zehİrlenmeler genel bakış

46
ZEHİRLENMELER ZEHİRLENMELER Genel Bakış Genel Bakış Dr. F. Mutlu KUKUL Dr. F. Mutlu KUKUL GÜVEN GÜVEN Acil Tıp Uzmanı Acil Tıp Uzmanı

Upload: mimir

Post on 19-Jan-2016

116 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

ZEHİRLENMELER Genel Bakış. Dr. F. Mutlu KUKUL GÜVEN Acil Tıp Uzmanı. Nedir?. Organizmanın zehirli maddelerden zarar görmesine zehirlenme denir. Zehir. Organizmaya herhangi bir temas yoluyla alındığında organizmanın yaşamsal işlevlerini bozan, zarar veren maddelerdir. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

ZEHİRLENMELERZEHİRLENMELERGenel BakışGenel Bakış

Dr. F. Mutlu KUKUL GÜVENDr. F. Mutlu KUKUL GÜVEN

Acil Tıp UzmanıAcil Tıp Uzmanı

Page 2: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Nedir?Nedir?

Organizmanın zehirli maddelerden zarar Organizmanın zehirli maddelerden zarar görmesine zehirlenme denir.görmesine zehirlenme denir.

Page 3: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

ZehirZehir

Organizmaya herhangi bir temas yoluyla Organizmaya herhangi bir temas yoluyla alındığında organizmanın yaşamsal alındığında organizmanın yaşamsal işlevlerini bozan, zarar veren maddelerdir.işlevlerini bozan, zarar veren maddelerdir.

İlaçla zehiri birbirinden ayıran dozudurİlaçla zehiri birbirinden ayıran dozudur

Page 4: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

zehirlenmezehirlenme

Lokal: herhangi bir organda sınırlıLokal: herhangi bir organda sınırlıSistemik- organ spesifik+sistemikSistemik- organ spesifik+sistemik

Page 5: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Zehirli maddenin absorbsiyon ve Zehirli maddenin absorbsiyon ve dağılımıdağılımı

kimyasal maddenin mollekül ağırlığı,kimyasal maddenin mollekül ağırlığı, iyonizasyon derecesi, iyonizasyon derecesi, su ve yağda çözünürlülüğü su ve yağda çözünürlülüğü proteine bağlanabilme özelliği gibi kendi özelliklerineproteine bağlanabilme özelliği gibi kendi özelliklerine ve ve karşılaştığı biyolojik bariyerin membran yapısı, karşılaştığı biyolojik bariyerin membran yapısı, por büyüklüğü,por büyüklüğü, kimyasal transport sistemi gibi yapısal özelliklerine de bağlıdır. kimyasal transport sistemi gibi yapısal özelliklerine de bağlıdır. ek olarakek olarak Beraberinde başka bir hastalığın bulunması, Beraberinde başka bir hastalığın bulunması, kimyasal maddeye daha önce de maruz kalmış olmak, kimyasal maddeye daha önce de maruz kalmış olmak, biyolojik cevaptaki kişisel farklılıklar, biyolojik cevaptaki kişisel farklılıklar, farmakodinamikler farmakodinamikler farmakokinetik özellikler zehirlenmeyi etkilerfarmakokinetik özellikler zehirlenmeyi etkiler. .

Page 6: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

HedeflerHedefler

Genel bilgi...Genel bilgi...Vital bulgular ve zehirlenen hastanın Vital bulgular ve zehirlenen hastanın

‘acil’ değerlendirilmesi‘acil’ değerlendirilmesiTanısal testlerTanısal testlerDekontaminasyon yöntemleriDekontaminasyon yöntemleriDiğer tedavi girişimleriDiğer tedavi girişimleriYatış – Taburcu...Yatış – Taburcu...

Page 7: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

TANISAL YAKLAŞIMTANISAL YAKLAŞIM

Öncelikle iyi bir öyküÖncelikle iyi bir öykü bunun içinbunun için 1. Zehirlenmenin ne zaman olduğu 1. Zehirlenmenin ne zaman olduğu 2. Zehirli maddenin alınış şekli 2. Zehirli maddenin alınış şekli 3. Zehirli maddeye maruz kalınan süre 3. Zehirli maddeye maruz kalınan süre 4. Zehirli maddenin ismi 4. Zehirli maddenin ismi 5. Zehirli maddenin miktarı 5. Zehirli maddenin miktarı 6. Zehirli maddenin kimyasal içeriği 6. Zehirli maddenin kimyasal içeriği 7. Semptomların ortaya çıkış zamanı 7. Semptomların ortaya çıkış zamanı 8. Semptomların şiddeti 8. Semptomların şiddeti 9. Hastanın tıbbi ve psikyatrik özgeçmişi 9. Hastanın tıbbi ve psikyatrik özgeçmişi sorgulanmalıdır. sorgulanmalıdır.

Page 8: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Tanısal ÇalışmalarTanısal Çalışmalar

Drug screen – Tox-screenDrug screen – Tox-screenKan tetkikleriKan tetkikleriRadyolojik tetkiklerRadyolojik tetkikler

Page 9: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

İlaç düzeyleriİlaç düzeyleri

Selektif ilaç düzeyi istenmelidirSelektif ilaç düzeyi istenmelidirParasetamol, ASA, Digx, Fe, Li, Pb, Parasetamol, ASA, Digx, Fe, Li, Pb,

ACE, Teofilin tox. için düzey önemliACE, Teofilin tox. için düzey önemliToxscreen nadiren yararlıToxscreen nadiren yararlıKlinik parametreler tedaviyi Klinik parametreler tedaviyi

yönlendiriryönlendirir

Page 10: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Diğer Tanısal TestlerDiğer Tanısal Testler

EKGEKG HemogramHemogram ElektrolitlerElektrolitler GlukozGlukoz OsmolariteOsmolarite BUN, KreatininBUN, Kreatinin AKGAKG Batın grafisiBatın grafisi İdrar İdrar

Page 11: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Arteryel Kan GazıArteryel Kan Gazı

Asit- baz durumunu, Oksijenizasyonu Asit- baz durumunu, Oksijenizasyonu

gösterirgösterir

Entübasyon kararını verdirmez!!Entübasyon kararını verdirmez!!

Arter ve ven örnekleri arasında anlamlı Arter ve ven örnekleri arasında anlamlı

fark yok!fark yok!

Pulse Oksimetry:Pulse Oksimetry: Daha pratiktir, Daha pratiktir, COHb COHb

ve MetHbve MetHb düzeyini göstermez düzeyini göstermez

Page 12: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

X-RayX-Ray

Düğme piller, Ağır metaller, Demir Düğme piller, Ağır metaller, Demir haplarının yerini belirlemede haplarının yerini belirlemede yardımcı olabiliryardımcı olabilir

Yutulan paranın özefagus- trakea Yutulan paranın özefagus- trakea ayrımı ayrımı (sagittal- coronal yerleşim)(sagittal- coronal yerleşim)

Filmin normal olması neyi ekarte Filmin normal olması neyi ekarte ettirir?ettirir?

Page 13: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Radyolojik olarak görülebilen ilaçlar:CHIPES

C Chloral hydrate, calcium carbonate, crack vials

H Heavy metals, Health foods (bone meal)

I Iron, Iodides

P Psychotropics (phenothiazines and other neuroleptics, cyclic antidepressants),

Potassium (enteric coated),

Phosphates,

Packages (cocain, heroin)

E Enteric-coated preps (aspirin, KCl, NaCl)

S Slow-release preps, Solvents (CCl4, CHCl3)

Page 14: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

devamdevam

Çoğu olayda zehirlenen kişi komadadır.Çoğu olayda zehirlenen kişi komadadır.Ya da olup bitenin farkında değildirYa da olup bitenin farkında değildirYa da olup biteni kabul etmek istemiyor Ya da olup biteni kabul etmek istemiyor

olabilir. olabilir.

Page 15: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Öyküde önemli noktalarÖyküde önemli noktalar

Bulgu ve belirtilerBulgu ve belirtilerkronik hst. için aldığı ilaç?kronik hst. için aldığı ilaç?Eşlik eden tEşlik eden travma var mı?ravma var mı?Gebelik?Gebelik?

Page 16: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

ÖyküÖykü

Aile, arkadaşları ve getirenlerle konuşAile, arkadaşları ve getirenlerle konuş

Evde boş/azalmış ilaç kutusu bulunmuş Evde boş/azalmış ilaç kutusu bulunmuş

mu?mu?

Suisid planından söz etmiş mi?Suisid planından söz etmiş mi?

Page 17: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

---------- Zehirlerin ilk hedef organı merkezi sinir sistemidir. Zehirlerin ilk hedef organı merkezi sinir sistemidir. Alınan miktara bağlı olarak erken ya da geç merkezi sinir Alınan miktara bağlı olarak erken ya da geç merkezi sinir

sistemine ulaşarak değişik bulgulara neden olurlar.sistemine ulaşarak değişik bulgulara neden olurlar. SONUÇ OLARAKSONUÇ OLARAK Akut zehirlenmelerde giderek irritabilite artması, tremor, Akut zehirlenmelerde giderek irritabilite artması, tremor,

konvulsiyon, hallusinasyon ve koma görülebilir. konvulsiyon, hallusinasyon ve koma görülebilir. Kronik zehirlenmelerde ise yukarı ve aşağı nöron Kronik zehirlenmelerde ise yukarı ve aşağı nöron

bozuklukları, organlarda duyu kayıpları çeşitli motor bozuklukları, organlarda duyu kayıpları çeşitli motor bozukluklar ortaya çıkabilir. bozukluklar ortaya çıkabilir.

Page 18: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

ZEHİRLENME İLE GELEN HASTADA ZEHİRLENME İLE GELEN HASTADA

KARŞILAŞABİLECEĞİMİZ SORUNLARKARŞILAŞABİLECEĞİMİZ SORUNLAR KOMA KOMA AĞRIAĞRI KUSMAKUSMA DİARE DİARE ABDOMİNAL ABDOMİNAL

DİSTANSİYON DİSTANSİYON SIVI KAYBI SIVI KAYBI ELEKTROLİT ELEKTROLİT

DENGESİZLİĞİ DENGESİZLİĞİ HİPERAKTİVİTE- HİPERAKTİVİTE-

DELİRİUM- MANİ DELİRİUM- MANİ

HİPOGLİSEMİ HİPOGLİSEMİ HİPOKSİ HİPOKSİ PULMONER ÖDEM PULMONER ÖDEM DOLAŞIM KOLLAPSI, DOLAŞIM KOLLAPSI,

ŞOK ŞOK AKUT RENAL AKUT RENAL

YETMEZLİK YETMEZLİK KARACİĞER HASARI KARACİĞER HASARI METHEMOGLOBİNEMİ METHEMOGLOBİNEMİ DERMATİT DERMATİT KARDİAK ARREST KARDİAK ARREST

Page 19: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

AKUT ZEHİRLENMELERDE AKUT ZEHİRLENMELERDE TEDAVİ İLKELERİ TEDAVİ İLKELERİ

Yaşamsal fonksiyonların sağlanması, Yaşamsal fonksiyonların sağlanması, Genel yaklaşım, Genel yaklaşım, Zehirin mümkün olduğunca erken Zehirin mümkün olduğunca erken

uzaklaştırılması uzaklaştırılması Absorbsiyonun engellenmesi Absorbsiyonun engellenmesi

Page 20: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

----------

Hasta yatar duruma getirilerek, ayakları Hasta yatar duruma getirilerek, ayakları yükseltilir, yükseltilir,

Hava yolu açılır, Hava yolu açılır, Vücut ısısını koruyacak önlemler alınır, Vücut ısısını koruyacak önlemler alınır, Ağrısı varsa, dindirilir, Ağrısı varsa, dindirilir, Damar içi volümünü koruyacak önlemler alınır, Damar içi volümünü koruyacak önlemler alınır, hipoksi düzeltilirhipoksi düzeltilir

Page 21: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Toksik SendromlarToksik Sendromlar

KolinerjikKolinerjikAntikolinerjikAntikolinerjikSempatomimetikSempatomimetikOpioidOpioid

Page 22: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Kolinerjik ZehirlenmeKolinerjik Zehirlenme

SalivasyonSalivasyonLakrimasyonLakrimasyonUrinasyonUrinasyonDefekasyon / DiaforezDefekasyon / DiaforezGİS bzkGİS bzkEmezisEmezis

Page 23: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Taşikardi + HipertansiyonTaşikardi + Hipertansiyon

L-dopa, L-dopa, MAOI, polisiklik ADMAOI, polisiklik ADPCP, marijuana, LSD, Amfetamin, PCP, marijuana, LSD, Amfetamin,

kokain, kokain, organik fosfor, antipsikotikler, organik fosfor, antipsikotikler,

antihistaminikler, nikotin, adrenalinantihistaminikler, nikotin, adrenalinyoksunluk:yoksunluk: hipnosedatif veya alkol hipnosedatif veya alkol

Page 24: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Bradikardi + HipotansiyonBradikardi + Hipotansiyon

Barb, BZD, opioidBarb, BZD, opioidDigoksin, Kalsiyum k. blokeri, Beta bl.Digoksin, Kalsiyum k. blokeri, Beta bl.Klonidin, Siyanür, Propoksifen, FlorürKlonidin, Siyanür, Propoksifen, FlorürCADCADOPOP

Page 25: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Taşikardi + HipotansiyonTaşikardi + Hipotansiyon

CADCAD, fenotiazin, Antipsikotikler, fenotiazin, AntipsikotiklerCO, Fe++, As, Siyanür (CN)CO, Fe++, As, Siyanür (CN)TeofilinTeofilin, Terbutalin, Kafein, Terbutalin, KafeinNitrNitraatltlaarr, , NiprusNiprusBazı mantarlar (amotoksinli)Bazı mantarlar (amotoksinli)Disülfüram rxn., kolşisin Disülfüram rxn., kolşisin

Page 26: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Solunumu Baskılayan ZehirlerSolunumu Baskılayan Zehirler

CAD, CAD, Barb, BZD,Barb, BZD, Antipsikotikler AntipsikotiklerETOH, OpioidlerETOH, OpioidlerHK solventler, NikotinHK solventler, NikotinNMB, OP,NMB, OP, striknin, tetrodotoksin striknin, tetrodotoksinBotulizm toksiniBotulizm toksini, Kobra zehiri, Kobra zehiri

Page 27: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

HipotermiHipotermiOpioidlerOpioidlerCADCADFenotiazinlerFenotiazinler İsopropil alkolİsopropil alkolETOH, Barb, BZDETOH, Barb, BZD

HipertermiHipertermiKokain, PCPKokain, PCPMAOI, amfetaminMAOI, amfetaminPolisiklik ADPolisiklik AD Antihistaminik ve Antihistaminik ve

Antikolinerjikler, ASA Antikolinerjikler, ASA ETOH, Barb, BZD ETOH, Barb, BZD

yoksunluğuyoksunluğuTiroid hormon ODTiroid hormon OD

Page 28: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

MiyozisMiyozisOpioidler, PCPOpioidler, PCPFenotiazinlerFenotiazinler İsopropil alkolİsopropil alkolETOH, Barb, ETOH, Barb,

Nikotin, KlonidinNikotin, Klonidin????

MidriazisMidriazisKokain, MAOI, Kokain, MAOI,

amfetamin, Dopaamfetamin, DopaCAD, LSDCAD, LSD Antihistaminik ve Antihistaminik ve

Antikolinerjikler Antikolinerjikler METOH, kafeinMETOH, kafein????

Page 29: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Yüzeyel DekontaminasyonYüzeyel Dekontaminasyon

Önce kendinizi koruyunÖnce kendinizi koruyun Dekontaminasyon odası...Dekontaminasyon odası... Elbiseleri uzaklaştırElbiseleri uzaklaştır Çeşme suyuÇeşme suyu

Page 30: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Göz DekontaminasyonuGöz Dekontaminasyonu

Kimyasal maddenin göze teması... !Kimyasal maddenin göze teması... !Asid / AlkaliAsid / AlkaliTopikal analjezi Topikal analjezi Fazla miktarda irrigasyonFazla miktarda irrigasyon

1 – 2 L SF1 – 2 L SFGözün pH’ı normale gelene kadarGözün pH’ı normale gelene kadar

6 – 86 – 8

Page 31: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Gastrointestinal Gastrointestinal DekontaminasyonDekontaminasyon

Potansiyel yarar ve zararları...Potansiyel yarar ve zararları... Seçenekler?Seçenekler?

Mideden toksik maddenin alınmasıMideden toksik maddenin alınmasıToksik maddenin GI alanda bağlanmasıToksik maddenin GI alanda bağlanmasıTüm barsak irrigasyonuTüm barsak irrigasyonuToksik maddenin GI ortamdan uzaklaştırılmasıToksik maddenin GI ortamdan uzaklaştırılması

Yöntem seçerken..Yöntem seçerken..Toksinin tipiToksinin tipiZamanZamanHastanın klinik durumuHastanın klinik durumuHekim ve hastane koşullarıHekim ve hastane koşulları

Page 32: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Gastrik BoşaltmaGastrik Boşaltma KusturmaKusturma

ipeka şurubu??ipeka şurubu??1-12 yaşta 15 mL, erişkinlerde 30 mL1-12 yaşta 15 mL, erişkinlerde 30 mLHastane ortamında kullanımı sınırlıHastane ortamında kullanımı sınırlı

KontrendikasyonlarıKontrendikasyonlarıDeğişen mental durum yaratacak ilaç alımıDeğişen mental durum yaratacak ilaç alımıHastanın kusmuş yada kusuyor olmasıHastanın kusmuş yada kusuyor olmasıKostik-Koroziv madde alımıKostik-Koroziv madde alımıPulmoner Pulmoner >> GI toksisitesi olan madde alımı GI toksisitesi olan madde alımı6 aydan küçük çocuklarda zehirlenme6 aydan küçük çocuklarda zehirlenmeKonvülziyonu olan hastaKonvülziyonu olan hasta

KomplikasyonlarKomplikasyonlarAspirasyonAspirasyonMallory-Weiss yırtığıMallory-Weiss yırtığıÖnlenemeyen kusmaÖnlenemeyen kusma

Page 33: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Gastrik BoşaltmaGastrik Boşaltma Mide LavajıMide Lavajı

1 saat içinde1 saat içinde Sol yan dekübitüs pozisyonuSol yan dekübitüs pozisyonu 36-40 F, 20 F??36-40 F, 20 F?? Çene-Xiphoid arasıÇene-Xiphoid arası Oda sıcaklığındaki suOda sıcaklığındaki su %36-56 madde çıkarılabiliyor%36-56 madde çıkarılabiliyor Çıkarmadan önce aktif kömür...Çıkarmadan önce aktif kömür... Hasta yaşamı tehdit edecek miktarda toksik etkeni Hasta yaşamı tehdit edecek miktarda toksik etkeni

ağız yoluyla almışsaağız yoluyla almışsa Antikolinerjik ajanlarla zehirlenmede mide Antikolinerjik ajanlarla zehirlenmede mide

boşalması gecikeceğinden daha sonraki saatlerde boşalması gecikeceğinden daha sonraki saatlerde de uygulanabilirde uygulanabilir

Page 34: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Mide Lavajı KomplikasyonlarıMide Lavajı Komplikasyonları

Aspirasyon pnömonisiAspirasyon pnömonisi LaringospazmLaringospazm Hipoksi ve hiperkapniHipoksi ve hiperkapni Boğaz, özefagus ve midenin mekanik Boğaz, özefagus ve midenin mekanik

hasarıhasarı Sıvı-elektrolit denge bozukluğu Sıvı-elektrolit denge bozukluğu

(Hipernatremi, su zehirlenmesi)(Hipernatremi, su zehirlenmesi) Küçük konjunktival kanamalarKüçük konjunktival kanamalar

Page 35: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Mide Lavajı KontrendikasyonlarıMide Lavajı Kontrendikasyonları

Komada olan hastada hava yolu Komada olan hastada hava yolu korunmamışsakorunmamışsa

Kostik alımı (Alkali ve Kostik alımı (Alkali ve asid ???)asid ???)Aspirasyon potansiyeli yüksek Aspirasyon potansiyeli yüksek

hidrokarbon alımıhidrokarbon alımıHemoraji veya gastrointestinal Hemoraji veya gastrointestinal

perforasyon riski yüksek hastalarperforasyon riski yüksek hastalar

Page 36: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Alkalin diürez:Alkalin diürez: PB, ASA, fenilbutazon PB, ASA, fenilbutazondikkat: NaHCO3 inf. hipokalemi yapardikkat: NaHCO3 inf. hipokalemi yapar

Asid diürez:Asid diürez: Amfetamin, PCP Amfetamin, PCP

Nötral diürez:Nötral diürez: INH, Bromidler INH, Bromidler

Page 37: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Etilen glikol, ASA ve metanol:Etilen glikol, ASA ve metanol: eğer eğer asidoz, etil alkol infüzyonu veya Yeni asidoz, etil alkol infüzyonu veya Yeni Rakı ile kontrol edilemezseRakı ile kontrol edilemezse

Ağır metaller:Ağır metaller: şelasyona rağmen renal şelasyona rağmen renal yetmezlik gelişiyorsayetmezlik gelişiyorsa

Teofilin:Teofilin: nöbet ve aritmi kontrol altına nöbet ve aritmi kontrol altına alınamazsaalınamazsa

Hemoperfüzyon:Hemoperfüzyon: CBZ, DPH, MTX, PB CBZ, DPH, MTX, PB

Hemodiyaliz?Hemodiyaliz?

Page 38: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Aktif KömürAktif KömürDoz:Doz: 1 gr/kg 1 gr/kgYararsız:Yararsız: ETOH, METOH, Fe, Et. ETOH, METOH, Fe, Et.

Glikol, Li++Glikol, Li++Multipl Doz Aktif Kömür:Multipl Doz Aktif Kömür: Özellikle Özellikle

SR ve enterohepatik dolaşıma SR ve enterohepatik dolaşıma giren ilaçlar için (PB, DPH, Teofilin, giren ilaçlar için (PB, DPH, Teofilin, CA..)CA..)

Yapma!:Yapma!: Bilinci kapalı hasta Bilinci kapalı hasta

Page 39: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Toksik Maddenin GI Toksik Maddenin GI Ortamda BağlanmasıOrtamda Bağlanması

Linyit, odun, petrol veya hindistan cevizi kabuğunun Linyit, odun, petrol veya hindistan cevizi kabuğunun pirolizi ve aktive edilmesi (buhar, hava veya pirolizi ve aktive edilmesi (buhar, hava veya karbondioksidle) sonucu üretilirkarbondioksidle) sonucu üretilir

Yüzey alanı çok geniş (950-2000 mYüzey alanı çok geniş (950-2000 m22/g)/g) Sorbitol, Sodyum bikarbonat veya povidon içerenleri Sorbitol, Sodyum bikarbonat veya povidon içerenleri

varvar Toksinleri Toksinleri adsorbeadsorbe ederek emilimini engeller ederek emilimini engeller Aktif kömür içeren tablet ve kapsüller zehirlenme Aktif kömür içeren tablet ve kapsüller zehirlenme

tedavisinde etkisiz tedavisinde etkisiz (Eur J Clin Phar 1990; 39; 501-(Eur J Clin Phar 1990; 39; 501-505)505)

Aktif Kömür

Page 40: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Toksik Maddenin GI Toksik Maddenin GI Ortamda BağlanmasıOrtamda Bağlanması

Aktif KömürAktif Kömür EndikasyonEndikasyon

AK’ün adsorbe edebileceği madde alımıAK’ün adsorbe edebileceği madde alımıSolunum güvenliği olan hastada Solunum güvenliği olan hastada

bilinmeyen madde alımıbilinmeyen madde alımı

KontrendikasyonKontrendikasyonAK’ün adsorbe edemeyeceği madde alımıAK’ün adsorbe edemeyeceği madde alımı

Demir, Lithium, Kurşun, Etanol, Metanol, Demir, Lithium, Kurşun, Etanol, Metanol, SiyanürSiyanür

Endoskopiye gidecek hastaEndoskopiye gidecek hasta

Page 41: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Toksik Maddenin GI Toksik Maddenin GI Ortamda BağlanmasıOrtamda Bağlanması

Tekrarlayan Dozda Aktif KömürTekrarlayan Dozda Aktif Kömür 0.25 – 0.50 g/kg PO, 1 – 4 saat aralıklarla0.25 – 0.50 g/kg PO, 1 – 4 saat aralıklarla EndikasyonlarıEndikasyonları

Yüksek miktarda madde alımıYüksek miktarda madde alımı Mide boşalmasını geciktiren madde alımları (TCAD)Mide boşalmasını geciktiren madde alımları (TCAD) Yavaş salınan madde alımlarıYavaş salınan madde alımları Karbamazepin, fenobarbital veya teofilinKarbamazepin, fenobarbital veya teofilin gibi ilaçlarla gibi ilaçlarla

yaşamı tehdit eden zehirlenmelerdeyaşamı tehdit eden zehirlenmelerde Valproik asid ?Valproik asid ? Vankomisin ?Vankomisin ?

Position statement. J Toxicol Clin Toxicol 1999; 37(6): 731-751. Position statement. J Toxicol Clin Toxicol 1999; 37(6): 731-751.

Page 42: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Toksik Maddenin GI Toksik Maddenin GI Ortamda UzaklaştırılmasıOrtamda Uzaklaştırılması

KatartiklerKatartikler%70 Sorbitol, 1 g/kg PO%70 Sorbitol, 1 g/kg PO%10 Magnezyum sülfat, 250 mL%10 Magnezyum sülfat, 250 mL

Erişkin 250 mLErişkin 250 mLÇocuk 4 mL/kgÇocuk 4 mL/kg

Aktif kömürle birlikte oldukçaAktif kömürle birlikte oldukça etkili etkiliMg+ içeriğine dikkat.Mg+ içeriğine dikkat.

Page 43: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Diğer İleri Dekontaminasyon Diğer İleri Dekontaminasyon YöntemleriYöntemleri

Tüm barsak irrigasyonuTüm barsak irrigasyonu İdrarın alkalinizasyonuİdrarın alkalinizasyonuHemodiyalizHemodiyalizHemoperfüzyonHemoperfüzyon

Page 44: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

PsikiyatriPsikiyatri

Suisid girişimi olan her hasta mutlaka Suisid girişimi olan her hasta mutlaka psikiyatrist tarafından görülmeli.psikiyatrist tarafından görülmeli.

Tekrar intihar deneme planı olan, Tekrar intihar deneme planı olan, kendine veya çevresine zarar verme kendine veya çevresine zarar verme

şüphesi olanlar, şüphesi olanlar, tekrarlayan ciddi girişimleri olanlartekrarlayan ciddi girişimleri olanlar

çıkartılmamalı.çıkartılmamalı.

Page 45: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Kesin TedaviKesin Tedavi

Çoğu hastada dekontaminasyon + Çoğu hastada dekontaminasyon + destek tedavidestek tedavi

Antidot uygulamaAntidot uygulama İnvaziv eliminasyon yöntemleriİnvaziv eliminasyon yöntemleri

Page 46: ZEHİRLENMELER Genel Bakış

Yatış / TaburcuYatış / Taburcu

Ciddi zehirlenme belirtileri ile gelen hastaCiddi zehirlenme belirtileri ile gelen hastaCiddi ek hastalığı olanCiddi ek hastalığı olanCiddi zehirlenme bulgularının çıkma Ciddi zehirlenme bulgularının çıkma

olasılığı olan hastaolasılığı olan hastaTakibi kolay olmayacak hastaTakibi kolay olmayacak hasta İntihar girişimi olan hasta...İntihar girişimi olan hasta...