ตอนท 1บทนำ

ตอนท 1บทนำ

2

นกจตวทยาคลนกสงกดภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ไดรบมอบหมายใหทำาหนาททำาการทดสอบทางจตวทยาเปดานหลก เนองจากในการวนจฉยโรคทางจตเวช การประเมนความกาวหนาในการรกษา การใหการรบรองความเจบปวยทางจต ความผดปกตทางดานบคลกภาพ ความสามารถดานสตปญญา ความคด ความจำา การตดสนใจ การปรบตว หรอความบกพรองทางสมอง จ ำาเปนตองมหลกฐานทตรวจวดไดถงการทำาหนาททางจตใจและสมอง เพอใชพจารณาประกอบการสมภาษณทางจตเวช (psychiatric interview) โดยจตแพทย

การปฏบตงานทดสอบทางจตวทยานอกจากตองใชเครองมอทดสอบทางจตวทยาทไดมาตรฐานแลว ยงตองดำาเนนงานภายใตกระบวนการและวธการทถกตองตามมาตรฐานวชาชพจตวทยาคลนกดวย อกทงตองใหสอดคลองกบนโยบายดานพฒนาคณภาพโรงพยาบาล การดำาเนนงานทกอยางจงตองทำาอยางมระบบเพอใหเกดประสทธภาพสงสดและสามารถทจะตรวจสอบและประเมนได

การท จะทำาใหบรรลเปาหมายขางตนนได จ ำาตองมเคร องมอหรอแนวทางในการปฏบตงานโดยไดจดท ำาเป น “คมอการทำาทดสอบทางจตวทยา ” เพอใหไดแนวทางปฏบตทเปนมาตรฐานเดยวกนส ำาหรบนกจตวทยาผปฏบตงานทจะเพมจำานวนมากขนเรอย ๆ ในอนาคตขางหนาตามภารกจภาควชาทเพมขน วตถประสงคหลก

1. เพอใชเปนแนวทางปฏบตงานดานการตรวจวนจฉยทางจตวทยาสำาหรบนกจตวทยาคลนก สงกดภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

2. เพอสรางแบบแผนการปฏตงานดานการตรวจวน จฉยทางจตวทยาใหเปนระบบ วตถประสงครอง

3

1. เพอใหบคลากรในทมสหวชาชพจตเวช ทราบแนวทางการปฏบตงานดานการตรวจวนจฉยทางจตวทยาของนกจตวทยาคลนก เพอประโยชนในการประสานงานรวมกน

2. เพอสนบสนนใหเกดแบบแผนการปฏบตงานของทมสหวชาชพจตเวช ใหมระบบรวมกนกลมเปหมยหลก

นกจตวทยาคลนกสงกดภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร กลมเปหมยรอง

1. น กจตวทยาคล น กสงก ดภาควชากมารเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร

2. จตแพทย พยาบาลจตเวช และนกสงคมสงเคราะหดานจตเวช สงกดคณะแพทยศาสตร

3. แพทยและพยาบาลตางแผนก สงกดคณะแพทยศาสตร

กรใหบรกรทดสอบทงจตวทยการใหบรการทดสอบทางจตวทยาของภาควชาจตเวชศาสตร มราย

ละเอยดดงน1. ผใหบรกรทดสอบทงจตวทยนกจตวทยาคลนกเปนผใหบรการทดสอบทางจตวทยา โดยมหนาท

ดงน 1.1 จดหาแบบทดสอบทางจตวทยามาใชงานใหสอดคลองกบ

ปญหาของผมารบบรการ ซงแบบทดสอบทางจตวทยาทมอยสามารถตอบสนองตอปญหาของผมารบบรการไดอยางครอบคลม เปนไปตามมาตรฐานวชาชพในดานการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนก

1.2 จดระบบการใหบรการทดสอบทางจตวทยาโดยประสานกบบคลากรอนทเกยวของ ไดแก พยาบาลหองตรวจจตเวช พยาบาลหอผปวยจตเวช และพยาบาลหอผปวยโรคทางกายทสงผปวยปรกษาแผนกจตเวช

4

1.3 ดำาเนนการทดสอบทางจตวทยาและแปลผลทดสอบตามเกณฑการปฏบตงานอยางเครงครด

2. ผรบบรกรทดสอบทงจตวทยผรบบรการมทงผปวยจตเวชและผปวยโรคทางกายทมปญหาทาง

จตเวชหรอปญหาเชงพฤตกรรม ทได รบการประเมนเบองตนดวยวธ สมภาษณทางจตเวช (psychiatric interview) และตรวจสภาพจต (mental status) โดยจตแพทย ตลอดจนบคคลทวไปและนกเรยนนกศกษาทมารบการประเมนเพอรบรองภาวะสขภาพจตประกอบการพจารณาเรองการมอบหมายการทำางานและการเรยนตอ

3. สถนททำกรทดสอบทงจตวทยสถานททใชทำาการทดสอบทางจตวทยาทงผปวยนอก ผปวยใน และ

ผรบบรการทวไปทมาตรวจสขภาพจตโดยปกตจะทำาทหองตรวจจตเวช ตกผปวยนอก โรงพยาบาลศรนครนทร ยกเวนกรณผปวยในทอยในภาวะเคลอนยายไมสะดวก จะทำาการทดสอบทหอผปวย และนกศกษาทสอบเขาเรยนในคณะแพทย-ศาสตรทตองเขารบการทดสอบสภาพจตจะทำาการทดสอบเปนกลมทอาคารเรยนรวม คณะแพทยศาสตร

4. วน-เวลใหบรกรเนองจากนกจตวทยาตองปฏบตงานรองรบจตแพทยทกคนทสงตอ

ผปวยเขารบการตรวจประเมนพเศษทางจตวทยา นกจตวทยาจงใหบรการทดสอบทางจตวทยาทกวนจนทร-ศกร ในภาคเชา เวลา 08.30 - 12.00 น. และอาจเพมเวลาในภาคบายในกรณทจำาเปน เชน กรณผปวยเรงดวน หรอผปวยบานไกลและฐานะยากจน เปนตน แตอยางไรกตาม นกจตวทยาตองพยายามปฏบตตามกรอบเวลาทตงไว มฉะนนกจะกระทบกบภาระงานอยางอนทกำาหนดไวในภาคบาย เชน การทำากลมจตบำาบดผปวยในหอผปวยจตเวช การใหคำาปรกษาในคลนกใหคำาปรกษาวยรน การประชมปรกษากรณปญหาผปวย (Case Conference)

5

ตอนท 2มตรฐนวชชพจตวทยคลนก

(Professional Standards of Clinical Psychology)

6

ตอนท 2มตรฐนวชชพจตวทยคลนก

(Professional Standards of Clinical Psychology)

กอนทจะไดทราบถงขนตอนการปฏบตการทดสอบทางจตวทยา อยางเปนระบบและไดมาตรฐาน นกจตวทยาคลนกควรทจะไดทราบขอมลพนฐานทเกยวของเสยกอน สงสำาคญทควรทราบในเบองตนเพอการปฏบตงานคอมาตรฐานวชาชพจตวทยาคลนก (Professional Standards of Clinical Psychology)

ม ต ร ฐ น ว ช ช พ จ ต ว ท ย ค ล น ก (Professional Standards of Clinical Psychology)

งานดานจตวทยาคลนก นบวามความสำาคญตอความเปนอยและสขภาพจตทดของมนษยเปนอยางยง การชวยเหลอเอออำานวยมนษยใหปรบตวปรบใจและมสขนน เปนบรการทตองใชวชาการ จงตองรอบคอบระมดระวงและละเอยดออนเปนอยางมาก งานทางวชาชพจตวทยาคลนกเปนงานทผปฏบตไดรบความไววางใจจากผมารบบรการ สงคม และผบรหารอยางเตมท ดงนนผปฏบตงานจงตองธำารงความรบผดชอบไวอยางสงตามมาตรฐานวชาชพจตวทยาคลนก การปฏบตงานดานการทำาทดสอบทางจตวทยาถอเปนงานหลกทสำาคญอยางหนงของนกจตวทยาคลนก นกจตวทยาคลนกจงจำาเปนตองปฏบตตามมาตรฐานวชาชพ 2 ประการ ดงนคอ

มาตรฐานท 1 จรรยาว ช าช พน กจตว ทยาคล น ก (Ethical Principles of Clinical Psychologist)

มาตรฐานท 2 การตรวจวน จฉยทางจตวทยาคลนก (Clinical Psychological Assessment)

7

ม ต ร ฐ น ท 1 จ ร ร ย ว ช ช พ น ก จ ต ว ท ย ค ล น ก (Ethical Principles of Clinical Psychologist)

สงทเปนหวใจสำาคญสำาหรบการปฏบตงานของนกจตวทยาคลนกคอ การปฏบตงานตามหลกเกณฑจรรยาบรรณสำาหรบนกจตวทยาคลนก ซงความรเร องจรรยาบรรณนมสวนชวยอยางส ำาคญในการตดสนใจเลอกปฏบตงานทเหมาะสมไดดวยความมนใจ สบายใจ และปลอดภยเปนรากฐานทมนคง ความเจรญกาวหนาในวชาชพมไดอยทความรดานทฤษฎเปนเลศอยางเดยวเทานน แตยงตองประกอบดวยการปฏบตงานทงดงามดวยคณธรรม เพอยงประโยชนดานการคมครองผบรโภค ผเกยวของ และความเปนสขของคนในสงคมดวย นกจตวทยาคลนกจงตองปฏบตงานตามมาตรฐานดานจรรยาบรรณวชาชพดงน

มาตรฐานเชงกระบวนการปฏบตงาน มาตรฐานเชงผลลพธ1. กรปฏบตงนตมหลกวทยศสตร ในฐานะทนกจตวทยาคลนกเปนนกวทยาศาสตร ตองมความรบผดชอบสง ประกอบกรเตมกำาลงสตปญญา เลอกใชวธการทเหมาะสมตามควรแกกรณ ใหเกดความผด

ผใชบรการไดรบผลทตรงตอความเปนจรง

8

พลาดใหนอยทสด เพอปองกนผลทจะเปลยนแปลงวถชวตของผอน2. ควมรบผดชอบและมตรฐนควมรในวชชพ ตองปฏบตงานในหนาทดวยความรบผดชอบ วาดวยมาตรฐานความรในวชาชพ อยางเครงครดทกประการ ระมดระวงไมกระทำาการใด ๆ ทจะเปนเหตใหสงคมสวนรวมเสอมความศรทธาตอวชาชพของตน มการศกษาใฝหาความรเตมท ทนตอเหตการณตลอดเวลา 3. ทกษะกรปฏบตงน ตองมทกษะความสมารถ ในการปฏบตงานจตวทยาคลนกทรกษามาตรฐานของตนไวในระดบสง เพอประโยชนสขของสงคมและวชาชพทางจตวทยา ดวยการหมนศกษาหาความรททนตอเหตการณ ทงสวนทเปนวทยาศาสตรและวชาชพ ในขณะเดยวกน ตองคำานงถงขอจำากดดานความสามารถและวธการทจะนำาไปใชดวย นกจตวทยาคลนกจะลงมอปฏบตงานหรองานสอนใหผอนกตอ

ผลจากการปฏบตทางจตวทยาคลนก เปนเกณฑมาตรฐานทเชอถอของสงคม และเปนหลกฐานทางกฎหมายและราชการได

ผใชบรการไดรบประโยชนและสวสดภาพ อยางเตมท

มาตรฐานเชงผลลพธ

9

มาตรฐานเชงกระบวนการปฏบตงานเมอไดรบการฝกฝน และมประสบการณจนมคณสมบตพอเพยง ซงนกจตวทยาคลนกพงตองระมดระวงเปนพเศษเสมอ4. หลกศลธรรมและกฎหมย นกจตวทยาคลนกตองประพฤตตนตามศลธรรมและกฎหมายเชนเดยวกบคนอน ๆ ในสงคม และตองตระหนกถงความรบผดชอบในวชาชพของตน ตองระมดระวงในการกระทำา ทเกยวของกบเกณฑมาตรฐาน ความประพฤตของสงคมในลกษณะหรอรปแบบตาง ๆ ไมวาจะเปนอาจารย คร ลกจางหนวยงาน ฯ ทไมขดตอมาตรฐานทางศลธรรม กฎหมายและหลกจรรยาวชาชพ5. กรโฆษณประชสมพนธ การประกาศ โฆษณา แถลงขาวบรการและกจกรรมเพอสงเสรมงานจตวทยาคลนก ควรทำาดวยวตถประสงคเพอชวยใหคนอนในสงคมไดขอมลมาประกอบการพจารณาเลอกสงทเหมาะสม ในการใหขอมลขาวสารใด ๆทเกยวของกบงานตองกระทำา

ผใชบรการตองไมไดรบการกระทบกบสทธตามกฎหมาย อนเปนผลสบเนองจากการใหบรการทางจตวทยาคลนก

ผใชบรการไดรบขอมลขาวสารทถกตองชดเจนและทนตอเหตการณ ไมกอใหเกดความคาดหวงทเกนจรง ความเชอทไมถกตอง หรอความตนตระหนกตอขาวสารนน

ขอมลสวนตวของผใชบรการ ไดรบการรกษาเปนความลบอยางถกตองตามกฎหมาย

10

อยางถกตองเหมาะสม และตรงตามความเปนจรง ใหสมกบคณสมบตทางวชาชพ และหนาทการงานในฐานะตวแทนของหนวยงาน 6. กรรกษควมลบ ตองรกษาและเคารพในความลบของผใชบรการ และจะบอกขอมลใหผอนทราบได ตอเมอไดรบอนญาตเสยกอน ในกรณทผใชบรการไมสามารถอนญาตดวยตนเองได ตองใหผปกครองหรอตวแทนทถกตองตามกฎหมายเปนผอนญาต ยกเวนกรณพเศษทถาไมเปดเผยความลบนแลว จะทำาใหเกดอนตรายตอบคคลอนกตองบอกใหผใชบรการทราบลวงหนาวานกจตวทยาคลนกมขอจำากดทางกฎหมายมตรฐนท 2 กรตรวจวน จฉ ยทงจตวทยคลน ก (Clinical Psychological Assessment)

นกจตวทยาคลนกใชความรทางวชาการจตวทยาคลนกในการปฏบตงานกบผปวยนอก ผปวยใน และบคคลทวไปขององคกรภาครฐ / เอกชน และชมชนทยงมไดเปนปญหา เปนลกษณะงานทเนนการศกษาพฤตกรรมทงในสวนทเปนศกยภาพ กลไกทมาหรอสาเหตของปญหาทางจตเวช สขภาพจต และความผดปกตอนสบเนองมาจากพยาธสภาพทางสมอง ตลอดจนลกษณะบคลกภาพและระดบเชาวนปญญา โดยใชแบบทดสอบ

11

ทางจตวทยาชนดตาง ๆ รวมถงกจกรรมการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนกในลกษณะอน ๆ เชน การสงเกตพฤตกรรม และการสมภาษณทางจตวทยา เพอรวบรวมขอมลประกอบการตรวจวนจฉย การวเคราะหผลการตรวจ การประมวลผลและสรปผลรายงานเพอการวนจฉย การวางแนวทางการบำาบดทางจตวทยาและการพยากรณโรค นกจตวทยาคลนกจงตองปฏบตงานดานการทำาทดสอบทางจตวทยาตามมาตรฐานการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนก ดงน

มาตรฐานเชงกระบวนการปฏบตงาน มาตรฐานเชงผลลพธ1. ศ กษาทะ เบยนประวต และ ใบปรกษาโรค เพอวางแผน และตดสนใจเลอกเครองมอทดสอบทางจตวทยา ใหเหมาะสมตามวยและลกษณะอาการของผมาใชบรการ2. เตรยมเคร องมอทดสอบทางจตวทยาพรอมอปกรณทเกยวของกบการตรวจวนจฉย3. สรางสมพนธภาพกบผใชบรการ เพอใหเกดความไววางใจ และจงใจใหรวมมอในการตรวจวนจฉย4. สงเกตพฤตกรรมและสมภาษณผใ ช บ ร ก า ร เ พ อ น ำา ข อ ม ล แ ล ะพฤตกรรมการแสดงออกมาประกอบในการวเคราะหผลการตรวจวนจฉย5. ทดสอบดวยเคร องมอทดสอบทางจตวทยา อยางใดอยางหนง ดงตอไปน

1. ผใชบรการเกดความไววางใจ มสมพนธภาพกบผใหบรการ และรวมมอในกระบวนการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนก2. ผใชบรการได ร บร เก ยวก บสภาพปญหาและ ศกยภาพของตนเอง3. ผใชบรการและผเกยวของรบร แนวทางในการปฏบตเกยวกบการชวยเหลอและบำาบดทางจตวทยาตอไป4. มบนทกผลการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนกในแฟมประวตการรกษาของผใช บรการ เพอใชอางองหรอสงตอใหผเกยวของ5.น กจ ต ว ทยา ได ข อม ล ในกา รวางแผนในการบำาบดทางจตวทยา และการดำาเนนการ

12

5.1 แบบทดสอบเชาวนปญญา 5.2 แบบทดสอบบคลกภาพ 5.3 แบบทดสอบจตวทยาเชงประสาทวทยา 5.4 แบบทดสอบพฒนาการเดก 5.5 แบบทดสอบความบกพรองทางการเรยน 5.6 แบบทดสอบทางจตวทยาชนดอน ๆ

ปฏบตทเกยวของ

มาตรฐานเชงกระบวนการปฏบตงาน มาตรฐานเชงผลลพธ6. วเคราะหและแปลผลการทดสอบทางจตวทยา โดยใหคะแนนตามเกณฑมาตรฐานของเคร องมอแตละชนด วเคราะหผลรวมกบการสงเกตพฤตกรรมและสมภาษณ7. ประชมปรกษาและตรวจสอบผลการทดสอบทางจตวทยาก บน กจตวทยาคลน กในหรอนอกหนวยงา น (ในกรณ ท ม ป ญ หา ใ นด า นกฎหมายหรออน ๆ)8. เขยนรายงานตามแบบรายงานมาตรฐาน ผลการตรวจวนจฉยทางจตว ทยาคล น ก ซ ง ได จ ากการสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ การทดสอบทางจตวทยา รวมทงขอเสนอแนะทเกยวกบการวนจฉย การบ ำา บ ด ท า ง จ ต ว ท ย า แ ล ะ ก า ร

13

พยากรณโรค9. สงผลการตรวจแก ท มงานสขภาพจตและ / หรอแจงผลการตรวจ แนวทางการชวยเหลอ และการบำาบดทางจตวทยาแกผใชบรการและผเกยวของ10. เสนอผลการตรวจในทประชมทมสขภาพจตเพอตดสนใจวางแผนการชวยเหลอดำาเนนการตอไปในรายทจำาเปน

14

ตอนท 3รยชอแบบทดสอบทงจตวทยทใชปฏบตงน

ตอนท 3รยชอแบบทดสอบทงจตวทยทใชปฏบตงน

แบบทดสอบทางจตวทยาทใชปฏบตงานในภาควชาจตเวชศาสตรเปนแบบทดสอบมาตรฐานทนำาเขาจากตางประเทศและสรางเกณฑมาตรฐาน (norm) สำาหรบคนไทยแลว โดยจดแบงเปนหมวดตาง ๆ ดงน

1. แบบทดสอบเชวนปญญท รายการแบบทดสอบทางจตวทยา จำานวน1 Wechsler Adult Intelligence Scale (WAIS) 1 ชด2 Wechsler Adult Intelligence Scale -

Revised (WAIS-R)1 ชด

15

3 Wechsler Adult Intelligence Scale - 3rd

edition (WAIS-III)1 ชด

4 Wechsler Intelligence Scale for Children (WISC)

1 ชด

5 Wechsler Intelligence Scale for Children - Revised (WISC-R)

1 ชด

6 Wechsler Intelligence Scale for Children - 3rd edition (WISC-III)

1 ชด

7 Standford Binet-Form L-M 2 ชด8 Standford Binet- 5th editon 1 ชด8 Wechsler Preschool and Primary Scale of

Intelligence (WPPSI)1 ชด

9 Arthur Point Scale of Performance Tests form II

1 ชด

10

Standard Progressive Matrices (SPM) 2 ฉบบ

11

Advanced Progressive Matrices Set II (APM II Progressive Matrices)

1 ฉบบ

12

Colored Progressive Matrices (CPM) 1 ฉบบ

13

Goodenough - Harris Drawing Test 1 ชด

2. แบบทดสอบพฒนกรเดกท รายการแบบทดสอบทางจตวทยา จำานวน1 Denver Developmental Screening Test II 1 แพค2 Gesell Developmental Scale 1 แพค3. แบบทดสอบควมบกพรองทงกรเรยนท รายการแบบทดสอบทางจตวทยา จำานวน1 Wide Range Achievement Test (WRAT) 1 แพค

4. แบบทดสอบบคลกภพท รายการแบบทดสอบทางจตวทยา จำานวน

16

1 Sack Sentence Completion Test (SSCT) for Adult

1 แพค

2 Sack Sentence Completion Test (SSCT) for Children

1 แพค

3 Story Completion Test 1 แพค4 Minnesota Multiphasic Personality Test

(MMPI) ; booklet & card1 แพค

5 16 Personality Factor Questionnaire (16 PF)

1 แพค

6 Edwards Personal Preference Schedule (EPPS)

1 แพค

7 Thematic Apperception Test (TAT) 2 ชด8 Children Apperception Test - Animal

Figure (CAT-A)1 ชด

9 Children Apperception Test - Human Figure (CAT-H)

1 ชด

10

Rorschach Test (RT) 6 ชด

11

Draw A Person Test (DAP) 1 ชด

12

House-Tree-Person Test (HTP) 1 ชด

5. แบบทดสอบจตวทยเชงประสทวทยท รายการแบบทดสอบทางจตวทยา จำานวน1 Bender Visual Motor Gestalt Test

(BVMGT)8 ชด

2 The Revised Visual Retention Test (VRT -Revised)

1 ชด

3 Wechsler Memory Scale (WMS) - Form I 1 ชด4 Wechsler Memory Scale (WMS) - Form II 1 ชด5 Alzheimer’s Disease Assessment Scale

(ADAS)1 ชด

6 Wisconsin Card Sorting Test (WCST) ; Computer Version 4

1 ชด

17

7 Trail Making Test (TMT) ; Trail A-B 1 แพค8 Stroop Color and Word Test 1 แพค9 Examining for Aphasia 1 แพค10

The A-B-C Vision Test for Ocular Dominance

1 ชด

11

Developmental Test of Visual Motor Integration

1 ชด

12

Thai Mental State Exam (TMSE) 1 แพค

6. แบบทดสอบควมถนดเชงวชชพท รายการแบบทดสอบทางจตวทยา จำานวน1 The Self-Directed Search (SDS) 1 ชด7. แบบทดสอบและมตรวดสขภพจต 7.1 สำหรบเดกและวยรนท รายการแบบทดสอบทางจตวทยา จำานวน1 The Strengths and Difficulties

Questionnaire (SDQ)1 แพค

2 The Australian Scale For Asperger’s Syndrome (A.S.A.S.)

1 แพค

3 Children’s Depression Inventory (CDI) 1 แพค4 Center for Epidemiologic Studies-

Depression Scale (CES-D)1 แพค

5 Early School Inventory 1 แพค6 The Adolescent Coping Scale (ACS) 1 แพค7 แบบวดความฉลาดทางอารมณ (ฉบบกรมสขภาพจต) 1 แพค 7. 2 สำหรบผใหญท รายการแบบทดสอบทางจตวทยา จำานวน1 Symptom Checklist - 90 (SCL-90) 1 แพค2 General Health Questionnaire-28 (GHQ- 1 แพค

18

28)3 Khon Kaen University - Depression

Inventory (KKU-DI)1 แพค

4 Thai Depression Inventory (TDI)5 Beck Depression Inventory (BDI) 1 แพค6 Hamilton Rating Scale for Depression 1 แพค7 Suicidal Ideation Inventory 1 แพค8 Thai Stress Test 1 แพค9 Rosenberg Self Esteem Scale 1 แพค10

แบบวดความฉลาดทางอารมณ (ฉบบกรมสขภาพจต) 1 แพค

ตอนท 4ขนตอนกรใหบรกรตรวจรกษทงจตเวช

19

ตอนท 4ขนตอนกรใหบรกรตรวจรกษทงจตเวช

กอนทจะไดทราบแนวทางตาง ๆ ในการปฏบตงานทดสอบทางจตวทยา นกจตวทยาควรจะไดทราบถงขนตอนของการใหบรการตรวจรกษาทางจตเวชโดยภาพรวมของภาควชาจตเวชศาสตรเสยกอน ตามแผนภมแสดงขนตอนการใหบรการตรวจรกษาทางจตเวช ดงน

แผนภมขนตอนกรใหบรกรตรวจรกษทงจตเวช

ผรบบรการ หองตรวจจตเวช

พบพยาบาล

20

พบจตแพทย พบนกจตวทยา

สงตอแผนกอน พบพยาบาล

เขาหอผปวย รบยา กลบบาน ขนตอนกรใหบรกรตรวจรกษทงจตเวช

การใหบรการตรวจรกษาทางจตเวชในชวงเวลา 08.30 – 12.00 น. ของทกวนทำาการ มรายละเอยดขนตอน ดงน

1. ผรบบรการซงอาจจะไดแกผปวยจตเวช หรอผปวยโรคทางกายทถกสงปรกษาจากแผนกอนในโรงพยาบาลศรนครนทร พบพยาบาลทหองตรวจจตเวช (หองตรวจหมายเลข 7) อาคาร 89 พรรษาสมเดจยาซงเปนททำาการแผนกผปวยนอกเพอรบการจำาแนกประเภทและตรวจวดทางการพยาบาล หรอแจงนดหมายกอนพบจตแพทยหรอนกจตวทยา

2. ผปวยรายใหมทกรายพบจตแพทยเพอจตแพทยจะไดทำาการสมภาษณทางจตเวช (psychiatric interview) และประเมนสภาพจต (mental status) และใหการวนจฉยเบองตน ผปวยบางรายทจตแพทยพจารณาแลวเหนวาควรไดรบการตรวจประเมนทางจตวทยาเพม

21

เตมกอนการวนจฉย หรอเพอยนยนการวนจฉย หรอเพอตองการหลกฐานทางจตวทยาเพอใหคำารบรองภาวะสขภาพจต จตแพทยจะสงปรกษานกจตวทยาโดยเขยนใบคำาขอสงตรวจทางจตวทยา (ดในภาคผนวก ก) สงใหพยาบาลหองตรวจจตเวชเปนผด ำาเนนการสงตอใหน กจตวทยา ยกเวนกรณผรบบรการขาราชการหรอนกเรยนนกศกษาทไดรบทนศกษาตอตางประเทศจะเขาพบนกจตวทยา เพอท ำาการการตรวจประเมนทางจตวทยาทกรายกอนพบจตแพทยในวนรงขน

3. ผปวยทถกสงตรวจประเมนทางจตวทยาอาจเขารบการตรวจประเมนทางจตวทยาตอในทนทหากนกจตวทยาไมมควผปวยนดหมาย แตหากนกจตวทยามควผปวยนดหมาย พยาบาลจะทำาการนดหมายผปวยใหเขารบการตรวจประเมนทางจตวทยาในครงตอไป ยกเวนผปวยกรณเรงดวนหรอผปวยบานไกลฐานะยากจน นกจตวทยาจะพจารณาทำาการตรวจประเมนทางจตวทยาใหในภาคบายเปนราย ๆ ไป

4. ในกรณทผปวยทไดรบการนดหมายใหมารบการตรวจประเมนทางจตวทยา ในครงตอไป หลงจากทยนบตรนดหมายกบพยาบาลหองตรวจแลว ผปวยจะไดเขาพบนกจตวทยาเพอรบการตรวจประเมนทางจตวทยาไดตามกำาหนดเวลาทระบในบตรนดทนท โดยนกจตวทยากำาหนดระเบยบนดหมายไววานกจตวทยาสามารถรบนดทำาการทดสอบทางจตวทยาไดวนละ 2 คน / นกจตวทยา 1 คน (สำาหรบภาคเชา) และรบนดทำาทดสอบทางจตวทยาไดวนละ 1 คน / นกจตวทยา 1 คน (สำาหรบภาคบาย กรณเรงดวน)

5. หลงจากผป วยได รบการตรวจประเมนทางจตวทยาโดยนกจตวทยาแลว พยาบาลกจะสงตอผปวยพรอมผลการตรวจประเมนทางจตวทยาไปพบจตแพทยอกคร งหนง ซงอาจจะเปนวนเดยวกบทท ำาการตรวจประเมนทางจตวทยา หรอเปนวนนดหมายอน และหลงจากทพบจตแพทยแลวพยาบาลหองตรวจอาจสงผปวยบางรายเขารบการรกษาทหอผปวยจตเวช หรอสงกลบหอผปวยโรคทางกายทสงปรกษาแผนกจตเวช

22

บางรายใหรบยาแลวกลบบาน บางรายหากไมจำาเปนตองบำาบดดวยยากใหกลบบานไดเลยหรออาจสงตอแผนกอนทเกยวของ กรณทผปวยตองมารบการบ ำาบดรกษาด วยวธอ น หรอต องมาต ดตามการรกษา พยาบาลกจะทำาการนดหมายใหผปวยมารบบรการตามเปาหมาย

6. กรณทเป นผป วยในทงผป วยจตเวชหรอผป วยโรคทางกาย ทจตแพทยสงปรกษาเพอตรวจประเมนทางจตวทยา พยาบาลหอผปวยจะโทร. มาประสานกบพยาบาลหองตรวจเพอนดหมายทำาการตรวจประเมนทางจตวทยา นกจตวทยากจะทำาการตรวจประเมนทางจตวทยาตามทนดหมาย หลงจากนนกจะสงผลการตรวจประเมนทางจตวทยาไปยงหอผป วยเพอใหจตแพทยใชประกอบการพจารณาวนจฉยโรคหรอพจารณาใหการบำาบดรกษาตอไป

23

ตอนท 5แนวทงกรทำทดสอบทงจตวทย

24

ตอนท 5แนวทงกรทำทดสอบทงจตวทย

การปฏบตงานดานการทดสอบทางจตวทยาสำาหรบนกจตวทยาคลนก สงกดภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน มแนวทางปฏบตงานตามเกณฑมาตรฐานวชาชพในดานการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลน ก (Clinical Psychological Assessment) โดยแบงตามประเภทของผรบบรการไดดงนคอ

1. แนวทางทดสอบพยาธสภาพทางจตและสขภาพจตผปวยจตเวชและผปวยโรคทางกาย แบงออกเปน 3 กลม 1.1 แนวทางทดสอบเดกเลกและเดกโต

1.2 แนวทางทดสอบวยรน 1.3 แนวทางทดสอบผใหญ

2. แนวทางทดสอบสขภาพจตขาราชการหรอพนกงาน หรอนกเรยนทไดรบทนไปศกษาตอตางประเทศ 3. แนวทางทดสอบสขภาพจตและบคลกภาพนกเรยนทสอบเขาเรยนตอในคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

1. แนวทงทดสอบพยธสภพทงจตและสขภพจตผปวยจตเวชและผปวยโรคทงกย

กระบวนการประเมนและการทดสอบทางจตวทยา เพอประเมนพยาธสภาพทางจตและสขภาพจตของผรบบรการทมาแผนกจตเวชโดยตรง และผปวยโรคทางกายทถกสงปรกษาจากแผนกอนในโรงพยาบาลศรนครนทร คณะแพทยศาสตร หลงจากทไดรบการสงปรกษาเพอใหท ำาการตรวจประเมนทางจตวทยานกจตวทยาปฏบตการทดสอบทางจตวทยาตามมาตรฐานวชาชพ ในดานการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนก (Clinical

25

Psychological Assessment) โดยแบงออกเปนแนวทางทดสอบเดกเลกและเดกโต แนวทางทดสอบวยรน และแนวทางทดสอบผใหญ ตามขนตอนดงน

1.1 แนวทงทดสอบเดกเลกและเดกโต ขนเตรยมกร ขนตอนท 1 ศกษาทะเบยนประวต และใบสงปรกษาตรวจ

ประเมนทางจตวทยา เพอวางแผนและตดสนใจเลอกเคร องมอทดสอบทางจตวทยา ใหเหมาะสมตามวยและลกษณะอาการหรอปญหาของเดก ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 10 นาท

ขนตอนท 2 เตรยมเคร องมอทดสอบทางจตวทยา พรอมอปกรณทเกยวของกบการตรวจวนจฉย ไดแก แบบบนทกการสมภาษณทางจตวทยา แบบบนทกการทดสอบ (record form) นาฬกาจบเวลา กระดาษ A4 ส และอน ๆ ตามความจ ำาเปน ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 นาท

ขนดำเนนกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 3 สรางสมพนธภาพกบเดกและผปกครอง เพอให

เกดความไววางใจและจงใจใหรวมมอในการทำาทดสอบทางจตวทยาเพอเปาหมายในการตรวจวนจฉย โดยใชวธการพดคยเกยวกบเร องราวทว ๆ ไป (small talk) และการจงใจดวยการใหเดกไดเลนของเลนพรอมกบสงเกตพฤตกรรมของเดก เพอใชเปนขอมลดานพฤตกรรมการแสดงออกมาประกอบในการวเคราะหผลการตรวจวนจฉย ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 -10 นาท

ขนตอนท 4 ทำาการสมภาษณผปกครองสำาหรบเดกเลก (อายต ำากวา 8 ป) และท ำาการสมภาษณเด กโต (อาย 8-15 ป) รวมกบสมภาษณผปกครองหลงจากทสมภาษณเดกโต เพอใชเปนขอมลประกอบการตรวจประเมนทางจตวทยา โดยใชแบบบนทกการสมภาษณทาง

26

จตวทยา (ดในภาคผนวก ข) เปนแนวทาง เพอใชประกอบในการวเคราะหผลการตรวจวนจฉย ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 15 นาท

ขนตอนท 5 ทำาการทดสอบดวยเครองมอทดสอบทางจตวทยาอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกนเพอตอบคำาถามทปรากฏในใบคำาขอสงตรวจทางจตวทยา (ดในภาคผนวก ก) โดยทำาการบนทกพฤตกรรมขณะทำาการทดสอบรวมดวย ดงตอไปน 5.1 แบบทดสอบเชาวนปญญา 5.2 แบบทดสอบพฒนาการเดก 5.3 แบบทดสอบความบกพรองทางการเรยน 5.4 แบบทดสอบบคลกภาพ 5.5 แบบทดสอบจตวทยาเชงประสาทวทยา 5.6 แบบทดสอบและมาตรวดสขภาพจตสำาหรบเดก

ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 1 ชวโมง - 1 ชวโมง 30 นาท ถาทำาการทดสอบไมเสรจตามเปาหมาย นกจตวทยาตองทำาการนดหมายเพอทำาการทดสอบเพมเตมในคร งตอไป หรออาจใชวธพกสกครหนง (ประมาณ 20-30 นาท หรอพจารณาตามความเหมาะสม) ไมควรฝนทำาใหเสรจ เพราะเดกมชวงความสนใจสนกวาผใหญ อาจจะทำาใหไมไดรบความรวมมอและตอตานการทดสอบได

ขนวเคระหผลและแปลผลกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 6 ทำาการวเคราะหและแปลผลการทดสอบทาง

จตวทยา โดยใหคะแนนตามเกณฑมาตรฐานของเคร องมอแตละชนด วเคราะหผลรวมกบการสงเกตพฤตกรรมและสมภาษณ ขนตอนนจะไมทำาทนทหลงจากททำาการทดสอบทางจตวทยาเสรจสน เนองจากในแตละวนจะมควผปวยนดทำาทดสอบทางจตวทยาตอเนองกน การวเคราะหและแปลผลจงจะทำาในภาคบายของวนททำาการทดสอบนนหรอวนรงขน ยกเวนกรณผปวยเรงดวนทตองพบจตแพทยตอทนทหลงจากททำาการทดสอบทางจตวทยาแลว นกจตวทยา

27

กจะทำาการวเคราะหและแปลผลทนท ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 10 นาท สำาหรบกรณเรงดวน และใชเวลาประมาณ 20-30 นาท สำาหรบกรณปกต

ขนรยงนผลกรตรวจวนจฉยทงจตวทย ขนตอนท 7 เขยนรายงานตามแบบรายงานมาตรฐาน (ดในภาค

ผนวก ค) โดยระบผลการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนก ซงไดจากการสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ การทดสอบทางจตวทยา รวมทงขอเสนอแนะทเกยวกบการวนจฉย การบำาบดทางจตวทยา และการพยากรณโรค โดยเขยนผลทดสอบทเปดเผยได เชน ระดบ IQ พรอมกบแนบ IQ Profile ลงในทะเบยนประวตของเดก สำาหรบกรณเรงดวน ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 10 นาท สวนขอมลทเปดเผยแลวอาจเสยหายตอเดก เชน หลกฐานทเกยวกบปญหา sexual abused ปญหาพยาธสภาพทางจตทนอกเหนอจากปญหาการเรยน จะทำาเปนรายงานในรปแบบการจดพมพและเกบใสซองมดชดโดยไมแนบไปกบทะเบยนประวต ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 20-30 นาทเหมอนกบกรณปกตอน ๆ และใชเวลาในกระบวนการพมพโดยเจาหนาทธรการ 1-2 วน การจดพมพจะทำาเปน 2 ฉบบ สำาหรบจตแพทย 1 ฉบบ และสำาหรบนกจตวทยาเกบไวเปนสำาเนา 1 ฉบบ

ขนตอนท 8 อธบายผลการทดสอบทางจตวทยาใหผปกครองและเดกทราบ รวมทงใหคำาแนะนำาปรกษาในสวนทเกยวของกบปญหาของเดก และรวมถงตอบขอสงสยของผปกครอง ในขนตอนนนอกจากจะอธบายและใหคำาปรกษาโดยการพดคยแลว นกจตวทยาจะเขยนผลการตรวจและขอเสนอแนะเปนลายลกษณอกษรลงในแบบฟอรมรายงานผลการทดสอบทางจตวทยาฉบบผปกครอง (ดในภาคผนวก ง) ใหผปกครองนำากลบไปดวย

ขนตอนท 9 สงผลการตรวจและ / หรอแจงผลการตรวจ แนวทางการชวยเหลอ และการบำาบดทางจตวทยาแกทมงานสขภาพจตและผเกยวของ โดยรายงานผลการตรวจในรปแบบการพมพจะถกสงกลบมาจากหนวยธรการ 1-2 วน หลงจากสงตนฉบบทเขยนดวยลายมอ และพยาบาลหองตรวจจะเปนผจดเกบไวในตะแกรงเพอรอเสนอจตแพทย

28

กรณผปวยใน เมอนกจตวทยาไดรบสำาเนาทเจาหนาทธรการสงมาไวในตะแกรงรบสำาเนาผลทดสอบทวางในหองพกนกจตวทยาแลว นกจตวทยากจะโทร.แจงใหหอผปวยมารบผลทดสอบไปเตรยมรอเสนอจตแพทย ภายหลงทจตแพทยอานผลแลวหรอภายหลงทผปวยถกจำาหนายออกจากโรงพยาบาลแลว ผลทดสอบทกฉบบจะถกเกบไวทหองตรวจจตเวช โดยพยาบาลหองตรวจจะเปนผรบผดชอบรวบรวมใหนกจตวทยาเกบเพอรอทำาลายเมอเวลาผานพนไป 5 ป

ขนตอนท 10 เสนอผลการตรวจในทประชมทมสขภาพจตทกครงทม case conference เพอการวนจฉยและตดสนใจวางแผนการชวยเหลอดำาเนนการตอ และเพอประโยชนดานการเรยนการสอนสำาหรบแพทยประจำาบานสาขาจตเวชศาสตร และนกศกษาแพทยชนปท 5 และนำาเสนอในทประชม kardex round ในรายทจำาเปน เพอปรบเปลยนหรอตดสนใจวางแผนการชวยเหลอผปวย

1.2 แนวทงทดสอบวยรน ขนเตรยมกร ขนตอนท 1 ศกษาทะเบยนประวต และใบสงปรกษาตรวจ

ประเมนทางจตวทยา เพอวางแผนและตดสนใจเลอกเคร องมอทดสอบทางจตวทยา ใหเหมาะสมตามวยและลกษณะอาการหรอปญหาของผปวยวยรน ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 10 นาท

ขนตอนท 2 เตรยมเคร องมอทดสอบทางจตวทยา พรอมอปกรณทเกยวของกบการตรวจวนจฉย ไดแก แบบบนทกการสมภาษณทางจตวทยา แบบบนทกการทดสอบ (record form) นาฬกาจบเวลา กระดาษ A4 ส และอน ๆ ตามความจ ำาเปน ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 นาท

29

ขนดำเนนกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 3 สรางสมพนธภาพกบเดกวยรน โดยแยกเดกออก

จากผปกครอง นกจตวทยาตองพดคยกบเดกวยรนกอนพดคยกบผปกครองเสมอ เพอใหเกดความไววางใจและจงใจใหรวมมอในการทำาทดสอบทางจตวทยาเพอเปาหมายในการตรวจวนจฉย โดยใชวธการพดคยเกยวกบเรองราวทว ๆ ไป (small talk) และการจงใจดวยการใหเดกไดเลาเรองทเขากำาลงสนใจอยพอสงเขป พรอมกบสงเกตพฤตกรรมของเดก เพอใชเปนขอมลดานพฤตกรรมการแสดงออกมาประกอบในการวเคราะหผลการตรวจวนจฉย ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 -10 นาท

ขนตอนท 4 ทำาการสมภาษณเดกใหเสรจสนกอน แลวจงคอยเชญผปกครองเขามารบการสมภาษณเพมเตม เพอใชเปนขอมลประกอบการตรวจประเมนทางจตวทยา โดยใชแบบบนทกการสมภาษณทางจตวทยา (ดในภาคผนวก ข) เปนแนวทาง เพอใชประกอบในการวเคราะหผลการตรวจวนจฉย ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 15 นาท

ขนตอนท 5 ทำาการทดสอบดวยเครองมอทดสอบทางจตวทยาอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกนเพอตอบคำาถามตามใบคำาขอสงตรวจทางจตวทยา (ดในภาคผนวก ก) โดยทำาการบนทกพฤตกรรมขณะทำาการทดสอบรวมดวย ดงตอไปน 5.1 แบบทดสอบเชาวนปญญา 5.2 แบทดสอบความบกพรองทางการเรยน 5.3 แบบทดสอบบคลกภาพ 5.5 แบบทดสอบจตวทยาเชงประสาทวทยา 5.6 แบบทดสอบความถนดเชงวชาชพ

5.7 แบบทดสอบและมาตรวดสขภาพจตสำาหรบวยรน ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 1 ชวโมง - 1 ชวโมง 30 นาท

ถาทำาการทดสอบไมเสรจตามเปาหมาย นกจตวทยาตองทำาการนดหมายเพอทำาการทดสอบเพมเตมในคร งตอไป หรออาจถามความสมครใจทจะ

30

ทำาการทดสอบตอ หากเดกไมขดของกดำาเนนการทดสอบตอ โดยอาจใชวธพกสกครหนงกอน (ประมาณ 20-30 นาท หรอพจารณาตามความเหมาะสม) แตหากเดกไมสมครใจ ไมควรฝนทำาใหเสรจ เพราะ อาจจะทำาใหไมไดรบความรวมมอและตอตานการทดสอบได อยางไรกตามในกรณทเดกสมครใจทจะทำาการทดสอบตอ นกจตวทยากไมควรใชเวลาดำาเนนการเกนกวา 2 ชวโมง เพราะธรรมชาตการเรยนรของคนทวไปถาเกนกวา 2 ชวโมง อาจจะทำาใหเกดความเหนอยลาและทำาใหความสนใจลดลงได

ขนวเคระหผลและแปลผลกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 6 ทำาการวเคราะหและแปลผลการทดสอบทาง

จตวทยา โดยใหคะแนนตามเกณฑมาตรฐานของเคร องมอแตละชนด วเคราะหผลรวมกบการสงเกตพฤตกรรมและสมภาษณ ขนตอนนจะไมทำาทนทหลงจากททำาการทดสอบทางจตวทยาเสรจสน เนองจากในแตละวนจะมควผปวยนดทำาทดสอบทางจตวทยาตอเนองกน การวเคราะหและแปลผลจงจะทำาในภาคบายของวนททำาการทดสอบนนหรอวนรงขน ยกเวนกรณผปวยเรงดวนทตองพบจตแพทยตอทนทหลงจากททำาการทดสอบทางจตวทยาแลว นกจตวทยากจะทำาการวเคราะหและแปลผลทนท ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 10 นาท สำาหรบกรณเรงดวน และใชเวลาประมาณ 20-30 นาท สำาหรบกรณปกต

ขนรยงนผลกรตรวจวนจฉยทงจตวทย ขนตอนท 7 เขยนรายงานตามแบบรายงานมาตรฐาน (ดในภาค

ผนวก ค) โดยระบผลการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนก ซงไดจากการสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ การทดสอบทางจตวทยา รวมทงขอเสนอแนะทเกยวกบการวนจฉย การบำาบดทางจตวทยา และการพยากรณโรค โดยเขยนผลทดสอบทเปดเผยได เชน ระดบ IQ พรอมกบแนบ IQ Profile ลงในทะเบยนประวตของเดก สำาหรบกรณเรงดวน ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 10 นาท สวนขอมลทเปดเผยแลวอาจเสยหายตอเดก เชน หลกฐานทเกยวกบปญหา sexual abused ปญหาพยาธสภาพทางจตทนอกเหนอจากปญหาการเรยน จะทำาเปนรายงานในรปแบบการจดพมพและ

31

เกบใสซองมดชดโดยไมแนบไปกบทะเบยนประวต ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 20-30 นาทเหมอนกบกรณปกตอน ๆ และใชเวลาในกระบวนการพมพโดยเจาหนาทธรการ 1-2 วนการจดพมพจะทำาเปน 2 ฉบบ สำาหรบจตแพทย 1 ฉบบ และสำาหรบนกจตวทยาเกบไวเปนสำาเนา 1 ฉบบ

ขนตอนท 8 อธบายผลการทดสอบทางจตวทยาใหผปกครองและเดกทราบ รวมทงใหคำาแนะนำาปรกษาในสวนทเกยวของกบปญหาของเดก และรวมถงตอบขอสงสยของผปกครอง ในขนตอนนนอกจากจะอธบายและใหคำาปรกษาโดยการพดคยแลว นกจตวทยาจะเขยนผลการตรวจและขอเสนอแนะเปนลายลกษณอกษรลงในแบบฟอรมรายงานผลการทดสอบทางจตวทยาฉบบผปกครอง (ดในภาคผนวก ง) ใหผปกครองนำากลบไปดวย

ขนตอนท 9 สงผลการตรวจและ / หรอแจงผลการตรวจ แนวทางการชวยเหลอ และการบำาบดทางจตวทยาแกทมงานสขภาพจตและผเกยวของ โดยรายงานผลการตรวจในรปแบบการพมพจะถกสงกลบมาจากหนวยธรการ 1-2 วน หลงจากสงตนฉบบทเขยนดวยลายมอ และพยาบาลหองตรวจจะเปนผจดเกบไวในตะแกรงเพอรอเสนอจตแพทย กรณผปวยในเมอนกจตวทยาไดรบส ำาเนาทเจาหนาทธรการสงมาไวในตะแกรงรบสำาเนาผลทดสอบทวางในหองพกนกจตวทยาแลว นกจตวทยากจะโทร.แจงใหหอผปวยมารบผลทดสอบไปเตรยมรอเสนอจตแพทย ภายหลงทจตแพทยอานผลแลวหรอภายหลงทผปวยถกจำาหนายออกจากโรงพยาบาลแลว ผลทดสอบทกฉบบจะถกเกบไวทหองตรวจจตเวช โดยพยาบาลหองตรวจจะเปนผรบผดชอบรวบรวมใหนกจตวทยาเกบเพอรอทำาลายเมอเวลาผานพนไป 5 ป

ขนตอนท 10 เสนอผลการตรวจในทประชมทมสขภาพจตทกครงทม case conference เพอการวนจฉยและตดสนใจวางแผนการชวยเหลอดำาเนนการตอไป และเพอประโยชนดานการเรยนการสอนสำาหรบแพทยประจำาบานสาขาจตเวชศาสตร และนกศกษาแพทยชนปท 5 และนำา

32

เสนอในทประชม kardex round ในรายทจำาเปน เพอปรบเปลยนหรอตดสนใจวางแผนการชวยเหลอผปวย

1.3 แนวทงทดสอบผใหญ ขนเตรยมกร ขนตอนท 1 ศกษาทะเบยนประวต และใบสงปรกษาตรวจ

ประเมนทางจตวทยา เพอวางแผนและตดสนใจเลอกเคร องมอทดสอบทางจตวทยา ใหเหมาะสมตามวยและลกษณะอาการหรอปญหาของผปวย ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 10 นาท

ขนตอนท 2 เตรยมเคร องมอทดสอบทางจตวทยา พรอมอปกรณทเกยวของกบการตรวจวนจฉย ไดแก แบบบนทกการสมภาษณทางจตวทยา แบบบนทกการทดสอบ (record form) นาฬกาจบเวลา กระดาษ A4 ส และอน ๆ ตามความจ ำาเปน ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 นาท

ขนดำเนนกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 3 สรางสมพนธภาพกบผปวย เพอใหเกดความไว

วางใจและจงใจใหรวมมอในการทำาทดสอบทางจตวทยาเพอเปาหมายในการตรวจวนจฉย โดยใชวธการพดคยเกยวกบเร องราวทว ๆ ไป (small talk) พรอมกบสงเกตพฤตกรรมของผป วย เพอใชเปนขอมลดานพฤตกรรมการแสดงออกมาประกอบในการวเคราะหผลการตรวจวนจฉย ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 -10 นาท

ขนตอนท 4 ทำาการสมภาษณ เพอใชเปนขอมลประกอบการตรวจประเมนทางจตวทยา โดยใชแบบบนทกการสมภาษณทางจตวทยา (ดในภาคผนวก ข) เปนแนวทาง เพอใชประกอบในการวเคราะหผลการตรวจวนจฉย ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 15 นาท

ขนตอนท 5 ทำาการทดสอบดวยเครองมอทดสอบทางจตวทยาอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกนเพอตอบคำาถามทปรากฏในใบ

33

คำาขอสงตรวจทางจตวทยา (ดในภาคผนวก ก) โดยทำาการบนทกพฤตกรรมขณะทำาการทดสอบรวมดวย ดงตอไปน 5.1 แบบทดสอบเชาวนปญญา 5.2 แบบทดสอบบคลกภาพ 5.3 แบบทดสอบจตวทยาเชงประสาทวทยา 5.4 แบบทดสอบและมาตรวดสขภาพจตสำาหรบผใหญ

ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 1 ชวโมง - 1 ชวโมง 30 นาท ถาทำาการทดสอบไมเสรจตามเปาหมาย นกจตวทยาตองทำาการนดหมายเพอทำาการทดสอบเพมเตมในคร งตอไป หรออาจถามความสมครใจทจะทำาการทดสอบตอ หากผปวยไมขดของกดำาเนนการทดสอบตอ โดยอาจใชวธพกสกครหนงกอน (ประมาณ 20-30 นาท หรอพจารณาตามความเหมาะสม) แตหากผปวยไมสมครใจ ไมควรฝนทำาใหเสรจ เพราะอาจจะทำาใหไมไดรบความรวมมอและตอตานการทดสอบได อยางไรกตามในกรณทผปวยสมครใจทจะทำาการทดสอบตอ นกจตวทยากไมควรใชเวลาดำาเนนการเกนกวา 2 ชวโมง เพราะธรรมชาตการเรยนรของคนทวไปถาเกนกวา 2 ชวโมง อาจจะทำาใหเกดความเหนอยลาและทำาใหความสนใจลดลงได

ขนวเคระหผลและแปลผลกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 6 ทำาการวเคราะหและแปลผลการทดสอบทาง

จตวทยา โดยใหคะแนนตามเกณฑมาตรฐานของเคร องมอแตละชนด วเคราะหผลรวมกบการสงเกตพฤตกรรมและสมภาษณ ขนตอนนจะไมทำาทนทหลงจากททำาการทดสอบทางจตวทยาเสรจสน เนองจากในแตละวนจะมควผปวยนดทำาทดสอบทางจตวทยาตอเนองกน การวเคราะหและแปลผลจงจะทำาในภาคบายของวนททำาการทดสอบนนหรอวนรงขน ยกเวนกรณผปวยเรงดวนทตองพบจตแพทยตอทนทหลงจากททำาการทดสอบทางจตวทยาแลว นกจตวทยากจะทำาการวเคราะหและแปลผลทนท ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 10 นาท สำาหรบกรณเรงดวน และใชเวลาประมาณ 20-30 นาท สำาหรบกรณปกต

34

ขนรยงนผลกรตรวจวนจฉยทงจตวทย ขนตอนท 7 เขยนรายงานตามแบบรายงานมาตรฐาน (ดในภาค

ผนวก ค) โดยระบผลการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนก ซงไดจากการสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ การทดสอบทางจตวทยา รวมทงขอเสนอแนะทเกยวกบการวนจฉย การบำาบดทางจตวทยา และการพยากรณโรค โดยเขยนผลทดสอบทเปดเผยได เชน ระดบ IQ พรอมกบแนบ IQ Profile ลงในทะเบยนประวตของผปวย สำาหรบกรณเรงดวน ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 10 นาท สวนขอมลทเปดเผยแลวอาจเสยหายตอผปวย เชน หลกฐานทเกยวกบปญหาทางเพศ ปญหาพยาธสภาพทางจต จะทำาเปนรายงานในรปแบบการจดพมพและเกบใสซองมดชดโดยไมแนบไปกบทะเบยนประวต และใชเวลาในขนตอนนประมาณ 20-30 นาทเหมอนกบกรณปกตอน ๆ และใชเวลาในกระบวนการพมพโดยเจาหนาทธรการ 1-2 วน การจดพมพจะทำาเปน 2 ฉบบ สำาหรบจตแพทย 1 ฉบบ และสำาหรบนกจตวทยาเกบไวเปนสำาเนา 1 ฉบบ

ขนตอนท 8 อธบายผลการทดสอบทางจตวทยาใหผปวยทราบ รวมทงใหคำาแนะนำาปรกษาในสวนทเกยวของกบปญหาของผปวย และรวมถงตอบขอสงสยของผปวยกอนเขาพบจตแพทยดวย

ขนตอนท 9 สงผลการตรวจและ / หรอแจงผลการตรวจ แนวทางการชวยเหลอ และการบำาบดทางจตวทยาแกทมงานสขภาพจตและผเกยวของ โดยรายงานผลการตรวจในรปแบบการพมพจะถกสงกลบมาจากหนวยธรการ 1-2 วน หลงจากสงตนฉบบทเขยนดวยลายมอ และพยาบาลหองตรวจจะเปนผจดเกบไวในตะแกรงเพอรอเสนอจตแพทย กรณผปวยในเมอนกจตวทยาไดรบส ำาเนาทเจาหนาทธรการสงมาไวในตะแกรงรบสำาเนาผลทดสอบทวางในหองพกนกจตวทยาแลว นกจตวทยากจะโทร.แจงใหหอผปวยมารบผลทดสอบไปเตรยมรอเสนอจตแพทย ภายหลงทจตแพทยอานผลแลวหรอภายหลงทผปวยถกจำาหนายออกจากโรงพยาบาลแลว ผลทดสอบทกฉบบจะถกเกบไวทหองตรวจจตเวช โดย

35

พยาบาลหองตรวจจะเปนผรบผดชอบรวบรวมใหนกจตวทยาเกบเพอรอทำาลายเมอเวลาผานพนไป 5 ป

ขนตอนท 10 เสนอผลการตรวจในทประชมทมสขภาพจตทกครงทม case conference เพอการวนจฉยและตดสนใจวางแผนการชวยเหลอดำาเนนการตอไป และเพอประโยชนดานการเรยนการสอนสำาหรบแพทยประจำาบานสาขาจตเวชศาสตร และนกศกษาแพทยชนปท 5 และนำาเสนอในทประชม kardex round ในรายทจำาเปน เพอปรบเปลยนหรอตดสนใจวางแผนการชวยเหลอผปวย

2. แนวทงทดสอบสขภพจตขรชกร หรอพนกงน หรอนกเรยนทไดรบทนไปศกษตอตงประเทศ

ขาราชการ หรอพนกงาน หรอนกเรยนทไดรบทนไปศกษาตอตางประเทศไมถอวาเปนผปวย การใหบรการตรวจสขภาพจตจงมความแตกตางจากผปวยจตเวชหรอผปวยโรคทางกายทสงสยวาอาจจะปวยทางจตหรอมปญหาสขภาพจต โดยทผรบบรการกลมนจะเขารบการตรวจประเมนทางจตวทยากอนทจะพบจตแพทย และสามารถดำาเนนการพรอมกนเปนกลมได เนองจากการตรวจสขภาพจตสำาหรบผรบรการในกลมนจะมาทแผนกจตเวชโดยไมมการนดหมายลวงหนา นกจตวทยาปฏบตตามขนตอนดงน

ขนเตรยมกร ขนตอนท 1 เตรยมเคร องมอทดสอบทางจตวทยา พรอม

อปกรณทเกยวของกบการตรวจวนจฉย ไดแก แบบสอบถามประวตสวนตว ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 2 นาท

ขนดำเนนกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 2 สรางสมพนธภาพกบผรบบรการ เพอใหเกดความ

ไววางใจและจงใจใหรวมมอในการทำาทดสอบทางจตวทยาเพอเปาหมายในการตรวจวนจฉย ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 นาท

ขนตอนท 3 ชแจงขนตอนการใหบรการตามแนวทางการตรวจสขภาพจตเพอศกษาตอตางประ-

36

เทศ (ดในภาคผนวก จ) และกอนทำาการทดสอบทางจตวทยานกจตวทยาขอใหผรบบรการตอบแบบสอบถามประวตสวนตว (ดในภาคผนวก ฉ) เปนแนวทาง เพอใชเปนขอมลประกอบการตรวจประเมนทางจตวทยา เพอใชประกอบในการวเคราะหผลการตรวจวนจฉย และชแจงวธการทำาแบบทดสอบซงผรบบรการสามารถตอบแบบทดสอบไดดวยตนเอง ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 นาท

ขนตอนท 4 ใหผรบบรการทำาแบบทดสอบดวยวธรายงานตนเอง โดยใชหองประชมดานหลงหองตรวจจตเวชทมความสงบเงยบและอณหภมพอเหมาะเปนสถานททดสอบ เคร องมอทดสอบทใชมเพยงแบบทดสอบเดยวคอ Minnesota Multiphasic Personality Test (MMPI) ใชเวลาในขนตอนนใชเวลาประมาณ 1 ชวโมง 30 นาท

ขนวเคระหผลและแปลผลกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 6 ทำาการวเคราะหและแปลผลการทดสอบทาง

จตวทยา โดยใหคะแนนตามเกณฑมาตรฐานของเคร องมอ วเคราะหผลรวมกบการสงเกตพฤตกรรมและขอมลทไดจากแบบสอบถามประวตสวนตว ขนตอนนจะไมทำาทนทหลงจากททำาการทดสอบทางจตวทยาเสรจสน เนองจากในแตละวนจะมควผปวยนดทำาทดสอบทางจตวทยาตอเนองกน การวเคราะหและแปลผลจงจะทำาในภาคบายของวนททำาการทดสอบนน เพอทจะไดสงพมพผลใหทนใชงานในวนรงขน ในขนตอนนใชเวลาประมาณ 10 นาท ขนรยงนผลกรตรวจวนจฉยทงจตวทย

ขนตอนท 7 เขยนรายงานตามแบบรายงานมาตรฐาน (ดในภาคผนวก ค) โดยระบผลการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนก ซงไดจากการสงเกตพฤตกรรม การตอบแบบสอบถามจากประวตสวนตว การทดสอบทางจตวทยา แลวสงผลไปพมพทภาควชาจตเวชศาสตร ใชเวลาในกระบวนการพมพโดยเจาหนาทธรการ 1/2 วน การจดพมพจะทำาเปน 2

37

ฉบบ สำาหรบจตแพทย 1 ฉบบ และสำาหรบนกจตวทยาเกบไวเปนสำาเนา 1 ฉบบ

ขนตอนท 8 สงผลการตรวจและ / หรอแจงผลการตรวจแกทมงานสขภาพจตและผเกยวของ โดยรายงานผลการตรวจในรปแบบการพมพจะถกสงกลบมาจากหนวยธรการในวนรงขน หลงจากสงตนฉบบทเขยนดวยลายมอ และพยาบาลหองตรวจจะเปนผจดเกบไวในตะแกรงเพอรอเสนอจตแพทย ผลทดสอบทกฉบบจะถกเกบไวทหองตรวจจตเวช โดยพยาบาลหองตรวจจะเปนผรบผดชอบรวบรวมใหนกจตวทยาเกบเพอรอทำาลายเมอเวลาผานพนไป 5 ป

3. แนวทงทดสอบสขภพจตและบคลกภพนกเรยนทสอบเขเรยนตอในคณะแพทยศสตร

การใหบรการตรวจสขภาพจตและบคลกภาพนกเรยน ทสอบเขาเรยนตอในคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ไมถอวาเปนผปวยเชนเดยวกบกลมผรบบรการทไดทนศกษาตอตางประเทศการบรการจงมความแตกตางจากผปวยจตเวชหรอผปวยโรคทางกายทสงสยวาอาจจะปวยทางจต หรอมปญหาสขภาพจตดวยเชนกน โดยทผรบบรการกลมนจะเขารบการตรวจประเมนทางจตวทยาเปนกลมกอนทจะเขารบการสมภาษณกบจตแพทย แตละปการศกษาจะทำาการทดสอบ 2 คร ง คอในราวเดอนธนวาคม (สอบโดยวธรบตรง) และในราวเดอนพฤษภาคม (สอบโดยรบจากสวนกลาง) ผรบรการกลมนมจำานวน 80-160 คน และจะมาทรบการทดสอบทอาคารเรยนรวม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน โดยมการกำาหนดแจงลวงหนา นกจตวทยาปฏบตตามขนตอนดงน

ขนเตรยมกร ขนตอนท 1 เตรยมเครองมอทดสอบทางจตวทยา เนองจากม

ผเขารบการทดสอบจำานวนมาก ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 30 นาท

38

ขนดำเนนกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 2 สรางสมพนธภาพกบผรบบรการ เพอใหเกดความ

ไววางใจและจงใจใหรวมมอในการทำาทดสอบทางจตวทยาเพอเปาหมายในการตรวจคดกรอง ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 นาท

ขนตอนท 3 นกจตวทยาช แจงข นตอนการทดสอบทางจตวทยา โดยขอใหผรบบรการตอบ แบบทดสอบดวยวธรายงานตนเอง ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 5 นาท

ขนตอนท 4 ใหผรบบรการทำาแบบทดสอบดวยวธรายงานตนเอง โดยใชหองเรยน ณ อาคารเรยนรวม ทมความสงบเงยบและอณหภมพอเหมาะเปนสถานททดสอบ เครองมอทดสอบทใชมเพยงแบบท ด ส อ บ เ ด ย ว ค อ Minnesota Multiphasic Personality Test (MMPI) ใชเวลาในขนตอนนประมาณ 1 ชวโมง 30 นาท - 2 ชวโมง

ขนวเคระหผลและแปลผลกรทดสอบทงจตวทย ขนตอนท 5 ทำาการวเคราะหและแปลผลการทดสอบทาง

จตวทยา โดยใหคะแนนตามเกณฑมาตรฐานของเครองมอ การตรวจใหคะแนน การวเคราะหและแปลผลกระทำาตงแตภาคบายของวนททำาการทดสอบนนเร อยไปจนเสรจสนโดยตองปฏบตงานลวงเวลาดวย มนกจตวทยาสงกดภาควชากมารเวชศาสตร พยาบาล และเจาหนาทธรการสงกดภาควชาจตเวชศาสตร รวม 4 คน ชวยก นท ำาการตรวจใหคะแนน แต น กจตวทยาสงก ดภาควชาจตเวชศาสตร เปนผแปลผลเพยงผเดยว ในขนตอนนใชเวลาประมาณ 6 ชวโมง

ขนรยงนผลกรตรวจวนจฉยทงจตวทย ขนตอนท 6 เขยนรายงานโดยยอเปนบนทกขอความ โดยระบ

ผลการตรวจวนจฉยทางจตวทยาคลนกจากการทดสอบทางจตวทยาเฉพาะ

39

คนทมผลทดสอบเบยงเบนจาก norm แลวสงผลไปพมพทภาควชาจตเวชศาสตร ใชเวลาในกระบวนการพมพโดยเจาหนาทธรการ 30 นาท การจดพมพจะทำาเปน 2 ฉบบ สำาหรบจตแพทย 1 ฉบบ และสำาหรบนกจตวทยาเกบไวเปนสำาเนา 1 ฉบบ

ขนตอนท 7 สงผลการตรวจและ / หรอแจงผลการตรวจแกจตแพทยผทำาการสมภาษณโดยตรง

บรรณนกรม

กตกร มทรพย. มาตรฐานวชาชพจตวทยาคลนก. วารสารจตวทยาคลนก. 2542, 30(1) ; 1-5.

40