3-6 YA DNEM GELM ZELLKLER

3-6 YA DNEM GELM ZELLKLER

3 YA DNEM

Bu dnemde BEN MERKEZCLK VE NATILIK n plandadr. Bu dnemde ocuun en ok kulland Hayr, Ben, Ben yapacamkelimeleri ile gsterdikleri kararl tutumlar gze arpar.HAYIR dendiinde fke ve alama nbetleri hazrdr.

3 ya dneminde onlar iin varsa yoksa oyuncaklardr.Oyuncaklarn paylamak istemezler paylama annda alamalar,barma, srma vb bencillikler ba gsterir.EGOSANTRK ,kaprisli bir dnemdir.ocuk kendi egosunu bu dnemde kefeder.

3 ya ocuu z bakm becerilerini gerekletirebilir.rn: kendisi giyinebilir, soyunabilir, frsat verilirse yemek yiyebilir.Kendilerine sylenenleri , ynergeleri dinleyebilecek ve anlayabilecek zellikleridir.steklerini belirtebilecek ,arkadalar ile iliki kurabilecek dil geliimine sahiptirler.

3 ya ,ocuun sosyal grubun bir paras olmaya en hazr olduu yatr.Bu nedenle 3 ya ocuun yuvaya ve anaokuluna gidebilecei bir yatr.ANNEYE BAIMLILIIN YERN KENDNE GVEN DUYGUSU ALMAYA BALAR.Anneden kopup baka bir sosyal ortamda uzunca kalabilir.3 ya ocuu uyarsz olarak bir sorumluluu sonuna kadar yerine getiremez.Bu dnemde ocuun istekleri bir para geciktirilmeli ,paylatnda ve kurala uyduunda dllendirilerek onun ben merkezci yaps krlabilir.

3 ya dneminde ocuk evresindeki yetikinlerin problem zme becerilerini taklit eder.Yani bir probl. ktnda anne baba saldrgan davranyorsa benzer durumlarda ocuk da saldrgan davr. gsterebilir.Ayrca zihinsel geliimi asndan ocuklarn sorularna anne babann uygun ve doru yantlar vermesi nemlidir .3 Ya ocuuna Yaklam Nasl Olmal?3 yandaki ocuk elinden gelse dnyay kefetmeye alr. Krlabilecek eyleri krmaya, kalemlerle bir yerleri izmeye ihtiyac vardr. Buna gre bir oda veya ke hazrlanmas evde ocuk iin faydal olur. ocuu btn bunlarda tecrbe sahibi olmasnda kontrolmz dhilinde serbest brakmalyz.ocuk bu ada (2,54 ya) evreden ve aileden zlerek daha zgrlk bir tavr benimser. Ama ileride tek bana hayatn yaayabilecek hale gelmesidir. Bunun ilk snav bu dnemde verilmektedir.Bu dnemin bir dier ad da "ilk kar koyma dnemi"dir. Bu nedenle ocuk kendisine vasilik edenlere kar koymadan rahat edemez. Bunun da sebebi udur: O kendi kuvvetini tanyacaktr. Kendi z kuvvetini deneyecektir. Kendini kabul ettirmeye alacaktr. Birbirini elikiye dren davranlar ocuu da, aileyi de mutsuzlua gtrr. ocuu eitenlerin bir sre sonra ocuk karsnda etkisiz hale gelmeleri bundandr. Yetikinler, ocuun akrabalar ve dier sosyal evre bireyleri, ocuu yola getirmek veya ona kar yeterince etkili olabilmek iin ne kadar araya girerlerse, ocuun kar koyma tepkileri de o nispette ok iddetli olur. ocuun kaprisleri giderek artar. Anne-baba burada esastr. Dier sosyal evre bireyleri anne-babann otoritesini ocuk zerinde sarsacak davranlardan saknmaldrlar.

MOTOR GELM Merdivenden yukar ayak deitirerek kar ve aa inerken her basamakta iki ayan bititirir. Alt basamaklardan atlayabilir. Koarken ve byk oyuncaklar itip ekerken nne kan engelleri aabilir, keleri dnebilir. Pedallar kullanarak tekerlekli bisiklete binebilir. Parmak ucunda durabilir ve yryebilir. Ayak bileklerini apraz koyarak oturabilir. Her iki elini ibirlii iinde ustaca kullanabilir. Yumuak materyallere elleriyle ekil verir. Atlan topu yakalar ve karsndakine top atar. Makas kullanabilir.

BLSEL ve DL GELMKonuurken ses tonunu duruma gre deitirebilir. Adn, soyadn, cinsiyetini ve yan syleyebilir. ykleri byk bir dikkatle dinler. Bildii birka ocuk iirini ezbere okuyabilir. 10a kadar ya da daha fazla ezbere sayabilir. 13 aras rakamlar tanr. Ana renkleri tanr. Basit emirleri yerine getirir. Nesnelerin isimlerini syler, eletirme yapabilir, ayrt edebilir. Bedeninin paralarn bilir. 'Ne, nerede, kimle balayan pek ok soru sorar. Mzik eliinde ark syler.

SOSYAL ve DUYGUSAL GELM

Oyun srasnda kendi kendine konuma giderek azalr ve yerini bakalaryla konuma alr. Duygularn szel ifadelerle aklar ve duygularnn nedenlerini syler. Gerekli durumlarda paylama davran gsterir. Gerekli durumlarda yetikinlerden yardm ister. Yapt ilerde yetikinlerden onay ister. Hatrlatmalarla grup kurallarna uyar. Baka ocuklarla uyum iinde oynayabilir

ZBAKIM BECERLER

Ellerini ykayabilir ancak tam olarak kurutamaz.Yemek yerken kak ve atal rahata kullanabilir, Yemek masasnn hazrlanmasna ve toplanmasna yardm eder Burnunu mendille siler. Backsz veya spor ayakkabsn karr. ok kk olmayan dmeleri aar.Tuvaletini yardmsz yapar. Oyuncaklarn toplar. Pantolonunu ve ortunu indirebilir ve yeniden ekebilir ancak dme ilikleme ve fermuar ekmede yardma ihtiya duyar.Ev ileri, bahe ileri, al-veri gibi etkinliklerde yetikine yardmc olmaktan ok holanr. Dilerini fralar

4 YA DNEM ZELLKLERBEN MERKEZCLK ve NATILIK tutumlarnn azalmaya balad bu dnemde oyun kurma, birlikte oyun oynama tutumlar kendini gsterir. Uyumun ve paylamn olduu bir dneme girilmitir.Bu ya grubunun en nemli zellii MERAKTIR.NE, NEDR, NYE? Sorular ile detayc ve aratrmac bir ruh hakimdir.3 yaa gre kelime hazineleri gelimitir ve hayal gleri de ok iyi alr.Bunu oyunlarna da yanstrlar.Bu dnemde gece uyanmalar ve gece korkular grlebilir.Yaratclk gerektiren ritm almalar, drama, resim vb etkinlikleri yapmaktan holanrlar. steklerinin annda yerine getirilmeyiini anlayla karlamay renirler.Kendilerinden bakalarnn istek ve haklar olduunu renmeye balarlar. 4 ya dneminde ocuk kendisi ile oynayacak bir yada iki arkada semeye balar.Oyun arkadalar her iki cinsten de olabilir. Soru sorma sorgulama a olarak da nitelendirilebilecek 4 ya dneminde ocuk hareketli ve enerjiktir.Trmanma, atlama, zplama, bisiklete binme gb etkinlikleri gsterir.BESLENME:mr boyu devam edecek olan beslenme alkanlklar kazanmada ailece yenen yemekler nemlidir..Sevdii sevmedii gdalar olabilir, bunlar sk sk deiebilir.Yemeini yemeyince a kalmasn diye abur cubur vermeyin.Bir gday reddederse srar etmeyin bir sre sonra farkl ekilde tekrar deneyebilirsiniz.

4 YA OCUUNA YAKLAIM NASIL OLMALITUVALET ETM4 yata ise, bazlar halen gece beze gerek duyarlar. Bunun iin onu sulamayn veya utandrmayn, her ocuun bezden kurtulma ya farkldr. Her olumlu gelimede memnuniyetinizi belirtmeyi unutmayn. GVENLKAraba yolculuklarnda uygun ekilde balandndan ve kaplarn kilitli olduundan emin olun.Oyun parknda gzetim altnda tutun. Ate ve kibritle oynamamay retin, kibritleri ulaamayaca yerde tutun. lalar ulaamayaca bir yerde ve kilit altnda tutun. Banyoda ve sudayken asla yalnz brakmayn.

DSPLN: Ondan ne istediinizi aka anlatn ve iyi davranlarn vn. stenmeyen davranlarn neden istenmediini anlatp aklayn. Kurallar ve yasaklar konusunda tutarl olun.

Geliimi Nasl Destekleyebilirsiniz?

ocuklarn tm sorularn sabrla cevaplandrnykler, masallar okuyunTelevizyon izlemeyi kstlayn.Paralar bir araya getirip bir eyler yapaca oyuncaklar ( lego, kpler gibi) aln. Kum, su, toprakla oynamasna izin verin. Oyun hamuru ile oynatn. Masay kurmaya yardm ettirin. Cisimlerin adlarn, renklerini syleyin.Yeni kelimeler renmesine yardm edin. Baka ocuklarla bir araya getirin, yeni arkadalarla tanmasn salayn. Bu dnemde ocuklarla konuurken tam ve dzgn cmleler kurmaya zen gstermek gerekir.

PSKOMOTOR GELM

Ayak deitirerek byk bir rahatlkla merdivenlerden inip kabilir.Beden hareketlerini istedii gibi ustalkla ynlendirebilir. Merdivenlere ve aalara trmanabilir.Dizlerini krmadan yerdeki nesneleri alabilir,Topu atma, yakalama, zplatma, tekmeyle vurma gibi becerileri ieren top oyunlarn gerekletirebilir. Kalemi yetikin gibi tutar ve baaryla kullanr.Makasla dz ve dairesel izgileri izebilir.ekilleri snrlar tarmadan boyayabilir.Ritme uygun dans edebilir.Yumuak materyallere eitli aralar kullanarak ekil verebilir.

BLSEL ve DL GELM

Yakn gemiteki olaylar, olup bitenler arasnda iliki kurarak anlatabilir, Ev adresini syleyebilir. akalardan, fkralardan zevk alr, uygunsuz szlerden, ifadelerden ve argodan holanr.Dzgn ve tam cmleler kurabilir. Yedi kelimeden oluan cmleleri kurabilir zellikleri belirtildiinde vcudunun ksmlarn gsterebilir. Etkinlik sresince dikkatini toplayabilir. Resimleri mantkl bir ekilde aklayabilir.. 15e kadar ritmik sayabilir Nesneleri zelliklerine gre gruplar..Gemi imdiki ve gelecek zamanlar doru olarak kullanabilir. Ka yanda olduunu syleyebilir. Srekli olarak "neden, ne zaman, nasl" gibi sorular sorabilir.Kelimelerin anlamlarn merak ederek ne olduunu sorabilir. Gerekleri hayallerle kartrarak hikyeler anlatabilir. Artk konumalarnda bebeksi konumalara yer vermez veya ok az konuur.

SOSYAL DUYGUSAL GELMGenelde ok daha bamsz ve olduka inatdr; kendi isteiyle hareket eder, steklerine kar gelindiinde, yetikinlere uygunsuzca, kaba bir slupla konuabilir ve oyun arkadalaryla kavga edebilir, Evin dnda ie yarar her trl malzemeyle bir eyler retmeye, oluturmaya alarak yaratcln sergiler, Dramatik oyunu ve eitli giysiler giyip klktan kla girmeyi ok sever; sklkla bu oyunlar oynamay tercih eder, Paylama ve oyun srasnda sra bekleme anlay gelimitir, Kk kardelerine ilgi gsterir sevgiyle yaklar, Duygularnn sonularn syleyebilir, Yeni ve allmam durumlara uyum salar, Bakalarnn konumalarn kesmeden dinler, Grup kurallarna uyar, Gerekli durumlarda arkadalarndan yardm ister ve onlara yardm eder.

ZBAKIM BECERLER

Yemek yerken evresini temiz tutmaya dikkat eder,Uygun giyecei seer,Ayakkabsnn bacn aarGiyeceklerini doru ekilde giyer,Kk tuvalet temizliini yardmsz yapabilir5 YA DNEM ZELLKLERlk ocukluk evresinin dm noktasn, aile ve ocuk iin "altn ya" olarak nitelendirilen 5 ya oluturur. Daha bilgili ve olgun bir birey grnmnde olan 5 ya ocuu, evresine kar dosta bir yaklam iindedir. En belirgin zellikleri arasnda, yeterli ve dengeli oluu gelmektedir. 5 yandaki ocuk, yeteneklerinden en iyi biimde yararlanmak ister; hak ettii sorumluluk ve dllere biraz olsun sahip olmaktan holanr. Bu zellikleriyle 5 ya ocuu, yksek derecede toplumsallam bir birey grnmndedir.

4 ya ocuu, yarm braklan bir eye duyarszken 5 ya ocuu baladn bitirmeyi sever. O, artk daha abuk karar verir. Kas hkimiyeti gelimitir, dzenli cmleleriyle insanlarla olan kiisel ve sosyal ilikileri artmtr. Ksaca 5 yandaki ocukta, motor dengenin, dncenin, bireysel-toplumsal ilikilerin, benlik kavramnn; evde, okulda ve toplum iinde uyumun daha belirli olduu grlr.

5 Ya ocuuna Yaklam Nasl Olmal?Beslenme Artk ocuunuzun sevdii ve sevmedii gdalar belirlenmitir. Salkl, besleyici n ve ara nlerle gereksinimlerini karlamasn salayn. Kahvalt nn atlamasna izin vermeyin, kahvalt alkanl kazandrn. Yemek saatleri, ailenin bir araya geldii huzurlu zamanlar olmal, ocukta iyi anlar brakmaldr. Yemekleri TV karsnda yemeyin. Bymesine katks olmayan, gereksiz kalori ieren gdalardan ocuunuzu uzak tutun. yi beslenme alkanlklaryla ocua rnek olun. Gda seiminde, yemek hazrlnda yardm etmeyi ou ocuk zevkle yapar, iin iine katld zaman daha zevkle de yiyecektir.

Disiplinyi davranlarn vn, takdir edin. Ona koyduunuz snrlar konusunda kararl ve tutarl olun. Doru ve yanl davranlarn neler olduunu retinOnu bakalarnn yannda eletirmeyin. Oyun srasnda kurallara uymasn isteyin.

Televizyon Ar televizyon izlemenin ocuklar zerindeki olumsuz etkisi iyi bilinmektedir. Bunu engellemek ve TV kumandasna kumanda etmek anne babann sorumluundadr. TV bamls olan ocuklar, fiziksel aktivite ve arkadalarla oyuna, daha az zaman ayrmakta, daha kilolu olmaktadrlar. zledikleri reklmlarda grdkleri zararl rnleri tketerek kt beslenme alkanlklar kazanmaktadrlar. Bu ocuklarda iddete eilim ve kt alkanlklar daha sk grlmektedir. Anne babalara den grev, ocuun TV karsnda geirdii sreyi kstlamak, TV izlerken onun yannda olup gerekli aklamalar yapmak, bo zamanlarn deerlendirecei baka alanlara ocuu yneltmektir.

Gvenlii 5 ya ocuu artk daha ok eyi kendi bana yapmay renmektedir, fakat gvenliini salamada halen destee ihtiyac vardr, henz tehlikeyi deerlendiremez. Gvenli bisiklete binebilecei yerleri gsterin, ilek cadde ve sokaklarda bisiklete binmesine izin vermeyin. Bana kask giymesini salayn. Yaya geidinden kardan karya gemeyi retin. Arabada emniyet kemeri balamadan yolculuk etmesine izin vermeyin. n koltukta yolculuk etmesine izin vermeyin. Hareket halindeyken aracn kaplarn kilitli tutun. Atele, kibritle oynamamay retin. Bunlar ulaamayaca yerlerde tutun. Yalnzken yzmesine veya suyun yaknnda oynamasna izin vermeyin. Asla ocuu evde yalnz brakmayn. Yabanc hayvanlarla oynamamasn, onlar kzdrmamasn retin. Size ulaabilecei bir telefon numarasn retin. Yabanclarla bir yere gitmemesini retin.

PSKOMOTOR GELM Ev ilerine ufak apta yardm edebilir. Dilerini fralayabilirKalemi iyi kullanr. Makasla karmak ekilleri keser.10 veya daha fazla kpten kule yapabilir. Yumuak materyallere parmak ularn kullanarak ekil verir.p atlayabilir.Plastik ivi tahtasna plastik ivileri takar ve sker.Yatay, dikey, zikzak, eik ve dalgal izgiler izer.Kd eitli ekillerde katlayabilir.Daire, gen, art gibi ekilleri kopya edebilir. veya daha fazla paradan oluan insan resmi izebilir.

renmesini nasl desteklersiniz?

Boyama, kesme, yaptrma ieren el ileri yaptrn Hayal gcne dayal oyunlar destekleyin. Fiziksel egzersize dayal oyunlar oynatn. Kplerle, legolarla kuleler, evler ina etmesini salayn. Kendi kendine giyinmesini destekleyin. Kr gezileriyle doay tanmasna yardm edin.

BLSEL ve DL GELM

Parayla btn ayn zamanda dnemez,Zihinsel kyaslama yapamazlar,Eylemlerinde, dncelerinde, bak alarnda ben merkezcidir, toplumsal ynelim tam biimini ancak 78 yalarnda alrMantk henz gelimemitir, konumas olduka akcdr, dil bilgisi kurallarna uyan ifadeler ierir,Ezbere iir okumaktan ya da ocuk arklar, eit eit tekerlemeler sylemekten holanrKendine yk okunmas veya anlatlmas ok houna gider, sonradan kendi bana yky tam ayrntlaryla oyununda canlandrr,aka, fkra, bilmece ve tekerleme gibi sz oyunlarndan zevk alr,

Her eyi kendine gre deerlendirdii bu dnce anda ocuk baz ve hepsi ayrmn yapamaz,Somut isimleri nesneyi kullanarak tanmlar,20ye kadar sayabilir. 09 rakamlarn tanrEksik izilmi insan resmini tamamlar.Sa-sol, nce-sonra, sabah-le-akam, dn-bugn-yarn kavramlarn bilir.

Bilisel Ve Dil GeliimiTemel renkleri bilir. Baz basit kelimeleri aklayabilir. Harfleri tanyabilir. Bozuk paralar tanyabilir. Basit ykler anlatr. Benzer ve zt kavramlarn anlar. 5 yandaki ocuk hep konumak ister,Bilgisini arttrmak iin sorular sorar,Dil bilgisi kurallarna uygun konuur,Her eyin nedeni ile ilgilenir,Sylemek istediini dile getirmeden nce dnr, sonra syler,ocuun dil geliimini nasl desteklersiniz?

Ona kitap okuyun. Birlikte arklar syleyin. Renkleri gsterin. Saymay oyunlarla gsterin.

SOSYAL VE DUYGUSAL GELM

Duygularn uygun ekilde ifade eder.Bakalarn duygularn anlar.Kendisini karsndakinin yerine koyarak duygularn paylar. Dier ocuklarn veya kardelerinin yapt eyleri yapmak ister. Kendi cinsiyetini bilir. Vcudunu merak ederD denetim olmakszn kurallara uyar, ald sorumluluu yerine getirir.Gerektiinde srasn bekler,bakalarnn haklarna sayg gsterir.Yapt ilerde yetikinlerin onayn ister. stekleri yerine gelmediinde tepkisini uygun ekilde ifade eder.Nezaket kurallarna uyar.Farkl zellikleri olan insanlara olumlu tavrlar gsterir.Kolay arkada edinir. Dier ocuklarla birlikte oyunlar oynar, paylaabilir.Gerektiinde liderlik yapar veya lideri izler.Bebeklerin nereden geldiini merak edip sorabilir. Doru, yanl gibi kavramlar renir.

Kolayca utanr. Yanl davrannca sululuk hisseder. Oyun srasnda daha yaratcdr. Hayalle gerein farkn henz ifade edemez. Ailece yaplan aktivitelerden holanr.

ocuun sosyal ve duygusal geliimi iin neler yapabilirsiniz? Okuldaki aktivitelere katlmn destekleyin. Yatlaryla oynayaca, enerjisini boaltabilecei frsatlar yaratn. Vcuduyla ilgili, bebeklerin nasl olduu ile ilgili sorularna anlayaca, basit ve drst yantlar verin. yi davranlarn takdir edin, bylece bu davranlar kalc olacaktr. Gnlk yaadklarn, duygu ve dncelerini paylamasna frsat verin

ZBAKIM BECERLERKeskin olmayan bakla yumuak eyleri ekmeine srer.San solunu kartrmadan ayakkabsn giyer.Byk tuvalet temizliini yardmsz yapar.Tehlikeli olan durum ve kazalardan kanr.Herhangi bir tehlike annda yetikinden yardm ister.Bakla yumuak yiyecekleri keser.Tabana servis tabandan yiyecek alr.Ayakkabsnn bacn balar.