geçmi ve uluslararas kabul görmü bir kavramdr. “Standardizasyon”
sözcüü de bu kavramdan türetilmitir.
Standart ve standardizasyon konusunda çok çeitli tanmlar mevcuttur.
Uluslararas Standardizasyon Örgütü (ISO)’nün yapt tanmlamaya göre,
standart; üretimde, hizmette ve anlayta, ölçme ve deneyde bir örnek
salanmasdr. Standardizasyon ise; belirli bir faaliyetle ilgili olarak,
ekonomik fayda salamak üzere, bütün ilgili taraflarn yardm ve ibirlii
ile belirli kurallar koyma ve bu kurallar uygulama ilemidir. Bir baka
tanmlamaya göre standart; standardizasyon çalmas sonucu ortaya çkan
belge veya eserdir.
Standart insan hayatnn her alannda yer alan ve yaam kalitesini etkileyen
önemli bir kavramdr. Standardizasyon çalmalarnda öncelikli olarak can ve
mal güvenlii hedeflenir. Standardizasyon ilemi ile belirlenen kurallara göre,
kalitenin alt snr tespit edilmi olur ve bu kalitenin altndaki özelliklerde mal
ve hizmet üretimine izin verilmez. Böylece can ve mal güvenliini tehdit
edebilecek kalitesiz üretim önlenmi olur. Örnein standarda uygun olmayan
elektrik malzemesi kullanmna izin verilmeyerek, kalitesiz malzemeden dolay
olabilecek elektrik kazalar önlenmi olur.
Standardizasyonun tanmnda yer alan önemli bir kavram da
ekonomikliktir. Buradan en ekonomik ve verimli üretim ve tüketimin
standartlara uygun üretim ve tüketim olduu sonucuna varlr. Dolaysyla
standartlara uygun üretim ve tüketim yapmak ülke ekonomisi açsndan da
önemlidir. Gelimi ülkelere bakldnda bu ülkelerin standardizasyona önem
veren ülkeler olduu görülmektedir. Buna göre standardizasyonun ekonomik
gelimeye katk salad söylenebilir.
1.2. STANDARDZASYONUN GELM SÜREC
bal olarak ortaya çktn ve çok eski tarihlerden beri uygulandn
göstermektedir. nsanlk tarihinin her döneminde çeitli standartlar
kullanlmtr. Örnein Sümer ve Msr uygarlklarnda evlerin yapl, su ve
kanalizasyon sistemleri, ehir planlamas ve yerleimi ile kütle ölçüleriyle ilgili
çeitli standartlar kullanlmtr.
M.Ö. 2400-2350 yllarnda Babil Krall’nda standart kütle ölçüleri
hazrland ve ölçü birimlerinin bunlara göre yapld tespit edilmitir. Babil
Kral’nn koyduu kurallar gerei, ev ve tekne yapmnn salam olmas
gerektii aksi takdirde yapan kiinin hasar giderecei bildirilmitir. Özellikle
ev yapm konusunda konulan kurallarla evin yklmasndan dolay hasarn
giderilmesinin dnda, oluacak can kayplar için de önlemler yer almtr.
Fenikeli muayene görevlileri, ürün kalitesinde sürekli yaplan
uygunsuzluklar, kusurlu ürünü yapann elini keserek önlemeye çalmlardr.
Muayene görevlileri ürünlerin yönetimin belirlemi olduu spesifikasyonlara
uygunluunu kontrol ederek kabul ya da red karar vermilerdir. Bu, ürünler ile
ilgili ikâyetlerin karlanmasn ve ticari ahlakn oluturulmasn salamtr.
M.Ö. 1450 ylnda ise Eski Msr’da muayene görevlileri ta bloklarn
yüzeylerinin dikliini, telden oluturduklar bir araç ile kontrol etmilerdir. Bu
yöntemi Orta Amerika’da Aztekler de kullanmtr.
Osmanl Devleti’nde II.Beyazt döneminde halkn ve bilirkiilerin
görülerinden de yararlanlarak, 1502 ylnda Bursa Belediye Kanunu ad altnda
çeitli standartlar çkarlmtr. Bu standartlar; et, süt, yumurta, tuz, sebze,
ekmek, yourt, peynir, börek, tatl, mutfak eyalar, deri, mücevher, orman ve
tekstil ürünleri vb. ile ilgilidir. Bu kanunla mallarn özellikleri ve fiyatlar
standartlatrlarak, bunlar denetleyen bir tekilat kurulmutur.
Türkler tarafndan kurulan Loncalar, üyeleri tarafndan üretilen mallarn
kalitesini salamlardr.Loncalar arlk ve ölçü standartlar oluturmulardr.
Ald maldan ikâyeti olan müteri, eer mal ald kii ile sorununu
çözememise bal olduu Loncaya bavurarak yaptrm uygulatmak ve maln
kalitesizliini giderme hakkna sahip olmutur.
1800 ylnda Fransa’da metrik veya ondalk ölçü sistemine geçilmesi,
standardizasyonun geliimine olumlu katk salamtr. Bugün bile tüm dünyada
geçerli olan ETALON’lar (standart ölçü büyüklükleri) oluturulmaya balanm
ve ölçülerde standardizasyona gidilmitir. Örnein 28 Eylül 1889’da ilk
Arlklar ve Ölçüler Genel Konferans, metreyi “%10'u iridyum'dan oluan
platin alaml standart bir çubuun üzerindeki iki çizgi arasndaki mesafenin
buzun erime noktasnda ölçülen deeri olarak” tanmlamtr. Fransa’daki
Uluslararas Arlk ve Ölçü Bürosunda muhafaza edilmitir.
Daha sonra 20 Ekim 1960’da Onbirinci Arlklar ve Ölçüler Genel Konferans,
metreyi “kripton-86 atomunun 2p10 ve 5d5 kuantum seviyeleri arasndaki
geçiteki mann boluktaki dalgaboyunun 1.650.763,73'de biri” olarak
tanmlamtr.
Son olarak 21 Ekim 1983’de Onyedinci Arlklar ve Ölçüler Genel
Konferans, metrenin tanmn “n bolukta 1/299.792.458 saniyede ald
mesafe olarak” yapmtr.
Milletleraras Arlklar ve Ölçüler Bürosunda bulunan iridyum platinden
yaplm silindir eklindeki cisim dünyaca bir kilogram olarak kabul edilen
birimdir. Bu örnek kütle maksimum younluktaki 1 desimetre küp suyun
kütlesinden 27 miligram fazladr.” 1796 ve 1870'lerde imal edilen iki prototipi
olan bu iki silindir, her 10 senede bir karlatrlr.
Birinci Dünya Sava’nda silah yapmnda çeitli standartlar gelitirilmitir.
1901 ylnda ilk standardizasyon tekilat olan BSI (ngiliz Standartlar Enstitüsü)
kurulmutur. lk uluslararas standardizasyon tekilat ise 1906 ylnda kurulan
IEC (Uluslararas Elektroteknik Komisyonu)’dir.
1930’lu yllarda Amerika ve ngiltere’de ilk kalite kontrol kitaplar
yaymlanmtr. Yine ayn yllarda Amerika’da iletmeler kalite departmanlarn
oluturmaya balamlar ve örnekleme metotlarn kullanmaya balamlardr.
Kalitede standartlama çalmalar ilk kez kinci Dünya Sava srasnda
Amerika’da görülmü, 1946 ylnda Bin kadar kalite uzman bir araya gelip,
kalite kontrol cemiyeti kurmulardr.
Türkiye’de standardizasyon ile ilgili ilk çalmalar 1930 ylnda 1705 sayl
kanunla balamtr. Bu dönemde çkarlan çeitli kanunlar, standardizasyonla
ilgili düzenlemeleri de kapsamaktadr. Ülkemize standartlarn hazrlanmas ve
denetlenmesiyle ilgili kurum olan TSE (Türk Standatlar Enstitüsü) 16 Ekim
1954’de kurulmu, 22 Kasm 1960 tarihli 132 sayl kanunla bugünkü yapsna
kavumutur. Ayrca Tüketici Dernekleri de vatandalarmzn ikayetleri
üzerine, standartlara uygun olmayan kalitesiz ürünleri denetlemektedir.
Dünyada ve ülkemizde 14 Ekim Dünya Standartlar Günü ve bu hafta
Standartlar Haftas olarak kutlanmaktadr.
Günümüzde iç ve d pazarlarda rekabet edebilmek için standartlara uygun
üretim yapmak zorunlu hale gelmitir. Standardizasyonun konusu; ekonomik
fayda salamak amacyla i hayatnda belirli kurallar konularak, bu kurallarn
uygulanmasdr. Bu anlamda standardizasyon i hayatn ilgilendiren her
konuyla (turizm, salk, eitim, bankaclk, tarm, gda, elektrik, elektronik,
makine, inaat vb.) yakndan ilgilidir. hayatn kolaylatrmak amacyla,
çalan, iveren eitim kesiminin sürekli ibirlii içerisinde çeitli mesleklerle
ilgili i güvenlii ve yaam kalitesini arttrc mesleki standartlarn gelitirilmesi
ve uygulanmas da standardizasyonun konular arasndadr.
Standardizasyonun amac; verimlilii arttran, kaliteyi yükselten,
maliyetleri azaltan, fire, kayp ve atklar azaltan, ileri kolaylatran bir mal ve
hizmet üretimi yaplmasn salamaktr. Bu amaç, ayrca; tüketicilerin can ve
mal güvenliini, daha ucuza mal satlmasn, daha kolay mal ve hizmet
pazarlanmasn salamaktadir.
Standardizasyonla ilgili ilkeler, her meslek grubu, ürün veya hizmet için
oluturulmu standartlarla belirlenmitir. Bu ilkeler i hayatnda ve
iletmecilikte uyulmas zorunlu olan kurallardr. Bu kurallar günün koullarna
göre gözden geçirilmeli ve gelitirilmeli, gerekirse yenilenmelidir.
Buna literatürde standartlarn revizyonu ya da revize edilmesi ad verilir.
Ksacas standartlarda yaplan köklü deiikliklere “revizyon” ad verilir. Bir
standart revize edildiinde önceki suretlerinin geçerlilii ortadan kalkar ve
yürürlük tarihinden itibaren revize edilen standarda uygun hareket edilmesi
gerekir.
Eer bir standart kapsaml bir deiiklik gerektirmeyip, ksmi ilave, iptal ya
da deiiklik gerekiyorsa, bu ilemler küçük notlar halinde yazl olarak beyan
edilir ve buna Tadil ad verilir. Tadil, tadil edilmeden önceki standardn
yürürlükten kalkmasn gerektirmez.
• Üretimin belirli planlara göre yaplmasn salar.
• Uygun kaliteyle birlikte seri üretime imkan
salar.
indirir.
azalmasn salar.
• Maliyetleri düürür.
1.4.2. Standardizasyonun Tüketiciye Salad Faydalar
• Tüketicilerin can ve mal güvenliini salar.
• Ürün ve hizmetleri karlatrma ve seçme kolayl
salar.
önler.
bulunur.
• Kaliteyi arttrarak, kalitesi düük üretim sonucu meydana gelecek emek,
zaman ve kaynak israfn ortadan kaldrr.
• Kalitenin gelimesine katk salar.
kaldrr.
• Yan sanayinin kurulmasna ve gelimesine katkda
bulunur.
•
Türkiye’de her türlü madde, mal, çalma ve hizmet standartlarnn
hazrlanmas görevi, 132 sayl Kurulu Kanunu ile TSE’ne verilmitir. Yalnzca
TSE tarafndan hazrlanan standartlar Türk Standard adn alr. Bu standartlar
hazrlanrken daha önce yaymlanm uluslararas (ISO, IEC vb) ve bölgesel
standartlar (ASTM, DIN, BSI, JIS vb) esas alnr. Standartlarn bilimsel olarak
incelenmesi ve hazrlanmas, TSE’nin htisas Kurullar tarafndan yürütülür. Bu
kurullarn üyeleri, kendi alanlarnda bilgi birikimi ve tecrübesi olan uzman
kiilerdir. Bu kiiler TSE’nin kadrolu personeli olmayp, sadece standart
hazrlama çalmalarnda part-time görev alrlar. htisas Kurullarnn hazrlad
standart taslaklarnn kabulü Teknik Kurul tarafndan yaplr. Teknik Kurul, özel
sektör, kamu sektörü ve üniversite temsilcilerinden oluan ortak bir kuruldur.
Meslek standartlarnn hazrlanmas amacyla TSE ile Türkiye Kurumu
arasnda Meslek Standartlar Hazrlk Grubu kurulmutur. Bu grup 240 meslek
standard hazrlamtr.
Uluslararas Standardizasyon Tekilat (ISO) tarafndan hazrlanan baz
standartlar, ülkemize entegre edilmitir. Bunlardan ISO9000 serisi standartlar
Kalite Yönetim Sistemi ile, ISO14000 serisi standartlar Çevre Yönetim Sistemi
ile, ISO22000 serisi Gda sektöründe Kritik Kontrol Noktalar ve Tehlike
Analizleri ile, ISO17025 Laboratuarlarda Kalite Yönetim Sistemi ile ve
ISO19011 Kalite ve Çevre Yönetim Sistemlerinde Tetkik Uygulamalar ile
ilgilidir.
teknolojik koullarna uygun hale getirilmesi amacyla revizyona tabi tutularak
güncelletirilir. Örnein; 1994 ylnda yürürlüe giren TS-EN-ISO 9001, TS-
EN-ISO 9002 ve TS-EN-ISO 9003 standartlarndan; TS-EN-ISO 9002 ve TS-
EN-ISO 9003, 2000 ylnda uygulamadan kaldrlmtr. Bu standartlar
kapsamndaki konular TS-EN-ISO 9001:2000 standard ile yaynlanmtr. Ayn
standart daha açk ve anlalr hale gelmesi amacyla 2008 ylnda tekrar revize
edilerek TS-EN-ISO 9001:2008 standart numaras ile yaynlanmtr ve halen
yürürlüktedir.
Eer kapsaml bir deiiklik gerektirmeyip, ksmi ilave, iptal ya da
deiiklik gerekiyorsa, bu ilemler küçük notlar halinde yazl olarak beyan
edilir ve buna Tadil ad verilir. Tüm bu çalmalar AB ve Gümrük Birlii
sürecinin bir gerei olarak, Avrupa Birlii Standartlar’na (EN) paralel olarak
yaplmaktadr.
bilinçlenmesinde TSE’nin önemli bir yeri vardr. TSE tüketicilerin
standardizasyon uygulamalarna katlmn ve standart ürün kullanmn tevik
amacyla bir takm çalmalar yapmaktadr.
Bu çalmalar unlardr:
TSE tarafndan verilen ürün belgeleri (TSE ve TSEK) tüketiciler için bir sigorta
niteliindedir. Çünkü üretici ile yaplan belge sözlemesine göre firma,
üretimden kaynaklanm hatal mallar tamir etmek, tamiri mümkün deilse
yenisini vermek, o da mümkün deilse o günün geçerli fiyat üzerinden bedelini
ödemekle yükümlüdür.
TSE bünyesinde kurulan Tüketici ikayet Bürolar araclyla tüketicilerin
ikayetleri aratrlr. ikayete konu olan malda tesadüfi olmayan bir hata söz
konusu ise sebebi bulununcaya kadar aratrlr. Elde edilen bulgular öncelikle
üretici firmann ürün kalitesini gelitirmesi için firmaya bildirilir. Ayrca bu
bilgiler standartlarn güncelletirilmesine de katk salar.
Bu gelimelere bal olarak tüketicilerin kalite bilinci artar, piyasada bir oto
kontrol sistemi kendiliinden meydana gelir.
TSE’nin Milli Eitim Bakanl ile yapt ibirlii sonucunda standardizasyon
ve kalite eitimi okullarmzda balatlmaktadr.
Baz üniversitelerle yaplan ibirlii çerçevesinde “Standardizasyon ve Kalite”
kürsüleri oluturularak müfredata girmesi salanmtr.
Kamu ihalelerinde, merkezi ve yerel yönetimlerde “standartlara uygunluk” art
getirilerek üreticiler standartlar kullanmaya yönlendirilmektedir.
TSE ayrca üniversiteler, sivil toplum örgütleri ve dier kurum ve kurulularla
ortaklaa panel, sempozyum, seminer gibi bilimsel toplantlar düzenlemektedir.
TSE; Standart Dergisi, Tüketici Bülteni, Öncü Çocuk Dergisi, Katalog gibi
çeitli yaynlarla standardizasyon ve kalite konularnda toplumu
bilinçlendirmektedir.
salamaya yarayan genel kapsaml standartlardr.
• Örnein beyaz eya, otomobil, plastik boru vb.
• Türev Standartlar: Temel standartlar esas alnarak oluturulan standartlardr.
TÜRK STANDARTLARI
Zorunlu
• Ürün Standartlar: lenen, imal edilen ya da doal ekilde deerlendirilen
ürün ve malzemelerin asgari kalite özelliklerini belirleyen standartlardr.
o Örnein demir, bor, eker pancar, kuru üzüm, kuru kays, civata,
somun vb.
• Sistem Standartlar: Mal ve hizmetlerin insann can ve mal güvenliini
tehlikeye düürmeden, kaliteli, ekonomik ve verimli bir ekilde üretilmesi
için uygulanmas zorunlu olan asgari sistem gerekliliklerini belirleyen
standartlardr.
o Örnein ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standard, ISO 18001
OHSAS çi Sal ve Güvenlii Standard vb.
• Metod Standartlar: Üretim veya hizmetin standartlara uygun olmas için
hangi tür alet, araç, gereçlerle ve nasl yaplacan açklayan rehber
niteliindeki standartlardr.
• Örnein ISO 9004 Klavuz Standard, Tuz Testi Standard, Ya Tayini
Standard vb.
1.6.2. Uygulama Alanlarna Göre Standartlar:
A. Endüstriyel Standartlar: Ayn sektörde bulunan ve ayn mal üreten sanayi
iletmelerinin ürünleri için uygulanan standartlardr.
• Örnein Tbbi Malzeme Üretim Standartlar gibi.
B. letme Standartlar: letmelerin belirli ihtiyaçlarn karlamak
amacyla uygulanan standartlardr. Yukarda açklanan türev standartlar
bu kapsama girmektedir.
aralarnda anlaarak uyguladklar standartlardr.
• Örnein CE Uygunluk areti Avrupa Birlii’ne üye ülkelerin kendi
aralarnda anlaarak uyguladklar bölgesel bir standarttr.
D. Ulusal Standartlar: Sadece ülke snrlar içerisinde uygulama geçerlilii olan
standartlardr.
E. Uluslar aras Standartlar: Tüm dünyada uygulama geçerlilii olan
standartlardr. ISO standartlarnn tamam bu gruba girer.
• Örnein ISO9001 Kalite Yönetim Sistemi Standard.
1.6.3. Uygulama ekillerine Göre Standartlar:
A. Zorunlu Standartlar: Uygulanmas yasalarla zorunlu hale getirilmi olan
standartlardr.
• Örnein TS 8737 Yap Ruhsat Standard, Gda Kodeksi, TS 10222
Ders Kitaplar Standard gibi.
Bu tür standartlar genelde rekabet arac olarak, pazarlama, reklam, ekonomiklik
ve verimlilik amacyla kullanlr.
Sosyal Sorumluluk Standard vb.
Bir Türk Standard’nn kullanm ancak ilgili bakanln onay ile Resmi
Gazete’de yaynlandktan sonra zorunlu olabilir. Bunun dndaki standartlar
istee baldr. Ancak baz müteriler de üreticilerden baz standartlar
uygulama zorunluluu isteyebilir. Türkiye’de yaklak 12.000 adet Türk
Standardnn ancak 900 kadar zorunlu standart durumundadr. Gelimi
ülkelerde ise zorunlu standart yok veya yok denecek kadar azdr. Ancak bu
ülkelerde tüketiciler standart ürün kullanma bilincine sahip olduundan, her
standart zorunlu standart kadar etkilidir. Gelimekte olan ülkelerde ise gerek
tüketicinin yeterli bilince ulaamamas, gerekse arz talep dengesizlii nedeniyle
standartlarn etkisi yeterli olmamaktadr. O yüzden bu tür ülkelerde baz
standartlar yasalarla zorunlu hale getirilmektedir.
Baz kaynaklarda standartlar kapsamlarna göre; Temel Standartlar,
Malzeme Standard, Süreç Standard, Hizmet Standard, Kalite Standard,
Kullanma Uygunluk Standard, Planlama Standard, Denetim Standard, Ölçü
Standard, Güvenlik Standard eklinde snflandrlmaktadr.
1.7. ULUSAL, BÖLGESEL ve ULUSLARARASI STANDARDZASYON
KURULULARI
hemen hemen her ülkede geçerlilii olan standardizasyon çalmalar yapan
kurulular akla gelmektedir. Bu kurululardan en yaygn olanlar ISO (uluslar
aras Standartlar Örgütü) ve IEC (Uluslar aras Elektroteknik Komitesi)’dir.
A- Uluslararas Standardizasyon Tekilat
(ISO-International Organization for Standardization)
elektrik ve elektronik mühendislii konular dnda, bütün teknik ve teknik d
dallardaki standartlarn belirlenmesi çalmalarn yürütmek amacyla 1947'de
Cenevre'de kurulan uluslararas standartlar örgütüdür.
163 ülkenin ulusal standardizasyon kuruluunun üye olduu de bu
federasyona TSE (Türk Standartlar Enstitüsü) 1955 ylnda dahil olmutur.
ISO’nun amac; uluslararas mal ve hizmet deiimini hzlandrmak, sosyal,
bilimsel, teknolojik ve ekonomik i alanlarnda ibirliini gelitirmektir. Bu
amaçla günümüze kadar 19.500’ün üzerinde standardizasyon çalmas yapm
ve standartlar yaynlamtr. ISO’nun web adresi www.iso.ch dir.
yapan ve uluslararas geçerlilikteki standartlar yaynlayan en büyük
standardizasyon tekilatdr.
TSE de Türk Sanayisini ilgilendiren konularda bu komitelere üye olarak,
uluslararas standart hazrlama çalmalarna katlmaktadr. Teknik komitelerin
standart taslaklar, üye ülkelerin standardizasyon kurulularna görü alnmak
üzere iletilir. Ulusal standardizasyon kurulular da ilgili kamu ve özel sektör
kurumlar ve konunun uzmanlarndan görü alarak, kendi görülerini birletirip,
ülke görüü olarak ISO’nun ilgili teknik komitesine rapor sunar. ISO’nun
Teknik Kurulu tarafndan bu görüler birletirilerek ortak bir standart haline
getirilir.
IEC, 82 ülkenin üyesi olduu 1906 ylnda kurulmu bir organizasyondur.
TSE, bu organizasyona 1956 ylnda dahil olmutur. IEC’in görevi; elektrik,
elektronik ve ilgili teknolojiler konusunda uluslararas geçerlilii olan
standartlar hazrlamaktr. IEC’in amac; sektörel Pazar ihtiyaçlarn karlamak,
ürünlerin ve hizmetlerin kalitesini arttrmak, insan ve çevre sal ve
güvenliine katkda bulunmaktr. IEC’nin web adresi www.iec.ch dir.
IEC’in kendi içerisinde ayrca 3 belgelendirme organ (IECEE, IECEx ve
IECQ) bulunmaktadr. IECEE’nin görevi; elektrikli cihazlarn güvenlii için
standarda uygunluk deneyleri yapmak ve belgelendirmektir. TSE, bu organn
yürütme komitesine 1990 ylnda üye olmutur. IECEX’in görevi patlayc
ortamlarda kullanlan elektrikli cihazlarn belgelendirme çalmalarn
yapmaktr. IECQ’nin görevi de elektronik devreler için kalite güvence
sistemlerini belgelendirmektir.
tarafndan yürütülmektedir. Son yllarda baz yabanc kurulular da Türkiye’de
standardizasyon ve belgelendirme çalmalar yapmaya balamtr. Bu yabanc
kurulularla birlikte TSE’nin de ulusal bazda standardizasyon çalmas
yapabilmesi için bir baka standardizasyon kuruluundan yetki almalar
(akredite olmalar) gerekmektedir.
te bu yetkiyi salayan ulusal akreditasyon kuruluumuzun ad TÜRKAK
(Türk Akreditasyon Kurumu)’dur. Aada TÜRKAK ve TSE’nin görevleri ve
standardizasyon çalmalar hakknda ayrntl bilgi verilmektedir.
A- Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) ve Görevleri
TÜRKAK 27 Ekim 1999 ylnda kabul edilen 4457 sayl kanun ile
kurulmu bir tüzel kiiliktir. 29 Haziran 2012 ylnda yaplan 6337 sayl kanun
deiiklii ile bugünkü eklini almtr.
Kurumun amac; uygunluk deerlendirme kurulularn akredite etmek, bu
kurulularn ulusal ve uluslararas standartlara göre faaliyette bulunmalarn ve
bu suretle uygunluk deerlendirme kurulularnca düzenlenen belgelerin ulusal
ve uluslararas alanda kabulünü temin etmektir.
Merkezi Ankara'da olmak üzere Babakanlkla ilgili, özel hukuk
hükümlerine tabi, tüzel kiilii haiz, kâr amac gütmeyen, idarî ve malî özerklie
sahip bir kurumdur. TÜRKAK, uygunluk deerlendirme kurulularnn
gerçekletirdikleri faaliyetleri yapamaz, verdikleri hizmetleri sunamaz, bir
uygunluk deerlendirme kuruluunda hissedar olamaz ve bu kurululara
danmanlk hizmeti veremez.
• Akreditasyon ile ilgili gerekli kstas ve tedbirleri belirlemek, bunlar uygulamak
ve gerektiinde deitirmek, yürürlükten kaldrmak ve ilgili önlemleri almak.
• Akredite edilmek üzere bavuran kurulularn ilgili standartlara ve ölçütlere
göre denetimini yapmak ve bu denetim sonucunda kuruluun akredite edilip
edilmemesine karar vermek, bu kurululardan elde edilmi bilgilerin gizliliini
korumak.
gerektiinde akreditasyonu askya almak veya iptal etmek ve akredite edilen
kurum ve kurulular arasnda Kurumun görev alanna giren konularda i
birliini salamak.
akreditasyon kurulular ve akreditasyon kuruluu bulunmayan ülkelerdeki
akreditasyonla ilgili kurum ve kurulularla ilikiler kurmak ve i birliinde
bulunmak.
• Yurt içinde ve yurt dnda, akreditasyonun önemini ve kalite bilincini artrc
faaliyetlerde bulunmak, görev alanna giren konularda eitim vermek,
aratrma ve yayn yapmak.
vermek.
B- Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) ve Görevleri
Türk Standartlar Enstitüsü 16 Ekim 1954’de kurulmu, 18 Kasm 1960
tarihli 132 sayl kanunla bugünkü yapsna kavumutur.
Türk Standartlar Enstitüsü tüzel kiilie haiz, özel hukuk hükümlerine göre
yönetilen bir kamu kurumu olup, ksa ad ve markas TSE’dir.
Yalnzca TSE tarafndan kabul edilen ve yaynlanan standartlar Türk
Standard adn alr.
Bu standartlar istee bal olup, standardn ilgili olduu bakanln onay
ile zorunlu klnabilir. Bir standardn zorunlu olabilmesi için Türk Standard
olmas arttr. Zorunlu klnan standartlar Resmi Gazete'de yaymlanr.
Türk Standartlar Enstitüsünün görevleri unlardr:
Her türlü standartlar hazrlamak ve hazrlatmak.
Hazrlanan standartlar incelemek ve uygun bulduu takdirde Türk Standard
olarak yaynlamak.
Kamu ve özel sektörden gelen talepler üzerine standartlar hazrlamak ve görü
bildirmek.
Standartlarla ilgili her türlü bilimsel teknik inceleme ve aratrmalar yapmak.
Yabanc ülkelerdeki benzer çalmalar takip etmek, o ülkelerin standart
kurumlar ile ibirlii yapmak.
Üniversiteler ve dier bilimsel ve teknik kurum ve kurulularla ibirlii
yapmak. Ulusal ve uluslararas standartlardan ariv oluturarak ilgililerin
hizmetine sunmak.
teknik ekipmanlar oluturmak.
Kamu veya özel sektörün isteyecei teknik çalmalar yaparak rapor vermek.
Standartlarn uygulanmasn yerletirmek ve gelitirmek için personel
yetitirmek; bu amaçla kurslar açmak ve seminerler düzenlemek.
Ülke genelinde standartlara uygun ve kaliteli üretimi tevik edici çalmalar
yaparak, standartlarla ilgili belgeleri düzenlemek.
Metroloji ve kalibrasyonla ilgili aratrma ve gelitirme çalmalar
yaparak gerekli laboratuarlar kurmak.
TSE üyesi olduu ISO, IEC, CEN, CENELEC gibi uluslararas ve bölgesel
standart kurulularnn standartlar ile hemen bütün ülkelerin milli standartlar
ve standart niteliindeki teknik dokümanlarn bulunduu bir Dokümantasyon
Merkezi’ne sahiptir.
TSE ayn zamanda bir eitim kurumu niteliindedir ve bugüne kadar çok
sayda uzman yetitirerek Türk Sanayisi’ne kazandrmtr.
letmelerin standardizasyon uygulamalarnda önemli bir teknik altyap
tekil eden baz laboratuarlar TSE’de mevcuttur ve iletmelerin hizmetine
sunulmutur.
Sakarya, stanbul ve Bursa’da kurulu olan TSE Kalite Kampüsü,
iletmelerin ve üreticilerin ihtiyaçlarn karlayabilecek önemli bir altyap
tesisidir.
mikrobiyoloji, inaat, kimya, makine, tekstil, s ve basnçl kaplar alannda;
yeni standartlar için metot aratrmalar, belgelendirme faaliyetleri, kamu ve
özel sektörün talep ettii ya da tüketici ikayetleri ile ilgili test ve deneyler hzl
ve güvenilir metotlarla yaplmaktadr.
standardizasyonu salamak mümkün deildir. TSE; elektrik, elektronik,
mekanik, scaklk, basnç, uzunluk ve tbbi cihazlarn kalibrasyonu konularnda,
Ankara, stanbul, Bursa, zmir ve Kayseri’de hizmet vermektedir.
Ürün Belgelendirme Merkezi Belgelendirme faaliyetlerine 1964 ylnda
Ürün Belgelendirme birimi kurularak balanmtr. lk TSE uygunluk Belgesi
ve Markas kullanma hakk 1964 ylnda bakr tel için verilmitir. Bu güne kadar
bu kapsamda verilen ve güncelliini koruyan TSE Belgeleri 60.000’i am
bulunmaktadr.
• Türk Standartlarna Uygunluk Belgesi (TSE Markas)
• TSE Kritere Uygunluk Belgesi (TSEK Markas)
• CB Deney Belgesi: Elektrikli cihazlarn belgelendirilmesi ve uygunluk
deneyleri ile ilgili Uluslararas Elektroteknik Komisyonu (IEC) sistemine
(IECEE) göre deney sonuçlarnnkarlkl olarak tannmas çerçevesinde
düzenlenen ve geçerlilik süresi 3 (üç) yl olan bir belgedir. CB Deney Belgesi,
ilgili deney raporu ile birlikte geçerlidir.
• CCA- NTR Belgesi: Belgelendirilmesi talep edilen bir ürünü temsil eden
numunelerin, Elektroteknik Sektöründe CENELEC Belgelendirme Anlamas
(CCA) belgelendirme sistemi kurallarna göre TSE’nin belgelendirme yapmay
kabul ettii, standartlarda belirtilen özellikleri saladn gösterir.
ticari Markas, cinsi, snf, tipi ve türünü belirten belgedir.
• Birim Dorulama Belgesi: Standard/standartlarda veya teknik artnamede ya da
kriterde belirtilen artlara uygunluunun dorulanmas amacyla gerekli
muayene ve deneyler yaplr. Deneylerden olumlu sonuç alnmas durumunda,
dorulanan birim iaretlenir, Birim Dorulama Belgesi düzenlenir.
• TSE-HAR Markas Kullanma Belgesi: TSE-HAR Markas, belgelendirilmesi
talep edilen bir ürünü temsil eden kablo veya kordon numunelerinin, HAR
Anlamas kapsamnda alnm Alçak Gerilim Kablolar ve Kordonlar için
CENELEC Harmonize Dokümanlarna ve bunlarla bire bir uyumlu Türk
Standartlarna uygunluunun dorulandn gösterir.
• TSE Ex Uygunluk Belgesi: malata Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanm
firmalarn, parlayc ve yanc gaz ortamnda kullanlan emniyeti arttrlm
elektrikli malzemeler ile ilgili ürünlerinin, uluslararas standartlar, benzeri Türk
Standartlar, dier ülkelerin milli standartlar, teknik literatür esas alnarak Türk
Standartlar Enstitüsü tarafndan kabul edilen Kalite Faktör ve Deerlerine
uygunluunu belirten belgedir.
firmalarn söz konusu ürünlerinin ülkemizin artlar ve ilgili uluslararas veya
dier ülkelerin standartlar esas alnarak Türk Standartlar Enstitüsü tarafndan
kabul edilen teknik özelliklere uygunluunu belirten ve üzerlerinde TSEK
Markas kullanlacak mallarn ticari markas, cinsi, snf, tipi ve türünü belirten
belgedir.
bilgi ve iletiim teknolojileri alanndaki yatrmlarna ilikin genel ilke ve
esaslarn belirlendii, “Kamu Bilgi ve letiim Teknolojileri Projeleri
Hazrlama Klavuzu” hazrlanmtr. Bu klavuzda kamu yazlm projelerindeki
baarszlklarn önüne geçmenin yan sra, sektörde kalite sertifikasyonunun
tevik edilmesi ve uluslararas rekabet gücüne katk salanmas amacyla kamu
yazlm projelerinde 2007 ylndan itibaren yüklenicilerden projenin doasna
ve tutarna uygun olarak ISO 15504:SPICE Belgesi(ya da CMMI Belgesi)
yazlm kalite modellerinin uygulanmas veya CMMI 2 veya 3’ncü seviye
olmalar artnn aranmas öngörülmektedir. SPICE modelinin amac farkl
yazlm süreç deerlendirme model ve yöntemleri için ortak bir ana prensip
salamaktr. Böylece deerlendirmelerin sonuçlarnn ortak bir balamda rapor
edilmesi salanr.
güvenilir koullarda ve sistemlerde üretilmesi için hazrlanm, ürünün
hazrlanmasndan datmna her aamasnda kontaminasyon olasln
önlemek ve güvenilirlii artrmak amacyla hazrlanm koruyucu önlemler
dizisidir. Türk Standartlar Enstitüsü 10 Aralk 2012 tarihinden itibaren
Türkiye’de ve uluslararas alanda kozmetik sektöründe hizmet veren firmalarn
iyi üretim uygulamalarn; TS EN ISO 22716 / Mays 2008 ”KOZMETK-Y
ÜRETM UYGULAMALARI-KILAVUZ“ standard kapsamnda
bölgesel bazda faaliyet göstermektedir. Bölge denilince ilk akla gelen Avrupa
Birlii bölgesidir. Avrupa Birlii (AB)’ne üye ülkelerin bir araya gelerek
oluturduu standardizasyon kuruluu CEN (Committe of European Norm)’dir.
CEN’in dnda AB’ne üye ülkelerin kurduu Elektronik Standardizasyon
Tekilat (CENELEC) ve Avrupa Telekomünikasyon Standartlar Enstitüsü
(ETSI) gibi kurulular da vardr.
A- Avrupa Standardizasyon Tekilat
(CEN-Committe of European Norm)
CEN, Avrupa Birlii (AB)’ne üye ülkelerde standardizasyonu salamak
amacyla 1975 ylnda kurulmutur ve merkezi Brüksel’dedir. 33 Avrupa ülkesi
CEN’in üyesidir. CEN’in görevi; AB ülkelerinde ayr ayr uygulanan
standartlar uyumlatrarak, ortak bir standart kullanmn salamaktr. CEN’in
iki amac vardr. Birincisi; AB standartlarn dünyadaki dier ülke standartlar
ile uyumlu hale getirmektir. Dieri de; AB içinde standardizasyonu
yaygnlatrp, teknik engelleri ortadan kaldrarak mal ve hizmet dolamn
serbestletirmek ve pazarlamay kolaylatrmaktr.
Türkiye, nüfusu itibariyle AB için önemli bir Pazar durumundadr. Ayrca
Türkiye’nin ithalat ve ihracatnda AB’nin pay %70’lerdedir. Bu durum
Türkiye’nin AB standartlarna uygun üretim yapma zorunluluunu
dourmaktadr.
(CENELEC)
CENELEC, Avrupa Birlii (AB)’ne üye ülkelerde elektrik ve elektronik
sektöründeki standardizasyonu salamak amacyla 1973 ylnda kurulmutur ve
merkezi Brüksel’dedir. Avrupa ülkesi CENELEC’in üyesidir. Uluslar aras
Elektroteknik Komisyonu (IEC)’na benzer ve bu komisyonla paralel çalmalar
yapmakta olup, IEC standartlarnn AB’ne üye ülkelerde uyumlatrlmasn
amaçlamaktadr.
(ETSI)
telekomünikasyon, mobil iletiim, internet teknolojileri, televizyon ve radyo
yayncl ile bilgi ve iletiim teknolojileri alanlarnda standardizasyon
çalmalarnda bulunmaktadr. 62 ülkeden 700’den fazla üyesi bulunmaktadr.
GSM ve UMTS alarnda protokol ve iletim metotlar bu kurum tarafndan
belirlenmektedir.
Standartlarn kullanmnn yaygnlamasyla birlikte, bu kullanmn kontrol
altna alnmas amacyla güvenilir ve tarafsz kurumlarca belgelendirme
çalmalar da balatlmtr.
onaylanmasdr.
ilgili kurumlarn sorumluluundadr. Bunun da nedeni; yetimi uzman personel
ve yeterli teknik alt yapya sahip olmalardr.
Belgelendirme çalmalarnn hem üretici, hem tüketici, hem de ülke ekonomisi
açsndan yararlar vardr:
edilir ve standartlarn günün koullarna uygun olmas salanr.
Üretim kalitesini asgari standartlarda öngörülen seviyeye yükselterek
teknolojik gelimeyi hzlandrr.
Tüketicinin can ve mal güvenliini salar.
letmeler arasnda rekabet arac olarak kullanlr ve ülke ekonomisinin genel
seviyesini yükseltir.
letmeler için birer reklam arac olarak kullanldklarnda iletmelerin Pazar
payn arttrr.
Komitesi) tarafndan yetkilendirilmi özel kurulular tarafndan yaplmaktadr.
TSE’nin uluslararas belgelendirme esaslar çerçevesinde yapt
belgelendirme çalmalar unlardr:
Standard olmayan mal ve hizmetlerin kalitesinin uygunluunun belgelendirilmesi
(TSEK)
Parti mallarnn belgelendirilmesi (Parti Mal Uygunluk Belgesi)
thal mallarn kalite uygunluunun belgelendirilmesi (thal Mal Belgesi)
Kalite Yönetim Sistemi Belgelendirilmesi (TS-EN-ISO 9001 Belgesi)
Çevre Yönetim Sistemi Belgelendirilmesi (TS-EN-ISO 14001 Belgesi)
Türkiye’de belgelendirme çalmalar; personel belgelendirme çalmalar ve
entegre belgelendirme çalmalar olmak üzere iki gruba ayrlmaktadr.
1. Personel Belgelendirme Çalmalar:
üreten insandr. nsan kendini gelitirerek yenilikleri takip etmek ve yeni
fikirler üretmek zorundadr.
snflandrmak ve niteliklerden etkin bir ekilde yararlanabilmek amacyla
yaplan çalmalardr. TSE bu çalmalar; Avrupa Kalite Tekilat (EOQ –
European Organization for Quality) Personel Belgelendirme Sisteminden
alnm olan TS-EN 45013 “Personel Belgelendirmesi Yapan Kurulular çin
Genel Kriterler Standard”na yapmaktadr.
TSE’nin yapmakta olduu personel belgelendirme çalmalar unlardr:
1. Uzman, Yönetici ve Tetkik görevlisi belgelendirmesi
2. Tahribatsz muayene uzman belgelendirmesi
3. Kaynakç belgelendirmesi
Bu kriterleri salayan her personele uluslararas geçerlilii olan EOQ ve
TSE belgeleri verilmektedir. Bu belgeye sahip olan kiilerin rekabet gücü
artmakta, i imkanlar genilemektedir. Belgenin sürekli geçerli olmas için,
personelin kiisel ve mesleki yeterliliini sürekli gelitirmesi zorunludur. Bu
kiisel geliim topluma ve ekonomiye de olumlu katk salayacaktr.
Halihazrda geçerlilii olan TSE personel belge kategorileri unlardr:
• Kalite uzman
• çi sal ve i güvenlii tetkik görevlisi
• Toplam kalite yönetimi lideri
Günümüz piyasa koullarnda rekabet edebilmek için iletmelerin yönetim
sistemlerinin gelimi olmas gerekir. Entegre Belgelendirme Çalmalar,
iletmelerin yönetim sistemlerinin belgelendirilmesiyle ilgili olarak yaplan
çalmalardr.
yükseltecek, insan, makine, malzeme ve sermaye etkinliini ve verimliliini
arttracak, kaynak, zaman ve maliyet kayplarn ortadan kaldracaktr.
Ayrca tüketicilerin belgeye duyacaklar güven, iletmelerin de prestijini
arttracak, satlarn arttrarak marka haline gelmesini salayacaktr. TS-EN-
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi, entegre belgelendirme çalmalarna
bir örnektir.
derece önemlidir.
sertifikas almaktr.
Bunun için de yetkili standardizasyon kuruluuna müracaat edilir ve gerekli
prosedürler tamamlanarak ürünlerin standartlara uygunluu tescil ettirilir.
TSE’nde bu süreç; numune ürünlerin her yl TSE laboratuarlarnda test
ettirilmesi ve gerektiinde ürünü üreten iletmenin üretim koullarnn yerinde
incelenmesi eklinde olmaktadr.
Hizmet belgelendirmesi tüketiciye sunulan hizmetlerin ilgili Türk Standard
veya kriterlere uygun olduunu gösteren belgelendirmedir.
Uygunluun tespit edilmesi durumunda kurululara verilen belge ise Hizmet
Yeterlilik Belgesidir.
müdürlüklerine www.tse.org.tr internet adresinden temin edecekleri "Bavuru
Formu" ile veya "online ilemler" bölümünden bavuru yaparak belge alnabilir.
Belgelendirme ile ilgili prosedür için TSE’nin “Hizmet Belgelendirme
Yönergesi”ne göre hareket edilir.
• 4077 sayl tüketicinin ve rekabetin korunmas kanununa göre garanti kapsamna
giren ürünleri imal ve ithal eden kurulular (Beyaz eya servisleri, otomobil
servisleri, bilgisayar, elektronik eya servisleri vb.)
• hale ile kamu hizmetlerini yapan ve yapmaya talip olan kurulular (Yemek,
temizlik, güvenlik, peyzaj, çamar ykama, ilaçlama vb. Hizmeti veren
kurulular)
ikmal ve dönüüm istasyonlar vb.)
• Sektöründe kendi hizmet kalitesini müterilerine kar garanti ve ispat etmek
isteyen kurulular (Frn, Lokanta, fotoraf stüdyolar vb.)
Hizmet yeterlilik belgesinin yararlar nelerdir?
1. Baz sektörlerde hizmet veren kurulular için ihale artlarndan birisi yerine
getirilmi olur.
3. Müterinin servis hizmeti için brakt tüm cihazlar sigorta kapsamndadr,
4. Belgede yazl hizmet için belgeli kuruluun alt yapsnn tam olduunu garanti
eder,
5. Hizmetin belirli bir süre içerisinde ve belirli kurallara uygun olarak verilmesini
salar,
7. Verilen hizmetin kalitesi artar,
8. Hizmet alan müterinin haklarnn korunmasn salar,
9. Müteri fiyat yönünden korunur,
10. Müteri memnuniyetinin artmasn salar,
11. Hizmet veren kuruluun müteri saysnn artmasn salar,
12. Ürün ile ilgili sat sonras hizmetlerin güvenle yürütülmesini salar.
1.9. METROLOJ ve KALBRASYON
vurgulamak için aadaki sorular cevaplamamz bu konuda bak açmzn
gelimesini salayacaktr.
• Doru ölçmeyen bir tehis veya tedavi cihaz ile muayene yada tedavi olmak ister
misiniz?
• Pazardan aldnz meyve sebzelerin bozuk bir terazi ile tartlmasn nasl
karlarsnz?
• Yükseklik göstergesi hatal bir uçakla yolculuk etmek ister misiniz?
• Hangi iadam hatal ölçen bir cihazdan dolay maddi ve manevi kayplara kaytsz
kalabilir?
• Evlerimizde elektrik, su ve doalgaz gibi hizmetlerin bedellerini tespit etmeye
yarayan sayaçlarn kullanlan miktardan daha fazla deerler göstermesini
kabullenebilir miyiz?
vazgeçilmez bir parças olduunu görürüz. Ölçüm cihazlarndan elde edilen
hatal ölçüm sonuçlar bizim için zaman, i gücü ve en önemlisi de itibar kaybna
neden olur.
Doru ve güvenilir ölçme faaliyetleri bilimsel, ticari, ahlaki ve sosyal
boyutlar olan ve salanamamas durumunda ailevi, toplumsal, bölgesel, ulusal
ve uluslar aras ilikileri olumsuz yönde etkileyecek ölçüde öneme sahiptir.
Uluslar aras alanda bilimsel, teknolojik ve ticari faaliyetlerde paralelliin
salanmas amac ile SI (Uluslar Aras Birim Sistemi) kabul edilmi olup
seviyesine ve sahasna bakmakszn ölçme ile ilgili her türlü faaliyet, bir bilim
dal olan metroloji kavram ile tanmlanmtr.
Ölçme ile ilgili yaplan her türlü çalmaya metroloji ad verilir.
Ksaca ölçüm bilimidir.
• Bilimsel Metroloji: Uluslar aras geçerlilii olan Primer (Birincil)
Standardlarn ülke düzeyinde oluturulmas ile ilgili faaliyetleri kapsamaktadr.
Ülkemizde bu konuda TUBTAK bünyesinde hizmet veren Ulusal Metroloji
Enstitüsü (UME) görevlendirilmitir.
primer standardlara izlenebilirlii salanm Sekonder (kincil) Standartlarla
Endüstride kullanlan izleme ve ölçme cihazlarnn kalibrasyonlarnn yapld
hizmet alann kapsar. Endüstriyel olanda kalibrasyon hizmetlerinin
yürütülmesi konusunda TSE görevlendirilmitir.
• Kanuni (Legal) Metroloji: Ticarete esas tekil eden ölçü ve kontrol aletlerinin
kalibrasyonlar ile ilgilenir. Bu kategoriye giren tüm cihazlar mecburi olarak
kalibre ettirilmek zorundadr. Ülkemizde 3516 sayl kanun ile Sanayi ve
Ticaret Bakanl bu konuda görevlendirilmitir.
Kalibrasyon ise metrolojinin uygulama çalmalarndan birisi olup; bir
ölçüm cihaznn kendisinden daha hassas bir baka referans ölçüm cihaz
kullanlarak, ölçüm hassasiyetinin tespit edilmesi ilemidir. Kalibrasyon bir
ayar, tamir ya da bakm ilemi deildir dolaysyla kalibrasyonu yaplan cihaz
hatas sfr olan cihaz anlamna gelmez. Endüstriyel alanda kalibrasyon zorunlu
olmamakla birlikte ISO 9000 vb standartlara tabi kurulularda standardn gerei
izleme ve ölçme cihazlar zorunlu olarak kalibrasyona tabi tutulmaktadr.
Hiçbir ölçme ilemi hatasz yaplamaz. Önemli olan hatann ölçümün
amacna etki edecek boyutta olup olmaddr. Örnein bir masa imalatçs için
1 metre geniliindeki bir masann geniliinin 1 mm fazla ya da az olmas
önemsiz iken, bir metal kaplama imalatçs için kaplama kalnlnn 0,001 mm
az ya da çok olmas büyük önem arz eder. te kalibrasyon ilemi sonucunda
kalibrasyona tabi tutulan cihazn ne kadarlk bir hata ile ölçüm yapt tespit
edilir. Bu hata deeri, ölçüm cihazn kullanan iletme için önemli ise o cihaz
mümkünse onarlr, deilse daha az hassas olan ilerde kullanlr ya da kullanm
d braklr. Bir baka alternatif de ölçme deerlerinin toleranslarnn bu hata
pay kadar daraltlmasdr.
koullarna göre deiir. Cihaz ilk alndnda, tamir, ayar, bakm sonras,
cihazn ölçüm sonuçlar ile ilgili herhangi bir üphe olutuunda ve belirlenen
periyotlarda kalibrasyon yaplmal veya yaptrlmaldr. Cihaz kalibrasyondan
sonra çarpmaya, dümeye maruz kalmsa, hasar görmüse, kalibrasyon süresi
geçmise kalibrasyonu geçersiz olur ve tekrar kalibrasyona tabi tutulmaldr.
Kalibrasyon ilemleri de standardizasyon kurulular gibi uluslar aras
geçerlilie sahip (akredite olmu) kurulular tarafndan gerçekletirilir.
Bu kurulularn da kalibrasyon yaparken kullandklar referans ölçüm
cihazlar, birincil standartlar ad verilen ve Uluslararas Kalibrasyon ve
Metroloji Tekilat tarafndan hazrlanan kalibrasyon standartlarna göre
kalibrasyona tabi tutulmu olmaldr.
Uluslar aras Metroloji ve Kalibrasyon Kurulular:
CGPM (Genel Ölçü ve Arlk Konferans) :
Doru ve güvenilir bir ölçme sistemi oluturmak ve ülkeler arasndaki farkl
uygulamalar ortadan kaldrmak için yaklak 50’yi akn ülkenin bir araya
geldii en üst karar organdr. Üye ülkelerin delegelerinden oluur ve en az alt
ylda bir toplanr.
CGPM’deki katlmc delegeler arasndan seçilen 18 kiilik uzmanlarn
oluturduu bir organ olup CGPM’de alnan genel kararlarn pratik uygulama
kriterlerini tayin ederler. En az iki ylda bir toplanrlar.
BIPM (Uluslar aras Ölçüler ve Arlklar Bürosu):
Merkezi Paris’te bulunan Uluslararas Metroloji Enstitüsüdür. Yaklak 50
çalan olan bu kuruluun balangçtaki amac fiziksel birimlerin realizasyonu
için prototip gelitirmek ve üye ülkelere hizmet sunmakt. Ancak günümüzde
bu kurulu, üye ülkelerin metroloji enstitülerinde elde edilen fiziksel birimlere
ait etalonlarn döngülü karlatrlma faaliyetlerini organize eden idari bir
kurulu halini almtr.
bunlar uluslar aras Metroloji Enstitüsü kapsamndaki uluslar aras
karlatrmalara dahil ederek elde edilen etalonunun (standardn) primer seviye
bir standart olmasnn ve dolaysyla izlenebilirliin salanabilmesi için
kurulmu ulusal seviyede kurululardr. Ülkemizde bu konuda TUBTAK
bünyesinde hizmet veren Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) görevlendirilmitir.
ÖRNEK OLAY: SAMSUNG ELEKTRONK
stratejik i kolunda faaliyetlerini sürdürmektedir:
• Ev Elektronii,
• Mobil letiim,
SAMSUNG’un hedeflerinden biri; “Dijital e-ürket gereklerini yerine getirmek ve
yönetim kademesindeki yeniliklerini hzlandrmak”tr.
Dier bir öncelikli hedefi ise “Anahtar teknolojileri gelitirerek ileri
teknolojiler alannda bir standart haline gelmek”tir.
Bu konudaki planlar ise; “sadelik, hz, kiisel kontrol ve sorumluluk
alanlarnda gelimek ve Dünya’nn lider elektronik irketi olarak markalarn ve
kalitelerini güçlendirmek”tir.
bilincindedir.
SAMSUNG sunduu kaliteli ürünler ve hizmetler ile müterileri için yeni
bir gelecek yaratmakta, yaam tecrübesini iyiletirmektedir.
SAMSUNG’un vizyonu:
üretmeye devam edecektir. Biz tüm personelimizi ve teknolojimizi, globalleen
dünyamzda daha iyi yaam koullar oluturacak kaliteli ürünler ve hizmetler
üretmek için harcayacaz.”
Bu söz son 50 yldr tüm SAMSUNG çalanlarn yönlendiren irket
felsefesini anlatmaktadr. Dünyadaki tüm SAMSUNG irketlerini birletiren, bu
irket felsefesidir.
“Dünyadaki rekabet gücümüzü korumak için en iyi insan kaynana;
teknik ustalklar en üst düzeye çkm, sosyal yönleri çok güçlü, dier
kültürler ile rahatça kaynaabilecek, her ortamda rahat davranabilen,
yaratc, gelecee odaklanm insanlara ihtiyacmz bulunmaktadr.
SAMSUNG’un amac en yetenekli çalanlar kendine çekmek ve bu
yeteneklerin kendilerini en üstün ekilde gelitirebilecekleri irket ortamn
yaratmaktr. Ancak bu ortam yaratldnda müteri memnuniyeti ve
sürdürülebilir irket büyümesi salanabilir.”
bulmak” irket çalanlarnn odaklandklar temel prensiplerdir.
SAMSUNG’un çalanlarna tavsiyesi udur: “Müterilerinizin yannda
olun. Dünyaya meydan okuyun. Gelecei yaratn.”
Aratrma ve gelitirme faaliyetleri, SAMSUNG’un her zaman yap
talarndan biri olmutur. SAMSUNG her yl cirosunun %6-8’ini teknoloji
ve ürün gelitirmeye ayrmaktadr. SAMSUNG kaliteye birinci öncelii
veren global bir firmadr.
teknolojileri koruyarak, yeni nesil teknolojilerin gelitirilmesine ve patent
portfolyolarnn güçlendirilmesine yönelmitir. SAMSUNG’un global
teknolojideki liderliinin en önemli göstergesi; teknolojisindeki sürekli
yeniliktir.
SAMSUNG dijital alanda ürün fonksiyonellii veya kalitesiyle birlikte
markas ile de ayrt edilir. SAMSUNG 1999’dan beri global marka stratejisi
kullanr. Interbrand Inc, USA aratrmalarna göre SAMSUNG, 6,4 Milyar
Dolar’dan 8,3 Milyar Dolar’a yükselen marka deeri art ile en hzl
büyüyen markadr.
pazarlama stratejileri alacaktr. SAMSUNG sürekli yenilik çalmalaryla
yeni standartlar gelitirerek ve kaliteli bir marka olarak uluslararas pazarda
baarl olmutur. SAMSUNG’un bu baars bir anlamda kalite baarsnn
özetidir.