YEREL HİZMETLERİN GÖRÜLMESİNDE KAMU-ÖZEL ORTAKLIĞI

VI. YEREL YÖNETİMLERİN MALİ YÖNETİMİ FORUMU Yrd. Doç. Dr. Hilmi Çoban 11-12 Aralık 2013

Kamu Özel Ortaklığı Nedir?

Kamusal hizmetlerinin sunumuna Kamu ve özel ortağın karşılıklı katkı vermesi

Ortakların risk, gelir ve sorumlulukların paylaşılması ile ilgili olarak Uzun dönemli sözleşme konusunda Yatay örgütlenme biçiminde ortaklık

kurmalarıdır.

KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI FARKLI YAKLAŞIMLAR

• Kamu hizmetlerinin sunumunda veya altyapı yatırımlarının yapılmasında uygulanan her kamu-özel girişimini kapsayan geniş bir şemsiyedir.

• Yalnızca belli şartlara sahip olan ortaklıklar kamu özel ortaklığı sayılabilir.

Ortak amaç

Faal ortaklar

Karşılıklı

sorumluluklar

Risk paylaşımı

KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI GEREKLİ ŞARTLAR

NEDEN KAMU ÖZEL ORTAKLIKLARI?

KALİTENİN 1980 SONRA DÖNÜŞÜMÜKalitenin tanımı

Kalite yönetim Parametreleri

Yönetim Araçları

Teknolojik Değişim

Zaman Boyutu

NEDEN KAMU ÖZEL ORTAKLIKLARI?

KAMUNUN BAŞARISIZLIĞI

Bütçe kısıtı

VerimlilikEtkinlik

Kamu Özel Ortaklığı Uygulama Alanlar

• Ulaşım• Haberleşme• Enerji• Su• Arıtma• Geri dönüşüm• Sağlık

AVANTAJLARI

• Etkinlik• Verimlilik• Sinerji• Teknolojinin kullanımı• Dinamizm• Finansman kolaylığı• Yabancı sermaye• Kamusal filler• Yatırımların gecikmesinin

önlenmesi• Ölçek ekonomilerinin

varlığı

DEZAVANTAJLARI

• Gelir riski• Politik risk• Özel ortak riski• Kur riski• Arkeolojik ve çevresel risk• Sözleşme riski• Firmaların ortalama ömürleri

ALTERNATİF HİZMET SUNUM

TEKNİKLERİ

KÜRESELLEŞME

ÖZELLEŞTİRME

YERELLEŞME

Yerel Hizmetlerin Görülmesinde Kamu Özel Ortaklığı

• Yerel Yönetimler toplumun kamusal hizmet tatmininin sağlanmasının potansiyel avantajları çok daha fazladır.

• Yerel yönetimler finansal, kurumsal ve beşeri sermaye açısından ulusal yönetimin sahip olduğu kaynakların çok daha azına sahiptir.

Yerel Hizmetlerin Sunulmasında Neden Dış Aktörler

• 3396 sayılı “Bazı Yatırım Ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun” 1994

• 2011/1807 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı• 5302 sayılı “İl Özel İdaresi Kanunu• 5393 sayılı “Belediye Kanunu• 5216 sayılı “Büyükşehir Belediyesi Kanunu• 5355 sayılı “Mahalli İdare Birlikleri Kanunu

Türkiye’de Yerel Hizmetlerin Sunulmasında Kamu Özel Ortaklığı Dayanağı

1875-Karaköy Tüneli

Yerel Yönetimlerde Hangi Alanlar Kullanılabilir?

• Su ve su arıtma• Metro ve diğer yolcu taşımacılığı• Atık toplama• Geri dönüşüm• Yeraltı ve Yerüstü Otoparkları

Temel Kriterler;Toplumsal fayda sağlanıyor mu? (Huzur Evleri)Özel şirketin kar imkanı var mı? (Kanalizasyon)Ölçek Ekonomisi şartları geçerli mi? (İşin büyüklüğü)

Belediye Özel Ortak

•Genel politikayı belirler Ulaşması gereken performans hedefleri vardır

•İşletmeyi izler ve performansı değerlendirir Kamu hizmetinin yürütülmesinden ve

•Fiyat ve Performans kriterlerini belirler Sürekliliğinden sorumludur ve garantisi altındadır

•Altyapının nihai sahibidir Yatırım programı konusunda kamu idaresine öneride bulunur.

Yerel yönetim her zaman hizmet kontrolünü elinde bulundurmaktadır.

Özel sektör finansman, işletme maliyetleri gibi kendi sorumluluk alanları içindeki tüm riskleri üstlenmek zorundadır.

Kamu Özel Ortaklığı İşleyişi

Eşitsizliğe ÇareKamu Özel Ortaklıkları mıdır?

• Finansman eşitsizliğini ortadan kaldırır• Aynı sözleşme şartları kullanılabilir• Hizmet kalite standartları ortaklaştırılabilir

Evet

• Yerel idarelerin farklı boyutları ölçek ekonomisini zorlaştırır

• Yerel idarelerin gücü sözleşmenin özellikle mali boyutuna doğrudan yansır.Hayır

ÇARE?

• Tek bir kurum gibi hareket edebilen• Aynı sözleşmeye taraf olabilen• Tarafların aynı mali şartlarda sözleşme

imzalayabildiği

ÖLÇEK EKONOMİSİNDEN YARARLANMAK İÇİN BİRLEŞTİRİLMİŞ YEREL YÖNETİMLER

İSTANBUL? AĞRI?

Proje aşamalarının tanımlanması

İnşaatİşletimTransfer

FinansmanÖzkaynakBorçlanmaGarantilerYabancı Sermaye

Fikri mülkiyet hakları

Zaman çizelgesi ve proje kilometre taşları

Ayarlama MekanizmalarıTetikleyicilerOtomatik ayarlayıcılar

Hizmetin devam süresi ve bitimi

Hizmetlerin nitelikleriHizmet seviyesiHizmet Kalitesi

Düzenli bilgi ve denetim maddeleri

Çıkış StratejileriNedenlerTazminatlar

Denkleştirme Ölçütü Sabit denkleştirmeDeğişken denkleştirme

maliyetler, yönetici ücretleri, performans bonusu, kullanıcı ücretleri)

OrganizasyonDanışma kuruluProje yönetim ofisiHaklar ve SorumluluklarDüzenli toplantı

İlgili mevzuat ve çözüm yerleriTarafsız bilirkişilerYargılamaHakemlikYerel hukuk kurallarının işleyişi

KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI İÇİN

Sabrınız için Teşekkürler