yılmaz güney siyasi yazılar

8/14/2019 ylmaz gney siyasi yazlar

1/58

Ylmaz Gney - Siyasal Yazlar Cilt: I, 1. Blm

TOPLUMSAL DEVRM SREKL BR DEME VEDETRME HAREKETDR

Arkadalarm,Toplumsal devrim, snfsal temelleri olan, kesintisiz bir deime ve deitirme hareketidir.eitli zorluklarla dolu, uzun, sancl bir tarihi dnemi kapsar. Aclar, sevinleri, baarlar,yenilgileri, ykseli ve d devrelerini ierir.Toplumsal devrimleri zorunlu klan, uzlamaz boyutlara ulaan toplumsal elimelerdir.Snfl her toplum, uzlamaz snf elimelerini barnda tar. te devrimleri gndemegetiren bu elimeler, elimelerin zm iin gerekli olan snf glerini, btn mcadelesilahlaryla kar karya getirir. Snf siyasetlerini, ideolojilerini, taktik tavr ve davranlarnda bu sre ierisinde biimler.Toplumumuz da, gnden gne berraklaan bu saflama sreci iindedir. Biliyoruz ki, insanlktarihi snflarn mcadeleleri tarihidir. Tarihin itici gc halklardr. Yani, tarihi gelimeler,stn yetenekli insanlarn eseri deil, stn zelliklere sahip insanlar toplumsal elimelerinve gelimelerin eseridir. Toplumsal gelimelerin nesnel yasalarn ve halklarn tarihieilimlerini znden kavrayan insanlar, nesnel koullara uygun den doru nerileri,

fedakrlklar ve cesaretleriyle kitlelerin bilinlenmelerinde, devrim hedeflerineynelmelerinde nemli roller oynamlar ve tarih, onlar layk olduklar yerlere oturmutur.Tarihi aka ve toplumsal eilimlere ters den, toplumsal gereklikten kopar ve halkndevrimci eilimlerini ineyen insanlar ise, bir zamanlar halk tarafndan naslyceltilmilerse, yine halk tarafndan alaa edilmilerdir, edilmektedirler ve dileceklerdir.te bu tarihi ve evrensel gereklerden hareketle, snf saflamalarnn younlatgnmzde kendi yerimizi saptamak greviyle kar karyayz.Kimin saflarnda olacaz?Bamszlk, demokrasi ve zgrlk isteyen; insann insana kulluuna son verilmesini isteyenhalklarn devrimci saflarnda m, yoksa bamszla ve demokrasiye kar kan, smry


2/58

bir tasma gibi halklarn boazna geirip onlar kleletiren ve dzeni korumak iin her trlbask ve zlm meru gren halk dman saflarda m?Hangi saflar seersek seelim, setiimiz saflar bize eitli grevler ykler. Bu grevlerinyerine getirilmesi, bizi snfsal deerlere gre adlandrr. Ya ezilen halklarn ve snflarnfedakr, yiit, bilinli, unutulmaz savalar olarak, bilinen-bilinmeyen kahramanlar olaraktarihe geeriz ya da halk dmanlar olarak, nefretle anlarak tarihin kara safyalarna,

tarihin plne. Ya anamza, babamza, karmza ve ocuklarmza, bizden sonrakikuaklara erefli insanlarn mirasn brakrz ya da onlarn, yaknlarmzn, uzun bir sreutanacaklar, hatrladka yzlerini kzartacak ac bir miras. Biz, ocuklarmza erefli, onurlubir miras brakmalyz.Arkadalarm,erefli bir miras brakmann birinci koulu, ezilenlerin yannda bilinli bir biimde saf tutmakve kendimizi, ezen snflarn gerici ideoloji ve kltrel etkilenmelerinden, dncebiimlerinden, alkanlklarndan kurtarmak iin sabrl aba sarfetmektir.Safmz, her trl sahtelii, grupuluu aarak, bata ii snf olmak zere, ezilen,smrlen btn emeki kitlelerin birlii dorultusunda, devrimci proletaryann mcadelesaflar olmaldr.Bu saf itenlikle ve inanarak semisek, bu saflara kar olan btn gerici glere ve buglerin ideolojik, siyasi, kltrel ve toplumsal etkilerine kar, bilimsel sosyalizmin ilkeleri

temelinde savamalyz.Bu grev, kendimizi ve evremizi deitirmeyi emreder.Bu grev, devrimci fedakrl, bilgi edinmeyi, yiitlii ve alakgnll olmay emreder.Bu grev, devrim saflarn semi insanlarn, eletiri, zeletiri temelinde birliini emreder.Bu grev, devrim yolunu semi insanlarn kardeliini, kitlelerle birlemesini emreder.Arkadalarm,Yeni bir yaa girdiim bu gn, gerek bana gerekse sizlere, gemie eletirici bir gzlebakmann, hatalarmzn snfsal kklerini aratrmann, bizi halka gvensiz, bireyci, tembelyapan ana nedenlerin aratrlmasnn vesilesi olsun.Gerekten devrim istiyorsak, devrimin karlarn birinci plana almalyz. Gerek kendi,gerekse arkadalarmzn zaaflarna, yapc ve arndrc bir biimde, bu adan bakmalyz.Bizi zor grevler bekliyor. Baarl olmak, en kk ayrntnn bile doru snfsal ilkelernda titizlikle irdelenmesini zorunlu klar. Sizlere, nmzdeki eitli engellerinalmasnda gcm orannda yardmc olmak iin alacam; olumlu yanlarmznvazgeilmez dostu, zaaflarmzn amansz dman olarak her zaman yannzda olacam.Btn eksiklik ve yetmezliklerinize karn sizlere inanyorum ve gveniyorum. Bu inancm,kaynan halkma duyduum gvenden alyor. Devrimin gerektirdii bilgiler ve yeteneklerkazanlabilir eylerdir. Halkmz mutlaka baarya ulaacaktr. Bamszln, mutluluun vezgrln dman emperyalizm ve sosyal emperyalizm yenilecektir. nsanlk dmanfaizm yenilecektir! Reformizm ve revizyonizm yenilecektir! Her trl sa ve sol sapmalaralacaktr! Ve halkmz kendi eseri olacak Demokratik Halk Devrimini ve buradan geereksosyalizmi kesin zafere ulatracaktr. Bu, tarihin yazgsdr.Yaasn devrim!..Ylmaz Gney, bu konumay, Kayseri Cezaevinde, 1 Nisan 1977de doum gndolaysyla Komn Arkadalar nnde yapt, daha sonra Gney Dergisinde yaynland.

SANAT VE DNCENN YASAK KARISINDAKTUTUMU NE OLMALIDIR?

nce dnceyi ele alalm.nsann doal ve toplumsal pratii beyne yansr. Daha nce yansm ve pratik sreierisinde alglama aamasndan geerek kavramsal bilgi haline gelmi birikimlerle ya da


3/58

hl algsal bilgi halinde bekleyen, biimlenmesini henz tamamlamam birikimlerleatarak ya da birleerek yeni bir senteze ular. Bu sentez, eylerin i ve d ilikilerinin,eylerle eyler arasndaki balarn eylerin kendi ilerinde ve dlarnda var olan ztlklarn vebenzerliklerin deien oranlarda kavranmas iin yaplan zihinsel yarglama ve karsamailemlerinin sonularn ierir. Akl-madde, teori-pratik diyalektiinin rn olan bu zihinselileme, dnme; beynin bir ilevi olan dnmenin rn bileimlere de dnce diyoruz.

Dncenin karakterini belirleyen, taycsnn, yani insann toplumsal varl, yani retimfaaliyeti iindeki yeri, mensup olduu snf ilikileridir. Snf mcadelesi, siyasi hayat,bilimsel, kltrel sanatsal uralar, insann toplumsal pratiinin unsurlar olmakla birlikte,retim faaliyeti, btn dier faaliyetlerinin temeli ve belirleyicisidir.Dncenin temeli, doasal ve toplumsal ilikilere ve esas olarak da maddi retimdekifaaliyetine dayanr. Yansma olgusu, nesnel gereklii ne derece tam ve btn boyutlarylaifade ediyorsa, yansyan eylerin i ve d balar, aralarndaki ilikiler ne denli kavranyorsa,dnce o denli geree yakn olur. Yansma ne denli eksik ve yetersizse, dnce de odenli yetersiz olur. Yansyan eyler arasndaki balar ve ilikiler ne denli kavranamyorsa,dnce o denli salkszdr; yzeysel kalr. Hangi konuda olursa olsun, insan dncesibalangta sdr, yzeyseldir. eyler arasndaki balar kavrandka, dnceler adm admderinleir, okyanlla ular.nsanlar dnmeye iten, doalsal ve toplumsal ihtiyalardr. nsanlar canlar istedikleri iin

yle ya da byle dnemezler. Onlar, birbirlerinden farkl dnmeye iten maddizorunluluklar vardr. Bu nedenler, insan iradesinden bamsz, varolan nesnel koullarnrndrler. Bu koullardan kaynaklanan zorunluluklar da dnmenin, dncenin, tutumve davranlarmzn maddi temelidir.Bilim ve siyaset, kitlelere ulamak iin eitli aralardan ve organlardan nasl yararlanyorsa,sanat da eitli biimdeki dnceleri, kendi zgl yaps, kurallar ve aralar araclylakitlelere ulatrr. Sanat, alcsn ve vericisini biimleyen nesnel koullarn bizzat kendisidir.Bu yaklam, iradeyle koullar ve bilinle koullar arasndaki karlkl etkileimi gzardetmez. rade ile onun maddi temeli arasnda srekli bir alveri, deime, deitirme ilemivardr.Toplumsal dnce ve sanat, kltrel sre ierisinde yerlerini alrlar. Kltr, insannyaamn srdrmek iin yrtt retim mcadelesi srecinde, tarih boyu kazand vegelitirdii, yaamn her alann ve her boyutunu ilgilendiren bilgi ve tecrbelerin tmdr.Ekonomik, toplumsal, siyasal, tbbi, felsefi, sanatsal vb. alanlar da kapsamna ald gibi,gelenek, grenek, alkanlk vb. eyleri de ierir. Kk byk btn insan topluluklarna butopyekn bilgiler yuma yn verir; insan ilikilerini dzenler, kurallar getirir, yarglar,besler, bytr ve sre ierisinde gelimesini srdrr. Her ulus, kendi ulusal kltrnedayand gibi, uluslararas kltr olanaklarndan da uluslararas ilikiler orannda yararlanr.Kltr alverii, uluslararas planda, ekonomik ve siyasi ilikilere baml olarak elealnmaldr.Ulusal kltr, uluslararas kltrn, evrensel kltrn temelidir. Ulusal kltr olmadanevrensel kltr olmaz, olamaz. Ulusal ve evrensel kltrn, snfsal niteliklerinden gelen ikilitabiatlarndan ilerici ve gerici yanlarndan bu yazmzda, konuyu datmamak iin szetmeyeceiz.Dnce ve sanat, retim srecinde sk skya baldr ve retim mcadelesinin, toplumsal

ve siyasal mcadelenin hem etkileyicisi, hem de onlardan etkilenendir. retim gleri ileretim ilikileri arasndaki elime, toplumsal dncenin ve sanatn gelimesinin temelidir.Bu elime, hayatn her alann etkiler. Dnce ve sanat alanlarnda varolan, dnce vesanat gelitiren temel elimeler, kaynan retim gleriyle retim ilikileri arasndakisnfsal elimelerden alrlar. retim gleriyle retim ilikileri arasndaki elime yokedilebilir mi? Hayr!.. yleyse, retim gleriyle birlikte zorunlu olarak gelien ve aynzamanda retim glerinin gelimesini etkileyen dnce ve sanat da nlenemez; gelimesibelli bir sre nlenebilir belki, fakat durdurulamaz. Bask altndaki birikimler gnn birindea kavuur. nk dnce ve sanat alanndaki balca elimeler, kaynan, doaylatoplum arasndaki elimelerden, toplumsal elimelerden alrlar. Doa ile toplum arasndaki


4/58

elimeler, kanlmaz olarak retim glerini, zellikle de insan teorik ve pratik alanlardagelitirir. Ve giderek, gelien retim gleriyle elien toplum biiminin paralanmasnmutlaklatran birikimleri oluturur.Her toplum biimi, kendine zg bir kltr yapsna sahiptir. Her toplum biimi, kendisinideitirecek ve yok edecek glerini yaratr. Ancak, retim gleriyle retim ilikilerininsrekli uyumunu salayabilecek toplum biimi, kendi iinde gerekli deiimleri uygulayarak

varln srdrebilir. Bu snfsz toplumdur.Tarih, bugne dek be toplum biimi tanmtr. Bu toplum biimleri unlardr:lkel komnal toplum.Kleci toplum.Feodal toplum.Kapitalist toplum.Sosyalist toplum.Her toplum biimine zg retim gleriyle retim ilikileri arasndaki elimeler, belli birsre uzlar niteliktedir. Buna, retim gleriyle retim ilikileri arasndaki uyum diyoruz.Her toplum biiminin belli bir aamasnda, gelien retim gleriyle, bu gelimeye artkuyum gsteremez hale gelen retim ilikileri arasndaki elime giderek uzlamaz niteliednr. Dncenin ve sanatn geliimi, ekonomik ve toplumsal gelimenin nndekiengellerin almas srecinde, snflar aras mcadele asndan deerlendirilmelidir. Gelien

glerin dncesi ve sanat, snf mcadelesinin birer unsurlar olarak kendi ilerindebirbirleriyle ve kendi dlarnda snf dman glerin dnce ve sanatyla savar.lkel komnal retim ilikileri, snflamay douran retim glerinin geliimi sonucuparalanr. Yeni retim glerine uygun den bir retim biimi oluur. Bu, tarihin tand ilksnfl toplum olan kleci toplumdur. Kleci toplum, ilkel komnal topluma gre, daha ileri vegerekli bir toplum biimidir. Kleci toplumda, kle sahipleri ve kleler snf, toplumsalyaamn temelidir. Kle sahipleri, kendi snf karlarn korumak, ekonomik ve toplumsalilikilerini dzenlemek iin bir gce, bir iktidar gcne gereksinme duyarlar. Bu g,snflama hareketiyle birlikte, adm adm, en ilkel biimiyle de olsa kendini dourmu olandevlettir. Devletin grevi, egemenlerin snf karlarn korumak iin yasalar kartmak,kurallar koymak, yasaklar getirmek ve uyum gstermeyenleri, deien oranlarda u ya dabu biimde cezalandrmaktr. Devlet, snf basksnn ifadesi olan iddeti ve iddetinorganlarn gerekli hallerde ileten bir snf aygtdr. Srekli ordu ve brokrasi, devletin ikiana unsurudur. Bu iki unsur, znde iddetin uygulayclardrlar. iddetin niteliini, egemensnflar tehdit eden eylem ve davranlarn nitelii, egemen snflarn gllnn vegszlnn oran, egemen snflara kar koyan snflarn gllnn ve gszlnnoranlar belirler. En ak biimiyle, egemen snflarn iddeti, gelecekleri konusundakigvensizliklerin, korkularn ve gszlklerinin ifadesidir. Bu, her toplum biiminde, deiengrnm ve biimlerde, z itibariyle byledir. iddet uygulayabilmek, bir adan da,glln ifadesidir. Bu gllk geicidir.Tarihi sre iinde biimlenmesini tamamlayan snflama hareketiyle birlikte, dnce, sanatve kltr de snf zelliklerini en ayrdedici biimleriyle kazanrlar. Snflama berraklatkasnf dnceleri de berraklar. karlar elien snflarn dnceleri de birbirleriyle eliir.elimelerin derinlemesi, egemenlerin iddetini artrr. Snfsal yasaklar snflarla birlikteadm adm ortaya kar. Yasak olgusu, egemen snflarn ezilen snflara kar kendilerini

korumak iin getirdikleri, yasalarla beslenen, koruyucu ve gelieni nleyici, deiiknitelikteki iddeti ieren nlemler btndr.Kleci toplumda kle sahiplerinin devleti, klelerin dncesini ve sanatn; feodal toplumdafeodal beylerin devleti, serflerin, iilerin; ve gelien burjuvazinin devleti, iilerin, kyllerinve geni emeki kitlelerin dnceleri ve sanat zerinde bask kurar. Emperyalistburjuvazinin devleti, hem kendi halk, hem de btn dnyann ezilen halklar ve milletlerizerinde, kendisinden daha gsz kapitalist lkeler zerinde bask kurmak ister ve budorultuda ilikilerini dzenler. Bizimki gibi yar smrge bir lkede, burjuvazinin ve toprakaalarnn devleti emperyalizme bamldr. Basks, kendi karlaryla birlikte, emperyalizmin


5/58

karlarn da korumay amalar. nk kendi varl ile emperyalizmin varl arasndabinlerce ba vardr.Sosyalist toplumda da, iilerin kyllerin demokratik diktatrl, burjuvazinin dncesinive sanatn bask altnda tutar. Smr dzenini yeniden hortlatmak isteyen her trlgiriimi ezer.Bu arada belirtilmesi gereken bir nokta da, kendini sosyalist gsteren, znde revizyonizmin

iktidarda olduu lkelerdeki devletin durumudur. Oralarda da, revizyonist burjuvazinindiktatrl, geni emeki ynlar zerinde, her alanda basksn uygular.Anlalaca gibi, yasak ve iddet birbirini tamamlayan iki unsurdur. Bizim konu edindiimizyasak, srtn burjuvazinin ve toprak aalarnn yasal iddetine dayayan gerici yasaktr.iddete dayanmayan yasak geerli bir yasak deildir. ster burjuva, isterse proleterkarakterde olsun bu byledir. Toplumsal, dnsel, sanatsal, siyasal vb. her eylem,egemenlere getirdii ve getirebilecei zararlar lsnde iddeti ieren bir yasakla karlar.Yasaa uyulmamas halinde, eylemin niteliine gre, iddet u ya da bu biimleriyle kendinigsterir. Yasa ve iddeti birlikte ele almak gerektii iin, yasaklara kar direnirken veyasaklar amaya, geersiz klmaya ynelirken, yasaklara tekabl eden iddeti de gzealmak gerekir. Yasan ardndaki iddet gze alnmadan, iddetin tahribatna kar hazrlklolunmadan yasaklar alamaz. iddeti gze alan, gerekli disiplin, bilin ve rgtlenmehazrlklarn da yapmak zorundadr. iddeti gze alan, yasa u ya da bu oranda geersiz

klar. Ya da iddeti gze alamayan yasak karsnda boyun eer, teslim olur. Bugn bellidemokratik ve siyasi haklar kazanlmsa, bu, binlerce demokrasi savasnn eitlibasklar gslemesi, ikenceleri yiite amasnn sonucudur. Kazanlm her mevzide kanve ac vardr. Ve bir btn olarak gelien snf gleri, bata proletarya olmak zere,bugnk demokratik ve siyasi haklarn yaratclardr.Yasan bir biimi olan sansr ele alalm. Sansr nedir? Kabaca ele alrsak sansr, bireleme, ayklama, budama hareketidir ve dnceyi, dncenin somutlam hali olan sanateserlerini, zellikle de sinema sanatn, egemen snflarn kabul edebilecei bir halegetirmekle ykmldr. Yani egemen snflar iin sinema sanatn zararsz hale getirmektir.Yasaklar ve sansr i iedir. Sansr yasan zel bir uygulan biimidir. Fakat topyeknyasa ifade etmez. Ksmi yasak saylr. Ancak sansr, yani ksmi yasak, bir sanat rnkarsnda aresiz kalrsa genel yasaa bavurur.rneklerle aklayalm: Sansr, bir filmin belli blmlerini sakncal grr, o blmleri keser.Yani sadece belli blmlerin, sakncal blmlerin gsterilmesini yasaklar. Kesme ve budamailemi filmi egemenler iin zararsz hale getirebilirse, orada sergilenen eyler egemenler iinkabul edilebilir duruma getirilebilirse, film, kua dnm biimiyle de olsa sansrden kar.Kesme ve budama ilemi yetersiz kalrsa, yaplacak i, filmi toptan yasaklamaktr.Burada nemli olan nokta, genel anlamyla yasaklarn nnde eilmemek olmakla birlikte,kimi zaman bilinli bir tutumla yasalarla snrlanm yasak duvarlar arkasnda da, hedefiyasa paralamak olan birikimlerin yaratlmas iin her alanda almann gerektiidir. Yanitek bana iddeti hie sayarak, yasa ineyerek almak ya da tek bana yasaklara rzagsterip, yasal snrlar iinde boulmak yanl olur. Yasal snrlar iinde almak, zndeyasaklar paralayacak birikimlerin yaratlmasna hizmet ettii mddetce olumlu vegereklidir; vazgeilmezdir. Yasal snrlar, aslnda mcadeleye kazanlm alanlardr ve bualanlarda almay reddetmek, kmsemek, bu olanaklar son kertesine kadar

kullanmamak solculuktur, kesinlikle yanltr. Bylesine bir tavr, gemiin mcadelesinihie saymaktr, gemiin olumlu miraslarna sahip kmamaktr.elime, eylerin doasnda varolan evrensel bir eydir. Her ey, ztlarn mcadelesini vebirliini ierir. elimelerin temel yasas budur. Yasak ve yasaa kar mcadele, zndesnf mcadelesi demektir. Snfl toplumlarda snf mcadelesi evrensel ve mutlaktr. Snfltoplumlarda snflar btn olanaklar ve eitli nitelikteki mcadele organlaryla kar karyagelirler. Ve hayatn her alannda, hi durmakszn savarlar. Sanat ve dnce alanlar da,snfsal sava alanlarnn ayrlmaz bir parasdr.lkemizde, emeki kitlelerin ekonomik, demokratik, toplumsal ve siyasal taleplerini ierenmcadeleleri eitli nitelikte resmi ve resmi olmayan gerici basklarla ezilmek, engellenmek


6/58

istenmektedir. Emeki ynlarn mcadelesine omuz veren, bu mcadelenin rn ilerici,devrimci, kltr, sanat ve dnce akmlar da, kukusuz gerici basklarla karlaacak,engellenmek istenecektir. te sansr, snf mcadelesinin egemen snflar safnda grevyapan bir kurum olarak znde faist bir bask ve yldrma aracdr.Sansr ve yasaklarla aramzdaki elime, snfsal bir elimedir. Bu elime, emperyalizmebaml ibirliki burjuvazi ve toprak aalarnn siyasi iktidar ile emeki halk ynlar

arasndaki elimenin, ilerici ve devrimci sanat ile devletin gerici faist yntem ve aralararasndaki elimenin, sinema planna yansyan biimidir. Sansrn niteliini deitirmek veemekiler karna giderek ortadan kaldrmak, sansrn bir devlet organ olmas hesabyla,ancak devletin niteliinin deitirilmesiyle mmkndr. Sansrn gittike arlamas,aslnda gerici burjuva ve toprak aalar devletinin, anti demokratik burjuva diktatrlnn,faist diktatrlk devleti biimine dntrlmesi abalarn ifade eder. Bu, kazanlmbirtakm haklarn gaspedilmesidir. Devletin niteliini deitirmeden, devletin niteliinedokunmadan, tek bana sansr deitirmeyi dnmek, bu konuda hayaller yaymakaptalln tesinde halk aldatmaktr. En kanl faist diktatrlklerde bile, ne denli zor olursaolsun, yasad mcadelenin yan sra kua dndrlm biimiyle de olsa yasal olanaklardanyararlanmak ve gaspedilmi haklar geri almak iin mcadele edilmelidir. Bu mcadele,faizmin temellerini ykmak iin gerekli birikimler yaratr. Fakat devlet yetkililerinden bukonuda efaat beklemek, onlarn iyi niyet gsterilerine aldanmak yanl olur. Bu nedenle

sansre kar mcadele ile anti demokratik gerici burjuva diktatrlne kar mcadelebirletirilmelidir. Anti demokratik burjuva diktatrlne kar mcadele veren snf gleriarasna bizzat katlmadan sansre kar baar elde edilemez.Sonuta dncelerimi yle zetleyebilirim: Dnce, insan iradesinden bamsz doal vetoplumsal elimelerin rndr. Doa-insan, toplum-insan, snf-snf ilikileri varolduka,bu ilikilerden kaynaklanan elimeler, bu elimelerin rn olan dnceler de varolacaktr. nlemlerle, basklarla elimeler engellenemeyeceine, yok edilemeyeceine gre,dnceler ve dncelerin gelimeleri de engellenemezler. Gelien retim gleri,gelimelerinin nnde bir engel olan retim ilikilerini paralayacaktr. Buna bal olarak,gelien retim glerine tekabul eden dnceler ve sanat eylemleri de nlerindeki yasakduvarlarn paralayacaktr. Paralama ilemi, ileri ve devrimci dncelerin kitleleri rgtlolarak harekete geirmesiyle, onlar, maddi bir g haline dntrmesiyle mmkndr. Bunedenle, devrimci dnce, doas gerei, eitli aralarla kitlelere ulama tarihi greviniyerine getirirken yasak tanmaz. Yasa ilke olarak kabul etmek, ona uymak, teslimiyettir.Yasaa rza gsteren kiiler olabilir; bu, gelien dncenin yasa tanmas ve nndeeilmesi anlamna gelmez. Bu, kiilerin snf niteliklerinden, bilin dzeylerinden, deneyeksikliklerinden gelen kiisel zaaftr. Devrimci dnce zaafla uzlamaz, zaafn niteliinikavrar, onunla mcadele eder. Geici bir sre, yasak snrlar iinde yasal eylemini bilinlesrdrebilir, fakat kendini tayacak, koruyacak ve gelitirecek insan unsurunu yaratarak,kitlelere malolarak engelleri aar. Yasaklar, ancak inenerek alabilir. Bugne dek de byleolmutur.Devrimci dncenin ve sanatn yasak karsndaki tavr, teslimiyeti deil, inemekbiiminde olmaldr. Akar su yolunu bulur. nndeki engelleri aar, dalar deler, denizeular.Devrimci sanat ve dncenin yasak karsndaki doal tavr budur.

1 Eyll 1977de kaleme alnan bu yaz, Gneyin 5. saysnda yaynland.

EN TEHLKEL OPORTNZM KALES: AYDINLIK

Sevgili arkadalar,Erkan Ycel, Osman ahin ve Nezih Cotan, ortak yazdklar bir mektup aldm.Dncelerimi bilmenizde yarar gryorum.


7/58

Diyorlar ki:Sana ortak bir mektup yazmak istememizin nedeni, karmay dndn (dikkat edin,karmay dndnz deil de, karmay dndn) Gney Sanat dergisi hakkndakigrlerimizi belirtmek ve yeni kacak gnlk Aydnlk gazetesinin sanat sayfas hakkndasana bilgi vermek.Grleri de u:

Gneyin hazrlanmas iin imdiye kadar yaplan almalar aa yukar izledik saylr. Bukonudaki grlerimiz ise pek olumlu deil. Her eyden nce Gneyin belirlenmi bir siyasiizgisi olmadn grdk. Byle bir derginin neden, hangi ihtiyatan dolay karlmakistenebileceini aramzda tarttk.Neyi tartyorlar? unu: Gerekten de bir sredir proleter devrimci mcadeleye sanat alannda katkdabulunabilecek bir dergi ya da gazete yaynnn gerei vard. zellikle revizyonist-burjuvasanat rnlerinin sosyalist maskesiyle halka yutturulmasyla mcadele byk nemtayordu. Trkiyede devrimci sanat gelitirmek, revizyonist sanat ve kltrle mcadeleetmek, nc dnya sanatn tantmak, revizyonist olmayan yurtsever ve demokratyazarlar ilkeli bir ekilde dergi evresinde toplamak ok ok nem tayordu. Byle birderginin iki sper devlete, revizyonizme, oportnizme ve maceracla kar verilen kararlmcadeleyi sanat alannda btnletirmesi vazgeilmez bir artt. Biz devrimci bir sanat

dergisini byle dnyorduk. Bugn ise, Gneyn bu ihtiyac karlayacak bir dergiolmayaca bizce kesin grlyor. Gney, bize, umudunu, savunaca kararl siyasi izgiyedeil, senin nne ve ismine balam kuru bir derleme dergisi gibi grnyor.Ve soruyorlar:Tek bana byle bir servene hangi amala atlm olabileceini de birbirimize sorupduruyoruz. Bugn en bata, sanat siyasetten kopuk, bamsz bir ey olarak gren burjuvaanlayyla mcadele etmemiz gerekmez mi? Tam bunu kralm derken devrim isteyenYlmaz Gneyin bu tr bir giriime tek bana atldn gryoruz.Eletirilerini zetleyelim.1. Gney, belli bir siyasi hedefi olmayan, siyasi izgisi belli olmayan, bir adamn tek banaatld bir serven dergisidir. Umudunu kararl bir siyasi izgiye deil Ylmaz Gneyinnne ve ismine balam kuru bir derleme dergisidir.2. Gney, sanat ve kltr alannda Trkiye devriminin ihtiyalarna karlk veremeyecektir.3. Gney, sanat siyasetten kopuk grmektedir.Eletirileri bu noktalarda toplanmaktadr. stek ve nerileri u:Biz sanat konusuna kafa yoran kiiler olarak seni de Aydnlk evresi iinde grmekistiyoruz. Yazlarnn ayr bir dergide ya da baka gazetelerde yaynlanmas yerine, gnlkdevrimci Aydnlk gazetesinde deerlendirilmesinin daha doru olacan dnyoruz. Butr bir almann hem devrimci sanatlarn birliine, hem de genel olarak Trkiyedevrimine daha yararl olacana inanyoruz.te sorunun z, mektuplarnn asl amac, eletirilerinin, sulamalarnn gerek nedenibudur.Ne istiyorlar?1. Gney kartlmamaldr.2. Ylmaz Gney ayr bir dergide deil, Aydnlk saflarnda olmal ve Aydnlk gazetesinde

yazmaldr.Ben bu arya hayr cevabn veriyorum. nk ben Aydnlk hareketini, Trkiyedevrimine zararl, Trkiye devriminin yolunda bir engel, proleter devrimcilerin birlii nndebir engel, proletarya partisinin nnde bir engel olarak gryorum. Aydnlk, lkemizde entehlikeli oportnizm kalesi, snadr.(Bu konularda farkl dndmz sanyorum. Taner arkada, Aydnlk siyasetininkendisine doru geldiini, kendisine yakn bulduunu, fakat nderliin burjuva olduunusylemiti. Bu deerlendirme yanltr, anti Leninisttir. Bir siyasi hareketin nderlii hemburjuvalarn elinde olacak, hem de burjuvalar doru proleter devrimci siyaseti uygulayacakve gelitirecekler. Bu mmkn deildir.)


8/58

Yukarda, bu arkadalarn, devrimci bir sanat dergisinin siyasi temeli sayabileceimizdncelerini aktarmtk.Neler diyor (idi) arkadalar?1. Proleter devrimci mcadeleye sanat alannda katkda bulunacak bir dergi ya da yaynngerei var (idi).2. zellikle revizyonist-burjuva sanat rnlerinin sosyalist maskesiyle halka yutturulmasyla

mcadele byk nem tayor (idi).3. Trkiyede devrimci sanat gelitirmek, revizyonist sanat ve kltrle mcadele etmek,nc dnya sanatn tantmak, revizyonist olmayan yurtsever ve demokrat yazarlar ilkelibir ekilde dergi evresinde toplamak ok nem tayor (idi.).4. ki sper devlete, revizyonizme, oportnizme ve maceracla kar verilen kararlmcadelenin sanat alannda da srdrlmesi art (idi).Biz, bu idilerin zerinde durmak zorundayz. Gerekli grdkleri bu mcadele grevlerinin(idi) olmasnn sebebi hikmeti nedir? Nedeni aktr: Aydnlk gazetesi kyor. Gneyin buihtiyac karlayacak bir dergi olmad bizce kesin grlyor. Neden? nk bu ihtiyacancak ve ancak gnlk Aydnlk gazetesinin sanat sayfas baarabilir.te arkadalarn mant budur. Kendileri bu grevi yerine getirecekleri iin, kendi dlarndakimsenin mcadele etmesine gerek yoktur. Bizim ve bizim gibilerin yapaca tek ey,Aydnlk saflarna katlmak olmaldr. Katlmay reddediyorsanz, oportnist damgasndan

tutun da kar devrimci damgasna dek, eitli damgalar yersiniz. Bu arkadalar iinAydnlk Trkiye devrimci hareketinin yneticisi ve ynlendirici merkezidir; ve en tutarl, endoru proleter siyaset, (kltr, sanat alanlar da iinde) kendilerinin izledii siyasettir. Bunedenle, kendi dndaki unsurlara tepeden bakmak, onlara bir aabeyi tavryla yaklamak,bilgilik taslamak alkanlklar haline gelmitir. Kendi dlarndaki devrimcileri Aydnlkataknlan tavra gre belirleme durumundadrlarBizim cevabmz aktr:1. Proleter devrimci mcadeleye sanat alannda hizmet edecek, proletarya partisininolumasna ve inas grevlerine katkda bulunacak bir kltr-sanat dergisine ihtiya vardr.2. nmzdeki devrim, proletaryann nclnde gerekletirilecek Demokratik HalkDevrimidir. Bata proletarya olmak zere, DHDye katlabilecek btn snf ve tabakalarnaydnlarn, yazarlarn, sanatlarn, ayrca hangi snftan, hangi ulustan olursa olsunDHDye hizmet etmek isteyen, yazar ve aydnlar, sanatlar ilkeli bir biimde dergievresinde toplamak, onlarla dayanma kurmak, onlarn yalnzca sanatsal abalaryla deil,ayn zamanda toplumsal ilikileriyle de DHDye hizmet etmelerini salamak enerjilerini enyararl biimde, edebiyat, sinema, mzik, tiyatro vb. alanlarda (kolektif ve bireysel)deerlendirmek ve en geni kitlelere ulamalarnn yolunu amak derginin bata gelengrevidir.3. Dergi, emperyalizme, sosyal emperyalizme, uluslararas gericiliin u ya da bu biiminekar, dnya halklaryla birlikte mcadele etmeyi grev sayarken, zellikle iki sper devletidnya halklarnn ba dman olarak grr. Bu noktadan hareketle, ABD ve Sovyetler Birliihalklar da dahil olmak zere, btn dnya halklarnn devrimci sanatna ilgi duyarken,zellikle proletarya diktatrl altndaki sosyalist lkelerin ve Asya, Afrika, LatinAmerikann ezilen halklarnn sanatn birinci derecede tantmay bata gelen amac bilir.Ayrca, dnya proleter sosyalist hareketinin rn olan sanat eserlerini ve sanatlarn

halkmza tantmak, onlarn geni kitlelere ulamalarn salamak grevimizdir. Kapitalizminyeniden kurulduu eski sosyalist lkelerin devrimci gemilerine ve geimiin devrimcirnlerine saygyla sahip karz.4. Konumuz gerei, eitli snf ve tabakalarla, eitli siyaset ve ideolojilerin etkisi altndabulunan, hatta bize kar olan siyaset ve ideolojileri savunan unsurlarla balarmz vardr. Bunedenle, Trkiyede devrimci sanat gelitirmek, ancak, faizmin, revizyonizmin,oportnizmin, reformizmin, ovenizmin, her trl gericiliin ve feodal dncelerin kltrsanat alanndaki uzantlar zerine yrmekle, onlarn maddi kklerini yok edebileceksiyasetin nclne kavumakla mmkndr. Mcadelemiz, sadece revizyonizme,oportnizme, maceracla kar olmakla snrl olamaz.


9/58

5. zelikle, ezilen Krt ulusu ve dier aznlk milliyetler ve halklarn sanatnn tantlmasnanem verilmelidir.6. Dergi, kitlelerle daha sk balar kurmak iin, kitlelerin eletirici soluunu zerindeduyabilmek iin, gece, toplant, yry, ak oturum, seminer vb. gsterilerindzenlenmesinde, kendi snrlarn tamayacak biimde almalar yrtlmelidir.7. Dergi, iten eletirilere sayfalarn amal, okuyucu mektuplarn deerlendirmeli, gdml

eletiri ve mektuplara kar uyank olmaldr.8. Dergi, kitle eitiminde, sanat ve kltr grevlerinin daha iyi anlalmas iin, bilimselyazlara ve yaynlara yer vermelidir. Ayrca, roman, hikaye, iir, senaryo yarmalardzenleyerek kitlelerin sanatsal ve kltrel hareketini tevik etmelidir.Bu grevler bizim iin (idi) deildir. Dergimiz bu grevleri yerine getirmek iin alacaktr vebu dorultuda eksiklerini gidermek iin aba harcayacaktrGzlerinizden perimAydnlk Gazetesi sorumlularnn Ylmaz Gneye gnderdikleri bir mektup konusundakidncelerini ieren ve Gney alanlarna hitaben 7 Ocak 1978 tarihinde yazlan mektup,Temmuz 1978de Gneyde yaynland.

TEN RK OLAN HBR EY DIA KARIBAARILI OLAMAZ

Sevgili arkadalarm,Devrimci mcadele, binbir alanda, kkleri toplumsal-ideolojik ve siyasi anlamda okderinlere varan binbir bal bir ejderle srdrlen zorlu ve uzun vadeli bir savatr. Bireyolarak, grup olarak, parti olarak, binbir bal canavarn u ya da bu biimdeki etkilerinin,alkanlklarnn, eilimlerinin basks altndayz. nsan bilinci, varlklarn kendi iradesindenbamsz srdren nesnel koullarca belirlenir. retim faaliyetleri, snf ilikileri, bu nesnelsre ierisinde yerlerini alrlar. Btn yreimizle devrim istememize karn devrimyapamyorsak, bunun nedeni, nesnel koullara cevap verecek uygunlukta ve bu koullargelitirip hzlandrmada rol oynayacak znel koullarn yetersizlii ve devrimci inisiyatifin,

yeterli devrimci kadrolarn yokluudur. nk emperyalizm ve proletarya devrimlerianda, genel olarak btn dnyada, zellikle de lkemizde devrimin nesnel koullarvardr.znel koullarn yaratlmasna katkda bulunabilecek ve hatta kitlelerin devrimci saflardatoparlanmasnda ok byk bir rol oynayacana inandm siyasi bir yayn organ iin,yaklak yldr rpnmaktaydm. Ne yazk ki, evremi saran bir yanda faist, gerici, teyanda da, oportnist, revizyonist, reformist emberi, iinde bulunduum nesnel koullarnedeniyle kramadm. Gcm yetmedi buna. Birtakm bamllklar, zellikle de GneyFilmin oportnist, revizyonist yneticileri elimi kolumu baladlar. Gazete ve dergikonusunda eitli engeller kardlar. Siyasetle uramamam iin, sanat alannn dar snrlariinde kalmam iin, ellerinden geleni yaptlar. nk onlar, aray iinde yenileen YlmazGneyden korkuyorlard. Onlara gre ben Lenin olmak istiyordum; oysa ben Lenin deilMaksim Gorki olabilirmiim. Gerekte ise ben ne Lenin olma, ne de Maksim Gorki olmaheveslisi deildim. nk Lenin, Maksim Gorki, yaadklar tarihi dnemin nesnelkoullarnn yaratt devlerdir. Onlarn mcadelelerini renmek, onlarn deneylerini vemiraslarn kendimize yol gsterici almak, onlar birer retmen olarak tanmak bakadr,bizzat Lenin olmak, Maksim Gorki olmak istemek bakadr. u bir gerektir ki, her lkeninbir Lenini olacaktr. Ama bu Lenin o Lenin deildir. Bir rmakta nasl iki kez ykanmakmmkn deilse bir dnyada da iki Lenin, Mao, drt Dimitrov olamaz. Ama onlarndeneyimlerini ve mcadelelerini, ideoloji ve teorilerini zmleyen, kendi lkelerinin somutgereiyle birletiren, kitleleri etkileyip kucaklayan liderler mutlaka yaratlacaktr. Devrimci


10/58

mcadele iinde bulunan her insann da byle bir sevdas olmaldr, olmas gerekir. Ben buanlamda bir Lenin olmak isteyebilirim; bundan doal bir ey de olamaz.Bir kiinin, grubun, partinin ya da kk olsun, byk olsun, herhangi bir siyasi hareketin,ciddiye alnmasnn temel ltlerinden biri, hatalar karsnda taknd tutumdur.Hatalarna cesaretle sahip kan, hatalarnn kaynan itenlikle aratran hareketler,gelimelerinin nndeki engelleri tek tek aa kartrlar ve hayatn eitli zorluklarn adm

adm yenerek en geni kitlelerle devrimci bir biimde birleirler. Onlar kitlelerle birlemeyegtren nemli noktalardan biri, kitleler karsnda zeletiri yapmaktan kanmamalar vehatalarn kaynaklaryla birlikte kabul etmeleri ve hatalarn yok etmede itendavranmalardr. Salkl bir ideoloji ve teori temelinin inasnda bu, ilk admdr. zeletiriyeyol gsterecek bir siyaset ve doru bir ideoloji yoksa, zeletirinin hedefini bulamayacakonusu ise ayr bir sorundur.Ben iinden geldiim snf ve retim faaliyetlerinden tr, eitli nitelikte zaaflar tayan biradamm. Gemiimde, siyasi snf bilin yetersizliim nedeniyle, bilimsel sosyalizme tersden grlerim, tavr ve davranlarm olmutur. O zamanlar da bu olumsuzluklarnbilincindeydim. Fakat neyi nasl yapacam bir trl bilemiyordum. zellikle Selimiye,aklmn bana gelmesinde nemli bir yer tutar. Selimiyenin dar olanaklar iinde bile olsa,olumsuzluklarmn kkn kurutmak iin, kendi iimde amansz bir snf mcadelesi vermeyekoyuldum. Yine biliyordum ki, devrimden nce, sosyalist bir bilin ve ahlaka tam anlamyla,

ar bir biimde sahip olmak mmkn deildi. nk gerek anlamda sosyalist bilin veahlaka sahip olmak iin bizzat sosyalist retim ilikileri iinde olmak ve bu ilikilerin zneinanmak gerekir. Bu konuda zel bir aba bile gerekir Snflar var olduka, onlarnkalntlar var olduka, o kalntlara tekabl eden anlaylar da varln srdrecektir.Uzun ve titiz almalarm sonunda, Ylmaz Gneyi bir btn olarak, olumlu ve olumsuzynleriyle ele alp deerlendirdiimde, olumlu ynlerinin ar bastn ve gelien ynnbilimsel sosyalizmden yana olduunu grdm.zellikle Selimiyenin son gnlerinde ve Selimiye sonras, Ankara cezaevinde olsun, Kaysericezaevinde olsun, halkma nasl daha ok yararl olacam konularnda titiz bir arayayneldim. Ve kendime dedim ki: Geree uygun olmayan temeller zerine kurulu olan herey, gerein atei karsnda erir, yklr. Hayatndaki yalanlar, zaaflar, o yalanlara vezaaflara tekabl eden btn ilikileri, nesnel koullarn elverdii oranda temizle. Yalnzkalmaktan korkma. Gerek seni glendirecektir.Zaaflarm zerinde bu denli titizlikle durmamn nedeni uydu: Da kar mcadelenin temelkoullarndan biri i birlik ve salamlktr. ten rk, tutarsz ve zaaflarla dolu olan hibirey da kar baarl olamaz. Bu nedenle, toplumsal-siyasal mcadele, kii, grup ve partikendi iinde snf mcadelesini esas almaldr. Ben de, bu doru ilkeyi kendi alanmdagerekletirmeye alyorum. eitli hatalar yapm bir insan olarak, bir zamanlaroportnist, revizyonist, reformist grlerden etkilenen, bir yn burjuva pisliklerle i ieolan ve hl da bu olumsuzluklardan tam anlamyla kurtulamam bir insan olarak,hatalardan arnmann, ancak ve ancak snf mcadelesinin ilkelerine sarlarak,eletiri-zeletiri szgecinden geilerek mmkn olacana inanyorum. rneinrevizyonizmle uzlama eilimleri tayorsa bir devrimci, bu, iindeki revizyonist yanla,dtaki revizyonist kutuplarn birbirini ekmesi, birbirine yaknlamas demektir.Revizyonizmle uzlama, sper benzinle alan bir arabann deposuna gaz ya da mazot

doldurmaya benzer. Bu bileimde bir akaryakta sahip araba yryemez, yrse bile yoldakalr; hedefine ulaamaz.Bu olumsuz yanlarm, Gney Filmdeki arkadalarla ilikilerime de yansd. Kendine proleterdevrimci diyenlerin sekter ve yanl tutumlar ve zellikle de cezaevi koullarnn etkisiyle,onlarn, yani Gney Filmdeki arkadalarn zaaflaryla ve yanl tutumlaryla uzlamakzorunda kaldm. Baka arem de yoktu. Bu nedenle Gney Film, sinema alannda bilekendine den grevleri tam anlamyla yerine getiremedi. tutarlln salayamad. Benbaka eyler dnyordum, onlar baka. Benim niyetlerim bakayd, onlarn baka. Nezaman patlayaca belli olmayan lastikle, bol dnemeli, inili kl da yollar alamazd.Bu siyaset ve kadroyla yar yolda kalmamz, dalmamz kanlmazd. Gney Film yamal bir


11/58

boha olmaktan kurtarlamad; olumlu ve gelien yanlarmla, oradaki arkadalar arasndaba salanamad. Onlar gerileyeni ve keni temsil ediyorlard Gney Filme egemenolmalar, Gney Filmin de gerileyeni ve keni temsil etmesini getirdi. Oysa ben, gelieni veyeniyi temsil ediyordum, ama zerlerinde etkinliim yoktu. Adm ordayd, fakatdncelerim uygulanamyordu ve dncelerimi uygulayacak kadrolarmz yoktu. Bukonuda, tayin edici hata benim olmakla birlikte, btn hatalar yklenmemin gereksiz bir

alakgnlllk olaca aktr.eitli zamanlarda, eitli siyasetlere bal, kendilerine proleter devrimci diyenarkadalarla Gney Filmle aramdaki elimeleri konutum. Onlara en ak biimiyledurumlar anlattm. Bana yardm etmelerini istedim. Onlar, beni daha da yalnz braktlar.Gney Filmle benim aramdaki elimenin, kiisel bir elime deil, Marksizm-Leninizm ilerevizyonizm ve her trden oportnizm arasndaki elime olduunu grmediler. Ve hatta, birksm benim bu elimeler iinde bolup, kendi gruplarna katlacam bile hayal ettiler. Ve osralar benimle birlikte olmay dnen bir arkada etkileyip yanmdan ektiler ve kendisiyasetlerinin bir unsuru yaptlar. O arkada imdi nerdedir, hangi siyasi alkant iindedirbilemiyorum. nk korkak ve kararszlar, kendine gvenemeyenler, cereyanlargslemeyi gze alamayanlar devrime yararl olamazlar ve kararl bir izgi izleyemezler.Gney Filmdeki arkadalarla, dndm nitelikte siyasi bir gazetenin kartlmaskoullarnn kesinlikle ortadan kalkt bir dnemde, en azndan proleter devrimci eilimlere

sahip siyasetlerle ortaklaa bir kltr-sanat ve siyaset dergisi dndm. Bu, ham birhayaldi. Aslnda olmayacak bir eydi. Fakat, mutlaka denenmesi gereken bir eydi.HK-HB-HY (Halkn Kurtuluu, Halkn Birlii, Halkn Yolu) ve Krt Marksist-Leninistlerinin bukonuda neler dndklerini renmek istedim. Haber gnderdim. Bu konuyla ilgilenmeyiHYden, L. A. adl bir arkada stne ald. Olumlu bir sonu alamadk. HKdan bazarkadalarla konutum sonra. Onlar soruna, yanl bir biimde, sadece HK perspektifindenbakyorlard. HKnin birlik anlay bellidir diyorlard. Oysa ben HK siyaseti temelinde birdergi dnmyordum. Byle bir dncem olsayd HK siyasetini siyasetime uygungrseydim, hi ekinmeden o saflara katlrdm.Bu arkadalarla, dnd en azndan dndme yakn bir dergi karma olanaklar daortadan kalknca, ben yine Gney Filmdeki arkadalara yaklamak, onlardan yardmistemek zorunda kaldm. Onlar, bir kltr sanat ve siyaset dergisinden bile rkyorlard.Dergi karmann koullar yok diyorlard. Sonunda, dergi kartlmad takdirde, birlikteyryemeyeceimiz, yani Gney Filmin oportnist-revizyonist ats altnda bile birlikteolamayacamz anlalnca, bunlar gstermelik bile olsa bir dergi kartmaya raz oldular.Bunlarn dnd dergi haftalkt. Bir eit magazin dergisiydi. Oysa benim dncelerimile onlarn dnceleri temelden eliiyordu. Onlar balangta 40-50 bin basacaklard,ilanlarla, reklamlarla ortal birbirine katacaklard. Adm yine bir ticaret arac olarakkullanlacakt. Oysa ben, balangta zayf bile olsa, giderek glenecek aylk bir dergidnyordum. Baarl olunursa, kitlelerle balar geliirse, haftala ve en sonunda gnlkbir gazeteye dnebilirdi. Aramzdaki elimeler, devrimle-kar devrim arasndaki birelime niteliine brnmeye doru hzla ilerliyordu. te bu noktada, derginin kartlmasgrev ve sorumluluklarn yklenecek arkadalarn seiminde, Gney Filmin byk efi sonroln oynad. yle arkadalar seti ki, bu arkadalarla belli bir noktadan sonra birlikteyrmemiz mmkn deildi. Pratikte bir yn ayrlklar kacakt karmza; bir bataktan

kp baka bir bataa decektim. Bana diyordu ki, bunlardan baka sana yardm edecekkimse yok. ylesine zor koullar altndaydm ki, ylesine yanlz braklmtm ki, denizeden ylana sarlr rnei, kabul ettim. Dergi mutlaka kmalyd. Yanl yunlu da olsakmalyd. Dergi bir sre sallanacak, eitli saldrlara urayacak, benden bir yn eygtrecek, fakat sonunda mutlaka rayna oturacakt. Mutlaka dzeltecektim ileri. Banayardm edebilecek arkadalar bulacaktm. Dncelerim aklandka, evremizdetoparlanacak arkadalar kacakt. Byle dnyordum.Derginin sorumluluunu yklenen arkadalardan biri, derginin daha birinci saysnnkartlmas srasnda, en zor gnlerimizde, derginin gecikmesine de neden olarak, biziyzst brakp Aydnlk saflarna katld; ki ben onlarn gidecei yerin kanlmaz olarak


12/58

Aydnlk oportnizmi olacan biliyordum. Bu noktada bir mektup da yazmtm. Fakat,mektubu verdiim arkada, bu dncelerimin onlarca o koullarda bilinmesinin yararlolmayacan syledi. O arkadalarla ayrlmz kanlmazd. Fakat adm sonraayrlacamz bile bile onlarla birlikte yrmeye almak zorundaydm. nk kendileriniproleter devrimci ilan eden siyasetler bana ve kartmay dndmz dergiye karylesine yanl, ylesine sorumsuz bir tavr takndlar ki, bunun adna ancak oportnizme ve

revizyonizme hizmet diyebilirim.Derginin sorumlu ynetmenliini yklenen arkada, baz dncelerimin dergiyeyansmamas iin zel bir aba gsterdi; bir sre, dncelerimin kelepesi grevini ustalklayrtt. Onlarn dnd dergi ile benim ve arkadalarmn dnd dergi ok farklyd.Biz, kltr-sanat ve siyaset dergisi derken, onlar, ieriini de hedefleyerek siyasetszcn siliverdiler. Onlardan biri diyordu ki:Bugn anti revizyonist olduunu savunan drt siyaset ve gazete var. Gney dergisi beinciolmamal dncesindeyim. Biz her eyden nce devrimci, yurtsever ve demokratlarnbirliini salamlatrmalyz.Bu yazya yle karlk verdim: drt siyaset ve gazete var. Gney Dergisi beinci olmamal, dncesinde olduunusylyorsun. devrimci, yurtsever, demokratlarn birliini salamlatrmak iin beinciolmak zorundayz. Ancak beinci olunarak birlik yolunda mcadele edilebilir. Amacmz

beinci olarak kalmak deil, tek bir hareketi yaratma sreci iinde yok olmaktr, o tekhareketin paras olmaktr.te bu arkadalarn beinci olmamak iin direnmeleri ki bunun eitli siyasi nedenlerivardr dergiyi cansz, hayattan kopuk, suya sabuna dokunmayan bitkisel bir ieriklekitlelere sundu. Byle bir dergi yaayamazd. nk gelien hayat ve mcadeleyle balaryoktu. Derginin byle gitmesine dur demek gerekiyordu ve biz bu grevi yerine getirdik.Onlara dur dedik.Bu mektubumda, birinci saydan balayarak, derginin btn saylarn ve baz yazlarn elealarak grlerimi belirtmek istiyorum. nk, baz konularda gr ayrlklar dergiyeyansm, baz arkadalarn kendine zg dnceleri derginin grleri havasndasunulmutur. Benim ne dndm, nasl dndm bilmeyenlerce, orada konulangrler bir bakma benim de dncelerim gibi anlalabilir. Bu nedenlerle, derginin gerekbiim, gerekse ierik asndan eletirilmesi ve dndklerimin akla kavumasgerekiyor. Bu bir zorunluluktur.Dergimiz, yeniden ina sreci ierisindedir. Byle bir sre ierisindeki bir dergi, gemiiksa da olsa, gemiine doru salkl ve eletirel bir gzle bakmaldr.Derginin 6. saysnda denir ki:Dergi Ylmaz Gneyin adn tamakta, onun kuruculuunda kmaktadr. Fakat bugnedek, Ylmaz Gneyin siyasi ve ideolojik kavray temelinde ynlendirilmedi. Dndk ki,ncelikle Ylmaz Gneyin grleri kabaca da olsa aklanmaldr. Bu grlerin nda,derginin bugne kadar kan saylar, yani Mays saysna dek olanlar, Ylmaz Gneyingrleri temel alnarak eletirilmelidir.Baz arkadalar bu aklamalar eitli biimlerde yorumladlar.Dediler ki: Ylmaz Gneyin grleri temel alnarak eletirilmelidir demek yanltr. Ylmaz Gneyin

grleri eittir Marksizm-Leninizmin ilkeleri temelinde eletirilmelidir demek daha doruolurdu.Baz arkadalar da, Ylmaz Gneyin grleri demenin, Ylmaz Gneyi putlatrmaeilimlerinin ifadesi olabilecei kukusundaydlar.Soruna bakalm.Ylmaz Gney, uzun bir sre keye sktrlm olduu koullarda, bu koullar yarp aacak,devrimci mcadeleye katkda bulunacak nitelikte bir dergi dnmtr. Var olansiyasetlerden farkl gr ve dncelere sahiptir. Birlikte dergi kartmann koullarortadan kalkmtr. Byle bir zamanda, farkl dncelere sahip arkadalarla yol arkadalyapmak zorunda kalm ve dergi ats altnda dalmaya mahkm da olsa bir birlik


13/58

oluturmutur. Bu koullarda oluturulan bir birliin kartaca derginin eitli zaaflarolaca daha iin bandan bellidir. Buna bile bile raz olunmutur.ncelikle derginin ilk saylarna bakarken, u noktay akla kavuturmak gerekiyordu. Busaylarda kan yazlar, ayn zamanda Ylmaz Gneyin gr ve dncelerini de miyanstyor?Ylmaz Gneyin grlerine yol gsteren Marksizm-Leninizmdir. Elbette ki, u aamada,

Ylmaz Gneyin grleri eittir Marksizm-Lenimizm deildir. Baz eksiklikler, aksaklklar,tam anlamyla kavranamayan noktalar vardr. Bu durumu eitli yazlarmda belirttim.Ylmaz Gneyin grleri , kavrayabildii oranda, zmleyebildii oranda,Marksizm-Leninizmin evrensel gereini lkemizin somut devrimci pratiine uygulayabildiioranda, Marksizm-Leninizmi ierir ve derginin eletirisi de ancak bu kavray oran temelindeele alnabilir. Derginin Marksist-Leninist ilkeler temelinde eletirilmesi gerektiinigetirseydik. yanl olurdu; nk, byle desek bile, gerekte, Marksizm-Leninizmi kavraysnrlarmz iinde kalacaktk.Putlatrma sorununa gelince, bu yaklam kk burjuva kayglar ifade ediyor. Biz YlmazGneyin putlatrlmasna da, ona eletiri ad altnda geliigzel saldrlmasna,ypratlmasna da karyz. Ylmaz Gneyin yeri, onlarca yllk mcadele ile kazanlm biryerdir. Bilimsel temellere dayal her trl eletiriye am, bunun yannda Ylmaz Gneyieletirmi olmak iin eletiriye yeltenenlerin hastalkl yanlarn tatmin etmeye de pek niyetli

deilim.Yazlarm okuyan ve zaaflarm karsnda nasl tavr takndm gren baz okurlar,putlatrmann aksine, zaman zaman gereksiz alakgnllk dzeyine dtm sansnabile kaplmaktadrlar.Derginin, 1. 2. 3. 4. saylarn eletirirken zelikle arl 1. sayya vermek gerekiyor. nkkitlelerle ilk ba kuran ve dergi hakknda, derginin gelecei hakknda ilk bilgileri verenbudur. zellikle de, bana en yanl gelen dnce ve grleri ieren saydr.1. ncelikle derginin fiyatna deineceim. Onbe lira ok paradr. Emeki kitleleregideceini syleyen bir dergi, emeki kitlelerin iinde bulunduu maddi koullarn zorluunudnmek zorundadr. Derginin fiyatn on liraya drmenin koullar yaratlmaldr.2. Derginin dili yaln, anlalr olmaldr. ilere, kyllere ve geni emeki kitlelere gitmeyiamalayan bir dergi dil sorununa titizlikle eilmelidir. Her sayda kullanmak zorundaolduumuz anlalmas zor szcklerin karlklar dip notlarda akla kavuturulmaldr.3. Genel olarak btn saylarda, okuru rahatsz edecek boyutlara ulaan bask ve dizgihatalar vardr. Dzeltmeler gerektii biimde titizlikle yaplmamakta, birok yazda, anlamdeiikliklerine varan yanllara rastlanmaktadr. Bu nemli bir zaaftr. Bu zaafn zerineduyarllkla gidilmelidir. Dzeltme ilemleri, mutlaka bu iin uzmanlarnca yaplmaldr.4. zelikle, sorumsuzluk rnei sayabileceim bir duruma deinmek istiyorum:Mart-Nisan saysnda, Btn Dnya ilerinin Birlik, Dayanma ve Mcadele gn, 1 Maysi Bayram yazsnda nemli bir dizgi yanl olmutur. Yaznn bir yerinde: i snf birtanedir. Ona yol gsterecek olan bilimsel sosyalizm de bir tane olacaktr. denilmektedir.Burada bir bask-dizgi hatas vard. Bence ok nemli olan bu yanl dzeltmelerini istedim.Beinci sayda yle bir dzeltme yazs kt: DZELTME: Geen saymzda 1 Mays iBayram balkl yazda bir cmle dmtr. Dorusu yledir: i snf bir tanedir. Onunpartisi tektir. Ona yol gsterecek olan bilimsel sosyalizm de bir tane olacaktr.

Bu, bir ii dzelteyim derken, daha da berbat etmekten baka bir ey deildi. Bir dzeltmeyaplrken, bunun sorumluluunu zerine alan arkadan, en azndan metnin aslna bakmas,yanlla doruyu karlatrmas gerekir. Bu yaplmyor ve ezbere, stelik ciddi bir biimdezerinde dnmeden bir dzeltme ilemine giriliyor. Bu sorumsuzluk, dergiye egemen olangenel sorumsuzluun bir parasndan baka bir ey deildi.Oysa yazda yle demitim: i snf bir tanedir. Ona yol gsterecek olan bilimselsosyalizm de bir tanedir. Onun devrimci partisi de bir tane olacaktr.5. Derginin yaamla canl balar yoktur. Aylk bir derginin olanaklar iinde, kitlelerin ilgisinieken sanat ve kltr olaylarna, toplumsal ve siyasal olaylara bakmz ksaca da olsadergiye yansmaldr. Dergiyi eline alan bir okur, o ayn iz brakm btn olaylar karsnda


14/58

bizim ne dndmz kabaca da olsa bilmelidir. zellikle de revizyonizme ve onunuluslararas dayana olan sosyal emperyalizme kar derginin ilk saylarnda suskunkalnmtr.Bu grevleri yerine getirecek kadrolarmz henz yoktur. Dergi evresinde, kitlelerin sorunuhaline gelmi, ihtiyalarna cevap verecek kadrolar oluturulmaldr. yle sanyorum ki okksa bir zamanda, evremizde gen, dinamik, cesur ve drst yurtsever demokrat unsurlar,

yurtsever devrimciler oluacaktr.6. Derginin kapak dzeni bir btn olarak ktdr. Derme-atmadr. Yaamdan kopuktur.Bunu, i tutarszlmzn, geici fikri karmaamzn, dergi siyasetimizin berraklama sreciiindeki alkantlarn ifadesi olarak deerlendiriyorum; bundan sonraki saylar iin tutarl birkapak dzenlemesi yaplmaldr.7. Derginin hazrlk dnemi iyi deerlendirilememi, derginin hangi matbaada baslaca,kdn nasl temin edilecei, derginin nasl datlaca konular zerinde gerektii gibidnlmemitir. Ta bandan bu yana, basm ve datm ilerimiz aksak gitmekte idi; ancakbeinci saydan itibaren derginin kendi gcne dayanma ilkesi temel alnm ve aksaklklarhalen srmekle birlikte, sorunun adm adm kkne inmeye allmaktadr. Son gelimeleri,derginin toparlanma ve gelime sreci olarak deerlendirebiliriz.8. Aylk bir dergi, her ayn birinde okuruna ulaabilmelidir. Oysa daha birinci sayda balayandzensizlik tam anlamyla giderilmi deildir.

Birinci say, youn bir ilan-reklam kampanyasnn ardndan, Ocak sonlarnda kmtr. Oysabirinci say, gzle grlen aksaklklar nedeniyle, Ocak yerine ubatta ksa, ubatn 1indeokurunda olsayd, yani dergi Ocak saysyla Ocan sonunda deil de, ubat saysylaubatn banda okurunda olsayd, en azndan zamanlama olarak karlatmz aksaklklarbelli oranda nlenmi olurdu. Daha nc sayda derginin kmamas, 3. ve 4. saylarnnbirlikte Nisanda kmas okurun gveninin sarslmasna, dergiye kukuyla baklmasnaneden olmutur.9. Derginin program en azndan ikinci sayda yaynlanabilirdi. Bu yaplmad. Program belliolmayan bir dergi mcadele hayatnda baarl olabilir mi? Hayr Program belli olan, fakatbu program hayata geirebilecek nitelikte kadrolardan yoksun olan bir dergi baarl olabilirmi? Yine hayr!..Kesinlikle inanyorum ki, bir eit program niteliini tayan 7 Ocak 978 tarihli mektubumdansonra, orada belirtilen ilkeler temelinde saflarmza yeni arkadalar katlacaklar vekarlatmz zorluklara omuz vereceklerdir.10. zellikle derginin ilk saylarnda yazarlar arasnda siyasal ve ideolojik birlik kesinlikleyoktu. Oysa en azndan ortak noktalar olan yazarlarn birliini salamak gerekir. Dergininbel kemiini meydana getiren arkadalar bu zaafn bilincindedirler.imdi de, zellikle derginin birinci saysndan balayarak, baz yazlar zerinde durmakistiyorum.Kemal Bilbaarla yaplan konumada denir ki:Emeki halk ynlarndan yetimi gerek devrimci yazarlar iir, roman ve oyunlarylakurulu dzeni ykma, halktan yana yeni bir dzen kurma savamna nclk ederler.Gerek devrimci yazarlar ve sanatlar, halkn devrimci mcadelesi iinde yetiirler; sanatlarda, mcadeleye bal olarak geliir, zenginleir. Bu mcadeleye nderlik eden, ii snfnnve emeki halkn iktidar mcadelesine ve onlarn yannda yer alan aydnlarn mcadelesine

nderlik eden proletaryann siyaseti ve ideolojisidir. Dzenin emeki kitleler yararnadeitirilmesinde nclk bizzat ii snfnn ideolojik, siyasi ve rgtsel nderlii altndammkndr. i snfnn nclnden kopuk olarak aydnlarn nclnden sz etmek,bunu ima etmek, kk burjuva dnya grnn, kk burjuva ideolojisinin ifadesidir. Buyazda, ak olmamakla birlikte, ii snfnn ncl gzard edilmemektedir. Aydnlar veyazarlar ii snfna ve emeki kitlelere bilin tarken, bilin tama grevlerini yerinegetirirken onlarn bal olduu dnya gr ve dayandklar snf temelleri nemlidir. Hangidnya gr ve hangi snflar adna bilin tadklarna bakarzBugnk ortamda halk yreklendirmek coturmak onlarn savam gcn artrmak iindevrimci edebiyatmzn destan trnden yararlanmasndan yanaym der Kemal Bilbaar.


15/58

Halk yreklendirmek ve coturmak, mcadelenin sadece bir yndr. Yreklendirme vecoturma eyleminin dayanaca maddi bir temel, yani snf kinini, snf bilincini ieren,devrimin gerekliliine inanm bir temel olmaldr. Kk burjuva devrimcileri, halkyreklendirmek ve coturmak iin silahl eylemlere varncaya dek bir yn yol denerler;fakat kitleleri eitmek, onlara snflarnn siyasal bilincini gtrmek, devrimin dostlarn vedmanlarn iyice tantmak iin, kitlelerin bizzat iinde yaplmas gereken almalar, onlar

kazanacak sabrl almay pek gstermezler. nk onlar iin bir avu yreklendiriciyeterlidir ve kitleler gn gelince onlarn ardndan gidecekler ve devrimigerekletireceklerdir. Bu gr yanltr; idealizmin youn etkilerini tar. Kitleleriyreklendirmek ve coturmak doru mcadele hedefleri dorultusunda sadece bir admdr.Bu yn, mcadelenin sadece bir adm olarak zellikle vurgulanmyorsa, getirilen grlereksik kalr, kk burjuva dnya grnn snrlar iinde kalr.Cemo ile Memoya gelince Krt ulusal sorununa doru bir yaklamla eilmemektedirburada yreklendirme ve coturma ne adna, kime kar geerlidir, bu da ayr bir eletirikonusudur.Lu Sunun, Devrimci Bir Dnemin Edebiyat balkl yazs, edebiyat ve sanat kmseyen,sol anlayl bir yazdr. zelikle derginin ilk saylarnda byle bir yaznn yer almasolumsuzluktur. Bu yaz, Lu Sunun Marksizm-Leninizmle yeni tant bir dneme ait olmasnedeniyle, birok tesbitte idealizmin etkilerini tar.

Birka rnekle aklarsak, der ki Lu Sun:Devrim iin devrimcilere gerek vardr. Devrimci edebiyat bekleyebilir, nk devrimciedebiyatn varolmas iin devrimcilerin yazmaya balamas zorunludur. Yani bana greedebiyatta byk rol oynayan ey devrimdir.Edebiyatta devrim nasl byk bir rol oynuyorsa, devrimci bir edebiyat da devrim iin bykroller oynayabilir, oynamaktadr, oynamtr da. Devrimci sanat ve edebiyat, devrimcimcadelenin hem etkileyen, hem de etkilenen ayrlmaz bir parasdr. Lu Sun soruna tekyanl bakmaktadr. Sadece devrimin, edebiyatta byk rol oynayacan grmekte, sanatnve edebiyatn devrimde oynayaca rol kmsemektedir.Gnmz yazarlarnn hepsi aydndr ve kurtulacaklar gne kadar iilerimiz vekyllerimiz aydnlarla ayn ekilde dnmeye devam edeceklerdir. Onlar kurtulularn eldeetmedike gerek bir halk edebiyat olamaz.rnein bu yaklam da mekanik, anti diyalektik yaklamdr. iler ve kyller kurtuluakadar aydnlar gibi dnmeye devam edeceklerse, devrim nasl olacak ki? Ki burada szedilen burjuva ve kk burjuva aydnlardr. iler ve kyller, hayatn eitli alanlarnda,hayatn canl dersleriyle eitilerek, bizzat kendi deneyleriyle, burjuva aydnlarnngrlerinden kukuya derler ve bir araya ynelirler, giderek onlarn etkilerinden syrlankesimleri, ii snfnn ideoloji ve siyasetini adm adm kavrarlar. Bu kavraylarderinletike, bu kavraya sahip olanlar oaldka devrim geliir glenir. Burada Lu Sun,iilerin ve kyllerin ancak devrimden sonra deiebileceklerini ifade eden bir dil kullanyor.Bu yanltr. iler ve kyller ve emeki ynlar devrimci mcadele sreci ierisindedeiime urarlar. Gemi devrimlerin ve hayatn bize rettii budur. iler ve kyller ugn etkisi altnda bulunduklar burjuva dnce ve nyarglardan kurtulamazlarsa devriminasl gerekletireceiz ki? Kukusuz ii, kyl ve emeki ynlarn bir kesimi, uzun birsre burjuva dnya grnn etkisinden devrimden sonra bile kurtulamayacaklardr. Fakat

devrimi gerekletirecek olan kitlelerin byk bir kesimi, devrim ncesi eskimi dnceleribir kenara atacak ve kendi dnya grlerinin yol gstericiliinde devrime koacaklardr.inin imdiki durumu yledir ki, sadece fiili devrimci sava bir ie yarar. Bir iir Sunuang-Fang (bir sava aas) korkutamazd, ama bir top mermisi onu korkutup kard.Baz kiilerin, edebiyatn devrim zerinde byk etkisi olduuna inandn biliyorum, amaben ahsen bundan pheliyim.Zalimler ve smrcler, nerede olurlarsa olsunlar, hangi koullar altnda olurlarsa olsunlar,saltanatlarna ynelen, onlarn sarslmalarnn birikimini yaratan en kk bir izgiden bilekorkarlar. Bir iirden, bir hikayeden, bir karikatrden korkarlar; trkden, masallardankorkarlar. ranl masal yazar Behrengi neden ldrld? Neden bir yn ozan cezaevlerini


16/58

doldurmaktadr? Nzm Hikmete neden komplo dzenlendi? Pir Sultan Abdalntrklerinden neden korkuyorlar? Devrimi silahl devrim haline gelene kadar besleyen eitlietkenlerden biri de devrimci mzik, sanat ve edebiyattr. Lu Sun, bu konuda soldnceler tamaktadr.Bu yaz, zellikle devrimci edebiyat ve sanat kmseyen, devrime sadece namlularnucundan bakmaya heveslileri sevindirir, onlarn dncelerine destek olur. Ama devrimci

edebiyatn ve sanatn devrime kataca katklara inananlar da dndrr. Lu Sunun buyazsndaki, grlere katlm olsaydm, bu dergiyi kartmann gerei kalmazd. Bu yaz,Marksizme gei dnemine tekabl eder; bu nedenlerle sol grlerin ve idealizminetkilerini tamaktadr.Gney Dergisi imzasyla yaynlanan Otobs yazsnda, Bu film iin bilimsel kurgu(Sciens-Fiction) filimdir diyebiliriz denilmektedir. Bu tanmlama yanltr. Bilimkurgu biliminverileriyle hayal gcnn bileimi sonucu meydana getirilen filmlere denir. Yaz film iinak, anlalr, snfsal yaklam olan bir eletiri getirmemektedir. Kar durularnngerekeleri de ak deildir.Filmi grdm. Baz yanl yaklamlar ve deerlendirmeleri iermekle birlikte, genel olarakbir ynetmenin ilk filmi oluu, yapm zorluklar, deiik ve sinemasal deerleri vb.nedenleriyle iyi buldum. Gneydeki arkadalar Otobse kmseyerek baktran aslndakk burjuva duygulardr. En azndan Otobs yazs, sorumluluk tayan bir imza ile

sunulurdu, derginin gr olarak, derginin imzas altnda sunulmazd.Ye! Ye! Elvis yazs, z itibariyle yanl bir yazdr. Bu yazya gre, emperyalizm her eyemuktedirdir. Toplumsal patlamalar nleyici bir takm nlemleri, uzmanlar kanalyladzenlemekte, toplumsal tepkileri istedii biimde, istedii yne kanalize etmektedir. Snfmcadelesi ve toplumsal patlamalar insan iradesinden bamsz geliir. Oysa yazya gre: Siyasal ve ekonomik basklar altnda bunalan Amerikan genliinin dzene kar duyduudirenme eilimi (bu direni kendiliinden ve yar bilinli de olsa) birok kimseyi tedirginetmektedir. O halde hem bu direnmeyi dzene zararl olmayacak biimde saptrmak, hem debu durumdan para kazanmak iin yararlanmak gerekir. Kapitalizmin stn yeteneklidanmanlar olay byle saptarlar.Bu bak bana Erol Toyun mparatorunu anmsatt.Egemen gler her zaman, kitlelerin tepkisini u ya da bu yolla bastrmak ve aslhedeflerinden saptrmak iin aba gsterirler. Fakat emperyalizmin gcn kmsemeksol oportnizme gtrecei gibi, gcn abartmak, onun her eye kadir olduu hayaliniyaymak da bizi sa oportnizme, sa teslimiyetilie gtrr. Bu yazda, emperyalizminmutlak denetiminin varlna deinilmek isteniyor ki bu yanltr. 12 Mart SkynetimMahkemelerinde bu yanla birok arkadamz dmtr. nsan iradesinden, snflarniradesinden kesinlikle bamsz varlklarn srdren nesnel koullarn rol ikinci planaatlmtr. Bu idealizmdir.Melike Demira ile Bir Syleide Melike, yle der: Sanatm halk iin yapyorum, yasalarbenimle. Korkacak ve ekinecek bir eyim yok.Emperyalist, kapitalist lkelerde, revizyonist lkelerde, bizim gibi yar smrge lkelerdeyasalar, genelikle egemenlerin karlar dorultusunda iler. Yasalar, zellikle de toplumsalve siyasal konularda, sanatsal konularda halkn mcadelesini engelleyici ierikleresahiptirler. Halktan yana deildirler. Sanyorum ki, Melike burada, baka bir eyi anlatmak

istemitir. Konumay yapan arkadan, konuyu amas, yanl anlam veren bir ifadeyeaklk getirmesi gerekirdi.Bence, gze batan nemli yanllardan biri de, derginin arka kapandaki ilanlardr. Biz ilanalabiliriz, bunun ilkelerini aklarz. Fakat zellikle, ilk ay ilan alnmamas konusundaarkadalar uyardm. lan siyasetimizi aklamalydk, ilkelerimize uygun den ilanlara yervermeliydik.Kapak ilerinin boluu ilgimi ekti. Bir tek bo sayfa bile brakmamalyz. Sylenecek szolanlar dergi kartrlar.Oluma Hikayelerde resimlere ok yer verilmitir.


17/58

Ayrca baz yazlarda geen faist diktatrlk yarsmrge, yarfeodal tesbitleri, o yazyyazanlarn grleridir. Ben bu tesbitlere katlmyorum. Bu konulardaki grlerimi dahaileriki saylarda aklamaya alacam.Gney Dergisine ynelik eletirileri ieren bu yaz, Gneyin 8 ve 9. saylarnda yaynland.

FLSTN TFE YENLMEZFLSTN HALKI YENLMEZ

Yiit, fedakr ve kararl Filistin Halkna!..1936 ylndan bu yana emperyalizme, siyonizme ve gerici Arap ynetimlerinin eitli hile,tertip ve komplolarna kar srdrdnz erefli Ulusal Kurtulu ve igal altndakianavatan topraklarna dn mcadelenizin er ge zafere ulaacana inancmz tamdr.Yiit Filitsin halk, FK nderliinde, kendi ulusal topraklar zerinde rk, din ve ina ayrmyapmayan, Hristiyanlarn, Yahudilerin ve Mslmanlarn, adalet, eitlik ve kardelik temelizerinde birlikte yaayaca, bakenti Kds olan Bamsz Demokratik Filistin Devletinimutlaka kuracak, bu kutsal amalarn engellemek, arptmak, zaafa uratmak isteyen hertrl giriimi, nereden gelirse gelsin yenilgiye uratacaktr.

Filistin devriminin, emperyalizmin siyonizmin ve gerici Arap ynetimlerinin ortak bir ifadesiolan Carter-Begin-Sedat planlarn boa kartacandan da hi kukumuz yoktur.Filistin davas, sadece ezilen karde Filistin halknn davas deildir; btn dnyann ezilenhalklarnn vazgeilmez davas, dnya proleter-sosyalist devriminin ayrlmaz bir parasdr.Arap halklarnn, cesaret, kararllk ve inancnn ifadesi olan Filistin Devriminin kararldestekisi ve savunucusuyuz. Daima Filistin halkyla omuz omuza olacaz.Dklen kanlar, ekilen aclar boa deildir. Zafer Filistin halknn ve ezilen Dnya halklarnnolacaktr.Filistin tfei yenilmez!..Filistin halk yenilmez!..Selam size Filistin Devriminin ylmaz savalar, selam size, bin selam!..Filistin halknn mcadelesini desteklemek amacyla 9 Ocak 1978de verilen bu demeGneyin 2. saysnda yaynland.

YAASIN KOMN, YAASIN DEVRM

Arkadalarm,Yeni bir yla giriyoruz. Bugne dek burjuvazi bize, yeni bir yla elenerek, kumar oynayarak,iki ierek yani, gerek sorunlarmzdan olabildiince uzak, tm sorunlarmzdan kaarakgirmeyi retti ve tledi. Radyosu, TVsi, basn ile bizleri hep bu ynde koullandrd.Gemii unutmak, elikilerimizin stn rtmek, hibir ey zerinde ciddiyetlednmeden, hesaplamadan yeni yln yolunu tutmak.Biz, bir yln bitmek, yeni bir yln balamak zere olduu bu gece, yle yapmayacaz;

burjuvazinin tuzana dmeyeceiz.Biz, bilincimizi kendi snf karlarna hizmet dorultusunda biimlemeye alan burjuvaziye,siyasi iktidar orta toprak aalna ve yardaklarna hesap sorarak, her trl yozetkilerden silkinerek yanllarmz, zaaflarmz, eksiklerimizi ciddiyetle ele alarak, yeni ylahesaplama temelinde adm atarak girmek istiyoruz. Bayramlarda, doum gnlerinde, evlilikyldnmlerinde de byle yapmalyz. nk biz, ancak hatalarmz doru saptayabilirsek,hatalarmzdan kurtulma dorultusunda cesaretli davranabilirsek, hedefimizi bir proleterdevrimcisine yarar biimde tayin edebilirsek halkmza yararl olabileceimize inanyoruz.Gemile hesaplamadan yeni yln yolunu tutamayz.


18/58

Sevgili arkadalarm, neden buradayz, hi dndnz m?Gerek siyasi, gerekse toplumsal sulardan olsun, burada bulunmamzn temel ve tayin edicinedeni, smrye, insann insana kulluuna dayanan, varln emeki kitleler ve geni halkynlar zerinde bask kurarak koruyabilen khnemi, yar smrge, geri kapitalist dzeninbizzat kendisidir. Bu dzende su ilememizin toplumsal, ekonomik, siyasal, psikolojik btnkoullar vardr. Bizi yarglayanlarn, hibir zaman gerek sulular, yani suun esas

kaynaklarn yarglamay dnmediklerini biliyoruz; dnemezlerdi de. nk onlarbirka istisnann dnda genellikle dzeni korumakla dolaysyla kendi varlklarnkorumakla grevlidirler. Onlar, tavuk alan aalayarak hrsz diye sularken, bir kalemoyunu ile milyonlar yutan beyefendi diye selamlarlar. Onlar, balk paras veremedii iinkz karan adam namus dman diye damgalarken, lks randevu evlerinde paraylanamus satanlar saygdeer olarak nitelerler. Onlar, bir fke annda istemeden adamldrm insanlar katil diye lanetlerken, cinayet ebekelerini ynetenlerin, kitlekatliamlar dzenleyenlerin nnde esas durua geerler. Ama bizler, en ar cezalarnaltnda, en doal insani haklarmzdan yoksun olan bizler, bizi biimleyen, sua iten, suluolmaya zorunlu klan dzeni, emeki kitlelerle birlikte yarglayacaz ve mutlaka layk olduucezaya, idama mahkm edeceiz.Bu yetkiyi kim verecek bize?Bu yetkiyi, halk, kendi bilincinin ve kollarnn gcyle, rgtl ve disiplinli mcadelesiyle,

proletaryann ve onun devrimci partisinin nderliinde kazanacaktr. Bizler de, halkn birerparas olarak, bu yetkinin kazanlmas ve icrasnda inanla yer alacaz. Bu, be gnlk, ongnlk bir mcadele sorunu deil, hayatn btn ceplelerinde verilmesi gereken uzun birmcadele sorunu, yani kesintisiz devrim sorunudur. Cezaevleri de bu cepheden biridir vebizler de bu cehpelerde sava ihmal etmemek zorunda olan erleriz.Sorunun esas udur:Ya devrim yolunu seeceiz ya da, bu dzenin basklarna, hakszlklarna boyun eerek, uya da bu biimde teslim olarak yaamay seeceiz. Bu eit bir sei, yok olmann birbiimidir.Devrim yolunu seenler ise zor, fakat erefli yolu seenlerdir. Devrim yolunu seenler,hayatn her alannda ve yaamn her annda devrim dman olan snf glerine ve onlarnideolojik, kltrel, siyasal ve toplumsal etkilerine, alkanlklarna kar, gnn koullarncabelirlenecek olan mcadele aralarn kullanarak savamak zorundadrlar. Savamadmzbir an, sava yavatan aldmz bir an, bizi ezenlere teslim oluruz, onlarn ilerinikolaylatrm, onlara yardm etmi oluruz. Mcadelede tarafszlk olmaz. Biz tarafz vedevrimin emrettii sorumluluk ve grevleri harfiyyen yerine getirmekle ykmlyz. indebulunduumuz koullarn esnemeye, gevemeye tahamml yoktur.Arkadalar,Devrim bir lm kalm savadr. u szlerimi anmsaynz!.. Biz, yaayann varlk nedeni,gelienin gelime nedeni, yok olmann ve lmn kanlmaz nedeni olmalyz. Bu temel ilke,bize, gnlk yaaymz srecinde, her olaya, duruma ve ilikiye, bilinli olarak bakmay,semeyi, mdahaleyi, uymay ya da uymamay emereder.Burada, insan unsurunu ve insan iradesini toplumun objektif koullarndan kopuk ele aldmsanlmasn. Biz, neyin varlk ve gelime nedeni, neyin yokolmasnn ve lmesinin kanlmaznedeni olacaz?

Aktr ki, bu sorunun cevab, devrimin dostlarn ve dmanlarn saptayarak verilebilirgelien snf glerini kavrayarak verilebilir.Yeni yla girerken dostlarmz ve dmanlarmz yeniden anmsayalm.Biz, feodal kalntlar ve bir smrgeyi barnda tayan, emperyalizme baml kapitalistretim ilikilerinin egemen olduu, yar smrge bir lkenin ocuklaryz. lkemiz ok uluslubir lkedir. nmzdeki devrim, yar sosyalist karakterli, anti emperyalist halk devrimidir.iler, kyller, ehir kk burjuvazisi, orta burjuvazinin emperyalizme kar duracakkesimleri, ezilen Krt ulusu ve dier aznlk milliyet ve halklar, bamszlktan yana olanherkes devrimin gleridir. i snf, ideolojik, politik ve rgtsel alanlarda devrimin nder


19/58

gcdr. i-kyl ittifak devrimin temel gcdr. Demokratik devrimi, sosyalist devrimeulatracak olan da bu ittifaktr.Grevimiz, emperyalizmi, sosyal emperyalizmi ve onlarn faist, revizyonist, gericiibirlikilerini yenilgiye uratmak, feodalizmden kaynaklanan her trl gericilie ve halkngelien mcadelesini arptan reformizme, zellikle de Dnya Teorisini savunan saoportnist reformist izgiye hayat hakk tanmamak, sol oportnist siyasetleri mahkm

etmek ve snfsz toplumun koullarn yaratacak sosyalist devrimin yolunu aacak olandemokratik halk diktatrln kurmaktr.lkemizde devrimin dmanlar bunlardr. Dmanlarmz belirledikten sonra, bunlararasnda kimleri birinci plana alacamz da doru saptamak zorundayz.ABD emperyalizmi ve Rus sosyal emperyalizmi, bu iki sper devlet, gerek bizim, gereksebtn dnya halklarnn ba dmanlardr. Ba dmanlarla bilinli ilikiler iinde olan,varlklarn onlarn varlna balayan faistler ve sosyal faistler de ba dmanlarmzlabirlikte ele alnmaldrlar. Ve esas olarak, hedefimiz bu iki sper devlet olmakla birlikte, dieremperyalistler ve gerici gler mcadelenin dnda tutulamazlar.ki ba dmandan, lkemiz iin asl darbe, ABD emperyalizmine ve onlarn karlarnsaldrgan bir ballkla savunan faistlere vurulmaldr.Faizme ve ABD emperyalizmine kar mcadele ancak ve ancak, Rus sosyalemperyalizmine ve revizyonizme kar tutarl bir mcadele temelinde baar kazanabilir. Bu

anlamda, revizyonizme ve sosyal emperyalizme kar mcadele, temel olmak zorundadr.Bu ne demektir?Bu demektir ki, devrimin dmanlarna kar mcadelede: Bireyler, gruplar, partiler, kendiilerindeki snf mcadelesini temel alarak, revizyonist, reformist, oportnist etkilerden, hertrl burjuva alkanlk ve eilimlerden, feodal davran biimlerinden, ovenizminetkilerinden, liberalizmin etkilerinden kurtulmak iin, bilimsel sosyalizmin nclndesavamaldrlar.Kirli bir sabun, el ykanrken temizlenir arkadalar. Bizler de olumsuzluklarmzdan, ancak igrerek, yani devrimci mcadele iinde yer alarak temizlenebiliriz. Kirli bir sabunu suyunaltna tutun, temizlenmediini greceksiniz. Pisliklerle kaynam sabun, ancak elimiziykarken temizlenir. Balangta elimiz de pislenir, fakat sonunda hem sabun hem de elimiztemizlenir. Bizler de, sadece teorik alma yaparak, okuyarak arnamayz. Byle bir tutumTrokist kadro eitim anlaydr. Su ile el ykama hareketi birleecektir. Yani teori ile pratikbirletirilmelidir. Teorinin kavranp kavranmad pratikte belli olur. Teorinin kitleleri eitipeitmedii de kitle hareketlerinin niteliinden belli olur.Bu konuda, eletiri-zeletiri temel silahmzdr. Ancak zeletiri temelinde, zeletirimizeuygun davranlarmz temelinde eletiriye hakkmz vardr.Silkinelim zerimizdeki pislikleri atalm yarna gelierek, arnarak hazrlanalm. Gnlkgrevlerimizi kmsemeyelim en kk gnlk grev bile, devrimin hazrlnda roloynar. rnein, bulak ykamakla, yorganmz yzlemekle, bir arkadamza kk biryardm yapmakla devrim arasnda canl balar vardr. Teorik szler etmek, dzgnkonumak, siyasi grler konusunda belli bir oranda bilgi sahibi olmak yeterli deildir.Nbetimizi de iyi tutmalyz. Hcremizi temiz tutmalyz, kitaplarmz korumalyz, yerleretkrmemeliyiz, ay bardaklarn gelii gzel ortala brakmamalyz, arkadalarla iyigeinmeliyiz, TVye kar uyank olmalyz. Hem arlinin Srtklerine hayran olmak, hem

de emperyalizme karyz abi demek birbirleriyle eliir Hem Ajda Pekkana, Emel Saynaaznn suyunu aktacaksn, sonra kalkp biz burjuva ideolojisine karyz abi diyeceksin.Kim insanr size? Bu szler benim bir kulamdan girer, br kulamdan kar kendimizialdatmayalm.nemli noktalardan biri de, arkadalarmzla, eski arkadalarmzla ilikilerimizidevrimciletirmeliyiz. Mektup yazabileceimiz her yere mektup yazmal ve onlar bilindzeylerine gre eitmeye, uyarmaya almalyz. Kendi deneylerimizi onlara ulatrmalyz.Mahkmlar iinde rnek insanlar olmalyz. elimelerimizi devrimcilere yarar biimdezmeliyiz.


20/58

Arkadalar,yice aratrrsanz greceksiniz ki, kiisel srtmelerin znde yatan ey, bireysel yerkapma hrsdr. Darda ve ierde, her trl grupu eilimlere kar, birlii ve partiyisavunmalyz. Partiyle bizim ilikimiz ne olabilir demeyin; u gn, devrim iin mcadele,parti iin mcadele demektir.Arkadalar,

Gruplar da kendi ilerinde snf mcadelesini temel almal, proleter devrimci harekete tersdt andan itibaren grup duvarlarn paralamaldrlar. Grup karlarn devriminkarlarndan stn tutmak, devrimci bir tavr olamaz. Gruplarn harc olan kariyerizm,imtiyaz hastal, oven duygular yenilgiye uratlmal, birliin, kaynamann, partininyolunu aacak ideolojik, teorik ve pratik almalara nem verilmelidir. Gruplar, grupueilimlere kar savarken, her eyden nce, kendi ilerindeki grupu eilimlere kar dasavamaldrlar ki baka gruplar eletiriye haklar olsun. Bireyler de kendi bireyci yanlarneletirmelidirler ki bakalarnn bireyci yanlarn eletirebilsinler.Bir btn olarak devrimci hareket, ancak partinin ina edilmesiyle nderlie kavuabilir. Hertrden oportnizme, revizyonizme, reformizme ve eitli zaaflara kar mcadele temelindeparti ina edilebilir. na srecinde, gemiin mcadelesi ve olumlu mirasna sahipklmaldr. Parti de, kendi i mcadelesini tutarl verdii lde arnabilir ve kitlelerle balarkurabilir, kitlelere nderlik edebilir.

mcadele, grlecei gibi temeldir ve zincirleme birbirine baldr. elimeler yasas, ielimelerin tayin edici olduunu retir. Kendi iinde siyasi ve ideolojik yaknl olanunsurlar, gruplar, pratik eylem temelinde, birbirlerini snayarak, mcadele iinde birleecekve partiyi yaratacaklardr. Bizim amacmz da budur: Partinin yaratlmasna almak,katkda bulunmak, kolaylatrmak ve onun alkan bir unsuru olmak.Arkadalar,Devrim isteyenler partiyi istemelidirler, bu uurda abalarn birletirmelidirler. Bunun iinde, u gnn koullarnda, atacmz her adm bu dorultuda deerlendirmeliyiz.Arkadalar,Bu genel dorular nda kendimize dnelim. Bugn, kendi aramzda temel alacamzhedefler nelerdir? Lmpen eilim, alkanlk, deer yarglar, tutum ve davran biimleri,almamz ve gelimemiz nndeki en byk engellerden biridir. Bu engeli kkl birbiimde aamadan devrimci saflarda, devrimci adna layk admlar atamayz.kincisi, kiisel srtmelerin znde yatan yer kapma duygularnn, birliimize verdiizararlardr. Bu tutum, temizlik sorumlusu, mutfak sorumlusu, sessizlik sorumlusu vb. eitligrevdeki arkadalara, eitli biimlerde tepki gsterileriyle aa kmaktadr. Budavranlar disiplini bozuyor. Olumsuz birikimlerin oalmasna yol ayor.ncs, liberalizmin, az ya da ok btn arkadalarda kendini gstermesidir. Maonunliberalizmle ilgili makalesini yeniden ve yeniden okumalyz.Drdncs, acelecilik, sekter tutum ve tahakkm biiminde kendini gsteren solhastalklardr.Beincisi, baz arkadalarda grdmz kskanlk duygulardr. Bu duygular, burjuvarekabetiliinden kaynaklanan, proleter duygulara ters den duygulardr. Baz arkadalar,baz arkadalarn almalarn ve gelimelerini, mevkilerini hazmedemezken, baz mevkisahibi arkadalar da, gelien arkadalara gizli tepkiler gstermektedirler. Onlara tepeden

bakyorlar. Tepeden bakan bir insan devrimci olamaz, bunu kafanza iyice sokun. Bazarkadalar da, eitim almalarna nceden balam olmay, baz konular biliyor olmalarnstnlk arac biiminde deerlendirmektedirler. Bu yanltr. Yeni balayan bir arkada, eskibir arkada geebilir.Altncs, baz arkadalarda grdmz gnlszlk belirtisidir. Gnlszlk, znde devrimistememektir. Hem devrim istemek, hem de gnlsz davranmak birbirleriyle eliir.Arkadalar,Yeni yla, hatalarmz kavramaya alarak gireceiz. Arkadalarmzn zeletirilerini cankulayla dinleyelim ve eletirilerimizi en yararl olacak biimde sunalm.


21/58

Yeni ylda, spor almalarn, eitim almalarn st dzeylere kartacaz ve birliimizinsiyasi ve ideolojik temellerini derinletireceiz.Sizlere gveniyorum.Yaasn Komn!..Yaasn Devrim!..31 Aralk 1977de Kaseri cezaevinde, Ylba Gecesinde Komn arkadalar nnde yaplan

bu konuma daha sonra Gney Dergisinde yaynland.

1917 EKM DEVRM DNYA PROLETARYASI VEDNYA HALKLARINA LMSZ BR IIK VESONSUZ BR ETM KAYNAIDIR

1917 Byk Ekim Devrimi, Leninin nderliindeki Bolevik Partisince ynlendirilenRusyann iileri, yoksul kylleri ve ezilen ulus ve halklarnn, sadece Rus burjuvazisi veburjuvalam toprak beyliine kar kazandklar bir zaferin deil; sadece ii snf hareketi

iindeki kk burjuva partilerine kar ve zellikle parti iinde yuvalanm menevik veoportnist akmlara, anti leninistlere kar zaferin deil, ayn zamanda, emperyalizmindnya egemenliine kar kazandklar zaferin simgesidir. Marx ve Engelsin retileri vediyalektik materyalist felsefenin yol gsterdii ekonomik, siyasi ve askeri mcadelenin birrn olan Ekim Devrimi, yeni bir dnemi, emperyalizmin lkelerinde proleter devrimleri;smrge ve yar smrge lkelerde de ulusal kurtulu ve demokratik halk devrimleridnemini balatmtr.Bu nedenle, btn dnyann uyank ve snf bilincine sahip iileri, yoksul kylleri, emekikitleleri, ilerici aydnlar ve demokratlar ve ezilen ulus ve halklar, uluslararas kapitalizminyenilmezlii efsanesini ilk kez Rusyada yerle bir eden ve insanln nnde yeni ufuklar aanEkim Devrimine ve onun getirdii devrimci kazanmlara ve derslere, cokun ve iten birballkla sahip ktlar. Artk smrge ve yar smrgelerde, emperyalizme, feodalizme veher cinsten yerli gericilie kar verilen btn ulusal kurtulu ve demokratik halk devrimleri,

dnya proleter sosyalist devriminin birer paras olmutur. Ekim Devrimiyle birlikte, insanlktarihinde ezilen ve smrlenler yararna kkl deiimlere gebe yeni bir a balamtr.Eski kapitalist dnya, en zayf olduu noktada lmcl bir yara almtr ve sosyalistproletarya burjuvazinin siyasi iktidarn her trden kardevrimci mdahaleye karn zoryoluyla ele geirmitir. ktidarn bir snftan tekine geii kelimenin salt biimsel anlamylaolduu kadar, politik ve pratik anlamyla da bir devrimin birinci, balca ve en esasbelirtisidir.(1)Stalin, Ekim Devrimini daha nceki devrimlerden ayrdeden zellikleri anlatrken yle der:Eskiden devrimler genellikle devlet ynetimine bir smrcler kmesinin getirilmesiylesonulanrd. Klelerin kurtulu hareketleri srasnda da byle oldu. ngilterede, Fransada,Almanyada bilinen byk devrimler dneminde byle oldu. Ama proletaryann, tarihi,kapitalizme kar yrtmek amacn tayan, ilk kez zafere erien, kahraman, ama bunakarn sonusuz kalan ilk giriimi olan Paris Komnnden sz etmiyorum.

Ekim Devrimi, bu devrimlerden ilkesinde ayrlmaktadr. O, kendine ama olarak, bir smrbiiminin yerine bir baka smr biimini, bir smrcler grubunun yerine bakasmrcler grubunu getirmeyi deil, insann insan tarafndan her trl smrlmesiniortadan kaldrmay, kim olursa olsun btn smrc gruplar ortadan kaldrmay, bu gnedek varolan btn ezilen snflar arasnda en devrimci snfn iktidarn kurmay, yeni birtoplum, snfsz sosyalist toplumu rgtlemeyi almaktadr.te bu yzden Ekim Devriminin zaferi insanlk tarihinde kkl bir dnemeci; dnyakapitalizminin tarihsel kaderinde kkl bir dnemeci; dnya proletaryasnn kurtuluhareketinde kkl bir dnemeci; btn dnyann smrlen ynlarnn mcadele


22/58

yntemlerinde ve rgtlenme biimlerinde, yaama tarz ve geleneklerinde, kltr veideolojilerinde kkl bir dnemeci kaydetmektedir.(2)Ekim Devrimi, byk toprak sahiplerinin ve kapitalistlerin mlklerine el koyarak burjuvamlkiyetine kkl bir darbe indirdi ve bunun yerine sosyalist mlkiyetin temellerini att.Bylece, sosyalizmin inas iin gerekli ekonomik ve siyasal koullar salad. Ekonomiktemelin yeniden biimlenmesi styap kurumlarn da deiiklie uratt. O gne dek

egemenliini srdrm bulunan feodal ve burjuva ideoloji ve kltr anlaylar, devrimcimcadele sreci iinde yaratlm devrimci birikimler temelinde paraland. Kitlelerinideolojik ve kltrel geliimi, sosyalizmin maddi temelinin kurulmasyla el ele yryordu.Eski, gerici burjuva ideoloji ve kltr, burjuva toplumunun deerli kltrel kazanlar yokedilmeksizin, radikal bir biimde paraland. Proletaryaya yararl olduunca, eski kltrdeilerici olan ne varsa deerlendirildi. Sosyalist topluma uyan daha yksek bir kltr dodu.Emein yaratc nitelii, proleter kltrn yaratc gelimesinde yansd. Proleter kltr, iisnfnn maddi, pratik ve manevi almasyla sk bir ba iindeydi.(3)Byk Ekim Devrimi dnyadaki ilk proleter devrimdir ve daha nce gerekletirilmi bulunanburjuva devrimlerinden balca u noktalarda farkllk gsterir:1. Burjuva devrim, feodal toplumun barnda bym ve olgunlam kapitalist dzenbiimleri, devrim aka patlak vermeden nce, az ok hazr olduu zaman balar; proleterdevrim ise, sosyalist dzenin hazr biimleri, ya hi yokken ya da hemen hemen yokken

balar.2. Burjuva devrimin ana grevi iktidar almak ve onu var olan burjuva ekonomisiylebirletirmekten ibarettir; proleter devrimin ana grevi ise, iktidar aldktan sonra, yeni birsosyalist ekonomi kurmaktan ibarettir.3. Burjuva devrim, iktidarn ele geirilmesiyle sona erer, proleter devrim ise iktidarn elegeirilmesi, bu iktidar eski ekonomiyi yeni bir kalba sokmak ve yenisini rgtlendirmek iinbir kaldra olarak kullanacana gre, ancak bir balangtr.4. Burjuva devrim, elinde iktidar tutan bir smrc grubun yerine bir baka smrcgrubu koymakla yetinir; bu bakmdan eski devlet makinasn paralamaya gereksinmeduymaz; proeleter devrim ise, iktidardan, kim olursa olsun, btn smrc snflaruzaklatrr ve iktidara, emekilerin ve smrlenlerin nderi olan proleter snf getirir;bundan dolay, eski devlet makinasn paralamaktan ve onun yerine yenisini koymaktanvazgeemez.5. Burjuva devrim, emekilerin ve smrlenlerin milyonluk kitlelerini bir dereceye kadaruzun bir dnem iin burjuvazinin evresinde birletiremez; ve bu, onlar zellikle emekilerve smrlenler olduu iin bu byledir; proleter devrim ise, proletarya iktidarnglendirmek ve yeni bir sosyalist ekonomi kurmak olan temel grevini yerine getirmekistiyorsa, zellikle emekiler ve smrlenler olduklar iin, onlar srekli bir ittifak ileproletaryaya balayabilir ve balamaldr.(4)Ekim Devrimi, Leninin nderliinde Bolevik Partisinin, Marksizmin evrensel tezleriniRusyann somut devrimci durumuna doru biimde uygulamasnn sonucu dodu. Butezlerin en nemlilerinden ve devrimin tayin edici zelliklerinden biri, emperyalizme,toplumsal hayatn her alannda her trden gericilie kar mcadele, amzn en devrimcisnf olan proletaryann, ideolojik, politik ve rgtsel nderliinin hayata geirilmesi veproletarya ile yoksul kylln ittifak temelinde emeki btn snf ve tabakalarn bir

cephe iinde toplanmasdr. Proletaryann ideolojik, politik, ve rgtsel nderlii,Marksist-Leninist teoriyle silahlanm partisinde ifadesini bulur. Bata Lenin olmak zere,Rusyann gerek Marksistleri; proletaryann devrimdeki hegemonyas ve proletaryanndevrimci partisi iin youn bir mcadele yrttler. lkemizde bu evrensel gereireddeden, proletaryann sadece ideolojik nclnn szn eden ve modern revizyonisttezlere sahip karak nc sava grn savunan kk burjuva siyasal akmlarnvarl, proletarya devrimi ve proletarya diktatrl iin mcadele eden Marksist-Leninistlernnde, modern revizyonizme, yeni oportnizme ve her trden dar grlle, grupulua,amatrle ve sa hastalklara kar mcadelenin yannda, ciddi bir sorun olarakdurmaktadr. zellikle toplumsal dayanaklarn renci genlik kesimlerinde ve kk


23/58

burjuva evrelerde bulan bu siyasi ve toplumsal anlayn Marksizm-Leninizmle,Marksizm-Leninizmden kabaca etkilenmesinin ve esinlenmesinin ve baz tezlerine yzeyselsarlmasnn dnda hibir ilgisi yoktur. Proletaryann devrimci mcadele ve devrimdehegemonyas karsndaki tutum, Marksist-Leninistlerle her trden oportnistler ve kkburjuva devrimcileri arasndaki ayrmn en nemli ltlerinden biridir. rnein TKP de, TKPde proletaryann hegemonyas szn ederler. Onlar bunu revizyonist ve oportnist

yzlerini gizleyebilmek iin bir maske olarak kullanrlar.Proletaryann devrimdeki nder rolnn gerek boyutunu gremeyen kk burjuva solizgiler, teoride ne sylerlerse sylesinler; pratikte bir avu aydnn ncln hayatageirmeye alanlar, bireysel terr tek ve kendi bana yeterli temel bir biim olaraksavunanlar, arlk Rusyasndaki Narodnikler, proletaryay, devrimde nc bir snf olarakgrmyorlar, esas devrimci gcn aydnlarn nclndeki kyller olduunu sylyorlard.Bugn lkemizde de kyll temel g alarak proletaryann nder roln bir avu aydnayklemeye alanlar, znde, lkemizdeki toplumsal, ekonomik ve siyasi gelimeleri veamzn niteliini doru kavrayamamaktadrlar. Narodniklerin insanlk tarihinin btnneilikin grleri yanl ve zararlyd. Toplumun iktisadi ve siyasi geliiminin kanunlarn nebiliyor, ne de anlyorlard. Bu konularda bir hayli geriydiler. Onlara gre tarih, snflar ve snfmcadeleleri tarafndan deil, fakat kitlelerin, srnn, halkn, snflarn kr krneizledii olaanst bireyler kahramanlar tarafndan yaratlmt.(5)

Bu idealist anlayn benzer biimleri ve dourduu aclara, devrimci birikimlerin arurediliine, 1971lerde en ak biimiyle THKO ve THKP-C hareketleriyle tanz ve 1971indeneylerinden doru dersler kartamayan ve yenilgiyi taktik nedenlere balayanlarnsrdrdkleri sol eylemlerde hl tank olmaktayz. Yine byk bir tarihi benzerlik, arlkRusyasnda olduu gibi, bu anlayn doruya en yakn ve inandrc eletirileri, buhareketlerin bizzat iinden gelen ve mcadele srecinde Marksizmi inceleyen ve kavramayaalan arkadalar tarafndan yapld. (Tabii ki maceraclk kendisinin tam kart olandneklii de krklemitir)Narodnikere kar kesin ideolojik darbeyi Lenin vurdu; fakat ilk Marksist muhalefeti, eski birNarodnik olan Plehanov ve onun Emein Kurtuluu grubu yrtt. Plehanov, arlkhkmetinin basklar sonucu Rusyadan kap Cenevreye snmt. Darda Marksizmiinceledikten sonra, Narodnizmden kopmu ve Marksizmin nde gelen bir propagandacsolmutur.Ekim Devrimi srecinde aka burjuvazinin saflarnda yer alan, Lenin tarafndan dnekolarak nitelenen Plehanov, 1883lerde Marksizmin retilerini savunarak, bu retilerinRusyada tam olarak uygulanabileceini ve kyllerin sayca stnlne ve proletaryannnisbi zayflna ramen, devrimcilerin balca umutlarn proletarya ve onun gelimesinebalamalar gerektiini gsteriyordu.Niin zellikle proletarya?nk proletarya, hl sayca az olmasna ramen, ekonominin en ileri biimine, bykapta retime bal bir emeki snft ve dolaysyla nnde byk bir gelecek duruyordu.nk bir snf olarak proletarya her geen gn byyordu, siyasal bakmdan geliiyordu,byk apta retimde hakim olan alma artlarndan dolay kolayca rgtlenebiliyordu veproleter durumundan dolay en devrimci snft, nk devrimde zincirlerinden bakakaybedecek bir eyi yoktu.(6)

Btn dnya devrimleri, ancak ii snfnn emein nihai kurtuluu mcadelesine nderlikedebileceini, siyasi ve toplumsal devrimi zafere ulatrabileceini, bu zaferde nderliidevrimci partisi araclyla gerekletirebileceini bize retir. Yalnz dikkat edilmesigereken nemli bir nokta udur: Tek bana ncyle hasm yenmek mmkn deildir.Btn snf, byk ynlar, ncy dorudan doruya destekleme durumuna gelmedike yada ncye kar hayrhah bir tarafszlk tutumunu benimseyerek kar taraf desteklemeleriolasl kesin olarak ortadan kalkmadka, ncy kesin savaa srmek sadece ahmaklkolmakla kalmaz, bir cinayet olur. Oysa btn snfn, sermayenin ezdii geni emekiynlarn, gerekten byle bir tutumu benimseyebilmeleri iin sadece propaganda, sadeceajitasyon yetmez. Bunun iin bu ynlarn kendi z siyasi deneyimleri gereklidir.(7)


24/58

Bu Leninist ilkenin nda Bolevik Partisi, btn mcadele boyunca yapt gibi, ubatBurjuva Demokratik Devrimi ile Ekim Devrimi arasndaki srete ii snfnn ve milyonlarcakylnn desteini kazanmak, askerlerin desteini kazanmak ve birer burjuva partisi halinegelmi olan ve kapitalist sistemi koruyan Sosyalist-Devrimcilerin, Meneviklerin veAnaristlerin kitleler zerindeki siyasal etkilerini krmak iin scak savan srdcephelerde ve cephe gerilerinde ok youn siyasi kitle almalar yrt ve eitli mcadele

biimleriyle kitlelere nderlik ederek, onlar Boleviklerin siyasetlerinin doruluunainandrd.Bir partiye nderlik niteliini veren ey nedir? nder olabilmek neyi gerektirir?Kapitalizme kar zafer kazanmak, nc (komnist) parti, devrimci snf (proletarya) vekitleler, yani emekilerin ve smrlenlerin tmnn arasnda doru ilikilerin bulunmasngerektirir. Sadece Komnist Parti, eer devrimci snfn gerekten ncs ise, eer bu snfnsekin temsilcilerinin tmn iine alyorsa, eer sebatl devrimci mcadelenin tecrbesi ileeitilmi ve eliklemi, tamamiyle bilinli ve sadk komnistlerden meydana geliyorsa veeer kendisini snfn btn hayatyla ve bu yolda smrlen kitlenin tmyle ayrlmaz birekilde balamay ve bu snfn ve kitlenin gvenini tamamen kazanmay baarmsa, ancakbyle bir parti kapitalizmin btn glerine kar giriilecek nihai, amansz ve tayin edicimcadelede proletaryaya nderlik etme yeteneine sahiptir.(8)Ekim Devrimine nderlik eden Bolevikler, ii snf hareketi iinde, devrime zararl

olabilecek btn anlay ve siyasetlere kar amansz bir mcadele yrttler. Her eydennce ve zellikle 1914te belirgin bir biimde sosyal ovenizm biimine brnen ve kesinolarak proletaryaya kar burjuvazinin saflarna geen oportnizme kar savaarak.(9)elikleen Bolevizm, oportnizmi, ii snf hareketi iinde ve uluslararas planda badman olarak gryordu. te yanda Marksizmi yadsyarak herhangi bir siyasal eylemegirimeden nce, snf glerini ve bu gler arasndaki ilikiyi kesin bir nesnellikle hesabakatmann gereini anlamamakta direnen bireysel terrizmi, suikastlar doru bir eylemolarak tanmay kendi devrimci ruhunun, ya da solculuunun zel bir belirtisi(10) sayankk burjuva devrimcilerine kar amansz bir mcadele srdrlyordu.Marksizm-Leninizm, kendi ztlarna ve sapmalarna kar mcadele iinde geliir ve kitlelerikucaklayarak onlar devrim hedefleri dorultusunda eitir ve nnde durulmaz bir sel halinegetirir. Tarih, Demokratik Halk Devrimi sreci iinde bulunan ve btn Marksist-Leninistgruplar ve kiileri bir parti ats altnda toplama greviyle ykml lkemiz proleterdevrimcilerinin nne de, farkl koullarda benzer grevleri koyarken, dnya devrimcihareketinin paha biilmez derslerini de birlikte sunmaktadr.Bugn lkemizde, snf mcadelesi, Marksist-Leninist merkezi bir nderlikten, yani bata iisnf olmak zere, yoksul kyll, ehir kk burjuvazisini kucaklayan ve onlarnmcadelesini rgtleyebilen bir proletarya partisinden yoksundur. Hibir parti ve grup,kitlelere nderlik edecek teorik ve siyasi olgunlua sahip olmad halde, kitlelerinihtiyalarna cevap veremedikleri halde, kendilerini nder ilan etmekte ve bu konudaeletiri dahi kabul etmemektedirler.stelik, rekabeti tutumlar temelinde gruplar aras dmanlk duygularn krkleyen bazgruplar, bu tutumlarnn sonucu olarak halk iindeki elimelerle, dmanlarla halkarasndaki elimeleri de birbirine kartrmaktadrlar. Ve bu yanl anlay kimi zaman silahlatmalar biimine dnmekte, bu da devrim dmanlarnn iine yaramaktadr.

Somut durumlarn zorunlu klmasyla, yer yer ksmi ve mahalli nderlikleri de ierenkendiliinden halk hareketleri, faizme ve burjuva gericiliinin eitli biimlerine kar, silahlya da silahsz trleriyle srmekte ve gelimektedir. Mcadele, bir yanyla plak burjuvaziye(yani kendisi u ya da bu biimde Marksizmle rtnmemi, akca anti komnistburjuvaziye, gerici, reformist, faist burjuvaziye) kar, ekonomik, siyasi, kltrel ve askerialanlarda verilirken; bir yanda da, kendisini deiik oranlarda Marksizmle boyam (vesahtekr tabiatndan dolay daha tehlikeli olan) burjuvaziye kar verilmektedir. (Bu noktadaburjuvazinin deiik kesimlerine kar mcadelenin de deiik biimler tayaca gzdenkarlmamaldr.) Birinci tip mcadelenin odan anti faist mcadele olutururken, ikinci tipmcadelenin odan anti revizyonist mcadele oluturmaktadr. Birinci tip mcadelenin


25/58

odanda, silahl rgtlenmesini artan bir iddetle olgunlatran, AP destekli MHP vardr.kinci tip mcadelenin kardevrimci odanda ise, TKP ve TKP vardr. Birinci tipmcadelenin kardevrimci odann arkasnda ABD emperyalizmi durmaktadr. kinci tipmcadelenin kardevrimci odann arkasnda TKP asndan Sovyet sosyal emperyalizmi,TKP asndan ise hegemonyacln yeni bir heveslisi; bata ABD olmak zereemperyalizmin yeni ibirlikisi in durmaktadr. te lemizde sacln uluslararas

kaynaklar bunlardr. Grnte ne denli sol olursa olsun, uluslararas temellerindeemperyalizm ve hegemonyacln yatt btn hareketler znde sacdrlar, devrimdmandrlar.Sacln bir biimi de, uluslararas proleter sosyalist hareketin tezlerine sahip kan,ideolojik ve teorik alanlarda revizyonizme, oportnizme ve reformizme kar mcadele verenMarksist-Leninist eilimli hareketlerin yaplarnda, anti faist mcadelede hantallk bii

yılmaz güney siyasi yazılar

Documents