2014-2016 жж.gmk.edualmaty.kz/images/materialy/doklad_oko.pdf · Отбасы бала...

АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ БІЛІМ БЕРУДЕГІ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ

ҚАЛАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ - ӘДІСТЕМЕЛІК ОРТАЛЫҒЫ «ҚАЛАЛЫҚ ӘДІСТЕМЕЛІК КАБИНЕТ»

ҒЫЛЫМИ - ӘДІСТЕМЕЛІК ЗЕРТХАНАСЫ

АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ БІЛІМ БЕРУ ЖҤЙЕСІНІҢ

ЖАҒДАЙЫ МЕН ДАМУЫ ТУРАЛЫ

БАЯНДАМА

2014-2016 жж.

АЛМАТЫ, 2017

2

Шеф-редактор – Тюкачева Е.В., «ҚӘК»ҒӘЗ жетекшісі, филология ғылымдарының кандидаты Құрастырушылар – Кулназарова М.С. Корректорлар – Ионова Л.Ф., Бокатова А.С.

Алматы қаласы білім беру жҥйесінің жағдайы мен дамуы туралы баяндама

(2014-2016жж.) - Алматы, 2017. – 48 б.

Баяндама Алматы қаласы білім беру жүйесінің жағдайы мен дамуы туралы

ақпараттық - аналитикалық құжат болып табылады. Ол Ұлттық білім беру деректер

қорының (ҰБДҚ) статистикалық ақпараттар негізінде және Алматы қаласы білім

Басқармасының ресми мәліметтеріне сүйене отырып жасалған.

Баяндамада 2014-2016 жылдардағы қаланың білім беру жүйесін сипаттайтын

индикаторлар мен кӛрсеткіштер аудандар бойынша – мектепке дейінгі тәрбие мен

оқыту, жалпы орта білім беру деңгейінде, қалалық деңгейде – техникалық және

кәсіби білім беру саласында талданады.

Баяндама оқырмандардың кең ауқымына, білім беру жүйесі мен бұқаралық

ақпарат құралдары қызметкерлеріне, оқушылар мен ата-аналарға, қоғамдық

ұйымдар мен басқа да қызығушылық танытқан тұлғаларға бағытталған.

3

МАЗМҦНЫ

Қысқартылған сӛздер тізімі .................................................................................................. 4

Кіріспе ........................................................................................................................... 5

1. Білім беру жҥйесі Алматы қаласының әлеуметтік-экономикалық

дамуының жетекші факторы ретінде

1.1. Әлеуметтік-экономикалық даму кӛрсеткіштері ............................................................ 6

2. Білім беру саясатының жарияланған ҧстанымдарын жҥзеге асырудың

жағдайы, ҥрдістері мен проблемалары

2.1. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ................................................................................ 7

2.2. Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ....................................................... 14

2.3. Техникалық және кәсіби білім беру ........................................................................... 26

Қорытынды .............................................................................................................................. 33

Глоссарий ................................................................................................................................ 36

Библиография ........................................................................................................................ 39

Қосымша ..................................................................................................................... 41

4

Қысқартылған сӛздер тізімі

АҚ Акционерлік қоғам

ББАҦ Білім берудің автономиялық ұйымы

ЖІӚ Жалпы ішкі ӛнім

ОЖСБ Оқу жетістіктерін сырттай бағалау

МЖМБС Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты

БДМБ ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған

мемлекеттік бағдарламасы

МДҦ Мектепке дейінгі ұйым

ҦБТ Ұлттық бірегей тестілеу

ЖБ Жергілікті бюджет

ЖАҦ Жергілікті атқару ұйымдары

ҚР БҒМ Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

МТБ Материалдық-техникалық база

ҦБСБО Ұлттық білім беру статистикасы мен бағалау орталығы

БАҦО Біліктілікті арттырудың ұлттық орталығы

ҦБДҚ Ұлттық білім беру деректер қоры

ҚК Қамқоршылық кеңес

ПОҚ Профессорлық - оқытушылық құрам

ҚР Қазақстан Республикасы

РҒПО Республикалық ғылыми - практикалық орталық «Дарын»

БАЖ Біліктілікті арттыру жүйесі

ЖОБ Жалпы орта білім

ТжКББ Техникалық және кәсіби білім беру

ЮНЕСКО БҰҰ білім, ғылым және мәдениет саласындағы ұйымы

5

КІРІСПЕ

Алдағы уақыттағы 15жыл ішінде Қазақстан білім беру жүйесінің бар күш-жігері «Сапалы білім берудің» 4-ші жаһандық мақсатына жетуге бағытталуы керек. Бұл барлық адамға ӛмірлік жалпыға бірдей және әділ сапалы білім беру мен оқытуды қамтамасыз ету деген сӛз.

Баяндама кіріспеден, үш бӛлімнен, қорытындыдан, глоссарийден, библиографиядан, статистикалық кесте түріндегі қосымшадан тұрады. Қысқартылған сӛздердің тізімі берілген.

Білім беру жүйесі әлеуметтік-экономикалық жағдайлардан бӛлек бола алмайды, сондықтан баяндаманың бірінші бӛлімі қалалық білім жүйесін жалпылай сипаттауға, демографиялық жағдай мен экономикалық кӛрсеткіштерді талдауға арналған.

«Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту», «Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру», «Техникалық және кәсіби білім беру» бӛлімшелері кіретін екінші тарауда білім беру жүйесінің ауқымы мен қолжетімділігі, ресурстық қамтамасыз етілуі және т.б. сұрақтар қарастырылады.

«Аймақтық білім беру жүйелері: аудандар рейтингі» деп аталған үшінші тарауда аудандық білім беру жүйелері кӛрсететін білім беру қызметтерінің сапасына тікелей әсер ететін критерийлеріне – білім берудің қолжетімділігі, материалдық-техникалық база, білім беру ұйымдарының ресурстарына сәйкестігі бойынша салыстырмалы сипаттама беріледі. Салыстыру нәтижелері рейтинг формасында кӛрсетілген.

2016жылдың қорытындысы бойынша баяндама Ұлттық білім беру деректер қоры(ҰБДҚ) статистикалық ақпараттары және Алматы қаласы білім Басқармасының ресми мәліметтері негізінде дайындалған.

Баяндама халықты, педагогикалық қоғамдастықты, барлық деңгейдегі

жетекшілер мен бұқаралық ақпарат құралдарын, оқушылар мен ата-аналарды,

қоғамдық ұйымдар мен басқа да қызығушылық танытқан тұлғаларды хабардар

етуге арналған.

6

1. БІЛІМ БЕРУ ЖҤЙЕСІ АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК – ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫНЫҢ ЖЕТЕКШІ ФАКТОРЫ РЕТІНДЕ

1.1. Әлеуметтік – экономикалық даму кӛрсеткіштері

Алматы аумағы 683,5 шаршы шақырымды құрайды. Алматы әкімшілік сегіз ауданға бӛлінген: Алатау, Алмалы, Әуезов, Бостандық, Жетісу, Медеу, Наурызбай, Түрксіб.

Қала ірі демографиялық және еңбек ресурсына ие: халқының саны біріктірілген аумақтарды есептегенде 1,6 млн. адамда құрайды немесе республика тұрғындарының жалпы санының 9,4% құрайды.

Республикалық бюджетке 1259 млрд. теңге салық жиналған,бұл 2015 жылмен салыстырғанда 21% (223 млрд. теңге) артық, ал жергілікті бюджетке –9% (31млрд. теңге). Бұл жалақы қорының 80 млрд. аса теңгеге ӛсуіне байланысты. Біз инфляцияны ұстап қала отырып, 25 мың тұрақты жұмысшы орнын жасай алдық. Алматылықтардың орташа жалақысы 179 мың теңгені құрай отырып, 12% ӛсті.

Ӛнеркәсіптік құрылымда сауда сферасы басым–33,5%, қызмет кӛрсету–29,7%, жылжымайтын мүлік операциялары–10,3%, кӛлік пен байланыс–12,5%. Қала республикалық сауда қызмет кӛрсету түрлерінің 43,1%-на ие болып отыр,тауар түрлерінің ең кӛп ассортименті осында, бӛлшектік сауда кәсіпорындарының , қоғамдық тамақтану мен тұрмыстық қызмет кӛрсету жұмысын қамтамасыз ету үшін қажетті заманауи инфрақұрылымы бар.

Еліміздің туристік индустриясын дамытуда Алматы жетекші позицияда, оның үлесіне туризмдегі атқарылған жұмыстар мен қызмет кӛрсетулердің жалпы республикалық кӛлемінің 50%-дан астамы тиіп отыр. Еліміз бойынша ӛнер,ойын-сауық пен демалыс саласы бойынша кӛрсетілген қызмет түрлері кӛлемінің бесінші бӛлігін Алматы қаласы қамтамасыз еткен. Сондай-ақ Алматы еліміздің ірі кӛліктік-логистикалық және коммуникациялық орталығы болып табылады, оның үлесіне республикалық кӛлік пен қойма саласында кӛрсетілген қызметтің 15,3%, ақпараттық қызмет пен байланыс қызметінің 53,8% тиіп отыр. 2016 жылы балабақшалар мен шағын орталықтардың саны 40%-ға – 557-ге дейін кӛбейді, ал олардағы орын саны 10%-ға –58.4 мыңға дейін кӛбейді.Тек қана бизнес есебінен 2016 жылы 175 балалар мекемелері ашылды. МЖС ұстанымдарын пайдалана отырып, бюджет қаражатын үнемдеу мақсатында жекеменшік коттедждер мен үй-жайларда 3,4 мың орындық 96 шағын орталықтар ашылды. Нәтижесінде бюджет 10,5 млрд. теңгені үнемдеді. Градсовет рұқсат еткен жобаларда 24 МКЖ-да 5,3 мың орындық мектепке дейінгі 37 мекеменің жұмысы ұйымдастырылатын болады, олардың жартысынан кӛбі қаланың коммуналдық меншігіне беріледі (2120 орындық 19 балабақша мен орталық). Сонымен бірге мектепке дейінгі мекемелердің жетіспеушілігін тӛмендету мақсатында 1415 орындық 7 балалар бақшасы салынады. Оған жергілікті бюджеттен 4млрд. аса теңге бӛлінген.

Алматы республикадағы ең қуатты ғылыми және зерттеушілік әлеуетке ие: оған еліміздің кәсіби, ғылыми-техникалық іс-әрекетінің 32% тиеді.Мемлекет пен жекеменшік серіктестік және бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында 40 млрд. аса теңгенің жобалары іске асырылуда.Бұл жобаға 27 балабақша, 4 мектеп, 500 қабылдауға арналған поликлиникалар,спорт кешендері, 167-сі ашылып қойған 280 балалар мен спорт алаңдары кіреді.

Сондай-ақ мемлекет ӛзіне тек қана ұлттық қауіпсіздік нысандарын қалдырып, барлық нысандардың 85% жекеменшікке беруді қарастыруда. «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: ӛсім, реформалар, даму» жолдауын жүзеге асыру үшін «Жекешелендірудің 2016-2020 жылдарға арналған кешенді жоспары» бекітілді.

7

2. Білім беру саясатының жарияланған ҧстанымдарын жҥзеге асыру

жағдайы, ҥрдістері мен мәселелері

2.1. МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТӘРБИЕ МЕН ОҚЫТУ

Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2016-2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың басты мақсаттарын «Балаларды мектепке дейінгі сапалы тәрбие мен оқытумен толықтай қамту, мектепке дайындалуы үшін мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың әртүрлі бағдарламаларына қолжетімділігін қамтамасыз ету» деп анықтап берді. Мектепке дейінгі ұйымдардың желісін кеңейту,мектепке дейінгі білім беру мазмұнын жаңарту, мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарын мамандармен қамтамасыз ету міндеттері қойылды. Мектепке дейінгі білім берудің мақсатты индикаторы анықталды – 3-6 жастағы балаларды ұйымдастырылған тәрбие мен оқытумен қамту, балаларды мектепте оқуға сапалы дайындау.

Мектепке дейінгі ҧйымдардың желісі мен контингенті

Білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасын іске асыру бойынша

МДҰ желісін кеңейтуде айтарлықтай шаралар қабылданды. 2014 жылдан 2016 жылға дейінгі кезеңде желі 214 бірлікке ӛсті.

Мектепке дейінгі білім беру МДҰ түрлері мен формаларын кеңейту есебінен қамтамасыз етіледі. Балабақшалар желісін дамыту басым бағытқа ие болып отыр. Тек 3 жыл ішінде олардың саны 1,6 есеге артты (343 бірліктен 557бірлікке дейін), соның ішінде мемлекеттік – 12 бірлікке және жекеменшік –169 бірлікке( Сурет 2.1 )

Сурет 2.1. МДҦ-ның меншік тҥрі мен формасы, бірліктері бойынша желісі

Дереккөз: ҰБДҚ мәліметтері

«Қазақстан Республикасы рұқсат беру жүйесін жетілдіру сұрақтары бойынша кейбір заң актілеріне ӛзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңына сәйкес мектепке дейінгі білім беру ұйымдарын лицензиялау жүйесі жеңілдетілді.Сол арқылы бизнес құрылымдардың жекеменшік балалар бақшасын ашу жағынан іскерлік белсенділігі артты, олардың жалпы саны 2016 жылы 311 бірлікті құрады, бұл 2014 жылға қарағанда екі есе кӛп. Мемлекеттік білім беру тапсырыстарын жекеменшік балалар бақшасында іске асыру мектепке дейінгі білім ұйымдарының жетіспеушілігін шешудің тиімді жолы болып отыр.

Барлық МДҰ

557

мемлекеттік

170

шағын-орталықтар

76

жекеменшік

311

8

2016 жылы жекеменшік балабақшалар үлесі олардың жалпы санының 55,8%-на жетті. Аталған ұйымдар саны кӛбірек артқан аудандар: Әуезов (24), Бостандық (20), Алатау, Наурызбай және Жетісу (17) ( қосымшаның 2.1 кестесі).

ҰБДҚ мәліметтері бойынша 2016 жылы 1 жастан 7 жас аралығында мектепке дейінгі тәрбие мен оқытумен 55616 бала қамтылған, олардың ішінде мемлекеттік МДҰ – 72,5%, жекеменшік МДҰ – 23,8%, мектепке дейінгі шағын орталықтарда – 3,7% ( қосымшаның 2.2. кестесі). Сондай-ақ ҚР «Білім туралы» заңына 2019 жылдан бастап балаларды 1-ші сыныпқа 6 жастан бастап қабылдау туралы ӛзгерістер енгізілді.Бұл болашақта МДҰ орындарды босатуға мүмкіндік береді және ата-аналардың қолжетімді жалпыға бірдей білім бойынша күткендерін ақтайды.

Анағұрлым ӛзекті мәселелердің бірі – мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуда мүмкіндігі шектеулі балаларға қажетті жағдай жасау. Еліміздегі арнайы мектепке дейінгі ұйымдар желісіне кӛру, есту, сӛйлеу, қозғалу, ойлау ақаулары бар, сондай-ақ психологиялық дамуында бӛгелу бар балаларға арналған ұйымдар кіреді.

Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жүйесінде жиі ауыратын балалар үшін 7 санаториялық МДҰ және 10 арнайы МДҰ жұмыс істеген.Онда балалар денсаулықтарын нығайтқан. Балалардың жалпы контингенті санаториялық типтегі МДҰ мен арнайы балабақшаларды қосқанда – 1660 бала.

МДҰ қажетті пәндік-дамытушылық орта мен әлеуметтік жағдайларды жасау – дамуында ерекше қажеттіліктері бар балалардың оқу үрдісіне кірігуінің кепілі. Әуезов ауданындағы №64 бӛбекжай инновациялық жабдықтар және тәрбие мен оқыту технологияларын кешенді қолданудың үлгісі болып табылады.

Алматы қаласында МЖС дамуының жағымды үрдістері байқалып отыр. Кіші және орта бизнес–тұрақты азаматтық қоғам негізі және барлық алматылықтардың әл-ауқаты соған байланысты болады. Кіші және орта бизнес халықтың кӛп бӛлігінің кәсіпкерлік белсенділігін қолдай отырып, экономиканы тұрақтандыра алады.

Бизнестің маңызды әлеуметтік рӛлін Елбасы Н.Ә.Назарбаев белгілеп берді: «Балабақшалардан айрылып қалған кезіміз де болды. Енді соны орнына келтірудеміз. Оның үстіне біздің мемлекетімізде МЖС-ті қолдануға барлық жағдайлар жасалған. Мемлекет жер, су, электр қуатын беріп жатыр. Жолдар салынуда. Ал бизнес тек қана салуы керек. Бір жағынан, мемлекет тӛлейтін болады. Екінші жағынан, ата-аналар балалары үшін тӛлейді. Мемлекет тағы дотация береді. Білім – болашақта мемлекет пен халық дамуы үшін ең басты нәрсе. Қандай жағдай, қандай кризис болмасын,біз ешқашан адам дамуына керекті ақшаны аямаймыз, бұл барлық сұрақтарды шешеді».

Отбасы бала дамуының анағұрлым маңызды ортасы болып табылады. Отбасы қолдауы мен МДҰ-ның ата-аналармен серіктестік қарым-қатынастары баланың табысты дамуына себін тигізеді.

Тұтастай алғанда МДҰ желісі ата- аналардың балаларына тәрбие мен оқу тілін таңдауда конституциялық құқылары мен тілектерін ескере отырып кеңейеді. 2016 жылы қазақ тілді – 199, орыс тілді –151 және 207 аралас тілді тәрбие мен оқытудың МДҰ жұмыс істеді. ( Сурет 2.2; қосымшаның 2.3 кестесі)

9

Сурет 2.2.Тәрбие мен оқыту тілдері бойынша мектепке дейінгі ҧйымдардағы балалар ҥлесі


Балалардың табысты әлеуметтенуінің бастапқы мүмкіндіктері ӛмір циклінің алғашқы жылдарында-ақ қалыптасады. Ерте балалық шақта тұлғаның ерекшеліктері қалана бастайды, интеллектуалдық, эмоционалдық және физикалық қабілеттерінің даму бағыттары анықталады.

2016 жылы 1 жастан 4 жасқа дейінгі балаларды қамту кӛрсеткіші 52,7% құрады, 5 жастан 7 жасқа дейін – 47,3%.

Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жүйесінің қызмет кӛрсетулері жылдан жылға сұранысқа ие болып барады. Ата-аналар мемлекеттік қызмет кӛрсету Стандарты аясында бала туыла салысымен МДҰ-ға кезекке тұруға құқылы.Әр ата-ана кезек саны кӛрсетілген хабарлама алады.

МДҰ желісінің кеңеюі мен қамтуының қарқындылығына қарамастан, ұйымдастырылған мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың қажеттілігі барлық аудандарда сақталып отыр. Алматы қаласында кезекке тұру кӛрсеткіштері ӛзекті мәселе болып қалуда. Себебі тұрғындар арасында туу кӛрсеткіші жоғары екендігі байқалады, сондай-ақ қалаға Алматы облысы территориясының бӛліктерінің қосылуы балалар контингентінің артуы мен миграциялық үрдістерге әкеліп соқты. 2016 жылы қаланың мектепке дейінгі ұйымдарындағы оқу-тәрбие жұмысы және республиканың мектепке дейінгі барлық түрдегі және типтегі ұйымдарында оқу үрдісі меншік формасына қарамастан, Қазақстан Республикасы Үкіметі 2016 жылы 13 мамырда № 292 қаулысымен бекіткен Мемлекеттік жалпыға міндетті мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру Стандартына, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Жалпы білім беру оқу бағдарламасына және 2016 жылғы 22 маусымдағы № 391 мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Типтік оқу бағдарламасына сәйкес ұйымдастырылады. Мектепке дейінгі білім беру жүйесінің педагогикалық үрдісінің тиімділігі мен сапасы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты (МЖМБС) реттеп берген оқу бағдарламаларының мазмұнымен анықталады. МЖМБС мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту

33,2

20,9

45,9

оқу қазақ тілді

оқу орыс тілді

екі тілде

10

ұйымдарындағы оқу жүктемесінің максималды кӛлемін, тәрбиеленушілердің дайындық деңгейін және оқу-тәрбие үрдісінің ұйымдастырылу талаптарын бекітеді.

Мектепке дейінгі білім беру жүйесінің отандық және шетелдік тәжірибелерін және ғылым жетістіктерін ескере отырып жаңартылған Стандарт негізінде Бағдарлама зерделенді. («Алғашқы қадам», «Зерек бала», «Біз мектепке барамыз» үш білім беру бағдарламасының орнына).

Мектепке дейінгі білім берудің Типтік оқу жоспарлары мен бағдарламалары әр жас кезеңіндегі баланың жекелей дамуын қамтамасыз етеді. Сонымен 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалар ерте жастағы балалардың тәрбиесі мен оқуына арналған «Алғашқы қадам» бағдарламасы бойынша оқиды. Аталған жоба берілген жастағы балаларды тәрбиелеу мен оқытудың тәсілдері бойынша үздік отандық және халықаралық тәжірибені ескере отырып жасалған. Бағдарламада ерте жастағы балаларды тұлғалық-бағдарлық тәсілдермен қамтамасыз ету үшін психологиялық жайлылық жасаудың заманауи әдістерін ескере отырып, бір-бірімен араласу мен қозғалыс белсенділігіне кӛңіл аударуға басым орын бӛлінеді.

«Зерек бала» кіші жастағы мектепке дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқыту бағдарламасы «Алғашқы қадам» және «Біз мектепке барамыз» бағдарламалары арасындағы сабақтастық мәселелерін шешуді қарастырады, білім берудің негізгі мазмұнын анықтайды және баланың әлеуметін ашуға бағытталған. Аталған жоба 3 жас пен 5 жас аралығындағы балалардың жан-жақты құзіреттілік дамуына, денсаулықтарының сақталуына, келесі жас кезеңіне қиындықсыз әрі табысты ӛтуіне себін тигізеді.

Мектепке дейінгі үлкен жастағы балалар (5 жастан 6 жасқа дейін) мектепке дейінгі білім берудің негізгі мазмұнын реттейтін «Біз мектепке барамыз» бағдарламасымен қамтылған. Балабақша мен бастауыш мектеп арасындағы сабақтастық мәселесін шешу тәрбиеленушілердің мектеп оқуына дайындалуда психологиялық және физикалық даму жағдайын қамтамасыз етуге бағытталған. Бағдарлама жаңартылған білім мазмұнын іске асырудың негізгі бағыттарын, мектепке дейінгі ұйымдарда білім беру үрдісін ұйымдастырудың әдістемелік тәсілдерін, Стандарт талаптарына сай балалардың дамуы мен тәрбиесіне жағдай жасауды, мектепке дейінгі ұйым қызметкерлерінің іс-әрекетін ұйымдастыруды, тәрбиешілердің педагогикалық шеберліктерін арттырудың негізгі тәсілдерін қарастырады.

. Материалдық -техникалық база

«Ӛмірлік әлеуметке инвестициялар неғұрлым ерте болса, соғұрлым дамуы жақсы болады. Әлемнің барлық елдерінде 1 жасқа дейінгі және кіші жастағы балалар медико-санитарлық кӛмектің қолжетімсіз болғандығынан, ауыз су жетіспеушілігінен немесе санитарлық жағдай мен тамақ жоқтығынан ӛте осал келеді. Қатал жағдайлардың әсер етуі ұзақ болған сайын, ағзаның күйзеліс жүйесіне түсетін салмақ та ауыр болады» ( адам дамуы туралы баяндама, 2014ж. ПРООН).

2015 жылмен салыстырғанда мектепке дейінгі ұйымдардың материалдық- техникалық базасы (МТБ) кӛрсеткіштерінің жақсарғаны байқалды. Балабақшалардың МТБ-сы әртүрлі сипаттамаға ие. 72,6% (349) типтік ғимараттарда және 27,4% (132) бейімделген ғимараттарға орналастырылған. (Сурет 2.3).

11

Сурет 2.3. Типтік және бейімделген балабақшалар саны (2014-2016 жж.)


Сондай-ақ МДҰ инфрақұрылымында заманауи күзеттік - ӛрттік құралдармен және бейнебақылаумен жабдықталу бӛліміне деген талаптар да күшеюде. Ойын, ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті, қыдыру, тамақтану және ұйықтау бӛлмелерінің жабдықталуы күшіне енген нормативтік актілермен реттеледі.

2015 жылы барлық мектепке дейінгі ұйымдарда 2 жастан 7 жас аралығындағы балалардың тамақтануына 20 күндік маусымдық ас мәзірі енгізілді. Бірыңғай ас мәзірі энергетикалық қажеттіліктің тәуліктік рационын, балалардың жас ерекшелігі мен денсаулық жағдайын ескере отырып жасалған.

МДҰ тиімді басқару үшін республикалық «Мектепке дейінгі балалық шақ» орталығы Автоматтандырылған ақпараттық жүйені сынақтан ӛткізуді бастады. «Ата-ананың жеке кабинеті» ата-аналарға баланың жетістіктері туралы ақпаратты автоматты түрде ұсынады.

Сондай-ақ Мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша 9771 орындық 225 жекеменшік мектепке дейінгі ұйым жұмыс істейді. Оның ішінде 818 орындық мемлекеттік тапсырыс 21 жаңа ашылған жекеменшік мектепке дейінгі ұйымдарға орналастырылған.

2016 жылдың қаңтарында 6298 орындық 179 МДҰ ашылды( оның ішінде 621 орындық 4 мемлекеттік балабақша, 4559 орындық 124 жекеменшік балабақша, олардың 110-ы коттедждерде) және 1118 орындық 51 шағын орталық (олардың 8-і коттедждерде). Педагогикалық кадрлар

Тәрбие мен оқытудың заманауи технологиялары мектепке дейінгі

ұйымдардың әдіскері мен тәрбиешісінің функционалдық міндеттерінің кӛлемін ұлғайтты. Алматы қаласының мектепке дейінгі ұйымдарында жас мамандардың кәсіпке «кіріп кетуі» үшін ұйымдастырушылық, ғылыми-әдістемелік және уәждік жағдайлар жасалған. Кадрларды іріктеу құзіретті кәсіби қолдау ұстанымымен жүзеге асады.Бұл тәжірибелі және бастаушы тәрбиешінің шығармашылық одағы.

2014 2015 2016

224

256

349

76 92

132 типтік

бейімделген

12

Әдістемелік тұрғыдан тәлімгерлік пен ӛз білімін жетілдіру сұрақтары зерделенген. Бұл жас мамандардың кәсіби құзіреттілігінің, оның ішінде балалармен, олардың ата-аналарымен жұмыс істеу дағдыларының дамуына себін тигізеді. МДҰ ұжымының берекелі жұмысы жетекшінің құзіреттілігі мен кӛшбасшылық қасиеттеріне де байланысты болады. Жоспарлау мен педагогтарды мотивациялау үрдісін жоғары деңгейде ұйымдастыру заманауи менеджердің ерекшелігін кӛрсетеді.

Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті Қазақстанда мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мамандарын дайындаудағы жетекші оқу орындарының бірі болып табылады. 2015 жылдың қорытындысы бойынша Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті халықаралық QS Stars University Ratings рейтингінде «3 жұлдызды» алған бірінші қазақстандық педагогикалық жоғары оқу орны ретінде танылды. Университет еліміздің педагогикалық білімінің флагманына айналды. Жоғары оқу орны іс-әрекетінің инновациялық бағыты мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мамандарын дайындауды анағұрлым жоғары деңгейге жеткізуге мүмкіндік береді.

Жалпы алғанда мектепке дейінгі білім берудің кадрлық әлеуетін жаңартуда жағымды үрдістер байқалып отыр. 2016 жылы мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жүйесінде 5668 адам педагогикалық қызметпен айналысты, оның ішінде жоғары білімді педагогикалық қызметкерлердің үлесі білім берудің аталған деңгейі педагогтарының 78,6% құрайды. (Сурет 2.4, қосымшаның 2.5 кестесі).

Сурет 2.4. Мектепке дейінгі білім беру педагогикалық қызметкерлерінің білім деңгейі

(2014-2015 жж)


Қазіргі уақытта мектепке дейінгі білімнің негізгі кадрлық мәселесі – аталған

сала бойынша арнайы кәсіби дайындығы жоқ педагогтардың басым болып отырғандығында. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға мамандандырылған педагогтар жетіспейді.

Педагогтардың біліктілігін арттыру жүйесін талдау оның жоспарлы дамып отырғанын кӛрсетеді.

2014 2015 2016

3353

3857

4457

144 338 261

955 1137

950

жоғары білімді

аяқталмаған жоғары білімді

арнайы орта білімді

13

Сонымен ҚӘК мәліметтері бойынша 2016 жылы қайта дайындау курстарынан мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының 418 қызметкері ӛткен.Олардың едәуір бӛлігін балабақша тәрбиешілері құрайды – 145 адам. Оқыту курстары дене шынықтыру инструкторларын, әдіскерлер мен басқа да салалық (узкие) мамандарды қамтыған.

Мектепке дейінгі ұйымдар педагогикалық қызметкерлерінің біліктілігінің салыстырмалы талдауы жоғары және бірінші санатты педагогтар санының арту үрдісін кӛрсетіп отыр: 2014 жылғы 1449 адамнан 2016 жылы 2898 адамға дейін. Бұл мектепке дейінгі білім беру қызметкерлерінің кәсіби деңгейінің кӛтерілгені туралы айтады. (Сурет 2.5, қосымшаның 2.6 кестесі).

Сурет 2.5. Педагог кадрлардың сапалық қҧрамы

(олардың жалпы санынан % мӛлшерде)

Дереккөз: Алматы қаласы ББ мәліметтері

2016 жылы 2014 жылмен салыстырғанда еңбек ӛтілі 5 жылға дейінгі педагогтар саны 333 адамға кеміген. 5 жылдан 10 жылға дейін еңбек ӛтілі бар педагогтар саны – 1337, бұл олардың 533 адамға артқанын кӛрсетеді. 2014 жылмен салыстырғанда 2016 жылы еңбек ӛтілі 10 жылдан 15 жылға дейінгі педагогтардың саны 1450 адамға артқан. Еңбек ӛтілі 15 жылдан жоғары педагогикалық қызметкерлердің саны 434 адамға кеміген.

2014 жылмен салыстырғанда 2016 жылы мектепке дейінгі білім беру педагогикалық қызметкерлерінің жас шамасы бойынша кӛрсеткіштерінің үлесі 46 жастан 60 жасқа дейін – 25,1%-ға артқан, ал 60 жастан жоғары –56,7%-ға кеміген.

Алматы қаласы білім Басқармасы, мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту бӛлімі білім берудегі жаңа технологиялардың Қалалық ғылыми-әдістемелік орталығымен бірлесе отырып, 2015-2016 жылы мектепке дейінгі ұйымдар педагогтарының арасында қалалық іс-шаралар, «Үздік қазақ тілі кабинеті– 2016», «Үздік педагог – 2016», «Үздік балабақша» байқауларын және Алматы қаласында бірінші балабақшаның ашылуына 100 жыл толуына арналған қалалық VІІІ «Балапан» балалар музыкалық байқауын ӛткізді. Бұл іс-шараларға №№ 34, 60, 75, 92, 93, 120, 125, 169, 185 мектепке дейінгі ұйымдар қатысты.

Гран-при – Бостандық ауданы №75 балабақша тәрбиеленушілері; І орын – Алатау ауданы № 120 балабақша тәрбиеленушілері; ІІ орын – Жетісу ауданы № 169 балабақша тәрбиеленушілері

; ІІІ орын – Түрксіб ауданы № 185 балабақша

тәрбиеленушілері.

санаты жоқ

екінші санатты

бірінші санатты

жоғары санатты

43,9

20,3

15,9

19,9

14

«Үздік балабақша» қалалық байқауына Алатау, Алмалы, Әуезов, Бостандық, Жетісу,Медеу,Түрксіб және Наурызбай аудандарының мемлекеттік балабақшалар ұжымдары қатысты. «Үздік балабақша» байқауының қорытындысы:

- Гран-при – «Бӛбекжай № 174» Әуезов ауданы; - І орын – «Бӛбекжай № 110» Медеу ауданы; - ІІ орын – «Бӛбекжай № 149»Түрксіб ауданы; - ІІІ орын – «Бӛбекжай № 67» Жетісу ауданы.

2.2. БАСТАУЫШ, НЕГІЗГІ ОРТА ЖӘНЕ ЖАЛПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ 2020 жылға дейін білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасында

және Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігінің бірқатар нормативті құжаттарында жалпы орта білім беруді модернизациялаудың айқын жолдары белгіленген.

Жалпы орта білім берудің желісі мен контингенті

2016 жылы 245 мектеп жұмыс істеді, оларда 236 731 бала оқыды. Олардың 201 – мемлекеттік, ал 44 бірлігі – жекеменшік. (Сурет 2.2.1).

Сурет 2.2.1. 2016 жылғы жалпы орта білім беру ҧйымдарының желісі


Соңғы 3 жылда оқушылар контингенті 0,78%-ға кӛбейсе де, мемлекеттік емес мектептер желісі айтарлықтай ӛзгерістерге ұшыраған жоқ (2014ж. – 41, 2016ж. – 44). (Қосымшаның 2.2.1 кестесі)

ҰБДҚ мәліметтері бойынша оқушылар саны 236 731 құраған. Оқушылардың жалпы санынан күндізгі жалпы білім беретін мектептерде 2016 жылы 95,2% - мемлекеттік мектеп оқушылары; 4,8% - жекеменшік мектеп оқушылары. Жекеменшік оқу орындарында оқыту халықаралық тәжірибе негізінде зерделенген кіріктірілген оқу бағдарламалары бойынша жүргізіледі.

Елімізде ұлтына қарамастан барлық азаматтардың сапалы білім қолжетімділігіне қатысты құқықтық теңдігін сақтау қамтамасыз етіледі. Сӛйтіп


201

мемлекеттік емес

44

барлығы

245

15

аздаған ұлт ӛкілдері тұратын жерлерде олардың ана тілдерінде оқуына қажетті барлық жағдайлар жасалған. 2016 жылы жалпы орта білім беру жүйесінде 3 мектептің оқу тілі ұйғыр тілі болды(2 554 оқушы).

2016 жылы 2014 жылмен салыстырғанда мемлекеттік мектептер саны 35,3%-ға, ал жекеменшік мектептер саны 27,9%-ға артты.Жағымды демографиялық және миграциялық процестерге байланысты 2014 жылғы кӛрсеткіштермен салыстырғанда, күндізгі жалпы білім беретін мектептер контингенті кӛбейді және 191 710 адамды құрады (+34 351адам).

(Сурет 2.2.2, қосымшаның 2.2.2 кестесі).

Сурет 2.2.2. Кҥндізгі жалпы білім беретін мектептер контингентінің динамикасы


Оқушылар халықаралық байқаулар мен фестивальдарға белсенді қатысты. Оңтүстік Кореяның Дэджон қаласында «Жас ғалым» Халықаралық ғылыми байқауы ӛтті. Байқаудың мақсаты – зерттеушілік іс-әрекетке қатысып жүрген Корея мен басқа да елдердің жасӛспірімдерін зияткерлік және тұлғалық дамыту; білім беру ұйымдарында оқушылардың зерттеушілік іс-әрекетінің инфрақұрылымы мен ұйымдастыру жүйесін дамыту. Байқауға 3 оқушы қатысты. Байқауға қатысушылардың үшеуі де қола жүлдені иемденді.

Қазақстанның Ресеймен оқу ынтымақтастығы аясында оқушыларды әлемдік кӛркем мәдениет тарихына,білім кӛздерімен ӛз бетінше жұмыс істей білуге тарту мақсатымен РҒПО «Дарын» Ресей білім Академиясымен бірлесе отырып,«Золотое Руно» ойындық байқауын ӛткізді.Бұл байқауға 21 мектептен 792 оқушы белсене қатысты.

Байқоңыр қаласында ғарыштық зерттеулер бойынша жыл сайын Космонавтика күні қарсаңында ӛткізілетін «Ғылым әлемін ашамыз» атты Халықаралық ғылыми жарыстар болды. Оны «Дарын» республикалық ғылыми-практикалық орталығы мен Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігі ӛткізді. Барлық қатысушылар – 21, жүлдегерлер саны – 15 (71% сапа).

І орын – 5; ІІ орын – 4; ІІІ орын – 6; Мақтау қағаздары – 3.

Оқушылардың ғылыми-зерттеушілік және оқу-танымдық іс-әрекеттерін ынталандыру, анағұрлым талантты және зерек жас зерттеушілерді іріктеу мен

91 618 102 687

201 963

16

қолдау,Қазақстан Республикасының зияткерлік әлеуетін қалыптастыру мақсатында ақпан айының екінші онкүндігінде «Алатау» санаторийінің базасында Алматы қаласының 68 қатысушыдан (43 жоба) тұратын командасы оқушылардың Республикалық ғылыми жобалар жарысына қатысты. 41 оқушы жүлделі орынға ие болды,бұл 60% сапаны құрайды. Оқушылардың Республикалық ғылыми жарыстарының қорытындысы бойынша жоғары жетістіктері үшін Алматы қаласының командасына І орын және «Үздік команда» атағы берілді. Барлығы 68 адам (43 жоба) қатысты, олардың 41-і жүлделі орын алды (60% сапа).

І орын – 10 жүлдегер; ІІ орын – 17 жүлдегер; ІІІ орын – 14 жүлдегер; Құрмет грамоталары – 2.

Мәскеу қаласының мэрі Собянин Сергея Семеновичтің бастамасымен 2016 жылдың 3-11 қыркүйегі аралығында Ресей астанасында Мегаполистердің Бірінші Олимпиадасы ӛтті. Мегаполистер Олимпиадасына 5 оқушы қатысты.Бұл №№134(1оқушы),165(1оқушы),90(1оқушы),ҚТЛ(2оқушы) лицейлердің оқушылары. Оқушылар информатикадан, математикадан, физикадан және химиядан білімдері бойынша жарысты. Олимпиада қорытындысы бойынша командалық есепте Алматы қаласының командасы ІІІ орын алды. Жеке есепте біздің балалар мынадай орындарды жеңіп алды:

Жалгасов Асхат – ІІ орын (күміс), ҚТЛ; Жандар Диас – ІІ орын (күміс), ҚТЛ; Зиманов Темирхан – ІІ орын (күміс), лицей №134; Алина Гаухартас – ІІІ орын (қола).

Оқушылардың жаратылыстану-математикалық бағыттағы пәндерге қызығушылығын ынталандыру мақсатында №39 мамандандырылған лицей базасында 11-ші сыныптар арасында математикадан, физикадан, химиядан және биологиядан ІХ Президенттік олимпиадалар ӛткізілді. Олимпиадаға қатысушылар тӛрт пәннен (математика, физика, химия, биология) тапсырмалар орындады. Тапсырмаларды орындау үшін математикаға – 3 сағат, физикаға – 2 сағат, химияға – 1 сағат 40 минут, биологияға – 1 сағат берілді. ІХ Президенттік олимпиаданың аймақтық І кезеңіне 11-сыныптың 289 оқушысы қатысқан. №90, №165, №166, №39, №159, №175, №134, №178, №139, №140, №27, №83 мектептердің оқушылары жақсы нәтижелер кӛрсетті.

Қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы жалпы білім беру пәндері бойынша оқушылардың Республикалық олимпиадасының жалпы нәтижесі( Акқау қ.).

35 оқушы қатысқан, олардың 22-сі жүлде алған(63%). 1 орын – 8 жүлдегер;

2 орын – 7 жүлдегер; 3 орын – 7 жүлдегер.

Жаратылыстану-математикалық бағыттағы жалпы білім беру пәндері бойынша оқушылардың Республикалық олимпиадасының жалпы нәтижесі

(Павлодар қ.). 48 оқушы қатысқан, олардың 33-і жүлде алған (69%). 1 орын – 10 жүлдегер;

2 орын – 13 жүлдегер; 3 орын – 10 жүлдегер.

Оқушылардың оқу жетістіктерінің нәтижелері – «Алтын белгі» мен үздік аттестатпен бітірген мектеп бітірушілер үлесі орта білім беру жүйесі тиімділігінің кӛрсеткіші болып табылады.

Жалпы орта білім туралы «Алтын белгі» аттестатын алуға 2016 жылы 297 мектеп бітіруші үміткер болды, 254 мектеп бітіруші (85,5%) ӛздерінің үздік білімдерін растады( республика бойынша–51,6%). 60 мектеп «Алтын белгіні»100%

17

растаған, соның ішінде ҚТЛ ( 7 - 7), МГ № 153 және № 176 ( 6 - 6), гимназиялар № 36, 62, МГ № 81 және ЖББМ № 185, лицей № 24,

НУО «Самай» ( 4 - 4), гимназиялар № 120, № 130, МГ № 140, МЛ № 163 (3 - 3 ) (Сурет.2.2.3, қосымшаның 2.2.3 кестесі).

Сурет 2.2.3. «Алтын белгі» алғандар саны, 2016 жыл


Белгіні алған үміткерлер санының анағұрлым кӛп үлесі Алатау (58), Әуезов (48), Медеу (47), Алмалы (38) және Бостандық (28) аудандарында, анағұрлым аз үлесі Түрксіб (11), Жетісу (11) және Наурызбай (13) аудандарында.

2016 жылы үздік аттестатқа 346 мектеп бітіруші үміткер болған, олардың ішінде ӛз білімдерін растағандар – 299 (86,4%). №160 ЖББМ үздік аттестатқа үміткері екі пәннен (қазақ тілі мен биология) «3» бағасын және екі пәннен (Қазақстан тарихы мен математика) «4» бағасын алған. Сондай-ақ №154 ЖББМ үміткері бес пәннен «4»бағасын алған, ал №№ 12, 21, 35, 38 және № 160 ЖББМ оқушылары үш пәннен «4» бағасын алған.

2015-2016 оқу жылында қала мектептерінде мектеп бітірушілер саны 6810-ды құрады, ал ҰБТ- ға 211 жалпы білім беретін ұйымдардан 5 208 адам қатысты, соның ішінде оқыту қазақ тілді мектептерден – 2 657; орыс тілді мектептерден – 2 534; ұйғыр тілді мектептерден – 17. Сондай-ақ жаңа типті мектептерден – 3 142 мектеп бітіруші (60%), 1 756 (34%) – жалпы білім беретін мектеп, 310 (6%)– жекеменшік мектептер.

2016 жылы ОЖСБ-ға қаланың 22 мектебінен 9 сыныптың 1 605 оқушысы қатысты, оның ішінде қазақ тілінде оқитындар – 896, орыс тілінде оқитындар – 709. Қала бойынша орташа балл 52,25-ті құрады. Ең жоғары кӛрсеткіш Әуезов ауданында – 60,9. Қазақ тілді мектептердің орташа балл кӛрсеткіштері (54,04) орыс тілді мектептердің орташа балл кӛрсеткіштерінен (50,0) жоғары. (Сурет 2.2.4, қосымшаның 2.2.4 кестесі).

Тҥрксіб

Наурызбай

Медеу

Жетісу

Бостандық

Әуезов

Алмалы

Алатау

11

13

47

11

28

48

38

58

18

Сурет 2.2.4. Аудандар бойынша ОЖСБ -2016 орташа балдары

Кӛшбасшылық позицияны Алатау (103,5), Медеу (98,8) және Алмалы (96,5%) аудандары мектептерінің түлектері алды. Аудандар арасындағы ҰБТ-ның орташа балл ӛзгерісі талдауының жылдар бойынша динамикасы максималды орташа балл мен минималды орташа балл арасындағы алшақтықтың ӛскенін кӛрсетеді.(Сурет 2.2.5).

Сурет 2.2.5.Жылдар бойынша ҦБТ-ның орташа балл кӛрсеткіші


2016 жылы ҰБТ қорытындысы бойынша дайындықтың жоғары деңгейін 61 білім беру ұйымдарының түлектері кӛрсетті (орташа балл 100 және одан жоғары). Бұл осы мектептерде білім беру қызметтері сапасының жоғары екендігін білдіреді. Мемлекеттік №№ 183, 195, 45, 43, 20, 187, 192, 69, 193, 177 мектептердің және «Абылай-Т», «МКНО», «Марьям» жекеменшік мектептерінің түлектері тӛмен орташа балл алды.

ҰБТ қорытындысы бойынша кӛшбасшылық позицияны Алатау (103,5), Медеу (98,8) және Алмалы (96,5%) аудандары мектептерінің түлектері алды. Қала бойынша орташа балл – 96,2. 938 мектеп бітіруші ҰБТ-ның барлық бес (5) пәнінен «5» алған, 3033 мектеп бітіруші «4» және «5» алған. Қала

48,13

58,39 60,87 51,49

49,76 45,27

33,56

52,4 52,25

ҰБТ-2014 ҰБТ-2015 ҰБТ-2016

97,27 97,7 103,46

84,66 87,83 87,46

МАКС орташа балл

МИН орташа балл

19

бойынша білім сапасы – 77%. ҰБТ – 2015-пен салыстырғанда 9,2% - ға ӛскен. (Сурет 2.2.6, қосымшаның 2.2.5 кестесі).

Сурет 2.2.6. Аудандар бойынша ҦБТ-2016 орташа балл кӛрсеткіші


Қалада ерекше оқу қажеттіліктері бар балаларды қосымша білім беру жүйесіне кіргізу бойынша жүйелі жұмыс жүргізілуде.«Жас натуралистер станциясының» педагогтары есту қабілетінің ақауы бар балаларды оқыту әдістемесін зерделеді. Олардың жұмыс тәжірибесі интернатпен жай мектептің тәрбиеленушілерінен құралған аралас топтарды оқытудың тиімділігін кӛрсетеді.РУМЦДО бірлескен оқыту балалардың бір-біріне толеранттығын тәрбиелеуге мүмкіндік беретінін атап кӛрсетеді.

Республикалық «Дарын» ғылыми-практикалық орталығының Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігіне 03.10.2016 ж №631/15-11-04 хаты негізінде, оқушылардың жаратылыстану-математикалық бағыттағы пәндерге деген қызығушылығын ынталандыру мақсатында, 2016 жылдың 20 қазанында №39 мамандандырылған лицей базасында 11 сыныптар арасында математика, физика,химия және биологиядан ІХ Президенттік олимпиада ӛткізілді. Олимпиадаға қатысушылар тӛрт пәннен (математика, физика, химия, биология) тапсырмалар орындады. Тапсырмаларды орындау үшін математикаға – 3 сағат, физикаға – 2 сағат, химияға – 1 сағат 40 минут, биологияға – 1 сағат берілді.

ІХ Президенттік олимпиаданың І аймақтық кезеңінде 11-сыныптың 289 оқушысы қатысқан.

Алатау ауданы (7 мектеп, 35 қатысушы); Алмалы ауданы (6 мектеп, 38 қатысушы); Әуезов ауданы (18 мектеп, 90 қатысушы); Бостандық ауданы (12 мектеп, 51 қатысушы); Жетісу ауданы (2 мектеп, 8 қатысушы); Медеу ауданы (10 мектеп, 43 қатысушы); Наурызбай ауданы (2 мектеп, 8 қатысушы); Түрксіб ауданы (8 мектеп школ, 16 қатысушы).

103,46

96,46 96,13 94,32

90,86

98,79

87,46

94,31 96,22

20

№90, №165, №166, №39, №159, №175, №134, №178, №139, №140, №27, №83 мектептердің оқушылары жақсы нәтижелер кӛрсетті.

Қорытынды (үшінші) республикалық кезең ағымдағы жылдың 23-26 қараша аралығында Қарағанды облысының Теміртау қаласында ӛткізіледі.

2016 жылдың 1- 4 қараша аралығында бірінші рет Қарағанды қаласында математикадан 8-9 сыныптар арасында Қарағанды облысы әкімінің жүлдесіне Алимхан Ермеков атындағы олимпиада ӛтті. Бұл олимпиада Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығына және ғалым, бірінші қазақ профессор-математигі Алимхан Ермековтің туылғанына 125 жыл толуына арналған.Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, теориялық білім мен практикалық дағдыларын тереңдету, тұлғаның ӛзін - ӛзі жүзеге асыруына ықпал ету, дарынды балаларды табуға жағдай жасау, математикадан халықаралық олимпиадаларға оқушыларды іріктеу мен дайындау , Қазақстан Республикасында білім берудің беделін кӛтеру – Олимпиаданың мақсаттары мен міндеттері болып табылады.

Олимпиаданы Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігінің қолдауымен жастар саясаты Басқармасы, «Дарын» Республикалық ғылыми- практикалық орталығы Қарағанды облысы білім Басқармасымен бірлесе отырып ӛткізді. Олимпиаданың бастамашысы – Қарағанды облысының әкімі.

Олимпиада екі кезеңде ӛткізілді: бірінші кезең – қалалық (аймақтық), әр мектептен 8-9 сыныптардан үздік 8 оқушы қатысты, екінші кезең – республикалық, қалалық кезеңнің 4 үздік оқушысы қатысты.

Білім беру сапасы Білім беру бойынша Ұлттық саясат білім беруді бағалаудың халықаралық және ішкі құралдарының нәтижесін ескере отырып, іске асырылады. Ұлттық емтихандар ҰБТ мен ОЖСБ қорытынды және аралық кесінді сынақтар негізінде оқушылардың білім деңгейі туралы ақпаратты ел ішінде ұсынып жатқанда, халықаралық салыстырмалы зерттеулер (PISA, TIMSS, PIRLS) Қазақстан білім беру жүйесі жетістіктерін әлемдік тәжірибемен салыстыруға мүмкіндік береді.

2015 жылы қазақстандық оқушылар математикалық және жаратылыстану ғылымдарынан білім беру сапасын бағалау бойынша кезекті зерттеуге (TIMSS) қатысты. Алматы қаласы бойынша 167 тӛртінші сынып оқушылары таңдалып алынды. Олардың ішінде оқыту қазақ тілді оқушылар – 58,6%, оқыту орыс тілді оқушылар – 41,4%. Зерттеуге қатысқан ұл балалар саны 52,1% құрады, қыз балалар – 47,9%.

Халықаралық база қорытындысы еліміздің барлық аймақтары бойынша математикадан да, жаратылыстанудан да орташа балл TIMSS шкаласының (500 балл) орташадан жоғары мәніне сәйкес екендігін кӛрсетті. Алматы қаласының тӛртінші сынып оқушылары екі бағытта ең жоғары нәтижелер кӛрсетті.

Қала бойынша орташа кӛрсеткіш математикадан – 608 балл, жаратылыстанудан – 623 балл. Бұл Қазақстан бойынша орташа балл кӛрсеткішінен 104-ке және 73-ке жоғары. (Сурет 2.2.7).

21

Сурет 2.2.7.Орташа балл 4 сыныпTIMSS-2015

Дереккөз: НО (ИАЦ) мәліметтері

Халықаралық тесттің математика бойынша салыстырмалы талдауы мынаны

кӛрсетті: барлық үш блоктың есептерін шығаруда Алматы қаласының тӛртінші сынып оқушылары анағұрлым жоғары нәтижелер кӛрсеткен. Ілгері деңгейлік математикалық тапсырмаларды оқушылардың 44% табысты орындаған. Бұл– максималды кӛрсеткіш.

Алматы қаласының бастауыш мектептері жаратылыстануда да кӛш бастады. Қатысушылардың жартысынан кӛбі табиғи процестер мен құбылыстарды,олардың ӛзара байланысын түсінетіндіктерін, сондай-ақ тәжірибелер мен зерттеулер ӛткізу туралы бастапқы түсініктері бар екендігін кӛрсетті. Тӛртінші сыныптардың жаратылыстану ғылымдары бойынша дайындық сапасын бағалау үшін халықаралық тестке «География», «Биология» және «Физикалық ғылымдар» бӛлімдерінен тапсырмалар енгізілген.

Жаратылыстанудың барлық үш блогынан Алматы қаласының кӛрсеткіштері еліміз бойынша алынған орташа нәтижеден айтарлықтай жоғары.

TIMSS - 2015 қатысушылардың жалпы контингентін Алматы қаласының 196 8-сынып оқушысы құрады. Оқыту қазақ тілді оқушылар саны оқыту орыс тілді оқушылар санынан екі есеге кӛп. Қала бойынша орташа балл математикадан – 575, жаратылыстанудан – 591, бұл Қазақстан бойынша орташа балл кӛрсеткішінен 47- ге және 58 - ге жоғары.

Халықаралық тесттің математикалық тапсырмаларының ең күрделі деңгейін қатысушылардың анағұрлым кӛп бӛлігі орындағаны тіркелген. Ілгері деңгейді Алматы қаласы 8-сыныптарының 33%-ы орындаған, ал 29%-ы математикалық қабілеттіліктің жоғары деңгейін кӛрсеткен. (Сурет2.2.8) .

Алматы қ. ҚР

623

550

Жаратылыстану/орташа балл/4 сынып

Алматы қ. ҚР

608 504

Математика/орташа балл/4 сынып

22

Сурет 2.2.8. Орташа балл. 8 сынып.TIMSS-2015

Дереккөз: НО (ИАЦ) мәліметтері

PISA-2015 зерттеуіне Алматы қаласынан 15 жастағы 442 оқушы, 14 мектеп пен 3 колледж қатысты. Олардың ішінде оқыту қазақ тілді – 3, оқыту орыс тілді – 5, аралас – 6.

Статистикалық деректер ақпараттық қорының талдауы Алматы қаласының жаратылыстанудан кӛрсеткіші Қазақстан бойынша орташа кӛрсеткіштен айтарлықтай, яғни 20 балға тӛмен екендігін кӛрсетті.Оның ішінде оқу сауаттылығын зерттеу де еліміз бойынша орташа нәтижемен салыстырғанда тӛмен кӛрсеткіштер берді. Алматы қаласы мен Республика бойынша кӛрсеткіштер айырмашылығы – 25 балл.

Сондай-ақ математикалық сауаттылық бойынша салыстырмалы талдау Алматы қаласының нәтижесі Қазақстанның орташа балл кӛрсеткішінен 23 балға, ОЭСР бойынша 17 балға тӛмен екендігін кӛрсетті. Халықаралық деректер қоры PISA тестіне қатысушылардың тапсырмаларды орындау деңгейлері бойынша кӛрсеткіштерін талдауға мүмкіндік береді. Оқушылардың 78% жаратылыстану ғылымдары бойынша күрделілігі жеңіл деңгейлі (1а және 1б) тапсырмаларды орындай алған. Нәтижелер оқушылардың жоғары функционалдық құзіреттіліктерін кӛрсете алатынын байқатты. Соның ӛзінде 5 және 6 деңгей сұрақтарына сынаққа қатысушылардың 2% ғана жауап берген. (Сурет 2.2.9).

орындай алмаған

тӛмен

орта

жоғары

ілгері

5

8

25

29

33

Математика: кҥрделілік деңгейлері бойынша тапсырмаларды орындаған 8-сынып оқушылары, %

23

Сурет 2.2.9. Орташа балл PISA-2015

Материалдық-техникалық база Білім беру процесінің нәтижелілігі кӛп факторларға, соның ішінде білім беру

ұйымының оқытудың табыстылығы үшін қандай жағдайлар жасап отырғандығына да байланысты болады .

Осылайша білім беру саласында мектеп инфрақұрылымын жүйелі дамыту және нығайту бірінші міндет болып табылады. Жалпы орта білім беруді қаржыландырудың бір құрамдас бӛлігі – білім беру нысандарына, оның ішінде мектеп ғимараттарын салу мен оларды күрделі жӛндеуден ӛткізуге мемлекеттен қаржы жұмсау. ҰБДҚ мәліметтері бойынша күрделі жӛндеуді қажет ететін мектептер үлесі 2014 жылмен салыстырғанда 10,1%-ға тӛмендегеніне қарамастан, 22,8%-ды құрайды (қосымшаның 2.2.6 кестесі).

Типтік жобалар бойынша салынған мектеп ғимараттарында оқу зертханалары, шеберханалар, гимнастика және мәжіліс залдары, асханалар, жоғары технологиялық оқу жабдықтары, кең жолақты байланысты ғаламтор, интербелсенді оқу құралдары бар кабинеттер қарастырылған.

2016 жылы 2015-2019 жылдарға арналған инфрақұрылымды дамытудың «Нұрлы жол» Мемлекеттік бағдарламасы аясында ұлттық қордан 7 мектеп салу жоспарланған, олардың біреуі салынып, оқу жылының басында пайдалануға берілді, 2017 жылы 2 мектептің салынуы жоспарланып отыр («Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша ұлттық қордың есебінен).

Мектепте оқытудың заманауи техникалық құралдарын қолдануға мүмкіндік беретін жағдайлар жасау – оқу процесін ұйымдастырудың жоғары деңгейін қамтамасыз етудің маңызды факторы болып табылады.

2016 жылы қала мектептерін 100 пайыз компьютерлендіріп отырғанда, кең жолақты байланысты ғаламторға 100 жалпы білім беретін білім ұйымдары қостырылған.

Заманауи ғылым мен таным мәдениеті компьютерлік технологиялардың қарыштап дамуымен сипатталады. АКТ-сауаттылық табысты жұмыс істеу мен халық ӛмірінің барлық салаларында – оқуда, кәсіби іс-әрекетте, қоғамда ӛзара араласу үшін қажет. Сондықтан АКТ қолжетімділігі халықтың ӛзін - ӛзі тиімді іске асыруы үшін маңызды шарт болып табылады.

Ӛз кезегінде оқу басылымдарының сапасы білім беру сапасын арттырудың ажырамас шарты болып табылады. Осыған байланысты оқулықтарды жетілдіру – мемлекеттің басым бағыттағы міндеттерінің бірі болып табылады. Бұл бағыт бойынша оқу әдебиетінің зерделену, сынақтан ӛткізілу,басылу жүйелері

2-деңгейден тӛмен

2-деңгей

3-деңгей

4-деңгей

5 және 6-деңгейлер

20

38

30

11

2

Жаратылыстану. Оқушылардың жетістік деңгейлері

24

сапалы ӛзгертілді, оқулықтар мен ОӘК зерделеу процесін методологиялық және методикалық қамтамасыз ету мәселелері қайта қарастырылды. Кадр әлеуеті

Кадр әлеуеті – жоғары сапалы білімді қамтамасыз етудің анағұрлым

маңызды ресурсы болып табылады. Оқушылардың мектептегі оқу нәтижесі ғана емес, ӛмірдегі табыстылығы да мұғалімнің кәсібилігіне, құзіреттілігіне байланысты болады.

2016 жылы мектеп білім беру жүйесін кадрлық қамтамасыз етудің жағымды динамикасы байқалды. Жалпы білім беретін мектептердегі мұғалімдер саны 16 185 адамды құрады, бұл 2014 жылғы кӛрсеткіштен жоғары (+1 431 адам).

(Сурет 2.2.10).

Сурет 2.2.10. Жылдар динамикасындағы педагогикалық кадрлар саны

20142015 2016


Сонымен қатар қаланың педагогикалық корпусының сапалық құрамының мұғалімдердің магистр академиялық дәрежесін алуы арқасында күшеюі сияқты жағымды үрдіс байқалады. Магистратураның оқу бағдарламалары мұғалімдердің кәсіби құзіреттіліктерін сапалы деңгейге жеткізетін маңызды баспалдақ болып табылады. Педагог-психологтардың ғылыми зерттеулері педагогикалық іс-әрекет ӛтіліне қарай мұғалімдердің бес негізгі кәсіби қалыптасудан ӛтетіндіктерін дәлелдеді: бастаушы педагогтар (1–2 жыл), жас мамандар (2-5 жыл), тәжірибелі мұғалімдер (5-10 жыл), кәсіпқой мамандар (10–20 жыл) және сарапшылар (20 жылдан жоғары).

Мұғалімнің үздіксіз кәсіби даму ұстанымы тұрақты шығармашылық ізденісті білдіреді. Алайда мұғалімнің ӛзін ӛзі дамыту тиімділігі мен ынтасы, бірінші кезекте,әлеуметтік және материалдық факторлардан құралады. Бұл дегеніміз – ұжым мен мектеп жетекшілігінің, білім Басқармасының қолдауы және мемлекет ұсынатын мүмкіндіктер.

Педагогикалық ұжымдарға әдістемелік қолдау кӛрсететін және олардың кәсіби ӛсуіне ықпал ететін «Ӛрлеу» ұлттық біліктілікті арттыру орталығы (АҚ«Ӛрлеу» ҰБАО) педагог кадрлардың біліктіліктерін арттырудың бірыңғай Концепциясы мен Стратегиясын жасады.

АҚ «Ӛрлеу» ҰБАО мәліметтері бойынша 2016 жылы жаңартылған оқу мазмұны курстарынан 2 214 педагог ӛткен. Сонымен бірге деңгейлік бағдарламалар бойынша біліктілікті арттыру курстарын сапалы жүзеге асыру мақсатында «НЗМ» ААҚ педагогикалық шеберлік Орталығының филиалдарында жаңа форматтағы біліктілікті арттыру курстарынан 1431 педагог ӛтті. Бұл

14 754 15 632 16 185

25

бағдарламаларды «Назарбаев Зияткерлік мектептері» («НЗМ» ААҚ) Автономиялы оқу ұйымы күндізгі дайындық пен мектептегі практикалық жұмысты үйлестіретін Кембридж Университетінің Білім беру факультетінің сарапшыларымен бірлесе отырып зерделеген.

ҰБДҚ мәліметтері бойынша жоғары педагогикалық білімі бар педагогтар саны 2016 жылы 92,6%-ға жеткен. Жалпы орта білім беру жүйесінде жұмыс істеп жүрген жоғары санатты мұғалімдердің сапалық құрамы 3 жыл ішінде 2,3% кӛбейген. 2016 жылы біліктілігі жоғары және бірінші санатты педагогтар үлесі 55,5%-ды құрады. (Сурет2.2.11, қосымшаның 2.2.6 кестесі).

Сурет 2.2.11. Педагог кадрлардың сапалық қҧрамы,

олардың жалпы санынан % тҥрінде

Дереккөз : Алматы қ. ББ мәліметтері

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылдың 30 наурызындағы № 993 Қаулысын, Алматы қаласы білім Басқармасының 2015 жылдың 16 сәуіріндегі № 122 бұйрығын жүзеге асыру мақсатында Алматы қаласының мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі және жалпы білім беру, техникалық және кәсіби білім беру педагогикалық қызметкерлерінің арасында қалалық «Үздік педагог – 2016» байқауы ӛткізілді.

Қалалық байқау кезеңдерінің нәтижесі бойынша анағұрлым жақсы баға алған, қалалық кезеңнің жеңімпаздары болған жеті педагог анықталды:

Асылбекова Марина Сергеевна, Бостандық ауданы №165 мамандандырылған лицейдің орыс тілі мен әдебиеті мұғалімі, филология ғылымдарының кандидаты;

Абылкасымов Айдар Муратбекович, Медеу ауданы №12 мамандандырылған гимназияның музыка мұғалімі;

Рыскелдиева Гульмира Даулетказиевна, Алмалы ауданы №62 гимназияның қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі;

Темурбаева Сафура Салимбаевна, Бостандық ауданы М.Мақатаев атындағы № 140 мектеп- гимназияның қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі.

жоғары санат бірінші санат екінші санат санаты жоқ

33,6

21,9 24,0

20,5

26

2.3. ТЕХНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ КӘСІБИ БІЛІМ БЕРУ

Үдемелі индустриалдық - инновациялық даму бойынша Мемлекеттік бағдарламаны табысты жүзеге асырудың бір факторы – техникалық мамандықтардың жоғары білікті кадрларын дайындаудың жоғары деңгейі. Қарқынды және инновациялы дамып отырған қоғам жағдайында жұмыс істеу үшін қажетті құзіреттіліктермен қаруланған шығармашыл және ұтқыр мамандардың сапалық ӛсуі – ТжКББ жүйесінің негізгі тренді болып табылады. ТжКББ ҧйымдарының желісі мен контингенті

ТжКББ жүйесі мемлекеттік және жекеменшік білім беру ұйымдарының

инфрақұрылымымен ұсынылған.Бұл ретте мемлекеттік ұйымдар техникалық және кәсіби білімді мамандарды дайындауда басым орын алады. 2016 жылғы жағдай бойынша қалада білім беру іс-әрекетін 85 колледж іске асыруда, оның 22-сі – мемлекеттік, 63-і – жекеменшік. (Сурет 2.3.1, қосымшаның 2.3.1кестесі).

Сурет 2.3.1. ТжКББ ҧйымдарының желісі, бірліктері динамикасы


2016 жылы техникалық және кәсіби білім беретін ұйымдардың студенттер

саны 67 691 адамды құрады, 2014 жылмен салыстырғанда студенттер контингентіне 5 716 адам қосылған. Олардың ішінде әйелдер үлесі – 47,3%. Сондай-ақ 2016 жылы мемлекеттік тілде оқитын студенттер саны 32 540 адамды құрады,олардың 25 361-і 9 сынып базасында, 7 179-ы – 11 сынып базасында оқытылады. (Сурет 2.3.2, қосымшаның 2.3.2 кестесі).

ТжКББ жүйесі ұйымдары мамандарды дайындаудағы оқу қызметтерін оқытудың үш түрі бойынша кӛрсетеді – күндізгі, сырттай және кешкі. Оқытудың күндізгі түрі бойынша оқитындар санының дәстүрлі айтарлықтай басымдығы

2014 2015 2016

22 22 22

61 62 63


жеке меншік

27

мемлекеттік оқу гранттары арқылы сапалы техникалық және кәсіби білім алудың кӛбірек мүмкіндігі туралы айтады.

Сурет 2.3.2. ТжКББ ҧйымдарындағы студенттер саны, адам

2014 2015 2016


ТжКББ жүйесі дамуында қосымша білім алу мүмкіндігі және оқытудың басқа түрінде біліктілік деңгейін арттыру жағымды үрдіс болып табылады. (сырттай оқу түрі – 15,7%, кешкі – 0,9%).

Оқушылар контингентінің қозғалысы, атап айтқанда, оқушыларды «жоғалту» деңгейі – білім беру жүйесінің жұмыс нәтижелігі кӛрсеткіштерінің бірі болып табылады.

ТжКББ ұйымдарынан 2016 жылы барлығы 7 377 адам шығып кеткен. Студенттердің шығып кетуінің жоғары үлесінің себебі – олардың басқа ТжББ ауысуы немесе қаржылық қиындықтар. Одан басқа үлгере алмаушылық салдарынан, денсаулығына байланысты, оқу тәртібін бұзу, оқытудың басқа түрлеріне ауысуына байланысты, сондай-ақ ӛз қалауы бойынша шығып кету жағдайлары тіркелген.

Аталған кӛрсеткіштердің жоғары болуы олардың себептерін анықтауды, соның ішінде студенттерге педагогикалық қолдау кӛрсету бойынша, оқу-тәрбие процесінің сапалы ұйымдастырылуы бойынша анағұрлым терең талдау ӛткізуді талап етеді.

ТжКББ жүйесі ұйымдарының нәтижелі іс-әрекетінің сапалық кӛрсеткіштерінің бірі – үздік диплом алған бітірушілер үлесі. 2016 жылмен салыстырғанда (1 675 адам) 2014 жылы колледжді бітірушілер саны кӛп болғанымен (1 834 адам), оқуды үздік бітірген студенттер үлесі іс жүзінде бірдей-ақ (9,4% және 9,1% сәйкес).

2016 жылы бітірушілердің жалпы саны 18 438 адамды құрады, олардың 1 675-і үздік диплом алды. (Сурет 2.3.3, қосымшаның 2.3.3 кестесі).

61 975 61 616

67 691

28

Сурет 2.3.3. Бітірушілер мен ҥздік диплом алған бітірушілер саны, 2016 жыл

Дереккөз : ҰБДҚ мәліметтері

Заманауи еңбек нарығы аталған оқыту деңгейінің мамандарына жаңа талаптар қояды. Бұл, ӛз кезегінде, ӛмір бойы кәсіби дағдыларды жетілдіру қажеттілігі факторларының бірі болып табылады.

Ӛндірістік оқытуға қатысушылардың негізгі функциялары дуальды оқыту Ережелерімен реттеледі. 2015 жылы дуальды оқыту қағидаларын ҚР БҒМ заң жүзінде бекітті.

«ТжКББ модернизациялау» жобасы аясында 34 колледж модульдік бағдарламаларды зерделеді және енгізді. Онда жұмыс берушінің жергілікті талаптары мен колледждердің материалдық- техникалық базасының мүмкіндіктері ескерілген.

Тұтастай алғанда Алматыда 5 жыл ішінде дуальды оқыту колледждерінің саны 34-ке дейін ӛскен. Олардың 20-сы – мемлекеттік колледж, 14 – жекеменшік. Оларда еңбек мазмұнына, жағдайына және қызметкерлердің құзіреттілігіне деген талаптар белгіленген. Жаңа оқу бағдарламаларының бірегейлілігі – бір тектес жұмыс түрлерінің кіріктірілуінде.Оқу пәндері қайталанбауы есебінен үздіксіз оқыту қысқарған мерзімде ӛтеді және үнемделген уақытты қайта дайындау мен мамандардың біліктілігін арттыру жүйесінде қолдануға болады.

ТжКББ жүйесін модернизациялау бойынша мақсатты кӛрсеткіштердің ішінде дағдыларды бағалау нәтижесін жақсартуды сипаттайтын кӛрсеткіш маңызды болып табылады және бұл – ТжКББ жақсартудағы кӛңілге қонымды шара. Сонымен бірге ТжКББ бітіріп, жұмыс істеп жүргендердің жағдайын жақсарту индикаторы бітірушілерді жұмысқа орналастыру басқа да кӛптеген факторларға байланысты болатындықтан, ТжКББ міндеттері аясынан шығып кетеді.

Колледж студенттерінің оқу жетістіктері нәтижелері кӛрсеткіштерінің жағымды динамикасының жоқтығы педагогикалық ұжымның оқу-тәрбие процесін жеткіліксіз тиімді ұйымдастыруы мен ТжКББ жүйесі ұйымдарының

18 438

1 675

бітірушілер саны

үздік диплом алғандар

саны

29

материалдық - техникалық базасының нашар жабдықталуын кӛрсетеді. Бітірушілер дайындығының жоғары деңгейі – олардың әрі қарай жұмысқа табысты орналасуының және әлеуметтенуінің кепілі. Тұңғыш рет 2016 жылы дуальды оқыту жүйесі бойынша 169 студент аяқтады, олардың 90-ы жұмысқа орналастырылды.

2016 жылы колледж оқушылары байқауларға, фестивальдарға, әртүрлі форумдарға, ғылыми жобаларға, кӛрмелерге және әскери-спорттық іс-шараларға белсене қатысты.

2016 жылдың 25-26 ақпанында ТжКББ оқу орындары оқушылары арасында кәсіби шеберліктен "WorldSkills Almaty" қалалық чемпионаты ӛткізілді. 2016 жылдың чемпионаты "WorldSkills Almaty" студенттер мен колледж бітірушілері арасында 12 құзіреттілік бойынша ӛтті.

2016 жылдың 15 сәуірінде Политехникалық колледж базасында қаланың жалпы білім беретін мектептерінің 9-11 сыныптары үшін «Менің болашақ мамандығым» фестивалі ӛткізілді. Аталған шара аясында колледж оқушыларының шығармашылық жұмыстарының кӛрмесі ұйымдастырылды, сондай-ақ кәсіптер мен мамандықтар бойынша кәсіби бағдарлау материалдары дайындалды (буклеттер, визиткалар мен бейнероликтер).

2016 жылдың 20-21 сәуірінде полиграфия колледжінің базасында мемлекеттік және мемлекеттік емес колледждердің арнайы пәндер мұғалімдері арасында «Үздік педагог – 2016» іріктеу байқауы ӛткізілді. Байқау қорытындысы бойынша әділ қазылар алқасы Гран-при жеңімпазын анықтады – Джалилов Азиз Авдунович, Туризм индустриясы мен қонақжайлылық колледжі арнайы пән мұғалімі.

2016 жылдың 20 мамырында Политехникалық колледж базасында IT – компаниялары жұмыс берушілерінің «IT маман – болашақтың қозғалтқышы» Алматы қалалық I аймақтық форумы ӛткізілді.Форумның ұйымдастырушылары: Алматы мемлекеттік политехникалық колледжі, Алматы қаласы білім Басқармасы. 2016 жылдың 7 қарашасында Политехникалық колледж базасында мемлекеттік тілді білуден колледждердің 2 курс оқушылары европалық ұлттар арасында «Тіл – халық қазынасы» қалалық байқауы ӛткізілді. Гран-приді Политехникалық колледж студенті Долгохвост Федор жеңіп алды.

Сондай-ақ техникалық және кәсіби білім беру ұйымдарының педагогтары семинарлар мен конференцияларға қатысты.

2016 жылдың 22 қаңтарында «Туризм»мамандығы бойынша Сервис пен технологиялар колледжі базасында қалалық секция ӛткізілді. Айтылған мамандық бойынша оқу-жоспарлау іс қағаздары,оның ЖМБС сәйкестігі қарастырылды.Сән мен дизайн колледжінен,туризм индустриясы мен қонақжайлылық колледжінен барлығы 10 адам қатысты. 2016 жылдың 12 ақпанында «Дизайн» мамандығы бойынша Сервистік қызмет кӛрсету колледжі базасында қалалық секция ӛткізілді. Айтылған мамандық бойынша оқу-жоспарлау іс қағаздары , оның ЖМБС сәйкестігі қарастырылды 2016 жылдың 17 ақпанында Кӛлік және коммуникациялар колледжі базасында колледж кітапханашылары үшін «Электронды кітапхана: пайдаланушыларға ақпараттық қызмет кӛрсету мүмкіндіктері» тақырыбында қалалық семинар ӛткізілді. 2016 жылдың 30 наурызында Жолаушылар кӛлігі мен технологиялар колледжі базасында «Оқу-әдістемелік қамтамасыз ету – ӛндірістік оқыту шеберлерінің педагогикалық және кәсіби құзіреттіліктерін арттыру» тақырыбында қалалық семинар ӛткізілді.

2016 жылдың 20 мамырында Энергетика мен электронды технологиялар

30

колледжі базасында «Дене шынықтыру сабақтарында денсаулық сақтайтын технологиялардың қолданылуы» тақырыбында дене шынықтыру пәнінің жас мұғалімдеріне арналған қалалық семинар ӛткізілді.Дене шынықтыру пәнінің мұғалімі И.Г. Федорованың озық педагогикалық тәжірибесін қорытындылау мен тарату және шығармашылық есебі. 2016 жылдың 27 мамырында Автомеханикалық колледж базасында «Арнайы және жалпы білім беру пәндерін кіріктіру оқу сапасын арттыру құралы ретінде» тақырыбында қалалық семинар ӛткізілді. 2016 жылдың 2 маусымында сервистік қызмет кӛрсету колледжі базасында «Дуальды оқыту – жұмысқа орналастыру кепілі» тақырыбында мемлекеттік және мемлекеттік емес колледждер арасында қалалық конференция ӛткізілді. 2016 жылдың 17 маусымында «Электрожабдықтау» мамандығы бойынша Энергетика мен электронды технологиялар колледжі базасында қалалық секция ӛткізілді. 2016 жылдың 25 тамызында Политехникалық колледж базасында «Жұмыс берушілер мен ТжКББ ұйымдарының әлеуметтік диалогы жұмысшы кадрларын дайындау сапасын арттыру негізі ретінде» тақырыбында ТжКББ қызметкерлерінің тамыз айы пленарлық мәжілісі ӛткізілді.

2016 жылдың 9 қыркүйегінде Құрылыс-техникалық колледж базасында «Жиһаз ӛндірісі» мамандығы бойынша қалалық секция ӛткізілді. 2016 жылдың 21 қазанында Сервис пен технологиялар колледжінде арнайы пәндер мұғалімдері мен ӛндірістік оқыту шеберлері үшін «ТжКББ шығармашыл қызметкерлерінің озық педагогикалық іс тәжірибесін үйрену, қорытындылау және тарату жұмысын жандандыру» тақырыбында 50 адам қатысқан семинар ӛткізілді.

Материалдық –техникалық база

ҰБДҚ мәліметтері бойынша 2015 жылы ТжКББ ғимараттарының жалпы ауданы 514 398ш.м. құрады, олардың ішінде жеке меншік – 454 736 ш.м., жалға алынған – 59 662 ш.м. . Оқу ғимараттарының жобалық қуаты – 59 627 ш.м., асхана – 9 393 ш.м., спортзалының ауданы–35 288 ш.м., мәжіліс залы – 14 920 ш.м.

Сондай-ақ ТжКББ модернизациялау аясында 2016 жылы колледж шеберханаларын жаңарту мен заманауи ӛндірістік және технологиялық жабдықтармен қайта жабдықтау ӛткізілді, бюджет қаражаты есебінен кӛбейтілді . Оқу кабинеттерінің саны – 2 645, оқу зертханалары – 327, шеберханалар саны – 243. (Сурет 2.3.4,қосымшаның 2.3.4кестесі).

31

Сурет 2.3.4. ТжКББ ҧйымдарының материалдық - техникалық базасы


Қала колледждері АКТ материалдық базасын нығайтуда. 2016 жылы интербелсенді жабдықтар жиынтығымен жабдықтау кӛрсеткіші ӛсімі 435 бірлікті құрады, компьютер сыныптары – 8 120 бірлік және жаһандық желі Ғаламторға қосылған компьютерлер – 6 100 бірлік.

Заманауи индустриалды қоғам талаптары жағдайында аталған оқыту ұйымдарын ақпараттық қамтамасыз ету ТжКББ мамандарын сапалы дайындаудың маңызды ресурсы болып табылады. Компьютерлендірумен бірге ғаламторға қосу процесі де жүзеге асырылады: ТжКББ 85 ұйымы Ғаламтор желісіне 100% қосылған.

Кадр әлеуеті

ТжКББ жүйесі ұйымдарының педагогикалық қызметкерлерінің сандық кӛрсеткіші 2016 жылы 4 866 адамды құрады,олардың ішінде әкімшілік – 476 адам, мұғалімдер – 3 900 адам, ӛндірістік оқыту шеберлері – 490 адам. Мемлекеттік колледждердегі мұғалімдер үлесі – 97,6%, оның ішінде психологтар саны – 48, әдіскерлер – 87,тәрбиешілер – 27 адам (қосымшаның 2.3.5 кестесі).

2016 жылы ТЖКББ педагогтары ішінде 23,3% (907 адам) жоғары санатты, сондай-ақ жоғары және бірінші санатты педагогтар үлесі 41,8% құрады. (Сурет 2.3.5, қосымшаның 2.3.6 кестесі).

асхана ауданы

мәжіліс залы ауданы

спорт залының ауданы

оқу ғимаратының ауданы

жалға алынғаны

жеке меншігіндегі

9393

14920

35288

59627

59662

454736

32

Сурет 2.3.5. Мҧғалімдердің біліктілік санаты, жалпы санынан % бойынша

Дереккөз: Алматы қ. ББ мәліметтері

ТжКББ жүйесін табысты қайта құрудың негізгі шарттарының бірі – басқарушы және инженерлік-оқытушылық кадрлардың кәсіби қалыптасуының халықаралық озық іс тәжірибесін ескере отырып, біліктілікті арттырудың тиімді жүйесін дамыту болып табылады.

Дуальды оқытудың негізгі қағидаларын енгізу бойынша келісімшарттар аясында жалпы санынан 123 мұғалім отандық компаниялардың ӛндіріс алаңдарында тағылымдамадан ӛтті (3,0%). ИОҚ жалпы санынан 800-ден астам педагогикалық қызметкер «Ӛрлеу» АҚ аймақтық филиалдары базасында оқытудың жаңа технологиялары бойынша қысқа мерзімді біліктілікті арттыру курстарынан ӛтті.

жоғары санат бірінші санат екінші санат санаты жоқ

907

720 844

1429

33

ҚОРЫТЫНДЫ

2016 жылғы білім беру жүйесінің жағдайына жүргізілген талдау Алматы қаласы Білім беру жүйесінің қызметі үшін жасалған әлеуметтік-экономикалық жағдайлар, ресурстық қамтамасыз ету, білім беру процесін ұйымдастыру мен іске асыру жағынан кӛптеген параметрлер бойынша жоғары нәтижелерге жеткендігін кӛрсетті. Қаланың білім беру жүйесі жағдайын жақсартудың кӛптеген жағымды үрдістері нығайған. Сонымен қатар маңызды мәселелер де жоқ емес, олардың мақсатты бағытталған және жоспарлы шешілуі білім беру жүйесінің әрі қарай тиімді дамуына себін тигізеді.

МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУ

Қорытындылар

Соңғы үш жылда мектепке дейінгі ұйымдар саны 61,6% артқан, осылайша жекеменшік ұйымдар үлесі 54,7% артқан.

Мектепке дейінгі ұйымдар желісінің кеңеюімен балалар контингенті де артты. Үш жылдың динамикасы контингенттің 6 609 тәрбиеленушіге кӛбейгенін кӛрсетті.

1 жас пен 7 жас аралығында мектепке дейінгі тәрбие мен оқытумен 55 616 бала қамтылған, олардың ішінде мемлекеттік МДҰ – 72,5%, жекеменшік МДҰ – 23,8%, мектепке дейінгі шағын орталықтарда – 3,7%.

2016 жылы тәрбие мен оқыту қазақ тілді – 199, орыс тілді – 151 және аралас – 207 МДҰ жұмыс істеген.

349 балалар бақшасының 72,6% типтік ғимараттар құрайды. Бейімделген ғимараттарда 27,4% (132 адам) орналасқан.

Мектепке дейінгі білім беру саласы педагогтарының жартысынан кӛбінің, атап айтқанда, 78,6% жоғары білімі бар, ал 21,4%– техникалық және кәсіптік білімі бар.

МД педагогтарының ішінде тәрбиешілердің 19,8% (1 123 адам) жоғары санатты. Бірінші – тәрбиешілердің 16,0% (905 адам), екінші – тәрбиешілердің 20,3% (1 152 адам). Санаты жоқ мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту педагогтары – 43,9% немесе 2 488 адам.

Ҧсыныстар Балалардың мектепке дейінгі тәрбие мен оқытумен айтарлықтай қамтылуына қарамастан, орын жеткіліксіздігі сақталып отыр. Сондықтан мектепке дейінгі ұйымдар санын мемлекеттік емес сектордан демеушілер тарту арқылы үнемі кӛбейтіп отыру қажет. Үштілділік бағдарламасын іске асыру үшін мектепке дейінгі білім берудің білікті педагогтары талап етіледі. Жаңадан келген және бұрынғы қызметкерлерді қайта оқыту мен қолдауды ұйымдастыру мәселесін шешу керек. Соған байланысты үштілділік бағдарламасы бойынша ӛз уақытында біліктілікті арттыру қажет.

34

БАСТАУЫШ, НЕГІЗГІ ОРТА ЖӘНЕ ЖАЛПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ

Қорытындылар

Оқушылар саны 236 731 құрады, оның ішінде мемлекеттік мектептер контингенті 95,2% құрайды, ал жекеменшік мектептерде – 4,8%.

2014 жылмен салыстырғанда мемлекеттік мектептер саны 35,3% артты, ал жекеменшік мектептер – 27,9%.

Күндізгі жалпы білім беретін мектептер контингенті 2016 жылы кӛбейді және 191 710 адамды құрады (+34 351 адам).

ҰБТ – 2016 орташа балы 96,22 құрады (республика бойынша – 81,2). «Алтын белгі» жалпы орта білім туралы аттестатын 254 мектеп бітіруші

растады (ҚР бойынша –51,6%). ОЖСБ-2016 қорытындысы бойынша орташа балл 52,25 құрады. Күрделі жӛндеуді қажет ететін мектептер үлесі 22,8% құрайды. Кең жолақты байланысты Ғаламторға қала мектептері 100%қосылған. 2016 жылы педагогикалық кадрлар саны 16 185 адамды құрады, бұл 2014

жылдың кӛрсеткішінен болар -болмас жоғары (+1 431 адам) Жаңа форматтағы біліктілікті арттыру бағдарламасы бойынша курста 2

214 педагог оқытылған. Жоғары және бірінші біліктілік санаты бар педагогтар үлесі55,5% құрады.

ТжКББ ғимараттарының жалпы ауданы 514 398 ш.м. құрады, олардың ішінде жекеменшік – 454 736 ш.м.,жалға алған – 59 662 ш.м. Оқу ғимараттарының жобалық қуаты– 59 627ш.м., асхана – 9 393 ш.м., спорт залының ауданы – 35 288 ш.м., мәжіліс залы – 14 920 ш.м.

Оқу кабинеттерінің саны – 2 645, оқу зертханалары – 327, шеберханалар саны– 243.

Ҧсыныстар

Мұғалімдер дайындықтың әртүрлі элементтерін қолдануы мен дамуы үшін бірнеше элементтердің үйлестірілуі мен кірігуін талап ететін жүйелі әдістер қажет. Ол үшін педагогикалық жоғары оқу орындарына қабылдағанда іріктеуді зерделеу қажет.

Қазіргі сәтте оқу бӛлмелеріне қойылатын талаптар мен мектептегі іс жүзіндегі жағдайда алшақтық бар.Осыған байланысты оқыту мен үйрету процесінде жаңа технологиялардың заманауи технологиялық талаптарға сәйкестік мәселесін шешу керек.

ТЕХНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ КӘСІБИ БІЛІМ БЕРУ

Қорытындылар Білім беру іс-әрекетін 85 колледж іске асыруда, олардың 22 – мемлекеттік

және 63 – жекеменшік. Техникалық және кәсіби білім ұйымдары студенттер саны 67 691 адамды

құрады , бұл 2014 жыл кӛрсеткішінен жоғары (+5 716 адам). 9сынып базасында колледж студенттерінің саны 44 611 құрады, 11сынып

базасында – 17 005 адам.

35

Мемлекеттік тілде оқитын студенттер саны32 540 адамды құрады, олардың 25 361-і 9сынып базасында оқиды , 7 179 – 11сынып базасында.

Бітірушілер саны18 438 адамды құрады, олардың 1 675 бірлігі үздік диплом алды.

ТжКББ педагогтары ішінде жоғары санатты педагогтар 23,3% (907 адам), сондай-ақ жоғары және бірінші біліктілік санаты бар педагогтар үлесі 41,8% құрады.

Сондай-ақ ТжКББ жалпы контингентіне арнайы және жалпы білім беретін пәндердің 4 480 мұғалімі кіреді. Олардың 88,2%– жоғары білімді , 40,8%– бірінші және жоғары санатты.

Ҧсыныстар

Инженерлік-педагогикалық қызметкерлердің мәртебесін арттыру мақсатымен жоғары білікті кадрларды тарту механизмдерін зерделеу қажет.

ТжКББ жүйесінің қазіргі бар инфрақұрылымы мен жабдықталуы сапалы кадрлар дайындауды қамтамасыз ете алмайды. Осыған байланысты дуальды оқытуды анағұрлым кең шеңберде қолдану керек.

36

ГЛОССАРИЙ

Педагогикалық қызметкерлерді аттестациялау – педагогикалық қызметкердің біліктілік деңгейінің біліктілік талаптарына сәйкестігін анықтау мақсатында ӛткізілетін шара.

Ішкі жалпы ӛнім (ІЖӚ) – экономикалық жүйенің барлық ӛндірушілерінің, кӛтерме және бӛлшектік сауданы қоса, кӛлік, азық-түліктерге салықтарды қосқандағы , азық-түлік құнына кірмеген барлық субсидияларды алып тастағандағы жиынтық құн кӛрсеткіші.

Білім беру ҧйымдарын мемлекеттік аттестациялау – білім беру ұйымдарының ұсынып отырған оқу қызметтерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты талаптарына сәйкестігін тексеру мақсатында ӛткізілетін рәсім.

Философия докторы (PhD),бейін докторы – ғылыми дәреже, сәйкес мамандықтары бойынша докторантураның кәсіби білім беру оқу бағдарламаларын игерген және диссертация қорғаған тұлғаларға беріледі.

Қосымша білім беру – оқушылар мен тәрбиеленушілердің жан-жақты қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында іске асырылатын тәрбие мен оқыту процесі.

Ҧлттық Бірыңғай тестілеу (ҦБТ) – жалпы орта білім беру ұйымдарында оқушыларды қорытынды аттестациялаудың бір түрі,ортадан кейінгі немесе жоғары білім беретін оқу ұйымдарына түсу емтихандарымен араласа ӛткізіледі .

Біліктілікті арттыру институты – үздіксіз білім беру жүйесінде кәсіби біліктілікті арттырудың ӛзекті білім беру оқу бағдарламаларын және кадрларды қайта дайындауды іске асырушы,әдістемелік жұмыстың тиімділігін қамтамасыз ететін инновациялық процестерді қолдайтын білім беру ұйымы.

Ғылым кандидаты, ғылым докторы – ғылыми дәрежелер,ізденушілермен бірге диссертация қорғау негізінде беріледі.

Біліктілік – білімі туралы құжатта кӛрсетілетін бітірушінің кәсіби іс-әрекетін орындауға немесе оқуын жалғастыруға кәсіби дайындығының түрі мен деңгейі.

Колледж – жалпы орта білім мен техникалық және кәсіби, ортадан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын оқу орны.

Қабылдау контингенті – оқу орнына қабылданғандардың саны мен жалпы мінездемесі.

Бітірушілер контингенті – оқу орнын бітірушілердің саны мен жалпы мінездемесі.

Оқушылар контингенті – оқу орнында оқушылардың саны мен жалпы мінездемесі.

Бәсекеге қабілеттілік – бәсекелестікке шыдау қабілеті, бақталастарға қарсы тұру.

37

Бітірушілер коэффициенті – бітірушілер санының оқу орнында оқитындардың жалпы санына қатынасы.

Оқумен қамту коэффициенті – жасына байланыссыз, аталған білім беру деңгейі үшін ресим түрде белгіленген жас тобындағы оқушылардың сол жас тобының халық санынан пайыздық үлесі.

Магистр – академиялық дәреже, жоғары оқу орнынан кейінгі білім бағдарламаларын игерген тұлғаларға беріледі.

Магистратура – сәйкес мамандығына қарай «магистр» академиялық дәрежесі берілетін,ғылыми және педагогикалық кадрларды дайындауға бағытталған жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіби білім беру оқу бағдарламасы.

Білім сапасын бағалаудың ҧлттық жҥйесі – оқу сапасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартына, жеке тұлғаның, қоғам мен мемлекеттің қажеттілігіне сәйкестігін анықтау іс-шараларының, түрлері мен әдістерінің, институционалдық құрылымдарының жиынтығы.

Білім гранты – оқушыға Қазақстан Республикасы заңнамасымен белгіленген жағдайларда кәсіби оқуды тӛлеу үшін берілетін мақсатты қаражат сомасы.

Жалпы білім беретін мектеп – бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің жалпы орта білім беру оқу бағдарламаларын, сондай-ақ оқушылар мен тәрбиеленушілердің қосымша білім беру оқу бағдарламаларын жүзеге асыратын оқу орны.

Кәсіби дайындық деңгейін бағалау – техникалық және кәсіби,ортадан кейінгі білім берудің оқу бағдарламаларын жүзеге асырушы білім ұйымын бітірушінің кәсіби іс-әрекет аясында жұмыс істеуге біліктілік деңгейінің (қабілетінің) сәйкестік дәрежесін анықтау.

Педагогикалық кадрлар – оқушыларды тікелей үздіксіз оқыту мен тәрбиемен қамтамасыз ететін, оқу орнына жұмысқа қабылданған қызметкер.

Мектепалды дайындық – жалпы білім беретін оқу орындарының мектепалды сыныптарында немесе мектепке дейінгі ұйымдардың мектепалды топтарында жүзеге асырылатын, 5(6) жастағы балаларды мектеп бағдарламасын игеруге дайындаудың міндетті және тегін түрі.

Кәсіптер мен мамандықтар тізімі – кәсіби біліктілік деңгейі, базалық біліміне қарай оқу мерзімі сияқты оқудың анағұрлым жалпы параметрлерін анықтайтын кәсіптер мен мамандықтардың жүйелі тізілімі.

Рейтинг – берілген шкала бойынша қандай да бір құбылысты субъективті бағалау әдісі.

Типтік жас – оқуға түскендегі және оқу мерзіміне қарай анықталатын теориялық жасы аталған білім деңгейіне сай келетін халықтың жас ерекшелігіне қарай тобы.

Оқу жоспары – білім деңгейіне сәйкес оқу пәндерінің тізімі мен кӛлемін, олардың оқытылу ретін және бақылау түрін реттейтін негізгі құжат.

38

Оқу бағдарламасы – әр пән бойынша меңгеруге тиісті білімнің мазмұны мен кӛлемін, дағдыларды, құзіреттіліктерді анықтайтын бағдарлама.

Оқыту тҥрі – оқыту мен тәрбиені ұйымдастыру. Күндізгі (күндізгі және кешкі), сырттай және экстернат түрінде жүзеге асырылады.

E-learning (сокращение от англ. ElectronicLearning) – электрондық оқыту жүйесі, қашықтан оқыту, компьютердің қолданылуымен оқыту, желілік оқыту, виртуальды оқыту, ақпараттық, электрондық технологиялардың кӛмегімен оқыту терминдерінің синонимі.

PISA (ProgrammeforInternationalStudentAssessment) – 15-16 жасар оқушылардың оқу мен жаратылыстанудан сауаттылығын және математикалық сауаттылығын бағалау бойынша халықаралық зерттеу.

TIMSS (TrendsinMathematicsandScienceStudy) – математикалық және жаратылыстану - ғылыми білім беру сапасын халықаралық салыстырмалы мониторингтік зерттеу.

PIRLS (ProgressinInternationalReadingLiteracyStudy) – мәтінді оқу мен түсіну сапаларын халықаралық зерттеу.

39

БИБЛИОГРАФИЯ Жалпы мемлекеттік маңызды қҧжаттар

1. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы – «Қазақстан – 2050» Стратегиясы. Астана, желтоқсан, 2012. 2. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы – «Нұрлы жол – болашаққа апарар жол». Астана , қараша, 2014. 3. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы – «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: ӛсім, реформалар, даму» . Астана, қараша, 2015.

Қазақстан Республикасы Заңдары

4. Қазақстан Республикасы«Білім туралы» Заңы 5. Қазақстан Республикасының « Қазақстан Республикасындағы бала құқықтары туралы» Заңы. 6. Қазақстан Республикасының «Ғылым туралы»Заңы. 7. Қазақстан Республикасының «Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медико-педагогикалық коррекциялық қолдау туралы» Заңы. 8. Қазақстан Республикасының «Әкімшілік іс-шаралар туралы»Заңы.

Мемлекеттік бағдарламалар

9. ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. 10. Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жӛніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама Қазақстан Республикасы Ҥкіметі Қаулылары

11. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 11 ақпандағы № 130 Қаулысы «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жӛніндегі 2011 - 2015 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарын (I кезең) бекіту туралы» 12. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 26 ақпандағы № 140 Қаулысы «Мектепке дейінгі балалар ұйымдарына жіберу үшін мектепке дейінгі (7 жасқа дейін) жастағы балаларды кезекке қою» мемлекеттік кӛрсетілетін қызмет стандартын белгілеу туралы (2010жылдың 10 маусымындағы ӛзгертулер мен толықтырулармен).

Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігі бҧйрықтары 13. «Жалпы білім беру ұйымдарының (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру) түрлері бойынша қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігінің 2013 жылғы 17 қыркүйектегі № 375 бұйрығы. 14. «Мектепке дейінгі ұйымдар қызметі түрлерінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігінің 2013 жылғы 29 мамырдағы № 206 бұйрығы. 15. Мектепке дейінгі мекемелер. Құрылыс нормалары мен ережелері. ҚР ҚНжЕ. 3.02-24-2004.

40

Баяндамалар мен есептер

16. Қазақстан Республикасында білім берудің жағдайы мен дамуы туралы ұлттық баяндама. – Астана, 2013. 17. Қазақстан Республикасында білім берудің жағдайы мен дамуы туралы ұлттық баяндама. – Астана, 2014. 18. Қазақстан Республикасында білім берудің жағдайы мен дамуы туралы ұлттық баяндама. – Астана, 2015. 19. Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінің статистикасы. Ұлттық жинақ – ОЖБҰО, Астана, 2015. 20. PISA-2015 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері. 21. TIMSS-2015 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері 22. Алматы қаласында білім берудің жағдайы мен дамуы туралы (2011-2013 жж.). Алматы, 2014. 23. ҰБТ мен ОЖСБ нәтижелері. 2015-2016 оқу жылы. Алматы, 2016. 24. Алматы қаласы әкімінің халықпен есеп беру кездесуі. Алматы, 2016.

41

ҚОСЫМША

ПРИЛОЖЕНИЕ

Кесте/Таблица 2.1. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарының желісі

Cеть организаций дошкольного воспитания и обучения

№ Аудан / Район мемлекеттік / государственные жекеменшік / частные

барлық МҰ /

всего ДО (МҰ-МШО,

ДО+ДМЦ)

2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

1. Алатау/Алатауский 9 13 17 16 29 46 26 45 67

2. Алмалы/Алмалинский 24 26 25 11 12 28 41 46 72

3. Әуезов/Ауэзовский 38 45 41 31 35 59 83 94 108

4. Бостандық/Бостандыкский 27 29 27 26 29 49 69 74 99

5. Жетісу/Жетысуский 21 21 21 6 8 25 28 35 57

6. Медеу/Медеуский 16 16 16 28 30 43 46 48 65

7. Түрксіб/Турксибский 21 21 21 12 15 27 36 40 52

8. Наурызбай/Наурызбайский 2 2 2 12 17 34 14 19 37

қала бойынша /по городу 158 173 170 142 175 311 343 401 557

№ Аудан / Район

мемлекеттік МҰ үлесі /

доля государственных

ДОО

жекеменшік МҰ үлесі /

доля частных

ДОО

барлық МҰ /


ДО+ДМЦ)

2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

1. Алатау/Алатауский 5,7% 7,5% 10,0% 11,3% 16,6% 14,8% 7,6% 11,2% 12,0%

2. Алмалы/Алмалинский 15,3% 15,0% 14,7% 7,7% 6,8% 9,0% 11,9% 11,5% 13,0%

3. Әуезов/Ауэзовский 24,0% 26,0% 24,1% 21,8% 20,0% 19,0% 24,2% 23,4% 19,4%

4. Бостандық/Бостандыкский 17,0% 16,7% 15,9% 18,3% 16,6% 15,7% 20,1% 18,4% 17,8%

5. Жетісу/Жетысуский 13,3% 12,1% 12,3% 4,2% 4,6% 8,0% 8,2% 8,7% 10,2%

6. Медеу/Медеуский 10,1% 9,1% 9,4% 19,7% 17,1% 13,8% 13,4% 12,0% 11,7%

7. Түрксіб/Турксибский 13,3% 12,1% 12,3% 8,5% 8,6% 8,7% 10,5% 10,0% 9,3%

8. Наурызбай/Наурызбайский 1,3% 11,5% 1,2% 8,5% 9,7% 11,0% 4,1% 4,8% 6,6%

қала бойынша /по городу 46,0 43,2% 30,5% 35,4% 43,6% 55,8% 100,0% 100,0% 100,0%

Кесте/Таблица 2.2. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарындағы балалардың контингенті

Контингент детей дошкольного воспитания и обучения

№ жылы/

годы

мемлекеттік /

государственных

жекеменшік /

частных шағын орталықтар

/мини-центры

барлық МҰ балалар /

всего детей ДО (МҰ-

МШО,

ДО+ДМЦ)

1 2 3 4 5 6

1. 2014 36 464 9318 3225 49007

2. 2015 38518 10837 3857 53212

3. 2016 40328 13261 2021 55616

42

№ жылы/

годы

мемлекеттік МҰ балалар үлесі /

долядетей в государственных

ДОО

жекеменшік МҰ балалар үлесі /

доля детей частных

ДОО

шағын орталықтар балалар

үлесі / доля детеймини-центры

1 2 3 4 5

1. 2014 74,4% 19,0% 6,6%

2. 2015 72,4% 20,4% 7,2%

3. 2016 72,5% 23,8% 3,7%

Кесте/Таблица 2.3. Оқыту тілі бойынша мектепке дейінгі ұйымдар туралы мәліметтер

Сведения о дошкольных организациях по языкам обучения

№ қала

/город

2014 2015 2016

Оқыту мен тәрбие тек қана

қазақ , орыс, аралас тілді

топтардағы балалар саны

Численность детей в группах,

обучение и воспитание в

которых ведется только на:













қазақша /

на

казахском

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на

двух

қазақша /

на

казахском

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на двух

қазақша /

на

казахском

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на

двух

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

қала бойынша

/ по городу 14196 8705 0 16800 11752 24660 18500 11576 25540

№ қала /

город

2014 2015 2016

Оқыту мен тәрбие қазақ, орыс

тілді топтардағы балалар үлесі

Доля детей в группах, обучение

и воспитание в которых

ведется только на:


қазақ немесе орыс тілді

топтардағы балалар үлесі


и воспитание в которых ведется

только на:


қазақ немесе орыс тілді

топтардағы балалар үлесі



только на:

қазақша /

на

казахско

м

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на двух

қазақша /

на

казахско

м

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на двух

қазақша /

на

казахском

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на

двух

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

қала бойынша /

по городу 61,99% 38,01%

0,00% 31,6% 22,1%

46,3% 33,2% 20,9%

45,9%

Кесте/Таблица 2.4. Мектепке дейінгі ұйымдардың техникалық жағдайы, жалпы санына

пайыздық қатынаста

Техническое состояние зданий дошкольных организаций образования,

в процентном соотношении от их общего числа

Город

2014

барлық балабақшалардың саны / всего детских садов

типтік / типовые бейімделген /

приспособленные

күрделі жөндеуді қажет ететіні /

требующие капитального

ремонта

апат

жағдайындағы /

аварийные

1 2 3 4 5

Алматы 74,7% 25,3% 20,3% 0,0%

Город 2015


43





ремонта

апат


аварийные

1 2 3 4 5

Алматы 73,6% 26,4% 20,2% 0,0%

Город

2016






ремонта

апат


аварийные

1 2 3 4 5

Алматы 72,6% 27,4% 0,0% 0,0%

Кесте/Таблица 2.5. Мектепке дейінгі ұйымдардың педагог кадрларының

білім деңгейлері туралы мәліметтер/ білімі

Сведения о качественном составе педагогических кадров дошкольных организаций образования

№ жылы/

годы

педагогтар саны, адам /

количество педагогов,

чел.

жоғары білімі бар /

с высшим

образованием

аяқталмаған жоғары

білімі бар / не

закончено с высшим


орта білімі бар

/сосредним

специальным


1 2 3 4 5 6

1. 2014 4452 3353 144 955

2. 2015 5332 3857 338 1137

3. 2016 5668 4457 261 950

Кесте/Таблица 2.6. Мектепке дейінгі ұйымдардың педагог кадрларының білім деңгейлері туралы

мәліметтер / санаты

Сведения о качественном составе педагогических кадров дошкольных организаций/ категория

№ қала /

город

педагогтар саны,

адам / количество

педагогов, чел.

санаты бойынша, адам / по категории, чел.

жоғары / с высшей бірінші / с первой екінші / со второй

санаты жоқ /

без

категории

1 2 3 4 5 6 7

1. 2014 4452 687 823 1228 1714

2. 2015 5332 831 824 1327 2350

3. 2016 5668 1123 905 1152 2488

қала /

город


мұғалімдердің пайыздық

үлесі / доля учителей,

имеющих высшую

категорию




имеющих первую

категорию


мұғалімдердің

пайыздық үлесі / доля

учителей, имеющих

вторую категорию

санаты жоқ


үлесі / доля учителей, не

имеющих категорию

2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

по

городу 15,4% 15,6% 19,9% 18,5% 15,5% 15,9% 27,6% 24,9% 20,3% 38,5% 44,1% 43,9%

44

Кесте/Таблица 2.2.1. Жалпы білім беретін мектептер желісі, бірлік

Сеть общеобразовательных школ, единиц

№ жылы/ годы барлығы/всего




частных

1 2 3 4 5

1. 2014 227 186 41

2. 2015 244 201 43

3. 2016 245 201 44


2016

Барлығы/

всего

оның ішінде / в том числе


государственные


частные

1 2 3 4 5

1. Алатау/Алатауский 26 25 2

2. Алмалы/Алмалинский 38 29 9

3. Әуезов/Ауэзовский 39 32 7

4. Бостандық/Бостандыкский 47 33 14

5. Жетісу/Жетысуский 23 22 0

6. Медеу/Медеуский 34 28 6

7. Түрксіб/Турксибский 28 26 2

8. Наурызбай/Наурызбайский 11 7 4

қала бойынша /по городу 245 201 44

Кесте/Таблица 2.2.2 Меншік нысаны бойынша күндізгі жалпы білім беретін мектептерде оқитын

оқушылар үлесі, барлық оқушылар санына пайыздық қатынаста

Доля учащихся дневных общеобразовательных школ по формам собственности, в процентном

соотношенииот общей численности учащихся

№ Аудан/Район

Доля учащихся, обучающихся в

государственных школах

Доля учащихся, обучающихся в частных

школах

2014 2015 2016 2014 2015 2016

1 2 3 4 5 6 7 8

1. Алатау/Алатауский 97,20% 96,23% 99,65% 1,80% 1,77% 0,35%

2. Алмалы/Алмалинский 92,25% 91,01% 92,38% 6,75% 5,99% 7,62%

3. Әуезов/Ауэзовский 92,20% 92,23% 96,56% 6,80% 6,64% 3,44%

4. Бостандық/Бостандыкский 86,97% 85,96% 85,34% 2,63% 12,04% 14,66%

5. Жетісу/Жетысуский 97,70% 95,65% 100,0% 1,30% 3,35% 0,00%

6. Медеу/Медеуский 91,69% 88,23% 94,32% 6,31% 8,77% 5,68%

7. Түрксіб/Турксибский 95,59% 95,49% 99,41% 2,55% 2,74% 0,59%

8. Наурызбай/Наурызбайский 100% 100% 94,98% 0,0% 0,0% 5,02%

Қала бойынша/ по городу 94,2% 93,1% 95,2% 4,02 5,9% 4,8%

45

Кесте/Таблица 2.2.3 «Алтын белгі» белгісін растағандар пайызы

Процент подтверждения знака «Алтын белгі»

№ Аудан/Район Үміткерлер/

Претенденты

Растағандар/

Подтвердили

%подтверждения

ЕНТ-2015 ЕНТ-2016

1 Алатау/Алатауский 63 58 80,7% 92,1%

2 Алмалы/Алмалинский 42 38 80,4% 90,5%

3 Әуезов/Ауэзовский 52 48 76,0% 92,3%

4 Бостандық/Бостандыкский 38 28 77,3% 73,7%

5 Жетісу/Жетысуский 16 11 81,8% 68,8%

6 Медеу/Медеуский 55 47 84,0% 85,5%

7 Наурызбай/Наурызбайский 15 13 74,4% 86,7%

8 Түрксіб/Турксибский 16 11 83,3% 68,8%

Қала бойынша/ по городу 297 254 79,8% 85,5%

46

Кесте/Таблица 2.2.4. ОЖСБ - 2016 Орташа балл

Средний балл ВОУД - 2016

№ Аудан/Район Количество школ Участвовали в

ВОУД

Общий Ср.

балл

1 Алатау/Алатауский 4 385 48,13

2 Алмалы/Алмалинский 2 89 58,39

3 Әуезов/Ауэзовский 5 432 60,87

4 Бостандық/Бостандыкский 3 176 51,49

5 Жетісу/Жетысуский 2 178 49,76

6 Медеу/Медеуский 2 91 45,27

7 Наурызбай/Наурызбайский 1 80 33,56

8 Түрксіб/Турксибский 3 174 52,40

Қала бойынша/ по городу 22 1 605 52,25

Кесте/Таблица 2.2.5. ҰБТ- 2016 Орташа балл

Средний балл ЕНТ- 2016

№ Аудан/Район СрБалл

каз.яз.об

СрБалл

рус.яз.об

Общий СрБалл

ЕНТ-2015 ЕНТ-2016

1 Алатау/Алатауский 104,36 98,67 97,70 103,46

2 Алмалы/Алмалинский 95,45 97,08 93,40 96,46

3 Әуезов/Ауэзовский 96,83 95,31 91,71 96,13

4 Бостандық/Бостандыкский 101,61 91,10 90,45 94,32

5 Жетісу/Жетысуский 91,76 89,69 91,28 90,86

6 Медеу/Медеуский 102,66 93,84 92,33 98,79

7 Наурызбай/Наурызбайский 89,65 77,78 87,83 87,46

8 Түрксіб/Турксибский 97,88 91,76 89,52 94,31

Қала бойынша/ по городу 98,63 93,69 92,10 96,22

47

Кесте/Таблица 2.2.6. Жалпы орта білім беру ұйымдарының оқу ғимараттарының техникалық

жағдайы, жалпы мектептер санына пайыздық қатынаста

Техническоесостояние учебных зданий организаций общего среднего образования,

в процентном соотношении от общего числа школ

Город

2014 2015 2016

Жалпы білім беретін мектептер

үлесі/ Доля общеобразовательных

школ



школ



школ

Ти

пті

к ғ

им

арат

та о

рн

алас

қан

дар

/

рас

по

ло

жен

ны

х в

ти

по

вы

х з

дан

иях

Бей

імд

елге

н ғ

им

арат

та

ор

нал

асм

қан

дар

/ р

асп

оло

жен

ны

х в

пр

исп

осо

блен

ны

х з

дан

иях

Кү

рд

елі

жө

нд

еуд

і та

лап

ете

ді/

треб

ую

щи

х к

апи

тальн

ого

рем

он

та

Ап

атты

жағ

дай

да

тұр

ған

/

нах

од

ящ

их

ся в

авар

ий

но

м с

ост

оян

ии

Ти

пті

к ғ

им

арат

та о

рн

алас

қан

дар

/

рас

по

ло

жен

ны

х в

ти

по

вы

х з

дан

иях

Бей

імд

елге

н ғ

им

арат

та

ор

нал

асм

қан

дар

/ р

асп

оло

жен

ны

х в

пр

исп

осо

блен

ны

х з

дан

иях

Кү

рд

елі

жө

нд

еуд

і та

лап

ете

ді/

треб

ую

щи

х к

апи

тальн

ого

рем

он

та

Ап

атты

жағ

дай

да

тұр

ған

/

нах

од

ящ

их

ся в

авар

ий

но

м с

ост

оян

ии

Ти

пті

к ғ

им

арат

та о

рн

алас

қан

дар

/

рас

по

ло

жен

ны

х в

ти

по

вы

х з

дан

иях

Бей

імд

елге

н ғ

им

арат

та

ор

нал

асм

қан

дар

/ р

асп

оло

жен

ны

х в

пр

исп

осо

блен

ны

х з

дан

иях

Кү

рд

елі

жө

нд

еуд

і та

лап

ете

ді/

треб

ую

щи

х к

апи

тальн

ого

рем

он

та

Ап

атты

жағ

дай

да

тұр

ған

/

нах

од

ящ

их

ся в

авар

ий

но

м с

ост

оян

ии

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Алматы 55,3% 44,7% 32,9% 0,0% 56,1% 43,0% 32,9% 0,0% 57,4% 19,8% 22,8% 0,0%

Кесте/Таблица 2.2.7. Күндізгі жалпы білім беретін мектептердегі педагог қызметкерлердің

сапалық құрамы, адамдар

Качественный состав педагогических работников дневных общеобразовательных школ, человек

Қала

Город

2015 2016

Численность

педагогических работников,

всего

в том числе, имеющих

категорию без

категори

и

Численност

ь педагоги

ческих

работников,

всего



категори

и высшую первую вторую высшую первую вторую

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Алматы 15632 5144 3174 3782 3532 18 105 6 088 3 751 4 303 3 963

Қала

Город

2015 2016

Доля педагогических


всего



катего рии

Доля

педагогичес

ких работников,

всего



категории высшую первую вторую высшую первую вторую

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Алматы 15632 32,9% 20,3% 24,2% 22,6% 18 105 33,6% 20,7% 23,8% 21,9%

48

Кесте/Таблица 2.3.1. Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының желісі туралы мәліметтер

Сведения о состоянии сети учебных заведений технического и профессионального образования

Қа

ла

/Гор

од 2014 2015 2016

барлығы / всего

ондағы / в том числе барлығы / всего


ондағы / в том числе

мемлекеттік / государ

ственных


емес /не

государ ственных

мемлекет тік/государ

ственных


емес / не



ственных

мемлекет

тік емес /

не государ ственных

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Алм

аты

83 22 61 84 22 62 85 22 63

Кесте/Таблица 2.3.2. Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының желісі мен контингенті

Сеть и контингент организаций технического и профессионального орбазования

Қала/

Город

барлығы /

всего

ондағы / в том числе оқитындар

саны, барлығы/

численность

обучающихся,

всего



государствен

ных


емес / не


ных



ных


емес / не


ных

1 2 3 4 5 6 7

2014 83 22 61 61975 22528 39447

2015 84 22 62 61616 22776 38840

2016 85 22 63 67691 28186 39505

Кесте/Таблица 2.3.3. Оқыту нысаны бойынша техникалық және кәсіптік білім беру

ұйымдарындағы бітірушілер саны

Выпуск в организациях технического и профессионального образования по формам обучения

2014

Қала

Город

түлектердің

саны,

барлығы

/численность

выпускников,

всего


үздік

диплом

алғандар,

адам

/получивших

диплом с

отличием,

человек

біліктілікпен

қатар орта

білім алғандар /

получивших

среднее

образование

наряду с

квалификацией,

человек

біліктілігімен

жұмысқа тұрғандар

және ТжКБ

алғандар, адам

/получивших ТиПО

и трудоустроенных

по полученным

квалификациям,

человек

белгіленген

санаттан төмен

санат алғандар,

адам /


разряды ниже

установленных,

человек


санаттан

жоғары санат


/ получивших

разряды выше


человек

1 2 3 4 5 6 7

Алматы 19413 1834 10875 9316 206 944

2015

Қала

Город


саны,

барлығы



всего


үздік

диплом

алғандар,

адам


диплом с

отличием,

человек


қатар орта



среднее


наряду с


человек



және ТжКБ






человек




адам /




человек


санаттан






человек

1 2 3 4 5 6 7

Алматы 17818 1787 9892 8997 42 811

49

2016

Қала

Город


саны,

барлығы



всего


үздік

диплом

алғандар,

адам


диплом с

отличием,

человек


қатар орта



среднее


наряду с


человек



және ТжКБ






человек




адам /




человек


санаттан






человек

1 2 3 4 5 6 7

Алматы 18438 1675 11145 10376 192 1425

Кесте/Таблица 2.3.4. Оқу орындарының ауданы туралы мәлімет

Сведения о площади учебных заведений

Қала /

Город

ғимараттың

жалпы ауданы,

ш.м. / общая

площадь

зданий, кв.м.

ондағы / в том числе спортзалдың ауданы,

ш.м. / площадь

спортзала, кв.м.

асхананың жобалық

қуаттылығы (отыратын

орындар) / проектная

мощность столовой

(посадочных мест)

жеке меншік /

собственная

жалға алынған /

арендованная

Алматы 514 398 454 736 59 662 35 288 9 393

Кесте/Таблица 2.3.5. Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының педагог қызметкерлері

туралы мәліметтер

Сведения о педагогических работниках организаций технического и профессионального образования

Қала / Город педагогтар саны,



әкімшілік /

администрация

оқытушылар /

преподаватели

өндірістік оқыту

шеберлері / мастера

производственного

обучения

Алматы 4956 476 3990 490

Кесте/Таблица 2.3.6. Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарындағыпедагог кадрлардың

білім деңгейлері туралы мәліметтер / санаты

Сведения о качественном составе педагогических кадров организаций

технического и профессионального образования / категория

№





жоғары / с высшей бірінші / с первой екінші / со второй санаты жоқ / без

категории

1 2 3 4 5 6

1 3900 907 720 844 1 429

50

УПРАВЛЕНИЕ ОБРАЗОВАНИЯ г. АЛМАТЫ

ГОРОДСКОЙ НАУЧНО-МЕТОДИЧЕСКИЙ ЦЕНТР НОВЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ОБРАЗОВАНИИ

НАУЧНО-МЕТОДИЧЕСКАЯ ЛАБОРАТОРИЯ «ГОРОДСКОЙ МЕТОДИЧЕСКИЙ КАБИНЕТ»

ДОКЛАД О СОСТОЯНИИ И РАЗВИТИИ

СИСТЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ

г. АЛМАТЫ

АЛМАТЫ, 2017

51

Шеф-редактор – Тюкачева Е.В., руководитель НМЛ «ГМК», кандидат филологических наук Составитель – Кулназарова М.С. Корректоры – Ионова Л.Ф., Бокатова А.С.

Доклад о состоянии и развитии системы образования г. Алматы

(2014-2016гг.) - Алматы, 2017. – 45с.

Доклад является информационно-аналитическим документом о состоянии и

развитии системы образования г. Алматы. Он построен на основе статистической

информации Национальной образовательной базы данных (НОБД) и

официальных сведений Управления образования города Алматы.

В докладе анализируются индикаторы и показатели, содержательно

характеризующие систему образования города в разрезе районов на уровнях

дошкольного воспитания и обучения, общего среднего образования и на

городском уровне в сфере технического и профессионального образования за

2014-2016 годы.

Доклад адресован широкому кругу читателей, работникам системы

образования и средств массовой информации, обучающимся и их родителям,

общественным организациям и другим заинтересованным лицам.

52

СОДЕРЖАНИЕ

Список сокращений .............................................................................................................. 53

Введение ................................................................................................................................... 54

1. Система образования как ведущий фактор социально-экономического

развития г.Алматы

1.1. Показатели социально-экономического развития ................................................... 55

2. Состояние, тенденции и проблемы реализации декларированных

принципов образовательной политики

2.1. Дошкольное воспитание и обучение ........................................................................... 56

2.2. Начальное, основное среднее, общее среднее образование ............................. 63

2.3. Техническое и профессиональное образование ..................................................... 74

Заключение .............................................................................................................................. 80

Глоссарий ................................................................................................................................ 83

Библиография ........................................................................................................................ 86

Приложение ............................................................................................................................ 88

53

СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ

АО Акционерное общество

АОО Автономная организация образования

ВВП Валовой внутренний продукт

ВОУД Внешная оценка учебных достижений

ГОСО Государственный общеобязательный стандарт образования

ГПРО Государственная программа развития образования Республики

Казахстан на 2011-2020 годы

ДО Дошкольная организация

ЕНТ Единое национальное тестирование

МБ Местный бюджет

МИО Местные исполнительные органы

МОН РК Министерство образования и науки Республики Казахстан

МТБ Материально-техническая база

НЦОСО Национальный центр образовательной статистики и оценки

НЦПК Национальный центр повышения квалификации

НОБД Национальная образовательная база данных

ПС Попечительский совет

ППС Профессорско-преподавательский состав

РК Республика Казахстан

РНПЦ Республиканский научно-практический центр «Дарын»

СПК Система повышения квалификации

ОСО Общее среднее образование

ТиПО Техническое и профессиональное образование

ЮНЕСКО Организация ООН в области образования, науки и культуры

54

ВВЕДЕНИЕ

В течение предстоящих 15-ти лет усилия системы образования Казахстана должны быть направлены на достижение 4-й Глобальной цели «Качественное образование». Это обеспечение всеобщего и справедливого качественного образования и обучения на протяжении всей жизни для всех.

Доклад состоит из введения, трех разделов, заключения, глоссария, библиографии, приложения в виде статистических таблиц. Имеется список сокращений.

Система образования не может существовать в отрыве от социально-экономических условий ее функционирования, поэтому первая глава доклада посвящена общему описанию городской образовательной системы, анализу демографической ситуации и экономических показателей.

Во второй главе, включающей в себя подразделы «Дошкольное воспитание и обучение», «Начальное, основное среднее, общее среднее образование», «Техническое и профессиональное образование», рассматриваются вопросы масштаба и доступности системы образования, ресурсного обеспечения и др.

В третьей главе «Региональные образовательные системы: рейтинг районов» дается сравнительная характеристика районных образовательных систем в соответствии с критериями, оказывающими прямое воздействие на качество предоставляемых образовательных услуг – доступность образования, материально-техническая база, кадровые ресурсы организаций образования. Результаты сопоставления неизбежно имеют форму рейтинга.

Доклад по итогам 2016 года подготовлен на основе статистической информации Национальной образовательной базы данных (НОБД) и официальных сведений Управления образования города Алматы.

Доклад предназначен для информирования населения, педагогического

сообщества, руководителей всех уровней и средств массовой информации,

обучающихся и их родителей, общественных организациий и других

заинтересованных лиц.

55

2. СИСТЕМА ОБРАЗОВАНИЯ КАК ВЕДУЩИЙ ФАКТОР СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКОГО РАЗВИТИЯ г. АЛМАТЫ 2.1. Показатели социально-экономического развития

Площадь Алматы составляет 683,5 квадратных километра. Административно Алматы разделен на восемь районов: Алатауский, Алмалинский, Ауэзовский, Бостандыкский, Жетысуский, Медеуский, Наурызбайский, Турксибский.

Город обладает крупным демографическим и трудовым ресурсом: численность его населения с учетом присоединенных территорий составляет 1,6 млн. человек или 9,4 % от общего числа жителей республики.

В республиканский бюджет собрано 1 259 млрд. тенге налогов, что на 21% (223 млрд. тенге) больше по сравнению с 2015 годом, а в местный бюджет – на 9% (31 млрд. тенге). Это связано с ростом фонда оплаты труда на более чем 80 млрд. тенге. Нам удалось удержать инфляцию, создать более 25 тыс. постоянных рабочих мест. Средняя зарплата алматинцев выросла на 12%, составив 179 тыс. тенге.

В отраслевой структуре ВРП преобладают сферы торговли (33,5%), услуг (29,7%), операции с недвижимым имуществом (10,3%), транспорта и связи (12,5%). Город предоставляет 43,1% республиканского объема торговых услуг, самый широкий ассортимент товаров, имеет современную инфраструктуру для обеспечения деятельности предприятий розничной торговли, общественного питания и бытового обслуживания.

Алматы занимает лидирующие позиции в развитии туристской индустрии страны, на его долю приходится свыше 50% общереспубликанского объема выполненных работ и услуг в туризме. Пятая часть объема услуг, оказанных по стране в области искусства, развлечения и отдыха, обеспечена городом Алматы. Также, является крупнейшим транспортно-логистическим и коммуникационным центром страны, на его долю приходится более 15,3% от оказанных услуг в сфере транспорта и складирования,53, 8 % услуг информации и связи республики.

В 2016 году количество детских садов и мини-центров увеличилось на 40% до 557, а количество мест в них – на 10% до 58,4 тыс. Только за счет бизнеса в 2016 году было открыто 175 детских учреждений. В целях экономии бюджетных средств с использованием принципов ГЧП уже открыто 96 мини-центров на 3,4 тыс. мест в частных коттеджах и помещениях, что сэкономило для бюджета почти 10,5 млрд. тенге. В проектах, одобренных Градсоветом, в 24 МКЖ будет организована работа 37 дошкольных учреждений на 5,3 тыс. мест, из которых более половины будут переданы в коммунальную собственность города (19 садов и центров на 2120 мест). Вместе с тем, в целях снижения дефицита в дошкольных учреждениях будут построены 7 детских садов на 1 415 мест, на эти цели из местного бюджета выделено более 4 млрд. тенге.

Алматы располагает самым мощным в республике научным и исследовательским потенциалом: на него приходится 32% профессиональной, научно-технической деятельности страны.В рамках социальной ответственности бизнеса и ГЧП реализуются проекты более чем на 40 млрд. тенге, куда входят 27 детских садов, 4 школы, поликлиники на 500 посещений, спортивные комплексы, 280 детских и спортивных площадок, из которых уже 167 открыты.

Государство также намерено передать 85% всех объектов в частные руки, оставив себе только объекты национальной безопасности. Для реализации послания «Казахстан в новой глобальной реальности: рост, реформы, развитие» был утвержден «Комплексный план приватизации 2016-2020».

56

2. Состояние, тенденции и проблемы реализации декларированных

принципов образовательной политики

2.1. ДОШКОЛЬНОЕ ВОСПИТАНИЕ И ОБУЧЕНИЕ

Государственной программой развития образования Республики Казахстан на 2016 - 2019 годы определена главная цель развития дошкольного воспитания и обучения – «Обеспечение полного охвата детей качественным дошкольным воспитанием и обучением, равного доступа детей к различным программам дошкольного воспитания и обучения для их подготовки к школе». Обозначены задачи расширения сети дошкольных организаций, обновления содержания дошкольного образования и обеспечения кадрами организаций дошкольного воспитания и обучения. Определен целевой индикатор развития системы дошкольного образования - охвата детей 3-6 лет организованным воспитанием и обучением, качественной подготовкой детей к обучению в школе.

Сеть и контингент дошкольных организаций образования

По реализации ГПРО предприняты значительные меры по расширению сети

ДО. В период с 2014 по 2016 годы сеть выросла на 214 единиц. Дошкольное образование обеспечивается за счет расширения различных

видов и форм ДО. Приоритетным остается развитие сети детских садов. Только за 3 года их количество увеличилось в 1,6 раз (с 343 ед. до 557 ед.), в том числе государственные – на 12 единиц и частные – на 169 (рис.2.1).

Рисунок 2.1. Сеть ДО по видам и формам собственности, единиц

Источник: данные НОБД

Согласно Закону «О внесении изменений и дополнений в некоторые

законодательные акты Республики Казахстан по вопросам совершенствования разрешительной системы» упрощена система лицензирования дошкольных организаций образования. Тем самым, активизирована деятельность бизнес структур в части открытия частных детских садов, общее количество которых в 2016 году составило 311 единиц, что в два раза больше, чем в 2014 году. Размещение государственного образовательного заказа в частных детских садах

Всего ДОО

557


170

мини-центры

76

частные

311

57

является одним из эффективных путей решения проблемы дефицита дошкольных организаций.

Доля частных детских садов в 2016 году достигла 55,8%от их общего количества. Наибольший прирост количества данных организаций в Ауэзовском (24), Бостандыкском (20), Алатауском, Наурызбайском и Жетысуском (17) районах (таблица 2.1 приложения).

По данным НОБД в 2016 году в возрасте от 1 до 7 лет охваченыдошкольным воспитанием и обучением – 55 616 детей, из них в государственных ДОО – 72,5%, в частных ДОО – 23,8%, в дошкольных мини-центрах – 3,7% (таблица 2.2 приложения). Также, внесены изменения в Закон РК «Об образовании» о приеме детей в 1-ый класс с 6-ти лет с 2019 года. Это в перспективе позволит высвободить места в ДО и удовлетворить ожидания родителей в доступности ДВО.

Одним из наиболее актуальных вопросов является создание необходимых условий дошкольного воспитания и обучения для детей с ограниченными возможностями в развитии (ОВР). Сеть специальных дошкольных организаций в стране включает специальные организации для детей с нарушениями зрения, слуха, речи, опорно-двигательного аппарата, интеллекта, а также с задержкой психического развития.

В системе ДВО функционировали 7 санаторных ДО для часто болеющих детей и 10 специальных ДО. В них укрепляли здоровье детей. Общий контингент детей в ДО санаторного типа и специальных детских садах - 1 660 детей.

Создание необходимой предметно-развивающий среды и социальных условий в ДО является залогом успешной интеграции детей с особыми потребностями в развитии в образовательный процесс. Примером комплексного использования инновационного оборудования и технологий воспитания и обучения является ясли-сад №64 в Ауэзовском районе.

Отмечаются положительные тенденции развития ГЧП в г. Алматы. Малый и средний бизнес (МСБ) – основа стабильного гражданского общества и от его развития зависит благосостояние всех алматинцев. МСБ, поддерживая предпринимательскую активность большей части населения, выступает в качестве стабилизатора экономики.

Значимую социальную роль бизнеса обозначил Глава государства Н.А.Назарбаев: «Было время, мы лишились всех детских садов. Теперь восстанавливаем утерянное. Тем более у нас в государстве созданы все условия для применения ГЧП. Государство дает землю, воду, электричество. Строит дороги. А бизнес должен только строить. С одной стороны, государство будет платить. С другой стороны, родители оплачивают за своих детей. Государство еще дотацию дает. Образование – самое главное в будущем для развития государства и народа. Что бы ни случилось, какой бы кризис, мы никогда не будем жалеть денег на развитие человека, оно решает все вопросы».

Семья является наиболее значимой средой развития ребенка. Поддержка семьи и партнерские взаимоотношения ДО с родителями способствуют успешному развитию детей.

В целом сеть ДО расширяется с учетом конституционных прав и желания родителей в выборе языка воспитания и обучения их детей. В 2016 году функционировало 199 ДО с казахским, 151 –с русским и 207 - со смешанным языками воспитания и обучения (рис.2.2; таблица 2.3 приложения)

58

Рисунок 2.2. Доля детей в дошкольных организациях по языкам воспитания и обучения


Стартовые возможности успешной социализации детей формируются именно в первые годы жизненного цикла. В раннем детстве закладываются особенности личности, определяются направления развития интеллектуальных, эмоциональных и физических способностей.

В 2016 году показатель охвата детей в возрастных категориях от года до 4 лет составил 52,7%, от 5 до 7-и – 47,3%.

Услуги системы ДВО с каждым годом становятся более востребованными. Родители, как правило, в рамках Стандарта государственной услуги имеют право встать на очередь в ДО с рождения ребенка. Каждый родитель получает уведомление о постановке на очередь с указанием номера очередности.

Несмотря на высокие темпы расширения сети и охвата ДО потребность в организованном дошкольном воспитании и обучении все еще сохраняется во всех районах. Показатели очередностив городе Алматыпо-прежнему остаются актуальными, так как наблюдается высокая рождаемость среди жителей, а также присоединение к городу части территории Алматинской области, повлекшее увеличение контингента детей и миграционные процессы.

Учебно-воспитательная работа в дошкольных организациях города в 2016 году и образовательный процесс в дошкольных организациях республики всех видов и типов независимо от форм собственности организуется согласно Государственному общеобязательному стандарту дошкольного воспитания и обучения, утвержденному постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 мая 2016 года № 292, Общеобразовательной учебной программе дошкольного воспитания и обучения и Типовым учебным планам дошкольного воспитания и обучения от 22 июня 2016 года № 391.

Эффективность и качество педагогического процесса системы дошкольного образования определяется содержанием образовательных программ, которое регламентируется Государственным общеобязательным стандартом дошкольного воспитания и обучения (ГОСО).

33,2

20,9

45,9

с казахским языком обучения с русским языком обучения на двух языках

59

ГОСО устанавливает требования к максимальному объему учебной нагрузки, уровню подготовки воспитанников и организации учебно-воспитательного процесса в организациях дошкольного воспитания и обучения.

На основании обновленного Стандарта с учетом достижений науки и практики отечественного и зарубежного опыта в системе дошкольного образования разработана Программа (взамен трех образовательных программ:«Алғашқы қадам», «Зерек бала», «Біз мектепке барамыз»).

Типовые учебные планы и программы дошкольного образования обеспечивают индивидуальное развитие ребенка каждого возрастного периода. Так, дети от 1 года до 3 лет обучаются по программе воспитания и обучения детей раннего возраста «Алғашқы қадам». Данный проект разработан с учетом лучшего отечественного и международного опыта в подходах к обучению и воспитанию детей данного возраста. Приоритетное место в программе отведено общению и двигательной активности с учетом современных методик создания психологического комфорта для обеспечения личностно-ориентированного подхода к детям раннего возраста.

Программа воспитания и обучения детей младшего дошкольного возраста «Зерек бала» предусматривает решение задач преемственности между программами «Алғашқы қадам» и «Біз мектепке барамыз», определяет базовое содержание образования и направлена на раскрытие потенциала ребенка. Данный проект оказывает содействие разностороннему компетентностному развитию детей в возрасте от 3 до 5 лет, сохранению их здоровья, плавному и успешному переходу к последующему возрастному периоду.

Дети старшего дошкольного возраста (от 5 до 6 лет) охвачены программой «Біз мектепке барамыз», которая регламентирует базисное содержание дошкольного образования. Решение задач преемственности между детским садом и начальной школой ориентировано на обеспечение условий психического и физического развития личности ребенка в контексте подготовки воспитанников к школьному обучению.

Программа предусматривает основные направления реализации обновленного содержания, методические подходы к организации образовательного процесса в дошкольных организациях, создание условий для развития и воспитания детей в соответствии с требованиями Стандарта, организацию деятельности работников дошкольной организации, основные подходы к повышению педагогического мастерства воспитателей.

Материально-техническая база

«Чем раньше происходят инвестиции в жизненный потенциал, тем лучше перспективы. Во всех странах мира дети в возрасте до 1 года и дети младшего возраста, подвергающиеся множеству рисков, крайне уязвимы из-за недостаточного доступа к медико-санитарной помощи или образованию, чистой питьевой воде или надлежащим санитарным условиям и пище. Чем дольше воздействие суровых условий или депривации, тем выше нагрузка на систему стрессового реагирования организма» (доклад о человеческом развитии, 2014г. ПРООН).

В сравнении с 2015 годом отмечалось улучшение показателей укрепления материально-технической базы (МТБ) дошкольных организаций. МТБ детских садов имеет разную характеристику. 72,6% (349) размещены в типовых и 27,4% (132) в приспособленных зданиях (рис.2.3).

60

Рисунок 2.3. Количество типовых и приспособленных детских садов (2014-2016 гг.)


Также усиливаются требования к инфраструктуре ДО в части оснащения современным охранно-пожарным оборудованием и видеонаблюдением. Действующими нормативными актами регулируются оснащение помещений для игр, организованной учебной деятельности, прогулки, питания и сна.

В 2015 году во всех дошкольных организациях внедрено 20-ти дневное сезонное меню питания детей 2-х – 7-и лет. Единое меню составлено с учетом суточного рациона энергетической потребности, возраста и состояния здоровья детей.

Для эффективного управления ДО Республиканским центром «Дошкольное детство» начато апробирование Автоматизированной информационной системы (АИС). «Личный кабинет родителя» автоматически предоставляет родителям информацию о достижениях ребенка.

Также по Государственному образовательному заказу работают 225 частных дошкольных организаций на 9 771 место. В том числе государственный образовательный заказ на 818 мест размещен в 21-й открытой новой частной дошкольной организации.

С января 2016 года открыто 179 ДО на 6 298 мест (в том числе 4 государственных д/с на 621 место, 124 частных д/с на 4 559 мест(из них в коттеджах - 110) и 51 мини-центр на 1 118 мест (из них в коттеджах - 8).

Педагогические кадры

Современные технологии воспитания и обучения расширили объем

функциональных обязанностей методиста и воспитателя дошкольных организаций. В дошкольных организациях г.Алматы созданы организационные, научно-методические и мотивационные условия для «вхождения» молодых специалистов в профессию. Подбор кадров осуществляется по принципу компетентной профессиональной поддержки. Это творческий тандем опытного и начинающего воспитателя. Методически проработаны вопросы наставничества и самообразования. Это способствует развитию у молодых специалистов

2014 2015 2016

224

256

349

76 92

132 типовое


61

профессиональных компетенций, в том числе работы с детьми и их родителями. Слаженная работа коллектива ДО во многом зависит от компонентности руководителя и его лидерских качеств. Высокий уровень организации процесса планирования и мотивации педагогов отличают современного менеджера.

Одним из ведущих вузов Казахстана, осуществляющих подготовку специалистов для системы ДВО, является Казахский государственный женский педагогический университет. По итогам 2015 года КазГосЖенПУ признан первым казахстанским педагогическим вузом, получившим «3 звезды» в международном рейтинге QSStarsUniversityRatings. Университет стал флагманом педагогического образования страны. Инновационный вектор деятельности вуза позволяет поднять на более высокий уровень подготовку специалистов для дошкольного воспитания и обучения.

В целом отмечаются положительные тенденции обновления кадрового потенциала ДО. В 2016 году в системе дошкольного воспитания и обучения педагогическую деятельность осуществляют 5 668 человек, из них доля педагогических работников с высшим образованием от общего количества педагогов данного уровня образования 78,6%(рис. 2.4, таблица 2.5приложения).

Рисунок 2.4. Образовательный уровень педагогических работников ДО

(2014-2015 гг)

Источник: данные НОБД В настоящее время основной кадровой проблемой ДО является

преобладание педагогов, не имеющих специализированной профессиональной подготовки в области дошкольного воспитания и обучения. Дефицит педагогов, специализирующихся в дошкольном воспитании и обучении.

Анализ системы повышения квалификации педагогов свидетельствует о ее планомерном развитии. Так, по данным ГМК в 2016 году курсовую переподготовку прошли 418 работников дошкольных организаций образования. Из них наибольшую долю составляют воспитатели детских садов - 145 человек. Обучающими курсами были охвачены инструкторы по физической культуре, методисты и другие узкие специалисты.

Сопоставительный анализ квалификации педагогических работников дошкольных организаций демонстрирует тенденцию увеличения количества педагогов с высшей и первой категорией с 1 449 человек в 2014 году до 2 898

2014 2015 2016

3353

3857

4457

144 338 261

955 1137

950

с высшим образованием

не закончено с высшим образованием

со средним специальным образованием

62

в 2016, что свидетельствует о повышении профессионального уровня работников дошкольных организаций (рис.2.5, таблица 2.6 приложения).

Рисунок 2.5. Качественный состав педагогических кадров

в % от их общей численности

Источник: данные УО г. Алматы

В 2016 году количество педагогов со стажем работы до 5 лет снизилось на 333 человека по сравнению с 2014 годом. Педагогов, имеющих стаж работы от 5 до 10 лет, - 1337, что показывает увеличение на 533 человека. В сравнении с 2014 годом, в 2016 году также наблюдается увеличение на 1 450 педагогов со стажем работы от 10 до 15 лет. Количество педагогических работников со стажем работы свыше 15-ти лет снизилось на 434 человека.

По сравнению с 2014 годом, за 2016 год доля педагогических работников дошкольного образования по возрастным показателям от 46 до 60 лет увеличилась на 25,1%, а в возрасте старше 60 лет уменьшилась на 56,7%.

Управлением образования города Алматы, дошкольным отделом воспитания и обучения совместно с Городским научно-методическим центром новых технологий в образовании в 2015-2016 году проведены городские мероприятия среди педагогов дошкольных организаций, конкурсы «Үздік қазақ тілі кабинеті - 2016», «Лучший педагог - 2016», «Лучший детский сад» и городской VІІІ детский музыкальныйконкурс«Балапан», посвященный «100-летию открытия первого детского сада в городе Алматы»,участие принимали дошкольные организации №№ 34, 60, 75, 92, 93, 120, 125, 169, 185.

Гран-при - воспитанники д/с № 75 Бостандыкского района; І место воспитанники д/с № 120 Алатауского района; ІІ место - воспитанники д/с № 169 Жетысуского района; ІІІ место - воспитанники д/с № 185 Турксибского района.

Участниками городского конкурса«Лучший детский сад» были коллективы государственных детских садов Алатауского, Алмалинского, Ауэзовского, Бостандыкского, Жетысуского, Медеуского, Турксибского и Наурызбайского районов. По итогам конкурса «Лучший детский сад»

- Гран-при занял«Ясли-сад№ 174» Ауэзовского района; - І место занял«Ясли-сад№ 110» Медеуского района; - ІІ место занял«Ясли-сад № 149» Турксибского района; - ІІІ место занял«Ясли-сад№ 67» Жетысуского района.

с высшей категорией

с первой категорией

со второй категорией

без категории

19,9

15,9

20,3

43,9

63

2.2. НАЧАЛЬНОЕ, ОСНОВНОЕ СРЕДНЕЕ И ОБЩЕЕ СРЕДНЕЕ ОБРАЗОВАНИЕ Приоритетные пути модернизации общего среднего образования обозначены

в Госпрограмме развития образования до 2020 года и в ряде других нормативных документов Министерства образования и науки Республики Казахстан.

Сеть и контингент общего среднего образования

В 2016 году функционировало 245 школ, в которых обучался 236 731 ребѐнок. 201 из них - государственная, а 44 единицы- частные (рис.2.2.1).

Рисунок 2.2.1. Сеть организаций общего среднего образования в 2016 году


За последние 3 года сеть негосударственных школ не претерпела существенных изменений (2014г. – 41, 2016г. – 44), тогда как контингент учащихся этих школ увеличился на 0,78% (таблица 2.2.1 приложения).

По данным НОБД, численность учащихся составила 236 731. Из общей численности учащихся в дневных общеобразовательных школах в 2016 году 95,2% - учащиеся школ государственной формы собственности: 4,8% - учащиеся школ частной формы собственности.Преподавание в частных учебных заведениях ведется по интегрированным образовательным программам, разработанным на основе международной практики.

В стране обеспечивается соблюдение равных прав в отношении доступности качественного образования для всех граждан независимо от национальной принадлежности. Таким образом, в местах компактного проживания национальных меньшинств созданы все необходимые условия для обучения на родном языке. В 2016 годув системе общего среднего образования образовательную деятельность осуществляли 3 школы с уйгурским языком обучения (2 554 ученика).

В 2016 году, по сравнению 2014 годом, на 35,3% увеличилось количество государственных школ, а частных – на 27,9%. В сравнении с показателем 2014 года контингент дневных общеобразовательных школ увеличился и составил 191 710 человек (+34 351 чел.), что связано с положительными демографическими и миграционными процессами (рис. 2.2.2, таблица 2.2.2 приложения).


201

негосударственные 44

всего

245

64

Рисунок 2.2.2. Динамика контингента дневных общеобразовательных школ


Далее школьники активно участвовали в международных конкурсах и фестивалях. В Южной Корее, г. Дэджон, прошел Международный научный конкурс «Молодой ученый». Целью конкурса является интеллектуальное и личностное развитие юношества из Кореи и других стран, участвующих в исследовательской деятельности; развитие системы организации и инфраструктуры исследовательской деятельности учащихся в организациях образования. В конкурсе приняли участие 3 школьника. Все участники конкурса завоевали бронзовые медали.

В рамках образовательного сотрудничества Казахстана с Россией и с целью приобщения школьников к истории мировой художественной культуры, побуждению учащихся к самостоятельной работе с источниками знаний, РНПЦ «Дарын» совместно с Российской Академией образования провели игровой конкурс «Золотое Руно». Активное участие в игровом конкурсе «Золотое Руно» приняло – 792 школьника из 21 школы.

В г.Байконур состоялись Международные научные соревнования по космическим исследованиям «Открываем мир науки», которые проводятся ежегодно в преддверии празднования Дня Космонавтики Республиканским научно-практическим центром «Дарын» Министерства образования и науки Республики Казахстан. Всего участников – 21, из них призеров - 15 (71% качества)

І место – 5; ІІ место – 4; ІІІ место – 6; Грамоты – 3

В целях стимулирования научно-исследовательской и учебно-познавательной деятельности учащихся, отбора и поддержки наиболее талантливых и одаренных юных исследователей, содействия формированию интеллектуального потенциала Республики Казахстан, во второй декаде февраля на базе санатория «Алатау» команда г.Алматы в составе 68 участников,(43 проекта), приняла участие в Республиканском соревновании научных проектов школьников. Призовые места занял 41 школьник, что составило 60% качества. По итогам Республиканских научных соревнований школьников за достигнутые высокие результаты команде г.Алматы присудили І место и звание «Лучшая

91 618 102 687

201 963

65

команда». Всего приняло участие - 68 участников, (43 проекта), из них 41 призер (60% качества)

І место – 10 призеров; ІІ место – 17 призеров; ІІІ место – 14 призеров; Почетные грамоты– 2

По инициативе мэра г.Москва Собянина Сергея Семеновича с 3 по 11 сентября 2016 года в столице России прошла Первая Олимпиада Мегаполисов.В Олимпиаде Мегаполисов приняло участие 5 школьников. Это учащиеся лицеев №№134(1 уч), 165(1 уч), 90(1 уч), КТЛ(2 уч). Учащиеся соревновались в знании информатики, математики, физики и химии.По итогам олимпиады команда города Алматы заняла ІІІ место в командном зачете. В индивидуальном зачете наши ребята завоевали следующие места:

Жалгасов Асхат – ІІ место (серебро), КТЛ; Жандар Диас - ІІ место (серебро), КТЛ; Зиманов Темирхан – ІІ место (серебро), лицей №134; Алина Гаухартас – ІІІ место (бронза)

С целью стимулирования интереса школьников к предметам естественно-математического направления на базе специализированного лицея №39 проводилась ІХ Президентская олимпиада по математике, физике, химии и биологии среди 11-х классов. Участники олимпиады выполняли задания по четырем предметам (математика, физика, химия, биология). Для выполнения задания было отведено по математике 3 часа, по физике 2 часа, по химии 1 час 40 минут, по биологии 1 час. В І этапе региональной ІХ Президентской олимпиады приняли участие 289 учащихся 11 классов. Хорошие результаты показали учащиеся школ №90, №165, №166, №39, №159, №175, №134, №178, №139, №140, №27, №83.

Общие итоги Республиканской олимпиады школьников по общеобразовательным предметам общественно-гуманитарного направления (г.Актау). Приняли участие 35 школьников, из них 22 призера (63%).

1 место – 8 призеров; 2 место – 7 призеров; 3 место – 7 призеров.

Общие итоги Республиканской олимпиады школьников по общеобразовательным предметам естественно-математического направления (г.Павлодар). Приняли участие всего 48 участников, из них -33 призера (69%).

1 место – 10 призеров; 2 место – 13 призеров; 3 место – 10 призеров.

Показателем эффективности в системе среднего образования являются результаты образовательных достижений учащихся – доля выпускников, окончивших школу со знаком «Алтын белгі» и аттестатом с отличием.

На получение аттестата об общем среднем образовании «Алтын белгі» в 2016 году претендовало 297 выпускников, 254 выпускника (85,5%) потвердили свои отличные знания (по республике –51,6%). 100%-е подтверждение знака «Алтын белгі» в 60-ти школах, в том числе в КТЛ (из 7-7), в ШГ №153 и №176 (из 6-6), в гимназиях №36,62, ШГ №81 и ОШ №185, лицее №24, НУО «Самай» (из 4-4), в гимназиях №120, №130, ШГ №140, ШЛ №163 (по 3 подтверждения из трех) (рис.2.2.3, таблица 2.2.3 приложения).

66

Рисунок 2.2.3. Количество обладателей знака «Алтын белгі», 2016 год


Наибольшая доля обладателей знака из числа претендентов в Алатауском (58), Ауэзовском (48), Медеуском (47), Алмалинском (38) и Бостандыкском (28) районах, наименьшеев Турксибском (11), Жетысуском (11) и Наурызбайском (13).

В 2016 году на аттестат с отличием претендовало 346 выпускников, из них подтвердили свои знания 299 (86,4%). Претендент на аттестат с отличием ОШ №160 получила оценку «3» по двум предметам (казахский язык и биология) и оценку «4» по двум предметам (история Казахстана и математика). Также претендент ОШ №154 получил оценку «4» по пяти предметам, а учащиеся гимназий №№12,21,35,38 и ОШ №160 получили оценку «4» по трем предметам.

В 2015-2016 учебном году в школах города количество выпускников составило 6 810, а в ЕНТ приняли участие 5 208 человек из 211 общеобразовательных организаций, в том числе из школ с казахском языком обучения – 2 657; с русским языком обучения – 2 534; с уйгурским языком обучения – 17. Также 3 142 выпускника (60%) школ нового типа, 1 756 (34%) – общеобразовательных школ, 310 (6%) – частных школ.

В 2016 году в ВОУД приняли участие 1 605 учащихся 9-х классов из 22 школ города, в том числе учащиеся с казахским языком обучения – 896, с русским языком обучения – 709. По городу средний балл составил 52,25. Самый высокий показатель у Ауэзовского района – 60,9. Средний балл школ с казахским языком обучения выше (54,04), чем школ с русским языком обучения (50,0) (рис.2.2.4, таблица 2.2.4 приложения).

Рисунок 2.2.4. Средний балл ВОУД-2016 в разрезе районов

Алатауский

Алмалинский

Ауэзовский

Бостандыкский

Жетысуский

Медеуский

Наурызбайский

Турксибский

58

38

48

28

11

47

13

11

48,13

58,39 60,87 51,49 49,76

45,27

33,56

52,4 52,25

67

Лидирующие позиции заняли выпускники школ Алатауского (103,5), Медеуского (98,8) и Алмалинского (96,5%) районов. Анализ изменения среднего балла ЕНТ между районами в динамике по годам показывает, что наблюдается увеличение разрыва между максимальным и минимальным средним баллом (рис.2.2.5).

Рисунок 2.2.5. Средний балл ЕНТ по годам


В 2016 году по итогам ЕНТ высокий уровень подготовки показали выпускники 61 организации образования (средний балл 100 и более). Это свидетельствует о высоком качестве предоставления образовательных услуг в данных школах. Низкий средний балл получен выпускниками государственных школ №№183, 195, 45, 43, 20, 187, 192, 69, 193, 177 и частных школ «Абылай-Т», «МКНО», «Марьям».

По итогам ЕНТ лидирующие позиции заняли выпускники школ Алатауского (103,5), Медеуского (98,8) и Алмалинского (96,5) районов. Средний балл по городу составил 96,2. 938 выпускников по всем пяти (5) предметам ЕНТ получили «5», 3033 выпускника- оценки «4» и «5». Качество знаний по городу составило 77%. Увеличение по сравнению с ЕНТ-2015 составило 9,2% (рис. 2.2.6, таблица 2.2.5. приложения).

Рисунок 2.2.6. Средний балл ЕНТ-2016 в разрезе районов


ЕНТ-2014 ЕНТ-2015 ЕНТ-2016

97,27 97,7 103,46

84,66 87,83 87,46

МАКС средний балл

МИН средний балл

103,46

96,46 96,13 94,32

90,86

98,79

87,46

94,31 96,22

68

В городе ведется системная работа по включению детей с особыми образовательными потребностями в систему дополнительного образования. Так,педагогами «Станции юных натуралистов» разработана методика обучения детей с нарушением слуха. Их опыт демонстрирует эффективность обучения в смешанных группах, объединяющих воспитанников интернатов и обычных школ. РУМЦДО отмечает, что совместное обучение способствует воспитанию толерантности детей друг к другу.

На основании письма за №631/15-11-04 от 03.10.2016 года Республиканского научно-практического центра «Дарын» Министерства образования и науки Республики Казахстан с целью стимулирования интереса школьников к предметам естественно-математического направления 20 октября 2016 года на базе специализированного лицея №39 проводилась ІХ Президентская олимпиада по математике, физике, химии и биологии среди 11-х классов. Участники олимпиады выполнили задания по четырем предметам (математика, физика, химия, биология). Для выполнения задания было отведено по математике - 3 часа, по физике - 2 часа, по химии -1 час 40 минут, по биологии-1 час.

В І этапе региональной ІХ Президентской олимпиады приняли участие 289 учащихся 11 классов.

Алатауский район (7 школ, 35 участников), Алмалинский район (6 школ, 38 участников), Ауэзовский район (18 школ, 90 участников), Бостандыкский район (12 школ, 51 участник), Жетысуский район (2 школы, 8 участников), Медеуский район (10 школ, 43 участника), Наурызбайский район (2 школы, 8 участников), Турксибский район (8 школ, 16 участников). Хорошие результаты показали учащиеся школ №90, №165, №166, №39,

№159, №175, №134, №178, №139, №140, №27, №83. Заключительный (третий) республиканский этап будет проводиться с

23 по 26 ноября т.г. в г.Темиртау Карагандинской области. С 1 по 4 ноября 2016 года в городе Караганде впервые прошла

Республиканская олимпиада имени Алимхана Ермекова по математике среди учащихся 8-9 классов на призы акима Карагандинской области, посвященная 25-летию Независимости Республики Казахстан и 125-летию ученого, первого казахского профессора-математика А. Ермекова. Целями и задачами Олимпиады является развитие творческих способностей, углубление теоретических знаний и практических умений, содействие самореализации личности, создание условий для выявления одаренных детей, отбори подготовка обучающихся к участию в международных олимпиадах по математике, повышение престижа образования в Республике Казахстан.

Олимпиада проводилась Управлением по вопросам молодежной политики при поддержке Министерства образования и науки Республики Казахстан, Республиканским научно-практическим центром «Дарын» совместно с Управлением образования Карагандинской области. Инициатором олимпиады был аким Карагандинской области.

Олимпиада проводилась в два этапа: первый этап городской (региональный), участвовали лучшие 8 учащихся 8-9 классов из каждой школы, второй этап – республиканский, участвовали всего 4 лучших ученика городского этапа.

Качество образования. Национальная политика в области образования реализуется с учетом результатов международных и внутренних инструментов оценки качества образования. В то время как национальные экзамены ЕНТ и ВОУД предоставляют информацию об уровне знаний учащихся на основании

69

итоговых и промежуточных срезов внутри страны, международные сопоставительные исследования (PISA, TIMSS, PIRLS) позволяют соотнести достижения образовательной системы Казахстана с мировой практикой.

В 2015 году казахстанские школьники приняли участие в очередном исследовании по оценке качества математического и естественно научного образования (TIMSS). По городу Алматы были отобраны 167 четвероклассников. Из них учащиеся с казахским языком обучения - 58,6%, с русским – 41,4%. Количество мальчиков, участвовавших в исследовании, составило 52,1%, девочек – 47,9%.

Анализ международной базы данных показал, что средний балл всех регионов страны как по математике, так и по естествознанию выше среднего значения шкалы TIMSS (500 баллов). Самые высокие результаты в двух направлениях продемонстрировали четвероклассники города Алматы.

Средний показатель по городу составил 608 баллов по математике и 623 по естествознанию, что выше среднего по Казахстану на 104 и 73 балла соответственно (рис.2.2.7).

Рисунок 2.2.7. Средний балл 4 класс TIMSS-2015

Источник: данные НО (ИАЦ)

Сопоставительный анализ успешности выполнения математической части международного теста по содержательным разделам свидетельствует о следующем: наиболее высокие результаты при решении задач всех трех блоков продемонстрировали четвероклассники города Алматы. С математическими заданиями продвинутого уровня сложности успешно справились 44% учащихся. Это максимальный показатель.

Начальная школа города Алматы лидирует и в естествознании. Больше половины участников смогли продемонстрировать понимание природных процессов и явлений, их взаимосвязь, а также наличие начальных представлений о проведении экспериментов и исследований. Для оценки качества естественнонаучной подготовки учащихся 4-х классов в международные тесты включали задания из разделов «География», «Биология» и «Физические науки».

По всем трем блокам естествознания показатели г. Алматы значительно превышают средний результат по стране.

Общий контингент участников TIMSS-2015 составил 196 учащихся 8-х классов г. Алматы. Количество учащихся с казахским языком обучения в два раза превышает число школьников с русским языком обучения. Средний показатель по

г.Алматы РК

623

550

Естествознание/средний балл/4 класс

608

504

г.Алматы РК

Математика/средний балл/4класс

70

городу составил 575 баллов по математике и 591 по естествознанию, что выше среднего по Казахстану на 47 и 58 баллов соответственно.

Зафиксирована наибольшая доля участников, выполнивших математические задачи самых сложных уровней международного теста. Продвинутый уровень продемонстрировали 33% восьмиклассников г. Алматы, а 29% показали высокий уровень математических способностей (рис.2.2.8) .

Рисунок 2.2.8. Средний балл 8 класс TIMSS-2015

Источник: данные НО (ИАЦ)

В исследовании PISA - 2015 город Алматы представляли 442 15-летних обучающихся, 14 школ и 3 колледжа. Из них количество с казахским языком обучения – 3, с русским – 5, смешанные – 6.

Анализ информационной базы статистических данных исследования показал, что по естествознанию показатели города Алматы значительно ниже среднего показателя Казахстана - на 20 баллов. В том числе, низкие показатели в сопоставлении со средним результатом по стране дали исследования читательской грамотности. Разница показателей г.Алматы по Республике составляет меньше 25 баллов. Также сравнительный анализ по математической грамотности показал, чторезультат города Алматы ниже среднего балла Казахстана на 23 балла, а по ОЭСР на 17 баллов.

Международная база данных позволяет проанализировать показатели участников по уровням выполнения заданий теста PISA. С заданиями легких уровней сложности (1а и 1б) по естественным наукам справились 78% обучающихся. Результат свидетельствует о том, что ученики демонстрируют высокие функциональные компетенции. При этом на вопросы 5 и 6 уровней ответили всего 2% участников испытаний (рис.2.2.9).

Рисунок 2.2.9. Средний балл PISA-2015

Не справились

Низкий

Средний

Высокий

Продвинутый

5

8

25

29

33

Математика: % учащихся 8-х классов, выполнивших задания по уровням сложности

Ниже 2-уровня

2-уровень

3-уровень

4-уровень

5 и 6-уровни

20

38

30

11

2

Естествознание. Уровни достижений обучающихся

71

Материально-техническая база Результативность образовательного процесса зависит от многих факторов, в

том числе и от условий, созданных организацией образования для успешности обучения школьников.

Тем самым последовательное развитие и укрепление школьной инфраструктуры является первостепенной задачей в сфере образования. Одной из составляющих финансирования уровня общего среднего образования являются государственные расходы на объекты образования, в том числе строительство и капитальный ремонт зданий школ. По данным НОБД, доля школ, требующих капитального ремонта, составляет 22,8%, несмотря на снижение показателя на 10,1%в сравнении с 2014 годом (таблица 2.2.6 приложения).

В зданиях школ, построенных по типовым проектам, предусмотрены учебные лаборатории, мастерские, гимнастические и актовые залы, столовые, кабинеты с высокотехнологичным учебным оборудованием, широкополосным Интернетом, интерактивными учебными пособиями.

2016 году запланировано строительство 7 школ из национального фонда в рамках Государственной программы инфраструктурного развития «Нұрлы жол» на 2015-2019 годы, из них на начало учебного года построена и сдана в эксплуатацию 1 школа, в 2017 году планируется строительство 2 школ (за счет национального фонда по программе «Нұрлы жол»).

Создание в школе условий, позволяющих внедрять современные технические средства обучения, основанные на широком применении обучающих средств и обучающей техники, является важным фактором обеспечения высокого уровня организации учебного процесса. При 100-процентной компьютеризации школ города в 2016 году подключены к широкополосному Интернету 100 общеобразовательных организаций образования.

Современная наука и культура познания характеризуются стремительным развитием компьютерных технологий. ИКТ-грамотность необходима для успешного функционирования и обмена информацией во всех сферах жизни населения – образование, профессинальная деятельность и взаимодействие в обществе. Поэтому доступность ИКТ является важнейшим условием эффективной самореализации населения.

В свою очередь качество учебных изданий является неотъемлемым условием повышения качества образования. В этой связи совершенствование учебников является одной из приоритетных государственных задач. По данному направлению качественно изменена система разработки, экспертизы и издания учебной литературы, пересмотрена и актуализирована проблематика методологического и методического обеспечения процесса разработки учебников и УМК.

Кадровый потенциал

Наиболее важным ресурсом обеспечения высокого качества образования

является кадровый потенциал. От профессионализма, компетентности учителя зависит не только результативность обучения учащихся в школе, но и их успешность в жизни.

В 2016 году наметилась положительная динамика кадрового обеспечения системы школьного образования. Численность учителей общеобразовательных школ составила 16 185 человек, что выше показателя 2014 года (+1 431 чел.) (рис.2.2.10).

72

Рисунок 2.2.10. Численность педагогических кадров в динамике лет

20142015 2016


Одновременно отмечается положительная тенденция усиления качественного состава педагогического корпуса города в части получения академической степени магистра действующими учителями. Образовательные программы магистратуры являются важной ступенью качественного уровня профессиональной компетентности учителей.

Научные исследования педагогов-психологов доказывают, что учителя в зависимости от стажа педагогической деятельности проходять пять основных стадий профессионального становления: начинающие педагоги (1-2 года), молодые специалисты (2-5 лет), опытные учителя (5-10 лет), профессионалы (10-20 лет) и эксперты (свыше 20 лет).

Принцип непрерывного профессинального развития учителя подразумевает постоянный творческий поиск. Однако в первую очередь эффективность и мотивация учителя к саморазвитию моделируются социальными и материальными факторами. Это поддержка коллектива и руководства школ, управлений образования и возможности, представляемые государством.

Национальным центром повышения квалификации «Ӛрлеу» (АО НЦПК «Ӛрлеу»), призванным оказывать методическую поддержку педагогическим коллективам и содействовать их профессиональному росту, разработана единая Концепция и Стратегия повышения квалификации педагогических кадров.

По данным АО НЦПК «Ӛрлеу», в 2016 году прошли курсы обновленного содержания образования 2 214 педагогов. Одновременно в целях качественной реализации курсов повышения квалификации по уровневым программам в филиалах Центра педагогического мстерства АОО «НИШ» по программе курсов повышения квалификации нового формата, разработанной Автономной организацией образования «Назарбаев Интеллектуальные школы» (АОО «НИШ») совместно с экспертами Факультета Образования Университета Кембридж, которая сочетает очную подготовку и практическую работу в школе, обучен 1 431 педагог.

По данным НОБД, количество педагогов с высшим педагогическим образованием в 2016 году достигло 92,6%. Качественный состав педагогов, осуществляющих профессиональную деятельность в системе общего среднего образования, имеющих высшую категорию, увеличился на 2,3% за 3 года. В 2016 году доля педагогов с высшей и первой квалификационной категорией составила 55,5% (рис.2.2.11, таблица 2.2.6 приложения).

14 754 15 632 16 185

73

Рисунок 2.2.11. Качественный состав педагогических кадров, в % от их общей численности


В целях реализации Постановления Правительства Республики Казахстан № 993 от 30 марта 2012 года, приказа Управления образования города Алматы № 122 от 16 апреля 2015 года среди педагогических работников дошкольного, начального, основногои общего среднего образования, организаций технического и профессионального образования города Алматы был проведен городской конкурс «Үздік педагог- 2016».

По итогам туров городского конкурса были определены семь педагогов с наилучшей конкурсной оценкой, которые стали победителями городского этапа:

Асылбекова Марина Сергеевна, учитель русского языка и литературы cпециализированного лицея № 165 Бостандыкского района, кандидат филологических наук;

Абылкасымов Айдар Муратбекович, учитель музыки специализированной гимназии № 12 Медеуского района;

Рыскелдиева Гульмира Даулетказиевна, учитель казахского языка и литературы гимназии № 62 Алмалинского района;

Темурбаева Сафура Салимбаевна, учитель казахского языка и литературы школы-гимназии № 140 имени М. Макатаева Бостандыкского района.

высшая

категория

первая

категория

вторая

категория


33,6

21,9 24,0 20,5

74

2.3. ТЕХНИЧЕСКОЕ И ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ Высокий уровень подготовки высококвалифицированных кадров технических

специальностей является одним из факторов успешной реализации Государственной программы по форсированному индустриально-инновационному развитию. Качественный рост креативных и мобильных специалистов, обладающих необходимыми компетенциями для работы в условиях динамично и инновационно развивающегося общества, является ключевым трендом системы ТиПО.

Сеть и контингент организаций ТиПО Система ТиПО представлена инфраструктурой государственных и частных

организаций образования. При этом государственные организации занимают преобладающее место в подготовке специалистов с техническим и профессиональным образованием. По состоянию на 2016 год в городе образовательную деятельность осуществляют 85 колледжей, из них 22 государственных и 63 частных (рис. 2.3.1, таблица 2.3.1 приложения).

Рисунок 2.3.1. Динамика сети организаций ТиПО, единиц


В 2016 году численность студентов организаций технического и

профессионального образования составила 67 691 человек, так как по сравнению с 2014 годом контингент студентов прибавился на 5 716 человек. Из них доля женщин - 47,3%. Также в 2016 году численность студентов, обучающихся на государственном языке, составила 32 540 человек, из них 25 361 обучаются на базе 9 классов, 7 179 – на базе 11 классов (рис. 2.3.2, таблица 2.3.2 приложения).

Организации системы ТиПО оказывают образовательные услуги подготовки специалистов по трем формам обучения – очная, заочная и вечерняя. Традиционно существенное преобладание численности (83,4%) обучающихся по очной форме обучения свидетельствует о большей возможности получения

2014 2015 2016

22 22 22

61 62 63

государственный

частный

75

качественного технического и профессионального образования посредством государственных образовательных грантов.

Рисунок 2.3.2. Численность студентов в организациях ТиПО, человек

2014 2015 2016


Предоставление возможности получить дополнительные знания и повысить уровень квалификации в других формах обучения является положительной тенденцией развития системы ТиПО (заочная форма обучения – 15,7%, вечерняя – 0,9%).

Одним из показателей результативности функционирования системы образования является движение контингента обущающихся, в частности, уровень потери обучающихся.

Всего из организаций ТиПО в 2016 году выбыло 7 377 человек. Следует отметить, что причинами высокой доли выбытия студентов являются их перевод в другие ТиПО и финансовые затруднения. Кроме того, зафиксировано выбытие вследствие неуспеваемости, состояния здоровья, нарушения учебной дисциплины, в связи с переводом на другие формы обучения, а также по собственному желанию.

Высокое значение вышеперечисленных показателей требует проведения более глубокого анализа, выявления причин, в том числе и по оказанию педагогической поддержки студентов, качественной организации учебно-воспитательного процесса.

Одним из качественных показателей результативной деятельности организаций системы ТиПО является доля выпускников, получивших дипломы с отличием. При большем количестве выпускников колледжей 2014 года (1 834 чел.) в сравнении с 2016 годам (1 675 чел.) доля студентов, завершивших обучение с отличием, практически равнозначная (9,4% и 9,1% соответственно).

В 2016 году общая численность выпускников составила 18 438 человек, из них получили диплом с отличием 1675 единиц (рис. 2.3.3, таблица 2.3.3 приложения).

61 975 61 616

67 691

76

Рисунок 2.3.3. Количество выпускников и выпускников, получивших диплом с

отличием, 2016 год


Современный рынок труда предъявляет новые требования к специалистам данного уровня образования. Это, в свою очередь, является одним из факторов необходимости совершенствования профессиональных навыков в течение жизни.

Основные функции участников производственного обучения регулируются Правилами организации дуального обучения. В 2015 году принципы дуального обучения МОН РК законодательно закреплены.

В рамках проекта «Модернизация ТиПО» 34 колледжа разработали и внедрили модульные программы. Учтены локальные требования работодателя и возможности материально-технической базы колледжей.

В целом за 5 лет в Алматы количество колледжей с дуальным обучением выросло до 34-х. Из них государственные колледжи – 20 единиц, а частные – 14. В них обозначены требования к содержанию, к условиям труда и компетенциям работников. Уникальность новых образовательных программ в том, что в них интегрированы родственные квалификации одного вида деятельности. За счет исключения дублирования учебных предметов непрерывное образование проходит в сокращенные сроки и может быть использовано в системе переподготовки и повышения квалификации специалистов.

Среди целевых показателей по модернизации системы ТиПО значительным является показатель, характеризующий улучшение результатов оценки навыков, и это разумная мера по улучшению ТиПО. В то же время индикатор для улучшения доли работающих выпускников ТиПО выходит за рамки обязанностей ТиПО, так как успех трудоустройства выпускников зависит от многих других факторов.

Отсутствие положительной динамики показателей результативности образовательных достижений студентов колледжей свидетельствует о недостаточно эффективной организации учебно-воспитательного процесса педагогическими коллективами и слабой оснащенности материально-тхнической базы организаций системы ТиПО. Достаточно высокий уровень подготовки выпускников является залогом их успешного дальнейшего трудоустройства и социализации. Впервые в 2016 году по системе дуального обучения окончили 169 студентов, из них трудоустроены 90 человек.

В 2016 году учащиеся колледжей приняли активное участие в конкурсах, фестивалях, разных форумах, в научных проектах, в выставкахи военно-спортивных мероприятиях:

18 438

1675

количество выпускники

количество получивших

диплом с отличием

77

25-26 февраля 2016 года был проведен городской чемпионат профессионального мастерства "WorldSkills Almaty" среди учащихся учебных заведений ТиПО. Чемпионат 2016 года WorldSkillsAlmaty прошел среди студентов и выпускников колледжей по12 компетенциям.

15 апреля 2016 года на базе Политехнического колледжа был проведен фестиваль «Моя будущая профессия» для 9-11-х классов общеобразовательных школ города. В рамках данного мероприятия была организована выставка творческих работ учащихся колледжей, а также подготовлены профориентационные материалы по профессиям и специальностям (буклеты, визитки и видеоролики).

20-21 апреля 2016 года был проведен отборочный конкурс «Лучший педагог - 2016» среди преподавателей специальных дисциплин государственных и негосударственных колледжей, на базе колледжа полиграфии. По результатам конкурса жюри определило победителя Гран-при – Джалилова Азиза Авдуновича, преподавателя специальных дисциплин колледжа индустрии туризма и гостеприимства.

20 мая 2016 года на базе Политехнического колледжа был проведен городской I региональный форум работодателей IT – компаний «IT специалист – двигатель будущего». Организаторы форума: Алматинский государственный политехнический колледж Управления Образования города Алматы.

7 ноября 2016 годана базе Политехнического колледжа был проведен городской конкурс «Тіл – халық қазынасы» на знание государственного языка учащихся европейской национальности среди обучающихся 2 курса колледжей. Обладателем Гран-при стал студент Политехнического колледжа – Долгохвост Федор.

Также педагоги в организациях технического и профессионального образования принимали участие в семинарах и конференциях:

22 января 2016 года была проведена городская секция по специальности «Туризм» на базе колледжа сервиса и технологий. Была рассмотрена учебно-планирующая документация по данной специальности, еѐ соответствие ГОСО. Всего участвовало 10 человек из колледжа моды и дизайна, колледжа индустрии туризма и гостеприимства.

12 февраля 2016 года была проведена городская секция по профессии «Дизайн» на базе колледжа сервисного обслуживания. Была рассмотрена учебно-планирующая документация по данной специальности, еѐ соответствие ГОСО.

17 февраля 2016 года на базе колледжа Транспорта и коммуникаций был проведен городской семинар на тему: «Электронная библиотека: возможности для информационного обслуживания пользователей» для библиотекарей колледжа.

30 марта 2016 года на базе колледжа пассажирского транспорта и технологий был проведен городской семинар на тему: «Учебно-методическое обеспечение - повышение педагогической и профессиональной компетенции мастеров п/о».

20 мая 2016 года на базе колледжа энергетики и электронных технологий был проведен городской семинар на тему: «Использование здоровьесберегающих технологий на занятиях физического воспитания» для молодых преподавателей физического воспитания. Обобщение и распространение передового педагогического опыта и творческий отчет преподавателя физического воспитания И.Г.Федоровой.

78

27 мая 2016 года на базе Автомеханического колледжа был проведен городской семинар на тему: «Интеграция специальных и общеобразовательных дисциплин как средство повышения качества обучения».

2 июня 2016 года на базе колледжа сервисного обслуживания была проведена городская конференция на тему: «Дуальное обучение – гарантия трудоустройства» среди государственных и негосударственных колледжей.

17 июня 2016 года была проведена городская секция по специальности «Электроснабжение» на базе колледжа энергетики и электронных технологий.

25 августа 2016 года на базе политехнического колледжа было проведено августовское пленарное совещание работников ТиПО по теме: «Социальный диалог работодателей и организаций ТиПО как основа повышения качества подготовки рабочих кадров».

9 сентября 2016 года была проведена городская секция по специальности «Мебельное производство» на базе строительно-технического колледжа.

21 октября 2016 г на базе колледжа сервиса и технологий был проведен семинар на тему: «Активизация работы по изучению, обобщению и распространению передового педагогического опыта творческих работников ТиПО» для преподавателей специальных дисциплин и мастеров производственного обучения, в котором приняли участие 50 человек.

Материально-техническая база

По данным НОБД, в 2015 году общая площадь зданий ТиПО составляла 514 398 кв.м., из них собственная – 454 736 кв.м., арендованная – 59 662 кв.м. Проектная мощность учебных зданий – 59 627 кв.м., столовой – 9 393 кв.м., площадь спортивного зала – 35 288 кв.м., актового зала – 14 920 кв.м.

Также в рамках модернизации ТиПО в 2016 году проведено обновление и переоснащение мастерских колледжей современным производственным и технологическим оборудованием, увеличено за счет бюджетных средств. Количество учебных кабинетов - 2 645, учебных лабораторий - 327, количество мастерских - 243 (рис. 2.3.4, таблица 2.3.4 приложения).

Рисунок 2.3.4. Материально-техническая база организаций ТиПО




площадь учебного здания

площадь спортивного зала

площадь актового зала

площадь столовой

454 736

59 662

59 627

35 288

14 920

9 393

79

Колледжи города укрепляют материальную базу ИКТ. В 2016 году рост показателя оснащенности комплектами интерактивного оборудования составил 435 ед., компьютерными классами – 8 120 ед. и компьютеров с доступом к глобальной сети Интернет – 6 100 единиц.

Информационное обеспечение организаций данного уровня образования является важным ресурсом качественной подготовки специалистов ТиПО в свете требований современного индустриального общества. Одновременно с компьютеризацией осуществляется процесс подключения: 85 организаций ТиПО подключены к сети Интернет на 100%.

Кадровый потенциал

Показатель численности педагогических работников (ИПР) системы ТиПО в 2016 году составил 4 866 человек, из них администрация (476 человек), преподаватели (3 900 чел.), мастера производственного обучения (490 чел.).В государственных колледжах доля преподавателей 97,6%, в том числе психологи (48), методисты (87), воспитатели (27) человек (таблица 2.3.5 приложения).

В 2016 году высшую категорию среди педагогов ТиПО имеют 23,3% (907 чел.), а также доля педагогов с высшей и первой квалификационной категорией составила 41,8% (рис. 2.3.5, таблица 2.3.6 приложения).

Рисунок 2.3.5. Квалификационная категория преподавателей,

в % от общей численности


Одним из основных условий успешного реформирования системы ТиПО является развитие эффективной системы повышения квалификации с учетом передового международного опыта профессинального становления управленческих и инженерно-преподавательских кадров.

В рамках реализации договоров по внедрению основных принципов дуального обучения 123 преподавателя от общего количества прошли стажировку на производственных площадках отечественных компаний (3,0%). Более 800 педагогических работников от общего количества ИПР прошли краткосрочные курсы повышения квалификации по новым технологиям обучения на базе региональных филиалов АО «Ӛрлеу».

высшая категория

первая категория

вторая категория


907

720 844

1 429

80

ЗАКЛЮЧЕНИЕ

Проведенный анализ состояния системы образования в 2016 году показывает, что г. Алматы по уровню создаваемых социально-экономических условий для функционирования системы образования, еѐ ресурсного обеспечения, организации и осуществления образовательного процесса достиг по многим параметрам высоких результатов. Укрепились многие позитивные тенденции улучшения состояния системы образования города. В то же время продолжают иметь место значительные проблемы, целенаправленное и планомерное решение которых будет способствовать дальнейшему эффективному развитию системы образования.

ДОШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

Выводы

Количество дошкольных организаций за три года увеличилось на 61,6%, при этом доля частных организаций увеличилась на 54,7%.

С расширением сети дошкольных организаций увеличился и контингент детей. Динамика трех лет показывает, что контингент увеличился на 6 609 воспитанников.

В возрасте от 1 до 7 лет охваченных дошкольным воспитанием и обучением –55 616 детей, из них в государственных ДОО – 72,5%, в частных ДОО – 23,8%, в дошкольных мини-центрах – 3,7%.

В 2016 году функционировало 199 ДО с казахским, 151 - с русским и 207 - со смешанным языками воспитания и обучения.

Из 349 детских садов 72,6% составляют типовые здания. Расположены в приспособленных зданиях 27,4% (132 чел.).

Более половины педагогов сферы дошкольного образования,а именно 78,6% имеют высшее образование, а 21,4% - техническое и профессиональное образование.

Высшую категорию среди педагогов ДО имеют 19,8% воспитателей (1 123 чел.). Первую – 16,0% воспитателей (905 чел.), вторую – 20,3% воспитателей (1 152 чел.). Педагогов дошкольного воспитания и обучения, не имеющих категории - 43,9% или 2 488 чел..

Рекомендации

Несмотря на значительный охват детей дошкольным образованием, сохраняется нехватка мест.Поэтому необходимо постоянно увеличивать число дошкольных организаций путем привлечения спонсоров из негосударственного сектора

Для реализации программы трехъязычия требуются квалифицированные педагоги дошкольного образования. Необходимо решить вопрос об организации переобучения и поддержки имеющихся и вновь прибывающих сотрудников. В связи с чем, необходимо своевременно повышать квалификацию по программе трехъязычия.

81

НАЧАЛЬНОЕ, ОСНОВНОЕ СРЕДНЕЕ И ОБЩЕЕ СРЕДНЕЕ ОБРАЗОВАНИЕ

Выводы

Численность учащихся составила 236 731, из них контингент государственных школ составляет 95,2%, а в частных шолах 4,8%.

По сравнению 2014 годом на 35,3% увеличилось количество государственных школ, а частных – на 27,9%.

Контингент дневных общеобразовательных школ в 2016 году увеличился и составил 191 710 человек (+34 351 чел.).

По итогом ЕНТ- 2016средний балл составил 96,22 (по республике – 81,2). Аттестат об общем среднем образовании «Алтын белгі» подтвердили 254

выпускника (по РК – 51,6%). По итогом ВОУД-2016 средний балл составил 52,25. Доля школ, требующих капитального ремонта, составляет 22,8%. К широкополосному Интернету подключено 100% школ города. Численность педагогических кадров в 2016 году составила 16 185 человек,

что незначительно выше показателя 2014 года (+1 431 чел.) По программе курсов повышения квалификации нового формата обучено

2 214 педагога. Доля педагогов с высшей и первой квалификационной категорией

составила 55,5% Общая площадь зданий ТиПО составляла 514 398 кв.м., из них

собственная – 454 736 кв.м., арендованная – 59 662 кв.м. Проектная мощность учебных зданий – 59 627 кв.м., столовой – 9 393 кв.м., площадь спортивного зала – 35 288 кв.м., актового зала –14 920 кв.м.

Количество учебных кабинетов - 2 645, учебных лабораторий - 327, количество мастерских – 243.


Для использования различных элементов подготовки и развития преподавателей необходим системной подход, что требует координации и интеграции нескольких элементов. Для этого необходимо разработать отбор при приеме в педагогических вузах.

В настоящий момент существует разрыв между требованиями, предъявляемыми к учебным помещениям, и реальной ситуацией в школе. В связи с этим нужно решить вопрос соответствия современным технологическим требованиям новых технологий в процессе преподавания и обучения.

82

ТЕХНИЧЕСКОЕ И ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ

Выводы Образовательную деятельность осуществляют 85 колледжей, из них 22

государственных и 63 частных. Численность студентов организаций технического и профессионального

образования составила 67 691 человек, что выше показателя 2014 года (+5 716 чел.).

Количество студентов колледжей на базе 9 классов составило 44 611, на базе 11 классов – 17 005 человек.

Численность студентов, обучающихся на государственном языке, составила 32 540 человек, из них 25 361 обучаются на базе 9 классов, 7 179 – 11 классов.

Численность выпускников составила 18 438 человек, из них получили диплом с отличием 1 675 единиц.

Высшую категорию среди педагогов ТиПО имеют 23,3% (907 чел.), а также доля педагогов с высшей и первой квалификационной категорией составила 41,8% .

Общий контингент ТиПО включает также 4 480 преподавателей специальных и общеобразовательных дисциплин. Из них 88,2% имеют высшее образование, 40,8% - первую и высшую категорию.


Необходимо разработать механизмы привлечения высококвалифицированных кадров с целью повышения статуса инженерно-педагогических работников.

Существующая инфраструктура и материально-техническое оснащение системы ТиПО не обеспечивают должной качественной подготовки кадров. В связи с этим необходимо более широко применять дуальное обучение.

83

ГЛОССАРИЙ

Аттестация педагогических работников – процедура, проводимая с целью определения соответствия уровня квалификации педагогического работника квалификационным требованиям.

Валовой внутренний продукт (ВВП) – сумма добавленной стоимости, полученная всеми производителями экономической системы, включая оптовую и розничную торговлю, транспорт, плюс все налоги на продукты, минус все субсидии, не включенные в стоимость продуктов.

Государственная аттестация организаций образования – процедура, проводимая с целью контроля соответствия образовательных услуг, предоставляемых организациями образования, требованиям государственного общеобязательного стандарта.

Доктор философии (PhD), доктор по профилю – ученая степень, присуждаемая лицам, освоившим профессиональные образовательные учебные программы докторантуры по соответствующим специальностям и защитившим диссертацию.

Дополнительное образование – процесс воспитания и обучения, осуществляемый с целью удовлетворения всесторонних потребностей обучающихся и воспитанников.

Единное национальное тестирование (ЕНТ) – одна из форм итоговой аттестации обучающихся в организациях общего среднего образования, совмещенной со вступительными экзаменами в организации образования, дающие послесреднее или высшее образование.

Институт повышения квалификации – организация образования, реализующая актуальные образовательные учебные программы профессионального повышения квалификации и переподготовку кадров в системе непрерывного образования, осуществляющая поддержку инновационных процессов в образовании, обеспечивающих эффективность методической работы.

Кандидат наук, доктор наук – ученые степени, присужденные на основании защиты диссертаций соискателями.

Квалификация – отражаемые в документе об образовании вид и уровень профессиональной подготовленности выпускника к выполнению профессиональной деятельности или продолжению образования.

Колледж – учебное заведение, реализующее общеобразовательные учебные программы общего среднего образования и профессиональные учебные программы технического и профессионального, послесреднего образования.

Контингент приема – количество и общая характеристика претендентов, принятых в учебное заведение.

Контингент выпуска – количество и общая характеристика выпускников учебного заведения.

Контингент обучающихся – количество и общая характеристика обучающихся в учебном заведении.

Конкурентоспособность – способность выдержать конкуренцию, противостоять конкурентам.

84

Коэффициент выпуска – отношение количества выпускников к общему числу обучающихся в учебном заведении. Коэффициент охвата образованием – численность обучающихся на определенном уровне образования, независимо от возраста, в процентном отношении к численности населения типичной возрастной группы данного уровня образования.

Магистр – академическая степень, присуждаемая лицам, освоившим профессиональные учебные программы послевузовского образования.

Магистратура – профессиональная образовательная учебная программа послевузовского образования, направленная на подготовку научных и педагогических кадров с присуждением академической степени «магистр» по соответствующей специальности.

Национальная система оценки качества образования – совокупность институциональных структур, процедур, форм и способов установления соответствия качества образования государственным общеобязательным стандартам образования, потребностям личности, общества и государства.

Образовательный грант – целевая сумма денег, предоставляемая обучающемуся на условиях, установленных законодательством Республики Казахстан, для оплаты профессионального образования.

Общеобразовательная школа – учебное заведение, реализующее общеобразовательные учебные программы начального, основного среднего и общего среднего образования, а также учебные программы дополнительного образования обучающихся и воспитанников.

Оценка уровня профессиональной подготовленности – определение степени соответствия уровня квалификации (способности) выпускника организаций образования, реализующих образовательные учебные программы технического и профессионального, послесреднего образования, к выполнению работы в рамках соответствующего вида профессиональной деятельности.

Педагогические кадры – принятый на работу в учебное заведение персонал, обеспечивающий непосредственное обучение и воспитание обучающихся.

Предшкольная подготовка – форма обязательной и бесплатной подготовки 5(6)-летних детей к освоению школьной программы, осуществляющаяся в предшкольных группах дошкольных организаций образования или предшкольных классах общеобразовательных учебных заведений.

Перечень профессий и специальностей – систематизированный реестр профессий и специальностей, определяющий наиболее общие параметры обучения: уровень профессиональной квалификации, сроки обучения в зависимости от базового образования.

Рейтинг – метод субъективной оценки какого-либо явления по заданной шкале.

Типичный возраст – возрастная группа населения, соответствующая данному уровню образования, исходя из теоретического возраста поступления и продолжительности обучения.

Учебный план – основной документ, регламентирующий перечень и объем учебных дисциплин (предметов) соответствующего уровня образования, порядок их изучения и формы контроля.

85

Учебная программа – программа, определяющая по каждой учебной дисциплине (предмету) содержание и объем знаний, умений, навыков и компетенций, подлежащих освоению.

Форма обучения – организация обучения и воспитания. Реализуется в виде очной (дневная и вечерная), заочной и экстернат форм.

E-learning (сокращение от англ.ElectronicLearning) – система электронного обучения, синоним таких терминов, как электронное обучение, дистанционное обучение, обучение с применением компьютеров, сетевое обучение, виртуальное обучение, обучение при помощи информационных, электронных технологий.

PISA (ProgrammeforInternationalStudentAssessment) – международное исследование по оценке математической грамотности и грамотности в области чтения и естествознания 15-16-летних учащихся.

TIMSS (TrendsinMathematicsandScienceStudy) – Международное сравнительное мониторинговое исследование качества математического и естествонно-научного образования.

PIRLS (ProgressinInternationalReadingLiteracyStudy) – международное исследование качества чтения и понимания текста

86

БИБЛИОГРАФИЯ Документы общегосударственного значения

1. Послание Президента Республики Казахстан Н. Назарбаева народу Казахстана Стратегия «Казахстан-2050». Астана, декабрь 2012. 2.Послание Президента Республики Казахстан Н. Назарбаева народу Казахстана «Нурлы жол – путь в будущее». Астана, ноябрь 2014. 3.Послание Президента Республики Казахстан Н. Назарбаева народу Казахстана «Казахстан в новой глобальной реальности: рост, реформы, развитие». Астана, ноябрь, 2015.

Законы Республики Казахстан

4. Закон Республики Казахстан «Об образовании» . 5. Закон Республики Казахстан «О правах ребенка в Республике Казахстан». 6. Закон Республики Казахстан «О науке». 7. Закон Республики Казахстан «О социальной и медико-педагогической коррекционной поддержке детей с ограниченными возможностями». 8. Закон Республики Казахстан «Об административных процедурах».

Государственные программы

9. Государственная программа развития образования Республики Казахстан на 2011-2020 годы. 10. Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010-2014 годы.

Постановления Правительства Республики Казахстан

11. Постановление Правительства Республики Казахстан № 130 от 11 февраля 2011 года «Об утверждении Плана мероприятий на 2016-2020 годы по реализации Государственной программы развития образования Республики Казахстан на 2011-2020 годы (1 этап)». 12. Постановление Правительства Республики Казахстан № 140 от 26 февраля 2010 года «Об утверждении стандарта оказания государственной услуги «Регистрация детей дошкольного возраста (до 7 лет) для направления в детские дошкольные организации» (с изменениями и дополнениями от 10 июня 2010 года).

Приказы Министерства образования и науки Республики Казахстан

13. Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 сентября 2013 года № 375 «Об утверждении Типовых правил деятельности по видам общеобразовательных организаций (начального, основного среднего и общего среднего образования)». 14. Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан «Об утверждении типовых правил деятельности видов дошкольных организаций» от 29 мая 2013 года № 206. 15. Дошкольные учреждения. Строительные нормы и правила РК СНиП РК 3.02-24-2004.

87

Доклады и отчеты

16. Национальный доклад о состоянии и развитии образования в Республике Казахстан. – Астана, 2013. 17. Национальный доклад о состоянии и развитии образования в Республике Казахстан. – Астана, 2014. 18. Национальный доклад о состоянии и развитии образования в Республике Казахстан. – Астана, 2015. 19. Статистика системы образования Республики Казахстан. Национальный сборник – НЦОСО: Астана, 2015. 20. Основные результаты международного исследования PISA-2015 21. Основные результаты международного исследования TIMSS-2015 22. Доклад о состоянии и развитии образования г. Алматы (2011-2013 гг.). Алматы, 2014. 23. Итоги ЕНТ и ВОУД. 2015-2016 учебный год. Алматы, 2016. 24. Отчетная встреча акима города Алматы с населением. Алматы, 2016.

88

ҚОСЫМША

ПРИЛОЖЕНИЕ

Кесте/Таблица 2.1. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарының желісі

Cеть организаций дошкольного воспитания и обучения

№ Аудан / Район мемлекеттік / государственные жекеменшік / частные

барлық МҰ /


ДО+ДМЦ)

2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

1. Алатау/Алатауский 9 13 17 16 29 46 26 45 67

2. Алмалы/Алмалинский 24 26 25 11 12 28 41 46 72

3. Әуезов/Ауэзовский 38 45 41 31 35 59 83 94 108

4. Бостандық/Бостандыкский 27 29 27 26 29 49 69 74 99

5. Жетісу/Жетысуский 21 21 21 6 8 25 28 35 57

6. Медеу/Медеуский 16 16 16 28 30 43 46 48 65

7. Түрксіб/Турксибский 21 21 21 12 15 27 36 40 52

8. Наурызбай/Наурызбайский 2 2 2 12 17 34 14 19 37

қала бойынша /по городу 158 173 170 142 175 311 343 401 557


мемлекеттік МҰ үлесі /

доля государственных

ДОО

жекеменшік МҰ үлесі /

доля частных

ДОО

барлық МҰ /


ДО+ДМЦ)

2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

1. Алатау/Алатауский 5,7% 7,5% 10,0% 11,3% 16,6% 14,8% 7,6% 11,2% 12,0%

2. Алмалы/Алмалинский 15,3% 15,0% 14,7% 7,7% 6,8% 9,0% 11,9% 11,5% 13,0%

3. Әуезов/Ауэзовский 24,0% 26,0% 24,1% 21,8% 20,0% 19,0% 24,2% 23,4% 19,4%

4. Бостандық/Бостандыкский 17,0% 16,7% 15,9% 18,3% 16,6% 15,7% 20,1% 18,4% 17,8%

5. Жетісу/Жетысуский 13,3% 12,1% 12,3% 4,2% 4,6% 8,0% 8,2% 8,7% 10,2%

6. Медеу/Медеуский 10,1% 9,1% 9,4% 19,7% 17,1% 13,8% 13,4% 12,0% 11,7%

7. Түрксіб/Турксибский 13,3% 12,1% 12,3% 8,5% 8,6% 8,7% 10,5% 10,0% 9,3%

8. Наурызбай/Наурызбайский 1,3% 11,5% 1,2% 8,5% 9,7% 11,0% 4,1% 4,8% 6,6%

қала бойынша /по городу 46,0 43,2% 30,5% 35,4% 43,6% 55,8% 100,0% 100,0% 100,0%

Кесте/Таблица 2.2. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарындағы балалардың контингенті

Контингент детей дошкольного воспитания и обучения

№ жылы/

годы




частных шағын орталықтар

/мини-центры

барлық МҰ балалар /

всего детей ДО (МҰ-

МШО,

ДО+ДМЦ)

1 2 3 4 5 6

1. 2014 36 464 9318 3225 49007

2. 2015 38518 10837 3857 53212

3. 2016 40328 13261 2021 55616

89

№ жылы/

годы

мемлекеттік МҰ балалар үлесі /

долядетей в государственных

ДОО

жекеменшік МҰ балалар үлесі /

доля детей частных

ДОО

шағын орталықтар балалар

үлесі / доля детеймини-центры

1 2 3 4 5

1. 2014 74,4% 19,0% 6,6%

2. 2015 72,4% 20,4% 7,2%

3. 2016 72,5% 23,8% 3,7%

Кесте/Таблица 2.3. Оқыту тілі бойынша мектепке дейінгі ұйымдар туралы мәліметтер

Сведения о дошкольных организациях по языкам обучения

№ қала

/город

2014 2015 2016










қазақша /

на

казахском

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на

двух

қазақша /

на

казахском

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на двух

қазақша /

на

казахском

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на

двух

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

қала бойынша

/ по городу 14196 8705 0 16800 11752 24660 18500 11576 25540

№ қала /

город

2014 2015 2016


и воспитание в которых

ведется только на:



только на:



только на:

қазақша /

на

казахско

м

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на двух

қазақша /

на

казахско

м

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на двух

қазақша /

на

казахском

орысша

/ на

русском

екі

тілде/

на

двух

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

қала бойынша /

по городу 61,99% 38,01%

0,00% 31,6% 22,1%

46,3% 33,2% 20,9%

45,9%

Кесте/Таблица 2.4. Мектепке дейінгі ұйымдардың техникалық жағдайы, жалпы санына

пайыздық қатынаста

Техническое состояние зданий дошкольных организаций образования,

в процентном соотношении от их общего числа

Город

2014






ремонта

апат


аварийные

1 2 3 4 5

Алматы 74,7% 25,3% 20,3% 0,0%

Город

2015






ремонта

апат


аварийные

1 2 3 4 5

Алматы 73,6% 26,4% 20,2% 0,0%

90

Город

2016






ремонта

апат


аварийные

1 2 3 4 5

Алматы 72,6% 27,4% 0,0% 0,0%

Кесте/Таблица 2.5. Мектепке дейінгі ұйымдардың педагог кадрларының

білім деңгейлері туралы мәліметтер/ білімі

Сведения о качественном составе педагогических кадров дошкольных организаций образования

№ жылы/

годы

педагогтар саны, адам /

количество педагогов,

чел.

жоғары білімі бар /

с высшим


аяқталмаған жоғары

білімі бар / не

закончено с высшим


орта білімі бар

/сосредним

специальным


1 2 3 4 5 6

1. 2014 4452 3353 144 955

2. 2015 5332 3857 338 1137

3. 2016 5668 4457 261 950

Кесте/Таблица 2.6. Мектепке дейінгі ұйымдардың педагог кадрларының білім деңгейлері туралы

мәліметтер / санаты

Сведения о качественном составе педагогических кадров дошкольных организаций/ категория

№ қала /

город





жоғары / с высшей бірінші / с первой екінші / со второй

санаты жоқ /

без

категории

1 2 3 4 5 6 7

1. 2014 4452 687 823 1228 1714

2. 2015 5332 831 824 1327 2350

3. 2016 5668 1123 905 1152 2488

қала /

город




имеющих высшую

категорию




имеющих первую

категорию


мұғалімдердің

пайыздық үлесі / доля

учителей, имеющих

вторую категорию

санаты жоқ


үлесі / доля учителей, не

имеющих категорию

2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

по

городу 15,4% 15,6% 19,9% 18,5% 15,5% 15,9% 27,6% 24,9% 20,3% 38,5% 44,1% 43,9%

Кесте/Таблица 2.2.1. Жалпы білім беретін мектептер, бірлік

Сеть общеобразовательных школ, единиц

№ жылы/ годы барлығы/всего




частных

1 2 3 4 5

1. 2014 227 186 41

2. 2015 244 201 43

3. 2016 245 201 44

91


2016

Барлығы/

всего





частные

1 2 3 4 5

1. Алатау/Алатауский 26 25 2

2. Алмалы/Алмалинский 38 29 9

3. Әуезов/Ауэзовский 39 32 7

4. Бостандық/Бостандыкский 47 33 14

5. Жетісу/Жетысуский 23 22 0

6. Медеу/Медеуский 34 28 6

7. Түрксіб/Турксибский 28 26 2

8. Наурызбай/Наурызбайский 11 7 4

қала бойынша /по городу 245 201 44

Кесте/Таблица 2.2.2. Меншік нысаны бойынша күндізгі жалпы білім беретін мектептерде оқитын

оқушылар үлесі, барлық оқушылар санына пайыздық қатынаста

Доля учащихся дневных общеобразовательных школ по формам собственности, в процентном

соотношенииот общей численности учащихся

№ Аудан/Район

Доля учащихся, обучающихся в

государственных школах

Доля учащихся, обучающихся в частных

школах

2014 2015 2016 2014 2015 2016

1 2 3 4 5 6 7 8

1. Алатау/Алатауский 97,20% 96,23% 99,65% 1,80% 1,77% 0,35%

2. Алмалы/Алмалинский 92,25% 91,01% 92,38% 6,75% 5,99% 7,62%

3. Әуезов/Ауэзовский 92,20% 92,23% 96,56% 6,80% 6,64% 3,44%

4. Бостандық/Бостандыкский 86,97% 85,96% 85,34% 2,63% 12,04% 14,66%

5. Жетісу/Жетысуский 97,70% 95,65% 100,0% 1,30% 3,35% 0,00%

6. Медеу/Медеуский 91,69% 88,23% 94,32% 6,31% 8,77% 5,68%

7. Түрксіб/Турксибский 95,59% 95,49% 99,41% 2,55% 2,74% 0,59%

8. Наурызбай/Наурызбайский 100% 100% 94,98% 0,0% 0,0% 5,02%

Қала бойынша/ по городу 94,2% 93,1% 95,2% 4,02 5,9% 4,8%

Кесте/Таблица 2.2.3 «Алтын белгі» белгісін растағандар пайызы

Процент подтверждения знака «Алтын белгі»

№ Аудан/Район Үміткерлер/

Претенденты

Растағандар/

Подтвердили

%подтверждения

ЕНТ-2015 ЕНТ-2016

1 Алатау/Алатауский 63 58 80,7% 92,1%

2 Алмалы/Алмалинский 42 38 80,4% 90,5%

3 Әуезов/Ауэзовский 52 48 76,0% 92,3%

4 Бостандық/Бостандыкский 38 28 77,3% 73,7%

5 Жетісу/Жетысуский 16 11 81,8% 68,8%

6 Медеу/Медеуский 55 47 84,0% 85,5%

7 Наурызбай/Наурызбайский 15 13 74,4% 86,7%

8 Түрксіб/Турксибский 16 11 83,3% 68,8%

Қала бойынша/ по городу 297 254 79,8% 85,5%

92

Кесте/Таблица 2.2.4. ОЖСБ-2016 Орташа балл

Средний балл ВОУД-2016

№ Аудан/Район Количество школ Участвовали в

ВОУД

Общий Ср.

балл

1 Алатау/Алатауский 4 385 48,13

2 Алмалы/Алмалинский 2 89 58,39

3 Әуезов/Ауэзовский 5 432 60,87

4 Бостандық/Бостандыкский 3 176 51,49

5 Жетісу/Жетысуский 2 178 49,76

6 Медеу/Медеуский 2 91 45,27

7 Наурызбай/Наурызбайский 1 80 33,56

8 Түрксіб/Турксибский 3 174 52,40

Қала бойынша/ по городу 22 1 605 52,25

Кесте/Таблица 2.2.5. ҰБТ-2016 Орташа балл

Средний балл ЕНТ-2016

№ Аудан/Район СрБалл

каз.яз.об

СрБалл

рус.яз.об

Общий СрБалл

ЕНТ-2015 ЕНТ-2016

1 Алатау/Алатауский 104,36 98,67 97,70 103,46

2 Алмалы/Алмалинский 95,45 97,08 93,40 96,46

3 Әуезов/Ауэзовский 96,83 95,31 91,71 96,13

4 Бостандық/Бостандыкский 101,61 91,10 90,45 94,32

5 Жетісу/Жетысуский 91,76 89,69 91,28 90,86

6 Медеу/Медеуский 102,66 93,84 92,33 98,79

7 Наурызбай/Наурызбайский 89,65 77,78 87,83 87,46

8 Түрксіб/Турксибский 97,88 91,76 89,52 94,31

Қала бойынша/ по городу 98,63 93,69 92,10 96,22

93

Кесте/Таблица 2.2.6. Жалпы орта білім беру ұйымдарының оқу ғимараттарының техникалық

жағдайы, жалпы мектептер санына пайыздық қатынаста

Техническое состояние учебных зданий организаций общего среднего образования,

в процентном соотношении от общего числа школ

Город

2014 2015 2016



школ



школ



школ

Ти

пті

к ғ

им

арат

та о

рн

алас

қан

дар

/

рас

по

ло

жен

ны

х в

ти

по

вы

х з

дан

иях

Бей

імд

елге

н ғ

им

арат

та

ор

нал

асм

қан

дар

/ р

асп

оло

жен

ны

х в

пр

исп

осо

блен

ны

х з

дан

иях

Кү

рд

елі

жө

нд

еуд

і та

лап

ете

ді/

треб

ую

щи

х к

апи

тальн

ого

рем

он

та

Ап

атты

жағ

дай

да

тұр

ған

/

нах

од

ящ

их

ся в

авар

ий

но

м с

ост

оян

ии

Ти

пті

к ғ

им

арат

та о

рн

алас

қан

дар

/

рас

по

ло

жен

ны

х в

ти

по

вы

х з

дан

иях

Бей

імд

елге

н ғ

им

арат

та

ор

нал

асм

қан

дар

/ р

асп

оло

жен

ны

х в

пр

исп

осо

блен

ны

х з

дан

иях

Кү

рд

елі

жө

нд

еуд

і та

лап

ете

ді/

треб

ую

щи

х к

апи

тальн

ого

рем

он

та

Ап

атты

жағ

дай

да

тұр

ған

/

нах

од

ящ

их

ся в

авар

ий

но

м с

ост

оян

ии

Ти

пті

к ғ

им

арат

та о

рн

алас

қан

дар

/

рас

по

ло

жен

ны

х в

ти

по

вы

х з

дан

иях

Бей

імд

елге

н ғ

им

арат

та

ор

нал

асм

қан

дар

/ р

асп

оло

жен

ны

х в

пр

исп

осо

блен

ны

х з

дан

иях

Кү

рд

елі

жө

нд

еуд

і та

лап

ете

ді/

треб

ую

щи

х к

апи

тальн

ого

рем

он

та

Ап

атты

жағ

дай

да

тұр

ған

/

нах

од

ящ

их

ся в

авар

ий

но

м с

ост

оян

ии

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Алматы 55,3% 44,7% 32,9% 0,0% 56,1% 43,0% 32,9% 0,0% 57,4% 19,8% 22,8% 0,0%

Кесте/Таблица 2.2.7. Күндізгі жалпы білім беретін мектептердегі педагог қызметкерлердің

сапалық құрамы, адамдар

Качественный состав педагогических работников дневных общеобразовательных школ, человек

Қала

Город

2015 2016

Численность

педагогических работников,

всего



категори

и

Численност

ь педагоги

ческих


всего



категори

и высшую первую вторую высшую первую вторую

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Алматы 15632 5144 3174 3782 3532 18 105 6 088 3 751 4 303 3 963

Қала

Город

2015 2016

Доля педагогических


всего



катего рии

Доля

педагогичес

ких работников,

всего



категории высшую первую вторую высшую первую вторую

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Алматы 15632 32,9% 20,3% 24,2% 22,6% 18 105 33,6% 20,7% 23,8% 21,9%

94

Кесте/Таблица 2.3.1. Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының желісі туралы мәліметтер

Сведения о состоянии сети учебных заведений технического и профессионального образования

Қа

ла

/Гор

од 2014 2015 2016

барлығы / всего




мемлекеттік / государ

ственных


емес /не



ственных


емес / не



ственных

мемлекет

тік емес /

не государ ственных

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Алм

аты

83 22 61 84 22 62 85 22 63

Кесте/Таблица 2.3.2. Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының желісі мен контингенті

Сеть и контингент организаций технического и профессионального орбазования

Қала/

Город

барлығы /

всего

ондағы / в том числе оқитындар

саны, барлығы/

численность

обучающихся,

всего




ных


емес / не


ных



ных


емес / не


ных

1 2 3 4 5 6 7

2014 83 22 61 61975 22528 39447

2015 84 22 62 61616 22776 38840

2016 85 22 63 67691 28186 39505

Кесте/Таблица 2.3.3. Оқыту нысаны бойынша техникалық және кәсіптік білім беру

ұйымдарындағы бітірушілер саны

Выпуск в организациях технического и профессионального образования по формам обучения

2014

Қала

Город


саны,

барлығы



всего


үздік

диплом

алғандар,

адам


диплом с

отличием,

человек


қатар орта



среднее


наряду с


человек



және ТжКБ






человек




адам /




человек


санаттан






человек

1 2 3 4 5 6 7

Алматы 19413 1834 10875 9316 206 944

2015

Қала

Город


саны,

барлығы



всего


үздік

диплом

алғандар,

адам


диплом с

отличием,

человек


қатар орта



среднее


наряду с


человек



және ТжКБ






человек




адам /




человек


санаттан






человек

1 2 3 4 5 6 7

Алматы 17818 1787 9892 8997 42 811

95

2016

Қала

Город


саны,

барлығы



всего


үздік

диплом

алғандар,

адам


диплом с

отличием,

человек


қатар орта



среднее


наряду с


человек



және ТжКБ






человек




адам /




человек


санаттан






человек

1 2 3 4 5 6 7

Алматы 18438 1675 11145 10376 192 1425

Кесте/Таблица 2.3.4. Оқу орындарының алаңы туралы мәлімет

Сведения о площади учебных заведений

Қала /

Город

ғимараттың

жалпы алаңы,

ш.м. / общая

площадь

зданий, кв.м.

ондағы / в том числе спортзалдың алаңы,

ш.м. / площадь

спортзала, кв.м.

асхананың жобалық

қуаттылығы (отыратын

орындар) / проектная

мощность столовой

(посадочных мест)

жеке меншік /


жалға алынған /


Алматы 514 398 454 736 59 662 35 288 9 393

Кесте/Таблица 2.3.5. Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының педагог қызметкерлері

туралы мәліметтер

Сведения о педагогических работниках организаций технического и профессионального образования

Қала / Город педагогтар саны,



әкімшілік /

администрация

оқытушылар /

преподаватели

өндірістік оқыту

шеберлері / мастера

производственного

обучения

Алматы 4956 476 3990 490

Кесте/Таблица 2.3.6. Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарындағыпедагог кадрлардың

білім деңгейлері туралы мәліметтер / санаты

Сведения о качественном составе педагогических кадров организаций

технического и профессионального образования / категория

№





жоғары / с высшей бірінші / с первой екінші / со второй санаты жоқ / без

категории

1 2 3 4 5 6

1 3900 907 720 844 1 429

2014-2016 жж.gmk.edualmaty.kz/images/materialy/doklad_oko.pdf · Отбасы бала...

Documents