่ือให5ผู5ประกอบอาหารได5ใช5ประกอบในการจัดอาหารให5กับผู5ปhวย เพ่ือให5ผู5ปhวยได5รับอาหารท่ีถูกต5องตามแผนการรักษาของแพทย$

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานโภชนาการ โรงพยาบาลท6าวังผา ต.ท6าวังผา อ. ท6าวังผา จ.น6าน 55140

สมาชิกทีม : พรฤทัย สินทุมวงค$ และเจ5าหน5าท่ีงานโภชนาการ

เปwาหมาย : ผู5ประกอบอาหารงานโภชนาการโรงพยาบาลท6าวังผา

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : งานโภชนาการได5นําปAญหาในการจัดบริการอาหารสําหรับผู5ปhวยมาวิเคราะห$ พบว6าผู5ประกอบอาหารอ6านคําสั่งไม6ได5หากพยาบาลคัดลอกคําสั่งเป̂นภาษาอังกฤษ เช6น soft diet ( อาหารอ6อน ) , Liquid diet ( อาหารเหลว ) , Blenderlized Diet หรือ BD. ( อาหารปA�นผสมให5ทางสายยาง )

กิจกรรมการพัฒนา : คัดลอกคําสั่งอาหารทางการแพทย$ท่ีพบบ6อย ในใบคําสั่งอาหารท่ีได5รับจากหอผู5ปhวยสร5างลงในตารางโดยระบุ คําสั่งอาหาร คําอ6าน และคําแปลให5เพ่ือให5ง6ายต6อการนําไปใช5

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : ผู5ประกอบอาหารเกิดการเรียนรู5คําศัพท$อาหารตามคําสั่งแพทย$

บทเรียนท่ีได9รับ : จากการให5ความรู5ในเรื่องของคําศัพท$อาหารตามคําสั่งแพทย$ ส6งผลให5ผู5ประกอบอาหารได5เรียนรู5และนําไปใช5ในการจัดอาหารสําหรับผู5ปhวยให5ถูกต5องตามคําสั่งของแพทย$

การติดต�อกับทีมงาน : พรฤทัย สินทุมวงค$ งานโภชนาการ โรงพยาบาลท6าวังผา ต.ท6าวังผา อ. ท6าวังผา จ.น6าน 55140 TEL- 0810285217 email. [email protected]

108


ช่ือผลงาน: การพัฒนาการลงข5อมูลแฟiม dental

คําสําคัญ: 43 แฟiม ,dental

สรุปผลงานโดยย�อ: การเพ่ิมข5อมูล 43 แฟiมโดยเฉพาะแฟiมdental ทําให5ข5อมูลของโรงพยาบาลท6าวังผามี ความถูกต5อง ครบถ5วน ตรงต6อเวลามากข้ึนและสามารถตรวจสอบได5

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร: งานทันตสาธารณสุข โรงพยาบาลท6าวังผา จ.น6าน

สมาชิกทีม นางณีรนุช ประดิษฐ,ทพ.วุฒิพงศ$ ธนะขว5าง และทีมงานทันตกรรม

เปwาหมาย: เพ่ิมข5อมูล 43 แฟiม

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ: พบปAญหาข5อมูลแฟiมdental ของข5อมูล43 แฟiมท่ีค6อนข5างน5อย ในป1ของป1 2558 ดังนี้ -การตรวจช6องปากเด็ก 0-2 ป1 โดยทันตบุคลากร 69 คน -การตรวจช6องปากหญิงต้ังครรภ$ โดยทันตบุคลากร 12 คน -การตรวจช6องปากหญิงเด็ก3-5 ป1 โดยทันตบุคลากร 187 คน -การตรวจช6องปากผู5สูงอายุ โดยทันตบุคลากร 113 คน -การตรวจช6องปากในเด็กอายุ 6 ป1 โดยทันตบุคลากร 74 คน -การตรวจช6องปากในเด็กอายุ 9 ป1 โดยทันตบุคลากร 154 คน -การตรวจช6องปากในเด็กอายุ 12ป1 โดยทันตบุคลากร 75 คน จากข5อมูลดังกล6าวทําให5ได5รับการจัดสรรเรื่องงบประมาณน5อย

กิจกรรมการพัฒนา: 1.การประชุมร6วมของเจ5าหน5าท่ีท่ีเก่ียวข5องและคืนข5อมูล 2.การประชุมร6วมกับเจ5าหน5าท่ีผู5เก่ียวข5องในหน6วยงานกําหนดแนวทางร6วมกัน 3.มีการปรับใช5แบบฟอร$มใหม64.มีระบบการกํากับติดตามทุกเดือน การวัดผลและผลการเปลี่ยนแปลง: ข5อมูลแฟiม dental ของป12559เพ่ิมข้ึน เปรียบเทียบกับข5อมูลป12558

ข9อมูล 2558(คน) 2559*(คน) -การตรวจช6องปากเด็ก 0-2 ป1 โดยทันตบุคลากร 69 326 -การตรวจช6องปากหญิงต้ังครรภ$ โดยทันตบุคลากร 12 171 -การตรวจช6องปากหญิงเด็ก3-5 ป1 โดยทันตบุคลากร 187 582 -การตรวจช6องปากผู5สูงอายุ โดยทันตบุคลากร 113 510 -การตรวจช6องปากในเด็กอายุ 6 ป1 โดยทันตบุคลากร 74 132 -การตรวจช6องปากในเด็กอายุ 9 ป1 โดยทันตบุคลากร 154 246 -การตรวจช6องปากในเด็กอายุ 12ป1 โดยทันตบุคลากร 75 142

* ข5อมูล ณ เดือน กรกฎาคม 2559

109


บทเรียนท่ีได9รับ: การคืนข5อมูลย5อนกลับจะทําให5ผู5ปฏิบัติงานได5รับทราบถึงปAญหา และมีส6วนร6วมในการวางแผนเพ่ือแก5ไขปAญหาดังกล6าวร6วมกัน ซ่ึงจะทําให5การทํางานประสบความสําเร็จ รวมท้ังยังทําให5โรงพยาบาลได5รับการจัดสรรเรื่องงบประมาณเพ่ิมข้ึนและลดภาระเจ5าหน5าท่ีในการคีย$ข5อมูลหลายโปรแกรมอีกด5วย

การติดต�อกับทีมงาน: ณีรนุช ประดิษฐ ตําแหน6ง เจ5าพนักงานทันตสาธารณสุขชํานาญงาน หน6วยงาน งานทันตสาธารณสุข ท่ีอยู6 โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน โทรศัพท$ท่ีติดต6อได5สะดวก (054) 755380 ต6อ114 Email: [email protected]

110


ช่ือผลงาน : การพัฒนาระบบการบริหารความเสี่ยงในตึกผู5ปhวยใน

คําสําคัญ: ความเสี่ยง ผู5ปhวย ผู5ปฏิบัติงานในหน6วยงาน

สรุปผลงานโดยย�อ: เนื่องจากมีรายงานการเกิดอุบัติการณ$ความเสี่ยงท่ีเกิดในหน6วยงาน ซ่ึงเป̂นเหตุการณ$ท่ี

เกิดข้ึนและไม6เป̂นไปตามความคาดหวัง มีโอกาสท่ีจะประสบกับความสูญเสียหรือสิ่งท่ีไม6พึงประสงค$ สิ่งท่ีไม6พึง

ประสงค$ ได5แก6 การบาดเจ็บ ความเสียหาย เหตุร5าย การเกิดอันตราย ทําให5เกิดความสูญเสียจนต5องมีการชดใช5

ค6าเสียหาย จากการพัฒนาระบบการบริหารความเสี่ยง พบว6า มีการค5นพบ รายงาน รวมไปถึงการทบทวน

อุบัติการณ$เพ่ิมมากข้ึน ทําให5หน6วยงานมีแนวทางปฏิบัติเพ่ือปiองกันการเกิดอุบัติการณ$ความเสี่ยงท่ีจะเกิดข้ึน

ซํ้าได5

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : ตึกผู5ปhวยใน โรงพยาบาลท6าวังผา

สมาชิกทีม : คุณสุภาวดี เชียงสอน , คุณสุภาพร ไชยสลี และคณะเจ5าหน5าท่ีตึกผู5ปhวยใน

เปwาหมาย : 1.เพ่ือลดอัตราการเกิดอุบัติการณ$ความเสี่ยงในหน6วยงานตึกผู5ปhวยใน 2.เพ่ือให5บุคลากรในหน6วยงานตระหนักถึงความสําคัญในการรายงานอุบัติการณ$ความเสี่ยง

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : เนื่องจากมีรายงานการเกิดอุบัติการณ$ความเสี่ยงท่ีเกิดในหน6วยงาน ซ่ึงเป̂นเหตุการณ$ท่ีเกิดข้ึนท่ีไม6เป̂นไปตามความคาดหวัง มีโอกาสท่ีจะประสบกับความสูญเสียหรือสิ่งท่ีไม6พึงประสงค$ สิ่งท่ีไม6พึงประสงค$ ได5แก6 การบาดเจ็บ ความเสียหาย เหตุร5าย การเกิดอันตราย ทําให5เกิดความสูญเสียจนต5องมีการชดใช5ค6าเสียหาย พบว6า มีรายงานความเสี่ยงระดับ E ข้ึนไปจํานวนมาก จึงทําให5เกิดการพัฒนาระบบการบริหารความเสี่ยงข้ึน

กิจกรรมการพัฒนา : การบริหารจัดการความเสี่ยง เป̂นกิจกรรมพ้ืนฐานบุคลากรทุกคนของโรงพยาบาลต5องให5ความสําคัญ

และร6วมกันวางแผนปiองกันและดําเนินการตามแนวทางท่ีวางไว5โดยใช5กระบวนการบริหารจัดการความเสี่ยง ท่ีประกอบด5วย การค5นหาความเสี่ยง การประเมินความเสี่ยง การจัดการความเสี่ยง และการประเมินผล มีข้ันตอนดังนี้

1. ให5หน6วยงาน ค5นหาและประเมินความเสี่ยงในหน6วย ให5ครอบคลุมประเด็นตามโปรแกรมความเสี่ยงท่ีคณะกรรมการบริหารความเสี่ยงกําหนดให5พร5อมท้ังกําหนดมาตรการปiองกันความเสี่ยงท่ีค5นได5 และบันทึก ไว5เป̂นลายลักษณ$อักษรพร5อมท้ังทําความเข5าใจกับบุคลากรท่ีเก่ียวข5องเพ่ือให5แนวทางท่ีกําหนดไปปฏิบัติเพ่ือปiองกันไม6ให5เกิดความเสี่ยงซํ้า

2. ให5หน6วยงาน รายงานอุบัติการณ$ ท่ีเกิดข้ึนในหน6วยงานหรือพบเห็น ในโรงพยาบาลพร5อมท้ังดําเนินการตามระบบการรายงานและบริหารจัดการความเสี่ยงท่ีทีมบริหารความเสี่ยงกําหนดและบันทึกไว5เป̂นลายลักษณ$อักษร

111


3. ให5หน6วยงาน มีการทบทวนและใช5ข5อมูลท่ีได5จากการบันทึกมาวางมาตรการในการปiองกันและแก5ไขความเสี่ยงอย6างเป̂นระบบและให5มีการเฝiาระวังและทบทวนความเสี่ยงอย6างสมํ่าเสมอรายงานการบริหารจัดการความเสี่ยงให5หัวหน5ากลุ6ม / ทีมและกรรมการบริหารความเสี่ยงทราบตามระยะเวลาท่ีกําหนด

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : ต้ังแต6เดือนตุลาคม 2558 – สิงหาคม 2559 มีผลดังนี้

1. ในหน6วยงานไม6เกิดความเสี่ยงในระดับ I 2. มีความเสี่ยงในหน6วยงานลดลง

บทเรียนท่ีได9รับ : ทําให5ระบบบริหารความเสี่ยง ท่ีมีความปลอดภัยและมีคุณภาพ มีการประสานงานและประสานความ

ร6วมมือท่ีดีระหว6างโปรแกรมบริหารความเสี่ยงต6างๆ รวมท้ังการบูรณาการระบบสารสนเทศเพ่ือการบริหารความเสี่ยง มีการค5นหาความเสี่ยงทางด5านคลินิกและความเสี่ยงท่ัวไป ในหน6วยงานและในทุกระดับ จัดลําดับความสําคัญ เพ่ือกําหนดเปiาหมายความปลอดภัยและมาตรการปiองกัน มีการกําหนดกลยุทธ$และมาตรการปiองกันอย6างเหมาะสม สื่อสารและสร5างความตระหนักอย6างท่ัวถึง เพ่ือให5เกิดการปฏิบัติท่ีได5ผล มีระบบรายงานอุบัติการณ$และเหตุการณ$เกือบพลาดท่ีเหมาะสม มีการวิเคราะห$ข5อมูลและนําข5อมูลไปใช5เพ่ือการประเมินผล ปรับปรุง เรียนรู5 และวางแผน มีการวิเคราะห$สาเหตุท่ีแท5จริง (root cause) เพ่ือค5นหาปAจจัยเชิงระบบ ท่ีอยู6เบ้ืองหลัง และนําไปสู6การแก5ปAญหาท่ีเหมาะสม มีการประเมินประสิทธิผลของโปรแกรมบริหารความเสี่ยงและความปลอดภัยอย6างสมํ่าเสมอ และนําไปสู6การปรับปรุงให5ดียิ่งข้ึน

การติดต�อกับทีมงาน : 1.คุณสุภาวดี เชียงสอน tel. 0873594147 E-mail : [email protected] 2. คุณสุภาพร ไชยสลี tel. 0801296091 E-mail : [email protected]

112


ช่ือผลงาน : พัฒนาแนวทางการadmit ผู9ปaวยตึกสงฆ)

คําสําคัญ : admit , แนวทางการ admit

สรุปผลงานโดยย�อ : ผู5ปhวยท่ีมีภาวะวิกฤต หรือต5องสังเกตุอาการอย6างใกล5ชิดได5รับการให5เข5ารับการรักษาท่ีตึกสงฆ$อาพาธ

ทําให5ผู5ปhวยเสี่ยงต6อการช6วยเหลือท่ีไม6ได5มาตรฐานกรณีเกิดภาวะวิกฤตเนื่องจากมีข5อจํากัดในการจัดบุคลากรในการให5บริการตลอด24ชม. ทีมนําด5านคลินิก ร6วมกับทีมตึกสงฆ$อาพาธ ได5ร6วมกันทบทวนความเสี่ยงท่ีอาจเกิดข้ึนกรณีมีการรับเข5าของผู5ปhวยท่ีเสี่ยงต6อการเกิดภาวะวิกฤต และได5กําหนดแนวทางการคัดแยกผู5ปhวยท่ีไม6สมควรให5เข5ารับไว5ในโรงพยาบาลท่ีตึกสงฆ$อาพาธ ทําให5ผู5ปhวยได5รับความปลอดภัยมากข้ึน

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานผู5ปhวยใน แผนกตึกสงฆ$อาพาธ โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

สมาชิกทีม : คุณศิริลักษณ$ พันธุ$แก5ว, คุณภัสสร รัชตโสตถ์ิ, คุณกชพร หานิพัฒน$, คุณอรทัย บุญมา คุณเพ็ญศรี จันทร$สุข

เปwาหมาย : ผู5ปhวยท่ีรับเข5ารักษาท่ีตึกสงฆ$อาพาธ ไม6เกิดความเสี่ยงต6อการเกิดภาวะวิกฤต ขณะเข5รับการรักษา

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : ตึกพิเศษสงฆ$ โรงพยาบาลท6าวังผา ให5บริการผู5ปhวยท่ัวไปท่ีรับเข5ารักษาในโรงพยาบาลตามความเห็น

ของแพทย$ ซ่ึงมีการจัดบริการแบบห5องพิเศษ จํานวน 7 ห5อง และห5องรวมสําหรับแม6หลังคลอด และเด็กแรกคลอด อีกจํานวน 3 เตียง โดยมีการจัดอัตรากําลังข้ึนปฏิบัติงาน ประกอบด5วย พยาบาลวิชาชีพ จํานวน 1คน ผู5ช6วยเหลือคนไข5 จํานวน 1 คน ทุกเวร เช5า บ6าย ดึก จึงทําให5มีข5อจํากัดในการจัดบริการทางการพยาบาลโดยเฉพาะผู5ปhวยท่ีอยู6ในภาวะวิกฤต , ภาวะก่ึงวิกฤต หรือผู5ปhวยท่ีสังเกตอาการอย6างใกล5ชิด จากสถิติป1 2556-2559 มีจํานวนผู5ปhวยท่ีรับเข5าไว5ในโรงพยาบาลท่ีตึกสงฆ$ จํานวน 632, 621, 663, 699 ......รายตามลําดับ และพบว6าเม่ือรับเข5าไว5ท่ีตึกสงฆ$แล5วพบว6ามีภาวะวิกฤตท่ีต5องย5ายมาสังเกตอาการต6อท่ีตึกผู5ปhวยในจํานวน.7, 12, 22, 13.....รายตามลําดับ

กิจกรรมการพัฒนา : 1. ทีมดูแลผู5ปhวยตึกสงฆ$ และทีมนําด5านคลินิก ทบทวนการดูแลผู5ปhวยท่ีเกิดภาวะวิกฤต หรือเสี่ยง

ต6อการเกิดภาวะวิกฤต เพ่ือหาสาเหตุของปAญหา และกําหนดแนวทางการดูแลให5เหมาะสม 2. ทีมดูแลผู5ปhวยตึกสงฆ$ และทีมนําด5านคลินิก ร6วมกันกําหนดแนวทางการคัดแยกผู5ปhวยท่ีไม6

สมควรรับเข5ารักษาท่ีตึกสงฆ$อาพาธ 3. นําแนวทาง หรือเกณฑ$คัดแยกผู5ปhวยไม6สมควรรับเข5ารักษาท่ีตึกสงฆ$อาพาธมาพิจารณาร6วมกัน

ระหว6างแพทย$ ทีมดูแลผู5ปhวยตึกผู5ปhวยใน ตึกสงฆ$ ตึกผู5ปhวยนอก แผนกอุบัติเหตุและฉุกเฉินเพ่ือกําหนดเป̂นแนวทางปฏิบัติของโรงพยาบาลต6อไป

113


4. นําแนวทางการคัดแยกผู5ปhวยท่ีไม6สมควรรับเข5ารักษาท่ีตึกสงฆ$อาพาธ เป̂นแนวทางของโรงพยาบาลและประกาศใช5ให5ทุกหน6วยงานท่ีเก่ียวข5องนําไปปฏิบัติ

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : 1.ไม6มีอุบัติการณ$ หรือความเสี่ยงท่ีเกิดข้ึนจากการไม6ได5ประเมินผู5ปhวยแรกรับก6อนการ admit 2.ไม6มีอุบัติการณ$ หรือความเสี่ยงท่ีเกิดข้ึนจากดูแลในด5านความไม6เพียงพอด5านบุคลากร

บทเรียนท่ีได9รับ: 1.แนวทางการ admit ผู5ปhวยตึกสงฆ$ ควรให5บุคลากรทางการแพทย$และพยาบาลในหน6วยงานท่ีเก่ียวข5อง รับทราบถึงเง่ือนไข ข5อกําหนด และแนวทางต6างๆ และสามารถปฎิบัติตามแนวทางได5ถูกต5อง 2.หน6วยงานท่ีส6ง admit ควรปฎิบัติตามแนวทางท่ีกําหนด และหากมีข5อสงสัยหรือติดขัดประการใด ควรประสานแพทย$เจ5าของไข5 ก6อนส6ง admit 3.เน5นการสื่อสารและประสานงาน/ข5อมูล ระหว6างทีมแพทย$-พยาบาล และ พยาบาล-พยาบาล เป̂นสิ่งท่ีปฎิบัติได5ง6ายท่ีสุด และทําให5ไม6เกิดปAญหา /ความเข5าใจไม6ตรงกัน หรือ การ admit ผิดหน6วยงานท่ีเหมาะสมในการดูแลผู5ปhวย

การติดต�อกับทีมงาน : งานผู5ปhวยใน แผนกตึกสงฆ$อาพาธ โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

114


ทบทวนแนวทางการadmit แผนกตึกสงฆ)อาพาธ และการปwองกันความเส่ียงท่ีอาจจะเกิดข้ึนโดยร�วมกับ สหสาขาวิชาชีพ ได9แนวทางดังนี้

ผู5ปhวยท่ีจะรับผู5ปhวย Admit ท่ีตึกพิเศษสงฆ$ต5องไม6มีอาการ/ข5อห5ามดังต6อไปนี้ 1. ผู5ปhวย ท่ีมี Vital signs ไม6คงท่ี ในผู5ใหญ6 Systolic BP < 90 or > 180 mmHg or RR > 24 2. ผู5ปhวยเด็ก อายุน5อยกว6า หรือเท6ากับ 28 วัน ท่ีมีภาวะติดเชื้อ หรือมีอาการไม6 stableตามดุลพินิจ ขององค$กรแพทย$ **ในเด็ก ท่ีVital signs ไม6ปกติ โดยค6าปกติดังท่ีแสดงในตาราง

3. ผู5ปhวยท่ีต5องการ การ observe Neuro-signs ทุกราย 4. ผู5ปhวยจิตเวชท่ีต5องการการผูกมัด หรือมีภาวะท่ีไม6สงบวุ6นวาย 5. ผู5ปhวย Alcohol ท่ีต5องมีการประเมิน AWS score ทุกราย 6. ผู5ปhวย COPD ท่ี RR>24 ครั้งต6อนาที หรือ O2sat < 92 % [room air] หรือมีอาการ stableมาแล5วน5อยกว6า 24ชั่วโมง 7. ผู5ปhวยโรคอ่ืนๆท่ีมี clinical risk เสี่ยงต6อการเกิด Respiratory failure สูง 8. ผู5ปhวย Palliative care ท่ีมีอาการทางคลินิกไม6คงท่ีและญาติยังคงต5องการการพยาบาลอย6างเต็มท่ี เช6น ต5องการการปA�มหัวใจหรือยังต5องการการรักษา/ติดตามอาการเพ่ือปรับขนาดยาบางชนิด เช6นยากระตุ5นความดัน

115


9. ผู5ปhวยท่ีมีแผลกดทับขนาดใหญ6หรือมีการติดเชื้อ 10. ผู5ปhวยท่ีให5การรักษาด5วยยา High alert drug และต5องการการดูแลติดตามอาการอย6างใกล5ชิด *ยกเว5นรายท่ีต5องใช5 MO ในกรณี palliative care* 11. ผู5ปhวยท่ีต5องให5เกล็ดเลือดหลายๆถุง 12. ผู5ปhวยติดเชื้อวัณโรค / เชือ้ด้ือยา / chicken pox / โรคติดต6อหรือเชื้อท่ีต5องควบคุมการระบาด

13. ผู5ปhวยท่ีไม6มีญาติ หรือญาติไม6สามารถอยู6เฝiาได5ตลอด24 ชั่วโมงทุกกรณี (เน5นหนักในผู5ปhวยผู5สูงอายุ/ผู5ปhวยท่ีช6วยเหลือตัวเองไม6ได5หรือได5น5อย/ผู5ปhวยท่ีมีหรือได5รับหัตถการต6างๆ/ผู5ปhวยเด็ก เป̂นต5น)

14. ผู5ปhวยท่ีใช5ยา wafarin ท่ี INR มากกว6า Target range [แตกต6างกันไปตามโรคท่ีเป̂น]

หมายเหตุ หากไม�สามารถตัดสินใจได9หรือมีข9อสงสัย ให9ดําเนินการดังนี ้ 1. ให5ใช5ดุลพินิจขององค$กรแพทย$ร6วมกัน หรือแพทย$อาวุโสซ่ึงหมายถึงแพทย$ท่ีทํางานมามากกว6าหรือเท6ากับ 3 ป1ข้ึนไป 2. ปรึกษาผู5อํานวยการโรงพยาบาล หรือหัวหน5ากลุ6มการพยาบาล 3. ท้ังนี้ผู5ให5คําปรึกษาต5องไปประเมินผู5ปhวยโดยตรงและลงชื่อกํากับ order ทุกครั้ง

116


ช่ือผลงาน / โครงการพัฒนา : การฟ��นฟูสมรรถภาพปอดผู9ปaวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง

คําสําคัญ : การฟx�นฟูสมรรถภาพปอด

สรุปผลงานโดยย�อ : ผู5ปhวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังท่ีรับบริการท่ีคลินิกโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา ท่ีเข5าร6วมโครงการฟx�นฟูสมรรถภาพปอด ภายหลังเข5าร6วมโครงการพบว6าผู5ปhวยมีการประเมินอาการเหนื่อยหอบด5วยตนเอง(MRC) ลดลง การเดินบนทางราบในเวลา 6 นาทีเพ่ิมข้ึน และมีคุณภาพชีวิต(CAT Assesment)ท่ีดีข้ึน

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานผู5ปhวยนอก กลุ6มงานการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

สมาชิกทีม : นางรัชนี นาคะพันธ$, นางสาว สุจินต$ ไชยปรงุ, พญ.จุฬาลักษณ$ โรจนวิภาต, นางนภาพร มหายศนันท$ เปwาหมาย :

คัดเลือกผู5ปhวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังท่ีข้ึนทะเบียนรักษาท่ีโรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน และมารับบริการท่ีคลินิกโรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง ช6วงเด่ือน เดือนมกราคม 2559 – เมษายน 2559 และสามารถเดินได5และยินดีเข5าร6วมโครงการ

ปTญหาและสาเหตุโดยย�อ : โรคปอดอุดก้ันเรื้อรัง( Chronic Obstructive Pulmonary Disease : COPD ) เป̂นกลุ6มโรคท่ีมีความ

ผิดปกติเรื้อรังของระบบทางเดินหายใจ มีผลกระทบด5านร6างกายคือความทุกข$ทรมานจากความเหนื่อยหอบ ความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจําวันลดลง เม่ือมีความรุนแรงของโรคเพ่ิมมากข้ึนมักมีภาวะฉุกเฉินเกิดข้ึนจากพยาธิสภาพของโรคเป̂นสาเหตุสําคัญของความพิการและการเสียชีวิต

ป1 2558 มีผู5ปhวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังท่ีข้ึนทะเบียนรักษาท่ีโรงพยาบาลท้ังหมด 548 ราย และพบว6ามีอัตราการเข5านอนโรงพยาบาลร5อยละ 27.01 และอัตราการเข5ารับบริการจากอาการกําเริบของโรคท่ีแผนกฉุกเฉินร5อยละ 25.91ดังนั้นการดูแลผู5ปhวยนอกจากการดูแลตามมาตรฐานCPG แล5วทีมดูแลยังให5ความสําคัญในเรื่องการฟx�นฟูสมรรถภาพปอดด5วยเพราะมีหลักฐานเชิงประจักษ$ยืนยันว6าการฟx�นฟูสมรรถภาพปอดเป̂นการเพ่ิมคุณภาพชีวิตให5กับผู5ปhวย

กิจกรรมการพัฒนา : การฟx�นฟูสมรรถภาพปอดผู5ปhวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังท่ีคลินิกโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง โรงพยาบาลท6าวังผา

โดยใช5โปรแกรมการฟx�นฟูสมรรถภาพปอด ของ คุณจุฬารัตน$ สุริยาทัย ป12549 ดัดแปลงมาจาก โปรกรมการฟx�นฟูสมรรถภาพปอดโดยอาศัยความรู5เชิงประจักษ$ตามแนวทางของสมาคมการฟx�นฟูสมรรถภาพปอดและหัวใจของสหรัฐอเมริกา(American Association of cardiovascular and Pulmonary Rehabilitation , 1999) และใช5ระยะเวลาในการดําเนินงานท้ังหมด 12 สัปดาห$ โดยมีแนวทางการดําเนินงานดังนี้

117


1. คัดเลือกผู5ปhวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังท่ีมารับบริการท่ีคลินิกโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังช6วง เดือนมกราคม 2559 – เมษายน 2559 และติดตามผล 12สัปดาห$

2. จัดกลุ6มให5ความรู5และฝ�กทักษะเรื่องพยาธิสภาพของโรคโรค การจัดการตนเองเม่ือมีอาการกําเริบของโรค, โภชนาการท่ีเหมาะสมกับโรค COPD (Nutritional strategies) , การช6วยเหลือผู5ปhวยในการเลิกบุหรี่ด5วย 5 A (Smoking cessation : Ask, Advice, Assess, Assist, Arrange) , การสอนฝ�กทักษะการกําจัดเสมหะ (Secretion clearance strategies) เทคนิคสงวนพลังงาน (Energy conserving strategies)เทคนิคการผ6อนคลาย (Relaxation technique)การบริหารการหายใจ (Breathing retraining strategies)

3. การประเมินผล โดยใช5 การประเมินเปรียบเทียบก6อน หลังเข5าร6วมโครงการโดยประเมินจาก การประเมินภาวะหายใจลําบากโดยผู5ปhวยเอง (Self report of dyspnea [MRC]) ความสามารถในการเดินบนทางราบในเลา 6 นาที (6MWT) และคุณภาพชีวิต(CAT Assesment)

การวัดผลและผลของการเปล่ียนแปลง : ผู5ปhวยท่ีเข5าร6วมโครงการท้ังหมด 31 คน ตัวช้ีวัด ก�อนเข9าโครงการ หลังเข9าโครงการ

ภาวะหายใจลําบากโดยผู5ปhวยเอง (Self report of dyspnea [MMRC)

1.52 1.10 ผู5ปhวยสามารทนต6อการหายใจลําบากน5อยลง หมาถึงผู5ปhวยสามารถปฏิบัติกิจวัตรประจําวันได5ดีข้ึน

ความสามารถในการเดินบนทางราบในเลา 6 นาที (6MWT)

228.81 เมตร 259.29 เมตร ความสามารถเดินบนทางเรียบในระยะเวลา 6นาที ผู5ปhวยสามารถเดินได5ไกลข้ึนหลังเข5าร6วมโครงกาสร

คุณภาพชีวิต(CAT Assessment)

12.26 6.19 ผู5ปhวยกลังเข5าร6วมโครงการมีคุรภาพชีวิตท่ีดีข้ึน

บทเรียนท่ีได9รับ : 1. การทบทวนโปรแกรมการฟx�นฟูสมรรถภาพปอดในผู5ปhวยโรคปอดอุดก้ันเรื้อรังของโรงพยาบาลท6าวังผา 2. การทบทวนประสิทธิภาพการดูแลผู5ปhวยตามCPG 3. นวัตกรรมในการฟx�นฟูสมรรถภาพปอด

การติดต�อกับทีมงาน : ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 นางรัชนี นาคะพันธ$ พยาบาลวิชาชีพ ชื่อองค$กร งานผู5ปhวยนอก กลุ6มงานการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน ท่ีอยู6 โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

118


เร่ืองเล�าพัฒนางาน

119


ช่ือเรื่องเล�า : พลังแห�งความร�วมมือ

คําสําคัญ : พลังแห�งความร�วมมือ ร�วมใจ ช�วยเปล่ียนแปลงทุกส่ิงให9ไปในทางท่ีดี

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : นางปทิตตา อภิวิชญ$ภาคิน พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ งานอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลท6าวังผา

สมาชิกทีม : เจ5าหน5าท่ีห5องอุบัติเหตุฉุกเฉิน โรงพยาบาลท6าวังผา

เปwาหมาย : เพ่ือต5องการลดปAญหาอุบัติเหตุจราจรของคนอําเภอท6าวังผาให5ลดลง

เรื่องเล�าท่ีมาของปTญหา : ผ6านไปอีก 1 ป1แล5วสินะ ท่ีจะครบรอบเดือนกันยายน เสียงหวีดร5องของผู5ปกครอง พ6อ แม6และญาติพ่ี

น5องของผู5ประสบเหตุจากอุบัติเหตุรถชนกันยังกึกก5องอยู6ในสมองของข5าพเจ5าอย6างไม6มีวันจะลืมได5 ถึงแม5จะปฏิบัติงานท่ีห5องอุบัติเหตุฉุกเฉินมานานเกือบ 15 ป1 ยอมรับกับตัวเองว6าเกลียดท่ีสุดกับความสูญเสีย มีอารมณ$ร6วมและน้ําตาคลอทุกครั้งกับเหตุการณ$ความสูญเสียท่ีไม6คาดฝAนเกิดข้ึนและญาติ พ่ีน5องไม6มีเวลาได5ตระเตรียมใจซ่ึงท้ังหลายท้ังมวลและส6วนใหญ6 เป̂นความสูญเสียท่ีเกิดจากอุบัติเหตุจราจรบนท5องถนน ท่ีนับวันจะเพ่ิมข้ึน โดยเฉพาะอย6างยิ่งกับเยาวชนนักเรียนซ่ึงอยู6ในวัยแห6งการเรียนรู5และเป̂นจุดเริ่มต5นท่ีจะประสบความสําเร็จในชีวิต เป̂นความหวังของพ6อแม6 และครอบครัวต6อไป

เหตุการณ$นั้นเกิดข้ึนปลายเวรดึกวันท่ี 4 กันยายน 2558 เวลาประมาณ 07.58 น.ซ่ึงเป̂นเวลาท่ีข5าพเจ5าและเพ่ือนพยาบาลร6วมเวรเตรียมความพร5อมในการเช็คยาท่ีใช5ในเวรบ6าย และดึกท่ีผ6านมาและยอดเงินเพ่ือป{ดบัญชีส6งมอบให5เจ5าหน5าท่ีการเงินในเวรเช5า รวมท้ังเตรียมความพร5อมในการส6งเวรและอาการของผู5ปhวยท่ีนอนสังเกตอาการอยู6อีก 2 คน ทันใดนั้นมีเหตุ ว. 40 ให5โรงพยาบาลออกเหตุรับผู5ปhวยมอเตอร$ไซด$ถูกรถยนต$ฝhาไฟแดงเฉ่ียวชนท่ีสี่แยกไฟแดง(ใหม6)ท่ีบ5านอาฮาม ทางเข5าซอยไปยังโรงเรียนท6าวังผาพิทยาคม ข5าพเจ5าพร5อมน5องเวชกิจฉุกเฉินและแพทย$ รีบรุดไปท่ีเกิดเหตุด5วยรถ EMS และอุปกรณ$ครบครัน ด5วยความรวดเร็วภายในเวลา 3 นาที ท6ามกลางสายฝนท่ีปรอยปรายถึงท่ีเกิดเหตุท6ามกลางไทยมุงรอบๆถนน และผู5ประสบเหตุอยู6กลางถนนฝA�งใกล5ทางเข5าซอยโรงเรียนประมาณ 1 เมตรเห็นสภาพเป̂นนักเรียนหญิงวัยรุ6นสวมชุดวอร$มกีฬาของโรงเรียน เสื้อแขนสั้นลายยาวฟiาแดง กางเกงขายาว สวมเสื้อกันฝนป{ดทับ นอนตะแคงหน5าก่ึงคว่ํา ข5างๆมีรถมอเตอร$ไซด$ถูกชนกระเด็นห6างไปประมาณ 1.5 เมตร ณ ท่ีเกิดเหตุมีรถยนต$ตํารวจขวางอยู6คอยก้ันเขตจราจร เพ่ือนกู5ชีพของข5าพเจ5าถือแผ6นกระดานรองหลังชนิดยาวอยู6ข5างๆ สอบถามพบว6ามาส6งลูกสาวมาโรงเรียนเนื่องจากวันนี้ฝนตก พบเหตุพอดี เม่ือประเมินสภาพน5องเรียกไม6รู5สึกตัว เลยขอความช6วยเหลือให5โรงพยาบาลร6วมออกเหตุ พวกเรารีบประเมินอาการ พบน5องเรียกไม6รู5สึกตัว คลําชีพจรยังพบแต6ค6อนข5างเบา มีเลือดออกจากหู พวกเรารีบให5การปฐมพยาบาลช6วยเหลือน5อง ใส6ไม5กระดานรองหลัง เฝxอกดามคอ นําร6างข้ึนสู6รถ EMS ทําการใส6ท6อช6วยหายใจ ให5สารน้ํา ทางหลอดเลือดและนําส6งห5องฉุกเฉินภายในระยะเวลาท่ีรวดเร็ว ระหว6างท่ีพวกเราให5การรักษา พยาบาลท่ีโซน CPR ของห5องอุบัติเหตุ คุณครูและญาติของน5องนั่งอยู6หน5าห5อง

120


อุบัติเหตุต6างร่ําไห5ระงม เม่ือน5องงความดันโลหิตปกติจึงรีบส6งตัวส6งโรงพยาบาลน6านโดยข5าพเจ5าและน5องพยาบาลอีกคน

ช6วงระหว6างทางนั้น ข5าพเจ5าเกิดคําถามข้ึนในใจว6า รถยนต$มันมาชนได5อย6างไร ท้ังท่ีมีไฟจราจรอย6างชัดเจน แล5วมันจะมีปAญหาอย6างท่ีคนในหมู6บ5านและหลายคนในโรงพยาบาลได5เล6ากันไหมว6าสัญญาณไฟมันแปลกๆ งงๆ มันไม6เหมือนกับท่ีอ่ืน ในท่ีสุดข5าพเจ5านําส6งน5องเข5ารับการรักษาต6อท่ีห5องอุบัติเหตุโรงพยาบาลน6านโดยสวัสดิภาพ เราท้ังคู6ต6างภาวนาให5น5องปลอดภัย น5องพยาบาลท่ีไปกับข5าพเจ5าบอกหดหู6ใจเหลือเกิน อายุอยู6ในคราวลูกของน5องเค5าเลย แถมหมู6บ5านยังใกล5เคียงกันด5วย ความคิดแว6บนึง เท6าท่ีข5าพเจ5าเคยพบ case มา ไม6อยากเดาพยากรณ$โรคเลย ว6าเลือดคงออกในสมองแน6ๆ ช6างมีความหวังน5อยเหลือเกิน ขอให5ปาฏิหาริย$เกิดข้ึนด5วยเถิด

หลังจากนั้นข5าพเจ5ารับข6าวตอนเย็นว6าน5องนักเรียนเสียชีวิตแล5ว ช6างทําให5ข5าพเจ5ารู5สึกเศร5าและหดหู6ใจเสียเหลือเกิน คิดทบทวนว6าเราจะช6วยแก5ไขปAญหาได5อย6างไรดี วันรุ6งข้ึนนําเรื่องราวมาเล6าให5หัวหน5าและเพ่ือนร6วมงานฟAง ต6างคนต6างคิดว6าน6าจะเกิดจากท่ีคนขับรถยนต$ทําผิดกฎจราจรมากกว6า แต6ข5าพเจ5ากลับคิดมากกว6านั้น ใช6...อาจเป̂นส6วนหนึ่งรวมท้ังสภาพถนนเป̂นช6วงฝนตกด5วย แต6ทําไมเรื่องนี้ข5าพเจ5าถึงมีอารมณ$ร6วมกับเต6อเหตุการณ$ครั้งนี้ขนาดนี้ก็ไม6ทราบ อาจเพราะน5องเป̂นเด็กดี ต้ังใจเรียน ไม6เกเร แถมยังอยู6ชั้นมัธยมป1ท่ี 6 ซ่ึงเป̂นหัวเลี้ยวหัวต6อของชีวิตก็เป̂นได5

นับจากเหตุการณ$วันนั้นซ่ึงเหตุการณ$ยังวนเวียนในหัวข5าพเจ5า วันท่ี 28 กันยายน2558 เวลาประมาณ 11.30 น. ซ่ึงข5าพเจ5าปฏิบัติงานเวรเช5า ศูนย$สั่งการนครน6านให5รถ EMS โรงพยาบาลออกรับเหตุ ว.40 รับผู5ปhวยมอเตอร$ไซด$ถูกรถยนต$เฉ่ียวชนท่ีสี่แยกไฟแดง(ใหม6) ท่ีบ5านอาฮาม อีกแล5วหรือนี่ มันอะไรนักหนา มันจะเป̂นสี่แยกมรณะอย6างท่ีชาวบ5านเค5าพูดกันจริงรึยังไง ข5าพเจ5าพร5อมทีม แพทย$ และน5องพยาบาลอีกคน รีบรุดไปท่ีเกิดเหตุ คราวนี้ห6างจากจุดเดิมประมาณ 3 เมตร ผู5ประสบเหตุเป̂นน5องนักเรียนหญิง แต6งกายชุดกางเกงขาสั้น สวมเสื้อยืด นอนหงายอยู6บนเกาะกลางถนน ฝA�งด5านไปทางในเมือง มีเลือดไหลออกจากศีรษะด5านหลังนองพ้ืน ข5างๆมีรถมอเตอร$ไซด$ แฉลบคว่ําห6างออกไปราว 2 เมตร ใกล5รถยนต$เป̂นป{คอัพสภาพหน5าบุบชัดเจน พวกเรารีบประสานตํารวจกันทาง และปฐมพยาบาล นําร6างผู5บาดเจ็บลําเลียงส6งโรงพยาบาลโดยเร็วท่ีสุด เพ่ือนท่ีตามมาแจ5งว6าน5องมารับเกรดท่ีโรงเรียน ถูกรถยนต$ขับมาชนด5วยความเร็วฝA�งตรงข5ามด5านหลังมาชน คาดว6ารถพุ6งมาด5วยความเร็วสูงเลยกระแทกน5องห6างจากจุดเกิดเหตุไปราว 2 เมตรกว6าๆ น5องได5รับการใส6ท6อช6วยหายใจ เจาะปอด ให5สารน้ําทางหลอดเลือดดํา ท6ามกลางเสียงญาติร5องไห5หน5าห5องอุบัติเหตุฉุกเฉินเช6นเคย ข5าพเจ5าพร5อมน5องพยาบาลอีกคนทําหน5าท่ีส6งต6ออีกครั้งพร5อม แพทย$ อีก 1 ท6าน ถึงโรงพยาบาลน6านน5องได5รับการเอกซเรย$สมองด5วยคอมพิวเตอร$อย6างรวดเร็ว พวกเรากลับโรงพยาบาลด5วยความหดหู6อีกครั้ง ข5าพเจ5ามีความต้ังใจท่ีจะหาสาเหตุ และหาทางแก5ไขจริงจังกับมันอีกครั้ง สุดท5ายข6าวท่ีข5าพเจ5าได5รับคือ น5องเสียชีวิตในเย็นวันนั้นเช6นเคย

ข5าพเจ5านําเรื่องราวท่ีได5สืบมาจากเพ่ือนบ5าน ญาติพ่ีน5องในหมู6บ5านว6าสัญญาณไฟท่ีติดตรงแยกไฟแดงต้ังเวลาหน6วงน5อยมากแค6 30 วินาทีโดยเฉพาะฝA�งตรงข5ามจากสะพานท่ีมาจากวัดอาฮาม ท่ีจะข5ามฟากมาทางซอยเข5าโรงเรียนมัธยม ซ่ึงถือว6าเร็วมากไม6สัมพันธ$กับเวลาท่ีปล6อยรถท่ีมาจากฝA�งด5านซ5ายท่ีมาจากทางฝA�งอําเภอ

121


ดังนั้นผู5ใช5รถจะต5องรีบบ่ึงเพราะเวลาจะหมดไวมาก รถท่ีรอสัญญาณไฟเขียวทางฝA�งซ5ายก็จะรีบบ่ึงออกเม่ือมีสัญญาณไฟเขียวเกิดข้ึน หากไม6รอดูดีๆ อุบัติเหตุย6อมเกิดซํ้าแล5วซํ้าอีก ข5าพเจ5าขอและหัวหน5าประสานงานไปยังตํา รวจ กรมทางหลวง คํา ตอบทีทีได5รับคือทางตํารวจแก5ไขไม6ได5 ต5องรอกรมทางหลวงมาดําเนินการเอง ข5าพเจ5าและหัวหน5า ทีมงานส6งภาพปลุกระดมความคิดจากเจ5าหน5าท่ีในหน6วยงาน ติดต6อประสานงานทางคณะครูโรงเรียนมัธยม ซ่ึงได5ให5ความช6วยเหลือ อย6างเต็มท่ี เพราะเป̂นความสูญเสียอย6างใหญ6หลวงของทางโรงเรียน พวกเราร6วมเขียนปAญหาเสนอร5องเรียนไปท่ีกรมทางหลวงระยะเวลาร6วม 2 สัปดาห$ท่ีผ6านไป มีผู5ส6งความคิดเห็นว6าน6าจะสร5างผนังก้ันความเร็ว ทําลูกราง และสารพัด ทางโรงเรียนมีการประชุมให5ความรู5สัญญาณไฟจราจรและการใช5รถใช5ถนนท่ีถูกต5องร6วมกับทางตํารวจ เพ่ีอนท่ีทํางานกู5ภัยประชาราษฎร$ของข5าพเจ5าไปสืบมาว6าระบบไฟจราจรท่ีนี่ เป̂นหนึ่งในสัญญาณไฟอัจจฉริยะท่ีมีอยู6ม่ีก่ีแห6งในประเทศไทย ยังไงก็เถอะนะ... มันต5องมีการปรับเปลี่ยนเม่ือมีปAญหาเกิดข้ึน ในท่ีสุดความหวังของพวกเราก็เป̂นจริง มีการจัดประชุมแสดงความคิดเห็นถึงปAญหาท่ีเกิดข้ึน ในนามอําเภอท้ังทางโรงพยาบาล โรงเรียน ตํารวจ และกรมทางหลวง

ในท่ีสุดกรมทางหลวงส6งคนมาดูท่ีเกิดเหตุ จับพิกัด และนําเสนอการเปลี่ยนแปลงไปในระดับสูงต6อไป ภายใน 2 สัปดาห$ต6อมามีการเปลี่ยนแปลงเกิดข้ึน มีการนําสัญญาณแสดงตัวเลขบอกเวลาชัดเจน และมีการปรับเวลาให5สัมพันธ$และหน6วงเวลาให5นานข้ึน อาทิตย$ต6อมา ทางโรงเรียนทําพิธีสูตรถอนวิญญาณร6วมกับชาวบ5านหมู6บ5านอาฮาม และใกล5เคียง ญาติพ่ีน5องของผู5สูญเสีย และนายอําเภอ เจ5าหน5าท่ีตํารวจ ความหวังของข5าพเจ5าและทีมงานเป̂นจริง ทางทีมงาน หัวหน5า ออกร6วมรณรงค$การใช5หมวกนิรภัย และบรรจุเรื่องงานอุบัติเหตุจราจรไว5เป̂นงานสําคัญท่ีต5องรีบแก5ไขโดยเร็วท่ีสุด และสัญญาว6าพร5อมจะร6วมพัฒนาให5ดีข้ึนต6อไป

สรุปผลท่ีเกิดข้ึน : 1. เกิดการปรับปรุงระบบไฟจราจรบริเวณสี่แยก มีตัวเลขแสดงเวลาชัดเจน และปรับเวลามีการหน6วงเวลาให5เหมาะสม ไม6เร็วเกินไป 2. มีการรณรงค$ความปลอดภัยในโรงเรียนในการใช5รถ ใช5ถนน ระบบจราจร การใส6หมวกนิรภัยเม่ือใช5รถมอเตอร$ไซด$มาโรงเรียนท้ังในโรงเรียนมัธยม และโรงเรียนประถมศึกษาในเขตอําเภอท6าวังผา

3. มีระบบรายงานอุบัติจราจรบนท5องถนนในระดับอําเภอทุก 3 เดือนและจังหวัด หากมีเหตุท่ีรุนแรงมี การประชุมวิสามัญเกิดข้ึนทันที

บทเรียนท่ีได9รับ : ความร6วมมือร6วมใจกันในความต5องการพัฒนางาน และความสามัคคีร6วมมือกันนํามาซ่ึงการเปลี่ยนแปลงท่ีดีข้ึนได5

การติดต�อกับทีมงาน : นางปทิตตา อภิวิชญ$ภาคิน ห5องอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลท6าวังผา อําเภอท6าวังผา จังหวัดน6าน 55140 โทรศัพท$ 0- 5479- 9288 , email : [email protected]

122


ช่ือเรื่องเล�า : “มหัศจรรย$ บัตรประจําตัวประชาชน”

คําสําคัญ : บัตรประจําตัวประชาชน

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานผู5ปhวยนอก โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

สมาชิกทีม : นายจํานงค$ ไชยช6อฟiา ลูกจ5างประจํา

เปwาหมาย : เพ่ือให5บริการถูกต5อง (ถูกคน ถูกสิทธิการรักษาพยาบาล) รวดเร็ว พึงพอใจ

เรื่องเล�า ท่ีมาของปTญหา เหตุการณ) การตอบสนอง อ่ืนๆ : งานห5องบัตร เป̂นกระบวนการให5บริการแก6ผู5มารับบริการเพ่ือเป̂นการระบุว6าเข5ามารับบริการ ให5

ความสําคัญในการระบุตัวท่ีถูกต5อง การตรวจสอบสิทธิการรักษาท่ีถูกต5อง และการเก็บรักษาแฟiมประวัติผู5มารับบริการไว5อย6างปลอดภัย ผมทํางานมาทุกระบบ ไม6ว6าจะบันทึกจากคําบอกเล6า บันทึกจากเอกสารท่ีรัฐออกให5เพ่ือแสดงบุคคล(บัตรประชาชน ใบขับข่ี ใบรับรองอ่ืนๆ) แต6ปAจจุบันมีการนําเอาระบบัตรประชาชนมาใช5ในการตรวจสอบข5อมูล โดยบุคลากรท่ีมีสิทธิท่ีสามารถตรวจสอบข5อมูลจากฐานข5อมูลประชากรได5 บัตรประชาชน แทนบัตรประจําตัวผู5ปhวยสามารถให5ประโยชน$หลายประการดังนี้

1. สามารถบันทึกประวัติในHos.xp.ได5ถูกต5องรวดเร็วและแม6นยําสามารถระบุหมู6เลือดใด5โตย เพ่ิมเติมข5อ

2. สามารถบันทึกรูปภาพในโปรแกรมเพ่ือปiองกันการส6งตรวจผิดคน 3. ในกรณีคนไข5สูงอายุหรือหูหนวกไม6ค6อยได5ยินในการเรียกคัดกรองหรือขอรายละเอียดเพ่ิมเติม สามารถเดินติดตามโดยดูรูปจากบัตรปชช.กับตัวคนไข5ได5 4. ในกรณียื่นหลักฐานในการทําประวัติตรวจเพ่ือปiองกันการนัดผิดคนหรือทําใบนัดหายสามารถใช5 บัตรปชช.เข5าตรวจสอบPro.ท่ีนัดได5โดยปiอนเลข13หลักเข5าตรวจสอบได5 5. บัตรปชช.สามารถตรวจสอบกับเว5ปฯสปสช.เพ่ือเช็คสิทธิ์ในการรักษาเพ่ือความถูกต5องและแม6นยํา ปiองกันการผืดพลาดในการส6งตรวจสิทธิบัตรผิด 6. บัตรปชช.สามารถคํานวนอายุได5ในกรณีช6องทางด6วนสูงอายุ80ป1เด็กไม6เกิน2ป1ผู5พิการและพระภิกษุ โดยการดูจากวัน-เดือน-ป1เกิดท่ีระบุในบัตรปชช.

เกิดการเปล่ียนปลงต�อระบบอย�างไร 1. ให5พนักงานท่ีทําหน5าท่ีในการลงทะเบียนผู5มารับบริการไปข้ึนทะเบียนเพ่ือขอรับการใช5สิทธิในการ ตรวจสอบฐานข5อมูลประชากรได5 2. ประชาสัมพันธ$ให5ผู5มารับบริการนําบัตรประชาชนมารพ.ด5วยทุกครั้ง

สรุปผลท่ีเกิดข้ึน : (ผลลัพธ)ท่ีเห็นชัดเจน ต�อผู9รับบริการอย�างไร หลังจากมีการปรับระบบการทํางานท่ีใช5บัตรประชาชนผู5ให5บริการเป̂นตัวเชื่อมฐานข5อมูลเพ่ือ

ตรวจสอบสิทธิการรักษาพยาบาล และใช5บัตรประชาชนของผู5รับบริกรมาเพ่ือตรวจสอบความถูกต5องของบุคคล พบว6ามีความผิดพลาดการรักษาผิดคน และความผิดพลาดจากการตรวจสอบสิทธิการรักษาพยาบาลลดลง

123


บทเรียนท่ีได9รับ : การลงทะเบียนเข5ารับบริการในโรงพยาบาล หัวใจสําคัญคือการทําให5ถูกคน และต5องถูกสิทธิการรักษาพยาบาล การปรับระบบการตรวจสอบท้ัง2อย6างโดยใช5บัตรประชาชนท้ังผู5ให5บริการและผู5รับบริการ ถือว6ามีความถูกต5องทําให5เกิดข5อผิดพลาดน5อยท่ีสุด และก็ข้ึนอยู6กับบุคลากรท่ีให5บริการต5องเข5าใจถึงกระบวนการทํางานท่ีถูกต5องและปฏิบัติตามข้ันตอนท่ีกําหนดด5วย

การติดต�อกับทีมงาน : ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 นายจํานงค$ ไชยช6อฟiา ชื่อองค$กร งานผู5ปhวยนอก กลุ6มงานการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา

124


ช่ือเรื่องเล�า : ความภูมิใจของคนทํางาน

คําสําคัญ : บริการด5วยหัวใจเป̂นมนุษย$

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานผู5ปhวยนอก โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน

สมาชิกทีม : นายสมเพชร ยศหล5า ลูกจ5างประจํา

เปwาหมาย : ผู5รับบริการได5รับบริการรวดเร็ว และพึงพอใจ

เรื่องเล�า ท่ีมาของปTญหา เหตุการณ) การตอบสนอง อ่ืนๆ : 24 ป1 ของการได5เข5ามาเป̂นส6วนหนึ่งของครอบครัว โรงพยาบาลท6าวังผา จังหวัดน6าน ผมเหลือเวลาอีก

5 ป1ท่ีจะได5ทํางาน ณ องค$กรแห6งนี้ 24 ป1ท่ีองค$กรแห6งนี้ให5หลายอย6างแก6ผม และครอบครัวของผมไม6อาจลืมได5 ผมทํางานมาหลายแผนก ทุกงานท่ีผมได5รับมอบหมายให5ทําผมรู5สึกเป̂นเกียรติอย6างยิ่งท่ีองค$กรนี้ไว5วางใจให5ผมได5กระทํา ผมต้ังใจทํางานเต็มความสามารถของผม และผมไม6เคยหยุดท่ีจะเรียนรู5สิ่งใหม6ๆเสมอ ปAจจุบันผมมาประจําท่ีห5องบัตร งานผู5ปhวยนอก โรงพยาบาลท6าวังผาจังหวัดน6าน ผมรับผิดชอบการทําทะเบียนบัตรผู5ปhวยโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง(โรคความดันโลหิตสูง/เบาหวาน) ผมจําได5ว6าผมเป̂นคนแรกท่ีอาสาสมัครข้ึนมาทําบัตรแก6ผู5ปhวยเบาหวานท่ีมารอเจาะเลือดต้ังแต6ตี5 จนมาปAจจุบันโรงพยาบาลได5กําหนดให5บริการต้ังแต6เวลา06.00น. ผมก็ยังทํางานในตําแหน6งนี้มาโดยตลอด ถามว6าท5อหรือไม6 ไม6นะผมรู5สึกมีความสุขท่ีได5ทําให5ผู5รับบริการพึงพอใจ และเชื่อม่ันในองค$กรของผม ชีวิตการทํางานของผมเหลือ อีก 5 ป1 จะต5องเกษียณออกไปตามวิถีของระบบราชการ แต6ผมก็ไม6เคยท5อถอย ได5แต6ปลุกฝAงให5คนรุ6นใหม6ท่ีเข5ามาทํางานได5มีจิตใจท่ีมองเห็นผลประโยชน$ของผู5รับบริการ และองค$กรเป̂นสําคัญ

ผมหวังว6า 5 ป1ท่ีเหลือจะช6วยให5องค$กรแห6งนี้เป̂นองค$กรของชุมชนท6าวังผา เป̂นองค$กรท่ีได5รับความเชื่อ และศรัทธาจากชุมชน และปลูกฝAงคนท่ีแวะเวียนมาทํางานให5มีจิตใจท่ีดีงาม ต6อผู5ร6วมงาน และผู5มารับบริการ

เกิดการเปล่ียนปลงต�อระบบอย�างไร 1. ปรับเวลาให5บริการแก6ผู5ปhวยโรคความดันโลหิตสูง/โรคเบาหวานท่ีแพทย$นัดมารับบริการและมีการตรวจทางห5องปฏิบัติการก6อนพบแพทย$ โดยเริ่มให5บริการต้ังแต6เวลา 06.00 น.ทุกวัน อังคาร –วันศุกร$ ยกเว5นวันหยุดนักขัตฤกษ$ 2. งานผู5ปhวยนอกมุ6งเน5นการบริการด5วยหัวใจความเป̂นมนุษย$ เพ่ือให5ผู5ให5บริการ และผู5รับบริการมีความสุข

สรุปผลท่ีเกิดข้ึน : (ผลลัพธ)ท่ีเห็นชัดเจน ต�อผู9รับบริการอย�างไร) ผู5ปhวยโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง(โรคความดันโลหิตสูง/โรคเบาหวาน)มีความพึงพอใจต6อการจัดบริการ ไม6พบ

ข5อร5องเรียนเก่ียวกับระบบการให5บริการผูปhวยโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง

125


บทเรียนท่ีได9รับ : การจัดเวลาให5เหมาะสมกับผู5รับบริการคลินิกโรคไม6ติดต6อเรื้อรัง(โรคความดันโลหิตสูง/โรคเบาหวาน)

ทําให5ผู5รับบริการพึงพอใจต6อการบริการ

การติดต�อกับทีมงาน : ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 นายสมเพชร ยศหล5า ชื่อองค$กร งานผู5ปhวยนอก กลุ6มงานการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา

126


ช่ือเรื่องเล�า : “ สุขใดไหนเล6า เท6าคนข5างหน5ามีความสุข ”

คําสําคัญ : บริการด5วยหัวใจความเป̂นมนุษย$ /Humanize care

ช่ือและท่ีอยู�ขององค)กร : งานผู5ปhวยนอก กลุ6มงานการพยาบาล โรงพยาบาลท6าวังผา

สมาชิกทีม : นางชุติกาญจน$ ปAญญาวงศ$ ลูกจ5างชั่วคราว

เปwาหมาย : ผู5ให5บริการ และผู5รับบริการ มีความสุข

เรื่องเล�า ท่ีมาของปTญหา เหตุการณ) การตอบสนอง อ่ืนๆ : คุณแม6มือใหม6 ปiายแดง ภายใต5ครอบครัวเด่ียว ท่ีมาพักอาศัยบ5านพักของโรงพยาบาลท6าวังผา เป̂นท่ี

อยู6อาศัย ต5องขอขอบคุณองค$กรแห6งนี้ท่ีทําให5ข5าพเจ5ามีครอบครัวท่ีอบอุ6น อยู6พร5อมหน5า พ6อ แม6 ลุก ข5าพเจ5าคิดเสมอว6าข5าพเจ5าจะไม6ลืมทํางานตามหน5าท่ีให5ดีท่ีสุด และอุทิศตนเองเพ่ือองค$กรตลอดไป ข5าพเจ5าทํางานท่ีแผนกผู5ปhวยนอก หน5าท่ีหลักของข5าเจ5าก็คือการทําทะเบียนบัตรให5หับผู5มารับบริการอย6างถูกต5อง (ถูกต5องหมายถึง ถูกคน ถูกสิทธิด5านการรักษาพยาบาล ถูกแผนก) จุดบริการของข5าพเจ5าให5บริการสําหรับผู5ปhวยคลินิกพิเศษโรคไม6ติดต6อเรื้อรังต้ังแต6เวลา 06.00น.โดยมีคุณลุงสมเพชร ยศหล5า ทําหน5าท่ีมานานมากจนเป̂นระบบการให5บริการของโรงพยาบาลไปแล5ว ข5าพเจ5ารู5สึกสงสารลุงมากเพราะอายุมากแล5ว และเริ่มมีโรคเรื้อรังเข5ามา แต6ลุงไม6บ6นท่ีจะทําหน5าท่ีนี้ ข5าพเจ5าจึงอาสาท่ีจะช6วยคุณลุงทําหน5าท่ีนี้บ5างเพ่ือให5ลุงได5พักผ6อนบ5าง ลุงจะได5มีความสุขกับการทําหน5าท่ี ความสุขท่ีได5เห็นลุงได5พักผ6อน ความสุขท่ีได5เห็นผู5มารับบริการได5รับบริการ ภายใต5ความสุขนี้ มีเบ้ืองหลังของแม6มือให6เช6นข5าพเจ5า เคยต่ืนนอน 5 โมงเช5าเพ่ือทําภารกิจของแม6ท่ีดี ภรรยาท่ีน6ารัก ก็ต5องปรับมาต่ืน ตี 4 เพ่ือทําภารกิจก6อนไปทํางาน ถึงเหนื่อยข้ึนนิด แต6ข5าพเจ5าก็ยังมีความสุขท่ีได5เห็นคนอ่ืนมีความสุข

การทํางานให5มีความสุข ต5องทําตัวให5เข5าใจงาน เข5าถึงผู5คนท่ีอยู6รอบตัวเรา เราจะมีความสุข และบุคคลรอบข5างเราก็จะมีความสุขไปด5วย การให5ความสําคัญกับบุคคลท่ีอยู6เบ้ืองหน5าเราเป̂นสิ่งข5าพเจ5ากําลังฝ�กฝนให5เกิดเป̂นนิสัย เพ่ือจะได5เป̂นท่ีรักของทุกคน

เกิดการเปล่ียนปลงต�อระบบอย�างไร มีการกําหนดสมรรถนะของบุคลากรผู5ให5บริการท่ีแผนกผู5ปhวยนอก ประกอบด5วย บุคลิกดี มีน้ําใจ

แก5ไขปAญหาเฉพาะหน5าได5

สรุปผลท่ีเกิดข้ึน : (ผลลัพธ)ท่ีเห็นชัดเจน ต�อผู9รับบริการอย�างไร) เปiาหมายการทํางานท่ีแผนกผู5ปhวยนอก ได5แก6 ถูกต5อง รวดเร็ว ปลอดภัย ภายใต5 ความสุขของผู5

ให5บริการ และผู5รับบริการ ในรอบป1ท่ีผ6านมายังไม6มีการขอย5ายออก หรือเปลี่ยนหน6วยงาน ของบุคลากรจากหน6วยงานผู5ปhวยนอก และพบว6าร5อยละความพึงพอใจต6อการเข5ารับบริการมากกว6าร5อยละ 80

127


บทเรียนท่ีได9รับ : ทุกคนมีบทบาทหน5าท่ี หลายบทบาท ข้ึนอยู6กับสถานการณ$ เราควรทํางานตามบทบาทท่ีได5รับ

มอบหมายให5ดีท่ีสุด และการทํางานด5วยหัวใจท่ีเป1�ยมล5นด5วยความเมตตา ปราณี และอยากให5ทุกคนมีความสุข จะทําให5หน6วยงาน หรือองค$กรเป̂นท่ียอมรับ เชื่อม่ัน และศรัทธา

การติดต�อกับทีมงาน : ชื่อผู5ท่ีสามารถติดต6อได5 นางชุติกาญจน$ ปAญญาวงศ$ ชื่อองค$กร งานผู5ปhวยนอก รพ. ท6าวังผา

128


KM

129


“แนวทางการประหยัดทรัพยากรในหน�วยงาน” ข9อมูลได9จากกิจกรรม KM การถอดบทเรียนของบุคลากร โรงพยาบาลท�าวังผา

1. คัดแยกขยะเป̂น4ประเภท และท้ิงขยะให5ถูกท่ี 2. มีการใช9กระดาษคุ9มค�าให5มากท่ีสุด (Re cycle) 3. ป{ด –เป{ดเครื่องปรับอากาศตามเวลา (ป{ดเวลา10.00-12.00น.) ให5คําแนะนํากับผู5ปhวยและญาติท่ีใช5บริการ ห5องพิเศษ 4. เครื่องใช5ไฟฟiาเช6น โทรทัศน$ / พัดลม / กาน้ําไฟฟiา หากไม6ใช5งานให5ถอดปล๊ักไม6เสียบท้ิงไว5 5. ป{ดจอคอมพิวเตอร$เม่ือไม6ใช5งาน 6. เครื่องใช5ไฟฟiามีการบํารุงรักษาให5อยู6ในสภาพพร5อมใช5งาน/หากชํารุดส6งซ6อมท่ีหน6วยซ6อมบํารุงของรพ./ หากซ6อมเองไม6ได5มีการนําส6งซ6อมท่ีบริษัท 7. เรียงลําดับใช9งานก�อนหลัง ตามวันหมดอายุของวัสดุและอุปกรณ$การแพทย$ เวชภัณฑ$ยา 8. เลือกใช5เครื่องใช5ไฟฟiาท่ีมีตราประหยัดไฟเบอร)5 9. ใช9นวตกรรมควบคุมระบบเช6น เครื่องสูบน้ําอัตโนมัติเข5ามางานประปา เป̂นการช6วยประหยัดท้ังเวลา คน โดยเฉพาะทรัพยากรเก่ียวกับแรงงานคนมีการบริหารอย6างคุ5มค6า คน 1 คน ดูแลถึง 3 ระบบ ท้ังระบบ ประปา บําบัดน้ําเสีย และขยะ 10. เปลี่ยนระบบการผลิตน้ําด่ืมจากระบบไส5กรองเป̂นระบบ RO เพ่ือลดโลหะหนักท่ีปนมากับน้ํา ทําให5น้ํามี คุณภาพดี และน้ําท้ิงท่ีปล6อยออกยังเอาไปใช5งานชําระล5างท่ีตึกสงฆ$อาพาธ 11. ทุกคนในหน6วยงานมีจิตสํานึกในเรื่องการประหยัดทรัพยากร

130


ส่ิงท่ีประทับใจในมุมมองของผู9รับบริการและเครือข�ายผู9นําชุมชน

1. ด9านการบริการ 1.1. สะดวกใกล5บ5านใกล5ใจ 1.2. ช่ืนชมห9อง Lab ท่ีให5บริการเจาะเลือดสําหรับผู5ปhวยเบาหวาน ความดันโลหิตสูงใน ช6วงเวลา 05.00 – 07.00 น. 1.3. มารับบริการคลีนิกเบาหวานเจ5าหน5าท่ีดูแลเอาใจใส�ดีมีการบริการอาหารเช5า ( ข5าวต5ม ) สําหรับผู5ปhวยเบาหวานท่ีตึก NCD 1.4. ประทับใจแพทย)บางท�านขณะตรวจมีการพูดคุย สัมผัสผู5ปhวย 1.5. เจ5าหน5าท่ีโรงพยาบาลรวมท้ังงานทันตกรรมพูดจาไพเราะ บริการท่ีดี ซักถามด5วยความอ6อนโยน 1.6. ภาพรวมยอมรับว6าโรงพยาบาลท6าวังผาในด5านการบริการถือว6าเป̂นแนวหน9าของ โรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดน6าน 1.7. ปรับปรุงบัตรคิวดีข้ึนมาก

131


“แนวทางการบริการด9วยหัวใจความเป:นมนุษย)ในโรงพยาบาลท�าวังผา” ข9อมูลได9จากการทํากิจกรรม KM บุคลากร โรงพยาบาลท�าวังผา

1. การสร5างสัมพันธภาพท่ีดีและการใส6ใจรายละเอียดของผู5ปhวยทําให5รู5ปAญหาและสามารถช6วยแก5ไข ปAญหาเรื่องการกินยาของผู5ปhวยได5 2. มีพัฒนาการคิดนวัตกรรมการจ�ายยาในผู5ปhวยสูงอายุท่ีอ6านหนังสือไม6ได5และอยู6คนเดียว 3. ความเอาใจใส6ของแพทย$ทําให5ผู5ปhวยเกิดความไว9วางใจในการรักษา 4. คําชมของผู5ปhวยทําให5แพทย$เกิดกําลังใจในการทํางาน 5. ความมีน้ําใจช6วยเหลือเพ่ือนมนุษย$ระหว6างพนักงานขับรถ ผู5ปhวย และญาติผู5ปhวยสามารถช6วยชีวิต เพ่ือนมนุษย$คนอ่ืนๆได5และทําให5เกิดมิตรภาพท่ีดีต6อกัน 6. การให5คําปรึกษาท่ีดีสามารถช6วยให5ครอบครัวหนึ่งผ6านจุดวิกฤติท่ีสุดในชีวิตได5 7. การให9บริการอย�างรวดเร็วและอํานวยความสะดวกต6างๆแก6ผู5ปhวย ทําให5เกิดความ ประทับใจ แก6ผู5ปhวย 8. การมีสติสามารถทําให5ควบคุมอารมณ)ได5และทําให5งานสําเร็จลุล6วงด5วยดี 9. การเอาใจใส6ติดตามดูแลผู9ปaวยอย�างต�อเนื่องก6อให5เกิดความผูกพันธุ$ท่ีดีระหว6างเจ5าหน5าท่ีกับผู5ปhวย

132


“ แนวทางการให9บริการดัวยหัวใจความเป:นมนุษย) แผนกผู9ปaวยใน” ข9อมูลได9จากการทํากิจกรรม KM บุคลากร โรงพยาบาลท�าวังผา

1. เจ5าหน5าท่ีพูดจาไพเราะ ให5บริการด5วยน้ําใจ ดูแลเอาใจใส6คนไข9เป:นเสมือนญาติ

2. การดูแลคนไข5แบบองค)รวม

3. การปฏิบัติงานตามมาตรฐานวิชาชีพการพยาบาล

4. คนไข5ประทับใจในการตรวจรักษาของแพทย$

5. การเป{ดใจให5กว5างยอมรับภูมิหลังของผู5ปhวยก6อให5เกิดการเรียนรู5ร6วมกัน

6. เป{ดโอกาสให5ผู5ปhวยได5ระบายความรู9สึก เกิดความไว5วางใจในการรักษา

7. การคิดค5นนวัตกรรมเพ่ือให5ผู5ปhวยมีอาการดีข้ึน

8. การดูแลโดยให5ญาติมีส6วนร6วมและดูแลอย6างต6อเนื่อง

9. การดูแลต6อเนื่องท่ีบ5านโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ

10. การประสานงานท่ีดี การให5ข5อมูลแก6ผู5ปhวย

11. การแลกเปลี่ยนประสบการณ$จากเหตุการณ$ท่ีเคยดูแลผู5ปhวยมาก6อนก6อให5เกิดความเห็นอกเห็นใจ ซ่ึงกันและกัน และนํามาใช5ในการดูแลผู5ปhวย

12. พยาบาลควรพัฒนาความรู9อยู6เสมอ

13.จัดทําแผงยาตัวอย�างให5คนไข5ท่ีอ6านหนังสือไม6ได5

14.การจัดอาหารท่ีดี มีประโยชน$ระหว6างท่ีคนไข5นอนอยู6ในรพ.และการเอ้ือเฟx�ออาหารทางสายยางท่ีบ5าน

133


มหกรรมคุณภาพ ครั้งที่ 6 และตลาดนัด km...

Documents