KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI

Dr. Özgür Karacan

çıkar çatışması

Doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir ticari kuruluşta;

• ortaklık• çalışma• danışmanlık• yazarlık• editörlük• moderatörlük• konuşmacı olarak bağlantım bulunmamaktadır...

kamudan özele

• İhtisas: devlet üniversitesi• İlk görev: VSD• Öğretim görevlisi uzman: vakıf

üniversitesi• Öğretim üyesi: vakıf üniversitesi• Ankara İstanbul• Özel hastane• İTO Özel Hekimlik Komisyonu• ÖSHED (özel sektör hekimleri

derneği) yönetim kurulu üyesi• Özgür Hekimler Platformu üyesi

Kamu özel ortaklığı -KÖO ?

➲ Kamu hizmetlerinin örgütlenmesinde yeni bir model

➲ Farklı sektörlerden (inşaat, hizmet, finans) girişimciler

➲ Farklı roller (mal, hizmet, yapım işi)➲ Yönetim ilişkisi – sözleşme (25-49 yıllık)➲ Özel hukuk,imtiyaz sözleşmesi, esnek

ilişki modeli

Doç.Dr.Koray KarasuA.Ü.SBF Dergisi66:3:2011

KÖO: neoliberal pollitikaların sağlık alanında Truva atı ?

➲ Tasarla-yap-finanse et-işlet

➲ Tasarla-yap-finanse et-sahip ol-işlet-

devret

➲ Tasarla-yap-işlet-devret

➲ Yap-işlet-sahip ol

OECD 2008

Sağlık alanında KÖO

➲ 20 yıllık bir geçmiş➲ Kamu hizmetlerinin sağlanmasında bütçe

sınırlılıklarını aşmada finansman desteğinin sağlanması,

➲ özel sektörün işletme kapasitesi ve tekniklerinden yararlanma

➲ Kazan-kazan ???

Kazan-kazan ?

Kamu;➲ Büyük alt yapı yatırımlarına özel

finansman➲ Teknoloji, bilgi, beceri eksikliğini özel

sektör vasıtasıyla gidermeÖzel sektör;➲ Geri dönüşü güvence altına alınmış

yatırım➲ Yüksek karVatandaş;➲ Kısa sürede büyük yatırımlar, konforlu

hizmetSağlık çalışanları, hekimler ???

Neden KÖO ?

➲ Risk paylaşımı➲ Kamu hizmetlerinin maliyetlerini

düşürme➲ Verimlilik (!)➲ Personel harcamalarının azaltılması (!)➲ işlem maliyetlerinin azaltılması (!)➲ Dağınık sağlık örgütlenmesinin tek bir

yerde toplanacak olması➲ 5 yıldızlı otel konforunda sağlık

hizmetleri

KÖO- özel sektör

➲ PwC 2010 raporu: “DEVRİM”

➲ Standart &Poors 2005 raporu : “yüksek kârlılık, düşük risk

Türkiye'de Sağlık alanında KÖO

➲ 1987: 3359 sayılı “sağlık hizmetleri temel kanunu” 5. maddesi: sağlık kuruluşları bakanlar kurulu kararıyla sağlık işletmelerine dönüştürülebilir

➲ 1988 : Numune Hastanesi temizlik hizmetleri sözleşmesi

➲ 1999 Anayasa değşiikliği➲ 2003: 657 sayılı Yasanın 36. maddesi

değişiklik: “...hizmet satın alınması yoluyla ...”

Kayseri Entegre Sağlık Kampüsü

Ankara Etlik

İstanbul İkitelli

Türkiye'de KÖO

➲ 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'na 15.07.2005 tarihinde 5396 sayılı yasa ile eklenen madde ile hizmet alımı, sunumu, örgütlenmesi, finansmanı alanında köklü değişiklikler getiren KÖO tanımı mevzuata girmiştir...

➲ 3.7.2006 KÖO yönetmeliği

➲ Kira bedeli karşılığında sağlık tesislerinin yapımı

➲ Tesislerin bakımı, onarımı, yenilenmesi işlemi

➲ Tıbbi destek hizmetlerinin sunumu➲ Tıbbi hizmetler dışındaki hizmetlerin

sunumu➲ Diğer alanların işletmesi➲ Ekipmanların sağlanması ve mefruşat

KÖO hizmet alanları

➲ Tıbbi hizmetler (çekirdek): SB➲ Tıbbi destek hizmetleri: tanım ?➲ Tıbbi hizmet dışındaki hizmet ve alanlar

* laboratuar ve görüntüleme tıbbi destek hizmetlerinde mi????

**KÖO yönetmeliğinin ilk halinde eczane destek hjizmetleri arasındaydı. Danıştay 10. dairesi kararı ile iptal edildi.

➲ Dünya KÖO örneklerinde çekirdek hizmet de özel sektöre devredilmekte...

➲ İspanya Alzira Hastanesi➲ Almanya Kanser Hastanesi

➲ SB 2010 raporu : tıbbi hizmetlerin %5'i hizmet satın alımı yöntemiyle piyasadan satın alınmıştır

SB 2010 raporu: tıbbi hizmet satın alınması

➲ “maliyeti düşüren, esnekliği artıran ve değer yaratan bir yönetim stratejisi”

➲ Piyasadan hizmet satın alımının klinik ve klinik olmayan hizmetler için yaygınlaştırılması düşünülmektedir

KÖO Hastanesi: sorular

➲ Sağlık hizmetlerinin örgütlenmesi açısından optimal büyüklükler ölçüt alınmış mıdır?

➲ Ölçeği büyütmek nasıl sorunlara yol açacaktır?

➲ Planlama, denetleme, personel vb. yönlerden yönetilebilir olacak mıdır?

KÖO ile SB yönetim şeması➲ 2007 5683 sayılı yasa ile➲ KÖO daire başkanlığı➲ İnşaat ve onarım daire başkanlığı➲ 2 adet yeni ana hizmet birimi (sağlık

hizmeti ile doğrudan ilişkisi olmayan !)➲ SB sözleşme yöneticisi➲ İngiltere ve diğer KÖO yöneten

ülkelerde özerk yapılar➲ Aynı aktör hem politika belirleyici,

sunum sağlayıcı, finansör, düzenleyici, denetleyici,

Entegre Sağlık Kampüsü

• Ankara Etlik ESK:» Bölge ve sekiz dal hastanesi» Toplam 3056 yatak» Ayrı bir yönetim?, tüzel bir kişilik?» Bakanlık-diğer hastaneler-özel amaçlı

şirket» Döner sermaye(ler)?» Hastane birlikleri=ESK ??

KÖO - ESK

• Bakanlık yetki devri yapacak mı?• İngiltere'de yetki özerk sağlık

işletmelerinde (NHS trusts)• Döner sermaye gelirleri kira

ödemelerine yetecek mi?• Ademi merkeziyetçilik mi? Güçlü

merkez mi?

KÖO-ESK-Maliyet/kira

süre maliyet kira kontrat

Kayseri: 3.5 yıl 427.5 M 137.7 M 25 yıl

Etlik: 319 M

Bilkent: 289 M

Toplam 3 ESK , 25 yıl kira ödemesi: ~ 18.6 milyar TL

SB 2012 bütçesi + 4 milyar TL

KÖO-etik

KÖO hastanesi

Hastanecilik özel amaçlı şirket

(hizmet) (iş)

KÖO-etik

• Yabancılaşma• Hastane yönetimi, sağlık personeli

özel amaçlı şirketle sürekli temas• Piyasa şartlarının bir süre sonra

sürece egemen olması• hasta+hasta yakını = müşteri• Doktor = işçi• Kârın özelleştirilmesi• Risk ve maliyetin kamusallaştırılması

KÖO-Sağlık Çalışanları

Hekimler ve diğer sağlık çalışanları için:Güvenceli statüden esnek statüye geçiş

Mali krizlerde ilk akla gelen:Ücretlerde indirim, ödemelerde gecikme,

işten çıkarma

İngiltere Peterborough ve Stamford HB hekim ve hemşire 300 işten çıkarma

Quenn Alexandra kira ödeme zorluğu, 700 işten çıkarma

House of Commons, 2011

Sağlıkta, hizmet sunumuna yönelik sektörlerin durumu büyük ölçüde belirginleşti…

Ödeme

Başka İstatistikler ?

2002 2005 2008 2012

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2002 12 44%

2005 5 42%

2008 3 23%

2012 1 7%

hekim mutluluğu

mesleki özgürlük

hekime yönelik şiddet

Özel sektörde çalışan hekim

Özlük hakları

Sözleşme

İşveren baskısı

Müşteri hasta

Etik

Devlet baskısı

Gelecek kaygısı

Meslek örgütü

Rekabet