ایران نامه ویژه جمالزاده

135
دوارل زاد ان ا1 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/ ان ارۀ ،ده ل ١ ن ، ز١٣٧ ل زاد دوار ر ه : د : ت انن ا م. ف. زا : ادق ه ول زاد : تاران اد ر نز ن ه: دارا ا ه. : ود و ا از: و انم در ا اد ر ج ا: » « ادق ه ر در ه : » د د و « ) ( و» دارا« ب ر و : د ار : هد و ز» « ) س ا ( اد : د وو از از ) ء ا دا ( ورز : من در ا و ) ا( ي ا : ب واان ا رو) ديو زاد ( ا دو : ن ز در رووه ) ان اﯾ ( ر و : ز ب ه

Upload: amsj

Post on 10-May-2017

264 views

Category:

Documents


9 download

TRANSCRIPT

Page 1: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

1 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

ا��ان ����

�١٣٧، ز����ن ��١ل ����ده�، ���رۀ

ی�دوار� ������ ���ل زاد�

������ر •�

:� ��� ه� �'�$+�*�ن ا��ان �() "$'ت: %$# "����د •���� *4اران اد3(�ت �'�# : ���ل زاد� و �2دق ه�ا�0: /�زا��. ف. م •

/�ر56 دارا����8(#: ه���'ن "�7'ز��ن •�'6( 5 و : از 7?+(< ا� =53 �7 �6ود و>+5: :;�53. ه':+9 ا •

��6('���(@م در ا��ان در �GHر �2دق ه�ا�DE « 0(�«: ا��ج ��رA� 56اد •

: *@ی�� ه�5 ��'د« •I� 5 3'د وI� «)��� � ��8(#«و )��دارا«

: � � و �3ر56 "��ب

��� ���M«ز��*5 و ��د:�ه5 : �+?'ر� ا��7د�� •E «)0س ا������( • 5O��<����:�ء اQ (��7(�5 �7ز� از ا����� ���و>� و 87�د : �'اد >

)H�'دا�5 )ا�(# �S:)5��+3 و ��/�ن در ا6=م : /�>�� "��ورز • )�;�زاد �3و��دي(رو:+��Iان ا��ا�5 و �Uب : ��5 ا"�� �;�ي • : W دوV�6'ا���( •�X�+: ز�3ن ای�ان (�Aوه� رو:�+� در *$��� ی

6���"( • �?� �Yر "��ب ه�Z �7ز� : 6(� و�/�S�

Page 2: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

2 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�() "$'ت �'�$+�*�ن ا��ان

%$# "����د

���������0/ $�)��. اش در ,+� � . & )��ل زاد( )� '�ه& %�� در اد$��ت �"�!� ا �ان دارد�

در ;�:، . 9��ت اد$��ت 678ر ��، او را در ���ر %& از �56وران ز$�ن ا��وزي �2ر�& 1�ار �& ده�

ه� @<�:، . او �?���: �8& $6د 8. 2<6ن ارو=� & �'�رش دا���ن 68,�( را $. �� �"�2& 8�د

�E�>� 6ن )� � ا �ان وي ,<�D �8& ا�C 8. ,���& �8ره� / را در�Bرج 678ر $. ��1 در���ن �

Cا��9س �& . 5ورد( ا� ��7��G ا �ان در ���6. ه�ي او $�و �'CI ا : 8. ز��E& و روح و �

���$ &� ��$ :�)��ل زاد( ����د( ��K. . �6د ,� در �J5ر $���ري از ��E�>� 6�& 8. در 5ن ��ز�

Lو M�, .8 $6د �دوران 68د8& $ C� ز G���C و �$�, .70& 8� Cا���: 8�د، وK& ا : 6Lر 8. =

�� او ��Dد زدود�& �6Nد�; . :�=�رش، ���)��ل ا�K : ا!�DI�&، %& از وا��Pن ���N� رو�: $

�C $6دLو�اد $�%. . دور( �7�Nاي ��9. �� � $. ا���$ �D>, .� ،د( او�و $& = Mا�& ه�ي ر�>?�

7�: ��د( و روز��( اي 8. در �D�5 $. �8ر ر�2.، ه<6ز در �ده� ����(، و در ز��ن $. L�B� ز$�ن د>K

ه6اداران او �9& �7� . اي $. ��م . 6Bد ه�اران ��� 7'� در ��,��� 678ر $�اي او )�R 5ورد(

�� )��ل ا�K : در �CWD . اK+��ل در�C 8�د�� و ه�. �UV ه� و �6ا�T او را در 5ن ا���7ر داد���

Lو�ن �7�( در ز��ان ��� �Jا�+�م در ا �د و ��8 )رز�N� دم�در را( 5ر��ن � C��D� ا ��ن و �$ C�

. $. ���ر �& رود» او %& از $<��دZEاران 5زادي ����& ��«$. �IE. �9: ,0& زاد(، . �X�د

�\ت ��6B .V�6د را در ]� 1908)��ل زاد(، =��، در =� �ن ��( =�/ در ا!�DIن $. د��� ��5 و ,

�%& در ��د %& $��وت �d�N� .8ن cزار �C 5ن را ادار( �& 8�د��، �b5ز دK6,�8 6را، ��ر�. ايV�5 ر

در روز���. ��ر�.، 8. . و در ا <+� $6د 8. �?���: $�ر1. ه�ي 1� �. اد$& او $. @6B �7رد. 8�د

'��6B ،Cد او و %& از ه�E�7�دي ه� / در �& 5ورد��، @��ه�ي )6ر وا)6ري $. ز$�ن 2�ا��. �

�p دار � ���<� @. �8& $67 �؟«در �K�0. اي $� �<6ان ]. $�ف" [La Neige"از )��.�« C�6� ،

�r ه� D1���ن @<�ان -د6B &� /Kاه� و�K� $67دK6,�8 .در ��ر� )�� C�$�, &�]�8. $�اي �

�� ز �دي �& دا��C، $�%. $�ان �6N� &N��>� .Nد@ ��Kو .$ R(6د 8. راN� اي 5ن�ا : ا��?�ب $ t

. 6Bا��( $6د" و�K� ا �ان"$6د r .8 �+�. 2�ا��6ي =�ر او را

، و �u 6� .$ uX رC2 و در 5�+� در )1910(از NK<�ن، =u از ا���1& 68,�( در �[�، $. 2�ا��.

C2�E ونw 6د را از دB &دا�7'�ه Mد و $"� ��ر�609ق 8 p�]�درا : . دا�6K )�'7زان ��وع $. ,

. '� =K6& از ا �ان $�اي او ��& ر��� و در ,<'���& �& ز �R16�C $� اJ� ��گ =�رش، د

.�6ا}CN و �����ت دو���ن و D� )�'DE� . اي از ��E�دان او را ازE��<'& �+�ت �& داد

��7� ��E�م ��Nرز( $ .8 C�6�= :K�$ ا�& در�6ن ا �در)<| )�D�& اول، )��ل زاد( $. E�و( ��

�: �~�6ر �& 8. $. او ��6ل . )& درا �ان $6د������& و 2�ه<'& $�;� �6Iذ و ��ا�B .�BرKاو

Page 3: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

3 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�5�� در ���ن p �N1 ) 1915(�� =� . ر �ي روز���. اي در $�dاد )�L�?� ه�ي C�K�"2 ر( اي�= ��و �

��، 8. ا��8& $"� $. ��د$��ي ا$�اه�� =6رداود، . ��8: اL�اف ��ز ا �ان و ��اق $6دBروز���. ر���

رC�?� /?$ ،��5 �~�6ر C او را $. ا�+�م ر�����؛ وC��1 &K ا���د $"�ي دا�D, )�'7�ان، د

دوم، $�و)6د ����د( ��( اC��1 )��ل زاد( در ا �CK ه�ي ���ل b�$& و ,\ش ه�ي دو����/

$�اي دو��& ا \ت، ���+. ���N& $. $�ر ���ورد، و $�Bc�( ه�، $� ��د r ��ن ��$�زان رو�&،

�>�? �E . ه�. $. 678ره�ي ه��� �D�5 .

در ا : �R16 دو����/ ��E�م ا���7ر �+�. �"�وف . $. $�$ :K�C7E 1916)��ل زاد( در ��ل

�: ���6. او $�اي ا : �7� K�0� .. اي $6د $� �<6ان . �8و( $6د��K6د«او� &� ��، »و�1& ���& ا�

�: دره��: ه<'�م $6د 8. او �?. 8. ,�)�. اي از 5ن در $"W& از روز���. ه�ي و��K5 C1ن در��5��

ا : ��8$& . ، �<�7� 8�د)17-1916( *+\ :����ن �� او�Yع ا�E?�دي ا��اناJ� 6Bد را $. ��م

�"& ا �ان، $�زر��ZE &��E. و �9ل، �E��8ت، NL ي��ا�C در $�ر6E��6E tK�V� )ن از d( .��(�ا2

�اف، p�9 و�p0، �"�دن، 2: و ه<�، ا!\�9ت، ا�6ر��K&، وزن ه� و ا��از( ه�، ����� =�C و ,�'

�� د '� در$�ر( 678رI� ت��\Lو ��0ار ز �دي ا C?� �= در &��E��و . ز ،Cا� &��?,��b \��8 �8ري

��) The Journal of the Royal Asiatic Society(�� � ه��: $6د 8. �7� . ا�+�: =�د��ه& �5

: در�6رد 5ن $<6 �� 1920را $�ا�'�?C 8. در ژا�6 .

�. RV1 رp9 ��6�. $�رزي ا�C ا : �+�� $���ر 6Bب 5را��. I! C� وز از دو�+�� �$ RNL �N و ز

r و $�ر &I��2 دازي�ل =��B .$ �' ان )6ان، 8. د�از ��8ب ه�ي راه<��ي ���& )� � 8. ا

.�D, .$ Cا، د��)���6�5ب و =�د( ��ل =��72ر =�� ��2�& $�<�( ��& 8<�، در ز �ا�� 7& �

. . . زد(

، 8. در ���ر( ه�ي ��6اK& �8و( در �& ��5، $. �7ر�^ روا3[ روس و ا��ان ��8ب دوم )��ل زاد(،

���p ��ن 5ن �+�.، در09�C0 ه�� �E( $. ا,��م ���V", C�� .

"+��� )��ل زاد( را $�E� ��� �D�5 &E�> ��� .$ �,در 1917درا : ���ن ���6ن ا �ا�& در $�K: در

�+� $6د 8. او در=���& $. 8<'�( و �c�0,& در 5. درا��%6W9 ��Dر �$��;��5 6'6(��($0 ه�

در)�ا �، $. ����C ه�ي ا�'����ن و رو��. در ا �ان �� �ا��9. $�د ودCK�B ه�ي �D�5 رادر ا�6ر

. دا�B& 678ر ��%6م 8�د

ا : �?���: دا���ن . �b5ز ��» �2ر�& �%� ا�C«�8ر دا���ن �6 �& )��ل زاد( $� ا���7ر

ا : دا���ن، و =<� ,�ي د '� ���<� 5ن، در ��ل . �026��& $�رگ دا�C 68,�( دوران )� � $6د 8.

5 ��'د در �+�6D7� .�6ر 1300I� 5 3'دI� C2� 6د( . ا���7رK�� .8 : از ا .��ZE ،ا : ��8ب

��� ,�ز( را ��Dد و راه& را �E�>� 6� &�6>8 p�� .8ن �& رو�� ��7ن داد، @D�( اد$& )��ل زاد(

CB�� �?7� ����"�اد �'CI ا�'�� �6 �<�( )6ان، دC1 و ��6%�2& و د��NK'& او، ا. را �

� 5 &� �7@ .$ &$6B .$ ا : ��ه%�ر U�B ه�ي �5%�ر، در �"; �bر ��8ر او را �& . $ C�P�

: ,6ان از 6Eاه& 6Bدش داوري 8�د

Page 4: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

4 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

6دم و�1& در !"� �: از ا �ان $��ون ��5( $. �6ادم �8 $6د و $. زور و ز)� �2ر�& را �& ����6

�� $6د وK& @6ن "; &��B :� &د�� و �2ر��8 &�� u ر�, Cان �2ر�& را در��در��ارس ا

��& �& 6Bا��م و �U7 �& 8�دم و �8 �8 ���1 $. را( ا��2د( $6د و ا���� B دا��� U7�

Cا� )�� )���� ���6: دا��� 8. دا�<. اش ,� $. ا��وز 78@ .$ &8. . �16 C�> 0[6د ا�

ا���د و $�ون درس �2ر�& را ��8\ ��د 6Bدم و $� و�� K6�"� p& �دE��2. $�ون ����0ت و $�ون

�K6d7� �8ر :�ه���8ب و �K�0. اي 8. $. ز$�ن �2ر�& �& 6Bا�� . ام و ه<6ز ه� روزو �t $. ه�

��ات و �9& از �dKت و ���8ت ] از. [��اد $. د�C �ددا�C ه� $��& دارمN", �9ت و\V!ا

1.و ا�D�5 t�b را ��ور �& 8<� �ددا�C ه� $� �& دارم

&K�� از 5�%. �7%\ت u= رت "�و��I� 6د درB اي�$ &�d� )د، )��ل زاد�8 p�V", .$ 6رN+� را

��ا 8�د= :K�$ ان در�ا�& . ا �ر�2( و ��5 / دا�7+6 �ن ا :��9ود دو��K& 5�+� $6د و در ,~�

���68 &� CKف دو�L ن از��K5 .$ &ا��از �. ا� .��ZE ،:�;روز���. در r .$ .8 &,c�0

را $<��د ZEارد و ��M و ه+��& داد، $� E�وه& ازدو����/ �+�. /���$��ن دا�7+6 & $. ��م

C2�E )�D��$ ي اش را��ا : �+�. ��� ���N� 68,�ه& دا�C، وK& ���ري از . 6Bد ��د$

���. او در 5�+� $. @�پ ر�Kدا���ن ه�ي 68,�( او .

c6L ر��د�2� "، در 1931در ��ل . �& ز��E& )��ل زاد( اC��1 او در �u 6 $6د���9. $"�ي و $�

��C و=<� ��ل، "<& ,� دوران " $�: ا���K& �8ر$ r د�و � ،C2�E )�D� .$ &�d� 6�در ژ

در9�: 6B C��Bد@<� : $�ر $�اي ا�+�م و}� � اداري $. ا �ان �I� . $�ز���7'&، در5�+� �8ر 8�د

C�?� ،د �ار : �B5 د و در�8 .>�وز � 5ن ز��ن، �9�: �\ء، از او 6Bا�C در وL: $���� و در $�8

�K�� �>@ uX& در دا�7'�( ژ�6 $. . )��ل زاد( ا : ,"�رف را ��د$��. رد 8�د. او وز � �8ر $67د

."K�V� .$ ��7�,�ر u �2ر�& =�داCB و $� ز��E& 5را�& 8. در5ن �D� دا�C و6B C1د را $

. ZEرا�� دا�<. دار و �'�رش ه�ي اد$&

�: �+��6. دا���ن ه�ي 68,�ه/ در ��?� U�، )��ل زاد( در $��C ��ل $"�ي u=1921 از ,26

�C اد$& 6Bدداري 8�د) 8. �[�دف $� ,���& دوران 2�����وا & ر;� ��( $6د(K�"2 ا : . از C��

�� و �6 25� : $6دE )د�B ن�E�>� 6� �$ &����ر ا��7: �%6ت @��ي ژرف ,� از �P� C�6]Bم �

5 ��'دI� 5 3'د وI� .�?�ه�+�ن و )�و$�  62ق اK"�د( اي در ���ن ��8ب 6Bان ه�ي ا �ان $�ا�'

در$�ا$�رو�<I%�ان )6ان و �6ا�p ���1& 8. 5ن را اJ�ي �6Nغ �5�� �& =<�ا��<�، =�ر( اي از . $6د

8�د�� ���� p2�Z� R+,هN& و =�6���Eن اد$& ا : ��8ب را ه�¢6ن �I8 &�6� و ����ا��%6م �&

6B5��ه� ��د$�� روز���. اي را8. %& از 5ن دا���ن ه� را در . و ,6ه�<& $. b�ور ��& �& ���د��

�� و ,"0�t 8�د��"N, .$ � �D, �2<� و اورا�E 6د $. @�پ ر���� ��<� $. $�د ا���0دB . �7� . او;�ع و

)��ل زاد( ا69ال ����& �E .V�I�ي ا : )���C را ,U 67 �& 8�د، و =�7'��& در�7Bن

C2��1�p و K�1& 8. . $�اي )�ن ,�ز( $?7��ن $. ��� �2ر�& درا : دور( @<�ان =��وي � ،u%��$

2�ون . $�;���8ب او$�C��B �� . ~س �6 �<�( )6ان �� و دل و)�ن او ��,& $� �6N� &E�>� 6د

ه�ي ز��E& $�ا :، ه��ن 6B .8 .�6Eد ا���اف �& 8<�، درا : دوران )�� وروان 6Bد را ���ر ZKت

Page 5: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

5 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

2%� 8�دم 9�� ا�C دوران 68,�( ��� را ,���� $� Zb�8 و ��1 «: و و��6. ه�ي )6ا�& 8�د( $6د

�t، $. ا���<�ي Z'$.«2را�� و راوي �6B& ه� و ��/ و �7�ت د '� ��د��ن $���,�, : �$

5 ��'دI5 3'د و�I� .ده p ، 8. دراوا�20و @<� دا���ن 68,�( د ' �� �ه�. ا <+�و5�+� �<�7 ،

C( ا��� �دوم �<�7 &��D( |>( از u= )�8ره�ي اد$& )��ل زاد .

»Cا��د، دا���ن اول »�2ر�& �%'�� 5I� 5 3'د وI� r ن���<. $�6Bرد در ز��ان �! ،

Cن او��>L6ا�& و دو �<£ ��ه<+�ر از ه��7%. ��0س و : رو��� & ���& ا B &?�� &%

�b )د�8 p�]�ا : دو $. )�ي �2ر�& $� . ب و ,�ز( $��7E. از2��U�d�| ز$�ن، د '�ي ��+�دي ,

�� و و � �& 8<<�E د ��د( را�6م �DI��� &,���8 .

�2ر�& ��د روuX� ،&��9 ا!V\�9ت �Bر)& �+�t و b� �N�- tرت ه�ي =�V�L�اق ��$&

�¢�ر( را $& )CD $. . )6ا�r 2��'& �¥ب، رو��� & ��د( دل را ��ت و�6DNت �& ��زد$ ،�B5

. ا��ا�B. ا�� و �& 6Bاه� از ا : �?[�C ه�ي $�<� ��,C�� .N $�زدا�6B Cد را $X���ز��ان

دا���ن ز ��8�. و $���ر $���( ا�C و �2ر�& 9�ف زدن �15 ��£ و ���I��| ��+�د $. L�ز

�5��ي $��ن ��( �>L و � ZXKد .

».��B .K�B &�7ط و �» دو��� �$ ،t�1 6شB &@ )6D1 د�E�� ��+��& ا�C دا���ن �b ا�'

�. ه��I�ا�/، )�ن 1�اق رو�& �+�و9& را 8. در)�د( 8�����7( ���ن $�ف !6, �bر �8.، $

��$�ز ز�B& =& �& $�د 8. ). وا1". ��$6ط $. )<| )�D�& اول ا�C(ا��2د( �+�ت �& ده�

C$�ز���وه& ��E 8. $. ا �<& �& ر�� :��+�ت ده<�( اش �?�[�ي =6ل $� 6Bد دارد، و ه�

��;�وري . ��& ا�'��د ,� ��E�د 6D1( @& را $'���� و ,��$�ران 8<<�رو�& را$b ت\�]I, از ��0اري

Z'$ .8ر �، در رC1 و ,��M ا : 1[. را�& ,6ان ه���ي =�ر( اي از$�D� : دا���ن ه�ي 68,�( اد$��ت

C��ارو=�§& دا .

��'�از 6Bد $. د�B� $�از �\ي د�B�NK. اي از �U7 )» درد دل �\ 1�$��"�&،«دردا���ن د '�ي،

� 6E &� :?� . از او �& . ه��� ���NB &$ \� &'��NK8. از د ��B6اد( د��B د و��� &� ��Bد

�\ در9�: �t و��6. �& . $?6ا�� H�Eن6Bاه<� �t در8<�ر �"/ د�B� $���� و $�اي روح او

�>�N$�' رد�N% 6د راB�NKي د�N ه�ي د. �6د8. !6رت ز tK ن���B� ��د( ا�6d7� .8 Cل �6$

�� �& �6د و �8رش $. ز��ان �& �78'�2�b .

��. د | $��. @d<�ر«$ « p2��� ،&E��6( ز��5�� دN�¢K& ا�C در $�ر( ��P ا���Nادي، � �>L �Jا

,�0 � روز�Eر دMc 9���& را از ارو=� $. ا �ان �& 5ورد . �8�9. و ا����زات �0NL,& اواB� دوران �1)�ر

L�B�ات دMc از ز��E& درا �ان 6Bا�<�( را $. �د =�ر( اي از $� ��%�� : . 8<� و ��7ور وز �ش �&

�tK�V ه��: دا���ن $6د �7B .8 $�ر�Eن . ���6. �6ر � �& ا��ازد%��V1 �3�3 5". ه�ي

. $�ا�'�?C 1320دو�K& و �ZهN& را در اوا p ده.

Page 6: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

6 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�C ه�ي اد$& 6Bد راK�"2 ،.K�� C��از ��E�C2 و از 1942دو$�ر( در )��ل زاد(، $"� از �%6ت $

�N�V� .��6& ��5د( @�پ دا�C، و %& از =��8ر,� : ��E�>� 6ن ز��ن 6Bد $. ���ر �& = u= 5ن

C2ز( اش، . ر�, �Jا :����ر����& ا�E .8 C�وه& )1321( دارا����8(#�?��, : ��، دا���ن �

6Bد، در5ن �'�Dاري �& @D�( ه�ي )�tK ,6).، ه��8ام $� I��2.، ��دت ه�، و p �]B 2�دي

�6 �<�( ه� B�ق ��دات �?[�C ه�ي دا����/ را رو�: �& 8<� ه� �& ��68 . �6��

او;�ع وا69ال )��". اي را �6رد ا���0د 1�ار ده� 8. ا2�اد 9��س در5ن ,�)�© �& ده<� $. )�ي

���N$ )�>= ر���ن����( اي $& @6ن و@�ا در���ن )�R د 6ا�'�ن، 6Bا�<�( $. @D. 5�%. 5زاد $��<� $. ,

�& " $6ف 68ر"، 6B .8د را "��6�6"�15 & $. ��م ه�ا �"�& �Bن، �6�6م $. : $ �>�5� �6B &رد

��2�NK& ه�ي $6ف 68ر ه�ا C $. �<6ان ���6ر( �6B . .��6ا��B در ��8ب ,%. ه� & از ,6ه��ت و

�6�6"ه�ي � "Cا� )�� p0� .�2ر :D8 ه�ي�اي از �" )� �E در$�ر( ��8ب در ;�: �9وي &�

Cو )<6ن ا� p0�.

. ، در $�ر( �78%/ د � : ���ن 6B$& و $�ي ا�1325(C( �E��# د�'ان ر��ن دوم )��ل زاد(،

، و ��8<�ن 5ن، »ه�اران 68@. ه�ي ا �ان«��8ب $� ,6!�I& ,� و ,��� از 68@. اي در,D�ان ه���<�

�: ��ح �9ل ��دم 8�وره� 68@. د '� ا : «8. ز��E& ��ن � .$C%��� «ز �& �6د�b5 ،Cا� .

��دE &� ار�ر�& 1�از ��8<�ن 68@. �6رد $ �I�دو &E��ه�ي $"�ي ز p]2 ن : در���D1 C�?�

دا���ن، �9ج ��£، ,�)� ���( 2�وش @�ي و �%�، ��دي =�ه���8ر، و= :L��C و �6B<�م

7: د 6ان، در���ن ��دم، 8. در دور( اول ��� <�( �+�u $6د( ا�C، $"� 5دم $� دا���ن، �1�

��ي 2�و @ ��2�N�L C!& $& ر�9 و 9��. E� 8. $�اي ر���ن $. ه�ف ه�ي �?[& 6Bد از ه

7��1: د 6ان �& 6Bاه� د�B� �8�VBر 6Bد را $. ��0 ازدواج =�� ZE . &(�9ار ��& 8<�

��K?6رد( در5ورد و از و)D. و �D�ت �9ج ��£ $�اي ,�6B �!�0� U0د $D�( )6 �، وK& در ,\ش

, C�?�د� Z= &�� او را C6ا�B6رد و �9)& درB &� |>� .$ ش�� . ،&��N]� 6رد( وB��

7�<� ,� از �9)& ا���0م $'��د� &� C!�2 �P�>� . اول، ه<'��& 8. �8ر و &��D( |>( در دوران

N��8& و و;p�?� C?� &(�9 &K�� R ��( ا�C، 7��1: دو$�ر( =��ا / �& �6د و از

�>1 &�I'>6اه� ��0ار هB &� &(�9 6د �'. داردB ر�N�د و در ا�اي او $?�6د . $N�8 �"$ ه�ي )�� در

. ه�. �& دا�<� 8. ا��Nر او =� از 1<� ا�C. �� � 5ذو1. ��دم را =C7 در R�( &(�9 �& 5ورد

09�u>( &0 ه� @��ي $�وز ��& ده� t9�! و�� و�I$ او ��& ,6ا�� 1<�ه� را &Kوي . و�5$

&� : �I� 6ا�<��9)& �& رود، ه�. $. اوB &� م�� &$ �%��. 8<<�، ����ا �& 6E <� و او را �

9� � او، از �6ي . �9)& در 02� و =� �7�& �& ���د، $& 5�%. $�6ا�� از $& E<�ه& 6Bد د�2ع 8<�

.��Bدر &�]I� C2��د '�، 8. در ا : �"���. J�و,& $. )�t زد( ا�C، ��ر�. اي �& ��زد و ;

7��1: د 6ان در اوج ا���Dر 5رام در6Bاب . $�ر�Eن $�=� �& �P"��>8 ,�ز( ��ز 6Bد $�اي وز �ان و

�%�86ري و ���Bت وي $. 2�ه<| . )�ن �& �X�د� p���ت اول 6Bد را $. ,+�I! روز���. ه�

&K�� 6ا�<�، ����0تB &� رگ�دي $�و ه�. او را� Cز$�ن ه�� �� �ص �& ده<�؛ ��م او $�]�Bا

���� و 5ن E &� ا�او را � C�ZEدر .N,ر����� &� &�� ��P� ." �; را .

Page 7: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

7 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

.0NL .$ .��$( ا : �6 �<�(، وا� �ه�ي 25 )�D@ از �ري د '��@D�( ه�ي ا!�& ��8ب، ���<� $�

��G�6 ا��؛ و ا2%�ر، 5رزوه�، و ��6Pرات �?[& �D�5، و ��� �2)". ��دي $� ��ف در����( در

C( ا��� �ا�. ,[6 �ه�� C($6ر8&. $. ���6. ام. )��". اي ��در�M. Borecky(

>L�NVB6� ،"&، ا���0د ا)����& و ��CN . . . =?�. ,� : ر��ن )��ل زاد( ا����E C# د�'ان:

�r ��د � CN1�� ي از�>��B�� 6رد، وB &� �7@ .$ 6ا �ن در,��م ��8ب>�در U9 ز �د���ن و $

�7?$ &� C 60, ر��ن را M��6ز� :�K �2�! ان و ��8<�ن 5ن در . ���%�ر�D, � 6], ل�� C��$

Cا���E ن ز��( و�3.اول ا : 1

��ل =�دازي در$�ر( روز1���C ا�C، 8. �� � از ر��K. ) 1326(��2اي ����B &�6� رؤ��ي

�E�2.8د،

���$ .�2�E م�DK��6<�، ا� ��7�. =�ر )��ل زاد( و E�وه& از دو���ن او �9ود =<+�( ��ل =

"�7���اي �! "Cي دا��( C�د�6اري $6د 8. در ا���Pر =�7'6 & ا �م: =�ر 1[� و �

)�'7�" 25� ��Eر"2�����وا �ن 6Bد ��8. و �?��IKن ����& ز��ن $6د $. ه<'��& 8. �� ا�+�م $. =

��ل $�2& ه�ي =�� $��7� در ��!. �B6& و L<� ا�6B .Cد �& ر�<�B ا�� : :>I, p�N��$

�E ار�1 &DKان ��ل ا���2<� و ا���ل �D�5 $. و;R 5دم ه�ي 6E��6Eن )��". را و�1& در $�ا$� �

�6DIم ;�<&، $. ه� ,�0 �، ا���0د �<�& ا�\�& . �<+/ در��5، در�P� �+�� �& ��زد

�7�وح در �J5ر ا �ا�& 1�ون و�C��V 8. $. !6رت =<� و ا��رز $. 9%��ا��ن و ��ه�اد�Eن ��;.

Cا� )�� :� u= &E��ز :�. & ده��ا���0د $. ا : 8. �� �%��2ت $�ر��2ري ه�ي 6Bد را دره�

&"�� ��K�", از &,��\L6ا�<�( $� � اB ،&� 6� �>L : ه�ي $�رز ا .�%� Mاي در�$ CD( : �$

�: 6Bا�<�( اي ه� @. $�� از $�B& ا,�1�Iت 8. در ��1�و ���5�& روي �& . دا��. $���>@ &�9

و �9& $�اي ��6�.، =& �& $� � 8. �5<� & $� ا2�اد ��<ZI، =�ر,& $�زي،. ده� $. �'�I& ا��2

&� �I ارواح ��%6,& ا �'�ن و �� ���در ا��[�ب و ار,�0ي 2 .P9\� p$�1 &70� 6اريB )6ر�

���N�ان، از �6ي د '�، $�ون ه�6E�. ا �اد و $�ز)r & 6 را�C7D$ .$ C �& رو��. 8<�= . &W"$

�& E<�ه%�ران ز �M، $� 1�ا§C 5 . ,��& $?7& از 1�5ن � �6N� &� �9 p0ي )�ن ���K $. در

�I. اي �B .8او�� را 6Bش 5 �، VK :�IE &�9� ،t��>� �"� &��$���، و$���ري ه� $� 6Bا��ن $

��� �E &� وزان دوزخ�از 5,/ 2 .C����I�%9 و ا���ال .�K�]� �ه�PK6ر �8&، ��& اL .$ ،ري�$ :

&NهZ� &��( و �. ا9%�م ،C1& و ارزش ه�ي ا����& ا�\B6از : ا� &DKل ا�� .V$�; . ��ا

6B5 C$6��ه�، �\ه� و �� � رو�9�& ��� �ن 8. �& ر��، �78��Nن را�����& د '� �& 5 �، �

&� �D�5 6اب ه�يJ �$ t,ا�و( $. ��E : ه�ي ا )�>E .8 ا�6د، @� &� .��$ &DKا C�9دره�ي ر

�$�@ .

: در���ن )�"& 8. $�اي =�س و )GB .$ 6 ا ���د( ا��، 6Bا�<�( $. @D�( ه�ي $ & �>�5��6B &رد

��م �& 5 �B ��� .8 Cه<'��& ا� � ZXKد .P�K r . و ��$� ه�. ��C>V ه�ي �5%�ر ا : %9

.$ &E����د، $�%. $. در6Bا��/ $�اي ر�E &� ار�1 &DK�0 اI, 6رد� �D>, .� ار وي���� ����

Page 8: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

8 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�� ,ZN� &W�0� .(6ول �& �6د 4-8. در %& از ر$����ت او $��ن ��(-=�و��( د�B�ي �E�ا( � .

��م ه�دو $. $C7D �& رو�� و ��£ دا���B 6م و]"� ��Bد .+�ن �6ز��8& در=& �& 5 �، ودر��

. ��$%�ر $. ��اي ا���ل 6Bد �& ر��

.>���ا�+�م راوي دا���ن در �6E. اي 6�Bت ���Vن را �& $�<�، و =u از ,�Nدل �P� در ز�

6B &� ا�B از ،C6ب ا�B ا�B �$ اش .�����Vن 8. �� ،&D02 p§��� ري��� �اه� $. راوي ��

��د 8. او را $. ز��: $�ز E�دا��E &� )ا)�ز uX� ( از . )�ودان ده� و�� �X� ي�6ي �� د E .]1 ا��

p��8 6ا���ر 5زادي �& �6د، 5زادي $. �"<�يB $. ,<| �& 5 � و $. )�ي 5ن �درد� �ا : ه� . =

�> �E�$ 6دB .8 &��'>دن $. ه���8.، از )��. 5زادي � .

��ت ا�0NL &1\Bت �?��� )��".، و ��� $�اي �6خ NL"& از �P� ا��0!6]B ."K�V� ،&����(د ا�

)��ل زاد( r ��و E�دن از ر��ن ه�ي د '�ش $�c,� ) 1327(را� Hب ���� و $�,�ي �rN و ز$�ن،

Cر ��8ب $. . ا���Bد�'ان�� #���E ز �د دارد Cه�N� : Cز 68@. $: $��& ا��$ R �1و .>�!

وE &K���2ري ا : . �ص دا���ن ا��Wي �/ �B�6اري 8. در 5�+� $. �� �& $���در ,D�ان، و ا�?

5ن ه� در ز���& -$�ر ,"��� را( 5$& ا�E .8 C��2. و $�ون 5ن ��& ,6ان V1�( اي 5ب $. د�C 5ورد

. C?� �= .8 ه<6ز ����� K6K. 78& ��ا�C و 5ب $���ر E�ا��DN $6د

�p 8�د( ارو]��\ت ,�$���ن $. ا �ان ر�2. ا�D1C���ن دا���ن دا�6+7 & ,V", اي�8. $ C��= .

)6ان ه��: 8. از �NB p%7�دار �& �6د ه��� '�ن را E�د ه� �& 6Bا��، و ه�. $. ا,�Iق 5راء

)6ان از ا����د 5��ن ��6B .$ CNد . $. او ا)�ز( �& ده<� ,�,��Nت cزم ,"��� را( 5ب را $�ه�

=u از درد��ه�ي 2�اوان $� �"��ر، $� $<�، . �& �6د���X'�اري �& 8<� و $& در�| �6d7ل �8ر

و د '� �8ر8<�ن، و =u از =�دا�B: ه�. ه� <. ه� از )�6B tد، �8ر ا�+�م �& =Z �د و او !6ر,���ب

$6 & » . . .��9ب ��9ب ا�C و «و�D�5 &K از ا!p . �?�رج را $�اي ه��� . ه� �& 2����

=u ��وع �& IL .$ �>>8�( ر�2:، ه��8ام . � ��ار���N�د( ا��، و ��دت $. ا : 6E�. وK?�)& ه

�[6B pش t�1 $� ,��ن ��، 8. �0�ري . $�D�. اي �& 5ورد و ه�� 6B �D� rد را ��& =�دازد�

�p $. ارو=� $�E�دد]���& اش $�$�د ر�2.، ��& ,6ا�� $�اي ادا�. ,]�, ��از �B�. ا)�ادي 6Bد . ��@

r ط��ا����اد(، دور از ه�ه��� . اي، ��6Bرد( از ه�. درس �& رود و در 9+�( 68@%& در 9

ه� & 8. در $�ر( �9: را$V. $� ه��� . 6Bا��(، =<�ه'�ه& $�اي 6Bد �& �$� و$. ا���Vط

� 6E &ا����� /��>L61& ه�\Bا .

، $�B\ف اK'6ي �"�6ل دا���ن ه�ي )��ل زاد(، �6)�، �<�+� و K�B& از اL<�ب را� Hب ����

E���ي C1�L 2���ي روزه�ي ,�$���ن ا �ان، ز��= &E�t>( و -�b5 &�8ز ��8با�L .� ،C�ح

�G 5رام ا����اد(�$� ا���دي ,���� ��(، و �<�CB و $[��ت ژرف �6 �<�( از -)6ش $�زار و �

C6ر ��� / ا�B ا�& در�ا G�6�� .0NL ي�D6اده��B�%I, ز�L ت درو�&، ��دات و��ا��، ا���0د . 9

C��� از �$����$ C�� . ��& 8. ��8ب $� 5ن $. ا���D �& ر��، ��8\ $�ي از اb�اق �

Page 9: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

9 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�. )��ل زاد( و ���6. ه�ي $"�ي اوKن دا���ن ه�ي او��� Cي ا���. $. 6Lر �I, ،&�8وت @�7'

��7ار، و ازه�. ���D�، ر�� C �6از : ��"�رف � &"NL ، �6خ�2% CK�!ا ،p%� &Eا +�ز، ,�ز

) ) development, climax and denouementج، و E��7E ) &دا���ن ���E &>" &� 6�ش، او

Cاو� C�?� ��6. ه�ي� &Ew ره�ي . و��IE ،& 6E�= .$ &7 ا�E ش��B�9ل 5�%. در �8ره�ي ا

از ا�"�ر 8\��r �%�ر $D�B . &� )�د�<�ا�. و �P�=�دازي ه�ي ���2�& و I��2& د �( �& �6د

��د، ���ي د ZXK� N� .$%& �5<� . )6 � و p%� )�E و ,�,�t را از �د �& $�دE &� ز$��& 8. $. �8ر

Cر او��J5 &���, M��7� .(د، و�2 .$ �]�ا!V\�9ت روز��( ز <0, /?$ C� N� . و در��: �9ل �<

ه��V� ا�C، $. �9ي 6E .8 & 8<�ره� @��ن ا!V\�9ت و ;�ب اp��K ه� $� �� � �\�P9ت

ز ا���ل ������. و ���8ت ��دم 68@. و $�زار را در ��ل ه� زC�9 و �8ر �?C ا�6Nه& ا. N�b. دارد

��رش ��Dد( و او �1در ا�C ا <�D ه�. را $� ��Dرت $. �8ر $�د، وK& ���)C $& =�وا / در �Bا

ا�� 7. اي واc6�"� �9 $. !6رت . ا���Iد( ه�@. $��7� از ا : ا!V\�9ت DE'�( ز �دي �& ��� �

�<�( $. ذه: 5ورد، $��ن �& �6د، ا�'�ر $�اي او درج ه�ي 6E��6Eن، در ��Nرات ه����& 8. �6

,%�ار ��Nرت ه�ي ���ادف و ه� �"<� 6E�. اي CK�9 . ا!V\ح $��7� اه��C دارد ,� ��� دا���ن

از ا : . ,[<"& $. ,6!�� ه�ي او �& ده� و C �%9 را ,� ا��از( اي از =�7�C2 $�ز �& دارد

/ را �E( و $& �E( $� �\�P9ت �?[& 6B / در ��ZE.، )��ل زاد( $�8& ��ارد دا���ن ه�

2<&، . �5��د، 8. ا : ه� ��)�ا را از ,��M �& ا��ازد �P� .V0� ر��ن ه�ي او، از �ار، ا�8�1 : �$

��ظ او در ���6: دا���ن 68,�( $��7� : روا C ���� و �<�+� ��اردK : و از ا ،Cا� ."V1 ."V1

)��ل زاد( در �J5ر ��ل ه�ي وا=��: ���ش . ��ن $�<�ا��"�اد ��7ن �& ده� ,� در ���6: دا�

�6ي 2�ا <�( د�C از اد$��ت ,?��& ���. و $. pW2 و دا�67ري =�دا�B. $6د� .$.

) 1335( �6 و b� �7 "��3س$��7� ا : و Ew& ه�را �& ,6ان در ر��ن دو)��ي او $. ��م

���م دا���ن و ���C�6 68د0, &8� K �$ �N«در ���0. ��8ب �& 6Bا��� 8. ا : . ��7ه�( 8�د

C��8ب =�ر( ه� & از . »�6 �<�( ا� .�0$ ،C6د او�B ح �9ل�اول، 8. � p]2 ا���<�ي .$ &Kو

��ر )�tK و ����ر از �t�V ا�C، ا�� �� را از ZKت �$ .@�E .8 ،� ��� &� را Cدو� r &E��ز

6 �<�( ���وم �& ��زد� &E��$� ��ل ه�ي $"�ي ز ��7�$ & �>�5 .

. د �= �15� r ,�)� ا�C، و =u از درC�ZE =�ر $. ���2ن و ,"����ت !26���. دل �& $<�د)6ا

&E��6��د 8. ز�ز�/ را L\ق �& ده�، �B�. اش را ,�6E &� M � و $. ����ي !26& �& =

Cرو9& ا� &K�", ( اش ���6 از�ا : دو، . روز� �8. $. � Cاه� & ا��ح ��)�دا���ن � .�0$

�� و �� Z=�� &'��B M6� �D�5، ,+�$. ه�ي �D�5 $� ��دم وا$��. $. . ��� � و��اد، �& 5�

p]2 ،/ ي دروc6� ت����Zاهt و �0NLت 6E��6Eن )��".، و ه�. L�B �$ .�7b5�ات، ��0 � و ,"�

وK& ��8ب وا�9 ه��X% .��Nر@. اي ���C و ���ري دا���ن، . ه�ي ��8ب را ,%7�p �& ده�

�\ت ,�ر ?&، و]I, ه� $��2. ��( =�ر( اي .$ C �2�& در ,�رو =6د �8& روا�ت �\���0ار ز �دي ,?

Cا� .

Page 10: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

10 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�� �� �ب، �8��ب در �J5ر 6'� �Eو !�ا�1&، ا C���p]2 اول در$�ر( 68د6� &8 �<�(، $� !�

C، ���6. ��( ا����& $� �ان $. ��ا pB8. دا &��E�>� 6� . ، %& در$�ب�د ' p]2 در دو

در ,6!�� زور�B�. ه�ي �1 � ا �ان، و ��ا�� �<�& و ,7� �Iت دو�C ,�ر £ ا!�DIن و د '�ي

در ���ن . دا��<& �D�5، �6 �<�( $� ذوق و �16& �5%�ر اL\��ت 2�اوان و =�ارزش ارا§. �& 8<�

&B�$ ،��( دو�در ه )�� �$ �1ت�I,9%� �ت و ا) )w و .$»t]", �>D( « r و ر �ي �و �, )در$�ر

�6B5»p��، و N� ان ار,/د» $�ج�6 & ا�2+��B�= ح�8. در ) ر� Cا� p0��� &,�"V1 R1در وا

)�� )���+>E C �3س 5.روا�" b� �7 �6وC: �8ر )��ل زاد( ا� �روي ه�، �2;\�. ,�$ ، .

���ت د <&، ���2ن، و ,0� � ا : �9�N  در اB\ق و اد$��ت �", ،&"�NL و ��وراء &I��2 ت\�~,

. ا �ان، در ��ا�� ��8ب د �( �& �6د

)��ل زاد(، ��ZE. از دا���ن ه�ي $�<�، @�Dر�+��6. دا���ن 68,�( ه�، در ��ل ه�ي =u از

�7^ و :(��# ، )0:4*�6 )1321 ��'%$(+5�S)<|، �<�7� 8�د( ا��N� .8 Cر,<� از

�'د ، و )1328( ";+� و �'، )1335(� cId)ا ه�Xاز�)U)1339 .( در C�?� ��81336ب G�$

@<� V1". )�� دوم در ��ل ه�ي ده. . ,+� � @�پ �� :�ه�Iر $� �<6انداد( �� و در دو �+��

، »=�<|«، »�N8ب �bز«در���ن ا <�D . $. ��1 ��5( و در)�ا � C16�5 ا���7ر ��2. $6د 1320

»C��=6� « 6�&«وB :د�� « &Ew ي 8. و�J~, اوت و �6ر و�L � ،ر���� &"NL 6خ� �L�B .$

Cوف ا�����6. ه�ي ا$��ا & )��ل زاد( ا��6ان . �">� ."V1 6اي� ،&Kو»&�">��96��« .8 ،

��6 �ت )�� اول ��� ��'� =�ر( اي E�ا / ه�ي ,�ز( ا : � .�$� ��Dرت و ا$�%�ر �0$ ،)�� .��6

Cو ا���ل و 9%�: �6 �<�( ا� �ا( $� �"�ل ه���B 2&، 62ران ا����9ت، وه� و�9�=.

r روز در ر��� 5$�د «w( در �. C �%9 اول، ، $. و �7^ و :(��#ا : رو��ه� در �+��6. دوم،

��ان�� «،»U9�� و U9 « و»& ���� $. @6B &� �7رد، و ,~8�� ا!�& $� �"� و » درو / ��6�

Cا� &I��2 دازي ه�ي�= �P� ي و�دا���ن . ��� /� :�V1". ه�ي د '� ا : ��8ب، ه� @<

�\ �?�& ز��E& $�اي �B�6اد( �: ، ه�. $� ���§p ا)����& �� و �8ر دارد";+� و �'�<�رج در

ه�ي در��%�ر در)��". ه�ي ���2، ��د( 96K& رو�<I%�ان )6ان در رؤ �رو & �?�C $� ��د و

.E�م روز�Eر، c6�"� .8 $. ~س و ��6��ي $"�ي �D�5 �& ا�+���

\B ري 8. دو��دوش ���6. ه�ي�J5 ل زاد(، از��( .1�I�� دي ه� از �8ره�ي� � �$ )�Bc�$ ق و

��ن 5ورد� .$ ،Cد( ا��)�. 8�و : � ,�, ،��K~, 6دB .ي *�$��ن�S6 �����+� �� 5�V3 b)�

در E ،��5�د5ورد( اي از =<� و ا��رزه�ي �<�6ر 5ن *�$��ن ، 8. دره�0[���: ��K'�د ا���7ر)1317(

Cودا�& ا��( ه�. ��8ب �?E �?E )1327 (ح ا69ال �<�رج در�از � Cاي ا� )� �E�$ e?E

���S�ن ,<%�$<& در ا����� :$ ���� .��6�1252 ،."����'� ز���E�& ���ري از �D02ي �$ ،Uه

ه�¢6ن �V� .�NLري ) 1327( ه@ار �(�� .8. در�2!�. 1�ن د( ,� 1�ن �6زد( ��\دي �& ز ��<�

ا�C �9وي ه�ار �tK�( t�V و $� ��( 8. �6 �<�( در ��8ب ه� و �c�0ت 6E��6Eن 6Bا��( و

$?7& از ه�ار ه@ار �(�� )�� اول ه��:. ، و ه�. در دو )�� �<�7� �� �ددا�C $�دا��.

در "�I'ل ����t�V� 5 )6ر وا)6ر، $� �<6ان 309)�� دوم، �p��7 $� . �ددا�C را در $�دارد

Page 11: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

11 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

1339 C2� 6د( . ا���7ر$ t ا�b و t �+� : د5وري ا�E 6لd7� ل زاد( ه� @<�ن��( ،u= از 5ن

Cا� . .�IE .$ ،.�6�+� : 6د، ا� p�ا��وز <& ا��V� &L61 " Cري"«$6ر�B ،&8!. و�1& ,%�

C��5( ا� Cد� .$ &$�b 1& و�� R$�>� ه�ي 5ن از &�I'� .8 ا�ز .«

$�رگ )\ل اf� : �K+'ي��8�& 8. $� . از �J5ر $� R اد$& ا : �6 �<�( ا�C) 1338( 9��3 ��ي

. 7. د1�0� د��Nل ��& �6ده�� �'�'ي �f+'يرو�& �5<� & دار�� �& دا�<� 8. دا���ن ه�ي

&� RV1 ا�. � �9& دا����& ,�ز( دا���ن ا!�& را�ت ���\���Dت، ,?N7, ،ه& ا��"�رات�E

)��ل زاد( درا : ��8ب �68��( ا : ,%. ه�ي =�ا8<�( . 8<�، و د�K�N. 5ن NK�b� در)�ي د '�ي �& 5 �

. ��$6ط $. ه�دا���ن را$. د�C ده�را )�R 5ورد، و $� =��D�5 :��6$. ه� �5��( اي ه���زازا$��ت

)��ل زاد( 2�ا��.، ��K5�& و ��$& 6Bب �& دا��C و $� ا : دا�/ �6�Nط ,"�ادي ز �د��8ب

ي $���ردن دو�: =��؛"�/� 6'را: $�D� : ا <�N� �Dرت ا�C از. و�K�0. $. �2ر�& ,�)�. 8�د

c)$X ؛��K6� # ��دم�؛د::�N ا r �>ت ه M��;'سو و���ر�Iدو� & ����Xا� M68د،

���؛ و � r در�6ن �6*0:4 2��3K و �� وان r ه<�ر .

)�� .����2[�& در$�ر( ,�ر £، و Ew& ه�، ,�c6ت ����& و��دم ا �ان ;�Bدر@�پ دوم ��8ب ا

Cه�� .>���7� �"�ف 5راء �?[& )��ل زاد( در ا : ز�$ .8 .

از ��د r ه�%�ري -در داpB @. در �Bرج@. -)��ل زاد( در 6Lل 9��ت اد$��ش � $� �7� �ت ا �ا�&

C�6� &� .K�0� �D�5 اي�$ t,�� � Cت . دا��"V1 ت وc�0� ���8& از C��D2 اه� 5وردن�2

Cون ا���$� ا : ه�. ا��ر( . 68,�ه& 8. او $�اي )�ا � �?��� �'���. از �+�ل $�ر�& �9;� $

C�� . اي $. =�ر( اي از �K�0. ه�ي ���( او ��$+� �

%& از �C�6� . �D "�و��ي �?���: ا���1/ در ��K5ن، �c�0ت 6E��6E�& $�اي �+�. در ��ل ه

،�D�5 : �,»� �1 ان�8. $. »$�67 �� در ا ،Mد�ت ����، �K�V". اي ا�C در $�ر( ��0 � و ,"�

Cا� )��$�اي �<�����ن ��E�>� 6ن ارو=� & و L�ز . رو�& ,�)�. ��( و در ��%6 $. @�پ ر�

�� .$ �D�5 �%2.��( ت �?��� ���6. از� �در �7 &,c�0� )ان، )��ل زاد�6ر8& در : دم ا E ���8��

�¢. و)��� )u 6 در� ،��d #V6در u�ا�م و 5��,6ل 2��B :� . /���$��ن ، و ��0 �. اي $

و �+�. P� #V6� �ت )��ل زاد( در $�ر( رو��ه�ي ,�ز( در �"� �2ر�&، �\و( $��K�0. ه�ي او در

�p��8 p در ���0. اي 8. $���8ب ���� ا���ق، ه�ي د '�، $� و]I, ران ا��ان در ;6ح و'+V6

�Y�% �?� ) ،&1933)�� %�، ده�( 6ط �8ر %& از�N� &ر��در $ ،�, )��6. و از 5ن ,�ز� ،

�� �6W ه�·C د$��ان 5ن $6د(، راه+��ي "��ب، ����ان )6ان، درB8. )��ل زاد( در ��ل ه�ي ا

Cن ��( ا���I%�ان ا �ا�&،6B .8ا�<��Eن ا : �+�. $6د��، $�ر�& ه�ي ��8ب $. ��1 ا�8� رو�<. $

.)��ل زاد( و �c�0ت ���00�. اورا، درز��<. �6E��6E  9�Nن اد$&، $� ا����ق ,�م �& 6Bا����

���ل زاد� ��7�� �GHر

Page 12: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

12 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��ور( اي ���6. ه�ي )��ل زاد(، ,�)�. ��8ب ه�ي او را $. ز$�ن ه�ي� rN� �9ت و\V!6( اN�ا

�Bر)& د�6ار ���B. ا�C، و �� � $. ه��: �tN، $� ه�. ارزش اد$& و اه��C وا2� ���6.

C6د( ا�N� ر)& @<�ان ز �د�B ن�E�>�6اB .$ 2& او�ت )� � �2ر�&، اه���م در �"��. ه� / در اد$

�'�ف tK�b �8ره� / ��� دو�p%7 د '� ا�E .8 C� �Nن " ا �ا���I�5"C'& ر��ن ه�ي او و

��د���)� را E &� . <�: در�� �5ر,6ر8Kulturkitser fra Iran ]ان�ه<| ا �در $�ر( 2 &,�P9\� [

���&«,�)�. اي از � pر) « C<�: )��ل زاد( را �& ). 84-179!� (را 5ورد( ا��� �8

P�1931�ي 8. در -�& 6Bا��» $& ,�د � $� ا��"�اد ,� : �6 �<�( �"�!� ا �ان«��� � و او را

Z= p$�1 �, C9ش $6د ,� �9لرا��0 �. �& - � ،Mت دا���ر��و او را $� 6Kدو | هNK6�گ، $<���'Zار اد$

درا,� / $. " Mein debut in der Politik"ه��: دا���ن $. ��K5�& ه� ,�)�. ��(، و$��<6ان. 8<�

Cا� )��، )Karl Stolz(�\و( $�ا :، ا���د دا�7'�ه& از ا,� / $. ��م د�8� �8رK���K6� . @�پ ر�

".Kو�Kو \ن ا "Cد( ا��8 .�(�, &���K5 .$ را . �N�8در ا ."V1 : ازراد 6 و : ه� =?/ ��1951ا .

Die"ا�C 8. $� �<6ان» ��E r<� �(«دا���ن د '�ي از)��ل زاد( $ &���K5 .$ .8�E�دا��( ��(

fun Herren von der Bauchsippe "��5 در &���K5 ت� �در �7 .

.�(�,».��B .K�B &دو�� «.$ )ر��� :�/�I و ��i اردو $. ��1 د�8� �<�N� ر��9ن در �?��

�'�( در ه<�«، �7� . )1945(Kت ا��$�E�دان ��K5�& ا : V1". ودا���ن . ، ا���7ر �C2»ا�+�: اد$

Persische، در�+��6. اي $��<6ان )R. Gelpke(X�E%..د '�ي از)��ل زاد(، ,G�6 ار

Meistererzahler der Gegenwart ].]1 &�ا�ا �)��. �"�!�دازان $�1961در ] = �� �7�>� .

�\M $. ه<�ي ,�)�. �� و در ��رس » ��غ ����«دا���ن د '�ي از )��ل زاد(، , .��$. و�

�5I 3'د و�$ 5I�E�دان B\!. اي از @�Dر دا���ن 68,�( . $. @�پ ر��� Kahaniدر �+�. 1955

��ن د��'د ��8�� :� .�<�7� E�د �» ژور��ل دو,D�ان«در 1950ر ه� $. 2�ا��. و $. ��1 ��ه

5 ��'د,�)�. رو�& I� 5 3'د وI� &$ G�6, ��در 1936در) B. N. Zakhoder(زا6Bدر. ان. �

����، �9وي ���0. اي . ��%6 $. @�پ ر�I� &��ا : ��8ب، 2�ون $� ��0اري �ددا�C ه�ي ,6;

�%� . �7�وح $. ��1 ا>,6K6$)A. Bolotnikoff ()در$�ر C6 �<�( ودا���ن ه�ي �+��6. و ا��

��ا�6ن ,+� � 9��ت اد$& ��رن درا �ان= &�8 &,�P9\� . :���?���J~,6از'�IEدر �%�>,6K6$

�:.�+��6. دا���ن ه�ي )��ل زاد( $� اد$��ت �"�!�ا �ان، $. �p0 از�8% �@)K. Chaikine( &� ،

� 6E :

5 ��'د �%�t و �rN واE R1�ا & $�I� 5 3'د وI� � ا .$C2� )در . ان را rN� و t�%� : و ا

09�C0 =� . ه�ي �6 : و ,�ز( اي $�اي ه<� دا���ن ��ا & در اد$��ت ا �ان ر ?C؛ و از ه<'�م �8ر$�د

ا <C��D 8. �& ,6ان از }6Dر ر��ن، 1[. و ��)�اي �07& در اد$��ت ه�ار��K. ا �ان �?: $.

5 ��'د �5I 3��م )��ل زاد( $. L�B� Z8 . . .[ا[���ن 5وردI� ت �2ر�& 'د و������5 ���6ران اد$

Cوزي ا��ر -ا��Nو ا�� C��. ,<�D $�اي =�7'��& ,�ر ?& او، $�%. ه�¢<�: $�اي در7B/ و اه�

CIE � �$ .!\B 8. )��ل زاد( $�اي �� $& �r �6 �<�( اي ا�C ه�V�از . . . . �8ره� /

را$� �026�C $. ا�+�م ر����، "<& روح از ا : ��ZE. �8ري $�رگ . $�D� : ر��ن �u 6 ه�ي ارو=�

Page 13: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

13 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

����دي 5ن را $. @�Dر@6ب ه�ار��K. ز$�ن b & � 6E <& و �25 C�و,%<�r ��� ارو=� &، ���وي �?[

. �2ر�& را( داد

: $. 2�ا��. در��5 1959و �� ا�+�م، �+��6. اي از هC7 دا���ن ���N� �"�وف )��ل زاد( در

Choix de Nouvelles)�. اس�. ، ,�($: 8S. Corbin (. و ح �6��%6 �<�7 G�6, و Cا� &IVK

، ��856Wد�& 2�ا��.، و �����D��0ي 6�5ز��(، )A. Chamson(��ه�6ن . ��، $� =���I'7ري از 5

، �Bور�<�س ����ار 2�ا��6ي، 6B .8د �8ر�<�س ) Henri Masse(���6. =�و6�2ره���ي ���.

�J5 و &E��ان $6د، در $�ر( ز�ه<| ���. ا �6.ر )��ل زاد(2

�j7=57 در �3ر� �GHر، ا����� ه� و :V?(0 ���ل زاد�

$� ا : ه�. او . اه��C )��ل زاد( در ا�1ام $. �16"& ا�C 8. $�اي ا9��ي ��� �2ر�& 8�د

Cي ��ا����5 6�b 6د د�6يB )$6د، و در $�ر �ه�P, &$ و,: و�6 �<�( اي 2� . r �$ 6'�IEدر

5 ��'د ، �& 6E � از1317 روز���. �'�ر ا �ا�& درI� 5 3'د وI� .8 ا�ز ،�K�$ &� 6دB .$ &�$

8�� �& ورزد 8. ~, U9 .$ 6 �& ��؛ $� ا : �9ل��ز( اي در ���, t�%� ز�b5��» ا : �56وري از

�/ در ه6ا $6د و ا���0ددارد اE� او ��وع �%�د( $6د �8& د '� �& 8�د= &,��. « 6'�IE : در ا

B � �� CIK�?� :��0�� از اK'6ه�ي �Bر)& ا$�از �& 8<�ه�¢<, .$ p ��, �$ 6د را :

"���t . �� $� � ا �ا�& $�����، ا �ا�& %2� 8<�� و $�اي ا �ا���ن $<6 �+� t,�%��$ ا�& را�6 �<�( ا �

���K������� �Eو ا ���K�§8. �6رر &N �bو . . .C��اد$��ت . 6Bا��( �& �6�� ه�� �8ري �

��� دارد و در �+�6E��6E .�6ن 6Bد �8�. ا�6اع �"�وف اد$&، @. �2ر�& $�/ از ه�ار ��ل

"C��K6N�� " &�9 � "C��K�§د"�6رر��E &� �$ 7."، را در

��در���0. @�پ =<+� � &D$�7� دوي �?<�ن'�� 5I5 3'د و�I� .$ و C��1 5ورد( ا��$

$. ر�� ار��dن از t�%� . . .".8 ه�ي اد$&"«��E�>� 6ن )6ان ه�7ار �& ده� 8. در$�ا$�)�ذ$.

Cان وارد ��( ا��%� $. ا �ور��» ارو=� و ا���,���� 2�و� �6( . ���0�� زا � و $& $<�و $�ر از �,

���6. �� . �'�ا�& )��ل زاد( $6د( = ،C6ان را � ا�( p�� ن��ه�ي b�$&، 8. $. و w( در �

Cر. ا���I'7��� ا : ,67 / ه� �س�6 و b� �7 "�3از ا��رات �%�ر او در �J5رش ��ZE.، در =�

M6راB &�9 ،ه<'& $�%. ��م ه�، 5داب و ر�6م�د���ورده�ي 2 �D>, .� � 6E &� & 8<� و� �را ذ8

�D�5 .$ 6د راB ي�( �NK�b � د��E &� ار�'& 1��6�. ه�ي 2�� ��J~, C�, �$��ه� و ��6���& ه� $& �

. �& ده�

�p 8�د( b�ب و�1&]�$. 678ر $�ز�& E�د�� ��� ��,t در $. ه��: �<6ال، �p%7 ا �ا���ن ,

ا2�اد ز �دي از ا : )���C، در �16"�C ه�ي �?��� و $� ا�%���ت . ���6. ه�ي )��ل زاد( �& 5 �

���Iوت در �8ره�ي او =��ا �& �6��، وK& ه�� �8ام ��& ,6ا�<� =u از $�زC7E او;�ع )�ري را

�U ده<�، � �9& درNV, G��� G ا�6د را $� �B ،�>$�,�$�>>8 /6د ا��9س 5را�B 678ر . .� �D> ا

Page 14: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

14 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�'��. ا��$ ��� / 6B &E6اد��B p2���G ا)����& $�%. در ��,���& G02 . &§�D�5 &�9 ،�D�5 در �

���� ���8م ا�� E &� )�D��$ .8 & 8. داراي �"���6ت و ,6ا�� & ه� & ا���<�ي ا��، در�8ره�

pL�$ و pL�� ."��( ��6& �6م دار�� و در��� c6�"$. 5ن . �& ���<� و� � �اي ��6�.، $<'�$

!� ��ل د '� ه� «، $. )6ان 2��'& �¥ب، 8. ا���ل او »�2ر�& �%� ا�C«�6)6د �+�t در

� $. D1���ن را( 5ب . »از B<�( رود( $� 6Bاه� 8�د. . . ر��2ر و 8�دار��ن ,�����B�. ه�ي ا �ان را

�CN 8<�، و6B &� .8 ،.��� )\8 CK6D� .$ �D�5 &Kاه� ����ن $��� و در U9 ه��� '��/ �

8. در��K5ن ا���د �+�ري ��( ا�C، : »5,/ ز � ��8�B�« � $. رC�9 اà در . ��ش �& ZEار��

.$ ،Cا� ��N�� 6دB 8<�، و @6ن در �8ر &� Cان در��D, اي در .��B�8ر :Lو .$ C7Eو در $�ز

�$� &� U�6ا�<� �6. زودي �8رش رو, &�� t�02�C ه�%�ر )6ان 6Bد را ,��p وK& �8ر�E( ه�ي ر1

. u= ،�>>8 د�L6, .$ C·. �& ز�<� و رC�9 اÃ �8ر�B�. و t�8 و �8ر 6Bد را از د�C �& ده�

$"� ���)� ه�·��P� C& ا �ان در ��K5ن �& �6د، وK& $�ردE� !�اC1 و در��& او �[�CN $�ر

��C، و $. ا�2�ان �6ء ا���Iد( ��K& �& 8<<�، رC�9 اà $� ا : �8ر. �& 5ورد� U26ا� �D�5

&����C ه�ي 6�8�K�"2 م�D,داد( �& �6د و $\�2!�. $. ا C7Eان $�ز�زور $. ا .$ �D�5 r ��,

. ��ا�+�م او و د '� ا2�اد �B�6اد( اش $. $�$?�& و 02� p��8 �& ا�2<�. $�زدا�C �& �6د

�\ت 6Bد را $� ه�. �"���6ت و =�7. 2�د �V�ود د '�ي ا�C" درو / ��6�� &"D1���ن ]�%�ر در ,

در ا,�ق دا�7+6 & اش در ژ�6 ��6Nس ���B.، $�ون 6Bاب و 6Bراb ،&2�8 M�ق ا�� 7. ه�ي

Cر ا����Bو ا �N( </، و �ا، راز 25�B و)6د p�N1 ا�& از�6، . ا��( CK�� م ��8ب�ا : 8 p$�0� .V0�

�p در ر��. $�زر دارا���=#)��8� (�,� J�و,�<� در ]��E�& $. =�ر u 2����د( ا�C 8. $�اي ,

. �& �6د؛ وu= &K از �. ��ل اC��1 در ا : �D� ه<6ز �����Bن ��ر�. 6Bد را ��& �<���

��N�� R;و :Lو .$ C7Eاز $�ز u= .8 � ا��از �P� )ن )��ل زاد�����D1 : از ا ��9ل $. %& د '

��ا��9 �15، . ����"�رف�<��D $. �<6ا�D$- &K�ي دا�C، و �� ا�+�م $. ���0& ا�2?�ر �5�� ر�

وK& �8ري . ، $� در). د�8�ي در6�5زش و=�ورش از ارو=� $. ا �ان $��& E�دد"�B�. $. دوش"D1���ن

Cا� M� �, ه�ي .K6K ن $���رل روي���N�@ او �& ده� .$ CKدون =� . ه� او ! 8. دو pd� : درا

��ن و�9& =�رش $. دو�. $. �6اردي از ��2د و ر�6B )6اري $��& 6Bرد و �%6( �� �& ده�

���>B &� د %�ن . �%� �ت او�از 8<�ر ��5ن $� � )�Bc�$ 8<� و &� C$�b 6د ا��9سB :Lوو .��Bدر

��8\ $. ر�| �D�5 در �& 6B . �$ ،� 5د د�C �& �6 �، و 6�5ز�Eر ا \ت �B�. $. دوش �& �6د

�CN و ا��<�ن �D�5 را $. �D�5 $. �� �& $�د، $� �D�5 68چ �& 8<�، $¢. ه� / را درس �& ده� و �

.=u از درC�ZE او N1�ش ��N�M و ز �ر,'�( ��دم ا \ت �& �6د. د�C �& 5ورد

��d7. ذه<& )��ل زاد( $� ,�اژدي ��[\ن $��7E. از 2��'��7� |� �p%7 ا)����& ���( اي

Cان ا��در ا .�>��B�� واز و�ا، $�<� =�E ب زد(، 5ر��ن�b در ;�:، �6;6ع )6ان دا�7+6ي ،

�C، ه<6ز 2�وان K6·�� 6ذ �1�2 ا��9سI��$ �0تNL 6اه&، وB6دB و t]", .8 �7. $. 678ريE�$

9�C $�ر�& 5��ا دارد، \! C �b .$ )8. )��ل زاد C6رد، از )��. �6;��6,& ا�B &� �7@ .$

@�ا 8. او 6Bد ��6�. $�)��. دا�7+6ي 2��| ر�2. اي $6د 8. د '� ه�E� ��6ا��6B Cد را $�

Page 15: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

15 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�U ده�او;�ع NV, ن )��ل زاد( ز$�ن �9ل ز��ن او و . و ا69ال �6)6د در678رش�>?� ،C$�$ : از ا

. $. ��� <�E& ���ر 2�ا <�( اي از رو�<I%�ان )6ان ا �ا�& $6د

�6�Wن د '�ي 8. در �8ره�ي )��ل زاد( ز �د د �( �& �6د ا���0د از رو�9��6ن �����ن و

Cده�ي د <& ا��D� .�N", .$ ،)وزي $�ر ��5 و )��ل زاد�ن )6ان ا��E�>� 6� ��8از ا �, &NهZ� ،ي�

"�N� " و " ����."و"�N>� " �2رغ �P� در ����در د � او از ا �ان ���0& $���ر ���£ ,� دارد ,� ا9

�\ن $"� از )<| دا�D, )�'7�ان]��Kا . &NهZ� ده�ي�D� 8. از ،C ف ه�ا\B�$ ،رو :�از ه�

�§& از �[�§t ��9. ��ب �& =<�ارد 8. 5ر��ن ه�ي را���: ا �ا�& $��ارا�C و�D�5 را $�'��. و )

:���%�، ���7�ق رو�&، �& )B. Nkkitine(را��68ب 8�د) ا���(،Cل زاد(، ه���'8 .�6. �

@6ن، $. �0��( او، $�ي از . 6E �، درU9 رو�9��6ن ا��8& $��7� ه��K& � ��اC8 ��7ن �& ده�

. ا : 6Bد رو�9��6ن ا�� K &� .8<'<� واز ��D( $�5وردن ��5ل ��Dدي ���C 8. ا <�ن �"�ف 5�<�، $�%

�>L 6ن را $. $�د���ت �ZهN& $���& 5 <�، و در ه��: �6رد B5� ا�C 8. )��ل زاد( رو�9�W�0� و

��دE &� 6�� -$& ا��نB5 C���( .$ .��$5�¢. وا�از ه C اس @�7 $��. ه�ا�8. ا : $� ه

,6ا�� 2�ا�6ش 8<� 8. ه6اداران 5ر��ن ه�ي ��د�& در ز��ن �� � )��ل زاد( ��& . ا�C 2�ق دارد

�CWD �7�وL. از ���ن رو�9��6ن $����B. $6د��، و وي ا <�D را6Bا( ��6Bا( �<[�ي ا!�& در9��ت

���B .0$�6ادE& اش او رادرو;"& 1�ار�& ده� 8. $�دا��& ���Iوت $� . ��6B Cد �& ا�'�رد

�"<� $. U�", G�6�� .0NL دارد و زاد( و =�ورد( رو�9��6ن )��ل زاد( $. ,��م. ه�ا C دا��. $���

C0. ا�NL : 2. اي ا�از . 9 )��از ا : رو �& ,6ا�� ��دم G�6�� .0NL را $� رو�<& و د�1& زا

�5<� & $���ر ��د r ,[6 � 8<�؛ �1در ا�6B5 C�� را $� @6ب 6Bد 6B5�� $�ا��، و $� 2<6ن و ا!V\ح

ا : �8ر ". )�Dن ,"[t"��6�. اش ��9�N. $� ��د �\ در -�%�C $�ه�ه�ي 6Bد ��7���ن 5��ن را

را ا�8� ��E�>� 6ن �"�!� ��& ,6ا�<� $%<<�، @6ن ا <�D>, .� �D از L�ز 8\م $�%. از L�ز %2�

�6ن اL\ع 2�8& ��ار��NهZ� . ف�را وا�& دارد $� 9 �D�5 ،� 6Eا���� �D�5 .$ .8 ل زاد( $. )�ي 5ن��(

B �8ت�2& �6��ه� و 9�$�ر )��". �"�6ا( و �B6دB و t]"�� و pو )�ه R+,�� R16د $. وا .

$���Dر,& ه�¢6ن و�K��D�5 ، را ��@�ر �& ��زد $�,� : ,C�D ه� & را �D�5 .$ .8 �& ز�<� 6Bد

�>7?$ U0�, .

ل �6�Wن ��7$. د '� در �J5ر )��ل زاد( ا���0د ا)����&، و ا}�Dر �P�ه�ي �8& در$�ر( او;�ع و ا69ا

Cن ا��ز 1�b5) .6د$ t0� .�2�b اد( 5ن $6د 8. وي ا��8& از�K��( ه�ي �8ره�ي &Ew از و &% .

Cان ه���& ا��6 & ا E ،:�6E & ا �ان را از د � ز��ن =�رش ��<'� �C �، اE��. ��8\ ا : @<

678ر $6د، ا : وا1"�C را، 8. اc���9 ���& از اc6L C��1�& او در �Bرج . 8. @<� : ده. =�/ $6د

در ا���0د ). �6 و b� �7 "��3س 6Bدش ه� ��8\ �& دا��C؛ �'�( 8<�� $. ���0. او در

Cا� G�6�� .0NL �!�>� �$ ��7�وK& $�ز �. $� 0NL. -ا)����& ��� �� و �8ر )��ل زاد( $

��د(. ��G�6 $� و �� اهp، از ا : رو ��0 � ا : 0NL. را ه� $� ه��ردي و �P� ����� �& �8ود

��7ن �& ده� 8. ا <�ن �6رد ,"�ي ���دان . 96K& )6ا��ن ��[G�6�� .0NL p را �& �%6ه�

��cت B 6اب وB اس )� �& ز�<� و $. دام�و ه ������، از $E &� ار�6ذ و �1رت 1I� .!�� �8ر .>D8

��ن دراز در�Bرج . $�6Dد( �& ا�2<�K�� 6دB .8 Cا� &V�6�� .0NL &�ا�ا : �?: او از ز$�ن ا

Page 16: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

16 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

و در )� '�( و E����, )w�ي 1�ار دارد 8. ��ا�� !�<. را �& $�<� و، 2�ون $�ا :، : ��. ا�Cز

Cان $6د( ا���و ���، NL"�، �'�ان . =�/ از 5ن 8. $�ز '�ان او وارد ���ان �6B ��6دش $�ز '� ا : �

8 C��+> و در ا ،���$ &� ��� )��b ف ازدواج، 609ق ز��ن و�� ��P� & ه� &Eا��2د t0� ز�� .$ .

,�0& او از E���2ري ه�ي ا)����& 678رش در . )<N. ه�ي ار,+��& ��Dد �ZهN& ��د r �& �6د

�  ��2د ���p2 د�E r��"- C<� �("از C��1 =� ��& دا���ن -V1". ز �$ ،Cا� )�� .!\B

:ا��ر�8ر ا�C و ��I, )6%� �8ر�<� ��دي دوG�6�� .0NL &�K درا : $�ر(

��د اB\ق از L r�ف ا���[�ل و 02� و ��اري و از L�ف د '� ��م ا�<�C�� C ا!�& 2. . .

)��& و ��K& ا�C و ,� و�1& 8. �%� ��دم E��<. $��� و از ,�س زور و }�� $���<� و ��+�ء و

�<�ن $. 2�داي �L<� و ا��<� از @6=�ن ه� $���گ �& ,�E ه& ��ا��. $��<� و ه����0ر 8. از�>=

��rK )�ن و ���7Kن ��N� ،�>��Nرز( $� ��2د 5ب $� b�$�ل =��6دن و $�د $� 6Bد ��ا��. $��<� و

Cد 5وردن ا��E p�N�ز .

�/ از )<| )�D�& اول، ه<'��& 8. . و ��ا�+�م �& ر��� $. دل �K6d7& )��ل زاد( $� ز$�ن=

��( اي �rN �1 � . )��ل زاد( $�اي ه��7. ا �ان را ,�M 8�د، و;R ز$�ن �2ر�& �I�5. $6د

�<�E& را $. �8ر �& $�د��، و د '�ان، ه6اداران ا�� 7. ��6& ,+� � 9��ت اد$&، در را( L�ز �6

�����68 &� �, U�$� $��6اد ��ن ,�ر +& ��دم، 8\م �%�6ب د '� در . $���& ��د( ,� و د1

ا��[�ر ,"�ادي ���ود 2�ه�?�'�ن �<�& �6Nد و در د�C اه��6NV� pت ��� ����& �J6� $. ���ر

�p 8�د( . ار,�Nط $� 678ره�ي )� � و =�7�b &�">! .�2�ب رو $. ا2�ا / $6د. ���& 5]�ا2�اد ,

r�رج، ه���<� )6ا�B»Cا� �6 �& »�2ر�& �%�b &(ر�B �9ت\V!د ا�، در �8ر$�ه�P, اي�$ ،

�2. ورز ��� و ��D�5 p%7 ا : $6د 8. � ز$�ن ��دري 6Bد را از �د $�د( � ه�� �E( دU �1 5ن را 2�ا �'�

رو�9��6ن وا=�'�ا در ا��"��ل ���8ت N��� .N��1. }�ه� 2� t ��$& وا$��. $. 02. و . $6د��

��p2 دو�K& ��& دا���<� @. �N%& $. �8ر $���. ا!6ل ز �دروي �& 8�د���.

:��6� .$ Cد� G ا�د)��ل زاد( در ا : �'�� 5I5 3'د و�I� د�E &�ا�ن ا �Eد�8 p�]�زد، و ,

،:K�$ 81920. وي در ده. ��5( در .�+� U �L از ،Cدا� �و �7 �79 �D�5 �$ت "�و�� �و �7

t��>� &���$ )6�ا�� ه�� r از 5ن ه� $. . د '�، �E5ه��.، ��وع $. ا!\ح ز$�ن 8�د�� و 5وردن �

C2�� /�وK& )��ل زاد( ه�¢<�ن از . ا��از( )��ل زاد(، و =u از او !�دق ه�ا C، درا : را( =

��، و ZKا ه� @<�ن $. �0[& 8. د '�K�� &� 6دN� &K6��� &E�>� 6� rN� �$ .��ZE 6ن@

7�: 6Bد 1�$& ��'�رش و $�  ز$�ن �& =�داCB، ا�'�ر 8. =�%�ر rN� &� �1 ه� ه<6ز $. 61ت =

C5ن . ا� t%,�� �' ن )6ان د�E�>� 6� ،ان�از د ' /�$ C �9ل 5ن 8.، در�� . ز��9ت او و ه�ا

و $"�ه� در C��1 (» �2ر�& �%�ا�C«$��& ��& ���� 8. او در �VBه� و ��$D<+�ري ه�ي ز

��(��2اي ����، "رؤ �"، "6Bا��'�ري"، از را� Hب ���� ه� &b د) ، و�از 5ن ا���0د �& 8.

���6. ه�ي )��ل زاد(، $. 6Lر �8&، 5ن �1ر ���و�<� و ��J� ا�rN� � �0� .8 C اورا �&

$�اي ���ل، در �"�D@ &2�C . )، و ��IE�� � �N. $����=��6��؛ $� ا : �9ل ا : �0�[. ه� )�ي ا�

Page 17: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

17 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

ه�ي دا���ن ه� /، )��ل زاد( $. )�ي 5ن Z'$ .8ارد ا <�D $. ,�ر � �67 و ��� �$<�، $. روال

$�اي ��6�.، �'�( 8<�� $. (��� 7<��. �6 ��ن، دره��ن �b5ز�8ر�D�5 را ,6!�� و ,[6 � �& 8<�

ه� @<�: D1�����ن او $. !6رت ). ����، و ��b *+���� دارا�����E ،#)��8# د�'ان، را� Hب

"Æ��6B .$"Æا�<�( �"�2& �& �6�� �. $. !6رت ا2�ادي 8. از L� U ا����7Kن $�6ان $. " ,, "

�. ا�C $. 5دم ه�ي $���:. �D�5=& $�دN� �N �0, : ن" 8و ا�D( p8 p0� ا�1ي" ،"C6ل دو�=" ،

��(" 6Bش $��ن"b و .�B :, س ا : دو��1C���: در $�62رد و )��ل زاد( در . �& ه� $& را( ���$

)<N. د '� ,%<�r . ژ�6، ه�دو $. �<6ان �6 �<�( �<�W"� ،�0\ت )��". �Bص 6Bد را ��7ن داد( ا��

)��ل زاد(، N1 .8\ $. ا�B[�ر $��ن ��، ��p واژ( ه� $. �rN د %<� ا�CI! ،C ه� $� روي ه�

��ت ������. ه�8+� 8. ا�%�ن �$� در ا����N. �& �6��، $�ز6E & ه� $&�V]� ،Cر ا����

در ;�: )��ل زاد(، $. و w( در�J5ر )� �,�ش، ه�)� . ��Nرات �& 5 � و ه�¢'�( از ��1 ��& ا��2

. 5 p0� .$ �� 2�C! روي ده� $. 5وردن ا��رز %9����.، �"�، ;�ب ا�IE ،p��K. ه�ي �"�وف و �

�� 8. $� �& دارد �<�ن P2�9. ����ر اد$& 6Bد را ره� �& 1. ، و $. روا C �9   �& =�دازدH�Eن

. ��زد

C���8ره� / $� � دا p%� .$ &D(6, &$ ور ���6. ه� و�را,���© او در � �اد)�ي د '�ا .

C�� ، وE r��« �! ،8-9<� �(«$�اي ���ل، �'�( 8<�� $. . (�6Dه�ي r@68 در�J5ر او �8��ب �

ه� @<�: . 6E �?� .8 <�( ���DEن �6ض �& �6د ،161، )�� اول، ص �6 و b� �7 "��3س

6E & ���6. را 8. ".) ��غ ورع"، در $�ر( 10-109و 92، !� ��2اي ���� ا}�Dرات ���Wد او در

. $. =� �ن �& ر���� د '� $. 5ن �'�( ��& 8<�

)�>� 6� .8 &K�9در ،.�,�Bد در'�� 5I� 5 3'د وI� ان�ن ا �E�>� 6� : ��Eر�را $� � %& از $

���د $� ا : �9ل ه<�ي 8. وي در �?���: اJ� 6Bد $�وز داد د '� ه�� �E( در ���6. ه�ي $"�ي

C6 ��6د. اش ��7ه�( ��7( ا��b او د�6ار $�6ان C��<�CK او $. �<6ان : $� ا : ه�. در$�ر( اه�

Cا� U9�$ اوار و�ان ��8\ ��وزي ا �ن ا��E�>� 6� 6�8ت /�= *.

------------------------

ا : �$ .��6�E�دان $?7& از��8ب 8\��r د�8��7��8د در $�ر( اد$��ت �"�!� �2ر�&

Cا�)Modern Persian Prose Literature ( پ 81966. در�@ .$ � �N�8 )�'7�از�6ي ا���7رات دا

�� . ر�

���':0 ه�:

.274، ص 1333، 5ذر 13�7� . دا�7%�( اد$��ت ,N� �، ���ر( . 1

. ه���+�. 2

Page 18: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

18 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

: $.. M .ن. 3

M. Boredky, "Persian Prose Since 1946," Middle East Journal, Vol .VIII, No. 2 (1953), p

732.

�P. $. دام دE�ي =� $��& . 4K �ه &�����IE .79�2 زن .$ &?��

�?� ه�6E .¢�5 & ه��� ا�� ,6 @<�ن 8. �& ��� & ه��&؟� ��IE

�p $. !6رت ��� 7<��. ����0& $�. 5N� . �?: $�ج �داد (ز�6 �& �� و در �7��1337 (

C2� ا���7ر.

ا�NK. در �& ��K& 8. از @�پ ا!�& ا�'���& �;�9 .��6� ��ZE. ,�)�. ه�ي د '� و . 6

C( ا����7�>� &(ر�B ز$�ن ه�ي .$ )ي از �8ره�ي )��ل زاد�, U26� . �D> )��. ا�6�. $��

$�اي . از %& $6د %& �6Nد ا�,)Paul Sprachman (C�C�79 p��8 .�( �� � و =�ل ا�X�ا�8:

،$�Dر K�0�3. �9: �7��8د( در ا �ان ���.، ��ل =<+�، ���ر( : $.. M. ��0 و $�ر�& ا : اJ� ن

1366.(

7 .���>"� .$ p0� 6د، از ا : روN� س���6,& در د��NV� .N9�]� : �2ر�& ا :�� .

���� *4اران اد3(�ت : ���ل زاد� و �2دق ه�ا�0 �5'�# /�ر6

/�زا��. ف. م

�Nروز ه��7 �6ا� �D{ )ل زاد��( &����� Val(در �K�� )�'7 ��5<�ان وا6�IKري �1977

Fleuri(CIE M�, اش را .K�� �>= و �! &E��ژ�6، ز r د�� ، . ��� :��"�c6 $�اي 8 &�8. @<

��C؛ �'� $�اي =�ر و��در8. دره��<& $�� &E6ار?�b درازي دا��. $��� )�ي ا6�2س و ����

� 6� &� U��� .]b 8. =�ر $6د؛ �. . د��?6ش C�> اي ا�ه� از �02ان )��ل زاد( $ :� �J~,

�/ از او و � ه����ن $� او . =�ر �:، $�%. =�ر اد$��ت وا1"� �6 ز$�ن �2ر�&= .8 Cا� Cدر�

-��E�>� 6ن و �"�ا & $6د�� 8. د�C $. ا���0د از او;�ع ا)����& و 2�ه<'& ا �ان �& زد��

������6 ا�3اه(M �اي ���ل ��E�>� 6�& @6ن 6B5�� زاد( و ده?�ا را ��& ,6ان 2�ا�6ش 8�د � $

b)3 Cا��>= �� . ا�� ا : )��ل زاد( $6د ���L .8 اد$��ت 6Bاب زد( �2ر�& را �%�C -را ��@

Page 19: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

19 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

5 ��'دI� 5 3'د وI�1 1916-1917را )��ل زاد( در ��ل ه�ي ،/��/ از ه��7د��ل =$ &>" ،

9�� t9�! ،&K�?�B ��8$?��. �8و(، . �� و $� ��5ن د�6اه� �& �6د�& �6 �Kا�N� ،��8ب ����

5 ��'د،@�Dر ��ل $"� از ا���7ر I� 5 3'د وI� .$ ن را� �5ن �& �6 �� و ) �K�� .$ اي .���

��ن �& 8<�$ p��8 6رL :»د'�� 5I� 5 3'د وI� CBا��ا .K6Kان و�DL .$ ��� . ��I%, 6ب ه�ي@

%& از و8\ي �+�u در ��+� )��R $. ���. . . . . �ده�ي وا�� "�� $�<� ��$. 9�C8 و2�

)��K�اد( از ا : ��)�ا $�0ري ا�2�د( �& E�دد N>�.«2 .8� !"6د ��6د و 2� �د واد��� �W2 را =�8�د

� اE� -$�و)6د �C�6% در ژ�6 و �[6��C ازE��� �\ه�ي ��"[t ,���ت ه� د�C $. ��1 ��& $�د

�& �6��B1940& او دردوران )<| )�D�& دوم، $. ��ل. �6 ��، $. @�پ ��& ر����ه� �&

ا���7ر�& ده� در دا���ن �p]I ا : ��'%$(+�5�S%<� و�+��6. هCI دا���ن را$. �<6ان

C6د او�B 8. و!� �9ل ���+>E &� &I� : ��8ب ,[<

��1 و دوات c .>7Eت

$?�ا د�K �& �6ز( $�ات

r ���ي را ,��م 8:

Zb�8ا و 9���1�ام 8:

,��م 8. �� $� � دور

�CB6 ,6ي ��9م 8:

��ا : �6 �<�( د�B6�K. 8. زاد�Eه/ را ,��IE M. و6��Bش ����(، �?� اداري، د ���Xت و�0

�: ه��6ع =�7�C2 2�ه<'& IK�?� C؟ @. �<�ي $. د�C��6. ا�� .@ �'� )�� u 6�

داد(؟ رو�: $�<& 5زار ده<�( او در @��C؟

5 ��'دزاد( در ���0. ����6E C�I�. )��ل I� 5 3'د وI� �� 6� &� :

Cا� t0� ر���$ ��در ���rK د '� اد$��ت $. . ا �ان ا��وز در )�د( اد$��ت از اrK��� t�b د�

��ورز��ن ,<6ع =��ا 8�د( و از =�,6 ه��: ,<6ع روح ,��م �0NLت را در ,�?�� 6Bد 5ورد( و ه�u8 را

ر، از68دM د$����& ,� =��ان ��K?6رد( را $. 6Bا��ن راtb ��6د( و �6)t اززن و ��د و دارا و��ا

Cد �( ا��E C�� 1& �"<6ي�دن . ,�D� ون����ن $>�7�= )6�ا�� درا �ان �� $�$?���. ���6� =� از �

Cن ا��D(6رD7� .8 &�ا�ا &���را�� . ,?� t اد$��ت دا���. و ���6� ه��ن )6ه� ا���Nاد �

��د . ���د �( �& �6ددر��د( اد$��ت E &� Cا : �"<& 8. �?� �6 �<�( و�1& ��1 درد� .$

�P�ش ,<E .(6�� �D�و( W2\ و اد$��C وا!\ ا�I�K,& $. �� � : ��ارد و �9& ا�?�ص $���ري

را���8. �6اد 6Bا��ن و ���6: دار�� و ���6. ه�ي ��د( و $& ,%�� را $?6$& �& ,6ا�<� $?6ا�<�

��ا�6ن و $�DI<� ه�� در�= .%�5 .!\B د و��E &�� �P� �"&$ا�& اد�دد"د�86�E &��) . �!1-

2 (

ا�%�ر 8<�، ر��ن �6 �& را ) وه�uX�)C $�ون 5�%. �"� را 8. ر8: ا!�& اد$��ت �2ر�& $6د(

ا��س =�7�C2 2�ه<'& �& 6Bا�� و از ا : �6ع ��6( اد$& 8. در b�ب و �?[6!� در 2�ا��.

Page 20: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

20 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��درا � ��( ا�C $. د�2B &� �$ ده� و . عwن ه�1 r�)��K�اد( $& ��E�>� 6� rن 8\�

�6زده� 2��'&، و �?[6!� $�ر�E�& @6ن د %<�، $�K�اM، ا�����ال و و %�6ر ه6E6، را 6Bب �&

�<��B. ا�C و اد$��ت �"�!� 6Bدش و �J5ر @?6ف و 5��,6ل 2�ا�u را �& =�<� �( K�B .8& از

�>���. را ��& �<��B. ا�Akutagawa Ryunosuke)3 C(ا ر 6�6زو8. ا�� 0�<� �E�,685و. ه�ل �

$�اي د�2ع از ر��ن، ا���cل )�tK و)��"& را:'�'ن �E�,685وا در %& از دا���ن ه�ي �+��6.

C��دا ."��( C2�7� : دارد 8. ��7ن �& ده� ��6( ر��ن �6 �& را $� � %& از ار�8ن ,+�د و =

:�8�$ C0���,6ان ��& دا��C و ���& $6د 5"ه� %6" � 4",��%�"اي ��ودن 6Bد را $�)Bakin(در09

Cا� .�B�� ان�از د ' ��0�0�� دا�C. 8. ا : �6ع ا�"�ر را �����C . ا�� $�اي @<�: ه<�ه� & ,

���<� 8. $. و���. �D�5 $�6ان �<6Pر 6Bد را " ه� %6"و �. " ,��%�"5ن $6د 8. �. � R�$. �1ر 2�8& و�

��ن 8�د$ \��8 . r "�%��, " r � "6% ظ " ه���K 6ا�<� از, &�� ،�>��$ & �N @<� ه� $. ��8ل ز�ه

�>��$ ��� . �= .$ �� .روا�7<��& و ,6!

ژا=6ن ه� ��p ا �ان �"& �& 8�د . $. د��� ��5( $6د �E�,6851892وا ��� ��p )��ل زاد( در ��ل

��C 8. ژا=6ن . 8. $� �8روان ,��ن )� � b�ب ه��ا( �6د� r� 6د درB :>� ري از���$ TI9 �$

ا �ا�& ه� ه<6ز ه� $. �"� و ,�N"�ت . راه& 8. =�/ E�U26� C2 �� و ا �ان ه<6ز در)� �& ز��

�>>8 &� ��0�$� ا : ه�.، و�1& . ,�ر ?& $��7� اه��C �& ده<�، ه<6ز ه� ر��ن �6 �& را ,

C�6� )8. ا : 9%� �ت «: )��ل زاد Cا� ��5 ��'[ا�I� 5 3'د وIه�. ] د� �$ CI! ن� Zه

=� �7�& و $& ��و�����& �6N0ل RNL ار$�ب ذوق E�د �( و را( �6ي در )�6ي )c6ن ��1 ,6ا��ي

» ��E�>� 6ن 09�Z'$ �� &0ارد 8. �: در �6ض ا : C��B � زC�9 )� ا : =�داش @�7& ��ارم،

ر �: ه��Iدو ه6V$ CIري 8. ��ل ه� $"�، د. $"� از ��ت 68,�ه& !�دق ه�ا C 5رزو / را $�5ورد

0��( �: «: ��K'&، در���. اي 8. از ژ�6 $�اي ���6د �8��ا & �& 2����، �& �6 ��� .!\B

Cو ,6ا�� & دا� ��VKر��در $�ر) ه�ا C ا : ا�C 8. ا : 6(ان روح =�M و ذوق ����ر و ��1 $�

د و�5I� 5I 3'و ��8\ ه��ن 6Lر @�� �& �C�6 8. 5رزوي �: $6د( و در���0. $�@�پ اول

��ن 8�د( $6دم��'د$ p�]I, .$ C ��8ب ه�ا :��/ از @�پ �?��= &K�� )6».، د

��C 8. را$V. ا : دو �6 �<�( 1�ن $���� ا �ان را د�C �8 $. ا�B[�ر � tK�( � 5 : ا�$�>$

$�ر�& 8<��؟

?V: ]3روا

. )��ل زاد( در در !6ر,& 8. ازه�ا C ه�� �ددا�K�0�� C. اي در$�ر( )��ل زاد( ��& �<���

�c�0ت و ���. ه�ي $���7ري 8. $. دو���ن دور و ��د %/ �& �C�6، $�ره� @'6�'& �5<� & و

Cد( ا��8 p0� C 6د را در $�ر( ه�اB )��$�ا : ه�.، در دو �C$6 ,6ا���� �P� ه�ا C را . �0

: $6د 1948$�ر اول در ,D�ان $. ��ل . ��CN $. )��ل زاد( �0$=�

Page 21: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

21 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

5I� 5 3'د وIد�'��C�$6B ��8(#,6ي . ش��د( دارا�8 C>V�. ه� ,� د6B /Kا��. $� �: �

.�B��� r��9ل ا <%. از و�1& ا��2د( $. ر �. 8�دن ا!V\�9ت، د '� از �8رش . ا�� =��<�ژ 5��& =�,

ا!V\ح ز�r . �� در��& 5ورم، ,6). ��& 8<� 8. ه� 0NL. اي ا!V\�9ت و ز$�ن 6Bدش را دارد

ا�'�ر 8. ا : ا!V\�9ت را ,6ي r ��8$¢. . 6 ده�ن ادار( )�,& ZEا���C?�. را ��& �6د ,

���6. و $� 6Bدش $�د( $. ژ�6 و ه�و6B &� C1اه� �"���6,& !�در�D�5 �>8 را =C7 ��ه� رد �

�>8 &� .C�� &$ ،�( &$ . u 6� .���8¢&، $�0ل، 5ب 69;&، ادار( )�,&، $���ل روز�B ح\V!ا

��7���& اE�$?. و��[L�1 p& �& �6د$ GB )د .�I! دو �)�. $%<<� از ه�6اه<� �8ره� / را ,

���� .C( ا��. . . . ورا)& ا��� �6 � &E6رb از �ي دارد ا : ه�ي د '��@ r 7.$�ز ه� ا1\ او

: 1950و $�ر دوم در =�ر u $. ��ل

�/ را )�E :� �7@ 6�2] ه�ا �DE��]Cن�¢� C��� ،$�ه� �اي 8. $?6اه� = .¢$ p��C :

�<& @�0ر ��r ��( ام؟ ا : ���C را )��ل زاد( $. �: داد(! $��8& از ��9دت -$ &� . r �$

��& �D�$��& 8�د. . . $. زور ��ا در ژ��B .$ 6�. اش $�د. @<'. =6ل �6 �&B . ��2و�1& ه� �& ر

��& ا�2?�ر �& 8<� 8. ز � �6B :� .��B �0ا ��ي: "@��ي CIE $�ور �%�د�&B ". r�W�

C�� ؟ �

@6Vر r د2". ��N>�1 /�N. ��؟ -

. . . او ه��7. $. �: ا}�Dر ,�0I 8�د( -

؟ دارا����8(#��\ در -

در . . . ا �ان $67د" ارا��"6Bا��. . . . 6Bا��. �B6& $%<�. 5ن را از روي $�)<�& �<��6. -

�/ @6ن 8. ازش ,R16 ��ا���، 6Bدش =�. ه� !6رت ر��2رش در ژ�6 $��  9��ت �: ��=

��78 ��6E و�د��& � Cا�ZE.8

از )��. ا �ادي 8. $. . �& دا��� 8. ه�ا C در ه�. �·6ن �?�'�� $6د، �?[6!� در�6رد اد$��ت

��� اد$& را $� r �6ع E�ارش روز���. K�§ر t�%� .8 ا : $6د Cن ه��ور( اش دا��E�>� 6�

���� و ���6. ه� �7ن K�B& از ه�+�ن ����ا�.E &� &;6� &� 6� Cل . ا���( �>L�$ :%�Kو

C6ل دا�N1 Cج داد( $6د( ا��B .$ C��D� &�ا : . زاد( را $. �<6ان �6 �<�( اي 8. در )6ا �$

C��� U2د 8. $� ��0 � او �6ا�ن ��& 8�D>= C دارم 8. @6ن )��ل زاد( در . ه�.، ه�ا �L�B .$

�� �D "(;�ن�[�6B &,��6NV� .N9د $� روز���. �d, �D>, .8 6د$ .�IE �>�$ )� ان د�D, 8. در &�

CBا��ا &� Cت ه� او را د��� �, C ه�ا ،Cه�� ���B ل زاد( و @. . ��ن دا��ن��( .@ c6!ا

6Bا��. $6د�� " زد و $<�"�B���ي در�P�ش ��8�& $6د�� 8. ه<� 6Bد را 2�ا�6ش 8�د( و از را(

��م 2�8%�"ر $6دن ه�ا C د" =�M و �<�("ا : و�6اس . دا��. $��<�" ,�1& ا)����&"="��8\ 9

C6س ا���� :»���$ )�>� 6� G02 .8 C6ا�B &� �%2�8. « 6د و$ C 6د ه�اB ام�� ��ا : �

. در���+. روش ز��E& )��ل زاد( $�ا / ���6DIم

c�9� 5، $"�ازا : ZE .8ارش $. ژ�6 ا��2د( $. ��D� C�$��& اي 8. از )��ل زاد( د �( $6د، ��ز�/

ا�6ش 8�د( � 8<�ر ZEا��. $6د؟ 6B � 5دش ه� $�اي ��5ن $. 2��6N+� |ر ه� و ا �اده� / را 2�

Page 22: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

22 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

$. "��ب �2دق ه�ا�p�6��1970 .8 0 $67د؟ $�ري، ,� ��ل " زدو$<�"��7( $6د $. ��6&

����. ا : دو �6N� )�E5 )�>� 6دم�! G$ا & 2[�& را . د��� ا��2د، از@'6�'& روا��درا : ��8ب، �8

از )��. . �B[�ص داد( ا�C 8. درL�B�D�5�ا,/ را ازه�ا C $�ز6E �& 8<�$. ���. ه�ي )��ل زاد( ا

�� 6� &� :

�: ,�ز( $� ه�ا C . در,D�ان روزي دو���ن 8. ه�. اهpW2 p و ��8ل $6د�� ��ا ���Dن 8�د( $6د��

او را X ��kE �6'ن�5<� ��( $6دم، و ��8ب . . . $. و���. =��دا & 6Bدم ��"6د 2�زاد

در �B )6D1�. اي -( $6د 6Bا��( $6دم و $���ر =�<� �( $6دم و $�او�?�[� �5<� &��"6د2�زاد داد

��$�ن ا����6Nل $6د و 69ض و c�Lر و درCB دا�C و ا��/ را 2�ا�6ش 8�د( ام B 6 � درE .8-

�+6ب ��2. $6دم� &��B د( $6دم و او را�ا 8��و�1& د �م در5ن �+�u، ه�ا C را د�6ت . . . =

��ر6B$& ا�C د�6ت �%�د( ا��، !�اه� $�<� �� �%�د( ا��، =�$ u 6� ا او را8. دا���ن�م @����

8. اي 2\ن، ا : )6ان �6اد ��ارد، ��Nرات را G�b �& �6 �� از !�ف و ��6 و د��6ر ز$�ن NB�ي

10.��ارد

، او را "�N".")��ل زاد( ��~J� �& �6د، ا�� ه<6ز NB� ��ارد 8. دو��/ د�8�b<&، از W2\ي

�<6ي ��� 6Bاه� CIE 8. @6ن 6B11اه�6Bا��" =��("� &N�+� ش� �� Cدو ز$�ن «و دو� &%

.�2�Eر)& را ���1 �د�B]Cا,& ا��"��ل ] ا���N", ���8ت و � ��8. ] �& 8<�[در �R16 ,0� � و ,

��ات 2��'&N", از .�(�, . . .C���8ت ارو=�§& ا� :�)��ل زاد( �"& �& 12 .8 �>8». � �

<�����، ��8ب ه� / را �& 6Bا�� و �ددا�C $��& دارد، در@<� �\�1,& 8. $� او ه�ا C را 7$

�& ��� � $. 9�C8 و ا6Lار ا���<�§�/ ,6). �& 8<� و$�ون ا <%. }�ه�ا در5ن ه<'�م 1[� دا��.

، دارا����8(#$���، 5ن @<�ن �+Zوب �& �6د 8. 5ن ه� را در��8$& 8. $"�ا �& �6 ��،

. �<"%u �& ��زد

.��� :��%u اp�"K ه�ا CN�� C $. ا : ,6). دو����. و�8��ب @. $6د( ا�C؟ @<��%. $�ز ازه�

ه� $� �& 5 �، ه�ا C $� و)6د �6ء }<& 8. $. اL�ا2���/ دا��.، $. )��ل زاد( ا����د �& 8<� و

�& و دو ��?. از =<+�( ��?. =�& X8& ��( $6ف 68ر را از $�N·& $�اي �?� او $. ژ�6 �&

���� 8. 5ن ه� را �� 2�C! $. و���. �D, .$ &>·�V�ان $����� ,� از E��� �E�M و $�زر�& 2

��دو ��£ ��8ب را $. و���. r دو�C . �[6ن $��<�E &� )�D� .$ )را )��ل زاد .I�و ا : و}

)��ل زاد( $. ه��: r�8 . $�اي ه�ا C ار��ل �& دارد) G. Dustour(�6 �& $<�م ژرژ دو��6ر

& 8<� و ه�ا C را $. ��Nاà ا���Pم 8. در وزارت �Bر). $. ,~��u 5ژا�u =�رس �6d7ل ا�I�8ء ��

.ا�C �"�2& �& ��� � ,� $. �<6ان ���)� ا��?�ام �6د

X?'2(�ت /�دي

�2دق ه�ا�0

ه�ا C 2�ز�� �B r�6اد( د 6ا�& ا�C؛ �B�6اد( اي �"�N� C7= .8 ا��ر=C7 �[�ر ا�6ر در). اول

در�C ا�c�$ .8 C,� : ��0م =�ر !�دق ��=���& ��ر�. ��Pم $6دو . ا��678ر ا �ان $6د(

Page 23: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

23 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

C ن ه�ا�B &�1�;6م $6دو)�ش ر���وز M6��Kا��� /Eر�6ب ��& ��، ا�� =�ر $��J�و,�<� �

$<�$�ا : ا���Wداr��K، =�ر !�دق، ��دي ,�ز( $. دوران ر���( �6Nد و��� و . �6 �<�( اي ���<�س

���C �& دا��C و2�ز��ا�/ را $. t�8 ��� و دا�/ ,U 67 �& 8�ده<� را $�,� از,+�رت و� .

��دان �B�6اد( ز �د اهp ا�+�م 2�ا Ì د <& �6Nد�� و =�ي و�T و رو;. 6Bا�& ��& ���7<� و

�68���� ه�@. $��7� از��Pه� ,+�د $�6Bردار $��<� &� u%��$ . در�"& �& 8<� !�دق را��

�C او . ن و $�ادران ا : =�� ,. ,�dري را �� � �& دار��در دا��ن 6Bد =�ورش $�ه� و 6Bاه�ا$�,

������C، ا!6ل ر��2را���ن ا �ا�& را $� ��C�7� )6 و $�C��B ارو=� & �& �5� &K6�"� . \��

.�6اه�ي ه�$ .8 C�B\ف =��$¢. ه�ي د '�، �6ه�ي او را ,� ��ت ه� $�<� �'�( �& دار��

:�B6�5 �$ &$�b |>ه�2 .$ p ��, : 6ري 8. !�دق اV$ ،ا��6ي در او ,�7 � �& �6د�ز$�ن 2

��د و E &� .�!�2 ان�D, p�ا G����& زود ���0. و $6Vر �8& ا����r 2��'& را �& =Z �د، از �B

. و;R ا �ان اواB� �1)�ر . را $� @�7 $�'��. �& �'�د و �& �<+�

�<. ز�&، ,"� .، رو;. 6Bا�&، ��� 1�$��& � ،&Kد���B ا�� �. در دوران ،�>�و �1. ز�& را �& $

در���+. در 6Bي ه�ا r C )6ر . ,<�D در5ن ه� ��C8 ��& 8<� $�%. از ه�. ��ن $��ار �& �6د

اوp!�9 &K =�ورش ��درا�. و ز���.، �0�� $. ر�� C ا!6ل ��Nدي 5داب، : دو�E�'& $. $�ر �& 5 �

�B p$�0� 78& در�6ر؛ و دو�&، �W9 م�ه�، ���Eر�ام $. $�7: ا�9B ز�<�( و �ه�P� ا�2ت و

&NهZ� .C6س ا���� �� 3'ف "'راE� . ا : دوB5�, &'��E� ��� دراو $�1& �& ���� و در �J5رش �

Cدا���ن )<�§& ا� r G02 اول �8. در 71 ��>�$ &� ��>8 ."K�V� ���?� را از $"� ه�ي

ن B�و��ن در 71� دوم، �[��). ��دي C�� .$ .8 ��9دت، ز�/ را $. د�6B Cد �& �78(

.,�%K و .K�(ر C7� r ري و�ر =<�>B &E��دم، ز�6د ��ه� ��دا�& �B اف�L8. در ا C�8& ا�

�C�I )�ن E�اي �6 �<�( ا �C 8. ز��E& $& ��و ,. =6چ را ��� ،�, R��( ©V� و در Cا�

.�2� M��درد . )�E ،�>8 ن��و ه��: ه�ا C، ه<'��& 6B &� .8اه� درده�ي ز��E& روز��( را$

�. ه�ي ا��mfSا6l=�(� ا�5 ا��=د اl/��8(� ه�ل$�W1 را�& �6 �� و در وغ وغ �6ه�بو

�EH 5��%.�W1 و 7'پ ��واري و &�"( £ و ,�ر tهZ� �$ رز�N� �%I�� r ،���� r )�D@

��دE &� 6دB .$ را )��ا�� ه��: ه�ا �N� Cرز �. وارد9�ب ود�C ه�ي �& �6د و . ا)���ع =�6

ه�ا C $� و�6اس ه�@. ,��م ,� از )�( و ��0م =�ه�� �& 8<�، . دوش �& �78 �. =�@�& را $.

��ارد، ,<�D§& ��گ 5ورش را $� )�ن و دل �& » �U26 در)��".«68@%�� : ا��<�§& $. ا�?�ص

از ا$�Zال $��ار ا�C، از �<6Iان ��Nب در =& ا��\ء . =Z �د و ,� B5���� در )��". ا �ان )� ��& ا��2

،Cا� U�V� p����6�. ه�ي $�از��( را �� �P� دارد، ه�� 6E�. وC9�1 ��م و �Bص و $�زاري را ,

��د و E &� ار�ا)���ع 1 .���& 8<�، $���8� �8& 5$/ ,6ي r )6ي �& رود و در���+. در ��9

��ا . =<�( �& $�د= &$ &§�N د(، و $. ز�"Kاول و 62ق ا��� ��b ��8ب ه�ي ��در، $. ا2%�ر .$.

��p ه�$¢. =�رو��دردار و ��$�ا( ,�)6ا�& در C . .��B }�ه�ا $���ر �"�K6& ا�Cز��E& ه�ا

�6Iظ ا��D>, ،C ���2�ت ��& 8<�، در ا�6ر روز��( د�C و =� @��I& ا�C؛ �. از $�0ل و ���6ا �

B� � �& 8<�، �. $�� ا�C ,%�. ��6ارش را $�وزد و �. X�5�ي، � �+�ري، � ,"��� د�E. $�ق و

ا�'�رr p�� .8 ���6ي ا!�p از5�¢. $. د���ي ��دي ��$6ط �& �6د دوري �& . �& دا��K6K. 5ب

ا��0\ل و 5زادي �?[& را در ذه: 6Bد . درز��E& ه�ا C ه�� ر �%& د �( ��& �6د. )6 �

Page 24: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

24 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�/ در ا �ان $. )��+6ي r . �& =�ورا��، ا�� $. ��p�� .�9 ��& ر����E��روز ز : �B5 �, &�9

� r � .��Bرود &�� r@68 :%� . را &N��>� p�در�C ا�C 8. در��5ش ا)�ز( ��& ده� �

)�© �& ده��, p0��� )�ي r دن�ادار( 8 C�9ز �ري را $�= .��B (�2ر r� &$ ا)�ر( 8<�، ا�� .

Cان ا�� �E اي، از ��د �ت�ا : 5دم ��د ' . &� p���$�رگ ,� : ��)�ا§& را 8. $. اراد( 6Bد ,

�E .8 &V<����ن 3'ف "'ر <�،5ن ه� $. L�B� @�پI�،�>8�ي ا�C $. ه�و �. $�اي 2�ار از �

�G، از ا : . �& 6Bا��ش�، E &� &"16� G02� �د 8. $?6اه� 6Bدش را "�<�( زار"از ا : �

8. $. 2�ا��. �& 5 � 1[�ش 6Bد78& ا�C و �. 1950ز �ا !�دق ه�ا C در��ل . �7%$

��D� در)6ار pd� و )��+6ي &E��دو���ن,+� � ز �6را & و د '� .

ز��E& ����0�. اش ��� $. %& دو ��)�اي 68,�( در )6ا�& ��B �& �6د و $"�، $"��"�6م

��C 8. 5 � وا1"� ه�+<u $�ز ا�C � $. ���$. �6ا$Í ه�+<u $�ز @<�: )�6( اي $. 6Bد �& �

رو $�و��ن $� زن، 6Bد 8. $�اي ,6)�. �9ل 6Bد � $. ��C ,�س از " ��,6ان"ا�NK. $�� ��دان . ده�

�. �& . را ه� )<u $�ز )� �& ز�<�%, �D� .�%� : ا�$ C ه�ا R;و &�V� ��در =� �ن ا : ,6!

8<� 8. ه�ا r C )6ان �� $�ا( و r &�9 =�� $¢. $�1& �& ���� 8. اE� ه� �Eه& $.

= .��B �0��C>V ه�ي � &%@68� 6Bد را E�م �& ��� �، $�L<� ه� @<�ن $. ر�2( �� �I�8ري ا�

�>8 &� .

رو��.، =� �ن )<| )�D�& اول، ,�)'Zاري ر;� 1917ه�ا C =� �ن ا�M�>I ا��9 ��(، ا�0\ب

��(، ز��ا�& ��ن دو���ن و �5<� ��& 8. در $�: =<+�( و�. �I� �"�وف دا�C، ا��dل ا �ان از

1��م و �%�C 9�ب د�86�ات 5ذر$� +�ن و 69ادث =�/ از روي �8ر ،:�0I�� ف�L ��8��5ن د

��دي $. . ه�. را ��ه� ا�C، ا�� در ه�� r از ا : 69ادث ��C8 ��& دارد. . . �[�ق

،�>8 &� p���ه��6<�ي و رو�: $�<& او ,��م ا : )� ���ت را در 6�B �>8ت 6Bد ,+� . و ,

&%�8 ����7ور دو���ن @E Æ�ا�C و در �9ود ,6ا��§& )��& و �16"��B C�6اد6B &Eد از ه

�� .0 �Wارد� . C�K�"2 .�6E ��و $� ا : ه�.، )� ا <%. از را( ���6: 2� �د �[��ن $��78، $. ه

. د��. )�"& ��& =�6��د

:�ه�ا C در ��ا�� ��� 68,�ه/ =�6B .��6اه�ن N�6B?�& $�اي ,��م )���اران ا�C و در �

��م �V�ح 8�د( $� ,�?& دK?�اش $��\ء �& ��� � B .8 6رV�5 را &E���9ل =6@& ز p�� و در ,. دل

Cا� :�$�$ &E��6د زB .$ 6=�ردي·K p�� ،6ورD>=6� . C 8. ه�ا Cا� C�� :��� � $. ه�

C�( رش�J5 او را $� � در &E��ز C� .ز��E& ���. اي از 6Bدش $�)�ي �'Zا��. و وا1"

������5 ���ل زاد�

�. . �p0 �& 8<� �613 و b� �7 "��3س)��ل زاد( B�د��6B &'Kد را ���<� r 1[. =��9دJ. در

�/ ��5ه�ي = CN��>� .$ .8 &,c�0� 6!& و]B درا : ��8ب دو )��ي، $�%. در ���. ه�ي G02

�/ =�د( $� �& داردE���6. ه�ي زE ري��از ا : ه� ��ZE.، ��8ب . 6E��6Eن ���6. ا�C از $�

: �D� داد�Dل زاد�����6،14*0:4 و "�ر��ي ���. $�دا��6ن ���0. ه���+p qV�+�

Page 25: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

25 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

'"��715 �E8. ا Cه� Cو <& در د��0& زاد( و 1, ،&>b��8ه�ي د Cو ���. ه� و �ددا�

Cد �7%�& �?6اه� دا��N$ &= )�>� 6� : ا &E��ز �� . =wوه7'�ي $?6اه� $. �

�& » د�2�$�: ا���K& �8ر«)��ل زاد(، $�B\ف !�دق ه�ا C، د�C �8 ,� ه<'��& 8. �8ر�<�

�� )��ل ا�K : وا�T �"�وف $. ا!�DI�& =�رش، �. �6د، ز��E& =�6�5$& دارد) .8 &K�9 در

Cه��ان $6د( ا� pو 5زادي !) اه C�Lو�اي �7�رز( $�N� )5زاد ?6ا( و ا�0\$& 8. دررا Cدي ا���

ا!�DI�& و از دود��ن 1�$��Bن » =C7 ا��ر =�B»C7�6اد( ��دري . $��ن ��ش $. $�د �& رود

�DIن دا�C و اد��ي ��C>V 8�دو 6Bدرا��( 1�$� 6Bرا�'��& ا�C 8. در دور( ز�� . C�6%9 ا!

��!�( ��6د� M��L ."�1ن ز�� اورا در�B�I"( 6ا�� وB . �( ن دره��ن�B�1�$) ي 1199در��ل�ه+

16.$. د�b C\م 6Bد�78. ��) �1�ي

B�د��K& )��ل زاد( در 68@. و =u 68@. ه� و �%��B t�. ه�ي ا!�DIن �& ZEرد ,� ا <%.

p{ 6ا��. =�رش از )6رB &� .8 ن�V��K«ا�ر �را ر /��$ C�6E &¢�8<� و ��� @6ن $� 1�$«17

�D�5 .$ &I+� �15 ،Cا� .�B6�5 &� &�� r $�$& دو�C $6د( و =��ش ������& ز$�ن ا�'�

:�$� �B�6اد) اش $. ,D�ان ( ا��?�ب اr��K 2�زاد(,C�D $�$& $6دن �& ز��، $. r�8 دا & �9

��+� ��( �& �6د و $"� از @�Dر ��ل اC��1 در ,D�ان و�1& ��� )��ل وا�E &� . T� �د

�����& ��( ز � 61ل �IP�ا�K : ��( �& ز�� و �+�u را $. ,6پ �& $<�د، ��� !\ح را در �

����I$ وت�� .ا : �& $�<� 8. =��ش را $�اي t�8 دا�/ و 2�ار از ا �ان $. $

��ه� & �& �6 �� @ p�]������& )��ل زاد( در ;�: ,� r .8 ،6). �"��/ را, t�( .8

78�/ cزار �C ا�C، �& 8<� و $"� از ا,��م دور( ��V�6. $. 1[� 2�ا��. $� NK &�78<�ن را

��د( �& �6�� و $. �1ه�( �& رو��= ��در , . �$ �+�5�6E &� M �، ا�� $� دو��/ در =6رت �"

C����0 ���ازي �5<� �& �6د 8. از او �?[Kا$6ا £�» ��ه%�ر«ا!�& دا���ن ��دي $. ��م �

. را �& ��زد

��ود1910در ��ل � u ر�= .$ uX� ل زاد( $� �78& $. ��ر�& و��( CN1�� ، . ا��

. ����زاV��K<.، وز � �?��ر ا �ان، $. او ,6!�. �& D� .$ ،u 6� .$ .8 �>8� 6Kزان $�ود

&� /���د و ا : @�Dر��ل $"� @6ن ���r U د�B� 2�ا��6ي �& �6د را( �D� د wون را =E

$. 1915)��ل زاد( در $�96N. )<|، $. ��ل . �I� �[�دف �& E�دد $� �b5ز )<| )�D�& اول

.�+� .8 &���در5�+� . را ,~��u 8�د( $6د�� راه& $�K: �& �6د "�و� 1[� ه�%�ري $� E�و( ا �ا�

����Bن 1�و <&، �9: ,0& زاد(، ر;� ,�$�C و ا$�اه�� =6ر� ،�D7�ا�داود �5<� & $� �8}� زاد( ا

E�و( . �& �6 �� "�و�در �+�. " ��ه�خ"$��7�ي =��ا �& 8<� و �c�0,& ه� $. ا��Wي ���"�ر

��C ه��<� و $�اي ا�+�م ا���ل 6Bد $�5ن �& �6�� 8. )��ل زاد( را �~�6ر K��6���$6ر ه�'& ���

زاد( ا : �~�6ر C )��ل . 8<<� $. ا �ان $�ود و ز��<. �6رش $� ;� رو��. و ا�'��u را 2�اه� ��زد

د�6ار رادر����د( ��( ا�+�م �& ده�وL�B�ا,/ ازا : �I� =��9دJ.، وK& $& 2�)�م 8. ��0رن $�

Cو 6�5ز��( ا� tK�( ،�8ن �����& $6د�, C��78ر ارا�<. $. د� .

Page 26: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

26 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

$"� از . "<& ,� �%���K5 Cن ادا�. �& �$� 1918,� ��ل "�و�ه�%�ري او $� E�و( ���� �+�.

��ن دو���ن، $. �<6ان ���)� در ��Iرت ا �ان ا��?�ام �& �6د و ��,& ��� ��I�ق

r 6قJ���0 وKس ا$6ا�>D� r�8 �$ د و ;�<� @<�ي��E &� )�D� .$ دا�7+6 �ن را &���=��

دره��: ��ل ه��C 8. د��<��/ $. او $��Dن . ا���7ر�& ده� ��M و ه+��+�. �2ر�& $. ��م

6 �ن ا �ا�& را �78. ا�C و @6ن ا : ��)�ا ��ت �& �$�، ا)�Nرا �& ز�<� I� r .8� از دا�7+

،&��%9 :��Kا$6ا r�8 .$ ،6 � و $"� از �. ��ل �8ر6�5زيE &� M�, 6�را $. 1[� �8ر درژ :K�$

.�& �6د و در 5�+� �& ����» د�2� $�: ا���K& �8ر«�8ر�<� ر��&

��7وت ه�ي ز��*5

د، ز��E& )��ل زاد( ه�� ��Nه�& $. ز��E& 5رام، و �9& @<��%. در ا : �?�[� د �( �& �6

,�6. 2�ه<| ������. )��ل زاد( ,� �: ����د( ��6V$ &'Kر . %<6اCB !�دق ه�ا C ��ارد

��د درK�9& 8. ه�ا C در)6ا�& اراد( �& 8<�8. $. دا�/ ,6د( ��دم �E5ه& E &� �W� &"�NL

$<�$�ا : ,�Iوت �<& . 1903و ه�ا C در ��ل $. د��� ��5( ا�C 1892)��ل زاد( در ��ل . �$�

Cزد( ��ل ا�� G02 ا �7ن . &����� � 8. و�1& )��ل زاد( دا���ن ,<� و �['$ �P� در �Eا�� ا

را در $�dاد �& �6 �� $��C و دو ��ل دارد و ه�ا C در $��C و » درد دل �\1�$�ن ��&«

.$ &'Kاري دو��'X ��)*اف 8 /'ا���ا�� � �$ ،C6ل ا�d7� C از ه�ا /��� K��( .8�اد( =>

. را در ��2.) ��ر���." (,+�د"�"<& ��8.

��& زود $� �7%\ت و ��t ه�ي ا)����& ا �ان $�6Bرد داردB )6 &، . )��ل زادEاد، زور�Nا��

را =��ا�6ن . . . ,"[Z� tه��D$ ،&Nن ��U9، 5د�%7&، ��م 609ق ا)����& و B�ا�2ت ;� ��6م

�C . د( 6Bد، $. @�7 �& $�<� و �+6Nر $. E� � ا�6BCد، در�B�. و �B�6اK6IL از ه��ن .+�در��

ا�� ه�ا C در �B�. اش �[6��C . $. )� �ن ��Nرز( ه�ي ����& و ���ز $. د�86�ا�& =& �& $�د

M6, و r, ا��6ي و�| ر�2.، �"�� 2��6 �7و��ان 2B ت $� دو���ن و���"� ،."K�V� )دارد و از را

, ��D�ان از و)6د r ,��ن د�86�ا,�r در ارو=� اL\ع �& �$� و �?[6!� ه<'�م �Bر)& ه�ي �0

، ا : ,��ن را$. @�7 �& $�<� و 1930,� 1926اC��1 در 2�ا��. $. �<6ان دا�7+6، در ��ل ه�ي

. $� ��Pه� 5ن ���0� �5<� �& �6د

E ده�ي�"Kز 62ق ا�L .$ &$ي و اد�ه�ي ه< /N>( ،|>(ا��در5ن ��ل ه�ي $"� از )د�8 p .

��� در ,��م ز��<. ه� روش ا�0\$& =�/ E��2. ا��K�§6,62ر �� و $?[6ص �6رر ،����. . دادا§

�� �P� �ت � .I��2 ق، روان �<��& و\Bا)����&، ا G$روا .>���ظ ا����r، $�%. در ز�K از �D>,

� اد$��ت و 2%� ارو=� & !�دق ه�ا pN1 .8 C از ا <%. $. 2��| $�� � $. ,�ز( و $& ��$0. اي 5ورد( ا��

�6��د= &� � �( �]� /N>( : ا .$ ،C���."�6�Wن ه�ي . �5<� ��( و �6)6د =?�. اي �W1 "

Cت �2ر�& ا���و )��ل زاد( 8. . و ا!p%� c6 ه�ل �5�� 5ن ��ه� ا : ,�6ل $& ��$0. در اد$

C��� �J~�� & ه� /N>( :� : 8. در�C و�1& �9ل ا. ��ل ه� =�/ از ه�ا C در ارو=� $6د( از @<

C�I���� در " دادا"8. در �u 6 $. �� �& $�د ,� ���ن ,�ارا ����6���X�8را �& �6 �� و ا

Cح ا��V� ان�رو�: 2% :� .ه<� ��K5ن دارد )�ي 6Bد را $�ز �& ��� � و ��0 � 2�و � در $

Page 27: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

27 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Cوت ا��I�� ����7� $. ��·�. $6دن و �6Nدن . �6�Wن �J5ر ا : دو �6 �<�( �$ C دازد و ه�ا�= &�

�>8 &� C �%9 ي در ���6. ه�ي )��ل زاد( . )��ل زاد( $. 5�¢. 8. دا��: و ��ا��: را���6�

Cا� �D2 و u�K p$�1 /��E�>�6اB ��8اي ا�و ا)����& دارد و $ &���� .N>( . .8 &,در !6ر

&Kو از Cا� U�V� C ي ه�ا�� »�2ر�& �%� ا�6B &$»Cد ���C 8. اوK& �8ر 6Bد را $� . ��6

.ر��3(�ت %� M)I�� X(�م��وع �& 8<� و دو�& $�

Cات �?[& ا��L�B $. ه� و�م )��ل زاد( ,+�DK@�7. ا�& . �� �اي ���ل دو ��6�. را ذ8�$

�>8 :

�� ,� b�وب ��25ب $. � ©N! ل از�� �,���6اري $6د8. �K��ه��� . د 6ار $. د 6ار��ن ��N$�ف �

�, C07��= و : �, p%7� 2& 8. از�$�N6ل $6د�d7� C���=�رم دK/ $. �9ل . . . : �8ره�ي د�

��& �& �CB6 و $. ا�6اع �?��� از 5ن ه� د��'��ي �& 8�د] ��N$�ف[5ن �B�6اد(B . . . &N�

را 2�ش ��6د( و 8<�ر " B���"@6ن ه6ا E�م $6د . %& از دو���ن �%\ي =�رم در �<�ل �� ���Dن $6د

�t(ا : �?� ) ��� cل $�دز$($�b¢. ���7. $6د�� و از 5�+� & 8. NL � 6+, �$ Ãدت $. ) ا��7ءا��

�� $V�ي ��ق $� 6Bد 5ورد( $6د� r ،Cوب دا��6د 8. . . . �7$ .��Z'� t� ه<6ز ����& از

��( �� 8. $. ا�� ا�� $. �"�وف و >� &����( :"K و t� در !�اي )<+�ل و C7= ن از�DE��

اي ��� )� $. �8� زد(، اي $�$&، اي ده�ي، اي �D& از �<%� داد و $��اد��ن $�<� $6د 8.

�?&، اي $& د :، اي Z�cهt، از �Bا و =�N�d� ��م ��& 8<& 8. $� 5ن ����. ���( ��ت و �

C �= .$ را CK�� و CBا��ا ����ل �N� �8�ت ��ق �& 6Bري؟ ����. ات را $. E�د�6B Cاه

���<C ه�روز وp�� .$ ���8 .8 &�1 ��5 �"�6م . . . $��. دور �D� �E &�دا�L�$ ف�$�N� .8��

���'�ه�ن ��B. و �268. $. �<�ل $��& �7E. ��دت $�ا : )�ري $6د( 8. $. ���ب ���زي $.

�: ���2. را( $�م را در=�/ E��2. ا�C و 6Bد را §�= / 6�E �0. ���& ازK & زد( و ه<6ز� ��8

��( =<�D�& $. $�م �B�. �� �& ر�����(، ه���+� $. ز��: �& ا��2د��N�@ :�( و ��<. را $. ز�

���C ه�ي دراز از�6راخ ��ودان 6Bد $. ,����ي 9��8ت و�%<�ت اه�B p�. و ه�5�¢. در5�+� روي

Cم �& دا��. ا��E�� )را 8. . �& داد &�E .6د و د��$ )��در5ن �6D"� tد $. 5رزوي 6Bد ر�

$. ر 6B .7د زد، @6ن از �N� .!\B$�ف 6Bش ذات $. د�6B Cد ,�7.. . . �& دا��� $. 5ب داد

5.18ن ,�ر £ $. $"� د '� ر�| =�6ي �� را �� �

�/ ��5 ا�'��( دا���ن = :��& �6د C�� .$ .8 �2ش » درد دل �\1�$��"�&«$�ون �r، ه�

��6�. دو���$6ط �& �6د$. ��8ب . 8�دن رذا6B5 CK��ي ه�� و ه�ز( در ,D�ان $�6ا $. =� �& 8<�

: ���D ا�C رؤ��ي �2د�Eاي $. ا�� 8. ازر��K.��2اي ����

. . . &���<�B &0ن ��ر�. )� �ي $�ز �& ��� �8. در5�+� ��6م )� �( وز$�ن ا�'��� ����زا ��

. ه� درس �& داد( ا�� وK& $�ودي $. د�� .$ .���� )�X� C� I+� �15& درو,?�. �& �6د

رؤ��ي ر��ل ه�ي $. ا�� ���ان �8ر را ���ود �& $�<<� $. ه����& %� '� 19و�1& ر�02

�Eو در5ن �2د C2�E را .Kو�Kا��7� t0K ن 8. $"�ه��B :�9 زا���& �6 �<� و $. د����ري �

Page 28: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

28 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

&� RNL .$ .���I?� .?�� د��Iه � C]� رت $6د( دره��ن )� در�I� 6W� ز $6رگ�V= ر £ در�,

$"�ه� . . . ر���<� و�8 �8 درا �ان �<�7� �& ��ز�� "<& $. =�ر( اي ا�?�ص �& 2���<�

��ل @<� 20��?. اي از 5ن ر��K. $. د��� ا��2د 8. ه<6ز ه� دارم$ �, .Kار �"�6م ا : ر���و از 1

در ار��rن$�ر ه� $. RNL ر���( ا�C و از 5ن )��. r $�ر در $�68 و r $�ر ه� در �+�.

D,.21�ان

��اي ��7�را در6Bاب �&! .8 C6ر ازز$�ن �?[& ���6. ��( ا�$�� .Kو ��ه� ر�� �>�$

�<& ا�C 8. ه�'& $. ��م ا!�& 6Bد در داد�E( ا6W9 &DKر دار���K�{ .�8����2اي ��8ب . �

داراي �����B�& ��7$. ا�C و G02، $�ون 5�%. از ا�?�ص وا1"& ��م $�د( �6د، �Eه& ����

��C. $� ه�ل �Bص )��ل زاد( �& �5��د� :��6( �8ر ه�ا C ا : @<� . CIE &� .8 Cا� Cدر�

�6�: از �I�ي B .$ .8�ا��ن 8�د( $6د $�ا / $. ار��dن » ���B . 6��«6;6ع �� :���Kا�N� را

�%: از ا : � .�6E�C�ZE ه� 8. از r ��)�اي وا1"& ��@�7. $'��د در �J5رش Kو ،C5ورد( ا�

Cري از �<��0 : . ��در ا���» 6V$»�15 &(�9ري C�� .$ .8 ��م ,6). $. ا$"�د �?��� ��8ب، $�

8�N& از ا �ا�& ه�ي زد و $<� @& د@�ر �7& �9)& �15، 8. , ��� C�ا���N( ��( ا��، ز �ا �?[

ه�ا C از ا$��اي �E�>� 6& در =& . و ه�. 2: 9� � ا�C، ار,�B �?� r �$ &L�Nص ��ارد

�6( ����ا�. ا���0ل وا1"�C $. د���ي ,?��& �& رود و درا : را( $�0ري C���68 8. �& ,6ا�� �

را $��زد؛ و 9�& ه<'��& 8. $��ن 3'ف "'ر و 3# 3$0 ، ز��� �3 *'ر& @6ن ��ه%�ره�

.�W1 � دا�در 2 ���$. �8ر �& $�د، $�ز 6Bا�<�( را در $�ا$� r اJ� 7'پ ��واري ����& را ���0

��& �'CI ا�'�� 1�ار �& ده�?, .

Z� �!6هt ا�\م و د '� ,�Iوت $�: ا : دو �I� را $� � در �6ع $�دا���7ن از �Zهt و �?[

C��اران 5ن دا�E�8ر .C��او . ه�ا Z� �K�?� G02 CهN& 8. از �N. )� �( ��$���ن ��5( �

�?��K ,��م �Zاهt و ����� ه� & ا�C 8. و}�I. راه<��§& $7� را در ا��[�ر 6Bد در �&

�: زر,C7 �& دا��.، $��7� L�B .$� ا2%. 5ور��§5 .$ &D(6, ام و�ه� در )6ا�& ا�9 �Eر ا�

C��ري 5ن ز���( &���K��6���P2. �8ر . ���� ،tاهZ� .$ 6دB r� در!6ر,& 8. )��ل زاد( در

Cا� . tهZ� .$ :�ا �اد )��ل زاد( $��7� ���& از 8�دار و ر��2ر ��"[�N�. و ��در��& ه�ي �Bد�

Cو . ا� ��او 6N� &$�$ r� &$ .8د، از ا <%. ��ه� $�$& 78& �& $6د ,� B5� ��� ز)� �& 78

درا <%. ه�ا C و او ه� دو د��: B�ا�2ت . �<. ه�ي 6B�� �ي و79���. را 2�ا�6ش ��& 8�د!

C��ا�� )��ل زاد( ��& ,6ا�� ��م �U�V را $ZX �د و $�D� : ��ه� ه���� ,[6ر . $6د�� ,�د � �

Cاف 5ن ا��Lا ��Lو ا�� �7�ه�ا ��B C ا : 6E�. ا���0دات ��وراء H/��+��نو . !��اي �

�"& اNVKاC� . ي�I� .�6E ��ه�ا U�V� &@6= C ز��E& و ��م را $& @6ن و @�ا $�ور دارد و ه

�, .8 Cم �"��0 ا���E ،گ�ي �6ه6م $"� از ���$�اي 5د���اد �. درا : د��� �& �<��� و �. در د�

ي و�1& �6)6دات )�ن دار�� $� � از ه�6E�. درد و ر�� $�6Dد( در ا��ن $��<�، ,� �D>, .� .8 �+�5 $�ا

��اCK ا)����& �<| $. ��<. �& ز�� $�%. از ه� )6ر درد و ر�� )����&، از درد @�7 و

ه�ا C 5ن @<�ن از =��ي �& ,��� �� .8� 6E .ش E��2. ,� 2��6دE& و ��@�ري $�ن، وC79 دارد

c6L�& را ز)� ,�0& �& 8<�، در !6ر,& �D� .$ .8دت ��8�& 8. در $���ر���ن 6W9ر دا��<�،

Page 29: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

29 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

$"� از !�و =<� ��ل ���، ه<6ز ��& 6Bا��. ز��E& را ,�M ��� � و E���2ر �%�� و �<%� )��ل زاد(

. و !��اي ��7� $67د

�� �N� .8رز( 2�دي �D2 زود ،Cدا� /���)��ل زاد( $� ,+�$. اي 8. از ���C�6 �6م =�ر و اL�ا2

Cو�<� $& �2 �( ا������C ا$��ا 6Bا�C )�� و)��/ را . $� د��'�( ه�ي زور6E و �� C��Bدر

��6ن 7K%�ي $. ��م � r�8 .$ .%> ارد و $"� از اZ'$ از )6ا��ن "671ن ��دري";�ا��"��ري t8�� ،

�� ��0�����B5 �, �+�5 د و در�و$. ارو=� =<�( $ C�$ 6د راBر�$ ،C2�'� .+�%7�p داد و ��, .

.����8ب و ���6. ه�ا C،8. ا$��ا $. ,�6ل ازرا( 2�ه<| و @�7 و6Eش $�ز8�دن ��دم $. و�

0�: و 5زادي ��N& ��ل ه�ي )<| )�D�& دوم، $� ا�9��ط ز �د و $�ون I�� از ورود u= ،�0 $6د�"�

ا�� ا : دوران $�& 68,�( $6د و او . ا : 8. واردد��. و E�وه& $67د از 6B &§�D>, Mcد $��ون ��5

ا�� G02 ا �ان را ,�M �%�د، . ��� ��p )��ل زاد( از دو���ن @X'�اي 6Bد ��6Bرد و راه& 2��| ��

CIE6درا ه� $�رودB &E��اي �& ا��ازد 8. �?[& در �+�. . ز .K�0� ا $. �د�� ��ا : دو��

: �C�6 و ه��: دو را( را =��D>7د 8�د» �5<� & $� !�دق ه�ا C«@�پ ,D�ان در $�ر( ��� دا�)

:Lزا�. )\ي و�2 p�� � د و�6د78& 8B C دق ه�ا�! p�� � �$.22

�ا�0 از د��*�� ���ل زاد� ه

Cر��ن ا� r دار � $. !6رت C ي 8. از )��ل زاد( در $�ر( !�دق ه�ا�Jا :���?� :

در,D�ان �<�7� ��، $. ا���9ل 1� t $. ) ه/1321( 1942ا : ��8ب 8. در ��ل . دارا����8(#

Cاز ا : ,�ر £ ���6. ��( $6د( ا� pN1 :���$. «ن �6D7ر اه��C ا : ,�ر £ درC���5 8. ر��. 0

ا���7ر �C2 و �� � ا : 1949در ��ل Herve Bazin)23(اJ� $�}:) ؟»ا���[�ل« �(» 8<� د 6ار

&'��2 )�>� 6� r �"$ ح 8<� و�V� &�ا�6 �<�( ا � r 6�& را اول�W� .8 C6ردي ا�� �D>, .

��ظ 2%� و 9�& �& ,6ان CIE $�ون ا <%. $�}: از و)6د )��ل زاد( و �J5ر او NB� دا��.K از ،���$

�� � 8. اt�b . رو9�. ��8/، ا : دو �6B )�>� 6 �7و��ي �'CI ا�'��ي دار��'$ �P� 5 <. در�ه

از �J5ر ��<��§& و ) از )��. 9+�زي، ���"�ن، $�رگ ��6ي و �9& ه�ا �E�>� 6�)Cن ا �ا�&

�C ا�C 8. )��ل در. اد$& 2��J~�� &'� $6د( ا��، $��C �8ر )��ل زاد( $��7� �5%�ر �& �6د

زاد( �. ,<�D $. اد$��ت 8\��r �2ر�& و ز$�ن ������. p��8 & �>�5 دارد و اد$��ت 1�ن �6زده� ,�

�%: �8ره�ي او �. از و %�6ره6E6 واد�Eر K5: =6 و K6ب �& �<���، وB '& را��2 ����اوا p 1�ن $

.5��,6ل 2�ا�J~�� u� �& ��� � و �. از ,·¥,� و ��<��ي $�: دو )<|

C�اوc ا : ر��ن $�اي �?���: $�ر دراد$��ت . $. �<6ان ر��ن در�%�ت $���ر ا�C دارا����8(#اه�

�� درا : ر��ن، )��ل زاد( . �2ر�&، ر��ن $. �"<& ا!�p ��8. ا�C و �����B�& ا��6ار دارد��J

� او =�/ رو�& را $. �8ر�& $�د �E�>� 6� .8ن ����اري @6ن ه���8& و ,��6س ��ن ه����ن $

��C« "<& ر��ن . E��2. ا��Kو ��,6را r�� r G02�C�ZE دارا����8(#. »$"� از �%�t ر����

��C و $�  ه�ي I��2&، روا�7<��& و اد$& ��8ب، ا : ر��ن را $��J5ر 2�ا��56 � .��0���

M� ورش" (�6ر�= Mا�K�$ از ��7�) �& ده� pN1 .8 از $�}: روا$G =��%�، و 9��. ه�ي �B�6ادE& را$

Page 30: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

30 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

. $�,� �& ��زد

�6( روا C در �J5ر ��رن، دارا����8(#دا���ن � UNL .8 Cه�ي �?[& ا� C6رت �ددا�! .$

�C 5ن $� ر��ن��� G02 ا,�1�I,& را �6B .8 �>8 &� p0دش ��ه� 5ن ه� $6د) و ار(��U : در ا

C�� و6B &�1ا�<�( $. =� �ن: ا�B5 .8 C� 5ن 6N1 p$�1ل ا�C و =� �ن ر��ن NK5�6��8 $�ور8�د�& �

����U 6دش راB ح �9ل�د ا��ام ��( @'6�. �& ,6ا�� ��8. ا : � ���6دش �& =Bر�� از &�

�� 8. ز��( ا�C و در دارا����8(# $. د�6B Cدش $<6 ��؟ راوي§6E &� M�, &"16� را

���ر���ن $�� �& $�د,.

R �$ ر��ن .>���6د ��م U��� .8 د�B� ��Nرت از ��C�ZE ��د )6ا�& دارا����8(#ز�� Cا�

��6د $+�ي �"���ت ه�ي . ���R و!�ل u>B «C��D�5 و u>2«��6 / �& �6د وK& ��6ي �

�>�7� &�  ��C ���6م، $� دو����/ $. $!�B 6س و $& $6 وK . دو��/ 8. در : �, r د��

��ت $. دور واR1 $�ادر ���ي او�C، 5ن @<�ن و��6. ر �;��ت و ا��اد را $. �� دارد 8. از وا1"

��دت او �& رود $� ز��E& و . �& ا��2 و �8رش $. ,���ر���ن �& �78� .$ )�'���6د �E .8( و $�

��8<�ن ,���ر���ن �5<� �& �6د و 78/ �?[6!& $. ر��2ر و 8�دار )6ا�& $. ��م

ا : �?� 8. �ددا�C ه�ي ز �د و 6Bا���& دارد و . ، =��ا �& 8<�"���t0�� ،"6 $. "ه�ا �"�&"

�� 1�ار �& ده� 8. $. =�ي 6Bد $. " $6ف 68ر"6Bد را J~, C��& ����، $�0ري ���6د را ,

�: �& رود و�����Eر �& �6د��+�Kدارا . ���6����Bدد و د�E &��$ د، ورق��ا�� روزي 6�� .8 �& �

r ر���ن را @6ن دره�ي�����6د$6د( $. ازدواج د�6,/ �& 8<�، وK& دره�ي ,� U��� .8

.. �& �$�ز��ان $��

Cر ��د( ا����. اي $�I!د��Iو ه C� دا����& ا : ر��ن دو .>���، ز�>�)��ل . @<��%. �& $

��6د را =�ورش �& ده� و ��CN1 �6م او را در 5ن � C�6��� ا�6ن و@@ &$ UV>� r �$ )زاد

. ا��2د( ا�C" $26%6ر"ا2%�ر " ,�ر �<%6Nت"�& $�<� 8. در

�C ه�ي ر��ن]?� .8 Cا� Cادي ه��<� 8. �6 �<�( ا �7ن را در��از ا2 �D�� c6�"� ه�

���>� &� � .�B�>� . &�ا�ا u 6� دا���ن ��ا�� $� � ا���اف 8�د 8. =�/ از )��ل زاد( ه

��D1 .8 C���ن دا���ن را $. ا�� وا1"�/ $?6ا�� و E� �( ��0 � و ا2%�ر او را $. �<6ان �<� $. �

)�ي �r در �?[�C !�دق ه�ا C " $6ف 68ر"�?[6!� و" ���6"، "ه�ا C ��&"�8ر $N�د

��C، او =�/ از �: در $��9��8ت، . 2��'& �¥ب ��& ZEارد� C ر ه�ا�J5 6ر��� G02 )ل زاد��(

Cد( ا��را 9\)& 8 �D�5 ي��7�$ C��D� �$ ر�2. و C 6ار و ر��2ر ه�اL8. . ا Cو ا : �%�. اي ا�

���<� و، 6E .$ .¢�5ش د '�ان �& 5�¢. را د : �� از 6B &� )�>� 6� rاهN$ �>>8 &� )�'� ان�'

��ن 8<�$ &�D2 p$�1 p%� .$ 6رد $7<6د وB.

: $�اي ��GB�>@ .�6 از ,[6 �ي 8. از ه�ا C ر�� �& 8<�

%& . دو �I� د '� ه� در ا�Lق ه�§& 8. ز � ا 6ان $6د �<�ل دا��<�" ار$�ب"�\و( $� روح اà و

ه�ا �B &�� Cن ��م، از �B�6اد( ه�ي ا����& �"�وف و K�� .�24.از�D�5)6ا�& $6د �& و دو

C?� �= �N�"� . و داراي )���pW2 p و ��8ل زC�9 ه� 78]�ا : )6ان =u از 5�%. ��ل ه� در ,

Page 31: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

31 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��م و ا���Nري E�د �( $6د، در ���+. ه6ش $���ر و ���9�C 62ق اK"�د( و �?[6!� ا2�اط در

0�U و ,�RN و ز �دروي���ل د@�ر ا�B\ل 69اس E�د �( $6د �K�V". و ,B و �2% �از5�+�§& . . . . در ا�

C%��� ا : )6ان ازر)�ل در). اول r د�6 �7ن �Bاز �I��>@ .8 . . . :���+�K6د��، �8ر8<�ن دارا$

��& =�M �& 8�د�� و =�=& او ��& ����B ي او را�N� Cرا��Eر�� روز .%��>@ . . . C ه�ا

:���+�Kن 8. در دارا�?��6"ا��/ را ���� "Cدا� &N��>�� و r@68 .�( ��ا��. $6دZE .

��( 6Bاري =� �( $6د و $. ر�| @�<& در��5( $6دEر( اش از زور��B6ر ور�| ر$ ��N�� / 6ه�� . . .

ZEا��. $6د " $6ف 68ر"��8�$�L &�8�ف !�CN �& �� و از1�اري �IE &� .8<� ا�� 6Bدش را

��ه�ي b� t و �+�t از او 9@ &��B د��و�8 &� C �% . . . ان از��7: $. ا E�$ R16� ه� ه� در�"$

�<& $. r �1 5دم B� �( $6د و در !<�وق $�ر6B �$ &Eد $. DL�ان ] 2��'���ن[@ rو��� r

Cد( ا��زي �& 8�$ U7� د( $6د( و $� 5ن�ن 8�D>= )د�= C7= 1/ در�Lدر . . . 5ورد( $6د( و در ا

رش $. C��1 د 6ا�. ه�ي $<�ي VB���M �& ا��2 و د 6ا�. اي روزي از ZE �W1ا] ,���ر���ن[5�+�

�$ )����. �%�C ه�ي �%�/ را =�ر( 8�د( ا�C و رود( ه� / را $��ون 78, �$ .8�>�را �& $

5ن $�زي �& 8�د( ا�C و $� 6Bن 6Bد $. در و د 6ار �70& �& 78��( �B .� p%� .$ .8ل

C6ن $6د( ا�B )�V1 .� p%� .$ � خ و�� .

�>@ C2ا�، $�%. $� }���را �0/ $ C دق ه�ا�! )�D@ �D>, .� ��ل زاد( �& ,6ا��( ،��>�$ &� .%�

�R ذاrK، )��ل زاد( $�B\ف $��7� ��E�>� 6ن $. ا!V\ح ��+�د . ,��م �J5ر ��D اورا �د5ور �6د

س ا �ا�&، $. �p0 وا1"��ت ا�I�8 ��& 8<� و در =u 5�¢. $. !6رت روا C �& 5ورد 2%� و ا��9

Cه� U��� . C� د�و �& �6د��6د �16"& 8. $� ه�ا �"�& رو $���"&8�B" م��,�$ ،

p0� و C�\� .$ وف�ت ا���ن �"��!6]B : اي�6د، $� &� U��� ،��6� &� ،6ردB &�

C6ار دارد، 8<+%�و ا�E�� � 6شB .V$6 �7و��ا�/ راB �$ ،�>8 &� 6زي�Kان د�ه�ا �"�&، . د '

C6)6دي ا�� ،u%��$"ي��Jر��2ر و =<�ار ،"ا :�$. ه�� u8 وه�� )� =�ي $<� ���C و ه�

� 6E &� .8 �+�5 �, ،:8 &� وبZ+� 6د را��� .8 C6د �& ر��2 از «: او�N� R�����اE�t+9 و9

� » .6Bاه/ �& 8�دم 8. $. �[�اق ا8c�ام $�c,��م ��ا $. ��E�دي 6Bد $ZX �د" $6ف 68ر"6Bد

�6��ل ا��%. ا���اف �& 8<�$"� از �5<� & $��7�$�ه�ا �"�& 5ن 1B ر� :» UI�� U�داراي r ر2

و $� ا : ه�.، @6ن r $�ر » .و r ,: �ر�bري ��م 8. را��& �9;������ $. د���وB5�ت $I�و��

�U $. ��ت رود�6B Cرد( I� U�ه�ا �"�& C��+� .��$ r را $. �<6ان ,�I. $. (از ا : ر2

Cر $���� و $) اوداد( ا����  در : ��7� د �اره� / را $. $�  $� او $'Zرا���"& �& 8<� ه7$

$�ر( �Bا، $�6Bرد د���ي ��+�د و �<�&، دوري )6ان ه�ي $��6اد از ,6د( ��دم، ز)� )6ان ه�ي

�: �p0 و )<6ن $ p!�2 �9 ،ان�ا )���� t0� G�� . . .���1& در �

در ا �ان ���6. ��(، !�دق =�/ از �60ط ر;� ��( و 5زادي $��ن �C16دارا����8(# از 5�+� 8.

3'ف "'ر وX ��kE �6'ن ،ز��� �3 *'ره�ا �& 8. درا : ��8ب �"�2& �& �6د �6 �<�(

$. ا : )CD 5�¢. )��ل زاد( از او � از . 7'پ ��واري و و�+��ري، %���EH 5ا�C و �. �6 �<�(

�$ �P� � �7, اي�$ ��7�$ ،�>8 &� p0� ان $. �<6ان ��ه��رگ ا �اي $�و در �" Cا� C ه�ا :�$

Page 32: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

32 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

& 6E .8 Cان ا��روزي )��". ا .���د 8. ه���� �E &� �P� ي را ه� در�د ' �"$ .�NKا : را( ا

.)�ودا�. در )pD و 6Bاري E���2ر ��(

Cا� C ه�ا rN� )ل زاد( در $�ر��( )���& دا��� 8. )��ل زاد) ا �ان را زود . �%�. tK�( د '� �0

B ��6�= &Kو ،Cد( ا��8 M�, TI9 :D�6د را 8. ه���� ز$�ن �2ر�& $��� ���<� $<� ��2& $. ��م �

: $<�$�ا : �W1وت او در �6رد L�ز $��ن ه�ا C از $���ري �<��0 : ا : ��NK�( )�>� 6� ا�C. ��6د(

ه�E� �� .$� 6Bد �� �( $6دم 8. . ه�ا �"�& �Bن $���ر 6Bش ��W� و }� � و �%�. دان $6د«

در;�: 8\م $�0ري ا!V\�9ت =��"<& . : ��دE& و روا�& 9�ف $����8& ز$�ن �2ر�& را $. ا

و �<��t و $+� و ;�ب اp��K ه�ي دt�¢K و $. �6رد و �dKت 71<| و ��%�: 68@. $�زاري �&

�� &�� ��� /�N���J5 pر �<�7� ��( او » .5ورد 8. 5دم ه�E� از !��و ه<'��& 8. $. ,+� . و ,

� Cدازد، ��� +& $. د��ه�ي ا���& ���6: ر��ن �& = )�� دارا����8(#& ده� 8. $� � از ا�'

C��و�8ر ��ارد. دا�اي ��د( ��دا����� r �$ .8�7زه�. ��6). �& �6د�. $. ا : �"<& 8. =

.8 Cا$"�دي ه� ،Cه� &>�ه�ا C �6 �<�( ا �I�� C%� و $<�$�ا : در ه� دا����/ 1[� �"

�: او در =��ا�6ن =6@& ه��&، درد . 6Bد �& را��6Bا�<�( را � �+Zوب �& 8<� و � از ��W�

.$ C7Eز�$ .$ p ��, ،&Jه�ي �6رو C1��9 ،)�م�ه�ي ��2 U7� ،�7'& ا���نE�� ،&E��ز

. $�7�E C7D( و $�� ��� �& 8. 2�د را در $�E��2. و ز��ا��/ 8�د( ا�C دور �& ز��

ا C و �K�V". ��8ب ه�ي او $. راه& 8. }�ه�ا @<�: $� �& 5 � 8. )��ل زاد( $"� از �5<� & $� ه�

�>8 &� r� 6د( ,�@<�ي��5 � �6 �<�) �& ,6ا�� G02 $. ا���0د از ��(". دل 6Bش . 6Bدش =

8<�؟ 5 � 2�8& ا��dK �$ .8 Cت و ا!V\�9ت، �p0 61ل از $�ر�Eن و �B �$ &B6�ا�2ت و $\هC ه�،

����6��ي )��'�اي ه�ا t�%� .$�7� .8 C اد$& و I��2& ,�ز( اي $. و)6د 5ورد؟ 2� �د �[� ،&

و�1& $. ���� 6Bد �& �'�د �& . 5ن را در اد$��ت �2ر�& و 2��6B &'ا��( او را ,%�ن �& ده�

C6د( ا���ه�ا C را ����م �& دارد، اورا دو�C دارد، �+Zوب . $�<� 8. $� 71� ��ز8& را( =

<<� و $. ��U ا2%�ر و ,6ا�� & �b6N/ ا�C، از ا <%. ه�L6<�ن ��دا�/ $. او $& ا��<� & �& 8

ا�� @'6�. ا : $& ��ا�K& را )N�ان 8<�؟ 5 � 2�8& . ����ا�. اش ,6). ��ار�� ا���اض �& 8<�

R;6د را در وB � 6اب $�ه�( ��� p;�2 &��� 6 �� و $. $& �6ادان>$ .K�0� د�2ع از او .$ Cا�

( 8. ,�$"/ �& �6د؟ Z'$ &�8ارد 8. $�0ري 6Bب 8�دار و =<�ار ه�ا C را درM 8�د

��& $. ��م ���6د �& ��زد 8. در وا6B R1دش . )��ل زاد( را( دوم را ا��?�ب �& 8<�]?�

C6اد( . ا���B r G����6د $�ه6ش ا�C، $& $<� و $�ر ���C، $��6اد و 8<+%�و ا�C و در ��

�� $�ر ��5(� .¢$ r ا�&، $� �7%\ت�ا . ��6B .�6Eا��. ه� / ��"�رف ا�C، اد��ي ه

,� روزي 8. ا : ���6د $� ه�ا �"�& وا2%�رش رو$�و �& �6د؛ ا2%�ري 8. ,� 5ن . $�<�=�وازي ��ارد

Cد( $6د( ا��ش ر�6خ �%�� .$ )�E .دد�E &� 5ن ه� .�I��& 6Bاه� . 9��ت زد(، �6�Iن، �

:� %& ز��ان ,�ر" $6ف 68ر"ز �ا. �& ا��2 25")<6ن �<%6N,&"$67د، ا�� در دام " $6ف 68ر"ه�<7

ا <+� . ا�C $& در و =<+�(؛ 2� �د �& ز��، 6B &� r�8اه� و ه�� u8 $. دادش ��& ر��

و $. ا : ��6 )��ل زاد( را( و روش 6Bدش را 8. . ز��ا�& ا�G02 .8 C د 6ا�. ه� $. 5ن را( دار��

Page 33: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

33 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�. �& 8<�" $26%6ر"دور از ا2%�ر و روش (6, Cد: ا���E /� )��ل زاد( �?6ا��. ه��ن راه& را =

او 5زادي و ز��8�B &E& را $� �b?6ارE&، ا6�2س و ا�� 7. �6داي . 8. ه�ا C در5ن �& رود

�� =�ورش D� ن�>L6ه� �P� @<� 8. در�ده�، ه &� ©� .,�0& �67د" �"[6م"$6دن و �6Nدن ,�)

�57�I در �3ر� دارا����8(#

����8ب ا��ر( $67د E �7@ .�%� �>@ .$ .8 C���<& ا : �%�ت ر. درا : )� $��$ /�= .N>( .8 ا

�C ه�ي ��C�ZE دا��C، ز �ا )��ل زاد( 8. �6 �<�( ]?� Cورش در��دار�� $� � �� 6ن =

,6ا��§& ا�C �& دا�� 8. اE� رو9�. و 8�دار D1�����ن دا���ن را در��B�>� C. $���، �& ,6ا��

�"& 6Bد,�6ل =��ا 8<�NL��<. �. ��6�. را ذ8� درا : ز��. 5ن ه� را $. �9ل 6Bد��ن $'Zارد,� در��

�>8 &� : &NL ر���ن را( �$� ��8ب ه�ي�����6د $�اي ا <%. 6Bدش را $. د 6ا�'& $��� ,� $. ,�

دو��/ ه�� 6ن را 8. ��?[� $���ري ه�ي روا�& ا�K�V� C". �& 8<� و ��6). �& �6د 8.

/�bد ,� )<6ن درو��E &� /�در . $�ور $67د $"W& از $���ران C>%K ز$�ن دار�� و ا : روش را =

�t =�ر �& 6Eاه& $'��د 8. $���را�C و5��ا $. ,D�ان $I���� ��1951ل NLاي ا <%. از�$ C ه�ا ،

را 26]روان =� Psychopathia Sexualis [&�>( &7,� از ��B[& ا��"\)& ا���Iد( 8<�، ��8ب

��6ب �& �6د و $� 6Bدش از � &�D� �>� ت�W1 اض رو9& و�ا� :�,D�ان 8. $�اي ��?[[

�N& 8. $. او ر)6ع . ���ورد( $6د، از 2� �ون ه6 �ا ا���E C�C2 و $"W& از 2[6ل 5ن را ��ور ��6دNL

��I� tرت ا �ان در =�ر u $6دNL ،R �$ ��8د از�5<� �ن د�د 8. ا : . 8�8 p0� ه��"$ R �$ ��8د

�t $"� از �"� <. ه�ا �IE C. $6دNL :»���ر رو9& دو�6B &� ��� Cا�C وا��6د 8 �>8. $

Cا� .p0� :دا���$ M�, .��7� ر��2ر :� » .�& $���27وK& ,6). ��ا�C 8. ه�

�  I��2& $. او ا �اد : ��6�. دوم$ r :�; ،&�"� ه�ي ه�ا C6ا��ن �ددا�B 6د $"� از���

��د 8. @�ا د��6ر ز$�ن را ��ا��ت ��& 8<�؟ ه�ا �"�& )6اب �& ده�E &� :» ،&$��9 د��

D�5 اي�6 $�� & C�$6B 8. $. زور درس و ��8ب �& 6Bاه<� �2ر�& �د $'���� و اc $�اي !�ف و �

�: و�| را زد � و و�1& ه� @��. Kا��2د � $. �2ر�& او C7B .$ &�16ن �: ��8�& 8. و@

.8 C���r ا)�$6B Cاه�� CIE، ه��: �1ر 2�8NK &را $. �2ر� U9 &دا� CBا��ا ��6Bاه

�Ì ا <%. �<���� $�DI<�9���2ن را ��دم �2ر�& ز$�ن $. �. « .�و ه<'��& 8. ���6د $. او ,6!

�>�$0¢. را «: �& 8<� 8. $. �ددا�C ه� / 8. ,6ي �P� )���X@ .¢0$ و ,�,�t $�ه� �& $

�Eو�E ا2/ 5,/ ز$��. �& �78 و�Lو از ا .�Bروي 5,/ ا��ا .$ &Eر�$��. در ا)�ق $�6ر �V�ه��

Cا� :�B6� 6لd7� .5�$ دم�D� �1ر از 5ن ه� . ��5( از�د( ه�و =�§& 8 C6ر ��( د�L�6ا��� هB

را 8. ��%: $��� از ��ار( 5,/ �+�ت ده� وK& د��� �CB6 و )� ��0اري ��8�B� وZb�8ه�ي

�� د '�ي �[��N �'�د �@ .�B6� ���: )� ��& ا�C 8. در» .�� �N �0, ق�I,5 �3 و ا : ا��+:H

، "<& در�C �. روز =�/ از 6Bد78& اش، 1951روز اول 5ور p0� : p �& 8<��2دق ه�ا�0

ه�ا C ,��م ���6. ه�ي 6B &VBدرا =�ر( 8�د و �: ه�@. �68��م 8. 5ن ه� را �+�ت $�ه�

! �U26 ��7م

Page 34: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

34 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

)��ل . =� �ن �& �$�" ه�ا �"�&"$� 6Bد78& دارا����8(#و از ه�. ا : �%�ت ��D ,� 5�%. ر��ن

J~�� 6دB &>�$ /�� و �'CI زد( $6د 8. ه��7. در ���. ه� و �c�0,/ از 5ن زاد( $�0ري از ا : =

. �د �& 8<�

5+�$$*�� ��')� b�

)��ل زاد( �. $�ر ازدواج �& 8<�، ا�� !�t9 2�ز��ي ��& �6د و $�اي )N�ان ا : 6N�8د، $�ادر

$<�$�ا : �& ,6ان ,[6ر 8�د 8. 5رزو دا��. ا�t9�! C. زاد( اش، �<��( را د�B� 6Bد �& 6Bا��

5 � !�دق ه�ا C ا : =�� ا�C 8. @6ن )6ا���گ �& �6د =�6�� . =��ي �� ��. 6Bد $67د

.$ &N�+� Cه�N� C گ ه�ا�ل زاد( از ���( .�د�1�! �J~, دد؟�E &� &>���E�� او �$ )ل زاد��(

�"& از د�C داد( $���+2 R;ش را در و�اري دارد 8. '��. =��bر دا�= �b . �D>, .� )ل زاد��(

ه�ي B[6!& از L�B�ات �b ا�'��ش �& 6E �، $�%. ه���ل $. �<��K�� CN�وز ��گ در ���.

�. 6E�. $�اي �+\ت �& 2���� 8. ا�8� �D�5 در�+�. �?: درج E�د �( J�� اي .K�0� C ه�ا

Cه�§& . ا� Cددا�� �ار �د$6ده� و � ذ8�%, �NK�b و C��در $��7� ا : �K�0. ه� 9�ف ,�ز( اي �

��ر داردا�C 8. )��ل ز�B5 � 8. ا��9س . اد( در ا &��$ :�>@ .�B6�Kه&، از ا : =�ر د�E G02

Cش ��2��7. ا��'�( $. �ري =���$ �ا ��8<� 8. @ &� )�>E . &�1ا و�ن"@�( C از او 28"ه�ا

��د ��6ا���. ا : 6Bاه/ را ا�+�م ده�؟ ا : ا��9س در او '$ u 6� اي�ا / و �6اه� 8. $B &�

.8 Cا�& 8<� $�0ري 61ي ا�����C و ��7�: ��ل «��\ در �B .N>( . .K�0�ا�2,& =$

C ه�ا C�ZEاز ا : ر�2. . . . « : �& �6 ��29»در CN��: ه� !��+�K8. در دارا Cا� t�+�

ا��K�� .8 C ��8ب ���L C\ي �¢& 6Bد را $. =����ر $. ر�� ر�6( داد( ,� از ه�ا �"�& 8.

�: $. ��م��+�K6"اورادر دارا�,"+t )��ل زاد( و 6B. « GBا���� NB�ي $�ا / $��ورد�& "��

�'� �. ا <%. @<�ي . ا : ا��9س E<�( را $��7� �2ش �& L C��� "�>8\ي �¢&"78��ن ز �

pN1 از 6Bد78& ه�ا C، )��ل زاد( C��� r �¢& $. او ه� . داد( $6د؟ P� .$ � 5�ش ا :

�I. اي $��'6ن $6د( ا�C؟,

.��. �& ZEارد و!�C ���. اي ا�C 8. )��ل "=�رE<�ه%�ر"ا��9س 5�¢. $�/ ازه�. $�2�;!

�0�� �& 1947زاد( در ��ل , C��1 .� .$ 6د راB M�, �� و در5ن ����ان �& 2�رت ا �I� .$

�7?$ &� C 6م را $. !�دق ه�ا� C��1 از &���6��K& و ذوق زدE& او را 30!8<� و �B ��و �

6E§& ا : . ZE �0� rرا��( ��& ,6ان د��%� E�C2از ا <%. !�دق ه�ا N� C& $� او در ز �

�� را دارد�", p�b �%9 )اي )��ل زاد�6�& $%�� .��B در .���� �>@ C��1ا .

�p ��، �& ,6ان ���+. E�C2 8. ا : ا��9س E<�( =�را�. ��$� �IE .¢�5. و ����ي ,+� . و ,

: !6رت �"<& و ر 7. 5ن را =�/ از 6Bد78& ه�ا C در)��ل زاد( �E �W��2. $6د( ا�C و در ا

C�( �' دوم . $� � در )�ي د &��D( |>( Gاوا� �, )6ر 8. ا��ر( ��، )��ل زادL ه��ن- .$

U9- ا / �6 �<�( اي @6ن���� ZE . �= .8ار اد$��ت �6 : ا �ان ا�C و 5رزو / $� =K�$ &� 6دB .$

ا�� . �� و $� ا2%�ر ا : ا�+6$. در$���Iه�ا C $�5ورد( E�د �(، ,� 5�+� 8. �& ,6ا�� ر���& =��"<� $<6

ا���dل ��2. د '� $. )� �ن اد$& " د�2� $�: ا���K& �8ر"8. در 1931وا1"�C ا : ا�C 8. از ��ل

Page 35: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

35 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

C��وK& ه<'��& 8. . و ��� �E�>� 6� pن )6ان ا �ا�& و �9& ,�6ل ز$�ن روز��( �2ر�& وارد �

در�C ا�C 8. . ن �I� 6B ،�>8درا b� N. �& �$�$"� از ��ل ه� دوري �~�6ر �& �6د8. $. ا �ا

)��ل زاد( ,� B5� ����"��0 $6د8. ا �ا�& ه� $& �6اد��، و6B &Kدش 8. در )6ا�& $�اي $�ز8�دن

7�: ��( و ز$�ن و �<�& را 8. � .���9 c�9 Cد( ا��رز( 8�N� ا�& ه��ا :�@�7 و 6Eش ه�

ت $��6Iذ دو�K& و �������اران زدو$<� @& �"��� : او ����0. دو�C �& دا��. 8<�ر ZEا��.

و )��ل زاد( $�ه6ش و ��9س 8. روز�Eري �& 6Bا�C و�K� ا �ان $���، $� دل �E5ه& . ��( ا��

,��م ��6). و;R ��)6ر 6Bد ه�C و $�� $� �9�ت ,��م $. )�E. دو����& 8. دور ه�ا E C�د

. ��5( ا�� و $. �D�ت او r�8 8�د( ا�� �& �'�د

ر �P� دا��. $���� 8. اL\��ت اد$& )��ل زاد( 62ق اK"�د( ا�C، $. ا���9ل 61ي ه�5 <. د

را �& �<��� و �� � ) "<& $. ا$��u 2�وCB(31»��دي 8. �� . اش را �E 8�د«دا���ن

r .$ را /b6N� ،.2�� &Kو ،)�� &$ &E��ز r :اي دا���دد 8. $�E &� )و)�ا�/ از ا : 5زرد

.�Bو�ز��ن اداري 2��C6دش را $. . ��ی�. ا�B Cاي 8. در او ه� &�N( &>�$ R1ه� $� وا� ��

ز �ا او 8. در %& از��V·: ,� : ��ز��ن ه�ي ا�D( &,��\Lن �8ر . �B§: ��& دا��" $�6B :Lد"

5 � ا : . �& 6B �>8ب NB� دارد CN1�� .8 ا : )6ا��ن �d�ور 5زاد ?6ا( و @E Æ�ا @. 6Bاه� $6د

���6B :L�$ .$ Cد«B« ود؟ $� و)6د ا :، �& ,6ان �9س�� ��ا�C 8. 5دم 68ر68را�. ,6ي ده�ن �

�6 �<�( �?C -زد 8. در ه� �\�1ت 68,�( $� ه�ا C و دو���ن او در ,D�ان، و)6د )��ل زاد( ����

Cد��?6ش 6�5ب �& ��( ا� . ،C��� r �� دارد C6ري 8. دو�� r ه� /N>(در �D>, .�

�6ل ز$�ن، روش ز��E& و =�/ ��5ه�ي ����& و $�%. ا : ��د دا��7<� �& دا�� , �$ .8

�: �67د؟ . ا)����& ���6. ه� / $6ي E &'>D8��2. ا��'�b ��دي @'6�. �& ,6ا�� :�>@

روز�Eري زور�B�. �8ر $6د( و $"� ه� ه� $� ه�. . ا��)��ل زاد( 61ي ,� از 6B .8 C��5د را زود $�Nزد

وU7� &K $. ���6: و 5رزوي �D�ت $. . ��. ا�C)6ر 5دم �C�7 و $�C��B و زد و 6Bرد دا

C�����C $. «ا : )��C 8. )��ل زاد( ا : ا��9س ���268. . �<6ان �6 �<�( زدود�& �B

. 6Bد "<& !�دق ه�ا C" 2�ز�� اد$&"را ,E u9 .$ �>8 &� p �N<�ه%�ري ��6B :L�$ « .$ CNد

E &�� �]�?� : در ا C ل زاد( $� ه�ا��( .V$8<%�ش در را�+> . )�>� ا : دو �6 C��J5ر و �?[

����$ p��8 .+��1ر���� 5ن ا�d$ . .8 C��� ,� از C��5 8. $� ��0اري 2�;�. و ��9��ت $. ��

ا <%. )��ل زاد( $"� از . اE� $. ه� �<6ان از ارزش وا1"& )��ل زاد( $%�ه��، ��در��& 8�د( ا �

،.� � Cدا� C �;اش ر .��ZE از &E��ن ز�1 r از /�. ��·�. اي ا�6B �$ .8 Cد $. 6Eر $�د $

ا�� ��د( ر | او $�اي ا �ا�& ه� E�ا�C��DN و �U7 =� �ار او $. !�دق ه�ا N§�� &$ C. و

Cا� / ����= .

1998/'ر�� 10"�ن،

---------------------------

���':0 ه�:

Page 36: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

36 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

.1320 %& $6د و %& �6Nد، ,D�ان، $<'�( =�و :، . 1

2. &�">��96��،.]1 CI�0&«و �. " (� ه>�، و 846. در �+�. د���ي �?:، ���ر( » ���96

Cد( ��( ا��6 ��م $Kر�D$ ���� .K�0� .( ،: و���6,& =NV� )�'>$ ،ان�D,1321.

�N& $. ���6. ه�ي !�دق ه�ا C دارد و ه� . 3+� Cه�N� رش�J5 از &W"$ .8 &>=6 �<�( ژا�

.6Bد78& 8�د p��1927 او، در ��ل

.6,�( ه�I( ه+� &�"� 8. 4

.�"� 68,�( �& و r ه+� &. 5

�1349��6د�8��ا§&، ��8ب !�دق ه�ا D, ،C�ان، ��ز��ن ا���7رات ا��2&، . 6.

.21988�زا�.، �5<� & $� !�دق ه�ا C، =�ر �K�� ،u، . ف. م. 7

.ه��ن. 8

�9: �1§���ن، ,D�ان، . 9 .�(�, ،:��6%� . 21327�ا��� E ،�%2�8�و( �

.در ���6د �8��ا§&، ��8ب !�دق ه�ا C ��1345ل زاد( از ژ�6، دوم �D� 6ر ���. ). 10

11 . ،&>b��813روز���. �?[& د p 51948ور.

�<6ي از راد K ،&� &$ &$ 6<�ن، . 12� &N�+� ر��IE1325.

13 . ،C2�"� ان، �8�6ن�D, ،$�س�8 r ., و �ل زاد(، ���( &������1323.

�� �D�داد �D� D, ،:�ان، �8�6ن �"�� ،C2�C�ZE و �8ر )��ل زاد(،. 14K~, د5وري و�E1342.

: $.. M. ن. 15

Choix de Nouvelles, Collection d' auteurs contemporains, UNESCO, 1959.

�17�����& )��ل زاد(، ��و,. r 8�$�س، ص . 16.

.92ه��ن، ص . 17

.57ه��ن، ص . 18

Page 37: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

37 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��زا �[�اr�� &�7D$ à . . .«: =�ر او ��Nرت $6د�� از $. �IE. )��ل زاد( ا : ا�?�ص �6اي. 19�

6 � ��£ ا��9 8����& E و :���%��Kم(ا\�cا�+� ( ��و ���زا��<�B &0ن %7K� �u 6 و �

. ن» ��Nا6Kه�ب ا���& و دو �. ,: د '� I� r .8� از 5ن ه� در K6�>1'�ي ا�'��u �<7& $6د(

M ..$ :$�8 r ., و �ل زاد(، ���( &���� .�92س، ص �

@<�ي =�/ 8. $. د �ار �<��( )��ل زاد( ر��2، $��7� ��8ب ه� و ,0� N� ,��م ��8$?��. )��ل . 20

زاد( را 8<�6ل ا �ان در ژ�UNL 6 و!�C ���. )��ل زاد( $�د( $6د و در ���ن @<� VB .¢$��8& و �J5ر

.�?[& او ا : ر��K. را �� �م

21 .$�8 r ., و�ل زاد(، ���( &����� .�63س، ص �

�7� دا�/، ��ل ��D، ���ر( » از 6Bد$�6B �, &'�Bد78&،: !�دق ه�ا C«�8}� ��0ش،. ن. 22

�>Iو ا� :�D$ ،51، ص 1367دوم.

:$.. M. ن. 23

Herve Bazin, La tete contre les murs, Ed .Grasset.

.���6. ��( ا�C 1937 � 1936$<�$�ا :، ا : $?/ ��8ب در ��ل . 24

25 .\V!اC6د )��ل زاد( ا�B ح از.

:. $.. M. ن. 26

C. Krafft, Ebing Psychopathia Sexualis.

27 .schizophrenie.

28 .C6د �: ���6. ا�B .$ .8 در ���. اي.

.�+�. �?:، ���ر( ده�، دور( $��C و =<+�. 29

.�L :�91983ه�Nز، �د$6د ���. !�دق ه�ا C، �8:، ا���7رات $��ار، . 30

: $.. M. ن. 31

Adelbert de Chamisso, L' homme qui a Perdu son ombre, Paris ,1946.

Page 38: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

38 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

دارا����8(#

"�7'ز��ن ������5 ه���'ن

26�U ,�ر ?& , p�Kد : �, �Dد�'�� 5I� 5 3'د وI� ش�P�>� .�ه��E56دB�� .ا : $6د 8. ه�

P� E�دي $6د�� E .8�ز دا���ن �<�) $�ون ا <%. 6Bد $�ا�<� � $. %� '� $'6 <�($6د�� "<& ه�.

�%� $� ز��: 68$� و )� -8. =�/ از ا : ��وع ��( وK& ه<6ز )�����Iد( $6د-�6 �& )� � را �

. ا��ازد

5 ��'دا�� ا <%. )��ل زاد( $� I� 5 3'د وI� Cدا� p�Kد @<� د�ا : �8ر را 8 . rN� .%> اول ا

�NV, ان�ا & ا �ا���0دي را $. دا���ن � ���K�§دادر U . ،61ي $6د �Jاد$& ا : ا .N>( .%> دوم ا

&�6��� /� "<& اE�@. ز��<. دا���ن ه� / ا)����& $6د، وK& �"�ر ����& و ه8��& و 2

�6م ا <%. . �� در5ن د �( ��& -8. از ا�0\ب �7�وL. ,� 5ن ز��ن، و =u از 5ن، رواج ��2. $6د-

�pD و ��د( و ��دي و ���ور( اي $6د، "<& ز$�ن ) اE�$ ،.@�B\ف �"�وف، ������. �6Nد(ز$�ن 5ن

.Lو�ف(روز���. ه�ي ا�0\ب �7�ا� �ده?�ا و �" ��� .!�B و : �Kرا در دا���ن �6 �& $. ) ا

در ) 8. در 2��| ه� ���N� ,�زE& دا�C(دا���ن 68,�( را ) genre(8. ژا�� B5� ا :. �8ر ا��ا�B. $6د

�t دا���نز$�ن �2ر�& $<��د ��Dد، و $. ا,�, : �� tK�b ��ژا �Bاوا :�26�U . 68,�( �6 �& ,� ه�,

و �� � �L�B- �D� D$�7,& $6د 8. $� 1[. ه�ي �<�& دا�C، و د '� دا���ن 68,�( ه� %& $.

�& ,6ان $� ��0ار �8 ���+. 6Bب ) ,� ا��از( اي ��p ر$��& در �"�(ا <%. دردا���ن 68,�( -,�

C2�E.

26�Uا : )�§��ت ه , .��p و ,6)��5 ��'د �. ��6& ,6;�© و ,I� 5 3'د وI� Cا� . U�26, .��Eو

�� ,%�نJ~, ش $6د��، و در�P�>� .دا���ن �6 �& )� � 5ن در ه��ن $6د 8. ه� �ده<�( اي 8. $

Cا�ZE &رگ. �2ر��$ p�Kد r - p�Kد �D>, .� ��ل زاد( ا : -ا��( ر�J5 8. $"�ه�))��6ا?� �N �0, ( رد

�� ��دي و ,�ر ?&. ����b ��J~, :�5 ��'د 3'د ه�I� 5 3'د وI� .: ا :�IE ف�8. ا : �8ر !

زاد( ��ه%�ره�ي 8. )��ل !�P>2� از ا :(8<� )��ل زاد( ا�t�V� U9 C را ادا ��&" ��ه%�ر"

:� 1).ا�C دارا����8(#د '�ي ه� دارد 8. ��2[��7ن ه�

��& $. ��رت، r اJ� اد$& �ه<�ي. ده��6B )�>� 6$& ��ه%�ر � ��ه%�ره� & دارB ،��ا &����

-p;�ر � ��� $. 61ل !��7E-t9 � و را( ه�ي ��8\ )� �ي �&) �9�& ����& و ا)����&(

1��س . »�6د ��Pم را در ��Pم ��tN� �K �& �8ره�ي« :�ه�ا G02 C ��ه%�ر 3'ف "'رو $. ه�

�5I 3'د و $�B\ف -6 �& �2ر�& ا�C 8. او ����b5 .%�$ Cز8<<�( p]2 )� �ي در ر��ن �

5 ��'دI�- .$ �, C�ZE زود $6د و ��ل ه�ي ��ل از ا���7رش &��B ان�اي دور( اش درا �6ر $L

.)�ي �V�ح �6د

Page 39: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

39 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�C =<+�( ��ل �8ر 8�د و �P� �ت )� �ي داد N�� . �P� .§از ارا u= : ��7> �8ري . ا�ه .�NKا &Kو

�� را ��ا�C 8�د د '� 5ن 8�د، و ه��8ري �&J~, .��CI'� u8، و �'�I. ا�C، 8. $� ا : ه�.، ه

�C د '� �P� . $� ارز�& ��ارد، @. ر�� $. ا <%. $'6 <� ا!\ از N�� . �P� .§از ارا u= : ��7> ا

2�� r دا�& ا��2د.

5 ��'دا�� ا : ا��2�. 8. )��ل زاد( =u از I� 5 3'د وI� p cد C�6>� &ارز� �$ ��د '� @

�C�6 1330و 1320 %& ا <%. 5�¢. )��ل زاد( در ده'�ن . ,�ي ه� دا�6B Cد���&

pو �. اه C��از�P�ا)����& �� روز �6Nد، @6ن )��ل زاد( �. 6�8���C $6د �. =�ن ا �ا�

&����p ا2�اط و ,I� C��� ."��( G . زدو6Bرد�Kد .$ .!�B 5ن �6د���& ,B .N>( ��ا-�� -در ه� @

��& . و �J5رش را %+� � $. در)�ت ا��& �& $� � � $. در�8ت ا�pI �& ر����� 8. 5دم و 5راءBو

�� ا : 5دم و 5راء و �J5رش ز��( "<& r روز �&. 8<�� وC1 ه� ��: ا : �8ر را در $�ر( r 2�د�& 6E

��، ��د( $�د§6E &� روز r د، و�$.

J5 و ا : در�6رد ،C���8ر . �ر )��ل زاد( $?[6ص !�ق �& 8<�اNK�. ارزش �J5ر ه�� u8 %��ن �

�: ز �د دارد، @<��%. 9�&�J و  b ،���1 د )��ل زاد(، $. 61ل'�� 5I� 5 3'د وI� ه� ارزش در

�/ از $�B& د '� ) »�2ر�& �%� ا�W"$) \��»C& از دا���ن ه� $ &��B) \��».Kو�Kو \ن ا« (

Cل زاد(، ر��ن. ا���( د�'ان ه�ي $�ري، از دا���ن ه�ي $"�ي #���E ،#)��8��ب را�و داراH

در (» �N8ب �bز«، و »���96�<"�&«$. در)�ت 6E��6Eن 6Bب ا��، و ��� $?/ ه� & از ����

، �6و b� �7 "��3س، و ه� @<�: =�ر( ه� & از دا���ن $. ه� =���6. ):�ه�Iر �+��6.

DI!از $�زار ا �>=���p"�ن $� �� �B!. دا���ن $�6Bرد �\ ��Nا�DKدي $� 5ن �N� ج�$ "

7�: او را دارد دارا����8(#�ا�� r . دو��: اJ� )��ل زاد( ا�C و ,0� N� ه�. و Ew& ه�ي �8ر =

5 ��'د @��، ا : دا���ن را ازI� 5 3'د وI� از ه�. �8ره�ي )��ل �د ' ��@ r ا �& 8<� و�(

دوم ا <%. =� . ا : دا���ن $� . ,�(اول ا <%. ا : اJ�، ر��ن ا�C �. �+��6. دا���ن ه�ي 68. زاد(

�: ر��ن �2ر�& 8. ا : و Ew& ا���& را دارد . ذه<��ت 1�ارداردK3'ف "'راو :�ا�C، و دو�

، 8. ه� از 5ن اJ� J~�� &�N1� ا�C، ه� دارا����8(# ه��:) @�Dر، =<� ��ل $"� ���6. ��( 8.(

. ا : �6;6ع $�ز 6Bاه�� C� ..$ C7E $�5ن، و ه� ه�� ��Nه�& $. 5ن ��ارد $�6Bردي

$� D& ا�C 8. در ه�9�2& و ��0& و)6ه& از ذه<��ت 2�دي و )�"& و)6د دارد، و ه�� r از

C��� &D, ت���/، @. =u -ه�ي او ا�� دا���ن. �8ره�ي )��ل زاد( ه� از ا : ا��از( از ذه<= .@

��ت و ا)������,<�، و ) -دارا����8(# از>��6ي -ه�ي ذه<& N> �D�5.���6� در$�ر( �� .$ .@�Eا

@�Dر ,�Æ » �%� ا�C �2ر�&«در . �6��، و �6;6ع دا���ن ����<� �%��2. ��& -و)6د دار��

)6ان ���I��6B5 ،|�� ���"�ب، ر��C ���&، و 5دم ه<6ز ه� �8��$& 8. ه� در -ا)����&

���>� &� C| را در���6د ر 7. دارد و ه� 2B |>ه�& -2��ه� $ .$ B .$ 6ر�� و 5ن ��ه%�ر را

و ( "<& در ا : دا���ن @�Dر !�ا��D@ )�> ��� .8 Cر ,�Æ ا)����& ز��ن 6Bد . و)6د �& 5ور��

��& از ا : )�6,� ��&. ا��) ��ت ه� =u از ز��ن 6BدB ن 5ن !�اه��N9�! �$ �� & �>�5 ��رود ا .

��7� �"�ف و �� � ,�Æ ه� & 9�& ��ح ر ?C و �NKس و �%p و ��� p و ادا و ا6Lار��ن ه� $

Page 40: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

40 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�2ر�& �%� «@6ن . و ,"+N& ه� ��ارد. ا�C 8. $. 5ن ,"U� دار��، �. �?[�C 2�دي ��ن

Cا�& » ا��ت )��". ا \W"� : �, رگ�ا���0دي، 8. %& از $ ���K�§ر t�%� در Cدا����& ا�

��7� از 5ن -,�$� و 1�ن $���� را $�ز �&$- &>�$ /�)"I��Bن از 2��| «ا در ��: ه��: ر. 8<� �& =

زاد( �<�7� ز��ن $��8ر )��ل 0, .8� N� ه� -)��& �6روز: ��م ���"�ر(�0�م �9: ��� 7<��. -»��5(

C��� ��7���، )� ا <%. در ا : ��� 7<��. دو !�ا $>�$ &� Cن : ��( ا��B�I"( اي�! &% -

.اش u8 و �8ر ��D $16& ود '�ي !�اي -8. وا1"� از2��| ��5(

�: ه��: ) ���6. ���� دارا����8(#8. ه� دو =u از (ه� د�'ان ���E#و را� Hب ����در �

C�]?� �$ Æ�, .N�b)<�ژ��= � �)�8را�8 �ت، د �( �& �6د، )����ت $� ذه<>��: ه��: ,0�م �� ،

CN�� .$ ،.%> ا»Cا� �اد »�2ر�& �%�ا2 C�، ذه<

��ت �6د،@6ن �& $��7��V�ح0�B در. 8<� �& ,+�& دا���ن :در�� 5��ن#���E ن د�'ان�B ب��، ا2�ا�

�Æ اوK& $. ,�ر %& . ه��ن 7��1: د 6ان ا�C و =�ر �9ج ��£ ��,W& را در �& 5ورد, .� .@�Eا

در را( 5ب ���. $�ز ه� ه��: 6Lر ا�C، وK& $� . اه� �: ا�C، �. دو�& $. رو�<� & �دان

����7�ي، در �6رد���?6ا( و %9$ C2ا�68@. 8. =6ل راوي ��د( $ } pاه �و �� £���& و �9ج �

��ه/ �& ��7�<�� M�B .$ 6ر�� وB &� 6ح راK . دي $� 5ن�DKا�N� \� 6ردB�$ C �%9 و $�ز، در

�>=��در ا : 6E . .�6E � 2�وش زور �& 8. $. 5ن ��6( -�6 وb� �7 "��3سدر -�

"<&، از �6 & . ا�� 6ب وا1"& و ا)����&,�Æ $� و B) 8. ا��ر( �� @<�ن(زاد( )��ل ه�ي دا���ن

��ن }�ه� �& �6د، و، از �6ي د '�، ه�� �8ا��7ن $. 5��ن در ر��2ر ا)����&" 6Bب"و " $�"

دا�����7ن $. 8.( ��2اي ����و �S?'�� :(�ازيدر . �9ود ا$��u و r�� ��& ر�<�

را : دا���ن ه� ��£ و داروb. "<& د. $. ا : دو 9� ا2�اL& ��د r �& �6 �) ه� ار,�Nط دارد

��م ��د r $. دو�&B��� ا��، و �"[�6. و &Kاو .$ r د�8. ا : ه� %& از . � &� cا��، $. د

. ه� ��م $�د � ����<� C��D�5، ا : �J5ر در رد � �8ره� & 8. =��7� از 5ن

.8 ���IE #)��8��داراCت ا����© �& 6Bاه�6Bد ا. ، $�B\ف �J5ر $�c، =� . اش در ذه<;6, : .

r . دو)6ر دا���ن �8 و $�/ ��N<& $� ذه<��ت $. �2ر�& ���6. ��( $6د دارا����8(#=�/ از

�D�5 : �, $&«)6ر 5ن را ��6ي ���6. $6د، 8. $�رز�ز ��$��«C� .: 6�. اE 6ي ه�ي دا���ن��

وان �<��& ا�u= .8 C از ��6ع 2�و � �� و ر» ه�ي روان �<��B& دا���ن«$��7� از �6ع

�� p �N, ,�ز( اي �در ارو=� $. ژا� &���� "<& دا���ن ه� & �E5 .8ه��. $� �N<�ي �c60ت و . ,

. �6ارد روان �<��& )� � و روان �8وي ���6. ����

Cا� C روان دا���ن ه�ي ه�ا ،�, �D� ، و�ا : دا���ن ه�ي . )6ر د ' p����p و ,]I, ح و��

���<�، ه�دا���ن ا : 2.�'�ر��( �& ,6ان �C2 ه�ا C را در ���6. ه�ي د '�� &�B�>� ه�ي روان

8�N& از ���§p روان �8. , ،Cا� )�E56دB�� از &"�NL /�$�%. �c60,�7ن $�ز,�$& �8 و $

&� u%">را� &% ��ا�� ه��: روان دا���ن ه� ��� . �B�>� �>8&، ه��& �<��B& و ���2

��7���ن از )��. . دو)6ر��$»6E .$ )��رز« ،»C�$ :$« ،»)د�= C7= rو��دي 8. «، »���

C78 را /�I�« د«، و�'Kو |�« &���K�§ر �D�5 رش�'� r����& دار��، "<& ,%<K�§ي ر�ه�{ ،

Page 41: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

41 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Cا� . �D�5 ا�� دو �. ,� از-R16ن«، 3'ف "'ر: در واB )�V1 .� «.'>�X��� ،و، ,� ا��از( اي-

Cا� &��� .�ا & E�و( دوم $�رز,� از E�و( اوK& ا�EC در���+.، ذه<�C و درون. ,%<�%�7ن ��ر�

r����& ا�C، ا�� $�ز ه� از E�و( اول روان دا���ن ه�ي دارا����8(# ,%<K�§ر r�ه��ن ,%<

�� p�GN, $�ه�Kو $. @<� د ،C7?� ا�� C ( �8ري . ه�ا�ت و ر ��در ا : ر��ن، ا!p 1[. و )�§

���& )��ل زاد(��p دا-ه�ي 5ن ه<6ز ��D ا�C؛ ز$�ن دا���ن K�§و -���ن ه�ي ر p�� 85<�( از

�"� و �%�. �<+& و }�اC2، و ��� 5ن =� از $�ا 6E��6E Rن ا�C و اE��b .@ و b[. و اد$�ر و )<6ن

&B6� و �>L ت�P�K .%> از ا .��ZE ،C��و (از در و د 6ار 5ن �& $�رد، �9ل و ه6اي 5ن ا$�ي �

و (�9ل 5�%. در روان دا���ن ه�ي ه�ا C . 5ن =�ا8<�( ا�Cه� در) �9&، در %& دو �6رد، ��8ي

Cا� &���K�§�7ن ر%����& دا���ن ، $�B\ف)�9& ه��ن E�و( اول 8. ,%<K�§6داو، 1[. و ه�ي رB

&�� .�Bدا�= c6�"� �ت 5ن�§�( C6د ا�K5 .� 6( و ،C�� .�6د، ز$�ن ��� : و }� � �

.!\B : ل زاد( �+ ا��( �Jا :�K$6ط $. 8. او�ا���� � C�6. دا���ن ه�ي 68,�ه& ا��

��ت؛ و دو��: اJ�ش، ا���� $��N<�ي 2�د �ت و ذه<��ت، اE�@. در ه�دو >�ا)������ت و �

��ت 0�B�D> 8.-ا Cد، ا��ن ذه<&، � )��". و 2�D( و &>�و . �D� /0�& دارد -�D( p!�2 �9ن �

،t�ه� / ه� در���ن �8ره�ي )��ل زاد(، ه� در ���ن E&در �+��6. و wدارا����8(# $. ا : ,�,

�[� $. 2�د ا�C) و9�&، ,� 5�+� 8. �: �& دا��، ,� ا��وز(�8ره�ي دور( 6Bدش >�.

و $� ا <%. �6 �<�( . از ر;���( از�7�وL. و =�/ اu= ،��2 دراواB�دور( �1)�ر ا,I�ق �& دا���ن

��د -� �'�د )�NK& در د �X@. ر��ن$-=�/ از 5ن ده. از ا �ان ر�2. $6د، $�ز ه� E &� .�!�2 و . از 5ن

.8 ،.@�N 5ن د .!\B : ا�. ���6. ��(، ا�و ��ه U���& د1B .8 : r ���$ )8. )��ل زاد :�

,�$���ن $�اي د �ار از �B�6اد( ام از 2��D, .$ |�ان ر��2، و r روز $�t�9 ا,�Iق از =��ز�& @<�

��ا��K6= &1�$ .8 C را =u $�ه� r د��<K6K u 6. ��( $. ��8ب B� �م، 8. @6ن =6ل B�د

��ل ه� $"� 8. 5ن را در 2��| $�ز 8�دم د �م 8. )6ا�& دا���ن ز��E& اش را . )�ي 5ن $. �: داد

: ���6. $. ا : ��ح

$. د��� ��5 و ��درش ه��ن وC1 " ��ل و$�§&"���6د، راوي دا���ن، ه��ن )6ان ا�C، 8. در

�8رش $. ��6& ا�2�دE& ) ,[� © ��7( اE�@.(8. د 6ا�& وار��. اي $6داز0NL.=�رش 5دم . ��د

)6ان در $��و�& . �& 6B «�>8درا 6�5د(«6Bرد و و , t� r� �M �&. �& �78 و $. ��1ر

&� ��0� / 6�� .8 � 6E &� و ،Cر ا��= u%��$ .8 ،6د�» ���N� گ�E ا���ن �Eا ��در د�

�<& ه� در ��9� و�6اس ا�Cا�� ه��: » .E .�"L�گ �& E�دد$ R1�9ج. وا :�$ R1وا G02 6��

Cا� C��= و =6ل M�%� ؛C��� Cش را . و =6ل دو���B6ل د= �L�B .$ Cا� �و از )��. �9;

.ا : ه� r �6ع )<6ن. $. زور $. )6ان اXK� و ا�K�'& $�ه�

��زا ��Nا � ��= ��8. ���زا و راوي دو دو�C ��د r دارد، %& د�8� ه�� 6ن، د '�ي ر9 ،����K

C7& �9ج ��6 ا�>� .C6د، "<& ه��ن راوي، ا����6Nغ ر �;& . ر9�� دو�C )6ن )6�& �

�� 8�د(E و دو r :�ه�� 6ن روان =��r و ���U در ��C، و $�Bc�( ه� $. در � �& . دارد، و $

Page 42: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

42 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

6 /(���6د و 0�$�u . ر������Bد (��C در�U7 %� '� �& �6ز�� وG02 .� 6�� &K را;& �

و ���6د ���D� ��16ن ه�� 6ن ا�C 8. �8ر . $�%. ���6د را ه� از �B�. اش $��ون �& 8<�

��د و ���6د و ه�� 6ن او را $. E &� c�$ �و���B 6رث وb���و�6اس ر9�� $�ا��اد وار�1م و 2

در K�9& 8. ��( . و ا : )6ري ا�C 8. =�ي ���6د $. 5�+� $�ز �& �6د. �& $���دارا����8(#

& �B��، ��در ر9��، روز و �t $. )�دو و )<pN �& =�دازد 8. ): را از ,</ $��ون 8<� و $�)

��6د در $�زد �ه� / از ر9�� $� @<� ,: از . ا : ه� r )<6ن د '�. @6B �7د را $���8���

ه�ا �"�& �Bن، ��t0 $. $6ف 68ر، و : ه� / �5<� �& �6د، از )��. ه�ا �"�& �Bن �<�ل ه�

6، 8. �0�� و �+�ور د 6ا�. �B�. ا�C، و )Zاب ,� : �?[�C دا���ن، و )�tK �"�وف $. ���

. ,� : �'�د 5ن

��د، ���6د ه�� 6ن را $. ���دت او �& $�دE &� c�$ ��ر9�� . و�1& =�ت و =\ 6E & ه�ي ر9

2��6ن 6Dدي و �%�و �u رو�& و اE� �X و ��%\ي 68زا & «�6d7ل رد � 8�دن �P� �ت . . . « C�

.8 :

���DEن د �م ه��ن $�ق �?[6!& 8. 8�9& از ا;V�اب و وC79 درو�& او $6د در @��7�/

داد $� !�ا & K�زان و $� �( $� �( �& و در K�9& 8. $� ا�'C7 $?�ري را ��7ن �&. . . }�ه� E�د �

'/ ��p ر�. د��� $. دا�<��ن، �'Zار � $. �: ��د r �6د. . . 5 � ا�C 8. دارد �&" دو"CIE $�ز

� �= �E .��5دا�.. @��7�/ از 1�9. $. در &K�9 و در C�7� �7�& اش�ه�ي در�C ��ق $�=

Cا�ZE و =� زدن را Cا��2د( $<�ي د� :��� �& K�ز � $�ز�$ p�� .8) . �!97-98 (

�� �& ده� 8. ر9�� د@�ر =�را�6§& »��?[� ا��اض �[�N�&«و ه�� 6ن، 8. ?7, ،C�

و ه��: د�8� ه�� 6ن 6Bدش =�/ از ا : $. . ا!V\�9ت را $. �8ر ��& $�د �C، اE�@. ا :)=��6 �(

.8 Cا� .�IE 6د��» .�C درا : ���K ه�u8 )<6�& دارد و )<6ن �: ه� )<6ن در � دو��&«�

.��B .$ 6د���& رود از �86�ش �& �<6د - "<& ه��ن �B�. ه�� 6ن -و $�Bc�( ه� r روز 8. �

ا�� �8ام در �؟ ���& از 5ن $�د( ��& �6د و ��N � ه� . و $. �6ي در � ر�2. »�15 دل $. در � زد(«8.

�/ ��7�& 5ن را داد(=�7� : $�د( �6د @6ن 6Bد ه�� 6ن =

�+8 ��در � "<& 5�+� & 8. @�7 �� �(، 5�+� & 8. �"�6م ���C��+8 C، 5�+� & 8. $. ه

5�+� & 8. ه�� 8+� . و ا�+�م ��ارد��& ����، 5�+� & 8. ��ل �8& ���C و 9� و �9ود و �b5ز

C��� .C� &"190ص . (در �. در �. 5�+� & 8. )�ي وا (

:���Pت و ازه�K Cوز ��6�. 8.، $. ا��د�<�& ه�ي �6زات $�W, ،و )<6ن"���6�+<6ن p0� "

��د ,�د �1�ار�& در�"�ض 5ه��. 5ه��.E .&�16د$. و����ر د 6ا�'�ن $. «6E � �& ه�� 6ن ��Bا�Eا

C6د��ن $6د8. د�B &�� .�ده� او )6اب �&» ���� د 6ا :

�C�ZE p0� G و �1م �)<6ن ه� ���B p0� pاداد ا�C، وK& از ه��ن ����& 8. ا���ن از �

و اوه�م، 8. ���<� از 1�6د 2%� و ,�س و ,�$�� و,�د � و و��6. وا���cل. . . $. r�� د 6ا�'& ��Dد

Page 43: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

43 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��(,�ر �<%6Nت $. د�C و =�ي �� 5دم ه�ي �¢�= p1� . . .)� & 8. 1[� . . . 5زاد�& �6د�و $. ه

) 92ص . . . (8�د( �& ر��

&$�$ ©�2 G02 6'�IE : 6د در $�ر( ا���p0 و "�C $�اي $�  �I[�& 8. $"�ا ه�ا �"�& $� �

��ا �&. 8<� �&" )<6ن= .�W1 �� .8. دو� Cاز ا <+�ه�� Cدا���ن، . �6د و در� �� r

��6د �& �C 8. از @Æ اد$�ري� �� �$ Cو ���8م و را� .��B &$ رد، 8. $& =�ر و $& =6ل و�$

�C 8. $. 9%� اK+<6ن 2<6ن ه� r ��ز �Bص r �� د '�ش اL�9. ��ن او $� د 6ا�'��&. ��(

�p0 و )<6ن �8ام « r �� د '�ش ه� ه��: و). �P�ي ��·�. ا�C، 8. ا!\ . 6Bد را �& ز��

Cو �8ام ا�. «��� CD( &$ )�� p0� 6يK6� از ��<6ي C�C) .8 8. در !�ر دا���ن، ا : دو $

):$"�ا از )<| ا�"�ر ه�ا �"�& ه� �� در �& 5ورد

5ز�6دم �p0 دور ا�� / را

$"�از ا : د 6ا�. ��زم 6B / را

ه�C د 6ا�. 8. د 6ا�. ��7

�7� .��Bراد � و در u�� : ا

U���D� p ��م ,26Kد r #)��8��دارا :�ا : ر��ن در ��ل . $6د 8. �6;6ع 5ن �� روز �6Nد ه�

��و دار ��5ن )<| و ر�2: ر;� ��(، و ا)����& ��ن ه�. 1321E در C، "<& در��� �7�>�

:�د���، و ا���ه� و 5رزوه� و اوه��& 8. در @<�: ��ا V& $�وز �& �B ،�>8!. درا �ان 8. ��ز�

��ل و ا2�اط و ,I� G ا�B د( وه� و�8 �P�C . ر � و �. از��Kو�ي $6د �. از =�NB از $6رژوازي در 5ن .�

: �$ C7D$ t �0>� 6طNو . ه p1�� ز�5دم ه� $6د و ا <%. � G$و روا p§��� 6;6ع �6;6ع� .%�$

و ا : ه�. در @�ر@6ب دا����& دt�¢K 8. . �+<6ن �8ام ا�C و ا <%. �p0 $�,� ا�C � )<6ن

���ECه& 5دم را از B<�( رود( $� �� /?$ �� .& 8<�، اE�@. ا�

$. . ه� را ه� $. ه��ا( دارد ���§p دردور و ز��ن �� �� ��( و VB� ه��ن �6ع ا2�اط و ,I� G ا��ا :

1�ن �6زده�، و د�K�N. 5ن در 1�ن $����، ) scientism(ه��ن ��CN 8. =6ز ��6 �� و ��� E�ا &

r ��. و ���2ن و �<C و ا�6Vر( رواج =��ا 8�د($� $: $�C رو$�و ��(، $. ه��ن ��CN ه� ���2

C�= ي را =� � 5ورد( 8. $. 5ن��و . 6E <� ��ر���� �& و اL\�B& از ه�. ا : @��ه� ;�<� 5ن @

از ه� ر�1& ه�C در5ن $<7: و «ا : ��� 6Bد 5ش ��. ��1%�ري ا�C 8.، $. 61ل �D� �ر،

,6ان ا�� %& از ,+���ت 5ن را �&. �Wد��و ا : $<7: و $�6dر ه� �Eه& $� ه� �?C در ,» .$�6dر

��، t+", .8 ز �دي ��ارد، @6ن 6Bد ��ر����، در اد$��ت و ه<�، و)6ه& ��6&���� �( ���ر����

Cا( دا���1 � را $. ه� ��� "<&، $�ا <%. $�B\ف ر������� �1 � $. ا�%�ل و ارزش . از ر����

،Cدا� &�� �P� �=ي ارو�Vون و��ص 1�B ه�ي و)6ه& از ذه: ه�ي &Ew از و r 6ژK��� & ا�E

از ��cر�. و ورK: و ر�E 6N��2.، ,� 2�8%� و cر�u و )u 6 و وو�K و 8�2<�؛ و 9�& ��ر,� و : 5ن $6د

.ه���ن $� ه�. ,�Iوت -6��8

Page 44: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

44 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

,�د � و ,�K�ل در ��ز$<�ي -8. $� 5ن %& $& ار,�Nط ���C-و %& د '� از و Ew& ه�ي ز��ن ��

��p1�� ����� م و ر��&، و���� p2���: ��1\ن و د 6ا�'�ن ا�C 9�& در �$ T��b در . � و

�u ��، 8. در ) lunatic asylum" (=<�ه'�( د 6ا�'�ن"1�ن �6زده�، در ا�'��u و )�ه�ي د '�، �~,

�:"اوا p �7�وL. درا �ان $. ��+�K)�." دارا�د�� و $"� ,�ر���ن" اش 8����ن در ه�. ش 6Bا����",

$�ل ��، 8. $"�ا در ا �ان ���& " $���ر���ن $���ري ه�ي روا�&"$. " =<�ه'�( د 6ا�'�ن"ه� ز��ن

���ر���ن "ا8<6ن در $��7� 678ره�ي b�$& ا : �����ت را . ��7$. ه��: $�5ن ZEا��<�$

&%��X�روان. ���<� �&" روا C2�7��� ��م ه�، ه� ��7�. اي از =�d, : و روان ا &��>� �= &%�

��& $� ا2�ا /Kا)����& $6د، ه� د C������ران روا�& و روان =��%&« � " ه� د 6ا�."609ق و9$« .

C���5ن -"$���ري روا�&",� �� 9� $�  و ا�B\ف در$�ر( ,"� � -و ا8<6ن �6;6ع ا : 609ق و 9

��& از 5ن �����ت را $�ز 8�د( ا��B ر�2. 8. دره�ي /� .�1ر =

دا§�� -$��7� $. ا��ر( و ,�6 ©-$�  و �IE'6 در$�ر( �p0 و )<6ن و ��p1 و د 6ا�. دارا����8(# در

$�ر8. ا :. 8<� ه�ا �"�& و���6د $�وز �& ا�� �6رد !� © و c6L�& 5ن در 9�ف و )�ل. )� �ن دارد

�� / �& �6د ���6د $. د �ار ه�ا �"�& �&@ r �"18. . رود وا Cو�1& ا� Cا : در�

6Bا��(، " ا��اض د��b&"��/ ��ت E��2.، %& از ��8ب ه�ي ه�� 6ن را ه� در$�ر( =� �7�& او;

.!\B 6دش ه� ��& دا��-وB ������5د( -اE�@. ا : را 6B .$ &�9ا�<�( ه� $�وز ��& ده�، و ا9

�>8 C$�J او .$ p0� �$ ي )<6ن را�,�8. $ Cودو ��& ا��ازد، و و�1& . ا� r, 6دش را ازB .�NKا�� ا

�9ل درد 6ا�'& ,6 �%& دا��� اE� ,� $.«ده� 8. ا2�ازد، )6اب �& ه�ا �"�& ��� )<6ن را $� �&

: ده� ه�ا �"�& ا�%�ر ��& 8<�، $�%. ,6;�© �&» .د '� �%& $�ا � 1�$& �����

.$ ���'� �. د 6ا�. �8& را �& 6E <� 8. در 2%� و �8رش ,"�دل ����N، و از L�ف د '�، �'� �. د�

K�>� 6رV@ �26�& ا��2د( $���؟ در ا : !6رتL 8. $. روي در �ي C� ري�N%N� &�78 .

�: ه�وC1 $. د��� . �%��& ��ا��ت ,"�دل را $<�� <� 8. ,7<'�ن @<�: 6B &$ &�78اه& �&

و��دم د��� و ا2%�ر و ��0 � ا : ��دم �'�( �& V1 �>8�( اي از ����ب ز��( در�P�م �+��

د��?6ش ,�K�ل و 9�ي ه� $. ه� و 0�: �dK ���b . . .r�د و �& و�& K�زد ��ام �& �6د8. �&

��ا �& 8<�= r� ه� rه��<� 8. ا���ن �8 �8 در� ���d, . . . / �= �,�� .8 &�K�� :�در @<

�� و ,p �N ا�6V@ Cر ��%:�d, و /N>( ش و�dK .ه� ه��� C8. ا���ن ,"�دل را از د� Cو . ا�

�,"�دK& د 6ا�. وا1"& �8& ا��NJ &$ .(6N C,& و ا : $�67Nي $&6N1 � 5ل ��اري 8. در ا : $

)135-134!� (8. اد��ي �p0 و ,"�دل دا��.؟

��& از ZKت ه� ���و�<�، B 6 � 8. د 6ا�'�ن ازE &� 6د رواي����د، و �E &� c�$  �و و8 &�1. $

: ه�ا �"�& )6اب �& ده� 8.

���. !� �6ع ر���6ت و B�ا�2ت و 1�6دات b� t و ,6 از ه�ار ZKت ���و�&، �. �D�5 8. از �

��( و ��&¢�ZEارد �uI $%7<� 5زاد ه��<�، و �+�p�� .8 &N ,�ر �<%6Nت $. د�C و =�ي ��دم =

Page 45: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

45 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

U�V� ي��1 &$ �K�� در . . .C�� ن و�I�B�دان ا�C دور از د���ي ,�0�� و ,"�N 8. د���ي ;"

&0� ) 137ص ( .ر���( ا��. . . ا��2د( و $. ZKت 09

و B5�ش ه� r . و 6E,. و ��¢.) ارا��6س(و C+9 �& 5ورد از ���K و 5دم، و از =��%�ل و ارا��

8<�، در$�,�ي )<6ن و ���2ن $��p0 و ���، از �6K6ي و T2�9 و �"�ي و )<| �"� �2ر�& رو �&

): (دو�C �� � ه�ا C $6د و =�� دا & )��ل زاد 8.(و 9�& ��"6د 2�زاد . . . �V�ر

�� .@�D$ .8 & ز����اي 8. =

د�C دردا�: )<6ن زد( ا �

��ون $ �Kز�� )��78 �=

��. در ���K درون زد( ا � B

. . .

ره<�6ن B�د @�E 6�( $6د

�<| $�2�ق ره<�6ن زد( ا �

. . .

در�& �p0 �7·. �8 د �ي

ا � ز : �b�� tN�)<: زد( م

) 148ص (

ه�ا �"�& �Bن از �B r�6اد( ا���ن و ���<�س ,D�ان $6د، $� �6اد و 6E � 8. ا : و ا�� راوي �&

: �6خ و $6B ،6E .KZش ,�Æ و 6Bش !�CN و 6Bش $��ن

&N��>�� و r@68 .�( ،��ا��. $6دZE 6��: ا��/ را ����+�Kن 8. در دارا�B &�"� ه�ا

C( $6د. . . دا�� �ه?6اري =��E ر( اش از زور��Bو ر�| ر . . .��2. و)<�,/ �J5ر $�رزي از اE�@. در 1

!�Iي $�L: و رو�9��C ��� �ن $6د، �"ZDا $� 5ن @�7 ه�ي در�C و $�اق 8. 2�وغ �p0 و )<6ن در

�� و $�)��.، و 5ن =6ز( $�ر r و 9��س، و 5ن , &>�رز�'�( 5ن ��ام در�9ل )<| و ���� $6د، و 5ن $

�6N�" .6د��NهE C�دن $�<� و bc�، رو �D ر�2. $. 61ش و ��0ب $&�� " .N( �$ م�� �, ©N! از

��( د�� روي ,?�?6اب ا��2د( Kخ و �6ه�ي $�<� ژو��7& � �6اري ا$���و �<�رس، ز )���� .��,

ا!\ ��p ا : $6د 8. ا : )6ان G02 $�اي 6Bا��ن ��8ب $. د��� . و �/ دا�| b�ق 6Bا��ن ��8ب $6د

Cار =� & �& ���� 8. �&. ��5( ا��ش ه� $. ه�ي ا : ��8ب 2%c و $� ��& ا : �1ر در ���d$ ه�

���$ />��P. وا=�K �, �K6�$ د و�112-111!� . ($? (

�: ��ه�ا�. اي ا�C از �9ل و روز �?[�C ه�ي . و �uX ��9& از ز��E& او@ Cو ا : د�

�. «، »��و�C7= r =�د(«، »ز��( $. 6Eر«ا!�& روان دا���ن ه�ي !�دق ه�ا C، از )��.

ه�ا �"�& $. ه� دو�B. ��( ، 8. $. !6رت ��3C�ZE'ف "'رو » $: $�V1« ،»C�6B )ن

Cا� .Cد� :��� د�C $�د( ��(، و w 6$( در $?7& 8. از دا���ن ا�� در=�ر( ه� & از ه�� :�@

Page 46: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

46 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

»C�$ :$ « از ا��2�. ه�ي &% �� tN� داد( ��(، 8. $"�ا &NK�( ���d, )�� Cدا��$

� 5 � �= C دق ه�ا�! &E��6 �راو. زE &� &�"� ي در $�ر( ه�ا :

��I���cت از ��ش $B : اي ا <%. ا�رو ��درش $�= . . .����E &� ا / زن�$ . t� از ه��ن &Kو

U�d� ن از�B &�"� ده<� ه�ا &� Cد� .$ Cوس و دا��د را د��ف اول 8. ��6 & و 9E ه�ي

��ا 8<� ��وس $. �1ري ��<I� �& �6د 8. =�/ از ا <%. $� او �5<� . . . @�=&= &[ &>"

�& رود در5ن ���. �t از ��r .@68 د�B� ه�)� & $& ��و =� $. �<�ل �& [ ه�?6ا$& 8<�

��ي و cز�. B�$ � �$ و C��� م���5ورد و $. ,�ز( ��وس �& 6E � ا : ��D� ���Bن �� � و �

را !�ا �& 8<� ��وس ���ه��ن ���. �N& دا . اش . ���D��اري و =Z �ا & را در $�ر( او $. )� 5وري

E�دد و دو روز $"� $. ه�ار ا�W�2ح L\1/ را از و E� �ن و د�<�م ده�ن $. �B�. =�ر و��درش $��&

���� ه�ا �"�& �&E) . 113ص (

اي ��Iه& $6د )��ل زاد( $�ا�<�، �<�7ء ا��2�.دارا��ZB~� .8 #)��8ش را ا : 1[.، $�ون ا :

�'t� " ،�>�I ��و�& !�دق ه�ا �N"Cت در $�ر( 8.، د�C �8، ,� �& ��ل =�/ ��p0� p و ��

)<�( را از ��68@. �& 5ورد و $. ��و�/ �& 6E � ا : از ,6 $��7� ا!�CK «$. ا : ��ح 8.

از $��. $�رگ r �د8�د �، ه�ا �"�& =��7� از5ن 8. �"�ي $�ري، ��ZE. از )<|» .دارد

u 6>6د راوي �& د������& $. ه� / را ه� $. �B .8 و @<� ��6�. ده� ،�>�دل او �& �7

&� p0� را�D�58<� از .p0� ه�. از 61ل �N �0, 3'ف "'ر ه� Cا� C ه�ا.

� �= C ن و !�دق ه�ا�B &�"� ه�ا :�$ &D$�7, .(و C6ا�B &� )�>� 6� �E8. ا Cرو�: ا�

���ن ��& ZEا�C، @. ر�� $. ا <%. از روي روان دا» ه�ا �"�& �Bن $6ف 68ر« ��� � ��م او را

�<��. را $�اي ه�ا �"�& $��زد، و 5ن �p0 61ل ه�يE��5ن ز C را از ��1 3'ف "'ر ه�ي ه�ا

�>8 p0� &�"� ه�ا �"�& ه��ن«ا�� ا : ,[6ر 8.. ه�ا Cا� C دق ه�ا�! « &��B ر��,[6ر $�

2.$. 5ن د@�ر ��( ا�C -در r )��. ZEرا، @<��%. ��دت او $6د-ا��9 ه� ا�C 8. 9�& 5ل

�C » ز��( $. 6Eر«، � راوي 3'ف "'ر 8. راوي -و �& p�� C-�>�IE ا <%. $'6 <� در�]?� �

�6 �� ��ح ز��6B &Eد �?� !�دق ه�ا C ا�C، و 5�¢. او �&. . . �» $: $�C«ا!�&

Cا <%. $'6 <� راوي. او� p�� C��8(# و در���6د( دارا��� :��?� )��ل زاد) ا�C و ( ه�

C�ZE�� ا : دا���ن ه�C6د او�B .&$ و CD( 5ن )8. )��ل زاد C���".@�N اي " د�را $

1�� ��1 $�ا�<� 8. ا : ��ح ز��6B &Eد او ���C 8. از -$. ا!V\ح -دا����/ ���6. 8. .$

�  8�د( ام M. ����د( ��K'& د '� در ا �ان ز��E& �%�د( $6د$ p�]I, .$ �' در )�ه�ي د :� �

�C ه�ا C و دا���ن ه�ي �D$�7/ ��ح 3'ف "'ر]?� r� &$ ��ا ،�>���� C ه�ا &E��ز

3.در 5ن ه� $. ��6ي 6W9ر دارد) �<��& او "<& 6Bد ذه: و روان(

زاد( $� �5<� & ��د r از@<� �P� �'�د )�tK و ا���دا�. اي ا�C 8. )��ل" ه�ا �"�&"ا��

از دو�8را�8� ا!�& $. �<6ان %& -���K� ����ا-�?[& $�ه�ا C، و $� ��$ p��8 .V��J5رش

و ا : �8را�8�، اE�@. از!�دق ه�ا C و $�اي !�دق ه�ا C ا�C، !�دق . دا���ن 6Bد =� � 5ورد(

Page 47: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

47 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

C��� C ه�ا .C8. $�%. �8ر %�,6ري ا� C اج ه�ا�ازا�� C�ه� / ���B. روا��ا���ن ه�ي و�?[

8. $���ر $. �8ر دا�. ��( .�B�� ي�ه� �8را�8 ،t���ن �& 6Bرد، ه� و )��ل زاد(، $. ا : ,�,

و ا : CIE و �<6د �9& ($. ��6ي $� دو�C ��د %/ 8. ه�ا CIE ���$ C و �<6د $�1�ار 8�د(

C6( �'�رش ه� ه�� .، ه� $� او �B6& 8�د( و ه� اورا $�رگ 8�د()در$�ر( اد$��ت و �

���N� ©;ن @<�ان وا�E�>�6اB اي�وز $�ا� � �� �B5 .�%� : 8.. ا Cدا� �P�و�1& ا�� $� � در

�<�7� 1321ا�C، اE�@. در ��ل 51319ن 5ذر " د �N@.",�ر £ ا��Wء (���6. ��( دارا����8(#

)�� ( �>�B�>� &� ه� 8. او را �D�5 اي ��6م ���<�س $6د، و�$ C دو���ن -ه�ا :, �>@ �(

3'ف و او ه<6ز @K�� pD/ ��7( $6د، و. 8�د�� $�اي او ,�( B�د ��& -��د %/، و @<� ,: =��<N�ي

و ا <%. ار�� �6 �<�( 5ن ز��ن ا �ان 8. )��ل زاد( . را ه� ه<6ز در ا �ان �<�7� �%�د( $6د "'ر

��& ��D ,� و ��J� ,� از 5ن B )ار داد�ا!�& ر���/ 1 �6ر %& از دو �8را�8��C او را �]?� ���$

�. $�اي او ��ح و 6B &�9- C�6� &� �>Jد )��ل زاد(-$6د 8. �8& I! �>@ .�>@ : از ا �"$ .%�

)��ل زاد( !�CN از ا : �& N! .8 �>8© )�". در ر�B?6اب دراز » �N8ب �bز«ه� راوي دا���ن

و ا : ه<� �<��& و 2�و,<& از و Ew& ه�ي . 78��( $6د( و b�ق 6Bا��ن �J5ر !�دق ه�ا C $6د(

��ر �8��ب )��ل زاد( $6د، 8. ��9/ را در)�ي د '�ي داد( ام�$ .

از )��.، در�C ا�C 8. . دا���ن ��د( و c r . اي ���C و =�� و �B ز �د دارد ا�� دا���ن

0�� �6د، � :���+�Kو در دارا ���6دش را $. د 6ا�'& $B .8 �>8 &� U 67, 6د را��ه�ا �"�& �

:وK& دره��ن �\�1ت ه� . اي $. ���6د �& ده�، و $"�ا 8. ���6د د����ل را $�ز �& 8<�

60� &L61 روي 5ن د �م �6د $B GB .$ و .��$ �%�ا & 68@%& را $� ر ���ن 1<� از ه�L�ف �

Cدرو /«: ا : ���8ت را ���6. ا� .I�, C� ي�N� گ�$. «)�E C�9ار ز�دم، $. ه�ه� را $�ز 8

8. $6ي ,"I: �� �ي $. د���b ر���، و د �م L61& =� ا�C از . . . در L61& را $�دا���

�Ì ا <%. $. 6Bد ��5م د����ل و L61& را $. tWb ه�@. ,��م ,� $. $. . . �+��C ا����&� .

) 196ص . . . (دور ا��ا�B. و )��6ن و B�و��ن و د�<�م ده�ن $. L�ف �<�ل روان ��م

C��� ��"$ ��8. ه�ا �"�& ا : �8ر را 8�د( $6د( ,� $. او C$�J -اE�@. راوي ا : را ��& 6E �-ه

�/ از ا :، و�1& $. ���6د,6!�. 8�د( $6د 6B .8د را $. . 8C<� 8. وا1"� د 6ا�. ا�= C6ن در�@

6Lر 6Bدت را د��& $. د 6ا�'& زد( �رو، ����N,6ه� ه��:«د 6ا�'& $���، ���6د $. او �IE. $6د

ده�، و و ه�ا �"�& )6اب �&» .ه� $?6اه& � )\8� ZE r�2ا��. $��& و $� ا : 6E�. 09. $�زي

��ر داري«: & 8<�$� ,~8�� ,%�ار ��Bا. «

�: �& �6د، $. ا��از('�7B &�"� از ا : �8ر ه�ا &��B 6د��اي 8. و�P, &�1ه� $. دره� �9ل �

��د، ,� ا <%. =u از E &�� اغ او را�6ن �& 8<�، و $� او در ����. ه�+6ار �& �6د، ا!\ �>(

5ورد8. �8رش، �Zر�& د از5ن)�ي ����E 6. و در)6اب. 5 � ��ت ه� 6Bد ه�ا �"�& $. د �ارش �&

»C����ر در د�6B Cدم ��Bا�& ا��$ R166ب �& دا�& 8. در�B. « C�6'�IE :�و در ;�: ه�

¢1. 8. ���6د $. 2%� ,\2& �& ا�P, �$ ،��2ه� $. ا <%. �"� �&�L يc�$ ا�"�رش �6 � و د�2E

Page 48: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

48 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

� $?6رم، ز���N� C�9 @6ن ��ق دارم �& ,��� اE� از ,?�?6اب $��ون $�� � ���«ا�C، و ا <%.

:���ور =�§$ c�$ 6دت 5ن را از 5نB ار وZ'$ را &K�>! : ا« :

�Ì ا <%. $�cي !<�K& رC2 و �6d7ل )��+E p�� �� 6�$. اي r7+>E .8 د �( $��� � .$

�</ را E���2 و $<�ي -$& اد$& �& �6د -از)�)��. و از=C7 د�C $�د(�W�$

8�<. ��IE ا : ��د د��C، ,� ,6 $��& د '� �د$6دي را8. و$� دK& =� . . . راZEا�� �72ردادن

�� =���"<6B Cدت ا�C $. د�C د '�ان ��ه&K 6س و� ) 196ص . (�� ��. !6رت �<

C6د $. )<6ن %& از ��ه%�ره�ي ر��ن ا����� او $. ه�� و). . ا�� @'�P, &'�6ه� ��],

$. �Eم ا�C، 2�ا <�ي ���DE�� &�c6L ��N�&، و $� اJ� %& دو ���E p��2. ��& �6د، $�%. �Eم

,U 67 ه�ي ه�ا �"�& را 8. . �6�� دارد، و و�1& $. 5ن �& ر�� 8. ه�. �6ا�p �� � 5ن �&

$�)& �B�� ه� ���& ر�� و �& 6E � $�ودي 0�$�u زن ��(. اش را" ه� ."د � �، و $"� ه�

�� ا�K+�ر �& �6د و $� ه� $. 2��| �& رو��"� ��= . . .C1و r &� 6دB .$ .8 �>�5 � و �& $

،.��'�$ .$ C�9ر�2.، ��6 / ه� 8. !� ر Cد(، =�رش ه� 8. $"�ا از د��درش در $¢'& او ���

�07/ ه� 8. ���8م ��(، ر9�� ه� 8. �� $. )<6ن زد(، ه�� 6ن ه� 8. $. �6ي در � ر�2.،

ي دارد، �. �B�. و �� ه�ا �"�& ه� 8. @<�ن �B& از 5ب در6B ،)��5دش ه� 8. �. =6ل و =�. ا

�P. ا�C 8. . . . اي و �. ��;. �6س �6س 8�دن و 609ق $'�� ��ن =<�ه&، �. ���� .K : درا

" ��2 8�&"دارد و $. ��6�. $� �&) در$�ر( روان �<��& ���6&( %& از ��8ب ه�ي ه�� 6ن را

) �,���1)general hysteria &��$ .8 ،6ردB 6بB &� ه�8\( ر 5ن �6ارض ,6ان اداي�د�8�ا در5ورد و�

Cا�ZE.

r ,%. از =�د( را دور ��ش �& =�¢�، I8 |>K r/ ه� $. �<6ان )0.

/Vاردو$. �& و�ZE ام�D$)ه�� 6ن�6 � �& ����( وواج ه�ج 8.)�86E»ت را $?6رد�ن ��B6د��� . . .

�>�%�%N� 6د��ا NB� 8: 8. زود $�و ا���ن و ا��اف ر. �: ��rK اK�1�ب �d�ب و �7�ق، ���Vن �

��ل ر�2: $. ه<�و���ن دارمB دا�د � او ه� �&» .2�و , t+",�$ا�6 � و در$E»&2 �E6ر ا����ل اIKا

ده� ��ت را 6Eش ,� 6Eش $N��� و ,<C را ز � =�ي 2�\ن ZEر��( ا��ا�B. و $. �& اوا����را�%<&

�¥و ���$ �D� )ه<�7ه& » . . .دروا�� r��$ .$ ان و ( اول �& رود�ا u��& 6Bا��� «8. ) ا�'�

�6ن از دارا & 6Bد را $. ��� $��Xرم 2��/ را از @. 1�ار �& =�داز ���» .$�ا�� اE� ��D@ .ر �

$"� �& رود $. . 9� � ا�'���& ��E �"NLن �& 8<� 8. د 6ا�. ا�C و �������. ردش �& 8<�

$ u>( ه�� 6ن .��B اي�8<� 8. $ &� �� . N���$�زار و )����& از N�8. را $�

Cا� )�� .L�9ران ا�%N�L p�B :�و�B .$ .» &�1�. 8. �& ر�� �& $�<� D$ .8�ام ��در ��د( $

��I� .8 Cرش د��. )�R $. �: 5و ?�<� 8. ه�ن، ه��ن C���( �7@ . . .&�8 $. �: ا��2د

:$� � ��ح ا : $�6Bرد را ���0��� �p0 8�د» .داد(

$ ،�>�IE�B\ف، ��2��ب ��( . ش دادن b�1: ا�C �D� �$C و�1ر '� ��IE� �Bاي �%�د( ��Iر

��u= ��IE ا : داد و 2� �د و ا�K �<'. $�اي @��C؟ ��د��. . . . ا � 6W9 .8را ,%7� 8<

Page 49: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

49 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

$6د )�,6� ��5( E�دن را �B ��6د و $���8ل ,6ا;CIE R، ا : . . . )���(�, .8 C� K�1& 2�وش

�& ��ار�� و $�اي ��·�. =6ل �1ري��! C��N& . 8<<� ,�$& �& $& ا�?�ص ,�$+� &96K )د���$

&K6= .@ 6رV@ �>�IE و .�B؟ !�اه� را دره� ا��اC� &K6= .@ م �0[6د,�ن����= . :�=6ل ه�

��K�9 .$ ��6B ��IEن 8. )<���ن $� ا : . )<u ه� & 8. $. =�ي 6Bدت ��5ي ��Iرش دادي

ZEا��. $� M�@ .0 ��5( �<��& 8\( ه� را c�9 �8 در �6ض U9. ��8دي $�زار $. 2�وش ر�2.

5ور �؟ ا � و دار � @��7 را در �&

8<� دو�1م 1[�ب � .8�B )� 60ر ��$�( )6 & $6د ��p ا <%. �& 6Bاه� $� �: د�C و =<+. ��م

اي $�5ورد8. ��د8. ��دم را )�6 ��5( @��7ن از 1�9. در6B )��5د را $. !6رت �: دوCB و �"�(

.�� . . . را �p 8: و اc 5ن رو � $�6B cاه� ��5د�C ا��ا�B. اي؟ زود 8

6Bد را از ,r و ,� ��<�ا�B. $�ز $� ه��ن !�ف و ��د6D"� &EدN��8 ��IE& 8. داد و $��اد ��&

CIE . .@ ��IE د $�( 8. $'�� �. )<�& 2�و�B. ا � =K6/ را $'�� � و $�و � $. ا��ن �Bا. 6Bاه�

�D2�9 .د p�� ��5 و�دن �رو $�E ي�DEد( ر�( 8�دم را ��?�د ��9$& ��5ورد 8. ��د $� �6ا�'�ن 2

. . . اي

Cز$�ن ا� C>%K ر )<6ن %& ه��J5 .��( م ��5 8. از�L�B .$ ��ZDKا @<�ن . �IE'6 $. ا <+� 8. ر�

:%Kم $� ز$��& ا��78 CK�+B 6دم ه�B .8 .��0� &$ . . .C��. ��IE �15 �ن )�ر و )<+�ل cزم �

Bو�2 u>( ��§6E &� .$ ا�B Cو د� ���. ا � �Bا =�ر,�ن را $����زد )<u را ,�p 6 $�ه

�p 6 $�ه�� و $�و �، 6Bب =K6/ را . B<�( را �� داد( �IE<� ����ءاà $. ه6ش �15. ه��اه��ن,

وK& د6B &� �Kاه� $�ا�� $� ا : =6ل �& 6Bاه�� . ده�؟ ��IE 9�ف ��9$& )6اب ��ارد 8& �&

��>8 .@ .

��7� از �� � : ادب و 6Bد داري ��7ن داد( $6د د�C ه� را $. روي ��<. $�6ر2�وش 8. ,� ا$ �+>

��7�ي @. $.. ZEا��. �'�ه& $. 1� و C��1 �: ا��اCB و CIE ار$�ب از �� ا!6ل د : �& =��&

وا�'t��8 &D و ,�)� �"�6م ا�6B &� /K6= �$ t��8 . . . /K6= �$ .8 Cاه� @. 8<� ��$6ط 8.

�>8 &� .@ .� u>(د�B & .�1 ��IE . . .�1 . . .�$ . . . ب ب u>( روم ج .$ .$ .$ C�ن د د ده��$

B�د؟ ا : د1". !�اي B<�( $. ا!V\ح �"�وف 6Eش r�2 را 8� 8�د و . . . �&. . . $�اي @. �&

.,��& 8. ��& ا��از��. r !�ا B &� u>( �>�IE��� I$ .8�و�<�

ا��D�اء �D�5 �� �6ز�& ا��<� $%<� $� ه��ن C>%K ز$�ن و ه��ن $�ون ا <%. $. B<�( و �B6& و

u>( را =6ل �& 8<<� و =6ل را u>( ي��� r ار�از ا : 1 ��IE &'�B�� &96K )ش . ��د�B5

�� � �NK )��% �7ن�§�N�$� @��7ن . 8. @.؟ ا <+� د '� 69!�. ���<�: �� ر�2. )�م �%

>8 &�� ��د��( B�د . �6زا��� )� و5$�ء �&. 5ور � =�ر در �&. . . ��N7,5ر ه+6م 5ورد�� 8. ��د9 .8

��>8 &� .���� �%� =�ر( �&. E�دن �& �%<>8 .

Cا� u= و در را . . . و�1& د �م ه6ا ��Bا��ا .��B رت $. درون�D� .$ 6د راB .�2�E ام را�D$ :���5

�& رود $�و � ه� $��. از =C7 در c�9 ��IE 8. 9�ف ��9$& و ادب و ا�����B .$ C�)��ن �

��p $¢. . اE� واu>( �"1 5ورد( ا � ا : ه�زE& ه� را cزم ��ارد. . . �+���& �& 6Bاه�� $?6ر �

)���� و ا�W�2ح $�c . 5دم ,�p 6 $�ه�� و $�و � $. 6Eر�>8 &���واc اE� ��5( ا � در�B�. ��دم 2

��ور � $�و � cي د�C =�ر,�ن$ .

$� ز$��& و C�6E ,�?& 8�د�� وK& و�1& د ��� 1�p و �7K�1ن $& W9�ات $�ز در =C7 در ��,&

Page 50: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

50 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

6Bد و �� و ,����ن ه�ر ا�C د��7ن را روي �7K68ن ZEا��. و $. و��( ا <%. 2�دا ,�Í ��25ب $�

�%�6. ��رض 6Bاه<� �� و U9 5دم ��دم 5زار را �8 د��/ 6Bاه<� Kدارا .$ R�( .ه� د��

!� . (D�ام و در و ه��� . 68,�( 8�د�� و ر�2<� و 071�6B )ا$��ZEا�C ����ن را از �� �: و $

170-173 (

�:، و دو�& $. ���زا ��+�Kدارا �6د $\�2!�. دو ���. �& �6 ��، %& $. �� ��$"� از ا : ه� �

��، �<7& �9ج ��6+�Kا�N� :

0��د ��Pه� ��� $�L�B� ا. $. اL\ع �0�ب اK?��1ن ��ت ��7ن، �'�NDن د 6ا�'�ن �& ر�����

�6��( و ���6ر ���C 8. در $�: د 6ا�'�ن 5ن ����. از ه�. =���,� و از )��. ��$%�ر,� =

�6س . . . �C ه�ا �"�& ��م )6ا�%&>� &,���: �0�ر . . . $� !6ر,& 6Kس و ���+�K�8ر8<�ن دارا�$

C 5 �+"� C8�= : د ز �رت ا�دو =�. . . 5�%. $. �+ �ه �$ pI1 و pb &��B p��B ��ي او زد( ز�+

�t ,� : ��داب ه�ي 5ن $<�. . . $�E�دنD� و : �, r ,�ر �و ��7�. -و در �0 �8. ��6�. اي از 0�

Cا� pIا� Mت -اي از در����?%6ب ��� <� ,� اوا�� ��Vع �� در %��( ���B: �8ر او $� ,"��

) 174ص . (د1�U و p��8 در �t��>� R16 !�در E�دد

��-�& ���. دو+�Kا�N� زا��� .$- Cه%�ر ا���:

R��+�( ر2K�� t8. 9%� و اراد( وا) ���$ )�E5 دا���. و ،��+�Kا�Nزا���ا��Lc. �� $�5ن )� '�(، ��15

.8 .�2�E ار�2.، �9ج 1\?Kن داراcاو�ن و 1����ن و 6=�1@¢%�r�8�$ و ه����& )���E C��. و78

ود��غ $N��� و از =C7 اد b�ار ,� ا�C ر / $��ا�<� و 6Eش��6 را8. از 9+�ج �M�I ,� و از ��

5�'�( $� د��. و د��'�( و دهp وpNL و 8��� $. دارا6NKار �"�� . $� اcغ د \ق $& =�c�& �6ار 8<<�

��و=�ي اورا $. ;�ب ��0�. و روان ��( =�� ��در�C و ��u8 و $& -8. ارذل 2+�ر ا�C -ا�K+�ر

E u= و �X�, �$ C��� )����ون 78$ .��B و ارد�| از �'K و &���د�& و ,6 ��ي، و $. زور @r و �

��و!6ر,/ $��K<� و L<�ب $. E�د�/ ا��ا�B. دم اcغ �9ج ��6 را $. د��/ $�ه<�، و در)� &

�D� ران�%���ان و ر)�K. و K<+�ر( �78ن و $Eزان و ��ر�$ r��B ن و��L6K وزان و�5,/ ا2 .I �L .8

ر 69ل و 69ش 5ن $. 6Bا��ن و ر1[��ن و ه��D. و د�C زدن �K6d7<�، 5ن دو ,: 5د���اد د

ز��?6ي د CI! 6 را 5��0ر در 68ي و $�زن =� �?C و D� .�69� $'�دا�<� و 5زار $�ه<� ,� از=�در5 <�

�2�: وا!E p�دد��Kا pI�7ن $. ا�I� ) 175-174!� . (و)�ن �8

�:ا�«ه� دو ���. را ا��Wء �& 8<� %, :�2�دا ه� 8. او را $. . »�� $� و $�� ���Vن ���6د �<'

:���+�Kش $. دارا���$ &� Cرا� r �+�5 �78�<� 5��0ر $�زي در �& 5ورد 8. از &� .��P�.

C6م 1[. ����( ا�� r از /��78، �2رغ از 2%� و دو �. ��ه& ��I& $. راC9 �&. ه<6ز $

C�K6·�� ل و��B . 6ل $"� ه� 8. ه�اL &,�� د��7ن���5& 8 .@�Eو ا ،/bا�5 � � &� &�"�

&K�78 و &�» ،UI7� U�)��. )��. �� 2�ود 5وردم و ا 6ا� Ã��� �IE.، داراي I� r� ر2

» .و r ,: �ر �bري ��م 8. را��& �9;� ����� $. د��� و B5�ت $I�و��

$� د 6ا�. ه�ي د '�، ه�<7�<& و ه��K& $� ه�ا �"�&، 6B &,�� .6'�IEب و 6Bش �& ZEرد

Page 51: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

51 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Cت $?/ ا�ZK و : ��و;R د���ي �Bرج . E�دش در $�غ ����. در 2[6ل 6E��6Eن ��ل، ه�. �

ا�K+�ر و=��ش و N�L%�ره�ي Z8ا از و�"�� �9ج ��6 و0�$�u. ه� ه��ن ا�C 8. $6د(، و $�,� ��7(

�� ا�K+�ر ه� }�ه�ا. ا�� )� �7ن ,%�ن �?6رد("� ��= �$ u���( $�)& . �t0 ا��2د( ازدواج 0�$

���B)زا��c�9 $�اي �+�ت ���6د از د�C ): و =�ي ��,N� )�دو و ) ��در ر9�� و زن �

pN>( &� �8��8ب $�ز8: و ر��ل و )�م زن و ): 8<�، و�و � :�$ &� ��E �>�$ . ��9�� و $ :�در ه�

6Bد��ن د 6ا�. ه� ه�C 8. ه�ا �"�& $. ���6د �& ر���� 8. ه� د�8� و ه� �� � ����.

�� ��دي $6دن"در�6رد د�8�، . ا��b "ي�, t��>� و �8رش $� ا : �<6ان �� t� �, ©N! 6ن@ ،C�

ا�� �� � ����. =�M . 8�د( ا�C" ��ا C"ا69ا�7Kن $. او -$. 61ل 6Bدش-)6ر 5دم ه��C، و

.��ZE6د درB &K��B � &"1�6. اي $� �"167. ه�ي واE ه� در t� و ،Cا� pB- &% از u=

��ل 6�Bت �& 8<� -د '�يB �K�� 6د . . . در��8. ا : راه�ا �"�& �78 8�د( ا�C و $. �

.=<�D�& ��7ن �& ده�

8. -اE .�NK� . 8<�ن -ر�� ��( $�)& E .&� ���B�دد ورق $��&» E�دش @�خ ���26�ي $. r«ا��

� 62را از ����. $��ون $�� � 8. و ا <%. ���6د $� . �9ج ��6 ,�8�� و او را �� N1� �15 د2: 8�د �

.��Eو ���$ /Jا��1��2. اي . E�گ ه� 6Bاه<� 6Bرد ه� $� 0�$�u ازدواج 8<� و ه� $. ارث و � � ��

��د و �& 6E � )�ي �&E»ه��$ .���� t�NL � �$ » . . . ا)�ز( ه� را اول�ا$�ا!\ «و در $ :�

ه� ه��ن )6ا$& را �& ده� 8. ه�5دم ��6B« &�1دم را $. د 6ا�'& زد( $6دم«و » د 6ا�. �6Nدم

�: $� $�6ف $. @�M $��� وK& در$�ن د��/ را �& 6Bا��. �& داد��+�K6د �& رود از در دارا��� .

&� .��N� ��رود، ا :���ر $���(-رود $. =C7 $�م $�%. $�6ا�� از د 6ار =�§�$ .>�)�هp -اي در!

��. �N& ه� 8. از ZE &� �+�5رد ��&� C�� �>%$ اي او�ه�ا �"�& �& رود . ,6ا�� �8ري $ /�=

���ر���ن ا�0�9�. ا�\م �& 8<�, M�, .$ 6د را��� ��در ه��: �\�1ت ا�C 8. . وK& او ,[�

.8 ،)��78 £�ه���+� $���� ,� د��( اش ��م �6د و «���6د �& $�<� ه�ا �"�& ��8$& را $. @�ر �

» .��I/ در5 �

�"C ا�C 8. . ���ر( �& ا��ازد �\�1ت $� د�8� ��I/ را $.NL «�1�6ن �ن $�D( د��E &� C?�

�p �& 5ورد و 2� �د �& �78 �8ر را $�,� �& » .��د��ن �?C 68شKزور �& ز�� و د ��7�ه�@. $

�>8 .)�Bc�$ و :

$� �C �D $& اد$& و B���E& در���ن �?</ دو �م و B5 ��IE� 6B . .@ن 6B�� را �& 6Bرد

�& 6Bاه�� $�ا ��ن ;�ب . . . p0� .8 و �"6ر �: $� ��� E C$�J�دد 8�B& $. ��م $� �م

؟ �& 6Bاه�� )�ول . . .را !�ف $%<�؟ �& 6Bاه�� ���5ء ��. را $�ا ��ن $��7رم. . . W�ب

�Õ ;�ب را از �� ,� =� =u $�ه�؟ �&�c ���. ��وس را $�ا ��ن C$�J 8<�؟ �& 6BاهW1 ��6Bاه

؟ �& 6Bاه�� رود�B�. ه�ي ا �ان و در �@. ه�ي . . . �� $�ا ��ن $?6ا��اK"+� را $�ون �8 و 8

6Bاه�� دوازد( ا��م و @�Dرد( �"[6م و ه��Iد و دو ,: را �5� %�ي )<6$& را $�ا ��ن ��ح $�ه�؟ �&

p9 &K6D+� .� و &K6D+� دو p§��� .�$�0� و �N( از ��$�ا ��ن uI� r $��7رم؟ �& 6Bاه

؟ از �6زن رد �& �6م و . . . �� $�ا ��ن r ده: ا�V�6$ و $��ت ا!�DIن $?6ا��6Bاه ؟ �&. . . 8<�

Page 52: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

52 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�� 8. ���0 ,��م و ��8ل $+��7B .$ .�� C?�ش �&>8 U �], .8 &L�� .$ ارمZE) . . . . �!

235-236 (

از ��@�ري $. د �ن . و 61ل داد 8. $� �� � !�CIE C� «�>8 CN ه��: 2��� �7ت ��� 2�8&«

:��(" r"د، و �& $�<� p �N, .8 $. ر9�� �& رو

ا��Nو�& pN1 . ا�& ا�9 و ا�& وا�K r .�9 �ل و c r �ال. �'� ��& $�<& r :� .8 ��( ام

) 237ص . (ا : را CIE و دو$�ر( @��7ن را $��. ��£ وار در ���ن ا�Lق 7B%/ زد. ان ,"�62�&

�/ $��Nbن �& رود، =�/ )�رو8/ �&از ��ت ا���[�ل =�/ =����ر �& رود، = �X�5 /�رود، =

و ��7$. 5ن " @. ��ض 8<�"=��£ ه��ن . $�%. ��Dدت ده<� 8. او د 6ا�. ���C. . . �& رود

C& . ا�� �6دي ��& 8<� $. روي �� � �+�Kس و ا���Kرود، و $"� از 5�%. ا &� � �� /�دو$�ر( =

&� / ��@ r 6دش ه�B .8 6. �6د 5وردB ق�Lدر ا &,�� M��در ا &K8<<� و &� /�N9 دش

@<�ن ا�K �<'. اي $�X �& 8<� 8. �& $���ش $. $?/ د 6ا�'�ن VB���M، در �K6� rا�& 8.

��. اي دارد� r@68 )�+>= r .

��د 8. در5ن ه�ا �"�& $.. $�Bc�2 &� )���� �t0 ه�ا �"�&E &� در &NK�(  ���6د $�

78�� 6Bدش اغ =�دودوE<�ي@� ز��6B� �N� � 6E �>8 :»&Eد78& �& ., /�I� &�18. و C�

�: 6��B .&7%$ش �& �6د§�= C1از و /�$"�ا�"�6م �& �6د » .@. K�و�& دارد �2��. اش را =

�E �6& رد� .>��6د 8. ه�ا �"�& $. %& از 61م و 6B / ه�ي $�ري 1�ار�&. �C 8<& ا : !

��م $�ه� 8. $. داد ���6د $���= /�I�8 دن�E.

��د و $. �Bرج $����� ���6د '$ � ��ا�� NB�ي . ��ح داد6Bاه& 6Bدرا �& �6 �� 8. ه�ا �"�& $

�� دو �. $�ر ��5( و ر�2. ا��، و NB� . ��& �6د��Kا�N� زا��درا : �B &(�$ )�� .�!�2�� و �86� �

درا : .��گ ���زا را ه� $. او داد( ا�� و =��dم =��dم ه� & $�: او و 0�$�u رد و $�ل 8�د( ا��

/"� ���: -"$�ه<. د�7Kد"9�� و $��+�Kاز �+�ور : $0". دارا &% - :�ه� روي ز�

&� ����. .C����6د $. ;�ب ر�6( ا�'�7�ش از r =����ر . ا�� از ه�ا �"�& NB�ي �� )�Bc�$

��دE &� اغ�ب 8<�، و ��& . ��N8 �X�5 د�E�� .8 )6د$ )���"�6م �& �6د �1رچ از $�غ @

�6د 8. )6ان ��در��د( r =� / ,6ي 6Eر �1& د�8� �& ر�� و ازNB /K�9�دار �&و«: در��5(

Cدار �&. $6د( ا��NB /���8 .%> ا Ì��6�� در�%. �& 5ور�� و ه��ن ���. �N& او را $. �

&� &§�% ��5 .��?W �� .$ ���$. «)د�6د78& 8B &�"� 8. ه�ا C��و�1& . و اNK�. )�ي �%& �

�<� و از او =�س و)6 �&���6د 6Bدش را $. ��N$ را ��6& �& ز�� 8. د�8B &� 6 � 8<�، اوE

»/K�9 &��B د����& 9�ا��اد( اي $6د( ا�C �1رچ. B�اب ا�C و �& ,��� د '� $��?B ه�ي« .

C 6د78& !�دق ه�اB &$اد &>�$ /� : و $�Bc�(. ا : ه� =

�. ام NB� در��& از �9ل او دو �. ��( از وا1". ���6م ��ن ه�ا �"�& �& ZEرد و ه<6ز ��6ا��

��ورم$ Cد� .$ . &��B و Cي ��( ا��و $�� p���( $�)& �B�� ه� =u از و�2ت �6ه�ش ��

Page 53: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

53 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

و ز � ��%� ZEا��. . . . ام را K6K. 8�د( ام �� W. داد6Bاه&. . . ��8� ا : L�ف ه� ��25$& �& �6د

� و � $. %& از ا : �\ه�ي ��<ZI 5ن را $. ,�B &(�$ )�� G�6�� $. 8�9. . . @<� $�ر2%� 8�دم. ام

�D� I$����، وK& $"� از وا1". ه�ا �"�& $. ا��از( اي د�K ��د ��( 8. د��� $. ه�� �8ري

$. ��0 8. ���<� ا���ان . ��& رود، و ا���� 6E & ر 7. ه�6E�. ا���واري را از �N�1 8<�( ا��

�Kدارا �8. �� C6ش ا�B �K�6. ا��2د( ام و دE : ق اول درا�Lه��ن ا .$ Cو��( داد( ا� :���+

) 26ص . (6Bدم �<�6B p0اه� ��

:�" د C�".@�N 8. )��ل زاد( در5ن ، ه��ن Zb�8 .K6Kي»�� W. داد6Bاه& K6K. ��(«5ن . ه�

��6د ه� در �6E. . ��ه�ا�. �& 6E � در �I�ي $. ا �ان $� @<� ��8ب از =��ز�& B� �( $6د(� u=

Cد( ا��� :���+�Kدارا.

وE��. �'� » .ه� از د '�ان د 6ا�. ,��� ه�. د 6ا�. ا��، وCIE »&W"$ &K اE� )�ج اورول $6د �&

���ر���ن �6د, ��و )اNK�. ا���اض �6K6ي . �& �6د 5دم ��6B &�1دش را $. (<6ن $��� ,� �0

1& ا�� $�» .ه�C د 6ا�. 8. د 6ا�. ��7«$� ��)� / $�1& �& ���� 8. ) ه�ا �"�& و ���6د

.> �>L دا���ن)irony (&E6دK غ وc و �>L در )��¢�= ،Cا� .> �>L ا��ر . .> �>L ��7�و از ه�. $

C�6��� : و ه�ا �"�& و ��از ه�. -���C�6 =�ر و ��6 و ���زا و ��( $�)& و 0�$�u و ر9

��7���6د -$� .

& از �"��& r $�ر در �IE'6 & $. )��ل زاد( P� .$ ،.8 ��IE�م �& 5 � 8. از )��. %

7�: و دIK� t ا��، ا�� 5دم ,� $. 6Bدش �& >Kد C?� ا�ه�{ C ر ه�ا�J5 .8 Cا : ا� :���+�Kدارا

C��وK& $. ه��9ل ا : . . . دادش $�<� �� . 6B � 5د را در $: $��& �& $�<� 8. از 5ن E� �ي �

Cدا��را ه� �& ,6ان از 5ن دا���ن $ �>"�.

---------------------------------------------------------------------------

���':0 ه�:

�:، ,D�ان، $<'�( =�و :، . 1��+�Kل زاد(، دارا��( &������1321.

.1330، ��� و ز��E&، دي ��( »ه�ا C $6ف 68ر«)\ل 5ل ا��9، . 2

2��وز(. M. ن. 3 .�(�, ،C��(�D�D, ،�ان، $. ه�� 6ن 6,�8ز �ن، !�دق ه�ا C، از ا��2�. ,� وا1"

؛ و ���L1372�ح �6،

؛ و1373�7� ��8�، : ، $6ف 68ر ه�ا D, ،C�ان-------

. 1375، !�دق ه�ا C و ��گ �6 �<�(، @�پ دوم، ,D�ان، �7� ��8�، ---------

Page 54: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

54 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�'6( 5 و : از 7?+(< ا� =53 �7 �6ود و>+5 ��6('���(@م در ا��ان

ه':+9 ا�6+���ر :;�53

��� �

��� ارو=� & در 1�ن �6زده� $6د��، در ه���<� د '�K� �Xا� � �D, ض�8. در�" & ��678ره�ي �5

,�6B &1اه�ن و ��& E�ا �ن 8. در ��p . ا �ان ��� ��ر���. و �E C��ا & =�6��ي ,<'�,<| دا��<�

t0� )�N>@ ن از�'��'�$ .�V� ان $�ون ره� & از�د�� 8. ا �ل �& 8cا��� :� %& $6د�� @<

ر���ن $. ا : . ر68د $��ون �?6اه� ��5 و ا : 6Bد ���ز�<� رو 8�دن ا �ان $. ,+�د ا�E���� C& و

. دو ه�ف �����م 5ن $6د 8. ��دم ا �ان $. �6ر ��D: =���& ��5د( ��p و ��د ���ان �6��

�5<� & $� ا�2?�رات ��ZE. ا �ان و ��Nه�ت $. 5ن $6د 8. �& ,6ا��6B .$6� .$ Cد @<�: �6ري را

�6�0& ا �ا�& $. �<6ان %& از �<�!� 2�ه<| ا �ان ه�6ار( �. ,<�D از . ه� $<�7�� در دل�

رو �اده�ي ا)����&، ����& و $�: ا���K& ا�DKم E��2. و $� 5ن ه� در ار,�Nط ����(، $�%. 6Bد

)6���ن دو��K�دان و رو�9���ن، ,+�د�N�Lن و �<�'�ا �ن، و �9& ���ن ه6اداران �� />, .!��

E ه�يC6ن �56وري $6د( ا�E��6 . &0�ه�ف ا : ���6. $�ر�& ا�'��( ه�ي ��D: =�����. در ��6

8. ��6�0& و 6�5زش ��6�0& در ,\ش ه�ي Cوه/ در$�ر( �70& ا�w= و t�Lدا��ن ,+�د

.�"6Vف $. ,+�د، در اواB� دوران �1)�ر و دور( ر;���(، ا �I 8�د

�ب *�ا� از دوران �UH �7 M��Eز U: �'6( 5 در ا��ان

�c6,& ا�C 8. در دوران �1)�ر، در , .+��� ��ه<� ��6�0& ا �ا�& @<�ن 8. �� ا��وز �& �<��

�$ ����� &L�N,ر در ار�$ :�1�ن �6زده� و اوا§p 1�ن $����، "<& در دورا�& 8. ا �ان $�اي �?��

& }�ه� �6د ا�� ��6��D>, &0 ز���& ,6ا��C در��!. ز��b .�6�� &E�ب 1�ار E�C2، روي داد

��و و �6Iذ ��Dده�ي �ZهN& در )��". ,��9ي ���8. ��� ،.Lو�8.، در =& ا�0\ب �7 . ،.@

،."����N� و ا����ن �= .$ t��>�   5ن و ا�9د�5 �ت 1 &B�$6د ازB ���I, . �=�$ ،���� tK�b

�� � 5ن, .$ �%9 ،M��دا��<� و در �+�6ع، $� ا��<�<�ه� & ا &I>� ي�P� &0��6� .$ CN��

�6��$�0& در دوران =�/ از ,+�د، ا �ا���ن داراي r . داد( $6د�� ."�$� و)6د �?�CIK رو�9���ن �

0��§& b<& $6د����6� C>� . &� ح�N0& را����ن $�B& از ا�6اع ��6>� ���� ،6� r از ،.@

�6�0& ��( $6د، ز � pورش ا��"�اده�ي اه�و = �ز��( ����ن ا : ه< tN� 6دB : ا دا���<� و ا�

�6��N� &0ح و 9�ام ,�Iو,& 6N� p§�1د��� :�$ p�� ن در�E�>�6اB ن و�E��ري از �6از��از 1.$�

2$. ,[� © ا��ر( اي ��7( ا�6B "،Cا�<�E&"و " ��6�0&"�6ي د '�، از 5�+� 8. در 1�5ن $.

Page 55: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

55 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�6�0& ه� رأي �6Nد( ا��� � ��. ���D� از5ن، ��N � از �P� دور دا�C 8 3.�������ن در $�ر( ,

&NهZ� ، ه�6ار( $. ا9%�م�6د در 678ره�ي د 'B �7ن��������ن ا �ان، ���<� $���ري از ه�%

�+. ا : 8. در =� �ن ��( �6زده� در )��". �D�ي ا �ان ��6�0& در . 6Bد ��p ��& 8�د( ا����

C6ر دا�W9 6نE��6E .!�� �>= : &�>V�� اف(در$�ر�ه�ي ا� .��B 5ن RN, .$ 5ار,/، 4،)و

�D�0 �L،ن��اE� ;�ب و 5واز -و �7�ا�� ,"� . و رو;. 6Bا�& در ��Dدت ا��م �9�:، 6ي !26

��ا2�ون $�ا :، �V�$��& 8. ا6D t�bدي $6د�� در ��ا�� . زور�B�. ه� -���� را ��6�0& $�ا�

در �6ا9& رو��� & ��� . ��و�& و �B<. 8<�ن و )7: ه�ي �B�6ادE& �6از��E& �& 8�د��

� �� ،&��� &0��6�Cي دا���7� . $. �6W9 tNر �8 ر�| �Zهt، �+�ل ر�� $

C>� ا�& از�0& ا ��6� .@�E"ر � از " ��0م�, .$ p�� �2. $6د در�E . �� &1�� &0�در ��6

ا!\�9,& 8. در ��6�0& ا �ان در 1�ن �6زده� روي داد، )<N. ه�ي �P�ي و . ا : �<C دور ��

�6. 400�t، در ���. دوم ا : 1�ن، ��د r $. $. ا : ,�, 8.���& ا : ��6�0& را ه���ز 8�دE

CI6د، $. ه� &� )�� � $. ا���Nر د '�ي، (��6�0& �<�& ا �ان، 8. در �+�6ع رد � ���

�� �� 8. ه� r �"�ف �6اي �B!& $6د) دوازد(P>, 0. $<�ي وNL )�'�0م 9.د��� p �N, 6ل و�,

�[� $. 2�د ا �ا�& >� &0�ا�+���� ��E .$ .8ن $�B& از���00ن ���D $. د��'�( $. 25� �6� />

��م $�K<�( ��( �6زده� $6دK��6��6�0& در �\ء ��م ا)�ا ��& 10.از ���� ،M��ا�� $� ا���<�ه�ي ا

���� �]�>� &!6]B uK�+� .$ ن �6زده� ه�¢<�ن�1 �ا��در � M���VB و $. �<6ان �8ري �� .

�� 8. در ا�\م 9� &0��ام $6د $��7� 6D G�6,د �ن ا�+�م �& E��B�� C2: و 2�وc5 :�Bت ��6

��از و ,D�ان $. @6B &� �7رد� :� 11.و ��dز( ه�ي ��6�0& ���6� در ���. ه�ي 6Dدي �7

�6از���Eن، $��ون از �B�.، ��@�ر $. =<�Dن 8�دن c5ت ��6�0& ز � )��. 6Bد $6د�� و�E( 8. راز��ن

�& 8�د�� و ه� c5ت ��6�0& ��ن را �& �2ش �& ��، ��دم ��"[t ه� 6Bد��ن را �W�وب

����، 6Bا�<�(، و 5ه<'��ز ���& ا$6ا���0K ��رف در ز��6B .��� &Eد �& �6 �� 12.�%��<�

�CIK�?� tN� .$ C ���� در زاد�E( او 1�و : c5ت ��6�0& @<�ان Lو�8. در ���5�. ا�0\ب �7

ا��م �9�: )�ي ��6�C2� &0 ��& �� و 9�& در )7: ه�ي ��و�& ��� �E( رو;. 6Bا�&

C2�E &13.را� R)6ا��6د درد 'B 2. اي، ه���<� ه��� �ن�ن 9�$�V� ،ي������� G��� :�در @<

ا : �N]", .�6Eت و �'�ش ه�ي ا)����& 14.�����ن �Bور����.، �<�CK ا)����& 09��ي دا��<�

�C ه<� �6���0& $6د��، $� 6Bا���ران ا!\ح ��6�0& را، c�$ .$ ��]� .8$�دن ��0م و 9�

CB�� &� و�ر رو$�� .�7%\ت $�

�6�0& ا!�p ا �ا�& $� =� . =6 � & ذا,& 6Bد ,%��C2� &� p، در ده. ه�ي � .%K�9 در ه��ن

�� در 5ن $. ,�ر � �5%�ر ��� &$�b &0��6� ��J~, ن �6زده��15.=� ��& 1 .>�ا�� ���<� $���ري ز�

�� b�ب $� ��6�0& ا �ا�& از ه�ي د '�، و ه���'N1 .8 .�6\ در �����&J~, ،رخ داد( $6د �و�[

C�ZE &��P� ����.16 )�� &�"��2 C>V�� د��. ) ( ق1212-1251(در دوران r &اه�ه�

�r رو�& ه<'�م ورود $. ا �ان ��Nس ���زا را $. 2%� ا +�د ,��6�X د C·�ار��8� �r �$ &��P ه

CBان ا��ا�درا &D$�7����8دردوران =�د��ه&. ار )�����ا : ) ه1251U-1265(=��ش، �

C2� U0�ا�� )� �ن ��ر���( ��ن ��6�0& ا �ا�& ه<'��& وارد ���9. اي )�ي �� 8. . 5رزو ,

Page 56: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

56 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�6�0& $. ا �ان 1860در اواB� ده. � ��"� r C6ا�B .��ا�2 CKاز دو )�� : �Kا�دي ��!\��

����I$ . p� Alfred(& ب ه<�م ژان $�=����6K C� �Adolphe Niel (]?(در=& ا : ,�0;� ��ر��ل �

Jean-Baptiste Lemaire( C�� اي ,[�ي�6ر $6د $Lا�Xرد ا��E )د��را، 8. د����ر رهN� �6ز r 62ج =

وارد ا �ان �� ) ( ق1285(��\دي �6K1868� در ��ل 671.17ن ا �ان $�E� �" �6ز %��¢& $��&"

= &K�� �>@ .8 ،6ن را>IK0& ��ر�. دارا��u ��( $6د، ا +�د 8�دو $?/ ��6�~, �, /� . �,

د��. �6ز ��P� r& 8. ه�'& ا��Wي 5ن از ��E�دان �6K� 18) ( ق1303(��\دي ��1885ل

�� p�ر=�,56ر ا : د��. ه� ���,� ��رش ه�ي ���P& و 5ه<| ه�ي ا=�اه�ي b�$& . $6د�� ,%7

�ي �6ز r وE�و( ه�ي د��. ه. ق �?���: ار��8� ��V<�& دا � E�د �. (1304در ��ل . $6د

ار��8� ��D>, .در=Z �ا & ه� و ��ا�� ر��&، ���<� ورود �I�اي ,�ز( $. در$�ر، $�%. در ,"� . و

. ��ا�� ��و�& و )7: ه�ي ���6& $����. ا)�ا �& 8�د��

ش، $?/ ��6�0& داراIK<6ن $�اي ��,& $��. �� ,�5�%. %& 1288$� ��گ 6K��، در ��ل

ش ر ��C 5ن را $��E )�D�C2 و �\b ،1293��B �;ن ��cر �"�ز، در ��ل از$�D� E�� :�دان او

�I ان �70& ���( ا�ا �!. ه<�ا�& �� 8.، ,� ���5�. ا�0\ب ا�\�&، در����B .������

�c6% 18.�& 8�د� �W��6B pد درداراIK<6ن، در �: =V�ز$6رغ، در �]���cر �"�ز، =u از =� �ن ,

��ي ��6�0& =�داCB و =u از $�زC7E $. ا �ان، در ��ل ر ��%& 68ر���8، $. 2�E1900ا

�Æ 1�اق ر���) ش1279(��\دي , r ي د��. �6ز�Nره .$ . .Lو�7� t��( .Lو�در ا�0\ب �7

C�6� ود ��& ,�ز( اي�اي 5��ن ��و $ C2�E 6اه�ن راB.19 �D� .$ دن�اي =& $�ا : ه�.، $�$

�6�0& دا��ن و �6ا� : �,ZI>�� ورش�د=�8 � �N� �I�8ا &��P� r 6ز� .$ .Lو�ن ا�0\ب �7�E��ز.

7?+(< و>+5 و �6ا�+�*�ن Hن

C ��9 ��!�ا�K : ��( و =��ش �IP�ا�K : ��( از �6از���Eن و ��6�0& دا��ن �<�CK 5��ن را ,�

�C ا)����& 5��ن 2�اه� 5وردK6N0� اي�را $ .>�$� ا�0\ب �7�وL. $6د 8. . 9�ي $�c$�د و ز�

��6� &�6�� .!�� .$ �= ،C6!& )�ي دا�]B uK�+� در �D>, 8. ,� 5ن ز��ن ،&��P���b &0

&0�ZEا�C و ه��ا( $� �8ه/ �6Iذ ا)����& رو�9���ن �?���: $����. ه�ي 8<��ت ��6

�����P& در $�ا$� ��6م ا)�ا ��b ن�E��6ت $6د 8. . �6ازB. ه� ا�+�: ا����ار8<<�( ا : $ZE�$

ا : $����. ه� 20.$���ري از �?[�C ه�ي ��<ZI ز��ن �6W 5ن $6د�� ���%& !26���. دا�C و

26��ن و دراو / $�اي ! �D>, ��ا ��، ا�ت ��& ا)�W9 دتcدف $�و�]� ،tده� ��( ر)��در�

��"در ا : 8<��ت ه� 21.�<��ن 5ن د�6ت ��( $6د��>], " ���� و $��D, اي�اي $ .��و�

�� .Lو�ه6اداران ا�0\ب �7.

ا �ان ,[<�� ر 7. اي D8: دارد و 6E � واژ( ,[<��، $. �"<�ي ا��وزي 5ن، $. دوران در 2�ه<|

��6ري در 1�ن @�Dرده� ��\دي $�ز �& E�دد,.0& 22�5ه<| ه�ي ,[<�� در tK�1 رد � ��6

ا �ا�& ���B. �& �6�� و ا�"�ر 5ن $��7� ا�"�ر�6زون ������. ا�� ,��"�ه�ي ��I0ي

8\��r �2ر�&، ��6�0& و�"� =�6��ي ,<'�,<| در ,[<��، ه�� 23.��و;&�"� �>�

Page 57: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

57 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

وه<� 5ه<| ��زي و����ي و6Bا�<�E& اt�b در �?� وا�9ي ,6�Nر و ,�Pه� �& ��2. 24دا��.

C)�ي ����(،. ا��دوران �1)�ر ���ر �8& $ �Bاوا .���ا�� $. �P� �& 25از ,[<�� ه�ي ���

�/ ازا�0\ب �7�و$ ،.L�B& از ا : ,[<�� ر��8. ازه��ن ه<'�م، "<& در��ل ه�ي $\�2!�. =

�>�Bدا�رو �اده�ي روز �& = .$ ���5 �>L &>�K �$ ان را 26.ه��زي ��رن ا �� ��25� <<�( ه<� ,[<

��ازي ��?�� $. � �N8زا��& ا��� t�bا"ا�� . �& دا�<�) م1843-1906در �9ود " (�

�� $. 6Lر8�& ر�| و ���6اي>], .Lو����5�. ا�0\ب �7 �, Cا��� &���� . : ���D�

. $6د) ش1261-1315(��ا <�ه�ي 8. ,[<�� را $. ��!. ����C �78�� ا$6ا���0K ��رف 1�و <&

��رف در)6ا�& !�ا & 6Bش دا�C و $. ا!�ار =�ر $. �6B .96ا�& در �+�uK رو;. =�داCB، ا��

� �P� �+�5 و در C? �E ان�D, .$ : و�از ا : �8ر @<�ن $6د 8. از 1 /,�I� ا2& و در$�ري را�ا� p2��

دردر$�ر $. 6Bا�<�E& =�داCB و r &�9 $�ر ,[<�I& را $� ه��اه& @<� �6از��(، . $. 6Bد )�t 8�د

���6 �& �6اGN; ،CB 8�د= .8 )�� : �Kا�IP� .��( ه� & 27.از ����رف ���� و 5ه<'��ز ,[<

�6�0& ا �ان $6د��ود 8. $� ر�| و $6ي ����& و ا)����& 6Bد =� �( ,�ز( اي در � .!�� .

C6د 5ورد( ا�B .��� &E��و «: ه���'6�. 8. در ز :�B�� ��و�1& 8. �: ��وع $. ,[<

��ل �& 8�د�� 8. $� � ,[<�� را $�ايB دم�دم ��8 &>Lوده�ي ��& و و�� . . . . .$�E ن�B ي�N$

�� ��ودD� )��.«28 �� &�����( $. ��رف ه6ادار �7�و6B .Lاه�ن $6د و ه<'��& 8. �

��>], :�B�� .$ رف�� ،CBو�ا2�را $ &�Bادي 5,/ )<| دا�Nا�� C>V�� دا��ن�E6داي $�ز�

�� /,�D� . �� .8 زد Cي د���او ه���<� $���ري د '� از ����ان ��& و 29.ه�ي �6را�'

�D: دو�C، وL: را )��7�: �"67ق � ���Vن ���وح 8�د و��دم را $� )�ي ����0ن �

و » در �+�B uK[6!& و ��6B &�6ا��( �& ��«$�اون ا�"�ر��رف . وارد ج$. �IE. اد 30.��7��

�I/ را اt�b ه��ا( ��], &���6Bد او، 8. درو / ���r $6د، در E�ده�� & ه�ي ���6& و �

C2�E &� ار�م ه�'�ن 1�E ل�N06ا�� و �6رد ا��B &� &0��6� �$.31 r �D>, .� .8 ،رف��

C�� &�ا�ا r .%�$ Cدو� :D��<��. اش اد�� �& 8<� 8. $� ا�"�ر6Bد E32�ا $6د، �����E��در ز

Cد( ا��8 C 60, ن را�� :ا����9ت ��& ا �ا�

. . . :Lو C��ش ��& دا�I� r �I� ار�د( ه �ا�& از ه�ام 8. ا .�B�� &>Lو ��و�1& ,[<

.@ &>" .��$ )�� )��. �,<�D ,[6ر �& 8�د�� وD� :L� � ده& ا�C 8. ا���ن در 5�+� زا§

@<��%. اE� ��r \ 8����& $. ا!�DIن �& رC2 و در 5�+� $� وي 6Bش ��& C�ZE $���8ل

9��ري �"��& ه� از . . . �. در b�C$ د�K ��د و �. رو & در وL: دارم: د6B &� &'>�Kا�� |>(

��. د '����<� ��K5ن و 2�ا��. در �� � pاه �$ .��� r pو اه C�2. ا��ن ���در ) K5�اس K�ن(�

�>'>(.33

دردوران ا6B C��1ددر ا����6Nل، در )<| )�D�& اول، ��رف @<�ن �+Zوب 8<��وا,6ار �6=�ي 5ن

��ن"�D�، $. ��م Kcد �"دارا�E ان�ري . ، �� 8. �[�� $. ا +�د ه���ي 5ن در ا ��ا��، ه���<� $�

ازي $. 5ذر$� +�ن د '� از ���6ن ا �ان، =u از ا : 8. رو�: �� ,�M ه�ي )6ان �6داي د�C ا��

از ادا�. ا,��د $� �����& �<[�ف �� و =u از $�زC7E $. ا �ان @<� ,[<�� در ,+��p ا : 34دار��

Page 58: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

58 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

ز$�ن " $�ل 8�دن"در %& از ا : ,[���� او ��دم 5ذر$� +�ن را از . ا �CK ��ودو �D�5را در,N� � ا)�ا8�د

,�8& از " ه��"ز$�ن " ,�را��ن"�را $. �\�C �& 8<� و 6d� "D�5ل و ,�,�ر"�"�ي و T2�9 $. ز$�ن

5.35ذر$� +�ن 2�ا �& 6Bا��

���,�B &0ن =���ن درB�ا��ن $6د، از68د,�ي� p>�8 /N>(��1299رف ه6ادار : �Kءا��; ���

، ه<'��& 6D�( t, .8ري ,D�ان را2�ا E��2. $6د اJ�ي C ��9 & �NL�NL1304 8�د ودر2�ورد :

ا��ر;��Bن، 8. ����p ,� : ����د . 8<��ت ���6& ا)�ا8�د در r" ��رش )�6Dري")� � $� ��م

�. ه�ي ��رش I! .8د��6رداد ،Cدا��در���9ل �70. ه�ي د ' :�ر ��6D�( Cري $6د و در�

�� دره��ان ZEرا�� و =6D�( . uري را %7$<<�"N, 6درا در,<'���& وB��� :���رف ���DKي وا=�

36.در ه��: �D� X� M�B .$�د( ��، در�N0�( ا$: ��<� 1313از ��E/، دردي ��(

���� و ��6�0& دان ,+�دt�L د '�ي 8. �6ر �E C��ا & ���5�. دوران ر;���( در و)6د او

� ��� 7<��. �6ز %�ل " ا=�ا"ش 1394وي در �9ود ��ل . ه� �6ج �& زد ���زاد( �07& $6د

�� �D� �ران ا �ان در و �ا�. ه�ي ��ا :«�"�و2/ را $� �<6ان Bود و در 5ن ا����9ت و » ر�����

�6ا6B �Lدرا $. �<6ان ���2�ي ZE .8ارش $. B�ا$. =� �?C ا�X�ا6Lري �������ن در ,��6Iن

راوي دا���ن درB�ا$. �8خ ��6B .$ &�>Vاب �& رود و در رؤ �ي 37.ا��2د( ا��P� .$ C در 5ورد

6Bا��ن ا�"�ري �& 6B / =�د��ه�ن ا �ان $����ن، ���وس، دار 6ش و ا��6��وان، را در�9ل

����E &� ن� �= C��<� 8. ه�. $� ا : $$ :

ا : B�ا$. N1����ن �. ا �ان ���C ا : B�ا$. ا �ان ���C، ا �ان C��+8؟

�� / �& ز�<�� .$ Cا د��! r 5�'�( ه�. ا : ��ه�ن :

Cداب ا��E ا : �78& در ،C7,زر M�= اي روان ،C�$ا�B ان�ا C7,زر

�B از ا : 5ب و ��9C7,اي زر ،M38

ا : $?/ از ��� 7<��. $� }�ه� ��ن روح زر,C7 در !�<. و ا}�Dر $CD و ,��� ���2� از

C �%9 �& 8<<� ه<'��& 8. =�د( $� �?���: ا)�اي . ����b C�6 ا�'�� ا �ان =� �ن �& =Z �د

را در )�ي " نا �ا"ا : ��� 6P>� .��>7م 2�و ا��2د ا�r $�د �( ,����@��ن )�ري $6د، 6E & 5��ن

�� �& د ���D� 6م و�P� :� 39.ا��م �9

)w ب )� & و�ان و ��ت ا ��B�ا$. ه�ي ��ا§:، $. �<6ان �DP� 2�از و �7�� t��C�6، در اد$

ا�� $� ا=�اي �07&، ,��6Iن $��7� از 5ن 6E .8 �ي ا : 2�از و �7�t $��� �د5ور )��'�از 40.دارد

ا1"��& 8. $� � دل ه� ا �ا�& را 85<�( از ا6�2س و ا��و( �C�P ازد�C ر�2. ا �ان �� و �DP� و

�>8 :

Page 59: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

59 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

اي ��ا§: از ,6 ا : ]1� B�اب

$� � ا �ا�& ز E C�+B�دد 5ب

.�6P>� ان«دا���ن�ران ا � �D� ��Bن » ر����B :�9������D از ��1 .$ &$��8 �

��م 5ن ��� 8. 41.ا����داV��K<.، وز � ا����NVت ��!�ا�K : ��(، $6د= : &§\L در��0 �. $� دوران

Cري دا��Eا & ر;���ه& ��ز�E C���$ ،Cا� &E�>%2ا�ان �� . ��روز ا R;ان $����ن، و�ا .

. ا�� ا : ه�. �07& را از ,�� ��8�& 8. $. ا��ر( ر;���( $. �78: او �8� $��. $6د�� ��ه���

�1)�ر، �07&، ا�0\$& ه��ا����& ���ن ا����داV��K<.، د 6ا�& ي $�<� =� . رژ � 2�ور ?�.

7,5�: ��اج، و ر;��Bن، ��د ���0ر ا �ان 6E ،)�> 5 �ي ا : وا1"�C ا�E C�� .8 C�ا & 5ن �[�

ا �ان 8. $� زر,E &�7�ي $. �<6ان �<[�ي ا���& از هC 6 ا �ا�& ,%�. �& 8�د ر 7. در اذه�ن

42.رو�<I%�ان ز��ن دا�C و ,<�D زا ��( C�6%9 ر;���( �6Nد

5 وز��ي و 87�د*�ا�5 در �'6( 5 ا��ا���5(+

C�?� .ده .��ش، دره��ن ه<'�م 8. ا�2�ي �8� $. ���6زي ����Bر C�6%9 $��. 1300در�

Cدا��ا�& را$. ��0& ا ��<0& وز �ي : $6د، ا�2�ي د '� �6داي ,+�د��6�� p>�8)1266-

�C ه� و5ر��ن ه�ي ا : ا�2� �"�). ش1357K�"2 .���6!&،�8ر]B &E��ده�ي ز�W, ري از��ف $�

�8�9.43 $� 2�ا <� ,+�د در ا �ان $6د

�6�0& را از ��درش، $& $& �B�� ا���5$�دي $. ارث $�د( $6د؛ از ز�& 62ق � .$ U7� ي�وز

و $<���'Zاري دو��: 44اK"�د( و $��6اد 8. $� ���6: �?���: ر��K. در د�2ع از 609ق زن ا �ا�&،

$& $& rN>, ���B �& . ��ج ا���0د $�B& از ���P2. �8ران ��( $6د��ر�. د�B�ا�. در ا �ان، 5

CIKو ا C2�E CB0& ا��6اCB و $�ادرش ,�ر �& زد و از ه��: رو ���<0& از �6)6ا�& $. ��6

C2� .C�6��<0& . =�ر وز �ي ا�2�ي در ,�Æ 1�اق $6د 8. =��ش ��� در)6ا�& $. 5ن =��

C2�Eا�دو را 2�و �<�& ه &$�b &0��6Xر را در 1�اق CB6�5 .��B و $� ا�NIKي ��6� :�B6ا� ،

0�� ا �ان �5<� ��� &NهZ� Í�N� r G�6, &$�b &0�,·6ري ��6�0& ا �ا�& را . ,·6ري ��6

C2�Eان $6د، �د�)��. ا �ا��ن $��0�وز �ي . ��� در C��B ��6 / و درو / �Bن، 8. %& از ��6

) ش1283(م �B1904�. 5�+� را ,�M 8�د، در��ل =u از ��7)�( $� %& از ا�2�ان رو�& 1�اق

CBدا�ر =�, :�Bت ه� $. �6ا�و در8<� C�6�ز��ن 68,�ه& ��� در �N�د $� . $. ا�+�: ا6Bت =

C2�E ار�6اه�ن 1B .Lو�در !� �7 )�� &�������وه�ي �� . .8 Ãا�N� زا��� �W�5�'�( در �

د � =�داCB و =u از =� �ن )<| )�D�& اول %& از ا��,�� ���� ه<� ��6�0& $6د $. 2�اE��2: ر

�. ��ل در =�ر u و دو ��ل در $�K: $. . $�اي �5<� ��ن $� ��6�b &0�$& ��زم ارو=� ��

�6�0& =�داCB و در ��ل � p�]�ش $. ا �ان $�زC7E $� ا : 5رزو 8. ��6�0& ا �ان را، $� 1302,

��ن در $�ر( �0/ ��6�0& در )��".،«=� . $�b �P� «� .645ل ��زد��

Page 60: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

60 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

وز �ي، ه���<� ,+�د�N�Lن د '�ي 6B .8ا���ر ,�6ل 2�ه<| ا �ان $� =� . ;6ا$G ��رن ارو=� &

�6ل ��زد�� G$6ا; :��6�0& ا �ا�& را ��� $� ا��س ه�� C6ا�B &� ،��6ر، . $6دP>� : اي ا�$

&0�ا �ا�&، $� و $. و w( $�اي ���& 8�دن ��6�0& ا �ا�&، �68�� ,� از �<�!� �Bم ه<� ��6

R1د( 8<� و در وا�I0& $. �8ر ر�2. $6د، ا���ه��ن ��6( اي 8. در ارو=� $�اي ���& 8�دن ��6

C� ،.از ه� ���D� ،ا�& 8<� و�0& ا ���ان ه�ي ر$R =�د( اي را $��2� <�، ه�ر�6�& را وارد ��6�

روش ���6ن ,�8�. در ا : �6رد، ��0 �. روش وز �ي $� 46.�6 �& را $. !6ر,& �<�P رواج ده�

C����ء ÆK�86E در ��8ب 6Bد ,�C �<6ان. K�B& از �2 �( �;Turkculugun Esaslari [ ا��س

&8�, C 60& [ ه��6�0& ��& 8. ر�'& از ,��ن b�$& دا��. $��� ��6� r ن� �اي 25�$

��& را $� ��6�0& در$�ري �����& ��)© دا���. ا�C ز �ا $. �P� او ��6�0& در$�ري �

��$C2�E &� . �� &�ا�0& ا �����& $6د، @. ,�9�ي از��6b 6�. وEف . �ر\B�$ ،�' از�6ي د

�6�b &0�$& را�8�9 $�د��'�( ه�ي ��6�0& ا �ا�& � &��� G$6ا; C6ا�B &� .8 ي�وز

$. ا���Nري، �� � $�6ان ÆK�86E ،�>8.47 ر$R =�د( را �[<�6& �& دا��C و 6Bا���ر Z9ف 5ن $6د

�0��6� .8 CIEا�E .N?� ا�& 5��ن�دم $�ور $6د�� و ه��� �ن ا �� .�8�, t�L48.�ا��ن ,+�د

ه<'��& 8. وز �ي $. ا �ان $�زC7E، ه�2/ ا : $6د8. $� �5<� 8�دن �6از���Eن و ��6�0& دا��ن

$. ه��: . ا �ا�& $� ,·6ري ��6�b &0�$& ز��<. را $�اي �56وري در��6�0& ا �ا�& 2�اه� 8<�

6!& ��6�0& د�C زد 8. در 5ن ,�� : 6P>�1303ر در ��ل ]B .ر��� r u��~, .$

در د � وز �ي $�0ي ��6�0& ا �ا�& ,<�D $����& . �6از��C� :�B6�5 �$ &E و �wIK6 ه��ا( $6د

ا�� =u از r :��ZE ��(، ه��7د ,: از %[� و ا��ي ��E�د ��ر�. او، 8. . ��ن 5ن ���� $6د

$� ا : ه�.، =u از 5ن 8. . �& دا���<�، ��ر�. را ,�M 8�د��درس ,·6ري ��6�0& را �\ل 5ور

,"�اد ��E�دان ,"��� د �( $. �9 2�8& ر���، وز �ي د��. ار��8�ي ا +�د 8�د ,� ��دم را $�

$. ا���0د وز �ي، ,� ز���& 8. �6از���Eن ,<�D در �B�. ه�ي ���I'�ن . ��6�0& )� � �5<� ��زد

CK 5��ن ه�¢<�ن 6Bار �& ���� و ه<���6�0& در )��". $. ��6�0& ه<���� & �& 8�د�� �<�

���$ p�ZEاري 8<��ت ه�ي ���6& . ا���Nر �� ��. 6Bد ��& ر�D�, اي�رو، وي $ :�ازه�

را ,~��u 8�د و ه����ن $. ,U 67 ��دم =�داCB 8. در ����ت 2�ا6B Cbد $. " 6�8ب �6ز %�ل"

��ري از رهN�ان . ��K: ه�ي ���6& ��6�6E &0ش ده<� ا�� �. در 6�Bت �B�. $�%. در�$

�>��6����& و 2�ه<'& $. 6�8ب وز �ي =� t�L49.,+�د )����وز �ي $����. ه�ي 1304از ,

.>�8<��ت 6Bد را ا)�ا 8�د و در ��: �9ل L& �?<�ا�& ه� & $. ,7� © ه�ف ه�ي 6Bد در ز�

CBدا�0& =�( و �NKس و 8�اوات وي ا!�ار دا�C 8. ا��Wي 8<��ت $� !6رت ا!\ح ��. ��6

��( ر�| و �$ .��7� K�>!& �6از��E& 8<<� و 6Bد او ��� $�$�,6ن 5ن ه�را رهN�ي �& 8�د, . .�IE .$

��$�اي ��دم ��دي ا �ان 8. $� 5داب و =� �( ه�ي b�6N� �>�5 &$د��، 8<��ت ه�ي «: 6Bش ;�

E &� . �� � 6د، @. در5ن، �6اي 5ه<| ه� & 8. از رد�� &� t �b ي��7ن وز � ���C2، ه�. @

Cدا� &$�b ه� و =� �( ه�ي C>� 0& : از�,�ر (��6( ا)�اي $����.، رهN�ي ار��8�c5 ،ت ��6

�6�0& ا �ا�& در ا : 8<��ت ه� $6د� CK5 �D>,(ن�E��6از� t�8�, )�Bc�$ 50».، و

Page 61: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

61 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�6�0& ا �ا�& از ا����9ت ��& و ��D<& او ��@�7. �� :�B�� 6ل�& ,\ش وز �ي $�اي ��

C2�E . دوران .$ &�� C 6ه ��%�6�� ���ن �56وري در ��6�0& و ,�ه���'6�. 8. ا��ر( ��، �b5ز =

C7E &� از ر;� ��( $�ز /��6�b &0�C�?� &$ در ��ا8� ���P& =� �ار �� و . =� ��J~,

7�<. اي ���P& دا��<� -�6K�c�� ،ر �"�ز و وز �ي-=�7'���ن ,+�د ��6�0& ا �ا�& �. ه�'& =

�D: =�����. و "��ود"دوران =u از)<|، ه�� =� �( اي $��7�از در� /N>( ن��� ��6�6E �ي =

�6�0& ��د�& �6Nد�.

�6ود �5� و �H'زش ��'�5

���ZهN& $. �8ر$�د( �& b و ه� &NهZ� اي 5وازه�ي�از ا�\م ه� $ /�واژ( ��ود، در دوران =

��.51

NهZ� وده�ي�ن �6زده� ا : واژ( $. ��1�Bدان دراوا�E�� .$ &����,و�6ن ه�ي =���� .8��� &

}�ه�ا �?���: ��ا <�( ��ود در ا �ان �"�!� !�دق �Bن 52.ا �ا�& 6Bد�& �B6�5<� اL\ق ��

را، $. �<��CN " ��ود�b"ش، V1". اي $. ��م 1287$6د( ا�C 8. در��ل53اد t اrK���K ا���ي

CB�� ،)�� &������. $. ��N�$.54 Pران �+�u $. 2���ن �N� ود�ز �8ر ��b5 ر�� 8. در &� �

�� $6د( >],55 C�2. ا�� p0��� \��8 &�%� � ر�, .$ &Kي $. ��م . و�ن ا : دو ������ p=

$6د8. ه� ,[<�� �& ��CB و ه� ��ود، ه� �"� �& ) ش1275-1356(������& ا���)�ه�

CB�� &� |>و ه� 5ه CIE . |>(ان در�6اري ا B )�7ه�� �$ ��)�D�& اول ا���)�ه� �

E�ا C2� &�� &7 ا�� $�B\ف ��رف و �07& ه6ادارر;���( $6د، $. �<�!t اداري ر��� و 56

K��.57<��. =�رس را �<�7� 8�د

در�8�� -E��E .@( ��7�& ازرد � دارد-ر �� ��ود ه���<� ��رش �b &��P�$& ا�C و5ه<| 5ن

&$�b &0���ر�. و 9�2. دارد و در 5ن �U7 $. ا�"�ر ��ود ر�| ا�2?�ر $. وL:، ا���ن، . ��6

در 25� �ن ��ود، $�B\ف ,[<��، . ,�ر £ 678ر، =�@�، ��ز��: و ��Pم =�د��ه& �6ج �& ز��

اt�b ����، 5ه<| ��ز و 6Bا�<�( %& ���c6�"� .@ ،C 5ه<| 5ن را �8& �& ��زد 8. �5<�

�[6ل ه�%�ري $� ��6�b &0�$& ا�C، �"� 5ن را �8& د '� �& ��ا � و ا)�اي 5ن � ���

Cن ا��E�>�6اB &وه�E .

%& . CK�9 ��رش $. اK���9& ���& از ه� 1�ا�& ��6�0& ��رن $� ,"����ت ���P& در ا �ان $6د

�p ��ن از ��ارس ��6�0& دو�K& ا : $6د E�� .8�دان ��ر�& را $�اي ]��K�2رغ ا G ا�از �

�� رهN�ي و ا)P>, از u= ر�. $��ز�� و�� r د��. �6ز����'$ )�D� .$ ��از 5ن 58.�اي 5ن را �

ز��ن ,�8<6ن، و $. و w( در ��ل ه�ي =u از ا�0\ب ا�\�&، ���B: ��ود در ا �ان روا)& $&

Cا� )�� p �N, &�ا�0& ا �ه�. ��6�0& دا��ن ,+�د t�L . وI1. دا��. و $. 6E�. اي ��6

Ãدش، روح ا�E�� ي و�ز، وز �ر �"c�� .��( از �� �B�� .$ ،&0K�B: ��ود د�C زد( ا �ا�& �

. ا��

Page 62: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

62 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�$ ،��وز �ي، E�@. و)6دش $� �6ر �C� و وL: در �5�?�. $6د و ز���& را در C��B ار,/ ZEرا�

C��س �& دا�N�1ا t��>� .,�E و 5ن را Cدا� r د��5<�§& � &$�b &0�در r از . ��6

8. ��6�0& در ا �1304?<�ا�& ه� / 8. در ��ل CIE د�اد 8�ا cي وا�ان $����ن ه<�

دو �C ��ل C�6%9 ا��اب $6د 8. 2�ه<| ا �ان �K�9& ا�K�"I& «���د( �& ��( و ,<u= �D از

��7�ي د � و $ t� �C2، و =u از 5ن ��� $� ه+6م ,��8ن و �c6dن و ,��6ر �ن 2�ه<| ا �ان �5

دE& 2�ه<'& او�"��0 $6د8. ��6�0& �& ,6ا�� داروي ��I $?/ ا : ا�2� 59».���ون ,� ��

�V& $�ون ��6�0& $. �� �& $�د�� و ه��: �& ,6ا�� �tN «�6د @.، �tK�b ا �ا���ن در �

���$ )�� ."��( &E6د�B.«60

وز �ي �& 6Bا�C )��". ا �ا�& را از CK�9 ا�2�دE& �<�& 5ن $��ون 5ورد و $. ه��: �<6Pر

�6�0& �6 : را ���p ارزش ه�ي ��CN ا)����& ��زد ز��, �� �ا $?7& ���( از �68

C��ه�2& ��ر�� �& دا :��6�0& �<�& را $�اي @<�

. .�� &0�ا�� . �"�6ب ا�C و )6اب ا�9��)�ت ��را ��& ده�. . . !<� { R� I. �� و �?[�6� �!6

�� &0��6�C و . . . ��6N�B� <. ا �C از ا����9ت ا�K ا�'��، از L�B�( ه�ي درد و ر�� و �

�� ه+6مJ~, از ،C��6%�. ه�ي =& در =& 6Lا � و79&، از 5ه<| ه�ي �6E6اري و ,"� . داري �

5وازه�ي �7�وع �� 5ن ه�§& $6د( ا�C 8. رو;. 6Bان ه� و ,"� . 6Bان ه� $�اي $�5وردن ��K. و

�� را دا��. $. ,�ر � 8\���7E r. و ��0$& J~, : 5ه<'& 8. ا �د( ا�� و ه��8ر �& $ .$ rا�

pd� ود، ��زه� ��<6ع و�V6ر�I>� و C�= 0& دان $6دن��6� ��در �p$�0 ا : . . . �?

�/ ا61 � و��<"��: $. و)6د � uK�+6ي در�E )ز�6ا�& و هD� &0��6� r �E .96� &0��6�

�6�K62 &0%�6ر، "<& ,[<�� ه�ي ). ���<� ��6�0& ز��ن زوال ا�X�ا6Lره�ي روم. . . (�& ��5�

�. ا2�اد ��د( $�ذو �1 p!�9 .8 � 6اL &����7� از��6�L &0�زدوم "<& �$ &��B ،Cق ا�

6D�.61ا�& اه��C و ارزش دارد و ا <�Dرا $� � $. دC1 $� ا�"�رش )�R 5وري 8�د

:�B�� .$ د، وي�ل �<�& �& ��Z�N� ن 5ور و�0& 9�$�اي E� � از 5ن @. وز �ي ��6

& و��D<& را $. ��وده� & د�C زد 8. ا���وار $6د ��د و روح =�ور $��<� و 5ر��ن ه�ي ��

r@68رگ و�م ه�ي $�E�$ /�$��8 .8 C�( )�D$ & از�� . ه� ��7��<6��( ا�0K 8<<� ودر ا : را( $

p!�9 &L�N,ار &$�b &�60& ��& و ه�ر���6� :�$ .+�0& 8\��r ��ز�Eر$��<� ,�در����6�

�& وز �ي !�اي ز � و ,6د��6B &bا�<��Eن ��د ��6�0& �<�& ا �ان را ز���. 6�.62د

و از ه��: رو $�اي �K�9 .%�5& ��دا�. $. ��6�0& ا �ا�& ده� در8<��ت ه� & 8. ا)�ا ��63�د،

وز �ي . �& 8�د $�B& از ��وده� و 5ه<| ه� & را�B�� .8. $6د $� !�اي $� 6Bد �& 6Bا��

ه�¢<�: از $�B& از دو���ن اد 6B tد، از )��. د��&، ده?�ا، ر��� ���&، 2�وزا�I� و ,0&

��ه�ي زاد(، N", ه<| واژ( ه� و�6ر ,�و : 2P>� .$ .8 & �N ه�ي ز�د 8. $. �85د�& ه<�د�6ت 8

����6�X$ ،ا��. $6دZE ن��$. �IE. اي ه��: �85د�& ���0. و �<| $<�ي . ��6�0& ا �ا�& $<

2.64�ه<'���ن ا �ان ��

Page 63: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

63 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

8 �I 0& ا��6� .>�در��ل . <�وز �ي $. زودي ,6ا��J�� /0� C�ي در $����. ه�ي دوCK در ز�

1304 ��J~, C�، ر§�u ا6Kزراء وC1، ر;��Bن، 8. در %& از8<��ت ه�ي او 6W9ر ��2. $6د، @<�ن ,

از . $����. 1�ار E�C2 8. از وز �ي 6Bا�L �, C�9& در $�ر( ��6�0& 678ر $. دوCK ارا§. 8<�

)���+>E &�K. ��ارس دو����0& در $��6د، )��. =��D>7ده�ي وز �ي ا : $6د8. درس ��6

���6ز�� $ &E�>�6اBو &E��ور�'�( ه� درس �6از�& ��ا��<�8. (68د�8ن =�����=�5��ن � ،.@

، ���رت ا=�ا $<� E�دد، و ��$�زان $+�ي ��رش ه�ي b�$& )��ن 5��ن �?�V� "�>8 CIK�ب"$�

���6ز��$ &>Lوده�ي و�0/ ار,/ در . �� �ر د '�$ t���D>7د B5� ���& �� و $. ا : ,�,= �D>,

�6�0& $6د �6�.65�0& در ا �ان ��� �ن E�د � ,�6ل� ����رف . ���9. $"�ي در $����. وز �ي ,"�

��ن �����& =��D>7د 8�د( $6دKc6ي دارا'Kا �0& را $�. pN1 از او ,~��r u ه<����ن ��& ��6

�6�0& در ا �ان را ار,/ $<��د ��Dد� &�Kر�. دو�� :�ش $?/ 1297در ��ل . ا�� �?��

�6�0& دا�C2�E م�� r و ��ر�. �6ز �� p0��� 6ن>IKز . را�b5 ا!�& ا : ��ر�. در C�K6·��

��ن $6د��P� .$ &0��6� ��ا�� =u از @<�ي را$V. $� ار,/ $� �( �� و ا : ��ر�. $. �<6ان . ,"�

�: ه<����ن ��6�0& در ا �ان $. ��=���& 6Bد وز �ي ��وع $. �8ر 8�د��?� .

�6�E�� &0�د� &K�� ن����ه< C1308در ��ل (ان ز �دي ��ا� ��7�$ �I� pD@ اد 5��ن از�",

و از ه��: رو، $�B\ف 5�¢. در �6رد E<+���ن ��6�0& در $����. ��ارس دو�K& روي داد، $� ) �6Nد

�: ��ر�. اي 8. دا�/ 6�5زا�/ ��ود 6Bا���� ��ر�. . �?�CIK )�ي رو$�و ��7��?�

�) اNK�ز $"�ي(�5� %� & ��� u�& اش، د�8� ���p§6 )�دن، از ا�"�ر �2ر�& و 5ه<| $6د 8. ر§

�� ��ود �<��D$ t�( )��. $6دP>, اي�$ &���� &NهZ� ان 66.ه�ي�ا t�Lن ,+�د��2�ه<'

�� ���N& 8. ��ود6Bا�& در رو9�.، ا��NWط و u9 ه�%�ري دا�/ 6�5زان دا�C =& $�د( J~, .$

�. 8�د 6B .8ا��ن ��ود در ه�. ) |2�ه<(وزارت �"�رف 1300$6د�� واز ه��: رو در ��ل !6,

ا�� $. ��6N�8 Cد �"�� ��6�0& ا : $����. ,<�D در ���ر �8& از ��ارس $. . ��ارس را � �6د

���U0 ر�, .�9�67.�

�� ) �?N�ا�D�).>V��Kي �1& ه�ا C 1306در ��ل N, ورز � و در 5ن &� U7� &0��6� .$ .8

��8. از ه<����ن ��K& د �ن �& 8�د ���I. 1309 در ��ل 68.دا�C�?� .$ C وز �ي ر�

�6�0& در ��ارس . ��ود6Bا�& ��E�دان ��� ��وز �ي $� ا���Iد( از2�C! $�رد '� ��·�. ,"�

Cا�ZE ن����D>7دش را = Z�C2 و د��6ر داد 8. ��ارس ا$��ا & . دو�K& را$�او در�= .>V��Kا�N?�

�6�0& ر� ��، 1310در �D���( . ا در $����. 6Bد $'<+��<�$� ا���Iد( از ��E�دان ه<����ن ,"�

�6�0& در $�B& از ��ارس �b5ز �� و ,� � u 1312,�ر C2� �� 69.$. ��ارس ��ا�� 678ر ,"�

، "<& ه��ن ��K& 8. دوCK )7: ه�ي ه�ار( 2�دو�& را $�ZEار �& 8�د و 1313در ��ل

���� ا����9ت ��& $. اوج ,�ز( اي ر��D, اي�$ CKت دو�d��N, ي �+��6. اي از�6د، وز $ )

$. 6B .�IEد او، ه�ف ا!�& از ,"��� ا : 70.��وده�ي ��ارس را در )�و( اي �<�7� 8�د

�� �6ا�L وL: دو����. ) 8. $��7���ن $� ا�"�ر 2�دو�& ���B. ��( $6د��(��وده� �D,

71.دا�/ 6�5زان و ,t ZD اB\ق ���6& $6د

Page 64: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

64 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�� ه�ي دوران =�/ از 5ن ,�Iو,& ا���& 1310و �1300��6اي ��وده�ي ده. ه�ي >], �$

C6)6د . دا�� R;و .$ CN�� روز $6د�� و در �+�6ع &����� ه� $��7� در $�ر( رو �اده�ي �>],

��وده� $��%u در ��� / ا �ان و دود��ن =6�Dي $6د�� و . و او;�ع 678ر د �ي ا���0دي دا��<�

�<& ;� �ZهN& دا��<� @<�ن 8. از ��وK © 6�, .$Cا��� : د ز � =

678ر �� 678ر ا �ان $6د

=�د�. ش 68رس و دارا $6د

:� :�§5 6, t9 اي ،:Lاي و

72دو��& ات 8�/ �: ود : �:

�� ا�"�ر وL<&، $� ا��ر( $. و;R ا�M�>I 678ر، $. ��� / ��ZE. $�����& ا �ان �& � \N1

�>�Bدا�ان ا 73.=�6ل او;�ع ا � : ا�� 7. را ا�0K �& 8�د�� 8. دوران ا�� ��وده�ي )� � در$�ر( ,

C�7. ا�E: $. 678ر $�ز �د &§\L . ا���0دي از ��ا2�ون $� ا :، در ا : ��وده� د '� $. ه

�: ��ود pN1 از ا : دوران، . ا���Nاد $ &��6%9���6B &ر � 8. ا : 6Bد =� �( اي )� � $6د��?�

�& دوCK 5$�دي $»)6ا��ن ا �ان«$. ��م �8. ���زا ، u�+� د ا���2ح�'K�� :���?� CN��>� .

: ���B. $6د، $� ا : $�C ��وع �& ��

C��� 5زادي C$6�،:Lاي )6ا��ن و

C��� و��دي &��Bب و�Lو /� روز�

�: 5زادي، $�ا$�ي، $�ادري � د '� 5ر��ن ه�ي )�D�& $7�ي ��W� وده�ي دوران ر;� ��(، از�در�

C��0�� د '�ان(& $6دن و;R ا �ان �6;6ع ��وده�ي ا : دوران ��NB .K�ي ��و 74،)و $. ,�6 © ,

Cا� ،)�� �?� / ��� :

T2�9 ,6، ��ه<6�D= )�7ي

8���& ز او�� 61ي r�� C7=

��$�� )�"� �� ازد6K)�ن ز�

ز��( $�د ,� ا$� ��م =6�Dي

C?��"�� �?�CIK رو�9���ن را $� �& ا�'NL ان�وده� & در ��ارس ا �� :�در واR1، . 6�5زش @<

��ن ا �ان در tN� �1 �� 8. ا)�اي "�� ���0, R(�� ،دي�ي ��9§ � �%Kا�N� Ãا C 5 CIK�?�

ش، رهN� �ZهN& 8. در 1315ا�� =u از درC�ZE او، در ��ل . ا : $����. ,� �9ي $. ,"U 6 ا��2

&��]��� ا : ��وده 6I� �91316-17ذ و ا���Nر او $��� در !�<. �6Nد و در ���+. در ��ل ,�", �

�� .�2�E�� در ه�. ��ارس از . u 6د را $� ,�رB CIK�?� ن��$� B�وج ر;���( از ا �ان، رو�9�

Page 65: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

65 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�>�2�E�� 0& از��<& در . ��6�B Ãا C 5 ،)���;ي ر�I"از ا�� u= 6ان ���ل، �. ��ل>� .$

C�6� :��6�0& در ��ارس @<� �� : ر��K. �78 ا�c�ار 6Bد در $�ر( $����. ,"�

$ U7� 0& روح��� �& 8<� و �C��D و ��6K6, در ا���ن CI� ف\B 6ت را�& وD� زي و�

��د و $. �1�6ن ��ع 9�ام ا�C و ��N � در ��ارس )�ء =�وE�ام E &� دي را�و )6ان � C��+�

���$. . .75

�6�0&، ,+�د�N�Lن از %�6 $. ا����9ت � ��$�اي B<�& 8�دن �?�CIK ا �ا���ن �<�& $� ,"�

&� p�6, 5��ن &�� &���Kا :�روح اà . )��<� و از �6ي د '� $. �\M ه� و ارزش ه�ي $

.K�0� ان، در�0& در ا �0K�B&، از ��E�دان و ه�%�ران وز �ي، و %& از ,+�د�N�Lن L�از اول ��6

C�6� :� : اي 8. در �+�. ��ه��. وزارت 2�ه<| �<�7� �� @<

�� از د � �ZهB0& ,� دوران ا��6� ��N& �8ري �6�Zم �<��B. �& ��، ز �ا در 678ر�� ,"�

�6�0& را � �"�c6 ه�2& )�,�� b r�ا � )<�& و�6ق دادن )��". $. �6ي ا���Vط �

C1& ��ا�\B6د 8. . ا$ &"�NL��b & ت )�� $. !�ا���6�0& ا��اب $�وي ���6B pا��ن ا$�

ام ��دم �& اt�b از��ز t+9 و9�� �& C�ZE و,<�D $. ا���. رو�E &X�ي و ه�r 5$�و و ا�9�

8. ��6�0& ه��ن . ا�+���� و از ه��: رو $6د 8. ا�\م 5ن را �<R �& 8�د ��در دوران ه�ي $"� �

��ري از��دم ��"[t . ه�ف ه� را د��Nل �& 8�د ���� 5��ا 9�ام دا���<��$ ��9�& ا��وز �

&0���ن !�اي ��6>� �$ C��=�دم }�ه�از� &B�$& �6�� و�� �0& �9;�در)���ت ��6

6E�>�N$ ي 5ن ه�را�د ' u8 �E6ص ا]B .$ ��� �E &� و ����E &� 6د . ��7ن راB t�و $. ا : ,�,

. را از ا : Zbاي رو9& ���وم �& 8<<�

T9 0&، �د5ور�دره��: �0K�B ،.K�0&، $� ا��ر( $. �6ء ا���Iد( 0NL. �8�9. ا �ان از ��6

��& 8. �"<6ي 8. ���2 از ��6�0& �& $��� �& �6د و ,"��� 5ن راKدر ��ارس، $� �د5وري =<� د

$�ا��س 5ن �5� %� ��ن و ارو=�§��ن ��6�0& را در $����. ��ارس 6Bد E<+���( ا��، �6). �&

6B C 6ي ��r در �78 و ,�$�C ا��"�اده�ي ��6�� ،&0�E�م ���B: 68د�8ن، ,0: ���رد

��E�دان از را( ,�8�t ا�"�ر اB\1& و �6اه�ي ��6�u9 � �7, ،&0 وL: =���&، و �5<�

E�� :�B��.76�دان $� ��6�0& ��ز��<�7ن

�U ,�ر +& 5ن $� 8�/ ��( =���& $6دI�, م ر��& و��K��6�. ��ود��& دوران =6�Dي $�ز,�ب ���

، وزارت �Bر). ,�8�. از ����0ت 1313�8�. در ��ل ه<'�م 2�اه� 5وردن ����0ت �I� ر;���( $. ,

�>���I$ اي 5ن ه��ان را $�ود ��& ا �5ه<| � :�� �, C6ا�B &�ا�ان . ا �از اد$�ي ا �>@ &>,

&0��6� &K�� ن����ن دور( اول ه<\�]��Kود��& ,�ز( اي را8. داود �+�، %& از�2رغ ا�ا�"�ر�

�t و ���. ���B. $6د، ��ود( $6د��,�, �8�9 .�6اي �. $<� ا�"�ر ��ود را �& ,6ان 6E �ي رو9

C��ز �& �� در ��ح ��( $6د، $<� » ��ه<7. �� ز��( $�دا«$<� اول 8. $� 77.در ا : دوران دا�b5

C�� p�: در ا : ��ود از)��. @<�: �& ��5. دوم در $�ر�Eا�C =�@� و ��ا�+�م $<� �6م در ,+�

»��%��� رو�<�ل/ �� =��و ��IEر �%���/ از 8�دار �%�8�دار «ا�NK. $� �"�ر 78».ر7B<�( از =<�ار �

Page 66: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

66 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

،r��r، =<�ار ��r و ��IEر �� «C��ا�� 2�ا�6ش ��N � 8�د 8. در اذه�ن ���6& ا : . ا �ادي وارد �

��Nرت �د5ور د : زر,�7& ا�C و $<�$�ا : E<+���ن 5ن در ��ود ��& 678ري 8. د : ر��& 5ن

>Jا tهZ� ن ���: ا�\م و������� &E6ردB�� tN� C��ي ا�\م ��( ��& ,6ا�7� &

. �67د

در ,�8�.، ر;���( و 5,�,6رZ+� Mوب %� '� ���� 5ن @<�ن 8. ر;���( $�ز6B C7Eد را $. ا �ان

8�. $�D� �5<� �6د�, ��Bه�ي ا C2�7��� از . �t0 ا��اCB ,� $�6ا�� $� =� .�8�, &0��6�

��م"K��8 "�2. $6د� Z= ��J~, . 1930و 1920در ده. ه�ي ،ÆK�86E ��8�.، $� ا�DKم ازا2%�ر;�, CKدو ،

8�. را ��68ب 8<��0& �<�& ,��6�0& 1926از ه��: رو، در ��ل . �68�� ,�ه<� ��6� /?$

��ن $��. �� و در ��ل Kc1& دارا�0& و =?/ 5ن از راد 6 ��<6ع �1934��6� .�6E : اي ا�ا)

�t در �6ض، ��6�b &0� E.79�د �b�, M�, و 5ه<| ��زان C2�E ار�1 .�8�, CK6رد ,6). دو� &$

$. �<��CN ���2�ت ر��& ر;� ��( ��� ا=�ا§& $. ا�2?�ر . ���� $. �rN ارو=�§& ا=�ا $��ز��

، $� 6W9ر ر;���( در ا=�اي 5�%�را $�اي 1934دو��& ا �ان و ,�8�. ��Iرش داد( �� 8. در ��ل

:�Kاو): �B5 ا���5$�ر $) و }�ه .>�$6د و �6;6ع 5ن '��'& دو =�� " 2� �ون"��م ا : ا=�ا . . روي !

8. در ��ه<��. 2�دو�& $. ,�,�t $. -$. ا��"�ر( ر;���( و 5,�,6رM -2� �ون، ا �ج و ,6ر

2.80�����وا§& ا �ا���ن و ,6را���ن �& ر�<�

�1 .��� �I� 6Bد $. ,�8J~, C�, C?� .8 )���;ان، ر�ا .$ C7Eب در $�ز�����2. $6د، $�E ار

ا : 6E�. ���ب $� $����. �56وري وز �ي ��& 6Bا��، ز �ا ه�ف . $����. ه�ي ,+�د6B .��N�Lد ا2�ود

او در ز��<. ه<� ��6�0& ا �ان �. ا,?�ذ r =�ر@. ��6�b &0�$& 8. ا�DKم E��2: از ��6( ه� و

6 / 2�اه� 8�د و، }�ه�ا $� و�2دار در واR1، وز �ي د���و � cزم را $�اي اB�اج B. ;6ا$G 5ن $6د

$. ا�2?�ر ��1314��ن $. �~ن و �?[�C ه<��<�، از ا)�اي $����. ار��8� در;���2& 8. در ��ل

�"�D �6§� $. ا �ان $�=� ��( $6د �� $�ززدKو �I� . 8<�ري او از�ا �?� ر;���( د��6ر $�ه�{

, R�V� د�د و 2�0& را !�در 8��6� &K�� ن����ه< C�� ر� �E�$ ي را $. )�ي او�و )6ان , �81.

�p 8�د( $6د ]���ن، =����cر�"�ز، 8. در ��K5ن ,��$ :�� :����\b ي، ��ژور�وز :�7��(

� 6( )�D$ �=6( ���اول در ارو��6�0& از�� ���6�0& ا �ا�& 82,[��� E�C2 $�اي ,"�� u و ,�ر

ه� & 8. درا : �6رد از او �& �� در�K�0. وي در =��£ $. ا���0د. را %��( از $����. ه� Z9ف 8<�

����"[t 8. از��6�NB &��� &0�دارد «: �<�7� 8�د �C�6 1318اي 8. در ��ل b �?��ه

,[� U �& 8<� و u9 �& ��� �8. ,�رو ,<rN و��8�¢. ه���6Vر 8. ��� $. =�ي راه¥ه: ��&

. د( ا���د ارو=� & $�اي وي $� ا��ر( $. ا : 8» .ر�� �1رت $�ا$�ي $� ��6�b &0�$& را ��ارد

�6�0& ا��?�ام ��( ا�� ,~8�� 8�د 8. � &K�� ن����0& در ه<��6� ��$� � در ,+� � «,"�

�, ���6�6B &0د �6%$�� 5ن را $� ا��س ���& �� .8� ���rK �����. ا,?�ذ 8�د( ا�� 1�ار ده�

. �� � �·6ن ��& �� از CK�9 د�K�دE& و=�6��E& 8. 1�ن ه� $. 6Bد E��2. �+�ت �$� و $. =�

���$.«83

Page 67: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

67 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�/ �6Nد��$ &��ه�ف وز �ي از . در )�R �6از���Eن و ��6�0& دا��ن ا �ان، وز �ي و �� �ا�/ ا�1

�b5ز 8�د( $6د ��E�دن 78/ ��6�0& در ���ن ��دم $1304�ZEاري 8<��ت ه� & 8. از ��ل

<�D $�اي !26��ن ا)�ا�& $6د ز �ا ه���'6�. 8. ا��ر( �� 8<��ت ه�ي ���6& ا�+�: ا6Bت ,

�6�0& �<�& را 8. در )��". ا �ا�& از . ��� C�K6N0� ي $6د�وز �P� �� .8 &0�ا�� 5ن ��6

C$�ز ر 7. دوا��( $6د، ��ا��د . U7� .$ �D>, ي�ت ه�ي وز �8<� :�از ه��: رو، ����"

��ن ��d. ,�ر ,<�Dي او �9;� $. ,��p $����. ه�ي 8<��,/ $6د��>� .�D, در از �D>, ،.��ZE ان

��ظ 2�ه<'& =�7��2. ,� ازد '� ا���ن ه� $6د، از �8ره�ي وز �ي ا���N0ل ��K ن، 8. از\�E . او در

&K��و $<�ر ا C6ي(ر��D= ( r u��~, .$ p�8<��ت ه� & ا)�ا 8�د و $. در6Bا�C ��دم �

��§�X� ي�زد 8. د C0& د���� و. ��ر�. ��6J~, از �6ا��& 8. از �ي %& د '�وز t�%� C�اه�

�6�0& �<�& ا �ان دره<����ن $6د ز �ا 5��ن $� �C و � ��6B C��8دداري وي از ا��?�ام ا��,

ا : 6Bد �8ورت و )�ا§& ���ن �<E C�ا �ن و . �P� . ه�ي ��6�b &0�$& �5<� & ��ا��<�

�N�1س $& 1�� ,+�د�N�Lن را دا�: زد، 5ن ه� در�C ه<'��& 8. ا : دو E�و( �& ,6ا���<����. ا

�>>8 &���� r �7, & �=0& ارو�B[��6& 8. $����. ه�ي وز �ي $�اي ���6ل 84.و ��ط ��6

�6�0& ا �ا�& $�ا�'�?C در �K�0. اي 8. ��رف $� �<6ان � :�B��»:� د �5%�ر » 6�2اي�8 �7�>�

Cز �& 8<� 8. . ا��b5 .�%� : را $� ا .K�0� رف��»� ،C��$& و ��6��Ø?7� &0 و �"�ف �61

Cروح ��& ا� ��D�. « Cن 5ور ا��ان 9�0& ا �او ;�: رد اد��ي وز �ي �N<& $� ا : �6� .8

�� $. ز$�ن «�& 6E � $� 2�ض =Z ��2: ا : اد�� �d, &��� r ز$�ن C��ه���6Vري 8. ��%: �

C���� =Z � و �?�6ط ���& ��d, ��� &��� r &0� در =� �ن �K�0.، ��رف» .ا)<N& �6د ��6

� 6E &� و �N�L &� /K�@ .$ ي را�وز :

��7� از ه� @��ي $. ��6�0& ا �ان �\�1<�م و �P� U9رت در 5ن دارم و ا : U9 را ,� ز��( $ :�

�>8 t�� :� �1رت ��ارد از u8 ���P� $. ا : ��6B .0$اه/ �& 8<� � !�ف ارو=�§& � . ام ه

ا �ا�& �6 �

. . . .D�+� ا�اي 5ن ه� & 8. ��اي 5ن )6ان ه�ي ���9& از $�ا��� در ا : 2: �& دا�<� و از $ �

6B .8ن ا �ا��C در ��وق 5ن ه� دوران دارد و =��و ا����9ت $& c5 / �: ه��<� و �& دا�<�

G02 �\�1<�ي �: $. رو9��ت ��& ��ا وادار $. �'�رش ا : �6Vر 8�د( ا�C $. 6�2اي 6Bد 9�ام

� 6E &د( و��د( $. : "8�او @6 ��$�� 85."6�2اي �: ���ز 8<

�5�� و ��$�د$�را�. ��رف 5زادي 6Bا( و �7�وZ'$ .8 t�L .Lر �، ه�¢%u ��& " 6�2اي"ازا : �%�,

,6ا�� �<%� ��D: دو��&، �9<<�C و!\$C اB\1& وز �ي �6د، وK& $�ا : وا1"�C ه� ��&

��6�0& $� 2�ه<| ��6� :�B�� &د��اي ��8. �68/ او $ ��0& �<�& ا �ان ,6ان @�6= �7

$� ا : ه�.، د : ����ي . $�'��. ,� از 5ن $6د 8. $�6ا�� ا�8� C ��دم را در ا : ز��<. $. را( 5ورد

دوران ر;���( $���6�0& ا �ا�& اJ�ي �6�Vب ZEا�C ز �ا د��%� 5ن را$. ��!. ���6&

��78�$ .

Page 68: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

68 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�6�1318در ��ل � p��8 فZ9 5ن ���� 8. ز��ن�$ CKه<'& دو����0ت 2� ، )��0& ا �ا�& 2�ار�

Cورش ا2%�ر"$?7& از . ا��0&، $. " ��ز��ن =��6� p8 )6د ادار$ )�� u�8. در ا : ��ل ,~�

��ن، $6د��$ :�� :����\b C�� ر . C9ا�او ه�ف از ا +�د ا : ادار( $. ! C�� در 9%� ا$\غ ر

8. ��6�0«: رو�: ��( $6د Cت ه�� 6�& ا : ادار( �6}� ا��W��& 678ر را $. 2���ن ا��

�� ده� و ��6�0& )� �ي را $� ا��س ا!6ل و 61ا�� �Eم ��6�b &0�$& ا +�د 8<��d,.«86

&� �%9 CKدو ��ه���'N1 .8 .�6\ د��6ر =�6��ن �NKس $. �b rN�$& !�در ��( $6د، ا8<6ن �

ا : �56وري در��6�0& را $� � $?7& . 8�د 8. ا �ا���ن ���6B .0د را در ��6�0& �6ض 8<<�

cC��ن دا��$�b )6�ا�� د �ي از ا : ,\ش rI> .87 از $����. ر;���( $�اي ��+�د8�دن ا �ان $. �

0�: ا �ان را ا��dل 8�د�� و $�ر I�� .8 6د$ .��Z'� &0��0. در ��6�� ���d, .$ ن��$�اي ا)�Nر ا �ا�

67E 6نE��6E ا / ه�ي�E �$ ،678ر C����6�0& ا �ان، ه���<� ��!. �� .>�د( د '� !

�  ا�C 2�ا�6ش 88.��$ p$�1 ي�ه< �P� دوران ر;���( از &§��0�$�ا : 8. ����C ه�ي ��6

��N � 8�د 8. د : ����ي دوران او $� ��6�0& ا �ا�& اJ�ي �6�Vب ZEا�C ز �ا $. ه� �9ل 5ن را

��78�$ &�6�� .!�� .$ .

#V6 �8)��

( �$ &$�b &0��ي ��6�0& $�6& $. =� �ن =u از B�وج ر;���(، �68/ $�اي ��7��ن ��6

ه<� . ر��� و از 5ن =u، ,� ا�0\ب ا�\�&، ا �ان ��!. ه�� ��& ا�6اع ��6�E &0�د �

��، 8. وز �ي $. �%6ه/ 5ن $����B. $6د، ز��( ���� و $. و w( در ده. � &�>� &0�ش، �6�1350

$1347��7� $. ه� C��8� TI9 و ا���. ��6�0& ا �ان 8. در ��ل ،�� u����ي ,�ز( ,~�

C2� . را ��در ه��: دوران، ,�ا�.، 8. در 5ن ���� و 5ه<| ��ز و 6Bا�<�( %& ���C، )�ي ,[<

C2�E . ان�0& ا �ا�� ,[<�� ه�ي �1 �&، از 5ن )��. ,[<�� ه�ي ��رف، در �+��6. ه<� ��6

�� ه6ادارا�. ه�¢<�ن $�)�ي ����( ا��� &0�. & دارددر ا : ���ن، �rN اL�0�K& وز �ي در ��6

��d,& و ا �§6K6ژ �P� rم )� � E�د � و از �N, اره�ي�از ا�0\ب ا�\�& %& از ا$ u= ����ود �

&NهZ� وده�ي�اداري، ��ش 5ن $� �96. ه�ي �<�& ا �م ������& )�6Dري ا�\�& زاد( -�5�

�6�0& �+�ز در 678ر $6د ��1360 8. در ���. �?�C ده. � �D>, .6�ن $. ا��اع ا��وز، ا �ا�

&0��6� .� C6ر ا�D7� &�� &0��6�0& ذوق و E�ا / دار��، ا�� 5�¢. $. �<6ان ��6�

Cا� &I �{ 6د���& وB �>ان $�%. ه��ن ه�ا &��اL�0�K& وز �ي ا�C و �. ��6�0& ه�ي �

. 8. از در$�ر ��ه�ن ��ZE. $. ارث $�)�ي ����(

�C 5زادي، وL: و �C� $6دLو�ه�ي دوران �7 ���� $� ه+6م ���وه�ي $�'��. و ا��dل ا. ,� ,[<

)�E و .�� ��� C�� ،���� .��'�ا �ان در )<| اول �6ا�L وL: =�����. ا �ا���ن ر�'& $

C2� :ز,�$& رو��$ ��ر;���( . �wاد=�����. E�C2؛ �6اIL& 8. در ,[<�� ه� و ��وده�ي ز��ن �

�C ار;& ا �ان و ,~��: ا��1���, C�N�, �$ .8 وار $6د��ار C�6%9 ��8�ي ا�%�ن د��N�د دو$�ر( ا�

�8�9�C ا �ان را �8ه/ ده� ا�� $� رو �اده�ي �D� 6ر U9 .$ ن�'��'�و ا��dل ا �ان ا : $1320

. ا���، د��%� $�اي ��,&، �0/ $�5ب ��

Page 69: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

69 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��ود را $� � ز$�ن ��6�0& دوران ��C>V ر;���( ���د، @.، ��ز��:، ,�ر £ و ا��0\ل ا �ان

�� ه�ي 89.دا�C و=�د��ه& =6�Dي و د���ورده�ي 5ن را �& ��6درا $�رگ �& >], p �N,

وL<& و 5زادا�'�را�. $. ��وده�ي ��& و ��( =�����. �"�ف C�6%9 ا��1ارE�اي ا �ان =u از

�� و ��ود را $� ���7�. ه�ي $�رز ,�6ل . )<| )�D�& اول ��� $6د>], &�6E�E، د�د ' :?� .$

6�� ���ن ��ود��& و6Bاري . ,RN 5ن، 6Bد�E5ه& ��& ا �ا���ن دا��2C�ه<| ����& و، $. �=

C2� .ادا� ��اي «درواR1، ا�"�ر �6D7ر,� : و ��6N$�� : ��ود، "<& . ��دم =u ازر;���( �

�DE�= ز�ان، اي ��ا�& $. »ا �D, د�8ن دار r وب ��ن�W� از �D�� ،ب\E pE :��9 .�B�� ،

در دوران =�د��ه& =6�Dي 6Bا��ن ��ود ا��س 90.$6د ��1323ل د�r C ��$�ز�5� %� & در

ا��، ��E�دان ��ر�. �. �& �B6�5<� @'6�. د��'�( . ,"����ت ��6�E�� &0�دان ��ر�. ��

CK5 :�B�5<� & �& ��2<� و �. �6ا C� �$ 6ر )�يL .$ .� ،�>ده ��ه�ي 6E��6Eن را از %� '� ,�

�>�2�E &� 0& را �د�1�C ه<�ي ��E�دان =�ورش ه�ف ا. ��6\B 6د 8. ذوق وN� : ا &���

�$�، 5ن ه� G02، ه�[�ا، ��وده� & را �& 6Bا���� �D�5 .$ .8 درس و= :L���CB6�5 &� & و

ا : 6E�. ا����9ت ��& از وا$��'& $. M�B و . $. �2ا�8ري در را( ا �ان ,67 �70ن �& 8�د

�� 2�دو $�ا$�ي �D�و��ان 6Bن �� . �& E�C2 و �. از �E5ه& $. 609ق وK�%, . دل ،R1در وا

�D1 .$ �9 &$ &K6d7�����ن و ا��2�. ه�ي ,�ر ?&، ���%��N & در$�ا$� ,<6ع �wادي و ز$��& و $&

8. ه<6ز ر��2ر و ��IEر $?7& $�رگ از �?N'�ن -,D(6& و $& �<� �& ��C�� .$ CN ه�ي ه��� .

�ورد 5ن ��Pم 6�5ز�& ا�C 8. 68د�8ن ا �ا�& د�� -و رو�<I%�ان ا �ا�& را ��7ن �& ز��

CB6���=u @. )�ي . را$�@<�: ارزش اCIK داد، ا�� $. 5��ن �"<�ي 5زادي، ��ارا و C�6%9 �1�6ن را �

.*�'�I& اE� در ا �ان ا��وز )��". ���& ,�K6ي @<�: 8<� و د�6ار دارد

------------------------------------------------------------------------------------

�Nدر �6ا� ،&$�D� |>�68. ه C5ن ا� &��، در 1997ا : �K�0. $�ا��س $�E�دان ��?. ا�'�

.�c�� u�ا�I>8*د�ارا§. 8 .��� . ا�+�: �K�V"�ت �Bور �

���':0 ه�:

ر د. $. �<6ان ���ل ,\وت 5ه<'�: 5 �ت 1�5ن، �اذان $�!�اي 6Bش، ���ع ,�0& ��& ��. 1<>

:$.. M. �6رد ,\وت 1�5ن ن

Lois Ibsen al-Faruqi, "The Cantillation of the Qur'an," Asian Music 19:l (Fall-Winter

1987); Hans Engel, Die Stellung des Musikers im arabisch-islamischen Raum, Bonn,

Verlag fur systematische Musikwissenschaft, 1987, pp54-57; and Henry George Farmer,

A History of Arabian Music to the XIIIth Century, London, Luzac and Co., 1973, pp. 33-

34.

:$.. M. در $�ر( 5 �ت 1�5�& 8. �6رد ا���Iد( �?��IKن ��6�0& ا�C ن. 2

Page 70: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

70 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Jean During, Musique et extase: L'audition mystique dans la tradition soufie, Paris, Abin

Michel, 1988, pp. 218-221.

3 .Cدا���. ا� &NهZ� .��B .$ p�. $. ا���0د !26��ن 1�5ن ���ع را و���. اي �<��t $�اي �

: $.. M. $�اي �E5ه& $��7� در ا : �6رد ن

Arthur Gribetz, "The Sama' Controversy: Sufi vs .Legalist," Studia Islamica, no.74

(1991); Seyyed Hossein Nasr, "The Influence of Sufism on Traditional Persian Music," in

Jacob Needleman, ed., The Sword of Gnosis, London, Arkana, 1986.

دو��"�& �Bن �"��اrK���K، �ددا�C ه� & از ز��B &E[6!& ��!�اM ..$ : ،)�� : �K. ن. 4

.D,1361 �! ،19-27�ان، �7� ,�ر £،

�91355�<"�& �\ح، ,�ر £ �6ز ��P� r& ا �ان، ,D�ان، ه<� و ��دم، : $.. M. ن. 5.

6 . :�Bز $. �6ا�b5 از /�$�اي $�B& از �6از���Eن !N>( &26. رو�9�& ���ع @<�ن 61ي $6د 8. =

�>�2�E &� 6;6د وB &0��� دا�C و از !26��ن . c5ت ��6N, 6ر�>� :�B6ر، 8. در �6اW9 ع���

دو �K�0. در$�ر( » ���2ن و ��6�0& ا �ا�&،«دار 6ش !6Iت، : $.. M. ن. C اD�K& $6د�"�

؛ و رو� ،&0K�B Ã�9�C�ZE 63، ص �6�1348�0& ا �ان، ,D�ان، ��ز��ن )7: ه<�،

.167، ص D, ،1334�ان، 2�دو�&، �6�1�0& ا �ان، ج

�اà ���26&، ��ح ز��M ..$ :N� :� &��E. از ���ن ���6. ه�ي 6E��6Eن در ,~ �� ا : �%�. ن. 7

�: 5ه<| . 390، ص 1، ج 1324 �,�ر £ ا)����& و اداري دور( �1)�ر .، ,D�ان، ���&، $ ��6�در$�ر( =

0& 8\��r ا �ا�& ن� : $.. M. ه�ي �ZهN& و ��6

Nelly Caron, "La musique shiite en Iran, "Encyclopedie des Musiques Sacrees, vol. I,

Paris, Editions Labergerie, 1968, pp .430-440.

��ازي در $�ب . 8� C!�2 ه�ي .Kا�& ر���0& ا ��<�7ء ا : روا C از =��ا / د��'�( ه�ي ��6

. M. $�اي �E5ه& $��7� در ا : $�ر( ن. ش �'���. ��(�6�1283�0& و �"� ا�C 8. در �9ود

��ن، $. اه���م ��& زر : �1: $.Kc6را���ازي، $� C!�2 ،&bو�ان، 2�D, ،�1354 �! ،26-29 ؛

: $.. M. $�اي r $�ر�& ���& از ا : )<N/ ا!\9& در ��6�0& ا �ا�& ن

Mohammad T. Massoudieh, "Tradition und Wandel in der persischen Musik des 19.

Jahrhunderts," in Robert Gunther, ed. ,Musikkulturen Asiens, Afrikas und Ozeaniens im

19. Jahrhundert, Regensburg ,Gustav Bosse Verlag,1973, pp. 81-84.

Page 71: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

71 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

، 1317روح اP� ،&0K�B Ã�ي $. ��6�D, ،&0�ان، �7� �M ..$ : ،6. $�اي ,7� © د��'�( ه� ن. 9

8���&، هCI د��'�( ��6�0& ا �ان، ,D�ان، 250-347!� �� : $.. M. ه�¢<�: ن. 1368؛ و �+

Khatschi Khatschi, Der Dastgah: Studien zur neuen persischen Musik, Regensburg,

Gustav Bosse Verlag, 1962; Jean During, La Musique iranienne: Tradition et evolution,

Paris, Editions Recherche sur les Civilisations, 1984; Bruno Nettl, The Radif of Persian

Music: Studies of Structure and Cultural Context, Champaign Ill., Elephant and Cat,

1987; and Hormoz Farhat, The Dastgah Concept in Persian Music, Cambride, Cambridge

University Press, 1990.

: $.. M. ن. 10

Jean During, Quelquechose se passe: Le sens de la tradition dans l'Orient musical, Paris,

Verdier, 1995, pp. 101-109.

: ؛ و ��� $.339، ص D, ،1369�ان، I"(4� �D�ي، ,�ر £ ا)����& ,D�ان در 1�ن ���ده�، ج. 11

Laurence D. Loeb, "The Jewish Musician and the Music of Fars, "Asian Music, 4 (1972),

p. 7.

.77، ص D�2�ي، ه��ن، ج . 12

. 94، ص ��1369رف 1�و <&، ���� ��& ا �ان، $. اه���م، ه�دي 1�و <&، ,D�ان، )6اد �ن، . 13

.8 �>8 &� p0� را C�ه��ن $�ز ���� �6ي / اE� در ��و�& وE� در��ا�C«��رف ا : $

C�\$�8. «��د�& �& 8 ����ه< � �N, � ان�D, و : دردر$�ر�ر 1��� C7'�ن ا�E�>�6اB ن و�E��6از�.

:$.. M. $�اي $�ر�& )��"& در ا : $�ر( ن .14

Engel, Die Stellung des Musikers.

�6�0& ا �ان ن. 15� �$ &$�b &0��6� ��J~, )در $�ر .M ..$ :ب�b .$ )�'� ،&7 ��ر;� درو�� :

�6�b &0�ب $� ��6�0& ا �ان، ,D�ان، � ��J~, در &��$1373 .$ �� : و �

Jean During, "Les musiques d'Iran et du Moyen-Orient face a l'acculturation

occidentale," in Yann Richard, ed., Entre l'Iran et l'Occident: Adaptation et assimilation

des idees et techniques occidentales en Iran, Paris, Editions de la Maison des Science de

l'Homme ,1989.

:$.. M. ن. 16

Page 72: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

72 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Scott Lloyd Marcus, "Arab Music Theory in the Modern Period," Ph. D. dissertation,

UCLA, 1989, p. 21.

: $.. M. ن. 17

Victor Advielle, La Musique chez les persans en 1885 ,Paris, chez l'auteur, 1885.

. | و ه<� ا �ان $6د�6( او، �D�داد =�N�D، $�)<�ق ��( و ��ل ه� وز � 2�ه<. 18

. 136-�135\ح، ,�ر £ �6ز ��P� r& ا �ان، !� . 19

20 . C�"� C0 �L���ه��ان و� &Kو وا )�� : �Kا�دا��د ��! ،.Kو�Kا��D{ :�+�ا : ا u���

:$.. M. $�اي �E5ه& $��7� درا : $�ر( ن. اD�K&، $6د

Encyclopaedia Iranica, s.v. "Anjoman-e Okowwat."

21 .K�B ج ،C�ZE�� ،&01 �! ،83-90 . :���?� &0�ا : 8. ��& ر�b �<�د رو�9���ن $� ��6

�� ��E�د( L 6 � & ازE 6د ��7نB �� ا�ا) &NهZ� :7( r اريZE�$ ت ���6& در روز�8<�

Cان ا��در ا &NهZ� ه�ي C����9.

:$.. M. در $�ر( ,[<�� ن. 22

Margaret Louise Caton, "The Classical Tasnif: A Genre of Persian Vocal Music," Ph. D.

dissertation, UCLA ,1983.

:$.. M. ه�¢<�: ن

Franciszek Machalski, La litterature de l'Iran contemporain, vol. 1, Wroclaw, Warszawa,

Krakow: Zaki ad Narodowy Imienia Ossolinskich Wydawnicto Polskiej Akademii Nauk,

1965, pp .70-72.

���� 8. ر 7. ,[<�� را در ا �ان =�/ از ا�\م $� � . 23E &� .+��� :�$�B& از ا : �%�. @<

C�(.

��ن �"� �2ر�& . 24� r د�6�� ��= &>8�8 &"�I� ��8$&(د�ر ) و ��J5 0& را در %& از�و ��6

Cا� )��8�8<&، ��6�"� &0�M ..$ :،. ن. 6Bد ����K�. $�ر� &"�I� ���� ،)�E5 ،ان�D,

ه� $. �"<�ي �"��IE: " ��ودن"ه��ن 6E�. 8. او ا��ر( �& 8<� در�2ر�& . 45، ص 1360

:$.. M. ه�¢<�: ن. ا�C و ه� 5واز 6Bا��ن

Page 73: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

73 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Ehsan Yarshater, "Affinities Between Persian Poetry and Music," in Peter J. Chelkowski,

ed., Studies in Art and Literature of the Near East in honor of Richard Ettinghausen, New

York, New York University Press,1974, pp. 62-67 .

25 .C6د(، ��5( ا�N� )��س �'�ر�، 8. در د���ز �Jدر ا �� :}�ه�ا $�B& از ا : ,[��

V. A. Zhukowskii, Obraztsy Persidskago Narodnago Tvorchestva, St. Petersburg,1902.

: $.. M. $�اي r ��6�. ن. 26

Sorour Soroudi, "Persian Poetry in Transition,1900-1925," Ph. D. dissertation, UCLA,

1972, pp.63-64.

.105-103و ��98رف 1�و <&، ���� ��& ا �ان، !� . 27

�6Nب ��!�ا�K : ��( ا�C. 331ه��ن، ص . 28� .$�E ن�B ي�N$ .$ در ا : $�ر( ن .ا��ر( او .M .

��اrK���K، �ددا�C ه�، ص : $."�88.

�� ه� ن. 29>], .�6E : ت ا�� :$.. M. $�اي �E5ه& از )�§

Caton, "The Classical Tasnif," pp .79-88.

R�V� �$ ه�ي ��رف ��$. اK���9& �<�7ء ا!�& " از 6Bن )6ا��ن وKc :L. د���(" %& از ,[<

. 2�ه<| ����& �"�!� ا �ان و ��Pم )�6Dري ا�\�& ا�C اه��C ���د : Kc pE. در

:$.. M. ن. 30

Soroudi, "Persian Poetry in Transition ,1900-1925, "p. 105.

��ي ,�ز( از ا : دE�6E�& ن�I, اي�$ .M ..$:

Afsaneh Najmabadi, "The Erotic Vatan [homeland] as Beloved and Mother: To Love, to

Possess, and to Protect," Comparative Studies in Society and History, 39:3 (July 1997.(

:$.. M. ن. 31

Edward G. Browne, The Press and Poetry of Modern Persia, reprint, Los Angeles, Kalimat

Press, 1983, pp. xvi-xvii.

Page 74: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

74 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

: $.. M. $�اي �E5ه& از ,"�ر � و ,�Iوت $�: ا : دو ن. 32

Leonard W. Doob, Patriotism and Nationalism: The Psychological Foundations, New

Haven, Yale University Press,1964, pp .4-9.

�D: دو��&"در ا : �6P>� ،.��6راز �)"patriotism ( د $. 678ر�1. و وا$��'& ا���9& 2\�

ا �§6K6ژي �"6Vف $. �8�9�C و '��'& ) 6B)nationalism / ا�C و �<6Pر از �E C��ا§&

��0�, �$ �E8. ا C����5�?�. �6د ر�| �wاد=���& " $�'��'�ن"����& و ه���N'& ز$��& و�61

��دE &� 6دB .$ . C�� دو��& دو :D���C و از ه��: رو �� .��'�cز�. ��D: دو��& �<�د $� $

C��6ان دا, &�� R�+KاÕ"��� ا & ��6& �6ء }: $. ا�� در ��. ه��� . را�E C"ان�د ' " �����

�� �& ا�+���� �� .ا��E .8 C( $. د��<& و ��

.335-��334رف 1�و <&، ���� ��& ا �ان، !� . 33

: $.. M. ن. 34

Touraj Atabaki, Azerbaijan: Ethnicity and Autonomy in Iran after the Second World War,

London, British Academic Press, 1993, pp .43-51.

: $.. M. $�اي ,[���� د '� در $�ر( 5ذر$� +�ن ن. ��427رف 1�و <&، ���� ��& ا �ان، ص . 35

.430-424و 390-389ه��ن، !�

����ن �X<��، @�7 ا��از ��6�0& ا �ان، ,D�ان، : $.. M. $�اي �E5ه& $��7�در$�ر( ��ر2:. 36

،p"7�1369 �! ،122-131.

��& و �+<6ن«�K& �07& از ��� / �6ز %�ل $. ا��9. 37K «�2. $6د�E م�DK8& ا�ن. , .M ..$ :

Soroudi, "Persian Poetry in Transition, "p.255.

��&، ,D�ان، $& ����، . 38����7��N8زاده"07&، $. اه���م ��& ا��81357���ت �[6ر � ،

.234ص

��ي در $�ر( ا : V1". ن. 39�I, اي�$ .M ..$:

La Litterature de l'Iran contemporain, vol. 2 ,Wroclaw, Warszawa, Krakow, Zaklad

Narodowy Imienia Ossoliskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1967, pp. 142-144.

and 150.

Page 75: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

75 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

:$.. M. ن. 40

Jerome W. Clinton, "The Madaen Qasida of Xaqani Sharvani, I," Edebiyat, 1,2 (1967)

and "The Madaen Qasida of Xaqani Sharvani ,II: Xaqani and al-Buhturi," Edebiayat, 2, 2

(1977.(

41 ..��B ،.>V��Kن ا����دا�B :�9���$�اي . 6D7�1348ر $. 6Bا$<��.، ,D�ان، 6DLري، : �

�� )�NK& از ا : اJ� ن�I, .M ..$:

Juan R. I. Cole, "Marking Boundaries, Marking Time: The Iranian Past and the

Construction of the Self by Qajar Thinkers, "Iranian Studies 29(1969), pp.46-53.

�r 1925$. ا : �%�. ��� $� � ا��ر( 8�د 8.، در ��ل (�, p!cا�& ا�ا �ه6,&، ���c ���0Kا$6ا ،

ز��ن ,�)�%���ن را $� B�8& و �ان ��0 �. 8�د( او;�ع 2�ه<|" ��اي ,��ن"در 1[��( اي $. ��م

: $.. M. ن. $6د

William L. Hanaway, "Farsi, the Vatan, and the Millat," in Edward Allworth, ed., The

Nationality Question in Soviet Central Asia, New York, Praeger, 1973, pp.148-149 .

:$.. M. ن. 42

Machalski, La Litterature, vol. 1; Mohammad Tavakoli-Targhi, "Refashioning Iran:

Language and Culture During the Constitutional Revolution," Iranian Studies, 23 (1990);

and Cole, "Marking Boundaries. ".

$.،. M. در $�ر( وز �ي ن. 43

Mojtaba Khoshzamir, "Ali Nai Vaziri and his Influence on Music and Music Education in

Iran" (Doctor of Education in Music Education Dissertation, University of Illiniois at

Urbana-Cahampaign ,1979.(

�6�0& ا �ان، ج : $.. M. $�اي �E5ه& از روز�Eر و �J5ر وز �ي ن� C�ZE�� ،&0K�B Ã2روح ا ،

1335: ��<�، ,D�ان، ا$.

��( $� ر��K. اي ;�زن ,�C �<6ان . 44+>� &?��= Cل ��م دا��(�Kا t �"� .8 .Kا : ر��

�9: )6ادي، �<�w( ���7& و : $.. M. $�اي �E5ه& $��7� از ا : دو اJ� ن. ,~د t اK<�6ان $6د

�: �%�ر6K، و �ا���ران، رو �رو & زن و ��د در�J5ر�1)�ر��و �"� t دور��K. ,~د t اK<�6ان: �

.1992اK�)�ل، $��دا، ��C8 ��8ب،

Page 76: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

76 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

: $.. M. ن. 45

Ella Zonis, "Classical Persian Music Today," in ehsan Yar-Shater, ed., Iran Faces the

Seventies, New York, Praeger, 1971, p .368.

:$.. M. $�اي �E5ه& از )<N. ه�ي 2<& �8ره�ي وز �ي ن. 46

Khoshzamir, "Ali Naqi Vaziri," pp .137-159.

: $.. M. $�اي �E5ه& از 5راء وز �ي در $�ر( اه��C� C در ��6�0& ن

Ali-Naqi Vaziri, "Notation: Means for the Preservation or Destruction of Music

Traditionally not Notated," in William K .Archer, ed., The Preservation of Traditional

Forms of the Learned Music of the Orient and Occident, Urbana, The University of

Illinois Press, 1964.

: $.. M. ن. 47

Zia Gokalp, The Principles of Turkism, trans .Robert Devereux, Leiden, E.J. Brill, 1968,

pp.98-99.

48 . C���. ه�ي دو678ر $� ��·�. ا!\ح ز$�ن ه� �6D7د ا�Cا : دو�E�'& در ��$ )6�6Bرد �

: $.. M. در ا : �6رد ن

John R. Perry, "Language Reform in Turkey and Iran," International Journal of Middle

East Studies, 17 (1985.(

�": از )��.. 49�� .>V��Kا t خ، اد�و ��ه��?�8 ،r��Kم ا�]�! ،��� r��Kا C86� ��&، ا�

��&، ��Nس ا�N1ل و ���� 9+�زيI� �� .��& اN8� ده?�ا، ر��� ���&، ��& د��&، �"

.M ..$ :Khoshzamir, "Ali Naqi Vaziri," pp. 120-121. ن. 50

در $�ر( . r��1333 �! ،74-75 ا7K"�ا $�Dر، �"� در ا �ان، ��D7 و ,D�ان، N�,6E�گ، . 51

: $.. 6B .Mا��ن ��وده�ي او��� ن

Helmut Humbach et al., The Gathas of Zarathushtra and the Other Old Avestan Texts,

Heidelberg, Carl Winter Universitatsverlag ,1991 ,pp.81-82.

Page 77: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

77 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��، ��1"6د ��6Kر و ا �ج ا�72ر، روزا�. L�B�ات ��: اV��K<.، ج. 52Lان، ا���D, ،1374 ص ،

377.

.M ..$ :Machalski, La Litterature, vol. 1, pp .53-54. ن. 53

.M ..$ :Soroudi, "Persian Poetry in Transition, "pp.218-219. ن. 54

�.(��وده�ي ��& ا��اب p. 17.ه��ن، . 55>Lو .�>bcا�. ه�ي ) ا�از , ������ در �b5ز 1�ن $�

.������).�N"� .�>bc�2<�) ا�E . �� .

56 .��� &E��د( اي از ز�اي 72�او ن$ . .M ..$ : ،ان�D, ،ه��( �������& ا���)�ه�، د 6ان ا��

.K��1333 �! ،4-19<��. =�رس

��& د1�U در$�ر( ا���)�ه� ن. 57������& �M ..$ : ،&0. $�اي ,+� . و ,� �;�������. ه� «�>Lو

�� ( �IE9'6، ���ر( » ،)2( �=92-98، !� )1974.

58 . ��( ،C�ZE�� ،&0K�B1 �! ،234-236.

�6�0& و !<"D, ،C�ان، $& ����، . 59� �K�� ي، در�0& وز >�، $. �p0 از 13، ص ��1304

Khoshzamir, "Ali Naqi Vaziri," p. 78.

p0� .$ ، :Khoshzamir, "Ali از27ص ) 1320( 7-6از �K�0. اي در �+�. ��6�0&، ���ر( . 60

Naqi Vaziri," p 79.

.859ص ) 1308( 9، ���ر( D�5�، ��ل »��& �0& وز �ي، ،��6�0& ا �ان،. 61

.933ه��ن، ص . 62

63 .Cا� .��� :$.. M. ن. ا : �6ع !�اي ز � از �7?[�ت ��6��B &0ور�

Engel, Die Stellung des Musikers, pp .286-287.

.M ..$ :Khoshzamir, "Ali Naqi Vaziri," p.98. ن. 64

.pp. 16-06ه��ن، . 65

:$.. M. ن. 66

Page 78: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

78 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Arthur C. Boyce, "Alborz College of Teheran and Dr. Samuel Martin Jordan Founder and

President," in Ali Pasha Saleh, ed. ,Cultural Ties Between Iran and the United States,

Tehran, n. p. , 1976 ,pp.199-200.

.M ..$:Khoshzamir, "Ali Naqi Vaziri," p. 47. ن. 67

. � ،&0K�1 �! ،51-55�C�ZE، ج B: و $.

ش، �?N�اV��K<. ��?. اي ازرد � ه�ي ��6�0& ا �ا�& را 1301و $1295�: ��ل ه�ي . 68

�� 8�دP>, .Cر�& ژر2& ا�+�م داد( ا��$ ��� &0�. او در$�ر( ��6ن ��( ه�ي ����. در $�ر( ��6

$�اي �E5ه& $��7� در $�ر( . �D�1317ي �1& ه�ا R�+� ،C اcدوار، ,D�ان، $& ����، : $.. M. ن

. �D�1349 �! ،373-374ي �1& ه�ا L�B ،C�ات و VB�ات، ,D�ان، ر�'�:، : $.. M. ا : اJ� ن

، � ،&0K�B2�C�ZE، ج : $.. M. $�اي �E5ه& $��7� در $�ر( �0/ ه�ا C در ا : ز��<. ن. 69

.Khoshzamir, "Ali Naqi Vaziri," p. 64: و $. 81-90!�

70 .N% ي�ا & وز �ر روزي $6د 8. ا=�P��ا�& �& ,6ان در ا�0& ا ��ر�IE. $6د �D$ �$ .8���ن ��6

��دE ار�ل 1�N0%�ه� �6رد ا�� �ن و �5��K5 اب در�D� =� . دا���ن ر��� و �در ا : $�ر( ن. $ .M .

.$ : ،&IVK �;��ر�در ����ر;� IVK&، ��8ب ��ل ���ا، وا�<'�:، » dK�ش از8+���وع ��،«�

.81، ص �1982��ا، ��8� ه<�ي

:$.. M. ن. 71

Khoshzamir, "Ali Naqi Vaziri," p.126.

در ��ر�. اي در 8���ن $. L�B� �X�د( $6د و در 1307=�رم ا�"�ر ا : ��ود را در ��ل . 72

.5ن ه�را $�اي �: ,%�ار 8�د 1375,�$���ن

��( ���9& $�<�ي ,�C �<6ان ��cر�. 73]1 ��$. �rN ) ���. $����ن(��. ���زا �B�15ن 8����& �

��8. در 5ن ��Xه��ن ا �ان " دوران L\§&"��ه<��. 2�دو�& �C�6 و در 5ن $. �9�ت �د5ور

��زا �B�15ن . ��دم ��ز��: ه�ي ه��� . را R�1 و R�1 �& 8�د��� �D>, .� .8 Cا : ا� tK�(

�© د�C ا��اN0, :���C ه�ي ا �ان ,�Wدي $K��6���ري از����ND%�$ &����8 ،ان�ن $. ا �'��'�زي $

از r �6، و,~ �� ,+�وز ا �ان $. ه��� '�ن در دوران $����ن، از �6ي د '�، ��& $�<<� و $� ا :

�� � =�<�: ا��رز 2�دو�& @�7 2�و �& $<��� 8.� C��8 ��,: دو�C و د��: $. 5ن / ه�5ن @

�>Nدوران $"�ي، ه���<� دوران. در� &>L)��. در ا�"�ر و�ن، ه�. ,� ه�ي $����$ & \L

��ي، در ا : �� .��'����1& ز����اران، و $K &$ ان، ,~�� از�ط ا �V���� / رز,E &�7�ي، ا�

�� $. @6B &� �7رد� )�� .M ..$ :Machalski, La Litterature, vol. 1, pp.33-40. ن. 1[

Page 79: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

79 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

74 .��¥���$ ��و : ا : �<�. �6ا�L ��& و���ID� &>D. در ا : ��وده� اt�b از ��م 5ن ه� �

از �6ي ادار( ��6�0& 678ر $�اي ا���Iد( در ��ارس و دا�/ �1318�وده� در ��8$& 8. در

C��5( ا� �� �اه�ي ����0,& �<�7�ي $6د��. ��ه�ي وز .�B�� .��( از �وده�ي ز �اي : "�

:Lان"، "و�ا M�B" ،"اد���$" ،"�( :�، "��رش ��ر�."، "��رش )<N/"، ،"��رش ا �ان"، "��ز�

اي "، "ا!�DIن"، "5ذر$� +�ن: "���B. ه�ي �N� &0K�Bرت $6د�� از". ورز�%�ران"، و "U7 ا �ان�"

از )��. ". وL:"و " ه<�"، "��� و 6Bر��� ��خ"، "��دي"،"دا��§�6 ,6ا��§&"، "=<��"�ي"، "ا �ان

در ��� / "، "=�@�"، "اي ��ز��: �:"، "5,/"، "ا���"، "��ود ��&"د '� ��وده� $� � از

، و "ه<��<�ان"، "��م ��r��" ،"�+%��" ،"r ا �ان"، "��ز��: دار 6ش"، "2�ه<|"، "�(�

��r .�B 5ه<'��ز ار�<&، رو$�E r� '6ر �ن، ,<�D " را��&"��ود . ��م $�د" دا��7�اه�ي �"��"

��وده�ي 6�5ز�'�( ه� $�اي دا�/ ��اي ����0,& و : $.. M. ن. ��ود در$�ر( r =� �( ��م $6د

��رم . D,1318�ان، وزارت 2�ه<|، ��ارس،�Bي 8. ��?. اي از ا : ��8ب را در ا�و ��8��B از

.ZEا���X� C'�ارم

�<&، �78 ا�c�ار، ,D�ان، د�2� �7� U�B، $& ,�ر £، ص . 75�B Ãاز ا�0\ب . 214روح ا u=

�<& �P� 6Bد را در$�ر( ��6�p �", &0 8�د�B Ãا C 5 ،&�\ا� .

76 .0K�B Ãود در د$���ن ه�،«&، روح ا�� ��452، !� 1313، 4,"��� و ,�$�C، ���ر( » ,"�-

.p0�452 61ل ���0�� در ص . 458

6�� ���ن ��وده�ي ��& �"�!� و ا �§6K6ژي ه�ي دو�K& ن. 77� : $.. M. $�اي $��& در $�ر( =

Joseph Zikmund II, "National Anthems as Political Symbols," The Australian Journal of

Politics and History, 15(December 1969.(

��ود ��& ا �ان «�9�<"�& �\ح، : $.. M. $�اي �E5ه& از )�§��,& در $�ر( ا : ��ود ��& ن. 78

�� $� ��ود . 90-88، !� 1353، 2�ورد : 12ه<� و ��دم، ���ر( » و @'6�'& ا$�اع 5ن،>�0 �. 8�

��د��& ,�8�. 5ن ز��ن 8. $� ا E &� ع =� �ن�]� : :»Cا� :� C��=ا�B دم�� U9 ن» .5زادي .

M ..$:

A. Fischer, "Die Nationalhymne der Kemalisten, "Der Islam, 13, 1923.

:$.. M. ن. 79

Martin Stokes, The Arabesk Debate: Music and Musicians in Modern Turkey, Oxford,

Clarendon Press, 1992, p36.

Page 80: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

80 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

L�2. ا : 8. ه<'�م �I� ر;���( $. ,�8�.، �N& 8. وي و 5,�,6ر�D>, .$ M & ��م �& 6Bرد��،

��ن ه<� ��6�0& ��<6ع ,�8�. ر�2<�>� .$ .�������Nن دوره��. در ا : $�ر( ن. ,<& @<� از اL�ا2

M ..$:

Hassan Arfa, Under Five Shahs, London, John Murray, 4691, p. 942.

:$.. M. ن. 80

Metin And, "Opera and Ballet in Modern Turkey," in Gunsel Renda and C. Max

Kortepeter, eds., The Transformation of Turkish Culture ,Princeton, The Kingston Press,

1986, p. 79

اي روم ا�C، در ا�"�ر ا : ا=�ا $. ��� �?<& از $�ادر �6م 8. ��� $��� ودر��ه<��. 2�����و.

)����ه<'��& 8. ر;���( $. ا �ان $�ز���B�� ،C7Eن $<�ي ا=�ا & در ,D�ان �b5ز �� ا�� $� . �

�1335�وع )<| )�D�& دوم �8ر ��,��م ���� و ا�%��& ه� 8. از 5ن $� )�ي ����( $6د در ��ل

�� )�� :$.. M. در ا : $�ر( ن. $68

Peter Avery, Modern Iran, London, Ernest Benn,1965, p. 287.

.، ,D�ان ��ا�+�م !��B t9�. ا=�ا ��c�, / �7E �$1340ر رود8& در ده.

.X�144-145<��، @�7 ا��از، !� . 81

�6�M ..$ :»،&0. ن. 82� &K�� ن����ورش، ���ر( » ه<�89-88، !� 1320، 6�511زش و =.

��ن، . 83��$ :�� :����\b»،0& 678ر��6� «�� ،&0�، �p0 ��( 1318، �1ر( �+�. ��6

.X�163-164<��، @�7 ا��از، !� : در

$�ون «����ر;� M ..$ : ،&IVK. $�اي ��6�. اي از ا���0ده� $� ��6( ه� و $����. ه�ي وز �ي ن. 84

dK�ش از 8+� ��وع «و » �<�CB از ��ZE. و �9ل 5 <�( ه�6ار( ��DN و ���6B :·�Vاه� $6د،

��ا در ������& IVK&، ��8ب ��ل» ��،�.

$�����& =�ر �ي، : ، �p0 ��( در1304,�� ���27ر( ��خ، » 6�2اي �:،«ا$6ا���0K ��رف، . 85

،&§�V� ،ان�D, ،�>$ CI311-307، !� 1350��ي ه.

، ��ل اول، 51وا، ���ر( » ��6�0& ا �ان در ��!. $�: ا�B»،&���K�و )"I�زاد(، : $.. M. ن. 86

6�5زش و =�ورش، » E�ارش ادار( ��6�0& 678ر،«: $.. M. ��ح و}�§� ا : ادار( ن. 1370

.86، ص )1310( ���11ر(

Page 81: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

81 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

: $.. M. ن. 87

Houchang E. Chehabi, "Staging the Emperor's New Clothes: Dress Codes and Nation-

Building under Reza Shah," Iranian Studies, no .26 )Summer-Fall 1993.(

�6�0& ا �ان در دوران ر;���( ن$�اي r $�ر�& در . 88� ���� ���d, ر�J5 )ر�$ .M . .��6� .$

&0��<0&، : %& از ���00ن L�از اول ا �ان در ز��<. ,�ر £ ��6����� �;���� ��در ���5�. «�

��,�ر £ �"�!� ا �ان، )�� ه��7، » ،1320�'�ه& $. ��6�0& ا �ان در pN1 و =u از �D� 6ر : =�§

.1374ه/ و �K�V"�ت 2�ه<'&، ,D�ان، ����. =wو

89 .CB�� ان�ا���2ح را( 5ه: ا Cا��Eر�ودي در $�ز، ��ر �"c�� ��= ،ن�V��Kا�ن 8. ��!�>@.

90 . ،M6 6ر� . 6، ص 621997ر . 24اL\��ت، �

"�)DE "0ر �2دق ه�ا��GH در

ا��ج ��رA� 56اد

».�W1 « C ر !�دق ه�ا�J5 در".�W1 ".�6E r &ت �2ر���از اد$��ت ا�genre ( C( � ژا�� در اد$

C��5ن دا �%�N� � �$ را C ت �2ر�& �& ,6ان 8.1. �?� !�دق ه�ا���. را در �<C اد$W1

0�W. ��ز . را $�ا$� 5ن ���د) parody(دا��C و در ا!V\ح اد$& b�$& =�رودي " �0�W."ه��ن �

داي 5ن را در �& 5ورد $. 1[� ه+6 � =�رودي =�داز �rN و ���ق r اJ� اد$& را ,�0�� �& 8<� � ا

0�� 5ن � ا��ر( $. ��?�E& و �6خ 6B &"NLدش��. �� .$ )�E� ��R+ ا�C 2.و ,?V·. و ,W1

و �P� )�E& ا�C 8. $���6& وزن ه��ا( ��( و 2�1�. ه�ي ����,t )�ي )�ي در��Nرات 5ن $. �8ر

�. ��6�. ه�. ر�2. ا�C؛ ه�@<� 8. ا : ���1( �8�C ��اردW1 در �8. $� �� C2�E اغ�6ان �, &� &§

p�� )�� .��6� ،رت�Nدر� &�">! ���. ,0� �».¢�6� T��p، $& هW1« ،» ط\�Bا .�W1

�. ��ق =�«، »�¢�6.W1 « واري«و�6پ �, .�W1.«

�. ه� ه+6 و ه+�ي ه�. ر�� و راه�D و �<��D و $�وره�§& ا�C 8. ه�ا C از W1 6ن�Wو� . ��

ر ��8ري و pW2 2�و�& �& �<6د، �D�5 $6ي ��دا�&، B�ا2.،

.�W1 .$ �D>, ،� د( ا�ود8��ا��ازw= �� .8�+�5وه/ 6Bدرا$. $�ر�& �J5ره�ا C در��0 اد$��ت �

���$ .�2�E ار�ت �6رد ا���0د 1�� . ه�§& �& =�داز � 8. در�D�5 اد$

Page 82: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

82 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Cار ا���ه: B\ق و ذ. �& دا��� 8. ه�ا C از 61ا�� اد$& �8�9 $� ذه: و ز$�ن اد �Nن �"�!�ش $

�6)6ي اوه�� ���1( و �1�6�& را $� ��& ,�$�، ,� 5ن )� 6�W� �D>, .� .8ن �"� و دا���ن و ر��ن

,�ر ?& و ��� 7<��. ه�ي 1�اردادي و ا����9,& �"�!�ان 6Bد راد�C �& ا��ازد، �9& ا�\ي

، در L"<. ���8ت را ه� در ده: V0�\� .$ &+8& ه� G�b �& �6 �� و 61ا�� د��6ر ز$�ن را ه�

��دE &� )� ، ��د��8ر �[ .P2���. �& 6E �. $. اد$�ي �W1 C��>! ©� :2�زاد در ,6;

$. و)6د ��5 $�ا��س ,"�Dي $6د 8. ��69م ه�ا C و $. ,RN او $<�( وغ وغ �6ه�ب �N%& 8. در

����ن �tK�V دا��$ )6��� دادن اد$��ت �2ر�& و ��d, اي�م 5ن $6د 8. . $�ح �����6�L : ا

�<��Eن N1\ از ه�. @��ه� & 8. در اد$��ت =�ر�& ��D و ا���& و ا!K6& ا�C اL\ع �6

��ا,& $. و)6د 5ورد � و . دا��. $��<��d, و ,"��ا در5ن ���2�E وض =�ر�& را�وزن ه�ي � �� \��

��ا,& �d, ه� .>�وزن ه� & 8. ,��9ي ه� $. �P� ��ه��ه<| $6د $. و)6د 5ورد � ,� �� � درا : ز�

�C 61ا�� 2�1�. را �& دا����� و $� ,6). $. 5ن و ,"��ا $"W& 61ا��: را . $. و)6د 5 �! �� .�NKا

�� داد � ,� L�ح ه+� & �6�d, . . .� �9ت ه� ,��9ي . =� � 5ور\V!و ���8ت و ا ��در �"<& و ��Iه

�� $� ا���Iد( از $�ون 5�%. �"<& را 2�ا�6ش 8<�� $�B\ف ���1( ,� �9ي 5زادي p§�1 �� � ,� $�6ا�

�� 3.ا : �6ع 5زادي ه� �tK�V ا���& و 09�0& را $��ن 8<

�8ر ه+6 ه�ا C در : ز��<. �E( $. 5ن )� �& �78 8. $�اي ز � =�ZEا��: ه��6ع 1�ارداد اد$& و

��دE &� )� 8&"در . 5زار اد$� �9& �"<& ���8ت را ه� ��د�, r�� .�W1 " .��( &�1ت «و���$

را�1 ا : �6Vر ه���� «: را $. �8ر �& $�د در��9�. L"<. �& ز��» �زل C7Eار;& از ���5ن �

C79و و C7وه�ن را از دهw= 6ه& از ادبN�ش 9�2/ ا�dK : ارض و ���ء را ��ا�� و $� ا :�2�ق $

4»��,"/ ��زد

�,���. 2�!�& $. د�C �& 5ورد ,� $� ز$�ن ه+6 و ه�ل از $& ذو1& وا$�Zال اد$W1 tK�1 در C ه�ا

�7'& )����& از =����!�ش ا���0د8<� و�7B و �I�,/ را از D8<. =���& و $& �� '& و ,�0

اد$��ت ا��وز( �� ,0� N: ��ل ا�9%�ري r «او و�1& �& $�<� 8. . ����ان و ��E�>� 6ن ��7ن ده�

��( 6B5«5�� و ��9�. =�داز و ���� ,�0��@& C7�ex ��ح �9ل ا�?�ص �E<�م �u 6 و

&� .�I�5�$ C?� ط ��6¢.«�6د و در\�Bا .�W1 « ه��ردش Cاي درد دل $� دو��!�& $�2

�: ~)6ج و �~)6ج ���6. 6.��"6د 2�زاد $. د�C �& 5ورد$ &§6'�IE 8. $. !6رت ،.�W1 : در

0�U، ,�ر £، ,�)�. و اB\ق«را » @�Dر ر8: ر8�: �"���6ت روي ز��:«�~)6ج ��7(،�, « &�

ا1"�C اد$��ت ا �ان در5ن دوران، در ز���. اي 8. اد �Nن و ���00ن و ا : ا��ر( اي ا�C $. و. دا��

�<E C�ا ��8���E�>� 6� .$ &K�+ن و ����ان �6 5ور B\1& @6ن !�دق ه�ا C، $�رگ ��6ي،

�6�� و ��"6د 2�زاد �& داد�� ����� زا�8�&. �N� rN� .$ ه� C 8. ه�ا Cا� :�از 8@<

�C و و!�C �& 8<� 8. $. %& از 5ن 2<6ن @�ر�E�. ا�1ام $. 2�ز�� 6Bد " =����دي �+�ب"61ل�]�

دو روز ز��E& را $. $<�Z'� &Eاري، $�%. ���ي $. �X�$ &�6Bري، ��ل و )�( $. �8 5ري «8<� ,�

9»و =u از ��گ ��د( ر | $���ري $�اي ا��0ب 6Bد $�)�ي ZEاري

Page 83: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

83 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�p ه� r از ا :، 2<6ن،]� : را @<�: �& 6�5زد 5ن )�E ه�ا C از ز$�ن �~6(ج 5داب ,

اE� 6Bا��& ��00& دا��7<� �6ي، @<�ن U \B .8 ���6. ه� C را $. ا����ق $?��� و $.

�r $<'� 8. از ز��( � C�?� �>�ا�ز$�ن $ �ام ,��م $�ا�9 �$ u�+� �را در ه C��� 6ا�<� و?$ CNbر

Cا� )� �E C�6%� 6, �D� در r 6ر �8امD7� :�00�. ا���ژ $�(��,& در ��د او . . . �

&>" . . .:�د�t او را در $�07ب $'Zار و . در u�+� .�6E او $<7�: و $�د�+�ن E�داE�د �1ب $¢

�uX ��م @<� : ��8ب 6V1ر . 6Bد را در ���ر �2ا§��ن وي در5ور ,� �8رت �%. 8<� و =��زت 68�.

�I�Kت r ��9 .8 :8 ��$& را از $�8: و $. ,�0�� 5��ن ��Nرا,& @<� $� ر��. ,�� � $%/ و w 6$( ا

���N� &D, t�8 ات از ��م ���& 5ن .I��! . Cي 8. �"<& 5ن را در���ه��E( $. )�\,& ر�

�'��. را از $ .�6E : �$ 6 �7: $'<+�ن وB .�7N� وا 5ن را در�وا ���ن، $�%. $& = ����ي ه�DI�

10.,�س $��زان و 6Bدي را از ��9 و VNb. $��+�ن

�� L .8<� و L": ه>��ا C ��6). )����& ا�6B .8 Cد را $� زر�'& و @�=�W2 .$ &�6\ و �& $

7�. و ��\�. ه�ي �[� ��د rN� .$ �, �>>8 &� r ا �7ن $� RNL و �7� ��?. ه�ي �1 � و ,

�$ .0�6B �D�5د را( ��U0 دا��7<� ��7ن ده<� $& 5ن pW2 .8 و دا�/ 5ن $�ر6Eاران را ه� �",

. دا��. $��<�

0�U ,�ر ?& و $& ا��<� $. ,�6ل �6DIم . �Bن ا��)���C د '� �6ر�E�وه& $& $D�( از روش ,

: ,�ر £ و دا�/ ,�ر £ �6 �& )� �

&§�( :�7 6B اي�ن ا : 2: $�!�B )�6دي در ز��>� )�Nا�� �D� �1ت�I,�1ر 8. در �<6ات ا :�ه�

��C، )� 5ن tK�V� .8 د '�ان را در tK�1 د '� $� �ي و. ر$6دي� C �8ر �رات و د '�N� �$

ا!V\�9,& از 5ن ز$�ن �Bر)& $��5��ي، � ا��س وا1". اي در �?��. 6B �7: $��زي و $��8& $�

�<& ه���� ,6ا�& 8. . 69ا�& �p]I در5ن $�ب $X�دازي$ )�D$ &$ 6د راB )ر�N% ه� از 61( ا$�اع �Eا

7�<& و $�6Dد( زN� C�9�ي و ا2%�ر و ��Nرات د>$ Cbا��6. اي $. 2E ا�� در .$ :>� '�ان را �

6B.11د $. ر��. =�u 6>8 در5وري

: =u �6رخ ��ن ه� @<�ان 2: د�6اري ���C، ا�� ,�)�.

.$ ،.�B6�5 tهZ� ج�B ز$�ن r 6ن @<� ��ه& در %& از ��ارس ر�2. $��& و @<� 8\�& از@

6Bد را در ز��( �9ي 8. $�6ا�& G02 ا�� �6 �<�( ��8ب � �<6ان �K�0. اي را $?6ا�&، �& ,6ا�&

&��X¢$ 6رD7� :��(��� .C��5ن u= . )�E $%6ش ,� $�ا�& 2\ن ��8ب از 8��C و در$�ر( @

�� � G�b ا��از $<u 6 و $. ��م ���& �6 �<�( ا!�& �<�7� 8:$ C��1 @. دم�6ا��& . هB .@�ه

، I��2&، ;�<� ���& $�ش 8. در ه�. �c�0ت ��D ا)����&. از 61ل او $��ز و ه�� 6Bد را ��Nز

،6E6د دو��6.، و %�6ر ه�IK5 ،6Eزوا p7����& و � ا��2�. ه�، ,·�,�ه� و رو��ن ه�ي �6D7ر �

.�(�, .�I! ���6ر 6K u$\ن، ��cر,�: و ا���ل ا �7ن ��Nرات �6را�'�� ����0�. $'<+��& و ه

��"،"�E U7�م"، "5وخ 5وخ",K�B6& از 2�ازه�§& ���<�VK 6 �"و " دل �<|"، "روح,�=)� "���N� .

Page 84: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

84 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�I. ��د��8& VK ا�& �6ي و $� ا)<�س�E و �P"� ن�E�>�6اB 6�0بK6ب اN��: 8�دي �>@ �Eا

&>8.12

.8 Cا��6ي ا��2 ��7�$ r�در : )� ا��ر) ه�ا , .$ C��J5 .�(ر ����ان و ��E�>� 6ن ر����

در �8ر ا : .در5ن روز�Eر، $& ,6). $. ا!�rN� CK 5ن �J5ر، $. �2ر�& ���+�$ &N�E�دا��( �& ��

,�)�. ه� 5ن @. �V�ح ��& �� rN� TI9 5ن �J5ر و CK�9 ه� و �W2ه�§& $6د p0� .8 5ن $. ز$�ن

���IE. �����8. ه��: ,�)�. ه�، $� ز$�ن و . �2ر�& د�6ار �& ��6د � �9اp1 �8ر 5ن )���6N� Cد

��ن �Bص 6Bد، $"�ه� د���� . =�ور1& �6 ��ن ا �ا�& ��$ .

: و I��2. ا�K60�C. د '� اB\ق

C��ه��: N>�1 CdK �>@ .8. از $�8�دي ه�8+� ر���ي 5ن را . ا : 2: را ا��س و �� . اي در�8ر �

ه�6ار( از . ا�NK. 5ب و ,�ب cز�. 5ن ا�C. ,%�ار 8: و در B\ل �6Vر ه�. ���6. ه� C $'<+�ن

ن، ,� $'6 <� در �ي �N>�1 tK�V. و =�� در =�� دم $�ن و دل و رود( 6Bد و �<�E��6ن را $�ه� $�

ه�E� 2�ا�6ش �%: 8. اE� از اه��C�]� C در )��". و �·6ن . ���6& و وا$ �1� �6D+ل و �"�6م

ا7$ �K�� &1\B� C و ا : 6E�. �6;6ع ه�ي $�رگ }�ه� و =6چ $�L: در ���6. ه� و �IE. ه�، $�

$ t0�� .8 ردZE &�� ي�& د ��اري دم $��2���6ف �<��CN و $& �<��CN، در6Bاب و $ .

13.دا��7<� و �[�© ا)����& 6Bاه& ��

�"& ا�C 8. در@<�: او;�ع و ا69اK& )�§& $�اي اد$��ت ا!�p و B\ق 1�$& ��& ����NL . ا�ز

��00ن و �6ر�Bن و ���)��ن و 2����26ن دا��7<�� C���( .8 :

و . �C 5ورد( ا���"���6ت ار$". را ا�9%�ر 8�د( و $. D� r�8�ت ��0���ن $�اي 6Bد ا��& $. د

���� و E &� ��=u از @<�ي B�د( B�د( 6Bد را از ا���دان 6B / ه� $�c,� ���د( ا �7ن را $. ه

�� و '��. 2�ز�� اد t =�ور و2���6ف ه<��<� را $. د�6B tد D� �>�7�و دا t ار t اد t0K CN1��

14.�& $<��� و ا���Iد( ه�ي ��دي �& ��� <�

:�>@ ��,[6 �ي از او;�ع اد$��ت و 2�ه<| �8�9 $� )��". ا �ان �9ل و روز�Eر ه�ا u= C از ,��

: ا : 6B p�� &��E�>� 6� ..8دش را ه� ��ح �& ده�

[� �$ ] r رج @�پ�?� �, ���� و �bز�bز =u ا��از ���§�� � $� ر$© E�اف 1�ض 8<>8 �N! ل ه���

6د��ن را !�ف 5ن 8<�� uX� .8 وC1 و =6ل و 61اي )��& و 2%�ي B. ��8ب 6K6@68 2�اه� �6د

G�b .+>%� و ���� و )<Zb�8 u و ر�| )��ش را ا��?�ب 8<§��� :�RV1 و ���( 9�وف ��8ب را �"

�� / را 7%$�� و $�Bc�6B �! �$ .8 )ن دل از @�پ در��5( ��8ب ه� را ��0 و %+� $. ��8ب 2�وش E

©��$6د =6ل 6Bد را ���. و B�د B�د $��Xر � و اE� $?���ن 5ورد و او از 0NL. ��8ب 2�وش ه�ي !

15!و اE� �Bا �%�د( او از 5ن 0NL. د '� $��� 8. =<�( $. ��را§�p. $. ��ور ز��ن از او در �C2 دار �

Page 85: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

85 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

ه�ا C در ادا�. ا : درد دل ه� �0NLت 6E��6Eن ����ان و �6ع �8ر ا �7ن را ��ح �& ده�؛ او;�ع و

�/ از��� 1�ن از ���6.$ C�ZE �$ .8 &Kد( ا69ا�%� ���d, 6ار �� @<�انEر�6 �<�( درد�<� و $�

Cه�ي ����ن �& . ا� :�در =& 5ن ه�ا C، $��9�ت، از وا1"�C روا$G ���� و �6 �<�( در ��ز�

� 6E :

�� . . . اE� �� در����B rKج =��C $6د � $�ا ��ن �� و د�C �& �%��<�. . . دره��: دور(

�'�ر ه�وان ��NK �>8ن $'Zار � و ا2%�ر در�6ض ا : ه�. �| دوي �8ري )� ا : ��ا� r .8 ����

)��6B /?Nد��ن را از =C7 دودي ه�ي 5ن $. r زن )6ان 6B p'�6Bش ,6اCK $� �6اد 8.

r اق�ه�ي $ ����ا�'��7ن }� � 6Bدش را $� ذوق و �6ق ,��م $. ���& و @�8c& روي �8

�� <�( 2\ن �X�8�& $�رگ و ����م $"�ش ���. ,� Æ $. اC��L �� 2�ود �& 5ورد د %�. $%<

I$��8�وش ������& 8. و�1/ را N1\ از �� در6Bا�C 8�د( $6د �9;� �& �� و$��6B�و§& و

.8 C�$ &� ارداد��0ن ,�0 � �& ��6د و 1� CI'>و =6ل ه C2�E &� �� 5ن را از RNL )ا)�ز C>�

�� � �� Í�N� ار ��?. 2\ن�ار � !� ه�ار، د( ه�ه� 61ل $6د �. . $67ددر @�=/ از ه /K61 و

ا�'���& 8. ���0/ 9�� در���ن ��E�>� 6ن �"�!� 6Bدش از ��6B Cدش 6816��ن دو p. . . $6ل

pD@ Í�N� .$ ��8$/ را pD@ &� ه� %& از�Iار��ل ه�@�پ ه��در). اول �6Nد ه��: =�ر��ل =

��ش � ه�I. اي . و ,�ز( ا : ا,�Iق �<I�دي ���C. ه�ار دcر =�/ 2�وش 8�دP� .8 ردZE &��

� ��� /�2��� . $�c,�ش = U9 از �� �ات G02 ا��. وZE را ه� 8<�ر Zb�8 ا!\ ��1 و �5ن %& د '

�>8 &� &E��ده� ز�K �>��� .��6� /�5ن %& د '�8. ���6+�,/ . ر��ن ه�§& 8. در ا �م )6ا�

� �ات �E�>� 6& دارد و ارزش اد$& ه� @<�ان ��ارد در ���%6B Cدش �. $�ا$� 609ق r وز � �

ا!�: =6ل ��ش را . $. ا��از( 609ق r �"�ون وزار,?��. $. زن 6Bدش B�ج �NKس ,<�D �& ده�

��( ا�C . ا�9�ا��ت 6E��6Eن ا�C 8. روي �� �6 �<�( �& $�رد. $?6رد�D2 و )��ا���0دات �<+

8. ���0�� ,67 . 8. از روز ا���7ر ��8 /، ,� ��ل ه� $"�، را)D$ R¥ن ���6. �& �6د Cه�� U

� 5 &� p�� .$ از او ��0�����b 8. ,�0 �/ �& �6د. و C( ه���و . )� GB Mد و زن و 68د��

�B�. اش را از L�ف دوC�� � CK ز �ر,'�( ���6& 1�ار . ا��W / را �& �1=<� و �%�8�6ن �& 8<<�

.�J�Jب و ا�Nه� و ا� u%� س ه� و�NK و��8ب ه� و &K�>! ده<� و از��1 و &� Cاش �6ز( در�

زن ه�ي ��p ��( ��د او �& رو�� و اE� �U26 ���� �5%�را ا�2?�ر �& 8<<� 8. �: . �& 8<<�

ه�9�2& 8. $��� ,6ي !�ه� روز���. $. @�پ �& ر�� و اJ� . $�2\ن �6 �<�( $�رگ 6Bا$��( ام

. �& E .�8�>>8<�( ه� ����6Bش را �& 6E <� و از او ه�ار )6ر د6B . &§6+Kدش را �& $?�7

�, &V�N+", .@ �>%$ &1& دارد؟ �� :�ا�� ا : )� . . . 6Bب، اE� �?� $� ا��"�ادي در @<

�p ��16& @�ر ,� )<�( K'6ري � U$�V� .8 &�8�از . . . ه �و �9& = �VK &$ رت ه�ي =6چ و�N�

. G�b ه�ي E�ا��ي ز$�ن ��دري 6Bدش =C7 ه� ر �. 8�د و $. زور ه6 @<� !� ��?. از 5ن را $

���0ار �& =<�اردK�� م و��� 2.17�وش ر����� 6Bدش را �6 �<�( �

���0ار"�� � ا��8& از درد ه�ا C را $� �'�ه& $. ��م و �<6ان �J5ر =�2�وش K�� ن�E�>� 6� " 5ن

C2� ر $�6ان در�Eروز : ،y�� q�I� ،د���A� W* ،q: نH اي���� ،�+�/ ،�;d���ه��،

��z، �'ان ��"�م، y�� ،#� y��'"د� ام�" ���* Mا��9ن . و ���<� 5ن �# ه .�IE .$

Page 86: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

86 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

C���� C��B 6د را درB &K�� ي، �6 �<�( و ��0د ه��6<�ي 8. ه�. ا�� 7. و ا��"�اد�NL

: $. $�د داد

ه<'��& 8. ه�ا 6D{ Cر 8�د و در ,�ر %& �E<��& ا��"�اد �'�ف 6Bد را =�ورش �& داد

�& $� ا����9ت 1\$& و )��. =�دازي ه�ي �E�>� 6& درا �ان $. �'�رش دا���ن ه�ي �[<6

�[� $6د>� r>B . ري زن و =� �ن�%�bد و د�رت $6د از $& و�2§& ��N� 6;6ع ���( ا : دا���ن ه��

&L 6ف���ز��E& او در �B .79�2�. و د�2ع =�9�ارت از ا����9ت ر1�0. ا : 62ا9/ اد t و 2

.��6� C6ط در�VB �$ .8 r�W� ل وZ�N� ت\�( C7� r �� &� . .�(�, 6م� ��J~, C�,

���<� ا��2�. ه�ي =���& �6ر u ) ر��ن دو6K6$ار(ه�§& 8. از �Z�Nل ,� : دا���ن ه�ي ارو=�§&

��cت ��ه<+�ري ��وع 8�د( B :�2�$ .$ &�ا�6، ���0 : ا Eزوا p7�� .J�9د�6$\ن و 9%� �ت =K

�p و �cZ�Nت . $6د��L�$ا�& $� ا : ا�ن ا �E�>�6اB اب ��ذه: و ذوق�B 6 � �8& در . 68ر وE

�� و!� 8�د�& و )�C2� &�� &NK � در ZEران =���)�اي ا���ن �9دJ. اي ��D ,� از @ &E��ز

C5ن زن و)6د ��ا� � �E�� دن $� او و 79�2. ��ن�ي و $& و�2§& 8��Bورز �ن $. د U7�.18

��zدر y�� �)DE &07� 6�. دا���ن ه�يE : اغ ا�$. � �رد '�$ C زاري �& رود و ، ه�ا�$

)6ا�& K .K .8. ز��ن د��Nل د�B�ه� �& رود و $6 �& �78 ��ا�+�م د�B� �D�5 . را د�C �& ا��ازد

��ا �& 8<�= �D� ون����Iت �6ز��M . ��7ي ر;� را $!!�& �& �$� ,� ,6�2 C در <+� ه�ا

"r� : را $. ��/ ��1 �78" ر����

��ر اي =��bوب دور از @�7 ا�b /ه� در pE $6ي �ه6اي ز�� =�ل و =

ا$�ه� ,�%. =�ر( $6د روي ه6ا / $�D@ pN¢. �& زد روي ��B. ه�

���6N$. �: درون �5� / �� ��( $6د =<�Dن ��p د�B�ان $� 9

�>'>, .>�� uI1 در :� t�1 / )6د را$ .�B�7ن �796& ا��اX,

:� �& 6Bا��م �: ه�¢6 ��7ق 9� : / ا�"�ر و %�6ر ه6E6 و ��cر,

�E :ره� دا� u= از ا : @�7 ه� / . ��6دم C? ر &� rا� .K6E .K6E

.>�N$ 6د �9ل �: راN� u8 �� 19. . . � 8. %�م =6�Dي �: $<7�<./ ه

� �]1 .$ .8�E��& ���. ���6. �& �� و 6K5 U7� " �"NLد"��B��<�ي ه�ا C از : �J5 .�6Eر

�D>, .8 �6رد,E .(6�و( ���ودي 6Bا�<��Eن $���ر دا�C، در �p$�0 دا���ن ه�ي ه<��<�ا�. او

��ي از �ددا�C ه�ي دو�C �?: �<��/ =�و � ��,�B p���ي ��0 E )�D$ �$ .8 �� t(6� ،6د$

20.$<6 ��) ���6. �9�<�0& ���"�ن» ��ز«(L<�ي �5��ي در $�ر( ��6�. اي از : �J5ر

Page 87: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

87 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��د،E &� ار�1 C ه�ا �>L 8. �6رد C��دا���ن ه�ي ا�� ,<�D دا���ن ه�ي �Z�Nل �07& �

,�ر ?& ه�، 8. از ا�6اع د '� اد$��ت ��E�م 8<<�( ز���. ا�C، از ��/ L": و L<� ه�ا C در ا��ن

���� &�� .

$�اي L �D2<� ه�ا C و در ا��ر( $. =�/ ز��<. دا���ن و ر��ن ,�ر ?& درا �ان $� � �د5وري 8�د

�7 0:4*�6����z�<� 8. ا : 6E�. اد$��ت ,�0��ي $6د از ,�)�. ر��ن ه�ي ,�ر ?&

، )1326، �7� 1307,�)�. ( 3'�6 �4را، اJ�2<�6ن، ,�)�. ��& �Bن ��}� اK"�6م، .)ق.(1304(

�6 ،)ق. (1322( "+0 دو�'�0 "��$�'اJ�)6رج ر <�K6ز، ,�)�. ��� �B :�9ن ���ازي،

��� �Lه� ���زا .)ق. (1322( �'p 5O;�ردهM، )ق. ( �1316. )��، ( �7+��ار� .�(�, ،

8. در 3'�6 �4را، و �7 0:4*�6��$ z�B& از ا : ر��ن ه�ي ,�ر ?&، ���<�. �%<�ريا

�9�: �Bن ذ�8ء اr��K 2�وb& در ز��ن �����زا �� C�� ر .$ .>V��Kت ا����دا���NV�د��'�( ا

Cن را دا��E�>�6اB ي ا2%�ر�& �� 1[� رو�<'� �7�>� )�� : �Kا�ا : ر��ن . ��! �و �7 .�(�,

��د و 5زادي و ه�ي ,�ر ?& اد$�� &� CK�D( اد و�Nت ا���0دي 5ن ز��ن را =� � 5ورد�� 8. $� ا����

�>8 &� Í��N, و دا��§& را CK21.��ا

ا�� اE� ���)��ن و ����ان �?���: ر��ن ه�ي ,�ر ?& در�8ر 6Bد ه�ف ه�ي ��K& ا���0دي و

B ي��6د در =& ه�� ه�2& )� ا)����& دا��<�، ��E�>� 6ن ا �ا�& ر��ن ه�ي ,�ر ?& در�J5ر ,�0

ه�@<� ا��?�ب �6;6ع ه�§& 8. ز��ن 5ن $. ا �ان =�/ از ا�\م $�ز �& . ��E��6B &ا�<�( �6Nد��

C7E ا : �DN. را =�/ �& 5ورد 8. �6 �<�( �& ��68 در $�5وردن 5رزوه�ي 6Bا�<��Eن 6Bد

$�ري، 5�¢. . �ن را $<6ازدا �7ن را $. روز�Eر ��$�<�ي و ا�2?�ر ا �ان $����ن $%�7�� و b�ور ��& �

�£ :�c و >�rا$6د ا : �J5 .8ر �?���: ��E�>� 6ن ,�ر ?& ���<� �B�وي 8�����7ه& $� � ،

دا��6ن ��6�3ن ، $� y���$ R و k�6+0 �� /�'%�ت "'روش "�(���6& ���ي ه��ا�& $�

و دام *$��ان �� ا�� �م X'اه�ن �@دz و !<"�& زاد( 8����á $� �� �6*0:4 "'روش

��C2، و $���ري از ��8�& 8. از =& ا �7ن �D>, ����5 $. دا��6ن ���5 � �ش � &D$�7�

C1ت ,�ر ?& د���U ز��ن 69ادث $� وا1"NV, 6ا�<�( ,6). دا��<�، $& 5�%. �9& درB دن�م 8�E��

. ��7ن ده<�

0�W. � =�رودي ا : �J5 .�6Eر را د� C دا��6ن 5���6�3ه�ا �)DE5 رV5ورد( =� �� رو��ن �7ر� �

Cا� .�Bا��ا Cرا د��D�5 دا���ن ا : 8. �8را=& ,�=�ن 1<�6ل ار�<���ن در در$�ر ��%�ن . و .!\B

�t �& رود"� £�. ��%� ا���د t�8 .��B .$ t!�b u ز�K ��& ��ز$�ن ��ز$���ن )� �( �

7� &K�>! روي &% ��%K6 راد �,6ر ا�( &�� �Kز t�8 ر ه�وا�� �& �78 و�'���. �8را=& ,�=�ن �

او =u ازد �ار �8را=& ,�=�ن $. �\��& ! ��B: ه�ي د�C و=�ي 6Bد را =� %6ر ����%6ر�& 8<�

�\س و �%& �6دا ���& �78 و $. او=��D>7د $�زي $� � �& 8<�Eا�� �8را=& ,�=�ن 8. دل . او

t�8 ز�V�� )�� U7� .$ . �$ &�� �Kن �B�� د�B� t�8 زZ"� .�B�$ &�� �Kرت �& 6Bاه�

��<�ر $. =\ژ $<�ر �8را=& ,� C7ه �%��p ا��6د $6N�6,دا او را $� ا�2 ©N! اردZE &� ار�ن 1�=�

�E .$ t�دش $�و��"� £�. �8را=& ,�=�ن �& =Z �د. )��N$ r�د و از 5ن )� $. ا,�Iق $. )� �( �

Page 88: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

88 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

" K�E�ي $�ر$�V�� )��"uن �B�� اورا $. ا,�ق 6Bاب �+��& �& $�د 8. ه�. �pN و ا�Jث 5ن �8ر

C6 �& 5 � ا������C �8را=& ,�=�ن NB�دار �& �6د �V�� )�� .8ن . و از ا,�ق �+�ور !�اي =

Cار او��1 &$ U��� ����ر از I8/ �& رود. ��Bد. ا��B &��$ �( 6اب ازB :اه��= �$ . / �= )�E��

��د، )� $. )� ز��: �& 6Bرد و �& ���دE &� ���. �& ���E .$ .�� 6ان $'6�W1 �B5 در C ه�ا :

�. رخ ��& داد دا���ن ,�ر ?& ��N07زي �8را=& ,�=�ن $� ��( ���Vن �B�� در ز��ن ا«W1 : ا �E

��& �p]I و $���( �& ��، وD1 .��I�~�� &K���ن B t�"� £�ا���د t!�b u در )� �( �

�� 22»وس �\م. ر��ن �� !�اي ,6پ 8�د و �� �+6Nر � دا���ن او را $. ه��: )� �B,�. ده

�5�� )melodrama(�07& وا����9,& ��� 7<��. ه�ي .dK�N� �L8. ��� / �6رو �6ا ،

�. ه�يW1 ي از�6ن د '�W� ،C�2. وغ وغ �6ه�ب ا��E ار�1 C ه�ا �>L و :"L 8. �6رد Cا� .

$� � �د5ور �� 8. ه<� ��� 7<��. �6 �& در ز��ن ه�ا C درا �ان ه<6ز �?���: ��ل ه�ي ر�� و

Cرا��( ا�ZE &� 6د راB 6�� زاد( $6د 8. . رواجB5 &�"� 7�f(=ت��N%�ا : ه<�درا �ان ���زا�2

او را ���زا����)"I� 1�ا@. داb& از ز$�ن ,�8& 5ذر$� +��& $. �2ر�& $�E�دا�� ) �/ ��� 7<��.(

8. ,�0��ي $6د از��8ي ه�ي 23).1291-1288( C�6� .��>7 ��� ر�D@ ي� �N, �15 زا��در =& او �

��K6�.24 ��8 در =& ا �7ن�D�5 : �, وف�س � ���6. �� 8. �"�N�1و ا .�(�, �� ي ه�ي د '�ي �

�(q ا���ري< ،.>V��Kن ا����دا�B :�9���، ا��6د �(+� دوز �. ��8ي ,�)�. و ا�N�1س �

5E�: ن �� �7ر7'ف�X 5Oو%��5 ر�� ��'"��ا�i�+� 6دي�� و) ��8ل ا6Kزار((از ا��9 �

���H 9��/ ن از�X��S� 6روز��(���6. �9: ��0م� & (C25.ا�

C2� ي��7�)� ��8ي ه�ي . ه<� ��� / و ��� 7<��. �6 �& از �b5ز =�د��ه& ر;���( ,<6ع $

، 8. در 6Bر ا�X M�$�'3ا5��6 و ��در:�� ��دم =�<�، ��� 7<��. ه�ي ,�ر ?& ���<�

�� ا=�ت ه�ي 5ذر$� +��& ��. ا����9ت ��& روز $6د، �"�6ل ��J�, 5ن ��� 7<��. ه�§& در �(�>�

:;�زاد و�(�5 و�8+'ن، ازر;���8ل ا/$��� ��" ،y���H ��6 �+3(@ و ���d;� و ���@اد

�V)�و و:(��#و�'6< وز�$X .>��� ا�K : 8�����7ه& $� ��ز و 5واز ا �ا�& روي !���از�

�. 8<<�( و �8رE�دان )�ي ,� : ,¥,�ه� $6د 8. }�ه�ا . ��5D, :��6� :���Kا�N� از )<| دوم u=

C�� .$ &� )�D$ &(ر�B )�. ��� 7<��. ه�ي�ا�& ��@�ر از ,�6ب ا B 6د ��� 7<��. ه�يN�

C2�E . Ãا pW2 ،&�K�9 R�)� ا <�ن از ��8ن د '�ي ��� $� � ��م $�د ���<� ��� ��& �[�، ر2

��ي 8. $��7� ��� / ه�ي ��6درام ���E &�"�\b �7 و��� Ãت ا�ي، �[�د 6ان 2% �ن، �"�' �$

�& ,����E�ان و ا����9,& V� ا����9ت r ��, ��7�$ �D�5 ض�b د�� و�$ &� .>�را روي !

�6�Wن ا : ��� 7<��. ه� در واR1 روا C د '�ي از دا���ن ه�ي �6ز��8& $6د 8. ه�ا C . $6د

0�W. � =�رودي @<�: DE(� 7(�رت >'/�ن ��X y'ن H�'د .$�ره� �D�5 را د�C ا��ا�B. $6د�

C7<��. ه�� ��� :

�I. �� =� �=�د( @6"; r ،C2ر u= ورز � / ن &� U7او� .$ &�I�8 دن�E 6ان(�I� r .8

5وخ، : $�$����ت ا����9,& ;"�I. را 8�د( $6د �6d7ل )6ان/ )6ان 6B t�1د را E��2. $6د در @<'6ل

Page 89: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

89 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

@. ده�ن B<¢. ,<'& داري/ 5وخ @. دل �<'& داري

Cن ا�� �اق ,6 $�7. / دل �: از 2� E� �ن ا�C @��7 از دوري ,6 ه�

ا$��ت ز �دي $. ه� $��2. و �IE. ام / د t7 از b[. و �IB �8 �b. ام

��B�� 6, ه�§& 8. در ��ح�"� / ��B�$ ح �& ده� 8. @'6�. $. ,6 دل��

M6راB 6اب دارم �. روزB t� .� / Mا�ز�� �. ا,6 �& ز�� $. 2 &� u8�7 را واI8 .�

C2�E ن� �b �07� �26نL 6ن �1/ 5وخB ت�D���ن E�C2 هD( �N

�Kز�� $. د &� |>@ C ا8. / 5ه<| ���5�& !�ا�, �K6 ��& 8<� و, U7� 8+� �& روم درد�ه

26. . . .�. د�K ه6اي ��<�� �& 8<� �. ر�2: 6�8پ/ �& $�<� �N�1 �& ز�� ,Æ و ,6پ

�:"�?�tL )6ان E�دن CI�8 دو���( اي ا�C $. ��م N( .� "� 6E &� 8. در )6اب او:

.$ 6E�$؟C�� از : �?<�ن )�6را�. B5� �6د ,6 @��C؟ / �: 8. �0[6د ,6@

��م و 9�� را از @�7 �: ,6 دور 8�دي / =�د( �[�C ��ا ,6 ���6ر 8�دي

�I& $6دم VK و )�>E &$ )���= :� / 6دم$ &I �{ و M�= )�� �: دو�

�b و b[. را روي �N�1 ,6د( 8�دي / ��5ي $� 6B C2��8دت ��ا 6K5د( 8�دي

@6ن �6K5 C �>( .$ �07د( �� د '�ز��6B &�� &Eام / $. درد�U7 ,6)<� �%�ر��N\م ا�� �:

�� �?6اه� داد در اراد( ام/ ا <$ r� tK =�,'�( وا ��د( ام�d, ��@ �� 27. . . ه

�>8 &� &���7��. . د�B� �6B &اه� 6Bد را $. ا���ق �M�d هM�>K6 =�,�ب 8<� 8. =�� )6ان =

�%� U7� C79از و :�N( 6دش راB 8<�، )6ان ه� در =& او &� &���& p�1 " �>8 ��م". ��

��ر=& ه6را78����/ =�د( =�§�: ا��2د، ��دم د�C زد��: و ��ا�+�م= /u�در / @6ن �D$ .8� از ا : =

u8 �� 28! ���ش �� �( $6د ه

* * *

�� $� D8<. =���& در اد$��ت را $� � از �<�!� ا!�& ا2%�ر E�وه& دا��C 8. ه��C ا�

Page 90: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

90 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

ه��: C�]B ,+�د6Bاه& و �6)6§& ه�ا C در اد$��ت او را $. دو���ن . �?[�C ����زش $6د

�6�: و � :���Kا�N� ،���6 ������� و�6 �<�( اش "<& ��"6د 2�زاد، =�و � ��,�B p���ي، �

.P2���6�� �& داد، ه�¢<��%. او ودو����/ را ازاد �Nن و����ان و��E�>� 6ن �= r$6@ دق�!

@6ن ��r ا7K"�اي $�Dر، ر��� ���&، ر��ي 5ذر7B&، �[�اI��2 Ã&، ��& د��&، �8ري

��$ .8 ����� .�IE�6Bرداري $���ري ازاد �Nن ���P2. �8ر . ����9+�زي وا���ل 5��ن )�ا �& 8�د

از��0م ه�و ا����زه�ي دو�K& در ا : $& �<� �& ,+�د6Bاه�ن، 8. )� ه<���ن ��9& و �وري

J6د��ا��<�، $& اN� � . و Cا� C���( : و8<� . $. ا /��. ه��9وي �W1 : ري از ا���$

29.دره+16[��( ��زان و b�XK�دازان ا�+�: ه�ي �"�، 8. �8�6ن �<E C�ا �ن اد$& $6د

�."!�دق ه�ا C $� 25� �ن W1 " ار در�و,% ��9�$. ,�ز( اي را $�اي ���� $� ا$�Zال و $& ذو1& و,�0

و از ه��: رو�C 8. در $�ر�& ��0 اد$& در �J5ر ا : �6 �<�( ��& . 5ورداد$��ت ا �ان $. ���ان

�.",6ان ���اث W1 "د�زاد، را از �د $�ش، ��"6د 2���� C30.ه�ي او و دو�

-------------------------------------------------------------------------

���':0 ه� :

.1 :�>@ .�W1 در $�ر( ا$�اع C © �& 8<�ه�ا �در ز$�ن �2ر�& $& «: ,[ rN� : ا�"�ر $. ا

���$ &� ��!�دق ه�ا C، وغ وغ ��ه�ب، » ��$0. و از ����Nت و ��N%�ات ا�B[�!& ا : ;"

6 �. 72، ��9�. ص D,1341�ان، E &� )زاد در : $�ر�6د 2"�� :��. از ا�B�ا��ت و «: ه�¢<W1

�W1 از 5ن 8. د( ه� u= :� 6د و$ C او در ا$�%�رات ه�ا �$ &>�. 68,�( و $��NKاه. در ;�: ه�<7

����. ر�02ي 5ن ز��ن 6Bدم، 8. 5ن را$.�! &K6�6م ��6د( " ر$"."ا�+�: $& ا�� و ر�� و�

�. 8�دمW1 :�B�� .$ وع�م ����: $& واه�. 9�ف «��"6د 2�زاد، : $.. M. ن» .$6دم، �<

،������& و �J5ر !�دق ه�ا D, ،C�ان، ، و ز��76E-77، ص �1346+�. ,\ش، ,D�ان، » ه� � را �

1357 �! ،118-117 .�� 6� &� .8 Cه�� .�W1 :�: =�و � ��,�B p���ي ��� در ا��ر( $. ه�

�6( اي �Bص ا�C 8. ا�2?�ر «� t9�! ���: �B6& و ه+?�� 6��5 )K .$ در ا���0د C ه�ا

C6د او�B�$ ا$�اع 5ن . . .�D�5 د��ن�ف ��8. � Cري از �%�ت و ا�6ر ه���را ��د( و ��دي $�

ا : ه<� در . ,�I& �& 8<�، ا�� @6ن از �P� ه�ا C $<'��� ��?�( اي ا�0�9�. د �( �& �6د

Cرگ ا��ي $�و ه< Cص او��B &ت �2ر���، ��ل اول، ���ر( D, ،:?� .�+�1322�ان، » اد$

12-11 �! ،615-614.

. M. ؛ و ��� ن71، ص 1346 ��& ا!d� $ & .��0� ،&��9� L<� و �6خ NL"& در ا �ان، ,D�ان،. 2

.$:

Gilbet Highet ,The Anatomy of Satire, London ,Oxford University Press, 1962, p. 69.

، !� 1374و �0�W. و �0�W. ��زان، ��Dي ا6Bان K�J ، $. �68/ وK& اà درود �ن، ,D�ان .

17-16.

Page 91: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

91 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

.��74"6د 2�زاد، ه��ن، ص . 3

4 .�B . 6�� ،C دق ه�ا�! ،��N8�� .171، ص 1342�� و وK<'�ري، ,D�ان، ا�

.154!�دق ه�ا C، وغ وغ ��ه�ب، ص . 5

�. ه� ���6. . 6 W1 ن�E�>� 6� ©���"6د 2�زاد در �ددا��& 6B .$ .8اه/ !�دق @r$6 در ,6;

C 6د و ه�اB M��7� �8ر p!�9 ط ��6¢. را\�Bا .��. » اوK/ ه�ا B5 ،C�ش 2�زاد«1[W1 و

��7� 2�زاد«اJ� )� �( ��6¢. را$ ،C ه�ا «Cد( ا��8 ��د�2� ه<�، ا �6ن ,�ون، : $.. M. ن. 1

،&��(6� .678، ص 6، ش 1375�

�& ,6ان $� �8& 69!�. و ذر( اي وN� C1�ه: 8�د 8. ~)6ج ��م «$. �P� ��!� =��8ا�: . 7

،Cا� C زاد و �~)6ج ��م ���"�ر ه�ا�=��8ا�:، » ���"�ر 2 �ب $& وغ وغ ��ه�ب، ��8«��!

. 112، ص 13، ش 1373@�7 ا��از، =�ر u، » ه���، در �[C ��ل $"�،

8 .» &� �� .$ CK�V$ در ��8ري ��& 8<& و �� ����ي $�=�� 6Bد ��)�ا �& 8�د 8. ,6 هK6K

��ن و ر�: $�زي ,"�� 8: ,� . $�ي��D( �N>@ 6ز و �| از���@<� $� ,U�"� .8 � 6E 6 زدن $

از�: ��& �<6ي $. �Bا ,�ا در ��ر�. ا��ازم ,� 5ن ��� ��د( ر | اE� . از���6Bد $�6Bردار �6ي

��ا �7ن $���6زي و دا��7<� �6ي و ,�ز��) $��& در �CKZ و C8\2 و اد$�ر $���& و 6( r از ه

�� زا�N� .��0� ،&��8س ا�N1ل » ر��K. دM ..$ :»�7'K. ن» )� p!�9 ��6ا�& 8�دN� ت��در �8

��51321���&، ,D�ان، .

.138!�دق ه�ا C، وغ وغ ��ه�ب، ص . 9

.140ه��ن ، ص . 11

.140-141ه��ن، !� . 12

.141ه��ن، !� . 13

.142-143ه��ن، !� . 14

. 148-148ه��ن، !� . 15

16.Arthur Conan Doyle (1859-1920( ��6: دا���ن ه�ي� �L�B .$ .8 &��، �6 �<�( ا�'�

��& ��M6K ه�6� �"�وف ���=.

.150-152ه�ا C، وغ وغ ��ه�ب، ص !�دق . 17

Page 92: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

92 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

. 10، ش ��1326ه��. ��دم، ,D�ان، . 18

.128-130!�دق ه�ا C، وغ وغ ��ه�ب، ص . 19

20 . ،C 0&، ��ل » دا���ن ��ز،«!�دق ه�ا��9�<D, ،1320 . &�0�ان، 2، ���ر( �6� .�+�3

��ل 6Bد $� L�ح �K�0. اي �C�6 ," %& از ��E�>� 6ن"���"�ن ��ل ه� $"� $� ��م ���"�ر B .$ �

�9: �1§���ن . D,1336�ان �[6ر، ,D�ان، : $.. M. ن. 6Bد 78& ه�ا C از 5ن �K�0. ا���0م $'��د

.1336)6اب داد ,D�ان، » و %�6ر ه6E6ي وL<& و ��ه%�ر او«$. ا : �K�0. ���"�ن در )�و(

�C ا �ا: $.. M. $�اي ���ل ن. 21 Lو�7� CWD� 6ژيK6§� ا ،C�، !� 1355ن، ,D�ان، 2� �ون 5د�

���، ,D�ان، . 100-51� �, �N! 5ر : =6ر، از &��، از ���� ,� روز�Eر ------و 237-238، !� 2، ج 1357

.D, ،1374 �! ،240-223�ان ��3، ج

.72!�دق ه�ا C، وق وق ��ه�ب، ص . 22

9��ري، ���زا �2�"�& 6B5��زاد(، ,���\ت، ,�)�. ���� )"I� 1�ا@. داb&، و �ا��. 23 �;���� .

.D,1349�ان،

.N, ،:�6�1355� �، . ب. ���زا N,�15� �ي، @�Dر ,��,�، ���0. و و �ا / م. 24

���، ج : $.. M. ن. 25 � �, �N! 5ر : =6ر، از &�، 3، از ���� ,� روز�Eر ��، ج -------؛91 �! ،366-322

��د ��� / درا �ان، ,441-433!� >$ ،&§�V� &�>( ���0Kان، ؛ ا$6ا�D1333 ،&§�W$ ام�D$ ؛

.1363و )�7�� ��r =6ر، اد$��ت ��� / درا �ان، ,D�ان، 1344��� / درا �ان، ,D�ان،

.20-21!�دق ه�ا C، وغ وغ ��ه�ب، !� . 26

.21-22ه��ن )�، !� . 27

.24ه��ن )�، ص . 28

29 .�� ���P&، ا�+�: ا�+�: ه�ي �"�وف 5ن ز��ن ��Nرت $6د�� از ا�+�: دا�7%�(، ا�+�: %9

E�دا�<��Eن ا : ا�+�: ه� ����ان و اد �Nن �<E C�ا§& ���<� ��r ا7K"�اي $�Dر، . اد$& ا �ان

�"& و ����ه��� ���زاي ا�2� $6د���� .>V��Kا t دي، اد�د��' �� . و9

�'د � I3'د و ی I��8(#) � ���(ی��و دارا

Page 93: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

93 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

���@*

ا �ان را $� 2: دا���ن ��ا§& 67Eد، در د �N@. 5ن )��ل زاد( 8. $� %& $6د و %& �6Nد اU2 ادب

&2�"� .$ ��$. �<6ان 6E r�. اد$& ���اول در b�ب =�داCB و از �70& 8. ا : ر���. " رو��ن"�

�� =� . ه�ي 6Bد�E5ه& %��& ,6ا�� در TI9 و ا���. ز$�ن ������. و ��E�ش 2�ه<| ���6& و ,

,�زE& ا : �?<�ن، در د���ي ادب 5ن روز ا �ان، . CIEو هC 6 ��& در ا �ان دا��. $��� �?:

Cا� )�� .ا : د �N@. را ارز�& ,�ر ?& $?7

������5 ���ل زاد�

5 ��'د* I� 5 3'د وI�

ا���ن در وه�. اول �V� .8 ,6). $. اد$��ت 8<6�& 2��'���ن �& 8<� ��%: ا�C و62ر . . . .

ا ,%7�p �& ده� p�9 $. 5ن ��� � 8. اد$��ت رو��ن را 8. ا��وز ر8: ا��P اد$��ت 2��'���ن ر

Cا$& و �0[�ن ا��B '���ن دو@�ر��8+�ي . 2 ��در !6ر,& 8. $�ون �r در ه�� ز��ن و در ه

�& $. ز���E�& ��دم V� �P� r و C6د( ا�N� '���ن��ت $. در). 8<6�& 2��د��� ,�1& اد$

0� N� از 6Kازم 9��,�7ن ��( 2�8& 2��'���ن 8. ��8ب ه� ��p �8رد و @<'�ل و )6راب و د����ل ,

ا�C 8. ا : �t�V را C$�J ��� � و اCD( )��� .�NK ا : ��·�. ه� ا��2دن ا��7ء ا�C در )�د(

C �%9 رو��ن و.

اوc در 09�C0 ��ر�. ا �C $�اي �D�5§& : رو��ن �\و( $� �<�68Z� R2ر 62ا � ��D د '�ي ه� دارد

�ن cزم ا�C �. وC1 و �. 2�C! 5ن را $. �D�5 �& ده� 8. 8. زC�9 روزا�. 8. $�اي t�8 5ب و �

C1& ا��روز در , �6ي 8. ه>"� �Kي از �6ا��$. ��ر�. اي ر�2. و ,%��p �"���6ت ��6د( @

�/ 6Bد 6Bا��( و = t� را &I��2 و �. د��غ و �+�ل 5ن را 8. ��8ب ه�ي ���& و �> ��� t�8

�> ��� &�2�"� t�8 )ت در !6ر,& 8. از ا : راZK اب وZ( اي )6�. رو��ن $� ز$��& ��� : و �

&� ��I� زم وc ��6ت�"� &��B �� .$ � ��� &� ح و ��7ط�8. د��غ و )�ن را ,�ز( و ا +�د 2 /?$

&1\Bو ا &I��2 .@ را 8. $. 9%� . 6�5زد @. ,�ر ?& @. ���& و &��� r �0تNL 5ن �و( $\�

��& از @'6B ت�و �8ر و �"�� pd� ف\�Bو ا C�7� ت����cت و �9& از )�§B ت وcا69ا &'�

� ��� &� r د�دار و $. ه� ��NB �' �% از �9ل ���NB &$ �' �% C��B�$ . ي�D� \�� .%��>@

��& دا�� در ده�ت @'6�. ��وس $. �B�. دا��د �& رود و ده�,& ��& دا�� 8. در �D� زن ه� روز

�� و ا���ن ه��ن �D� و 6Bد را @'t� .$ .�6 �& ر���<� و �9& 02�اي >bي از �8ر و $�ر ا�D�

�: و $�ر�Eن از روز�Eر و ز��E& ز �د���ن و 6B .��Bد $& اL\ع ا�� و در ا �ان K6��� u%��$

6Bد��ن D� &�9�ه�ي $�رگ از او;�ع و اB\ق و ��دات %� '� @��ي $. �7�6Eن �����( و ��\

. . . 'ZE &� .�6رددر 61@�ن �� � ��ا�<� 8. در DL�ان ��� 1�$�ن @

Page 94: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

94 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�D�ي را $� . رو��ن د��. ه�ي �?��r .I ���& را از %� '� �E5( و $. ه� �5<� �& ��� �

��r، ��7�ع را $� !26&، !26& را $� E �$ د را $� $�6چ، �071§& را�8 ،t��8 �$ $�ب را�ده�,&، �86

� $�زاري $. %� '� ��د r ��6د( و زرد��&، زرد��& را $� $�$&، N�L. را $� زور�B�. �8ر و د 6ا�& را $

�5�� را 8. از )pD و ��دا�& و ��م �5<�§& $. ه�� '� $. ���ن �& t]", ف\B و C> �N� اره��ه

� ��� &� p و زا R2و رو9& . 5 � ر &�B6اه<� از �9ل ا)����& و داB &� .8 &���8 اي�و ه� $

�& 6Bاه<� $. 6Bا��ن ��8ب ه�ي ,�ر £ �� � ��p و ���NB �$ rK� $6د( و و261& $. ه�����<� و �

9��ت ����& و �r�� r &��P و ���& را �D>, .8-&2�8�� 6ر ���1 وL .$ �7ن �& -5ن ه��

C%��� و C�� 5ن .$ R(6ا��ن رو��ن ه�ي راB از �و را�£ , ��D$ &راه ��ده� R��1 �6�� ه

C��در ��ف 8�د���ن �%<& دارد $. @<�ن 8. ا��وز ��\ 2\ن �Bن 8�د 8. در دا�<. 2\ن 68( . �

��& از )�§��ت ز���E�& و ر�6م اه�K& )� �( ا �\�� 8. در 5ن �� B .$ ��رو��ن �& ,6ا .��و�

�NB�$ Cا� )��د��� در و�G ا1���6س واR1 ��( و �� � ,� $. �9ل =�ي ه�� ا �ا�& ه� $�ا�+� ���

u%��$ :� . E�دد و ه�¢<

.> 5 : ��D$ 8. رو��ن CIE 1& و �+� �ي �?[6!. �& ,6ان\Bت اcاي ��� ���ن ا69ا�$ C� ا

@<�ن 8. $�اي �<�C�� :�B رو��. از دور ه�� راه& $�D� از 6Bا��ن ��8ب ه�ي . ��p و ا61ام

���'��. اي 8. $?6اه� ا �ا���ن را $7<��� ه$ �I� r اي�و � $ C��,6��K6ي و دو��%�6 6& �

�� $�D� از ��8ب �9ج $�$�ي �6ر . @ . . .C��� 6>�$6E C>8 &���N>1 ��8ن و�و ه� @6ن . و )<| ,

ا���ن ه� ��6B .$ ��6ا��ن @��ه�ي رو��ن ���<� راtb و ذا,� �� p ا�C از ا : را( �& ,6ان ه�

Í��N, .�6E»���E�=و�» = �@<� ,: �6 �<�( ��ه �ا �+Kا \�� �Eا .�NK5ن ه� ��6د و ا ��b � &����

���<� رو��ن ه�ي �<%����DK � 6�& در ارو=� و �5� 6D7� �%ر $6د دا�C 8. ��8ب ه�ي 5ن ه�

�© و b�ا را �& ��6د @6ن 8. ]2 UV� �! : �>@ از 5ن رو��ن ه� �8ر @<� 62ج 671ن و r �ه

.$ CN�� را ���CN و �C0I ��دم را $. )��t 5ن ���%C و �t�( C� ��6د( و ا2%�ر ���6& د��

. 5ن ه� ����� و ه��ا( �& ��6د

r ن��K 8. از 5ن �� � ز$�ن و C� �2 �( ه�ي رو��ن و ا��7ي رو���& �2 �( ا : ���D� از &Kو

@6ن G02 ا��7ي رو���& 8. �0[6د از 5ن ا��7ي 6B ���$ &� �%9ا( . �C� و ���%�& �& E�دد

."V1 � ��8ب p%� .$»�,����ه� » ,b و � ���. و

��ات و ;�ب اp��K ه� و ا!V\�9ت و �����Bن �& ,6ا�� �R16 ا��"��ل $�اي ,��م ���8ت وN",

ه�ي �?��� 8\م و DK+. ه�ي 6E��6Eن r ز$��& =��ا 8<� و 9�& در واuN9 .N"( R1 !6ت ��IEر

���$ C�� r .I��?� �0ت و د��. ه�يNL . &� �1 در !6ر,& 8. ا��7ه�ي)r�و ���& ) 8\�

��( ا : C��B را از ��D( ��& ,6ا�� $�5 � و b رج از و�B .8 &,���8 اي�$ &K��"ا�� R16� �,ر��

��ات و ا!V\�9ت �?[6!. او�C �& ,6ا�� =��ا 8<�N", ق �& ا��2 . د��'�( ���8ت و�I,�8 ا \��

I� r .8� ���� b :2�ل ��ا§& و 1[��( را 8. در ا �ان �6�Vب ,� : ��6( �"� ا�C 8<�ر

��( اي در $�ب]1 r ا��. و در !�د 5 � 8. درZE .�N� ه�ي���� �6روز و � در B[6ص �%�ر و @�

� )����) را 8. راR( ا�C $. �6روز و �%�ر در 1[b ات و��N", �9ت و\V!ان ,��م ���8ت و ا�$

Page 95: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

95 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�D� C��1 r 8. از C6ر ا�N+� 5 � $�ز�;� ه� 8. در ا : !�د $�اي ا��"��ل ��� � و 2 ."V1

��ات �68Zر( 8. �<�2& $� وزن �"N", 8<����8ت و �P� ف�! Cا� C9�]2 �$ � و � . :�و ه�

G02 �>6اهB &� .8 &§ه� &(ر�B .8 )�� tN� )��b ات و��N", ( ���8ت و�ود $6دن دا ���

p�]�,G�6 ��8ب و درس ز$�ن �2ر�& را �د $'���� ا : ز$�ن $. ا : ��5�& را =u از ��ت ه� ,

)�>B ن 5ن����\ �����& ه� 8. . د�C �& ده�6Lري 9�ف �& ز�<� 8. �� ا �ا���ن را از �<

�� و ,"�� ز$�ن �2ر�& در ��ار��7ن �+6Nري $6د ��dK &d�Nت $�اي ��8. دو�C و �"167. �",

��ه� وK& ��& دا���<� 8. ا : �ر ��\ 5,/ b ر و�'� ،�NKار، )���ن، د�Kر، د� p�N1 دا���<� از &�

78��(«و » @r«ر1����E tخ $. )�ن �& ز�� و � ;�ب د�C او $. @D�(» ا�N�«را $� « )�����

6Bد �6 �<�( ا : �6Vر را $� I� r� از اد$�ي �6D7ر 5ن �C� ا,�Iق �\�1ت ا��2د 8. . �& �6د

@<� : ه�ار 2�د از د 6ان �"�اي ا �ان از $� �& دا��C و �"ZDا �+6Nر $6د � �tK�V ��د( 6Bد را

�� و �2ر�& او را �: ��8� $. ز$�ن 2�ا��. $. %� '� $'6§�� و اc �2ر�& ���D2 &�� &$6B .$ ا او

Cا : ��·�. �"�6م ا� t� م و�� &� CI��� : .��6� ان�ا &K6�"� )وز���8$& 8. $. ز$�ن ا�

��C 8. ,�ر u و ,"��� از روي 5ن $67د و �6 �<�( ه�ي �� ه� ���6� � Cدر د� ���$ )��

: ��� روي Z'$ Zb�8ار�� و و�1& 8. �& �8� �~ن 6Bد �& دا�<� 8. ا!\ 6B ��1د را $�اي ���6

�>D>$ �, :� ! 6Bاه<� ��� $<6 �<� ���ل ا�C =�ي 6Bد را از ����Eن �"�ي =�§

$�ر$�<. دو��<�ر ���7�ق �6D7ر 2�ا��6ي در �0��. ,�)�. ,���\ت ���زا �2�"�& 6B5��اوف در

ر ��E�دان 2��B .8 &'[6ص �02ان ��8$& 8. $. ز$�ن �2ر�& �"�K6& ���6. ��( $��� و $. �8

G02 $� � از 6Bد �7�ق ز��<& ه� «: tK�L �د E��2: ز$�ن �2ر�& ه��<� $?6رد �& �6 ��

��6Bا�C 8. ��6�. و ���07& از ز$�ن �"�6B &K6د $�اي �� $��ور�� وK& $�$?���. 5ن ه� @

: ��8د و ز �دي در د�C ��ار�� و $�اي �8& 8. �5<� $. 61ا�� و ذوق اد$& ���K ا�\م ا�C ا

��C @6ن 8. در ���K ا�\م اE� �8& $?6اه� � t+", . �� .(و ���02ان ��� �"�K6& $. ه

ه��ن 6Lر 8. 9�ف �& ز�� $<6 �� و ���8ت )�ر( و �����Bن ه�ي 8\م و ��6( و L�ز !�CN را

در ��8$& � ���. اي $��ورد ا��Nب �8� �~ن و ,6ه�: $. �uI و 6Kث ����0ت �& �6د و �%9

��B :"L t(6� .8 Cا� &�L�$ 6 وdK &"� !6رت �و در ه � ��� &� p!�9 ن را��$ &��"� .$ C�

» .و E &� :"K�دد

��B &�">�9 pن ا�����Pم N1 از &��E�>� 6� .7��� ه�Bا �D� : 8. در ,��م ا C5ن ا� t+� و

��ه� 8. در �'�ر��ت 6Bدb 6ه�ب ��7ط وKا�N� زا��در =& و ���زا ا$6ا���0K �1§� ��0م و �

�: ��6م E�د �( و از ���6. ����0�: ��& E�د �( ا�� �6رد ,�� ����دE& $6د( و =��ا�6ن ,�0

&DN>, .�·�� : و $�ز اد$�ي �� از ا Cا� )��ه� �7ن ه�@. $. د�C ��5( @<� : $�ر $. @�پ ر�

Cد �( ا��'� p �7ن زا�� ! . . . . p!�9 �<�6د( و ,�س و $

8 ���$ )����ن ا��"��ل �<�6د( ا�� $"W& را �� � �0>�7���ا,& را 8. ��0���: و =N", ���8ت و .

��cت و �9& ا����9ت و ذوق ه� ���<� . . . ��N � ا��"��ل ��6د وK& ا��وزB .8 )�� C$�J ����

ه�. @��ه�ي د��� در ,�1& ا�C و @6ن ا�IKظ و ���8ت =u از ا +�د �"<& و ا���ء $. و)6د �&

Page 96: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

96 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��ات ,�ز( 5 <� ه� روز $� =��ا N", ���8ت و �$c )ه�ي ,�ز����cت و U �09 و ا����9ت و @B ن��

�"�6م ا�C ا)�<�ب از ا��"��ل ا : ���8ت �6 �<�( را دو@�ر @'6�. . ه� $. ���ن �& ا �

��ل و �6B t�Vب =�ورد( �& B .� 8. در ا : !6رت Cا� �6رات و �7%\,& �& ��� � و }�هP��

�B و /b &$ رت�N� .� 6د و� C��>1 ظ �6 و�IKدان $6دن از ا�Eرو R16اه� $6د و در واB ��%, از &K

��cت و �"��& ,�ز( اي 8. ه�6ار( $. ���ن �& 5 � 9%� 5ن را دارد 8. �8& B �$ &� �1 ظ�IKا .$

����6X$ و�<�ي�$. و $�6اري را $. ,: )6ان 2B��� pIL .��( ���$ .6ا��B . ���� 6E6و %�6ر ه

2%� ا���ن . ز$�ن ه�� وC1 �%  و ,�16 ��ارد«: : B[6ص �& �6D7��� 6ر 2�ا��6ي در ا

C8�9 و ��ه�6ار( در ,�1& و � $. ��Nرت اB�ي در 9�C8 ا�C و ز$�ن ه� ه� در =& او در �

�� . ه��<��d, س�NK 6ر �& �6دV@ 6د�� ���d, و�1& 8. $�ن ،Cار ا��ه� از ا : 1 ���t د�,�,

�\دي د '� ���ل ا�C ه��ن ز$�ن 1�ن ه�+�ه� $��� و � �ZX �د؟ ز$�ن 2�ا��. 1�ن �6زده� �

�ZDا�� u1 ه� $��� و�Iن ه�ا��. 1�ه� ز$�ن 2�+��"& و �68/ . . . . . ز$�ن 1�ن ه

6�67ه�ي اد$& 8. $. ��25ب ز$�ن pL�$ &�%$ C� �$ .8 �>>8 &� �%9 و $& �J� ا�C @. ز$�ن

C��و G02 5�'�( �& ا ��� 8. 9��,/ ����5( و ه� ��p ��25ب ا�C و ,�16 و �%6ن $�دار �

» .��د( $���

���6� ا�?�!& از ه�L6<�ن 8. در �6رد ���§68Z� pر( در 62ق ا}�Dر �0��( �& ��� <� ��Eن

�& 8<<� 8. ا!\ح اد$��ت �2ر�& �<6ط $. ,%7�p ا�+�<& ا�C از اد$� و W2\ي دا��7<� 8.

�<<� @'6�. ا!\�9,& در ���K اد$N$ .��7� )�>� 6� �?� و Cا� ��I� زم وc ان�اي ا �ت $��

��ا,& را �& ,6ا�� ا��"��ل $%<� و �8ام ه� را ��N � ا��"��ل ��� � و در N", 6ع ���8ت و� .@

09�C0 ه���6Vري u�+� .8 �6راي ��& 61( �0<<. ���%�& را در د�C دارد ا�+�: ��$6ر ه�

��ر اد$��ت ���%C را در د�C دا��. $����B8. . ا C��+�5 از )��$. ��Eن �'�ر��( �N<�ي ا : �0

�15 �ن �68Zر �<��( ا�� 8. در ���%C 2�ا��. ا�+�<& $. ا�� �85د�& و)6د دارد 8. $. �8ره�ي

:�اد$& �& =�دازد و ,[6ر ��6د( ا�� 8. ,�1& اد$��ت 5ن ���%C از =�,6 5ن ا�+�: ا�C و و)6د @<

�'�ر��( �<%� 62ا � @<�: ا�+�<& ���C وK& ا!\ $� � . �ا�+�<& را $�اي ا �ان ه� cزم �& دا�<

��رات �Bا cا��. وا�از ز$�ن 2 Cا� &�dK ��8ب ��K~, G02 .��ا��85د�& 2 .I�دا��C 8. و}

Cا� U 67, و t�b�, )از را ��7�وا�'D& . د '�ي ��ارد و اE� ���B& $. اد$��ت 2�ا��. �& 8<� $

��. د '�ي هP� .����� rK��� از &��B .8 &,در !6ر �>��$ &� &K�� ت����<� 8. داراي اد$

. . . . ا�+�: اد$& ���<� �85د�& 2�ا��. $. ه�� و). ��ار��

�<� �� � ��rK از @. راه& N$ �2. $?6اه��E ان��اE� ا���ن ,�1& و ,%��p اد$��ت �� � ���rK را �

��د $E /�. P9\� &���5. �& �6د 8. اد$��ت 6Bد را ,�1& داد( ا�� ,� ا �ان ه� ه��ن را( را =

��6�� .8 C%��� ي 5ن\W2 8. اد$� و Cوز( ه� 5ن ا��ان ا��ت ا ��ه���� $�D� : را( ,�1& اد$

�� 5ن $� b � &>7( و ��� R16� ر در�$ r &K�� �>@�ه � &K�� �6د را هB &$اد G��, �1رت و

�: }�ه� �& ا���N0ل ر�2: 1[��( و b�ل �6D7ري از 2\ن ���� از �"�اي ����0V�6�� � و :�

��ز�� ���ان )c6ن 6B ��1د را و��, R� ���B. و در ,��م �"N. ه�ي اد$��ت از ��� و��P و

��Iت و K~, �$ د( و ��ام�د �( �8ر 8�E rK��� t�bت ا���?[6!� ��� 9%� �& 8. ا��وز 5§�<. اد$

Page 97: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

97 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

ي د���( و 5ن $�زار ���8 را $� درر ,[<��Iت ,�ز( $. ,�ز( 6Bد در �NK�8 ��د��( اد$��ت �� )�ن ,�ز( ا

�� و ا2%�ر روح =�ور 6Bد رواج و ز <C �6ي $?7<�VK ت����$ . />�و ا�NK. ه��: 8. اهp دا�/ و $

.P9\� ا��ت 61ا�� و�رو�: 5ن ه� $� � RNL و ��$. �8ر �6d7� :��6ل ���� $. ,�ر � ذوق ��

ا!V\�9ت ,�ز( داpB ز$�ن ��6د( و ز$�ن ;�ور �ت $. 6Lري 8. �<�2& $� روح ز$�ن ����N ���8ت و

ه� در ;�: 9\)& و ورز �( ��( و ه���6Vر 8. ورزش )����& در ��وق و �� �ن ا����&

t9�! ��6Bن و 61ت ,�ز( روان �& ��زد در ��وق اد$��ت ه� 6Bن ,�ز( دوان و �8 �8 اد$��ت �� �

� . ا�2?�ر و ��Nه�ت ه� ا �ا�& 6Bاه� 5ب و ,�ب و �9ل و )��E &K�د �( و ���<� اد$��ت �1 ���ن �

. . . . E�د �

���� ���<� $��| B�وس ���ي 8. �8روان 6Bاب 6K5د را $��ار �& ��زد ] �:[$��� 8. !�اي ;"�

R از ا : $�ا /��� ��( و اد$� و دا��7<�ان �� را ���CI ;�ور �ت وC1 ��6د( �'Zارد $B tN�

u= در ����cت 5ن ه� @6ن 6Bر�B ن ا2%�ر و�D>= &��ا$� ���& و �@6ن در ��ه6ار در !�ف �0

���� .

--------------------------------------------------------------------------------------

<>* ،C2�"� ان، �8�6ن�D, ،��I6د،@�پ هN� &% ل زاد(، %& $6دو��( &������1343).�!21-

5 (

______________________________________________________________________

دارا����8(#

C� �= ر��ن :���+�Kو ا : از - "<&. دارا ،Cم 8<<�( ا��E�� &��B & از ا <%. در )�ه� .��ZE

C5ن ا� :�����& )�ي ا��E .8 Cه& $� � �V� V� .$� $�5ن ,~p� 8�د، از ز$�ن -�B دا���ن

��6ا و $�  و )�ل و 5راء و ارزش ه�ي �5%�ر و =<�D�/و اد$��,/ E�6�W� �, .�2ن و �.

�.، و ,[6 � ��ز �C، و ��K�� .�6& ا : ه<� را در 7��1: د 6ان اوN7, در5�+� -)��ل زاد( ا���د

�>8 &� ���"C و ا���ن را در �D� D,�ان ,6!NL وب�b .8- � 1.�& ,6ان د

و ا��9س و ��IL. ا�C در ار,�Nط $� ، $��ن �U7 و �6ردارا����8(#��6�. 68,�( ز �، از

C"�NL :

�%�ان 5ن $ CB�� و ���ر( در t868 ه�ي pE وره��د �( 8. 8�E وري�>D= ن����E ���5ن را د �م

�%�I. ا�C و 62ج 62ج ز�6Nره�ي 7,5�: $. )�ن 5ن ا��2د( از 2�ط �6ق و ��7ط $�ل و =� �&

Page 98: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

98 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��5�: $�c �& زدم و @�Mc $. د6B &� �Kا. �. ��p ��م دا��� �. �1رت 6Bاب. زد�� C�

&� u�0�$ :�,����8ن ���5ن ا��2د( از �6B. ���ر�Eن ��Nه� و UNL ه� =�8�د( ���ر �1م ��ز�

. . . ��6دم

������م و 6Bاب $. @��7 �V�b )��از ا : د��( $. 5ن د u$ �2. . . . از�E 6د را . . . را( =�%�ن راB

از ه<'��. )7: درو�& و ��7ط $& ] و[5وازي دا��� د6B &� �Kا�C7= .$ . C $�م ر����م

��Bا��ا &� &��E )ن 5رام و �%6ت زد���N� در .�d�b 6دB :�7,5 t�1 ي�D�>� . . .

<> :�روان $. L�ف $�م ا1�L& 8. ,[6ر �& 8�دم ��%. ��Nي r�� د�K . . . 5�'�( =�ور@�: =�ور@

6Bد را $& ���$� $. روي ز��: �8ه'p 2�ش در ز � �Lق 5ن $. 6Bاب �6ش ا��ر ا�C روان ��م و

�uX $� . 5ن ا��ا��B و V� M�B�N$�ش را از �� اB\ص و ا����ق ه�ار $�ر�6$��م و 6$§��م

���ر�Eن ���5ن $<�ي راز و ���ز را ��Dد( )��. ذرات ���K را �?��B�� tL. و 5ه��. 5ه��. $.

��Bدا�. =��راز 8<<� : ز� t� .$ 8. ����0ن ��B t�/ �>>8 واز�= Cد در و $�م دو��E .

�U�2 u د��Nم از @Æ و E ��I� ش $. 62ت ��م�� �N>� pD@ �8 �8 ���ر( ه� را د �م 8. در

و $� �%��: ,�ر +& ,r ه6ا و $�<� ��ن $��| B�وس ه�ي . را�6��B Cش �& �6��

��م t� .8 دارد $. =� �ن �& ر�� و !N© ��د r ا�C. . . اL�اف �D2 . . ., �>��� 6رانB 6�,6�

. 6Bن ���<� Z� R�1اب در ر�DE � �& دو � و ,: و )��� را �& �6زا���. ����ن از =�%�ن =�§�: ر��2

روي �<| 69ض ����7 و =�ه�ي $�ه<. را در =��6ر ��Dد( د�C ه� را ,� 5ر�� در 5ب 2�و $�دم، و

C2� :�( $. ا�Lق 6Bد ر��2 و ���<� 5�'�. 5��0ر ه���+� ����7 ,� ا�D�Kب درو�& ام ا��8& ,�%

. . .�c. $& )��& $. روي ر�B?6اب ا��2دم

) �!30-32 (

�"C در,���ر���نNL �!ي، از و�و ��6�. د ' :

,�$���ن ه� �8 �8 دا�C�ZE &� C و �B ��6�ان 8. ��وس اIK[6ل ا�C 2�ا �& <>

����25$�و �& ����7 و $. !N© ه� =u از $��ار ��ن و !�ف ����� در ���D$& )�6 ا�1�L در . ر�

,����ي $�غ و ���bن و ر�1!& ا�". 6Bر��� در �E .�+9( ر�'�ر�| ��خ و $�گ در��Bن �6d7ل

��25ب، ��p د�B�ان ,�رM د���، E�p��8 /K��( .@ $6د وK��( &K& $6د $& 9�ارت و . �& ��م

C�!�B &$ .6$ )���"C $�غ ,���ر���ن ���<� ,?�. ر�| ��0ش ه� )��. !�ر�| =�6NL .L�7� د، و

$. را��& 8. دل �: ��� 9%� =�وا�. . ه�اره� ��ه& و ا��2& $� �� ��وش ��خ ���ر �& 8�د

اي را =��ا ��6د( $6د 8. در اL�اف ا : $��I]� .¢b در ,r و =6 $��� و ��ام از pE .$ pE د '�ي

�>��� & ه� از . $<7K�� ه� در 5ن ��25ب ��6ل �& ����7 و $. 61ل ا C���": ��ZKت " $�%�ري �

. . .�& $�دم

<>) �!187-188 (

C� ا . و ��د����E �NK�bن �& 8<<� 8. و�IE &�1. �& �6د 8. ��� )��ل زاد( ��د( و $& =

C����ي ��0 $�رE& . �"<� / ا : ا�C 8. از ز$�ن ه�u8، و در $��ن ه�. ا69ال، %@ :�>@

Page 99: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

99 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��ن ��IL& ��6�. ه�ي $�c را 1��س . �& $6د$ p6د $� 5ن )�ه���� $� ��ح $�6Bرد و �IE'6ي �>8

�: $'� �د��+�K6اه� از $�م داراB &� .8 &�1و ،t� .��� C�� :

� 5 &� r د�6ران �B6�,6�, .8 را د �م �I� r &ه��. ���DEن !�اي =� & �<��( ��، و از دور �

د 8. ���<� و�1& $. رو�<� & ر��� @��7 $. %& از 5ن دا���7ي ه�ي ,��م ���ري ا��2

9�6ا��ت pN1 ا��Kر ?& ر�2. ر�2. )<��7ن دارد از ���ن �& رود . . . �$ &b�� �?, 8\( ���ي

$� ز�IKن . . . ��، �8�@�: ��ه6ت r &$5 ��خ $�دوش، =��اه: 1��Vن دار د�E. $. دوش $�,:

N��p ه�ي ,�$�ار ��C و c�$ .@�= r p0" c زد( ��<. @�M و $N� �7ن و �از ا : د 6ار $. 5ن = M�

. . . د 6ار �& 6Bرد

.��و�1& $. رو�<� & ر��� ده<. $V�ي را $. روز�. د �( ��د r ��6د و ه��: 8. د � @6ن 8

�© از 5ن 2�/ ه�N�, ��� .�Bا��ا :�از روز ازل ا����ز ] & 8.[اهp 6�2ت I, C� &K�B& $. ز�

.$ Cا� )�� �Vز( ا����� .I �L : ري 5ن $. ا�]���ف $V�ي $& ز$�ن $�C، و @<�ن 5ن را $. ا�

�Ì و tWb $� روي �<'I�ش 6E .8 C268 .@68 & ��ر�+%& از ���5ن $. ز��: ا��2د(b . )�'�5

�p 6 داد, &�]I� ن�¢�و در r .8 &K�9 در ���ن $"� از ه�� .��8�r �N, �%�%. . . . 5روغ =

: )����. )� �& داد، ا : $�C را �& 6Bا��

8�دم . . . ,�� M� �D� �= . . .دم . . . 8. ا <+�. . . از و�1& . . . �:

��( . . . ��غ. . . ���ل �b6( . . . �= � م را ز�دم . . . ��8

) �!227-228 (

Cا� p���& ��ه�ا�. ,���� ��(، و 5راء و ا6Lار و $��ن او ا!B ���B &(�$ )�� ��8و�1& از . �8را

u�0�$ U��� 6د�� : ��(ر9�� �& �<6د �

�>%� ��E / 6�E ا�@ .Cا� �ي �8 ,��Bاز �8ام د u�0�$ �>�اE� �9: و )��ل . �'� د�B�M ��ز�

5ن ا$�وي . ا�C 8. �. در ,D�ان $�%. در ��,��� M�B ا �ان د�B�ي ���E .$ .8 C�د =� / $���

�>�$ u�E 8. -�8<�، 5ن»��B68( ا��ا C7= ��2�$ ��2�$ «- ر &� / �= M61ز �, Ã5ن . ������ءا

5ن د��غ 6B tK ،&��1ن ,6N8��Ew� ،ن -8. را��& ,6 / �| $��. ا�� -@�7 ه�ي $�دا�&

�+>B /��� را ���( 8�د(، د '� واي $. ا69ال . �I� u�E :� 8. روز tK C7= ل�B ا��ن از 5ن

. . . )6ان ��ب

��د'$ U7� زا ه� $� � از او��� �15 &�9 .8 /VB م ا : ��د�6ازل ه�ي ,. . . 5ن �6ادش . 5ن��

���<� $0¢. اش را 7%$<�� U c .�2ر �K�8 . . . .��د�C ه�. �"��. ه�ي ��ر�. را در ��0( و ��

در دوCB و دوز 8. . . . از =C7 $��. ا�C. . . و E\$�6ن و 6��8ا و pE و ��B. و 1\ب دوزي و

�� و ه��� ��اردP� �' را $. 8. . . د pN�$ ،ا��ن از 5ن 5وازش���$ &� �+ . ��B�1ري !�اي ا : د .$

Page 100: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

100 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��ا و $� �9ل ا�C 8. 5دم 6Bاب و 6BراM را 2�ا�6ش �& 8<�E . . . .@ �' ش د�و = C?= از

� 6'$ . . .���$ &� Cد� .$ Cد 8. د��6رش ه�ي ر�'�ر�'& �& =B . دم �از 5ن 6868 / 8. د '

. را��& ��§�( ���5�& ا�C . . .��& دا�� $�6�1ا و �6ه�ن �B�'& او را @7��( اي. . . ��ن

.8 �>8 &� C& در���6ر ,( &� . . . 5وردن Cاي $. د��$ ،)در��5 �از ا��رون ��( و وز

�>78 &� C>� ار �6ع�اش ه .?�� . . .

2���. ر��9& ا�C 8. از ���5ن $. ز��: ا��2د( . . . از U�B و اB\1/ 8. د '� $'Zر �

Cز( �8ر8:، �8$. . . ا��, C15ن و �D2�$ ،ر��وK& از ه�. 6Bش ��( ,� ا <%. . . . ��p1�� ،6، ه7

ا : د�B� $� ا : ه�. t+9 و 9�� و ادب و ا��2دE& در �K R16�وم $. �1ري �9;� )6اب �& �6د

C��و �6�Wن ه� & $. ��ف �& $<�د 8. ,� در ده�ن ا���ن r7B �& . . . 8. $�ور 8�د�& �

. . . �6د

) �!49-51 (

$ )�� :� : �)& �B��، در %& از �6اردي 8. )�دو و )<pN ه�ي 6Bد را ��ح �& ده�و ه�

�� و �Lس E�دان و E :( و :��: و ر��ل و )�م زن و �8 $$ RK�L و ��'K�2 )رد( روز�D@ : درا

��م �)<& . د���6 �& �����( 8. �� �( $����D2 C��� �( .$ ��ه��ن روز اول 8. د �م �9ل ر9

ه<6ز اذان !N© را . @�7/ زد( ا��، و � ا <%. $�ا / )�دو )<pN 8�د( ا�� و $& و�1& ��( و �

�� 6Ibر ر��ل ا!�NDV��,& ر���م � .��B در C7= .8 �>�IE &� . . . و p6دم ر�B �7@ p$�0در�

ا!V�cب ا��اCB و �"�6م �� 8. ر9�� )<& ��(، وCIE &K $�اي ا <%. �"�6م �6د �8ام r از

��ا 8�د( $� � =�/ درو / ��( وK& �8$�& )�م زن $�وي ا)<. $� ر9�� د��= &> . . .

�<�ل درو / را =��ا 8�د( ا : �1ر �+� و c$. 8�دم ,� $. =<� 1�ان را;& ��( )�م 8. زد �"�6م

5,/ ��'�ر روي �� $¢. %& از $�ر�Eن ا)<. ا��ا�B. و c�9 =�ر .N>ر��D@ t� در ���� 8. ر9

��. $. زV>b� $6د. . . ا�� 5ن ا)<. را ه� CIE . � را 5زار �& ده<�و ��در 5ن pIL ر9N� . ه� �"$

��س ��ش را �D� 8�د و Kو ا �WB و �6م Mc �$ .��6� &$5 Zb�8 ."V1 r ا�� را روي :�ه�

�� ,� ): ه� را $'��د و '>( ���8 ��� /�= �N$ را Zb�8 : �7( ا�� ا� �NB ان��D$�� 62را ,� از CIE

.7���ق ر �ان 6Bدم را . . . ا�� ��� ���8 را �<��( $6دم . uN9 8�د( $. د��C $�ه�در �

���L& ���6. در 5ب E\ب . ر����م و $. ه�ار ا���Kس و ا�K+�ء $. r ,��6ن را;& اش 8�دم

��C و در ا�Lق ,�ر r دو �I� )<& 8. ر9�� را 5زار �& ده<� E��2. در ��7. 8�د

].8[ Cا� ."�( t� .8 tدا��6د2� )6�5د ���7. را $. �<| $��� ,� ر9� .

�. ا <+� $6د(�9 .�� �W1 �$ Cوز ه� د�� �8. )�دو و . = \Kو cا CIE � را د ��و�1& �9ل ر9

)<pN $. �8رش 8�د( ا��، و 0�: دا�C7= Mc �?, .8 C و �d� �� K6,. �| �6زاد $. 6Bردش

�� . داد( ا��� ��Bداد � د ���Kا pL�$ اي�ب $���1 C( ا��ز 8. ه<6ز $�8��� /�= :��cروح ا

���� و )�6 در�B�. ر ?�§�� .�N1 .$ ودان رو�� �8. ز �دارد $¢. ام را @�7 زد( . � :�0 Ãا� .>�

Page 101: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

101 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�. 6Bان r ,?� ��غ $�ا � J�� :����\b ���� 6د دادم$ .N>ر��D@ t� .8 t7 ا��، و د

8�د �، و ,?� ��غ را دور �� ر9�� E�دا��( $. ز��: �C�6 و ���t ا�X<� و 8<�ر و زاج دود

��و�1& ه� 8. ه6ا ,�ر 6B �� rدم ر��2 �� . زد �، و $� ا�X<� هCI )�ي $��/ را �Bل ZEا��

�� 8�دم �B .�L�2 ا / 5رد�ر را( $�D@ . . .

) �!80-92 (

C6 در دا���ن ز �د ا�'�IE و )�ل و  ��p ا : $�  ه� و �<�}�ات ر. $]I, 6د و -ا��� :�$ .!�B

��6د و ه�ا C ��&، و ���6د و �9ج ��6� ،��درا <+� G02 . $� � در ��: دا���ن 6Bا�� -ر9

��>8 &� p0� 6د و �9ج ��6 را�� %& . ا : �<�}�) دو و tK�( &Ew دارد. �?�[�ي از �<�}�( �

��C، $�%. �& ,6ان CIE -���<� )�ل ه�ي د '� دا���ن -ا <%. � .2�L r دو�ل هc�1رت ا���

Cف %��ن ا��L . ا <%.، ا : )�ل $?[6ص �ه��.(د '�E56دB�� 6Kو ( C �%9 ��J~, C�)�ال «,

��وي ) *�$��ندر$�ب ه��I (» �"�ي $� ���&� �����6. ��(، 8. از �W1 درا : �8ر �"�ي �

C� و��� :�2�L لcا��� :

&'��در و)<�,/ }�ه� E�د �(، @<� $�ر ��8. $. �<��ن r .��8 ,��6ن �\�C ا;V�اب و ��ا�

r ,��6ن را ,%�ار ��6د( CIE از 6B &� �+8اه& ا : �1ر =6ل $�¥ورم، �'� =6ل ��� B�س

Cن . . . ا��(�9ج ��6 ��IE ). . . دل $. در � زد �8. ا���ن درا : =<� روز( �� ��,[6ر ��& 2���§

��د'$ C?� و �8رش u8 6د وB .$ � �N� ا <�0ره� . . . CIE . . . r ���$ .@�8. ه :� p0�

��اه: $��7� از ��� D8<. 8�د( ام $. �: �& 6E � 8. ا���ن ا : دو ��ه& =K6& را 8. $. ه�ار =

. ��ارت و 6Bن دل $. د�C 5ورد( ��N � $. ا : ��I& و ��5�& از د�C $�ه�

�� ���دن )�I. د��� و در ��ح u= ��IE از ا : 1�ار )��. 9%�� و ���2 و �"�ا & را 8. در $�ب 09

. . . و ��� / �?�وت و ا��d<�ء RNL 5ن ه�. �?<�ن $�<� �IE. ا�� $� � د 6ا�. و �و( ��ا ���د

C����C 8. از 5ن �& $�د. CIE �. �� �م، ا <6Vره� ه� �I�. ا���ن ه��8ري 8. �& 8<� $�اي 8

)��رت ا�C و�IE &K. ا�� ��IE. . . ا <�D ه� از ا : 6E�. �?: ��ا & ه� ZKت �& $�د( ا��

�& ,��� 6�2اي ��� در$�ب ا : ا�?�ص وا��0�c& 8. » .2�8� ه�. را $. 8�/ 6Bد =<�ارد«

�9ج ��6 د����ل 6K5د( اي از ز � $�K/ . . .دور از ا�[�ف و ��وت $���. . . =C7 $. د��� زد(

K"�ب ا�I�ز( 6�E & ,� 8�د( در5ورد( د��غ را $� !�اي $�<� E��2. و ر / و =�7 را =�M ��6د، و $�

$� ز$�ن ��r دو ���K را $. =7��ي، و رو;. ر;6ان را $. . CIE �. �� �م 6Eل ا : 9�ف ه� را �?6ر

وK& $. �+�د ا <%. ����ن $. �����& ر��� $�اي =E C�6�دو & ,� $. اردو . )6ي �& 2�و�<�

�I. �& ,��م �9,� $�زي ه� �7ن ,� و�1& ا�C 8. 5( در. . . �& دو���B .��$��ط ��ار�� و از 8

�>7?$ . . .

��IE ���<& =��Bش �5K �$ =� ا ���دم و�ق ��( از )� )��. ��L ر(�$ r ��1�L �' در ا <+� د

5روغ $�<�ي . . . �9ج ��6 . . . �"�6م �& �6د �0[6د,�ن ا : ا�� .8 C� $� �� �Z'$ :ار �

5 CIE و C2�E 6د راB 8\م .K�N�داد(، د p 6��� �%�د( ,I� ب���1ي 2���6ف �: ا : ر / را در �5

Page 102: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

102 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

,� و�N8 .$ &�1ب �<�0 و ����ي ����غ ا��<� ��ار�� 8. . . . ا : ه��!��Iن $�<� =�واز . . . ام

. . . $�ز �[�N�& ��( $� ه�+�ن ,��م I� . . . ��IE�( @�ب ���& در ��0$��7ن ��E�د( ��7(

�<. �"�CIE &K6 $� ه��ن. »$�اي ��Dدن @. �<| و @. زر«�~�L . . . .8 ����= & �D�5 از � �$

Cن در �8ر و زر��ن در 8<�ر ا����دارد. � �NB .@ اري�K6= �� . . . 5دم $& =6ل از 8

&Kد، و�N$ تZK دن�8 R�( ;� ه� 8. ا���ن $. 61ل ��� از�و ,?� ,��م )6اب دادم 8. 2 �Bا �$

�: 5ن �8& 8. ��\ ��8ب )�$ Cق ا��2 �B5�>8 &� R . . . &� R�( و 5ن �8& 8. ��ام =6ل

CIE ���س ه� =B5 &K6�ش $. �[�ف �& ر��، و ,��م ا : ��اه� و . 8<� و $. �[�ف ��& ر����

��+�ه� و ��ر�. ه� و ��9م ه� و �D�ه� و =p ه� و $<�ه� & را 8. �& $�<& $� ه��: =6ل ه� &

. . . 8. ,[6ر �& �B�� )�� R�( )� �2 &$ &>8. ا��

�!27-1 (C��� /� ) .ا�� ا <�D ��6�. ه� & $

-----------------------------------------------------------------------------

��ه� از ���� . D,1321�ان، $<'�( =�وی:، دارا����8(#،���� ��á )��ل زاد(، �I, ی�( ه� و�E

��á ه��ی6ن 6,�8زی�ن

�+?'ر� ا��7دی�

)��iم ��/5(�د�� �+?'ر� ا�7

��� ���M"���ه5 �7ز� �3 ز��*5 و دوران ��د:�ه5 E"

Abbas Amanat

Pivot of the Universe :

Naser al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy,1831-1897

Berkeley &Los Angeles, University of California Press, 1977

536 p. 33 plates, 7 figures

<���C>V ��!�ا�K : ��( و )<N. ه�ي 6E��6Eن 5ن �6;6ع =wوه�D7ي $���ر $6د( و t�8 ه�@

.��6� �B6ر اL .$ وي �?� .��>�E��8<6ن ز�, &Kدر��5(، و � ����"�دي در $�ر( 5ن $. ر��. ,

C�7( ا�� . &����E6�ا2& �$ r &D§از ,�و : و �'�رش ا : ��8ب ارا C�س ا���N� ��8ه�ف د

Page 103: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

103 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�� &�>� rN� .$Cا� )�� : �Kا�!�� &��E��6!& ز]B ه�ي .N>( &ر��$ .%�$ ،C� . 5ن

6B .8 .�6Eد وي $��ن �& 8<�، 1[� ���( $�ر�& �?[�C ��( و ��D و ز���. او ا�C ,� �9ود

��رات و ��B /0ص وي در ا�6ر ����& و ا)����&، در ZE .����5ار ا �ان $. �6ي ��ر���. و �Bا

�� $. �rN ��رن و)��R از ز���E�& و ��D در واR1، ا : . ,+�د، رو�: �6دK~, :�K��8ب را $� � او

�: و�������اران ا �ان ���6ب 8�دL\� ا : 8. . %& از�و( $\� ،�Jدر ا : ا ،C�ا�� �د�8

�  در$�ر( $ .$ p�]I, .$ ،ده� &� Cن وي $. د���اL\��ت )� �ي در$�ر( �?� ��( و اL�ا2

B ه�، ��5ل و C���ه�¢<�: ;�: ا��ر( $. روا$G وي $� . �0��ت وي �& =�دازد��5ل، اه�اف، �

���C دا�B& و �Bر)& ا �ان را ��� $�ر�& �& 8<�� �$ )�� C��6ل �?[, ��J~, / وزرا.

ا����D� �$ C ��!�ي ���0� �5<� ا�C و در$�ر( ���§6E��6E pن 5ن دور( از )��. 9�C8 $�$& ه�،

0��0,& ارز��( 8�د(���§p ا�1[�دي، ز��E& ز��ن 9�م و 9�م ��. �ا، ز��E& ر)�ل و ��ه�اد�Eن ,

u�+� ا�'����ن و .(ر�B ه�ي وزارت &��' �$ )وي از ا�<�د ��"�د @�پ ��( و @�پ ��7

،.���� <��Eن ا �cت ����( �5� D$ �%�( اي ��E�د( و �� ��. $�د( و ,<�D از $� '��& ه�ي رو�

���\ $. �tN ��م د����& $. 5ن ه�، ا���Iد�Cد( ا��%� ).

p]225 و p]I� .��0� r ,�و : ��( ا�C و ز���E�& ��!�ا�K : ��( را ,� =� �ن 9ا : ��8ب در

��دE &��$ او در C>V�� ل اول�� . �D� ي و��ا���C $�ا : $�ور ا�C 8. ه�. �6ا�p و �<�!� �8

او$. . $6د( ا�C>V��C درا : دور( �%E p��2. و در 0$�. ا �م ��C>V، $. ه��ن �<6ال $�1�ار

:���زا، ا�7�bش ه� و 1��م ه�ي �%�ر و ه�¢<� : �Kا�!�� &>�7��( .K~�� ،C?,ل ,�ج و�K�,

.·L6, 1. و�I, و ��2د و C���B ،2. )6 &، ر68د ا�1[�دي�از ! C�Ib ،.��?�671ن و د 6ا G ا��

�� از 9�V. $�ر�. ه�ي در$�ر �ن ا��ر( �& 8<�� u���ون روا$V. ا �ان $� روس و ا�'�$ )�>� 6� &

�����( و ����C ��+�وزا�. و دCK�B )6 ��. دو دوCK $�رگ ��CN $. ا �ان، $. B[6ص $�: ��ل

در ا : ز��<. ه� ا���C در$�ر( ��·�. ,6ازن . م �6رد $�ر�& 1�ار E��2. ا�1857Cو 1852ه�ي

ن، ;"� ه� و �1رت، @. در ���ن ���وه�ي دا�B& و @. �Bر)&، ��6( �6Iذ ��0 � )� � $. ا �ا

Cا� .�Bدا�=  �026�C ه�ي ��(، و ا2�ا / ,<I� ��CN�� &�6 $. او $. $� .

ا����D>, .� Cا$"�د�?��� اB\ق و ر��2ر و رو9��ت ��!�ا�K : ��( را $� �'�ه& د1�U �6رد ,+� . و

�p 1�ار داد( و در رو�: 8�دن اه�اف او �68��( ا�rN� �$ .%�$ ،C و رو�& �$�7. $. ��,

& و Ew& ه�ي ����C ��اران ���( ا �ا�& و ��� ��� <��Eن �Bر)& 8. $� ��( ,��س $�ر�

.�2� C6ذ د�I> اد ذ�دل از ا2�"�� &�B�>� .$ )و از ا : را .�Bدا�ا : ��8ب . دا��<� = )w 5�¢. $. و

:���, p$�1 &,ر�D� و &>�$��, �$ �K�� .8 Cا : ا� .�B�� )��. و ارز ���ي =�Jرا ا"�K�� .�N1 "

���& ا �ان 1�ارداد( و $� ,6). �Bص $. )�§��ت وR �1 و � .>�را در�8�6ن در$�ر و در$�ر �ن و !

�C ه�ي 6E��6Eن ]?� C$�1ن دور ����( $6د-رو �رو & و ر�B6ر� �P� 8. =�ره�ي از 5ن ه� ,�8<6ن از-

�B�>��� را رو�: ��زد 8. $�ون 8<%�ش وي ه�¢<�ن &I �{ ر��. $�1& ,6ا���. ا�C �%�ت $�

���� &� . C��1در دوران ا � �N, &$ه<'& و اد�6 2( p���از )��. �%�ت $� R ��8ب $� � از ,

Page 104: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

104 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

.����8. $�ب و ا���7�bت ���& از 6N�8د ��ن $� رو9� ��J~, � و �D� زا در 5ن��� : �Kا�!��

�"�D ��م $�دKو .

�p رو9��ت ��( از )��. $. ���0& ه�ي وي در��$�ر( ��ل ���زا�B�15ن �6 �<�( ��8ب $�اي ,

�6ري، و ا��ر( ه�ي >L�6K5دا : ���0& ه� $. �%u اp�"K در$�ر �ن و اL�ا2��ن �6ري، ا��ر( �&

)� & د '� ��� $�اي رو�: ��ن �N�V& $. ��0 �. �6ژ( ه� و . 8<� و $. �%�ت )�NK& �& ر��

��زا $. ,<�D &، در %& از ا : دو ,�$�6 �. ا)�اء !�<. ه�ي دو ,�$�6ي ���0& �& =�دازد� : �Kا�!�

درG02 .8 &K�9 ,<& @<� از ا�?�ص ��دي در اL�اف او ا ���د( ا��، ,���� ��( و در د '�ي

��Nس ���زا، $�ادر 68@%�� و ��6Nب ���� ��(، 8. در$�ر �ن و ر)�ل ���0ر $� ��CN و ا�9�ام $.

��ا��ر( �& 8<�، د�8� ا���C $. ا�0Kب ��"�د ��!�ا�K : ��(. دور او E�د ��5( ا����D�5 CN��>و�

��& ���ن"از)��. $.E" ،""،"�%<�ر�~ن�ون 2� �؛ ")� )�("و" 2C>V�� �0 ودوام$ ��، در,~

"CK6!����ه<�7( "$�اي دوران )<| و ا�0Kء ه�C>V�� CN؛ و ��ا�+�م " ,��6ر�6Vت"و " @<'

، "}p اÃ" : ا�0Kب ��(، $. ه��9ل، $. �P� ا�����D� C�. $�اي دوران !�©" !�0N9�ان"و " ��8%�ر

.$6د( ا�� "C� C" =<�("و " ا�\م =<�("

)�D@ .$ ر�� و &��$ ���6 �<�( ��8ب �\1. ��( $. �5<�§& $� �?[�C ه�ي $�)��. ,�ر £ را �

�� ا���C از . اي 8. ��( ��p دا�C از 6Bد $�اي ��p ه�ي 5,& $�)�ي ZEارد �& =�دازد�I,

و ه<'��& NB .8� �2© ه�ات را (�ن ��8$& در$�ر( ز���E�& ��=�·6ن �ددا��& 8. ��( در �9ل 6Bا�

��ي 6Bا���& ا�C) �& �<6د�I, .��6� ��8ب .� .در ��9

C�K6IL را در$�ر( ا �م &,���6ل �?[��B &D(6, )�� Cص دارد و )�§, .$ C�6ل ��8ب، ا��L در

��وم $6د( و $. ��درش ��� از )��. ا : 8. وي از ��CN =�ري ,0� N� %��( . وي �V�ح �& 8<��

Cت . �\1. اي ��ا��. ا��NJ دره��ن �9ل 8. در ا +�د ��6& ��م pا : �6ا� �K�� ا���0د .$

C?� G ا�8. در � )����IL& در ��!�اJ�� )�� : �K� $6د( ا�C $. او ا : ,6ا�� & را $?7

�>8 Cا��6�. از ,�ج و ,?�/ 9'@.

�\ت ر��& ��ه�اد( ��� ا��ر( �& 8<� و از د�8� ا���C در ��8ب 6B / $. ���8& ه]��ي ,

� 6E &� :?� &��$\� ���"Kم ا�P� ���ه�¢<�: $. N�8& 8. $�اي . �?[�C ا���د وي �\ �

t�8 : ا �دازد و ��7ن �& ده� 8. ا�8��2. ��( $6د �& =�E �P�و : ��( و � در�, �D"�Kو

�r ه�ي )� � و � =�7�C2 ه�ي !<"�& ��N<& $� 5راء و دا�/ ه�ي �1 �& $6د( و از ��6م و >%,

C6رد( ا�B &�� �7@ .$ &��7� در 5ن ه� . )�� : �Kا�ا;�2. �& 8<� 8. $"�ه� ��! C�ا��

ه��7. در !�د $6د 6B �$ .8ا��ن ��8ب ه� & در $�ر( ,�ر £ و )d�ا2��ي 678ره�ي ارو=�§& و

.ز��E& ��دان ���& ا : 6N�8د را )N�ان 8<�

��� ��� �Bدر اوا �Dاض رو��زا 8. ��ت ه� �6رد ا����� : �Kا�ي ��!�D� C cو .K~�� ،)�� �

،Cدا� &�?� &K�� دان $6د و او;�ع و ا69ال�E�� ان�D, زا 8. در��� : �Kا�و ��! ����$6د، ,�§

�"�D در ,N� � $6د $. 2<6ن و ر�6ز و �7%\ت . روا�. ,N� � E�د �K6 �� 8. در ��,& 8. و� &� C�ا��

Page 105: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

105 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

���N,& ��0م و �16"�6B C / در $�ا$� �1رت ه�ي ���& و �Bر)& =�N�د و ��5د( ا �Iي C�6%9 و $

0��ش . �6B &,5 /0د ���$. ا���0د ا���C ر��2ر �E�> ��� .���]Bن �Bر)& او را ر�� �& داد و ,

�: اE �$ &,����9�ا / ه�ي �ZهN& . �& 8�د و ا����9ت ��E C�ا§& را در او دا�: �& زد>@

ا���C $�ا : $�ور ا�C 8. �6ء 1[� ���. ��( . ,6أم $6د) ع(W9 .$ .1�ت ��&و $?[6ص �\

ا��9س ��ا �<& را در ��!�ا�K : ��( ا2�ا / داد $. 6E�. اي G�6,1852 .8 $�$& ه� در ,�$���ن

CBدا�= C�6%9 .$ ي��7�$ t�1 ات، $� ��1وت�ه C�%� از u= )w و $. و ،u= از 5ن.

$. �P� ا���C، ا�'��( ���& از b�ور )6ا�&، b� �( 678ر �7E & و ا�'��( ��( از ,�?�� ه�ات

ا�NJت �1رت و ا��0\ل $6د، $. B[6ص در ��0$�. $� ا�'��u ه� 8. از L� U ه<� $� ا �ان ه��� .

��( $� و)6د �\1. $���ر $. ��·�. ه�ات، �%�C را $� $�د$�ري = Z�C2 و 5ن را . �& ����

: ,+�$. CB6�5 8. @'6�. �0�رات را $ZX �د و در �p§��� �$ .�$�0 و ���& از ,�0 � دا��C و از ا

�>%� &K�B .��� &(ر�B و &�B7%\ت دا� .

،)�� : �Kا�در ��!�� ،���� �D� C�]?� .$ C�د %��/، ا���ن ��( و ���� G$© روا �در ,7

�0/ . دازد,�B &D(6ص دارد و $. $�ر�& @'6I� &'�6ذ وي در 2�ز�� و �16"��/ در 9�م �& =�

�� در ���6. ه�ي �?��� $. 8�ات N8 ���� در ر���ن =��ش $. ��C>V و د��<& وي $� ا����D�

C��5( ا� .Cه�� .>��� در د '� ز����D� ه�ي C�K�"2 © �7, )ود�9  ا2�N� : ا�$ C�5ن @. ا�� .

�t $��6ان 9�م $6د ,��NL .8 &���� $� د�8� د %�: ا�'����D� .8 �� 6� &� .��( از Cس دا�

��م �& 2����د= u�و ��� $. ا : �%�. ا��ر( �& 8<� . و �6$��. او $. @�رK���ري وز � �?��ر ا�'�

��زا �B�15ن �6ري 8. ز���& از ��9��ن او $6د، درا��2د و او را ���D 8�د 8. $� $�$& � �$ �����D� .8

Cد( $6د�� ,��س دا��. ا��ن ��( را 8�( �]ه� & 8. 1 . C�ا�� .�IE .$ )���68 &�9 ���� �D�

.·L6, :��� $6د $. ه����D� t�$6د 8. $�ادر �%@68� ���N� ،)س ���زا، را 8. ز���& ��درش ر1

�>8 �D�� . 8<� و $� ازدواج &� CK�Bد ��� �D"�Kو :���� در )� �ن ,"���D� ،.��ZE از ا : ه�

��ان(��!�ا�E6� �$ )�� : �K& اش ( )B &� ا�ورزد ز &� CIK�?� �>�� ش�6ا��<� از 5ن را( =�

�>��>$ �D"�Kزا را و��� ���1 r�� .

��ن ���زا �B�15ن �6ري، ��!�ا�K : ��( و @�رK� ��ري �%�ت ,�ز( اي را � .V$در $�ر( روا  �ا���C در $

در ه�. ���6. ه� & 8. در$�ر( ,�ر £ ا : دوران �<�7� E�د �( �6ري $. �<6ان . �V�ح �& 8<�

�6I>� Cري �"�2& ��]?� CKدو C ��9 C��� د�C دا��. $�%. ,N8 ��( �D>, .� .8 در p�1 ا�

Cد( ا��8 &� p�� CK5ن دو RI� .$ 6د( و$ u�5ن @. ا���C ��7ن داد( ا : ا�C 8. اوc . ا�'�

����J و �� &� :�>{ C?� او .$ )�E )�� 6د وN� .>�9 )ه�6ار )�� : �Kا�6ري $� ��!� G$روا

در دوران �~�6ر �B�15 . Cن �6ري ه��7. %<6اCB و ��J� �6Nد C ��9 دوCK ا�'��u از ���زا

�p وز ��?��ر ا�'��u در,D�ان، را$V. ا�'��u ه� $� �6ري $� �6Nد� :�وu= &K از B�وج . )���

�p از ا �ان، $. و w( $� ��وع �~�6ر C @�رK� ��ري وز � �?��ر ,�ز( ا�'��u ا : را$V. $. ه� �

ا����د ��ا�C و �& 6Bا�C �9& ا�0�Kور ����. ��( را $� او $. ��ري $. B[6ص $. �6ري. 6Bرد

$. ا���0د ا���C، ��0$�. ا : دو �?[�C، و . ه� ز�� و 6Bد $� ��( را$V. اي ���0�� $�1�ار 8<�

Page 106: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

106 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�� $��ا & J~, ات و =& ��5ه�ي 5ن�ن، در ��·�. ه�B�15 زا��� .$ CN�� 6ص د��<& ��ري]B .$

Cدا� .

���& ه���'6�. 8. ا��ر( �� R �1و p����، $?/ ��D& از ��8ب ;�9� �6V"ف $. ,6!�� و ,

Cر)& ا��B و &�Bرو . دا :���د و از ه�E C678ررا درد� &�����( �"& دا�C 8<��ل �

���p $6د 8. $� دو !�ر ا��P اول 6Bد در ا��2د. و)6د !�را��P ���0ري را $� ��& ,�$Kد :�. $. ه�

ا : دو ا�'�� �d�� )� �t(6 �& �� 8. . 2"�ل ا�9��ج دا�C در��: �9ل ��( $. وز �ي �8ر��5 و

���C ��( $�ون �NJت و ,�اوم $���، P� .$ .8� ا���6B Cد ر 7. در,�ر £ ��ZE. و در ����Bر �

Cان دا��ا &���� .

�p اه��C و Kا�� و $. د .�Bدا�= ��N8���6ر�Bن ا : دور( اt�b $. ,"� � از دور( @�Dر��K. !�ارت ا�

K�>� )درا��2د و در5ن را &(ر�B ا�� 8. $� �1رت ه�ي )د�8 p �N, &����D1 .$ ان او را�او در ,�ر £ ا C

C2ر :�. وK& در واR1 �� � ه�� r از ا : �6ر�Bن ارز �$& د1�0& از C�6%9 او �%�د( $��<�. از $

&� © �7, p�]I, .$ ه�ي او را C���8<� و ا���C !�ارت و ا!\�9ت ا��� و 6VBط ا���& �

در��: �9ل $. ;"� ه�ي او ��� ا��ر( دارد، از )��. $. ��م ا�"�Vف و ��ت ��p وي 8.

C?��. ا��� و . د��<& ه�ي $���ر $�ا�'�� &�Bر)& و دا�B ه�ي .·L6, ،(�>� 6� .�IE .$

$����. ه� و ����C ه� / را $� � ����D� p§& در ,�7 � �6ء }: ��( و ��t ا����دش از

C��دا ��N8��$. ا���0د ا���C، ��(، 8. ه�E� ا��9س ا �<& ��& 8�د و �?[��& �%�M . ا�

C2� :{ 6د �6ءB �Pور $. !�را��� .$ ،Cو $� . دا� Cري دا��= U9 6ان( )�� .$ CN�� ��ا�

CB6�5 C�6%9 و را( و ر�� C�7� C>V�� C?,�$ &���5 .$ )�� .8 وي $6د r�8 . �$

$� ا : ه�.، ��( 2���ن $. �78: او . 6د ��( �1رت �C2ا!\�9ت ا��� $6د 8. دوCK ��8�ي $. �

. داد و از ا : �8ر ��� }�ه�ا ه�� �E( ا}�Dر =7����& �%�د

$� $�ر�& �0/ ��p و داK'6رو8& وزراي �?��ر ا�'��u و روس، و $� ,%�. ��E�د( $� E�ارش ه� و

�: 5��ن، ا����B /0� .$ Cر)��ن در ,�c6ت $ )�� .Kد�N� دازد و ���. ه�ي�ان �& =�ا &�Bدا

C0���7ن �& ده� 8. ,� @. �9 ��p وR �1 را $�اي دو6B CKد دE�6Eن )�6( داد( و $� ���8ن 09

Cد( ا��ح 8�V� 6دB RI� .$ را p§��� . اي ا��ر( دارد8. در5ن .��� .$ C��9ل ا�� :�در �

� 6( &� C ��9 p���، ه<'�م ا��9س VB�، از �N8���E6�اف ا���، 2� �ون 5د���D� ،C. ا�$ : ��

ا : ���. را ��د �( E��2. و از درج 5ن 6Bدداري 8�د( ,� $� �I"; .V0& $�اي ا��� ا�'Z'� C7ا��.

���$ .

�p �& =�دازد]I, .$ ��دور) !�ارت . ا���C $. !�ارت �6ري و $. B[6ص $. ��~( .K<| ه�ات �

�� c6L�& ,� $6دN8���<& و ا�6اع وي $� . ���زا �B�15ن �6ري از دوران ا�@ .·L6, ا���ل �1رت و

. د���. �8ري و �E( $� ا,%�ء $. ا�'��u ه� و �E( $. ��(، ��ت هCI ��ل $� �� �8ر 1�$& ����

ا�� ��ا�+�م �1رت و J�وت و �%<C 8\�& 8. ا��و�B. $6د �tN �6ء }: ��( و د��<& $���ري

����ش ا�+��"N, ل و�از در$�ر �ن �� و $. � .

Page 107: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

107 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

وران !�ارت ا : دو در ادار( ا�6ر678ر و 2: د �D� .$ &����Xرت ه� & د�C ��2. ��( 8. در د

��دE 6دB Cا�6ر را ��8\ در د� C6ا�B &� 6د$ . :��", &�Pاز �6ري !�را� u= ،رو :�از ه�

ه�¢<�: درا : ��ت . �%�د و $. )�ي 5ن �. وز � را ا��?�ب 8�د 8. ���0��� )6ا$'6ي وي $��<�

.8 ��در ا : را( وي $. ا +�د $�$ . &B�$ . �=�B& از ��0 � �6 ا!\�9,& را �b5ز ��� ���( �68

p]2 و p9 و �67رت �P� دل�N, �$ 9%��6& را p§��� �, زد C6ي ارو=�§& د�'Kي ا�>N��$ ده��D�

�>>8 . .P2��� :�ا�� ه��ن 6E�. 8. ا���C ��ح داد( ا�C، �68/ ��( $�اي ا +�د �6ازن ه�ي $

�� و ا!\�9ت وي ��� $� �%�C رو$�و ���8ران و �1��� .+�ا���C درا : . �� $� ��p )6ان $. ��

��C2 ز �ا ه�� R��� .8 �7� .(6�� )�E ا!�& در را( � Cر( �& �6 �� 8. ��( $. اه�ا2/ د��$

�>>8 �I 6د را اB /0� 8. وزراء $�6ا�<�در5ن C7?[& ا�� tK�1 6ب، �02ان�V� م�P� r ار�ا��0

�C ه� و و}� � ه��8ام @<�ن �7?� $��� 8. ه�� r ��6ا�� از 5ن �9ود =�2�ا,� و در 5ن �K6·�

.ZEارد

از د '� �tK�V ارز��( اي 8. در ��8ب ��5( ��ح روا$V. ا �ان $� رو��. و $. B[6ص $�ا�'����ن

Cروس و . ا� :��Kدو &§�D� اه�اف�$�وري �?�[�� :�; ،C�ر)& ��( ا���B C���در��ح �

L�2& $. ارز �$& �?[�C ه� و وR �1 ,6). دا��. و، از L�ف د '�، $. ��6( دCK�B ا�'��u، از

Cا� .�Bدا�ان و ��� � �6ء 5ن =�ا &�Bدر ا�6ر دا CKه�ي ا : دو دو . CK�Bز�<�( ا : د �ه�P� از

)�� C���9 t�� t(6� .8 ان $6د�ا CKا)6ي دو�ع ��را;& و ��)�N,ه� از ا CKا : دو C ��9 ه�

$. B[6ص �E .8( ا2�ادي 8. ,��I� C ��9 Cرت ه�ي روس � . ��C>V و دوCK �& ��و ��0م

ا�'��u 1�ار �& E��2<� $� ��( 1�ا$�B C�6ادE& دا��<�، ���<� 2�ه�د ���زا ��6ي ��( � ���زا

ا���C �\و( $� ��ح ا : $"� از ��ا�B. . ه��� �Bن �6ري �6ه� 6Bاه� %& از ز��ن ��(

ض �?[& و )�( N�L& ه�ي وزراي �?��ر ا : 678ره� �& =�دازد و $. ���§�& �Bر)��ن، $. اb�ا

درواR1، روش $�ر�& د�8� ا���C . 8. از ا : ره'Zر $�اي دوCK ا �ان ا +�د �& �� ا��ر( �& 8<�

p§cار �& ده� از د�د( ,�ر £ 1���E ���$ ه� را در C���E& ه� و ار,�Nط وR �1 و �?[¢�= .8

. : ��8ب $� � دا��Cا!�& )�ذ$. �Bص ا

او ��( را . ��ل اول ��C>V ��!�ا�K : ��( در �+�6ع �<I& ا�C 25ارز �$& ا���C از ��� �

,<�D در ��!. . ��·6ل �%�C ه�، ���8& ه�، �VBه� و ��� ه�ج و ��ج ����& 678ر �& دا��

<�ر 8�دن �����B Cر)& ا�C 8. ا���C �8ر ��( را �& ��� � ز �ا �"��0 ا�u= .8 C از $�8

�2: �����B Cر)& 678ر او ,6ا��C دو ه��� . �1ر,�<� را $� �E )�D� .$ و �6ري و ��N8��ا�

��ودي $�اي 6Bد � p�� وادارد و از ا : را( ا��0\ل C$�1ار ده� و $. ر�1 �' �% .�ز$�د��& ��

. د�C و =� 8<� و ا : 6Bد �026�P9\� p$�1 C. اي $6د

C�026�»�K�� .�N1 :�Kا�ان، ��!�در ا C>V�� ه�ف ا!�& » 1896-1831 : ��( �1)�ر و .>�در ز�

�C و ,7� © �0/ او در ادار( ا�6ر و ]?� p����'�ر��( ��8ب "<& $�ر�& ز���E�& ��( و ,

Cر)& ا��B و &�Bدا R �1و ©���وه�ي . ,6;� .8 . �P� : ا ��وK& در �6رد ��2: اK'6 & $�اي ,~

%����E &0�د( ,�ي ,+�دE�ا ��C>V �<�& را ,NV, U�0��� �& P� .$ ،�>>8� �& ر�� 8. $. ,

Page 108: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

108 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��ت، . ���ز $���§�( .$ C�ا�� �د�8 U�ا�� ه��ن 6E�. 8. ا��ر( ��، ارزش ا!�& ��8ب در ,��8� د1

�C ا2�اد و ��6( ار,�Nط و ,p$�0 وR �1 ا�C 8. او را ,6ا�� 8�د( ,� ا : دوران ��D از ,�ر £ ]?�

� ,�ز( اي ,7� © و ارز �$& 8<� و $�8<�ر ه� 1�ار دادن وR �1 و )�§��,& 8. $. �"�!� ا �ان را $� د

}�ه� ار,L�N& $� %� '� ��ار�� $. 8<. وا1"��ت ��د r �6د و در ��: �9ل $� )�ذ$. ا : p]2 از

. ,�ر £ ا �ان $�I�ا �

***

��ی<�� �'اد >

��7(�5 �7ز� از ا����� ���و>� و 87�د

�& ����ءاà 5)6دا

���i� ز�(+� ه�ي ()� " و0�l / (�"���و>� ا��ا�5 و

K1376<�ن، p]2 ��8ب،

r - ،C7ص 560ه .

��8ب د�8� ����ءاà 5)6دا�& w= p!�9وه/ $���ر=� اه���& ا�u= .8 C از ده. ه�8. از

ا���7ر ���6. ه�ي 2� �ون 5د��C در$�ر( ,�ر £ ا�� 7. ����& )<N/ �7�و6B .Lاه& درا �ان

ZEرد، در ¢. ���E .$ & 6�( ا�� 7. ,+�د 6Bاه& ا �ا���ن $�ز 8�د( و =�,6ي $� $�B& از �&

C5ن ا2%<�( ا� .�B�>��� در$�ر( . زوا �ي .��ZE ري 8. در ده. ه�ي��$� و)6د ���6. ه�ي $�

��ن =wوه/ � &·�B & 6E ،:� �P� .$ ،.�2� 6اه& ا���7رB .Lو�7� /N>( &���ا�� 7. �

�ون 5د��C در$�ر( ا�� 7. ����& �7�وL. و ,+�د N�L& ا �ا���ن و ���6. ه�ي =�7'�م 2�

�: ���6. ار)�<�ي ��?� ��B8. ��8ب ا CIE أت �& ,6ان�5)6دا�& و)6د دارد و $. ) Ãءا����

. ا�u= .8 C از ��ل ه� در $�ر( ا�� 7. ����& )<N/ �7�و6B .Lاه& ا���7ر �& �$�

روش �<��B& �6 �<�( 5ن ا�C 8. 5ن را از ا : 9�  از د '� �?���: و Ew& ا : ��8ب رو %�د

�6 �<�( ��8ب $. . ���6. ه�ي ��$6ط $. ا�� 7. �7�وL. و ,+�د6Bاه& ا �ا���ن ���� � �& 8<�

در��& =wوه/ 6Bد را در ��<& از ��6( ��0 ,�ر £ �'�ري �"�!� 1�ار داد( و $� : ��ن از $���ري

/N>( ش ه�ي ,�ر £ �6 ��ن�dK از Cا� )���� 6اه& $. دورB .Lو�5�¢. را 8. 5)6دا�& . �7

» � ،p�6Bا��( ه� ,�ر £ �'�ر ا�� 7. در ا �ان $� � $. )� �6رد ,6). و ,~p� " ��ه� ز��ن 6Bا�&",�0

Page 109: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

109 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

، �6 �<�( ��8ب ,6;�© �& ده� 8. ا����& ا �ا�&، $. ه<'�م �5<� ",�0�p"در$�ر( �"<�ي . 1�ارده�

،� �( ���0�p دادن �D�5 $. «��ن $���Iه, �$ � �( ���"& �& 8�د از b�ا$C و $�'��'& 5ن ��Iه

�U دادن �D�5$� دا���. ه�ي 6Bد $%�ه� و !6ر,& �~�6س و �5<� از �D�5 ارا§. NV, �$ � �>�5 ����Iه

» 5زادي ��1 و $��ن«وي $. �<6ان ���ل ا��ر( �& 8<� 8. در رو�� ا : �5<���زي ��Iه��، » .ده�

�C $. ا!p �6ري در در �C2 » . �"�وف و �D& از �<%�ا�� $«$. Lو�ا�& و ا��س �7�و د�86

��ا 8�د، در K�9& 8. در ���K�0. روز���.= p�دره��ن �[� ��5( $6د 2'را�6ا/(W د <& 5ن ,�0

$. واE: @& ��ر$�ن ��& ,6ان CIE و ,�'�اف را =�وا�. و $� � ��& ,6ان ����� وE��. از «8.

�� ����( ا �، اK& ا��D2 �$c��ن �"<� وE و |>E c�9 �, .8 6رL :��0[6د ��)� �& �6 � و ه�

���� ���: �%�. ا�( .K60� )�>� 6� .8 C. ص �.(» 6Bاه��?� :�" ز$�ن ,�ر ?&"در ,6;�© ه�

�p از ��Iه�� ���( ,�ر £ ا�� 7. ����& وارد 8�د( ,� ��7ن ده� 8. $& ��را $. �<6ان ��6Kد( ,

�p ,�ر £ D(6, �>8& $. ز$�ن���6 �<�( در �?���: . ,�ر ?& @. �5�t ه� & �& ,6ا�� ��6). ,

��& از��8ب را ,%7�p �& " �1رت و C�6%9"$��<6ان ���و>� ا��ا�$5?/ � ،t �0, .$ ،.8

��& از ��Iه�� C�� ،C�6%9 و دوCK $. د�C �& ده� ,� ��7ن ده� 8. ا : ����Bر ��ده�، ,

��( ��، از ,��I� �D�5 &�>� &0ه��، $. 6E�. اي 8. در �7�D2 و C2�E p%� ان�ا C�Lو�

�6B pد �& �6 ��. ���& ��( $6د��, .+�,� ا : ����Bر از «: 5)6دا�& $. در��& در ارز �$& از��

��( ��& ��، رو �اده�ي ,�ر £، �D2 &وت $. در���I�� ه�ي Cدا��ز$�ن، ز$�ن ,�ر ?&، و $ U �L

�+, Ì1�>, �, ��د�ار��ز$�ن $�ز ��& 8Z'$ / ��� .$ ان را�ا C�Lو�ص =<�(» د و �7 .( :�دردو�

،�$ )�>� 6�B& ر��K. ه�ي =�اه��C �7�وL. »ازد�2�رو�<I%�ي « $?/ ��8ب، $��<6ان

6Bاه�ن ا �ا�& را $�ر�& 8�د( و ��7ن داد( ا�C 8. @'6�. در ,�ر £ �'�ري �"�!� در ارز �$&

��ن اb�اق ه�ي 2�اوا�& را( ��2. و c)�م $. ارز �$& ���6. ه�ي $���ري از رو�<I%�ان و ��� رو�9�

C( ا��� �6اه& �<+Bد�+, /N>( 5��ن در )�' �( )د�ه�ي ���$ . .�$� : ��ن، 5)6دا�& $� ,%

�p ,�ر ?& 6Bد، ا��رات =� اه���& در ��0 ���6. ه�ي ,�ر £ �'�ران ا�� 7. ��$��8ر$�د روش ,

C6اه& 5ورد( ا�B .Lو�د دو �%�. ا���&. �7�8 .!\B :�: در ���6. 5)6دا�& را �& ,6ان @<

�C از Lو�ن $. �7���?�C ا <%. رو�<I%�ان �[��C ا�� / �68���� ,� $� }�ه� ا�\�& $?7

�6Iذ ��8. رو�9���ن ا���Iد( 8<<� و $� : ��ن، از ه��ن �b5ز ,6ه�& ��� .$ CN��C ا�� 7.

Lو�7� /N>( &�� �$ &� .8 ��5 6اه& $. و)6دB .Lو�6ق �7� C�N>$ .$ 6اه& راB .

دو د '� ا <%. رو�<I%�ان ا �ا�& 5�¢. را از9�N� .8  ا�� 7. ����& �7�و6B .Lاه& . ده�

در ��2. $6د��، )� $. ز$�ن ��ع ��& ,6ا���<� $��ن 8<<� و $<�$�ا :، در ارا§. �D2 )� �ي از ا�� 7.

5)6دا�& $. در��&، . ����& �7�و6B .Lاه& 8. ��ز�Eر $� ��N�& ,+�د $��� 7�68& ��7

: درارز �$& �R;6 =� ا$�Dم رو�<I%�ان �& �6 ��

&D� وف و�$. �" �و ا��س 5زادي و ��1 $. ا� �D>��C $. ا��ه� �6ري $Lو�و�1& ا��س �7

از�<%� و ا��س د�86�ا�& b�$& از ا�\م دا���. �� و $. �6ازات ارزش ه�ي ا�\�& �"<� و

.K60� �$ �' 6م ��، دDI�)discourse (&�\و �. ا� Cا� &$�b .� .8 � و�8ر دار�زه�ي ��, .

��8�د( ا��"�7�وL. ا �ا�&"ه��ن @��ي ا�C 8. از 5ن $. N", : Cل ودم وا�%�؛ $� د�� &$���

Page 110: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

110 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Cا� )�� p!/ $. ه� و �ا�& 8. $� !��: ���6& از ا�\م و د�86�~��� )��ص . (=?C و �5

348 (

از ���6. ه�ي ,�ر £ �'�ران �"�!�، $� ا <%. $. دور از ه�6E�. ��0دي �6 �<�( �7�وL. ا �ا�&

�E�و 5)6دا�& ه Cه� ��� C��0و ا�� C$\! C �D�در ،C6 & ا�( C��C ا�� 7& و ��2�]�

��0دي او از ���6. ه�ي 2� �ون 5د��C، ه��ا( $� اداي . از ��CI� C9 8\م و ����C دور ��& ا��2

�p ا�� 7. �7�و6B .Lاه& و ,+�دR��� ،&N�L از 5ن ��7( ا�9�ام $. او $. �<6ان =�7'�م ,��

ا�C 8. �6 �<�( �7�وL. ا �ا�& $. $�B& از dK�ش ه�ي )�ي او و � $�B& د '� از ��E�>� 6ن

.ا��ر( �%<�

u�وا=��: �%�. اي 8. $� � در $�ر( ��8ب �7�وL. ا �ا�& $. 5ن ا��ر( 8�د، $��ن 2[�© و ز$�ن ��

Cرج از }. �6 �<�( 5ن ا��B 5را & 5ن $� ,6). $. ا�%���ت @�پ .�I! و &>��ه� ��8ب، 9�وف @

Cاز ���ر ا�'��7ن دو د� ��678ر در �9 $���ر �6�V$& ا�C و ���ر dK�ش ه�ي @�=& ��8ب �

$� � ا���وار$6د�7E �$ .8 7& 8. در ا�� ا���7ر ��8ب در داpB 678ر !6رت . ,+�وز ��& 8<�

. �ب را $�اي ا���Iد( 6Bا�<��Eن ا �ان ��� ا���7ر ده�E��2.، ����ي ه�C 8<� و �8

***

/�>�� "��ورز

:�S و ��/�ن در ا6=م

Amin Banani, Richard Hovannisian, and George Sabagh ,eds.

Poetry and Mysticism in Islam: The Heritage of Rumi

New York, Cambridge University Press, 1994

/0� C��� ا!6ل ���2ن �P�ي از د ��E( =� �( اي =Z ��2. ��( $6د( ا�C اه�DI, در �"� .

���N�ي را $� � ��6�. ه�ي *��# راز ��Vر، و �+yk ا�k(��<� &، %�� � ا�� ( �

C���2�& دا�ي ا�� 7. ه�ي ����8 ���5�� ا : ه���ري �"� و ,[6ف در ا���. ��Iه C�026� .

� �J8. �. ا Cا� p�~, p$�1 ، ه�. در @<� �%�. ا���& ا���ر ��7$. د '�J5 ري���م $�د(، و $�

�� و . �� %<�DI, و ©�ه�. در 2�م ��<6ي ��ود( ��( ا�� ��B�� .8ري �<���N� $�اي ,6;

Page 111: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

111 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

9��ت زدا�, Cا� ��9��ت $�ا�' ��7�ا2�ون . در���+. ,�ر u دارد ,� $��ن b<� & �6ا�L درو�& 8. $

�C $�ا :، درC� �$ &� .¢�5 �D�5 �6ر���د $�ز �N & و ��CB 8\م ار)Eار�1 u و ,�ر ��DI, د

��د ز$�ن �"�ي ���p��8 . C داردE &� ار�ض د � 1�، 5�¢. ,"��ا در �"�ل -$. ز$�ن د '�b ف\B�$

درا : �J5ر . ه�ي T2�9 8. در 5ن $��ن ه<��<�ا�. ه��7. در د �6B )�Eا�<�( �'�( دا��. �& �6د

\Bاه�اف ا u= ا§� ز$��& در�1&}- ��D$ اي�6دي ��7ن $�ه<� $B �Eن �& �6�� و ا�D>= &��2��

C��D2ن $. 5ن ه���7?$ U0��"& $. �P� ر���( @�ا 8. . ,NL ي�ا : ا� ��از د � �<��0ان �

. }�ه�ا ��رف )��+E6� را ��& $� �C $� ز �N§& ه�، }�اC2 ه�، و $�ز '�ي ه�ي 8\م �8ري $���

� ا;V�ار $�اي ه�ا C د '�ان $��� �. $�اي $D�( )��: از اE� او �?<& $'C� �$ &� � 6 از �

:?� &§�N ز .

��00ن ���2ن و � &����ه� $� : �tN ا�"�ر b<�§& �2ر�&، b �!6]B�ل، ه�E� �6رد 8<%�ش ,

�: 2�ا,� ��W� و �د5وري ��6�. ه�§& از ,[�و �E از )�� .�Bدا�ه� $�ان = �E�2. و ا�ار �'�6ف 1],

C�2. ا��6. �B�$ : اCا� ��5%�ر, :��J5ر �B�� . رد B[6!� در ���6. ه�ي �<��0ان �d�ب ز�

�r در$�ب ا�"�ر �c6�� اt�b از ا : د�C ا����درا �ان ���� �<��0 . ���p و �15ي @

p]2 اي ���ل در�8.، $ C8�8<& از�"�ود ��8�& ا� &"�I��;ر����<b &��� .�6P�ل «�

��c6� در��8ب » ه�ي�S: 5 )6'� .�%� : ار داد(، ا�را �6رد ,6). 1.

ا : $��ون را��ن =� N<�ي $. �"� از 69ز( ,"�D ���2�&، و )�ا �'�( دا��: ,+�$��ت ��ر�2�. از

&§�>b رگ در را( �<���§& ا�"�ر�ه�ي 5ن، ��ي $ �B و ��-دK<'�ا�& ه�ي ��$6ط $. $��ن و=

&§�>b ا�"�ر Cدر� C2� زدار��( در�$ ���c6�� در د 6ان ��� u��B�� &��2. و $�/ از ه�@

Cان . $6د( ا��درا �I�وزا�ن 2���Kا R �$ �, .�2�E ب�b در p��از ��?[[��& @6ن ��%��6ن و �

�D>, دازا�. و�= :?� C2ا�از } &K�B ش را�ي و �"�و ��� �را $& �\1. $. �" ��c6� &'ه�

�c6ت رو9& او و ا)�Nر $. $��ن 5ن ,�c6ت دا���. ا��, .+���ودن �& و =<� ه�ار ا�'�ر 8.. ��

C�2. ا��E ي از و)6د او!6رت�ت رو9& � در $?/ د 'c6��b C<�§& )�ا از 5ن ,$ . Cا� &>�IE

����?[�"8. در��: �9ل 6Bا�<��Eن b " )�E 6ب وB )�E )�. ه�ي�را از را( , �ي �����c6� &$�b

��ت او �6$��. ���)���& @6ن ��8: $) و اt�b ��,��م(�. @<�ان 6Bب K�b د( و��78 8 u8ر�

ا�6B .8 Cا�<�( " ��?[[�ن"و ا : 6Bد �%�. اي �B6�5<& $�اي . !�����. $. او دل $��B. ا��

���� . �\�1<� را $��7� $. $�زي $'

�%I�� ي ��رف و��c6� G02 .� .8 .�7E 6فV"� .�%� : �9ل ا8<6ن ,6). ��?[[�ن $. ا�در ه

C��& $� �C ا : دو . ا : ,<�D �1م اول ا�c6� .%�$CB�>� .C��ي ���� را ه� $� � $. ر��

�� ���2ن او و V�, ��6'& را ه� در���ي p!�9 ازا : =��$?/ و)6د ا : $�رگ را ��5& داد و 8

��78 p����� �8 ���<� �?</ د � و $. ,J~, �2ن در ا�\م«. ه� در�و � �"� : : �Kاث )\ل ا���

�: اJ� �E �$ .8 C<+���ن ا : �"» �6K6يKن او��$ .$ .K�0� �>@ ��<� در �<6ان ��8ب و ,?[

Cا� .�Bدا�او = &§�>b �"� p���, .$ ��c6� ر�J5 ا�. در�از �. ,�و : . ��� &% ،&��>$ :�ا�

$6Vر ) c6� «) �!28-43��ي ����«8<<�( و و �ا���ر ا!�& ��8ب، در $?/ 68,�ه& $� �<6ان

Page 112: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

112 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

���BCص $. ا : �%�. =�دا�B. ا�C 8. ���2ن �c6�� ا� � Z= &§او )�ا �د5وري �& . ز �"� &��>$

1�C ����ا�. او، از «8<�8. \B )6��"C و �NL 6، و� r از ،��c6� &��2�� �%2 ر��B�� و ZB~�

��ن ا : دوا�C 8. . �6ي د '�، $. �%p )�ا§& ��=Z �ي $�%�E� ��$6ط ا��� .V$در را C0�در09

C�( د���ورده�ي او را )را $�<�( �& ) 28ص (» .�& ,6ان �[�رZE )8. $<��& $. ا : ا��ر Í در

�2�%� &�� ��7���ر ��D را $�$ .K60� : 8<� و ا.

Cا� )�� p�%7, /?$ CI��8ب از ه : »: �Kc\( ��c6� داي�وز، و 2�وز، ا��د «)p���( ،

$�N>( &B. ه�ي ����Bري : �?: �78& و �"<& ه�¢6 در �« ، )ا��: $<��&(» �c6��ي ����«

�r(» �c6�� و و�9ت و)6د«، )$�c6� «)pE�� در b�ل��: �c6�� و,6)�. و)6د =���ي در )�Dن«، )@

.]1 r ا & در�1& و دا���ن �\Bا p� و �f+'ي2�ه<| ���. در «، )د$��&(» �f+'ي,?

ه�¢<�ن ). ه�NK�وM(» �c6�� و tK�b: $�ج و $�روي ��CB ه�«، و )����(» در 2�ه<| ���. �f+'ي

�<6ان $?/ ه� =��ا�C، ��8ب ��� $� ,��م �68/ $�اي �'� ��: $. ����ي �c6��، 8. ,��9ي از

&I��2 ا / ه�ي�E t��( .$ ر���Bا &$- �D�5 .$ )6د را از ا��رB 6د و� &� )��8\�& او 78

�>�$ &� � �E�� . .$ �>ش رو���6ر �'P>� .$ &��$� ا : �9ل، ا : 9��b5 C8ز : در ز$�ن ا�'�

. �� ��c6� ي���� C� وار�� . ا�

C�$��8 ه�ي p���$� 5�%. او ه<6ز در K�0� . r. $<��&، $�ه�. 68,�ه& 5ن، از =� $�ر,� : ,

$�6Bرد�<E C�ا ��. $��"� 2�م و ���6ي را از ه� )�ا �& 8<�، و ه<6ز E��&، 5زادا�� 7&، و

6د، ا�� $�روي ا���ن دو��& �c6�� را $. $ �, �N�L &� r�8�B& ��$�����& ه�ي $���& )N�ان �

را $?6$& در�& �$� و $. 6Bا�<�( ��8ب ��;. �& د�'ان :�cه� ر�| و $6 و ,6�Nر ����ا�.

�K�0. ژان 8� ��� $��N��$ .8 pEل �N>( .$ � 5 &� &��>$ .��6. ه�ي ���د : ����Bر . 8<�

& $�ر�E� : د���ورد ا : �K�0. )�ا ��ن از $�</ �1 �. �"�ي در b�ل �c6�� �& =�دازد

&�9 ��c6� د �& د ��� و در 8\م�W, ي را در��2ن و ����8. � Cق �<�س ا��ز$��7<���ن �

�>�7E &�� ا�. ه����� ��J~, و &§�N ل ز�N��$ . &§�>b ر��IEدر &Ew 6). �� را $. �. و, pE�$

�>8 &� t�( &?�$ : �Kي : )\ل ا�'�">! �$ ���� G��, ،� و ,[�و ����E�دE& دا�<. ��Iه

\�& را � در ز��ن 6Bد، و ه<� او در $. ه� �5�?�: �6ر و )Z$.، از r �6، و��p��8 .V ه�ي 8

�� درC7E وZEار 6Bد در �"� �6K6ي $6Vر�Bص. $�6B �7:، از �6ي د '�� pE�$ .��I�~��- و

. ���<� )�"& د '� از ��71<���ن $& وI1. رد =�ي ا�\م را �& )6 � -�"� �2ر�& $6Vر ��م

N �= در .�NKاو را از وراي ا �"� &Ew و �ا�� 5 � �& �6د ه ،C��<�ي �c6�� $. ا�\م )�ي �?: �

ذر( $�: د : �'� �C و $�اي ���ل ��E .(6, .8 CIE�د( او $. ز �N§& ه�ي 6E .�6Eن اL�ا2/

ا�C؟ و 5 � �& �6د ��Eن 8�د 8. ) 520 . ��31\ �6ر( (,<�D ���& از =� N<�ي $. 5 �ت 1�5�&

�B .1\� �$ &$ر@. ا : �6ع اد�X% CB�� .8 Cا� p�Kل در د 6ان $�ان د�b م�$. 2 �ص ا : ���

Cا� :�>@ �E؟ اCاي '��. ا��B /���= .$ ي�>N �= ت ���دي از��2�1�. در =� �ن ,��م ا$ r

�� �Bا=����ن ��<6ي ��ا �%,-C��@. �& �6د؟ 5 � -8. ���ر��ن در ز$�ن �2ر�& �8 ه� �

C2�E .+�2�1�. ه�ي �?��� دار�� ��7�. ��م $� � �� /I��?� ت��8. ا��?�ب ��<6ي 8. ا$

�$ p�K�B pE& از )<N. ه�ي �6د�<� ��=� N<�ي ا : E�و( $. %��=���& ا�C؟ $� ا : �9ل، ,

Page 113: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

113 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

C��د�'ان %& از ا : )<N. ه� �'�ش او $. �8ر$�د �Bص رد �، 2�1�. ه�ي درون $��& در . �

c�:د( ا���د�I6ر �8& ا��V$ ن و��ا�. ا : �?: =�داز از ,%�ار و �CI'� /0 ا�'�� 5ن در $

Cا�. ا��ي و . ����ر �"��B�� ن��� r د�� .V$ش را� Z= .K�0� : ي �<��0 در =� �ن ا��E .+���

C��>"� . �>"� �� وز�ا 8. ا��دارد @ &���ا : �?: ا�NK. $� $�دا�C 8<6�& �� از �"� $�6Bردي $<

�P� $�pE . ��& دا��� ,� %& $� د '�ي را$V. دا��. � ��ا��. $��� و ����Bر 8\م را از ه� )�ا

��"�U $. د ��Eه& ا�C 8. �"<� را ���p0 از 2�م �& �<��� و �& ��68 ,� $. @'6�'& 1�ار

$� ا : �9ل @6ن �"� c6� &§�>b�� ,� $. ا��وز در ز$�ن . E��2: �"<� در دا��B�� pBر �"�ي $<'�د

�P� p���, .$ &�� . =�دازان )� � �����(، ���6. د�8� $�pE در �6ع 6Bد ��1& $. =�/ ا�'�

Cا�.

���r درc6� M�� را از و�9ت و)6د و �9��$� ��ZE: از $?/ ه�ي @�Dرم و =<+� ��8ب 8. در 5ن @

��ي در )�Dن $. $�  �& 78<�، در $?/ ��7 ��8ب $. �= .�د$��& راp9 ) او را در ,(6

8 .$ ���ا : . در 2�ه<| ���. ا�d2����ن $��& 6Bر � �f+'ي�ر$�د دو دا���ن $�ز�'�ي ��رE�ت �

و ���6د ) �f+'يد�2� اول ($?/ $� روي ه� ,[6 � ر�'�<& از �5�?�: دا���ن 8<��M و =�د��(

$� 2�ه<| ���.، �8ر$�د 2�ه<'& ����& �D�5، و )<N. ه�ي ) �f+'يد�2� �b) �7��. و دزدان

�  6Bد را $� ا : C� . &§6E &�8 �& ده���E�م 8<<�( و دZXK ���ن $. د$ ���� ���B .��I�~��

0NL. $<�ي دا�/ �<�& در 2�ه<| ه�ي ���6� $& �6اد . . . «دهC7 ا�'�� �b5ز �& 8<� 8.

��& ,6ان ��ز ] در ا : 2�ه<| ه�[�Bور����. در ��ZE. و �9ل �� را $. ا : ���+. �& ر���� 8.

V$ |>ه�ه<| ���. و 2�2 :�$ &]?7� ��b دا�/ ,?[[& و :��: 8�د و � ��$�6ر �8& ,"

�� p§�1 &1�2 &]]?,. «) �5<�§& �6 �<�( را $� ) 136ص �� �D>, .� ��ا : اد��ي �'CI ا�'

p$�1 &�96�& 8. در 5ن $. راE��6E و ,?[� ه�ي ،.���2�ه<| ��E�د( ����6ري در �Bور�

;R �6اد در )�Dن و در د '� 2�ه<| �<���§& ا�C، ��7ن �& ده� $�%. �"�ف �� �E5ه& او ازو

Cا� ��c6� �]� ن 8. . ه�ي ه��d2اي ا�دو دا���ن � ����� در ,6!� ���B .%> از ه�. ا ��NK�(

دو 68Z� .]1ر را $�اي ���. $��ن �& 8<<� �د5ور �& �6د Z9 .8ف $�C ه�ي د�6ار، ا;�2. 8�دن

���� در �6;6ع دا���ن ه� $. ��d, &�9 و ،���I, و ©�ان D(6, p$�1& $. �8ر $�د( �& �6د ,� ,6;

���، د1�0� . ا : دا���ن ه� $�اي �<�E��6ن �5<� و �6DIم �6د� ���B ، ��7ه�ات�ز$�ن د ' .$

$��%u اد��ي ا �7ن، ��7ن �& ده� 8. ���ن اد$��ت ���6. و اد$��ت ���. ��زي $���ر ���6س

$� 5�%. ا : . ,� 5ن را از ���ن $�دارد و)6د دارد8. دا���ن ��ا $� ,%<�r ه�ي �Bص 6Bد �& ��68

C�$��8 �9ل %& از $?/ ه�ي �"�ود :�$?/ را $� � �� � $V\ن �P� �6 �<�( دا��C ا�� در �

�� دو ��K�0� .�6&، ز��( $6دن !6, :�و �5�?�'& �'CI ا�'�� 5ن را $� ز��f� &E+'ي8.، در9

��. ه� ���، ;�: ,�6E .$ .(6. ه�ي �<��t $6د اE� $�B& د '� از �6. روز��( ��7ن �& ده�

����78 &� � 6], .$ �� . ���وM ,�ر £، ا : ��ز��E& و =6 � & =� �ار در �"� �c6�� را �

در واR1، ا���0د ا!�& $� ا : ��8ب ه��ن 68,�ه& 5ن در $��ن و ,7� © ��7�. ه�ي 9��ت و

C,%�=6 ا��و ��رف = :%� C>� ���� : ر ا�J5 در &E��ز�8. $� ا :. � C�9ل $� � $. �د دا�

Page 114: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

114 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��1& اول در $�ز�'�ي $. ���� & » ���اث )\ل ا6K6� : �Kي: �"� و ���2ن در ا�\م«

�: ا����, p$�1 و �1م ه�ي اول $� ه�. ���8& ه� C���c6� .

***

Z�;� �� ا"��

رو:+��Iان ا��ا�5 و �Uب

Mehrzad Boroujerdi

Iranian Intellectuals and the West ; The Tormented Triumph of Nativism Syracuse,

New York, Syracuse University Press,1996

�: ��8ب �D�زاد $�و)�دي ا���د �ر » رو�<I%�ان ا �ا�& و b�ب؛ =��وزي =��Zاب $6م E�ا§&«. Kاو

�6 6رM ا�C 8. در واR1 $�ا��س =� �ن ���.� CK� 6ز در ا�دور( ��6م ����& در دا�7'�( ���ا8

���I'7ر، هC7 . د�8�اي �6 �<�( در دا�7'�( ا�� %: در �D� وا�<'�: ���6. ��(= r ��8ب

��دE &��$ ر را در��I'�= r و ،p]2 .رت ا�� از�N� ه�ي 5ن p]2�� :»C ��b)other-ness( ،

����زي «، »��71<��&، ��71<��& وارو�. و $�6'�ا &b)other-ing (��E )ا)�ر CKدو« ،

�� ��زي«b ب�b« ،»C��� روB« ،»&��9�د( 2�ه<| رو�9�b &NهZ� ان�%I>ا & «، »رو��E 6م$

���6& از �<��<��. 9�2. اي . »$�  ه�ي دوران $"� از ا�0\ب«، و »دا�7'�ه&= p��� ��8ب

$200�/ از �!�"� �%I>ي از د( رو��ا�& و ,[�و �ا &����I� از رو�<I%�ان و �?[�C ه�ي �

Cا�& ا��ا .

��.، =u از ارا§. B\!. اي از �tK�V 2[6ل �?��� ��8ب $. $��& و �$ �0�B& از �%�ت در ا : �6

CBدا�= �� . ���( L�ح ��( در 5ن و ��w= )6وه/ �'�ر��( 6Bاه

X=�2 "��ب

�p ه�ي �6)6د در$�ر( ا�0\ب ا �ان ��, t�bدي ا��ر( �& 8<� 8. ا�و)�6د $B .��6� .��0� در

ه& ا�0\ب ا �ان را ���& از �6ا�p ا�1[�دي و ا)����&، @6ن ر�� E�و. =��و دو �%�P� t�ي ا��

E�و( دوم، $� ,~8�� $��6ا�p 2�ه<'& و 5ر���&، ا�0\ب را . ا�1[�دي ��$�ا$� و =����ب، �& ���ر��

�[6ل }6Dر ا�\م ����&، ��6BردE& ا �ا���ن از b�ب E�ا & �8�9 $� ,�c6ت دوران =6�Dي و �

.$ &$��. r هC 6 2�ه<'& )� � ��N<& $� ا �ا��C و ا�\م �& دا�<��68/ $�اي د��

��ري از رو �اده� و رو�<'� �$ )����E�$در �+�6ع در t�%� ا : دو .@�E .8 Cدي �"��0 ا��و)�$

��N�& و ر 7. ه�ي ���( ,�c6ت ا�0\ب ا �ا����، ���8& ه�ي دار�� 8. در !6رت ��0$�. و

Page 115: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

115 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

8�N& از ا : دو ���. 8. ��0 �. $� %� '� �5%�ر �& �6���8.، $� , Cا : ا���6/ �6 �<�( $

�p )��"��ي از ��N�& رو�<I%�ا�. ا�0\ب ا �ان $��C ده���ه�ف وي $�ر�& �P�ي . 2%�ي، ,

Cان از �. زاو . ا��ا �ي �"�!�%I>اث : ,�ر £ رو����� 2�ه<| و ,��ن b�ب درا �ان، �J~,

$. �P� �I . &���� ،)�>� 6%�ان ا �ا�& از ا : دوا�\�& و ��pN1 ا�\�& ا �ان، و $�دا�C رو�<

����( =��/ ه�ي ��D& ا�C 8. ا : ��8ب در E�$7& $. و)6د �& 5ور�� در>�8. ا : �. زاو . $

Cا�& را @'6�. : )��+6ي =��£ $�ان ه���ا C 6؟ @'6�. $� � $� 5ن �6ا). ��؟ هC��b�ب @

�: Z� ،.I��2هt، و ��$ .V$د؟ را�8 � �در )��". در�9ل �& ,6ان ," tهZ� � 5 ؟C��@ �

��& $�وري E ا & و�E6� � 5 ؟Cداد( ا� C6د را از د�B &? ان �8ر��5 ,�ر��6". ا ,)secularism (

2�5ورد( ه�ي b�$& و در ,�Wد $� )��". ا �ان ا�� � =� �( ه�ي )6D{ .8 &K6�7��Dر و 6W9ر��ن

را در )6ا�R �"�!� ا)�<�ب ��=Z � $� � دا��C؟

L �$ ي�P� ���ح @<�: =��/ ه� & در ���0.، $�و)�دي p]2 اول ا : ��8ب را $. �I� �$ & �>�5ه

0�6B Uد ا�B[�ص داد( و $� ا���Iد( از �P� �ت ��P� ،6862 p7� . =�داز =���E6�اي �,

)postmodernist ( & ���>� د�Eا�ا��6ي، ��7ن �& ده� 8. 2�6د"2B)"self ( م�ب �����bدر

��6Bدي"25� </ b " ��K6, 6 & از 2<6ن( )�D$ U �L 8. از Cم ���ده� )ا�1[�د($6د( ا��P� ،

�� �& �6د) روا�7<��&(، و 6Bد�'�ي )����C(، �1رت )2�ه<| و ه<�(K6, </ . $�ز �25

��6Bد" � " د '�ي"b " :�B�� ور �ت�6د" %& از ;B "C<& 5ن ا� �و $�ز25 . : �, �D�6862

از L� ���IE Uن ��6م )� � $6د . �& دا��) ���IE)"discourseن"ا$�ار@<�: 25� </ و $�ز 25� </ را

�D� .8دي ه�ي ����&، ا�1[�دي، ا)����&، و 2�ه<'& b�ب ��6B .Vد را $. $��E .��D�ش

��6Bد"در ��ا�� ����E �K�د�� و از )�Dن ) modernity(,��ن و ,+�د b " �>��� &,�I! �$

������ن"، "و79&"b" د��" �<�&"، و�در��8$& $. . �د 8 ����ق �<��&، @<��%. ادوارد �"

ه��: ��م ��7ن داد( ا����IE ،C�& �� $�اي �<�CB و ,"� � 678ره�ي �����ن، w 6$( در

.���واژ6E�. وار در ذه<�6B Cد 25� �) $6د و " b�ب"�6(6دا,& $6د�� 8. " ��1&" و " ��ق. "�Bور�

7����Nان ?$ C�>��<��& $. �<6ان ا$�ار �<�CB ��دم و ��ق . را �"<& �& $?7��" b�ب"$��

����زي"2�ه<| ��ق و���. اي $�اي 25� </ و b "�� ق�� . �P"Kدق )\ل ا�! ،��=u از �"

��6Bدي b ه<| ه�ي�2 ."K�V� .8 و ��7ن داد CBدا�ق �<��& وي =�6م �DI� &$� ارز .$

��ن ���C و ��1& ه� ه� در �<�CB و 25� </$�b .$ ��?� و Cا� &��D( ي�6د" ا�B " 6ن]�

�>�����ن ��CN �& ده� �$�b .$ ��در ��0$�. $� ��ق �<��& و $�اي . از E<�ه& 8. �"

��ق �<��& ",~��u هC 6 ا!�6B pد، $�E� ��Eن ����& و رو�<I%�ان ��1& ��� از ��6&

��ق . ، "<& ���IE�& 8. در5ن b�ب در ,�Wد $� ��ق ,"� � �& �6د، $D�( �& )6 <�"وارو�.

�b &��>� و Cو ا���ن �<��& ��%& ا� &��>� C� 6م )� � ���<� ز�� �$ ��7���ن $$

���IEن 6Bد را $� ا���Iد( از �<�CB �<��& و ه��& �<��& ��6م " ��ق �<��& وارو�."

. )� � و$ &K��N<�ي �Bا�<��&، ���2ن، اB\ق، و �"� �%p �& ده�

Cا� &���8. $. 5,/ $�6'�ا & در $�و)�دي $�ا : $�ور ا�C 8. ��ق �<��& وارو�. ه

Cا� )��$� ,"� � $�6'�ا & $. �<6ان 2�اE�دي 8. �"& در ,+� � 9��ت � . �Bور����. )�ن $?7

Page 116: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

116 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

,�اوم ر�� ه� و ا���0دات و ارزش ه�ي 2�ه<| $�6& دارد، �6 �<�( ار,�Nط ا : 2�اE�د ,�ر ?& را $�

$. �imagined communities) ( C% �>$ .8 &�6DI" (ا)�����ت ذه<&"��·�. هC 6 ا!�p و

C�2. ا��E ه�ي $6م ) ا��ر�6ن 5ن را $%�ر /N>( .8 د��E &� .+��� :��7?� �& 8<� و @<

��6Bد"E�ا، دره�D& ا�%�ل �?��� 6Bد و در ه�D& ز��<. ه�، $& ار,�Nط $� �6DIم b "�>���� .

&I� ،���?� ء����6Bد"�CWD ه�ي ;� ا��"��ري ��ق، $. ا�b"� )د�6�� 8. ي ه� & $� � ��

�� )<N/ $6م E�ا در678ره�ي . از L� U ا��"��ر $�ا : )6ا�U§�2 R ��5( $6د��Bت ا��9 � �+,

Cن ا�� �ا & 8. $��  ر�� : در�9ل ,�6". ���& از دو )�E6� . داري و ���ن ��� &��D( اول

&E6اد��B اي، و .��N1 ،&�61 ،&�� &�>� ه�ي C 6ر�2: ه Cو ا��9س از د� &'��'�از6Bد $

)�� Cا� . C������<� ��D)�ان و ��p اول (دوم ��7ر�0NL C8ت 6E��6Eن ��دم در ��!. �

7�<�ن و �8رE�ان 2[�&��D� ( ر $6م���Bدر ا &���� ��D+, اي�2"�ل و ���"�ي را $ C�"�( .8

Cار داد( ا��ا �ن 1�E.

رو�<I%�ان $. �P� $�و)�دي . �b5ز �& �6د" رو�<%I�p]2" دوم ��8ب $� ��وري $� ,"�ر � �?���

&$�b ان�%I>رو� .$ CN�� &,و�I�� &����(ا C�678ره�ي )�Dن �6م ا���� از �16"

رو�<I%�ان �Bور����. �1رت، �<�CK، و �D�,& را 8. در ��ZE. ا��اف، �0NLت . $�6Bردار��

�>���. �D�5 �. رو�9�&، ����0ت ���P&، و ���� . داران ,�ز( $. دوران ر���( در ارو=� دا��<� دارا �

و )�ا��2د( �0NLت ا��اف $�6Bردار��، �. از �1رت ) organic knowledge(از �"�C2 ا��ام وار

��ن��P� . داران، و �. از �1رت ���ا & ,�8<6ن . ا�1[�دي ��E6� ز دوران�b5 ا : �9ل، از �$

.رو�<I%�ان �Bور����. ,6ا���. ا�� از ا��1ار و ا��[�ر $�E� ��Eن �<�& $%�ه<�

��وزي �Bور����. �I��ان رو��ه�و دE�6E�& ه�ي )�D�&، و)�ان ا���0دي )6ا�R رو�<I%�ان ا

�� و ,�6ل ا���d, 6د، و ���\نB .�D"�� ان�>� />� -socially($�و)�دي �D�5 را $. دو د��. $

engaged visinories(&>2 اران�Eاداري-و��?[[�ن و�8ر)instrumental-bureaucratic

functionaries and professionals (�>8 &� ���0, . :�وي و Ew& ه�ي رو�<I%�ان ا �ا�& را @<

��م ,+�$. دا��<� وز$�ن و���دو�E�'& 2�ه<'& اي 8. و Ew& رو�<I%�ان ) ا�K: ($��& ���رد

،Cا� u�6, ا8/، و�، ��ا �+K( ه� & @6ن ه<�و���ن، =����8ن، ا��5<� ��ن ) ب(���"� �د

) پ(د 6�V� & �W2ب $�اي ا2%�ر د��6ي 6Bد در )��". ا �ا�&، و ��,6ا�& درا +�) پ($� b .I��2�ب،

�p ا���0دي ار,�Nط )��". 6Bد $� )�Dن b�ب��. 8<�ي و �8 �8ري در,�)�. �J5ر �?��� ارو=� & و در ,

���& دو6�D= CKي � C��p =6�7ا�. ي ا�1[�دي و �7�و���در ه��: u= )�>� 6� ،p]2 از ,

��ان �7�و��C و w 6$( =u از )<| )�D�& دوم، وا$ .$ CN�� ي را�%I>8</ ا�71ر �?��� رو�

CKري دو�+�وي، $� ��وري $. �P� �ت �?��� و ��5ر . $�ر�& �& rentier state (�>8(��ه�C ا��

�. $�درCI� ��5 ه�� �6ع %, C�� .$ 6ي�D= CKد 8. ا���� دو��E &� .+�و ار�1م ا�1[�دي، ��

��دم ا �ان ��� $. �tN 5�%. ه<6ز $. =�داC� . CBوا$��'& $. �0NLت ا)����& �?��� ��ا

��ت ��دت �%�د( $6د�� و ر�2ه& را 8. دوCK $�اي �D�5 2�اه� �& 5ورد ه� . ��(، و �. 6B U9د، K��

در��: �9ل، . �����( $6د��) 6B)"welfare consciousnessد �E5ه& ر�2ه&",�0& �& 8�د��، $.

p%7� : 6ي $� ا�D= ا و ��+�د�E6� CK6د $. دوB . ه�ي����اي $�اي ا)�6ا). $6د 8. ه� $�

Page 117: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

117 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

��ي 9%��6& و �N%. �1رت '���� 8�دن �D�5 در 2�ا E�د ,[�D� و ه� از Cز دا���رو�<I%�ان �

��0. . ����& �& ه�ا�NL : زات ر�2ه& $. ا��$�اي p9 ا : �p%7، ��( $� دادن ا�%���ت و ا��

CB�� 6دB ��8. ازه�%�ري $� دوCK ا��9س )�>E �& 8�د��، ا�� رو�<I%�ان . 5ن را $. ��6& ا(

�'��. از 5ن $6د��. �?�CIK $� 5ن را �8ري ارز��( ���د��$ &Kو CKدر درون دو �D�5 . اي�6ي $�D= م�P�

.$ p �N, ان�دم ا �� C ��8ان و ا�%I>6د"ا : رو�B��b "6د$ )�� . C�$. ا : ,�,�t ��م �7�و�

�C ه�K�"2 اي�را $ &N��>� .>�ي ����& و ;� دوE &�K�و( ه�ي @� %&، ��E�>� 6ن و ��Pم ز�

�C ه�ي ����( . رو�<I%�ان، دا�7+6 �ن و ا��,�� دا�7'�ه&، و رو�9��6ن $. و)6د 5وردK�"2 ه�ف

$�اي $���ري از ا : رو�<I%�ان، . $6د" b�ب")6 ��. ا : E�و( ه� از L�2& دوCK و از L�ف د '�

/?$ )w 6$"�>� />�$ " CKب و دو�b ،ن، "<& 5ن��% &����6Bدي"=6�Dي ه� دو از ��هb "

.$�6Bردار $6د��

��J5 pر " b�ب"در p]2 �6م ��8ب، $�و)�دي $�ر�& ��$ )6�6Bرد رو�<I%�ان ا �ا�& $. ��را $� ,

��د��ن �6رB& 2�ا�6ش . ��� 2?�ا�K : ��د��ن، ا��9 2�د �، و )\ل 5ل ا�b5 ��9ز �& 8<�

B�$ ن���IE ح�L 7'�م�= &Kو )�� �$ )��6رد $� b�ب $6د 8. از ��0$�. و �"���. ����ا�. و �<+

او ,�0�� $& @6ن و @�ا از b�ب را $���& ,�$�� و �I& 68ر68را�. 5��ا ��� . b�ب L��2اري �& 8�د

C��ب و . ��=�<� �& دا�b �$ &��� 6رد �0\§& وB�$ ان�در ا C2�7�در $�ور او، ,<�D را( ر�� و =

�اي ر���ن $. @<�: ه�2&، ا �ا���ن �& $� ��& �2!�. $�: �<C و ,+�د $. د���ورده�ي 5ن $6د

و دا�7'�( و 69ز( ه�ي �ZهN& را 68,�( 8<<� و $� رو�& �<�P و ���& $. �b ."K�V�ب و ا2%�ر و

�: و�9,& را . �J5ر ��I%�ان 5ن $X�داز��>@ C��اري $6د 8. �& ,6ا�اي ��د��ن ز$�ن �2ر�& ا$�$

�: ه�. ا �ا���ن ا�C 2�اه� 5ورد @�ا 8.$ M��7� .(و .

اه��C 2�د � در u= . :�B���>�5 از ��د��ن، �6 �<�( ��8ب $. ا2%�ر 2�د � و 5ل ا��9 �& =�دازد

2�د � . $6د" b�ب زدE&"رو�<I%�ان ا �ا�& $� 2����26ن w 6$ ،&���K5( ه� �E�، و 25� </ واژ(

&E��6( ز�� r ب $. �<6ان�b د و �"��0 $6د 8. $� � از�8 ��و ���p ��6& ه��& �<��& =�ه

5ل ا��9، درb�$�دE& ا : . دا��C" ا!�p"و ه6B "C 6د"�<��� & و L�دb�ب را �b5ز �<��� &

�6DIم را ��E�ش داد و %& از ��J� ,� : و �����Eر ,� : ��0ه�ي ,�ر ?& )��". ا �ان را، 8. $.

��ي ا�0\ب ا�\�& �0E p%� در )w دي $. و�و)�( $��7& ا���& ا �I 8�د، از 6Bد $. )�ي �0

Cا�ZE.

در�D@ p]2رم $�و)�دي @'6�'& ����& ��ن 2�ه<| ��". در ا �ان را از ��ZE. دور ,� دوران

�". در �b �$ .�$�0�ب ا$��ا از � C�)� � د��Nل �& 8<� و ��7ن �& ده� B .8�د( 2�ه<| رو�9�

B از �"$ p9ا�در � �D>, 6د وN� 6ردارB�$ داد ,6ان ز �دي�ح 2"�ل و 1341�L 8. ��7�. ه�ي Cا�

�C ه�ي رو�<I%�ان �ZهN& و رو�9��6ن $. @6B &� �7دK�"2 ب در�b �$ .�$�0� &���� .

$��%u ,[6ر $���ري از ���00ن b�$&، 2�ه<| ����& �?��IKن ��( را ا���� 2�ه<|

C��دا � �N� &NهZ� . 6ن����ZهN& و رو�9�b و &NهZ� ان�%I>رو� />�$ .@�Eا p§��� در�6رد

6I� .8ذ و 6W9ري -)��". ا �ان %��ن �6Nد، وK& ه�'& در �?�CIK $� دو6�D= CKي و b�ب

Page 118: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

118 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Cد( در 678ر دا����E- از .��'�$. ا���0د . ا �ان ه� �0��( $6د��" 6Bد"$. �<6ان �<�!�ي $

و)6د $. 1979$�و)�دي، �6ا��& 8. ا�%�ن ,��V. رو�<I%�ان �ZهN& و رو�9��6ن را $� ا�0\ب

5ورد ��Nرت $6د از ا��0\ل ��K& رو�9��C از دوCK، و)6د �N%. ه�ي ار,L�N& 61ي ���ن ���)� و

69ز( ه�، $D�J�� & 6( )� از 8��& و�T و �VB$. و از �"�§� �ZهN&، 25� </ �"�ره�ي ��دم

�ري =�<�، C ��9 $�زار، رهN�ي �<�+� و ,��8� ��2.، ا �ه·6K6ژي 61ي �ZهN&، و ��ا�+�م ه�%

Æ@ وه�ي��� �$ CIK�?� در &NهZ� ده�ي�D� وه� و��� �$ C�6%9 &��'ان . و ه��Nرت ره�D� و �ه<

�ZهN& در)� �ن ا�0\ب و در ���� د����$& $. �1رت ����& ا��[�ري در ا : $6د 8. ,6ا���<�

C��D2 .$ ����6Bدي ه�"$. ���C رو�<I%�ان د��6ي و @Æ را �b "�> ا�I�$. ��Nرت د '�، . $

���ZهN& و @Æ در دوران $"� از ا�0\ب را $� � ���& از ��E�ش b ان�%I>رو� &���ا��واي �

.ه��ن 2�ا <� $6م E�ا & دا��N1 .8 C\ $. دR2 و �I& دوCK و b�ب $����B. $6د

. p]2 =<+� ��8ب $. $�ر�& رو �رو§& رو�<I%�ان �ZهN& $� دو6�D= CKي و b�ب ا�B[�ص دارد

��0$�. : ، �. �6ع ��0$�. و ,"�رض رو�<I%�ا�. در)��". ا �ان در)� �ن $6د=u از )<| )�D�& دوم

CKو دو C�$�5 <� ا : ,�Wده� و . @Æ $� را�$ ،C�6Bرد �<C و ,+�د، و 8�78/ ���ن رو�9�

���& }6Dر رو�<I%�ا�& $6د 8. د ��E( ه� و $� p ه�ي �6 <& را در -8�78/ ه�ي 2%�ي�

اE�@. ا : رو�<I%�ان در �6رد . و رو�9��V� C�ح �& 8�د���p$�0 دوCK، رو�<I%�ان د��6ي،

���§p �9د )��". ا �ان �P� .V0�ه�ي �7� \��8�M ��ا��<�، وK& ه�'& $. ا�\م =� N<� $6د��

. و 5��ا و���. اي $�اي ��0$�. $� از6Bد$�'��'& 2�ه<'& و ����& �8�9 $� )��". �& دا���<�

/K�@ .� �$ &NهZ� ان�%I>6ا). $6د��ا : رو�� �D� : ان�%I>ه�ي رو��P� .V0� �$ C$�1ر

د��6ي ��CN $. )��". و �E6�ا &، @'$ &'�6�6Bرد $� رو�9��C در $�ز6Bا�& و $�ز 25� R$�>� &> و

&$�b 6نE��6E �0$�. $� 5ر��ن ه�ي� ،&NهZ� اث��$�و)�دي �"��0 ا�C 8. ا : ��Nرز( �. . �

��ري از رو�<I%�ان �ZهN& ا�C )�6( �& �6 . $. و w( در ��D7 8. زاد�E( و =�ور�$ )�'�

در $�ر�& ا : �D� $. �<6ان %& از ��!. ه�ي ز��Z� &EهN& درا �ان، �6 �<�( $. . 8<�

��ري از c�"2ن ����& و رو�<I%�ي 5ن دوران ا��ر( �& �$ &NهZ� و &����C ه�ي �K�"2

�9�: �[� و =� . 8<� و �uX $. $�ر�& ا2%�ر $�B& از 5��ن از )��. ��& �� "�&، ���

.ZEاران �+�ه� : U�B �& =�دازد

در دو دهpN0D از ا�0\ب، . p]2 ��7 ��8ب $. $�ر�& $6م E�ا & دا�7'�ه& ا�B[�ص دارد

&Kص، و�B &ه�'� �$ r �و,& $6د 8. ه�I�� ه�ي C��<. رو�<I%�ي ا �ان ��ه� }6Dر �?[!

،.��'���ق در �b p$�0�ب، �<C در $�ا$� ��D �� در)�D& �7?�، $� ��·�. ه6B C 6دي و $

رو�<I%�ان . ,+�د، ��ق �<��& در$�ا$� b�$7<��&، و �K60. ا �ا�7<��& رو$�و ��( $6د��

�������& ا�\�& ��و�:، )�7� ،&���( :��Kا$6ا ��� �>��� &NهZ� ��b دا�7'�ه& و

. $. ا���ء �?��� $D<�م، �9�� �<� C، ا��9ن ��ا1&، و دار 6ش �� '�ن از ز��( ��8�& $6د�� 8

$. ��·�. $�6Bرد ��ق و b�ب �& ا�� 7���� و $�اي �7%\ت ���& از ا : $�6Bرد =��£ ه� &

. و). ��7�M ��0 ا : رو�<I%�ان از b�ب �P� .V0� اB\1& و ,�ر ?& C��D�5. ارا§. �& داد��

ارزش ه�ي b�ب $. �<6ان $��& ا��"��ر و UK�B ,���& 8. ارزش ه�ي ��دي و 2<& را )� '� :

Page 119: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

119 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

C 6>"� و C��"<6ي و رو�9�& 8�د( ا�C �6رد ��ز�/ 1�ار �& E�C2 و ��ق �<RN ا�DKم و رو�9�

$�و)�دي، از ���ن ا : رو�<I%�ان، ��اC �>� ،&1 و �� '�ن را $�E� �( و $. . ���د( �& ��

Cا� .�Bدا�ه�ي 5��ن = C�K�"2 ر�& 5راء و�$ .

� د��'�( ه�ي دو�K& از b�ب E�ا &، ��� زدE& در $�ور $�و)�دي، ��ا1& در��: ه�%�ري $

��"[N?� .��N'�ن ا �ا�&، و b�$�& 8. ا : E .�6E�ا / ه� در )��". ا �ان $. و)6د 5ورد( $6د ا���0د

وي �"��0 $6د D$ .8�( )6§& از ��6م و 2<6ن )� � b�$& و ���6زي $� � $�ا��س . �& 8�د

�� $� � �<��B& د1�U از 2�ه<| و )��". $�6& $��� و � &$�b &����0& ��6م ا�0�روش ه�ي ,

�U0 ��6%�2& $6د 8. . $� ا�%���ت و و Ew& ه�ي ���& 678ر ��ز�Eر �6د� C �>� ���9

$��%u ��اVB &1�ات $�6'�ا & را �6رد ,6). 1�ار داد( $6د و ��CN $. ا���0دا,& 8. در )��".

�© و $. �P� وي رو�<I%�ان. ا �ان ��b .$ CN�ب �& �� }<�: $6د�ا �ا�& ,6ا�� & �W1و,& !

،&$�b و ����ي .I�\2 �D� ر�J5 .�(�, p�N1 زم، ازc ا 8. ا�%���ت�ب را ��ا��<� @�b از &>��

Cان و)6د ��ا��درا &�B�>� :�در $�D� p%� :، ا���0دات رو�<I%�ان ا �ا�& از )��". . $�اي @<

C2& ر�� �ا,�2 &$�b ان�%I>ب از ا���0دات رو��b ده. $"� $. ز$�ن و $� . و ,��ن r را .�%� :�ه�

�� '�ن $. �<6ان 2���b .I��2 �$ .8 &26�ب و ��ق . ,~8��ي ���Iوت از �� '�ن �& �<6 �

�C��>�5 r، در ا$��اي ا�0\ب b�ب را �DP� ��د C و ,D& از �"<C 6 �"�2& 8�د وu= &K از �

�� b .� .8�ب 5ن 6bل $& ��خ و r ده. ,+�$. ��V. 2�ه<| �ZهN& درا �ان $. ا : ���+. ر�

د�& ا�C 8. $� � از 5ن E� C? و �. ��ق 5ن $�7D& ا�C 8. وي در��ZE. 5��ا ,���� 8�د(

در @ r�B/ 2%�ي )� �، وي �7%\ت b�ب را )�D�6�7ل �& ���د و �"��0 ا�C 8. $� . $6د

.ا : �7%\ت ا��وز ��ق و b�ب ه�دو $��8�/ %��ن رو$�و <�

$�و)�دي . $. $�  ه�ي I��2& و D02& $"� از ا�0\ب درا �ان ا�B[�ص داردB5� p]2 : ��8ب

اد�� �& 8<� 8. ��& ر�b ه�. ���ود C ه� & 8. در دوران $"� از ا�0\ب در را( 25� </

p$�1 .�ا�%I>و =6 � & رو� M��2�ه<'& و 2%�ي درا �ان $6)6د ��5(، ا �ان $"�از ا�0\ب از ,

C6ردار $6د( ا�B�$ &D(6, . ان�%I>ان رو��ا ."��(�$ &NهZ� CKدو r G��, 6ر وD{ ،R1در وا

Cد( ا��6ا). 8� .��ZE / ه�ي��از = �/ ه� & �9د,��ا�& را $� =�5 � 02. ا�\�& �& : ا

,6ا�� )6ا$'6ي �7%\ت ا���Dي 1�ن $���� ا �ان $���؟ 5 � د�86�ا�&، ��E C�ا &، و ,%<6K6ژي

�6Dري ا�\�& @'6�. �& ,6ا�� در ���E p$�0�ش $& ا��ن )� � $� ا�\م Z= &��5 ���؟ )

��& $�وري b�$& $� ��� و از ارزش ه�ي �<�& ا�\م در ��D�5 p$�0 د�2ع 8<�؟ و �P� � 5م E

ا�\�& @��ي $�اي ��;. 8�دن $. b�ب دارد؟ $�اي =��£ $. ا : =��/ ه� $�و)�دي $. $�ر�&

�� رو�9�& درا �ان،b &NهZ� �%I�� دازد ��0 � دو�وش و ر;� داوري، �& =�� � �%Kا�N� . �P� .$

.$ C�$�و)�دي، $� ��گ 5 �ت ا�7D$ ،&��0K�L Ã&، و �DV�ي، B\§& در �W2ي 2%�ي رو�9�

CB�� :%�� رو�9�& را��b �%I>و)6د8��5. ر�� ا�� 7. ه�ي ا : دو رو� . r داوري $. �<6ان

& b�$& را )�6( ه� & از ��ه�C ,��م ��� �1��b C?�ب و b�$�دE&، ا���ن E�ا & و �E6�ا

�>�وي b C">! &�9�$& را . 6Bا) و �D(ن ��E� b�ب �& دا�� و ��D�5 �$ .�$�0 را ;�وري �& $

ا$�ار ��V. 5ن �& ���د و �"��0 ا�C 8. $�اي رو �رو & $� ا : ��E6� � �$ .V�ا & و ا���ن

Page 120: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

120 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�8�9�C اDK& �1م $�د CD( د و در�د 8�L ��$��%�N� ،uاK%� � ��وش . ا�EC�ا & b�$& را �

وي . �. b�ب را r �+��6. ه�'6ن و %�Xر@. �& دا�� و �. ��0$�. ,�م و ,��م $� 5��ا ;�وري

��ز�<��� � �' �%��"��0 $. دادو ���2�ه<'& ا�C و اد�� �& 8<� 8. )6ا�R ��1& و b�$& ه� $

��6� R1وا ��I� �' �% اي�ي ا�\�& $� �. و ه� �& ,6ا�<� $���& 6Bد را $� )�Dن �"�!� د�

�?�b �$ CIK�ب . ��ز�Eر 8<� و 02. �<�& را در �� . ��2. ه�ي ���& �6رد ,+� � �P� 1�ار ده�

&E���� t0� .ا�\�& �8%& ��& ر���� $�%. $��  ادا� Rر�� )6ا� .$ �D>, .� &$�+, ��� و

��7�$ �D�5 �$ �1ر,�<�ان را &���� .V�� 8<��������ن �& �6د و ا�%�ن &� .

��د 8. �"�� & 8. رو�<I%�ان ا �ا�& $� 5ن �6ا). E &� .+��� :�در =�'��Iر ��8ب، $�و)�دي @<

��دE &� ه<| �7~ت�ن دو 2��. $6د( ا�� �. از ��D�5 &,�0NL R16 $�%. از ��W, R;6د�D�5 .�6E در �

�� ��2. و ,[6رات و ,~�\,7J~, 6د��نB C��ن در�6رد درM ا : رو�<I%�ان از b�ب از ذه<

از ,�س ����Iدن از =�,'�( $�م b�ب، . ��� در �b �$ .�$�0�ب �%E p��2. ا�6B "C �7: 2�ه<'&"

7�<& 8�د�� 8. از =u $�م، در =�,'�( $6م E�ا & 2�و ا��2د��� t0� ا�& @<�ن�ان ا �%I>رو� . .$

8�/ �D�5 را = Z�P� ،�>�2� $�و)�دي، ه�¢6ن ��ZE. 8. ا �ا���ن ا��اب را �6رد ا���0د 1�ار داد�� ا� �

C2� 6اه�B .ا & ادا��E6� 6ه�ي'Kب اZ( �$ ب�b ا���9ل ز �د ا���0د از .$ ��در �[� )�D�& . ا��وز �

��ن ���� . داري b�$& و �E6�ا &، رو�<I%�ان ا �ان �& $� ��& ر6Bت و ر68د رو�<I%�ا�.

�"�!�، 8. $6م E�ا & و ,+�د را دو 6Bد را =Z �ا �6�� و $�6Bرد دو'� .��E� 6Bد را ��CN $. د���ي

. �<[� ���Iوت و ���Wد $��& ���رد، ���6ل ��ز��

* * *

��8ب �D�زاد $�و)�دي را $� � CN�� &��1 در )CB�>� CD 2�ه<| رو�<I%�ي ا �ان، $�6Bرد

�� =Z �ي ا�0\ب ا �ان از ه� r اJ~, ان، و�ي درا ��ز ا �ا���ن $� b�ب، ر�� $6م E�ا & و b�ب ��

C��( دا�� �ذ8 pي در )��". ي . �6ا��</ 2% �ه<'& 25�2 &'���E ��6'& و�$�و)�دي =

CKب و دو�b �$ .�$�0� .$ ا�& را�ان ا �%I>8<� و ��7ن �& ده� 8. 5�¢. رو� &� ��ا �ان را ,��

ا�\م و���. اي . =6�Dي $�ا�'�?C �. ا�\م $�%. ا��9س از د�C دادن هC 6 ا!�p ��& $6د

��N� pرز( $� ا���Nاد دا�B& و ا��"��ر �Bر)&�� $�اي ,D�.

��J5 ،Cر و ا2%�ر @<� ,: از ]?� &����از و Ew& ه�ي ���( ا : ��8ب �"�2& و $�ر�& ,

ا�� �7<�ان �"�!� ا �ان در $�ر( b�ب ا�C 8. ,�8<6ن �� � $. !6ر,& @<�: )��R ا�+�م �'��2.

�D& را در�6رد ا�1[�د ����& ا�0\ب، �6 �<�( $��'�ه& }� � و د1�U �%�ت $���ر �. $���

��ي ا$"�درو�<I%�ا�. 5ن، و ,p$�0 ,�ر ?& 5ن $� b�ب �V�ح �& 8<�E p%� &6ه�L�ح ا : . �

�6;6ع ه� از زاو . ا���0دي، w 6$( از د �Æ@ )�E دا�7'�ه&، $. �P� �8ري $� R �& ر��، و

وي ��0ي . <U26� ،�P $6د( ا�C$�و)�دي در ارا§. @<�: ��0ي، اE� @. �. @<�ان ه�. )��N. و �

. �P� داد( و از Cد� .$ ��در�6رد ا �ان، " ��ق �<��& وارو�."ارز��( از �K60. ��ق �<��& �

Cا� .��( )�D$ ،.�� ا�E6���= ي��8~, �$ )w و .$ . t�%� دو :�د ��E( $�و)�دي درا : ��8ب $

Page 121: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

121 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

( ا : روزه� در �K�V"�ت 2�ه<'& و ,�8�t ا : دو �P��E. ا�1[�د ����& و =���E6�ا & ���6ن دارد

&W"$ و �. از ا��+�م C6ردار ا�B�$ م�� C�K6N0� از .� .@�Eا ،Cر را � ��( ا���ا)����& $�

ا�NK. $�و)�دي ا��� ا : �P� . ه� ���C و از ه��: رو . از �P� . ه� & �D�5 �0� .$ .8 �& =�دازد

&>�� R �1و ���I, © و �6ف $. ,7V"� ��7��p ه��/ را $��و ا2%�ر رو�<I%�ا�. �& 8<� ,� $. ,

و $�Bc�( ا <%. . $�اي وي �P� . در C��B ,�ر £ ا�C و �. $��%u. ا : �P� . ه� $� وا1"�C ه�

��c &Eز�& 8. $�  ه�ي وي ¢�ز$�ن ا : ��8ب ه� از ا +�ز، و ��6ا & $�6Bردار ا�C، و ه� از =

�>8 &� t�L .� دي�و)���8ب $ ،:���& ,6ا�� $�  ه� & را �9 اp1 در �6رد $� ه�D& ا : �

��ر ا��?�ب رو�<I%�ان ا �ا�& از �6§&، و ��6( رو �رو & b �$ �D�5�ب، از �6ي د '�، $�ا�'��د"�:

��ري 8. �6 �<�ه& ��8ب $�اي ا��?�ب �?[�C ه� و �6;6ع .�S(�را���Vب :V?(0 ه�"�

0��0,& وي ار,�Nط �& �$<� $. �8ر �& $��وي . دK�B& از ا�%�ل ���Cه� & L �$ .8�ح ,

.�2�E ار�ر�& 1�ه� & 8. ا2%�ر��ن در ��8ب �6رد $ C�]?� /> �E � 6E &� 6دB ر��I'7�در=

���& $�%. $� ,�D� .$ .(6 و اJ� 5راء��ن در �%p -�. $� ا��س �D�ت و �16"�C ا)����&�

Cا & $6د( ا��ي =� �( $�6'��E .ر�6 �$E &� �?76ر�V$ دوم ��8ب، وي p]2 اش در &�

6V"�) .8ف $. ����C ��اران D8<. �8ر و � �8رE�اران $?/ ه�ي 9�2. اي و اداري رو�<I%�ان

6N�) .8د(، $�%D¥راء و �8ر8�د رو�<I%�ان $�<�7<� ا �ا�& ) اداري ���7�د-وي �D�5را�8رE�اران ا$�اري

$. �P� �: . . ا�Cدر �8�6ن ,6). او 1�ار دا��) وي 5��ن را c�"2ن ا)����& $�</ �<� �& 6Bا��

ا��?�ب د( �?[��& 8. �6رد ,6). وي 1�ار E��2. ا�� $6Vر %��ن و �<�P $� ا : دو �"��ر ��&

�9�: �[� ,� ز���& 8. در ا �ان $6د $��7� در E�و( اول رو�<I%�ان 1�ار . 6Bا����$�اي ���ل، �

�ان �ZهN& �6رد �<� C ���6. ه�ي �[� درا �ان $��7� در���ن رو�<E &� .%I�C2 ,� در E�و( دوم

&���� ��b .@ و &����9�: �[� $. . $6د ,� در���ن رو�<I%�ان 5ر���'�اي د��6ي، @. � ���

��7� در دوران =u از ا�0\ب در �Bرج از 678ر �V�ح $6د( $ �>� />��<6ان رو�<I%�ي 5ر���& و $

�</ �<� . ا�C ,�درا �ان ��ZE. و �9ل$ �%I>رو� r وز( وي $. �<6ان�ن ا��������ن در�

��%�د( و دا�7'�ه& در ��ا�� )�Dن �16"��B C!& را t�8 8�د( 8. �9& در ]��������ن ,

��Pت 6W9رش درا �ان از 5ن $�6Bردار �6NدK : �, �7نBدر.

�: =� '�( و هC 6 رو�<I%�ا�& 8. �6رد ,6). 1�ار �& ده� �ا�� �p%7 $�و)�دي G02 در ,"

p��� .%�$ ،C���� �& �6د" ر$�د�8"و " �8ر8�د"�� �D�5 � �0� . د ,�ر ?& ا�� 7. ه�ي�وي ���%

��دE &� )� ا ��د�ا�. و ��9\ن 5��%I>ا1& $� . رو��و � �ا2%�ر �� '�ن و داوري و �[ ��J~, .� �0�

C��� .��>�$ R1ان وا�>@ ���N� رق�IKا R� �0 �. اي� �Eوش ا�"�& و � �ا2%�ر 5ل ا��9 و � .

��ت $���ري را $. ا�� 7. ه�ي E�و( ه�ي @� %& �+�ه� : و $�و)�دي در ه��ن �9ل 8. I!

�� ا2%�ر $�زر�Eن در $�6Bرد ا�\م $� �E6�ا & و b�ب =Z �ي و J~, .$ ص �& ده��]�Bا U�B ن���2ا

�C ه�ي د '�ي 8. $. ا���ء �?��� در درون و $��ون از 9�ب ,6د( $. 2�اE�د b�ب ]?� .$ �

6Bدر &D(6, ����ي �ري ر�����  ���1& ��ن ا�\م را @. �8& در ا �ان . ر��& 8<���$

�<& و �B Ãا C 5 ي���b5ز 8�د؟ �0K�L�&، $�زر�Eن و �DV�ي؟ � ��وش؟ 5 � $�ون و)6د b�ب ��

ه�%�را�/ در رأس ه�م �1رت ��Pم )� � �& ,6ان از b�ب E� �ي داوري اJ�ي �C2؟ ار,�Nط E�ا /

Page 122: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

122 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

I>ا ��. رو��E ب�b ا�. و��%�ان �6رد $�  درا : ��8ب $� �16"�C ه�ي ����&، ه�ي b�ب ��

&�9 ،p§����$ ����C؟ درا : �6رد و �6ارد د '� ا��?�ب ا2�اد، ,~8@ �D�5 &,�0NL و ،&�d�

C��$�و)�دي در $�ر�& . ا��?�ب زاو . د � $�اي $�  ه�، $� �"��ره�ي E� �( �6 �<�( ��ز�Eر �

وي $� ,��م �%�. $�<& و ��P� U�ي . �p ��& 8<�ا2%�ر �?[�C ه�ي �6رد �P� 6Bد ��� %�و�� �

p§��� )�E ،ج �& ده��B .$ ان�ا &���8. در �<�p§��� CB ���( ي ,�c6ت �P�ي و �

&B�$ )6د�[6ن �& دارد و در$�رB رااز��6%�2& ا���0دي &W"$ را���( �& 8<�، ا2%�ر & �(

���� &� C8�� ا,�7ن�P� ه� و C��: ��وش و $�اي ���ل، وي $. $�. از�?[$ &I��2  

داوري را)R $. ه� �E� و =6=�$�/ ازc�9زم ,6). �& 8<� و 5راء داوري در ز��<. رد b�ب را ���D�از

��P2. �8را�. و��$D<'�م� C�) anachronic(5�¢. ه�C �& ���د، ودره��ن �9ل ��CN $. ��ه

داوري $��E6�ا & از �?�CIK ه�ي . $�B& از5راء داوري، و,��9ي ��وش �?<& $. ���ن ��& 5ورد

�u 19و �$18��ري )�Dت $& ��NهCIK�?� .$ C ه�ي ���P2. �8ران 2�ا��6ي 1�ن §6K �>��� ،

C��ه�دو ا : ���P2. �8ران رو�<'�ي را $. ��6& . دو�K��6$ و )6زف دو�� �� $� رو�<'�ي �

&"�NL د�Eا�2 p?�-6رD�( ن $"� در�دا���<�، اد�� & 8. �15ي داوري دو1 &� &DKي ا�\�& و ا

�� ا���0دي ا�C و ��Nه�& . ه�[�اي $� 5ن �V�ح �& 8<�b \��8 ��$�6Bرد $�و)�دي $� ��وش �

$. �<6ان ��N� ،.�6<�ي ا : اد�� 8. ��وش ��& 6Bاه� . $� ا���0دات او $� د '� رو�<I%�ان ��ارد

�. (8<� و 5��ا $� ��� ��5& ده� " ���6زي"ا�\م را I!172 (C��E��2: از ��� r�8 . رو�: �

$& . $�اي Z� �D2هt اه���& $�اي �Zهt �& 25� <� 8. 5ن را �9& از ��� ه� 2�ا,� �& $�د

.��r ��وش 1[� ��ارد ��p ز��( �د $�زر�Eن $� �"�دcت ,��6د <���r �+6د و ر68د ���ز را ,6)

�: د : و ���، ا�\م و �E6�ا &، و ا�\م و د$ .8 C�> اد��ي او ا )��� &Kا�& 8<� و�86�

C�����& �6�Vب �W,.1دي �� �P� ه� از �Eاد�� & ا :�>@ .8 Cا� )�E5 &$6B .$ دي�و)�$

C�� . $���، K�B& از ا�%�cت ���& و �P�ي �

�: $. �P� �& ر�� 8. ا�+�م L�9& 8. $�و)�دي در ا : . رو��رو��U �3 5ب>@ ،.�Kدر �'�( او

��$ )��¢��، $. و w( از 5ن رو 8. �6 �<�( $. اه�اف 6Bد ��8ب $. �E )�D��2. ا��N� C � 5��0ر =

C�2. ا�� Cد� U�0�ا�� وا1"�C ا : ا�C 8. $�ر�& @'6�'& و ا$"�د ��0$�. ا �ا���ن . درا : ,

$� b�ب K�B& از ا�%�ل ���C @�ا 8. �� در ه��ن �9ل b �$ .8�ب در ار,�Nط و داد و��� � ه<6ز در

�� روا$6B Gد $� 5ن، @. از �P� ذه<&P>, � ا )���<&، $. را( 6�V� p9ب ���� �P� و @. از .

ه���'6�. 8. $�و)�دي �د5وري �& 8<�، ار,�Nط $� b�ب �� را $. ��6& $��ان هC 6 د@�ر 8�د(

Cا� . ،C6د( ا�$ p��8 .� )��=��£ ه� & 8. )��". ا �ا�& در 1�ن $���� $�اي ا : $��ان ا�� 7

@. b�ب E�ا & ��6�D= C>Vي و @. b�ب . =� �ار �. �<�+�، �. ��6ازن، �. ر 7. دار، و �.

��& $6د( ا�C و ه�� r از ���: و , �= .$ c�$ ه�ي از p9 )دو را �6ري ا�\�& هD�( ي����

0& ���ن �6ا�p و �<�!� �?��� )��". ا �ا�& p!�9 ��7( و ا���Nاد V>� و &����IE'6ي $<

�: �IE'6 & را $. و)6د ���ورد( ا�C، ,�ر ?& �8�9 $�)��". ا �ان ه�� 2 )�E�C! 2�8& $�اي >@

C6ن $6د( ا�E��6E &'>ه�2 �و �<�! p6ذ �6ا�I� 6ر وW9 .!�� )$�ز ه�6ار�ان از د �ا .@�Eا�� 2.ا

اE� ا�%�ن $�6Bرد 5زادا�. 5راء در ز��<. ار,�Nط $� b�ب 2�اه� ��7(، در��!�>� p� 6E��6Eن )��".

��ن $6د( ا��ا �ان ه�6ار( �6d7ل دR2 � )Zب ا)�اء 2$�b ه<| و ,��ن�س . �NK ان�دم ا �وز(، ��ا�

Page 123: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

123 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

b�$& را )� & از 2�ه<| 6Bد 8�د( ا�� و ا �ا����& 8. �9& در b�ب ز��E& �& 8<<� ��ا��&

���� و $���ري از �D�5 از ا���0دات �Zه6B &Nد، E &� :7( .�ا��'�ه�¢6ن �6روز و �t ��ا را =

.ع �& E�>>8�C� \� .$ .@ و �2رغ از ,"[t، د�2

$� ا : �9ل، �p%7 $�ر�& ار,�Nط �� $� b�ب و @'6�'& دR2 و )Zب !<"C و �<C و C�%9 5ن

C��ا�1[�د، ����C، و 2�ه<| ا �ان از ���. دوم 1�ن �6زده� $� : �6 5ن @<�ن . �8ر ��5�& �

�C ,�ر ?& ا �ان را $. �?�&>�,%7�p ده<�( ذه<�C و � �8. �<�! Cا� .�?� $�b�ب دره� �5

�9& ز$�ن و tK�1 ه�ي �P�ي �� $�اي $��ن ا : �"pW . �& ,6ان از ر 7. ه�ي �Bر)& 5ن )�ا 8�د

C�2. ا��E p%� ب�b در �W"$ .8 Cا� &,� �P� از ا�� 7. ه� و �J~�� . &�ز���P� ا :، از�و( $\�

�W1 اي�رو، $. ز�� =� �ار�<���ن، $ :�وت ��·�. $�6Bرد $� b�ب ��·�. اي ,�ز( ا�C و از ه�

�<��. ��CN $. 5ن $. �2!�. ,�ر ?& $��7�ي ���ز دار �$ R1و وا U�$�اي �<��B& د1�U از b�ب . د1

.8 ��§5�$ p�N1 : / ه�ي از ا��اي =�ز $. )��+6ي =��£ $�b5 ط $� 5ن $� � در�N,ان : و ار�ا G$روا

��ي ا�6اع ا : روE p%� 6( ي�ا$G و ��اp9 و b�ب از @. ��اp9 و ����ه� & �6Nر 8�د( ا�C؟ �

�?��� 5ن @'6�. و ��~J� از @. �6ا��& $6د( ا�C؟ �7?[. ه�ي ار,�Nط $� b�ب در )�Dن �6م

�E؟ اCو,& $� ,+�رب 678ره�ي ��7$. دا��. ا��I, .@ .>�@'6�. $6د( و ,+�$. ا �ان درا : ز�

�� 5ر��ن E�ا ��. اي از @'6�'& ا : 2�اE�د و ار,�Nط 5ن $� =� �( b و U��p د1��ه�ي )�D�& ��ن ,

CKش دو���E6ر وD{ ،ت�L�N,. داري، ر�� ار ���در $�ر( -�  �678ره�ي )� � ا�+�م �& ��، $

b�ب E�ا & وb�ب ����ي، از7,�9� © ا2%�ر رو�<I%�ان ا �ان درا : ز��<. 2�ا,��& رC2 و�0/

�� &��, �?7� pW"� p9 :�2� )ا�� 7. ه�ي 5��ن دررا.

��& را $ ZX� ���E .$ ،ن �: ا�� 7. ه�ي ��د��ن و $. ا : ,�,�t، اE� اه��C و ا$ :�>@ C 6Kو

��ا1&، ��& ر�b ��د %& �D�5 $. ��ا)R �1رت و �� � ه� $. ه��ن ��C، ا �ا���ن را $� ��·�.

5ل ا�U /0� .$ .(6, �$ ،��9ب زد*5 . �5<�,� و $. p9 5ن ��د r ,� 8�د ,� ا2%�ر 5ل ا��9 و داوري

b�ب زدE& �8�9 $� دوران =6�Dي دا�C، 7�68& ���6زون و �p%7 زا ��J�ي 8. در ��$�0. $�

�� p �N, ان�%I>68ب رو��اي ��اري $�ق $. ا$�>�Bي ا�W2 ا 8. در�زا & . $6د @ p%7� : ا ����=

��>�ا2%�ر داوري، $. L�B� ر�| . را �� در }6Dر ا�0\ب ا�\�& و b�ب ����ي �I�ط 5ن �& $

9 .$ &%�8 �D>, .� ،5ن &����C6د( ا�$ ��. p%7� p �%�د( $�%. در ��ه�6B Cد ,6ه� 25� : �

/0� C��ش ��6ا��0�0���، $� ه�. ذه<�C ��"�دل و ��E�دE& ,+�رب ,� C �>���ز��( �د �9

��J�ي درا : 2�ا <� ا �I 8<� ز �ا 2�C! 2�8& $�اي ا���Iد( از ا�%���ت ����& $�اي =�ورا��ن

�W2ي ا�B<�ق �8�9 در ا �ان ه�6ار( . 1&، ��د��ن، و �[� ��2<�ا�� 6B .7د ���C2، 5ن @<��%. ��ا

C6د( ا�$ &Eب زد�b 6ي 5زاد �9& در �6رد'�IE ي و�(  �$ R��� . )ري ا��ر��?� ���� .%��>@

،Cد( ا��ف از ��8ب 83�L &$ و U�5ل ا��9 را �Uب زد*5 �� �. در��ZE. ,6ا�� & ارز �$& د1

. ه�ي وي در ز��ن ��( در �p$�0 5ر��ن ���G )�ي E��2<� و دا���� و �. ا��وز، @�ا 8. ا�� 7

�� ��%: ����N، . ا��وز در دا��ن 5ن ,�0س ��2. ا��b �Eا .V�� ي�W2 در t]", ارز �$& دور از

C�� .��5ن �

Page 124: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

124 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

* * *

$�و)�دي �0/ ا$"�د ����& و ا�1[�دي ���E'& ه� & را 8. در =<� ده. ي $"� از )<|

ا�� 5�¢. . �7�t ه�ي رو�<I%�ا�. )��". ا �ا�& �� �5%�ر �& �D(�>8�& دوم $��  2�از و

�, U� ���p§ در ا : ز��<. �ري 6Bاه� داد 2�ار�2: از ���وده& �� Mا�& را $. در�ن ا �E�>وهw=

Cر)& ا��B و &�Bي دا .������>� ."��( pاز �6ا� )و�E و )��+6ي 5ن .��ZE ده. ي �>=

ا2�ون . 5راء و �P� . ه�ي رو�<I%�ا�. در )��". ا �ا�& ��( R��� .8 ا��P>� C��N و =���6. ي

C�I�$�ا :، }6Dر ه� ����.، دو�P� � CKم ����& ,�ز( اي $. C��E د '�ي در�8�C و 8

Cا� )��وا1"�C ا : ا�C 8. در $�ر( �6ا�p . 25� </ �"��2& و �'�ش 2�ه<'& �� $. b�ب ا�+��

0�U و $�ر�& 2�اوان ا�+�م E��2.$�ز دار��( ي ,�6". ا�1[�دي در )��". ا �ز��ن 5ن 2�ا . �ان ,

8. ���00ن ا �ا�& ,6). $��7�ي $. �6ا�p $�ز دار��( ,�6". =� �ار 2�ه<'& و Cا� )��ر�

. رو�<I%�ا�. �"6Vف دار��

���5 : ا�;(�ت ��ر5���Y �� � $�6ان u= .8 CIE از �68/ ارز��( �9�� د$��& در ��8ب�

�� و ارز��( د '�ي در ز��<. $�ر�& د Hر���5 ا� =ب ا6=�5I� �1م ��را �ان ��8ب $�و)�دي �

در ��0 �. $� اJ� د$��& 8. در ,7� © و . )<N. ه�ي 6E��6Eن 9��ت رو�<I%�ا�. ا �ان $���

و ��8� ا���0دي $6د، �8ر $�و)�دي در ه��ن �9ل essentialist ( .8($�ر�& ا�0\ب $��7� )6ه�E�ا

را دارا�C، ه� ا���0دي ا�C و ه� از )6ه�E�ا & �5%�ر د$��& دC1 و ��Dرت ��8ب د$��&

�>8 &� ��8. 9��ت رو�<I%�ي ا �ان $� ,C��1 .$ .(6 و ��E�دE& و . =�ه C2� Z= � �$ ا : �9ل �$

��U 5ن ه<6ز 5ن @<�ن 8. $� � �6رد �K�V". ا���0دي �<�P و )��"& 1�ار �'��2. و در6Bر =wوه/

در ا : �6رد، $� � $. ا : �%�. ��� ��ر( 8�د 8. از =����ه�ي . Cه� و $�ر�& ه�ي $��7�ي ا�

���E'& ه�ي ���& از ا�0\ب ا�\�& درا �ان ا +�د ��ا V& $6د( ا�C 8. رو�<I%�ان

ا �ا�& و $. و w( E�وه& از =wوه7'�ان )6ان ا �ان را $. $�ز�'�ي ��<& و ا���0دي از رو�� ا�� 7.

78��( " رو�: ا�� V!"&7\ح @<'�� =6�Dان، 5��ن را $. ���9. ورزي درا �ان وادا��. و، $. ا�$

C4.ا�

-------------------------------------------------------------------------------------

4X{� 0 ه� و:'���:

��M ..$ : ،C. $�اي �E5ه& از 5راء ��NاK%� � ��وش در ز��<. ��ز�Eري د : $� ��� ن. 1@ ���

��C؟، ,D�ان@ .I��2 : ،اط�ه<'& !�����1368. 2 . �P� ،C" �� r 6ر·, G�$ و ÌN1 ؛

8��ن، ��ل » د <�اري و B�د ورزي،«؛ "� p��%,1373�C2 د <&، ,D�ان، ����. 2�ه<'& !�اط،

، 11ه��ن ��ل �6م، ���ر(» C�6%9 د�86�ا,�r د <&؟،«؛ 1372، 9�داد 6�12م، ���ر(

C7DN ن، ��ارا و«؛، 1372ارد�>��� C � �� « )رم، ���ر�D@ 21ه��ن، ��ل �D� 6ر و �D� ،

. 1375، 5$�ن و 5ذر 33ه��ن، ��ل ��7، ���ر( » د : و 5زادي،«؛ و 1373

Page 125: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

125 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

، 24-523رش، ���ر( » ��Z� ،&2هN&، � ��&،: 2�ه<| ا �ا�&«��& اN8� ��Dي، : $.. M. ن. 2

.1993ژا�6 . و 62ر .

$�B& از . D� ،1375�224�ه<| ,�6".، ���ر( » �<I%�ان،دR2 و �I& رو«���� �?��ري، . 3

���1ان ا �ا�&، از )��. $�1� ��6<& و ر;� $�اه<&، )��. و E� ?�. $. �7%\,& 8. ���6. 5ل

ا�� �R��( �0 و �<�+�& 8. $�6ا�� ا�� 7. ه�ي 5ل . ا��9 $. و)6د 5ورد ا��ر( ه� & دا��. ا��

5 ،&��+�ر���& و ����& 5ن $�ر�& 8<� ه<6ز در ا �ان 2�C! ا��9 را �� �ن از =�6/ ه�ي ه

C�2. ا�����ن درا �ان، 8. �?�[�ي از 5ن ,�C . ا���7ر �;�1 :�$. �P� �& ر�� �9 .��6� .8

در 8��ن، ��ل دوم، » . . . )\ل 5ل ا��9، ��ز�����E ،&E'& و ,C�7 ا�� 7. «�<6ان

C در را( ���E: ا : �<C ، @�پ ��( ا���E،C& �?�1371، ��داد و �D� 6ر ���8ر(

���$.

: $.. M. $�اي �E5ه& از �J5ر $�B& از ا : =wوه7'�ان )6ان ن. 4

Hamid Dabashi, Theology of Discontent: The Ideological Foundations of the Islamic

Revolution in Iran, New York, New York University Press, 1993; Ali Gheissari, "Iranian

Historiography and Social Sciences," Critique; Journal for Critical Studies of the Middle

East, No. 6 ,Spring 1995; Reza Afshari, "The Historians of the Constitutional Movement

and the Making of the Iranian Populist Tradition", International Journal of Middle East

Studies, 25, 1993 ;

.$ ��؛ و 51359را�/ دو���ار، �\�P9ت I��2& در د :، ���، و ,%I�D, ،�ان، ا���7رات �E5(، : و �

��&، �'�ه& $. ��� 1370، در7B/ ه�ي ,��(، �8:، ا�� 7. 5زاد، -------------I� �;ر ���؛ �

. 1371ا�� 7. ا�1[�دي در �[� =6�Dي، ,D�ان، L�ح �6،

--------------

��(W دوV�6'ا�

5�X�+: +� در*$��� �5 ز�3ن�وه�5 رو:A�

��N�8& ا �ان

1/�ر56 ا�2;��5

Page 126: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

126 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

0��0ت 2�ه<'&،� D,1370�ان، ����. �K�V"�ت و ,

) وز �ي(ص 202

��دي و >$ CB�>� ه�ي ز$�ن �2ر�& از )��. $� ��. ه� در را���ي .+DK 6 / ه� وEوه/ درw=

: ز$�ن و ارز��D و E<+� / ه�ي 5ن ا�C 8. در @<�ده. ي ��ZE.، ��6�. ه� & از 5ن دا�7�& ا

C�2. ا�� ��2. و �7� Z= از ا�+�م . ا�+�م ��7�$ ،.�2��ا�� در ا : ز��<.، ه<6ز�8ره�ي �%�د( � �7��

C�2. ه� و @�=?/ ��( ه���E . & 6�. ه��� .$ ،Cا� )��در���ن 5�¢. ه� ,�8<6ن $. @�پ ر�

�$ &�IL�� ا / ه�ي�E ي )���& 6Bر � 8. @<�ان رو��<� و دا�7& ����<� و $��7� $. ا�'

��E�>� 6ن $. D+DK � / 6E& و w( & ���6. ��( ا�� ,� �'��& $�6Bردار از �<+. ه�ي

.دا�7'�ه�& ��اوار درا : را���

�/ از�7���8ب 8<6�&،=�, ��$. )� =�ر( & در$�ر( ي 6E� .+DK�. ي ا!�DI�& ي ز$�ن �2ر�& �

�� درز$�ن �2ر�& Eا�ي )���ره�ي 2 .���8. ه���� $. )�ي 6Bد (��IEره� و رو %�ده� & در �

Cو �6د�<� ا� �ا8<�( ) رو�<'��8ره�ي = &B�$ م (و�B د5ور & ��د( ه�ي�E ي .N>( ��7�$ .8

C��ر��( ��8$& @�=?/ �)�7 ا�C و � �'�( ادب و 2�ه<| ,6د( دارد و @<�ان ه� رو��<� �

. �� �( ام

د�8� ا �ان ��N�8& درا : ��8ب، $�=� . ي �<+. ه�ي �<��B. ي دا�/ ز$��7<��& ي ا��وز $.

�6 �<�( . ر�2. و 5ن را در =�%� ����Bري $<��د : $� ر���( ا�C" �2ر�& ا!�DI�&"��اغ

ن $� )�R $<�ي ,"�ر I& 8. در��6ن ز$�ن �<��& $�اي ز$�«در=���I'7ر 6Bد $�ا : د�2�،

)language(/ 6E ،)dialect ( .+DK و)accent (Cا� )ن $�ان �?: »��5�DI!دم ا�5�¢. را 8. � ،

،Cوه/ او�w= 6 <� و درو��� . يE &�"&��DI!ا .+DK " � "&��DI!�2ر�& ا " ���� &�) �!

14-13 (Cدر���� &�B�>اري و $�ز�Z'��� .8 . / 6Eي ز$�ن �2ر�& و .>�7�وي در رو %�د $. =

DK ز دور( ي رواج و ,�اول ه� و�b5 ،وز«+. ه�ي 5ن�5ورد » ز$�ن �2ر�& ا��ي $�رم ه+�D@ را ��( ي

ا : $�دا�C )�ي ,~�p دارد، ز �ا ه��E( ز$�ن را ,<�D ����6ره�ي $. ��� و ��P $�ز����( از . �& 8<�

د���س 5ن ��<'�ر � و ��E�( ي ��IEر & 5ن را $. د �( $'�� �، ��& ,6ا��� ,<�D $. ره<�6د در

و $�)������( $6دن @��ي از 2دا��: D8: ,� : د��<C�6 ه�ي ز$�ن �2ر�& از��( ي @�Dرم

���/ از 5ن ز��ن، 5ن ,�ر £ را ���b5ز �8ر$�د و رواج ز$�ن �2ر�& ���1اد 8<= . ���5%�ر�C 8. ه

��دE &�� p%� ودي��� &�د و $� $�ا : $<��. =� �ارز$��& $. �DE�� & .�6E�& و در@�Dر@6ب ز���

=� . ي �E5ه& ه� & 8. دار �، ز$�ن �2ر�& ي ا��وز از ه��ن روز�Eر �������ن، در8<�ر ز$�ن =6�Dي

)r�را �، در�9ل ��ن $6د( و 6E�. ه� و 6E / ه�ي �b5ز : 5ن در�6E. و 8<�ر ��ز��: ) =�ر�

��( ا�C و 5�¢. از ��( ي @�Dرم $. �� ر���(، ��1. ي $�ر��. و K�$ &� �� ور�>D= از & )��K�$

)6ا�. ي �?���: %& از 6E / ه�ي 5ن $6د( 8. در =� �ن ه��ن ��( $. 2�E�>B& ي =� �ار &

Page 127: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

127 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

، 5ن را ,<�ور در�B& �� . ا2%: و $�و�<��& �$�� وا��وز( از 5ن $� ��م :�ه+��� اJ�ي $�رگ @6ن

�� .ز$�ن �2ر�& � �2ر��& دري �د �& 8<

، »د��'�( 5وا &«و =���I'7ر، �. p]2 3ي 5وا�6 �&��8ب �6;6ع $�  =u از ��ح ��7�. ه�

��د 8. ه� r از �D�5 @<� : $?/ دارد» واژ�Eن«و » د��6ر«E &��$ �9. ي . را در�وه<�( در�w=

�?�C، دE�د �'& ه�ي 5وا & ي DK+. ي ا!�DI�& و =u از 5ن د '�6E�'& ه� و و Ew& ه�ي

$��& ر�� و �� ا�+�م D2��C ه� & از د��6ري ي ا : DK+. را در �<+/ $� �2ر�& ي �"��ر

�8رواژ( ه� و ��م واژ( ه�ي داراي دو6E�'& ي 5وا & و � %��( د '�CN�� .�6E $. �2ر�& ي

�6 �<�( در =� �ن =���I'7ر، $���دE& و 2�و,<& ي ��اوار دا�7& . �"��ر $. د�C �& ده�

� 8�د 8. �8ر ;�9� t�V� U9 را اE�@. ��& ,6ان اد�«: در �د8�د از@'6�'& ي �8ر 6Bد �& �6 ��

$. 6Lر p��8 ادا 8�د(، w 6$( 5ن 8. �6;6ع 5ه<|، 8. از و Ew& ه�ي $�رز DK+. ا!�DI�& ا�C، در

CD( در Cا� &��E ا : ه�.، ا : ��8ب �$ ،C�2. ا��ار �'�1  �ا : ��8ب $. 6Lر p��8 �6رد $

�, R���د �<�����ن DK+. ا!�DI�& 8. �& ,6ا�� �N<�ي �8ره�ي و�E ار�16ص(» .1 (

� 6E &� ر��IE : اوار و��6د�& در را���ي : �'�ر��( ي ا�� Cا� &��E &��N�8 6��$ ��8ب

�<�CB و Ew& ه�ي ا!�& و ���( ي DK+. ي ا!�DI�& و)<N. ه�ي 6E��6Eن ��IEر��دم ا :

:D8�D� .�$ p�~, 6رBه� & در .�%� .$ )�E ،)�>وهw= ه�ي Cدا��ه� و $  ��7� و در ��E�( ي $

� $. �6Dه� و 6N�8ده� & $�6Bرد( ام 8. $�,~8��دو$�ر( $�ارزش �+��6. ي �8ر وي، �D�5 را در �.

$��� 8. $�اي =�N7�د �8ر =wوه/ در ا : را��� و ه�@. ر��,� و . $?/ درا : )� �& 5ورم

.و �ا��. ,� 8�دن داد( ه� $. �8ر 5 �

دH ����6وا�5. 1

��C و در �2ر�& ي ,D�ا�& d $ .tدE�6E�& ي : $. $"� 18/-22� &��DI!ي ا )w ز دو ه+� و�در �

.و د '� DK+. ه� و 6E / ه� ه� $� ,�Iوت ه�ي ا��8& �<��( �& �6د

، در واgombez R1، 8. درا!�DI�& �& �6د "�N>E"در d .$zدE�6E�& ي ه�?6ان : 9-8/-23

��C؛ $�%. $�ز����( ي � &�6E�Eذ"د) "d واژ( ا�) :�7�: 8. ا8<6ن در=� �ن ه��C در ��( ه�ي =

.6Bا��( �& �6د) z" (ز"

. 8. ��6�. 5ورد( ا��، روي ��& ده�" $%6ب"و " $�وب"در واژ( ه�ي b .$vدE�6E�& ي : 21/22/-27

" �& رووي"، )�& رو$�" (�& رووم"ا : دE�6E�& را در ��CB ه�ي د '� ا : �8ر واژ( ه� ���<�

��؛ ا�� در )�& 68$&" (�& 68وي"و ) ��& 68$" (�& 68وم"، )�& رو$&(>�و " $�وب"، �& $

.�& ���� bekuو Z9beruف �& �6د و ,<�D " ب" "$%6ب"

��C و در �2ر�& ي �"��ر ه�، " $68��ن"در b .$fدE�6E�& ي : 3/-28� &��DI!ي ا )w و �D>,

.�& CB��":�268 "� 5 ه�ي ��ZE. از

ا : واژ( را $. 6E�. ي . ��در�C �& ��� �" ا�t"اژ( ي در و ���b .$mل دE�6E�& ي : 10-9/-28

��( ام" ا��" >7� &��DI!ا �� .�: ه�� �E( از ه

��ر ه� mدر8<�ر ط � n .$mدE�6E�& ي : $. $"� 14/-30"� &���C و در �2ر�� &��DI!ي ا )w و

Page 128: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

128 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

C6�. ا�E :� .$. ه�

�7�ن: "6/-32K " 6�& يE�Eاي د�ل $���s .$s B�� در �D>, ، .د دارد و ه���8ر$ .��ZE ه�ي C

M��� ه�ي ا8<6ن از CB�� يlis- � 5 &�) .8<� 118)�ول ص &� �� .) ه� ا : @'6�'& را ,~

��ن در�C ا : ا�C 8. . دE�6Eن �& �6د ts$. " ��+�"در j 0���6. ا��: 16/-33$sj فZ9

��د �tsts& �6د وE &� ي 5ن را�( :matstsed.

36-/10 :8��6E C�6��6. و 8<� ." (<�ر(5واE (راgusakenare ��اي )�ا��زي و . ���6. ا�ا�� $

.8 Cي �� وا$��.، $� ��. ا� &��Eن ه�ي واژ�% CB�>ز��$gus-a-kenare ��6. �6د� .

" و(" -a-ا : =���6. �6 �& ي .) $. ه��: 6E�. ي در�C ���6. ا�6B )�>� 6�92/16 Cد در (

��6����6. �6 �& ي ��د و �"�ود و د '� واژ�Eن ��وا$��. در $. واژ�Eن =�/ و =u از 5ن ) == ��و �

Cدور ا� .$ &�B�>5وا� C18. از د ��>� .ه�%�ده� را در $���ري از �8ر$�ده� درا : ��8ب �& $

42-/18:axe �$ا�رادر$"�B5 " 6�& يE�E6�. ه�ي د�� .��(ازa .$e ��ا )5ن 8. . 5ورد C�?� ا��

ه�@<� $ .8�B& $. ��در��& $. )�ي 5ن (ا�C " =� �ن". �"<�& $ axerدر�2ر�& ي �"��ر ه�

axar �> 6E &� ( وaxa r ي &>"� .$ Cي ا��$& ي د '�ي � )"واژ�8. در�2ر�& @<�ان " د '

ه��ا( ) Z9 �$ c6�"�)rف ه�?6ان =� ��& a .$eدوم 5�%. ���6. ا�� ا : ا$�ال . �8ر$�دي ��ارد

��C؛ ز �ا ا� U� : Z9ف ,<�D در!6ر,& روي �& ده� 8. واژ( $. ,<�D & $. �8ر ا�C، ر��ود1

B5�ش، : $�)�ي �& ����) r(رود، وE��. در =���6'& $� �<��. � واژ( ي د '�ي، ه�?6ان =� ��&

�B5 &�و د CN1�� �B5 ،ي �8ر�B5 . .8 6م 5ن�axe � C�� ن��$ � t�V� ح�اي ��$ &��DI!در ا

4). =� �ن، ��ا�+�م" (B5�"& رود و �. $. �"<�ي �Zر ,�ا�& $. �8ر �

8. 5ورد( ا��، $. nemedو uI� ،r��nemek ،neefes و ���، ��ZE. از ): 45/4و ( 22و 19/-4

ا : $�<�( 8�دن $. . ه� �IE. �& �6د 8. از �D�5 �د �%�د( ا�� namedو 6Enamek ،nafes�. ي

واژ( ه� را در$���ري از ��6�. ه�ي 5ورد( درا : د�2� �& %& از دو � @<� 6E�. ي 5وا & ي را �

�� 8. �& ,6ا�� �� . ي $�دا�C ��ر��ي 6Bا�<�( �6د>�$.

هC7، ا�'CI�8 ،CI� ،C�6E ،C7� ،C7= ،C7، رC2، ): 8-13و 1-56/4و ( 21-15/-55

ورد( و �D�5 هC?� ،CI، رCB، @<�، 1<�، @���، $�<�، $<� و I�6E<� را $� Z9ف ه�?6ان =� ��& 5

ا�� ه�. ي ا : . دا���. ا�� xو s ، ،fدر8<�ر ه�?6ان ه�ي t ( � )dرا ��6�. ي Z9ف ا : ه�?6ان

��6�. ه� و د '� واژ( ه�ي ه���<� Z9 �$ )�E �D>, ،�D�5ف ه�?6ان =� ��& و $��7� $�$�)�ي ����ن 5ن

.$. �8ر �& رو�� t .$dو در �زد( ��6�. ي �?�C $� دE�6E�& ي

57-/14 :tsuqat �$ا�را در $"GB ف " @6بZ9 6�. ي��x ��د، ه�?6ان . دا���. ا�ا�� درا : ه�%b

-19/-68. دE�6Eن E�د �( ا�q Cدر�b5ز $?/ دوم $. xاز =� �ن $?/ %� Z9ف ��( و

17:bessun ،missund وnassun فZ9 اي�را ��6�. ه� & $e زي ي �8ر واژ( ي�b5 ازه+�ي

estadan ���از �8رواژ( ي . . ا��دا CB�� .� : ا�� اsetandan (estandan ( .� و Cا�estadan

(setadan .(از )ي ا : �8رواژ .��ZE ه�ي CB���D>,)estadan) essedan 6د� &� Cدر� :

.ا��م، ا��ي، ا��

�Z9 .V0ف در @<� (Z9ف !�ا & ه��ا( $� ه�?6ان � وا8. �+�ورش «در���ن ���ل ه�ي : 16/-69

-na +yا�� ا : واژ( !N�� CI& ا�C از . 6Bا��( ا��" ��,<&"رادE�د �. ي nay، »)از واژ(

Page 129: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

129 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

) : �' �(i CN�� ( &�در -y. (ا�C، در ��CB ر$V& $. 5ن ��ارد" ��,<&"وE�@. $. ه��ن �"<

در .) ��ح داد( و ��6�. ه�ي 5ن را 5ورد( ا�� 19-99/21ا : ه�%�د، ه��ن =�6��ي ا�C 8. در

5ورد(، " ��,<&"و $� روي ه� $. �"<& ي -yو )�ء naرا ,�8�t ��2. از w=nayوه<�( 6Bد 100/24

&� .�%�د( ا�C" ي"$. " ,<&"ا�� ه�� 6E�. رو�<'�ي در$�ره& دE�د �'

73-/2 :tsarxetsitsa 8. $� � (راtsarxetsi tsa ود( ��ن ) ���6. �6د�ا( $� «���ل ا2�ه�?6ا�& ه�

و $. �"<& » @�B. @& ي @�(«ا�� ا : ه�%�د، در واR1 . 5ورد( ا��" @�خ @�("$�ا$� و در » r وا8.

ا�C 8. $�اي 5ب $�78��ن $� د6K و L<�ب =���6. $�ان از @�(، $� » r@68 @�() @�خ(@�B. «ي

��د 8. @�( 8: ه� E &� ار�رگ 1�خ $�@ �ا$�ار�� و در$ZE &� &'��B @�( ه�ي �0<& ه�(�� (

، 7-101/8در . �& ZEار�� $�اي 8<�و�8و و cرو$& در �8ر �) 1<�ت ه�(( ه�ي �8ر �ه� $��� 0�9. @�

��C وtsi-�8ر $�د � Cد( ا�� 8. در��د را زا � ���درا : ه�%)-ce) -tsi ري��� r@68 ��6�=

Cا�.

73-/15 yubi-y-abadi ) .8y ي�( .$ Cا� &=�@ &� oرا $. �6D $. )�ي uو xدر�b5ز 5ن ��در��

را در ا : ه�%�د، -y-. ��5( ا�6B "C$& و $�ي"در $�ا$� xobi-ya-badi$. )�ي ) د( ا��5ور

"&+���دره��: ه�%�د و ه���<�ه�ي 5ن $. -ya-ا�� ا : ,6!�� $� 5وردن . 6Bا��( ا��" ه�?6ان �

ه��ه<| ���C و دو�& در�C ا�C، 92/12در >� .$i�K. ي 9�ف ر$u= G از وا8. ي -a-)�ي

&�% .�.

73-/19 :baba-y-e �$ا�2.($�$�"را در $�5ورد( ا�� 8. $� � )" �"baba-yye ه���<� ا : . ���6. �6د

��)" �"�2.(���6ا"$�ا$� nun(m)v(b)a-yyeه�%�د را در >�درا : 6E�. ه�%�ده� yy-. ه� �& $

: & 5 �$. )�ي 5ن � e=�6��ي ا�C $�اي �"�2. 8�دن ا�� 8. ه��E( =� �ن واژ( ه�?6ان $���،

peser-e , zan-e , mard-e 5ن �( ه�?6ان. و�D�5 ه� & 8. =� �ن )درواژ"y " �D>, ،���$-ye ان�$

day-ye.8. �& �6د) دا &( dayه�ا2�ود( �& �6د، ���<�

yا!�DI�& $. )�ي �dz�$�)�ت، ,��& )�ت و )� 5ن، )� در 1�ارE��2: ه�?6ان : 6-5/-74

��ر، دE�6E�& ي د "� &���Cدر�2ر�� &��DI!ي ا .+DK ي )w ي ��ارد و و��8ر : 8-13/-74. '

�: 9�ف ا;�s .2« $�د$be &]?� � ��; و « )�� Mو��� �وز( د '�ا��، ا� .�IE :?� 8. از 5ن

$�، $�، $/، $�6ن، $�ون، : �IE. �& �6د. . . $�7، $�7: ا�C و $. )�ي ���ل ه�ي ��5(

:") .be � 5 &�" :be$. )�ي 8. در ه�. ي ا : ��CB ه� ($67ن

�( ��5وردن ���ل ه� & از �8ر$�ده�ي ���وM واژ�Eن، ��6�. ه�ي د '�ي ه� درا : ��8ب دارد و در ه

Cا� Mو��� r دي را � و �8ام�د( ا�� 8. @. �8ر$�ا��ر( & �%.

د�6'ر. 2

ي 5ن 5ورد( ا��، 8. ���ل ه� & $�ا» در$"W& از ا2"�ل �U�7 و ��Z9be t8ف و��«: 16-9/-81

�$ �D�5 �' و ه�. ي ��6�. ه�ي 5ورد( و ه���<�ه�ي د C��� &'7�در�b5ز $?/ دوم beه�

.ه�%�د ��� �8ر$�د دارد و w 6$( 5ن را در ��0م ,~8�� $. �8ر �& $���

Page 130: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

130 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

و $��7� از (ا�� ا2�ون $�5ن . ���6. ا�� in-�<��. ي �8رواژه& دوم u8 )�R را ,<�D : 17و 9/-82

��(، �IE <� )ر�2��(ر�2 <�: $. �8ر �& رود ind-) 5ن�IE6 <� ) �& رو �(، �& ر <� )E &� (و &�

�� 6E .( در :�-6E .$xune�. ي kudza-ynو xune-yn , xob-in��6�. ه�ي : 20و 11و 84/4ه� @<

ynd ,xob-ind وkudza-ynd ه� $. �8ر �& رود.

را uو o, e, aم R�( u8 =� �ن ��2. $� وا8. ه�ي �<��. ي �8رواژ( ي دو): 17و 83/8و( 25/-82

-yn ��5ن . ���6. ا�ون $�از 5ن(ا�� ا2 ��7�$. �8ر �& رود؛ @<�ن 8. در $�ر) ي دو ��(-ynd .�6 و $

�� 20و 11و 84/4ي B5� 5ورد( در�IE ه�.

��ارد و $. )�ي 6E�. ه�ي �& 6Eوم، �& 6Eود و �& 6Eو�� ا��وز د '� �8ر$�دي: 18و 15، 13/-83

5ورد( 104و ��� ��CB ه�ي د '� 5ن 8. در ) �E &� ،�E &�)�>E و �& �IE �D�5 : :E. �& �6د

ا��

.در�C ا�a "[C[وا8. "��در�C و ] e[وا8. : "13/-84

در %� uو u=o , i از واژ( ه�ي =� �ن ��2. $. وا8. ه�ي Z9aف وا8. ي ): 2-85/11و( 25-22/-84

�� د1�U و در��& ���u8 C %�ن وN", R�( u8 8. وا8. ي . �6م Cا : ا� Cدر�a �(�$

�/ از 5ن �& �y � v � 5& ���� و ه�?6ان ه�ي = :-yand, -yam. و

.-vand,-vam 85-/3 ه�ي : 25و 10و .��>�-n و-yn 6�. يE .$-nd وynd ه� $. �8ر �& رود

��ورد( ا��� .8.

، وا8. ي =� ��& ي ا�� �I"6ل pN1 از ا2"�ل =���N& در اول �IE»e. ا�� 8. : $. $"� 20/-85

، وا8. ي �?�a Cا�� �د5وري �%�د( ا�� I� �?�. « .8�د و �6م �?� )�Z9 Rف �& E�دد

)�� xord-amو �. xord-a:ndو 6B :xord-a:mا��) �& �6د:a ((�8رواژ( ه�ي =& $��&، 78

.�د( ا�8C. 5ورد( ا��و��CB ه�ي ��ZE. ي � xord-andو

86-/8-2 : u8 �% ي ��0& در .��ZE ي ��د( و .��ZE �8رواژ( ه�ي CB�� دن�ن ����%

�t $�ه+�ي �b5زي و =� ��& ,�, .$ .� %�ن و �6م R�( u8 و $�ز�<��& ي �D�5 از را( ��5ن ,%

��C و ه��ن �IE .8 .�6E. �� درا : د��. �8رواژ( ه�ي ��ZE. ي ��0&، � Cدر�a ز�b5در ،

�>� ،.�:a 6ا��( �& �6دB.

ا�� . 5ورد( ا��" r =��ي"را در$�ا$� ye peser-i، )�%�((در $��ن ��7�. ي ���<��. : 11/-88

.�IE. �& �6د) =��ي، =��ي ���<��B.( ye peser-ey) و $��7� از ا :(��ZE. از :

�<��. "دا���. و" �0/ ���2&"در=� �ن ��CB �6م R�( u8 را ��7ن esun-��5ن : 6-1/-91

ا�� ا : �<��. ي ا2�ود(، ,<�D $�اي $�ر�Eا�C $. �8ر�& رود و 68@%��ان � . ���د( ا��" 2"�&

�> 6E &� د���ن�ان و ز$��Eر�د���ن در ا��ر( $. $�6��ن، : ز >å���)�>���، ر2��6��ن )ا �7ن �

).ا �7ن �& 5 <�(، �& ��6��ن )ا �7ن ر�2<�(

92-/14:qeza-va-bela را در �ا$�و $\"$ �W1 " 6�& يE�Eل د���-a- از u= ��6���7ن )�R و 9�ف =

ا : دE�6E�& در $���ري از )�ه� روي �& ده�، ا�� درا : . 5ورد( ا�� va=�ر( & از وا8. ه� $.

�IE. �& �6د و �<6��( از 5ه<| ��IEر، qeza ba(e)la��6�.، ا2�ون $�6E�. & 8. 5ورد( ا��

9�ف =�6�� را در =& $���ري از -a-ا : Z9ف . ه�%�د را در �& �$� =���6'& ي دو $?/ ا :

�� a-واژ( ه�ي =� �ن ��2. $� وا8. ي >�$ &� : : �=c�$):�را( (، را@� ))� و �<�ل(، )��<�ل )$�c و =�

).و @�(

Page 131: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

131 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

93-/15 :yevaxdi 8. $� � (راye vaxdi ��6. �6د� (�$ا�در $"C1و r "��ا )ا�� ا : 1. 5ورد ،��

.�6E : ا�ون $�از 5ن(ا2 ��7� .�8ر$�د دارد)6E .$ye vax(d�. ي ) و $

94-/16 :payn �$ا�را در $"�>= "Cا� C6د . 5ورد( ا�� 8. در�� &�� .�IE .�6E : �$ .7�ا��ه�

�</ ,�: �IE. �& �6د pan(payn)s، ه�6ار( tو=�/ از $�B& ازه�?6ان ه�، از)��. =/ ،�, />=

:�6, />�=/=:�7>�= ،:�6, />/:, />=.

دE�6Eن ��& �6د و yyه�6ار( $. vvدر��ده�ي ,�,�N&، ه�?6ان ����+& ي : 24-22/-96

.ه�دو6E�. �8ر$�د دارد

97-/31 :bugu-va �$ )ا�ه� p"2 د�را ���ل �8ر$"��5ورد( ا�� 6E : �$ .8�. ��8� $. �8ر " !6ت ,~8

��7�5ورد( beri-yaه� " ر�2:"د؛ ه��ن 6E�. 8. در �8رواژ( ي �buguy-ya 6� &� .�IE& رود و $

��ر، =��N� ��6هCN�� � C دا���. ا�� var .8-را در $�ا$� vari-: 20-21/-100. ا��"� &�در �2ر�

8. " (دB�رواري"و" =��واري"در =�ر( & از �8ر$�ده�ي 5ن در�C ا�C؛ ا�� در��6�. ه� & @6ن

��7�$peser-var وdoxder-var 6د� &� .�IE(Cاواري ا��6�� �� ��'& و ��= ، . :�ه�

��) 6�6Eار" (6�6Eار("در vare-=�6�� را $� ه��: �6DIم، $. 6E�. ي >� .ه� �& $

ا�� ا : )�ء =��d� ��6& � . زا ����د( ا��) @�=�ر@&" (@X�@&"را در ) tsi (-ci-)�ء : 8-7/-101

� .�I! :��ح و ��6�. ه�ي 5ن را 5ورد( ا�� و CN�� � &���2 ا�C 8. در�b5ز ه�

pd� ي دار��( ي &>"���Bدا�دارد" @�=�ر"دره�%.

4واژ*�ن.3

/;�WS/ 06 ه� . ا�<

ي ا!�DI�& را5ورد( و در ),�8�N&(�8رواژ( ي ��د( و ه�%�دي D2 ،225���& از106-119در!�

$ ���ا$�ه���ن در )�وK& �[�ر و ���M ه�ي ��ZE. و ا8<6ن و ��CB ه�ي 6E��6Eن �D�5 و �

ا�� در�<�����ن ���M ه� و ��� در $�ا$�ZEاري ه� و . �2ر�& ي �"��ر ا��وز را $. د�C داد( ا��

�: @�Dر@6ب و w( �"<� & ي =�ر( & از در��5ه�ي ا : D2��6D� ،Cه� و ��ر�� & ه� & $. �",

,� را در : )� $�اي ���D>, ،.�6 دو. @6B &� �7رد 8. از دC1 و ره<�6�& ي داد( ه� �& �8ه�

: �& 5ورم

ا�����M . ���6. ا�� -5gusundورد( و ���M 5ن را" =�ر( 8�دن"را $. �"<& ي " 6�6E��ن: 6/-108

�& 5ن از -��ZEgusuxd. ي 5ن ه�6ار( K6"I� CI! ��ا�C و ه�. ي ��CB ه�ي ��ZE. و �

�?�:"ا : ���M $� �& 5 � و �"<�& د1�U 5ن ه� �E) "ن����E (Cا� .

��ي از " E��2:"و "���ن"�"<& 8�د( ا��؛ ا�� $. �6DIم " B� �ن"را ,<�D " ا��ن: "15/-112@

Cه� ��� &�8 .

/;�06 واژ*�ن. ب

D2��C . واژ( و ه�%�د �2ر�& ي ا!�DI�& را 5ورد( ا�� ��82000ب، $�/ از 121-196در !�

�?�C ا : 8. 5وا�C�6 . �6د�<�ي ا�C؛ ا�� در ��وري $�5ن، $. �. 6E�. ��ر�� & $��& 6Bر �

:��6� .��6�ه� ه�6ار( د1�U و در�C و ه��ه<| $� ����Bر واژ�Eن و ه�%�ده� ���C؛ ���<� =

)va/o) -a- 6�� $� واژ( ه�ي دو�6ي 5ن���ر در ه�. . 9�ف ="� &�دوم ا : 8. $�ا$� ��Dد( ه�ي �2ر�

Page 132: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

132 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�� و $�زدار��( Eا�2 �()R��� و R��( ( ؛ ���<� 5وردنC��1��. "و ) �6ر$�" (�6روا"ر $�ا$� د" 5ش"�

) 1��. �6ر$�" (�6رواCو ��ر��� |>E .�6E : �$ دو�8. ه . Mو�و �� :D8 ( ��م�E .8 : 6م ا�

�p"8. �"<& اش را " @���."@��ي را $. �"<�& 6E�. & از 5ن E��2. ا��؛ ���<� (�6& 5� "

و �. " 5)�p". ي =�/ $. �"<& ي �U�V ���6. ا��؛ ا�� ا : واژ( ي ا��وز از رواج ا��2د( ,�@<� ده

C26�. ي از 5ن $. �8ر �& رE .

------------------------------------------------------------------------------------------------

�5 �':0 ه� :

@�=?/ ��، ا�� @<� ��K& $"� $. د�C �: ر��� و از 5ن $�6Bردار 1370ا : ��8ب در��ل . 1

��م و $. $�ر�& و ��0 5ن =�دا��B 8. ه�@<� $� د �8�دي �7� �& �$�، $� ��'& ي 5ن $�اي

ار)'�اري $. C��B ��اوار =wوه<�( $. ز$�ن �<���& ا �ا�& و �6E�د 8�دن ارزش داد( ه�ي 5ن،

C6د $�1& ا�B ي�(�$.

2 . tهZ� در ا9%�م .K8<6ن ��2. ي ز$�ن �2ر�&، ر���, C�6>د�� : �, :D8 از ،&I>9

.ا�C. ق.( 342ا$6ا���0K ا���ق ���1<�ي �'���. در=�/ از ��ل

��ر 5( ،dz )( a، )ء و ع(=wوه<�( در 5وا �C�6 ه�ي 6Bد . 3"� &� s، )غ، ق( ،q )چ( j) ،tsج در �2ر�

5ورد( ا�C 8. ) �/(و ) ��7�. ي 78/ وا8.: (، )(، ح( h، )ز، ذ، ض، ظ(z، )ش( s، )ث، س، ص(

در ) چ( tsو ) ج( dzه�?6ان «�IE<& ا���IE . .8 Cر، ه��ن ه� را $. �8ر $�د( ام �: ��� در :

�� ه�C) در ���ل $��B� & �8زرون" دوان"در رو���ي (» 6E / دوا�&� ..$ �� :در : $�ر( �'�( 8<

Hamid Mahamedi, The Davani Dialect in Encyclopaedia Iranica, Vol. VII, PP, 23-921

.4 .K�N�د ،:� C�6>ر�& و ��0 در د���8. $. 14. ي ا : $ C2�E &� �$ را در �ي د ' .�I!

��B5ن ����8 و $. ا��ر( ه� & 68,�( $. دو $?/ ا p�]I, ان ���. از�ا�& ي ا �E� �� C6ا�B

ا���وارم $�6ا�� �'�رش p��8 ا : ��IEر را در )� & د '� $. =wوه<��Eن و . ��8ب $�<�( 8�دم

.ار ز$�ن ه�ي ا �ا�& =�7%/ 8<�دا�67ران دو���

�?� �Yر 6(� و�

�S�/5 "��ب ه�ي �7ز� در �3ر� ا��ان، ا6=م و�Xور�(���

Heinz Halm

Page 133: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

133 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

Shi' a Islam: From Religion to Revolution

Princeton: Markus Wiener, 1997

áD(6, p$�1 ادي�", ��Bو از در ��ل ه�ي ا )��5ن ���ن ��8ب �9;� ��8ب در$�ر( ,7�RNL .$ R ر�

�6 �<�( . $. @�پ ر��� ,�)�. ��( 1994)� �,� : ا�C 8. از ا!��K5 p�& 5ن 8. در��ل

©��68��( ا�C 8. در ا : ��8ب �. ,<�D ,�ر £ ,7�R و ��ا�� و 5§�: ه� و و Ew& ه�ي 5ن را ,6;

ا : ز��<. ه� ا�� در ه�� r از . ده� $�%. ����6D�( &�6>8 Cري ا�\�& را ��� �V�ح ��زد

R�0�U ,�ز( اي در$�ر( ,7��t�V )� �ي ارا§. ��7( و ازا : ه��: رو ا : ��8ب را ��& ,6ان ,

C��$. . دا �ف �0��. ه�ي �1 �& ,\B�$ .8 R�7, �$ C��0. اي ا�� �Jدر �+�6ع ا : ا

����را ��� $�ر�& دوران �b5ز : ا : �Zهt ا�I�8 �%�د( و ,+���ت ����& 5ن در ���. دوم 1�ن $

Cا� )�� . $�ر�

�� ه�C و ��: $. ز$��& ��د( و رو�: ���6. ��( و 5ن را $�اي � tK�( � 6], �>@ p��� ��8ب

Cا� .�B�� t��>� �]?�� ��b ن�E�>�6اB � د( دا�7+6 �ن و�Iا��.

* * *

Reeva S. Simon, Philip Mattar, Richard W. Bulliet ,eds.

Enyclopedia of the Modern Middle East

New York, Macmillan, 1996

��ا در @�Dر )�� $. RNL ر���( B5� : �+��6. از ا : �6ع ا�C 8. $�اي B8. ا .���دا��B .��>7ور�

00�: ارا§. �& �6د�� .$ .����K�V� p"�ت �Bور�D�, و U 67, . �$ .��>7�6). ا!�& ا : دا,

8�.، ا �ان و ,�ر £ �"�!� �Bور����. و $. B[6ص 678ره�ي ��ب �Bور�, �����. و ���ل ا2� �0 و ��

Cن ا������d22& ���ري . ا�"� �Jن ا : ا�E�>>8 .�D, )��� ر�� 8. ه�ف &� �P� .$ :�>@

ه�@. $��7� از رو �اده�، �?[�C ه� و ا��8: ,�ر ?& ا : �<0V. ا�C و از ه��: رو $���ري از

�0, .+���C و در ��� �V� �>@ از /�$ p��� ت 5نc�0� &�ا�>@ )���E از ���6. ه� r ��N� ه

ا�8� �K�0. ه� در $�ر( )�Dن ��ب و ,�8�. ا�C و، در ��0 �.، ���6. ه�ي 5ن در $�ر( ا �ان . ��ارد

. ا��P� .$ M� �& ر��

�C $6د( ا��K6$ ا���ران 5ن، ر ¢�رد�دان %& از و �E�� .��>7�ه�ي دا .K�0� ن�E�>� 6� ��8ا . .$

P�در �$ ،t��c�0� Cت 5ن، ا : دا�7<��. را ��& ,6ان �~ZBي @<�ان b<& در ا : ,�,I�8 :�2�E �

C��دا .���0.، ���00ن . $�ب �Bور�V>� : اي دا�7+6 �ن ا�ا : ه�. $. �<6ان در��5ي ا$��ا§& $ �$

C�� .,�ز( �8ر و 6Bا�<��Eن ��دي، $& �2 �( �

Page 134: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

134 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

* * *

Hooshang Amirahmadi, ed .

Small Islands, Big Politics: The Tonbs and Abu Musa in the Persian Gulf

New York, St. Martin's Press, 1996

از 5ن ه<'�م 8. ���وي در �§& ا �ان �. )� �( ,<t $�رگ، ,<r@68 t و ا$�6�6& را ا��dل 8�د

�C ا���ا,r w و 1609& ا : )�ا � =�دا�B. ا��"16� G�$ ح و�6ن $. �E��6E ان��I� ن و�B6ر� .

��ب �9;� 5راء @�Dر,: از =wوه7'�ان ��6م ����& و �1609ا��ن ا �ا�& را در ا : $�ب $. 8

���& روا$G ا �ان و -$"� ا��"��ري « ه�6<| ا��� ا��9ي در $�ر( : �\�1<�ان ��;. �& 8<��

،&$�� )��داود » �6ا$U ,�ر ?& )�ا§� ,<t و ا�6�6$&،« =��وز �+��D زاد( در $�ر( » ا��رات ��

6 ���2<�ر�%& در �6رد » =� '�( 1609& �8�9�C ا �ان $� ا$�6�6&،«�� در ز��<. $�و�E و» C�%K��

&1609 �P� از t>, �§ا�ا : . ».) �� �( $����ن ا �ان و ا��رات ��� .Kپ ا : ��8ب $� ,�7 � �+�د�@

C��� &��� . )�ا§� ه� ز��ن ا�C و از ا : رو ���6اي 5ن $�ون @��<& �

�p، داد( ه� و ,�c6ت و �6ا$U ��$6ط $. �6;6ع �6رد �K�V". را �V�ح ه� r از �K�0. ه�]I, .$ ،

�& 8<<� و $. و w( در ز��<. ���§p ,�ر ?&، ا�1[�دي و ا���ا,w %& اL\��ت ��E�د( اي را در

��ر 6Bا�<�( 1�ار �& ده<� و $. �<�$R و �¥p]I� ZB ا��ر( �& 8<<��Bي ه�ي . ا��E .+��� .@�E

�C ا���Kc& و رو��<�ي ��E�>� 6ن 8I�8 �L�B .$ ��8ب ،Cا� &>�$ /�= p$�1 /���ب $��8

�c�0ت و ,�B .(6ص $. زوا �ي 6E��6Eن ه� ��·�.، و $. و L�B .$ )w� b<�ي 5ن در ز��<. �<�$R و

Cي ارز��( ا��Jا ،ZB¥�.

* * *

Francis Robinson

Cambridge Illustrated History of the Islamic World

New York, Combridge University Press, 1996

,�ر £ ا�\م r )��ي ا���7رات دا�N�8 )�'7� � G�6, 2�ا���u را$�<�6ن، �6رخ و ا�\م

Cد �( ا��E ا���ري��1ر( ه<�، و .N� و . �<�س ����ار �ر�� 8. ه�ف ��� &� �P� .$

�� �6 �<�( ه�دو ا : $6د( 8. ��6& دا§�ة ا�K"�رف ,�ر £ ا�\م راb ن�E�>�6اB )د�Iاي ا���$

�p��� u ���ري u%� .(6, p$�1، . ��?[� ,�و : و ارا§. 8<<�I� رو، ا : ��8ب :�از ه�

��,6ر، ���0& و �70. ا�C 8. از ,���p رهN�ان �ZهN& �1 � و )� � ,� ���ي $<�ه�ي �D�ي، >��

Page 135: ایران نامه ویژه جمالزاده

ا��ان ���� ������ ���ل زاد� ی�دوار�

135 PDF By http://mypersianbooks.wordpress.com/

�J5 و ���)�، ��6�. ه�§& از �8ر %�,6ره�ي روز���. ه�، و &NهZ� �$�0� �{�>� &�9 ي، و�ر ه<

��د و ��6�N� &9ط و�[6ر از ,�ر £ و )�Dن ا�\م $. د�C �& ده�E &� �$ را در &"�NL .

p]2 ا�C، از �P� ���& و =wوه7& ��� $� � اJ�ي ارز��( 8ا2�ون $�ا :، ��8ب را، 8. داراي

��B�>� U0. ��( ,�ر £ و ,��ن ا�\م 8ه� r از . ���د� r C��8ب $. د� p]2 )�� .��6�

Cن« : ا��D(اري ا�\م در� �= «)ون�8����ا / ��Pم )�D�& ا�\�& در ��ل ه�ي )=�,� 7= ،

د���ي « ، )ا��I: د �D()pن ا�\م در�[���E�ش �1رت ارو=� « ، )را$�ت ارو :(» م1000-1500

. ن. M(» ا�1[�د )6ا�R ا�\�&«، )��را ا�[�ري(» م ,� ا��وز1800ا�\م در �[� ��b .V�ب،

» ��� و روا C 5ن در )6ا�R ا�\�& «، )$��� ����(» ��Pم )6ا�R ا�\�& «، )@6ده�ي

���0. ��8ب ���6. ا �ا ). ا��I: ور�C 6(» ه<� در د���ي ا�\م « ، و )2�ا���u را$�<�6ن(

Cوس ا���=c.

***