BEDEN DL

Tarmsal Yaym ve Danmanlk

Beden Dili

BEDEN DL

Beceri sahibi olmak nemlidir, dahi olmak ise olaanstdr. Ancak hepsinden daha deerli olan doru iliki kurmaktr.1. BEDENMZ KONUUYORBeden dili yaanan artlar iinde, birbirini izleyen hareketlerle deer ve nem kazanan, ses tonu ile desteklenen ve kelimelerle son eklini alan karmak bir sretir.

nsanlar konuarak anlamay gelitirmeden nce, beden dili ile anlarlard. Tm insanlk tarihinin iletiim balangc olarak kabul edilen beden dili, duygu ve dncelerimizin yansmasdr. nsanlar beden dili araclyla duygularn, dncelerini, isteklerini, ihtiyalarn ve ruhsal zenginliklerini dier insanlarla paylarlar.

Bedenimiz i dnyamz saran bir eldivendir ve varlmzn dnyaya aldr. Bu varlk ancak bilinli bir duyarllkla kavranabilir.

Biz kendimizi ve evremizi ancak kendi bedenimizle alglayabiliriz.

Sinir sistemi ve duyu organlar evreden aldklar uyaranlar beyne gnderirler. Bu uyaranlar iki ynl deerlendirilir. Birincisi yaantnn kendisinin, ikincisi de bu yaantnn ho veya naho oluunun deerlendirilmesidir. Bu deerlendirmelerle dnyaya kar kendi ihtiyalarmz dorultusunda bir tavr alrz.

Yz yze kurulan ilikide kelimeler % 10, ses tonu % 30, beden dili %60 nem tar. Buradan da anlalaca gibi szel mesajlardan daha ok beden dili ile iletiim kurulur.

nsanlar ana dillerinden baka bir dili renmek iin, zaman ve enerji harcarlar. Bir yabanc dili iyi rendikleri lde kendilerini daha iyi ifade ederler. Ancak temel dilleri olan ve iletiimin de temelini oluturan beden dilini anlamak iin zaman harcamazlar. Oysa hi kimse beden dilinin ifadelerinden kamay baaramaz. Bu nedenle bu dili renmeye almak baarl iletiim kurmak iin ok faydaldr. Bylelikle insanlar kendi dnyalarn yanstma biimleri ve iletiim kurduklar kiilerin i dnyalaryla ilgili nemli bilgilere sahip olabilirler.

Aslnda her insan, beden dili hakknda bildiini dndnden ok daha fazlasn bilir, ancak genellikle bunun farkna varmaz. Beden dili kelimelerden ok daha kolay anlalr. nsanlar hayatlar boyunca ounlukla farknda olmakszn gnlk beden dilini son derece etkili olarak kullanrlar. Ancak bedenin, kelimelerin kontrol edildii ekilde kontrol edilmesi zordur. Bedenimiz olaylara ve durumlara kar ok daha fazla kendiliinden tepkiler verir. Duygu ve dncelerimizi kelimelerin ardna saklamak belki mmkndr, ama beden dilimizi gizlememiz ou kez mmkn olmaz. Beden dili bir btn olarak incelenmelidir. Kiinin iinde bulunduu ruhsal durum, d faktrler gz nnde bulundurularak ifadeler deerlendirilmelidir. Bir tek harekete bakarak kiiler hakknda bir yargya ulamak ou zaman yanltc olabilir. rnein, souk bir havada otobs bekleyen kollarn kavuturmu bir kii, bu hareketi muhtemelen d iin yapmtr. Kol kavuturma engeline baklarak kii kendini iletiime kapatm yargsna varmak doru olmaz.1. 1. Kltr Beden Dilini EtkilerFarkl kltr gruplarna girdike szsz iletiim mesajlarnn ayrntlarn deerlendirmek zorlar. Gruplarn sessiz dillerini anlamak iin nemli lde bilgilenmeye ihtiya vardr. Bunun iin o insanlarn kltrn, ilikilerini, iletiimlerini ve dnyaya baklarn tanmak gerekir. Kltr, tarih boyunca insann doayla ve insanla ortaya kan problemlerinin ve zorlanmalarnn zm biimidir.

Beden dili ilikilerimizde kltrel farklar arttka, yabanc bir lkede evremizdeki insanlarn duygu ve dnce akn deerlendirmemiz olduka gleebilir. rnein, Japonyada al-veri merkezine giren bir Trk , gz gze geldii her maaza grevlisinin nnde yerlere kadar eilmesini hayretle izler ve belki de bir sre kendisiyle nasl bir iliki kurulmak istendiini anlayamaz.

letiim mesajlarn biraz daha ayrntl incelersek, insann kendi kltrnden kopmasnn ne kadar zor olduunu grrz. letiimde kaynan mesaja ykledii anlam iinde, kendi kltrnn dnyay alglay biimi ve o kiiye ait bireysel btnlk vardr. nsann beden dilini kullanm iinde yaad ailenin ve toplumun deerleri ile etkileim iindedir.

Beden dilindeki en benzer ifadeler canll ve i dengeyi korumaya dnk temel psikolojik durumlarla ilgilidir. Korku, kzgnlk, hzn, nefret, mutluluk, dikkat, ilgi, uyku, gerginlik, iddet bu durumlarn en belirgin olanlardr. Bu genel durumlarn dnda kltre zg ve o toplumu belirleyici beden dili zelliklerinin bir baka toplum tarafndan ksa bir srede benimsenmesi mmkn olmaz.

Bu konuda yabanc lkelerle ilgili baz rnekler verebiliriz; Avrupaya veya Uzak Douya yaplan turistik gezilerde, baz iletiim biimleri bu lkeyi gezen insanlarda etki yaratp takdirle karlanr ve yaplan sohbetlerde, karlalan insanlarn belirli zelliklerinden vg ile sz edilir. Ancak vg ile sz edilen bu iletiim biiminin kendi toplumunda uygulamasn kimse nermez. Gerekten de byle deiimler beenilse ve istense de gerekleemez. nk bir baka topluma ait geleneksel kltr, dn alnarak yaanamaz. Kltrel deiimler ok uzun srelerde gerekleir.2. BEDEN DLNN NEM

Beden dilinden bahsederken madalyonun iki yz vardr. lki kiinin kendi beden dilidir. Eer kullanlan kelimeler beden diliyle ayn mesajlar vermiyorsa bu, doru iletiim kurmak asndan vakit kaybdr. Kendi beden dili ile verdii mesajlarn ne anlama geldiini bilmek profesyonel yaamda etkili iletiim kurabilmek iin ok nemli bir avantaj salayacaktr. Bylelikle olumsuz sinyalleri engellemek iin hareketler kontrol altna alnabilir.

Madalyonun dier yz ise sizi dinleyen yani, izleyenlerin beden dilidir. Kiilerle iletiim kurarken karnzdakinin beden dilinin verdii mesajlar doru yorumlamak size iletiimin ve yaplan iin ynn deitirebilme yetenei kazandrr.

letiimde esas olan sadece anlatmak ya da anlamak deildir. Bu nedenle sadece konumak ve sadece dinlemek yetmez. Ayn zamanda izlemek de gerekir. Siz bedeninizle ne sylediinizin farknda olmayabilirsiniz, ama izleyenler mutlaka mesaj alacaktr. Sizin vermek istediiniz mesaj aldklarna emin olmak iin, beden dilinin nemini gz ard etmemek gerekir.2. 1. lk zlenim nemlidir

Kar karya gelen iki kii arasndaki ilk etkileim, iletiim srecinin nemli bir belirleyicisidir. Bu etkiyi yaratan faktrler, karlaan kiilerin beden dilinden, kulland kelimelere ve kiinin tad btn aksesuarlardan, iinde bulunduu fiziksel ortam nesnelerine kadar geni bir dalm gsterir. te btn bu faktrlerin bilekesi alglayan kiinin deerlerinde bir yer bulur ve o ereve ierisinde yorumlanr.

Alglayann kiisel zellikleri ve toplumsal normlar ile kalplam olan yarglar, etkileim verilerine bal olarak iletiimin ilk annda bir karar verdirir ve insan karsndaki kiiye zihninde bir etiket yaptrr. Bu olumlu veya olumsuz olabilir.

Kii bunlar bilin dzeyine kartsa da, kartmasa da, ilk alglarmzn oluturduu yargnn, iletiim biimimizde ve o kiiye atfettiimiz deerde nemli bir rol oynad bilinir.

Burada dikkat edilmesi gereken konu kiinin ilk kez karlat insanlar zerinde nasl bir etki yaratmak istediidir. nemli olan bedeninin duruuyla, giydii kyafetlerle, kulland aksesuarlarla yaratmak istedii ilk izlenimi oluturabilmesidir. Bu konuda baz uzmanlarn beden dili eitimi alan kiilerin kendini olmad gibi gstermesi ya da, tek tip insan grntsnn domas gibi endieleri de mevcuttur. Ancak esas olan sahip olunan deerlerin ve yeteneklerin dier insanlara aktarlabilmesi iin, ilk karlamada doru izlenimi yaratabilmek ve bylelikle iletiim srecinin kesintiye uramasn engellemektir.nsann kendini d dnyaya kar ortaya koyu biiminin temelini, gr akln, bir baka deyile merkezini kullanma biimi oluturur. Baka hibir zelliine baklmakszn, sadece gs aklna bakarak bir insann kiilik yaps ve iinde bulunduu durum hakknda bilgi sahibi olmak mmkndr.

Resim 4 Dinleyicilerin katlmn

Resim 5 Katlm zorlatran beden duruu

kolaylatran beden duruu2. 3. Davranmz Dnyamz Etkiler.

nsann merkezini kullanma biimi ve temel beden duru zelliini tanmann salad en nemli yarar, yalnzca dier kiileri doru deerlendirmek deildir. Bu zelliklerin farknda olmak, kiinin kendi hayatnda ok nemli deiiklikler yapar. nsanlar byk ounlukla ilerinden geldii gibi davrandklarn dnrler. Oysa yakn zamanda yaplan aratrmalar, insanlarn hissettikleri gibi davranmaktan ok, davrandklar gibi hissettiklerini ortaya koymutur. Can sklan bir insann kalar atk, yz ask, omuzlar dk ve merkezi kapaldr. Hepimiz sk sk sebepsiz bir can sknts yaarz. Oysa ou kez kalarmz attmz, yzmz astmz ve omuzlarmz drp, merkezimi kapattmz iin canmzn skldn dnmeyiz. nsan nasl davranrsa, bir sre sonra beden kimyasnda meydana gelen deiiklikler sebebiyle o ynde duygular yaamaya balar. Skntl bir insan gibi davranmak i skntsnn artmasna sebep olur.

Omuzlarmz dikletirip, yz kaslarmz gevetmek, merkezimizi yatay ve dikey eksen evresinde dengeli bir ekilde tutmak, skntl zamanlarmzda bile kendimizi iyi hissetmemize yardmc olacaktr.3. BEDEN DLNN UNSURLARI Jestler ve Mimikler Mekan Kullanm ve Mesafe

Bedenin Kullanm

Gz Hareketleri Aklar Ban Kullanm El, Kol ve Parmak Hareketleri Bacaklarn kullanl

Oturma Dzenleri Seilen Yer Oturma Dzeni

Masa Kullanm Giyim, Bakm, Makyaj ve Kullanlan Aksesuarlar3.1. Jestler Ve MimiklerJestler ve mimikler dier kiilere grsel sinyaller gnderen hareketlerdir. Bizim bir jestten sz edebilmemiz iin yaplan hareketin bir bakas tarafndan grlmesi ve yaadmz duygu ve dnceyle ilgili bir bilginin karmzdaki kiiye iletilmesi gereklidir.

Yz kaslarnn anlatm amal kullanm mimikleri; ba, el, kol, ayak, bacak ve bedenin kullanm da jestleri oluturur. Jest ve mimikler "esas" ve "ikincil" olarak ayrlr. Esas jest ve mimikler, dnce ve duygularmz destekleyen, onlar somutlatran hareketlerimizdir. rnein, sohbet srasnda gz krpma, ba sallama, kollar ama gibi iaret ve hareketler iletmek istediimiz ve programladmz bir mesaj ieren jestlerdir.

te yandan kendiliinden gelen ve hi beklemediimiz bir anda bizi yakalayan esneme ve haprma gibi durumlarda bile jest sz konusudur. Esas olarak anlatma katkda bulunmayan ve kendiliinden refleks olarak ortaya kan bu hareketlere ikincil jest ve mimikler denir.

Yaplan kltrleraras almalar temel anlatm mimiklerinin btn kltrlerde ayn olduunu gstermitir. Yukarda grlen fotoraflardaki mimikler dnyann her yerinde ayn ekilde tanmlanmaktadr. Bu alt temel ifade, mutluluk, korku, fke, hayret, znt ve tiksintidir. Yani biyo-psikolojik beden dilimiz olan anlatm mimikleri evrenseldir 3. 2. Mekan Kullanm

Blge, kiinin kendi vcudunun uzantsym gibi benimsedii bir alan veya boluktur. Vcudun etrafndaki bu bolua mdahale edildiinde insanlar tepki verir. Mesafe beden dilinin unsurudur ve kii bu mesafeyi kullanarak karsndakilere birtakm mesajlar verebilir. 3. 2. 1. Kiisel Alan

nsann kendisiyle tad portatif bir HAVA KABARCII vardr ve bu kabarcn bykl yetitii blgedeki nfus younluuyla ilikilidir. O halde bu kiisel blge mesafesi kltrel olarak belirlenir. Japonlar gibi baz kltrler kalabala alkken baz baka kltrler geni ak alanlara alktrlar ve mesafeyi korumay severler.

3. 2. 2. Blge Mesafeleri

Mahrem Blge: Kiiler bu blgeyi kendi mallarym gibi benimsedikleri iin tm blgeler arasnda en nemli olan "mahrem blge"dir. Sadece kiiye duygusal olarak yakn olanlarn bu blgeye girmesine izin verilir. Mahrem blge ierisinde sadece fiziksel temas srasnda girilebilen ve vcuttan uzakl 15 cm. olan bir alt-blge vardr. Bu da yakn mahrem blgedir. Kiisel Blge: Bu blge kokteyllerde, ofis partilerinde, sosyal etkinliklerde ve arkada toplantlarnda bakalaryla aramzdaki mesafedir. Sosyal Blge: Yabanclarla, rnein evimizde tamirat yapan tesisat veya doramac, postac, bakkal, iyerindeki yeni eleman ve ok iyi tanmadmz kimselerle aramzdaki mesafedir.

Ortak Blge: Yol, park gibi ortak kullanlan alanlarda ve kalabalk bir gruba hitap ettiimizde paylatmz mesafe, ortak blgedir 3. 2. 3. Blge Mesafelerinin Pratik Uygulamas Normal olarak mahrem blgemize baka birisi aadaki iki nedenle girer. Birincisi yakn bir akraba veya arkadatr. kincisi ise karmzdakinin saldrgan olmas ve bize saldrmak zere oluudur. Kiisel ve sosyal blgelerimize yabanclarn girmesine dayansak da bir yabancnn mahrem blgemize girmesi vcudumuzda fizyolojik deiikliklere neden olur. Kalp kan daha hzl pompalar, adrenalin salgs younlar ve olas bir ka veya saldr durumuna hazrlk yaplrken beyin ve kaslara daha fazla kan gider. Konserler, sinema, asansrler, tren veya otobslerin kalabalk olmas baka kiilerin mahrem blgelerine girilmesini kanlmaz klar.3. 3. Bedenin Kullanm3. 3. 1. Gz Hareketleri: Birisi drst deilse veya bir eyler gizliyorsa baklar bizimkilerle, iletiim kurulan toplam zamann te birinden daha az oranda karlaacaktr. Baklarnz, karnzdakinin baklaryla toplam zamann te ikisinden daha uzun sreyle karlayorsa, bunun anlam unlardan biridir; birincisi sizi ok ilgin veya ekici buluyordur; ikincisi de size kar saldrgan bir tavr vardr.

Buna ek olarak gzbebekleri de bzyorsa szel olmayan bir meydan okumada bulunuyor olabilir.

Baka birisiyle iyi bir iliki kurmak iin iletiim kurulan toplam zamann yzde 60-70inde onunla gz gze gelmeniz gerekir.Gz Hareketlerinin Dili; gzler yalan sylemez. Vcudun odak noktas olduklarndan ve gzbebekleri de bamsz hareket ettiinden gzler tm iletiim iaretleri arasnda en aklayc ve doru bilgileri verir.

Belli k durumlar, kiinin ruh hali ve tavr olumludan olumsuza veya olumsuzdan olumluya geerken gzbebekleri klr veya byr. Heyecanlanan birisinin gzbebekleri drt katna kabilir. Tam tersine kzgn, olumsuz bir ruh hali gzbebeklerinin minik boncuk gzler ya da ylan gzler olarak bilinen ekilde klmesine yol aar. Gzlerin konutuu dil her yerde ayndr.

(Herber) Minik boncuk gzler .. Yatak odas gzleriFlrt srasnda gzler olduka fazla kullanlr. Kadnlar gzlerini vurgulamak iin gz makyaj yaparlar. Bir kadn bir erkei severse ona bakarken gzbebeklerini bytecek ve erkek da farknda olmadan bu bilgiyi doru yorumlayacaktr. Bu nedenle romantik bulumalar gzbebeklerinin bymesine neden olan lo yerlerde gerekleir.

Birbirlerinin gzlerine bakan aklar farknda olmadan gzbebeklerinin byyp bymediine bakmaktadrlar. Her biri dierinin gzbebeklerinin bymesinden heyecanlanr.

Bebekler ve ocuklarn gzbebekleri yetikinlerinkinden daha byktr ve yetikinlerin yanndayken onlara olabildiince ekici grnerek srekli olarak dikkatlerini ekme abasyla gzbebekleri byr.

Uzman kat oyuncularyla yaplan deneylerde rakipleri koyu renk gzlk taktnda oyuncularn daha az el kazandklar grlmtr. rnein, bir poker oyununda rakibine drt as gelmesi durumunda, uzman onun gzbebeklerindeki hzl bymeyi bilinli olmadan fark edecek ve bu elde oyunu ykseltmemesi gerektiini hissedecektir.

Gzbebei takibi fiyat pazarl srasnda alclarn gzbebei bymesini izleyen eski inli mcevher tacirleri tarafndan da kullanlmtr.3. 3. 2. Baklar

Mahrem bak

bak

Sosyal bak

Herkesi darda brakma3. 3. 3. Ba Hareketleri

INCLUDEPICTURE "http://www.ufak.com/sharedimages/beden71.jpg" \* MERGEFORMATINET

INCLUDEPICTURE "http://www.ufak.com/sharedimages/beden69.jpg" \* MERGEFORMATINET

temel ba pozisyonu vardr. Birincisinde ba yukarda olup (ekil 1) duyduklar konusunda ntr bir tavra sahip birisinin pozisyonudur. Ba genellikle hareketsiz olup ara sra ufak eilme hareketleri yapabilir. Bu konumda eli yanaa gtrme deerlendirme hareketleri sk kullanlr.

Kafa bir yana doru eildiinde (ekil 2) bu kiinin ilgilenmeye balad anlamna gelir. Hayvanlar kadar insanlarn da bir eyle ilgilenmeye baladklarnda balarn yana ediklerini ilk fark edenlerden biri Charles Darwin'di. Bir sat sunuu veya bir konuma yapyorsanz dinleyicilerinizin bu hareketi yapp yapmadklarna bakn. Balarn yana eip eli eneye gtrme deerlendirme hareketlerini yaparak ne eildiklerini grrseniz onlara ulaabiliyorsunuz demektir.Ba, aaya eikken tavrn olumsuz hatta yarglayc olduunu gsterir (ekil 3). Eletirel deerlendirme hareket gruplarnda genellikle ba aaya eiktir ve karnzdakinin ban kaldrmasn veya yana emesini salayamazsanz bir iletiim sorunuyla kar karya kalabilirsiniz. Topluluk nnde konuan birisi sk sk tamam kafas aaya eik ve kollar gsnde kavuturulmu kiilerden oluan dinleyici gruplaryla karlaabilir.

INCLUDEPICTURE "http://www.ufak.com/sharedimages/beden90.jpg" \* MERGEFORMATINET ekil 4-5. Kardakinin bakn denetleyebilmek iin kalem kullanm

Birisine kitaplar, emalar, grafikler vs. kullanarak grsel bir sunu yapyorsanz baklarn nasl denetleyeceiniz nemli olabilir. Aratrmalar beyne iletilen bilgilerin yzde 87'sinin gzler, yzde 9'unun kulaklar ve yzde 4'nn de dier duyular araclyla iletildiini gstermitir. rnein, siz konuurken karnzdaki grsel sunuunuza bakyorsa ve sylediklerinizi grdkleriyle dorudan ilikili deilse mesajnzn sadece yzde 9'unu zmseyecektir.

Mesajn grsel sunuunuzla ilgili olmas durumunda grsel sunua bakyorsa sylediklerinizin sadece yzde 25-30'u ona ulaacaktr. Baklar azami ekilde kontrol edebilmek iin grsel sunuu gstermek iin bir kalem veya iaret ubuu kullann ve ayn zamanda grdklerini szl olarak ifade edin (ekil 4)

Ardndan kalemi grsel sunutan kaldrarak onun ve sizin gzlerinizin arasnda tutun (ekil 5). Bu hareket mknats varmasna ban yukarya kaldrmasn salayacak ve bylece sylediklerinizi grecek ve duyacaktr. Konuurken dier elinizin avucunuzun grnr olduundan emin olun.3. 3. 4. Eller, Kollar Ve Parmaklar

ekil.6 Saldrgan avu konumuekil 6'da avu yumruk eklinde kapaldr ve ileriye uzatlan parmak konuann dinleyicisini figratif olarak dvd sembolik bir copa dnr. leriye uzatlan parmak zellikle konuma temposuna gre hareket ettirildiinde bir konumacnn konuurken kullanabilecei en rahatsz edici hareketlerden biridir. ekil.7. Elimde tam size gre bir yer varekil.8. Ne kadar heyecanl

Ellerini ovuturmak insanlarn olumlu beklentilerini ilettikleri szel olmayan yollardan biridir.

Kiinin ellerini ovuturma hz beklenen olumlu sonularn kimin yararna olacan dndn gsterir. rnein, bir ev almak istediinizi ve emlakya gittiinizi varsayalm. Nasl bir ev istediinizi dinledikten sonra emlaki ellerini hzl hzl ovuturarak 'Tam size gre bir yerim var!' der. Emlaki sonucun sizin iin olumlu olmasn beklediini gstermitir. Ama eer ellerini yava yava ovutururken sizin iin ideal evi bildiini syleseydi kendinizi nasl hissederdiniz?

INCLUDEPICTURE "http://www.ufak.com/sharedimages/beden51.jpg" \* MERGEFORMATINET ekil.9 yumruklar saldrganlk gstergesi ekil 10. Standart kol kavuturma

ekil. 11 stnlk tavr ekil.12 Ksmi kol engeliekil 13 Memnuniyetsizlik gsteren kadn

Bacak bacak stne atma hareketinin kavuturulmu kollarla bir araya geldii durumda (ekil 13) kii konumadan ekilmi demektir.El Skma Gvenli el skma Dosta el skma Gvensiz,ekingen el skma

3. 3. 5. Bacaklarn Kullanl ekil 14 Ayak kilitleme ekil 15 Bacak kenetlemeAyak kilitleme hareketini(ekil 14) neredeyse tamamen sadece kadnlar kullanr. Bir ayan st ksm savunma tavrn glendirmek amacyla dier bacan etrafna kilitlenir ve bu hareketle karlatnzda kadnn tamamen kabuuna ekildiinden emin olabilirsiniz. Bu kabuu amay umuyorsanz scak, dosta ve alttan alan bir yaklam gerekir. Bu konuma genellikle utanga kadnlarda rastlanr.

Bir tartmada kat bir tavr olan birisi bacaklarn 4 ekline getirirken (ekil 15) bir veya iki elini kullanarak da bacan sabitleyecektir. Bu da onun, direncinin krlmas zel bir yaklam gerektirebilen, inat, kat bir kii olduunu gsterir ekil 16-17 Bilek kilitleme

Bacak veya kollar kavuturmak olumsuzluk veya savunma tavrna iaret eder ve bilek kilitleme hareketi iin de ayn ey geerlidir. Bilek kilitleme hareketinin erkeklerde grlen eklinde yumruklar da kenetlenmi olarak dizlerin zerinde durur ya da eller sandalyenin kollarn smsk kavrar (ekil 16). Kadnlarda grlen hali biraz daha farkldr, dizler yapk tutulur, ayaklar yana bakabilir ve eller bacaklarn stnde yan yana veya st ste durabilir (ekil 17). Bu hareket olumsuz bir tavr, duygu, sinirlenme veya korkuyu gizlemeye alma hareketidir3. 4. Oturma Dzenleri3. 4. 1. Seilen YerBir odaya girdiimiz zaman setiimiz yer kendimize olan gvenimiz ve o mekan iinde bulunanlar arasnda kendimizi nerede grdmz konusunda fikir verir.

Yaplan aratrmalar, odaya girdiklerinde kapya yakn koltuk veya sandalyeye oturanlarn zgvenleri dk kimseler olduunu ortaya koymutur. Kapya yakn bir koltua oturmak ayn zamanda kiinin kendisini dier kiilerden daha az deerli ve az nemli grdnn iaretidir. Bu kiilerin oturma biimleri incelendiinde de, ounlukla sandalye veya koltuun ucuna oturmak, kalkmaya hazr olmak gibi durumdan rahatszln ve dk zgvenin dier belirtileri de bulunmutur.

Buna karlk girdikleri odada ev sahibine veya merkeze yakn yer seenlerin zgvenleri yksek ve kendilerinden honut kimseler olduklar ve bu kimselerin ayn zamanda koltuklarn ve sandalyelerini dolduracak biimde oturduklar grlmtr.

nsanlarn oturmak iin setikleri yerler, amalar asndan daima en elverili yerler olmayabilir. rnein; yllardr byk ilgi gren "Ana-Baba Okulunda sralar daima arkadan ne doru dolar. Oysa kiilerin bylesine gnll olarak katldklar bir toplulukta dinleyicilerin konumacy en iyi duyup, onunla en iyi iletiim kurabilecei n sralar tercih etmesi beklenir.

n sralarda, zellikle en n srada, insanlar kendilerini savunmasz ve plak hissetmektedirler. nsann nndeki koltuk ve dier dinleyiciler doal bir korunma yaratr ve gven duygusu verir. Bu sebeple de bo bir salonda dinleyiciler orta sralardan balayarak salonu doldururlar.

Benzer ekilde bar, kafeterya ve benzeri elence yerlerine insanlar arkada olabilecekleri, iliki kurup konuabilecekleri birilerini bulmak iin gelirler. Buralara gelenler byk ounlukla ya srtlarn bir keye dayayarak veya dier insanlar gzleyebilecekleri bir kenara otururlar. Oysa bu yerler kiinin grlmek istedii dier insanlar tarafndan kolayca fark edilebilecei yerler deildir.

Byle bir elence yerine arkada bulmak amacyla gelenler iin uygun olan, merkeze yakn bir yerde oturmak, srtn toplulua dnmemek ve insanlarn ounluunun bulunduu yere yan olarak oturmaktr. Bylece hem insanlar ve evrede olup bitenleri grmek, hem de dier insanlarla dorudan yz yze ve gz gze gelmenin douraca rahatszlktan kanmak mmkn olur.3. 4. 2. Oturma DzeniOturmak iin seilen yer ve oturan kiiler arasndaki mesafe szsz bilgilerle dolu olan ok deerli iaretler verir. Hemen herkes bir restorana girdii zaman srtn duvara verebilecei bir masaya oturmak ister. Ortalarda bir masaya oturmak zorunda kalan baz kiilerin restoran terk ettikleri ok grlr. Bunun sebebi, insann maara devrinde yaayan atalarndan ald mirastr. Kendini gven altna alma ihtiyac, savunmasz olan srtn tehlikeye dnmeyerek, ortaya kar.

Yaplan aratrmalar, restoran, bar, kafeterya gibi yerlerde srtn hareket eden bir toplulua dnerek oturanlarn solunumlarnn sklatn, kalp vurum saylarnn arttn, kan basnlarnn ykseldiini ortaya koymutur.

Eer kiinin arkasnda sokak veya baheye alan cam veya kap varsa, kiinin duyduu rahatszlk ve gerginlik artmaktadr.

Bu durum tpk grltl bir yerde uyuyan insann durumuna benzemektedir. Kii uyuduu iin grlty alglamadn sylese bile, otonom (irade d ve kendi kendine alan) sinir sistemi ile grltye tepki vermektedir. Bunun sonucu olarak da uykusu derinleemedii iin saat olarak yeterli miktarda uyusa bile, yorgun uyanmaktadr. Benzer ekilde masada srt kap, cam veya hareket eden bir toplulua dnk oturan kii de sebebini bilmedii bir gerginlik yaamaktadr.

Bu bilginin, nemli kararlarn verilecei yemekli toplantlar srasnda byk bir deeri vardr. Byle yemekli bir toplantnn dzenlenmesi durumunda, ev sahibinin masann konumu ve konuklarn oturma dzeni konusuyla verilen bilgiler dorultusunda ilgilenmesi, ii rastlantya veya ef garsonun kontrolne brakmamas yerinde olur.

Kar Karya Oturmak

Kar karya oturmak genellikle rekabeti ifade eder. ster bir fikir erevesinde, ister bir i ilikisinde olsun, kar karya oturmak, tpk bir satran manda ya da iskambil oyununda olduu gibi masadan bir galip bir de malup kacan dndrr.

letiim insanlara kar yaplan bir eylem deil, insanlarla birlikte yrtlen bir eylemdir. Esas olan, bizim sylemek istediklerimiz ve niyetimiz deil, bunun karmzdakiler tarafndan nasl alglanddr. Bu sebeple karlkl oturmann insanlarla uzlamay zorlatran zelliini her zaman aklda tutmak gerekir. zellikle ziyaretlerini sat amacyla yapanlarn, grtkleri kiinin karsna oturmalarnn hatal olduu anlalmtr.

Muhatabn masasnn karsna oturtmak amirce bir tavrdr. Eer verilecek bir emir, yaplacak bir uyar varsa, bu oturma biimi uyar veya emrin iddetini artrr. ada bir yneticinin, iletiim iin geerli olan ilkenin, ynetim iin de geerli olduunu unutmamasnda yarar vardr. "Ynetim insanlara ramen olmaz, insanlarla birlikte olur" 90 lik Ayla Oturmak

birliini salamak amacyla kurulan bir iliki iinde uygun olan, oturan kiiler arasnda 90 lik bir a oluturacak biimde yanlamasna oturmaktr. Bylece kiinin karsndakini, karlar kendisiyle elien biri olarak deil, bir problemi birlikte zecek kii olarak alglamas mmkn olur.

ekil 18: Rekabeti ortadan kaldran ve ibirliini artran oturma dzeni.

Unutmamak gerekir ki, evresine oturulan masa, insanlarn kendilerini gvende hissettikleri bir korunma duvardr. Bu sebeple karmzdaki kiiyi duvarmzn neresine aldmz nem tar.

Resim 11 Merkezleri farkl ynde olmasna ramen sadaki kiinin ibirliine dnk bir tavr srdrme abas.

Yanlamasna oturma dzeni arkadaa ve dosta iliki kurmaya imkn verir. Bu ekilde oturanlar arasnda hem gz temas kurma imkn olur, hem de kiiler masann koruyucu zelliinden yararlanarak kendilerini rahat hissederler. Buna ek olarak 90 lik ayla yanlamasna oturan kiiler fikir alveriinde bulunabildikleri gibi kendi izgilerini de koruyabilirler.

Bu oturma biimi bazlarnca demokratik oturma dzeni olarak adlandrlr. grmeleri iin de en uygun oturma dzeni budur. Bu sebeple uyum iinde olmak istediiniz kiiyle gs aklklarnzn hayali olarak kesitikleri bir gen oluturacak biimde oturmanz yerinde olur (Resim 11).

Bylece o kiinin, zerinde byk bir bask hissetmeden kendi grlerini ortaya koymasna imkn salam olursunuz. Byle bir oturma biimi konuan kiiler arasnda dosta ve rahat bir atmosferin domasna yardm eder. nk bu oturma biiminde duygular ve davranlar asndan geni bir hareket alan vardr.

Konuulan kii zerinde bask uygulanmak istendii zaman, sorularn sandalye dorudan o kiiye dndrlp, gslerin kar karya gelmeleri salanarak sorulmasnn, kontrol etmek isteyene yarar salad baz almalarda gsterilmitir.

Bu manevra zellikle astlar sorgularken veya karnzdaki kiinin sizden bir eyler sakladn dndnz durumlarda yararl olabilir.

Yan Yana Oturmak

Bir arkadanza iiyle veya ocuunuza dersiyle ilgili yardm edeceinizi dnn. Nereye oturursunuz? Seeceiniz yer byk bir ihtimalle onun yanndaki sandalye olacaktr.

Yan yana oturan ve hafif birbirlerine dnk olan iki kii, byk bir ihtimalle bir probleme kar ortak bir yaklam iindedirler.

Benzer bir ekilde veya drt kiinin yan yana oturmas, birbirlerine gven, d dnyaya kar ortak bir cephe oluturmak anlamna gelir.

ekil 19 birliini en st dzeye kartan oturma dzeni.Yan yana oturmak ibirliini ve olumlu duygular en st dzeye kartt iin, muhatabn ikna etmek isteyen bir kiinin masann etrafndan dolanarak yanna gemek istemesinin ona avantaj salayaca dnlebilir. Bunu yapmak iin uygun bir sebep varsa, byle bir yaklam gerekten yararl olabilir.

rnein, masada oturan kiinin inceledii belgeyle ilgili olarak ona bilgi vermek gibi bir sebep, byle bir davrann uygunsuz kamasn nler. Ancak masasnn etrafndan dolanarak oturan kiinin mahrem alanna girmenin her zaman riskli bir davran olduu unutulmamaldr.

Yan yana oturarak ibirlii ve olumlu duygular yaratacak oturma dzeni anne-baba ve ocuklar, retmen ile rencisi, amir ile ast arasnda kolaylkla gerekletirilebilir ve olumlu sonular verir.

Ancak unutmamak gerekir ki, ya veya stat olarak daha geride olan kiinin bu oturma biimine dorudan teebbs etmesi her zaman risk tar.

apraz Oturmak

Bir restoranda veya kitaplkta hi bo masa yoksa tek kiinin oturduu dikdrtgen bir masann neresine oturursunuz? Byk bir ihtimalle, ekil 20'de grld gibi uzun kenarn dier ucuna..

ekil 20 likiyi en alt dzeyde tutmay amalayan oturma dzeni.nsanlar ilgi duymadklar ve iliki kurmak istemedikleri kiilerle apraz ve mmkn olduu kadar uzak oturur ve bylece ayn zamanda gz temas imknn da azaltm olurlar. liki kurmak istemedii kiiyle gz gze gelmemek, insana yalnzlk duygusu verir. Bu durumda kii kendi i konumalarn srdrebilir ve topluluk iinde olmasna ramen olduka bamsz hareket etmesi ve kendisini yalnz hissetmesi mmkn olabilir.3. 4. 3. Masann nemiBir iyerinde masa otoriteyi temsil eder. Bu iyeri doktor muayenehanesi olabilecei gibi, resmi bir grevlinin odas da olabilir. Masa karsnda durmak veya oturmak insanlarda rahatszlk yaratr. Bir doktor muayenehanesinde yaplan bir aratrma, doktorun masa arkasnda oturmas ile hastalarn kendilerini rahat ve gvende hissetmeleri arasnda bir iliki olduunu ortaya koymutur. Aratrma sonularna gre, hastalarn sadece % 10'u doktorun masa arkasnda oturmasnn kendilerini rahatlattn sylemitir.

Resim 12 Rekabeti dndrmeyen kar karya oturma biimi.Baz durumlarda kii karsndakine stnln hissettirmek isteyebilir. O takdirde amacna ulamas asndan masann arkasnda oturarak araya bir mesafe koymak uygundur. Ancak birok durumda istenen sonular elde etmek iin insanlarla ibirlii iinde olmak gerekir. Bu sebeple de masann bize salad rahatln, karmzdaki kiiyi bizden uzaklatrabileceini ve elverili ibirlii ortamnn olumasn zorlatrabileceini hatrlamak yararl olur. Doktor muayenehanesinde yaplan aratrma bu sebeple konuya aklk getirmektedir. Terapist veya danman olarak grev yapan baz psikologlar bu zellii dikkate alarak, alma odalarn yeniden dzenlemektedirler.

Dorudan rekabeti dndrmeyen kar karya oturma, birbirleriyle mmkn olduu kadar ok gz temas kurmak isteyen iki sevgilinin oturu biimidir (Resim 12).

Bu oturma biimi duygusal ve bedensel temasa imkn verdii iin, kendilerini yakn hisseden insanlarn birbirlerine daha da yaknlamalarna yardm eder. Byle bir yaknlama ayn zamanda kiilerin birbirlerine olan duygularn dlarndaki dnyaya gstermek amacn tar. Birbirine dnk duran omuzlarn paralel hattan ayrlmalar ilginin evreye ynelmesini veya konuulan konulardaki anlamazlklar-iaret eder.

Yuvarlak Masa: Oturma dzeni denince akla ender olarak bir yuvarlak masa gelir. Yuvarlak masa, katlanlar arasnda eitlii artrr. Televizyondan edindiimiz bilgiler bize hem Birlemi Milletler, UNESCO gibi bat kltrn yanstan, hem de OPEC gibi dou kltrn yanstan rgtlerin toplantlarnda ve eitli uluslararas toplantlarda yuvarlak masalarn kullanldn gstermektedir.Tarihte toplantlarn yuvarlak masada yapt bilinen ilk ynetici Kral Arthur'dur. valyelerini yuvarlak bir masa etrafnda toplayan Kral, bylece onlara eit g ve deer verdiini gstermek istemitir. Gerekten de yuvarlak masa, evresine oturanlarn kendilerini rahat, gvende ve sakin hissetmelerine imkan verir ve tartmalar iin elverili bir atmosfer yaratr.

ekil 21 Yuvarlak masa evresinde g dalm

ekil 21'de gc temsil eden A sanda oturan B, C' ye gre daha stn konumdadr. H' nin konumunda oturan kii ise ikinci derecedeki g merkezidir.

Grup lideri yzn kapya dner ve byk bir ihtimalle arkasnda duvar veya cam vardr. Arkas kap olan bir oturu biimi, bir lidere uyan oturma konumu deildir.

Ancak yuvarlak masa etrafnda oturanlar arasnda bile g ve stat fark vardr. Toplant bakannn veya gc temsil eden kiinin oturduu yerin sa ve solu dier grup yelerinden daha ayrcalk tar. Bu iki kii arasnda da sada oturan ar basar. Bu byk bir ihtimalle insanlarn ounluunun sa elini kullanmasndan ileri gelir. Gc temsil edenden uzaklatka stat der. Tam karda liderle rekabet iinde olan ve ikinci derecedeki g merkezi olan kii oturur.Dikdrtgen Masa:

ekil 22: Dikdrtgen masa evresinde g dalmDikdrtgen masalarda da oturanlarn g ve statleri asndan benzer bir durum sz konusudur. Gc temsil eden kii kapya yz dnk olarak ve masann bana oturur. Sa ve solunda kendisine en yakn kiiler yer alr. Merkezden uzaklatka g azalr. Tam karda ise yuvarlak masada olduu gibi ikinci derecedeki g merkezi yer alr.

Buraya kadar anlatlanlardan insanlarn bir masa evresinde birbirlerine gre yerleme durumlarnn onlarn birbirleriyle olan gemi ilikilerinden kaynaklandn eer ilk defa karlyorlarsa gelecekteki ilikilerini etkileyebileceini grdk. Bu sebeple zellikle i hayatnda kullanlan masalarn ve bu masalara oturma biiminin ne kadar byk nem tad kendiliinden ortaya kmaktadr.

Byk ounlukla yeterince dikkat edilmeyen ve nemsiz bir ayrnt gibi grlen oturma dzeninin tad nemin farknda olmak ve masa evresinde yer alacak kiilerin konumlarn belirlemek ev sahibine veya davet sahibine der. Ev veya davet sahibi konuklarn masa evresine bilinli bir ekilde yerletirirse, istedii sonucu alma ans ykselir.

SONSZ :

Kitleleri etkilemek konusunda baars tartlmayan liderlerden olan Ulu nder Mustafa Kemal Atatrkn beden dilini etkili kullandnn ispat olan bu resimde aka grld gibi, bedenin iletiim kurulan kiilere ynelii, aktif dinleme gstergesi olarak bedenin duruu, hitap edilen kitle ile aradaki mesafe gibi unsurlarn doru kullanlmas ile samimi ve gvenli bir ortam yaratlabilir. Bu sayede kitleler zerinde otorite kurulurken ayn zamanda onlardan biri olduunuz mesaj da verilebilir.

Mahrem bak gzlere ve enenin altndan kiinin vcudunun dier blgelerine dorudur. Yakn karlamalarda gzler ve gs arasndaki gen, daha uzak karlamalarda ise gzlerle diz hizas arasndaki gendir. Kadn ve erkekler bu bak birbirleriyle ilgilendiklerini gstermek iin kullanrlar ve ilgi karlklysa ayn baklarla cevap verilir

tartmalar yaparken karnzdakinin alnnda bir gen olduunu hayal edin. Baklarnz bu blgeye ynelterek ciddi bir ortam yaratrsnz ve karnzdaki sizin i yapmak konusunda ciddi olduunuzu anlar. Baklarnzn karnzdakinin gz seviyesinin altna dmemesi kouluyla etkileimi kontrol edebilirsiniz.

Sosyal bak kardakinin gz seviyesinin altna dtnde sosyal bir ortam oluur. Birisine bakmayla ilgili deneyler sosyal bir karlama srasnda bakann baklarnn kardakinin yznde gzler ve az arasndaki bir gene baktn gstermitir

RESM 1 Gvenli ve kendinden honut kiinin, merkezini dengeli kullan

RESM 2 ekinden, bulunduu durumdan memnun olmayan kiinin merkezini kapatm grn

Resim.10 iddetli bir reddedi ifadesi

Resim.9 Savunulan fikirdeki kararlln ifadesi

Resim.8 Eletirici bir ekilde dinleme

Resim.7 Daha ok hava alma ihtiyac ve sknt ifadesi

Resim.6 Kiinin holanmad bir durum ya da nesneyi kendinden uzaklatrma hareketi

Tiksinti

znt

Hayret

fke

Korku

Mutluluk

RESM 3 Saldrgan beden duruu. Tepki vermeye hazr kiinin merkezini kullanma biimi

2.2. Beden Dilimiz Topluluu Etkiler

nsan bilerek ya da bilmeyerek yapt hareketlerle sadece karsndaki kiiyi deil, byk topluluklar bile etkileyip ynlendirebilir. Bu konuda beden dili uzmanlarnn yapt aratrmalar artc sonular vermitir. Eitim semineri gibi topluluk nnde yaplan konumalarda, ayn konu hemen hemen ayn kelimelerle anlatld halde, baz seminerlerde dinleyicilerin son derece olumlu katlm olduu halde, baz seminerlerde dinleyicilerin sessiz kaldklar ve verilmek istenen temel mesaja kart grleri srarla savunduklar gzlenmitir. Bu deiikliin sebepleri aratrldnda bunun konumacnn beden dilinden kaynakland, belirli bir mesaj verip, dinleyicilere konuyla ilgili gr, soru ve katklar Resim 4 deki gibi sorulduunda topluluun konuya olumlu yaklat, Resim 5 deki gibi sorulduunda ise topluluun suskun kald ve diren gsterdii tespit edilmitir.

ekil.1 Ntr ba pozisyonu

ekil.2 lgilenmi ba pozisyonu

ekil.3 Onaylamayan ba pozisyonu

Karlatmz en sinir bozucu insanlardan bazlar konuurken gzle darda brakma hareketini kullananlardr. Bu hareket bilinsizce yaplr ve o kiinin sizden sklmas veya artk ilgilenmemesi ya da kendini sizden stn grmesi nedeniyle sizi grmemeye almasndan oluur

136135