opendata4iran.ir

مروری کوتاه بر گزارش OPEN DATA BAROMETER 2015

1

شفافیت برای ایران «در کشورهای مختلف داده بازوضعیت » مروری کوتاه بر گزارش

تعالیباسمه

2015داده باز و اهداف توسعه پایدار برای جهانِ بعد از 1

ی کشورها نیاز به ، همهتعریف شده 2015داری که برای جهانِ بعد از دستیابی به اهداف توسعه پایسازمان ملل معتقد است برای

ی خدمات عمومی از طرف دهد عدم وجود اطالعات باز بر ارائهدارند. تحقیقات سازمان ملل نشان می «ایانقالب داده»یک

واند راه گریز دولت از بسیاری از وظایفی باشد که بر عهده اوست. تمی کهینحوبههای مختلف، اثرات نامطلوب بسیاری دارد، دولت

اگر اثرات مثبت سیاسی و اجتماعی داده باز به یک فهم همگانی تبدیل شوند، فعالیت عمومی بیشتری برای انتشار مجموعه

ی هاریزیدهی به برنامهجهت بسزایی در نقشتواند هایی که میها است صورت خواهد گرفت. دادههایی که در اختیار دولتداده

المللی داشته باشد.کالن ملی و بین

هر G8 ، پس از تصویب منشور داده باز در نشست کشورهای عضو گروه2013سال زگزارشی است که ا «1داده باز نگارضعیتو»

شود. نسخه اول این گزارش می، منتشر (httpمخترع پروتکل ) 3«لی-تیم برنرز»به هدایت 2«بنیاد وب» توسط بارکیدو سال

منتشر 2017نسخه بعدی این گزارش در سال ،قاعده بنا براست. منتشرشده 2015در ژانویه آن و نسخه دوم 2013در سال

خواهد شد. این گزارش در صدد آن است که وضعیت داده باز را در کشورهای مختلف مورد ارزیابی قرار دهد. برنرزلی معتقد است

مردان قرار گیرد و برای تحقق ها و دولتیکی از حقوق اصلی شهروندی برای همه مورد قبول حکومت عنوانبهاز باید که داده ب

آن تالش کنند.

سنجد؟این گزارش را چه چیزی را می 2

، خوانشیریپذدسترسای که سه ویژگی داده کند. در این گزارش،می فیبازتعر این گزارش در ابتدا منظور خود از داده باز را

را داشته باشد، داده باز نامیده شده است. باز استفادهماشینی و قابلیت

ها در کشورهای مختلفداده یریپذدسترسها در کشور، های قانونی با دادهحقوق مربوط به داده باز و فعالیت کردهگزارش تالش

ازجملهی این گزارش، در مقدمه دهد.قرار مورد بررسی و تحلیل ها برداری از دادهگران برای بهرهکاوان و تحلیلو مشارکت داده

عنوان کرده است. « 4فرض، بصورت پیشباز»ی بسیار زیاد تا تحقق شعار نتایج انجام چنین پیمایشی را فاصله

1 Open Data Barometer

Report-Global-Barometer-Data-Open-http://bayanbox.ir/info/6203668768946765889/940427-متن کامل گزارش در

f-Edition-2nd .قابل بارگیری است

/http://www.opendatabarometer.orgسایت اصلی گزارش: 2 Web Foundation ،کند:گانه زیر بیان می 4را موارد داده باز یاصلی خود در زمینه یهاتیمأمور

انجام تحقیقات نظری و عملی پیرامون داده باز .1

بازنوآوری و ابتکارات برای پیشرفت داده .2

برای داده باز یسازتیظرفآموزش و .3

گسترش داده باز .43 https://en.wikipedia.org/wiki/Tim_Berners-Lee 4 Open by Default

2

شفافیت برای ایران «در کشورهای مختلف داده بازوضعیت » مروری کوتاه بر گزارش

«هاانقالب داده»تحقق 3

کند:ها بیان میکارایی دولت، پیشرفت شفافیت و بهبود «5هاانقالب داده»ی محوری برای تحقق نکته 5گزارش،

ها باید تحقق داده باز را در راستای مداران و صاحبان قدرت باید عزم جدی برای تحقق داده باز داشته باشند. آنسیاست .1

نه در تضاد با برخی منافعشان. ،خدمت بهتر ببیند

ه از داده باز در این زمینه که به درک های مدنی و استفادی آموزشو پایدار برای رشد و توسعه بلندمدتگذاری سرمایه .2

کند.بهتر اهمیت داده باز کمک شایانی می

استفاده داده باز در سطح محلی ژهیوبهداده باز برای اهداف مختلف، یسازنهیبه .3

کاربرد داده باز در سطح ملی کنندهتیتقوباز به عنوان پشتیبانی از سطح محلی و استانی داده .4

های بازالزم برای فراهم شدن هر نوع استفاده از دادهاصالحات حقوقی .5

مبنای امتیاز دادن به کشورها 4

دادن به کشورها مدنظر بوده است: ازیامتاصلی در ویژگیسه

های بازداده یریپذدسترسآسانی استفاده و .1

و کاربردی سازی یریکاربردپذ .2

اثراتی که داده باز داشته است .3

مورد Rشده و سپس با محوریت استفاده از زبان یاستانداردسازدر پیمایش، منطبق بر ساختار خاصی شدهیآورجمعهای داده

.6تحلیل قرار گرفته است

5 http://www.undatarevolution.org/

آمده است. مل این پیمایش در ضمیمه شماره یک متن اصلی گزارشروش تحقیق کا 6

3

شفافیت برای ایران «در کشورهای مختلف داده بازوضعیت » مروری کوتاه بر گزارش

وضعیت کشورهای مختلف 5

شوند:دسته تقسیم می 4بر اساس این پیمایش، کشورها بر اساس وضعیت داده باز به

های بسیاری در این های تحقق داده باز را فراهم کرده و فعالیت: این کشورها تا حد مطلوبی زیرساختظرفیت باال .1

ورها این کش ازجملهیک حق شهروندی پذیرفته است. عنوانبهاند. همچنین دولت این کشورها داده باز را زمینه داشته

، استونی، کره جنوبی و سنگاپور اشاره کرد.، سوئد، فرانسه، نیوزلندمتحدهاالتیا توان به انگلستان،می

اند؛راستای تحقق داده باز داشته در یتوجهقابلهای دولتی و مردمی : این کشورها تالشدر حال ظهور و پیشرفت .2

توان به شیلی، اسپانیا، چک، این کشورها می ازجملهرو دارند. های بسیاری پیشلکن تا تحقق کامل داده باز، چالش

پرو، کاستاریکا و مراکش اشاره کرد. ،اروگوئه

های سیاسی و اجتماعی، محدودیت چون : این کشورها در راه تحقق داده باز، با مشکالتی عمیقظرفیت محدود .3

. اشندبیمها رو هستند، اما در حال تالش برای حل آناشکاالت زیرساختی در دسترسی شهروندان به اینترنت و ... روبه

رسی اند، لکن دستام دادهی برای ایجاد چارچوب داده باز انجهایسته مثل غنا، کنیا و اندونزی تالشبرخی کشورهای این د

ین، اتوان به ترکیه، اوکرگردد. از جمله دیگر کشورهای این دسته میبه آن مقامات سیاسی و افراد خاصی محدود می

مصر، میانمار، هائیتی و اتیوپی اشاره کرد.

هایی برای تحقق داده باز صورت ، تالشنهادمردمهای : در این کشورها از طرف برخی گروهطرفهکیهای تالش .4

این کند. درها را با مشکالت بسیاری روبرو میگیرد. اما نظم و ساختار مناسب و رسمی ندارد که همین وضعیت آنمی

ست. این کشورها شامل مالزی، قزاقستان، کشورها، دولت هنوز تالشی جدی و رسمی برای تحقق داده باز انجام نداده ا

شوند.امارات متحده عربی، عربستان سعودی، بحرین و قطر می

4

شفافیت برای ایران «در کشورهای مختلف داده بازوضعیت » مروری کوتاه بر گزارش

بندی است:جدول زیر شامل فهرست کامل کشورها در طبقه

وضعیت ایران 6

جایگاهی ندارد؟ یبندمیتقسهای صورت گرفته، کشور عزیزمان ایران در این رغم تالشچرا علی

. همان عاملی که موجب وضعیت بد ایران باز در کشور دانست توان نبود اطالعات از وضعیت دادهمیعامل اصلی را

های ها، رتبه ایران در شاخصتوان با ارائه اطالعات درست و مناسب به این بنیادها و سازمانشود. میمیهم در شاخص فساد

می ی خوبی برای تبلیغ کذب علیه نظام جمهوری اسالشود، دستمایههایی که اعالم میبندیشک رتبهمختلف را بهبود بخشید. بی

های اهمیت مالحظات امنیتی و اطالعاتی برخی داده «داده باز برای ایران»توان از آن جلوگیری کرد. البته آورد که میفراهم می

ی هر نوع آمار و اطالعاتی نیست.کشور را هم مدنظر دارد و معتقد بر ارائه

بندیجمع 7

مقایسه این گزارش با گزارش دوره قبل هم از اهمیت بسیاری برخوردار است. جز ورود کشورهای جدید در این نسخه، بررسی علل

حاوی نکاتی مهم برای وضعیت امروز کشور ما باشد. وضعیتی که با توجه به اخبار تواندیمپیشرفت و پسرفت کشورهای مختلف،

وجیه های مختلف سیاسی برای تی گروهمایهشود و دستنامعتبری که از آمارهای مختلف در کشور منتشر می معموالًضدونقیض و

بین حدود شود. دراحساس می شیازپشیبگیرد، نیاز به شفافیت و دسترسی به اطالعات واقعی کارها یا تخریب دیگران قرار می

، اندونزی و نیجریه نیبنیدرااند. ر نسبت به دوره قبل، پسرفت داشتهکشو 16، اندشدهیبررسکشوری که در این پیمایش 80

رفت را داشته است.بیشترین میزان رشد و کنیا بیشترین میزان پس

ای مثال، است. بر ذکرشدههای مختلف و بر اساس نواحی مختلف جغرافیایی دنیا در بخش نتایج گزارش، وضعیت کشورها در حوزه

آسیا، هند و برترین کشور در خاورمیانه و جنوب آفریقا، تونس است.برترین کشور در جنوب

7بندی استوضعیت کلی کشورها در این رتبه دهندهنشانصفحه بعد تصویر

bmp-Rank-Total-http://bayanbox.ir/view/6754328376118986806/940427.34تر در: تر و باکیفیتتصویر بزرگ 7

5

شفافیت برای ایران «در کشورهای مختلف داده بازوضعیت » مروری کوتاه بر گزارش