224 kapital 10 02 2011

KAKO ]E SE ZGOLEMUVA MAKEDONSKIOT IZVOZ

ZA SAEMI I REKLAMI FIRMITE ]E DOBIJAT 1,5 MILIONI EVRA?!� STRANA 2-3

NA ZATVORAWE, VTORNIK, 09.02.2011, 13.00~.

MBI 10 0,69%MBID 1,49%OMB 0,41%

EVRO/DENAR 61,52DOLAR/DENAR 45,12EVRO/DOLAR 1,36

NAFTA BRENT 100,56EURORIBOR 1,70% INDEKS NA MAKEDONSKA BERZA (09.02)

...samo idejata e kapital, sè drugo e pari... ~len na grupacijata KAPITAL MEDIA GROUP

~etvrtok

~etv

rto

k.10

. fev

rua

ri.

201

1 | b

roj

224

| go

dina

1 |

cena

20

den.

| te

l. 2

55

14 4

1 | f

aks

. 2 5

8 14

40

� STRANA 12-13

Dràvata }e go prodava imotot na partnerot na Daravelski� STRANA 11

Rast od 20% na izvozot na Tikve{ vo Jugoisto~na Evropa � STRANA 10

KOLUMNAALEKSANDAR JANÊSKI

STANISLAV PIGON

SVETOT NA MAKEDONIJA

� STRANA 14

SO POLITI^KI INTERESI DOMA I SILEN PRITISOK NADVOR

GOLEMA IGRA OKOLU IMETO!� STRANA 7

10

KOI AKCII OD MBI 10 SE NAJATRAKTIVNI ZA REGIONALNITE INVESTITORI?

...POGLED NA DENOT...QUPÔ ZIKOVIZDI[ANO� STRANA 4

6

KAKO FUNKCIONIRA “SLOBODNATA” TRGOVIJA VO REGIONOT?

SRBIJA NE DOZVOLUVA UVOZ NA MAKEDONSKA NAFTA!?IAKO TRGOVSKATA RAZMENA ME\U MAKEDONIJA I SRBIJA E REGULIRANA SO DOGOVOR ZA SLOBODNA TRGOVIJA, TOA NE GO SPREÛVA BELGRAD DA NAMETNE EKSTRAVISOKI AKCIZI ZA UVOZ NA MAKEDONSKI GORIVA, SO [TO PLASMANOT GO PRAVI PRAKTI^NO NEISPLATLIV

44

UTRE, VO

� STRANA 4

0 1

01 00

ALKALOID CENA 4.534 DENARI� AKCIJA ZA KOJA SEKOGA[ IMA INTERES, OSOBENO OD STRANCITE

BETON CENA 8.100 DENARI � AKCIJA KOJA STANUVA SE POISPLATLIVA ZA INVESTIRAWE

GRANIT CENA 655 DENARI� AKCIJA KOJA VO 2010 E DOPOLNITELNO POTCENETA

KOMERCIJALNA BANKA CENA 3.563 DENARI � AKCIJA ZA KOJA INVESTITORITE IMAAT GOLEMI OÊKUVAWA

STOPANSKA BANKA BITOLA 3.814 DENARI� AKCIJA KOJA DOPRVA ]E BIDE VO FOKUSOT

SO PAKETOT ZA PREZEMAWE

CITE

MESEÊN RAST

16% MESEÊN RAST

25% MESEÊN RAST

24%

A

A

MESEÊN RAST

9,5%

� S

A MESEÊN RAST

32%

VOVEDNIKKATERINA POPOSKAVKLUÊTE GO MOZOKOT- ISKLUÊTE JA ENERGIJATA! � STRANA 2

2.725

2.735

2.745

2.755

2.765

2.775

03.2 05.2 07.2 09.2

MBI 10

Navigator2 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

Pravnici planira da vraboti Vladata za kadrovski da ja doopremi Upravata za imotno-pravni raboti kako del od planot za nejzina reorganizacija. Ministerot za finansii, Zoran Stavreski, najavi deka se planira Upravata da se organizira na regio-nalen princip, da ima desetina re-gionalni centri na celata teritorija, a ostanatite da bidat kancelarii vo oddelni pomali mesta so cel struk-turno polesno da odgovori na postave-nite zada~i. Stavreski procenuva deka na toj na~in }e se podigne kvalitetot na raboteweto vo slednite godini vo koi }e se re{avaat pra{awata od imotno-pravni raboti.40

GLAVEN I ODGOVOREN UREDNIKQup~o Zikov

ZAMENICI NA GLAVNIOT UREDNIKSpasijka Jovanova, Verica Jordanova, Biqana Zdravkovska Stoj~evska

POMO[NICI NA GLAVNIOT UREDNIKIgor Petrovski, Maja Bajalska Georgievska, Aleksandra Spasevska

GRAFI^KI I IT DIREKTORNikolaj Toma{evski

GRAFI^KI PRELOM I WEB ADMINISTRACIJANade Toma{evska, Igor Toma{evski

FOTOGRAFIJAAleksandar Ivanovski

Izdava: KAPITAL MEDIA GROUP doo Skopje, ul: Romanija bb (fabrika Gazela) 1000 Skopje, p.fah: 503, Republika Makedonija; PRETSEDATEL NA ODBOROT NA SODRU@NICI: Qup~o ZikovIZVR[EN DIREKTOR: Gordana Mihajlovska

OFFICE MANAGER I FINANSII: Aleksandra Nikolova: ++389 2 2551 441/ lok:[email protected]

PRETPLATA NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL I NA MAGAZINOT KAPITAL:Sawa Savovska: ++ 389 2 551441 /lok: [email protected]

REKLAMAAleksandra Stojmenova: ++389 2 2551441/ lok:[email protected]; [email protected]

OGLASIDijana Gulakova: ++389 2 2551441/ lok: [email protected]

SPECIJALNI PRILOZI:Jasmina Savovska Tro{anovski: ++389 2 2551 441/ lok: 102, [email protected]

Prviot broj na dnevniot vesnik Kapital se pojavi na 17 mart 2010telefon: ++ 389 2 2551 441; faks: ++ 389 2 2581 440; e-mail: [email protected]

Pe~ati: Grafi~ki Centar SkopjeSpored misleweto na Ministerstvoto za kultura za dnevniot vesnik “Kapital” se pla}a povlastena dano~na stapka. Tekstovite i fotografiite ne se vra}aat. Site objaveni tekstovi, fotografii i druga grafi~ka oprema se avtorski za{titetni i moàt da bidat preobjaveni, ili na drug na~in koristeni samo so dozvola na izdava~ot.Dano~en broj: MK 4030999366644; @iro smetki: Eurostandard banka: 370011100019555

KATERINA POPOSKA [email protected] [email protected]

Makedonija e rekorder vo tro{ewe energija. Biznisot so energija vo 2009 go-dina dostigna fantasti~ni 1,12 milijardi evra, a od dràvnata kasa godinava Vladata ve}e rezervira{e 634 milioni evra za uvoz na energensi. Od niv, 370 milioni se samo za uvoz na te~ni goriva, 130 za priroden gas od Rusija i 80 milioni evra za uvoz na struja. No, tuka ne zavr{uva tro{eweto na dràvata za energija. Tro{ocite gi zgolemuvaat ~estite “ispadi” vo REK Bi-tola, kade {to tro{ocite za sanirawe za samo eden den dostignuvaat polovina milion evra (barem vaka procenuva porane{niot direktor na REK Bitola, a sega minister za odbrana, Zoran Kowanovski).Vaka postaveni, rabo-tite lesno i logi~no n$ nosat do zaklu~okot deka navistina treba da se stavi kraj na rasipni~koto tro{ewe na energijata i edna{ zasekoga{ da se prifati faktot deka nitu nao|ali{tata na crnoto zlato, nitu iskopot na jaglenot }e bidat ve~ni i neiscrpni. Ne se slu~ajni kampawite za {tedewe i racionalno koristewe na energijata, koi se sprovedu-vaat {irum svetot. Moèbi iznasileni i sme{ni ni izgledaat kampawite vo koi kako mali deca n$ u~at da gi gasime svetilkite, kompjuterite i boljerite, no svetski poznatite eksperti precizno presmetale koi se {tetite i visokata cena

VKLUÊTE GO MOZOKOT - ISKLUÊTE JA ENERGIJATA!

ÊTVRTOK 10 FEVRUARI 2011PRVIOT BROJ NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL IZLEZE NA 17 MART 2010 g.

na zastareniot proces niz koj jaglenot pominuva do rudnikot, pa vo termocen-tralata (koja ispu{ta jagle-rod dioksid i ja zagaduva okolinata), pa vo oblik na skapa elektri~na energija se koristi vo domovite i kompaniite. Prikaznata za energetskata efikasnost, so koja svetot, a osobeno Evro-pa e seriozno angaìrana kaj nas se sveduva na “razgovor na gluvi”!Kaj nas, dràvata prva po~na da sproveduva kam-pawi, ama ne i na delo. Taa im kaùva na kompaniite i na gra|anite kako da {tedat i da sproveduvaat merki na energetska efikansnost, a samata ne go pravi toa i sekoja godina so lesno srce gi zgolemuva buxetskite tro{oci za skapi energensi. Za energetski {tedlivi proekti vo dràvni insti-tucii ne sme slu{nale, nitu za postavuvawe son~evi kolektori na dràvnite institucii, za gradewe superizolaciski objekti, nitu za kupuvawe energetski efikasni svetilki. ]e be{e li “grev” ako namesto kupoli vo Sobranieto se vloè{e vo podobra izolacija ili son~evi kolektori?! Ima li nekoj evidencija dali za zimskiot raspust i za viken-dite se isklu~uva parnoto greewe vo u~ili{tata, na primer?! Znaat li Vladata i op{tinite kolku to~no tro{at za greewe, ladewe i osvetluvawe na brojnite objekti, koi vo ogromen procent pove}e od 80% se postari od 30 godini? Moèbi ne znae ili ne saka da kaè zatoa {to od brojkata bi n$ zabolela glavata, no so sigurnost se znae deka za zatopluvawe na objektite po kvadraten metar Makedonija tro{i ~etiri do pet pati pove}e od evropskite zemji. Toa na godi{no nivo e 50%

od vkupnata energija {to ja tro{ime. Za potrebite na okolu 49.000 objekti se tro{i kolku {to e godi{noto proizvodstvo na edna termocentrala so kapacitet na REK Bitola.Zatoa, ministrite ne treba samo deklarativno da zbo-ruvaat deka energetskata efikasnost e potreba i obvrska nametnata od EU. So dela treba da gi nateraat site ostanati da sfatat deka ako denes ne {tedime energija, utre moèbi nema da ja imame voop{to. Toga{ i proizvodite }e bidat i preskapi i nekonkurent-ni na me|unarodna scena. Apsurd e Makedonija so duri 280 son~evi denovi godi{no da ne vleguva vo nitu eden evropski bilten za koristewe na son~evite kolektori, a edna ladna Germanija i Avstrija da se lideri vo proizvodstvoto na energija od ovoj bespla-ten i ekolo{ki izvor?!Rek Bitola nema da trae cela ve~nost, a bavno ni odi gradeweto novi ka-paciteti. Zatoa - ajde da ja po~neme “akcijata na delo”!

M

Kompaniite direktno ili indirektno }e dobijat finansiska pomo{ od 1,5 milioni evra za da go zgolemat izvozot za 30% vo narednite tri godini. Predlog-strategijata za promocija na izvozot predviduva nekolku in-strumenti za stimulirawe na izvozot - poseta na saemi, kreirawe portal za izvoznite kompanii, re-klamirawe vo stranstvo, edukacija na promotorite, poddr{ka na novi indus-triski sektori i granki koi bi nudele proizvodi so dodadena vrednost. Kako nov instrument koj treba da go zgolemi pristapot na doma{nite kompanii do informacii vo stranstvo e i nivno vklu~uvawe vo sistemot na povikuva~ki centri, kade {to }e moàt da se

dobijat site podatoci za odredena kompanija. Ovie aktivnosti treba da gi prezeme Agencijata za stranski investicii i promocija na izvozot, za da po~ne da gi implemen-tira nasokite sodràni vo strategijata.

Vo prvite tri �godini na promo-cija predvideno e so ovie pari da bidat direktno poddràni od 100 do 125 kompanii so grantovi so prose~na vrednost od 15.000 evra, a maksimumot e do 30.000 evra.

Za da se sprovede seto toa, Strategijata pred-viduva poddr{ka od Vladata od 1,5 milioni evra. Za da stane strate-gijata oficijalen docu-ment, potrebni se u{te zabele{kite od kompani-ite, kako i zeleno svetlo od Vladata.“Vo narednite deset dena kompaniite, zdruènijata i klasterite treba da gi dostavat svoite zabele{ki i predlozi za na~inite kako podobro bi se promo-virale nivnite proizvodi vo stranstvo. Site in-

formacii treba da bidat sodràni vo strategijata, koja na po~etokot na sled-niot mesec treba da bide odobrena i od Vladata”, objasnuvaat od Sektorot za evrointegracii i me|unarodna sorabotka vo Ministerstvoto za ekonomija.[to se odnesuva do finansiskata poddr{ka za promocija na izvo-zot, od Ministerstvoto za ekonomija objasnuvaat deka Vladata bi trebalo da se izjasni dali i kako }e ja finansira, odnosno, dali e otvorena mo`nosta za stranski donacii.“Ima interes za poddr{ka na promocijata na izvo-zot od nekolku stranski donatori, kako {to se USAID, GTZ i Svetskata banka. Zainteresirani da se vklu~at vo implement-acijata na strategijata se

KALEKSANDRA SPASEVSKA

[email protected]

KAKO }E SE ZGOLEMUVA MAKEDONSKIOT IZVOZ

Vkupno 1,5 milioni evra treba da se potro{at za promocija na makedonskiot izvoz preku poseta na saemi, kreirawe internet-portali i reklamirawe na doma{nite izvoznici vo stranstvo i za edukacija na promotorite, predviduva predlog-strategijata za promocija na izvozot

ZA SAEMI I REK]E DOBIJAT 1,5

11-125 kompanii vo prvite tri

godini }e bidat direktno poddràni so grantovi

vo prose~na vrednost od 15.000 evra, a maksimumot

e 30.000 evra

Kako glavni industriski granki koi }e gi promovira dràvata se agrosektorot, metalnata i tekstilnata industrija i sektorot za informati~ko-komunikaciski tehnologii. No, osven ovie tradiciona-lni izvozni industrii, vo strategijata e predvidena i promocija na izvozot na novi industriski granki koi imaat golemi izvozni potencijali, kako {to se farmacijata, sektorot za proizvodstvo na medicinski instrumenti, industrijata za proizvodstvo na mebel i na alkalni ba-terii, informati~ko-tehnolo{kata indus-trija, turizmot, alternativnata energija. Generalnata preporaka koja ja sodrì strategijata e deka e potrebno zajaknu-vawe na institucionalnite kapaciteti i pogolema sorabotka na instituciite so biznis-zaednicata. Glavnata cel koja treba da se postigne so promocijata na izvozot, osven da se zgolemat izvoznite

potencijali na dràvata, e da se izgradi prepoznatliv imix i brend na makedon-skite proizvodi.Biznis-zaednicata vo golem del se soglasuva so strategijata, no, sepak, imaat zabele{ki za na~inot kako }e se implementira. Se soglasuvaat deka promocijata na izvozot treba da bide koncentrirana kon kompaniite koi ve}e se dokaàle kako izvozni i so toa da se zajakne nivniot izvozen kapac-itet, so {to }e go povle~at izvozot na pomalite kompanii. Spored biznismenite, za realno da moè da se promovira izvozniot potencijal na Makedonija, prvo e potreben konkurenten proizvod, potoa infrastrukutura da se prenese na stranskite pazari i institucija koja }e obezbeduva informacii za kompaniite i }e gi pribliì do pazarite kade {to imaat najmnogu {ansi.

]E SE PROMOVIRAAT I NOVI INDUSTRISKI GRANKI

Navigator 3��NE IM BE[E DENOT�LIDERI �POBEDNIK

KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

RAZLIKATA MEЃU RABO-TATA I KARI-ERATA E RAZ-LIKATA MEЃU 40 I 60 RABOTNI ÂSOVI VO EDNA SEDMICA

ROBERT FROSAMERIKANSKI POET

�

Makedonskiot naroden tea-tar, sledej}i ja strategijata za pottiknuvawe i promovi-rawe na makedonskoto dram-sko i teatarsko tvore{tvo, denovive raspi{a konkurs za dramski tekst. Novovos-postavenata nagrada, koja go nosi imeto na dramskiot pisatel Kole â{ule, na pobedni~kite avtori }e im donese pari~en iznos od 300.000 denari (prva nagrada), 100.000 denari (vtora nagrada) i 60.000 denari (treta nagrada). Konkursot trae do krajot na mart. Sekoj avtor moè da aplicira so eden tekst i toa bez anonimni {ifri, tuku so celosno ime i pr-ezime, a rezultatite, spored ìri-komisijata, }e bidat soop{teni najdocna do krajot na april. MNT se obvrzuva da go postavi prvonagradeniot tekst na svojata scena vo rok od dve

podnese amandman koj Todorov “gordo” go odbi. Namesto da ovozmoè{e su{tinska debata, koja }e go podobri Zakonot, Todo-rov rabotnoto vreme si go potro{i na bespredmetni (sekojdnevni) pres-konfer-encii! A da ne zaboravi-me kolku pari se frlija i za populisti~ki reklami, namesto za nauka ({to e naj~esto upotrebuvan zbor vo predlog-zakonot). E, pa, ministre, ubavo e da se bide ambiciozen, no samo dodeka va{ata ambicija ne po~ne da go nagrizuva i taka skrom-niot kvalitet na obra-zovniot proces!

Ministerot za obrazo-vanie, Nikola Todoro, re{i “so glava da ru{i yid”. Otkako sam pobara da go pokanat na sedni-cata na univerzitetskiot Senat za da gi obrazloì izmenite vo Zakonot za visoko obrazovanie pred profesorite, Todorov mudro “gi sprovede” na Vlada kontroverznite odredbi. Ottamu izmenite stignaa i vo sobraniska procedura, a za situaci-jata da bide potragi~na, sega se nosat po skratena postapka. U{te ova ni fale{e!“Bunt” krenaa i mal-kute opoziciski prateni-ci vo Sobranieto, a, neo~ekuvano, na minis-terot ostro mu se spro-tivstavija i poedinci od vladeja~koto mnozinstvo.Duri i vladeja~kata DUI

M

� GUBITNIK

M

� MISLA NA DENOT

VANÔ KARGOV

Za pofalba e {to Carin-skata uprava aktivno i

intenzivno gi promovira zakonskite novini pred kom-paniite, koi direktno se zasegnati od toa

XULIJAN ASAN@

S$ pove}e se komplicira sudskata postapka

protiv hakerot koj go potrese svetot, pa, sega site se svrtea protiv nego

MAKSIM PIKAR

Vtorata po golemina avtomo-bilska grupacija vo svetot vo

2010 godina, edna od najte{kite godini za biznisot, ostvari profit od 1,13 milijardi evra i ja pokri zagubata od 2009 godina

MILE JANAKIESKI

Ni{to ne moè da pomine bez reklama, pa, taka i

legalizacijata na divograd-bite }e go ~ini Ministerstvo-to za transport fantasti~ni 600.000 evra

SAM PROTIV SITE

DOBAR TEKST ZA DOBAR TEATAR

DEJAN LILI]

NIKOLA TODOROV

godini...Novovospostavenata nagrada na MNT po pauza od deset godini ja pokaùva program-skata opredelba na noviot direktor Dejan Lili} deka nema dobar makedonski teatar (i) bez kvaliteten dramski tekst od makedonski avtor. Lili} dojde vo MNT kako noviot makedonski Ham-let (spored istoimenata pret-stava vo Dramski teatar). Zaedno so noviot umetni~ki direktor, reìserot Dejan Projkovski, kako negoviot “Fortinbras vo profesijata” (Projkovski go reìra{e “Hamlet”) ne mora nu`no da pronajdat nekoj nov [ekspir za uspe{no da go realiz-iraat mandatot. Kako i da e, na vistinskiot pat se za zaìvuvawe na doma{noto tvore{tvo.

i od Proektot za razvoj i promocija na investicii i izvoz od USAID. Ima pove}e na~ini kako da se finansira promocijata na izvozot. Direktno od buxetski sredstva, kom-binirano od buxetot i od donatori, a moè i samo od donatori. Za toa }e odlu~i Vladata”, objasnu-

vaat od Ministerstvoto.Vo sekoj slu~aj, za da se realiziraat site aktivnosti potrebni se strukturni promeni vo organizacijata i rabota-ta na Agencijata za stranski investici, koja e glavnata institucija koja }e raboti na promo-cija na izvozot.

KLAMI FIRMITE MILIONI EVRA?!

KAKO ]E SE PROMOVIRA IZVOZOT?POSETA NA SAEMI �REKLAMNI KAMPAWI VO STRANSTVO �INTERNET-PORTAL SO INFORMACII �ZA IZVOZNITE KOMPANIIEDUKACIJA NA PROMOTORITE �VKLUÛVAWE NA MAKEDONSKI KOMPANII �VO STRANSKI POVIKUVA^KI CENTRI

IK

DEJAN LILI]

NIKOLA TODOROV

SRBIJAAgencijata za promocija na izvozot i stranski inves-ticii na Srbija (SIEPA) e formirana vo 2001 godi-na od srpskata vlada za da im pomaga na stranskite investitori, da gi promovira izvoznite potencijali i da im pomaga na srpskite kompanii koi izvezu-vaat vo stranstvo. SIEPA na srpskite izvoznici im nudi najrazli~ni statistiki i publikacii, povrzu-vawe i pristap do databazi so stranski dostavuva~i, organizacija na saemi, organizirawe na delovni sostanoci i B2B sredbi, poddr{ka za voveduvawe na najrazli~ni standardi za kvalitet koi se baraat na stranskite pazari, odobruva nepovratna finansiska pomo{ za izvozen marketing za mali i sredni fir-mi. SIEPA vaì za edna od najuspe{nite promotivni agencii vo zemjite od regionot. Neodamna, direktorot Boìdar Lagadin objavi deka vo 2010 godina orga-nizirale 12 saemi vo stranstvo, na koi u~estvuvale 138 doma{ni izlaga~i i bile dogovoreni izvozni biznis-zdelki vo vrednost od 385 milioni evra.

HRVATSKAVo Hrvatska postoi Agencija za promocija natrgovijata i investiciite, ~ija glavna cel e pomo{ na izvoznite hrvatski kompanii pri nastapot na stranski pazari i privlekuvawe stranski inves-ticii vo zemjata. [to se odnesuva na promocijata i poddr{kata na izvozot, hrvatskata agencija obezbedu-va uslugi od tipot povrzuvawe na doma{ni kompanii so stranski dostavuva~i, informacii za zakonskite regulativi na stranskite pazari, za polesen pristap na stranski pazari preku objavuvawe informacii za tenderi i proekti, organizira edukativni tren-inzi i seminari za izvoznici, obezbeduva finan-siska poddr{ka za nastap na hrvatskite izvoznici pri nastapot na me|unarodni saemi i izrabotka na istraùvawa na stranskite pazari, organizira promotivni nastapi i poseti i podgotvuva razni publikacii za promovirawe i prezentirawe na hrvatskite izvozni potencijali vo svetot.

KAKO SE RABOTI VO REGIONOT?

Navigator4 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

Srbija ne dozvolu-va uvoz na make-donska nafta i nafteni derivati za da go za{titi

doma{noto proizvodstvo, doznava “Kapital”. Iako trgovskata razmena me|u Makedonija i Srbija e regu-lirana so dogovor za slo-bodna trgovija, toa ne go spre~uva Belgrad da namet-ne ekstravisoki akcizi za uvoz na makedonski goriva, so {to plasmanot go pravi prakti~no neisplatliv. Spored izvori na “Kapi-tal”, iako na po~etokot od godinava Srbija ja ukina dolgogodi{nata zabrana za uvoz na nafta, srp-skata vlast prodolùva so praktikata da ja {titi doma{nata rafinerija NIS preku politika na poniski akcizi za doma{no proiz-vedenite nafteni derivati i povisoki za uvoznite. Odlukata be{e od 1 januari godinava da se liberal-iziraat uvozot na nafta i cenite na naftenite de-rivati.“Do krajot na minatata godina Srbite imaa aneks na odlukata so koja ne be{e dozvolen uvoz vo Sr-bija na odredeni nafteni derivati koi najmnogu se proizveduvaat i se tro{at. Taa odluka vaè{e ne samo za Makedonija, tuku i za drugite dràvi, pa na{ite

proizvoditeli, kako Okta, ne moèa da prodavaat. Za benzinite proizvedeni vo Srbija akcizata e 0,30 dinari, a za uvezenite 4,8 dinari za litar. Toa e ogromna razlika. Tie nem-aat definitivna zabrana, ama na zaobikolen na~in stavile ekonomska bari-era”, objasnuva izvor na “Kapital”.Ekspertite smetaat deka so vakvata praktika Srbija po sekoja cena ja {titi doma{nata rafinerija NIS, pa, taka, vo momentov vo ovaa zemja nema ni izvoz, ni uvoz na nafteni deriva-ti. Spored poznava~ite, Sr-bite momentalno se nao|aat vo situacija kakva {to ima{e Makedonija pred izvesno vreme so monopolot na rafinerijata OKTA. Tie se somnevaat deka srpskata vlast ima potpi{ano mo-

nopolski dogovor za NIS i zatoa ne dozvoluva uvoz. Ovaa rafinerija vo dekem-vri 2008 godina premina pod kontrola na ruskata kompanija Gazprom, koja za 400 milioni evra se zdobi so 51% od kompanijata, vo ramkite na {irokata en-ergetska spogodba sklu~ena me|u Rusija i Srbija.Imaj}i predvid deka zemjite-~lenki na CEFTA (Spogodba za slobodna trgovija vo regionot) se dol`ni da gi primenuvaat odredbite od Svetskata trgovska or-ganizacija (STO) i da gi po~ituvaat me|usebnite trgovski dogovori, toa zna~i deka i Srbija treba da gi po~ituva ovie odredbi, odnosno, site danoci treba da bidat isti, bez raz-lika dali stanuva zbor za doma{ni ili uvozni. Od Minis ters tvo to za

ekonomija s$ u{te nema informacija dali se preze-maat nekakvi merki za da se reagira na problemot {to go nametnuva Srbija. Spored ekspertite, Makedonija moè da reagira so ispra}awe na protestna nota do Sr-bija za nepo~ituvawe na CEFTA dogovorot, a moè da reagira i do Me{ovitiot komitet na CEFTA ili, pak, da vovede trgovski

recipro~ni merki dokolku ne se smeni sostojbata.Evropskata komisija ve}e reagira{e do srpskata Vlada za vospostavenite dvojni akcizi za gorivata. Stavot na Evropskata unija e deka so vakvata odluka se diskriminiraat evrop-skite kompanii. Srbija ve}e prekr{uva nekolku ~lenovi od Dogovorot za stabilizacija i asocijacija,

posebno delot so koj se precizira deka EU i Sr-bija nema da voveduvaat nikakvi fiskalni merki vo vnatre{nata trgovija koi bi gi diskriminirale proizvodite na drugata strana. Srpskite opoziciski partii ve}e reagiraa na skandaloz-nata diskriminacija na uvoznicite, no s$ u{te nema promena na odlukata.

KAKO FUNKCIONIRA “SLOBODNATA” TRGOVIJA VO REGIONOT?

SRBIJA NE DOZVOLUVA UVOZ NA MAKEDONSKA NAFTA

Iako trgovskata razmena me|u Makedonija i Srbija e regulirana so dogovor za slobodna trgovija, toa ne go spre~uva Belgrad da nametne ekstravisoki akcizi za uvoz na makedonski goriva, so {to plasmanot go pravi prakti~no neisplatliv

��

SOWA [email protected] I BIH GO [TITI

DOMA[NOTO PROIZVODSTVOI Vladata vo Bosna i Hercegovina donese nova odredba na Zakonot za trgovija, so {to im se naloùva na bosanskite trgovci dokolku imaat prodavnici pogolemi od 1.000 metri kvadratni zadolìtelno da mora da prodavaat 50% proizvodi so poteklo od Bosna. Dosega pogolem del od prehran-benite proiod Srbija i od Slovenija, pa duri i od Kina. [titeweto na doma{noto proizvodstvo pred uvoznoto e sprotivno na pravilata na CEFTA. Ekspertite ko-mentiraat deka ovoj, isto kako i primerot so Srbija, e znak deka sosedite ne gi po~ituvaat pravilata na slobodna trgovija.

Navigator 5KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

�� 3 FAKTI ZA... PROCENKI...

105.185 BARAWA PODNELE GRA\ANITE

BARAWA OD VKUPNIOT BROJ SE PODNESENI OD STRANA NA PRAVNI LICA1.815

107.000BARAWA ZA OT-KUP NA DVORNO ZEMJI[TE BILE PODNESENI ZAKLU^NO SO VÊRA[NIOT DEN

QUPÔ ZIKOV

64...POGLED NA DENOT...

IZDI[ANOvie od vlasta, kako {to trgnale da bidat dobri od ponedelnikot, po liderskata sredba kaj \orge Ivanov, najverojatno i Velija }e go oslobodat od pritvor den-ovive (!?), a i site ostanati firmi }e mu gi deblokiraat... Kako {to trgnala ovaa “nedore~ena qubov” me|u vlasta i

Velija, mo`no e i pari da mu dadat na krajot...:)[egata nastrana, ima vo [utka nekoi {to ne se za tamu, sekako, no, ve molam vas od nadle`nite institucii i kompetentni upravi – pa, u{te prvata ve~er koga vlegovte vo firmite na Pero Nakov, na 25 noemvri, licitiravte so milioni evra moèn kriminal na poznatata ulica!? Aloo... Zatoa, pra{awata koi u{te edna{ sakam da gi posta-vam na ova mesto se - ima li kriminal na Pero Nakov ili nema? Koj go pravel kriminalot? Imate li namera rabotata da ja isterate do kraj? [to se slu~i po lider-skata sredba vo ponedelniot kaj \orge Ivanov?Izrazuvam ~udewe za ova samozadovolstvo koe si go prireduvaat na Pero Nakov sega otkako im ja deblokiraa televizijata... Gi gledam poslednata ve~er vo {atorot - vino pijat na otvoreno, pa baladi vo fon, tie se pregr-nuvaat, sekoj na sekogo vo “zagrqaj” mu pa|a, qubov mu iz-razuva, glumat ne{to `rtvi na komunizmot vo stilot – eh, {to s$ izdràvme, bre, bre... edna patetika... telefoni yvonat, tie se javuvaat, se smeat i velat – fala, fala... od usti im ~itavme sre}a... Odli~na be{e toa uvertira za pred novata epizoda od – Koga lisjata pa|aat! No, izmanipulirani vo temata deka, navodno, izvojuvale pobeda na demokratijata so toa {to tehni~ki go pribraa {atorot od pred Vladata, dobivam vpe~atok deka s$ u{te ne moàt da sfatat deka ve}e od denes (odnosno v~era) rabotat vo sosema drugi delovni okolnosti za niv...Sega, taka deblokirani, direktorot Ninov treba da ja vodi kompanijata (!?)... A {to da vodi? Kolku {to jas go razbiram ovoj problem so moite poznavawa od finan-sii, veruvajte, ne znam kako vo “pajaìnata” }e se snajde deblokiranata A1 vo dru{tvo na mnogute “blokirani firmi”... Ako dobro se se}avam, tehnologijata na mo`niot kriminal osomni~en od nadle`nite ne kaùva mnogu ubavi ne{ta za idninata na funkcioniraweto na televizijata i vesnicite... No, sekako, toa e druga tema i niven problem, se razbira...

Sega, edna druga rabota... mnogu posu{tinska... Televizijata A1 sose vesnicite se vratija od mrtvite vo ìvot po jasna politi~ka intervencija vo ponedel-nikot na liderskata sredba kaj Ivanov...!? Sudovite go ~ekaa ishodot na sredbata, na koja verojatno “Ivanov i Gruevski si namignaa so proteèata na A1 - Crvenkovski i Tito Petkovski”. Verojatno po niv si namignaa i Boris Stojmenov i Qubisav Ivanov Yingo... Site si namignaa. Ova go kaùvam kolku da ne mislat deka “pieme nafta”...Ottuka, pra{awata sega se: dali kolegite vo televizija-ta se svesni {to im se slu~i vo ponedelnikot? Eden den pred toa kolegite so buren aplauz go ispratija liderot na opozicijata, Branko Crvenkovski, od podiumot od pred Vladata. So ova napravija presedan vo slobodnoto novi-narstvo i se “samozapalija” na otvorena scena...!? Ottuka, pra{uvam - za vakvo li nezavisno novinarstvo treba da se borime? Vakvi li stolbovi na demokratijata treba da gradime?Ponatamu, vo koj pravec sega }e im se razviva nezavis-nosta na nivnite prilozi, izve{tai za nastani, inter-vjua - so eden zbor, kakvi }e im bidat sega targetite na ureduva~kata politika, koga ve}e samite se stavija vo situacija – partija da gi spasuva. Ova li e slobodata za koja tie se borea vo {atorot celi dve nedeli! A1 so ovaa “Pirova pobeda” ne samo {to ne si go re{i svojot biznis-problem na pazarot, tuku sosema go izgubi i kredibilitetot!I ne e li ova direktno alibi za Sitel i Kanal 5 da prodolàt da izvestuvaat i komentiraat na na~in na koj {to toa go pravea dosega (ultra provladino)!? Si gi podelija li, i oficijalno, dvete partii (VMRO-DPMNE i SDSM) makedonskite privatni televizii...

O

...ZABODETE ZNAMENCE I OSVOJTE GO MESTOVO AKO MISLITE DEKA STE NAJDOBRI...

@ � AN KLOD JUNKERpretsedatel na Luksemburg i pretsedava~ so evrozonata

EVROTO I GRCIJA ]E JA PRE@IVEAT KRIZATA

vropa }e se ivle~e od dol`ni~kata kriza i uveren sum deka evroto ne e vo opas-nost, izjavi vo Atina pretsedava~ot na evrozonata, Junker.“Se soglasuvame so gr~kiot plan za {tedewe, osobeno so negovata cel za na-maluvawe na bux-

etskiot deficit. Ako taa cel ne bide ostvarena, siguren sum deka }e bidat prezemeni dopolnitelni merki”, pora~a Junker.Junker ja pofali Grcija za “seri-oznoto, konkretnoto i doslednoto” sproveduvawe na nepopularnite merki na {tedewe, otfr-laj}i ja mo`nosta za isklu~uvawe na zemjata od Evrop-skata monetarna unija.

K O M E R C I J A L E N O G L A S

E

Kako {to trgnale ovie od nadle`nite sudovi i upravi, mo`no e na krajot i pari da mu dadat na Velija...☺

Politika / Pari / Dràva6

PREGLED VESTI�


Bez rakovoditel na Sektorot za pro~istuvawe na spisokot vo �DIK i samo nekolku dena po izjavite deka na toa s$ u{te se raboti, stanuva jasna politi~kata zadnina na informacijata deka Izbira~kiot spisok e podgotven za izbori

Vistinska drama vo javnosta otkako pr-vite lu|e na trite kompetentni insti-tucii (ministerstva-

ta za pravda i za vnatre{ni raboti i Dràvnata iz-borna komisija) izlegoa so usoglasen stav deka imame pro~isten Izbira~ki spisok! Dva dena po izjavite nikoj nema odgovor kako Spisokot, koj samo pred edna nedela be{e nedoraboten, nae-dna{ stana funkcionalen za u{te utre da moè da se “upotrebi” za izbori. Osven tolkuvaweto deka ova definitivno pretsta-vuva provokacija od vlasta kon opoziciskata SDSM, so koja se testira “blefot” na Branko Crvenkovski za pred-vremeni izbori, oficijal-nite institucii “frlija ogan” i zamol~ea. Bez odgovor se zo{to pred samo sedum dena li~no pretsedatelot na DIK, Aleksandar Novakoski, poso~i deka na izbira~kiot spisok s$ u{te se raboti (toj voop{to ne najavi deka rabotata e pri kraj!), za zav~era da zastane silno zad Manevski i Jankulovska i izjavi deka “ako ovoj sp-isok bil dobar za lokalnite izbori vo Zajas, }e bide dobar i za slednite parla-mentarni“(!?). Somneìte se do tolku pogolemi {to vo momentov vo samata DIK, Sektorot za pro~istuvawe na Spisokot, sostaven od 72 vraboteni, nema nazna~eno rakovoditel. Toga{, koj go pro~isti Izbira~kiot sp-isok za samo nekolku dena? I kako?

ÎI NERVI SE POSILNI?SDSM, otkako prviot den ostana zate~ena od infor-macijata deka Spisokot e gotov, v~era brifira{e deka jasno ja sfatile po-rakata – Gruevski gi testira!

Visoki partiski izvori za “Kapital” velat deka jasno e kako bel den oti Spisokot ne e vistinski “provetren”. No, u{te pojasno im e deka zaedno so deblokadata na smetkite na mediumite na Velija Ramkovski, ovoj poteg e samo poraka deka ig-rata e prifatena i deka sega }e sleduva borba na nervi i trpenie. "Nie ne go napu{tivme Parlamentot samo zaradi A1. Toa moèbi be{e povod, no nikako ne i pri~ina. Zatoa, debloka-data na smetkite ne zna~i deka nie avtomatski }e se vratime vo Sobranie. A ova so Izbira~kiot spisok, iako ne veruvame deka e taka, go prifa}ame. Ako se ispolnat ostanatite barawa, vedna{ }e odime na izbori. So toa {to Gruevski treba da bide svesen deka ako so Spisokot moè da manipulira i da ostava somne` dali e navis-tina pro~isten ili ne, na

primer, so baraweto za otstranuvawe na Manevski ne moè. Ili }e go trgne ili ne. Ottuka, poentata e deka toj blefira. No, nie sme podgotveni”, veli partiski izvor. VMRO-DPMNE i LDP im veruvaat na Jankulovska i na Manevski, a osobeno mu veruvaat na Novakovski:"Nema pri~ini da ne im veruvame na instituciite. Osobeno {to so DIK pretse-dava ~ovek na opozicijata, koj i samiot kaà deka sp-isokot e pro~isten", izjavi pratenikot na VMRO-DPMNE, Aleksandar Spasenovski. Pretstavnikot na malubroj-nata opozicija koja ostana vo Sobranieto, pratenikot na LDP, Andrej @ernovski, go deli istiot stav: "Pre-tsedatelot na DIK e od opozicijata i {tom toj veli deka Izbira~kiot spisok e pro~isten, nema pri~ini da ne veruvame vo toa.

Izbira~kiot spisok ne treba da se koristi kako alibi na odredena partija za iz-begnuvawe na politi~kiot megdan", izjavi @ernovski za "Kapital".Vo albanskiot politi~ki blok, DUI }e po~eka odluka na partiskite organi za da prezentira oficijalen stav." P r o ~ i s t u v aw e t o n a Izbira~kiot spisok e sen-zitivno pra{awe i DUI ne saka da izbrza so stavot. Denovive }e zasedavaat partiskite organi i potoa }e izlezeme so oficijalen stav", veli koordinatorot, Tahir Hani.Nova Demokratija se som-neva deka pro~istuvaweto e napraveno kako {to treba.Portparolot Arijanit Hoxa veli deka brojkata na izbri{ani gra|ani {to ja spomenaa ministrite e nedo-volna za Izbira~kiot spisok da se smeta za pro~isten.

NAUMOVSKI I MILO[OSKI VO BRISEL

Vicepremierot za evropski pra{awa, Vasko Nau-movski, od v~era prestojuva vo dvodnevna poseta na Brisel, kade {to zaedno so ministerot za

nadvore{ni raboti, Antonio Milo{oski, }e ostvarat sredbi so pove}e pretstavnici od Evropskiot parla-ment.Denes vo Evropskiot parlament }e bide oficijaliz-irana grupata prijateli na Republika Makedonija. Toa, spored Naumovski, e u{te eden pokazatel na dolgogodi{nata poddr{ka {to Makedonija ja dobiva od ovaa isklu~itelno zna~ajna evropska institucija."Makedonija se nadeva deka vo naredniot period i vo pretstojnata rezolucija, {to treba da bide usvoena naprolet, Evropskiot parlament povtorno }e ja izrazi poddr{kata za po~etok na pregovorite za polnopravno ~lenstvo, imaj}i predvid deka Evropskata komisija dve godini po red prepora~uva deka Makedonija gi ispol-nila site uslovi za po~etok na finalnite pregovori za ~lenstvo vo Evropskata unija", re~e Naumovski.Spored Naumovski, celta e so ovaa rezolucija Make-donija da bide poddràna i Evropskiot parlament da ne otstapi od svojot stav deka Makedonija treba {to e mo`no poskoro da gi po~ne pregovorite.

BU^KOVSKI: NEKOJ GO DOVEDUVA VO ZABLUDA VEQANOVSKI

Prodolùva vojnata me|u pratenikot na SDSM, Vlado Bu~kovski, i pretsedatelot na Sobranieto, Trajko Veqanovski. Otkako pretsedatelot na So-

branieto i ponatamu ostanuva na stavot deka smetkite za patuvaweto na Bu~kovski vo Izrael bile podmet-nati, pratenikot izleze so novi dokazi za legalnosta na negovoto patuvawe. Dokazniot materijal, tvrdi Bu~kovski, potvrduva deka generalniot sekretar na Sobranieto, @arko Denkovski, uredno go izvestil Ministerstvoto za nadvore{ni raboti za patuvaweto na trojcata pratenici vo peri-odot od 3 do 8 januari 2011.“Imam dokaz deka istiot toj koj go potpi{al mojot pat-en nalog, a toa e @arko Denkovski, dva dena porano se obratil do Ministerstvoto za nadvore{ni raboti so izvestuvawe za patuvawe”, re~e Bu~kovski.Bu~kovski go obvini Denkovski deka ja zloupotrebuva svojata funkcija i go doveduva vo zabluda pretsedatelot na Sobranieto, Trajko Veqanovski. Toj go povikuva javniot obvinitel da go ispita celiot slu~aj i da prezeme soodvetni merki i najavi svoe po-javuvawe vo Krivi~niot sud na dene{noto ro~i{te za slu~ajot "Rezervni tenkovski delovi".

JANAKIEVSKI VETUVA DEKA ]E GO PRA[A BRISEL ZA ZAKONOT ZA MEDIUMI

Zakonot e del od evropskata agenda na Vladata, soglasno direktivite na Brisel, kade {to, pred da bide donesen, dvapati }e bide ispraten i na

revizija. ]e bidat konsultirani stranski eksperti, }e ima javna debata, a za nego }e se gradi i {irok konsenzus od site politi~ki partii, etni~ki zaednici, mediumski ku}i, novinarski zdruènija, }e bide usogla-sen so odredbite vo Ustavot i so drugite zakoni. Ova go najavi v~era prviot ~ovek za transport i vrski, ministerot Mile Janakievski. Za taa cel, veli toj, se formira{e internet-stranica na koja site zainteresirani strani, vklu~uvaj}i gi i

novinarite, moàt da vidat kako se odviva rabotata na rabotnite grupi, {to se pravi mnogu retko, veli Janak-ieski.Inaku, soglasno nacrt-verzijata, so zakonot }e se reguliraat digitalizacijata na televiziite i raboteweto na elektronskite mediumi. Janakievski e deciden deka plasiranite informacii deka nekoj bi se me{al vo ureduva~kata politika, deka tele-viziite na zaednicite }e mora da

emituvaat programa prevede-na na makedonski, deka }e se kratat ingerenciite i deka }e se menuvaat ~lenovite na Sovetot za radiodifuzija se ni{to drugo osven

{pekulacii.

NEMA ODGOVOR NA DILEMATA

KAKO SE PROÎSTI IZBIRA KIOT SPISOK?

USTAVEN SUD ZA DUP "STARA @ELEZNI^KA"

PLANOT E DONESEN PO SKRATENA POSTAPKA

izmeni vo DUP e donesena po skratena postapka, a toa zna~i deka gi nemalo site fazi na postapkata na donesuvawe na DUP, kako, na primer, nacrt na planot. Postapkata, isto taka, ne bila zavr{ena do 31 de-kemvri 2009 godina, do koga moralo da se zavr{i dokolku bila nosena po skratena postapka, tuku vo avgust 2010 godina, koga ve}e ne postoele zakonski mo`nosti za donesuvawe na detalni urbanisti~ki planovi po skratena postapka.Vremenata merka zna~i deka site poedine~ni akti donese-ni vrz osnova na ovaa odluka treba da bidat zapreni od

izvr{uvawe. Sudot kone~nata odluka za ovoj slu~aj }e ja donese vo rok od dva do tri meseci od poveduvaweto na postapkata. Inicijativata e podnesena od Miroslav Gr~ev. Na izmenite vo DUP "Stara èlezni~ka stanica" reagira{e i opozicijata. Ottamu tvrdea deka: skandalozniot proekt na Vladata i op{tinata Centar, koj se izveduva na grade`na parcela od 153 iljadi metri kvadratni vrz Ju`niot bule-var, }e ovozmoì maten biznis od 600 milioni evra. Od SDSM tvrdea deka detal-niot ne e vo soglasnost nitu so Generalniot urbanisti~ki plan na Skopje.

Spored poslednite prome-ni na DUP, bulevarot zad Starata elezni~ka stanica }e go snema, a vrz nego }e se izgradi trgovsko-deloven prostor od 150 iljadi metri kvadratni. Novata soobra}ajnica treba da se gradi pet-{est metri pod zemja, so uslov investitorot koj }e go gradi kompleksot da ja izgradi i podzemnata soobra}ajnica. Na vakviot plan reagira{e i Asoci-jacijata na arhitekti na Makedonija, koja vo svoite zabele{ki istakna deka }e se naru{at kulturno-umetni~koto bogatstvo na toj predel, kako i priodite kon istiot.

MAKSIM [email protected]

Privremeno da zaprat site aktivnosti koi proizleguvaat od usvoeniot detalen

urbanisti~ki plan "Stara èlezni~ka stanica" od strana na op{tina Cen-tar, odlu~i v~era Ustavniot sud. Razgleduvaj}i ja ustavnosta i zakonitosta na DUP, Sudot povede postapka za izmenite koi bea usvoeni od strana na Sovetot na op{tina Centar, a osporeni pred Ustaven sud. Spored ustavnite sudii, pov-eduvaweto na postapkata e poradi toa {to odlukata za

MARIJA [email protected]

PREGLED VESTI�

Politika / Pari / Dràva 7KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

Makedonija ne e kako Grcija. Grci-ja moè da ivee so sporot so de-cenii ili vekovi,

bidej}i taa ne trpi nikakvi posledici od nivniot prob-lem so na{eto ime! Ova e stavot na pretsedatelot \orge Ivanov po zavr{uvaweto na oficijalnata poseta na ê{ka, a pred sredbata na medijatorot Metju Nimic so pregovara~ite. Ivanov demonstrira{e silna podgot-venost na makedonskata strana za konstruktivnost i iznao|awe brzo re{enie, a od sredbata kaà deka o~ekuva pozitiven ~ekor napred.Vakvata izjava na {efot na dràvata samo gi dopolnuva informaciite deka procesot za re{avawe na sporot za imeto vleguva vo faza vo koja vlogot stanuva mnogu golem. Ottuka, zasilenata aktivnost na amerikanska-ta diplomatija, najavenata poseta na visokiot diplo-mat od Stejt departmentot zadolèn za Balkanot, Tomas Kantrimen, kako i sredbite vo najava na Gruevski so potpretsedatelot na SAD, Xo Bajden i sekretarot Hi-lari Klinton se o~ekuva da se tokmu vo nasoka na opipuvawe na pulsot zau procesot za re{avawe na sporot. Toa {to se o~ekuva od ovie sredbi (Gruevski, inaku, za prv pat e pokanet vo vakva poseta na SAD) e deka Amerikancite jasno }e ispora~aat deka nivnata administracija se zalaga za stabilnost na regionot, {to, sekako, vklu~uva integracija na Makedonija vo EU i vo NATO, za {to e potreben kom-promis so Grcija. Izborite, koi de fakto se podgotvuvaat doma, se samo dopolnitelen moment vo celata situacija. Premierot Gruevski verojatno e svesen deka od slednite politi~ki potezi na ovoj plan }e mu zavisat mnogu ne{ta doma, a poslednite silni izjavi za re{itelnost na Skopje za brz kompromis samo zboruvaat deka igrata

SO POLITI^KI INTERESI DOMA I SILEN PRITISOK NADVOR

GOLEMA IGRA ZA IMETO!Vo o~i na v~era{nata dolgoo~ekuvana sredba na medijatorot Nimic �so Jolevski i Vasilakis, pretsedatelot Ivanov demonstrira silna podgotvenost za brzo re{enie, so izjava deka Makedonija nema vreme za ~ekawe. So vakov, oficijalen stav, no i so najavenata serija sredbi na Gruevski so ~elnici na amerikanskata diplomatija stanuva jasno deka topkata se kreva visoko, oti ve}e i vlogot e takov

se igra. Drugo re{enie i nema!

RIKER: SAMI SI GI ZNAETE PROBLEMITE, SAMI RE]ETE GI

Ambasadorot na SAD vo Makedonija, Filip Riker, demantira{e deka Gruevski e “viknat” vo Va{ington za da mu se “odrì lekcija po demokratija”. Toj poso~i deka premierot e pokanet i deka so toa SAD samo pokaùva kolku nivnata diplomatija e silno posvetena na Make-donija i nejziniot razvoj. Za site problemi so koi se soo~uva Makedonija, Riker veli deka samo Makedoncite moàt da najdat re{enie. “Nezavisnoto sudstvo i nezavisnite mediumi kako institucii se soo~uvaat so kriza. Toa ne se moi zborovi, tuku va{i i zatoa vie treba da odredite kako }e se dviìte ponatamu. Najednostavno e da re~ete deka toa e vo nadle`nost na drug da go re{i. No, ne moè da o~ekuvate deka nekoj drug, a sigurno nekoj od druga dràva }e gi re{i vakvite problemi”, veli Riker. Ambasadorot e vozdràn i vo odnos na sporot. Veli deka SAD ne startuva {atl diplomatija oti SAD ne e del od toa pra{awe. Posetata na Kantrimen se o~ekuva da gi sodrì glavnite poenti

na porakite od Va{ington. “Sredbite so Bajden i so Klinton na 16-ti }e traat dvaesetina minuti i tamu nema mnogu prostor za razgo-vor. No, Kantrimen doa|a so silni poenti. Tuka se o~ekuva da “padne” razgo-vorot za viziite na Gruevski i nivnata kompatibilnost so amerikanskite preporaki. Izborite, sekako, se “detaq” vo procesot na razgovor-ite”, veli vladin izvor za “Kapital”.

BAN –KI MUN LI^NO URGIRAL ZA POBRZ KOMPROMIS!?

Generalniot sekretar na Obe-dinetite nacii, Ban Ki-Mun, li~no urgiral kaj liderite na vladite na Makedonija i na Grcija za pra{aweto za imeto da se razre{i {to pobrzo, so {to }e se otvori patot na zemjata kon Evropskata unija i kon NATO, se poslednite informacii koi doa|aat od diplomatski kanali.Na sredbata so novinarite vo ON, Ki-Mun pora~al deka nadminuvaweto na sporot e vo interes na mirot i sta-bilnosta na regionot."Na toj na~in, aspiraciite na dvete nacionalni vladi, kako i nivnata agenda da se pridruàt kon Evropskata unija i NATO i mnogu drugi va`ni pra{awa }e mora da

]E SE NAMALUVA BROJOT NA POLICAJCITE VO MAKEDONIJA

Vo Sobranieto se nosat izmenite na Zakonot za vnatre{ni raboti so koi }e se ovozmoàt opti-malni uslovi za penzionirawe na vrabotenite vo

policijata, otkako Ustavniot sud vo oktomvri minatata godina go ukina prethodnoto re{enie, so obrazloènie deka gi privilegira policajcite vo odnos na drugite gra|ani so pravo na penzija. So izmenite, brojot na policajcite vo Makedonija }e se namali do evropskiot razmer, spored koj eden policaec treba da bide servis za trista gra|ani. " ]e se oslobodime od nepoliciskite raboti. Duri imame ambicija ~isto straàrskite raboti vo dip-lomatskite pretstavni{tva da im gi prepu{time na agenciite za obezbeduvawe. Dosega se slu~uva{e policijata duri so 90% od silite da bide angaìrana pri razli~ni protesti ili kako obezbeduvawe na nat-prevari na stadion, {to, vsu{nost, e rabota za redari ili za agenciite za obezbeduvawe", izjavi pretsedatelot na Policiskiot sindikat, Tihomir Klimoski.

TALER SO NOVA NACRT-REZOLUCIJA ZA NAPREDOKOT NA MAKEDONIJA!

Nacrt-rezolucijata na slovene~kiot evropratenik Zoran Taler, posvetena na napredokot na Republi-ka Makedonija, denes }e se najde na dnevniot red

na sostanokot na Komisijata za nadvore{ni raboti na Evropskiot parlament. Izvestuva~ot za Makedonija vo Unijata, Zoran Taler, za predloènata rezolucija veli deka treba da se vnimava so nejzinoto tolkuvawe.“Klu~nata poraka e deka Makedonija treba da po~ne pregovori za polnopravno ~lenstvo. Toa ostanuva kako {to be{e i vo rezolucijata od minatata godina. Na nivo na EU znaeme deka dve institucii, Evropskiot parlament i Evropskata komisija, go zastapuvaat ovaj stav. Ova e eden vid pritisok vrz Sovetot na EU da donese kone~no takva odluka. Znaeme deka taa odluka e blokirana od nemaweto re{enie za imeto so sosedna Grcija”, veli Taler.

O’NIL: SPOROT ZA IMETO E BIZAREN I NESFATLIV"Sporot za imeto me|u Grcija i Makedonija e najbizarniot i najnesfatliviot diplomatski spor denes vo Evropa. Te{ko e na ova da se gleda poinaku od èlba na Gr-cija da ja oslabi ili duri i da ja uni{ti Makedonija. No, nacionalniot interes na Grcija bara taa da ima stabilni i uspe{ni sosedi, kako za bezbednosta, taka i za trgovijata”, veli porane{niot medijator vo sporot, Robin O’Nil, vo intervju za MTV.O’Nil smeta deka pred Makedonija postojat dve nasoki koi Vladata moè da gi izbere - da gi prodolì pre-govorite pod pokrovitelstvo na ON, i da se povika na Privremenata spogodba od 1995 godina. Spored nego, drugite ~lenki na NATO i EU bi moèle da napravat tri raboti - da se pritisne Grcija da se soglasi za po~nuvawe na pregovorite vo interes na Balkanot i Evropa, a ako taa odbie, drugite ~lenki da postavat princip da ne primaat drugi balkanski dràvi vo dvete organizacii s$ dodeka Makedonija ne bide vklu~ena. Tretata opcija, ako se odbie celosno ~lenstvo, e site drugi zemji-~lenki da se soglasat da napravat poseben status za Makedonija vo Alijansata.

KATERINA [email protected]

se adresiraat {to pobrzo i toa vo polza na mirot i stabilnosta vo regionot."Od Kabinetot na Nimic, pak, izlegoa so soop{tenie vo koe se veli deka “im se dava mo`nost na pretstav-nicite na dvete strani da gi pretstavat pred ambasadorot poziciite na svoite vladi i razlikite me|u niv za da se vidi dali ima oblasti koi bi moèle ponatamu da se razrabotuvaat, kako i da se utvrdat slednite ~ekori vo procesot ~ija krajna cel e nao|awe brzo re{enie za pra{aweto za imeto”.

Politika / Pari / Dràva8

PREGLED VESTI�


AMBASADATA NA SAD PREDUPREDUVA NA IZMAMI ZA VIZA LOTARIJATA

Ambasadata na SAD vo Skopje gi predupreduva gra|anite na Makedonija da bidat vnimatelni koga }e dobijat po{ta, poraka na imejl ili telefon-

ski povik so informacija deka dobile viza preku DV Lotarijata na SAD (porane{na Lotarija za Zelena karta). Ambasadata naglasuva deka Vladata na SAD nema da isprati soop{tenie do dobitnicite na godina{nata Viza lotarija. Po~nuvaj}i od 1 maj 2011 godina do 30 juni 2012 godina site lica {to se prijavile na ovaa lotarija moàt da go proverat statusot na svoite pri-javi preku *Entry Status Check na internet-stranicata *www.dvlottery.state.gov. Ovaa opcija za proveruvawe na statusot na prijavata }e bide edinstveniot na~in preku koj }e se informiraat dobitnicite na lotarijata za 2012 godina.

DELOVI OD BITOLSKATA KASARNA STA-NAA EKSKLUZIVNA GRADE@NA ZONA

Sovetot na op{tina Bitola donese odluka so koja delovi na stanbenata i delovnata zona od porane{nata kasarna Stiv Naumov vo blizina na

Tumbe kafe se proglaseni za ekstra zoni. So ova, kako {to informiraat od op{tinata, }e se zgolemi komerci-jalnata vrednost na del od prostorot vo porane{nata kasarna {to se nao|a vo najubavite i najekskluzivnite delovi na gradot.Sovetnicite na op{tinata isto taka donesoa odluka za spojuvawe i delewe na grade`ni parceli vo opfa-tot "Ju`na industriska zona @abeni", dokolku toa e potrebno za tehnolo{kiot proces na proizvodstvoto vo objektite. Spojuvaweto na dve ili pove}e parceli }e se vr{i so izrabotka na arhitektonsko urbanisti~ki proekt, odlu~i lokalniot Sovet. Sovetot na op{tina Bitola donese odluka i za iz-rabotka na soobra}ajna studija, od koja se o~ekuva da bidat ponudeni re{enija za upravuvawe i kontrola na dinami~kiot soobra}aj vo centralnoto gradsko podra~je, upravuvawe i kontrola na soobra}ajot vo miruvawe, re{enija za velosipedskiot i pe{a~kiot soobra}aj, re{enija za javniot gradski prevoz, tovar-niot soobra-}aj i idejni re{enija za dostava na stoki vo gradot.

[TIP SO KREDIT OD 2 MILIONI EVRA ]E UREDUVA DELOVI OD OP[TINATA

Gradona~alnikot na op{tina [tip so kredit od Svetska banka planira da ja finansira izgradbata na platformi i ureduvaweto na koritoto na reka

Otiwa. Gradona~alnikot na op{tinata, Zoran Aleksov, na sredbata so pretstavnici na Svetska banka ve}e podolgo vreme pregovara za kredit od 2 milioni evra i o~ekuva za nepoln mesec da se potpi{e dogovorot za kredit.“Potoa sleduva raspi{uvawe na tenderi i kako {to nekolku pati imam najaveno, ve}e od ova leto }e po~ne i izgradbata na platformite i ureduvawe na koritoto na rekata Otiwa”, izjavi Aleksov.Spored nego, so parite od kreditot }e se izgradat vk-upno 150 platformi i }e se rekonstruiraat mostovite na rekata, na koi }e se parkiraat vozilata, so {to op{tinata }e go sredi soobra}ajniot haos vo central-noto gradsko podra~je. Op{tina [tip }e go rekonstruira i gradskiot plo{tad Sloboda, a isto taka e predvideno so rekonstrukci-jata da se postavat i spomenici na poznati istoriski li~nosti, koi se po poteklo od [tip.

NOV MOMENT SO SMETKATA NA A1

Obvinitelst-voto ima nov konkreten predlog kako da gi obezbedi parite za koi

se pretpostavuva deka preku krivivi~no delo osomni~enite vo slu~ajot "Pajaìna" ja o{tetile dràvata. Ottamu povtorno predlagaat blokirawe na smetkata. Prvi~nata suma na koja bea blokirani smetkite na A1 televizija, vesnicite "Vreme", "[pic" i "Koha e re" i drugite firmi na Pero Nakov bb be{e 4,4 milioni evra. Noviot predlog na javniot obvinitel, kako {to dozna-va “Kapital”, se odnesuva na obezbeduvawe na okolu 2 milioni evra preku blokirawe na smetkite, a A1 televizja na smetkata ima samo 160 iljadi evra.Izvori od Obvinitelstvoto za "Kapital" objasnuvaat deka noviot predlog za zamrznuvawe na smetkite e potemelen i gi sodrì site zabele{ki koi gi navel Krivi~niot sovet vo re{enieto za negovoto ukinuvawe. Informaciite se deka Krivi~niot sovet detalno gi razgleduval àlbite na odbranata po predlog na Obvinitelstvoto, pri {to utvrdile od osnovni banalni propusti, kako pogre{no napi{ano ime na firmite koi se pred-met na istraga, na primer dali A1 e televizija ili radiodifuzno dru{tvo, do su{tinski raboti, kako nejasnost vo visinata na sumata koja Obvinitel-

stvoto predlaga da bide zamrznata. Spored istiot izvor, noviot predlog na Ob-vinitelstvoto gi definira i op{irno obrazloùva svoite barawa zo{to smeta deka treba da se blokira za tolkav iznos, potkrepeno so dokazi deka tie pari se steknati so kriminalno dejstvuvawe i povtorno potencira deka blokiraweto na smetkite e edinstveno re{enie spored niv, zatoa {to nemaat dokazi deka postoi imot koj moè da bide zaloèn vo visinata na taa suma. Pokraj noviot predlog na obvinitelot, istra`niot sudija Vladimir Tufegxi} treba da odlu~uva i za predlogot za ukinuvawe na pritvorot na ostana-tite edinaesetmina od osomni~enite koi se u{te vo [utka. Krivi~niot sovet dobi àlba od Obvinitelst-voto poradi toa {to gi pu{ti vo doma{en pritvor Aneta Ko~i{ki i Nevin Rauf poradi zdravstveni problemi. Do zatvoraweto na vesnikot ne be{e donesena odluka dali Ko~i{ki i Rauf }e si zaminat od pritvorskoto oddelenie.Advokatite o~ekuvale deka JO }e insistira osomni~enite da ostanat vo pritvor zatoa {to tie negativno se proiznele za nivniot predlog za ukinu-vawe na pritvorot. "O~igledno e deka Obvini-telstvoto nema da otstapi od idejata site osomni~eni da gi drì vo pritvor poradi toa {to nema dovolno dokazi i mora na ovoj na~in da go pokrie toj nedostatok", veli Miroslav Vuji}.

MARIJA [email protected]

OBVINITELSTVOTO BARA ZAMRZNUVAWE, NO NA DVOJNO POMALA SUMA!?

[TO SE SLUÛVA SO DRUGITE FIRMI?11-te firmi na Pero Nakov bb koi se del od istragata, osven za malite sumi koi gi imaat na nivnite smetki za koi bea blokirani, voop{to ne se spomenuvaat vo istra-gata. Spored podatocite od Upravata za javni prihodi i MVR, firmite preku razni na~ini odbegnuvale da pla-}aat danok i pravele drug vid izmami vo raboteweto. "Utvrden e neevidentiran promet na stoki i uslugi, izdadeni fakturi so neverodostoen promet, koi ne se evidentirani kaj izdava~ite na fakturi, a se evidenti-rani kaj primatelite, izdadeni fakturi na drugi dano~ni obvrznici so neverodostoen promet, koi ne se eviden-tirani vo delovnite knigi. Stanuva zbor za nelegalen prihod od 17,479 milioni evra. Ako ovie prihodi bile vo redovniot praven promet, podleàt na obvrska na DDV od 2,8 milioni evra i danok na dobivka od 1,2 milioni evra", vele{e toga{ Goran Trajkovski, direk-torot na UJP.Vo posledniot period celoto vnimanie vo vrska so slu~ajot “Pajaìna” se naso~i isklu~ivo kon mediumite. Instituciite “zaboravaat” da informiraat do kade e istragata za navodniot kriminal vo drugite kompanii na Ramkovski.Od druga strana, pak, advokatot Vuji} tvrdi deka primile re{enie od UJP za dano~na naplata od "Akstra", 10 dena otkako smetkite bile zamrznati za suma koja ne korespondira so taa dadena vo istraga. "Postapkata e izbrzana. Sumata koja e navedena vo nalogot za sproveduvawe na istraga e razli~na od taa koja sega ja pobaruva UJP. Se postavuva pra{aweto dali UJP vr{ela kontrola i po po~nuvaweto na istragata", veli Vuji}.

Obvinitelstvoto podnese nov kompletiran predlog za zamrznu- �vawe na smetkite, no ovojpat za iznos od okolu 2 milioni evra, doznava "Kapital".

9Kompanii / Pazari / FinansiiPREGLED VESTI�


TODOR GEORGIEVSKISOPSTVENIK NA MELNICA KADINO

O~ekuvame vakvata alarmantna situacija vo Srbija da ni donese nezdravo visoka cena na lebnoto ìto. Se {pekulira deka cenata vo narednite dva meseci }e dostigne i do 400 evra po ton, a ako na toa se dodadat transport-nite, {pediterskite i tro{ocite za analizi, ne ni bega i cena od 450 evra po ton. Apelirame do Vlatata itno da gi osloboi stokovite rezervi, zatoa {to site ve}e imame samo po nekolku grama p~enica vo silosite.

ONE: DVOJNO POVE]E BESPLATNI RAZGOVORI KON SITE MRE@I

Mobilniot operator ONE voveduva nova promocija so koja postpejd-korisnicite vo mobilnata telefo-nija dobivaat dvojno pove}e besplatni razgovori.

Vo zavisnost od tarifniot model {to }e go izberat, korisnicite moàt da dobijat dvojno pove}e besplatno vreme za razgovori kon site nacionalni mreì. Pokraj promocijata, postpejd-korisnicite vo mobilnata telefo-nija }e zboruvaat za 0 denari/minuta so site korisnici od mreà na ONE. Od kompanijata velat deka ponudata so dvojno pove}e besplatni razgovori }e vaì {est meseci od postpejd-aktivacijata i e ve}e dostapna za site novi i postoe~ki, rezidentni i biznis-korisnici koi }e go obnovat svojot dogovor na 24 meseci. Vo za-visnost od tarifniot model vo postpejd, korisnicite }e moàt da odberat i nekoj od atraktivnite mobilni telefoni za nula denari.

VO STOPANSKATA KOMORA PREZEN-TACIJA NA SAEMITE VO CEQE

Grupacijata M i Stopanskata komora na Makedonija denes vo 11 ~asot }e ja prezentiraat programata na manifestacii na Saemot vo Ceqe, Slovenija,

planirani za 2011 godina.“Celta na prezentacijata e makedonskite kompanii da se zapoznaat so uslovite, mo`nostite i pridobivkite od nastapite na saemskite manifestacii vo Ceqe, koi ja otvoraat vratata za promovirawe na na{eto stopanstvo na slovene~kiot, no i na drugite pazari na Evropskata unija”, informiraat od Stopanskata komora na Make-donija.

Prezentacijata }e ja vr{i Breda Obrez Preskar, izvr{en direktor na Saemot vo Ceqe.

SE PODGOTVUVA TRASATA ZA TRANSPORTNIOT SISTEM BROD-GNEOTINO-SUVODOL

Do krajot na godinata }e profunkcionira glavniot transportent sistem za jaglen vo REK Bitola. Na teren se podgotvuva trasata dolga 10 kilometri preku koja

}e se transportira jaglenot od noviot povr{inski kop Brod-Gneotino do postoe~kiot rudnik Suvodol. So vkupnata investicija od 17,3 milioni evra, od koi 14,7 milioni se od Doj~e Banka AG, }e se zaokruì procesot na proizvodstvo na jaglen vo noviot kop Brod–Gneotino. Jaglenot {to }e se transportira od ova nao|ali{te, zaedno so rezervite od postojniot rudnik Suvodol, }e go prodolàt vekot na rabota na REK Bitola za najmnogu 25 godini. ELEM i ger-manskata kompanija Tisen Krupp minatata godina potpi{aa dogovor za nabavka i montaà na glavniot transporten sistem za jaglen vo REK Bitola. Vo proektot dràvnata ELEM vloùva 2,6 milioni evra. Ostanatite pari preku kreditot od germanskata banka se so period na otplata od 10 godini.

Melni~arite predupredu-vaat deka gi tro{at pos-lednite gra-movi p~enica

od silosite. Otkako zav~era srpskata p~enica poskape za u{te 10%, apeliraat Vladata itno da gi oslobodi stoko-vite rezervi, zatoa {to, vo sprotivno, Makedonija }e ostane bez lebno ìto. So najnovoto poskapuvawe, cenata na p~enicata {to ja uvezuvame od Srbija od 275 evra dostigna pove}e od 300 evra po ton. Otkako vo analiza za "Kapital" najavi-ja deka o~ekuvaat i cena od 370 evra, poznava~ite sega stravuvaat deka narednite dva meseci lebnoto ìto }e ja ~ini Makedonija 450 evra za ton.Melni~arite se ednoglasni. Baraat Vladata da im gi otstapi zalihite, za pos-ledicite da ne gi snosat gra|anite, soo~uvaj}i se so nevideno poskapuvawe na osnovnite produkti."O~ekuvame vakvata alar-mantna situacija vo Srbija da ni donese nezdravo vi-soka cena na lebnoto ìto. Se {pekulira deka cenata vo narednite dva meseci }e dostigne i do 400 evra po ton, a ako na toa se dodadat transportnite, {pediterskite i tro{ocite za analizi, ne ni bega i cena od 450 evra po ton. Apelirame do Vlatata itno da gi oslobodi stokovite rezervi, zatoa {to site ve}e imame samo po nekolku grama p~enica vo silosite", veli Todor Geor-

VO MAKEDONIJA SNEMUVA PÊNICA?!

CENATA NA UVOZNATA PÊNICA RAPIDNO RASTE

VIKTORIJA [email protected]

gievski od melnica Kadino, potenciraj}i deka duri i toa e samo privremeno i povr{no re{enie, zatoa {to ako se os-lobodat 25.000 toni, kako {to bilo najaveno, }e gi izrabotat za 30 do 35 dena.Od Mlin Bitola velat deka nemaat drugo re{enie osven da ja ~ekaat vladinata odluka."êkame samo na stokovnite rezervi. Nie kako melni~ari ne moème da napravime ni{to osven da prognozirame i {pekulirame. Na poteg e Vladata", veli sopstvenikot, Blagoja Stoj~ev.Trendot na zgolemuvawe na cen-ite na p~enicata na svetskite berzi po~na da se odrazuva i vrz doma{noto proizvodstvo na leb. Otkako vo januari lebot poskape za 3 denari, melni~arite o~ekuvaat deka cenata denovive dopolnitelno }e raste.“Vo momentov site tro{oci za proizvodstvo i transport na lebot se zgolemeni, pa makedonskite proizvoditeli se soo~uvaat so situacija vo koja nemaat izbor osven da ja poka~at cenata na kra-jniot proizvod”, velat od @ito Vardar koi nedelava ja zgolemija cenata na socijalniot

leb za 2 denari.Vladata ostanuva gluva na barawata na melni~arite. Vicepremierot i minister za finansii, Zoran Stavreski, koj prethodno najavi deka za stoko-vite rezervi }e se rasprava na nekoja od narednite vladini sednici, v~era izjavi deka Vla-data s$ u{te ne ja razgleduvala ovaa ideja."Zasega nema odluka za oslo-boduvawe na stokovite rezer-vi", kratko odgovori toj.Srpski izvoznici predupredu-vaat deka e mnogu verojatno Srbija da ja ostavi Makedonija bez p~enica, osobeno po od-lukata na srpskata Vlada da vovede taksa za izvoz od 45 evra po ton. Vakviot predlog s$ u{te e na razgleduvawe kaj tamo{nite resorni minis-terstva. Dokolku se realizira ova crno scenario, Makedonija edinstveniot spas }e go bara vo uvoz na p~enica od Ungarija, ~ii ceni se u{te povisoki poradi poskapite transportni tro{oci.Za srpskite mediumi p~enicata denovive e edna od najaktuel-nite temi."Od minatogodi{nata ètva do 1 fevruari izvezeni se polovina milion toni p~enica,

Melni~arite se ednoglasni. Baraat Vladata da im gi otstapi �zalihite, za posledicite da ne gi snosat gra|anite, soo~uvaj}i se so nevideno poskapuvawe na osnovnite produkti

{to za mnogumina e pri~ina za zagriènost. Dràvata se griì dali bilan-site za doma{na potro{uva~ka se naru{eni ili naskoro bi moèle da bidat. Proiz-voditelite stravuvaat deka tokmu zatoa Vladata }e im go ograni~i izvozot, od koj sega dobro zarabotuvaat", pi{uva srpska "Politika".

Kompanii / Pazari / Finansii10 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

BERZANSKI INFORMACII

2.720

2.730

2.740

2.750

2.760

2.770

2.780

03/02/11 04/02/11 05/02/11 06/02/11 07/02/11 08/02/11 09/02/11

MBI 10

2.960

2.970

2.980

2.990

3.000

3.010

3.020

3.030

03/02/11 04/02/11 05/02/11 06/02/11 07/02/11 08/02/11 09/02/11

MBID

115,80

116,00

116,20

116,40

116,60

03/02/11 04/02/11 05/02/11 06/02/11 07/02/11 08/02/11 09/02/11

OMB

ПОКАЗАТЕЛИ ЗА КОМПАНИИ - ЕЛЕМЕНТИ НА ИНДЕКСОТ МБИ10 09.02.2011

ALK (2009) 1.431.353 4.496,69 390,18 11,52 1,03

BESK (2009) 54.562 8.054,55 341,43 23,59 0,24

GRNT (2009) 3.071.377 646,43 105,83 6,11 0,64

KMB (2009) 2.014.067 3.552,43 533,81 6,65 1,03

MPT (2009) 112.382 32.501,83 / / 0,91

REPL (2009) 25.920 41.500,00 5.625,12 7,38 0,83

SBT (2009) 389.779 3.806,25 211,39 18,01 0,87

STIL (2009) 14.622.943 218,53 0,11 1.976,22 3,05

TPLF (2009) 450.000 3.800,09 61,42 61,88 1,11

ZPKO (2009) 271.602 2.527,00 / / 0,33

ХВ P/BВкупно

издадени акции Просечна ценаНето добивка

по акција P/E

ПРОМЕТ ПО ПАЗАРНИ СЕГМЕНТИ 09.02.2011

Промет во ЕВРА

Број на трансакции

% на промена

обврзници 24.283 17 -9,42

обични акции 98.377 78 7,39

Вкупно Официјален пазар 122.660 95 3,58

обични акции 16.765 17 -29,01

Вкупно Редовен пазар 16.765 17 -29,01

09.02.2011

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

ОКТА Скопје 2.300,00 0,44 57.500

Фершпед Скопје 53.300,00 0,37 53.300

Скопски Пазар Скопје 7.001,00 0,01 35.005

Макпетрол Скопје 32.501,83 0,01 585.033

0 0,00 0 0

Македонија сообраќај Скопје 2500 -20,63 100.000

Металец Прилеп 96 -17,95 9.600

Фустеларко Борец Битола 450,00 -10,00 40.500

ФЗЦ 11 Октомври Куманово 810,00 -9,90 121.500

Макошпед Скопје 290,00 -8,23 116.000

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Алкалоид Скопје 4496,69 -0,83 1.600.823

Макстил Скопје 218,53 -1,80 1.571.210

Комерцијална банка Скопје 3.552,43 -0,31 863.241

Макпетрол Скопје 32501,83 0,01 585.033

Топлификација Скопје 3800,09 -0,01 532.012

09.02.2011АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПРОМЕТ

09.02.2011АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПАД

Име на компанијата

Просечна цена (МКД)

%Износ (МКД)

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПОРАСТ ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД

Отворен инвестициски фондНето-имот на

фонд (ден.) 1М 3М 6М YTD 1YПодатоците се однесуваат за

ILIRIKA JIE 32.365.633,29 2,48% 9,43% 10,93% 4,57% 4,02% 08.02.2011

ILIRIKA GRP 46.919.491,89 -4,00% -1,71% 9,24% -3,08% 9,36% 08.02.2011

Иново Статус Акции 19.107.119,90 10,18% 10,22% 4,96% 10,44% -7,51% 08.02.2011

KD Brik 35.931.823,01 -2,70% 0,63% 4,73% -1,63% 17,80% 08.02.2011

KD Nova EU 28.717.786,04 6,40% 7,48% 9,60% 6,05% 3,56% 08.02.2011

КБ Публикум балансиран 28.077.825,58 4,32% 4,76% 5,61% 4,56% 2,19% 08.02.2011

09.02.2011

Menaxmentot na vinarskata vizba Tikve{ godinava o~ekuva da ostvari 20%

pogolem izvoz na pazarite vo Jugoisto~na Evropa, a istovremeno, preku raz-rabotena izvozna strategija }e atakuva na pazarite vo ê{ka, Polska, Holandija i Germanija."Ovaa godina sakame da napravime zgolemuvawe na izvozot na site pazari vo regionot, po~nuvaj}i od Sr-bija, Kosovo, Bosna, Hrvats-ka. Lani na ovie pazari zaedno imavme rast na iz-vozot od 5% do 10%, dodeka samo na Kosovo i vo Bosna izvozot se zgolemi dvojno vo odnos na 2009 godina. Godinava o~ekuvame da bide u{te podobra", veli Atanas Lamev, direktor na proda`ba vo Tikve{. Spored nego, ovie o~ekuvawa za podobro rabotewe od lanskata kriz-na godina se temelat na investiciite vo marketing-kampawata za izvoz, kako i na rebrendiraweto na vinata od linijata "Klasik". Generalniot direktor na

RAST NA IZVOZOT VO JUGOISTO^NA EVROPA ZA 20%

Menaxmentot na vinarskata vizba Tikve{ za godinava o~ekuva rast na izvozot na pazarite vo Jugoisto~na Evropa za 20%. Istovremeno, kom-panijata planira zasilen atak na pazarite vo Polska, ê{ka, Holan-dija i Germanija

(Podatocite vo tabelite i graficite gi obezbeduva Makedonskata berza za hartii od vrednost. Vrednostite koi gi gledate deneska, se od posledniot den na trguvawe, sreda - 09.02.2011)

MAJA BAJALSKA-GEORGIEVSKA

[email protected]

MBID E SOSTAVEN OD 15 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII �KOTIRANI NA PAZAROT NA JAVNO POSEDUVANI DRU[TVA

MBI 10 E SOSTAVEN OD 10 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII KOTIRANI �NA OFICIJALNIOT PAZAR NA MAKEDONSKA BERZA

OMB E SOSTAVEN OD NAJLIKVIDNITE OBVRZNICI �KOTIRANI NA MAKEDONSKA BERZA

Tikve{, \or|i Petru{ev, kako problemati~en go istaknuva hrvatskiot pazar, kade {to poradi kvotite za uvoz na makedonsko vino imaat problem so plas-manot. "Administrativniot na~in na raspredelba na kvotite za uvoz vo Hrvatska n$ ograni~uva vo proda`bata na ovoj pazar. Dràvata treba da poraboti na ova pra{awe", potencira Petru{ev. [to se odnesuva do za-padnoevropskite pazari, od kompanijata velat deka spored novata strategija za izvoz, godinava na ovie pazari Tikve{ }e se probiva isklu~ivo preku zaedni~ki nastap so zdruènieto na sedum vinarnici, pri {to seri-ozno }e se pregovara so golemi uvoznici i pritoa prioritet }e bide pra}awe-to mostri od vrvnite vina. Pokraj klu~nite evropski pazari, godinava }e se probivaat i na prekuokean-skite pazari, odnosno }e se napravat obidi vino da se plasira i vo SAD, vo Kanada i vo Avstralija. [to se odnesuva do doma{niot pazar, lani vkupnata proda`ba na vino ne porasnala, odnosno e na nivoto od 2009 go-dina, no, vo strukturata na

MAKEDONSKA BERZA

Makedonskata berza v~era{noto trguvawe go zavr{i so re~isi

identi~en promet kako vo vtornikot. Toga{ trguvaweto zavr{i so berzanski promet od 8,7 milioni denari, {to e za malku pove}e od v~era{nite 8,5 milioni denari. Interesot za akcii prodolì, no i obvrznicite nemaa lo{ den. Vkupniot promet so ob-vrznici iznesuva{e 1,5 mil-ioni denari, a najtrguvana, so promet od 1,1 milioni denari, be{e petatta emisija obvrzni-ci za denacionalizacija. Kaj akciite povtorno dominira akcijata na Alkaloid, od koja v~era se istrguvaa 356 akcii vo vrednost od 1,6 milioni denari. Prose~nata cena na akcijata iznesuva{e 4.496,69 denari i e za 0,83% poniska od vtornikot. Po prose~na cena od 218,53 denari za akcija se istrguvaa i 7.190 akcii na Makstil. Vkupniot niven promet iznesuva 1,5 milioni denari. Pomrdnu-vawe od status kvo ima{e i kaj akcijata na Komercijalna banka, koja denot go zavr{i so promet od 863.000 denari, {to e za re~isi dva i pol pati pogolem od vtornikot, koga toj iznesuva{e 381.000

denari. Mirno be{e i na redovniot pazar na akcii. Najgolem promet e ostvaren so akcijata na Rade Kon~ar vo iznos od 370.000 denari.Prodolì padot na cenite na akciite. Dvata akciski indeksi MBI-10 i MBID padnaa za 0,69% i 1,49%. Po ovoj pad, osnovniot berzanski indeks MBI-10 dene{noto trguvawe }e go po~ne so vrednost od 2727,24 indeksni poeni, dode-ka, pak, indeksot na javnopo-seduvanite dru{tva MBID za prv pat nedelava }e po~ne trgovski den so pomala vred-nost od 2.300 indeksni poeni. Toj dene{noto trguvawe go po~nuva od 2.964,66 indeksni poeni. Za razlika od niv, indeksot na obvrznici OMB porasna za 0,41%, na vrednost od 116,34 indeksni poeni.Od vkupno istrguvanite 31 hartija od vrednost, duri 17 imaa pad na cenata. Na-jgolem pad ima{e akcijata na Makedonija sobra}aj i toa od 20,63%. Rast, pak, ima{e kaj sedum hartii od vrednost. Isto tolkav broj hartii od vrednost ostanaa bez promena na cenata. Najgolem rast, od 1,23%, ima{e devettata emisija na obvrznici za denaciona-lizacija.

NAJGOLEM INTERES ZA AKCIITE NA ALKALOID I MAKSTIL

MENAXMENTOT NA TIKVE[ VO 2011 OÊKUVA

proda`bata se zgolemilo u~estvoto na kvalitetnite vina za 20%. "Ograni~uva~ki faktor za proda`bata na doma{niot pazar s$ u{te e Zakonot za trgovija, koj na zima pridonesuva za namaluvawe na proda`bata poradi ograni~uvaweto za kupu-vawe alkohol do 19 ~asot. Od druga strana, vo Make-donija, za razlika od site zemji vo regionot, alkohol ne se prodava na benzin-skite stanici i vo trafiki, {to dopolnitelno vlijae na na{ata proda`ba", veli Lamev.Inaku, Tikve{ lani gi zgolemi proda`nite ceni na vinata i za doma{niot

i za stranskite pazari. Od kompanijata velat deka 60% od vkupnata proda`ba otpa|a na izvozot.Vo finansiskiot plan za godinava menaxmentot na Tikve{ proektira pove}e od dva milioni evra profit i vkupni prihodi od proda`ba od 20,7 milioni evra. Vo prvite {est mese-ci lani Tikve{ ostvari dobivka od 402 iljadi evra, {to e rast pogolem od 130% vo odnos na dobivkata napravena vo istiot period od 2009 godina. Tikve{ v~era gi promovira{e dvete novi vrvni vina - "bela voda" i "barovo", nameneti za stranskite pazari.

Administrativniot na~in na raspre- �delba na kvotite za uvoz vo Hrvatska n$ ograni~uva vo proda`bata na ovoj pazar. Dràvata treba da poraboti na ova pra{awe.

17.03.2010 11

Kompanii / Pazari / Finansii 11KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

Рочности преку ноќ 1 нед. 1 мес. 3 мес.

Благајнички записи 4,00% СКИБОР 2,59% 3,54% 4,30% 5,27%

Ломбарден кредит 5,50% МКДОНИА 2,00%

Извор: НБРМ

КУРСНА ЛИСТА Банка

Среден курс 3м 6м 12м 24м 36м

во денари Стопанска 5,50% 6,25% 6,50% 9,15% 9,65%

ЕМУ евро 61,5279 Комерцијална 5,50% 6,50% 6,80% 9,60% 10,00%

САД долар 45,1250 НЛБ Тутунска 5,00% 6,30% 6,70% 9,50% 9,70%

В.Британија фунта 72,5052

Швајцарија франк 47,2202

Канада долар 45,5695 EUR USD GBP CHF

Австралија долар 45,7219 61,6 46 72,7 47,3Извор: НБРМ

ДЕВИЗЕН КУРС ВО МЕНУВАЧНИЦИ

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Држава Валута

РочностКАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИ БАНКИ

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБ

Konfiskuvan-ite akcii na IK banka, koi dràvata za dve nedeli }e gi prodava

na Makedonskata berza, mu pripa|aat na Miodrag Markovi}, biznis-partner na Dragan Daravelski vo periodot od 1998 do 2002 godina. Ova go pokaùvaat oficijalnite podatoci od Agencijata za upravuvawe so odzemen imot. I dva-jcata, Markovi} i Dara-velski, vo Makedonija se osudeni za perewe pari. Ovie akcii, koi iznesuvaat 7,45% od vkupniot kapital na IK banka, se prvite {to Agencijata za upravu-vawe so odzemen imot }e gi prodava otkako e formirana. Taa o~ekuva da pribere najmalku 2,5 milioni evra od proda`bata na pak-etot akcii. Investitorite o~ekuvaat za ovie akcii da ima interes na Ber-zata. Spored niv, moè da se o~ekuva interes za akciite da projavi i domi-nantniot sopstvenik na IK banka, koj zasega s$ u{te e holandskata Demir-Halk banka. Spored najavite od turskata Halk banka, vo idnina taa }e go prezeme delot na holandskata ban-ka HCBG holding i }e bide dominanten sopstvenik na IK banka. Vo Agencijata potvrduvaat deka odzemenite akcii mu pripa|ale na Markovi}. Na nejzinata internet-arhiva stoi izve{tajot za prezemeniot imotot na Miodrag Markovi} {to kako hartii od vred-

DR@AVATA ]E GO PRODAVA IMOTOT NA PARTNEROT NA DARAVELSKI

ZA DVE NEDELI JAVNA AUKCIJA NA KONFISKUVANI AKCII OD IK BANKA

Investitorite prognoziraat deka }e ima interes za akciite, duri i od dominantniot sopstvenik na IK banka, koj zasega s$ u{te e holandskata Demir-Halk banka. Spored najavite, turskata Halk banka }e go prezeme delot na holandskiot partner HCBG holding i }e bide dominanten sopstvenik na IK banka

BILJANA [email protected]

nost go poseduval vo IK banka i vo nekolku drugi akcionerski dru{tva. Brojot na akcii od ovaa informacija soodvetstvuva so iznosot na akcii {to sega se nudat od IK banka. Slu~ajot Markovi} e javno arhiviran i na stranic-ite na Ministerstvoto za pravda.Ovie akcii na IK banka & bea zamrznati pred dve godini. Markovi} toga{ be{e proglasen za vinoven za perewe pari. Dràvata mu presudi zatvor od ~etiri godini i pari~na kazna od devet milioni evra. Sudskata vlast na Makedonija na Markovi} mu gi odzede site akcii {to gi poseduval od IK banka, vkupno 3.120, {to iznesuva 7,45% od vkupno izdadenite hartii od vred-nost na ovaa banka. Ot-toga{ do denes ovie akcii bea zamrznati, otkako Centralniot depozitar na hartii od vrednost stavi zabrana za trguvawe. Del od krivi~nite dela za koi be{e osuden Markovi} gi pravel od rezidentna smetka, na koja ovlasteno lice bil Dragan Dara-velski, toga{en direktor na Carinskata uprava na Makedonija, tvrdea sud-skite organi. “Vo denovite koga akciite na IK banka po pat na javna aukcija }e se nudat na Berzata, zabranata privremeno }e se ukine”, informiraat od Makedon-skata berza. Agencijata za odzemen imot soop{ti deka hartiite od vrednost }e gi prodava po principot s$ ili ni{to. Odnosno, eden kupuva~ mora da go kupi celiot paket i toa po cena koja ne moè da bide poni-

KOJ E MIODRAG MARKOVI]?Miodrag Markovi}, po poteklo od Crna Gora, e porane{en biznis-partner na Dragan Daravelski vo periodot od 1998 do 2002 godina. I dvajcata vo Makedonija se osudeni za perewe pari. Makedonija na Markovi} mu presudi zatvor od ~etiri godini i pari~na kazna od devet milioni evra. Sudskata vlast mu gi odzede site akcii {to gi poseduval od IK banka, vkupno 3.120, {to iznesuva 7,45% od vkupno izdadenite hartii od vred-nost na ovaa banka. Ottoga{ do denes ovie akcii bea zamrznati, otkako Centralniot depozitar na hartii od vrednost stavi zabrana za trguvawe.

TURSKATA HALK BANKA ]E BIDE DOM-INANTEN SOPSTVENIK NA IK BANKAIK banka sega e vo dominantna sopstvenost na Demir-Halk banka, vo koja u~estvo ima i turskata Halk banka. Bankarskata grupacija ve}e najavi deka Halk planira da go kupi delot na svojot holandski partner, HCBG holding. Taka, IK samo formalno }e go smeni gazdata, na koj }e mu pripadnat 66,56% od makedonskata banka. Poznava~ite na finansiskite pazari smetaat deka poradi progresivniot rast na Halk i evtinite izvori na kapital so koi raspolaga ovaa turska banka, IK banka ja ~ekaat uspe{ni godini. Zatoa, velat deka vlogot od 50.000 denari za edna akcija e isplatliva investicija. Vtor pogolem investitor vo IK banka e Evropskata banka za obnova i razvoj so udel od 25% od vkupno izdadenite akcii.

ska od ponudenata, 50.000 denari za akcija. Paketot akcii so pravo na glas }e se prodava tri dena, od 28 fevruari do 2 mart 2011 godina. Niv }e moàt da gi kupat samo investi-

tori {to prethodno dobile odobrenie od guvernerot na Narodnata banka na Makedonija, Petar Go{ev. Bankarskite propisi naloùvaat deka nikoj ne moè da stane sopstvenik

DO 1 JULI OP[TINITE ]E PO^NAT DA UPRAVUVAAT SO GRADE@NOTO ZEMJI[TE

FER[PED ZEMA KREDIT OD 1,6 MILIONI EVRA OD KOMERCIJALNA BANKA

Ministerstvoto za trans-port i vrski, vo sorabot-ka so Amerikanskata

agencija za me|unaroden razvoj (USAID), raboti na izrabotka na elektronsko re{enie {to }e bide koristeno vo me-naxiraweto so grade`noto neizgradeno zemji{te, koe od 1 juli godinava preminuva vo nadle`nost na op{tinite.Kompjuterskiot softver treba da bide izgotven do juni go-dinava, a do 1 juli da bide

distribuiran do op{tinite. So nego }e se ovozmoì upravu-vaweto so grade`noto zemji{te da se odviva na transparenten na~in preku elektronsko javno naddavawe.“So potpi{uvaweto na ovoj mem-orandum, ve}e go napravivme toa {to prethodno go na-javivme - deka }e rabotime na podobruvawe na kapacitetite na op{tinite za da moàt tie od 1 juli da go prezemat upravuvaweto so grade`noto

zemji{te. Samo se o~ekuva zakonot za grade`no zemji{te da pomine vo sobraniska pro-cedura i potoa da se po~nat drugite aktivnosti", izjavi ministerot za transport i vrski, Mile Janakieski. Min-isterstvoto, isto taka, preku rabotno telo }e vr{i i obuki na op{tinskata administracija vo prostoriite na ZELS, so cel da se ovozmoì efikasna implementacija na Zakonot za grade`no zemji{te.

Najgolemata {pediterska kompanija Fer{ped se zadolì so kredit od

100 milioni denari ili 1,6 milioni evra vo Komer-cijalna banka. Kako {to objavi kompanijata na Make-donskata berza, kreditot }e bide iskoristen za obrtni sredstva. Dogovorot me|u Fer{ped i Komercijalna banka e sklu~en na 7-mi ovoj mesec, a kompanijata go obezbedi kreditot so

hipoteka na nedvièn imot. Kreditot e podignat vrz os-nova na utvrden ramkoven revolving krediten limit vo iznos od 11.400.000 evra, se veli vo soop{tenieto od kompanijata.Spored dogovorot so banka-ta, Fer{ped treba da go vrati kreditot za edna go-dina, odnosno, najdocna do fevruari 2012 godina.Glavnata dejnost na Fer{ped e {pedicija, skladi{tewe, a

nejzinite uslugi gi koristat najgolemite pretprijatija vo Makedonija, kako i firmi od balkanskite zemji, od Zapadna i od Isto~na Ev-ropa. Osven so {pedicija, kako os-novna dejnost, kompanijata se zanimava i so me|unarodna trgovija, brokerstvo, ban-karstvo, hotelierstvo, vi-narstvo, igri na sre}a preku kupuvawe akcii vo tie dejnosti od stopanstvoto.

na kapital {to iznesuva pove}e od 5% od vkupniot akcionerski kapital na

banka ako prethodno ne dobie odobrenie od cen-tralnata banka.

Fokus12 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

NAJISPLATLIVI SE AKCIITE NA FARMACEVTITE I BANKITE

Cenite na akciite na Makedonskata berza s$ u{te se mnogu niski i po nekoja pazarna logika navistina se isplatuva sega da se

vloùva vo hartii od vrednost za da se zaraboti koga pazarot }e trgne vo nagorna linija. No, ova e premnogu op{ta i lai~ka konstatacija za da se znae dali vredi ili ne da se investira vo akcii na berzata. Premnogu lesno individualnite investitori vo Makedonija gi nosat odlukite za kupuvawe ili prodavawe akcii, a naj~esto se vodat od toa kako reagiraat pogolemite investiciski fondovi. Ova e pogre{na strategija za investirawe na berza. “Kapital” napravi analiza koja pokaùva deka pred da se donese odluka za investirawe vo hartii od vred-nost treba da se napravat nekolku presmetki ili da se pro~itaat nekolku podatoci koi transpar-entno gi objavuvaat kompaniite {to kotiraat na Makedonskata berza.Po ovie pravila se vodat i institucionalnite investitori i brokerite."Investitorite treba da imaat svoja presmetka {to kupuvaat, a ne da gledaat dali nekoj golem fond momentalno kupuva ili prodava. Najmerodavni vo ovaa nasoka se tokmu matemati~kite pokazateli za vrednosta na akciite, koi pokaùvaat dali i kolku kupu-vaweto akcii vo nekoja kompanija

KOI AKCII OD MBI 10 SE NAJAKTRATIVNI ZA REGIONALNITE INVESTITORI?

KAKO RABOTEA POGOLEMITE BALKANSKI KOMPANII VO 2010

PROFITI I NAJAVI ZA INVESTICIIta kriza vo Hrvatska, Agrokor rabote{e na rast na profitot. Taka, proda`bata na kompanijata vo prvite tri kvartali od 2010 godina iznesuva{e 2,5 milijardi evra”, izjavi izvr{niot potpre-tsedatel za strategija i pazar na kapital vo Agrokor, Ivan Crwac.Prihodite na maloproda`niot sinxir na Agrokor porasnale od 30 milioni evra vo sredinata na 90-te godini na 2,8 milijardi evra vo 2009 godina.Najgolemata privatna kompanija na teritorijata na porane{na Jugoslavija najavi ponatamo{no {irewe vo Evropa i zacvrstu-vawe na centrite na pazarot vo Soedinetite Amerikanski dràvi

(SAD), so cel da osigura rast na profitot. Agrokor, koj, spored revizorskata ku}a Dilojt, so 2,67 milijardi evra konsolidirani prihodi od proda`ba vo 2009 go-dina e najgolemata maloproda`na grupa vo Adria regionot, koja ja pretrka hrvatskata naftena kom-panija INA, saka da prodolì so svojata biznis-ekspanzija.“Sega celta na Agrokor e osvoju-vawe novi pazari i obezbeduvawe na ponatamo{en rast na kompani-jata”, izjavi Crwac. Toj istakna deka sega se baraat na~ini za da se zacvrsti pozicijata na Agrokor na drugite evropski pazari, a osobeno vo SAD i dodade deka kompanijata postignala dogovor so najgolemiot amerikanski sinxir za

trgovija na produkti, Kroger.“Vo uslovi na kriza, deflacija i pad na potro{uva~kata, uspeavme da ja zgolemime profitabilnosta i da ja zacvrstime pozicijata vo regionot”, izjavi Crwac. Spored nego, novata ekspanzija vo osvo-juvaweto na pazarite na Evropa i Amerika kompanijata }e ja ba-zira na brendovite na vodata vo {i{iwa #jana#, mesnite proiz-vodi PIK, kako i vinata i masloto za jadewe koe go proizveduva.Vo svoite finansiski rezultati do-bro se nosi i slovene~kata grupa Merkator, koja vo 2010 godina ostvarila prihod od proda`ba od 2,78 milijardi evra, {to pret-stavuva rast od od 5,2% vo odnos na prethodnata godina. Merkator

sega raboti na sedum pazari, pri {to e najgolem trgovec za proiz-vodi od {iroka potro{uva~ka na pazarite vo Slovenija i vo Crna Gora, vo Hrvatska i vo Sr-bija e na vtoroto mesto, dodeka vo Bosna i Hercegovina e tret najgolem maloprodaèn sinxir. Merkator vo 2009 godina vleze i na albanskiot i na bugarskiot pazar, a vo slednive tri godini planira da vleze i na makedon-skiot pazar.I slovene~kata farmacevtska grupacija Krka minatata godina ostvari neto-dobivka vo iznos od 165 milioni evra, {to e blag pad vo odnos na 2009 godina, koga profitot iznesuva{e 170 milioni evra.

MAJA [email protected]

VESNA [email protected]

e dobra investicija. Sekako, ne treba da se zaboravi deka berzata sekoga{ nosi rizik, vodena od mo-mentalnite trendovi", veli Kosta Kostadinovski, portfolio-menaxer vo Ilirika fond menaxment.

Koga stanuva zbor za trgu- �vaweto so hartii od vred-nost, postojat matemati~ki pokazateli koi pokaùvaat dali i zo{to nekoja akcija vredi da se kupi vo odreden moment.

Najpopularnite matemati~ki poka-zateli za analiza na hartiite od vrednost se odnosot p/e (price per earnings, odnosno cenata na edna akcija vrz dobivkata na kompani-jata) i odnosot p/b (price per book, odnosno cena vrz knigovodstvena vrednost). Vo slu~aj koga pokaza-telot p/e e visok, toga{ odredena hartija od vrednost e preceneta, no vo odredeni slu~ai moè i da zna~i deka pazarot ima visoka nade` za ovaa akcija za vo idnina i zatoa ponuduva povisoka cena. Kolku e ponizok ovoj pokazatel, tolku odredena akcija e potceneta, odnosno evtina za kupuvawe. Ista e analogijata i kaj pokazate-lot p/b, {to zna~i kolku e pogolem ovoj pokazatel, tolku kompanijata e preceneta. Pritoa, treba da se ima predvid deka koeficientot p/e treba da e pomal od 10, dodeka p/b treba da e pomal od 1.Vo princip, ovie dva finansiski pokazateli se del od t.n. fundamen-talna analiza, koja se pravi na kompaniite so cel pronao|awe na vistinskata vrednost na odredena hartija od vrednost, bez razlika na tekovnata sostojba na pazarot. Dokolku utvrdenata vrednost na

akcijata e poni-ska od pazarnata, toga{ kupuvaweto na taa hartija e dobra investicija.Ottuka, i finansiskite analiti~ari od makedonskite investiciski fondovi velat deka fundamentite na kompaniite sekoga{ treba da bidat na prvo mesto pri noseweto odluki za investirawe vo nivnite akcii. Iako najva`nite faktori za dvièwata na berzite re~isi sekoga{ se povrzani so momental-nata psihologija na investitorite i politi~kite rizici na eden pazar. Se razbira, pri analizata na isplatlivosta od investirawe vo akciite od 10-te najtrguvani akcii na Makedonskata berza treba da se imaat predvid i pazarnite kapi-talizacii na kompaniite, koi kaj makedonskite kompanii se daleku pomali od tie na kompaniite vo regionot.Na osnova na pokazatelite p/e i p/b, dobieni od podatocite od devetmese~nite finansiski izve{tai za 2010 godina, “Kapi-tal” gi analizira akciite na 10-te najtrguvani akcii na Makedonskata berza. Kolku se atraktivni nivnite akcii sporedeni so kompanii od soodvetnite sektori od regionot?

ALKALOID. � Cena vrz do-bivka 7,87, cena vrz knigovod-stvena vrednost 0,82.

Ako se sporedi nivoto na ovie dva pokazateli za Alkaloid so podatocite od poslednite revi-dirani finansiski izve{tai za 2009 godina, }e se vidi deka rabo-teweto na kompanijata vo prvite devet meseci lani ja napravila nejzinata akcija poatraktivna za investitorite. Odnosno, ako lani

p/e na Alkaloid iznesuval 11,62, sega iznesuva 7,87. Isto e i kaj poka-zatelot p/b. So podatocite od 2009 godina toj iznesuva{e 1,03, a sega 0,82, {to e u{te eden dokaz deka akcijata na Alkaloid momentalno e dobra investicija. No, ovaa konstatacija vaì i ako Alkaloid vrz baza na ovie pokaza-teli se sporedi so farmacevtskite kompanii od regionot. Na primer, so slovene~ka Krka, kade {to vo 2009 godina p/e e 12,44, ili so ungarskata Gedeon Richter, kade {to p/e e 11,18. Konstatacijata vaì i koga Alkaloid }e se sporedi so srpskata Galenika fitofarmacija, ~ij p/e za prvite devet meseci lani e 1,4, a p/b e 3,45. Akcijata na Alkaloid na Berzata denovive se trguva po prose~na cena od 4.534 denari, a nejzinata vrednost posledniot mesec porasna za 16%. Vo poslednite 13 meseci napraveni se 3.502 transakcii so akciite na Alkaloid, pri {to se istrguvani 73.844 akcii i e napraven promet od re~isi pet milioni evra.

BETON. � Cena vrz dobivka 15,38, cena vrz knigovodst-vena vrednost 0,41.

Pred edna godina, presmetan so po-datocite od finansiskite izve{tai za 2009 godina, pokazatelot p/e kaj Beton iznesuva{e 23,72, a sega iznesuva 15,38. Ova e golemo na-maluvawe na vrednosta, no istovre-

meno zna~i deka se zgolemila isplatlivosta

na ovaa akcija spored nejzinata momentalna cena na Berzata. Pokazatelot *p/b lani kaj Beton iznesuva{e 0,24, a sega ima blago zgolemuvawe i iznesuva 0,41. Ako ovie pokazateli za devette meseci od minatata godina se sporedat so pokazatelite na kom-paniite od grade`niot sektor od Srbija, kako, na primer, Energo-proekt holding-Srbija, ~ij p/e e 12,30, a p/b 1,74, se gleda deka akci-ite na Beton se potceneti, odnosno, deka vo momentov se isplatliva investicija vo ovoj sektor.Akciite na Beton denovive na Berzata se prodavaa po cena od 8.100 denari, a nivnata vrednost posledniot mesec porasna okolu 25%. Vo poslednite 13 meseci so akciite na Beton se napraveni 273 transakcii, pri {to se istrguvani 1.436 akcii i e napraven vkupen promet od 194.000 evra.

GRANIT. � Cena vrz dobivka 4,53, cena vrz knigovodstvena vrednost 0,46.

P/e za 2009 godina kaj Granit be{e 6,19, a momentalno iznesuva 4,53, {to e namaluvawe ili pokazatel deka Granit vo 2010 godina podobro rabotel, pa spored toa i negovite akcii e isplatlivo da se kupu-vaat ako se ceni spored nivnata pazarna cena. Koeficientot p/b lani iznesuva{e 0,65, a so posled-niot podatok za dobivkata od de-

...Akciite na Makedonskata berza se evtini, potce-neti i sega e vreme da se kupuva dodeka vred-nosta ne im porasnala drasti~no, odnosno, dodeka ne dojde nekoj da gi kupi Komercijalna, Alkaloid, Stopanska banka-Bitola... Kolku pati investitorite na Makedonskata berza slu{nale vakvi ili sli~ni scenarija od brokeri ili in-vesticiski sovetnici koi nikoga{ ne kaùvaat {to, vsu{nost, zna~i koga }e se kaè za nekoja akcija deka e evtina ili deka nejzi-nata vrednost e potceneta. “Kapital” napravi analiza na finansiskite pokazateli na na-jatraktivnite kompanii za investitorite

��

Krizata koja seriozno ja potrese svetskata ekonomija, a ne gi ostavi imuni nitu balkanskite zemji, kako da ne vlijae{e vrz raboteweto

na golemite kompanii. Finansiskite rezultati na pove}eto golemi kom-panii vo regionot za izminatata godina pokaùvaat pozitivni rezul-tati od raboteweto.Devetmese~nite finansiski rezultati na kompanijata Agrokor, koja e vo sopstvenost na hrvatskiot biznis-men Ivica Todori}, pokaàa deka negovoto carstvo dobro se nosi so recesijata.“Za da ja preìvee ekonomska-

no.10TOP 10 MEMOARI NA POLITI^KI LIDERI


XORX BU[: "SÈ NAJDOBRO: MOJOT @IVOT NIZ PISMA"�� Memoarite na 41-ot pretsedatel na SAD, Xorx

Bu{, go opi{uvaat negoviot li~en ìvot preku zbir od pisma, delovi od negoviot dnevnik, spomeni i komentari i vaì za eden od najemo-tivnite politi~ki memoari koi bile napi{ani od nekoj politi~ki lider dosega

Toa {to moète da go pro~itate se pisma od minatoto i sega{nosta... Pisma koi se navidum lesni i razbirlivi, a

istovremeno i sme{ni... Pisma koi gi pi{uvav koga mi be{e te{ko na srceto ili, pak koga toa be{e polno so radost... Seriozni pisma... Gri`livi pisma... Radosni pisma... Vo memoarite s$ se vrti okolu na~inot na koj moeto srce ot~ukuva{e...So ovie zborovi, 41-ot pretseda-tel na Soedinetite Amerikanski Dràvi (SAD), Xorx Herbert Vok-er Bu{ (*George Herbert Walker Bush), gi po~nuva svoite memoari koi ja obelodenuvaat vistinata za postapkite koi gi napravil vo tekot na negoviot ìvot. Iako toj ne planiral da izdade avtobiografija, golem del od ek-spertite, literaturnite kriti~ari i amerikanskata javnost se prem-nogu gordi na pretsedatelot {to gi izdal memoarite, koi se zbir od pisma, delovi od negoviot dnevnik, spomeni i komentari. Spored niv, na ovoj na~in Bu{ uspeal da go nadomesti nedostigot koj narodot }e go po~uvstvuva od negovoto odbivawe za izdavawe avtobiografija. Organizirani hronolo{ki, "S$ najdobro: Mojot ìvot niz pis-ma" po~nuva so pismata od 18-godi{niot tinejxer koi im gi ispra}al na roditelite za vreme na Vtorata svetska vojna, koga bil ispraten na misija kako najmlad pilot na {kolata za avijati~ari na amerikanskata mornarnica.Memoarite ne propu{taat da gi zapoznaat ~itatelite so detalite od politi~kata i biznis-kariera-ta na porane{niot amerikanski pretsedatel. Opi{ano e vremeto koga bil na vrvot vo naftenata industrija vo Zapaden Teksas, ne-govite dva mandati vo Kongresot, periodot koga bil ambasador vo Obedinetite nacii (ON), dip-lomat vo Kina, pretsedatel na razuznuva~kata slu`ba CIA i najva`no od s$, vremeto koga bil 41-ot pretsedatel na SAD, pa 43-ot potpretsedatel, kako i vremeto po zavr{uvaweto na negovata politi~ka kariera.Spored komentarite na ~itatelite na memoarite, ova e edno od na-jemotivnite i trogatelni dela koe moè da se pro~ita, a e napi{ano od politi~ki lider.Qubovnite pisma do soprugata Barbara Pirs, najtrogatelnoto pismo isprateno do majka mu za smrtta na negovata }erka Robin (koja po~inala od leukemija), pismata koi im gi ispra}al na ostanatite pet deca, me|u koi i na "prestolonaslednikot", poznat na javnosta kako Xorx Bu{ Junior ili 43-ot pretsedatel na SAD, se samo mal del od memoarite koi ja rasplakaa javnosta. Eden od najgolemite prijateli so koi Bu{ se dopi{uval bil i porane{niot pretsedatel na Sovetskiot sojuz, Mihail Gorba~ov. Spored magazinot "Tajm", memoar-ite go pretstavuvaat tokmu toa {to Bu{ sakal da go postigne. Samo nekolku dena po izdavaweto, Bu{ vo intervju za Lari King iz-javi deka voop{to ne mu nedostiga pretsedatelskata funkcija i mo}ta

Proizveduva~ot na lekovi od Novo Mesto lani ostvaril prihodi od proda`ba vo iznos od 932 mil-ioni evra, {to e za 10% pove}e od 2009 godina.Rast na proda`bata e zabeleàn vo regioni na Isto~na, Centralna i Jugoisto~na Evropa. Vo Slovenija, Krka minatata godina ja namalila proda`bata za 1%, a vo Zapadna Evropa za 10%.Na krajot na 2010 godina vo grupa-ta Krka bea vraboteni 8.569 rabot-nici, od koi 52% vo Slovenija, a ostatokot vo stranstvo. Brojot na vraboteni lani e zgolemen za 594 vo odnos na 2009 godina, odnosno za 7%.

Srpskata kompanija Delta maksi na biznismenot Miroslav Mi{kovi}, koja izminatava decenija prerasna vo eden od najgolemite regionalni maloproda`ni sinxiri so 449 objekti, minatata godina ostvari promet od 1,56 milijardi evra, {to e za 6% pove}e od 2009 godina. Vo ~etiri zemji vo regionot Delta ostvarila promet od 353 milioni evra, {to e za 30% pove}e od 2009 godina.Generalniot direktor na kompani-jata, Dejan Jeremi}, soop{ti deka Delta maksi grupa ovaa godina }e investira 92,4 milioni evra vo pro{iruvawe na biznisot i otvorawe na 75 novi objekti vo

Srbija i vo regionot.So ambicioznite planovi na ovaa kompanija se predviduva investirawe na 41,1 milioni evra vo Srbija i otvorawe na 22 novi proda`ni objekti, so {to proda`nata mreà na Delta na doma{niot pazar }e se zgolemi na 366 objekti. Vo Bugarija vo plan e da se otvorat 17 novi objekti, vo Crna Gora devet, vo Bosna i Hercegovina 14 i vo Albanija 13 objekti. Vo niv }e bidat vraboteni 2.000 rabotnici. Minatata godina Delta otvori 34 novi objekti i vraboti 1.468 rabotnici, a me|u novite centri e i prviot Tempo market vo Sofija.

�� Hrvatski Agrokor, slovene~kite Merkator i Krka, srpskata kompanija Delta se samo del od pogolemite balkanski kompanii ~ii finansiski rezultati pokaùvaat deka nivnite carstva dobro se sprotivstavile na udarot od ekonomskata kriza

{to ja poseduval koga gi kreiral i nosel politi~kite odluki."Imam 75 godini i voop{to ne se griàm {to ne sedam na "~elo" na masata", izjavi toj vo intervjuto.Poradi toa, internet-portalot za onlajn-izdavawe na literaturni tvorbi, Pabli{ers vikli (Publish-ers Weekly) gi narekuva memoarite "intrigantna slika" za karakterot na porane{niot amerikanski pretsedatel.Xorx Herbert Voker Bu{ be{e na funkcijata pretsedatel na SAD vo eden od najte{kite periodi na svetskata politi~ka scena, od 1989 do 1993 godina, vo momentot na padot na komunizmot vo Evropa, disolucijata na Sovetskiot Sojuz, padot na Berlinskiot yid itn. Po-radi toa be{e nositel na odluki za stabilizacija na politi~kata kriza ne samo vo SAD, tuku i vo pogolemiot del od svetot. Vo 1988 godina donese eden od najstrogite zakoni za regulirawe na ameri-kanskata fiskalna politika, so koi enormno se zgolemija danocite. Toa dovede do namaluvawe na negoviot rejting kaj Amerikancite, poradi {to Bu{ go prekr{il negovoto vetuvawe deka nema da ima izmeni vo dano~niot sistem za vreme na predizbornata kampawa. No, soo~en so rekordna nevrabotenost od 7,8% i siroma{tija od 14,2%, Bu{ bil primoran da najde sood-vetni merki so koi }e se obide da go namali buxetskiot deficit koj vo 1990 godina dostignal duri 220 milijardi evra. Spored golem broj od ekspertite, strogata politika koja porane{niot pre-tsedatel bil primoran da ja vodi mu donela zaguba na slednite pretsedatelski izbori od strana na negoviot naslednik, demokratot, Bil Klinton. Toa {to e interesno e deka Bu{ uspea politi~ki da gi educira i svoite deca, pa taka, dve od niv se iska~ija na vrvot vo ameri-kanskite politi~ki e{aloni. Xeb Bu{ be{e guverner na Florida, a Xorx stana 43-ot pretsedatel na SAD.

So memoarite na Xorx Bu{ Senior, "Kapital" ja zavr{uva prikaznata za Top 10 memoari na politi~ki lideri. Od utre }e ~itate koi 25 li~nosti gi obvini magazinot "Tajm" za svetskata finansiska kriza.

vette meseci za 2010 godina iznesuva 0,46. I tuka ima namaluvawe, {to e u{te eden dopolnitelen faktor koj ja pokaùva atraktivnosta na ovaa akcija na pazarot vo momentot. Sporedbata so Energoproekt od Bel-

gradska berza i vo ovoj slu~aj odi vo prilog na doma{nata kompanija, ~ii finansiski

pokazateli ja pravat poprivle~na. Akcijata na Granit na Makedon-skata berza se trguva po cena od 655 denari, a posledniot mesec nejzinata vrednost porasna za okolu 24%. Vo poslednite 13 meseci se napraveni 2.676 transakcii, pri {to se istrguvani 277.655 akcii i e napraven promet od re~isi tri milioni evra.

KOMERCIJALNA BANKA. � Cena vrz dobivka 5,26, cena vrz knigovodstvena vrednost 0,88.

Pokazatelot p/e na Komercijalna banka lani iznesuva{e 6,68, {to zna~i deka i kaj ovaa kompanija momentalno ima namaluvawe na vrednosta na ovoj koeficient na 5,26. Ova pokaùva deka akcijata na Komercijalna banka vo prvite devet meseci lani stanala poisplatliva vo odnos na nejzinata momentalna pazarna cena. I koga stanuva zbor za pokazatelot p/b, koj za 2009 go-dina iznesuva{e 1,03, a sega 0,88, ima namaluvawe, {to e u{te eden dokaz za potcenetosta na vrednosta na akcijata. Ako akcijata na Komercijalna banka, na osnova na ovie pokazateli, se sporedi so akcijata na Komercijalna banka-Srbija, na primer, koja ima koeficient p/e 8,47 i p/b od 0,68, }ese vidi deka akciite na makedon-skata banka s$ u{te se privle~ni za kupuvawe. Dopolnitelni podatoci koi ja potvrduvaat tezata deka se isplatuva da se kupuvaat akciite

KOSTA KOSTADINOVSKIPORTFOLIO-MENAXER VO ILIRIKA "Investitorite treba da imaat svoja presmetka {to kupuvaat, a ne da gledaat dali nekoj golem fond momentalno kupuva ili prodava. Najmerodavni vo ovaa nasoka se matemati~kite pokazateli za vrednosta na akciite, koi pokaùvaat dali i kolku kupuvaweto akcii vo nekoja kom-panija e dobra investicija."

SLOVENE^KITE FONDOVI "SE LEPAT" NA ALKALOID I NA BANKITEU~estvoto na slovene~kite investitori, koi vo minatoto bea najgolemi vloùva~i na makedonskiot pazar, i ponatamu ostanuva slabo. No, uteha e {to istoto vaì i za nivnoto u~estvo na ostanatite porane{ni jugoslovenski berzi. Spored Grega Meden, fond-menaxer vo KD fond-Slovenija i ~len na Upraven odbor na KD fondovi-Skopje, vo sled-niot period situacijata bi moèla da se podobri ako dojde do nekoi strate{ki slu~uvawa vo bankarstvoto, kade {to Slovencite s$ u{te imaat zna~aen udel kako portfolio-investitori. Kako i vo minatoto, taka i sega, za KD fondovi najinteresni se akciite na bankite i na Alkaloid.

Kompanii od MBI10 P/E (2009) P/E (I-IX, 2010) P/B (2009) P/B (I-IX, 2010)Alkaloid 11.62 7.87 1.03 0.82Beton 23.72 15.38 0.24 0.41Granit 6.19 4.53 0.65 0.46Komercijalna banka 6.68 5.26 1.03 0.88Makpetrol / -10.16 0.91 0.62Replek 7.52 5.17 0.85 0.87Stopanska banka od Bitola 18.05 3.79 0.87 0.58Makstil 0.11 36.62 3.11 1.91ZK Pelagonija / -3.46 0.33 0.3Toplifikacija 61.88 -17.77 1.11 0.78

FINANSISKI POKAZATELI ZA 10-TE NAJTRGUVANI AKCII

(Podatocite za 2009 godina se od statistikata na Makedonska berza, a podatocite za prvite devet meseci od 2010 godina gi obezbedi dru{tvoto za upravuvawe so fondovi Ilirika fund menaxment)

na Komercijalna se slednite: vrednuvaweto nasprema banki od rangot na Erste bank, koja ima koeficient p/e 16,7 ili OTP bank, ~ij p/e e 15,7.Akciite na Komercijalna banka denovive se vo fokusot na in-vestitorite poradi objavenata javna ponuda na akcii, koja }e po~ne za dva dena. Se trguvaat po prose~na cena od 3.563 denari, a posledniot mesec porasnaa za 9,5%. Vo poslednite 13 meseci so akciite na Komercijalna banka se napraveni vkupno 2.594 tran-sakcii, pri {to se istrguvani 173.884 akcii i e ostvaren vkupen promet od 8,8 milioni evra.

Stopanska banka-Bitola. �Cena vrz dobivka 3,79, cena vrz knigovodstvena vred-nost 0,58.

Koeficientot p/e na akciite na Stopanska banka-Bitola lani iznesuva{e 18,5, a sega 3,79, {to e golemo namaluvawe i pokaùva deka ako vo 2010 godina ovaa akcija bila preceneta, sega e potceneta. I kaj koeficientot p/b ima namaluvawe, odnosno lani

iznesuva{e 0,87, a sega 0,58. Sporedena so Agrobanka-Srbija, ~ij p/e sega iznesuva 5,87, a p/b 0,3, akcijata na Stopanska banka-Bitola i ponatamu e privle~na i dobra investicija. Akcijata na Stopanska banka-Bitola, koja na po~etokot od godinava oformi paket za pr-ezemawe, denovive na Berzata se prodavaat po 3.814 denari i posledniot mesec porasna za 32%. Vo poslednite 13 meseci so akci-ite na Stopanska banka-Bitola se napraveni 802 transakcii, pri {to se istrguvani 23.342 akcii i e ostvaren vkupen promet pogolem od eden milion evra.

Komentari / Analizi14 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

K O M E R C I J A L E N O G L A SK O M E R C I J A L E N O G L A S

ALEKSANDAR JANÊSKI STANISLAV PIGONALEKSANDAR JANÊSKI STANISLAV PIGON

obedinuva i {iri prijatel-stvo. Spored nekoi, okolu 40-ina Makedonii ima niz svetot. No, najverojatno za takva sredba }e treba u{te dolgo da ~ekame.PIGON: Za sredbata vo Atina inicijativata i organizaci-jata bila na me|unarodnata nevladina mreà "Svetot na Atina", a vo sorabot-kata bile vklu~eni i gradot Atina i Gr~kata nacionalna turisti~ka organizaci ja. Ovaa originalna ideja isto taka ja prifatilo i Min-isterstvoto za turizam na Grcija.JANÊSKI: Gledaj}i {to se slu~uva povrzano so na{eto ime, ne veruvam deka ide-jata "Svetot na Makedonija" nekoga{ bi bila poddràna od gr~koto Ministerstvo za turizam. No, zo{to da ne se napravi zaedni~ki napor? Moè da uspee.PIGON: Na internet-stran-icata na "Svetot na Atina" moè da se pro~ita deka gradovite vo svetot koi nosat ime Atina bile daruvani od istorijata. Imale ~est i ob-vrska, kade i da se locirani na planetata, so nivnoto ime i so nivnite aktivnosti da go simboliziraat zna~eweto na demokratijata, na slobodata, na razvojot, na odgovornosta, na po~ituvaweto. Toa bilo obvrska na site atiwani

od svetot. JANÊSKI: Dodeka vo ovoj slu~aj Grcite {irokogrado ja “davaat” Atina niz svetot, vo na{iot slu~aj ja sakaat Makedonija samo za sebe. Pa, zatoa insistiraat na razni pridavki, dodavki za da se napravelo razlika me|u nivnata Makedonija i na{ata Makedonija. Samo, ne gledam i ne slu{am da baraat od gradovite vo SAD koi go nosat imeto Atina da stavaat nekoi pridavki ili dodavki za da se napravi ra-zlika i vo svetot da ne dojde do zabuna koja e vistinskata Atina.PIGON: Pa, ova moè da e vtoroto nivo na proektot koj ima poddr{ka od gr~kite vla-dini institucii. Vizijata na "Svetot na Atina", da im se dade na atiwanite od svetot mo`nost za komunikacija i site da participiraat vo sozdavaweto na edna silna mreà koja e obedineta i obogatena od smislata za multikulturalizam, navistina pokaùva kolku e golema taa ideja. Sledno ne{to {to go otkriv za ovaa ideja e koga ja ~itav deklaraci-jata od prvata sredba na gradona~alnicite. Tie velat deka edna od nivnite celi e “edna svest za atinski iden-titet baziran na zaedni~ki vrednosti”. Nov atinski

identitet? Nacionalen, kul-turen? [to e toa? JANÊSKI: Popisot na nasele-nieto vo Atina, Xorxija, pokaùva deka od lu|eto koi ìveat vo gradot duri 27,37% se Afroamerikanci. Dali i tie }e imaat atinski iden-titet? Vo "Svetot na Atina" e mo`no me|usebno razbirawe i poddr{ka preku dijalog i razmena na idei me|u lu|e od razli~na nacionalnost. Zarem ne moè ova da se implementira vo slu~ajot so Makedonija? O~igledno, nie koi ìveeme na teritori-jata na Makedonija, spored gr~kata teori ja, nemame pravo da go koristime toa ime. No, ovaa gr~ka teorija ne vaì koga se raboti za imenuvawe gradovi vo SAD so imeto Atina ili, pak, Makedonija.PIGON: Znaeme deka SAD e dràva na lu|e so razli~no poteklo, razli~na religija, razli~na boja na koàta i site iveat zaedno. Ne znam kako }e se {iri atinskiot identitet tamu, no golema e verojatnosta atiwaninot od SAD da e 100% porazli~en od atiwaninot od Grcija? Me pla{i samo so emigrantsko-azilantskite politiki koi gi vodi EU, Atina vo Grcija poskoro da ne pridobie i eden multietni~ko-religiozen azisko-afrikanski identitet.

Branej}i go “makedonskiot”, Grcite go podzaboravi ja atinskiot identitet. Jasno e deka site Makedonii so gor-dost ja promoviraat golemi-nata na Aleksandar Veliki i Makedonija na soodveten na~in.JANÊSKI: No, Grcite ne go blokiraa ~lenstvoto na Bugarija vo EU poradi spome-nikot na tatkoto na Alek-sandar, Filip Vtori, vo Plovdiv. Ili, pak, izminatiot vikend gledav Si-En-En i celo vreme ode{e najava od 30-ina sekundi za slu~uvawata vo Egipet. Videonajavata na krajot zavr{uva so kadar od golemiot spomenik na Aleksandar Makedonski na kow vo gradot Aleksandrija, kontroverzen gr~ki podarok koj be{e donesen tamu vo 1999 godina na borben brod. Ne znam zo{to “na{iot” Aleksandar koj treba da dojava vo Skopje im e prob-lem na Grcite. Ne razbiram? Moèbi trebalo Grci da go izrabotat i da ni go dadat kako podarok? Moèbi e pov-rzano so materijalot od koj e izraboten? Da ne trebalo da bide gr~ki?PIGON: Materijalot sig-urno e evropski, italijan-ski, zatoa {to spomenikot e izraboten vo Firenca po site EU standardi. Samo da ne pozeleni i toj brzo po

SVETOT NA MAKEDONIJA

PIGON: Pred Nova godina ~itav edna vest i na prv pogled ne moèv da se izna~udam. Si velam, ako ova Grcite go napravat na nivo na regioni i dràvi }e bide super. ]e donese mnogu nasmeani lica i posre}na idnina. Vo Atina se odràl sostanok na gradona~alnici na gradovi od svetot koi go nosat imeto Atina. Za~uduva~ki – imalo duri 60 gradovi, a najmnogu gi imalo vo SAD. Najpoznat, sekako, e gradot Atina vo Grcija. Vedna{ zad nego, so duri 120.000 ìteli, e Atina vo sojuznata dràva Xorxija vo SAD. Na fo-tografijata koja be{e del od vesta 30-ina nasmeani lica od mnogu dràvi iz-gledaa mnogu sre}ni. JANÊSKI: Sekoja ~es t. Taka treba. Jas }e bev mnogu sre}en ako vo Solun, na primer, se organizira sredba na site ~elnici na gradovi, regioni, dràvi koi nosat ime Makedonija. I taka na celiot svet da mu se pokaè kako Makedonija

postavuvaweto? Toa {to e dopolnitelno interesno za mene e zo{to Grcija sama odi niz evropskite metropoli, kako Pariz, London i drugi, i gi pro-movira preku izlo`bi artefaktite od periodot na Aleksandar Veliki. Nema da bidat pointeresni i pobogati izlo`bite dokolku ima artefakti od celoto negovo kralstvo? JANÊSKI: O~igledn o , celite od "Svetot na Ati-na" s$ u{te ne vaàt za “Svetot na Makedonija”, no dokolku bi vaèle, toa bi bilo odli~en primer za sorabotka vo Jugoisto~na Evropa. Moèbi treba oficijalnite gr~ki vladini pretstavnici pove}e da nau~at za proektot.PIGON: Ne e nikoga{ docna za u~ewe. Zaedni~ki proekt “Svetot na Makedonija” moè da bide odli~na ideja preku koja }e se pro-moviraat multikulturnite dostignuvawa na naciite koi ìveat vo eden od regionite na Obedineta Evropa.

DIJALOZI NA ÊTIRI NOZE

TOP 100

ZA SITE INFORMACII JAVETE SE NA:TEL. 02 2551 441 LOK 102 LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKIILI ISPRATETE E-MAIL NA: [email protected] KAPITAL MEDIA GROUP DOOP-FAH 503 1000 SKOPJETEL. 02 2551 441; FAKS. 02 2581 440

VO FEVRUARI I MART ^ITAJTE VOSPECIJALNI PRILOZI

ZDRAVI I AKTIVNI TRANSPORT I LOGISTIKA

BANKI OSIGURUVAWE I LIZING GRADE@NI[TVO

K O M E R C I J A L E N O G L A S K O M E R C I J A L E N O G L A S

Balkan / Biznis / Politika16 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

Vo intervju za srpskiot dneven vesnik "Novosti", srpskiot minister za trgovija i uslugi zboruva za s$ poza~estenite poskapuvawa na hranata, visokata inflacija i niskiot standard na gra|anite

��

Srpskiot minister za trgovija i us-lugi, Slobodan Mi-losavqevi}, vo in-tervju za dnevniot

vesnik "Novosti" se osvrna na poka~uvaweto na hranata i na aktuelnata sostojba so {trajkovite vo Srbi-ja. Spored nego, {trajkot ne e na~in za re{avawe na ogromnite problemi vo dràvata. “Porazuva~ki e faktot deka vo Srbija od 700.000 do mil-

ion gra|ani sekojdnevno se borat da preìveat. Ako gi ispolnime barawata na edna grupa, toga{ }e se zgolemi brojot na grupi {to {trajku-vaat”, veli Milosavqevi}.Za siroma{nite gra|ani najgolem problem pret-stavuva poskapuvaweto na hranata. Dali ovoj trend }e zapre?Vo ovoj moment toa e te{ko da se predvidi. Cenite na prehranbenite proizvodi }ezavisat od prihodite vo 2011

godina, od dvièwata na svetskite berzi i od cenata na naftata. Nema dràva vo svetot, nitu mehanizmi so koi moè da zaprat ovie trendovi.Ovoj mesec istekuva rokot {to go dogovori dràvata so pekarite za da ne se poka~i cenata na lebot. [to }e se slu~i potoa?Povtorno }e sedneme da razgovarame i da vidime dali e mo`no cenite na lebot da se zadràt na

Najgolemiot hrvatski konditor, firmata Kra{, za 7,3 milioni

evra ja prezede fabrikata za keks i vafli Karolina od Osiek. Karolina od 2006 godina se nao|a vo sopstvenost na avstriskata grupacija Lorenc Balzen od Klagenfurt. Odlukata za ku-puvawe na 99,57% od udelot na Avstrijcite, Nadzorniot odbor na Kra{ ja objavi

na Zagrepskata berza.Za fabrikata Karolina, vo koja se proizveduvaat poznatite vafli "jadro", vo 2006 godina grupacijata Lorenc Balzen na zagrepska Lura & plati 22,35 milioni evra. Od Kra{ istaknuvaat deka prezemaweto na Karolina e del od inicijativata za konsolidirawe na kondi-torskiot pazar vo Hrvatska.

“Karolina vo svoeto proiz-vodno portfolio poseduva kvalitetni brendovi. So ovaa akvizicija planirame da prodolìme so razvojot na kompanijata, kako {to e investirawe vo tehni~ko-tehnolo{ka smisla i zgolemuvawe na udelot na proizvodite na Karolina na doma{niot i izvoznite pazari”, pora~uvaat od Kra{.

KRA[ JA KUPI KONDITORSKATA FABRIKA KAROLINA OD OSIEK

CRNOGORCITE ]E BARAAT NAFTA

Crnogorskata Vlada do maj bi trebalo da raspi{e tender

za izdavawe koncesija za istraùvawe i proizvod-stvo na nafta i gas vo jadranskoto morsko dno.Crna Gora minatata go-dina usvoi zakon za nafta i gas, so koj e utvrdena mo`nosta za davawe posebni koncesii za istraùvawe i eksploat-acija na nafta.

Spored dosega{nite istraùvawa i procenki, nafta i gas ima na terito-rijata me|u Ulcin i Sveti Stefan, a se pretpostavuva deka nao|ali{ta na nafta ima i vo kontinentalniot del na Crna Gora.Prviot dogovor za istraùvawe na nafta vo Crna Gora e potpi{an vo 1973 godina so ameri-kanska kompanija. Vo januari 1981 godina na

bu{otina vo juèn Jadran be{e pronajdena nafta na dlabo~ina od 4.000 metri.

rpskiot minister ion gra|ani sekojdnevno se godina, od dvièwata na

NEVOZMO@NO E DA SE STOPIRA PORASTOT NA CENITE

SLOBODAN MILOSAVQEVI]MINISTER ZA TRGOVIJA I USLUGI NA SRBIJA

sega{noto nivo ili korekci-ite da bidat {to e mo`no pomali. Pred edna godina cenata na p~enicata be{e 10 evrocenti, a denes e 25 evrocenti. Nema takva matematika {to so vakva cena na p~enicata bi go spre~ila poskapuvaweto na lebot.Se razgleduva li mo`nosta za zamrznuvawe na cenite na osnovnite produkti?Ne, zatoa {to koga i da bilo toa napraveno vo mi-natoto, dovelo do ekonomska katastrofa. Zamrznuvaweto na cenite samo vo prv mo-ment moè da deluva kako spas, no na podolg rok nosi mnogu pogolema zaguba.Dali Vladata i Narodnata banka na Srbija }e uspeat ovogodi{nata inflacija da ja vratat vo predvidenite ramki?Optimist sum deka inflaci-jata vo 2011 godina }e bide poniska od minatogodi{nata, odnosno, deka }e ostane ednocifrena. Ne o~ekuvam pogolemi inflatorni udari, osven ako ne dojde do nekoja golema eskalacija na cenite na naftata i na gasot.Dali vo toj slu~aj Vladata bi ja razgledala mo`nosta za voveduvawe fiksen kurs na dinarot?Toa, sekako, e edna od opci-ite, no jas li~no sum protiv, zatoa {to taka bi ja “zam-rznale” realnosta, odnosno, bi ja prikaàle podobra otkolku {to navistina e. Fiksiraweto na kursot so vakva sostojba vo ekonomi-jata i tektonski promeni na svetskite pazari bi sozdalo iluzija deka sme pobogati otkolku {to sme. Jas sum za “dinarizacija” na Srbija,

bogatstvoto i siroma{tijata da gi merime vo dinari, a ne vo evra.Im vetivte na gra|anite deka na svojot xeb }e po~uvstvuvaat podobar standard kon krajot na 2010 godina...Vo dekemvri minatata godina prose~nata neto-plata be{e 372 evra. To~no e deka toa e pomalku otkolku vo dekemvri 2009 godina, no e zna~itelno pove}e vo odnos na celata 2010 godina, koga prose~nata plata se dviè{e okolu 330 evra.Koga prose~nata plata }e ja dostigne potro{uva~kata ko{nica, koja nadminuva 484 evra?Za àl, ne veruvam deka toa }e se slu~i do krajot na godinava. Ni jas samiot ne go ~uvstvuvam podobruvaweto na standardot, a ne go ~uvst-vuvaat nitu tie ~ii plati vo januari porasnaa za 2%, {to e navistina minorno. Ne e ni moralno, ni realno da se o~ekuva dràvnata uprava da ima povisoki plati, osven za slu`benicite {to dobivaat minimalec. Ministerskite plati ne se poka~uvaa dve godini i taka treba da ostane.Ni se zakanuva li seriozen nedostig od nekoj proizvod vo narednite meseci?Ne. I minatata godina ima-vme seriozen problem so mlekoto, no toa pra{awe e re{eno i sega go imame dovolno na pazarot.Odlukata na Komisijata za za{tita na konkurencijata da ja sankcionira grupaci-jata Danjub fuds grup so tri milioni evra e donesena retroaktivno, vrz osnova na pogre{na analiza na

Komisijata od 2008 go-dina, {to Vrhovniot sud ja poni{ti 2009 godina. Vak-vata odluka frli somne` vrz zakonskata rabota na instituciite. Dali vakvite situacii im ispra}aat lo{i signali na potencijalnite investitori?Srbija ne smee da dozvoli da izbrka nitu eden stran-ski investitor. Mora da se borime za sekoj poedine~en vloùva~ za da otvorime novi rabotni mesta, da se namali siroma{tijata i da se podigne standardot. Toa, sekako, moè da se ostvari samo so po~ituvawe na za-konite. Imam doverba vo pravosudnite institucii na Srbija i siguren sum deka vo soglasnost so zakonot, na najdobar moèn na~in }e ja re{ime i ovaa situacija.Kolku stranski investicii moè da o~ekuva Srbija ovaa godina?Me|u tri i ~etiri mili-jardi evra, dokolku dojde do privatizacija na Telekom. So investitorite ne odi ni brzo, ni lesno, no rabotite poleka se pridviùvaat napred. Mnogu investitori baraat lokacii, nekoi se na pragot na donesuvawe odluki da go preselat proizvodstvoto kaj nas, osobeno vo sektorite na industrijata, tekstilot, mebe-lot, no i vo trgovijata...Kako Vladata }e go re{i problemot {to nastana so usvojuvaweto na Zakonot za danoci, vo koj se provle~e gre{ka za dvojnite akcizi za gorivo?Toa e ne{to {to ne mora{e da ni se slu~i. êkame in-strukcii od Brisel i vo za-visnost od niv problemot }e go re{ime preku adekvatni izmeni na Zakonot.

Balkan / Biznis / Politika 17KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

VESNA [email protected]

Srpskite gra|ani od ova leto }e imaat na raspolagawe mnogu novi desti-nacii do evrop-

skite, no i do svetskite metropoli. Od april patnic-ite }e moàt da otpatuvaat po povolni ceni poniski od 100 evra za Minhen, Gete-borg, Forli, Ajndhoven. Po 20 godini, od Srbija ovaa godina }e moè so direktni letovi da se patuva i preku okeanot.Amerikanskata aviokom-panija Rajan interne{nal ervejs od 3 juni do 29 ok-tomvri }e soobra}a na linijata Belgrad-îkago i Belgrad–Toronto. Letalata na Rajan dvapati nedelno }e poletuvaat od aerodromot Nikola Tesla. Po barawe na Amerikancite, redosle-dot na planiranite letovi e îkago-Belgrad, Belgrad–Toronto, Toronto-Belgrad i Belgrad-îkago. Aviosoobra}ajot kon amer-ikanskiot kontinent ne funkcionira{e od 1992 godina. Vo dva navrati srpski Jat se obide da ja obnovi linijata (2004 i 2006 godina), no obidite bea bezuspe{ni, bidej}i amerikanskata vozduhoplo-vna vlast Srbija ja stava{e vo zemja od vtora kategorija za letawe, a neophodna be{e prva kategorija.

Ungarskata aviokompanija Viz er najavi deka od 1 april dvapati nedelno }esoobra}a do Ajndhoven, dode-ka liniite za Minhen i Stok-holm }e bidat otvoreni od 3 april. Nova kompanija na srpskoto nebo e niskotarif-nata kompanija od Italija, Iglz erlajns, koja }e soobra}a na relacija Belgrad-Forli dvapati nedelno. Hrvatskata kompanija Kroacija erlajns }e leta dvapati nedelno na linija Belgrad–Dubrovnik.Koga stanuva zbor za ~arter-letovite, dozvoli za le-tawe vo letniot period, koj po~nuva od 31 mart, dobija egipetskata aviokompanija

Nesma erlajns, koja na rel-acijata Hurgada-Belgrad–Hurgada }e leta od 18 april do 4 noemvri, i Lotus er, koja na linijata [arm el [eik–Belgrad }e leta od 10 juni do 23 septemvri.

DIREKTNI LETOVI ME\U SAD I HRVATSKA SE OÊKUVAAT ZA DVE GODINI

Cenata na avionski bilet od Hrvatska do Soedinetite Amerikanski Dràvi (SAD) ~ini me|u 700 i 1.000 evra i sporedeno so patuvawe vo ista nasoka od nekoj drug evropski grad, na primer, Budimpe{ta, tro{okot e

pribli`no ist. Cenata na biletot raste i poradi naplatata na aerodrom-ski taksi, no naskoro ovaa situacija }e se promeni, bidej}i }e se vospostavat direktni letovi me|u SAD i HrvatskaOtkako vozduhoplovnata vlast vo SAD utvrdi deka Hrvatska gi ispolnuva me|unarodnite bezbednosni standardi vo vozdu{niot soobra}aj i & ja dodeli kategorijata eden, se otvori mo`nost za vosposta-vuvawe direktni letovi me|u Hrvatska i SAD.Amerikancite o~ekuvaat direktnite letovi me|u Hr-vatska i SAD da po~nat ovaa

godina, no od Zdruènieto na hrvatskite patni~ki agencii procenuvaat deka za takva rabota }e trebaat najmalku dve do tri godini.Me|utoa, Hrvatska dose-ga nema{e vospostaveno direktni letovi nitu so edna prekuokeanska zemja, pred s$, poradi ekonomski pri~ini, bidej}i za avio-prevoznicite, so ogled na maliot pazar, vospostavu-vaweto vakvi linii dosega be{e neisplatlivo, istaknaa od hrvatskata Agencija za civilno vozduhoplovstvo.

CRNA GORA ]E PREGOVARA SO RAJANER, VIZ ER, ER BERLIN I IZIXET

Crnogorskoto Ministerstvo za odr`liv razvoj i turizam vo mart }e po~ne pregovori so tri niskotarifni av-iokompanii.Zamenik-ministerot za odr-

`liv razvoj i turizam, Neboj{a Popovi}, najavi deka Vladata }e po~ne pre-govori so IziXet i Rajaner od Velika Britanija i Viz er od Ungarija za vovedu-vawe redovni letovi vo Crna Gora.“O~ekuvame vo rok od 30 dena na Vladata da & ponu-dime koncept koj na opera-torite }e im ovozmoì vlez na crnogorskiot pazar. Toa e mnogu zna~ajno za turizmot, no i za na{ite gra|ani, koi }e moàt po popovolni ceni da otpatuvaat na nekoja me|unarodna destinacija”, izjavi Popovi}.Vo narednite nekolku meseci se o~ekuva i vlez na ger-manskiot niskotarifen av-ioprevoznik Er Berlin, koj vo Crna Gora }e prevezuva turisti od nekolku germanski gradovi, soop{ti ministerot za odr`liv razvoj i turizam, Predrag Sekuli}.

Od Srbija po 20 godini so direkten let }e moè da se patuva do SAD, dodeka Hrvatite vakvi leto-vi o~ekuvaat da vovedat za najmalku dve godini. Crnogorcite ova leto }e pregovaraat so ~etiri niskotarifni aviokompanii

��

DO EVROPSKITE GRADOVI I NAZAD ZA 100 EVRA

NOVI AVIONSKI LINII NA BALKANOT OD NAPROLET

Slednata sredba na vrvot na NATO }ese odrì vo Bel-grad vo sredinata na juli, soop{tija

pretstavnici na srpskoto Ministerstvo za odbrana. Na sredbata }e u~estvuvaat pretstavnici na komandata na vooruènite sili na 69 zemji.Glavna cel na sredbata }e bide razmena na mislewa

i iskustva me|u komandniot sostav, razgleduvawe na voeni pra{awa od globalno i strate{ko zna~ewe. Na fo-rumot, osven pretstavnici na zemjite-~lenki na Alijansata, }e u~estvuvaat i zemjite {to se del od programata Part-nerstvo za mir. Odrùvaweto na sredbata vo Srbija e va`no poradi zacvrstuvawe na prestiòt na zemjata na me|unarodna scena,

kako i poradi mo`nosta za razvoj na voenata sorabotka so prijatelski zemji, istaknu-vaat od srpskoto Minister-stvo za odbrana.

SLEDNATA SREDBA NA NATO VO BELGRADSRBIJA SO BUXETSKI DEFICIT OD 22,25 MILIONI EVRA

Buxetskiot deficit na Srbija vo januari go-dinava iznesuva 22,25

milioni evra, objavi Min-isterstvoto za finansii. Vo januari e ostvaren prihod od 536 milioni evra, a rashod od 558,25 milioni evra.Najgolem del od dano~nite prihodi se odnesuva na up-latata na danok na dodadena vrednost (DDV) vo iznos od 297 milioni evra, so ogled

na toa deka januari e mesec koga se upla}a DDV za pre-thodnite tri meseci.Po DDV, najgolem prihod e zabeleàn po osnova na akcizi vo iznos od 121 milioni evra, se veli vo soop{tenieto od Minister-stvoto.Najgolemi buxetski dava~ki vo januari bile transfer-ite za zadolìtelno so-cijalno osiguruvawe, 199

milioni evra, a za plati vo dràvnite slu`bi se odvoeni 157,6 milioni evra.

DANJUB VINGS ]E GO POVRZE JADRANOT SO SLOVA^KITE GRADOVISlova~kiot niskotarifen avioprevoznik Danjub vings najavi deka i ova leto }e ima redovni linii kon hrvatskite destinacii na Jadranot. Letovite od Bratislava kon Zagreb i Split }e bidat otvoreni od 18 juni, a letovite me|u Bratislava, Ko{ice i Rieka }e po~nat od 23 juni.Slov~kiot avioprevoznik minatata godina preveze 86.894 patnici, {to e zgolemuvawe od 11,7% vo odnos na prethodnata godina koga bea prevezeni 77.800 patnici.

Svet / Biznis / Politika18 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

Vo januari, za prv pat od po~etokot na kreditnata kri-za, me|unarodnata agencija za

krediten rejting Mudis (Moody’s) ne registrirala nitu eden bankrot na kompanija po dol`ni~ki obvrski. Januari e prviot mesec od juni 2007 godina vo koj nitu edna kompanija na koja Mudis & go odreduva rejtingot ne objavila bankrot spored sopstveniot dolg. Za sporedba, vo janu-ari 2010 godina bankrot istovremeno objavija osum kompanii koi se nao|aa na rejting-listata na Mudis. Minatata godina prose~no pet kompanii mese~no ne bile vo sostojba da gi izvr{uvaat svoite dol`ni~ki obvrski, se veli vo analizata na Mudis. Vo izve{tajot se na-glasuva deka udelot na bankrotirani kompanii so {pekulativni rejtinzi vo sporedba so vkupniot broj kompanii so ovoj status vo momentov se namaluva soglasno opravaweto na svetskata ekonomija i kreditiraweto. Prose~nata stapka na bankroti vo svetot za 12 meseci opadnala na 2,8%, od 3,2% vo dekem-vri, dodeka za prethod-nite 12 meseci, do krajot na januari 2010 godina, ovoj pokazatel iznesuval 12,6%. Ovoj fakt pokaùva deka svetskite finansiski pazari se stabiliziraat.

Maksimalno nivo na bankrot od 13,6% e regis-trirano vo noemvri 2009 godina. Udelot na bankrot na ame-rikanskite kompanii so {pekulativen rejting mina-tiot mesec opadnal na 3%, od 3,4% vo dekemvri 2010 godina. Za sporedba, vo januari minatata godina ovoj pokazatel iznesuval 13,7%.

STABILNI I NISKI STAPKI NA BANKROT VO IDNINA

Stapkata na bankrot denes zabeleùva golemo namaluvawe vo sporedba so svojot vrv od noem-vri 2009 godina, koga iznesuva{e 13,6%. Poradi toa, analiti~arite na Mudis o~ekuvaat stapkata na bankrot kontinuirano da opa|a vo pogolemiot del od 2011 godina, a

prognoziraat deka istata pri krajot na godinata }e po~ne da se stabilizira. “Vo bliska idnina }e prodolìme da o~ekuvame stabilni i niski stapki na bankrot”, veli Albert Mec, direktor na Mudis za kreditna politika i istraùvawe. Analiti~arite o~ekuvaat stapkata na bankrot na kompaniite da pa|a, kako {to kontinuirano opa|a cenata za finansirawe na kompaniite so povisok rizik, poznati kako junk ili kompanii so {pekula-tiven rejting. “Cenata za finansirawe na visokorizi~nite kom-panii re~isi se prepolovi vo tekot na minatata godina”, veli Suki Man, krediten analiti~ar od Sosiete èneral, za "Fajnen{al tajms".

“Visokiot prinos na paza-rite vo oblasta na finan-siskite uslugi vo 2010 go-dina im ovozmoì na mnogu kompanii da ja zgolemat dostapnosta do pari i da se refinansir-aat”, veli Martin Frid-son, globalen krediten strateg za upravuvawe so sredstva od BNP Paribas. “Zatoa, nekoi od kompani-ite koi prodolìja da se borat so posledicite od finansiskata kriza, i pokraj minimalnoto eko-nomsko zazdravuvawe, ne se soo~ija so krizni poeni od rejting-agenciite”, veli Fridson. Analiti~arite od Mudis prognoziraat deka do sledniot januari frekfen-cijata na bankrotirawe na svetskite kompanii so {pekulativen rejting }e opadne na 1,5%, vklu~uvaj-}i namaluvawe na 1,7% me|u amerikanskite kom-panii so neinvesticiski rejting i na 1,1% me|u evropskite. Pritoa, se prognozira deka najmnogu bankroti }e nastanat vo kompaniite vo sektorite hotelierstvo, igri na sre}a i turizam vo SAD, dodeka vo Evropa, najmnogu bankroti }e ima vo re-klamniot, vo mediumskiot i vo izdava~kiot sektor, se veli vo izve{tajot na Mudis.

2,8% iznesuva prose~nata stapka na bankroti

vo svetot vo poslednite 12 meseci

Frekfencijata na bankrotirawe na svetskite kompanii so {peku-lativen rejting }e opadne na 1,5%. Se prognozira deka najmnogu bankroti vo SAD }e nastanat vo kompaniite vo sektorite hotelier-stvo, igri na sre}a i turizam, dodeka vo Evropa najmnogu bankroti }e ima vo reklamniot, vo mediumskiot i vo izdava~kiot sektor

��

MUDIS OÊKUVA STABILIZIRAWE NA FINANSISKITE PAZARI

JANUARI E PRV MESEC BEZ BANKROT NA KOMPANIJA

Vo penziskite fon-dovi {irum svetot minatata godina bile

akumulirani 26,5 mili-jardi dolari, {to pret-stavuva dosega najgolem priliv na sredstva otkako se vodi vakva evidencija, pokaùvaat podatocite na analiti~kata kompanija Taures Votson.Aktivata na penziskite fondovi lani se zgole-mi za 12%, so {to e prodolèn trendot na

rast koj vo 2009 godina iznesuva{e 17%, po padot od 21% edna godina pre-thodno.Od 2000 godina sredstvata akumulirani vo globalnite penziski fondovi se zgole-meni za 66%, od toga{nite 18 milijardi na sega{nite 26,5 milijardi dolari. Najgolem rast zabeleàle penziskite fondovi vo Brazil, od 15%, i vo Ju`noafrikanskata Repub-lika, od 13%. Najmal rast

e zabeleàn vo Japonija, od 0,2%, dodeka vo Kanada i Francija se zabeleùva rast od po 1%.Penziskite fondovi vo SAD, Velika Britanija, Avstralija i Kanada svoite sredstva prvenst-veno gi investirale vo akcii, dodeka japonskite, holandskite i {vajcarskite fondovi bile nakloneti kon porizi~ni strategii, vloùvaj}i go svojot kapi-tal vo obvrznici.

REKORDNA VREDNOST NA PENZISKITE FONDOVI

Ministrite za fin-ansii na zemjite od evrozonata na

sostanokot vo ponedelnik, 14 fevruari }e razgovaraat za zgolemuvawe na obemot na fondot za finansiska pomo{ na prezadolènite zemji-~lenki i za na~inite za spre~uvawe na mnogu novi krizi, no malku verojatno e deka kone~nite odluki }e bidat doneseni pred mart, izjavija izvori od evrozonata.

Na sostanokot vo Brisel na 14 fevruari ministrite za finansii i pretsedatelot na Evropskata centralna banka (ECB), @an-Klod Tri{e, }e se obidat da postignat napredok vo dogo-vorot za novi, seopfatni merki protiv dol`ni~kite krizi na dràvata. Me|u tie merki e i zgolemu-vaweto na Evropskiot fond za finansiska stabilnost (ESFS), koj e sozdaden vo maj minatata godina so 440

milijardi evra za pomo{ na prezadolènite ~lenki od evrozonata, so cel da se zgolemi negoviot kapacitet za kreditirawe i zgolemu-vawe na fleksibilnosta vo odnos na tro{eweto na sredstvata. Zgolemuvaweto na obemot na Fondot e glavna tema na razgovor vo evrozonata so meseci, otkako stana jasno deka negoviot vistinski kapac-itet na kreditirawe e samo okolu 250 milijardi evra.

EVROZONATA BARA POGOLEM FOND ZA FINANSISKA POMO[

“Se nadevam deka dodeka sme svedoci naovie spontani aktivnosti vo Tunis i Egi-pet, ostanatite vladi vo regionot }e pre-zemat ~ekori vo pozitivna na-soka kon otstranuvawe na politi~kite i ekonomskite nepravdi od koi se àlat nivnite narodi.”

ROBERT GEJTSsekretar za odbrana na SAD

� DVA, TRI ZBORA“Poradi prisustvoto na demonstranti na plo{tadot Tahrir i na nekoi satelitski televizii koi go poniùvaat Egipet, lu|eto ne se ubedeni deka tre-ba da odat na rabota. Ne moème da go trpime toa dolgo vreme. Taa kriza treba da zavr{i {to e mo`no pobrzo.”

OMAR SULEJMANpotpretsedatel na Egipet

“Postojat nekoi pra{awa vo ramkite na pred-loèniot paket za ~ii re{enija Evropa s$ u{te ne e podgotvena, a toa vklu~uva i harmonizacija na danokot i dano~nite sistemi.”

FRANKO FRATINIminister za nadvore{ni raboti na Italija

Vode~kite proiz-voditeli na mobilni telefoni vo Brisel

pretstavija prv univer-zalen polna~ na mobilni telefoni, koj spored Evrop-skata komisija (EK) ve}e ovaa godina se o~ekuva vo proda`ba. Na evropskiot pazar momentalno se prodavaat pove}e od 30 razli~ni vidovi priklu~oci za polna~i. S$ bi trebalo da bide

zameneto od univerza-len USB ured namenet za priklu~uvawe na mobilniot telefon na kompjuter zaradi prenos na podatoci, no moè da se upotrebi i za polnewe na mobilniot telefon.Vo zaedni~ka izjava 14 proizvoditeli se soglasija deka univerzalniot konek-tor }e go poednostavi ìvotot na korisnikot i }e se namali obemot na elektronski otpad za

nekolku desetici toni godi{no. Vo Evropa, spored EK, se koristat polovina milijar-da mobilni telefoni, a za edna godina se prodavaat 180 milioni novi. Memo-randumot vo 2009 godina go potpi{aa 14 proiz-voditeli, me|u koi i Epl, Motorola, Nokia, NEC, Samsung, Soni Erikson, koi pokrivaat pove}e od 90% od pazarot na mobilni telefoni vo Evropa.

DOA\A UNIVERZALEN POLNA^ ZA MOBILNI TELEFONI

Proizvodstvoto na ~aj vo Indija, vtor po golemina proizvodi-

tel, po Kina, se namali na minimalno nivo vo izmi-natite pet godini, bidej}i seriozno e o{teten rodot. Proizvodstvoto na ~aj lani se namalilo za 1,3%, na 966,4 milioni kilogrami, {to e minimalno nivo od 2005 godina. Vo severna Indija, kade {to se najgolemite plantaì na ~aj, sobrano e

za 1,6% pomalku ~aj - 723 milioni kilogrami. Namaluvaweto na proiz-vodstvoto i rastot na potro{uva~kata }e rezulti-raat so namaluvawe na rezervite, {to e siguren pottik za rast na cen-ite, izjavi Anup Ranadiv, analiti~ar na Tauer kapi-tal sekjuritis. Eksperti prognoziraat deka kilogram ~aj moè da poskapi za 10-12 rupii od 1 april, koga po~nuva

novata sezona na berewe. Sega{nata cena e 122 rupii (2,69 dolari) za ki-logram.

ÂJOT POSKAPUVA PORADI SLABIOT ROD VO INDIJA

VASE [email protected]

Svet / Biznis / Politika 19KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

Avstralijcite stra-vuvaat deka vo id-nina }e pla}aat zna~itelno povi-soki osiguritelni

polisi poradi za~estenata pojava na elementarni nep-ogodi. Iako s$ u{te e rano precizno da se definira zgolemuvaweto na cenata za ìvotnoto osiguruvawe i osiguruvaweto na imotot, ekspertite o~ekuvaat cenite da se zgolemat od 10% do 30% do krajot na 2011 godina. Dosega, Sovetot za osiguritel-na politika na Avstralija ja proceni samo {tetata od poplavata vo Kvinslend predizvikana od klimatskiot fenomen La Niwa. Uni{teni se okolu 5.900 ìveali{ta, {to e za 9.000 pomalku od prvi~nite procenki pred eden mesec. Sepak, poplav-ata vo Kvinslend ja o{teti osiguritelnata industrija za 1,51 milijardi dolari, a doprva treba da se procenuva {tetata od poplavite vo vto-rata najnaselena dràva vo Avstralija, Viktorija, kako i {tetata koja ja nanese veterot so brzina od 290 kilometri na ~as, predizvikan od cik-

lonot Jasi. Spored procenkite na Sovetot, najmalku 70% od uni{tenite ìveali{ta od poplavata vo Kvinslend bile osigureni vo osiguritelnite kompanii. Isto taka, dosega se pro-ceneti okolu 800 osigureni imoti koi gi uni{til cik-lonot Jasi. "Osiguritelnite kompanii gi prezemaat svoite akcii {to e mo`no pobrzo i poefikasno. Reizgradbata na uni{tenite imoti e po~nata na mnogu lokacii, a ~lenovite na Sovetot za osiguritelna politika ostvarija bliska sorabotka so vladata na Kvinslend, s$ so cel pobrzo da se stabilizira vonrednata sostojba", izjavi Rob Velan, pretsedatel na Sovetot.

RASTAT CENITE NA OSIGU-RITELNITE PAKETI

Poradi ogromnite {teti koi im gi nanesoa elementar-nite nepogodi na imotite vo kriznite podra~ja i vi-sokite premii koi osigu-ritelnite kompanii treba da gi isplatat, golem broj od kompaniite odlu~ija da gi zgolemat cenite na osigu-ritelnite paketi. "Cenite na osiguruvawata na imot }e doìveat ogromen rast. Poradi s$ po~estata

pojava na elementarni nep-ogodi, kompaniite stravuvaat od ogromni zagubi. Ova moè da dovede i do zgolemuvawe na danokot na imot {to gra|anite & go ispla}aat na dràvata", istakna Frenk Ohaloran, izvr{en direktor na Kjubi osiguruvawe (QBE). Spored nego, Kjubi }e treba da isplati neplanirani 100 milioni dolari poradi sostojbata vo koja se nao|a Avstralija. Analizite na ovaa industrija

dosega pokaùvaat deka ce-nata na osiguritelnite paketi za imot vo Avstralija se zgolemi za 11% vo poslednite dve godini. "Po tolku mnogu prirodni nepogodi vo tolku kratok vremenski period, o~ekuvame da bideme primorani da ja zgolemime cenata na osig-uritelnite paketi za 8% do krajot na 2011 godina", potencira{e Elejn Kolins, glaven menaxer na oddelenie-to za statistika na Deloit.

Od druga strana, spored prognozite na direktorot na osiguritelnata kompanija Sankorp, Patrik Snoubal, negovata kompanija }e gi zgolemi cenite na osiguritel-nite paketi za osiguruvawe na imot za okolu 30%."Moite prognozi gi vklu~uvaat site ekstremni slu~ai koi moàt da ja snajdat Avs-tralija vo naredniot period. Vo zgolemuvaweto na cenata na paketite ja presmetav i potencijalnata {teta koja

dosega ja nanesoa prirodnite nepogodi, no i {tetata koja moè da bide predizvikana dokolku ovoj trend na vremen-ski nepogodi prodolì i vo idnina", re~e Snoubal.Sankorp planira da angaìra osiguritelni kompanii od Nov Zeland za da & pomognat {to pobrzo da gi zavr{i procen-kite od {tetite i da ja po~ne rekonstrukcijata na imotot i isplatata na {tetite. Spored procenkite na kompanijata, {tetite koi taa }e gi pretrpi od elementarnite nepogodi }e se dviàt od 25 do 40 milioni dolari. Vo presret na spravuvaweto so vonrednata sostojba vo kriznite podra~ja vo Avs-tralija izleze i lokalnata vlast, koja planira da odvoi najmalku 15.000 dolari kako grant za pobrzo zakrepnu-vawe na malite i srednite pretprijatija.

1,51 milijardi dolari e

o{tetena osiguritelnata industrija vo Avstralija

od poplavata vo Kvinslend

� SVET 0-24 �

...POBEDNICI!Slavje za nezavisnosta!

Juèn Sudan i oficijalno ja proslavi svojata nezavisnost, za koja 99% od naselenieto na ovaa, sega ve}e nezavisna dràva, na referendumot se izjasnija "za" nezavisnosta.

...ÊLI^NIOT GIGANT VO PLAMENPoàr vo indiskata fabrika Tata

Tri lica zaginaa vo poàrot koj izbuvna vo direkcijata na indiskata kompanija Tata vo Mumbaj, koja se zanimava so

proizvodstvo na ~elik, vozila i energensi.

PORADI VREMENSKITE NEPOGODI VO AVSTRALIJA

OSIGURITELNITE KOMPANII GI ZGOLEMUVAAT CENITE ZA 30% �� Klimatskiot fenomen La Niwa i ciklonot Jasi, koi ja zafatija Avstralija, ostavija pove}e od 6.000

gra|ani bez dom, a na osiguritelnite kompanii im nanesoa zagubi od 1,51 milijardi dolari. Poradi toa, osiguritelite najavuvaat povisoki ceni na osiguritelnite paketi za 30% do krajot na 2011 godina

BORO MIRÊSKI

...PRODOL@UVAAT SKANDALITEBerluskoni pak na sud!

Javnoto obvinitelstvo vo Milano go povika italijanskiot premier, Silvio Berluskoni, na sud poradi obvinenijata

deka gi koristel uslugite na maloletni prostitutki.

Feqton20 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

3333

Minatiot mesec tehnolo{kiot s v e t “ g o razdrma” od-lukata za prom-

ena na generalniot izr{en direktor na Gugl, Erik [mit. Kako negova zamena }e bide nazna~en osnova~ot Leri Pejx. Sepak, do 4 april, kako {to veli i vo oficijalnoto soop{tenie koe be{e prosledeno so finansiskiot izve{taj za izminatava godina (koj zboruva za prihod od vkupno 29,321 milijardi dolari), [mit ostanuva na kormiloto, za koe vo oficijalno pismo na blogot na Gugl veli deka negovoto upravuvawe “stanuva mnogu komplicirano”. Stanuvalo komplicirano poradi toa {to biznisot ve}e zazemal ogromni razmeri.I, da, rapidniot rast koj go sledi Gugl u{te od os-novaweto, pokraj razvojot na nivniot glaven proiz-vod, nivniot internet-pre-baruva~, go pottiknaa i mno{tvo drugi proizvodi, akvizicii i partnerstva {to gi sklu~i kompanijata. Na listata na Aleksa, internet-lokacijata google.com se nao|a na prvoto mesto, {to zna~i deka taa e najposetuvanata stranica vo svetot, a i nekolku od stranicite koi denes se vo sopstvenost na internet-gigantot, kako Jutjub, Bloger i Orkut, isto taka beleàt internet-soobra}aj od na-jvisok rang.

SREDBATA I PARTNERSTVOTO NA PEJX I BRIN

A prikaznata za Gugl, veru-vale ili ne, po~nala so raspravija. Koga prvpat go sretnal Leri Pejx, letoto 1995 godina, Sergej Brin ve}e vtora godina bil diplomec na Univerzitetot Stenford. Dru{tven po priroda, Brin volontiral

PETAR [email protected]

PATOT OD STUDENTSKATA SOBA DO GUGLPLEKS

NAJGOLEMITE INTERNET-KOMPANII VO SVETOT: GOOGLE

PRIKAZNI OD WALL STREET

Serijata od sne`ni buri {to go za-fati centralniot i isto~niot del na SAD minatata ne-

dela im napravi {teti od stotici milioni dolari na sojuznite dràvi, op{tinite i biznisite. No, lavinata za nekoi industrii ne be{e sne`na, tuku sostavena od pari~ki

{to dopolnitelno se sleaja vo nivnite kasi, poradi pobaruva~kata na odrede-ni stoki i uslugi {to ja predizvika nevremeto. Analiti~arite velat deka akciite na ovie kompanii }e imaat nenadeen silen porast koga }e izlezat nivnite rezultati za prvite tri meseci od 2011 godina. Spored podatocite na

kompanijata za analizi i istraùvawa, HIS Global Insajt (HIS Global Insight), dràvite Wujork (700 mil-ioni dolari dnevno), Ili-nois (400 milioni), Pensil-vanija (370 milioni), Ohajo (300 milioni) i Wu Xersi (289 milioni) pretrpea najgolema finansiska {teta od neodamne{nata sne`na bura. Aviokompaniite

moèbi pretrpea najgolemi zagubi kaj biznis-sektorot, zatoa {to moraa da otkaàt iljadnici letovi. No, koga na nekoj }e mu se stemni, na drug }e mu se razdeni. Osven industriite {to o~igledno profitiraa od lo{ite vremenski uslovi, kako {to se sektorite pov-rzani so nafta i energija,

SNE@NITE BURI VO SZA DRUGI BLAGODAT

I na Gugl rodno mesto mu e Univerzitetot Stenford. Idejata se rodila vo glavite na dvajca tamo{ni diplomci, Leri Pejx i Sergej Brin. Nivnata sredba na proletniot konkurs za doktorski studii po kompjuterski nauki prerasna vo prijatelstvo, a podocna i vo sorabotka vo biznisot koj godi{no nosi re~isi 30 milijardi dolari

Podocna, vo edna izjava za magazinot “For~n” toj potvrdi deka sovetot od Vinograd bil “najdobriot sovet {to toj nekoga{ go dobil”. I kako {to odredila sudbina-ta, vo negoviot istraùva~ki proekt nabrzo mu se priklu~il i Sergej Brin. Vo 1996 godina od ovaa sorabotka proizleze prebaruva~ot Bek rab (Back-Rub), taka nare~en poradi unikatnata sposobnost za analiza na linkovite koi upatuvaat do dadena internet-stranica. Prodolùvaj}i vo naporite tehnologijata da dojde do svojata perfektnost, Pejx i Brin sklopile poseben kompjuter {to go smestile vo studentskata soba na Leri. Improvizirana kancelarija bila sobata na Sergej, pa, taka Gugl dobil nov dom. Sledniot ~ekor bil da se najdat potencijalni partneri koi bi sakale da ja licen-ciraat nivnata prebaruva~ka tehnologija, tehnologija koja rabotela podobro od koja bilo vo toa vreme. Me|u kontaktite bil i Dejvid Filo, osnova~ot na Jahu, a voedno i nivni prijatel. Filo gi okuraìl i gi posovetuval sami da rabotat na rast na servisot so toa {to }eosnovaat kompanija {to }e proizveduva internet-prebaruva~.

RA|AWETO NA GUGL Inaku, imeto “Gugl” doa|a od zborot googol, matemati~ki termin {to go smislil Mil-ton Sirota, vnuk na ameri-kanskiot matemati~ar Edvard Kasner, koj ozna~uval cifra so 100 nuli. Ovaa mnogu golema brojka ja reflektira misijata na kompanijata za organizacija na ogromno, re~isi beskrajno, koli~estvo informacii dostapni na Internet. Nemoèj}i da najdat finan-siska poddr{ka od glavnite igra~i, osnova~ite Pejx i Brin odlu~ile sami da pr-ezemat ~ekor. Go napi{ale biznis-planot, gi stavile studiite vo miruvawe i po~nale da baraat investi-tor. Prvo pristapile kon

kako vodi~ za tie studenti koi s$ u{te ne odlu~ile koi studii }e gi posetuvaat, a ne-govite dol`nosti vklu~uvale pro{etka na novodojdenite niz Univerzitetot, kako i nivno podetalno zapoznavawe so mestoto. I, ete, slu~ajno ili ne, Pejx, diplomiran inèner od Univerzitetot Mi~igen, re{en vo Stenford da gi zeme doktorskite stu-dii, se na{ol vo grupata na Brin. Te{ko deka toa bilo dopa|awe od prvo viduvawe. [etaj}i po gradskite ridovi toj den dvajcata postojano se spro-

tivstavuvale eden na drug, me|u drugoto, debatiraj}i i za urbanoto planirawe. No, kako {to se razvivala debatata, tie po~nale da gradat me|usebna po~it i razbirawe.Koga Pejx se pojavil vo Sten-ford po nekolku meseci, go odbral pionerot vo kompjut-erskata interakcija, Teri Vinograd, kako svoj mentor. Kratko potoa re{il da po~ne so istraùvawe i sobirawe podatoci za negovata doktor-ska disertacija. Kako {to Pejx nau~il od negoviot tatko, profesor po informatika vo

Mi~igen, disertacijata moè da ja stavi vo ramka cela edna akademska kariera. Tragaj}i po Internet toj otfrlil okolu 10 idei koi go zainteresirale, no isto taka se na{ol i privle~en od razvitokot na svetskata internet-mreà.Sepak, Pejx ne po~nal da bara podobar na~in za pre-baruvawe na Internet. I pokraj faktot deka mnogu od porane{nite studenti na Stenford se zbogatija otkako osnovaa internet-kompanii, na Pejx Interne-tot mu se videl interesen

primarno poradi negovite matemati~ki karakteristiki. Sekoj kompjuter bil jazol, a sekoj link do internet-stra-nicite bil konekcijata me|u jazlite - klasi~na struktura na dijagram. A bidej}i sekoj kompjuterski nau~nik gi saka dijagramite, kako {to veli samiot Pejx vo edno inter-vju, taka i toj osobeno se zainteresiral za Internetot kako najgolemiot dijagram koj nekoga{ e napraven i raste so vratolomna brzina. Vinograd go ohrabril da ja odbere ovaa ideja, pa Pejx se fokusiral na idejata.

�� Kaj biznis-sektorot vo SAD, aviokompaniite moèbi pretrpea najgolemi zagubi od sne`nite buri minatata nedela, zatoa {to moraa da otkaàt iljadnici letovi, no ima industrii koi “debelo” }e profitiraat, prodavaj}i pove}e stoki i uslugi, tokmu poradi nevremeto i snegot

� Proizvoditelite na snoumobili Proizvoditelite na snoumobili se me|u tie {to }e }arat ubavo se me|u tie {to }e }arat ubavo od izbilstvoto sneg {to go ima od izbilstvoto sneg {to go ima vo SAD sezonavavo SAD sezonava

Feqton 21KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

Endi Behtol{ejm, osnova~ na San mikrosistems, kako i nivni prijatel od Sten-ford. Impresioniran od nivnite planovi, Behtol{ejm potpi{al ~ek od 100 iljadi dolari nameneti za razvoj na

Gugl. Kako i da e, ~ekot ja preteknal inkorporacijata na kompanijata, koja sleduva{e vo 1998 godina.Kratko po inkorporacijata, kompanijata Gugl otvori novi kancelarii vo garaàta na nekoj prijatel na osnova~ite, koj ìveel vo Menlo Park, Kalifornija. Prviot vrabo-ten vo kompanijata bil Keg Silverstejn, koj podocna stana tehnolo{ki direk-tor vo kompanijata. Vo ova vreme google.com odgovaral na 10 iljadi prebaruva~ki barawa dnevno. Napisi za

novata internet-stranica “koja dava relevantni re-zultati vo prebaruvaweto” se pojavija vo vesnicite USA Today i Le monde. Vo dekemvri, pak, PC Magazine go vbroi Gugl vo svojata lista na 100 top internet-stranici i prebaruva~i za 1998 godina.So rast na brojot na prover-ki do 500 iljadi dnevno, kako i rast na brojot na vraboteni do osummina, vo fevruari 1999 godina Gugl gi preseli svoite kancelarii na Univer-zitetskata avenija - vo srceto

na centarot na Palo Alto. Vo interes na kompaniskiot rast, kako i posvetenosta za servirawe vo operativniot sistem Linuks, Gugl potpi{a dogovor i so svojot prv ko-mercijalen klient, Red het (RedHat). Do juni taa godina Gugl obez-bedi 25 milioni dolari za investicii od dve vode~ki firmi od Silikonskata Do-lina koi se zanimavaat so rizi~en kapital, Sekvija kap-ital (Sequoia Capital) i Kla-jner Perkins Kofild (Kleiner Perkins Caulfield & Buyers), a kako del od dogovorot ~leno-vi na personalot od dvajcata investitori se vklu~ile vo bordot na direktori. Toa se Omid Kardestani od Netskejp, koj stana zamenik-pretsedatel na oddelenieto za biznis-razvoj i proda`ba i Urs Halcli, koj stana zamenik-pretsedatel na inèneringot vo Gugl. Zgolemuvaj}i go bro-jot na vraboteni, kompanijata povtorno go premesti svojot raboten prostor, ovojpat vo Guglpleks, nivnoto dene{no korporativno sedi{te vo Mauntin Vju, Kalifornija.Gugl po~na da se {iri na mnogu na~ini. Netskejp, podru`nicata na AOL, go izbra kako svoj prebaruva~ki servis, so {to pomogna dnevniot soobra}aj da po-rasne do pove}e od 3 milioni proverki. Isto taka i itali-janskiot portal Virxilio i

britanskiot vode~ki zabaven onlajn-vodi~ Virxin Net sta-naa pretplatnici na Gugl. PC Magazine i slednata godina go nagradi Gugl so priznani-eto za inovacija vo razvo-jot na internet-aplikaciite i go vklu~i vo nekolkute “najdobri” od svoite listi. Magazinot Time, pak, go vbroi vo svojata lista od top 10 najdobri “sajber”-tehnologii za 1999 godina.

DOA\AWETO NA [MIT I IZLEGUVAWETO NA BERZA

Otkako gi pozajmija tie 25 milioni dolari, investito-rite gi prisilija Brin i Pejx da najmat glaven izvr{en direktor, zatoa {to dokolku toa ne se slu~i, tie }e treba-lo da vratat 12,5 milioni dolari od sumata {to ja pozajmile. Kone~no, dvajcata osnova~i se otkaàa i go vrabotija Erik [mit kako izvr{en direktor vo mart 2001 godina, a po tri godini i kompanijata ja pratija na inicijalna javna ponuda. Vo fevruari 2003 godina, Gugl ja kupi Pajra labora-torii (Pyra Labs), koja be{e sopstvenost na Bloger (Blog-ger), pionerskata i vode~ka internet-stranica za blogovi. Nekoi analiti~ari toga{ smetaa deka akvizicijata ne korespondira so biznis-mode-lot na Gugl. Sepak, taa zdelka na kompanijata & obezbedi

konkurentna sposobnost za podobruvawe na brzinata i relevantnosta na vestite koi se sodràt vo pridru`niot proizvod na prebaruva~ot, Gugl wuz (Google News). Po vakvoto pro{iruvawe vo ok-tomvri istata godina, dodeka traela diskusijata za mo`no odewe na pazarot so akcii, Majkrosoft se ponudil kako moèn partner na Gugl. Sepak, taa ideja nikoga{ ne se materijalizira. Taka, na po~etokot na 2004 godina Gugl objavi deka so pomo{ na Morgan Stenli i grupacijata Goldman Saks }e ja aranìra inicijalnata javna ponuda. Vo toa vreme, proekciite za ponudata se iska~ija do 4 milijardi dolari. No, zo{to dojde do listawe na berzata? Pred s$, na po~etokot na 2004 godina na videlina izleze vesta deka Gugl e na svojot vrv. Spored oficijalnite poda-toci, vo toj period kompani-jata operirala so 84,7% od site prebaruva~ki operacii na Internet, i toa preku svojata internet-stranica, no i preku partnerstvo so drugite internet-klienti kako Jahu, AOL i Si-en-en. No, za àl, ovaa slava ne trae{e dolgo. U{te sledniot mesec se slu~i raskinu-vawe na sorabotkata so Jahu, otkako kompanijata na fakultetskite kolegi im ponudi svoj prebaruva~, pa ova pretstavuva{e odredena zaguba na pazarniot udel na Gugl. Sepak, ovoj ~ekor na Jahu ja istakna i karakternosta na Gugl. Ottoga{ slengot to google, so zna~ewe “preba-ruvawe po Internet”, stana del od standardnata leksika (se razbira, na angliskiot jazik).Po inicijalnata javna ponuda na Gugl, kapital-izacijata na pazarot na so akcii porasna zna~itelno mnogu, a cenata na akciite se pomnoì so ~etiri. Po odredeni akcii na berzata, vo 2005 godina dvajcata osnova~i na kompanijata soop{tija deka dràt re~isi 30% od glavnite akcii. Denes, osnova~ite na Gugl redovno se nao|aat na lis-tite so najbogati lu|e na svetot.

SAD: ZA EDNI GLAVOBOLKA,

�� Prodolùvaj-}i so naporite tehnologijata da dojde do svo-jata perfektnost, Pejx i Brin sklopile pose-ben kompjuter {to go smestile vo studentskata soba na Leri. Improvizirana kancelarija bila sobata na Sergej, pa taka Gugl dobil nov dom. Sledniot ~ekor bil da se najdat potenci-jalni partneri koi bi sakale da ja licen-ciraat nivnata prebaruva~ka tehnologija, tehnologija koja rabotela podo-bro od koja bilo vo toa vreme

NOV FEQTON VO KAPITAL: Po~ituvani ~itateli, vo utre{niot broj po~nuvame so noviot serijal “Najpoznatite svetski milijaderi koi {to po~naa od nula”. ]e gi doznaete nev-erojatnite prikazni za uspehot na lu|eto koi svojata kari-era ja po~nale kako prodava~i na vesnici ili dostavuva~i na pratki, a denes “teàt” i po nekolku desetici milijardi dolari.

ERIK [MIT Posledniov mesec [mit

mnogu ~esto be{e gos-tin vo biznis-mediumite. Ovoj porane{en ~len na bordot na Epl e roden vo Va{ington vo1955 godina i e diplomec na Prinston i magister na Univerzitetot Kali-fornija. Vo po~etokot na svojata kariera [mit drèl nekolku tehni~ki pozicii vo odredeni IT-kompanii, kako i vo istraùva~kiot centar na Kseroks. Vo San mikro-sistems pomogna vo razvojot na Java, a vo 1997 go-dina be{e nazna~en za generalen direktor na Novel. Od 2001 godina do april godinava [mit raboti kako generalen direktor na Gugl, kompanijata poradi koja vo 2009 godina mora{e da ja napu{ti svojata uloga vo bordot na Epl poradi raste~kata konkurencija i konfliktot na interesi.

ИNVESTITORI ANDY BECHTOLSHEIM � SEQUOIA CAPITAL � KLEINER PERKINS CAULFIELD & BUYERS �

analiti~arite identifi-kuvaa {est kategorii {to najmnogu profitiraa ili doprva }e profitiraat od ovogodi{nite sne`ni buri, koi gi pogodija direktno ili indirektno site 50 federalni dràvi vo SAD. Proizvoditeli na sol: Mnogu sojuzni dràvi i op{tini se pri kraj so rezervite na sol, a dve tretini od fevruari i cel mart se pred niv, {to zna~i }e ima u{te mnogu rabota za slu`bite za odrùvawe na pati{tata. Rudnicite za sol nosat okolu 6% od prihodite na industrijata za min-eralni rudi i imaat rekordni pora~ki godi-

nava, koga Sredniot Zapad i severoistokot na SAD se pogodeni od èstoki sne`ni buri. Trite najgolemi proiz-voditeli na sol vo SAD se Rom i Has/Morton solt (Rohm & Hass/Morton Salt) i Kargil (Cargill), koi ne koti-raat na berza, i Kompas mineral (Compass Mineral Intl.), koj kotira na berza, ~ija{to akcija posledniov mesec porasna za okolu 7%. Uslugi za odrùvawe na nadvore{ni prostori: Okolu 5% od ovaa in-dustrija dava uslugi za otstranuvawe na snegot i mrazot od nadvore{nite povr{ini na objektite, no

biznisite za odrùvawe na zeleniloto vo dvorovite i gradinite }e zabeleàt zgolemena pobaruva~ka {tom snegot }e se stopi, a toj }e ima predizvi-kano zna~itelna {teta na pejsaìte i }e treba nivno razubavuvawe. Trgovci so alati i osta-nati predmeti za doma}in-stvo: Houm depo (Home Depot) i Lous (Lowes), sigurno }e imaat korist od zgolemenata pobaruva~ka za lopati i ostanata opre-ma za otstranuvawe sneg. Potro{uva~ite se skloni kon skladirawe na vakva oprema vo presret na eventualnite sledni buri, a ovie trgovski sinxiri se

glavni dostavuva~i, velat analiti~arite.Akciite na Houm depo po-rasnaa za 6,1% posledniov mesec, dodeka na Lous za 1%. Trgovcite preku Inter-net: Koga snegot i lo{oto vreme gi spre~uvaat potro{uva~ite da {etaat po prodavnici, tie kupu-vaat preku Internet. Se o~ekuva proda`bite na Am-azon (Amazon.com), Ouver-stok (Overstock) i Netfliks (Netflix) da prodolàt so rastot i slednive nedeli ako prodolàt lo{ite vre-menski uslovi. Izminatiov mesec akciite na Amazon padnaa za 5%, Ouverstok zagubi 9,3% od vrednosta,

no Netfliks porasna za duri 21%.Skija~ki centri: Ova e in-dustrija {to “teì” pove-}e od 2,5 milijardi dolari vo SAD, a so siot sneg ovaa sezona bi moèla da bide silna kako 2007-2008 godina, koga rekordni 60 milioni skija~i navalija vo amerikanskite zimski centri. Kompaniite kako Intravest (Intrawest), But krik ski holdings (Booth Creek Ski Holdings), Bojn resorts (Boyne USA Resorts), Aspen ski (Aspen Ski), Veil resorts (Vail Resorts) i os-tanatite debelo }e prof-itiraat ovaa zima. Proizvoditeli na vozila za sneg: Industrijata za

proizvodstvo na vozila na sneg, t.n snoumobili i ostanatite vozila za sekakvi terenski uslovi vredi okolu osum mili-jardi dolari godi{no, a samo snoumobilite soz-davaat 15% od prihodite. Pobaruva~kata za snou-mobili godinava moè da porasne zaradi pogolemiot mete` vo skija~kite centri, no sne`nite buri predizvi-kaa pogolema upotreba na ovie vozila za spasuva~ki akcii vo zimskite sportski centri, no i po{iroko. Honda (Honda), Polaris (Polaris), Dir (Deere) i Arktik ket (Arctic Cat) se glavnite igra~i vo ovaa industrija.

� GUGLPLEKSGUGLPLEKS - najspecifi~noto - najspecifi~noto korporativno sedi{tekorporativno sedi{te

GUGLPLEKSVo 2006 godina kompanijata se preseli vo Mauntin Vju, Kalifornija, vo edno od “najdobrite mesta za rabota” spored magazinot “For~n”. Vkupnata golemina na Guglpleks e pogolema od 47 iljadi metri kvadratni, so podzemen parking za 2.000 vozila, bazeni, fontani, pa duri i im-provizirana plaà. Seto toa e ovozmoèno so cel vrabotenite vo kom-panijata da gi nadminat site predrasudi vo odnos na kancelariskoto rabotewe, so cel nikoga{ da ne zgasne i inovativnosta na nivnata kompanija.

� LERI PEJXLERI PEJX i SERGEJ BRINSERGEJ BRIN - “tatkovcite” na Gugl - “tatkovcite” na Gugl

FunBusiness22 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

-

Golem broj italijanski mediumi denovive na golemo pi{uvaat za navodnata ogromna zain-teresiranost na Baern od Minhen za najdobriot make-

donski fudbaler vo momentov, Goran Pandev. Iako zasega ne postoi nikakva

potvrda od dvete zasegnati strani za eventualniot transfer, vo novinarskite tekstovi se tvrdi deka Pandev se podgotvuva kako zamena za podostareniot Miroslav Klose, za kogo ova e posledna sezona vo bavarskiot tim.Na pres-konferencijata vo presret na prijatelskiot natprevar me|u Makedonija i Kamerun, Pandev so ni{to ne otkri deka e zain-teresiran da go napu{ti Inter,

kade {to vo poslednite sedum me~a e prikovan na klupata za rezervni fudbaleri kako rezultat na silnata konkurencija {to vladee vo redovite na negoviot klub.“Konkurencijata e dobra za sekoja ekipa, toa voop{to ne me pla{i. Mojata zada~a e da odigram kako {to umeam”, izjavi Pandev.Da, no so doa|aweto na Payini vo Inter, Pandev e daleku od start-niot sostav na trenerot Leonardo.

FUDBALSKI TRANSFERI

PANDEV VO BAERN?

SR\AN IVANOVI][email protected]

Amerikanskata agencija za vselenski istraùvawa, NASA, potvrdi deka s$ e vo red so sporniot elektronski sistem na sopira~kite na Tojota, potvrduvaj}i go mitot za toa deka

Amerikancite se lo{i voza~i.Pred nekolku meseci amerikanskoto Minis-terstvo za transport i vrski preku svoite slu`bi po~na istraga so cel da se utvrdi navodniot problem so sopira~kite na del od modelite na Tojota, otkako javno bea iskaàni ogromen broj albi od potro{uva~ite. Spored niv, ne sekoga{, no vo odredeni momenti na sopirawe voziloto namesto da podzapre, za moment zabrzuvalo i gubelo od upravlivosta i kontrolata. Mnogumina smetaat deka anoma-lijata se javuva kako posledica na “lepliviot” pedal od sopira~kata ili moèbi problem na pedalot za gas.“Prili~no sme sigurni deka problemot e vo pedalite za sopira~kite i za gas, no s$ u{te

ne moème da potvrdime vo {to e problemot”, izjavi pred izvesno vreme Dejvid Striklan, direktorot na amerikanskata Agencija za bezbednost na avtopati{tata.Pove}emese~nata istraga od resornoto sojuzno ministerstvo ne iznese na videlina nikakva anomalija kaj spornite vozila, po koja be{e pobarana pomo{ od NASA, poradi iskustvoto i znaeweto za elektronikata i nejzinata in-tegracija vo krajno sloènite sistemi, kako {to se sopira~kite. Interesno, no nitu ovaa ekspertiza ne najde ni{to “rasipano” vo av-tomobilite, po {to od NASA zaklu~ija deka

problemot e vo voza~ite. Ednostavno, no senza-cionalno otkritie na Agencijata za vselenski istraùvawa, ~ii testovi go dokaàa, e toa deka vo spornite situacii voza~ite namesto na sopira~kite nesvesno pritiskale na gasot. Premnogu neverojatno i ako ne be{e navedeno od institucija kako NASA, toga{ verojatno }e be{e tretirano vo grafata gafovi. Sepak, i pokraj toa {to NASA ja oslobodi od odgovor-nost Tojota, amerikanskata vlast ne se otkaùva od ponatamo{na istraga na slu~ajot.“Dobro e {to NASA vleze vo istragata. Toa ni dava na kredibilitet, no i pokraj toa ne


NASA KAKO VRHOVEN SUDIJA


TOJOTA E VO PRAVO, AMERI-KANCITE NE ZNAAT DA VOZAT?!

So doa|aweto na Payini vo Inter, Pandev e daleku od startniot sostav na trenerot Leonardo. Obnovenata povre-da na Diego Milito otvora {ansa za negovo angaìrawe vo igrata na evropskiot {ampion, no samo kako zamena, bidej}i po odli~noto voigruvawe na Eto i Payini, Leonardo sekako nema namera da menuva ne{to vo napa|a~kata linija

��

Trenerot na Baern od Minhen, �LUIS VAN GAL, godinava ima golemi problemi so svojata ekipa

najdovme odgovor na problemot, pa }e mora da prodolìme i ponatamu da istraùvame”, smeta Striklan. No, ekspertskata javnost vo SAD, javno go posovetuva odgovorniot za bez-bednost na avtopati{tata da ja ostavi Tojota na mir i da se pogriì so podobra edukacija na amerikanskite voza~i, koi spored golem broj statistiki se me|u najslabite vo svetot.“Verojatno zvu~i ~udno {to golem broj Ameri-kanci namesto na sopira~kite pritiskaat na gasot, no toa, sepak, e to~no i mene mi se ima slu~eno. Treba da go prifatime faktot deka sme o~ajno lo{i voza~i”, veli kolumnistot

Pove}emese~nata istraga od resornoto sojuzno ministerstvo ne iznese na vi-delina nikakva anomalija kaj spornite vozila, po koja be{e pobarana pomo{ od NASA, poradi iskustvoto i znaeweto za elektronikata i nejzinata inte-gracija vo krajno sloènite sistemi, kako {to se sopira~kite. Interesno, no nitu ovaa ekspertiza ne najde ni{to “rasipano” vo avtomobilite, po {to od NASA zaklu~ija deka problemot e vo voza~ite

��

Amerikanskite �voza~i se me|u najslabite vo svetot

Japoncite se nadevaat deka �ovaa godina }e ja vratat profitabilnosta


FunBusiness 23KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK

Amerikanskiot film “ôvekot nare~en hrabrost” na bra}ata Xoel i Itan Koen e naslov na otvoraweto na godina{noto 61-vo izdanie na Berlin-

skiot festival, koj }e se odrì od 10 do 20 fevruari. So ovoj fim se o~ekuva i prisust-voto na golemite holivudski imiwa kako Xef Brixis, Met Dejmon i Xo{ Brolin.Godine{noto Berli-nale pravi vistinski presvrt. Za{titniot znak na glavnata programa, vo koja se selektirani 22 filmovi, od koi 16 }e se natprevaruvaat za “Zlatna me~ka”, se na nepoznati i mladi avtori. Temite se ednakvo intimni i politi~ki, a golema prednost godinava imaat nezavisnite ostvaruvawa.M a k e d o n i j a n a godine{niot Berlin-ski festival }e bide pretstavena so filmot na Mil~o Man~evski, “Majki”, koj vleze me|u 16 filmovi selektirani vo glavnata programa na presti`nata “Pan-orama”, fokusirana na avtorski smeli i zna~ajni filmovi od celiot svet. “Majki” }e ja doìvee svojata evropska gala-premiera na 16 fevruari, vo golemata festivalska sala Sinemaks Iks 7.Spored brojni kriti~ari, ova dostignu-vawe na Man~evski ima specijalno mesto vo sovremeniot film i treba da bide viden od pogolema publika {irum svetot. Kriti~arot Konor Mekgrejdi vo “Bruklin reil” pi{uva deka filmot e “kompleksna i inovativna narativna struktura” i deka e “stilisti~ki provokativen i pretstavuva predizvik za standardnata kinematografska konvencija”.Po Berlin, Man~evski e pokanet i na mnogu drugi festivali. Prv e FEST vo Belgrad, kade {to na 2 mart }e se pretstavi vo programata “Evropa von Evropa”. Pokraj “Majki”, od Makedonija }e ima i dvajca akteri na Berlinaleto. Refet Abazi e vo trkata za nagradata “Srebrena me~ka” za glavnata uloga vo “Krvta {to prostuva” na Xo{ua Marston, koj e sniman vo Albanija, so akterska ekipa od Albanija, Kosovo i Make-donija. Mladata Nata{a Petrovi} so ulogata vo “Kako da me nema” na Huanita Vilson vleze me|u desette nade`ni filmski yvezdi {to }ebidat pretstaveni vo programata “[uting stars”. Na ovoj nastan prvpat }e u~estvuva kandidat {to oficijalno }e ja pretstavuva Makedonija, iako na prvoto izdanie na ovaa selekcija, vo 1998 godina, u~estvuva{e Labina Mitevska, no kako pretstavnik od Velika Britanija so filmot “Te posakuvam” (I want

you) na Majkl Vinterbotom.Inaku, godinava vo konkurencija na Berlina-leto }e ima samo dvajca veterani. Poznatiot ungarski avtor Bela Tar so filmot ”Torinski kow” i francuskiot animator Mi{el Oselot, koj }e se pretstavi so 3D animiraniot film “No}ni prikazni”. Od poznatite akteri, pak, }e bide Ralf Fajns so svoeto reìsersko debi “Koriloan”, snimano minatata godina vo belgradskite filmski studija. Golemo vnimanie predizvikuvaat filmovite koi bea prikaàni na godine{niov Sandens. Me|u niv se i “Po-

vikot na Margin” na Xej Si êndor, spomenatiot “Krvta {to prostuva” na Xo{ua Marston, potoa, semejnata drama “Idnina” na Miranda Xuli, koja }e ja otvori godine{nata ofici-jalna programa na festivalot, a me|u filmovite koi

doa|aat od Amerika e i “Vreskawe do nebo”, debi na mladata Viktorija Mahoni.Vo natprevaruva~kiot del ima i dva ger-manski filma, “Zaspana bolest” i “Ako ne nie, koj?”. Vo koprodukcija so Germanija se realizirani i eden ruski i eden turski film, “Nevina sabota” na Aleksandar Mindaye i “Na{iot golem o~aj” na Seifi Teoman. Me|u ostanatite favoriti e i Meksikankata Paula Markovi~, koja }e se natprevaruva so svoeto reìsersko debi “Nagrada”. Godinava site filmovi na golemite avtorski imiwa }e bidat vo glavnata programa, no prikaàni von konkurencija. Osven ani-miraniot film vo 3D produkcija “No}ni prikazni”, }e bidat prikaàni u{te dva filma vo vakvo izdanie. Vim Venders go napravi filmot posveten na tan~erskata legenda Pina Bau{, dodeka Verner Hercog }e go prikaè dokumentarecot “Pe{tera na zaboraveni soni{ta”. Restavriraniot film “Taksist” na Martin Skorseze, pak, }e bide prikaàn vo 4-K rezolucija, {to pretstavuva nov standard za rezolucija kaj digitalnite filmovi i kompjuterskata grafika.

Obnovenata povreda na Diego Milito otvora {ansa za ne-govo angaìrawe vo igrata na evropskiot {ampion, no samo kako zamena, bidej}i po odli~noto voigruvawe na Eto i Payini, Leonardo sekako nema namera da menuva ne{to vo napa|a~kata linija.Od druga strana, pak, Baern, od pozicija na lanski finalist vo Ligata na evopskite {ampioni, sezonava e vo o~ajna sostojba, so ve}e zagubeni {ansi za osvoju-vawe na titulata vo germanskoto prvenstvo. Trenerot Luis van Gal se obide na site na~ini da ja po-digne formata na svoite fudbal-eri, no zasega e bez uspeh. Na eventualniot transfer na Pandev vo Baern }e treba da se po~eka do letovo, koga }e bide otvoren preodniot rok. Vo me|uvreme }e moè edinstveno da se naga|a.

BERLINSKI FILMSKI FESTIVAL

PROFITOT NA TOJOTA PREPOLOVEN!Vo obid da ja vrati profitabilnosta, od Tojota godinava se postaveni navistina predizvikuva~ki celi, koi vo momentov se ~inat preceneti. Imeno, Japoncite se nadevaat deka do krajot na 2011 godina }e bide ostvaren profit od 4,9 do pet milijardi dolari, {to e dvojno pove}e vo sporedba so minatata godina. Ovie predviduvawa i èlbi na menaxmentot na kompanijata se temelat pred s$ na podatocite za zakrepnuvawe na amerikanskata ekonomija, na ~ij pazar Tojota ve-}e so decenii se pozicionira najdobro vo odnos na konkurencijata.“Tojota s$ u{te stoi mnogu lo{o so profitabilnosta, kako rezultat na golemiot broj povlekuvawa na spornite avtomobili. Smetam deka predviduvawata se preceneti”, veli Take{i Mijao, ekonomski ekspert od Japonija.Inaku, vo momentov najdobro stoe~ki na pazarot e germanskiot koncern Folksvagen, ~ija profitabilnost vo tekot na mi-natata godina iznesuva{e 6,57 milijardi dolari. Odli~ni brojki se vpi{ani i zad Ford, edinstveniot amerikanski brend sposoben da se nosi so nadvore{nata konkurencija. Lani od proda`bata na vozilata na Ford se zaraboteni 6,56 mili-jardi dolari, a na sli~no ramni{te e i profitot na Dajmler.

12 milioni avtomobili, moèbi i pove}e, dosega se povle~eni od Tojota poradi konstatirani

tehni~ki neispravnosti

ADRIJANA [email protected]

�� Godinava site filmovi na golemite avtorski imiwa }e bidat prikaàni vo glavnata programa, no von konkurencija. Makedonija na berlinskata smotra ima eden film i dvajca akteri

HRABAR NOV SVET

Ednostavno, no senzaciona-lno otkritie na Agencijata za vselenski istraùvawa, ~ii testovi go dokaàa, e toa deka deka vo spornite situ-acii voza~ite namesto na sopira~kite nes-vesno pritiskale na gasot. Premnogu nev-erojatno i ako ne be{e navedeno od institucija kako NASA, toga{ verojatno }e be{e tretirano vo grafata ga-fovi

��

K O M E R C I J A L E N O G L A S K O M E R C I J A L E N O G L A S

6,57 milijardi dolari e profitot na

Folksvagen za 2010 godina, so {to ovaa kompanija e vode~ka vo avto-

mobilskata industrija

NATAШA PETROVIЌ � - makedonskata yvezda vo podem

B � erlin }e go vidi “Majki”na 16 fevruari

na "Forbs", Xoan Miler. Od 2009 godina do denes japonskiot proizvoditel na motorni vozila poradi tehni~ki gre{ki od proda`ba povle~e pove}e od 12 milioni avtomobili, {to kompanijata ja ~ine{e gubewe na sta-tusot - najprodavan brend vo svetot. Od iz-bivaweto na svetskata ekonomska kriza, koja navistina silno udri vrz rabotata na avto-

proizvoditelite, re~isi site svetski kompanii do denes uspeaja da se vratat na brojkite od pred da bide konstatirana recesija vo ekonomijata. Edinstveno Tojota, najmnogu poradi tehni~kite gre{ki vo svoite vozila, s$ u{te ne moè da se vrati na stariot status.

Od Tojota ne moàt �glava da dignat od tu`bite vo SAD

GORAN PANDEV � po~na da razmisluva za transfer vo drug klub otkako e pre-selen na klupata za rezervi na Inter

24 KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOKRabota / Smetkovodstvo / IT

SMETKOVODSTVO I REVIZIJAIzvor: Dnevnik Objaveno: 05.02.2011SVISSLION MAK DOO – Skopje objavuva oglas za vrabotu-vawe 3 (trojca) rabotnici: 1. Knigovoditel (1 pozicija) – VSS, voza~ka dozvola B-kategorija, prethodno iskustvo }e se smeta za prednost. 2. Komercijalist (2 pozicii) – SSS, voza~ka dozvola B- kategorija, prethodno rabotno iskustvo }e se smeta za prednost. Potrebni dokumenti za aplicirawe: Molba, Kratka biografija, Kopija od uverenie ili diploma za zavr{eno obrazovanie, Kopija od voza~ka dozvola, Kopija od li~na karta. Selekcijata }e se vr{i po pat na intervju. Potrebnite dokumenti da se dostavat najdocna sedum dena od denot na objavuvaweto na po{tenski fah 911 Skopje ili na e-mail: [email protected].

INFORMATIKAIzvor: DnevnikObjaveno: 05.02.2011JOHNSON CONTROLS objavuva oglas za IT BIZ-NIS ANALITIÂR ZA SISTEM ZA SLEDEWE NA PROIZVODSTVO. Potrebni kvalifikacii: Nekolku godini iskustvo vo oblasta na integracija i poddr{ka na IT sistemi, Poznavawe na programski jazici (Java, Delfi i drugi), Iskustvo so adminis-trirawe na Orakl bazi na podatoci, Iskustvo so Microsoft server Operating Systems, Iskustvo so TCP/IP mreì, Afinitet kon analiza i razbirawe na biznis procesi, Odli~no poznavawe na angliski jazik, Podgotvenost za ~esti slu`beni patuvawa vo stranstvo. Aplikaciite na angliski jazik (kratka biografija, pismo za nameri i slika) treba da se ispratat na adresa: Xonson Kontrols p. Fah 518, 1000 Skopje ili na e-mail: [email protected] trae do 10.02.2011 godina.

ADMINISTRACIJAIzvor: DnevnikObjaveno: 05.02.2011Ambasada na Crna Gora vo RM objavuva oglas za vrabotuvawe na Deloven sekretar na opredeleno vreme od 1 godina. Potrebni kvalifikacii i sposobnosti: - Aktivno poznavawe na crnogorski jazik - Aktivno poznavawe na angliski jazik - Rabota so kompjuteri (MS Offi ce) - Odli~ni komunikaciski i organizaciski sposobnosti - Prethodno rabotno iskustvo pretstavuva prednost. Odbranite kan-didati prethodno }e bidat testirani za poznavawe na crnogorski i angliski jazik i rabota so kompjuteri. Se molat site zainteresirani kandidati so molbata da dostavat kratka biografija i dokaz za poznavawe na angliski jazik, so naznaka „Za oglas za vrabotuvawe”, najkasno do 14.02.2011 godina, na adresa: Ambasada na Crna Gora, ul. Vasil Stefanovski, br.7, 1000 Skopje ili preku elektronska po{ta na: [email protected]. Nenavremenite i nepotpolni aplikacii nema da bidat razgleduvani.

MENAXMENTIzvor: DnevnikObjaveno: 05.02.2011TOTAL TV objavuva oglas za vrabotuvawe na UPRAVI-TEL. Glavna odgovornost: Postignuvawe na delovnite i strate{kite celi kako i finansiskite celi na kompanijata vo soglasnost so momentalnata legislativa i vnatre{ni proceduri. Potrebni kvalifikacii: VSS, Rabotno iskustvo na rakovodna pozicija vo marketing i proda`ba, Rabotno poznavawe na MS Offi ce, Dobro poznavawe na govoren angliski. Zainteresiranite kandidati koi gi ispolnuvaat uslovite potrebno e da ispratat po po{ta rezime so fotografija i pridru`no pismo, najdocna do 11.02.2011 na adresa: ul. Pra{ka, bb, 1000 Skopje ili na e-mail: [email protected] so naznaka „za oglas za Upravitel”.

INFORMATIKAIzvor: DnevnikObjaveno: 05.02.2011ITC Kariera, Agencija za posreduvawe pri vrabotuvawe, za potrebite na svoj klient objavuva oglas za SENIOR PROGRAMER. Potrebni kvalifikacii: - Ekspertsko poznavawe na C++, - Poèlno poznavawe na QT toolkit, - Poèlno poznavawe na rabota so relacioni bazi: PostgreSQL, MySQL, Oracal, Informix, Microsoft SQL i dr., - Iskustvo vo razvoj i programirawe za ERP softverska aplikacija, - Iskustvo vo programirawe na smet-kovodstveni programi, - Iskustvo vo proekten menaxment, - Sposobnost za timska i samostojna rabota, - Poznavawe na angliski jazik, - Ispolnitelnost, lojalnost i samoinicijativnost. Prednosti: Rabota vo sovremeni uslovi i profesionalna sredina, Motivira~ka i redovna plata, Mo`nosti za razvoj i unapreduvawe. Se ohrabruvaat da se prijavat site kandidati koi soodvetstvuvaat na postavenite barawa i da ispratat CV na: [email protected]. Oglasot e otvoren 7 dena od denot na negovoto objavuvawe. Na testiraweto }e bidat povikani samo najseri-oznite kandidati. Oglasot e za vrabotuvawe na neopredeleno rabotno vreme.

Izbor na aktuelni oglasi

25KAPITAL / 10.02.2011 / ^ETVRTOK Obuki / Finansii i smetkovodstvo

PRETPLATETE SE NA

Pove}e informacii na 02/ 2551441 ili

[email protected]

Kursot e dizajniran za po~etnici – za zdobivawe na kvalifikacija i prekvalifikacija odnosno celosno osposobuvawe za rabota vo finansiskoto smetkovodstvo.Kursevite se nameneti za kandidati so SSS I VSS.Nastavata se realizira vo mali grupi od eksperti od dadenite oblasti sledena so soodveten raboten materijal.Upisot e vo tek.Informacii sekoj raboten den od 09 – 20 ~asot.Ruzveltova 6, 1000 Skopjetel/ faks 02/ 3213-409 , 02/ 3215-026 e-mail: [email protected]; [email protected] www.kds.com.mk

KURS ZA FINASISKO SMETKOVODSTVO

(72 ^ASA)

26 KAPITAL / 10.02.2011 / ^ETVRTOKObuki / Menaxment / HR / Proda`ba

Po {esnaesetgodi{no iskustvo za obuka na profilot sekretar KDS go nudi Kursot za Offi ce Manager spored Programata koja gi sledi svetskite standardi, a voedno prilagodena na makedonskite delovni i drugi subjekti.

KURS ZA OFFICE MANAGER (96 ^ASA)Kursot gi opfa}a slednite oblasti :Funkcija na sekretarot vo organizacijata; Koordinacija i organizacija na rabotata; Komunikaciski ve{tini; Rabotna i delovna etika; Osnovi na arhivskoto, administrativnoto i pravnoto rabotewe; Osnovi na komerircijalnoto i finansisko rabotewe; Delovna pismena komunikacija i kultura na govor; Delovna korespodencija na angliski jazik; Primena na informaciona tehnologija vo kancela-riskoto rabotewe; Protokol i bonton vo sekretarskata profesija.

Upisot e vo tek.Informacii sekoj raboten den od 09 – 20 ~asot.

Ruzveltova 6, 1000 Skopjetel/ faks 02/ 3213-409 02/ 3215-026 e-mail: [email protected]; [email protected] www.kds.com.mk

27KAPITAL / 10.02.2011 / ÊTVRTOK Tenderi / Konferencii i saemi

Re{enie za va{ata finansiska idninaSekoj PonedelnikSinergija PlusFinansisko planirawe i finansiski menaxment; buxetirawe11.02 - 12.02.11ESPObuka za pretpriemni{tvo

12.02 - 13.02.11Detra CentarRe{enie za va{ata finansiska idninaSekoj PonedelnikSinergija PlusObuki za aplikacija na EU fondovi14.02.1117.02.11

Clear ViewGoodies from the Embedded jungle15.02.11SEAVUS Edukativen i Razvoen CentarJava enterprise development with Spring 15.02.11SEAVUS Edukativen i Razvoen CentarJavaScript bootcamp 15.02.11

SEAVUS Edukativen i Razvoen CentarBaking Android sweets 15.02.11SEAVUS Edukativen i Razvoen CentarIngredients and Recipes for Good Design15.02.11SEAVUS Edukativen i Razvoen CentarKreirawe efektivna biografija (CV)

18.02.11ESPJunior Brzo ~itawe (Junior Power reading)18.02 - 23.02.11 In Optimum MakedonijaKomunikacija i odnosi so klienti19.02 - 20.02.11Clear ViewEfektivno prezentirawe

i ubeduvawe19.02 - 20.02.11Detra CentarOrganizaciska kultura21.02.11Clear View

Za pove}e informacii odete na www.no.net.mk

Vodi~ za neformalno obrazovanie - Aktuelni obuki

OGLAS ZA DODELUVAWE NA DOGOVOR ZA JAVNA NABAVKA

DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Uprava za 1. za{tita na kulturnoto nasledstvo

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAИdejno reшenie za revitalizacija �na skopskata tvrdina kale.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieSIS.aspx?EntityId=5295c995-b1db-4ce3-97f5-cae21aa13bf6&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. JZU PSIHIJATRISKA BOLNICA SKOPJE-SKOPJE

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAJavna nabavka na benzin i nafta za vozila. �Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=623329c3-76cc-46f6-8bf1-59654408960c&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Slu`ba za op{ti i zaedni~ki raboti na Vladata na Republika Makedonija

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAOsiguruvawe na avionot na Vladata �na Republika Makedonija, LEARXET 60.Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt- �egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=814b355b-42ff-423e-b127-586-c58f8deb1&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. JZU-Univerzitetska klinika po hirur{ki bolesti Sv.Naum Ohridski Skopje

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAMedicinski potro{en materijal. �Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcure- �mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=26531989-11ac-494e-9373-5a23a4859f44&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Direkcija za za{tita i spasuvawe

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAPopravka i odrùvawe na oprema �za za{tita i spasuvawe.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=ffb2c702-888f-4509-8083-b5b08417e0fd&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Javno pretprijatie za 1. stopanisuvawe so stanben i deloven prostor na Republika Makedonija

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzvedba na grade`no zanatski i zanatski raboti za �dovr{uvawe na OU Dame Gruev (7-mi Marsi) vo Skopje.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=8b2ec1f9-1b66-439a-8123-20e2301bf387&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Op{tina Aerodrom

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzbor na firma za nabavka na rabotna �obleka, za{titna oprema i obuvki za potrebite na rabotnicite koi ja odrùvaat higienata na teritorijata na Op{tina Aerodrom.Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcure- �mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=97c2bbca-e9de-4b1d-bab5-0-ddb46ac3359&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Op{tina Brvenica

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAZa sklu~uvawe na ramkovna spogodba za izgradba na �ulici, trotoari,platoa i drugi urbani povr{ini , izveduvawe na vodovodni linii kako i fekalni i at-mosferski kanalizacii vo n.m. vo op{tina Brvenica.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=b67b5a92-1be2-4cf5-afe7-72-a5d6465e93&Level=2

KAPITAL TENDERI


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. JZU Klinika za detski bolesti

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka na testovi za neonatalen skrining za �hipotireoza i soodvetna filter hartija.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=c4de21f0-919a-41d6-a3b8-744533-da2ae7&Level=2

K O M E R C I J A L E N O G L A S

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: [email protected]; TEL: 02 2551 441;LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI

KAPITAL MEDIA GROUP DOOP-FAH 503 1000 SKOPJETEL. 02 2551 441; FAKS. 02 2581 440

UTRE SPECIJALEN PRILOG

ZDRAVI I AKTIVNI� OUTDOOR AKTIVNOSTI - [TO E AKTUELNO I ZO[TO E KORISNO?

� PLANINAREWE, PARAGLAJDERSTVO, EKSTREMNI SPORTOVI, BAJKING...

� STRES MENAXMENT PREKU PRIMENA NA KINEZI TERAPIJA, JOGA, PILATES

� SOVETI ZA ZDRAV @IVOT – ULOGATA NA VITAMINITE VO SEKOJDNEVNATA ISHRANA

� PODGOTOVKI ZA PRETSTOJNATA PROLET

ZA OVIE I ZA DRUGI TEMI ]E ^ITATE VO SPECIJALNIOT PRILOG ZDRAVI I AKTIVNI KOJ ]E IZLEZE NA 11 FEVRUARI 2011 VO KAPITAL.

224 kapital 10 02 2011

Documents