ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ١

اصول اولیھ

.اثر دارو ھا ،سم ھا وپادزھر ھای موثر بر موجودات زنده است سم شناسی چیست؟مطالعھ

بدن یا تماس با پوست توسط اثر شیمیایی و گاز کھ در ھنگام ورود بھ چیست؟ھر گونھ ماده ای کھ بھ صورت جامد،مایعسم .خود سالمتی را مختل کند یا باعث مرگ شود را سم میگویند

.بھ قرار گرفتن بدن در برابر ھر گونھ سم مسمومیت می گویندمسمومیت چیست؟

راھھای ورود سم بھ بدن

،مواد نفتی ،پاک کننده ھا ،داروھا،گیاھان و فرآورده ھای خانگی :مانند.شایعترین محل ورود سم بھ بدن است : خوردن-١ مسمومیت ھای غذایی

....مونواکسید کربن،آمونیاک،کلر،:مانند.از ریھ ھا جذب بدن میشوند :استنشاقی -٢

..تماس با گیاھان ،سم ارگانوفسفره و:مانند.طریق پوست یا غشاء مخاطی جذب صورت میگیرد از :جذب سطحی-٣

.....تزریغات مرگ بار ونیش حیوانت موذی و:مانند...سم از طریق زیر پوستی ،وریدی و ورود :تزریق-٤

اصول کلی ارزیابی و درمان مسمومیت ھا

. ارزیابی صحنھ حادثھ ١-

. کنترل سطح ھوشیاری وانتقال بھ مرکز مسمومیت...کنترل راه ھوایی و.ارزیابی سریع و اولیھ مسموم ٢-

آدرس ،تلفن،چگونگی روند مسمومیت ،کنترل عالیم حیاتی ،پیدا کردن ماده :مانند.ارزیابی مداوم گرفتن شرح حال و ٣- ....سمی و

. درمان مسمومیت ٤-

.کنترل شدید بیمارانی کھ بھ قصد خودکشی اقدام بھ مسموم سازی خود کرده اند٥-

ھا مبحث مسمومیت

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ٢

درمان کلی مسمومیت ھا

. آلودگی نموددر روند درمانی باید اقدام بھ پاک کردن

.کاھش ورود بیشتر سم بھ بدن-١

خارج سازی از محیط آلوده )الف

خارج سازی نیش ) ب

...خارج سازی لباس و) ج

.کاھش جذب سم در بدن-٢

اگر سم قبل از یکساعت قبل خورده شده باشد شستشوی معده وگاواژ شارکول فعال برای جذب ملکول ھای سم )الف .انجام میگردد ونوجلوگیری از جذب شدن بھ خ

..افزایش دفع سم با استفاده از سوربیتول و مسھل ھا و پارافین و)ب

...و استفاده از پادزھر ھا-٣

مسمومیت با الکل ھا .مسمومیت با الکل ھا بھ دو صورت مشاھده میشوند

.کھ در کودکان دیده میشود اتفاقی-١

....نوشیدن مشروبات دست ساز و/کھ ناشی از نوشیدن مشروبات الکلی بزھکاری-٢

عالئم مسمومیت با الکل .استشمام بوی الکل از فرد و در حین صحبت کردن١-

. عدم ثبات،تلو تلو خوردن و استفراغ کردن٢-

.. صحبت ھای بریده بریده ونامربوط وبر ھم خوردن تست رومبرگ٣-

صورت قرمز رنگ ٤-

.وآسپیراسیون ریوی و مرگ رخ میدھد در حاالت شدید ھماتمز وکاھش شدید سطح ھوشیاری٥-

آسیب بھ بینایی ،کوری و ایست قلبی تنفسی در مسمومیت با الکل متیلیک ٦-

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ٣

مسمومیت با الکل اقدامات درمانی

.چون الکل درد را ماسکھ میکند بررسی ھر گونھ درد و تروما در فرد مست ١-

بررسی وضعیت تنفسی ٢-

)ساعت ٢حدودا (سمت چپ تا جذب محتویات معده بھ تاخیر بیفتد) ریکاوری(گذاشتن فرد مسموم در وضعیت بھبودی٣-

بررسی صدمات طناب نخاعی در افراد بیھوش ٤-

. جلوگیری از بروز ھیپوترمی در افراد مسموم با الکل-

.آوردن نمونھ ای از مشروب جھت بررسی نوع الکل٥-

.مسموم شده اند) متیلیک(انتقال سریع و تزریق یا خوراندن الکل سفید بھ افرادی کھ با الکل قرمز ٦-

مسمومیت با مواد مخدر

.استنشاقی میتوانند باعث مسمومیت گردند/بھ صورت خوراکی ترکیبات تریاک

نبض وفشار خون ،تعداد تنفس وحرکات در اثر مصرف ترکیبات تریاک رفلکس ھای پاراسمپاتیک فعال میشوند وکاھش .دستگاه گوارش رخ میدھد

: در مسمومیت این عالئم شدید میگردند وعبارتند از

. تنفس کوتاه وسطحی کھ بھ ایست تنفسی منجر میشود١-

رنگپریدگی وکاھش سطح ھوشیاری ٢-

مردمک سوزنی ٣-

کاھش شدید فشار خون و برادیکاردی ٤-

تھوع واستفراغ ٥-

مرگ٦-

مسمومیت با مواد مخدر اقدامات درمانی

.. کنترل عالیم حیاتی و تنفس کمکی در صورت نیاز ،مانیتورینگ قلبی١-

انجام عملیات احیاء ٢-

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ٤

دادن وضیت ریکاوری بھ سمت چپ ٣-

برای جلوگیری از ھیپوگلیسمی %١٠و% ٥دادن داروی نالوکسان وسرم ھای قندی ٤-

عالوه بر اقدامات قبلی کنترل فرد مسموم چون ممکن است بھ خود ....شیشھ و:در مورد داروھای روانگردان مانند ٥- ١١٠ودر صورت بروز تشنج تزریق آمپول دیازپام وریدی الزامی است واطالع بھ پلیس ودیگران صدمھ بزند

مسمومیت با مواد سوزاننده مانند مواد اسیدی باز کننده لولھ ھا ،مواد پاک کننده حاوی اسید ھیدروفلوریک .ا باشند این مواد میتوانند اسیدھا و قلیاھ

...،آمونیاک و

:عالئم شامل

سوختگی صورت ولبھا وگلو و لثھ ١-

آبریزش شدید از دھان ٢-

گرفتگی صدا ،استریدور و تنگی نفس ٣-

استفراغ وخونریزی معده٤-

شوک٥-

مسمومیت با مواد سوزاننده اقدامات درمانی ارزیابی صحنھ حادثھ ١-

کنترل و ارزیابی سریع ٢-

لولھ گذاری سریع در تراشھ ٣-

عدم وادار سازی بھ استفراغ ٤-

. گاھی دادن شیر یا اب مفید است٥-

انتقال سریع بھ بیمارستان ٦-

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ٥

مسمومیت با داروھای اعصاب و روان

ضدافسردگی ھای :از داروھایی مانند ) بھ قصد خودکشی (یا ناخواستھ ) سھوی(ممکن است خواستھ در این مسمومیتھا فرد .سھ حلقھ ای ،ضد اضطراب ھا ومھار کننده ھای مونو امین اکسیداز استفاده کند

:عالئم شامل

خشکی دھا ن،تاری دید ١-

احتباس ادراری ویبوست٢-

گیجی وتوھم و کاھش سطح ھوشیاری ٣-

..الت ریتم قلبی بھ صورت بلوک ھای قلبی وپھن شدن موج ھای بطنی واختال٤-

ایست قلبی ومرگ ٥-

مسمومیت با داروھای اعصاب و روان اقدامات درمانی

اقدامات عمومی مسمومیت ھا ١-

مانیتورینگ قلبی ٢-

تزریق بیکربنات ٣-

.تزریق آدرنالین وسرم در مواردی کھ شوک وجود دارد٤-

..مسمومیت با ترکیبات ارگانوفسفره و

.انواعی از سموم کشاورزی میباشند کھ بھ صورت اتفاقی یا بھ قصد خودکشی باعث مسمومیتھای شدید میشوند

: عالئم

اختیاری ادرار وتاری دید ،نارسایی تنفسی درد شکمی و اسھال و استفراغ ،بی تعریق،میوزیس مردمک ھا ،اشک ریزش ، .تشنج ومرگو ایست تنفسی

احیا در صورت .انتقال سریع .خارج سازی لباس ھا ودادن داروی آتروپین تا از مھار استیل کولین جلوگیری کند :درمان . نیاز

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ٦

:گزیدگی

.حیوانات ھستند رایج ترین منبع این مسمومیتھا

.ست گازگرفتگی شامل انواع مختلفی ازحشرات ، خزندگان وحیوانات ا

.آسیب بیشترناشی ازآلودگی باکتریایی ویاایجاد واکنش توسط ماده تزریق شده باشد

اصول کلی درمان درصحنھ

)عامل ممکن است ھنوز دراطراف باشد(محافظت ازپرسنل امداد

بیمار راازمحیط خطر دورکنید

)بھ بیمارستان ببرید(ن راشناسایی کنید درصورت امکان حشره یاحیوا

ارزیابی اولیھ ومعاینھ جسمانی

جلوگیری ازجذب بیشتر سم

مراقب واکنش آلرژیک باشید

انتقال بھ بیمارستان

.طریق ممكن است آسیب وارد سازد٣از گازگرفتگي

...)بھ صورت زخم ،بریدگي پوست، لھ شدن بافتھاي عمقي و(صدمات تروماتیك - ١

عفونت موضعي وسیستمیك - ٢

...)ھاري ،ھپاتیت و(انتقال برخي بیماریھا - ٣

.شدت ونوع ضایعھ برحسب عامل آن متفاوت است

گازگرفتگي بوسیلھ سگ

خیم ترازگازگربھ وانسان بوده وعمدتًا بھ صورت پارگي پوست ولھ شدن بافتھاي عمقي گازسگ بھ مراتب خوش .مي باشد) خصوصًا عروق، اعصاب وعضالت(

ست ساعت ازحادثھ ، صدمات د١٢ولي درشرایط خاص ازجملھ گذشت بیش از.است %٤شیوع عفونت درحدود .راد الكلیك، بیماران دیابتي، ضعف سیستم ایمني افزایش مي یابدسال، اف٥٠یا پا، زخمھاي سوراخي شكل، سن بیش از

، %٦٦تا٢٠، پاستورال مولتوسیدا% ٧٢تا١٠شایعترین ارگانیسم جداشده اززخم سگ ،استاف %٧٦تا١٣وگونھ ھاي بیھوازي % ٢٥، ارگانیسم ھاي گرم منفي %٢٠تا١٠، پسودومونا%٤٦تا٢٤استرپتوكوك

گربھگازگرفتگي بوسیلھ

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ٧

.مھمترین مشكل درصدمھ توسط گربھ بروز عفونت است

.است) گرم منفي وبیھوازي(بوده وشایع ترین عامل آن پاستورال مولتوسیدا % ٥٠شیوع عفونت حدود

ساعت ٢٤ات٣(شروع عفونت سریع است. یت، لنفادنیت وتب مي شوداین ارگانیسم باعث سلولیت، لنفانژ .ساعت ظاھر مي شود٢٤درحالي درعفونت استاف واسترپتوكوك معموًال بعد از) بعدازآلودگي

.گازگرفتگي گربھ سبب سوراخ شدن پوست ولي سگ باعث جراحات جلد،عروق ،اعصاب وعضالت مي شود

گازگرفتگي بوسیلھ انسان

.است%١٥شیوع عفونت حدود

و استاف % ٦٠تا٥٠میكربھاي بیھوازي ،%٩٥تا٤٣استرپتوكوك:شایعترین جرم ھاي مسئول عبارتند از %٥٠تا٢٥

.وسیفلیس است B ،HIVمھمترین مسئلھ دراین حالت احتمال انتقال ھپاتیت

عالئم ونشانھ ھا

...محل گازگرفتھ، تورم ، احساس سوزش وخارش ، خونریزي ، سوراخ ویا پارگي درد،

کلی تدابیر درماني

.اصل استوار است٤درمان این نوع ضایعات بر

درمان عفونت زخم -٣پیشگیري ازعفونت - ٢تمیز وشستشوي زخم - ١

پیشگیري ازكزاز وھاري - ٤

، خارج كردن اجسام خارجي ، % ١وصابون ، نرمال سالین ومحلول بتادین شستشو باآب (شستشوي زخم - ١ )غیر ازموارد عفونت(بخیھ كردن زخم بافتھاي نكروزه، دبریدمان زخم وعدم

)جلوگیري ازادم(شتھ شوداندام باالتر ازسطح قلب نگھدا

پیشگیري ازعفونت - ٢

:وز، داروي انتخابير٣آنتي بیوتیك خوراكي حداقل

qid ٥٠٠ mg كوآموكسي كالویا پني سیلین یااریترومایسین : درموردسگ) الف

qid ٥٠٠ mg پني سیلین، سفالكسین یاتتراسیكلین : درموردگربھ) ب

da ١٤- ٧ qid for ٥٠٠ mg )سیلینیاپني (سفالكسین یاسفرادین ھمراه با آمپي سیلین: درموردانسان) ج

درمان عفونت زخم - ٣

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ٨

بالفاصلھ ) اریتم، ادم، تندرنس، ترشحات چركي، آدنوپاتي موضعي (درصورت وجودعالئم ونشانھ ھاي عفونت .دپس ازتھیھ نمونھ ،آنتي بیوتیك مناسب شروع شو

qid ٥٠٠ mg داروي انتخابي پني سیلین ، تتراسیكلین واریترومایسین: ساعت اول رخ داده ٢٤اگر عفونت در for ١٠- ٧ day

درمورد سگ وگربھ:ساعت رخ دھد ٢٤اگرعفونت بعد از

درموردجرم گرم منفي (ساعت ٦تا٤گرم ھر٢تا١میلیون واحد ھمراه با نفیسیلین٢تا١ G پني سیلین سفالوسپورین ھمراه باجنتامایسین :ودرموردانسان ). مي توان استفاده نمود ٣ازآمینوگلیكوزید،وسفالوسپورین نسل

روز١٠تا٧یاكلیندامایسین بھ مدت

پیشگیري ازكزاز وھاري - ٤

.علیھ كزاز ایمن شوند تمامي بیماران بایستي طبق روش كالسیك بر

.ین شك بھ ھاري درمان مناسب صورت گیرددرصورت كوچكتر

گزیدگي

:واكنش بھ زھر

:بستگي بھ سن ،جثھ، تندرستي فرد وحساسیت بھ زھردارد وشامل

واكنش حساسیتي شدید - ١

.دارد پاسخ بدن بھ ماده سمي وارد شده بھ بدن مي باشد كھ ظرف چند دقیقھ رخ داده وگاه خطرمرگ

سرگیجھ، ضعف، تھوع ، استفراغ، تنفش دشوار، ورم صورت وبرافروختگي، گرگرفتگي :عالئم ونشانھ ھا چھره ، تورم زبان، كھیروخارش

واكنش سمي - ٢

مي ایجاد شوداگر تعدادگزیدگي ھا زیاد باشد ممكن است واكنش س

.سردرد، تب، گرفتگي عضالت، شكم درد، خواب آلودگي وبیھوشي :ونشانھ ھا عالئم

شوك - ٣

رنگ پریدگي، سردرد ،مرطوب شدن پوست، ضعف، كبودي لبھا وانگشتان وكاھش : عالئم ونشانھ ھا شامل .سطح ھوشیاري

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ٩

Bee Stingsزنبور زدگي

اماتنھا نیش زنبور عسل روي .زنبورھاي زرد،قرمز یاخرمایي وزنبور عسل ھمگي میتوانند انسان رانیش بزنند .مي ماند پوست

درصورت متعدد بودن .دمي شو اریتم باسوراخ مركزي، سوزش وكمي درد وگاھي ادم دیده:عالئم ونشانھ ھا .،آنافیالكتیك وھیپرسنسیتیویتي ایجاد شودنیش ھا ممكن است واكنش توكسیك

تدابیر درماني

)باذره بین دستي(درصورت وجودنیش اورابامالیمت خارج نمائید

.جاي نیش را با آب وصابون بشوئید

حلقھ ، دستبند وغیره درمحل نیش، خارج نمائیددرصورت داشتن

ساعت٣تا ١كمپرس سرد بھ مدت

TDSوپماد بتامتازون بھ صورت استفاده ازلوسیون كاالمین

درصورت وجودعفونت استفاده ازسفالكسین خوراكي

TDSي زین جھت تسكین عالئم ھیستامینیك قرص ھیدروكس

ز تورنیكت ناحیھ پروكسیمال اندام رابطوریكھ فقط باعث انسداد وریدي ونھ شریاني شود، بستھ بااستفاده ا .دقیقھ باز كنید١دقیقھ بمدت ٥وھر

درصورت بروز شوك آنافیالكسي درمان آن

mg/kg/h iv inf ٥- ٣ Aminophyline جھت برونكواسپاسم

.درصورت نبود نبض وتنفس عملیات احیاء راشروع كنید

.ساعت تحت نظر باقي بماند ٦تا ٤پس ازكنترل عالئم ونشانھ ھا بیمار بایستي

.فرد باید واكسن كزاز خود راكامل زده باشد درغیراین صورت اقدام شود

این حشرات .ن سایرحشرات گزنده دیگر مي توان پشھ ، ساس، شپش وكك رانام بردازمیا: گزش سایرحشرات .سمي نیستند ولي گزش آنھا ممكن است عوارضي درپي داشتھ باشد

:اقدامات الزم

.محل گزش راباآب وصابون بشوئید تاعفونت ایجادنشود

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ١٠

روي آن كمپرس سرد گذاشتھ وازپماد ضدخارش یا سوزش وجود داردگزش احساس درد،خارش اگردرمحل .استفاده نمائید

Spider Bitesگزش عنكبوت .تقریبًا تمام عنكبوتھا گوشتخوار بوده وداراي سم ھستند امافقط دوگونھ آن درانسان خطرناك است

Lexosceles : ، كبوت قھواي گوشھ گیرمھمترین نوع عن سم نكروزدھندهBrown Recluse spider است.

Latrodectus :، مھمترین نوع عنكبوت بیوه سیاه سم نوروتوكسیكWidow spider Black مي باشد.

عنكبوت قھواي گوشھ گیر

سانتي متر ٣-٢اندازه بااحتساب پاھا حدود) ویولون معكوس داردنماي .(نام دیگر آن عنكبوت ویولوني است .بافتھا مي شود ھمولیزونكروزسم آن باعث .است

.ازفرم بدون عالمت تااشكال كشنده متفاوت است :تابلو بالیني

ضعف وبي حالي، تب احساس سوزش وخارش درمحل گزیدگي ،اریتم، ادم بامركز روشن،درد ، كھیر، تاول، ولرز،تعریق، دردعضالني ومفاصل ،سردرد شكم درد، تنگي نفس وآبریزش ازچشمھا

شوك وكما ایجاد شود RF,DICممكن است ھمولیز، زردي، نادر درموارد

.گردد درصورت اختالل آزمایشات تكمیلي انجام.انجام شود , CBC, Plat,U/Aدرتمام بیماران باید

عنكبوت بیوه سیاه

سانتي متر است ، وجود یك نماي ساعت شني درسطح شكم ٥/٢طول عنكبوت بیوه سیاه بااحتساب پاھا حدود نوروتوكسیكآن سم.دارد،این عنكبوت بھ دلیل اینكھ جفت خود راپس ازجفت گیري مي كشد بھ این نام خوانده مي شود

.ازطریق اتصال بھ كانال كلسیم باعث آزاد شدن استیل كولین ونوراپي نفرین مي شودو.خیلي قوي است

عالئم وارزیابي كلینیكي

سپس دردشدید عضالني ،دردغدد لنفاوي، اسپاسم عضالت موضعي شكم، مبھم ،اریتم وادم درموضع، درد ابتدا ، سردرد سرگیجھ ،تنگي نفس ،ھیپرتانسیون،ادم وافتادگي پلكھا، تب، آبریزش راب،تھوع واستفراغتنھ واندام تحتاني،اضط

.ازچشمھا وراش جلدي ممكن است حادث شود

. ECGو CxRay، )ھماچوري وپروتئینوري( U/A، )ھیپرگلیسمي( BS،) لكوسیتوز( CBCدركلیھ بیماران

Spider Bitesگزش عنكبوت تدابیر درماني

ساعت برطرف مي شود ٤٨عالئم عصبي ظرف. بھبودي حاصل مي شود ارد بادرمانھاي محافظتيدرغالب مو ولي ضعف و

.ودردعضالني ممكن است چند ماه باقي بماند بي حالي

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ١١

كمپرس موضعي سرد جھت تسكین درد

ركت وپائین نگھداشتن عضو ازسطح قلببي ح

شستشووپانسمان محل گزیده وتجویز ضددرد

درصورت لزوم تجویز آنتي ھیستامین

درصورت وجود عفونت استفاده اراریترومایسین یاسفالكسین

.حیاتي، تجویز اكسیژن درصورت وجود عالئم سیستمیك ، رگ مناسب، كنترل عالئم

سم، درمان انتخابي گلوكونات كلسیم، متوكاربامول، دیازپام ویاداروي مخدردرصورت اسپا

درصورت ھیپرتانسیون درمان آن

) Lyovac(درموارد شدید استفاده از پادزھر مناسب

جھت كاھش پیشرفت نكروزاستفاده ازكورتیكواستروئید

ھفتھ بعد انجام شود ٨تا٦كارترمیم بافت اس

...پالكت و FFPدرمواردھمولیز استفاده از

Tarantulasرتیل

آنھا ازپرزھاي ریزي پوشیده سانتي متر میرسد وبدن٦٠تا٢٠گونھ رتیل وجود دارد كھ اندازه آنھا بھ ٣٠بیش از .شده است

مانند خارش، سوزش عوارض ھیستامینیكبرخالف تصورذھني، تقریبًا سم تمامي آنھا كشنده نبوده وبیشترباعث .وجوددارد آنژیوادم درمواردشدیدامكان بروز .وادم موضعي مي شود

:تدابیر درماني

درصورت .تمیزنگھداشتن محل گزیدگي بھبودي حاصل مي شودبادرمان محافظتي وتجویزآنتي ھیستامین ومعموًال .بروز آنژیوادم مي توان ازآدرنالین وكورتیكواستروئید نیزاستفاده نمود

Stings Scorpionعقرب گزیدگي آنھا خطرناكترین(ي انسان خطرناك است نوع برا٥٠نوع عقرب وجوددارد كھ ازمیان آنھافقط ٦٥٠دردنیابیش از

).ھمي اسكورپیون لپتوروس با نام محلی گاردیم كھ درخوزستان مي باشد

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ١٢

سم آنھا عمدتًا . وشب بیشتر است) درجھ سانتي گراد٧٥بیش از(فعالیت عقرب ھادرآب وھواي بسیار گرم ك كانالھاي سدیمي وباعث تحری.مي باشد) سیك شدیدي نیز ھستبھ استثناي گاردیم كھ داراي اثرات سیتوتوك( نوروتوكسیك

.ودرنتیجھ افزایش فعالیت سیستم سمپاتیك وپاراسمپاتیك مي شوند

عقزب گزیدگی عالئم ونشانھ ھا

تاكیكاردي، ساعت٤پس از.پس ازچند دقیقھ ازگزیدگي درموضع دردشدید، اریتم، وادم ایجاد مي شود سرگیجھ ، فاسیكوالسیون ، دوبیني، استفراغ، دفع غیرارادي مدفوع وادرار ، آریتمي، تعریقھیپرتانسیون،

عضالني،اختالل تكلم ، تاكي پنھ ، تاول،نكروز، افزایش ترشح بزاق ،گشادي مردمك ،دیسترس تنفسي وتشنج نیز ممكن .است اتفاق بیفتد

د این گروه بای) سال١٠بخصوص درااطفال كمتراز. (تر است تابلو گزش باعقرب گاردیم شدید تر وخطرناك .بستري شوند ) ICU(دربیمارستان

.بھ عمل آید وتایك ھفتھ تحت نظر باشند ECGكلیھ آزمایشات روتین و

عقزب گزیدگی تدابیر درماني

استراحت وبي حركت نگھداشتن عضو

ل گزشتمیز نگھداشتن مح

جھت تسكین درد) درجھ١٥تا١٠(كمپرس خنك

.ازسرد كردن یاانسزیون وساكشن موضع نیش خودداري شود

.درصورت وجودتاكي آریتمي ازپروپرانولول استفاده شود

درصورت تشنج ازدیازپام وفنوباربیتال استفاده گردد

درصورت اسپاسم ازمتوكاربامول استفاده شود

ل تنفسي ازاكسیژن وتھویھ مكانیكي استفاده شوددرصورت مشك

.برحسب مواردسایر درمانھاي كالسیك مربوطھ بكاربستھ شود

Snake biteمارگزیدگي :ازمیان مارھاي سمي دوگروه.نوع ازآنھاسمي است٢٠٠نوع ماردرسراسردنیا وجودداردكھ فقط ٣٠٠٠بیش از

مرجان ھا شامل مارمرجان ،ماركبري ومارمامبا - ١

.مارزنگي عامل اصلي گزیدگي وخطرات حاصل ازآن ھستند افعي مانند - ٢

.ر سمي باز شناختمارھاي سمي رامي توان بوسیلھ برخي خصوصیات ظاھریشان از انواع غی

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ١٣

مارغیرسمي مار سمي

حفره وجود ندارد حفره بین چشم وبیني وجود دارد

مردمك گردومدور مردمك بیضي شكل

سربیضي ومتناسب باگردن سر مثلثي وبزرگتر ازگردن

)ھمردیف(نیش ندارددندان داراي دندان ھاي نیش

دوردیف سوراخ ھاللي سوراخ٢محل گزش

مارھاي افعيھمھ خطرناكتر مارگزیدگي سمي راتشكیل مي دھد وازآن میان مارزنگي از% ٩٠این گروه ازمارھا عامل بیش از

این قسمت گیرنده حساس بھ گرما بوده وحیوان .وجود یك فرورفتگي در دو طرف سر است مشخصھ این مارھا.است .ونیش بزند هراقادرمي سازد تاشب نیز قرباني خود راشناسایي كرد

.ھستند نوروتوكسیك آنزیم مختلف است وداراي اثرات ١٥سم مارھاي افعي حاوي

.ستند، روزنمي بینند ،حس شنوایي نیز ندارند ولي حس شامھ آنھابسیارقوي استمارھا جزحیوانات شبانھ ھ

عالئم ونشانھ ھا

درد ،حساسیت، اریتم وتورم درمحل نیش

ت بعد دردظاھر نشد اگرتایك ساع .دقیقھ ظاھر مي شود١٠تا٥دردمعموًال شدید وحالت سوزاننده دارد ودرطي .نبوده یاسم وارد بدن نشده است سمير ما

ساعت افزایش مي یابد وممكن است كل اندام ٢٤تا١٢ساعت ظاھر مي شود ودرمدت ٤ادم بین نیم تا .رادرگیرنماید

.ساعت پس ازگزیدگي ،وزیكول یاتاول ھمراه بااكیموزظاھر مي شود٣٦تا٢٤طي

.بوده ووجود آن درساعات اولیھ نشانھ شدت مسمومیت استتھوع واستفراغ شایع

.تب ، لرز، تعریق، بیحالي وسرگیجھ ممكن است وجودداشتھ باشد

وجودپارستزي اطراف دھان، صورت ویاپوست سر ،سوزن سوزن شدن نوك انگشتان نشانھ مسمومیت متوسط .تا شدید است

...)خونریزي ازبیني، ھموپتزي، ھماچوري و(عقادي اختالل ان

نارسایي كلیھ ناشایع نبوده معموًالثانویھ بھ ھیپوتانسیون، رسوب ھموگلوبین، میوگلوبین وفیبرین درتوبولھاي .كلیوي است

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ١٤

وكتكان عضالني ،تشنج، فلج عضالت تنفسي ، قطع تنفس وش

فقط عالئم موضعي وجوددارد .گویند Dry biteمارگزیدگي بدون تزریق سم است بھ این حالت %٢٠حدود

.كنترل گردد PT,PTT,Platدرتمامي افراد باید آزمایشات روتین،

ECG گرفتھ شود.

.پیش آگھي ودرمان وابستھ بھ شدت مسمومیت مي باشد

درمان دربیمارستان واورژانس

IV line رگ٢(مناسب(

CBC,Plat,PT,PTT.BUN,Cr,BG,BS,Electrolyt,U/A انجام آزمایشات

سال ٤٠تتابولین وواكسن كزازبھ افراد باالي

I/Oتعبیھ سوند فولي وكنترل

دقیقھ٣٠تا١٥ھر V/Sكنترل

شستشوي محل زخم بابتادین روزانھ ودبرید تاول ھا ومناطق نكروزه

تجویز آنتي بیوتیك وسیع الطیف نظیر آمپي سیلین یاسفالكسین

.نمود ،فاكتورھاي انعقادي، پالكت وخون كامل استفاده FFPدرصورت بروز اختالالت انعقادي مي توان از

.برحسب موردسایر درمانھاي كالسیك مربوطھ بكار گرفتھ شود

ساعت اول تجویز شود بسیارمفید ٤درصورتیكھ در. درمان دارویي انتخابي براي مارگزیدگي پادزھر آن است .ستفاده شودساعت پس ازگزیدگي نیز ا٢٤امادر صورت لزوم مي توان تا.است

لذا قبل ازاستفاده باید تست .ازسرم اسب تھیھ مي شود منوواالن وپلي واالنپادزھرمارھاي افعي بھ صورت .شود

تزریق سم توسط حیوانات آبزی .اکثرا درآبھای گرم استوایی بعضی ازآنھا درآبھای شمالی نیز یافت می شود

.ھنگام قدم زدن درساحـــــــل اتفاق می افتد ولی می تواند ھنگام شنا ھم رخ دھدبیشتر حوادث

تزریق سم حیوانات آبزی می تواند ناشی از نیش عروس دریایی، مرجان ھا ، شیطان دریایی وسفره ماھی باشد

درد راازبین می بردوزھر راغیر فعال می کندگرما .(رما ھستندزھر آبزیان توکسینی است ناپایدار وحساس بھ گ

ویژه پرستاری مراقبتھای کارشناس ارشد:دباغ محمود ١٥

.بنابراین عفونت ثانویھ ھمیشھ امکان دارد. آب شیرین وآب شور ھردوحاوی آلودگی باکتریایی وویروسی ھستند

عالئم ونشانھ ھا

ردی، ھیپوتانسیون یاشوکنگی نفس، تاکی کادرد وتورم موضعی شدید ، ضعف ، تھوع واستفراغ ، ت

درمان ازراه ھوایی فرد مطمئن باشید

.یک نوارفشارنده بین زخم وقلب بھ گونھ ای ببندید کھ جریان لنف راببندد

)درجھ ٤٥تا ٥/٤٣(ازگرمایا آبگرم درمحل زخم استفاده کنید

.راخارج یاغیر فعال کنید نیش جانور

روز٧بھ مدت )٢سفالوسپورین نسل (درمان آنتی ھستامین وآنتی بیوتیک

واکسینھ علیھ کزاز

.توجھ استفاده ازکمپرس سرد ویخ ممنوع است